You are on page 1of 30

WERSJA SKONSOLIDOWANA

TRAKTATU O UNII EUROPEJSKIEJ


9.5.2008 PL Dziennik Urzdowy Unii Europejskiej C 115/13

PREAMBUA ZDECYDOWANI przej do nowego etapu procesu integracji europejskiej, zapocztkowanego ustanowieniem Wsplnot Europejskich, INSPIROWANI kulturowym, religijnym i humanistycznym dziedzictwem Europy, z ktrego wynikaj powszechne wartoci, stanowice nienaruszalne i niezbywalne prawa czowieka, jak rwnie wolno, demokracja, rwno oraz pastwo prawne, PRZYWOUJC historyczne znaczenie przezwycienia podziau kontynentu europejskiego oraz potrzeb ustanowienia trwaych podstaw budowy przyszej Europy, POTWIERDZAJC swe przywizanie do zasad wolnoci, demokracji, poszanowania praw czowieka i podstawowych wolnoci oraz pastwa prawnego, POTWIERDZAJC swe przywizanie do podstawowych praw socjalnych okrelonych w Europejskiej Karcie Spoecznej, podpisanej w Turynie dnia 18 padziernika 1961 roku, oraz we Wsplnotowej Karcie Socjalnych Praw Podstawowych Pracownikw z 1989 roku, PRAGNC pogbi solidarno midzy swymi narodami w poszanowaniu ich historii, kultury i tradycji, PRAGNC umocni demokratyczny charakter i skuteczno dziaania instytucji, tak aby byy one w stanie lepiej spenia, w jednolitych ramach instytucjonalnych, powierzone im zadania, ZDECYDOWANI umocni swe gospodarki, a take doprowadzi do ich konwergencji oraz do ustanowienia unii gospodarczej i walutowej, w tym zgodnie z postanowieniami niniejszego Traktatu i Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej jednej i stabilnej waluty, WYRAAJC MOCN WOL popierania postpu gospodarczego i spoecznego swych narodw poprzez urzeczywistnienie rynku wewntrznego oraz umacnianie spjnoci i ochrony rodowiska naturalnego, przy uwzgldnieniu zasady staego rozwoju, oraz prowadzenia polityk, ktre zapewni, e integracji gospodarczej towarzyszy bdzie rwnoczesny postp w innych dziedzinach, ZDECYDOWANI ustanowi wsplne obywatelstwo dla obywateli swych krajw, ZDECYDOWANI realizowa wspln polityk zagraniczn i bezpieczestwa, w tym stopniowo okrela wspln polityk obronn, ktra mogaby prowadzi do wsplnej obrony, zgodnie z artykuem 42, wzmacniajc w ten sposb tosamo i niezaleno Europy w celu wspierania pokoju, bezpieczestwa oraz postpu w Europie i na wiecie, ZDECYDOWANI uatwi swobodny przepyw osb, przy zapewnieniu bezpieczestwa swym narodom, poprzez ustanowienie przestrzeni wolnoci, bezpieczestwa i sprawiedliwoci, zgodnie z postanowieniami niniejszego Traktatu i Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, ZDECYDOWANI kontynuowa proces tworzenia coraz cilejszego zwizku midzy narodami Europy, w ktrym decyzje s podejmowane jak najbliej obywateli, zgodnie z zasad pomocniczoci, MAJC NA UWADZE dalsze kroki, ktre naley przedsiwzi na rzecz rozwoju integracji europejskiej, POSTANOWILI ustanowi Uni Europejsk i w tym celu powoali jako swych penomocnikw: (lista penomocnikw zostaa pominita)

KTRZY, po wymianie swych penomocnictw uznanych za naleyte i sporzdzone we waciwej formie, uzgodnili co nastpuje:

TYTU I: POSTANOWIENIA WSPLNE Artyku 1 (dawny artyku 1 TUE) Niniejszym Traktatem WYSOKIE UMAWIAJCE SI STRONY ustanawiaj midzy sob UNI EUROPEJSK, zwan dalej Uni, ktrej Pastwa Czonkowskie przyznaj kompetencje do osignicia ich wsplnych celw. Niniejszy Traktat wyznacza nowy etap w procesie tworzenia coraz cilejszego zwizku midzy narodami Europy, w ktrym decyzje podejmowane s z moliwie najwyszym poszanowaniem zasady otwartoci i jak najbliej obywateli. Podstaw Unii stanowi niniejszy Traktat oraz Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (zwane dalej Traktatami). Oba te Traktaty maj tak sam moc prawn. Unia zastpuje Wsplnot Europejsk i jest jej nastpc prawnym. Artyku 2 [wartoci UE] Unia opiera si na wartociach poszanowania godnoci osoby ludzkiej, wolnoci, demokracji, rwnoci, pastwa prawnego, jak rwnie poszanowania praw czowieka, w tym praw osb nalecych do mniejszoci. Wartoci te s wsplne Pastwom Czonkowskim w spoeczestwie opartym na pluralizmie, niedyskryminacji, tolerancji, sprawiedliwoci, solidarnoci oraz na rwnoci kobiet i mczyzn. Artyku 3 (dawny artyku 2 TUE) 1. Celem Unii jest wspieranie pokoju, jej wartoci i dobrobytu jej narodw. 2. Unia zapewnia swoim obywatelom przestrze wolnoci, bezpieczestwa i sprawiedliwoci bez granic wewntrznych, w ktrej zagwarantowana jest swoboda przepywu osb, w powizaniu z waciwymi rodkami w odniesieniu do kontroli granic zewntrznych, azylu, imigracji, jak rwnie zapobiegania i zwalczania przestpczoci. 3. Unia ustanawia rynek wewntrzny. Dziaa na rzecz trwaego rozwoju Europy, ktrego podstaw jest zrwnowaony wzrost gospodarczy oraz stabilno cen, spoeczna gospodarka rynkowa o wysokiej konkurencyjnoci zmierzajca do penego zatrudnienia i postpu spoecznego oraz wysoki poziom ochrony i poprawy jakoci rodowiska naturalnego. Wspiera postp naukowotechniczny. Zwalcza wyczenie spoeczne i dyskryminacj oraz wspiera sprawiedliwo spoeczn i ochron socjaln, rwno kobiet i mczyzn, solidarno midzy pokoleniami i ochron praw dziecka.. Wspiera

spjno gospodarcz, spoeczn i terytorialn oraz solidarno midzy Pastwami Czonkowskimi. Szanuje swoj bogat rnorodno kulturow i jzykow oraz czuwa nad ochron i rozwojem dziedzictwa kulturowego Europy. 4. Unia ustanawia uni gospodarcz i walutow, ktrej walut jest euro. 5. W stosunkach zewntrznych Unia umacnia i propaguje swoje wartoci i interesy oraz wnosi wkad w ochron swoich obywateli. Przyczynia si do pokoju, bezpieczestwa, trwaego rozwoju Ziemi, do solidarnoci i wzajemnego szacunku midzy narodami, do swobodnego i uczciwego handlu, do wyeliminowania ubstwa oraz do ochrony praw czowieka, w szczeglnoci praw dziecka, a take do cisego przestrzegania i rozwoju prawa midzynarodowego, w szczeglnoci zasad Karty Narodw Zjednoczonych. 6. Unia dy do osignicia swoich celw waciwymi rodkami odpowiednio do zakresu kompetencji przyznanych jej na mocy Traktatw. Artyku 4 [kompetencje] 1. Zgodnie z artykuem 5 wszelkie kompetencje nieprzyznane Unii w Traktatach nale do Pastw Czonkowskich. 2. Unia szanuje rwno Pastw Czonkowskich wobec Traktatw, jak rwnie ich tosamo narodow, nierozerwalnie zwizan z ich podstawowymi strukturami politycznymi i konstytucyjnymi, w tym w odniesieniu do samorzdu regionalnego i lokalnego. Szanuje podstawowe funkcje pastwa, zwaszcza funkcje majce na celu zapewnienie jego integralnoci terytorialnej, utrzymanie porzdku publicznego oraz ochron bezpieczestwa narodowego. W szczeglnoci bezpieczestwo narodowe pozostaje w zakresie wycznej odpowiedzialnoci kadego Pastwa Czonkowskiego. 3. Zgodnie z zasad lojalnej wsppracy Unia i Pastwa Czonkowskie wzajemnie si szanuj i udzielaj sobie wzajemnego wsparcia w wykonywaniu zada wynikajcych z Traktatw. Pastwa Czonkowskie podejmuj wszelkie rodki oglne lub szczeglne waciwe dla zapewnienia wykonania zobowiza wynikajcych z Traktatw lub aktw instytucji Unii. Pastwa Czonkowskie uatwiaj wypenianie przez Uni jej zada i powstrzymuj si od podejmowania wszelkich rodkw, ktre mogyby zagraa urzeczywistnieniu celw Unii. Artyku 5 (dawny artyku 5 TWE) 1. Granice kompetencji Unii wyznacza zasada przyznania. Wykonywanie tych kompetencji podlega zasadom pomocniczoci i proporcjonalnoci. 2. Zgodnie z zasad przyznania Unia dziaa wycznie w granicach kompetencji przyznanych jej przez Pastwa Czonkowskie w Traktatach do osignicia okrelonych w nich celw. Wszelkie kompetencje nieprzyznane Unii w Traktatach nale do Pastw Czonkowskich. 3. Zgodnie z zasad pomocniczoci, w dziedzinach, ktre nie nale do jej wycznej kompetencji, Unia podejmuje dziaania tylko wwczas i tylko w 3

takim zakresie, w jakim cele zamierzonego dziaania nie mog zosta osignite w sposb wystarczajcy przez Pastwa Czonkowskie, zarwno na poziomie centralnym, jak i regionalnym oraz lokalnym, i jeli ze wzgldu na rozmiary lub skutki proponowanego dziaania moliwe jest lepsze ich osignicie na poziomie Unii. Instytucje Unii stosuj zasad pomocniczoci zgodnie z Protokoem w sprawie stosowania zasad pomocniczoci i proporcjonalnoci. Parlamenty narodowe czuwaj nad przestrzeganiem zasady pomocniczoci zgodnie z procedur przewidzian w tym Protokole. 4. Zgodnie z zasad proporcjonalnoci zakres i forma dziaania Unii nie wykraczaj poza to, co jest konieczne do osignicia celw Traktatw. Instytucje Unii stosuj zasad proporcjonalnoci zgodnie z Protokoem w sprawie stosowania zasad pomocniczoci i proporcjonalnoci. Artyku 6 (dawny artyku 6 TUE) 1. Unia uznaje prawa, wolnoci i zasady okrelone w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej z 7 grudnia 2000 roku, w brzmieniu dostosowanym 12 grudnia 2007 roku w Strasburgu, ktra ma tak sam moc prawn jak Traktaty. Postanowienia Karty w aden sposb nie rozszerzaj kompetencji Unii okrelonych w Traktatach. Prawa, wolnoci i zasady zawarte w Karcie s interpretowane zgodnie z postanowieniami oglnymi okrelonymi w tytule VII Karty regulujcymi jej interpretacj i stosowanie oraz z naleytym uwzgldnieniem wyjanie, o ktrych mowa w Karcie, ktre okrelaj rda tych postanowie. 2. Unia przystpuje do europejskiej Konwencji o ochronie praw czowieka i podstawowych wolnoci. Przystpienie do Konwencji nie narusza kompetencji Unii okrelonych w Traktatach. 3. Prawa podstawowe, zagwarantowane w europejskiej Konwencji o ochronie praw czowieka i podstawowych wolnoci oraz wynikajce z tradycji konstytucyjnych wsplnych Pastwom Czonkowskim, stanowi cz prawa Unii jako zasady oglne prawa. Artyku 7 (dawny artyku 7 TUE) 1. Na uzasadniony wniosek jednej trzeciej Pastw Czonkowskich, Parlamentu Europejskiego lub Komisji Europejskiej, Rada, stanowic wikszoci czterech pitych swych czonkw po uzyskaniu zgody Parlamentu Europejskiego, moe stwierdzi istnienie wyranego ryzyka powanego naruszenia przez Pastwo Czonkowskie wartoci, o ktrych mowa w artykule 2. Przed dokonaniem takiego stwierdzenia Rada wysuchuje dane Pastwo Czonkowskie i, stanowic zgodnie z t sam procedur, moe skierowa do niego zalecenia. Rada regularnie bada, czy powody dokonania takiego stwierdzenia pozostaj aktualne. 2. Rada Europejska, stanowic jednomylnie na wniosek jednej trzeciej Pastw Czonkowskich lub Komisji Europejskiej i po uzyskaniu zgody 4

Parlamentu Europejskiego, moe stwierdzi, po wezwaniu Pastwa Czonkowskiego do przedstawienia swoich uwag, powane i stae naruszenie przez to Pastwo Czonkowskie wartoci, o ktrych mowa w artykule 2. 3. Po dokonaniu stwierdzenia na mocy ustpu 2, Rada, stanowic wikszoci kwalifikowan, moe zdecydowa o zawieszeniu niektrych praw wynikajcych ze stosowania Traktatw dla tego Pastwa Czonkowskiego, cznie z prawem do gosowania przedstawiciela rzdu tego Pastwa Czonkowskiego w Radzie. Rada uwzgldnia przy tym moliwe skutki takiego zawieszenia dla praw i obowizkw osb fizycznych i prawnych. Obowizki, ktre ci na tym Pastwie Czonkowskim na mocy Traktatw, pozostaj w kadym przypadku wice dla tego Pastwa. 4. Rada moe nastpnie, stanowic wikszoci kwalifikowan, zdecydowa o zmianie lub uchyleniu rodkw podjtych na podstawie ustpu 3, w przypadku zmiany sytuacji, ktra doprowadzia do ich ustanowienia. 5. Zasady gosowania, ktre do celw niniejszego artykuu stosuje si do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej i Rady, okrelone s w artykule 354 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Artyku 8 1. Unia rozwija szczeglne stosunki z pastwami z ni ssiadujcymi, dc do utworzenia przestrzeni dobrobytu i dobrego ssiedztwa, opartej na wartociach Unii i charakteryzujcej si bliskimi i pokojowymi stosunkami opartymi na wsppracy. 2. Do celw ustpu 1 Unia moe zawiera specjalne umowy z zainteresowanymi pastwami. Umowy te mog obejmowa wzajemne prawa i obowizki, jak rwnie przewidywa moliwo wsplnego prowadzenia dziaa. Ich wykonanie stanowi przedmiot okresowych uzgodnie.

TYTU II: POSTANOWIENIA O ZASADACH DEMOKRATYCZNYCH Artyku 9 We wszystkich swoich dziaaniach Unia przestrzega zasady rwnoci swoich obywateli, ktrzy s traktowani z jednakow uwag przez jej instytucje, organy i jednostki organizacyjne. Obywatelem Unii jest kada osoba majca przynaleno Pastwa Czonkowskiego. Obywatelstwo Unii ma charakter dodatkowy w stosunku do obywatelstwa krajowego i nie zastpuje go. Artyku 10 1. Podstaw funkcjonowania Unii jest demokracja przedstawicielska. 5

2. Obywatele s bezporednio reprezentowani na poziomie Unii w Parlamencie Europejskim. Pastwa Czonkowskie s reprezentowane w Radzie Europejskiej przez swoich szefw pastw lub rzdw, a w Radzie przez swoje rzdy; szefowie pastw lub rzdw i rzdy odpowiadaj demokratycznie przed parlamentami narodowymi albo przed swoimi obywatelami. 3. Kady obywatel ma prawo uczestniczy w yciu demokratycznym Unii. Decyzje s podejmowane w sposb jak najbardziej otwarty i zbliony do obywatela. 4. Partie polityczne na poziomie europejskim przyczyniaj si do ksztatowania europejskiej wiadomoci politycznej i wyraania woli obywateli Unii. Artyku 11 1. Za pomoc odpowiednich rodkw instytucje umoliwiaj obywatelom i stowarzyszeniom przedstawicielskim wypowiadanie si i publiczn wymian pogldw we wszystkich dziedzinach dziaania Unii. 2. Instytucje utrzymuj otwarty, przejrzysty i regularny dialog ze stowarzyszeniami przedstawicielskimi i spoeczestwem obywatelskim. 3. Komisja Europejska prowadzi szerokie konsultacje z zainteresowanymi stronami w celu zapewnienia spjnoci i przejrzystoci dziaa Unii. 4. Obywatele Unii w liczbie nie mniejszej ni milion, majcy obywatelstwo znacznej liczby Pastw Czonkowskich, mog podj inicjatyw zwrcenia si do Komisji Europejskiej o przedoenie, w ramach jej uprawnie, odpowiedniego wniosku w sprawach, w odniesieniu do ktrych, zdaniem obywateli, stosowanie Traktatw wymaga aktu prawnego Unii. Procedury i warunki wymagane w celu przedstawienia takiej inicjatywy okrelane s zgodnie z artykuem 24 akapit pierwszy Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Parlamenty narodowe si do prawidowego funkcjonowania Unii: a) otrzymujc od instytucji Unii informacje oraz projekty aktw prawodawczych Unii zgodnie z Protokoem w sprawie roli parlamentw narodowych w Unii Europejskiej; b) czuwajc nad poszanowaniem zasady pomocniczoci zgodnie z procedurami przewidzianymi w Protokole w sprawie stosowania zasad pomocniczoci i proporcjonalnoci; c) uczestniczc, w ramach przestrzeni wolnoci, bezpieczestwa i sprawiedliwoci, w mechanizmach oceniajcych wykonanie polityk Unii w tej dziedzinie, zgodnie z artykuem 70 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, oraz wczajc si w polityczn kontrol Europolu i ocen dziaalnoci Eurojustu, zgodnie z artykuami 88 i 85 tego Traktatu; d) uczestniczc w procedurach zmiany Traktatw, zgodnie z artykuem 48 niniejszego Traktatu; 6 Artyku 12 aktywnie przyczyniaj

e) otrzymujc informacje na temat wnioskw o przystpienie do Unii, zgodnie z artykuem 49 niniejszego Traktatu; f) uczestniczc we wsppracy midzyparlamentarnej midzy parlamentami narodowymi i z Parlamentem Europejskim, zgodnie z Protokoem w sprawie roli parlamentw narodowych w Unii Europejskiej. TYTU III: POSTANOWIENIA O INSTYTUCJACH Artyku 13 1. Unia dysponuje ramami instytucjonalnymi, ktre maj na celu propagowanie jej wartoci, realizacj jej celw, suenie jej interesom, interesom jej obywateli oraz interesom Pastw Czonkowskich, jak rwnie zapewnianie spjnoci, skutecznoci i cigoci jej polityk oraz dziaa. Instytucjami Unii s: Parlament Europejski, Rada Europejska, Rada, Komisja Europejska (zwana dalej Komisj), Trybuna Sprawiedliwoci Unii Europejskiej, Europejski Bank Centralny, Trybuna Obrachunkowy. 2. Kada instytucja dziaa w granicach uprawnie przyznanych jej na mocy Traktatw, zgodnie z procedurami, na warunkach i w celach w nich okrelonych. Instytucje lojalnie ze sob wsppracuj. 3. Postanowienia dotyczce Europejskiego Banku Centralnego i Trybunau Obrachunkowego, a take szczegowe postanowienia dotyczce innych instytucji znajduj si w Traktacie o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. 4. Parlament Europejski, Rada i Komisja s wspomagane przez Komitet Ekonomiczno-Spoeczny i Komitet Regionw, ktre peni funkcje doradcze. Artyku 14 [Parlament Europejski] 1. Parlament Europejski peni, wsplnie z Rad, funkcje prawodawcz i budetow. Peni funkcje kontroli politycznej i konsultacyjne zgodnie z warunkami przewidzianymi w Traktatach. Wybiera przewodniczcego Komisji. 2. W skad Parlamentu Europejskiego wchodz przedstawiciele obywateli Unii. Ich liczba nie przekracza siedmiuset pidziesiciu, nie liczc przewodniczcego. Reprezentacja obywateli ma charakter degresywnie proporcjonalny, z minimalnym progiem szeciu czonkw na Pastwo Czonkowskie. adnemu Pastwu Czonkowskiemu nie mona przyzna wicej ni dziewidziesit sze miejsc. Rada Europejska przyjmuje jednomylnie, z inicjatywy Parlamentu Europejskiego i po uzyskaniu jego zgody, decyzj okrelajc skad

Parlamentu Europejskiego, z poszanowaniem zasad, o ktrych mowa w akapicie pierwszym. 3. Czonkowie Parlamentu Europejskiego s wybierani na picioletni kadencj w powszechnych wyborach bezporednich, w gosowaniu wolnym i tajnym. 4. Parlament Europejski wybiera spord swoich czonkw przewodniczcego i prezydium. Artyku 15 [Rada Europejska] 1. Rada Europejska nadaje Unii impulsy niezbdne do jej rozwoju i okrela oglne kierunki i priorytety polityczne. Rada Europejska nie peni funkcji prawodawczej. 2. W skad Rady Europejskiej wchodz szefowie pastw lub rzdw Pastw Czonkowskich, jak rwnie jej przewodniczcy oraz przewodniczcy Komisji. W jej pracach uczestniczy wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczestwa. 3. Rada Europejska zbiera si dwa razy w cigu procza, zwoywana przez jej przewodniczcego. Jeeli wymaga tego porzdek obrad, czonkowie Rady Europejskiej mog podj decyzj, aby kademu z nich towarzyszy minister, a w przypadku przewodniczcego Komisji czonek Komisji. Jeeli sytuacja tego wymaga, przewodniczcy zwouje nadzwyczajne posiedzenie Rady Europejskiej. 4. O ile Traktaty nie stanowi inaczej, Rada Europejska podejmuje decyzje w drodze konsensusu. 5. Rada Europejska wybiera swojego przewodniczcego wikszoci kwalifikowan na okres dwch i p roku; mandat przewodniczcego jest jednokrotnie odnawialny. W przypadku przeszkody lub powanego uchybienia Rada Europejska moe pozbawi przewodniczcego mandatu zgodnie z t sam procedur. 6. Przewodniczcy Rady Europejskiej: a) przewodniczy Radzie Europejskiej i prowadzi jej prace; b) zapewnia przygotowanie i cigo prac Rady Europejskiej, we wsppracy z przewodniczcym Komisji i na podstawie prac Rady do Spraw Oglnych; c) wspomaga osiganie spjnoci i konsensusu w Radzie Europejskiej; d) przedstawia Parlamentowi Europejskiemu sprawozdanie z kadego posiedzenia Rady Europejskiej. Przewodniczcy Rady Europejskiej zapewnia na swoim poziomie oraz w zakresie swojej waciwoci reprezentacj Unii na zewntrz w sprawach dotyczcych wsplnej polityki zagranicznej i bezpieczestwa, bez uszczerbku dla uprawnie wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczestwa. Przewodniczcy Rady Europejskiej nie moe sprawowa krajowej funkcji publicznej. Artyku 16 [Rada] 8

1. Rada peni, wsplnie z Parlamentem Europejskim, funkcje prawodawcz i budetow. Peni funkcje okrelania polityki i koordynacji zgodnie z warunkami przewidzianymi w Traktatach. 2. W skad Rady wchodzi jeden przedstawiciel szczebla ministerialnego z kadego Pastwa Czonkowskiego, upowaniony do zacigania zobowiza w imieniu rzdu Pastwa Czonkowskiego, ktre reprezentuje, oraz do wykonywania prawa gosu. 3. O ile Traktaty nie stanowi inaczej, Rada stanowi wikszoci kwalifikowan. 4. Od 1 listopada 2014 roku wikszo kwalifikowan stanowi co najmniej 55 % czonkw Rady, jednak nie mniej ni pitnastu z nich, reprezentujcych Pastwa Czonkowskie, ktrych czna liczba ludnoci stanowi co najmniej 65 % ludnoci Unii. Mniejszo blokujca musi obejmowa co najmniej czterech czonkw Rady, w przeciwnym razie uznaje si, e wikszo kwalifikowana zostaa osignita. Inne zasady dotyczce gosowania wikszoci kwalifikowan okrelone s w artykule 238 ustp 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. 5. Postanowienia przejciowe dotyczce definicji wikszoci kwalifikowanej, ktre obowizuj do 31 padziernika 2014 roku, jak rwnie postanowienia, ktre bd obowizywa midzy 1 listopada 2014 roku a 31 marca 2017 roku, okrelone s w Protokole w sprawie postanowie przejciowych. 6. Rada zbiera si na posiedzenia w rnych skadach, ktrych wykaz przyjmowany jest zgodnie z artykuem 236 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Rada do Spraw Oglnych zapewnia spjno prac rnych skadw Rady. Przygotowuje posiedzenia Rady Europejskiej i zapewnia ich cigo, w powizaniu z przewodniczcym Rady Europejskiej i Komisj. Rada do Spraw Zagranicznych opracowuje dziaania zewntrzne Unii na podstawie strategicznych kierunkw okrelonych przez Rad Europejsk oraz zapewnia spjno dziaa Unii. 7. Za przygotowanie prac Rady odpowiada Komitet Staych Przedstawicieli Rzdw Pastw Czonkowskich. 8. Posiedzenia Rady s jawne, kiedy Rada obraduje i gosuje nad projektem aktu prawodawczego. W tym celu kade posiedzenie Rady skada si z dwch czci, powiconych odpowiednio: obradom nad aktami prawodawczymi Unii i dziaaniom o charakterze nieprawodawczym. 9. Prezydencj skadw Rady, z wyjtkiem Rady do Spraw Zagranicznych, sprawuj na zasadzie rwnej rotacji przedstawiciele Pastw Czonkowskich w Radzie, na warunkach okrelonych zgodnie z artykuem 236 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Artyku 17 [Komisja Europejska] 9

1. Komisja wspiera oglny interes Unii i podejmuje w tym celu odpowiednie inicjatywy. Czuwa ona nad stosowaniem Traktatw i rodkw przyjmowanych przez instytucje na ich podstawie. Nadzoruje stosowanie prawa Unii pod kontrol Trybunau Sprawiedliwoci Unii Europejskiej. Wykonuje budet i zarzdza programami. Peni funkcje koordynacyjne, wykonawcze i zarzdzajce, zgodnie z warunkami przewidzianymi w Traktatach. Z wyjtkiem wsplnej polityki zagranicznej i bezpieczestwa oraz innych przypadkw przewidzianych w Traktatach, zapewnia reprezentacj Unii na zewntrz. Podejmuje inicjatywy w zakresie rocznego i wieloletniego programowania Unii w celu osignicia porozumie midzyinstytucjonalnych. 2. O ile Traktaty nie stanowi inaczej, akty prawodawcze Unii mog zosta przyjte wycznie na wniosek Komisji. Pozostae akty s przyjmowane na wniosek Komisji, jeeli Traktaty tak stanowi. 3. Kadencja Komisji wynosi pi lat. Czonkowie Komisji s wybierani ze wzgldu na swe oglne kwalifikacje i zaangaowanie w sprawy europejskie spord osb, ktrych niezaleno jest niekwestionowana. Komisja jest cakowicie niezalena w wykonywaniu swoich zada. Bez uszczerbku dla artykuu 18 ustp 2, czonkowie Komisji nie zwracaj si o instrukcje ani ich nie przyjmuj od adnego rzdu, instytucji, organu lub jednostki organizacyjnej. Powstrzymuj si oni od podejmowania wszelkich dziaa niezgodnych z charakterem ich funkcji lub wykonywaniem ich zada. 4. W skad Komisji mianowanej midzy dat wejcia w ycie Traktatu z Lizbony a 31 padziernika 2014 roku wchodzi jeden obywatel kadego Pastwa Czonkowskiego, przy czym skad ten obejmuje jej przewodniczcego i wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczestwa, ktry jest jednym z wiceprzewodniczcych Komisji. 5. Od 1 listopada 2014 roku Komisja skada si z takiej liczby czonkw, w tym z jej przewodniczcego i wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczestwa, ktra odpowiada dwm trzecim liczby Pastw Czonkowskich, chyba e Rada Europejska, stanowic jednomylnie, podejmie decyzj o zmianie tej liczby. Czonkowie Komisji s wybierani spord obywateli Pastw Czonkowskich na podstawie systemu bezwzgldnie rwnej rotacji pomidzy Pastwami Czonkowskimi, ktry pozwala odzwierciedli rnorodno demograficzn i geograficzn wszystkich Pastw Czonkowskich. System ten jest ustanawiany jednomylnie przez Rad Europejsk zgodnie z artykuem 244 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. 6. Przewodniczcy Komisji: a) okrela wytyczne, w ramach ktrych Komisja wykonuje swoje zadania; b) decyduje o wewntrznej organizacji Komisji tak, aby zapewni spjno, skuteczno i kolegialno jej dziaania; 10

c) mianuje wiceprzewodniczcych, innych ni wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczestwa, spord czonkw Komisji. Czonek Komisji skada rezygnacj, jeeli przewodniczcy tego zada. Wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczestwa skada rezygnacj, zgodnie z procedur przewidzian w artykule 18 ustp 1, jeeli przewodniczcy tego zada. 7. Uwzgldniajc wybory do Parlamentu Europejskiego i po przeprowadzeniu stosownych konsultacji, Rada Europejska, stanowic wikszoci kwalifikowan, przedstawia Parlamentowi Europejskiemu kandydata na funkcj przewodniczcego Komisji. Kandydat ten jest wybierany przez Parlament Europejski wikszoci gosw czonkw wchodzcych w jego skad. Jeeli nie uzyska on wikszoci, Rada Europejska, stanowic wikszoci kwalifikowan, przedstawia, w terminie miesica, nowego kandydata, ktry jest wybierany przez Parlament Europejski zgodnie z t sam procedur. Rada, za wsplnym porozumieniem z wybranym przewodniczcym, przyjmuje list pozostaych osb, ktre proponuje mianowa czonkami Komisji. S oni wybierani na podstawie sugestii zgaszanych przez Pastwa Czonkowskie, zgodnie z kryteriami przewidzianymi w ustpie 3 akapit drugi i w ustpie 5 akapit drugi. Przewodniczcy, wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczestwa i pozostali czonkowie Komisji podlegaj kolegialnie zatwierdzeniu w drodze gosowania przez Parlament Europejski. Na podstawie takiego zatwierdzenia Rada Europejska mianuje Komisj, stanowic wikszoci kwalifikowan. 8. Komisja ponosi kolegialnie odpowiedzialno przed Parlamentem Europejskim. Zgodnie z artykuem 234 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej Parlament Europejski moe uchwali wotum nieufnoci w stosunku do Komisji. W przypadku uchwalenia wotum nieufnoci czonkowie Komisji kolegialnie rezygnuj ze swoich funkcji, a wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczestwa rezygnuje z funkcji penionych w ramach Komisji. Artyku 18 1. Rada Europejska, stanowic wikszoci kwalifikowan, za zgod przewodniczcego Komisji, mianuje wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczestwa. Rada Europejska moe zakoczy jego kadencj zgodnie z t sam procedur. 2. Wysoki przedstawiciel prowadzi wspln polityk zagraniczn i bezpieczestwa Unii. Przyczynia si, poprzez swoje propozycje, do opracowania tej polityki i realizuje j dziaajc z upowanienia Rady. Dotyczy to take wsplnej polityki bezpieczestwa i obrony. 3. Wysoki przedstawiciel przewodniczy Radzie do Spraw Zagranicznych. 11

4. Wysoki przedstawiciel jest jednym z wiceprzewodniczcych Komisji. Czuwa nad spjnoci dziaa zewntrznych Unii. Odpowiada w ramach Komisji za jej obowizki w dziedzinie stosunkw zewntrznych i koordynacj innych aspektw dziaa zewntrznych Unii. W wykonywaniu tych obowizkw w ramach Komisji, i tylko w odniesieniu do tych obowizkw, wysoki przedstawiciel podlega procedurom regulujcym funkcjonowanie Komisji w zakresie, w jakim jest to zgodne z ustpami 2 i 3. Artyku 19 [Trybuna Sprawiedliwoci UE] 1. Trybuna Sprawiedliwoci Unii Europejskiej obejmuje Trybuna Sprawiedliwoci, Sd i sdy wyspecjalizowane. Zapewnia on poszanowanie prawa w wykadni i stosowaniu Traktatw. Pastwa Czonkowskie ustanawiaj rodki zaskarenia niezbdne do zapewnienia skutecznej ochrony sdowej w dziedzinach objtych prawem Unii. 2. W skad Trybunau Sprawiedliwoci wchodzi jeden sdzia z kadego Pastwa Czonkowskiego. Trybuna Sprawiedliwoci jest wspomagany przez rzecznikw generalnych. W skad Sdu wchodzi co najmniej jeden sdzia z kadego Pastwa Czonkowskiego. Sdziowie i rzecznicy generalni Trybunau Sprawiedliwoci oraz sdziowie Sdu s wybierani spord osb o niekwestionowanej niezalenoci, speniajcych warunki okrelone w artykuach 253 i 254 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. S oni mianowani za wsplnym porozumieniem przez rzdy Pastw Czonkowskich na okres szeciu lat. Ustpujcy sdziowie i rzecznicy generalni mog by ponownie mianowani. 3. Trybuna Sprawiedliwoci Unii Europejskiej orzeka zgodnie z Traktatami: a) w zakresie skarg wniesionych przez Pastwa Czonkowskie, instytucje lub osoby fizyczne lub prawne; b) w trybie prejudycjalnym, na wniosek sdw Pastw Czonkowskich, w sprawie wykadni prawa Unii lub wanoci aktw przyjtych przez instytucje; c) w innych sprawach przewidzianych w Traktatach. TYTU IV: POSTANOWIENIA O WZMOCNIONEJ WSPPRACY Artyku 20 (dawne artykuy 27a27e, 4040b i 4345 TUE oraz dawne artykuy 11 i 11a TWE) 1. Pastwa Czonkowskie, ktre pragn ustanowi midzy sob wzmocnion wspprac w ramach kompetencji niewycznych Unii, mog korzysta w tym celu z jej instytucji i wykonywa te kompetencje, stosujc odpowiednie postanowienia Traktatw, z zastrzeeniem ogranicze oraz zgodnie z procedur okrelon w niniejszym artykule i w artykuach 326334 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.

12

Celem wzmocnionej wsppracy jest sprzyjanie realizacji celw Unii, ochrona jej interesw oraz wzmocnienie procesu jej integracji. Wsppraca taka otwarta jest dla wszystkich Pastw Czonkowskich w dowolnym czasie, zgodnie z artykuem 328 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. 2. Decyzj upowaniajc do podjcia wzmocnionej wsppracy Rada przyjmuje w ostatecznoci, jeeli ustali, e cele takiej wsppracy nie mog zosta osignite w rozsdnym terminie przez Uni jako cao, oraz pod warunkiem, e uczestniczy w niej co najmniej dziewi Pastw Czonkowskich. Rada stanowi zgodnie z procedur okrelon w artykule 329 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. 3. W obradach Rady mog uczestniczy wszystkie Pastwa Czonkowskie, jednak w gosowaniu bior udzia tylko czonkowie Rady reprezentujcy Pastwa Czonkowskie uczestniczce we wzmocnionej wsppracy. Zasady gosowania przewidziane s w artykule 330 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. 4. Akty przyjmowane w ramach wzmocnionej wsppracy wi wycznie uczestniczce Pastwa Czonkowskie. Nie s one uwaane za dorobek, ktry musi zosta przyjty przez pastwa kandydujce do przystpienia do Unii. TYTU V: POSTANOWIENIA OGLNE O DZIAANIACH ZEWNTRZNYCH UNII I POSTANOWIENIA SZCZEGLNE DOTYCZCE WSPLNEJ POLITYKI ZAGRANICZNEJ I BEZPIECZESTWA ROZDZIA 1: POSTANOWIENIA OGLNE O DZIAANIACH ZEWNTRZNYCH UNII Artyku 21 1. Dziaania Unii na arenie midzynarodowej oparte s na zasadach, ktre le u podstaw jej utworzenia, rozwoju i rozszerzenia oraz ktre zamierza wspiera na wiecie: demokracji, pastwa prawnego, powszechnoci i niepodzielnoci praw czowieka i podstawowych wolnoci, poszanowania godnoci ludzkiej, zasad rwnoci i solidarnoci oraz poszanowania zasad Karty Narodw Zjednoczonych oraz prawa midzynarodowego. Unia dy do rozwijania stosunkw i budowania partnerstwa z pastwami trzecimi oraz z organizacjami midzynarodowymi, regionalnymi lub wiatowymi, ktre wyznaj zasady, o ktrych mowa w akapicie pierwszym. Sprzyja ona wielostronnym rozwizaniom wsplnych problemw, w szczeglnoci w ramach Organizacji Narodw Zjednoczonych. 2. Unia okrela i prowadzi wsplne polityki i dziaania oraz dy do zapewnienia wysokiego stopnia wsppracy we wszelkich dziedzinach stosunkw midzynarodowych, w celu: a) ochrony swoich wartoci, podstawowych interesw, bezpieczestwa, niezalenoci i integralnoci; b) umacniania i wspierania demokracji, pastwa prawnego, praw czowieka i zasad prawa midzynarodowego;

13

c) utrzymania pokoju, zapobiegania konfliktom i umacniania bezpieczestwa midzynarodowego zgodnie z celami i zasadami Karty Narodw Zjednoczonych, jak rwnie z zasadami Aktu kocowego z Helsinek oraz celami Karty Paryskiej, w tym z celami i zasadami dotyczcymi granic zewntrznych; d) wspierania trwaego rozwoju gospodarczego i spoecznego oraz w dziedzinie rodowiska naturalnego krajw rozwijajcych si, przyjmujc za nadrzdny cel likwidacj ubstwa; e) zachcania wszystkich krajw do integracji w ramach gospodarki wiatowej, midzy innymi drog stopniowego znoszenia ogranicze w handlu midzynarodowym; f) przyczyniania si do opracowywania midzynarodowych rodkw sucych ochronie i poprawie stanu rodowiska naturalnego oraz zrwnowaonego zarzdzania wiatowymi zasobami naturalnymi, w celu zapewnienia trwaego rozwoju; g) niesienia pomocy narodom, krajom i regionom dotknitym klskami ywioowymi lub katastrofami spowodowanymi przez czowieka; oraz h) wspierania systemu midzynarodowego opartego na silniejszej wsppracy wielostronnej i na dobrych rzdach na poziomie wiatowym. 3. Unia szanuje zasady i dy do osignicia celw, o ktrych mowa w ustpach 1 i 2, przy opracowywaniu i wprowadzaniu w ycie jej dziaa zewntrznych w rnych dziedzinach objtych niniejszym tytuem i czci pit Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, jak rwnie zewntrznych aspektw innych polityk Unii. Unia czuwa nad spjnoci rnych dziedzin jej dziaa zewntrznych oraz nad ich spjnoci z innymi politykami Unii. Rada i Komisja, wspomagane przez wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczestwa, zapewniaj t spjno oraz wsppracuj w tym celu. Artyku 22 1. Na podstawie zasad i celw wymienionych w artykule 21 Rada Europejska okrela strategiczne interesy i cele Unii. Decyzje Rady Europejskiej w sprawie strategicznych interesw i celw Unii dotycz wsplnej polityki zagranicznej i bezpieczestwa oraz innych dziedzin dotyczcych dziaa zewntrznych Unii. Decyzje te mog dotyczy stosunkw Unii z okrelonym krajem lub regionem lub okrelonego tematu. Okrelaj one ich czas trwania oraz rodki, ktre maj zosta udostpnione przez Uni i Pastwa Czonkowskie. Rada Europejska stanowi jednomylnie na zalecenie Rady przyjmowane przez ni na warunkach przewidzianych dla kadej dziedziny. Decyzje Rady Europejskiej s wprowadzane w ycie zgodnie z procedurami przewidzianymi w Traktatach.

14

2. Wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczestwa, w dziedzinie wsplnej polityki zagranicznej i bezpieczestwa, oraz Komisja, w innych dziedzinach dziaa zewntrznych, mog przedkada Radzie wsplne wnioski. ROZDZIA 2 POSTANOWIENIA SZCZEGLNE DOTYCZCE WSPLNEJ POLITYKI ZAGRANICZNEJ I BEZPIECZESTWA SEKCJA 1 POSTANOWIENIA WSPLNE Artyku 23 Dziaania Unii na arenie midzynarodowej w rozumieniu niniejszego rozdziau opieraj si na zasadach, d do osignicia celw i s prowadzone zgodnie z postanowieniami oglnymi, o ktrych mowa w rozdziale 1. Artyku 24 (dawny artyku 11 TUE) 1. Kompetencje Unii w zakresie wsplnej polityki zagranicznej i bezpieczestwa obejmuj wszelkie dziedziny polityki zagranicznej i og kwestii dotyczcych bezpieczestwa Unii, w tym stopniowe okrelanie wsplnej polityki obronnej, ktra moe prowadzi do wsplnej obrony. Wsplna polityka zagraniczna i bezpieczestwa podlega szczeglnym zasadom i procedurom. Jest okrelana i realizowana przez Rad Europejsk i Rad stanowice jednomylnie, chyba e Traktaty przewiduj inaczej. Wyklucza si przyjmowanie aktw prawodawczych. Wspln polityk zagraniczn i bezpieczestwa wykonuje wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczestwa oraz Pastwa Czonkowskie, zgodnie z Traktatami. Szczegln rol Parlamentu Europejskiego i Komisji w tej dziedzinie okrelaj Traktaty. Trybuna Sprawiedliwoci Unii Europejskiej nie jest waciwy w zakresie tych postanowie, z wyjtkiem waciwoci do kontrolowania przestrzegania artykuu 40 niniejszego Traktatu i do kontroli legalnoci niektrych decyzji przewidzianych w artykule 275 akapit drugi Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. 2. W ramach zasad i celw swoich dziaa zewntrznych Unia Europejska prowadzi, okrela i realizuje wspln polityk zagraniczn i bezpieczestwa, opart na rozwoju wzajemnej solidarnoci politycznej midzy Pastwami Czonkowskimi, okrelaniu kwestii stanowicych przedmiot oglnego zainteresowania i osiganiu coraz wikszego stopnia zbienoci dziaa Pastw Czonkowskich. 3. Pastwa Czonkowskie popieraj, aktywnie i bez zastrzee, polityk zewntrzn i bezpieczestwa Unii w duchu lojalnoci i wzajemnej solidarnoci i szanuj dziaania Unii w tej dziedzinie. Pastwa Czonkowskie dziaaj zgodnie na rzecz umacniania i rozwijania wzajemnej solidarnoci 15

politycznej. Powstrzymuj si od wszelkich dziaa, ktre byyby sprzeczne z interesami Unii lub mogyby zaszkodzi jej skutecznoci jako spjnej sile w stosunkach midzynarodowych. Rada i wysoki przedstawiciel czuwaj nad poszanowaniem tych zasad. Artyku 25 (dawny artyku 12 TUE) Unia prowadzi wspln polityk zagraniczn i bezpieczestwa poprzez: a) okrelanie oglnych wytycznych; b) przyjmowanie decyzji okrelajcych: (i) dziaania, ktre powinny by prowadzone przez Uni; (ii) stanowiska, ktre powinny by podjte przez Uni; (iii) zasady wykonania decyzji, o ktrych mowa w podpunktach (i) oraz (ii); oraz c) umacnianie systematycznej wsppracy midzy Pastwami Czonkowskimi w prowadzeniu ich polityki. Artyku 26 (dawny artyku 13 TUE) 1. Rada Europejska okrela strategiczne interesy Unii, ustala cele oraz okrela oglne wytyczne wsplnej polityki zagranicznej i bezpieczestwa, cznie ze sprawami majcymi wpyw na kwestie polityczno-obronne. Przyjmuje niezbdne decyzje. Jeeli wymaga tego sytuacja midzynarodowa, przewodniczcy Rady Europejskiej zwouje nadzwyczajne posiedzenie Rady Europejskiej w celu okrelenia strategicznych kierunkw polityki Unii w obliczu takiej sytuacji. 2. Rada opracowuje wspln polityk zagraniczn i bezpieczestwa oraz podejmuje decyzje niezbdne do okrelenia i realizacji tej polityki na podstawie oglnych wytycznych i strategicznych kierunkw okrelonych przez Rad Europejsk. Rada i wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczestwa zapewniaj jednolito, spjno i skuteczno dziaa Unii. 3. Wspln polityk zagraniczn i bezpieczestwa realizuj wysoki przedstawiciel oraz Pastwa Czonkowskie, stosujc rodki krajowe i unijne. Artyku 27 [Wysoki przedstawiciel] 1. Wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczestwa, ktry przewodniczy Radzie do Spraw Zagranicznych, przyczynia si poprzez swoje propozycje do opracowania wsplnej polityki zagranicznej i bezpieczestwa oraz zapewnia wykonanie decyzji 16

przyjtych przez Rad Europejsk i Rad. 2. Wysoki przedstawiciel reprezentuje Uni w zakresie spraw odnoszcych si do wsplnej polityki zagranicznej i bezpieczestwa. Prowadzi w imieniu Unii dialog polityczny ze stronami trzecimi oraz wyraa stanowisko Unii w organizacjach midzynarodowych i na konferencjach midzynarodowych. 3. W wykonywaniu swojego mandatu, wysoki przedstawiciel jest wspomagany przez Europejsk Sub Dziaa Zewntrznych. Suba ta wsppracuje ze subami dyplomatycznymi Pastw Czonkowskich i skada si z urzdnikw waciwych sub Sekretariatu Generalnego Rady i Komisji, jak rwnie z personelu delegowanego przez krajowe suby dyplomatyczne. Organizacj i zasady funkcjonowania Europejskiej Suby Dziaa Zewntrznych okrela decyzja Rady. Rada stanowi na wniosek wysokiego przedstawiciela po konsultacji z Parlamentem Europejskim i po uzyskaniu zgody Komisji. Artyku 28 (dawny artyku 14 TUE) 1. Jeeli sytuacja midzynarodowa wymaga dziaa operacyjnych Unii, Rada przyjmuje niezbdne decyzje. Decyzje te okrelaj ich zasig, cele, zakres i rodki, jakie maj by oddane do dyspozycji Unii, warunki wprowadzania ich w ycie oraz w razie potrzeby czas ich trwania. Jeeli nastpia zmiana okolicznoci majca wyrany wpyw na kwesti stanowic przedmiot takiej decyzji, Rada dokonuje przegldu zasad i celw tej decyzji oraz podejmuje niezbdne decyzje. 2. Decyzje, o ktrych mowa w ustpie 1, wi Pastwa Czonkowskie w odniesieniu do zajmowanych przez nie stanowisk i prowadzonych dziaa. 3. O wszelkim zajciu krajowego stanowiska lub podjciu jakiegokolwiek krajowego dziaania w zastosowaniu decyzji, o ktrej mowa w ustpie 1, dane Pastwo Czonkowskie informuje w takim czasie, aby moliwe byo w razie potrzeby wczeniejsze przeprowadzenie w Radzie uzgodnie. Obowizek wczeniejszego poinformowania nie dotyczy rodkw stanowicych jedynie proste wykonanie decyzji Rady na paszczynie krajowej. 4. W przypadku bezwzgldnej koniecznoci wynikajcej z rozwoju sytuacji i wobec braku przegldu decyzji Rady, o ktrej mowa w ustpie 1, Pastwa Czonkowskie mog zastosowa w trybie pilnym niezbdne rodki, uwzgldniajc oglne cele takiej decyzji. Pastwo Czonkowskie, ktre stosuje takie rodki, informuje o nich niezwocznie Rad. 5. W przypadku powanych trudnoci w wykonaniu decyzji, o ktrej mowa w niniejszym artykule, Pastwo Czonkowskie powiadamia o nich Rad, ktra rozwaa je i poszukuje waciwych rozwiza. Nie mog by one sprzeczne z celami decyzji, o ktrej mowa w ustpie 1, ani szkodzi jego skutecznoci. Artyku 29 (dawny artyku 15 TUE) 17

Rada przyjmuje decyzje, ktre okrelaj podejcie Unii do danego problemu o charakterze geograficznym lub przedmiotowym. Pastwa Czonkowskie zapewniaj zgodno swych polityk krajowych ze stanowiskami Unii. Artyku 30 (dawny artyku 22 TUE) 1. Kade Pastwo Czonkowskie, wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczestwa lub wysoki przedstawiciel przy wsparciu Komisji mog zwraca si do Rady z wszelkimi pytaniami dotyczcymi wsplnej polityki zagranicznej i bezpieczestwa oraz przedkada Radzie, odpowiednio, inicjatywy lub wnioski. 2. W przypadkach wymagajcych szybkiej decyzji wysoki przedstawiciel zwouje, z inicjatywy wasnej albo na wniosek Pastwa Czonkowskiego, w cigu 48 godzin lub w razie bezwzgldnej potrzeby w krtszym terminie, nadzwyczajne posiedzenie Rady. Art. 31 (dawny artyku 23 TUE) 1. Decyzje, o ktrych mowa w niniejszym rozdziale, Rada Europejska i Rada podejmuj, stanowic jednomylnie, z wyjtkiem przypadkw gdy niniejszy rozdzia stanowi inaczej. Wyklucza si przyjmowanie aktw prawodawczych. Kady czonek Rady, ktry wstrzymuje si od gosu, moe zgodnie z niniejszym akapitem jednoczenie zoy formalne owiadczenie. W takim przypadku nie jest on zobowizany do wykonania decyzji, ale akceptuje, e decyzja ta wie Uni. W duchu wzajemnej solidarnoci to Pastwo Czonkowskie powstrzymuje si od wszelkich dziaa, ktre mogyby by sprzeczne lub utrudni dziaania Unii podejmowane na podstawie tej decyzji. Pozostae Pastwa Czonkowskie szanuj jego stanowisko. Decyzja nie zostaje przyjta, jeeli czonkowie Rady, ktrzy zoyli owiadczenie w zwizku ze wstrzymaniem si od gosu, reprezentuj co najmniej jedn trzeci Pastw Czonkowskich, ktrych czna liczba ludnoci stanowi co najmniej jedn trzeci ludnoci Unii. 2. Na zasadzie odstpstwa od postanowie ustpu 1, Rada stanowi wikszoci kwalifikowan w sytuacji, gdy: przyjmuje decyzj okrelajc dziaanie lub stanowisko Unii, na podstawie decyzji Rady Europejskiej dotyczcej strategicznych interesw i celw Unii, o ktrej mowa w artykule 22 ustp 1, przyjmuje decyzj okrelajc dziaanie lub stanowisko Unii, zgodnie z propozycj wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczestwa, ktra zostaa przedoona w wyniku specjalnego wniosku skierowanego do niego przez Rad Europejsk z jej wasnej inicjatywy lub z inicjatywy wysokiego przedstawiciela, podejmuje decyzj wykonujc decyzj okrelajc dziaanie lub stanowisko Unii, mianuje specjalnego przedstawiciela zgodnie z artykuem 33. Gosowanie nie dochodzi do skutku, jeeli czonek Rady owiadcza, e z istotnych wzgldw polityki krajowej, ktre musi okreli, zamierza si sprzeciwi przyjciu decyzji podejmowanej wikszoci kwalifikowan. 18

Wysoki przedstawiciel poszukuje, w cisej konsultacji z zainteresowanym Pastwem Czonkowskim, rozwizania odpowiadajcego temu Pastwu. Jeeli rozwizanie nie zostanie znalezione, Rada, stanowic wikszoci kwalifikowan, moe wnie o przedoenie tej sprawy Radzie Europejskiej w celu przyjcia jednomylnie decyzji. 3. Rada Europejska moe jednomylnie przyj decyzj, ktra przewiduje, e Rada stanowi wikszoci kwalifikowan w przypadkach innych ni te, o ktrych mowa w ustpie 2. 4. Ustpw 2 i 3 nie stosuje si do decyzji majcych wpyw na kwestie wojskowe lub politycznoobronne. 5. W kwestiach proceduralnych Rada stanowi wikszoci gosw swoich czonkw. Artyku 32 (dawny artyku 16 TUE) Pastwa Czonkowskie w ramach Rady Europejskiej i Rady uzgadniaj wszelkie kwestie polityki zagranicznej i bezpieczestwa, stanowice przedmiot oglnego zainteresowania, w celu okrelenia wsplnego podejcia. Przed podjciem jakichkolwiek dziaa na arenie midzynarodowej lub zacigniciem wszelkich zobowiza, ktre mogyby wpyn na interesy Unii, kade Pastwo Czonkowskie konsultuje si z pozostaymi w ramach Rady Europejskiej lub Rady. Pastwa Czonkowskie zapewniaj, poprzez zbiene dziaania, moliwo realizacji przez Uni jej interesw i wartoci na arenie midzynarodowej. Pastwa Czonkowskie s wzgldem siebie solidarne. Jeeli Rada Europejska lub Rada okreliy wsplne podejcie Unii w rozumieniu akapitu pierwszego, wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczestwa i ministrowie spraw zagranicznych Pastw Czonkowskich koordynuj swoj dziaalno w Radzie. Misje dyplomatyczne Pastw Czonkowskich i delegatury Unii w pastwach trzecich i przy organizacjach midzynarodowych wsppracuj ze sob i przyczyniaj si do formuowania i wprowadzania w ycie wsplnego podejcia. Artyku 33 (dawny artyku 18 TUE) Rada moe, na wniosek wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczestwa, mianowa specjalnego przedstawiciela, ktremu powierza si mandat w odniesieniu do poszczeglnych spraw politycznych. Specjalny przedstawiciel w sprawowaniu swojego mandatu podlega wysokiemu przedstawicielowi. Artyku 34 (dawny artyku 19 TUE) 1. Pastwa Czonkowskie koordynuj swe dziaania w organizacjach midzynarodowych i podczas konferencji midzynarodowych, podtrzymujc na tym forum stanowiska Unii. Organizacj tej koordynacji zapewnia wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczestwa.

19

Jeeli w organizacjach midzynarodowych lub podczas konferencji midzynarodowych nie s reprezentowane wszystkie Pastwa Czonkowskie, uczestniczce Pastwa Czonkowskie podtrzymuj stanowiska Unii. 2. Zgodnie z artykuem 24 ustp 3 Pastwa Czonkowskie reprezentowane w organizacjach midzynarodowych lub podczas konferencji midzynarodowych, w ktrych nie uczestnicz wszystkie Pastwa Czonkowskie, informuj te ostatnie, jak rwnie wysokiego przedstawiciela, o wszelkich sprawach bdcych przedmiotem wsplnego zainteresowania. Pastwa Czonkowskie, ktre s take czonkami Rady Bezpieczestwa Organizacji Narodw Zjednoczonych, bd dziaa zgodnie i wyczerpujco informowa pozostae Pastwa Czonkowskie, jak rwnie wysokiego przedstawiciela. Pastwa Czonkowskie, ktre s czonkami Rady Bezpieczestwa, przy wykonywaniu swoich funkcji bd broni stanowisk i interesw Unii, bez uszczerbku dla ich zobowiza wynikajcych z postanowie Karty Narodw Zjednoczonych. Jeeli Unia okrelia stanowisko w kwestii wpisanej do porzdku obrad Rady Bezpieczestwa Organizacji Narodw Zjednoczonych, Pastwa Czonkowskie, ktre w niej zasiadaj, wnosz o zaproszenie wysokiego przedstawiciela do przedstawienia stanowiska Unii. Artyku 35 (dawny artyku 20 TUE) Misje dyplomatyczne i konsularne Pastw Czonkowskich oraz delegatury Unii w pastwach trzecich i na konferencjach midzynarodowych, a take ich przedstawicielstwa w organizacjach midzynarodowych wsppracuj ze sob, tak aby zapewni poszanowanie i wykonanie decyzji okrelajcych stanowiska i dziaania Unii przyjtych na mocy niniejszego rozdziau. Umacniaj one wspprac, wymieniajc informacje i dokonujc wsplnych ocen. Przyczyniaj si one do wprowadzania w ycie prawa obywateli Unii do ochrony na terytorium pastw trzecich, o ktrym mowa w artykule 20 ustp 2 litera c) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, jak rwnie rodkw przyjtych w zastosowaniu artykuu 23 tego Traktatu. Artyku 36 (dawny artyku 21 TUE) Wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczestwa regularnie konsultuje si z Parlamentem Europejskim w zakresie gwnych aspektw i podstawowych opcji wsplnej polityki zagranicznej i bezpieczestwa oraz wsplnej polityki bezpieczestwa i obrony, oraz informuje Parlament Europejski o rozwoju tych polityk. Czuwa on nad tym, aby pogldy Parlamentu Europejskiego zostay naleycie uwzgldnione. Specjalni przedstawiciele mog uczestniczy w informowaniu Parlamentu Europejskiego. Parlament Europejski moe kierowa do Rady i do wysokiego przedstawiciela pytania lub formuowa pod ich adresem zalecenia. Dwa razy w roku przeprowadza on debat o postpach w realizacji wsplnej polityki

20

zagranicznej i bezpieczestwa, w tym wsplnej polityki bezpieczestwa i obrony. Artyku 37 (dawny artyku 24 TUE) Unia moe zawiera umowy z jednym lub z wiksz liczb pastw lub z organizacjami midzynarodowymi w dziedzinach objtych niniejszym rozdziaem. Artyku 38 (dawny artyku 25 TUE) Bez uszczerbku dla postanowie artykuu 240 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, Komitet Polityczny i Bezpieczestwa obserwuje sytuacj midzynarodow w dziedzinach objtych wspln polityk zagraniczn i bezpieczestwa oraz przyczynia si do okrelania polityk, wydajc opinie dla Rady na jej danie, na danie wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczestwa lub z inicjatywy wasnej. Czuwa on rwnie nad wprowadzaniem w ycie uzgodnionych polityk, bez uszczerbku dla uprawnie wysokiego przedstawiciela. W zakresie objtym niniejszym rozdziaem Komitet Polityczny i Bezpieczestwa sprawuje, pod kierunkiem Rady i wysokiego przedstawiciela, kontrol polityczn i kierownictwo strategiczne nad operacjami zarzdzania kryzysowego, o ktrych mowa w artykule 43. Rada moe upowani Komitet do podjcia, w celu i na czas trwania operacji zarzdzania kryzysami, okrelonych przez Rad decyzji dotyczcych kontroli politycznej i kierownictwa strategicznego nad operacj. Artyku 39 Zgodnie z artykuem 16 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej i na zasadzie odstpstwa od jego ustpu 2, Rada przyjmuje decyzj okrelajc zasady dotyczce ochrony osb fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych przez Pastwa Czonkowskie w wykonywaniu dziaa wchodzcych w zakres zastosowania niniejszego rozdziau oraz zasady dotyczce swobodnego przepywu takich danych. Przestrzeganie tych zasad podlega kontroli niezalenych organw. Artyku 40 (dawny artyku 47 TUE) Realizacja wsplnej polityki zagranicznej i bezpieczestwa nie narusza stosowania procedur oraz odpowiedniego zakresu uprawnie instytucji przewidzianych w Traktatach do wykonywania kompetencji Unii, o ktrych mowa w artykuach 36 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Realizacja polityk, o ktrych mowa w tych artykuach, nie narusza take stosowania procedur oraz odpowiedniego zakresu uprawnie instytucji przewidzianych w Traktatach do wykonywania kompetencji Unii na podstawie niniejszego rozdziau. Artyku 41 (dawny artyku 28 TUE)

21

1. Wydatki administracyjne ponoszone przez instytucje w zwizku z wykonywaniem niniejszego rozdziau s pokrywane z budetu Unii. 2. Wydatki operacyjne ponoszone w zwizku z wykonywaniem niniejszego rozdziau s rwnie pokrywane z budetu Unii, z wyjtkiem wydatkw przypadajcych na operacje majce wpyw na kwestie wojskowe i polityczno-obronne oraz przypadkw, gdy Rada, stanowic jednomylnie, postanowi inaczej. Jeli wydatki nie s pokrywane z budetu Unii, ponosz je Pastwa Czonkowskie wedug kryterium produktu krajowego brutto, chyba e Rada, stanowic jednomylnie, postanowi inaczej. Pastwa Czonkowskie, ktrych przedstawiciele w Radzie zoyli formalne owiadczenie na podstawie artykuu 31 ustp 1 akapit drugi, nie s zobowizane do wnoszenia wkadu w finansowanie operacji majcych wpyw na kwestie wojskowe lub politycznoobronne. 3. Rada przyjmuje decyzj ustanawiajc szczeglne procedury w celu zagwarantowania szybkiego dostpu do rodkw budetowych Unii przeznaczonych na natychmiastowe finansowanie inicjatyw w ramach wsplnej polityki zagranicznej i bezpieczestwa, a zwaszcza dziaa przygotowawczych do misji, o ktrych mowa w artykule 42 ustp 1 i w artykule 43. Rada stanowi po konsultacji z Parlamentem Europejskim. Dziaania przygotowawcze do misji, o ktrych mowa w artykule 42 ustp 1 i w artykule 43, ktre nie obciaj budetu Unii, s finansowane z funduszu pocztkowego utworzonego ze skadek Pastw Czonkowskich. Rada, na wniosek wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczestwa, przyjmuje wikszoci kwalifikowan decyzje ustanawiajce: a) warunki tworzenia i finansowania funduszu pocztkowego, w szczeglnoci wysoko rodkw przekazywanych funduszowi; b) warunki zarzdzania funduszem pocztkowym; c) warunki kontroli finansowej. Jeeli misja zaplanowana zgodnie z artykuem 42 ustp 1 i z artykuem 43 nie moe by finansowana z budetu Unii, Rada upowania wysokiego przedstawiciela do wykorzystania tego funduszu. Wysoki przedstawiciel skada Radzie sprawozdanie z wykonania tego upowanienia. SEKCJA 2 POSTANOWIENIA DOTYCZCE WSPLNEJ POLITYKI BEZPIECZESTWA I OBRONY Artyku 42 (dawny artyku 17 TUE) 1. Wsplna polityka bezpieczestwa i obrony stanowi integraln cz wsplnej polityki zagranicznej i bezpieczestwa. Zapewnia Unii zdolno operacyjn opart na rodkach cywilnych i wojskowych. Unia moe z nich korzysta w przeprowadzanych poza Uni misjach utrzymania pokoju, zapobiegania konfliktom i wzmacniania

22

midzynarodowego bezpieczestwa, zgodnie z zasadami Karty Narodw Zjednoczonych. Zadania te s wykonywane w oparciu o zdolnoci, jakie zapewniaj Pastwa Czonkowskie. 2. Wsplna polityka bezpieczestwa i obrony obejmuje stopniowe okrelanie wsplnej polityki obronnej Unii. Doprowadzi ona do stworzenia wsplnej obrony, jeeli Rada Europejska, stanowic jednomylnie, tak zadecyduje. W takim przypadku Rada Europejska zaleca Pastwom Czonkowskim przyjcie stosownej decyzji zgodnie z ich odpowiednimi wymogami konstytucyjnymi. Polityka Unii w rozumieniu niniejszej sekcji nie uchybia specyficznemu charakterowi polityki bezpieczestwa i obronnej niektrych Pastw Czonkowskich. Szanuje ona wynikajce z Traktatu Pnocnoatlantyckiego zobowizania Pastw Czonkowskich, ktre uwaaj, e ich wsplna obrona jest wykonywana w ramach Organizacji Traktatu Pnocnoatlantyckiego (NATO) oraz jest zgodna z przyjt w tych ramach wspln polityk bezpieczestwa i obronn. 3. Pastwa Czonkowskie, w celu realizacji wsplnej polityki bezpieczestwa i obrony, oddaj do dyspozycji Unii swoje zdolnoci cywilne i wojskowe, aby przyczyni si do osignicia celw okrelonych przez Rad. Pastwa Czonkowskie wsplnie powoujce siy wielonarodowe mog rwnie przekaza je do dyspozycji wsplnej polityki bezpieczestwa i obrony. Pastwa Czonkowskie zobowizuj si do stopniowej poprawy swoich zdolnoci wojskowych. Agencja do spraw Rozwoju Zdolnoci Obronnych, Bada, Zakupw i Uzbrojenia (zwana dalej Europejsk Agencj Obrony) okrela wymogi operacyjne, wspiera rodki ich realizacji, przyczynia si do okrelania i, w stosownych przypadkach, wprowadzania w ycie wszelkich uytecznych rodkw wzmacniajcych baz przemysow i technologiczn sektora obrony, bierze udzia w okrelaniu europejskiej polityki w zakresie zdolnoci i uzbrojenia oraz wspomaga Rad w ocenie poprawy zdolnoci wojskowych. 4. Decyzje dotyczce wsplnej polityki bezpieczestwa i obrony, w tym decyzje w sprawie podjcia misji, o ktrych mowa w niniejszym artykule, s przyjmowane przez Rad stanowic jednomylnie na wniosek wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczestwa lub z inicjatywy Pastwa Czonkowskiego. Wysoki przedstawiciel moe zaproponowa, w stosownych przypadkach wsplnie z Komisj, uycie zarwno rodkw krajowych, jak i instrumentw Unii. 5. W celu ochrony wartoci Unii i suenia jej interesom Rada moe powierzy wykonanie danej misji, w ramach Unii, grupie Pastw Czonkowskich. Wykonanie takiej misji reguluje artyku 44. 6. Pastwa Czonkowskie, ktre speniaj wysze kryteria zdolnoci wojskowej i ktre zacigny 23

w tej dziedzinie dalej idce zobowizania majc na wzgldzie najbardziej wymagajce misje, ustanawiaj sta wspprac strukturaln w ramach Unii. Wspprac t reguluje artyku 46. Nie narusza ona postanowie artykuu 43. 7. W przypadku gdy jakiekolwiek Pastwo Czonkowskie stanie si ofiar zbrojnej agresji na jego terytorium, pozostae Pastwa Czonkowskie maj w stosunku do niego obowizek udzielenia pomocy i wsparcia przy zastosowaniu wszelkich dostpnych im rodkw, zgodnie z artykuem 51 Karty Narodw Zjednoczonych. Nie ma to wpywu na szczeglny charakter polityki bezpieczestwa i obrony niektrych Pastw Czonkowskich. Zobowizania i wsppraca w tej dziedzinie pozostaj zgodne ze zobowizaniami zacignitymi w ramach Organizacji Traktatu Pnocnoatlantyckiego, ktra dla pastw bdcych jej czonkami pozostaje podstaw ich zbiorowej obrony i forum dla jej wykonywania. Artyku 43 1. Misje, o ktrych mowa w artykule 42 ustp 1, przy prowadzeniu ktrych Unia moe uy rodkw cywilnych i wojskowych, obejmuj wsplne dziaania rozbrojeniowe, misje humanitarne i ratunkowe, misje wojskowego doradztwa i wsparcia, misje zapobiegania konfliktom i utrzymywania pokoju, misje zbrojne suce zarzdzaniu kryzysowemu, w tym misje przywracania pokoju i operacje stabilizacji sytuacji po zakoczeniu konfliktw. Wszystkie te misje mog przyczynia si do walki z terroryzmem, w tym poprzez wspieranie pastw trzecich w zwalczaniu terroryzmu na ich terytoriach. 2. Rada przyjmuje decyzje dotyczce misji, o ktrych mowa w ustpie 1, okrelajc ich cel i zakres, jak rwnie oglne warunki ich przeprowadzania. Wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczestwa, pod kierunkiem Rady oraz w cisym i staym porozumieniu z Komitetem Politycznym i Bezpieczestwa, czuwa nad koordynacj cywilnych i wojskowych aspektw tych misji. Artyku 44 1. W ramach decyzji przyjmowanych zgodnie z artykuem 43, Rada moe powierzy przeprowadzenie misji grupie Pastw Czonkowskich, ktre wyra tak wol i ktre dysponuj zdolnociami wymaganymi dla tej misji. Te Pastwa Czonkowskie, wsplnie z wysokim przedstawicielem Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczestwa, uzgadniaj midzy sob sposb zarzdzania misj. 2. Pastwa Czonkowskie uczestniczce w misji informuj regularnie Rad o jej przebiegu z wasnej inicjatywy lub na wniosek innego Pastwa Czonkowskiego. Jeeli wykonanie misji spowoduje powstanie istotnych konsekwencji lub jeeli wymaga zmiany celu, zakresu lub warunkw misji okrelonych w decyzjach, o ktrych mowa w ustpie 1, uczestniczce

24

Pastwa Czonkowskie niezwocznie informuj o tym Rad. W takich przypadkach Rada przyjmuje niezbdne decyzje. Artyku 45 1. Europejska Agencja Obrony, o ktrej mowa w artykule 42 ustp 3, podlegajca Radzie, ma za zadanie: a) przyczynia si do okrelania celw zdolnoci wojskowych Pastw Czonkowskich i oceny wykonania zobowiza w zakresie zdolnoci podjtych przez Pastwa Czonkowskie; b) wspiera harmonizacj wymaga operacyjnych i ustanowienie skutecznych i spjnych metod dokonywania zamwie; c) zgasza wielostronne projekty dla osignicia celw zdolnoci wojskowych oraz zapewnia koordynacj programw realizowanych przez Pastwa Czonkowskie i zarzdzanie konkretnymi programami wsppracy; d) wspiera badania nad technologiami obronnymi oraz koordynowa i planowa wsplne dziaania badawcze i studia nad rozwizaniami technicznymi odpowiadajcymi przyszym wymaganiom operacyjnym; e) przyczynia si do okrelania wszelkich uytecznych rodkw wzmacniajcych baz przemysow i technologiczn sektora obrony oraz zwikszajcych efektywno wydatkw wojskowych i, w stosownych przypadkach, wprowadza w ycie te rodki. 2. Europejska Agencja Obrony jest otwarta dla wszystkich Pastw Czonkowskich pragncych uczestniczy w jej pracach. Rada, stanowic wikszoci kwalifikowan, przyjmuje decyzj okrelajc statut, siedzib i zasady funkcjonowania Agencji. Decyzja ta uwzgldnia poziom faktycznego uczestnictwa w dziaaniach Agencji. W ramach Agencji tworzy si specjalne grupy skupiajce Pastwa Czonkowskie uczestniczce we wsplnych projektach. Agencja wykonuje swoje dziaania, w miar potrzeby, w powizaniu z Komisj. Artyku 46 1. Pastwa Czonkowskie pragnce wzi udzia w staej wsppracy strukturalnej, o ktrej mowa w artykule 42 ustp 6, ktre speniaj kryteria i ktre przyjy zobowizania w zakresie zdolnoci wojskowych wymienione w Protokole w sprawie staej wsppracy strukturalnej, notyfikuj swj zamiar Radzie i wysokiemu przedstawicielowi Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczestwa. 2. W terminie trzech miesicy od notyfikacji, o ktrej mowa w ustpie 1, Rada przyjmuje decyzj ustanawiajc sta wspprac strukturaln i okrelajc list uczestniczcych Pastw Czonkowskich. Rada stanowi wikszoci kwalifikowan po konsultacji z wysokim przedstawicielem. 25

3. Kade Pastwo Czonkowskie, ktre na pniejszym etapie pragnie wzi udzia w staej wsppracy strukturalnej, notyfikuje swj zamiar Radzie i wysokiemu przedstawicielowi. Rada przyjmuje decyzj potwierdzajc udzia zainteresowanego Pastwa Czonkowskiego, ktre spenia kryteria i przyjmuje zobowizania, o ktrych mowa w artykuach 1 i 2 Protokou w sprawie staej wsppracy strukturalnej. Rada stanowi wikszoci kwalifikowan po konsultacji z wysokim przedstawicielem. W gosowaniu bior udzia tylko czonkowie Rady reprezentujcy uczestniczce Pastwa Czonkowskie. Wikszo kwalifikowan okrela si zgodnie z artykuem 238 ustp 3 litera a) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. 4. Jeeli uczestniczce Pastwo Czonkowskie przestao spenia kryteria lub nie jest w stanie wypenia zobowiza, o ktrych mowa w artykuach 1 i 2 Protokou w sprawie staej wsppracy strukturalnej, Rada moe przyj decyzj zawieszajc udzia tego Pastwa. Rada stanowi wikszoci kwalifikowan. W gosowaniu bior udzia tylko czonkowie Rady reprezentujcy uczestniczce Pastwa Czonkowskie, z wyjtkiem zainteresowanego Pastwa Czonkowskiego. Wikszo kwalifikowan okrela si zgodnie z artykuem 238 ustp 3 litera a) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. 5. Jeeli uczestniczce Pastwo Czonkowskie pragnie wycofa si ze staej wsppracy strukturalnej, notyfikuje swoj decyzj Radzie, ktra przyjmuje do wiadomoci, e uczestnictwo zainteresowanego Pastwa Czonkowskiego zakoczyo si. 6. Decyzje i zalecenia Rady w ramach staej wsppracy strukturalnej, inne ni decyzje i zalecenia przewidziane w ustpach 25, s przyjmowane jednomylnie. Do celw niniejszego ustpu jednomylno stanowiona jest jedynie gosami przedstawicieli uczestniczcych Pastw Czonkowskich. TYTU VI POSTANOWIENIA KOCOWE Artyku 47 Unia ma osobowo prawn. Artyku 48 (dawny artyku 48 TUE) 1. Traktaty mog by zmieniane zgodnie ze zwyk procedur zmiany. Mog by te zmieniane zgodnie z uproszczonymi procedurami zmiany. Zwyka procedura zmiany 2. Rzd kadego Pastwa Czonkowskiego, Parlament Europejski lub Komisja mog przedkada Radzie propozycje zmiany Traktatw. Propozycje te mog mie na celu, midzy innymi, rozszerzenie lub ograniczenie kompetencji przyznanych Unii w Traktatach. Propozycje te s przekazywane przez Rad Radzie Europejskiej oraz notyfikowane parlamentom narodowym. 3. Jeeli Rada Europejska, po konsultacji z Parlamentem Europejskim i Komisj, podejmie zwyk 26

wikszoci decyzj, w ktrej opowie si za rozpatrzeniem proponowanych zmian, przewodniczcy Rady Europejskiej zwouje konwent zoony z przedstawicieli parlamentw narodowych, szefw pastw lub rzdw Pastw Czonkowskich, Parlamentu Europejskiego i Komisji. W przypadku zmian instytucjonalnych w dziedzinie pieninej konsultowany jest rwnie Europejski Bank Centralny. Konwent rozpatruje propozycje zmian i przyjmuje, w drodze konsensusu, zalecenie dla Konferencji przedstawicieli rzdw Pastw Czonkowskich przewidzianej w ustpie 4. Rada Europejska moe zwyk wikszoci, po uzyskaniu zgody Parlamentu Europejskiego, podj decyzj o nie zwoywaniu konwentu, jeeli zakres proponowanych zmian nie uzasadnia jego zwoania. W takim przypadku Rada Europejska okrela mandat Konferencji przedstawicieli rzdw Pastw Czonkowskich. 4. Konferencj przedstawicieli rzdw Pastw Czonkowskich zwouje przewodniczcy Rady w celu uchwalenia za wsplnym porozumieniem zmian, jakie maj zosta dokonane w Traktatach. Zmiany wchodz w ycie po ich ratyfikowaniu przez wszystkie Pastwa Czonkowskie, zgodnie z ich odpowiednimi wymogami konstytucyjnymi. 5. Jeeli po upywie dwch lat od podpisania traktatu zmieniajcego Traktaty, zosta on ratyfikowany przez cztery pite Pastw Czonkowskich i gdy jedno lub wicej Pastw Czonkowskich napotkao trudnoci w postpowaniu ratyfikacyjnym, spraw kieruje si do Rady Europejskiej. Uproszczone procedury zmiany 6. Rzd kadego Pastwa Czonkowskiego, Parlament Europejski lub Komisja mog przedkada Radzie Europejskiej propozycje dotyczce zmiany wszystkich lub czci postanowie czci trzeciej Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, dotyczcych wewntrznych polityk i dziaa Unii. Rada Europejska moe przyj decyzj zmieniajc wszystkie lub cz postanowie czci trzeciej Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Rada Europejska stanowi jednomylnie po konsultacji z Parlamentem Europejskim i Komisj oraz z Europejskim Bankiem Centralnym w przypadkach zmian instytucjonalnych w dziedzinie pieninej. Decyzja ta wchodzi w ycie dopiero po jej zatwierdzeniu przez Pastwa Czonkowskie, zgodnie z ich odpowiednimi wymogami konstytucyjnymi. Decyzja, o ktrej mowa w akapicie drugim, nie moe zwikszy kompetencji przyznanych Unii w Traktatach. 7. Jeeli Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej lub tytu V niniejszego Traktatu przewiduje, e Rada stanowi jednomylnie w danej dziedzinie lub w danym przypadku, Rada Europejska moe przyj decyzj upowaniajc Rad do stanowienia wikszoci kwalifikowan w tej dziedzinie lub w tym przypadku. Niniejszego 27

akapitu nie stosuje si do decyzji majcych wpyw na kwestie wojskowe lub obronne. Jeeli Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej przewiduje, e akty prawodawcze przyjmowane s przez Rad zgodnie ze specjaln procedur prawodawcz, Rada Europejska moe przyj decyzj zezwalajc na przyjcie takich aktw zgodnie ze zwyk procedur prawodawcz. Wszelkie inicjatywy podejmowane przez Rad Europejsk na podstawie akapitu pierwszego lub drugiego s przekazywane parlamentom narodowym. W przypadku gdy parlament narodowy notyfikuje swj sprzeciw w terminie szeciu miesicy od takiego przekazania, decyzja, o ktrej mowa w akapicie pierwszym lub drugim, nie zostaje przyjta. W przypadku braku sprzeciwu Rada Europejska moe przyj tak decyzj. W celu przyjcia decyzji, o ktrych mowa w akapicie pierwszym lub drugim, Rada Europejska stanowi jednomylnie po uzyskaniu zgody Parlamentu Europejskiego, wyraonej przez wikszo czonkw wchodzcych w jego skad. Artyku 49 (dawny artyku 49 TUE) Kade pastwo europejskie, ktre szanuje wartoci, o ktrych mowa w artykule 2, i zobowizuje si je wspiera, moe zoy wniosek o czonkostwo w Unii. O wniosku tym informuje si Parlament Europejski i parlamenty narodowe. Pastwo ubiegajce si o czonkostwo kieruje swj wniosek do Rady, ktra stanowi jednomylnie po zasigniciu opinii Komisji oraz po otrzymaniu zgody Parlamentu Europejskiego, udzielonej wikszoci gosw jego czonkw. Brane s pod uwag kryteria kwalifikacji uzgodnione przez Rad Europejsk. Warunki przyjcia i wynikajce z tego przyjcia dostosowania w Traktatach stanowicych podstaw Unii s przedmiotem umowy midzy Pastwami Czonkowskimi a Pastwem ubiegajcym si o czonkostwo. Umowa ta podlega ratyfikacji przez wszystkie umawiajce si Pastwa, zgodnie z ichodpowiednimi wymogami konstytucyjnymi. Artyku 50 1. Kade Pastwo Czonkowskie moe, zgodnie ze swoimi wymogami konstytucyjnymi, podj decyzj o wystpieniu z Unii. 2. Pastwo Czonkowskie, ktre podjo decyzj o wystpieniu, notyfikuje swj zamiar Radzie Europejskiej. W wietle wytycznych Rady Europejskiej Unia prowadzi negocjacje i zawiera z tym Pastwem umow okrelajc warunki jego wystpienia, uwzgldniajc ramy jego przyszych stosunkw z Uni. Umow t negocjuje si zgodnie z artykuem 218 ustp 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Jest ona zawierana w imieniu Unii przez Rad, stanowic wikszoci kwalifikowan po uzyskaniu zgody Parlamentu Europejskiego.

28

3. Traktaty przestaj mie zastosowanie do tego Pastwa od dnia wejcia w ycie umowy o wystpieniu lub, w przypadku jej braku, dwa lata po notyfikacji, o ktrej mowa w ustpie 2, chyba e Rada Europejska w porozumieniu z danym Pastwem Czonkowskim podejmie jednomylnie decyzj o przedueniu tego okresu. 4. Do celw ustpw 2 i 3 czonek Rady Europejskiej i Rady reprezentujcy wystpujce Pastwo Czonkowskie nie bierze udziau w obradach ani w podejmowaniu decyzji Rady Europejskiej i Rady dotyczcych tego Pastwa. Wikszo kwalifikowan okrela si zgodnie z artykuem 238 ustp 3 litera b) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. 5. Jeeli Pastwo, ktre wystpio z Unii, zwraca si o ponowne przyjcie, jego wniosek podlega procedurze, o ktrej mowa w artykule 49. Artyku 51 Protokoy i zaczniki zaczone do Traktatw stanowi ich integraln cz. Artyku 52 1. Traktaty stosuje si do Krlestwa Belgii, Republiki Bugarii, Republiki Czeskiej, Krlestwa Danii, Republiki Federalnej Niemiec, Republiki Estoskiej, Irlandii, Republiki Greckiej, Krlestwa Hiszpanii, Republiki Francuskiej, Republiki Woskiej, Republiki Cypryjskiej, Republiki otewskiej, Republiki Litewskiej, Wielkiego Ksistwa Luksemburga, Republiki Wgierskiej, Republiki Malty, Krlestwa Niderlandw, Republiki Austrii, Rzeczypospolitej Polskiej, Republiki Portugalskiej, Rumunii, Republiki Sowenii, Republiki Sowackiej, Republiki Finlandii, Krlestwa Szwecji oraz Zjednoczonego Krlestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Pnocnej. 2. Terytorialny zakres stosowania Traktatw okrelony jest szczegowo w artykule 355 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Artyku 53 (dawny artyku 51 TUE) Niniejszy Traktat zawiera si na czas nieograniczony. Artyku 54 (dawny artyku 52 TUE) 1. Niniejszy Traktat podlega ratyfikacji przez Wysokie Umawiajce si Strony, zgodnie z ich odpowiednimi wymogami konstytucyjnymi. Dokumenty ratyfikacyjne zostan zoone do depozytu Rzdowi Republiki Woskiej. 2. Niniejszy Traktat wchodzi w ycie 1 stycznia 1993 roku, pod warunkiem e zostan zoone do depozytu wszystkie dokumenty ratyfikacyjne lub w przeciwnym wypadku wchodzi on w ycie pierwszego dnia miesica nastpujcego po zoeniu ostatniego dokumentu ratyfikacyjnego. Artyku 55 (dawny artyku 53 TUE) 29

1. Niniejszy Traktat zosta sporzdzony w jednym oryginalnym egzemplarzu w jzykach angielskim, bugarskim, czeskim, duskim, estoskim, fiskim, francuskim, greckim, hiszpaskim, irlandzkim, litewskim, otewskim, maltaskim, niderlandzkim, niemieckim, polskim, portugalskim, rumuskim, sowackim, soweskim, szwedzkim, wgierskim i woskim, przy czym teksty w kadym z tych jzykw s na rwni autentyczne. Zostaje on zoony do depozytu w archiwum Rzdu Republiki Woskiej, ktry przekae uwierzytelniony odpis kademu z rzdw pozostaych Pastw- Sygnatariuszy. 2. Niniejszy Traktat moe by rwnie przetumaczony na wszystkie inne jzyki okrelone przez Pastwa Czonkowskie, ktre zgodnie z ich porzdkiem konstytucyjnym maj status jzykw urzdowych na caym ich terytorium lub jego czci. Powiadczona kopia takich tumacze zostaje przekazana przez zainteresowane Pastwo Czonkowskie do archiww Rady. W DOWD CZEGO niej wymienieni penomocnicy zoyli swoje podpisy pod niniejszym Traktatem. Sporzdzono w Maastricht, sidmego lutego roku tysic dziewiset dziewidziesitego drugiego.

30

You might also like