Sejmik Województwa Wielkopolskiego

Zacznik nr 1 do uchway Sejmiku Wojewdztwa Wielkopolskiego z dnia 26 wrzenia 2011 roku Nr XIV/208/11
Sejmik Wojewdztwa Wielkopolskiego
Program ochrony rodowiska przed haasem dla piciu odcinkw drogi krajowej nr 11 o cznej dugoci 24.02 km
Pozna, wrzesie 2011 r.
Przedmiot opracowania przygotowany na podstawie umowy z Wojewdztwem Wielkopolskim z siedzib Urzdu Marszakowskiego
Wojewdztwa Wielkopolskiego w Poznaniu,

przy wspudziale rodkw finansowych
Wojewdzkiego Funduszu Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej w Poznaniu
Opracowanie: dr in. Janusz Bohatkiewicz mgr in. Sebastian Biernacki mgr in. Maciej Haucha mgr Iwona Kreft-Boufa mgr in. Krzysztof Kowalczyk mgr in. ukasz Pasternak
SPIS TRECI: I. PROGRAM OCHRONY RODOWISKA PRZED HAASEM.......................................4 1. WYJANIENIE SKRTW UYTYCH W OPRACOWANIU......................................4 2. CZ OGLNA........................................................................................................4 2.1. Podstawy i uwarunkowania prawne opracowania............................................4 2.1.1. Podstawy realizacji programu..............................................................4 2.1.2. Cel i zakres programu..........................................................................5 2.1.3. Podstawy prawne Programu................................................................5 2.2. Opis obszaru objtego zakresem programu.....................................................9 2.3. Naruszenia dopuszczalnych poziomw haasu w rodowisku wraz z ich zakresem ....................................................................................13 2.4. Kierunki i zakres dziaa niezbdnych do przywrcenia dopuszczalnych poziomw haasu w rodowisku...................................................................14 2.4.1. Strategia krtkookresowa...................................................................14 2.4.2. Polityka dugookresowa......................................................................15 2.4.3. Edukacja ekologiczna.........................................................................17 2.5. Termin realizacji programu, w tym terminy realizacji poszczeglnych zada. 17 2.6. Koszty realizacji programu, w tym koszty realizacji poszczeglnych zada. . .18 2.7. rda finansowania Programu.......................................................................19 2.8. Rodzaje informacji i dokumentw wykorzystanych do kontroli i udokumentowania realizacji Programu.......................................................19 2.9. Ograniczenia i obowizki wynikajce z realizacji Programu...........................20 2.9.1. Ograniczenia i obowizki podmiotw uczestniczcych w realizacji Programu..........................................................................................20 2.9.2. Podmioty korzystajce ze rodowiska i ich obowizki wynikajce z ustawy Prawo ochrony rodowiska.................................................21 2.10. Uzasadnienie zakresu Programu ochrony rodowiska przed haasem.........22 2.10.1. Dane i wnioski wynikajce ze sporzdzonych map akustycznych....22 2.10.2. Analiza materiaw, dokumentw i publikacji wykorzystanych w programie......................................................................................24 3. DROGA KRAJOWA NR 11.......................................................................................27 3.1. Cz opisowa...............................................................................................27 3.1.1. Naruszenia dopuszczalnych poziomw haasu w rodowisku, wraz z podaniem ich zakresu............................................................27 3.1.2. Kierunki i zakres dziaa niezbdnych do przywrcenia dopuszczalnych poziomw haasu w rodowisku..............................36
3.2. Uzasadnienie zakresu okrelonych w Programie zagadnie..........................43 3.2.1. Dane i wnioski ze sporzdzonych map akustycznych........................43 3.2.2. Analiza materiaw, dokumentw i publikacji wykorzystanych w Programie......................................................................................45
4. WNIOSKI...................................................................................................................57 5. LITERATURA............................................................................................................59
ZACZNIK NR 1. NOWE DOSTPNE TECHNIKI I TECHNOLOGIE W ZAKRESIE OGRANICZANIA HAASU...................................................................................61 ZACZNIK NR 2: ANALIZA UWAG I WNIOSKW ZGOSZONYCH W TRAKCIE KONSULTACJI SPOECZNYCH PROWADZONYCH OD 16 CZERWCA DO 31 SIERPNIA 2011 R.................................................................................................74 Cz graficzna....................................................................................................86 Spis treci: 87 Rys. Z1. 87 Mapa priorytetw ochrony na tle rozkadu wskanika M dla odcinka drogi krajowej nr 11 Chludowo Pozna............................................................................87 Rys. Z2. 87 Mapa imisji dwiku w ssiedztwie odcinka drogi krajowej nr 11 Chludowo Pozna stan istniejcy..............................................................................87 Rys. Z3. 87 Mapa imisji dwiku w ssiedztwie odcinka drogi krajowej nr 11 Chludowo Pozna stan po zastosowaniu proponowanych dziaa naprawczych.......87 Rys. Z4. 87 Mapa priorytetw ochrony na tle rozkadu wskanika M dla odcinka drogi krajowej nr 11 Pozna Krnik..................................................................................87 Rys. Z5. 87 Mapa imisji dwiku w ssiedztwie odcinka drogi krajowej nr 11 Pozna Krnik stan istniejcy...........................................................................................87 Rys. Z6. 87 Mapa priorytetw ochrony na tle rozkadu wskanika M dla odcinka drogi krajowej nr 11 Jarocin /przejcie/...............................................................................87 Rys. Z7. 87 Mapa imisji dwiku w ssiedztwie odcinka drogi krajowej nr 11 Jarocin /przejcie/ stan istniejcy...........................................................................................87 Rys. Z8. 87 Mapa imisji dwiku w ssiedztwie odcinka drogi krajowej nr 11 Jarocin /przejcie/ stan po zastosowaniu proponowanych dziaa naprawczych....................87 Rys. Z9. 87 Mapa priorytetw ochrony na tle rozkadu wskanika M dla odcinka drogi krajowej nr 11 Ostrw Wielkopolski /przejcie/...........................................................87 Rys. Z10. 87 Mapa imisji dwiku w ssiedztwie odcinka drogi krajowej nr 11 Ostrw Wielkopolski /przejcie/ stan istniejcy......................................................87 Rys. Z11. 87 Mapa imisji dwiku w ssiedztwie odcinka drogi krajowej nr 11 Ostrw Wielkopolski /przejcie/ stan po zastosowaniu proponowanych dziaa naprawczych................................................................................................87 Rys. Z2. Mapa imisji dwiku w ssiedztwie odcinka drogi krajowej nr 11 Chludowo Pozna stan istniejcy...........................................................91
Rys. Z3. Mapa imisji dwiku w ssiedztwie odcinka drogi krajowej nr 11 Chludowo Pozna stan po zastosowaniu proponowanych dziaa naprawczych................................................................................................94 Rys. Z4. Mapa priorytetw ochrony na tle rozkadu wskanika M dla odcinka drogi krajowej nr 11 Pozna Krnik....................................................................97 Rys. Z5. Mapa imisji dwiku w ssiedztwie odcinka drogi krajowej nr 11 Pozna Krnik stan istniejcy............................................................................103 Rys. Z6. Mapa priorytetw ochrony na tle rozkadu wskanika M dla odcinka drogi krajowej nr 11 Jarocin /przejcie/...............................................................109 Rys. Z7. Mapa imisji dwiku w ssiedztwie odcinka drogi krajowej nr 11 Jarocin /przejcie/ stan istniejcy............................................................112 Rys. Z8. Mapa imisji dwiku w ssiedztwie odcinka drogi krajowej nr 11 Jarocin /przejcie/ stan po zastosowaniu proponowanych dziaa naprawczych..............................................................................................115 Rys. Z9. Mapa priorytetw ochrony na tle rozkadu wskanika M dla odcinka drogi krajowej nr 11 Ostrw Wielkopolski /przejcie/...........................................118 Rys. Z10. Mapa imisji dwiku w ssiedztwie odcinka drogi krajowej nr 11 Ostrw Wielkopolski /przejcie/ stan istniejcy....................................................122 Rys. Z11. Mapa imisji dwiku w ssiedztwie odcinka drogi krajowej nr 11 Ostrw Wielkopolski /przejcie/ stan po zastosowaniu proponowanych dziaa naprawczych..............................................................................................126
I. 1. LAeq LDWN LN
PROGRAM OCHRONY RODOWISKA PRZED HAASEM WYJANIENIE SKRTW UYTYCH W OPRACOWANIU Rwnowany poziom dwiku Dugookresowy redni poziom dwiku A wyraony w decybelach (dB),wskanik haasu dla pory dziennej, wieczornej i nocnej Dugookresowy redni poziom dwiku A wyraony w decybelach (dB), wyznaczony w cigu wszystkich pr nocy w roku, rozumianych jako przedzia czasu od godz. 22.00 do godz. 6.00 (wskanik haasu dla pory nocnej)
LD
Dugookresowy
redni
poziom
dwiku
wyraony
w decybelach (dB), wyznaczony w cigu wszystkich pr dnia w roku (rozumianych jako przedzia czasu od godz. 6:00 do godz. 18:00) LW Dugookresowy redni poziom dwiku A wyraony w decybelach (dB), wyznaczony w cigu wszystkich pr wieczoru w roku (rozumianych jako przedzia czasu od godz. 18:00 do godz. 22:00) Wskanik M Wskanik charakteryzujcy wielko przekroczenia dopuszczalnego poziomu haasu oraz liczb mieszkacw na danym terenie PO Dz. U. SDR GPR GDDKiA WIO DK 2. Ustawa Prawo ochrony rodowiska Dziennik Ustaw redni dobowy ruch w roku podawany w pojazdach na dob [P/d] Generalny Pomiar Ruchu Generalna Dyrekcja Drg Krajowych i Autostrad Wojewdzki Inspektorat Ochrony rodowiska Droga Krajowa CZ OGLNA
2.1. Podstawy i uwarunkowania prawne opracowania 2.1.1. Podstawy realizacji programu Obowizek opracowania Programu ochrony rodowiska przed haasem dla piciu odcinkw drogi krajowej nr 11 o cznej dugoci 24.02 km wraz z prognoz 4
oddziaywania na rodowisko zwanego dalej Programem wynika z nastpujcych aktw prawnych o charakterze podstawowym: dyrektywy 2002/49/WE Parlamentu Europejskiego oraz Rady z dnia 25 czerwca 2002 r. w sprawie oceny i kontroli haasu w rodowisku 5, ustawy Prawo ochrony rodowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. 5 wraz z rozporzdzeniami wykonawczymi, rozporzdzenia Ministra rodowiska z dnia 14 padziernika 2002 r. w sprawie szczegowych wymaga, jakim powinien odpowiada program ochrony rodowiska przed haasem 5. Dodatkowo, niniejszy Program zosta wykonany z uwzgldnieniem m.in. nastpujcych opracowa i dokumentw: map akustycznych dla drg krajowych o nateniu ruchu przekraczajcym 16 400 pojazdw na dob 5, 5, 5, 5, programw ochrony rodowiska dla gmin i powiatw, przez teren ktrych przebiegaj analizowane odcinki drogi, studiw uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego gmin, przez teren ktrych przebiegaj analizowane odcinki drogi, miejscowych planw zagospodarowania przestrzennego gmin (i ich czci), przez tereny ktrych przebiegaj analizowane odcinki drogi. Program zosta opracowany na podstawie map akustycznych dla drg krajowych wykonanych przez zarzdzajcych drogami w 2007 roku. 2.1.2. Cel i zakres programu Zakres Programu obejmuje analiz obszarw stanowicych otoczenie piciu odcinkw drogi krajowej nr 11 o cznej dugoci 24.02 km i nateniu ruchu wikszym ni 16.400 pojazdw/dob (P/d), na ktrych przekroczone zostay dopuszczalne poziomy haasu. Celem Programu jest okrelenie priorytetw dziaa oraz wskazanie niezbdnych zada, ktre spowoduj ograniczenie poziomu haasu do takiego stopnia, aby doprowadzi do dotrzymania poziomw dopuszczalnych. W ramach niniejszego Programu przedstawiono zestaw zalece o charakterze rozwiza technicznych oraz wskazano kierunki innych dziaa, ktrych realizacja pozwoli na osignicie wyznaczonego celu w najwikszym stopniu. Program ochrony rodowiska przed haasem dla analizowanych odcinkw drogi krajowej nr 11 jest jednym z szeciu Programw opracowywanych po raz pierwszy w wojewdztwie wielkopolskim i zgodnie z przepisami ustawy Prawo ochrony rodowiska 5 bdzie aktualizowany, przy czym kolejne aktualizacje bd rwnie stanowi podsumowanie i weryfikacj poprzednich wersji Programu.
2.1.3. Podstawy prawne Programu Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo Ochrony rodowiska 5
Podstawowym aktem prawnym, z ktrego wynika konieczno sporzdzenia Programu ochrony rodowiska przed haasem, jest ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony rodowiska 5. Art. 82 tej ustawy mwi, e ochrona zasobw rodowiska jest realizowana w szczeglnoci poprzez okrelenie standardw jakoci 5
rodowiska oraz kontrol ich osigania, a take podejmowanie dziaa sucych ich nieprzekraczaniu lub przywracaniu. W przypadku oddziaywania w zakresie haasu, standardy jakoci rodowiska s wyraone poprzez poziomy dopuszczalne haasu w rodowisku i okrelone w rozporzdzeniu Ministra rodowiska 5. Zgodnie z art. 119 ust. 1 ustawy PO dla terenw, na ktrych poziom haasu przekracza poziom dopuszczalny, tworzy si programy ochrony rodowiska przed haasem, ktrych celem jest dostosowanie poziomu haasu do dopuszczalnego. W art. 84. przedmiotowej ustawy okrelono natomiast zakres, w jakim naley opracowywa programy (w tym program ochrony rodowiska przed haasem). Zgodnie z przepisami ustawy Prawo ochrony rodowiska 5, Program ochrony rodowiska przed haasem powinien by wykonany w terminie 1 roku od dnia przedstawienia mapy akustycznej przez podmiot zobowizany do jej sporzdzenia. Programy te powinny by aktualizowane co najmniej raz na 5 lat. W przypadku zaistnienia okolicznoci uzasadniajcych zmian programu ochrony rodowiska przed haasem lub zmian harmonogramu realizacji poszczeglnych zada, programy mog by aktualizowane czciej. Kwestie zwizane z udziaem spoeczestwa w postpowaniu, ktrego przedmiotem jest sporzdzenie programu ochrony rodowiska przed haasem, reguluje ustawa z dnia 3 padziernika 2008 r. o udostpnianiu informacji o rodowisku i jego ochronie, udziale spoeczestwa w ochronie rodowiska oraz o ocenach oddziaywania na rodowisko 5. Rozporzdzenie Ministra rodowiska z dnia 14 padziernika 2002 r. w sprawie szczegowych wymaga, jakim powinien odpowiada program ochrony przed haasem 5
Zgodnie z art. 119 ust. 3 ustawy Prawo ochrony rodowiska 5, Minister waciwy do spraw rodowiska okreli w drodze rozporzdzenia szczegowe wymagania, jakim powinien odpowiada program ochrony rodowiska przed haasem. Zgodnie z zapisami tego rozporzdzenia, kady program powinien si skada z czci: opisowej, wyszczeglniajcej ograniczenia i obowizki wynikajce z realizacji programu, zawierajcej uzasadnienie zakresu zagadnie. Dla kadej z tych czci przywoany akt prawny 5 podaje szczegowy zakres merytoryczny. Dodatkowo rozporzdzenie 5 podaje wytyczne do harmonogramu realizacji zada okrelonych w programie, ktre powinny zosta wykonane w celu poprawy stanu klimatu akustycznego na analizowanym terenie. Zgodnie z 7 pkt. 2, kolejno realizacji zada programu na terenach mieszkaniowych powinna by ustalona w oparciu o wskanik charakteryzujcy wielko przekroczenia dopuszczalnego poziomu haasu oraz liczb mieszkacw na danym terenie (tzw. wskanik M). Zgodnie z rozporzdzeniem 5 ustala si go w nastpujcy sposb:
M = 0.1m(10 0.1L 1)
gdzie: M warto wskanika, L wielko przekroczenia dopuszczalnego poziomu haasu dB, m liczba mieszkacw na terenie o przekroczonym poziomie dopuszczalnym. W pierwszej kolejnoci powinny by wykonane zadania na terenach, na ktrych wskanik M osiga najwiksze wartoci.
Rozporzdzenie Ministra rodowiska z dnia 10 listopada 2010 r. w sprawie sposobu ustalenia wartoci wskanika haasu LDWN 5
W niniejszym rozporzdzeniu okrelono wzr, za pomoc ktrego wyznacza si wskanik LDWN. Zgodnie z przepisami tego aktu prawnego jest on nastpujcy:
4 8 12 L DWN = 10 lg 10 0.1LD + 10 0.1( LW +5 ) + 10 0.1( LN +10 ) 24 24 24
gdzie: LDWN oznacza dugookresowy redni poziom dwiku A wyraony w decybelach (dB), wyznaczony w cigu wszystkich db roku, z uwzgldnieniem pory dnia (rozumianej jako przedzia czasu od godz. 6:00 do godz. 18:00), pory wieczoru (rozumianej jako przedzia czasu od godz. 18:00 do godz. 22:00) oraz pory nocy (rozumianej jako przedzia czasu od godz. 22:00 do godz.6:00), LD oznacza dugookresowy redni poziom dwiku A wyraony w decybelach (dB), wyznaczony w cigu wszystkich pr dnia w roku (rozumianych jako przedzia czasu od godz. 6:00 do godz. 18:00), LW oznacza dugookresowy redni poziom dwiku A wyraony w decybelach (dB), wyznaczony w cigu wszystkich pr wieczoru w roku (rozumianych jako przedzia czasu od godz. 18:00 do godz. 22:00), LN oznacza dugookresowy redni poziom dwiku A wyraony w decybelach (dB), wyznaczony w cigu wszystkich pr nocy w roku (rozumianych jako przedzia czasu od godz. 22:00 do godz.6:00), Wskaniki LDWN i LN maj zastosowanie do prowadzenia dugookresowej polityki w zakresie ochrony rodowiska przed haasem, w szczeglnoci map akustycznych oraz programw ochrony rodowiska przed haasem. Rozporzdzenie Ministra rodowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomw haasu w rodowisku 5
Zgodnie z art. 82 ustawy PO 5, ochrona zasobw rodowiska jest realizowana w szczeglnoci poprzez okrelenie standardw jakoci rodowiska oraz kontrol ich osigania, a take podejmowanie dziaa sucych ich nieprzekraczaniu lub przywracaniu. Standardy jakoci rodowiska w zakresie oddziaywania haasu wyraone s poprzez dopuszczalne poziomy haasu w rodowisku i okrelone w rozporzdzeniu 5 wskanikami LDWN, LN, LAeq D i LAeq N. Poziomy dopuszczalne, wyraone za pomoc powyszych wskanikw, rozporzdzenie okrela w podziale dla nastpujcych rodzajw terenw przeznaczonych: pod zabudow mieszkaniow, pod szpitale i domy opieki spoecznej, pod budynki zwizane ze staym lub czasowym pobytem dzieci i modziey, na cele uzdrowiskowe, na cele rekreacyjno - wypoczynkowe, na cele mieszkaniowo - usugowe. Dopuszczalne poziomy haasu okrelono z uwzgldnieniem rodzaju obiektu lub dziaalnoci bdcej rdem haasu. Wraz z poziomem dopuszczalnym haasu w rodowisku okrelono rwnie czas odniesienia dla kadego wskanika. Poniej w Tabl. 1 przedstawiono zestawienie dopuszczalnych poziomw haasu w rodowisku, okrelonych w rozporzdzeniu Ministra rodowiska 5.
Tabl. 1. Dopuszczalne poziomy haasu w rodowisku, powodowanego przez poszczeglne grupy rde haasu, z wyczeniem haasu powodowanego przez starty, ldowania i przeloty statkw powietrznych oraz linie elektroenergetyczne, wyraone wskanikami LDWN i LN, ktre maj zastosowanie do prowadzenia dugookresowej polityki w zakresie ochrony przed haasem
Dopuszczalny dugookresowy redni poziom dwiku A w dB Drogi lub linie kolejowe (1) LDWN Lp. Rodzaj terenu przedzia czasu odniesienia rwny wszystkim dobom w roku 50 LN przedzia czasu odniesienia rwny wszystkim porom nocy Pozostae obiekty i dziaalno bdca rdem haasu LDWN przedzia czasu odniesienia rwny wszystkim dobom w roku LN przedzia czasu odniesienia rwny wszystkim porom nocy
a) Strefa ochronna A uzdrowiska b) Tereny szpitali poza miastem a) Tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej b) Tereny zabudowy zwizanej ze staym lub wielogodzinnym pobytem dzieci i modziey c) Tereny domw opieki spoecznej d) Tereny szpitali w miastach a) Tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej i zamieszkania zbiorowego b) Tereny zabudowy zagrodowej c) Tereny rekreacyjnowypoczynkowe d) Tereny mieszkaniowousugowe Tereny w strefie rdmiejskiej miast powyej 100 tys. mieszkacw (2)
45
45
40
55
50
50
40
60
50
55
45
65
55
55
45
1. Wartoci okrelone dla drg i linii kolejowych stosuje si take dla torowisk tramwajowych poza pasem drogowym i kolei linowych. 2. Strefa rdmiejska miast powyej 100 tys. mieszkacw to teren zwartej zabudowy mieszkaniowej z koncentracj obiektw administracyjnych, handlowych i usugowych. W przypadku miast, w ktrych wystpuj dzielnice o liczbie mieszkacw pow. 100 tys., mona wyznaczy w tych dzielnicach stref rdmiejsk, jeeli charakteryzuje si ona zwart zabudow mieszkaniow z koncentracj obiektw administracyjnych, handlowych i usugowych.
Dyrektywa 2002/49/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 25 czerwca 2002 r. odnoszca si do oceny i zarzdzania poziomem haasu w rodowisku 5
Dyrektywa Unii Europejskiej 2002/49/WE 5 naoya na pastwa czonkowskie Unii Europejskiej obowizek sporzdzenia do dnia 18 lipca 2008 r. planw dziaa dla potrzeb zarzdzania problemami haasu i skutkami oddziaywania haasu dla: 8
obszarw pooonych w pobliu gwnych drg o obcieniu ruchem powyej 6 milionw przejazdw rocznie (16.400 P/d), gwnych linii kolejowych o obcieniu ruchem powyej 60 tysicy przejazdw pocigw rocznie i gwnych lotnisk, aglomeracji o liczbie mieszkacw powyej 250 tysicy. Plany, o ktrych mowa, maj take suy ochronie obszarw ciszy przed zwikszeniem haasu. Minimalne wymagania, jakie powinny spenia plany dziaa, okrelono w zaczniku V dyrektywy 5. Przedstawiono w nim m.in. zestawienie elementw, jakie powinien posiada plan dziaa oraz ogln propozycj konkretnych dziaa, jakie waciwe wadze mog podejmowa w celu zmniejszenia oddziaywania haasu. 2.2. Opis obszaru objtego zakresem programu Niniejszy program obejmuje swym zakresem tereny pooone w ssiedztwie najbardziej obcionych ruchem odcinkw drogi krajowej nr 11, zlokalizowanych w wojewdztwie wielkopolskim. Dyrektywa Unii Europejskiej 2002/49/WE 5 wskazuje rwnie konieczno analizy wpywu gwnych lotnisk i odcinkw linii kolejowych (o nateniu wikszym ni 60 tys. przejazdw na rok) na klimat akustyczny wojewdztwa. Wedug ww. dyrektywy, gwne lotnisko oznacza cywilny port lotniczy wyznaczony przez pastwo czonkowskie, na ktrym odbywa si ponad 50 tysicy przemieszcze rocznie (przez przemieszczenie rozumie si start lub ldowanie), z wyczeniem przemieszcze dokonywanych wycznie w celach szkoleniowych na lekkich samolotach. Wojewdztwo wielkopolskie dysponuje midzynarodowym Portem Lotniczym Pozna-awica im. Henryka Wieniawskiego, bdcym regionalnym portem lotniczym caego wojewdztwa wielkopolskiego. Jednak ze wzgldu na to, i nie realizuje takiej liczby operacji lotniczych 5, w niniejszym programie nie analizowano jego wpywu na klimat akustyczny wojewdztwa. Podobna sytuacja dotyczy take linii kolejowych pooonych w wojewdztwie wielkopolskim. Ze wzgldu na to, i wymogiem dla wykonywania map akustycznych jest natenie ruchu wiksze ni 60 tys. przejazdw na rok (na danym odcinku), a aden odcinek linii kolejowej w wojewdztwie wielkopolskim nie spenia tego warunku, nie podlegaj one koniecznoci sporzdzania programu ochrony rodowiska przed haasem. W 2007 r. (czas wykonywania pierwszej edycji map akustycznych) jedynie na dwch liniach kolejowych w Polsce natenie ruchu pocigw byo wiksze ni 60 tys. przejazdw na rok (Pruszcz Gdaski Pszczki oraz Zawiercie azy). Tylko dla tych linii kolejowych zostay wykonane mapy akustyczne, ktre stanowi podstaw do wykonania Programu ochrony rodowiska przed haasem. Zakresem opracowania nie s objte rwnie tereny Aglomeracji Poznaskiej, dla ktrych mapy akustyczne i programy ochrony rodowiska przed haasem s opracowywane osobno. Wojewdztwo wielkopolskie obejmuje 35 powiatw, w tym 4 grodzkie oraz 226 gmin, zajmuje powierzchni 29 826 km2 i zamieszkuje je 3.4 mln osb. Gsto zaludnienia wynosi 114 osb/km2, co stanowi 11% ludnoci Polski 5. Wojewdztwo wielkopolskie jest drugie pod wzgldem powierzchni w kraju i trzecie pod wzgldem liczby ludnoci. Na Rys. 1 przedstawiono lokalizacj odcinkw drogi objtych zakresem niniejszego opracowania na tle podziau administracyjnego wojewdztwa wielkopolskiego.
Rys. 1. Odcinki drogi krajowej nr 11: Chludowo Pozna, Pozna Gdki, Gdki Krnik, Jarocin /przejcie/ oraz Ostrw Wielkopolski /przejcie/, objte poniszym opracowaniem na tle podziau administracyjnego wojewdztwa wielkopolskiego 5. Wojewdztwo wielkopolskie ley w dorzeczu rodkowej Warty, na terenie Niziny Poudniowowielkopolskiej, Pojezierza Wielkopolskiego i Pojezierza Leszczyskiego. W jego granicach krzyuj si wane szlaki komunikacyjne zarwno drogowe, jak i kolejowe. Przez obszar wojewdztwa przebiegaj szlaki tranzytowe prowadzce z pnocy na poudnie oraz z zachodu na wschd. Wojewdztwo wielkopolskie graniczy od zachodu z wojewdztwem lubuskim i zachodniopomorskim, od pnocy z wojewdztwem pomorskim, od wschodu z wojewdztwem kujawsko-pomorskim i dzkim, a od poudnia z opolskim i dolnolskim. Analizowane odcinki drogi krajowej nr 11 skadaj si z czterech czci: dwch zlokalizowanych po pnocnej i poudniowej stronie miasta Pozna (Chludowo Pozna i Pozna Krnik) oraz z odcinka na terenie miasta Jarocin i na terenie miasta Ostrw Wlkp. Pierwszy z nich rozpoczyna si w miejscowoci Zotniki na skrzyowaniu z ulic Poudniow, po czym biegnie w kierunku pnocno-zachodnim, do skrzyowania z ulic Sprzeczn w Poznaniu. Drugi odcinek rozpoczyna si w miejscowoci Krzesinki na skrzyowaniu ulic Nad Krzesin, witnickiej z Bolesawa 10
Krzywoustego, a koczy w miejscowoci Krnik na skrzyowaniu ulic Katowickiej z Dworcow. Trzeci odcinek rozpoczyna si w samym centrum miasta Jarocin na skrzyowaniu z drog krajow Nr 12, a koczy si na skrzyowaniu z drog krajow Nr 15. Ostatni z nich, zlokalizowany w m. Ostrw Wielkopolski, rozpoczyna si na skrzyowaniu z drog krajow Nr 36, biegnie na poudnie przez centrum miasta i koczy si na skrzyowaniu z ulic Sosnow. Granic trenw objtych map akustyczn, a tym samym stanowicych zakres Programu, zgodnie z rozporzdzeniem w sprawie drg, linii kolejowych i lotnisk 5, okrelono liniami rozgraniczajcymi, pokrywajcymi si z izoliniami odpowiadajcymi odpowiednio wartociom wskanikw LDWN = 55 dB(A) i LN = 50 dB(A). W ssiedztwie przedmiotowych odcinkw drogi krajowej nr 11 maksymalny zasig izolinii wynosi 600 m od krawdzi jezdni. Obszar opracowania mapy akustycznej dla analizowanego odcinka wynosi 48.1 km2 5, 5, 5, 5. Analizowany odcinek drogi posiada dugo 24.02 km. Pierwsza cz rozpoczyna si w km 268+125, a koczy w km 300+928 (z przerw od km 272+299 do km 289+489 granice m. Pozna), kolejna cz rozpoczyna si w km 348+194, a koczy w km 350+610, natomiast ostatnia cz obejmuje odcinek od km 399+943 do km 405+928. Wedug szacunkw wykonanych w ramach map akustycznych 5, 5, 5, 5 w zasigu pasa analizy niekorzystnego oddziaywania haasu emitowanego przez pojazdy poruszajce si analizowanymi odcinkami drogi krajowej nr 11 mieszka 13 129 osb w 3 761 budynkach mieszkalnych (wedug wskanika LDWN) 5. W analizowanym obszarze stwierdzono przekroczenia poziomw dopuszczalnych haasu, ktrych szczegow specyfikacj ujto w rozdziale 3.1.1. Na Rys. 2 Rys. 5 przedstawiono lokalizacj analizowanych odcinkw drogi krajowej nr 11 objtych zakresem opracowania.
Rys. 2. Lokalizacja odcinka drogi krajowej nr 11 Chludowo Pozna 5
11
Rys. 3. Lokalizacja odcinka drogi krajowej nr 11 Pozna Krnik 5
Rys. 4. Lokalizacja odcinka drogi krajowej nr 11 Jarocin /przejcie/ 5
12
Rys. 5. Lokalizacja odcinka drogi krajowej nr 11 Ostrw Wielkopolski /przejcie/ 5 2.3. Naruszenia dopuszczalnych wraz z ich zakresem poziomw haasu w rodowisku
Zgodnie z przepisami ustawy Prawo ochrony rodowiska 5, w celu wykonania Programu ochrony rodowiska przed haasem dla odcinkw drg krajowych wojewdztwa wielkopolskiego o nateniu ruchu przekraczajcym 6 mln pojazdw rocznie (tj. 16 400 P/d wg GPR 2005), sporzdzone zostay w roku 2007 mapy akustyczne 5, 5, 5, 5. Mapy te stanowi podstaw do opracowania programu dziaa ograniczajcych uciliwoci akustyczne. Umoliwiaj rwnie prawidowe zarzdzanie infrastruktur komunikacyjn oraz pomagaj przy podejmowaniu decyzji dotyczcych wykorzystania terenw pod cele inwestycyjne. Dostarczaj one rwnie istotnej wiedzy na temat klimatu akustycznego otoczenia przedmiotowego odcinka drogi, poprzez ujcie poziomw emisji, imisji i wraliwoci akustycznej obszarw, jak rwnie przekrocze poziomw dopuszczalnych okrelonych wskanikami LDWN i LN. W tym kontekcie opracowane mapy akustyczne stanowi punkt wyjcia do dalszych prac i analiz, rwnie do prac prowadzonych w perspektywie najbliszej przyszoci. W ramach niniejszego opracowania wskazano tereny o najwikszych wartociach narusze dopuszczalnych poziomw haasu w rodowisku wraz z podaniem zakresu ich naruszenia w odniesieniu do odcinkw drg objtych zakresem Programu. Szczegowe dane dotyczce narusze dopuszczalnych poziomw haasu, wraz z podaniem zakresu naruszenia, przedstawiono w formie tabelarycznej w kolejnych rozdziaach opracowania. Mapy akustyczne 5, 5, 5, 5 stanowi wic podstaw do rozpoczcia procedury realizacji Programu ochrony rodowiska przed haasem. Punktem odniesienia dla Programu jest identyfikacja terenw zagroonych haasem, przeprowadzona na podstawie wykonanych map, analizy rozkadw haasu komunikacyjnego oraz wyznaczonej liczby ludnoci nim zagroonej.
13
W ramach map akustycznych opracowano rozkad haasu generowanego przez ruch samochodowy wyraony zarwno za pomoc wskanika LDWN (dzienno-wieczorowo-nocnego), jak i LN (nocnego). Naley natomiast zaznaczy, i we wszystkich przypadkach wskanik LDWN przyjmowa wiksze wartoci od wskanika LN, z tego powodu w dalszych analizach wykonanych w ramach Programu oparto si tylko na oddziaywaniu akustycznym drg wyraonym za pomoc wskanika LDWN. 2.4. Kierunki i zakres dziaa niezbdnych do przywrcenia dopuszczalnych poziomw haasu w rodowisku Ograniczenie rwnowanego poziomu dwiku do wartoci nieprzekraczajcych poziomw dopuszczalnych, okrelonych w rozporzdzeniu Ministra rodowiska 5, w otoczeniu analizowanego odcinka drogi jest, w wietle istniejcego poziomu natenia ruchu oraz lokalizacji odcinka w bezporednim ssiedztwie terenw podlegajcych ochronie akustycznej, niezwykle trudne. Zadaniem organw ochrony rodowiska oraz administratorw sieci drogowej jest jednak podejmowanie wszelkich dziaa majcych na celu popraw klimatu akustycznego w ssiedztwie tras komunikacyjnych w takim stopniu, w jakim jest to tylko moliwe. W ramach opracowywania niniejszego Programu przeanalizowano wyniki modelowania klimatu akustycznego, przedstawione w opracowanych mapach akustycznych oraz zaproponowano dziaania, ktrych realizacja powinna doprowadzi do poprawy stanu akustycznego w otoczeniu problemowych odcinkw drg. Podzielono je na nastpujce grupy: I. Dziaania krtkookresowe, stanowice faktyczny zakres niniejszego Programu ochrony rodowiska przed haasem do roku 2013, II. Dziaania dugookresowe, ktrych realizacja przewidywana jest w okresie obowizywania Programu ochrony rodowiska przed haasem, tj. do roku 2023. W ramach obydwu grup dziaa (strategia krtkookresowa i polityka dugookresowa) naley prowadzi edukacj proekologiczn spoeczestwa. Dziaania te prowadzone w sposb konsekwentny i cigy mog przynie wymierne efekty w kontekcie poprawy stanu klimatu akustycznego na analizowanych terenach. 2.4.1. Strategia krtkookresowa Strategia krtkookresowa stanowi faktyczny zakres poniszego Programu. W jej ramach zawarte s dziaania, ktrych celem jest spowodowanie poprawy klimatu akustycznego w tych miejscach, gdzie przekroczenia dopuszczalnych poziomw haasu w rodowisku s w chwili obecnej najwiksze oraz tam, gdzie na oddziaywanie haasu naraona jest najwiksza liczba osb. W celu wyselekcjonowania takich obszarw posuono si okrelonym w rozporzdzeniu Ministra rodowiska 5 wskanikiem M, ktrego wielko uzaleniona jest od dwch wyej wymienionych parametrw. Zgodnie z powyszym rozporzdzeniem, w pierwszej kolejnoci powinny by wykonane dziaania majce na celu redukcj poziomu dwiku na obszarach, dla ktrych wskanik M posiada najwysz warto. W ramach prac nad Programem dokonano analizy map akustycznych 5, 5, 5, 5, w ramach ktrych opracowano rozkad wskanika M na terenach ssiadujcych z drog, bdc przedmiotem niniejszego opracowania. Nastpnie kademu odcinkowi nadano odpowiednie priorytety, w zalenoci od wielkoci wskanika M oraz wielkoci przekrocze poziomu haasu. Priorytety te okrelaj, na ktrych z analizowanych odcinkw dziaania majce na celu popraw stanu klimatu 14
akustycznego powinny zosta wykonane w pierwszej kolejnoci. Na potrzeby niniejszego Programu dokonano podziau wskanika M na cztery grupy agregujce wsze klasy jego wartoci. Dla kadej z nich przypisano priorytet, z jakim powinny by podjte dziaania majce na celu ograniczenie poziomu haasu. Podzia ten przedstawiono w Tabl. 2. Tabl. 2. Zestawienie priorytetw z jakim powinny by podjte dziaania majce na celu ograniczenie poziomu haasu w stosunku do wartoci wskanika M
Priorytet dziaa Bardzo wysoki Wysoki redni Niski 50 10 1 Warto wskanika M Od powyej 100 100 50 10 Do
Zgodnie z powyszym, tereny znajdujce si w najwyszych zakresach wskanika M zostay objte w pierwszej kolejnoci dziaaniami majcymi na celu popraw klimatu akustycznego w ich ssiedztwie. Orientacyjn lokalizacj odcinkw, w podziale na poszczeglne priorytety, przedstawiono na rys. Z1, Z4, Z6 i Z9 w czci graficznej opracowania. W ramach strategii krtkookresowej zakada si spenienie nastpujcego celu kierunkowego niniejszego programu: Ograniczenie liczby i zasigu uciliwoci akustycznych, reprezentowanych w niniejszym programie w postaci odcinkw analizowanej drogi krajowej nr 11 o bardzo wysokich priorytetach (obnienie wartoci przekrocze dopuszczalnych poziomw haasu do takiego stopnia, aby priorytet naraenia na haas dla tych odcinkw by co najwyej wysoki). Dla osignicia powyszego celu zakada si realizacj w perspektywie strategii krtkookresowej nastpujcych dziaa: konsekwentna realizacja zapisw decyzji naprawczych oraz analiz porealizacyjnych i przegldw ekologicznych, ktre bd wykonane dla przebudowywanego w przyszoci odcinka drogi - wykonanie niezbdnych zabezpiecze przeciwdwikowych, majcych na celu popraw klimatu akustycznego na terenach podlegajcych ochronie akustycznej, tworzenie obszarw ograniczonego uytkowania, jeeli, mimo zastosowania dostpnych rozwiza technicznych, technologicznych i organizacyjnych, nie bd dotrzymane standardy jakoci rodowiska (art. 135 ustawy Prawo ochrony rodowiska 5). Powysze dziaania i ich prognozowane skutki omwiono szczegowo dla analizowanego odcinka w kolejnych rozdziaach opracowania. 2.4.2. Polityka dugookresowa W ramach polityki dugookresowej naley zwrci szczegln uwag, aby nowe inwestycje drogowe nie pogarszay stanu klimatu akustycznego na terenach podlegajcych ochronie. W przypadku budowy obwodnic, ktre na pewno spowoduj spadek natenia ruchu oraz popraw klimatu akustycznego na zastpionych odcinkach drg, naley rwnie pamita o prawidowym zabezpieczeniu terenw zlokalizowanych 15
w otoczeniu nowych drg. Na terenach tych nastpi pogorszenie warunkw akustycznych w zwizku z oddziaywaniem ruchu pojazdw. Zarzdzajcy ma obowizek umieci w projekcie odpowiednie zabezpieczenia przeciwdwikowe dla terenw podlegajcych ochronie akustycznej, zlokalizowanych w ssiedztwie obwodnic (art. 6 ustawy Prawo ochrony rodowiska 5). Kolejnym elementem polityki dugookresowej jest konieczno speniania prawa w zakresie ochrony przed haasem w przypadku nowych inwestycji. Planowanie nowych odcinkw drg (w tym rwnie obwodnic) powinno by realizowane w taki sposb, aby przebiegay one (o ile jest to tylko moliwe) po terenach niepodlegajcych ochronie akustycznej, w jak najwikszej odlegoci od budynkw mieszkalnych. W przypadku braku moliwoci spenienia tego warunku, tereny podlegajce ochronie akustycznej powinny by zabezpieczone przed oddziaywaniem ruchu pojazdw przez zastosowanie odpowiednich urzdze przeciwdwikowych. Jeeli natomiast ich zastosowanie jest niemoliwe, np. z uwagi na bezpieczestwo ruchu drogowego, powinno si dy do zmiany funkcji lub wykupu przez zarzdzajcego drog terenw, ktrych nie mona zabezpieczy przed dziaaniem haasu przekraczajcego poziomy dopuszczalne. Naley zaznaczy, e wykupy nieruchomoci s praktykowane tylko i wycznie na wniosek strony po decyzji sdu. Jednym z najwaniejszych aspektw polityki dugookresowej jest waciwe planowanie przestrzenne w ssiedztwie rde haasu. Nie naley zezwala na powstawanie nowych terenw podlegajcych ochronie akustycznej w strefie oddziaywania haasu przekraczajcego poziomy dopuszczalne. Waciwe organy nie powinny uchwala miejscowych planw zagospodarowania przestrzennego, w ktrych tereny te lokalizuje si w strefach wysokiego zagroenia haasem. Waciwe pod wzgldem akustycznym planowanie przestrzenne powinno si rwnie charakteryzowa lokalizowaniem nowych odcinkw drg na terenach nieobjtych ochron akustyczn, o czym wspomniano ju wczeniej. W strategii dugoterminowej zawieraj si rwnie techniczne dziaania, majce na celu popraw klimatu akustycznego w ssiedztwie drg krajowych objtych zakresem Programu, ktre miayby by realizowane w ramach aktualizacji Programu ochrony rodowiska przed haasem. W zakresie tego elementu polityki dugookresowej, naley na etapie aktualizacji Programu ponownie przeanalizowa stan klimatu akustycznego i w przypadku koniecznoci podj dziaania naprawcze dla terenw, ktrym w ramach niniejszego opracowania przypisano priorytet niszy ni bardzo wysoki (ze wzgldw ekonomicznych zdecydowano, e dziaania naprawcze na tych terenach bd musiay by zrealizowane w pniejszym czasie). Natomiast zgodnie z art. 237 ustawy PO 5, w razie stwierdzenia okolicznoci wskazujcych na moliwoci negatywnego oddziaywania na rodowisko, organ ochrony rodowiska moe w drodze decyzji zobowiza zarzdc drogi do sporzdzenia i przedoenia przegldu ekologicznego. W ramach tego opracowania mona zaproponowa odpowiednie dziaania majce na celu popraw stanu klimatu akustycznego. Mona te utworzy obszar ograniczonego uytkowania, jeeli mimo zastosowania dostpnych rozwiza technicznych, technologicznych i organizacyjnych, nie bd dotrzymane standardy rodowiska poza terenem, do ktrego zarzdca ma tytu prawny. W ramach strategii dugoterminowej zawarta jest rwnie ocena niniejszego Programu ochrony rodowiska przed haasem oraz realizacja zmian wynikajcych ze zmiany stanu akustycznego w ssiedztwie analizowanego odcinka drogi w czasie obowizywania niniejszego programu.
16
2.4.3. Edukacja ekologiczna Dziaania realizowane w ramach edukacji ekologicznej powinny by skoordynowane i finansowane zarwno ze rodkw zarzdcy drogi Generalnej Dyrekcji Drg Krajowych i Autostrad, jak i jednostek samorzdw terytorialnych oraz organizacji pozarzdowych, ktrych statut okrela prowadzenie dziaa edukacyjnych w zakresie ochrony rodowiska. Dodatkowo rodki na edukacj spoeczestwa w zakresie oddziaywania haasu mona pozyskiwa poprzez programy finansowe UE, z pomoc sponsorw i mediw oraz za porednictwem Narodowego Funduszu Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej oraz Wojewdzkiego Funduszu Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej w Poznaniu. Prowadzenie systematycznych i skoordynowanych dziaa edukacyjnych, skierowanych przede wszystkim do kierowcw korzystajcych z indywidualnych rodkw transportu, moe przynie wymierny efekt, poniewa dwa analizowane odcinki drogi stanowi dojazd do Poznania, a dwa pozostae s zlokalizowane w centrum miast (Jarocin, Ostrw Wielkopolski). Znaczcy udzia w potoku ruchu ma tu ruch lokalny, zwizany z codzienn aktywnoci mieszkacw, w tym m.in. dojazdy do pracy. W ramach edukacji ekologicznej naley zwrci szczegln uwag na: promocj komunikacji zbiorowej, promocj i edukacj w zakresie proekologicznego korzystania z samochodw na odcinkach stanowicych dojazd do wikszych miast: a) carpooling (jazda z ssiadem), b) eco-driving (ekojazda), promocj pojazdw cichych, ale rwnie na: promocj waciwego planowania przestrzennego, uwzgldniajcego zagroenie haasem, w tym m.in. strefowanie funkcji zabudowy i ograniczenie moliwoci obudowy nowych odcinkw drg terenami wraliwymi akustycznie (w tym m.in. o funkcji mieszkaniowej, rekreacyjnej, edukacyjnej czy zwizanymi z ochron zdrowia), promocj innych metod ochrony przed haasem ni ekrany akustyczne (np. ograniczenie prdkoci, zapewnienie pynnoci ruchu), dooenie wszelkich stara przez urzdy gmin i miast, aby w rejonach najbardziej naraonych na haas ograniczy ruch pojazdw o ponadnormatywnej emisji dwiku poprzez zaangaowanie waciwych sub porzdkowych (stra miejska, policja) dysponujcych odpowiedni aparatur pomiarow i majcych narzdzia prawne do wyeliminowania z ruchu tego typu pojazdw. 2.5. Termin realizacji programu, w tym terminy realizacji poszczeglnych zada W ramach niniejszego Programu ochrony rodowiska przed haasem zaproponowano dwa gwne rodzaje dziaa: I. Dziaania krtkookresowe, stanowice faktyczny zakres niniejszego Programu ochrony rodowiska przed haasem do roku 2013, II. Dziaania dugookresowe, ktrych realizacja przewidywana jest w okresie obowizywania Programu ochrony rodowiska przed haasem, tj. do roku 2023. Dziaania zawarte w ramach strategii krtkookresowej powinny by zrealizowane do roku 2013. Po tym czasie nastpi aktualizacja poniszego 17
dokumentu i zostan okrelone kolejne zadania konieczne do realizacji w ramach tej strategii. Termin realizacji dziaa zawartych w ramach polityki dugookresowej jest tosamy z czasem obowizywania poniszego opracowania do 2023 roku. W tym czasie naley rwnie realizowa zadania okrelone w ramach edukacji ekologicznej. Dziaania te powinny by realizowane w sposb konsekwentny i cigy - tylko wtedy mog przynie wymierne i oczekiwane korzyci. 2.6. Koszty realizacji programu, w tym koszty realizacji poszczeglnych zada Na etapie wykonywania niniejszego Programu nie jest moliwe okrelenie kosztw dziaa zawierajcych si w strategii dugookresowej. Dziaania te bd realizowane do roku 2023. W tym czasie wykonywane bd kolejne aktualizacje niniejszego Programu. Na etapie opracowywania tych aktualizacji konieczne bdzie przeanalizowanie (na podstawie kolejnej mapy akustycznej) faktycznego stanu klimatu akustycznego w ssiedztwie analizowanego odcinka drogi. Dopiero wtedy moliwe bdzie sprecyzowanie potrzeby wykonania kolejnych dziaa nalecych do tej grupy oraz okrelenie kosztw ich wykonania. Dziaania zawierajce si w ramach edukacji ekologicznej powinny by wykonywane w sposb cigy zarwno w ramach strategii krtkookresowej, jak i polityki dugookresowej - tylko wtedy przynios zamierzony efekt. Kosztw dziaa w zakresie edukacji ekologicznej i dziaa wykonywanych w ramach polityki dugookresowej nie mona oszacowa na etapie wykonywania niniejszego opracowania z przyczyn, ktre opisano powyej. Oszacowano natomiast, e realizacja dziaa zwizanych z edukacj ekologiczn w ramach strategii krtkookresowej moe wynie okoo 300 tys. z. (szacunkowe koszty dla wszystkich szeciu Programw dla drg krajowych zlokalizowanych w granicach administracyjnych wojewdztwa wielkopolskiego) Koszty realizacji dziaa zawartych w strategii krtkookresowej to przede wszystkim koszty utworzenia obszarw ograniczonego uytkowania. Na etapie wykonywania Programu ochrony rodowiska przed haasem nie mona ich oszacowa. W Tabl. 3 przedstawiono zestawienie szacunkowych kosztw dziaa, majcych na celu popraw klimatu akustycznego w ssiedztwie analizowanego odcinka drogi krajowej nr 11.
18
Tabl. 3. Szacunkowe koszty realizacji dziaa naprawczych, okrelonych w ramach Programu ochrony rodowiska przed haasem
Lp. Nazwa dziaania Koszty realizacji Niemoliwe do oszacowania na etapie wykonywania Programu ochrony rodowiska przed haasem 300 tys. z * Podmioty odpowiedzialne za realizacj dziaania
1.
Utworzenie obszarw ograniczonego uytkowania (w ramach strategii krtkookresowej)
Generalna Dyrekcja Drg Krajowych i Autostrad
2.
Edukacja ekologiczna (w ramach strategii krtkookresowej)
Generalna Dyrekcja Drg Krajowych i Autostrad, jednostki samorzdw terytorialnych, organizacje pozarzdowe, ktrych statut okrela prowadzenie dziaa edukacyjnych w zakresie ochrony rodowiska
SUMA: 300 tys. z * *) czne koszty dziaa naprawczych zwizanych z edukacj ekologiczn, ktre bd wykonywane w ramach szeciu Programw ochrony rodowiska przed haasem dla drg krajowych zlokalizowanych w granicach wojewdztwa wielkopolskiego o nateniu ruchu wikszym od 16 400 P/d
2.7. rda finansowania Programu Realizacja wszystkich elementw Programu moliwa jest wycznie przy wsppracy rnych organw jednostek organizacyjnych. Jej finansowanie spoczywa bdzie przede wszystkim na zarzdcy drogi krajowej nr 11, ktrym w chwili obecnej jest Generalna Dyrekcja Drg Krajowych i Autostrad. W Tabl. 3 przedstawiono zestawienie szacunkowych kosztw dziaa, majcych na celu popraw klimatu akustycznego w ssiedztwie analizowanych odcinkw drogi krajowej nr 11. Wsparcie finansowe mona rwnie uzyska ze rodkw unijnych (Funduszu Spjnoci i funduszy strukturalnych), Narodowego Funduszu Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej, Wojewdzkiego Funduszu Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej w Poznaniu, dotacji budetu pastwa, niepodlegajcych zwrotowi rodkw zagranicznych oraz nadwyki operacyjnej. 2.8. Rodzaje informacji i dokumentw i udokumentowania realizacji Programu wykorzystanych do kontroli
Dla zapewnienia efektywnej realizacji dziaa wyznaczonych w Programie, niezbdne jest ich monitorowanie i kontrola. Odpowiednie przeprowadzanie weryfikacji i dokumentowania postpw pozwoli na aktualizacj dziaa, jak rwnie na wykazanie skutecznoci i celowoci podejmowanych inwestycji. Podstawowymi elementami kontroli powinny by: raporty dotyczce postpw w realizacji dziaa zawartych w Programie, sporzdzane kadego roku (do koca marca za rok poprzedni) przez zarzdc drogi oraz przekazywane do Marszaka Wojewdztwa Wielkopolskiego, aktualizacje Programu ochrony rodowiska przed haasem (wykonywane rok po publikacji kolejnych map akustycznych), ktre stanowi bd ostateczn weryfikacj i podsumowanie efektw niniejszego opracowania, 19
monitoring haasu wykonywany przez zarzdc drogi w trakcie Generalnego Pomiaru Ruchu oraz w postaci wyrywkowych bada szczegowych, prowadzonych w ramach przygotowywania opracowa rodowiskowych dla inwestycji drogowych (np. raportw o oddziaywaniu na rodowisko czy analiz porealizacyjnych). 2.9. Ograniczenia i obowizki wynikajce z realizacji Programu 2.9.1. Ograniczenia i obowizki podmiotw uczestniczcych w realizacji Programu Do obowizkw organw administracji, w szczeglnoci starostw, wjtw, burmistrzw lub prezydentw miast oraz Regionalnego Dyrektora Ochrony rodowiska w Poznaniu, naley przekazywanie do Sejmiku Wojewdztwa Wielkopolskiego informacji o wydawanych decyzjach dla odcinka drogi objtego niniejszym Programem, majcych wpyw na realizacj niniejszego Programu, w tym przede wszystkim na emisj haasu do rodowiska. Organami administracji odpowiedzialnymi za wydawanie aktw prawa miejscowego w zakresie zwizanym z realizacj Programu s: Rady Gmin, na obszarze ktrych pooone s tereny objte zakresem Programu (miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego) oraz Rady Powiatw (ustanawianie obszarw ograniczonego uytkowania). Funkcje kontrolne w stosunku do zarzdzajcego drog peni natomiast Wielkopolski Wojewdzki Inspektor Ochrony rodowiska. Organy administracji publicznej s rwnie zobowizane do prowadzenia odpowiedniej polityki w zakresie planowania przestrzennego. Szczegowe zasady okrelajce waciwe planowanie przestrzenne w kontekcie oddziaywania haasu powstajcego wskutek ruchu pojazdw na ssiadujce z drogami tereny, opisano szczegowo w rozdziale 2.4 Programu. Za realizacj zada w ramach niniejszego Programu ochrony rodowiska przed haasem odpowiedzialny bdzie zarzdca infrastruktury drogowej (obecnie Generalna Dyrekcja Drg Krajowych i Autostrad). Od zarzdcy objtego zakresem Programu odcinka drogi krajowej nr 11, wymagane jest sporzdzanie i przedkadanie Marszakowi Wojewdztwa Wielkopolskiego do koca marca rocznych raportw za rok poprzedni z przebiegu prac nad realizacj Programu. Ponadto zarzdca analizowanej trasy komunikacyjnej powinien wykonywa pomiary haasu na wyszczeglnionych w Programie odcinkach, przed podjciem dziaa oraz po zrealizowaniu dziaa wskazanych w niniejszym opracowaniu. Wyniki pomiarw bd przekazywane w rocznych sprawozdaniach do waciwych organw administracji. Suy one bd wykazaniu celowoci i skutecznoci zaproponowanych metod ochrony przed haasem. Przekazane raporty stanowi bd podstaw do sporzdzenia oceny realizacji dziaa, zaproponowanych w ramach niniejszego opracowania, przy sporzdzaniu aktualizacji Programu ochrony rodowiska przed haasem. Szczegowe obowizki podmiotw, majce na celu ograniczenie haasu do poziomw dopuszczalnych dla poszczeglnych odcinkw drg, zostay okrelone w rozdziale 3.1.2. W Tabl. 4 przedstawiono ograniczenia i obowizki podmiotw uczestniczcych w realizacji Programu.
20
Tabl. 4. Ograniczenia i obowizki podmiotw uczestniczcych w realizacji Programu

Lp. 1. Opis Realizacja dziaa naprawczych, proponowanych w ramach Programu Przekazywanie do Sejmiku Wojewdztwa Wielkopolskiego informacji o wydawanych dla odcinka drogi krajowej nr 11 decyzjach, majcych wpyw na realizacj Programu Uchwalanie aktw prawa miejscowego w zakresie zwizanym z realizacj Programu Kontrola zarzdzajcego odcinkiem drogi krajowej nr 11 w zakresie realizacji dziaa okrelonych w Programie Prowadzenie odpowiedniej polityki w zakresie planowania przestrzennego Sporzdzanie i przedkadanie Marszakowi Wojewdztwa Wielkopolskiego rocznych raportw z przebiegu prac nad realizacj Programu (do koca marca za rok poprzedni) Wykonywanie pomiarw haasu przed podjciem dziaa okrelonych w ramach Programu oraz po ich zrealizowaniu Podmioty zobowizane do realizacji Generalna Dyrekcja Drg Krajowych i Autostrad Starostowie, wjtowie, burmistrzowie i prezydenci miast, Regionalny Dyrektor Ochrony rodowiska w Poznaniu Rady gmin, Rady Powiatw, Sejmik Wojewdztwa Wielkopolskiego Wielkopolski Wojewdzki Inspektor Ochrony rodowiska Rady miast, rady gmin Generalna Dyrekcja Drg Krajowych i Autostrad Generalna Dyrekcja Drg Krajowych i Autostrad
2.
3. 4. 5.
6.
7.
2.9.2. Podmioty korzystajce ze rodowiska i ich obowizki wynikajce z ustawy Prawo ochrony rodowiska Ustawa Prawo ochrony rodowiska 5 okrela szereg warunkw dotyczcych uytkowania instalacji, ktrych funkcjonowanie moe mie wpyw na rodowisko. Wskazuje rwnie obowizki cice na uytkownikach (ktrych naley w tym przypadku utosamia z zarzdcami) tych instalacji. Naley tu wymieni przede wszystkim postanowienia: art. 141, stanowicy o obowizku dotrzymania standardw emisji haasu, art. 144, nakadajcy obowizek takiego uytkowania urzdze, ktre nie bdzie powodowa przekrocze w zakresie standardw jakoci rodowiska, art. 147, nakadajcy obowizek prowadzenia okresowych (ust. 1) lub cigych (ust. 2) pomiarw poziomu haasu, przy zastrzeeniu, e pomiary te powinny by prowadzone przez odpowiednio przygotowane laboratoria (art. 147a), a wyniki pomiarw winny by ewidencjonowane i przechowywane przez okres co najmniej 5 lat (ust. 6), art. 149 ust. 1, okrelajcy obowizek przedstawienia wynikw przeprowadzonych pomiarw waciwemu organowi ochrony rodowiska oraz wojewdzkiemu inspektoratowi ochrony rodowiska, art. 152, stwierdzajcy obowizek zgoszenia do eksploatacji inwestycji niewymagajcej pozwolenia, mogcej jednak negatywnie oddziaywa na rodowisko. Przestrzeganie wymogw ochrony rodowiska, w odniesieniu do obiektw infrastruktury komunikacyjnej, spoczywa na zarzdzajcych tymi obiektami (art. 139 ustawy Prawo ochrony rodowiska). Do obowizkw zarzdcy naley:
21
stosowanie zabezpiecze akustycznych i waciwej organizacji ruchu w celu ochrony rodowiska przed zanieczyszczeniem haasem (art. 173), dotrzymanie standardw jakoci rodowiska, tj. dopuszczalnych poziomw haasu (art. 174), prowadzenie okresowych lub cigych pomiarw haasu (art. 175) oraz przedstawienia wynikw przeprowadzonych pomiarw waciwemu organowi ochrony rodowiska i wojewdzkiemu inspektoratowi ochrony rodowiska (art. 177 ust. 1), sporzdzanie co 5 lat map akustycznych dla terenw pooonych w otoczeniu obiektw mogcych negatywnie wpywa na rodowisko (art. 179 ust. 1 i 3), przy czym obowizek sporzdzenia mapy akustycznej po raz pierwszy winien zosta zrealizowany w terminie 1 roku od dnia, w ktrym obiekt zosta zaliczony do obiektw, ktrych eksploatacja moe powodowa negatywne oddziaywanie akustyczne na znacznych obszarach (art. 179 ust. 5), niezwoczne przedkadanie fragmentw map akustycznych obejmujcych okrelony powiat waciwemu marszakowi wojewdztwa i starocie oraz fragmentw obejmujcych okrelone wojewdztwo waciwemu wojewdzkiemu inspektorowi ochrony rodowiska (art. 179 ust. 4). Zgodnie z wyej przytoczonymi przepisami Prawa ochrony rodowiska przyjmuje si, e realizacja zada, skadajcych si na niniejszy Program ochrony rodowiska przed haasem, spoczywa bdzie w okresie jego realizacji na zarzdcy drogi objtej zakresem Programu, ktrym w chwili obecnej jest Generalna Dyrekcja Drg Krajowych i Autostrad. 2.10. Uzasadnienie zakresu Programu ochrony rodowiska przed haasem 2.10.1. Dane i wnioski wynikajce ze sporzdzonych map akustycznych 2.10.1.1 Trendy zmian klimatu akustycznego Z uwagi na fakt, i mapy akustyczne dla drg krajowych wykonywane byy w roku 2007 po raz pierwszy oraz ze wzgldu na zmian rozporzdzenia Ministra rodowiska w sprawie dopuszczalnych poziomw haasu w rodowisku z dnia 14 czerwca 2007 r. 5, w ktrym wprowadzono nowe wskaniki majce zastosowanie do prowadzenia dugookresowej polityki w zakresie ochrony przed haasem L DWN oraz LN, zarwno autorzy map akustycznych, jak i niniejszego Programu nie dysponowali materiaem porwnawczym, ktry pozwalaby oszacowa trendy zmian klimatu akustycznego w odniesieniu do analizowanego odcinka drogi. W wietle postpujcego systematycznie w ostatnich latach wzrostu natenia ruchu na gwnych cigach komunikacyjnych kraju, mona jedynie z pewnoci stwierdzi, e klimat akustyczny wok analizowanego odcinka drogi ulega systematycznemu pogarszaniu. Na pene i rzetelne przedstawienie dynamiki i skali tego zjawiska pozwoli dopiero opracowanie kolejnych edycji map akustycznych oraz bazujcych na ich ustaleniach Programw ochrony rodowiska przed haasem. 2.10.1.2 Koncepcje dziaa zabezpieczajcych rodowisko przed haasem Realizacja dziaa, ktrych celem jest ograniczanie haasu pochodzcego od ruchu pojazdw po drogach krajowych, jest czstokro przedsiwziciem bardzo trudnym. Dotrzymanie poziomw dopuszczalnych na granicy wasnoci zarzdcy drogi, z uwagi na bardzo wysokie poziomy haasu, jest raczej niemoliwe. Dziaania 22
podejmowane w celu ograniczenia imisji dwiku na terenach ssiadujcych z analizowanym odcinkiem maj zatem na celu raczej zagodzenie oddziaywania oraz popraw stanu klimatu akustycznego. Bardzo trudne jest natomiast doprowadzenie do stanu, w ktrym w bliskim ssiedztwie drogi nie bd przekroczone poziomy dopuszczalne. Dziaania polegajce na ograniczeniu haasu pochodzcego od ruchu pojazdw mona podzieli na trzy nastpujce rodzaje: ograniczenie haasu w strefie emisji, ograniczenie haasu w strefie imisji, dziaania organizacyjne. Do grupy dziaa w strefie emisji mona zaliczy m.in. wymian starej, zniszczonej nawierzchni drogi na now. Dziaanie to powoduje ograniczenie haasu powstajcego na styku k samochodw i jezdni. Wymiana nawierzchni moe spowodowa redukcj haasu w ssiedztwie drogi o okoo 2 dB. Moliwe jest rwnie zastosowanie tzw. cichych nawierzchni, dziki ktrym moliwa jest jeszcze wiksza redukcja haasu (4 - 5 dB). Naley jednak zaznaczy, i nawierzchnie tego typu s bardzo kosztowne w utrzymaniu. Do dziaa w strefie emisji mona rwnie zaliczy popraw stanu technicznego samochodw. Jest to jednak zupenie niezalene od zarzdzajcego analizowanym odcinkiem drogi. Wpyw na poziom emisji haasu pochodzcego z nowych samochodw maj przede wszystkim ich producenci, natomiast za stan techniczny samochodw odpowiadaj ich uytkownicy. Waciwe suby porzdkowe oraz stacje obsugi pojazdw maj natomiast moliwo eliminacji niesprawnych technicznie pojazdw. Kolejnymi dziaaniami majcymi wpyw na ksztatowanie klimatu akustycznego w ssiedztwie drg s dziaania w strefie imisji. W chwili obecnej najbardziej popularnym rodkiem jest stosowanie ekranw akustycznych. Naley jednak zaznaczy, e w wielu przypadkach zastosowanie tych urzdze nie jest moliwe. Ekranw akustycznych nie mona zastosowa na tych odcinkach drg, na ktrych, po ich wybudowaniu, nastpi pogorszenie warunkw bezpieczestwa ruchu drogowego. Ekrany czsto powoduj ograniczenie widocznoci, co uniemoliwia ich zastosowanie. Ich wybudowanie moe rwnie uniemoliwi kolizja z istniejc infrastruktur podziemn. Kolejn przeszkod w stosowaniu ekranw akustycznych s czste zjazdy z drogi krajowej na prywatne posesje. Przerwanie cigoci ekranw akustycznych powoduje zmniejszenie skutecznoci ich dziaania i czsto doprowadza do sytuacji, w ktrej, pomimo ich zastosowania, tereny podlegajce ochronie akustycznej nie s w peni chronione przed oddziaywaniem haasu pochodzcego od ruchu pojazdw. Z tego powodu naley rozway rwnie inne sposoby zabezpieczenia tych terenw. Dziaania polegajce na waciwym planowaniu przestrzennym, czy prowadzeniu nowych tras komunikacyjnych w taki sposb, aby ograniczy ich ssiedztwo z terenami podlegajcymi ochronie akustycznej, s natomiast przykadem dziaa organizacyjnych. Waciwe planowanie przestrzenne polega na tym, aby tereny podlegajce ochronie akustycznej lokalizowa w dalszej odlegoci od krawdzi jezdni drg wyszych klas. Natomiast bliej trasy komunikacyjnej mog by zlokalizowane np. tereny handlowo - usugowe, ktre nie podlegaj ochronie akustycznej. Dodatkowo budynki zlokalizowane na tych terenach mog stanowi naturalny ekran akustyczny dla terenw chronionych, zlokalizowanych w dalszej odlegoci od rda dwiku. Nowe trasy komunikacyjne naley prowadzi w taki sposb, aby ograniczy ich ssiedztwo z terenami podlegajcymi ochronie akustycznej. W przypadku bliskiej lokalizacji takich obszarw w stosunku do jezdni projektowanej drogi lub torowiska, naley zaproponowa takie 23
zabezpieczenia przeciwhaasowe, aby tereny podlegajce ochronie akustycznej nie znalazy si w strefie oddziaywania haasu przekraczajcego poziomy dopuszczalne. Jednym z parametrw ruchu drogowego, ktry w zdecydowany sposb wpywa na poziom haasu w ssiedztwie drg, jest prdko pojazdw. Wprowadzanie nowych oraz egzekwowanie istniejcych ogranicze prdkoci mona zatem rwnie zaliczy do grupy dziaa organizacyjnych. Zastosowanie fotoradarw w ssiedztwie drg skutecznie wpywa na ograniczenie prdkoci, a co za tym idzie ograniczenie emisji haasu. 2.10.2. Analiza materiaw, dokumentw i publikacji wykorzystanych w programie 2.10.2.1 Polityki, strategie, plany lub programy W ramach prac zmierzajcych do opracowania Programu ochrony rodowiska przed haasem analizowano szczegowo szereg opracowa, ktre w swych zapisach odnosz si do ochrony akustycznej terenw ssiadujcych z analizowanym odcinkiem drogi. Do takich dokumentw nale: Strategia Rozwoju Wojewdztwa Wielkopolskiego do roku 2020 5, Plan Zagospodarowania Przestrzennego Wojewdztwa Wielkopolskiego 5. Program Ochrony rodowiska Wojewdztwa Wielkopolskiego na lata 2008-2011 z perspektyw na lata 2012-2019 5, W zakresie ochrony przed haasem, Strategia Rozwoju Wojewdztwa Wielkopolskiego 5 powouje si na Program Ochrony rodowiska Wojewdztwa Wielkopolskiego na lata 2008-2011 z perspektyw na lata 2012-2019 5. Jako cel operacyjny 1.1 zakada popraw stanu rodowiska i racjonalne gospodarowanie zasobami przyrodniczymi. Realizacja tego celu ma by natomiast osignita poprzez ograniczanie akustycznego zagroenia rodowiska. Jako najwaniejsze kierunki dziaa do 2019 roku Strategia zakada: realizacj programw ochrony rodowiska przed haasem, systematyczn aktualizacj map akustycznych i programw ochrony przed haasem, rozszerzanie monitoringu haasu w rodowisku, szczeglnie na terenach bdcych pod wpywem oddziaywania drg, linii kolejowych i terenw wskazanych w powiatowych programach ochrony rodowiska, realizacja inwestycji poprawiajcych klimat akustyczny (budowa obwodnic i ekranw akustycznych, modernizacje i rewitalizacja szlakw komunikacyjnych oraz wymiana taboru kolejowego), ograniczanie emisji haasu pochodzcego z sektora gospodarczego, przestrzeganie poziomw dopuszczalnych haasu w odniesieniu do nowo zagospodarowywanych terenw, czyli stosowanie w planowaniu przestrzennym zasady strefowania. W Planie Zagospodarowania Przestrzennego Wojewdztwa Wielkopolskiego 5 znalazy si zapisy odnoszce si do negatywnego oddziaywania haasu pochodzcego z rnych rde. W podrozdziale Haas komunikacyjny drogowy wskazuje na to, i wrd wystpujcych rde dwiku, haas komunikacyjny stanowi najwikszy problem (w porwnaniu do innych rde). Wrd niekorzystnych zmian jakie zachodz w analizowanym obszarze, Strategia podaje wzrost uciliwoci haasu komunikacyjnego na obszarach 24
miejskich (gwnie w centrach miast), przy jednoczesnym zmniejszaniu si obszarw o korzystnych warunkach akustycznych. W Programie Ochrony rodowiska Wojewdztwa Wielkopolskiego na lata 2008-2011 z perspektyw na lata 2012-2019 5 do najbardziej uciliwych rde haasu zaliczono ruch drogowy, kolejowy, lotniczy oraz dziaalno prowadzon na terenie obiektw przemysowych. Celem do roku 2019 jest zmniejszenie zagroenia mieszkacw wojewdztwa ponadnormatywnym haasem, zwaszcza emitowanym przez rodki transportu drogowego. Naley te podkreli, i jest on zgodny z polityk ekologiczn pastwa. 2.10.2.2 Pozwolenia na emitowanie haasu do rodowiska, decyzje okrelajce dopuszczalny poziom haasu w rodowisku oraz inne dokumenty i materiay dla potrzeb postpowa administracyjnych, prowadzonych w stosunku do podmiotw korzystajcych ze rodowiska, ktrych dziaalno ma negatywny wpyw na stan akustyczny rodowiska Zgodnie z art. 115a ust. 2 ustawy Prawo ochrony rodowiska 5, decyzji o dopuszczalnym poziomie haasu nie wydaje si, jeeli haas powstaje w zwizku z eksploatacj drg, linii kolejowych, linii tramwajowych, kolei linowych, portw oraz lotnisk lub gdy haas powstaje w zwizku z dziaalnoci osoby fizycznej nie bdcej przedsibiorc. W zwizku z powyszym zakres niniejszego rozdziau nie dotyczy Programu ochrony rodowiska przed haasem dla odcinka drogi krajowej nr 11. 2.10.2.3 Przepisy dotyczce emisji haasu z instalacji i urzdze, w tym pojazdw, ktrych funkcjonowanie ma negatywny wpyw na stan akustyczny rodowiska Zgodnie z art. 3 ust. 4 i 5 ustawy Prawo ochrony rodowiska 5, przez emisj rozumie si wprowadzanie bezporednio lub porednio, w wyniku dziaalnoci czowieka, do powietrza, wody, gleby lub ziemi substancji lub energii, takiej jak ciepo, haas, wibracje lub pola elektromagnetyczne. Przez haas rozumie si natomiast dwiki o czstotliwociach od 16 Hz do 16000 Hz. Wielko emisji haasu, zgodnie z art. 118c ustawy PO 5, wyznacza si i ocenia na podstawie pomiarw poziomu haasu w rodowisku. W rozporzdzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie warunkw technicznych pojazdw oraz zakresu ich niezbdnego wyposaenia 5 okrelono dopuszczalny poziom haasu zewntrznego dla poszczeglnych grup pojazdw. W 9 powyszego rozporzdzenia okrelono, e pojazd samochodowy powinien by tak zbudowany, wyposaony i utrzymany, aby poziom haasu zewntrznego, mierzony podczas postoju z odlegoci 0.5 m w odniesieniu do pojazdu, ktry zosta poddany badaniom homologacyjnym, nie przekracza wartoci ustalonej w trakcie bada homologacyjnych o 5 dB (A). Dla pozostaych pojazdw poziom haasu zewntrznego nie powinien przekracza wartoci, ktre przedstawiono w Tabl. 5.
25
Tabl. 5. Poziom haasu zewntrznego dla poszczeglnych grup pojazdw 5

Rodzaj silnika Lp. Pojazd Motocykl z silnikiem o pojemnoci skokowej: 1. 2. 3. 4. nieprzekraczajcej 125 cm wikszej ni 125 cm
O zaponie iskrowym [dB] 94 96 93 93 98
O zaponie samoczynnym [dB] 96 102 108
Samochd osobowy Pojazd samochodowy o dopuszczalnej masie cakowitej nieprzekraczajcej 3.5 t, z wyjtkiem samochodu osobowego Inny pojazd samochodowy
W rozporzdzeniu 5 okrelono rwnie dopuszczalny poziom haasu zewntrznego, mierzonego podczas postoju w odlegoci 0.5 m dla cignika rolniczego oraz motoroweru. Wynosi on odpowiednio: 104 dB dla cignika rolniczego oraz 90 dB dla motoroweru. Dopuszczalne poziomy haasu w rodowisku okrela rozporzdzenie Ministra rodowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. 5. Zgodnie z art. 113 ust.1 ustawy PO, w rozporzdzeniu 5 okrelono dopuszczalne poziomy haasu za pomoc wskanikw LDWN, LN, LAeq D, LAeq N, w zalenoci od przeznaczenia terenu oraz rodzaju obiektw, ktre s naraone na dziaanie haasu. Rozporzdzenie okrela rwnie przedziay czasu odniesienia, do ktrych odnosz si poszczeglne wskaniki.
26
3.
DROGA KRAJOWA NR 11
3.1. Cz opisowa 3.1.1. Naruszenia dopuszczalnych poziomw haasu w rodowisku, wraz z podaniem ich zakresu Zakres narusze dopuszczalnych poziomw haasu pochodzcego od ruchu pojazdw i odbywajcego si po analizowanych odcinkach drogi krajowej nr 11 przedstawiono w Tabl. 6 Tabl. 9. W tabeli zestawiono opis zakresu przekrocze poziomw dopuszczalnych w przyporzdkowaniu do poszczeglnych odcinkw, dla ktrych warto wskanika M jest wiksza od 0. Tabl. 6. Tereny zlokalizowane w ssiedztwie analizowanego odcinka drogi krajowej nr 11 (od km 268+125 do km 272+299), objte opracowaniem programu ochrony rodowiska przed haasem 5.
Orientacyjny kilometra drogi krajowej nr 11 Lp. Od Do Zakres narusze dopuszczalnych poziomw haasu wyraonych wskanikiem LDWN Zakres wskanika M (na podstawie Przekroczenia Nazwa map rozkadu wartoci Priorytet gminy wskanika M wskanika 5 rys. Z1 LDWN 5 w zaczniku graficznym)
Pierwsza linia zabudowy znajduje si w strefie poziomu dwiku okrelonego wskanikiem LDWN o wartoci 70 - 75 dB. Pozostae budynki Suchy 1. 268+125 268+750 zlokalizowane na tym Las odcinku w wikszej odlegoci od drogi znajduj si w zasigach oddziaywania haasu przekraczajcego poziomy dopuszczalne. Pierwsza linia zabudowy znajduje si w strefie poziomu dwiku okrelonego wskanikiem LDWN o wartoci 65 - 70 dB. Pozostae budynki Suchy 2. 269+000 269+500 zlokalizowane na tym Las odcinku w wikszej odlegoci od drogi znajduj si w zasigach oddziaywania haasu przekraczajcego poziomy dopuszczalne.
0.01 - 50
redni
powyej 20 dB
0.01 - 5
Niski
5 - 20 dB
27
Program ochrony rodowiska przed haasem dla piciu odcinkw drogi krajowej nr 11 o cznej dugoci 24.02 km Zakres narusze Zakres Przekroczenia dopuszczalnych Nazwa wskanika M wartoci Lp. Priorytet poziomw haasu gminy (na podstawie wskanika wyraonych map rozkadu LDWN 5 Od Do wskanikiem LDWN wskanika M Budynki zlokalizowane na tym odcinku w wikszej odlegoci od drogi (okoo 80 m) Suchy 3. 269+800 270+700 znajduj si w strefie 0.01 - 5 Niski 5 - 20 dB Las poziomu dwiku okrelonego wskanikiem LDWN o wartoci 65 - 70 dB. Pierwsza linia zabudowy znajduje si w strefie poziomu dwiku okrelonego wskanikiem LDWN o wartoci 70 - 75 dB. Pozostae budynki zlokalizowane na tym odcinku w wikszej odlegoci od drogi znajduj si Suchy 4. 270+700 271+100 w zasigach Las oddziaywania haasu przekraczajcego poziomy dopuszczalne. W zasigu oddziaywania haasu przekraczajcego poziomy dopuszczalne znajduje si rwnie Szkoa Podstawowa w Suchym Lesie (ul. Szkolna 15). Pierwsza linia zabudowy znajduje si w strefie poziomu dwiku okrelonego wskanikiem LDWN o wartoci wikszej od 75 dB. Pozostae Suchy 5. 271+100 271+500 budynki zlokalizowane Las na tym odcinku w wikszej odlegoci od drogi znajduj si w zasigach oddziaywania haasu przekraczajcego poziomy dopuszczalne. Orientacyjny kilometra drogi krajowej nr 11
0.01 - 50
Bardzo wysoki
powyej 20 dB
0.01 - 50
redni
powyej 20 dB
28
Tabl. 7. Tereny zlokalizowane w ssiedztwie analizowanego odcinka drogi krajowej nr 11 (od km 289+489 do km 300+928), objte opracowaniem programu ochrony rodowiska przed haasem 5.
Orientacyjny kilometra drogi krajowej nr 11 Lp . Od Do Zakres narusze dopuszczalnych poziomw haasu wyraonych wskanikiem LDWN Zakres wskanika M (na podstawie Przekroczenia Nazwa map rozkadu wartoci Priorytet gminy wskanika M 5 wskanika rys. Z4 LDWN 5 w zaczniku graficznym)
Pierwsza linia zabudowy znajduje si w strefie poziomu dwiku okrelonego wskanikiem LDWN o wartoci powyej 75 dB. Pozostae budynki 1. 292+750 293+400 zlokalizowane na tym Krnik odcinku w wikszej odlegoci od drogi znajduj si w zasigach oddziaywania haasu przekraczajcego poziomy dopuszczalne. Pierwsza linia zabudowy znajduje si w strefie poziomu dwiku okrelonego wskanikiem LDWN o wikszej od 75 dB. Pozostae budynki 2. 294+400 295+500 zlokalizowane na tym Krnik odcinku w wikszej odlegoci od drogi znajduj si w zasigach oddziaywania haasu przekraczajcego poziomy dopuszczalne. Pierwsza linia zabudowy znajduje si w strefie poziomu dwiku okrelonego wskanikiem LDWN o wikszej od 75 dB. Pozostae budynki 3. 297+400 298+600 zlokalizowane na tym Krnik odcinku w wikszej odlegoci od drogi znajduj si w zasigach oddziaywania haasu przekraczajcego poziomy dopuszczalne.
0.01 - 100
Wysoki
powyej 20 dB
0.01 - 10
Niski
5 - 20 dB
0.01 - 100
Wysoki
powyej 20 dB
29
Program ochrony rodowiska przed haasem dla piciu odcinkw drogi krajowej nr 11 o cznej dugoci 24.02 km Lp . Zakres narusze dopuszczalnych poziomw haasu wyraonych Od Do wskanikiem LDWN Budynki zlokalizowane na tym odcinku w wikszej odlegoci od drogi (okoo 50 m) 4. 299+750 300+928 znajduj si w strefie poziomu dwiku okrelonego wskanikiem LDWN o wartoci 65 - 70 dB. Orientacyjny kilometra drogi krajowej nr 11 Zakres Przekroczenia Nazwa wskanika M wartoci Priorytet gminy (na podstawie wskanika map rozkadu LDWN 5 wskanika M 5
Miasto Krnik
2 - 25
redni
5 - 20 dB
Tabl. 8. Tereny zlokalizowane w ssiedztwie analizowanego odcinka drogi krajowej nr 11 (od km 348+194 do km 350+610), objte opracowaniem programu ochrony rodowiska przed haasem 5.
Orientacyjny kilometra drogi krajowej nr 11 Lp . Od Do Zakres wskanika M (na Przekroczenia podstawie Nazwa wartoci map rozkadu Priorytet gminy wskanika wskanika M LDWN 5 5 rys. Z6 w zaczniku graficznym)
Zakres narusze dopuszczalnych poziomw haasu wyraonych wskanikiem LDWN
Budynki zlokalizowane na tym odcinku w wikszej odlegoci od drogi (okoo 70 m) Miasto 1. 348+300 348+750 znajduj si w strefie Jarocin poziomu dwiku okrelonego wskanikiem LDWN o wartoci 55 - 60 dB.
2 - 50
redni
5 - 20 dB
30
Program ochrony rodowiska przed haasem dla piciu odcinkw drogi krajowej nr 11 o cznej dugoci 24.02 km Lp . Zakres narusze dopuszczalnych poziomw haasu wyraonych Od Do wskanikiem LDWN Pierwsza linia zabudowy znajduje si w strefie poziomu dwiku okrelonego wskanikiem LDWN o wikszej od 75 dB. Pozostae budynki zlokalizowane na tym odcinku w wikszej odlegoci od drogi znajduj si w zasigach oddziaywania haasu przekraczajcego 2. 349+400 350+100 poziomy dopuszczalne. W zasigu oddziaywania haasu przekraczajcego poziomy dopuszczalne znajduje si rwnie Przedszkole Nr 2 (ul. M. Curie Skodowskiej 2A), Szkoa Podstawowa Nr 4 (ul. M. Curie Skodowskiej 4) oraz Zesp Szk Ponadgimnazjalnych Nr 1 w Jarocinie (ul. Franciszkaska 1). Orientacyjny kilometra drogi krajowej nr 11 Zakres Przekroczenia Nazwa wskanika M wartoci Priorytet (na gminy wskanika podstawie LDWN 5 map rozkadu
Miasto Jarocin
0.01 - 100
Bardzo wysoki
powyej 20 dB
Pierwsza linia zabudowy znajduje si w strefie poziomu dwiku okrelonego wskanikiem LDWN o wartoci powyej 75 dB. Pozostae budynki Miasto 3. 350+100 350+610 zlokalizowane na tym Jarocin odcinku w wikszej odlegoci od drogi znajduj si w zasigach oddziaywania haasu przekraczajcego poziomy dopuszczalne.
0.01 - 100
Wysoki
powyej 20 dB
31
Tabl. 9. Tereny zlokalizowane w ssiedztwie analizowanego odcinka drogi krajowej nr 11 (km 399+943 405+928), objte opracowaniem programu ochrony rodowiska przed haasem 5.
Orientacyjny kilometra drogi krajowej nr 11 Lp. Od Do Zakres wskanika M (na podstawie Przekroczenia map wartoci Priorytet rozkadu wskanika wskanika M LDWN 5 5 rys. Z9 w zaczniku graficznym)
Zakres narusze dopuszczalnych poziomw haasu wyraonych wskanikiem LDWN
Nazwa gminy
Pierwsza linia zabudowy znajduje si w strefie poziomu dwiku okrelonego wskanikiem LDWN o wartoci wikszej od 75 dB. Pozostae budynki M. Ostrw 1. 399+943 400+250 zlokalizowane na Wielkopolski tym odcinku w wikszej odlegoci od drogi znajduj si w zasigach oddziaywania haasu przekraczajcego poziomy dopuszczalne.
2-5
Niski
powyej 20 dB
32
Program ochrony rodowiska przed haasem dla piciu odcinkw drogi krajowej nr 11 o cznej dugoci 24.02 km Orientacyjny kilometra drogi Lp. krajowej nr 11 Zakres narusze Zakres Przekroczenia dopuszczalnych wskanika M Nazwa wartoci Priorytet poziomw haasu (na gminy wskanika wyraonych podstawie LDWN 5 Od Do wskanikiem LDWN map Pierwsza linia zabudowy znajduje si w strefie poziomu dwiku okrelonego wskanikiem LDWN o wartoci wikszej od 75 dB. Pozostae budynki zlokalizowane na tym odcinku w wikszej odlegoci od drogi znajduj si w zasigach oddziaywania haasu przekraczajcego poziomy dopuszczalne. W zasigu oddziaywania M. Ostrw Bardzo 2. 400+500 401+150 2-5 5 20 dB haasu Wielkopolski wysoki przekraczajcego poziomy dopuszczalne znajduj si rwnie III Liceum Oglnoksztacce w Ostrowie Wielkopolskim (ul. Wojska Polskiego 17), Przedszkole Nr 11 (ul. Wolnoci 8), Uniwersytet Im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Zamiejscowy Orodek Dydaktyczny (ul. Wolnoci 10) oraz Zesp Szk Usugowych (ul. Wolnoci 12).
33
Program ochrony rodowiska przed haasem dla piciu odcinkw drogi krajowej nr 11 o cznej dugoci 24.02 km Orientacyjny kilometra drogi Lp. krajowej nr 11 Od Do Zakres narusze dopuszczalnych poziomw haasu wyraonych wskanikiem LDWN Nazwa gminy Zakres Przekroczenia wskanika M wartoci Priorytet (na wskanika podstawie LDWN 5 map
3.
Pierwsza linia zabudowy znajduje si w strefie poziomu dwiku okrelonego wskanikiem LDWN o wartoci wikszej od 75 dB. Pozostae budynki zlokalizowane na tym odcinku w wikszej odlegoci od drogi znajduj si w zasigach oddziaywania haasu przekraczajcego poziomy dopuszczalne. W zasigu oddziaywania haasu przekraczajcego poziomy dopuszczalne znajduj si rwnie: Zesp Szk Ekonomicznych im. M. Ostrw 401+500 403+600 J.Gniazdowskiego Wielkopolski (ul. Partyzancka 29), Przedszkole Nr 6 (ul. L. Zamenhoffa 9), II Liceum Oglnoksztacce im. W. Reymonta (ul. Wrocawska 48), Szkoa Podstawowa Nr 12 (ul. Kociuszki 5), Gimnazjum Nr 1 (ul. Wrocawska 51), Spoeczna Wysza Szkoa Przedsibiorczoci i Zarzdzania w odzi Wydzia Zamiejscowy w Ostrowie Wielkopolskim (ul. Wrocawska 93a) oraz Zesp Zakadw Opieki Zdrowotnej Oddzia Geriatryczny (ul. 3 - Maja 35).
2 - 500
Bardzo wysoki
powyej 20 dB
34
Program ochrony rodowiska przed haasem dla piciu odcinkw drogi krajowej nr 11 o cznej dugoci 24.02 km Orientacyjny kilometra drogi Lp. krajowej nr 11 Zakres narusze Zakres Przekroczenia dopuszczalnych wskanika M Nazwa wartoci Priorytet poziomw haasu (na gminy wskanika wyraonych podstawie LDWN 5 Od Do wskanikiem LDWN map Pierwsza linia zabudowy znajduje si w strefie poziomu dwiku okrelonego wskanikiem LDWN o wartoci wikszej od 75 dB. Pozostae budynki M. Ostrw 4. 403+600 404+300 zlokalizowane na 2 - 10 Niski powyej 20 dB Wielkopolski tym odcinku w wikszej odlegoci od drogi znajduj si w zasigach oddziaywania haasu przekraczajcego poziomy dopuszczalne. Budynki zlokalizowane na tym odcinku w wikszej odlegoci od drogi (okoo 50 m) M. Ostrw 5. 404+300 405+000 znajduj si w Wielkopolski strefie poziomu dwiku okrelonego wskanikiem LDWN o wartoci 65 - 70 dB Budynki zlokalizowane na tym odcinku w wikszej odlegoci od drogi (okoo 100 m) znajduj si w strefie poziomu dwiku okrelonego wskanikiem LDWN o wartoci 65 - 70 M. Ostrw 6. 405+800 405+928 dB. Pozostae Wielkopolski budynki zlokalizowane na tym odcinku w dalszej odlegoci znajduj si w zasigach oddziaywania haasu przekraczajcego poziomy dopuszczalne.
2 - 50
redni
5 15 dB
2 - 10
Niski
5 20 dB
35
3.1.2. Kierunki i zakres dziaa niezbdnych do dopuszczalnych poziomw haasu w rodowisku
przywrcenia
Analizowane odcinki drogi krajowej nr 11 charakteryzuj si duym nateniem ruchu (zwaszcza samochodw cikich) oraz znacznymi prdkociami pojazdw (poza obszarami zabudowanymi). Te parametry decyduj o niekorzystnym stanie klimatu akustycznego w ich ssiedztwie. Izolinie dopuszczalnych poziomw haasu s oddalone maksymalnie o ponad 600 m od krawdzi jezdni. Z tego powodu tereny podlegajce ochronie akustycznej zlokalizowane w ssiedztwie tych odcinkw pozostaj w strefach oddziaywania haasu o wysokim poziomie. W ramach opracowania Programu dla drogi krajowej nr 11, czterem odcinkom zosta nadany bardzo wysoki priorytet naraenia na haas z uwagi na zlokalizowane w ich ssiedztwie orodki dydaktyczne (przedszkola, gimnazja, licea oraz szkoy wysze) oraz budynki szpitalne. Dodatkowo w ssiedztwie odcinka od km 401+500 do km 403+600 w Ostrowie Wielkopolskim wskanik M przyjmuje wartoci wiksze od 100, co zgodnie z zaoeniami niniejszego opracowania, rwnie klasyfikuje go do bardzo wysokiego priorytetu naraenia na oddziaywanie haasu. W ramach opracowania zaproponowano dla wszystkich tych odcinkw dziaania, ktre naley zrealizowa w pierwszej kolejnoci (w czasie trwania niniejszego Programu). Z uwagi na brak moliwoci zastosowania ekranw akustycznych (zbyt bliska lokalizacja wysokich budynkw w stosunku do krawdzi jezdni lub lokalizacja skrzyowa i prywatnych zjazdw do posesji), zaproponowano w ramach strategii krtkookresowej, utworzenie obszarw ograniczonego uytkowania na terenach zlokalizowanych w ssiedztwie odcinkw o bardzo wysokich priorytetach. Osoby, ktre s wacicielami nieruchomoci zlokalizowanych na terenach objtych obszarem ograniczonego uytkowania mog si stara o wypat jednorazowych odszkodowa (naley jednak zaznaczy, e w chwili obecnej nie jest to praktykowane ze wzgldu na brak stosownych uregulowa prawnych). W budynkach istnieje natomiast moliwo wymiany stolarki okiennej na okna posiadajce podwyszon izolacyjno akustyczn w celu poprawy klimatu akustycznego wewntrz budynkw. Kolejn moliwoci jest wykup nieruchomoci zlokalizowanych w obszarze ograniczonego uytkowania a nastpnie ich rozbirka lub zmiana funkcji terenw na niepodlegajce ochronie akustycznej. Na terenach objtych obszarem ograniczonego uytkowania naley wprowadzi zakaz lokalizowania nowych budynkw podlegajcych ochronie akustycznej. Zgodnie z art. 135 ustawy PO 5 obszar ograniczonego uytkowania tworzy si jeeli z przegldu ekologicznego wynika, e mimo zastosowania dostpnych rozwiza technicznych, technologicznych i organizacyjnych nie mog by dotrzymane standardy jakoci rodowiska poza terenem trasy komunikacyjnej. Dokadne granice obszarw ograniczonego uytkowania zostan zatem okrelone na podstawie szczegowych pomiarw i oblicze wykonywanych w ramach tych przegldw ekologicznych dla kadego odcinka drogi posiadajcego bardzo wysoki priorytet naraenia na haas w ssiedztwie ktrych nie ma moliwoci podjcia innych dziaa naprawczych. Jeeli w trakcie wykonywania przegldw ekologicznych zostanie stwierdzona moliwo zastosowania innych dziaa majcych na celu popraw warunkw akustycznych, naley je podj. Po ich realizacji naley oceni stan klimatu akustycznego na analizowanych terenach i w przypadku istnienia przekrocze poziomw dopuszczalnych haasu w rodowisku, utworzy obszar ograniczonego uytkowania. W Tabl. 10 i Tabl. 11 przedstawiono zestawienie dziaa wraz z terminem ich realizacji (harmonogramem Programu) oraz szacunkowymi kosztami. Dziaania naprawcze dla odcinkw posiadajcych priorytet niszy od bardzo wysokiego,
36
ze wzgldw ekonomicznych musz by wykonywane w ramach polityki dugookresowej. Dodatkowo naley zwrci szczegln uwag na waciwe planowanie przestrzenne w ssiedztwie analizowanego odcinka drogi. Naley to do obowizkw waciwych organw administracji publicznej. Przede wszystkim nie naley zezwala na powstawanie nowych terenw podlegajcych ochronie akustycznej w strefie oddziaywania haasu pochodzcego od ruchu pojazdw przekraczajcego poziomy dopuszczalne. Szczegowe zasady waciwego planowania przestrzennego opisano w rozdziale 2.4.2 niniejszego Programu.
37
Tabl. 10. Podstawowe kierunki i zakres dziaa niezbdnych do przywrcenia dopuszczalnych poziomw haasu w rodowisku strategia krtkookresowa
Kierunki dziaa Tworzenie obszarw ograniczonego uytkowania na terenach, ktrych nie mona skutecznie zabezpieczy przed oddziaywaniem haasu za pomoc innych dostpnych rodkw technicznych, technologicznych lub organizacyjnych Opis dziaania Jednostka odpowiedzialna za realizacj GDDKiA (jednostka ponoszca koszty wynikajce z utworzenia obszaru), Starosta Powiatu Poznaskiego (organ nakadajcy obowizek wykonania przegldu ekologicznego), Rada Powiatu Poznaskiego (organ uchwalajcy obszar ograniczonego uytkowania) GDDKiA (jednostka ponoszca koszty wynikajce z utworzenia obszaru), Starosta Powiatu Jarociskiego (organ nakadajcy obowizek wykonania przegldu ekologicznego), Rada Powiatu Jarociskiego (organ uchwalajcy obszar ograniczonego uytkowania) GDDKiA (jednostka ponoszca koszty wynikajce z utworzenia obszaru), Starosta Powiatu Ostrowskiego (organ nakadajcy obowizek wykonania przegldu ekologicznego), Rada Powiatu Ostrowskiego (organ uchwalajcy obszar ograniczonego uytkowania) Termin realizacji Koszt w tys. PLN 2011 2012 2013 rda finansowania
Utworzenie obszaru ograniczonego uytkowania (po wczeniejszym wykonaniu przegldu ekologicznego) dla terenw zlokalizowanych po prawej stronie drogi od km 270+800 do km 271+000 teren szkoy (dodatkowo wymiana nawierzchni drogi)
do 2013 r.*
Niemoliwe do oszacowania na etapie wykonywania Programu ochrony rodowiska przed haasem
rodki wasne GDDKiA
Utworzenie obszaru ograniczonego uytkowania (po wczeniejszym wykonaniu przegldu ekologicznego) dla terenw zlokalizowanych po prawej stronie drogi od km 349+400 do km 349+600 oraz po lewej stronie od km 349+800 do km 350+000 tereny szk (dodatkowo wymiana nawierzchni drogi) Utworzenie obszaru ograniczonego uytkowania (po wczeniejszym wykonaniu przegldu ekologicznego) dla terenw zlokalizowanych po prawej stronie drogi od km 400+650 do km 400+950 oraz po lewej stronie od km 400+900 do km 401+150 tereny szk
do 2013 r.*
rodki wasne GDDKiA
do 2013 r.*
rodki wasne GDDKiA
38
Program ochrony rodowiska przed haasem dla piciu odcinkw drogi krajowej nr 11 o cznej dugoci 24.02 km Kierunki dziaa Opis dziaania Utworzenie obszaru ograniczonego uytkowania (po wczeniejszym wykonaniu przegldu ekologicznego) dla terenw zlokalizowanych po lewej stronie drogi od km 401+500 do km 402+000, po obu stronach drogi od km 402+050 do km 402+250 oraz po lewej stronie drogi od km 402+400 dp km 402+750 (tereny szk i zabudowy mieszkaniowej), a take po stronie prawej od km 402+650 do km 403+500 Promocja komunikacji zbiorowej, promocja i edukacja w zakresie proekologicznego korzystania z samochodw, promocja pojazdw cichych. Promocja waciwego planowania przestrzennego uwzgldniajcego zagroenie haasem (np.: strefowanie funkcji zabudowy, ograniczenie moliwoci powstawania nowych terenw podlegajcych ochronie akustycznej w strefie oddziaywania haasu przekraczajcego poziomy dopuszczalne) Promocja innych metod ochrony przed haasem ni ekrany akustyczne (np. ograniczenie prdkoci, zapewnienie pynnoci ruchu) Dziaania zmierzajce do wikszego zaangaowania waciwych sub porzdkowych (stra miejska, policja) w celu wyeliminowania z ruchu pojazdw niespeniajcych wymaga akustycznych Realizacja dziaa Konsekwentna realizacja zapisw Generalna Dyrekcja Drg do 2013 r. Niemoliwe do rodki wasne GDDKiA Jednostka odpowiedzialna za realizacj GDDKiA (jednostka ponoszca koszty wynikajce z utworzenia obszaru), Starosta Powiatu Ostrowskiego (organ nakadajcy obowizek wykonania przegldu ekologicznego), Rada Powiatu Ostrowskiego (organ uchwalajcy obszar ograniczonego uytkowania) Termin realizacji Koszt w tys. PLN 2011 2012 2013 rda finansowania
do 2013 r.*
rodki wasne GDDKiA
Edukacja ekologiczna w zakresie moliwoci minimalizacji oddziaywania akustycznego pochodzcego od ruchu pojazdw
Generalna Dyrekcja Drg Krajowych i Autostrad, jednostki samorzdw terytorialnych, organizacje pozarzdowe (ekologiczne)
do 2013 r.
100**
100**
100**
rodki wasne GDDKiA, jednostek samorzdw terytorialnych i organizacji pozarzdowych; Programy finansowe UE; sponsorzy i media; NFOiGW; WFOiGW.
39
Program ochrony rodowiska przed haasem dla piciu odcinkw drogi krajowej nr 11 o cznej dugoci 24.02 km Kierunki dziaa Opis dziaania decyzji naprawczych oraz analiz porealizacyjnych i/lub przegldw ekologicznych, ktre bd wykonane w przyszoci dla odcinkw drogi krajowej nr 11 - wykonanie niezbdnych zabezpiecze przeciwdwikowych, majcych na celu popraw klimatu akustycznego na terenach podlegajcych ochronie akustycznej Jednostka odpowiedzialna za realizacj Termin realizacji Koszt w tys. PLN 2011 2012 2013 rda finansowania
naprawczych naoonych na zarzdc drogi w ramach wykonywanych opracowa rodowiskowych
Krajowych i Autostrad
oszacowania na etapie wykonywania Programu ochrony rodowiska przed haasem
*) W przypadku braku moliwoci wykonania dziaa naprawczych do 2013 r. naley wykona przynajmniej przegld ekologiczny oraz rozpocz prace przygotowawcze do realizacji dziaa, **) czne koszty dziaa naprawczych zwizanych z edukacj ekologiczn, ktre bd wykonywane w ramach szeciu Programw ochrony rodowiska przed haasem dla drg krajowych zlokalizowanych w granicach wojewdztwa wielkopolskiego o nateniu ruchu wikszym od 16 400 P/d
40
Tabl. 11. Podstawowe kierunki i zakres dziaa niezbdnych do przywrcenia dopuszczalnych poziomw haasu w rodowisku strategia dugookresowa
Kierunki dziaa Opis dziaania Planowanie nowych odcinkw drg w taki sposb, aby w miar moliwoci nie byy zlokalizowane na terenach podlegajcych ochronie akustycznej w jak najwikszej odlegoci od budynkw mieszkalnych, szk, szpitali i innych obiektw wymagajcych ochrony przeciwdwikowej. Ograniczenie moliwoci lokalizacji nowych obszarw podlegajcych ochronie akustycznej w bliskim ssiedztwie drg (w strefach oddziaywania haasu o poziomie wikszym od dopuszczalnego) w opracowywanych Miejscowych Planach Zagospodarowania Przestrzennego Jednostka odpowiedzialna za realizacj Termin realizacji Koszt w tys. PLN rda finansowania
Rady gmin, Sejmik Wojewdztwa Wielkopolskiego W trakcie trwania Programu ochrony rodowiska przed haasem (do 2023 r.) Rady gmin
Prowadzenie waciwej polityki w zakresie planowania przestrzennego
41
Program ochrony rodowiska przed haasem dla piciu odcinkw drogi krajowej nr 11 o cznej dugoci 24.02 km Kierunki dziaa Opis dziaania Promocja komunikacji zbiorowej, promocja i edukacja w zakresie proekologicznego korzystania z samochodw, promocja pojazdw cichych. Promocja waciwego planowania przestrzennego uwzgldniajcego zagroenie haasem (np.: strefowanie funkcji zabudowy, ograniczenie moliwoci powstawania nowych terenw podlegajcych ochronie akustycznej w strefie oddziaywania haasu przekraczajcego poziomy dopuszczalne) Promocja innych metod ochrony przed haasem ni ekrany akustyczne (np. ograniczenie prdkoci, zapewnienie pynnoci ruchu) Dziaania zmierzajce do wikszego zaangaowania waciwych sub porzdkowych (stra miejska, policja) w celu wyeliminowania z ruchu pojazdw niespeniajcych wymaga akustycznych Weryfikacja dziaa okrelonych w ramach Programu ochrony rodowiska przed haasem Ocena skutecznoci i zasadnoci dziaa podjtych w ramach niniejszego Programu ochrony rodowiska przed haasem na etapie wykonywania aktualizacji Programu Urzd Marszakowski Wojewdztwa Wielkopolskiego (wykonawca aktualizacji Programu ochrony rodowiska przed haasem) Na etapie wykonywania aktualizacji Programu ochrony rodowiska przed haasem Niemoliwe do oszacowania na etapie wykonywania Programu ochrony rodowiska przed haasem Jednostka odpowiedzialna za realizacj Termin realizacji Koszt w tys. PLN rda finansowania
Edukacja ekologiczna w zakresie moliwoci minimalizacji oddziaywania akustycznego pochodzcego od ruchu pojazdw
Generalna Dyrekcja Drg Krajowych i Autostrad, jednostki samorzdw terytorialnych, organizacje pozarzdowe (ekologiczne)
W trakcie trwania Programu ochrony rodowiska przed haasem (do 2023 r.)
rodki wasne GDDKiA, jednostek samorzdw terytorialnych i organizacji pozarzdowych; Programy finansowe UE; sponsorzy i media; NFOiGW; WFOiGW.
UMWW, WFOiGW
42
W ramach niniejszego opracowania naley rwnie wspomnie o innych dziaaniach (poza proponowanymi w Programie), ktre bd realizowane dla analizowanych odcinkw drogi krajowej nr 11. Z informacji przekazanych przez Generaln Dyrekcj Drg Krajowych i Autostrad Oddzia w Poznaniu 5 wynika, e w najbliszym czasie bdzie remontowany odcinek drogi Chludowo Pozna oraz Jarocin /przejcie/. Wymiana starej, popkanej nawierzchni (istniejcej w chwili obecnej) na now ograniczy w pewnym stopniu oddziaywanie haasu generowanego na styku k pojazdw i jezdni. Wpynie to na popraw stanu klimatu akustycznego na terenach ssiadujcych z tym odcinkiem. W ramach podejmowanych inwestycji mona zastosowa na powyszych odcinkach tzw. cich nawierzchni (np. asfalt porowaty lub mieszank o drobnym uziarnieniu). Zastosowanie takich nawierzchni bdzie na pewno korzystne z uwagi na ograniczenie oddziaywania akustycznego pochodzcego od ruchu pojazdw, natomiast z uwagi na duo wysze koszty utrzymania moe okaza si niezasadne do zastosowania z uwagi na moliwoci ekonomiczne zarzdcy drogi, ktrym w chwili obecnej jest GDDKiA. Dodatkowo Generalna Dyrekcja Drg Krajowych i Autostrad prowadzi zaawansowane prace nad budow drogi ekspresowej S11 na odcinku Pozna Zotkowo oraz nad obwodnic m. Jarocin i II etapem obwodnicy m. Ostrw Wielkopolski 5. S to inwestycje, ktre spowoduj popraw stanu klimatu akustycznego na analizowanych w ramach niniejszego opracowania terenach. Realizacja tych przedsiwzi spowoduje przejcie przez nowowybudowane drogi czci ruchu, szczeglnie o charakterze tranzytowym, co bezporednio wpynie na redukcj haasu na terenach zlokalizowanych w ssiedztwie analizowanych w ramach niniejszego opracowania drg. Naley rwnie wspomnie,, i w ssiedztwie analizowanego odcinka drogi Pozna - Krnik zaprojektowano i wybudowano nowe ekrany akustyczne w ramach jego rozbudowy do parametrw drogi ekspresowej, wykonanej ju po realizacji map akustycznych 5, 5. W tym przypadku obliczenia wykonane przy uwzgldnieniu istniejcych zabezpiecze przeciwdwikowych wykazay popraw klimatu akustycznego na terenach, na ktrych wystpoway przekroczenia dopuszczalnego poziomu haasu. Dodatkowo na popraw warunkw akustycznych w ssiedztwie tego odcinka wpyna rwnie wymiana nawierzchni (ograniczenie haasu powstajcego na styku k pojazdw i nawierzchni drogi). Naley rwnie zaznaczy, e ocena przebudowanego odcinka zostanie ponownie wykonana na etapie realizowania kolejnych map akustycznych oraz aktualizacji Programu ochrony rodowiska przed haasem. 3.2. Uzasadnienie zakresu okrelonych w Programie zagadnie 3.2.1. Dane i wnioski ze sporzdzonych map akustycznych Program ochrony rodowiska przed haasem dla drogi krajowej nr 11 zosta wykonany na podstawie sporzdzonych w roku 2007 map akustycznych dla drg krajowych o nateniu wikszym ni 16 400 pojazdw na dob 5, 5, 5, 5. Opracowania te, oprcz map wynikowych, zawieraj informacje na temat analizowanego obszaru. Naley zaznaczy, i analizujc mapy imisji dwiku wyraonego wskanikiem LDWN oraz LN, poziom dzienno wieczorowo nocny przyjmowa zawsze wikszy zasig oddziaywania w stosunku do poziomu nocnego. W zwizku z tym, w ramach niniejszego Programu, analizowano tylko oddziaywanie haasu wyraonego wskanikiem LDWN, jako bardziej niekorzystnego.
43
3.2.1.1 Charakterystyka terenw objtych programem, w mieszkacw, gsto zaludnienia oraz zakres dopuszczalnych poziomw haasu w rodowisku
tym liczba przekrocze
Analizowane odcinki drogi krajowej nr 11 skadaj si z czterech czci: dwch zlokalizowanych po pnocnej i poudniowej stronie miasta Pozna (Chludowo Pozna i Pozna Krnik) oraz z odcinka na terenie miasta Jarocin i na terenie miasta Ostrw Wlkp. Pierwszy z nich rozpoczyna si w miejscowoci Zotniki na skrzyowaniu z ulic Poudniow, po czym biegnie w kierunku pnocno-zachodnim, do skrzyowania z ulic Sprzeczn w Poznaniu. Drugi odcinek rozpoczyna si w miejscowoci Krzesinki na skrzyowaniu ulic Nad Krzesin, witnickiej z Bolesawa Krzywoustego, a koczy w miejscowoci Krnik na skrzyowaniu ulic Katowickiej z Dworcow. Trzeci odcinek rozpoczyna si w samym centrum miasta Jarocin na skrzyowaniu z drog krajow Nr 12, a koczy si na skrzyowaniu z drog krajow Nr 15. Ostatni z nich, zlokalizowany w m. Ostrw Wielkopolski, rozpoczyna si na skrzyowaniu z drog krajow Nr 36, biegnie na poudnie przez centrum miasta i koczy si na skrzyowaniu z ulic Sosnow. Granic trenw objtych map akustyczn, a tym samym stanowicych zakres Programu, zgodnie z rozporzdzeniem w sprawie drg, linii kolejowych i lotnisk 5, okrelono liniami rozgraniczajcymi, pokrywajcymi si z izoliniami odpowiadajcymi odpowiednio wartociom wskanikw LDWN = 55 dB(A) i LN = 50 dB(A). W ssiedztwie przedmiotowych odcinkw drogi krajowej nr 11 maksymalny zasig izolinii wynosi 600 m od krawdzi jezdni. Obszar opracowania mapy akustycznej dla analizowanego odcinka wynosi 48.1 km2 5, 5, 5, 5. Analizowany odcinek drogi posiada dugo 24.02 km. Pierwsza cz rozpoczyna si w km 268+125, a koczy w km 300+928 (z przerw od km 272+299 do km 289+489 granice m. Pozna), kolejna cz rozpoczyna si w km 348+194, a koczy w km 350+610, natomiast ostatnia cz obejmuje odcinek od km 399+943 do km 405+928. Wedug szacunkw wykonanych w ramach map akustycznych 5, 5, 5, 5 w zasigu pasa analizy niekorzystnego oddziaywania haasu emitowanego przez pojazdy poruszajce si analizowanymi odcinkami drogi krajowej nr 11 mieszka 13 129 osb w 3 761 budynkach mieszkalnych (wedug wskanika L DWN) 5. W analizowanym obszarze stwierdzono przekroczenia poziomw dopuszczalnych haasu, ktrych szczegow specyfikacj ujto w rozdziale 3.1.1.
44
3.2.1.2 Charakterystyka techniczno - akustyczna rde haasu majcych negatywny wpyw na poziom haasu w rodowisku Poniej w Tabl. 12 przedstawiono szczegowe dane lokalizacyjno - techniczne analizowanego odcinka drogi. Tabl. 12. Dane lokalizacyjno-techniczne analizowanego odcinka drogi krajowej nr 11 5, 5, 5, 5.
Symbol ident. odcinka (ID) 11_268_1 11_289_4 11_294_9 11_348_1 11_399_9 Pocztek Nr odcinka drogi [km] 11 11 11 11 11 Wsprzdne geograficzne GPS N 29 20 17 58 39 35,2 16 8,7 17 46,6 17 25,3 17 21,2 17 E 50 0 3 30 47 Koniec odcinka [km] Wsprzdne geograficzne GPS N 27 17 15 57 36 58,1 16 46,6 17 16,5 17 22,4 17 37,8 17 E 53 3 5 31 48 13,5 5 42,7 6,8 35,5
st. min. sek. st. min. sek. 268+125 52 289+489 52 294+976 52 348+194 51 399+943 51
st. min. sek. st. min. sek.
41,4 272+299 52 37,5 294+976 52 5 300+928 52
3,7 350+610 51 57,7 405+928 51
Symbol ident. odcinka (ID) 11_268_1 11_289_4 11_294_9 11_348_1 11_399_9
Nazwa odcinka
Warto DR ** wg GPR 2005 *** [P/d]
Typ przekroju drogowego *
Klasa drogi
CHLUDOWO-POZNA POZNA-GDKI GDKI-KRNIK JAROCIN/PRZEJCIE/ OSTRW WLKP./PRZEJCIE/
19649 28887 24112 19071 28606
1x2 1x2 1x2 1x2 1x2
GP GP GP GP GP
*) typ przekroju obowizujcy w czasie wykonywana map akustycznych rok 2007, **) ruch redniodobowy, ***) Generalny Pomiar Ruchu.
3.2.2. Analiza materiaw, dokumentw i publikacji wykorzystanych w Programie W ramach Programu dokonano analizy szeregu opracowa obejmujcych swym zakresem tereny, na ktrych zlokalizowany jest analizowany odcinek drogi. Poniej przedstawiono gwne ustalenia powiatowych i gminnych programw ochrony rodowiska oraz opracowa pokrewnych dla analizowanego odcinka drogi krajowej nr 11, ktre maj odniesienie do niniejszego opracowania.
45
3.2.2.1 Powiatowe i gminne programy ochrony rodowiska Wrd programw ochrony rodowiska dla obszaru objtego niniejszym opracowaniem analizowano nastpujce dokumenty: Program Ochrony rodowiska dla Powiatu Poznaskiego na lata 2008-2011 z perspektyw na lata 2012-2015 5, Program Ochrony rodowiska dla Powiatu Poznaskiego na lata 2008-2011 z perspektyw na lata 2012-2015 5 nawizujc do dokumentw ponadregionalnych, w tym m.in. do Polityki ekologicznej pastwa w latach 2009-2012 z perspektyw do roku 2016 obejmuje zagadnienia dotyczce poprawy jakoci rodowiska, w tym haasu. Wskazuje take na potrzeb podejmowania dziaa zmierzajcych do ograniczenia haasu, gdy jednym z najwaniejszych zagroe rodowiska w skali powiatu poznaskiego ziemskiego s pogorszenie jakoci ycia mieszkacw na terenach zagroonych nadmiernym haasem oraz narastajce zagroenie ponadnormatywn emisj haasu m.in. wzdu gwnych drg. Jako priorytety realizacji Program wskazuje m.in. ochron przed haasem, a jako cel ekologiczny do roku 2015 zakada Zmniejszenie skali naraenia mieszkacw powiatu na nadmierny, ponadnormatywny poziom haasu, przede wszystkim emitowany przez rodki transportu oraz ochron przed promieniowaniem elektromagnetycznym. Kierunki dziaa powiatu w tym zakresie maj by nastpujce: stymulowanie zakadw przemysowych do ograniczenia ich uciliwoci haasowej, propagowanie dziaa na rzecz ograniczenia haasu na obszarach miejskich oraz w ssiedztwie drg w odniesieniu do terenw zabudowy: mieszkaniowej, szpitalnej, zwizanej z pobytem dzieci i modziey oraz terenw rekreacyjno wypoczynkowych, dokonywanie oceny stanu akustycznego powiatu z uwzgldnieniem informacji wynikajcych z map akustycznych sporzdzonych przez zarzdzajcych obiektami mogcymi powodowa przekroczenia dopuszczalnego poziomu haasu, dokonywanie oceny koniecznoci zastosowania rozwiza ograniczajcych uciliwoci zwizane z emisj haasu komunikacyjnego (m.in. zmiany w organizacji ruchu, budowa ekranw akustycznych, nasadzenia zieleni izolacyjnej). Program ochrony rodowiska dla gminy Suchy Las 5, W przedmiotowym opracowaniu stwierdzono, e spord wielu rodzajw haasu (komunikacyjny, przemysowy, komunalny) najwikszy problem, ze wzgldu na obszar i liczb osb objtych jego oddziaywaniem, stanowi haas komunikacyjny, w szczeglnoci drogowy. Na podstawie analizy wynikw pomiarw, stwierdzono e poziom haasu, zarwno w czasie dnia jak i w porze nocy, na terenie Gminy Suchy Las wzdu trasy Nr 11, przekracza wartoci dopuszczalne. Za zadania gminne wyznaczono: przeprowadzenie modernizacji drg gminnych pod ktem obnienia haasu komunikacyjnego, obnienie poziomu haasu komunikacyjnego poprzez upowszechnienie budowania pasw zieleni izolacyjnej,
46
ograniczenie uciliwoci haasu drogowego w skali lokalnej poprzez eliminowanie pojazdw emitujcych nadmierny haas, wprowadzenie do miejscowych planw zagospodarowania przestrzennego zasad ksztatowania komfortu akustycznego na lokalnym obszarze gminy.
Program ochrony rodowiska dla gminy Krnik 5. W Programie ochrony rodowiska dla gminy Krnik jako gwne czynniki majce wpyw na poziom haasu komunikacyjnego wymieniono: natenie ruchu udzia transportu cikiego w strumieniu pojazdw stan techniczny pojazdw rodzaj nawierzchni drg organizacja ruchu drogowego. Jako dziaania, ktre naley podj w celu zmniejszenia ponadnormatywnych poziomw dwiku, zwaszcza na terenie zwartej zabudowy, wymieniono: prowadzenie monitoringu i map akustycznych wzdu drogi krajowej popraw stanu technicznego nawierzchni stosowanie oson dwikochonnych i dwikoszczelnych w pasie zabudowy mieszkaniowej zwartej zabezpieczenia urbanistyczne wykonywane w projektowanej zabudowie zachowanie odpowiednich odlegoci od cigw komunikacyjnych. Cele strategiczne rozwoju gospodarczego gminy zakadaj obnienie zanieczyszczenia powietrza i obnienie poziomu haasu poprzez: wymian taboru komunikacji autobusowej wprowadzenie paliwa gazowego w komunikacji autobusowej monta instalacji gazowych budow obwodnicy Krnika budow ekranw dwikochonnych w miejscach o wysokim nateniu haasu nasadzenie zieleni wzdu cigowe komunikacyjnych. Aktualizacja Programu Ochrony rodowiska wraz z Planem Gospodarki Odpadami Powiatu Jarociskiego 5 W niniejszym dokumencie potraktowano haas wywoany przez rodki transportowe jako najbardziej wpywajcy na to akustyczne. Na terytorium powiatu orodkiem najbardziej naraonym na przekroczenie dopuszczalnych norm jest miasto Jarocin, przez ktre przebiega dzielca je na dwie czci droga krajowa nr 11. Stwierdzono, e na terenie powiatu jarociskiego wystpuj obszary wymagajce, w myl obowizujcych przepisw, opracowania programw naprawczych. Wynika to z bada przeprowadzonych przez WIO w pobliu drogi krajowej nr 11 i 12 oraz wybranych linii kolejowych w obrbie Jarocina. Zgodnie z polityk ekologiczn pastwa wyodrbniono nastpujce strategiczne cele w zakresie ochrony rodowiska przed haasem, do osignicia w perspektywie minimum dwch dekad: zmniejszenie naraenia mieszkacw na nadmierny, ponadnormatywny poziom haasu, przede wszystkim haasu emitowanego przez rodki transportu majcego najwikszy zasig przestrzenny, niedopuszczenie do pogarszania si klimatu akustycznego na obszarach, gdzie sytuacja akustyczna jest korzystna.
47
Za kierunki dziaa wynikajce ze stanowisk organw samorzdu lokalnego i spoeczestwa uznano: wyprowadzenie ruchu tranzytowego poza granice miast, w szczeglnoci Jarocina, tworzenie naturalnych i sztucznych ekranw akustycznych, renowacja nawierzchni drg, tworzenie warunkw do rozwoju transportu zbiorowego i rowerowego, modernizacja gwnego ukadu drg ze szczeglnym uwzgldnieniem budowy obwodnic. Zalecono aby w programach ochrony rodowiska dla gmin wyeksponowano przedsiwzicia zwizane z: planowaniem przestrzennym tworzeniem jasnej wizji obszarw wymagajcych zapewnienia komfortu akustycznego i zapewnieniem waciwego ich rozdziau od obszarw niewymagajcych komfortu, dbaoci o prawidowo przebiegu procedur w sprawie ocen oddziaywania na rodowisko na etapie udzielania decyzji rodowiskowych, wzmocnieniem funkcji kontrolnej i intensyfikacj dziaa prewencyjnych, wymian informacji o stanie akustycznym rodowiska i jego ochronie oraz promocj zachowa ekologicznych, dziaaniami organizacyjno-inwestycyjnymi na rzecz zmiany systemu transportu zbiorowego. Aktualizacja Programu Ochrony rodowiska dla Miasta i Gminy Jarocin na lata 2010 2013 z perspektyw na lata 2014 2019 5. W Aktualizacji Programu Ochrony rodowiska dla Miasta i Gminy Jarocin [] za gwn przyczyn naraenia ludnoci miejskiej na haas uznano pojazdy poruszajce si po drogach. Klimat akustyczny rodowiska Miasta i Gminy Jarocin w zdecydowanej wikszoci ksztatowany jest przez haas komunikacyjny drogowy, ktry ze wzgldu na powszechno charakteryzuje si duym zasigiem oddziaywania. Do czynnikw majcych wpyw na poziom emisji haasu drogowego zaliczono: natenie ruchu, struktura strumienia pojazdw, a zwaszcza znaczny udzia transportu cikiego, stan techniczny pojazdw, rodzaj i stan techniczny nawierzchni, charakter zabudowy (zagospodarowanie) terenw otaczajcych. Stwierdzono, e w miejscach szczeglnie naraonych na haas konieczne byoby wybudowanie ekranw akustycznych lub zasadzenie pasw zwartej zieleni izolacyjnej (gste krzewy i drzewa). Popraw warunkw zapewni rwnie modernizacja drg i ulic poprzez zastosowani nawierzchni waciwej dla rzeczywistej prdkoci pojazdw. Wspomniano rwnie o poprawie warunkw dziki planowanej przez Generaln Dyrekcj Drg Krajowych i Autostrad w latach 2008 2012 budowie obwodnicy Miasta Jarocin. W Programie wyznaczono nastpujce kierunki dziaa, na ktrych powinna si skupi polityka gminy: wprowadzenie do miejscowych planw zagospodarowania przestrzennego zapisw powiconych ochronie przed haasem (kierunek realizowany na bieco), oraz stref ograniczonego uytkowania, wyznaczenie punktw monitoringu oraz dokonanie oceny akustycznej Gminy, kontrola emisji haasu do rodowiska z obiektw dziaalnoci gospodarczej, 48
wprowadzenie dziaa majcych na celu zmniejszenie poziomu haasu jak remonty nawierzchni, oraz zastosowanie technologii wyguszajcych nadmierny haas, takich jak ekrany akustyczne przy drogach o najwikszym nateniu ruchu. Jako narzdzia pozwalajce realizowa powysze kierunki wymieniono i opisano: ekrany akustyczne oraz asfalt porowaty. W harmonogramie przedsiwzi zwizanych z ochron przed haasem wymieniono nastpujce zadania (zadania cige): Prowadzenie monitoringu poziomu haasu wzdu gwnych szlakw komunikacyjnych przechodzcych przez teren gminy Ochrona i promowanie obszarw cichych, na ktrych wystpuje naturalny klimat akustyczny, Organizowanie kampanii informacyjnych nt proekologicznych zachowa mieszkacw Usprawnienie systemu komunikacyjnego (poprawa nawierzchni i warunkw bezpieczestwa ruchu, modernizacja i rozbudowa drg). Egzekwowanie ogranicze prdkoci ruchu na terenach zabudowanych. Udzia w projekcie modernizacji drogi (zadanie i koszty w ramach Infrastruktury technicznej). Aktualizacja Programu Ochrony rodowiska dla powiatu ostrowskiego woj. wielkopolskie na lata 2008 2011 z perspektyw na lata 2012 2019 5 W niniejszym dokumencie za najwiksze i gwne rdo zagroenia haasem komunikacyjnym na obszarze powiatu uznano najwiksze szlaki drogowe, gwnie drogi krajowe nr 11, 25 i 36. Z przeprowadzonych w roku 1999 pomiarw haasu obejmujcych ulice Ostrowa Wlkp. wynika, e w kadym z 51 punktw pomiarowych zostay przekroczone dopuszczalne normy. Najgorzej sytuacja przedstawiaa si przy drodze krajowej 11 (ulice: Wrocawska, Wojska Polskiego, Sienkiewicza, Krotoszyska, Raszkowska i Gogowska) przebiegajcej przez centrum miasta (z pnocy na poudnie) wzdu obustronnej zabudowy mieszkaniowej. Zanotowano tu najwysze rwnowane poziomy dwiku okoo 75 dB i powyej. Jako zadania ekologiczne prowadzce do ochrony przed haasem komunikacyjnym wyznaczono: dokonanie rozpoznania klimatu akustycznego (sporzdzenie map akustycznych) ze wskazaniem terenw szczeglnie naraonych na emisj haasu, eliminowanie ruchu tranzytowego z obszarw o gstej zabudowie np. przez budow obwodnic (obwodnice: Ostrowa Wlkp., Przygodzic oraz Nowych Skalmierzyc), wspomaganie gmin w modernizacji i budowie drg (budowa obwodnic, optymalizacja przebiegu tras komunikacyjnych oraz optymalizacja pynnoci ruchu), wspieranie inwestycji ograniczajcych ujemny wpyw haasu, mianowicie: budowy ekranw akustycznych i tworzenia pasw zwartej zieleni ochronnej, a take izolacji budynkw (np. wymiana okien), prowadzenie monitoringu poziomu haasu wzdu gwnych szlakw komunikacyjnych przechodzcych przez teren powiatu, integrowanie planw zagospodarowania przestrzennego z problemami zagroenia haasem.
49
Gminny program ochrony rodowiska dla miasta Ostrowa Wielkopolskiego 5 Gminny program ochrony rodowiska dla miasta Ostrowa Wielkopolskiego jako gwne przyczyny niekorzystnego klimatu akustycznego w Ostrowie Wlkp. wymienia brak obwodnic dla wzmoonego ruchu tranzytowego, zy stan nawierzchni drg, charakter zabudowy miasta (zabudowa zwarta, obustronna, utrudnia rozprzestrzenianie si haasu) oraz niewielkie odlegoci pierwszej linii zabudowy od skrajni jezdni. Wyniki pomiarw haasu przeprowadzonych w roku 1999 przez WIO w 51 punktach zlokalizowanych wzdu gwnych tras komunikacyjnych i ulic miasta wskazay na przekroczenia dopuszczalnych norm. 3.2.2.2 Inne dokumenty majce wpyw na analizowany obszar Poza programami ochrony rodowiska dokonano analizy innych dokumentw, majcych wpyw na niniejsze opracowanie. Przedstawiono je poniej: Strategia Rozwoju Powiatu Poznaskiego na lata 2006-2013 5, Strategia Rozwoju Powiatu Poznaskiego zwraca uwag na to, i obserwowany (i prognozowany) wzrost natenia ruchu bdzie pociga za sob wzrost emisji spalin i haasu. Niniejszy dokument w I Celu strategicznym zwraca uwag na to, aby wszelkie inwestycje byy podejmowane w myl zasad zrwnowaonego rozwoju. Plan Rozwoju Lokalnego Powiatu Poznaskiego w latach 2007-2013 5, W zakresie problematyki haasowej Plan Rozwoju Lokalnego opiera si na Programie Ochrony rodowiska dla Powiatu Poznaskiego, ktry zosta opisany w rozdziale 3.2.2.1 niniejszego opracowania. Strategia Rozwoju Gminy Suchy Las 5 Strategia Rozwoju Gminy Suchy Las nie porusza tematyki zwizanej z oddziaywaniem haasu na rodowisko. Strategia rozwoju miasta i gminy Krnik na lata 2008 2017 5 W niniejszym dokumencie nie poruszono tematyki zwizanej z oddziaywaniem haasu na rodowisko. Strategia rozwoju powiatu jarociskiego na lata 2008 2013 5 Strategia rozwoju powiatu jarociskiego na lata 2008 2013 jako jedno z zada majcych na celu usprawnienie sieci komunikacyjnej wyznacza obnienie zagroenia haasem. Strategia rozwoju gminy Jarocin na lata 2011 2025 5 W niniejszym dokumencie nie poruszono tematyki zwizanej z oddziaywaniem haasu na rodowisko. Plan Rozwoju Lokalnego Powiatu Ostrowskiego na lata 2004 2006 oraz 2007 2013 5 W niniejszym dokumencie za najwiksze i gwne rdo zagroenia haasem komunikacyjnym na obszarze powiatu uznano najwiksze szlaki drogowe, gwnie drogi krajowe nr 11, 25 i 36. Jako oglne metody w zakresie przeciwdziaania problemowi haasu na terenie powiatu wymieniono:
50
tworzenie ekranw i stref izolacyjnych wzdu cigw komunikacyjnych o najwikszym nasileniu ruchu, przebudowa zych rozwiza wzw komunikacyjnych, wyprowadzenie ruchu tranzytowego z miast przez budow obwodnic, poprawa stanu technicznego drg.
Strategia zrwnowaonego rozwoju Ostrowa Wielkopolskiego 5 W niniejszym dokumencie nie poruszono tematyki zwizanej z oddziaywaniem haasu na rodowisko. 3.2.2.3 Przepisy prawa, w tym prawa miejscowego, majce wpyw na stan akustyczny rodowiska Podstawowymi aktami prawa miejscowego, okrelajcymi warunki ochrony akustycznej dla poszczeglnych kategorii uytkowania przestrzeni miejskiej, s miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego. W ramach wykonywania niniejszego Programu dokonano szczegowej analizy wszystkich miejscowych planw zagospodarowania przestrzennego, obowizujcych w chwili wykonywania niniejszego Programu. Wyniki analizy zostay przedstawione w Tabl. 13, w ktrej zawarto m.in.: nazw dokumentu planistycznego (miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku jego braku studium uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego), akt powoujcy, zawierajcy numer uchway i dat jej podjcia.
51
Tabl. 13. Zestawienie miejscowych planw zagospodarowania przestrzennego oraz studiw uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego, obowizujcych na terenach ssiadujcych z analizowanym cigiem drogi krajowej nr 11
L.p. Nazwa dokumentu Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego Suchy Las, rejon ulic Stara Droga i Wierzbowa. Akt powoujcy Uchwaa nr XXIII/200/2004 Rady Gminy Suchy Las z dnia 11 marca 2004r. Uwarunkowania dotyczce klimatu akustycznego W zakresie obsugi infrastruktury technicznej ustalono zasady ksztatowania klimatu akustycznego zgodnie z obowizujcymi w tym zakresie normami prawnymi Ustalono zachowanie dopuszczalnego poziomu dwiku w rodowisku zewntrznym zgodnie z przepisami odrbnymi: na terenie zabudowy usugowej z zieleni oglnie dostpn 1U/ZP, w przypadku usug zdrowia, opieki spoecznej, owiaty i rekreacji, na terenie zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej z usugami nieuciliwymi 1MN/U. Zapewnienie dopuszczalnych poziomw wymaga podjcia przeciwhaasowych dziaa ochronnych, ktre naley realizowa w liniach rozgraniczajcych terenw, obiektw i inwestycji bdcych rdem ponadnormatywnych oddziaywa akustycznych. Ustalono moliwo zastosowania cichej nawierzchni w jezdni ulicy Obornickiej.
1.
2.
Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego Suchy Las, rejon ul. Diamentowej.
Uchwaa nr XLI/352/2005 Rady Gminy Suchy Las z dnia 18 sierpnia 2005 r.
3.
Zmiana miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Suchego Lasu, rejon ulic Jagodowej i Rolnej, dla dziaki o nr ewid. 543/10 Zmiana miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Suchego Lasu, rej. ul. Jagodowej i Rolnej Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego w miejscowoci Suchy Las dla dziaki o nr ewid. 312/14
Uchwaa nr XLIII/362/2005 Rady Gminy Suchy Las z dnia 6 padziernika 2005 r.
4.
Uchwaa nr XXXVIII/329/2005 Rady Gminy Suchy Las z dnia 19 maja 2005 r.
5.
Uchwaa nr XXXIX/341/2005 Rady Gminy Suchy Las z dnia 16 czerwca 2005 r.
Dla obiektw budowlanych, z pomieszczeniami przeznaczonymi na stay pobyt ludzi w odlegoci 40 m od zewntrznej krawdzi projektowanej jezdni drogi KD-GP, naley zastosowa rodki techniczne zmniejszajce uciliwo drogi do poziomu okrelonego w przepisach odrbnych
52
Program ochrony rodowiska przed haasem dla piciu odcinkw drogi krajowej nr 11 o cznej dugoci 24.02 km L.p. Nazwa dokumentu Miejscowy planu zagospodarowania przestrzennego w miejscowoci Suchy Las na terenie czci dziaki o nr ewid. 561/11 Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego Suchy Las - rejon ulicy Fortecznej I. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego w miejscowoci Zotniki na terenie dziaki o nr ewid. 362 Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego w miejscowoci Jelonek dla dziaki o nr ewid. 263 Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego w miejscowoci Zotniki dla dziaek o nr ewid.: 214/13, 214/15, 214/19, 214/21 oraz czci dziaek o nr ewid.: 217 i 219 Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego w miejscowoci Zotniki dla dziaek o nr ew. 214/66, 214/67 i 214/90 Zmiana miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Suchego Lasu, rejon ul. Jagodowej i Rolnej dla dziaek nr ew.: 534/5, 534/6, 540, 541, 542/1, 545/7, 545/10, 545/11 Akt powoujcy Uwarunkowania dotyczce klimatu akustycznego
6.
Uchwaa nr XLVIII/411/2006 Rady Gminy Suchy Las z dnia 19 stycznia 2006 r.
7.
Uchwaa nr XII/92/2007 Rady Gminy Suchy Las z dnia 30 sierpnia 2007 r.
8.
Uchwaa nr XXX/264/2009 Rady Gminy Suchy Las z dnia 29 stycznia 2009 r.
9.
Uchwaa nr XL/357/2009 Rady Gminy Suchy Las z dnia 24 wrzenia 2009 r.
10.
Uchwaa nr XXXVII/332/2009 Rady Gminy Suchy Las z dnia 16 lipca 2009r.
W zakresie zasad ochrony rodowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego ustalono konieczno zapewnienia standardw ochrony akustycznej dla terenw zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej zgodnie z przepisami odrbnymi W zakresie zasad ochrony rodowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego nakazano zachowanie obowizujcych dopuszczalnych poziomw haasu, dla terenw zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej wolnostojcej i bliniaczej 1MN i 2MN, okrelonych w przepisach odrbnych W zakresie zasad ochrony rodowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego ustalono nakaz zapewnienia waciwego klimatu akustycznego poprzez zastosowanie przegrd o odpowiedniej izolacyjnoci w pomieszczeniach przeznaczonych na stay pobyt ludzi w budynkach zlokalizowanych w zasigu ponadnormatywnego oddziaywania haasu samochodowego od ulicy Obornickiej
11.
Uchwaa nr XXXV/308/2009 Rady Gminy Suchy Las z dnia 28 maja 2009r.
12.
Uchwaa nr XLIX/455/10 Rady Gminy Suchy Las z dnia 27 maja 2010 r.
53
Program ochrony rodowiska przed haasem dla piciu odcinkw drogi krajowej nr 11 o cznej dugoci 24.02 km L.p. Nazwa dokumentu Zmiana miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Suchy Las, rejon ul. Diamentowej dla dziaek o nr ew.: 785/1 i 786/3 Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego w miejscowoci Suchy Las na terenie dziaek o nr ewid.: 533/4, 545/4, 545/5 Zmiana miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego w miejscowoci Suchy Las rejon ulicy Nektarowej dla dziaek o nr ewid.: 328/1, 328/2, 327/11, 327/12, 328/16, 328/19, 328/20, 328/21 Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego Suchy Las rejon ulic Obornickiej, Nektarowej i Fortecznej Zmiana miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Suchego Lasu, rejon ul. Jagodowej i Rolnej, na terenie dziaek o nr ewid. 247/2, 248/5, 253/2 i 253/3 Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego w miejscowoci Zotniki na terenie pomidzy: ulicami Obornick, Zotnick, torami PKP, dziak nr ewid. 276/13 i ulic agiewnick Akt powoujcy Uwarunkowania dotyczce klimatu akustycznego
13.
Uchwa nr XLV/409/10 Rady Gminy Suchy Las z dnia 28 stycznia 2010 r.
14.
Uchwaa nr LIV/513/10 Rady Gminy Suchy Las z dnia 28 padziernika 2010r.
W zakresie zasad ochrony rodowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego ustalono nakaz zastosowania dla pomieszcze przeznaczonych na stay pobyt ludzi rodkw technicznych ograniczajcych ponadnormatywne oddziaywanie ulicy Obornickiej w zakresie emisji haasu
15.
Uchwaa nr XLV/408/10 Rady Gminy Suchy Las z dnia 28 stycznia 2010 r.
16.
Uchwaa nr XLIX/454/10 Rady Gminy Suchy Las z dnia 27 maja 2010r.
17.
Uchwaa Nr LXIII/588/2002 Rady Gminy Suchy Las z dnia 10 padziernika 2002 r.
18.
Uchwaa Nr XIV/117/2003 Rady Gminy Suchy Las z dnia 28 sierpnia 2003 r.
54
Program ochrony rodowiska przed haasem dla piciu odcinkw drogi krajowej nr 11 o cznej dugoci 24.02 km L.p. Nazwa dokumentu Studium uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego Gminy Krnik Akt powoujcy Uchwaa nr XXIX/317/2008 Rady Miejskiej w Krniku z dnia 08 padziernika 2008 r. Uwarunkowania dotyczce klimatu akustycznego
19.
20.
Zmiana studium uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Jarocin
Uchwaa nr LVI/522/2010 Rady Miejskiej w Jarocinie z dnia 26 stycznia 2010 r.
W rozdziale dotyczcym uwarunkowa wynikajcych z walorw i stanu rodowiska przyrodniczego stwierdzono, e przekroczenie dopuszczalnych poziomw haasu nastpuje gwnie na terenie miasta Jarocina, wzdu drogi krajowej nr 11. W ustaleniach dotyczcych elementw komunikacji i transportu ustalono, e w razie moliwoci wystpienia przekroczenia akustycznych standardw jakoci rodowiska na terenach wymagajcych ochrony przed haasem komunikacyjnym, naley stosowa rodki techniczne, technologiczne lub organizacyjne ograniczajce emisj tego haasu. Dla terenw zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, wielorodzinnej oraz mieszkaniowo-usugowej, w sytuacji nie spenienia dopuszczalnych poziomw haasu, ustala si zastosowanie rodkw ograniczajcych emisj haasu co najmniej do poziomw dopuszczalnych, tj. bariery akustyczne, nasadzenia zieleni o charakterze izolacyjnym itp. W przypadku lokalizacji na terenie U/MW zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej lub usug owiatowych wyznacza si wymg zachowania dla tej zabudowy poziomw haasu poniej dopuszczalnego lub na poziomie okrelonym w przepisach odrbnych odpowiednio jak dla terenw zabudowy mieszkaniowo-usugowej i terenw zabudowy zwizanej ze staym lub czasowym pobytem dzieci i modziey Naley zapewni wymagane standardy akustyczne w budynkach biurowych i budynkach z pomieszczeniami wymagajcymi komfortu akustycznego, istniejcych i planowanych w granicach planu, zgodnie z przepisami odrbnymi
21.
Zmiana miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu pooonego wzdu ul. Powstacw Wielkopolskich pomidzy ul. Wrocawsk i Wojska Polskiego na obszarze miasta Jarocina Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta Ostrowa Wielkopolskiego terenu pomidzy ul. Wojska Polskiego a ul. Kolejow Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta Ostrowa Wielkopolskiego w czci ulicy Poznaskiej
Uchwaa Nr LXI/569/2010 Rady Miejskiej w Jarocinie z dnia 9 czerwca 2010 r.
22.
Uchwaa nr XXXI/428/2009 Rady Miejskiej Ostrowa Wielkopolskiego z dnia 29 stycznia 2009 r.
23.
Uchwaa nr XXIX/388/2008 Rady Miejskiej Ostrowa Wielkopolskiego z dnia 27 listopada 2008 r.
55
Program ochrony rodowiska przed haasem dla piciu odcinkw drogi krajowej nr 11 o cznej dugoci 24.02 km L.p. Nazwa dokumentu Akt powoujcy Uwarunkowania dotyczce klimatu akustycznego W przypadku lokalizacji na terenie MW/U zabudowy wielorodzinnej mieszkaniowousugowej lub usug owiatowych wyznacza si wymg zachowania dla tej zabudowy poziomw haasu poniej dopuszczalnego lub na poziomie okrelonym w przepisach odrbnych odpowiednio jak dla terenw zabudowy mieszkaniowo-usugowej i terenw zabudowy zwizanej ze staym lub czasowym pobytem dzieci i modziey
24.
Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta Ostrowa Wielkopolskiego terenu przy ul. Kociuszki
Uchwaa nr XXXI/429/2009 Rady Miejskiej Ostrowa Wielkopolskiego z dnia 29 stycznia 2009 r.
25.
Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta Ostrowa Wielkopolskiego w rejonie ul. Dworcowej Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta Ostrowa Wielkopolskiego terenu w rejonie ulicy Cichej Studium uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego gminy Miasto Ostrw Wielkopolski
Uchwaa nr XXIII/335/2004 Rady Miejskiej Ostrowa Wielkopolskiego z dnia 26 padziernika 2004 r. Uchwaa nr XLVI/598/2010 Rady Miejskiej Ostrowa Wielkopolskiego z dnia 25 marca 2010 r. Uchwaa Nr XIV/269/2000 Rady Miejskiej Ostrowa Wielkopolskiego z dnia 24 lutego 2000 (z pniejszymi zmianami)
26.
27.
Jako jeden z kierunkw rozwoju podano podejmowanie dziaa sucych ograniczaniu haasu komunikacyjnego i jego uciliwoci dla mieszkacw
W ramach Programu ochrony rodowiska przed haasem analizowano wszystkie miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego i studia uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego, ktre obowizuj na terenach zlokalizowanych w ssiedztwie analizowanego odcinka drogi.
56
4. 1)
WNIOSKI Program ochrony rodowiska przed haasem wykonano dla terenw otaczajcych pi odcinkw drogi krajowej nr 11 (Chludowo Pozna, Pozna Gdki, Gdki Krnik, Jarocin /przejcie/ oraz Ostrw Wielkopolski /przejcie/) pooonych w granicach administracyjnych powiatu poznaskiego, jarociskiego i ostrowskiego. Odcinki bdce przedmiotem niniejszego opracowania s jednymi z najbardziej obcionych ruchem drg krajowych wojewdztwa wielkopolskiego (o rednim rocznym nateniu ruchu wynoszcym ponad 6 mln pojazdw). Gwnym celem Programu jest ograniczenie liczby i zasigu uciliwoci akustycznych, reprezentowanych w niniejszym Programie w postaci odcinkw drogi krajowej nr 11 o najwyszych priorytetach (obnienie wartoci przekrocze dopuszczalnych poziomw haasu do takiego stopnia, aby priorytet naraenia na haas dla tych odcinkw by co najwyej wysoki). Dla osignicia powyszego celu zakada si realizacj w perspektywie strategii krtkookresowej nastpujcych dziaa: konsekwentna realizacja zapisw decyzji naprawczych oraz analiz porealizacyjnych i przegldw ekologicznych, ktre bd wykonane dla przebudowywanych w przyszoci odcinkw drogi krajowej - wykonanie niezbdnych zabezpiecze przeciwdwikowych, majcych na celu popraw klimatu akustycznego na terenach podlegajcych ochronie akustycznej, w przypadku braku moliwoci ograniczenia oddziaywania haasu pochodzcego od ruchu pojazdw przy zastosowaniu dostpnych rozwiza technicznych - utworzenie obszaru ograniczonego uytkowania na terenach, ktre zlokalizowane s w zasigach oddziaywania haasu (art. 135 ustawy Prawo ochrony rodowiska 5). Wanym elementem polityki dugookresowej jest konieczno speniania prawa w zakresie ochrony przed haasem w przypadku realizowania nowych inwestycji. Planowanie nowych odcinkw drg powinno by realizowane w taki sposb, aby przebiegay one po terenach niepodlegajcych ochronie akustycznej, w jak najwikszej odlegoci od budynkw mieszkalnych. W przypadku braku moliwoci spenienia tego warunku, tereny podlegajce ochronie akustycznej powinny by zabezpieczone przed oddziaywaniem ruchu pojazdw przez zastosowanie odpowiednich urzdze przeciwdwikowych. Jeeli natomiast ich zastosowanie jest niemoliwe, np. z uwagi na bezpieczestwo ruchu drogowego, powinno si dy do zmiany funkcji lub wykupu przez zarzdc drogi budynkw, ktrych nie mona zabezpieczy przed dziaaniem haasu o poziomie wikszym od dopuszczalnego. Naley zaznaczy, e wykupy nieruchomoci s praktykowane tylko i wycznie na wniosek strony po decyzji sdu. Jednym z najwaniejszych aspektw polityki dugookresowej jest waciwe planowanie przestrzenne w ssiedztwie cigw drogowych. Nie naley zezwala na powstawanie nowych terenw podlegajcych ochronie akustycznej w strefie oddziaywania haasu o poziomie wikszym od dopuszczalnego. Waciwe organy nie powinny uchwala miejscowych planw 57
2)
3)
4)
5)
zagospodarowania przestrzennego, w ktrych tereny te lokalizuje si w strefach wysokiego zagroenia haasem. Waciwe pod wzgldem akustycznym planowanie przestrzenne powinno si rwnie charakteryzowa lokalizowaniem nowych odcinkw drg na terenach nieobjtych ochron akustyczn. 6) Wikszo problemw uwzgldnionych w Programie odnosi si do terenw zabudowy przeznaczonej na stay lub tymczasowy pobyt dzieci i modziey oraz zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i zagrodowej. Ustalajc list priorytetw w zakresie ochrony przed haasem na tych terenach, brano pod uwag zarwno wielko przekroczenia poziomu dopuszczalnego, jak i liczb zagroonych mieszkacw. Przyjto zaoenie, e Program ochrony powinien jasno okrela priorytet podejmowania decyzji, a mianowicie w pierwszej kolejnoci zrealizowane powinny zosta przedsiwzicia ochronne dla obszarw najbardziej zagroonych haasem. Natomiast rozwizania problemw w rejonach mniej zagroonych powinny by przesunite w czasie i etapowane. Tak skonstruowany program dziaa, obejmujcy wszystkie obszary zagroone haasem, pozwoli na racjonalne gospodarowanie rodkami finansowymi przeznaczonymi na przedsiwzicia ochronne i sukcesywne ich przekazywanie w miar moliwoci ekonomicznych. Realizacja wszystkich elementw Programu moliwa jest wycznie przy wsppracy rnych podmiotw. Jej finansowanie spoczywa bdzie przede wszystkim na zarzdcy drogi, jakim jest Generalna Dyrekcja Drg Krajowych i Autostrad. Dodatkowo finansowanie moe zosta wsparte ze rodkw unijnych (Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i funduszy strukturalnych), Narodowego Funduszu Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej, Wojewdzkiego Funduszu Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej w Poznaniu, dotacji z budetu pastwa, rodkw zagranicznych niepodlegajcych zwrotowi oraz nadwyki operacyjnej. Dla zapewnienia efektywnego postpu realizacji dziaa wyznaczonych w Programie, niezbdne jest prowadzenie jego monitorowania i kontroli. Odpowiednie przeprowadzanie weryfikacji i dokumentowania postpw pozwoli na aktualizacj dziaa, jak rwnie na wykazanie skutecznoci i celowoci podejmowanych inwestycji. Podstawowymi elementami kontroli powinny by: raporty dotyczce postpw w realizacji dziaa zawartych w Programie, sporzdzane corocznie (do koca marca za rok poprzedni) przez zarzdc drogi oraz przekazywane do Marszaka Wojewdztwa Wielkopolskiego, aktualizacje Programu ochrony rodowiska przed haasem (wykonywane rok po publikacji kolejnych map akustycznych), ktre stanowi bd ostateczn weryfikacj i podsumowanie efektw niniejszego opracowania, monitoring haasu wykonywany przez zarzdc drogi w trakcie Generalnego Pomiaru Ruchu oraz w postaci wyrywkowych bada szczegowych, prowadzonych w ramach przygotowywania opracowa rodowiskowych dla inwestycji drogowych (np. raportw o oddziaywaniu na rodowisko czy analiz porealizacyjnych).
7)
8)
58
5. [1] [2] [3] [4] [5] [6] [7]
LITERATURA Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony rodowiska (tekst jednolity Dz. U. z 2008 r. nr 25, poz. 150 ze zm.), Ustawa z dnia 3 padziernika 2008 r. o udostpnianiu informacji o rodowisku i jego ochronie, udziale spoeczestwa w ochronie rodowiska oraz o ocenach oddziaywania na rodowisko (Dz. U. nr 199, poz. 1227 ze zm.), Rozporzdzenie Ministra rodowiska z dnia 14 padziernika 2002 r. w sprawie szczegowych wymaga, jakim powinien odpowiada program ochrony rodowiska przed haasem (Dz. U. nr 179, poz. 1498), Rozporzdzenie Ministra rodowiska z dnia 10 listopada 2010 r. w sprawie sposobu ustalania wartoci wskanika haasu LDWN (Dz. U. nr 215, poz. 1414), Rozporzdzenie Ministra rodowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomw haasu w rodowisku (Dz. U. nr 120, poz. 826), Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z dnia 31 grudnia 2002 r., w sprawie warunkw technicznych pojazdw oraz zakresu ich niezbdnego wyposaenia (Dz. U. nr 32, poz. 262), Rozporzdzenie Ministra rodowiska z dnia 14 grudnia 2006 r. w sprawie drg, linii kolejowych, i lotnisk, ktrych eksploatacja moe powodowa negatywne oddziaywanie akustyczne na znacznych obszarach, dla ktrych jest wymagane sporzdzanie map akustycznych oraz sposobw okrelania granic terenw objtych tymi mapami, Dyrektywa 2002/49/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 25 czerwca 2002 r. odnoszca si do oceny i zarzdzania poziomem haasu w rodowisku, Mapy akustyczne dla drg krajowych o nateniu ruchu powyej 16 400 pojazdw na dob cig drogi krajowej Nr 11 na odcinku od km 268+125 do km 272+299 (Chludowo - Pozna). Politechnika Krakowska, 2007 r., Mapy akustyczne dla drg krajowych o nateniu ruchu powyej 16 400 pojazdw na dob cig drogi krajowej Nr 11 na odcinku od km 289+489 do km 300+928 (Pozna - Krnik). Politechnika Krakowska, 2007 r., Mapy akustyczne dla drg krajowych o nateniu ruchu powyej 16 400 pojazdw na dob cig drogi krajowej Nr 11 na odcinku od km 348+194 do km 350+610 (Jarocin /przejcie/). Politechnika Krakowska, 2007 r., Mapy akustyczne dla drg krajowych o nateniu ruchu powyej 16 400 pojazdw na dob cig drogi krajowej Nr 11 na odcinku od km 399+943 do km 405+928 (Ostrw Wielkopolski /przejcie/). Politechnika Krakowska, 2007 r., Pismo Regionalnego Dyrektora Ochrony rodowiska w Poznaniu z dnia 4 listopada 2009 r., Znak: RDO-30-OO.III-6617-148/09/mm, Opinia sanitarna Pastwowego Wojewdzkiego Inspektora Sanitarnego w Poznaniu z dnia 12 listopada 2009 r., Znak: NS-72/33-3/09, Pismo Generalnej Dyrekcji Drg Krajowych i Autostrad Oddzia w Poznaniu z dnia 15 padziernika 2010 r., Znak: GDDKiA-O/Po-P-4-aj-O/66/2010, Pismo Generalnej Dyrekcji Drg Krajowych i Autostrad Oddzia w Poznaniu z dnia 11 sierpnia 2011 r., Znak: GDDKiA/O-Po-D9-aj/46/H/2011, Dane o ewidencji ludnoci dotyczce liczby osb zameldowanych pod wskazanymi adresami udostpnione na potrzeby sporzdzenia map akustycznych w roku 2007 z zasobw prowadzonych przez gminne i miejskie wydziay ewidencji ludnoci., www.zumi.pl 01.03.2011 r., http://www.stat.gov.pl/gus, 59
[8] [9] [10] [11] [12]
[13] [14] [15] [16] [17]
[18] [19]
[20] http://www.poznan.uw.gov.pl/web/guest/samorzad, [21] http://www.ulc.gov.pl/_download/opracowania/porkraj_07.pdf, [22] Strategia Rozwoju Wojewdztwa Wielkopolskiego do roku 2020, Pozna 2005r., [23] Program Ochrony rodowiska Wojewdztwa Wielkopolskiego na lata 20082011 z perspektyw na lata 2012-2019, [24] Plan Zagospodarowania Przestrzennego Wojewdztwa Wielkopolskiego, Pozna 2010r., [25] Program Ochrony rodowiska dla Powiatu Poznaskiego na lata 2008-2011 z perspektyw na lata 2012-2015, [26] Program ochrony rodowiska dla gminy Suchy Las, Systemy Dla Ekologii SDE WIELAND, [27] Program ochrony rodowiska dla gminy Krnik, 2004 r. [28] Aktualizacja Programu Ochrony rodowiska dla Miasta i Gminy Jarocin na lata 2010 2013 z perspektyw na lata 2014 2019, [29] Program Ochrony rodowiska wraz z Planem Gospodarki Odpadami Powiatu Jarociskiego, ABRYS Sp. z o.o, 2003 r., [30] Aktualizacja Programu Ochrony rodowiska wraz z Planem Gospodarki Odpadami Powiatu Jarociskiego, Przedsibiorstwo EKOINYNIERIA, 2008 r., [31] Aktualizacja Programu Ochrony rodowiska dla powiatu ostrowskiego woj. wielkopolskie na lata 2008 2011 z perspektyw na lata 2012 2019, ABRYS Technika Sp. z o.o., Pozna 2009 r. [32] Gminny program ochrony rodowiska dla miasta Ostrowa Wielkopolskiego [33] Plan Rozwoju Lokalnego Powiatu Poznaskiego w latach 2007-2013, [34] Strategia Rozwoju Powiatu Poznaskiego na lata 2006-2013, [35] Strategia Rozwoju Gminy Suchy Las, Wokiss 2002 r. [36] Strategia rozwoju miasta i gminy Krnik na lata 2008 2017, Wokiss 2007 r., [37] Strategia rozwoju powiatu jarociskiego na lata 2008 2013, [38] Strategia rozwoju gminy Jarocin na lata 2011 2025, Jarocin 2010 r., [39] Plan Rozwoju Lokalnego Powiatu Ostrowskiego na lata 2004 2006 oraz 2007 2013, [40] Strategia zrwnowaonego rozwoju Ostrowa Wielkopolskiego, 2004 r. [41] Tracz M., Bohatkiewicz J. Oceny oddziaywania na rodowisko inwestycji i istniejcych obiektw drogowych. Zasady ochrony rodowiska w projektowaniu, budowie i utrzymaniu drg. Generalna Dyrekcja Drg Publicznych. Instytutu Badawczy Drg i Mostw. Warszawa, 1998 r., [42] Tracz M., Bohatkiewicz J., Radosz S., Strk. J. Oceny oddziaywania drg na rodowisko. Cz I i II wydanie drugie rozszerzone i uaktualnione. Generalna Dyrekcja Drg Publicznych. Warszawa, 1999 r., [43] Tracz M., Bohatkiewicz J. Postpowanie w sprawie ocen oddziaywania na rodowisko. Cz I wydanie trzecie rozszerzone i uaktualnione (wydanie nie zostao wydrukowane i nie byo rozpowszechniane przez GDDP). Generalna Dyrekcja Drg Publicznych. Warszawa, 2001 r., [44] http://natura2000.gdos.gov.pl/.
60
ZACZNIK NR 1. NOWE DOSTPNE TECHNIKI TECHNOLOGIE W ZAKRESIE OGRANICZANIA HAASU
W chwili obecnej opisy zawarte w nastpujcych opracowaniach: Oceny oddziaywania na rodowisko inwestycji i istniejcych obiektw drogowych. Zasady ochrony rodowiska w projektowaniu, budowie i utrzymaniu drg 5, Oceny oddziaywania drg na rodowisko. Cz I i II wydanie drugie rozszerzone i uaktualnione 5, Postpowanie w sprawie ocen oddziaywania na rodowisko. Cz I - wydanie trzecie rozszerzone i uaktualnione 5. w dobrym stopniu definiuj sposoby oceny oraz sposoby i metody ochrony rodowiska przed wikszoci niekorzystnych oddziaywa. Poniej zamieszczono opis dziaa majcych na celu ochron rodowiska przed haasem drogowym, ktry stanowi obecnie jeden z najwikszych problemw ochrony rodowiska. W niniejszym opisie odchodzi si od tradycyjnego spojrzenia na ochron przed nadmiernym haasem, w ktrym wyrnia si trzy strefy: stref emisji (miejsce powstawania haasu), stref rozwiza ochronnych, stref imisji (miejsce odbioru haasu uytkownik terenu, mieszkaniec). Zakada ono moliwo zastosowania urzdze ochrony tylko w rodkowej strefie. Zazwyczaj ogranicza si to do wprowadzenia ekranw akustycznych pomidzy rdem a odbiorc dwiku. Zabezpieczenia te nie zawsze s moliwe do wykonania ze wzgldw technicznych (lokalizacja, niezbdne parametry geometryczne i akustyczne itp.) i ekonomicznych. W miejsce to zaleca si stosowanie rozwiza kompleksowych, gdzie stref rozwiza ochronnych obejmuje si stref emisji i imisji haasu). Poczenie rnych sposobw i metod w obu strefach umoliwia uzyskanie efektu skumulowanej ochrony przed haasem drogowym i niekiedy innymi niekorzystnymi oddziaywaniami (np. zanieczyszczenia powietrza).
Rys. 6. Strefy emisji i imisji haasu oraz obszar rozwiza ochronnych w uniwersalnym podejciu do ochrony przed haasem drogowym
61
Dziaania w strefie emisji dotycz przede wszystkim zmniejszenia efektu generowania haasu przez pojazdy u rda, czyli w przekroju drogi. Dziaania w strefie imisji dotycz stosowania odpowiednich rodkw ochrony odbiorcy i powinny one mie na celu ograniczenie haasu do poziomu mniejszego od dopuszczalnego na granicy dziaki, do ktrej zarzdzajcy posiada tytu prawny - zgodnie z zapisami ustawy Prawo ochrony rodowiska 5. Metody i rodki ochrony przed nadmiernym haasem mona podzieli wedug poniszego zestawienia. Ochrona przed haasem drogowym w strefie emisji: a) Pojazd i kierowca; konstrukcja pojazdu, konstrukcja silnika, rodzaj stosowanych opon, metody i rodki zwizane ze stylem jazdy kierowcw. b) Projektowanie drg, dobr poszczeglnych elementw drogi; lokalizacja drogi i jej otoczenie, przekrj poduny drogi, przekrj poprzeczny drogi, nawierzchnia drogi, czciowe i pene przekrycia drogi oraz tunele. c) Organizacja ruchu; regulacja natenia ruchu pojazdw, regulacja struktury pojazdw, regulacja pynnoci i prdkoci ruchu, uspokojenie ruchu. Na cz z nich zarzdca drogi moe mie wpyw na etapie wykonywania i uzgadniania dokumentacji projektowej b), oraz zarzdzania drog c), natomiast cz jest niezalena od dziaa zarzdcy drogi a). Do sposobw i metod ochrony przed haasem drogowym w strefie imisji nale: Urzdzenia zlokalizowane na drodze fali dwikowej pomidzy rdem haasu a odbiorc: ekrany akustyczne w postaci konstrukcji typu ciana, way (ekrany) ziemne, kombinacja ekranu ziemnego z ekranem akustycznym, zabudowa niemieszkalna majca na celu ochron budynkw mieszkalnych, pasy zieleni izolacyjnej. Metody i rodki zwizane z lokalizacj i odpowiednim uksztatowaniem budynku oraz jego izolacj przed oddziaywaniami akustycznymi: lokalizowanie budynkw mieszkalnych w odpowiedniej odlegoci od tras komunikacyjnych, zmiana przeznaczenia funkcji budynku, domknicia (ekrany) cian szczytowych dla budynkw zlokalizowanych prostopadle w stosunku do drogi. W dalszej czci rozdziau przedstawiono krtkie opisy wymienionych wyej sposobw i urzdze ochrony przed haasem.
62
Natenie pojazdw
ruchu
Wielko natenia ruchu jest najbardziej znaczcym czynnikiem wpywajcym na poziom emitowanego haasu od drogi. Jednoczenie jest to element, na ktrego wzrost zarzdca drogi nie ma wpywu. Przedmiotowy odcinek drogi krajowej ma na celu midzy innymi prowadzenie ruchu tranzytowego (obsuga midzyregionalna) w zwizku z czym nie jest moliwe wyeliminowanie tego ruchu bez stworzenia alternatyw. Analizowany odcinek drogi poza funkcj tranzytow czy w sobie rwnie funkcj majc na celu obsug ruchu lokalnego tj. dojazdu do miasta. W przypadku ruchu tranzytowego istnieje moliwo skierowania go na obwodnice (po ich realizacji, ktre s przewidziane w planach inwestycyjnych wojewdztwa), przy czym dziaanie to odniesie najwikszy skutek w odniesieniu do ruchu cikiego. Jednake lokalny ruch dojazdowy nawet po realizacji obwodnic z oczywistych wzgldw pozostanie. W zwizku z powyszym w zakresie wpywu na natenie ruchu zarzdca drogi ma ograniczone moliwoci poniewa nie moe wpyn na ograniczenie ruchu bez realizacji alternatywnych pocze. Ponadto, nawet mimo zrealizowania pocze alternatywnych, spora cz ruchu pozostanie z uwagi na fakt, i celem podry w analizowanym przypadku nie jest tranzyt przez miasto tylko dotarcie do niego. Konstrukcja pojazdu (zawieszenie, ksztat wspczynnik opywu), konstrukcja silnika, rodzaj stosowanych opon Sposoby ochrony zwizane z konstrukcj pojazdw poruszajcych si po drodze nale do grupy metod niezalenych od dziaa zarzdcy drogi. Mona je okreli, jako quasi-metody ochrony, gdy s one uzalenione od dziaa grupy wacicieli pojazdw oraz obowizujcych przepisw i norm. Naley zaznaczy, e prace wszystkich liczcych si koncernw samochodowych maj na celu miedzy innymi obnienie generowanego haasu przez pojazdy zarwno tego pochodzcego od styku opony i nawierzchni jak i tego generowanego przez silniki. Naley stwierdzi, i zarzdca drogi objtej zakresem niniejszego Programu nie ma wpywu na konstrukcj pojazdw, a co za tym idzie na ograniczenie emisji haasu z tym zwizanej. Lokalizacja drogi i jej otoczenie Wrd tej grupy rodkw ochronnych mona wydzieli dwie podgrupy: metody i rodki moliwe do zastosowania na etapie lokalizacji inwestycji, metody i rodki moliwe do zastosowania na etapie przebudowy istniejcej drogi.
63
W pierwszym przypadku jest moliwe zastosowanie rozwiza sytuacyjnych np. maksymalne odsunicie projektowanej drogi od obszarw chronionych, w drugim przypadku te moliwoci s bardzo mocno ograniczone ze wzgldu na istniejce zagospodarowanie terenu. W przypadku nowoprojektowanych drg (np. drg ekspresowych i drg wyszych klas technicznych) zaleca si, w miar dostpnoci terenu, odsunicie osi drogi o minimum 100 - 500 m od krawdzi obszaru chronionego akustycznie. W przypadku braku moliwoci poprowadzenia drogi w odlegoci zapewniajcej komfort akustyczny na terenach objtych ochron konieczne jest wykonanie zabezpiecze akustycznych. Z uwagi na to, e przewanie w przypadku nowoprojektowanych odcinkw drg dostpno (skrzyowania, zjazdy) jest ograniczona, istnieje techniczna moliwo wykonania skutecznych zabezpiecze przed haasem. W drugim przypadku (na etapie przebudowy istniejcej drogi) wykonanie efektywnych zabezpiecze moe by ograniczone ze wzgldu na dodatkowe zajcie terenu. Ponadto w przypadku przebudowy istniejcych odcinkw drg bardzo czsto wystpuje problem powstajcy na styku potrzeby zapewnienia ochrony akustycznej i jednoczesnego zapewnienia dostpnoci do drogi publicznej mieszkacom majcym swoje posesje zlokalizowane wzdu tej drogi problem duej liczby zjazdw. Rozwizania opisane powyej s moliwe do zastosowania na analizowanym w ramach niniejszego Programu odcinku drogi. Przekrj poduny drogi Jednym z waniejszych elementw majcych wpyw na generowanie haasu jest pochylenie podune drogi im jest ono wiksze, tym generowany haas jest wikszy, gwnie od pojazdw cikich (haaliwych). Na etapie projektu moliwe jest analizowanie pochylenia podunego drogi, wobec czego na obszarach chronionych i w otoczeniu obiektw chronionych zaleca si stosowanie agodniejszych spadkw, o wielkoci nie przekraczajcej 3 %. Naley pamita o tym aspekcie na etapie projektowania nowych odcinkw drg mogcych znacznie oddziaywa na ssiadujce z nimi tereny, ktre mog by objte zakresem kolejnego Programu ochrony rodowiska przed haasem dla wojewdztwa wielkopolskiego. Przekrj poprzeczny drogi Wrd elementw przekroju poprzecznego mona wyrni dwie grupy majce wpyw na poziom dwiku: - Liczba moliwych pojedynczych potokw pojazdw samochodowych - liczba jezdni i pasw ruchu. Zwikszenie liczby pasw ruchu moe wpyn na poziom generowanego dwiku ze wzgldu na upynnienie ruchu i przesunicie rda haasu w stosunku do odbiorcy. - Uksztatowanie i pokrycie terenu otaczajcego drog: pochylenie skarp, sposb umocnienia skarp, pasw zieleni, pasw dzielcych, (trawa, wykoczenie twarde pyty betonowe, chodnikowe, kostka brukowa itp.). Odpowiednie uksztatowanie skarpy wykopu z zastosowaniem zieleni moe stanowi bardzo dobry sposb ochrony przed haasem w bezporednim ssiedztwie rda haasu, natomiast zastosowanie powierzchni twardej zwikszy zasig oddziaywania.
64
Przy projektowaniu odcinkw drg, ktre mog si znale w zakresie kolejnego Programu ochrony rodowiska przed haasem naley pamita o odpowiednim uksztatowaniu i pokryciu terenu otaczajcego drog w taki sposb, aby moliwe byo zastosowanie urzdze ochrony przeciwdwikowej. Nawierzchnia drogi Rodzaj i stan techniczny nawierzchni drogi ma bardzo duy wpyw na emisj haasu. Wiksza szorstko powierzchni jezdni powoduje dodatkowe emisje na styku koo nawierzchnia, std typowe nawierzchnie przewanie betonowe s goniejsze ni bitumiczne przy jednakowych parametrach ruchu (natenie, prdko pojazdw). Znane s obecnie zastosowania tzw. cichych nawierzchni, ktrych waciwoci akustyczne otrzymuje si dziki odpowiedniemu doborowi i wykonaniu warstw cieralnych betonu asfaltowego. Szacuje si, e redukcja emisji haasu moe wynie okoo 3 do 5 dB. Efekt ten niestety zmniejsza si w czasie wraz ze zuyciem nawierzchni i pogorszeniem wasnoci nawierzchni, a take jej zabrudzeniem. Dodatkowe emisje pojawiaj si w momencie zniszczenia nawierzchni (powstania spka i ubytkw warstwy cieralnej, koleiny). Remont lub przebudowa nawierzchni moe w znaczcym stopniu zmniejszy emisj haasu, a przez to ograniczy konieczno zastosowania innych, drogich rodkw ochrony. Analizowane drogi z uwagi na ilo pojazdw jakie si po nich poruszaj nadaj si do zastosowania cichych nawierzchni. Nawierzchnie te z uwagi na drosz technologi wykonania i utrzymania s preferowane na odcinkach o duym nateniu ruchu. W przypadku realizacji odcinkw w technologii cichych nawierzchni zdaniem autorw niniejszego opracowania konieczne jest zapewnienie odpowiedniej kampanii informacyjnej, poniewa redukcja haasu wynikajca z zastosowania cichej nawierzchni mieci si w granicach, ktre mog zosta nie zauwaone przez mieszkacw. Efekt 3 5 dB (pomimo, e jest to ju znaczca redukcja poziomu haasu) moe zosta nie zauwaony jeeli oglny poziom haasu na danym odcinku by wysoki. Naley zaznaczy, e zastosowanie cichych nawierzchni bardzo czsto jest i powinno by poczone z innymi rodkami ochrony akustycznej np. wymuszenie przestrzegania ogranicze prdkoci wraz z zastosowaniem rodkw poprawiajcych pynno ruchu. Wwczas efekt skumulowany kilku dziaa jest zdecydowanie wikszy i wyranie odczuwalny dla spoeczestwa. Pynno ruchu W miastach i dojazdach do miast gwnym problemem zwizanym z oddziaywaniem haasu jest dua liczba zatrzyma pojazdw na skrzyowaniach na ktrych dziaaj sygnalizacje wietlne oraz samochodw stojcych w korkach ulicznych. Aby zwikszy pynno ruchu i ograniczy liczb zatrzyma, podczas ktrych pojazdy emituj wikszy haas, stosuje si rnego rodzaju systemy sterujce ruchem: - tworzenie efektu tzw. zielonej fali, gdy pojazdy poruszajce si z okrelon prdkoci nie musz zatrzymywa si na skrzyowaniach z sygnalizacj wietln, - regulacja kierunku ruchu na pasach jednej jezdni (Fot. 1) zmiana kierunku ruchu na pasach wewntrznych w okresach duego obcienia jednej
65
relacji (np. w trakcie godzin szczytu komunikacyjnego, podczas masowych imprez itp.).
Fot. 1. Przykad sterowania ruchem na drodze jednojezdniowej, czteropasowej w pobliu terenw targowych, gdzie nastpuj znaczne problemy z pynnoci ruchu w okrelonych kierunkach i porach dnia (Niemcy - Monachium) Uspokojenie ruchu Elementy uspokojenia ruchu stosowano w Polsce do tej pory na odcinkach drg, gdzie ich gwnym celem jest ograniczenie prdkoci pojazdw. Porednio powodowao to zmniejszenie emisji poziomu dwiku. Skuteczno tego typu rozwiza moe wskazywa, e mona je zaleca w obszarach, gdzie konieczne jest obnienie poziomu dwiku o okrelon warto. Do rodkw tych moemy zaliczy: - ograniczenia prdkoci w postaci oznakowania pionowego, - foto- i wideoradary poczone z odpowiednim oznakowaniem, - zmniejszenie szerokoci pasa ruchu poprzez zastosowanie rnego typu szykan, malowania itp., zmian rodzaju nawierzchni jezdni (Fot. 2 i Fot. 3) - celem takiego dziaania jest wymuszenie na kierowcach jazdy z prdkoci wskazan oznakowaniem, co uzyskuje si za spraw odpowiedniego geometrycznego uksztatowania przekroju drogowego - zmiana kierunku prowadzenia ruchu na skrzyowaniu poprzez zastosowanie ronda. Szacuje si, e zmniejszenie poziomu haasu w otoczeniu ronda w stosunku do innych typw skrzyowa moe waha si od 2 do 5 dB. Due znaczenie w przypadku ksztatowania wasnoci akustycznych ronda ma sposb wypenienia wyspy centralnej. Jeden z lepszych wynikw otrzymuje si, gdy wykorzystuje si dodatkowo tumicy charakter pokrycia terenu (trawa). Obecne przepisy okrelajce prdko dopuszczaln w obszarach zabudowanych (okres pomidzy 5:00 a 23:00 50 km/h i okres pomidzy 23:00 a 5:00 60 km/h) nie sprzyjaj ochronie akustycznej. Prdko pojazdw jest jednym z najwaniejszych czynnikw wpywajcych na emisj haasu. Prdko okoo 50 km/h jest prdkoci podan przy ochronie akustycznej z bada wynika e pojazdy przy tej prdkoci generuj najmniej haasu. W zwizku z tym, e w porze nocy (pomidzy godzin 22:00 a 6:00) poziomy dopuszczalne haasu s bardziej restrykcyjne wskazanym byoby doprowadzenie do jednolitej prdkoci (wynoszcej 50 km/h) w obszarach zabudowy dla caej doby. Jednak dziaanie to powinno by 66
poczone z innymi dziaaniami, ktre doprowadz do tego e pojazdy bd na tych odcinkach porusza si z obowizujca prdkoci. Do dziaa tych mog nalee
67
np.: odpowiednie zaprojektowanie przekroju poprzecznego drogi (szykany), zaprojektowanie sygnalizacji wietlnych w taki sposb, aby tzw. zielona fala bya zaprojektowana na prdko 50 km/h, wprowadzenie systemu wideo i fotoradarw.
Fot. 2. Przykad strefy ruchu uspokojonego o dopuszczalnej prdkoci 50 km/h (Holandia) - droga opowiadajca drodze krajowej w przejciu przez miejscowo
Fot. 3. Przykad strefy ruchu uspokojonego o dopuszczalnej prdkoci 30 km/h w centrum miejscowoci (Holandia) Ekrany akustyczne w postaci konstrukcji typu ciana Obecnie jest to najpowszechniej stosowany sposb ochrony przed haasem, gwnie ze wzgldu na swoje zalety: mae zajcie terenu, atwo montau, dobra efektywno (pod warunkiem ich prawidowego rozwizania), akceptowalne koszty (w przypadku typowych rozwiza),
68
estetyka rozwiza pod warunkiem spenienia przynajmniej podstawowych zasad dotyczcych rytmu elementw powtarzalnych, proporcji, porzdku rozwizania, harmonii, kontrastu, dopasowania do otaczajcego terenu,
69
kolorystyki (s to najczciej podawane elementy w instrukcjach i zasadach projektowania). Podczas analizy wyboru ekranw, jako rodka ochrony przed nadmiernym haasem naley jednak wzi pod uwag dodatkowe czynniki wpywajce na jego efektywno: uksztatowanie zabudowy mieszkaniowej wzdu drg (liczba zjazdw i skrzyowa, powizana z koniecznoci budowy drg serwisowych), wysoko i odlego od drogi obiektw chronionych, budynki powinny znajdowa si w cieniu akustycznym ekranu, gsto sieci podziemnych, wpywajca na moliwo lokalizacji ekranu, odsunicie ekranu od rda dwiku ze wzgldu na ograniczenia widocznoci na skrzyowaniach i zajazdach. Najczciej stosowane ekrany dziel si na dwa typy pod wzgldem ich sposobu funkcjonowania: ekrany odbijajce (refleksyjne), ekrany pochaniajce (absorpcyjne), o wikszej skutecznoci od refleksyjnych. Biorc pod uwag materiay, z jakich zbudowane s ekrany, a jakie s dostpne na rynku mona zastosowa ekrany: betonowe: moduowe lub z elementw prefabrykowanych, drewniane, metalowe, przeroczyste, mieszane, z moliwoci podtrzymania rolinnoci pncej. Wysoko standardowych ekranw powinna si waha od 3 do 5 m. Nisze ekrany mog by stosowane na szczycie waw ziemnych lub w przypadku przebiegu drogi w nasypie. Zastosowanie ekranw wyszych powinno by poprzedzone analiz ekonomiczn ich zastosowania, gdy ze wzgldu na dodatkowe obcienia boczne musz posiada specjalne konstrukcje wsporcze. Bez wzgldu na zastosowane parametry, faktyczna efektywno ekranw akustycznych w postaci ciany moe wynosi do kilkunastu decybeli. Wybr zasadnoci zastosowania, a nastpnie typu i materiau ekranu powinny by rozpatrywane na wczesnym etapie projektowania rozwiza drogowych, z uwzgldnieniem dodatkowej zajtoci terenu oraz efektw wizualnych (krajobrazowych). Z uwagi na obowizujce przepisy dotyczce lokalizacji urzdze w obszarze pasa drogowego oraz sposb funkcjonowania ekranw akustycznych, s one najczciej stosowane w bezporednim ssiedztwie drogi (w pobliu rda dwiku). W przypadku pojedynczych obiektw wymagajcych ochrony przy uyciu ekranw akustycznych powinno si wykona analiz ekranowania bezporednio przy obiekcie, ktre bdzie stanowio jednoczenie ekran i pene ogrodzenie posesji/obiektu. W niektrych tego typu przypadkach powinno si wykona rwnie analiz ekonomiczn budowy ekranw akustycznych przypadki, gdzie ekonomicznie uzasadnione moe by wykupienie obiektu zamiast budowy ekranw (pod warunkiem uzyskania zgody wacicieli obiektu). W analizie takiej naley rwnie uwzgldni koszty pniejszego utrzymania, konserwacji i remontw ekranw akustycznych. 70
Przykad zastosowania ekranu akustycznego przedstawiono poniej na Fot. 4.
Fot. 4. Przykad typowego zastosowania ekranu akustycznego na autostradzie A2 (Polska) Way ziemne Way ziemne stanowi jeden z najskuteczniejszych sposobw ochrony przed haasem, ktrego efektywno w zalenoci od pooenia odbiorcy moe wynosi nawet do 25 dB. Moliwo stosowania tego rozwizania jest jednak czsto bardzo ograniczona ze wzgldu na konieczno pozyskania dodatkowego terenu, std stosuje si je gwnie poza miastami na terenach z zabudow rozproszon lub w obszarach chronionych. Kombinacja ekranu ziemnego z ekranem akustycznym Kombinacja ekranu ziemnego z ekranem akustycznym jest jednym ze skuteczniejszych rozwiza w ochronie przed haasem drogowym. Ma lepsz efektywno od samego ekranu, a jednoczenie ich budowa wymaga mniejszej powierzchni terenu od samego wau ziemnego. Jednak, podobnie jak wa, jest to rozwizanie, ktre mona zastosowa jedynie na obszarze o niewielkiej iloci zjazdw i skrzyowa. Zabudowa niemieszkalna majca na celu ochron budynkw mieszkalnych Zabudowa niemieszkalna majca na celu ochron budynkw mieszkalnych np. garae, obiekty handlowe itp. to najefektywniejszy sposb ochrony w strefie imisji. Przykad ekranowania obiektw podlegajcych ochronie akustycznej przez inne budynki przedstawiono na Fot. 5. Ten sposb zabezpieczenia przed nadmiernym haasem powinien zosta przewidziany i zaprojektowany na etapie planowania zagospodarowania obszaru zabudowy mieszkaniowej. Na kadym z analizowanych odcinkw drg jest moliwy do zastosowania sposb ekranowania obiektw mieszkalnych przez inne budynki nie podlegajce
71
ochronie akustycznej, dziaanie to nie ley natomiast w zakresie kompetencji zarzdzajcych tymi drogami.
Fot. 5. Ekranowanie obiektw mieszkalnych przez garae usytuowane bezporednio przy ulicy (Polska) Pasy zieleni izolacyjnej Pasy zieleni izolacyjnej s najmniej skutecznym rodkiem z punktu widzenia ochrony przed haasem spadek haasu wynosi okoo 0.5 dB na 1 m szerokoci gstego ywopotu (nie wicej jednak ni 5 dB). Warto jednak pamita, e pasy zieleni izolacyjnej peni jednoczenie rol filtra chronicego przed niektrymi zanieczyszczeniami powietrznymi oraz pyem pochodzcym z drg. Lokalizowanie budynkw mieszkalnych w odpowiedniej odlegoci od tras komunikacyjnych Ze wzgldu na ograniczenie oddziaywania od drg o duym nateniu ruchu zaleca si lokalizowa nowe budynki mieszkalne poza jego zasigiem. W rzeczywistoci sposb ten przy obecnym sposobie podziau ewidencyjnego i zagospodarowania terenu jest mao realny do zastosowania. Zmiana przeznaczenia funkcji budynku Zmiana przeznaczenia funkcji budynku stanowi czsto zalecany, ale w praktyce mao realny do zastosowania sposb przeciwdziaania negatywnym skutkom emisji haasu. Bardzo czsto jest on nie do spenienia ze wzgldu na fakt, i wewntrz budynku przy okrelonej funkcji niezbdne jest dotrzymanie mniejszych ni wystpujce poziomw dopuszczalnych haasu. Dlatego poza zmian funkcji niezbdne s niekiedy dodatkowe prace wynikajce z koniecznoci dostosowania obiektu do nowej funkcji. Zmiana przeznaczenia funkcji budynku moe nastpi w myl obecnie obowizujcych przepisw po ustanowieniu obszaru ograniczonego uytkowania.
72
Wykonanie budynkw z zaprojektowanymi ekranami na elewacji Metoda ta jest moliwa do zastosowania gwnie w przypadku nowych budynkw. Polega ona na budowie przed chronion elewacj przeroczystej ciany, speniajcej okrelone warunki (wytrzymao na dodatkowe obcienia od wiatru, przewietrzalno przestrzeni pomidzy cian a budynkiem, uwarunkowania przeciwpoarowe itd.). W przypadku istniejcych budynkw czsto te warunki s nie do spenienia. Mona natomiast stosowa tak form zabezpieczenia przeciwhaasowego na budynkach, ktre maj zosta wybudowane w ssiedztwie odcinkw drg objtych zakresem niniejszego opracowania.
73
ZACZNIK NR 2: ANALIZA UWAG I WNIOSKW ZGOSZONYCH W TRAKCIE KONSULTACJI SPOECZNYCH PROWADZONYCH OD 16 CZERWCA DO 31 SIERPNIA 2011 R. w ramach opracowywania projektu Programu ochrony rodowiska przed haasem dla piciu odcinkw drogi krajowej nr 11 o cznej dugoci 24,02 km wraz z prognoz oddziaywania na rodowisko. 1. Przedmiot konsultacji Przedmiotem konsultacji spoecznych by przygotowany Programu ochrony rodowiska przed haasem dla piciu odcinkw drogi krajowej nr 11 o cznej dugoci 24,02 km wraz z prognoz oddziaywania na rodowisko. Celem podania do publicznej wiadomoci opracowanych dokumentw oraz przeprowadzenia spotka z udziaem mieszkacw powiatw objtych programami byo przedstawienie gwnych zaoe i celw przedmiotowego opracowania oraz wysuchanie wnioskw i spostrzee na temat problemw mieszkacw, zwizanych z uciliwoci haasu w ssiedztwie drg krajowych zlokalizowanych w granicach wojewdztwa. W ramach konsultacji spoecznych moliwe byo rwnie skadanie uwag i wnioskw do opracowanej wstpnej wersji Programu ochrony rodowiska przed haasem, ktre zosta udostpniony na stronie internetowej Biuletynu Informacji Publicznej Urzdu Marszakowskiego Wojewdztwa Wielkopolskiego. 2. Data i miejsce prowadzonych konsultacji Konsultacj projektu programu rozpoczto 16 czerwca 2011 r. ogoszeniem na stronie internetowej Urzdu Marszakowskiego Wojewdztwa Wielkopolskiego. W ramach konsultacji zorganizowano spotkanie informacyjne ze spoeczestwem. Na spotkania zaproszono mieszkacw oraz przedstawicieli samorzdw lokalnych, w granicach ktrych zlokalizowane s drogi, dla ktrych wykonywane s Program ochrony rodowiska przed haasem. Zaproszenia na spotkanie zostay wysane drog pocztow. Data 29 czerwca 2011 r. 7 lipca 2011 r. 7 lipca 2011 r. Miejscowo, w ktrych zorganizowano spotkania Pozna Adresy Urzd Marszakowski Wojewdztwa Wielkopolskiego w Poznaniu, Al. Niepodlegoci 18 61-713 Pozna Starostwo Powiatowe w Jarocinie, Al. Niepodlegoci 10-12, 63-200 Jarocin Urzd Miejski w Ostrowie Wielkopolskim, Al. Powstacw Wielkopolskich 14, 63-400 Ostrw Wielkopolski
Jarocin
Ostrw Wielkopolski
Na spotkaniach przedstawiciele Urzdu Marszakowskiego Wojewdztwa Wielkopolskiego oraz wykonawcy opracowania przedstawili oglne zaoenia, 74
problemy oraz propozycje dziaa naprawczych, jakie zaproponowano w projekcie Programu ochrony rodowiska przed haasem. Nastpnie odbya si dyskusja i skadanie ewentualnych uwag i wnioskw. Wszyscy zainteresowani problematyk poruszan w tworzonym dokumencie mogli skada pisemne uwagi lub wnioski do wykonywanego opracowania podczas caego procesu konsultacji. 3. Sposb uwzgldnienia zgoszonych uwag, wnioskw i zastrzee. Poniej zosta przedstawiony sposb uwzgldnienia uwagi i wnioskw zoonych podczas konsultacji spoecznych oraz ramach oceny strategicznej w projekcie Programu ochrony rodowiska przed haasem lub argumentacj za odrzuceniem proponowanych rozwiza. W poniszej tabeli zestawiono poszczeglne postulaty oraz sposb ustosunkowania si do nich przez wykonawc Programw ochrony rodowiska przed haasem.
75
Lp. 1
Wnioskodawca / Nazwa programu Starostwo Powiatu Ostrowskiego / projekt Programu ochrony rodowiska przed haasem dla piciu odcinkw drogi krajowej nr 11 o cznej dugoci 24.02 km wraz z prognoz oddziaywania na rodowisko. Generalna Dyrekcja Drg Krajowych i Autostrad Oddzia w Poznaniu / projekt Programu ochrony rodowiska przed haasem dla piciu odcinkw drogi krajowej nr 11 o cznej dugoci 24.02 km wraz z prognoz oddziaywania na rodowisko.
Tre wniosku W ocenie Wydziay Rozwoju Powiatu Starostwa Powiatowego w Ostrowie Wielkopolskim zapis w projekcie "Programu ochrony rodowiska przed haasem" (str. 36, pierwszy akapit, wers 10) naleaoby zamieni na: Na terenach objtych obszarem ograniczonego uytkowania mona wprowadzi zakaz lokalizowania nowych budynkw podlegajcych ochronnie akustycznej.
Sposb uwzgldnienia uwagi w projektach Programw ochrony rodowiska przed haasem Nie uwzgldniono na terenach ktrych przekroczone s dopuszczalne poziomy haasu nie mona dopuci do lokalizacji nowych budynkw podlegajcych ochronnie akustycznej.
2.
1. Odcinek Pozna Chludowo odcinek drogi krajowej Pozna Uwzgldniono w Programie dodano inwestycje Zotkowo zostanie przekazany pod zarzd wadz lokalnych po oddaniu od zrealizowane i planowane do zrealizowania przez uytkowania drogi ekspresowej S11 Zachodnia Obwodnica GDDKiA jako dziaania naprawcze. m. Poznania. Nie bdzie od drog krajow. Obecnie trwaj zaawansowane prace na dwch odcinkach tj. wze Zotkowo wze Rokietnica (IIa) oraz wze Swadzim wze Guchowo autostrady A2 (I). Po oddaniu do uytkowania ruch ciki z dk 11 zostanie przeoony na S11.
3.
Generalna Dyrekcja Drg 2. Odcinek Pozna Krnik dk 11 dostosowana do parametrw drogi Krajowych i Autostrad ekspresowej S11, oddanie do uytkowania 2008 r., ekrany prawie na caej Oddzia w Poznaniu / dugoci odcinka, projekt Programu ochrony rodowiska przed haasem dla piciu odcinkw drogi krajowej nr 11 o cznej dugoci 24.02 km wraz z prognoz oddziaywania na rodowisko.
Uwzgldniono w Programie dodano inwestycje zrealizowane przez GDDKiA jako dziaania naprawcze.
76
4.
Generalna Dyrekcja rg Krajowych i Autostrad Oddzia w Poznaniu / projekt Programu ochrony rodowiska przed haasem dla piciu odcinkw drogi krajowej nr 11 o cznej dugoci 24.02 km wraz z prognoz oddziaywania na rodowisko. Generalna Dyrekcja Drg Krajowych i Autostrad Oddzia w Poznaniu / projekt Programu ochrony rodowiska przed haasem dla piciu odcinkw drogi krajowej nr 11 o cznej dugoci 24.02 km wraz z prognoz oddziaywania na rodowisko. Regionalny Dyrektor Ochrony rodowiska w Poznaniu / projekt Programu ochrony rodowiska przed haasem dla piciu odcinkw drogi krajowej nr 11 o cznej dugoci 24.02 km wraz z prognoz oddziaywania na rodowisko.
3. Jarocin przejcie tut. Oddzia do koca wrzenia br pozyska decyzj ZRID dla budowy obwodnicy Jarocina. Po otrzymaniu rodkw finansowych niezwocznie przystpi do wyonienia wykonawcy i realizacji niniejszej inwestycji. Dziki temu ruch ciki zostanie wyprowadzony z m. Jarocin zmiana struktury i natenia ruchu i jednoczenie zmiana klimatu akustycznego.
Uwzgldniono w Programie dodano inwestycje planowane do zrealizowania przez GDDKiA jako dziaania naprawcze.
5.
4. Ostrw Wielkopolski w roku 2009 oddany do uytkowania I etap Uwzgldniono Programie dodano inwestycje obwodnicy Ostrowa, po roku 2012 przewidziany do realizacji II etap zrealizowane i planowane do zrealizowania przez (tut. Oddzia posiada ju wszystkie niezbdne decyzje administracyjne, aby GDDKiA jako dziaania naprawcze. wyoni wykonawc i zacz budow inwestycji); obecnie trwaj sprawy dotyczce wykupw gruntu pod budow.
6.
1. Odcinki drogi krajowej nr 11 Chludowo Pozna, w miecie Jarocin Uwzgldniono zmieniono zapisy w Programie i oraz w miecie Ostrw Wielkopolski pooone s poza obszarami prognozie po weryfikacji granic Obszaru chronionymi na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie Chronionego Krajobrazu w obrbie Biedruska. przyrody (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220 ze zm.). Natomiast odcinek drogi krajowej nr 11 Pozna Krnik pooony jest na Obszarze Chronionego Krajobrazu w gminie Krnik. W pkt. 9.3. na str. 100 prognozy napisano: Najbliszy obszar Natura 2000 Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk Biedrusko (PLH300001) znajduje si w odlegoci okoo 500 m na pnocny wschd od analizowanego odcinka drogi krajowej. W odlegoci okoo 40 m od pocztku odcinka przechodzi granica Obszaru Chronionego Krajobrazu w obrbie Biedruska, a na wschodzie w odlegoci 1.5 km pooony jest rezerwat przyrodniczo astronomiczny Meteoryt Morasko. Informuj, e granica obszaru Natura 2000 PLH300001 Biedrusko oraz Obszaru Chronionego Krajobrazu w obrbie Biedruska, na terenie znajdujcym si w ssiedztwie drogi S11 ma taki sam przebieg. W zwizku z powyszym naley zweryfikowa podane w prognozie odlegoci, bowiem odlego drogi krajowej nr 11 od ww. form ochrony przyrody jest taka sama i wynosi ok. 500 m.
77
7.
Regionalny Dyrektor 2. Naley skorygowa przebieg granicy Obszaru Chronionego Krajobrazu Ochrony rodowiska w w obrbie Biedruska na rys. 12 na str. 101 prognozy. Poznaniu / projekt Programu ochrony rodowiska przed haasem dla piciu odcinkw drogi krajowej nr 11 o cznej dugoci 24.02 km wraz z prognoz oddziaywania na rodowisko.
Uwzgldniono w prognozie skorygowano granice Obszaru Chronionego Krajobrazu w obrbie Biedruska na rys. 12.
8.
Regionalny Dyrektor 3. Zwracam uwag, e Meteoryt Morasko jest rezerwatem przyrody, a nie Uwzgldniono wprowadzono korekt w Programie i Ochrony rodowiska w jak napisano w prognozie rezerwatem przyrodniczo astronomicznym. w prognozie. Poznaniu / projekt Programu ochrony rodowiska przed haasem dla piciu odcinkw drogi krajowej nr 11 o cznej dugoci 24.02 km wraz z prognoz oddziaywania na rodowisko. Regionalny Dyrektor Ochrony rodowiska w Poznaniu / projekt Programu ochrony rodowiska przed haasem dla piciu odcinkw drogi krajowej nr 11 o cznej dugoci 24.02 km wraz z prognoz oddziaywania na rodowisko. 4. W pkt. 9.3. na str. 101 prognozy naley poprawi nazw obszaru chronionego krajobrazu, zamiast Obszar Chronionego Krajobrazu Zlewni Jezior Krnicko Zaniemyskich powinno by Obszar Chronionego Krajobrazu w gminie Krnik. Uwzgldniono zmieniono nazw na Obszar Chronionego Krajobrazu w gminie Krnik.
9.
78
10.
Regionalny Dyrektor Ochrony rodowiska w Poznaniu / projekt Programu ochrony rodowiska przed haasem dla piciu odcinkw drogi krajowej nr 11 o cznej dugoci 24.02 km wraz z prognoz oddziaywania na rodowisko.
5. W pkt. 2.4.1. na str. 14 projektu Programu napisano: () wykonanie niezbdnych zabezpiecze przeciwdwikowych, majcych na celu popraw klimatu akustycznego w otoczeniu budynkw podlegajcych ochronie akustycznej. W pkt. 2.4.2. na str. 15. projektu napisano: budynki podlegajce ochronie akustycznej powinny by zabezpieczone przed oddziaywaniem ruchu pojazdw przez zastosowanie odpowiednich urzdze przeciwdwikowych. Jeeli natomiast ich zastosowanie jest niemoliwe, np. z uwagi na bezpieczestwo ruchu drogowego, powinno si dy do zmiany funkcji lub wykupu przez zarzdzajcego drog budynkw, ktrych nie mona zabezpieczy przed dziaaniem haasu przekraczajcym poziomy dopuszczalne. Nastpnie w pkt. 2.10.1.2. na str. 22 projektu programu napisano: Waciwe planowanie przestrzenne polega na tym, aby budynki podlegajce ochronie akustycznej lokalizowa w dalszej odlegoci od krawdzi jezdni drg wyszych klas. Natomiast bliej trasy komunikacyjnej mog by zlokalizowane budynki handlowo usugowe, ktre nie podlegaj ochronie akustycznej. Dodatkowo budynki te mog stanowi naturalny ekran akustyczny, dla budynkw chronionych, zlokalizowanych w dalszej odlegoci od rda dwiku (). W przypadku bliskiej lokalizacji takich obszarw w stosunku do jezdni projektowanej drogi lub torowiska, naley zaproponowa takie zabezpieczenia przeciwhaasowe, aby zabudowa podlegajca ochronie akustycznej nie znalaza si w strefie oddziaywania haasu o poziomie wikszym od dopuszczalnego. Natomiast w pkt. 5 na str. 59 projektu Programu napisano: Nie naley zezwala na budowanie nowych budynkw w strefie oddziaywania haasu o poziomie wikszym od odpuszczalnego. Zwracam uwag, e zgodnie z art. 113 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony rodowiska (Dz. U. z 2008 r., Nr 25, poz. 150 ze zm.) i rozporzdzeniem Ministra rodowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomw haasu w rodowisku (Dz. U. Nr 120, poz. 826) ochronie akustycznej podlegaj tereny, a nie budynki. W zwizku z tym dopuszczalne poziomy haasu musz by zachowane na granicy terenu chronionego akustycznie. Naley zweryfikowa odpowiednie zapisy projektu Programu i prognozy w tym zakresie.
Uwzgldniono zmieniono zapisy w Programie i w prognozie w taki sposb, aby odnosiy si do terenw podlegajcych ochronie akustycznej, okrelonych w rozporzdzeniu Ministra rodowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. (Dz. U. Nr 120, poz. 826), a nie do budynkw.
79
11.
Regionalny Dyrektor Ochrony rodowiska w Poznaniu / projekt Programu ochrony rodowiska przed haasem dla piciu odcinkw drogi krajowej nr 11 o cznej dugoci 24.02 km wraz z prognoz oddziaywania na rodowisko. Regionalny Dyrektor Ochrony rodowiska w Poznaniu / projekt Programu ochrony rodowiska przed haasem dla piciu odcinkw drogi krajowej nr 11 o cznej dugoci 24.02 km wraz z prognoz oddziaywania na rodowisko.
6. W pkt 2.4.2. na str. 15 projektu Programu napisano: Waciwe organy nie powinny uchwala miejscowych planw zagospodarowania przestrzennego, w ktrych tereny budownictwa mieszkaniowego lokalizuje si w strefach wysokiego zagroenia haasem. Zwracam uwag, e zgodnie z art. 113 ust. 2 pkt. 1 ustawy Prawo ochrony rodowiska i rozporzdzeniem w sprawie dopuszczalnych poziomw haasu w rodowisku, dopuszczalne poziomy haasu zostay okrelone nie tylko dla terenw zabudowy mieszkaniowej. Naley zweryfikowa zapisy projektu Programu w tym zakresie. Odpowiednie modyfikacje naley take wprowadzi w prognozie. 7. Zgodnie z zapisami w tabeli 19 na str. 97 projektu programu jednym z dziaa przewidzianych do realizacji jest wykonanie niezbdnych zabezpiecze przeciwdwikowych, w tym m.in. nawizujc do zapisw w pkt. 2.4.1 na str. 14 projektu Programu zastosowanie ekranw akustycznych. W zwizku z powyszym, zgodnie z art. 51 ust. 2 pkt 2 lit. e ustawy o udostpnianiu informacji o rodowisku i jego ochronie, udziale spoeczestwa w ochronie rodowiska oraz o ocenach oddziaywania na rodowisko, w prognozie naley okreli, przeanalizowa i oceni przewidywanie znaczce oddziaywania na rodowisko (w szczeglnoci na ludzi, zwierzta, roliny i krajobraz) bdce wynikiem realizacji ww. ustale projektu programu, z uwzgldnieniem zalenoci miedzy tymi elementami rodowiska i midzy oddziaywaniami na te elementy. Zwracam uwag, e w pkt 9.4. na str. 104. Prognozy zatytuowanym Przewidywane znaczce oddziaywania ww. dziaania nie zostay uwzgldnione.
Uwzgldniono zmieniono zapisy Programie i prognozie w taki sposb, aby uwzgldni w opisie wszystkie tereny podlegajce ochronie akustycznej, okrelone w rozporzdzeniu Ministra rodowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. (Dz. U. Nr 120, poz. 826).
12.
Nie uwzgldniono - w pkt. 9.4 Programu i prognoz zatytuowanym Przewidywane znaczce oddziaywania nie uwzgldniono oddziaywa zwizanych z zastosowaniem ekranw akustycznych, poniewa dla analizowanych odcinkw DK nr 11 nie przewidziano budowy ekranw akustycznych.
80
13.
Regionalny Dyrektor Ochrony rodowiska w Poznaniu / wszystkie projekty Programw ochrony rodowiska przed haasem
1. W prognozach zalecono, aby na analizowanych odcinkach drg wykona ekrany akustyczne nieprzezroczyste (pochaniajce), a w przypadku koniecznoci zastosowania ekranw przezroczystych (odbijajcych) umieci na tych ekranach widoczne dla ptakw elementy np. nadrukowane czarne pionowe pasy o szerokoci 2 cm w odlegoci 10 cm od siebie. Informuj, e zgodnie z wytycznymi zawartymi w Poradniku projektowania przej dla zwierzt i dziaa ograniczajcych miertelno fauny przy drogach (R.T. Kurek, Stowarzyszenie Pracownia na rzecz Wszystkich Istot, Warszawa 2010 r.) ekrany dwikoszczelny w postaci przeroczystych pyt, ze wzgldu na due zagroenie kolizjami z udziaem ptakw, naley stosowa tylko w szczeglnie uzasadnionych przypadkach i zawsze z zastosowaniem odpowiednich metod ograniczania miertelnoci ptakw. Oprcz metody zaproponowanej w prognozach, w poradniku zaleca si nastpujce rozwizania: - budowa ekranw z moliwie najmniejszych pyt, przedzielonych widocznymi (atwo zauwaalnymi) elementami montaowymi (konstrukcyjnymi), - zastosowanie szerokiej i widocznej grnej krawdzi, - naklejanie pionowych pasw o jasnej barwie, na caej wysokoci ekranw (pasy o szerokoci 1 cm w odstpach co 5 cm), - unikanie gstych nasadze drzew i krzeww wzdu krawdzi ekranw (dotyczy wycznie ekranw transparentnych). W zwizku z powyszym, w przypadku koniecznoci zastosowania ekranw przezroczystych na analizowanych odcinkach drg krajowych i autostrady A2 naley wzi pod uwag rwnie pozostae rozwizania minimalizujce negatywne oddziaywanie ekranw transparentnych na awifaun.
Uwzgldniono rozszerzono zapisy dotyczce uwarunkowa i parametrw przeroczystych ekranw akustycznych w oparciu o Poradnik projektowania przej dla zwierzt i dziaa ograniczajcych miertelno fauny przy drogach. Opracowanie wprowadzono rwnie do spisu literatury.
81
14.
2. W projektach Programw okrelono kierunki i zakres dziaa niezbdnych do przywracania akustycznych standardw jakoci rodowiska, z podziaem na dziaania krtko- i dugookresowe. Jednym z zaproponowanych dziaa jest edukacja ekologiczna. W zwizku z powyszym w prognozie naley przedstawi oczekiwany efekt rodowiskowy w wyniku realizacji ww. zadania, czyli o ile zmniejszy si przekroczenie dopuszczalnych poziomw haasu. Zwracam uwag, e realizacja tego zadania nie spowoduje osignicia celu okrelonego w art. 84 ustawy Prawo ochrony rodowiska.
Nie uwzgldniono na etapie wykonywania Programu nie jest moliwe dokadne okrelenie oczekiwanego efektu rodowiskowego, ktry nastpi po realizacji dziaa proponowanych w tym kierunku. Jednoczenie informujemy, e dla wszystkich odcinkw drg posiadajcych bardzo wysoki priorytet naraenia na haas, oprcz edukacji ekologicznej, zostay zaproponowane rwnie inne dziaania naprawcze w ramach strategii krtkookresowej i polityki dugookresowej. Dopiero realizacja wszystkich tych zada moe doprowadzi do dotrzymania standardw jakoci rodowiska w zakresie oddziaywania haasu. Nie uwzgldniono w Programie podano jedynie miejsca, w ktrych naley podj dziaania naprawcze. Dokadne parametry ekranw akustycznych zostan okrelone po wykonaniu szczegowych opracowa (np. przegldw ekologicznych), w ramach ktrych zostan wykonane pomiary i obliczenia akustyczne. W przypadku braku moliwoci zastosowania skutecznej ochrony przeciwdwikowej zostan na tym etapie zaproponowane dodatkowo inne formy ochrony, w tym rwnie obszary ograniczonego uytkowania (jeeli zostan wykorzystane wszystkie inne moliwoci ochrony).
15.
3. W projektach Programw napisano, i w ramach strategii krtkookresowej zastosowane zostan zabezpieczenia przeciwdwikowe w formie ekranw akustycznych. Ponadto stwierdzono, e po ich wybudowaniu klimat akustyczny na terenach chronionych ulegnie poprawie. Zwracam jednake uwag, e w projektach Programw i prognozach nie wskazany czy zastosowanie takich rodkw naprawczych doprowadzi do przestrzegania akustycznych standardw jakoci rodowiska, co zgodnie z art. 84 ustawy Prawo ochrony rodowiska jest podstawowym celem tworzenia niniejszych projektw Programw. W zwizku z powyszym naley wyjani czy zastosowanie ekranw akustycznych na wskazanych odcinkach drg moe doprowadzi do obnienia poziomu haasu co najmniej do poziomu dopuszczalnego. Jeeli ze wzgldw na wielkoci przekrocze nie bdzie to moliwe, naley wskaza, czy w zwizku z tym bdzie istniaa potrzeba utworzenia na tych terenach obszarw ograniczonego uytkowania.
82
16.
4. Zgodnie z art. 51 ust. 2 pkt. 2 lit. c i lit. d ustawy o udostpnieniu informacji o rodowisku i jego ochronie, udziale spoeczestwa w ochronie rodowiska oraz ocenach oddziaywania na rodowisko, w prognozach naley: a) okreli, przeanalizowa i oceni istniejce problemy ochrony rodowiska istotne z punktu widzenia realizacji projektw Programw, b) okreli, przeanalizowa i oceni cele ochrony rodowiska ustanowione na szczeblu midzynarodowym, wsplnotowym i krajowym, istotne z punktu widzenia projektw Programw, oraz sposoby, w jakich te cele i inne problemy rodowiska zostay uwzgldnione podczas projektw Programw.
a) W prognozie okrelono oddziaywanie na rodowisko elementw, ktre pojawia si w zwizku z realizacja Programw oraz uwzgldniono ich oddziaywanie na obszary chronione, w tym obszary Natura 2000 (rozdziay 9.4, 9.5, 9.6) w stopniu, na jaki pozwala szczegowo Programw. Poziom oglnoci na jakim przygotowywane s Programy nie pozwala na przeprowadzenie szczegowej oceny oddziaywania na poszczeglne elementy rodowiska. b) Realizacja Programw wynikaj z zapisw prawa wsplnotowego (Dyrektywa 2002/49/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 25 czerwca 2002 r. odnoszca si do oceny i zarzdzania poziomem haasu w rodowisku) oraz prawa krajowego, a ich celem jest ochrona ludnoci przed haasem, czyli wskazanie dziaa, ktre spowoduj ograniczenie poziomu haasu do stopnia, ktry pozwoli na utrzymanie poziomw dopuszczalnych. Cel ten zosta okrelony, przeanalizowany i oceniony w ramach projektu Programu i Prognozy. Nie analizowano w opracowaniu innych problemw ochrony rodowiska, gdy ich identyfikacja nie bya celem opracowania. Jedynie w przypadku, gdy budowa ekranw akustycznych mogaby mie negatywny wpyw na ptaki (zderzenia ptakw z ekranami) zalecono budow ekranw nieprzeroczystych. Podano rwnie warunki dla ewentualnej budowy ekranw przeroczystych.
83
17.
Starostwo Powiatowe w Poznaniu / wszystkie projekty Programw ochrony rodowiska przed haasem
1. Przyjty dla strategii krtkookresowej termin realizacji 2013 r. (grudzie ?) jest terminem mao realnym dla zada takich jak budowa ekranw akustycznych, czy utworzenie (uchwalenie) obszaru ograniczonego uytkowania. W obydwu ww. przypadkach podjcie dziaa musi zosta poprzedzone naoeniem na zarzdc drogi obowizku sporzdzenia przegldu ekologicznego, nakadanego w formie decyzji, od ktrej suy odwoanie. Skorzystanie z prawa do wniesienia odwoania, a take szacowany duy koszt realizacji przedmiotowych zada spowoduje niemono dotrzymania terminu. Dlatego te wnioskuje o zmian zapisw odnoszcych si do terminu 2013 rok we wszystkich projektach programw; w tabelach oraz w czci tekstowej na bardziej mikkie, okrelajce np. sugerowany lub optymalny termin realizacji ww. zada. 2. Wnioskuj rwnie o zmian zapisw, zwaszcza w tabelach, dotyczcych budowy ekranw akustycznych oraz utworzenia obszarw ograniczonego uytkowania. Obecne zapisy w tabelach wskazuj jednoznacznie na obowizek realizacji konkretnie wskazanego zadania w okrelonym miejscu (km drogi), a przecie dopiero po wykonaniu przegldw ekologicznych bdzie mona podj decyzj o rodzaju niezbdnych dziaa we wskazanej lokalizacji. By moe dobrym rozwizaniem byoby wpisywanie obydwu rozwiza jako alternatywnych.
Uwzgldniono w kadym Programie uwzgldniono uwag, poprzez dodanie zapisw, ktre w przypadku braku moliwoci zakoczenia dziaa okrelonych w ramach strategii krtkookresowej, narzuc na zarzdcw drg jedynie wykonanie przegldu ekologicznego do 2013 r. oraz rozpoczcie prac przygotowawczych do realizacji odpowiednich dziaa naprawczych, ktre bd mogy zakoczy si w terminie pniejszym.
18.
Starostwo Powiatowe w Poznaniu / wszystkie projekty Programw ochrony rodowiska przed haasem
Uwzgldniono kadorazowo w Programie zawarto zapis, e okrelenie w sposb szczegowy rodzaju dziaa naprawczych powinno nastpi na etapie wykonywania bardziej szczegowych opracowa, ktrymi w tym przypadku bd przegldy ekologiczne.
84
85
Cz graficzna
Spis treci:
Rys. Z1. Rys. Z2. Rys. Z3. Mapa priorytetw ochrony na tle rozkadu wskanika M dla odcinka drogi krajowej nr 11 Chludowo Pozna Mapa imisji dwiku w ssiedztwie odcinka drogi krajowej nr 11 Chludowo Pozna stan istniejcy Mapa imisji dwiku w ssiedztwie odcinka drogi krajowej nr 11 Chludowo Pozna stan po zastosowaniu proponowanych dziaa naprawczych
Rys. Z4. Rys. Z5.
Mapa priorytetw ochrony na tle rozkadu wskanika M dla odcinka drogi krajowej nr 11 Pozna Krnik Mapa imisji dwiku w ssiedztwie odcinka drogi krajowej nr 11 Pozna Krnik stan istniejcy
Rys. Z6. Rys. Z7. Rys. Z8.
Mapa priorytetw ochrony na tle rozkadu wskanika M dla odcinka drogi krajowej nr 11 Jarocin /przejcie/ Mapa imisji dwiku w ssiedztwie odcinka drogi krajowej nr 11 Jarocin /przejcie/ stan istniejcy Mapa imisji dwiku w ssiedztwie odcinka drogi krajowej nr 11 Jarocin /przejcie/ stan po zastosowaniu proponowanych dziaa naprawczych
Rys. Z9. Rys. Z10. Rys. Z11.
Mapa priorytetw ochrony na tle rozkadu wskanika M dla odcinka drogi krajowej nr 11 Ostrw Wielkopolski /przejcie/ Mapa imisji dwiku w ssiedztwie odcinka drogi krajowej nr 11 Ostrw Wielkopolski /przejcie/ stan istniejcy Mapa imisji dwiku w ssiedztwie odcinka drogi krajowej nr 11 Ostrw Wielkopolski /przejcie/ stan po zastosowaniu proponowanych dziaa naprawczych
Rys. Z1. Mapa priorytetw ochrony na tle rozkadu wskanika M dla odcinka drogi krajowej nr 11 Chludowo Pozna
Rys. Z2. Mapa imisji dwiku w ssiedztwie odcinka drogi krajowej nr 11 Chludowo Pozna stan istniejcy
Rys. Z3. Mapa imisji dwiku w ssiedztwie odcinka drogi krajowej nr 11 Chludowo Pozna stan po zastosowaniu proponowanych dziaa naprawczych
Rys. Z4. Mapa priorytetw ochrony na tle rozkadu wskanika M dla odcinka drogi krajowej nr 11 Pozna Krnik
Rys. Z5. Mapa imisji dwiku w ssiedztwie odcinka drogi krajowej nr 11 Pozna Krnik stan istniejcy
Rys. Z6. Mapa priorytetw ochrony na tle rozkadu wskanika M dla odcinka drogi krajowej nr 11 Jarocin /przejcie/
Rys. Z7. Mapa imisji dwiku w ssiedztwie odcinka drogi krajowej nr 11 Jarocin /przejcie/ stan istniejcy
Rys. Z8. Mapa imisji dwiku w ssiedztwie odcinka drogi krajowej nr 11 Jarocin /przejcie/ stan po zastosowaniu proponowanych dziaa naprawczych
Rys. Z9. Mapa priorytetw ochrony na tle rozkadu wskanika M dla odcinka drogi krajowej nr 11 Ostrw Wielkopolski /przejcie/
Rys. Z10. Mapa imisji dwiku w ssiedztwie odcinka drogi krajowej nr 11 Ostrw Wielkopolski /przejcie/ stan istniejcy
Rys. Z11. Mapa imisji dwiku w ssiedztwie odcinka drogi krajowej nr 11 Ostrw Wielkopolski /przejcie/ stan po zastosowaniu proponowanych dziaa naprawczych

Sejmik Województwa Wielkopolskiego

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Sejmik Województwa Wielkopolskiego

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Zacznik nr 1 do uchway Sejmiku Wojewdztwa Wielkopolskiego z dnia 26 wrzenia 2011 roku Nr XIV/208/11

Sejmik Wojewdztwa Wielkopolskiego

Pozna, wrzesie 2011 r.

Wojewdztwa Wielkopolskiego w Poznaniu,

Wojewdzkiego Funduszu Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej w Poznaniu

Rys. 2. Lokalizacja odcinka drogi krajowej nr 11 Chludowo Pozna 5

Rys. 3. Lokalizacja odcinka drogi krajowej nr 11 Pozna Krnik 5

Rys. 4. Lokalizacja odcinka drogi krajowej nr 11 Jarocin /przejcie/ 5

Utworzenie obszarw ograniczonego uytkowania (w ramach strategii krtkookresowej)

Generalna Dyrekcja Drg Krajowych i Autostrad

Edukacja ekologiczna (w ramach strategii krtkookresowej)

Tabl. 4. Ograniczenia i obowizki podmiotw uczestniczcych w realizacji Programu

Tabl. 5. Poziom haasu zewntrznego dla poszczeglnych grup pojazdw 5

O zaponie iskrowym [dB] 94 96 93 93 98

O zaponie samoczynnym [dB] 96 102 108

Zakres narusze dopuszczalnych poziomw haasu wyraonych wskanikiem LDWN

Zakres narusze dopuszczalnych poziomw haasu wyraonych wskanikiem LDWN

3.1.2. Kierunki i zakres dziaa niezbdnych do dopuszczalnych poziomw haasu w rodowisku

Niemoliwe do oszacowania na etapie wykonywania Programu ochrony rodowiska przed haasem

rodki wasne GDDKiA

Niemoliwe do oszacowania na etapie wykonywania Programu ochrony rodowiska przed haasem

rodki wasne GDDKiA

Niemoliwe do oszacowania na etapie wykonywania Programu ochrony rodowiska przed haasem

rodki wasne GDDKiA

Niemoliwe do oszacowania na etapie wykonywania Programu ochrony rodowiska przed haasem

rodki wasne GDDKiA

naprawczych naoonych na zarzdc drogi w ramach wykonywanych opracowa rodowiskowych

oszacowania na etapie wykonywania Programu ochrony rodowiska przed haasem

Prowadzenie waciwej polityki w zakresie planowania przestrzennego

Niemoliwe do oszacowania na etapie wykonywania Programu ochrony rodowiska przed haasem

tym liczba przekrocze

st. min. sek. st. min. sek.

41,4 272+299 52 37,5 294+976 52 5 300+928 52

3,7 350+610 51 57,7 405+928 51

Symbol ident. odcinka (ID) 11_268_1 11_289_4 11_294_9 11_348_1 11_399_9

Warto DR ** wg GPR 2005 *** [P/d]

Typ przekroju drogowego *

CHLUDOWO-POZNA POZNA-GDKI GDKI-KRNIK JAROCIN/PRZEJCIE/ OSTRW WLKP./PRZEJCIE/

19649 28887 24112 19071 28606

1x2 1x2 1x2 1x2 1x2

Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego Suchy Las, rejon ul. Diamentowej.

Uchwaa nr XLI/352/2005 Rady Gminy Suchy Las z dnia 18 sierpnia 2005 r.

Uchwaa nr XLIII/362/2005 Rady Gminy Suchy Las z dnia 6 padziernika 2005 r.

Uchwaa nr XXXVIII/329/2005 Rady Gminy Suchy Las z dnia 19 maja 2005 r.

Uchwaa nr XXXIX/341/2005 Rady Gminy Suchy Las z dnia 16 czerwca 2005 r.

Uchwaa nr XLVIII/411/2006 Rady Gminy Suchy Las z dnia 19 stycznia 2006 r.

Uchwaa nr XII/92/2007 Rady Gminy Suchy Las z dnia 30 sierpnia 2007 r.

Uchwaa nr XXX/264/2009 Rady Gminy Suchy Las z dnia 29 stycznia 2009 r.

Uchwaa nr XL/357/2009 Rady Gminy Suchy Las z dnia 24 wrzenia 2009 r.

Uchwaa nr XXXVII/332/2009 Rady Gminy Suchy Las z dnia 16 lipca 2009r.

Uchwaa nr XXXV/308/2009 Rady Gminy Suchy Las z dnia 28 maja 2009r.

Uchwaa nr XLIX/455/10 Rady Gminy Suchy Las z dnia 27 maja 2010 r.

Uchwa nr XLV/409/10 Rady Gminy Suchy Las z dnia 28 stycznia 2010 r.

Uchwaa nr LIV/513/10 Rady Gminy Suchy Las z dnia 28 padziernika 2010r.

Uchwaa nr XLV/408/10 Rady Gminy Suchy Las z dnia 28 stycznia 2010 r.

Uchwaa nr XLIX/454/10 Rady Gminy Suchy Las z dnia 27 maja 2010r.

Uchwaa Nr LXIII/588/2002 Rady Gminy Suchy Las z dnia 10 padziernika 2002 r.

Uchwaa Nr XIV/117/2003 Rady Gminy Suchy Las z dnia 28 sierpnia 2003 r.

Zmiana studium uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Jarocin

Uchwaa nr LVI/522/2010 Rady Miejskiej w Jarocinie z dnia 26 stycznia 2010 r.

Uchwaa Nr LXI/569/2010 Rady Miejskiej w Jarocinie z dnia 9 czerwca 2010 r.

Uchwaa nr XXXI/428/2009 Rady Miejskiej Ostrowa Wielkopolskiego z dnia 29 stycznia 2009 r.

Uchwaa nr XXIX/388/2008 Rady Miejskiej Ostrowa Wielkopolskiego z dnia 27 listopada 2008 r.

Warto DR wg GPR 2005 * [P/d]