Magazyn dystrybuowany jest bezpatnie

ISSN 1897-1539

nr 4/2011

Nanotechnologia

wielkimi krokami w stron rewolucyjnych zmian

W jakie firmy inwestuje SpeedUp Group? Wyjcia z inwestycji w start-up: przyczyny, rodzaje, klauzule prawne Inwestycje w aktywa trudne

Wydawnictwo wspfinansowane przez Uni Europejsk ze rodkw Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.

Rzdy interesuj si rynkiem Aniow Biznesu i Venture Capital

Europejski rynek kapitau wysokiego ryzyka, ktry od lat nie mg si pochwali szczeglnie przyjaznym otoczeniem prawnym doczeka si czasu, gdy wadze zaczy bardziej dostrzega jego znaczenie i wykazywa wiksze zainteresowanie jego losem. Paradoksalnie, ale przyczyni si do tego kryzys gospodarczy, ktrego efektem stao si zmniejszenie dostpnoci tradycyjnych rde finansowania przedsibiorstw sektora MSP. W tym temacie na uwag zasuguj dwa wydarzenia. W poowie sierpnia zakoczyy si konsultacje spoeczne w ktrych Komisja Europejska pytaa przedstawicieli brany jak naley zmieni unijne i krajowe prawo, by pobudzi mae fundusze Venture Capital do wikszej transgranicznej aktywnoci na rynku wewntrznym UE. W jaki sposb zmieni regulacje by inwestowanie i pozyskiwanie kapitau na terenie krajw Unii stao si dla funduszy opacalne i mniej uciliwe. Polskie Ministerstwo Gospodarki na pocztku padziernika br. opublikowao raport na temat barier na rynku aniow biznesu w Polsce, przygotowany przez ekspertw zewntrznych. Ta analiza wpisuje si w przebieg Reformy Regulacji, majcej na celu zmniejszenie barier administracyjnych i uproszczenie przepisw prawnych dla przedsibiorcw. Obecnie ekspertyza jest analizowana przez ekspertw Ministerstwa Gospodarki w zakresie moliwoci wprowadzenia zmian legislacyjnych korzystnych z punktu widzenia Aniow Biznesu. Cel, ktry przywieca obu inicjatywom jest jeden zwikszy dostpno kapitau na rozwj dla maych firm i lepiej wykorzysta potencja mechanizmw inwestycyjnych, ktre sprawdzaj si w innych krajach. Takie inicjatywy naley tylko chwali.

Olga Yanusik

Redaktor Naczelna

Padziernik, nr 4/2011

Wydarzenia
XXI Forum Ekonomiczne w Krynicy Konferencja Odpowiedzialna partycypacja pracownicza. Udzia pracownikw w zyskach i zarzdzaniu przedsibiorstwem
22 wrzenia 2011 r., Warszawa

Ile gotwki w kasie przedsibiorstwa?

4
Inwestor zapyta rwnie o plan przepyww finansowych

str. 34
4 5 5 6 7 7 8 8 9 9

67 padziernika 2011

Stowarzyszenie ABAN podejmuje inicjatyw integracji rynku Early Stage w Polsce Program telewizyjny owcy Biznesu o finansowaniu start-upw Dowiedz si co radz eksperci II Kongres zarzdw spek Kapita z Giedy 2011 NewConnect Convention/Catalyst Bond Congress 2011

Najwiksze forum powicone rynkowi NewConnect od lat

27 padziernika 2011 r., Warszawa 17 Listopada 2011 r., Gdask

Akademia owcw Biznesu dla inwestorw Konferencja Po kapita na NewConnect. Finansowanie maych i rednich firm II Midzynarodowa Konferencja INNO3city Midzynarodowa Konferencja i targi zielonego budownictwa Audyt Innowacji dla ponad 300 firm sektora MSP

Co czy fotografowanie, smartfony i sklepy internetowe?

str. 15

1618 listopada 2011 r., Krakw

Zdaniem eksperta
Nanotechnologia wielkimi krokami w stron rewolucyjnych zmian 10

Innowacyjna gospodarka
Co czy fotografowanie, smartfony i sklepy internetowe? Internetowy wymiar rezerwacji usug
Portal R24 na co dzie czy setki usugodawcw z tysicami klientw

15 18 20 21 23 26

Akademia Innowacji Rudzkiego Inkubatora Przedsibiorczoci

Dla modych ludzi, ktrzy lubi wyzwania

Gieda
Ciki kwarta dla inwestorw giedowych Ksztatowanie zaufania akcjonariuszy
ad korporacyjny na rynku NewConnect Inwestycje alternatywne w czasie dekoniunktury 2

Przechytrzy kryzys

Przechytrzy kryzys
str. 26

Inwestycje alternatywne w czasie dekoniunktury

Venture capital
W jakie firmy inwestuje SpeedUp Group? 28 Aktywno inwestycyjna na rynku private equity i venture capital w Europie rodkowowschodniej w 2010 roku
Dane z raportu EVCA Central and Eastern Europe statistics 2010, lipiec 2011

30 32

Spadek zaufania w brany Venture Capital w dolinie krzemowej

Intel Capital wesprze rozwj technologii ultrabook poprzez nowy fundusz 33

Finanse
Ile gotwki w kasie przedsibiorstwa?
Inwestor zapyta rwnie o plan przepyww finansowych

34 38 42 44

Kredyt technologiczny dotacja obniy koszt wdroenia nowej technologii

Wyzwoli efekt skali

str. 48

Obligacje korporacyjne
Mniejsze ryzyko inwestycyjne w niestabilnym otoczeniu rynkowym

Nowe regulacje dla wewntrznego rynku Venture Capital w UE

Kapita na zbadanie pomysu biznesowego w brany energii odnawialnej

Prawo
Wyjcie z inwestycji w start-up: przyczyny, rodzaje, klauzule prawne Fundusz Secus i FIZ dokona wyjcia z inwestycji w akcje Agito S.A. z 20 proc. stop zwrotu Wyzwoli efekt skali
Nowe regulacje dla wewntrznego rynku Venture Capital w UE

45 47 48 50 51 53 55

Raport Ministerstwa Gospodarki o barierach na rynku aniow biznesu w Polsce

Strategie
Inwestycje w aktywa trudne Planowanie strategiczne
Wydawca: Redakcja: SECUS WSPARCIE BIZNESU Sp. z o.o. ul. Paderewskiego 32 c, 40-282 Katowice tel. +48 32 352 45 25, fax +48 32 352 45 36 e-mail: lowcybiznesu@secus.pl www.lowcybiznesu.pl 2500 egzemplarzy Olga Yanusik Centrum Usug Drukarskich Henryk Miler ul. Szymay 11, 41-709 Ruda lska www.cuddruk.pl

Wasnymi siami, czy z firm doradcz? Wiksza efektywno i profesjonalizacja dziaalnoci

Informatyczne systemy zarzdzania firm

W wolnej chwili
Dziennik quadowej wyprawy
800 kilometrw szutrami Warmii, Mazur i Suwalszczyzny

Nakad: Red. naczelny: Skad i druk:

Ekspert poleca lektur Skuteczno otwartych innowacji Panele emitujce wiato Pocig solarny

57 60 60 60 60
3

Padziernik, nr 4/2011

XXI Forum Ekonomiczne w Krynicy

Europejskie dylematy partnerstwo czy rywalizacja? Odpowiedzi na to pytanie poszukiwao przeszo dwa tysice osb z Europy, Azji Centralnej oraz USA biorcych udzia w XXI Forum Ekonomicznym, ktre odbyo si w dniach 79 wrzenia br. w Krynicy-Zdroju.
Patronat
W trakcie Forum dyskutowano o przyszoci Unii Europejskiej, kryzysie finansowym, energetyce i bezpieczestwie midzynarodowym. Podsumowujc przebieg Forum Zoltan Csefalvay z wgierskiego Ministerstwa Gospodarki Narodowej podkrela, e kluczem do sukcesu gospodarki jest innowacyjno, a kluczem do innowacyjnoci jest przedsibiorczo. Podkreli on, e pomoc przedsibiorcom powinna i w kierunku zacht podatkowych, a nie pomocy rzdowej, ktra prbuje rcznie sterowa i wskazywa, na co przeznacza pienidze. Powinnimy pozwala firmom myle nowatorsko, mwi Csefalvay. T tez uzupeni Micha Boni, reprezentujcy rzd Donalda Tuska podkrelajc, e szans dla Polski jest postawienie na wasny potencja intelektualny. Dlatego tak wane jest od pocztkw edukacji ka nacisk na kreatywno. Podobnie jak w latach poprzednich wrczono wyrnienia Forum Ekonomicznego. Czowiekiem Roku 2011 zosta premier Republiki Modowy Vladimir Filat. Nagrod specjaln zosta uhonorowany wicepremier i minister gospodarki Waldemar Pawlak. Na Firm Roku 2011 wybrano Tauron. Fundacja Caa Polska czyta dzieciom otrzymaa nagrod Organizacji Pozarzdowej Europy rodkowo-Wschodniej, a laureatem nagrody Nowa Kultura Nowej Europy zosta Andrzej Stasiuk.

Konferencja Odpowiedzialna partycypacja pracownicza. Udzia pracownikw w zyskach i zarzdzaniu przedsibiorstwem

22 wrzenia 2011 r., Warszawa
Patronat
Celem organizowanej przez Instytut Allerhanda na zlecenie Komisji Europejskiej konferencji byo przekazanie przedsibiorcom i ich pracownikom praktycznej wiedzy na temat akcjonariatu pracowniczego i omwienie propozycji reform rozwaanych przez Ministerstwo Gospodarki i UE. W konferencji uczestniczyli prawnicy, ekonomici, przedstawiciele administracji rzdowej, zwizkw zawodowych i przedsibiorcy. Gociem specjalnym by gwny ekspert Komisji Europejskiej w temacie partycypacji prof. Jens Lowitzsch z Wolnego Uniwersytetu 4 Berlina, ktry przedstawi europejsk koncepcj akcjonariatu pracowniczego, wzorowan na amerykaskim modelu ESOP (Employee Stock Ownership Plans). Podkrelano, e ESOP stanowi przeciwwag dla negatywnych tendencji gospodarczych jako instrument sukcesji oraz finansowania MP. Dyskutowano, jak na gruncie obecnego porzdku prawnego wykorzysta akcjonariat pracowniczy dla stworzenia wewntrznego rynku obrotu akcjami, uatwienia sukcesji i finansowania MP. Uwag powicono instytucjom kodeksu spek handlowych, ktre odnosz si do nabywania akcji przez pracownikw i sposobu wykorzystania ich dla tworzenia akcjonariatu pracowniczego. Grupa Auchan zaprezentowaa jak akcjonariat pracowniczy funkcjonuje w praktyce w ich firmie, jak wygldaj warunki uczestnictwa pracownikw w programie oraz rda jego sukcesu tkwice w tzw. mikkich aspektach programu, uwzgldniajcych szkolenia z ekonomii przedsibiorstwa, rachunku wynikw i filozofii akcjonariatu. Podczas konferencji podkrelano konieczno wprowadzenia ulg podatkowych dla przedsibiorcw udostpniajcych pracownikom akcje. Prof. Lowitzsch przedstawi po raz pierwszy w UE wyniki bada dotyczcych efektywnych stawek podatkowych dla Polski, Niemiec, Austrii i Francji. Szczegowe informacje znajduj si na stronie www.allerhand.pl.

wydarzenia

zdaniem eksperta

innowacyjna gospodarka

gieda

venture capital

finanse

prawo

strategie

w wolnej chwili

Stowarzyszenie ABAN podejmuje inicjatyw integracji rynku Early Stage w Polsce

27 wrzenia br. w Warszawie odbyo si spotkanie inaugurujce dziaalno Stowarzyszenia Sieci Aniow Biznesu ABAN (Association of Bussiness Angels Networks), ktre zostao zawizane przez przedstawicieli kilku sieci Aniow Biznesu oraz funduszy kapitau zalkowego.
Celem nowej inicjatywy jest integracja rodowiska podmiotw dziaajcych na rynku Early Stage w Polsce i utworzenie organizacji branowej, ktra bdzie moga reprezentowa interesy zrzeszonych w niej podmiotw przed centraln administracj i wadzami regionalnymi, a take bdzie przedstawiaa gos polskiego rynku Early Stage na midzynarodowej arenie wobec centralnych instytucji unijnych, midzynarodowych organizacji branowych takich jak EBAN i EVCA oraz midzynarodowych organizacji gospodarczych. Celem spotkania byo przedstawienie koncepcji nowej organizacji przez jej zaoycieli oraz zachcenie przedstawicieli wszystkich sieci Aniow Biznesu do czynnego przyczenia si do inicjatywy i dyskusja nad zakresem wsplnie podejmowanych dziaa. W gronie zgromadzonych osb znaleli si przedstawiciele sieci Aniow Biznesu, m.in. Secus Wsparcie Biznesu, Ponadregionalnej Sie Aniow Biznesu, Wschodniej Sieci Aniow Biznesu, Sieci Aniow Biznesu AMBER, Studenckiej Sieci Aniow Biznesu. Znamienna bya take obecno na spotkaniu przedstawiciela Departamentu Regulacji Ministerstwa Gospodarki Michaa Kwiatkowskiego. Ministerstwo podjo w ostatnim czasie dziaania zmierzajce do gbszego zbadania potrzeb i uwarunkowa rozwoju rynku Aniow Biznesu w Polsce. W tym kontekcie bardzo istotna jest prba integracji rodowiska, ktre dziki tej inicjatywie bdzie mogo skuteczniej komunikowa swoje postulaty wobec wadz pastwowych podkreli Micha Kwiatkowski. Podczas spotkania przedstawiony zosta skad pierwszego Zarzdu stowarzyszenia w osobach: Przemysaw Jura jeden z zaoycieli Instytutu Nauk Ekonomicznych i Spoecznych, koordynator Ponadregionalnej Sieci Aniow Biznesu Innowacja, Jacek Boski szef Lewiatan Business Angels i wiceprezydent Europejskiej Sieci Aniow Biznesu oraz Sergiusz Bolesawski z Ponadregionalnej Sieci Aniow Biznesu Innowacja. Dua cz spotkania bya powicona dyskusji, podczas ktrej byy ywo omawiane kwestie dotyczce struktury stowarzyszenia, jego regulaminu, zakresu otwartoci na nowych czonkw, skadek czonkowskich. Pado rwnie kilka wizji dziaa stowarzyszenia, tj. uporzdkowanie rynku sieci Aniow Biznesu i seed capital w Polsce poprzez zbadanie go w formie ankiet, wywiadw, rozmw, wypracowanie zbioru dobrych praktyk, zalece w zakresie regulacji prawnych.

Program telewizyjny owcy Biznesu o finansowaniu start-upw Dowiedz si co radz eksperci

Sposoby pozyskiwania kapitau na realizacj innowacyjnych przedsiwzi byy tematem programu telewizyjnego owcy Biznesu emitowanego od lutego do lipca 2011 r. na antenie POLSAT NEWS oraz TV Biznes. W 18 odcinkach cyklu owcw Biznesu wybitni naukowcy, uznani eksperci rynku kapitaowego, inwestorzy oraz dowiadczeni przedsibiorcy poruszali problemy, ktre na co dzie stoj przed innowacyjnymi firmami i radzili, w jaki sposb znale kapita na realizacj nowatorskich przedsiwzi. Zgodnie z opini Marianne Hudson z Angel Capital Association w USA najlepsze projekty tworz si wtedy, gdy przedsibiorca i inwestor maj wsplne cele. Lubi si nawzajem i potrafi zbudowa zaufanie. Celem przedsibiorcy powinien by jak najwikszy wzrost firmy. Nie moe mu przeszkadza to, e inwestor doradza mu w kwestiach wanych dla przedsibiorstwa. Krzysztof Rytel, Wiceprezes Zarzdu Secus Wsparcie Biznesu, natomiast podkrela, e spord firm zgaszajcych si do funduszy tylko 57 proc. uzyskuje finansowanie. Marcin Hejka, Wiceprezes Polskiego Stowarzyszenia Inwestorw Kapitaowych wskaza, e jedna inwestycja na 10 okazuje si duym sukcesem. I z reguy dla inwestora venture capital ta jedna inwestycja musi mu zwrci cay wysiek i wszystkie pienidze, ktre zainwestowa w pozostae 9 spek. W programie wypowiedzi ekspertw

uzupeniaj historie innowacyjnych przedsibiorstw, ktre odniosy sukces na rynku, a take firm, ktre poszukuj inwestora. Transmisja odcinkw programu owcw Biznesu cieszya si wysok ogldalnoci na antenie. Teraz mona dowiedzie si wicej o opiniach i poradach ekspertw na stronie www. lowcybiznesu.pl oraz na portalu Youtube. 5

Padziernik, nr 4/2011

II Kongres zarzdw spek Kapita z Giedy 2011

67 padziernika 2011 r.
Patronat
W centrum zainteresowania zorganizowanego przez IPO S.A. II Kongresu Zarzdw Spek Kapita z Giedy 2011 znalaz si rynek gwny Warszawskiej GPW, Alternatywny System Obrotu NewConnect oraz rynek Catalyst. Efektem spotkania staa si integracja uczestnikw rynku kapitaowego, wymiana dowiadcze, poszerzenie moliwoci biznesowych i przede wszystkim przedstawienie obecnym przedsibiorcom moliwoci pyncych z rynku kapitaowego. Rynki kapitaowe to temat zawsze aktualny i przez wielu przedsibiorcw niezgbiony. Wiele firm, poszukujc atrakcyjnych moliwoci finansowania, bierze pod uwag kapita z giedy. Pozyskanie takich rodkw wymaga jednak wiedzy na temat zasad funkcjonowania na parkiecie. Prelegenci Kongresu Kapita z Giedy 2011 podjli zarwno tematy zwizane z przygotowaniem spki do debiutu, jak i jej obecnoci na giedzie. Co wicej, na Kongresie pojawiy si rwnie tematy dotyczce dobrych praktyk oraz planowania podatkowego. Patronat honorowy nad wydarzeniem obja Gieda Papierw Wartociowych w Warszawie, a take Stowarzyszenie Inwestorw Indywidualnych. Cao Kongresu bya na bieco relacjonowana w Internecie dziki uprzejmoci GPW Media. Partnerami strategicznymi wydarzenia byy firmy 4Audyt Sp. z o. o. oraz Kancelaria Prawna ataa i Wsplnicy s.k. budowa konsorcjum doradcw zwizana z przygotowaniem spki do debiutu (Dorota Szlachetko-Reiter, Kancelaria Prawna ataa i Wsplnicy), czy ceny transferowe (Anna Sikora-Lizak, Spka Doradztwa Podatkowego Og i Wsplnicy). W drugiej czci pierwszego dnia wykadw, eksperci mwili o obowizkach informacyjnych spek giedowych przygotowaniu dokumentu informacyjnego bd prospektu emisyjnego oraz sprawozdawczoci. Temat obligacji korporacyjnych przybliy Pan Micha Zbczyski, przedstawiciel NOBLE Securities. Prezes Zarzdu IPO S.A. Anna Dawidowska skupia si za na opisaniu narzdzi komunikacji z inwestorami indywidualnymi w obszarze rynku NewConnect. Wag e-komunikacji w ramach dobrych praktyk spek notowanych na gwnym parkiecie podkreli suchaczom Pan Mirosaw Szczepaski, Prezes Zarzdu WSEInfoEngine S.A. z Grupy Kapitaowej GPW. Z kolei perspektyw odbiorcw informacji, ktre spka notowana przekazuje na rynek czyli o oczekiwaniach inwestorw indywidualnych wobec spek z NewConnect opowiedzia przedstawiciel Stowarzyszenia Inwestorw Indywidualnych dr Micha Masowski.

To co si przyda na co dzie praktyczna wiedza na Kongresie Drugi dzie Kongresu upyn pod hasem warsztatw wiedzy praktycznej. Temat strategii pozyskania kapitau na rozwj spki na przykadzie grupy INTEGER.pl S.A. przedstawi uczestnikom Wiesaw ataa (ataa i Wsplnicy sp.k.). Aspekty podatkowe i bilansowe przeksztacenia spki w spk akcyjn, jak rwnie aspekty bilansowe i podatkowe w zakresie przej nakreli Micha Czerniak (4AUDYT). Radami praktycznymi w przygotowaniu prospektu emisyjnego podzieli si z uczestnikami Tomasz Reiter (Suder & Reiter Audyt Sp. z o.o. s.k.). Ostatnim punktem programu by warsztat Rola planowania podatkowego dla spki kapitaowej i jej wacicieli, prowadzony przez Marka Szczepanika doradc podatkowego Spki Doradztwa Podatkowego Og i Wsplnicy Sp. z o.o. Tematy, poruszone na II Kongresie Zarzdw Spek Kapita z Giedy 2011 dotyczyy , zagadnie bardzo istotnych zarwno z punktu widzenia spek mylcych o debiucie, jak i tych ju obecnych na giedzie. Prelekcje zostay pozytywnie ocenione przez uczestnikw, co potwierdza fakt duego zainteresowania t tematyk. Kolejny Kongres w kalendarzu IPO S.A. odbdzie si w styczniu i bdzie powicony strategiom budowania wartoci firmy. Z punktu widzenia zarwno spek giedowych, jak i tych niezwizanych jeszcze z gied, jest to zagadnienie kluczowe. IPO S.A. serdecznie zaprasza osoby zainteresowane budowaniem wartoci spki do udziau w styczniowym wydarzeniu.

Droga na gied od znalezienia doradcy po e-komunikacj z inwestorami Kongres oficjalnie rozpocza Anna Dawidowska Prezes Zarzdu IPO S.A. Podczas prelekcji zostay poruszone takie tematy jak przygotowanie spki do podjcia decyzji o pozyskaniu kapitau (dr Marek Roman, Carnelian Partners),
6

wydarzenia

zdaniem eksperta

innowacyjna gospodarka

gieda

venture capital

finanse

prawo

strategie

w wolnej chwili

NewConnect Convention/Catalyst Bond Congress 2011

Najwiksze forum powicone rynkowi NewConnect od lat
W dniu 29 lipca 2011 roku na Targu Rybnym w Gdasku odbya si czwarta edycja NewConnect Convention/Catalyst Bond Congress 2011, ktry jest najwiksz platform wymiany informacji oraz dowiadcze midzy uczestnikami rynkw NewConnect i Catalyst oraz wszystkich zainteresowanych ich rozwojem. W spotkaniu wzio udzia ponad tysic osb przedstawicieli rodowiska inwestorw, emitentw, autoryzowanych doradcw, firm partnerskich oraz mediw. Podczas wydarzenia przeprowadzono liczne dyskusje, m.in. o trendach na rynku alternatywnym akcji, dywersyfikacji portfela inwestycyjnego, skutecznym prowadzeniu relacji inwestorskich, wypenianiu obowizkw informacyjnych i sprawozdawczoci finansowej spek z NewConnect, dowiadczeniu inwestora na rynku Catalyst i specyfice obligacji spdzielczych oraz o przeszoci i przyszoci NewConnect i Catalyst. Prezes Giedy Ludwik Sobolewski w trakcie swojego przemwienia na temat funkcjonowania rynku NewConnect stwierdzi, e nie byoby tego rynku bez wiary i zaangaowania inwestorw indywidualnych. Rozwija si on niezwykle dynamicznie tylko w drugim kwartale br. pojawiy si na nim 42. spki o cznej wartoci 38,4 mln euro najwicej wrd wszystkich platform alternatywnych w Europie. Obroty sesyjne na NewConnect wykazuj niezwykle wysok dynamik wzrostu. W czerwcu 2011 r. wyniosy 202,2 mln z, co stanowi wzrost w porwnaniu do czerwca 2010 o 243 proc. Take dziki duej aktywnoci emitentw na rynku NewConnect Warszawska Gieda zdobya pozycj lidera w Europie i drugie miejsce na wiecie pod wzgldem liczby debiutw zarwno w pierwszym, jak i w drugim kwartale 2011 roku. W trakcie wydarzenia odbyo si Roadshow sieci owcy Biznesu, podczas ktrego zaprezentoway swoj dziaalno biznesow nalece do sieci spki: Esotiq & Henderson S.A., Desa Unicum Sp. z o.o., Desa Modern Sp. z o.o., DS. Channel Polska Sp. z o.o. oraz Dynamax Sp. z o.o.

Akademia owcw Biznesu dla inwestorw

29 lipca w Gdasku, 8 wrzenia w Warszawie, 15 wrzenia w Krakowie oraz 22 wrzenia w Katowicach odbyy si bezpatne szkolenia dla inwestorw w ramach Akademii owcw Biznesu. W trakcie szkole uczestnicy mogli bliej pozna sposoby dziaania i formy wsparcia dla przedsibiorcw i inwestorw oferowane przez sie Aniow Biznesu owcy Biznesu. Specjalici z sieci oraz partnerzy przedstawili uczestnikom specyfik i moliwoci osignicia ponadprzecitnych zyskw jakie daje zdywersyfikowanie portfelu inwestycyjnego poprzez inwestycje w przedsibiorstwa z sektora MSP. W efekcie tych spotka do sieci doczyli kolejni inwestorzy, gotowi zainwestowa w obiecujce innowacyjne pomysy. Patronat honorowy nad spotkaniami objli Marszakowie Wojewdztw oraz Prezydenci Miast, na terenie ktrych byy one realizowane. W spotkaniach cznie wzio udzia przeszo 120 osb. 7

Padziernik, nr 4/2011

Zapowiedzi wydarze

Konferencja Po kapita na NewConnect Finansowanie maych i rednich firm

27 padziernika 2011 r., Warszawa
27 padziernika na Giedzie Papierw Wartociowych w Warszawie waciciele i menaderowie firm sektora MSP poszukujcy rde finansowania planw rozwojowych w swoich spkach bd mogli spotka si inwestorami oraz posucha wypowiedzi ekspertw na temat funkcjonowania firmy na rynku NewConnect, przygotowania jej do debiutu oraz pozyskania kapitau od inwestorw. Podczas konferencji organizowanej przez Secus Wsparcie Biznesu, Stowarzyszenie Emitentw Giedowych oraz Gazet Giedy Parkiet w partnerstwie z Gied Papierw Wartociowych w Warszawie odbd si dwie debaty, dziki ktrym uczestnicy bd mieli okazj posucha praktycznych opinii o rynku NewConnect bezporednio od uczestnikw rynku. Na pierwszej z nich swoimi dowiadczeniami podziel si przedstawiciele najwikszych funduszy inwestycyjnych oraz inwestorzy indywidualni inwestujcy w spki notowane na rynku NewConnect, opowiedz oni w jakie spki inwestuj i na podstawie jakich kryteriw podejmuj swoje decyzji inwestycyjne. Podczas drugiej debaty spotkaj si prezesi zarzdw firm notowanych na rynku NewConnect, firm przygotowujcych si do debiutu. Udzia w debacie wemie rwnie Prezes Zarzdu firmy IQ Partners SA, ktra po okresie funkcjonowania na rynku NewConnect zadebiutowaa na rynku gwnym GPW. Podczas debaty przedsibiorcw mona bdzie dowiedzie si o tym jak przebiega proces pozyskania kapitau od inwestorw, przeksztace prawnych w strukturze spki, jak implementowane byy zasady adu korporacyjnego, jak koszty zostay poniesione w zwizku z wprowadzeniem spki na rynek giedowy itd. W wietle aktualnych wydarze gospodarczych poruszony zostanie rwnie temat tego, jak inwestorzy i spki notowane na NewConnect reaguj na spowolnienie na rynkach finansowych wywoane niepewnoci panujc w polskiej i globalnej gospodarce. Patronat honorowy nad konferencj obj Marszaek Wojewdztwa Mazowieckiego oraz Krajowa Izba Gospodarcza. Szczegowy program konferencji oraz rejestracja na stronie www.konferencjelowcybiznesu.pl

II Midzynarodowa Konferencja INNO3city

17 listopada 2011 r., Gdask
Patronat
II Midzynarodowa Konferencja INNO3city jest jednym z najwaniejszych wydarze realizowanych w ramach projektu Samorzd Wojewdztwa Pomorskiego INNOpomorze partnerstwo dla innowacji. Projekt dotyczy wsparcia, tworzenia i rozwoju sieci wsppracy i wymiany informacji pomidzy badaczami a przedsibiorcami w zakresie kreowania innowacji i transferu technologii. Pierwsza edycja Konferencji spotkaa si z ogromnym zainteresowaniem i przycigna do Gdaska ponad 800 uczestnikw. Organizatorzy chc aby poprzez prezentacj dowiadcze wiatowej sawy ludzi biznesu 8 i nauki, ekspertw z dziedziny innowacji, nowych technologii i kreatywnego zarzdzania strategicznego II Konferencja INNO3city staa si inspiracj i zachcaa przedsibiorcw do kreatywnego i innowacyjnego podejcia biznesowego i aby nowe pomysy okazay si sukcesem w skali nie tylko regionalnej, ale rwnie globalnej. Celem jest take kreowanie dobrych relacji pomidzy przedstawicielami rnych bran biznesowych oraz naukowych. Proces ten ma doprowadzi do pobudzenia tworzenia nowych pomysw oraz

pogbienia i poszerzenia istniejcych ju wartoci i wiedzy. II Midzynarodowa Konferencja INNO3city adresowana jest do przedstawicieli przedsibiorstw, uczelni wyszych, instytucji otoczenia biznesu i administracji.

wydarzenia

zdaniem eksperta

innowacyjna gospodarka

gieda

venture capital

finanse

prawo

strategie

w wolnej chwili

Midzynarodowa konferencja i targi zielonego budownictwa

1618 listopada 2011 r., Krakw
z samorzdem, organizacjami pozarzdowymi oraz wiatem naukowym. W cigu 3 dni PLGBC zapewni najwyszej jakoci spotkania networkingowe, wykady, prelekcje oraz szkolenia z szeroko pojtej tematyki budownictwa zrwnowaonego od zielonych zamwie publicznych, poprzez unijne przepisy zwizane z budownictwem ekologicznym i emisj CO2, do konkretnych rozwiza projektowych, studiw przypadku z kraju i zagranicy po szczegowe treningi z zakresu wielokryterialnej certyfikacji budynkw. Wicej informacji i rejestracja na www.plgbc.org.pl.

Patronat
PLGBC Green Building Symposium, Expo & Gala jest to pierwsze w Polsce wydarzenie, ktre od 3 lat z sukcesem integruje ca bran budownictwa w Polsce, sektor prywatny wraz

Audyt Innowacji dla ponad 300 firm sektora MSP

Nowa inicjatywa Parku Naukowo-Technologicznego Technopark Gliwice oraz InQbatora Technologicznego Poznaskiego Parku Naukowo-Technologicznego Fundacji UAM pod wspln nazw Audyt poziomu kreatywnoci i absorpcji innowacji w przedsibiorstwie to usuga suca ocenie innowacyjnych dziaa realizowanych w organizacji. Oba parki przeprowadz audyty w ponad 300 maych i rednich przedsibiorstwach, ktre w ostatnich 3 latach wprowadziy innowacje technologiczne, procesowe lub produktowe. Warto szacunkowa jednego audytu wynosi ponad 7 tys. z, jednak ze wzgldu na wspfinansowanie ze rodkw unijnych, przedsibiorca nie ponosi adnych kosztw zwizanych z audytem. Mimo wzrastajcej w ostatnich latach liczby innowacji wprowadzanych przez przedsibiorstwa na rynku brakuje wci efektywnych rozwiza, ktre nie tylko analizowayby biec sytuacj przedsibiorstw, lecz rwnie wskazywayby najbardziej efektywne sposoby, dostosowania si firm do szybko zmieniajcych si warunkw rynkowych. Jak mwi koordynator projektu Wojciech Grzyb Audyt jest narzdziem, ktre pozwala na okrelenie profilu firmy pod wzgldem gotowoci do wprowadzenia innowacji, stylw zarzdzania, podej Szczegowe informacje: www.audytinnowacji.pl

Padziernik, nr 4/2011

Nanotechnologia wielk rewolucyjnych zmian

Gdy na spotkaniu przedstawiciel jednej z najwikszych globalnych firm z brany budowlanej powiedzia, e jeszcze nikomu na wiecie si nie udao zatopi nanosrebra do caej masy ceramiki szkliwionej, eby zachowao ono waciwoci antybakteryjne, mj wsplnik wycign ceramiczny kafelek, ktry dopiero zszed z bada mikrobiologicznych i powiedzia: A nam si to wanie udao. Czym wywoa due zaskoczenie.

Wywiad z Krzysztofem Szymanowskim, Prezesem Zarzdu Dynamax Sp. z o.o.

Jakie odkrycie w nanotechnologii ostatnio Pana zaskoczyo i zachwycio?

Krzysztof Szymanowski

Prezes Zarzdu Dynamax Sp. z o.o.

Pracujc z takim czowiekiem, jak Jurek Peszke (przyp. red. wsplnik i autor technologii) zasadniczo niewiele rzeczy moe mnie zaskoczy. Przywykem do tego, e przyjeda do nas klient, pyta o co, co nie mieci si zazwyczaj w gowie, po czym Jerzy spokojnie odpowiada nie ma problemu, to jest To znaczy, e jednak Pan Jurek powiedzia mamy problem? bardzo proste, Pan wrci tu za par tygodni i naukowo bdzie gotowe. Absolutnie nie. Powiedzia, e potrzeba W DYNAMAX kady dzie dostarcza mu bdzie troch zabawek, dwch naprawd sporo nowych wrae, ale ludzi i p roku urlopu. Zabawki to ostatnio moj szczegln uwag zwrci w naszej rzeczywistoci urzdzenia projekt wykorzystania nanorurek laboratoryjne, ktre potrafi kosztowa wglowych bardzo duo. Wic DYNAMAX nie produkuje wyrobw, (CNT) do paneli o ile finansowanie ale pozwala innym producentom sonecznych, zabawek dla Jurka zwanych popularnie wykona swj wyrb z nadanymi jako nam si udaje, dziki nam nowymi waciwociami. solarami. Ot o tyle z procznym urlopem byby spory zasadniczo solary problem. W tym temacie musimy poczeka to techniczny bubel, ktry ekonomicznie do momentu, a opanujemy kilka innych, nie zwraca si wcale, lub jak podaj i strategicznych dla nas wdroe. producenci po kilku latach ale wg Czym jest nanotechnologia? mnie tylko wtedy, jeli odbiorca uzyska Jakie jest obecnie jej gwne dofinansowanie z urzdu lub innej zastosowanie rynkowe, a take jakie organizacji. Panel soneczny osiga przyzwoit sprawno tylko wtedy, kiedy miae oczekiwania wi z ni promienie soca padaj na niego prosto specjalici? Mwic najprociej jest to zabawa z gry, a niestety wikszo czasu w tworzenie rzeczy od nowa, albo jego pracy to inny kt padania wiata, przynajmniej wywracanie ich do gry i jak na razie nikomu nie udao si

zatrzyma Soca po to, aby Kowalski mia dogrzan sypialni. Jednak, gdy na powierzchni panelu pojawi si nanorurki wglowe, ktre wdary si do naukowej ekstraklasy, jako ciaa doskonale czarne, a wic pochaniajce wiato w 100 proc. Wwczas kt padania Soca jest obojtny, a jedyny problem to jak te rureczki przymocowa na stae pionowo do panelu.

10

wydarzenia

zdaniem eksperta

innowacyjna gospodarka

gieda

venture capital

finanse

prawo

strategie

w wolnej chwili

kimi krokami w stron

Ciko jest znale dziedzin, w ktrej w przyszoci nanotechnologii nie bdzie, poniewa. jest ona uzasadniona fizycznie i tutaj jaki podpis? Moeekonomicznie.

nogami wszystko odbywa si na molekuach, a nawet pojedynczych atomach. Taka zabawa zmienia czasem natur rzeczy i nadaje im niewiarygodnie mocne i oczekiwane cechy, nowy wymiar i skal. Jeeli chodzi o zastosowania, to waciwie ciko byoby znale dziedzin, w ktrej za chwil nano-technologii nie bdzie. W obecnych czasach materiaoznawstwo musi i w kierunku poszukiwa nowych moliwoci i oszczdnoci, wszak tego co wydobywamy z ziemi nie przybywa. Ludzie bardzo szybko musz nauczy si korzysta ze skali nano. To si zwyczajnie opaca. Moe tylko rynek spoywczy pozostaje w tyle. Mam nadziej, e za kilka lat tam, gdzie nanotechnologia wydaje si niezbdna bdzie stosowana, bo jest uzasadniona fizycznie i ekonomicznie.
Nadejcie nowego zazwyczaj wie si z odejciem starego. Jakie technologie odchodz do przeszoci

Nie chciabym wchodzi w rol tego, ktry wyrokuje kto idzie do ziemi. Kady ma szans ingerowa w swj produkt, czy technologi tak, aby walczy na rynku. Cho faktycznie w momencie, kiedy jeden z naszych kontrahentw ogosi wiatu, e mona sobie kupi samoodkaajc si muszl klozetow na pewno zrobi si gorco. Uywa Pani rodkw czyszczcych w azience?
Tak. Oczywicie, kady uywa.

dziki rozpowszechnieniu si nanotechnologii?

To prosz nie robi duego zapasu. Prby trwajce od ponad roku dobiegy koca i w wersji beta istniej ju takie sanitariaty, ale nie tylko. Zasadniczo z naszej strony temat jest gotowy do wdroenia. Czekamy na stosowne decyzje po stronie kontrahentw, a mimo faktu, e s to firmy z pierwszych stron gazet to dla nich take spory problem i wiele zmian do wprowadzenia. Na rynku, mimo cigej wojny o klienta tak

Jak pojawia si firma Dynamax? Jak ewoluowaa od momentu swoich narodzin?

naprawd panuje swoista cisza i spokj, dziay rozwoju codziennie dyskutuj, aby wytyczy bezpieczn drog produktu, ledz konkurencj, czytaj kolorowe periodyki naukowe, ale przede wszystkim staraj si nic nie popsu. Dzia handlowy jako zamyka swj plan. Zarzd jest dumny i ufnie patrzy w przyszo. A nagle, niby z przyszoci pojawia si DYNAMAX i znajduje sposb na zrobienie wiatowego hitu. Mog tylko powiedzie, e jeszcze w tym roku bdzie kilka niespodzianek i zobaczymy kto poleci w gr, a kto wpadnie w d. Osobicie jestem przekonany, e Ci ktrzy nam zaufali wzmocni swoje pozycje liderw na dugie lata.

Z Wojtkiem Chrzanowskim, wsplnik i dyrektor generalny firmy, znam si od dziecka, wiele razy wsppracowalimy ze sob na polu biznesowym. Jurek Peszke 11

Padziernik, nr 4/2011

pojawi si midzy nami w 2007, kiedy to rozpoczlimy prac w skromnym laboratorium. By to magiczny czas, kiedy moi chopcy znikali na cae tygodnie, walczc z syntez srebra i uczc si wielu rzeczy od podstaw, a ja z on Ann zajmowaem si zarabianiem na to, co oni wymyl. Nie by to atwy pocztek, bo wszystko musielimy zrobi sami a o merytoryczn pomoc nie byo si kogo zapyta, co zreszt nie zmienio si do dzisiaj. Bardzo du rol w naszej przygodzie z nanotechnologi odegraa Grupa Dynamic, gdzie byem kilka lat prezesem. Zaprzyjaniony Dynamic pomaga nam w kady moliwy sposb. Nie pacilimy czynszu za wynajem powierzchni, zawsze moglimy liczy na samochd dostawczy i szybk poyczk do jutra. W efekcie nagromadzenia caej masy dobrej energii wok nas, kupiem na pocztku 2010 roku spk, ktr przeksztacilimy w obecny DYNAMAX. Formalnie nasza historia jest stosunkowo krtka: oferta handlowa istnieje od poowy 2010 r., praca przy

Jakie produkty znajdziemy dzisiaj w ofercie Dynamaxu? I jakie s ich gwne obszary zastosowania?

nanotechnologiach trwa od 2007 r., ale sama idea DYNAMAX dojrzewaa ponad 20 lat. Ta idea, to dynamizacja dziaa biecych, celem maksymalizacji zyskw w przyszoci, w skrcie DYNAMAX.

Te produkty to w istocie technologie, czyli sposoby aplikacji nanoczstek rnych pierwiastkw do rnych materiaw. Co do sposobu podejcia do wdroe przemysowych, nie mamy, albo pki co nie znamy konkurencji, natomiast oczywicie dziedzina nano rozwija si i wida aktywno wielu firm na tym polu. Zazwyczaj, umownie nazwani konkurenci importuj proszki, czy te koloidy (pyny) z zawartoci nanokomponentw i sprzedaj to producentom, aby po zmieszaniu uzyska nanoprodukt, ale nie jest to do koca takie proste. Mieszanie np. bardzo wraliwego chemicznie srebra lub zota, koczy si zazwyczaj totaln porak i jego dezaktywacj

O ile drosze s wyroby Dynamaxu w porwnaniu do produktw zaspokajajcych podobne potrzeby konsumentw?

lub aglomeracj w wiksze struktury, przypominajce mazisty glut, ktry mona wyrzuci do kosza. My robimy to zupenie inaczej, bowiem nasze nanokomponenty szyjemy na miar dla kadego klienta osobno oraz montujemy je w istniejcym skadzie chemicznym danego wyrobu. Odbywa si to oczywicie poprzez drobn ingerencj w proces produkcyjny, ale prosz mi wierzy sowo drobn jest tutaj uyte waciwie. Tak naprawd dajc nowe cechy wyrobom, nic nie zmieniamy w zakadzie, nie stawiamy gniazd technologicznych, nie burzymy budynkw, nie komplikujemy ludziom ycia.

DYNAMAX nie produkuje wyrobw, ale pozwala innym producentom wykona swj wyrb z nadanymi dziki nam, nowymi waciwociami, aby wyrni si z otoczenia rynkowego i zdystansowa rywali.

12

wydarzenia

zdaniem eksperta

innowacyjna gospodarka

gieda

venture capital

finanse

prawo

strategie

w wolnej chwili

Pole naszego dziaania to dostarczanie profesjonalnych nanotechnologii do przemysu, a to co osignlimy przez ostatnie lata to skala produkcji, ktr jeszcze niedawno mierzylimy w prbwkach, a obecnie w cysternach. Trudno w to uwierzy, ale przy okazji wasnych bada nad sposobami aplikacji nanoczstek odczarowalimy przy okazji cen ich syntezy. Nawizujc do pierwszego pytania, to byo dla mnie chyba najwikszym zaskoczeniem. Ale analizujc temat powanie i ekonomicznie okazao si, e o ile producent zechce, nie musi podnosi ceny wyrobu kocowego, pacc nam cay czas uczciwe pienidze za wdroenie. Nasze aplikacje zazwyczaj podnosz koszt produkcji od kilku do gra kilkunastu procent, ale prosz pomyle jak moe wzrosn krzywa sprzeday takiego wyrobu? Gdyby miaa Pani do wyboru w tej samej cenie np. fototapet, to czy wziaby Pani zwyk, czy t, ktra skutecznie ochroni cian przed bakteriami i grzybami?
Oferuj Pastwo na rynku bardzo innowacyjne lecz mao jeszcze znane produkty. rodki Nanomax mona ju kupi w kilkudziesiciu sklepach na terenie kraju. Jak przekonujecie rynek w tej chwili i co planujecie zrobi, by zwikszy krg odbiorcw waszych produktw?

NANOMAX to prawdziwe dziecko nauki i przypadku. Z jednej strony nie chcielimy absolutnie nic produkowa, bo nie lubimy wzkw widowych, hal produkcyjnych, ryku maszyn i duych skupisk ludzi, ktrzy niestety czsto cz si w tzw. Zwizki Zawodowe. W DYNAMAX wystarczaj nam zwizki chemiczne, bo nad tymi da si przynajmniej zapanowa. Z drugiej strony dziedzina, w jakiej dziaamy jest tak innowacyjna, e cay czas mielimy problem z dotarciem do umysw ludzi, aby mogli zrozumie co, czego nie da si zobaczy oczyma. Mielimy po prostu problem z komunikowaniem przewagi nanotechnologii nad tradycyjnymi metodami, a poniewa wiele lat przepracowaem w reklamie, i jestem w istocie wizjonerem, to ktrego dnia zapytaem wsplnikw, co by byo, gdybymy wypucili w rynek kilka milionw prostych produktw, ktre bd lepsze i skuteczniejsze w dziaaniu od konkurencyjnych, po to, aby Pani Kowalska moga

Pastwa firma ma wasny zesp badawczy i oferuje wasn polsk technologi gdzie zdobywali wiedz i dowiadczenie naukowcy pracujcy w Dynamax?

o tym opowiada przy herbatce? Ojej, ale co Ty chcesz zrobi na Boga skwitowali. Odpowiedziaem, e chc powoa mark NANOMAX, czyli rodzin prostych, ale profesjonalnych w dziaaniu rodkw czyszczcych, ktre bd stay w sklepach. No i tak si to wanie zaczo. Jeeli chodzi o rynek, to w skali jak osignlimy od czerwca br. Mamy raczej powody do zadowolenia, bo faktycznie feedback, jaki wraca do nas potwierdza pierwotne zaoenia. Produkt dziaa, a klienci wracaj. To, co planujemy zrobi w najbliszym czasie, to wejcie do kilku sieci handlowych, aby zwikszy dostpno i oczywicie zarobi na dalszy rozwj marki. Pojawi si zatem niebawem nowe butelki, nowe pojemnoci i zupenie nowe produkty. Mamy podpisane umowy wycznoci na Niemcy, Czechy, Sowacj, a rozmawiamy w temacie Woch, Austrii i Wielkiej Brytanii. Docelowo chcemy wyczy NANOMAX ze struktur naszej firmy i powoa osobny podmiot o takiej samej jak marka nazwie. Prawdopodobnie bdzie to spka o strukturze S.A., i aktualnie tocz si powane rozmowy.

Jak rozwija si rynek nanotechnologii w Polsce? Jak aktywna jest konkurencja ze strony polskich i midzynarodowych firm?

w szkole, tego bdzie mg potem wymaga w DYNAMAX.

Liderem naszego zespou jest bezapelacyjnie Jurek Peszke, ktry posiad niezwyky dar zrozumienia i upraszczania tego, co jest skomplikowane lub zawie. To baczny obserwator, ale i dobry wykadowca. Myl, e studenci i nasi pracownicy uwielbiaj go za szczero i prostot w przekazie kwestii naukowych. Jerzy jest znany w tzw. szerokim wiecie naukowym i bardzo ceniony. Wiele lat przepracowa na Tajwanie i na Dalekim Wschodzie, a wic w kolebce nanotechnologii. Bra udzia w projektach, o jakich marz naukowcy. Utrzymuje te stay i owocny kontakt z wieloma orodkami badawczymi na wiecie. Jestemy swego rodzaju monolitem ideowym, a nasze rewolucyjne umysy doskonale si uzupeniaj w praktyce biznesowej. W marcu tego roku podpisalimy umow z Uniwersytetem lskim, wic kadr na przyszo te powinnimy mie zabezpieczon. W kocu, czego doktor Peszke nauczy

Mona stwierdzi, e nanotechnologie opuciy tajne orodki badawcze i laboratoria. Powoli zauwaamy grono liderw tej dziedziny i s widoczne pierwsze sukcesy rynkowe, o ktrych warto wspomnie, jak np. NIVEA, czy ATLAS. Ale wg mojej wiedzy to nadal skromny pocztek tego, co bdziemy obserwowa w niedalekiej przyszoci. Nanotechnologia to na pewno krlowa nauk i mam nadziej, e nasza dziaalno ju niebawem pomoe wykreowa kolejne sukcesy i hity sprzedaowe. Bd to z pewnoci rewolucyjne nowoci w ceramice sanitarnej i budowlanej, na pewno duo mamy do powiedzenia w brany oglnie pojtego plastiku czy te drewna, szykujemy kilka pomysw pod brane kosmetyczn, chemiczn, i motoryzacyjn. Konkurencja oczywicie nie pi, ale do tej pory mielimy w zasadzie tylko jeden bj, zakoczony wygran. Bya to firma amerykaska, a sama technologia okazaa si zbliona w dziaaniu, z tym, e mocno dotowana i sporo mniej wydajna. Bylimy per saldo tasi i skuteczniejsi. A jeeli chodzi o konkurencj, to wie ju Pani, e tzw. firmy mieszajce proszki czy koloidy nie s w moim rozumieniu konkurencj. Tak naprawd czekamy na przeciwnika i jestemy gotowi podj rywalizacj przy caej skromnoci i pokorze, jakiej nauczylimy si w yciu.

Oferowanie innowacyjnych produktw oznacza dzisiaj konkurencyjn przewag na rynku czyli to do czego dy kada firma. Jaka jest druga strona medalu innowacyjnego biznesu, na jakie trudnoci napotyka Dynamax na co dzie?

Oczywicie tak mamy potencja do tego, aby da przewag, jeli kto nam zaufa i powici troch czasu na wdroenie. Bywa, e trwa to nawet rok, i kosztuje sporo wysiku, ale dziaalno DYNAMAX nie jest bajk bez problemw. Jako optymista miaem kiedy wraenie, e po opublikowaniu oferty, ustawi si do nas w kolejce instytucje rzdowe, fundusze europejskie i bdziemy oczkiem w gowie tego 13

Padziernik, nr 4/2011

NANOMAX to rodzina prostych, ale profesjonalnych w dziaaniu rodkw czyszczcych, dziki ktrym klienci mog wyprbowa dziaanie nanotechnologii w swoim domu.

kraju. Oczywicie nie pojawi si nikt, i wszystko musielimy zorganizowa sami. Paradoksalnie Hiszpania jest krajem, ktry jak na razie zaoferowa nam najwicej, kadc na st cae zaplecze socjalne, biurowe i produkcyjne w Asturii (przyp. redakcyjny region w Hiszpanii ze stolic w Oviedo), ale w zamian mielimy przekaza 50 proc. udziau w firmie. Chyba nie musz tumaczy jak wysoko oceniam nasz warto, wic zapewne domyla si Pani naszej odpowiedzi. Trzeba jednak przyzna uczciwie, e zdarzy si niedawno pewien wyjtek, jakiego miaem moliwo dowiadczy w gabinecie Prezydenta Uszoka w Katowicach. Poziom przygotowania merytorycznego Katowic, jako potencjalnego Partnera by zaskakujcy. Bardzo szybko nawizalimy czno mentaln, co mam nadziej zaowocuje niebawem przeniesieniem laboratorium, produkcji i samej siedziby do Katowic.
Niedawno zdecydowalicie si Pastwo na pozyskanie kapitau na rynku giedowym, dlaczego? Do tej pory badania prowadzone przez firm byy finansowane przede wszystkim z zysku.

Biorc pod uwag histori DYNAMAX nigdy nie skorzystalimy z adnej pomocy finansowej, pyncej z zewntrz. Mj mistrz i trener karate zarazem, Gienek Dadzibug, ktry zrobi ze mnie mczyzn zawsze mi powtarza, e mwi a robi to zupenie inne sprawy, wic jeeli chodzi o przedsibiorczo, to mia on zdecydowanie wikszy wkad w rozwj DYNAMAX, ni wszyscy urzdnicy razem wzici, jakich napotkaem przez 25 lat dziaalnoci.

Tak, po wielu miesicach wsppracy z naszym promotorem i inwestorem, jakim jest SECUS, stwierdzilimy, e pjdziemy dalej razem, a po drodze oczywicie pojawi si gieda, ktr traktujemy bardzo powanie. W mojej opinii rynek publiczny to przede wszystkim dua promocja i podniesienie prestiu firmy, na czym bardzo nam zaley. Z drugiej strony oczywicie moliwo pozyskania kapitau, tak potrzebnego do osignicia waciwej skali. Jednak z naszych wylicze wynika, e nie bdziemy zmuszeni do sprzeday duej czci udziaw, wic firma kapitaowo pozostanie skoncentrowana na gwnych udziaowcach, czyli nas jako wsplnikach.

Czy firma korzysta ze rodkw publicznych w finansowaniu swoich bada? Od kilku lat nieustannie mwi si jak wane jest stymulowanie innowacyjnoci naszych przedsibiorstw.

Kiedy mwiem o tym, e potrafimy zatopi nanosrebro do caej masy ceramiki szkliwionej i ono dziaa antybakteryjnie widziaem delikatne umiechy na twarzach suchaczy, a w kocu usyszaem Panie Krzysztofie, ale prosimy powanie. My naprawd studiujemy to, co dzieje si na wiecie w brany i wiemy, e tego nie udao si zrobi nikomu bo to jest niemoliwe!. Wwczas mj wsplnik Wojtek wycign z kieszeni may kawaek sanitariatu w postaci ceramicznego Jakie s plany Dynamaxu na kafelka, ktry tyle co zszed z bada najblisze lata? W jakim kierunku mikrobiologicznych, zakoczonych bdzie poda firma? sukcesem i powiedzia Tak prosz Dzisiaj DYNAMAX jest firm, ktra Pastwa my te studiujemy to, co wysza z cienia laboratoriw, si dzieje na wiecie w tej brany, ale uwiarygodnia si wasn prac i jej nam si to wanie udao i pooy efektami oraz czeka na moliwo prbk na st. Musz powiedzie, sprawdzenia si w realnym rynku. e nie wiedziaem co Wojtek wyciga Znamy wyniki bada, jakie co rusz z kieszeni, bo sfer naukow trzymaj spywaj od naszych klientw i czujemy razem z Jurkiem, ale wiem, e bardzo si z nimi pewnie. Jestemy wic gotowi mi wtedy pomg. Waciwie to chyba na walk o Mistrzostwo wiata i ze nigdy nie powiedziaem wsplnikom, spokojem na ni czekamy. Czas pokae jak bardzo jestem dumny z ich postawy jak daleko zajdziemy, ale nasze ambicje i pracy oraz z tego, e przetrwalimy od samego pocztku s due. Chcemy razem tak wiele. Moe przeczytaj to oczywicie sporo zarobi, sporo pokaza wreszcie w Pani magazynie. Mielimy i zosta zauwaeni przez najwikszych. wiele trudnych momentw i mczyo Ale w naszym zespole nas cige tumaczenie Ju niebawem pienidze to nie ludziom na rnych wprowadzimy na rynek wszystko, i czsto stanowiskach, e rewolucyjne nowoci miejemy si mwic, przynosimy im do w ceramice sanitarnej e na razie jestemy firm nowoczesno, i budowlanej. rzemielnikami, lecz sukces i pienidze docelowo staniemy si Czasami wydawao mi artystami Jerzy pracowa kiedy za si, e to bdzie trwao wiecznie, ale granic nad projektem transporterw do w kocu okazao si, e ilo pracy, lekw przeciwnowotworowych. Z tego jak woylimy we trjk przekroczya co nam wiadomo, po strategicznym mas krytyczn i rzeczy zdecydowanie odsuniciu go od jdra prac, projekt ruszyy z miejsca. Wanie teraz nie zosta zakoczony sukcesem. finalizujemy najwaniejsze projekty Mamy zamiar to dokoczy i za kilka w historii DYNAMAX, budujemy nowe lat rozdawa skuteczny lek za darmo, laboratorium, mamy pewnego inwestora, ale po drodze czeka nas na pewno mamy wszystko, o czym marzylimy bardzo wiele rzemiosa. Widz, e i to we wasnych rkach. Obce rce te Pani mi nie dowierza, ale nie ma rzeczy nie s bez znaczenia bo kciuki za nas niemoliwych, wic na koniec opowiem trzyma jak powiedzia Pan Prezydent Pani anegdot z ycia DYNAMAX, ktra Uszok. Wiem, e go nie zawiedziemy, bo wiele tumaczy, jeli chodzi o sowo nie jestemy facetami, ktrzy pkaj niemoliwe. Ot kiedy bylimy na robocie. Za bardzo chcemy zmienia zaproszeni przez Zarzd krajowego wiat w ktrym yjemy. Rozmawiaa Olga Yanusik oddziau bardzo duej firmy z brany budowlanej o zasigu globalnym. Jednym sowem do wiatowego potentata. Musz powiedzie, e jako Prezes Spki, ktra ma swoje pi minut na prezentacj miaem lekki dreszczyk podczas wystpienia.

14

wydarzenia

zdaniem eksperta

innowacyjna gospodarka

gieda

venture capital

finanse

prawo

strategie

w wolnej chwili

Co czy fotografowanie, smartfony i sklepy internetowe?

Aby naby now ksik lub pyt CD nie musimy znajdowa si w sklepie ani przed komputerem. Wystarczy zrobi zdjcie, a aplikacja dla smartfonw oparta na technologii rozpoznawania obrazw opracowana przez zesp iTraff Technology Sp. z o.o dokona zakupu.

Wywiad z Arkadiuszem Skuz CEO iTraff Technology Sp. z o.o.

Na pocztku padziernika trafilicie do finau konkursu Startup Challenge organizowanego podczas Startup Week 2011 w Wiedniu i stanlicie do walki o nagrod gwn wraz z 9 innymi europejskimi start-upami. Jak dziaa aplikacja, ktra zapewnia ten sukces?

Skuteczno technologii wynosi ok. 93 proc. Wynika to po pierwsze z tego, e sam algorytm jeszcze wymaga usprawnie, a po drugie z tego, e korzystamy z baz danych zdj dostarczanych nam przez sklepy z ktrymi wsppracujemy w tej SaveUp jest aplikacj umoliwiajc chwili jest to 50 wydawnictw i sklepw robienie szybkich, spontanicznych internetowych z Polski: m.in. Audioteka. zakupw poza pl najwikszy sklepem przy dystrybutor SaveUp wsppracuje obecnie pomocy urzdze audiobookw z 50 wydawnictwami i sklepami mobilnych, takich w Polsce, Mexto. internetowymi w Polsce jak smartfony. pl najwikszy Jest to moliwe dziki technologii rozpoznawania obrazw opartej na tzw. analizie punktw charakterystycznych, ktr stworzylimy i ktrej jestemy wacicielem. Jej dziaanie polega na tym, e kade zdjcie zrobione telefonem komrkowym, jest wysyane do serwera, gdzie jest przetwarzane w kilka rodzajw algorytmw: algorytmw rozpoznawania zdj, ktre umiej powiedzie kto jest na zdjciu oraz algorytmw przeszukiwania baz danych, ktre potrafi w cigu 12 sekund porwna i dopasowa zdjcie do innego zdjcia. W tej chwili nasza aplikacja umoliwia kupowanie ksiek. Ju niedugo bdzie rwnie zawieraa muzyk, gry video, filmy, a take audiobooki, e-booki, pliki mp3 i inne pliki muzyczne. dystrybutor e-bookw w Polsce, Weltbild.pl, Stereo. pl. Wsppracujemy te z du liczb maych ksigarni, oferujcych bardziej unikatowe i rzadkie pozycje. Niestety, czsto zdjcia dostarczane przez partnerw s niskiej jakoci w zwizku z czym nisza jest te skuteczno ich rozpoznawania.
Pracujecie nad tym, aby przesyka zakupw dokonanych poprzez SaveUp bya nieodpatna dla klienta kocowego. Kto zapaci za tak przesyk?

Czy technologia jest nieomylna?

Arkadiusz Skuza

CEO iTraff Technology Sp. z o.o.

Sklep internetowy lub my jako firma. Dystrybutorom ksiek wsppraca z SaveUp umoliwia sprzeda ich oferty poza ksigarni i poza komputerem dosownie wszdzie tam gdzie klient ma urzdzenie mobilne. Jest to dla nich

15

Padziernik, nr 4/2011

atrakcyjne, dlatego zgadzaj si na pokrywanie kosztw.

Co byo wczeniej jajko czy kura: technologia zrodzia pomys na usug, czy pomys na usug zrodzi technologi?

Wczeniej by przypadek, w ktrym si znalazem, kiedy mieszkaem w Stanach Zjednoczonych. Tam, jeeli pokae si sprzedawcy w sklepie, e przedmiot, ktry chce si kupi jest w innym sklepie taszy to jest wysokie prawdopodobiestwo, e sprzedawca obniy cen. W zwizku z czym pomylaem, e gdybym mg szybko sprawdza ceny bdc w sklepie mgbym t moliwo wykorzysta. Pniej pomylelimy, e chcemy umoliwi kupowanie poza sklepem. Wic pomys nietechnologiczny zrodzi technologi.
Jak rozwija si rynek ksiki w Polsce?

e-commerce. Jeeli mwimy o mobile commerce, to w Polsce nie ma danych na temat tego jak duo ludzi kupuje co przez urzdzenia mobilne. Uwaam, e nikt jeszcze powanie nie myli o tym rynku dzi, co wida po polskich firmach, ktre s wci bardziej skoncentrowane na e-commerce. We wspominanych ju Niemczech w 2010 roku zakupw przez urzdzenia mobilne dokonao 11 milionw uytkownikw, by to prawie 76-proc. wzrost w porwnaniu do roku poprzedniego,

Jaka jest wasza strategia wejcia na rynek brytyjski i niemiecki?

rozmiar redniej transakcji wynosi ok.2030 USD. Dla porwnania w Niemczech jest 14 mln smartfonw w Polsce okoo 3 mln.

Odnielimy sukces w Polsce dziki dziaaniom w trzech obszarach. Po pierwsze public relations udao si nam wypracowa skuteczne metody wsppracy z blogerami, pras i telewizj. Po drugie reklama nie naszej aplikacji, tylko produktw, ktre

Sfotografowanie reklamy prasowej produktu wydawnictwa Beck umoliwia ju zamwienie produktw bezporednio z reklamy bez kosztw przesyki.

Potencja rynku ksiki elektronicznej jest ogromny i bdzie on dynamicznie rs na przestrzeni kolejnych 12 lat. Polski rynek znajduje si w fazie przejciowej ludzie, ktrzy dzi czytaj ksiki, a nabywaj powoli urzdzenia mobilne takie jak smartfon czy tablet, naturalnie skaniaj si w stron e-booka. Rwnie z punktu widzenia wydawnictw e-booki maj wikszy potencja rynkowy nie maj ograniczonego nakadu, wic jeeli dana ksika staje si popularna to mona j naby w nieograniczonej iloci. W zwizku z tym brana e-book i audiobookw daje nieporwnywalnie wiksze moliwoci zarobkw zarwno autorom jak i wydawnictwom. Polski rynek audiobookw jest warty dzi 20 mln z, wwczas gdy np. niemiecki jest warty 20 mln euro.
Sukces waszej usugi jest bezporednio zwizany take z rozwojem rynkw e-commerce i mobile commerce. Jaka jest dynamika ich wzrostu?

Co do rozmiaru rynku e-commerce jestemy w Europie na ostatniej pozycji, ale dynamika wzrostu tego rynku w Polsce to 2330 proc. rocznie i jest ona dzisiaj najwysza w Europie. SaveUp natomiast planuje wejcie na rynek niemiecki jest to duy, dojrzay rynek. Pracujemy take nad wejciem na rynek brytyjski, ktry jest najwikszym rynkiem w Europie i generuje 60 proc. zakupw w brany 16

wydarzenia

zdaniem eksperta

innowacyjna gospodarka

gieda

venture capital

finanse

prawo

strategie

w wolnej chwili

sprzedajemy poprzez np. reklamy w Google Adverts, czy sieci mobilnej. Po trzecie reklama naszej aplikacji dziki temu, e wsppracujemy z wydawnictwami i ksigarniami, mamy moliwo pojawienia si na ich reklamach prasowych (Przykad www. weltbild.pl/save-up). Np. na reklamach prawniczego wydawnictwa Beck pojawiajcych si w oglnopolskich dziennikach, widnieje logo naszej aplikacji. Sfotografowanie tej reklamy umoliwia zamwienie produktw

Ilu klientw korzysta dzi z waszej aplikacji? I jakie cele na najbliszy rok przed sob stawiacie?

bezporednio z reklamy, bez kosztw przesyki. Analogiczny model wsppracy negocjujemy w Niemczech. W tych trzech obszarach zamierzamy przenie nasze dowiadczenie na rynek brytyjski i niemiecki.

SaveUp pracuje nad wejciem na rynek niemiecki i brytyjski najwiksze europejskie rynki e-commerce Amazon i PayPal. Chcemy przy pomocy naszego portalu internetowego udostpni nasz technologi wszystkim deweloperom aplikacji mobilnych na wiecie, za darmo lub za niewielk opat, eby mogli oni tworzy wasne aplikacje z nasz technologi. Bd mogli rozpoznawa wszystko to, co zostanie wczeniej przez nich w aplikacji zainstalowane. Oczywicie z zachowaniem ochrony naszych algorytmw, ktre nie bd dostpne. Wrd interesujcych pomysw, zastosowania naszej technologii s np. takie jak fotografowanie kart kredytowych i rozpoznawanie jak dana karta kredytowa ma ofert, poniewa oprcz moliwoci pacenia karty kredytowe z reguy oferuj szereg innych usug, o ktrych uytkownicy czsto nie wiedz. W brany farmaceutycznej np. po sfotografowaniu opakowania telefon mgby odczyta opis danego leku, co mogoby by przydatne dla osb starszych czy niedowidzcych. Spotykamy take ludzi, ktrzy chc w restauracji fotografowa wino, ktre dziki kelnerowi odkryli. Chc wic zrobi zdjcie i kupi to co pij. Takich moliwoci jest mnstwo i uwaamy, e my nigdy nie bylibymy w stanie ich wyczerpa. Dlatego chcemy otworzy dostp do naszej technologii i zobaczy co dalej z tego wyniknie.
Rozmawiaa Olga Yanusik

Aplikacja, dla iPhonea jest dostpna na rynku, od 3 miesicy, natomiast dla Androida zaledwie 2 tygodnie. Obecnie mamy 2,5 tys. uytkownikw. Do koca tego roku planujemy mie 10 tys., a do koca przyszego 130 tys.

Jestecie obecni na najbardziej prestiowych wydarzeniach w brany innowacji i start-upw na wiecie. Spotykacie ludzi, ktrzy widz projekty innowacyjne z rnych zaktkw wiata. Jakie ciekawe opinie i komentarze o waszej aplikacji najbardziej si Panu zapamitay?

To jest wietne pytanie. Rzeczywicie przez ostatni rok rozmawialimy z ponad dwustoma osobami z rnych bran i rnych miejsc na wiecie. Zrodzi si przy tych rozmowach fantastyczny pomys, ktry zamierzamy zrealizowa na pocztku przyszego roku. Spotykamy si obecnie z inwestorami, aeby pozyska kapita na jego realizacj. Rozmawialimy o tym pomyle z osobami z tak renomowanych firm jak Google,

17

Padziernik, nr 4/2011

Internetowy wymiar rezerwacji usug

W serwisie znajdziemy okrelonego usugodawc, sprawdzimy dostpno terminw i zarezerwujemy wizyt. Ponadto nie zapomnimy o zbliajcym si terminie i znajdziemy oferty z elastycznym systemem zniek.

Portal R24 na co dzie czy setki usugodawcw z tysicami klientw

Poprzez portal R24 do fryzjera i do mechanika samochodowego R24 ma zastosowanie wszdzie tam, gdzie pojawia si potrzeba rezerwacji terminu usugi oraz prowadzenia nieustannej komunikacji firmy z klientem. Zadaniem portalu jest pomoc w skutecznym wyszukiwaniu rnego rodzaju usug i dokonywanie ich rezerwacji za porednictwem Internetu. Z punktu widzenia klienta zasadnicz zalet tego typu rozwizania jest przede wszystkim moliwo znalezienia okrelonego usugodawcy, sprawdzenia dostpnoci i wreszcie rezerwacji wizyty. Dodatkowym atutem R24 jest przekazywanie powiadomie o zbliajcym si terminie. Dziki serwisowi uytkownik ma dostp do swoich ulubionych firm, moe je ocenia i poleca innym. A co najwaniejsze wszystko dostpne jest bezpatnie. W rezultacie, docelowa liczba zainteresowanych uytkownikw moe by praktycznie nieograniczona. Dla przedsibiorstwa wiadczcego okrelone usugi jest to najwiksza zaleta, gdy oznacza efektywn promocj oferty wrd szerokiego grona potencjalnych usugobiorcw, a co rwnie wane R24 umoliwia przy tym budowanie lojalnoci klientw. Nie
18

bez znaczenia jest oszczdno czasu i maksymalizacja wykorzystania stanowisk pracy. Serwis powsta w gwnej mierze dla prywatnych gabinetw lekarskich, stomatologicznych, serwisw samochodowych czy salonw fryzjerskokosmetycznych. Obszarw zastosowania R24 jest jednak znacznie wicej mog to by korty tenisowe, myjnie samochodowe, mobilni serwisanci albo na przykad agenci ubezpieczeniowi. Potencja jest ogromny. Wielko docelowego rynku szacujemy na 100120 tys. punktw usugowych, dla ktrych serwis R24 moe by przydatn aplikacj mwi Piotr Koch.

R24 to take elastyczne zniki i samodzielne wyszukiwanie wolnych terminw wizyt Najwiksz przewag konkurencyjn R24 jest funkcjonalno polegajca na moliwoci zamieszczenia przez usugodawcw ofert wraz z okrelonymi rabatami. Serwis stanowi wic specyficzne poczenie tak modnych w ostatnim czasie zakupw zbiorowych oraz rezerwacji usug on-line. Co wane, klient sam decyduje o wysokoci zniki i czasie jej trwania tumaczy Piotr Koch, Prezes Zarzdu R24 Sp. z o.o. Nie pobieramy przy tym procentowej prowizji, w przeciwiestwie do serwisw grupowych dodaje.

wydarzenia

zdaniem eksperta

innowacyjna gospodarka

gieda

venture capital

finanse

prawo

strategie

w wolnej chwili

Dodatkowo, serwis oferuje funkcj wyszukiwania wolnych terminw np. u stomatologa, ze wskazaniem konkretnego dnia, godziny a nawet odlegoci od miejsca, w ktrym aktualnie si znajdujemy! Idealne rozwizanie w kryzysowych sytuacjach. Prosz sobie wyobrazi, e zapalicie Pastwo gum. Dziki R24, przy pomocy wasnego telefonu komrkowego, bez problemu mona poszuka wulkanizatora, ktry moe wymieni opon podkrela Prezes.

Od preinkubacji w Parku Technologicznym po dynamiczne zdobywanie rynku Prace nad koncepcj oraz tworzeniem serwisu R24 rozpoczy si jeszcze w 2008 roku, kiedy to pomysodawcy zaczli prowadzi rozmowy z potencjalnymi inwestorami oraz przeszli przez proces tzw. preinkubacji w jednym z parkw technologicznych, ktry ma za zadanie przygotowywa przedsibiorcw do pozyskania kapitau zewntrznego. Proces nie zakoczy si inwestycj

Kolejny etap rozwoju firmy R24 to stworzenie aplikacji mobilnej na telefony komrkowe

z uwagi na brak wymaganego wkadu wasnego. Dziki preinkubacji udao si jednak sfinansowa badania rynkowe, ktre potwierdziy zasadno wdroenia serwisu R24. Jeli chodzi o prywatnych inwestorw, to w tamtym okresie byli oni gotowi zainwestowa w nasz projekt ale dopiero, gdy z papieru zostanie przeniesiony na konkretny prototyp

R24 Sp. z o.o. jest czonkiem Sieci Inwestorw i Przedsibiorcw owcy Biznesu. Zachcamy potencjalnych inwestorw do odwiedzenia portalu www.lowcybiznesu.pl i zapoznania si z wiksz iloci informacji nt. tego i wielu innych, interesujcych przedsiwzi biznesowych, poszukujcych finansowania na rozwj.
19

Padziernik, nr 4/2011

Serwis dziaa dla prywatnych gabinetw lekarskich, stomatologicznych, serwisw samochodowych oraz salonw fryzjerskokosmetycznych. Obszarw zastosowania R24 jest jednak znacznie wicej

wyjania Prezes. Jeszcze pod koniec 2009 roku firma zoya wniosek o dotacj unijn z dziaania 8.1 POIG, a na pocztku 2010 r. wiadomo byo, i projekt zostanie dofinansowany. Dzisiaj serwis w peni funkcjonuje. Spka odnotowuje miesiczne wzrosty liczby odwiedzajcych na poziomie 15 proc., a w perspektywie piciu najbliszych lat R24 zamierza obsugiwa 78 proc. rynku, tj. 10 tysicy klientw. Najwikszym zagroeniem dla dynamicznego rozwoju serwisu jak mwi sam Prezes nie jest konkurencja, ale brak dojrzaoci rynku do tego typu rozwiza. Konieczna jest ciga edukacja wrd potencjalnych odbiorcw,

a take i mogce by prezentowane w serwisie R24. Dlatego te firma organizuje liczne szkolenia i warsztaty, podczas ktrych rozwiewane s wszelkie wtpliwoci, prezentowane optymalne rozwizania.

Nisze na rynku E-commerce czekaj na odwane, innowacyjne firmy Jak oceniaj eksperci, obecnie na polskim rynku e-commerce dokonuj si istotne zmiany. Moliwoci s ogromne nisza w sektorze e-biznesu jest niebywa szans dla tych, ktrzy bd umieli j wykorzysta, przeku w prawdziwy sukces i na stae zaistnie w brany. Polski rynek e-commerce jest jednym z najszybciej rozwijajcych si rynkw internetowych w Europie. Powszechny dostp do mobilnych technologii oraz rosnca konkurencja skaniaj

przedsibiorcw do inwestowania w aplikacje webowe. Dzisiaj nawet te najbardziej tradycyjne rodzaje dziaalnoci gospodarczej w coraz wikszym stopniu przenoszone s do Internetu. Coraz wicej przedsibiorstw rwnie oferuje swoje usugi wycznie w Internecie. Kolejny etap rozwoju firmy R24 to stworzenie aplikacji mobilnej na telefony komrkowe. Spka R24 szacuje swoje biece potrzeby kapitaowe na okoo 500 tys. z, ktre bd przeznaczone na marketing w Sieci. Nasz biznes ma przyszo przekonuje Prezes Koch. wiat tak bdzie wyglda za kilka lat. Jestemy zdeterminowani i wierzymy w sukces zwaszcza jeli wzi pod uwag fakt, e moliwoci zastosowa R24 jest wiele kontynuuje.
Piotr Sysz Secus Wsparcie Biznesu

Innowacyjna gospodarka Inicjatywy regionalne lsk

Akademia Innowacji Rudzkiego Inkubatora Przedsibiorczoci

Dla modych ludzi, ktrzy lubi wyzwania
Inicjatywa jest skierowana do modych ludzi z Rudy lskiej i subregionu centralnego wojewdztwa lskiego uczniw szk rednich, studentw, absolwentw. Powstaa z inspiracji prof. dr. hab. Janusza Janeczka, Rektora Uniwersytetu lskiego w latach 20022008, ktry na konferencji Wirtualna Hostessa innowacja jest kobiet 26 maja br. w Rudzie lskiej z prawdziw pasj podkrela, e: Pienidze s wane, organizacja jest wana, ale w sferze innowacyjnoci najwaniejsze jest twrcze mylenie. Te sowa stay si fundamentem utworzenia Akademii Innowacji, ktrej celem jest zaktywizowanie modych ludzi do kreatywnego dziaania, stworzenie moliwoci sprawdzenia si w biznesie i w nauce, promowanie postaw innowacyjnych i przedsibiorczych oraz wiadomego kreowania wasnej drogi yciowej. Zainteresowanie udziaem w tej inicjatywie wykazuj zarwno przedsibiorcy jak i uczelnie wysze. Na bieco zgaszaj si czonkowie, ktrzy wybior spord swojego grona samorzd, czyli Przewodniczcego Akademii i jego zastpcw. Akademia Innowacji jest odpowiedzi na aktualne potrzeby rynku. Daje moliwo zdobycia praktyki, nawizania kontaktw biznesowych, uczy wsplnego dziaania w pracy i efektywnej organizacji czasu, czyli cennych kompetencji modego czowieka u progu kariery zawodowej mwi Joanna Sochacka, Prezes Zarzdu Rudzkiego Inkubatora Przedsibiorczoci. Bdziemy organizowa warsztaty innowacyjnoci dla modziey, spotkania z ludmi biznesu i nauki oraz podejmowa wspprac z uczelniami, samorzdami i wszystkimi podmiotami zainteresowanymi wspieraniem rozwoju spoeczestwa opartego 20 na wiedzy i uatwiania dostpu do wsppracy rodowisk nauki i biznesu. W swoim funkcjonowaniu Akademia Innowacji stawia na twrcze mylenie i wasn inicjatyw, ktre bd motorem napdowym do dziaania. Pole dziaalnoci modziey to wszelkie przedsiwzicia z zakresu biznesu, innowacji, przedsibiorczoci, nauki, kultury, sztuki, sportu. Przykadowe dziaania to organizowanie warsztatw, konferencji, spotka z ciekawymi osobistociami z ycia publicznego, wsppraca z przedsibiorcami w Inkubatorze (np. w postaci odbywania praktyk), samorzdami, prowadzenie Biura Karier, organizowanie wydarze kulturalnych (koncertw, wernisay) i wszelkie inne eventy, jakie podpowie pomysowo czonkw. Chcemy w ten sposb inspirowa modzie do aktywnego udziau w yciu lokalnym, obywatelskim, spoecznym, gospodarczym mwi Joanna Sochacka. Rudzki Inkubator Przedsibiorczoci udostpnia Akademii infrastruktur w postaci sali szkoleniowej, sali konferencyjnej w razie potrzeby, usugi Wirtualnego Biura, korzystanie z pomieszcze i urzdze biurowych. Ponadto, Akademia ma moliwo posugiwania si drukiem firmowym i logo Inkubatora.
Kady ucze, student, absolwent ktry chce zosta czonkiem Akademii moe zgosi si do nas telefonicznie. Aleksandra Krawucka, tel. 32 342 22 30 wew. 100, e-mail: akademiainnowacji@inkubatorrudzki.pl Stawiamy na kreatywno modych ludzi! Zapraszamy!

wydarzenia

zdaniem eksperta

innowacyjna gospodarka

gieda

venture capital

finanse

prawo

strategie

w wolnej chwili

Ciki kwarta dla inwestorw giedowych

Umiarkowany lipiec, drastyczne sierpie i wrzesie Kady z trzech miesicy zakoczonego kwartau wszystkie najwaniejsze indeksy rynku gwnego GPW zamykay strat. Skala zwaszcza sierpniowo-wrzeniowych spadkw doprowadzia wartoci indeksw do poziomu z jesieni 2009 roku. Indeks najwikszych spek WIG 20 zamkn III kwarta na poziomie 2188,73 pkt. tracc w stosunku do sytuacji na koniec czerwca 21,89 proc., indeks szerokiego rynku WIG spad o 20,96 proc. do poziomu 38268,75 pkt., indeksy maych oraz rednich spek zanotoway spadki odpowiednio o 27,14 proc. i 23,89 proc. W zwizku z obserwowan w pierwszym proczu nisk zmiennoci cen akcji, to wyniki ostatnich trzech miesicy maj zdecydowanie najwikszy wpyw na stopy zwrotu wymienionych powyej indeksw za trzy kwartay biecego roku, stopy te mieszcz si w przedziale od -19,42 proc. (WIG) do -27,94 proc (sWIG80). Spord indeksw sektorowych na przestrzeni 2011 roku ju tylko dwa wykazuj wzrosty indeks WIG Chemia rzdu 13,77 proc. (pomimo spadku w III kwartale o 22,69 proc.) oraz WIG Telekomunikacja o 9,81 proc. (symboliczny spadek q/q 0,06 proc.). Na przeciwlegym biegunie znajduj si indeksy WIG-Budownictwo oraz WIG-Deweloperzy z utrat wartoci odpowiednio rzdu 55,69 proc. i 44,77 proc. od rozpoczcia roku kalendarzowego. Wysoka zmienno cen w sierpniu i wrzeniu sprzyjaa zawieraniu duej liczby transakcji. Obroty sesyjne w miesicu sierpniu przekroczyy warto 26,7 mld z i byy tym samym o 2,9 mld z wysze od dotychczas

W III kwartale bylimy wiadkami wyamania z kilkumiesicznego trendu bocznego, ktry zakoczy si znaczc przecen akcji spek notowanych na warszawskim parkiecie. Skala sierpniowych i wrzeniowych spadkw wprowadzia sporo nerwowoci wrd inwestorw obawiajcych si nadejcia drugiej fali kryzysu finansowego.

rekordowych jednomiesicznych obrotw z marca 2011 i o 12,7 mld z wysze ni w analogicznym miesicu roku poprzedniego. Obroty we wrzeniu rwnie utrzymay si na wysokim poziomie 21,7 mld z. Narastajco od pocztku roku obroty wyniosy 195,5 mld z, co oznacza wzrost o 31,2 proc. wobec tego samego okresu 2010 r.. Po trzech kwartaach obroty s porwnywalne z obrotami osignitymi w caym 2010 r. (206,9 mld z). Dekoniunktura giedowa oraz okres wakacyjny zatrzymay zapdy nowych emitentw dotyczce debiutw na gwnym parkiecie warszawskiego rynku. Nie sprawdziy si przewidywania, i dynamika przybywania nowych spek bdzie wzrasta z kwartau na kwarta. W okresie lipiecwrzesie zadebiutowao 8 spek (przy 15 debiutantach w poprzednim kwartale) co jest i tak wynikiem dwukrotnie lepszym od analogicznego okresu roku 2010 4 spki. cznie w tym roku bylimy wiadkami ju 33 debiutw, a zatem zaledwie o jeden mniej ni w caym ubiegym roku. Na koniec III kwartau na rynku regulowanym notowane byy 424 spki,

w tym 37 zagranicznych o cznej kapitalizacji 653,004 mld z.

Emitentw przybywa, inwestorw ubywa Spadek zainteresowania emitentw rynkiem kapitaowym nie dotyczy jednak rynku NewConnect. W tym alternatywnym systemie obrotu po raz kolejny zostay pobite rekordy: 22 debiuty w miesicu sierpniu oraz 53 nowych emitentw na przestrzeni jednego kwartau to rezultaty bez precedensu w przeszoci. Na dzie 30 wrzenia 2011 r. na NewConnect notowanych byo 314 spek, a ich czna kapitalizacja przekroczya warto 7,8 mld z. Skala spadkw dotyczcych rynku NewConnect przybraa podobne nasilenie do tych na rynku gwnym. Warto indeksu gwnego NCindex, ktry traci na wartoci w kadym kolejnym miesicu, na koniec III kwartau wyniosa 43,7 pkt., a zatem bya nisza o 20,36 proc. w porwnaniu z czerwcem. Fali drastycznych spadkw opary si za to spki zgrupowane w indeksie NCX Life Science. Indeks ten w analizowanym okresie zanotowa ujemn stop
21

Padziernik, nr 4/2011

zwrotu tylko w sierpniu, w pozostaych miesicach osigajc wyniki lekko powyej zera. W przeciwiestwie do rynku gwnego, na NewConnect wiksza w porwnaniu z pierwszym proczem zmienno notowa zniechcia inwestorw. Liczba transakcji w III kwartale zmniejszya si blisko o 1/3 w porwnaniu z kwartaem poprzednim, co przy rwnoczesnym spadku redniej wartoci zawieranych transakcji spowodowao spadek obrotw q/q o 45%, do poziomu 371,4 mln z. 30 sierpnia rynek NewConnect obchodzi swoje czwarte urodziny. Od dnia pierwszej sesji, podczas ktrej notowanych byo zaledwie 5 spek rynek ten powikszy si o przeszo 60 razy, co aktualnie plasuje go jako drugi wrd europejskich rynkw alternatywnych pod wzgldem liczby notowanych spek. W okresie czterech lat funkcjonowania rynku spki te

pozyskay ponad 1 mld zotych w wyniku przeprowadzonych emisji nowych akcji.

Coraz wiksza popularno Catalyst Kolejny kwarta z rzdu daje si zauway systematyczny rozwj na rynku Catalyst. Na koniec kwartau notowanych byo 159 serii instrumentw finansowych wyemitowanych przez 78 emitentw korporacyjnych, z czego 117 serii stanowiy obligacje korporacyjne, 23 serie obligacji spdzielczych a 19 to listy zastawne. czna warto tych emisji to 32,7 mld z. Tym samym w porwnaniu do analogicznego momentu przed rokiem liczba notowanych serii zwikszya si blisko 3-krotnie, wzrost ten zosta osignity przede wszystkim za spraw zwikszajcej si liczby dopuszczonych do obrotu obligacji korporacyjnych (30 wrzenia 2010 r. notowanych byo zaledwie 38 serii tych instrumentw).

Od czerwca 2011 r. warto emisji instrumentw korporacyjnych zwikszya si o 4,1 mld z. W III kwartale biorc pod uwag tylko obligacje korporacyjne zawarto blisko 3,5 tys. transakcji (wzrost o 135% rok do roku) ktre wygeneroway obrt 121,6 mln z. W porwnaniu do kwartau ubiegego roku liczba transakcji wzrosa o 8,22 proc. a warto obrotu o 27,36 proc. Na caym rynku Catalyst, z uwzgldnieniem rwnie emitentw komunalnych i Skarbu Pastwa, notowane s instrumenty finansowe o wartoci 523,1 mld z. A skumulowany od pocztku roku obrt przekroczy barier 1 mld z.
Bartosz Mazgaj Secus Asset Management

22

wydarzenia

zdaniem eksperta

innowacyjna gospodarka

gieda

venture capital

finanse

prawo

strategie

w wolnej chwili

Ksztatowanie zaufania akcjonariuszy

ad korporacyjny na rynku NewConnect
Przepisy prawa wyznaczaj podstawow struktur relacji pomidzy organami w spce: walne zgromadzenie rada nadzorcza zarzd oraz najwaniejsze zasady wspdziaania tych organw. Bardziej szczegowe zasady natomiast spki ksztatuj samodzielnie. ad korporacyjny naley do sfery samoregulacji, czyli dodatkowych zasad i ogranicze wypracowywanych wsplnie przez dane rodowisko, w naszym przypadku organizowane przez Gied i prowadzony przez ni NewConnect. Przestrzeganie tylko przepisw prawa jest z formalnego punktu widzenia cakowicie wystarczajce lecz z punktu widzenia relacji midzyludzkich niezwykle wana jest kwestia budowy zaufania inwestorw. A zaufania nie mona zadekretowa, mona je tylko wypracowa. Uzyskanie finansowania na dziaalno i rozwj spki poprzez wejcie do systemu notowa jest czsto poczone z emisj nowych akcji, czyli z pojawieniem si nowych akcjonariuszy, ktrzy licz na zyski ze swoich inwestycji. Chc oni rwnie mie wpyw na dziaalno spki, w szczeglnoci poprzez uczestnictwo w walnych zgromadzeniach. eby jednak potencjalny akcjonariusz mg podj wiadom decyzj inwestycyjn, musi mie dostp do podstawowych informacji o spce, o jej strukturze, strategii i zamiarach na przyszo oraz o wynikach finansowych. Na tym si jednak te oczekiwania nie kocz. Dlatego spka, ktra jest przejrzysta i dobrze informuje akcjonariuszy i inwestorw o swojej dziaalnoci zarwno bdzie moga atwiej zdoby

Gdy spka zwiksza skal dziaania i zwiksza si liczba akcjonariuszy istotne staje si ustalenie waciwych relacji pomidzy nimi jako wspwacicielami a zarzdem. Przepisy prawa reguluj tylko podstawy tych relacji. O budowaniu zaufania akcjonariuszy inwestorw w spce decyduje natomiast istnienie i przestrzeganie zasad adu korporacyjnego, bdcych zbiorem zalece formuowanych przez dane rodowisko.

kapita przy pierwszym wprowadzeniu akcji do notowa, jak rwnie znacznie atwiejsze bdzie dla niej przeprowadzenie kolejnych emisji akcji. Badania przeprowadzone na giedzie w Hongkongu, gdzie istnieje specjalny indeks adu korporacyjnego sucy do oceny poszczeglnych spek pokazuj, e spka, w ktrej poziom adu korporacyjnego ulega obnieniu, traci klientw, czyli akcjonariuszy i kurs jej akcji spada. Wystpuje take zaleno odwrotna jeeli pocztkowo niski poziom adu korporacyjnego ulegnie wyranemu wzrostowi, kurs akcji take ronie. Przypomina si tu zasada dobrze znana osobom odpowiedzialnym za relacje z klientami w firmach usugowych: jeden zadowolony klient przyprowadzi trzech nowych. Jednak klient niezadowolony nie tylko odejdzie, lecz jeszcze zabierze ze sob dziesiciu innych klientw. Jak zatem zapewni akcjonariuszy i potencjalnych inwestorw, e spka jest dobrze zarzdzana i dba o dobre z nimi relacje? Jak zdoby ich zaufanie?

Krzysztof Grabowski

Doradca Zarzdu Dom Maklerski Banku BPS S.A.

23

Padziernik, nr 4/2011

ad korporacyjny dla spek notowanych na rynku NewConnect Warszawska Gieda wprowadzia ad korporacyjny do standardw rynku regulowanego ju w 2002 r. Wkrtce po uruchomieniu przez GPW alternatywnego systemu obrotu zostay te opracowane i przyjte Dobre Praktyki Spek Notowanych na NewConnect, pocztkowo tylko jako mikkie zalecenia i wskazwki, a od 2010 r. ju jako jeden ze standardw tego systemu obrotu. Najlepszym podsumowaniem

i wprowadzeniem do caego zbioru Dobrych Praktyk s ich dwa pierwsze punkty: pierwszy opisuje zakres i sposoby komunikacji spki, a drugi wyjania cel tej komunikacji najlepsze informowanie akcjonariuszy i inwestorw o spce, umoliwiajce dokonanie oceny jej funkcjonowania i perspektyw na przyszo: Spka powinna prowadzi przejrzyst i efektywn polityk informacyjn, zarwno z wykorzystaniem tradycyjnych metod, jak i z uyciem nowoczesnych technologii oraz najnowszych narzdzi komunikacyjnych zapewniajcych

szybko, bezpieczestwo oraz szeroki i interaktywny dostp do informacji. Spka, korzystajc w jak najszerszym stopniu z tych metod, powinna zapewni odpowiedni komunikacj z inwestorami i analitykami, wykorzystujc w tym celu rwnie nowoczesne metody komunikacji internetowej, umoliwia transmitowanie obrad walnego zgromadzenia z wykorzystaniem sieci Internet, rejestrowa przebieg obrad i upublicznia go na stronie internetowej. Spka powinna zapewni efektywny dostp do informacji niezbdnych do

24

wydarzenia

zdaniem eksperta

innowacyjna gospodarka

gieda

venture capital

finanse

prawo

strategie

w wolnej chwili

oceny sytuacji i perspektyw spki oraz sposobu jej funkcjonowania. Dalsza tre Dobrych Praktyk stanowi logiczne rozwinicie tych dwch podstawowych zasad.

Informacje istotne dla budowania skutecznych relacji z akcjonariuszami Kluczowe znaczenie ma przedstawienie si, czyli zamieszczenie na stronie internetowej najwaniejszych informacji o spce i jej strukturze, tj. podstawowych dokumentw korporacyjnych statutw

i regulaminw wewntrznych. Najbardziej typowe z tych dokumentw to regulamin zarzdu, regulamin rady nadzorczej i regulamin walnego zgromadzenia. Ich lektura pozwala na poznanie formalnych zasad funkcjonowania spki oraz wewntrznych relacji pomidzy jej organami. Przedstawiajc organy spki naley pamita o opisaniu, kto wchodzi w skad zarzdu i rady nadzorczej. Cenn informacj s yciorysy zawodowe, pozwalajce na poznanie kompetencji poszczeglnych czonkw tych organw. Warto zamieci informacje o skadzie i strukturze akcjonariatu spki, szczeglnie o gwnych akcjonariuszach, ktrzy z natury rzeczy wywieraj najwikszy wpyw na jej dziaalno. W dalszej kolejnoci naley szczegowo opisa dziaalno spki w jakiej brany ona funkcjonuje, jak zajmuje w niej pozycj, jakie osiga wyniki i gdzie widzi dalsze moliwoci rozwoju. Nie mona jednak poprzesta na opisie sownym, lecz naley przedstawi konkretne dane, zawarte w sprawozdaniach finansowych oraz innych raportach okresowych i biecych, wymaganych w przepisach prawa i regulacjach rynku, na ktrym spka jest notowana. Wane s te informacje o zdarzeniach korporacyjnych, takich jak wypata dywidendy, a take o innych zdarzeniach majcych wpyw na prawa akcjonariuszy i sposb ich wykonywania. Specyficzny obszar informacyjny, wynikajcy z charakteru NewConnect, obejmuje opis wsppracy z autoryzowanym doradc. Istotne miejsce powinny take zajmowa relacje spki z akcjonariuszami. Dotyczy to nie tylko biecych kontaktw w trakcie caego roku, lecz w gwnej mierze sposobu i organizacji walnych zgromadze. W jaki sposb akcjonariusze mog uzyskiwa niezbdne informacje, w szczeglnoci dotyczce zagadnie bdcych przedmiotem obrad walnego zgromadzenia, jakie zadaj spce pytania i jakie uzyskuj odpowiedzi, jakie przysuguj im prawa przed, w trakcie i po walnym zgromadzeniu, jak mog te prawa realizowa.

Weryfikacja stosowania zasad adu korporacyjnego przez spki ad korporacyjny stanowi zbir dodatkowych zasad, wykraczajcych poza wymogi prawne. Jakie s zatem metody weryfikacji ich stosowania? Najbardziej rozpowszechniona jest regua stosuj lub wyjanij (comply or explain). Nie nakada

ona bezwzgldnego wymogu przyjcia danego zbioru zasad, lecz zakada, e uczestnikom danej grupy zaley na pokazaniu, i maj wysze standardy ni tylko te wskazane w przepisach prawa. Zatem podmiot, ktry dziaa zgodnie z zasadami sformuowanymi w tym zbiorze, nie musi niczego dodatkowo wykazywa. Jeeli jednak uzna je za nieodpowiednie dla siebie, albo nastpio choby niezawinione ich naruszenie, to jest obowizany wyjani tego przyczyny. Metoda stosuj lub wyjanij obowizuje rwnie na GPW. Zarwno w regulaminie NewConnect, jak i w Dobrych Praktykach, zostay okrelone wymogi informacyjne spka albo stosuje si do zasad adu korporacyjnego, albo w raporcie biecym wyjania, dlaczego od nich odstpia. Wyjanienia te powinny si te znale w raporcie rocznym i jest to minimalny wymg regulaminowy na NewConnect. Dobrze jest jednak pj nieco dalej i w lad spek notowanych na rynku regulowanym nie tylko zadeklarowa stosowanie zasad adu korporacyjnego, lecz take opisa, jak konkretnie te zasady s w spce realizowane. Obecna trudna sytuacja na rynkach finansowych tworzy dodatkowy powd do tego, by ze szczegln dbaoci odnosi si do adu korporacyjnego w spce. Gdy kursy akcji zaczynaj spada jak dzieje si to w ostatnich czasach jako pierwsi wycofuj si inwestorzy instytucjonalni, poniewa s rozliczani z wynikw ekonomicznych. Jeeli jednak w spce panuje ad korporacyjny i spka dba o dobre relacje ze swoimi akcjonariuszami, to drobni akcjonariusze pozostaj jej wierni i nie pozbywaj si akcji. Maj zaufanie do zarzdu tak dugo, jak dugo s przekonani, e zarzd rzetelnie ich informuje o tym, co si w spce dzieje i jakie s perspektywy na przyszo. Mimo zwikszajcego si w ostatnim czasie zainteresowania rynkiem NewConnect przez inwestorw instytucjonalnych to wci inwestorzy indywidualni stanowi na nim najwiksz cz. Dbajmy wic o to, by tego zaufania nie straci.
* Pogldy wyraone w artykule s osobistymi pogldami autora i nie stanowi oficjalnego stanowiska instytucji, w ktrej jest zatrudniony.

25

Padziernik, nr 4/2011

Przechytrzy kryzys
Zaamanie na rynkach finansowych i pogarszajce si prognozy na najblisze kwartay budz niepokj i wiksz ostrono przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnych. W sytuacji, gdy zaangaowanie na rynku akcji w obliczu dugotrwaego trendu spadkowego wydaje si by mocno ryzykowne, wielu inwestorw zaczyna interesowa si aktywami niskoskorelowanymi z aktualn koniunktur gospodarcz.

Inwestycje alternatywne w czasie dekoniunktury

zblionymi do instrumentw rynku niepublicznego w porwnaniu z funduszami otwartymi kojarzcymi si z rynkiem publicznym. O tym, czy warto angaowa si w fundusz zamknity w znacznej mierze decyduje brana, przedmiot lokat, czytelno branych pod uwag projektw inwestycyjnych, a przede wszystkim decyzje i jako zarzdzajcego.

by jednak przeszkod w inwestowaniu. Sprawnie zarzdzane i rentowne projekty mog by alternatywnym rdem zysku porwnywalnego do korzyci z tradycyjnych form inwestowania w okresach dobrej koniunktury.

Danuta Filar
Vastigo

Trzy ostatnie raporty NBP o inflacji na przestrzeni ostatniego roku i prognozy PKB na zbliajce si kwartay jednoznacznie wskazuj na systematyczne i trwajce od wielu miesicy obnianie dynamiki wzrostu gospodarczego. Najnowsza prognoza pochodzca sprzed ostatniej fazy kryzysu z lipca br. nie nastraja optymizmem. Eksperci banku centralnego przewiduj, e koniec obecnej spadkowej fazy cyklu nastpi dopiero na przeomie 2012/2013. Do tego czasu gospodarka bdzie zwalnia. Historycznie podobne okresy zawsze wizay si ze sabym sentymentem na rynkach finansowych. Gorsze czasy nie musz 26

Fundusze zamknite maj gos Ta forma inwestowania otwiera przed inwestorem prywatnym moliwoci uczestnictwa w duych projektach zaangaowanych w niszowe brane. Ograniczony wkad wasny nie jest przeszkod w osiganiu znacznych korzyci ze wzrostu wartoci budowanego na ich bazie portfela. Wikszo funduszy zamknitych charakteryzowaa si w przeszoci stabilnoci aktyww w czasach kryzysu i odpornoci na wahania rynkw finansowych. Inwestowanie w certyfikaty funduszy zamknitych w dobie kryzysu moe okaza si rozsdnym uzupenieniem tradycyjnych lokat oraz uchroni portfel przed strat. W spadkowej fazie cyklu inwestycje tradycyjne skazane s zazwyczaj na niepowodzenie, a klasyczne fundusze otwarte naraone na wiksze ryzyko wyprzeday. Z uwagi na sw konstrukcj FIZ-y pozbawione s zagroenia masowymi umorzeniami i zwizanym z tym odpywem kapitau. Charakteryzuj si rwnie niszymi kosztami funkcjonowania i kwartaln wycen, co czyni je bardziej

Im gorzej, tym lepiej Doskonaym przykadem antycyklicznoci jest fundusz sekurytyzacyjny InSecura ukierunkowany na rynek przeznaczonych do windykacji wierzytelnoci masowych. Pogarszajca si koniunktura w gospodarce powoduje trudniejsz sytuacj gospodarstw domowych i pogorszenie jakoci portfela kredytw bankowych. Banki dc do zachowania pynnoci prbuj pozbywa si kopotliwych nalenoci przeterminowanych i trudno cigalnych. Wysoka poda zych kredytw powoduje spadek ich cen, umoliwiajc tym samym nabywanie ze znacznym dyskontem wyselekcjonowanych pakietw wierzytelnoci konsumenckich. O popularnoci biznesu mog wiadczy wysokie notowania giedowe spek zarzdzajcych wierzytelnociami i zainteresowanie nimi wrd inwestorw. W przeciwiestwie do zwykej spki zajmujcej si obrotem dugami fundusz zamknity zyskuje duo wiksze moliwoci uczestnictwa w przetargach i tworzeniu rozbudowanych projektw inwestycyjnych zwizanych z rynkiem wierzytelnoci masowych. Znajdujce si w portfelu aktywa obsugiwane przez wsppracujc z funduszem firm windykacyjn zamieniane s na oferowane inwestorowi papiery wartociowe w formie certyfikatw. Postawi na zdrowie Stay wzrost zapotrzebowania na usugi medyczne i prbujca temu sprosta liczba placwek opieki zdrowotnej mog by szans nie tylko dla chorych, ale i wielu inwestorw szukajcych ratunku dla swych portfeli. Choroba nie wybiera,

wydarzenia

zdaniem eksperta

innowacyjna gospodarka

gieda

venture capital

finanse

prawo

strategie

w wolnej chwili

wic nietrudno si domyli jak jest to wyjtkowo niskoskorelowana z realn sfer gospodarki dziedzina. Przedmiotem zainteresowania zarzdzajcych funduszem InMedica s placwki prywatne wiadczce wysokospecjalistyczne usugi zdrowotne i opiek medyczn. Ze starannie analizowanego rynku wybierane s podmioty o duych perspektywach wzrostu, wyrniajce si na tle innych midzy innymi wysok rentownoci wiadczonej usugi medycznej, korzystn relacj poday i popytu na ni, a take gwarancj finansowania ze rodkw publicznych. Do takich podmiotw nale m.in. placwki wiadczce usugi w dziedzinie onkologii klinicznej. Z uwagi na charakter usugi ratujcej ycie i koniecznoci jej wykonania w cile okrelonym czasie, Narodowy Fundusz Zdrowia nie moe odmwi zwrotu finansowania leczenia nawet gdy szpital wyczerpie limit wynikajcy z przyznanego kontraktu na dany rok. Warunkiem powodzenia inwestycji jest rentowno i przejrzysto projektw. W celu sprawnego funkcjonowania spek portfelowych fundusz powinien mie pen kontrol nad prowadzon przez nie dziaalnoci i korzysta z dowiadcze ich dotychczasowych wacicieli.

Zysk w kadych warunkach W poszukiwaniu okazji do zarobku nieustannie rozszerzaj si moliwoci zarzdzajcych funduszami

zamknitymi. Wystarczy zastosowanie odpowiedniej polityki inwestycyjnej zezwalajcej na swobodny, nie skrpowany benchmarkiem i limitami inwestycyjnymi dobr instrumentw do portfela. Nowo ostatnich lat na polskim rynku fundusze absolutnej stopy zwrotu stworzone zostay po to, by zarabia w kadych warunkach rynkowych, niezalenie od fazy cyklu koniunkturalnego czy te poziomu stp procentowych, przy wykorzystaniu byskotliwoci i skutecznoci zarzdzajcego. Takim funduszem jest FIZ InReturn. Z uwagi na pen swobod w doborze instrumentw do portfela zarzdzajcy moe inwestowa dosownie we wszystko co tylko nie jest nielegalne. Mog to by dobierane w odpowiednich proporcjach papiery notowane na rynkach regulowanych jak akcje, obligacje, waluty, surowce, metale szlachetne, nieruchomoci, a take zwizane z nimi instrumenty pochodne kontrakty terminowe, opcje, warranty i ETF-y. Z reguy rodki inwestowane s w instrumenty pochodne, jak kontrakty terminowe na rne klasy aktyww, indeksy giedowe, np. S&P500, DAX, WIG20, surowce typu ropa i mied, towary

pszenic, bawen, kaw, soj i cukier lub pary walutowe. Odpowiednia dywersyfikacja lokat pozwala ograniczy ryzyko poprzez rozlokowanie kapitau w rne rodzaje aktyww, a maa korelacja pomidzy nimi zwiksza szanse zarobku w kadych warunkach. Dla zarzdzajcego nie ma wikszego znaczenia czy dany instrument jest w fazie wzrostowej czy spadkowej. Najwaniejsze, by porusza si w moliwie dugich i silnych trendach. Fundusze absolutnej stopy zwrotu s przeciwiestwem statycznej strategii buy and hold, ktra w okresie giedowej bessy nie daje zarzdzajcemu szans na zarabianie pienidzy, a dla inwestora koczy si zazwyczaj finansow katastrof.

27

Padziernik, nr 4/2011

W jakie firmy inwestuje SpeedUp Group?

Niedawno dokonaa sze nowych inwestycji w firmy z brany internetowej. Liczyy si przede wszystkim determinacja, zdolnoci przywdcze, umiejtnoci motywowania zespou oraz kompetencje. Obecnie na rynku kluczowym czynnikiem sukcesu jest zdolno adaptacji spki do otoczenia i do szybkiej reakcji, ktra tkwi w zespole.

Wywiad z Bartomiejem Gol, Partnerem zarzdzajcym SpeedUp Group

SpeedUp Group posiada kilka wehikuw inwestycyjnych. Jakie dokadnie? W jakie brane inwestuje grupa? dokonaa w ostatnim czasie 6 nowych inwestycji. Jaka jest Wasza strategia pozyskiwania projektw?

Od 2008 roku budujemy swoj W tej chwili mamy aktywne dwa mark. Nie ma bada, ktre by wehikuy. SpeedUp Investments mwiy o wiadomoci marek wrd spka, ktra inwestuje prywatne przedsibiorcw, szczeglnie tak pienidze osb zwizanych ze SpeedUp. modych. Natomiast bybym gotowy si Kapitalizacja tego funduszu bdzie zaoy, e mamy jedn z najbardziej docelowo na poziomie 10 mln z, w tej rozpoznawalnych na rynku. Przede chwili ma 11 inwestycji oraz SpeedUp wszystkim stawiamy na aktywne formy Iqbator spka, inwestujca rodki, pozyskiwania projektw. Oczywicie to otrzymane z dotacji unijnej, z dziaania si nabudowuje, dua cz projektw 3.1. Do tej pory zainwestowaa w 8 przychodzi te do nas pasywnie. Te spek. Do koca 2013 roku zamierzamy pasywne s wywoywane naszymi zainwestowa jeszcze w 1520 spek. dziaaniami. Kapitalizacja Iqbatora to okoo 18 mln z. S takie dziaania jak barcampy, czy Finalizujemy przejcie jeszcze jednego cay system spotka IT w Polsce. podmiotu z dziaania 3.1. Planujemy te Wikszo z nich sponsorujemy, przygotowa jeszcze jeden duy fundusz, bywamy na konferencjach, aktywnie na tym razem o kapitalizacji midzy 40 a 60 nich wystpujemy. Sami organizujemy mln, ktry ma inwestowa w pniejszych fazach Uwaam, e start-up nie jest dla studenta, rozwoju przedsibiorstw. tylko dla ludzi, ktrzy ju maj za sob Jestemy szeroko dowiadczenie zawodowe. Myl, e to jest lepsze rozumian bran i bezpieczniejsze dla wszystkich stron. internetow. Fundusze lubi innowacje dlatego, akcje typu konkurs na najlepsz prac e pozwalaj one stosunkowo szybko magistersk lub doktorsk. Staramy si zbudowa warto. Sektor ICT to rynek, wcza w to rodowiska akademickie. na ktrym przeobraenia odbywaj Jestemy bardzo aktywni w mediach si w sposb niewiarygodnie szybki. spoecznociowych. To jest cay zbir I na tych cigych zmianach moemy aktywnoci marketingowych, dosy skorzysta. Rynek MSP i pomysodawcw specyficznych, z pogranicza B2B i B2C. maych projektw jest rynkiem Nasz cel jest jasny, kady kto myli mao przejrzystym. SpeedUp Group o zaoeniu, czy o finansowaniu start28

wydarzenia

zdaniem eksperta

innowacyjna gospodarka

gieda

venture capital

finanse

prawo

strategie

w wolnej chwili

Oczekujemy, e przedsibiorca przyjdzie do nas w momencie gdy bdzie wiedzia co jest projektem jego ycia, czemu jest gotowy si powici, zaryzykowa razem z nami, postawi wszystko na jedna kart.

upu technologicznego powinien wzi nas pod uwag.

Mwi Pan o promocji na uczelniach. Jak duo zgaszanych projektw to projekty studentw? Na ile przedsibiorczy s polscy studenci?

Myl, e s przedsibiorczy. Problem natomiast ley w sztywnej wsppracy z uczelniami. Np. polskie prawo czyni bardzo niejasnym czy uczelnia mogaby by udziaowcem start-upu. I nie mamy takiego przykadu na dzie dzisiejszy. Kady ma obawy przed niejasnoci prawa, woli tego nie robi wcale ni sobie napyta biedy. Mimo to projektw zgaszanych przez studentw jest wiele. Chocia ja uwaam, e wbrew pewnym panujcym przekonaniom na rynku, start-up nie jest dla studenta. To nie powinna by pierwsza praca. Oczywicie s przypadki, takie jak przykady Marka Zuckerberga, Siergieja Brina i Larryego Pagea, e to si zdarzyo. Generalnie, nawet statystyki amerykaskie pokazuj, e wikszo start-upw jest tworzona przez ludzi, ktrzy ju maj za sob dowiadczenie zawodowe. Myl, e to jest lepsze i bezpieczniejsze dla wszystkich stron.
Przeanalizowalicie ponad 200 projektw. Jakie byy kryteria wyboru? Na ile usystematyzowany jest proces podejmowania decyzji o inwestycji intuicja ma due znaczenie?

Jeeli chodzi o kryteria, to dzielimy je na trzy podstawowe grupy, ktre oceniamy i nawet prbujemy je skalowa i parametryzowa matematycznie. Po pierwsze rynek, na ktrym spka dziaa. Jakie s trendy na tym rynku, czy si rozwija. Czy bdziemy beneficjentem tego, e ten rynek ronie. Jak wyglda konkurencja na tym rynku. Kolejna rzecz to sam produkt, to jakie ma cechy, jakie jest ryzyko jego wytworzenia, jak on dziaa. Ostatnia grupa cech to zdolnoci zespou, ktry stoi za projektem. Powiem panu, e to jest najwaniejsze. Dlatego, e bardzo wiele przykadw spek, ktre odniosy sukces, to raczej przykady zdolnoci adaptacji spki do otoczenia i do szybkiej reakcji. I ta zdolno tkwi w zespole. Czyli po pierwsze czy ma on lidera, ktry jest zdeterminowany, chce to robi i ma umiejtnoci eby to robi, czy ma kompletny zesp. Nie inwestujemy w spki, w ktrych jest jeden czowiek. Na samym kocu to jak my czujemy dany produkt ma due znaczenie. To jest oczywiste i zawsze musi wystpi pewna chemia pomidzy nami a przedsibiorc. To musi dziaa w obie strony.

Jakie cechy osobowociowe i kwalifikacje osoby zarzdzajcej nowym biznesem s dla Was najbardziej istotne?

Najwaniejsz cech jest determinacja. To bardzo oglna cecha, ale jest kluczowa dlatego, e budowanie modej spki to proces, w ktrym trzeba mie ogromn si wewntrzn eby przezwycia pojawiajce si problemy. Niezalenie od tego na jak spk si patrzy, jak synna jest ona w mediach, jak fantastycznie z boku wyglda, to proces budowania biznesu to s gry i doy. Od euforii dzisiaj, do zaamania jutro. Drug cech, poza determinacj, s umiejtnoci przywdcze, mikkie, zdolno motywowania zespou. Startup nie bdzie paci lepiej ni dua korporacja, warunki pracy s gorsze. Lider musi umie zmotywowa zesp, pocign go za swoj ide. Trzecia grupa to oczywicie kompetencje. Przedsibiorca musi posiada wiedz, ktra pozwoli mu ten projekt zrealizowa.
Co dla was dyskwalifikuje zgaszane projekty?

Bardzo wane jest kto bdzie zarzdza firm w ktr zainwestujecie. Oznacza to, e starcie si osobicie pozna jak najwicej przedsibiorcw, ktrzy zgaszaj swoje projekty?

Ten proces jest mocno usystematyzowany. Trzeba sobie zdawa spraw, e na bardzo wczesnych etapach, na ktrych my inwestujemy, jest mniej szkieka i oka ni w pniejszych etapach funduszowych. Tzn. jeeli my inwestujemy w spk, ktra ma model biznesowy nie do koca okrelony lub mamy wiadomo tego, e trzeba bdzie wybra jeden z dwch, albo dziaa na rynku, ktrego jeszcze dzisiaj nie ma, to trudno si posugiwa jakimi miernikami. Kada ze spek ma tworzony biznesplan, prognozy finansowe na 5 lat, staramy si analizowa ryzyko. Inwestujemy z pen wiadomoci tego, e wiele planw, ktre dzisiaj zakadamy moe si nie zici. Chociaby dlatego, e ten rynek jest dynamiczny.

Na pierwszym etapie przedsibiorca zgasza si przez nasz stron internetow i wypenia bardzo atwy formularz, wszystkie formularze s czytane i staramy si spotyka z jak najwiksz liczb projektw. Dlatego, e bardzo czsto spotkanie zupenie zmienia perspektyw kartki papieru. Spotka organizujemy kilka, kilkanacie w tygodniu. Przy czym zaznaczam, e od czasu kiedy wpynie formularz do czasu inwestycji mija rednio p roku. Moglibymy zrobi to krcej, ale to czas, w ktrym si poznajemy, widzimy jak ci ludzie s zdeterminowani, jak pracuj, jak reaguj na uwagi, czy s otwarci, jak sobie radz z kryzysami, to jest taki etap, w ktrym chcemy si przetestowa. Z mojego dowiadczenia wynika, e krtszy czas wie si z wikszym ryzykiem.

Zawsze namawiam nasz zesp ebymy patrzyli na projekty bardziej od strony szans ni zagroe. W zwizku z tym niewiele jest cech, ktre dyskwalifikuj. Nie inwestujemy w projekty, w ktrych pomysodawca nie chce zaryzykowa, nie chce si rzuci w wir tej pracy. Ktry ma wicej projektw i nie chce tego zmienia. Dajemy pienidze i w zamian za to chcemy kupi, w cudzysowie, pene zaangaowanie, czas i determinacj tego czowieka. Wbrew pozorom start-up to jest praca na 24 godziny na dob, nie ma miejsca na to eby mie inne zobowizania zawodowe.
W takim razie jeeli przedsibiorca wysya wicej ni jeden projekt to dziaa bardziej na jego niekorzy?

Oczekujemy, e przedsibiorca wie czego chce, e przyjdzie do nas w momencie jak bdzie wiedzia co jest projektem jego ycia, czemu jest gotowy si powici, zaryzykowa razem z nami, postawi wszystko na jedn kart. Jeeli nie potrafi jeszcze tej karty wybra to widocznie to nie jest jeszcze ten projekt. Jeeli przedsibiorca nie moe sam siebie przekona to nie przekona te nas.
Jakie kwoty inwestujecie w pojedynczy projekt i jaki jest horyzont czasowy takiej inwestycji? Jakie s oczekiwane stopy zwrotu z inwestycji?

29

Padziernik, nr 4/2011

W SpeedUp Iqbatorze jestemy ograniczeni dotacj unijn i moemy inwestowa do 200 tys. euro. W SpeedUp Investments mamy projekty do miliona zotych. Teoretycznie horyzont czasowy inwestycji to 35

lat. Bdc prywatn spk moemy sobie jednak pozwoli na komfort nieposiadania takiej sztywnej reguy. Dla nas kluczem jest to kiedy stwierdzamy, e z nami ta spka ju nie zbuduje wicej wartoci. Jeeli my nie jestemy w stanie jej pomc, to musimy j sprzeda komu innemu, albo pozyska drug rund inwestycyjn, nie wychodzc jeszcze z inwestycji. Moemy by pragmatyczni. Oczekiwane przez nas stopy zwrotu to 30% redniorocznie. Przy czym to jest rednia dla caego portfela. Tzn. inwestycje, ktre si udaj musz wzrosn wielokrotnie. To musz by mnoniki rzdu 1020, eby pokry te inwestycje, ktre si nie uday.

Jak wyglda dalsza wsppraca z firmami, w ktre zainwestowalicie? Jak bardzo wspieracie przedsibiorstwa w ich rozwoju? Czy angaujecie si w zarzdzanie?

Nie angaujemy si w biece zarzdzanie. Staramy si zbudowa tak rwnowag w spce, e my oddajemy Zarzd, bierzemy za to przewag w Radzie Nadzorczej. Przede wszystkim bardzo pomagamy spkom, angaujc si w ich rozwj. Z opinii ludzi, ktrzy pracowali z innymi funduszami wynika, e my angaujemy si znacznie bardziej ni inni. Z drugiej strony nie chcemy ludzi, za ktrych my robimy biznes. Bardzo wyranie mwi wszystkim, e nie sprzedam ich produktu. By moe umwi ich na spotkanie, ale sami musz go sprzeda. Ja mog wskaza kierunki, mog pomc nie popeni bdw, ktre ja popeniem w swoim yciu biznesowym. Dlatego ludzie s dla nas tacy wani. Prosz zwrci uwag, e my nie szukamy ludzi dla naszych pomysw, my szukamy czowieka z pomysem, ktry go realizuje. Na dzie dzisiejszy pomagamy spkom, jedzimy z nimi na spotkania, otwieramy drzwi, dziaamy. Gdy wykonamy planowane inwestycje bdziemy musieli ograniczy zaangaowanie w spkach. Bdziemy musieli zrobi p kroku w ty, eby moc wszystkim pomc, albo eby nie sta si te z czasem blokad dla rozwoju tych spek.
Jakie s wasze oglne obserwacje i wnioski co do mocnych i sabych stron zgaszanych projektw:

Aktywno inwestycyjna na rynku private equity i ventur

Dane z raportu EVCA Central and Eastern Europe statistics 2010, lipiec 2011
Wielko kapitau zgromadzonego na rynku Private Equity w 2010 roku W minionym roku na rynku Private Equity pozyskano od inwestorw kapita o cznej wartoci 645 mln EUR. Jest to wzrost o 61% w stosunku do 2009 r. (wobec 13% wzrostu w skali caej Europy) i stanowi 3% wszystkich funduszy zgromadzonych w Europie. W porwnaniu do lat 20052008 kwota kapitau zgromadzonego w ubiegym roku na rynku private equity Europy rodkowo-Wschodniej jest nadal znacznie mniejsza. Ponad poow zgromadzonych w 2010 r. funduszy (376 mln EUR) stanowi kapita dostarczony przez instytucje rzdowe pastw regionu CEE; 80% funduszy pochodzio z Europy. Spadek wartoci inwestycji w regionie czna warto zainwestowanego w 2010 r w przedsibiorstwa regionu CEE kapitau typu Private Equity wyniosa 1,3 mld EUR. Oznacza to spadek aktywnoci inwestycyjnej w stosunku do czterech poprzednich lat. Region CEE wykaza pod wzgldem wartoci inwestycji odwrotny trend w odniesieniu do caej Europy, ktra w 2010 roku odnotowaa wzrost wartoci inwestycji private equity na poziomie 80%. czne inwestycje Private Equity w regionie CEE stanowiy 0,119% PKB, a wic 38% wartoci osignitej w skali caej Europy. (0,314% PKB) Pomimo spadku wartoci zrealizowanych inwestycji, a 160 firm otrzymao finansowanie typu Private Equity jest to 30% wzrost w stosunku do roku poprzedniego (125 przedsibiorstw).

30

wydarzenia

zdaniem eksperta

innowacyjna gospodarka

gieda

venture capital

finanse

prawo

strategie

w wolnej chwili

jakoci biznesplanw, planw finansowych, ambicji i kwalifikacji pomysodawcw?

Od 2008 roku do dzisiaj ta jako bardzo wzrosa, w kadym wymiarze. Nie oczekujemy od czowieka, e do nas przyjdzie z gotowym biznesplanem. My i tak ten biznesplan robimy razem. Mamy swj standard, mamy swj standard planu finansowego. Natomiast widz, e ta jako generalnie ronie. Dzisiaj mamy na pewno lepsze projekty ni jeszcze 2 czy 3 lata temu. Rynek si edukuje, jest mnstwo konferencji, ludzie s coraz lepiej przygotowani. Bardzo wan cech tego rynku jest to, e caa grupa tych modych przedsibiorcw, szczeglnie internetowych, bardzo chce si edukowa. Oni s bardzo aktywni, duo czytaj, czerpi mnstwo informacji i tylko pozostaje kwestia tego jak je pniej przerabiaj. Uwaam, e niesamowita jest ch tej grupy do uczenia si. S setki, jak nie tysice, ludzi, ktrzy z wypiekami na twarzy szukaj codziennie materiaw o tym jak to robi i jak robi to lepiej.
W cigu ostatnich kilku lat zintensyfikowaa si w Polsce aktywno instytucji otoczenia biznesu, ktre doradzaj przedsibiorcom o sposobach pozyskania kapitau od Aniow Biznesu i funduszy VC. Jak Pan ocenia ich wkad w popraw jakoci rynku?

Nie chciabym generalizowa bo s i lepsze i gorsze. Uwaam, e zarwno instytucje otoczenia biznesu, jak

i firmy komercyjne, wykonuj mnstwo skandynawskich, dziaa w skali pracy na rzecz edukacji rynku. Prosz wiatowej. Takie firmy znajd si spojrze na to co si dzieje w Poznaniu. rwnie w Polsce. Na ile zgaszane projekty naladuj By Hackfest organizowany przez rozwizania ju sprawdzone za instytucje otoczenia biznesu, czyli granic, a na ile s one nowatorskie 48-godzinna impreza dla programistw, i kreatywne? zorganizowalimy Startup Weekend Po pierwsze w kopiowaniu nie ma nic Pozna, pniej miaa miejsce zego, kopiowanie te moe by skuteczn konferencja E-innovation, organizowana strategi biznesow, pod warunkiem, przez Allegro, w kolejnym tygodniu by e jest ono wiadome. Myl natomiast, Startup Fest Agory. Jak kto naprawd e obecnie kopiowanie w Internecie jest chce, to ma ogromn porcj wiedzy coraz trudniejsze. Wynika to z tego, e do pozyskania za niewielkie pienidze. firmy staj si coraz szybciej globalne. Uwaam, e nadchodzi fala nowych Wiele polskich projektw to kopie polskich przedsibiorcw, ktrzy chc projektw zagranicznych, ktre si si uczy, ktrzy chc co zmieni, obroniy i przetrway na polskim rynku ktrzy naprawd sporo namieszaj (Allegro, Gaduna rynku w cigu Coraz wicej polskich projektw Gadu). Myl, e piciu lat. Ostatnie od pocztku, z zaoenia planuje dzisiaj czas kopii lata byy okresem by projektami globalnymi i to si ju skoczy. pewnej posuchy. Tzn. jest najwiksza zmiana jaka si Szukamy projektw rodzio si mnstwo teraz odbywa. Modzi ludzie nie innowacyjnych. Coraz projektw, ale one nie maja kompleksu, e wszystko co wicej polskich osigay odpowiedniej zagraniczne. projektw od skali. A za chwil pocztku, z zaoenia pojawi si projekty, planuje by projektami globalnymi i to jest ktre osign gigantyczn skal. najwiksza zmiana jaka si teraz odbywa. Przynajmniej maj tak szans. Coraz bardziej bdziemy si Modzi ludzie nie maj kompleksu, ktry upodabnia do rynkw zachodnich, ja miaem gdy byem w ich wieku, tzn., e prawda? wszystko co zagraniczne jest lepsze. Tak, chocia nie budowabym analogii Rozmawia Jacek Krawiec do Doliny Krzemowej, bo to jest zbyt specyficzny ekosystem. Natomiast coraz ciekawszym rynkiem dla przedsibiorczoci innowacyjnej staje si Europa. Europa ma wiadomo, e jest troch zapniona, ale coraz wicej firm europejskich, szczeglnie

re capital w Europie rodkowowschodniej w 2010 roku

Rozmiar inwestycji Venture Capital Kapita typu Venture Capital pozyskao w minionym roku 36% wszystkich przedsibiorstw. W skali caej Europy odsetek ten wynis a 60%. Warto finansowania typu Venture Capital wyniosa 66 mln EUR (wzrost o 40%), czyli 5% cznej kwoty kapitau typu Private Equity zainwestowanego w przedsibiorstwa Europy rodkowo-Wschodniej. Polska przycigna kapita w wysokoci 657 mln EUR Podobnie jak w poprzednich latach, aktywno inwestycyjna bya silnie skoncentrowana wok najwikszych pastw regionu CEE, tj. Polski, Czech, Rumunii, Ukrainy, Bugarii oraz Wgrzech inwestycje w tych krajach stanowiy 94% cznej wartoci oraz
68% liczby wszystkich przedsibiorstw, ktre otrzymay wsparcie. Polska otrzymaa ponad poow kwoty zainwestowanego kapitau, przycigajc rodki finansowe w wysokoci 657 mln EUR.

Wyjcia kapitaowe z inwestycji Wyjcia kapitaowe z inwestycji osigny ponad dwukrotnie wiksz warto (liczc po koszcie nabycia) porwnujc do 2009 r. (300 mln wobec 132 mln EUR w 09). Najczciej wykorzystywanym sposobem zakoczenia inwestycji bya sprzeda udziaw inwestorowi strategicznemu (innemu przedsibiorstwu) 39% wartoci wszystkich transakcji (po koszcie nabycia); natomiast pod wzgldem liczby wyj kapitaowych na pierwszym miejscu znalaza si sprzeda udziaw zarzdzajcym (28%).
31

Padziernik, nr 4/2011

Spadek zaufania w brany Venture Capital w Dolinie Krzemowej

Indeks zaufania finansistw z brany Venture Capital z Doliny Krzemowej (The Silicon Valley Venture Capitalists Confidence Index) spad w drugim kwartale biecego roku po raz pierwszy od prawie dwch lat.
Cz inwestorw wskazuje take na moliwo powtrzenia si sytuacji z 2000 roku. Gwnym symptomem zbliajcego si pknicia baki spekulacyjnej maj by wedug nich nieproporcjonalnie wysokie wyceny inwestycji. Jeden z ankietowanych finansistw jest zdania, e rok 2011 zostanie zapamitany jako czas, w ktrym wszyscy oszaleli i przepacali miliardowa wycena staa si nowym odpowiednikiem wyceny stumilionowej. Dla wikszoci skoczy si to zami. Pozytywne oczekiwania inwestorw utrzymuj si dziki moliwociom jakie tworz najnowsze trendy technologiczne. Szczeglnie istotne wedug Cannice s: chmury obliczeniowe, aplikacje mobilne i nadal rosnce zainteresowanie sieciami spoecznociowymi. Nie bez znaczenia jest take fakt, e amerykascy inwestorzy venture capital mog liczy na stosunkowo sprawny system wychodzenia z inwestycji. Wikszo inwestorw zgadza si co do faktu, e rynek venture capital wci odbudowuje si po kryzysie finansowym i naley spodziewa si dynamicznego
Nowa Anglia Nowy Jork 39%

Dolina Krzemowa to miejsce wyjtkowe. Jej historia pokazuje, e kapita ludzki zgromadzony wok Uniwersytetu Standforda jest umiejtnie wykorzystywany w celach komercyjnych. To na tej uczelni studiowali zaoyciele takich firm jak HP, Sun, Intel czy YouTube. Wanie w okolicach miast Palo Alto, Mountain View, San Jose czy Santa Calra ulokowali siedziby swoich firm. Sukces wikszoci z nich nie byby moliwy gdyby nie venture capital. Obecnie Dolina Krzemowa jest miejscem, w ktrym amerykaskie fundusze inwestuj najwicej kapitau. W drugim kwartale tego roku Dolina zdoaa przycign niemal 40 proc. wszystkich inwestycji w USA. Nic wic dziwnego, e od lat trendy widoczne w kalifornijskim venture capital prdzej czy pniej znajduj odzwierciedlenie na rynku globalnym. Indeks zaufania finansistw z brany venture capital z Doliny Krzemowej odzwierciedla oczekiwania profesjonalistw z sektora venture capital wzgldem klimatu rynkowego w cigu najbliszych 618 miesicy. W drugim kwartale 2011 r. ankietowano 35 lokalnych inwestorw. Mieli oni oceni klimat inwestycyjny w skali 15, gdzie 1 to ze warunki, natomiast 5 oznacza wysok pewno co do dalszego rozwoju. redni uzyskany wynik to 32

3,66 co wiadczy o pogarszajcym si klimacie inwestycyjnym. W poprzednim badaniu uzyskano wynik 3,91. Zdaniem Marka V. Cannice z Uniwersytetu San Francisco tak wysoki spadek zaufania jest efektem niekorzystnych danych makroekonomicznych. Podczas gdy wikszo inwestorw nadal wierzy w dalszy wzrost rynku coraz wiksza liczba zwraca uwag na niekorzystne trendy makroekonomiczne, wyranie zawyane wyceny projektw, niepewno pozyskania kapitau, a take moliwe regulacje w sektorach biotechnologicznym i medycznym.
Dolina Krzemowa 50% 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0%

15%

8%

Wykres 1. Gwne obszary inwestycji amerykaskich funduszy Venture Capital.

rdo: PricewaterhouseCoopers, Money Tree Q2 11

0 -2 00 IQ 0 -2 00 III 1 Q -2 0 IQ 01 -2 00 III 2 Q -2 0 IQ 02 -2 00 III 3 Q -2 0 IQ 03 -2 00 III 4 Q -2 00 IQ 4 -2 00 III 5 Q -2 0 IQ 05 -2 00 III 6 Q -2 0 IQ 0 6 -2 00 III 7 Q -2 0 IQ 07 -2 00 III 8 Q -2 0 IQ 0 8 -2 00 III 9 Q -2 0 IQ 0 9 -2 01 III Q 0 -2 0 IQ 10 -2 01 1 Q

IQ

III

-2 00

wydarzenia

zdaniem eksperta

innowacyjna gospodarka

gieda

venture capital

finanse

prawo

strategie

w wolnej chwili

5 4.5 Con dence Index 4 3.5 3 2.5

Time

Wykres 2. Indeks zaufania finansistw z brany Venture Capital z Doliny Krzemowej.

rdo: M. V. Cannice, Sillicon Valley Venture Capitalist Confidence Index , Second Quarter 2011

wzrostu liczby inwestycji. Zauwaaj jednak, e normaln konsekwencj rozwoju s okresowe wahania dynamiki. Wci znajdujemy si na wczesnym etapie

trendu wzrostowego, zdarzy si jeszcze wiele wzrostw i spadkw. Niektre ze spadkw mog by bolesne ostrzega Bob Pavey z Morganthaler Ventures.

Spadek zaufania finansistw jest wic efektem zawirowa w wiatowej i lokalnej gospodarce. Paradoksalnie, moe to dziaa na korzy inwestorw z sektora venture capital zmienno na tradycyjnych rynkach kapitaowych moe skierowa inwestorw na rynek inwestycji w spki niepubliczne. Rynek ten ma bowiem zdrowe podstawy, finansuje dynamiczne przedsibiorstwa oparte na silnych trendach technologicznych i spoecznych. Nie da si wic jednoznacznie okreli czy spadek zaufania finansistw jest tylko chwilow przerw w dwuletnim trendzie wzrostowym, czy punktem zwrotnym i sygnaem nadejcia trudnych czasw dla brany.
Jacek Krawiec Secus Wsparcie Biznesu

Q3

Q3

Q3

Q3

Q3

Q3

Q1

Q1

Q1

Q1

Q1

Q1

Q1

Q3

20 04

20 05

20 06

20 07

20 08

20 09

20 10

Intel Capital wesprze rozwj technologii ultrabook poprzez nowy fundusz

W czerwcu, podczas konferencji Computex w Tajpej, Intel Capital inwestycyjne rami wiatowego giganta w dziedzinie procesorw zapowiedzia utworzenie funduszu, ktrego zadaniem bdzie wspieranie technologii Ultrabook. Fundusz ma dysponowa kapitaem w wysokoci 300 mln USD. Ultrabook to zastrzeona przez Intel Corporation nazwa przenonych komputerw czcych ze sob funkcjonalno laptopa i wygod uytkowania tabletu. Aby uzyska miano Ultrabook komputer bdzie musia spenia okrelone wymagania wzgldem wagi, rozmiarw, oszczdnoci energii i ceny (Ultrabooki maj kosztowa poniej 1000 USD). samym nowe komputery bd mogy by uywane wielokrotnie duej ni obecnie. Nowe, energooszczdne procesory to jednak nie jedyna przewaga Ultrabookw nad innymi komputerami. Ultrabooki maj wykorzystywa dyski SSD, pozwalajce na mniejsze zuycie energii, ekrany dotykowe, wikszo komponentw ma zosta poddana miniaturyzacji oraz ma pobiera mniej energii. Na wszystkich tych aspektach ma si skupi nowy fundusz Intel Capital.

Intel zapowiada szereg nowinek technologicznych Intel zamierza w ten sposb na nowo wymyli komputery przenone. Strategia rozwoju tego segmentu rynku podzielona zostaa na trzy etapy. Pierwszy rozpocz si w tym roku, wraz z wprowadzeniem na rynek procesorw Core drugiej generacji. Dziki swoim zaletom procesory te mog by wykorzystywane w niezwykle cienkich i wydajnych komputerach osobistych. Druga faza rozwoju Ultrabookw ma si rozpocz w przyszym roku, kiedy to Intel zamierza wprowadzi na rynek nowy typ procesorw Ivy Bridge. Konstrukcja oparta jest na tych samych zaoeniach co obecnie stosowane procesory Sandy Bridge, z t rnic, e zostay one zaprojektowane w technologii 22 nm. Ostatnia faza rozwoju Ultrabookw planowana jest na 2013 rok. W tym roku Intel zamierza zaprezentowa kolejn generacj procesorw Haswell. Nowe procesory maj wykazywa dwa razy mniejsze zapotrzebowanie na energi ni dotychczas stosowane. Nowa technologia pozwoli osign bardzo du wydajno komputerw, przy jednoczesnym znaczcym obnieniu ich energochonnoci. Tym

W co zainwestuje nowy fundusz? Fundusz ma wspiera kapitaowo przedsibiorstwa prowadzce badania, ktrych efekty maj wpyn na wiksz wygod uytkowania komputerw, mniejsze rozmiary komponentw i wiksz energooszczdno. Ze wsparcia funduszu bd mogy wic skorzysta wszystkie firmy rozwijajce technologie zwizane z ekranami dotykowymi, nowoczesnymi systemami przechowywania danych, wyduajcymi prac baterii. Co wicej fundusz oferuje swoje wsparcie take producentom oprogramowania, pod warunkiem oczywicie, e projektowane przez nie oprogramowanie bdzie miao zwizek z bardziej wydajnym wykorzystaniem nowoczesnych komputerw. Jest to szczeglnie korzystne dla niewielkich firm. Gwnym celem Intel Capital jest osignicie w cigu 34 lat cyklu innowacji, ktry ma wprowadzi komputery osobiste w now er. Intel Capital nie zamierza limitowa dziaalnoci funduszu pod wzgldem geograficznym. Oznacza to, e z jego wsparcia bd mogli skorzysta take polscy przedsibiorcy. Moe to im otworzy nowe moliwoci w zakresie wsppracy z globalnymi korporacjami informatycznymi, takimi jak Intel czy producenci Ultrabookw Toshiba, Asus, Acer, Lenovo i inni.
33

20 11

Q1

Padziernik, nr 4/2011

Ile gotwki w kasie

Plan przepyww pieninych nowego przedsiwzicia biznesowego jest wanym elementem planu finansowego. Pozwala oszacowa ilo gotwki, ktr na bieco bdzie dysponowa przedsibiorstwo regulujc swoje zobowizania i otrzymujc nalenoci. Czstokro niedoceniany przez przedsibiorcw jest wanym kryterium decyzji inwestycyjnej dla inwestorw.
RZS) nie wystarczy, by rzetelnie przeanalizowa okrelony projekt pod ktem finansowym. Nie mniej wane jest bowiem to, czy w poszczeglnych latach realizacji projektu, przy pewnych zaoeniach i scenariuszach wydarze, zostanie zachowana pynno finansowa, czyli zdolno przedsibiorstwa do terminowego regulowania zobowiza. Dotyczy to nie tylko wikszych przedsiwzi inwestycyjnych, ale zwaszcza maych firm, w ktrych brak gotwki w krtkim czasie moe doprowadzi do ich likwidacji.

Inwestor zapyta rwnie o plan

Piotr Sysz

Specjalista ds. Finansw Przedsibiorstw Secus Wsparcie Biznesu Sp. z o.o.

Profesjonalny plan finansowy nowego biznesu bd nowej inwestycji w ramach istniejcego przedsibiorstwa zawiera zawsze projekcj wynikw finansowych w perspektywie najbliszych kilku lat. W tym celu dokonuje si oszacowania przychodw, kosztw oraz wynikw finansowych i najczciej na tym si poprzestaje. Analiza przepyww pieninych (cash flow) czsto uznawana jest za element zbdny i zbyt skomplikowany do wykonania, dlatego przedsibiorcy dosy rzadko dokonuj jej przygotowujc plan finansowy. Jednak sporzdzenie wycznie rachunku zyskw i strat (w skrcie
Tabela A Budet gotwki
przychody na podstawie FV 0 2300 1 2000 690

Rachunek zyskw i strat pokazuje wycznie ksigowe zapisy RZS pro forma sporzdzany jest w oparciu o tzw. zasad memoriau, co oznacza, e ujmuje si w nim operacje bez wzgldu na to, czy bd w danym okresie wiza si z wpywem lub wypywem rodkw pieninych z kasy przedsibiorstwa. Jednak w praktyce gospodarczej moment wystawienia faktury (oznaczajcy zaksigowanie przychodu ze sprzeday) niekoniecznie wie si z natychmiastow zapat ze strony kontrahenta. Najczciej sprzeda odbywa si z odroczonym terminem patnoci albo klienci po prostu zwlekaj z zapat. Dlatego w analizie

2 2500 1610 600

3 2300 1400 750

4 2350

5 2400

6 2500

rzeczywiste wpywy

1750 690

1610 705 2315 2180 720

wpywy razem wydatki wg harmonogramu rodki pienine w kasie wyjanienie oblicze:

0 1500

690 1900 290 30% x 2300

2210 2250 250 70% x 2300 30% x 2000

2150 2110 290 70% x 2000

2440 2145 585

1645 720 2365 2250 835

34

wydarzenia

zdaniem eksperta

innowacyjna gospodarka

gieda

venture capital

finanse

prawo

strategie

w wolnej chwili

przepyww finansowych
finansowej warto uwzgldni zaoenia dotyczce przyjtej polityki cigania nalenoci (na jak dugi termin patnoci moemy sobie pozwoli), a take rne scenariusze tego, jak bdzie ksztatowaa si pynno finansowa przedsibiorstwa, jeli cz kontrahentw dokona patnoci w terminie pniejszym ni przewidziano na pocztku (np. zamiast po 14 dniach, w przecigu miesica od dnia wystawienia faktury). Budet gotwkowy oszacuje rzeczywist operacyjn zdolno finansow przedsibiorstwa. Do planowania i kontrolowania pynnoci finansowej su budety gotwki, ktre przygotowuje si w ujciu np. miesicznym i jednoczenie w kilku wariantach (najbardziej realnym i pesymistycznym). W tabeli A przedstawiono przykadowy budet gotwkowy przy zaoeniu okrelonej sprzeday oraz wydatkw, a take przypuszczeniu, i 30 proc. odbiorcw zapaci w terminie 30 dni, natomiast pozostali w przecigu 60 dni.

przedsibiorstwa?
one moment wypywu pienidza z kasy. Z punktu widzenia naszego przedsibiorstwa korzystniejsza bdzie sytuacja, gdy zakupy bd mogy by realizowane z odroczonym terminem patnoci, a nie za gotwk (gdy wtedy pozycja wydatki wg harmonogramu bd przesuwane w czasie, a tym samym stan gotwki w kasie w danym okresie odpowiednio wikszy). Wwczas dysponujemy przez pewien czas rodkami, ktre mona wykorzysta na inne cele operacyjne. W efekcie nasi dostawcy w pewnym zakresie finansuj nasz dziaalno (w uproszczeniu za darmo), za my nie bdziemy zmuszeni do

Zobowizania biece W projekcji cash flow, poza polityk nalenoci, uwzgldni naley rwnie warunki regulowania naszych zobowiza z tytuu zakupionych surowcw czy materiaw, poniewa determinuj

35

Padziernik, nr 4/2011

Tabela B Konstrukcja rachunku przepyww pieninych

wpywy okrelane s na podstawie przygotowanego budetu gotwki z uwzgldnieniem polityki cigania nalenoci rzeczywiste wypywy pienidza w danym okresie (uwzgldniajc zwizane z podstawow warunki regulowania przez nas zobowiza wobec dostawcw) wydatki dziaalnoci z tytuu zakupu materiaw i energii, wynagrodze, podatkw, ale bez amortyzacji (nie stanowi wypywu gotwki)! Saldo gotwki z dziaalnoci operacyjnej Cz B dziaalno inwestycyjna sprzeda majtku trwaego, sprzeda udziaw nabytych w celach z likwidacji wczeniejszych inwestycyjnych, np. w jednostkach zalenych; zwrot poyczki, wpywy inwestycji ktrej udzielilimy wczeniej dywidendy, udziay w zyskach spek zalenych, otrzymane z dochodw wpywy z wczeniejszych inwestycji odsetki od udzielonej przez nas poyczki zakup wartoci niematerialnych, rodkw trwaych, nabycie wydatki wydatki na inwestycje udziaw w innym przedsibiorstwie Saldo gotwki z dziaalnoci inwestycyjnej Cz C dziaalno finansowa pozyskiwanie rodkw zacignicie kredytu, emisja obligacji, emisja nowych akcji wpywy finansowych spata zacignitych spata raty kapitaowej, spata odsetek, patnoci z tytuu wydatki zobowiza leasingu finansowego wynagrodzenie dla patnoci kuponowe na rzecz obligatariuszy, wykup obligacji, wydatki inwestorw wypata dywidendy dla wacicieli Saldo gotwki z dziaalnoci finansowej Przepywy pienine netto razem (A +/- B +/- C) Cz A dziaalno operacyjna w gwnej mierze ze wpywy sprzeday produktw Przykad/opis

zacignitych kredytw i innych zobowiza z tytuu pozyskanego finansowania (wtedy saldo z dziaalnoci finansowej jest ujemne wicej spacamy ni pozyskujemy). Taka sytuacja jest jednak moliwa w przypadku dojrzaego podmiotu. Dla nowo powstaych firm, bd nowych przedsiwzi w ramach dziaajcych ju jednostek, typow sytuacj jest to, e gotwka operacyjna pocztkowo jest niewystarczajca, aby w peni pokry podstawowe wydatki (ujemne saldo pienine z dziaalnoci operacyjnej), a zarazem zwikszone nakady inwestycyjne (ujemne saldo z dziaalnoci inwestycyjnej). Wtedy niedobory musz by pokrywane wpywami z dziaalnoci finansowej (pozyskiwane jest finansowanie, a wic saldo z dziaalnoci finansowej jest dodatnie).

korzystania (a przynamniej w mniejszej kwocie) z kosztownego kredytu obrotowego.

Rachunek przepyww pieninych w planie finansowym Budet gotwki uatwi zarazem przygotowanie rachunku przepyww pieninych, czyli klasycznego zestawienia prezentujcego wielko gotwki w danym momencie (a nie papierowego zysku jak w RZS). Za zasadnoci jego zamieszczenia w biznesplanie przemawia fakt, i w odrnieniu od RZS, tutaj pokazujemy realny proces inwestycyjny, czyli przykadowo uwzgldnimy wydatki na zakup maszyny czy urzdzenia, ale ju nie ich amortyzacji (ktr m.in. ze wzgldw podatkowych uznaje si za koszt, ale de facto przecie nie wie si z realnym wydatkiem), jak rwnie proces finansowy (np. uwzgldnimy nie tylko odsetki, ale te spaty rat kapitaowych wice si z wypywem pienidza, a nie majce odzwierciedlenia w rachunku zyskw i strat). Jak sporzdzi rachunek przepyww pieninych? Najatwiejszym sposobem okrelenia rde pochodzenia rodkw pieninych oraz kierunkw ich wykorzystania, jest podzielenie dziaalnoci firmy na trzy odrbne segmenty (zob. tabela B), tj.
36

dziaalno podstawow operacyjn (np. produkcyjn), inwestycyjn oraz finansow (zwizan z pozyskiwaniem finansowania). Takie zestawienie umoliwia ocen zdolnoci przedsibiorstwa do regulowania biecych zobowiza biorc pod uwag wszystkie wydatki inwestycyjne oraz dopywy dodatkowego kapitau spoza przedsibiorstwa. Dziki takiej analizie moliwe jest rwnie zaprezentowanie inwestorowi efektywnoci prowadzonej dziaalnoci w ujciu pieninym (a nie papierowym, ksigowym), a ponadto zidentyfikowanie zapotrzebowania na dodatkowe finansowanie zewntrzne ju na etapie planowania, a nie dopiero w momencie, gdy pojawi si prawdziwe kopoty finansowe.

Ujemne saldo gotwki operacyjnej typowa sytuacja dla modej firmy Podstawowym rdem gotwki w przedsibiorstwie powinna by oczywicie jego podstawowa, operacyjna dziaalno (tak jak w rachunku zyskw i strat podstaw zysku powinien by wynik na sprzeday). Optymalna jest sytuacja, gdy saldo gotwki operacyjnej jest dodatnie i to na tyle due, e pokrywa wydatki z dziaalnoci inwestycyjnej, a jednoczenie umoliwia spat wczeniej

Inwestora interesuje rzeczywista sytuacja finansowa firmy Inwestor dokonujc oceny atrakcyjnoci inwestycyjnej danego przedsibiorstwa poddaje analizie jego kondycj finansow w szczeglnoci w wymiarze pieninym, kasowym. Inwestora interesuj wycznie realnie osigane przez firm w danym okresie wyniki finansowe, a wic tak naprawd gotwka, ktra pozostaje w przedsibiorstwie ju po uregulowaniu wszelkich zobowiza oraz wydatkw zwizanych z prowadzeniem dziaalnoci (operacyjnej, finansowej i inwestycyjnej). Pokazuje to saldo przepyww pieninych netto. To prawda, i zysk netto kalkulowany na potrzeby biznesplanu (i prezentowany w formie RZS pro forma) dostarcza inwestorowi szereg istotnych informacji, jednake nie stanowi jedynego kryterium oceny rzeczywistej sytuacji finansowej firmy. Ostatecznie, jak korzy odniesie kapitaodawca (inwestor) jeeli przedsibiorstwo wykae zysk ksigowy, ale nie bdzie posiada wystarczajcych rodkw, aby zaspokoi jego oczekiwania (poprzez wypat nalenej dywidendy)? Oczywicie taki przypadek jest skrajny, jednak pokazuje jak wane jest uwzgldnienie w biznesplanie (a pniej kontrola) przepywu gotwki tak z punktu widzenia zachowania pynnoci finansowej w trakcie realizacji projektu, jak zapewnienia inwestorowi odpowiedniej stopy zwrotu w formie gotwkowej.

37

Padziernik, nr 4/2011

Kredyt technologiczny

Dotacja obniy koszt wdroenia nowej technologii

W padzierniku 2011 r. Bank Gospodarstwa Krajowego wyda oficjalny komunikat o rozpoczciu kolejnego naboru wnioskw o kredyty technologiczne dla firm z sektora MP. Planowany termin naboru to pierwsza poowa grudnia 2011 r. Planowana alokacja na konkurs grudniowy to ok. 200 mln z. Nowe i bardziej przyjazne warunki daj przedsibiorcom moliwo pozyskania atrakcyjnego kredytu inwestycyjnego, ktrego kapita czciowo spaci Bank Gospodarstwa Krajowego ze rodkw unijnych. Szanse na dotacje s due, gdy zaplanowane do rozdysponowania rodki na lata 20122013 to ok. 455 mln z.
warto premii technologicznej staje si wysza. Wypata premii nastpuje bezporednio po prawidowym zrealizowaniu inwestycji technologicznej, bez koniecznoci dokumentowania sprzeday towarw i usug, wyprodukowanych z udziaem nowej technologii. Powoduje to przyspieszenie procesu wypaty premii. Inwestycj technologiczn mona rozpocz ju po zoeniu wniosku o dofinansowanie do BGK, a nie tak jak poprzednio po uzyskaniu promesy premii technologicznej. Daje to moliwo wczeniejszego rozpoczcia procesu inwestycyjnego. Koszty kwalifikujce si do wsparcia obejmuj rwnie zakup gruntu (do 10 proc. cakowitej wartoci kosztw kwalifikowalnych), budow budynkw i budowli oraz koszty usug doradczych. To rozwizanie pozwala na udzielanie wsparcia projektom, w ktrych nowa technologia musi by ulokowania w nowych obiektach. Beneficjenci realizujcy projekty wedug starej ustawy maj moliwo skorzystania ze zmian wprowadzanych nowelizacj.

Kredyt technologiczny w nowej szacie atrakcyjny dla firm Kredyt technologiczny jest instrumentem wsparcia dla mikro, maych i rednich przedsibiorstw dostpnym w ramach Dziaania 4.3 Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka Kredyt Technologiczny. Wsparcie dla przedsibiorcy stanowi premia technologiczna stanowica spat czci kapitau kredytu technologicznego, udzielonego przez bank komercyjny. Kredyty technologiczne s dostpne dla przedsibiorcw ju od 2008 roku, gdy wesza w ycie ustawa z dnia 30 maja 2008 r. o niektrych formach wspierania dziaalnoci innowacyjnej (Dz. U nr 116, poz. 730 ze zm.) oraz Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka na lata 20072013 (dziaanie 4.3 kredyt technologiczny). Jednak zainteresowanie t form wsparcia okazao si mniejsze od oczekiwa, mwi Marek Mystkowski, Specjalista w Wydziale Wdraania Kredytu Technologicznego w BGK. Wynikao to przede wszystkim z barier, ktre stwarzay zapisy tej ustawy. Po jej nowelizacji w maju
38

2011 r. zainteresowanie ze strony przedsibiorcw gwatownie wzroso. W naborze uruchomionym 20.06.2011 r. zoono 156 wnioskw, ktrych warto przekroczya dostpn alokacj rodkw o 66 proc. Nowe, sprzyjajce zainteresowaniu kredytem, kryteria dotyczce przedmiotu i procedury udzielania wsparcia to: Wsparcia mona udzieli take na technologi w postaci nieopatentowanej wiedzy technicznej. Dziki czemu atwiej jest przedsibiorcy speni wymogi formalne stawiane wdraanej technologii. Premia technologiczna wyliczana jest od caoci wydatkw kwalifikowalnych, a nie tylko od wydatkw sfinansowanych kredytem technologicznym. Dziki czemu

Kto moe skorzysta? Beneficjentem pomocy mog by podmioty gospodarcze majce siedzib (osoby fizyczne miejsce zamieszkania) na terenie RP i speniajce kryteria mikro-, maego lub redniego przedsibiorcy zgodnie

Wedug danych BGK na dzie 29.09.2011 r.

podpisano 113 umw o dofinansowanie w formie premii technologicznej na czn kwot 239 493 457,46 mln z. przyznano 135 promes premii technologicznej na czn kwot 294 484 695,36 mln z. na 369 zoonych wnioskw odrzucono 136, przy czym ocena wnioskw zoonych w naborze z 2021.06.2011 r. jeszcze si nie zakoczya.

39

Padziernik, nr 4/2011

Brane najczciej aplikujce o dofinansowanie

Firmy z szeroko pojtego sektora przetwrstwa przemysowego najczciej staraj si o dofinansowanie w ramach dziaania 4.3 PO IG, informuje Marek Mystkowski, specjalista BGK Przykadowe brane, z ktrych firmy realizuj swoje projekty to: Telekomunikacja i multimedia. Geodezja i fotogrametria. Poligrafia. Budownictwo / budownictwo drogowe. Przemys piekarniczy. Chemia i przemys tworzyw sztucznych. Motoryzacja. z Rozporzdzeniem KE 800/2008 oraz posiadajce zdolno kredytow. Wsparcie finansowe moe by przeznaczone na realizacj inwestycji technologicznych majcych na celu: zakup i wdroenie nowej technologii, lub wdroenie wasnej nowej technologii stosowanej na wiecie nie duej ni 5 lat oraz uruchomienie na jej podstawie wytwarzania nowych lub znaczco ulepszonych towarw, procesw lub usug. Technologia bdca przedmiotem wdroenia musi mie posta prawa wasnoci przemysowej lub usugi badawczo-rozwojowej lub nieopatentowanej wiedzy technicznej. Naley zwrci uwag, e kredyt technologiczny nie moe by udzielony na zakup, leasing lub wynajem rodka trwaego, w ktrym zostaa wdroona nowa technologia bdca przedmiotem inwestycji technologicznej. Wniosek w ktrym zostanie wskazany taki przedmiot inwestycji zostanie odrzucony ze wzgldw formalnych

przez przedsibiorc prowadzcego dziaalno w sektorze transportu; 2. najem, dzieraw lub leasing (1) rodkw trwaych, jeeli umowa przewiduje obowizek nabycia przez kredytobiorc prawa wasnoci rodka trwaego z upywem okresu najmu, dzierawy lub leasingu; (2) gruntw, budynkw lub budowli, jeeli bdzie trwa przez co najmniej 3 lata od dnia zakoczenia inwestycji technologicznej; 3. budowa i rozbudowa istniejcych budowli, budynkw, maszyn, urzdze stanowicych rodki trwae; 4. zakup lub leasing wartoci niematerialnych i prawnych, jeeli umowa leasingu przewiduje obowizek nabycia ich z upywem okresu leasingu, ktre: s aktywami, w rozumieniu ustawy z dnia 29 wrzenia 1994 r. o rachunkowoci, przedsibiorcy, bd przez niego wykorzystywane oraz pozostan wycznie w zakadzie, w ktrym zostaa zrealizowana inwestycja finansowana kredytem technologicznym, co najmniej przez okres 3 lat od dnia zakoczenia inwestycji technologicznej, zostay nabyte od osb trzecich za cen odpowiadajc wartoci rynkowej, podlegaj amortyzacji zgodnie z przepisami ustawy z dnia 29 wrzenia 1994 r. o rachunkowoci. 5. zakup gruntu lub prawa uytkowania wieczystego gruntu do wysokoci 10 proc. wydatkw kwalifikowanych; 6. wydatki ponoszone na wykonane przez doradcw zewntrznych studia, ekspertyzy, koncepcje i projekty techniczne, niezbdne do wdroenia nowej technologii w ramach inwestycji technologicznej. rodki wasne przedsibiorcy musz stanowi nie mniej ni 25 proc.

kosztw kwalifikowanych inwestycji technologicznej finansowanej z kredytu technologicznego.

W jakiej wysokoci? Udzia premii technologicznej w wartoci kosztw kwalifikowanych, poniesionych ze rodkw kredytu technologicznego lub udziau wasnego przedsibiorcy, ustalany jest zgodnie z puapami okrelonymi w mapie pomocy regionalnej (rozporzdzenie Rady Ministrw z dnia 13 padziernika 2006 r., Dz.U. Nr 190, poz. 1402). Intensywno pomocy:
Wojewdztwa: Przedsibiorstwa mikro- i mae rednie

kujawsko-pomorskie lubelskie lubuskie dzkie maopolskie opolskie podkarpackie podlaskie witokrzyskie warmisko-mazurskie dolnolskie pomorskie lskie wielkopolskie zachodniopomorskie mazowieckie

70%

60%

60%

50%

50%

40%

Wydatki te, aby kwalifikoway si do objcia wsparciem, mog by poniesione dopiero po dniu wpywu wniosku o dofinansowanie do BGK. Premia technologiczna bdzie wypacana jednorazowo, po zakoczeniu realizacji projektu i kontroli na miejscu realizacji inwestycji dokonanej przez BGK. Maksymalna kwota premii technologicznej wynosi 4 000 000 z.
Ewa Dbicka Secus Wsparcie Biznesu

Jakie wydatki mona pokry z kredytu? Do wydatkw kwalifikowanych zaliczane s: 1. zakup, na warunkach rynkowych, nowych lub uywanych rodkw trwaych, w tym budynkw i budowli oraz ich czci, z wyczeniem rodkw transportu nabywanych
40

Banki wsppracujce
Bank BPH Spka Akcyjna, BRE Bank S.A., Bank Polska Kasa Opieki S.A., Bank Polskiej Spdzielczoci S.A., Powszechna Kasa Oszczdnoci Bank Polski S.A, Raiffeisen Bank Polska S.A., ING Bank lski S.A, Bank Ochrony rodowiska S.A., Bank Handlowy w Warszawie S.A., SGB-Bank S.A. oraz zrzeszone Banki Spdzielcze, Bank Millenium S.A., Alior Bank Spka Akcyjna, Krakowski Bank Spdzielczy, DZ BANK Polska S.A., Kredyt Bank S.A., Bank Zachodni WBK S.A., Nordea Bank Polska S.A., HSBC Bank Polska S.A., BNP Paribas Bank Polska S.A., Handelsbanken AB Spka Akcyjna Oddzia w Polsce.

41

Padziernik, nr 4/2011

Obligacje korporacyjne
Mniejsze ryzyko inwestycyjne w niestabilnym otoczeniu rynkowym
Ostatnie miesice mijaj pod znakiem zwikszonej zmiennoci na rynkach finansowych. O inwestycje dajce kilkunasto-, kilkudziesicio procentowe stopy zwrotu nie jest atwo. W takiej sytuacji cze inwestorw, zmienia swoj strategie decydujc si m.in. na obligacje korporacyjne. Ilo tych instrumentw finansowych zwiksza si na rynku wanie w czasach dekoniunktury, gdy banki z rnych powodw nie zaspokajaj potrzeb finansowych przedsibiorstw.

Obligacje korporacyjne mog by stosunkowo bezpieczn form inwestowania, zachowujc atrakcyjne stopy zwrotu. Przywoujc definicj, obligacja jest papierem wartociowym o charakterze dunym emitowanym w seriach, w ktrym dany emitent stwierdza, e jest dunikiem. Oznacza to, e obligacje nie maj charakteru udziaowego, a wic nie daj ich posiadaczom praw korporacyjnych natomiast w przypadku upadoci emitenta daj pierwszestwo realizacji roszcze przed akcjonariuszami (udziaowcami). Emitentami, w przypadku obligacji korporacyjnych, mog by tylko podmioty, ktre posiadaj odpowiedni form prawn, tj.: spki akcyjne, spki z ograniczon odpowiedzialnoci oraz spki komandytowo akcyjne. Pienine i niepienine wiadczenia przysugujce posiadaczom obligacji Posiadacz obligacji (obligatariusz) moe spodziewa si zwrotu poyczonej kwoty oraz spenienia przez spk 42

okrelonego wiadczenia. Podstawowym wiadczeniem jest wiadczenie pienine czyli odsetki. Patnoci odsetkowe mog by ksztatowane dowolnie przez emitenta. Oprocentowanie obligacji moe by stae lub zmienne. W przypadku oprocentowania staego inwestor moe dokadnie obliczy jak stop zwrotu osignie nabywajc obligacje z zamiarem przedstawienia ich do wykupu, gdy stopa procentowa jest staa w caym okresie. Taki wariant liczenia odsetek jest dosy popularny wrd emitentw, poniewa pozwala im precyzyjnie oszacowa przysze patnoci odsetkowe. W drugim wariancie obligacje o zmiennym oprocentowaniu odsetki wyliczane s w danych okresach odsetkowych wedug podanej formuy. Najpopularniejsz konstrukcj jest przyjcie oprocentowania rwnego sumie stopy bazowej (powszechna jest stawka WIBOR o okresie odpowiadajcym okresowi odsetkowemu) i mary. W takim wypadku by oceni atrakcyjno danej

obligacji, inwestor musi przyj take prognoz ksztatowania si stawki bazowej w okresie do wykupu obligacji. Inn moliwoci jest emisja obligacji zero kuponowych (dyskontowych) gdzie obligatariusz nie otrzymuje adnych patnoci odsetkowych a jego zysk stanowi rnica pomidzy cen nabycia obligacji a jej wartoci nominaln, ktr inwestor otrzyma w dniu wykupu. W przypadku przedsibiorstw na rynku dostpne s prawie wycznie obligacje z kuponami odsetkowymi. Oprcz obligacji obejmujcych wiadczenia pienine, na rynku wystpuj obligacje, ktre zawieraj take wiadczenia niepienine. Do takich obligacji nale: obligacje z prawem do udziau w zyskach (daj prawo do udziau w zyskach emitenta na okrelonych zasadach), obligacje z prawem pierwszestwa (daj pierwszestwo objcia akcji nowej emisji przed akcjonariuszami) oraz obligacje zamienne (w okrelonych warunkach obligatariusz moe wymieni je na akcje emitenta po okrelonej cenie). Na rynku s dostpne tego typu instrumenty (np. MCI Management S.A. wyemitowao obligacje zamienne na akcje). Wanie te wbudowane w obligacje wiadczenia niepienine naley uzna za atrakcyjn szans inwestycyjn. Daj one moliwo inwestorowi na osignicie ponadprzecitnych zyskw (np. zamiana obligacji na akcje lub objcie akcji z wysokim dyskontem wobec biecej ceny rynkowej dla akcji notowanych na rynku giedowym), ale rwnie bezpieczestwo inwestycji i osignicia minimalnej stopy zwrotu (odsetki).

wydarzenia

zdaniem eksperta

innowacyjna gospodarka

gieda

venture capital

finanse

prawo

strategie

w wolnej chwili

Ryzyko zwizane z inwestycj w obligacje a stopa zwrotu Podstawowym ryzykiem dla inwestora zwizanym z obligacjami jest przede wszystkim ryzyko niewywizania si emitenta ze zobowiza wynikajcych z emisji obligacji rozumiane zarwno jako bankructwo emitenta, ale take jako wystpienie opnie w patnociach odsetek i spaty kapitau. Decyzja inwestycyjna powinna by wic poprzedzona analiz stanu finansw spki i ocen moliwoci spaty obligacji. Wynik tej oceny zaley od atrakcyjnoci dziaalnoci emitenta, otoczenia w ktrym dziaa oraz przyjtej strategii. Dodatkowo w celu ograniczenia tego ryzyka inwestor powinien wzi pod uwag dwa parametry: zabezpieczenie obligacji i rating emitenta. Co do zasady emitent odpowiada za zobowizania wynikajce z obligacji caym swoim majtkiem dlatego dodatkowe zabezpieczenia podnosz atrakcyjno inwestycyjn obligacji. Do popularnych zabezpiecze nale: ustanowienie hipoteki na nieruchomoci, ustanowienie zastawu, gwarancje. Obligacje zabezpieczone spotyka si najczciej wrd emitowanych przez mae i rednie spki. Dodatkowo emitent moe otrzyma rating po przeprowadzeniu oceny przez odpowiedni firm ratingow. Takiemu procesowi poddaj si raczej due podmioty. Wystpowanie zabezpieczenia obligacji lub posiadanie ratingu przez emitenta wyranie podnosi atrakcyjno inwestycyjn ale wie si z niszymi

odsetkami (nisza premia za mniejsze ryzyko). Oprocentowanie obligacji korporacyjnych wacha si pomidzy poziomem dobrych lokat bankowych (w przypadku duych i stabilnych emitentw) po kilkanacie procent i wicej (dla obligacji mniejszych, prowadzcych bardziej ryzykown dziaalno podmiotw).

ktry umoliwia ocen dziaalnoci i wiarygodnoci emitenta oraz raporty biece i okresowe. Ponadto inwestor powinien zwrci szczegln uwag na pynno obrotu dan obligacj na rynku Catalyst.

Gdzie i jak naby obligacje korporacyjne? Podejmujc decyzje o inwestycji w obligacje korporacyjne inwestor ma moliwo ich nabycia na rynku pierwotnym (od emitenta) albo na rynku wtrnym. W przypadku rynku pierwotnego inwestor powinien uda si przede wszystkim do domw maklerskich lub doradcw finansowych. Zazwyczaj emisje obligacji korporacyjnych przeprowadzone s w trybie oferty prywatnej, co oznacza, e czna liczba nabywcw danych obligacji nie moe przekroczy 99. Drug szans na dokonanie inwestycji jest rynek wtrny. Ponad dwa lata temu Gieda Papierw Wartociowych w Warszawie uruchomia rynek Catalyst dedykowany dla obrotu obligacjami w tym korporacyjnymi. Przedmiot obrotu na tym rynku stanowi obecnie obligacje korporacyjne ponad 50 emitentw. eby uatwi inwestorom podejmowanie decyzji inwestycyjnych wszyscy emitenci zobowizani s publikowa publiczny dokument informacyjny,

Uwaga na podatki Inwestowaniu w obligacje nie sprzyjaj przepisy podatkowe. Gdy inwestor nabywa na Catalyst obligacj paci sprzedajcemu oprcz wartoci nominalnej obligacji take odsetki, ktre narosy do momentu transakcji. Po otrzymaniu odsetek od emitenta zysk inwestora bdzie wic mniejszy o odsetki zapacone, natomiast podstaw opodatkowania bdzie stanowi warto wszystkich otrzymanych odsetek. Takie przepisy podatkowe sprawiaj, e rentowno inwestycji (w przypadku ich zakupu z intencj ich sprzeday przed wykupem) moe znacznie spa. Dywersyfikuj! Inwestor, take ten inwestujcy w obligacje korporacyjne, powinien pamita o elaznej zasadzie: nie trzyma si wszystkich jajek w jednym koszyku. Obligacje korporacyjne s atrakcyjn i mog by bezpieczn form inwestowania pod warunkiem, e portfel obligacji bdzie skada si z przynajmniej kilku obligacji rnych emitentw, z rnych bran, ale przede wszystkim wiarygodnych podmiotw. Aby minimalizowa ryzyko nietrafionych decyzji inwestycyjnych oraz zwikszy dostpno tego typu inwestycji (niektre obligacje emitowane s w bardzo wysokich wartociach nominalnych przekraczajce kilkadziesit tysicy zotych) zalecane jest inwestowanie w tego typu aktywa poprzez fundusze inwestycyjne obligacji korporacyjnych. Na rynku dostpne s rne fundusze, ktre nabywaj obligacje polskich, ale take zagranicznych emitentw.
Krzysztof Wrblewski Secus Asset Management

43

Padziernik, nr 4/2011

Kapita na zbadanie pomysu biznesowego w brany energii odnawialnej

Uzyska kapita na gbsze zbadanie innowacyjnego pomysu z obszaru poszanowania energii, stworzenie prototypu jak rwnie otrzyma merytoryczne wsparcie ekspertw w oszacowaniu potencjau rynkowego i komercjalizacji nowej technologii mona dziki nawizaniu wsppracy z funduszem preinkubacyjnym, zarzdzanym przez Park NaukowoTechnologiczny Euro-Centrum. Dziki dziaalnoci funduszu w fazie preinkubacji znajduje si obecnie 30 pomysw.
rynek nowego produktu i kiedy oraz jakie rodki finansowe s do tego potrzebne. redni czas trwania tego procesu wynosi od 3 do 6 miesicy w zalenoci od stopnia zaawansowania projektu. Chocia zdarzaj si rwnie i takie, ktre trwaj 12 miesicy. W ramach udzielonego wsparcia finansowane s badania merytoryczne pomysu, majce potwierdzi jego racjonalno oraz innowacyjno, badania patentowe (czystoci patentowej, zdolnoci ochronnej, stanu techniki, zdolnoci patentowej), przygotowanie biznesplanu oraz analiz finansowych, a take wycena aportu wnoszonego do spki. W fazie preinkubacji pomysodawca ma do swojej dyspozycji take pomieszczenia wyposaone w sprzt komputerowy, wykorzystywane na cele realizacji projektu, udostpnione przez PNT EuroCentrum. Co jest istotne, pomysodawca nie ponosi adnych kosztw zwizanych z preinkubacj projektu. Etap preinkubacji jest jednoczenie etapem weryfikacji projektu, ktry decyduje o tym, czy projekt trafi do drugiej fazy inwestycyjnej, w ktrej si odbywaj negocjacje szczegowych warunkw umowy inwestycyjnej. Kryteria wyboru projektu do komercjalizacji s dosy indywidualne i szerokie. Jednake istnieje kilka sztywnych kryteriw, ktre projekt musi speni, by PNT podjo decyzj o wejciu kapitaowym, np. jasno sprecyzowany produkt, dopracowany harmonogram prac dotyczcy wdroenia projektu do sprzeday, potencjalne szanse na sukces komercyjny i dowiadczenie pomysodawcy w prowadzeniu biznesu i jego predyspozycje do prowadzenia biznesu. Jeeli spka pozytywnie przechodzi etap weryfikacji PNT dokonuje inwestycji, w kwocie do 200 tys. euro, i prowadzi j przez cay okres inwestycyjny a do momentu wyjcia z inwestycji poprzez zbycie udziaw inwestorowi strategicznemu lub upublicznienie spki na rynku NewConnect.

Monika Pilip

Meneder Projektu Kapita dla Energii Czonek Zarzdu Parku NaukowoTechnologicznego Euro-Centrum

Projekt Kapita dla innowacji w obszarze poszanowania energii, w ramach ktrego dziaa fundusz inkubacyjny, wspierajcy innowacyjne projekty z obszaru technologii energooszczdnych i wykorzystania OZE, jest skierowany do osb ze rodowiska naukowego, przedsibiorcw, absolwentw. Pomysodawcy wycznie osoby fizyczne, wsplnie z Parkiem NaukowoTechnologicznym (PNT) mog utworzy spk technologiczn i korzysta z wiedzy i dowiadczenia ekspertw wsppracujcych z PNT, wywodzcych si z brany naukowej, badawczo-rozwojowej oraz komercyjnej. PNT od lat koncentruje si na rozwoju technologii energooszczdnych, wykorzystania OZE w budynkach, wsppracujc z najwikszymi orodkami naukowymi w Polsce. Do funduszu trafiaj gwnie pomysy rozwiza 44

energooszczdnych w budownictwie. Od rozpoczcia realizacji projektu w 2008 roku do funduszu zostao skierowanych okoo 100 pomysw: zarwno projektw inynierskich, np. prototyp energooszczdnych okien, jak rwnie projektw z brany IT np. system zarzdzania energi w budynkach oraz ustalania taryf energetycznych dla zarzdcw nieruchomoci. W ostatnim czasie pojawiy si take pomysy, ktre bd mogy zosta wykorzystane w medycynie precyzyjnej. Spord ponad stu projektw do fazy preinkubacji trafio 30 pomysw. Utworzone ju zostay trzy spki technologiczne i kolejne dwie zostan zawizane w niedugim czasie. Od preinkubacji do zawizania spki. Trafiajce do funduszu pomysy przechodz faz preinkubacji, czyli okresu ktry pozwala odpowiedzie na pytanie czy projekt nadaje si do komercjalizacji i czy w efekcie doprowadzi do wypuszczenia na

wydarzenia

zdaniem eksperta

innowacyjna gospodarka

gieda

venture capital

finanse

prawo

strategie

w wolnej chwili

Wyjcie z inwestycji w start-up: przyczyny, rodzaje, klauzule prawne

Inwestor branowy a inwestor finansowy odmienne cele i odmienne modele wsppracy W argonie inwestycyjnym przyjo si powiedzenie, e pierwsza runda finansowania start-upu pochodzi od tzw. 3F friends, family and fools, czyli przyjaci, rodziny i dodatkowej, trzeciej kategorii inwestorw. Niezalenie od prawdziwoci lub faszu okrelenia uywanego w stosunku do ostatniej wymienionej kategorii, na pewnym etapie rozwoju start-upu dokonaniem inwestycji w nowy biznes moe zainteresowa si inwestor niepowizany z osob przedsibiorcy, ktry uwierzy w przedstawiony pomys i biznesplan i podejmuje decyzj inwestycyjn o finansowaniu przedsiwzicia. Podstawowe znaczenie dla dalszych rozwaa ma rozrnienie dwch kategorii inwestorw: inwestora branowego, ktry raczej nie zakada zbywania akcji w spce ktr naby a inwestora finansowego, dla ktrego moliwo wyjcia z inwestycji jest koniecznym warunkiem jej dokonania. Inwestor branowy jest podmiotem, ktry bezporednio dziaa w tej samej brany, co start-up. Przykadem inwestycji dokonywanej przez inwestora branowego bdzie np. objcie akcji przez operatora telekomunikacyjnego w start-upie dostarczajcym oprogramowanie dla tego sektora. Podobnie inwestycj branow bdzie inwestycja dokonana przez producenta gier w spk zakadan przez informatykw skupiajcych si na tej dziaalnoci. Gwnym celem takiej inwestycji jest przewanie wykorzystanie nowego pomysu i jego integracja z dotychczasow dziaalnoci inwestora branowego. Sytuacja przedstawia si odmiennie w przypadku inwestora finansowego, gdzie podstawowym, jeli nie jedynym celem dokonywanej inwestycji jest sprzeda posiadanych akcji po upywie okrelonego czasu i za cen gwarantujc uzyskanie odpowiednio

Dla przedsibiorcy celem wsppracy z inwestorem jest pozyskanie kapitau na rozwj biznesu. Dla inwestora finansowego koniecznym warunkiem dokonania inwestycji jest moliwo wyjcia z niej. Uzgodnienie szczegw wyjcia na pocztku wsppracy jest gwarancj zgodnego i satysfakcjonujcego rozstania dla obydwu stron. Przyczyn i rodzajw wyj istnieje wiele czsto spotykan drog w przypadku start-upw jest odsprzedanie posiadanego pakietu akcji innemu inwestorowi finansowemu.
wysokiej stopy zwrotu, ktra zrekompensuje poniesione wczeniej ryzyko. Odnonie do przedsiwzi na wczesnym etapie rozwoju typowymi przykadami inwestorw finansowych s Anioowie Biznesu, Fundusze Zalkowe (seed capital), a take Fundusze Venture Capital oraz Fundusze Wzrostowe (growth capital). Przy negocjacjach z potencjalnym inwestorem finansowym warto mie powysz okoliczno na wzgldzie, gdy po pierwsze bdzie ona stanowi wany punkt negocjacji i zapisw w umowie inwestycyjnej, po drugie natomiast rozwaajc zwizanie si naszego przedsiwzicia z inwestorem finansowym trzeba mie wiadomo, i jest to zwizek, w ktrym z zaoenia w pewnym momencie nastpi rozstanie, a jego uprzednie przygotowanie moe nie tylko zaoszczdzi pniejszych rozczarowa, lecz take odby si z korzyci dla wszystkich zainteresowanych.

adw. dr Rafa T. Stroiski

Jankowski, Stroiski i Partnerzy, JSLegal Adwokacka Spka Partnerska rafal.stroinski@jslegal.pl

Przyczyny wyj z inwestycji Przyczyny wyjcia inwestora z dokonywanej inwestycji mog by wielorakie. Przede wszystkim moe to by osignicie kocowego terminu inwestycji, na ktr zdecydowa si inwestor (fundusz). Okres ten zalee bdzie nie tylko od polityki i rodzaju funduszu, lecz take od stopnia zaawansowania przedsiwzicia.
45

Padziernik, nr 4/2011

W przypadku inwestycji na wczeniejszym etapie, inwestor moe chcie wyj ju po roku lub dwch latach od momentu przekazania rodkw. Odnonie do inwestycji na dalszym etapie rozwoju okres inwestycji moe wynosi od trzech do piciu lat. Inn okolicznoci sprzyjajc wyjciu z inwestycji jest osignicie wymaganej (zaoonej) stopy zwrotu na kapitale. Podobnie jak w poprzednim przypadku moliwa jest take sytuacja, gdy pomimo osignicia zaoonego wyniku inwestor nadal bdzie trzyma akcje, korzystajc z wypacanych dywidend lub innych korzyci przypadajcych akcjonariuszom. Kolejn okolicznoci sprzyjajc wyjciu z inwestycji jest dobieganie koca okresu, na ktry dany fundusz zosta powoany. W tym miejscu naley wspomnie, e czym innym jest fundusz rozumiany jako masa majtkowa, z ktrej dokonywane s inwestycje i ktra jest zwracana po kilku latach osobom, ktre zainwestoway w fundusz, a czym innym spka zarzdzajca tym funduszem, ktrej zarzd podejmuje decyzje inwestycyjne dotyczce rodkw funduszu. Fundusz moe wygasn i ulec rozwizaniu, natomiast spka zarzdzajca trwa nadal i, jeli tylko zdoaa zebra nowy fundusz i ma dobre wyniki dokonuje dalszych inwestycji (z majtku nowego funduszu). W skrajnym przypadku, gdy inwestycja si nie powioda (aczkolwiek jest to przypadek ktrego nigdy nie mona wykluczy zwaszcza przy przedsiwziciach na wczesnym etapie rozwoju), fundusz wychodzi z inwestycji poprzez jej likwidacj, tzn. wszczcie likwidacji spki. Jak wynika z powyszego, istnieje szereg okolicznoci, ktre mog skutkowa wyjciem z inwestycji. Cz z nich jest zwizana z pozytywnym wynikiem osignitym przez start-up z wykorzystaniem zaangaowanych rodkw, a cz z jego niepowodzeniem. Wiele z tych okolicznoci wynika bdzie z rodzaju i preferencji danego inwestora. Tytuem przykadu Anio Biznesu lub Fundusz Zalkowy moe z zaoenia chcie pozosta w start-upie tylko do czasu uzyskania kolejnej, wikszej rundy finansowania, natomiast Fundusz Wzrostowy moe chcie pozosta w spce podczas kolejnych rund finansowania, a do czasu cakowitego wyjcia na pniejszym etapie, np. przez wprowadzenie akcji spki na gied. 46

zdolnoci do pozyskania kolejnej rundy finansowania (drugiej, trzeciej), inwestor finansowy moe doj do wniosku, e jego czas w tej akurat inwestycji dobiega koca, sprzeda posiadanych akcji zagwarantuje mu odpowiednie wynagrodzenie, a szanse spki na dalszy wzrost uzalenione s wanie od moliwoci pozyskania finansowania od inwestora, ktry posiada dowiadczenie waciwe dla Przyczyny wyj z inwestycji: jej stopnia rozwoju (np. przez Fundusz osignicie kocowego terminu inwestycji Wzrostowy). osignicie wymaganej (zaoonej) stopy Wreszcie coraz czciej spotyka si zwrotu na kapitale transakcje, gdzie sposobem wyjcia zakoczenie okresu, na ktry dany fundusz przez inwestora finansowego jest zosta powoany sprzeda akcji samemu przedsibiorcy, likwidacja spki, bdcej przedmiotem pracownikom spki lub jej kadrze inwestycji menederskiej istniejcej (tzw. management buy-out) lub specjalnie Rodzaje wyj z inwestycji wyszukiwanej w tym celu (tzw. management Inwestor finansowy moe stara si buy-in). Sytuacja taka bdzie miaa miejsce wyj z inwestycji na kilka sposobw, raczej przy spkach ju rozwinitych, natomiast ostateczna decyzja o stabilnej pozycji finansowej. Natomiast w tym wzgldzie zalee bdzie przede w spkach na wczesnym etapie rozwoju wszystkim od wynikw i perspektyw wystpowa bdzie rzadziej, choby z takiej spki w momencie wyjcia, ogln przyczyny, e przedsibiorca (najczciej sytuacj na rynku, a zwaszcza na rynku bdcy zarazem w kadrze menederskiej finansowym, kosztw przeprowadzenia spki) moe nie mie jeszcze odpowiednich wyjcia z inwestycji, no i przede rodkw, eby sprosta oczekiwaniom wszystkim od zainteresowania nabyciem inwestora finansowego, co od uzyskiwanej akcji spki przez nowych inwestorw. ceny. Cho oczywicie wyjtki mog si Przy zaoeniu, i spka osigna pojawi, zwaszcza wobec powoli rosncej wymagan wielko i wyniki, podstawow grupy menederw dysponujcych metod wyjcia z inwestycji jest wystarczajcym kapitaem na dokonanie wprowadzenie akcji spki na Gied takich inwestycji. Papierw Wartociowych w Warszawie, lub na jej mniejszy parkiet, czyli NewConnect. Prawne formy zabezpieczenia Inn metod wyjcia z inwestycji jest wyjcia z inwestycji sprzeda pakietu akcji inwestorowi Niezalenie od przyczyn, dla ktrych w danym momencie wyjcie z inwestycji branowemu. Sytuacja taka moe moe by dokonywane, kady mie miejsce, gdy po pocztkowych inwestor finansowy bdzie oczekiwa rundach finansowania spka osigna odpowiednich zapisw dotyczcych tej ju wymagan dojrzao lub jest kwestii w umowie inwestycyjnej. w stanie oferowa produkt lub usug Najczciej wystpujce zapisy dotycz: komplementarn dla inwestora obowizku wspdziaania przy branowego, a na przykad sytuacja na wprowadzeniu spki na gied rynkach finansowych nie gwarantuje i dokonania pierwszej oferty uzyskania wymaganej stopy zwrotu na publicznej jej akcji (tzw. IPO initial pierwotnie zainwestowanym kapitale. public offering) Moliwe jest take odsprzedanie prawa przyczenia si do sprzeday posiadanego pakietu akcji innemu akcji przez przedsibiorc inwestorowi finansowemu, ktrego prawa dania sprzeday akcji zdaniem bdzie sfinansowanie dalszego przedsibiorcy. rozwoju spki. Sytuacja taka jest Pierwsza z klauzul daje funduszowi szczeglnie prawdopodobna w odniesieniu moliwo dania wprowadzenia spki do start-upw, gdzie pierwsze rundy na gied i nakada na obydwie strony finansowania zwykle dokonywane s obowizek zgodnego dziaania w tym przez Aniow Biznesu lub Fundusze celu. W szczeglnoci zobowizanie to Zalkowe. Po osigniciu przez spk
Rodzaje wyj z inwestycji:

wprowadzenie akcji spki na Gied sprzeda pakietu akcji inwestorowi branowemu odsprzedanie posiadanego pakietu akcji innemu inwestorowi finansowemu sprzeda akcji samemu przedsibiorcy, pracownikom spki lub jej kadrze menederskiej

wydarzenia

zdaniem eksperta

innowacyjna gospodarka

gieda

venture capital

finanse

prawo

strategie

w wolnej chwili

moe dotyczy sporzdzenia prospektu emisyjnego i udostpnienia wymaganych przez przepisy prawa informacji, wyboru biura maklerskiego, czy te biegego rewidenta. Oczywicie, z praktycznego punktu widzenia dla sporzdzenia prospektu oraz przeprowadzenia procesu, ktrego ukoczeniem jest dematerializacja akcji spki i dopuszczenie i wprowadzenie jej akcji do obrotu konieczne jest istnienie nie tylko sprzyjajcych warunkw na rynku kapitaowym, lecz take sprawne, szybkie i zgodne dziaanie samej spki i jej zarzdu (w skad ktrego wchodzi bdzie najczciej sam przedsibiorca). Trudno natomiast wyobrazi sobie skuteczne dochodzenie przed sdem, aby ten nakaza sporzdzenie prospektu emisyjnego. Dlatego te odpowiednie postanowienia umowy inwestycyjnej mog by zabezpieczone karami umownymi, ktre uatwiaj dochodzenie roszczenia odszkodowawczego od strony, ktra uchyla si od wykonania przyjtych na siebie obowizkw. Inn klauzul dotyczc wyjcia z inwestycji jest prawo przyczenia si inwestora do sprzeday akcji przez przedsibiorc (tzw. tag along right). Ta cz umowy inwestycyjnej bdzie miaa zastosowanie, gdy sprzeda swoich akcji rozwaa bdzie przedsibiorca. Dla inwestora finansowego ma to podwjne znaczenie. Po pierwsze zmieni si osoba przedsibiorcy, z ktrym inwestor zwiza si dla prowadzenia wybranej inwestycji, a ewentualny nabywca moe nie gwarantowa takiego samego zaangaowania lub wspdziaania (dlatego najczciej moliwo zbycia akcji przez przedsibiorc w okresie inwestycji najczciej podlega daleko idcym ograniczeniom). Po drugie natomiast, skoro znalaz si chtny na akcje przedsibiorcy, stwarza to moliwo sprzeday take akcji posiadanych przez inwestora finansowego. Omawiana klauzula powoduje, e przed sprzeda swych akcji przedsibiorca zobowizany jest powiadomi o tym inwestora finansowego, ktry moe (cho nie musi) zada, aby potencjalny nabywca kupi take akcje nalece do inwestora finansowego, na takich samych warunkach, jak te oferowane przedsibiorcy. Podobnie jak wyej, niewykonanie obowizku przez przedsibiorc moe podlega rygorowi zapaty kary umownej. Mog istnie take inne zabezpieczenia, np. zapisy powodujce bezskuteczno takiego zbycia

wobec spki, co znacznie utrudnia zbycie akcji wbrew postanowieniom umowy. Prawo dania zbycia akcji przez przedsibiorc (tzw. drag along right) dotyczy sytuacji, gdy inwestor finansowy pragnie wyj z inwestycji, natomiast potencjalny nabywca oczekuje przejcia cakowitej kontroli nad spk. W takim przypadku inwestor finansowy moe da, aby przedsibiorca sprzeda wraz z inwestorem finansowym posiadany przez siebie pakiet akcji. Szczeglnego znaczenia nabiera tutaj okrelenie sytuacji, w ktrych inwestor finansowy uprawniony jest do takiego dziaania, a take postanowienia dotyczce ceny, po ktrej przedsibiorca moe zosta zobowizany do zbycia swoich akcji.

Staranne przygotowanie si do wyjcia z inwestycji gwarancj satysfakcjonujcego zakoczenia wsppracy dla obu stron Jak wida na podanych wyej przykadach, wyjcie inwestora finansowego ze spki jest jedn z podstawowych kwestii, ktre powinny zosta uregulowane w umowie

inwestycyjnej. Z punktu widzenia inwestora finansowego, jest to kwestia kluczowa, ktra decyduje o tym, czy inwestycja w ogle zostanie dokonana. Natomiast brak zwrcenia naleytej uwagi na te zapisy przez przedsibiorc moe powodowa negatywne skutki (take w zakresie posiadanych przez siebie akcji) i konieczno poddania si surowym rygorom umowy inwestycyjnej. Warto na samym wstpie starannie przygotowa si do negocjacji take w tym zakresie, chronic wasny interes, lecz take uwzgldniajc uzasadnione oczekiwania drugiej strony. Staranne przygotowanie umowy inwestycyjnej na samym pocztku budowania relacji z inwestorem finansowym zapewni zgodne i satysfakcjonujce rozstanie dla obydwu stron, gdy nadejdzie waciwy ku temu moment biznesowy, bdzie sprzyja budowaniu reputacji przedsibiorcy i inwestora i zwikszy szanse znalezienia finansowania dla kolejnego przedsiwzicia.

W kolejnym numerze: adw. dr Rafa T. Stroiski o szczegach procedury wyjcia z inwestycji inwestora finansowego procesie due diligence, memorandum informacyjnym, rozmowach z inwestorami i inne.

Fundusz Secus i FIZ dokona wyjcia z inwestycji w akcje Agito S.A. z 20-proc. stop zwrotu
15 wrzenia 2011 roku Secus I Fundusz Inwestycyjny Zamknity Spek Niepublicznych dokona sprzeday 11.769.500 akcji spki Agito SA z siedzib w Warszawie na rzecz Garma BV z siedzib w Amsterdamie. Warto transakcji wyniosa 1.200.000 USD. Fundusz obejmowa akcje Agito w trzech transzach. Dwie z nich miay miejsce w listopadzie 2007 roku, a ostatnia w styczniu 2011 roku. Akcje spki Agito SA, posiadane przez fundusz, stanowiy 13,5 proc. jej kapitau akcyjnego. Nominalna stopa zwrotu z inwestycji wyniosa 20 proc., a wewntrzna stopa zwrotu (IRR) 6,85 proc. w stosunku rocznym. Warto w tym miejscu przypomnie, e w czasie trwania tej inwestycji (15 listopada 2007 roku 15 wrzenia 2011 roku) koniunktura giedowa nie bya sprzyjajca: WIG obniy si o 30 proc., a indeks sWIG, lepiej oddajcy nastroje inwestorw w odniesieniu do spek o podobnej wielkoci i profilu jak Agito, zmniejszy swoj warto o przeszo poow. Podobne wyniki osigno w tym czasie gross otwartych funduszy inwestycyjnych o strategiach agresywnych. W takim rodowisku rynkowym osignicie niewielkich na pierwszy rzut oka wartoci bezwzgldnych naley uzna za sukces. Jeszcze na pocztku 2011 roku, preferowan drog wyjcia z inwestycji byo wprowadzenie akcji spki na gied. Jednak pojawienie si inwestora strategicznego, ktry zaproponowa satysfakcjonujc cen oraz zblianie si koca okresu, na ktry zosta utworzony fundusz zmieniy pierwotne plany okrelajce sposb wyjcia z inwestycji.
Secus I FIZ SN jest inwestujcym w aktywa niepubliczne funduszem zamknitym, ktrego certyfikaty s notowane na GPW.

47

Padziernik, nr 4/2011

Wyzwoli efekt skali

Nowe regulacje dla wewntrznego rynku Venture Capital w UE

na terenie caej Unii. Natomiast zarzdzajcy funduszami o mniejszych ni wymieniono aktywach mog jedynie ubiega si o nadanie takiego paszportu po spenieniu wymaga stawianych zarzdzajcym przez dyrektyw. Problem polega na tym, e wikszo funduszy VC dziaajcych na terenie UE nie przekracza wskazanej granicy, a warunki rejestracji stawiane przez dyrektyw s bardzo rygorystyczne. W efekcie moliwo zdobycia paszportu jest rzadko wykorzystywana przez mae fundusze. Kolejn barier na ktr napotykaj fundusze chcce prowadzi dziaalno inwestycyjn na skal europejsk jest konieczno dokonywania oddzielnej rejestracji w poszczeglnych krajach na terenie ktrych planuj one inwestowa bd pozyska kapita. Systemy prawne krajw unijnych nie przewiduj wzajemnej uznawalnoci krajowych procedur rejestracyjnych takich podmiotw. To znacznie utrudnia dziaalno midzynarodow funduszy, generuje wysokie koszty bd prowadzi do powoywania oddzielnych struktur rwnolegych. Dlatego na midzynarodow aktywno decyduj si tylko niektre wiksze fundusze VC. Ponadto barier dla midzynarodowej dziaalnoci inwestycyjnej funduszy VC jest take podwjne opodatkowanie, niepewno sposobu opodatkowania dziaalnoci w innym kraju oraz bariery administracyjne zwizane z przepisami podatkowymi, na ktre napotykaj podmioty inwestujce transgranicznie.

W reakcji na efekty kryzysu gospodarczego i zmniejszenie dostpu maych firm do tradycyjnych form finansowania dziaalnoci Komisja Europejska zwikszya zainteresowanie rynkiem Venture Capital. Zamierza ona usprawni funkcjonowanie rynku wewntrznego VC w Unii. EVCA i EBAN najbardziej wpywowe organizacje branowe s dobrej myli.

Dyrekcja Generalna ds. Rynku Wewntrznego i Usug podja inicjatyw wypracowania nowego systemu regulacji prawnych zmierzajcych do tego, by powstay sprzyjajce warunki dla transgranicnzych inwestycji funduszy VC, a wewntrzny rynek Venture Capital w UE zacz realnie funkcjonowa. Od poowy czerwca do poowy sierpnia 2011 roku wszystkie zainteresowane podmioty mogy wyrazi swoj opini na temat zmian prawnych rozwaanych w dokumencie A New European Regime for Venture Capital. Obecnie nie moemy w peni mwi o istnieniu wewntrznego rynku VC w Europie. Jest on podzielony na 27 rynkw narodowych, a zarejestrowane w jednym kraju fundusze Venture Capital napotykaj na bariery administracyjne i podatkowe powstrzymujce ich aktywno midzynarodow. W rezultacie, dziaajce gwnie na rynkach narodowych, fundusze nie mog wykorzysta potencjau i efektu skali jaki mgby im da sprawnie dziaajcy rynek wewntrzny. Borykaj si z problemami w osigniciu masy 48

krytycznej, dywersyfikacji ryzyka posiadanego portoflio i pozyskiwaniu kapitau. W lutym 2011 roku Komisja zadeklarowaa w Small Business Act for Europe, e bdzie zmierzaa do tego by do 2012 roku fundusze VC powoane w krajach czonkowski mogy swobodnie dziaa i inwestowa na terenie caej Unii oraz zaapelowaa do krajw czonkowskich by obowizujce w nich przepisy podatkowe nie prowadziy do podwjnego opodatkowania.

Obecnie istniejce bariery prawne Menederowie funduszy Venture Capital w UE podlegaj reimowi dyrektywy dot. Zarzdzajcych Alternatywnymi Funduszami Inwestycyjnymi (Directive on Alternative Investment Fund Managers AIFMD). Dana dyrektywa jednak nie sprzyja midzynarodowej aktywnoci funduszy VC. Przewiduje ona przyznanie tzw. paszportu AIFMD dla zarzdzajcych funduszami przewyszajcymi 500 mln EUR. Dany paszport umoliwia swobodne pozyskiwanie kapitau i dziaalno operacyjn takiego funduszu

Niektre opinie i propozycje skierowane do Komisji przez EVCA i EBAN Komisja zwrcia si do przedstawicieli brany o propozycje rozwiza istniejcych problemw i propozycje nowego ksztatu reimu prawnego na

wydarzenia

zdaniem eksperta

innowacyjna gospodarka

gieda

venture capital

finanse

prawo

strategie

w wolnej chwili

rynku VC. W konsultacjach spoecznych, ktre zakoczyy si w sierpniu 2011 roku swoje komentarze i zalecenia zgosiy do Komisji Europejskiej m. in. EVCA Europejskie Stowarzyszenie Venture Capital i Private Equity oraz EBAN Europejska Sie Aniow Biznesu. Obie organizacje branowe prezentuj stanowiska podmiotw funkcjonujcych na europejskim rynku: funduszy inwestycyjnych, inwestorw indywidualnych oraz sieci Aniow Biznesu dziaajcych na europejskim rynku.

reimu prawnego, ktry bdzie uwzgldnia specyficzne potrzeby maych funduszy i umoliwia im swobodn aktywno inwestycyjn na terenie UE.

Oddzielny reim prawny dla maych funduszy VC W celu pobudzenia midzynarodowej aktywnoci maych funduszy VC Komisja rozwaa dwie odmienne moliwoci legislacyjne: dostosowanie przepisw dyrektywy AIFMD do potrzeb maych funduszy VC w zakresie wymaga stawianych zarzdzajcym w celu otrzymania paszportu uprawniajcego do midzynarodowego inwestowania lub opracowanie oddzielnego reimu prawnego dla zarzdzajcych funduszami VC o aktywach nie przekraczajcych EUR 500 mln. EVCA apeluje o stworzenie oddzielnego

Znaczenie moliwoci swobodnego pozyskiwania kapitau na wewntrznym rynku przez fundusze VC EVCA w przekazanej opinii zwrcia szczegln uwag Komisji na to, e zdolno europejskich maych funduszy VC do inwestowania w sektor MSP jest uzaleniona od ich zdolnoci do pozyskiwania kapitau na caym obszarze rynku wewntrznego. Podstawowy problem podkrela EVCA nie ley w moliwoci inwestowania kapitau poza granicami tylko wanie jego pozyskiwania. Dlatego Komisja podejmujc dziaania zmierzajce do wzajemnej uznawalnoci przez kraje czonkowskie uprawnie funduszy VC powinna zwrci na to szczegln uwag. Zachowanie elastycznego podejcia do form prawnych funduszy VC Zdaniem EVCA nie powinno si narzuca restrykcyjnych regu co do

form prawnych czy struktury maych funduszy VC. Wynika to ze specyfiki tego rodzaju inwestycji, ktre z natury s bardzo oportunistyczne i powinny wykazywa si du elastycznoci: by mc dostosowa si do indywidualnych potrzeb firm MSP, inwestorw, wspwacicieli, specyfiki midzynarodowych transakcji, potrzeb kolejnych rund inwestycyjnych, odejcia dotychczasowych i pojawienia si nowych inwestorw, wieloci scenariuszy wyj z inwestycji itd. EVCA podkrela, e rne struktury prawne rnie si sprawdzaj w odmiennych systemach prawnych, dlatego s mniej lub bardziej atrakcyjne dla rnych grup inwestorw. Rnorodno systemw prawnych w obrbie UE czyni jakkolwiek harmonizacj w zakresie wymaga stawianych maym funduszom VC praktycznie niemoliw w krtkim terminie.

Usunicie barier do inwestycji na terenie UE dla zagranicznych funduszy VC EVCA podkrela szczeglne znaczenie jakie ma usunicie barier prawnych dla funduszy spoza Unii i umoliwienie im swobodnej dziaalnoci inwestycyjnej

49

Padziernik, nr 4/2011

na rynku wewntrznym UE na podobnych zasadach, ktre obowizuj fundusze europejskie. Europejska brana Venture Capital w duym stopniu jest zasilana przez kapita pochodzcy spoza Unii w okresie 2007-2010 europejska gospodarka otrzymaa EUR 864 mld w postaci bezporednich inwestycji zagranicznych.

Raport Ministerstwa Gospodarki o barierach na rynku Aniow Biznesu w Polsce

Na zlecenie Ministerstwa Gospodarki zosta przygotowany raport pt. Bariery w rozwoju rynku Aniow Biznesu w Polsce, opublikowany we wrzeniu br. Odzwierciedla on zainteresowanie rozwojem tego rynku, jakie ksztatuje si na szczeblu wadz centralnych. Liczcy 80 stron raport zawiera opinie 18 Aniow Biznesu o funkcjonowaniu rynku wysokiego ryzyka w Polsce, informacje o znaczeniu Aniow Biznesu dla rozwoju maych firm, opisuje histori i przedstawia szczegowe dane o rynku kapitau wysokiego ryzyka, wymienia i charakteryzuje formy prawne w jakich inwestorzy prywatni dokonuj inwestycji, a take opisuje sposoby ich opodatkowania.
Dokument ma na celu przedstawienie osobom zaangaowanym w proces legislacyjny specyfiki rynku Aniow Biznesu, zidentyfikowanie barier dla rozwoju tego rynku oraz przedstawienie propozycji konkretnych ulepsze wraz z ocen skutkw ich wprowadzenia. Obecnie ekspertyza jest analizowana przez ekspertw Ministerstwa Gospodarki w zakresie moliwoci wprowadzenia zmian legislacyjnych korzystnych z punktu widzenia Aniow Biznesu. Autorzy raportu podkrelaj i polski rynek, kapitau ryzyka jest sabo rozwinity w porwnaniu do Europy Zachodniej czy USA. Potrzebuje on istnienia specyficznych przepisw prawnych, systemw zacht, zwolnie podatkowych oraz inicjatyw wspomagajcych jego dziaalno.

Wsparcie dla funduszy inwestujcych na etapie seed EBAN natomiast zwraca uwag Komisji na potrzeb wprowadzenia specjalnych regulacji usprawniajcych i wspierajcych dziaalno funduszy typu seed. Stowarzyszenie podkrela, e ta faza finansowego wsparcia rozwoju przedsibiorstw jest szczeglnie sabo rozwinita w UE zaledwie 1 proc. wszystkich inwestycji dokonanych przez podmioty bdce czonkami EVCA w 2010 roku byo skierowane do przedsibiorstw na tym etapie rozwoju. EBAN proponuje, by wprowadzi specyficzny reim prawny dla funduszy, ktre min. 25 proc. swoich aktyww inwestuj w projekty na etapie seed, a take wsparcie publiczne tych funduszy, ktre chc inwestowa wsplnie z Anioami Biznesu. Pene teksty dokumentw Komisji Europejskiej, EVCA oraz EBAN mona znale na stronach internetowych tych organizacji. Opinie i propozycje przesane Komisji w ramach konsultacji s obecnie poddawane analizie ich moliwego wpywu gospodarczego i spoecznego, a take analizowane s koszty ich ewentualnego wprowadzenia do systemu prawnego (Ocena Skutkw Regulacji). Na bazie wynikw tych analiz Komisja zamierza wyj z now inicjatyw legislacyjn pod koniec 2011 roku.
Olga Yanusik

Struktura rynku Liczba inwestorw indywidualnych operujcych w Polsce oraz rodki inwestycyjne, ktrymi oni dysponuj w duej mierze ogranicza oglny poziom przedsibiorczoci w polskiej gospodarce. W porwnaniu z Europ Zachodni, gdzie na jedn zarejestrowan firm przypada 8,1 mieszkaca w Polsce jest to 11 mieszkacw na jedno zarejestrowane przedsibiorstwo. Ma to istotne znaczenie poniewa zdecydowana wikszo Aniow Biznesu to byli lub aktywni przedsibiorcy. Rwnie istotnym ograniczeniem jest brak wiedzy, dowiadczenia i kompetencji w zakresie wyszukiwania projektw, analizy i przeprowadzania inwestycji na rynku niepublicznym. Wielu potencjalnych Aniow Biznesu, dysponujcych odpowiednimi zasobami finansowymi i umiejtnociami biznesowymi, nie jest uwiadomionych o moliwociach inwestycji finansowych w spkach niepublicznych, jak rwnie nie podejmuje si takich inwestycji z powodu braku kompetencji i dowiadczenia w tym zakresie. Barierami po stronie przedsibiorcw s m.in. ich maa wiedza o moliwoci pozyskania kapitau od Anioa Biznesu (ktra si jednak poprawia w ostatnich latach dziki dziaalnoci edukacyjnej instytucji otoczenia biznesu). Brakuje take wiedzy i praktyki w zakresie pozyskiwania rodkw wikszo projektw inwestycyjnych w Polsce o wartoci do kilku milionw zotych jest nieodpowiednio przygotowana od strony merytorycznej. Otoczenie prawne Autorzy podkrelaj, e w Polsce nie istnieje oddzielny reim prawny regulujcy aktywno Aniow Biznesu. Inwestujc w mode spki inwestorzy wykorzystuj istniejce mechanizmy i formy prawne: najczciej (94,4% badanych osb) preferuje inwestycj jako wsplnik w spce prawa handlowego. Moliwe s take takie formy prawne jak: emisja obligacji emisja obligacji zamiennych na akcje, poyczki i poyczki podporzdkowane, poyczki typu mezzanine. Najbardziej dotkliwe bariery le w zakresie sposobw opodatkowania dziaalnoci inwestycyjnej. Wysokie podatki, brak ulg podatkowych oraz czste zmiany prawa stanowi powane przeszkody w dziaalnoci aniow. Ponad 38,9% ankietowanych Aniow Biznesu wskazuje, e naley istotnie zmieni prawo podatkowe w tym zakresie. Cz raportu jest powicona opisaniu dobrych praktyk w zakresie wsparcia inwestycji wysokiego ryzyka, ktre stosuj inne kraje, np. zachty podatkowe w formie gwarancji rzdowych lub ulg oraz zwolnienia podatkowe dla funduszy Venture Capital, Private Equity i Aniow Biznesu. Jako dobry przykad wsparcia inwestycji wysokiego ryzyka jest wymieniony Program inwestycyjny dla przedsibiorstw (EIS), ktry przewiduje dwie ulgi dla osb obejmujcych udziay w przedsibiorstwach zakwalifikowanych do tego programu: zwolnienie z podatku dochodowego i odroczenie podatku od zyskw kapitaowych. Ponadto, w przypadku zwolnienia z podatku dochodowego, kolejne zyski kapitaowe zrealizowane przy pniejszej sprzeday akcji, s zwolnione z podatku od zyskw kapitaowych. Peny tekst raportu jest dostpny na stronie internetowej Ministerstwa Gospodarki.

50

wydarzenia

zdaniem eksperta

innowacyjna gospodarka

gieda

venture capital

finanse

prawo

strategie

w wolnej chwili

Inwestycje w aktywa trudne

W Polsce pokutuje mocno zakorzeniony w wiadomoci stereotyp, e przedsibiorstwo, ktre znalazo si w stanie upadoci jest ju w stanie agonalnym, nie funkcjonuje i na pewno zostanie zlikwidowane poprzez rozprzedanie w kawakach. Jest to stereotyp, ktry stanowi jedn z gwnych barier rozwoju rynku fuzji i przej tzw. aktyww trudnych w Polsce. W konsekwencji ten rynek jest w naszym kraju jeszcze dosy may, a przez to nader lukratywny. Nieliczni wiedz, e procedura upadociowa nie ma prowadzi do likwidacji przedsibiorstwa, a jedynie do likwidacji podmiotu gospodarczego. To dua rnica. Nadrzdnym celem procedur insolwencyjnych jest restrukturyzacja i zachowanie bytu przedsibiorstwa (np. przez przeniesienie jego wasnoci na inny podmiot). Przedsibiorstwo w upadoci jest dziaajc organizacj, ktra posiada wasn synergi, zdolnoci organizacyjne, rynek zbytu, rynek zaopatrzenia, lepsz czy gorsz pozycj rynkow, zasoby ludzkie, wiedz pracownikw. Posiada wic wci cay szereg wartoci niematerialnych, ktrych wytworzenie wymaga duych nakadw, czasu i pienidzy. Takie przedsibiorstwo jeeli zostanie zasilone kapitaem i bdzie dobrze zrestrukturyzowane i zarzdzane, bdzie w stanie odzyska pynno i kontynuowa dziaalno operacyjn. Jeeli takiego kapitau nie znajdzie, to wszystkie wartoci niematerialne organizacji ulegn degradacji a ono samo stanie si konglomeratem rzeczy ruchomych i nieruchomoci.

Wczesne stadium upadoci jest doskonaym momentem by naby najcenniejsze i trudno zdobywalne wartoci niematerialne przedsibiorstwa, czyli wiedz i kontakty pracownikw, poziom i sprawno organizacyjn, relacje z klientami i dostawcami i jeszcze kontynuowan dziaalno operacyjn. Odpowiednie zarzdzanie i restrukturyzacja po kilku latach moe przynie zysk wielokrotnie przewyszajcy pierwotn inwestycj.

Przedsibiorstwo w upadoci jako inwestycja Wielu inwestorw nie przyglda si temu segmentowi rynku uwaajc, e jest on mao atrakcyjny, trudny, wtpliwy i nie gwarantujcy odpowiedniej stopy zwrotu. Inaczej sdz niektrzy czoowi europejscy miliarderzy, ktrzy kupuj przedsibiorstwa zagroone niewypacalnoci, czy ju niewypacalne, restrukturyzuj je i uzyskuj wielokrotno zwrotu pierwotnej inwestycji. W wielu wypadkach firm

ktra jest zaduona w znacznym stopniu mona naby za niewielkie w stosunku do wartoci caego przedsibiorstwa pienidze. Jeeli np. przedsibiorstwo jest warte 500 mln z, a ma 700 mln dugu to kapitay ma ujemne, w zwizku z czym warto jednej akcji jest rwnie ujemna. Przedsibiorstwo w takim stanie moe by wyceniane na kilka milionw zotych. Inwestor nabywajc takie przedsibiorstwo i majc potencja finansowy w zakresie wsparcia dziaalnoci operacyjnej, wyoenia pienidzy na zakup towaru itd., moe przeprowadzi skuteczn restrukturyzacj, w efekcie ktrej po 23 latach odduone przedsibiorstwo ponownie bdzie warte pierwotne 500 mln. Istotne e tego rodzaju wsparcie restrukturyzacyjne i finansowanie kryzysowe moe by dokonane rwnie w formie porcze czy gwarancji a nie tylko kapitau jako takiego. Stopy zwrotu w takich inwestycjach zatem mog by kocowo liczone nie w setkach lecz w tysicach procent.

Od syndyka kupujemy przedsibiorstwo nie spk

Naley zwrci uwag na to, e przedmiotem inwestycji w opisywanym modelu moe by tak zaduona spka (nabycie akcji i udziaw i wdraanie restrukturyzacji z pozycji wacicielskiej) jak i samo przedsibiorstwo w caoci lub czci w rozumieniu przepisw kodeksu cywilnego. W drugim przypadku nie kupuje si udziaw w spce, tylko sam zorganizowany biznes tj. maszyny, wartoci ekonomiczne, nieruchomoci. Spka bdca w stanie upadoci jest natomiast nadal zarzdzana przez syndyka, ktry pozyskane od inwestora rodki ze sprzeday przedsibiorstwa rozdziela midzy wierzycieli i nastpnie dokonuje likwidacji bytu prawnego spki przez jej wykrelenie z KRS. Podstawowa rnica polega na tym, e kupuje si zorganizowany majtek przedsibiorstwo w stanie nieobcionym, czyli wszystkie dugi ktre miao przedsibiorstwo pozostaj w starej spce i syndyk je dalej zaspokaja, natomiast nabywca nie musi si zajmowa restrukturyzacj zaduenia, lecz skupi wycznie na restrukturyzacji operacyjnej. W tym przypadku konieczne jest jednak znacznie wiksze zaangaowanie finansowe w zakresie zapaty ceny nabycia. W przypadku pierwszym trzeba podj wikszy trud restrukturyzacji 51

Padziernik, nr 4/2011

Przedsibiorstwo w upadoci kupione dzisiaj za kilka milionw zotych po 23 latach moe ponownie by warte 500 mln.

zaduenia, lecz nabycie akcji czy udziaw jest znacznie tasze, a inwestor musi jedynie zapewni finansowanie wspierajce dziaalno operacyjn, z ktrej to zostan spaceni wierzyciele. Reasumujc model pierwszy jest taszy lecz bardziej czasochonny i ryzykowny. Model drugi jest droszy, acz mniej czasochonny i istotnie mniej ryzykowny.

Profesjonalne doradztwo i prowadzenie inwestycji w przedsibiorstwo w upadoci Inwestycje w opisywanej formie oczywicie nie nale do najatwiejszych form inwestowania. Wymagaj one wikszej wiedzy, ale co za tym te idzie przynosz wiksz stop zwrotu. S to najczciej inwestycje branowe, ktre s dokonywane z perspektywy wacicielskiej wtedy zwrotu z zainwestowanego kapitau oczekuje si w duszym terminie. Inwestor, zainteresowany tak inwestycj moe skorzysta z usug firm doradczych czy kancelarii specjalizujcych si w prowadzeniu postpowa upadociowych i restrukturyzacji. Obecnie mona ju skorzysta w tym zakresie z usug syndyka licencjonowanego, jako praktyka od spraw upadoci i restrukturyzacji, ktry moe te doradza inwestorom jakie przedsibiorstwo w jakiej fazie postpowania wybra, jakie procedury wdroy, i jakie najskuteczniejsze narzdzia restrukturyzacji zastosowa. Gdzie znale oferty i niezbdn informacj branow? Jeszcze dwa lata temu w Polsce nie byo adnej infrastruktury informacyjnej na temat rynku upadociowego. W ostatnim czasie Ministerstwo Gospodarki zaczo podejmowa inicjatywy promujce Polityk Drugiej Szansy i suce zapobieganiu niewypacalnoci. W efekcie tych prac w kwietniu 2011 roku zosta uruchomiony portal internetowy www.puin.pl, ktry ju dziaa w formie podstawowej. Ma on z jednej strony funkcj edukacyjn mona na nim znale wicej informacji o restrukturyzacji, postpowaniach naprawczych, ukadowych i upadociowych. Z drugiej strony
52

jest grabarzem przedsibiorstwa, portal bdzie peni funkcj informacyjn dziki powstajcemu na nim katalogowi ktrego rol jest je podzieli i sprzeda a upado to dowd niekompetencji, instytucji wsparcia i firm doradczych, ignorancji, saboci. Natomiast upado ktre specjalizuj si w tego rodzaju w gospodarkach rozwinitych jest wrcz sprawach zaczynajc od biegych, ktrzy naturalnym elementem drogi gospodarczej wyceniaj majtek przedsibiorstwa, z ktrym naley si liczy ju na etapie po biegych rewidentw, ktrzy rozpoczynania dziaalnoci gospodarczej. maj specjalistyczn wiedz Jest wentylem bezpieczestwa dla w zakresie upadoci po kancelarie, ktre si zajmuj postpowaniami uczciwego przedsibiorcy, ktrego naprawczymi, restrukturyzacyjnymi czy zamys gospodarczy nie powid si upadociowymi. Wszystkie instytucje z przernych powodw. Nie jest wstydem i firmy bd mogy zamieci swe i hab, lecz uczciwym i zgodnym portfolio, opisa dowiadczenie, oraz z prawem postpowaniem, ktrego doczy wasn list referencyjn. celem jest spata wierzycieli, uratowanie bytu przedsibiorstwa i umoliwienie Planowane jest take, by strona umoliwiaa klientom komentowanie nowego startu przedsibiorcy. To sposb i polecanie specjalistw z ktrymi na zakoczenie nieudanej dziaalnoci gospodarczej oraz odduenie, uczciwych wsppracowali, aby mg powsta ranking instytucji, uatwiajcy nowym aktywnych i przedsibiorczych osb. klientom wybr kontrahenta. Kolejn Przedsibiorcw, od ktrych nie wan funkcj, ktr bdzie spenia wymaga si nieomylnoci w decyzjach, portal jest platforma transakcyjna. W tym czy posiadania krysztaowych kul umoliwiajcych bezbdne przewidywanie zakresie ju zostaa podjta wsppraca z Dziennikiem Gazet Prawn. Portal przyszoci. Jest to danie Drugiej Szansy bdzie gromadzi list ofert syndykw na Nowy Start przy jednoczesnym i ogosze sdw upadociowych, ktre zminimalizowaniu skutkw upadoci, si ukazay w dzienniku. W najbliszych zapobieeniu degradacji majtku, miesicach zostanie uruchomiona dokonaniu ewentualnej racjonalnej wyszukiwarka alokacji rodkw Percepcja upadoci i roli tych ogosze produkcji. Syndyk syndyka przez spoeczestwo umoliwiajca na zachodzie jest i przedsibiorcw w naszym kraju poszukiwanie zarzdc sdowym, jest od kilku pokole mocno ofert inwestorom. podmiotem ktry znieksztacona i niewaciwa. Oddzielnym dy do utrzymania moduem bdzie funkcjonowania platforma poszukiwania inwestora. przedsibiorstwa, do zawarcia ugody Staramy si czerpa najlepsze wzorce z wierzycielami, z bankami. Wdraa z rozwinitych rynkw. Np. w USA restrukturyzacj, aby pozyska rodki gdzie popularne jest mwienie wrcz na dalsze funkcjonowanie organizacji o przemyle upadociowym, dziaa gospodarczej. eby utrzyma Amerykaski Instytut Bada nad funkcjonowanie i zmodernizowa Niewypacalnoci, ktry zarzdza dziaalno i ewentualnie sprzeda stron internetow stanowic zarwno przedsibiorstwo innemu inwestorowi. platform transakcyjn zawierajc Wane jest, eby taka zmiana pogldw informacje o ogoszonych procedurach dokonaa si w Polsce i to nie tylko wrd upadociowych, partnerach, usugach polskich przedsibiorcw, ale take jak rwnie baz wiedzy www. i w firmach doradczych, i w kancelariach abiworld.org. Stron o podobnych i nawet w sdach. By zrozumie funkcjonalnociach jest rwnie wag i dobrodziejstwo procedur brytyjska www.bis.gov.uk. restrukturyzacyjnych i nie poszukiwa sztucznego konfliktu interesw pomidzy Stereotyp upadoci jako koca rnymi stronami tyche postpowa.

przedsibiorstwa to stereotyp, ktry naley zburzy Percepcja upadoci i roli syndyka przez spoeczestwo i przedsibiorcw w naszym kraju jest od kilku pokole mocno znieksztacona i niewaciwa. Pokutuje przewiadczenie, e syndyk

Maciej Pietrzak Senior Partner kancelaria PMR, syndyk licencjonowany Olga Yanusik

wydarzenia

zdaniem eksperta

innowacyjna gospodarka

gieda

venture capital

finanse

prawo

strategie

w wolnej chwili

Planowanie strategiczne Wasnymi siami, czy z firm doradcz?

Skutkiem dzisiejszej sytuacji rynkowej jest konieczno zwikszenia operatywnoci i wsppracy zespoowej. John Rose, prezes zarzdu Rolls-Royce PLC, stwierdzi w wywiadzie z Thomasem L. Friedmanem, autorem ksiki wiat jest paski, e w dzisiejszej gospodarce najwaniejsz specjalizacj jest umiejtno wsppracy. Wsppracy firmy z partnerami, dostawcami, dystrybutorami, ale take z podmiotami, z ktrymi tworzy si produkty: naukowcy, projektanci, inynierowie, itp. Mona doda, e take umiejtno adaptowania si do wielu zmian niemal z roku na rok staje si koniecznoci. Jestem przekonany, e przed setkami polskich firm stoj obecnie wyzwania zwizane nie tylko z przetrwaniem czy rozwojem, ale rwnie z potrzeb przebranowienia si lub dokonania koncentracji rynkowej. Zmiany te wymusz na organizacjach wiele nowych potrzeb w zakresie, m.in.: nowych struktur, nowych kompetencji, nowej wiedzy, nowych zasobw infrastrukturalnych i wielu innych umiejtnoci zarzdczych. Oczywicie zmieni bdzie si musiaa take mentalno, z ktr mamy na rodzimym rynku naprawd spory kopot. Ju teraz firmy powinny powoywa wielozadaniowe zespoy, ktre wsplnymi siami wypracowuj rozwizania strategiczne. Tylko wwczas bdzie mona liczy na zaangaowanie si w zmiany wikszoci pracownikw. Taka wewntrzna, synergiczna wsppraca pozwala czyni

Planowanie strategiczne to wyznaczanie celw dla caej organizacji, ale te celw jednostkowych dla poszczeglnych dziaw. Praktycznie firmy powinny traktowa planowanie jako proces permanentny, gdy rynek bardzo przyspieszy i nieustannie si zmienia.

przedsibiorstwa bardziej elastycznymi i odpornymi na zewntrzne zawirowania. Ju teraz firmy powinny posikowa si zewntrznymi doradcami, ktrzy nie s od tego, aby co zaproponowa ale zasila czasowo firm swoj wiedz i dowiadczeniem. Wdraajc nowy produkt, organizujc pierwsz du, zintegrowan kampani reklamow, remodelujc i poszerzajc dzia marketingu/ sprzeday, wdraajc nowy sposb budetowania kanaw sprzeday, np. koncentrujc si na mary wszystko to wymaga waciwej wiedzy, ktrej nie naley szuka jedynie na szkoleniach. Przywoana marka Rolls-Royce jest idealnym przykadem, ktry obrazuje wiatowe zmiany w gospodarce. Przedsibiorstwo o wysokiej reputacji i bardzo mocno kojarzcej si z eksluzywn mark samochodow stano przed koniecznoci cakowitego przeksztacenia si. Mao kto wie, e od kilkunastu lat firma ta rozwija si i zarabia na

Marcin Gieracz

Partner, CEO&Strategic Director Rubikom Strategy Consultant mgieracz@rubikom.pl www.rubikom.pl

Od ponad 12 lat doradza polskim przedsibiorstwom oraz markom korporacyjnym. W zakresie strategii komunikacji wsppracowa z m.in. Unilever Axe, Gillette Braun Cruzer, Multikino, Casio, Subaru, Disney, Kinoplex, ING Bank, Polkomtel Plus GSM, PTC Era Heyah, Samsung. Zarzdza markami odzieowymi House, Prima Moda, Reporter oraz Coccodrillo. Trener specjalizujcy

si w Marketing&Strategy Management oraz stay publicysta w mediach branowych. Inicjator i autor bada nad Kondycj Marketingu w polskich przedsibiorstwach, projektu badawczego ShoppingShow oraz bada dotyczcych rynku freelance w Polsce, czego efektem jest stworzenie Kodeksu Dobrych Praktyk Freelance. Od 2008 roku czonek Midzynarodowego Stowarzyszenia Reklamy IAA. 53

Padziernik, nr 4/2011

sprzeday turbin gazowych dla samolotw wojskowych, cywilnych oraz helikopterw, statkw i przemysu energetycznego. Firma zatrudnia 35 tysicy pracownikw w 120 krajach na wiecie. Z produkcj samochodw nie ma ju niczego wsplnego, gdy odsprzedano je korporacji BMW. Zmiany byy podporzdkowane tendencjom rynkowym i zwykemu przerachowaniu, co nam si bdzie opaca w skali najbliszej przyszoci. Jakimi ambicjami si kierujemy i jakim dysponujemy potencjaem. Uznano, e limuzyny dla szejkw to zdecydowanie za mao! Zrestrukturyzowano sposb mylenia o produkcji i o samej marce. Dokonano swego rodzaju rewolucji, ale przynosi ona wymierne, zaplanowane efekty. Nowa rzeczywisto pracy w RollsRoyce wie si z szerok wspprac z wieloma instytutami i uczelniami wyszymi na caym wiecie. Zdaniem wielu specjalistw takie podejcie jest gwarantem przetrwania w obecnych realiach. Niemniej w pierwszej kolejnoci trzeba posi umiejtno planowania, dziki czemu w swoim czasie kada firma bdzie moga zrozumie co potrafii najlepiej, co jest najbardziej dochodowe, a co nie przynosi adnych korzyci dla organizacji. Sowem, trzeba mie wizj rozwoju i zarazem przetrwania w tych trudnych i konkurencyjnych czasach rynkowych.

firmy, jak sami managerowie pracujcy w przedsibiorstwie. Aledoradcy nie s po to, aby zaprojektowa now strategi i rozwizania strategiczne, a nastpnie przedstawi je zarzdowi i zakoczy wspprac. Firmy consultingowe, przynajmniej na caym niemal wiecie, s nieodzownym narzdziem, ktre wykorzystuje si po to, aby przeprowadzi czasowe projekty o rnej wartoci i statusie. Faktem jest, e polska gospodarka nadal uczy si biznesu a rynek w ogle wymaga weryfikacji rwnie

Potrafimy i sami zrobimy Z bada firmy Pentor Procesy inwestycyjne i strategie przedsibiorstw w czasach kryzysu wynika, e znaczca wikszo firm w sektorze MSP uwaa, e posiada wystarczajce zdolnoci i kompetencje, aby wyznacza strategie rozwoju przedsibiorstwa we wasnym gronie specjalistw. Firmy te s przekonane, e zewntrzni specjalici nie znaj tak dobrze ich problemw, oraz e nie maj odpowiedniej wiedzy na temat kategorii, w ktrej operuje firma. W zwizku z tym wikszo przedsibiorstw sektora MSP nie jest zainteresowana wspprac doradcz. Oczywicie nie mona temu zaprzeczy, e nikt nie ma wikszej wiedzy o uwarunkowaniach i potencjale rynkowym
54

usug doradczych. Niemniej zarzdy musz otworzy si bardziej na now wiedz, dostrzegajc w niej szanse, a nie jedynie koszta.

Skuteczny model wsppracy Po pierwsze szeroko pojta wsppraca i rozumienie specyfiki firmy. Projektowanie skutecznej strategii to proces cile powizany z doskona wspprac z ludmi. Z jednej strony potrzebna jest nam wiedza rynkowa, a z drugiej wiedza zwizana z zasobami przedsibiorstwa. Nie mona uzdrawia, ani usprawnia, ani wytycza nowej linii strategicznej dla firmy, ktra pociga za sob konsekwencje zmian na wielu jej obszarach operacyjnych, bez poznania firmy od rodka. Bez poznania, jak funkcjonuje, jak dziaa na co dzie, jakie ma tzw. wskie garda nie mona wykreowa skutecznych zmian.

Dodabym take, bazujc na swoim dowiadczeniu, e koniecznym jest rozpoznanie z jakimi emocjami wi si relacje pomidzy poszczeglnymi managerami w firmie. Zarwno zarzd, jak i kluczowi pracownicy musz zosta zaangaowani przez doradc we wsplne prace nad strategi. To oni bd przede wszystkim beneficjentami tych zmian. Podstawowym bdem doradztwa w Polsce jest przywoenie gotowych strategii, opartych na powielajcych si szablonach w teczce. Strategia jest procesem trudnym, skadajcym si z wielu zmiennych i zalenych. To z jednej strony kwantyfikacja zebranych danych, a z drugiej strony kreatywne projektowanie rozwiza. Dlatego wane jest, aby stopniowa cay proces i logicznie dawkowa now wiedz. Frazeologia oraz nalecialoci jzykowe s tak samo pomocne, co przeszkadzaj, bo wielu kojarz si z wywrotowym podejciem. A ludzie nie lubi na og zmian. Zdaj sobie spraw z tego, e yj w rnych, nie do koca efektywnych rodowiskach pracy, ale pracuj w nich. Udawanie kogo mdrzejszego tylko wzmaga wrogie nastawienie. Tymczasem od twrczego zaangaowania si pracownikw w prace nad analiz, strategi, a pniej programem naprawczym i wdroeniem caego projektu zaley powodzenie projektu. Nie ma nic bardziej obciajcego reputacj doradcy, jak to, e jego dziaania w danej firmie nie przyniosy efektw. Std dobry, skuteczny, profesjonalny konsultant strategiczny musi obecnie by po trosze psychologiem, marketerem, PRowcem, couchem, pedagogiem, szkoleniowcem, ale i te propagandzist. Bo wiedz trzeba po prostu umiejtnie sprzeda zarazi ni innych. Sukcesem wcale nie jest przekonanie zarzdu/decydentw do wsppracy, a zjednanie sobie pracownikw firmy w caym procesie doradczym. Tylko wwczas mona spodziewa si satysfakcjonujcych rezultatw.

wydarzenia

zdaniem eksperta

innowacyjna gospodarka

gieda

venture capital

finanse

prawo

strategie

w wolnej chwili

Informatyczne systemy zarzdzania firm

Wiksza efektywno i profesjonalizacja dziaalnoci
Rozwizania IT umoliwiaj wykorzystanie informacji z rnych obszarw dziaalnoci firmy do budowania jej przewagi konkurencyjnej. Takie systemy rejestruj dane i zdarzenia dotyczce wikszoci podstawowych obszarw dziaania firmy, od zakupw i produkcji po sprzeda, dystrybucj i analizy finansowe. Poziom informatyzacji sektora MSP wzrasta, odnotowuje Norbert Wierbiowicz, Prezes Zarzdu Spka 7milowy Sp. z o.o. wchodzcej w skad grupy BCC jednej z najwikszych w Polsce firm specjalizujcych si we wdroeniach rozwoju i wsparciu systemu SAP. Okoo 80% projektw ktre realizuje firma to wdroenia systemu SAP w firmach redniej wielkoci. wiadczy to rwnie o tym, e wiadomo kadry menederskiej nt. relacji midzy biznesem a informatyk si zwiksza. Jeszcze kilka lat temu szef produkcji, ktry prowadzi cae planowanie zapotrzebowania materiaowego w swojej gowie by nieocenionym fachowcem. Obecnie firmy z sektora MSP wiadomie podnosz bezpieczestwo swojego biznesu poprzez wsparcie tych osb systemami ERP (Enterprise Resource Planning metoda wykorzystania technologii komputerowej do poczenia rnych funkcji w przedsibiorstwie). Zarzdzajcy firmami MSP coraz czciej dostrzegaj rwnie wpyw wdroenia systemu IT na warto firmy i jako obsugi procesw biznesowych.

W rednich i duych firmach korzystanie z systemw IT wspomagajcych zarzdzanie jest standardem. Coraz wicej maych firm rwnie decyduje si na wdroenie takich rozwiza. Oprogramowanie SAP opracowane specjalnie na potrzeby maych i rednich przedsibiorstw, pomaga zautomatyzowa czynnoci, zwikszy kontrol nad procesami biznesowymi, poprawi efektywno pracy organizacji i obniy koszty dziaalnoci.

System SAP wybrane korzyci System SAP posiada kilka rodzajw oprogramowania opracowanego specjalnie na potrzeby MSP np. SAP Business All-in-One, SAP Business One. Jak tumaczy Andrzej Moskalik, Dyrektor ds. Wsppracy z Klientami w firmie

konsultingowej BCC specjalizujcej si we wdroeniach systemw SAP, oferuje on ca gam funkcjonalnoci. Np.: dzia sprzeday dysponuje aktualn informacj o stanie zapasw produktw do sprzeday, mogc odpowiada wico na zapytania klientw o moliwe terminy realizacji dostaw; umoliwia efektywne zarzdzanie kosztami, dostarczajc rzetelnych danych o kosztach generowanych na rnych poziomach dziaalnoci firmy. Na tej podstawie menederowie mog eliminowa nierentowne produkty, rozwija najbardziej zyskowne kierunki dziaalnoci, poszukiwa sposobw zmniejszenia kosztw zaopatrzenia czy produkcji; dla zarzdzajcych finansami efektywny system ERP oznacza monitoring wydatkw i wpyww szczeglnie istotny w odniesieniu do kontroli spywu nalenoci. Gdy nie posiadamy narzdzia do kontroli nalenoci, okres spywu pienidzy

od kontrahentw wydua si, a dzia sprzeday nie jest ostrzegany przed wspprac z nierzetelnymi dunikami. Jednoczenie, bez prognoz przyszych wpyww i wypyww gotwki nie jest moliwe efektywne zarzdzanie pynnoci pienin. Z kolei zaawansowane systemy CRM integruj dziaania na wszystkich etapach szeroko rozumianej sprzeday. Wspieraj dziaania z zakresu front office (na styku z klientami marketing, serwis, sprzeda, zarzdzanie partnerami handlowymi, zarzdzanie promocjami czy obsuga komunikacji WWW), a take analityk, wspomagajc obszar front office poprzez dostarczanie danych decyzyjnych. Wan cech jest rwnie moliwo penej integracji z oprogramowaniem wspierajcym zarzdzanie przedsibiorstwem (back office), dziki czemu zyskujemy moliwo przekrojowej kontroli procesw w caej firmie. Dziki rozwizaniom SAP Business Intelligence oferujcym kompleksowe 55

Padziernik, nr 4/2011

funkcje wspomagania decyzji biznesowych menederowie uzyskuj dostp do wydajnych i elastycznych raportw. Pozwala to na wychwytywanie nowych trendw rynku i szybk reakcj np. w postaci promocji nowych usug czy ograniczenia dostpnoci usug, ktre nie speniaj oczekiwa. System informatyczny dostarcza przydatnego wsparcia w decyzjach i dziaaniach, majcych wpyw na wyniki ekonomiczne firmy. Przedsibiorstwo moe zdecydowa si na pocztku na wdroenie tylko czci systemu. Musi wwczas bra pod uwag to, e w przyszoci potrzeby firmy mog si zwikszy np. jeli chodzi o zakres wdroenia teraz planuje si tylko finanse i gospodark materiaow, ale za kilka lat konieczne bd rwnie produkcja i sprzeda. Ponadto przedsibiorstwo moe si po kilku latach zwikszy i obsugiwa trzy razy wicej klientw, mie trzy razy wicej pracownikw. Wybierajc system warto wic si zorientowa, czy oferuje on moliwo uruchomienia kolejnych funkcjonalnoci i czy w przyszoci podoa dynamicznemu rozwojowi przedsibiorstwa podkrela Grzegorz Grupiski z firmy BCC.

Wdroenie systemu SAP w firmie Wdroy oprogramowanie w firmie mona nawet w cigu 3 miesicy. Przy czym waciciele i menederowie firm sektora MSP coraz wiksz uwag zwracaj na optymalne zaplanowanie prac projektowych ustalenie zakresu wdroenia, etapowo prac, oszacowanie zaangaowania ze strony
56

pracownikw firmy, zaplanowanie szkole uytkownikw i wsparcia, gdy system ju wystartuje, mwi Wierbiowicz z 7milowy Sp. z o.o. Wiemy, e nauka nowego narzdzia wymaga czasu, std po starcie systemu 7milowy gwarantuje wsparcie przy zamkniciu 3 miesicy obrachunkowych, podkrela. Na to, e sposb wdroenia systemu ma istotne znaczenie zwraca uwag take uytkowniczka systemu SAP, pracujca w firmie, ktrej system SAP dziaa ju od roku: Wdroenie tego systemu wymaga mudnej i dobrze rozplanowanej pracy, przeanalizowania wszystkich procesw, moliwych przypadkw, ktre pojawiaj w codziennej pracy, przeanalizowania i wygenerowania wszystkich dokumentw jakie s na co dzie generowane przez dan jednostk. Na pewno przed wdroeniem konieczne jest przeprowadzenie odpowiednich szkole dla uytkownikw kluczowych. Zanim wszyscy uytkownicy i firma zaczn sprawnie pracowa w tym systemie bez popeniania bdw potrzeba czasu. wdraanie tego systemu bez odpowiedniej liczby szkole, jak rwnie implementowanie go w okresie koca roku przed zamkniciem ksig, mimo tego, e jest moliwe, jest nieopacalne i nieefektywne.

z funduszy zewntrznych mwi Norbert Wierbiowicz. Moliwoci jest w tym przypadku kilka kredyt bankowy, rodki unijne lub finansowanie w firmie leasingowej. Szczeglnie ten ostatni zyskuje na znaczeniu, o czym wiadczy coraz wiksza liczba producentw ERP nawizujcych wspprac z firmami leasingowymi. Korzyci z tej formy finansowania jak zwykle w przypadku leasingu jest przede wszystkim tarcza podatkowa czyli zaliczenie w koszty uzyskania przychodu rat leasingowych. Kilku klientw 7milowy Sp. z o.o. skorzystao z tej moliwoci pozyskania kapitau inwestycyjnego. Jednym z nich jest Minimax Polska firma zajmujca si projektowaniem i wykonawstwem instalacji przeciwpoarowych oraz przedstawiciel brany automotive zatrudniajcy okoo 200 osb, ktry rodki leasingowe przeznaczy na pene sfinansowanie projektu implementacji SAP, tj. opacenie usugi wdroeniowej, zakup licencji oraz sprztu. Jestem przekonany, e o podobnych przykadach leasingu oprogramowania bdziemy sysze coraz czciej mwi Norbert Wierbiowicz.
Ewa Dbicka Secus Wsparcie Biznesu

System ERP zwiksza warto przedsibiorstwa poprzez takie korzyci i uatwienia jak:

Finansowanie Sposb finansowania wdroe ERP to wany aspekt, szczeglnie dla firm z sektora MSP, w ktrych wdroenie systemu SAP stanowi znaczn pozycj budetu. Niejednokrotnie zdarzao si, e klienci 7milowego finansowali projekt

Poprawa efektywnoci zaopatrzenia i gospodarki zapasami. Obnienie kosztw produkcji Zwikszenie kontroli zarzdu nad rentownoci i pynnoci oraz dostarczenie podstaw do podejmowania waciwych decyzji Uporzdkowanie procesw w przedsibiorstwie, integracja funkcji i dziaw Rzetelno i szybko sprawozdawczoci zewntrznej Poprawa jakoci obsugi klienta

wydarzenia

zdaniem eksperta

innowacyjna gospodarka

gieda

venture capital

finanse

prawo

strategie

w wolnej chwili

Dziennik quadowej wyprawy

800 kilometrw szutrami Warmii, Mazur i Suwalszczyzny
Dzie pierwszy Wyruszamy z ukwadu, niewielkiej miejscowoci nieopodal Olsztyna. Pomys na ciekawe wakacje? S ich dziesitki. Moj pasj Prowadzi nas GPS z tras jest turystyka quadowa. Przemierzanie bezdroami setek zaprojektowan tak, by omija kilometrw, poznawanie miejsc i ludzi. Tym razem wybr pad asfaltowe drogi, a korzysta z szutrwek. Tych na Warmii na na pnocnywschd Polski. Na pikne morenowe wzgrza, szczcie nie brakuje. Do lecego kilometry szutrowych drg i tygiel polsko-pruskiej historii. kilkadziesit kilometrw dalej Reszla dojedamy niemal nie dotykajc asfaltu. Parkujemy pod zamkiem biskupw warmiskich. Budowla robi wraenie. Nawet jeli nie wielkoci, to ponad 600-letni histori, pen Do Wilczego Szaca w Gieroy koo w ktrej Hitler spdzi ponad dwa lata polskich i krzyackich podbojw. Ktrzyna docieramy brukowan drog, wojny. Po tankowaniu opuszczamy Reszel ktr pukownik Claus von Stauffenberg Z Gieroy niedaleko nad brzeg jeziora i chwil pniej Warmi. Wjedamy na ucieka na lotnisko, wicie przekonany Mamry do Memerek, gdzie znw Mazury. Mao kto rozrnia te krainy, e podoona przez niego bomba zwiedzamy poniemieckie bunkry. Te wrzucajc je do jednego mazurskiego zabia Adolfa Hitlera. Historii jednak jednak po Wilczym Szacu nie robi worka. Ale to nie to samo. Warmia nie zmieni. My poznajemy j z ust wraenia. Duo bardziej spektakularna przez ponad 300 lat bya polska, miejscowego przewodnika, przeciskajc okazuje si ukryta nieopodal w lesie podczas gdy Mazury naleay do Prus si pomidzy monstrualnymi blokami luza Leniewo. To potna budowla Wschodnich. Dzi bardziej sexy s elazobetonu. Alianci nigdy nie zdoali hydrotechniczna, cz wielkiego Mazury. Nawet rodowici olsztynianie zlokalizowa pooenia tej kwatery, projektu, ktrym Niemcy chcieli poczy potrafi stwierdzi, e mieszkaj na Mazurach, co jest oczywist nieprawd. To Warmia. Niestety, zaczyna sprawdza si prognoza pogody. Pada. Jedyne pocieszenie w tym, e na szutrowych duktach przestaje si kurzy. Moemy jecha jeden obok drugiego. Schronienie znajdujemy na zaronitym dziedzicu krzyackiego zamku w Bezawkach. Gron gotyck budowl kto pozamyka na cztery spusty, ale w przedsionku udaje si przebra przemoczone ciuchy. Pawe (Can-Am Renegade) i Grzegorz (Suzuki LTZ 400). W tle paac Paca w Dowspudzie.
57

Padziernik, nr 4/2011

Trasa wyprawy.

mazurskie jeziora z Batykiem. Prace przerwaa wojna. Monumentalny klimat psuj liny porozwieszane przez firm organizujc tutaj skoki na bungee. Na zakoczenie intensywnego dnia odwiedzamy Sztynort, nastrojow eglarsk wiosk. Kto tu nie by, ten nie widzia Mazur. Podziwiamy XVII-wieczny paac rodu Lehndorff i tankujemy na Orlenie wybudowanym nad samym brzegiem jeziora nie z myl o samochodach, a o odziach. Na szczcie quadami udaje si nam podjecha pod dystrybutor. Na nocleg zjedamy do eglarskiej stanicy. Do snu koysz nas rytmiczne eglarskie szanty, dochodzce z pobliskiego baru. Hej-ho, cignij go zawodzi zapiewajo. Zasypiamy.

Dzie drugi Budzi nas pikny poranek. Powietrze rzekie, soce wychyla si zza cumulusw. Na tras wyruszam w mokrych butach (nie zdyy wyschn), ale w wietnym nastroju. Kierunek pnocnywschd, ku rosyjskiej granicy. Powyej linii mazurskich jezior tereny wyranie pustoszej. Cicho, gucho, tylko wielkie poacie zb i pastwisk, poprzecinane wstkami szutrwek. ywego ducha. Na otwartym terenie trudno si powstrzyma odkrcamy gaz, w zakrtach skadamy si do efektownych polizgw. Zaliczamy te pierwsz nawigacyjn wpadk. Jak dotd bezbdnie
58

wyznaczony track wprowadza nas w gsty zagajnik. Zatem zawracamy i objazd. Niestety, asfaltem. W miejscowoci Mieduniszki natrafiamy na kolejny pikny paac, wiadectwo pruskiej historii tych terenw. Po raz kolejny w stanie cakowitej ruiny. Wybudowany w XVIII wieku przez rodzin von Farenheidw, w roku 1920 gruntownie zmodernizowany. Po wojnie suy miejscowemu PGR-owi. Dzi straszy. Jego mroczne piwnice zwiedzam w kasku na gowie. Kilka kilometrw dalej odwiedzamy rodzinny grobowiec Farenheidw, znany jako piramida w Rapie. Ta niesamowita budowla powstaa w 1811 roku. Wewntrzne ciany s nachylone pod identycznym ktem, jak egipskie piramidy. Miao to pomc w mumifikacji zwok. Na obiad stajemy w Godapi u stp krzesekowego wycigu narciarskiego. Narciarstwo na pnocnym kracu Polski? A jednak. Pono na 70-metrowej Piknej Grze mona si cakiem niele wyszale. Nasz kolejny waypoint to wie Staczyki, synna z potnych wiaduktw nieczynnej linii kolejowej Godap ytkiejmy. Nie do wiary, e te 36-metrowe kolosy, przypominajce rzymskie akwedukty, zbudowano nad rzeczk, ktr bez problemu mona samodzielnie przeskoczy. Wkrtce przekraczamy granic Mazur i Suwalszczyzny. Cakowicie zmienia si

architektura. Znikaj charakterystyczne dla byych pruskich terenw mocarne kamienne zabudowania, znikaj brukowane drogi. Za jeziorem Hacza skrcamy na pnoc, zaliczajc malownicz tras w Suwalskim Parku

wydarzenia

zdaniem eksperta

innowacyjna gospodarka

gieda

venture capital

finanse

prawo

strategie

w wolnej chwili

Krajobrazowym. Szutrowa, ale dostpna dla ruchu samochodowego. To tu Wajda krci najpikniejsze ujcia do Pana Tadeusza. Na nocleg stajemy w Wiajnach, polskim biegunie zimna. Trafiamy do przesympatycznej agroturystyki. Gospodarz zaprasza nas na wasnej roboty nalewk, po czym nieprzerwanie opowiada. O tym, e jego pradziad dwukrotnie wyjeda do Ameryki do pracy, by od ksidza kupi ziemie pod gospodarstwo i o tym jak miejscowa ludno do niedawna dzielnie dorabiaa przemytem.

Dzie trzeci 40-kilometrowy odcinek z Wiajn do Puska jest przepikny. Krte szutry tn falujce trawiaste wzgrza, urozmaicone wysepkami lasw. Cud natury? Ja gosuj na Suwalszczyzn, a nie Mazury. Lodowiec rzebi tu z duo wiksz pasj. Pusk to miejscowo w wikszoci zamieszkaa przez Litwinw. Z gupia frant zagaduj czowieka prowadzcego stacj benzynow, czy jest Litwinem. Potwierdza. A czy w domu mwi po litewsku? Potwierdza. Rozpoczynamy rozmow o napitych polsko-litewskich

stosunkach. Gdy na koniec pytam jak po litewsku jest dzie dobry, Litwin wyranie ucieszony tym pytanie uracza nas zapalniczkami z napisem Punskas. Po 40 minutach jazdy drogami wrd pastwisk docieramy do Klasztoru Kameduw nad jeziorem Wigry. P godziny zwiedzania i dalej w drog. Jedziemy udostpnion dla ruchu zmotoryzowanego szutrow drog w lasach Wigierskiego Parku Narodowego. Pniej postj nad brzegiem synnej Rospudy, o ktr ekolodzy toczyli zacite boje. Trzeba przyzna, okolica jest wyjtkowo urokliwa. Dwa kilometry dalej w Dowspudzie podziwiamy pozostaoci neogotyckiego paacu Pacw, wzniesionego przez generaa wojsk polskich i napoleoskich Ludwika Michaa Paca. Genera by tak samo majtny, jak ekscentryczny. W okolice sprowadzi 500-osobow grup farmerw z Anglii i Szkocji. Pono w yach miejscowej ludnoci pynie teraz sporo brytyjskiej krwi. Do unikatowego obiektu nie prowadzi aden drogowskaz, nie jest on te aden sposb zabezpieczony. A to prawdziwa pereka. Wjazdowy portyk przywodzi na myl egzotyczne mauretaskie paace. Czego

takiego w Polsce nie widziaem. Na dzi koniec zwiedzania. Teraz przed nami 150-kilometrowy przelot nad brzeg Jeziora niardwy. Jest ju po czternastej, wic trzeba si spry. Jedziemy niemal bez przystankw, a e wytyczony na podstawie komputerowych map track idealnie pokrywa si z szutrowymi drogami, byskawicznie poykamy kolejne dziesitki kilometrw. Wieczorem nad niardwami cisza i spokj. Mewy wygrzewaj si leniwie na pomocie w wietle zachodzcego soca. Wcigajc dymka kontemplujemy bog chwil. Na nocleg jedziemy do Mikoajek. Zakopane Mazur wydaje si by zaspane, cho to dopiero pierwszy tydzie wrzenia. Port jachtowy w sezonie ttnicy nocnym yciem, teraz zdaje si ukada do snu. Wkrtce i my zasypiamy. To by najduszy etap naszej podry, 283 kilometry.

Dzie czwarty Ostatniego dnia pimy do oporu. Budzik wyczony. Przed nami tylko 134 kilometry, wic wstajemy po dziewitej. Na niadanie dwa hot-dogi na pobliskim Orlenie, pniej serwis quadw i w drog. Pomalutku jedziemy wzdu Jeziora Taty. Mazury s tu na bogato. Eleganckie hotele, liczne zajazdy, domy ze cianami ze szka. Mijamy umiechnitych rowerzystw w okularach ze zotymi oprawkami. Powyej drogi nr 59 bogato ju nie jest. To kraina starych pruskich obej. Chyba niewiele si tu zmienio od przedwojennych czasw. Ale ludzie sympatyczni. Pozdrawiamy si wzajemnie, dzieciarnia z zaciekawieniem przyglda si maszynom. Najwyraniej robimy za atrakcj. W pewnym momencie track prowadzi nas w rodek obejcia. Drogi dalej nie wida, przed quadami staje gospodarz. Upsss Ale zamiast pretensji otrzymujemy pomoc. Sympatyczny czowiek prowadzi nas midzy dwie stodoy, opuszcza drut pastwiska i wskazuje dalsz drog. Wielk warmisko-mazursko-suwalsk ptl koczymy z ponad 800 kilometrami nawinitymi na koa. Tak jak chcielimy, zdecydowana wikszo bya po szutrach. Za rok znw tu wrcimy.
tekst i zdjcia: Grzegorz Krajewski

Piknych szutrowych drg w pnocnowschodniej Polsce jest bez liku.

59

Padziernik, nr 4/2011

Ekspert poleca lektur

Ihsan Elgin
Dyrektor wykonawczy Centrum Przedsibiorczoci przy Uniwersytecie zyegin w Stambule, Turcja. Zarzdza pierwszym i jedynym w Turcji akceleratorem biznesu Start-up Factory, oferujcym wielopaszczyznowe wsparcie dla modych technologicznych spek na drodze komercjalizacji innowacyjnych pomysw. Jest aktywnym przedsibiorc zajmujcym si testowaniem nowych idei i ich komercjalizacj na rynku. Prowadzi seminaria nt. rozpoznawania okazji biznesowych, dostpu do kapitau oraz tworzenia modeli biznesowych.

Founders At Work
Jessica Livingston
Dla przedsibiorcw zarzdzajcych modymi firmami wchodzcymi w faz wzrostu szczeglnie polecam lektur ksiki Founders At Work (Zaoyciele w pracy) Jessici Livingston. Ksika zawiera 30 wywiadw z zaoycielami synnych technologicznych start-upw takich jak Paypal, Flickr, Tripadvisor, itd. Autorka skupia uwag na pierwszych dniach istnienia tych znanych dzi na wiecie firm. Czytajc ksik, zobaczymy podobne procesy i sytuacje, ktrym wikszo z zaoycieli musiaa stawia czoa, dowiemy si co poszo nie tak, jak wybrnli z cikich sytuacji, jak przekonali inwestorw, by ich wsparli, jak dopasowywali pocztkowy model biznesowy do potrzeb zwizanych ze wzrostem firmy, jak osignli mas krytyczn i jak dokonywali wyboru inwestora strategicznego. Ksika jest pena faktw z realnego ycia oraz praktycznych pomysw i rad dotyczcych wielu pyta nurtujcych przedsibiorcw. Gdyby poproszono mnie streci ksik w jednym zdaniu zabrzmiao by ono pewnie tak: Start-up jest tymczasow organizacj cigle poszukujc modelu biznesowego, ktry da si skalowa i powtarza. Trzeba wic by gotowym do tego, by w kadej chwili wszystko zmieni.

Ludzie

Technologia

Skuteczno otwartych innowacji

Portal internetowy www.innocentive.com
Pozwala szybciej i skuteczniej znale innowacyjne rozwizania problemw technologicznych. Daje moliwo korzystania z zasobw intelektualnych poza wasn firm i poza wasn bran, co znaczenie ogranicza wydatki przedsibiorstwa przeznaczane na B+R. Firmy zamieszczaj na portalu problemy naukowe i technologiczne, ktre potrzebuj rozwiza i oferuj za ich rozwizanie wynagrodzenie (od $5,000 do $1 mln). Ponad 250 tys. zarejestrowanych uytkownikw z ok. 200 krajw wiata pracuj nad znalezieniem rozwiza, zaczynajc od brany spoywczej po elektroniczn. Imponujcy jest odsetek rozwizanych problemw okoo 33% wszystkich problemw s rozwizywane w wyznaczonym w ofertach czasie. Sukces zawdziczany jest dywersyfikacji intelektualnej zespow ludzi pracujcych nad danym problemem. Ponadto to specjalici spoza brany czsto wpadaj na pomys innowacyjnego rozwizania. Firmy skorzystay ju z blisko 900 nowatorskich pomysw, nagradzajc pomysodawcw czn kwot 30 mln dolarw.

Panele emitujce wiato

Wykreowa kameraln relaksujc atmosfer w kawiarni czy hotelu mona teraz dziki innowacyjnym panelom emitujcym wiato. Royal Philips Electronics lider w brany owietleniowej we wsppracy z dusk Kvardat Soft Cells, produkujc panele pochaniajce haas rozpoczy produkcj nowych owietleniowych paneli ciennych. Dziki wbudowaniu wewntrz paneli diod LED powstaje mikkie, rozproszone wiato. Poczenie dwch funkcji: owietleniowej i tumienia haasu dostarcza na rynek nowy produkt, ktry powinien przypa do gustu architektom i dekoratorom wntrz dbajcym o tworzenie estetycznej, inspirujcej ale i funkcjonalnej atmosfery.

Transport

Pocig solarny
Na pocztku wakacji pocig zasilany w 100% energi soneczn przewiz swoich pierwszych pasaerw. Trasa dugoci 25 km prowadzia do Anwerpii (pnocna

Belgia). Najnowszy ekologiczny pocig wykorzystuje energi z 16 tys. paneli sonecznych pokrywajcych powierzchnie tunelu o dugoci 3,4km. Wynalazek pozwala czterem tysicom pocigw kursujcych na trasie Antwerpia Amsterdam nie tylko porusza si dziki energii pochodzcej z natury, ale take przekazywa nadwyk energii na dworce do owietlania I ogrzewania dworcw kolejowych w Belgii. Pomys spodoba si Anglikom, ktrzy chc rwnie wprowadzi go na jednej z londyskich stacji wiosn 2012 r.
Opracowaa: Elbieta Alicja Tarniowa

60

61