Zelio Logic-Moduly Programowalne-Inst Uzyt

<< Powrt
Telemecanique
Zelio-Logic
Moduy programowalne
Instrukcja uytkowania
Uwagi dotyczce instalacji moduu

Odcz urzdzenie od rda zasilania. Zabezpiecz si przed moliwoci zadziaania moduu. Upewnij si, e urzdzenie jest odczone od zasilania. Wykonaj niezbdne poczenia (uziemienie, zwarcie obwodw). Postpuj zawsze zgodnie z instrukcjami zawartymi w niniejszej instrukcji. Pamitaj o tym, e moduy mog by instalowane tylko przez osoby wykwalifikowane. Urzdzenia systemw sterowania i automatyki naley instalowa w taki sposb by zabezpieczy si przed ryzykiem samoczynnego zadziaania. Szczeglnie wane jest by system sterowania by wykonany zgodnie ze standardami bezpieczestwa. Wahania i spadki napicia zasilajcego nie mog przekracza tolerancji okrelonej w parametrach technicznych urzdzenia, poniewa moe to powodowa bdne dziaanie, a w konsekwencji zagroenie. System musi by wykonany zgodnie ze standardem obowizujcym dla systemw bezpieczestwa (systemw awaryjnego zatrzymania), co zapobiega wystpowaniu potencjalnie niebezpiecznych sytuacji. W szczeglnoci naley pamita, by po odblokowaniu systemu awaryjnego zatrzymania, niemoliwe byo samoczynne uruchomienie si systemu. Naley przedsiwzi wszystkie moliwe rodki, by przerwana, w wyniku zaniku, czy spadku napicia zasilajcego, operacja sterowania bya poprawnie kontynuowana, a sytuacja ta nie powodowaa nawet chwilowego stanu zagroenia.
Spis treci
Charakterystyka moduu i opis sposobu dziaania. Szczegowe informacje dotyczce np. wykorzystania diagramw jzyka Ladder w module. Opis wszystkich opcji konfiguracyjnych moduu. Opis elementw diagramw jzyka Ladder wykorzystywanych przy programowaniu moduu. Opis sposobu wpisywania kompletnego diagramu Ladder do moduu. Testowanie napisanego programu sterowania i obserwowanie reakcji moduu na poszczeglne polecenia. Przykadowe zastosowania moduu przykady obrazujce moliwoci moduu i pozwalajce zrozumie sposb jego dziaania. Rozwizania typowych problemw wystpujcych podczas uytkowania moduu. Opis sposobu wykonywania kopii bezpieczestwa, przenoszenia i kopiowania aplikacji. Dodatek zawiera informacje zwizane z parametrami technicznymi, pojciami oraz formularze zwizane z programowaniem.
Modu Zelio-Logic zasilanie, funkcje
1 2 3 4 5 6 7 8 9 A
Typowe zastosowania
Menu konfiguracyjne
Diagramy jzyka Ladder
Tworzenie diagramw Ladder
Testowanie
Przykadowe zastosowania
Rozwizywanie typowych problemw
Transfer diagramw Ladder
Dodatek
Moduy programowalne
Rozdzia 1 Spis treci Modu programowalny Zelio-Logic zasilanie, funkcje

1. Wprowadzenie ________________________________________________ 1 2. Prezentacja moduu ____________________________________________ 4 Charakterystyka ______________________________________________ 4 Podczanie _________________________________________________ 5 3. Przyciski funkcyjne ____________________________________________ 6 Funkcje przyciskw ___________________________________________ 6 4. Przykady ____________________________________________________ 7 5. Gwne funkcje moduu ________________________________________ 9 Menu gwne _______________________________________________ 10 Opcje konfiguracyjne _________________________________________ 11
Moduy programowalne - rozdzia 1
1. Wprowadzenie
Moduy serii Zelio-Logic skonstruowano z myl o uproszczeniu ukadw elektrycznych. Ich stosowanie jest bardzo atwe. Dziki duym moliwociom i doskonaym parametrom moduy te pozwalaj zaoszczdzi zarwno czas i pienidze. Niniejsza instrukcja obsugi jest przeznaczona dla osb bez znajomoci systemw automatycznego sterowania, ktre chciayby wykorzysta modu.
1 2 3 4 5
0V
I1
I2
I3
I4
I5
I6
IB
IC
24VDC
I1I6 = inputs 24 VDC
IB...IC = inputs : analog 0...10VDC or 24VDC
Del. SR1 B121BD
Ins. line
7
z1 z4 z3 z2
9
Esc. Sel./ OK
Output 4 x relay 240V / 10A
10
Q2 2 1 Q3 2 1 Q4 2
Q1
11 1
1 Uchwyt mocujcy 2 Zasilanie: 24 V dla SR1 BD, FU 100/240 V dla SR1 3 Wywietlacz ciekokrystaliczny: 4 linie po 12 znakw 4 Zaciski wej 24 V w przypadku SR1 BD lub 100/240 V dla SR1 FU 5 Wejcia analogowe 0-10 V BD), ktre mona take (SR1 wykorzysta jako wejcia dyskretne 24 V 6 Przycisk Delete 7 Przycisk Insert line 8 Klawisze kursora lub po skonfigurowaniu przyciski Z 9 Przycisk wyboru i zatwierdzenia 10 Przycisk Escape 11 Gniazdo dla karty pamici lub przewodu czcego z komputerem PC 12 Zaciski wyj przekanikowych 13 Etykieta
13
12
2 3 4 5
1 Pole statusu wejcia (B i C reprezentuj wejcia analogowe) 2 Pole trybu pracy moduu (RUN/STOP) 3 Pole wywietlania parametrw (w przypadku modeli wyposaonych w zegar w polu tym wywietlana jest data i godzina) 4 Pole statusu wyj 5 Pole funkcji przyciskw Z (wywietlane po uaktywnieniu przyciskw)
2. Prezentacja moduu
Charakterystyka
Dane techniczne Symbol Zegar (tygodniowy) Napicie zasilania Znamionowy prd wejciowy Liczba wej dyskretnych Znamionowy prd Znamionowe napicie Liczba wyj przekanikowych Napicie Liczba wej analogowych 0-10 V
0
10 I/O
SR1-A101BD Nie 24 V
12 I/O
SR1-B121BD Tak (min. 19.2 V 67 mA Nie
20 I/O
SR1-A201BD / max 30 V ) SR1-B201BD Tak
6 3mA 24 V
12
10
8 5 ... 150 V / 24 ... 250 V 15 0.9A / 230 V 13 0.6A / 24 V
2*
2*
* Kade z wej mona wykorzysta jako I/O podczas pracy w trybie 24 V
Dane techniczne Symbol Zegar z dniami tygodnia Zasilanie Znamionowy prd wejciowy Liczba wej dyskretnych Znamionowy prd Znamionowe napicie Liczba wyj przekanikowych Liczba wyj przekanikowych Napicie Uwaga:
10 I/O
SR1-A101FU Nie SR1-B101FU Tak 100 / 240 V (min. 85 V Nie
20 I/O
SR1-A201FU SR1-B201FU Tak )
/ max 264 V
< 46 mA przy 115 V
< 36 mA przy 240 V
6 11/13 mA dla 100/240 V , 50/60 Hz
12
8 5 ... 150 V / 24 ... 250 V 15 0.9A / 230 V 13 0.6A / 24 V
Sterowniki prdu przemiennego (AC) nie posiadaj wej analogowych. Dalszych informacji naley szuka w Katalogu.
2. Prezentacja moduu
Podczanie
Wejcia i wyjcia dyskretne
(1) + 24 V + 24 VDC
Wejcia analogowe
I1 I2 I3 I4 I5 I6 IB IC 24 VDC
I1 I6 Wejcia IB IC =
0 10 VDC or 24 VDC
I6 I7 I8
Wejcia
I9 IA IB IC
IB IC = 0 10 VDC lub 24 VDC
0 -10 V Ca / Ta 1 + 24 V Bezpiecznik 1 Ca / Ta 2
1 Q1 2 1 Q2 2 1 Q3 2 1 Q4 2
1 Q3 2 1 Q4 2 1 Q5 2 1 Q6 2 1 Q7 2 1 Q8 2
+ 24 VDC
I1 I2 I3 I4 I5 I6 IB IC
Inputs I1...I6 = 24 VDC IB...IC = 0...10 VDC lub 24 VDC
(3) L/+ 12 240V 50 / 60 Hz lub 12 125V (2) U N/12 240V 50 / 60 Hz 12 125V
(4)
SR1- 101BD SR1- 201BD

L 100240 V 50 / 60 Hz N (1)
I1 I2 I3 I4 I5 I6
I1I6 = Wejcia 100 240VAC
I6 I7 I8
I9 IA IB IC 0 -10 V Ca / Ta 1 + 24 VDC Ca / Ta 2
100...240 VAC
1 Q1 2 1 Q2 2 1 Q3 2 1 Q4 2
1 Q3 2 1 Q4 2 1 Q5 2 1 Q6 2 1 Q7 2 1 Q8 2
+ 24 VDC
Wejcia I1I6 = 24 VDC IBIC = 010 VDC lub 24 VDC
(3) L/+ 12240 V 50 / 60 Hz lub 12125 V (2) U N/12240 V 50 / 60 Hz
(4)
U 12125 V
SR1- 101FU SR1- 201FU
Podczanie czujnikw trjprzewodowych

Bezpiecznik 1 + 24 V BL BK + 24 VDC
BN
BL BK
BN
Wejcia I1...I6 = 24 VDC IB...IC = 0...10 VDC lub 24 VDC
3. Przyciski funkcyjne
Funkcje przyciskw
Umieszczone na pycie czoowej moduu przyciski umoliwiaj konfigurowanie, programowanie moduu oraz sterowanie jego prac. Przycisk DescriFunkcjaption
Usunicie elementu lub linii diagramu jzyka Ladder.
Wstawienie linii do diagramu jzyka Ladder. Przycisk ten suy do: Dokonywania wyboru opcji, Wywoywania strony parametrw dla elementw diagramu, Wywoywania strony wywietlania, Zatwierdzania wybranej opcji. Nacinicie tego przycisku jest pierwsz czynnoci podczas konfigurowania moduu, poniewa powoduje on wywietlenie menu gwnego. Przycisk ten powoduje wycie z danego menu lub z opcji menu.
Przyciski kursora umoliwiaj przemieszczanie go w prawo, w lewo, w d i do gry. Pozycj kursora na wywietlaczu wskazuje symbol >, kursor lub lub migajcy tekst Ini.
4. Przykady
W niniejszym podrozdziale objanione zostan szczegowo funkcje przyciskw moduu. Przykad 1: Wybr jzyka w jakim wywietlane bd menu moduu ponisza procedura jest zawsze taka sama, bez wzgldu na model moduu. Czynnoci Wygld wywietlacza
Wczenie z ustawieniami fabrycznymi lub pierwsze wczenie moduu: Opcja ENGLISH miga.
+ Wybranie jzyka francuskiego. Wyboru opcji (tu: jzyka) dokonuje si za pomoc przycisku Sel./OK (aktualnie wybran opcj wskazuje symbol rombu oraz migajcy tekst). Moliwe s dwie sytuacje: Moduy wyposaone w zegar SR1-B
Zakoczenie lub kontynuacja procedury wczenia moduu z ustawieniami fabrycznymi.
Naley ustawi waciw godzin (patrz na przykad na nastpnej stronie). Moduy nie wyposaone w zegar SR1-A
Nastpuje powrt do wywietlania gwnego menu (na ilustracji powyej pokazano wygld wywietlacza moduu SR1-A101FU).
4. Przykady
Przykad 2: Zmiana daty i czasu przy pierwszym uruchomieniu moduu.
Czynnoci Po wybraniu jzyka, na wywietlaczu pojawiaj si nastpujce informacje: Czarny kursor miga. Wygld wywietlacza
Modyfikowany parametr miga (tu: WINTER, czyli czas zimowy). Zmiany dokonuje si za pomoc: Zatwierdzenie zmodyfikowanego parametru. lub a potem Nacinicie przycisku Sel./OK zatwierdza wprowadzone zmiany. W taki sam sposb zmienia si aktualn godzin oraz dzie tygodnia. W celu powrotu do menu gwnego nacinij:
Uwaga:
Przyciski oraz su do przemieszczania si pomidzy poszczeglnymi polami, podczas gdy pozostae dwa przyciski kursorw su do zmiany wywietlanego parametru.
5. Gwne funkcje moduu

Gwne funkcje moduu s zgrupowane w menu gwnym.
Wywietlany po lewej stronie symbol > wskazuje aktualnie wybran opcj. Widoczne po prawej trjkty informuj, e dostpnych jest wicej opcji ni aktualnie widoczne na wywietlaczu. W celu podejrzenia tych opcji naley przewin list opcji w gr (trjkt skierowany wierzchokiem do gry) lub w d (trjkt odwrcony).

Menu gwne
Opcje menu Funkcja Ta opcja umoliwia zmian parametrw zwizanych z dat i czasem: Czas letni (Summer) / Czas zimowy (Winter) Dzie tygodnia (Day of the week) Dokadn godzin (Hours-Minutes) Ta funkcja umoliwia definiowanie diagramw jzyka Ladder, ktre steruj prac moduu. Program pisze si za pomoc diagramw jzyka Ladder. Szczegowe informacje dotyczce programowania moduu mona odnale w rozdziale nastpnym. Dostp do tej funkcji moe by chroniony hasem. Funkcja ta umoliwia operatorowi wywietlanie i zmian nie zablokowanych parametrw elementw umieszczonych w diagramie jzyka Ladder. Funkcja ta umoliwia operatorowi wywietlanie i zmian nie zablokowanych parametrw blokw funkcyjnych umieszczonych w diagramie jzyka Ladder. Umoliwia ona rwnie wybr danych, ktre maj by wywietlane w trzeciej linii wywietlacza moduu. Jest to funkcja, ktra umoliwia uruchomienie lub zatrzymanie programu wpisanego do moduu: RUN: uruchomienie programu, STOP: zatrzymanie programu i zablokowanie wyj. Funkcja ta umoliwia dostp do wszystkich opcji zwizanych z konfigurowaniem moduu (patrz nastpna tabela). Funkcja ta umoliwia usunicie programu wpisanego do moduu. Dostp do niej moe by chroniony hasem. Jest to funkcja umoliwiajca dokonanie transferu zawartoci pamici moduu. Modul. -> PC: transfer do komputera (oprogramowanie), PC -> Modul.: zaadowanie programu do moduu (z komputera), Modul. -> Mem: transfer do pamici EEPROM*, Mem -> Modul.: zaadowanie programu z pamici EEPROM*. Ta funkcja powoduje wywietlenie wszystkich elementw potrzebnych do tworzenia diagramu jzyka Ladder.
TIME SET
PROGRAM.
PARAMET.
VISU.
RUN/STOP CONFIG. CLEAR PROG.
TRANSFER.
PROG. INFO.
* Pami EEPROM umoliwia transfer zawartoci pamici sterownika bez porednictwa oprogramowania co pozwala na przepisanie danej aplikacji do innego moduu. Modu moe pracowa bez pamici EEPROM.
10

Opcje konfiguracyjne
Opcje menu Funkcja Uzalenia dostp do pewnych funkcji od podania waciwego hasa. Wybr jzyka. Okrelanie rodzaju filtra wejciowego (dla wej szybkich). Dostp do tej funkcji moe by chroniony hasem. Wczanie i wyczanie funkcji Zx przyciskw kursora. Dostp do tej funkcji moe by chroniony hasem. Uaktywnianie/wyczanie funkcji pomocy automatycznej.
PASSWORD LANGUAGE Filt. Zx=KEYS HELP
Poszczeglne opcje menu konfiguracji s szczegowo opisane w Rozdziale 3 (strona 26).
11
Rozdzia 2 Spis treci Typowe zastosowania

1. Diagram jzyka Ladder ________________________________________ 13 2. Funkcja odwracajca Reverse __________________________________ 14 Przykad ___________________________________________________ 14 Zasada dziaania funkcji _______________________________________ 15 3. Notacja wykorzystywana przy programowaniu moduu _____________ 16 4. Przecznik dwupozycyjny przykad programowania ______________ 18 Tworzenie programu w jzyku Ladder ____________________________ 18
12
1. Diagram jzyka Ladder

Jeeli wiesz w jaki sposb funkcjonuje diagram Ladder, to moesz przej bezporednio do Sekcji 3 tego rozdziau. Na bazie prostego przykadu (dwa przeczniki dwutorowe poczone szeregowo) zostanie zobrazowany sposb funkcjonowania diagramu Ladder. Schemat elektryczny Diagram Ladder
Dwa przeczniki VV1 oraz VV2 steruj wieceniem lampki L1.
Dwa styki I1 oraz I2 reprezentuj wejcia 1 i 2 moduu. Cewka Q1 moduu reprezentuje wyjcie 1 moduu Zelio-Logic.
Zastosowanie Bezpiecznik 1 L moduu powoduje, 100 ... 240 VAC 50 / 60 Hz N S1 S2 e mona wykorzysta zwyke czniki (styk L N I1 I2 I3 I4 I5 I6 otwarty lub zamknity) I1 ... I6 = zamiast przecznikw Wejcia 100 ... 240VAC dwupozycyjnych tak, jak to pokazano na schemacie elektrycznym Bezpiecznik 2 zamieszczonym w tabeli. czniki te oznaczono na schemacie obok symbolami S1 i S2. czniki S1 i S2 s 1 Q1 2 1 Q2 2 1 Q3 2 1 Q4 2 podczone do wej I1 i I2 moduu. L1 Zasada dziaania jest nastpujca: Kada zmiana stanu wej I1 i I2 powoduje zmian stanu wyjcia Q1 kontrolujcego lampk L1. W diagramie Ladder wykorzystuje si proste poczenia elementw jak np. czenie szeregowe lub rwnolege oraz funkcj odwracajc i1 i i2 (opisana na nastpnej stronie).
100...240 VAC
Uwaga:
W przypadku wyj zdalnie sterowanych (strona 33) celowe jest zastosowanie przecznikw dwupozycyjnych.
13
2. Funkcja odwracajca Reverse

Przykad
Funkcja odwracajca oznaczana symbolem i umoliwia odwrcenie stanu wejcia I moduu. Dla zilustrowania sposobu dziaania funkcji odwracajcej posuymy si zamieszczonym poniej schematem elektrycznym. Schemat elektryczny Schemat pocze
Bezpiecznik 1 L 100 ... 240 VAC 50 / 60 Hz N
BP1
I1 I2 I3 I4 I5 I6
I1 ... I6 = Wejcia 100 ... 240VAC
100...240 VAC
Bezpiecznik 2
1 Q1 2 1 Q2 2 1 Q3 2 1 Q4 2
L1
W takim przypadku moliwe s dwa rozwizania: Diagram 1 Stan spoczynkowy - lampka zgaszona Diagram 2 Stan spoczynkowy - lampka zapalona
I1
Q1
i1
Q1
Wejcie I1 odzwierciedla stan przycisku BP1. Nacinicie przycisku BP1 powoduje uaktywnienie wejcia I1 i w efekcie uaktywnienie wyjcia Q1 powodujcego zapalenie lampki L1.
Wejcie I1 odwraca stan przycisku BP1. Nacinicie przycisku BP1 powoduje uaktywnienie wejcia I1 i rozwarcie styku i1, co w efekcie powoduje dezaktywacj wyjcia Q1 i zganicie lampki L1.
14
2. Funkcja odwracajca Reverse

Zasada dziaania funkcji
W tabeli poniej zilustrowano dziaanie przycisku podczonego do wejcia moduu. Przycisk BP1 jest podczony do wejcia I1, podczas gdy lampka L1 jest podczona do wyjcia Q1.
Stan spoczynkowy
Schemat elektryczny Symbol Zelio
Stan zadziaania
Schemat elektryczny Symbol Zelio
I1 = 0 i1 = 1
I1 = 1 i1 = 0
I1 = 1 i1 = 0
I1 = 0 i1 = 1
Uwaga:
Funkcj odwracajc mona zastosowa dla wszystkich stykw diagramu Ladder powizanych z wyjciami, przekanikami pomocniczymi lub blokami funkcyjnymi.
15
3. Notacja wykorzystywana przy programowaniu moduu

Modu jest wyposaony w 4-liniowy wywietlacz wykorzystywany do wywietlania labelek diagramu Ladder. W tabeli poniej zestawiono symbole podstawowych elementw. Uwaga: Oprogramowanie ZelioSoft pozwala na tworzenie diagramw Ladder w trzech rnych formatach. Symbole jzyka Ladder Symbole Zelio
Symbole elektryczne 13 21
lub lub 14 22
I1 lub i1 I1 lub i1
Z A1
Q1
A1
A2
S
Cewka SET (ustaw) A1 A2
Q1
Q1
Cewka RESET (kasuj)
16
A2
3. Notacja wykorzystywana przy programowaniu moduu

Poza tym dostpne s take inne elementy: Blok funkcyjny Timer (Przekanik czasowy): wykorzystywany do opniania, przeduania i sterowania operacj przez zadany czas. Blok funkcyjny Counter (Licznik): wykorzystywany do zliczania impulsw pojawiajcych si na wejciu. Blok funkcyjny Clock (Zegar): wykorzystywany do wykonywania operacji w okrelonym dniu i o okrelonej godzinie. Blok funkcyjny Compare (Porwnywanie): umoliwiajcy porwnywanie wartoci analogowej z wartoci wzorcow (zadan) lub z inn wartoci analogow, z uwzgldnieniem zadanej tolerancji. Przekaniki pomocnicze: wykorzystywane do zapamitywania lub powielania stanw wyj moduu. Przyciski Z: uaktywnienie tej funkcji powoduje, e przyciski Z mog by wykorzystywane jako zwyke przyciski. Uwaga: Bardziej szczegowe informacje o elementach jzyka Ladder wykorzystywane w programowaniu moduw serii Zelio-Logic zawarto w Rozdziale 4, na stronie 30.
17
4. Przecznik dwupozycyjny przykad programowania

Tworzenie programu w jzyku Ladder
Postpujc zgodnie z zamieszczonymi w tabeli poniej instrukcjami mona stworzy program w jzyku Ladder realizujcy funkcj przecznika dwupozycyjnego. Rozpoczynajc z poziomu menu gwnego (menu wywietlane po wczeniu moduu) naley wykonywa czynnoci pokazane w kolumnie Akcja. W rodkowej kolumnie zamieszczono wygld wywietlacza po wykonaniu zadanej czynnoci. W kolumnie Komentarz zamieszczono dodatkowe informacje dotyczce wykonywanych czynnoci. Akcja Wygld wywietlacza Komentarz Wywietlany obok gwnego menu symbol > wskazuje aktualnie wybran opcj (tu: PROGRAM.). Poza tym opcja ta miga. Na okoo 2 sekundy na wywietlaczu pojawia si komunikat LINE 1, po czym pojawia si migajcy kwadracik. Symbol I miga umoliwiajc operatorowi wybr rodzaju styku. Miga symbol 1 sygnalizujc, e wybrany jest styk przypisany do wejcia (I). Modu pozwala na okrelenie numeru wejcia.
I1
I1
18

Akcja Wygld wywietlacza Komentarz Kursor miga. Przypisany zosta wanie styk do wejcia I1. Kursor przesuwa si sygnalizujc gotowo do zdefiniowania nastpnego styku. Miga drugi symbol I (z prawej) sygnalizujc, e modu czeka na okrelenie rodzaju styku. Miga symbol i. Oznacza to, e wejciu zostanie przypisany styk odwrotny. Miga drugi symbol 1 (z prawej) sygnalizujc, e modu czeka na podanie numeru wejcia. Miga symbol 2. Teraz naley zatwierdzi ten wybr. Kursor miga. Przejd na koniec linii w celu wstawienia cewki (wyjcia). Miga symbol oznaczajcy cznik poziomy midzy elementami. Kursor miga. Teraz naley wpisa cewk.
I1
I1I1
I1i1
I1i1
I1i2
I1i2
lub
I1i2
I1i2 I1i2 Q1
Miga symbol Q. Teraz naley zdefiniowa pozostae parametry dla tej cewki (wyjcia).
19

Akcja Wygld wywietlacza Komentarz Symbol 1 miga. Cewka Q zostaa zatwierdzona. Symbol miga. Zatwierdzony zosta numer cewki. Kursor miga. Nastpuje zatwierdzenie cewki powizanej ze wskazanym stykiem. Kursor przesuwa si w d, do nastpnej linii a na wywietlaczu pojawia si zadeklarowane cze. W drugiej linii pojawia si migajcy symbol I.
I1i2
Q1
I1i2
Q1
I1i2
Q1
I1i2 I1 I1i2 i1 I1i2 i1 I1i2 i1 I1i2 i1I1 I1i2 i1I1 I1i2 i1I2
Q1
Q1
W drugiej linii pojawia si migajcy symbol i. Pojawia si migajcy symbol 1. Kursor miga.
Q1 Q1
Q1
Miga symbol I w drugiej linii. Miga druga 1 znajdujca si w linii drugiej. W drugiej linii pojawia si migajca 2.
Q1
Q1
20

Akcja Wygld wywietlacza Komentarz Kursor miga. Teraz mona zdefiniowa poczenie pomidzy dwiema liniami. Symbol miga. Oznacza to, e w miejscu, w ktrym znajduje si kursor mona wstawi cznik pionowy (midzy liniami). Kursor zmienia posta z na + sygnalizujc, e mona poczy dwie linie. W miejscu styku cznika pionowego i poziomego wywietlany jest migajcy kursor +. W tym momencie mona zatwierdzi zmian Wstawiany wze wskazuje migajcy symbol . Po jego zatwierdzeniu naley wyj z trybu definiowania diagramu (powrci do menu gwnego). Na wywietlaczu pojawia si menu gwne. Teraz naley uruchomi modu (przej do trybu RUN). Wywietlany z lewej strony menu znak > oznacza, e wybrana zostaa opcja RUN/STOP menu gwnego. Poza tym opcja ta miga na wywietlaczu. Teraz wystarczy uaktywnienie tej opcji, przez co nastpi uruchomienie moduu (przejcie do trybu RUN). Modu prosi jeszcze o potwierdzenie polecenia (w celu uruchomienia moduu naley wybra opcj Yes).
I1i2 i1 I2 I1i2 i1I2 I1i2 i1I2 +
Q1
Q1
Q1
Nacinij przycisk trzy razy.
21
Akcja
Wygld wywietlacza
Komentarz Modu rozpoczyna wykonywanie programu. Aby obserwowa jego dziaanie naley wrci do ekranu gwnego. Wywietlane na module informacje pozwalaj obserwowa jego reakcje (przeczenie styku, zapalanie si kontrolek oraz lampek).
Ten prosty przykad obrazuje sposb w jaki naley tworzy program w jzyku Ladder. W szczeglnoci naley pamita o nastpujcych rzeczach: Jeeli kursor przyjmuje posta lub , to oznacza, e mona wstawi element diagramu (styk, cewk lub cznik) posugujc si przyciskiem Sel/Ok. Jeeli dany element miga (I, Q, Nr, , ), to mona, posugujc si przyciskami Z1 oraz Z3, dokona wyboru danego elementu. Mona rwnie, posugujc si przyciskami Z2 oraz Z4, wybiera elementy wczeniejsze lub dalsze (lub definiowa kolejn cz biecego elementu).
22
23
Rozdzia 3 Spis treci Menu konfiguracyjne

1. Definiowanie hasa funkcja PASSWORD _______________________ 25 Zadanie hasa _______________________________________________ Wprowadzanie hasa _________________________________________ Zdjcie zabezpieczenia hasem _________________________________ Zmiana hasa _______________________________________________ 25 25 25 25
2. Funkcja wyboru jzyka LANGUAGE ____________________________ 26 Funkcja Ini. ________________________________________________ 26 3. Wejcie szybkie funkcja FILT. _______________________________ 27 4. Przyciski kursorw Funkcja Zx=KEYS ________________________ 28 5. Funkcja pomocy HELP ______________________________________ 29
24
1. Definiowanie hasa funkcja PASSWORD

Zadanie hasa
Haso ma za zadanie zabezpieczenie dostpu do nastpujcych opcji: PROGRAM., CLEAR PROG, FILT., Zx=KEYS oraz do opcji zwizanych z transferem aplikacji Module to PC i Module to EEPROM. Haso skada si z czterech cyfr (0 do 9). Haso podaje si przy pomocy przyciskw znajdujcych si na pycie czoowej moduu. Domylnie funkcja hasa jest wyczona.
Uwaga:
Wprowadzanie hasa
Akcja Wybierz funkcj PASSWORD z menu konfiguracji moduu CONFIG.. Wygld wywietlacza Komentarz Symbol oznacza, e dotychczas nie zostao zdefiniowane adne haso. Pierwsze 0 od prawej miga. Zdefiniuj haso.
PASSWORD
????
PASSWORD 0000
Wprowad haso posugujc si przyciskami Z1, Z2, Z3, Z4.
PASSWORD 3020 PASSWORD
Zmieniana cyfra miga. Po zdefiniowaniu penego hasa naley je zatwierdzi. Pokazany obok komunikat wywietlany jest przez dwie sekundy (czas uaktywniania si hasa), po czym nastpuje powrt do menu gwnego.
Zdjcie zabezpieczenia hasem

W celu zdjcia zabezpieczenia dostpu do zablokowanych funkcji naley poda waciwe haso (patrz powyej). Jego podanie powoduje wywietlenie komunikatu OFF. Jeeli zapomniae hasa, to przejd do Rozdziau 8 strona 71.
Zmiana hasa
W celu zmiany hasa po prostu usu stare haso i podaj nowe (postpujc zgodnie z instrukcjami podanymi w tabeli powyej).
25
2. Funkcja wyboru jzyka LANGUAGE

Dziki tej funkcji operator ma moliwo wyboru jzyka, w jakim bdzie si komunikowa modu. Wszystkie komunikaty mog by wywietlane w jednym z szeciu jzykw: angielskim (English), francuskim (French), niemieckim (German), woskim (Italian), hiszpaskim (Spanish) lub portugalskim (Portuguese).
Przykad: Menu wyboru jzyka.
W tym przypadku wybrany jest jzyk francuski (French). Uwaga: W czasie pracy moduu (tryb RUN) nie mona dokona zmiany jzyka.
Funkcja Ini.
Uaktywnienie funkcji Ini. powoduje, e przy nastpnym wczeniu moduu poprosi on operatora o wybranie jzyka oraz o podanie waciwego czasu (w przypadku moduw z funkcj zegara).
26
3. Wejcie szybkie funkcja FILT.

Funkcja ta umoliwia zmian rodzaju filtra na wejciach co w efekcie pozwala na szybkie reagowanie na zmian stanw wej. Powinna by ona uywana tylko wtedy, kiedy jest to konieczne poniewa w wyniku jej dziaania wejcia moduu staj si bardziej wraliwe na zakcenia i szumy. Funkcja oferuje moliwo wyboru jednego z dwch filtrw: FAST (wejcie szybkie) i SLOW (wejcie normalne). Jest ona dostpna dla sterownikw na prd stay DC. Uwaga: Wyboru tej opcji mona dokonywa jedynie wtedy, kiedy modu pracuje w trybie STOP. Domylnie, modu jest skonfigurowany na prac w trybie SLOW (wejcia normalne). Ustawienie funkcji FILT. Standardowe wejcie dyskretne 5 ms
Modele
Przeczenie
Wejcia analogowe 5 ms
ON->OFF SR1A101BD SR1B121BD SR1A201BD SR1B201BD FAST OFF->ON SLOW OFF->ON
3 ms
3 ms Znam.: 0.3 ms Maks.: 0.5 ms Znam.: 0.2 ms Maks.: 0.3 ms
ON->OFF
0.5 ms
0.3 ms
Pozostae moduy (na prd przemienny AC) posiadaj jeden filtr wejciowy, ktrego nie mona zmienia. Jego rodzaj zaley od napicia zasilajcego. Parametry techniczne dostpne s w katalogu.
27
4. Przyciski kursorw Funkcja Zx=KEYS

Funkcja Zx=KEYS umoliwia wykorzystanie przyciskw kursorw jako zwykych przyciskw. Gdy funkcja ta nie jest aktywna, przyciski kursorw mog by wykorzystywane tylko podczas ustawiania parametrw, konfigurowania oraz programowania moduu. Uaktywnienie funkcji powoduje, e przyciski te mog by wykorzystywane rwnie podczas prac nad diagramem Ladder. Peni one funkcje zwykych przyciskw bez potrzeby podczania przyciskw do zaciskw wej. Symbol Stan Normalnie otwarty 1 do 4 Nr Znaczenie Symbole odpowiadajce poszczeglnym przyciskom kursora moduu odzwierciedlaj stan danego przycisku. Z1 Przycisk Kursor w gr Z2 Przycisk Kursor w prawo Z3 Przycisk Kursor w d Z4 Przycisk Kursor w lewo
ZNr
zNr
Uwaga:
Normalnie zamknity
Domylnie, funkcja ta jest nieaktywna.
28
5. Funkcja pomocy HELP

Funkcja ta umoliwia wczanie i wyczanie funkcji automatycznej pomocy podczas konfigurowania parametrw pracy moduu oraz jego programowania.
Gdy funkcja pomocy jest wczona wystarczy zatrzyma kursor na wybranym elemencie i przez kilka sekund nie naciska adnego przycisku. Na wywietlaczu pojawi si wtedy tekst objaniajcy jego funkcj.
Nacinicie przycisku opcji menu.
lub
powoduje wyjcie z tej
Przykad korzystania z pomocy:

Zatrzymanie kursora na symbolu kdki podczas definiowania parametrw bloku funkcyjnego spowoduje wywietlenie komunikatu modif. param.. Zablokowanie funkcji (zamknicie kdki) rzeczywicie powoduje, e blok funkcyjny przestaje by wywietlany w menu konfigurowania parametrw.
29
Rozdzia 4 Spis treci Diagramy jzyka Ladder

1. Wprowadzenie _______________________________________________ 31 2. Wejcia dyskretne ____________________________________________ 32 3. Wyjcia dyskretne ____________________________________________ 33 Wyjcie penice funkcj cewki _________________________________ Wyjcie penice funkcj styku __________________________________ Przykad Zdalnie sterowany przekanik _________________________ Przykad Wykorzystanie cewek SET i RESET __________________ 33 33 34 34
4. Przekaniki pomocnicze _______________________________________ 35 Przykad Wykorzystanie przekanika pomocniczego _______________ 35 5. Przyciski kursorw ___________________________________________ 36 Przykad Funkcje przycisku Kursor w gr ______________________ 36 6. Bloki funkcyjne Zegar Clock __________________________________ 37 Styki Zegara ________________________________________________ 37 Parametry Zegara ___________________________________________ 38 Przykad Wykorzystanie Zegara do zarzdzania czasem dziaania urzdzenia ______________________ 39 7. Bloki funkcyjne Licznik Counter _______________________________ 41 Styki bloku Licznika __________________________________________ 41 Cewki i parametry blokw Licznika ______________________________ 41 8. Blok funkcyjny Przekanik czasowy Timer ______________________ 43 Styki bloku Przekanika czasowego _____________________________ 43 Cewki i parametry blokw Przekanika czasowego __________________ 43 Przykady wykorzystania Przekanika czasowego (Timer) ____________ 46 9. Blok funkcyjny - komparator analogowy Analog ___________________ 47 Styki Bloku Analogowego ______________________________________ 47 Parametry Bloku Analogowego _________________________________ 48
30
1. Wprowadzenie
W tym rozdziale zostan szczegowo opisane wszystkie elementy, ktre mona stosowa w diagramach Ladder i ktre s rozpoznawane przez modu. Tam gdzie potrzeba, dla lepszego zrozumienia funkcji danego elementu, zamieszczono przykady. Diagram Ladder moe skada si z 60 linii w przypadku moduw 10 I/O (10 wej/wyj) oraz z 80 linii w przypadku moduw 20 I/O (20 wej/wyj). Uwaga: Kada linia moe zawiera maksymalnie trzy styki i musi zawiera cewk. Jeeli dla wykonania danej akcji potrzeba wikszej liczby stykw, to mona zastosowa przekaniki pomocnicze tak, jak to pokazano na przykadzie poniej.
Przykad diagramu:
31
2. Wejcia dyskretne
Wejcie dyskretne moe by wykorzystane jedynie jako styk. Symbol Funkcja Normalny Nr 1 do C, w zalenoci od modelu moduu Znaczenie Wejcie moduu (na listwie zaciskowej). Styk ten odzwierciedla stan czujnika (przecznik, czujnik ruchu, ...) podczonego do danego wejcia moduu.
INr iNr
Przykad 1:
Odwrcony
I1
Przykad 2:
Q1
Gdy styk na wejciu I1 jest zamknity, to wyjcie Q1 jest uaktywnione.
i1
Q1
Gdy styk na wejciu I1 jest otwarty, to wyjcie Q1 jest uaktywnione.
32
3. Wyjcia dyskretne
Wyjcie dyskretne moe zachowywa si jak styk lub jak cewka.
Wyjcie penice funkcj cewki

Stan wyjcia Numer na zaciskach sterownika Znaczenie Cewka znajduje si pod napiciem jeeli styki, do ktrych jest ona podczona, s zamknite. W innym przypadku cewka nie jest zasilana. Cewka jest zasilana, gdy zmienia si stan. Jest to przypadek podobny do zdalnie sterowanego przekanika. Cewka SET lub rygiel (zamknicie zamka elektromagnetycznego). Cewka dziaa, gdy poczone z ni styki s zamknite. Cewka pozostaje zadziaana nawet wtedy, kiedy styki nie s dalej zamknite. Cewka RESET rygiel (otwarcie zamka elektromagnetycznego). Rygiel zostaje zwolniony, gdy poczone z nim styki s zamknite. Pozostaje on w tej pozycji nawet wtedy, kiedy styki nie s dalej zamknite.
QNr QNr
S QNr
1 do C w zalenoci od modelu moduu
R QNr
Wyjcie penice funkcj styku

Symbol Funkcja Styk normalny Styk normalnie zamknity Nr 1 do 8, w zalenoci od modelu moduu Znaczenie Wyjcie dostpne na listwie zaciskowej moduu. Wyjcie moe by wykorzystane jako styk odzwierciedlajcy stan wyjcia w danym momencie.
QNr qNr
Przykad 1:
Q1
Przykad 2:
Q2
Uaktywnienie wyjcia Q1 powoduje uaktywnienie wyjcia Q2.
q1
Q2
Dezaktywacja wyjcia Q1 powoduje uaktywnienie wyjcia Q2. Wyjcie Q2 zawsze przyjmuje stan odwrotny do stanu wyjcia Q1.
33
3. Wyjcia dyskretne
Uwaga:
Zaleca si wykorzystywanie funkcji jeden raz w diagramie Ladder.
dla jednej cewki tylko
Dodatkowo, jeeli wykorzystano funkcj SET (funkcja S), to w diagramie musi znale si linia, w ktrej nastpi zwolnienie tej cewki (rygla) funkcja RESET (funkcja R). Jeeli ten warunek nie zostanie speniony, to zawsze bdzie istniao ryzyko wystpienia nieokrelonej zmiany stanu wyjcia.
Przykad Zdalnie sterowany przekanik

I1 Q1
Jest to bardzo porczna funkcja, ktra umoliwia zapalanie i gaszenie lampki za pomoc przycisku. Jeeli przycisk zostanie podczony do wejcia I1, a lampka do wyjcia Q1, to kadorazowo, gdy zostanie nacinity przycisk lampka ganie, jeli wiecia lub zapala si jeli bya zgaszona.
Przykad Wykorzystanie cewek SET i RESET

W tym przykadzie przyciski maj sterowa zasilaniem danego urzdzenia nacinicie jednego przycisku ma powodowa zaczenie zasilania urzdzenia, podczas gdy nacinicie drugiego przycisku ma powodowa wyczenie zasilania tego urzdzenia. Schemat elektryczny Wygld diagramu
Przycisk BP2 jest podczony do wejcia I2 moduu, natomiast przycisk BP3 do wejcia I3. Urzdzeniem, ktrego zasilanie ma by kontrolowane jest w tym przypadku, podczona do wyjcia Q2, lampka L1. Nacinicie przycisku BP2 powoduje zapalenia lampki. Nacinicie przycisku BP3 powoduje jej zgaszenie.
34
4. Przekaniki pomocnicze
Przekaniki pomocnicze, oznaczane symbolem M, dziaaj tak samo jak cewki Q (wyjcia). Jedyna rnica polega na tym, e nie maj one adnych zaciskw przyczeniowych. Dostpnych jest 15 przekanikw pomocniczych (ponumerowanych zgodnie z notacj heksadecymaln od 1 do 9 i od A do F). Su one do zapamitywania stanw lub ich powielania. Ten zapamitany lub powielony stan bdzie potem wykorzystany jako styk przyporzdkowany.
Przykad Wykorzystanie przekanika pomocniczego

Dwa przekaniki pomocniczych zostan wykorzystane do zapamitania stanw kilku wej. Zapamitany w ten sposb stan bdzie wykorzystany do kontrolowania cewki.
Diagramy tego typu s czsto wykorzystywane do kontroli rnych stanw urzdzenia.
35
5. Przyciski kursorw
Klawisze kursorw symuluj takie samo dziaanie jak fizyczne wejcia I. Jedyna rnica polega na tym, e nie maj one zaciskw na listwie moduu. Modu wyposaony jest w cztery klawisze kursorw (Z1, Z2, Z3, Z4). Mog by one wykorzystane jako zwyke przyciski. Mog mie tylko nastpujce rodzaje stykw: Symbol Funkcja Normalny 1 do 4 Nr Znaczenie Symbole odpowiadajce poszczeglnym przyciskom kursora moduu odzwierciedlaj stan danego przycisku. Z1 Przycisk Kursor w gr Z2 Przycisk Kursor w prawo Z3 Przycisk Kursor w d Z4 Przycisk Kursor w lewo
ZNr
zNr
Odwrcony
Uwaga:
Ze wzgldu na to, e klawisze kursorw mog by uyte w taki sposb, sprawd wpierw, czy uaktywniona zostaa opcja Zx=KEYS w menu konfiguracyjnym CONFIG.. Jeeli nie, a modu pracuje (tryb RUN), to przyciski kursorw mog by uyte tylko do przemieszczania si po opcjach poszczeglnych menu. Dostp do opcji Zx=KEYS jest chroniony hasem, o ile zostao ono uaktywnione.
Przykad Funkcje przycisku Kursor w gr

Przykad ten pokae w jaki sposb mona zdalnie sterowa przekanikiem za porednictwem przycisku Z1 oddziaywujcego na wyjcie Q1.
Z1
Q1
wyjcie Q1
Kadorazowo, gdy nastpi nacinicie przycisku zmienia stan.
36
6. Bloki funkcyjne Zegar Clock

Blok funkcyjny zegara Clock suy do odmierzania odstpw czasowych pomidzy poszczeglnymi akcjami. Dziaa on tak, jak programowalny Przekanik czasowy z rozrnianiem dni tygodnia (timer) o czterech zakresach (A, B, C, D), ktre pozwalaj na kontrolowanie jego wyjcia. Parametry bloku mona definiowa na dwa sposoby: - podczas wprowadzania linii diagramu (podczas programowania moduu), - z poziomu menu konfiguracji parametrw PARAMET., o ile blok funkcyjny nie jest zablokowany (kdka). W diagramie Ladder mona wykorzysta nastpujce styki Zegara:
Styki Zegara
Symbol
Nr
Funkcja Normalny
Nr
1 do 4
Nr
Odwrcony
Znaczenie Styk jest zamknity, w zadanym przedziale czasu (Zegar jest zadziaany). Styk jest zamknity, poza zadanym przedziaem czasu (Zegar jest niezadziaany).
37

Parametry Zegara
1 Numer bloku funkcyjnego 2 Program 3 Bieca data i godzina 4 Dzie pocztku przedziau czasowego 5 Dzie koca przedziau czasowego 6 Godzina rozpoczcia odmierzania przedziau czasowego 7 Godzina zakoczenia przedziau czasowego 8 Blokada (kdka) . Parametr Numer bloku funkcyjnego Opis Mona zastosowa 4 bloki funkcyjne ponumerowane od 1 do 4. Na ekranie pokazanym powyej nie mona edytowa tego parametru. Definiuje si go podczas wstawiania bloku do diagramu Ladder. Dostpne s 4 programy: A, B, C i D. Zakresy tych programw w trakcie pracy moduu si kumuluj: blok jest aktywny w kadym zdefiniowanym zakresie. Dzie tygodnia (od Poniedziaku do Niedzieli). Dla kadego programu parametr ten okrela dzie tygodnia (od Poniedziaku do Niedzieli), w ktrym blok ma si uaktywni. Dla kadego programu parametr ten okrela dzie tygodnia (od Poniedziaku do Niedzieli), w ktrym blok ma si dezaktywowa. Parametr ten okrela, dla kadego programu, moment uaktywnienia bloku (od 00:00 do 23:59). Parametr ten okrela, dla kadego programu, moment dezaktywacji bloku (od 00:00 do 23:59). Kady Zegar moe by zablokowany lub odblokowany (funkcja kdka). Zablokowany Zegar nie pojawia si w menu konfigurowania parametrw PARAMET..
1 2 3 4
Program Bieca data i godzina Dzie pocztku przedziau czasowego Dzie koca przedziau czasowego Godzina rozpoczcia odmierzania przedziau czasowego Godzina zakoczenia przedziau czasowego Blokada (kdka)
2 3 4
6 7
Przy zatwierdzaniu ustawie parametrw Zegara (wyjcie z ekranu konfigurowania parametrw za pomoc przycisku ESC), modu wywietla podsumowanie programw dziaania bloku Zegara tak, e operator moe sprawdzi, czy wprowadzone przez niego parametry s waciwe.
38

Przykad Wykorzystanie Zegara do zarzdzania czasem dziaania urzdzenia
Zadanie polega na kontrolowaniu urzdzenia w czasie dnia, w godzinach od 09:00 do 13:00 oraz od 15:00 do 19:00. Urzdzenie jest podczone do wyjcia Q2 moduu. Do odmierzania czasu wykorzystano Zegar nr 1. Linia programu w jzyku Ladder wyglda nastpujco:
Q2
Po wpisaniu symbolu 1 operator musi zdefiniowa program pracy zegara (zakresy, w ktrych ma by uaktywniony). Uwaga: Podczas programowania wykorzystuje si nastpujce przyciski moduu: Sel/OK do wyboru i zatwierdzania parametrw, Z1 i Z3 do zmiany wartoci wybranego parametru oraz Z2 i Z4 do przemieszczania si pomidzy parametrami. Wywietlacz Komentarz Pierwszy ekran wprowadzania danych. Jest wywietlany pusty i naley go wypeni danymi posugujc si przy tym przyciskami kursorw. Ekran z wypenionymi parametrami programu A: od Poniedziaku do Pitku, od 09:00 do 13:00. Teraz naley zdefiniowa drugi program (zakres dziaania). Pusty ekran dla drugiego programu (B). Naley okreli jego parametry. Ekran z wypenionymi parametrami programu B: od Poniedziaku do Soboty, od 15:00 do 19:00. Teraz naley wyj z tego ekranu naciskajc przycisk Esc. Uwaga: W Rozdziale 7 zamieszczono przykad obrazujcy inny sposb wykorzystania przedziaw czasowych (zakresw). W celu rozwizania bardziej skomplikowanych przypadkw mona uywa kombinacji tych sposobw.
39

Po zakoczeniu programowania Zegara modu wywietla podsumowanie opisujce wszystkie zdefiniowane programy. List przewija si przy pomocy przyciskw kursorw. Dla przykadu z poprzedniej strony podsumowanie wyglda nastpujco:
W celu powrotu do tworzenia diagramu Ladder nacinij przycisk Esc.
40
7. Bloki funkcyjne Licznik Counter

Licznik jest funkcj suc do zliczania impulsw. Moe on by kasowany, a element graficzny zachowujcy si jak styk pokazuje, czy zostaa osignita warto nastawiona. Wartoci parametrw mona definiowa przy wstawianiu do diagramu cewki reprezentujcej wejcie Licznika (CCNr). Jeeli Licznik nie jest zablokowany (kdka), to mona zmienia warto nastawion z poziomu menu konfiguracji parametrw PARAMET..
Styki bloku Licznika

Symbol Funkcja Normalny 1 do 8 Odwrcony Nr Opis Styk si zamyka, gdy licznik osiga warto nastawion (zadan liczb impulsw). Styk jest zamknity dopty, dopki licznik nie osignie wartoci nastawionej.
CNr cNr
Cewki i parametry blokw Licznika

1 2 3
1 Wejcie licznika 2 Wejcie kasowania licznika RESET 3 Wyjcie licznika uaktywnia si przy osigniciu wartoci nastawionej 4 Warto nastawiona warto, do ktrej ma licznik zlicza impulsy 5 Kdka 6 Wejcie kierunku liczenia licznika zliczanie (do zadanej wartoci) lub odliczanie (od zadanej wartoci) Uwaga: Ekran ten jest wywietlany tylko przy wprowadzaniu cewki sprzonej z wejciem licznika. Jedynym parametrem, ktry mona zmienia jest warto nastawiona dla licznika. Warto ta musi mieci si w przedziale od 0 do 9999. Jeeli na ekranie wywietlana jest kropka, to oznacza, e dany element nie jest uyty w diagramie.
41
7. Bloki funkcyjne Licznik Counter

Element Opis W diagramie Ladder element ten stosowany jako cewka, reprezentuje wejcie bloku Licznika. Kade pobudzenie cewki powoduje zwikszenie o 1 (doliczenie impulsu) lub zmniejszenie o 1 (odliczenie impulsu) wartoci licznika (w zalenoci od wybranego kierunku pracy licznika). W diagramie Ladder element ten stosowany jako cewka, reprezentuje wejcie kasowania bloku Licznika. Pobudzenie cewki powoduje skasowanie biecej wartoci licznika do 0. W diagramie Ladder element ten stosowany jako cewka, reprezentuje wejcie bloku Licznika, ktre okrela kierunek liczenia impulsw. Pobudzenie tej cewki powoduje, e Licznik odlicza impulsy (odejmuje). Domylnie, Licznik zlicza (dodaje) impulsy (wejcie to nie jest w zwizku z tym wyprowadzone). Warto nastawiona warto, do ktrej Licznik ma liczy impulsy. W momencie osignicia wartoci nastawionej (warto bieca licznika rwna si wartoci nastawionej) nastpuje zamknicie styku C Licznika. Warto nastawion mona zmienia z poziomu opisanego wczeniej ekranu lub z poziomu menu konfiguracji parametrw PARAMET.. Parametr ten umoliwia zablokowanie Licznika. Po zablokowaniu warto nastawiona nie moe by ju edytowana za pomoc menu PARAMET. (przestaje by widoczna). Przykad Przykadowe zastosowanie: Liczenie impulsw z wykorzystaniem wejcia Licznika nr 1.
CC
I1 CC1
Przykad. zastosowanie: Kasowanie wartoci biecej Licznika przy uyciu przycisku kursora.
RC
Z1 RC1
Przykadowe zastosowanie: Zliczanie (w gr) lub odliczanie (w d), w zalenoci od stanu wejcia moduu.
DC
I2 DC1
p=0000
C lub c
Ten element bloku Licznika wykorzystywany jako styk sygnalizuje, e warto bieca licznika zrwnaa si z wartoci nastawion.
Przykad. zastosowanie: Zapalenie si kontrolki sygnalizacyjnej podczonej do wyjcia 1 moduu po osigniciu przez Licznik wartoci nastawionej. W pozostaych przypadkach kontrolka si nie wieci.
C1 42
Q1
8. Blok funkcyjny Przekanik czasowy Timer

Przekanik czasowy jest funkcj suc do odmierzania opnienia, przeduania akcji o zadany czas. Blok Timer posiada wejcie kasowania wartoci biecej RESET, wejcie uaktywniajce blok oraz wyjcie sterujce. Wartoci parametrw mona definiowa przy wstawianiu do diagramu cewki reprezentujcej wejcie Przekanika czasowego (TTNr). Jeeli Przekanik czasowy nie jest zablokowany (kdka), to mona zmienia warto nastawion z poziomu menu konfiguracji parametrw PARAMET..
Styki bloku Przekanika czasowego

Symbol Funkcja Normalny 1 do 8 Nr Opis Sposb dziaania tego wyjcia zaley od ustawie parametrw Przekanika czasowego. Wszystkie kombinacje parametrw s opisane w podsumowaniu niniejszego podrozdziau.
TNr
ttNr
Odwrcony
Cewki i parametry blokw Przekanika czasowego

1 2 3 4
1 2 3 4 5 6
Wejcie bloku Przekanika czasowego Wejcie kasowania Przekanika czasowego RESET Wyjcie sterujce (lub osignicie wartoci nastawionej) Typ bloku Przekanika czasowego (8 typw patrz strona nastpna) Jednostka wartoci nastawionej Warto nastawiona czas jaki ma by odmierzany przez Przekanik czasowy 7 Kdka (blokada wartoci nastawionej) Uwaga: Ekran ten jest wywietlany tylko przy wprowadzaniu cewki sprzonej z wejciem Przekanika czasowego. Jeeli na ekranie wywietlana jest kropka, to oznacza, e dany element nie jest uyty w diagramie.
43
Element
TT
RT
Type t=00.00
T lub t
Opis W diagramie Ladder element ten stosowany jako cewka, reprezentuje wejcie bloku Przekanika czasowego. Sposb jego dziaania zaley od typu Przekanika czasowego (szczegy w tabeli na stronie nastpnej). W diagramie Ladder element ten stosowany jako cewka, reprezentuje wejcie kasowania wartoci biecej Przekanika czasowego. Pobudzenie cewki powoduje skasowanie biecej wartoci Przekanika czasowego do 0. Styk T si blokuje, a blok jest gotowy do rozpoczcia odmierzania nowego cyklu. Operator ma do wyboru 8 typw Przekanika czasowego, przy czym kady z nich dziaa w inny sposb. Opis wszystkich 8 typw zamieszczono w tabeli na stronie nastpnej. Warto nastawiona warto czasu jak ma odmierza Czasomierz. Reakcja bloku na odmierzenie nastawionej wartoci czasu zaley od wybranego typu bloku (patrz tabela na stronie nastpnej). Dokadno okrelenia wartoci nastawionej. S cztery moliwoci: Setne czci sekundy: 00.00 s Maks.: 99.99 Dziesite czci sekundy: 000.0 s Maks.: 999.9 Minuty: sekundy: 00:00 M:s Maks.: 99 :59 Godziny: minuty: 00:00 H:M Maks.: 99 :59 Parametr ten umoliwia zablokowanie moliwoci zmiany wartoci nastawionej Przekanika czasowego. Po zablokowaniu warto nastawiona nie moe by ju edytowana za pomoc menu PARAMET. (przestaje by widoczna). Ten element bloku Przekanika czasowego, wykorzystywany jako styk reprezentuje wyjcie bloku Przekanika czasowego. Jego sposb dziaania zaley od wybranego typu bloku (patrz tabela na stronie nastpnej).
44

Typ Opis Typ A: Odmierzanie opnienia (opnienie zaczenia styku). Przykad: Opnienie zamknicia styku w celu ograniczenia wartoci prdu.
Typ a: Wyzwolenie opnione, na zboczu narastajcym sygnau z samokasowaniem (reset).
Typ C: Wyzwolenie opnione (opnienie rozczenia styku). Przykad: Przeduenie pracy wentylatora po zatrzymaniu silnika (w celu jego ochodzenia). Typ B: Generowanie kalibrowanego impulsu w reakcji na pojawienie si na wejciu sygnau narastajcego (styk migowy). Przykad: Pobudzanie, przy pomocy przycisku, migajcej lampki sygnalizacyjnej (z wykorzystaniem Przekanika czasowego blok Timer). Typ W: Generowanie kalibrowanego impulsu w reakcji na pojawienie si na wejciu sygnau opadajcego. Przykad: Zamykanie bramki w punkcie pobierania opat (na autostradzie, czy patnym parkingu). Typ D: Ukad migowy (praca cykliczna symetryczna). Przykad: Sygnalizacja uszkodzenia (migajca lampka awaryjna). Typ d: Ukad migowy (z moliwoci kasowania wejcie RESET) wyzwalany pojawieniem si zbocza narastajcego sygnau na wejciu sterujcym (praca cykliczna symetryczna). Przykad: Generowanie impulsu powodujcego uruchomienie hamulcw w przypadku odczenia zasilania. Typ T: Licznik sumujcy (czasy) z moliwoci kasowania (z moliwoci kasowania wejcie RESET). Przykad: Sygnalizacja koniecznoci wymiany filtra po przekroczeniu zadanego czasu pracy.
45

Przykady wykorzystania Przekanika czasowego (Timer)
Sterowanie owietleniem klatki schodowej: Przyciski zapalania wiata ze wszystkich piter s podczone do wejcia I1 moduu. Parametry bloku funkcyjnego s nastpujce: typ bloku Przekanik czasowy Timer, numer bloku 1, nastawiony czas trwania 2 minuty, 30 sekund, wyjcie sterujce Q4. Wyjcie Q4 jest poczone z obwodem owietlenia klatki schodowej. Diagram wyglda nastpujco:
I1 TT1 T1 Q4
Po wstawieniu do diagramu bloku Timer TT1 naley zdefiniowa jego parametry. Uwaga: Podczas programowania wykorzystuje si nastpujce przyciski moduu: Sel/OK do wyboru i zatwierdzania parametrw, Z1 i Z3 do zmiany wartoci wybranego parametru oraz Z2 i Z4 do przemieszczania si pomidzy parametrami. Wywietlacz Komentarz Pierwszy ekran wprowadzania danych. Wpierw naley okreli typ bloku Przekanika czasowego. Typ bloku Timer: B, impuls kalibrowany. Teraz naley wybra podstaw czasu.
Wybrana podstawa czasu: M: S. Teraz naley zdefiniowa czas trwania. Definiowanie parametrw bloku koczy si na okreleniu czasu trwania. W celu powrotu do edycji diagramu Ladder naley nacisn przycisk Esc. Uwaga: Naley pamita, e aby moliwe byo uruchomienie Przekanika czasowego modu musi pracowa (tryb RUN).
46
9. Blok funkcyjny - komparator ananogowy Analog
W analogowy blok funkcyjny wyposaone s nastpujce modele moduw: SR1A101BD, SR1B121BD, SR1A201BD oraz SR1B201BD. S to moduy zasilane napiciem staym. Moduy te daj do dyspozycji dwa wejcia dyskretne oznaczone IB oraz IC, do ktrych mona doprowadzi napicie o wartoci od 0 do 10V. Blok analogowy moe suy do porwnywania mierzonej wartoci analogowej z wartoci wzorcow (odniesienia) albo do porwnywania dwch mierzonych wartoci analogowych. Funkcja jest dostpna w formie styku. Wartoci parametrw mona definiowa przy wstawianiu do diagramu styku reprezentujcego blok analogowy (ANr). Z poziomu menu konfiguracji parametrw PARAMET. operator moe modyfikowa warto wzorcow (warto odniesienia) lub warto histerezy (zalenie od wybranego typu bloku).
Styki Bloku Analogowego

Symbol Funkcja Nr Opis Pooenie styku reprezentujcego blok analogowy odpowiada relacji pomidzy mierzon wartoci analogow a wartoci wzorcow lub wynikowi porwnania dwch mierzonych wartoci analogowych (w zalenoci od wybranego typu bloku oraz jego parametrw).
ANr
Normalny 1 do 8
aNr
Uwaga:
Odwrcony
Analogowy blok funkcyjny jest dostpny wycznie w formie styku.
47
9. Blok analogowy
Parametry bloku analogowego
Przy wstawianiu styku bloku analogowego do diagramu operator musi zdefiniowa typ bloku. Z typem bloku zwizane s specyficzne dla niego parametry oraz tryby pracy (patrz tabela poniej). Typ bloku analogowego Opis Styk A1 jest zamknity, gdy warto sygnau na wejciu IB nie przekracza napicia odniesienia zdefiniowanego w polu Ref. (tu: 4.9 V). Styk A1 jest zamknity, gdy warto sygnau na wejciu IB jest rwna lub wiksza od napicia odniesienia zdefiniowanego w polu Ref. (tu: 4.9 V). Styk A1 jest zamknity, gdy warto sygnau na wejciu IC nie przekracza napicia odniesienia zdefiniowanego w polu Ref. (tu: 4.9 V). Styk A1 jest zamknity, gdy warto sygnau na wejciu IC jest rwna lub wiksza od napicia odniesienia zdefiniowanego w polu Ref. (tu: 4.9 V). Styk A1 jest zamknity, gdy warto sygnau na wejciu analogowym IB nie przekracza wartoci sygnau na wejciu analogowym Ic. Styk A1 jest zamknity, gdy warto sygnau na wejciu analogowym IB jest rwna lub wiksza od wartoci sygnau na wejciu analogowym IC. Styk A1 jest zamknity, gdy warto sygnau na wejciu analogowym IB mieci si w przedziale pomidzy IC-H a IC+H. Warto histerezy (parametr H) definiuje si w polu H (tu: 4.9 V). Kdka suy do blokowania dostpu do bloku analogowego. Wtedy, w menu PARAMET.nie pojawia si warto napicia odniesienia lub histerezy (w zalenoci id typu bloku). Gdy kdka jest otwarta mona definiowa te parametry, przy czym zalecane s wartoci z przedziau od 0 do 9.9 V.
48
49
Rozdzia 5 Spis treci Tworzenie diagramw jzyka Ladder

1. Opis edytora diagramw _______________________________________ 51 2. Wprowadzanie elementu _______________________________________ 52 Wstawianie nowego elementu __________________________________ 52 Zmiana elementu_____________________________________________ 52 Usunicie elementu __________________________________________ 52 3. Wprowadzanie cznika _______________________________________ 53 Wstawianie cznikw pomidzy elementami ______________________ 53 Usuwanie cznikw __________________________________________ 53 Zamiana cznika na styk ______________________________________ 53 4. Definiowanie parametrw bloku funkcyjnego _____________________ 54 5. Usuwanie i wstawianie linii do diagramu _________________________ 55 Usuwanie linii diagramu _______________________________________ 55 Wstawianie nowej linii do diagramu ______________________________ 55
50
1. Opis edytora diagramw

Diagramy jzyka Ladder wprowadza si do moduu za pomoc przyciskw pyty czoowej. W tabeli poniej opisano funkcje poszczeglnych przyciskw: Przycisk Opis Nacinicie tego przycisku powoduje usunicie elementu lub caej linii diagramu Ladder.
Ten przycisk umoliwia wstawienie do diagramu nowej linii.
Przycisk ten umoliwia: - wybranie opcji, - edycj parametrw danego elementu, - edycj parametrw wywietlanych na ekranie moduu, - zatwierdzenie dokonanego wyboru. Na przykad, gdy podczas tworzenia diagramu kursor zmienia posta na , to nacinicie tego przycisku powoduje przejcie do wyboru rodzaju elementu (wybr rodzaju styku lub cewki, ktra ma by wstawiona do diagramu). Przycisk ten suy do wyjcia z biecego okna po wykonaniu wymaganych zmian parametrw lub do odwoania aktualnie dokonywanego wpisu (do diagramu). Na przykad, po zmianie parametrw bloku funkcyjnego, nacinicie tego przycisku powoduje powrt do trybu wprowadzania diagramu (tworzenia diagramu w module).
Podczas tworzenia diagramu przyciski kursorw pozwalaj na przemieszczanie si pomidzy elementami diagramu (przyciski Z2 i Z4) oraz zmian wartoci parametrw elementw (przyciski Z1 i Z3).
W dalszej czci niniejszego rozdziau przyciski te bd oznaczane symbolami odpowiednio: Del., Ins. Line, Sel./OK, Esc., Z1, Z2, Z3 i Z4.
51
2. Wprowadzanie elementu
Wstawianie nowego elementu
Wstawienie elementu (styk lub cewka) do diagramu jest moliwe tylko wtedy, kiedy kursor na ekranie ma posta i miga. Styki mona umieszcza w trzech pierwszych (od lewej) kolumnach labelki diagramu Ladder, natomiast cewki mog by umieszczane tylko w kolumnie ostatniej.
Wstawianie styku
1 Ustaw migajcy kursor w miejscu, w ktrym ma by umieszczony styk. 2 Nacinij przycisk Sel./OK. 3 Wybierz element, ktry ma zosta wstawiony (przyciskami Z1 i Z3). 4 Przy pomocy przycisku Z2 wywoaj numer. 5 Wybierz waciwy numer (przyciskami Z1 i Z3). 6 W celu zatwierdzenia wyboru nacinij przycisk Sel./OK lub Z2.
Wstawianie cewki
1 Ustaw migajcy kursor w miejscu, w ktrym ma by umieszczony styk. 2 Nacinij przycisk Sel./OK. 3 Wybierz element, ktry ma zosta wstawiony (przyciskami Z1 i Z3). 4 Przy pomocy przycisku Z2 wywoaj numer. 5 Wybierz waciwy numer (przyciskami Z1 i Z3). 6 Przy pomocy przycisku Z2 przejd do pola definiowania typu cewki. 7 Wybierz typ cewki posugujc si przyciskami Z1 i Z3. 8 W celu zatwierdzenia wyboru nacinij przycisk Sel./OK. Wstawienie (i zatwierdzenie) cewek niektrych blokw funkcyjnych powoduje automatyczne wywoanie ekranu definiowania parametrw bloku. Charakterystyka parametrw zostaa zamieszczona w Rozdziale 4 na stronie 30. Metoda wprowadzania danych zostanie zaprezentowana w podrozdziale 4 niniejszego rozdziau (strona 54).
Zmiana elementu
W celu zmodyfikowania elementu wczeniej umieszczonego w diagramie wystarczy ustawi kursor na pozycji elementu, ktry ma by poddany modyfikacji i postpowa tak samo jak podczas wstawiania nowego elementu.
Usunicie elementu
W celu usunicia elementu z diagramu naley przemieci kursor do wybranego elementu i nacisn przycisk Del. Generalnie rzecz biorc usunity element musi by zastpiony cznikiem.
52
3. Wprowadzanie cznika
Wstawianie cznikw pomidzy elementami
W wikszoci przypadkw modu automatycznie wstawia czniki, jednake istnieje moliwo rcznego wstawienia cznika. czniki mona wstawia tylko wtedy, kiedy na ekranie moduu wywietlany jest migajcy kursor . 1 Umie migajcy kursor na waciwej pozycji. 2 Nacinij przycisk Sel./OK wstawiony zostanie pocztek cznika (kursor +). 3 Przemie kursor do miejsca, w ktrym ma koczy si cznik (posugujc si przyciskami Z1, Z2, Z3 i Z4). 4 W celu zatwierdzenia nacinij przycisk Sel./OK zostanie narysowany cznik. Czynnoci te naley powtarza tyle razy ile trzeba aby poczy wszystkie elementy, ktre maj by ze sob poczone.
Usuwanie cznikw
W celu usunicia cznika naley przemieci kursor lub do cznika, ktry ma by usunity i nacisn przycisk Del.
Zamiana cznika na styk

W celu dokonania zmiany cznika na styk naley przemieci kursor do wybranego miejsca i wstawi styk postpujc zgodnie z instrukcjami opisanymi na poprzedniej stronie.
53
4. Definiowanie parametrw bloku funkcyjnego

Przy tworzeniu diagramu zawierajcego bloki funkcyjne operator musi zdefiniowa ich parametry w pojawiajcym si na wywietlaczu ekranie definiowania parametrw. Dotyczy to nastpujcych blokw funkcyjnych: Zegara Clock, Bloku Analogowego, Przekanika czasowego Timer (wejcie sterujce), Licznika Counter (wejcie licznika). Bez wzgldu na rodzaj ekranu parametry blokw definiuje si w taki sam sposb: 1 Za pomoc przyciskw Z4 i Z2 przemieszcza si kursor do pola parametru, ktry ma by zdefiniowany. 2 Wyboru parametru dokonuje si przyciskiem Sel./OK. 3 Zmiany wartoci parametru dokonuje si przyciskami Z1, Z2, Z3 oraz Z4. 4 Do zakoczenia definiowania parametrw suy przycisk Esc. (nastpuje powrt do tworzonego diagramu).
54
5. Usuwanie i wstawianie linii do diagramu

Usuwanie linii diagramu
Linie diagramu Ladder usuwa si pojedynczo. Kolejno czynnoci jest nastpujca: 1 Przesu kursor do pustego miejsca w linii diagramu (tam, gdzie nie ma adnego elementu ani cznika). Jeeli jest to konieczne to usu jeden element w celu utworzenia pustego miejsca. 2 Nacinij przycisk Del. 3 Pojawia si menu potwierdzenia czynnoci usunicia. Zaznacz waciw opcj posugujc si przy tym przyciskami Z1 i Z3. 4 Przyciskiem Sel./OK zatwierd dokonany wybr. Linia zostanie usunieta. Uwaga: Istnieje moliwo usunicia wszystkich linii diagramu zapisanego w module. W tym celu naley w menu gwnym zaznaczy opcj CLEAR PROG i potwierdzi ch usunicia wszystkich linii diagramu.
Wstawianie nowej linii do diagramu

W celu wstawienia nowej linii naley przemieci si do linii, za ktr ma by wstawiona nowa linia i nacisn przycisk Ins. Line.
55
Rozdzia 6 Spis treci Testowanie

1. Wprowadzenie _______________________________________________ 57 2. Diagramy a praca dynamiczna moduu ___________________________ 58 Wywietlanie diagramw Ladder ________________________________ 58 Modyfikowanie diagramu Ladder ________________________________ 58 Wykorzystanie przyciskw Z-KEYS jako zwykych przyciskw ________ 58 3. Parametry blokw funkcyjnych a praca dynamiczna _______________ 59 Wywietlanie parametrw blokw funkcyjnych _____________________ 59 Modyfikowanie wartoci parametrw blokw funkcyjnych _____________ 60 4. Menu wywietlane podczas pracy moduu ________________________ 61
56
1. Wprowadzenie
Po zaprogramowaniu moduu w formie diagramu Ladder pozostaje jeszcze przetestowanie tego programu. Pierwszym krokiem jest uruchomienie moduu (przestawienie go na tryb RUN). W tym celu naley, w menu gwnym, zaznaczy opcj RUN/STOP i potwierdzi ch uruchomienia moduu (RUN). Od tego momentu modu reaguje na zmiany na swoich wejciach i steruje wyjciami zgodnie z instrukcjami zapisanymi w programie (w diagramie Ladder).
1 Pole wywietlania statusu wej (B i C odpowiadaj wejciom analogowym). 2 Pole wywietlania trybu pracy (RUN/STOP). 3 Pole parametru w przypadku modeli wyposaonych w zegar czasu rzeczywistego domylnie wywietlana jest data i aktualna godzina. 4 Pole wywietlania statusu wyj.
1 2 3 4
Wejcia i wyjcia aktywne wywietlane s w inwersji, tzn. na biao na czarnym tle. Poczwszy od tego momentu pojcie praca dynamiczna odpowiada wykorzystywaniu funkcji moduu. W niniejszej publikacji pojcia trybu RUN i pracy dynamicznej s rwnowane.
57
2. Diagramy a praca dynamiczna moduu

Wywietlanie diagramw Ladder
Modu moe dynamicznie wywietla wybrane linie wykonywanego diagramu. Wystarczy wywoa opcj PROGRAM i wskaza, przy pomocy przyciskw kursorw, te linie diagramu, ktre maj by wywietlane na ekranie. Kady zamknity styk lub uaktywniona cewka s wywietlane w inwersji (biae na czarnym tle).
Operator moe modyfikowa lub wywietla niektre parametry blokw funkcyjnych dziki czemu mona w trakcie pracy modyfikowa dziaanie moduu.
Modyfikowanie diagramu Ladder

Uwaga: Jest ABSOLUTNIE NIEMOLIWE modyfikowanie linii diagramu wtedy, kiedy modu pracuje (tryb RUN). Moliwe jest jednak modyfikowanie parametrw blokw funkcyjnych. Podczas pracy moduu (w trybie RUN) przyciski Del. oraz Ins. Line s nieaktywne. Przycisk Sel./OK moe by tylko uyty w stosunku do blokw funkcyjnych.
Wykorzystanie przyciskw Z-KEYS jako zwykych przyciskw

Po wywoaniu dowolnego menu przyciski Z-KEYS" nie mog by uywane jako zwyke przyciski. Aby przetestowa dynamicznie funkcjonowanie diagramu i zaobserwowa efekt dziaania przyciskw Z-KEYS operator musi: 1 Wywietli diagram (patrz poniej). 2 Nacisn przycisk Sel./OK. W celu zablokowania funkcji przyciskw wystarczy nacisn przycisk Esc.
58
3. Parametry blokw funkcyjnych a praca dynamiczna

Wywietlanie parametrw blokw funkcyjnych
Podczas pracy w trybie RUN pojawiaj si nowe moliwoci, dziki czemu mona wywietla parametry blokw funkcyjnych. Wywietla mona nastpujce elementy: 1 Warto biec i warto nastawion dla bloku Licznika Counter. 2 Status wej i wyj bloku Licznika Counter. 3 Warto biec i warto nastawion dla bloku Przekanika czasowego Timer. 4 Wszystkie parametry bloku Zegara Clock. 5 Napicie odniesienia (wzorcowe) dla bloku analogowego. 6 Warto histerezy dla bloku analogowego. 7 Wartoci zmierzone na wejciach analogowych. W celu wywietlenia parametrw wystarczy wywoa menu PROGRAM. i wskaza dany blok, po czym naley nacisn przycisk Sel./OK. Nastpuje wywietlenie ekranu zawierajcego parametry wskazanego bloku funkcyjnego. Procedura jest taka sama jak w przypadku modyfikowania parametrw bloku funkcyjnego.
Wygld wywietlacza moduu przykady:

Wygld ekranu Parametry, ktre mona wywietla Stan styku Licznika Stan cewki Licznika Warto bieca Licznika Warto nastawiona Licznika Wynik porwnania wartoci napi Warto odniesienia Typ Bloku Analogowego Stan styku Przekanika czasowego (Timer) Stan cewki Przekanika czasowego Warto odmierzana przez Przekanik czasowy
59
3. Parametry blokw funkcyjnych a praca dynamiczna

Modyfikowanie wartoci parametrw blokw funkcyjnych
Podczas pracy w trybie RUN mona pod warunkiem, e blok nie jest zamknity kdk, dynamicznie zmienia warto nastawion dla bloku Licznika. Dozwolone s nastpujce czynnoci: 1 Zmiana wartoci nastawionej (preset value) Licznika (Counter). 2 Zmiana wartoci nastawionej (preset value) Przekanika czasowego (Timer). 3 Zmiana parametrw Zegara (Clock). 4 Zmiana napicia odniesienia (reference voltage) bloku analogowego. 5 Zmiana wartoci histerezy (reference value) bloku analogowego. Najprociej dokonuje si tego w nastpujcy sposb: 1 2 3 4 5 W menu gwnym zaznacz opcj PARAMET.. Nacinij przycisk Sel./OK. Wska dany parametr (przy pomocy przyciskw Z1 i Z3. Nacinij przycisk Sel./OK. Zmie warto parametru (przy pomocy przyciskw Z1, Z2, Z3 i Z4). 6 Zatwierd zmian przyciskiem Sel./OK.
Innym sposobem jest zmiana wartoci parametru poprzez wywoanie funkcji PROGRAM, wskazanie waciwego bloku funkcyjnego i nacinicie przycisku Sel./OK.
60
4. Menu wywietlane podczas pracy moduu

Niektre menu s dostpne podczas pracy moduu, a niektre nie. W tabeli poniej porwnano wygld menu dostpnego w trybie STOP (modu zatrzymany) oraz w trybie RUN (modu pracujcy).
Menu
Dostp w trybie STOP Tak Tak Tak Tak Tak Tak Tak Tak Tak Menu konfiguracyjne
Dostp w trybie RUN Tak Tak* Tak Tak Tak Tak Nie Nie Tak
TIME SET PROGRAM. PARAMET.

VISU. RUN/STOP CONFIG. CLEAR PROG TRANSFER. PROG. INFO.
PASSWORD LANGUAGE Enter Zx=KEYS HELP
Tak Tak Tak Tak Tak
Tak Tak Nie Nie Tak
* Niektre funkcje tego menu s dostpne, inne za nie. Sprawd we wczeniejszych podrozdziaach.
61
Rozdzia 7 Spis treci Przykadowe zastosowania

1. Zaoenia wstpne ____________________________________________ 63 2. Analiza zaoe wstpnych ____________________________________ 64 3. Programowanie moduu _______________________________________ 65 Diagram Ladder _________________________________________________ 65 Definiowanie parametrw blokw funkcyjnych _________________________ 66
62
1. Zaoenia wstpne
Zadanie polega na uporzdkowaniu i scentralizowaniu systemu zarzdzajcego podziemnym parkingiem budynku administracyjnego. Wjazd i wyjazd dla pojazdw s zamykane typowymi automatycznymi szlabanami (bramkami), ktre realizuj standardowe funkcje takie jak odmierzanie czasu otwierania i zamykania bramki, pobieranie opat na podstawie biletw parkingowych, wbudowany interkom bezpieczestwa, blokowanie bramek w pozycji zamknitej, itp. Dodatkowo, ma by realizowana funkcja obliczania liczby pojazdw na parkingu oraz wywietlanie informacji o braku wolnych miejsc powizane z zablokowaniem bramki wjazdowej. Kierowcy w ten sposb s powiadamiani o koniecznoci szukania innego parkingu. Musi by przewidziana moliwo ominicia tej funkcji w razie koniecznoci interwencji ekip ratunkowych (Stray Poarnej, Pogotowia Ratunkowego itp.). Zakada si rwnie moliwo zamknicia dostpu do parkingu poza godzinami pracy biur i urzdw z moliwoci ominicia tej funkcji w wyjtkowych przypadkach przez suby zajmujce si ochron parkingu. Godziny pracy s nastpujce: od poniedziaku do pitku od 08:30 do 17:00, w soboty od 09:30 do 12:00, w niedziel biura s zamknite. Ze wzgldw bezpieczestwa wymaga si, by emitowane przez pojazdy gazy toksyczne jak np. CO2 byy wydalane przy pomocy wentylatora. Wentylator ma si uruchamia automatycznie, gdy mierzony poziom stenia gazw przekracza dopuszczalny poziom. Stenie mierzone jest za pomoc skalowanego czujnika wyposaonego w wyjcie analogowe 0 10V. Wymaga si rwnie, by owietlenie wczao si automatycznie w reakcji na pojawienie si pojazdu oraz rcznie, wcznikami przeznaczonymi dla pieszych. Ze wzgldu na oszczdzanie energii owietlenie ma si wycza automatycznie po upywie 10 minut, czyli po czasie wystarczajcym zwykle na zaparkowanie, wyjcie z pojazdu i przejcie do windy lub powrt do samochodu i opuszczenie parkingu. W uzupenieniu naley przewidzie moliwo rcznej zmiany, obliczonej przez modu liczby pojazdw na parkingu.
63
2. Analiza zaoe wstpnych
Etykieta moduu Wejcie I1 Wejcie I2 Licznik C1 Wyjcie Q1 Wyjcie Q2 Przycisk funkcyjny Z4 Przycisk funkcyjny Z2 Przycisk funkcyjny Z1 Przycisk funkcyjny Z3 Zegar Clock Nr 1
Opis Czujnik bramki wjazdowej. Czujnik bramki wyjazdowej. Licznik pojazdw na parkingu (maksymalna liczba pojazdw 93). Sygnalizacja braku wolnych miejsc. Blokada bramki wjazdowej bramka nie otwiera si gdy parking jest zapeniony oraz poza godzinami pracy biur. Rczne otwarcie bramki wjazdowej. Przywrcenie automatycznego sterowania bramk wjazdow. Rczne zwikszenie, obliczonej przez modu, liczby pojazdw na parkingu. Rczne zmniejszenie, obliczonej przez modu, liczby pojazdw na parkingu. Wyznaczanie godzin otwarcia parkingu. Wczniki owietlenia parkingu przeznaczone dla pieszych. Jeden jest umieszczony przy windzie, a drugi przy klatce schodowej (piesi nie mog wchodzi przez bramki wjazdowe przeznaczone jedynie dla pojazdw). Sterowanie owietleniem parkingu. Zegar wyczajcy owietlenie parkingu po 10 minutach. Czujnik poziomu stenia CO2. Porwnywanie zmierzonej wartoci stenia CO2 z poziomem dopuszczalnym. Sterowanie wentylatorem wywiewnym. Zegar wyczajcy wentylator po 15 minutach.
Wejcia I3 oraz I4
Wyjcie Q3 Czasomierz Timer Nr 1 Wejcie analogowe IB Blok analogowy A1, warto progowa nastawiona na 8.5 V Wyjcie Q4 Czasomierz Timer Nr 2 Uwaga:
Z analizy wynika, e dla takiego przedsiwzicia potrzebny jest modu z wejciami analogowymi, zegarem i co najmniej 4 wejciami i wyjciami dyskretnymi. Idealnym rozwizaniem jest zastosowanie sterownika SR1 B 12 1 BD.
64
3. Programowanie moduu
Diagram Ladder
Obliczanie liczby pojazdw na parkingu dodawanie do biecej wartoci pojazdw wjedajcych i odejmowanie pojazdw wyjedajcych (z moliwoci rcznej zmiany obliczonej liczby pojazdw). Odmierzanie czasu wiecenia owietlenia parkingu. Odmierzanie czasu pracy wentylatora. Rczne otwieranie bramki wjazdowej. Wyjcia sterujce: sygnalizacja braku wolnych miejsc, blokada bramki wjazdowej, zapalanie owietlenia parkingu i zaczanie wentylatora wywiewnego.
Uwaga:
W przypadku licznika pojazdw na parkingu nastpuje jego zablokowanie w momencie zapenienia parkingu, co oznacza, e nie reaguje on na pojawianie si nowych pojazdw oraz nie uwzgldnia pojazdw wpuszczonych poprzez rczne otwarcie bramki wjazdowej. WANE: Cewki CC oraz DC przypisane do zastosowanego licznika mog pojawia si w diagramie tylko jeden raz. Poza tym, pobudzane jest wyjcie Q2 wtedy, kiedy wjazd na parking jest niedozwolony. Prowadzi to do koniecznoci zastosowania przekanika pomocniczego umoliwiajcego rczne blokowanie i odblokowanie bramki wjazdowej za pomoc przyciskw kursorw.
65
3. Programowanie moduu
Definiowanie parametrw blokw funkcyjnych
Blok funkcyjny Blok Licznika C1 Opis Warto nastawiona wynosi 93 (maksymalna liczba pojazdw na parkingu). W razie koniecznoci warto ta moe by zmieniana w trakcie pracy.
Blok Zegara
1
Godziny otwarcia: od poniedziaku do pitku od 08:30 do 17:30, w sobot od 09:30 do 12:00. W niedziel parking jest zamknity. Wykorzystane zostan dwa zakresy.
Blok Przekanika czasowego T1 Czas po jakim ma wycza si owietlenie parkingu (10 minut).
Blok analogowy A1
Porwnywanie zmierzonej wartoci stenia CO2 z wartoci dopuszczaln (8.5V).
Blok Przekanika czasowego T2
Czas pracy wentylatora wywiewnego zaczajcego si w razie przekroczenia dopuszczalnego stenia CO2.
66
67
Rozdzia 8 Spis treci Rozwizywanie typowych problemw

1. Komunikaty wywietlane przez modu ___________________________ 69 2. Najczciej zadawane pytania __________________________________ 70
68
1. Komunikaty wywietlane przez modu

W tabeli poniej zamieszczono objanienia komunikatw wywietlanych przez modu. Komunikaty te, oglnie rzecz ujmujc, sygnalizuj niemono wykonania czynnoci wymaganej przez operatora. Komunikat Przyczyna Operator prbowa uzyska dostp do funkcji dostpnej jedynie wtedy, kiedy modu jest zatrzymany (STOP). Operator prbowa wywoa opcj PARAMET., gdy nie jest dostpny aden parametr (tzn. diagram nie zawiera adnego elementu z parametrami). Operator prbowa uzyska dostp do funkcji VISU., gdy nie jest dostpny aden element, ktry mgby by wywietlony (tzn. nie ma takiego elementu w diagramie). Operator da transferu programu, ktry nie jest napisany dla moduu, do ktrego ma by on wpisany (np. w programie wykorzystuje si zegary, podczas gdy modu nie ma adnego). W czasie transferu programu do komputera nastpio przerwanie transmisji. Operator zada transferu do pamici EEPROM podczas, gdy tej pamici nie ma lub jest nieprawidowo zainstalowana. Co robi? Wr do menu gwnego, wybierz opcj RUN/STOP zatrzymaj modu (wybierz opcj STOP) i wr do miejsca, w ktrym pojawi si komunikat. Sprawd, czy diagram jest poprawnie skonstruowany i czy zawiera on elementy z parametrami, tzn. Licznik Counter, Przekanik czasowy Timer, Zegar Clock czy blok analogowy. Sprawd, czy diagram jest poprawnie skonstruowany i czy zawiera on co najmniej jeden blok funkcyjny.
ERR. RUN MODE
NO PARAMET.
NO PARAMET.
PROGRAM. INCOMPAT.
Sprawd rdo, z ktrego pochodzi program i wybierz program waciwy dla danego moduu.
TRANSF.ERR.
Zwr si do dokumentacji oprogramowania ZelioSoft. Sprawd czy EEPROM jest zainstalowany i czy jest on zainstalowany poprawnie.
TRANSF.ERR.
69
2. Najczciej zadawane pytania

Aby pogbi zrozumienie dziaania moduu w tabeli poniej zebrano odpowiedzi na najczciej zadawane pytania. Problem Odpowied Niektre parametry s niedostpne. Sprawd w dokumentacji czy dany element moe by modyfikowany. Przykadowo, elementem, ktrego nie mona zmienia jest kierunek liczenia Licznika. Element ten jest dostpny jedynie z poziomu linii diagramu. Do wyboru parametru su przyciski kursorw Z4 i Z2 (przyciski Z1 i Z3 su do zmiany wartoci wybranego parametru). Po podwietleniu parametru zatwierd wybr przyciskiem Sel./OK i przyciskami Z1 i Z3 zmie element. To normalne, aby przej do modyfikacji nacinij wpierw przycisk Sel./OK (wybrany parametr miga). Dopiero po tym przyciski Z1 i Z3 zaczynaj dziaa. UPEWNIJ SI, e prawidowo odczytae wywietlany na ekranie komunikat i zatwierd wykonanie waciwej operacji.
Nie mog uzyska dostpu do niektrych parametrw
Nadal nie mog uzyska dostpu do niektrych parametrw
Kiedy prbuj zmieni parametr przyciski Z1 i Z3 nie dziaaj Nie mog zastopowa mojego moduu mimo tego, e zaznaczam opcj RUN/ STOP w menu gwnym i zatwierdzam wybr przyciskiem Sel./OK. Mj diagram skada si z 67 linii i zajmuje mu duo czasu przejcie do ostatniej linii. W jaki sposb mog to przyspieszy? Chciabym zmieni linie diagramu ale przycisk Sel./OK nie dziaa. Kiedy prbuj zmieni swj diagram, modu pokazuje pusty ekran, czy straciem wszystko co napisaem?
Aby szybciej przemieci si do dalszej czci programu przytrzymaj wcinity przycisk Z1 lub Z3. Powoduje to przewijanie jednorazowo po 5 linii. Sprawd, czy modu jest rzeczywicie zastopowany. Podczas pracy moduu (tryb RUN) nie s dozwolone adne zmiany. Niekoniecznie, taka sytuacja moe wystpi jeli na pocztku diagramu Ladder zostay wstawione puste linie. Nacinij przycisk Z3 eby sprawdzi, czy poniej nie znajduj si jakie linie programu.
70
2. Najczciej zadawane pytania

Problem W programie zastosowaem Licznik C1, ktry ma zlicza, a w innej linii odlicza. Dziaa tylko funkcja odliczania. Dlaczego? Zapomniaem hasa i nie mog uzyska dostpu do funkcji mojego moduu. Co mam zrobi? W diagramie Lader wykorzystuje przycisk Z jako normalny przycisk. Chciabym przetestowa jego dziaanie ale podczas wywietlania diagramu na bieco podczas pracy (w trybie on-line) przycisk Z nie dziaa. Co mam zrobi? Napisaem program dla moduu wyposaone go w Zegar, czy mog go przepisa do pamici EEPROM w module nie wyposaonym w Zegar? Podczas tworzenia diagramu Ladder po wstawieniu styku Zegara nie pojawia si blok funkcyjny Zegara. Czy jest to normalne? Podczas tworzenia diagramu Ladder po wstawieniu styku bloku analogowego nie pojawia si blok analogowy. Czy jest to normalne? Odpowied Jest to cakowicie normalne, cewka CC licznika moe wystpowa wycznie jeden raz w caym diagramie. Aby to dokadnie zrozumie zapoznaj si z przykadem zamieszczonym w Rozdziale 7. W celu usunicia hasa przejd do ekranu podawania hasa i nacinij przyciski w nastpujcej kolejnoci: Z1, Z4, Z3, Z2.
Aby mona byo uywa przyciskw Z jako zwykych przyciskw podczas wywietlania diagramu na bieco (on-line) nacinij, podczas wywietlania diagramu, przycisk Sel./OK. Aby zablokowa t moliwo nacinij przycisk Esc.
Tak, jest to moliwe pod warunkiem, e w swoim programie nie wykorzystujesz funkcji Zegara.
Najbardziej prawdopodobn przyczyn jest fakt, e modu nie jest wyposaony w Zegar i z tego wzgldu nie mona wywoa bloku Zegara. Sprawd jaki model moduu posiadasz. Najbardziej prawdopodobn przyczyn jest fakt, e modu nie jest wyposaony w wejcia analogowe i z tego wzgldu nie mona wywoa bloku analogowego. Sprawd jaki model sterownika posiadasz.
71
Rozdzia 9 Spis treci Transfer diagramw Ladder

1. Transfer aplikacji _____________________________________________ 73 Transfer Modu -> Komputer PC ________________________________ Transfer Komputer PC -> Modu ________________________________ Transfer Modu -> EEPROM ___________________________________ Transfer EEPROM -> Modu ___________________________________ 73 73 74 74
72
1. Transfer aplikacji
Transfer Modu -> Komputer PC
Modu Zelio moe by konfigurowany i programowany przy uyciu programu ZelioSoft. Dziki funkcji transferu mona potem odczyta program z moduu. Kolejno czynno jest nastpujca: 1 2 3 4 5 6 Z menu gwnego wybierz funkcj TRANSFER.. Nacinij przycisk Sel./OK. Wybierz funkcj Modul.->PC. Nacinij przycisk Sel./OK. Podaj haso, jeli jest wymagane. Modu wywietla komunikat READY i nastpuje transfer po potwierdzeniu przez program gotowoci.
Transfer Komputer PC -> Modu

Ta funkcja umoliwia zaadowanie aplikacji utworzonej w komputerze PC przy uyciu programu ZelioSoft. Kolejno czynnoci jest nastpujca: 1 2 3 4 5 Z menu gwnego wybierz funkcj TRANSFER.. Nacinij przycisk Sel./OK. Wybierz funkcj PC->Modul.. Nacinij przycisk Sel./OK. Gdy na ekranie sterownika pojawia si pytanie Change Prog? (Zmieni program?) odpowiedz YES przy pomocy przycisku Z1. 6 Nacinij przycisk Sel./OK. 7 Modu wywietla komunikat READY i nastpuje transfer po wysaniu przez program polecenia dokonania transferu.
73
1. Transfer aplikacji
Transfer Modu -> EEPROM
Modu moe by dodatkowo wyposaony w pami EEPROM. Ta funkcja umoliwia operatorowi zapisanie aplikacji zdefiniowanej w module do pamici EEPROM. Kolejno czynno jest nastpujca: 1 2 3 4 5 6 Z menu gwnego wybierz funkcj TRANSFER.. Nacinij przycisk Sel./OK. Wybierz funkcj Modul.->Mem Nacinij przycisk Sel./OK. Podaj haso, jeli jest wymagane. Modu wywietla komunikat Modul.>>>, po czym pojawia si komunikat TRANSFER OK informujcy o zakoczeniu transferu. Pami EEPROM moe by wykorzystana do zaadowania aplikacji do innego moduu.
Uwaga:
Transfer EEPROM -> Modu

Funkcja ta umoliwia ponowne zaadowanie aplikacji do moduu Zelio. Dziki temu nie ma potrzeby ponownego rcznego przepisywania istniejcej aplikacji.. Kolejno czynnoci jest nastpujca: Z menu gwnego wybierz funkcj TRANSFER. Nacinij przycisk Sel./OK. Wybierz funkcj Mem -> Modul.. Nacinij przycisk Sel./OK. Gdy na ekranie moduu pojawia si pytanie Change Prog? (Zmieni program?) odpowiedz YES przy pomocy przycisku Z1. 6 Nacinij przycisk Sel./OK. 7 Sterownik wywietla komunikat >>>Modul, po czym pojawia si komunikat TRANSFER OK informujcy o zakoczeniu transferu. 1 2 3 4 5
74
75
Dodatek Spis treci
1. Formularze __________________________________________________ 77 Zegar Clock blok funkcyjny ___________________________________ Licznik Counter blok funkcyjny ________________________________ Przekanik czasowy Timer blok funkcyjny _______________________ Komparator analogowy Analog - blok funkcyjny _____________________ Przyciski kursorw ___________________________________________ cigawka _________________________________________________ 78 78 78 79 79 79
76
Moduy programowalne - dodatek
1. Formularze
LADDER DIAGRAM
Zadanie: _________________________ Data: __________ Wersja:______ Komentarz: _______________________
_________________________ _________________________
Tytu: ____________________________
77
1. Formularze
Zegar Clock blok funkcyjny
ABC D Wczenie: Wyczenie:
Licznik Counter blok funkcyjny

C C C C
DC
DC
DC
DC
Przekanik czasowy Timer blok funkcyjny

T T T T
Type
Type
Type
Type
78
Inteligentne sterowniki - dodatek
1. Formularze
Komparator analogowy Analog - blok funkcyjny
A A A A
Analog
Analog
Analog
Analog
Przyciski kursorw
z1 z4 z3 z2 z4
z1 z2 z3
cigawka
Wywietlanie parametrw
Nacinij Sel./OK rozwinie si menu PARAMET." z listy parametrw wybierz waciwy posugujc si przyciskami Z1 i Z3.
Modyfikowanie parametrw
Przejd do wybranego parametru w menu PARAMET.", nacinij Sel./OK i zmie warto parametru.
Ekran moduu
Wywietlanie na ekranie moduu stanw elementw w czasie rzeczywistym: wywoaj menu VISU." odszukaj element, ktry ma by wywietlany i zatwierd wybr przyciskiem Sel./OK. Powr do ekranu gwnego naciskajc przycisk Esc.
79
80
Inteligentne sterowniki - dodatek
Dystrybutor:
Schneider Electric Polska Sp. z o.o. ul. ubinowa 4a, 03-878 Warszawa tel.: (022) 511 82 00, fax: (022) 511 82 02 http://www.schneider-electric.pl KATIU70331 lipiec 2000

Zelio Logic-Moduly Programowalne-Inst Uzyt

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Zelio Logic-Moduly Programowalne-Inst Uzyt

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

<< Powrt

Uwagi dotyczce instalacji moduu

Modu Zelio-Logic zasilanie, funkcje

Diagramy jzyka Ladder

Tworzenie diagramw Ladder

Rozwizywanie typowych problemw

Transfer diagramw Ladder

Rozdzia 1 Spis treci Modu programowalny Zelio-Logic zasilanie, funkcje

Moduy programowalne - rozdzia 1

I1I6 = inputs 24 VDC

IB...IC = inputs : analog 0...10VDC or 24VDC

Del. SR1 B121BD

Output 4 x relay 240V / 10A

Moduy programowalne - rozdzia 1

8 5 ... 150 V / 24 ... 250 V 15 0.9A / 230 V 13 0.6A / 24 V

* Kade z wej mona wykorzysta jako I/O podczas pracy w trybie 24 V

< 46 mA przy 115 V

< 36 mA przy 240 V

6 11/13 mA dla 100/240 V , 50/60 Hz

8 5 ... 150 V / 24 ... 250 V 15 0.9A / 230 V 13 0.6A / 24 V

Moduy programowalne - rozdzia 1

(3) L/+ 12 240V 50 / 60 Hz lub 12 125V (2) U N/12 240V 50 / 60 Hz 12 125V

SR1- 101BD SR1- 201BD

(3) L/+ 12240 V 50 / 60 Hz lub 12125 V (2) U N/12240 V 50 / 60 Hz

SR1- 101FU SR1- 201FU

Podczanie czujnikw trjprzewodowych

Moduy programowalne - rozdzia 1

Usunicie elementu lub linii diagramu jzyka Ladder.

Moduy programowalne - rozdzia 1

Zakoczenie lub kontynuacja procedury wczenia moduu z ustawieniami fabrycznymi.

Moduy programowalne - rozdzia 1

Moduy programowalne - rozdzia 1

5. Gwne funkcje moduu

Moduy programowalne - rozdzia 1

5. Gwne funkcje moduu

RUN/STOP CONFIG. CLEAR PROG.

Moduy programowalne - rozdzia 1

5. Gwne funkcje moduu

PASSWORD LANGUAGE Filt. Zx=KEYS HELP

Poszczeglne opcje menu konfiguracji s szczegowo opisane w Rozdziale 3 (strona 26).

Moduy programowalne - rozdzia 1

Rozdzia 2 Spis treci Typowe zastosowania

Moduy programowalne - rozdzia 2

1. Diagram jzyka Ladder

Dwa przeczniki VV1 oraz VV2 steruj wieceniem lampki L1.

Moduy programowalne - rozdzia 2

2. Funkcja odwracajca Reverse

Moduy programowalne - rozdzia 2

2. Funkcja odwracajca Reverse

Moduy programowalne - rozdzia 2

3. Notacja wykorzystywana przy programowaniu moduu

Cewka RESET (kasuj)

Moduy programowalne - rozdzia 2

3. Notacja wykorzystywana przy programowaniu moduu

Moduy programowalne - rozdzia 2

4. Przecznik dwupozycyjny przykad programowania

Moduy programowalne - rozdzia 2

4. Przecznik dwupozycyjny przykad programowania

Moduy programowalne - rozdzia 2

4. Przecznik dwupozycyjny przykad programowania

Moduy programowalne - rozdzia 2

4. Przecznik dwupozycyjny przykad programowania

I1i2 i1 I2 I1i2 i1I2 I1i2 i1I2 +