SOWNICZEK QUENEJSKI

Ponisze listy, quenejsko-polska i polsko-quenejska zawieraj sownictwo wystpujce w wiczeniach do lekcji 2-20 tego kursu, poza kilkoma nazwami wasnymi. (Sowa pojawiajce si we waciwym tekcie a nie uywane w wiczeniach zostay pominite. Nie ma tu rwnie sw z Lekcji Pierwszej, gdy ich znaczenie jest nieistotne dla wicze.) Zauwacie, e sowa wymienione tu s w najprostszych formach - w samym tekcie wicze czsto pojawiaj si w postaci odmienionej lub pochodnej. W licie quenejsko-polskiej brak kocwek odmiany, natomiast w licie polsko-quenejskiej pojawiaj si kocwki zaimkowe. - Obszerniejsze listy sownictwa [w jzyku angielskim] znajduj si pod adresem www.Ardalambion.com/wordlists.htm
[Uywane skrty czci mowy: "rzecz." - rzeczownik; "czas." - czasownik; "przym." - przymiotnik; "licz." liczebnik; "przyim." - przyimek; "spj." - spjnik; "zaim." - zaimek; "przys." - przyswek]

LISTA QUENEJSKO-POLSKA (wariant a), partykua rozkazujca; czy si z form czasownika podobn do bezokolicznika (np. car! "zrb!") airita-, czas. "wici" (czas przeszy airitn) aiw, rzecz. "ptak" (oznacza przede wszystkim mae ptaki) alass, rzecz. "rado" alda, rzecz. "drzewo" alta, przym. "wielki" (= duy, odnosi si tylko do wielkoci fizycznej) alya, przym. "bogaty" Ambar, rzecz. "wiat" (najwyraniej traktowany jako nazwa wasna) ambo, rzecz. "wzgrze" an, spj. i przyim. "dla, gdy" (w tym kursie tylko w drugim znaczeniu) an-, przedrostek stopnia najwyszego Anar, rzecz. "Soce" (najwyraniej traktowane jako nazwa wasna) ando, rzecz. "brama" ango (angu-), rzecz. "w" anna, rzecz. "dar" anta- czas. "dawa", nieregularny czas przeszy n (chocia regularna forma ?antan by moe jest rwnie dozwolona) anto, rzecz. "usta" anwa, przym. "rzeczywisty, konkretny, waciwy" apa, przyim. "po" ar, spj. "i" aran, rzecz. "krl" arwa, przym. "posiadajcy", "kontrolujcy", "majcy", czy si z dopeniaczem Atan, rzecz. "Czowiek"

 atta, licz. gwny "dwa"; atta, licz. porzdkowy "drugi" (zastpujce wczeniejsze tatya, atya) aur, rzecz. "dzie" (okres wiata sonecznego, nie 24-godzinna doba) auta- "opuci, odej", czas przeszy oant a perfekt oanti jeli chodzi o fizyczne opuszczenie jednego miejsca i przejcie do innego ale czas przeszy vn i perfekt avnier przy znikaniu albo umieraniu. va "nie!", partykua rozkazujca + przeczenie -va; forma va czy si z form czasownika podobn do bezokolicznika i oznacza rozkaz przeczcy (np. va car "nie rb [tego]!") cainen, licz. gwny "dziesi" caita-, czas. "lee" cala, rzecz. "wiato" calima, przym. "jasny" canta, licz. gwny "cztery"; canta, licz. porzdkowy "czwarty" cap-, czas. "skaka" car-, czas. "robi" carn, przym. "czerwony" (rwnie forma czasu przeszego czasownika car-) cen- czas. "widzie" cenda-, czas. "czyta" cilya, rzecz. "rozpadlina, wwz" cirya, rzecz. "statek" coa, rzecz. "dom" a, czas. "jest" = "istnieje", czas przeszy eng, czas przyszy by moe euva eht (by moe z rdzeniem ehti-), rzecz. "wcznia" Elda, rzecz. "Elf" elen, rzecz. "gwiazda" elm, zaim. emfatyczny "my", wyczny. (Forma elm nie jest potwierdzona w opublikowanych materiaach, lecz wywiedziona od odpowiadajcej kocwki -lm. Potwierdzony zaimek emfatyczny dla wycznego "my" brzmi emm, lecz zawierajce go teksty zostay napisane zanim Tolkien zmieni zdanie w sprawie tej kocwki z -mm to -lm.) ely, zaim. emfatyczny. "ty" elv, zaim. emfatyczny. "my", wczny. (Forma elv nie jest potwierdzona w opublikowanych materiaach, lecz wywiedziona od odpowiadajcej kocwki -lv.) eng, patrz a engw, rzecz. "rzecz" enqu, licz. gwny "sze"; enqua, licz. porzdkowy "szsty" enta, zaim. wskazujcy "tamten [w]" (w odniesieniu do jakiego przyszego momentu) envinyata-, czas. "odnawia" equ, czas. "mwi, powiedzia(a)" (bezczasowy czasownik wprowadzajcy cytaty)

 et, przyim. "poza, naprzd" (w poczeniu z ablativusem: "na zewntrz") ?euva, patrz a farya-, czas. "wystarcza", czas przeszy farn fir-, czas. "umiera, wygasa" firin, przym. "martwy" (nie myli z firin "umieram", 1. osob aorystu czasownika fir-) Formen, rzecz. "pnoc" (strona wiata, najwyraniej traktowana jako nazwa wasna) forya, przym. "prawy" (kierunek) haira, przym. "daleki, odlegy" halla, przym. "wysoki" harma, rzecz. "skarb" harna-, czas. "rani" harya-, czas. "posiada, mie" hen (hend-), rzecz. "oko" hir-, czas. "znajdowa" hlar-, czas. "sysze" hosta-, czas. "zbiera, gromadzi" hrv, rzecz. "ciao (substancja)" hrv, rzecz. "zima" hroa, rzecz. "ciao" Hyarmen, rzecz. "poudnie" (strona wiata, najwyraniej traktowane jako nazwa wasna) hyarya, przym. "lewy" i, 1) rodzajnik okrelony (ang. "the"); 2) zaim. wzgldny "ktry" ilya, rzecz./przym. "wszystko, kady". Przed rzeczownikiem w lp oznacza "kady", np. ilya Elda "kady Elf", natomiast wystpujce samo znaczy raczej "wszystko". Przed rzeczownikiem w lm ilya oznacza rwnie "wszystkie"; w tym przypadku odmienia si jak przymiotnik, przyjmujc form ily, lm. ily tier "wszystkie cieki" (Namri) imb, przyim. "pomidzy" iny, zaim. emfatyczny "ja" r, spj. "kiedy" (nie partykua pytajca) Isil, rzecz. "ksiyc" (najwyraniej traktowany jak nazwa wasna) ista-, czas. "wiedzie", nieregularny czas przeszy sint. Przed bezokolicznikiem czasownik ten moe by uywany jako "umie" l, 1) przeczenie "nie", 2) przyim. "poza", uywany rwnie w porwnaniach laita-, czas. "bogosawi, chwali" lala-, czas. "mia si" laman (lamn-), rzecz. "zwierz" (forma rdzenia moe rwnie brzmie po prostu laman-) lamb "jzyk" (= mowa; "jzyk" jako cz ciaa to lamba) lanta-, czas. "upada, spada"

 le, zaim. niezaleny "wy", prawdopodobnie w tej samej formie uywany jako dopenienie. (w niektrych wersjach quenyi, le stanowi zarwno pojedyncze "ty", jak i mnogie "wy", ale Tolkien mg wprowadzi te lye jako osobn form pojedyncz, pozostawiajc le jedynie w formie mnogiej.) lelya-, czas. "i, poda, podrowa", nieregularny czas przeszy lend, perfekt [e]lendi lemp, licz. gwny "pi"; lempa, licz. porzdkowy "pity" lend, forma czasu przeszego od lelya lerta-, czas. "mc" w znaczeniu "mie pozwolenie" lerya-, czas. "uwolni, puci" li, rzecz. "lud" (grupa etniczna lub rasa) limp, rzecz. "wino" (w wiecie Tolkiena rwnie pewien specjalny napj Elfw lub Valar) linda-, czas. "piewa" linta, przym. "szybki" (potwierdzony tylko w formie mnogiej: lint) lm (lmi-), rzecz. "noc" ma, potencjalna partykua pytajca m, rzecz. "do" macil, rzecz. "miecz" mahta-, czas. "walczy" mal, spj. "ale" mall, rzecz. "droga, ulica" malta, rzecz. "zoto" man, zaim. pytajcy "kto?" mana, zaim. pytajcy "co?" (wedug jednej interpretacji zdania, w ktrym si pojawia) manen, zaim. pytajcy "jak?" mapa-, czas. "chwyta, apa" mar-, czas. "mieszka"; "y" gdzie w znaczeniu zamieszkiwania mra, przym. "dobry" (w znaczeniu "uyteczny", nie jako ocena moralna) mat-, czas. "je" me, zaim. niezaleny "my" (wyczny, por. kocwk -lm), prawdopodobnie ta sama forma uywana jest jako dopenienie "nas". Czsto wystpuje z kocwkami przypadkw (np. celownik men "nam"). mel-, czas. "kocha" (jak przyjaciel) Menel, rzecz. "firmament, niebo, niebiosa" (najwyraniej traktowane jako nazwa wasna) menta-, czas. "wysya" mer-, czas. "yczy sobie, chcie" metya-, czas. "zakoczy (co)" mindon, rzecz. "(wielka) wiea" min, licz. gwny "jeden"; minya, licz. porzdkowy "pierwszy" minqu, licz. gwny "jedenacie"

 minya, licz. porzdkowy "pierwszy" (por. min) mir, przyim. "do (wntrza)" ml, rzecz. "niewolnik" mor, przym. "czarny" morni, rzecz. "ciemno" muil, rzecz. "tajno" n, czas. "jest" (nar "s"), czas przyszy nauva "bdzie"; patrz rwnie n. namba, rzecz. "mot" Nauco, rzecz. "Krasnolud" nauva, patrz n n sugerowana forma przesza n "jest", zatem "by" neld, liczebnik gwny "trzy"; nelya (pniej rwnie nelda), licz. porzdkowy "trzeci" nr (ner-), rzecz. "mczyzna" (osobnik mski rasy rozumnej) nert, licz. gwny "dziewi"; nerta, licz. porzdkowy "dziewity" ni, zaim. niezaleny "ja", czsto wystpujcy z kocwkami przypadkw (np. celownik nin "mi"). Forma dopenieniowa nye "mnie" nilm, rzecz. "przyja" ninqu, przym. "biay" ns (niss-) "kobieta" (osobnik eski rasy rozumnej) noa, rzecz. "pomys, idea" nm, rzecz. "miejsce" nr, rzecz. "kraj" (zwizany z konkretnym ludem) nu, przyim. "pod" nulda, przym. "tajny" Nmen, rzecz. "zachd" (strona wiata, najwyraniej traktowany jako nazwa wasna) nra, przym. "gboki" nurta-, czas. "kry" nye, zaimek w dopenieniu. "mnie" (por. ni) oant, oanti, formy czasu przeszego i perfektu od auta ohtar, rzecz. "wojownik" la-, czas. bezosobowy "ni si" ondo, rzecz. "kamie" (jako materia lub przedmiot) or- (take ora-), czas. bezosobowy "skania, pobudza" (uywany z celownikiem by wyrazi "[kto] jest skaniany [do zrobienia czego]"). or, przyim. "nad, ponad" oron (oront-), rzecz. "gra" orta-, czas. "wznosi si", rwnie jako czasownik przechodni: "wznosi, podnosi" osto, rzecz. "(ufortyfikowane) miasto" (w tym znaczeniu uywane w tym kursie, to sowo moe oznacza rwnie fortec) otso, licz. gwny "siedem"; otsa, licz. porzdkowy "sidmy"

 palu-, czas. "rozciga si" parma, rzecz. "ksika" p, rzecz. "warga", mianownik liczby podwjnej peu pella, postpozycja "poza" pol- "by (fizycznie) zdolnym do czego", normalnie tumaczone jako "mc" (jeli chodzi o zdolno fizyczn: nie "mc" w znaczeniu "mie pozwolenie", co brzmiaoby raczej lerta-) polda, przym. "(fizycznie) silny, krzepki" pusta-, czas. "koczy (si)" quaina, licz. porzdkowy "dziesity" (wedug pewnego pnego rda; sugeruje inne sowo ni cainen jako liczebnik "dziesi") quen, zaim. nieokrelony "kto" quet-, czas. "mwi" r (rv-), rzecz. "lew" rac-, czas. "ama" ramba, rzecz. "mur" ranco (rancu-), rzecz. "rka" rass "rg" (szczeglnie yjcego zwierzcia, ale uywany rwnie w odniesieniu do gr) ?rasta, licz. gwny "dwanacie" (stworzony na podstawie rdzenia RSAT, ktry zosta podany osobno, bez jakichkolwiek form pochodnych) rimba, przym. "liczny" (w tym kursie tumaczony "wiele", gdy pojawia si w formie mnogiej rimb w poczeniu z rzeczownikiem w liczbie mnogiej) rocco, rzecz. "ko" (szybki ko wierzchowy) roita-, czas. "ciga" Rmen, rzecz. "wschd" (strona wiata, najwyraniej traktowana jako nazwa wasna) ruc- czas. "czu strach lub przeraenie", rwnie stosowane jako "ba si" i wtedy uywane w zwrocie "od" obiektu wypeniajcego strachem (prawdopodobnie znaczy to, e dopenienie powinno wystpowa w ablativusie) ruhta-, czas. "przeraa, straszy" sa, partykua "e" wprowadzajca zdania podrzdne (wedug nieco wtpliwego rda) saila, przym. "mdry" samb, rzecz. "pokj, pomieszczenie" sangwa, rzecz. "trucizna" sar (sard-), rzecz. "(may) kamie" seldo, rzecz. ?"chopiec" (Tolkien nie poda tu dokadnego tumaczenia, lecz sowo to cytowane jest przy dyskusji nad quenejskimi sowami oznaczajcymi "dziecko", a seldo zdaje si by form msk) seler (sell-), rzecz. "siostra" sr, rzecz. "pokj" (w znaczeniu "brak wojny") sil-, czas. "wieci" (biaym lub srebrnym wiatem)

 sina, zaim. wskazujcy "ten" sinom, przys. "w tym miejscu" lub prosto "tutaj" sr, rzecz. "rzeka" suc-, czas. "pi" ta, zaim. niezaleny "to" albo "tamto" prawdopodobnie w tej samej formie uywany jako dopenienie; allativus tanna moe by uywany jako "w tamtym kierunku". (W innej wersji quenyi, ta oznacza "one, ich" w odniesieniu do rzeczy nieoywionych. Porwnaj te.) talan (talam-), rzecz. "podoga" tana, zaim. wskazujcy "tamto" tri, rzecz. "krlowa" tasar, rzecz. "wierzba" tatya, (archaiczny) licz. porzdkowy "drugi" (w pewnym pniejszym rdle Tolkien napisa, e Elfowie zastpili w kocu tatya sowem atta, por. atta "dwa") taura, przym. "potny" te, zaim. niezaleny "ich" (wedug jednego rda odnosi si tylko do osb; porwnaj ta). tec-, czas. ""pisa telda, przym. "ostatni" tenna, przyim. "a, dopki" ter, przyim. "przez" tir-, czas. "obserwowa, pilnowa" tiuca, przym. "gruby" tolto, licz. gwny "osiem"; tolta, licz. porzdkowy "smy" toron (torn-), rzecz. "brat" tul-, czas. "przychodzi" tulta-, czas. "przyzywa" tur-, czas. "kierowa, kontrolowa, dziery" tye, zaim. niezaleny w dopenieniu "ty", "ciebie" (forma zaya) , przyim. "bez" (zazwyczaj czy si z dopeniaczem) ulya-, czas. "la (si)" (czas przeszy przechodni ulyan, nieprzechodni ull) um-, czas. przeczcy "nie robi" albo "nie by", czas przeszy m, czas przyszy va ma, przym. "zy" urco (urcu-), rzecz. "straszydo" (w wiecie Tolkiena rwnie "Ork") va, czas przyszy czasownika przeczcego (patrz um-) vn, czas przeszy od auta vanwa nazywany jest "imiesowem biernym" od auta-, lecz jest tak nieregularny, e rwnie dobrze mona go traktowa jako niezaleny przymiotnik; oznacza "miniony, przeszy" vanya, przym. "pikny, adny" varya-, czas. "chroni"

 ve, przyim. "jak" vend, rzecz. "panna" veru, rzecz. w liczbie podwjnej "(onata) para, m i ona, maonkowie" verya-, czas. "odway si" ya, zaim. wzgldny "ktry", czsto otrzymuje kocwki przypadkw; jako zaimek wzgldny wymienny z i y, postpozycja (?) "(ile czasu) temu" (polski odpowiednik jest w kadym razie postpozycj) yna, rzecz. "wite miejsce, sanktuarium" yana, zaim. wskazujcy "tamten" = "poprzedni" (w odniesieniu do jakiego przeszego czasu) yondo, rzecz. "syn" yulma, rzecz. "puchar" LISTA POLSKO-QUENEJSKA (partykua rozkazujca) , wariant a (przedrostek stopnia najwyszego) an (rodzajnik okrelony) i ale mal a tenna (dopki) ba si, czu strach lub przeraenie ruc- (uywane w zwrocie "od" obiektu wypeniajcego strachem, prawdopodobnie znaczy to, e dopenienie powinno wystpowa w ablativusie) bez (czy si z dopeniaczem) bdzie nauva biay ninqu bogosawi laita- (chwali) bogaty alya brama ando brat toron (torn-) by skanianym (do zrobienia czego) moe to by przekazane za pomoc bezosobowego czasownika or-, ora- "skania, pobudza" uywanego z celownikiem dla oznaczenia osoby, ktra "czuje si skaniana". by n (?) chcie mer- (yczy sobie) chopiec seldo (Tolkien nie poda tu dokadnego tumaczenia, lecz sowo to cytowane jest przy dyskusji nad quenejskimi sowami oznaczajcymi "dziecko", a seldo zdaje si by form msk) chroni varya chwali laita- (bogosawi) chwyta mapa- (apa) ciao (substancja) hrv

 ciao hroa ciebie (zaim. w dopenieniu, zaya liczba pojedyncza) tye ciemno morni co (zaim. pytajcy) mana czarny mor czerwony carn Czowiek Atan cztery canta; czwarty canta czy ma czyta cenda daleki haira (odlegy) dar anna dawa anta- (cz. przeszy n, chocia regularna forma antan by moe jest rwnie dozwolona) do m do (rodka) mir dobry (w znaczeniu "uyteczny", nie jako ocena moralna) mra dom coa dopki tenna (a) droga mall (ulica) drugi tatya (lub atya), w pniejszej quenyi zastpione przez atta drzewo alda duy, patrz wielki dwa atta dwanacie ?rasta (stworzony na podstawie rdzenia RSAT, ktry zosta podany osobno, bez jakichkolwiek form pochodnych) dzie aur dziery tur- (kierowa, kontrolowa) dziesi cainen; dziesity quaina (wedug pewnego pnego rda; sugeruje inne sowo ni cainen jako liczebnik "dziesi") dziewi nert; dziewity nerta Elf Elda firmament Menel (niebo, niebiosa). Najwyraniej traktowane jako nazwa wasna. gdy (spj.) an gboki nra gra oron (oront-) gromadzi hosta- (zbiera) gruby tiuca gwiazda elen i ar ich kocwka dopenieniowa -t, zaim. niezaleny te idea noa

 istnie a (czas przeszy eng, czas przyszy by moe euva) i lelya- (poda, podrowa), czas przeszy lend, perfekt [e]lendi. ja kocwka podmiotowa -n lub -ny, zaim. niezaleny ni (jako dopenienie nye = "mnie"), zaim. emfatyczny iny jak manen jak ve jasny calima jeden min jedenacie minqu jego kocwka dzierawcza -rya (rwnie znaczy "jej") jej kocwka dzierawcza -rya (rwnie znaczy "jego") jest n je mat jzyk (= mowa) lamb kamie (may kamie) sar (sard-) kamie ondo (jako materia lub przedmiot) kady ilya (+ rzecz. w lp) kiedy (nie zaim. pytajcy) r kierowa tur- (kontrolowa, dziery) kobieta (osobnik eski rasy rozumnej) ns (niss-) kocha mel konkretny anwa (rzeczywisty, waciwy) kontrolowa tur- (kierowa, dziery) kontrolujcy arwa (posiadajcy, majcy ten przymiotnik czy si z dopeniaczem) ko rocco koczy si pusta kraj (zwizany z konkretnym ludem) nr Krasnolud Nauco krl aran krlowa tri kry nurta krzepki polda (silny) ksika parma Ksiyc Isil (najwyraniej traktowany jako nazwa wasna) kto (zaim. pytajcy:) man, (zaim. wzgldny:) i, ya kto quen ktry (zaim. wzgldny) i, ya la (si) ulya- (czas przeszy przechodni ulyan, nieprzechodni ull) lew r (rv-) lewy hyarya lee caita liczny rimba (patrz wiele)

 lud (raca, grupa etniczna) li ama rac apa mapa- (chwyta) maonkowie veru (onata para, m i ona) martwy firin mdry saila m i ona veru (onata para, maonkowie) mczyzna (osobnik mski rasy rozumnej) nr (ner-) miasto osto miecz macil mie harya- (posiada); majcy arwa (posiadajcy, kontrolujcy ten przymiotnik czy si z dopeniaczem) miejsce nm; miejsce wite yna (sanktuarium) mieszka mar miniony vanwa (przeszy) mot namba mnie nye (patrz I); mi nin (celownik) mc pol- (o zdolnoci fizycznej), lerta- (w znaczeniu "mie pozwolenie"), mj kocwka dzierawcza -nya mwi quet- Por. take mwi, powiedzia (bezczasowy czasownik wprowadzajcy cytaty) mur ramba my kocwki podmiotu -lv (wczna), -lm (wyczna) odpowiadajce niezalenym zaimkom emfatycznym elv, elm. (Istnieje rwnie kocwka podwjna -mm, "my" w znaczeniu "nas dwoje"; Nie wiadomo, czy ta kocwka jest wczna czy wyczna, ani czy istnieje tu taka rnica.) Zaim. nieemfatyczny niezaleny me, rwnie uywaniu w dopenieniu "nas" by moe tylko wycznie. nad or (ponad) naprzd et (poza) nas (wyczne) me (patrz my) nasz kocwka dzierawcza -lva (wczna), -lma (wyczna) (oraz kocwka liczby podwjnej, "nasz" w znaczeniu "nalecy do nas dwojga: -mma. Nie wiadomo, czy ta kocwka jest wczna czy wyczna, ani czy istnieje tu taka rnica.) nie (rozkaz przeczcy) va nie l; por. czas. przeczcy nie by, nie robi um- (czas przeszy m, czas przyszy va) niebiosa Menel (firmament, niebo). Najwyraniej traktowane jako nazwa wasna. niebo, niebiosa Menel (firmament). Najwyraniej traktowane jako nazwa wasna. niewolnik ml

 noc lm (lmi-) obserwowa tir- (pilnowa) odej auta- (opuci), czas przeszy oant perfekt oanti jeli chodzi o fizyczne opuszczenie jednego miejsca i przejcie do innego ale czas przeszy vn i prefekt avnier przy znikaniu albo umieraniu odlegy haira (daleki) odnowi envinyata odway si verya oko hen (hend-) on kocwka -s jako podmiot (prawdopodobnie rwnie jako dopenienie "go") (rwnie znaczy "ona") ona kocwka -s jako podmiot (prawdopodobnie rwnie jako dopenienie "j") (znaczy take "on") oni kocwka w podmiocie -nt ono kocwka -s jako podmiot lub dopenienie; rwnie zaim. niezaleny ta (to) opuci auta- (odej), czas przeszy oant perfekt oanti jeli chodzi o fizyczne opuszczenie jednego miejsca i przejcie do innego ale czas przeszy vn i perfekt avnier przy znikaniu albo umieraniu osiem tolto; smy tolta ostatni telda panna vend para (onata para) veru (m i ona, maonkowie) pity lempa pi suc pierwszy minya pi lemp; pity lempa pikny vanya (adny) pilnowa tir- (obserwowa) pisa tec po apa pobudza (czas. bezosobowy) or-, wariant ora- (skania) pod nu poda lelya- (i, podrowa), czas przeszy lend, perfekt [e]lendi podoga talan (talam-) podnosi orta- (wznosi, wznosi si) podrowa lelya- (i, poda), czas przeszy lend, prefekt [e]lendi pokj (brak wojny) sr pokj samb (pomieszczenie) poudnie (strona wiata) Hyarmen ). Najwyraniej traktowane jako nazwa wasna. pomieszczenie samb (pokj) pomidzy imb

 pomys noa posiada harya- (mie) posiadajcy arwa (kontrolujcy, majcy czy si z dopeniaczem) potny taura poza et (naprzd); na zewntrz et + ablativus poza pella (w quenyi uywane jako postpozycja) pnoc (strona wiata) Formen (najwyraniej traktowana jako nazwa wasna) prawy (kierunek) forya przeraa ruhta- (straszy) przeszy vanwa (miniony) przez ter przychodzi tul przyja nilm ptak aiw puchar yulma puci lerya- (uwolni) rado alass rani harna rka ranco (rancu-) robi car rozciga si palu rozpadlina cilya (wwz) rg (zwierzcy lub gry) rass rzecz engw rzeczywisty anwa (konkretny, waciwy) rzeka sr sanktuarium yna (miejsce wite) s nar siedem otso; sidmy otsa silny (fizycznie) polda (krzepki) siostra seler (sell-) skaka cap skarb harma skania (czas. bezosobowy) or-, wariant ora- (pobudza) soce Anar ). Najwyraniej traktowane jako nazwa wasna. sysze hlar statek cirya straszydo (w wiecie Tolkiena rwnie "Orc") urco (urcu-) syn yondo sze enqu; szsty enqua szybki linta (potwierdzone tylko w formie mnogiej: lint) ciga roita mia si lala-

 ni si (czas. bezosobowy) la piewa linda wiat Ambar (najwyraniej traktowany jako nazwa wasna) wiato cala wieci (biaym lub srebrnym wiatem) sil wici airita- (czas przeszy airitn) wite miejsce yna (sanktuarium) tajno muil tajny nulda tam tanna (w tamtym kierunku) tamten zaim. wskazujce: tamten: tana; tamten, poprzedni: yana (w odniesieniu do jakiego przeszego czasu); tamten (w): enta (w odniesieniu do jakiego przyszego momentu) temu y (postpozycja tak jak odpowiednik polski?) ten (zaim. wskazujcy) sina to zaim. niezaleny: ta trucizna sangwa trzeci nelya, take nelda trzy neld; trzeci nelya, take nelda tutaj sinom (w tym miejscu) twj kocwka dzierawcza -lya ty kocwka podmiotu -ly, zaim. niezaleny le, zaim. emfatyczny ely. (Nie jest wiadomo, czy te formy z L oznaczaj zarwno mnogie "wy" jak i pojedyncze "ty", czy jedynie form pojedyncz. W niektrych wersjach quenyi "wy" najwyraniej wyraane jest przez kocwk -ll, zaim. emfatyczny ell, ale te formy nie s uywane w wiczeniach do tego kursu. Krtki zaimek le moe mie form oboczn lye oznaczajc pojedyncze "ty", ale w tych wiczeniach uywane jest tylko le.) Rwnie zaya forma dopenieniowa tye (= ci). ulica mall (droga) umie ista-, czas przeszy sint umiera fir- (wygasa) upada lanta usta anto uwolni lerya- (puci) w tym miejscu sinom (tutaj) walczy mahta warga p (liczba podwjna peu = para warg) wwz cilya (rozpadlina) w ango (angu-) widzie cen wiedzie (+ bezokolicznik: umie) ista- (czas przeszy sint)

 wiele rimba (liczny). W poczeniu z rzeczownikami w lm przymiotnik ten wystpuje w formie mnogiej rimb. wielki alta (duy) wierzba tasar wiea mindon (wielka wiea) wino limp waciwy anwa (rzeczywisty, konkretny) wcznia eht (by moe z rdzeniem ehti-) wojownik ohtar wschd (strona wiata) Rmen (najwyraniej traktowany jako nazwa wasna) wszystko ilya (przed rzeczownikiem w lm ily) wygasa fir- (umiera) wysoki halla wystarcza farya-, czas przeszy farn wysya menta wzgrze ambo wznosi orta- (wznosi si, podnosi) wznosi si orta- (wznosi, podnosi) wzywa tulta zachd (strona wiata) Nmen (najwyraniej traktowany jako nazwa wasna) zakoczy (co) metya zbiera hosta- (gromadzi) zima hrv zoto malta zy ma (Uwaga: to sowo potwierdzone jest jedynie w Etymologiach. Bardziej powszechne sowo na "zy" to prawdopodobnie ulca, ale ma uywane jest w tym kursie do wiczenia do rzadkich przymiotnikw zakoczonych na -a.) znajdowa hir zwierz laman (lamn- lub po prostu laman-) e - partykua wprowadzajca zdania podrzdne: sa. onata para veru (m i ona, maonkowie) yczy sobie mer- (chcie)