NK-I.4131.316.2011.SDud 4.08.2011 r.

Gorzw Wlkp., dnia

Rada Miasta Czerwiesk

ROZSTRZYGNICIE NADZORCZE

Na podstawie art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorzdzie gminnym (tj.: Dz. U. z 2001 r., Nr 142, poz. 1591 z pn. zm.) stwierdzam niewano w caoci uchway Rady Miasta Czerwiesk nr VI/51/11 z dnia 29.06.2011 r. w sprawie zmiany uchway w sprawie ustalenia cen urzdowych za usugi przewozowe transportu zbiorowego na terenie Gminy Czerwiesk.

Uzasadnienie W dniu 29.06.2011 r. Rada Miasta Czerwiesk podja uchwa nr

VI/51/11 w sprawie

zmiany uchway w sprawie ustalenia cen urzdowych za

usugi przewozowe transportu zbiorowego na terenie Gminy Czerwiesk. Przedmiotowa uchwaa zostaa dorczona organowi nadzoru w dniu 6.07.2011 r. Przeprowadzana przez organ nadzoru ocena prawna powyszej uchway prowadzi do wniosku, i akt ten jest sprzeczny z prawem, tj. art. 5 ustawy z dnia 20.07.2000 r. o ogaszaniu aktw normatywnych i niektrych innych aktw prawnych (tj.: Dz. U. z 2010 r. Nr 17, poz. 19) oraz art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polski. Naruszenie przywoanego wzorca kontroli przejawia si w nadaniu na mocy badanego aktu zmienianej uchwale z dnia 27.04.2011 r., sygn. V/32/11 wstecznej mocy obowizujcej w sytuacji, gdy zasady demokratycznego pastwa prawnego stoj temu na przeszkodzie.

W 1 kwestionowanego aktu postanowiono, i : W uchwale nr V/32/11 Rady Miejskiej w Czerwiesku z dnia 27.04.2011 r., sygn. V/32/11 w sprawie ustalenia cen urzdowych za usugi transportu zbiorowego na terenie Gminy Czerwiesk, tre 5 otrzymuje brzmienie: Uchwaa wchodzi w ycie z dniem ogoszenia w Dzienniku Urzdowym Wojewdztwa Lubuskiego i ma rwnie zastosowanie do usug przewozowych transportu publicznego wiadczonych od 1 marca 2011.. Na skutek powyszej nowelizacji nadano zatem zmienianej uchwale z dnia 27.04.2011 r. wsteczn moc obowizujc. W uzasadnieniu uchway organ stanowicy argumentuje, i zabieg powyszy znajduje swoje normatywne oparcie w art. 5 ustawy o ogaszaniu aktw normatywnych, zgodnie z ktrym nadanie aktowi wstecznej mocy obowizujcej jest moliwe, jeeli zasady demokratycznego pastwa prawnego nie stoj temu na przeszkodzie. W ocenie Rady Miasta za uznaniem, i nadanie uchwale wstecznej mocy obowizujcej nie stoi w sprzecznoci z zasadami demokratycznego pastwa prawnego przemawia fakt, i zmieniana uchwaa przyznaje ulgi na bilety dla osb, ktre dotychczas korzystajc z usug innego przewonika tak ulg posiaday oraz wykonanie usugi dla przewonika, ktry usugi refundacji z budetu Gminy. Ze stanowiskiem Rady Miasta nie sposb si zgodzi. Na wstpie zaakcentowa naley, i nadanie jakiemukolwiek aktowi prawnemu wstecznej mocy obowizujcej jest co do zasady niedopuszczalne. Powysze wynika z faktu, i adresaci norm prawnych w chwili, w ktrej podejmowali okrelone zachowania nie znali wprowadzanych regulacji (i nie mogli ich zna albowiem jeszcze one nie istniay), std te nie mieli moliwoci dostosowania swoich zachowa do oczekiwa lokalnego prawodawcy. W kadym pastwie prawa formuowanie okrelonych wytycznych w zakresie postpowania co do zdarze z przeszoci musi zatem uznane by za niedopuszczalne. W obowizujcym krajowym porzdku prawnym zakaz retroakcji zosta podniesiony do rangi zasady konstytucyjnej, ktr Trybuna Konstytucyjny wyprowadza z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polski (vide wyrok TK z dnia 30 marca 1999 r., K 5/98, OTK 1999, nr 3, poz. 39). Zakaz powyszy nie ma jednak charakteru bezwzgldnego i bezwarunkowego. W orzecznictwie Trybunau Konstytucyjnego wskazuje si bowiem, i odstpstwo od reguy nieretroakcji mona dopuci wtedy, gdy "jest to konieczne dla realizacji wartoci konstytucyjnej, ocenionej 2 zapat za te wiadczy od 1.03.2011 r. i

wobec braku przedmiotowych zapisw zostaby pozbawiony nalenych mu

jako waniejsza od wartoci chronionej zakazem retroakcji" (vide np. wyrok z dnia 31 stycznia 2001 r., P 4/99, OTK 2001, nr 1, poz. 5), "a jednoczenie realizacja tej zasady nie jest moliwa bez wstecznego dziaania prawa" (wyrok TK z dnia 7 lutego 2001 r., K 27/00, OTK 2001, nr 2, poz. 29). Wytyczne Trybunau Konstytucyjnego w kwestii dopuszczalnoci retroakcji znalazy swoj emanacj w art. 5 ustawy o ogaszaniu aktw normatywnych i niektrych innych aktw prawnych, zgodnie z ktrym nadanie aktowi prawnemu wstecznej mocy obowizujcej moliwe jest tylko wwczas, gdy zasady demokratycznego pastwa prawnego nie stoj temu na przeszkodzie. Lokalny prawodawca uzasadniajc swoj decyzj argumentuje, i zmieniana uchwaa przyznaje ulgi pasaerom oraz umoliwia wypacenie

dofinansowania z budetu przewonikowi. Umyka jednak uwadze Rady fakt, i o tym, czy okrelony akt jest zgodny z zasadami demokratycznego pastwa prawnego czy te nie, rozstrzyga caoksztat jego uregulowa, a nie tylko poszczeglne przepisy. Kluczowym pytaniem jest zatem, czy ustalanie cen urzdowych (a taka jest przecie istota uchway nr V/32/11) z moc wsteczn mona uzna za dopuszczalne w pastwie prawa. W ocenie organu nadzoru dziaanie takie nie jest moliwe. Zauway naley bowiem, i ceny urzdowe s instrumentem regulowania nieprzekraczalnego poziomu cen obowizujcego wszystkich przewonikw (rwnie prywatnych) wiadczcych usugi na terenie gminy w ramach komunikacji miejskiej zdefiniowanej przez art. 4 ustawy o publicznym transporcie drogowym. Wprowadzajc urzdowo limitowane ceny organ stanowicy dokonuje zatem silnej ingerencji w reguy wiadczenia usug przewozowych poprzez pozbawienie przewonikw moliwoci okrelenia cen na poziomie wyszym ni wskazany w uchwale. Podstawow konsekwencj przyjcia cen urzdowych jest wic ograniczenie swobody prowadzenia dziaalnoci gospodarczej w zakresie okrelania wysokoci opaty za wiadczon usug przewozu. Fakt wprowadzenia ulg dla pasaerw w aden sposb nie kompensuje tego, i podstaw funkcj i celem aktu prawa miejscowego podejmowanego na podstawie art. 8 ustawy o cenach jest naoenie na przewonikw zakazu ustanawiania cen ponad limit zakrelony przez lokalnego prawodawc. Powysze potwierdza zatem tez, i nadanie uchwale nr V/32/11 wstecznej mocy obowizujcej naruszyo konstytucyjny wzorzec demokratycznego pastwa prawa. Na marginesie odnotowa naley rwnie, i analiza zapisw kwestionowanej uchway prowadzi do wniosku, i Rada Miasta popada w niej w swoist 3

sprzeczno. Z jednej strony argumentuje bowiem, i koniecznym jest nadanie zmienianej uchwale wstecznej mocy obowizujcej, a nastpnie czyni w 3 uchway zmieniajcej zapis, i nowelizacja wejdzie w ycie dopiero po upywie 14 dni od dnia ogoszenia w Dzienniku Urzdowym. Zabieg taki jest cakowicie niezrozumiay. Rada decydujc si na przeamanie zasady nieretroakcji winna bowiem dy do tego, aby przepisy wprowadzajce tak regulacje jak najszybciej weszy w ycie, i co za tym idzie moliwie maksymalnie ograniczay zakres niepewnoci co do sytuacji prawnej adresatw. Jeeli zatem w ocenie Rady koniecznym byo uchwalenie przepisu o wstecznej mocy obowizujcej, to powinna ona konsekwentnie dy do jak najszybszego jego wczenia do porzdku prawnego, a tym samym postanowi o wejciu w ycie uchway nowelizujcej z dniem ogoszenia. Zakwestionowanie badanej uchway poza wyej omwion przyczyn posiada swoje oparcie w jeszcze jednym fakcie. Ot zauway naley, i uchwaa nr V/32/11 wesza w ycie na zasadach oglnych, tj. po upywie 14 dni od dnia ogoszenia w Dzienniku Urzdowym. Z chwil nabrania mocy obowizujcej (16.06.2011 r.) adresaci norm w niej wysowionych wiedzieli zatem, i nie dotyczy ona adnych zdarze sprzed tej daty. Zmiana po kilku miesicach stanowiska Rady i rozcignicie skutkw uchway na zdarzenia sprzed daty jej uchwalenia i ogoszenia podwaa zatem zaufanie obywateli do organw wadzy publicznej, ktre niekonsekwentnie i w sposb zaskakujcy adresatw norm, ksztatuj ich sytuacj prawn. Wprawdzie w pierwotnej wersji uchway nr V/32/11 istnia zapis o jej wstecznym obowizywaniu, ale jego tre zostaa uniewaniona rozstrzygniciem nadzorczym Wojewody. Jeeli zatem lokalny prawodawca nie zgadza si z t ocen, to winien by zaskary decyzj organu nadzoru, o czym zosta w treci rozstrzygnicia pouczony. Nie czynic tego Rada sprawia, i akt nadzoru si uprawomocni, std te niniejsze rozstrzygnicie stanowi w istocie podtrzymanie przez organ nadzoru ju wczeniej wyraonego stanowiska. Majc w polu widzenia powysze orzeczono jak sentencji.

Pouczenie: Na niniejsze rozstrzygnicie suy prawo wniesienia skargi do Wojewdzkiego Sdu Administracyjnego w Gorzowie Wlkp. w terminie 30 dni od daty dorczenia rozstrzygnicia. Skarg wnosi si za porednictwem Wojewody Lubuskiego. 4