WOJEWODA DOLNOLSKI NK.II.

0911-8/272/09

Wrocaw, dnia 27 kwietnia 2009 r.

Rozstrzygnicie nadzorcze Na podstawie art. 79 ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorzdzie powiatowym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591) stwierdzam niewano 14 ust. 1 we fragmencie: wyniki pracy szkoy, 16 we fragmencie: lub szkodliwych dla zdrowia warunkach oraz 18 ust. 3 i 4 uchway Rady Powiatu Woowskiego nr XXVII/158/09 z dnia 30 marca 2009 r. w sprawie ustalenia Regulaminu okrelajcego wysoko stawek i szczegowe warunki przyznawania nauczycielom dodatkw: za wysug lat, motywacyjnego, funkcyjnego, za warunki pracy oraz wysoko i warunki wypacania innych skadnikw wynagrodzenia wynikajcych ze stosunku pracy, szczegowy sposb obliczania wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i godziny doranych zastpstw, a take wysoko nauczycielskiego dodatku mieszkaniowego oraz szczegowe zasady jego przyznawania i wypacania z powodu istotnego naruszenia art. 30 ust. 6 ustawy Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 z pn. zm.) oraz 8 i 9 rozporzdzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2005 r. w sprawie wysokoci minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, oglnych warunkw przyznawania dodatkw do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagradzania za prac w dniu wolnym od pracy (Dz. U. z 2005 r. Nr 22, poz. 181 z pn. zm.). Uzasadnienie Rada Powiatu w Woowie podja na sesji w dniu 30 marca 2009 r. uchwa nr XXVII/158/09 w sprawie ustalenia Regulaminu okrelajcego wysoko stawek i szczegowe warunki przyznawania nauczycielom dodatkw: za wysug lat, motywacyjnego, funkcyjnego, za warunki pracy oraz wysoko i warunki wypacania innych skadnikw wynagrodzenia wynikajcych ze stosunku pracy, szczegowy sposb obliczania wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i godziny doranych zastpstw, a take wysoko nauczycielskiego dodatku mieszkaniowego oraz szczegowe zasady jego przyznawania i wypacania Przedmiotowa uchwaa wpyna do Organu Nadzoru w dniu 8 kwietnia 2009 r. W podstawie prawnej uchway Rada Powiatu powoaa si na art. 30 ust. 6 i ust. 6a oraz art. 54 ust. 7 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674) w zwizku z art. 4 ust. 1 pkt 1 oraz art. 12 pkt 11 ustawy z dnia 5 marca 1998 r. o samorzdzie powiatowym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591) oraz na przepis 5, 6, 7, 8, i 9 Rozporzdzeniem Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2005 r. w sprawie wysokoci minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, oglnych warunkw przyznawania dodatkw do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagradzania za prac w dniu wolnym od pracy (Dz. U. z 2005 r. Nr 22, poz. 181). W wietle art. 30 ust. 6 ustawy Karta Nauczyciela Organ prowadzcy szko bdcy jednostk samorzdu terytorialnego, uwzgldniajc przewidywan struktur zatrudnienia, okrela dla nauczycieli poszczeglnych stopni awansu zawodowego, w drodze regulaminu: 1) wysoko stawek dodatkw, o ktrych mowa w ust. 1 pkt 2, oraz szczegowe warunki przyznawania tych dodatkw, z zastrzeeniem art. 33 i 34, 2) szczegowe warunki obliczania i wypacania wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i godziny doranych zastpstw, z zastrzeeniem art. 35 ust. 3, 3) wysoko i warunki wypacania skadnikw wynagrodzenia, o ktrych mowa w ust. 1 pkt 4, o ile nie zostay one okrelone w ustawie lub w odrbnych przepisach w taki sposb, aby rednie wynagrodzenia nauczycieli, skadajce si ze skadnikw, o ktrych mowa w ust. 1, odpowiaday na obszarze dziaania danej jednostki samorzdu terytorialnego co najmniej rednim wynagrodzeniom nauczycieli, o ktrych mowa odpowiednio w ust. 3.. Przepis powyszy wskazuje nie tylko zagadnienia powierzone organom prowadzcym do uregulowania w formie uchway, ale okrela jednoczenie granice kompetencji prawotwrczej przyznanej w tym zakresie organowi prowadzcemu. Ustawodawca zdecydowa si w konkretnym przypadku na otwarty katalog zagadnie powierzonych do unormowania, to jednak wyznaczy on rwnie czyteln granic powierzonej kompetencji, wskazujc w ramach art. 30 ust. 6 Karty Nauczyciela i regulamin

wynagradzania okrela wysoko i warunki wypacania innych wiadcze wynikajcych ze stosunku pracy, o ile nie zostay one okrelone w ustawie lub odrbnych przepisach. Tym samym organ prowadzcy nie moe w ramach regulaminu wynagradzania normowa wysokoci i warunkw wypacania nauczycielom wiadcze wynikajcych ze stosunku pracy, o ile zostay one unormowane w ustawie lub przepisach odrbnych. Z powyszego wynika, e udzielona radzie powiatu norma kompetencyjna ma do szeroki zakres. Nie oznacza to jednak dowolnoci w zakresie ustalania warunkw przyznawania dodatkw i innych skadnikw wynagrodzenia. Zgodnie bowiem z art. 7 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej organy wadzy publicznej dziaaj w granicach i na podstawie prawa. Zatem kada norma kompetencyjna musi by tak realizowana, aby nie naruszaa innych przepisw ustawy. Zakres upowanienia musi by zawsze ustalany przez pryzmat zasad demokratycznego pastwa prawnego, dziaania w granicach i na podstawie prawa oraz innych przepisw regulujcych dan dziedzin. W 14 ust. 1 przedmiotowej uchway postanowiono, e: Przy ustalaniu wysokoci dodatku funkcyjnego, o ktrym mowa w 11 ust. 1, uwzgldnia si wielko szkoy, liczb uczniw i oddziaw, liczb kadry kierowniczej w szkole i zatrudnionych pracownikw, zmianowo, zoonoci zada wynikajcych z zajmowanego stanowiska, wyniki pracy szkoy oraz warunki lokalowe, rodowiskowe i spoeczne, w jakich szkoa funkcjonuje, (). Dodatek funkcyjny rni si od wszystkich innych dodatkw tym, e jest cile i bezporednio zwizany z funkcj wykonywan przez pracownika, a mianowicie dyrektora lub wicedyrektora szkoy, osoby, ktrej powierzono inne stanowisko kierownicze przewidziane w statucie szkoy, wychowawcy klasy, doradcy metodycznego lub nauczyciela-konsultanta, opiekuna stau. Jest to stay skadnik wynagrodzenia pracownika penicego funkcj okrelon w 5 Rozporzdzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu, gdy dodatek funkcyjny stanowi nie tylko ekwiwalent za zwikszony nakad pracy, ale take za zwikszony zakres odpowiedzialnoci za dziaania wasne i podlegych pracownikw, za stopie utrudnienia pracy itp. Sam fakt, e pracownikowi powierzono okrelon funkcj, uzasadnia jego prawo nie tylko do wynagrodzenia zasadniczego zwizanego z wykonywaniem tej funkcji, lecz rwnie dodatku funkcyjnego, jeeli obowizujce przepisy przewiduj dla tego stanowiska dodatek funkcyjny. Zgodnie z art. 30 ust. 6 Karty Nauczyciela rada powiatu posiada kompetencj do okrelania w drodze regulaminu m.in. wysokoci stawek dodatkw, o ktrych mowa w ust. 1 pkt 2, oraz szczegowych warunkw przyznawania tych dodatkw, z zastrzeeniem art. 33 i art. 34. Stosownie do art. 30 ust. 5 Karty Nauczyciela, minister waciwy do spraw owiaty i wychowania, w porozumieniu z ministrem waciwym do spraw pracy oraz po zasigniciu opinii Komisji Wsplnej Rzdu i Samorzdu Terytorialnego, okrela, w drodze rozporzdzenia: 1) corocznie wysoko minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego dla nauczycieli realizujcych tygodniowy obowizkowy wymiar godzin, o ktrym mowa w art. 42 ust. 3, oraz dla nauczycieli, ktrych tygodniowy obowizkowy wymiar godzin ustala si na podstawie art. 42 ust. 7, oraz sposb udokumentowania prawa do okrelonej stawki wynagrodzenia zasadniczego, 2) sposb obliczania wysokoci stawki wynagrodzenia zasadniczego za jedn godzin przeliczeniow i minimalnej stawki wynagrodzenia zasadniczego dla nauczycieli realizujcych tygodniowy obowizkowy wymiar godzin, o ktrym mowa w art. 42 ust. 4a, 3) wykaz stanowisk oraz sprawowanych funkcji uprawniajcych nauczyciela do dodatku funkcyjnego oraz oglne warunki przyznawania nauczycielom dodatku motywacyjnego, 4) sposb ustalania wysokoci wynagrodzenia za prac w dniu wolnym od pracy uwzgldniajc stopnie awansu zawodowego, poziom wyksztacenia nauczycieli i wymiar zaj obowizkowych, stanowiska kierownicze w szkole i sprawowane funkcje, stopie zaangaowania nauczycieli w prac oraz zapewniajc, e wynagrodzenie za prac w dniu wolnym od pracy uwzgldnia osobist stawk zaszeregowania nauczyciela i dodatek za warunki pracy. Rozporzdzenie wydane na powyszej podstawie okrela m.in. wykaz stanowisk oraz sprawowanych funkcji uprawniajcych nauczycieli do dodatku funkcyjnego. W 5 rozporzdzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2005 r. stwierdza si, e do uzyskania dodatku funkcyjnego uprawnieni s nauczyciele, ktrym powierzono: 1) stanowisko dyrektora lub wicedyrektora przedszkola, szkoy, placwki lub innej jednostki organizacyjnej, o ktrej mowa w art. 1 ust. 1 i 1a Karty Nauczyciela, zwanej dalej "szko", albo inne stanowisko kierownicze przewidziane w statucie szkoy; 2) sprawowanie funkcji: a) wychowawcy klasy, b) doradcy metodycznego lub nauczyciela-konsultanta, c) opiekuna stau. Zatem jak ju wczeniej wskazano, z racji sprawowania okrelonej w wyej przytoczonym przepisie funkcji, nauczycielowi przysuguje dodatek funkcyjny. Na mocy upowanienia z art. 30 ust. 6 pkt 1 Karty Nauczyciela rada powiatu ustala wysoko m.in. dodatku funkcyjnego oraz szczegowe warunki jego przyznawania. Jednake okrelenie szczegowych warunkw przyznawania dodatku funkcyjnego musi

by cile zwizane wanie z istot penionej funkcji i nakadem pracy zwizanej z wykonywaniem takiej funkcji. Tymczasem uzalenianie wysokoci dodatku funkcyjnego od wynikw pracy szkoy nie wie si z istot tego dodatku. Taka przesanka mieci si bowiem w oglnych warunkach przyznawania nauczycielom dodatku motywacyjnego zwizanych ze szczeglnie efektywnym wypenianiem zada i obowizkw zwizanych z powierzonym stanowiskiem ( 6 pkt 5 rozporzdzenia) i w ramach upowanienia z art. 30 ust. 6 pkt 1 stanowi moe szczegowy warunek przyznania tego dodatku. W 16 uchway Rada postanowia, i: Nauczycielom pracujcym w trudnych warunkach lub szkodliwych dla zdrowia warunkach przysuguje z tego tytuu dodatek za warunki pracy na zasadach okrelonych w art. 34 Karty Nauczyciela, 8 i 9 rozporzdzenia i na warunkach okrelonych w 16 i 17 Regulaminu.. Rada, obok postanowie dotyczcych trudnych warunkw pracy, wprowadzia rwnie postanowienie dotyczce szkodliwych dla zdrowia warunkw pracy. Literalne brzmienie art. 30 ust. 2 Karty Nauczyciela stanowi, e wysoko wynagrodzenia zasadniczego nauczyciela uzaleniona jest od stopnia awansu zawodowego, posiadanych kwalifikacji oraz wymiaru zaj obowizkowych, a wysoko dodatkw odpowiednio od okresu zatrudnienia, jakoci wiadczonej pracy i wykonywania dodatkowych zada lub zaj, powierzonego stanowiska lub sprawowanej funkcji oraz trudnych lub uciliwych warunkw pracy. Otrzymanie zatem dodatku za warunki pracy ustawodawca przewiduje tylko dla tych nauczycieli, ktrzy pracuj w warunkach trudnych lub uciliwych, o czym stanowi art. 34 ust. 1 Karty Nauczyciela. W zwizku z powyszym Przyznanie przez Rad dodatku za szkodliwe warunki pracy narusza w sposb istotny przepis art. 30 ust. 2 i art. 34 ust. 1 Karty Nauczyciela, ktre nie przypisuj Radzie kompetencji do zawarcia w przedmiotowej uchwale zapisw dotyczcych dodatku za prac w szkodliwych warunkach. W 18 ust. 3 Rada postanowia: Dodatek nie ulega podwyszeniu chociaby nauczyciele przepracowali w warunkach uciliwych wicej ni 40 godzin tygodniowo.. Natomiast w 18 ust. 4 uchwalono, i: Nauczycielce w ciy, przeniesionej do pracy nieuciliwej na podstawie orzeczenia lekarskiego, stwierdzajcego, e ze wzgldu na stan ciy nauczycielka nie powinna wykonywa pracy dotychczasowej, dodatek za prac w warunkach uciliwych, o ktrych mowa w ust. 2 pkt 1 lub 2, przysuguje do dnia rozpoczcia urlopu macierzyskiego w wysokoci redniej miesicznej dodatku z okresu 3 miesicy przed przeniesieniem.. Jak wynika z normy kompetencyjnej art. 30 ust. 6 pkt 1 Karty Nauczyciela, w zakresie dodatku za warunki pracy rada zostaa upowaniona do okrelenia wysokoci stawek dodatkw i szczegowych warunkw przyznawania. W normie kompetencyjnej nie mieci si natomiast upowanienie do decydowania o warunkach, w ktrych dodatki te nie ulegaj podwyszeniu oraz do regulowania kwestii wypacania dodatku nauczycielce w ciy przeniesionej do pracy nieuciliwej. Podkreli bowiem naley, i jeeli nauczyciel speni wymagania okrelone w Karcie Nauczyciela, rozporzdzeniu i regulaminie, w wyniku czego zosta mu przyznany taki dodatek, to stanowi on skadnik wynagrodzenia, zgodnie z art. 30 ust. 1 ustawy, przyznanie dodatku za warunki pracy zaley od pracy w trudnych i uciliwych warunkach wymienionych w rozporzdzeniu Ministra Edukacji Narodowej i Sportu. Nie mona uzna, e kwestionowane zapisy uchway mieszcz si w ramach upowanienia ustawowego uprawniajcego do okrelania szczegowych warunkw przyznawania dodatkw za warunki pracy, ktre zostao zawarte w Karcie Nauczyciela. Zgodnie z art. 91c ust. 1 Karty Nauczyciela w zakresie spraw wynikajcych ze stosunku pracy, nieuregulowanych przepisami ustawy, maj zastosowanie przepisy Kodeksu pracy. Dodatek za warunki pracy stanowi jeden ze skadnikw wynagrodzenia. Tym samym podlega on regulacjom Kodeksu pracy i innym aktom normatywnym wyszego rzdu. Susznie podkrela Naczelny Sd Administracyjny w wyroku z dnia 3 czerwca 2002 roku, e regulamin okrelajcy wysoko oraz szczegowe warunki przyznawania nauczycielom dodatkw i innych skadnikw wynagrodzenia oraz dodatkw mieszkaniowych nie moe zawiera postanowie mniej korzystnych dla nauczyciela ni przepisy prawne powszechnie obowizujce (II SA 687/02, Pr. Pracy 2002/10/39). Podejmujc akty prawa miejscowego w oparciu o norm ustawow, organ stanowicy musi cile uwzgldnia wytyczne zawarte w upowanieniu. Odstpienie od tej zasady narusza zwizek formalny i materialny pomidzy aktem wykonawczym a ustaw, co z reguy stanowi istotne naruszenie prawa. Zarwno w doktrynie, jak rwnie w orzecznictwie, ugruntowa si pogld dotyczcy dyrektyw wykadni norm o charakterze kompetencyjnym. Naczeln zasad prawa administracyjnego jest zakaz domniemania kompetencji. Ponadto naley podkreli, i normy kompetencyjne powinny by interpretowane w sposb cisy, literalny. Jednoczenie zakazuje si dokonywania wykadni rozszerzajcej przepisw kompetencyjnych oraz wyprowadzania kompetencji w drodze analogii. Na szczegln uwag zasuguje tu wyrok Trybunau Konstytucyjnego z dnia 28 czerwca 2000 r. (K25/99, OTK 2000/5/141): Stosujc przy interpretacji art. 87 ust. 1 i art. 92 ust. 1 Konstytucji, odnoszcych si do rde prawa, takie zasady przyjte w polskim systemie prawnym jak: zakaz domniemania kompetencji prawodawczych, zakaz wykadni rozszerzajcej kompetencje prawodawcze oraz zasad goszc, e wyznaczenie jakiemu organowi okrelonych zada nie jest rwnoznaczne z udzieleniem mu kompetencji do ustanawiania aktw normatywnych sucych realizowaniu tych zada (...).

Jeeli organ stanowicy wychodzi poza wytyczne zawarte w upowanieniu, to mamy do czynienia z przekroczeniem kompetencji, co musi skutkowa zastosowaniem rodkw nadzorczych, bowiem Rada unormowaa stany, ktrych normowa nie moe. W tym przypadku Rada przekroczya ustawow kompetencj. Biorc powysze pod uwag, orzeczono jak w sentencji. Od niniejszego rozstrzygnicia przysuguje skarga do Wojewdzkiego Sdu Administracyjnego we Wrocawiu zoona za porednictwem Organu Nadzoru Wojewody Dolnolskiego w terminie 30 dni od jego dorczenia. Zgodnie z art. 80 ust. 1 ustawy o samorzdzie powiatowym stwierdzenie przez organ nadzoru niewanoci uchway lub zarzdzenia organu powiatu wstrzymuje jej wykonanie z mocy prawa w zakresie objtym stwierdzeniem niewanoci, z dniem dorczenia rozstrzygnicia nadzorczego. WOJEWODA DOLNOLSKI RAFA JURKOWLANIEC