WOJEWODA DOLNOLSKI NK.II.MKP.

0911-1/10

Wrocaw, dnia 22 stycznia 2010 r.

Rozstrzygnicie nadzorcze Na podstawie art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorzdzie gminnym (tekst jednolity Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591, z pn. zm.) stwierdzam niewano 3 uchway nr XLI/309/09 Rady Miejskiej w Oawie z dnia 21 grudnia 2009 r. w sprawie opat za wiadczenia w przedszkolach prowadzonych przez Gmin Miasto Oawa z powodu istotnego naruszenia art. 14 ust. 5 ustawy z dnia 7 wrzenia 1991 r. o systemie owiaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z pn. zm.). Uzasadnienie Rada Miejska w Oawie podja na sesji w dniu 21 grudnia 2009 r. uchwa nr XLI/309/09 w sprawie opat za wiadczenia w przedszkolach prowadzonych przez Gmin Miasto Oawa. Uchwaa wpyna do organu nadzoru w dniu 29 grudnia 2009 r., przekazana pismem o numerze BR nr 0150/23/09. W toku badania legalnoci uchway organ nadzoru stwierdzi podjcie 3 uchway z istotnym naruszeniem art. 14 ust. 5 ustawy z dnia 7 wrzenia 1991 r. o systemie owiaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z pn. zm.). Moc powyszej uchway Rada okrelia wysoko opat za wiadczenia w przedszkolach prowadzonych przez Miasto Oawa. W 3 zapisano: W przypadku cigej dugotrwaej nieobecnoci dziecka, trwajcej powyej 10 dni roboczych w przedszkolu, opata, o ktrej mowa w 1, zostanie obniona proporcjonalnie do czasu trwania nieobecnoci. Podstaw prawn podjcia przez Rad przedmiotowej uchway stanowi art. 14 ust. 5 ustawy o systemie owiaty. Zgodnie z jego brzmieniem opaty za wiadczenia prowadzonych przez gmin przedszkoli publicznych ustala rada gminy, a w przypadku innych przedszkoli publicznych organy prowadzce te przedszkola, z uwzgldnieniem art. 6 pkt 1. Jest to kompetencja do ustalenia opaty za wiadczenia przekraczajce podstaw programow wychowania przedszkolnego. Zgodnie bowiem z art. 6 ust. 1 ustawy o systemie owiaty przedszkola publiczne prowadz bezpatne nauczanie i wychowanie w zakresie co najmniej podstawy programowej wychowania przedszkolnego. W zakresie kompetencyjnym wynikajcym wprost z art. 14 ust. 5 ustawy nie mieci si prawo do decydowania, kiedy opaty za wiadczenia przekraczajce podstawy programowe nie podlegaj zwrotowi w przypadku nieobecnoci dziecka w przedszkolu. Rodzice s bowiem zobowizani do ponoszenia opaty za te wiadczenia, z ktrych korzystaj ich dzieci, a kryterium zrnicowania, czy opata jest pobierana czy nie, powinien by fakt skorzystania lub nieskorzystania przez dziecko ze wiadcze (tak Wojewdzki Sd Administracyjny we Wrocawiu w wyroku z dnia 7 maja 2008 r. sygn. akt III SA/Wr 149/08). Biorc pod uwag tre powoanych przepisw ustawy naley zauway, i opata stanowi ponoszony przez rodzicw (prawnych opiekunw) dzieci koszt wiadcze udzielanych przez przedszkole ponad podstaw programow wychowania przedszkolnego. Wskazane cechy tego rodzaju usugi daj podstaw do przyjcia cywilnoprawnej zasady ekwiwalentnoci wiadcze w tym zakresie. Konsekwencj tego zaoenia jest uznanie, e ciar ponoszenia opaty moe by naoony tylko w takim stopniu i zakresie, w jakim dziecko korzysta z rodzajowo oznaczonego wiadczenia pobytu w przedszkolu. Istotnym jest zatem, aby pomidzy wysokoci ponoszonej opaty a zakresem i rodzajem wiadczonej rzeczywicie usugi wystpowaa ekonomiczna rwnorzdno. Partycypacja rodzicw (prawnych opiekunw) w kosztach pobytu dziecka w przedszkolu powinna zatem odpowiada rozmiarom i zakresowi wiadczenia, z ktrego dziecko skorzystao w danym okresie. Wskazane uwagi nie pozwalaj zatem na przyjcie, i opata podlega zwrotowi jedynie w przypadku cigej, dugotrwaej nieobecnoci dziecka w przedszkolu, trwajcej powyej 10 dni roboczych, jak przyja Rada w uchwale ( 3). danie opaty w przypadku faktycznego braku wiadczenia usugi ze strony zakadu, spowodowanej nieobecnoci dziecka w przedszkolu krtsz ni 10 dni, jest zatem prawnie i ekonomicznie nieuzasadnione. Opisana zasada ekwiwalentnoci wiadcze nakazuje zwrot/pobr opaty w zakresie adekwatnym do rzeczywistego korzystania ze wskazanego rodzaju wiadczenia. W odniesieniu do opat ustalanych przez rad gminy na podstawie art. 14 ust. 5 ustawy o systemie owiaty bezsporne zastosowanie ma opisana zasada ekwiwalentnoci wiadcze, a stanowisko to znaj-

duje potwierdzenie w orzecznictwie sdw administracyjnych (wyrok WSA we Wrocawiu z dnia 30 maja 2007 r., sygn. akt IV SA/Wr 122/07). Wielokrotnie podkrelano bowiem, e wyczn podstaw do pobrania opaty za wskazanego rodzaju wiadczenia jest okoliczno faktycznego z nich korzystania, a wysoko opaty powinna odpowiada rodzajowi i zakresowi wiadczenia. Opata nie moe mie za charakteru staego (niezmiennego), nieuwzgldniajcego rzeczywistego wymiaru udzielanych wiadcze. Ustalajc zakres i treci normy kompetencyjnej, upowaniajcej do uchwalenia zasad ustalania wysokoci opat za wiadczenia, rada jest obowizana uwzgldni przepis Konstytucji, ktrej stosowanie jest obowizkiem jednostek samorzdu terytorialnego. Przepis bowiem art. 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, obowizujcy rwnie organy samorzdu terytorialnego stanowi, e wszyscy wobec prawa s rwni. Wszyscy maj prawo do rwnego traktowania przez wadze publiczne (ust. 1). Nikt nie moe by dyskryminowany w yciu politycznym, spoecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny (ust. 2). Art. 8 Konstytucji stwierdza natomiast, e jest ona najwyszym prawem Rzeczypospolitej Polskiej, a jej przepisy stosuje si bezporednio, chyba e Konstytucja stanowi inaczej. Zasada rwnego traktowania wymaga by wszystkie podmioty charakteryzujce si dan cech istotn w rwnym stopniu byy traktowane rwno, tzn. wedug jednakowej miary, bez zrnicowa zarwno dyskryminujcych, jak i faworyzujcych (potwierdzaj to tezy orzecze Trybunau Konstytucyjnego: 17/95, OTK ZU Nr 3/1995, s. 177, podobnie: 7/98, OTK ZU Nr 6/1998, s. 505). Dotyczy to rwnie stosowania odpowiedniego kryterium rnicowania. Dokonujc oceny regulacji prawnej pod ktem zasady rwnoci naley w pierwszej kolejnoci ustali, czy mona wskaza wspln cech istotnie uzasadniajc rwne traktowanie podmiotw prawa, biorc pod uwag tre i cel danej normy prawnej. Jednake analiza 3 wskazuje, e Rada przyja kryterium rnicowania niepozostajce w racjonalnym zwizku z celem i treci regulacji. Kryterium tym jest bowiem okrelony czas nieobecnoci dziecka w przedszkolu. Nie mona logicznie uzasadni, e krtsza ni przyjta w uchwale nieobecno dziecka w przedszkolu nie moe skutkowa odpowiednim zmniejszeniem odpatnoci i dlaczego w innych yciowo doniosych okolicznociach gmina nie dostrzega podstawy do ustalenia podobnego zmniejszenia odpatnoci. Przyjte przez Rad kryteria dokonywania zwrotu opaty za pobyt dziecka w przedszkolu rodzicom dzieci uczszczajcych do przedszkola nie pozostaj w racjonalnym zwizku z celami jakie byy, zdaniem Rady, podstaw ich wprowadzenia. Biorc powysze pod uwag orzeczono, jak w sentencji. Od niniejszego rozstrzygnicia przysuguje skarga do Wojewdzkiego Sdu Administracyjnego we Wrocawiu za porednictwem organu nadzoru Wojewody Dolnolskiego, w terminie 30 dni od dnia jego dorczenia. Zgodnie z art. 92 ustawy o samorzdzie gminnym stwierdzenie przez organ nadzoru niewanoci uchway organu gminy wstrzymuje jej wykonanie z mocy prawa w zakresie objtym stwierdzeniem niewanoci, z dniem dorczenia rozstrzygnicia nadzorczego. Wojewoda Dolnolski: Rafa Jurkowlaniec