Praca przegldowa

Forum Zakae 2010;1(34):3338

Evereth Publishing, 2010

Urszula Zieliska-Borkowska

Antybiotykoterapia w ciy
Antibiotic therapy in pregnancy
Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego im. prof. W. Orowskiego, Centrum Medyczne Ksztacenia Podyplomowego w Warszawie } Urszula Zieliska-Borkowska, Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego im. prof. W.Orowskiego, Centrum Medyczne Ksztacenia Podyplomowego, ul. Czerniakowska 231, 00-416 Warszawa, Tel.: (22) 625 02 53, Fax: (22) 584 13 42, e-mail: ula_zielinska@poczta.onet.pl Wpyno: 10.12.2010 Zaakceptowano: 20.12.2010

Streszczenie: Do czynnikw etiologicznych powodujcych zakaenia u pacjentek w okresie ciy nale paeczki Gram-ujemne, ziarenkowce Gram-dodatnie oraz bakterie beztlenowe. Ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek, zapalenie puc lub poronienie septyczne mog by bezporedni przyczyn sepsy, a nawet wstrzsu septycznego. Wielorako czynnikw ryzyka oraz wystpujce u niektrych pacjentek zaburzenia odpowiedzi immunologicznej powoduj, e leczenie zakae w tej grupie naley do jednego z trudniejszych zagadnie antybiotykoterapii. Fizjologia okresu ciy prowadzi do zmian w procesach wchaniania, dystrybucji, metabolizmu i eliminacji lekw. Ma to bezporedni wpyw nie tylko na skuteczno antybiotykoterapii, ale rwnie na wystpowanie dziaa niepodanych nie tylko u matki, lecz take u podu, a w nastpstwie u noworodka. Antybiotyki i chemioterapeutyki zostay podzielone na grupy w zalenoci od potencjalnych i prawdopodobnych dziaa niepodanych, jakie mog wywoywa u podu. Podzia nastpi na podstawie obserwacji dziaa niepodanych i teratogennych przeprowadzonych na zwierztach. Zgodnie z tym podziaem wyrniono antybiotyki, ktrych profil bezpieczestwa jest stosunkowo dobry oraz takie, ktrych stosowanie u kobiet ciarnych jest przeciwwskazane. Sowa kluczowe: antybiotyki | cia | dziaania niepodane Abstract: Etiologic factors of infections in pregnant women are Gram-negative rods, Gram-positive cocci and anoxygenic bacteria. Acute pyelonephritis, pneumonia or septic abortion are potential precondition for sepsis or even septic shock. Multipotential risk factors and, in some patients, immunological suppression make treatment of infections in this group one of the most difficult aspects of antibiotic therapy. Physiology of pregnancy is connected with changes in absorption, distribution, metabolism and elimination of medications. It has direct influence not only on the effectiveness of antibiotic therapy, but also on the side effects on mother, fetus and, thus, also on the newborn. Antibiotics and bacteriostatics have been divided into groups depending on potential and probable side effects on fetus. This differentiation took place based on observations of the side effects and teratogenic ef-

fects on animal subjects. According to this division there are antibiotics with good safety profile and antibiotics, which application in pregnant women is contraindicated. Key words: antibiotics | pregnancy | risk factors

Leczenie zakae wystpujcych u kobiet ciarnych naley do jednego z trudniejszych zagadnie antybiotykoterapii. Etiologia zakae wystpujcych u pacjentek ciarnych nie rni si w istotny sposb od etiologii zakae charakterystycznych dla danego wieku kobiet. Obejmuje ona bardzo szeroki zakres drobnoustrojw, do ktrych nale wirusy, bakterie, grzyby i pierwotniaki. Wystpienie infekcji uzalenione jest od czynnikw ryzyka, od iloci drobnoustroju, jaki dostaje si do organizmu, a take od czynnikw zjadliwoci charakterystycznych dla danego patogenu. Powodzenie leczenia uzalenione jest przede wszystkim od stanu ukadu immunologicznego pacjentki[1]. Podstawowym procesem zwalczajcym zakaenie jest fagocytoza, jako jedna z form odpowiedzi komrkowej. W prawidowym procesie obrony komrkowej zasadnicz rol odgrywaj prawidowo funkcjonujce komrki neutrofili i monocytw. Tymczasem, coraz wicej kobiet z uszkodzonym w rnym stopniu ukadem odpornociowym, niezalenie od przyczyny, zachodzi w ci. Choroby autoimmunologiczne, choroby nowotworowe, zaburzenia hormonalne, dugotrwae ywienie pozajelitowe nale do grupy czynnikw ryzyka zakaenia[1]. Do grupy tej (podobnie jak u kobiet nieciarnych) nale cukrzyca, nadcinienie, niedokrwisto, niedoywienie, stan po splenektomii i za perfuzja tkankowa [1]. Na wystpienie zakaenia drg rodnych u kobiet ma rwnie wpyw skrajna otyo i za higiena osobista[1]. Skuteczno antybiotykoterapii jest zwizana z wraliwoci wyizolowanego szczepu na antybiotyki oraz z odmiennoci warunkw farmakokinetycznych i farmakodynamicznych u pacjentek ciarnych. Fizjologia tego okresu