Drogi Czytelniku! Zapraszamy do lektury trzeciego numeru miesicznika Gwiazdy s w porzdku.

Motywem przewodnim tego specjalnego wydania jest epoka Wiktoriaska. Zwiastuje on nadchodzc premier najnowszego dodatku do Zew Cthulhu: Gaslight Cthulhu w wietle gazowych latarni. Wszystko wskazuje na to, e wiatowa premiera 3 Edycji odbdzie si w Polsce a nasze wydanie bdzie pierwszym na wiecie! Wanie z tej okazji specjalnie dla Was postanowilimy wyda specjalny numer miesicznika. Ponadto mio nam poinformowa e do zaogi Wydawnictwa GALMADRIN doczy Piotrek Neurocide Haraszczak! Gorco dzikujemy wszystkim tym, ktrzy wysali do nas swoje teksty i pomogli nam stworzy kolejny numer czekamy na wicej! To wanie dziki Wam Gwiazdy mog regularnie si ukazywa! Co znajduje si w tym numerze? Gaslight okiem wydawcy - Dawid Pawlica rzuca nieco wiata na temat najnowszego dodatku, ktry za niedugo pojawi si na sklepowych pkach. Ta bluniercza epoka wiktoriaska to wietny artyku Michaa Ryckiego, traktujcy o prowadzeniu Zewu w epoce gazowych latarni. Zakorzenienie potne narzdzie dla Stranika Tajemnic, tekst Michaa Prchniaka ukazuje jak mona osadzi Badaczy Tajemnic w dowolnej konwencji. Co sycha na dworze Azathotha? Cz 2 - Maciej Banasik podpowiada Wam jak muzyk dobra do wiktoriaskich sesji w Zew Cthulhu. Nie byo by Gwiazd bez klimatycznych opowiada. Tym razem trzy pereki osadzone w dziewitnastym wieku: Latarnia i Ciemne zauki autorstwa Andrzeja Olszewskiego, oraz Artefakt Cezarego Czyewskiego. Na koniec gar materiaw rdowych do wykorzystania na sesji: Doktor Jekyll i Pan Hyde prezentujemy wybranych bohaterw niezalenych wprost z podrcznika rdowego Gaslight, cao opatrzona komentarzem Rathora. Ruch 10 stycznia Michaa Prchniaka, opowiada o legendarnym oddziale Psw Aleksandra i Miecie Szalecw. W tym numerze znajdziecie rwnie scenariusz Zodziejka zbw autorstwa Kamila Sobierajskiego yczymy niezapomnianych wrae lektury!
2 3

POMYSODAWCY I REDAKTORZY NACZELNI Dawid Pawlica i Artur Szulakowski AUTORZY: Maciej Ammon Banasik Cezary Czeski Czyewski Andrzej Olszewski Dawid Pawlica Micha Prchniak Micha Rycki Kamil Sobierajski REDAKCJA I KOREKTA TEKSTW M.Cybowski, K.Sambor, J.Lenda, Dawid Pawlica. OPRACOWANIE GRAFICZNE I SKAD ARTCONCEPT Artur Szulakowski ILUSTRACJA NA OKADCE Adrianna Macierzyska

6 10 18 22 26 33 46 58 62 66

Gaslight okiem wydawcy

Dawid Pawlica

Ta bluniercza epoka wiktoriaska

Micha Rycki

Zakorzenienie
Micha Prchniak

Co sycha na dworze Azathotha? /cz 2

Maciej Ammon Banasik

Latarnia

Andrzej Olszewski

Ciemne zauki
Andrzej Olszewski

WYDAWCA Wydawnictwo Galmadrin 44-100 Gliwice, Ul. Harcerska 8A/3 Telefon: 696 961 513 info@galmadrin.pl 2011 Galmadrin Wszelkie prawa do materiaw publikowanych w Gwiazdy s w porzdku s wasnoci ich autorw. Kopiowanie i rozpowszechnianie ich w jakiejkolwiek formie jest zabronione.
4

Artefakt

Cezary Czeski Czyewski

Doktor Jekyll i Pan Hyde

Dawid Pawlica

Ruch 10 stycznia
Micha Prchniak
Kamil Sobierajski

Zodziejka zbw

Dawid Pawlica Kiedy pisz ten tekst, prace nad podrcznikiem rdowym Gaslight Cthulhu w wietle gazowych latarni dobiegaj koca. Pierwszy rozdzia jest ju zoony, a dziewczyny kocz ostatnie ilustracje. Jaki bdzie polski Gaslight? Naszym skromnym zdaniem wietny! Na pewno bdzie to pierwsze na wiecie wydanie trzeciej edycji Cthulhu by Gaslight Chaosium INC planuje wyda angielskojzyczn wersj na pocztku 2012 roku. My obiecalimy ten dodatek w tym roku i sowa dotrzymamy. Kiedy tylko dowiedzielimy si, i cay projekt podrcznika bdzie od podstaw tworzony przez nas, zdalimy sobie spraw z powagi sytuacji. Cz grafik, a moe nawet cay projekt, moe zosta uytych przez Chaosium podczas tworzenia angielskojzycznej wersji. To naprawd potrafi zmotywowa do cikiej pracy. Podrcznik rdowy bdzie wydrukowany w kolorze w technologii duotonalnej (podobnie jak podrcznik podstawowy do 6 edycji Zewu Cthulhu). Pierwotnie zaoylimy, e podrcznik zostanie utrzymany w kolorystyce zieleni i szaroci, jednake po wysuchaniu uwag i sugestii naszych fanw zdecydowalimy si wybra inne barwy cie i brzowy Waszym zdaniem bardziej pasuj do klimatu wiktoriaskiej epoki. Dla mnie i Artura najwaniejsze jest zachowanie klimatu tego okresu na kadej stronie podrcznika. Dlatego caa oprawa graficzna (grafiki, ozdobniki, ukad stron, mapy itd.) zostay przez nas stworzone od zera z najwysz starannoci. Kady rysunek by tworzony wedug jasno okrelonych wytycznych, jakie dostarczylimy naszym grafikom. Wykorzystalimy tylko niewielk cz grafik z poprzednich edycji Gaslighta, ponadto kada z nich zostaa poddana zabiegom upikszajcym, by dostosowa ich styl do naszej koncepcji. W miar moliwoci przerobilimy te wszystkie mapy, dostosowujc je do polskiej wersji podrcznika. Na potrzeby ksiki powstay te zupenie nowe mapy lokacji, uzupeniajce scenariusze.
6

Okadka Gaslighta bdzie taka sama jak w planowanej wersji anglojzycznej, front ksiki bdzie zatem zdobia grafika Paula Carricka. Nie planujemy wydania Gaslighta w mikkiej oprawie. Czuwamy osobicie nad caym projektem, gdy chcemy mie pewno, e fani Cthulhu w Polsce otrzymaj wietny dodatek najwyszej jakoci. Nie byoby Gaslighta bez udziau pewnej grupy osb, ktre razem z nami pracuj przy tym projekcie. wietne tumaczenie wykona Jan Janiczek to dziki niemu bdziecie mogli zrozumie i zagbi si w mgliste zauki wiktoriaskiej Anglii. Za redakcj i korekt caoci odpowiada Micha Bazyl Krupko, korzystajcy ze wsparcia Hani Alfar Bielerzewskiej. To oni dbaj o merytoryk i poprawno polskiego wydania. Wikszo ilustracji zostaa wykonana przez nasze ilustratorki: Tanyaporn Sangsnit i Adriann Macierzysk wedug naszych, cile okrelonych wytycznych. Mapy lokacji wykorzystane w scenariuszach s autorstwem Kamila Sobierajskiego. Za skad caoci odpowiedzialny jest Piotrek Neurocide Haraszczak. Nad caoci oprawy graficznej czuwa jak zwykle zaprzyjanione studio graficzne Artconcept Co znajdziecie w rodku? Postanowilimy podzieli podrcznik na cztery gwne rozdziay. Pierwszy w caoci powiecono Imperium Brytyjskiemu. To wanie w nim znajdziecie informacje na temat monarchii, wczesnej sytuacji politycznej i ekonomicznej oraz wszelkie materiay, jakie bd Wam potrzebne do poprowadzenia kampanii osadzonej w wiktoriaskich czasach. Zawarto tam te unikalny sownik slangu dziewitnastowiecznych przestpcw! Drugi rozdzia zawiera zmiany mechaniczne, jakie wprowadza do rozgrywki Gaslight. Zawarto w nim informacje o tworzeniu postaci w epoce wiktoriaskiej, opisano nowe zawody, bro i przedmioty codziennego uytku waciwe dla tego okresu. Trzeci
7

rozdzia zawiera informacje na temat mitologii Cthulhu i przejaww jej obecnoci w codziennym yciu Badaczy Tajemnic z XIX wieku. Gaslight wprowadza kilka nowych stworw m.in. mniejsz ras niezalen, zwan Maym Ludem, oraz wielkiego przedwiecznego, Rhogoga. Na czwarty rozdzia skadaj si dwa scenariusze: Noc Szakali oraz Spalony Czowiek. Mimo e Noc szakali ma w zamierzeniu suy za wstp do rozgrywki w wiktoriaskim wiecie, rozwizanie jej zagadki jest tak nieuchwytne, e moe zadziwi nawet dowiadczonych graczy. To, co zaczyna si jako zagadkowe zabjstwo, szybko si zmienia, przez poznanie wojennego sekretu, w zabjcz intryg z egipskim okultyzmem. Drugi scenariusz osadzony jest wrd ponurych wzgrz Dartmoor, duego i sabo zaludnionego bagnistego obszaru w centrum Devon. Tutaj Badacze Tajemnic bd musieli stawi czoa m.in. Maemu Ludowi Do podrcznika bdzie te doczona dua, kolorowa mapa Londynu, na ktrej zaznaczono najwaniejsze miejsca, ktre mog wykorzysta Stranicy Tajemnic w swoich kampaniach i przygodach. Udao nam si pozyska liczn grup patronw medialnych dla naszego podrcznika. Patronat nad ksik objy serwisy: EnklawaNetwork.pl; Bestiariusz; Pod grzechoczcymi komi; Tawerna RPG; hplovecraft.pl; gry-fabularne.pl; Valkiria Network; zewcthulhu.pl; Insimilion; Esensja; GryFabularne.tv; Paradoks.

Polskie wydanie Cthulhu By Gaslight Premiera ju niebawem!

Premiera podrcznika Gaslight Cthulhu w wietle gazowych latarni bdzie miaa miejsce jeszcze w tym roku. Dokadn dat ujawnimy w poowie listopada.

dowied si wicej na www.galmadrin.pl

8 9

Wiktoriaski raj kultysty Micha Rycki Czy Mity Cthulhu i wiek XIX do siebie pasuj? Jaka waciwie bya Brytania pod rzdami krlowej Wiktorii? Poniszy tekst pokrtce scharakteryzuje ten niezwykle bogaty okres, opisujc te elementy, ktre mog znale zastosowanie w kampaniach Zewu Cthulhu. Anglia wiktoriaska pozornie nie wydaje si miejscem dla istot i motyww prozy H.P. Lovecrafta. Kraj ten w roku 1890 w niczym nie przypomina Europy lat dwudziestych XX wieku targanej niepokojami finansowego krachu i koszmarem Wielkiej Wojny. Imperium Brytyjskie w ostatniej dekadzie XIX wieku wci stao u szczytu potgi gdy w 1897 roku krlowa Wiktoria witowaa swj diamentowy jubileusz panowania, czynia to rwnie jako Cesarzowa Indii, wadajc rwnie obecn Kanad, Australi, czci Oceanii oraz Afryki. Jej poddani podbijali inne kultury, tworzyli cuda inynierii, rozpoczynajc now zot er nauki i rozumu. Sam Lovecraft idealizowa t epok, widzc w niej na zawsze utracon chwa ludzkoci, a Angli nazywa wysp swoich ojcw. Jednak duszy Imperium wci czego brakowao. Prbujcy uciec od duchoty miast trafiali na tereny pocite liniami kolei oraz opywajce czarnym deszczem kopalnie odkrywkowe. Odrzuceni przez mieszczan biedota i robotnicy tworzyli wasne enklawy, a czasem planowali masowe demonstracje, rzecz wtedy now i przeraajc. Nauka i racjonalizm nie daway pociechy, gdy przedwczenie umierali bliscy i dzieci czy to na wojnie, czy od choroby. Ten sam racjonalizm stawia rzekomych wadcw wiata zaledwie jeden ewolucyjny stopie nad mapami, ktre zapeniay wiktoriaskie ogrody zoologiczne. Koci anglikaski przechodzi kryzys wiarygodnoci. Pod koniec XIX wieku poddani Wiktorii, babki praktycznie wszystkich europejskich monarchw, obsesyjnie szukali waciwych odpowiedzi na trapice ich wtpliwoci. Odpowiedzi, ktrych z chci mogy udzieli sugi istot z Mitw.
10

O ile u progu XXI wieku kultysta musi obej nasz wrodzony sceptycyzm i polowa na osoby sabe psychicznie lub po przejciach, problem ten waciwie wczeniej nie istnia. Jest to oczywicie due uproszczenie, ale na potrzeby Zewu Cthulhu mona je popeni z czystym sumieniem. Przez swoje zainteresowania Badacze Tajemnic bd notorycznie natrafia na (lub trafia w buty) spirytystw czy teozofw, ktrzy obudzili siy z innych wymiarw; archeologw, ktrych gd okazw muzealnych zagoni do niewaciwych ruin; naukowcw, ktrzy nieudolnie prbowali wpisa w ramy swych teorii to, co nie opisywalne. Bd spotyka te pozornie zwykych ludzi, zarwno biedot, ktra w desperacji oddaa si blunierczym kultom, jak i buruazj, ktrej mio do ukochanych zmarych popchna w rce szalestwa. Ponisze akapity zawieraj opis tych charakterystycznie wiktoriaskich aspektw kultury, ktre kady Stranik Tajemnic moe wple do swoich kampanii, czy to jako detale wzmagajce atmosfer grozy, czy te jako pomysy inspirujce konkretne przygody czy bohaterw niezalenych. Celowo nie ma tu bezporednich odniesie do istot z Mitw czy gotowych pomysw; niech luki wypeni sami grajcy. mier to rodzinna impreza Mwi si, e obsesj naszych czasw jest zmysowo i cielesno, a wstydliwym tematem tabu - mier i staro. W epoce wiktoriaskiej byo dokadnie na odwrt - mier, opakiwanie i pogrzeby urosy do rangi wysoce sformalizowanego, publicznego spektaklu. Seksualno zostaa stamszona przez przysowiow ju wiktoriask pruderi, dominowao jednak co, co mona by prawie nazwa kultem mierci. Gwny powd wspomniany zosta wyej aoba bya wsplnym do11

wiadczeniem, podczas gdy ycie pozagrobowe pozostawao tajemnic. Rytua wypeni t luk. Opakiwanie zmarych miao kilka faz, podczas kadej z nich aob noszono w nieco inny sposb; ilo czerni i aobnej biuterii zaleaa te od stopnia spokrewnienia danej osoby ze zmarym. Do ekstremum doprowadzia te zwyczaje sama krlowa Wiktoria. Pozostaa ona w aobie po mierci swojego maonka, ksicia Alberta, w 1861 roku do koca wasnego ycia w 1901 roku. Publicznie pokazaa si dopiero po dziesiciu latach. Sam moment zgonu i pogrzeb stay si publicznymi spektaklami. Uchwycony na obrazach i rycinach moment mierci najpopularniejszego wiktoriaskiego poety, lorda Alfreda Tennysona, by opisywany co do najmniejszego detalu, w tym tytuu i strony ksiki, ktr trzymay jego sabnce palce. Kiedy czterdzieci lat wczeniej, w 1852 roku, zmar diuk Wellington, pogromca Napoleona pod Waterloo, sam jego karawan kosztowa jedenacie tysicy funtw, a krzesa dla widowni, jak donosi dziennik Observer, okoo osiemdziesiciu tysicy. Same cmentarze byy rwnie dobrze przemylanymi konstrukcjami. Pod koniec XIX wieku ju od dawna ywi przestali dzieli z martwymi miasta, a cmentarze trafiy na ich obrzea. Projektowanie nekropolii stao si istotnym elementem urbanistyki, ale nie tylko. Otwarty w 1849 roku podlondyski cmentarz Brookwood liczy dwa kilometry kwadratowe powierzchni i by najwikszym cmentarzem wiata. Jako e by oddalony od miasta okoo czterdzieci kilometrw, wioda do niego specjalnie wybudowana linia kolejowa. W tamtych czasach porywanie zwok przestawao by problemem, jednak co jaki czas do12

noszono o rozkopanych wieych grobach, ktrych zawarto trafiaa na stoy uczelni medycznych. Prawdziwa plaga tak zwanych ressurection men opanowaa Angli na pocztku wieku, doprowadzajc do budowania na cmentarzach tak kuriozalnych wynalazkw, jak wiee stranicze czy specjalne okratowane groby, uniemoliwiajce ich rozkopanie (tzw. mortsafe). Te ostatnie czsto byy wynajmowane za niewielk opat, a ciao zgnije na tyle, by byo nieprzydatne w nauce anatomii. Duchy i psychiczna ewolucja Czasem jednak same ryty pogrzebowe nie starczay. Wtedy z pomoc przychodzi spirytyzm, system wyzna opracowany przez Francuza Allana Kardeca, ktry byskawicznie podbi wiktoriaskie salony. Wiara ta zdawaa si idealnie dopasowana do potrzeb wczesnych Brytyjczykw: obiecywaa nie tylko ycie po mierci, ale rwnie moliwo kontaktu z duszami zmarych, ktre same mogy kontaktowa si i pomaga ywym. Za pomoc medium cae rodziny mogy ponownie spotka si z odebranymi przez mier krewnymi. Co waniejsze, zasady spirytyzmu na pierwszy rzut oka nie wchodziy w konflikt z ideologi chrzecijask. Odwaniejsi mogli sign po bardziej rozbudowan ideologi. W 1875 roku Helena Bawatska zaoya w Nowym Jorku Towarzystwo Teozoficzne, ktre od pocztku lat osiemdziesitych stao si oglnowiatowym fenomenem. Wizja Bawatskiej i jej towarzyszy umiejscawiaa ludzko o krok od kolejnego stadium duchowej ewolucji, obiecujc obywatelom sabncego imperium jedno z duchowym absolutem. Popularnoci dzieom teozofki, takim jak Izis odsonita czy Sekretna Doktryna, przysporzyy rwnie czste odwoania do Orientu, nieodmiennie modnego wrd
13

Brytyjczykw. W kocu to dziki niej i jej naladowcom do rodzcej si kultury popularnej weszy takie sowa, jak Lemuria, Hyperborea czy rasa aryjska. Bez teozofii nie byoby powieci Roberta E. Howarda i caej literatury pulp. Teozofw od innych okultystw odrnia rwnie fakt, i skupiali si oni na wyjanieniu parapsychicznych mocy metod naukow czy te, jak sami j nazywali, okultystyczn nauk. Zakadaa ona, e nauka moe opisa rzeczywisto nie tylko na poziomie fizycznym, ale i duchowym. W przekonaniu tym znamienny jest wpyw teorii Karola Darwina, jak i wiktoriaskiej obsesji katalogowania. Wida j wyranie choby w prbach opisania celtyckich wierze w istoty faerie czy te sidhe. Byty te, dalekich kuzynw tolkienowskich elfw, w folklorze opisywano jako niskie, czsto ciemnoskre humanoidy, mieszkajce pod ziemi w jaskiniach i kopcach, dla ktrych elazo byo niczym trucizna, oraz ktre to miay wada magi i czsto porywa nowo narodzone dzieci. Wiktoriaskiego mdrca szkieko i oko widziao to tak: lud ten to pierwotni mieszkacy Wysp Brytyjskich, ktrych do ucieczki w ostpy zmusio nadejcie jej obecnych, wojowniczych mieszkacw. Owi rzekomi potomkowie Anglikw mieli dostp do elaznej broni, morderczej dla opierajcych si na kamieniu upanym autochtonw. Ci z kolei porywali dzieci swoich najedcw, by wychowa je jako wasne i wzbogaci pul genetyczn. Magia, gwnie w formie iluzji i czarw wywoujcych nag mier, zostaa wyjaniona partyzanckim sposobem walki lub zabobonnymi opisami chorb. Bliskie dalekie kraje W przeciwiestwie do naszych czasw, wtedy podania nie byy z gry odrzucane, ale wczane w naukowe teorie, do tego z pozytywnym wynikiem. Koronnym przykadem mariau poda i nauki byo odkrycie ruin Troi. Przed 1871 rokiem miasto opisane w Iliadzie byo uznawane za mit rwnie wiarygodny jak fantastyczne przygody Odyseusza. Dopiero w latach siedemdziesitych XIX wieku odkrycia niemieckiego archeologa Heinricha Schliemanna, ktrego do wyprawy namwi Anglik Frank Calvert, udowodniy, e miasto opisane przez Homera istniao naprawd.
14

Opowieci archeologw i podrnikw rozpalay wyobrani wczesnych Brytyjczykw. Waciwie cay XIX wiek by wiadkiem serii md na rozmaite kraje Bliskiego i Dalekiego Wschodu, od Egiptu z jego zabytkami po wci jeszcze tajemnicz Japoni. Wielu kupcw czy urzdnikw wysyanych do pracy w koloniach wracao do domu z ca obstaw lokalnej suby i kucharzy, nabrawszy zwyczajw podbitego narodu. Std midzy innymi niezwyka na Wyspach popularno curry. Duym wziciem cieszyy si te przywoone z dalekich ldw przedmioty dekoracyjne, ktre z powszechnym w drugiej poowie XIX wieku neogotykiem tworzyy nieco dziwaczn z naszej perspektywy mieszank. Czsto zdarzao si, e ociekajce zotem hinduskie figurki Buddy stay obok wytartych piaskami Sahary egipskich rzeb i minimalistycznych japoskich malunkw na kominku, udajcym wzornictwem gotyck katedr. W strasznych mieszkaniach straszni mieszczanie... Na koniec warto wspomnie o samych ludziach, ktrzy yli w tych czasach. Kiedy mylimy o stereotypowym wiktoriaskim Brytyjczyku, jest waciwie pewne, e pochodzi on z klasy redniej. Bya to grupa najliczniejsza i zarazem najbardziej podzielona. W pewnym sensie przypominaa dzisiejsz klas redni, od tych majcych wasny dom, ale z trudem zarabiajcych na utrzymanie rodziny, po bogatych filantropw, ktrzy za cel postawili sobie reformowanie prostytutek. Niezalenie od zamonoci, pienidze zarabia ojciec rodziny, a domem zajmowaa si jego ona. Zajcie to byo absorbujce, zwaszcza gdy rodziny nie byo sta na sub. Co ciekawe, matki czsto w minimalnym stopniu zajmoway
15

si wasnymi dziemi. Rola ta przypadaa mamkom, niakom tak obecnym w wiktoriaskich baniach, a pniej guwernantkom, ktre odpowiaday za wyksztacenie dzieci z dobrych rodzin. To wanie w epoce wiktoriaskiej popularnoci zaczy cieszy si wszelkie poradniki samopomocy oraz ksiki kucharskie, ktre oprcz przepisw zawieray porady jak prowadzi gospodarstwo domowe. A to Brytyjczycy doprowadzili wtedy do perfekcji kupiona na niedzielny obiad piecze, odpowiednio konserwowana, dostarczaa posiku przez cay tydzie. Nawet koci, po ugotowaniu na nich rosou, byy sprzedawane producentom kleju; pono w wiktoriaskich kuchniach nie byo mietnikw, gdy nic si nie marnowao. Pozostae klasy spoeczne arystokracja i klasa nisza, zawierajca w sobie biedot i robotnikw, miay mniejszy wpyw na kultur, ale wci byy w niej obecne. Szlachta brytyjska, cho podupada na wpywach, stanowia grup bogatych ludzi, ktrzy jednak stanowili przedstawicieli starego porzdku, swoisty anachronizm. Poeta Matthew Arnold odnoszc si do tego przekonania, nazwa ich w jednym ze swoich esejw barbarzycami kim obcym, niepasujcym do wczesnej rzeczywistoci. Na klas pracujc i biedot bogatsi patrzyli zarwno ze wstydem, jak i pogard. Z jednej strony chcieli im pomc, z drugiej jednak gardzili tym, co postrzegali jako moralny upadek. Postawiona w takiej sytuacji biedota tworzya wasne enklawy, z wasnymi prawami, rytuaami i wasn wersj religii. Ameryka bez Anglii traci znaczenie Czy wic Mity Cthulhu maj swoje miejsce w Brytanii ostatniej dekady XIX wieku? Z pewnoci. W kulturze tego okresu znajdziemy wiele miejsc, gdzie nadnaturalny horror czuby si jak w domu. Na swj sposb ma si on lepiej ni w latach dwudziestych ubiegego wieku. Zderzony bowiem z wizj wszechwiata prezentowan w opowiadaniach Lovecrafta poddany krlowej Wiktorii odpywaby w szalestwo powoli i z godnoci, wiadom tego, e jego najgorsze wtpliwoci i najczarniejsze przypuszczenia na temat natury rzeczywistoci s prawd.
16

dowied si wicej na www.galmadrin.pl/zewcthulhu

17

wych czy uywaniu smaczkw w postaci wczesnych ciekawostek, warto nagrodzi go krzyykiem do wiarygodnoci w kocu to taki solidny, swojski chop (lub przedsibiorcza i niezalena Amerykanka) sl tej ziemi. Micha Prchniak Specyfika wiata przedstawionego w grze Zew Cthulhu oraz preferowanego jej bohatera Badacza Tajemnic pozwala Stranikowi posuy si narzdziem, ktre trudniej zastosowa w innych systemach. Nazywam je zakorzenieniem. Zakorzenienie to osadzenie Badacza w wiecie, ma ono na celu uatwienie graczowi wczucia si w posta i umiejtnego jej odgrywania. Na zakorzenienie skada si kilka elementw, podkrelanych w wikszoci dodatkw do gry. Po pierwsze - codzienno. Badacz rozpoczyna dzie od toalety do wyboru ma umywalk, wann lub nowink z Europy prysznic. Nastpnie niadanie tosty, dem, kawa, jajecznica na bekonie itp., obowizkowo rwnolegle z lektur porannej gazety. Zmiana ubioru ze szlafroka i kapci na garnitur wyjciowy, jazda Fordem T. Czy Badacz kaza zamontowa sobie w domu biec wod? niadanie robi sobie sam, przygotowuje mu gosposia, a moe mieszka w pensjonacie i zjada je ze wsplokatorami albo stouje si w tej samej od lat jadodajni? Jaki jest jego ulubiony zestaw niadaniowy? W ktry dzie tygodnia odbiera koszule od praczki? Czy korzysta z usug pucybuta? Skd mia pienidze na pierwszy samochd? Do jakich lokali chodzi wieczorami? Do jakich klubw naley? Im bardziej szczegowa i realistyczna codzienno, tym wikszy kontrast z groz Mitw Cthulhu. Poza tym, z codziennymi rytuaami Badacza wi si osoby, ktre w nich wspuczestnicz lub je podzielaj. Badacz walczy z Mitami nie tylko o ludzko, ale take o styl ycia, o okrelone, drobne przyjemnoci. Warto chocia raz z graczami przeledzi poranek ich postaci, by poczuli, kim s Badacze. Jeeli gracz bdzie angaowa si w uwzgldnianie codziennoci z epoki w uywaniu form grzecznocio18 19

Po drugie - historia i polityka. Przodkowie Badacza byli zwizani z rnymi ideologiami spoecznymi, religijnymi, politycznymi. Strach przed komunistami, zasadno interwencji w Europie, prawa kobiet, mniejszoci religijnych i etnicznych, Ku Klux Klan, prohibicja, powojenny upadek obyczajw (np. tace gorszce czy interesujce?), nieprzyzwoite tematy psychoanaliza, spirytyzm, rozszerzenie praw agencji federalnych w zwalczaniu przestpczoci zorganizowanej, sens istnienia Ligi Narodw i wiele, wiele innych polityka to temat do poruszenia w kadym miejscu i czasie. Dyskusja polityczna moe zmieni milczcego, gburowatego stranika przemysowego w sprzymierzeca jeeli okae si, e BT podziela jego zdanie o komunistycznych korzeniach zwizkw zawodowych. Psychiatra starej daty wyjtkowo pozwoli dziennikarzowi pozna kilka interesujcych go faktw, jeeli czyta kilka artykuw tego autora krytykujcych nowomodn psychoanaliz. Warto na zant umieci w historii ycia Badacza kilka pogldw, ktrych zwolennikami byy osoby istotne w jego yciu i zapyta, co on o nich myli. Jeeli Badacze bd prowokowa dyskusje na biece tematy i dyskutowa na temat pogldw ich postaci, warto nagrodzi ich krzyykiem w perswazji.

Po trzecie - rodzina. Grajc w inny system, zauwayem, e gracze jak ognia unikaj posiadania przez ich postaci rodziny. Wiedz z bolesnego dowiadczenia, e zanim zdoaj wej w jak relacj z czonkiem rodziny, zanim wycisn co ze stwierdzenia MG kochasz swoj on i zrobisz dla niej wszystko, rzeczona maonka zostanie ju trzykrotnie porwana i siedmiokrotnie skrzywdzona, by jako zawiza sesj. Dobry Stranik Tajemnic nie pozwala sobie na taki brak szacunku wobec gracza w kocu nie po to lcza on nad skadem rodziny i rnymi informacjami na ich temat, by w cigu trzech minut jej cze lub cao zostay powitane w nicoci przez Tawila AtUmr. Rodziny w Zewie Cthulhu su do zakorzeniania Badacza w realiach. Boe Narodzenie, Wielkanoc, Dzie Niepodlegoci nie mona ich spdzi inaczej ni w domu. Odmwisz swoim bratankom pocztwek z egzotycznych miejsc, znaczkw pocztowych, ktre uczyni ich krlami szkoy? Nie wylesz do matki lub ony listu, e praca jest nuca, jedzenie niesmaczne (w domyle ona gotuje najlepiej), ale sypiasz dobrze, jeste zdrw jak rydz i bardzo tsknisz? (uwaga, nie rozchlapuj swojej krwi na papeteri!). Kiedy dyrektor firmy, w ktrej pracuje twoja modsza siostra, jest wobec niej zbyt przyjazny, nie wezwiesz byakhee, by da otrowi lekcj moralekhm, zapdziem si. Wyobra sobie, Straniku, tak sytuacj: zaamany Badacz postanawia uciec przed Besti i zostawi wiat na jej pastw. Z portfela wypada mu ostatni list z domu matka przesya mu uciski i napomina, by nosi szalik, bo sam wie, jakie ma wraliwe gardo, bratanek chwali si, e rada wujka poskutkowaa powiedzia Duemu Jimowi, e jak wrci jego wujek, to si z nim policzy i Jim si przestraszy, siostra dzikuje za pienine wsparcie (m amistrajk ley w szpitalu), a siostrzenice doczaj swoje rysunki Wujek w dzikich krajach. Jaki wpyw ma taki list na decyzj o ucieczce? Kolejny skadnik zakorzenienia, ktry trzeba jednak dozowa z umiarem, to martyrologia. Owszem, ojciec zmar na subie w Marynarce Wojennej. Skd pomoc w dochodzeniach w sprawach mitycznych od jego kolegw? Dlaczego Marynarka milczy o okolicznociach jego mierci? Wuj zmar w okopach Wielkiej Wojny. Skd w jego rzeczach order, o ktrym nigdy nie mwi? Co oznacza sformuowanie w jego dzien20

niku ghule w mundurach niemieckich? To jaki rodzaj jednostki wojskowej, te ghule? Historia rodzinna mwi, e podczas Wojny Secesyjnej prababcia zostaa sama z siostrami na plantacji. Kiedy wpad oddzia unionistw, by si zabawi, lojalni sucy rozdarli ich na strzpki. To na pewno bajki, wszyscy Murzyni uciekli z plantacji, tam nie byo sucych. Jak to, w zeznaniach uciekinierw jest, e napady ich potwory? Pewnie kobiety spoiy ich whisky z bieluniem. Skd prababka znaa waciwoci tej roliny? Pono jej rodzina ucieka z Europy, bo byli oskareni o czarn magi. Mity mogy by obecne w przeszoci rodzin Badaczy (ktre uyway ich w dobrym celu, w kocu budujemy pozytywny etos). Osoby z rodziny mogy by czonkami tajemnych stowarzysze lub posiada zagadkowych mentorw, mogy pracowa dla Kocioa lub bogatego, ekscentrycznego kolekcjonera. Mity nie s jednak obecne w teraniejszoci rodziny, a na pewno jej nie zagraaj. Pomocnicy przodkw lub ich potomkowie, majcy styczno z Mitami, mog udziela pomocy Badaczom, gdy ci bd kontynuowa rodzinn tradycj, na zasadzie rodzina mojego przyjaciela. Niektrzy gracze nie lubi takich elementw w historii swojej postaci, za kadym razem trzeba ich spyta, czy si na to zgadzaj. Ostatni ju element zakorzenienia to rekwizyty. Mapy i plany, odbitki okadek starych ksiek, blankiety telegraficzne, kopie banknotw i paszportw z epoki (Horror w Orient Ekspresie), stylizowane na epok listy oraz wiele, wiele innych pomagaj w przeniesieniu do czasw, gdy uwaano, e ludzko jest zbyt mdra, by powtrzy koszmar wojny wiatowej.

21

Charles-Valentin Alkan - Grande sonate Les quatre ges Maciej Ammon Banasik Muzyka na sesjach Zewu moe spenia bardzo wiele rnych funkcji. Jedn z nich jest wprowadzanie graczy w klimat epoki. Nie ma z tym adnego problemu jeeli chodzi o lata dwudzieste ubiegego wieku. Wystarczy zaopatrzy si w zestaw jazzowych nagra z tamtego okresu i ju moemy poczu si jak bohaterowie serialu Boardwalk Empire. Troch wicej problemw moe nastrcza przygotowanie odpowiedniego podkadu dla sesji rozgrywajcych si pod koniec XIX wieku. W tym odcinku postaram si przedstawi kilka propozycji, ktre powinny pomc Stranikom w budowie odpowiedniego klimatu dla tego okresu. Z oczywistych przyczyn punktem wyjcia bdzie tutaj muzyka klasyczna. Na samym wstpie pojawia si kilka problemw. Dla niektrych muzyka klasyczna moe okaza si cakowicie niestrawna, wrcz irytujca (z takimi osobnikami najlepiej zakoczy znajomo ;) ), inni z kolei mog j uzna za zbyt absorbujc i odcigajc od przebiegu sesji. eby zminimalizowa ten problem proponuj wykorzystanie gwnie utworw fortepianowych, ktre charakteryzuj si pewnym wyciszeniem, umiarkowanym tempem i refleksyjnym nastrojem. Najwaniejsz kwesti jest jednak to, kiedy naley takie utwory wykorzystywa. Ze swojej strony sugeruj ograniczenie si do wszelkich sytuacji salonowych i sesyjnych interludiw, ktre nie maj wyranie okrelonego charakteru (przeszukiwanie bibliotek, zbieranie wskazwek itd.). Pozwoli to z jednej strony na wprowadzenie graczy w odpowiedni klimat, a z drugiej na uniknicie uczucia przesytu. Bdmy szczerzy muzyka klasyczna powinna spenia na sesjach funkcj dodatku, ornamentu, ktry przypomina o specyfice epoki. Takie jest przynajmniej moje stanowisko w tej kwestii. Wielka Sonata Alkana (1813-1888) to bez wtpienia jedno z najwybitniejszych dzie fortepianowych okresu romantyzmu. Strukturalnie jest podzielona na cztery czci, z ktrych kada odpowiada innemu okresowi w yciu czowieka. Najciekawsz, z punktu widzenia uycia na sesji, jest ostatnia z nich, ktra ma ilustrowa wiek 50 lat, a wic, zgodnie z wczesnymi standardami, schyek ludzkiego ycia. Powolne tempo i ponury nastrj tego utworu moe znaczco wzbogaci niejedn przygod rozgrywan w ciemnych zaukach wiktoriaskiej Anglii. Polecane wydanie: Grande Sonate Les quatre ges, Op 33. Wykonanie: Marc-Andr Hamelin Hyperion 1995.

22

23

Fryderyk Chopin - Nokturny Polski kompozytor napisa w swoim yciu 21 nokturnw, a wic krtkich miniatur fortepianowych, ktre swoim charakterem staraj si odda specyficzny, nocny nastrj. Problemem z wykorzystaniem kompozycji Chopina na sesjach jest to, e praktycznie kady mimowolnie kojarzy wiele z jego dzie i ma z nimi okrelone skojarzenia. Najlepiej zaopatrzy si w komplet nokturnw i wybra z niego jedynie kilka, ktre wydadz si nam najodpowiedniejsze. Polecane wydanie: The Nocturnes. Wykonanie: Maria Joo Pires. Deutsche Grammophon 1996. Erik Satie Gymnopdie, Gnossienne

Igor Strawinski wito wiosny Teraz co z zupenie innej beczki. wito wiosny to balet, ktry mia swoj prapremier w 1913 roku. Swoimi nowatorskimi rozwizaniami muzycznymi nie wspgra on nijak z dorobkiem kompozytorw romantycznych, ale w pewnym sensie wydaje si wprost stworzony do uycia na sesjach Zewu. wito wiosny przedstawia bowiem obrazy z ycia dawnej Rusi, a konkretniej wiosenny rytua ofiarny, w ktrym moda dziewczyna powica swoje ycie dla zapewnienia obfitych plonw reszcie spoecznoci. Cao jest ilustrowana naprawd wspaniaa muzyk, pen lekki dysonansw, ktre podkrelaj dziko caej sytuacji. Sporo tutaj muzycznych zwrotw akcji, ale warto pochyli si nad t kompozycj i wykorzysta niektre jej czci dla potrzeb sesyjnych rytuaw. Polecane wydanie: Igor Stravinsky Edition: Ballets, Vol.1. Sony 1991.

Erik Satie (1866-1925) nie jest moe twrc wybitnym, ale bez wtpienia mia duy wpyw na muzyk fortepianow koca XIX i pocztku XX wieku. By on jednym z prekursorw tego, co mona nazwa muzyk ta, a wic muzyki, ktra nie absorbuje, ale zlewa si z otoczeniem, niejako go dopeniajc. Choby z tego powodu warto zastanowi si nad wykorzystaniem jego utworw na sesjach. Gymnopdie to cykl trzech kompozycji o bardzo delikatnym, troch melancholijnym charakterze. Podobnie jest z cyklem Gnossienne, z tym e tutaj mamy do czynienia z troch wiksz rnorodnoci przekazywanych emocji. Podsumowujc, powolne, jednostajne tempo i duy adunek nastrojowoci to cechy, ktre na pewno przydadz si w wykorzystaniu tych kompozycji na sesjach. Warto jednak doda, e utwory Satie s do popularne, a tym samym mog nastrcza niektrym rne skojarzenia. Momentami s te, przynajmniej moim zdaniem, wrcz przerysowane pod wzgldem swojej melancholijnoci, co moe nie wspgra zbyt dobrze z rozgrywan przygod. Polecane wydanie: Gnossiennes; Gymnopdies; Ogives; Trois Sarabandes; Petite ouverture danser. Wykonawca: Reinbert de Leeuw. Philips 1996.
24 25

Andrzej Olszewski Od portu wiono cikim, duszcym zapachem. Nabrzee, niczym gangrena, zaraao wszystkie ssiednie dzielnice rozsiewanym fetorem zepsutych ryb wraz z nieodzownym smrodem wilgotnego drewna i mokrych lin, wymieszanym z oparami pokostu i rozgrzanej smoy. Dwa drewniane pirsy, przy ktrych cumoway barki rybackie byy ju mocno poczerniae ze staroci, a wspierajce je, niegdy potne, pnie szkockich dbw pokryte byy grubym kouchem glonw i omukw. Nieliczne nowe deski zastpujce te, ktre ulegy ju sonej wodzie i staroci, jakby na przekr wszechobecnemu brudowi i rozkadowi, janiay swoj nieoheblowan nowoci. Jednak nawet one zaczynay si na bokach okrywa cieniutkim zielonym woalem. Mimo zmierzchu wci jeszcze ttnio tu ycie. Potny brodacz koyszcym krokiem schodzi z pomostu na nabrzee, gdzie przy starannie zawizanych workach eglarskich czekao na niego kilku mczyzn o podobnie jak on zmczonych twarzach. Nieopodal dwch rudych, ylastych modziecw, po ktrych od razu wida byo silne rodzinne podobiestwo, smoowao dno niewielkiej dki. Blask ognia rozpalonego pod zakopconym i pokrytym wiekow warstw smoy kotem odbija si na ich spoconych ramionach i skrzy si na spywajcych po bokach gara ciemnych strumykach. Przechodzcy obok, zakutany w zbyt obszerny paszcz, latarnik przystan na chwil i sign do zamanego daszka czapki w odpowiedzi na powitanie jednego ze smoujcych dk chopcw: - Dobry wieczr panie Mycroft
26

Przez chwil patrzy jeszcze na ostatnie rozbyski czerwieni soca toncego w ciemnej wodzie i ponownie podj sw przerwan wdrwk wzdu Smugglers Row. Lekko powczc lew nog, ruszy w stron najbliszej latarni ulicznej, pniej kolejnej i kolejnej, a do Chappel Road. Chopak, ktry pozdrowi go przed chwil ledzi wzrokiem oddalajc si z wolna sylwetk. Jego brat rwnie przelotnie rzuci za nim okiem. - Ojciec mwi, coby z nim nie gada. - Tata i wujek Seamus tak mwi. Ale nigdy nie mwili dlaczego - popatrzy na starszego brata z ciekawoci. - A Ty wiesz moe? Starszy chopak nie wiedzia. Ale jego kilkunastoletnia natura nie dopuszczaa myli, eby przyzna si do tego modszemu, wpatrzonemu w niego, jak w wity obraz. Musia jednak czym zastpi sw niewiedz, najlepiej czym strasznym: - Jasne, e wiem - zawiesi na chwil gos - bo ma pomieszane w gowie. Wiesz, e w nocy i jak jest mga to psy apie? I obdziera je ze skry. Przez chwil patrzy na efekt, jaki wywary jego sowa, by wreszcie dorzuci z satysfakcj: - ywcem! Stary szed dalej udajc, e nie usysza tej rozmowy. Mechanicznie zatrzymywa si przed kad z lamp i hakiem umieszczonym na dugiej tyczce otwiera jedn z szybek latarni, by woy tam na moment leciutko tlcy si knot. Po chwili wntrze wypenia ciepy, tawy blask, a latarnik krtkim, wytrenowanym przez lata praktyki gestem zamyka szklane drzwiczki. Umiechajc si za kadym razem z wyran satysfakcj, po chwili podejmowa znw sw mozoln wdrwk coraz bardziej stromo wznoszc si drog. Wolnym krokiem przemierza brukowane metry oddzielajce przystanie eliwnych kolumn lamp. Lekkie szuranie chromej nogi odbijao si od rdzawoceglanego muru flankujcego praw stron dawnej cieki przemytnikw, ktr ojcowie Hobbs End ju lata temu wyoyli okrgymi kamieniami i uczynili z niej gwn drog czc centrum miasteczka z portem. Min kawaek wapiennej skaki, ktry kto wymyli sobie poczy ze cian z cegy, i
27

wpuszczon we niewielk kapliczk. Ludzie w miecie opowiadali przyjezdnym, e pochodzi jeszcze z czasw, kiedy te ziemie okupowali rzymscy legionici. Kiedy sysza te bzdury, zawsze umiecha si z drwin w cieniu swojego poplamionego kopciem kaszkietu. Durnie, nie mieli pojcia, e powstaa w czasach duo bardziej zamierzchych. Nie patrzc nawet w stron niszy kryjcej oby ksztat wczepiony pazurzastymi apami w piciograniasty czarny postument, splun przez lewe rami. Nieznanym bogom - mwia aciska sentencja wykuta w wapieniu. Nie musia jej czyta, zna kad z liter na pami, wiedzia, w ktrym miejscu odskoczyo duto, przecigajc nadmiernie wysoko litery, podobnie jak to, ktre zgoski objy ju w posiadanie tawe, rachityczne porosty. Zatrzyma si przed postawion niemal na wprost niszy latarni. Co w jej wygldzie mu nie pasowao, z zadart gow cofn si o kilka krokw, by waciwie oceni przyczyn niepokoju. Po chwili dostrzeg usterk - klosz by lekko przechylony, a jedna z szybek rozbita. - Prbuj dalej. Rzuci pgbkiem w stron pradawnego poska i pogrozi mu zwinit w pi doni. Ah fulatagh iabthnk en arre. Przejedajcy obok wonica, transportujcy ju od kilku lat swoj fur beczki do portu, widywa latarnika co wieczr, ale dzi starzec wypowiadajcy si w dziwnym jzyku wyda mu si zupenie inn istot. Popatrzy na niego z przestrachem i szybkim ruchem wodzy zmusi leciw kobyk do szybszego kroku. Metalowe okucia k zaterkotay wawiej na kocich bach drogi, a puste beczki zaczy obija si o siebie z guchym pogosem. Mycroft zdawa si tego nie zauwaa, sign za pazuch i wycign stamtd kilka kawakw oowianego szka przycitego w jednolite czworokty. Zway je w rce, rozgldajc si dookoa i ledzc przez chwil oddalajc si furmank z dudnicym adunkiem. Kiedy bya ju wystarczajco daleko, zwinnym, mapim ruchem wspi si na latarni. Lekkim gestem doni wyprostowa cik eliwn gowic, nastpnie wymieni stuczon szybk, by po chwili sta znw na kamieniach u stp lampy. wRuszy ponownie i, minwszy zakrt, wszed na szerok Chappels Road, od ktrej wion silny zapach koskiego nawozu i skrzanych uprzy. Powoli znikay rozje28

dajce si ostatnie, spnione puda powozw, ktrych waciciele pewnie chcieli zdy do domu przed zmrokiem. Zamknite na gucho okiennice sklepu kolonialnego i kompanii morskiej wyranie pokazyway, e miasteczko przygotowuje si ju do spoczynku. Nad caym tym obrazem growaa, znajdujca si na kocu szerokiej ulicy biaa w dzie, a zarowiona teraz od zachodzcego soca - sylwetka kocika witego Brendana. Z witraa nad portykiem patrzya gdzie w dal, otoczona przez przeraony tumek mnichw o twarzach zaoycieli Hobbs End, sylwetka w habicie. Brodata posta w brzowej szacie trzymaa w rku krtki kij i kielich, sprawujc msz na grzbiecie czciowo zanurzonego morskiego potwora. Latarnik zapatrzy si na ni, gdy niewielki kocz, ktrego wonica wciekle zacina krtkim batem dwa dorodne siwki, przemkn obok, ochlapujc go przy okazji mierdzc brej z rynsztoka. Stary czowiek nie przej si tym wcale, ot, kolejnych klika plam na i tak nie pierwszej czystoci paszczu. - Pochwalony. - Stojcy przy niewielkim, biaym potku otaczajcym kociek pastor umiechn si do niego znad konierza ciepego tweedowego paszcza. - Ano, pochwalony - odpowiedzia, przystajc na chwil. - Kawa drogi jeszcze przed tob, synu. Pastor popatrzy w stron ciemnych jeszcze kloszy lamp przy Mayflower Alley - Moe napijesz si czego? - Tak em myla, e do Paddyego zajd na szklaneczk. - Nie musisz, zaczekaj chwil - pastor obrci si w stron uchylonych drzwi przybudwki. - Mary! Bd tak dobra i podaj kubek wina. Pan Mycroft chciaby si napi. Latarnik liczy na to, e wyschnite gardo przepucze raczej jak whisky, ale kubek wina z rk ony pastora rwnie przyj z wdzicznoci. Kiedy przechyla naczynie, duchowny prbujc podtrzyma rozmow zagai: - Chodno si robi, jak mylisz synu, bdzie dzi w nocy padao? - Jesie idzie, to i chodem wieje, ale deszczu nie bedzie. O, mga dzi bedzie, ot co. Mga, jak diabli Kilka kropel wina osiado na siwych, nastroszonych wsach i brodzie, stary czowiek otar je wierzchem doni i rzuciwszy na odchodne Bg zapa, ruszy dalej. Wdrowa tak przez cae miasto, znaczc sw tras maymi drobinami wiata za29

mknitymi w szklanych klatkach latarni. Pokonywa kolejne ulice a do zmierzchu, ktry zasta go na kocu Fisherman Street. Ostatnia latarnia zapona tym pomykiem, stukno zamykane szkieko. Stary czowiek z satysfakcj z dobrze wypenionego obowizku zapatrzy si na wiateka niknce midzy ostatnimi zabudowaniami Hobbs End i ciko usiad na wygadzonym przez morze wielkim gazie. Przymkn oczy i wystawi twarz na wilgotn bryz nadcigajc od strony otwartego morza. Siedzia tak, wydajc si drzema, a do momentu, gdy w powietrzu pojawia si jaka obca wo. Mia racj, od morza nadchodzia mga. Pocztkowo niewielkie jej kbki pojawiy si nad pagrkami fal, jak szare baranki odcinajce si kolorem od oleicie czarnej powierzchni. Stopniowo jednak zaczy si zbiera w wiksze grupki, tworzc wielkie amorficzne stwory, dce do siebie w jakim szalonym pdzie, by zjednoczy si i urosn w si. Zderzay si i rozpyway, przelewajc si, na przemian gstniejc i rozmywajc w rzekim, nocnym powietrzu. Ale oparu wci przybywao, podnosi si z wody, jak dymek unoszcy si nad arem w cybuchu fajki, by po paru chwilach obj w posiadanie ca powierzchni morza, zasaniajc owal widnokrgu. Tak jak mleko wlane do herbaty zmienia jej barw i przejrzysto, tak mga zmatowia powietrze, lepic si swym gstym caunem do wszystkiego. Okleia ju pokraczne sylwetki zacumowanych kutrw i odzi i zacza dociera do niewielkiego puda budynku kapitanatu portu. Mycroft z wysikiem powsta z kamienia i powczc chrom koczyn, ostronie wszed na jeden z wysunitych pwyspw na prawo od schowanych w zatoczce zabudowa i pirsw portu. Stan na kawaku ostrej, nagiej skay wrzynajcej si klinem w morze. Rozejrza si uwanie dookoa. Nie widzia ju wody, nie widzia bliskiego portu czy nieodlegych zabudowa Hobbs End. By tylko szary tuman wypeniajcy prawie cay wiat. Jednolicie mikki zdawa si dusi, zabiera powietrze z puc. W jego odmtach, zrazu nieprzeniknionych zaczy malowa si ciemniejsze ksztaty, ktre z klekoczco-mlaszczcym odgosem zbliay si do skalistej iglicy. Cienie we mgle poruszay si podobnie jak ludzie, byo w ich gestach jednak co karykaturalne30

go, jaki lad degeneracji i innoci. Byy jak zo, ktre wyganiamy ze swej duszy, a ono odchodzi tylko po to, by ukry si gdzie i przeczeka, a nastpnie uderzy w najmniej spodziewanym momencie. Byy diabami i Tuetha deDannan i wszystkimi tymi stworami z koszmarw, ktre boimy si nazwa, kryjcymi si zawsze tam, gdzie nie mamy odwagi nawet zerkn. Posta w zbyt duym paszczu nie czekaa na nie bezradnie. Przygarbiona sylwetka wyprostowaa si, potniejc gwatownie. Wygldaa teraz jak tytaniczny posg antycznego bstwa, ktre kto przez pomyk odzia w filcowy paszcz. Spod poplamionego kaszkietu bysny zielone oczy, w ktrych budzia si pradawna mdro. Kosmyki siwych wosw i gstej brody otaczajce twarz zdaway si j rozwietla. Z ust wyrway si sowa, ktrych ju od eonw nikt nie uywa. - Syhah orshagg sllha lite. Tyczka suca mu dotd do zapalania lamp zacza si skrca, jej drewno oyo, pod gadk dotd powierzchni zarysoway si guzy przypominajce napite wzy mini i cigna, a wieczcy j lekko tlcy si knot rozpali si gwatownym zotawym pomieniem. Jakby w odpowiedzi na t nag przemian we mgle spowijajcej ju cae Hobbs End zapaliy si niewielkie, przypominajce odlege iskierki, ogniki. Rozpalay si w rwnych odstpach przez ca dugo Smugglers Row, pniej Chappels Road, jego praw odnog - Mayflower Alley, wreszcie Bakery i Fisherman Street. Pomyczki rosy w si, a dobywajce si zza oowiowego szka ciepe, tawe wachlarzyki odstraszay mikki tuman mgy, niemal byo wida, jak szary opar w zetkniciu z aur latarni rozsypuje si w drobny py. W przecigu kilku chwil cae Hobbs End byo skpane w janiejcej powiacie. Sylwetki w kbicej si mgle otaczajcej pwysep zaklekotay wciekle. Kilka z nich, noszcych bogato zdobione zote ryngrafy na piersiach i krtkie, toporne noe w znieksztaconych apach ruszyo w stron czowieka. Mimo e ich kolebicy chd by pokraczny, poruszay si zadziwiajco szybko, ale jeden ruch laski z pegajc miodowym blaskiem gowni wystarczy, by powstrzyma cay ich impet. Gwatownie skarlay i skurczyy si, jakby smagnite batem, pochylajc swe wstrtne, nieomal rybie
31

pyski z wybauszonymi oczami pozbawionymi powiek w parodii pokornego ukonu. To wystarczyo, by potny mczyzna umiechn si z dzikim wyrazem triumfu na twarzy i penym gosem zawoa: - Zhro goffn Dagn bug ashogg yhah. Stwory, wci pochylone w sualczej pozie, poczy cofa si w stron morza. Wraz z nimi ustpowa szary, duszcy opar, odpywajcy w stron otwartego morza i rzedniejcy coraz bardziej. Lekki powiew wiatru od strony ldu zacz ksa i szarpa jego wiotczejce kby, rozganiajc mg w stron rysujcego si coraz wyraniej widnokrgu. Po chwili morze byo czyste. Pozostaa tylko samotna sylwetka czowieka na klinie pwyspu i trzy pokraczne postacie stojce tu przy brzegu. Dwie z nich rose, odziane w podobne ryngrafy jak widziani wczeniej wojownicy i szkaratne togi i zote tiary, podpieray, a waciwie podtrzymyway trzeci istot. Bya ona - nawet w stosunku do ich gadziej budowy - pokurczona i w jaki straszliwy i rwnoczenie groteskowy sposb znieksztacona. Przypominaa zarwno czowieka, jak i ryb, ab i wszystkie te plugastwa, ktre lgn si w stojcej wodzie. Jej skr pokrywa zielony liszaj wodorostw, a na torsie malowaa si szarawa plama pleni. Zasnute bielmem rybie oczy patrzyy na czowieka, a na pysku malowa si wyraz bezgranicznej wciekoci. To ostatnie wydawao si cakiem niemoliwe, gdy stwory, jak dotychczas, byy pozbawione jakiejkolwiek mimiki. Z szerokiego, pozbawionego warg pyska wydobyo si kilka charczcych dwikw, jakby posta prbowaa przypomnie sobie dawno ju zapomnian umiejtno. - Ngha te hlirgh.. - udao jej si wreszcie wyskrzecze. Mycroft popatrzy na stwora z drwin i podnoszc swj kij, rzuci krtkie: - Nhai grahn. Nhai.. Akolici prbowali przez chwil walczy z imperatywem, ktry ten gest w nich wywoa, lecz pokonani schylili kornie obe by zwieczone tiarami i posusznie ruszyli w kierunku morskich gbin. Tylko ich prastary wadca patrzy z niegasnc furi na czowieka poprawiajcego wywiechtany kaszkiet ze zamanym daszkiem. Ostatnim obrazem, jaki odbi si w zbielaych renicach by utykajcy krok staruszka w zbyt duym brudnym paszczu kierujcego si w stron Hobbs End. witao i stary Mycroft musia zgasi lampy.
32

Andrzej Olszewski Mde, tawe wiateko lampy patrolowej z wyranym trudem omiatao ogrodzenie fabryki cygar Rowlinga. Odbicie zamknitego w jej wntrzu pomyka plsao na ksztatach poszarzaych desek i widocznych na nich sojach, nie potrafic wydoby z ciemnoci wikszej powierzchni potu. Przez chwil zamigotao na janiejszej plamie, by wreszcie owietli prawie nieczytelny arkusz papieru. Kiedy przyjrzaem si dokadniej, bez trudu rozpoznaem pozostaoci charakterystycznego symbolu czarnej kuli na czerwonym tle, wiadczcego o tym, e by to kiedy plakat linii Black Ball, z ktrym soce i deszcz koczyy wanie walk. Ju dziesi lat z grk ich klipry nie pokonuj Atlantyku, a jednak ten afisz wci jeszcze si osta. Zwisa na trzech zardzewiaych gwodziach jak wspomnienie dawnych, zacnych czasw, szeleszczc poszarpan powierzchni przy najmniejszym podmuchu. Czwarty naronik kto oderwa ju dawno temu, ostaa si po nim tylko janiejsza smuga na drewnie oraz rana po gwodziu. Tu obok, pod niewielkim daszkiem, powia stary rozkad jazdy tramwajw konnych, kursujcych std do East Endu. Od kiedy zamknito fabryk, tramwaj nie by tu ju potrzebny i lini zlikwidowano. Wkrtce zreszt te zacne konne tramwaje przejd ju chyba do historii, zastpione przez elektryczne, jak w Blackpool, czy te podziemne, jak midzy rdmieciem a Poudniowym Londynem. Zostan tylko nieliczne papierowe artefakty, w podobnych temu tutaj miejscach nieomal zapomnianych przez Boga. Ale niestety, ludzie o nich nie zapomnieli, zwaszcza jedna osoba Na moje nieszczcie ten czowiek to mj pryncypa. Inspektor Connely. Kiedy dzi poleci mi sprawdzi ca dugo Merchands Row, zastanawiaem si, czym te mogem si mu narazi. Gdyby nie to, e pochodzi tak jak ja z Zielonej Wyspy, mgbym mniema, e jak wielu tutaj nie przepada za moimi irlandzkimi korzeniami. Ale Connely nie by taki, na rwni traktowa naszych, Szkotw i Walijczykw. Przyczyna musiaa by inna. Przypuszczam, e kto musia
33

mu szepn, jak podczas tej bitki z Bengalskimi Tygrysami puciem wolno chopaka od Gilbertw. Szkoda mi go byo, niby niegupi, a da si omami tym nierobom i awanturnikom. Tylko kto mg donie? Simmons Jak nic ta gnida z zazdroci, e ju skoczyem sta i zostaem penoprawnym konstablem, a jemu si to nie udao... W sumie to nie wina Connelyego, kogo musia wyznaczy. Jego te kto naciska A wszystko dlatego, e od p roku do Scotland Yardu docieray zgoszenia, e jakie indywidua wynosz co z tej opuszczonej fabryczki i Connely jakie dwa miesice temu kaza sprawdzi t okolic... Tylko czego tu szuka? Pot otaczajcy ustawione w podkow ciemne, garbate puda hal produkcyjnych, prchniejce drewniane szkielety konstrukcji urawia i rozpadajce si skrzynie na centralnym placu. Pamitaem czasy wietnoci fabryki, kiedy to cygara std przewyszay smakiem i aromatem te sprowadzane z Nowego wiata. Zakad ywi wtedy kilkadziesit osb, kada z nich pracowaa przez siedem dni w tygodniu za kilka pensw, ale chwalia sobie, e ma jakkolwiek prac. Niebotyczny majtek Rowlinga natomiast wci rs. Sta go byo na wszystko: powozy, spore posiadoci na prowincji, mwili nawet, e mia swoj druyn polo i zamierza zainwestowa w stoczni. Ale pewnego dnia robotnicy zastali bramy zakadu zamknite i odeszli z kwitkiem, nastpnego rwnie Gruchna plotka, e waciciel zostawi wszystko, co mia, i po prostu odpyn gdzie w wiat. Wtedy te pojawili si ludzie z wekslami i okazao si, e jego fortuna bya jak balon, wielki i kolorowy, ale pusty w rodku. Teraz potne budynki powoli niszczay, obaziy z szarej farby, smagane przez deszcz i nieg. Interesoway ju tylko zodziei, ktrzy prbowali wynie fanty, ktre da si pniej spieniy. A tak swoj drog, ciekawe co jeszcze mog std wywie? Wszystko, co miao jak wiksz warto, zabrali ju jaki rok temu wierzyciele Rowlinga... Moim zdaniem to nie adni zodzieje, mniemam, e to raczej ktra z komun wewntrznego miasta si tu ulokowaa, kieszonkowcy albo ebracy. Puste budynki to dla nich idealna przysta, dajca dach nad gow, such podog do spania i miejsce, gdzie mog wymieni upy zgromadzone w cigu caego dnia. W sumie nie dziwi si im, widziaem kilka takich nor, w jakich gniedzi si biedota. Kiedy z Wilkesem
34

szukalimy robotnika, ktry skuszony chorymi mrzonkami Kropotkina omieli si podnie rk na zarzdc tkalni. Do dzi pamitam ruin, do ktrej musielimy si zapuci. Niewielka - zdawaoby si, e zapadnita - kamienica, jakich wiele stao na East Endzie. Przez okna wylewa si gsty smrd gotowanej kapusty i niemytych cia ludzkich, brudne dzieciaki biegajce jak je pan Bg stworzy po niewielkim placyku midzy bali wypenion mydlinami, rozwieszonym na sznurze wieym, ale poszarzaym ju praniem i zrzuconymi na niedbay stos kodami drewna. Wntrze byo jeszcze gorsze, w niewielkich izbach gniedzili si ludzie, jak szczury w kanaach. Stoy i awy z desek przerzuconych przez puste skrzynki, sienniki rozoone na pododze. Kto jad obiad, nie zwaajc na wspyjc tu za jego plecami par. Kto krzycza, kto nam wygraa. Ale najbardziej wry mi si w pami wyraz oczu ony tego robotnika, przypomniaa mi moj Harriett Patrzya na mnie i Wilkesa ze zami w oczach i skadajc rce jak do modlitwy, prosia tylko o jedno: - Nie zabijajcie go panowie. Bagam Co ja bez niego zrobi? Otrzsnem si z tych wspomnie. Nie czas teraz na rozczulanie si nad sob, to mog zrobi po subie, przy pincie ciemnego Ale. Teraz miaem inne obowizki. Ponownie podniosem latarni i owietliem pot opuszczonej fabryki. Dziwna ta trawa, taka ta i sucha, ciekawe dlaczego? Moe to prawda, e palenie cygar nie jest tak zdrowe, jak twierdz lekarze? Na placu za potem stoi kilkanacie skrzy z najprzedniejszym niegdy tytoniem z Virginii. Ciekawe, co deszcz i nieg mogy z nim zrobi przez cay ten czas? Splenia? Zgni? Wyobrania usunie podsuna mi obraz metamorfozy, jakiej mogo ulec to szeleszczce zoto: gruby, biay kouch pokrywajcy od gry powizane w pczki brzowe licie i zbutwia obrzydliw papk, w ktr zmienia si drogocenna rolina leca na dnie drewnianej paki. Sczca si z niej gsta, oleista ciecz, jak jad cadavera, przesika przez mokre deski i wsika prosto w ziemi, by przenikn do korzeni rolin. Co trzasno za potem. Cicho, jak amica si gazka, na ktr kto nieopatrznie
35

nastpi. Wstrzymaem oddech i przykrciem knot lampki patrolowej. Jedna z desek ogrodzenia odsuna si, nastpnie pojawia si na niej niewielka, umorusana do granic przyzwoitoci do. Odczekaem jeszcze chwil, by wreszcie szybkim ruchem zapa szorstki konierz surduta gramolcego si przez dziur wyrostka. Kiedy poczu ucisk zacz si wi jak piskorz, prbujc si wyrwa i wpezn z powrotem na teren fabryki, ale wskie przejcie skutecznie mu to uniemoliwio. Szarpnem mocniej i przy wtrze trzasku pkajcego materiau przecignem chopaka na swoj stron potu. Gdy by ju na otwartej przestrzeni i uwolnione spomidzy desek nogi wspary si na bruku, natar na mnie niespodziewanie barkiem. Nie by rosy, ale gwatowno tej czynnoci sprawia, e straciem rwnowag i cofnem si kilka krokw, by si zatrzyma, gdy plecy znalazy oparcie w supie jednej z ciemnych latarni. Przez ten czas opryszek nie prnowa, oswobodzi si ze zbyt obszernego surduta i zacz ucieka w d drogi, prosto midzy ciemne budynki magazynw. Zanim odzyskaem rwnowag, by ju daleko, odwrci si na chwil i woywszy do ust dwa palce, przeraliwie zagwizda. W odpowiedzi wydarzyy si dwie rzeczy. Natychmiast po sygnale, za ogrodzeniem co gucho stukno i da si sysze dwik oddalajcych si lekkich krokw. Opryszkw byo wic dwch Nie dano mi jednak si nad tym dugo zastanawia, bo chwil pniej ulic za mn wypeni ttent koskich kopyt i tu obok, ocierajc si niemal o rkaw mojego paszcza, z jkiem skrzanych resorw przemkna czarna brya doroki. Nie widziaem twarzy powocego ni fiakra, udao mi si tylko dostrzec na kole jego ciemn, pochylon sylwetk zwieczon byszczcym walcem cylindra. Koyszc si na nierwnociach drogi, czarne pudo zrwnao si z wyrostkiem, ktry wci wydawa si nie pojmowa, co si wok niego dzieje. Wyranie dostrzegem jego profil, na ktrym nie zdya jeszcze zgasn rado z udanej ucieczki, a ju zaczynaa budzi si groza. Na moment uchyliy si drzwi powozu i czyja rka wcigna mojego Oliviera Twista do rodka. Wonica strzeli z bicza, poganiajc ciemne konie o i tak ju mocno spienionych bokach, by chwil pniej pojazd przy wtrze wciekego wizgu naglonych zwierzt znikn za zakrtem midzy halami magazynw. Wszystko
36

wydarzyo si w mgnieniu oka, nie zdyem nawet dostrzec szczegw byszczcego emblematu z boku doroki, ktry mg by jej numerem bd herbem waciciela. Stojc na rodku pustej ulicy, z brudnym, podartym surdutem modego zodziejaszka w rce, wci nie mogem poj, co si wydarzyo. Signem po gwizdek i biegnc w stron zakrtu prowadzcego do Cotton Road, za ktrym znikn powz, zaczem d w niego z caych si. Chwil trwao a z okolicznych kwartaw przybiego dwch funkcjonariuszy: konstabl, jak ja, znaem go zreszt z widzenia, oraz sierant, ktrego twarzy za adne skarby nie potrafiem sobie przypomnie. Po niedawnej przeprowadzce Yardu na Victoria Street nie byo to niczym dziwnym, na ulicach pojawio si sporo nowych twarzy. - Co si stao konstablu? - zimne oczy podoficera zdaway si zaglda gboko do wntrza mojej gowy. Nie wiedziaem, jak opisa to, co miao miejsce. - Schwytaem szabrownika... - odparem, apic oddech i potrzsajc surdutem opryszka, z ktrego rozdartej kieszeni wysypao si na ziemi kilka pokrytych szarawym nalotem cygar - ...ale mi si wyrwa. - I po to zdejmujecie ludzi z miejsc, gdzie mog by bardziej potrzebni? - sierant podnis z ziemi mocno zwinity li tytoniu i przygldajc si mu, unis brwi Do licha! Bo nie potraficie dogoni jakiego smarkacza z paczk zapleniaych cygar? - Powz go zabra Taki czarny. Surowy podoficer przyglda mi si z coraz wiksz ciekawoci. - Zatem mwicie, e uciek powozem? - Nie uciek. Kto go wcign do rodka i wygldao, e zrobi to wbrew woli dzieciaka. Jeden z konstablw, Perkins chyba mia na nazwisko, nim zacz mwi, umiechn si krzywo w cieniu wsa. - Cotton Road na pewno nie pojechali, stamtd ja przybiegem, a po drodze nic nie widziaem. Tam nie ma bocznych uliczek a do Salisbury Road, no i przed twoim
37

gwizdkiem nic nie syszaem, adnych koni czy powozu. A midzy tymi budynkami dwik si niesie jak diabli Nie patrzy mi w oczy i domylaem si, co pomyla Gono powiedzia to jednak sierant. - Ech, wy Irlandczycy i te wasze gupie bajki. Co, wypio si za duo? - Na Boga, ja - chciaem wyjani, e nie piem dzi nic, ale nie da mi doj do gosu. - Jeszcze dzi napisz na was raport. I Bg mi wiadkiem, e nie spoczn dopki nie poniesiecie odpowiedzialnoci za to, co uczynilicie. Te co, nie chciao si za dzieciakiem pobiec, to zwoa wszystkich funkcjonariuszy z okolicy. - Mwic, to robi si coraz bardziej czerwony na twarzy - I to tylko po to, by opowiedzie im jak irlandzk bajk o czarnym powozie Z kieszeni na piersi doby kopiowy owek fioletowej barwy, ktrego kocwk polini i kilkoma ruchami zapisa na maej kartce mj numer subowy. Z satysfakcj popatrzy na swoje dzieo i dorzuci: - Postaram si, eby jedynym waszym rdem zarobku zosta leprechaun z dzbanem zota i ebycie mieli bardzo duo czasu, by go szuka na kocu tczy. Tak, to zdecydowanie nie by najlepszy spord moich dni. Dusz chwil patrzyem w lad za odchodzcymi w stron Cotton Road postaciami. Po chwili ich malejce sylwetki znikny za rogiem, pozostawiwszy za sob tylko cienie, wci rosnce i rozmywajce si w migotliwym wietle. Kiedy ucichy ju echa dudnicego gosu sieranta i potakujcego mu sualczo Perkinsa, ruszyem dalej. C, suba Dziwne, ale im bardziej postpowaem naprzd, tym bardziej zdawao mi si, e zmyliem drog, mimo e tablice na supach mwiy co przeciwnego. Miast znajomych budynkw garbarni i Skadu Richmonda, lecych na przedueniu Merchands Row oczom mym ukazay si kamienice niemal ywcem przeniesione z najpodlejszych zaktkw East Endu. Rynsztok mierdzia coraz bardziej, a w powietrzu unosi si smrd alkoholu i uryny. Minem okrgy otoczony ukowat kolumnad, brukowany placyk ze studni porodku. eliwna rczna pompa wystajca znad kamiennej cembrowiny
38

zamknita bya solidn krat, pod ktr spa jaki ochle,j tulc si do rozbitej butelki. Krew ze zranionego czoa mieszaa si z sczcym si winem i razem gstniejcym strumykiem spyway do wiecznie godnego rynsztoka. Alkohol czyni snad cuda, bo pomimo bolesnej, zda si, rany i zbyt skpego na wieczorny chd tuurka, pijak umiecha si przez sen z wyranym ukontentowaniem. Ruszyem dalej, rozgldajc si ciekawie i nasuchujc zbliajcego si coraz wyraniej gwaru i miechu. Po chwili dane byo mi pozna jego rdo. By to jeden z tych przybytkw, gdzie robotnicy i szumowiny z podych dzielnic mogli uly sobie, folgujc cielesnym chuciom. Ale nim zbliyem si w jego okolice, duo wczeniej widziaem ju stojce pod murem kobiety. Gorszego byy chyba stanu, bo nie majc nawet tak podego jak nieodlegy lupanar dachu nad gow, czekay blisko ciemnych zaukw od jakich roia si ta okolica, gdzie mogy w spokoju obsuy swoich klientw. Szybko i niechlujnie, w bramie, za par pensw Patrzyy te istoty na mnie tak, jak patrzy si na dziwado w budzie wdrownych Cyganw. Gdy je mijaem, przycichy gwatownie i czuem ich wzrok lizgajcy si po bruszwickiej gwiedzie na hemie i srebrnych numerach na epoletach munduru. Musia to by nieczsty widok w tej okolicy. Wtem jedna, zapewne najodwaniejsza z nich, zbliya si i z umiechem, ktry jej si widocznie zdawa pontnym, rzeka: - Nie masz ochoty przemusztrowa Sodkiej Betty, mj onierzyku? Popatrzyem na ni uwanie, owietlajc jej lico latark. Zmruya oczy i cofna si kilka krokw, ale nie zdoaa ukry prawdy. To, co kry sprzyjajcy jej mrok, w wietle rysowao si a nadto wyranie: bya stara. Ni puder, ktrego nie szczdzia, ni barwa do ust, ktrej rwnie nie aowaa, nie potrafiy ukry gbokich bruzd zmarszczek orzcych jej twarz. Nie musiaem ju nic mwi, jej umiech zgas, a ona ucieka przede mn, kryjc si w cieniu. - Nie, dzikuj Betty, - sam nie wiem, dlaczego jednak zdobyem si na te sowa. moe kiedy indziej. Ruszyem dalej, coraz bardziej zbliajc si do zamtuzu. Paskudne sprawia wraenie. Obace z tynku ciany pokryte ongi t farb zaszy z czasem ciemnymi plamami grzyba. Podrapane i wypaczone drzwi owietlaa zwisajca smtnie z zakrzywionego
39

prta, uczyniona na orientaln mod, maa latarnia zdobna w czerwone szybki. Z wntrza dochodzi pijacki bekot i miech, ale wprawne ucho mogo dosysze rwnie jki i sapanie dobiegajce zza nielicznych, brudnych okienek. Ju miaem min to siedlisko zepsucia, kiedy przypadkiem zerknem przez metalowe prty ogrodzenia w gb przylegajcego do niego podwrka. Byo niewielkie i wygldao jak wska studnia otoczona cembrowin lepych okien, jednak na jej dnie kry si prawdziwy skarb. Mj tajemniczy powz. Skierowaem lampk, owietlajc pust teraz i ciemn bud, ksztat koza z zatknitym na dugim batem i flankujcymi go dwoma potnymi latarniami. Na boku pojazdu zauwayem ten charakterystyczny byszczcy znaczek. Teraz nawet w wietle mojej lampki nie potrafiem rozpozna, czym by. Najpewniej ozdob tylko, bo nie potrafi wyobrazi sobie, by jakikolwiek herb rodowy mia tak dziwaczne i powyginane ksztaty. Wyglda nieco jak litery jakiego pradawnego jzyka, moe z Indii, moe z Nowego wiata Z przodu powozu rozlego si stumione chrapnicie i czym prdzej tam wanie skierowaem swoje wiato. W ciemnoci dostrzegem tylko lekko koyszce si ksztaty koskich bw zanurzonych w workach z obrokiem. Szarpnem za krat, czujc jak w donie wbijaj mi si drobne rdzawe igieki, jednak bezskutecznie. Furta bya zamknita. Szybko rozejrzaem si za jeszcze jednym, nieodzownym, skadnikiem tutejszego kolorytu, a zauwayem bysk jaki w cieniu pod balustrad schodw. - Wya. W interesach przyszedem. Rzuciem szybko, nie czekajc a wsadzi mi n pod ebra. Ubrany w pasiast kamizelk i przekrzywiony melonik sutener wychyn z mroku i przez popsute zby wysepleni najpaskudniejsz odmian cockneya: - Przecie em ju zapaci By w tem mniesioncu kto od was. - Nie przyszedem po pienidze. Nie wiesz, czyj ten powz? - Wskazaem na pudo stojcej w cieniu doroki. - Ano pszyaom tu rne takie. Wisz, moje dziewczynki majom fajne - Wiesz, czyj jest ten powz? - Nie interesowao mnie, co fajnego maj jego dziewczynki. W tej chwili co innego bardziej absorbowao moj ciekawo, co podkreliem
40

mocniejszym akcentem na sowach ten powz. Ale oprych nie paa zbytnio chci wsppracy i szybkim ruchem sign do kieszeni. Na szczcie spodziewaem si tego i zdoaem na czas zapa za do, w ktrej pojawio si dugie ostrze eglarskiego noa. Drug rk chwyciem go mocno za gardo i z caych si pchnem na cian. Upuszczone elazo zadwiczao na bruku. - Pu - wydysza - powiem wszystko. - A co wiesz? - Bryczka jest od ysego Tommyego, znaczy od Toma Granta. A mwi em mu, e si apsy zleco Jak ino si z niom tu pierwej zjawi. Ale gada, psia wiara, e znalaz frajera, co mu da forse na nowy powz, byle go tylko po miecie wozi. - Jest w rodku? - rozluniem nieco chwyt - Ni, na d polaz. Rozcierajc nadgarstek, wskaza niewielkie drzwiczki prowadzce do sutereny. - opium pali. Ale wlaz tam z godzine nazad. Masz pan, panie wadzo, kupe czasu. Moe darmwke? - Moe innym razem A ten Grant to gdzie? - wskazaem pusty kozio powozu. - No on polaz na d - A pasaer? - Tommyego tylko em widzia. Nikogo wincej Przez chwil patrzyem na wijce si na drzwiach od sutereny zote chiskie smoki. - Powiadasz, e opium pali No to otwieraj bramk. Wspiem si do wntrza powozu, a mj cerber sta przy kracie z kluczami i kilkoma dodatkowymi pensami w kieszeni. Tak, to by ten sam powz. Skrzane resory zaskrzypiay, kiedy si wspiem do wntrza. Nie baczc na cichutki pogos, ktry nis si po pionowych cianach otaczajcych mnie kamienic, uchyliem drzwiczki i wlizgnem si do rodka. Zasony byy zacignite, jednak odrobina blasku latarni wpadajca przez uchylone drzwi wydobya z mroku ksztaty dugiego paszcza podrnego wiszcego przy oknie po przeciwnej stronie oraz stojcej tu przy nim na wycieanej czerwonym aksamitem kanapie torby. Zwykej torby, jak zobaczy mona u kadego z tutejszych lekarzy. Powietrze przesycone byo zaduchem, ktry przy41

pomnia mi wntrze apteki. Zapach mity, szawii, rumianku, dyskretna, acz wyrana nuta gorzkich migdaw i chyba najwyraniejsza, silna wo alkoholu do dezynfekcji. Ale pachniao jeszcze czym. Aromat ten, o dziwo, przypomina wo powietrza po burzy nad morzem. Ponaglany ciekawoci signem pierwej po torb stojc, jak wyzwanie, po rodku siedziska. Z zewntrz nie wyrniaa si niczym - ot, zwyka torba lekarska, z brzowej skry, lekko otarta na brzegach, z biegnc przez cay bok rys, zapastowan pniej na brzowo. Na rodku janiay srebrem litery M.D. Zapicie cicho trzasno w ciszy doroki. Wntrze torby wypeniay narzdzia, ewidentnie nalece do chirurga, ich byszczce krawdzie janiay jakim niesamowitym blaskiem. Rozpoznaem dugie ksztaty skalpela i zacisku, ale wikszo z nich bya dziwnej konstrukcji, ktra zdawaa si zupenie nie przystawa do ludzkiej doni. Tu obok, w kcie torby, w dwch przejrzystych sojach, zanurzone w lekko mtnym pynie, spoczyway krwiste ochapy, przypominajce z lekka miso rozkadane na stoach jatki po uboju, tyle, e dalekie od niego wielkoci. Moment jeszcze wpatrywaem si w ksztat za szkem, by wreszcie zda sobie spraw, czym by. Niewielkie serce, rozmiaru moe poowy mej doni, wieo snad wycite, gdy z aorty wci jeszcze wydobywa si, jak dym zanieczyszczajcy klar alkoholu, karminowy pyn. Poruszony tym wstrzsajcym odkryciem cofnem si z obrzydzeniem, nie baczny, e mam za sob drugie siedzisko. Nie dziwota wic, e kiedy podcio mi kolana, na olep prbowaem si czego zapa. Rka moja trafia na przedmiot, ktry pocztkowo braem za trencz podrny. Racj miaem, biorc go za okrycie wierzchnie, nie by to jednak do koca paszcz albo rzec mona - nie tylko paszcz. Bya to szata czca w sobie cechy paszcza, surduta, kamizelki i pantalonw, z jakoby mask teatraln przymocowan nad sztywn stjk biaego konierzyka z eleganckim fularem. Ze zdziwieniem zauwayem, e od maski teatralnej rni j sporo, pod przymknitymi powiekami kryy si bkitne oczy, a w ustach wida byo jasny ksztat jzyka. Nie to byo jednak najbardziej niesamowite. Jej druga strona pena bya jakoby drucikw i spinek, ktrych przeznaczenia ciko byo si domyli.
42

Nagle poczuem co dziwnego, jakby kto obcy, ohydny i kosmaty wlaz do mej gowy, odbierajc wadz we wszystkich czonkach. Siedziaem tak, uwiziony we wasnym ciele, nie mogc wykona najmniejszego nawet ruchu. Patrzyem tylko szeroko otwartymi oczami na rozgrywajcy si przede mn cig wydarze, nie dajc wci wiary temu, co widz. Pierwej na przeciwlegej cianie pocz malowa si zielonkawy owal, ktry zrazu lekko wieci, jak prchno w lesie, by po chwili janie silnym zielonym blaskiem. Z owego spaszczonego okrgu wychyn stwr jaki, rowawy i skrzydlaty, zbrojny w ca mas odny. Bardzo chciaem odwrci wzrok od tej grozy i plugawoci, ale nie byem w stanie nic uczyni. Zobaczyem jeszcze jak jednym z odny sign po owe odzienie z mask i zacz wdziewa je na siebie, zyskujc ksztat zwykego czowieka. Kiedym zobaczy, jak owe druciki i zapinki czy z wypustkami na swej gowie, rozum mj odmwi posuszestwa i zanurzy si w otchani niepamici. Memu powrotowi do przytomnoci towarzyszy turkot k doroki na bruku i jaki odlegy kurant wygrywajcy spokojn melodi. Po chwili rozpoznaem te dwiki, tak gra tylko zegar na portyku Londyskiego Szpitala. Bylimy wic na Whitechapel Road. Istota udajca czowieka siedziaa na wprost mnie. Patrzya na mnie swym widrujcym wzrokiem, co w jej oczach przypominao spojrzenie sieranta, ktry zbeszta mnie na Cotton Road. Zaiste, wygldaa jak istota ludzka, ale kady kto dusz chwil patrzy w te oczy mg dostrzec iskry jakiej pospnej i plugawej mdroci. To co przechylio gow, popatrujc na mnie i poczuem, jak moja rka unosi si do kieszeni munduru. Gdy ucich turkot k i charakterystyczne koysanie, oznajmiajc zatrzymanie si doroki, ta sama sia kazaa memu ciau wsta i opuci pojazd. Niezgrabnie wygramoliem si z budy i ruszyem w kierunku stojcej pod lamp prostytutki. Mocno zapaem j za rk i pocignem za sob, opierajc si, wierzgajc i wzywajc pomocy. Inne kobiety rozpierzchy si z piskiem, w moim kierunku ruszy tylko krpy sutener, kryjcy si dotd gdzie w cieniu. Odepchnem go, z guchym stukiem uderzy o bruk i nie podnis si ju. Nie baczc na to, cignem j, wypeniajc
43

polecenie jakiej obcej siy, ktra wzia w posiadanie moje ciao. Ta sama sia kazaa mi wkrtce skrci w jeden z ciemnych zaukw. Czeka tam ju w stwr, ktrego znaem z doroki Z niecierpliwoci zbliy si do szarpicej si kobiety, ktr wci trzymaem w elaznym ucisku i przyoy jej do ramienia jaki szklany przedmiot. Rozleg si tylko cichy syk i bezwadne ciao osuno si na kamienne pyty. Nie sposb opisa tego, co dziao si pniej, by nie pogry si w otchani szalestwa. Bysk ostrza, ciepa czerwie spywajcej krwi, wszystko to waro si, jak kwas w akwafort, w m pami. Ale to bya dopiero przygrywka tego, co w lekarz wyprawia z ciaem drobnej prostytutki pniej. Tego nie da si wypowiedzie normalnymi sowami i wci czuj obrzydzenie nawet do siebie, e byem tak blisko owej ohydy. Bezwolny wprawdzie, gdy bdc uwiziony w skamieniaym ciele, ledziem jednak rozgrywajce si na niewielkim podwrku bezecestwa. Na nic zday si moje wysiki, by odwrci gow lub choby przymkn oczy, jakby kontrolujca moje ciao sia napawaa si rwnie ogarniajcym mnie obrzydzeniem i zgroz. Ze swego dowiadczenia zawodowego wiedziaem, e ludzie potrafi by okrutni, ale to, co czynia owa istota, przeroso najgorsze ich czyny kilkakrotnie. Znaem tylko jedno okrelenie, ktre jak ula zdao si pasowa do tego, co dziao si z yw wci i czujc kobiet bestialstwo. Tak, to byo waciwe okrelenie Nie wiem, ile trwaa ta groza, umys mj musia w pewnym momencie przesta j nawet ogarnia. Do przytomnoci przywoa mnie dopiero trzask skrzanego bata i renie koni. Staem tak, na pustym podwrku nad splugawionym ciaem, nie wiedzc, co uczyni. Signem po subowy gwizdek i zaczem d w niego z caych si, jakby od tego miao wszystko zalee. Wzywaem na pomoc Yard, ca londysk policj, ale rwnie w cichoci ducha liczyem, e i wszystkie zastpy witych, by uwolniy me sumienie i dusz od tego, czego byem wiadkiem. Gwizdek dwicza swym wysokim tonem w zaomach murw, dugich nawach uliczek i alei, wznoszc si do ciemnego nieba i wyej, ponad grub pokryw chmur, do gwiazd. Ale przybiegli tylko policjanci.

Charakteryzuj si niepowtarzalnym wzornictwem oraz najwysz jakoci wykonania!

dowied si wicej na www.sklep.galmadrin.pl

45

44

Cezary Czyewski Najdrosza Siostro! List ten bdzie dugi, albowiem rzeczy, o ktrych przyszo mi pisa, trudne s do zrozumienia, by nie rzec niemoliwe. ywi gorc nadziej, i trwasz w dobrym zdrowiu, oraz e krewni nasi darz Ci sympati i zrozumieniem. Wiem, jak cikie bd sowa, ktre zaraz przeczytasz, bagam Ci jednak, by doczytaa je do koca, bez wzgldu na to jak dziwaczn wyda Ci si caa historia. Zrozumiesz przez to, co dziao si ze mn w cigu ostatnich miesicy i dlaczego musiaem dokona takich a nie innych wyborw. Jeli o mnie chodzi, wci yj, cho dalibg nie wiem, czy jest jeszcze we mnie ch do ycia po tym wszystkim, czego dowiadczyem. Czy pamitasz jak, gdy bylimy dziemi, bawilimy si w ogrodzie ciotki, udajc e wyprawiamy si do dalekich krain na nieznanych ldach? Kady nowy zaktek, kady krzak i kade drzewo stawao si osobnym odkryciem, budzcym dreszcz podniecenia i rodzcym fantazje o Afryce, Ameryce i Dalekim Wschodzie? Zrujnowana altana bya nasz staroytn wityni, a gar szklanych paciorkw skarbem faraona? To wszystko byo zabaw i wiedzielimy, e za chwil i tak stara Pelagia zawoa nas na kolacj. Wszystko byo bezpieczne i swojskie. Chocia nieznane, miecio si w pojmowaniu pacholcego umysu. Marzyem wtedy o wyprawie prawdziwej, o ekspedycji, ktra zaprowadzi mnie tam, gdzie jeszcze nikt z ludzi nie dotar, do miejsc wci czekajcych na odkrycie. Rozumiesz wic, e gdy dostaem list z Petersburga, nie mogem odmwi. Wierz mi, droga Siostro, powinienem by wtedy posucha gosu twojego serca i nie wyjeda. Twoja kobieca intuicja miaa racj, dzi bowiem, pomny tego, czego dowiadczyem i wci dowiadczam, rad bybym wszystko to zapomnie. Byo mi zosta w Kraju i y dalej ywotem normalnego czowieka, niewiadomego prawdy o nieznanym wiecie! I jeli zwtpienie w nieskoczone dobro, jakim jest Bg miaoby by grzechem, to staem si grzesznikiem, ktry do koca dni swoich bdzie
46

pokutowa, cho winnym sta si mimo swej woli. Gdy dotarem do Sankt Petersburga, spotkaem si z Fiodorem Korakowem, profesorem tamtejszej akademii. W gabinecie towarzyszy mu drugi mczyzna, pocztkowo milczcy. W czasie dyskretnej rozmowy dowiedziaem si, i nasz ojciec zagin. W pierwszej chwili sdziem, e chc mi w ten sposb da do zrozumienia, e papa zmar na zesaniu, ale wyjanienia Korakowa nie pozostawiay wtpliwoci. - Drogi Aleksandrze Iwanowiczu siwiejcy mczyzna w surducie spojrza na mnie znad biurka. Pana ojciec opuci koloni karn. Dodam, i uczyni to w sposb zgodny z imperialnym prawem. Nie wiem, w jaki sposb udao mu si uzyska zgod wadz, niemniej sprawdzilimy wszystkie papiery. Pod zwolnieniem zesaca widnieje oryginalna piecz i podpis Jego Ekscelencji Gubernatora. Powd, dla ktrego zaprosiem was do Petersburga, jest zgoa inny, cho dotyczy jak najbardziej waszego ojca. Nastpnie Korakow skin w stron drugiego mczyzny. Ten wyj ze skrzanej torby pomity zeszyt w skrzanej, wywiechtanej oprawie. - To inspektor Muchanow, poznajcie si, panowie gospodarz rozoy ramiona. Oficer policji ze stolicy.

47

- Dymitr Siergiejewicz Muchanow szczupy, ciemnowosy mczyzna przedstawi mi si, wycigajc do na powitanie. Prosz si nie obawia, nie jestem tu z powodu jakiegokolwiek wykroczenia, waszego ani waszego ojca. Zanim zaczniecie zadawa pytania, prosz, przeczytajcie te notatki. S po polsku, z pewnoci je zrozumiecie. Wziem do rki zniszczony kajet. Spora cz pocztkowych stron zostaa wyrwana. Pozostae kartki trzymay si razem, cho wida byo miejsca, gdzie grzbiet by dodatkowo zszywany. Rogi i marginesy musiay kiedy zamokn, te zacieki tu i wdzie rozmazay czarny inkaust. Par chwil zajo mi rozpoznanie charakteru pisma. Pamitasz te listy od papy, ktre ciotka czytaa nam, gdy z rzadka docieray do nas? Rwne, pochye litery, idealnie wizane w sowa. Nawet na zesaniu, piszc pewnie byle jakim pirem, ojciec nasz zachowa styl. Gdy uwiadomiem sobie, co trzymam w doniach, fala gorca uderzya mi do skroni. Dziennik ojca! Usiadem na sofie pod cian gabinetu Korakowa i przez blisko kwadrans przerzucaem strony zeszytu, czytajc obszerne fragmenty. Byy to zapiski ojca z podry. Przez to, i brakowao wielu kartek, nie byem w stanie okreli, skd wyruszy. Byo jednak jasne, e skd wraca i to sam. Notatki byy datowane z francuska, tak samo jak listy, ktre przez wiele lat przysya do rodziny. Chaotyczne zapiski opowiaday o drodze gdzie przez stepy dalekiej Mongolii, Chin i Kazachstanu. Ojciec najwidoczniej chcia dotrze do Baku lub innego miasta nad Morzem Kaspijskim. Moj uwag przykuo to, i ojciec ani razu nie wymieni z nazwy miejsca, do ktrego wyruszy z Syberii w towarzystwie Chiczyka o nazwisku Huang Ning Yu. Wygldao na to, e Chiczyk towarzyszy mu do jakiego momentu, a potem rozstali si, najprawdopodobniej w dramatycznych okolicznociach. Jednak papa unika szczegw, wspominajc jedynie o jakim staroytnym artefakcie, ktry wiz ze sob. Nie byem w stanie zrozumie intencji naszego rodziciela. Wygldao na to, e waha si pomidzy chci porzucenia przedmiotu, a jednoczenie zatrzymania go dla dobra nauki i ludzkoci. Tylko raz nazwa go explicite, okrelajc przeklt chisk szkatuk. Ju to powinno by dla mnie ostrzeeniem. A jednak okazao si tylko zacht do dalszego dziaania!
48

Gdy zakoczyem pobien lektur dziennika, spojrzaem pytajco na Korakowa. Ten bez sowa wskaza na oficera carskich sub. - Panie Potocki, nie fatygowalibymy was a do Petersburga, gdyby chodzio jedynie o oddanie rodzinie pamitki po ojcu Muchanow poprawi swoj szar marynark z czarnymi wyogami. Istniej powody, by mniema i wasz ojciec nadal yje, mimo e nie wrci do domu. Chcemy wywiadczy wam przysug, liczymy jednak na zrozumienie i ch wsppracy z carskimi subami. - Na czym miaaby polega ta wsppraca? zapytaem wtedy, wyobraajc sobie, e wanie w tym momencie Ochrana zechce zrobi ze mnie swojego agenta. Myliem si. - Studiowalicie w Kijowie Korakow odezwa si pierwszy. Zostalicie poleceni przez profesora Kopernickiego jako zdolny mody geograf i kartograf. Sdzimy, e zechce pan uczestniczy w niewielkiej ekspedycji? Moe by ona dobrym szczeblem w karierze naukowej, a kto wie, czy nie drog do sawy? - Sucham dalej skinem gow, wiedzc, e nie moe chodzi li i jedynie o odnalezienie naszego ojca. Tym razem zabra gos Muchanow: - Aleksandrze Iwanowiczu, nasze suby posiadaj szerokie moliwoci zdobywania informacji. Oczywicie, zanim przekazaem wam dziennik, ktrego autorem jest najprawdopodobniej wasz ojciec, przestudiowaem go uwanie, konsultujc si z przeoonymi w Moskwie i z obecnym tutaj Fiodorem Piotrowiczem. Podejrzewamy, e ten Huang Ning Yu by w posiadaniu wiedzy o pewnym miejscu gdzie w dalekiej Azji, by moe staroytnym miecie lub grobowcu cesarskim. Raport z Irkucka mwi, e ten Chiczyk pojawia si w okolicy, handlujc rnymi towarami, czasem te sprzedajc staroytnoci. Najprawdopodobniej namwi waszego ojca na wspln wypraw. Na pewno byli w kontakcie nim jeszcze Jan Potocki otrzyma pozwolenie oddalenia si koloni karnej. Niestety, Ning Yu widziany by ostatnio wanie, gdy opuszcza Irkuck z waszym ojcem. - Rozumiem przerwaem Muchanowowi, ogarniajc powoli caa histori. Nie do koca mi si podobaa rola, jak miabym peni. - Chcecie odnale mojego ojca, liczc e wskae wam on drog do miejsca, gdzie by z Chiczykiem? I ja wam jestem
49

potrzebny do tego, by go przekona? - Nie da si ukry, e to byoby najlepsze rozwizanie skin gow Korakow, cokolwiek niepewnym gosem. Obaj Rosjanie popatrzyli wtedy na mnie w napiciu. Zgodziem si. Droga Helenko, moesz by na mnie za, ale zapewniam ci, e pomny jestem historii naszego Narodu i krzywd, jakich doznalimy po 1863 roku. Zgodziem si na udzia w ekspedycji tylko ze wzgldu na ojca. Mylaem wtedy, e by moe przydarzyo mu si jakie nieszczcie w czasie podry, ale wci moe gdzie yje. Obowizkiem syna i czonka rodziny byo wykorzystanie szansy jak zdawa si otwiera przede mn los. Tak przynajmniej mylaem na pocztku, przyszo jednak okazaa si zgoa inna. Ale pozwl, e nie bd wyprzedza faktw. Moliwoci Muchanowa i kontakty Korakowa pozwoliy na szybkie zorganizowanie koniecznego ekwipunku. Agent Ochrany nie aowa rubli na wszystkie wydatki, wkrtce w magazynie przy dworcu kolejowym czekay nas pene skrzynie, worki i ogrom drobnych sprztw. Wszelkie trudnoci pokonywane byy okazaniem jednego dokumentu z czerwon, ozdobn pieczci. Rosyjscy urzdnicy gili si w p i biegiem pdzili wykonywa polecenia Muchanowa, jakby ten by co najmniej namiestnikiem cara, a nie zwykym oficerem. Przez tydzie przygotowa miaem okazj pozna pozostaych czonkw wyprawy. Towarzyszy nam mieli dwaj ludzie Muchanowa, Pietka Lisew, niski, ale zwinny jak mapa kozak znad Donu i pewien smagy, czarnowosy Gruzin o imieniu Borys. miem twierdzi, e jego prawdziwe imi i nazwisko byy zgoa inne i bardziej egzotyczne, ale poniewa Muchanow woa go Borys, to mi wystarczyo. Pietka od samego pocztku patrzy na mnie bykiem, obnoszc si z prawosawnym krzyykiem na szyi i rewolwerem, ktry mia pono zdoby na Polskim panu jego ojciec podczas tumienia powstania w 1863 roku. Gruzin milcza cay czas, odzywajc si jedynie pswkami i tylko klnc po swojemu, gdy co szo nie po jego myli. Obaj, gdy Muchanow im pozwoli, pili nieprzyzwoicie, do tego stopnia, e nawet gdy byli trzewi, wok nich roztacza si odr samogonu i niemytego ciaa. W miar moliwoci trzymaem si od nich z daleka, ograniczajc si do kontaktw z Korakowem, jako
50

czowiekiem obytym i uczonym. Mimo i by wiernym poddanym cara, potrafi rozmawia bez nienawici i typowej dla wielu Rosjan wyszoci, okazywanej Polakom. Rankiem pitnastego kwietnia zaadowano do towarowego wagonu cay dobytek, Pietka z Borysem mieli pilnowa go w rodku. Muchanow zaprosi mnie do ogrzewanej salonki, gdzie czekao na nas ciepe niadanie i doskonaa herbata z samowaru. Z przyjemnoci rozsiadem si na obitym zielonym suknem siedzeniu i spogldaem na krajobraz coraz szybciej przesuwajcy si za oknem. Razem z nami jechao jeszcze kilkanacie osb z wyszych, petersburskich sfer. Przemysowcy, oficerowie w szykownych mundurach, dumne damy, odziane w futra i paszcze z najdroszych materiaw. Jzyk rosyjski miesza si z francuskim, a zapach damskich pefrum z woni cygar. Pamitam, e poczuem wtedy narastajc ekscytacj, oto miaa si zacz najwiksza przygoda mojego ycia. aowaem wprawdzie, e Fiodor Korakow nie jecha z nami, ale zatrzymay go w miecie wane sprawy. W miar moliwoci mia do nas doczy pniej. Do dzisiaj nie wiem, czy to bya prawda, czy tylko wymwka, bym ruszy w podr jedynie z Muchanowem i jego zbirami. Plan by nastpujcy: mielimy dotrze do Astrachania, gdzie dziennik ojca trafi w rce Muchanowa. Tam naleao poszuka tropu i ruszy ladami papy. Osobicie wydawao mi si to przedsiwziciem nader trudnym, z drugiej strony wszake, carskie suby maj setki szpicli, podejrzewaem, e ludzie Muchanowa ju wszyli po caym astrachaskim okrgu. Zakadajc, e teorie Korakowa byy prawdziwe, nastpnym etapem byoby zorganizowanie archeologicznej ekspedycji na Daleki Wschd. Ju wtedy, podczas podry kolej do Saratowa, mylaem o tych fragmentach dziennika ojca, z ktrych wynikao, e za nic w wiecie nie chciaby wrci do miejsca, ktre odwiedzi i z ktrego zabra elazn szkatuk. Staraem si wyobrazi sobie, jakie niebezpieczestwo mogo spotka pap. Pamitam go jak przez mg. Miaem przecie zaledwie cztery lata, gdy powstanie upado i ojciec wyruszy na zesanie. Ty, droga siostro, bya wtedy zaledwie sodkim oseskiem, tulonym do piersi przez nasz matk, niech Jej dobra dusza zazna wiecznego spokoju. Mylaem gorczkowo nad tym, czego jeszcze mg zlkn si czowiek tak okrutnie dowiadczony przez ycie, a ktry umia przezwyciy tyle trudnoci. Walczy przecie od 1861 roku, ranny w pier,
51

wrci do zdrowia, by po procesie powstacw zosta zesanym a za Ural. Tam przey ponad dwadziecia lat, z pewnoci zestarza si i podupad na zdrowiu w cikim syberyjskim klimacie. A jednak mia si, by wyruszy gdzie w nieznane i wrci. W moich oczach papa wyrasta na bohatera, niczym antyczny heros lub dzielny redniowieczny rycerz. A jednak ulk si czego, co napotka w piaskach zimnej, mongolskiej pustyni. Co to byo, co mu si przydarzyo? Te pytania rodziy si w mej gowie podczas podry i nawet dzisiaj, po tym wszystkim, co sam przeyem, wydaje mi si, e zaledwie otarem si o prawd, chyba jeszcze bardziej przeraajc, ni wszystkie koszmary, zdolne zrodzi si w umyle czowieka. W drodze do Saratowa miaem do czasu, by dokadnie pozna zapiski ojca. Nie byy one zbyt pomocne w zrozumieniu caej historii. Popiesznie robione notatki z podry, opisujce mijane miejsca, przemieszane byy z chaotycznymi odniesieniami do pierwszej czci podry. Z tego, co byem w stanie wydedukowa, papa wraz z Chiczykiem dotarli do buddyjskiego klasztoru w miejscu nazywanym Karakorum, skd udali si na poudnie, w stron zagubionych gdzie na mongolskiej pustyni gr. Tam miao znajdowa si miejsce, ktrego szukali. I znaleli je, ale to co tam ujrzeli dalekie byo od oczekiwa. Ojciec zaledwie raz wspomnia o przedmiotach i budowlach niepodobnych do niczego, co znaa ludzka nauka. Ani Winckelman, ani Champolion, ani Schliemann, aden z nich nie natrafi na takie staroytnoci, ktre ujrza nasz ojciec. To, co mnie zastanowio, to zdanie, w ktrym papa pisa, i niemoliwe jest, by umys ludzki stworzy tak niedorzeczne ksztaty. Jeli nie umys ludzki, to jaki? Boski? Diabelski? Dzieliem si moimi wtpliwociami z Muchanowem, ktry jednak sprowadza wszystko do stanu zdrowia naszego ojca. - Zwacie, Aleksandrze Iwanowiczu, e kondycja waszego papy, gdy pisa te sowa, moga by nienajlepsza. Samotnie przewdrowa p Mongolii, starajc si dotrze do cywilizacji carski oficer zdawa si nie dostrzega niczego niepokojcego w notatkach. Czowiek oszczdzajcy wod i jado podupada na zdrowiu, zarwno fizycznym, jak i duchowym. Osobicie uwaam, e to cud i wielkie szczcie, e udao mu si przeby w pojedynk p Azji. Nie zapominajmy, e Chiny i Persja pene s cakiem zwyczajnych niebezpieczestw, jak bandy rabusiw czy burze piaskowe. A on
52

nie tylko przey, ale jeszcze dotar do wybrzea Morza Kaspijskiego. Nie mogc wic liczy na zrozumienie Rosjanina, sam staraem si rozgry tajemnic. Jednake wszystkie moje domysy wkrtce miay okaza si bez znaczenia. W Saratowie czekay ju na nas dwie odzie, ktrymi mielimy uda si w d Wogi, a do Astrachania. Muchanow musia wczeniej wysa listy na poudnie, wszystko bowiem gotowe byo na nasz przyjazd. Mimo to, nie odbilimy od brzegu. Powodem bya wiadomo, czekajca na Muchanowa na miejscowym posterunku policji. Jeden z informatorw donosi, i zeszej jesieni widziano tutaj paru ludzi mwicych po polsku, ale tylko jeden mia odpowiada wiekiem i wygldem naszemu ojcu. Ani na chwil nie rozstawa si ze swoimi tobokami. Miejscowemu handlarzowi mwi, e chce ruszy dalej na zachd, na Ukrain. Zatrzymaa go jednak za pogoda i choroba. Tu przed witem Opieki Bogurodzicy odwieziono go do saratowskiego klasztoru witego Mikoaja. Tam, par tygodni pniej zmar. Tak, Helenko, smutna prawda jest taka, e ojciec nasz nie yje. Tato zabra do grobu swoj tajemnic. Gdy waliem piciami we wrota monastyru, wci jeszcze miaem nadziej, e to pomyka, e mnisi pomylili naszego ojca z jakim innym Polakiem. Niestety, te kilka drobiazgw, ktre pozostawi, oraz to, co mnisi zamknli w swoich katakumbach i dopiero po wyranej grobie Muchanowa zgodzili si niechtnie pokaza, rozwiao moje ostatnie zudzenia. To jednak nie by wcale koniec mojej wyprawy. Najgorsze wci byo przede mn. W podziemiach klasztoru, w celi bez okien zakonnicy ukryli przedmiot, ktry ojciec przywiz ze sob z zapomnianego miasta. Diakon zaklina nas, bymy go nie ogldali, twierdzc, e przynosi nieszczcie. - Zostawcie to bezecestwo, paniczu! prosi mnie starzec, prbujc zastpi drog. Waszego ojca do grobu przywiodo, wam te nie posuy! Ju list wysaem do patriarchy, przyjad bracia, zabior diabelstwo i zniszcz w soborze Archanioa Michaa! Zaniechajcie! Ale ani ja, ani tym bardziej Muchanow, nie suchalimy, jake gorzko przyszo mi tego ju wkrtce poaowa. Razem z Pietk i Borysem zeszlimy do podziemi, podnieceni myl o czekajcym na nas skarbie. W wietle uczywa ujrzelimy st, a na nim zawi53

nity w wr tajemniczy przedmiot. Muchanow rozkaza Borysowi rozwin pacht. To, co ujrzaem zadziwio mnie, ale i wywoao rosncy niepokj. Zaprawd, droga siostro, studiowaem nieco staroytnoci, ale adna ze znanych mi kultur nie moga wykona tego szecianu. I nie zmyliy mnie chiskie hieroglify, narysowane tu i wdzie. Nie pasoway do caoci. aden znany mi przedmiot z Chin nie przypomina nawet w maym stopniu tego, co ujrzaem w podziemiu klasztoru w Saratowie. Cho rzecz ta wydawaa si niewyobraalnie stara, jestem pewny, e nawet we wspczesnym warsztacie aden rzemielnik nie potrafiby tak doskonale wymierzy i wykona podobnego przedmiotu. Idealnie matowy metal lub co, co metal przypominao - mia na swej powierzchni proste, niesymetrycznie rozmieszczone wyobienia. Niektre czyy si pod regularnymi ktami, inne sigay krawdzi, by przechodzi na kolejn ciank ni to pudeka, ni to szkatuy. Wszystkie czyy si na grnej powierzchni w miejscu, w ktrym tkwi ciemnoczerwony guz. Z braku innego porwnania wyda mi si on zrobiony z jakiego pszlachetnego, matowego kamienia. Chciaem dotkn dziwnego szecianu, gdy zwali mnie z ng potny cios w gow. Nie wiem, jak dugo byem nieprzytomny, ale gdy ocknem si, wisiaem przywizany do haka wystajcego ze rodka sklepienia. Obok mnie sta Muchanow z rewolwerem w doni. - No jak, Polaczku? Mylae, emy towarzysze s, co? Psu e towarzysz, nie mnie! Potrzebowaem ci, bo mia z ojca wycign sekret, gdzie by. A skoro on ju ziemi gryzie, to mi nie potrzebny. I rozprawi si z tob, jak z buntownikiem bydlak z Ochrany mierzy do mnie, celujc to w gow, to w brzuch. Buntownicy wy wszyscy, z ojca na syna! Co z tej waszej Polski zostao, he? W dup wzilicie od naszych regimentw i jeszcze nie raz wemiecie, jak tylko by sprbujecie podnie! Po54

tocki jeste, he? Z tych Potockich, co naszemu carowi sprzedali si za par rubli? Czy z tych, co to listy poddacze pisali do Moskwy, przekonujc o swym oddaniu? Tymi listami Jego Wysoko sobie dup podciera, tyle one warte! Czuem na wargach smak krwi, musia mnie psubrat w twarz zdzieli, gdym by nieprzytomny. Sta tak obok mnie i pastwi si, wymylajc na przemian naszym rodzicom, przodkom i naszemu krajowi. Nie bd tu pisa tych sw dokadnie, bo nie godzi si nawet, by je czytaa, droga siostro. Mylaem, e ju po mnie, e tam, w kamiennej celi dokonam ywota, wykrwawiajc si z kul w brzuchu. Przyznam Ci si, Heleno, e modliem si raczej o to, by strzeli mi w gow, szybko pozbawiajc ycia. Skd mogem wiedzie, e wszystko potoczy si inaczej, ni sobie wyobraaem? Inaczej nawet, ni wyobraa to sobie sam Muchanow? Skd mogem wiedzie, e wobec wszystkiego, co potem nastpio, mier byaby bogosawiestwem? Rosjanin wcieka si coraz bardziej, podnoszc gos i wygraajc mi broni. Staraem si nie zwraca na niego uwagi, obserwujc dziwne pudeko. Nie wiem, czy z braku tchu, czy z powodu narastajcego odrtwienia, widziaem dziwne cienie poruszajce si po staroytnym szecianie. I dalibg, nie bray si one ze wiata uczywa. Dopiero jednak, gdy Muchanow zdzieli mnie raz i drugi rkojeci rewolweru w twarz, zrozumiaem co si dziao. Moja krew z rozbitej wargi trysna dookoa, gdy kolejny cios wyldowa na mojej gowie. Kilka wielkich kropel spado na artefakt i uwierz mi, siostro, nie wiem jakim sposobem, ale zaczy one powoli pezn i wsika w szczeliny na powierzchni szecianu. Ten zacz dziwnie si rozmazywa, a moe to oczy odmawiay mi posuszestwa, do e wyda mi si w tamtym momencie peen niepokojcego, obcego ycia. Nastpne kilka chwil trudno mi opisa, bowiem sam nie wiem, co byo jaw, a co mogo by uud. Jeszcze dzi, gdy pisz te sowa, zdaje mi si, e, chocia to niemoliwe, wszystkie te rzeczy wydarzyy si jednoczenie. Muchanow widocznie znudzi si mczeniem mnie, bo schowa rewolwer za pas i chwyci w donie tajemniczy przedmiot. Ten byskawicznie zacz spija krew z rk Rosjanina, ktry pogrony w nienawici wobec mnie nawet tego nie spostrzeg. Nawet gdybym chcia go ostrzec, nie mgbym wykrztusi sowa przez obolae usta.
55

Muchanow zapowiedzia mi, e jeszcze wrci i skoczy ze mn, po czym wyszed z celi. Niemal w tym samym momencie usyszaem guche uderzenie czego twardego o kamienn podog i dugi, peen blu krzyk. Pilnujcy mnie pomocnicy Muchanowa rzucili mu si z pomoc. Na swoj zgub, jak si okazao. Co chrupno gono, jakby jednoczenie pkao kilkanacie koci. Wycie agenta Ochrany urwao si nagle, podobnie jak pene strachu okrzyki Lisewa i Borysa. Przez pewien czas syszaem jedynie gone mlaskanie i guche uderzenia ludzkich cia o ciany korytarza. Nie miaem nawet goniej odetchn, by nie zwabi tego czego, co grasowao za drzwiami. Sdz, e musiao mie zwizek z artefaktem. Wreszcie budzce odraz odgosy umilky. Cokolwiek poywiao si ciaami trzech Rosjan, zakoczyo ponura uczt i oddalio si szeleszczc i drapic kamienne ciany. Poczuem wstrzsajce mn torsje i straciem znw przytomno, by odzyska j dopiero, gdy mnisi zdjli mnie z haka. Trudno uwierzy w to, co napisaem. Wiem to dobrze, droga siostrzyczko. Mam jednak nadziej, e dasz wiar moim sowom, cho sam z trudem mog uwierzy w te wydarzenia. Ciaa Muchanowa i jego pomagierw leay rozszarpane i niemal cakowicie pozbawione wntrznoci. Wok nie byo prawie zupenie krwi. Mogem si tylko domyla, e zostaa wessana przez krwioerczy szecian. Nie wrc do domu, Helenko. Nie mog. Co zowrogiego
56

zostao wypuszczone z dziwnego, staroytnego wizienia i kry gdzie po naszym wiecie. Zakonnik, ktry obmywa moje rany w lazarecie, powiedzia mi, e zanim braciszkowie zbiegli do lochw, syszeli oddalajcy si w noc trzepot wielkich skrzyde. Wszyscy w klasztorze s przekonani, e musia to by diabe, sdz jednak, e prawda moe by o wiele gorsza ni najgorsze nawet opowieci o znanym nam piekle. Po tym jak zobaczyem przeraajce lady masakry na korytarzu, podjem decyzj. Opuciem Saratow nastpnego dnia o wicie, wykradajc potajemnie przeklty artefakt z klasztornych katakumb. Nie byo to trudne, gdy po tym, co zobaczyli, aden z mnichw nie mia odwagi ponownie zej do podziemi. Zabraem szecian by ukry go w jedynym znanym mi miejscu, co do ktrego mam pewno, e nikt go tam nie znajdzie. Celowo nie pisz Ci szczegw, nie chc bowiem, by mnie szukaa. Nie chc, by widziaa mnie takim, jakim jestem teraz. Pisz ten list, pki jeszcze zachowuj wieo umysu i zdrowy osd. Z kadym dniem coraz trudniej jest mi walczy ze wspomnieniami i obrazami z przeszoci. Obawiam si te, e nocne odgosy, ktre sysz, nie s jedynie wytworem mojej wyobrani. By moe jaka nieznana istota wci czego albo kogo szuka. I by moe ktrego dnia wreszcie odnajdzie. Niech Bg ma Ci w Swojej Opiece, Aleks.

57

Materia pochodzi z podrcznika Gaslight Cthulhu w wietle gazowych latarni. Komentarz do materiau: Dawid Pawlica. Gaslight jest naszpikowany uytecznymi informacjami, ktre moe wykorzysta Stranik Tajemnic w swojej wiktoriaskiej kampanii. To dodatek inny ni wszystkie, dlatego e kompleksowo opisuje epok i jej specyfik. Dodatkowo kady czytelnik znajdzie w nim co dla siebie. S istoty z mitw, bluniercze ksigi, jest Sherlock Holmes, kultyci i wszystko to co XIX wieczna Anglia miaa w owych czasach najlepszego. Wikszo z kultowych postaci wczesnych czasw zostao przygotowanych w taki sposb, aby mona byo je od razu wykorzysta w grze jako bohaterw niezalenych. Poniej prezentujemy Wam opis jednej z najbardziej legendarnych postaci epoki wiktoriaskiej Doktora Jekylla alias Pana Hyde. Podrcznik zawiera opisy kilkunastu bohaterw fikcyjnych i historycznych.
58

Potulny doktor Henry Jekyll ma dzikie i bestialskie alter-ego: Edwarda Hydea. Doktor Jekyll od dawna sdzi, e czowiek posiada dwa umysy - jeden cywilizowany i uspoeczniony, drugi za podliwy i skrzywiony. Dziki skrztnym badaniom, Jekyll odkry mieszank lekw, ktra pozwala mu sta si swoim wasnym alter-ego, zdegenerowanym, prymitywnym panem Hydeem. Jako Hyde, Jekyll moe speni wszystkie swoje najmroczniejsze pragnienia i grzeszy bez koniecznoci przyjmowania za to odpowiedzialnoci. Moe bra udzia w kadych podych i grzesznych dziaaniach, w jakich zapragnie jako Edward Hyde, a nastpnie, jak gdyby nigdy nic, wrci do postaci przyzwoitego, praworzdnego Henryego Jekylla. Jekyll nie zawsze potrzebuje swej mieszanki do przemiany, czasami osobowo Hydea ujawnia si sama z siebie, przez co jest on nieprzewidywaln i niebezpieczn postaci. agodnie usposobiony doktor Jekyll yje w jednej z lepszych dzielnic Londynu, w przestronnym i dobrze wyposaonym domu z laboratorium w piwnicy. Brutalny i morderczy pan Hyde posiada mae mieszkanko w zapuszczonej czci dzielnicy Soho w Londynie.

Doktor Henry Jekyll, spokojny lekarz

S 13 MOC 15 PP 35 KON 14 ZR 12 WT 14 BC 13 WG 14 INT 17 WYK 19

Eliksir doktora Jekylla Jest to mieszanka chemikaliw i lekw, ktrej skad zna jedynie Henry Jekyll. Poknicie dawki uwalnia grzeszne i dzikie elementy osobowoci pijcego. Kady, kto napije si eliksiru, natychmiast przechodzi bolesn fizyczn i psychiczn przemian. Ciao wykrzywia si, a umys ponie od chaosu, w efekcie czego S pijcego wzrasta o 2k3, KON wzrasta o 1k6, BC zmniejsza si o 1k2, a ZR ronie o 1k6. Jednake w zamian za to INT pijcego spada o 3k3, za WG zmniejsza si o 2k6. Poczytalno spada do zera. MOC nie ulega zmianie, za WYK nie dotyczy ju zmienionej postaci. Punkty Wytrzymaoci i modyfikator obrae zmieniaj si odpowiednio do cech. Kiedy transformacja jest kompletna, ofiara staje si prymitywnym dzikusem, niezdolnym do kontrolowania swych niskich popdw. Transformacja utrzymuje si przez 24 MOC godzin i powoduje utrat 1/1k6 Punktw Poczytalnoci. Z kadym uyciem eliksiru, ronie o 5% szansa na to, e posta w jakim losowym momencie zamieni si samoistnie, bez picia mikstury.
59

Modyfikator obrae: +1k4. Bro: Cios pici 50%, 1k3 + mo; Skalpel 50%, 1k2 + mo. Umiejtnoci: Antropologia 25%, Biologia 90%, Chemia 70%, Farmacja 90%, Historia naturalna 35%, Jzyk angielski 95%, Korzystanie z bibliotek 65%, acina 75%, Medycyna 90%, Nasuchiwanie 35%, Okultyzm 25%, Perswazja 35%, Pierwsza pomoc 75%, Prowadzenie powozu 25%, Psychologia 80%, Spostrzegawczo 35%, Wiarygodno 75%. Utrata poczytalnoci: 0/1k4 Punktw Poczytalnoci za ujrzenie przeraajcej transformacji z doktora Jekylla w pana Hydea lub odwrotnie.

Niekolekcjonerska gra karciana NIGHTFALL ju wkrtce w polskiej wersji jzykowej

Edward Hyde, brutal i morderca

S 19 MOC 15 PP 0 KON 17 ZR 15 WT 18 BC 12 WG 7 INT 10 WYK n/d

Modyfikator obrae: +1k6. Bro: Cios pici 80%, 1k3 + mo; Zadeptywanie 65%, 1k6 + mo; Kij 75%, 1k6 + mo. Umiejtnoci: Jzyk angielski 45%, Nasuchiwanie 40%, Prowadzenie powozu 25%, Rzucanie 60%, Skakanie 80%, Skradanie si 50%, Spostrzegawczo 40%, Ukrywanie si 60%, Unik 45%, Wspinaczka 80%. Utrata Poczytalnoci: 0/1k2 Punktw Poczytalnoci za ujrzenie pana Hydea.

dowied si wicej na www.galmadrin.pl/nightfall

61

60

Micha Prchniak 10 stycznia 1902 roku oddzia Legii Cudzoziemskiej pod dowdztwem ksicia Aleksandra Mikoajewicza Dogonina w pocigu za hersztem pustynnych bandytw dotar do Miasta Szalecw w Pnocnej Afryce. Plemiona pustyni byy nieustannym problemem Algieru i Maroka. Najwiksze frakcje wojskowe po rozbiciu wroga nie byy w stanie ciga go po bezmiarze pustyni. Psy Aleksandra dokonay tego dotary do legendarnej kryjwki bandytw i zostay w niej zdziesitkowane. W Miecie Szalecw znajdowali przysta obkani z pustyni, a nawet z dungli Afryki Centralnej. Legendy mwiy, e przyciga ich zew bstw starszych ni ludzko. Na miejscu okazao si, e rzdy tam sprawuje grupa zdegenerowanych kapanw Czarnego Faraona, ktrzy uciekli do miasta w czasach legendarnego kapana Nephren-Ka - czasach, z ktrych nie ostay si adne zapiski (jak mwi legendy, wszelkie wzmianki o Czarnym Faraonie zostay zniszczone). Nie byoby jednak dla legionistw problemem odeprze atak bandy sabo uzbrojonych szalecw, ktrym soce wyprayo z mzgw jakiekolwiek prawida sztuki wojennej. Psy Aleksandra zostay zdziesitkowane, gdy przeciwko nim rzucono czary i potwory. Ten element zosta pominity w raporcie, zoonym po powrocie. Ci, ktrzy ocaleli, mieli by ofiarowani bogom Miasta Szalecw Shudde Melowi i dholom, zamieszkujcym gargantuiczne tunele pod GHarne. Garstka legionistw z ksiciem na czele zdoaa si jednak wykra i zakci rytua, po czym, korzystajc z zamieszania i chaotycznych eksplozji mocy, uwolni reszt swoich towarzyszy i uciec. Ocalaym ksi zoy przysig, e dowie si kim s ich wrogowie, i znajdzie sposb by si na nich zemci. Nie byo to atwe. aden z ocalaych nie by intelektualist, nie wiedzieli gdzie rozpocz poszukiwania informacji na temat powszechnie wymiewanej bajki Tuaregw. Wwczas pojawi si cie szansy

Na Syberii spad meteor. Car szuka chtnych do misji badawczej. Aleksander zaoferowa siebie i swoich ludzi do ochrony uczonych, badajcych katastrof tungusk. Mia nadziej, e w ten sposb nawi naukowe kontakty oraz zyskaj potnego sojusznika. Wyniki bada byy niejednoznaczne. By sprawdzi pewne poszlaki, Aleksander wraz z geologiem Konstantym Pauszinem, udali si do Chin. W Szanghaju natknli si na ekscentrycznego sinologa holenderskiego pochodzenia, ktry nakierowa ich na dziwaczny komentarz do dziea Livre dIvon, mwicy o zaprzgniciu zaawansowanej nauki przez Powietrzne Diaby (Mi-Go) do sprowadzenia potnego meteoru do zniszczenia miasta Woludzi na niezidentyfikowanym terenie. Aleksander uda si do Amsterdamu w poszukiwaniu tego dziea, lecz w 1914 roku z powodu wojny wrci do Irkucka. Przez dwa lata walczy w oddziale liniowym, po czym Car powierzy mu kolejn misj. W 1916 gd w niektrych czciach Imperium Rosyjskiego sta si tak dotkliwy, e pojawiy si przypadki kanibalizmu. Co gorsza, donoszono o szczeglnie zdegenerowanych kanibalach, ktrzy atakowali onierzy i wydawali si by niewraliwi na bro paln. Aleksander i jego oddzia zostali wysani do zbadania sprawy. Dziki wiedzy nabytej w Szanghaju, Aleksander rozpozna zagroenie jako ghule i odpowiednio przezbroi swoich ludzi. Raport utajniono ze wzgldu na morale. W 1917 roku wywiad rosyjski donis, e armia francuska ma rwnie problem z ghulami na froncie. Car zaoferowa pomoc w formie Psw Aleksandra. Gdy wybucha rewolucja padziernikowa, Aleksander otrzyma rozkaz zabezpieczenia rezerw walutowych Cesarstwa w ambasadzie w Paryu, co dowodzio ogromnego zaufania cara. Rok 1918 zasta go i jego ludzi na wygnaniu. Nadal pracowali jako eksperci od kanibalizmu i demoralizacji, wykonujc robot andarmerii, za ktr nikt nie przepada. Po zakoczeniu wojny powrcili do Maroka jako najemnicy, poszukujc rozwizania swoje tajemnicy. W grupie pozostao niewielu onierzy, ktrzy pamitaj 1902 rok wikszo chce o nim zapomnie. Doczyy jednak do niej osoby osobicie zaangaowane w kwestie tungusk i ghuli, jak rwnie poszkodowani przez wyznawcw Shude Mela onierze
63

62

i uczeni. Psy Aleksandra stay si nazw, przechodzc do lamusa zamiast niej przyjo si mwi Ruch 10 stycznia, od ktrego to dnia wiatopogld i poczucie bezpieczestwa wielu ludzi legy w gruzach. Za swoje zadanie czonkowie Ruchu 10 stycznia uwaaj przeciwdziaanie nadnaturalnym zagroeniom dla ludzkoci i w duej czci osobist zemst na tych siach. Aby lepiej wytumaczy cel istnienia grupy, Aleksander wymyli tak bajk: na pewnej planecie y sobie chopiec. Bya to maa planeta, wic mg doglda jej caej. Doglda jej po to, by mc wyrywa korzenie baobabw tam, gdzie tylko si pojawiay. Wyglday niegronie, ale gdyby pozwoli im rosn, zniszczyyby ma planet. Nikt nie wiedzia o tym zagroeniu, wic wielu uznaoby chopca za szaleca, gdyby wiedzieli o tym co robi ale czy mg pozwoli swojej planecie umrze? Pewnego dnia ksi Aleksander opowiedzia t histori francuskiemu lotnikowi. Po latach ze zdziwieniem przeczyta j w ksice dla dzieci May Ksi wyrywa spod ziemi baobaby, ktre mogy j zniszczy, by jego ulubiona ra moga rosn bezpiecznie

64

65

Kamil Sobierajski Jest taka jedna, najstarsza legenda. Opowiada ona o szarej starusze, wiedmie, ktra porywa dzieci. Jest niemiertelna, jest doszcztnie za. Karmi si nieszczciami tak, jak ludzie jedz straw. I nikt nigdy jej nie znalaz. Ale w niektre noce, kiedy ksiyc jest w nowiu, a wiece w domach s ju dawno zgaszone, wwczas przechadza si pustymi uliczkami miasta. Wszy, szepcze, skrobie kamienne mury, knuje zowrogie plany. A wwczas to starzy, mdrzy ludzie, ktrzy umiej sucha podszeptw wiatru i posiedli niejedn tajemnic, otwieraj oczy i mwi nadchodzi tragedia. O scenariuszu Scenariusz osadzony jest pod koniec XIX wieku, ale mona umiejscowi go w innym okresie historycznym. Po drobnej modyfikacji nadaje si te do innych systemw grozy. Przygoda powinna rozgrywa si w dowolnym, duym miecie w Anglii (np. w Londynie). Scenariusz przeznaczony jest dla grupy 2 do 5 Badaczy Tajemnic, o dowolnych profesjach. Postacie znaj si z dziecistwa i powinny mie okoo 30-45 lat. Reszt zostawiam w gestii Stranika Tajemnic. Prolog Historia zaczyna si kiedy postacie graczy s dziemi i mieszkaj wsplnie pod jednym dachem. Powd tego moe by dowolny: mog pochodzi z tego samego sierocica, albo te by spokrewnieni i spdza razem wakacje, chodzi do jednej szkoy z internatem itd.. Postacie graczy w tej scenie powinny mie od 8 do 15 lat. Domostwo umiejscowione jest przy starej ulicy z ceglanymi kamienicami, penej bram, podwrek i zaukw. Gdyby nie oglday jej oczy dziecka, wydawaa by si niezwykle ponurym i mrocznym miejscem. Lato byo wwczas gorce i parne. Spao si przy otwartych oknach. Dzieci (gracze) znajduj si wsplnie w jednym pokoju penym maych eczek. Ale sen nie chce
66

przyj. Szepcz wic do siebie, wcz si po pokoju i stroj sobie arty. W pewnym momencie gracz z najwysz spostrzegawczoci dostrzee na parapecie okna dziwnego, wielkiego szczura o czerwonych lepiach. Szczur szybko czmychnie w noc. Ale da pretekst ku temu by wszyscy zgromadzili si przy oknie i wygldali na mroczn ulic... Ulic biego wicej szczurw. Kryy, skakay, zupenie jakby si cigay lub bawiy. Byo ich z osiem, a dwa z nich byy wielkie jak upasione kociska, kilka chudych o niespotykanie dugich, cienkich apkach, ace troch jak aby. Jeszcze inne zdaway si chodzi na dwch apkach i mie niewielkie, zielone achmany jak kamizelki. Jeden bieg trzymajc w apce drewniany widelec, inny kolorow szmatk. Wraz z nimi ulic leciao kilka owadw. Wielkich niczym kurze jajka, zdajcych si lekko arzy w mroku. Jedno z dzieci, bohater niezaleny, powie e to elfy i wrki, ktre zbieraj mleczne zbki maych dzieci. Wszystkim bardzo przypad do gustu ten pomys, zdawa si by taki niesamowity. Taki pasujcy do tego co widz. Wwczas z ciemnoci zauka wyoniy si szczury i koty ktre cigny jakie sznurki. Nie byo ich duo ale musiay by bardzo silne. Wwczas z ciemnoci wyonia si straszliwa posta. Starucha, odziana w szare achmany i brudne, postrzpione paszcze. Zgarbiona nieludzko ale i ogromna, majca dobre dwa metry wzrostu w kbie. Skryta w ciemnoci kaptura wiecia czerwonymi lepiami, miaa dugie siwe kudy. Wspieraa si na dugim skatym kiju, na ktry u gry ponadziewano czaszki ludzi, dziwnie mae czaszeczki, chyba dzieci. Szara starucha, kanibalka z bajek dla niegrzecznych dzieci objawia si im w penej swojej okaza67

oci. Obok niej, cignity na sznurkach jej stworkw sun po ziemi skrpowany, szamoczcy si chopiec z ssiedztwa. By to Jacob Allister, obuziak, nie lubiany przez grup w ktrej byli gracze, ale nie byo to ze dziecko. Syn suby domowej. Kobieta przystanie i pocznie wszy tak gono e usysz j nawet dzieci skulone z przeraenia za oknem. Rozgldaa si jakby zapach dzieci by dla niej wyczuwalny, odwrci lepia w kierunku ich okna, ale dzieci zdoaj si schowa i chyba je przeoczya. Niebawem wszystko zniknie. A przeraone dzieci zostan same w ciemnym pokoju. Nastpnego dnia rano byo dochodzenie. Kto zamordowa rodzin Allisterw. W pokoju byy trzy okaleczone ciaa. Matki, ojca i maego synka, Jacoba. Wszystkie pozbawione zbw i z licznymi, precyzyjnymi ranami po nou. Z kobiety dodatkowo spuszczono ca krew, nie wiadomo co si z ni stao. Wszelka prba opowiedzenia przez graczy tego co wiedzieli w nocy skoczy si wrog reakcj dorosych. Nic nie wyjania te tego, czemu wiedma odniosa ciao Jacoba z powrotem na miejsce zbrodni, skoro go porwaa. ledztwo policyjne stano w martwym punkcie, nie dao si wskaza nikogo kto mgby sta za t tragedi. Ostatecznie, po jakim tygodniu ledztwa zamknito przypadkowego, niepoczytalnego bezdomnego. To uspokoio ludzi i pozwolio zamkn t makabryczn spraw. 25 lat pniej... Czasy obecne. Rok 1890 to samo wiksze miasto Anglii. Gracze doroli, obrali swoje drogi yciowe. Poszli na uniwersytety, pozakadali rodziny, zajli si karierami i badaniami. Po dwudziestu piciu latach od owej pamitnej nocy umiera waciciel domu w ktrym wwczas mieszkali. Moe to by krewny, albo waciciel szkoy lub sierocica. Gracze zostaj zaproszeni na jego pogrzeb. I z rnych powodw si na nim zjawiaj. Dopiero wtedy zaczyna si waciwa cz opowieci.

Dziwne znaki i zdarzenia Jeden z graczy przyjedajc pocigiem zobaczy przez okno maego chopca stojcego na peronie. Chopiec ten wyglda identycznie jak may Jacob. Bdzie dokadnie taki sam jak w dniu w ktrym zosta zamordowany. Ale nim gracz zdy wysi i odszuka go, chopiec zniknie bez ladu. Drugi gracz zmierzajc wieczorem do wsplnego domu spotka w samotnej, pustej uliczce dziwn kobiet. Jest ona chyba bezdomn, ale dziwnie adn jak na swj poszarpany i brudny strj. Kobieta ta zachowuje si dziwnie, zagadujc gracza o rne gupoty. Ni to taczy dookoa niego, ni to si czepia. Gracz powinien j przepdzi. Ale kiedy odejdzie od nachalnej wariatki, z tyu spadnie na jego gow paka. Obudzi si w rynsztoku. Ma wielkiego guza na gowie, oraz silny krwotok z ust. Kto bowiem, kiedy by nieprzytomny, wyrwa mu spor cz jego zbw. Po dowiedzeniu si co zaszo reszta graczy jedzie do szpitala, gdzie przebywa napadnity. Lekarze twierdz e cios mg go zabi i mia on sporo szczcia e jego czaszka jest caa - poszkodowany w przecigu tygodnia odzyska siy. Teraz jest przytomny i moe rozmawia. Wyj moe ju nastpnego dnia, o ile obieca si nie forsowa. Jego zby, to inna kwestia. Podano mu morfin, ale bdzie okaleczony do koca ycia. Uzbienie usunito do brutalnie obcgami, mocno kaleczc dzisa. Zostay tylko zby do ucia po bokach szczki. Napastnik musia si spieszy bo zostawi te trudniej dostpne. Rozwaanie powodw napaci moe by trudne.
69

68

Niekiedy uywa si prawdziwych zbw do sztucznych szczk i protez. Ale w tym wypadku nie wyglda na to jakby to wanie byo celem. Lekarze przypisuj to raczej dziaaniu wariata. Za gracze mog pamita e caa rodzina Jacoba Allistera zostaa w podobny sposb pozbawiona zbw po mierci. Przybycie do domu Dom stoi tak jakim go pamitaj. Jest tylko jeszcze starszy i jako dziwnie zmala. Jest zabytkiem, jego gospodarz, Sam Goldenmayer wanie zmar a jego pogrzeb jest powodem przybycia tu graczy. Jego maonka Rebeka, planuje zorganizowa styp z tej okazji. Poinformuje graczy e liczy e uda si jej na styp cign darczycw. Moe uda si uzbiera do pienidzy na remont caego domu. Obecnie mieszka tutaj trjka nowych dzieci podrzuconych im na wychowanie od rnych czonkw rodziny. Albo w przypadku szkoy lub sierocica dzieci bdzie wicej. Znowu jest upalne, duszne lato. Gracze s potrzebni do zrealizowania testamentu Sama. Musz tu spdzi kilka dni, nim si uporaj z wszystkimi sprawami. Przepisany im spadek zapewni im pewn niewielk - ale mi - sum pienidzy i troch dbr materialnych. Dom jako sierociniec. To atwiejsza opcja. Sam Goldenmayer by jego dyrektorem. Takim dobrym, ktry utrzymywa kontakt ze swoimi wychowankami. Po jego mierci, funkcj dyrektora przeja jego ona Rebeka. Na stypie Rebeka chce zebra pienidze na cel charytatywny jakim jest utrzymanie sierocica. Postanowienia testamentu, czyli zwyczajne papierkowe sprawy do pozaatwiania zlecone s graczom. Wraz z niewielkim spadkiem zmary przepisa im gwnie swoje dobra materialne wedug ich zainteresowa. Podarki te s mie, ale nie niezbdne. Dom jako szkoa. Podobnie jak w sierocicu, Goldenmayersowie s dyrekcj. A gracze musz by niezwykle z t placwk zyci. Trudno jednak by chodzio o spadek. Narrator musi wymyli inny powd dla ktrego gracze powinni zosta w domu przez kilka dni. Moe zamiast mierci Sama Goldenmayersa, wystarczy odegra jego przecigajc si chorob, a styp zamieni na przyjcie charytatywne. Lub te przynajmniej jednego gracza powiza rodzinnym pokrewiestwem z dyrektorami.

Szepty w rurach Pierwszej nocy graczom bdzie trudno zasn w tym domu. Wrci pami o wydarzeniach sprzed 25 lat. Wrc dyskusje czy to co widzieli mogo by realne. Wrci opowie o dziwnej napaci na jednego z graczy. Rebeka nie wczy si w te rozmowy, nawa obowizkw sprawia e spdza wikszo czasu w swoim gabinecie. W swoich pokojach gracze bd si budzi co jaki czas. Osoby o wysokiej wartoci cechy MOC, bd sysze szepty w cianach i w rurach. Skrobanie, tupot maych nek i ledwo syszane dialogi, jakich istot. Jeli postanowi wsta i odwiedzi innych domownikw, bd mie wraenie e ktem oka dostrzegaj jakie ruchy. Albo e sysz odgos trzepotania skrzydeek ogromnych owadw. Co si nieustannie wymyka ich percepcji zwiedzajc i przeszukujc cay ich dom. (Test MOCy x1 pozwoli na moment przebi si przez czar osony i dostrzec pprzeroczyst istot podobn do szczura, ale o ludzkiej twarzy, oraz wielkiego owada o czterech koczynach, ktry ukrywa wszystko do czego si zbliy. Nawet jeli zdoa to dostrzec, po sekundzie znowu wymknie si jego percepcji). Poza tym dom jest taki jak powinien by. Wszyscy pi spokojnie, dzieci w ich dawnym pokoju, Rebeka na grze, w sypialni obok gabinetu. Gracze mog mie dziwne przeczucie e co jest nie w porzdku. Odwiedziny stworkw Nad ranem odkryte zostan lady przejcia owych stworze. Kto ukrad wszystkim domownikom lewe skar71

70

petki ktre uywali zeszego dnia. W cukiernicy znalaza si sl, co zniszczyo porann herbatk. Jedno z dzieci znalazo pod swoja poduszk wart niemal 50 funtw bryk szczerego zota, zamiast swojego mlecznego zbka. Wywoao to nie lada szok wrd domownikw. Narrator musi zdecydowa jak Rebeka i inni domownicy zachowaj si wobec takiej fortuny (nie sprzedana na czas bryka zota po trzech dniach zmieni si w wgielek tej samej wielkoci). W niektrych spodniach kto skrci o 5 cali nogawki, po czym precyzyjnie i adnie wykoczy szwy ig i nitk. Jedna dziewczynka obudzia si z wytapirowanymi wosami, druga z kilkoma maymi warkoczykami po lewej stronie gowy. W kuchni kto posegregowa wszystkie talerze rozkadajc je na kuchennym stole wedug wielkoci. Wiea z talerzy jest bardzo wysoka. Reszt podobnie absurdalnych znakw obcej ingerencji zostawiam w gestii Stranika Tajemnic. Dzieci s zachwycone, twierdz e odwiedziy ich wrki i elfy. Suba i Rebeka s skonsternowani i podejrzewaj gupie arty dzieci. Rebeka kae wic modziey siedzie w swoim pokoju dopki si nie przyznaj kto za tym stoi. To oburzajce zachowanie! Ktnie w rodzinie Gracze mog rnie reagowa na te dziwne znaki. Mog mie rne zdanie na temat ich rda. Protestowanie przed decyzjami Rebeki bdzie uznane za nietakt. Moe nawet by powodem maej sprzeczki, ktr gospodyni szybko utnie, ogaszajc e wychodzi, bo ma na gowie finanse domu i organizacje przyjcia (stypy) i wyjdzie.

Dzie na rozmylaniach Gracze maj okazj powypytywa niani zajmujc si dziemi o legendy o elfach, wrkach i inne bajki, ktre znali z dziecistwa. Niania jest suc Rebeki, dba o wychowanie dzieci i daje im troch ciepa i troskliwoci. Jest niemal w wieku Rebeki, ale ma miy i przyjazny charakter. To nie ona ich wychowywaa kiedy byli dziemi, tamta niania ju od lat nie yje. Bajki jakie zna niania s pene czarw i niesamowitoci a do tego s bardzo mdre. Ale nie ma w nich przejaskrawienia, wietlistych efektw zakl czy przesadnej
72

ckliwoci. Jej elfy to istoty z innego wiata ktre potrafi robi rzeczy niezwyke, rzuca zaklcia. S zoliwe z natury, ale nie s ze, uwielbiaj arty i psoty, nie rozumiej naszych zwyczajw i chyba nie maj ochoty w nie wnika. Czasem zjawiaj si na sabatach czarownic, bo pamitaj jeszcze prastare czasy starego porzdku kiedy to czarownice rzdziy wiatem. Czasem zjawiaj si wrd ludzi, niezauwaeni. Znajduj najbardziej wraliwe dziecko i bior je w opiek. Takie dziecko powoli znika, oddala si od reszty wiata, coraz bardziej przechodzc do wiata swoich magicznych przyjaci. W kocu znika zupenie. Dlatego trzeba uwaa kiedy si spotyka fauna albo wrk. Czasem za w przesilenie letnie lub zimowe widuje si je w lasach. A tych co ich podgldaj karz lepot za wcibstwo. Niekiedy za tacz w krgach, po lasach i polach, a gdy kto ich spotka musi plsa wraz z nimi. Jeli kto obrazi lub skrzywdzi elfa, zabijaj go strza o kamiennym grocie. Kiedy si z nimi dogadujesz zawsze musisz przestrzega ich zasad. Za kady podarunek lub przysug naley zapaci czym o tej samej wartoci. Obdarowany elf musi odpaci, a obdarowany czowiek musi ofiarowa co elfowi. Inaczej elfy bd si mci i szkodzi. S biegli w iluzjach oraz w kltwach. Ale mimo wszystko wol si trzyma z dala od ludzi, mieszkajc w swoich wydronych wzgrzach i kurhanach. Nie rozumiej wiata pod niebem i rzadko go odwiedzaj. Przyjcie Odbdzie si za dwa dni. Jest to nie tyle stypa co oddanie hodu znanemu i bardzo szanowanemu obywatelo73

wi miasta. Zbierze si caa mietanka towarzyska, ma zosta odczytany list Sama, a Rebeka wygosi mow o swoim mu. Bdzie okazja by si spotka i porozmawia, oraz napi wina. Rebeka ma nadziej zebra sporo pienidzy na remont domu. Dlatego pogania sub i strofuje dzieci, chce by wszystko wypado jak najlepiej. Stworki maj zby W piwnicy suga imieniem Nathan Arsher, pidziesicioletni krzepki mczyzna, wymienia i uszczelnia rury. Tym samym niewiadomie wic jedn z tych istot w tunelu bez wyjcia. Przestraszona istota wzywa na pomoc swoich braci i po chwili atakuje go caa horda szczurowcw, malekich ludzi, mylcych kotw, olbrzymich owadw i magicznych stworzonek. Wielkie humanoidalne owady maj moc ukrywania tego w pobliu czego lec. Nathan wic nie ma pojcia co go atakuje. Ale co napada go z kadej strony ksajc, wbijajc mu gwodzie w ciao, miotajc kltwy, podpalajc ubranie i olepiajc. Zdoaj nawet wyrwa mu jednego zba. Oszalay z blu i przeraenia mczyzna zdoa krzycze do gono by usysza go ktry z graczy. Moe on odszuka ciko poranionego i olepionego Nathana na dole w piwnicy. Pojawienia si gracza natychmiast przepdzi wszystkie elfy i stworki. Nathan wymaga natychmiastowej pomocy. Krwawi, ledwo trzyma si na nogach. Trzeba mu szybko opatrzy rany ktre mocno krwawi, powinien te jak najprdzej dosta si do szpitala. Nathan niewiele moe powiedzie, nagle rozptao si dookoa niego pieko. Jest teraz otruty lin humanoidalnych owadw, powoduje to lekkie spowolnienie jego zdolnoci intelektualnych na kilka. Ale prawda jest taka e niewiele widzia. A sysza za to mnstwo gniewnych gosikw, sykw, wrzaskw i piskw. Suga w szpitalu Rebeka jest wstrznita wypadkiem jaki spotka Nathana. Zleca wic graczom odwiezienie go do szpitala. Oczywicie pokryje wszystkie zwizane z tym koszty. Martwi si o swojego przyjaciela ktrego zna od wielu lat.

Jacob? W szpitalu Gracze mog usi w poczekalni i czeka a lekarze obejrz obraenia Nathana. Pewnie, o ile nie ma wrd nich lekarza, bd chcie usysze co lekarze maj do powiedzenia na temat obrae Nathana. W poczekalni spotkaj Artura i Madlen Dikensw. Ta para do gono dyskutuje nad tym czy pj na przyjcie Rebeki Goldenmayers, a obok nich siedzi spokojnie chopiec. Kiedy zabierze sprzed twarzy ksik graczom ukae si Jacob Allister, sprzed dwudziestu piciu lat! Chopiec jest bliniaczo podobny do Jacoba, za bardzo a gracze dobrze sobie go zapamitali. Jeeli gracze zaczepi rodzin Dikensw, okae si ona bardzo rozmowna. Zwaszcza jeli gracze powiedz e s jako powizani z Goldenmayersami. Kobieta bardzo by chciaa zobaczy stare antyki w tym domu i rzebione drzwi, o ktrych syszaa. Chce i na przyjcie by mc je oglda i podziwia. Jej m ma do fascynacji ony, ktra wydaje pienidze na jakie malowida, a przyjcia ktre nie s biznesowymi go po prostu nudz. Zapytani o syna wyjani e jest adoptowany, maomwny i skryty, ale niezwykle inteligentny i uzdolniony. Cudownie gra na skrzypcach. Nazywa si Maxymilian Dikens i jest to wzorowe, ciche dziecko. Maestwo czeka na informacje o stanie zdrowia matki Dikensa, dlatego przebywaj obecnie w szpitalu. Max zmierzy graczy dziwnym spojrzeniem. Jeli bd si o niego dopytywa jest skryty i odpychajcy. Jeli za zagadaj go bezporednio, pokae im ksik. Musi j skoczy przed jutrzejszymi lekcjami, obieca to swojemu prywatnemu korepetytorowi. Nie ma ochoty na rozmowy.
75

74

Spotkanie drugiej wiedmy Dikensowie zanim opuszcz szpital, zapowiadaj e z przyjemnoci spotkaj si z postaciami graczy na przyjciu. Gracz ktrego napastnik pozbawi zbw, korzystajc z wizyty w szpitalu powinien pj na kontrol lekarsk. Ten wanie moment upatrzy sobie Lizelotta Snook. To ona napada na gracza i wyrwaa mu zby. Jest to dziwna osoba. Raz, dwa, trzy, Bdzie le. Szara starucha porwie mnie. Cztery pi, sze, bdzie mnie ksa, bdzie mnie je. Siedem, osiem, dziewi take, wrkom odsprzeda zbki a jake. Ta w kotle na dnie, na ktr los padnie! - wyrecytuje pod nosem, ale na tyle gono by zwrci na siebie uwag graczy. Jeli nie zareaguj bdzie recytowa dalej, wodzc wzrokiem po graczach, jakby wyliczanka odnosia si do nich. Powinna ich zainteresowa na tyle by gracze zwrcili na ni uwag i rozpoczli rozmow. Jeli tak si nie stanie, to sama ich zagada. Lotta ma dziwny styl mwienia, jej zachowanie jest nietypowe, troch szalone. Mwi przecigajc, dziwnie akcentujc, lubi niedopowiedzenia i przesadne, teatralne gesty. Co kilka sw leciutko oblizuje opuszki palcw, jakby bya zakopotana. Zazwyczaj nie patrzy w oczy rozmwcy, a jej wzrok jest rozbiegany i niespokojny. Wie o elfach i wrkach. Opowie graczom o szarej szkaradzie, i o szperaczach poszukujcych dzieci, ktre s do niewinne i wraliwe by zainteresowa szar staruch. Kiedy znajd takie dziecko ona je zabiera i obdziera ywcem ze skry. Gotuje w kotle i zaklina, tak jak zaklinaj ci co oddaj cze ziemi. Lotta wie to wszystko. Opowie im o tym jeli przynios jej magiczny fant. Jeli dadz jej ko z grobu Jacoba. Ale przynie j tylko ty - wskae palcem jednego z graczy - albo ty. Nikt inny! Zagrozi palcem i poda im swj adres po czym odejdzie. danie by to wskazany gracz przynis ko ma na celu uchronienie jej przed spotkaniem si z graczem ktrego napada. Hiena cmentarna Pora usi i przedyskutowa co dalej. Okaleczony gracz moe rozpozna z opowieci towarzyszy e rozmawiali z kobiet ktra go napada i uda si pod wskazany adres w celu dokonania zemsty. Na razie jednak wskazany dom jest pusty.
76

Jeli gracze postanowi rozkopa wieczorem grb rodziny Allisterw, musz to zrobi ukradkiem. Jest on oznaczony krzyem, a nie tablic z nazwiskami. Gracze wiedz ktry to grb tylko dlatego e jako dzieci byli na tym pogrzebie obecni. Odkryj jednak, e grb by rozkopany ju wczeniej, za trumna rozbita i otwarta. W rodku powinny by trzy trumny, dwie s rozbite i puste, deski nosz lady pazurw i wilczych zbisk. Trzecia trumna dziecica - jest caa i nietknita, nie liczc faktu e kto wydrapa na niej cae rzdki skomplikowanych znakw nieznanego pochodzenia. Wygldaj jak dugie proste linie, poprzecinane krtkimi ukonymi lub poziomymi liniami, ktre prawdopodobnie znacz litery. Znaki ukadaj si w ksztat tripletu, opisanego piercieniem tekstu. Kto posiadajcy Histori na poziomie 70% lub wyszym, moe rozpozna e jest to staroytne pismo ogamiczne. Znaczenia znakw nie da si ustali, gdy nie zapisano ich w adnym ludzkim jzyku. Pismo to jest pokrewne runom celtyckim i rwnie uywano jego liter do wrenia i rzucania zakl. W trumnie spoczywaj prochy dziecka oraz jego szkielet. Udany test Antropologii lub Medycyny pozwoli stwierdzi e w tym grobie co nie pasuje. Znawca zauway, e ciao musiao si rozoy w zastraszajco szybkim tempie, za koci zostay nietknite. Trudno uwierzy e to grb sprzed 25 lat a nie tysicletni grobowiec.

77

Odwiedziny w bibliotece Podczas zbierania informacji dobrze jest te zasign informacji w bibliotece miejskiej. Jest tu niezwykle bogaty ksigozbir. Szczciem moda, atrakcyjna bibliotekarka pomaga w szukaniu (kady uprzejmy czowiek otrzymuje +10 do Korzystania z bibliotek, lub +15 jeli ma wysoki WG lub wysz klas spoeczn). Po krtkich poszukiwaniach gracze powinni natkn si na ksiki i artykuy dotyczc Szarej Wiedmy. To chyba najstarsza miejska legenda: Podobno yje tu wiedma, odziana w szaty w ktre wtarto popi z koci maych dzieci. Wdruje pustymi uliczkami we mgle cigle szukajc niegrzecznych dzieci, ktrymi si ywi. Mieszka ona na co dzie w krainie wrek, w wydronych wzgrzach za miastem i w kurhanach, a niekiedy prowadzi wojny z innymi wiedmami. Podobno jest wilkoakiem i dlatego porywa dzieci, albo te jest upiorem ktry szuka swojego dziecka. Kiedy przytula obce dziecko biorc je za swoje zamraa je na mier i odchodzi zrozpaczona. Wedug jednej z legend Merlin, podczas jednej ze swoich wypraw spotka j na swojej drodze i przekl jej ksztat, tak e nie wolno jej teraz oglda wiata soca. Przegoni j mona te wod wicon albo srebrem, ktrego nie wolno jej dotyka. Dlatego do cian niektrych domw do dzi jeszcze przybija si gwodziem srebrn monet. Elfy to duszki domowe. Czasem psotne czasem pomocne. atwo je obrazi, na przykad niewaciwym podarunkiem, wielce obraliwe na ten przykad jest podarowanie im ubranka. Niektre elfy wykonuj pomocne prace w zamian za ofiary, najczciej z mleka lub okruszkw chleba. Dzikie Elfy zajmuj si ogrodami, kwiatami, lasami i ca przyrod. Rozgniewane przysysaj si do ust ofiary i wysysaj z niej cae powietrze tym samym j duszc. Wadaj siami natury i rzucaj proste zaklcia. Ale dostrzec elfa moe tylko osoba niezwykle wraliwa, albo dziecko. Elfy rodz si z bajek i opowieci, zatem kiedy ludzie przestan marzy to elfy wymr

Atak na dziecko Po powrocie do domu gracze maj niewiele czasu by odpocz. Gospodyni poda im smaczny posiek. Ale ledwie nao sobie porcje kiedy z poddasza domu rozlegn si krzyki przeraonego dziecka. To Ludwisia, maa wraliwa dziewczynka z talentem
78

do skrzypiec. Gracze nie mog jednak pj sprawdzi co si z ni dzieje bo w jednej chwili wszystkie drzwi w domu, nawet te od szafek, czy schowkw zostaj zamknite. Jednoczenie okazuje si e nikt nie ma kluczy by je otworzy. Zostaje tylko wywaa kolejne drzwi, cho wymaga to BC na poziomie min. 15 i zadaje 1 punkt obrae za kade wywaone w ten sposb drzwi. Oczywicie Rebeka gorco protestuje przed niszczeniem jej domostwa. Inn drog s okna. Mona wyj na zewntrz budynku i wspi si na daszek a z niego po parapecie wyej, do okna wychodzcego na korytarz, koo pokoju w ktrym uwizione jest przeraone dziecko. Dziewczynka klczy na pododze i wrzeszczy z przeraenia, po brodzie cieknie jej krew. Dookoa niej, w okrgu tacz mae szkaradne stworki. Wikszo z nich ma ksztat szczurw o ludzkich gowach i dugich, koczynach, ktre dzier w apkach odygi kwiatw. Inne podobne s kotom, humanoidalnym lisom, chodzce w pozycji wyprostowanej aby, ogromne owady, nawet bajecznie kolorowe we. Jest te kilka chudych jak szkielety gnomw o pomarszczonych, psowatych pyszczkach, majcych moe niecae p metra, uzbrojonych w uki i strzay. Na widok gracza caa ta fantastyczna zgraja rzuci si pod ciany umykajc z pola widzenia, jakby wskakujc za zason niewidzialnoci. Zaraz po tym okno z trzaskiem otworzy si na ocie i cichy tupot oznacza bdzie e elfy ucieky. Zobaczenie tej sceny kosztuje utrat 1/k3 punktw poczytalnoci. Dziewczynka pluje krwi. Bawia si z elfami, a jeden nagle niespodziewanie wyrwa jej zb. Reszta rzucia
79

si na ni i zacza taczy dookoa i znosi kwiaty. Wyrwali jej jeszcze dwa zby, a potem ju tylko taczyli. I mwili co o czarnej kozie z lasw. Dziecko jest w szoku i mocno zdezorientowane, by z nim porozmawia trzeba zda test Psychologii lub Perswazji (uatwiony o 10% jeli gracz powie dziecku e mu wierzy i e te to wszystko widzia). Prba przekonania do prawdy Rebeka Goldenmayers jest realistk. Nie wierzy w duchy nawiedzajce jej dom, ani w adne elfy. Dziecko ma wybuja wyobrani i samo musiao sobie te zby wybi, pewnie spadajc ze stoka przy jakiej wyjtkowo gupiej zabawie. Podobnie drzwi, dzieciaki je zamkny by si zemci za to e pozamykaa je w pokojach. To one te musiay ukra klucze. Rebeka wyznacza dzieciom kar, nie dostan je i s uziemieni w pokojach dopki nie przemyl swojego postpowania i nie oka do skruchy. Przekonanie Rebeki e co jest nie w porzdku jest trudne. Trzeba wielu argumentw by przyznaa graczom racj. Wwczas moe zagodzi swoje stanowisko. Tylko od pomysowoci i dobrych argumentw zaley jak zachowa si pani domu. Z dziemi trzeba porozmawia, s wystraszone i potrzebuj wsparcia. Gracz ktry pjdzie do nich i zda test Psychologii odzyska dodatkowo 2 Punkty Poczytalnoci po zakoczeniu przygody. Dzieci znaj wicej ladw bytnoci intruzw w domu. Elfy przynosiy dzieciom jagody i kwiatki. Od tego czasu si jednak nie pokazyway. (Elfy day jakiej rekompensaty za te podarki. Skoro si jej nie doczekay postanowiy same j sobie wzi i dlatego wyrway zby Ludwisi. Gracz ktry postawi na parapecie lub pod kiem miseczk mleka zabezpieczy dzieci przed ewentualnymi dalszymi atakami.) Wizyta u Lizoletty Lizoletta pojawi si w umwionym miejscu tu po obiedzie i bdzie tam czeka a do wieczora. Sama nie moga zdoby koci bo nie wiedziaa gdzie chopak jest pochowany. Nie moe te kopa na powiconej ziemi bo ta pali jej skr. Ale jeli gracze przynios jej ko bdzie moga wcieli swj plan w ycie.
80

Gracze mog chcie jej grozi, lub nawet wymusi na niej opowie. Zwaszcza jeli jest z nimi okaleczony gracz. Lizelotta jest twarda i nie atwo j przestraszy, jest w kocu nie tylko szalona ale i zna potne zaklcia. Jeli Badacze j zaatakuj lub zbyt mocno przycisn, rzuci zaklcie Pi Yogsothotha, wkadajc w nie ca swoj moc. Si tego zakcia bdzie tak wielka, e lichy domek wiedmy rozleci si na kawaki, a wypchnici kinetyczn fal gracze mog zosta mocno poranieni. Kobieta ucieknie wwczas, najlepiej zabierajc z sob ko Jacoba. Jeli gracze jednak wyka si rozsdkiem i cierpliwoci, mog si czego dowiedzie. Lizelotta zabierze ko i j zaczaruje, a potem odda graczom. Po czym powie: Jeli dotkn ni wiedmy zami jej moc. Bdzie si musiaa uda do elfw - mwi Lizelotta gestykulujc przesadnie - ale te to najmici s. Temu kto da wicej su. Ja je podkupiam i odwrc si od niej. Oddaam im cae wiadro zbw. Smakowitych, chrupkich zbuszkw. A kiedy si od niej odwrc Szara Ghulica sczenie nareszcie i klan czarnolicych przejmie ten teren! A w - odwrci si do graczy - nareszcie odzyskacie spokj. Mona si z ni targowa, lub dopytywa si o szczegy. Ale mwi strasznie pokrtnie i nie atwo doj o co jej tak naprawd chodzi. Jeli Badacze zadaj zapaty za ko spyta: Ile jest warty spokj duszy? Jeli bd si dopytywa o inne korzyci odpowie: Szara wiedma runie w d, a od jej upadku zatrzsie si ziemia. Ju nie zje ani
81

dziecka! Jeli bd mie wtpliwoci czy jej zaufa, rozemieje si jedynie. Ona po prostu jest szalona. Wizyta na sabacie Graczom moe przyj do gowy by ledzi Lizelott i przyjrze si co te ona knuje. Ta za spakuje kilka rzeczy w torb i wyruszy piechot za miasto na nikogo si nie ogldajc. Gracze lub jeden gracz ledzcy t czarownic nie musi nawet testowa czy nie zostanie dostrzeony. Kobieta uda si kilka kilometrw w gb lasu krtymi ciekami. W kocu dotrze na uroczyska, nieopodal bagien. Tam wida wielkie ognisko na polanie, dookoa ktrego tacz jakie postacie. Lizoletta przystanie i rozbierze si do naga odwieszajc ubranie na krzak. Wyjmie z pakunkw ko i jaki woreczek i uda si w stron ogniska. Gracze mog si skry w paprociach i podej bliej. Ujrz wwczas niecodzienny widok. Dookoa ogniska tacz w rytm bbnw i piszczaek nagie kobiety. Kady kto si zna na muzyce lub tacu stwierdzi e ten taniec ma w sobie wiele z gawota. Midzy postaciami kobiet s te mskie sylwetki, ale nie s to ludzie. To fany o nogach z kopytami i gowach psw, plsaj dziko, prc si w jaki zmysowy, erotyczny sposb. S tu i inne istoty, pod drzewem siedzi orszak pogitych chudych karw. Ich ubrany dostojnie wadca rozoy co na ksztat kramu z rnorakimi mechanizmami. S tu chodzce na dwch nogach lisy, zwierzaki w ubrankach, wielkie jak kurze jajka owady ktre wiec w mroku. S gromady szczurw taczcych w swoich wasnych krgach i piewajcych swoje wasne pieni. Lizelotta zawoa ca zgraj. Wysypie z woreczka pokan stert ludzkich zbw. Dziwada i istoty zdawa si bd zachwycone tym widokiem. Zerkaj akomie na stos, ale nikt nie odway si po nie sign. Lizelotta poda tumkowi elfw ko Jacoba. Tum pooy j na ziemi i zacznie chodzi dookoa niej a wwczas ko zacznie drga, a potem lewitowa, unoszc si w gr. Dookoa niej, niczym wietlisty huragan zaczn kry humanoidalne, wiecce owady. Ko wiruje w powietrzu. W tym momencie wszystkich wiadkw ogarnie ogromna ochota doczenia do sabatu. Kady gracz musi zda test na MOC x 3 by si opanowa. Jeli si opanuj musz powtarza test co godzin lub odej. W przeciwnym razie Badacz rozbierze si i doczy do korowodu postaci. Korowd piewa
82

pie dzikczynn dla czarnej kozy. Optanemu graczowi wyda si to ze wszech miar suszne. Bdzie zawodzi: Ia, Ia, Ia! Czarna koza z lasw z tysicem modych! Ia!. A w ognisko wejdzie Mroczne Mode , wijc mackami wrd pomieni, w rytm muzyki granej przez Ghule. Wwczas gracze strac zupenie kontakt ze wiatem. Obudz si nad ranem. Nadzy i umazani krwi w jakim ciemnym lesie, nie majc pojcia co robili od momentu zobaczenia potwora taczcego w ogniu. (Od tej pory wszystkie Mroczne Mode bd traktowa graczy jako czonkw kultu Shubb-niggurath. Jeli gracze ich nie zaatakuj to zostaj zignorowani. Stwory mog wrcz rzuci si w ich obronie jeeli Badacze bd w stanie zagroenia. Jeli jakikolwiek gracz zaatakuje Mroczne Mode to odpowie ono zwyczajn agresj). Ujrzenie sabatu kosztuje Badaczy utrat k10/k20 Punktw Poczytalnoci, oraz pozwala zwikszy Mity Chtulhu o 3% plus 1% za kad godzin ogldania i opierania si czarowi sabatu. Nieopanowanie si i doczenie do widowiska kosztuje utrat dodatkowych k3/k6 Punktw Poczytalnoci. Wane przyjcie, zepsute harcami Z dziczy do cywilizacji. Gracze maj szans obmy si w jeziorze, a potem poszuka swoich ubra (udany test Szczcia). Wypalona polana jest ju od dawna zimna a po biesiadnikach nie ma adnego ladu. Pora wraca do domu. Kiedy gracze pojawi si w brudnym ubraniu w domostwie wywoaj gwatowny sprzeciw Rebeki. Przyjcie wanie si rozpoczyna. Wic najwysza pora szybko si
83

umy, przebra oraz zej na d. Gocie ju si schodz. Rebeka wita wszystkich i przyjmuje kondolencje. Kady z goci zarzeka si jej e mia osobiste, bliskie relacje z jej mem i jest zdruzgotany jego przedwczesnym odejciem. Ludzie dyskutuj i ogldaj drobno rzebione meble, dostojne malowida i ozdoby. Rozmowy tocz si gwnie o polityce lub te trendach w interesach. Pastwo Dikensowie przyszli wraz ze swoim synem. Ma on wraz z Ludwisi zagra may koncert na skrzypcach. eby Ludwisia daa rad wyj i zagra publicznie trzeba z ni porozmawia i zda test Psychologii (+10% jeli dziewczynka ufa graczom). Jeli nikt jej nie pomoe i z ni nie porozmawia, Ludwisia wyjdzie na scen, stanie obok smukego, zimnego chopczyka, spojrzy na tum i zemdleje. (Pomoc dziecku pozwoli odzyska dodatkowo 1 Punkt Poczytalnoci po caej tej historii) Dzieci bd gra. Do jednego z graczy podejdzie inne dziecko - mieszkaniec tego domu - pocignwszy go za rkaw powie i pani Lizelotta czeka za potem. Wszystko ju uknute W ogrodzie panuje przyjemny chodek. Kiedy gracz podejdzie do potu faktycznie ujrzy Lozolett. Wszystko ju uknute - wyjani kobieta. Poda mu uplecion z wikliny kul wielkoci strusiego jaja oraz zaostrzon ko Jacoba. Nacigna skr dziecka i myli e nas zwiedzie! parsknie. Czar koci wyczuje i zrobi si grona, ostrzee - tedy musisz j zaj od tyu tak by ci nie spostrzega. Wbij jej ko w ciao a zamiesz jej czar. Teraz nakae mu otworzy kul by si skry przed jej wzrokiem i odejdzie chichoczc dziwacznie. Po otwarciu wiklinowej kuli z jej rodka wyleci siedem wielkich brzczcych owadopodobnych elfw. Te humanoidalne owady zaczn kry dookoa gracza jakby poinstruowane co dokadnie maj robi. Gracz stanie si niewidzialny. Jest to jednak niewidzialno mocno niedokadna. Co chwila ciekawski elf odleci od gracza zainteresowany czym na stole lub spataniem komu figla. Sprawia to i graczowi pojawi si na chwil noga czy te rka. Ale dopki Badacz trzyma si na dystans od innych ludzi i sprztw jest zupenie niewidoczny. Elfy mog te za nim nie nada jeli bdzie si zbyt szybko porusza, albo wykonywa niespodziewane gesty. Rol
84

gracza jest teraz wypeni zadanie szalonej kobiety: zaj Jacoba/Maxa i wbi mu w ciao ko. Kiedy gracz wrci niewidzialny na sal, Max zacznie faszowa i rozglda si po sali. Niewidzialny Badacz dostrzee w aurze swoich elfich przyjaci prawdziw natur dziecka. Jacob ma wielkie, okrge, arzce si czerwieni lepia, ktrych blask niemal skanuje sal. W miar zbliania si do niego, demoniczny chopiec bdzie coraz bardziej niespokojnie gra. Jednak nie zareaguje, chyba e gracz si ujawni, lub zrobi si nieostrony. Po wbiciu mu koci gono wrzanie, a raczej zaskomli jak zraniony pies. W cigu sekundy jego ciao rozedmie si bblami, rosnc byskawicznie, a pknie. Ukazujc olbrzymiego, szarego stwora o psim pysku, skrytego pod kapturem. Ma na sobie rozcignite do granic moliwoci, podarte dziecice ubranko i malekie skrzypce w skatej jak pajk apie. Stwr wystawi rk w gr i szczeknie wydajc z siebie okropny ryk. Ludzie padn na podog wijc si w konwulsjach. Gracze maj szans wykona test Kondycji lub MOCy by zachowa rwnowag i zmniejszy efekt czaru. (Widok tej przemiany kosztuje widzw utrat k6/ k10 Punktw Poczytalnoci. Gracze mog si pozbiera udanym testem MOC x 5, ale reszta ludzi jest zbyt zszokowana zdarzeniami by cokolwiek zrobi). Szara Wiedma cinie w najbliszego stojcego czowieka skrzypcami (zadajc mu k6 obrae). Pochwyci Ludwisi, zarzuci j sobie na rami i na czterech koczynach pogna przez sal w kierunku okna.

85

Pocig za wiedm Szara Wiedma jest prastarym, przedstawicielem rasy Ghuli. Ale jej cechy fizyczne s dwukrotnie wiksze ni u przedstawiciela tej rasy. Poza tym zna wiele gronych czarw. Walka z ni nie bdzie atwa. Wiedma wypadnie przed dom i zacznie nawoywa swoje sugi. Nie przyjd! ryknie rozemiana Lizelotta zza potu. Nikt nie przyjdzie ci wesprze! Zadbaam o to! Oddaam si wszystkim twoim braciom, w zamian obiecali ci porzuci w t noc. Jeste sama! - wybuchnie szaleczym chichotem. Wiedma zawyje wciekle i rzuci si do ucieczki, wywaajc barkiem bram. To jest zemsta! Zemsta czarnolicych! Gracze ktrzy wypadn za wiedm z przyjcia powinni by uzbrojeni. Zanim Ghulica sforsuje bram zd raz wystrzeli. Jeli j trafi, musz jeszcze raz rzuci kostk, maj bowiem 20% szans e kula trafi w nieprzytomne dziecko na plecach stwora. Ranny Ghul bdzie krwawi znaczc tym samym drog. Jeeli gracze nie zdoaj go postrzeli naley pamita i ma ran po wbitej koci. Kada kolejna rana doda 10% do szansy wytropienia go. Odzyskajcie dziecko - poleci graczom Lizelotta - inaczej znowu ukryje si w jej skrze i przetrwa kolejnych 25 lat. Po tych sowach chichoczc odejdzie spokojnym krokiem w przeciwn stron. Na dworze panuje gsta, specyficzna wiktoriaska mga, dlatego pocig jest trudny, na szczcie Ghul biegnc rzzi gono. Niewidzialny Badacz jest osaniany przez elfy przez pen godzin. Po tym czasie czar pryska. Gracze powinni mie do czasu by wykorzysta niewidzialno w pocigu i w walce finaowej. Jednake im duej elfy kr dookoa postaci, tym mniej si interesuj swoim zadaniem tym samym coraz czciej pokazuje si jaka cz ciaa gracza. Fina Wiedma dobrze wie e przegraa i biegnie na cmentarz. Tam upuci dziecko i sprbuje zabi napastnikw. Zrezygnuje jeli Badacze odbior jej dziecko, lub dziewczynka zginie. Jeeli nie uda si jej upilnowa maej, sprbuje si gdzie skry i zakopa w ziemi (kopie byskawicznie). Jeeli zostanie zabita, upadnie ociale na ziemi, a ta rozstpi si pod ni pochaniajc j ca.
86

Epilog czyli wtki do zakoczenia. Lizoletta znika bez ladu i nie da si jej wyledzi. Ta szalona kobieta pewnie podja si jakiego nowego wyzwania. Moliwe jednak e gracze j kiedy spotkaj. Moe si okaza zarwno wielk pomoc, jak i wrogiem o diabolicznym planie. Gdyby wiedma zakopaa si w ziemi i ucieka w ten sposb graczom, to i tak dugo si nie pozbiera. Jest osabiona i pozbawiona mocy. Elfy, szczurowce i inne sugi wiedmy ju wicej nie bd nachodzi ludzi w miecie, chyba e kto je wezwie. Ludwisia po tym wszystkim ju nigdy nie bdzie normalnym dzieckiem, chyba e ktry z graczy pomoe jej za pomoc Psychologii (udany test umiejtnoci o poziomie min. 75%), wtedy dziecko zapomni wikszo z minionych wydarze, wypierajc ze wspomnienia. Rodzice Maxa Dikensa bd wymaga powanej terapii i znikn z miasta. Reszta ludzi, oguszona zaklciem nie do koca pamita co tak waciwie si dziao... Nie potrafi tego wyjani. Ledwie kilku pamita e dzieciak nagle zmieni si w wilkoaka i co wrzasn. Ale jako nie opowiadaj tego zbyt chtnie. Rebeka popada w dugotrwa apati i z pomoc opiekujcej si ni niani - ktr zatrudniaa do opieki nad dziemi - powoli wyjdzie z tego stanu.

87

Maciej "Ammon" Banasik

Co sycha na dworze Azathotha? Cz 2

Cezary " Czeski " Czyewski

Opowiadanie Artefakt

Andrzej Olszewski
Opowiadania Latarnia, Ciemne zauki

ROZBUDZAMY WYOBRANI...

Micha Prchniak
Ruch 10 stycznia

Micha Rycki
Ta bluniercza epoka wiktoriaska...

Dawid Pawlica

Gaslight - okiem wydawcy

Kamil Sobierajski
Przygoda do Zew Cthulhu "Zodziejka zbw"

88

89

GALMADRIN

O f i c j a l n i

P a t r o n i

M e d i a l n i:

Gliwice, padziernik 2011