WOJEWODA DOLNOLSKI NK.II.AM5.

0911-22/10

Wrocaw, dnia 2 czerwca 2010 r.

ROZSTRZYGNICIE NADZORCZE Na podstawie art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorzdzie gminnym (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591, z pn. zm.) stwierdzam niewano 5 ust. 1, ust. 2 i ust. 3 uchway Rady Gminy Paszowice z dnia 27 kwietnia 2010 r. nr XXXVIII/245/2010 w sprawie uchwalenia Lokalnego Programu Wspierania Edukacji Uzdolnionych Dzieci i Modziey, z powodu istotnego naruszenia art. 21 ust. 1 ustawy o samorzdzie gminnym, art. 90t ust. 1 i ust. 4 ustawy z dnia 7 wrzenia 1991 r. o systemie owiaty (tekst jedn. Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572), a take art. 7 ustawy z dnia 2 kwietnia 1997 roku Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483) Uzasadnienie W dniu 27 kwietnia 2010 r. Rada Gminy Paszowice podja midzy innymi uchwa nr XXXVIII/245/2010 w sprawie uchwalenia Lokalnego Programu Wspierania Edukacji Uzdolnionych Dzieci i Modziey. Uchwaa wpyna do Organu Nadzoru w dniu 5 maja 2010 r. Rada Gminy Paszowice podejmujc przedmiotow uchwa w podstawie prawnej uchway wpisaa art. 90t ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 7 wrzenia 1991 r. o systemie owiaty (tekst jednolity: Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, ze zm.). Moc niniejszej uchway Rada Gminy Paszowice w 5 ust., ust. 2 i ust. 3 postanowia, i: 1. Wjt Gminy powouje Komisj, do zaopiniowania wnioskw zoonych przez osoby wymienione w 4 ust. 1. 2. W skad Komisji, o ktrej mowa w ust. 1, wchodzi dwch czonkw Komisji Zdrowia, Owiaty i Wychowania, Kultury i Sportu Rady Gminy Paszowice oraz przedstawiciel urzdu gminy wyznaczony przez Wjta. 3. Czonkiem Komisji nie moe by osoba, ktra jest spokrewniona z uczniem ubiegajcym si o stypendium do II stopnia wcznie lub jest osob powinowat w stosunku do takiego ucznia.. Powoywanie przez rad komisji poza ramami ustawy musi mie uzasadnienie w innym przepisie prawa ustanawiajcym dla rady tak kompetencj. Natomiast aden przepis prawa nie zezwala wyranie na wyraanie si w kwestiach powoania takiej komisji w drodze uchway rady gminy. W szczeglnoci, jak wyej wskazano, nie stanowi podstawy do takich dziaa przepis powoanego w podstawie prawnej przedmiotowej uchway art. 90 ust. 1 ustawy o systemie owiaty. Zgodnie bowiem z art. 90t ust. 1 i ust. 4 ustawy o systemie owiaty: 1. Jednostki samorzdu terytorialnego mog tworzy regionalne lub lokalne programy: 1) wyrwnywania szans edukacyjnych dzieci i modziey; 2) wspierania edukacji uzdolnionych dzieci i modziey. 4. W przypadku przyjcia programw, o ktrych mowa w ust. 1, organ stanowicy jednostki samorzdu terytorialnego okrela szczegowe warunki udzielania pomocy dzieciom i modziey, formy i zakres tej pomocy, w tym stypendia dla uzdolnionych uczniw oraz tryb postpowania w tych sprawach, uwzgldniajc w szczeglnoci przedsiwzicia sprzyjajce eliminowaniu barier edukacyjnych, a take osoby lub grupy osb uprawnione do pomocy oraz potrzeby edukacyjne na danym obszarze. Przepis art. 90t ust. 1 ustawy o systemie owiaty naley wic traktowa jako podstaw do tworzenia planw dziaania danej jednostki samorzdu terytorialnego w zakresie wyrwnywania szans edukacyjnych dzieci i modziey lub w zakresie wspierania edukacji uzdolnionych dzieci i modziey. Za przepis art. 90t ust. 4 ustawy o systemie owiaty daje podstaw do tworzenia aktu prawa miejscowego, okrelajcego szczegowe warunki udzielania pomocy dzieciom i modziey, formy i zakres tej pomocy, w tym stypendia dla uzdolnionych uczniw oraz tryb postpowania w tych sprawach, uwzgldniajc w szczeglnoci przedsiwzicia sprzyjajce

eliminowaniu barier edukacyjnych, a take osoby lub grupy osb uprawnione do pomocy oraz potrzeby edukacyjne na danym obszarze. Gmina jako podmiot posiadajcy osobowo prawn (art. 165 Konstytucji RP, art. 2 ust. 2 ustawy o samorzdzie gminnym) ma pen zdolno prawn oraz moliwo podejmowania prawnie skutecznych dziaa majcych na celu powstanie okrelonych skutkw prawnych. Jako osoba prawna, dziaa ona przez swoje organy, ktrymi zgodnie z art. 11a ustawy o samorzdzie gminnym s rada gminy oraz wjt (burmistrz, prezydent miasta). Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o samorzdzie gminnym organem stanowicym w gminie jest rada gminy, ktra jest wycznie waciwa do stanowienia o sprawach okrelonych w art. 18 ust. 2 ustawy o samorzdzie gminnym, a zatem i o stanowieniu o zasadach udzielania stypendiw dla uczniw i studentw (pkt 14a). Ustawodawca natomiast ani na mocy art. 90t ustawy o systemie owiaty ani na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 14a ustawy o samorzdzie gminnym nie upowani rady do wypowiadania si w kwestii podmiotu (komisji) powoanej celem wyboru uczniw do uzyskania stypendium oraz do okrelania skadu takiego podmiotu, jeeli w skad takiej komisji ma wchodzi osoba z poza rady. Ustawa o samorzdzie gminnym uprawnia rad gminy do powoywania komisji rady jedynie ze swego grona na podstawie art. 21 ust. 1. Z kolei zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o samorzdzie gminnym: Organizacj wewntrzn oraz tryb pracy organw gminy okrela statut gminy. Jak wynika z 13 uchway Rady Gminy Paszowice z dnia 28 marca 2003 r. w sprawie Statutu Gminy Paszowice (Dziennik Urzdowy Wojewdztwa Dolnolskiego z 2003 r., Nr 55, poz. 1306): 1. Rada powouje nastpujce stae komisje: 1) Rewizyjn, 2) Budetu, Inicjatyw SpoecznoGospodarczych, adu i Porzdku Publicznego, 3) Rolnictwa i Ochrony rodowiska, 4) Zdrowia, Owiaty i Wychowania, Kultury i Sportu. 2. W czasie trwania kadencji Rada moe powoa dorane komisje do wykonywania okrelonych zada, okrelajc ich skad i zakres dziaania.. Wskazane przepisy oznaczaj, e Rada Gminy Paszowice jest jedynym organem upowanionym do powoywania w drodze uchway komisji staych i komisji doranych, w ktrych skad mog wchodzi wycznie radni Rady Gminy Paszowice. Stanowisko takie podziela wyrok Wojewdzkiego Sdu Administracyjnego z dnia 24 lutego 2010 r. sygn. IV SA/Wr 593/09. Jednake w omawianym przypadku Rada Gminy Paszowice przypisaa Wjtowi Gminy kompetencj do powoania Komisji, do zaopiniowania wnioskw zoonych przez dyrektorw szk, ktrzy wystpuj z wnioskiem o przyznanie stypendiw ( 5 pkt 1 uchway), natomiast jednoczenie Rada wypowiedziaa si w kwestii skadu tej Komisji, przypisujc w niej uczestnictwo nie tylko czonkom Staych Komisji Rady, ale rwnie przedstawicielowi urzdu gminy. W zwizku z powyszym, w ocenie organu nadzoru zapis 5 ust. 1 i ust. 2 przedmiotowej uchway naley uzna za niezgodne z prawem. Zgodnie z art. 33 ust. 1 i 3 ustawy o samorzdzie gminnym wjt wykonuje zadania przy pomocy urzdu gminy i jest jego kierownikiem. Ponadto w wietle ust. 5 tego artykuu wjt wykonuje uprawnienia zwierzchnika subowego w stosunku do pracownikw urzdu oraz kierownikw gminnych jednostek organizacyjnych. Wedle art. 7 pkt 1 i 3 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorzdowych (Dz. U. z 2008 r. Nr 223, poz. 1458) wjt wykonuje czynnoci w sprawach z zakresu prawa pracy wobec swojego zastpcy, sekretarza, skarbnika i pozostaych pracownikw urzdu. Zatem jedynie Wjt Gminy Paszowice jest uprawniony do wyznaczania zada osobie wymienionej w 5 ust. 2 uchway Rady Gminy Paszowice nr XXXVIII/245/2010 z dnia 27 kwietnia 2010 r. Wjt Gminy Paszowice jest zatem uprawnionym do powoania przedmiotowej komisji i to tylko o tyle, o ile czonkami komisji bd pracownicy Urzdu Gminy, czy w przypadku regulacji dotyczcych przyznawania uczniom stypendiw dyrektorzy szk. Tak wic wjt i tylko wjt moe powoa komisje do spraw przyznawania uczniom i studentom stypendiw i wyda pracownikom urzdu polecenie subowe pracy w komisji oraz zadecydowa, z ilu osb ma si ona skada. Jest to wyczna kompetencja wjta i uchwaa rady gminy zezwalajca na utworzenie komisji i okrelajca ilo jej czonkw jest nie tylko niepotrzebna, ale przede wszystkim niedopuszczalna, jeeli organ stanowicy decyduje o przedzieleniu zada uczestniczenia w takiej komisji pracownikom urzdu gminy. Zapis taki w uchwale rady gminy jest bowiem wkroczeniem w kompetencje organu wykonawczego. W wietle art. 2 Konstytucji RP Rzeczpospolita Polska jest demokratycznym pastwem prawnym, urzeczywistniajcym zasady sprawiedliwoci spoecznej. Pochodn zasady demokratycznego pastwa prawnego jest art. 7 Ustawy zasadniczej, zgodnie z ktrym organy wadzy publicznej dziaaj w granicach i na podstawie prawa. Oznacza to, i kade dziaanie organu wadzy, w tym take rady gminy, musi mie oparcie w obowizujcym prawie. Tak wic tryb przyznawania stypendiw okrelany przez rad w drodze uchway musi si mieci w granicach wyznaczonych przez przepisy prawa i musi by z nimi zgodny. Ponadto w wietle art. 94 Konstytucji RP akty prawa miejscowego podejmowane s w oparciu o wyrane upowanienie ustawowe.

Jeeli organ stanowicy wychodzi poza wytyczne zawarte w upowanieniu bd dziaa bez upowanienia, mamy do czynienia z przekroczeniem kompetencji, co stanowi istotne naruszenie prawa i musi skutkowa zastosowaniem rodkw nadzorczych. Nadto Organ Nadzoru zwraca uwag na regulacj art. 90t ust. 1 ustawy o systemie owiaty oraz na postanowienia ust. 4 tego artykuu. Przepis art. 90t ust. 1 ustawy o systemie owiaty naley bowiem traktowa jako samodzieln podstaw do tworzenia programu dziaania danej jednostki samorzdu terytorialnego w zakresie wyrwnywania szans edukacyjnych dzieci i modziey lub w zakresie wspierania edukacji uzdolnionych dzieci i modziey. Taki dokument programowy, bdcy aktem o charakterze wewntrznym powinien wyznacza kierunki dziaania jednostki samorzdu terytorialnego w zakresie wspierania edukacji. Tymczasem Rada stanowic w tytule oraz w podstawie prawnej przedmiotowej uchway o uchwaleniu Lokalnego Programu Wspierania Edukacji Uzdolnionych Dzieci i Modziey ( 1 uchway nr XXXVIII/245/2010) w kolejnych przepisach tego aktu odnosi si do zasad i trybu przyznawania stypendiw. Tego rodzaju regulacje winny zosta okrelone w uchwale rady gminy, wydanej na podstawie art. 90t ust. 4 ustawy. Biorc powysze pod uwag, orzeczono jak w sentencji. Od niniejszego rozstrzygnicia przysuguje skarga do Wojewdzkiego Sdu Administracyjnego we Wrocawiu za porednictwem Organu Nadzoru Wojewody Dolnolskiego w terminie 30 dni od dnia jego dorczenia. Zgodnie z art. 92 ustawy o samorzdzie gminnym, stwierdzenie przez organ nadzoru niewanoci uchway organu gminy wstrzymuje jej wykonanie z mocy prawa w zakresie objtym stwierdzeniem niewanoci, z dniem dorczenia rozstrzygnicia nadzorczego. Wojewoda Dolnolski: Rafa Jurkowlaniec