UCHWAA RADY MIEJSKIEJ WROCAWIA NR XXXII/1090/09 z dnia 19 marca 2009 r.

w sprawie przyjcia Programu ochrony rodowiska przed haasem dla miasta Wrocawia Na podstawie art. 12 pkt 11 i art. 92 ust.1 i ust.2 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorzdzie powiatowym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1592 z pn. zm.1)) w zwizku z art. 119 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony rodowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25 poz.150 z pn. zm.2)) i rozporzdzeniem Ministra rodowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomw haasu w rodowisku (Dz. U. Nr 120, poz. 826) Rada Miejska Wrocawia uchwala, co nastpuje: 1 Przyjmuje si Program ochrony rodowiska przed haasem dla miasta Wrocawia, stanowicy zacznik do niniejszej uchway. 2 Wykonanie uchway powierza si Prezydentowi Wrocawia. 3 Uchwaa wchodzi w ycie po upywie 14 dni od dnia ogoszenia w Dzienniku Urzdowym Wojewdztwa Dolnolskiego.

PRZEWODNICZCY RADY MIEJSKIEJ JACEK OSSOWSKI

__________________ 1) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostay ogoszone w Dz. U. z 2002 r. Nr 23, poz. 220, Nr 62, poz. 558, Nr 113, poz. 984, Nr 153, poz. 1271, Nr 200, poz. 1688, Nr 214, poz. 1806, Dz. U. z 2003 r. Nr 162, poz. 1568, Dz. U. z 2004 r. Nr 102, poz. 1055, Dz. U. z 2007 r. Nr 173, poz. 1218, Dz. U. z 2008 r. Nr 180, poz. 1111, Nr 223, poz. 1458. 2) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostay ogoszone w Dz. U. z 2008 r. Nr 199, poz. 1227, Nr 171, poz. 1056, Nr 154, poz. 958, Nr 138, poz. 865, Nr 111, poz. 708, Nr 223, poz. 1464.

Zacznik do uchway Rady Miejskiej Wrocawia nr XXXII/1090/09 z dnia 19 marca 2009 r. (poz. 1561)

PROGRAM OCHRONY RODOWISKA PRZED HAASEM DLA MIASTA WROCAWIA

1.

Wstp. Podstawa formalna opracowania

Podstawowym dokumentem dotyczcym oceny i zarzdzania haasem w rodowisku jest Dyrektywa 2002/49/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 25 czerwca 2002 r. odnoszca si do oceny i zarzdzania poziomem haasu w rodowisku (Dz.U.UE.L.02.189.12). Wczeniej w roku 2000 opublikowano take dyrektyw dotyczc haasu emitowanego przez urzdzenia pracujce w rodowisku zewntrznym [18]. Wprowadzenie ww. dyrektyw byo spowodowane niezadowalajcymi rezultatami dotychczasowych dziaa w zakresie ochrony rodowiska przed haasem, w odrnieniu od dziaa odnoszcych si do innych komponentw rodowiska. Zwrcono przy tym uwag na niedostateczne zaangaowanie zarwno rzdw, jak i spoeczestw, w efektywn walk z haasem rodowiskowym. Ostatecznie, pomimo zaangaowania znacznych rodkw finansowych, stan klimatu akustycznego ulega systematycznemu pogorszeniu. Zgodnie z programem implementacji Dyrektywy 2002/49/WE [19] problematyka ochrony rodowiska traktowana jest w Unii jako jeden z priorytetw. Przed naszym krajem staje wic nieatwe zadanie sprostania wymaganiom UE w dziedzinie szeroko rozumianej ekologii, w skad ktrej zalicza si m.in. problematyk ochrony i waciwego ksztatowania klimatu akustycznego. Obecnie Unia Europejska znajduje si w okresie przyspieszenia praktycznych dziaa w zakresie ochrony rodowiska przed haasem, przyjmujc i realizujc tzw. Now polityk haasow (Future Noise Policy). W dniu 25 czerwca 2002 r. ustanowiona zostaa Dyrektywa 2002/49/WE Parlamentu Europejskiego oraz Rady w sprawie oceny i zarzdzania poziomem haasu w rodowisku [20]. Regulacje wynikajce z ww. Dyrektywy zostay przetransponowane do polskiego ustawodawstwa (ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo ochrony rodowiska Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 ze zmianami), zwanej dalej PO, a jednym z istotniejszych uregulowa zarwno Dyrektywy, jak w jej nastpstwie krajowych aktw prawnych, jest wprowadzenie obowizku realizacji map akustycznych, a nastpnie na ich podstawie opracowania programw ochrony rodowiska przed haasem. Obowizek opracowania programu ochrony rodowiska przed haasem wynika wic z ustawy PO. Ustawa nakada obowizek, tworzenia programw ochrony rodowiska przed haasem dla aglomeracji liczcych powyej 100 tysicy mieszkacw. Niniejszy program poprzedzony zosta realizacj mapy akustycznej, ktrej zakres jest zgodny z wymaganiami ww. Dyrektywy. W styczniu 2008 r. zakoczono prace nad Map akustyczn Wrocawia. Na jej podstawie opracowany zosta niniejszy dokument, ktrego celem jest zidentyfikowanie i rozwizanie problemw na terenach, na ktrych poziomy haasu przekraczaj poziomy dopuszczalne. Poniewa w chwili obecnej ukad komunikacyjny Wrocawia jest w stanie permanentnej przebudowy, a w kadej czci miasta realizowane s liczne procesy inwestycyjne, zwrcono uwag na prognozowe podejcie do omawianych zagadnie. W programie nie uwzgldniano problemw przejciowych, wynikajcych z realizacji nowych inwestycji i obszarw naraonych na haas z tym zwizany. Po przeprowadzeniu konsultacji spoecznych, program zostanie uchwalony przez Rad Miasta Wrocawia. Programy ochrony rodowiska przed haasem aktualizuje si co najmniej raz na pi lat, a take w przypadku wystpienia okolicznoci uzasadniajcych zmian planu lub harmonogramu przedstawionego w programie. Opracowanie wykonano na zamwienie Gminy Wrocaw, reprezentowanej przez Urzd Miejski Wrocawia, pl. Nowy Targ 1/8, 50141 Wrocaw. Zakres niniejszego opracowania jest zgodny z przepisami rozporzdzenia Ministra rodowiska z dnia 14 padziernika 2002 r. w sprawie szczegowych wymaga, jakim powinien odpowiada program ochrony rodowiska przed haasem (Dz. U. Nr 179, poz. 1498), jak rwnie zawiera informacje okrelone w Rozporzdzeniu Ministra rodowiska z dnia 1 padziernika 2007 r. w sprawie szczegowego zakresu danych ujtych na mapach akustycznych oraz ich ukadu i sposobu prezentacji (Dz. U. Nr 187, poz. 1340).

2.

Opis obszaru objtego zakresem programu

2.1. Informacje oglne Zakresem programu ochrony rodowiska przed haasem objto obszar miasta Wrocawia, na ktrym wystpuj zagroenia akustyczne w rodowisku, zidentyfikowane na etapie sporzdzania mapy akustycznej. Dotycz one gwnie terenw zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej, gdzie na ponadnormatywne oddziaywanie haasu naraona jest najwiksza liczba ludzi. Tereny te zlokalizowane s przede wszystkim wzdu szlakw komunikacyjno-drogowych (ulic i drg), w tym take linii tramwajowych, charakteryzujcych si bliskim ssiedztwem obszarw zamieszkania oraz duym nateniem ruchu. Poniej przedstawiono podstawowe dane charakteryzujce teren miasta Wrocawia [21]: Powierzchnia 293 km2, rednia wysoko terenu 130 m n.p.m., Najwyszy punkt terenu 155 m n.p.m., Najniszy punkt terenu 105 m n.p.m., Liczba ludnoci (zameldowani) 2007 r. 589 685, Liczba studentw ok. 120 000, Liczba ek w szpitalach 5428, Gsto zaludnienia 2028,64 os./km2. Wrocaw jest stolic wojewdztwa dolnolskiego, miastem na prawach powiatu (wrocawski powiat grodzki) oraz stolic wrocawskiego powiatu ziemskiego grupujcego 9 okolicznych gmin. Zajmuje powierzchni 293 km2, dugo granic administracyjnych miasta wynosi 106,7 km [22] i [21]. Najwiksze skupiska ludnoci oraz gospodarstwa zbiorowe, takie jak domy dziecka, domy pomocy spoecznej, klasztory, internaty, akademiki itp. zlokalizowane s gwnie w centrum, a take w poudniowej i pnocno-wschodniej czci miasta. Struktura wiekowa mieszkacw Wrocawia potwierdza pogld o starzeniu si spoeczestwa. Najmodsze grupy wiekowe stanowi niewielki odsetek ludnoci dzieci w wieku 02 lata to zaledwie 2,5% spoeczestwa. Dzieci i modzie do osiemnastego roku ycia stanowi cznie zaledwie 16,6% spoecznoci Wrocawia, mniej ni ludno powyej 60 lat (kobiety) i 65 lat (mczyni), ktrzy stanowi 17,6% populacji. Najliczniejsza jest grupa ludnoci w wieku produkcyjnym (1960 w przypadku kobiet i 19-65 w przypadku mczyzn), ktra stanowi 65,8% populacji miasta [21]. Przez Wrocaw przepywa 5 wikszych rzek: Odra i 4 jej dopywy, ktre zasilaj j w granicach miasta: Bystrzyca (15 km w granicach miasta), Oawa (8 km w granicach miasta), lza (16 km w granicach miasta) i Widawa (20 km w granicach miasta). Miasto poprzecinane jest dopywami rzeki Odry (26 km w granicach miasta) oraz licznymi kanaami, jest miastem 12 wysp i ponad stu mostw. We Wrocawiu mieci si wiele szk, a cakowita liczba uczniw (biorc pod uwag spoeczestwo na wszystkich podstawowych etapach edukacji poczwszy od: obka, przedszkola, poprzez szko podstawow i gimnazjum, po szko ponadgimnazjaln, liceum i szko policealn) wynosi 104 089, rodo [21]. Na terenie miasta funkcjonuj 34 uczelnie wysze, zarwno pastwowe jak i prywatne: Uniwersytet Wrocawski, Uniwersytet Przyrodniczy, Politechnika Wrocawska, Akademia Medyczna, Uniwersytet Ekonomiczny, Akademia Muzyczna, Akademia Sztuk Piknych, Akademia Wychowania Fizycznego i Wysza Szkoa Oficerska, rdo [23]. 2.2. Identyfikacja i charakterystyka rde haasu Wszystkie dane w niniejszym rozdziale przytoczono zgodnie z [21], [22] i [24]. Do gwnych rde haasu tworzcych klimat akustyczny Wrocawia nale: haas komunikacyjny: samochodowy, tramwajowy, kolejowy, lotniczy; haas przemysowy i inny. Haas komunikacyjny czna dugo drg krajowych 60,2 km. czna dugo drg wojewdzkich 70,5 km, czna dugo drg powiatowych 265,2 km, czna dugo gwnych drg gminnych ~525 km**, czna liczba linii tramwajowych 21*, czna dugo linii tramwajowych 198,7 km, czna liczba przystankw tramwajowych 366, czna liczba linii autobusowych 74 (13 nocnych), czna dugo linii kolejowych 192 km, czna liczba dworcw kolejowych 10. * stan na sierpie 2007 r. ** czna dugo po wyeliminowaniu drg gruntowych, cigw pieszych, drg bez nazwy, drg o ruchu innym ni samochodowy.

Struktura sieci drogowej Wrocawia ma ksztat promienisty i jest silnie zorientowana na centrum miasta. Ruch drogowy stanowi dominujce rdo haasu, a cigy wzrost iloci pojazdw, zarwno osobowych, jak i ciarowych, powoduje stay wzrost emitowanego haasu. Ponadto przez Wrocaw przebiegaj drogi krajowe nr 5, 8, 94, na krtkim odcinku granicy miasta przebiega autostrada A4, a na Bielanach Wrocawskich, bezporednio przy granicy miasta, znajduje si wze autostrady i drg nr 5 i 35. Rozlega sie tramwajowa jest jedn z wikszych w kraju, cakowita dugo linii tramwajowych we Wrocawiu wynosi 198,7 km i rozkada si na 366 przystankw. Linie tramwajowe najbardziej rozwinite s w centrum. Punktami pooonymi najdalej od centrum, a wchodzcymi w skad linii tramwajowej s Lenica (na pnocnym zachodzie) oraz Klecina (na poudniu). Komunikacja tramwajowa nie obsuguje jednak wielu gsto zamieszkanych osiedli takich jak Kozanw, Psie Pole, Gaj czy Zakrzw, zatem linie autobusowe stanowi rwnorzdny rodek transportowy. Spord wymienionych powyej gwnym rdem haasu jest haas drogowy. Do najistotniejszych rde haasu drogowego naley zaliczy drogi krajowe przejmujce wikszo ruchu tranzytowego. W tabeli nr 1 przedstawiono natenia ruchu na drogach krajowych w obszarze miasta. Przez teren miasta przebiega 14 drg wojewdzkich. Natenie ruchu na drogach wojewdzkich jest bardzo zrnicowane. Trasy o najwyszym obcieniu charakteryzuj si: rednim nateniem ruchu w porze dnia zawierajcym si w przedziale: od 500 poj./h (przy 9% udziale pojazdw cikich) do 1100 poj./h (przy 9% udziale pojazdw cikich), rednim nateniem ruchu w porze nocy zawierajcym si w przedziale: od 50 poj./h (przy 40% udziale pojazdw cikich) do 200 poj/h (przy 16% udziale pojazdw cikich). Tabela nr 1. Natenie ruchu na drogach krajowych Warto natenia ruchu w porze dnia [poj./h] min max Droga krajowa nr 5 Droga krajowa nr 8 Droga krajowa nr 94 1200 1100 800 2000 2400 1500 Procentowy udzia pojazdw cikich pora dnia [%] min 6 9 9 max 11 13 14 Warto natenia ruchu w porze nocy [poj./h] min max 400 300 200 500 600 500 Procentowy udzia pojazdw cikich pora nocy [%] min 20 18 18 max 32 26 24

Trasa

Na pozostaych, tj. mniej obcionych drogach wojewdzkich, maksymalne natenie ruchu w porze dnia nie przekracza 300 poj./h. W porze nocy natenie ruchu na drogach nieobcionych ma charakter losowy od 20 poj./h do okresw cakowitego zaniku ruchu. W trakcie pomiarw haasu tramwajowego rozpatrywano 21 linii tramwajowych w porze dnia, wieczora oraz nocy. Obserwowane natenie ruchu zawierao si w granicach: od 48 do 50 tramwajw w porze dnia, od 14 do 15 tramwajw w porze wieczornej od 4 do 11 tramwajw w porze nocy. Wrocaw jest ponadto wanym wzem kolejowym, na jego obszarze znajduje si 10 dworcw kolejowych. Stacja WrocawBrochw jest drug pod wzgldem wielkoci stacj towarow w kraju. Kolejowa Stacja Rozrzdowa WrocawBrochw znajduje si w poudniowo-wschodniej czci Wrocawia, w odlegoci okoo 10 km od centrum miasta, w obrbach Brochw i Biekowice. Przy stacji Wrocaw Brochw zlokalizowana jest jedna (automatyczna) stacja rozrzdzajca pocigi z dwch kierunkw. Po obu stronach stacji rozrzdowej przebiegaj linie kolejowe, po stronie poudniowo-zachodniej prowadzce ruch pasaerski i towarowy, a po stronie pnocno-wschodniej tylko ruch towarowy. Wikszo powierzchni znajdujcych si w strefie bezporednio przylegajcej do stacji rozrzdowej uytkowana jest rolniczo: grunty orne, sady, ki i pastwiska. Po stronie zachodniej znajduj si tereny wielorodzinnej zabudowy mieszkaniowej osiedla Brochw. Z Wrocawia wychodz linie kolejowe w kierunkach: LesznoPozna, OpoleLubliniec, LegnicaZgorzelec, GogwZielona Gra, KodzkoKudowa Zdrj, WabrzychJelenia Gra, Olenica-Ostrw Wielkopolski. czna dugo uytkowanych linii kolejowych na terenie Wrocawia wynosi 192 km. W programie rozpatrywano 50 linii kolejowych na terenie miasta (w tym 16 osobowych, 16 pospiesznych oraz 18 towarowych).

Zmierzone rednie natenie ruchu pocigw osobowych zawierao si w granicach: od 5,3 poc. do 14,2 poc. w porze dnia, od 1 poc. do 3,8 poc. w porze wieczornej, <2 poc. w porze nocy. W przypadku linii pospiesznych natenie ruchu jest bardziej zrnicowane. Osiga ono wartoci do 14,6 pocigw w porze dnia (poc./dzie), aczkolwiek jedynie dla 25% rozpatrywanych linii natenie wynosi 12,5 poc./dzie i wicej. W porze wieczornej natenie jest duo nisze, do 5,9 poc./wieczr, natomiast w porze nocy zawiera si w granicach od 0 do 8,6 poc./noc. Obserwowane natenie ruchu linii towarowych w cigu dnia osigno warto 11,2 przejazdw. W porze wieczornej natenie to obniyo si do 5,5 przejazdw, natomiast w porze nocy wzroso do 6,5 przejazdw. Miasto posiada midzynarodowe lotnisko Port lotniczy WrocawStrachowice im. Mikoaja Kopernika lece w poudniowo-zachodniej czci Wrocawia, w odlegoci okoo 10 km od centrum miasta, w obrbie Strachowic. czna powierzchnia lotniska to 857,0 ha, z czego wiksza cz znajduje si na terenie miasta Wrocaw, a mniejsza poudniowo-wschodnia cz ley na terenie gminy Kty Wrocawskie. Obszar lotniska i teren do niego przylegajcy s terenami paskimi, pooonymi na poziomie 123,2 m n.p.m., na obszarze o wsprzdnych geograficznych: 51o0609,66N i 16o5309,01E. Lotnisko wrocawskie jest wanym wzem komunikacyjnym ruchu lotniczego na terenie kraju i najwikszym tego typu obiektem w poudniowo-zachodnim rejonie Polski. Na podstawie wielkoci ruchu pasaerskiego zostao zakwalifikowane do grupy portw regionalnych. Od 1993 roku Port Lotniczy WrocawStrachowice ma status portu midzynarodowego. Tereny lotniska ssiaduj bezporednio z gmin Kty Wrocawskie oraz z gmin Mikinia. Na poudniowym zachodzie obszar lotniska ssiaduje z terenami wsi Samotwr, a od strony poudniowej z terenami wsi Krzeptw i Mokronos, nalecymi do gminy Kty Wrocawskie. Wikszo powierzchni znajdujcych si w strefie bezporednio przylegajcej do lotniska uytkowana jest rolniczo: grunty orne, sady, ki i pastwiska. Sporadycznie wystpuj lasy i zalesienia. Miejscami wystpuj powierzchnie zabudowy mieszkaniowo-usugowej i powierzchnie zabudowy zagrodowej. Istniejca zabudowa mieszkaniowo-usugowa oraz zagrodowa (rolnicza) praktycznie skupiona jest na obszarach wsi i miasteczek gminy Kty Wrocawskie (Samotwr, Skaka, Kbowice, Krzeptw, Rupaowo) oraz osiedli wrocawskich (Jarnotw, Jerzmanowo, Osiniec, Strachowice, erniki, Muchobr Wielki). Haas przemysowy i inny Na terenie miasta mieci si szereg obiektw przemysowych. Klimat akustyczny wok kadego zakadu przemysowego zaley od wielu czynnikw, przede wszystkim od rodzaju, liczby oraz sposobu rozmieszczenia rde haasu na terenie zakadu, skutecznoci zabezpiecze akustycznych poszczeglnych rde oraz uksztatowania i zagospodarowania terenu zagroonego oddziaywaniem haasu. 2.3. Naruszenia dopuszczalnych poziomw haasu w rodowisku wraz z podaniem zakresu naruszenia Wszystkie dane dotyczce emisji haasu we Wrocawiu w niniejszym rozdziale podano na podstawie Mapy Akustycznej Wrocawia [24]. Dopuszczalne wartoci poziomu haasu w rodowisku, tj. dugookresowe rednie poziomy dwiku LDWN oraz LN, zostay okrelone przez Ministra rodowiska w rozporzdzeniu z dnia 12 czerwca 2007 r., w sprawie dopuszczalnych poziomw haasu w rodowisku (Dz. U. Nr 120, poz. 826). Wartoci te zale od rodzaju zagospodarowania terenu, rda haasu oraz pory doby. Wartoci LDWN i LN dla poszczeglnych rodzajw terenu oraz rde haasu przedstawiono poniej w tabelach nr 2 i 3. Obliczenia i analizy przeprowadzone w trakcie prac nad map akustyczn miasta Wrocawia pozwoliy na wskazanie obszarw zagroonych ponadnormatywnym poziomem haasu (przekroczone dopuszczalne wartoci poziomw haasu). Wyniki przekrocze od poszczeglnych rde haasu zostay pokazane w formie graficznej (zaczniki do mapy akustycznej).

Tabela nr 2. Dopuszczalne poziomy haasu w rodowisku powodowanego przez poszczeglne grupy rde haasu

Dopuszczalny dugookresowy redni poziom dwiku A w dB Drogi lub linie kolejowe Lp. Rodzaj terenu LDWN przedzia czasu odniesienia rwny wszystkim dobom w roku [dBA] 3 50 LN przedzia czasu odniesienia rwny wszystkim porom nocy [dBA] 4 45 Pozostae obiekty i dziaalno bdca rdem haasu LDWN LN przedzia przedzia czasu czasu odniesienia odniesienia rwny rwny wszystkim wszystkim porom nocy dobom w roku [dBA] [dBA] 5 6 45 45

1 1

2 a) Strefa ochronna A uzdrowisk b) Tereny szpitali poza miastem a) Tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej b) Tereny zabudowy zwizanej ze staym lub czasowym pobytem dzieci i modziey c) Tereny domw opieki spoecznej d) Tereny szpitali w miastach a) Tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej i zamieszkania zbiorowego b) Tereny zabudowy zagrodowej c) Tereny rekreacyjno-wypoczynkowe d) Tereny mieszkaniowo-usugowe Tereny w strefie rdmiejskiej miast powyej 100 tys. mieszkacw

55

50

50

40

60

50

55

45

65

55

55

45

Tabela nr 3. Dopuszczalne poziomy haasu w rodowisku powodowanego przez starty, ldowania i przeloty statkw powietrznych oraz linie elektroenergetyczne

Dopuszczalny dugookresowy redni poziom dwiku A w dB Starty, ldowania i przeloty statkw powietrznych LDWN LDWN LN LN przedzia przedzia czasu przedzia czasu przedzia czasu czasu odniesienia odniesienia odniesienia odniesienia rwny rwny rwny rwny wszystkim wszystkim wszystkim wszystkim dobom w roku dobom w roku dobom w roku dobom w roku [dBA] [dBA] [dBA] [dBA] Starty, ldowania i przeloty statkw powietrznych

Lp.

Rodzaj terenu

a) b) 1 c)

a)

b) c) d)

Strefa ochronna A uzdrowisk Tereny szpitali poza miastem Tereny zabudowy zwizanej ze staym lub czasowym pobytem dzieci i modziey Tereny zabudowy mieszkaniowej jednoi wielorodzinnej i zamieszkania zbiorowego, tereny zabudowy zagrodowej Tereny rekreacyjnowypo- czynkowe Tereny mieszkaniowo-usugowe Tereny w strefie rdmiejskiej miast powyej 100 tys. mieszkacw

55

45

45

40

60

50

50

45

Zgodnie z ocen przedstawion w opracowaniu mapy akustycznej powierzchnia obszarw w granicach Wrocawia zagroonych dugookresowym haasem drogowym (L DWN), na ktrych stan rodowiska okrela si jako niedobry (przekroczenia do 10 dB) stanowi 35,3 km 2. Liczba ludnoci zamieszkaa w warunkach akustycznych okrelanych jako niedobre (do 10 dB wartoci przekroczenia) wynosi 127 212 zamieszkaych w okoo 42 400 lokalach mieszkalnych. Powierzchnia obszarw w granicach Wrocawia zagroonych dugookresowym haasem drogowym (L DWN), na ktrych stan rodowiska okrela si jako zy (przekroczenia powyej 10 dB) stanowi 3,5 km 2. Liczba ludnoci zamieszkaa w warunkach akustycznych okrelanych jako ze (od 10 do 20 dB wartoci przekroczenia) wynosi 19 279, zamieszkaych w 6426 lokalach mieszkalnych. Powierzchnia obszarw w granicach Wrocawia zagroonych dugookresowym haasem drogowym (L DWN), na ktrych stan rodowiska okrela si jako bardzo zy (przekroczenia powyej 20 dB) stanowi 0,003 km2. Liczba ludnoci zamieszkaa w warunkach akustycznych okrelanych jako bardzo ze (powyej 20 dB wartoci przekroczenia) wynosi 8, zamieszkaych w 2 lokalach mieszkalnych. cznie w strefie o zych i bardzo zych warunkach akustycznych znajduje si blisko 19 287 osb. W tabeli nr 4 zebrano przytoczone dane.

Tabela nr 4. Podsumowanie danych i informacji opracowanych w ramach Mapy Akustycznej, haas drogowy, LDWN Nazwa aglomeracji: Wrocaw Haas drogowy (haas samochodowy oraz tramwajowy) Wskanik haasu (LDWN w dB) do 5 dB > 510 dB > 1015 dB > 1520 dB pow. 20 dB

Stan warunkw akustycznych rodowiska niedobry zy Powierzchnia terenw zagroonych w danym zakresie [km2] Liczba lokali mieszkalnych w danym zakresie Liczba zagroonych mieszkacw w danym zakresie Liczba budynkw szkolnych i przedszkolnych w danym zakresie Liczba budynkw suby zdrowia, opieki spoecznej i socjalnej w danym zakresie
90000 80000 70000 60000 Lic zb a 50000 lu dn o 40000 ci 30000 20000 10000 1 778 0 5 dB 5-10 dB 10-15 dB 15-20 dB 8 17 501 78 803

bardzo zy 0,003

24,425

10,957

3,033

0,525

26 267

16 136

5 833

593

78 803

48 409

17 501

1778

51

23

48 409

> 20 dB

Rysunek nr 1. Liczba ludnoci naraona na haas drogowy, przekroczenie wskanika L DWN Powierzchnia obszarw najbardziej zagroonych haasem drogowym w porze nocnej (LN), na ktrych stan rodowiska okrelany jest jako niedobry, wynosi 44 km 2. Liczba ludnoci zamieszkaa w warunkach akustycznych okrelanych jako niedobre (do 10 dB wartoci przekroczenia) wynosi 191 616, zamieszkaych w 63 872 lokalach mieszkalnych.

Powierzchnia obszarw w granicach Wrocawia zagroonych dugookresowym haasem drogowym (L N), na ktrych stan rodowiska okrela si jako zy (przekroczenia powyej 10 dB) stanowi 6,3 km 2. Liczba ludnoci zamieszkaa w warunkach akustycznych okrelanych jako ze (od 10 do 20 dB wartoci przekroczenia) wynosi 33 688, zamieszkaych w 11 229 lokalach mieszkalnych. Powierzchnia obszarw w granicach Wrocawia zagroonych dugookresowym haasem drogowym (L N), na ktrych stan rodowiska okrela si jako bardzo zy (przekroczenia powyej 20 dB) stanowi 0,013 km2. Liczba ludnoci zamieszkaa w warunkach akustycznych okrelanych jako bardzo ze (powyej 20 dB wartoci przekroczenia) wynosi 326 zamieszkaych w 108 lokalach mieszkalnych. Na obszarze o zych i bardzo zych warunkach akustycznych w porze nocy zamieszkuje 34 tys. osb. W tabeli nr 5 poniej zestawiono przytoczone dane. Na rysunku nr 2 zilustrowano otrzymane wartoci. Tabela nr 5. Podsumowanie danych i informacji opracowanych w ramach Mapy Akustycznej, haas drogowy, LN Nazwa aglomeracji: Wrocaw Haas drogowy (haas samochodowy oraz tramwajowy) do 5 dB > 510 dB > 1015 dB > 1520 dB Stan warunkw akustycznych rodowiska niedobry zy 14,507 21 173 63 519 5,080 8754 26 263 1,329 2475 7425 Wskanik haasu (LN w dB) pow. 20 dB bardzo zy 0,013 108 326

Powierzchnia terenw zagroonych w danym zakresie [km2] Liczba lokali mieszkalnych w danym zakresie Liczba zagroonych mieszkacw w danym zakresie Liczba budynkw szkolnych i przedszkolnych w danym zakresie Liczba budynkw suby zdrowia, opieki spoecznej i socjalnej w danym zakresie
90000 80000 70000 Lic 60000 zb a 50000 lu dn o 40000 ci 30000 20000 10000 0 50-55 dB 128 097

30,335 42 699 128 097

63

29

10

63 519

26 263

7 425

326 55-60 dB 60-65 dB 65-70 dB > 70 dB

Rysunek nr 2. Liczba ludnoci naraona na haas drogowy, przekroczenie wskanika L N

Haas kolejowy Kolejnym rodzajem haasu analizowanym na potrzeby mapy akustycznej by haas kolejowy. W porwnaniu z haasem drogowym, haas pochodzenia kolejowego oraz lotniczego czy te przemysowego ma na terenie Wrocawia znaczenie drugorzdne. W przypadku haasu pochodzenia kolejowego dugookresowego (LDWN) niedobre, ze lub bardzo ze warunki wystpuj cznie na powierzchni 5 km2. Na obszarach, na ktrych warunki akustyczne okrelono jako ze, zlokalizowane s 2 lokale, zamieszkane cznie przez 12 osb. W przypadku haasu pochodzenia kolejowego, okrelonego dla pory nocy (L N), na obszarach, na ktrych warunki okrelono jako ze lub bardzo ze, zamieszkuje 31 osb, cznie w 7 lokalach. Niedobre warunki panuj natomiast na obszarze z 1303 lokalami, ktre zamieszkuje 3910 osb. Zatem porwnujc czn liczb ludnoci naraon na przekroczenie standardw akustycznych dla haasu kolejowego w porze nocy 3940 osb do cznej liczby osb naraonych na przekroczenie haasu drogowego w porze nocy 146 499 osb stwierdza si jednoznacznie, e haas kolejowy stanowi zagroenie drugorzdne. Powierzchnia obszarw zagroonych haasem lotniczym zajmuje zaledwie 0,000034 km2 (LDWN haas dugookresowy) i 0,0743 km2 (LN haas w porach nocnych). Trzy lokale mieszkalne, zamieszkane prze 14 osb, zlokalizowane s w warunkach niedobrych, zatem analogicznie haas lotniczy ma znaczenie drugorzdne. Powierzchnia obszarw zagroonych dugookresowym haasem przemysowym (LDWN), na ktrych stan rodowiska okrela si jako niedobry, zy i bardzo zy, stanowi 1,5 km 2. W strefie o zych i bardzo zych warunkach akustycznych znajduje si 167 lokali mieszkalnych, zamieszkanych przez blisko 500 mieszkacw. Odpowiednio dla pory nocy wartoci te wynosz: 312 lokali mieszkalnych i 936 mieszkacw. 2.4. Wnioski Na podstawie uzyskanych na etapie opracowania mapy akustycznej wynikw stwierdzono, i we Wrocawiu dominujcymi rdami haasu jest ruch samochodowy oraz ruch tramwajowy. Ze wzgldu na lokalizacj zabudowy chronionej w odlegoci co najmniej 25 m od torw (wzgldy bezpieczestwa) oraz niewielkie prdkoci pocigw na terenie miasta, liczba ludnoci naraonej na haas kolejowy stanowi okoo 0,2%, natomiast liczba ludnoci naraonej na haas drogowy 24,4% cakowitej liczby ludnoci Wrocawia. Haas przemysowy, ze wzgldu na prowadzon dotychczas polityk w zakresie ograniczania emisji haasu na terenie zakadw przemysowych (co wynika z Ustawy PO), nie stanowi znaczcego wpywu na stan klimatu akustycznego terenu Wrocawia. Kwestia haasu lotniczego na terenie miasta Wrocawia jest prawnie uregulowana. Wojewoda Dolnolski, rozporzdzeniem nr 3693 z dnia 17 listopada 2006 r., w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego uytkowania dla Lotniska WrocawStrachowice we Wrocawiu, ustanowi obszar ograniczonego uytkowania obejmujcy tereny wok lotniska. Granice obszaru ograniczonego uytkowania wyznaczaj dwie granice: zewntrzn stanowi obwiednia utworzona z poczenia izolinii o wartoci LAeq=45 dB dla operacji lotniczych i izolinii o wartoci LAeq=40 dB dla operacji pozalotniczych, okrelonych dla pory nocnej, natomiast wewntrzn stanowi granica terenu Lotniska WrocawStrachowice. 3. Wskanik zagroenia spoecznego M

Przeprowadzone na potrzeby mapy akustycznej obliczenia i analizy pozwoliy na wskazanie miejsc i obszarw zagroonych ponadnormatywnym poziomem haasu, dla kadego rodzaju rda haasu oddzielnie. Dla kadej grupy rde, tzn. dla haasu samochodowego, kolejowego, tramwajowego, lotniczego i przemysowego, wyznaczono zasigi oddziaywania, okrelone dugookresowymi wskanikami oceny haasu: LDWN oraz LN. Dla terenw, na ktrych poziom haasu przekracza warto dopuszczaln, tworzy si program ochrony rodowiska przed haasem, ktrego zadaniem jest dostosowanie poziomu haasu do wartoci dopuszczalnej. Rozporzdzenie Ministra rodowiska z dnia 14 padziernika 2002 r., w sprawie szczegowych wymaga, jakim powinien odpowiada program ochrony rodowiska przed haasem, (Dz. U. Nr 179, poz. 1498, 7 pkt 2), okrela kolejno realizacji zada programu na terenach mieszkaniowych.

Kolejno dziaa okrelona jest przez wskanik M:

L M = 0,1 m (100,0,1 1)

gdzie: m oznacza liczb mieszkacw na obszarze, na ktrym warto dopuszczalna jest przekroczona o decybeli. L Wartoci wskanika imisji M, zwanego take w zalenoci od kontekstu wskanikiem zapotrzebowania na rodki ochrony przed haasem, jest wskanikiem wicym uciliwo haasow z liczb osb eksponowanych czy te naraonych na ten haas, uwzgldniajcym zakres przekrocze standardw imisyjnych. W zaczeniu do niniejszego opracowania przedstawiono plan miasta z zaznaczeniem rozkadu analizowanego wskanika M. Zastosowana legenda kolorw rnicuje zabudow mieszkaniow w zalenoci od wartoci wskanika. Poniej, w tabeli nr 6, przedstawiono list obszarw mieszkalnych, dla ktrych zidentyfikowano najwysze wartoci wspczynnika naraenia M. Podczas identyfikacji obszarw dziaa zastosowano nastpujcy algorytm: przyporzdkowano liczb ludnoci do poszczeglnych budynkw i do dalszych oblicze wybrano budynki o niezerowej liczbie ludnoci; wykonano obliczenia wskanika M dla tak wybranych budynkw, wytypowano budynki o wskanikach M > 100 i dla nich przeprowadzono dalsze analizy, tj. zidentyfikowano przyczyn przekrocze oraz okrelono obszar dziaa. Najwysza warto wskanika M pokazana w kolumnie 5 w tabeli nr 7 oznacza warto na podstawie ktrej wybrano konkretny budynek i w konsekwencji wytyczono obszar dziaa. Wykrelajc obszar dziaa starano si obj zakresem dziaania take budynki w bezporednim otoczeniu budynku o najwyszej wartoci wskanika M. Granice obszarw, dla ktrych stwierdzono najwysze wartoci wskanika M zilustrowano na mapie obszarw dziaa w zaczeniu. W kolumnie 4 podano numer odpowiedniego obszaru przedstawionego na mapie.

4.

Metodyka klasyfikacji obszarw zagroonych haasem pod wzgldem kolejnoci realizacji zada programu w oparciu o wskanik M

4.1. Kolejno realizacji dziaa ze wzgldu na rodzaj terenu chronionego Zgodnie z rozporzdzeniem Ministra rodowiska z dnia 14 padziernika 2002 r. w sprawie szczegowych wymaga, jakim powinien odpowiada program ochrony rodowiska przed haasem, ustala si nastpujc kolejno prowadzenia dziaa ograniczajcych emisj haasu na terenach chronionych: 1. Przekroczenie dopuszczalnego poziomu haasu na terenach przeznaczonych pod szpitale, domy opieki spoecznej, obszary A ochrony uzdrowiskowej, 2. Przekroczenie dopuszczalnego ze wskanikiem M, poziomu haasu na terenach mieszkaniowych zgodnie

3. Przekroczenie dopuszczalnego poziomu haasu na pozostaych terenach, dla ktrych ustala si dopuszczalny poziom haasu. Zgodnie z metodyk okrelon w ww. rozporzdzeniu Ministra rodowiska, warto wskanika M bya podstawowym i najwaniejszym kryterium, ktrym kierowano si przy wyborze miejsc, w ktrych naley podj dziaania obniajce haas w pierwszej kolejnoci. Ponadto, analiza skarg mieszkacw zamieszkujcych obszary zagroone nadmiernym haasem oraz specyfika warunkw technicznych panujcych na tych obszarach pozwolia na wytypowanie newralgicznych punktw, koniecznych do uwzgldnienia w Programie ochrony rodowiska przed haasem. W efekcie dokonanej inwentaryzacji okrelono cel strategiczny oraz zadania krtko- i dugookresowe. 4.2. Szpitale, domy opieki spoecznej, obszary A ochrony uzdrowiskowej Na terenie miasta nie wystpuj obszary A ochrony uzdrowiskowej. W tabeli nr 7 zestawiono obiekty szpitalne oraz domy opieki spoecznej, dla ktrych dziaania powinny by prowadzone w pierwszej kolejnoci, po wykonaniu inwestycji zaplanowanych w WPI [27] oraz po wybudowaniu Autostradowej i rdmiejskiej Obwodnicy Wrocawia. W latach 20032008 dofinansowano wymian okien na dwikoszczelne z Gminnego Funduszu Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej w czterech obiektach szpitalnych na czn kwot 636 850 z. Koszty zestawione w tabeli dotycz poprawy stanu jakoci nawierzchni oraz poprawy stanu technicznego torowisk tramwajowych. Dziaanie Wymiana nawierzchni na nawierzchni bitumiczn/cich od 150 do 500 z/m2 Modernizacja torowisk Koszty 325 z/m2 1000 z/mb

4.3. Szkoy i przedszkola Ze wzgldu na specyfik obiektw, ochrona szk i przedszkoli zostaa uwzgldniona jako osobne zadanie programu. Zgodnie z obowizujcymi przepisami w wikszoci przypadkw dla szk i przedszkoli nie okrela si poziomw dopuszczalnych dla pory nocy. W zwizku z tym take wskanik wykorzystany do okrelenia kolejnoci dziaa w niniejszym programie LDWN nie jest wskanikiem miarodajnym. Ze wzgldu na specyfik szk i przedszkoli, moliwe jest przeprowadzenie dziaa ochrony biernej ograniczajcych wpyw haasu komunikacyjnego, inaczej ni w przypadku zabudowy mieszkaniowej. Do dziaa ochrony biernej w przypadku szk zaliczamy: zmian przeznaczenia poszczeglnych sal lekcyjnych, np. lokalizowanie pomieszcze technicznych (niechronionych akustycznie) od strony rda haasu, w miejscach najbardziej naraonych; zwikszenie izolacyjnoci okien w salach o wysokich wymaganiach akustycznych takich jak sale lekcyjne, pomieszczenia biblioteki itp. Podstawowym sposobem ochrony jest podwyszenie izolacyjnoci akustycznej cian zewntrznych budynkw szk przede wszystkim okien. Aby prawidowo przeprowadzi powysze dziaanie nie jest wystarczajca znajomo haasu zewntrznego (tak jak w przypadku ochrony zabudowy mieszkaniowej i dziaa ograniczajcych haas u rda). W przypadku ochrony poprzez wymian stolarki okiennej poziom dopuszczalny okrela si dla pomieszczenia zgodnie z polskimi normami. Aby prawidowo przeprowadzi powysze dziaania, konieczna jest: znajomo ukadu pomieszcze w szkole; ocena technicznego stanu okien; pomiarowe okrelenie wymaganej izolacyjnoci okien; okrelenie moliwoci technicznych wymiany stolarki okiennej na dwikoizolacyjn.

Proponuje si wykonanie zbiorczej analizy akustycznej dla szk w miecie i na jej podstawie okrelenie kosztw i kolejnoci dziaa. W niektrych przypadkach, np. w zespole szk przy ul. Brcknera, moliwa jest lokalizacja ekranw akustycznych. Ekran taki powsta przy ul. Krakowskiej. W latach 20032008 Gmina Wrocaw prowadzia systematyczne dziaania zmierzajce do wymiany stolarki okiennej w szkoach, przedszkolach, bursach i internatach. Z Gminnego Funduszu Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej dofinansowano wymian okien w okoo 50 obiektach na kwot 6 890 870 z. 4.4. Kolejno realizacji dziaa ze wzgldu na warto wskanika M dla terenw mieszkaniowych Opracowano map wskanika M, jako warto wskanika przyporzdkowan do poszczeglnych budynkw wraz z punktami adresowymi. Tabela nr 8. Liczba obiektw Zakres wskanika M od 1 do 10 powyej 10 do 100 powyej 100 do 1000 powyej 1000 Ilo budynkw [szt.] 7381 3539 569 16

Budynki nastpnie pogrupowane zostay w obszary o wsplnym, charakterystycznym dla danego obszaru rdle ponadnormatywnego haasu.

Kolejnym krokiem bya analiza moliwoci przeprowadzenia konkretnych dziaa na danym obszarze. Tabela nr 9. Liczba obszarw dziaa. Zakres wskanika M powyej 100 do 1000 powyej 1000 Liczba budynkw 162 1 Liczba obszarw dziaa 51 1

Program ochrony rodowiska przed haasem bdzie realizowany dwuetapowo. W pierwszym etapie przeprowadzone zostan dziaania polegajce na ograniczeniu poziomu haasu na terenach szczeglnie chronionych, tj. terenach szpitali. W drugim etapie nastpi realizacja dziaa na obszarach z zabudow mieszkaniow, zgodnie z kolejnoci okrelon przez wielko obliczonego wskanika M i moliwociami finansowymi Gminy Wrocaw. Poszczeglne obszary uszeregowano zgodnie z sumaryczn wartoci wskanika M dla caego obszaru, tabela nr 6 rozdzia 3 pt. Wskanik zagroenia spoecznego M. W celu porwnania uszeregowano obszary wedug wartoci wspczynnika kosztochonnoci (KCH) wicego dokuczliwo spoeczn z kosztami prowadzenia dziaa. Spoeczna dokuczliwo maleje, gdy maleje poziom dwiku LDWN. Kade moliwe dziaanie, bd kombinacja dziaa, prowadz do minimalizacji dokuczliwoci spoecznej, ale jednoczenie prowadz do kosztw. Wybr kombinacji metod powinien prowadzi do maksymalnej redukcji spoecznego zagroenia haasem przy minimalnych kosztach inwestycji. Miar kosztochonnoci (KCH) jest wyraenie: KCH = koszt/zysk W badanym przypadku zysk jest miar redukcji spoecznej dokuczliwoci spowodowanej haasem, czyli: zysk = n* DWN L czyli: KCH = koszt/(n* DWN) L gdzie: DWN jest miar redukcji poziomu haasu L n liczba ludnoci Warto KCH pokazuje koszt redukcji haasu o 1 decybel w przeliczeniu na jednego mieszkaca. Kombinacja, dla ktrej KCH jest minimalne, realizuje maksymalne skutki spoeczne przy minimalnych kosztach. Uszeregowanie wartoci KCH daje odpowied na pytanie o efektywno i skuteczno podejmowanych dziaa w jakiej kolejnoci powinny by wykonywane inwestycje przeciwhaasowe. W poniszej tabeli uszeregowano obszary pod wzgldem liczby osb naraonych na haas:

5.

Analiza trendw zmian stanu klimatu akustycznego

Mapa Akustyczna Wrocawia jest pierwszym opracowaniem diagnozujcym stan klimatu akustycznego miasta Wrocawia, zatem moliwoci prowadzenia analizy trendw zmiany klimatu akustycznego s ograniczone. Na potrzeby niniejszego Programu porwnano wartoci rwnowanego poziomu dwiku obserwowane na terenie miasta w roku 2004 i 2007. Wartoci zestawiono w tabeli nr 12, na nastpnej stronie. Zaobserwowane rnice zawieraj si z granicach niepewnoci pomiarowej. Wyjtek stanowi ul. Kochanowskiego, na ktrej obecnie wprowadzono zakaz poruszania si pojazdw cikich. Wprowadzone ograniczenia determinowane byy remontem Mostu Szczytnickiego prowadzonym w trakcie wykonywania pomiarw na potrzeby Mapy Akustycznej. Do jednej z najistotniejszych zmian w strukturze ruchu miasta przyczynia si przebudowa Placu Grunwaldzkiego (obecnie Rondo Reagana). Na etapie opracowywania Mapy Akustycznej wykonano caodobowe pomiary natenia ruchu na Placu Grunwaldzkim, pozwalajce na ocen zmian natenia ruchu w cigu ostatnich lat. W tabeli nr 11 przedstawiono uzyskane wyniki, ktre porwnano z wynikami pomiarw przeprowadzonymi w roku 2004.

Tabela nr 11. Wyniki pomiarw natenia ruchu w roku 2004 i 2007 Plac Grunwaldzki 2004 Cakowite natenie ruchu w cigu doby 33 828 pojazdw Plac Grunwaldzki 2007 Cakowite natenie ruchu w cigu doby 38 970 pojazdw

Na podstawie powyszej tabeli moemy stwierdzi, e natenie ruchu w jednym z gwnych wzw komunikacyjnych miasta Wrocawia wzroso o ok. 15%. Stosowana metodyka referencyjna okrela, i pomiar jest reprezentatywny dla danego okresu, jeeli sumaryczne natenie ruchu nie zmieni si o wicej ni 20%.

6.

Charakterystyka techniczno-akustyczna rde haasu majcych negatywny wpyw na poziom haasu w rodowisku

6.1. Charakterystyka rde haas drogowy Szczegowa inwentaryzacja rde haasu zostaa przeprowadzona na potrzeby Mapy Akustycznej miasta Wrocawia. Charakterystyk rde haasu drogowego wraz z haasem tramwajowym zilustrowano na mapie emisyjnej rde haasu. W poniszej tabeli przedstawiono czne dugoci drg dla odpowiednich przedziaw wartoci natenia ruchu. Tabela nr 13. Dugoci drg wraz ze rednimi nateniami, w porze dnia Lp. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Natenie ruchu w porze dnia poj./h > 1500 10001500 5001000 300500 200300 50200 < 50 Suma czna dugo drg km 37,9 46,0 111,5 271,5 36,0 98,9 40,7 642,5

cznie, dla 175 km stanowicych 27% dugoci drg zlokalizowanych na terenie miasta, rednie natenie ruchu w porze dnia jest mniejsze ni 300 poj./h. W tabeli nr 14 zestawiono podzia drg zgodnie z sumarycznym, dobowym nateniem ruchu. Tabela nr 14. Zestawienie dugoci drg wraz z nateniami caodobowymi Lp. 1 2 3 4 5 6 czne natenie ruchu dla caej doby poj./dob > 40000 2000040000 1000020000 500010000 20005000 < 2000 Suma czna dugo drg km 6,4 75,6 109,7 315,9 47,1 88,6 643,3

6.2. Charakterystyka rde - haas kolejowy W tabeli nr 15 zestawiono wartoci mocy akustycznych, obliczonych dla poszczeglnych rodzajw pocigw. Wartoci odpowiadaj rednim ich dugociom, przeliczonym na ilo wagonw: pocig osobowy i pospieszny dugoci 5 wagonw; towarowy dugoci 20 wagonw. Ilo wagonw okrelono na podstawie pomiarw oraz analiz rozkadw ruchartur&artur&1959 u pocigw. Tabela nr 15. Poziom mocy akustycznej A poszczeglnych typw pocigw, na jednostk dugoci rda oraz niepewno jego oszacowania Lp. 1 2 3 Typ pocigu Pocigi osobowe Pocigi pospieszne Pocigi towarowe rednia ilo wagonw szt. 5 5 20 Moc akustyczna pocigu dBA/m 102,7 112,3 114,4 Niepewno rozszerzona typu A dBA +1,6 -2,6 +1,1 -1,5 +1,6 -2,6 Niepewno zoona dBA +1,7 -2,7 +1,3 -1,6 +1,7 -2,7

6.3. Charakterystyka rde - haas tramwajowy Tabela nr 16. Wartoci mocy akustycznych, obliczonych dla poszczeglnych rodzajw podkadw tramwajowych. Prdko tramwajw km/h do 40km/h Poziom mocy akustycznej tramwaju dBA 87,4 Niepewno rozszerzona typu A dBA +0,4 -0,5 +0,6 -0,7 +0,5 -0,6 +0,4 -0,5 +0,8 -1,1 +0,6 -0,7 Niepewno zoona modelu obliczeniowego dBA +1,0 -1,1 +1,1 -1,2 +1,1 -1,1 +1,0 -1,0 +1,3 -1,4 +1,1 -1,2

Lp. 1

Typ podkadw Na podkadach betonowych lub drewnianych Na podkadach betonowych lub drewnianych Mocowanie spryste Mocowanie spryste Pyta wgierska Pyta wgierska

2 3 4 5 6

> 40km/h do 40km/h > 40km/h do 40km/h > 40km/h

92,2 102,5 105,5 96,8 100,1

Naley zaznaczy, e warto mocy akustycznej dla poszczeglnych rodzajw torowiska zaley take od stanu technicznego torowiska oraz samego typu podkadw. Ze wzgldu na szczeglne wymagania, jakie musz by spenione podczas pomiarw haasu tramwajowego, prawidowe wykonanie pomiarw byo moliwe tylko w wybranych porach i tylko w wybranych miejscach. Dlatego te osobno rozpatrzono przejazdy tramwaju przez niecigo, tj. np. skrzyowanie torowisk. 6.4. Charakterystyka rde haas przemysowy Na terenie miasta mieci si szereg obiektw przemysowych. Klimat akustyczny wok kadego zakadu przemysowego zaley od wielu czynnikw, przede wszystkim od rodzaju, liczby oraz sposobu rozmieszczenia rde haasu na terenie zakadu, skutecznoci zabezpiecze akustycznych poszczeglnych rde oraz uksztatowania i zagospodarowania terenu zagroonego oddziaywaniem haasu. Najbardziej uprzemysowione obszary znajduj si w poudniowo-zachodniej czci miasta (Grabiszyn), a take w pnocnej (rejon ulicy migrodzkiej) i pnocno-wschodniej czci miasta. Wedug bada Wojewdzkiego Inspektoratu Ochrony rodowiska we Wrocawiu, przeprowadzonych w 2007 roku, na 23 skontrolowane zakady w 6 stwierdzono przekroczenia standardw akustycznych. Program ochrony rodowiska przed haasem przemysowym by realizowany na rne sposoby m.in. poprzez zastosowanie zabezpiecze akustycznych, remonty i modernizacje zakadw przemysowych, a w skrajnych przypadkach nawet przez zamknicie danego zakadu. 6.5. Charakterystyka rde haas lotniczy Na potrzeby Mapy Akustycznej Wrocawia wykorzystano wyniki analiz haasu lotniczego przeprowadzone w ramach opracowania Instytutu Telekomunikacji, Teleinformatyki i Akustyki Politechniki Wrocawskiej, Raport I-28/07/S-052, Zasig Oddziaywania Haasu Lotniska WrocawStrachowi-ce, rok 2007, Maria Rabiega i Rafa Tarczyski, [25]. 7. Wyszczeglnienie podstawowych kierunkw i zakresu dziaa niezbdnych do przywrcenia dopuszczalnych poziomw haasu w rodowisku W niniejszym rozdziale wymieniono i krtko scharakteryzowano metody redukcji haasu, moliwe do zastosowania dla poszczeglnych rde haasu. Naley pamita, e zastosowanie poszczeglnych metod jest ograniczone. Wybr i celowo zastosowania okrelonej metody uzaleniony jest m.in. od: wielkoci przekroczenia wartoci dopuszczalnej, lokalizacji obserwatora wzgldem rda haasu, moliwoci technicznych i wzgldw bezpieczestwa, rodzaju rda haasu, opinii mieszkacw.

7.1. Redukcja haasu drogowego Zmiana organizacji ruchu Jedn z moliwoci zmniejszenia emisji haasu w miecie moe by zmiana organizacji ruchu. W przypadku miasta Wrocawia, znaczcej poprawie klimatu akustycznego suy moe wyprowadzenie ruchu tranzytowego z miasta, poprzez budow obwodnicy autostradowej oraz rozprowadzeniu ruchu wewntrznego midzy peryferyjnymi dzielnicami poprzez ukoczenie budowy obwodnicy rdmiejskiej. Zmniejszenie prdkoci ruchu Zmniejszenie prdkoci ruchu samochodw prowadzi do zmniejszenia emisji haasu. Redukcj poziomu haasu dla pojazdw lekkich (osobowych i dostawczych) oraz cikich (ciarowych), przy okrelonej zmianie prdkoci ruchu, przedstawiono w poniszej tabeli. Tabela nr 17. Redukcja poziomu haasu przy zmianie prdkoci ruchu, dla pojazdw lekkich i cikich, na asfalcie tradycyjnym dobrej jakoci Zmiana prdkoci ruchu od od od od od od 60 50 40 60 60 50 do do do do do do 50 40 30 40 30 30 km/godz. km/godz. km/godz. km/godz. km/godz. km/godz. Redukcja haasu [dB] Pojazdy lekkie 2,4 2,9 3,7 5,3 9,0 6,7 Pojazdy cikie 0,8 1,0 1,2 1,8 3,0 2,2

rdo: Literatura [17]. Jak wida z przedstawionych wyej wartoci, redukcja prdkoci znacznie zmniejsza haas (szczeglnie dla pojazdw lekkich). Do najbardziej skutecznych metod nale: fotoradary, progi spowalniajce, ronda, wzniesione skrzyowania, przewenia jezdni (np. wysepki), fragmenty ulic z nawierzchni w innym kolorze lub innego rodzaju nawierzchni (np. z kostki brukowej). Skuteczno poszczeglnych rozwiza (zmniejszenia prdkoci ruchu) zaley od odlegoci pomidzy nimi. Niestety, wikszo z wymienionych sposobw redukcji haasu mona stosowa przede wszystkich na drogach lokalnych i osiedlowych, a tylko niektre z nich na drogach szybkiego ruchu. Poza tym duy problem stanowi utrzymanie obnionej prdkoci ruchu na odpowiednio dugim odcinku. Zmiana natenia ruchu Poziom haasu zaley bardzo silnie od natenia ruchu samochodowego. W poniszej tabeli przedstawiono redukcj haasu powodowan zmniejszeniem natenia ruchu. Tabela nr 18. Redukcja poziomu haasu przy zmianie natenia ruchu Redukcja natenia ruchu [%] 10 20 30 40 50 60 70 80 rdo: Literatura [17]. Wielko poziomu haasu mona rwnie ksztatowa poprzez zmian struktury ruchu, np. poprzez zmniejszenie procentowego udziau pojazdw cikich w potoku ruchu. Warto tej redukcji zaley dodatkowo od prdkoci potoku ruchu (poziom haasu generowanego przez pojazdy cikie nie zmienia si tak samo z prdkoci ruchu jak poziom haasu pojazdw lekkich). Redukcja haasu [dB] 0,5 1,0 1,5 2,2 3,0 4,0 5,2 7,0

Tabela nr 19. Redukcja poziomu haasu przy zmianie udziau pojazdw cikich w potoku ruchu Redukcja udziau pojazdw cikich w potoku ruchu [%] od 10 do 0 od 20 do 0 od 30 do 0 rdo: Literatura [17] Ciche nawierzchnie drogowe Redukcja haasu [dB] 3,9 6,4 8,3

Nawierzchnie drogowe okrelane mianem cichych lub porowatych wykazuj waciwoci tumice haas samochodowy. Jest wiele typw i rodzajw cichych nawierzchni (nawierzchnie dwu- i jednowarstwowe, z rn zawartoci wolnej przestrzeni, rn wielkoci uziarnienia). Skuteczno akustyczna takich nawierzchni zaley przede wszystkim od budowy nawierzchni, prdkoci ruchu oraz kategorii pojazdw samochodowych (dla pojazdw lekkich skuteczno akustyczna jest wiksza ni dla pojazdw cikich). Im wiksza prdko ruchu, tym tumienie haasu jest wiksze. W warunkach miejskich, w zalenoci od rodzaju nawierzchni oraz prdkoci ruchu, skuteczno akustyczna cichych nawierzchni moe osiga 5 dB. W Europie prowadzone byy liczne badania majce na celu okrelenie rnego rodzaju nawierzchni i ich wpywu na emisj haasu. W ramach jednego z projektw europejskich pod nazw: SILVIA Zrwnowaone nawierzchnie drogowe umoliwiajce kontrol haasu drogowego powstaa Instrukcja dotyczca zastosowania cichych nawierzchni, opublikowana przez Forum Europejskich Krajowych Laboratoriw Drogowych (FEHRL Forum of European National Highway Research Laboratories). Badania wykazay, e najwiksz redukcj poziomu haasu mona uzyska, stosujc nawierzchnie porowate lub o bardzo gadkiej teksturze. Przy niewielkich przekroczeniach dopuszczalnego poziomu haasu na drodze, zastosowanie tego typu nawierzchni jest znacznie bardziej opacalne ni stosowanie innych rodkw zabezpieczajcych przed nadmiernym haasem, w tym rwnie ekranw akustycznych. Badania prowadzone w ramach projektu SILVIA wykazay, e do najbardziej skutecznych cichych nawierzchni naley dwuwarstwowy asfalt porowaty, powodujcy redukcj emisji haasu o prawie 9dB w porwnaniu z nawierzchni kontroln z SMA. Poniej opisano przykadow mieszank mineralno-asfaltow, ktr mona okreli mianem cicha, i dziki ktrej mona uzyska obnienie poziomu haasu co moe skutkowa brakiem koniecznoci stosowania urzdze zabezpieczajcych przed haasem. Asfalt porowaty, mieszanka o niecigym uziarnieniu i zawartoci wolnych przestrzeni powyej 15% obj. Ze wzgldu na du liczb wolnych przestrzeni powietrze odpowiadajce za haas na styku opony z nawierzchni ulega rozproszeniu, redukowany jest efekt rozprenia powietrza pod cinieniem na powierzchni drogi, a tym samym haas. Ujemna tekstura asfaltu porowatego (na powierzchni warstwy cieralnej wicej jest pustych przestrzeni ni elementw wystajcych) przyczynia si w znaczcy sposb do zmniejszenia generowanego haasu. Zamiana skrzyowania na rondo Ronda stosuje si w celu upynnienia ruchu samochodowego oraz zmniejszenia redniej prdkoci. W porwnaniu z klasycznymi skrzyowaniami, ruch na rondzie i w jego pobliu charakteryzuje si agodniejszymi profilami jazdy (agodniejsze hamowanie i przyspieszanie na dojazdach i odjazdach). W konsekwencji, dziki zmniejszeniu prdkoci ruchu samochodowego, otrzymuje si redukcj haasu sigajc nawet 4 dB. Warto redukcji haasu zaley od prdkoci ruchu na dojazdach i odjazdach ze skrzyowania, od prdkoci ruchu na rondzie oraz lokalizacji punktu obserwacji. Szykany drogowe progi spowalniajce, minironda, wyniesione skrzyowania, przewenia jezdni, wysepki Na ulicach lokalnych i osiedlowych, redukcj prdkoci ruchu, a w konsekwencji redukcj haasu mona osign poprzez stosowanie progw spowalniajcych, minirond oraz wyniesionych skrzyowa (skrzyowanie znajduje si powyej poziomu drg dojazdowych). Aby tego typu rozwizania byy skuteczne, tzn. aby obniya si rednia prdko ruchu, naley stosowa je odpowiednio czsto (maksymalna odlego wynosi ok. 300 m). Przy zastosowaniu jednej z tych metod, redukcja haasu dla pojazdw lekkich moe wynosi nawet 4 dB. Ekrany akustyczne Ekrany akustyczne stanowi rozwizanie ostateczne, poniewa nie likwiduj haasu u rda. Stosowane s po wyczerpaniu wszystkich innych moliwoci technicznych i organizacyjnych przedstawionych powyej. Ekrany mog by efektywn metod redukcji haasu po spenieniu szeregu warunkw technicznych. Skuteczno ekranu zaley od jego dugoci i wysokoci oraz lokalizacji punktu obserwacji. Poniej przedstawiono, dla przykadu, skuteczno akustyczn ekranu o rnych wysokociach (przy zaoeniu, e ekran jest nieskoczenie dugi) dla kilku wybranych lokalizacji punktu obserwacji.

W tabeli poniej zebrano przykadowe wartoci skutecznoci ekranw okrelonych na podstawie bada wasnych. Tabela nr 20. Skuteczno akustyczna ekranu (odlego ekranu od rda dwiku: 4 m, odlego punktu obserwacji od ekranu: 10 m, dugo ekranu: 200 m, rodek ekranu) Wysoko ekranu akustycznego [m] 2 4 6 Wysoko punktu obserwacji [m] 4 4 4 Skuteczno Akustyczna ekranu [dB] 8,2 11,8 17,4

Podane powyej skutecznoci dotycz miejsc na rodku ekranu, tj. miejsc o maksymalnej skutecznoci. Skuteczno maleje w miar oddalania si punktu obserwacji w kierunku skraju ekranu. W tabeli poniej zebrano wartoci skutecznoci dla skraju ekranu. Tabela nr 21. Skuteczno akustyczna ekranu (odlego ekranu od rda dwiku: 4 m, odlego punktu obserwacji od ekranu: 10 m, dugo ekranu: 200 m, skraj ekranu) Wysoko ekranu akustycznego [m] 2 4 6 Wysoko punktu obserwacji [m] 4 4 4 Skuteczno akustyczna ekranu [dB] 1,3 2,6 2,8

Stosowanie ekranw akustycznych w miecie traktuje si jako ostateczno, poniewa bardzo trudne jest spenienie wszystkich merytorycznych wymaga technicznych. Ekran w istotny sposb zaburza ad przestrzenny. Jako konstrukcja budowlana realizacja ekranw wymaga odpowiedniej przestrzeni oraz bada np. budowlanych. Przy orientacyjnym szacowaniu koniecznej dugoci ekranu stosuje si pewne zalecenia. Jedno z nich okrela minimaln dugo ekranu akustycznego jako sum dugoci chronionego budynku i podwojonej odlegoci pomidzy nim a ekranem. Wysoko ekranu okrela rnic drg midzy fal bezporedni a ekranowan, im wiksza rnica drg tym wiksza skuteczno. Poza obszarem cienia akustycznego ekran jest nieskuteczny. 7.2. Redukcja haasu kolejowego Podczas redukcji haasu kolejowego istotny jest take aspekt tumienia wibracji. Eliminacja lub znaczne ograniczenie niekorzystnych oddziaywa jest moliwe dziki zastosowaniu bezpodsypkowych konstrukcji nawierzchni takich jak system szyny w otulinie (ERS) czy szynowe podpory blokowe system EBS. Spryste posadowienie szyny ogranicza wzbudzanie drga pojazdu, a zwaszcza drga tarczy koa, stanowicych jedno z gwnych rde emisji haasu oraz ogranicza drgania samej szyny. Istotnym czynnikiem ograniczajcym emisj drga akustycznych w tym przypadku jest zakrycie powierzchni bocznych za pomoc otuliny z trwale elastycznej ywicy. Dziki takiemu rozwizaniu w systemie ERS, gdzie sprysta otulina stanowi zarwno cige podparcie, eliminujce ugicia wtrne (rdo drga), jak i przytwierdzenie szyny uzyskano korzystny model pracy nawierzchni i dobre parametry tumienia drga i haasu [26]. Modernizacja torowiska Stan i rodzaj torowiska bardzo silnie wpywaj na emisj haasu kolejowego. W celu obnienia haasu kolejowego powinno si stosowa tory bezstykowe, ze sprystym mocowaniem do podkadw, a szyna powinna by uoona na podkadce elastycznej. Redukcja haasu kolejowego, w wyniku modernizacji torowiska zaley od prdkoci ruchu, ale zwykle jest wiksza ni 5 dB. Szlifowanie szyn Przy hamowaniu, koa pocigu oraz szyny ulegaj znieksztaceniom. Nierwnoci na szynach powoduj znaczny wzrost haasu. Aby obniy ten haas, wymagane s cykliczne szlifowania szyn. Otrzymany w ten sposb spadek poziomu haasu moe osign, w zalenoci od prdkoci ruchu, ok. 4dB. Ekrany akustyczne Jedn z metod redukcji haasu kolejowego s ekrany akustyczne. W wielu miejscach, przy bardzo duym przekroczeniu dopuszczalnego poziomu haasu, jest to jedyny efektywny sposb obnienia poziomu haasu.

7.3. Redukcja haasu tramwajowego Remont i modernizacja torowiska Zy stan techniczny torowiska jest rdem znacznego wzrostu poziomu haasu generowanego przez poruszajce si tramwaje. Z tego powodu, przeprowadzenie remontu oraz dodatkowa modernizacja polegajca na zastosowaniu szyn bezstykowych (ze sprystym mocowaniem do podkadw oraz systemem tumienia drga) okazuje si bardzo skuteczn metod redukcji. Stosuje si rwnie technologie z akustycznie mikkim wypenieniem pomidzy szynami tzw. zielone torowisko (poronite traw pomidzy szynami). Prawidowo wykonana modernizacja torowiska moe spowodowa spadek poziomu haasu wikszy ni 10 dB (przy duych prdkociach tramwajw) [na podstawie pomiarw wasnych]. W latach 20032008 dofinansowano wymian torowisk tramwajowych na ciche z Gminnego Funduszu Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej przy ulicach Osobowickiej, Jednoci Narodowej, Traugutta i Wyszyskiego na czn kwot 13 450 000 z. Szlifowanie szyn Podobnie, jak dla haasu kolejowego, w celu obnienia poziomu haasu tramwajw, zaleca si cykliczne szlifowanie szyn tramwajowych. Otrzymany w ten sposb spadek poziomu haasu moe osign, w zalenoci od prdkoci ruchu, 8 dB. Toczenie k Utrzymanie niskiej emisji haasu tramwaju wymaga, poza regularnym szlifowaniem szyn, rwnie cyklicznego toczenia k. Brak toczenia k powoduje wzrost poziomu haasu, w zalenoci od prdkoci, o ok. 5 dB. Wymiana taboru Wielko haasu tramwajowego bardzo silnie zaley od typu tramwaju rnice mog siga nawet kilkunastu decybeli (na tym samym torowisku i przy tej samej prdkoci). Przeprowadzajc zatem stopniow wymian taboru na cichszy, mona oczekiwa znacznego obnienia poziomu haasu. Ekrany akustyczne Podobnie jak w przypadku haasu samochodowego oraz kolejowego, rwnie haas tramwajowy mona skutecznie zmniejsza poprzez stosowanie ekranw akustycznych. Skuteczne s zwaszcza bardzo niskie ekrany (do wysokoci 1.5 m) zlokalizowane w odlegoci maksymalnie ok. 1 m, od zewntrznej szyny. Taka lokalizacja ekranu moe wymaga wprowadzenia odstpstw od normy dotyczcej skrajni tramwajowej. 7.4. Redukcja haasu lotniczego Zmiana trajektorii lotu Trajektorie (trasa przelotu) i profil lotu (tor dolotu, odlotu, kt startu i ldowania) naley ksztatowa tak, by w zasigu haasu znalaza si jak najmniejsza liczba osb. Zmniejszenie liczby operacji lotniczych Wielko redukcji haasu jest w tym przypadku analogiczna do redukcji pokazanej w tabeli 4 dla haasu samochodowego, tzn. np. redukcja liczby operacji lotniczych o 50% powoduje ograniczenia emitowanego haasu o okoo 3dB. Przeniesienie operacji lotniczych na por dzienn Wydarzenia akustyczne o duych poziomach haasu s szczeglnie dokuczliwe w porze wieczornej, a zwaszcza nocnej. Dlatego naley dy do minimalizacji liczby takich wydarze w ww. porach doby. 7.5. Metody redukcji haasu przemysowego Metody te zale od rodzaju rda haasu, widma haasu, wymaganej sprawnoci procesu technologicznego itd. W celu redukcji emisji haasu do rodowiska najczciej stosuje si: ekrany akustyczne, obudowy dwikochonno-izolacyjne, tumiki akustyczne (rnych typw), wibroizolacje, itd. 8. Program ochrony rodowiska przed haasem

Ochrona przed haasem polega na zapewnieniu jak najlepszego stanu akustycznego rodowiska ustala art. 112 PO. Cel ten ma by osigany poprzez utrzymanie poziomu haasu poniej lub na poziomie wartoci dopuszczalnych, a tam gdzie normy nie s dotrzymane, naley dy do zmniejszenia haasu co najmniej do dopuszczalnego. W ten sposb ustawa definiuje cel strategiczny w zakresie ochrony rodowiska przed haasem.

8.1. Koncepcja dziaa zabezpieczajcych rodowisko przed haasem Racjonalnie prowadzona polityka rozwoju przestrzennego miasta Wrocawia winna by ukierunkowana na zmniejszenie skali naraenia mieszkacw miasta na nadmierny haas, przede wszystkim na majcy najwikszy zasig przestrzenny haas emitowany przez rodki transportu. Realizujc ten cel naley jednoczenie nie dopuci do pogarszania si klimatu akustycznego na terenach, gdzie warunki akustyczne s zadawalajce. W obecnej sytuacji, istotne staje si podjcie dziaa majcych na celu optymalizacj strumienia ruchu. Jednym ze sposobw polepszenia komunikacji jest wdroenie i zastosowanie systemu umoliwiajcego wykorzystanie nowych technologii informatycznych i telekomunikacyjnych w celu zwikszenia bezpieczestwa transportu, zwikszenia jego efektywnoci i wygody oraz przede wszystkim, zmniejszenia jego negatywnego oddziaywania na rodowisko naturalne. Dziaania zmierzajce do poprawy klimatu akustycznego miasta powinny take koncentrowa si na ograniczeniu emisji akustycznej podstawowych rde haasu, tj. komunikacji samochodowotramwajowej. W szczeglnie newralgicznych punktach moliwe jest wprowadzenie, a nastpnie egzekwowanie, ogranicze prdkoci ruchu pojazdw (podczas wykonywania bada stwierdza si w pewnych rejonach miasta, zwaszcza w pnych godzinach wieczornych, czste przypadki jazdy z prdkociami znacznie przekraczajcymi dopuszczalne). Istotna jest rwnie poprawa jakoci i ewentualna wymiana nawierzchni jezdni w ramach prowadzonych prac remontowych, w szczeglnoci eliminacja nawierzchni z kostki brukowej. W przypadku nawierzchni asfaltowych poleca si stosowanie specjalnych odmian asfaltu o zwikszonej porowatoci. Osigalne t drog zmniejszenie emisji akustycznej moe wynosi kilka decybeli. Zmniejszenie uciliwoci akustycznej komunikacji tramwajowej, ktrej wykorzystanie jest uzasadnione wzgldami ekologicznymi i ekonomicznymi, mona osign poprzez waciwy dobr typu eksploatowanych tramwajw. Emisja haasu zewntrznego charakterystyczna dla danego typu taboru zalena jest od gabarytw i masy wagonw tramwajowych, liczby wzkw koowych w wagonie i ich konstrukcji (typu hamulcw, istnienia lub braku ukadw smarowania obrzey k), zalecanej lub stosowanej liczby wagonw w skadzie, rozwiza ukadu elektrycznego, w szczeglnoci typu przetwornicy i rodzaju ukadu chodzenia. Podobnie jak w przypadku haasw emitowanych przez samochody, uciliwo akustyczn komunikacji tramwajowej mona ograniczy rwnie poprzez zmniejszenie prdkoci ruchu, co powinno mie miejsce szczeglnie na najbardziej newralgicznych odcinkach. Szczeglne znaczenie ma te konstrukcja torowiska (wydzielone lub wbudowane w jezdni, z rnymi sposobami mocowania szyn i rodzajem materiaw uytych do podoa) i jego stan techniczny. Udokumentowana badaniami znaczna rozpito mocy akustycznych linii tramwajowych stwarza moliwo aktywnego ograniczania emisji haasu podczas modernizacji i remontw istniejcych torowisk i taboru. Wszelkie dziaania inwestycyjne w zakresie zwikszania zasobw eksploatowanego taboru oraz rozbudowy i modernizacji sieci tramwajowej winny uwzgldnia aspekt akustyczny. Po wyczerpaniu dostpnych metod ograniczenia emisji haasu u rda, pozostaj do dyspozycji dziaania zmniejszajce propagacj haasu do rodowiska. Efekt ten mona osign poprzez zastosowanie ekranw akustycznych, tj. naturalnych lub sztucznych przeszkd, zakcajcych propagacj fali akustycznej na drodze pomidzy rdem, a punktem obserwacji. Skuteczno ekranu zaley od wzajemnego usytuowania rda haasu i punktu obserwacji, wysokoci i dugoci ekranu, jego ksztatu, gruboci, wasnoci powierzchni oraz wasnoci podoa, charakteru rda i widma czstotliwoci emitowanego przez nie haasu. Budowa ekranu wymaga jednak przeznaczenia odpowiedniej powierzchni terenu pod jego konstrukcj, co nie zawsze jest moliwe w konkretnych warunkach otoczenia. Z tego wzgldu szczeglnie terenochonne ekrany w postaci waw ziemnych powinny by w miar moliwoci uwzgldniane ju na etapie planowania przestrzennego, gwnie podczas projektowania przebiegu gwnych tras komunikacyjnych, linii tramwajowych lub kolejowych. Istotnym ograniczeniem realizacyjnym s ogromne koszty tego typu zabezpiecze akustycznych. W pewnych sytuacjach jest to jednak jedyny dostpny sposb radykalnej poprawy klimatu akustycznego rodowiska. Dodatkowym problemem jest akceptacja obecnoci ekranu przez mieszkacw chronionych obiektw. Najchtniej przyjmowane s ekrany zielone lub way ziemne obsadzane zieleni. Pozostae formy ekranw s na og znacznie gorzej oceniane, ewentualn popraw sytuacji mona osign poprzez zaprojektowanie czci powierzchni ekranujcej w postaci elementw przezroczystych. Ekrany zielone charakteryzuj si niewielk skutecznoci, jednake zdecydowanie zmniejszaj dokuczliwo haasu komunikacyjnego, poprzez zachodzc ju przy kilkumetrowej szerokoci pasa zieleni niemal cakowit eliminacj wysokoczstotliwociowych skadowych haasu (piski, zgrzyty), oraz maskowanie haasu przez szelest lici, co rwnie zmniejsza dokuczliwo. Z tych wzgldw, jak rwnie z uwagi na korzystny psychologicznie efekt przesonicia rda, nie powinny one by eliminowane jako rozwizanie o niewielkiej skutecznoci. Rol ekranw mog z powodzeniem peni budynki niewymagajce komfortu akustycznego, takie jak garae, pawilony handlowe itp., usytuowane pomidzy rdem haasu a zabudow chronion. Ze wzgldu na niewielk ilo takich obiektw w stosunku do liczby budynkw podlegajcych ochronie akustycznej, metoda ta znajduje ograniczone zastosowanie.

W odniesieniu do czci obiektw zachodzi potrzeba rozplanowania pomieszcze w ich wntrzach w taki sposb, aby od strony trasy komunikacyjnej zlokalizowane byy kuchnie, azienki, korytarze itp. Istotne znaczenie ma take przy okrelonej odlegoci obiektu chronionego od trasy komunikacyjnej charakter linii zabudowy w odniesieniu do rda haasu. Kolejn metod zmierzajc do ograniczenia uciliwoci powodowanych oddziaywaniem haasu komunikacyjnego jest zwikszanie izolacyjnoci akustycznej przegrd zewntrznych w budynkach, w szczeglnoci stolarki okiennej. Dziaania takie winny by podejmowane po wyczerpaniu dostpnych moliwoci poprawy klimatu akustycznego w otoczeniu chronionej zabudowy zwaszcza w odniesieniu do obiektw wymagajcych szczeglnego komfortu akustycznego, takich jak szpitale lub obki. Znajduj one zastosowanie zwaszcza dla obszaru cisego centrum miasta, charakteryzujcego si najwiksz koncentracj zabudowy, uniemoliwiajc stosowanie innych metod. Zwikszenie izolacyjnoci akustycznej przegrd zewntrznych na og jednak nie satysfakcjonuje w peni mieszkacw budynkw eksponowanych na nadmierny haas, poniewa wpywa jedynie na klimat akustyczny pomieszcze przy zamknitych oknach. Kolejn metod zmierzajc do ograniczenia uciliwoci haasowej mieszkacw miasta jest perspektywiczne planowanie przestrzenne uwzgldniajce aspekty ochrony przed haasem, a zatem przede wszystkim odpowiednie lokalizowanie obiektw mogcych stanowi rda haasu, najlepiej w pewnej odlegoci od obszarw zamieszkanych, w rejonach przemysowych. 8.2. Cel i zadania Programu W wyniku przeprowadzonych bada i wykonanej analizy oraz przeprowadzonej inwentaryzacji potrzeb okrelono cel strategiczny oraz zadania krtko- i redniookresowe. Wszystkie wyszczeglnione zadania realizuj cel strategiczny. Cel strategiczny: W zakresie ochrony przed haasem obrano strategiczny do realizacji cel zmniejszenie liczby mieszkacw Wrocawia zagroonych ponadnormatywnym haasem o ok. 50% do 2025 r. Cel strategiczny, w okresie dla ktrego opracowany zosta Program, realizowany bdzie poprzez wykonanie zada redniookresowych do roku 2015 oraz krtkookresowych do roku 2011. Zadania redniookresowe, planowane do wykonania do 2015 roku: Realizacja budowy Autostradowej Obwodnicy Wrocawia, poprowadzonej pnocno-zachodnim obrzeem miasta. W dniu 15 kwietnia 2003 r. wydana zostaa decyzja Wojewody Dolnolskiego Nr I-P-1/03 o ustaleniu lokalizacji autostrady A-8 dla odcinka obwodnicy Wrocawia w wojewdztwie dolnolskim. Decyzja ta jest ostateczna i wykonalna. czna dugo obwodnicy Wrocawia wynosi bdzie 35,4 km. Autostradowa Obwodnica Wrocawia bdzie przejmowaa cz ruchu o dalekim zasigu, znacznie zmniejszajc jego udzia na pozostaych drogach. Budowa Obwodnicy rdmiejskiej we Wrocawiu, przebiegajcej przez centralne dzielnice miasta w odlegoci od 3 do 5,5 km od Rynku. Trasa otwierana jest etapami, okoo 50% planowanego przebiegu oddano ju do ruchu. Obwodnica jest drog dwujezdniow, o klasie gwnej ruchu przyspieszonego (GP), z normalnymi skrzyowaniami jednopoziomowymi. Obwodnica rdmiejska suy ma gwnie rozprowadzeniu ruchu wewntrznego midzy peryferyjnymi dzielnicami. Na dwch odcinkach pasem rozdzielajcym obwodnicy poprowadzono wydzielone torowiska tramwajowe. Zadania wynikajce z Wieloletniego Planu Inwestycyjnego Wrocawia na lata 20082012: Wymiana nawierzchni, na ul. Wyszyskiego. czna powierzchnia nawierzchni do wymiany 1770 m 2. Wymiana nawierzchni na ulicy Krakowskiej i realizacja ekranw akustycznych. czna powierzchnia nawierzchni do wymiany 8000 m2. czna powierzchnia ekranw 1200 m2. Ograniczenie prdkoci na ul. Grabiszyskiej, wymiana nawierzchni na ul. Grabiszyskiej i modernizacja torowiska na odcinku ul. Stalowej do ul. Zaporoskiej. czna powierzchnia nawierzchni do wymiany 10380 m2. czna dugo torowiska do modernizacji: 865 m. Wymiana nawierzchni i realizacja ekranw na ulicy Popowickiej, na odcinku od ulicy Starogranicznej do Wejherowskiej, ograniczenie prdkoci na ww. odcinku. czna powierzchnia nawierzchni do wymiany 13200 m2. czna powierzchnia ekranw: 6000 m. Wymiana nawierzchni na ul. Puaskiego, modernizacja torowiska. czna powierzchnia nawierzchni do wymiany 3900 m2. czna dugo torowiska do modernizacji 224 m.

Zadania krtkookresowe, planowane do wykonania do 2011 roku: Eliminacja ruchu cikiego z terenu miasta Podczas okresu letniego czasowo ograniczono (wprowadzajc odpowiednie zakazy) ruch pojazdw cikich powyej 912 Mg na terenie miasta, w szczeglnoci w centrum Wrocawia. Obecnie realizowany jest plan stopniowego, cakowitego eliminowania ruchu cikiego, szczeglnie tranzytowego z terenu miasta. Z dniem 1 padziernika 2008 roku zmianie ulegaj zasady poruszania si pojazdw ciarowych o dopuszczalnej masie cakowitej powyej 9 ton. Wjazd do strefy pojazdw ciarowych o dopuszczalnej masie cakowitej powyej 9 ton moe odbywa si tylko wyznaczonymi korytarzami wlot ulicami: Bardzk, Krzywoustego, Grabiszysk, Strzegomsk, Legnick, Popowick. z uwzgldnieniem poniszych ogranicze: Pojazdy ciarowe o DMC > 9 ton 12 ton. Czasowo dopuszcza si caodobowy wjazd w obszar strefy pojazdw ciarowych o dopuszczalnej masie cakowitej wikszej ni 9 ton, a nieprzekraczajcej 12 ton, posiadajcych udokumentowany cel podry zlokalizowany w strefie, wyznaczonymi wyej korytarzami, zgodnie z obowizujcym oznakowaniem. Pojazdy ciarowe o DMC > 12 ton. Dopuszcza si wjazd do strefy pojazdw ciarowych o dopuszczalnej masie cakowitej powyej 12 ton w godzinach: 4.006.00, 9.0013.00 oraz 19.00 22.00, wyznaczonymi wyej korytarzami, zgodnie z obowizujcym oznakowaniem drogowym. Ograniczenia wjazdu samochodw o masie powyej 9 ton do wyznaczonej strefy wraz z wyznaczonymi korytarzami ilustruje zaczona mapa.

Granic strefy stanowi ulice: Suowska, migrodzka, Batycka, Osobowicka, Milenijna, Na Ostatnim Groszu, Kleciska, Hallera, Winiowa, Armii Krajowej, Krakowska, BardzkaHubskaPuaskiego (tymczasowy objazd), Traugutta, pl. Wrblewskiego, pl. Spoeczny, pl. Grunwaldzki, Skodowskiej-CurieMickiewiczaMydlanaKowalska (tymczasowy objazd), KochanowskiegoRyckiegoPaderewskiego Mickiewicza (tymczasowy objazd), Brucknera, Krzywoustego, Jana III Sobieskiego. Po ww. ulicach ruch moe odbywa si bez ogranicze, stanowi one bowiem granic strefy. Ulice te s czci ju zrealizowanych odcinkw Obwodnicy rdmiejskiej. Do strefy bez ogranicze mog wjeda pojazdy komunikacji zbiorowej oraz pojazdy ciarowe o DMC do 9 ton. Ponadto dopuszcza si moliwo caodobowego wjazdu pojazdw ciarowych o dopuszczalnej masie cakowitej powyej 12 t dostarczajcych do szpitali oraz placwek opieki paliatywnej materiay i urzdzenia niezbdne do ratowania zdrowia i ycia ludzkiego, a take oznakowanych, specjalistycznych pojazdw wiadczcych usugi komunalne zwizane z: 1. oczyszczaniem miasta i wywozem nieczystoci bytowych, staych i pynnych, 2. zaopatrzeniem w wod i odbiorem ciekw, 3. zaopatrzeniem w energi elektryczn, gaz, ciepo, 4. wykonywaniem prac zwizanych z usuwaniem awarii. Przez ca dob przez Wrocaw mog przejeda tranzytem samochody ciarowe drogami stanowicymi granice strefy, zgodnie z oznakowaniem drogowym (w tym rwnie obowizujcymi objazdami zwizanymi z przebudow Mostu Szczytnickiego oraz ul. Krakowskiej). Wszystkie drogi zostay odpowiednio oznakowane. Wjazd do wntrza strefy moliwy jest tylko poprzez wyznaczone ulice: Popowick, Legnick, Strzegomsk, Robotnicz, Grabiszysk, Bardzk, Krzywoustego. Kierujcy pojazdem, wjedajcy do strefy, powinien posiada dokument jednoznacznie okrelajcy cel wjazdu (karta drogowa, kopia zlecenia zamawiajcego lub dysponenta itp.). Promowanie dbaoci o klimat akustyczny Celem jest promowanie postaw spoecznych szanujcych klimat akustyczny poprzez przestrzeganie przepisw ruchu drogowego, przede wszystkim nieprzekraczanie dopuszczalnych prdkoci (nagminne jest znaczne przekraczanie dopuszczalnych prdkoci nawet o 100%). Sposobem realizacji moe by kampania reklamowa, np. w prasie i lokalnej telewizji.

Systematyczne podnoszenie jakoci nawierzchni drg, remonty ulic podstawowej sieci komunikacyjnej Haas drogowy powstaje w wyniku poruszania si pojazdu oraz na styku opony z nawierzchni drogow. Opony o asymetrycznej rzebie bienika, wskie rowki boczne, nowoczesne i ciche silniki oraz ukady wydechowe skadajce si z kilku tumikw powoduj, e gwnym rdem haasu jest zjawisko zachodzce pomidzy opon a nawierzchni drogi. W zwizku z tym, bardzo wany jest rodzaj zastosowanej nawierzchni. Niektre nawierzchnie, ze wzgldu na zastosowanie zwartych materiaw, generuj bardzo duy haas toczenia na styku opony z drog. Taki haas powstaje na skutek zasysania powietrza przez bienik opony, sprenia i uwolnienia. Zastosowanie odpowiedniego rodzaju nawierzchni i zapewnienie rwnoci drogi moe powodowa zmniejszenie poziomu emisji haasu a o 5 dB, w porwnaniu z typowymi nawierzchniami drogowymi. Podstawowymi waciwociami nawierzchni, majcymi najwikszy wpyw na zmniejszenie haasu, s: szorstko, wielko ziaren kruszywa i zawarto wolnych przestrzeni. Koszty jednostkowe przyjte do szacunkowych redniookresowych do 2015 r. przedstawiono poniej: oblicze kosztw cakowitych dla celw

Tabela nr 22. Szacunkowe koszty dziaa ograniczajcych emisj haasu Dziaanie Wymiana nawierzchni na nawierzchni bitumiczn/cich od 150 do 500PLN/m 2 Modernizacja torowisk Ekran akustyczny Redukcja prdkoci pojazdw do wartoci dopuszczalnej fotoradar Modernizacja torowiska kolejowego Opracowanie koncepcji komunikacyjnym i rozpoczcie wdroenia Koszty 325 z/m2 1000 z/mb 1100 z/m2 +dodat.koszty 200 000z/odcinek 4000 z/mb systemu sterowania ruchem

inteligentnego

Niezbdne, celem zapobieenia chronicznym zatorom drogowym oraz problemom wynikajcym z zanieczyszczenia rodowiska w centrum miasta, stay si dziaania majce na celu optymalizacj strumienia ruchu. W celu polepszenia transportu w miecie opracowano inteligentne systemy umoliwiajce wykorzystanie nowych technologii informatycznych i telekomunikacyjnych w celu zwikszenia bezpieczestwa transportu, zwikszenia jego efektywnoci i wygody oraz zmniejszenia jego negatywnego oddziaywania na rodowisko naturalne. Stosowanie rozwiza tego typu w zarzdzaniu systemami transportowymi miast wynika z potrzeby efektywnego rozwizywania takich problemw, jak narastajca mobilno mieszkacw miast i utrudniony dostp do punktw wzowych sieci. Problemy te, cho same powstaj w wyniku rozwoju gospodarczego obszarw miejskich, s jednoczenie powodem zahamowania rozwoju ekonomicznego miast i realizacji celw podmiotw gospodarczych. Pocigaj take za sob niekorzystne skutki spoeczne i ekologiczne w postaci frustracji i poczucia dyskomfortu mieszkacw oraz nadmiernego haasu komunikacyjnego. Celem stosowania telematyki w logistyce miejskiej jest zatem optymalizacja dostpu do wzw logistycznych, infrastruktury liniowej i jednoczenie redukcja niekorzystnego wpywu dziaalnoci czowieka na rodowisko przyrodnicze. Inteligentne systemy transportowe znajduj szczeglne zastosowanie w sytuacjach, gdy utrudniony jest dostp do danych obszarw miasta, co w rezultacie prowadzi do zahamowania inwestycji, aktywnoci podmiotw gospodarczych, mobilnoci mieszkacw, czyli ograniczenia rozwoju obszaru, jak rwnie w sytuacjach gdy konieczna jest ochrona obszarw mieszkalnych przed zanieczyszczeniami powietrza i haasem. Dziki wprowadzeniu inteligentnego systemu sterowania ruchem bdzie moliwe usprawnienie ruchu samochodowego i przyznanie priorytetu komunikacji zbiorowej tramwajowej i autobusowej. System zostanie wyposaony w nowoczesny osprzt, umoliwiajcy automatyczne podejmowanie stosownych decyzji, bez udziau operatorw. System umoliwi pynne rozprowadzenie ruchu trasami objazdowymi bez ryzyka powstania zatorw.

Rozwinicie koncepcji systemu Mapy Akustycznej Celem realizacji koncepcji systemu Mapy Akustycznej jest zdefiniowanie wymaga funkcjonalnych do systemu, ktry bdzie realizowany w kolejnych etapach informatyzacji Urzdu Miasta Wrocawia. Zakada si, e system Mapy Akustycznej (SMA) bdzie zgodnie wsppracowa ze zbiorem narzdzi informatycznych realizujcych trzy podstawowe zadania: przechowywanie zintegrowanych, graficzno-opisowych danych akustycznych i nieakustycznych, bieca aktualizacja ww. danych (w tym przeprowadzenie biecych oblicze na podstawie aktualnych danych pomiarowych za pomoc specjalizowanych programw), generowanie aktualnych raportw w postaci map akustycznych, zestawie tabelarycznych, zestawie statystycznych i publikowanie ich m.in. za pomoc przegldarek internetowych. Podstawowym warunkiem funkcjonowania systemu Mapy Akustycznej bdzie jego bieca wsppraca z Wrocawskim Publicznym Systemem Informacji Przestrzennej, z ktrego cyklicznie pobierane bd aktualne dane nieakustyczne. Powizanie obu systemw pozwoli na opracowanie rnorodnych raportw i zestawie o charakterze statystycznym oraz przygotowanie przekrojowych analiz niezbdnych przy podejmowaniu decyzji. Tak zaprojektowany system bdzie mg odpowiedzie na pytania typu: jaka liczba mieszkacw danego obszaru naraona jest na haas; w jakich obszarach miasta dopuszczalny poziom haasu jest przekroczony; jakie obiekty szczeglnej ochrony znajduj si na obszarze o przekroczonym poziomie haasu. System Mapy Akustycznej bdzie mia istotne znaczenie w podejmowaniu strategicznych decyzji zwizanych zarwno z rozwojem miasta i jego infrastruktury komunikacyjnej, jak rwnie w zakresie zapewnienia odpowiedniego standardu wypoczynku mieszkacw miasta. Istotnym elementem SMA bdzie numeryczna, wielowarstwowa mapa akustyczna, stanowica reprezentacj graficzn systemu i bdca wanym narzdziem w zakresie ochrony rodowiska przed haasem. Podstawowym rdem informacji zasilajcej system Mapy Akustycznej bd systemy pracujce w: Biurze Rozwoju Wrocawia, Wydziale Informatyki UM Wrocawia, Wydziale rodowiska i Rolnictwa UM Wrocawia, Zarzdzie Drg i Utrzymaniu Miasta. Dane pochodzce z ww. jednostek bd bezporednio zasila Wrocawski Publiczny System Informacji Przestrzennej, gdzie zostan zweryfikowane, ujednolicone, zintegrowane i zapisane. Wybrane dane nieakustyczne, niezbdne do funkcjonowania mapy akustycznej, bd cyklicznie pobierane z WPSIP i zapisywane w strukturze SMA. Monitoring haasu Zaleca si prowadzenie monitoringu haasu i natenia ruchu w 8 do 12 punktach pomiarowych. Szacunkowe ceny pomiaru przez jeden miesic ksztatuj si w wysokoci: pomiar haasu 5000 z, w tym cigy pomiar haasu w jednym punkcie, przez jeden miesic, pomiar natenia ruchu 3000 z, w tym cigy pomiar natenia ruchu, prdkoci oraz skadu rodzajowego strumienia ruchu w jednym punkcie. przez jeden miesic. Planujc lokalizacj punktw monitoringu naley uwzgldni: bezpieczestwo ruchu konieczno opat za wynajcie terenu/lokali. Punkty monitoringu haasu i pomiaru natenia ruchu tranzytowego powinny by lokalizowane na trasach wylotowych: ul. Karkonoska ul. Krzywoustego/Sobieskiego ul. redzka ul. Buforowa. Punkty monitoringu ruchu miejskiego: skrzyowanie ulicy Powstacw z ulic Hallera, w punkcie monitoringu zanieczyszcze do powietrza, plac Grunwaldzki, plac Jana Pawa II. Wyniki pomiarw haasu w punktach monitoringu cigego bd mogy by wykorzystane do kalibracji kolejnej mapy akustycznej, przewidzianej do aktualizacji w 2012 r. (5 lat po wykonaniu obecnej Mapy Akustycznej) oraz do kalibracji modelu sieci transportowej.

Podsumowanie W poniszej tabeli zestawiono gwne zadania Programu ochrony rodowiska przed haasem dla miasta Wrocawia realizujce zaoony cel. Tabela nr 23. Gwne zadania programu Zadanie Budowa Autostradowej Obwodnicy Wrocawia Budowy Obwodnicy rdmiejskiej Wrocawia Zadania wynikajce z WPI Eliminacja ruchu cikiego z terenu miasta Promocja dbaoci o klimat akustyczny Systematyczne podnoszenie jakoci nawierzchni drg, remonty ulic podstawowej sieci komunikacyjnej Rozpoczcie wdroenia inteligentnego systemu sterowania ruchem komunikacyjnym Rozwinicie koncepcji Systemu Mapy Akustycznej Szacunkowe koszty* [z] 4 100 400 000 918 401 000 21 515 000 40 000 000 Termin realizacji 2011 2013 2013 2011 2011 2011 2010 2011 Uwagi Zadanie w trakcie realizacji Zadanie w trakcie realizacji Realizacja zada w latach 20092013 Zadanie w trakcie realizacji Zadanie w trakcie realizacji od 2006 r. Systematyczna realizacja zadania przez ZDiUM Podano szacunkowe koszty cznie Podano koszty rocznych pomiarw (cige pomiary haasu w 12 punktach wraz monitoringiem natenia ruchu)

Monitoring haasu

547 200

2011

* podano w przypadkach, gdy jest moliwe dokadne oszacowanie kosztw

Cakowity koszt realizacji programu dla zada priorytetowych wynosi ok. 5 080 863 000 z. rodki te s zabezpieczone przez GDDKiA oraz w WPI Gminy Wrocaw. Cakowity koszt realizacji programu dla zada szczegowych wynosi ok. 76 230 000 z. 8.3. Uwarunkowania realizacyjne Programu Celem strategicznym Programu jest zmniejszenie liczby mieszkacw Wrocawia zagroonych ponadnormatywnym haasem o ok. 50% do 2025r. Aby osign ten cel, konieczna jest zmiana ukadu komunikacyjnego Wrocawia. Dotychczas ukad ten mia charakter promienisty, co powodowao, e cay ruch tranzytowy odbywa si przez centrum miasta (gwnie na kierunkach pnoc-poudnie i wschdzachd). Zmiana bdzie polega na wybudowaniu obwodnic, co powinno znacznie ograniczy ruch tranzytowy w centrum miasta. Aktualnie s realizowane due inwestycje komunikacyjne polegajce na budowie Autostradowej i rdmiejskiej Obwodnicy Wrocawia. Dopiero po wykonaniu tych inwestycji mona si spodziewa odczuwalnej poprawy klimatu akustycznego w miecie. Std w Programie pojawiy si Zadania redniookresowe do realizacji do roku 2015. Gwnym rdem haasu komunikacyjnego w miecie jest za jako nawierzchni ulic i torowisk tramwajowych, dlatego Wrocaw bdzie systematycznie realizowa zadania polegajce na przebudowie i modernizacji ulic aktualnie (stycze 2009 r.) trwa przebudowa ulicy Krakowskiej, Grabiszyskiej, Nowowiejskiej, Grota-Roweckiego i Wycigowej, a w Wieloletnim Planie Inwestycyjnym (WPI) zaprogramowano jeszcze kilka podobnych inwestycji. Rwnoczenie prowadzone s dziaania ograniczajce ciarowy ruch tranzytowy przez miasto. Od dnia 1 padziernika 2008 r. zostay wprowadzone ograniczenia przejazdu przez Wrocaw pojazdw o dopuszczalnym ciarze cakowitym powyej 9 i 12 ton. Dopiero po zrealizowaniu tych zada zostan stworzone warunki do realizacji zada szczegowych. Wszystkie ww. inwestycje i dziaania uznano w Programie za zadania priorytetowe, po wykonaniu ktrych bdzie mona przystpi do wykonywania zada szczegowych wynikajcych z analiz i oblicze wykonanych na podstawie mapy akustycznej Wrocawia. Zadania te zostay przedstawione w tabeli 7, 24 i 25. Ze wzgldu na czas potrzebny na zabezpieczenie rodkw finansowych na ich realizacj (fundusze) oraz przygotowanie inwestycji (projektowanie, uzgodnienia, pozwolenia itp.) przewiduje si, e ich realizacja bdzie moga by podjta od roku 2012. Zakres i ilo tych zada bdzie oczywicie zaleny od posiadanych rodkw finansowych.

Wnioski Zebrane w tabeli nr 25 zadania s propozycj programu dziaa. Mog stanowi materia dodatkowy oraz pomocniczy podczas podejmowania decyzji okrelajcych sposb rozwoju miasta. Kolejno realizacji zada jest wypadkow wielu czynnikw ekonomicznych, rodowiskowych oraz organizacyjnych. W tabeli nr 25 podano rwnie zadania, w ktrych proponuje si wymian nawierzchni jezdni na cich w miejscach, gdzie podczas wykonanych remontw zrealizowano now nawierzchni jezdni. Zatem przy podejmowanie decyzji o wymianie nawierzchni konieczne jest uwzgldnienie szeregu innych czynnikw. 8.4. rda finansowania programu Realizacja programu ochrony przed haasem miasta Wrocawia zostanie przeprowadzona przy wykorzystaniu rodkw finansowych: budetu Gminy Wrocaw, zarzdzajcych ulicami, drogami w miecie, liniami kolejowymi, liniami tramwajowymi, lotniskiem, budetu pastwa, funduszy unijnych, podmiotw gospodarczych, Funduszy ochrony rodowiska i gospodarki wodnej, Urzdu Marszakowskiego, waciciela, bd zarzdzajcego inwestycj, Generalnej Dyrekcji Drg Krajowych i Autostrad, Dolnolskiej Suby Drg i Kolei we Wrocawiu, Polskich Kolei Pastwowych. Sytuacja budetowa wielu jednostek samorzdu terytorialnego jest bardzo trudna. Wikszo z nich nie jest w stanie samodzielnie podoa finansowaniu inwestycji ekologicznych, dlatego te ich dziaania ograniczaj si do utrzymania stanu istniejcego. Z powyszego wynika konieczno poszukiwania zewntrznych rde finansowania inwestycji. Do podstawowych mona zaliczy: programy pomocowe, fundusze ochrony rodowiska i gospodarki wodnej oraz rynki finansowe. Poniej przedstawiono krtk charakterystyk zewntrznych rde finansowania inwestycji samorzdowych w dziedzinie ochrony rodowiska. Programy Pomocowe Regionalny Program Operacyjny Wojewdztwa Dolnolskiego RPO dla Wojewdztwa Dolnolskiego na lata 20072013, obok regionalnych programw pozostaych wojewdztw oraz programw operacyjnych, ktre bd zarzdzane i wdraane na poziomie krajowym, jest jednym z narzdzi realizacji Narodowej Strategii Spjnoci na lata 20072013 oraz Strategii Rozwoju Kraju do 2015 roku. Program realizuje rwnie zaoenia Strategicznych Wytycznych Wsplnoty 2007 2013, opracowanych przez Komisj Europejsk, ktre okrelaj gwne kierunki polityki spjnoci wspierajcej wzrost gospodarczy i zatrudnienie w kolejnym okresie programowania Funduszy Strukturalnych. Celem gwnym RPO WD w latach 20072013 jest skierowanie wsparcia zarwno do obszarw ju finansowanych ze rodkw europejskich, takich jak infrastruktura komunikacyjna, turystyka, kultura, edukacja, infrastruktura ochrony rodowiska, spoeczestwa informacyjnego, ochrony zdrowia, ale take do nowych dziedzin, w tym m.in. bezpieczestwa ekologicznego i energetycznego regionu, ktre dotychczas nie byy wspierane ze rodkw funduszy strukturalnych. Program Operacyjny Infrastruktura i rodowisko Celem programu jest poprawa atrakcyjnoci inwestycyjnej Polski i jej regionw poprzez rozwj infrastruktury technicznej przy rwnoczesnej ochronie i poprawie stanu rodowiska, zdrowia, zachowaniu tosamoci kulturowej i rozwijaniu spjnoci terytorialnej. Program zgodnie z Narodowymi Strategicznymi Ramami Odniesienia (NSRO), zatwierdzonymi w dniu 7 maja 2007 r. przez Komisj Europejsk, stanowi jeden z programw operacyjnych bdcych podstawowym narzdziem do osignicia zaoonych w nich celw przy wykorzystaniu rodkw Funduszu Spjnoci i Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Program Operacyjny Infrastruktura i rodowisko jest rwnie wanym instrumentem realizacji odnowionej Strategii Lizboskiej, a wydatki na cele priorytetowe UE stanowi w ramach programu 66,23% caoci wydatkw ze rodkw unijnych. Fundusze ochrony rodowiska i gospodarki wodnej Podstaw systemu finansowania inwestycji proekologicznych w Polsce stanowi fundusze ochrony rodowiska i gospodarki wodnej dzielce si zgodnie z podziaem administracyjnym na poziomy: narodowy, wojewdzki, powiatowy i gminny. Fundusze te zostay powoane w celu zapewnienia cigoci oraz uniezalenienia rde finansowania inwestycji ekologicznych od budetu pastwa. Obecnie stanowi one najbardziej znane rdo dotacji i poyczek dla podmiotw realizujcych inwestycje z zakresu ochrony rodowiska.

Narodowy Fundusz Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej Zgodnie z Uchwa Rady Nadzorczej NFOiGW nr 57/08 z dnia 27 maja 2008 r. w sprawie zasad udzielania dofinansowania ze rodkw NFOiGW stosuje si nastpujce formy dofinansowania: 1. udzielanie oprocentowanych poyczek, 2. udostpnianie rodkw finansowych bankom z przeznaczeniem na udzielanie kredytw, na wskazane przez Narodowy Fundusz programy i przedsiwzicia, 3. przyznawanie dotacji, 4. dokonywanie dopat do oprocentowania preferencyjnych kredytw bankowych i poyczek, 5. porczanie spaty kredytw oraz zwrotu rodkw przyznanych przez rzdy pastw obcych i organizacje midzynarodowe, przeznaczonych na realizacj zada ochrony rodowiska i gospodarki wodnej, 6. przekazywanie rodkw jednostkom budetowym, 7. nagrody za dziaalno na rzecz ochrony rodowiska i gospodarki wodnej, niezwizan z wykonywaniem obowizkw pracownikw administracji rzdowej i samorzdowej. Wnioskodawcami ubiegajcymi si o rodki finansowe z Narodowego Funduszu mog by: jednostki samorzdu terytorialnego, przedsibiorstwa, instytucje i urzdy, szkoy wysze i uczelnie, jednostki organizacyjne ochrony zdrowia, organizacje pozarzdowe (fundacje, stowarzyszenia), administracja pastwowa oraz osoby fizyczne. Wojewdzki Fundusz Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej we Wrocawiu Wojewdzki Fundusz Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej we Wrocawiu posiada osobowo prawn z mocy ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. PO. Udziela wsparcia na realizacj zada z ochrony rodowiska i gospodarki wodnej zgodnie z kierunkami Polityki Ekologicznej Pastwa, Strategii Ekologicznej Integracji z Uni Europejsk, Strategii Rozwoju Wojewdztwa Dolnolskiego, zobowiza midzynarodowych Polski i obowizujcych przepisw prawa. Lista przedsiwzi priorytetowych Funduszu na rok 2008 zostaa sporzdzona w oparciu o hierarchi celw wynikajc z polityki ekologicznej pastwa, Programu zrwnowaonego rozwoju i ochrony rodowiska wojewdztwa dolnolskiego, Wojewdzkiego planu gospodarki odpadami, Strategi dziaania WFOiGW we Wrocawiu na lata 20052008 oraz ustawowe regulacje wyznaczajce kierunki wydatkowania rodkw przez Fundusz. Priorytetowo traktowane bd zadania zbiene z celami strategicznymi rozwoju wojewdztwa dolnolskiego, ktre su realizacji zobowiza wynikajcych z traktatu Akcesyjnego i s wspfinansowane ze rodkw Unii Europejskiej. W dziedzinie ochrony przed haasem jest to poprawa klimatu akustycznego na terenach zagroonych haasem, a zwaszcza haasem komunikacyjnym. Rynki finansowe Podstawow form pozyskania funduszy jest zacignicie kredytu w banku komercyjnym. Warunki spaty kredytu, opaty, prowizje oraz oprocentowanie s przedmiotem indywidualnych negocjacji pomidzy bankiem a jednostk samorzdow. Poniej znajduje si przykadowa lista bankw wspierajcych inwestycje proekologiczne: Bank Gospodarstwa Krajowego jest bankiem pastwowym wspierajcym inwestycje w trzech sektorach: mieszkalnictwo cznie z problematyk oszczdnoci energii, mae i rednie przedsibiorstwa (MP) oraz przedsiwzicia inwestycyjno-rozwojowe jednostek samorzdu terytorialnego. W ramach Funduszu Rozwoju Inwestycji Komunalnych Bank oferuje preferencyjne kredyty umoliwiajce gminom i ich zwizkom finansowanie kosztw przygotowania projektw inwestycji komunalnych, przewidzianych do wspfinansowania z funduszy Unii Europejskiej. Bank Ochrony rodowiska S.A. uniwersalny bank specjalizujcy si w obsudze finansowej przedsiwzi sucych ochronie rodowiska. Oferta BO S.A. skierowana jest do jednostek samorzdu terytorialnego, przedsibiorcw i osb fizycznych. Kredyty dla firm realizujcych inwestycje w formule Trzeciej strony. Przedmiotem kredytowania mog by inwestycyjne przedsiwzicia proekologiczne suce np. oczyszczaniu ciekw lub uzdatnianiu wody. Linia usug proekologicznych pozwala na dofinansowanie zakupu urzdze i wyrobw sucych ochronie rodowiska. Bank wiatowy jego rodki mog by przeznaczane na inwestycje infrastrukturalne, w tym: budow systemw wodocigowych oraz systemw kanalizacji/zbierania i utylizacji ciekw, popraw stanu infrastruktury drogowej. Wnioskodawcami mog by: gminy wiejskie, wiejsko-miejskie i miejskie (poniej 15000 mieszkacw). Ponadto samorzdy mog korzysta z usug: Banku lskiego S.A., Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju (EBOiR), Gospodarczego Banku Wielkopolskiego S.A. w Poznaniu, Kredyt Banku S.A., Powszechnego Banku Kredytowego S.A i in.

8.5. Metody monitorowania zada Programu Podstawow metod monitorowania realizacji zada programu jest prowadzenie pomiarw haasu. Metodyka prowadzenia pomiarw jest opisana w rozdziale 8.2. Cele i zadania. Zaleca si wykorzystanie pomiarw prowadzonych w ramach np. analiz porealizacyjnych lub innych opracowa z zakresu ochrony rodowiska przed haasem. W ramach Programu proponuje si prowadzenie monitoringu cigego haasu i natenia ruchu w 8 do 12 punktach pomiarowych. Wszystkie dane pomiarowe zbierane bd w Wydziale rodowiska i Rolnictwa UM, ktry bdzie sprawowa kontrol realizacji Programu. 8.6. Klimat akustyczny po realizacji zada Programu, efektywno ekologiczna Na potrzeby programu ochrony rodowiska przed haasem wykonano szereg analiz skutecznoci planowanych zada. Jako zakres zada realizowanych w pierwszej kolejnoci wybrano: budowa Autostradowej Obwodnicy Wrocawia budowa rdmiejskiej Obwodnicy Wrocawia realizacja wszystkich zada Wieloletniego Planu Inwestycyjnego Miasta Wrocawia na lata 20072011 zwizanych z dziaaniami poprawiajcymi stan klimatu akustycznego. W celu okrelenia wpywu budowy obu obwodnic w ramach niniejszego opracowania wykonano map haasu drogowego uwzgldniajc ich budow, a nastpnie przeprowadzono analiz liczby ludnoci naraonej na ponadnormatywny haas zgodnie z zakresami zdefiniowanymi w Mapie Akustycznej miasta Wrocawia. Tabela nr 26. Podsumowanie prognoz wykonanych na potrzeby programu ochrony rodowiska przed haasem z danymi i informacjami opracowanymi w ramach Mapy Akustycznej, haas drogowy, LDWN Warto przekroczenia poziomu dopuszczalnego do 5dB od 5 dB do 10 dB od 10 dB do 15 dB od 15 dB do 20 dB powyej 20 dB Liczba osb naraonych na haas drogowy 78 48 17 1 803 409 501 778 8 Liczba osb naraona na ponadnormatywny haas po realizacji AOW i OM oraz zada z WPI* 73 36 11 1 966 744 626 050 2

Lp.

1 2 3 4 5

* AOW Autostradowa Obwodnica Wrocawia; OW rdmiejska Obwodnica Wrocawia; WPI Wieloletni Plan Inwestycyjny Na podstawie analizy otrzymanych wynikw stwierdzono, e po realizacji Autostradowej Obwodnicy Wrocawia oraz rdmiejskiej Obwodnicy Wrocawia spadnie liczba ludnoci naraonej na ponadnormatywny haas. Najwikszy procentowy spadek liczby ludnoci o okoo 40% zaobserwowano w przedziale przekrocze wartoci dopuszczalnej o 15 dB do 20 dB. Poniewa najwikszy efekt jest zauwaalny dla najwyszych wartoci przekrocze poziomu dopuszczalnego opisane dziaania najkorzystniej wpyn na tereny najbardziej zanieczyszczone haasem. Okrelony powyej spadek liczby ludnoci naraonej na ponadnormatywny haas jest miar skutecznoci rozpatrywanych dziaa, a take podstawowym parametrem okrelajcym efektywno ekologiczn programu. Dodatkowo przeprowadzono analiz wszystkich dziaa proponowanych w Programie ochrony rodowiska przed haasem. Jako wskanik skutecznoci wybrano spadek wartoci wskanika M dla konkretnej lokalizacji. Podstawowe oznaczenia: MPROG warto progowa wskanika M, wyznaczona w rozdziale 4.4. Kolejno realizacji dziaa ze wzgldu na warto wskanika M dla terenw mieszkaniowych, MPROG = 100, MMAX maksymalna stwierdzona warto wskanika M, MSUM1 sumaryczna warto wskanika M z zakresu od MPROG do MMAX, MSUM2 sumaryczna warto wskanika M z zakresu od MPROG do MMAX, po przeprowadzeniu dziaa wyznaczona w oparciu o oszacowan skuteczno dziaa.

W tabeli poniej zebrano szacunkowe skutecznoci dziaa wraz z wartoci wskanika M po realizacji dziaa. Obliczono sumaryczn warto wskanika M dla wszystkich budynkw na terenie miasta o wartociach wskanika M wikszych ni 100 (czyli o najwikszych wartociach wskanika: MSUM1= 290 000). Sumaryczna warto wskanika M dla wymienionej w tabeli lokalizacji po realizacji zada programu wynosi MSUM2 = 93 341. Warto wskanika obliczonego dla stanu po realizacji dziaa zaproponowanych w Programie M SUM2 stanowi okoo 30% wartoci wskanika dla stanu istniejcego M SUM1. Powysze analizy statystyczne naley traktowa jako oszacowanie skutecznoci ekologicznej dla wszystkich elementw programu dotyczcych ochrony zabudowy mieszkaniowej. Tabela nr 27. Oszacowanie zmian wartoci wskanika M po przeprowadzeniu dziaa ograniczajcych emisj haasu Warto wskanika M z zakresu MPROG MMAX 3 1467 Szacunkowa skuteczno planowanych dziaa [dB] 4 3,0 Warto wskanika M z zakresu MPROG MMAX uwzgldniajc skuteczno dziaa 5 726

Lp.

Opis terenu objtego dziaaniami

1 1

3 4 5

7 8 9 10 11 12 13 14

2 ul. Rowerowa, ul. Boczyka, rejon skrzyowania ul. migrodzkiej i ul. Kasprowicza ul. Kamieskiego, od ul. Twardogrskiej do ul. Falzmanna skrzyowanie ul. Nowowiejskiej i ul. Jednoci Narodowej ul. Wyszyskiego od ul. Prusa do ul. Sienkiewicza Rondo Regana wraz z ul. Skodowskiej-Curie, zabudowa przy pl. Grunwaldzkim ul. Traugutta od ul. Wrblewskiego do ul. Szybkiej, ze szczeglnym uwzgldnieniem terenw szpitali oraz dalej ul. Traugutta, ok. 200 m, od koca skrzyowania z ul. Na Niskich kach ul. Kociuszki, od ul. Na Niskich kach do ul. Puaskiego skrzyowanie ul. Szybkiej i ul. Traugutta ul. Krakowska al. Armii Krajowej i ul. Krynicka ul. lna, rejon skrzyowania z ul. Weigla, po obu stronach ul. lnej ul. Drukarska, budynek przy Placu Powstacw lskich ul. Powstacw lskich, od Placu do ul. Wielkiej ul. Powstacw lskich od al. Winiowej do ul. Jaworowej

162

1,0

110

367 156 198

3,0 3,0 2,0

169 71 118

116

2,0

61

102 110 277 230 135 142 318 625144

3,0 3,0 5,0 3,0 5,0 5,0 5,0 1,0

46 44 80 104 42 25 86 476103

1 15 16

17

18 19 20

21

22 23 24

25

26

27

28

29

30

31 32 33

34

2 rejon skrzyowania ul. Krzyckiej i ul. Sowiej al. Karkonoska, budynek przy ul. Jedzieckiej skrzyowanie al. Hallera i ul. Mieleckiej, wzdu al. Hallera od wysokoci ul. Wrblej do ul. Stalowowolskiej przy al. Hallera po obu stronach al. Pracy, na dugoci ok. 200 m ul. Grabiszyska, rejon ul. Spiowej ul. Pisudskiego od ul. widnickiej do ul. Zieliskiego ul. Kotaja od ul. Rejtana do ul. Kociuszki skrzyowanie ul. Dworcowej i ul. Kociuszki rg ul. Dbrowskiego i ul. Maachowskiego skrzyowanie ul .Komuny Paryskiej i ul. Dbrowskiego skrzyowanie ul. Krasiskiego i ul. Traugutta skrzyowanie ul. Kazimierza Wielkiego z ul. widnick ul. Grodzka, od ul. Odrzaskiej do ul. Garbary skrzyowania ul. Rzeniczej i ul. aziennej ul. Podwale, od ul. Pisudskiego do ul. Zelwerowicza ul. Braniborska, od ul. Sokolniczej do ul. Robotniczej skrzyowanie ul. Legnickiej z ul. Modych Technikw zabudowa przy pl. Strzegomskim ul. Rybacka powyej skrzyowania z ul. Rybi, pojedynczy budynek skrzyowanie ul. Grabiszyskiej z ul. Pisudskiego

3 115 277

4 2,0 2,0

c.d. tabeli 5 65 172

447110

3,0

21152

129104 112 178

1,0 4,0 4,0

9771 29 68

122

2,0

64

187 214 263104

2,0 2,0 2,0

98 131 54

122

3,0

53

119

3,0

56

267-208

1,0

202-158

129

1,0

99

307

3,0

145

139

1,0

106

137 136 198

2,0 5,0 3,0

61 23 93

318

2,0

167

1 35 36 37

38

39

40

41 42 43 44 9.

2 skrzyowanie ul. Dubois i ul. Pomorskiej pl. Staszica powyej skrzyowania z ul. Biskupa Tomasza wzdu ul. Popowickiej, od ul. Starogranicznej do ul. Wejherowskiej skrzyowanie ul. Horbaczewskiego z ul. Balonow skrzyowanie ul. Maopanewskiej z ul. Legnick skrzyowanie ul. Pilczyckiej z ul. Kozanowsk i ul. Dokerska ul. redzka, od mostw redzkich do ul. Trzmielowickiej ul. Bolesawa Krzywoustego od skrzyowania z ul. Zieln do ul. Bora Komorowskiego ul. Bierutowska, powyej ul. Kieczowskiej skrzyowanie ul. Kociuszki i ul. Puaskiego Uzasadnienie zakresu Programu

3 318 198 128

4 2,0 4,0 2,0

cd. tabeli 5 193 73 67

301

1,0

223

148

3,0

70

394

3,0

189

189 109 234 112

5,0 5,0 5,0 5,0

58 32 39 28

9.1. Uwarunkowania wynikajce z przepisw w sprawie dopuszczalnych poziomw w rodowisku. Dopuszczalne wartoci poziomu haasu w rodowisku okrelone zostay przez Ministra rodowiska w rozporzdzeniu z dnia 12 czerwca 2007 r., w sprawie dopuszczalnych poziomw haasu w rodowisku. Wartoci te zale od rodzaju zagospodarowania terenu, rda haasu oraz pory doby. Uwarunkowania akustyczne wynikajce z zagospodarowania i uytkowania terenw, podlegajcych ocenie zagroe akustycznych w rodowisku ilustruj plany zaczone do dokumentacji Mapa Akustyczna Wrocawia. Zastosowana gama kolorw rnicuje tereny o dopuszczalnych poziomach dwiku w rodowisku wyraonych wskanikami stosowanymi do prowadzenia dugookresowej polityki w zakresie ochrony przed haasem, tj. LDWN i LN. 9.2. Uwarunkowania wynikajce z ustale planw zagospodarowania przestrzennego Cakowita powierzchnia terenw, ktre posiadaj wane plany zagospodarowania przestrzennego, wynosi okoo 86,5 km2, co stanowi ok. 30% obszaru Wrocawia. Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego (MPZP), uchwalone lub opracowywane dla miasta Wrocawia musz by zgodne z obowizujcym Studium uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego Wrocawia (uchwaa nr LIV/3249/06 Rady Miejskiej Wrocawia z dnia 6 lipca 2006 roku w sprawie uchwalenia zmiany studium uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego Wrocawia). Warunkiem rozwoju miasta jest tworzenie miejscowych planw zagospodarowania przestrzennego. Plan jest te podstaw do lepszego gospodarowania pienidzmi w zakresie inwestycji realizowanych przez miasto, czy te w ramach inicjatyw lokalnych. W celu planowania i koordynacji dziaa prowadzonych w tym zakresie niezbdna jest wiedza o istniejcych warunkach akustycznych, ktrej brak jest czsto pojawiajcym si bdem w procedurze planistycznej uchwalanych MPZP. Zapisy planw, w wielu przypadkach, w sposb niewystarczajcy okrelaj warunki obsugi terenw przeznaczonych pod zabudow. Zapisy planw s te czsto niejednoznaczne, co powoduje, e wystpuj przypadki, w ktrych ten sam obszar ma kilka zrnicowanych funkcji. Te same tereny posiadaj zatem kilka zapisw okrelajcych standard akustyczny.

Bardzo wane jest wic uwzgldnianie aspektw ochrony przed haasem w uchwalanych planach zagospodarowania przestrzennego oraz odpowiednie lokalizowanie obiektw mogcych stanowi rda haasu, najlepiej w pewnej odlegoci od obszarw zamieszkanych, w rejonach przemysowych. Konieczne jest zatem, aby wskazywane w planach funkcje terenw byy zgodnie z klasyfikacj terenw pod ktem obowizujcych standardw akustycznych rodowiska. Zgodnie z art. 114 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony rodowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150) przy sporzdzaniu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, wyrniajc tereny o odmiennych funkcjach lub zasadach zagospodarowania, wskazuje si, ktre z nich nale do poszczeglnych rodzajw terenw, o ktrych mowa w art. 113 ust. pkt 1 ww. ustawy. Szczegowy katalog terenw oraz standardy jakoci rodowiska w zakresie haasu okrela tabela 1 i 2 zacznika do rozporzdzenia Ministra rodowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomw haasu w rodowisku. Przy ustalaniu katalogu przeznaczenia terenu naley zwrci uwag, aby wyznaczone funkcje terenw nie kolidoway ze sob, ze wzgldu na rne standardy akustyczne rodowiska, jak np. aktywno gospodarcza i zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna. 9.3. Uwarunkowania wynikajce z ogranicze zwizanych z wystpowaniem istniejcych obszarw ograniczonego uytkowania Wojewoda Dolnolski, rozporzdzeniem nr 3693 z dnia 17 listopada 2006 r. w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego uytkowania dla Lotniska WrocawStrachowice, ustanowi obszar ograniczonego uytkowania obejmujcy tereny ww. lotniska. W obszarze ograniczonego uytkowania wyodrbniono dwie gwne strefy I i II. Granic midzy strefami I i II wyznacza obwiednia izolinii, dla pory nocnej, LAeq=50 dB dla operacji lotniczych i izolinii LAeq=40 dB dla operacji pozalotniczych. Wewntrz strefy I wyodrbnia si strefy Ia i Ib. Zewntrzn granic strefy Ia wyznacza obwiednia izolinii, w ktrej poziom haasu od operacji lotniczych jest mniejszy od 50 dB, a poziom haasu od operacji pozalotniczych jest wikszy od 45 dB. W obszarze ograniczonego uytkowania wprowadzono ograniczenia w przeznaczeniu nowych terenw i lokalizacji budynkw: 1. W strefie Ia: pod budownictwo mieszkaniowe jednorodzinne, wielorodzinne i zamieszkania zbiorowego, jednorodzinne z usugami rzemielniczymi, na szpitale i domy opieki spoecznej, pod zabudow zwizan ze staym lub wielogodzinnym pobytem dzieci i modziey, na cele rekreacyjno-wypoczynkowe, na cele uzdrowiskowe. 2. W strefie Ib: pod budownictwo mieszkaniowe jednorodzinne, na szpitale i domy opieki spoecznej, pod zabudow zagrodow, pod zabudow zwizan ze staym lub wielogodzinnym pobytem dzieci i modziey, na cele rekreacyjno-wypoczynkowe, na cele uzdrowiskowe. 3. W strefie II: na szpitale i domy opieki spoecznej, pod zabudow zwizan ze staym lub wielogodzinnym pobytem dzieci i modziey. W obszarze ograniczonego uytkowania wprowadzono rwnie nastpujce wymagania techniczne dotyczce budynkw: Przy projektowaniu nowych budynkw naley uwzgldni poziomy haasu lotniczego w wielkociach wynikajcych z mapy z oznaczeniem poziomw haasu. W nowych budynkach naley zapewni izolacyjno akustyczn przegrd zewntrznych (cian zewntrznych, okien i drzwi w cianach zewntrznych, dachw, stropodachw) zgodnie z Polskimi Normami dotyczcymi izolacyjnoci akustycznej przegrd w budynkach oraz izolacyjnoci akustycznej elementw budowlanych. W istniejcych budynkach zabudowy jednorodzinnej, zabudowy jednorodzinnej z usugami rzemielniczymi i zabudowy zarodowej naley zastosowa zabezpieczenia zapewniajce waciwy klimat akustyczny w pomieszczeniach, przez odpowiednie zwikszenie izolacyjnoci akustycznej przegrd zewntrznych (cian zewntrznych, okien i drzwi w cianach zewntrznych, dachw, stropodachw) zgodnie z Polskimi Normami dotyczcymi ochrony przed haasem pomieszcze w budynkach. 9.4. Uwarunkowania wynikajce z obszarw istniejcych stref ochronnych Na terenie miasta Wrocawia nie wyznaczono adnych obszarw stref ochronnych. Nie wyznaczono dotd rwnie tzw. obszarw cichych w aglomeracji (art. 118b, ust. 1 ustawy PO).

10.

Analiza materiaw, dokumentw i publikacji wykorzystanych do opracowania Programu

10.1. Polityka, strategia i plany ksztatowania klimatu akustycznego W II Polityce Ekologicznej Pastwa za cel w horyzoncie czasowym do roku 2014 uznano zmniejszenie zagroenia mieszkacw Polski ponadnormatywnym haasem, zwaszcza emitowanym przez rodki transportu. Prowadzone s zatem dziaania majce na celu zmniejszenie naraenia mieszkacw Polski na oddziaywanie haasu poprzez jego eliminowanie u rda (przykadowo tworzenie stref wolnych od transportu w miastach, zmniejszanie szybkoci ruchu i wprowadzanie cichych rodkw transportu), jak i wykorzystywanie metod inynierskich i planistycznych dla ograniczenia uciliwoci tego zanieczyszczenia dla ludzi i rodowiska. Ponadto, w polityce ekologicznej Polski wyznaczono nastpujce cele: wspieranie inwestycji zmniejszajcych naraenie na haas komunikacyjny, w tym wprowadzanie stref wolnych od ruchu samochodowego, zmniejszanie szybkoci ruchu, budowa obwodnic, modernizacja szlakw komunikacyjnych, budowa ekranw akustycznych, rewitalizacja odcinkw linii kolejowych i wymiana taboru na mniej haaliwy, wspieranie ograniczania emisji haasu pochodzcego z sektora gospodarczego, przykadowo poprzez kontrole przestrzegania obowizujcych w tym zakresie przepisw prawnych, zapewnienie przestrzegania zasady strefowania w planowaniu przestrzennym, wspieranie produkcji wyrobw o zmniejszonej emisji haasu do rodowiska. Planowana modernizacja i rozbudowa infrastruktury transportowej, bdzie niewtpliwie czynnikiem wspierajcym ogln aktywizacj gospodarcz Polski, dyfuzj innowacji i spowoduje zmiany w strukturze gospodarki (w tym zmiany korzystne dla rodowiska). Podnoszenie poziomu i jakoci ycia, niesie jednak ze sob rwnie wiele istotnych zagroe dla rodowiska. Moliwo wystpienia zarwno pozytywnych, jak i negatywnych, istotnych oddziaywa planowanego rozwoju infrastruktury transportowej na rodowisko dotyczy take projektu Strategii rozwoju kraju 20072015. Potencjalne oddziaywania negatywne bd zwizane: ze zwikszeniem natenia ruchu pojazdw oraz rozprzestrzenieniem si tego ruchu na tereny, na ktrych dotychczas by on nieobecny, z rozwojem transportu lotniczego oraz wzrostem natenia ruchu samolotw; Potencjalne oddziaywania pozytywne bd zwizane z: popraw jakoci nawierzchni drg i torowisk, zwikszeniem pynnoci i dekoncentracj ruchu pojazdw (zintegrowane systemy sterowania) zarzdzania ruchem oraz tworzenie pocze transportowych alternatywnych wobec tych, ktre s aktualnie najbardziej obcione, wyprowadzeniem ruchu pojazdw poza obszary najgciej zamieszkane (obwodnice miast), modernizacj taboru w transporcie zbiorowym (zwaszcza publicznym), budow/instalacj urzdze antyhaasowych. W Studium uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego Wrocawia (uchwaa nr LIV/3249/06 Rady Miejskiej Wrocawia z dnia 6 lipca 2006 roku w sprawie uchwalenia zmiany studium uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego Wrocawia, zapisano zasady ksztatowania klimatu akustycznego, ktre dotyczyy dziaa dcych do minimalizacji uciliwoci haasu oraz wibracji: ograniczenia natenia ruchu samochodowego, w szczeglnoci ruchu cikiego, w obrbie rdmiejskiego Zespou Dzielnicowego i na obszarach mieszkaniowych, skanalizowania tranzytowego ruchu samochodowego, w szczeglnoci ruchu cikiego, na trasach zabezpieczonych przed propagacj nadmiernego haasu; zmniejszenia prdkoci komunikacyjnej na drogach lokalnych i dojazdowych, na obszarach osiedli mieszkaniowych, stosowania rozwiza technicznych i organizacyjnych obniajcych uciliwo akustyczn komunikacji, w szczeglnoci gwnych tras komunikacyjnych oraz torowisk tramwajowych i kolejowych, zagospodarowania obszarw naraonych na uciliwoci akustyczne w sposb minimalizujcy zasig i wpyw negatywnego oddziaywania, poprzez stosowanie midzy innymi barier akustycznych, zabudowy niewraliwej na haas, unikania lokalizacji obiektw i dziaalnoci chronionych w zasigu uciliwego haasu, wyznaczenia stref ciszy, wskazanych do lokalizacji obiektw chronionych przed haasem, naley dy, w miar moliwoci, do uzyskania na terenach zieleni parkowej poziomu haasu poniej 52dB, poprzez midzy innymi wprowadzenie strefowania zagospodarowania oraz zagszczonych nasadze od strony rde haasu.

Na podstawie ustawy o samorzdzie gminnym Rada Miejska Wrocawia przyja uchwa nr XIII/284/07 z dnia 25 padziernika 2007 r. dokument strategiczny dotyczcy Zaoe polityki spoeczno-gospodarczej Wrocawia, na rok budetowy 2008, kontynuujcy zaoenia polityki miejskiej z roku 2007. Rok 2007 zosta okrelony w zaoeniach jako ten, w ktrym zauwaalnie zarysowao si przesunicie w kierunku innowacyjnej wizji rozwoju Wrocawia. Taki te kierunek kontynuowany jest w zaoeniach na 2008 rok. Pozostaje rwnie niezmieniony gwny cel redniookresowy, ktry okrelony by jako zwikszenie atrakcyjnoci Wrocawia jako miejsca do ycia. Dziaania wadz Miasta odnoszce si do obszarw zagadnie zwizanych z ochron rodowiska naturalnego koncentruj si na wypracowaniu sposobu systemowego zarzdzania stanem rodowiska, jego ochrony oraz sukcesywnemu ograniczaniu wystpujcych uciliwoci. W dokumencie wymieniono przedsiwzicia zmierzajce do ograniczenia uciliwoci spowodowanych nadmiernym haasem: budowa ekranw akustycznych, opracowanie programu ochrony rodowiska przed haasem. 10.2. Istniejce programy ochrony rodowiska Uchwa Sejmiku Wojewdztwa Dolnolskiego nr XLIV/842/2002 z dnia 26 kwietnia 2002 roku w sprawie Programu ochrony rodowiska pod nazw Program zrwnowaonego rozwoju i ochrony rodowiska dla wojewdztwa dolnolskiego przyjto Program ochrony rodowiska dla Dolnego lska. Obecnie trwa aktualizacja tego programu. W Programie wyznaczono nastpujce cele operacyjne: Zmniejszenie uciliwoci haasu komunikacyjnego: naley wprowadzi zabezpieczenia akustyczne w postaci ekranw dla osiedli znajdujcych si w pobliu najbardziej uciliwych szlakw drogowych i kolejowych; naley wyprowadza ruch samochodowy (szczeglnie pojazdy cikie) poza centralne czci terenw zamieszkanych; obwodnice musz by wyposaone we wszelkie rodki gwarantujce zachowanie prawidowego klimatu akustycznego na terenach przylegych (ekrany akustyczne, wykopy, tunele i zachowanie odpowiednich odlegoci od obiektw chronionych). systematyczne podnoszenie jakoci drg i kontrola pojazdw pod ktem emisji haasu; systematycznie wprowadza alternatywne do komunikacji samochodowej rodki transportu; za alternatyw dla transportu samochodowego uwaa si w wojewdztwie dolnolskim transport kolejowy i wodny, a take budow cieek rowerowych; pomimo i obecnie nie stwierdza si w wojewdztwie dolnolskim powanych uciliwoci, ktre byyby wynikiem dziaalnoci kolei, naley zaoy, e w przyszoci mog one rosn. W wybranych miejscach, w otoczeniu linii kolejowych, powinny by prowadzone pomiary, ktre pozwoliyby na kontrol uciliwoci, w zwizku z planowanym rozwojem lotnisk konieczne jest wprowadzenie monitoringu i kontrola poziomu haasu na terenach przylegych; w planach przestrzennych naley zarezerwowa cz terenw w bezporednim ssiedztwie lotniska na dalszy rozwj jego infrastruktury i zachowanie strefy, ktra nie bdzie przeznaczona pod zabudow. W tym celu powinna zosta stworzona wizja perspektywicznego rozwoju lotniska i terenw przylegych, ktrej nadrzdnym celem powinna by ochrona walorw rodowiska i zdrowia mieszkacw. Zmniejszenie uciliwoci haasu przemysowego: bardzo wane jest uwzgldnianie aspektw ochrony przed haasem w planach zagospodarowania przestrzennego i odpowiednie lokalizowanie obiektw mogcych stanowi rda haasu, najlepiej w pewnej odlegoci od obszarw zamieszkanych, w rejonach przemysowych; prowadzone powinny by dziaania zmierzajce do zamykania lub likwidacji istniejcych rde haasu. W wielu zakadach moliwe jest ograniczenie haasu na drodze stosunkowo atwych do zrealizowania dziaa. Wyciszanie zakadw moe polega na waciwym zabezpieczeniu akustycznym rde haasu znajdujcych si na zewntrz budynkw, takich jak instalacje wentylacyjne i odcigowe oraz cian budynkw produkcyjnych (okna, bramy). Wanym elementem jest odpowiednia organizacja produkcji oraz lokalizacja instalacji i urzdze w samych obiektach. Podstawowym zadaniem monitoringu haasu rodowiskowego (haas przemysowy i komunikacyjny) bdzie wykrywanie i ewidencjonowanie terenw szczeglnie zagroonych haasem. Badania monitoringowe obejm haas komunikacyjny, gwnie drogowy. Bd one prowadzone w cyklu 56-letnim. Ponadto programy ochrony rodowiska uchwalone zostay rwnie na szczeblu powiatowym oraz gminnym.

Analiza stanu rodowiska akustycznego na terenie powiatu wrocawskiego pozwolia w 2003 r. na sformuowanie celw programowych dla jednostek samorzdu terytorialnego, zawartych w Programie ochrony rodowiska dla Powiatu Wrocawskiego. Cele dugookresowe, do roku 2015 wymienione w ww. dokumencie, to: 1. Modernizacja sieci drogowej wraz z towarzyszc infrastruktur. 2. Rozwj alternatywnych rodzajw transportu. 3. Konsekwentne egzekwowanie od zakadw przemysowych ograniczania emisji haasu (modernizacje, zmiany organizacyjne, ktrych wdroenie wymaga czasu). 4. Konsekwentne egzekwowanie od zarzdcw drg, kolei i lotniska map akustycznych podlegych im rejonw oraz realizacji ewentualnych programw naprawczych. Do chwili obecnej nie opracowano aktualizacji programu ochrony rodowiska dla Powiatu Wrocawskiego. Uchwa nr XXIX/2220/04 Rady Miejskiej Wrocawia z dnia 18 listopada 2004 roku przyjto Program ochrony rodowiska dla miasta Wrocawia na lata 20042015. Kierunki dziaa dugookresowych, okrelone w programie, to: 1. W zakresie haasu drogowego: ograniczenie emisji haasu komunikacyjnego poprzez popraw nawierzchni na najbardziej newralgicznych odcinkach drg, wyprowadzenie ruchu tranzytowego i komunikacyjnego z centrum miasta, wprowadzenie obszarw uspokojonego ruchu, budowa ekranw akustycznych lub wprowadzenie pasw zieleni izolacyjnej wzdu cigw ulicznych, modernizacja torowisk tramwajowych i kolejowych, rozpoznanie uciliwoci haasu tramwajowego (w ramach prac nad map akustyczn). 2. W zakresie haasu lotniczego: budowa barier akustycznych od strony Strachowic i Jerzmanowa oraz utworzenie obszaru ograniczonego uytkowania, ograniczenie rozbudowy w kierunku zachodniej czci Oporowa i poudniowej czci Muchoboru Wielkiego. 3. W zakresie haasu pochodzcego z sektora gospodarczego: kontynuacja kontroli przestrzegania dopuszczalnych poziomw haasu przez zakady przemysowe i usugowe, ograniczenie emisji haasu z zakadw (monta ekranw akustycznych lub tworzenie obszarw ograniczonego uytkowania). Obecnie trwa aktualizacja tego programu. 10.3. Przepisy prawa majce wpyw na stan akustyczny rodowiska Przepisy prawa, ktre uwzgldniono przy sporzdzaniu niniejszego programu ochrony rodowiska przed haasem, to: dyrektywa 2002/49/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 25 czerwca 2002 r. odnoszca si do oceny i zarzdzania poziomem haasu w rodowisku (Dz.U.UE.L.02.189.12) ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo Ochrony rodowiska (Dz. U. z 2008r. Nr 25, poz. 150 z pniejszymi zmianami), ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, (Dz. U. Nr 80, poz. 717 z pniejszymi zmianami), rozporzdzenie Ministra rodowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomw haasu w rodowisku (Dz. U. Nr 120, poz. 826), rozporzdzenie Ministra rodowiska z dnia 14 padziernika 2002 r. w sprawie szczegowych wymaga, jakim powinien odpowiada program ochrony rodowiska przed haasem (Dz. U. Nr 179, poz. 1498), ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118, z pniejszymi zmianami), rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunkw technicznych, jakim powinny odpowiada budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690 z pniejszymi zmianami), rozporzdzenie Rady Ministrw z dnia 30 grudnia 1999 r., w sprawie Polskiej Klasyfikacji Obiektw Budowlanych (PKOB), (Dz. U. Nr 112, poz. 1316, z pniejszymi zmianami), ustawa z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (Dz. U. Nr 16, poz. 94 z pniejszymi zmianami), rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z dnia 7 sierpnia 2008 r. w sprawie wymaga w zakresie odlegoci i warunkw dopuszczajcych usytuowanie drzew lub krzeww, elementw ochrony akustycznej i wykonywania robt ziemnych w ssiedztwie linii kolejowej, a take sposobu urzdzania i utrzymania zason odnienych oraz pasw przeciwpoarowych (Dz. U. Nr 153, poz. 955). ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717 z pniejszymi zmianami).

10.4. Przepisy dotyczce emisji haasu z instalacji i urzdze, w tym pojazdw, ktrych funkcjonowanie ma negatywny wpyw na stan akustyczny rodowiska Dla rde haasu, tzn. instalacji i urzdze oraz pojazdw, ktrych funkcjonowanie ma negatywny wpyw na stan akustyczny rodowiska, maj zastosowanie nastpujce przepisy prawa: rozporzdzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 grudnia 2005 roku, w sprawie zasadniczych wymaga dla urzdze uywanych na zewntrz pomieszcze w zakresie emisji haasu do rodowiska, (Dz. U. Nr 263, poz. 2202 z pn. zmianami), okrelajce m. in. zasadnicze wymagania dla urzdze przeznaczonych do uywania na zewntrz pomieszcze, w zakresie emisji haasu do rodowiska, procedury zgodnoci, metody pomiaru haasu emitowanego przez te urzdzenia, sposoby oznakowania urzdze i ich kwalifikacj, rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z dnia 19 maja 2004 roku, w sprawie zakazw lotw dla statkw powietrznych niespeniajcych wymogw ochrony rodowiska w zakresie ochrony przed haasem (Dz. U. Nr 140, poz. 1486 z pniejszymi zmianami), w sprawie zakazw lotw poddwikowych samolotw z napdem odrzutowym, niespeniajcych wymaga okrelonych w rozdziale 3, czci II Tomu I, zacznika nr 16, Konwencji o Midzynarodowym Lotnictwie Cywilnym, podpisanej w Chicago dnia 7 grudnia 1944 r., rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z dnia 22 kwietnia 2004 roku, w sprawie wymaga, jakie powinny spenia statki powietrzne ze wzgldu na ochron rodowiska, (Dz. U. Nr 122, poz. 1271 z pniejszymi zmianami), okrelajce wymagania jakie powinny spenia statki powietrzne ze wzgldu na ochron rodowiska przed haasem i zanieczyszczeniami ziemi, wody i powietrza. 10.5. Nowe technologie w zakresie ograniczania haasu Wybrane metody obniania haasu zostay szczegowo omwione w rozdz. 7. (Wyszczeglnienie podstawowych kierunkw i zakresu dziaa niezbdnych do przywrcenia dopuszczalnych poziomw haasu w rodowisku). Przy wyborze metod obniania poziomu haasu od poszczeglnych rde, wykorzystano najnowsze osignicia techniczno-naukowe, przedstawione w pracach: [1, 2, 3, 4, 5, 6, 7]. 11. Wskazanie organw odpowiedzialnych za realizacj Programu Mechanizmy prawne suce realizacji ochrony rodowiska w zakresie ochrony przed haasem, ktre nakadaj na organy administracji samorzdowej okrelone zadania, wynikaj z ustawy PO oraz z ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Ochrona rodowiska przed haasem realizowana jest przez organy administracji pastwowej i samorzdowej. Kady z organw administracji, dziaajc wedug przepisw prawnych, ma inny zakres kompetencji i zada. Procedury administracyjne prowadzone w zakresie ochrony rodowiska przed haasem polegaj z jednej strony na prowadzeniu kontroli stanu rodowiska, a z drugiej strony na tworzeniu miejscowego prawa ustalajcego standardy imisyjne. Do zada Rady miasta/powiatu, naley uchwalenie gminnego/powiatowego program ochrony rodowiska (art. 18 ust. 1 ustawy PO). Do zada i kompetencji Prezydenta miasta naley: sporzdzanie gminnego programu ochrony rodowiska (art. 17 ust. 1 ustawy PO), sporzdzanie co 2 lata raportu z wykonania programw, ktry przedstawia Radzie Miasta (art. 18 ust. 2 ustawy PO), nakazanie osobie fizycznej eksploatujcej instalacj w ramach zwykego korzystania ze rodowiska lub eksploatujcej urzdzenie wykonanie w okrelonym czasie czynnoci zmierzajcych do ograniczenia ich negatywnego oddziaywania na rodowisko (w formie decyzji na podstawie art. 363 ustawy PO), wstrzymanie uytkowania instalacji w razie naruszenia warunkw decyzji okrelajcej wymagania dotyczce eksploatacji instalacji, z ktrej emisja nie wymaga pozwolenia, prowadzonej przez osob fizyczn w ramach zwykego korzystania ze rodowiska (w formie decyzji na podstawie art. 368 ust. 1 ustawy PO), wydanie zgody na podjcie wstrzymanej dziaalnoci, gdy dokonano czynnoci zabezpieczajcych rodowisko np. ze wzgldu na ponadnormatywn emisj haasu do rodowiska (art. 372 ustawy PO), sprawowanie kontroli w zakresie przestrzegania przepisw o ochronie rodowiska (w tym oddziaywania haasu przenikajcego do rodowiska) poprzez wystpowanie w charakterze oskaryciela publicznego lub wystpowanie do wojewdzkiego inspektora ochrony rodowiska o podjcie odpowiednich dziaa (art. 379 ust. 1, 4 i 5 ustawy PO); gromadzenie i wykorzystanie w powiatowych programach ochrony rodowiska map akustycznych wykonanych przez zarzdzajcych drogami, lini kolejow lub lotniskiem na terenie miasta (art. 179 ust. 4 ustawy PO); wydanie decyzji ustalajcych dopuszczalne poziomy haasu w rodowisku (art. 115a ustawy PO). wydanie decyzji ustalajcych warunki zabudowy i zagospodarowania terenu, w tym warunkw ochrony rodowiska przed haasem.

Do prowadzenia kontroli klimatu akustycznego powoane s rone organy administracji, jak: Wojewdzki Inspektor Ochrony rodowiska prowadzcy kontrol klimatu akustycznego zwizanego z emisj haasu do rodowiska. Organ nadzoru budowlanego posiadajcy uprawnienia kontrolne w zakresie ochrony rodowiska przed haasem, w odniesieniu do obiektw budowlanych, ktrych stan techniczny moe spowodowa zagroenie rodowiska lub uytkowany jest w sposb zagraajcy rodowisku. Pastwowa Inspekcja Sanitarna prowadzca badanie klimatu akustycznego rodowiska pracy w zakresie zagroenia ycia i zdrowia ludzi. 12. Rodzaje informacji i dokumentw wykorzystanych do kontroli i dokumentowania Programu

Akty prawa miejscowego: W ramach procedur administracyjnych istniej warunki do tworzenia miejscowego prawa ustalajcego standardy imisyjne. Podstawowymi dokumentami prawa miejscowego, ktrych ustalenia s kluczowe dla realizacji celu ochrony przed haasem, s miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego oraz Studium uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego Wrocawia (uchwaa nr LIV/3249/06 Rady Miejskiej Wrocawia z dnia 6 lipca 2006 roku w sprawie uchwalenia zmiany studium uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego Wrocawia). Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego daj nastpujce moliwoci ksztatowania warunkw akustycznych w miecie: ustawa Prawo ochrony rodowiska wprowadza obowizek dokonywania w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego przyporzdkowywania terenom ich standardu akustycznego, przez co wymagania s wpisywane do decyzji ustalajcej dopuszczalne poziomy haasu, lokalizowania nowych budynkw mieszkalnych poza zasigiem uciliwego haasu drogowego lub w ich zasigu, pod warunkiem obowizku zastosowania rodkw technicznych (ekranowanie, okna o podwyszonej izolacyjnoci akustycznej) zmniejszajcych uciliwoci do poziomw dopuszczalnych, wyksztacanie lokalnych centrw usugowych w celu ograniczania ruchu wewntrzmiejskiego; rozwizaniem przyjaznym dla rodowiska nie s prby przyblienia ludzi do usug, ale przyblienie usug do ludzi; projektowanie obszarw miejskich przy zaoeniu dostpnoci, a nie wci rosncej mobilnoci, eliminowanie powstawania nowych kolizji funkcjonalnych i agodzenie ju istniejcych konfliktw. 13. Udzia spoeczestwa, sprawozdanie z seminarium

Zgodnie z art. 9 dyrektywy 2002/49/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 25 czerwca 2002 r. odnoszcej si do oceny i zarzdzania poziomem haasu w rodowisku, w procesie opracowania Programu ochrony rodowiska przed haasem dla miasta Wrocawia zapewniono udzia spoeczestwa. Polega on na przedstawieniu projektu programu podczas publicznego seminarium w dniu 12 sierpnia 2008 r. Na seminarium m.in. omwiono zasady tworzenia Programu, wskazano lokalizacj obszarw szczeglnie naraonych na ponadnormatywny haas oraz wysuchano skargi i uwagi spoeczestwa dotyczce warunkw akustycznych panujcych we Wrocawiu. Wnioski wynikajce z seminarium i pochodzce od osb fizycznych i prawnych oraz wnioski i uwagi zgoszone przez jednostki merytoryczne Urzdu Miejskiego Wrocawia uwzgldniono w opracowywanym Programie. 14. Szczegowy zakres danych ujtych na mapach akustycznych oraz ich ukad i sposb prezentacji w celu ich wykorzystania do tworzenia i aktualizacji programw ochrony przed haasem

14.1. Informacje i analizy uprzednio wykonywanych map akustycznych Opracowana Mapa Akustyczna dla miasta Wrocawia jest pierwszym tego typu opracowaniem. Przeprowadzenie analiz bdzie moliwe po wykonaniu kolejnej mapy akustycznej miasta w roku 2012. 14.2. Informacje na temat uprzednio opracowanych i wdroonych Programw Ochrony rodowiska przed Haasem Opracowany Program ochrony rodowiska przed haasem dla miasta Wrocawia jest pierwszym tego typu opracowaniem. Przeprowadzenie analiz bdzie moliwe po wykonaniu kolejnej mapy akustycznej miasta, w roku 2013.

14.3. Efekty wynikajce z podejmowanych uprzednio dziaa w zakresie ochrony rodowiska zarwno w odniesieniu do opracowanych i wdroonych programw ochrony rodowiska przed haasem, jak i te dziaa o charakterze lokalnym Prowadzone obecnie dziaania w zakresie ochrony rodowiska wynikaj z: procedury postpowania w sprawie wydania pozwolenia na budow, dziaania okrela projekt budowlany wraz z Raportem oddziaywania na rodowisko, przykadem opisanych dziaa jest realizacja ekranw dla przebudowy placu Kromera, przebudowy ulicy Strzegomskiej, projektowana realizacja ekranw dla realizacji Autostradowej Obwodnicy Wrocawia, wnioskw i skarg, przykadem dziaa jest: realizacja ekranw akustycznych na alei Karkonoskiej, ul. Krzywoustego i ul. Kochanowskiego Efekty dziaa polegajcych na realizacji ekranw wynikajcych z procedury postpowania w sprawie wydania pozwolenia na budow oraz ju wykonanych pokazano na mapie skutecznoci prowadzonych dziaa. W latach 20022004 uchwalono programy ochrony rodowiska dla miasta Wrocawia, dla powiatu wrocawskiego oraz dla wojewdztwa dolnolskiego (rozdzia 10.2. Istniejce programy ochrony rodowiska). W przedmiotowym programie uwzgldniono wszystkie zapisy zawarte w tych programach, dotyczce klimatu akustycznego Wrocawia. 14.4. Analizy wykonane pod ktem moliwoci wpywu na klimat i przewidywanych w najbliszym czasie zamierze inwestycyjnych akustycznych aktualnych

Wszystkie analizy odniesiono do wspczynnikw okrelanych na potrzeby mapy akustycznej odniesionych do liczby ludnoci naraonej na przekroczenie wartoci dopuszczalnych poziomw haasu w zakresie, przedstawionych na Mapie Akustycznej miasta Wrocawia. Na potrzeby Programu, jako uzupenienie Mapy Akustycznej Wrocawia, wykonano map prognostyczn uwzgldniajc dziaania przewidziane we Wrocawskim Planie Inwestycyjnym na lata 2008 2012 oraz realizacj Autostradowej Obwodnicy Wrocawia i rdmiejskiej Obwodnicy Wrocawia. Efekt cznych dziaa wraz z remontami nawierzchni przewidzianymi w WPI zosta oszacowany jako zmiana liczby ludnoci naraonej na ponadnormatywny haas. 14.5. Wyniki analiz rozkadu haasu przy elewacjach przeprowadzonych na rnych wysokociach Wykonano dodatkowe obliczenia poziomu dwiku na najgoniejszych fasadach wybranych budynkw. Na rysunkach poniej przedstawiono zmienno poziomu dwiku wraz ze wzrostem wysokoci budynku: Przekrj 1 i przekrj 2, zabudowa 11 pitrowa przy placu Grunwaldzkim, Przekrj 3, zabudowa przy ulicy Jednoci Narodowej, Przekroje 47, zabudowa przy ulicach migrodzkiej, Rowerowej i Broniewskiego. Na rysunkach przedstawiono zmienno poziomu haasu wraz z wysokoci, maksymalne wartoci poziomw dwiku wystpuj na wysokociach od 3 m do 10 m, w szczeglnych przypadkach na wysokoci 15 m. Poziom haasu unormowano do wartoci maksymalnej, charakterystycznej dla kadego Nastpnie wyznaczono spadek poziomu dwiku wraz ze wzrostem wysokoci. Rnic dwiku naley rozumie jako warto o jak zmniejszy si warto poziomu dwiku na wysokoci. Warto poziomu dwiku spadnie o 2 dB wzgldem wartoci maksymalnej na 35 m dla przekroju nr 2. przekroju. poziomw okrelonej wysokoci

0,5

Rnica poziomw dwiku [dB]

-0,5

Przekrj 1 Przekrj 2
-1

-1,5

-2 0 5 10 15 20 25 30 35

Wysoko [m]
Rysunek nr 3. Zmienno poziomw dwiku wraz z wysokoci, plac Grunwaldzki
0,5 0

Rnica poziomw dwiku [dB]

-0,5 -1 -1,5 -2 -2,5 -3 -3,5 -4 -4,5 0 5 10 15 20 25 30 35

Przekrj 3 Przekrj 4 Przekrj 5 Przekrj 6 Przekrj 7

Wysoko [m]
Rysunek nr 4 Zmienno poziomw dwiku wraz z wysokoci, ulica migrodzka, Broniewskiego, Jednoci Narodowej Maksymalne wartoci poziomw dwiku wystpuj na wysokociach od 3 m do 10 m. Wraz ze wzrostem odlegoci wysokiego budynku od rda haasu maleje zmiana poziomu haasu wraz ze wzrostem wysokoci budynku przekrj nr 4 wartoci spadku poziomu dwiku zawieraj si w przedziale 00,5 dB, maksymalny poziomu haasu wystpuje na wysokoci 15 m.

14.6. Oszacowanie liczby ludnoci zamieszkaej na obszarach, na ktrych zrealizowano dziaania w zakresie ochrony rodowiska przed haasem Liczb ludnoci, zamieszkaej na terenach chronionych ekranami akustycznymi wynoszc cznie 2998 osb, oszacowano na podstawie wykonanych map skutecznoci zastosowanych rozwiza oraz dziaa ju zatwierdzonych do realizacji. Jako teren chroniony rozpatrywano teren, na ktrym skuteczno ekranowania bya wiksza od 0 dB. Dodatkowo przeprowadzono obliczenia dla wartoci skutecznoci 5 dB. W przypadku obszarw, na ktrych skuteczno ekranowania jest wiksza lub rwna 5 dB, czna liczba osb zamieszkaych na ww. obszarach wynosi 1082 osb. 14.7. Identyfikacja obszarw, na ktrych dotrzymane s standardy akustyczne rodowiska W zwizku z prowadzonymi pracami nad aktualizacj Studium uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego Wrocawia nie zaproponowano obszarw cichych w aglomeracji. Na podstawie mapy imisyjnej ze wszystkich rde haasu przedstawiono poniej wykaz obszarw, na ktrych dotrzymane s akustyczne standardy jakoci rodowiska. Wykaz ten uwzgldnia budow Autostradowej i rdmiejskiej Obwodnicy Wrocawia. S to tereny na ktrych sumaryczny poziom haasu, wedug wskanika LDWN, nie przekracza wartoci 50 dB. Tabela nr 28. Opis lokalizacji obszarw, na ktrych dotrzymane s standardy akustyczne rodowiska Numer zidentyfikowanego obszaru o dotrzymanych standardach jakoci rodowiska* 2 1 2

Lp. 1 1 2

Opis terenu

3 Wojszyce rejon ul. Kasztanowej Krzyki rejon ul. Doynkowej i ul. Jutrzenki Bartoszowice rejon ul. Gersona, ul. Canaletta, 3 3,4,5 ul. Bacciarelliego Spolno rejon ul. Monte Cassino, 4 6 ul. Dembowskiego 5 7 Ogrdki dziakowe w rejonie ul. Pasterskiej i ul. Bujwida Rejon pomidzy ul. Paderewskiego 6 8 i ul. Folwarczn (cieka) Jarnotw fragment parku krajobrazowego, 7 9 ul. Jarnotowska, ul. Gromadzka, 8 10 Jerzmanowo, Raty, Rejon rzeki Bystrzycy, 9 11 Ligota Rejon ul. Chorwackiej 10 12 Las Pilczycki 11 13,15,17 Rejon ul. Brzechwy Ranka ogrdki dziakowe, fragment cmentarza 12 14 osobowickiego 13 16 Park Sotysowicki Las w otoczeniu ulic Stefana Batorego, Trzmielowickiej i 14 18 Lutyskiej 15 19 Pola irygacyjne 16 20 Las Osobowicki 17 21 Stabowice Ogrdki dziakowe rejon ul. Gajowej, 18 22 Kokoczyce rejon rzeki Widawy 19 23 Las w otoczeniu Bystrzycy, ul. Jeleniogrska 20 24 Las Rdziski, Las Lesicki, pola irygacyjne 21 25 Pola irygacyjne rejon ul. Kajakarzy, ul. ywiarzy 22 26,27 Las Zakrzowski 23 28 Pawowice rejon ul. Starodbowej 24 29 Pola irygacyjne rejon ul. Wdkarzy * obszary te przedstawiono graficznie na mapie Wrocawia

15.

Cz graficzna

15.1. Zestawienie map W celu zilustrowania zagadnie poruszanych w programie wykonano szereg map, ktrych zestawienie przedstawiono w tabeli nr 31 i 32. Opis metodyk opracowania poszczeglnych map przedstawiono w nastpnych rozdziaach. Tabela nr 29. Zestawienie map wykonanych na potrzeby Programu ochrony rodowiska przed haasem dla miasta Wrocawia przedstawionych w wersji elektronicznej i drukowanej Lp. 1 Tytu Mapa haasu drogowego (stan przedstawiony na Mapie Akustycznej Wrocawia) wskanik LDWN - mapa nr 1 Mapa wskanika M dla stanu przedstawionego na Mapie Akustycznej Miasta Wrocawia wraz z obszarami dziaa mapa nr 2 Mapa haasu drogowego dla stanu prognozowanego, wskanik LDWN mapa nr 3 Mapa wskanika M dla stanu prognozowanego mapa nr 4 Mapa obszarw, na ktrych dotrzymane s standardy akustyczne rodowiska Nazwy plikw Mapa_1_LDWN_Drogowy.pdf

Mapa_2_WSK_M1_ObszaryDzialan.pdf

3 4 5

Mapa_3_LDWN_Drogowy_Prognoza.pdf Mapa_4_WSK_M2.pdf Mapa_5_Obszary_o dotrzymanych_standardach.pdf

15.2. Rozkad przestrzenny wskanika M Rozporzdzenie Ministra rodowiska z dnia 14 padziernika 2002 r. w sprawie szczegowych wymaga, jakimi powinien odpowiada program ochrony rodowiska przed haasem, okrela wskanik, wedug ktrego naley prowadzi dziaania:
L M = 0,1* m ( 100,1* - 1)

gdzie: m liczba mieszkacw na obszarze, dla ktrego poziom dopuszczalny haasu jest przekroczony o L Wszystkie analizy i propozycje dziaa ograniczajcych haas zaproponowano na podstawie analizy przekrocze poziomu LDWN, wg Mapy Akustycznej Wrocawia. Wskanik L DWN uwzgldniajcy poziom haasu w porze dnia, wieczora i nocy jest bardziej uniwersalny w porwnaniu do wskanika L N, ktry zawiera informacje dotyczce wycznie pory nocy. W rozporzdzeniu Ministra rodowiska z dnia 1 padziernika 2007 r. w sprawie szczegowego zakresu danych ujtych na mapach akustycznych oraz ich ukadu i sposobu prezentacji wymagane jest pokazanie rozkadu przestrzennego wartoci wskanika M Ze wzgldu na sposb wyznaczania wskanika M uwzgldniajcego liczb ludnoci oraz warto przekrocze wskanik odniesiono do poszczeglnych budynkw lub klatek.

Rysunek nr 5 Mapa wskanika M dla stanu przedstawionego w Mapie Akustycznej Wrocawia (wycinek) Na mapie nr 2 przedstawiono M dla stanu wg Mapy Akustycznej Wrocawia, natomiast na mapie nr 4 M dla stanu wg prognozy po realizacji Wieloletnim Planem Inwestycyjnym na lata 20082012, w tym realizacja rdmiejskiej Obwodnicy Wrocawia. 15.3. Mapa prognostyczna LDWN Map prognostyczn LDWN (mapa nr 3) opracowano uwzgldniajc realizacj nastpujcych dziaa: realizacja Autostradowej Obwodnicy Wrocawia, realizacja inwestycji zgodnie z Wieloletnim Planem Inwestycyjnym na lata 20082012, w tym realizacja rdmiejskiej Obwodnicy Wrocawia. Poniej przedstawiono dane i zaoenia wykorzystane w opracowaniu prognozy. Dane zawarte w Raporcie o oddziaywaniu na rodowisko dla rdmiejskiej Obwodnicy Wrocawia, odcinek od ul. Osobowickiej do ul. migrodzkiej [16] Przedstawiona poniej prognoza ruchu dla obwodnicy rdmiejskiej na analizowanym odcinku zostaa opracowana w listopadzie 2005 roku przez firm TRANSPORT Consult z Wrocawia. Obliczenia wykonano m.in. dla roku 2010 na potrzeby sporzdzenia prognozy dokonano podziau drogi na kilka odcinkw. Podzia ten przedstawia rysunek nr 6.

Rysunek nr 6. Podzia OW na odcinku od Osobowickiej do migrodzkiej na pododcinki

SDR wyznaczono konstruujc trzy scenariusze wzrostu ruchu. Scenariusz maksymalny (MAX) oznacza potencjalnie najwikszy ruch, a scenariusz minimalny (MIN) najmniejszy. Scenariusz poredni (POS) jest podejciem uredniajcym wyniki scenariuszy MAX i MIN. W wariancie MAX zaoono brak AOW, kompletn realizacj O (do ulicy Krzywoustego) oraz budow drogi ekspresowej S5 w kierunku Poznania. W wariancie MIN odwrotnie, zakada si brak czci O uwzgldnionej w scenariuszu MAX i kompletn realizacj AOW. Scenariusz POS moe oznacza realizacj obu tych drg, ale przy stosowaniu opat za przejazd AOW. Scenariusz POS nie precyzuje, ktre trasy zostan zrealizowane i w jakiej kolejnoci, ale uwzgldnia podejcie uredniajce skrajne zaoenia wariantw MIN i MAX. Wartoci SDR ze scenariusza POS posu do dalszych analiz. Wartoci ze scenariuszy MAX i MIN pokazuj potencjalny rozrzut w wynikach prognozy. Podstaw do uzyskania wartoci liczbowych SDR w poszczeglnych scenariuszach byo zaoenie wielkoci tego ruchu na gwnych relacjach tranzytowych: wzdu OW (od ulicy Krzywoustego w kierunku mostu Tysiclecia) 10400 poj./24h, od Poznania w kierunku mostu Tysiclecia 9600 poj./24h i od Obornik lskich w kierunku mostu Tysiclecia 2400 poj./24h. Wartoci te s sum obu kierunkw. Oszacowano je na podstawie przeprowadzonych obserwacji ruchu. Tabela nr 30. Prognoza SDR na rok 2010 [poj./24h] Odcinek P11,P12, P21 P22, P23 MIN 13390 10780 POS SDR [poj./24h] 23820 21220 MAX 48120 45520

Tabela nr 31. Wspczynniki wykorzystane do wyznaczenia natenia ruchu dla pory dnia wieczora i nocy Opis rednie wspczynniki redni udzia procentowy poj. cikich Prognoza - SDR1(P11,P12) rednie natenie poj. osobowych [poj./h] rednie natenie poj. ciarowych [poj./h] Prognoza SDR2(P21,P22,P23 rednie natenie poj. osobowych [poj./h] rednie natenie poj. ciarowych [poj./h] Pora dnia 1,0 9,1 1026 933 93 914 832 83 Pora wieczora 1,3 7,9 23820 1266 1166 99 21220 1128 1039 89 Pora nocy 0,3 8,0* 292 268 23 260 239 21

* na podstawie pomiarw natenia ruchu udzia pojazdw cikich wynis 26% ze wzgldu na rozpatrywan AOW przyjto niszy procentowy udzia pojazdw cikich zbliono do prognoz dla SOW Na podstawie analizy cigych pomiarw ruchu prowadzonych na pozostaych fragmentach obwodnicy, tj. na alei Hallera (2 punkty) i Belgijskiej (Gdowianka), okrelono wspczynniki pozwalajce na wyznaczenie natenia ruchu w porze dnia, wieczora i nocy dla danego SDR. Zgodne to jest z Good Guide for Strategic Noise Mapping. W tabeli powyej zebrano wyznaczone wspczynniki. Dane zawarte w Raporcie o oddziaywaniu na rodowisko dla rdmiejskiej Obwodnicy Wrocawia, odcinek od ul. migrodzkiej do ul. Krzywoustego [17] Natenie ruchu zgodnie z raportem na rozpatrywanym odcinku wyniesie cznie 16600 poj./24h. Pora dnia: 996 poj./h procentowy udzia pojazdw cikich 10% Pora nocy: 183 poj./h procentowy udzia pojazdw cikich 3% Prdko przejazdowa odcinek od ulicy migrodzkiej do ul. Kamieskiego: prdko projektowa 50 km/h prdko miarodajna 60 km/h Prdko przejazdowa odcinek od ul. Kamieskiego do ul. B. Krzywoustego: prdko projektowa 70 km/h prdko miarodajna 80 km/h Na potrzeby oblicze zaoono prdkoci miarodajne dla pojazdw cikich. Ze wzgldu na brak danych o nateniach ruchu dla pory wieczora, przyjto wartoci prognozowane dla pory dnia (zgodnie z Good Guide for Strategic Noise Mapping).

Dane zawarte w Raporcie o oddziaywaniu na rodowisko dla Autostradowej Obwodnicy Wrocawia (AOW) [15] W raporcie do oblicze przyjto prognozowane warunki ruchu na AOW w latach 20102030 na podstawie opracowania Prognoza ruchu dla autostradowej obwodnicy Wrocawia, Raporty PWr., listopad 2005. W opracowaniu tym przedstawiona zostaa prognoza ruchu na AOW dla wersji patnej i bezpatnej oraz scenariusza minimalnego (MIN), poredniego (POS) i maksymalnego (MAX). W ramach ww. raportu dokonano analizy poziomu emisji haasu dla wszystkich podanych wersji i wariantw ruchu. Z przeprowadzonej analizy wynika, e ze wzgldu na poziom emisji haasu oraz ocen naraenia na haas terenw w otoczeniu AOW, wersja patna i bezpatna nie rni si w istotny sposb. Dla poszczeglnych lat i odcinkw AOW rnice wynosz w granicach 1 dB. Podobnie rnice midzy oszacowanymi poziomami haasu dla wariantw MIN i MAX oraz wariantu POS wynosz ok. 1 dB. Do dalszych oblicze do celw analizy i oceny haasu przyjto w zwizku z tym warunki ruchu dla wersji patnej AOW i scenariusza poredniego, a rnice poziomw emisji haasu midzy wariantem PO a wariantami MIN i MAX jako miar niepewnoci prognozy. W tabeli poniej zebrano parametry trasy uwzgldnione w obliczeniach. Tabela nr 32. Przekroje jezdni AOW i prdkoci ruchu Vo pojazdy klasy lekkiej, Vc pojazdy klasy cikiej Nr Granice odcinka Kilometra Rodzaj drogi odcinka Kosmonautw 15+774 6 autostrada Widawa 23+500 Lotnisko 12+614 5 autostrada Kosmonautw 15+774 Cesarzowice 8+390 4 autostrada Lotnisko 12+614 Nowa Wie 3 5+901 - 8+390 autostrada Cesarzowice Tabela nr 33. Prognoza natenia ruchu na AOW, rok 2010 Nr odcinka 6 5 4 Granice odcinka KosmonautwWidawa LotniskoKosmonautw CesarzowiceLotnisko Pora dnia Q[poj/h] [%] 1000 1104 1110 26,8 26,4 26,3 Pora nocy Q[poj/h] 502 526 527 [%] 26,8 26,4 26,3 Przekrj jezdni 3 m+3x3,5 m+3 m 3 m+3x3,5 m+3 m 3 m+3x3,5 m+3 m 3 m+3x3,5 m+3 m m+5 m+3x3,5 m+5 m+3x3,5 m+5 m+3x3,5 m+5 m+3x3,5 Vo/ Vc km/h 120/90 120/90 120/90 120/90

Tabela nr 34. Uwzgldnione zabezpieczenia akustyczne strona prawa AOW Lp. Wie/Osiedle Ekrany akustyczne warunki ruchu na 2010 r. Niepewno oszacowania wymaganej dugoci ekranu le = 100 m dugo le [m] Etap realizacji Od km do km wysoko he [m] le 1100 m Decyzja porealizacyjna 6+600+7+700 he 45 m le 1000 m Budowa AOW 8+500 9+500 he 4...5 m 11+100 le 1700 m Budowa AOW 12+800 he 46 m*1) (wze 12+450) 10+300 le 700 m Decyzja porealizacyjna 11+100 he 45 m*1) le 1300 m 16+900 Budowa AOW he 6 m zagite i/lub 18+200 ograniczenie prdkoci 21+700 le 1750 m Budowa AOW 23+450 he 4...6 m*1)

P-E1 P-E2 P-E3.1 P-E3.2 P-E4 P-E5

*1)

Zabrodzie Mokronos Dolny Muchobr Wielki (1) Muchobr Wielki (2) (ul. Kunickiego) Malice Lipa Piotrowska

Moliwa zmiana wysokoci ekranu wzdu jego dugoci.

Tabela nr 35. Uwzgldnione zabezpieczenia akustyczne strona prawa AOW, strona lewa AOW Lp. Wie / Osiedle Ekrany akustyczne - warunki ruchu na 2010 r. Niepewno oszacowania wymaganej dugoci ekranu le = 100 m dugo le [m] Etap realizacji Od km do km wysoko he [m] le 500 m Decyzja porealizacyjna 2+300 2+800 he 45 m le 1000 m Budowa AOW 7+000 8+200 he 4...6 m*1) Ekran niewymagany Budowa AOW Budowa AOW Budowa AOW Budowa AOW 13+200 15+300 16+150 18+300*2) 19+600 20+600 21+500 23+400*3) le he 2100 m 6 m zagite le 2150 m he 6 m zagite*2) le 1000 m he 4...6 m*1) le 1900 m he 4...6 m*1) le 1200 m he 4 m

L-E1 L-E2 L-E3 L-E4 L-E5 L-E6 L-E7 L-E8

*1) *2)

Tyniec May Cesarzowice Mokronos Grny erniki Pilczyce - Malice Rdzin Lipa Piotrowska Widawa

Decyzja porealizacyjna 23+400 24+600

*3)

Moliwa zmiana wysokoci ekranu wzdu jego dugoci. Obiekt mostowy od km 18+150, dopuszcza si moliwo ograniczenia wysokoci ekranu na obiekcie mostowym do 4 m, ze wzgldw technicznych i ewentualne wyduenie ekranu; na obiekcie mostowym przewidywany ekran ze wzgldu na ochron ogrdkw dziakowych. Obiekt mostowy od km 23+400, dopuszcza si zmniejszenie dugoci ekranu.

Zastosowana metoda oszacowania wpywu AOW na pozostae elementy sieci drogowej Okrelenie wpywu Autostradowej Obwodnicy Wrocawia oraz rdmiejskiej Obwodnicy Wrocawia na pozostae elementy sieci komunikacyjnej jest przedsiwziciem zoonym i wymagajcym konstruowania zoonych modeli. Na potrzeby Programu zaoono wpyw Autostradowej Obwodnicy Wrocawia na ruch tranzytowy odbywajcy si na drogach krajowych na terenie miasta. Wyznaczono rednie natenie ruchu na poszczeglnych drogach krajowych, nastpnie obliczono sum rednich nate na poszczeglnych drogach krajowych. Wyznaczono rednie natenie ruchu na AOW i okrelono procentowy udzia ruchu prognozowanego dla AOW w stosunku do natenia ruchu na drogach krajowych. Przy wyej opisanej metodyce szacowania spadku ruchu na drogach krajowych redni spadek ruchu w porze dnia wyniesie 30%, natomiast redni spadek ruchu w porze nocy wyniesie 43%. Wyznaczajc redni waon redni spadek ruchu wyniesie 34,3%. Wyniki oblicze zebrano w tabeli poniej. Tabela nr 36. Oszacowany wpyw realizacji AOW na ruch tranzytowy Opis rednie natenie na drodze krajowej 8 rednie natenie na drodze krajowej 5 rednie natenie na drodze krajowej 94 rednie natenie na AOW Sumaryczne natenie ruchu na drogach krajowych Procentowy udzia ruchu AOW w sumarycznym ruchu na drogach krajowych Sumaryczna natenie ruchu poj./h Pora dnia Pora nocy 1501 505 1247 437 841 254 1071 518 3741 30 1197 43

Na podstawie analizy procentowego udziau pojazdw cikich na drogach lokalnych, tj. drogach, na ktrych nie wystpuje ruch tranzytowy, stwierdzono, e redni udzia procentowy pojazdw cikich nie przekracza 10% w porze nocy, natomiast na drogach krajowych z widocznym wpywem ruchu tranzytowego w porze nocy procentowy udzia pojazdw cikich zawiera si w przedziale od 25% do 50%.

Na potrzeby dalszych prognoz opracowania zaoono zatem: spadek natenia ruchu na drogach krajowych o 30%, w porze dnia wieczora i nocy; dodatkowo spadek procentowego udziau ruchu pojazdw cikich w porze nocy do wartoci 10% na drogach krajowych. Model mapy akustycznej w systemie SoundPlan uzupeniono o przebieg obwodnic AOW i OW oraz wprowadzono opisane zmiany w nateniach ruchu. Wykonano obliczenia poziomu dwiku w punktach obserwacji. W tabeli poniej zebrano wyniki oblicze. Tabela nr 37. Obliczony spadek poziomu dwiku w otoczeniu drg krajowych, szacunkowa skuteczno AOW Oznaczenie punktu obserwacji* K8D9 K5D5 K5D6 K8D1 K8D7 K5D8 K94D7 K8D2 K5D2 K8D6 K94D4 K8D5 K94D5 K5D1 K8D3 K94D3 K5D4 K94D2 K5D9 K94D9 K94D1 K5D7 Spadek poziomu dwiku pora dnia [dBA] 4,73 1,99 1,82 1,55 1,40 1,39 1,36 1,34 1,31 1,30 1,28 1,28 1,19 1,07 1,00 0,85 0,81 0,77 0,21 0,05 0,15 0,22 Spadek poziomu dwiku pora nocy [dBA] 3,57 0,93 0,21 3,85 3,69 4,26 0,05 3,58 2,88 0,02 1,17 3,91 0,64 4,21 3,26 3,50 3,07 2,46 2,55 1,66 3,69 3,95

Ulica pl. Grunwaldzki ul. Gajowicka al. Hallera ul. Jana III Sobieskiego ul. Dyrekcyjna ul. Reymonta al. Hallera ul. Kochanowskiego ul. Dubois al. Karkonoska al. Hallera ul. lna ul. Belgijska ul. migrodzka ul. Pasteura al. Armii Krajowej ul. Grabiszyska ul. Winiowa ul. Grabiszyska ul. Lotnicza ul. Opolska al. Karkonoska

* punkty obserwacji wedug [21] punkty pomiarowe do mapy akustycznej Warto, o jak obniy si poziom dwiku po realizacji obwodnicy AOW, jest wielkoci zalen od wielu czynnikw, np. od lokalizacji punktw pomiarowych/obserwacji. Punkty pomiaru haasu lokalizowano w przewaajcej wikszoci przypadkw na pierwszej linii zabudowy, zatem wyznaczone wartoci stanowi szacunkowy zakres skutecznoci zastosowania AOW. Przeniesienie ruchu tranzytowego na AOW spowoduje ograniczenie haasu przy wszystkich drogach krajowych (cznie okoo 70 km) na terenie miasta. Pomimo niewielkich wartoci spadkw (0,054,73 dB) ograniczenie poziomu haasu obejmie du liczb mieszkacw. Pozostae zadania uwzgldnione w mapach prognostycznych 1. Przebudowa ul. Strzegomskiej na odcinku od ul. Nowodworskiej do ul. Granicznej Wprowadzono dwie jezdnie dwupasmowe o szerokoci pojedynczego pasa ruchu 3,5 m. Natenie ruchu na poszczeglnych odcinkach trasy uwzgldniono zgodnie z prognozami postawionymi w Raporcie o oddziaywaniu na rodowisko modernizacji ulicy Strzegomskiej we Wrocawiu na odcinku od ul. Nowodworskiej do ul. Granicznej. Dodatkowo uwzgldniono oddziaywanie linii tramwajowej na odcinku od Placu Orlt Lwowskich do poredniej ptli tramwajowej przy skrzyowaniu z ul. Rogowsk. 2. Budowa ekranw akustycznych wzdu ul. Strzegomskiej Lokalizacj ekranw akustycznych przyjto zgodnie z Raportem o oddziaywaniu na rodowisko modernizacji ulicy Strzegomskiej we Wrocawiu na odcinku od ul. Nowodworskiej do ul. Granicznej.

Uwzgldniono trzy ekrany akustyczne: Ekran nr 1 po pnocnej stronie jezdni przed budynkami nr 212, pomidzy skrzyowaniami z ul. Komorowsk i Rogowsk. Wysoko ekranu 6 m, dugo ekranu 135 m, Ekran nr 2 po pnocnej stronie jezdni, pomidzy ul. Gubisk i cznikiem z ul. Nowodworsk. Wysoko ekranu 6 m, dugo ekranu 350 m, Ekran nr 3 po poudniowej stronie jezdni, w przekrojach zabudowy jednorodzinnej ul. Biaoruskiej. Wysoko ekranu 4 m, dugo ekranu 220 m. 3. Przebudowa Placu Kromera Wprowadzono dwie jezdnie dwupasmowe o szerokoci pojedynczego pasa ruchu 3,75 m. W pasie rozdziau poprowadzono podwjne torowisko tramwajowe. 4. Budowa ekranw akustycznych na Placu Kromera Ekran akustyczny zlokalizowano zgodnie ze stanem istniejcym. Zamodelowano ekran o wysokoci 6 m i dugoci 190 m. Uwzgldniono take niecigo ekranu, wynikajc z lokalizacji przejcia dla pieszych. 5. Przebudowa Mostw Warszawskich Uwzgldniono dwie jezdnie dwupasmowe o szerokoci pojedynczego pasa ruchu 3,75 m. W pasie rozdziau poprowadzono podwjne torowisko tramwajowe. 6. Budowa ekranw akustycznych na al. Karkonoskiej Lokalizacj ekranw przyjto zgodnie ze stanem istniejcym. Uwzgldniono ekran oddzielajcy torowisko tramwajowe od zabudowy mieszkalnej na odcinku od ptli tramwajowej Krzyki do ul. Przyjani. Niecigoci ekranu wynikaj z lokalizacji drg dojazdowych do osiedli mieszkaniowych. Ekran podzielono na trzy czci: cz 1 pomidzy ul. Przyjani a ul. Letni, wysoko ekranu 5 m, dugo ekranu 100 m, cz 2 pomidzy ul. Letni a ul. Wiosenn, wysoko ekranu 5 m, dugo ekranu 200 m, cz 3 pomidzy ul. Wiosenn a ptl tramwajow Krzyki, wysoko ekranu 5 m, dugo ekranu 180 m. 7. Realizacja programu poprawy stanu technicznego nawierzchni ulic Uwzgldniono popraw stanu nawierzchni lub/i przebudow na nastpujcych odcinkach drg: ul. Grabiszyska (od cmentarza do mostu Oporowskiego), ul. Kazimierza Wielkiego (od ul. Ruskiej do ul. Geperta oraz od ul. Ruskiej do ul. Rzeniczej), ul. Dolnobrzeska (od ul. redzkiej do ul. Krpickiej), ul. Bezpieczna, ul. widnicka (od ul. Pisudskiego do wiaduktu), ul. Legnicka (odcinki dotychczas nieremontowane), ul. Spdzielcza, ul. Bardzka w cigu drogi wojewdzkiej nr 395, ul. Buforowa w cigu drogi wojewdzkiej nr 395, ul. Nowowiejska (od ul. Sienkiewicza do ul. Prusa), ul. Marii Skodowskiej-Curie (od ul. Norwida do ul. Wystawowej wraz z Mostem Zwierzynieckim), ul. Poznaska, ul. Zwyciska (od ul. Agrestowej do ul. Karkonoskiej), ul. Gajowicka, ul. Grabiszyska (od ul. Pereca do Placu Srebrnego), ul. Kosmonautw, ul. Wycigowa. 8. Przebudowa ul. Lotniczej w cigu drogi krajowej nr 94 we Wrocawiu. Uwzgldniono now dwupasmow jezdni o szerokoci pojedynczego pasa ruchu 3,5 m. Jednoczenie poprawiono stan techniczny nawierzchni na rozpatrywanej trasie. Torowisko tramwajowe uwzgldniono w pasie rozgraniczajcym, a do rejonu skrzyowania z ul. Metalowcw. 9. Budowa ekranw akustycznych na ul. Borowskiej Rozpatrzono zgodnie ze stanem istniejcym ekran o wysokoci 5 m chronicy zabudow mieszkaniow na obszarze ulic Jabecznej i Dziakowej. 15.4. Mapy zawierajce proponowane kierunki zmian zagospodarowania przestrzennego wynikajce z potrzeb ochrony przed haasem Na mapie zaznaczono tereny, na ktrych sumaryczny poziom haasu, wedug wskanika LDWN (pochodzcego od wszystkich rde haasu), nie przekracza wartoci 50 dB, mapa obszarw cichych mapa nr 5.

16. Prognoza oddziaywania programu na rodowisko Zgodnie z art. 40 ustawy PO organ administracji opracowujcy projekt dokumentu lub wprowadzajcy zmiany do przyjtego ju dokumentu o ktrym mowa a art. 40 ust. 1 sporzdza prognoz oddziaywania na rodowisko. W art. 40 ust. 1 ustawy PO zostay wyszczeglnione nastpujce dokumenty, dla ktrych wymagane jest sporzdzenie oceny, tj. () projekty polityk, strategii, planw lub programw (). Zgodnie z art. 40 ust. 2a ustawy PO w ww. prognozie oddziaywania na rodowisko, o ktrej mowa w ust. 1, uwzgldnia si informacje zawarte w prognozach oddziaywania na rodowisko sporzdzonych dla przyjtych dokumentw powizanych z Programem ochrony rodowiska przed haasem dla miasta Wrocawia. W analizowanym przypadku prognozy oddziaywania na rodowisko zawarto w nastpujcych opracowaniach: Raport o oddziaywaniu na rodowisko projektowanej Autostradowej Obwodnicy Wrocawia A 8 (AOW) Akszak Consulting, Mirosaw Okiczyc, Koncepcja programowo-przestrzenna, Raport oddziaywania na rodowisko, budowy Obwodnicy rdmiejskiej Wrocawia (OW) na odcinku od ul. Osobowickiej do ul. migrodzkiej, skrzyowanie OW ul. migrodzka oraz odcinek ul. migrodzkiej pomidzy OW a ul. Paprotn, proGEO sp. z o.o. z Wrocawia, Koncepcja Programowo-Przestrzenna, Budowa Obwodnicy rdmiejskiej we Wrocawiu na odcinku od ulicy migrodzkiej do ulicy Krzywoustego, Tom VII, Raport o oddziaywaniu przedsiwzicia na rodowisko, Pracowania Inynierii Ldowej Rondo Magdalena i Artur Fojud Sp. Jawna, Zasig Oddziaywania Haasu Lotniska Wrocaw-Strachowice, 2007, Maria Rabiega i Rafa Tarczyski, Instytutu Telekomunikacji, Teleinformatyki I Akustyki Politechniki Wrocawskiej, Raport I-28/07/S-052, Mapa Akustyczna dla miasta Wrocawia zawarta w opracowaniu Opracowanie mapy akustycznej Wrocawia wraz z wczeniem jej do Wrocawskiego Publicznego Systemu Informacji Przestrzennej opracowana przez konsorcjum w skadzie: Lemitor Ochrona rodowiska sp. z o.o., ul. Dugosza 40, 51-162 Wrocaw, Geomatic sp. z o.o., ul. Wystawowa 1, 51-618 Wrocaw, Fin Skog Geomatics International sp. z o.o., ul. Jakowa Dolina 15, 80-252 Gdask. Prognoza o ktrej mowa w art. 40 ust. 1 ustawy PO powinna m.in: 1) Zawiera informacje o gwnych celach projektowanego dokumentu oraz jego powizaniach z innymi dokumentami. Informacje te zawarto w nastpujcych rozdziaach niniejszego Programu: 8.2 Cele i zadania Programu, 9. Uzasadnienie zakresu Programu, 10. Analiza materiaw, dokumentw i publikacji wykorzystanych do opracowania Programu. 2) Okrela, analizowa i ocenia istniejcy stan rodowiska oraz potencjalne zmiany tego stanu w przypadku braku realizacji projektowanego dokumentu. Istniejcy stan akustyczny przeanalizowano szczegowo w czci opisowej Mapy Akustycznej Wrocawia oraz w opracowaniach wykorzystanych do jej wykonania. Obecne dziaania polegajce na realizacji obwodnic oraz plan poprawy jakoci nawierzchni wynikaj z szeregu innych planw i strategii dotyczcych rozwoju miasta, zatem s niezalene od programu (jakkolwiek maj znaczcy wpyw na ksztat Programu). 3) Okrela, analizowa i ocenia istniejcy stan rodowiska na obszarach objtych przewidywanym znaczcym oddziaywaniem. Istniejcy stan rodowiska akustycznego zosta oceniony i zanalizowany poprzez wykonanie Mapy Akustycznej dla miasta Wrocawia, opracowanej dla caego terenu miasta. Niniejszy Program zosta opracowany na podstawie Mapy Akustycznej. 4) Okrela, analizowa i ocenia istniejce problemy ochrony rodowiska istotne z punktu z punktu widzenia projektowanego dokumentu w szczeglnoci dotyczce obszarw podlegajcych ochronie na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody. Powysze wymaganie zostao uwzgldnione w Raportach o oddziaywaniu na rodowisko wykorzystanych do opracowania Mapy Akustycznej miasta Wrocawia i w konsekwencji w Programie. 5) Okrela, analizowa i ocenia cele ochrony rodowiska ustanowione na szczeblu midzynarodowym, wsplnotowym i krajowym istotne z punktu widzenia projektowanego dokumentu, w rozpatrywanym przypadku Programu, oraz sposoby, w jakich te cele i inne problemy rodowiska zostay uwzgldnione podczas opracowywania dokumentu (Programu). Program ochrony rodowiska opracowano jako element tak zwanej Nowej Polityki Haasowej (Future Noise Policy) realizowanej przez Uni Europejsk. W dniu 25 czerwca 2002 r. ustanowiona zostaa Dyrektywa 2002/49/WE Parlamentu Europejskiego oraz Rady w sprawie oceny i zarzdzania poziomem haasu w rodowisku, na podstawie ktrej wykonano Map Akustyczn dla miasta Wrocawia i w nastpstwie Program ochrony rodowiska przed haasem dla miasta Wrocawia. Program jest take zgodny z zapisami II Polityki Ekologicznej Pastwa. Pozostae wymagania dotyczce przedmiotowej prognozy zostay zawarte w Programie ochrony rodowiska przed haasem, Mapie Akustycznej miasta Wrocawia lub w szeregu opracowa wykorzystanych na potrzeby opracowania Programu ochrony rodowiska przed haasem.

Podsumowanie Program ochrony rodowiska przed haasem dla miasta Wrocawia przewiduje realizacj obwodnic: Autostradowej Obwodnicy Wrocawia oraz rdmiejskiej Obwodnicy Wrocawia. Postpowanie w sprawie realizacji ww. obwodnic wymagao wykonania Raportu o oddziaywaniu na rodowisko. Zatem dla gwnych zada Programu ochrony rodowiska przed haasem prognoz oddziaywania wykonano na etapie wydawania pozwolenia na budow. Prognoza oddziaywania na rodowisko dla tras komunikacyjnych wie si wycznie z oddziaywaniem na rodowisko zwizanym z ruchem pojazdw. Zmniejszenie natenia ruchu zawsze powoduje zmniejszenie niekorzystnego oddziaywania. Projektowana Autostradowa Obwodnica Wrocawia ma za zadanie przej ruch tranzytowy obecnie odbywajcy si przez tereny o gstej zabudowie mieszkaniowej zasadniczo przez centrum miasta. rdmiejska Obwodnica Wrocawia take pozwoli na zmniejszenie ruchu na pozostaych elementach ukadu drogowego we Wrocawiu, zatem oddziaywanie ww. obwodnic na pozostae elementy sieci drogowej moe mie jedynie pozytywny wpyw na stan rodowiska. Pozostae zadania Programu polegaj gwnie na poprawie jakoci nawierzchni, modernizacji torowiska oraz ograniczeniu prdkoci i nie stanowi dziaa wymagajcych oceny oddziaywania na rodowisko. 17. Streszczenie w jzyku niespecjalistycznym

Obowizek opracowania Programu ochrony rodowiska przed haasem wynika z ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony rodowiska (Dz. U z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z pniejszymi zmianami). Ustawa ta nakada obowizek tworzenia programw ochrony rodowiska przed haasem dla aglomeracji liczcych powyej 100 tysicy mieszkacw. Niniejszy program poprzedzony zosta realizacj mapy akustycznej. Przeprowadzone na podstawie Mapy Akustycznej Wrocawia obliczenia i analizy pozwoliy na wskazanie miejsc i obszarw zagroonych ponadnormatywnym poziomem haasu, dla kadego rodzaju rda haasu oddzielnie. Dla kadej grupy rde, tzn. dla haasu komunikacyjnego, kolejowego, lotniczego i przemysowego, wyznaczono zasigi oddziaywania, okrelone dugookresowymi wskanikami oceny haasu: LDWN oraz LN. Na podstawie uzyskanych wynikw, stwierdzono, e we Wrocawiu dominuje haas komunikacyjny i jest on gwn przyczyn wystpowania przekrocze standardw jakoci rodowiska w zakresie haasu. Zakresem Programu ochrony rodowiska przed haasem objto zatem obszar miasta Wrocawia, na ktrym wystpuj zagroenia akustyczne w rodowisku, zidentyfikowane na etapie sporzdzania mapy akustycznej. Dotycz one gwnie terenw chronionych, w tym zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej, gdzie na ponadnormatywne oddziaywanie haasu naraona jest najwiksza liczba ludzi. Tereny te zlokalizowane s gwnie wzdu szlakw komunikacyjnych drogowych (ulic i drg), w tym take linii tramwajowych, charakteryzujcych si bliskim ssiedztwem obszarw zamieszkania oraz duym nateniem ruchu. Zakres niniejszego opracowania jest zgodny z przepisami rozporzdzenia Ministra rodowiska z dnia 14 padziernika 2002 r. w sprawie szczegowych wymaga, jakim powinien odpowiada program ochrony rodowiska przed haasem (Dz. U. Nr 179, poz. 1498), jak rwnie zawiera informacje okrelone w Rozporzdzeniu Ministra rodowiska z dnia 1 padziernika 2007 r. w sprawie szczegowego zakresu danych ujtych na mapach akustycznych oraz ich ukadu i sposobu prezentacji (Dz. U. Nr 187, poz. 1340). Paragraf 7 pkt 2 rozporzdzenia Ministra rodowiska z dnia 14 padziernika 2002 r. w sprawie szczegowych wymaga, jakim powinien odpowiada program ochrony przed haasem, okrela kolejno realizacji zada programu na terenach mieszkaniowych. Kolejno dziaa jest zdeterminowana przez wskanik M:
L M = 0,1m(100,1 1)

Warto wskanika M bya wic podstawowym i najwaniejszym kryterium, ktrym kierowano si przy wyborze miejsc, w ktrych naley podj dziaania obniajce haas. Celem strategicznym Programu jest zmniejszenie liczby mieszkacw Wrocawia zagroonych ponadnormatywnym haasem o ok. 50% do 2025 r. Aby osign ten cel, konieczna jest zmiana ukadu komunikacyjnego Wrocawia. Dotychczas ukad ten mia charakter promienisty, co powodowao, e cay ruch tranzytowy odbywaa si przez centrum miasta (gwnie na kierunkach pnoc-poudnie i wschdzachd). Zmiana bdzie polega na wybudowaniu obwodnic, co powinno pozwoli na znaczne ograniczenie ruchu tranzytowego przejedajcego przez centrum miasta.

Aktualnie (stycze 2009 r.) s realizowane due inwestycje komunikacyjne polegajce na budowie Autostradowej Obwodnicy Wrocawia (AOW) i Obwodnicy rdmiejskiej Wrocawia (OSW). Dopiero po wykonaniu tych inwestycji mona si spodziewa odczuwalnej poprawy klimatu akustycznego w miecie. Std w Programie pojawiy si zadania redniookresowe do realizacji do roku 2015. Gwnym rdem haasu komunikacyjnego w miecie jest za jako nawierzchni ulic i torowisk tramwajowych, dlatego Wrocaw bdzie systematycznie realizowa zadania polegajce na przebudowie i modernizacji ulic aktualnie (stycze 2009 r.) trwa przebudowa ulicy Krakowskiej, Grabiszyskiej, Nowowiejskiej, Grota-Roweckiego i Wycigowej, a w Wieloletnim Planie Inwestycyjnym (WPI) zaprogramowano jeszcze kilka podobnych inwestycji. Rwnoczenie prowadzone s dziaania ograniczajce ciarowy ruch tranzytowy przez miasto. Od dnia 1 padziernika 2008 r. zostay wprowadzone ograniczenia przejazdu przez Wrocaw pojazdw o dopuszczalnym ciarze cakowitym powyej 9 i 12 ton. Dopiero po zrealizowaniu tych zada zostan stworzone warunki do realizacji zada szczegowych. Wszystkie ww. inwestycje i dziaania uznano w Programie za zadania priorytetowe, po wykonaniu ktrych bdzie mona przystpi do wykonywania zada szczegowych wynikajcych z analiz i oblicze wykonanych na podstawie mapy akustycznej Wrocawia. Zadania te zostay przedstawione w tabeli nr 7, 24 i 25. Ze wzgldu na czas potrzebny na zabezpieczenie rodkw finansowych na ich realizacj (fundusze) oraz przygotowanie inwestycji (projektowanie, uzgodnienia, pozwolenia itp.) przewiduje si, e ich realizacja bdzie moga by podjta od roku 2012. Zakres i ilo tych zada bdzie oczywicie zaleny od posiadanych rodkw finansowych. Jako cel strategiczny wyznaczono: zmniejszenie liczby mieszkacw Wrocawia zagroonych ponadnormatywnym haasem o ok. 50% do 2025 r. Zdefiniowano zadania redniookresowe do 2015 r.: realizacja budowy Autostradowej Obwodnicy Wrocawia, poprowadzonej obrzeem miasta, dokoczenie budowy Obwodnicy rdmiejskiej miasta Wrocawia, zadania wynikajce z WPI. Zadania krtkookresowe do roku 2011 zdefiniowano jako: eliminacja ruchu cikiego z terenu miasta, promowanie dbaoci o klimat, systematyczne podnoszenie jakoci nawierzchni drg, remonty ulic podstawowej sieci komunikacyjnej, opracowanie koncepcji i rozpoczcie wdroenia inteligentnego systemu sterowania ruchem komunikacyjnym, rozwinicie koncepcji Systemu Mapy Akustycznej, prowadzenie monitoringu haasu. Ustalono terminy wykonania poszczeglnych zada oraz koszty realizacji programu, jak rwnie przedstawiono moliwe rda finansowania. Zbadano skutki realizacji planowanych dziaa oraz oceniono ich skuteczno. Zgodnie z art. 9 dyrektywy 2002/49/WE Parlamentu Europejskiego oraz Rady Unii Europejskiej z dnia 25 czerwca 2002 r. w sprawie oceny i kontroli poziomu haasu w rodowisku, w procesie opracowania Programu ochrony rodowiska przed haasem zapewniono udzia spoeczestwa. Polega on na przedstawieniu podczas seminarium projektu programu, w tym zasad jego tworzenia, lokalizacj obszarw szczeglnie naraonych na ponadnormatywny haas oraz analizy i uwagi mieszkacw Wrocawia, dotyczce warunkw akustycznych panujcych na obszarach ich zamieszkania. Programy ochrony rodowiska przed haasem aktualizuje si co najmniej raz na pi lat, a take w przypadku wystpienia okolicznoci uzasadniajcych zmian planu lub harmonogramu wymienionych w programie zada. pnocno-zachodnim