You are on page 1of 5

Spadek produkcj| ro||n

GMO w Europ|e
czny area upraw genetycznie modykowanych w Unii
Euro pejskiej zmniejszy si w 2009 roku o poow w
porwnaniu do 2006 roku, a tendencja spadkowa utrzymuje
si nadal. W 2009 roku roliny genetycznie modykowane
uprawiane byy na 0.05 procenta pl uprawnych Europy.
3
Europejska przygoda z GMO zacza si w 1998 roku,
gdy Unia Europejska dopucia do kultywacji odporn na
dziaanie insektw odmian kukurydzy MON 810.
4
Jest ona
obecnie uprawiana w szeciu krajach Unii, ale jej produk-
cja zmalaa o 15 procent w latach 2008 - 2010.
5
Wiodcym
producentem MON 810 jest Hiszpania, gdzie w 2010 roku
uprawy tej kukurydzy zajmoway powierzchnie 76 575 hek-
tarow.
6
Natomiast w krajach takich Francja, Niemcy, Austria,
Grecja, Wgry, Bugaria i Luxemburg uprawa MON 810 jest
obecnie zakazana.
7
Drug rolin dopuszczon do kultywacji na obszarze Unii
Europejskiej jest ziemniak Amora rmy BASF, z ktrego
uzyskiwa mona skrobi przemysow.
8
Austria, Luxemburg
i Wgry zakazay uprawy ziemniaka Amora, gdy zawie-
ra on odporny na antybiotyki marker genetyczny (ARM).
Stosowanie tego genu jest zakazane na podstawie dyrektywy
unijnej dotyczcej zamierzonego uwalniania. Zakaz ma na
celu ochron skutecznoci lekw dla ludzi i zwierzat.
9
W 2010
roku, ktry by pierwszym rokiem produkcji ziemniaka Am-
ora uprawiono go tylko w Szwecji, Niemczech i Czechach.
10

Wkrtce po zasadzeniu ziemniakw rma BASF stwierdzia
47 przypadkw kontaminacji inn nieautoryzowan odmian
genetycznie modykowanego ziemniaka. Zanieczyszczenie
upraw dotyczyo 16 hektarw
11
i jego rezultatem byo oglne
asko upraw ziemniaka Amora. Obecnie uprawia si go
zaledwie na 17 hektarach w dwch krajach tj. w Niemczech
i Szwecji.
12
Regu|acje prawne GMO
w Un|| Europejsk|ej
Autoryzacja upraw GMO jest regulowana dyrektyw
2001/18/EC Parlamentu Europejskiego i Rady Europejskiej
z dnia 12 marca 2001 w sprawie zamierzonego uwalniania
do rodowiska.
13
W jej wietle ryzyko dla rodowiska jest
szacowane indywidualnie.
14
Kraje czonkowskie musza
przestrzega zasady ostronoci, ktra zakada, e jeli pod-
jcie danego dziaania mogoby prowadzi do znanego lub
nieznanego potencjalnego zagroenia dla zdrowia, to naley
zaniecha tego dziaania.
15
W 2003 roku Komisja Europejska przyja regulacj (EC) No.
1829/2003 dotyczca dopuszczenia ywnoci i paszy zawie-
rajcej organizmy genetycznie modykowane.
16
Wymaga by
ywno i pasze zawierajce GMO byy oznakowane. Regula-
cja ta okrela take dopuszczaln przypadkow obecno lub
niezamierzon kontaminacj, na poziomie do 0.9 procenta
w przypadkach, gdy producent udowodni, e obecno
ladowej iloci GMO bya technicznie nieunikniona.
17
Pro-
dukty genetycznie modykowane okrelane jako substancje
pomocnicze w przetwrstwie, takie jak na przykad enzymy
genetycznie modykowane, uywane do wyrobu serw s
wyczone z oznakowania.
18

Na rynku europejskim miso, mleko i jaja pochodzce od
zwierzt karmionych paszami zawierajcymi GMO nie
GMO w Europ|e -
uprawy | market|ng
W
Unii Europejskiej tylko niektre produkty i roliny genetycznie modykowane
zwane take transgenicznymi mog by dopuszczone do obrotu, a nieliczne
lub kultywacji. Regulacje prawne dotyczce obrotu s zupenie inne od tych, ktre
dotycz upraw. Jak dotd Unia Europejska dopucia do obrotu okoo 30 produktw
transgenicznych i s to gwnie genetycznie modykowane odmiany soi i kukurydzy
uywane w paszach dla zwierzt.
1
Nie oznacza to jednak, e mona wszystkie te
roliny uprawia na terenie Unii Europejskiej. Tylko dwie odmiany rolin genetycznie
modykowanych posiadaj autoryzacj umoliwiajc ich upraw. S to: odporna
na dziaanie insektw kukurydza MON810 rmy Monsanto i ziemniak przemysowy
Amora rmy BASF.
2
Fact Sheet + November 2011
musz posiada odpowiedniego oznakowania. Niektre kraje
czonkowskie wprowadziy wprawdzie dobrowolne systemy
oznakowania dla uwiadomienia konsumentw o zastosowa-
niu GMO.
19
Niemniej jednak informacje o zawartoci GMO
w importowanych produktach paszowych s zwykle zatajane
przed konsumentami poprzez brak oznakowania misa
i mleka zwierzt karmionych tymi paszami. Konsumenci
europejscy, ktrzy w ogromnej wikszoci opowiadaj si
przeciw ywnoci genetycznie modykowanej, nie maj
moliwoci podejmowania wiadomego wyboru, a nawet
mog bezwiednie wspiera korporacje, ktre wypuszczaj
ywno genetycznie modykowan na rynek.
20

Europejski Urzd do Spraw Bezpieczestwa ywnoci (EFSA)
to gwna europejska organizacja, ktra zajmuje si ocen
wpywu rolin GMO i innych produktw zawierajcych
GMO na zdrowie ludzi i zwierzt. Urzd ten przedstawia Ko-
misji Europejskiej rekomendacje dotyczce poszczeglnych
rolin i produktw genetycznie modykowanych.
21
Kom-
petencje Europejskiego Urzdu do Spraw Bezpieczestwa
ywnoci (EFSA) byy wielokrotnie kwestionowane przez
organizacje spoeczestwa obywatelskiego, pastwa czon-
kowskie, politykw oraz niezalenych naukowcw. Take
Rada Europejska ju od 2008 wzywa do zaostrzenia regulacji
prawnych dotyczcych bezpieczestwa ywnoci oraz do
przeprowadzenia niezalenej ekspertyzy naukowej.
22

Komisja Europejska rekomenduje dopuszczenie lub odrzuce-
nie autoryzacji danego produktu GMO i przedkada projekt
do konsultacji i gosowania Staemu Komitetowi do spraw
acucha ywnociowego i Zdrowia Zwierzt (Standing
Committee on Food Chain and Animal Health). Podobnie
inne komitety Komisji Europejskiej take i ten skada si
z reprezentantw pastw czonkowskich.
23
Jeli komitet nie
osignie wikszoci kwalikowanej, czyli 255 gosw spord
345 moliwych, wwczas Komisja Europejska kieruje swj
projekt do Rady Europejskiej (skadajcej si z ministrw
krajw czonkowskich), ktrzy gosuj nad dopuszczeniem
danego produktu GMO.
24
Tutaj sprzeciw wikszoci kwali-
kowanej moe prowadzi do odrzucenia danego produktu
GMO, wiec Komisja bardzo ostronie wybiera czas goso-
wania, jeli nie chce odrzucenia danego produktu GMO.
25

Gdy nie ma wikszoci kwalikowanej Komisja Europejska
podejmuje ostateczn decyzj.
26

Genetyczne Modykacje | w|atowa
Organ|zacja Hand|u (WTO-Wor|d
Trade Organ|sat|on|
Do czerwca 1999 roku Unia Europejska zatwierdzia do obro-
tu 18 produktw genetycznie modykowanych. Wtedy to pi
krajw czonkowskich czyli Dania, Francja, Grecja, Wochy
i Luxemburg zadeklarowao de-facto moratorium na nowe
autoryzacje a do czasu, gdy Komisja przedstawi legislacj
dotyczc identykacji i moliwoci odszukania produktw
GMO oraz ich oznakowania.
27
Austria, Belgia, Finlandia,
Niemcy, Holandia, Hiszpania i Szwecja nie zastosoway
moratorium, ale zasad cakowicie ostronego podejcia do
tego zagadnienia i wezway Komisj by niezwocznie zaja
si regulacjami dotyczcymi identykacji, wykrywalnoci I
oznakowania produktw GMO.
28

W odpowiedzi Stany Zjednoczone, Kanada i Argentyna
zgosiy w 2003 roku skarg do Organu Rozstrzygania Sporw
wiatowej Organizacji Handlu (World Trade Organisation).
W 2006 roku wiatowa Organizacja Handlu (WTO) uznaa,
e Unia Europejska nadmiernie opnia proces dopusz-
czenia 24 produktw genetycznie modykowanych w latach
1999-2003, co stworzyo de facto moratorium na produkty
genetycznie modykowane. Byo to niezgodne z zasadami
wiatowej Organizacji Handlu - WTO.
29
Podobnie nieuzasad-
nione wedug WTO byo wprowadzenie krajowych zakazw
upraw genetycznie modykowanych, gdy kraje te nie przed-
stawiy stosownej oceny ryzyka, a jedynie zakciy zasady
wolnego handlu.
30
Nie oznaczao to jednak, dla Unii Euro-
pejskiej potrzeby rezygnacji z wasnych standardw i regu-
lacji prawnych, takich jak na przykad restrykcje w procesie
dopuszczania upraw GMO, ale potwierdzio konieczno ich
zgodnoci z wytycznymi WTO. Decyzja ta moe by zatem
interpretowana jako kolejny atak na prawo pastw czonkow-
skich do zapewnienia bezpieczestwa ywnoci i ochrony
rodowiska.
Kraje wyraajce jeszcze 8 lat temu swoje niezadowolenie z
europejskiego podejcia do GMO zmieniy jednak taktyk
w ostatnim czasie. Kanada zaakceptowaa ugod i wycofaa
skarg przeciw Unii Europejskiej w 2009 roku, a rok pniej
zrobia to take Argentyna, pozostawiajc USA jako jedy-
nego skarcego.
31
Stany Zjednoczone prbuj w agresywny
sposb zmusi swoich partnerw handlowych do zniesienia
zakazw. Biuro Przedstawiciela Handlowego Stanw Zjedno-
czonych (US Trade Representative -USTR) lobbuje partnerw
handlowych celem usunicia zakazw i ogranicze importu
dla amerykaskich produktw transgenicznych.
32
Wywiera
nawet presje na partnerw handlowych w zakresie eliminacji
wymogw oznakowania produktw GMO.
33
Roz|un|en|e zasady zero to|erancj|
Do niedawna, Unia Europejska zezwalaa tylko na import
i obrt tylko takimi paszami z GMO, ktrych genetycznie
modykowane komponenty autoryzowane byy na jej teryto-
rium. Zakazane byy jakiekolwiek inne dodatki genetycznie
modykowane, ktrych nie poddano procedurom oceny
ryzyka.
34
Ta polityka zero tolerancji zostaa stworzona po to,
by zapobiec przedostaniu si do systemu ywnociowego Unii
nawet ladowych iloci nieautoryzowanych produktw GMO.
Jednak rmy biotechnologiczne i koncerny agrobiznesu
zrobiy wiele by rozluni europejsk zasad zero tolerancji
dla pasz zwierzcych zawierajcych ladowe iloci nieauto-
ryzowanych produktw GMO. Grupy te lobboway na rzecz
niezakconych dostaw ruty sojowej potrzebnej do paszy
zwierzcej, co rzekomo miao zapewni opacalno produk-
cji zwierzcej w Unii Europejskiej.
35
W efekcie rynek Unii
Europejskiej stopniowo stawa si bardziej otwarty na GMO.
Polityka zero tolerancji zostaa zmieniona w czerwcu
2011 roku, gdy Komisja Europejska przyja regulacje
pozwalajce by pasza dla zwierzt zawieraa do 0.1 pro -
centa nieautoryzowanego materiau genetycznie mody-
kowanego.
36
To rozlunienie polityki zero tolerancji
w zakresie pasz zwierzcych nie ma wpywu na zasad zero
tolerancji w odniesieniu do ywnoci, chocia presja w tej
sprawie nadal jest wywierana.
37
Jednak nawet tak niski prg
akceptowalnoci GMO w paszach otwiera drzwi dla nie-
autoryzowanych produktw genetycznie modykowanych
i naraa Europ na ryzykowne eksperymenty z rolinami
genetycznie modykowanymi, a przede wszystkim wzmacnia
si przetargow wielkiego agrobiznesu.
"Reg|ony Wo|ne od GMO"
Do wrzenia 2010 a 292 regionw i prowincji Unii Europe-
jskiej oraz 4713 samorzdw lokalnych zadeklarowao si
strefami wolnymi od GMO.
38
Deklaracje te i zwizane
z nimi zakazy upraw nie maj jednak mocy prawnej. W 2007
roku Europejski Trybuna Sprawiedliwoci uzna, e re-
giony wolne od GMO nie mog ogranicza prawa wyboru
rolnikw chccych uprawia roliny genetycznie mody-
kowane, o ile stworz odpowiednie warunki upraw i przejm
odpowiedzialno za ewentualne przypadki kontaminacji.
39

Regiony wolne od GMO s wic tylko wyrazem woli oby-
wateli, ktrzy spotykaj si z obojtnoci prawodawcw
w tej sprawie. Zazwyczaj rolnicy popieraj tworzenie regionw
wolnych od GMO gdy zabezpieczaj si w ten sposb przed
przypadkowym zanieczyszczeniem GMO, co mogoby si
wiza z utrat rynku zbytu i konsekwencjami prawnymi.
Zakazy na poz|om|e krajowym
dotyczce upraw | ywnoc| GMO
Klauzula ochronna zwizana z dyrektyw unijn w sprawie
zamierzonego uwalniania do rodowiska zezwala krajom
czonkowskim Unii na zakazy i ograniczenia upraw
i sprzeday GMO, jeli takie upraw lub produkty stanowi
zagroenie dla zdrowia lub rodowiska.
40
Pomimo presji
ze strony wielkiego agrobiznesu i WTO kilka krajw Unii
Europejskiej wprowadzio zakazy obrotu produktami GMO
i kultywacji rolin GMO. Obecnie,
zakazy te obowizuj w prawie jednej
czwartej krajw czonkowskich Unii.
Kraje te to: Austria, Bugaria, Francja,
Niemcy, Grecja, Wgry i Luxemburg.
41
Ponadto, niektre regiony Woch fak-
tycznie utrzymuj zakaz do czasu, gdy
powstan stosowne regulacje prawne.
42
W Austrii uprawa kukurydzy genety-
cznie modykowanej jest zakazana od
1997 roku, a obrt importowan pasz
zawierajc organizmy genetycznie
modykowane zosta zakazany w 2007
roku.
43
W maju 2008 roku Austria pod
presj Komisji Europejskiej musiaa
znie zakaz obrotu produktami
genetycznie modykowanymi, ale
utrzymaa zakaz uprawy kukurydzy
MON 810.
44
W Austrii zakazana jest
take uprawa genetycznie modykowanego ziemniaka Am-
ora.
45
Due sieci supermarketw dobrowolnie zobowizuj
si nie sprzedawa produktw z komponentami GMO.
Austriaccy producenci mog uywa etykiet zapewniajcych,
e miso pochodzi od zwierzt karmionych pasz woln od
GMO.
46

Bugaria zakazaa uprawy genetycznie modykowanej kuku-
rydzy rmy Monsanto w lutym 2010 roku.
47

Francja zakazaa kultywacji kukurydzy MON810 w 2008
roku, ale EFSA zakwestionowaa zakaz ze wzgldu na brak
jego naukowego uzasadnienia.
48
Pomimo tej ewaluacji rzd
Francji postanowi utrzyma zakaz w mocy. W marcu 2011
roku Europejski Trybuna Sprawiedliwoci wyda niewic
opini, e zakaz ten jest nielegalny, wskazujc tym samym
na prawdopodobiestwo przegranej Francji, jeli ta sprawa
zostanie mu przedoona. Jednak coraz wicej przetwrcw
we Francji odcina si od produktw genetycznie mody-
kowanych.
49
W 2010 roku Carrefour najwiksza sie
sprzeday produktw spoywczych w Europie stworzya lini
produktw wolnych od GMO w swoich francuskich sklepach.
Linia obejmuje take produkty zwierzce i daje gwarancje, e
zwierzta nie byy karmione paszami z GMO.
50

W Niemczech zakaz uprawy kukurydzy MON810 wszed
w ycie w 2009 roku. Chocia Europejski Urzd do
spraw Bezpieczestwa ywnoci uzna, e zakaz ten jest
niewystarczajco uzasadniony naukowo Ministerstwo
Rolnictwa w Niemczech utrzymao go.
51
W padzierniku
2008 roku Campina jedna z najwikszych rm mleczar-
skich na wiecie stworzya linie produktw pochodzcych
od zwierzt, ktre nigdy nie byy karmione paszami
zawierajcymi GMO, co przyczynio si 10-procentowego
wzrostu sprzeday produktw Campina w 2009 roku.
52

Grecja zakazaa kultywacji kukurydzy MON810 w 2005 roku
i nadal utrzymuje ten zakaz pomimo presji ze strony Komisji
Europejskiej.
53

Wprowadzony na Wgrzech w pocztkowych miesicach
2005 roku zakaz upraw kukurydzy MON 810 obowizuje
nadal pomimo kilku prb jego zniesienia przez Komisj
Europejsk.
54
Uprawa ziemniaka Amora jest rwnie zaka-
zana na Wgrzech.
55

Wochy nie zakazay ocjalnie upraw GMO, ale gdy posz-
czeglne regiony tego kraju negocjoway przepisy i regulacje
dotyczce wspwystpowania upraw konwencjonalnych
i upraw GMO zaowocowao to de facto zakazem takich
upraw. W maju 2010 roku regionalni szefowie resortw
rolnych we Woszech wezwali ministra rolnictwa do
implementacji ocjalnego zakazu upraw genetycznie mody-
kowanej kukurydzy i ziemniaka.
56

Luxemburg zakaza uprawy kukurydzy MON810 w 2009
roku, a ziemniaka Amora w 2010 roku.
57

Polska zabrania obrotu nasionami genetycznie mody-
kowanymi i wprowadzia cakowity zakaz pasz
zawierajcych GMO w 2006 roku.
58
Zakaz ten mia wej
w ycie w 2008 roku, ale na skutek dziaania lobby hodowcw
z farm przemysowych jego wprowadzenie odroczono do
1 stycznia 2013 roku.
59
Komisja zakwestionowaa zakaz
w marcu 2011 i skierowaa spraw przeciwko Polsce do
Europejskiego Trybunau Sprawiedliwoci za niedopenianie
wymogw wyznaczonych przez prawo unijne.
60

Rumunia, gdzie przed przystpieniem do Unii genetycznie
modykowana soja bya uprawiana bez jakiejkolwiek kontroli
ze strony organw rzdowych, staa si krajem wolnym od
GMO w 2007 roku.
61
Odwrt od decyzj| o ku|tywacj|
ro||n transgen|cznych na poz|om|e
pastw cz|onkowsk|ch
Nowa propozycja Komisji Europejskiej dotyczca oddania
decyzji o uprawach GMO krajom czonkowskim nie wydaje
si zyskiwa szerokiej akceptacji. W krajach, gdzie nie ma
zakazw upraw, rolnicy mog uprawia roliny genetycznie
modykowane, jeli przestrzegaj przepisw dotyczcych
wspwystpowania, co ma w zaoeniu zapewni od-
dzielenie upraw konwencjonalnych od genetycznie mody-
kowanych i zapobiec kontaminacji oraz problemw z
oznakowaniem produktw GMO.
62
Unia Europejska pot-
wierdza, e wspwystpowanie upraw genetycznie mody-
kowanych z innymi moe prowadzi do zanieczyszczenia
upraw ekologicznych i konwencjonalnych, co wie si z
ekonomicznymi stratami dla producentw, podczas gdy
sprawa odpowiedzialnoci prawnej za kontaminacj pozostaje
niejasna.
63
Komisja Europejska pierwotnie staraa si wymc
na krajach czonkowskich pewne ustpstwa dotyczce autory-
zacji nowych produktw GMO w zamian za prawo do zakazu
upraw genetycznie modykowanych. Oferta ta dawaa krajom
czonkowskich prawo do zakazu upraw w obrbie ich granic
w zamian za pozytywne gosy w sprawie poszczeglnych
autoryzacji produktw GMO w Unii Europejskiej.
64
Tekst
dotyczcy ustpstw zosta usunity z dokumentw unijnych
po pojawieniu si nieprzychylnych opinii prawnych i reak-
cjach ze strony spoeczestwa obywatelskiego.
65

Mona nawet mwi o znaczcej debacie dotyczcej praw-
nych aspektw konsekwencji wprowadzenia w ycie nowej
propozycji Komisji o przeniesieniu ciaru decyzji o GMO na
kraje czonkowskie. Zachodzi bowiem moliwo, e wtedy
pastwa czonkowskie mog sta si stronami w procesach
prawnych wytoczonych przez rmy biotechnologiczne za
stosowanie zakazw.
66
Przywdcy niektrych pastw czon-
kowskich kwestionuj t propozycj jako naruszajc zasady
wolnego rynku i midzynarodowego prawa handlowego.
67

Przyp|sy:
1 Europa-European Commission.EU Register of Genetically Modied
Food and Feed. 2011. See http://ec.europa.eu/food/dyna/ gm_register/
index_en.cfm.
2 Ibid.
3 Komisja Europejska, Agriculture in the EU: Statistical and Economic
Information Report 2010. 2011 at 43, 381; Clive, James. International
Service for the Acquisition of Agri-biotech (ISAAA). Executive Sum-
mary of Global Status of Commercialized Biotech/ GM Crops: 2010.
Brief 42. 2010 at 3, 7.
4 Komisja Europejska, Decyzja Komisji z dnia 22 kwietnia 1998 dotycz-
ca wprowadzenia do obrotu zmodykowanej genetycznie kukurydzy
(Zea mays L. line MON 810)w zastosowaniu dyrektywy Rady 90/220/
EWG. 98/294/WE, tekst dostpny na stronie Ministerstwa rodowiska
RP; http://gmo.mos.gov.pl/decyzje/98_294_WE.pdf
5 Clive (2010) at 7; Clive, James. ISAAA. Executive Summary of Global
Status of Commercialized Biotech/GM Crops: 2008. Brief 39. 2008 at
11.
6 EuropaBio. 2010 Biotech crop cultivation gures for Europe and
beyond. 2010 s. 2-3.
7 Ivanova, Irina. Bulgaria parliament bans GMO crops to soothe fears.
Reuters, 18 marca 2010; Le Coq, Christopher and Julien Toyer. EU
court ocial: French ban on GMO maize illegal. Reuters, 22 marca
2011.
8 Komisja Europejska, Decyzja Komisji z dnia 2 marca 2010 zezwalajca
na wprowadzenie na rynek na mocy rozporzdzenia (WE)nr 1829/2003
Parlamentu Europejskiego i Rady paszy produkowanej z genetycznie
modykowanego ziemniaka EH92-527-1 (BPS-252 71-9) i przypad-
kowego lub technicznie nieuniknionego wystpowania ziemniaka w
produktach ywnociowych i innych produktach paszowych, 2010/136/
EU, Dziennik Urzdowy Unii Europejskiej, 4 marca 2010
9 Wielaard, Robert. EU: Leave GMO food decisions for governments.
Bloomberg Businessweek, 13 lipca 2010; Surman, Wil-liam. EU battle
over GM potato continues. Farmers Guardian, 21 wrzenia 2010; Par-
lament Europejski i Rada, Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady
2001/18/WE z dnia 12 marca 2001 w sprawie zamierzonego uwalniania
do rodowiska organizmw zmodykowanych genetycznie i uchylajca
dyrektyw Rady 90/220/EWG, Artyku 4.2, Dokument dostpny na
stronie: http://ec.europa.eu/health/les/eudralex/vol-1/dir_2001_18/
dir_2001_18_pl.pdf
10 BASF Plant Science. Cause of starch potato comingling identied.
[Nota prasowa], 24 wrzenia 2010.
11 Ibid.
12 BASF Cultivation of Amora Potatoes To Be Lower in 2011. Dow
Jones Newswire, 31 stycznia 2011.
13 Parlament Europejski i Rada, Dyrektywa 2001/18/EC (2001) at L 106/1.
14 Ibid. at L 106/2.
15 Ibid. at L 106/5; Parlament Europejski i Rada, Rozporzdzenie(WE)
NR 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia
2002 ustanawiajce oglne zasady i wymagania prawa ywnociowego,
powoujce Europejski Urzd ds. bezpieczestwa ywnoci oraz
ustanawiajce procedury w zakresie bezpieczestwa ywnoci, Dziennik
Urzdowy Wsplnot Europejskich, 1 lutego 2002
16 Parlament Europejski i Rada, Rozporzdzenie (WE) nr 1829/2003
Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 wrzenia 2003 r. w sprawie
genetycznie zmodykowanej ywnoci i paszy, Dziennik Urzdowy Unii
Europejskiej, 18 padziernika 2003.
17 Ibid., Artyku 12.2.
18 Ibid. at L 268/2-268/3.
19 Ibid. at L 268/2-268/3; GMO-free strong trend. ARGE Gentechnik-
frei. [nota informacyjna], 28 kwietnia 2011. Dostp 4 sierpnia 2011.
Strona: http://www.gentechnikfrei.at/start.asp?b=79&ID=424; Logo
GM: More Transparency in the grocery shopping. German Federal
Ministry of Food, Agriculture and Consumer Protection (BMELV).
Dostp 4 sierpnia 2011. Strona: http://www.bmelv.de/cln_172/
SharedDocs/Standardartikel/Ernaehrung/SichereLe-bensmittel/
Kennzeichnung/OhneGentechnikKennzeichnung.html
&usg=ALkJrhgRhrODtVvQXXPxoaUKUAh-C1nD4A
20 Pew Global Attitudes Project. Broad opposition to genetically modied
foods. Publikacja 20 czerwca 2003.
21 Parlament Europejski i Rada, Rozporzdzenie (WE) NR 1829/2003 Par-
lamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 wrzenia 2003 roku w sprawie
genetycznie zmodykowanej ywnoci i paszy, Dziennik Urzdowy Unii
Europejskiej, 18 padziernika 2003
22 Greenpeace. EFSAs risk assessment on GMOs: Case studies and les-
sons learnt. Maj 2006 Strona: EurActiv. EU wants to put GMO dispute
to an end. 13 lipca 2010; Seralini, Gilles-Eric. Important scientic
insuciencies and associated risks in health assessment of agricultural
GMOs. Who is responsible? Prezentacja w Brukseli podczas semina-
rium p.t. e risk evaluation of GMOs: a debate between EFSA and
non-EFSA scientists, 12 stycznia 2011 at 2, s. 23-24; Europejska Rada
Ministrow, Genetically Modied Organisms- Council conclusions.
5 grudnia 2008 at 3.
23 Parlament Europejski i Rada. Rozporzdzenie (WE) NR 1829/2003
Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 wrzenia 2003 roku w spra-
wie genetycznie zmodykowanej ywnoci i paszy, Dziennik Urzdowy
Unii Europejskiej, 18 padziernika 2003. U.S. Department of Agricul- U.S. Department of Agricul-
ture, Foreign Agricultural Service. EU-27: Biotechnology-Plants and
Animals Annual Report. Czerwiec 2010 at 7.
24 Parlament Europejski i Rada, Rozporzdzenie (WE) NR 1829/2003 Par-
lamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 wrzenia 2003 roku w sprawie
genetycznie zmodykowanej ywnoci i paszy, Dziennik Urzdowy Unii
Europejskiej, 18 padziernika 2003, Rada Europejska, Decyzja Rady z
dnia 28 czerwca 1999 ustanawiajca warunki wykonywania uprawnie
wykonawczych przyznanych Komisji (1999/468/WE),Artyku 5, Dzien-
nik Urzdowy Unii Europejskiej, 28 czerwca 1999
25 Rada Europejska, Decyzja Rady z dnia 28 czerwca 1999 ustanawiajca
warunki wykonywania uprawnie wykonawczych przyznanych Komisji
(1999/468/WE), Artyku 5 Dziennik Urzdowy Unii Europejskiej, 28
czerwca 1999
26 Rada Europejska, Decyzja Rady z dnia 28 czerwca 1999 ustanawiajca
warunki wykonywania uprawnie wykonawczych przyznanych Komisji
(1999/468/WE), Artyku 5 Parlament Europejski i Rada, Position of
the European Parliament adopted at rst reading on 16 December 2010
with a view to the adoption of Regulation (EU) No .../2010 of the Euro-
pean Parliament and of the Council laying down the rules and general
principles concerning mechanisms for control by Member States of
the Commissions exercise of implementing powers. 16 grudnia 2010
at Annex, Part III; Europa-European Commission. How does the EU
work? Dostp 29 lipca 2011. Strona: http://europa.eu/abc/12lessons/
lesson_4/index_en.htm
27 Coghlan, Andy. EU to Permit new GM crops. New Scientist, 17
padziernika 2002; European Council of Environmental Ministers.
Declarations Regarding the Proposal to Amend Directive 90/220/
EEC on Genetically Modied Organisms, 2194th Council Meeting
(C/99/203), 24-25 czerwca 1999 at 19.
28 European Council of Environmental Ministers. (1999) at 19-20.
29 World Trade Organisation. European Communities Measures Aect-
ing the Approval and Marketing of Biotech Products. Report z panelu.
WT/DS291/R, WT/DS292/R, WT/DS293/R. 29 wrzenia 2006 at 1068.
30 Ibid. at 1069.
31 WTO. European Communities-Measures Aecting the Approval and
Marketing of Biotech Products: Notication of a Mutually Agreed Solu-
tion. WT/DS293/41. 23 marca 2010; WTO. European Communities-
Measures Aecting the Approval and Marketing of Biotech Products:
Notication of a Mutually Agreed Solution. WT/DS292/40. 17 lipca
2009; WTO. European Communities-Measures Aecting the Approval
and Marketing of Biotech Products: Status Report by the European
Union Addendum. WT/ DS291/37/Add.39. 11 kwietnia 2011.
32 Oce of the U.S. Trade Representative (USTR). 2010 Report on Sani-
tary and Phytosanitary Measures. 2010 at 20.
33 Ibid.
34 Change in EU regulation ends zero tolerance GM feed policy. Farmers
Guardian, 1 lipca 2011.
35 EuropaBio. MEPs urge Commission to rethink tolerance on GM in
feed imports. Weekly Newsletter. 14-18 lutego 2011; Copa-Cogeca.
Copa-Cogeca urges member states to nd solution to low level pres-
ence of GMOs not yet authorised in feed, otherwise more EU farmers
out of business. [Nota prasowa], 7 lutego 2011.
36 Komisja Europejska, Rozporzdzenie Komisji (UE) NR 619/2011 z dnia
24 czerwca 2011 ustalajce metody pobierania prbek i dokonywania
analiz do celw urzdowej kontroli paszy pod katem wystpowania
materiau genetycznie zmodykowanego, dla ktrego procedura
wydawania zezwolenia jest w toku lub dla ktrego zezwolenie wygaso,
Dziennik Urzdowy Unii Europejskiej, 25 czerwca 2011, L 166/11.
37 Farmers Guardian. 1 lipca 2011; National Farmers Union (United King-
dom). New rules on trace GM in feed. [Nota informacyjna], 23 lutego
2011.
38 GMO-free Europe. List of GMO-free regions. Wrzesien 2010. Strona:
http://www.gmo-free-regions.org/leadmin/les/gmo-free-regions/
full_list/List_GMO-free_regions_Europe_update_September_2010.pdf
39 Co-Extra. (Institut National de la Recherche Agronomique). Upper
Austria may not prohibit the general use of gene technology. 2006.
Strona: http://www.coextra.eu/country_reports/ news947_en.html
40 Parlament Europejski i Rada, Dyrektywa Parlamentu Europejskiego
i Rady 2001/18/WE z dnia 12 marca 2001 w sprawie zamierzonego
uwalniania do rodowiska organizmw zmodykowanych genetycznie
i uchylajca dyrektyw Rady 90/220/EWG, Artyku 23, Dokument
dostpny na stronie: http://ec.europa.eu/health/les/eudralex/vol-1/
dir_2001_18/dir_2001_18_pl.pdf
41 Europa-European Commission. Rules on GMOs in the EU- Ban on
GMOs Cultivation. Available at http://ec.europa.eu/food/food/ bio-
technology/gmo_ban_cultivation_en.htm; Ivanova (2010).
42 Kovalyova, Svetlana. Italy regions push minister for ocial GM ban.
Reuters, 30 wrzenia 2010.
43 Henard et al. (2010) at 9.
44 USTR (2010) at 46.
45 Henard et al. (2010) at 8; Wielaard (2010).
46 Co-Extra. Still No GMO Cultivation in Austria., 17 czerwca 2008;
ARGE Gentecnik-frei (2001).
47 Ivanova (2010).
48 European Food Safety Authority (EFSA). Request from the European
Commission related to the safeguard clause invoked by France on
maize MON810 according to Article 23 of Directive 2001/18/EC and
the emergency measure according to Article 34 of Regulation (EC)
1829/2003. Summary of opinion. 29 padziernika 2009
49. Le Coq and Toyer (2011)
50 Carrefour. Annual Activity and Sustainability Report. 2009 at i; Carre-
four. Carrefours new Reared without GMOs labeling gives custom-
ers the option of knowing what they are eating. [Nota prasowa], 25
padziernika 2010.
51 USTR (2010) at 47.
52 FrieslandCampina. Annual Report 2010. 2010 at 12; FrieslandCampina.
Landliebe switches to traditional feed ohne Gentechnik for its basic
milk products., Dostp 16 czerwca 2010. Dost5 maja 2011. Dokument
na stronie: http://www.frieslandcampina.com/english/news-and-press/
news/corporate-news/2010-06-16-landliebe-stellt-basismilchproduk-
te-um-auf-ohne-gentechnik.aspx
53 USTR (2010) at 47.
54 Ibid.
55 Wielaard (2010).
56 Kovalyova (2010).
57 USTR (2010) at 47; Wielaard (2010).
58 EU GMO proposals draw widespread criticism. EurActiv, 13
lipca 2010; Europa- European Commission. GM feed ban: Com-
mission takes Poland to the EU Court of Justice. [Nota prasowa].
(IP11/292),14 marca 2011.
59 Polska zaskarona. Za zakaz paszy GMO. www.money.pl, 14 marca
2011
60 Ibid.
61 Henard et al. (2010) at 4.
62 Komisja Europejska Report from the Commission to the Council and
the European Parliament on the coexistence of genetically modied
crops with conventional and organic farming.2009 at 6, 8.
63 Ibid. at 4-5.
64 Komisja Europejska, Explanatory Memorandum. Proposal for a Euro-
pean Parliament and Council Regulation modifying Directive 2001/18/
EC as regards the possibility for the Member States to prohibit, restrict
or impede the cultivation of GMOs in their territory (Doc. SANCO/
/2010). 2010 at 3.
65 Komisja Europejska, Proposal for a Regulation of the European Parlia-
ment and of the Council amending Directive 2001/18/EC asregards the
possibility for the Member States to restrict or prohibit the cultivation
of GMOs in their territory. 13 lipca 2010 at 4-5; European Council.
Opinion of the Legal Service. Proposal for a Regulation of the Euro-
pean Parliament and of the Council amending Directive 2001/18/EC
as regards the possibility for the Member States to restrict or prohibit
the cultivation of GMOs in their territory (legal basis, possible national
measures, GATT issues), 5 listopada 2010; Phillips, Leigh. GM crop
ban may be lied inEU. Guardian, 12 lipca 2010.
66 EurActiv, 13 lipca 2010.
67 omson, Roddy. States rip apart EU bid to x GM crops mess.Agence
France-Presse, 14 padziernika 2010.
Food & Water Europe s u progrum o lood & \uter \utch, lnc., u non-prot
consumer NGO based in Washington, D.C., working to ensure clean water and
safe food in Europe and around the world. We challenge the corporate control
and abuse of our food and water resources by empowering people to take action
and transforming the public consciousness about what we eat and drink.

Copyright November 2011 by Food & Water Europe. All rights reserved.
This issue brief can be viewed or downloaded at www.foodandwaterwatch.org.

You might also like