dr hab.

Henryk Gacki

Przykad wzorcowej analizy statystycznej

I rok IN. Bio. 2010/2011
Przykad
Empiryczne badanie liczby punktw uzyskanych w tecie na inteligencj
przez 56 uczennic i 56 uczniw klas pierwszych jednego z podwarszawskich
gimnazium dostarczyo nastpujcych danych:
Dziewczta:
20,5;41;49,5;51;58,5;62,5;63,5;65;65,5;66;67,5;67,5;
70; 71;72;73,5;74;74,5;74,5;74,5;77,5;79,5;80,5;81;
82,5;83;83,5; 84;85,5;86,5;86,5;86,5;88;88,5;88,5;89,5;91;
91,5;93;93;94;95; 95,5;97,5;98,5;98,5;102;102;
102,5;107;108;109,5;110;110,5;125,5.
Chopcy:
38,5;49;53,5;55,5;58,5;61;62;64,5;65;67,5;68,5;70;72;73;75,5;
76,5;80,5;82;82,5;83;83;84;84,5;86,5;88,5;91;91,5;93;96,5;
96,5;97;97;98;98;99,5;101,5;102;102,5;107;110,5;110,5;111;
112;114;114,5;114,5;114,5;114,5;117,5;120;120,5;124;125,5;
126;126;126,5;129,5

Ilo przedziaw liczymy wg wzoru k n. W tym przypadku 56

7, 4, std ilo przedziaw powinna by rwna k=8.
Ja
dla wygody rozwayem 6 przedziaw. Pastwa obowiuje regua
k n - jak wyej !!!
Wyniki testu w pkt.
20 - 40
40 - 60
60 - 80
80 - 100
100 - 120
120 - 140
Ogem

liczba dziewczt
1
4
17
25
8
1
56

liczba chopcw
1
4
11
19
13
8
56

Z tych danych wyznaczamy parametry dla dziewczt i chopcw (wykonaj

stosowne obliczenia i zamie tablic z obliczeniami w opracowaniu):
Dziewczta:
x
Q1
x
e
s
....
Vx
....
A

= 83, 6 pkt.
D = 86, 4 pkt.,
e = 84, 8 pkt.,
= 70, 6 pkt.,
Q3 = 96 pkt.,
s = 18, 43 pkt.Q = 12, 7 pkt.,

rednia waona,
D dominanta (modalna),

mediana (kwartyl drugi),

Q1 (Q3 ) kwartyl pierwszy (kwartyl trzeci),
Q3 Q1

odchylenie standardowe, Q =
odchylenie wiartkowe,
2
. ........................................................................................
s
=
100% = 22%,
wspczynniki zmiennoci
x
. ........................................................................................
M3
=
= 0, 258, Klasyczny wspczynnik asymetrii, gdzie
s3
k
P

(xi x)3 ni

i=1

M3 =
= 1693, 51
n
.... . ........................................................................................
nM3
lub, As =
(n 1)(n 2)s3
.... . ........................................................................................
(Q3 e ) (e Q1 )
= 0, 153, Pozycyjny wspczynnik asymetrii
A2 =
Q3 Q1
.... . ........................................................................................
x D
A1 =
= 0, 149 Wspczynnik skonoci
s
.... . ........................................................................................
M4
= 3, 264 wspczynnik spaszczenia (skupienia) - kurtoza, gdzie
4 =
s4
k
P

M4 =

(xi x)4 ni

i=1

= 401730, 02.

Chopcy:
x = 92, 5 pkt.

s = 23, 92 pkt.

A =
A2 =
A1 =
4 =

D = 91, 4 pkt., e = 92, 6 pkt., Q1 = 76, 4 pkt., Q3 = 110, 8 pkt.,

s
Q3 Q1
Vx = 100% = 25, 9%, Q =
= 17, 2 pkt.,
x
2
M3
= 0, 707,
s3
(Q3 e ) (e Q1 )
= 0, 058,
Q3 Q1
x D
= 0, 03,
s
M4
= 1, 942.
s4

Interpretacja statystyczna wyznaczonych parametrw

Kada z uczennic otrzymaa z testu rednio 83,6 punktu. rednia ilo
punktw uzyskanych przez kadego z uczniw wyniosa 92,5 i bya wysza o
8,9 punktu w porwnaniu ze redni w grupie dziewczt.
rednie dla ogu dziewczt i chopcw cznie, w obu przypadkach wynosz:
x = (0, 5x1 + 0, 5x2 ) = 0, 5 83, 6 + 0, 5 92, 5 = 88, 1;
Najliczniejsza grupa uczennic otrzymaa wyniki skupiajce si wok 86,4
punktu. Poowa dziewczt uzyskaa w tecie poniej , a poowa powyej 84,8
punktu. Wartoci pozostaych kwartyli interpretujemy podobnie.
Po porwnaniu wszystkich wyliczonych miar tendencji centralnej moemy,
stwierdzi, i wyniki testu na inteligencj dla grupy dziewczt s przecitnie
o kilka punktw nisze od wynikw w analogicznej grupie chopcw.
Wyniki testu poszczeglnych dziewczt rniy si przecitnie o 18,43
punktu w porwnaniu ze rednim wynikiem rwnym 83,6 punktu;. Analogicznie odchylenie wynikw poszczeglnych chopcw od ich redniego wyniku wynosi 23,92 punktu.
Odchylenie standardowe wynikw testu dla dziewczt stanowi 22% ich
redniego wyniku, podczas gdy udzia zrnicowania przecitnego w stosunku do redniej w grupie chopcw wynosi 25, 9%. Wyniki w podpopulacji
dziewczt s zatem mniej zrnicowane ni w podpopulacji chopcw.
Znaki obu wspczynnikw asymetrii wskazuj na ujemn asymetri wynikw testu w grupie dziewczt, co oznacza, e wikszo z nich otrzymaa
wyniki lepsze od redniej, czyli od 83,6 punktu (w grupie dziewczt ktre
uzyskay wyniki mieszczce sie w przedziale (
x s, x + s) tj. (83,6 - 18,43,
3

83,6 +18,43)).. Niewielka warto bezwzgldna obu miernikw oznacza, e

przewaga osb z wynikami lepszymi od redniej jest niewielka.
Warto wspczynnika skonoci w grupie chopcw wynosia 0,030, wskazujc na bardzo sab, tym razem dodatni asymetri. Oznacza to, e niewielka wikszoc chopcw otrzymaa z testu wyniki nisze od redniej wynoszcej 92,5 punktu (w grupie chopcw ktrzy osignli wyniki mieszczce
sie w przedziale (
x s, x + s) tj. (92,5 - 23,92, 92,5 +23,92)). Rnica w
znakach obliczonych wspczynnikw asymetrii wskazuje na to, e asymetria
w rodkowej czci obszaru zmiennoci wielkoci cechy jest inna ni asymetria w caym obszarze zmiennoci. Jest to spowodowane wpywem skrajnych
wielkoci cechy na poziom obliczonych miar klasycznych.
Wspczynnik eksces w analizie wynikw dziewczt informuje, e rozkad
tych wynikw charakteryzuje si spaszczeniem mniejszym ni spaszczenie
rozkadu normalnego (wiksza koncentracja wok redniego wyniku ni w
rozkadzie normalnym).
Podobnie obliczony wspczynnik dla rozkadu w grupie chopcw przyjmuje warto rwn 1,942, co pokazuje e, wyniki w tej grupie s bardziej
rozproszone wok redniej ni w rozproszenie dla rozkadzie normalnym
(mniejsza koncentracja w tej grupie niz koncentracja w przypadku rozkladu normalnego).

Druga cz wzorcowej analizy - przedziay ufnoci dla redniej

i wariancji, weryfikacja hipotez dotyczcych rednich i wariancji
oraz test na rwno dwch rednich w tych populacjach- zostanie
dopisana w najbliszym czasie