You are on page 1of 4

Metody prezentacji wynikw statystycznych

Napisa Magdalena i Tomasz Horoszkiewicz roda, 02 kwiecie 2008

Do prezentacji wynikw su: 1) szeregi statystyczne: szeregi proste i rozdzielcze, szeregi czasowe, szeregi przestrzenne, szeregi rzeczowe;

2) tablice statystyczne: tablice proste, tablice zoone, tablice robocze, tablice wynikowe;

3) formy graficzne: wykresy liniowe, wykresy powierzchniowe, wykresy bryowe (trjwymiarowe), wykresy mapowe (tradycyjne), wykresy obrazkowe, wykresy korelacyjne, wykresy dynamiczne.[1]

Zebrany, skontrolowany, waciwie usystematyzowany wedug badanych cech klasyfikujcych i zliczony materia statystyczny powinien by przedstawiony i zaprezentowany w takiej formie, aby moliwe byo atwe i natychmiastowe odczytywanie zawartej w nim informacji o wasnociach prby oraz zalenociach zachodzcych midzy badanymi wielkociami statystycznymi. Taka kondensacja danych statystycznych moe by podana w formie tabelarycznej, zestawienia, raportu lub wykresw (diagramw) graficznych. Do graficznej prezentacji danych stosowanych jest wiele wykresw statystycznych. Najprostsz form prezentacji jest szereg statystyczny, zoon form jest tablica statystyczna (wykorzystujemy w niej szeregi co najmniej dwa), za wykres jest bardzo komunikatywny, ale jest mao dokadny. Dane w postaci szeregw czasowych s to wartoci danej zmiennej w rnych momentach (okresach). Przykadem szeregu czasowego s dane dotyczce sumy wydatkw konsumpcyjnych ludnoci w rnych okresach. Dane w ujciu przekrojowych odnosz si do tego samego momentu i wyraaj rne wartoci danej zmiennej charakteryzujce rne elementy/ grupy danej populacji.

Przykadem danych przekrojowych jest zestawienie budetw rodzinnych lub dane Spisu Powszechnego. Podstawowymi formami prezentacji danych statystycznych s szeregi szczegowe i szeregi rozdzielne. Szeregi szczegowe wykorzystujemy wwczas, gdy badanie dotyczy maych zbiorowoci statystycznych (kilka, kilkanacie jednostek). Natomiast wraz ze wzrostem liczby jednostek zbiorowoci wskazane jest prezentowanie materiau statystycznego w postaci szeregw rozdzielnych. [2] Szereg szczegowy to najstarszy szereg statystyczny. Tworz go wartoci jednostek uporzdkowane od wartoci najmniejszych do najwikszych. Nie mwimy wic tu o tabelarycznej formie prezentacji danych (bo jest tylko jeden wiersz). W szeregu rozdzielczym mamy dwie kolumny: warianty badanych cech oraz liczby jednostek. Jest wic on tabelaryczn form prezentacji danych. Widoczny jest rozkad badanej cechy w danej zbiorowoci. Tablice statystyczne s wykorzystywane s do prezentacji danych statystycznych uporzdkowanych wedug okrelonego kryterium. Aby tablica statystyczna bya uyteczna powinna spenia okrelone warunki dotyczce jej formalnej budowy oraz merytorycznej zawartoci. Z formalnego punktu widzenia kada tablica statystyczna powinna zawiera 1) tytu, w ktrym podaje si w sposb jasny i zwizy tre tablicy okrelajcej zbiorowo statystyczn pod wzgldem rzeczowym czasowym i przestrzennym, 2) 3) 4) numer kolejny w przypadku, gdy w opracowaniu jest wicej tablic, gwne oznaczenia kolumn i wierszy, rdo danych statystycznych.

Zasady budowy tablic s nastpujce: 1. Wszystkie pozycje tekstu tablicy wypeniamy liczbami, lub znakami umownymi. 2. Informacje oglne powinny poprzedza informacje szczegowe. 3.Informacje charakteryzujce przyczyny winny poprzedza informacje opisujce skutki. 3. Informacje przedstawiamy chronologicznie.

4. Celem zapewnienia porwnywalnoci zachowujemy w miar moliwoci dotychczasowy sposb prezentacji. 5. Naley korzysta z oglnie uznanych i powszechnie stosowanych poj, definicji, jednostek miary, kryteriw klasyfikacji, symboli umownych. [3] Tablice su do prezentowania danych w atwo zrozumiaej formie. Uzupenieniem dla tablicy jest forma graficzna, bdcy wtrn form prezentacji. Forma graficzna polega na sporzdzaniu wykresw, przedstawiajcych syntetycznie w sposb obrazowy badane zjawisko. Forma ta uatwia obserwacj przebiegu zjawisk, ich struktur, ksztatowanie, wzajemn zaleno itp. Najczciej do prezentacji wynikw analizy ekonomicznej Stosuje si: wykresy na ukadach wsprzdnych, na ktrych przedstawia si rozwj zjawisk w czasie oraz ksztatowanie si zjawisk sprzonych,

wykresy powierzchniowe, supkowe i koowe, na ktrych przedstawia si wielko zjawisk i ich struktur. Przy stosowaniu graficznej formy prezentacji wynikw analizy naley dobra odpowiednie wykresy, waciwie je skonstruowa i przedstawi (moliwie w technice wielobarwnej). Wykres jest graficzn form prezentacji danych oraz narzdziem analizy uoglnionych informacji statystycznych. Wykresy w sposb graficzny pokazuj zalenoci midzy dwiema zmiennymi przy zaoeniu pozostaych wielkoci nie zmienionych (ceteris paribus). Wyrniamy:[4] wykresy punktowe, ktre ukazuj zaleno midzy dwoma zmiennymi przedstawionymi graficznie w ukadzie wsprzdnych za pomoc naniesionych na punktw o odpowiednich wartociach, oraz wykresy liniowe (w postaci prostej lub krzywej) jest to poczenie zaznaczonych na wykresie punktw lini aman bd cig i/lub naszkicowanie linii cigej wyporodkowujcej rozkad punktw. Wykres relacji obserwowanej midzy dwiema zmiennymi moe: 1) 2) 3) 4) wznosi si zaleno dodatnia, opada zaleno ujemna, przyjmowa ksztat linii prostej zaleno liniowa, przyjmowa ksztat krzywej zaleno nieliniowa.

Najczciej wykresy sporzdza si na podstawie tablic statycznych, ale nie mog by one prostym powtrzeniem zawartych w nich danych. Wykres ujmuje zjawiska w sposb bardziej syntetyczny ni tablica. Celem wykresu statystycznego jest syntetyczne ujcie informacji zawartej w prbie. Rodzaje i typy tych wykresw uzalenione s od: postaci stosowanych symboli graficznych i ich prezentacji, rodzaju uytych danych statystycznych,

przyjtych kryteriw merytorycznych wzgldem jakich odnoszona jest informacja z prby. Kady wykres podobnie jak tablica powinien zawiera: tytu wykresu dokadnie okrelajcy jego przedmiot wraz z jego numeracj, obraz graficzny stanowicy podstawow cz wykresu, marginesy boczne oraz grny i dolny, skal wykresu,

legend wykresu podajc informacje o poszczeglnych liniach i oznaczeniach stosowanych na wykresie, ewentualnie rdo cytowania.

Metody prezentacji danych na wykresie statystycznym mona podzieli na dwie zasadnicze grupy: ideograficzne (symbole, znaki umowne, piktogramy, ikony, obrazki), geometryczne (symbole geometryczne).

Wykres statystyczny mona podzieli w zalenoci od postaci prezentacji danych, na: porwnawcze - porwnywanie wielu wielkoci statystycznych, strukturalne - podzia caoci na czci, dynamiczne - zmiany natenia badanego zjawiska w czasie, funkcyjne - zalenoci funkcji jednej lub wielu zmiennych. [5]

W kadej z wymienionych grup wyrnia si dalsze ich rodzaje i typy, ktrymi mog by wykresy: punktowe, liniowe, powierzchniowe, bryowe, supkowe, obrazkowe, mapowe, pasmowe, kombinowane, sumaryczne, dwuwymiarowe (2D) oraz trzywymiarowe (3D).

[1] J. Jwiak, J. Podgrski, Statystyka od podstaw, Mikom, Warszawa 1992, s. 7. [2] H. Kassyk-Rokicka (red.), Statystyka, PWE, Warszawa 1993, s. 17. [3] J. Jwiak, J. Podgrski, Statystyka od podstaw, op. cit., s. 29. [4] M. Sobczyk, Statystyka, PWN, Warszawa 1996, s. 19. [5] T. Michalski, Statystyka, Wydawnictwa szkolne i pedagogiczne, Warszawa 1994, s. 26.

You might also like