dr in. Zygmunt Kuran mgr in. Emil Tomczak mgr in.

Sawomir Skrodzki Instytut Energetyki Warszawa BADANIE CYFROWYCH ZABEZPIECZE RNICOWYCH TRANSFORMATORW

Streszczenie W eksploatacji pojawio si wiele nowoczesnych cyfrowych zabezpiecze rnicowych transformatorw. Okazao si, e s powane kopoty z ich badaniem, poniewa nie ma do tego odpowiedniego sprztu. W artykule przedstawiono rozwizanie tego problemu. Zaprezentowano metody bada opracowanych w Instytucie Energetyki cyfrowych zabezpiecze rnicowych. Zaprezentowano opracowane rwnie w Instytucie urzdzenie testujce.

1. Wstp Uruchamianie w eksploatacji cyfrowych zabezpiecze rnicowych transformatorw jest atwiejsze ni uruchamianie zabezpiecze konwencjonalnych, poniewa mniejsze jest prawdopodobiestwo zrobienia bdu w odrutowaniu. Znacznie trudniejsze s jednak badania zabezpiecze cyfrowych, gdy mamy do sprawdzenia zabezpieczenia, w ktrych nastawione s grupy pocze i przekadnie transformatora oraz przekadnie prdowe przekadnikw. Do wykonania takich bada niezbdny jest bardzo wyspecjalizowany sprzt. Wymagania sprztowe mona czciowo zastpi dobr znajomoci metod badania zabezpiecze. Rang bada nieco zmniejsza jedna niezmienna cech zabezpiecze rnicowych, ktra polega na tym, e w warunkach eksploatacyjnych takie stany pracy jak: zaczenie transformatora, pene obcienie oraz zwarcia zewntrzne, s testami poprawnoci pracy zabezpieczenia rnicowego. Takie testy sprawdzaj bardzo du cz zabezpieczenia, nie sprawdzaj jednak wszystkiego, np. nie sprawdzaj jak zachowa si zabezpieczenie w warunkach ekstremalnych. Pomimo, e sama eksploatacja jest testem, wikszo specjalistw od zabezpiecze uwaa, e zabezpieczenie rnicowe naley jednak poddawa okresowo badaniom, ktre dadz pewno, e wszystko jest dobrze nastawione i nie bdzie adnych niespodzianek. Jest to troch tak jak z samochodem, oczekujemy, e po przegldzie w autoryzowanej stacji obsugi bdziemy jedzi bez awaryjnie do nastpnego przegldu. Mao kto wybiera wariant eksploatowania samochodu, a do wystpienia awarii. Umiejtnoci wykonywania bada nie unikniemy, poniewa kade nieprawidowe zadziaanie zabezpieczenia rnicowego zmusi nas do wykonania takich bada. 2. Charakterystyki zabezpiecze rnicowych W ostatnich latach ulegy pewnej modyfikacji wzory opisujce prd rozruchowy Ir i hamujcy Ih zabezpieczenia rnicowego. Jeszcze w okresie wdraania zespow typu ZAZ prd rnicowy okrelany by wzorem Ir = I1 I2. Wzr ten powsta w wyniku zbytniego zasugerowania si nazw zabezpieczenie rnicowe i jest w sprzecznoci z prawami Kirchhoffa mwicymi, e suma prdw w kadym wle powinna by rwna zero. Wzr na prd rnicowy przybra zatem posta: Ir = I1 + I2 i wszystkie znane firmy stosuj ten wzr. Natomiast, co do prdu hamujcego nie ma jednomylnoci. Rnorodno wzorw na prd hamujcy sprawia, e takie same nastawienia mog oznacza rn czuo poszczeglnych zabezpiecze.

Postaramy si zilustrowa to na poniszych wykresach. W tym celu na umownym transformatorze z dwustronnym zasilaniem, do ktrego dopywa prd I1 i odpywa prd I2 = -I1, robimy kontrolowane zwarcie tak, e prd I2 bdzie stopniowo mala, a po dojciu do zera zmieni kierunek i wzronie a do wartoci prdu I1, prd Ir osignie wtedy warto 2I1. Dla zabezpiecze A; B; C i D, ktre maj rne wzory na prd Ih sporzdzimy wykres Ir/Ih w funkcji Ir, rys.1. Wzory na prd Ih: A: Ih = 0,5 I1 I2 B: Ih = 0,5{ I1 + I2 } C: Ih = I1 I2 D: Ih = I1 + I2 Jeli przyjmiemy zasad, e dopuszczamy warto nastawienia wspczynnika stabilizacji rwn poowie maksymalnej osiganej wartoci Ir/Ih, to przy jednostronnym zasilaniu transformatora moemy maksymalnie nastawi: w przypadku A i B k = 1, a w przypadku C i D k = 0,5, natomiast przy dwustronnym zasilaniu akceptowalna warto wspczynnika stabilizacji jest dla wzoru A zbliona do 2, a dla wzoru C zbliona do 1. Dla wzorw B i D nie ma warunkw do nastawienia zwikszonej wartoci wspczynnika stabilizacji. Jeli obniamy warto nastawionego wspczynnika stabilizacji w stosunku do podanych wartoci maksymalnych, to wzrasta nam czuo i szybko dziaania zabezpieczenia.
4

Ir/Ih
3,5

C
3

A
2,5

B
2

1,5

D
1

0,5

0 0 0,2 0,4 0,6 0,8 1 1,2 1,4 1,6 1,8 2

Ir/I1

Rys. 1 Zaleno wspczynnika Ir/Ih w funkcji Ir

3. Wpyw grupy pocze na transformowanie si prdw zwarciowych Grupa pocze Y-y Transformatory grupy pocze Y-y transformuj bez przesuni fazowych skadow zgodn i przeciwn prdu. Jeli zera gwiazd s uziemione to rwnie transformowana jest skadowa zerowa. Przy badaniu zabezpiecze rnicowych z nastawion grup pocze typu Y-y nie ma adnych problemw, prdy mona wymusza jednofazowo, dwufazowo, lub trjfazowo tak samo po obu stronach transformatora.

Grupa pocze Y-yd Dla grup pocze Y-yd z dodatkowym uzwojeniem poczonym w trjkt, sytuacja nie ju tak prosta, tak samo transformuje si skadowa zgodna i przeciwna, a nie transformuje si skadowa zerowa. Po stronie transformatora po ktrej nie ma warunkw do przepywu skadowej zerowej nigdy nie dowiemy si czy po stronie przeciwnej taka skadowa przepywa, w zwizku z tym jedynym rozwizaniem dla zabezpieczenia rnicowego jest wyeliminowa skadow zerow i pozostawi zabezpieczenie rnicowe dziaajce na podstawie rozpyww skadowej zgodnej i przeciwnej. Musimy o tym pamita w trakcie bada. Jeli zdecydujemy si na wymuszanie po dowolnej ze stron transformatora prdu zawierajcego skadow zerow, to musimy pamita, e zabezpieczenie bdzie widziao tylko sum skadowych zgodnych i przeciwnych. Cech charakterystyczn ukadw Y-y jest to, e nie przesuwaj fazy i wartoci prdw w odpowiednich fazach nie s przesunite. Badajc zabezpieczenia o grupie pocze Y-yd moemy wymusza prd jako jednofazowy lub dwufazowy, przy czym z prdu jednofazowego powinna by wyeliminowana skadowa zerowa, gdy zabezpieczenie i tak j wyeliminuje.. Grupa pocze Y-d Rozpyw prdw dla zwarcia dwufazowego po stronie trjkta transformatora o grupie pocze Y-d11 i przekadni napiciowej 1:1 przedstawia rys.2. Zwarcie jest bez udziau ziemi i po obu stronach transformatora nie ma prdu skadowej zerowej. Jeli odwrcimy zasilanie i od strony trjkta transformatora pracujcego na biegu jaowym doczymy generator, a od strony gwiazdy zrobimy jednofazowe zwarcie doziemne, to otrzymamy rozpyw prdw taki jak na rys. 3. Zauwaymy, e od strony trjkta rozpyw prdw w obu przypadkach jest identyczny, a od strony gwiazdy rni si. Rnica polega na tym, e w przypadku pierwszym nie ma skadowej zerowej. Po dodaniu tej skadowej uzyskujemy obraz prdu identyczny jak w przypadku drugim.

2I 3 I 3 I 3

Rys. 2 Rozpyw prdw w transformatorze o grupie pocze Y-d11 zasilanym od strony gwiazdy przy zwarciu dwufazowym po stronie trjkta.

I 3

I
I 3

Rys. 3 Rozpyw prdw w transformatorze o grupie pocze Y-d11 zasilanym od strony trjkta przy zwarciu jednofazowym po stronie gwiazdy.

Analizujc dokadnie przebiegi po obu stronach transformatora o grupie pocze typu Y-d stwierdzamy, e skadowa zerowa nie transformuje si, natomiast skadowa zgodna i przeciwna transformuj si zgodnie z godzinowym przesuniciem odpowiadajcym danej grupie pocze,

przy czym skadowa przeciwna transformuje si z uwzgldnieniem odwrotnego kierunku wirowania wektorw. To znaczy, jeli dla skadowej zgodnej przesunicie wynosi 11h, to dla skadowej przeciwnej wynosi 1h. Z tego powodu prdy niesymetryczne niezawierajce skadowej zerowej po przetransformowaniu zmieniaj ukad wektorw. 4. Sposoby przeliczania prdw na jedn ze stron transformatora w celu ich porwnania Opracowujc zabezpieczenie RRTC-1/2 dla transformatora dwu-uzwojeniowego wzorowalimy si na istniejcych ukadach zabezpiecze, w ktrych dla transformatorw w ukadzie Y-d przekadniki strony gwiazdy poczone byy zawszy w trjkt. Nastpnie prd dopasowywany by do prdu uzwojenia transformatora poczonego trjkt za porednictwem przekadnikw wyrwnawczych, mwic krcej prdy przeliczone zostay na stron trjkta. Taki ukad zabezpieczenia bardzo dobrze sprawdzaa si w praktyce. Dlatego do nowego zabezpieczenia RRTC-1 zastosowalimy tak sam metod przeliczania prdw gwiazdy transformatora na stron trjkta transformatora. Oznacza to, e jeli w zabezpieczeniu nastawimy prd rozruchowy np. 1 A, to uzyskamy dziaanie zabezpieczenia przy wymuszaniu prd 1 A od strony trjkta, taka sama prba wykonywana od strony gwiazdy wymaga przemnoenia prdu przez odpowiednie wspczynniki. Opisana technika realizacji zabezpieczenia automatycznie eliminuje skadow zerow prdu. Fakt eliminowania skadowej zerowej prdu naley podkreli szczeglnie, gdy wpywa to na technik badania tych zabezpiecze. Istnienie skadowej zerowej w prdzie gwiazdy nie ma adnego wpywu na dziaanie zabezpieczenia. Opracowujc zabezpieczenie rnicowe RRTC-1/3 dla transformatora trjuzwojeniowego nie mielimy tak dobrego wzorca, rozwaajc rne warianty doszlimy do wniosku, e przeliczanie prdw na jedn ze stron dolnego napicia jest uciliwe i nieuzasadnione technicznie, poniewa z powodu czstego przypisywania poszczeglnym uzwojeniom transformatora rnych mocy nastawiany prd rozruchowy zabezpieczenia mgby przyjmowa nienaturalne wartoci. Najwaciwszym wydao si nam przeliczanie wszystkich prdw transformatora na stron gwiazdy, czyli stron wysokiego napicia transformatora. Przy tej technice przeliczania prdu powstaje problem ze skadow zerow. W transformatorze trjuzwojeniowym przynajmniej jedno uzwojenie jest poczone w trjkt, lub istnieje trjkt wyrwnawczy. W takiej sytuacji nie jest moliwe odtworzenie prdw gwiazdy na podstawie prdw uzwoje poczonych w trjkt, gdy brakuje nam informacji o skadowej zerowej. Na stron gwiazdy ( strona wysokiego napicia) mona jedynie przeliczy skadow zgodn i przeciwn prdu, ktre transformuj si zgodnie z oglnymi zasadami transformacji. Algorytm przeliczania prdw musi, zatem eliminowa skadow zerow prdu. Fakt ten ma istotne znaczenie na proponowane ukady probiercze. 5. Badanie zabezpiecze Aby upewni si, e dobrze podczylimy i nastawilimy zabezpieczenie rnicowe powinnimy wykona nastpujce prby: 1. Sprawdzenie prawidowoci podczenia przekadnikw, 2. Pomiar prd rozruchowego, 3. Sprawdzenie nastawienia przekadni przekadnikw i transformatora, 4. Sprawdzenie nastawienia grupy pocze transformatora, 5. Badanie stabilizacji, czyli nachylenia charakterystyki, 6. Sprawdzenie blokowania zabezpieczenia przy udarach prdu magnesujcego, 7. Sprawdzenie blokowania przy przemagnesowaniu transformatora, 8. Sprawdzenie dziaania przy prdzie trzeciej harmonicznej, 9. Badanie dziaania zabezpieczenia przy duej wartoci prdu, wskazujcej na wystpienie zwarcia wewntrznego, bez wzgldu na zawarto harmonicznych oraz pomiar czasw dziaania.

Zakres sprawdzenia wedug punktw 1 do 3 i czciowo punktu 4 mona wykona wymuszalnikiem prdw pierwotnych, moe to by wymuszalnik typu DOK produkowany w Instytucie Energetyki. Odpowiednie wspczynniki do przeliczania prdw znajduj si w tablicach 1 i 2. Prd zasilajcy przeliczony przez przekadnie przekadnikw i transformatora oraz pomnoony przez wspczynnik k daje prd widziany przez zabezpieczenie. Do wykonania sprawdze wg punktw 4 do 9 niezbdne jest wyspecjalizowane urzdzenie testujce oraz umiejtno dostosowania ukadu probierczego do typu zabezpieczenia i nastawionej grupy pocze.
Tablica 1 Zaleno wspczynnika k od sposobu zasilania zabezpieczenia RRTC-1/2

Grupa Pocze

Trjfazowe symetrycz. Od strony: WN SN 1

Dwufazowe prdem jednofazowym od strony: WN 2/ 3 SN 1

Jednofazowe od strony WN 1/ 3 SN 1

YD

YY

Y Y(d)

2/3

2/3

Tablica 2. Zaleno wspczynnika k od sposobu zasilania zabezpieczenia RRTC-1/3

Grupa Pocze

Trjfazowe symetrycz. Od strony: WN SN 1

Dwufazowe prdem jednofazowym od strony: WN 1 SN 2/ 3

Jednofazowe od strony: WN 2/3 SN 1/ 3

YD

YY

2/3

Wybr ukadu probierczego Aby symulowa przepyw prdu skronego przez transformator o grupie pocze typu Y-d, mona podczy z obu stron transformatora dwa symetryczne rda prdu o stosownym dla transformatora przesuniciu fazowym. Moemy wtedy wymusi prd skrony, bdzie to symulacja symetrycznego zwarcia zewntrznego. Moemy rwnie zmniejszy jeden z prdw w celu wymuszenia prdu rnicowego, bdzie to symulacja symetrycznego zwarcia wewntrznego. Znacznie czstsze s jednak zwarcia niesymetryczne jednofazowe i dwufazowe w czasie ktrych transformator nie wprowadza przesunicia fazowego pomidzy prdami strony pierwotnej i wtrnej. Naley to podkreli, brak przesunicia fazowego pomidzy prdami strony pierwotnej i wtrnej przy zwarciu niesymetrycznym, nie przeszkadza wcale, aby skadowa zgodna i przeciwna prdu transformoway si odpowiednio do swojego kierunku wirowania i zgodnie z przesuniciami fazowymi waciwymi dla nastawionej grupy pocze transformatora. Suma wszystkich przetransformowanych skadowych daje wypadkowy prd bez przesunicia fazowego. Zaprezentowanie odpowiednich metod bada i dostosowanego do nich specjalistycznego sprztu jest gwnym celem referatu. Naszym celem jest wybranie ukadu probierczego, ktry umoliwi pene sprawdzenie charakterystyk zabezpieczenia rnicowego poprzez symulacj zwar niesymetrycznych. Symulacja powinna by wykonana przy uyciu dwch jednofazowych rde prdu.
Tablica 3 Sposb podczenia prdw probierczych do zabezpieczenia RRTC-1/2 w zalenoci od nastawionej grupy pocze transformatora

Grupa pocze

Strona WN Prd I2 Wpywa Wypywa

Strona SN Prd I1 Wypywa R S T R S T T R S S T R R S T Wpywa T R S S T R R S T R S T S T R 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 S T R

Sposb przeliczania prdu I2 na I2

Yd11

R S T

Yd1

R S T

' I2 = I2

WN T 3 SN

Yd5

R S T

Yd7

R S T

Yy0 Yy(d)0

R S T

' I2 = I2

WNT SN

Taki sam problem jak z badaniem cyfrowych zabezpiecze rnicowych pojawi si przy badaniu analogowych zabezpiecze rnicowych zawierajcych przekadniki wyrwnawcze w rodku zabezpieczenia, tak jak byo np. w zespoach typu ZAZ. Sprawdzi si wtedy ukad probierczy wykonany zgodnie z rozpywem prdw przedstawionym na rys.3 Wejcia zabezpieczenia przyczane do gwiazdy transformatora zasilane s jednofazowym prdem midzy zerem i faz, wejcia podczone do strony trjkta transformatora zasilane s jednofazowym prdem midzy fazami. Poniewa zabezpieczenie RRTC-1/2 dla transformatora dwuuzwojeniowego jest zbudowane bardzo podobnie proponujemy stosowanie takiego samego ukadu probierczego. Sposb podczenia prdw probierczych do zabezpieczenia RRTC-1/2 w zalenoci od nastawionej grupy pocze transformatora przedstawia tablica 3. Obecno skadowej zerowej w prdzie gwiazdy nie deformuje pomiarw, poniewa skadowa ta jest eliminowana w trakcie przeliczania na stron trjkta, a jej obecno uwzgldniona zostaa w wartoci pierwiastka z trzech. Do badania zabezpieczenia transformatora trjuzwojeniowego wybr tego samego ukadu nie jest korzystny, poniewa jednofazowy prd zanim zostanie porwnany z prdami stron redniego napicia bdzie mia odfiltrowan skadow zerow i bdzie widziany jako 2/3 swojej wartoci. Niespenione byoby zaoenie, e prd wpywajcy od tej strony, na ktr przeliczane s prdy nie powinien zawiera dodatkowych wspczynnikw. Dla zlikwidowania skadowej zerowej naley zasili zabezpieczenie od strony gwiazdy prdem w dwch fazach, wtedy po stronie trjkta pojawi si obraz prdu taki jak na rys. 4.
I 3 I 3 2I 3

I
Rys.4 Rozpyw prdw w transformatorze o grupie pocze Y-d11 zasilanym od strony trjkta przy zwarciu dwufazowym po stronie gwiazdy.

Poniewa do wymuszenia takiego prdu niezbdne byo by trjfazowe rdo, dlatego dodamy do tego prdu tak warto skadowej zerowej, e uzyskamy prd jednofazowy. W podobny sposb rozpyw prdw z rys.2 zmieni si na rozpyw przedstawiony na rys.3. Poniewa na ukadzie z rys.3 pojawiy si warunki do przepywu skadowej zerowej, to ta skadowa popyna, nie zmieniajc rozpyww skadowej zgodnej i przeciwnej W transformatorze z rys.4 taki prd nie ma warunkw do zaistnienia, ale do zabezpieczenia moe by doprowadzony, poniewa przekadniki poczone s w gwiazd. W wyniku tej operacji do zabezpieczenia dopywa dodatkowo skadowa zerowa, ktra jest jednak eliminowana w algorytmie przeliczania prdu ze strony trjkta na stron gwiazdy i nie wpywa na wynik przeliczenia. Sposb podczenia prdw probierczych do zabezpieczenia RRTC-1/3 dla rnych grup pocze transformatora przedstawia tablica 4. Obecno dodanej skadowej zerowej uwzgldniona jest w pierwiastku z trzech wchodzcym do wzoru na prd..

Tablica 4 Sposb podczenia prdw probierczych do zabezpieczenia RRTC-1/3w zalenoci od nastawionej grupy pocze transformatora

Grupa pocze

Strona SN Prd I1 Wpywa R Wypywa 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 R S T R S T T R S S T R

Strona WN Prd I2 Wypywa Wpywa S T R T R S R S T R S T

Sposb przeliczania prdu I1 na I1

Yd11

S T R

I1 =

I 1' SN 3WN T

Yd1

S T R

Yd7

S T R

Yd5

S T

R Yy0 S T

S T R

R S T

S T R

I 1 = I 1'

SN WN T

Opis urzdzenia testujcego Zaoenia do urzdzenia testujcego: Ukad probierczy powinien generowa dwa prdy, I1 i I2, do zasilania dwch stron transformatora, Prd wpywajcy od tej strony transformatora, po ktrej zabezpieczenie bilansuje prdy nie powinny by przeliczane przez wspczynniki, ( dla nastawienia Ir = 1A zabezpieczenie powinno dziaa przy 1A prdu wpywajcego) Prdy Ir i Ih powinny by nastawiane bezporednio na urzdzeniu testujcym, prdy wymuszane I1 i I2 powinny automatycznie przybiera wymagane wartoci wynikajce z: prdw Ir, Ih, grupy pocze i przekadni transformatora, oraz przekadni prdowej przekadnikw, Powinna istnie moliwo dodawania do prdu Ir i Ih prdw wyszych harmonicznych celem badania stopnia blokowania, Zgodnie z powyszymi zaoeniami pracuje jeden z programw urzdzenia testujcego UTCGT opracowanego w Instytucie Energetyki. Do zadawanych prdw Ir, Ih mona dodawa dowoln harmoniczn poczwszy od drugiej a do dwudziestej. Prdy wymuszane w zabezpieczeniu okrelone s wzorami: I1 = Ih 0.5Ir I2 = k( Ih + 0.5Ir)

Wspczynnik k moe si zmienia od zera do dziesiciu. Powysze wzory dostosowuj urzdzenie UTC-GT do badania zabezpiecze typu A i B, wedug oznacze z rys 1. Warto wymuszanych prdw wynosi 2 razy po 50 A. Moc szczytowa wzmacniaczy wynosi 2 razy 500W. Zastosowanie dwch rnych ukadw do badania charakterystyk stabilizacji zabezpieczenia RRTC-1/2 dla transformatora dwuuzwojeniowego i RRTC-1/3 dla transformatora trjuzwojeniowego sugeruje, e nie s to jednakowe zabezpieczenia. Zrbmy zatem nastpujc prb, - na transformatorze o grupie pocze Y-d i przekadni napiciowej 1:1 wyposaonym w przekadniki prdowe rwnie o przekadni 1:1 zainstalowano zabezpieczenie RRTC-1/2 dla transformatora dwuuzwojeniowego i RRTC-1/3 dla transformatora trjuzwojeniowego. Jeli nastawimy prd rozruchowy obu zabezpiecze np. na 1 A, a w transformatorze po stronie trjkta zrobimy wewntrzne zwarcie raz dwufazowe, a raz trjfazowe i zasilimy transformator z regulowanego trjfazowego rda, to przy stopniowym zwikszaniu trjfazowego napicia doczanego raz od strony gwiazdy, a raz od strony trjkta, uzyskamy zadziaanie zabezpiecze przy wartociach prdu podanych w tablicy 5. Tablica 5. Maksymalny prd fazowy, w chwili zadziaania zabezpieczenia Typ zabezpieczenia Zasilanie od strony gwiazdy Zasilanie od strony trjkta Zwarcie Zwarcie Zwarcie Zwarcie dwufazowe trjfazowe dwufazowe trjfazowe Dla tr. 2 1A 1A 1A A Dwuuzwojeniowego 3 Dla trjuzwojeniowego tr, 1A 1A 3 A 2 1A

Widoczne w tablicy 1 rnice czuoci poszczeglnych zabezpiecze w reagowaniu na niesymetryczne zwarcia nie przekraczaj 15% i nie maj wikszego praktycznego znaczenia. Wnikliwi badacze powinni o tym jednak wiedzie. Wykonujc badania zabezpiecze zgodnie z ukadami zaproponowanymi w artykule, symulujcymi zwarcia niesymetryczne, uzyskujemy wyniki takie same jak w powyszym przykadzie przy zwarciach symetrycznych.
6. Wnioski 1. Dostpne na rynku zabezpieczenia rnicowe maj prd hamujcy opisany rnymi wzorami, z tego wzgldu jednakowo nastawione rne typy zabezpiecze mog mie rn czuo. 2. Do badania cyfrowych zabezpiecze rnicowych niezbdny jest wyspecjalizowany sprzt, a do sprawdzenia obwodw prdowych i przekadnikw niezbdny jest wymuszalnik prdw pierwotnych. 3. Badanie charakterystyk stabilizacji oraz blokad zabezpiecze rnicowych moe by wykonywane poprzez symulacj zwar niesymetrycznych, niezbdne jest wtedy takie dostosowanie ukadw probierczych, aby prdy mogy by zadawane z dwch jednofazowych regulowanych rde. Literatura [1] Winkler W. Wiszniewski A.; Automatyka zabezpieczeniowa w systemach elektroenergetycznych. Warszawa, WNT 1999r [2] Zydanowicz J.; Elektroenergetyczna automatyka zabezpieczeniowa. Warszawa,WNT 1983r