You are on page 1of 3

Maciej Michaek Strategia bezpieczestwa Pakistanu Pakistan nie publikuje adnych oficjalnych strategii bezpieczestwa narodowego, podobnie jak

nie opublikowa dotd oficjalnej doktryny nuklearnej. Ich elementy prezentowane s one przez pakistaskich przedstawicieli przy rnych okazjach, nie ma jednak oficjalnego rda, na ktrym mona by si byo oprze. Pakistan stale, od pocztku swego istnienia czuje si zagroony, a kwestia zapewnienia sobie bezpieczestwa bya najwaniejszym zadaniem rzdu w pierwszych latach powicano na ten cel a 73% rodkw budetowych, obecnie jest to ponad 20%. Podstawowym celem pakistaskiej strategii jest wic zapewnienie bezpieczestwa i integralnoci terytorialnej pastwa. Swoje bezpieczestwo opiera na midzynarodowych sojuszach oraz unikaniu wojny (przynajmniej od lat 80.), ktrej jednak nie wyklucza. Swoje siy wojskowe i strategi okrela jako obronne, przy czym w zwizku z brakiem gbi strategicznej przy ewentualnej konfrontacji zbrojnej z gwnym wrogiem Indiami, nakreli doktryn obrony ofensywnej, zakadajcej nage uderzenia wyprzedzajce w przypadku pewnoci co do agresywnych zamiarw przeciwnika. W pewnym stopniu wyjania to widoczn w pakistaskiej armii du ilo broni ofensywnej. rodowisko Midzynarodowe Na arenie midzynarodowej saby Pakistan potrzebuje potnych sojusznikw i stawia na pierwszym miejscu stosunki z Chinami i USA. Na sojuszu z USA przez ostatni dekad opierao si bezpieczestwo midzynarodowe Pakistanu, przynosi on rwnie dorane korzyci, lecz jednoczenie byo rdem problemw (maa sympatia dla USA wrd Pakistaczykw), za Amerykanie nie s uznawani za wiarygodnych i staych sojusznikw. W zwizku z tym waniejszy staje si drugi, cichy, lecz bardziej wiarygodny partner Chiny. Obydwa kraje maj dug histori wzajemnej wsppracy, ktrej sprzyja fakt posiadaniem wsplnego rywala Indii oraz traktowanie przez Chiny Pakistanu jako bramy do zatoki perskiej. W bliej niemoliwym do okrelenia stopniu oba kraje wsppracoway rwnie przy najtajniejszych wojskowych projektach bombach atomowych i rakietach. Na kolejnym miejscu znajduje si Afganistan. Jest to kraj ktrego sytuacja wewntrzna nierozerwalnie wie si z sytuacj w Pakistanie, w zwizku z tym Islamabad dba aby w Kabulu rzdzia przyjazna mu administracja. Oba kraje maj wiele wsplnych problemw, dug, sporn wspln granic i potencjalne due korzyci z zacienienia wsppracy. Na trzecim miejscu znajduj si natomiast kraje zatoki perskiej i Azji Centralnej, dysponujcymi deficytowymi w Pakistanie surowcami energetycznymi, a take wyznajcy t sam religi (islam), z ktr Pakistan silnie si utosamia (w zaoeniach islam mia by gwnym spoiwem modego pastwa). Zagroenia Najpowaniejsze zagroenia w takiej kolejnoci, jak zajmuj one w pakistaskiej perspektywie: - Indie - Wewntrzne ruchy separatystyczne - Ekstremizm religijny, terroryzm - Kryzys gospodarczy i surowcowy

Brak wody

1) Indie od pocztku niepodlegego bytu Pakistanu byy wrogiem nr 1 i nic si w tym zakresie nie zmienio. Oba kraje dzieli spr o przynaleno pastwow Kaszmiru i cakowity brak zaufania do drugiej strony. Ponadto dynamicznie rozwijajce si Indie zwikszaj swoj przewag gospodarcz i militarn nad Pakistanem. Wszystko to doprowadzio do nuklearyzacji subkontynentu. Pakistan, jako kraj sabszy od swojego wroga, nie czuje si zobowizany do przestrzegania doktryny no first use, a wic rezerwuje sobie prawo do uycia broni jdrowej jako pierwszy. Cho jako najwaniejsze zadanie wasnej broni atomowej okrela odstraszanie, ma ona take rwnoway przewag Indii w broni konwencjonalnej, a wic moe zosta uyta w przypadku indyjskiego ataku konwencjonalnego. Nie wiadomo jednak nawet dokadnie kto o uyciu tej broni decyduje (prawdopodobnie s dwa guziki atomowe, np. u premiera i szefa kolegium poczonych szefw sztabu, na pewno najwikszy wpyw maj wojskowi). Zarys pakistaskiego podejcia po raz pierwszy pojawi si w prasie pakistaskiej w padzierniku 1999 r., w reakcji na ogoszon przez New Delhi indyjsk strategi nuklearn. 2) Pakistan jest przykadem pastwa bez narodu. Na Pakistaczykw skadaj si pendabczykowie, sindhowie, pasztuni, beludowie i muhadirowie. Mimo przeszo 60 lat obecnoci na politycznej mapie wiata, rzdowi centralnemu nie udao si wytworzy silnej wizi pomidzy nimi i patriotyzmu pakistaskiego. W efekcie wci silne s regionalne separatyzmy w praktycznie kadej czci kraju, moe za wyjtkiem pnocnego Pendabu, ktre zwaszcza od czasu odczenia si Pakistanu wschodniego (Bangladesz) uznawane s w Islamabadzie za egzystencjalne zagroenie dla pastwa i zdecydowanie tumione. Niebezpieczestwo to pogbia widoczny dzisiaj proces przeksztacania si pakistaskich partii politycznych w reprezentacje konkretnych czci skadowych spoeczestwa, a nie caego Pakistanu, tak wic rzd w tym zakresie jednoczenie separatyzmy te umacnia. 3) Ekstremizm religijny praktycznie nie dopuszcza administracji centralnej do pogranicza z Afganistanem, wielkie obszary kraju znajduj si pod administracj lokalnych przywdcw klanowych. W efekcie tereny te stay si schronieniem dla islamskich grup terrorystycznych nie tylko pakistaskich, ale te afgaskich czy nawet irackich. Prowadzi to do wewntrznej destabilizacji, wzrostu zamachw terrorystycznych ktrych ofiary co roku liczy si w setkach. Wewntrzna niestabilno pogarsza sytuacj mieszkacw, a wpywy fundamentalistw islamskich w armii zagraa rozbiciem tej jedynej naprawd silnej i sprawnie funkcjonujcej struktury w Pakistanie. Sprawa jest wic niezwykle wana a zarazem delikatna. Poprzedni prezydent Musharraf podejmowa prby ograniczenia siy fundamentalistw, m.in. prbujc rozcign kontrol nad szkoami koranicznymi, a take uderzy w rodzimych terrorystw, delegalizujc kilka najbardziej znanych organizacji, takich jak Laszkar-e-Toiba czy Daisz-eMuhammad. Przynioso to jednak niewielkie efekty i problem narasta. 4) Podobnie jak Indie, Pakistan cierpi na postpujcy niedobr surowcw. Brakuje zarwno gazu i ropy naftowej, jak energii elektrycznej. Braki te hamuj wzrost gospodarczy, i tak wty z powodu saboci wadzy centralnej, braku reform, wewntrznych niepokojw i spadku wiarygodnoci midzynarodowej. W zwizku z tym Pakistan stara si nawiza umowy na budow gazocigw z Azji Centralnej, zwikszy swoje moliwoci importu surowcw poprzez rozbudow portw morskich a take rozwija cywilny program jdrowy i inwestycje w odnawialne rda energii, przede wszystkim wodne. Pakistan jest coraz bardziej zaduony, zmaga si z coraz wysz inflacj i nikym wzrostem gospodarczym, co zmusza saby rzd do polegania w coraz wikszym stopniu na pomocy midzynarodowej.

5) Pakistan jest jednym z najbardziej suchych pastw na wiecie, a w zwizku z szybkim wzrostem populacji ilo wody na jednego mieszkaca wkrtce spadnie poniej tysica metrw szeciennych rocznie, co jest uznawane przez ONZ za sytuacj krytyczn. Uzaleniony jest w tym zakresie od dorzecza Indusu, z ktrego korzysta wsplnie z Indiami. Pogbia to wzajemne animozje, za sytuacj pogarsza dodatkowo globalne ocieplenie. Ubiegoroczna powd bya efektem wyjtkowo obfitych opadw, ale wspomagay j wody z topicych si himalajskich lodowcw, co w duszej perspektywie czasowej oznacza znikanie rde wd Indusu. Do tego dochodzi marnotrawstwo wody, postpujce zasolenie gleb i brak infrastruktury w zakresie gospodarki wodnej. Dziaania majce poprawi sytuacj podejmuje rzdowa agencja WAPDA, realizujca obecnie warty 30 miliardw USD program Water Vision 2025, lecz jej wysiki najprawdopodobniej s niewystarczajce.

You might also like