You are on page 1of 10

Cywilizacje Bliskiego i Dalekiego Wschodu Tematy: Historia jako nauka (rodzaje rde, krytyka wewntrzna i zewntrzna, wybrane Nauki

Pomocnicze Historii); Rewolucja neolityczna (przyczyny, na czym polegaa, jakie przyniosa zmiany dugofalowe; pierwsze cywilizacje mapa s. 17; rola rzek); Mezopotamia (pooenie, poszczeglne organizmy pastwowe, ustrj, spoeczestwo, gospodarka, kultura, osignicia cywilizacyjne); Egipt (warunki naturalne, pooenie, ustrj, spoeczestwo, gospodarka, kultura, znaczenie Starego Pastwa osignicia cywilizacyjne); Fenicja, Izrael i Persja (pooenie, kolonizacja fenicka przyczyny, przebieg, skutki, ustrj, spoeczestwo, gospodarka, kultura, osignicia cywilizacyjne); Cywilizacja Indusu i Chin (pooenie, ustrj, spoeczestwo, gospodarka, kultura, osignicia cywilizacyjne) Pojcia: rewolucja, neolit, yzny Pksiyc, system irygacyjny, Mezopotamia, cywilizacja, Sumerowie, pismo piktograficzne i klinowe, politeizm, zikkurat, epos Gilgamesz, kodeks Hammurabiego, prawo talionu, Babilon, Asyria, Grny i Dolny Egipt, papirus, piramida, mastaba, ludy morza, faraon, monarchia despotyczna, nom, nomarcha, pismo hieroglificzne, hieratyczne, demotyczne, Ksiga Umarych, mumifikacja, sd Ozyrysa, dusza ka, Fenicjanie, Hebrajczycy, Izraelici, ziemia obiecana, Kanaan, Izrael, Juda, niewola babiloska, monoteizm, judaizm, Arka Przymierza, Biblia, Tora, obrzezanie, szabat, diaspora, Medowie, Persowie, religia dualistyczna, krl krlw, satrapia, ludy drawidyjskie, Ariowie, rada, warny, kasty, siudrowie (udrowie), bramini, kszatrijowie, wajjowie, pariasi, Wedy, braminizm, hinduizm, buddyzm, reinkarnacja, nirwana, konfucjanizm, taoizm, jedwabny szlak, Bogowie: Inana-Isztar, Enlil, An, Re, Amon, Aton, Ozyrys, Set, Izyda, Horus, Ptah, Jahwe, Ahuramazda (Ormuzd); Aryman; Indra, Agni, Wisznu, Siwa (iwa), Brahma, Waruna, Postacie: Sargon Wielki, Hammurabi, Narmer (Menes), Maneton, Cheops, Echnaton, Abraham, Mojesz, Saul, Dawid, Salomon, Nabuchodonozor II, Cyrus II Wielki, Dariusz Wielki, Zoroaster (Zaratustra), Budda (Siddhartha Gautama), Konfucjusz, Lao-cy Daty: pocztku rewolucji neolitycznej, pojawienia si pisma, panowania Hammurabiego, kolonizacji fenickiej, powstania pastwa ydowskiego, upadek Judy i Izraela, niewola babiloska, powstanie imperium perskiego, rozwj zoroastryzmu, rozwj poszczeglnych cywilizacji, powstanie cesarstwa w Chinach, chronologia powstania i rozwoju poszczeglnych systemw religijnych,

Staroytna Grecja Tematy: wit Europy (przejcie zdobyczy cywilizacyjnych jak alfabet i elazo w wiekach ciemnych; wielka kolonizacja: przyczyny, przebieg, skutki; jak powstaa i czym bya polis; w jaki sposb wadz przeja arystokracja, jaki wpyw na przemiany spoeczno-polityczne miao pojawienie si falangi; dlaczego pojawia si tyrania i demokracja) Sparta (pooenie; powstanie; podzia spoeczny, ustrj, wychowanie dzieci i modziey, styl ycia); Ateny (pooenie, podzia spoeczny, wychowanie dzieci i modziey, styl ycia; przemiany ustrojowe reformy Drakona, Solona, Klejstenesa, Peryklesa) wiat grecki wobec zagroenia perskiego (przyczyny i skutki powstania joskiego; przyczyny, przebieg i skutki wojen Grekw z Persami, porwnanie uzbrojenia) Kultura grecka (najwaniejsze osignicia i twrcy w dziedzinie literatury i teatru; filozofii, sztuk plastycznych; religia grecka: bogowie, kult, wita; rola sportu w yciu Greka; przesanki jednoci i przyczyny politycznej dezintegracji) Macedonia a wiat grecki (wojna peloponeska - przyczyny, przebieg i skutki; wzrost znaczenia Macedonii; reformy Filipa II) Aleksander Wielki i jego pastwo (podboje Aleksandra, organizacja pastwa, stosunek Aleksandra i Grekw do ludnoci podbitej) wiat hellenistyczny (kultura; uniwersalizm kultury hellenistycznej)

Pojcia: cywilizacja minojska i mykeska; Helleni, Hellada, Grecja, pismo linearne A i linearne B; Achajowie, Dorowie, Eolowie, Jonowie, wieki ciemne, wielka kolonizacja, metropolia, apoikia, kolonia, barbarzycy, polis, arystokracja, oligarchia, hoplita, hoplon, falanga, tyrania, demokracja, demokracja bezporednia, Lakonia, Peloponez, Mesenia, heloci, periojkowie, spartiaci, Spartanie, agoge, geruzja, geronci, eforowie, zgromadzenie ludowe, Attyka, archonci, areopag, teci, fyla, demy, ostrakon, ostracyzm, sd skorupkowy, eklezja, powstanie joskie, Iliada, Odyseja, Teogonia, teatr, historiografia, Dzieje, Wojna peloponeska, filozofia joska, filozofia, filozofowie (joscy), kuros, kariatydy, styl dorycki, joski i koryncki, antropomorfizm, wyrocznia, herosi, igrzyska olimpijskie, gimnazjon, falanga macedoska, diadochowie, epikureizm, stoicyzm, Postacie: Minos, Likurg, Drakon, Pizystrat, Solon, Klejstenes, Miltiades, Kserkses, Temistokles, Homer, Hezjod, Herodot, Tukidydes, Tales z Miletu, Sokrates, Platon, Arystoteles, Demokryt z Abdery, Parmenides, Fidiasz, Myron, Poliklet, Ajschylos, Sofokles, Eurypides, Filip II, Aleksander, Dariusz III, Archimedes, Euklides, Eratostenes, Epikur, Zenon z Kiton, Bogowie: np. Zeus, Hera, Atena; Daty: istnienia cywilizacji minojskiej i mykeskiej, trwania wiekw ciemnych, wielkiej kolonizacji; pojawienia si falangi; powstania Sparty i jej ustroju, reform Drakona, Solona, Klejstenesa, tyranii Pizystrata; rzdw Peryklesa, bitew pod Maratonem, Termopilami, Salamin, Platejami, powstania Zwizku Morskiego, zawarcia pokoju po wojnach perskich, powstania Iliady i Odysei, wyksztacenia si filozofii, pierwszych igrzysk olimpijskich; wojny peloponeskiej, bitwy pod Cheronej, powstania Zwizku Korynckiego; bitwy nad Granikiem, pod Issos, Gaugamel, mierci Aleksandra Wielkiego, okresu trwania epoki hellenistycznej;

Rzym Tematy: Pocztki dziejw Rzymu (warunki naturalne Pwyspu Apeniskiego, plemiona zamieszkujce Itali, legenda o zaoeniu Rzymu, wpyw Grekw i Etruskw na Rzymian, charakterystyka ustroju i spoeczestwa w dobie krlestwa); Republika rzymska (urzdy, konflikty spoeczne, rozwj terytorialny, przyczyny i skutki podbojw, organizacja terenw podbitych); Powstanie Imperium Rzymskiego (wojny z Kartagin przyczyny, przebieg, skutki; kolejne podboje chronologia; przesanki jednoci wiata antycznego); Cesarstwo rzymskie (kryzys republiki przyczyny i skutki, prby reform; wprowadzenie cesarstwa podstawy organizacji wadzy, podboje Oktawiana, organizacja terenw podbitych); Spoeczestwo staroytnego Rzymu (zmiany w skadzie spoecznym, przyczyny tych zmian, niewolnicy rda niewolnictwa, sposb traktowania, powstania); Kultura Rzymu (wpyw kultury greckiej, twrcy i ich dziea, osignicia w dziedzinie architektury, sztuki, wierzenia pogaskie wybrane bstwa, kult, wrbiarstwo; rozwj chrzecijastwa); Koniec Imperium Rzymskiego (dominat, przyczyny i skutki kryzysu cesarstwa, pastwa barbarzycw na obszarze Imperium Romanum)

Pojcia: senat, Forum Romanum, imperium, wilczyca kapitoliska, kuria, centuria, republika, patrycjusze, plebejusze, nobilitas, prawa XII tablic, secesja, konsul, trybun ludowy, dyktator, pretorzy, cenzorzy, edylowie, kwestorzy, zgromadzenie ludowe, pyrrusowe zwycistwo, sprzymierzecy, Punijczycy, wojny punickie, Imperium Romanum, proletariusze, reforma agrarna, reforma armii Mariusza, koci zostay rzucone, cesarstwo, pryncypat, komedia republiki, pax Romana, prowincja, limes, legion, legionista, wojska pomocnicze, gwardia pretoriaska, ekwici, kolonat, gladiatorzy, latyfundia, dekurioni, honestiores, humiliores, stan senatorski, akwedukty, amfiteatry, termy, kalendarz juliaski, romanizacja, politeizm, trjca kapitoliska, Panteon, apoteoza, diaspora, kult panujcego, edykt mediolaski, biskup, diakon, prezbiter, uzurpacja, dominat, tetrarchia, diecezje, Konstantynopol, Hunowie,

Postaci: Romulus, Remus, Serwiusz Tuliusz, Tarkwiniusz Pyszny, Pyrrus, Hannibal, Publiusz Korneliusz Scypion Afrykaski, Tyberiusz i Gajusz Grakch, Lucjusz Sulla, Pompejusz, Juliusz Cezar, Marek Antoniusz, Oktawian, Spartakus, Karakalla, Cyceron, Wergiliusz, Horacy, Owidiusz, Liwiusz, Tacyt, Konstantyn Wielki, Teodozjusz, Dioklecjan, Alaryk, Odoaker, Romulus Augustulus,

Daty: zaoenie Rzymu i pocztek krlestwa, upadek krlestwa i pocztek republiki, chronologiczna kolejno (bez dat) zajmowanych przez Rzym terenw w Italii, data roczna podporzdkowania sobie Pwyspu Apeniskiego i rozpoczcia ekspansji poza Itali; kolejne wojny punickie (rozpoczcie i zakoczenie), bitwa pod Kannami, Zam, przekroczenie przez Cezara Rubikonu, mier Cezara, bitwa pod Akcjum, wprowadzenie pryncypatu, nadanie obywatelstwa wszystkim wolnym mieszkacom Imperium, edykt wprowadzajcy rwnouprawnienie chrzecijastwa, edykt ustanawiajcy chrzecijastwo religi panujc, wprowadzanie dominatu i tetrarchii, bitwa pod Adrianopolem, zdobycie Rzymu przez Wizygotw i Wandalw, podzia Imperium Rzymskiego na Wschodnie i Zachodnie, upadek Imperium Zachodniorzymskiego redniowiecze - historia powszechna Zakres materiau W trzech krgach cywilizacyjnych: (skutki wdrwki ludw, pierwsze pastwa germaskie, Koci chrzecijaski u progu redniowiecza (organizacja, herezje, kler i zakony, monastycyzm postanowienia soboru w Nicei, regua w. Benedykta itd.), Arabowie (religia, pooenie, tryb ycia, organizacja pastwa, podboje m.in. znaczenie bitwy pod Poitiers, kultura), Bizancjum (panowania Justyniana I Wielkiego, organizacja pastwa, ustrj, kultura, podboje), Pocztki redniowiecznej Europy: pastwo Frankw (rozwj terytorialny, dynastie panujce, organizacja pastwa, panowanie Karola Wielkiego np. odnowienie cesarstw, rozpad pastwa Karola Wielkiego i skutki tego rozpadu), Normanowie (pochodzenie, przyczyny najazdw, kierunki ekspansji, pastwa przez nich tworzone), Cesarstwo Ottonw (powstanie, terytorium, organizacja pastwa, dynastie, forma sprawowania wadzy, odnowienie cesarstwa); Spoeczestwo feudalne (geneza, drabina feudalna, stosunki zalenoci, system lenny, podobiestwa i rnice w systemie lennym Anglii i kontynentu, ksztatowanie si stanw); Pastwa sowiaskie (geneza pochodzenia Sowian, podziay na grupy - wschodni, zachodni, poudniowi, podzia wewntrzny spoeczestwa, struktura polityczna, zwyczaje, sposb walki, pierwsze pastwa sowiaskie pastwo Samona, Wielkomorawskie, Czechy, Ru, Bakany organizacja, chrystianizacja); Pojcia Frankowie, Wizygoci, Ostrogoci, Hunowie, Wandalowie, Burgundowie, Anglowie, Sasi, Jutowie, wiec, dwupolwka, demokracja wojenna, kler, arcybiskup, biskup, patriarcha, metropolia, diecezja, sobr w Nicei, herezja, arianizm, zakon, klasztor, benedyktyni, opat, cystersi, sobr, synod, ora et labora, skryptorium, Koran, Sunna, Mekka, kalif, muzumanie, szyici, sunnici, wita wojna (dihad), islam, pi filarw wiary, hidra, Bizancjum, Kodeks Justyniana, witynia Hagia Sophia, Merowingowie, Karolingowie, Kapetyngowie, monarchia patrymonialna, Pastwo Kocielne, synkretyzm, hrabia, margrabia, palatyn, stolnik, kanclerz, czenik, komornik, renesans karoliski, minuskua karoliska, kursywa merowiska, Normanowie, Wikingowie, bitwa pod Hastings, Waregowie, Ludolfingowie, uniwersalizm Ottona III, feudum, lenno, beneficjum, immunitet (sdowy i ekonomiczny), renta feudalna, felonia, danina, czynsz, dziesicina, hod lenny, senior, wasal, suzeren, zasada wasal mojego wasala nie jest moim wasalem, szeryf, umowa prekaryjna, akt komendacji, Awarowie, cyrylica,

Postacie Ariusz, w. Benedykt z Nursji, Mahomet, Justynian I, Chlodwig, Karol Mot, Pepin May, Karol Wielki, Alkuin, Ludwik Pobony, Lotariusz, Karol ysy, Ludwik Niemiec, Wilhelm Zdobywca, Harold II, Konrad z Frankonii, Henry I z Ludolfingw, Otton I, Otton II, Otton III, Samon, Cyryl, Metody, Mojmir, Rocisaw, witopeek, Wacaw, Ruryk, Wodzimierz Wielki, Asparuch, Daty: Sobr w Nicei, powstanie zakonu benedyktynw, panowanie Justyniana I, hidra, bitwa pod Poitiers, chrzest Chlodwiga, powstanie Pastwa Kocielnego, koronacja Pepina Maego, koronacja cesarska Karola Wielkiego, podzia pastwa K.W. w Verdun, bitwa nad rzek Lech, koronacja cesarska Ottona I, daty powstania poszczeglnych pastw sowiaskich i przyjcia przez nie chrztu,

redniowiecze historia Polski Zakres materiau Pocztki pastwa (pierwsze plemiona sowiaskie wraz z rozmieszczeniem na mapie, tworzenie jednego pastwa, panowanie Mieszka I chrystianizacja w tym przyczyny i skutki, obowizki podatkowe ludnoci, organizacja pastwa, stosunki z ssiadami, granice pastwa); Panowanie Bolesawa Chrobrego (polityka zagraniczna, organizacja pastwa, zjazd gnienieski (przebieg i znaczenie), koronacja); Kryzys i odbudowa pastwa (Konflikt midzy Mieszkiem II a Bezprymem, powstanie ludowe, najazd Brzetysawa, odbudowa pastwa przez Kazimierza Odnowiciela, panowanie Bolesawa miaego, okolicznoci jego koronacji i wygnania, stosunki z ssiadami w latach 1025 1079); Rzdy Bolesawa Krzywoustego (wzrost znaczenia monowadztwa, spr ze Zbigniewem, stosunki z ssiadami, podbj Pomorza, organizacja Kocioa, testament- podzia pastwa wg mapy); Pojcia Rd, opole, powz, stan, podwody, przewz, Dagome iudex, namiestnik, komes grodowy, palatyn, kanclerz, skarbnik, czenik, stolnik, koniuszy, regalia, prawo ksice, statut Bolesawa Krzywoustego, zasada senioratu, zasada pryncypatu, rozbicie dzielnicowe, Postacie Mieszko I, Jordan, w. Wojciech, Radzim Gaudenty, Bolesaw Chrobry, Mieszko II, Bezprym, Kazimierz Odnowiciel, Henryk II, witopeek, Jarosaw Mdry, Bolesaw miay, Wadysaw Herman, w. biskup Stanisaw, Bolesaw Krzywousty, Zbigniew, Sieciech, Salomea, Wadysaw Wygnaniec, Mieszko Stary, Bolesaw Kdzierzawy, Henryk, Kazimierz Sprawiedliwy, Daty: Chrzest Mieszka I, bitwa pod Cedyni, utworzenie biskupstwa misyjnego, misja Wojciecha, zjazdu w Gnienie, wojna z Niemcami, pokj w Budziszynie, wyprawa Bolesawa na Ru, koronacja Bolesawa Chrobrego i Mieszka II, najazd atak Niemiec i Rusi na Polsk, mier Mieszka II, najazd Brzetysawa, czenie poszczeglnych terenw przez Kazimierza Odnowiciela, mier K. Odnowiciela, koronacja miaego i jego wygnanie, wygnanie Zbigniewa, wojna z Niemcami, podporzdkowanie Pomorza, statut Krzywoustego,

Historia powszechna
wiat na pocztku XIX w. (rozwj przemysu - wynalazki, przemiany na wsi, nowe rodki transportu, rozwj handlu, przemiany spoeczne te warunki pracy, ruch robotniczy, nowe ideologie, przemiany kulturowe); Kongres wiedeski (przyczyny zwoania kongresu, zasady, wg ktrych kierowano si na kongresie, pastwa podejmujce decyzje i przedstawiciele tych pastw, gwne postanowienia, wite Przymierze); Spoeczestwa po kongresie wiedeskim (nowe ideologie, ruchy narodowe (ich charakter) - walka o niepodlego np. Grekw; Rosja, Francja, Wielka Brytania na pocztku XIX w. - przemiany ustrojowe, wolnoci obywatelskie, wyzwolenie kolonii hiszpaskich i portugalskich w Ameryce aciskiej); Wiosna ludw (przyczyny, przebieg i skutki w poszczeglnych pastwach);

Pojcia maszyna parowa, specjalizacja produkcji rolnej, chemia rolna, uwaszczenie, statek parowy, samochd parowy, lokomotywa, buruazja przemysowa, robotnicy, klasa spoeczna, strajk, luddyci, zwizki zawodowe, reforma wyborcza, karta ludu, czartyzm, socjalizm utopijny, romantyzm, zasada restauracji, zasada legitymizmu, zasada rwnowagi si, Akt kocowy kongresu wiedeskiego, wite Przymierze, ancien rgime, konserwatyzm, liberalizm, burszowie, karbonariusze (wglarze), Moda Europa, filhelleni, dekabryci, andarm Europy, samodzierawie, pastwo policyjne, karta konstytucyjna, rewolucja lipcowa we Francji, rewolucja lutowa we Francji, rojalici, bonapartyci, parlament frankfurcki, koncepcja maych i wielkich Niemiec, Postacie Louis Pasteur, Robert Fulton, John Ericsson, George Stephenson, Ned Ludd, Karol Marks, Fryderyk Engels, Robert Owen, Charles Fourier, Claude Henri Saint-Simon, George Byron, Johan Wolfgang Goethe, Wiktor Hugo, Eugene Delacroix, Francisco de Goya y Lucientes, Fryderyk Chopin, Franciszek Liszt, Robert Schumann, Robert Stewart Castlereagh, Aleksander I, Franciszek I, Klemens von Metternich, Fryderyk Wilhelm III, Charles Talleyrand, Adam Smith, Filippo Buonarotti, Giuseppe Mazzini, Mikoaj I, Karol X, Ludwik Filip, Jerzy III, Jerzy IV, Wilhelm IV, krlowa Wiktoria, Simn Bolivar, Ludwik Napoleon, Lajos Kossuth, Sandor Petfi, Wiktor Emanuel II, Daty Skonstruowania statku parowego, lokomotywy, powstania zwizkw zawodowych i reformy prawa wyborczego w Wielkiej Brytanii, trwania kongresu wiedeskiego, powstania witego Przymierza, powstania w Grecji i uzyskania przez ni niepodlegoci, powstania dekabrystw, rewolucji lipcowej we Francji, rewolucji w Belgii, wyzwalania si kolonii hiszpaskich i portugalskich w Ameryce Poudniowej, wybuchu wiosny ludw w poszczeglnych pastwach, przejcia wadzy przez Ludwika Napoleona (poszczeglne etapy), powstania na Wgrzech, bitwy pod: Custoz, Novar, Historia Polski Sprawa polska na kongresie wiedeskim; Konsekwencje kongresu wiedeskiego dla narodu polskiego: Wielkie Ksistwo Poznaskie (zarzdzanie, wolnoci Polakw, sprawy gospodarki, owiaty); Wolne Miasto Krakw (ustrj, gospodarka, owiata); Krlestwo Polskie (ustrj, wolnoci Polakw, gospodarka, kultura i owiata); Powstanie listopadowe (przyczyny, przebieg bitwy, organizacja powstania, wadze, stosunek innych pastw do powstania; skutki); Wielka emigracja (wyjanienie pojcia, kierunki, skad spoeczny, ugrupowania Polakw, gwni przywdcy, wsppraca z krajem, kultura); Ziemie polskie w latach 1831-46 (represje po powstaniu w Krlestwie Polskim, sytuacja Polakw na ziemiach zabranych, represje w zaborze pruskim, zabr austriacki i Rzeczpospolita Krakowska, dziaalno emisariuszy w kraju, przygotowanie do powstania 1846 r., powstanie krakowskie i jego konsekwencje, rabacja galicyjska); Polacy a wiosna ludw (powstanie w Wielkopolsce, dziaania w Galicji, udzia Polakw w rewolucjach europejskich);
Pojcia

Sejmik prowincjonalny, uwaszczenie chopw, Rzeczpospolita Krakowska, Senat Rzdzcy, Zgromadzenie Reprezentantw, Kongreswka, konstytucja oktrojowana, Rada Stanu, Bank Polski, Towarzystwo Kredytowe Ziemskie, Staropolskie Zagbie Przemysowe, Zagbie Dbrowskie, Towarzystwo Przyjaci Nauk, Uniwersytet Warszawski, Katedra j. polskiego na Uniwersytecie we Lwowie, Zakad Narodowy im. Ossoliskich, opozycja legalna (w Krlestwie Polskim), kaliszanie, Towarzystwo Filomatw i Filaretw, Wolnomularstwo Narodowe, Towarzystwo Patriotyczne, sprzysienie podchorych, Komitet Tymczasowy Emigracji Polskiej, Komitet Narodowy Polski, Towarzystwo Demokratyczne Polskie, May Manifest, Wielki Manifest, Hotel Lambert, Gromady Ludu Polskiego, Towarzystwo Literackie Polskie, Biblioteka

Polska w Paryu, mesjanizm polski, Statut Organiczny, noc paskiewiczowska, rusyfikacja, noc flottwellowska, praca organiczna, Towarzystwo Pomocy Naukowej dla Modziey Mskiej, Bazar, emisariusze, Zemsta Ludu, Zwizek Narodu Polskiego, Zwizek Plebejuszy, Zota Ksieczka, uwaszczenie chopw w Galicji, rze galicyjska, lojalici, ugoda w Jarosawcu,
Postacie

Antoni Radziwi, Jzef Zajczek, ks. Ksawery Lubecki Drucki, ksidz Stanisaw Staszic, Stanisaw Kostka Potocki, Adam Mickiewicz, Adam Jerzy Czartoryski, Stanisaw Grabowski, Nikoaj Nowosilcow, ksi Konstanty, Wincenty i Bonawentura Niemojowscy, Walerian ukasiski, Seweryn Krzyanowski, Piotr Wysocki, Jzef Chopicki, Micha Radziwi, Jan Skrzynecki, Ignacy Prdzyski, Jan Krukowiecki, Iwan Dybicz, Iwan Paskiewicz, gen. Sowiski, Emilia Plater, Joachim Lelewel, Tadeusz Krpowiecki, Stanisaw Worcell, Wiktor Heltman, Juliusz Sowacki, Zygmunt Krasiski, Maurycy Mochnacki, Ludwik Mierosawski, Andrzej Towiaski, Eduard Flottwell, Karol Marcinkowski, Gustaw Potworowski, Dezydery Chapowski, Hipolit Cegielski, pk. Jzef Zaliwski, Szymon Konarski, Karol Libelt, Henryk Kamieski, Edward Dembowski, Walenty Stefaski, Piotr ciegienny, Ludwik Gorzkowski, Jan Tyssowski, Aleksander Grzegorzewski, Jakub Szela, Krzysztof Mrongowiusz, Gustaw Gizewiusz, Jzef Lompa, Jzef Bem, Daty: uwaszczenia chopw w WKP, nadania konstytucji KP, powstania Banku Polskiego, powstania uniwersytetu w Warszawie, wprowadzenia cenzury w KP, powstania Wolnomularstwa i Towarzystwa Patriotycznego, trwania powstania listopadowego, powstania Rzdu Tymczasowego i Narodowego, dyktatury Chopickiego, detronizacji Mikoaja I, chronologi penienia funkcji wodza naczelnego przez poszczeglnych generaw, bitwy pod: Stoczkiem, Grochowem, Dbem Wielkim, Wawrem, Iganiami, Ostrok, Warszaw atak na Wol, powstania wybranych ugrupowa emigracyjnych (patrz pojcia), wprowadzenia Statutu Organicznego, powstania Bazaru, tworzenia si tajnych organizacji na ziemiach polskich, planowanych powsta, powstania krakowskiego, rabacji galicyjskiej, likwidacji Rzeczpospolitej krakowskiej, wiosny ludw na ziemiach polskich, ugody w Jarosawcu,

II poowa XIX w.

Historia powszechna zakres materiau Wojna krymska (przyczyny i skutki); Wojna secesyjna (polityka zagraniczna USA, rozwj terytorialny i gospodarczy USA, sprawa Indian i Murzynw, przyczyny wojny, przebieg i skutki); Zjednoczenie Woch i powstanie Austro Wegier (tendencje zjednoczeniowe, przebieg zjednoczenia Woch); Zjednoczenie Niemiec (cele polityki Bismarcka, reformy w Prusach, przebieg zjednoczenia, polityka zagraniczna Bismarcka: sojusz trzech cesarzy, porozumienie Niemiec z AustroWgrami, porozumienie Niemiec z Wochami, traktat reasekuracyjny Niemiec z Rosj, kongres berliski); Gospodarka i spoeczestwo w II po. XIX w. (przemiany w rolnictwie, rozwj przemysu, zastosowanie elektrycznoci, centralizacja kapitau, potgi gospodarcze, przemiany spoeczne, emigracja, wynalazki: nawozy sztuczne, wiek wgla i stali, piec elektryczny, aluminium, turbina parowa, silnik spalinowy, silnik wysokoprny, indukcja elektromagnetyczna, prdnica, telegraf, telefon, arwka, tramwaj elektryczny); Kolonializm w XIX w. (przyczyny, kolonializm brytyjski, francuski, inne pastwa kolonialne, kolonializm amerykaski i rosyjski, Chiny, Japonia, konflikty kolonialne); Nowe ideologie polityczne (upowszechnienie systemw demokratycznych, rozwj systemw partyjnych, konserwatyzm, liberalizm, I Midzynarodwka, komunizm, Komuna Paryska, ruch socjalistyczny pod koniec XIX w. - przykadowe partie w poszczeglnych krajach, komunizm i socjaldemokracja, chadecja, nacjonalizm); wiat przeomu XIX i XX w. (rozwj cywilizacji, owiata, emancypacja kobiet, sport, kultura, midzynarodowe prawo wojenne); Pojcia odwil posewastopolska, doktryna Monroe, izolacjonizm, niewolnictwo, abolicjonizm, secesja, Skonfederowane Stany Ameryki Pnocnej, Fort Sumter, Unia, Jankesi, ustawa o osadnictwie, ustawa o zniesieniu niewolnictwa, wojna totalna, KuKlux-Klan, Krlestwo Sardynii (Piemont), wyprawa tysica czerwonych koszul, Krlestwo Woskie, wizie Watykanu, pastwo dualistyczne, krwi i elazem, Zwizek Pnocnoniemiecki, depesza emska, II Rzesza Niemiecka, Kulturkampf, mechanizacja rolnictwa, monopolizacja rynku, kartel, syndykat, trust, koncern, urbanizacja, emigracja zarobkowa, kolonializm, kolonia, protektorat, pkolonie, wojna burska, Kompania Wschodnioindyjska, dominium, kondominium,

powstanie sipajw, polityka otwartych drzwi, dyplomacja dolarowa, wojna opiumowa, powstanie tajpingw, powstanie bokserw, epoka Meiji, spr o Faszod, spr o Maroko, konferencja w Algeciras, powszechne prawo wyborcze, Manifest komunistyczny, Zwizek Komunistw, Kapita, socjalizm naukowy, walka klas, internacjonalistyczna rewolucja, Midzynarodowe Stowarzyszenie Robotnikw, anarchici, komunradzi, II Midzynarodwka, rewizjonici, mienszewicy, bolszewicy, encyklika Rerum novarum, chrzecijaska demokracja, chadecja, promienie Roentgena, Agencja Reutera, emancypacja, sufraystki, I Igrzyska Olimpijskie nowoytne, skauting, La belle poque, fin de sicle, katastrofizm, realizm, symbolizm, naturalizm, impresjonizm, dekadentyzm, secesja (nurt w sztuce), Postacie Wiktor Emanuel II, Aleksander II, Abraham Lincoln, Jefferson Davis, gen. Robert Lee, gen. William Sherman, Camillo Cavour, Giuseppe Garibaldi, Pius IX, Aleksander Bach, Agenor Gouchowski, Otto von Bismarck, Helmut von Moltke, Henry Bessemer, Paul Heroult, Charles Martin Hall, Gottlieb Daimler, Carl Benz, Henry Ford, bracia Wright, Rudolf Diesel, Michael Faraday, Tomasz Edison, Aleksander Bell, Samuel Mors, Siemens, Theodore Roosevelt, Sun Yat-sen, cesarz Mutsuchito, John Stuart Mill, Jean Blanc, Louis Blanqui, Pierre Proudhon, Louis Thier, Lenin, Eduard Bernstein, Leon XIII, Emmeline Pankhurs, Pierre de Coubertin, Robert Baden-Powell, Jules Verne, August Comte, Arthur Schopenhauer, Friedrich Nietzsche, Lew Tostoj, Karol Dickens, Emil Zola, Gustaw Courbet, Maurice Maeterlinck, Stanisaw Wyspiaski, Henryk Ibsen, Claude Monet, Auguste Renoir, Edward Manet, Charles Baudelaire, Oskar Wilde, Stanisaw Przybyszewski, Antonio Gaudi, Louis Tiffany, Mikoaj II, Aleksander III, Gieorgij Gapon, Siergiej Witte, Daty: Wojny secesyjnej, wyboru Lincolna n prezydenta USA, doktryny Monroe, ustawy o osadnictwie oraz zniesieniu niewolnictwa, bitwy pod Gettysburgiem, chronologia wydarze skadajcych si na Zjednoczenie Woch a poszczeglne daty roczne do wojny Piemontu z Austri, bitwy pod: Magento i Solferino, pokj w Villafranca, powstania krlestwa Woch, ogoszenia Rzymu stolic Woch, powstania Austro-Wgier, wojna Prus z Dani, wojna Prus z Austri, wojna Prus z Francj oblenie twierdzy Metz i Sedanu, pokj we Frankfurcie nad Menem, powstania II Rzeszy, zawierania traktatw midzynarodowych przez Bismarcka po zjednoczeniu Niemiec, kongresu berliskiego, powstania sipajw, wojny burskiej, powstania tajpingw, powstania bokserw, sporu o Faszod, sporw o Maroko, konferencji w Algeciras, wydania Manifestu komunistycznego, utworzenia I i II Midzynarodwki, obalenia cesarza w Chinach, Historia Polski Zakres materiau Powstanie styczniowe (odwil posewastopolska w Krlestwie Polskim, przyczyny powstania, przebieg oraz charakter i skutki, powstanie na arenie midzynarodowej); Ziemie polskie na przeomie XIX i XX w. (gospodarka i spoeczestwo polskie w Prusach, germanizacja, postawy Polakw wobec germanizacji, gospodarka i spoeczestwo w zaborze rosyjskim, rusyfikacja, Polacy w zaborze rosyjskim, gospodarka i spoeczestwo w zaborze austriackim, polityka wadz wobec Polakw, postawy Polakw wobec wadz zaborczych); Polskie partie polityczne w II poowie XIX w. (ruch socjalistyczny robotniczy; ruch narodowy, ruch ludowy); Pojcia Towarzystwo Rolnicze, adnych marze panowie, adnych marze Aleksander II, stronnictwo biaych i czerwonych, Komitet Miejski, Komitet Centralny Narodowy, Dyrekcja Krajowa, millenerzy, Szkoa Gwna Warszawska, branka, aoba narodowa, pastwo podziemne, konwencja Alvenslebena, oddziay uaww, uwaszczenie chopw w zaborze rosyjskim, rolnicze zaplecze Prus, repolonizacja, germanizacja, walka o kultur, prowincja poznaska, rugi pruskie, Komisja Kolonizacyjna, Hakata, protest dzieci z Wrzeni, ustawa kagacowa, nowela osadnicza, ustawa wywaszczeniowa, Centralne Towarzystwo Gospodarcze, ruch spdzielczy, solidaryzm narodowy, Kraj Przywilaski, noc apuchtinowska, depolonizacja, warszawscy pozytywici, praca u podstaw, trjlojalizm, staczycy, Teka Staczyka, krakowska szkoa historyczna, Midzynarodowa Socjalno Rewolucyjna Partia Proletariat, II Proletariat, Polska Partia Socjalistyczna, Socjaldemokracja Krlestwa Polskiego, Socjaldemokracja Krlestwa Polskiego i Litwy, Partia Socjaldemokratyczna Galicji i lska Cieszyskiego, Polska Partia Socjalno-Demokratyczna Galicji i lska Cieszyskiego, Liga Polska, Liga Narodowa, Narodowa Demokracja, endecja, Stronnictwo Ludowe, Polskie Stronnictwo Ludowe, PSL-Lewica, PSL-Piast, Narodowy Zwizek Chopski, Postacie

Andrzej Zamoyski, Loepold Kronenberg, Edward Jurgens, Ignacy Chmieleski, Jarosaw Dbrowski, Zygmunt Padlewski, Aleksander Wielopolski, Marian Langiewicz, Stefan Bobrowski, Antoni Mackiewicz, Zygmunt Sierakowski, Fiodor Berg, Michai Murawjow, Romuald Traugutt, gen. Jzef Hauke Bosak, prymas Mieczysaw Ledchowski, Bernhard von Bllow, Wojciech Drzymaa, Maksymilian Jackowski, Piotr Wawrzyniak, Aleksander witochowski, Bolesaw Prus, Eliza Orzeszkowa, Ludwik Waryski, Stanisaw Kunicki, Julian Marchlewski, Bolesaw Limanowski, Jzef Pisudski, Stanisaw Wojciechowski, Ra Luksemburg, Adolf Warski Warszawski, Feliks Dzieryski, Ignacy Dzaszyski, Zygmunt Mikowski, Zygmunt Balicki, Roman Dmowski, Stanisaw Stojaowski, Maria i Bolesaw Wysouchowie, Jan Stapiski, Wincenty Witos, Stefan Okrzeja, Juliusz Leo, Daty: Powstania styczniowego, branki, dyktatury Traugutta, konwencji Alvenslebena, uwaszczenia chopw w zaborze rosyjskim, rug pruskich, utworzenia Komisji Kolonizacyjnej, protest dzieci we Wrzeni, ustawy kagacowej, noweli osadniczej, ustawy wywaszczeniowej, daty powstania poszczeglnych ugrupowa politycznych,

Wstp Wyjanienie tematu pracy. Autor jest zobowizany do okrelenia, o czym bdzie pisa. Sformuowania zawarte w temacie pracy naley przeoy na kilka zda, ktre wyka, e autor go waciwie zrozumia i potrafi naleycie wykona prac. Drugi element wstpu to okrelenie cezur, czyli dat wyznaczajcych zakres pracy. Prawidowe okrelenie zakresu chronologicznego pracy pozwala j prawidowo skonstruowa np. temat: Reformacja w Europie w XVI wieku zmusza do okrelenia dat rozpoczcia i zakoczenia pracy. Cezurami mog by: rok 1517 data wystpienia Marcina Lutra oraz rok 1598 czyli wydanie edyktu nantejskiego. Taki wybr jest uzasadniony, gdy wydarzenia zwizane z reformacj rozpoczy si od wystpienia Lutra, a edykt nantejski zakoczy dramatyczne dzieje wojen religijnych we Francji. Okrelenie ram terytorialnych. W przypadku sformuowanego wczeniej tematu o reformacji trzeba zauway, e nie bdzie on dotyczy literalnie caej Europy. Naley zatem, we wstpie zawrze informacj mwic o tym, e praca bdzie dotyczy pastw Europy Zachodniej (Niemiec, Francji, Anglii), a w czci Europy Pnocnej i rodkowej (Danii, Szwecji, Rzeczpospolitej). Dziki temu mona unikn zarzutu, e praca nie obja innych regionw Europy, jak mgby sugerowa temat. Streszczenie najwaniejszych problemw (zagadnie), ktre bd umieszczone w pracy. Takie kilkuzdaniowe streszczenie moe by cznikiem midzy wstpem a rozwiniciem. Rozwinicie Praca pisemna z historii moe by skonstruowana wedug dwch sposobw chronologicznego i problemowego. Po dokonaniu wyboru odpowiedniego rodzaju konstrukcji pracy naley zastanowi si nad uchwyceniem pewnych caoci, ktre mona wyodrbni w postaci odpowiednich zagadnie (problemw). Ujmujc rzecz prociej materia trzeba posegregowa, aby go umieci w odpowiednim miejscu planowanego przez nas wypracowania. Jeli przygotowujemy prac wedug konstrukcji chronologicznej, wyodrbnione w rozwiniciu zagadnienia bd relacjonowa wydarzenia rozgrywajce si w okrelonym odcinku czasu. Natomiast jeli bdzie to wypracowanie o konstrukcji problemowej, wyodrbnionymi zagadnieniami bd, problemy historyczne, ktre chcemy przeanalizowa. Naley jednoczenie zwrci uwag na sposb podawania materiau historycznego. Powinien by on porzdkowany wedle zwizkw przyczynowo-skutkowych. Inaczej rzecz ujmujc zdarzenia musz by ze sob tak powizane, aby byo wida, w jaki sposb jedno z nich wpywao na drugie. Praca pisemna moe by wysoko oceniona, oczywicie pod warunkiem, e znajd si w niej konkretne informacje historyczne (nazwiska, wydarzenia, daty) oraz zostan uwzgldnione zachodzce midzy nimi zwizki i wspzalenoci. W rozwiniciu zakoczenie kadego problemu powinno uwzgldnia wnioski. Nazywamy go wnioskiem czstkowym. Wnioski czstkowe s elementem bardzo pomocnym w przygotowaniu ostatniej czci pracy, czyli zakoczenia. Zakoczenie. Zakoczenie ma do spenienia niezwykle wan rol ma wykaza, e autor rozumie znaczenie opisanych w pracy zagadnie i potrafi je umieci w cigu innych wydarze historycznych oraz dokona ich oceny. Ponadto tutaj jest miejsce na umieszczenie wasnych opinii na prezentowany temat. By moe jest to najtrudniejsza cz pracy, gdy wymaga od autora skomplikowanych operacji intelektualnych.

Modelowe zakocze powinno skada si z dwch czci: kocowych wnioskw podsumowujcych prac oraz syntezy historycznej, ukazujcej miejsce opisywanych wydarze w procesie dziejowym. Ocena merytoryczna wiedzy zawartej w pracy wg kryteriw czterech poziomw: Poziom I (1-5) Zdajcy poprawnie umieci temat w czasie i przestrzeni. Poda jedynie kilka informacji wiadczcych o tym e zrozumia temat. Wymieni kilka przyczyn oraz wskaza niektre nastpstwa omawianego zagadnienia. Poziom II (6-10) Zdajcy zastosowa poprawn chronologi wybranych wydarze (wyjani cezury). Zdajcy poszerzy merytoryczny zakres pracy i wykaza si rozumowaniem historycznym poda niektre przyczyny i skutki procesu; dostrzeg podstawowe etapy i podj prb charakterystyki omawianych zagadnie. Wykaza si stosowaniem poj niezbdnych do waciwego zrozumienia tematu. Poziom III (11- 15) Zdajcy dokona wyszczeglnienia przemian (dokona trafnej selekcji faktw) obj swymi rozwaaniami konsekwentnie cay wskazany okres, scharakteryzowa zjawisko w ujciu dynamicznym, dostrzeg najwaniejsze jego etapy i uwzgldni wewntrzne cezury, podj prb powizania aspektw politycznych z gospodarczymi, kulturowymi i ideologicznymi, (jeli wynika to z tematu pracy) odnotowujc kontekst midzynarodowy, dostrzeg zoono procesu. Podj prb oceny wydarze i uzasadnienia swojego stanowiska. Poziom IV (16-20) Zdajcy konsekwentnie przeledzi kolejne etapy przemian (zjawisk) (wszechstronne podejcie do tematu), poprawnie zrekonstruowa proces historyczny, wykaza si zrozumieniem zjawisk i wyjani problemy w rnych jego aspektach procesu dziejowego, odnis si do stanowisk i opinii prezentowanych w historiografii, sformuowa wnioski, oceny i przestawi wasne uwagi i podsumowania.

You might also like