Wyznaczanie równoważnika elektrochemicznego miedzi i stałej Faraday'a.

Dysocjacja:

Ciecze przewodzące prąd elektryczny nazywa się elektrolitami. Są nimi wodne roztwory kwasów, zasad i soli.
Ulegają one dysocjacji elektrolitycznej polegającej na rozpadzie drobin na jony: dodatnie zwane kationami oraz
ujemne - anionami. Dodatnimi jonami są metale i wodór, a ujemnymi reszta kwasowa lub grupa wodorotlenowa.
Czynnikiem warunkującym obecność jonów w elektrolicie jest woda, która powoduje rozpad cząsteczki
elektrycznie obojętnej na fragmenty.

Stopień dysocjacji:
Dysocjacja nie jest całkowita, toteż wprowadzamy pojęcie stopnia dysocjacji a, będącego stosunkiem liczby
drobin zdysocjowanych Nd do ogólnej liczby drobin zawartych w roztworze N
A=Nd/N
Stopień dysocjacji zależy od wielu czynników (temperatury, stężenia itp.), z których najważniejszą rolę odgrywa
względna przenikalność dielektryczna ε r rozpuszczalnika.
Części drobin substancji dysocjujących stanowią jony związane siłami kulombowskimi:
1 Q1Q2
F=
4Πε 0 ε r r 2
a więc proporcjonalne do odwrotności względnej stałej dielektrycznej rozpuszczalnika.
- Im większe ε r, tym wyższy stopień dysocjacji.
- W roztworze następuje również rekombinacja drobin, a stopień dysocjacji jest wynikiem
równowagi dynamicznej między dysocjacją i rekombinacją.

Prąd konwekcyjny i elektroliza

- Jony pochodzące ze zdysocjowanych drobin mogą przewodzić prąd elektryczny.
- Prąd taki różni się od prądu przewodzonego w metalach, ponieważ nie jest to przepływ elektronów,
lecz przepływ dużych jonów.
- Stąd też opór elektrolitu jest duży.
- Poza tym elektrolity zachowują się jak przewodniki, tzn. stosują się do prawa Ohma i ich opór
zależy od temperatury w taki sposób jak dla metali.
- Całość zjawisk zachodzących przy przepływie prądu elektrycznego przez elektrolity nazywamy
elektrolizą.
- Ponieważ w elektrolitach występują prądy konwekcyjne, towarzyszy im transport masy. Jony
pobierają lub oddają swój ładunek elektrodzie, ulegają zobojętnieniu i wydzielają się na elektrodzie
lub reagują natychmiast z elektrodą bądź z roztworem.
- Ilość wydzielonej masy jest proporcjonalna do ładunku Q, który przepłynął przez elektrolit
m=kQ oraz m=kit
- Współczynnik proporcjonalności k nazywamy równoważnikiem elektrochemicznym. Równanie
nazywamy I prawem Faradaya.

Oznaczając masę pojedynczego jonu przez m', jego ładunek przez e', a ilość wydzielonych jonów przez N',
otrzymamy:
m= N'm' oraz N' =Q/e’ a stąd m=Q m’/e’ więc

k=m’/e’ – równoważnik elektrochemiczny

Ładunek jonu e' = We jest równy iloczynowi wartościowości i ładunku elementarnego, a masa m' jonu jest
równa stosunkowi masy atomowej do liczby Avogadra NA, czyli m' = M/NA
Podstawiając te wielkości do m=Q m’/e’ mamy:
1 M
m= Q
N Ae W
gdzie wielkość M/W = R nazywamy równoważnikiem chemicznym, a iloczyn F = NAe stałą Faradaya.
M=R Q/F
Wynika stąd, że ładunek Q = F równy stałej Faradaya wydziela masę równą jednemu równoważnikowi
chemicznemu m = R dowolnej substancji.
Stwierdzenie to jest treścią II prawa Faradaya.
Stała Faradaya F = 96519,3 C a ostateczny wzór:
 R = kF.

Zasada pomiaru:

- Elektrolizę badamy w naczyniu zwanym woltametrem

zawierającym elektrolit, np. roztwór wodny siarczanu miedzi
CuSO4 i miedziane elektrody.
- Elektrody są w kształcie płaskich blach, umieszczamy je w
woltametrze w odległości rzędu kilku centymetrów.
- Układ łączymy według schematu.
- Przed przystąpieniem do pomiaru czyścimy elektrody papierem
ściernym, obmywamy wodą destylowaną i suszymy.
- Elektrodę, która będzie katodą, ważymy na wadze analitycznej (m1 i umieszczamy w woltametrze.
- Następnie włączamy prąd i równocześnie sekundomierz.
- Elektrolizę przeprowadzamy przez 30 minut.
- W tym czasie ciągle obserwujemy wskazania amperomierza i wahania prądu natychmiast
kompensujemy.
- Po upływie 30 minut wyłączamy prąd, suszymy elektrodę i ważymy (m2). Obliczamy masę m
wydzieloną oraz równoważnik elektrochemiczny k.
- Obliczamy stałą Faradaya.
- Równoważnik chemiczny obliczamy z definicji jako stosunek masy atomowej do wartościowości.

Prawa Faradaya BIS:

I.
Współczynnik proporcjonalności k nazywamy równoważnikiem elektrochemicznym.
m=kQ oraz m=Kit
II.
Ładunek Q = F równy stałej Faradaya wydziela masę równą jednemu równoważnikowi chemicznemu m = R
dowolnej substancji.
M=R Q/F
Stała Faradaya F = 96519,3 C

Z Romcia:
I prawo.
masa substancji wydzielona na jednej z elektrod jest wprost proporcjonalna do natężenia prądu I
przepływającego przez elektrolit oraz do czasu przepływu t:
m=kIt => k=m/It [kg/As]=[kg/C]
Równoważnik elektrochemiczny jest to liczba wyrażająca masę wydzielonej substancji podczas przepływu
prądu o natężeniu l A w czasie l sek.
II prawo.
Masy substancji wydzielonych na katodach dwóch lub więcej woltametrów przy przepływie prądu o tym
samym natężeniu i w tym samym czasie są wprost proporcjonalne do ich równoważników chemicznych.
Równoważnikiem chemicznym R określa się iloraz ciężaru atomowego i wartościowości
R=M/W, M – masa atomowa, W - wartościowość
Iloraz
F=R/k
nazywa się stałą Faradaya i oznacza taką ilość ładunku, która w czasie elektrolizy wydzieli na elektrodzie
masę równą równoważnikowi chemicznemu.
Pomiar współczynnika samoindukcji zwojnicy w obwodzie prądu zmiennego
Prąd zmienny.
Generalnie to prąd, w którym zmienia się napięcie i natężenie.
P rąd zmienny wytwarzany jest w prądnicy, w której
oba końce ramki wirującej w polu magnetycznym
połączone są z metalowymi pierścieniami
osadzonymi na osi twornika i odizolowanymi od
niej. Prąd zbierają dwie szczotki, do których
przyłączony jest obwód zewnętrzny. W ramce
prąd zmienia kierunek co pół obrotu i tak samo
zmienia się prąd w obwodzie zewnętrznym. Jeżeli
obwód zewnętrzny zostanie odłączony, wówczas
prąd przestaje płynąć, panujące między szczotkami
napięcie zmienne jest równe sile
elektromotorycznej E prądnicy

Wykresem siły elektromotorycznej prądu zmiennego otrzymanego z prądnicy obracanej ruchem jednostajnym
jest sinusoida
Prąd zmienny wytwarzany przez elektrownie ma zazwyczaj częstość v=1/T=50Hz.

Zasada pomiaru:
Gdy w obwodzie elektrycznym płynie prąd zmienny, wówczas powstaje siła elektromotoryczna indukcji:
∆I
E = −L
∆t
gdzie ∆I - zmiana natężenia prądu, ∆t - czas, w którym nastąpiła zmiana natężenia prądu, L - samoindukcja
cewki mierzona w henrach.

Moc prądu zmiennego:

MS=USIS
czyli iloczyn napięcia i natężenia skutecznego

Opór rzeczywisty:
Zwykły opór omowy wytwarzany przez opornicę umieszczoną w układzie…chyba…oby…
R=U/I

Opór pozorny indukcyjny:

Jeśli w obwód prądu zmiennego włączyć cewkę indukcyjną o indukcyjności L, wówczas oprócz oporu omowego
uzwojeń cewki istnieć będzie w obwodzie dodatkowy opór związany z wytwarzaniem się w cewce prądów
indukcyjnych, które zgodnie z regułą Lenza przeciwne są do prądów wzbudzających. Doświadczenie pokazuje,
że nożna zapisać wzorem:
RL=ωL
ω- częstość kołowa prądu L – indukcyjność cewki
ZAWADA CEWKI
Z = R 2 + R L 2 = R 2 + ω 2 L2

Opór pozorny pojemnościowy:

Podłączenie do źródła prądu zmiennego kondensatora o pojemności C powoduje pojawienie się urojonego oporu
pojemnościowego związanego z istnieniem siły przeciw-elektromotorycznej naładowanego kondensatora. Teoria
i doświadczenie pokazują że opór ten wy rażą się wzorem:
RC=1/ωC
ω- częstość kołowa prądu C – pojemność kondensatora
a faza prądu wyprzedza napięcie o 90°. Ponieważ opór omowy jest do zaniedbania więc zawadę kondensatora
wyraża wzór:
1
Z=
ω 2C 2
Współczynnik samoindukcji:
Ażeby wyznaczyć L, należy mierzyć:
1. napięcie i natężenie w obwodzie o stałej sile elektromotorycznej
według schematu i z prawa Ohma wyliczyć R.

2. napięcie i natężenie skuteczne przy użyciu prądu zmiennego

(f = 50 Hz) i z prawa Ohma wyliczyć Z

Mając te dane, obliczamy współczynnik samoindukcji L:

1 1
L= Z 2 − R2 = Z 2 − R2
ω 2πf

Wykonanie ćwiczenia:
1. Zwojnicę, dla której chcemy obliczyć opór omowy, należy włączyć w obwód po lewej.
2. Włączyć prąd i odczytać napięcie U oraz natężenie I dla kilku położeń suwaka opornicy suwakowej.
3. Obliczyć opór omowy ze wzoru: R=U/I.
4. Tę samą zwojnicę włączyć w obwód według schematu po prawej.
5. Odczytać wartości skuteczne napięcia Us oraz natężenia Is, dla kilku położeń suwaka opornicy.
6. Obliczyć zawadę Z ze wzoru Z=Us/Is
7. Obliczyć średnie wartości R i zawady Z.
8. Obliczyć współczynnik samoindukcji ze wzoru wyżej.

Indukcja własna
?
Indukcja wzajemna
?