You are on page 1of 235

Druk nr 4205

SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VI kadencja

SPRAWOZDANIE
DZIAA ORGANW ADMINISTRACJI RZDOWEJ W SPRAWIE POSTPOWA KARNYCH ZWIZANYCH Z UPROWADZENIEM I ZABJSTWEM KRZYSZTOFA OLEWNIKA

KOMISJI LEDCZEJ DO ZBADANIA PRAWIDOWOCI

Sejm na 35. posiedzeniu w dniu 13 lutego 2009 r. na podstawie art. 111 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz art. 1 i 2 ustawy z dnia 21 stycznia 1999 r. o sejmowej komisji ledczej powoa Komisje ledcz do zbadania prawidowoci dziaa organw administracji rzdowej w sprawie postpowa karnych zwizanych z uprowadzeniem i zabjstwem Krzysztofa Olewnika, ktra po zakoczeniu pracy na 136. posiedzeniu w dniu 17 maja 2011 r. wnosi o rozpatrzenie przez Sejm zaczonego sprawozdania.

Warszawa, dnia 30 maja 2011 r. Przewodniczcy Komisji i sprawozdawca /-/ Marek Biernacki

Stanowisko Komisji ledczej do zbadania prawidowoci dziaa organw administracji rzdowej w sprawie postpowa karnych zwizanych z uprowadzeniem i zabjstwem Krzysztofa Olewnika przyjte w dniu 17 maja 2011 r.

Spis treci
1. Dziaalno Komisji ledczej do zbadania prawidowoci dziaa organw administracji rzdowej w sprawie postpowa karnych zwizanych z uprowadzeniem i zabjstwem Krzysztofa Olewnika....6 1.1. Powoanie Komisji ledczej do zbadania prawidowoci dziaa organw administracji rzdowej w sprawie postpowa karnych zwizanych z uprowadzeniem i zabjstwem Krzysztofa Olewnika.6 1.2. Zakres prac Komisji ledczej do zbadania prawidowoci dziaa organw administracji rzdowej w sprawie postpowa karnych zwizanych z uprowadzeniem i zabjstwem Krzysztofa Olewnika.7 1.3. Uwagi metodyczne do Stanowiska....10 1.4. Wyrok, ktry nie zakoczy sprawy uprowadzenia i zabjstwa Krzysztofa Olewnika.....11 2. Kalendarium sprawy uprowadzenia i zabjstwa Krzysztofa Olewnika...14 3. Ocena prawidowoci dziaa Policji w postpowaniach karnych w sprawie o uprowadzenie i zabjstwo Krzysztofa Olewnika......27 3.1. Dziaania funkcjonariuszy Komendy Miejskiej Policji w Pocku.....28 3.1.1. Czynnoci zwizane z przyjciem zawiadomienia o uprowadzeniu Krzysztofa Olewnika, ogldziny miejsca zdarzenia..28 3.1.2. Realizacja dziaa wykrywczych przez grup operacyjno-ledcz Komendy Wojewdzkiej Policji w Radomiu kierowan przez Remigiusza Mind.....31 3.1.3.Systemowe bdy dziaa wykrywczych grupy kierowanej przez Remigiusza Mind...38 3.1.4. Weryfikacja anonimu wskazujcego na udzia Ireneusza Piotrowskiego i Roberta Pazika w uprowadzeniu Krzysztofa Olewnika.45 3.1.5. Zabezpieczenie i monitoring przekazania okupu....46 3.1.6.Czynnoci podjte po ujawnieniu banknotw pochodzcych z okupu....50 3.1.7. Bezprzedmiotowo wyjazdu do Berlina....52 3.1.8. Zatrzymanie i zwolnienie Sawomira Kociuka.........54 3.1.9. Kradzie akt postpowania przygotowawczego w sprawie uprowadzenia Krzysztofa Olewnika...57 3.1.10. Niszczenie materiaw operacyjnych...66 3.1.11. Zakres nadzoru Macieja Ksikiewicza, zastpcy komendanta wojewdzkiego Policji w Radomiu, nad dziaaniami grupy operacyjno-ledczej Remigiusza Mindy......67 3.1.12. Udzia funkcjonariuszy policji z Wydziau Postpowa Administracyjnych w Pocku w sprawie uprowadzenia Krzysztofa Olewnika.....70 3.2. Dziaania Biura Suby Kryminalnej Komendy Gwnej Policji......71 3.3. Realizacja dziaa wykrywczych przez grup operacyjno-ledcz CB KGP kierowan przez Grzegorza Korsana.....74

3.4. Dziaalno wykrywcza grup operacyjno-ledczych CB KGP.......86 4. Ocena dziaa Prokuratury w postpowaniach karnych zwizanych z uprowadzeniem i zabjstwem Krzysztofa Olewnika.87 4.1. Postpowanie przygotowawcze prowadzone przez Prokuratur Rejonow w Sierpcu oraz sprawowanie nadzoru nad jego przebiegiem......88 4.1.1. Czynnoci podjte przez prokuratora-referenta w postpowaniu dotyczcym uprowadzenia Krzysztofa Olewnika...90 4.1.2. Wsppraca prokuratora Leszka Wawrzyniaka z policj....92 4.1.3. Wsppraca prokuratora Leszka Wawrzyniaka z rodzin Krzysztofa Olewnika...93 4.1.4. Nadzr w ramach Prokuratury Rejonowej w Sierpcu.93 4.1.5. Nadzr prowadzony w ramach Prokuratury Okrgowej w Pocku.....95 4.2. Postpowanie przygotowawcze prowadzone przez Prokuratur Okrgow w Warszawie oraz sprawowanie nadzoru nad jego przebiegiem99 4.2.1. Prba przekazania ledztwa do wyspecjalizowanego wydziau policji...102 4.2.2. Czynnoci podjte wobec anonimu wskazujcego prawdziwych sprawcw porwania...104 4.2.3. Zatrzymanie i zwolnienie Sawomira Kociuka...105 4.3.Postpowanie przygotowawcze prowadzone przez Wydzia VI ds. Przestpczoci Zorganizowanej Prokuratury Okrgowej w Warszawie....110 4.4. Postpowanie przygotowawcze prowadzone przez Prokuratur Okrgow w Olsztynie oraz sprawowanie nadzoru nad jego przebiegiem..123 4.4.1. Brak wnikliwoci w realizacji czynnoci z udziaem podejrzanych w sprawie uprowadzenia i zabjstwa Krzysztofa Olewnika.128 4.5. Postpowania prowadzone przez Prokuratur Apelacyjn w Gdasku......128 5. Ocena dziaa Suby Wiziennej, Policji i Prokuratury w zakresie wykonywania rodka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztu dla podejrzanego Wojciecha Franiewskiego oraz kary pozbawienia wolnoci w stosunku do skazanych za uprowadzenie i zabjstwo Krzysztofa Olewnika....129 5.1. Pobyt Wojciecha Franiewskiego w areszcie tymczasowym....129 5.1. 1.Samobjstwo podejrzanego Wojciecha Franiewskiego....132 5.2. Sawomir Kociuk....134 5.2.1. Ustalenia dotyczce odbywania aresztu tymczasowego i kary pozbawienia wolnoci przez Sawomira Kociuka ....134 5.2.2. Samobjstwo Sawomira Kociuka..135 5.3. Robert Pazik.....137 5.3.1. Ustalenia dotyczce odbywania aresztu tymczasowego i kary pozbawienia wolnoci przez Roberta Pazika......137 5.3.2. Samobjstwo Roberta Pazika...138 5.4. Samobjstwo funkcjonariusza Suby Wiziennej..140

5.5. mier wiadka Piotra Skwarskiego....141 5.6. Odbywanie kary pozbawienia wolnoci przez pozostaych skazanych za uprowadzenie i zabjstwo Krzysztofa Olewnika...142 5.6.1. Ireneusz Piotrowski...142 5.6.2. Artur Rechul..143 5.6.3. Piotr Sokoowski...143 5.6.4. Cezary Witkowski.144 5.6.5. Stanisaw Owsianko......145 5.6.6. Grzegorz Owsianko...145 5.7. Obszary nieprawidowoci w zakresie wykonywania tymczasowego aresztu oraz odbywania kary pozbawienia wolnoci przez sprawcw uprowadzenia i zabjstwa Krzysztofa Olewnika146 5.7.1. Zasady kwalifikowania osadzonych do cel dla niebezpiecznych.146 5.7.2. Ustalenia w zakresie sposobu wykonywania kary pozbawienia wolnoci...150 6. Wspdziaanie pokrzywdzonego Wodzimierza Olewnika z organami cigania w sprawie uprowadzenia syna, Krzysztofa Olewnika.....154 7. Wsppraca agencji detektywistycznych z policj w sprawie uprowadzenia Krzysztofa Olewnika159 7.1. Dziaania Biura Detektywistycznego Krzysztofa Rutkowskiego... 159 7.2.Dziaania agencji detektywistycznej Marcina Popowskiego........163 8. Sprawowanie nadzoru subowego przez Ministra Sprawiedliwoci Prokuratora Generalnego nad czynnociami prokuratorw oraz Ministra Spraw Wewntrznych i Administracji nad dziaaniami policji w postpowaniach karnych zwizanych z uprowadzeniem i zabjstwem Krzysztofa Olewnika.....................................................................................................................................164 8.1. Interwencje Wodzimierza Olewnika i Danuty Olewnik-Ciepliskiej w sprawie sposobu prowadzenia postpowa karnych zwizanych z uprowadzeniem i zabjstwem Krzysztofa Olewnika.164 8.2. Nadzr Prokuratury Apelacyjnej w Warszawie...170 8.3. Nadzr Prokuratury Apelacyjnej w Biaymstoku....171 8.4. Nadzr Prokuratury Krajowej..173 8.5. Nadzr Ministra Spraw Wewntrznych i Administracji nad policj w zakresie postpowa karnych zwizanych z uprowadzeniem i zabjstwem Krzysztofa Olewnika...180 9. Skala zjawiska uprowadze osb dla okupu, dziaania wykrywcze i dowodowe policji..187 10. Wnioski wynikajce z prac Komisji do zbadania prawidowoci dziaa organw administracji rzdowej w sprawie postpowa karnych zwizanych z uprowadzeniem i zabjstwem uprowadzenia i zabjstwa Krzysztofa Olewnika...189 10.1. Ocena prawidowoci dziaa policji i prokuratury w postpowaniach karnych zwizanych z uprowadzeniem i zabjstwem Krzysztofa Olewnika...189 10.2. Zakres odpowiedzialnoci funkcjonariuszy publicznych......190

10.3. Wydarzenia prawno-organizacyjne w obszarze organw cigania i wymiaru sprawiedliwoci wynikajce z tzw. sprawy Krzysztofa Olewnika....191 10.3.1. Wprowadzenie do polskiego porzdku prawnego rozwiza dotyczcych ochrony i wsparcia wiadkw w postpowaniu karnym192 10.4. Wnioski, wynikajce z prac Komisji, w obszarze dziaalnoci prokuratury.........194 10.5. Wnioski, wynikajce z prac Komisji, w obszarze dziaalnoci policji..201 10.5.1. Zmiana statusu prawno-organizacyjnego Centralnego Biura ledczego....202 10.5.2. Zmiana statusu prawno-organizacyjnego Biura Spraw Wewntrznych KGP....203 10.5.3. Reorganizacja Komendy Mazowieckiej Policji; przeniesienie siedziby Mazowieckiej Komendy Wojewdzkiej do Warszawy lub ustanowienie w miejsce jednej komendy dwch w Pocku i w Radomiu..204 10.5.4.Opracowanie i wprowadzenie systemu standaryzacji stanowisk w komendach wojewdzkich oraz Komendzie Gwnej Policji204 10.5.5. Reorganizacja Centralnego Laboratorium Kryminalistycznego, utworzenie jednostki badawczorozwojowej..205 10.6.Zmiany dotyczce usprawnienia nadzoru i form jego dokumentowania....206 10.7. Szkolenie policjantw i prokuratorw w zakresie wykorzystania moliwoci nowoczesnych technik komunikacji, a take wypracowanie pomidzy organami cigania a operatorami sieci komrkowych sposobu i trybu udzielania informacji w sprawach o uprowadzenie....207 10.8. Wnioski, wynikajce z prac Komisji, w obszarze dziaalnoci Suby Wiziennej......207 10.8.1.Nadanie szczeglnej ochrony osobom osadzonym bd aresztowanym, bdcym uczestnikami postpowa, ktrych wiedza szczeglnie naraa ich na niebezpieczestwo utraty ycia..207 10.8.2. Intensyfikacja dziaa Suby Wiziennej zapobiegajcych samobjstwom i agresji w jednostkach penitencjarnych...210 11. Wprowadzone i proponowane zmiany legislacyjne211 11.1. Zmiany w ustawie o ochronie informacji niejawnych...211 11.2. Zmiana przepisw dotyczcych kontroli operacyjnej....213 11.3. Nowelizacja kodeksu karnego w zakresie przekroczenia uprawnie przez funkcjonariusza publicznego214 12. Zaczniki.215

1. Dziaalno Komisji ledczej do zbadania prawidowoci dziaa organw administracji rzdowej w sprawie postpowa karnych zwizanych z uprowadzeniem i zabjstwem Krzysztofa Olewnika. 1.1. Powoanie Komisji ledczej do zbadania prawidowoci dziaa organw administracji rzdowej w sprawie postpowa karnych zwizanych z uprowadzeniem i zabjstwem Krzysztofa Olewnika. W dniu 23 stycznia 2009 r. wpyn do Sejmu RP, przedstawiony przez Prezydium Sejmu, projekt uchway w sprawie powoania Komisji ledczej do zbadania prawidowoci dziaa organw administracji rzdowej w sprawie postpowa karnych zwizanych z uprowadzeniem i zabjstwem Krzysztofa Olewnika. W uzasadnieniu Prezydium Sejmu argumentowao m.in.: Nadzwyczajna forma kontroli parlamentarnej pomoe w tym przypadku zebra wszystkie informacje niezbdne do realizacji przez Sejm funkcji ustawodawczej w zakresie ewentualnej korekty stanu prawnego w badanej sprawie oraz uatwi egzekwowanie ewentualnej odpowiedzialnoci politycznej osb winnych zaniedba. Z tych wzgldw, a take z uwagi na potrzeb przedstawienia opinii publicznej penej i wiarygodnej informacji na temat dziaalnoci organw pastwowych w tej sprawie, konieczne staje si powoanie Komisji ledczej. W dniu 13 lutego 2009 r., na 35. posiedzeniu Sejm podj uchwa w sprawie powoania Komisji ledczej do zbadania prawidowoci dziaa organw administracji rzdowej w sprawie postpowa karnych zwizanych z uprowadzeniem i zabjstwem Krzysztofa Olewnika w brzmieniu przedoenia. Sejm (w lad za Prezydium Sejmu) uzna, e tego rodzaju wydarzenia, jakkolwiek dotyczce indywidualnej sprawy musz budzi zainteresowanie organw wadzy publicznej w wietle ich obowizku dziaania na rzecz dobra wsplnego oraz poszanowania zasady pomocniczoci. (uchwaa Sejmu z dnia 13 lutego 2009 r., stanowi zacznik nr 1) Sejm wyznaczy Komisji (tym samym okrelajc jej zakres dziaania) nastpujce zadania: 1) zbadanie prawidowoci dziaa Prokuratury i Policji w postpowaniach karnych zwizanych z uprowadzeniem i zabjstwem Krzysztofa Olewnika; 2) zbadanie prawidowoci dziaa Suby Wiziennej, Policji i Prokuratury w zakresie wykonywania tymczasowego aresztowania i kary pozbawienia wolnoci wobec osb aresztowanych lub skazanych w postpowaniach karnych, o ktrych mowa w pkt 1; 3) zbadanie prawidowoci dziaa organw administracji rzdowej w zakresie czynnoci dotyczcych postpowa karnych, o ktrych mowa w pkt 1, oraz wykonywania tymczasowego aresztowania i kary pozbawienia wolnoci wobec osb aresztowanych lub skazanych w tych postpowaniach karnych. W dniu 20 lutego 2009 r., na 36. posiedzeniu, Sejm podj uchwa w sprawie wyboru skadu osobowego Komisji ledczej do zbadania prawidowoci dziaa organw administracji rzdowej w sprawie postpowa karnych zwizanych z uprowadzeniem i zabjstwem Krzysztofa Olewnika. Czonkami Komisji zostali posowie: Leszek Aleksandrzak (Lewica), Marek Biernacki (PO), Andrzej Mikoaj Dera (PiS),

Grzegorz Karpiski (PO), Pawe Olszewski (PO), Zbigniew Wassermann (PiS) i Edward Wojtas (PSL). (uchwaa Sejmu z dnia 13 lutego 2009 r. stanowi zacznik nr 2) W tym samym dniu, tj. 20 lutego 2009 r., odbyo si zwoane przez marszaka Sejmu Bronisawa Komorowskiego i pod jego przewodnictwem 1. posiedzenie Komisji ledczej do zbadania prawidowoci dziaa organw administracji rzdowej w sprawie postpowa karnych zwizanych z uprowadzeniem i zabjstwem Krzysztofa Olewnika, na ktrym dokonano wyboru Prezydium Komisji. Na przewodniczcego Komisji zosta wybrany pose Marek Biernacki, a na zastpc przewodniczcego Komisji pose Zbigniew Wassermann. Pose Zbigniew Wassermann w dniu 13 listopada 2009 r. zoy rezygnacj z udziau w Komisji w zwizku z wyborem do Komisji ledczej do zbadania sprawy przebiegu procesu legislacyjnego ustaw nowelizujcych ustaw z dnia 29 lipca 1992 r. o grach i zakadach wzajemnych i wydanych na ich podstawie przepisw wykonawczych w zakresie dotyczcym gier na automatach o niskich wygranych i wideoloterii oraz do zbadania legalnoci dziaania organw administracji rzdowej badajcych ten proces. Sejm w dniu 21 listopada 2009 r. powoa w skad Komisji ledczej posa Mariusza Kamiskiego (PiS). Komisja ledcza na posiedzeniu w dniu 18 listopada 2009 r. wybraa pos. Andrzeja Der na zastpc Przewodniczcego Komisji. Czonek Komisji, pose Edward Wojtas zgin w katastrofie lotniczej pod Smoleskiem w dniu 10 kwietnia 2010 roku w tym dniu wygas jego mandat poselski. Sejm w dniu 24 wrzenia 2010 roku powoa w skad Komisji ledczej posa Mirosawa Pawlaka (PSL).

1.2. Zakres prac Komisji ledczej do zbadania prawidowoci dziaa organw administracji rzdowej w sprawie postpowa karnych zwizanych z uprowadzeniem i zabjstwem Krzysztofa Olewnika. W zakresie bada Komisji pozostaway postpowania karne prowadzone w latach 2001 2011 r. w sprawach o uprowadzenie i zabjstwo Krzysztofa Olewnika, to jest w okresie prowadzenia ich przez Prokuratur Rejonow w Sierpcu, Prokuratur Okrgow w Warszawie, Prokuratur Okrgow w Olsztynie, Prokuratur Apelacyjn w Gdasku. Komisja odbya 136 posiedze, w tym 50 otwartych, 86 zamknite. W trakcie 96 posiedze byy prowadzone przesuchania wiadkw, pozostae (40 posiedze) powicone byy rozpatrzeniu spraw biecych. (wykaz posiedze Komisji stanowi zacznik nr 3) Komisja, realizujc postawione przed ni cele, musiaa pozyska wiedz o faktach niezbdn do sporzdzenia sprawozdania i przedstawienia stosownych wnioskw kocowych. W tym celu Komisja przesuchaa 109 osb (niektre kilkarotnie), przeprowadzajc 79 otwartych przesucha i 60 zamknitych przesucha. Trzech wiadkw: Maciej Lubiski, Remigiusz Minda, Henryk Straus, powoujc si na art.

11c ust.1 pkt 2 ustawy o sejmowej komisji ledczej odmwio skadania zezna. cznie Komisja przeprowadzia 139 przesucha. (wykaz osb przesuchanych przez Komisj stanowi zacznik nr 4) Komisja zgromadzia dowody z dokumentw w oparciu o przepis art. 14 ust. 1 ustawy o sejmowej komisji ledczej, ktry daje Komisji ledczej prawo wystpowania do organw wadzy publicznej oraz organw innych osb prawnych i jednostek organizacyjnych nie majcych osobowoci prawnej z daniem zoenia pisemnych wyjanie lub przedstawienia dokumentw bdcych w ich dyspozycji albo akt kadej sprawy przez nie prowadzonej. Komisja wystpowaa do kilkunastu rnych organw, w tym do: - Ministra Sprawiedliwoci - Prokuratora Generalnego RP 14 wystpie, - Ministra Sprawiedliwoci 5 wystpie, - Ministra Administracji i Spraw Wewntrznych - 7 wystpie, - Prokuratora Generalnego 3 wystpienia, - innych Ministrw czonkw Rady Ministrw 2 wystpienia, - Szefa Agencji Bezpieczestwa Wewntrznego - 4 wystpienia, - Szefa Centralnego Biura Antykorupcyjnego 1 wystpienie, - Komendanta Gwnego Policji 13 wystpie, - Szefa Agencji Wywiadu 1 wystpienie, - Szefa Suby Kontrwywiadu 1 wystpienie, - Szefa Suby Wywiadu Wojskowego 1 wystpienie, Zebrany przez Komisj materia dowodowy obejmuje dodatkowo 395 tomw akt procesowych zwizanych z prowadzeniem postpowa karnych w sprawach o uprowadzenie i zabjstwo Krzysztofa Olewnika przekazanych przez rne jednostki organizacyjne prokuratury. Wskaza naley, e w zainteresowaniu byy rwnie materiay uzyskane w ramach czynnoci operacyjno-rozpoznawczych majce zwizek z przedmiotem badania Komisji, m.in wytworzone przez Policj SOR Krzysiek; Carlos; Nubira, tym samym chronione przepisami ustawy o ochronie informacji niejawnych i przechowywanych w Kancelarii Tajnej Narodowej. Komisja korzystaa z pomocy biegych, powoanych zgodnie z art. 12a ustawy o sejmowej komisji ledczej. Biegy z zakresu kryminalistyki Wojciech Walendziak przygotowa pisemn opini zawierajc analiz materiaw operacyjnych i procesowych sprawy dotyczcej uprowadzenia i zabjstwa Krzysztofa Olewnika, w szczeglnoci ocen prawidowoci: metodyki pracy funkcjonariuszy Policji wystpujcych w sprawie, powoania i funkcjonowania grupy operacyjno-dochodzeniowej do realizacji czynnoci operacyjnych i procesowych w/s uprowadzenia Krzysztofa Olewnika, przygotowania funkcjonariuszy Policji wykonujcych czynnoci w sprawie w zakresie stosowania techniki operacyjnej i jej zastosowania,

ocen,

sposobu postpowania z dowodami rzeczowymi przez funkcjonariuszy Policji, wsppracy pomidzy Policj i Prokuratur w zakresie prowadzonych postpowa, zatajenia dowodw rzeczowych w tym osobowych, sposobu realizacji czynnoci procesowych w odniesieniu do obowizujcych przepisw i realizacji celu postpowania, czy w trakcie prowadzonych postpowa nie wystpowaa tendencyjno i

jednokierunkowo czynnoci procesowych powodujca pomijanie ujawnionych dowodw, pasoway one do przyjtej hipotezy.

o ile nie

Biegy z zakresu wiziennictwa Grzegorz Dobraski przygotowa pisemn opini zawierajc ocen prawidowoci: metodyki pracy funkcjonariuszy Suby Wiziennej wystpujcych w sprawie targnicia si na ycie sprawcw uprowadzenia i zabjstwa Krzysztofa Olewnika, sposobu realizacji przez funkcjonariuszy Suby Wiziennej wszystkich czynnoci w okrelonej sytuacji - w odniesieniu do obowizujcych przepisw i realizacji celw podejmowanych czynnoci, przygotowania funkcjonariuszy Suby Wiziennej, wykonujcych czynnoci w w/w sprawie, w zakresie stosowania waciwych technik i jej zastosowania, sposobu postpowania funkcjonariuszy Suby Wiziennej z dowodami rzeczowymi, wsppracy pomidzy Sub Wizienn a innymi subami w zakresie prowadzonych postpowa, powoania i funkcjonowania zespow kontrolnych Suby Wiziennej do zbadania wszystkich okolicznoci wicych si ze spraw targnicia si na ycie sprawcw uprowadzenia i zabjstwa Krzysztofa Olewnika. Na szczegln uwag zasuguj spotkania Komisji z prokuratorami z Prokuratury Apelacyjnej w Gdasku, obecnie prowadzcych postpowania zwizane z szeroko rozumian spraw uprowadzenia i zabjstwa Krzysztofa Olewnika, a take wsppraca, w zakresie wymiany informacji procesowych. Komisja korzystaa ze wsparcia staych doradcw: dr Moniki Zbrojewskiej, Grzegorza Dobraskiego, Krzysztofa Kamiskiego, Tomasza Klimka i Jerzego Staczyka, ktrzy uczestniczyli w posiedzeniach Komisji, oraz: udzielali porad czonkom Komisji, poza posiedzeniami, w sprawach zwizanych z pracami Komisji, np. poprzez konsultacje telefoniczne, przygotowywali notatki, opinie oraz wyjanienia zwizane z biecymi pracami Komisji przygotowywali projekty dokumentw uchwalanych przez Komisj.

10

W pracach Komisji, w charakterze staego obserwatora, uczestniczy adwokat Ireneusz Wilk, bdcy jednoczenie obok adwokata Bogdana Borkowskiego penomocnikiem pokrzywdzonego/oskaryciela posikowego Wodzimierza Olewnika (ojca zamordowanego Krzysztofa Olewnika) w prowadzonych postpowaniach karnych w sprawach zwizanych z uprowadzeniem i zabjstwem Krzysztofa Olewnika.

1. 3. Uwagi metodyczne do Stanowiska Sprawa uprowadzenia i zabjstwa Krzysztofa Olewnika jest spraw wielowtkow. Jej zoono wynika zarwno z charakteru popenionych przestpstw, ale take okresu prowadzenia spraw karnych obejmujcych lata 2001-2011 r.; iloci osb pojawiajcych si w sprawie, znacznej skali bdw, uchybie i zaniedba majcych miejsce na rnych etapach sprawy. Z tych te zrozumiaych wzgldw Komisja badajc spraw skupia si nad tymi zdarzeniami, ktre w jej przekonaniu byy zasadne i miarodajne dla formuowania ocen w przedmiocie prawidowoci dziaa organw administracji rzdowej w sprawie postpowa karnych zwizanych z uprowadzeniem i zabjstwem Krzysztofa Olewnika. Ogromn rol w ksztatowaniu opinii na temat uprowadzenia i zabjstwa Krzysztofa Olewnika odegra fakt samobjstw: podejrzanego w tej sprawie Wojciecha Franiewskiego, skazanych Sawomira Kociuka i Roberta Pazika, funkcjonariusza SW, ktry peni sub ochrony w dniu mierci Franiewskiego, a take mier wiadka Piotra Skwarskiego. Naley zaznaczy, e to w oparciu o zeznania Piotra Skwarskiego dokonano zasadniczych i istotnych ustale dla wyjanienia okolicznoci sprawy uprowadzenia i zabjstwa Krzysztofa Olewnika. Komisja w sposb wiadomy pomija w sprawozdaniu niektre - znane ze rodkw masowego przekazu - dotychczasowe ustalenia procesowe m.in. udziau niektrych osb, ich powiza z uwagi na prowadzone w tej materii przez lub pod nadzorem Prokuratury Apelacyjnej w Gdasku postpowania karne zwiazane z uprowadzeniem i zabjstwem Krzysztofa Olewnika, ograniczajc je jedynie do tych obszarw, ktre w jej przekonaniu byy niezbdny do wykonania zada, postawionych jej przez Sejm. Dla zachowania przejrzystoci sprawozdania przyjto w odniesieniu do dziaa Prokuratury, podzia wedug kryterium jednostki organizacyjnej prokuratury prowadzcej spraw to jest odpowiednio Prokuratury Rejonowej w Sierpcu, Prokuratury Okrgowej w Warszawaie, Prokuratury Okrgowej w Olsztynie, w przypadku za Policji ustalenia dla dziaalnoci KMP w Pocku, KWP w Radomiu, BSK KG oraz grup operacyjno-ledczych powoywanych do rozpracowania sprawy uprowadzenia i zabjstwa Krzysztofa Olewnika. Komisja na bieco zapoznawaa si z efektami czynnoci procesowych Wydziau V Prokuratury Apelacyjnej w Gdasku, ktra kontynuuje przejte od Prokuratury Okrgowej w Olsztynie postpowania przygotowawcze zwizane ze spraw uprowadzenia i zabjstwa Krzysztofa Olewnika. Z uwagi na charakter i zoono realizowanych czynnoci procesowych i operacyjno-rozpoznawczych, a zwaszcza tajemnic ledztwa, w treci niniejszego Stanowiska zasygnalizowano jedynie te obszary zainteresowania organw

11

cigania, ktre w ocenie Komisji nie zagraaj interesom procesowym, a s niezbdne dla zbadania prawidowoci podejmowanych w tym zakresie dziaa organw administracji rzdowej. Komisja dokonujc oceny poszczeglnych zachowa organw administracji rzdowej/funkcjonariuszy, miaa na uwadze, e indywidualna ocena dziaa musi uwzgldnia ocen na dany moment dziaa/zaniecha, nie za ocen ex post. Podstaw ustale Komisji stanowi caoksztat materiau dowodowego, jak wskazano powyej, zebranego w toku swojej dziaalnoci, a zwaszcza ustalenia waciwych sdw dotychczas orzekajcych w sprawach zwizanych z uprowadzeniem i zabjstwem Krzysztofa Olewnika. Komisja ma wiadomo, e prowadzone w dalszym cigu czynnoci operacyjno-procesowe mog zmieni niektre dotychczasowe czstkowe ustalenia organw cigania i wymiaru sprawiedliwoci, nie mog jednak podway faktw, i ponad wszelk wtpliwo, Krzysztof Olewnik by przetrzymywany jako zakadnik w celu zmuszenia Wodzimierza Olewnika do zapacenia za niego okupu, za jego pozbawienie wolnoci czyo si ze szczeglnym udrczeniem, a nastpnie, po przekazaniu przez jego rodzin okupu za jego uwolnienie, zosta zamordowany. Z tych te wzgldw zbadanie prawidowoci dziaa organw administracji rzdowej w sprawie postpowa karnych zwizanych z uprowadzeniem i zabjstwem Krzysztofa Olewnika miay dla Komisji priorytetowe znaczenie. Przekonanie to lego u podstaw ustale, ktre stosownie do treci art. 19a ust. 1 ustawy z dnia 21 stycznia 1999 r. o sejmowej komisji ledczej (Dz.U. Nr 35, poz. 321 z pn.zm.) Komisja przedstawia w Sprawozdaniu ze swojej dziaalnoci. Wielo zdarze majcych znaczenie prawne dla przyjcia ustale niezbdnych do zbadania prawidowoci dziaa organw administracji rzdowej w sprawie postpowa karnych zwizanych z uprowadzeniem i zabjstwem Krzysztofa Olewnika, skania Komisj do przedstawienia ich w formie Kalendarium sprawy uprowadzenia i zabjstwa Krzysztofa Olewnika. .

1.4. Wyrok, ktry nie zakoczy sprawy uprowadzenia i zabjstwa Krzysztofa Olewnika Z ustale procesowych wynika, e Krzysztof Olewnik zosta uprowadzony po imprezie towarzyskiej odbywajcej si z udziaem policjantw z Pocka w nocy z 26 na 27 padziernika 2001 r. ze swojego domu pooonego w miejscowoci wierczynek k/Drobina powiat sierpecki woj. mazowieckie. Po okoo 2 latach przetrzymywania w nieludzkich warunkach w Kauszynie i wrzenia 2003 r. w miejscowoci Brzuze, a jego zwoki zakopano w lesie k.Rana. W zwizku z uprowadzeniem Krzysztofa Olewnika Prokuratura Rejonowa w Sierpcu wszcza w tej sprawie ledztwo, ktre jest kontynuowane w rnych jednostkach Prokuratury a do chwili obecnej (m.in. Dzbdzu, po zapaceniu okupu w dniu 24 lipca 2003 r., Krzysztof Olewnik zosta zamordowany w nocy z 4 na 5

12

Prokuratury Okrgowej w Warszawie, Prokuratury Okrgowej w Olsztynie, Prokuratury Apelacyjnej w Gdasku). Fakt uczestnictwa w imprezie funkcjonariuszy Komendy Miejskiej Policji: Andrzeja Popioka, Krzysztofa Manickiego, Wojciecha Ksickiego, Kazimierza Kuchty nie stanowiy dla prowadzcych i nadzorujcych postpowanie karne w sprawie o uprowadzenie Krzysztofa, podstawy do wyczenia tej jednostki od prowadzenia sprawy. Istotnym naruszeniem prawa byo uczestnictwo niektrych z nich w czynnociach operacyjno-ledczych prowadzonych w sprawie uprowadzenia Krzysztofa Olewnika, zatem zachodzia uzasadniona wtpliwo co do bezstronnoci tych policjantw. Pomimo ustale Sdu Okrgowego w Pocku w sprawie o uprowadzenie i zabjstwo Krzysztofa Olewnika oraz wydanego na ich podstawie wyroku, na mocy ktrego sprawcw tej zbrodni skazano na dugoletnie kary pozbawienia wolnoci, poza sporem pozostaje, e realizowane czynnoci procesowe jak i czynnoci operacyjno-rozpoznawcze nie day dotd odpowiedzi na szereg istotnych pyta pojawiajcych si w tej sprawie. Sd Apelacyjny w Warszawie podzieli argumentacj Sdu Okrgowego w Pocku zarwno co do winy jak i co do kary sprawcw przestpstwa. Ustaleni sprawcy uprowadzenia i zabjstwa Krzysztofa Olewnika to czonkowie zorganizowanej grupy przestpczej o charakterze zbrojnym, dziaaniami ktrej kierowa Wojciech Franiewski. Wojciech Franiewski, bdc podejrzanym w tej sprawie, w toku postpowania przygotowawczego w ramach ktrego zastosowano wobec niego rodek zapobiegawczy w postaci aresztu tymczasowego - popeni samobjstwo. W stosunku do pozostaych ustalonych czonkw grupy m.in. za udzia w zorganizowanej grupie przestpczej o charakterze zbrojnym, zawizan w celu uprowadzenia Krzysztofa Olewnika, za popenienie innych przestpstw, w tym m.in. kradzie z wamaniem, rozbojw, a w przypadku Sawomira Kociuka i Roberta Pazika dodatkowo za zabjstwo uprowadzonego, na mocy wyroku z dnia 31 marca 2008 r. sygn. akt: II K 119/07 Sdu Okrgowego w Pocku II Wydzia Karny zostali skazani: 1) Sawomir Tadeusz Kociuk: na kar czn doywotniego pozbawienia wolnoci; 2) Robert Pazik: na kar czn doywotniego pozbawienia wolnoci z moliwoci ubiegania si o warunkowe przedterminowe zwolnienie po odbyciu 30 lat kary pozbawienia wolnoci; 3) Ireneusz Marek Piotrowski: na kar czn 14 lat pozbawienia wolnoci z moliwoci ubiegania si o warunkowe przedterminowe zwolnienie po odbyciu kary 12 lat pozbawienia wolnoci 4) Piotr Pawe Sokoowski: na kar czn 15 lat pozbawienia wolnoci z moliwoci ubiegania si o warunkowe przedterminowe zwolnienie po odbyciu 13 lat pozbawienia wolnoci. 5) Artur Bernard Rechul: na kar czn 12 lat pozbawienia wolnoci, 6) Cezary Tomasz Witkowski: na kar czn 13 lat pozbawienia wolnoci z moliwoci ubiegania si o warunkowe przedterminowe zwolnienie po odbyciu kary 12 lat pozbawienia wolnoci 7) Stanisaw Wiesaw Owsianko: na kar czn 8 lat pozbawienia wolnoci;

13

8) Dariusz Pazik: na kar czn 1 roku pozbawienia wolnoci; na podstawie art. 69 1 i 2 kk i 70 1 pkt 1 kk i 73 1 kk wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolnoci warunkowo zawiesza si na okres 3 lat prby, a w okresie prby oddaje si oskaronego pod dozr kuratora. 9) Grzegorz Jan Owsianko: na kar czn 2 lat i 6 miesicy pozbawienia wolnoci; 10) Katarzyna Franiewska: skaza na kar 1 roku pozbawienia wolnoci; na podstawie art. 69 1 i 2 kk i 70 1 pkt 1 kk wykonanie orzeczonej kary Sd warunkowo zawiesza na okres 3 lat prby; na podstawie art. 71 1 kk orzeczono kar 50 stawek grzywny ustalajc wysoko jednej stawki na kwot 50 z. 11) Artur Piotr Sobolewski oraz Katarzyna Franiewska w czci zarzutu oskarenia dot. jej udziau w zorganizowanej grupie przestpczej o charakterze zbrojnym, - zostali uniewinnieni. Wyrokiem Sdu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 8 grudnia 2008 r., II Wydzia Karny sygn. akt: II AKa 306/08 po rozpoznaniu w dniu 3 grudnia 2008 r. sprawy: Roberta Pazika; Ireneusza Marka Piotrowskiego; Piotra Pawa Sokoowskiego; Artura Bernarda Rechula; Stanisawa Wiesawa Owsianko; Cezarego Tomasza Witkowskiego; Grzegorza Jana Owsianko; Artura Piotra Sobolewskiego; Katarzyny Franiewskiej (byo to ju po samobjczej mierci Sawomira Kociuka) na skutek apelacji wniesionych przez obrocw oskaronych oraz prokuratora i penomocnikw oskaryciela posikowego Wodzimierza Olewnika od Wyroku Sdu Okrgowego w Pocku z dnia 31 marca 2008 r., sygn. akt: II K 119/ 07, m.in. Zmieni zaskarony wyrok w stosunku do oskaronych Roberta Pazika, Ireneusza Marka Piotrowskiego, Piotra Pawa Sokoowskiego, Artura Bernarda Rechula, Cezarego Tomasza Witkowskiego, Stanisawa Wiesawa Owsianko i Grzegorza Jana Owsianko, w ten sposb, e: 1) z opisu czynw im przypisanych eliminuje kadorazowo wskazane personalia - ,,Sawomir Tadeusz Kociuk przyjmujc w ich miejsce, e oskareni ci wspdziaali z ,, inn ustalon osob, a z opisu czynu przypisanego oskaronemu Cezaremu T. Witkowskiemu w pkt. I wyroku eliminuje ustalenie w brzmieniu: ,, kierowanej przez Wojciecha Franiewskiego; 2) z opisu czynu przypisanego oskaronym R. Pazikowi, I. Piotrowskiemu, P. Sokoowskiemu, A. Rechulowi, C. Witkowskiemu i S. Owsianko kadorazowo w pkt. I wyroku eliminuje ustalenia, ze celem grupy przestpczej byo zabjstwo pokrzywdzonego, za z opisu czynu przypisanego im kadorazowo w pkt. II wyroku eliminuje ustalenia o godzeniu pokrzywdzonego; 3) poprawi bdn kwalifikacj prawn czynw przypisanych oskaronym w ten sposb, e: a) z podstawy prawnej wymiaru kary za czyn z pkt. I wyroku przypisany oskaronym R. Pazikowi, I. Piotrowskiemu i St. Owsianko eliminuje przepis art. 65 2 kk. b) z podstawy prawnej skazania i wymiaru kary za czyny przypisane oskaronym R. Pazikowi i C. Witkowskiemu w pkt. II, I. Piotrowskiemu w pkt. Od II do VII, P. Sokoowskiemu i A. Rechulowi w pkt. Od II do V, S. Owsianko w pkt. II i III kadorazowo eliminuje przepis art. 4 1 kk, nadto za w podstawie prawnej wymiaru kary oskaronym A. Rechulowi, P. Sokoowskiemu, C. Witkowskiemu i S. Owsianko za czyn z pkt. II wyroku w miejsce 2 art. 252 kk przyjmuje 1 tego przepisu.

14

W pozostaej czci zaskarony wyrok wobec oskaronych Roberta Pazika, Ireneusza M. Piotrowskiego, Piotra P. Sokoowskiego, Arura B. Rechula, Cezarego T. Witkowskiego, Stanisawa W. Owsianko i Grzegorza J. Owsianko, Katarzyny Franiewskiej, Artura P. Sobolewskiego utrzyma w mocy.

2. Kalendarium sprawy uprowadzenia i zabjstwa Krzysztofa Olewnika Komisja na podstawie przeprowadzonych przez siebie przesucha oraz po analizie akt i innych materiaw, o ktre wystpowaa do organw prokuratury i policji, a take sdw powszechnych ustalia kalendarium najistotniejszych, z punktu widzenia zada realizowanych przez Komisj, zdarze i faktw bezporednio wicych si ze spraw uprowadzenia i zabjstwa Krzysztofa Olewnika. Komisja nie wyklucza, e w efekcie postpowania prowadzonego przez Prokuratur Apelacyjn w Gdasku, niektre punkty kalendarium bd wymagay korekty. 24 padziernika 2001 r. okoo godz. 19.45 policjanci na trasie wylotowej z Pocka w kierunku Torunia zatrzymuj do kontroli czerwonego peugeota 205, nr rejestr. WY , ktrym jedzie Wojciech Franiewski (samochd jest wasnoci Sawomira Kociuka); 26 padziernika 2001 r. spotkanie towarzyskie (grill) w domu Krzysztofa Olewnika. - okoo godz. 15.30 Krzysztof Olewnik wraca z pracy do domu, - okoo godz. 17.00 w domu Krzysztofa Olewnika pojawia si jego przyjaciel i partner w interesach Jacek Krupiski, - okoo godz.18.00 Krzysztof Olewnik przywozi goci z Pocka, - okoo godz. 18.15 Krzysztof Olewnik kontaktuje si telefonicznie ze swoj znajom A. Sz. (68) - godz. 18.18 - Krzysztof Olewnik kontaktuje si z n/n abonentem (69), - godz. 19.16 i 19.23 na telefon Krzysztofa Olewnika kontaktuje si abonent n/n (61), - godz. 20.12 Jacek Krupiski wysya SMS-a do znajdujcego si nieopodal Krzysztofa Olewnika, - godz. 20.40 i 20.42 na telefon Krzysztofa Olewnika kontaktuje si jego znajoma B.G. - okoo godz. 22.00 zakoczenie spotkania, Krzysztof Olewnik odwozi do Pocka niektrych jego uczestnikw, - godz. 23.42 i 23.56 Krzysztof Olewnik ponownie kontaktuje si telefonicznie z A.S. (68)

15

W spotkaniu w domu Krzysztofa Olewnika uczestnicz: Ewa Olewnik, Wodzimierz Olewnik, Krzysztof Olewnik, Lech Mikoajewski, Jacek Krupiski i Dariusz Keller oraz policjanci: Wojciech Ksicki, Bogdan Kuchta, Krzysztof Manicki i Andrzej Popioek, a take b. policjanci: Waldemar Orzechowski i Krzysztof Olczyk. 27 padziernika 2001 r. ujawnienie dramatycznych zdarze, do jakich doszo w domu Krzysztofa Olewnika. - godz. 00.48 - 5-sekundowe poczenie z telefonu stacjonarnego Krzysztofa Olewnika na telefon stacjonarny w domu Wodzimierza Olewnika, - okoo 01.00 wiadek (pracownik zakadu Wodzimierza Olewnika) syszy odgosy samochodu w okolicach domu Krzysztofa Olewnika, - okoo godz. 2.30 na posesji Krzysztofa Olewnika nie ma adnego pojazdu, - godz. 02.40-02.45 na posesji Krzysztofa Olewnika stoi samochd Wodzimierza Olewnika, - okoo godz. 03.20 na posesji Krzysztofa Olewnika stoi samochd Wodzimierza Olewnika, - okoo godz. 03.30 na posesji Krzysztofa Olewnika nie ma adnego pojazdu, - okoo godz. 05.30 na posesji Krzysztofa Olewnika nie ma adnego pojazdu, - okoo godz. 05.50 ujawnienie pod Gownem, w m. Kamie owicki spalonego wraku samochodu marki BMW, nalecego do Jacka Krupiskiego, - okoo godz. 06.00 samochd BMW Cabrio (nalecy do Krzysztofa Olewnika, a uytkowany od okoo 2 tygodni przez Iwon i Jacka Krupiskich) z otwartymi drzwiami stoi na podjedzie przed domem Krzysztofa Olewnika, - okoo godz. 07.30 Wodzimierz Olewnik bezskutecznie usiuje nawiza kontakt telefoniczny z Krzysztofem Olewnikiem, - midzy godz. 07.30 a 08.00 Wodzimierz Olewnik telefonuje do Jacka Krupiskiego, aby go poinformowa o braku kontaktu z Krzysztofem Jacek Krupiski odpowiada, e zaraz pojedzie do domu Krzysztofa; - okoo godz. 08.30 09.00 zostaje ujawnione zdarzenie w domu Krzysztofa Olewnika (Jacek Krupiski telefonuje do Wodzimierza Olewnika z informacj, e co musiao sta si z Krzysztofem i sam nie bdzie wchodzi do jego domu); na posesji stoi otwarty chrysler Wodzimierza Olewnika;

16

- okoo godz. 09.00 Wodzimierz Olewnik wraz z kilkoma pracownikami swojej firmy udaje si do domu Krzysztofa Olewnika, wchodzi do rodka i wkrtce wychodzi na zewntrz, kae Jackowi Krupiskiemu zawiadomi policj o znikniciu syna, Krzysztofa Olewnika; - po godz. 09.00 na miejsce zdarzenia przybywaj policjanci z Komendy Miejskiej Policji w Pocku i Komendy Wojewdzkiej Policji z siedzib w Radomiu; w notatce urzdowej podinsp. Zdzisaw Szczepanik stwierdza, e zgoszony fakt uprowadzenia Krzysztofa Olewnika zostaje potwierdzony; - godz. 09.55 m. asp. Wojciech Banaszewski z KMP w Pocku rozpoczyna pierwsze przesuchanie zeznania skada Jacek Krupiski, - o godz. 10.00 rozpoczynaj si policyjne ogldziny posesji Krzysztofa Olewnika (zakoczone w dniu 28 padziernika o godz. 00.10); - okoo godz. 11.00 Anna Olewnik-Mikoajewska, siostra Krzysztofa Olewnika, kontaktuje si z Krzysztofem Rutkowskim, - wieczorem do Drobina przyjedaj pracownicy Biura Doradczego Rutkowski. Krzysztofa Olewnika uprowadzaj: Wojciech Franiewski, Cezary Witkowski, Piotr Sokoowski i Artur Rechul. 28 padziernika 2001 r. - Wojciech Franiewski kupuje w Centrum Handlowym Auchan w Warszawie przy ul. Modliskiej telefon komrkowy z kart SIM, - o godz. 22.10 dwukrotne prby poczenia z telefonu kupionego w Centrum Handlowym Auchan z telefonem Wodzimierza Olewnika. 29 padziernika 2001 r.: - godz. 0.30 - pierwszy kontakt telefoniczny z rodzin uprowadzonego, porywacze przedstawiaj swoje dania (300 tys. USD), odtwarzaj nagrany gos Krzysztofa Olewnika; - godz. 11.41 13.20 pi SMS-w od sprawcw, - karta abonencka telefonu Krzysztofa Olewnika jest aktywna (do 23 marca 2002 roku), - Prokurator Prokuratury Rejonowy w Sierpcu Leszek Wawrzyniak, po rozpoznaniu zawiadomienia Komendy Miejskiej Policji w Pocku, wydaje postanowienie o wszczciu ledztwa w sprawie uprowadzenia Krzysztofa Olewnika (sygn. Ds. 1351/01) i powierza je do prowadzenia KMP w Pocku (za wyjtkiem czynnoci zastrzeonych dla prokuratora) w terminie do dnia 15 grudnia 2001 r.

17

30 padziernika 2001 r. Prokuratura Okrgowa w Pocku wdraa nadzr subowy nad ledztwem prowadzonym przez Prokuratur Rejonow w Sierpcu (sygn. Dsn 1018/01/S). 31 padziernika 2001 r. decyzj nr 08/0001 Komendanta Wojewdzkiego Policji w Radomiu zostaje powoana grupa operacyjno-dochodzeniowa, kierowana przez nadkomisarza Remigiusza Mind, zastpc naczelnika Wydziau Kryminalnego w Komendzie Wojewdzkiej Policji z siedzib w Radomiu. 14 listopada 2001 r. godz. 12.00 - pierwsze przesuchanie prowadzone przez prok. Leszka Wawrzyniaka zeznania skada Wojciech Ksicki, 15.55-16.15 przesuchanie Roberta Pazika, jako jednego z wczeniej karanych mieszkacw Drobina, w charakterze wiadka, przesuchujcy asp. Marek Majewski. 20 listopada 2001 r. - Wodzimierz Olewnik przekazuje policji marynark z brunatnymi plamami, znalezion w domu Krzysztofa Olewnika; - Naczelnik Urzdu Skarbowego w Pocku w zwizku z powziciem nieoficjalnej wiadomoci o zaginiciu podatnika (Krzysztofa Olewnika) zwraca si do policji o zaprzeczenie lub podanie, czy informacja tego typu moe by wykorzystana dla celw dalszych czynnoci postpowania podatkowego; - odpowied KWP z siedzib w Radomiu: w dniu 27.10.2001 r. Rodzice Krzysztofa Olewnika /.../ zgosili jego zaginicie. Od dnia 27.10.2001 r. do chwili obecnej trwaj czynnoci ledcze zmierzajce do ustalenia miejsca pobytu Krzysztofa Olewnika oraz wyjanienia okolicznoci jego zaginicia. 26 listopada 2001 r. rodzina Olewnikw znajduje w domu Krzysztofa n/n telefon komrkowy marki Siemens i przekazuje go policji, 2 grudnia 2001 r. rodzina Olewnikw odbiera, zgodnie z podanymi wczeniej instrukcjami, pierwszy list pisany rk Krzysztofa Olewnika, godz. 21.10 21.30 Lech Mikoajewski (szwagier Krzysztofa Olewnika) i jeden z pracownikw Rutkowskiego jad z okupem do Wyszogrodu, do kontaktu nie dochodzi; okoo godz. 24.00 w okolicy mostu znajduj list od porywaczy, asp. sztab. Henryk Straus pisze notatk subow, e - na yczenie rodziny Olewnikw - dom Wodzimierza Olewnika opuszczaj policjanci i pracownicy Rutkowskiego.

18

3 grudnia 2001 r. Lech Mikoajewski, po telefonie od sprawcw, udaje si z okupem do Poska; nie ma kontaktu z przestpcami. 4 grudnia 2001 r. Jacek i Iwona Krupiscy jad z okupem do omianek, brak kontaktu, ale znajduj list z numerem telefonu (tylko dla J. Krupiskiego); 5 grudnia 2001 r. godz. 15.15 - 24.00, kolejna prba przekazania okupu najpierw Jacek i Iwona Krupiscy oraz Lech Mikoajewski (dwoma samochodami jad z okupem do Radziwia, potem ju bez L. Mikoajewskiego (na polecenie porywaczy) jad do Strykowa, brak kontaktu, jest list od porywaczy; 6 grudnia 2001 r. sprawcy znw podrzucaj list. 7 grudnia 2001 r. sprawcy podrzucaj nastpny list. 10 grudnia 2001 r. rodzina Olewnikw z obawy na bezpieczestwo zdrowie i ycie uprowadzonego odmawia wydania policji listw pisanych przez Krzysztofa Olewnika. 25 grudnia 2001 r. z Drobina wyjedaj pracownicy Biura Doradczego Rutkowski (zostaje, na prob rodziny Olewnikw, jeden z nich). 8 stycznia 2002 r. aspirant Maciej Lubiski sporzdza notatk o braku wsppracy ze strony rodziny Olewnikw; sprawcy podrzucaj kolejny list. 10 stycznia 2002 r. nastpna prba przekazania okupu (w pocigu relacji Warszawa Berlin). 11 stycznia 2002 r. sprawcy podrzucaj kolejny list. 14 stycznia 2002 r. o godz. 21.33 policjanci zatrzymuj do kontroli czerwonego peugeota 205, nr rejestr. WY, ktrym jedzie Wojciech Franiewski; 17 stycznia 2002 r. sprawcy 27-krotnie cz si z telefonem Lecha Mikoajewskiego. 22 stycznia 2002 r. Prokurator Okrgowy w Pocku wydaje postanowienie o przedueniu ledztwa w sprawie Ds 1351/01 do dnia 29 kwietnia 2001 r., 29 stycznia 2002 r. o godz. 0.22 w Wieliszewie ajskim policjanci zatrzymuj do kontroli czerwonego peugeota 205, nr rejestr. WY -, ktrym jad Wojciech Franiewski (kierowca) i Sawomir Kociuk; 16 lutego 2002 r. - w m. Kopytw policjanci zatrzymali do kontroli: o godz. 2.40 mercedesa E-250, rejestr. EKUA , ktrym jad Wojciech Franiewski (kierowca) i Sawomir Kociuk i o godz. 2.44 czerwonego peugeota 205, nr rejestr. WY, ktrym jedzie sam Sawomir Kociuk;

19

11 marca 2002 r. kolejna prba przekazania okupu (w pocigu relacji Warszawa Olsztyn). 21 marca 2002 r. - o godz. 10.33 w Jabonnie-Chotomotowie policjanci zatrzymuj do kontroli czerwonego peugeota 205, nr rejestr. WY -, ktrym jad Wojciech Franiewski (kierowca) i Sawomir Kociuk; 23 lipca 2002 r. ostatni w 2002 roku kontakt od sprawcw, ktrzy odtwarzaj gos Krzysztofa Olewnika opisujcego biece wydarzenia krajowe i potwierdzajcego wysoko okupu. 16 padziernika 2002 r. akta sprawy Ds. 1351/01 wraz z wnioskiem o przeduenie ledztwa przekazane Prokuratorowi Apelacyjnemu w Warszawie. 27 listopada 2002 r. sprawa trafia do Wydziau V ledczego Prokuratury Okrgowej w Warszawie (sygn. V Ds. 290/02) i jest prowadzona: - w okresie 27 listopada 2002 r. 12 lutego 2003 r. przez prokurator Elbiet Gielo, prokuratora Prokuratury Okrgowej w Warszawie, - w okresie 12 lutego 2003 r. 7 kwietnia 2003 r. przez prokurator Katarzyn Kamierczak, prokuratora Prokuratury Rejonowej w Pruszkowie, delegowan do Prokuratury Okrgowej w Warszawie, - w okresie 8 kwietnia 2003 r. 15 wrzenia 2004 r. przez prokuratora Roberta Skawiskiego, prokuratora Prokuratury Okrgowej w Warszawie; 15 stycznia 2003 r. do rodziny Olewnikw trafia anonim wskazujcy na udzia Ireneusza Piotrowskiego i Pazika w porwaniu, przetrzymywaniu porwanego w okolicach Nowego Dworu i grobie zabjstwa. 14 marca 2003 r. Wojciech Franiewski i Dariusz Pazik (w rzeczywistoci Ireneusz Piotrowski dysponujcy dokumentami na nazwisko Pazika) razem legitymowani przez policjantw ruchu drogowego w Nowym Dworze Mazowieckim. 3 kwietnia 2003 r. Wojciech Franiewski i Dariusz Pazik (w rzeczywistoci Ireneusz Piotrowski dysponujcy dokumentami na nazwisko Pazika) ponownie razem legitymowani przez policjantw ruch drogowego w Nowym Dworze Mazowieckim. 11 czerwca 2003 r. po wielomiesicznym milczeniu sprawcy nakazuj (poprzez nagran wypowied Krzysztofa Olewnika) przygotowanie okupu w wysokoci 300 tys. EURO (zamiast USD). 18 czerwca 2003 r. kontakt ze sprawcami w sprawie przygotowania okupu. 20 czerwca 2003 r. - kontakt ze sprawcami w sprawie przygotowania okupu, 25 czerwca 2003 r. do samochodu dostawczego firmy Wodzimierza Olewnika zostaje podrzucony list napisany przez Krzysztofa Olewnika wraz z kart SIM do kontaktu z porywaczami,

20

26 czerwca 2003 r. godz. 15.27 - sprawcy telefonuj do Olewnikw na numer z karty podrzuconej dzie wczeniej i odtwarzaj gos Krzysztofa Olewnika, - Wojciech Ksicki odchodzi z policji na emerytur 1 lipca 2003 r. jeden z porywaczy, z karty, ktra bya wykorzystana do poczenia z Olewnikami telefonuje do Komendy Powiatowej Policji w Subicach. 4 lipca 2003 r. policja ustala, e telefonujcym do KPP w Subicach jest Sawomir Kociuk, przeszukanie, na polecenie KPP w Subicach, mieszkania Sawomira Kociuka, w zwizku z podejrzeniami dokonywania przez niego faszerstw dokumentw rejestracyjnych. 24 lipca 2003 r. przekazanie przez rodzin Olewnikw danego przez sprawcw okupu. - godz. 11.42 sprawcy telefonuj do rodziny Olewnikw, - godz. 11.55 rodzina Olewnikw telefonuje do nadkom. Remigiusza Mindy, - godz. 11.57 - sprawcy ponownie telefonuj do rodziny Olewnikw, - ok. godz. 12.00 informacja o planowanym przekazaniu okupu trafia do asp. Macieja Lubiskiego, - ok. godz. 21.00 sprawcy nakazuj Danucie Olewnik-Ciepliskiej wyjazd do Poska, - godz.. 22.53-23.38 Danuta Olewnik-Ciepliska piciokrotnie telefonuje lub prbuje telefonowa do porywaczy. - porywacze podejmuj okup (300 tys. euro) zrzucony z wiaduktu Trasy AK w Warszawie. Okup przejmuj: Wojciech Franiewski, Sawomir Kociuk, Ireneusz Piotrowski, Robert Pazik i Stanisaw Owsianko. 27-30 lipca 2003 r. wyjazd dwch funkcjonariuszy policji (nadkom. Remigiusza Mindy i asp. Macieja Lubiskiego) do Berlina, gdzie podobno by widziany Krzysztof Olewnik. 31 lipca 2003 r. godz. 22.57 - sprawcy telefonuj do rodziny Olewnikw, potwierdzaj przyjcie pienidzy z okupu.

21

8 sierpnia 2003 r. w Limanowej, w oddziale Banku PKO S.A., Zostaje ujawniony pierwszy banknot pochodzcy z okupu (kolejne w Katowicach oddzia ING Bank lski, 31 maja 2005 r. i w Bydgoszczy oddzia BG S.A., 9 listopada 2005 r.) 25 sierpnia 2003 r. Krzysztof Olewnik przetransportowany do Dzbdza. 29 sierpnia 2003 r. godz. 22.45 w rejonie Dzbdza patrol policyjny zatrzymuje samochd prowadzony przez nietrzewego Ireneusza Piotrowskiego, ale odstpuje od rutynowych sprawdze pojazdu. 5 wrzenia 2003 r. w lesie, niedaleko miejscowoci Brzuze, Sawomir Kociuk i Robert Pazik morduj Krzysztofa Olewnika. 6 wrzenia 2003 r. Sawomir Kociuk telefonuje z budek telefonicznych w Warszawie i odtwarza rodzinie Olewnikw ostatni wiadomo, w ktrej Krzysztof Olewnik mwi, e wrci za dwa lata; Robert Pazik na meczu pikarskim w Drobinie. 1 czerwca 2004 zatrzymanie Sawomira Kociuka pod zarzutem udziau w porwaniu Krzysztofa Olewnika, zwolniony po przesuchaniu, przeszukanie w miejscu zamieszkania Franiewskich 7 czerwca 2004 r. w Warszawie dochodzi do kradziey nieoznakowanego radiowozu policyjnego marki Daewoo Nubira, w ktrym przewoono z Wydziau V ledczego Prokuratury Okrgowej w Warszawie 16 tomw akt sprawy i wytyczne prokuratora co do dalszych czynnoci, jakie miay by podjte w tej sprawie. 8 czerwca 2004 r. Prokurator Prokuratury Rejonowej Warszawa rdmiecie Dominika Suchan-Ziembiska postanawia wszcz ledztwo w sprawie niedopenienia obowizkw subowych przez funkcjonariuszy policji w dniu 7 czerwca 2004 r. w Warszawie, co doprowadzio do kradziey akt sprawy V Ds 290/02, Prokurator Prokuratury Rejonowej Warszawa rdmiecie Dominika Suchan-Ziembiska przedstawia zarzuty asp. sztab. Maciejowi Lubiskiemu i kom. Grzegorzowi Jzwikowi. 6 lipca 2004 r. przesuchanie Wojciecha Franiewskiego jako wiadka. 8 lipca 2004 r. Danuta Olewnik-Ciepliska przyjta przez Ministra Sprawiedliwoci Prokuratora Generalnego Marka Sadowskiego.

22

10 sierpnia 2004 r. Wodzimierz Olewnik i Danuta Olewnik-Ciepliska przyjci przez Ministra Spraw Wewntrznych i Administracji Ryszarda Kalisza. 18 sierpnia 2004 r. Komendant Gwny Policji powouje (decyzja 347/04) grup operacyjno-ledcz, kierowan przez modszego inspektora Grzegorza Korsana, skadajc si z warszawskich i pockich funkcjonariuszy Policji. 7 wrzenia 2004 r. Prokurator Prokuratury Rejonowej Warszawa rdmiecie Urszula Miroczuk postanawia umorzy ledztwo przeciwko asp. szt. Maciejowi Lubiskiemu i kom. Grzegorzowi Jzwikowi wobec niepopenienia przez nich przestpstwa. 16 wrzenia 2004 r. sprawa uprowadzenia Krzysztofa Olewnika trafia do Wydziau VI do Spraw Przestpczoci Zorganizowanej Prokuratury Okrgowej w Warszawie (sygn. VI Ds. 169/04), do prokuratora Radosawa Wasilewskiego, prokuratora Prokuratury Rejonowej Warszawa Mokotw delegowanego do Prokuratury Okrgowej w Warszawie. 15 padziernika 2004 r. prokurator Radosaw Wasilewski powierza Gwnej Policji. 7 lutego 2005 r. Prokurator Krajowy Karol Napierski postanawia uchyli jako niezasadne prawomocne postanowienie Prokuratora Rejonowego Warszawa rdmiecie z dnia 7 wrzenia o umorzeniu ledztwa wobec asp. sztab. Macieja Lubiskiego i kom. Grzegorza Jzwika, i zleci uzupenienie postpowania przygotowawczego. 15 kwietnia 2005 r. do akt zostaje doczona kaseta z monitoringu stoiska z telefonami komrkowymi w Auchan. 5 maja 2005 r. przesuchanie sprzedawczyni, ktra w Centrum Handlowym Auchan sprzedaa telefon komrkowy Wojciechowi Franiewskiemu. 14 maja 2005 r. Prokurator Prokuratury Rejonowej Warszawa rdmiecie Urszula Miroczuk ponownie postanawia umorzy ledztwo przeciwko asp. sztab. Maciejowi Lubiskiemu i kom. Grzegorzowi Jzwikowi wobec nie popenienia przez nich przestpstwa. 20 czerwca 2005 r. przeszukanie u Dariusza Pazika i Ireneusza Piotrowskiego. 21 czerwca 2005 r. - przeszukanie u Roberta Pazika. 29 czerwca 2005 r. policja zatrzymuje Wojciecha Franiewskiego i po 48 godzinach zwalnia. wykonywanie czynnoci, z

wyjtkiem zastrzeonych dla prokuratora, V Wydziaowi Zarzdu I Centralnego Biura ledczego Komendy

23

19 sierpnia 2005 r. Ewa i Wodzimierz Olewnikowie kieruj Do wszystkich organizacji zwizanych z walk z przestpczoci i obrona praw czowieka, Telewizji, Radia i Prasy w kraju i zagranic oraz Klubw Politycznych Sejmu ni Rzdu RP apel o pomoc w zwizku z uprowadzeniem ich syna. 23 sierpnia 2005 r. Wodzimierz Olewnik zwraca si z pisemnym apelem o pomoc do Prezydenta RP Aleksandra Kwaniewskiego 13 wrzenia 2005 r. Wodzimierz Olewnik przyjty przez Ministra Sprawiedliwoci Prokuratora Generalnego Andrzeja Kalwasa. 2 listopada 2005 r. kluczowe dla ledztwa zeznania skada Piotr Skwarski, ktry obcia Sawomira Kociuka i innych. 3 listopada 2005 r. - zatrzymanie i aresztowanie Sawomira Kociuka pod zarzutem udziau w uprowadzeniu Krzysztofa Olewnika. 11 stycznia 2006 r. - zatrzymanie i aresztowanie Wojciecha Franiewskiego pod zarzutem udziau w uprowadzeniu Krzysztofa Olewnika. 21 stycznia 2006 r. przekazanie do bada biologicznych ladw, zabezpieczonych bezporednio po uprowadzeniu Krzysztofa Olewnika. 22 lutego 2006 r. - przekazanie ladw osmologicznych, zabezpieczonych bezporednio po uprowadzeniu Krzysztofa Olewnika. 22 marca 2006 r. funkcjonariusze Biura Spraw Wewntrznych Komendy Gwnej Policji zatrzymuj podinsp. Mirosawa Gruszeczk. 23 marca 2006 r. Prokurator Prokuratury Okrgowej Warszawa Praga Monika Mazur stawia podinsp. Mirosawowi Gruszeczce zarzutw udzielania informacji z policyjnych baz danych osobom spoza policji. 13 czerwca 2006 r. decyzj wczesnego prokuratora krajowego Janusza Kaczmarka sprawa trafia do Prokuratury Okrgowej w Olsztynie i jest prowadzona przez prokuratora Piotra Jasiskiego (sygn. VI Ds. 22/06), ktry w okresie 22 padziernika 2007 r. - 4 kwietnia 2008 r. przebywa na zwolnieniu lekarskim i ledztwo jest prowadzone przez prokuratora Pawa Zmitrowicza. 14 lipca 2006 r. decyzj Z-391 Komendanta Gwnego Policji Marka Biekowskiego zostaa powoana grupa operacyjno-ledcza kierowana przez nadkomisarz Dorot Macoch. 27 padziernika 2006 r. Sawomir Kociuk, po przedstawieniu mu ekspertyzy nalecego do niego wosa zabezpieczonego na miejscu porwania, przyznaje si do udziau w uprowadzeniu Krzysztofa Olewnika,

24

przetrzymywania go w charakterze zakadnika i zamordowania; wskazuje Wojciecha Franiewskiego jako inspiratora. 28 padziernika 2006 r. Sawomir Kociuk wskazuje miejsce ukrycia zwok Krzysztofa Olewnika w lesie koo Dzbdza, zatrzymanie i aresztowanie Roberta Pazika i Stanisawa Owsianko. 30 padziernika 2006 r. zatrzymanie Piotra Sokoowskiego i Cezarego Witkowskiego, sekcja zwok Krzysztofa Olewnika. 5 grudnia 2006 r. Ireneusz Piotrowski skada wyjanienia, w ktrych przyznaje si do udziau w przetrzymywaniu Krzysztofa Olewnika. 12 grudnia 2006 r. umiera Piotr Skwarski. 15 grudnia 2006 roku policja zatrzymuje Dariusza Pazika. 1 lutego 2007 r. eksperyment procesowy dotyczcy przejcia okupu z udziaem Ireneusza Piotrowskiego. 25 kwietnia 2007 r. policja zatrzymuje Artura Rechula. 9 i 16 maja 2007 r. eksperymenty procesowe, dotyczce uprowadzenia Krzysztofa Olewnika, z udziaem Artura Rechula. 21 maja 2007 r. eksperyment procesowy dotyczcy przetrzymywania Krzysztofa Olewnika w Skrzeszewie koo Kauszyna z udziaem Ireneusza Piotrowskiego. 24 maja 2007 r. - prokuratura wszczyna ledztwo w sprawie zaniedba, jakich dopucili si policjanci i prokuratorzy w latach 2001-05 - podstaw jest zawiadomienie Wodzimierza Olewnika i prokuratorska analiza popenionych bdw. 18 czerwca 2007 r. - Wojciech Franiewski popenia samobjstwo w celi olsztyskiego Aresztu ledczego. 20 czerwca 2007 r. podejrzany Sawomir Kociuk, przebywajcy w Zakadzie Karnym Barczewo, pisze do prok. Piotra Jasiskiego prob o odizolowanie od innych osadzonych, gdy boi si ich zachowania i agresji w stosunku do siebie. 9 sierpnia 2007 r. Prokurator Prokuratury Okrgowej w Olsztynie Piotr Jasiski kieruje do Sdu

Okrgowego w Pocku akt oskarenia przeciwko 12 osobom o udzia w uprowadzeniu i zabjstwie

25

Krzysztofa Olewnika, w przypadku Sawomira Kociuka i Roberta Pazika - o zabjstwo Krzysztofa Olewnika. 4 listopada 2006 r. pogrzeb Krzysztofa Olewnika na Cmentarzu Zabytkowym przy Al. Kobyliskiego w Pocku. 11 listopada 2006 r. ogldziny i przeszukanie domu letniskowego Franiewskich w Skrzeszewie koo Kauszyna. 28 czerwca 2007 r. Prokurator Prokuratury Okrgowej w Olsztynie Piotr Jasiski, po zapoznaniu si z materiaami zgromadzonymi w toku ledztwa VI Ds. 22/06 Prokuratury Okrgowej w Olsztynie oraz zawiadomieniem Wodzimierza Olewnika postanawia wszcz ledztwo w sprawie niedopenienia w okresie padziernik 2001 r. maj 2006 r. w Sierpcu, Pocku, Warszawie i innych miejscach wojewdztwa mazowieckiego obowizkw subowych przez przedstawicieli organw cigania, wykonujcych czynnoci w toku ledztwa dotyczcego uprowadzenia dla okupu i zabjstwa Krzysztofa Olewnika. 31 marca 2008 r. Sd Okrgowy w Pocku w II Wydziale Karnym w skadzie: Przewodniczca SO Ewa Bokowska-Konca (spr), Sdzia SO Janina Jankowska, awnicy: Tadeusz Grefkowicz, Maria Gruchot i Krzysztof Walas wydaje wyrok w procesie 11 porywaczy i mordercw Krzysztofa Olewnika: Sawomir Kociuk i Robert Pazik kara czna: doywotnie pozbawienie wolnoci, Ireneusz Piotrowski kara czna: 14 lat pozbawienia wolnoci, Piotr Sokoowski kara czna: 15 lat pozbawienia wolnoci, Artur Rechul kara czna: 12 lat pozbawienia wolnoci, Cezary Witkowski - kara czna: 13 lat pozbawienia wolnoci, Stanisaw Owsianko - kara czna: 8 lat pozbawienia wolnoci, Dariusz Pazik - kara czna: 1 rok pozbawienia wolnoci, Grzegorz Owsianko - kara czna: 2 i p roku pozbawienia wolnoci, Artur Sobolewski - uniewinnienie, Katarzyna Franiewska 1 rok pozbawienia wolnoci w zawieszeniu na 3 lata. 4 kwietnia 2008 r. osadzony Sawomir Kociuk popenia samobjstwo w celi pockiego Zakadu Karnego. 9 kwietnia 2008 r. Wodzimierz Olewnik i Danuta Olewnik-Ciepliska przyjci przez Ministra Sprawiedliwoci Prokuratora Generalnego Zbigniewa wikalskiego. 14 kwietnia 2008 r. decyzj nr 239/08 Komendanta Gwnego Policji gen. insp. Andrzeja Matejuka zostaje powoana grupa operacyjno-procesowa kierowana przez podinsp. Sawomira Chmielowca. 24 kwietnia 2008 r. Prokurator Prokuratury Okrgowej w Olsztynie zarzdza zatrzymanie i przymusowe doprowadzenie podejrzanych: nadkom. Remigiusza Mindy, asp. Macieja Lubiskiego i asp. sztab. Henryka Strausa. 28 kwietnia 2008 r. funkcjonariusze Biura Spraw Wewntrznych Komendy Gwnej Policji, na polecenie Prokuratury Okrgowej w Olsztynie, zatrzymuj trzech policjantw z grupy kierowanej przez nadkomisarza

26

Remigiusza Mind (nadkom. Remigiusza Mind, asp. Macieja Lubiskiego i asp. sztab. Henryka Strausa) pod zarzutem niedopenienia obowizkw subowych przez funkcjonariuszy publicznych. 9 maja 2008 r. przekazanie, decyzj Prokuratora Krajowego Marka Staszaka, ledztwa w sprawie nieprawidowoci w postpowaniu dotyczcym porwania i zabjstwa Krzysztofa Olewnika do Wydziau II Zamiejscowego Prokuratury Krajowej w Gdasku (pniej, po reformie likwidujcej Prokuratur Krajow spraw przejmuje Prokuratura Apelacyjna w Gdasku). 30 maja 2008 r. - Sd Okrgowy w Olsztynie oddala zaalenie prokuratury na niezastosowanie tymczasowego aresztowania wobec trzech policjantw, a Sd Rejonowy w Olsztynie uznaje zaalenie policjantw na zatrzymanie. 31 lipca 2008 r. p.f. Prokuratora Rejonowego Olsztyn-Pnoc Piotr Dziekoski postanawia umorzy ledztwo w sprawie nagego zgonu Wojciecha Franiewskiego i w sprawie niedopenienia obowizkw przez funkcjonariuszy Suby Wiziennej. 8 grudnia 2008 r. Sd Apelacyjny w Warszawie Wydzia II Karny w skadzie: Przewodniczcy SSA Pawe Rysiski (spr.), Sdziowie: SA Anna Prokopiuk, SA Magorzata Mojkowska, SA Barbara Skoczkowska i SA Adam Wrzosek utrzymuje w mocy zaskarone wyroki.

19 stycznia 2009 r. osadzony Robert Pazik popenia samobjstwo w celi pockiego Zakadu Karnego. 20 stycznia 2009 r. Prezes Rady Ministrw Donald Tusk przyjmuje dymisj Ministra Sprawiedliwoci Prokuratora Generalnego Zbigniewa wikalskiego, ktry jako zwierzchnik sub odpowiedzialnych za wyjanienie sprawy uprowadzenia i zabjstwa Krzysztofa Olewnika, ponosi bezporedni odpowiedzialno za zaniechania i sabo tych sub. Zdymisjonowani zostaj take: Prokurator Krajowy Marek Staszak, wiceminister odpowiedzialny za wiziennictwo Marian Cichosz, Dyrektor Generalny Suby Wiziennej Jacek Pomiankiewicz, dyrektor Zakadu Karnego w Pocku Artur Kowalski. 13 lutego 2009 r. Sejm powouje Komisj ledcz do zbadania prawidowoci dziaa organw administracji rzdowej w sprawie postpowa karnych zwizanych z uprowadzeniem i zabjstwem Krzysztofa Olewnika. 12 lipca 2009 r. popenia samobjstwo funkcjonariusz Aresztu ledczego w Olsztynie Mariusz K., ktry peni sub w dniu targnicia si na ycie przez Wojciecha Franiewskiego. 30 padziernika 2009 r. Sd Dyscyplinarny przy Prokuratorze Generalnym RP wydaje orzeczenie uniewinniajce prok. Piotra Jasiskiego od stawianych mu przez Prokuratora Okrgowego w Olsztynie Cezarego Kamiskiego po skardze rodziny Olewnikw zarzutw dyscyplinarnych.

27

21 grudnia 2009 r. policjanci znajduj w domu Krzysztofa Olewnika niezbadane lady krwi. 18 stycznia 2010 r. Prokurator Prokuratury Rejonowej w Wejherowie delegowany do Prokuratury

Apelacyjnej w Gdasku dr Micha G. Wglowski postanawia zarzdzi wyjcie z groby zwok osoby zidentyfikowanej jako Krzysztof Olewnik. 8 marca 2010 r. Minister Sprawiedliwoci Prokurator Generalny Krzysztof Kwiatkowski podejmuje decyzj o wznowieniu postpowania w sprawie nagego zgonu Wojciecha Franiewskiego. 9 marca 2010 r. Zastpca Prokuratora Apelacyjnego w Gdasku Zbigniew Niemczyk na konferencji prasowej w Ministerstwie Sprawiedliwoci potwierdza, e wyjte z grobu zwoki to Krzysztof Olewnik. 17 czerwca 2010 r. drugi pogrzeb Krzysztofa Olewnika. 31 grudnia 2010 r. Prokurator Prokuratury Okrgowej w Ostroce Edyta Ksiek-Radomska postanawia umorzy ledztwo w sprawie nagego zgonu Sawomira Kociuka i w sprawie niedopenienia obowizkw przez funkcjonariuszy Suby Wiziennej, rodzina S. Kociuka nie wnosi zaalenia. 13 stycznia 2011 r. Prokurator Prokuratury Okrgowej w Ostroce Elbieta wieczkowska, Prokurator Prokuratury Rejonowej w Ostrowi Mazowieckiej delegowany do Prokuratury Okrgowej w Ostroce postanawiaj umorzy ledztwo w sprawie nagego zgonu Roberta Pazika i w sprawie niedopenienia obowizkw przez funkcjonariuszy Suby Wiziennej, rodzina R. Pazika nie wnosi zaalenia. 29 kwietnia 2011 r. Prokuratura Okrgowa w Ostroce postanawia umorzy ledztwo w sprawie nagego zgonu Wojciecha Franiewskiego.

3.

Ocena prawidowoci dziaa Policji w postpowaniach karnych w sprawie

o uprowadzenia i zabjstwo Krzysztofa Olewnika Czynnoci procesowe i operacyjno-rozpoznawcze w ramach postpowa karnych w sprawie uprowadzenia i zabjstwa Krzysztofa Olewnika, byy realizowane przez kilka jednostek Komendy Miejskiej Policji w Pocku, grup operacyjno-ledcz i komrek organizacyjnych Policji. Zaliczy do nich naley czynnoci wykonywane przez funkcjonariuszy Policji: Komendy Wojewdzkiej Policji w Radomiu kierowan przez Remigiusza Mind, Biura Kordynacji Sub Kryminalnych Komendy Gwnej Policji w Warszawie, a take grupy operacyjno-ledcz Centralnego Biura ledczego Komendy Gwnej Policji kierowan przez Grzegorza Korsana. W ramach obecnie prowadzonych w tym zakresie czynnoci wykrywczych w sprawie uprowadzenia i zabjstwa Krzysztofa Olewnika udzia bior dwie grupy operacyjno-ledcze (o ktrych mowa w dalszej czci Stanowiska).

28

3.1.Dziaania funkcjonariuszy Komendy Miejskiej Policji w Pocku Dziaania funkcjonariuszy KMP w Pocku w przedmiotowej sprawie rozcigay si od daty pierwszych czynnoci na miejscu uprowadzenia Krzysztofa Olewnika, tj. od dnia 27 padziernika do 31 padziernika 2001 r., kiedy to powoano grup operacyjno-ledcz KWP w Radomiu. Jednostka Komendy Gwnej Policji w czasie dziaa grupy operacyjnoledczej Remigiusza Mindy prowadzia w jej imieniu korespondencj z Prokuratur Rejonow w Sierpcu m.in. w zakresie zatwierdzania niektrych wnioskw. W konsekwencji powodowao to konieczno sprawowania nadzoru nad KMP w tym zakresie przez Prokuratur, pomimo faktu, e czynnoci formalnie nie wykonywaa. Naley zwrci uwag, e sprawa uprowadzenia Krzysztofa Olewnika formalnie bya prowadzona przez Sekcj Kryminaln Komendy Miejskiej w Pocku, a do czasu wydania przez prokurator Katarzyn Kamierczak zarzdzenia o powierzeniu sledztwa do prowadzenia Wydziaowi Kryminalnemu w KWP w Radomiu (sic! miao to miejsce po przejciu postpowania przygotowawczego Prokuratur Okrgow w Warszawie). Funkcjonariuszami KMP realizujcymi w niniejszej sprawie czynnoci procesowe i pozaprocesowe byli: Grzegorz Jzwik, Maciej Lubiski, Marian Golatowski, Kazimierz Kuchta, Henryk Straus, Mariusz Protes, Pawe Wojciechowski, Marek Majewski. Do najistotniejszych czynnoci realizowanych przez t jednostk organizacyjn zaliczy naley w szczeglnoci: zabezpieczenie ladw i dowodw przestpstwa na miejscu zdarzenia oraz znalezienie spalonego samochodu marki BMW, a take podjcie dziaa z zakresu analizy kryminalnej i operacyjnej. w tej sprawie przez

3.1.1. Czynnoci zwizane z przyjciem zawiadomienia o uprowadzeniu Krzysztofa Olewnika, ogldziny miejsca zdarzenia Zdaniem Komisji pozytywn ocen moe jedynie uzyska szybko reakcji Policji po przyjciu w dniu 27 padziernika 2001 r. zgoszenia o uprowadzeniu Krzysztofa Olewnika, decyzja o potrzebie zabezpieczenia miejsca zdarzenia, fakt powiadomienia Prokuratury Rejonowej w Sierpcu oraz skierowanie na miejsce ekipy technikw kryminalnych. Istotne zastrzeenia budzi jednak jako i poziom przeprowadzonych ogldzin na miejscu zdarzenia realizowanych przez prowadzcego ogldziny m. asp. Jarosawa Cietela - eksperta zamiejscowego Wydziau Kryminalistyki KWP Radom z siedzib w Pocku, jak rwnie (trzech) technikw kryminalistyki z KMP w Pocku.

29

Zaniechania w zakresie prawidowoci prowadzonych ogldzin w dniu 27 padziernika 2001 r. w miejscu uprowadzenia ofiary przestpstwa niewtpliwie miay wpyw, uprowadzenia i zabjstwa Krzysztofa Olewnika. Analiza protokou ogldzin oraz dowodw doczonych do akt sprawy potwierdza popenienie przez wskazanych funkcjonariuszy Policji istotnych uchybie, w szczeglnoci, w zakresie: 1) organizacyjno-decyzyjnej Funkcjonariusz formalnie kierujcy ogldzinami by osob o najmniejszym, zaledwie na wynik procesowy sprawy

jednomiesicznym dowiadczeniu dochodzeniowo-ledczym spord caej grupy. Nie sposb te okreli jaki by mechanizm podejmowania decyzji zwizanych z czynnoci i jej kierunkami, a take kto w rzeczywistoci je podejmowa (cz przesuchanych podczas postpowania prowadzonego obecnie przez Prokuratur Apelacyjn w Gdasku policjantw zeznaa, e kluczowe zagadnienia byy rozstrzygane kolegialnie). 2) braku zabezpieczenia obszaru ogldzin przed ingerencj osb nieuprawnionych Kwestia ta jest niezwykle istotna, zwaywszy na cel tej czynnoci jakim jest udokumentowanie wygldu miejsca poddawanego ogldzinom oraz zabezpieczenie stosownych dowodw. W trakcie czynnoci na miejscu zdarzenia wstp do domu miay osoby nieuprawnione. Fakt ten ma niezwykle istotne znaczenie zwaywszy na to, e w toku ogldzin doszo do utraty czci dowodw rzeczowych. 3) braku kompletnoci przedmiotu ogldzin Przeprowadzone ogldziny miay charakter wybirczy. Nie przeprowadzono czynnoci we wszystkich pomieszczeniach domu ofiary. Z niezrozumiaych powodw nie przeprowadzono chociaby szczegowych ogldzin pozostaoci po przyjciu w domu Olewnikw takich jak: stou i przedmiotw na nim si znajdujcych. Ponadto, na zewntrz nie przeprowadzono czynnoci procesowych zwizanych z samochodem, ktrym do domu mia powrci Krzysztof Olewnik. 4) ladw krwi Nie zostay one zwymiarowane, a prbk krwi pobrano tylko z jednego miejsca, nieprecyzyjnie okrelajc je w dokumentacji procesowej. Tym samym z niezrozumiaych powodw a priori przyjto zaoenie, e krew pochodzi od jednej osoby. Ponadto, nie zabezpieczono szeregu przedmiotw, ktre z punktu widzenia wyjaniania sprawy mogy mie istotne znaczenia. I tak nie zabezpieczono rozoonych rcznikw, krawata zawieszonego na kolumnie w salonie czy te szeregu cierek, ktrymi prawdopodobnie

30

sprawcy wycierali krew. Zignorowany zosta wideofon znajdujcy si w domu, a take nie dokonano ustale zwizanych z przedmiotem znajdujcym si na supie elektrycznym przy bramie domu, a przypominajcym z wygldu kamer. W sposb niewaciwy zabezpieczono lady opon w pobliu domu brak jest precyzyjnej dokumentacji procesowej, w tym fotografii, a take odleww, ktre zwyczajowo stosuje si w tego rodzaju sytuacjach. Jako wysoce nieprofesjonalny naley uzna brak ogldzin wszystkich pomieszcze, w ktrych znajdoway si okna, pod ktem ustalenia drogi wejcia sprawcw do domu ofiary. W protokole ogldzin prokurator co prawda nie wystpuje, jednak ustalono, e by na miejscu zdarzenia, o czym wiadcz zoone przed Komisj informacje podczas przesuchania prok. Leszka Wawrzyniaka (ktremu zastpca Prokuratora Rejonowego w Sierpcu Andrzej Nowakowski, majcy wwczas dyur przekazywa informacje na temat ogldzin miejsca zdarzenia) oraz K. Kuchty, ktry rozmawia z nim na miejscu ogldzin. Bdem byo dopuszczenie do ogldzin w charakterze wiadka Dariusza Kellera, ktry by uczestnikiem przyjcia i jak si potem okazao zamyka po nim dom. Nie wyznaczono osoby kierujcej i odpowiadajcej za jako wykonanych czynnoci z poziomu prokuratury i policji. Niezwykle istotne znaczenie, szczeglnie w pocztkowej fazie ledztwa, ma czynno procesowa polegajca na ogldzinach miejsca popenienia przestpstwa. Zwaywszy na etap postpowania, organ procesowy w momencie dokonania takich ogldzin posiada zazwyczaj bardzo ograniczon wiedz na temat popenionego przestpstwa, co implikuje fakt, e podstawowym celem ogldzin jest uzyskanie jak najwikszej iloci informacji o istocie zdarzenia oraz zabezpieczenie wszelkich ladw kryminalistycznych i dowodw rzeczowych niezbdnych dla wyjanienia sprawy. Prawidowoci tej czynnoci i jej rezultat czstokro determinuj kierunki dalszych dziaa ledczych. Popenione bdy implikuj powane konsekwencje dla postpowania obecnie prowadzonego w tej sprawie przez Prokuratur Apelacyjn w Gdasku. Wiele dowodw zostao zaprzepaszczonych bezpowrotnie, a konwalidowanie okrelonego zakresu czynnoci napotyka na bardzo istotne, obiektywne przeszkody zwizane z upywem czasu. Pomimo tego, naley wskaza, e gdaskim prokuratorom udao si, dziki drobiazgowo przeprowadzonym czynnociom procesowym, dokona wielu istotnych ustale. W tym miejscu naley wymieni choby ujawnienie ladw krwi niezidentyfikowanego mczyzny znajdujcych si pod kanap w salonie domu Krzysztofa Olewnika. Ten wany dowd zosta zabezpieczony po upywie omiu lat od popenionego przestpstwa, a dziki przeprowadzonej ekspertyzie z zakresu bada DNA, ustalono profil genetyczny osoby od ktrej pochodzi. Niezwykle ciekawe wnioski pyn rwnie z porwnania na obecnym etapie ledztwa dwch zapisw wideo dokumentujcych ogldziny domu ofiary: wskazuj one na przedmioty, ktre zostay pominite podczas czynnoci zrealizowanych w 2001 r., a ktre mogy mie zwizek z przestpstwem, a take na moliw ingerencj w wygld miejsca poddawanego

31

ogldzinom. Realizowane w 2010 r. eksperymenty procesowe, koncentruj si midzy innymi na wyjanieniu roli wspomnianych rzeczy oraz ujawnionych zmian.

3.1.2. Realizacja dziaa wykrywczych przez grup operacyjno-ledcz Wojewdzkiej Policji w Radomiu kierowan przez Remigiusza Mind

Komendy

Decyzj nr 08/2001 nadinsp. Zdzisawa Marcinkowskiego - Komendanta Wojewdzkiego Policji w Radomiu z dnia 31 padziernika 2001 r. zostaje powoana grupa operacyjno-dochodzeniowa (powinna by zgodnie z przyjt terminologi grupa operacyjno-ledcza). Ustalono skad osobowy grupy, do ktrej weszli: 1) nadkom. Remigiusz Minda zastpca Naczelnika Wydziau Kryminalnego KWP z/s w Radomiu Kierownik grupy, 2) m. insp. Jan Makowski zastpca Komendanta Miejskiego Policji w Pocku zastpca Kierownika grupy, 3) podinsp. Ryszard Kijanowski zastpca Naczelnika Wydziau Dochodzeniowo-ledczego KWP z/s w Radomiu, Zesp w Pocku zastpca Kierownika grupy, 4) kom. Mirosaw Grecki Kierownik referatu i Sekcji Dochodzeniowo-ledczej KMP w Pocku, 5) asp. sztab. Henryk Straus - Sekcja Dochodzeniowo-ledcza KMP w Pocku, 6) podkom. Marek Majewski - Sekcja Dochodzeniowo-ledcza KMP w Pocku, 7) podinsp. Leszek Cybulski - ekspert Wydziau Dochodzeniowo-ledczego KWP z/s w Radomiu, Zesp w Pocku, 8) asp. Maciej Lubiski - specjalista Wydziau Kryminalnego KWP z/s w Radomiu, Zesp w Pocku, 9) asp. Marian Golatowski - detektyw Wydziau Kryminalnego KWP z/s w Radomiu, Zesp w Pocku, 10) m. asp. Marek Kozanecki - Sekcja Kryminalna KMP w Pocku, 11) st. sier. Adam Wickiewicz - Sekcja Kryminalna KMP w Pocku, 12) kom. Zbigniew Wodkowski - specjalista Wydziau Techniki Operacyjnej KWP z/s w Radomiu, Zesp w Pocku. W dniu 8 listopada 2001 roku decyzj nr 9/2001 Komendanta Wojewdzkiego Policji z/s w Radomiu nadinsp. Zdzisawa Marcinkowskiego w skad grupy dodatkowo zosta powoany nadkom. Kazimierz Kuchta naczelnik Sekcji Kryminalnej KMP Pock. Dziaaniami grupy kierowa nadkomisarz Remigiusz Minda, zastpca naczelnika Wydziau Kryminalnego w Komendzie Wojewdzkiej Policji z siedzib w Radomiu. Kierownictwo nad dziaaniami grupy byo sprawowane przez Komend Wojewdzk Policji w Radomiu. Grupa formalnie dziaaa do dnia 18 sierpnia 2004 r. W tym czasie nadzorowana bya przez prokuratora Prokuratury Rejonowej w Sierpcu Leszka Wawrzyniaka oraz prokuratorw Prokuratury

32

Okrgowej w Warszawie V Wydzia ledczy tj. Elbiet Gielo, Katarzyn Kamierczak i Roberta Skawiskiego. Przejcie, na skutek interwencji pokrzywdzonych, ledztwa przez Wydzia V Prokuratury Okrgowej w Warszawie rozpoczo si od nieudanej prby przekazania postpowania z KWP w Radomiu i zmiany ekipy prowadzcej. Wydanie decyzji Komendanta Wojewdzkiego Policji w Radomiu o powoaniu grupy na czele z zastpc naczelnika Wydziau Kryminalnego KWP naley oceni pozytywnie, cho zasadniczym bdem byo nie wyznaczenie w decyzji osoby z kierownictwa KWP, nadzorujcej prac grupy. Dowiadczenia i stosowana praktyka okrelaj podstawowe zadania kierownika grupy. Szczeglnie ma on obowizek wobec jej czonkw doprecyzowania zasad funkcjonowania w nastpujcych obszarach: Imienne wyznaczenie funkcjonariuszy odpowiedzialnych za ewidencj, gromadzenie i przepyw wytworzonych dokumentw operacyjnych i procesowych wewntrz grupy. Okrelenie sposobu dokumentowania zrealizowanych czynnoci operacyjnych i procesowych, w tym dokumentowanie propozycji wykonujcego co do dalszych przedsiwzi i przedstawianie ich kierownikowi w celu akceptacji. Imiennie przydzielanie zada, z okreleniem terminw wykonania, w tym rozliczanie i - jeeli zachodzi potrzeba - udzielanie wytycznych potwierdzanych adnotacj, bezporednio na dokumencie lub w karcie nadzoru, ktra powinna znajdowa si w kadym rozpracowaniu operacyjnym i aktach kontrolnych ledztwa. Dopuszczalne jest ustne wydanie wytycznych w mniej wanych przedsiwziciach, ale nie moe ono by stosowane powszechnie. Cykliczne organizowanie spotka caej grupy lub wybranych funkcjonariuszy w celu omwienia postpw w sprawie, wymiany spostrzee i wypracowania propozycji do dalszych skoordynowanych dziaa operacyjnych i procesowych. Spotkania te, powinny by dokumentowane przez wyznaczonego funkcjonariusza i gromadzone w aktach podrcznych Niestety, w aktach ledztwa jak i rozpracowania operacyjnego, trudno zauway lady standardowego dziaania kierownika grupy. Niewtpliwie przeoyo si to na chaos w przepywie informacji i niezadawalajc skuteczno jej funkcjonowania. Powoujc grup operacyjno ledcz nie ustrzeono si wielu istotnych bdw:

1) Grup tworzyli ludzie, ktrzy stanowili tylko dekoracj, bo nie mogli, z powodu innych zaj
faktycznie w niej pracowa. Kierownik grupy nie wyznaczy zada i roli poszczeglnym czonkom grupy. Z tego powodu faktycznie ju po kilku dniach pracowao mniej ni poowa wyznaczonego skadu, cho do koca nikt formalnie nie zosta odwoany.

2) Istotne zastrzeenia budzi moe wczenie do grupy jednego z uczestnikw przyjcia nadkom.
Kazimierza Kuchty naczelnika Sekcji Kryminalnej KMP Pock, ktry by ostatnim czowiekiem majcym kontakt z uprowadzonym w trakcie odwoenia do domu.

33

3) Praca grupy nie bya dokumentowana zapisami tak w zakresie zlecanych zada jak i rozlicze z ich
realizacji. Notatki przedstawiajce niektre ustalenia, s chaotyczne i brak w nich ladw dalszych przedsiwzi lub polece kierownika, zmierzajcych do ich dogbnego wyjanienia (np. ustalenia ze sprzedawczyni z Centrum Handlowego Auchan, w ktrym zakupiono telefon do kontaktu z rodzin porwanego). Bdy tego rodzaju powielane s nagminnie.

4) Powany wpyw na niepowodzenia w sprawie porwania mia fakt, e nikt z czonkw grupy, a
przede wszystkim jej kierownik od pocztku do koca nie zdoby penego zaufania pokrzywdzonych. Skutkowao to wieloma bdnymi krokami popenianymi przez nich, szczeglnie w zakresie sowitego opacania faszywych informatorw, a take ukrywania lub przekazywania z opnieniem niektrych informacji policji, przez rodzin uprowadzonego.

5) Kierownik grupy zaniecha podstawowego obowizku spoczywajcego na policji a mianowicie


przeprowadzenia szczegowego instruktau o zachowaniach dla pokrzywdzonych w kontaktach z porywaczami. Jednym z elementw tego instruktau, powinna by propozycja, aby negocjacje z porywaczami prowadzi policjant, szczeglnie co do gwarancji uwolnienia Krzysztofa Olewnika po przekazaniu okupu. Naley w tym miejscu podkreli, i formalnie w grupie operacyjno-dochodzeniowej w chwili jej powoania byo oprcz asp. Henryka Strausa jeszcze 4 funkcjonariuszy mogcych wykonywa i nadzorowa czynnoci procesowe tj: podinspektor Ryszard Kijanowski (jak sam zezna - po nominacji na Komendanta Miejskiego Policji w porozumieniu z kierownikiem grupy R. Mind przesta zajmowa si spraw porwania Krzysztofa Olewnika (po pewnym czasie doszedem do wniosku i porozmawiaem z panem Mind, e ja praktycznie jestem niepotrzebny, bo nie wykonuj adnych czynnoci, a skoro nie zapoznaj si z dokumentami, z wykonywanymi czynnociami, to ja w sprawie praktycznie nic nie wiem, a wic bd wykonywa swoje czynnoci, natomiast gdybym by potrzebny do czegokolwiek pracowalimy w tym samym budynku jestem do dyspozycji z moimi ludmi, bo wiadomo, e sprawa bardzo powana. I praktycznie rzecz biorc, mj udzia w tej sprawie skoczy si) komisarz Mirosaw Grecki kierownik referatu i sekcji Dochodzeniowo-ledczej KMP w Pocku, ktry na przeomie 2001/2002 r. zosta wyczony z prac grupy. podkomisarz Marek Majewski - funkcjonariusz Sekcji Dochodzeniowo-ledczej KMP w Pocku. Jak sam zezna - zosta on decyzj Komendanta Jana Makowskiego na przeomie 2001/2002 r. odsunity od sprawy. Komendant Makowski powiedzia, e praktycznie z uwagi, e tych czynnoci jest coraz mniej, nie moemy sobie pozwoli na to, eby dwch ludzi oddelegowa do procesu. Bo, jak stwierdzi, cae czynnoci, ktre miay da jakie wiato pozytywne, byy i s robione przez grup operacyjn, ktra bya duo liczniejsza, natomiast w tym przypadku wystarczy jeden dochodzeniowiec, ktry bdzie to realizowa te czynnoci procesowe.

34

podinspektor Leszek Cybulski, starszy specjalista Wydziau Dochodzeniowo-ledczego KWP z/s w Radomiu zesp w Pocku, we wrzeniu 2002 r. powoany zosta na stanowisko kierownika Sekcji Kryminalnej w Pocku Wydziau Kryminalnego KWP z/s w Radomiu. Jak sam stwierdzi ju po kilku miesicach przesta faktycznie uczestniczy w pracach grupy mimo, e formalnie cay czas pozostawa jej czonkiem. Ale jak stwierdzi zeznajc przed Komisj sytuacja ta nie jest dla niego ani dziwna ani odosobniona bowiem pod wzgldem formalnym jestem jeszcze w kilku grupach (policyjnych), chocia ju jestem ptora roku na emeryturze. Wyej wymienione okolicznoci w sposb obiektywny musiay przyczyni si do powstania

racych bdw, zaniedba, zaniecha i opnie w prowadzeniu czynnoci procesowych. W szczeglnoci za dotyczcych zabezpieczania i wprowadzania dowodw do sprawy, dokonywania ogldzin, przeprowadzania przeszuka, przesuchiwania wiadkw. Funkcjonariusz Policji o stosunkowo niskim stopniu, realnej funkcji i pozycji w grupie jakim by H. Straus nie mg - zachowujc drog subow zwrci si o pomoc-konsultacj do innego funkcjonariusza majcego dowiadczenie w prowadzeniu czynnoci procesowych bowiem de facto takowego w grupie nie byo. Naley jednak wyranie podkreli, e ww. okolicznoci w aden sposb nie umniejszaj osobistej odpowiedzialnoci ze strony H. Strausa za powstae z jego strony uchybienia i niedopenienia obowizkw subowych. Generalnie, w tym miejscu naley stwierdzi, i przez cay okres pracy grupy operacyjnodochodzeniowej, kierowanej przez Remigiusza Mind nie przekazywano, zatajano przed prokuratorem referentem wiele istotnych informacji i dowodw w sprawie. Natomiast rola funkcjonariusza prowadzcego czynnoci procesowe (asp. H. Strausa) bya wtrna, dokumentujca jedynie cz informacji uzyskiwanych przez oficerw operacyjnych. Oni to bowiem tj. Remigiusz Minda i Maciej Lubiski dowolnie, wedug wasnego uznania decydowali, jakie informacje oraz dowody mog by przydatne w procesie. W przypadku nierwnoprawnej roli funkcjonariuszy Policji wykonujcych czynnoci procesowe i operacyjne, a zwaszcza nazbyt spolegliwej postawie prokuratora referenta wobec funkcjonariuszy, ktrym powierzono prowadzenie ledztwa i wspomagajcych to ledztwo czynnociami operacyjno-rozpoznawczymi, mogo dochodzi do racych bdw. Jedynym rodkiem mogcym dokona sanacji funkcjonowania grupy by waciwy nadzr subowy i kontrola nad prowadzonymi czynnociami przez funkcjonariuszy Policji. Ten za zawid cakowicie, co wynika np. z zezna: Ryszarda Kijanowskiego (od maja 2002 Komendant Miejski Policji w Pocku, wczeniej zastpca Naczelnika Wydziau Dochodzeniowo-ledczego KWP z/s w Radomiu, zastpca kierownika grupy operacyjno-dochodzeniowej), Jana Makowskiego (zastpca Komendanta Miejskiego Policji w Pocku, zastpca kierownika grupy operacyjno-dochodzeniowej), Wiesawa Stacha (Komendant Wojewdzki Policji z/s w Radomiu), Witolda Olszewskiego (zastpca Komendanta Wojewdzkiego Policji z/s w Radomiu), Bogusawa Pietrzyka (naczelnik Wydziau Kryminalnego Komendy Wojewdzkiej Policji

35

z/s w Radomiu), Mariana Frka (naczelnik Inspektoratu Komendanta Wojewdzkiego Policji z/s w Radomiu oraz Jerzego Skryckiego (zeznania przed prokuratorem) i Jerzego Nckiego (dyrektorzy Biura Kryminalnego i Koordynacji Suby Kryminalnej). Jako ilustracj cakowitego braku rzeczywistego nadzoru nad poczynaniami funkcjonariuszy grupy dochodzeniowo-operacyjnej kierowanej przez Remigiusza Mind i chaosu organizacyjno-kompetencyjnego na kierowniczych szczeblach Policji mog suy zeznania wiadka Bogusawa Pietrzyka (bezporedni przeoony R. Mindy), ktry zezna, i bezporedni nadzr na grup sprawowa I zastpca Komendanta Wojewdzkiego a nie on (naczelnik Wydziau Kryminalnego KWP) mimo, e nie wynika to z adnego znanego Komisji dokumentu, w tym decyzji o powoaniu grupy. wiadek rwnie nie potrafi wskaza, gdzie znajduje si taki dokument, ale pozostawa w przewiadczeniu, e jest gdzie dokument wskazujcy zastpc komendanta Jak ju wyej wspomniano, bdem byo niewyznaczenie w decyzji o powoaniu grupy operacyjnoledczej osoby nadzorujcej jej prac z ramienia kierownictwa KWP. Z organizacji dziaania KWP i zezna wiadkw wynika, e do wiosny 2002 r. powinien to czyni insp. Maciej Ksikiewicz, a po jego odejciu, insp. Witold Olszewski, ktry pomimo wielu lat suby na kierowniczych stanowiskach, nie mia naleytego dowiadczenia w pionie kryminalnym. W udostpnionych materiaach nie ma ladw ich dziaania, cho niewtpliwie interesowali si oni t spraw. Opierali si gwnie na ustnych relacjach R. Mindy. Ten sam bd powiela naczelnik Wydziau Kryminalnego m. insp. Bogusaw Pietrzyk, na ktrym te spoczywa instytucjonalny obowizek bezporedniego nadzoru. W efekcie nikt nie korygowa bdw w organizacji pracy zespou wykonawczego popenianych przez kierujcego grup Remigiusza Mind. Zaniedbania, dowolno interpretacji faktw byy powodem wprowadzania w bd kierownictwa KGP w ramach systemu meldunkowego, co nie odzwierciedlao rzeczywistego stanu i poziomu prac grupy. Reasumujc, prowadzone przez grup Remigiusza Mindy, pod nadzorem prokuratury, ledztwo jest racym przykadem bezplanowego dziaania, powierzchownego wykonywania czynnoci, w tym czsto ze znacznym opnieniem, niewaciwego postpowania z dowodami rzeczowymi, ich zabezpieczeniem i wykorzystaniem. Podkrelenia wymagaj midzy innymi: nie dokonanie lub wykonanie zbyt powierzchownie ogldzin wszystkich pomieszcze domu nie ujawnienie lub nie zabezpieczenie wielu ladw biologicznych, traseologicznych i nie wykorzystanie lub znaczne opnienie wczenia do zabezpieczonych dowodw brak aktywnoci ekspertw w opracowaniu sugestii dla prokuratora i prowadzcych porwanego, co skutkowao pominiciem wielu ladw dowodowych. daktyloskopijnych podczas ogldzin. mikroladw: wosa i niedopaka papierosa. ledztwo jakie rodzaje ekspertyz mona i naley zarzdzi, aby wykorzysta zebrany materia dowodowy. Skutkiem tego prowadzcy postpowanie z braku wiedzy lub zaniecha nie zarzdzili w ogle niektrych ekspertyz lub zrobili to ze znacznym opnieniem.

36

race bdy w przesuchaniach uczestnikw przyjcia jakie miao miejsce kilka godzin nierwnoczesne dokonanie przesucha bez udziau prokuratora, umoliwiao wiadkom dopuszczenie na pocztkowym etapie do informacji ze ledztwa osb niepowoanych, jak odstpienie policji od rejestracji rozmw telefonicznych porywaczy z rodzin i akceptacja

przed porwaniem, a szczeglnie aktualnych i byych funkcjonariuszy policji. ewentualne uzgadnianie zezna co do wersji zdarze. byego policjanta Ksickiego, czy te pracownikw firmy Rutkowskiego. realizowania tego przez firm detektywistyczn. Doprowadzono do tego, e ludzie Rutkowskiego faktycznie decydowali o tym, kiedy i jakie informacje byy przekazywane policji. policja nie zabezpieczya nawet sprztu do bezporedniego odczytu nagranych dyskietek. zaniechanie sprawdzenia zabezpieczonych, a nieustalonych ladw daktyloskopijnych w Komisja ustalia, e policja dysponowaa sprztem do jawnej rejestracji rozmw telefonicznych. systemie AFIS, ktry zosta uruchomiony na pocztku 2002 r. ; te same czynnoci naleao na bieco wykonywa z nie wyeliminowanymi ladami daktyloskopijnymi ujawnionymi na listach pisanych przez Krzysztofa Olewnika. nagminne s przypadki przesucha kluczowych wiadkw w ledztwie z kilkudniow, a nawet kilkutygodniow zwok. Jak wynika z dokumentw, w grupie nie funkcjonowa waciwy przepyw informacji pomidzy funkcjonariuszami prowadzcymi czynnoci operacyjne i procesowe. Std wiele informacji operacyjnych nie zostao potwierdzonych procesowo, cho byy takie moliwoci. Byo te kilka przypadkw zastpowania przesuchaniami sprawdze informacji wymagajcych dziaa operacyjnych, co dewaluowao ich pocztkow warto i stanowio ostrzeenie dla domniemanych sprawcw porwania. Win za chaos w grupie operacyjno - ledczej ponosi jej kierownik. Jak ustalia Komisja w wyniku przegldu i analizy akt sprawy prok. E. Gielo powzia przewiadczenie, i prowadzca ledztwo jednostka Policji nie wprowadza do akt procesowych wszelkich istotnych ustale uzyskanych w toku wykonywania czynnoci operacyjno-rozpoznawczych. W zwizku z powyszym w dniu 7 stycznia 2003 r. doszo do spotkania z kierownikiem policyjnej grupy operacyjnodochodzeniowej nadkomisarzem Remigiuszem Mind, podczas ktrego prokurator referent zadaa niezwocznego uzupenienia materiau dowodowego. W 15 stycznia 2003 r. nadkom. R. Minda za pismem przesa kilkanacie notatek urzdowych i subowych wytworzonych od padziernika 2001 r. Co istotne, nie byo wrd nich notatki urzdowej (a wic wytworzonej na potrzeby czynnoci procesowych) sporzdzonej 13 listopada 2001 r. wanie przez nadkom. R. Mind informujcej o zidentyfikowaniu wiadka (U. P.) sprzedawczyni sklepu z telefonami komrkowymi w Centrum Handlowym Auchan przy ul. Modliskiej w Warszawie, ktra 28 padziernika 2001 r. dokonaa sprzeday aparatu telefonicznego wraz z kart telefoniczn nn. mczynie, z ktrego to nastpnie porywacze kontaktowali si z rodzin Krzysztofa Olewnika. W notatce zawarta bya informacja, e sprzedawczyni podaa rysopis nabywcy telefonu oraz, e

37

zostay zabezpieczona dwie kasety z monitoringu z zarejestrowan postaci mczyzny. Notatka ta nigdy nie zostaa przekazana do akt procesowych i nadal znajduje si w aktach sprawy operacyjnej krypt. Krzysiek W przekonaniu Komisji kryterium, ktre mog stanowi podstaw oceny prawidowoci dziaa grupy opracyjno-ledczej/ operacyjno-dochodzeniowej Remigiusza Mindy w sprawie uprowadzenia Krzysztofa Olewnika s przede wszystkim: 1) dynamika dziaa wykrywczych grupy oraz wspdziaanie z rodzin uprowadzonego, 2) brak wsppracy funkcjonariuszy wykonujcych czynnoci operacyjne z funkcjonariuszami wykonujcymi czynnoci procesowe. Zatajanie istotnych dowodw przez funkcjonariuszy Policji wobec prokuratorw prowadzcych spraw, 3) nadzr subowy przeoonych nad czynnociami grupy Remigiusza Mindy, 4) czynnoci grupy po otrzymaniu anonimu wskazujcego na udzia Ireneusza Piotrowskiego i Roberta Pazika w uprowadzeniu Krzysztofa Olewnika, 5) zabezpieczenie i monitoring przekazania okupu przez rodzin uprowadzonego, 6) bezprzedmiotowo wyjazdu funkcjonariuszy Policji do Berlina, 7) czynnoci grupy po ujawnieniu banknotw pochodzcych z okupu, 8) zatrzymanie Sawomira Kociuka podejrzanego o udzia w porwaniu Krzysztofa Olewnika Elementem logistycznym, ktry mg utrudnia wspprac by fakt, e pomidzy lokalizacj Komendy Wojewdzkiej Policji w Radomiu, a siedzib jednostek prokuratury, ktre zaangaowane byy w ledztwo, s znaczne odlegoci, i z tego tytuu bezporednie kontakty mogy by znacznie utrudnione. Wprawdzie wsppraca grupy Remigiusza Mindy i prokuratury poprawia si, ale jako wykonywanych czynnoci przez policjantw nadal bya niska. Pozytywne zmiany daje si zauway od chwili przejcia ledztwa przez prokuratora Roberta Skawiskiego, ktry w formie pisemnej zleci realizacj czynnoci szczeglnie wok ustalenia korzystania z kart telefonicznych przez Sawomira Kociuka. Od tego momentu w rzeczywistoci rozpoczy si dziaania operacyjne wobec Sawomira Kociuka, Wojciecha Franiewskiego i Piotra Skwarskiego. Mimo to, naley stwierdzi, e prokurator Robert Skawiski nie mia wpywu na jako realizowanych czynnoci operacyjnych przez policj, ktra nie zebraa dostatecznego materiau pozwalajcego przedstawi zarzuty porywaczom. Zdaje si, i to grupa kierowaa prokuratur, za sam prokurator nie reagowa. W okresie dziaalnoci grupy Remigiusza Mindy, w przekonaniu Komisji miay miejsce najistotniejsze fakty i zdarzenia, ktre przesdziy i zawayy na rezultatach prowadzonego postpowania przygotowawczego w sprawie uprowadzenia Krzysztofa Olewnika, a zwaszcza moliwoci jego uwolnienia. Za bd naley uzna cakowity brak konsultacji w tej sprawie z KGP, tak pod wzgldem uzyskania pomocy techniki operacyjnej, jak i doradztwa, co do dalszych dziaa.

38

3.1.3. Systemowe bdy dziaa wykrywczych grupy kierowanej przez Remigiusza Mind Niewtpliwie, waciwym krokiem byo wszczcie przez policjanta KMP Pock rozpracowania operacyjnego Krzysztof, w pniejszym okresie przejtego do prowadzenia przez policjanta KWP bez dokonania stosownych zmian rejestracyjnych. Jednym z pierwszych dokumentw znajdujcych si w aktach operacyjnych rozpracowania operacyjnego Krzysiek jest sporzdzony w dniu 2 listopada 2001 r. Plan czynnoci operacyjno dochodzeniowych w/s uprowadzenia Krzysztofa Olewnika opracowany przez M. Majewskiego i H. Strausa, sporzdzony/zatwierdzony przez Jana Mankowskiego, I-go Zastpc Komendanta Miejskiego Policji w Pocku , w ktrym przyjto cztery wersje ledcze: 1) Krzysztof Olewnik zosta uprowadzony przez zorganizowan grup przestpcz. 2) Krzysztof Olewnik zosta uprowadzony na zlecenie osb, ktrym mg by winien pienidze. 3) Krzysztof Olewnik zosta uprowadzony przez ma jednej z kobiet, z ktrymi utrzymywa bliskie kontakty towarzyskie albo te na jego zlecenie. 4) Krzysztof Olewnik upozorowa swoje uprowadzenie celem wyudzenia pienidzy od swojego ojca W. Olewnika na pokrycie wasnych zobowiza finansowych. Plan zakada wykonanie okrelonych czynnoci do kadej z wersji celem ustalenia rzeczywistego przebiegu zdarzenia i motyww, ktrymi kieroway si osoby w nim uczestniczce. W sprawie operacyjnej s dwie analizy datowane na grudzie 2001 r. i marzec 2002 r., ktre przedoono Komendantowi Wojewdzkiemu. Analizy s niemal identycznej treci, obie pomijaj wane informacje uzyskane w sprawie, a pozostajce bez sprawdzenia z powodu nie zastosowania rutynowych dziaa operacyjnych. Chodzi tu o informacje dotyczce Roberta Pazika i Ireneusza Piotrowskiego, mieszkacw Drobina. Istotne bdy to: 1. Prowadzenie sprawy rozpracowania operacyjnego Krzysztof w sposb bezplanowy i gromadzenie w niej w przewaajcej czci rnych notatek subowych, nie majcych zwizkw z prac operacyjn. Notatki te lub materiay np. bilingi, powinny by w aktach kontrolnych prowadzonego ledztwa. 2. Brak skorowidza gromadzonych dokumentw i karty nadzoru osb zapoznajcych si ze spraw. 3. Nie podjcie prby ustalenie abonenta telefonu o numerze 80, z ktrym prbowano si czy ze stacji benzynowej w Poznaniu. Brak prefiksu nie stanowi istotnej przeszkody, gdy wszystko wskazywao na to, e by to telefon z terenu Warszawy. Jak ustalono pniej na podstawie wyjanie podejrzanych mg by to zastrzeony telefon stacjonarny uywany przez Franiewskich. W notatkach

39

subowych funkcjonariuszy A. Wickiewicza i K. Kuchty s informacje ze rde poufnych, ale brak jest jakiejkolwiek kontynuacji zlecenia aby pogbi te informacje. 4. Szczeglnie race s formy sprawdzenia informacji operacyjnych, np. wezwanie w dniu 14 listopada 2001 r. Roberta Pazika i formalne przesuchanie go w charakterze wiadka. Opierajc si na rozmowie z on ustalono, e prawdopodobnie przebywa on za granic. 5. Nie podjto jakiejkolwiek prby, pogbienia informacji dotyczcej Roberta Pazika i Ireneusza Piotrowskiego przy pomocy dostpnych rodkw technicznych lub osobowych. Jak pniej ustalono, Piotrowski, poszukiwany (w celu odbycia kary kilku dni aresztu za niezapacon grzywn) wielokrotnie bywa w Drobinie w latach 2002 2003 i kontaktowa si telefonicznie ze swoj on. Take ona Ireneusza Piotrowskiego wielokrotnie bya woona przez S.Kociuka do Kauszyna na posesj, gdzie by przetrzymywany Krzysztof Olewnik. W dniu 29 sierpnia 2003 r. Ireneusz Piotrowski zosta zatrzymany przez policj z Makowa Mazowieckiego za jazd po pijanemu i osadzony do odbycia kary aresztu. O fakcie tym poinformowano prowadzcych spraw porwania Krzysztofa Olewnika, jednake wykonujcy czynnoci sprawdzajce policjant z grupy ograniczy si do pytkiej rozmowy nie dopeniajc podstawowych obowizkw jak: - dokadne sprawdzenie Ireneusza Piotrowskiego w ZSIP. Wprawdzie dokonano takiego sprawdzenia po anonimie w styczniu 2003 r., ale zadowolono si ustaleniem, e mia prowadzone sprawy o wamania i rozbj. sprawdzenie w dziale legitymowanych osb i ustalenie kontaktw z okresu odbywania kary, co dawao szans ujawnienia jego znajomoci z Wojciechem Franiewskim. Powrt do informacji z listopada 2001 r. i anonimu ze stycznia 2003 r., co nawet przy pobienych sprawdzeniach pozwolioby ustali, e uzaleniony od alkoholu Ireneusz Piotrowski nagle w lipcu kupi samochd i zleci remont mieszkania. Podobnie Robert Pazik, w tym samym czasie zleci remont mieszkania i wyjecha na wczasy z rodzin. W tak maej miejscowoci jak Drobin musiao si to rzuci w oczy ssiadom, jak rwnie wzajemne kontakty R. Pazika i I. Piotrowskiego. Ponadto, kolejnym uchybieniem jest fakt, e nie zlecono obserwacji zachowa I. Piotrowskiego i R. Pazika policjantom z posterunku w Drobinie, ktra mogaby okaza si efektywna dla dalszego postpowania. Racym uchybieniem jest rwnie zaniechanie natychmiastowych sprawdze osb w bazach policyjnych ZSIP, ktre pojawiay si w uzyskanych informacjach jako mogce mie zwizek z porwaniem. Nie ma materiaw na jakiekolwiek sprawdzenia Roberta Pazika, natomiast Ireneusza Piotrowskiego sprawdzono w 2003 r. po uzyskaniu anonimu, ale bez zainteresowania si wynikiem. Inne osoby sprawdzono tylko w czci ZSIP dot. prowadzonych postpowa i tak:

1. 2. 3.

Sawomir Kociuk sprawdzony w ZSIP 20.08.2003r. Wojciech Franiewski sprawdzony w ZSIP 21.10.2003r. Piotr Skwarski sprawdzony w ZSIP 19.11.2003r.

40

Szczeglnie interesujce byy wyniki sprawdze Wojciecha Franiewskiego wielokrotnie karanego, ze zdjciami sygnalitycznymi i kart daktyloskopijn w zbiorach AFIS (Automatyczna Identyfikacja Daktyloskopijna na podstawie nawet fragmentarycznych ladw). Nie wykorzystano moliwoci ZSIP w zakresie sprawdzenia wykazu osb legitymowanych w rejonie popenionego przestpstwa. Szczeglnym zaniechaniem byo nie sprawdzenie, jakie osoby byy legitymowane w dni poprzedzajce porwanie, gdy sprawcy musieli robi rozpoznanie. Podobnie naleao postpowa wobec osb, ktre pojawiay si w informacjach jako mogce mie zwizek z porwaniem. Gdy sprawdze tych dokonano dopiero w 2005 roku okazao si, e: - 24 padziernika 2001 r. o godz. 21:33 Wojciech Franiewski by legitymowany w samochodzie peugeot 205 koloru czerwonego o numerach rejestracyjnych WY (samochd nalecy do Sawomira Kociuka) w Pocku na trasie wyjazdowej w kierunku Torunia. - Wojciech Franiewski w tym samym samochodzie by legitymowany 14 stycznia 2002 r. w Legionowie. - W tym samym aucie legitymowano go 29 stycznia 2002 r. o godz. 0:22 w towarzystwie Sawomira Kociuka w Wieliszewie (jest to gmina, na terenie ktrej pooona jest miejscowo Kauszyn, w ktrej mia dziak z domem W. Franiewski, gdzie przetrzymywano Krzysztofa Olewnika). - 16 lutego 2002 r. o godz. 2:40 W. Franiewski by legitymowany w samochodzie mercedes o numerach rej . EK, a tego samego dnia w tej samej miejscowoci o godz. 2:44 by legitymowany Sawomir Kociuk poruszajcy si swoim czerwonym samochodem marki peugeot 205. - 3 kwietnia 2002 r. w Legionowie Franiewski by legitymowany ponownie w samochodzie marki Mercedes w towarzystwie Dariusza Pazika. (W tym miejscu naley przypomnie, e w toku rozprawy oskarony I. Piotrowski wyjani, e by legitymowany w towarzystwie W. Franiewskiego i poda podczas tej czynnoci nazwisko Dariusz Pazik bez okazywania dokumentw). Informacje te maj kapitalne znaczenie, bowiem wskazuj na zwizek Wojciecha Franiewskiego i Sawomira Kociuka. Konkludujc naley zauway, jak wane informacje dla ledztwa mogli uzyska prowadzcy to ledztwo wycznie ze sprawdze, robionych w miar pojawiania si nowych osb w sprawie. Trudno si tu powstrzyma od jednoznacznego stwierdzenia, e kilka klikni w system ZSIP, do ktrego mieli dostp policjanci z grupy, pozwalao uzyska bardziej wartociowe informacje, ni wiele zupenie zbdnych czynnoci zawartych w rozpracowaniu operacyjnym Krzysztof. Nie podjto adnych czynnoci w celu ustalenia osoby, ktra dokonaa zakupu telefonu w Centrum Handlowym Auchan, tak w obszarze wykonanie portretu pamiciowego na podstawie opisu przez osob, ktra go sprzedaa, jak i zabezpieczeniu kaset z monitoringu, a take zleceniu typowania przez KSP spord osb znanych policji z notowa, a take mieszkajcych w pobliu sklepu.

41

Znajc numer IMEI nie zlecono monitorowania telefonu, ktry jako pierwszy posuy do kontaktu porywaczy z rodzin. Zrobiono to dopiero na polecenie prokuratora w maju 2005 r.
Fakt istnienia niezmiernie istotnego dla sprawy wiadka zosta jednak w poredni sposb przekazany do akt procesowych. W jednej z przekazanych notatek subowych (notatka m. asp. M. Kozaneckiego z 20 czerwca 2002 r.) znalaz si wtrt akapit informujcy, i osoba bdca przedmiotem notatki przypomina mczyzn opisywan przez sprzedawczyni ze sklepu Auchan . Prok. E. Gielo wychwycia t informacj i zawara j w treci uzasadnienia wniosku o przedueniu trwania ledztwa z 11 lutego 2003 r. Niestety, a do kwietnia 2005 r. nie zostay podjte w przedmiotowej kwestii adne czynnoci procesowe przesuchanie w charakterze wiadka U.P. oraz wprowadzenie jako dowodw do sprawy kaset z monitoringu. Zeznajcy przed komisj nastpni referenci sprawy prok. Katarzyna Kamierczak a zwaszcza prok. Robert Skawiski stwierdzili, i nie pamitaj tej okolicznoci czyli faktu istnienia naocznego wiadka sprzeday telefonu, ktrym posugiwali si sprawcy porwania. wiadczy to moe o tym, i policjanci - czonkowie grupy dochodzeniowo-ledczej (R. Minda, M. Lubiski, H. Straus) nadal ukrywali przed prokuratorami referentami fakt istnienia wanego wiadka oraz dowodu procesowego w postaci zabezpieczonych kaset z monitoringu, a przede wszystkim o tym, e referencji nie zapoznali si z naleyt starannoci z caoci ju zgromadzonego w sprawie materiau (wniosek prok. E. Gielo). W tym miejscu warto podkreli, i dopiero 16 kwietnia 2005 r. zostaa sporzdzona przez asp. sztab. Henryka Strausa notatka informujca, e tego dnia przekazana zostaa mu przez asp. M. Lubiskiego kaseta z monitoringu Centrum Handlowym Auchan przy ul. Modliskiej w Warszawie z zarejestrowan postaci mczyzny, ktry w dniu 28 padziernika 2001r. kupi telefon komrkowy uyty przez sprawcw do kontaktw z rodzin uprowadzonego Krzysztofa Olewnika. Samo za przesuchanie w charakterze wiadka sprzedawczyni z CH Auchan nastpio 5 maja 2005 r. wiadkowi okazano tablic pogldow ze zdjciami mczyzn, wrd ktrych rozpoznaa Wojciecha Franiewskiego jako mczyzny kupujcego telefon. W dniu 29 czerwca 2005 r. wiadkowi okazano osoby, wrd ktrych rozpoznaa Wojciecha Franiewskiego jako tego, ktry kupi w jej punkcie telefon Nokia 3310 w 2001 r. wiadek zeznaa, e w 2001 r. byli u niej policjanci z KWP z/s w Pocku, ktrzy rozpytali j, zabezpieczyli kasety z monitoringu i okazali jej zdjcia, ale nie byo na nim rozpoznanego przez ni mczyzny, czyli Wojciecha Franiewskiego. Przesuchana ponownie zeznaa, e mimo upywu czasu uwaa si za wiarygodnego wiadka i jest pewna swego rozpoznania. Naley w tym miejscu doda, i nieznane s okolicznoci utraty jednej z kaset z monitoringu. Funkcjonariuszem, ktry zabezpiecza obie kasety i doprowadzi do bezpowrotnej utraty jednej z nich jest asp. M. Lubiski. Wyej opisywany fakt zatajenia przez funkcjonariuszy policji istotnych informacji uzyskanych w trakcie wykonywania czynnoci operacyjno-rozpoznawczych, a take ukrywanie dowodw rzeczowych jest jednym z drastyczniejszych przykadw, ale nie odosobnionym.

42

Dziaania R. Mindy, M. Lubiskiego, H. Strausa w przedmiotowej sprawie nosz znamiona niedopenienia obowizkw subowych przez funkcjonariusza publicznego oraz ukrywania dokumentw, dowodw w sprawie, na szkod prowadzonego ledztwa w sprawie Krzysztofa Olewnika. Racym przykadem zaniedba grupy byo nieprzesuchanie w charakterze wiadka sprzedawczyni telefonu w Centrum Handlowym Auchan. Nie okazano jej procesowo zawartoci kaset z monitoringu, co pozwolioby na wskazanie klienta. Wprawdzie zrobiono zdjcie kupujcego widzianego od tyu, podajc bardzo oglny rysopis i rozesano do Wydziaw Kryminalnych w kraju z prob o typowanie, ale na taki standardowy telegram rzadko kiedy jednostki odpowiadaj. Naley zauway, ze kiedy kilka lat pniej przesuchano sprzedawczyni telefonu, podaa ona dokadny rysopis kupujcego i wskazaa na jego podobiestwo do znanego powszechnie piosenkarza. Ponadto, gdy okazano jej zdjcia rozpoznaa ona bez wahania Wojciecha Franiewskiego. To pokazuje, e ju w pierwszej fazie ledztwa mona byo wykona portret pamiciowy. Tego rodzaju przeocze jest w tym ledztwie kilka, a wynikaj one z braku koordynacji pracy w grupie i kwalifikacji zawodowych wykonawcw. Kolejnym racym przykadem braku profesjonalizmu w dziaaniach policji i prokuratora prowadzcego spraw byo przekazanie z kilkumiesicznym opnieniem przez funkcjonariusza wykonujcego czynnoci operacyjne zabranych dwch kaset z monitoringu w sklepie CH Auchan. Jednak nawet wtedy nie wczono ich do dowodw rzeczowych. Gwoli cisoci naley zauway, e zdjcia ze wspomnianej kasety byy prezentowane w kwietniowym programie 997 w roku 2003, jednake bez adnego odzewu. Jak wspomniano, popeniono rwnie bdy w trakcie ogldzin spalonego samochodu sucego sprawcom uprowadzenia. W pierwszej fazie, ogldzin dokonali nieprzygotowani profesjonalnie policjanci. Poprawiono co prawda ogldziny, jednak ju poza miejscem spalenia auta, ale i tak nie zaliczono do dowodw rzeczowych m.in. fragmentw spalonego telefonu. Zaniechano cakowicie dogbnego rozpoznania osoby Sawomira Kociuka i jego kontaktw, nawet po uzyskaniu informacji z dnia 4 lipca 2003 r., i korzysta on z karty telefonicznej, w celu nawizania kontaktu w dniu 26 czerwca 2003 r. z rodzin. W sprawie przygotowania do przekazania okupu, czy si on z KPP Subice. Wrd kontaktw pojawia si firma Kasix Auto Mix, ktrej wspwacicielem by Wojciech Franiewski. Sprawdzenie W. Franiewskiego w ZSIP ujawnioby jego bogat przeszo kryminaln, a to, mogo spowodowa blisze przyjrzenie si jego osobie oraz ustalenie faktu, e posiada on dziak z domem letniskowym w gminie Wieliszew. Majtek W. Franiewskiego powinien szczeglnie zainteresowa

43

policjantw, gdy w ostatnich kilkunastu latach przebywa on na wolnoci jedynie od sierpnia 1992 r. do lipca 1997 r. kiedy to ukrywa si przed powrotem do wizienia. Zosta on zatrzymany w 1997 r. , nastpnie zosta warunkowo zwolniony w dniu 16 czerwca 2001 r. Gdyby zrealizowano wyej opisane dziaania mogoby doj do przeomu w sprawie. Osoby kontaktujce si z rodzin uyway kart magnetycznych do aparatw wrzutowych nie zdajc sobie zapewne sprawy, e posiadaj one wasne numery identyfikacyjne. Karty te zostay uyte nie tylko do kontaktw z rodzin uprowadzonego ale rwnie do pocze z numerami stacjonarnymi nalecymi do Lucyny Kociuk (matka Sawomira Kociuka), firma Kasix Automix na ul. Modliskiej 331 w Warszawie nalecej do Katarzyny Franiewskiej i Piotra Skwarskiego oraz do poczenia z KPP w Subicach. Na podstawie ww. pocze wytypowani zostali nastpujcy figuranci sprawy: bracia Stanisaw i Sawomir Kociukowie, Wojciech Franiewski oraz Piotr Skwarski, jako osoby mogce mie zwizek z porwaniem i przetrzymywaniem Krzysztofa Olewnika. Natychmiastowy kontakt z jednostk policji w Subicach pozwoliby potwierdzi, i osob ktra uywaa karty magnetycznej do kontaktw z t jednostk oraz do kontaktw z rodzin porwanego jest Sawomir Kociuk. Czynnoci procesowe w tym zakresie tj. przesuchanie w charakterze wiadka funkcjonariusza KPP Subice Mirosawa Pastuszewskiego nastpio dopiero 6 kwietnia 2004 r. Dysponujc tak istotnymi, przeomowymi w dotychczasowym ledztwie informacjami funkcjonariusze grupy operacyjno-dochodzeniowej powinni w trybie natychmiastowym wdroy wszelkie dostpne prawem rodki przewidziane metodyk prowadzenia czynnoci operacyjno-rozpoznawczych tj.: dokona sprawdze dot. figurantw sprawy we wszystkich bazach danych zarwno bdcych w gestii policji, innych sub oraz instytucji, wystpi z wnioskami o uruchomienie w trybie 24-godzinnym techniki operacyjnej (podsuch telefoniczny) na wszelkie ustalone telefony nalece do figurantw sprawy, jak i na telefon bdcy w uytkowaniu rodziny Krzysztofa Olewnika sucy do kontaktw z porywaczami, uruchomi obserwacj towarzyszc, jak i stacjonarn (po uprzednim sprawdzeniu i wytypowaniu wszelkich nieruchomoci nalecych bd bdcych w uytkowaniu figurantw sprawy Krzysztof Olewnik jak si okazao by przetrzymywany na dziace nalecej do W. Franiewskiego) dokona rozpoznania rodowiska figurantw sprawy celem uruchomienia lub pozyskania osobowych rde informacji (w tym korzystajc z zasobw innych jednostek policji) okazanie naocznemu wiadkowi tj. sprzedawczyni z Centrum Handlowego Auchan w formie tablic pogldowych wytypowanych figurantw sprawy najlepiej ju trybie procesowym. Wszystkie wyej wymienione czynnoci winny by wykonywane w cisym porozumieniu i koordynacji z funkcjonariuszem prowadzcymi czynnoci procesowe, jak i przede wszystkim z nadzorujcym te czynnoci prokuratorem. Poprawne przeprowadzenie tych czynnoci mogo nie tylko

44

doprowadzi do rozpracowania i ujcia przynajmniej czci sprawcw porwania i przetrzymywania Krzysztofa Olewnika, ale przede wszystkim do jego uwolnienia. Niestety, tak si jednak nie stao bowiem sposb w jaki te czynnoci zostay wykonane przez grup operacyjno-dochodzeniow kierowan przez Remigiusza Mind w cigu najbliszych tygodni stanowi wrcz modelowy materia jak nie naley prowadzi dziaa operacyjnych. Informacje pochodzce z policyjnych baz danych uzyskiwano sukcesywnie dopiero w sierpniu i we wrzeniu 2003 r., nie dokonano natomiast sprawdze w policyjnych bazach dotyczcych legitymowa. Wnioski na zastosowanie techniki operacyjnej tj. podsuchu telefonicznego na figurantw sprawy zostay sporzdzone dopiero w poowie sierpnia 2003 r. Wczeniej przez blisko miesic oczekiwano na stanowisko Wydziau Techniki Operacyjnej co do moliwoci jej zastosowania. Sama za technika zostaa uruchomiona w ostatnich dniach sierpnia 2003 r. (na okres 3 miesicy,) a wic ponad miesic po przekazaniu okupu i niestety ju po zabjstwie Krzysztofa Olewnika. Obserwacja towarzyszca i stacjonarna zostaa ona zastosowana wobec brata Sawomira Kociuka Stanisawa pomidzy 5 a 10 lipca 2003 r.. Obserwacj towarzyszc przeprowadzono rwnie w dniu 24 lipca 2003 r. wobec samochodu, ktrym poruszaa si Danuta Olewnik-Ciepliska ze swym mem podczas przekazywania okupu. Komisji nie udao si potwierdzi, czy w tym dniu podjto choby prb podjcia figurantw sprawy obserwacj towarzyszca i stacjonarn. Winno to by rutynow czynnoci. W materiaach brak jest rwnie jakichkolwiek dziaa majcych na celu ustalenie wszystkich nieruchomoci bdcych wasnoci lub bdcych w uytkowaniu przez figurantw sprawy. W sprawie nie odnotowano (nie udokumentowano) by wykonywane byy jakiekolwiek czynnoci majce na celu podjcie klasycznych dziaa operacyjnych przy pomocy osobowych rde informacji. Brak jest podjcia nawet najprostszych dziaa jak choby rozpoznania rodowiskowego. W dokumentacji operacyjnej znajduj si dwie notatki, i w poowie lipca 2003 r. podjto

czynnoci zmierzajce do nawizania kontaktu z U.P. ustalenie aktualnego miejsca zamieszkania lub pracy. Brak jakichkolwiek dalszych czynnoci w stosunku do tej osoby wiadczy moe o tym, e zlekcewaono t kwesti lub e funkcjonariusze (operacyjni) policji nie potrafili ustali aktualnego miejsca pobytu wanego wiadka. Dopiero pod koniec lipca 2003 roku policjanci z grupy podjli dziaania wobec Sawomira Kociuka, Wojciecha Franiewskiego i Piotra Skwarskiego. W dniu 31 lipca i 1 sierpnia 2003 podjto prb dwch krtkotrwaych obserwacji Sawomira Kociuka, przez siy WTO Radom, ktre zakoczyy si fiaskiem. By moe zaway tu brak wsppracy z KSP, cho naley zauway, e Kociuk zachowa si tak, jakby spostrzeg obserwacj. W sierpniu zarzdzono zaoenie podsuchu telefonicznego, ktre z przerwami kontynuowano a do kwietnia - maja 2004 roku. W udostpnionych aktach brak byo komunikatw lub notatek z uzyskanych w ten sposb informacji, naley wic przypuszcza, e sprawcy kontrolowali swoje

45

rozmowy i nawet nie byo dowodw na utrzymywanie pomidzy nimi kontaktw. wiadczy o tym fakt, e po dniu 1 czerwca 2004 r., kiedy dokonano realizacji sprawy, prokurator R. Skawiski zaleci policjantom prac nad udokumentowaniem powiza Sawomira Kociuka z Franiewskimi, czemu w przesuchaniach zaprzeczali. Wszyscy zdawali sobie spraw z tego, e s przez policj podejrzewani i dlatego nie czuli si bezpiecznie. Policjanci z grupy zaniechali zlecenia wykonania analizy pocze na podstawie otrzymywanych bilingw. Zastpowaa to pseudoanaliza w formie notatek sporzdzanych przez asp. M. Lubiskiego. Pierwsz analiz wykona policjant z Wydziau Kryminalnego KWP Radom dopiero w maju 2004 r. Wraz z wyduaniem si czasu przetrzymywania Krzysztofa Olewnika, kierownik grupy powinien zauway, i pokrzywdzeni s bardzo zdeterminowani, aby przekaza okup, nawet wtedy, gdy sprawcy nie s wiarygodni, e uwolni porwanego. Naleao przekona rodzin, nawet przy uyciu psychologa policyjnego, e dla ycia Krzysztofa nie ma zagroe dotd, dopki sprawcy uprowadzenia nie dostan pienidzy. A najlepszym sposobem na uwolnienie porwanego jest policyjna kontrola momentu przekazania okupu. Mona byo rozway propozycj, aby w imieniu rodziny negocjacje z porywaczami prowadzi odpowiednio przeszkolony czowiek lub specjalnie przeszkoli kogo z rodziny. Oddanie pola porywaczom stawiao pokrzywdzonych w znacznie gorszej pozycji. Zaniechanie to, miao swe negatywne skutki midzy innymi w potwierdzeniu na zadane pytania porywaczy faktu kserowania banknotw, czy te instalacji GPS. Wiozcy okup nie notowali na bieco numerw telefonw z jakich do nich nie tylko dzwoniono, ale rwnie na jakie oni oddzwaniali. To samo dotyczy, nieprzekazywania policji listw z daniami, kierowanych do pokrzywdzonych przed ich otwarciem w celu poddania ich badaniom kryminalistycznym, a nawet nieprzekazywanie w ogle, bo tak yczyli sobie porywacze, bd przekazywanie ich z opnieniem.

3.1.4. Weryfikacja anonimu wskazujcego na udzia Ireneusza Piotrowskiego i Roberta Pazika w uprowadzeniu Krzysztofa Olewnika Naley wzi pod uwag, i cakowicie zignorowano sprawdzenie anonimu z dnia 15 stycznia 2003 r., przy wykorzystaniu dostpnych rodkw jakimi dysponuje policja, wskazujcego Pazika i Piotrowskiego jako sprawcw porwania i przetrzymywania Krzysztofa Olewnika w okolicach Nowego Dworu, a take grocego mu z ich strony zabjstwa. M. Lubiski sporzdzi na t okoliczno notatk subow, z ktrej wynika, e o tym fakcie zosta poinformowany przez kierownika grupy - R. Mind. Czynnoci, ktre wykona M. Lubiski ograniczyy si do rozpytania funkcjonariuszy miejscowego komisariatu policji oraz prawdopodobnie rozmowy z rodzin I. Piotrowskiego, ktra miaa stwierdzi, e nie

46

ma z nim od duszego czasu kontaktu i wedug nich mia on przebywa za granic. (Informacja o anonimie nie bya traktowana jako najwaniejsza w wymienionej notatce, ktra dotyczya raczej relacji pokrzywdzonego W. Olewnika z detektywem K. Rutkowskim w zwizku z prb nagrania kolejnego odcinka programu Detektyw w TVN). Poza wydrukiem z bazy KSIP nie doczono do materiaw ledztwa innych informacji jak sprawdzenia w bazie legitymowa, wywiadu posesyjnego, ustalenia w zakresie uywanych numerw telefonw itp. W sytuacji, w ktrej posiadano ju informacje wskazujce na ewentualne powizanie ze spraw uprowadzenia, wskazanego w anonimie, Pazika ps. Pedro i wobec braku czynnoci w wymienionym zakresie by niedopuszczalnym zaniedbaniem w ledztwie tym bardziej, e przed ustaleniem osoby Kociuka byo to jedyne wyrane wskazanie, co do osoby zwizanej ze spraw. Informacje podane w anonimie okazay si prawdziwe.

3.1.5. Zabezpieczenie i monitoring przekazania okupu W dniu 11 czerwca 2003 r., po ponad rocznej przerwie, sprawcy ponownie skontaktowali si telefonicznie z rodzin uprowadzanego Krzysztofa Olewnika. Tym razem polecono przygotowanie jako okupu 300 tys. euro. W kolejnych kontaktach porywacze przekazali informacje by rodzina bya gotowa w kadej chwili do przekazania okupu. Pomimo wyranego stwierdzenia przez kontaktujcych si z rodzin sprawcw by bya ona gotowa w kadej chwili do przekazania okupu, w aktach sprawy operacyjnej Krzysiek brak jest jakiekolwiek zarysu choby planu dziaania w przypadku nastpienia przekazania okupu. To samo si tyczy sprawy procesowej i ew. zabezpieczenia czynnoci procesowych w trakcie i po przekazaniu okupu. Na szczeglne podkrelenie, zasuguj dziaania grupy operacyjno ledczej w obszarze czynnoci zmierzajcych do ujcia sprawcw w momencie przejmowania okupu. Absolutnie, wypominanie niechci rodziny do wsppracy w tym zakresie, nie moe by usprawiedliwieniem policji w zaniechaniu czynnoci obserwacyjnych, za wiedz, lub nawet bez wiedzy rodziny. Z pokrzywdzonymi naleao pracowa uywajc rutynowego w porwaniach argumentu, e dopki sprawcy nie dostan pienidzy, musz dba o ycie ofiary. W tym przypadku, sprawcy sami uzalenili si od yjcego Krzysztofa Olewnika, poniewa swoje dania potwierdzali kadorazowo pisanymi przez niego listami lub nagranym i aktualizowanym gosem. Brak jest dokumentw, ktre pozwoliyby oceni, czy i jakie dziaania podejmowaa policja w pierwszych kilku prbach przekazania okupu. Ostatni wyjazd, gdy porywacze przejli okup, wymaga natomiast odrbnego omwienia.

47

Zway naley, i dotychczasowe dania i odstpowanie od przejcia okupu nie powinny upi policji. Funkcjonariusze dziaajcy w grupie, powinni zdawa sobie spraw, e mg nastpi moment, w ktrym sprawcy zaryzykuj i przejm okup, a ujcie ich w tym momencie mogo by ostatni szans na uratowanie ycia porwanego (jeli gwnym celem porwania by okup). W swoim planowaniu powinni uwzgldni trudnoci logistyczne co do miejsca i kosztw prawie dwuletniego przetrzymywania porwanego oraz jego kondycji psychofizycznej. Std te, kiedy sprawcy po dniu 11 marca 2002 r. zamilkli i odezwali si dopiero w dniu 11 czerwca 2003 r., odtwarzajc nagranym gosem Krzysztofa polecenie przygotowa do przekazania okupu, naleao zaangaowa do sprawy wszystkie moliwe siy i rodki, planujc wielowariantowe elementy gry z porywaczami, w celu skutecznego zabezpieczenia prby przejcia okupu. Naleao przewidzie sytuacj, e KWP Radom nie moga czu si na siach, aby taki plan opracowa. Powinna ona zwrci si do KGP z wnioskiem o skierowanie do pomocy policjantw z innych jednostek, ktrzy dysponowali odpowiednimi kwalifikacjami i dowiadczeniem w przygotowaniu takich operacji. W planie mona byo rozpatrywa rne warianty. W zalenoci od rozwoju sytuacji wiozcy okup, mogli opnia jego przekazanie w celu pozyskania czasu na przegrupowanie si zabezpieczajcych. Bezwzgldnie naleao oznakowa przygotowany okup pyem widocznym w promieniach UV, bd napromieniowa go. Powinni o tym zadecydowa fachowcy, ktrzy niewtpliwie uznaliby, e ujcie nawet czci sprawcw jest bezpieczniejsze dla ycia uprowadzonego ni liczenie na ich deklaratywne zachowanie po przejciu okupu. Nie chce si wierzy, e dowiadczeni policjanci, ktrzy uczestniczyli w tego typu operacjach nie potrafiliby przechytrzy przestpcw. W przeszoci zarwno w Polsce jak i za granic wyej wymienione dziaania byy realizowane i to z penym sukcesem, czyli zatrzymano porywaczy i uwolniono porwane osoby. To uprowadzenie ze wzgldu na tak dugi okres przetrzymywania ofiary, a take potwierdzone utrzymywanie go przy yciu, wymagao nadzwyczajnych dziaa i przemylanej gry z porywaczami, dla ratowania ycia Krzysztofa Olewnika po niekontrolowanym przejciu okupu. Przygotowujc operacj zabezpieczenia, policja powinna uwzgldni nie tylko wysoko okupu, ale rwnie wczeniej wydatkowane przez pokrzywdzonych znaczne rodki finansowe dla faszywych informatorw. Naleao przewidzie, e bdzie to poddane rwnie ocenie opinii publicznej. W czerwcu 2003 r. pilnie naleao zaplanowa i wykona nastpujce dziaania: 1. Natychmiast podj rozmow z Wodzimierzem Olewnikiem i jego penomocnikiem, przy udziale prokuratora nadzorujcego ledztwo, zastrzegajc utrzymania jej w absolutnej tajemnicy wobec pozostaych czonkw rodziny, a take funkcjonariuszy.

48

2. W rozmowie zada cakowitego podporzdkowania dziaa pokrzywdzonych do polece policji. Taki warunek naleao uzasadni tym, e celem porywaczy jest zdobycie bardzo duych, jak na porwania w Polsce pienidzy i dopki ich nie dostan, bd dba, aby Krzysztofa Olewnika utrzyma przy yciu. Natomiast kiedy wezm pienidze ich dziaanie jest nieprzewidywalne, a zwaywszy na tak dugi okres przetrzymywania, dla wasnego bezpieczestwa mog nie uwolni porwanego, a to oznacza jego mier. W sprawie pojawi si motyw da rodziny, aby policja nie zatrzymywaa przejmujcych okup. Taki wariant mg by brany pod uwag, do momentu dopki bya moliwa tajna obserwacja, ale konieczno zatrzymania, jak dowodzi praktyka nie jest groniejsza dla porwanego, choby z powodu rnicy w odpowiedzialnoci sprawcw za zabjstwo, a jedynie za porwanie dla okupu, z czego na og zdaj sobie spraw. 3. Przygotowa wielowariantowy plan angaujcy siy wasne, ale take z ociennych wojewdztw, a szczeglnie w miejscowociach jakie ju sygnalizowali wczeniej sprawcy, czyli Warszawa, d i Pozna. Naleao si spodziewa, e porywacze kierujc si dotychczasow ostronoci, bd chcieli przej okup w warunkach wielkomiejskich. W planie naleao przewidzie powoanie sztabu, wyznaczajc kierownika i przygotowa go do dowodzenia operacj si WTO i jednostek antyterrorystycznych jako si realizacyjnych. Same zadania obserwacyjne powinny by powierzone waciwym terenowo WTO. Koordynacj wspdziaania przygotowanych do realizacji przez si WTO powinni si zaj ich naczelnicy. 4. Dla realizacji planu naleao pozyska wsparcie KGP. W planie naleao rwnie przewidzie wydzielenie odpowiednich si dla uruchomienia cigej i nie przerywanej obserwacji Sawomira Kociuka od dnia, w ktrym sprawcy podrzucili kart SIM, a ju najpniej od momentu otrzymania przez pokrzywdzonych polecenia wyjazdu z okupem. W tym czasie, bya to jedyna w miar prawdopodobna informacja o moliwych jego kontaktach z porywaczami. Operacja ta powinna by wspierana i koordynowana przez KSP pod patronatem KGP. Naleao zaplanowa w porozumieniu z operatorami natychmiastowy cigy monitoring telefonw, z ktrych sprawcy bd si czy z podrzucon pokrzywdzonym w dniu 25 czerwca 2003 r. kart SIM w celu lokalizacji miejsca dla ewentualnego ich zatrzymania. Kluczowym punktem planu winno by zagwarantowanie policji bezporedniego kierowania wrczajcymi okup przez odpowiednio przygotowanego policjanta, ktry byby gotw do reakcji na moliwe warianty rozwoju sytuacji. Po podrzuceniu karty SIM naleao w trybie pilnym, take przy pomocy KGP, spowodowa, aby dwaj dowiadczeni specjalici policyjni, nie biorcy dotychczas udziau w czynnociach, dokonali szczegowej analizy akt ledztwa i zgromadzonych materiaw operacyjnych w celu opracowania i zalecenia natychmiastowego wykonania czynnoci, ktre zostay przez prowadzcych przeoczone, spycone lub zaniechane.

49

Niezalenie od zalece funkcjonariuszy analizujcych cao materiaw, policjanci prowadzcy spraw operacyjn i ledztwo powinni na polecenie kierownika grupy powrci do wszystkich nie do koca wyjanionych informacji, przygotowujc pilnie wnioski o zastosowanie techniki operacyjnej i obserwacji, wobec osb, ktre pojawiay si w materiaach, a ich udzia w sprawie nie zosta do koca wykluczony. Niestety, pomimo e kierujcy grup mia czas od dnia 11 czerwca do dnia 24 lipca 2003 r. na przygotowanie si do zabezpieczenia operacji i w midzyczasie otrzyma szereg sygnaw, e tym razem sprawcy nie odstpi (np. podrzucenie karty SIM w dniu 25 czerwca), zaniecha jakichkolwiek czynnoci, a dziaania bezporednio zrealizowane w dniu przekazania okupu naleaoby okreli jako pozoracj. W aktach znajduje si jeden komunikat z obserwacji Danuty Olewnik-Ciepliskiej i jej ma od momentu wyjazdu z Drobina a do zrzucenia okupu. Po kilkunastu minutach od tego zdarzenia obserwacj na polecenie przerwano. Powstaje pytanie czy trzeba byo tajnej obserwacji, aby si upewni, e zrzucono paczk zawierajc okup. Naley podkreli, e porywacze wybrali trudne do zabezpieczenia miejsce zrzucenia okupu, jednake gdyby policja odpowiednio t operacj przygotowaa, ujcie sprawcw byoby wielce prawdopodobne. Przekazanie okupu odbyo si bez przeszkd i w sposb jakiego zadali porywacze. W

dokumentacji wytworzonej przez WTO KWP w Radomiu i M. Lubiskiego nie odnotowano adnych istotnych informacji dot. zdarze podczas przekazywania okupu, ktre pomogyby ustali osoby odbierajce okup i kierunek, w ktrym si uday. W tym miejscu naley jeszcze doda, e miejsce przekazania okupu zostay poddane ogldzinom (czynno procesowa), w trakcie ktrych zabezpieczono dowody rzeczowe w trzy dni po zdarzeniu. Warto w tym miejscu doda, e nadkom. R. Minda jeszcze tego samego dnia zosta powiadomiony tj. o godz. 11.55 przez Danut Olewnik-Cieplisk o realnym istnieniu moliwoci przekazania okupu. O godz. 20.50 sprawcy nakazali rodzinie przekazanie okupu. Funkcjonariusze policji dysponowali co najmniej 8 - godzinnym czasem by przygotowa si do operacji. O jakoci przygotowa wiadczy fakt, i punkt dowodzenia operacj znajdowa si w mieszkaniu prywatnym kierownika grupy R. Mindy, a czno z podlegymi mu funkcjonariuszami uczestniczcymi w operacji odbywaa si przy pomocy telefonu komrkowego. Na pewno nie wykorzysta informacji na temat zachowania i reakcji policji przy przekazywaniu okupu zawartych we Wskazwkach metodycznych dotyczcych prowadzenia czynnoci wykrywczych w sprawach uprowadze osb w celu wymuszenia okupu. opracowanych w Biurze Koordynacji Suby Kryminalnej KGP z dnia 2 marca 2001 r. Wyej opisany stan rzeczy moe wyjania, dlaczego przekazanie okupu i jego zabezpieczenie (a waciwie jego brak) w dniu 24 lipca 2003 r. ze strony funkcjonariuszy policji zarwno od strony operacyjnej, jak i procesowej, nosi znamiona improwizacji.

50

Brak te by naleytego zainteresowania t kwesti przez prok. R. Skawiskiego oraz nadzr subowy prowadzony przez Prokuratur Apelacyjn w Warszawie i Prokuratur Krajow.

3.1.6. Czynnoci podjte po ujawnieniu banknotw pochodzcych z okupu Okup w wysokoci 300 tys. euro zosta wypacony w trzech paczkach kada po 100 banknotw o identycznym nominale 500 euro. 25 lipca 2003 r. rodzina Olewnikw przesaa policji wykaz serii i numerw banknotw, ktrymi zosta wypacony okup. Tego samego dnia informacja, e w dniu 24 lipca 2003 r. sprawcy porwania przejli okup wynoszcy 300 tys. euro zostaa przesana telefonogramem do wszystkich Wydziaw Kryminalnych w kraju i KSP Warszawa do wiadomoci BSK KGP. Nie wysano jednak wykazu zawierajcego serie i numery banknotw, ktrymi wypacono okup. Przekazano rwnie, e wszystkie banknoty byy o nominale 500 euro. Nie wiadomo zatem, w jakim celu wysano w ogle informacj o tym zdarzeniu zawart w szyfrogramie powoanym na wstpie, skoro nie mona byo zidentyfikowa czy transakcje realizowane s pienidzmi pochodzcymi z okupu. Zwrcono si wwczas o zainteresowanie tym tematem do Komend Wojewdzkich Policji, szczeglnie poprzez zbieranie informacji o miejscu, czasie i osobach, ktre dokonyway transakcji finansowych banknotami o nominale 500 euro. Niestety, negatywnie naley oceni fakt, e nie podjto ponadstandardowych dziaa z KSP i jej podlegymi jednostkami, aby chociaby przez kilka dni dokadnie monitorowa kantory, a w szczeglnoci przeprowadzajc rozmowy z wacicielami i zapewni sobie sygna o kadej prbie wymiany wikszych kwot w banknotach 500 euro. Pod pretekstem sprawdzenia ich autentycznoci mogo to opni transakcj i de facto przyczyni si do ujcia osb posugujcych si tymi banknotami. Bdem byo rwnie to, e policja nie zabezpieczya numerw banknotw, ktre skserowaa rodzina. Numery te przekazano policji w dniu 25 lipca 2003 r., lecz do jednostek policji przekazano je dopiero w dniu 30 lipca 2003 r. Pierwsz informacj przesan do wiadomoci grupy operacyjno-dochodzeniowej - stanowic o tym, e dokonano wymiany duej iloci banknotw o nominale 500 euro - by dokument z dnia 13 sierpnia 2003 r. przesany z Komendy Rejonowej Policji Warszawa VII, w ktrym informowano, e w dniu 29 lipca 2003 r. dwie osoby dokonay wymiany kwot po 7.000 euro o nominale 500 euro oraz, e w dniu 30

lipca 2003 r. jedna osoba dokonaa wymiany kwoty o wartoci 7.600 euro. Mimo to, nie podjto sprawdzenia, czy kantor by monitorowany i czy istnieje z tego zdarzenia zapis. Jak wida, jednostki podlege KSP zlekcewayy ten telefonogram. 51

Stwierdzono i, okup w wysokoci 300 tys. euro zosta wypacony w trzech paczkach, kada po 200 banknotw o identycznym nominale 500 Euro. Rodzina Olewnikw w dniu 25 lipca 2003 r. przesaa policji wykaz serii i numerw banknotw, ktrymi zosta wypacony okup. Tego samego dnia informacja powysza zostaa przesana telefonogramem do wszystkich Wydziaw Kryminalnych w kraju i KSP Warszawa do wiadomoci BSK KGP. Nie wysano jednak wykazu zawierajcego serie i numery banknotw, ktrymi wypacono okup. Nie wiadomo zatem w jakim celu wysano w ogle informacj o tym zdarzeniu, zawart w szyfrogramie powoanym na wstpie, skoro nie mona byo zidentyfikowa czy transakcje realizowane byy pienidzmi pochodzcymi z okupu. Zatem od pocztku wykluczono moliwo ustalenia sprawcw jako osoby, ktre mogy posugiwa si banknotami pochodzcymi z okupu. Materiay procesowe i operacyjne potwierdziy to, gdy notatka urzdowa M. Lubiskiego z dnia 28 sierpnia 2003 r. zawieraa informacj, e w Banku PKO BP w Limanowej wpacono w dniu 8 sierpnia 2003 r. 11 banknotw o nominale 500 Euro, a w dniu 11 sierpnia 2003 r. 18 banknotw o takim samym nominale wpacono do Banku PKO BP w Nowym Sczu, lecz nie zawieraa numerw i serii banknotw. Jeli natomiast chodzi o informacje dotyczce kantorw wymiany walut, to w materiaach operacyjnych znajdowaa si tylko jedna, z ktrej jednak nie wynikao jakie byy numery wpacanych banknotw, ani te personalia osoby dokonujcej wzmiankowanej operacji. W toku dziaa grupy operacyjno ledczej kierowanej przez R. Mind nie ujawniono adnego z 600 banknotw o nominale 500 euro, ktrymi zosta wypacony okup. Dopiero po przejciu ledztwa przez grup operacyjno ledcz CB KGP w dniu 21 grudnia 2004 r. przesano informacj o numerach i serii banknotw do Generalnego Inspektora Nadzoru Bankowego, (za porednictwem Wydziau VI CB KGP), Interpolu i Europolu. Przesanie tej informacji przynioso pozytywny skutek polegajcy na tym, e w dniu 8 listopada 2005 r. otrzymano informacj o banknocie w kantorze wymiany walut w wiecku oraz w dniu 30 maja 2005 r. w Katowicach. Niewtpliwie GINB naleao powiadomi natychmiast, ale o wiele waniejsz spraw byo spowodowanie przy pomocy KGP ponadstandardowych dziaa w najwikszych miastach niedaleko Warszawy, gdzie jak naleao domniemywa, porywacze bd dokonywa wymiany waluty. Po przekazaniu wzmiankowanej informacji do nadzoru bankowego w 2005 r. (w dniach 31 maja i 9 listopada) uzyskano informacj o banknotach, ktre stanowiy okup, a zostay nastpnie wprowadzone do obiegu, co pozwalao stwierdzi, e gdyby informacja ta zostaa przekazana bezporednio po przekazaniu okupu, mona byoby uzyska w ten sposb istotny materia dowodowy mogcy przyczyni si do ustalenia osb sprawcw i stanowicy dowd obciajcy.

52

Naley podkreli, i wszystkie ujawnione w ten sposb banknoty pochodzce z okupu zostay najprawdopodobniej wprowadzone do obiegu na terenie Niemiec, co wynikao z zezna osb ktre posugiway si tymi banknotami. W dniu 9 listopada 2005 r. BG S.A. poinformowa, e trzy dni wczeniej w Bydgoskim Oddziale Banku wrd 19 banknotw wpacanych przez klienta na jego rachunek imienny ujawniono jeden banknot 500 euro pochodzcy z okupu. Z rozpytania klienta wynikao, e banknoty te naby na przejciu granicznym w wiecku w dniu 4 listopada 2005 r. w kantorze wymiany walut. W dniu 31 maja 2005 r. uzyskana zostaa informacja o ujawnieniu jednego z banknotw o nominale 500 euro, pochodzcego z okupu w Oddziale Banku ING Bank lski w Katowicach. Przesuchano w charakterze wiadka kasjerk M. Nowak oraz osob wpacajc, ktr bya M. Kargol, a take W. Jarosa, ktry mg przekaza pienidze mowi wiadka M. Kargol, bowiem pracowa razem z nim w Niemczech. Powysze ustalenia wynikaj z akt sprawy. Skonfrontowanie tych informacji z zeznaniami policjantw byo niemoliwe, gdy policjanci Remigiusz Minda, Maciej Lubiski odmwili skadania zezna przed komisj, do czego mieli prawo w zwizku z cicymi na nich zarzutami. Przesuchany zosta rwnie w charakterze wiadka L. Kargol, ktry z kolei zezna, e pienidze o nominaach 500 euro przywozi jako wypat z Niemiec na wita Wielkanocne w 2005 r. Przesuchania wiadkw miay miejsce bezporednio po ujawnieniu banknotu pochodzcego z okupu, a opnienie w przesuchaniu wiadka L. Kargola wynikao z jego pobytu w Niemczech.

3.1.7. Bezprzedmiotowo wyjazdu do Berlina. Jednym z bezprzedmiotowych dziaa grupy, byo sprawdzanie wszelkich informacji, ktre mogy wiadczy o tym, e Krzysztof Olewnik sam si uprowadzi. Wiele z nich wyjanionych zostao natychmiast, ale jedna z nich wymaga szczeglnego omwienia. Po wyemitowanym w dniu 28 kwietniu 2003 roku programie 997, anonimowy mczyzna przekaza informacj udokumentowan notatk subow R. Mindy z dnia 30 kwietnia 2003 r., e w Berlinie (adres podany) w mieszkaniu wynajmowanym przez Polk o nazwisku K. przebywa trzech mczyzn, ktrzy trudni si kradzieami samochodw. W mieszkaniu tym, wymienieni przebywali do dnia 1 maja 2003 r. KWP w Radomiu poprzez Wydzia Kryminalny Biura Suby Kryminalnej KGP powiadomia faksem oficera cznikowego polskiej policji i prosia go o zlecenie dokonania sprawdze pod podanym adresem przez policj w Berlinie. Rwnie faksem przesane zostao skserowane zdjcie Krzysztofa Olewnika z bardzo lakonicznym rysopisem. Policja berliska sprawdzia w/w adres i stwierdzia, e mieszka tam K.Beata. Ustalono, i w lokalu tym mieszkaa z partnerem, ale oboje w dniu 29 kwietnia 2003 r. wyprowadzili si w nieznanym kierunku. Policjanci okazali nadesane faksem niewyrane zdjcie dozorcy i wacicielowi mieszkania, ktrzy potwierdzili, e partner K .moe by osob ze zdjcia. Nadto policja

53

berliska poinformowaa, e dalsze czynnoci poszukiwawcze naley zleci w drodze pomocy prawnej poprzez Ministerstwo Sprawiedliwoci RFN. KWP w Radomiu przygotowaa odpowiednie materiay i wystosowaa wniosek w dniu 8 maja 2003 r., ktre prokurator Alina Janczarska przesaa do odpowiednika naszego Ministerstwa Sprawiedliwoci w Berlinie. We wniosku zamieszczono ju tym razem dokadne zdjcie i rysopis Krzysztofa Olewnika. Oczywistym jest jednak, e ta droga jest bardzo czasochonna i zanim taki wniosek przejdzie wszystkie szczeble ministerstwa RP i trafi do niemieckiego odpowiednika w Berlinie, a nastpnie do policji, upynie wiele dni, jeli nie tygodni Po ponad miesicznym oczekiwaniu, zaniepokojona KWP w Radomiu zdecydowaa si uruchomi kana Interpolu. Zwrcono si do Biura Interpolu w Warszawie o pomoc, argumentujc, e Krzysztofa Olewnika rozpoznay dwie osoby. Jednak naley wtpi, czy poinformowano Biuro Interpolu, e osobom tym okazano uprzednio niewyrane zdjcie przesane faksem. Podjte dziaania o pomocy prawnej moliwe byy jedynie w drodze pisemnej, poniewa zgod na wyjazd musia wyrazi Komendant Gwny lub jego zastpca na wniosek Komendanta Wojewdzkiego lub jego zastpcy. Interpol KGP poda kontakt na oficera komrki Interpolu w Berlinie (filia BKA z Wiesbaden) i cieka dla szybkiego dziaania zostaa w ten sposb przetarta. W niedziel, 27 lipca 2003 r. R. Minda wsplnie z M.Lubiskim uda si samochodem do Berlina. W tym miejscu warto zauway, e R. Minda i M. Lubiski wyjedajc powinni pamita, e w dniach 11 i 18 czerwca 2003 r. porywacze odtworzyli nagrany gos Krzysztofa Olewnika Powtrzyli to 24 lipca, kiedy nakazali wydanie okupu, ktre nastpio tego samego dnia. Wniosek o wyjazd subowy do Berlina wraz z preliminarzem finansowym zaakceptowany zosta 16.07.2003 r. kolejno przez dyr. BSK KGP Jerzego Nckiego i Zastpc Komendanta Gwnego nadinsp. Adama Rapackiego. W dniu 28 lipca rano R. Minda i M. Lubiski spotkali si z oficerem Interpolu w Berlinie, wraz z nim i policjantami policji kryminalnej BKA udali si pod wskazany adres. Tam potwierdzili, e Beata K. wraz z partnerem wyprowadzia si w dniu 29 kwietnia 2003 r.. Po okazaniu wczeniej wspomnianym wiadkom zdjcia Krzysztofa Olewnika, stwierdzili oni, e osoba, ktra tam przebywaa wygldaa inaczej, a przede wszystkim bya wysza i szczuplejsza. Na drugi dzie znaleziono rwnie Beat K. i ta okazaa zdjcie partnera informujc, e aktualnie przebywa on w areszcie za kradzie samochodu. Wczeniej strona niemiecka informujc o swoich ustaleniach w pimie z dnia 2 maja 2003 r. zaznaczya, e o ile polskie wadze chc kontynuowa dochodzenie mog wystpi z nowym wnioskiem zaczajc nowe informacje na temat ustalenia stanu faktycznego oraz materia fotograficzny lepszej jakoci. Zdjcie dobrej jakoci, przy pomocy ktrego strona niemiecka mogaby dokona prawidowych ustale mona byo przesa na skrzynk e-mail lub nawet normaln poczt do oficera cznikowego.

54

Przy ocenie zaangaowania w osobiste sprawdzenia pobytu Krzysztofa Olewnika w Berlinie nasuwaj si nastpujce uwagi: R. Minda zanim nada ekspresowy wyprowadzia. R. Minda powinien te przemyle, czy realne jest, aby Krzysztof Olewnik, ktry wedug treci faksu sam si uprowadzi i wyjecha do Berlina, w celu kradziey samochodw, aktualnie nakazuje rodzinie nagranym gosem wyjazdy z okupem w Polsce. Przesanie faksem zdjcia bez podania szczegowego rysopisu poszukiwanego, powinno wzbudza wtpliwoci samych autorw pomysu, ale rwnie kierownictwa BSK KGP i wczesnego oficera cznikowego, ktry mg zada przysania zdjcia e-mailem i uzupenienia wniosku przez podanie szczegowego rysopisu. Prawdopodobiestwo pozytywnego wyniku rozpoznania Krzysztofa Olewnika powinno skoni oficera cznikowego do wystosowania dania o nadesanie zdjcia w celu potwierdzenia tezy o samouprowadzeniu, tym bardziej, e dla osb ktrym okazywano zdjcie przesane faksem mczyzna ten nie by dobrze znany i raczej unika spotka z dozorc i wacicielem mieszkania, prowadzc dziaalno przestpcz. Oficer cznikowy wiedzia, e w takim przypadku mona omin dugotrwa oficjaln drog pomocy prawnej wynikajcej z zawartej kilka lat wczeniej umowy o wzajemnej pomocy z RFN i mg zleci bezporednio policji niemieckiej dogbne sprawdzenie prawdziwoci tej informacji. Wyjazd dwch wiodcych funkcjonariuszy z grupy operacyjno dochodzeniowej, jej kierownika (R.Minda) oraz prowadzcego rozpracowanie (M.Lubiski) bez prawidowego rozpoznania osoby kojarzonej z Krzysztofem Olewnikiem by cakowicie bezzasadny i niecelowy. bieg sprawdzania anonimowej informacji powinien si zastanowi czy taki popiech jest konieczny, skoro z informacji wynikao, e K. w maju si

3.1.8. Zatrzymanie i zwolnienie Sawomira Kociuka

Osoby kontaktujce si z rodzin, uyway kart magnetycznych do aparatw wrzutowych, nie zdajc sobie zapewne sprawy, e posiadaj one wasne numery identyfikacyjne. Karty te zostay uyte nie tylko do kontaktw z rodzin uprowadzonego, ale rwnie do pocze z numerami stacjonarnymi nalecymi do Lucyny Kociuk (matka Sawomira Kociuka), firmy Kasix Automix mieszczcej si przy ul. Modliskiej 331 w Warszawie nalecej do Katarzyny Franiewskiej i Piotra Skwarskiego oraz do poczenia z KPP w Subicach. Na podstawie ww. pocze wytypowani zostali nastpujcy figuranci sprawy: bracia Stanisaw i Sawomir Kociukowie, Wojciech Franiewski oraz Piotr Skwarski jako osoby mogce mie zwizek z porwaniem i przetrzymywaniem Krzysztofa Olewnika.

55

W tej sytuacji natychmiastowy kontakt z jednostk policji w Subicach pozwoliby potwierdzi, i osob, ktra uywaa karty magnetycznej do kontaktw z t jednostk oraz do kontaktw z rodzin porwanego jest Sawomir Kociuk. Czynnoci procesowe w tym zakresie tj. przesuchanie w charakterze wiadka funkcjonariusza KPP Subice Mirosawa Pastuszewskiego nastpiy dopiero w dniu 6 czerwca 2004 r. Dokonywanie rewizji w dniu 1 czerwca 2004 r., w rnych odstpach czasu umoliwio podejrzanym porozumiewanie i ostrzeganie si nawzajem. Pomimo to, w toku przeszuka zabezpieczono liczne karty telefoniczne rnych operatorw telefonii komrkowej oraz karty magnetyczne do automatw wrzutowych TP S.A., ktre zaliczono do dowodw rzeczowych w sprawie. Wszystkie osoby przesuchano jako wiadkw, ktre potwierdziy fakt osobistej znajomoci z S. Kociukiem. Po przeszukaniach zdecydowano si na zatrzymanie Sawomira Kociuka. Nastpnego dnia, 2 czerwca 2004 r. dowieziono go do Prokuratury Okrgowej w Warszawie, gdzie po konsultacji z przeoonymi, referent sprawy odmwi postawienia mu zarzutu. Po przesuchaniu zatrzymanego w charakterze wiadka zwolniono go do domu. W gmachu Prokuratury Okrgowej niezwykle aktywna bya adwokat Anna Kociuk-Kalus, ktra miaa penomocnictwo od swego brata. Nie ustalono jednak, z kim si kontaktowaa. Cho wydaje si, e w zebranych materiaach mona byo stawia zarzuty Sawomirowi Kociukowi i wnioskowa o zastosowanie wobec niego tymczasowego aresztowania, to jednak policjanci dopucili si powanych zaniedba w ujawnieniu faktw, wspierajcych podejrzenia o zwizek Sawomira Kociuka z porywaczami. W tym zakresie, wskaza naley na kilka obszarw m.in.: 1. Kluczowym dowodem bya analiza pocze, zrealizowana w maju 2004 roku w Wydziale Analizy Kryminalnej KWP Radom, wskazujca na wykonanie pocze przez Sawomira Kociuka do Franiewskich, Piotra Skwarskiego, KPP wiecko i rodziny Krzysztofa Olewnika z tej samej karty magnetycznej. Na podstawie tej analizy asp. M. Lubiski sporzdzi dokument, ktry wskazywa dowody obciajce Sawomira Kociuka. Jednake policja zaniedbaa ustalenia pobytw Sawomira Kociuka w CZD, skd byo kilka pocze. Przez cay ten okres matka Kociuka staraa si przeoy termin wezwania syna do KPP w Subicach tumaczc, e moe on si stawi w dni parzyste, bo w dni nieparzyste musi by z synem w CZD. Pozostae poczenia odbyway si z automatw zlokalizowanych w pobliu jego miejsca zamieszkania, co take atwo byo udokumentowa. Fakty te byy znane policjantom. 2. Pomimo jednoznacznych ustale w tym zakresie oraz przesucha co do faktu znajomoci Sawomira Kociuka z niektrymi osobami, do ktrych wykonywa poczenia telefoniczne. Policjanci w sposb niezwykle powierzchowny wykonywali niezbdne w tym zakresie czynnoci

56

procesowe np. przeszukania u podejrzanych trway przecitnie 30-40 minut. Oczywiste jest wic, e nie mogy one by wykonane skrupulatnie. wiadczy o tym chociaby fakt, e w czasie przeszukania firmy Franiewskich rok pniej zabezpieczono zegarek Tissot jaki mia rwnie Krzysztof Olewnik. Znaleziono wtedy te niezwykle wiele interesujcych notatek z adresami kontaktw Wojciecha Franiewskiego. Uzyskano te wiedz, e Franiewscy posiadaj dziak w Kauszynie, gmina Wieliszew. 3. W dacie pierwszego zatrzymania Sawomira Kociuka, policja dysponowaa ju danymi zawartymi w Zintegrowanym Systemie Informacji Policyjnej, atwo wic byo przedstawi w prokuraturze histori karalnoci Wojciecha Franiewskiego. 4. Najbardziej karygodnym zaniedbaniem policjantw byo nie sprawdzenie przed realizacj czy osoby podejrzane znajduj si w dziale legitymowanych ZSIP. Pomimo, e ju w sierpniu 2003 roku wnioskowano o zastosowanie wobec nich techniki operacyjnej w postaci obserwacji i podsuchw, sprawdze tych dokonano dopiero w 2005 roku. Przedstawienie ich w prokuraturze w czerwcu 2004 r. niewtpliwie spowodowaoby zastosowanie aresztu wobec Sawomira Kociuka. Wyniki tych sprawdze opisano w dziale pracy operacyjnej. 5. Skandalicznie zaniedbano zbadania osoby Wojciecha Franiewskiego, jego kontaktw i majtku. Nie ujawniono, e oprcz firmy, posiada motocykl. 6. Pewne wtpliwoci nasuwa obecno w dniu przeszukania w domu matki Anny Kociuk-Kalus, ktra mieszkaa i wykonywaa praktyk adwokack w Czstochowie. Jak ju wspomniano decyzj o przeszukaniach wydano trzy dni przed ich realizacj. O tym, czy informacja ta moga dotrze do zainteresowanych nie da si udowodni. 7. Kolejnym zaniedbaniem jest nie podjcie obserwacji za Sawomirem Kociukiem, po zwolnieniu go z aresztu. Remigiusz Minda zamiast wygasza publicznie oburzenie na decyzj prokuratora o nie przedstawieniu zarzutw S. Kociukowi, powinien ustali z prokuratorem najpilniejsze zadania w zakresie uzupenienia materiau dowodowego. Wprawdzie prokurator R. Skawiski przygotowa do oglne wytyczne, ale pominito odbycie wsplnej narady, co by byo bardziej efektywne w tej sytuacji. W dniu 4 lipca 2003 roku dokonano przeszukania lokalu matki Sawomira Kociuka. Majc wiedz o tym, e z tej samej karty magnetycznej dzwoniono do rodziny porwanego, a take do Komendy Powiatowej Policji w Subicach i firmy Franiewskich, naleao koncentrowa si nie tylko na zleceniu dotyczcym znalezienia urzdze do faszowania dokumentw rejestracyjnych samochodw, ale rwnie szuka kart telefonicznych i telefonw komrkowych. Samo przeprowadzenie przeszukania, cho z wynikiem negatywnym, naleao potraktowa jako wstpne rozpoznanie. Naleao w tym momencie dokona elementarnych sprawdze w zbiorach ZSIP Sawomira Kociuka i Wojciecha Franiewskiego. mieszkanie i dom letniskowy w gminie Wieliszew. W momencie gdy ju zaoono mu PT poczyni znaczne wydatki w tym m.in. zakupi ekskluzywny

57

Wwczas uzyskanoby wiedz dla podjcia przemylanych przedsiwzi o charakterze operacyjnym z uyciem rodkw techniki. Ponadto, mona byo nawiza kontakt z KSP i sprawdzi czy nie dysponuj wobec tych osb jakimikolwiek informacjami. Oceniajc sprawdzenie i wykorzystanie pierwszej niezwykle wanej informacji o prawdopodobnym zwizku S. Kociuka z porywaczami, naley stwierdzi, e zrobiono to bez adnego przygotowania i przemylenia. W czasie tej akcji Sawomir Kociuk by nieobecny w domu. Policjanci popenili istotny bd dokonujc sprawdze dokumentw wystawionych na brata Sawomira o imieniu Stanisaw. Bd ten by powielany, gdy na Stanisawa Kociuka zoono wniosek o obserwacj i zaoenie podsuchu telefonicznego. Dwa tygodnie przed przeszukaniami, w dniu 15 maja 2004 r., asp. Straus sporzdzi notatk zatytuowan Analiza ladw zabezpieczonych na miejscu uprowadzenia w dniu 26/27.10.2001 r.. Z treci tego dokumentu wynika, e brak jest ladw, ktre powstaj jako skutek szybkiego przemieszczania si rda krwi lub jakiegokolwiek ruchu, ktry towarzyszy reakcjom obronnym na atak. Notatka ta opiera si wprawdzie na opinii sporzdzonej przez biegego w dniu 16 grudnia 2001 r., jednake wykracza poza ni stwarzajc niczym nieuzasadnione sugestie, uprawdopodobniajc podtrzymywan wtedy w policji tez o samouprowadzeniu Krzysztofa Olewnika. Reasumujc naley stwierdzi, e najistotniejsze zadania jakie miaa wykona grupa operacyjno ledcza KWP Radom nie byy poprzedzone przyjciem okrelonej strategii, a czynnoci realizowano na tzw. ywio. Nie opracowano osb podejrzewanych nawet w obszarze elementarnych sprawdze. Nie wyznaczono adekwatnych si do zamierzonych dziaa. Do realizacji przeszuka i zatrzyma, przystpiono bezplanowo i natychmiast, co musiao zakoczy si niepowodzeniem. Przykadem tego mog by ogldziny miejsca przejcia okupu za uprowadzonego Krzysztofa Olewnika. Ponadto, naley wskaza na braki w analizie zebranych do tego momentu materiaw, zbytniego zaangaowania na sprawdzaniu czsto mao prawdopodobnych informacji, szczeglnie dotyczcych wersji samouprowadzenia, a take brak planu oraz chaos i brak wsppracy pomidzy policjantami w grupie.

3.1.9. Kradzie akt postpowania przygotowawczego w sprawie uprowadzenia Krzysztofa Olewnika Niewtpliwie sprawa kradziey akt postpowania przygotowawczego prowadzonego w sprawie uprowadzenia Krzysztofa Olewnika, a take prowadzonym w tej materii postpowaniem karnym jest charakterystycznym przykadem saboci organw cigania. Nie tylko nie pocignito do odpowiedzialnoci karnej winnych zaniedba, ale de facto nie wyjaniono wszystkich wtpliwoci w sprawie.

58

Stanowisko Komisji w tym zakresie uzasadniaj nastpujce fakty: W dniu 7 czerwca 2004 r. asp. Maciej Lubiski wraz z kom. Grzegorzem Jzwikiem, po odebraniu z Prokuratury Okrgowej caoci akt gwnych w sprawie uprowadzenia Krzysztofa Olewnika (sygn. akt VI Ds. 290/02) udali si subowym samochodem na przesuchanie B. K.-K., do ktrej dzwoni w 2003 roku Sawomir Kociuk z karty magnetycznej, tej samej, ktrej uy wczeniej do poczenia si z rodzin Olewnikw odtwarzajc w jego trakcie nagrany gos uprowadzonego Krzysztofa Olewnika. Mieszkaa ona przy ulicy Jana Pawa II nr (..). Samochd z aktami w baganiku zosta zaparkowany niedaleko, przy ul. Miej. Przesuchanie trwao p godziny (od 10:50 do 11:20) i w tym czasie, jak twierdzili funkcjonariusze policji, zosta im skradziony nieoznakowany radiowz z aktami gwnymi prowadzonego ledztwa. Asp. M. Lubiski wyjani, e czynnoci byy realizowane w zwizku z wytycznymi otrzymanymi od prokuratora prowadzcego postpowanie, w ktrych zlecono przesuchanie trzech wiadkw zamieszkaych w Warszawie. Rozmow telefoniczn na ten temat przeprowadzono w dniu 4 czerwca 2004 r., jednak z jej treci nie wynika, eby prokurator zleca natychmiastowe wykonanie czynnoci, jak i okrela miejsce i dzie, w ktrym maj by one wykonane. W sprawie kradziey policyjnego samochodu w dniu 8 czerwca 2004 r. wszczto dochodzenie, ktre prowadzone byo przez Komend Rejonow Policji Warszawa I, a nadzr nad nim obja prok. Dominika Suchan-Ziembiska z Prokuratury Rejonowej Warszawa rdmiecie (sygn. akt 1 Ds 672/04). Komendant Gwny Policji Decyzj nr 212 z dnia 17 czerwca 2004 r. powoa grup operacyjnoledcz majc za zadanie ustalenie i zatrzymanie sprawcw tego przestpstwa i odzyskanie skradzionych przedmiotw (samochodu marki Nubira i akt). Kierownikiem grupy zosta nadkom. Sawomir Piekut naczelnik Wydziau d/w z Przestpczoci Samochodow KSP w Warszawie. Prok. D. Suchan-Ziembiska z chwil wszczcia postpowania wyczya z dochodzenia 1 Ds. 672/04/V w sprawie kradziey samochodu daewoo nubira, materiay w sprawie niedopenienia obowizkw subowych przez funkcjonariuszy policji Macieja Lubiskiego i Grzegorza Jzwika i zarejestrowaa za sygn. 1 Ds. 677/04/V. W oparciu o zebrany dotychczas materia prok. D. Suchan-Ziembiska wydaa postanowienie o przedstawieniu zarzutw ww. funkcjonariuszom policji niedopenienia obowizkw subowych w zakresie waciwego nadzoru nad dokumentacj procesow, czym mieli dziaa na szkod interesu publicznego tj. o czyn z art. 231 1 kk.

59

Postpowanie to zostao objte nadzorem subowym Prokuratury Okrgowej w Warszawie, a nadzr prowadzony by przez prok. Magorzat Zikowsk-Siwczyk z Wydziau I Postpowa Przygotowawczych (sygn. akt 14 Dsn 658/04/r). Prokuratura Apelacyjna w Warszawie Wydzia Nadzoru nad Postpowaniami Przygotowawczymi z dniem 16 czerwca 2004 r obja rwnie nadzorem subowym sprawy: 1 Ds. 672/04/III dotyczce kradziey samochodu wraz z aktami sprawy porwania Krzysztofa Olewnika oraz 1 Ds. 677/04/V w sprawie niedopenienia obowizkw subowych przez funkcjonariuszy G. Jzwika i M. Lubiskiego (Akta AP I Dsn 219/04/W). Nadzr sprawowaa prok. Zofia ukasik-Pusch. Za porednictwem przeoonego funkcjonariuszy tj. naczelnika Wydziau Kryminalnego KWP z/s w Radomiu B.Pietrzyka prokurator referent wezwaa ich do stawiennictwa w prokuraturze ju w dniu 9 czerwca 2004 r. Funkcjonariusze jednak nie stawili si w prokuraturze, gdy nagle rozchorowali si i przebywali na zwolnieniach lekarskich. Jednak tego samego dnia w Prokuraturze Rejonowej pojawili si naczelnicy Wydziau Kryminalnego KWP w Radomiu B. Pietrzyk i R. Minda, ktrzy przeprowadzili rozmow z prokuratorem rejonowym Dariuszem Biekiem. Zainteresowani byli przebiegiem postpowania, jego dalszym tzw. rokowaniem. Przeprowadzili rwnie rozmow z prok. D.Suchan-Ziembisk, podczas ktrej - jak zeznaa przed Komisj - ,,wyraali si oni pochlebnie o funkcjonariuszach policji, w stosunku do ktrych ja wydaam postanowienie o przedstawieniu zarzutw, i pamitam, e prbowali mnie przekona, ebym tego postanowienia nie wydawaa. Podczas zezna prok. D. Suchan-Ziembiska podkrelia: ,,uwaaam, e policjanci i do dzisiaj tak uwaam e policjanci nie dopenili swoich obowizkw, czyli wyczerpali znamiona art. 231 1. W tym samym czasie w Prokuraturze Rejonowej przebywali funkcjonariusze Biura Spraw Wewntrznych KGP: kom. Grzegorz Zwierzyk i kom. Beata Dooto. Prowadzili oni rozmowy z prokuratorem referentem, a take z prok. D. Biekiem, ktry wyrazi wwczas opini, e postanowienie o przedstawieniu zarzutw zostao wydane przedwczenie. Swoj opini prok. D. Bieniek podtrzyma konsekwentnie skadajc zeznania przed Komisj: ja do dnia dzisiejszego uwaam, e jednak prokurator postpi zbyt pochopnie. W trakcie pobytu w Prokuraturze doszo rwnie do przypadkowego spotkania funkcjonariuszy BSW KGP z naczelnikami Wydziau Kryminalnego KWP w Radomiu z - B. Pietrzykiem oraz R. Mind,

60

ktrzy wyrazili zainteresowanie czynnociami prowadzonymi przez BSW oraz ocen zaistniaego zdarzenia ze strony policjantw BSW KGP. Zachowanie B. Pietrzyka i R. Mindy oraz prokuratora nadzorujcego postpowanie, Komisja ocenia jednoznacznie negatywnie jako majce cechy pozaprawnego wywierania wpywu na decyzje subowe prokuratora prowadzcego postpowanie. Prokurator D. Ziembiska-Suchan w dniu 21 czerwca 2004 r. sporzdzia plan ledztwa, w ktrym sformuowaa nastpujce wersje ledcze: kradzie przypadkowa bez zwizku z prowadzonym przez Prokuratur Okrgow postpowaniem, kradzie zaplanowana dokonana bez wspdziaania funkcjonariuszy policji w zwizku z kradzie zaplanowana we wspdziaaniu z funkcjonariuszami policji. Istotn cz zaplanowanych czynnoci mieli wykona funkcjonariusze Biura Spraw Wewntrznych KGP. Nadzorujca spraw prok. Magorzata Zikowska-Siwczyk z Wydziau Postpowa

prowadzonym ledztwem,

Przygotowawczych Prokuratury Okrgowej w Warszawie, po zapoznaniu si z aktami ledztwa 1 Ds. 677/04/I, uznaa w dniu 14 czerwca 2004 roku, e wydanie postanowienia o przedstawieniu zarzutw o czyn z art. 231 1. funkcjonariuszom policji nie zostao poprzedzone zebraniem wystarczajcych dowodw. Opinie zawara w stosownej notatce subowej. Jednoczenie w dniu 28 czerwca 2004 r. naczelnik Wydziau I Postpowa Przygotowawczych Prokuratury Okrgowej w Warszawie prok. Ewa ochowska zwrcia si w rozmowie telefonicznej do prokuratora rejonowego Warszawa - rdmiecie D. Bieka o cisy wewntrzny nadzr nad (przedmiotowymi) sprawami, szczeglnie w zakresie koncentracji czynnoci, ktra budzia istotne zastrzeenia - co zawara w stosownej pisemnej adnotacji. Przed Komisj prok. D. Bieniek zezna ponadto, i zosta zawezwany przez prokurator okrgow Alin Janczarsk celem zreferowania przedmiotowych spraw. Jak zezna D. Bieniek: bya rozmowa na temat tego, jak, w jakim kierunku i jak jedno i drugie ledztwo ma by poprowadzone. Nastpnego dnia po rozmowie z naczelnik E. ochowsk tj. 29 czerwca 2004 r. prok. D. Bieniek odebra prowadzenie spraw prok. D. Suchan-Ziembiskiej, co znalazo wyraz w stosownej adnotacji w aktach sprawy: wobec stanowiska wydziau postpowania przygotowawczego dziau nadzoru subowego, co do sposobu prowadzenia ledztwa przez pani prokurator Dominik Suchan-Ziembisk zlecam dalszy nadzr nad ledztwem Pani prokurator Miroczuk.

61

Odebranie spraw nastpio podczas nieobecnoci prokuratora - referenta. Sprawy zostay wyjte z jej szafy, a sama zainteresowana w sekretariacie Wydziau dowiedziaa si, e nie prowadzi ju przedmiotowych spraw. Zdaniem Komisji decyzja o odebraniu spraw prok. D.Suchan-Ziembiskiej zostaa podjta w wyniku jak si okazao - skutecznego nacisku ze strony kierownictwa Prokuratury Okrgowej w Warszawie. Prokurator Urszula Miroczuk wkrtce po przejciu sprawy tj. w dniu 20 lipca 2004 r. zmienia kwalifikacj czynu na 3, czyli nieumylne niedopenienie obowizkw subowych. Tym razem, mimo przebywania na zwolnieniach lekarskich, podejrzewani funkcjonariusze M. Lubiski i G. Jzwik pojawili si w Prokuraturze Rejonowej Warszawa - rdmiecie. Zostay im przedstawione zarzuty i zostali przesuchani na okoliczno sprawy. Prowadzca spraw referent przyja jedn tez - co potwierdzia w zeznaniach przed Komisj- e kradzie samochodu z aktami miaa wycznie kryminalny charakter i nie miaa adnego zwizku ze spraw porwania Krzysztofa Olewnika. Nie uznaa za stosowne zapozna si z opini prokuratora referenta Skawiskiego na ten temat. Podobne stanowisko reprezentowaa wobec funkcjonariuszy BSW KGP kom. Marka Wglarskiego i kom. Marka Rombla podczas spotkania z nimi, jakie odbyo si w dniu 17 sierpnia 2004 r. Wedug notatki subowej sporzdzonej przez Wglarskiego bezporednio po spotkaniu: prok. Miroczuk stwierdzia, e na chwil obecn nie widzi koniecznoci, aby funkcjonariusze BSW udzielali pomocy prokuraturze wykonujc czynnoci do prowadzonego przez ni postpowania przygotowawczego. Prok. Miroczuk nie wyklucza hipotezy, i radiowz mg by wystawiony do kradziey. Jednak jej zdaniem ta hipoteza jest mao prawdopodobna, poniewa nie widzi sensu kradziey akt ledztwa dot. porwania Krzysztofa Olewnika. Jak twierdzi, w Prokuraturze Okrgowej byy kserokopie tych akt. () Prokurator po analizie zebranych w toku obu prowadzonych przez siebie postpowaniach przygotowawczych skania si do tezy, i kradzie radiowozu z aktami bya przypadkowa. Naley wyranie podkreli, i prok. U. Miroczuk nigdy nie sporzdzia planu ledztwa. Jedynym planem ledztwa w sprawie jest plan sporzdzony przez prok. Suchan-Ziembisk, a czynnoci w nim zaplanowane nie byy realizowane przez prok. U. Miroczuk. Plan ten nie by w aden sposb aneksowany, w aden te sposb nie odniosa si do niego w dalszych czynnociach procesowych prok. Miroczuk. Dokument ten zosta przez prokurator Miroczuk cakowicie zignorowany, co Komisja uwaa za istotne uchybienie w czynnociach procesowych, a nawet, interpretujc fakty, za celow manipulacj postpowaniem.

62

Prokurator U. Miroczuk konsekwentnie dwukrotnie umarzaa prowadzon spraw dot. niedopenienia obowizkw subowych przez funkcjonariuszy policji. Pierwszy raz postanowienie o umorzeniu ledztwa wydaa w dniu 7 wrzenia 2004 r. stwierdzajc w uzasadnieniu, i podejrzani M. Lubiski i G. Jzwik nie popenili przestpstwa bowiem nie mona przyj, e utrata oryginalnych akt ledztwa V Ds. 290/02 spowodowaa istotn szkod dla wymiaru sprawiedliwoci. Sprawa jest prowadzona zgodnie z przyjtymi zaoeniami i nic nie wskazuje na to, by doj miao do jakichkolwiek przeszkd w jej kontynuowaniu. (Opinie t prok. U. Miroczuk skonstruowaa w oparciu o zeznania R. Mindy, nie uznaa - jak ju pisano - za stosowne uzyska opinii ze strony V Wydziau Prokuratury Okrgowej w Warszawie prowadzcej spraw uprowadzenia Krzysztofa Olewnika, w szczeglnoci prok. R. Skawiskiego). O ile nawet w postpowaniu M. Lubiskiego i G. Jzwika polegajcym na pozostawieniu akt sprawy w zaparkowanym na ulicy radiowozie wystpuje element niedostatecznej starannoci, bd ostronoci w ocenie moliwych negatywnych nastpstw, to wobec braku okrelonego treci art. 231 3 kk uzna naley, i brak jest dostatecznych danych, aby podejrzanym przypisa popenienie tego wystpku. Postanowienie o umorzeniu sprawy nie spotkao si ze sprzeciwem nadzoru ze strony Prokuratury Okrgowej. Prok. M. Zikowska-Siwczyk w pimie do Prokuratora Rejonowego Warszawa- rdmiecie poinformowaa, i zasadno decyzji merytorycznych koczcych w/w postpowanie po ich zbadaniu w trybie nadzoru subowego w tutejszym wydziale nie budzi zastrzee. Jednake nadzorujca spraw prok. Zofia ukasik-Pusch z Prokuratury Apelacyjnej po dokadnej analizie akt gwnych i podrcznych obu ledztw decyzje o umorzeniu uznaa za niezasadn. Prokuratura Apelacyjna w dniu 20 grudnia 2004 r. wystpia na podstawie art. 328 1 kpk z wnioskiem o uchylenie przez Prokuratora Generalnego prawomocnego postanowienia z dn. 7 wrzenia 2004 r. o umorzeniu postpowania przeciwko M. Lubiskiemu i G. Jzwikowi. Jednoczenie Prokuratura Apelacyjna nakazaa Prokuraturze Rejonowej podj umorzone w dniu 29 wrzenia 2004 r. drugie ledztwo dot. kradziey samochodu wraz z aktami tj. 1 Ds. 672/04/V. (07.02.2005 r.) Prokurator Krajowy dziaajc z upowanienia Prokuratora Generalnego wyda postanowienie o uchyleniu prawomocnego postanowienia o umorzeniu postpowania przygotowawczego w sprawie niedopenienia obowizkw subowych przez funkcjonariuszy policji. Prokurator Krajowy poleci nadal prowadzi spraw oraz wykona cay szereg dodatkowych czynnoci. Jednak prok. Urszula Miroczuk w dniu 20 maja 2005 r. ponownie umorzya spraw. W uzasadnieniu stwierdzia, e skradzione akta zostay w peni odtworzone (prok. referent Radosaw

63

Wasilewski nigdy nie twierdzi, i ma takow pewno), w zwizku z tym brak oryginaw nie ma wpywu na sprawne prowadzenie postpowania oraz, e nie stwierdzono take, by ktokolwiek wykorzystywa materia dowodowy zebrany w sprawie a znajdujcy si w oryginalnych aktach ledztwa, mimo ich nie odzyskania do chwili obecnej. Informacji odnonie tego na jakiej podstawie bd metodzie poznawczej prok. U. Miroczuk wydedukowaa ostatni tez, akta sprawy ju nie zawieraj. Naley doda, e ponowne umorzenie nie zostao zakwestionowane przez nadzr subowy. Prok. Zofia ukasik-Pusch w owym czasie wykonywaa obowizki ju w innym referacie Prokuratury Apelacyjnej i nie zajmowaa si t spraw. Sposb prowadzenia ledztwa przez prok. U. Miroczuk zdaniem Komisji nosi znamiona niedopenienia obowizkw subowych. W zwizku z kradzie akt Biuro Spraw Wewntrznych Komendy Gwnej Policji podjo czynnoci wyjaniajce. Funkcjonariusze Wydziau II BSW kom. Grzegorz Zwierzyk wraz z kom. Beat Dooto nawizali w dniu 9 czerwca 2004 r. kontakt roboczy z prokurator Dominik Suchan- Ziembisk celem omwienia wzajemnej wsppracy. Komenda Stoeczna Policji w dniu 23 czerwca 2004 r. przesaa w zaczeniu do BSW KGP jeden egzemplarz pisma naczelnika Wydziau d/w z Przestpczoci Samochodowej KSP w Warszawie nadkom. S. Piekuta o informacji uzyskanej w toku prowadzonego rozpracowania operacyjnego Waluta dot. wtku skradzionego samochodu subowego marki Daewoo Nubira na szkod KWP w Radomiu. Zacznik do pisma, zawiera fragment stenogramu z rozmowy telefonicznej, ktra odbya si w dniu 15 czerwca 2004 r., a uzyskanej w czasie KO PTK, uywanego przez ustalon osob. Z treci zarejestrowanej rozmowy wynika, e za umoliwienie kradziey samochodu wraz z aktami nieznany funkcjonariusz policji otrzyma korzy majtkow. Naley w tym miejscu wyranie podkreli, i ta informacja, jak wynika z materiaw zgromadzonych w TOS Nubira oraz zezna wiadkw przed Komisj prowadzcych i nadzorujcych t spraw, nie zostaa wykorzystana i poddana weryfikacji operacyjnej. Nie zostaa rwnie przekazana do wiadomoci prokuratora jako dowd w sprawie. Kom. Grzegorz Zwierzyk w dniu 8 czerwca 2004 r. sporzdzi notatk subow z analizy czynnoci wyjaniajcych dot. Wojciecha Ksickiego jakie podejmowao BSW jeszcze w 2002 r. Z treci notatki, jak i zezna przed Komisj kom. Zwierzyka i lesiskiego wynika, i osoba Ksickiego bya przedmiotem dziaa operacyjnych BSW. Od dnia 14 lipca 2004 r. czynnoci operacyjne prowadzone byy przez kom. Zwierzyka w ramach procedury Teczki Operacyjnego Sprawdzenia krypt. Nubira D-II-pf-577/04. Wniosek o wszczciu procedury wraz z zaczonym planem czynnoci zatwierdzi wczesny Naczelnik Wydziau II Leszek

64

lesiski. Celem procedury miao by ujawnienie, czy funkcjonariusze Sekcji Kryminalnej w Pocku KWP z/s w Radomiu oraz inni maj zwizek z kradzie. Zaplanowane czynnoci przewidyway m. in.: zapoznanie si z aktami rozpoznania operacyjnego dot. uprowadzenia Krzysztofa Olewnika, zapoznanie si z materiaami zgromadzonymi przez Prokuratur Okrgow Warszawanawizanie wsppracy z prokuratorem prowadzcym przedmiotowe ledztwo, nawizanie kontaktu z kierownikiem grupy operacyjno ledczej powoanej na podstawie

rdmiecie,

decyzji nr 212. W dniu 26 lipca 2004r. Naczelnik Wydziau II BSW KGP Leszek lesiski przekaza spraw do dalszego prowadzenia kom. Markowi Wglarskiemu, ktry spraw prowadzi do dnia 30 wrzenia 2004 r. Kom. G. Wglarski wkrtce po przejciu sprawy w dniu 11 sierpnia 2008 r. dokona obszernej analizy dotychczas zgromadzonego materiau. We wnioskach stwierdzi, e na chwil obecn nie zdoano zebra jakiegokolwiek materiau dowodowego umoliwiajcego ukierunkowanie dziaa wykrywczych na konkretn osob lub grup osb. W dalszym cigu nie mona wykluczy udziau w przedmiotowym przestpstwie funkcjonariuszy policji. () Okres pocze telefonw Lubiskiego i Jzwika, o ktre funkcjonariusze KSP zwrcili si do operatorw uwaam, i jest za krtki (01-07.06). Jeeli bra pod uwag hipotez, i funkcjonariusze ci brali udzia w przedmiotowym przestpstwie naley przeanalizowa poczenia numerw telefonw bdcych w ich posiadaniu co najmniej od dnia 1 kwietnia do 20 czerwca 2004 roku. Nastpnie wymieni czynnoci do wykonania m.in.: uzyska wykazy pocze telefonw Lubiskiego, Jzwika, KGP, przy ul. Puawskiej (czy si z tym numerem Lubiski podczas przesuchania wiadka), uzyska wykaz wszystkich telefonw jakie posiada podinsp. Leszek Cybulski (Kierownik Sekcji w Pocku Wydziau Kryminalnego w Radomiu) w okresie od dnia 25 maja do dnia 25 czerwca 2004 roku oraz w tym samym okresie analiz telefonw Mindy, nadkom. Marka Nowackiego (w dniu 7 czerwca 2004 r. peni obowizki zastpcy kierownika sekcji w Pocku Wydziau Kryminalnego w Radomiu) oraz B. Pietrzaka. Nastpnie G. Wglarski, po uzyskaniu bilingw, sporzdzi w dniu 3 wrzenia 2004 r. kolejn notatk subow, w ktrej stwierdzi, i zastanawiajcym jest fakt, e wiadek B. K.-K. nie zauwaya, jak M. Lubiski ze swojego telefonu () o g. 11:14, czyli w czasie przesuchania wysya wiadomo tekstow. M. Lubiski w wyjanieniach rwnie o tym nie wspomnia. Wiadomo tekstow wysano na numer 63.

65

Kom. G. Wglarski, w dniu 30 wrzenia 2004 roku sporzdzi ostatni analiz w tej sprawie. We wnioskach napisa m.in., e w dalszym cigu nie mona wykluczy udziau () funkcjonariuszy policji. W czynnociach do wykonania wskazuje na konieczno przeprowadzenia analizy akt RO Krzysiek, ustalenia przyczyn niepowodzenia zatrzymania osb, ktre odebray okup. Nastpnymi prowadzcymi TOS Nubira byli kom. Marek Rombel oraz od dnia 15 listopada 2004 r. podinspektor Grzegorz Gera. Decyzj o powierzeniu sprawy Gerze podj zastpca Dyrektora BSW m. insp. Krzysztof Kurtyka. Jednoczenie poleci bezporedniemu przeoonemu tj. Naczelnikowi Wydziau II lesinskiemu, aby nie zajmowa si t spraw. Podinspektor G. Gera formalnie prowadzc spraw TOS Nubira mia skoncentrowa si na innych czynnociach nie zwizanych ze spraw kradziey akt. TOS Nubira bya jeszcze prowadzona do dnia 30 maja 2007 r. Decyzj o zakoczeniu operacyjnego rozpoznania krypt. Nubira sporzdzona zostaa przez nadkom. Dariusza Lubaskiego. Zatwierdzona zostaa przez podisnp. G. Ger. Decyzj podjto w zwizku z wyczerpaniem operacyjnych moliwoci ustalenia rzeczywistych sprawcw kradziey. W uzasadnieniu stwierdzono, i wszelkie wykonane czynnoci subowe nie doprowadziy do ustale wskazujcych, i policjanci w sposb umylny przyczynili si do kradziey samochodu Nubira wraz z aktami ledztwa (). Prok. Rejonowa W-wa rdmiecie umorzya ledztwo przeciwko G. Jzwikowi i M. Lubiskiemu z braku znamion przestpstwa. W zwizku z powyszym postanowiono jak na wstpie. Uzasadnienie o zakoczeniu prowadzenia procedury pozostaje w racej sprzecznoci ze stanem faktycznym. Jak ustalia Komisja, po dniu 30 wrzenia 2004 r. zaprzestano faktycznie jakichkolwiek czynnoci operacyjnych majcych na celu wyjanienie sprawy. Nie wyjaniono nawet tak podstawowego wtku jak celu i okolicznoci wysania SMS-a przez M. Lubiskiego do nieznanej osoby w trakcie przesuchania wiadka, podczas ktrego dokonana zostaa kradzie akt. Konieczno dokonania takiego ustalenia zawarta zostaa z notatce kom. G. Wglarskiego jeszcze w dniu 3 wrzenia 2004 r. i powtrzona we wniosku analizy sporzdzonej przez sier. szt. Mariusza Pawlukiewicza, kiedy to tosamo osoby z ktr kontaktowa si M. Lubiski zostaa ju ustalona - by nim M. K. zam. w Pocku. We wnioskach M. Pawlukiewicz wskazuje na fakt, e nadal nie podjto ustale dotyczcych osoby M. K, na ktrego telefon M. Lubiski wysa wiadomo tekstow podczas przesuchania B. Kukuryki w dniu 7 czerwca 2004 r., czyli w dniu kiedy skradziono radiowz.

66

Cel w jakim M. Lubiski wysa SMS-a nigdy nie zosta ustalony. Informacja ta mogca stanowi istotny dowd w sprawie procesowej. Ponadto, nigdy te nie zostaa ona przekazana Prokuraturze Rejonowej Warszawa-rdmiecie. Odpowiedzialno za taki stan rzeczy ponosi prowadzcy TOS Nubira podinsp. G. Gera oraz nadzorujcy go zastpca Dyrektora BSW K. Kurtyka. 3.1.10. Niszczenie materiaw operacyjnych Komisja, dziki wsppracy z Prokuratur Apelacyjn w Gdasku, zapoznaa si z materiaami na temat niszczenia materiaw operacyjnych uzyskanych ze stosowania podsuchu telefonicznego w sprawie o uprowadzenie Krzysztofa Olewnika w okresie, gdy to postpowanie prowadzia grupa R. Mindy. Materiay uzyskane wskutek stosowania techniki operacyjnej, ktre nie dotycz danego ledztwa oraz nie stanowi materiau dowodowego podlegaj z mocy prawa zniszczeniu. Jednak w sprawie o uprowadzenie Krzysztofa Olewnika zniszczeniu podlega materia operacyjny, ktry mg sta si istotnym materiaem procesowym a na pewno powinien zosta poddany ekspertyzom kryminalistycznym. Wedug notatki urzdowej z dnia 19 wrzenia 2003 r., wytworzonej w Prokuraturze Okrgowej w Radomiu, prowadzono kontrol operacyjn polegajc na stosowaniu PTK kryptonim Synu (podsuch telefoniczny) wobec NN sprawcw korzystajcych z telefonu komrkowego o numerze 62. Kontrol operacyjn rozpoczto 16 czerwca 2003 r., a zakoczono 15 wrzenia 2003 r. Uzasadnienie dla zakoczenia kontroli, a nastpnie formalne zniszczenie uzyskanego materiau operacyjnego uzasadniano faktem braku dowodw pozwalajcych na wszczcie postpowania karnego lub majcych znaczenie dla toczcego postpowania karnego. W dokumencie jednak zawarta bya informacja: w trakcie prowadzenia kontroli operacyjnej w postaci PTK nie uzyskano dowd przestpstwa. Potwierdzono jednak fakt kontaktu poprzez telefon sprawcw z czonkami rodziny. Dwukrotnie po poczeniu odtworzono gos uprowadzonego z daniami sprawcw w sprawie zebrania okupu. Pod wnioskiem o zniszczenie podpisali si prowadzcy spraw M. Lubiski oraz kierownik komrki prowadzcy spraw B. Pietrzyk, a zatwierdzi go zastpca komendanta wojewdzkiego Policji A. Palczewski. W nastpnej notatce z dn.5 marca 2003 r. zawarta jest informacja o zniszczeniu materiau operacyjnego uzyskanego w wyniku prowadzenia kontroli operacyjnej polegajcej na stosowaniu PTK kryptonim Krzysiek BIS. Obok sztampowego uzasadnienia, e nie uzyskano dowodw pozwalajcych na wszczcie postpowania karnego zawarta zostaa istotna informacja. W trakcie eksploatacji PTK Krzysiek BIS nie uzyskano adnych informacji potwierdzajcych popenienie przez figuranta przestpstwa. Telefon ten suy gwnie do kontaktw ze sprawcami uprowadzenia w trakcie usiowania dostarczenia okupu. Pod dokumentem podpisali si prowadzcy spraw M. Lubiski oraz zastpca kierownika komrki prowadzcy spraw R. Minda, a zatwierdzi zastpca komendanta wojewdzkiego W. Olszewski.

67

W pierwszym przypadku naley zwrci uwag, e kontrolowano telefon 62, z ktrego sprawca/y kontaktowali si z rodzin porwanego w sprawie przekazania okupu. Istotnym dokumentem jest fakt, czy nagrany zosta gos osoby dysponujcej telefonem? W przypadku, gdyby zarejestrowano taki gos jest to istotny dowd w prowadzonym postpowaniu przygotowawczym. Niewtpliwie stwierdzenie, e nie uzyskano dowodw majcych znaczenie do toczcego si postpowania karnego jest nieprawdziwe. Sam fakt kontaktowania si z tego telefonu i odtworzenie gosu byo dowodem materialnym w tym postpowaniu, jeli nie gwnym to na pewno istotnym przy ustaleniu sprawcw i podziau rl w tym przestpstwie. Zniszczenie tych nagra wedug oceny Komisji winno by skonsultowane z prokuratorem prowadzcym spraw. W drugim przypadku, kontrolowano telefon, ktry suy do kontaktu ze sprawcami uprowadzenia w trakcie usiowania dorczenia okupu, a wic prowadzona bya korespondencja sowna pomidzy wrczajcymi, a domagajcymi si okupu. Sprawcy wskazywali miejsce i czas przekazania okupu, a wic musia by nagrany ich gos. Jeli tak byo, to niewtpliwie byy to dowody materialne, istotne dla tamtego etapu postpowania. Skoro prowadzono kontrole operacyjn, na ktr wyrazi zgod Prokurator Okrgowy w Radomiu, to treci tych nagra powinny by skonsultowane z prokuratur i przechowywane do momentu wniesienia aktu oskarenia do sdu. Mogy one suy jako dowody pomocnicze wzmacniajce cao materiau dowodowego, a decyzje o ich uznaniu podjby prokurator prowadzcy. Zarwno w jednym jaki w drugim przypadku naley rozway czy nie popeniono przestpstwa z art. 231 1 KK w zwizku z art. 239 1 KK.

3.1.11. Zakres nadzoru Macieja Ksikiewicza, zastpcy komendanta wojewdzkiego Policji w Radomiu, nad dziaaniami grupy operacyjno-ledczej Remigiusza Mindy Zgodnie z podziaem kompetencji w kierownictwie mazowieckiej komendy policji grupa operacyjno-ledcza Remigiusza Mindy podlegaa Maciejowi Ksikiewiczowi. Maciej Ksikiewicz wstpi do suby w Milicji Obywatelskiej 1 marca 1966 roku, a nastpnie w 1977 roku ukoczy Akademi Spraw Wewntrznych i w tym samym roku zosta komendantem miejskim MO w Pocku. W marcu 1983 roku zosta naczelnikiem Wydziau Inspekcji Wojewdzkiego Urzdu Spraw Wewntrznych w Pocku, a dwa lata pniej, od lutego 1985 roku zosta zastpc Szefa WUSW do spraw Administracyjno-Gospodarczych w Pocku. W czerwcu 1990 roku zosta komendantem wojewdzkim Policji w Pocku.

68

Od maja 1999 roku, po zmianach administracyjnych, w wyniku ktrych Pock przesta by miastem wojewdzkim i zosta wczony do wojewdztwa mazowieckiego, zosta on zastpc komendanta wojewdzkiego Policji z siedzib w Radomiu. Maciej Ksikiewicz sprawowa w tym czasie nadzr nad pionami: kryminalnym, dochodzeniowoledczym oraz przestpczoci gospodarczej. W kwietniu 2002 roku odszed na emerytur, a ptora roku pniej, we wrzeniu 2003 roku zmar w wieku 57 lat. Wodzimierz Olewnik zezna przed Komisj ledcz, e zna Macieja Ksikiewicza i pozna go podczas polowania - poprzez zaprzyjanionego policjanta Wojciecha Ksickiego Policji. Ponadto, z racji wsplnych polowa, Wojciech Ksicki - szeregowy funkcjonariusz Wydziau Postpowa Administracyjnych KWP, rwnie by w bliskich stosunkach z M. Ksikiewiczem Z ustale Komisji wynika, e polowania byy miejscem nieformalnych spotka. Czonkami Polskiego Zwizku owieckiego, Okrg Pock, byli Maciej Ksikiewicz (Koo owieckie Lenik w cku), Wodzimierz Olewnik (nie nalea do adnego koa owieckiego) , Andrzej Popioek, Ryszard Kijanowski, Wojciech Ksicki, choc w przypadku niektrych z tych osb (np. Wodzimierza Olewnika i Andrzej Popioka) polowania nie byy ich pasj. Na szczegln uwag zasuguje nadzr nad dziaaniami funkcjonariuszy KMP w Pocku oraz grupy operacyjno-ledczej Remigiusza Mindy sprawowany przez komendantw Mazowieckiej Komendy Wojewdzkiej Policji z siedzib w Radomiu, ktrymi w toku postpowania karnego zwizanego z uprowadzeniem i zabjstwem Krzysztofa Olewnika byli: nadinsp. Zdzisaw Marcinkowski (od 24 czerwca 1997 r. do 15 lutego 2002 r.) oraz nadinsp. Wiesaw Stach (od 28 lutego 2002 r. do 11 marca 2005 r.) Zbadanie nadzoru w tej sprawie jest szczeglnie wane w kontekcie propozycji biznesowych skadanych Wodzimierzowi Olewnikowi przez Macieja Ksikiewicza zastpcy komendanta Komendy Mazowieckiej Policji w Radomiu Komisja w swojej pracy natrafia rwnie na inne niepokojce relacje policjantw z biznesmenami budowanych na kanwie wsplnych zainteresowa. Jako przykad mona poda bliskie relacje kierownika sekcji Wydziau Postpowa Administracyjnych z panem Konakovem - ukraiskim biznesmenem, kontrahentem Krupstalu. Jak przyzna kierownik sekcji A. Popioek, pytany o te relacje przez Komisj ledcz, biznesmen czsto bywa u niego w komendzie z uwagi na wsplne zainteresowania mylistwem. Ponadto naley zauway, e w podobny sposb przedstawia sens zawarcia znajomoci z komendantem M. Ksikiewiczem sam W. Ksicki. Jak zezna przed Komisj Wodzimierz Olewnik, W. Ksicki tumaczy mu: "Prowadzc biznes, musisz mie takie znajomoci". Wedug relacji Wodzimierza Olewnika, Maciej Ksikiewicz ju na pierwszym spotkaniu da mu swoje wizytwki mwic: "Pokaesz, pi lat przed uprowadzeniem Krzysztofa Olewnika. M.Ksikiewicz by wtedy zastpc Komendanta Wojewdzkiego

69

mandatu nie zapacisz". Nastpnie, mwi przed Komisj Wodzimierz Olewnik: zaproponowa spotkanie u mnie w biurze. Wodzimierz Olewnik zezna przed Komisj, e M.Ksikiewicz niejednokrotnie podejmowa z nim rozmowy na temat wsplnych interesw. Na pytanie Komisji jakie propozycje skada mu komendant M.Ksikiewicz, Wodzimierz Olewnik odpar: Pomocy w zakupie zakadw misnych w Pocku, podsun znajomego do spki, ale ja nie lubi spek. Powiedzia, e jak pomoe, to cena nie bdzie wysoka. Proponowa jeszcze otworzenie jakiej stowki w Warszawie. Ja ci w tym pomog mia powiedzie Wodzimierzowi Olewnikowi. Jednake, jak zezna W. Olewnik, odrzuci on propozycje komendanta M. Ksikiewicza. Jednake z uwagi na fakt, e propozycje komendanta Ksikiewicza paday podczas rozmw w cztery oczy (wszak dotyczyy niezbyt czystych interesw), powodowao to sabo tego dowodu. Byy tylko sowa Wodzimierza Olewnika, jednego z dwch uczestnikw rozmw. Dlatego te przez dugi czas opisywany przez Wodzimierza Olewnika charakter jego znajomoci z komendantem M. Ksikiewiczem mg dla Komisji by tylko przyczynkiem do oglnych rozwaa na temat sieci nieformalnych zwizkw. Do istotnej zmiany w tej sprawie doprowadzio ledztwo toczce si w Wydziale Przestpczoci Zorganizowanej i Korupcji Prokuratury Apelacyjnej w Gdasku, w ramach ktrego uzyskano dowd potwierdzajcy zeznania Wodzimierza Olewnika zoone przed Komisj na temat propozycji biznesowych Macieja Ksikiewicza. Prokuratorzy prowadzcy ledztwo w sprawie Krzysztofa Olewnika natrafili na materiay, ktre mog wiadczy o korupcji na szczytach pockiej policji na przeomie lat 90-tych i po roku 2000. Z materiaw Prokuratury wynika, e Maciej Ksikiewicz stworzy sie nieformalnych zwizkw biznesowych, z ktrych czerpa korzyci. Podejmowa on rwnie starania, aby do swoistego ukad wczy Wodzimierza Olewnika. Z akt sprawy wynika, e M. Ksikiewicz by bardzo zainteresowany przejciem zakadw misnych na warszawskim Suewcu i chcia je przej przez kogo wiarygodnego. Uwaa, e najlepsz osob byby Wodzimierz Olewnik. Ponadto, M. Ksikiewicz odgraa si Wodzimierzowi Olewnikowi za to, e odrzuci on propozycj uczestniczenia w przejciu zakadu misnego na Suewcu. Mia wtedy on powiedzie ten c znowu si nie zgodzi i to bya jego ostatnia szansa i mu tego nie daruje. W tym miejscu naley zwrci uwag, i w dziaaniach biznesowych podpiera si rozlegymi znajomociami w wiecie polityki, za na szczegln uwag zasuguj relacje Macieja Ksikiewicza z bardzo blisko z nim zwizanym Romanem Kurnikiem - doradc Zbigniewa Sobotki, sekretarza stanu w MSWiA odpowiedzialnego za Policj. Wedug ustale Komisji, komendant M. Ksikiewicz podejmowa decyzje dotyczce grupy ledczej powoanej do sprawy porwania Krzysztofa Olewnika. Jak zezna przed Komisj Bogusaw Pietrzyk, komendant M.Ksikiewicz osobicie wyda mu polecenie napisania decyzji o wczeniu naczelnika Kazimierza Kuchty do grupy ledczej, mimo, e by on w tej sprawie wiadkiem - jako uczestnik imprezy poprzedzajcej imprez, po ktrej uprowadzono Krzysztofa Olewnika i by ostatnim, ktry widzia Krzysztofa Olewnika przed porwaniem, gdy ten odwozi go do domu po imprezie. Jako dowiadczony

70

policjant mia bezsprzecznie wiadomo, e przystpujc do grupy narusza podstawowe zasady pracy policyjnej. W takiej sytuacji powinien, stosownie do pragmatyki subowej, wyczy si ze jej skadu. Podsumowujc, naley zauway, e Maciej Ksikiewicz nadzorowa prac grupy a do swojego odejcia na emerytur w 2002 roku. W tym czasie grupa operacyjno-ledcza zlekcewaya informacj o Paziku oraz Piotrowskim jako osobach mogcych mie zwizek z uprowadzeniem Krzysztofa Olewnika, a skupia si na jego poszukiwaniu utrzymujc, e porwanie jest upozorowane.

3.1.12. Udzia funkcjonariuszy policji z Wydziau Postpowa Administracyjnych w Pocku w sprawie uprowadzenia Krzysztofa Olewnika Komisja badajca nieprawidowoci w funkcjonowaniu instytucji pastwowych w sprawie uprowadzenia i zabjstwa Krzysztofa Olewnika zwrcia uwag na sposb dziaania Wydziaw postpowa administracyjnych. WPA KWP zajmuj si wydawaniem pozwole na bro paln bojow krtk, myliwsk oraz sportow zarwno dla osb prywatnych, jak i firm. W ich kompetencjach ley rwnie wydawanie licencji pracownika ochrony fizycznej, licencji detektywa oraz wydziay te sprawuj take nadzr nad specjalistycznymi Uzbrojonymi Formacjami Ochrony. W ramach nadzoru wydziay kontroluj gospodark broni, rodkami przymusu, zasady doboru pracownikw ochrony. Na imprezie poprzedzajcej porwanie Krzysztofa Olewnika by Andrzej Popioek, kierownik sekcji WPA w Pocku oraz dwaj jej pracownicy: Krzysztof Manicki i Wojciech Ksicki. Wrd uczestnikw imprezy by take Krzysztof Olczyk - szef agencji ochrony Orlen, Waldemar Orzechowski, waciciel agencji ochrony Huzar. K. Olczyk przed podjciem pracy w ochronie by pracownikiem WPA w Pocku, za W. Orzechowski funkcjonariuszem policji. Ponadto A. Popioek i K. Manicki mieli zgod Komendanta Wojewdzkiego Policji w Radomiu na prowadzenie zaj w Policealnym Studium Ochrony Osb i Mienia w Pocku. Z przesucha Wojciecha Ksickiego, jak i jego przeoonego Andrzeja Popioka przed Komisj wynika, e obaj nie widzieli nic niewaciwego w takich spotkaniach. Z zaskoczeniem przyjmowali pytania Komisji o moliwo istnienia konfliktu interesw. Zdaniem Komisji charakter towarzyski tego rodzaju spotka moe rodzi konflikt interesw, jaki moe wynika pomidzy kontrolowanym a kontrolujcym.

71

O tym, e tego typu spotkania s normalnoci i nie stoj, w rozumieniu funkcjonariuszy, w sprzecznoci z zadaniami subowymi wiadczy wypowied W. Ksickiego podczas przesuchania przed Komisj: Ja uwaam, e na tamten czas miaem prawo si spotka i si spotkalimy... Nie dziwi, wic tak obojtny stosunek funkcjonariuszy WPA, skoro sam komendant wojewdzki, wedug zezna funkcjonariusza Inspektoratu Komendanta Wojewdzkiego (prowadzcego postpowanie wyjaniajce po otrzymaniu anonimu) stwierdzi, e musiayby by jakie podstawy prawne, eby wyrzuca ludzi za ich zachowanie poza sub. Jedyn reakcj byo wtedy zwrcenie uwagi funkcjonariuszom WPA, e udzia w takiej imprezie jest nieetyczny. Wedug Komisji, taka reakcja przeoonych moga wynika z faktu, e pomidzy W.Ksickim, a komendantem M.Ksikiewiczem istniay bliskie stosunki koleeskie m.in. z racji wsplnych polowa. Te wsplne zainteresowania byy zapewne powodem zatrudnienia W. Ksickiego w WPA w Pocku. W ramach swoich prac Komisja zwrcia uwag na sposb i kryteria wydawania pozwole na bro w WPA w Pocku. W swoich zeznaniach przed Komisj kierownik tej sekcji Andrzej Popioek, nota bene byy rzecznik Komendata Wojewdzkiego Policji w Radomiu zezna, e funkcjonariusze sekcji przygotowywali materiay dotyczce wydania pozwolenia na bro, a ostateczn decyzj podejmowa sam komendant wojewdzki Policji. Zapytany przez Komisj, co zadecydowao o wydaniu pozwolenia na bro Jackowi Krupiskiemu, nie umia udzieli odpowiedzi. W wyniku czynnoci operacyjno ledczych policji oraz procesowych Prokuratury Apelacyjnej w Gdasku Andrzejowi Popiokowi przedstawiono zarzuty karne zwizane z jego dziaalnoci w zakresie wydawania pozwole na bro. Z uwagi na charakter sprawy Komisja pomija ten wtek w swoim sprawozdaniu.

3.2. Dziaania Biura Suby Kryminalnej Komendy Gwnej Policji W ocenie Komisji, niezmiernie wany dla skutecznoci postpowa karnych prowadzonych w sprawie uprowadzenia i zabjstwa Krzysztofa Olewnika byo negatywne stanowisko BSK przedstawione kierownictwu KGP o przejcie tej sprawy przez CB. Z tych te powodw, podstawy decyzji BSK zostay objte badaniem Komisji. Organizacja i zakres dziaania Biura Suby Kryminalnej Komendy Gwnej Policji przewidyway monitorowanie gronych przestpstw zaistniaych na terenie kraju i udzielanie wsparcia jednostkom prowadzcym postpowania poprzez doradztwo, bezporedni udzia w czynnociach tak oficerw

72

operacyjnych, jak i dochodzeniowych, a nawet skierowanie policjantw z innych jednostek do wykonywania analiz spraw i planowania czynnoci. BSK mogo inspirowa pomoc ze strony innych jednostek KGP, w tym Biura Techniki Operacyjnej i CB oraz koordynowa dziaania jednostek policji w kraju dla realizacji sprawdze, typowania potencjalnych sprawcw, czy te udzielania wsparcia jednostce w realizacji prowadzonych czynnoci na swoim terenie. BSK miao moliwo i kompetencje do inspirowania Komendanta Wojewdzkiego w Radomiu w sprawie wzmocnienia grupy prowadzcej spraw lub jej cakowitej wymiany. Miao rwnie moliwocitake dokonania gruntownej analizy akt i natychmiastowej realizacji czynnoci z niej wynikajcych. Biuro Suby Kryminalnej nie majc wasnych moliwoci przejcia sprawy do prowadzenia mogo wnioskowa do kierownictwa KGP o zlecenie jej prowadzenia przez CB, bd delegowanie nawet na duszy okres odpowiednio przygotowanych oficerw do prowadzcej spraw jednostki z dowolnej KWP. Zabiegi rodziny, a take przeduajcy si okres przetrzymywania porwanego, przy braku istotnych postpw w ledztwie, powinny wywoa stosown reakcj BSK KGP przejawiajc si w bezporednim zbadaniu akt sprawy, bez uwzgldnienia sugestii jednostki prowadzcej. Niestety udokumentowane dziaania BSK ograniczyy si do jednorazowego wyjazdu wiosn 2002 r. podinsp. Dziuby do Radomia i sporzdzeniu raportu w ktrego tytule czytamy: opartego na gruntownej analizie akt rozpracowania operacyjnego Krzysiek. Naley zauway, e raport powsta po zapoznaniu si z postpowaniem wyjaniajcym anonim o nieprawidowociach w ledztwie, powieleniem go i przesaniem po kilku miesicach do BSW KGP, akcentujc gwnie udzia policjantw w przyjciu przed porwaniem. Jest mao prawdopodobne, aby dowiadczony oficer BSK KGP przeczyta akta rozpracowania i nie zauway, e informacje o Paziku i Piotrowskim nie zostay wyjanione w drodze dziaa operacyjnych, lub e nie ma sprawdze osb przechodzcych w informacjach w bazach ZSIP. W raporcie tym, podniesiono rwnie nielegalne dziaania w sprawie, wykonywane przez W. Ksickiego bez wiedzy kierownika grupy np. przekonywanie wsplnie z J. Krupiskim rodziny porwanego o koniecznoci odsunicia policji od sprawy. Zalecali te rodzinie porwanego zmian operatora telefonw na Plus GSM, co miao uniemoliwi policji podsuchiwanie rozmw telefonicznych. Ponadto obaj demontowali urzdzenia GPS w samochodach przygotowanych do wyjazdu w miejsca przekazania okupu, jak te wymieniali pienidze przygotowane procesowo przez policj jako okup.

73

Zdaniem Andrzeja Dziuby, zaprzestanie wsppracy rodziny z policj jest efektem dziaa policjanta Wojciech Ksickiego i jego wsplnika Jacka Krupiskiego. Dezorganizacja pracy moe wskazywa, e maj oni sami zwizek z porwaniem Krzysztofa Olewnika. Pismo w tej sprawie przesano do BSW KGP dopiero w dniu 2 wrzenia 2002 roku. W zwizku z t notatk funkcjonariusze BSW przeprowadzili rozmow z D. Olewnik-Cieplisk, ktra powiedziaa, e W. Ksicki na miesic przed porwaniem Krzysztofa Olewnika poinformowa rodzin, e wszystkie telefony s podsuchiwane i powinni przej na karciaki. Funkcjonariusze BSW sporzdzili notatk i przekazali j do Prokuratury w Sierpcu. Oczywistym jest, e informacje te, cho w znacznej czci prawdziwe,podinsp. Dziuba otrzyma od Mindy, ktry by skcony z Ksickim. Raport nie odzwierciedla uzyskanych w sprawie - a nie wyjanionych do koca informacji, w tym dotyczcych niewaciwego sposobu ich sprawdzania. Bdem BSK byo nie wysanie do Radomia oficera z Wydziau Dochodzeniowego bdcego w strukturze biura, celem analizy akt procesowych dla uzyskania penego obrazu ledztwa. Wyjazd ten wpyn na negatywne stanowisko BSK prezentowane kierownictwu KGP o przejcie tej sprawy przez CB. Nawet nie podjto prby wczenia lokalnych si ogniwa CB w wojewdztwie mazowieckim, celem wzmocnienia grupy. Pomimo, e w pimie do KGP Prokuratura Okrgowa jednoznacznie zgosia, jako gwny powd przejcia sprawy, zastrzeenia do pracy grupy, to ani kierownictwo KWP ani te BSK KGP nie podjo adnych czynnoci sprawdzajcych organizacj pracy w grupie, a szczeglnie wypenianie funkcji kierowniczej i koordynacyjnej przez R. Mind. KGP nie zainteresowaa si nawet, e z powoanego pierwotnie skadu grupy pracuje jedynie poowa policjantw, cho nikt nie zosta formalnie odwoany. Ze wzgldu na ciar gatunkowy tego przestpstwa Biuro Suby Kryminalnej KGP powinno zabezpieczy nadsyanie biecych meldunkw przez KWP Radom o uzyskanych waniejszych informacjach i planowanych dziaaniach w tej sprawie, a take utrzymywa przez wyznaczonego oficera biecy kontakt z kierownikiem grupy. Zdziwienie wywouje fakt, e w czerwcu 2003 r. kiedy sprawcy podjli jednoznaczne przygotowania do przejcia okupu po 15-miesicznym milczeniu, gdy ustalono realny zwizek Sawomira Kociuka z porywaczami, nie zostao to dostrzeone przez BSK KGP. Centrala powinna wczy si bezporednio i realnie w przygotowania do zabezpieczenia przekazania okupu, wykorzystujc bogate dowiadczenia polskiej policji realizowane nawet w trudniejszych warunkach terenowych, ni miao to miejsce w tym przypadku. Skoordynowanie dziaa sub obserwacyjnych jednostek, gdzie teoretycznie mogo doj do przejcia okupu naleao do obowizkw BSK i BTO KGP.

74

W informacji dla Ministra Spraw Wewntrznych i Administracji K. Janika sporzdzonej przez dyrektora BSK KGP J. Nckiego, a przesanej jako zacznik do pisma Komendanta Gwnego Policji A. Kowalczyka z dn.14 padziernika 2003r. pisze on: W nocy z 24/25 lipca br. na terenie Warszawy zgodnie z telefonicznym daniem K.Olewnika, jego rodzina zoya okup (nie wyraajc zgody na udzia policjantw) w wysokoci 300 tysicy euro/banknoty o nominaach 500 euro). Przed zoeniem pienidzy numery banknotw zostay spisane. Okup zosta podjty, co telefonicznie potwierdzi Krzysztof Olewnik.. Przygotowanie i przekazanie okupu poprzedzone byo podrzuceniem w godzinach rannych w dniu 25 czerwca 2003 r. przez niniejsz osob napisanego odrcznie listu. Zosta on wrzucony w miejscowoci Drobin do samochodu dostawczego nalecego do firmy ojca Krzysztofa Olewnika z pisemn dyspozycj dostarczenia go rodzinie. Rodzina Olewnikw zwlekaa z przekazaniem listu policji, jak te poinformowaniem o jego treci. Dopiero po uzyskaniu operacyjnej informacji o w/w licie potwierdzia ten fakt i przekazaa go policjantom prowadzcym czynnoci. Przeprowadzona ekspertyza pisma potwierdzia, i napisa go Krzysztof Olewnik. Podjte dziaania operacyjne pozwoliy na ustalenie przebiegu wyjazdu z Poska i okolicznoci przekazania pienidzy na terenieWarszawy. Dalej w tej samej informacji J. Ncki pisze: Nie mona ostatecznie wykluczy wersji uprowadzenia K. Olewnika dla okupu, jednak w oparciu o zgromadzone dotychczas materiay wydaje si ona nielogiczna. Rodzina K. Olewnika nie przyjmuje do wiadomoci ustale policjantw i jest przekonana, e K.Olewnik zosta uprowadzony i nadal przetrzymuj go n/n przestpcy. Konkludujc, zastanawiajcy jest marazm BSK KGP w nadzorze nad tym postpowaniem, pomimo interwencji rodziny tak u kierownictw MSW i Ministerstwa Sprawiedliwoci, a take u politykw. Dzi wiadomo, e kierownictwo KGP usprawiedliwiao brak postpw w ledztwie w zwizku z powielan za KWP Radom wersj samouprowadzenia. Fakt ten wydaje si potwierdza notatka subowa z dn. 23 stycznia 2004 r. sporzdzona przez A. Dziub z Wydziau Kryminalnego BSK KGP. W sprawie tej policjanci wykonuj na bieco czynnoci operacyjne zmierzajce do ustalenia miejsca pobytu Krzysztofa Olewnika oraz ewentualnych sprawcw jego zaginicia. Nadal wiodc wersj sprawy jest samouprowadzenie si rzekomej ofiary celem wyudzenia pienidzy od rodziny.Po przekazaniu danej przez Wodzimierza Olewnika kwoty okupu (300 tysicy euro), ktrej odbir przez domniemanych sprawcw potwierdzi telefonicznie Krzysztof Olewnik, nie mona wykluczy sytuacji jego zabjstwa przez osoby porywaczy lub inne, ktre wiedziay i dysponuje on du kwot pienidzy. W tym kierunku prowadzone s rwnie czynnoci operacyjne.

3.3. Realizacja dziaa wykrywczych przez grup operacyjno-ledcz CB KGP kierowan przez Grzegorza Korsana

75

Po kradziey akt sprawy uprowadzenia Krzysztofa Olewnika i pod wpywem informacji o nierzetelnym prowadzeniu tej sprawy przez policjantw z Mazowieckiej Komendy Policji w dniu 18 sierpnia 2004 r. decyzj nr 347/04 Komendanta Gwnego Policji generalnego inspektora Leszka Szredera powoana zostaa grupa operacyjnoledcza w skadzie: 1) m. insp. Grzegorz Korsan - Wydzia II Centralnego Biura ledczego Komendy Gwnej Policji Kierownik grupy 2) kom. Konrad Byczek - Wydzia V z/s w Pocku Zarzdu I Centralnego Biura ledczego Komendy Gwnej Policji zastpca kierownika 3) m. insp. Jan Jurczyk Naczelnik Wydziau III CB KGP, 4) nadkom. Artur Radomski - zastpca Naczelnika Wydziau Techniki Operacyjnej KSP 5) podinsp. Mirosaw Gruszeczka - Wydzia II Centralnego Biura ledczego Komendy Gwnej Policji 6) asp. Robert Malinowski Zesp B Zarzdu I CB KGP, 7) kom. Bogdan Januszewski - Wydzia I Zarzdu I Centralnego Biura ledczego Komendy Gwnej Policji 8) asp. sztab. Piotr Orowski - Wydzia I Zarzdu I Centralnego Biura ledczego Komendy Gwnej Policji 9) kom. Pawe Witek - Wydzia V z/s w Pocku Zarzdu I Centralnego Biura ledczego Komendy Gwnej Policji 10) st. asp. Marian Golatowski - Wydzia Kryminalny Komendy Wojewdzkiej Policji z/s w Radomiu, sekcja w Pocku 11) sier. sztab. Piotr Nowakowski - Wydzia Kryminalny Komendy Wojewdzkiej Policji z/s w Radomiu, sekcja w Pocku 12) sier. sztab. Piotr Jabkowski - Wydzia Kryminalny Komendy Wojewdzkiej Policji z/s w Radomiu, sekcja w Pocku 15 padziernika 2004 r. trzech ostatnich funkcjonariuszy odwoano ze skadu grupy i powoano w ich miejsce asp. Henryka Strausa, kom. Piotra Bartosiaka i Sokolnickiego. Do grupy zosta doczony asp. Henryk Straus, policjant z poprzedniej grupy policyjnej na danie prok. Roberta Wasilewskiego. Jak zezna przed Komisj w dniu 2 czerwca 2009 r. prokurator R. Wasilewski: ,,Podczas pracy w Prokuraturze Rejonowej w Gostyninie uzyska [on] od swojego kolegi prowadzcego spraw dotyczc handlu ludmi informacj, e czynnoci w teje sprawie prowadzi bardzo dobrze funkcjonariusz H. Straus. W zwizku z tym, e prok. Wasilewski zauway nazwisko H. Strausa w aktach sprawy dotyczcej uprowadzenia Krzysztofa Olewnika, zwrci si do kierownika grupy o moliwo doczenia H. Strausa do grupy. W skutek tej proby H. Straus zosta czonkiem grupy, mimo, e wczeniej pisa on analiz sprawy, w ktrej sugerowa samouprowadzenie Krzysztofa Olewnika.

76

Koordynacj nad czynnociami operacyjno-ledczymi powierzono podinsp. Graynie Biskupskiej z Wydziau dw. z Terrorem Kryminalnym KSP. Nadzr i koordynacj nad czynnociami operacyjno-ledczymi powierzono podinsp. Januszowi Czerwiskiemu Zastpcy Dyrektora CB KGP. W decyzji zobowizano koordynatora grupy do skadania raz w tygodniu w kady pitek meldunku z realizacji sprawy bezporednio I Zastpcy KGP nadinsp. Eugeniuszowi Szczerbakowi. Czynnoci operacyjno-rozpoznawcze prowadzone byy w ramach wszcztej Sprawy Operacyjnej krypt. Carlos, ktrej formalne prowadzenie powierzone zostao asp. sztab. Piotrowi Orowskiemu. Czynnoci analityczne w grupie wykonywa asp. Robert Malinowski. Sporzdzi on szereg analiz o rnym zakresie tematycznym gownie dot. pocze telefonicznych (na podstawie bilingw) pomidzy figurantami sprawy Carlos. Zarzdzeniem z dnia 15 padziernika 2004 r. prowadzcy ledztwo prok. Radosaw Wasilewski powierzy je w caoci za wyjtkiem czynnoci zastrzeonych dla prokuratora V Wydziaowi Zarzdu I CB. Faktycznie czynnoci procesowe wykonywa nadal dotychczasowy prowadzcy asp. Henryk Straus, ktry zosta w zwizku z powysz decyzj delegowany do Wydziau V Zarzdu I CB. Majca za zadanie koordynowa czynnoci operacyjce i ledcze, utrzymywa kontakt z prokuratur podinsp. Grayna Biskupska od 30 listopada 2004 r. po przejciu na urlop, zwolnienie lekarskie i nastpnie zoenie rezygnacji ze suby nie wykonywaa ju adnych czynnoci w sprawie. Rwnie od padziernika 2004 r. Mirosaw Gruszeczka w zwizku z rozpoczciem wobec niego czynnoci operacyjnych prowadzonych przez BSW (w zwizku z podejrzewaniem przekazywania informacji objtych tajemnic subow detektywowi Popowskiemu) faktycznie zosta odsunity od prac w ramach grupy.

Komisja ustalia, i w kierownictwo grupy przyjo zaoenie, e Krzysztof Olewnik yje, ukrywa si przy wspudziale czci rodziny tj. siostry Danuty Olewnik-Ciepliskiej i jej ma Klaudiusza Ciepliskiego. Uprowadzenie zostao upozorowane przy ewentualnej wspudziale S. Kociuka i W. Franiewskiego. Sam za okup nigdy nie zosta wrczony porywaczom, a jedynie pozostawiony w rkach D. Olewnik-Ciepliskiej. W swoich zeznaniach przed Komisj podinsp. J. Czerwiski zaprzecza by grupa koncentrowaa dziaalno weryfikujc wersj samouprowadzenia przyznaje jednak, e po przejciu sprawy wtek samouprowadzenia by brany pod uwag, m.in. wskazyway na to przynajmniej dwie okolicznoci: jedna wynikajca, ju nie pamitam, czy to z protokou ogldzin, czy z opinii biegego, wskazujca, i lady krwi na miejscu zdarzenia maj charakter statyczny, a druga przesanka to bya opinia, profil psychologiczny sporzdzony w Instytucie Sehna, dostarczony przez pana Wodzimierza Olewnika, gdzie biegy zasugerowa,

77

i w pocztkowej fazie Krzysztof Olewnik mg, mg wsppracowa ze sprawcami. I wydaje mi si, e wersja samouprowadzenia bya tak samo realizowana, jak inne wersje. [] Przyjto kilka wersji, ktre trzeba byo jednakowo sprawdza. [] Taka jest moja ocena. [] Dominujc wersj, i ja to zakadaem, e jest, bya taka, ktra wskazywaa na to, e Krzysztof yje, bo tylko ta wersja pozwalaa na to, eby czynnoci byy wykonywane dynamicznie. wiadek nie wyjani jednak na jakiej rdowej materialnej przesance przyj takie zaoenie. Zeznania zoone przez dyr. J. Gobiewskiego, J. Kaczmarka oraz prok. K. Olejnika wskazuj jednak, i przynajmniej do poowy 2005 r. aktywno grupy koncentrowaa si na weryfikowaniu tezy o samouprowadzeniu. Znamienne s tu zeznania J. Gobiewskiego wiadczce o istnieniu w grupie silnie zakorzenionego przewiadczeniu o udziale czonkw rodziny Krzysztofa Olewnika w upozorowaniu uprowadzenia: Okolicznoci takie, o ktrych mwili policjanci, o tym, co wczeniej mwi Minda, pozwalay na takie przypuszczenie, e moe by to, tym bardziej e tam bya kwestia konfliktu (w rodzinie Olewnikw), sabej kondycji finansowej firmy, e to wszystko oczywicie mogo zaistnie. [] Gdyby zastanawiaem si zawsze nad tym i to jest te tylko bardzo hipotetycznie nie wiem, gdyby zatrzymany i aresztowany sprawca nie poszed na wspprac i nie powiedzia nic i w zwizku z tym nie byliby, no pewnie byliby ustaleni nastpni sprawcy, bo to wynikao z ich kontaktw, to ju nie byoby problemu w tym, ale gdyby nieujawnione zostao miejsce ukrycia zwok to nie wiem czy przez duszy czas nie mylano by dalej tak samo, pomimo zatrzymania sprawcw. Nie jestem przekonany. Jako pomocnikw. Pomocnikw. W plastyczny sposb opisa gwne zaoenia tej hipotezy wczesny naczelnik Zarzdu CB w Gdasku Jarosaw Marzec. Pod koniec 2004 r. na polecenie kierownictwa CB zarzd gdaski realizowa czynnoci operacyjne obserwacj na rzecz grupy kierowanej przez G. Korsana na terenie miejscowoci S. Przeprowadziem rozmow z tyme czowiekiem o nazwisku Korsan i zostaem wprowadzony w tajne ustalenia ledztwa polegajce na tym, e Krzysztof Olewnik wsplnie ze swoj siostr Danut generalnie wymylili sobie patent na to, eby odciy swojego ojca Wodzimierza Olewnika z nawisw inflacyjnych i przej od niego jakie due iloci pienidzy. W 2006 r. J. Marzec po nominacji na Naczelnika Zarzdu I (warszawskiego) CB wyda G. Korsanowi dyspozycj przedstawienia materiaw dotyczce uprowadzenia Krzysztofa Olewnika. Jak zezna przed Komisj J. Marzec: ktry z funkcjonariuszy z grupy porozumia si bezporednio z dyrektorem CB, a by nim czowiek o nazwisku Janusz Czerwiski, aktualny zastpca szefa CBA [] I to spowodowao, e zaliczyem dywan od kolejnego dyrektora. W do obcesowych sowach polecono mi nie grzeba w jakich tam sprawach, ktre s sprawami ponad wszelka wtpliwo znajdujcymi si we waciwych rkach. Prbowaem stawia opr, stwierdzajc, e nie chc by papierowym szefem i podstemplowywa delegacji czy potwierdza delegacji wyjazdw ludziom, ktrzy s mi podlegli, ktrymi kieruje, bo w rzeczywistoci miao posmak jak gdyby potwierdzania nieprawdy.[] Nie wiem, ktry z moich podwadnych wykona ten interwencyjny telefon. Wojtunik uchyli si od rozmowy ze mn, tylko przyj j na siebie Czerwiski, ktry mnie spacyfikowa za ch grzebania w tych aktach. [] Wedug mnie [] sytuacja wygldaa w ten sposb, e [] nie chciano aebym si z t spraw zapozna i wytkn np. oczywiste bdy i zacz rozlicza tych ludzi.

78

Gwnym jednak materiaem - obok zezna wiadkw zoonych przed Komisj -pozwalajcym stwierdzi, i dziaalno grupy koncentrowaa si na weryfikacji tezy o samouprowadzeniu s dokumenty zgromadzone w SO Carlos a take w ledztwie nadzorowanym przez prok. R. Wasilewskiego. W dniu 18 wrzenia 2004 r. sporzdzona zostaa przez asp. Roberta Malinowskiego notatka subowa z dot. pocze telefonicznych (prb nawizania kontaktu oraz wysanych SMS-w m.in. przez Klaudiusza Ciepliskiego oraz Milen S.) na tel. komrkowy nalecy do Krzysztofa Olewnika a realizowanych ju po jego porwaniu. W wyniku analizy R Malinowski sformuowa tez i Milena S. miaa kontakt po porwaniu z KO i poredniczya w kontaktach pomidzy KO i Klaudiuszem Ciepliskim. Hipoteza ta posiada uzasadnienie w oparciu o inne informacje zebrane w toku czynnoci operacyjnych. Autor nie wskaza jakie to s inne operacyjne informacje oraz gdzie one si znajduj kto nimi dysponuje. W notatce znalazo si sformuowanie, i sporzdzona ona zostaa na polecenie i w zakresie okrelonym przez kier. grupy operacyjnej m. insp. G. Korsana. G. Korsan zezna natomiast, i polecenie sporzdzenia takiej analizy otrzyma od swojego przeoonego J. Czerwiskiego. 1 grudnia 2004 r. asp. Robert Malinowski sporzdzi notatk subow dot. pocze telefonw nalecych do ksidza S. z numerami niemieckimi oraz austriackimi. (wg. przyjtej hipotezy mia on pomaga Klaudiuszowi Ciepliskiemu w ukrywaniu KO na terenie Austrii lub Niemiec np. w klasztorach). 8 marca 2005 r. G.Korsan sporzdzi notatk subow w ktrej stwierdzi, i uzyska jednordow niepotwierdzon informacj, i wymieniony (Krzysztof Olewnik) przebywa w USA pomocy udziela mu siostra Jacka Krupiskiego Iwona. Na odwrocie notatki adnotacja: Gogo Las Vegas, Danuta Ol. wyjazd do USA. Dnia 19 listopada 2004 r. m. insp. Grzegorz Korsan sporzdzi notatk urzdow, z treci ktrej wynika, e uzyskano informacj, e telefon uprowadzonego Krzysztofa Olewnika, o numerze 50 nie uleg zniszczeniu, a zosta wczony do sieci IDEA po dokonanym przestpstwie. Postanowieniem z dnia 22 listopada 2004 r. prok. Radosaw Wasilewski wystpi do operatora o wydanie wykazu pocze dla telefonu o w/w numerze za okres od 16.10.2001r. do 15.06.2002r. Stosowny wydruk pocze wraz z danymi osobowo adresowymi abonentw uzyskano za dany w postanowieniu okres w grudniu 2004r. Powyszy wykaz opracowany jest jako dokument o charakterze tekstowo - graficznym w postaci notatki urzdowej z dnia 10 marca 2005 r. Z uzyskanych od operatora odpowiedzi uzgodniono, i w/w okresie z telefonem Krzysztofa Olewnika usiowao skontaktowa si sze osb zwizanych midzy rodzinnie lub towarzysko. W zwizku z powyszym przesuchano ich jako wiadkw. W dniu 28 stycznia 2005r. zostaa przesuchana w charakterze wiadka w trybie art. 1831 k.p.k. na okoliczno SMS-w wysyanych na telefon uprowadzonego Danuta Olewnik-Ciepliska, ktra stwierdzia, e mogy by wysyane SMS-y bez istotnej treci celem sprawdzenia, czy telefon Krzysztofa

79

funkcjonuje dodajc, e nie wiedziaa, e po SMS-ach wysyanych na numer Krzysztofa byy raporty zwrotne. Tego samego dnia zosta przesuchany w trybie art. 1831 k.p.k. m Danuty Olewnik Klaudiusz Ciepliski, ktry zezna, e nie przypomina sobie faktu wysyania SMS-w na telefon Krzysztofa Olewnika, ale po okazaniu mu bilingu nie wyklucza takiej moliwoci. Powyszym przesuchaniom przysuchiwa si pokrzywdzony Wodzimierz Olewnik, ktry zezna, e od detektywa Marcina Popowskiego otrzyma informacj, e Krzysztof Olewnik uprowadzi si sam, uczestniczy w tym kto z rodziny, a pienidze z okupu nie zostay przekazane tylko przeja je Danuta Olewnik-Ciepliska. W zwizku z tymi informacjami, ktre pokrzywdzony uwaa za pozbawione jakichkolwiek podstaw oraz trybem i charakterem przesucha jego crki Danuty Olewnik Ciepliskiej i jej ma Klaudiusza Ciepliskiego, pokrzywdzony zoy w dniu 7 marca 2005r. pismo do prokuratora Prokuratury Krajowej Macieja Florkiewicza dajc stanowczo wyjanienia powyszej kwestii. W aktach sprawy znajduje si notatka urzdowa m. insp. Grzegorza Korsana z dnia 10 listopada 2004r., z treci ktrej wynika, e telefon o numerze 55 zarejestrowany przez uprowadzeniem Krzysztofa Olewnika na firm EKO-hurt naleca do Wodzimierza Kwiatkowskiego z Pocka ma zwizek ze spraw. Naley stwierdzi, e w posiadanej w sprawie bazie danych i materiale dowodowym brak jest jakiegokolwiek ladu dot. pocze w/w numeru z numerami telefonw komrkowych uywanych przez sprawcw, ani te z numerami telefonw stacjonarnych S. Kociuka, P. Skwarskiego i K. i W. Franiewskich. W toku podjtych w zw. z przedmiotow notatk czynnoci procesowych przesuchano szerokie grono znajomych Klaudiusza Ciepliskiego i Danuty Olewnik Ciepliskiej kadc szczeglny nacisk na ustalenia dotyczce tego, co maonkowie Ciepliscy robili w noc uprowadzenia Krzysztofa Olewnika oraz na to jak zachowywali si po uprowadzeniu. Wobec faktu, e Wodzimierz Kwiatkowski zna Klaudiusza Ciepliskiego z klubu tenisowego w Pocku zakres czynnoci poszerzony zosta o osoby, ktre udzielay si w powyszym klubie i znay maonkw Ciepliskich. W dniu 02 listopada 2004 r. przesuchano kolejnego znajomego rodziny Olewnikw ksidza S., ktry zeznawa na temat pobytw Krzysztofa Olewnika w Austrii, gdzie przez kilka lat wiadek by kapelanem w sanatorium i gdzie doktoryzowa si. Z treci skadanych zezna mona wnosi, e wiadka pytano z ukierunkowaniem na potwierdzenie moliwoci jego pomocy w ukrywaniu si Krzysztofa Olewnika po dacie uprowadzenia. Obok czynnoci procesowych bdcych skutkiem przyjtego zaoenia o samouprowadzeniu G.Korsan wystpi z wnioskami o zastosowanie kontroli operacyjnej wobec figurantw sprawy potwierdzia to w zeznaniach przed Komisj m.in. Grayna Biskupska. W sprawie zarwno operacyjnej, jak i procesowej nie znajduj si adne materiay wskazujce na uzyskanie inf. potwierdzajcych popenienie przestpstwa przez inwigilowanych.

80

Komisja ustalia jednoczenie, i G. Korsan nie wystpi z podobnymi wnioskami w stosunku do rzeczywistych sprawcw porwania tj. S. Kociuka, W. Franiewskiego a bdcych ju w krgu podejrzewanych. Naley w tym miejscu podkreli, i w sprawie znajduj si dwie notatki dot. legitymowani, ktre szczegowo zostay opisane na stronach 35-36 stanowiska Komisji. Zwraca uwag blisko proczne opnienie w przekazaniu powyszych niezmiernie istotnych informacji do wiadomoci prokuratora. 3 marca 2005 r. kom. Piotr Bartosiak sporzdzi notatk subow ktra przekazana zostaa zastpcy kierownika grupy kom. Konradowi Byczkowi, w ktrej zawarte zostay dyspozycje dla czonkw grupy wydane przez prok. Radosawa Wasilewskiego tj. w terminie do 17 marca 2005 r.: - przeprowadzenia szczegowej analizy zebranych dotychczas materiaw w ledztwie wraz z wypywajcymi wnioskami - przeprowadzenie analizy zebranych dotychczas materiaw operacyjnych wraz z wnioskami, - sporzdzenie planu dziaa operacyjnych - objcie zainteresowaniem operacyjnym nastpujcych figurantw: [] Drohomirecki Eugeniusz, [] Franiewski Wojciech, Kociuk Sawomir, Konakow Wiktor, Ksicki Wojciech, Pazik Dariusz, Korytowski Grzegorz, abdzki, Piotrowski ps. Bokser, Skwarski []. Do 17 marca 2005 r. wszelkie wykonywane czynnoci procesowe miay by uzgadniane z Prokuratorem prowadzcym ledztwo. Prokurator poleci odstpi od realizacji dotychczas wydanych polece zawartych w postanowieniach i zarzdzeniach. Komisja powysza notatk interpretuje jako zakwestionowanie przez Prokuratur dotychczasowego gwnego kierunku dziaa grupy operacyjno-ledczej zarwno co do czynnoci procesowych, a zwaszcza operacyjnych. Zbiego si to z interwencj W.Olewnika u prok. Florkiewicza. Dopiero pn wiosn i latem zintensyfikowane zostay dziaania procesowe w stosunku do faktycznych sprawcw uprowadzenia i zabjstwa Krzysztofa Olewnika. We wrzeniu 2005 r. przekazane zostay przez kierownika grupy G. Korsana materiay operacyjne do analizy asp. R. Malinowskiemu, ktre umoliwiy mu sporzdzenie 5 padziernika 2005 r. notatki urzdowej, w ktrej zawar konkluzj: szczegowa analiza pocze telefonicznych przy udziale kart telefonicznych (do aparatw wrzutowych), ktre zostay uyte do kontaktw z rodzin uprowadzonego KO pozwala jednoznacznie stwierdzi, i z tych kart o numerach 24/122/5465 i 26/225/4884 korzysta Sawomir Kociuk, a wic jest on zwizany z uprowadzeniem wymienionego. [...] wniosek wydaje si oczywisty i mona rozszerzy go o stwierdzenie, i zarwno Kociuk, jak Franiewski uczestniczyli osobicie w uprowadzeniu KO i wymuszeniu w zwizku z uprowadzeniem okupu! (wykrzyknik w oryginale).

81

W wyniku analizy zgromadzonego materiau, zezna wiadkw, Komisja ustalia, i gwne kierunki prowadzonych czynnoci operacyjno-rozpoznawczych prowadzonych w ramach SO Carlos wytyczane byy przez kierownika grupy G. Korsana w uzgodnieniu i przy akceptacji bezporednio nadzorujcego prace grupy podinsp. Czerwiskiego. Podinsp. J. Czerwiski zezna, i nie zapoznawa si osobicie zarwno ze SO Krzysiek jak i SO Carlos. Nadzr - jak sam zezna wiadek - realizowany by poprzez spotkania i wymian informacji z grup, i rozmawianiu gwnie z kierownikiem grupy G. Korsanem, a take akceptowaniu kierunkw sprawy przedkadanych przez kierownika grupy. Wnioski i ogld sprawy nadzorujcy budowa w oparciu o pisemne dokumenty opracowywane przez analityka grupy i przedstawiane mi na spotkaniach. Naley w tym miejscu podkreli, e nadzorujcy podisp. J. Czerwiski akceptowa przedkadane mu wnioski przez kierownika grupy G. Korsana o zastosowanie kontroli operacyjnej wobec czonkw rodziny Olewnika oraz osb kontaktujcych si z nimi co do ktrych sformuowana zostaa hipoteza, i s czonkami zorganizowanej grupy przestpczej majcej na celu oprowadzanie lub pozorowanie uprowadzenia osb w celu uzyskania lub wyudzania okupu. Podinsp. J. Czerwiski wnioski te zatem akceptowa bez zapoznawania si z caoci materiau zgromadzonego w sprawie. Jak zezna przed Komisj Janusz Gobiewski wczesny dyrektor CB i bezporedni przeoony podinsp. J. Czerwiskiego: Jeli chodzi o to wnioski na sporzdzanie kontroli operacyjnej sporzdzali ci policjanci, ktrzy prowadzili okrelone wskie wtki. [] W Biurze byo tak, a szczeglnie i przy tej sprawie, e zastpcy dyrektora [] byli dyrektorzy liniowi, merytoryczni. W zalenoci od zakresu, jakim si zajmowali, czyli jaki nadzorowali, podpisywali wnioski o zastosowanie kontroli operacyjnej w swoim zakresie ekonomicznym, korupcyjnym albo kryminalnym, terroru kryminalnego czy narkotykowym. Potem te wnioski byy, ju podpisane, najczciej dostarczane mnie, a ja w tym wypadku jako przekanik pytaem si, co si dzieje generalnie w danej sprawie i szedem do komendanta, najczciej w 90% do zastpcy Komendanta Gwnego do komendanta Szczerbaka, o akceptacj tych wnioskw mwic hasowo, co w danej sprawie si dzieje. I potem poprzez procedury techniczne wdrowao to do Prokuratury Krajowej, gdzie byy podpisywane. Taki by mechanizm. Oznacza to, e po sporzdzeniu przez wnioskodawc wniosku o zastosowanie kontroli operacyjnej na dalszym etapie jego zatwierdzania wniosek taki nigdy nie by konfrontowany z materiaem rdowym uzasadniajcym zastosowanie takiej kontroli, co obrazuj ww. zeznania. Jest w ocenie Komisji sytuacja niedopuszczaln, karygodna i wysoce niepokojca. Zwaszcza, e dotyczy dziaa gboko ingerujcej w sfer prywatnoci obywateli. Zdaniem Komisji wniosek taki powinien by w pierwszej kolejnoci poddany krytycznej analizie uzasadniajcej z korzystania z tej szczeglnej metody pracy operacyjnej przez bezporedniego przeoonego w oparciu o cao zgromadzonego materiau uzasadniajcego jego zastosowanie. Zdaniem Komisji z obowizku takiego nie wywiza si podisp. J. Czerwiski. Od wrzenia 2004 r. ledztwo ws. uprowadzenia Krzysztofa Olewnika prowadzone byo przez wydzia VI Prokuratury Okrgowej w Warszawie.

82

Sprawa ta (prowadzona pod sygnatur VI Ds. 169/04) zostaa przydzielona do referatu prokuratora Radosawa Wasilewskiego, ktry prowadzi j do maja 2006 r., tj. do momentu przekazania sprawy Prokuraturze Okrgowej w Olsztynie. Zarzdzeniem z dnia 15 padziernika 2004 r. prok. Radosaw Wasilewski powierzy prowadzenie sprawy w caoci (za wyjtkiem czynnoci zastrzeonych dla prokuratora) V Wydziaowi Zarzdu I CB. Prokurator Wasilewski, przesuchiwany przed Komisj w dniu 2 czerwca 2009 r. zezna, e do szybko po objciu przez niego sprawy uprowadzenia Krzysztofa Olewnika spotka si z policjantami z nowo utworzonej grupy ledczej CB. Prawdopodobnie ju w trakcie pierwszej rozmowy, usysza optymistyczne przekonanie policjantw, i Krzysztof Olewnik yje, e zostanie odnaleziony przed witami 2004 r. To wyraone przewiadczenie nie byo poparte dowodami. Od pocztkowych spotka z policjantami z grupy ledczej prok. Wasilewski by przekonany o ich wysokim profesjonalizmie, dowiadczeniu, zaangaowaniu i czystoci intencji. Prokurator R. Wasilewski zada sporzdzenia policyjnego planu ledztwa. Niezalenie od tego, prokurator chcia sam przeanalizowa akta ledztwa. W jego ocenie - w aktach sprawy, ktre otrzyma - nie znalaza si kompleksowa analiza, ani plan ledztwa nie odpowiada stawianym przez niego wymogom i standardom. Ponadto, prok. R. Wasilewski pamita, e w trakcie rozmw z policjantami domaga si weryfikacji, czy na poprzednich etapach ledztwa nastpia rejestracja numerw banknotw wypaconych w okupie w systemie bankowych oraz ladw daktyloskopijnych w automatycznym systemie identyfikacji daktyloskopijnej AFIS. W swoich zeznaniach prok. R. Wasilewski podkrela wyjtkowo dobr wspprac w ramach ledztwa VI Ds. 168/04 z policjantami grupy ledczej Centralnego Biura ledczego. Prokurator podkreli olbrzymi wkad pracy tych funkcjonariuszy w prowadzenie ledztwa w okresie wrzesie 2004 maj 2006. Jego zdaniem, prac funkcjonariuszy naley oceni wysoko. Na policjantach spoczywa gwny ciar prowadzenia czynnoci procesowych, a nadto wykonywania zgodnie z ustaw o Policji czynnoci operacyjnych. Prokurator podkrela, e do funkcjonariuszy prowadzcych spraw mia pene zaufanie. Prok. R. Wasilewski dla siebie zastrzeg przeprowadzenie najistotniejszych przesucha, eksperymentw procesowych oraz zlecanie opinii. W jego ocenie, taka organizacja pracy umoliwiaa mu faktyczny nadzr nad dynamicznie prowadzonym postpowaniem, jako caoci oraz egzekwowanie wykonania zlecanych czynnoci oraz wytyczanie jego kierunku.

83

Prok. R. Wasilewski nie da wgldu w akta operacyjne policji. da on natomiast natychmiastowego przekazywania ustale operacyjnych do procesu. Jego zdaniem, w ramach standardowego prowadzenia postpowania karnego, majcego na celu zabezpieczenie dowodw i ustalenie sprawcw, prokurator nie wymaga dostpu do akt operacyjnych, gdy jest organem procesowym. Prokurator dobrze oceniajc prac funkcjonariuszy nie mia wtpliwoci, e wszystkie istotne ustalenia operacyjne przetwarzane s na materia procesowy. Dziki pracy policjantw gromadzony by materia procesowy, ktry by nastpnie weryfikowany np. w formie przesucha, czy te w formie pobrania ladw do bada kryminalistycznych. Omawiajc kwesti wersji ledczych przyjmowanych przez grup prok. R. Wasilewski zezna, e z policjantami w grupie by w cisym kontakcie. W grupie panoway rne przekonania. Cz warszawskiej grupy policyjnej bya bardziej przywizana do wersji samouprowadzenia, natomiast cz grupy z Pocka nie miaa wtpliwoci, e doszo do uprowadzenia. Prokurator R. Wasilewski nie mia i nie ma zastrzee do pracy funkcjonariuszy, ktrzy pracowali w grupie w czasie, gdy on nadzorowa ledztwo. Czynnoci, ktre zleca do wykonania byy realizowane, jak twierdzi przed Komisj konsekwentnie, wnikliwie, terminowo. W czasie prowadzenia ledztwa przez prok. R. Wasilewskiego Henryk Straus by autorem planw ledztwa. Plan ten w ocenie prokuratora nie by peny. Rwnie prokuratorzy nadzorujcy prac prok. R. Wasilewskiego uznali, e plan ten jest niepeny i niewystarczajcy. Skutkiem tej oceny, jak i polecenia nadzoru oraz przeprowadzonej analizy akt byo sporzdzenie planu ledztwa przez prokuratora. W jego ocenie dopiero ten dokument stanowi kompleksow, dokadn analiz dotychczas przeprowadzonych czynnoci procesowych. W oparciu o sporzdzony plan prokurator przyj dwie wersje ledcze tj. uprowadzenie w celu uzyskania okupu przez zorganizowan grup przestpcz, bd przez grup osb, wrd ktrych znalazy si osoby, ktrych praca jest lub bya w przeszoci zwizana z Policj lub wymiarem sprawiedliwoci. Drug przyjt przez prokuratora wersj byo samouprowadzenie uprowadzenie w zwizku z trudnociami o charakterze osobistym lub majtkowym. Po przeprowadzeniu szeregu czynnoci procesowych i zastosowaniu rodka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania pierwszych podejrzanych, plan zosta zaktualizowany (wersja z dnia 13 marca 2006 r.) i przyjta zostaa ostatecznie jedna wersja przebiegu wydarze tj. uprowadzenie. Od tego momentu dziaania jego, jak i grupy policyjnej skoncentroway si na ustalaniu pozostaych sprawcw i okolicznoci popenienia przestpstwa.

84

Prokurator R. Wasilewski

zezna rwnie, e bra udzia w spotkaniu z prok. Maciejem

Florkiewiczem, prok. Zbigniewem Kozowskim i prok. Zbigniewem Ordanikiem. Prok. Z. Ordanik nadzorowa prowadzenie ledztwa od wrzenia 2004 r. do momentu przekazania sprawy do Prokuratury Okrgowej w Olsztynie. Spotkanie to odbyo si w dniu 2 marca 2005 r. podczas, ktrego zostaa poruszona kwestia ewentualnego udziau policjantw w uprowadzeniu Krzysztofa Olewnika. Ponadto prok. R. Wasilewski zezna, e funkcjonariusz grupy ledczej prawdopodobnie Grzegorz Korsan - przekaza mu informacj, e funkcjonariusze grupy zostali wezwani na spotkanie z wczesnym prokuratorem krajowym Kazimierzem Olejnikiem. wiadek nie by w stanie okreli, kiedy doszo do tego spotkania, lecz by on zdziwiony, e prokurator krajowy chce otrzyma relacj od policjantw prowadzcych ledztwo, nie za od prokuratora je prowadzcego. Zeznajc przed Komisj w dniu 16 czerwca 2009 r. przeoony prokuratora R. Wasilewskiego prok. Zbigniew Ordanik stwierdzi, e akta sprawy po przekazaniu jej z wydziau V do wydziau VI liczyy kilkanacie tomw (15-17). Po otrzymaniu sprawy pierwsz czynnoci bya weryfikacja dotychczas podjtych dziaa. Ocena tych dziaa bya raczej negatywna: wikszo czynnoci wykonanych dotychczas byo przeprowadzonych w sposb powierzchowny. Z tego te powodu, pod cisym nadzorem prok. R. Wasilewskiego, policjanci z CB skoncentrowali si na powtrzeniu niemal wszystkich czynnoci, ktre byy wczeniej przeprowadzone. Z tego wzgldu ponownie bya przesuchiwana rodzina uprowadzonego. Prok. Z. Ordanik zezna take, e nigdy nie spotyka si z policjantami prowadzcymi spraw. Pamita jednak, e w pocztkowej fazie ledztwa byy kierowane dwa wystpienia o przejcie sprawy przez inny wydzia. W momencie przejcia sprawy do prowadzenia przez VI Wydzia Prokuratury Okrgowej w Warszawie, wybr jednostki policji prowadzcej ledztwo by ju dokonany ( CB). Prokurator przyzna, e w grupie tej znajdowali si jednak funkcjonariusze z Pocka. Przyczyn ich obecnoci w grupie by fakt, e w grupie musiay si znale osoby, ktre znay teren, na ktrym doszo do popenienia przestpstwa. Prokurator na spotkaniu z p. Danut Olewnik-Cieplisk usysza zarzuty wobec jednego z funkcjonariuszy byy to podejrzenia, e osoba ta wsppracuje z porywaczami. W ocenie prokuratora Z. Ordanika, tego rodzaju wtpliwoci byy przekazywane i prawdopodobnie byy znane prokuratorowi, ktry prowadzi postpowanie. Prokurator R. Wasilewski nie widzia jednak potrzeby dokonywania zmian w zespole funkcjonariuszy. Odnoszc si do kwestii powierzenia ledztwa w caoci grupie operacyjno-ledczej z CB prokurator Z. Ordanik podkreli, e za ledztwo odpowiada zawsze prokurator i to on jest odpowiedzialny

85

za czynnoci wykonywane w postpowaniu. Stwierdzi on te, e z faktu, i czynnoci nie s wykonywane osobicie przez prokuratora, nie wynika nisza jako dowodw zebranych w postpowaniu. Zarzdzenie o powierzeniu prowadzenia ledztwa policjantom uzasadnione jest faktem, e zwiksza to szybko, sprawno i efektywno prowadzonego postpowania. Prokurator R. Wasilewski wypowiada si pozytywnie o pracy funkcjonariuszy. Wsppraca midzy prokuratur a policj ukadaa si bardzo dobrze. Wedug prok. Z. Ordanika, prokurator R. Wasilewski by peen najwyszego uznania dla policjantw. W ocenie prok. Z. Ordanika, prokurator w wietle brzmienia ustawy o Policji nie mia uprawnienia do zlecania czynnoci operacyjnych. Kontrol operacyjn policja prowadzi samodzielnie, bez czyjegokolwiek zlecenia. Prokurator zlecajc formalnie policji prowadzenie dziaa operacyjnych wkraczaby de facto w sfer uprawnie przewidzianych ustaw o Policji. Po przejciu sprawy prokurator R. Wasilewski mia za zadanie jak najszybciej zapozna si z aktami postpowania. Po opracowaniu planu ledztwa przez funkcjonariuszy policji, mia dokona weryfikacji wasnych ustale z tym, co zostanie przedstawione przez Policj, wycign wnioski. Plan sporzdzony przez policj w ocenie prok. Z. Ordanika by zbyt peny przewidywa przeprowadzenie czynnoci, ktre niekoniecznie byy priorytetowe w tym postpowaniu. Prokurator Maciej Florkiewicz zeznajc w dniu 16 wrzenia 2009 r. stwierdzi, e po przekazaniu sprawy z wydziau V do wydziau VI Prokuratury Okrgowej w Warszawie, po przejciu sprawy przez prokuratora R. Wasilewskiego oczekiwa od niego penej wiedzy na jej temat. We wstpnej fazie, po przejciu sprawy, prokurator M. Florkiewicz mia wraenie, e wiedza przekazywana mu przez prokuratora jest wizj i stanowiskiem grupy policyjnej prowadzcej spraw. W krtkim okresie czasu, wedug prok. M. Florkiewicza, prok. R. Wasilewski przej w peni prowadzenie sprawy i uporzdkowa baagan z dowodami rzeczowymi i ladami kryminalistycznymi. W ocenie prok. M. Florkiewicza, R. Wasilewski bardzo dobrze zna spraw i dysponowa zaangaowan grup policji, ktra miaa wyniki w postaci tymczasowego aresztowania. Prok. M. Florkiewicz nigdy nie uczestniczy w naradach z policj. Po przejciu sprawy przez Wydzia VI prokurator R. Wasilewski zaproponowa przeoonym spotkanie z funkcjonariuszem policji Henrykiem Strausem, lecz ani prok. M. Florkiewicz ani prok. Z. Kozowski nie chcieli si z nim spotka, gdy negatywnie oceniali fakt pozostawania w nowej grupie funkcjonariusza, ktry uczestniczy w pracach poprzedniej grupy. Jak podkreli prok. M. Florkiewicz, ani on, ani prok. Z. Kozowski nie rozumieli, dlaczego policjant z grupy, ktra popenia tyle bdw znalaz si w nowo powoanej grupie. Majc wiadomo, e H. Straus

86

sporzdza uprzednio wadliwe plany ledztwa, prokurator M. Florkiewicz nie widzia wic potrzeby poznawania opinii H. Strausa na temat sprawy. Swoje wtpliwoci prokurator M. przekaza prok. R. Wasilewskiemu. Sam prokurator R. Wasilewski nigdy nie wyraa negatywnej opinii na temat funkcjonowania nowo powoanej grupy. W spotkaniu z policjantami prowadzcymi grup bra natomiast udzia prokurator Wodzimierz Burkacki, ktry zeznajc w dniu 1 padziernika 2009 r. powiedzia, e pamita spotkanie poprzedzajce bezporednio decyzj o zatrzymaniu podejrzanych Sawomira Kociuka i Wojciecha Franiewskiego. Narada odbya si z inicjatywy prokuratora R. Wasilewskiego. W spotkaniu uczestniczyo co najmniej dwch policjantw, w tym jeden, ktrego prok. W. Burkacki zna z innych spraw jako dobrego policjanta operacyjnego. wiadek nie pamita danych policjanta, lecz nie by to na pewno szef grupy.

3.4. Dziaalno wykrywcza grup operacyjno -ledczych CB KGP W zwizku z przekazaniem sprawy z Prokuratury Okrgowej w Warszawie do Prokuratury Okrgowej w Olsztynie, grupa G. Korsana zostaa rozwizana. Jednoczenie w dniu 14 lipca 2006 roku na podstawie decyzji Z-391 Komendanta Gwnego Policji Marka Biekowskiego zostaa powoana grupa operacyjno-ledcza w skadzie: 1) nadkom. Dorota Macoch ekspert Wydziau do Zwalczania Zorganizowanej Przestpczoci Kryminalnej Zarzdu w Olsztynie Centralnego Biura ledczego Komendy Gwnej Policji 2) nadkom. Marek ukowski ekspert Wydziau do Zwalczania Zorganizowanej Przestpczoci Kryminalnej Zarzdu w Olsztynie Centralnego Biura ledczego Komendy Gwnej Policji 3) kom. Tomasz Dej - ekspert Wydziau do Zwalczania Zorganizowanej Przestpczoci Narkotykowej Zarzdu w Olsztynie Centralnego Biura ledczego Komendy Gwnej Policji 4) kom. Adam Mickiewicz ekspert Wydziau w Suwakach Zarzdu w Biaymstoku Centralnego Biura ledczego Komendy Gwnej Policji 5) st. asp. Tomasz Wrblewski specjalista Wydziau Kryminalnego Komendy Wojewdzkiej Policji w Olsztynie 6) sier. sztab. Mariusz Wojciechowski specjalista Zespou Analizy Kryminalnej Wydziau Wywiadu Kryminalnego Komendy Wojewdzkiej Policji w Olsztynie. W dniu 14 kwietnia 2008 roku decyzj nr 239/08 Komendanta Gwnego Policji generalnego inspektora Andrzeja Matejuka zostaa powoana grupa operacyjno-procesowa w skadzie: 1) podinsp. Sawomir Chmielowiec kierownik Sekcji Operacyjno-Rozpoznawczej Wydziau w Olsztynie Zarzdu II Biura Spraw Wewntrznych Komendy Gwnej Policji Kierownik grupy 2) podkom. Andrzej Pniewski ekspert Sekcji Operacyjno-Rozpoznawczej Wydziau w Olsztynie Zarzdu II Biura Spraw Wewntrznych Komendy Gwnej Policji

87

3) m. asp. Jarosaw ywica specjalista Zespou Dochodzeniowo-ledczego Wydziau w Olsztynie Zarzdu II Biura Spraw Wewntrznych Komendy Gwnej Policji 4) nadkom. Marek ukowski ekspert Wydziau do Zwalczania Zorganizowanej Przestpczoci Kryminalnej Wydziau w Olsztynie Zarzdu II Biura Spraw Wewntrznych Komendy Gwnej Policji 5) nadkom. Adam Mickiewicz ekspert Wydziau do Zwalczania Zorganizowanej Przestpczoci Kryminalnej Zarzdu w Olsztynie Zarzdu Centralnego Biura ledczego Komendy Gwnej Policji 6) kom. Piotr Antos specjalista Zespou Analizy Kryminalnej Wydziau Wywiadu Kryminalnego Komendy Wojewdzkiej Policji w Olsztynie 7) asp. Bogdan Martul specjalista Wydziau Kryminalnego Komendy Wojewdzkiej Policji w Olsztynie 8) podkom. Przemysaw Smoliski specjalista Wydziau Dochodzeniowo-ledczego Komendy Wojewdzkiej Policji w Olsztynie. W dniu 30 maja 2008 r. Komendant Gwny Policji nadinsp. Andrzej Matejuk w decyzji nr 340 zmieniajcej decyzj nr 1426 w sprawie powoania grupy operacyjno-procesowej odwoa z grupy podkom. Przemysawa Smoliskiego i na jego miejsce powoa nadkom. Przemysawa Wiertka specjalist Wydziau Dochodzeniowo-ledczego Komendy Wojewdzkiej Policji w Olsztynie. Wspomnie naley, e w ramach toczcego si postpowania prowadzonego przed Prokuratur Apelacyjn w Gdasku funkcjonuje grupa Biura Spraw Wewntrznych Komendy Gwnej Policji. W zwizku z zaangaowaniem w/w grup w prowadzone aktualnie przez Prokuratur Apelacyjn w Gdasku postpowaniem Komisja po zapoznaniu si z pracami podejmowane przez tych grup postanowia, z uwagi na dobro prowadzonego ledztwa, nie przedkada bliszych informacji o ich dziaalnoci przyjmujc, i nich dziaania realizowane s zgodnie z harmonogramem wynikajcym z planw ledztw, stosownie do potrzeb prowdzonych postpowa karnych zwizanych z uprowadzeniem i zabjstwem Krzysztofa Olewnika.

4. Ocena dziaa Prokuratury w postpowaniach karnych zwizanych z uprowadzeniem i zabjstwem Krzysztofa Olewnika. W okresie objtym badaniem Komisji postpowania karne zwizane z uprowadzeniem i zabjstwem Krzysztofa Olewnika prowadzone byy przez kilka jednostek organizacyjnych prokuratury, odpowiednio w okresie: Prokuratur Rejonow w Sierpcu ( 29.10.2001 r - 16.10.2002 r.); Prokuratur Okrgow w Warszawie: w Wydziale V ds Przestpczoci Gospodarczej (27.11.2002 r. - 15.09.2004 r.) ,

88

w Wydziale VI ds. Przestpczoci Zorganizowanej ( 29.05.2006 r.);

Prokuratur Okrgow w Olsztynie Wydzia ( 22.05.2006 r - 20.05.2008 r); Prokuratur Apelacyjn w Gdasku Wydzia V (9.05.2008 r do chwili obecnej; do dnia 31.03.2010 r., kiedy zostaa zniesiona Prokuratura Krajowa przez Wydzia II Zamiejscowy Biura do Spraw Przestpczoci Zorganizowanej Prokuratury Krajowej w Gdasku).

4.1. Postpowanie przygotowawcze prowadzone przez Prokuratur Rejonow w Sierpcu oraz sprawowanie nadzoru nad jego przebiegiem Postpowanie przygotowawcze w sprawie uprowadzenia Krzysztofa Olewnika wszczte zostao przez Prokuratur Rejonow w Sierpcu w dniu 29 padziernika 2001 roku i prowadzone byo do dnia 16 padziernika 2002 r. pod numerem sygn. akt Ds 1351/01, przez prokuratora teje Prokuratury Leszka Wawrzyniaka, pod nadzorem prokurator Ewy Wierzchowskiej. W okresie od dnia 30 padziernika 2001 r. do dnia 3 grudnia 2002 r. Prokuratura Okrgowa w Pocku prowadzia nadzr subowy nad ledztwem prowadzonym przez Prokuratur Rejonow w Sierpcu (sygn. Dsn 1018/01/S). Nadzr we wskazanym okresie by sprawowany przez prokuratora Prokuratury Okrgowej w Pocku Jacka Dbrowskiego. Naczelnikiem Wydziau Postpowania Przygotowawczego Prokuratury Okrgowej w Pocku do dnia 16 listopada 2001 r. by, nieyjcy obecnie, prokurator Wiesaw Jankowski. W okresie od dnia 15 grudnia 2001 r. do dnia 12 lipca 2007 r. Wydziaem Postpowania Przygotowawczego kierowaa prokurator Prokuratury Okrgowej w Pocki Zofia Rogalska. Funkcj prokuratora okrgowego w Pocku, sprawujcego bezporedni nadzr nad prac Wydziau Postpowania Przygotowawczego, peni prokurator Janusz Jaboski. Nastpnego dnia Komendant Wojewdzki Policji w Radomiu powoa grup operacyjno-ledcz kierowan przez nadkomisarza Remigiusza Mind, zastpc naczelnika Wydziau Kryminalnego w Komendzie Wojewdzkiej Policji z siedzib w Radomiu. Okres prowadzenia postpowania przygotowawczego przez Prokuratur Rejonow w Sierpcu, bezporednio po uprowadzeniu Krzysztofa Olewnika by niezwykle istotny do osignicia celw i zada prostpowania karnego (vide. art. 2 i art. 297 k.p.k.). Z uwagi na ich wag, w tym miejscu przytaczamy ich treci: art. 2. 1. Przepisy niniejszego kodeksu maj na celu takie uksztatowanie postpowania karnego, aby: 1) sprawca przestpstwa zosta wykryty i pocignity do odpowiedzialnoci karnej, a osoba niewinna nie poniosa tej odpowiedzialnoci,

89

2) przez trafne zastosowanie rodkw przewidzianych w prawie karnym oraz ujawnienie okolicznoci sprzyjajcych popenieniu przestpstwa osignite zostay zadania postpowania karnego nie tylko w zwalczaniu, lecz rwnie w zapobieganiu im oraz w umacnianiu poszanowania prawa i zasad wspycia spoecznego, 3) uwzgldnione zostay prawnie chronione interesy pokrzywdzonego, 4) rozstrzygnicie sprawy nastpio w rozsdnym terminie. 2. Podstaw wszelkich rozstrzygni powinny stanowi prawdziwe ustalenia faktyczne. art. 297. 1. Celem postpowania przygotowawczego jest: 1) ustalenie, czy zosta popeniony czyn zabroniony i czy stanowi on przeste pstwo, 2) wykrycie i w razie potrzeby ujcie sprawcy, 3) zebranie danych stosownie do art. 213 i 214, 4) wyjanienie okolicznoci sprawy, w tym ustalenie osb pokrzywdzonych i rozmiarw szkody, 5) zebranie, zabezpieczenie i w niezbe dnym zakresie utrwalenie dowodw dla sa du. 2. W poste powaniu przygotowawczym nalez y da z yc takz e do wyjasnienia okolicznosci, ktre sprzyjay popenieniu czynu.

Pierwszym prokuratorem, ktry podj czynnoci w sprawie uprowadzenia Krzysztofa Olewnika by zastpca Prokuratora Rejonowego w Sierpcu Andrzej Nowakowski. By prokuratorem dyurujcym w dniu 27 padziernika 2001 roku i by rano na miejscu porwania w domu Krzysztofa Olewnika. W poniedziaek zgodnie z waciwoci terytorialn sprawa zostaa przekazana prokuratorowi Leszkowi Wawrzyniakowi, nie mia w tym przypadku adnego znaczenia ciar gatunkowy sprawy. Decyzja bya podjta na zasadzie automatyzmu. Jak zauway L. Wawrzyniak w czasie przesuchania przed komisj w dniu 27 maja 2009 roku przekazane mu informacje byy bardzo oglne. Sam nie pamita, czy dowiedzia si czego na temat dziaa podjtych przez policj w domu uprowadzonego. Tego samego dnia o sprawie Prokurator Rejonowa Ewa Wierzchowska poinformowaa telefonicznie Prokuratora Okrgowego. Bya to najbardziej skomplikowana sprawa jak w swojej karierze do roku 2001 prowadzi prokurator Wawrzyniak. wiadczy o tym fakt, e nigdy wczeniej nie zajmowa si takimi przestpstwami, nie pracowa w adnej grupie prokuratorw, ktrzy zajmowali si takim problemem, nie bra udziau w adnym szkoleniu powiconym tematy uprowadze. Dodatkowe problemy wynikaa z ogranicze logistycznych. Po pierwsze, siedziba prokuratury Rejonowej nie zapewniaa komfortowych warunkw pracy. W pokoju, w ktrym pracowa prokurator Wawrzyniak pracowa razem z nim trzy inne osoby. W zwizku z powyszym, jak zezna prokurator referent przed komisj ledcz, zdarzay si sytuacje, w ktrych zmuszony by do 90

przesuchiwania osb w obecnoci innych osb. Jak sam przyzna, nie bya to sytuacja komfortowa, gdy nie suya szczelnoci informacji. Ponadto, spraw zostaa powierzona do prowadzenia grupie policyjnej skadajcej si z policjantw z Komendy Wojewdzkiej Policji w Radomiu (znajdowaa si ona 230 km od siedziby prokuratury) oraz Komendy Miejskiej w Pocku (ok. 40 km). Rwnoczenie prowadzi sprawy, ktre zostay rozpoczte przed porwaniem. Przed komisj prokurator Wawrzyniak zezna, e byo ich kilkadziesit. Jednak jak zauway Prokurator Okrgowy Janusz Jaboski przez komisj rejon sierpecki uchodzi wwczas za oaz spokoju pod ktem obcienia prokuratury iloci spraw. 4.1.1. Czynnoci podjte przez prokuratora-referenta w postpowaniu dotyczcym uprowadzenia Krzysztofa Olewnika Prokurator jako gospodarz postpowania jest najwaniejsz osob, od ktrej zaley sukces w postaci zapania sprawcw porwania. W zwizku z tym najwaniejsze znaczenie ma jego inicjatywa, pomys na prowadzenie postpowania oraz wsppraca z policj. Podstawowym dokumentem okrelajcym kierunki prowadzenia postpowania jest plan czynnoci ledczych zawierajcy przyjte hipotezy uprowadzenia, planowane czynnoci, daty ich wykonania oraz osoby odpowiedzialne za ich realizacj. W okresie prowadzenia postpowania przez prokuratora Wawrzyniaka zostay przygotowane dwa plany. Autorami chronologicznie pierwszego planu czynnoci byli policjanci z grupy policyjnej. Prokurator referent jak zezna przed Komisj nie przedstawi zastrzee do przygotowanego dokumentu i go podpisa, pozostawiajc tym samym cakowit swobod policjantom. Decyzja taka wynikaa z pewnoci z niewielkiej wiedzy na temat uprowadze. Jak zezna Wawrzyniak jedynym jego rdem wiedzy na temat przestpstwa uprowadzenia bya literatura, z ktr zapozna si na wasn rk. Nie podj wysiku, aby nawiza kontakt z prokuratorami, ktrzy w kraju prowadzili ju tego typu postpowania, nie doprowadzi do adnych konsultacji z prokuratorami z prokuratury okrgowej lub apelacyjnej. Z wasnej inicjatywy do czasu dokonania aktualizacji planu czynnoci ledczych przesucha wszystkich uczestnikw imprezy w domu Krzysztofa Olewnika. Warto w tym miejscu zauway, e przesuchania te trway bardzo dugo, gdy zakoczone zostay dopiero po dwch miesicach od porwania. Jak zezna L. Wawrzyniak przed Komisj w zasadzie przez cay okres ledztwa pracowaem samodzielnie, bez pomocy innych struktur prokuratury. W prokuraturze nie byo zespou, ktry by prowadzi to postpowanie. Ja wwczas nie posiadaem dowiadczenia w prowadzeniu spraw tego typu. Nigdy nie byo take prowadzone szkolenie z zakresu uprowadze. O niskiej jakoci prowadzone

91

postpowania najlepiej wiadczy aktualizacja planu czynnoci ledczych dokonana w dniu 22 lutego 2002 roku osobicie przez prokuratora Wawrzyniaka. Zapisa on w nim w: 1. 2. 3. 4. Przesuchanie rodziny pastwa Olewnikw Zwrcenie si o bilingi do operatorw sieci komrkowych W przypadku uwolnienia Krzysztofa Olewnika naley go niezwocznie przesucha W przypadku znalezienia zwok konieczne bdzie dokonanie ogldzin

zewntrznych. Przygotowany w ten sposb plan czynnoci ledczych nie zosta zakwestionowany przez Prokurator Rejonow w Sierpcu i w formie zacznika przekazany do Prokuratury Okrgowej w Pocku. Pomimo przygotowania tak kuriozalnego dokumentu prokurator referent prowadzi nadal to postpowanie. Nie wnioskowa o zrobienie ekspertyz kryminalistycznych, portretw pamiciowych, zbadania ladw zabezpieczonych w miejscu uprowadzenia. Brak pomysu na prowadzone postpowanie spowodowa, e Prokurat Rejonowa Ewa Wierzchowska skierowa w dniu 11 czerwca 2002 roku pismo do Prokuratora Okrgowego, w ktrym poinformowaa, e podjto wszystkie moliwe czynnoci w ledztwie. Na wczesnym etapie postpowania ustalane s kontakty porywaczy z rodzin, jednake wszystkie moliwe czynnoci procesowe zostay wykonane a dziaania policji ograniczaj si jedynie do dziaa operacyjnych, ktre mog by kontynuowane take po umorzeniu postpowania. Na podstawie tej korespondencji mona odnie wraenie, e prokuratura rejonowa zamierzaa zakoczy postpowanie. W zeznaniach L. Wawrzyniak oraz E. Wierzchowska zaprzeczaj takiej moliwoci, jednak w pimie ewidentnie zasugerowano tak moliwo. W efekcie tej korespondencji prokurator z Prokuratury Okrgowej w Pocku skierowa pismo w 21 czerwca 2002 roku sugerujce sprawdzenie ubezpieczenia na ycia Krzysztofa Olewnika, co poskutkowao wysaniem 44 zapyta do ubezpieczycieli. O braku pomysu na sposb prowadzenia postpowania wiadczy take kolejny wniosek zoony przez Prokurator Rejonow, w ktrego uzasadnieniu z dnia 22 lipca 2002 roku stwierdzono, e w toku dalszych czynnoci konieczne jest ustalenie polisy ubezpieczeniowej oraz naley dy do ustalenia miejsca przetrzymywania uprowadzonego. Co bardzo charakterystyczne nie wskazano planowanych czynnoci, co byo uchybie formalnym w skadanym wniosku. Brak realnej wsppracy z policj, wsparcia ze strony osb sprawujcych nadzr spowodowa od kwietnia 2002 roku systematyczny spadek aktywnoci prokuratora referenta. Co warto zauway w tym samym okresie intensywno porywaczy Krzysztofa Olewnika wyranie zmalaa. Jak sam zauwaa prokurator L. Wawrzyniak ja uwaam, e w tej sprawie wykonaem wszystko, co potraem i co mogem w danym czasie i w tamtym czasie zrobi.

92

4.1.2. Wsppraca prokuratora Leszka Wawrzyniaka z policj Warunkiem sukcesu prowadzonego postpowania bya wsppraca prokuratora referenta z policjantami. Jak zauway prokurator L. Wawrzyniak wspdziaanie przebiegao bez wikszych problemw, rodzina nie skadaa adnych wnioskw i zaale na prac grupy policyjnej. Kontakt by systematyczny, lecz gwnie telefoniczny, gdy ze wzgldu na odlego bezporednie spotkania byy bardzo trudne. Poziom zaufania do policjantw by tak duy, e pierwszy plan czynnoci ledczych przygotowany zosta samodzielnie przez szefa grupy policyjnej, a prokurator jedynie go zaakceptowa. Zestawiajc zeznania prokuratora L. Wawrzyniaka oraz stan prowadzonych czynnoci, ktry zgromadzony zosta w aktach sprawy naley stwierdzi, e prokurator referent nie mia penej wiedzy na temat zgromadzonych informacji. Po pierwsze nie wiedzia, e w grupie pracuj policjanci, ktrzy brali udzia w spotkaniu w domu Krzysztofa Olewnika poprzedzajcym uprowadzenie. Po drugie, nie kontrolowa, czy skadane przez niego polecenia byy realizowane przez policjantw. Nie interesowa si w trakcie przekazania okupu jak przebiega akcja, czy policja wszystkiego dopilnowuje. Sam stwierdzi w czasie zezna przed komisj ledcz, e kwestia zabezpieczenia trasy, zabezpieczenia miejsca przekazania okupu, ewentualnego monitorowania przejazdu pastwa Olewnik, kogokolwiek z rodziny pastwa Olewnik po poszczeglnej trasie naley do kompetencji policji. Co wicej, prokurator nigdy nie by na miejscu uprowadzenia, nie zwrci uwagi na niecisoci w protokole dowodw rzeczowych, nie zainteresowa si spraw podsuchw zaoonych w domu pastwa Olewnik przez firm detektywistyczn Krzysztofa Rutkowskiego, nie wiedzia o tzw. wrzutkach, ktre sprowadzay prac policji na boczny tor, nie wiedzia nawet o kasecie ze sklepu Auchan, w ktrym W. Franiewski kupowa telefon, ktry posuy do kontaktw z rodzin, a co najgorsze nie wykaza si adn inicjatyw w kierowaniu postpowaniem. Nie potrafi opisa szczegw wsppracy prokuratury z policj, gdy, jak stwierdzi w czasie przesuchania, spraw t prowadzi bardzo dugo. O tym, e taka wsppraca wystpowaa wiadczy fakt, e na bieco by aktualizowany plan czynnoci ledczych. Prokurator L. Wawrzyniak zaznaczy take, e w przypadku prowadzenia postpowania w sprawie uprowadzenia prokurator referent jest zdany cakowicie na policj i musi ufa policji, e czynnoci, ktre s przez ni wykonywane, s wykonywane prawidowo. Niestety to zaufanie doprowadzio prokuratora referenta do cakowitej biernoci. Szczegy wsppracy policji i prokuratury zostay opisane w czci sprawozdania dotyczcej Oceny prawidowoci dziaa Policji
w postpowaniach karnych w sprawie o uprowadzenie i zabjstwo Krzysztofa Olewnika

93

4.1.3. Wsppraca prokuratora Leszka Wawrzyniaka z rodzin Krzysztofa Olewnika Zdaniem prokuratora L. Wawrzyniaka wsppraca z rodzin ukadaa si dobrze. Nie docieray do niego adne zarzuty na prowadzone postpowaniem. Nie sysza take o problemach we wsppracy rodziny z grup policyjn, co mona uzna, za najlepszy dowd wyalienowania prokuratora referenta z prowadzonego postpowania. Jednoczenie prokurator zauway, e wsppracowa z penomocnikami rodziny i take od nich nie uzyskiwa adnych zastrzee. Zeznania te nie s zbiene z tymi, ktre przed komisj zoya rodzina porwanego. D. Olewnik podczas przesuchania wyrazia swoje oburzenie, e prokurator L. Wawrzyniak w okresie przed zbliajcym si latem stwierdzi do pokrzywdzonej: to, co Pani Danuto, idzie lato, to Krzysztof chyba wrci. Z zezna przed komisj L. Wawrzyniaka mona take stwierdzi, e mia on bardzo ograniczone informacje na temat wsppracy rodziny z grup detektywistyczn K. Rutkowskiego.

4.1.4. Nadzr w ramach Prokuratury Rejonowej w Sierpcu Osob, ktra sprawowaa bezporedni nadzr nad czynnociami prowadzonymi przez prokuratora referenta w ramach Prokuratury Rejonowej w Sierpcu bya prokurator rejonowa w Sierpcu Ewa Wierzchowska. Jej zaangaowanie w prowadzone postpowanie polegao na systematycznych konsultacjach z prokuratorem L. Wawrzyniakiem, wspprac nad wnioskami o przeduenie prowadzonego postpowania oraz przekazywaniu informacji do Prokuratury Okrgowej w Pocku o stanie prowadzonego postpowania. Kontakt pomidzy prokuratorami w Sierpcu mia gwnie charakter nieformalny. W zwizku z niewielk iloci prokuratorw, dostp do Prokurator Rejonowej by nieograniczony, w zwizku z tym nie byo koniecznoci, zdaniem prokuratora L. Wawrzyniaka, formuowania swoich wnioskw drog formaln. Ten panujcy w Sierpcu zwyczaj spowodowa, e w ramach prac komisji trudno byo skonfrontowa deklarowane przez prokuratora L. Wawrzyniaka dziaania z materiaem zawartym w aktach sprawy. Jak zezna prokurator referent przed komisj wszystkie czynnoci podejmowane w sprawie byy konsultowane z prokurator E. Wierzchowsk. Nie wynikao to jednak z ograniczonej swobody w podejmowaniu decyzji (koniecznoci aprobaty), lecz chci konsultacji. Prokurator referent, jak zezna przed komisj, wielokrotnie zwraca uwag na konieczno przeniesienia sprawy do innej prokuratury. By bowiem zdania, e Prokuratura Rejonowa w Sierpcu nie jest w stanie skutecznie prowadzi tego postpowania. Wielokrotnie informowaem swoj bezporedni przeoon prokurator 94

rejonow, e ogromna ilo spraw, ktre jednoczenie prowadz, utrudnia mi waciwe wykonywanie swoich obowizkw. Sugerowaem wielokrotnie zasadno przejcia czci moich spraw przez innych prokuratorw lub te przez przejcie sprawy przez inn jednostk prokuratury. Uzyskiwaem odpowied, i inni prokuratorzy take s zawaleni robot. Brak pomysu na prowadzenie postpowania potwierdzaa maa ilo czynnoci podjtych przez prokuratora. Proby formuowane w sposb nieformalny nie przynosiy adnego rezultatu. Jak zeznaa prokurator E. Wierzchowska przed komisj w dniu 26 wrzenia 2009 miaa wraenie, e zostali pozostawieni ze spraw sami. W ramach prowadzonych prokurator rejonowa osobicie zapoznaa si z aktami. Jak stwierdzia, nie zauwaya tam adnych uchybie, sprzecznoci w skadanych przez uczestnikw imprezy poprzedzajcej porwanie przesuchaniach, nie wiedziaa o podsuchach zaoonych w domu pastwa Olewnikw. Pomimo czstych rozmw z prokuratorem L. Wawrzyniakiem oraz bezporedniej znajomoci akt sprawy nie zauwaya maego zaangaowania prokuratora w prowadzone postpowanie, braku pomysu i rzeczywistej wsppracy z grup policyjn. O saboci czynnoci nadzorczych wiadczy take fakt kierowanych przez prokuratora prokuratury okrgowej tzw. wytykw, ktrym nie udao si zapobiec. O saboci nadzoru w ramach prokuratury rejonowej wiadcz take bdy formalne, ktre popeniono w ramach skadanych wnioskw do prokuratury okrgowej. Przykadem moe by pismo prok. Zofii Rogalskiej z Prokuratury Okrgowej w Pocku, w ktrym zwraca uwag, e we wniosku o przeduenie ledztwa brakuje wskazania czynnoci, ktre uzasadniaj potrzeb przeduenia.

W ramach nadzoru prowadzonego przez Prokuratur Okrgow niepokojce jest take stwierdzenie prokurator E. Wierzchowskiej, w ktrym zauwaa ja rozmawiaam z prokuratorem okrgowym praktycznie po kadej, comiesiczne odprawy si odbyway. I prosiam, eby nam t spraw po prostu zabrano. Wic uzyskiwaam odpowied, e nie mam, bo chciaam pisa, e nie mam co pisa, bo nie ma formalnie w prokuraturze, w tamtym czasie formalnie w Prokuraturze Okrgowej nie byo wydziau ledczego, tylko komrka chyba ledcza, wic nie mam co pisa, bo i tak zostanie to odmownie zaatwione. A z faktu, e sprawa bya objta nadzorem prokuratur okrgowej, apelacyjnej oraz krajowej dla prokuratury rejonowej w Sierpcu nic nie wynikao, nie odczuwali z tego powodu adnej pomocy, ani wsparcia.

95

4.1.5. Nadzr prowadzony w ramach Prokuratury Okrgowej w Pocku Rejon sierpecki w ramach waciwoci terytorialnej okrelonej w rozporzdzeniu ministra sprawiedliwoci podlega Prokuraturze Okrgowej w Pocku. Warto na wstpie zaznaczy na podstawie zezna prokuratora okrgowego Janusza Jaboskiego, e na podstawie rozporzdzenia ministra sprawiedliwoci z dnia 1 czerwca 2001 r. w sprawie utworzenia prokuratur apelacyjnych, okrgowych i rejonowych oraz ustalenia ich siedzib i obszarw waciwoci zwikszono waciwo terytorialn prokuratury okrgowej w Pocku co spowodowao zwikszeniem iloci spraw o ponad 100%. Jednoczenie nie zwikszono iloci etatw w prokuraturze, co skutkowao tym, e nie byo moliwoci kadrowych, aby otworzy wydzia ledczy. Dochodziy do tego jeszcze problemy lokalowe, ktre udao si rozwiza dopiero w 2003 roku, kiedy zmieniono budynek, w ktrym wczeniej znajdowa si Narodowy Bank Polski w Pocku. Argument ten by czsto wymieniany przez prokuratorw Prokuratury Rejonowej w Sierpcu i Prokuratury Okrgowej w Pocku jako brak moliwoci przeniesienia sprawy z Sierpca do Pocka. W ramach Prokuratury Okrgowej w Pocku nadzr nad postpowaniem dotyczcym uprowadzenia Krzysztofa Olewnika sprawowa prok. Jacek Dbrowski (prokurator Wydziau Postpowania Przygotowawczego ), prok. Zofia Rogalska (naczelnik Wydziau Postpowania Przygotowawczego) oraz Janusz Jaboski (Prokurator Okrgowy). Pierwsz osob przesuchan w ramach prac Komisji by prokurator Jacek Dbrowski. Jego wybr do nadzoru tej sprawy wynika z zasady terytorialnoci. Nadzorowa on prokuratury rejonowe z Sierpca i Ciechanowa. Mia on najczstszy kontakt z prokuratorem L. Wawrzyniakiem. Podejmowane przez niego czynnoci dotyczyy wnioskw o przeduenie postpowania (w ramach ktrych mia moliwo bezporednio zapoznania si z aktami sprawy), konsultacji telefonicznych, wizytacji w Sierpcu, tzw. wytykw wskazujcych na konieczno podejmowania okrelonych czynnoci. Pierwszy z takich wytykw zosta przygotowany merytorycznie, a formalnie podpisany przez prok. Z. Rogalsk 22 stycznia 2002 roku. Prokurator Prokuratury Okrgowej w pimie do prok. E. Wierzchowskiej zwraca si z prob o przesanie planu budynku, ale take nakazuje niezwoczne przesuchanie W. Olewnika, J. Krupiskiego oraz jego ony, A. Mikoajewskiej oraz jej ma na okoliczno przekazania okupu. W pimie prok. Z. Rogalska zwraca uwag na konieczno przeanalizowania sytuacji finansowej rodziny Olewnikw, a take wskazuje na bdy formalne wniosku przygotowanego przez Prokuratora Rejonowego w Sierpcu. Prok. Jacek 96

Dbrowski, jak zezna przed komisj, zwrci uwag, e przesuchania byy bardzo oglnikowe, po ich lekturze nie mona byo wycign adnego wniosku co do moliwego motywu popenienia przestpstwa. Nie zauway adnych zaniedba, jeli chodzi o zbieranie materiau dowodowego. Zapozna si jedynie z protokoem, ktry by dosy nieczytelny, nic ponad to. W czasie prowadzonego nadzoru nie otrzymywa adnych informacji od prok. L. Wawrzyniaka o tym, e ten ma problemy ze spraw. Dalej dodaje prok. J. Dbrowski: Nie, nie byo adnego zebrania, nie byo adnej narady, nie byo adnego spotkania na temat sposobu prowadzenia tej sprawy z prokuratorem Wawrzyniakiem. Pierwsza lektura akt przez prok. J. Dbrowskiego nastpia miesic po wszczciu sprawy. Druga czynno nadzorcza miaa miejsce w momencie przeduenia postpowania, czyli w okresie stycznia 2002. Nastpnie przy kolejnym przedueniu postpowania. W midzyczasie wystpowa kontakt telefoniczny midzy nimi. cznie prok. J. Dbrowski szacuje, e mg mie we wszystkich sprawach, ktre prowadzi prok. L. Wawrzyniak kontakt telefoniczny okoo 5 razy. W swoich czynnociach koncentrowa si gwnie na zapoznaniu si z zeznaniami przesuchiwanych. Sprawa w Prokuraturze Okrgowej w Pocku bya przedmiotem rozmw. Prokurator J. Dbrowski zezna, e rozmawia na temat tej sprawy z prok. Januszem Jaboskim oraz prok. Zofi Rogalsk. Rozmowy miay charakter nieformalny. Prok. J. Dbrowski nie mia adnej wiedzy na temat dziaa prowadzonych przez policjantw, co byo naturaln konsekwencj tego, jak wiedz mia prok. L. Wawrzyniak. Nigdy prok. Jacek Dbrowski nie spotyka si z policj, nie dochodziy do niego informacje o problemach we wsppracy, nie zdawa sobie take sprawy, e w grupie policyjnej pracuj osoby, ktre bray osobicie udzia w imprezie poprzedzajcej uprowadzanie Krzysztofa Olewnika. Poza okresowym kontaktem telefonicznym oraz moliwoci czytania akt w zwizku z wnioskiem o przeduenie czasu postpowania, prok. Jacek Dbrowski wyszed z inicjatyw umieszczenia w rodkach masowego przekazu informacji o porwaniu. Nie sprawdza jednak tego, czy polecenie to zostao wykonane. Majc obecnie wiadomo saboci nadzoru nad prowadzonym postpowaniem prok. J. Dbrowski zezna przed Komisj, e dzisiaj to widzimy, e sprawa nie powinna by w Sierpcu. Ale mwi, no, gwn przeszkod to byo to, e nie byo wydziau ledczego w Prokuraturze Okrgowej. Gdyby by, to prawdopodobnie bymy tutaj nie siedzieli, nie rozmawiali. Gdybym mia moliwo prowadzenia nadzoru raz jeszcze przeczytabym wicej razy akta, moe trzy, moe pi. Nikt z rodziny Olewnikw nie kontaktowa si z prokuratorem J. Dbrowskim, co jak zezna w czasie przesuchania przed Komisj, wydawao mu si to dosy dziwne, gdy zazwyczaj do takich kontaktw dochodzi, co jest cennym rdem informacji na temat sprawy.

97

Drug osob, ktra prowadzia nadzr nad postpowaniem dotyczcym uprowadzenia Krzysztofa Olewnika w Prokuraturze Okrgowej w Pocku bya prok. Zofia Rogalska. Jak zauwaya podczas przesuchania w dniu 9 czerwca 2009 roku zgodnie z 45 obowizujcego wwczas Regulaminu wewntrznego urzdowania powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury nadzr subowy polega przede wszystkim na osobistym zapoznawaniu si z aktami sprawy w celu udzielenia konsultacji i wytycznych. Oczywicie ten nadzr powinien odbywa si z poszanowaniem zasady samodzielnoci i niezalenoci prokuratora wyraonej w art. 8 ustawy o prokuraturze. Cay ciar nadzoru spoczywa jednak na prokuratorze J. Dbrowskim, od ktrego prokurator Z. Rogalska oczekiwaa inicjatywy. Jak stwierdzia podczas posiedzenia komisji prok. J. Dbrowski zawsze mg do niej przyj. Wielokrotnie rozmawialimy na temat tej sprawy. Uwaa jednak, e nie byo podstaw do przeniesienia sprawy do Pocka. Ja myl, e powodem tego byo to, e nie byo adnych formalnych ani faktycznych podstaw do wyczenia Prokuratury Rejonowej w Sierpcu z prowadzenia tej sprawy. Zgodnie z art. 31 1 Kodeksu postpowania karnego i 6 2 Kodeksu karnego miejscowo waciwa do prowadzenia tego postpowania bya Prokuratura Rejonowa w Sierpcu. W Prokuraturze Okrgowej w Pocku nie byo wwczas wydziau ledztw, jak te nie byo samodzielnego stanowiska do prowadzenia ledztw. Zatrudnionych byo, cznie z kierownictwem, bodaje chyba 15 osb i wykonyway one czynnoci zwizane z tymi czynnociami, ktre przewidziane byy w strukturze organizacyjnej tej prokuratury, a, tak jak wspomniaam, wydziau ledczego nie byo. W zwizku z powyszym
postpowanie prowadzone w Sierpcu byo jedynym rozwizaniem. To postpowanie powinno by

ocenione na tamten czas, i jak zauwaya dalej, uwaam, e w miar rzetelnie to postpowanie byo prowadzone. Rodzina, ani prokurator Wawrzyniak nie kierowali adnych zastrzee. Z drugiej strony, zdajc sobie spraw z koniecznoci wzmocnienia prowadzonego postpowania prok. Zofia Rogalska podejmowaa czynnoci zmierzajce do przekazania sprawy do innej Prokuratury Okrgowej, o czym wiadczy jej korespondencja z Prokuratur Apelacyjn w Warszawie. 13 czerwca 2002 prok. Z. Rogalska pisze pismo do Prokuratury Apelacyjnej, w ktrym powtarza stwierdzenia prok. L. Wawrzyniaka, e na obecnym etapie postpowania wyczerpano wszystkie moliwoci ustalenia sprawcw. Konsekwentnie, wskutek braku zainteresowania prac policji przez prok. L. Wawrzyniaka, kolejny prokurator nie zwraca uwagi na przepyw informacji pomidzy prokuratur w Sierpcu a policj. Tym samym mona stwierdzi, e grupa policyjna miaa bardzo du autonomi w prowadzonym ledztwie i poprzez nieuwag i nadmierne zaufanie prokuratora L. Wawrzyniaka do grupy Remigiusza Mindy, posiadaa wyczn inicjatyw w prowadzonym postpowaniu.

98

Warto take zauway, e podczas przesuchania przed komisj w dniu 9 czerwca prokurator Z. Rogalska zgodzia si z posem Zbigniewem Wassermannem, e gdyby formalnie zostay podniesione zarzuty w postaci zamieszkania prokuratora L. Wawrzyniaka obok Grzegorza Korytowskiego oraz znajomo z Wojciechem Ksickim prokuratora referenta, to rozwayaby moliwo odsunicia go od prowadzenia postpowania. Prokuratorem Okrgowym w Pocku w czasie prowadzonego postpowania w Sierpcu by Janusz Jaboski. Prowadzony przez niego nadzr sprowadza si z jednej strony do konsultacji i rozmw z prokuratorem J. Dbrowskim oraz prokurator Z. Rogalsk, a z drugiej na co dwu miesicznych zwyczajowych spotkaniach z prokuratorami rejonowymi podlegymi Prokuraturze Okrgowej. Prokuratora L. Wawrzyniaka zna Prokurator Okrgowy z innych postpowa i nie pamita, aby zgasza przeciwko niemu jakiekolwiek zastrzeenia. By na bieco informowany o postpach sprawy przez prokuratora J. Dbrowskiego. Nie byo skarg od rodziny, nie byo, o ile ja pamitam, nie byo adnych wnioskw. Nie pamita, aby bya dua intensywno dziaa Prokuratury Rejonowej w Sierpcu w sprawie przeniesienia sprawy do innej prokuratury. O dziaalnoci firmy Rutkowskiego dowiedzia si dopiero z prasy, nie wiedzia nic o jego aktywnoci. Konsekwentnie, take w postpowaniu Prokuratora Okrgowego w Pocku zabrako aktywnoci w sprawie nadzoru dziaa podejmowanych przez policj. Prok. J. Jaboski w czasie przesuchania przed Komisj w dniu 17 lipca 2009 roku stwierdzi: nie spotkaem si z ani jednym zastrzeeniem co do pracy policji w tym ledztwie. Nikt mi te takich rzeczy nie zgosi, takich kwestii nie zgosi. Nie wiedzia, e w grupie policyjnej powoanej do prowadzenia sprawy s policjanci, ktrzy uczestniczyli w imprezie poprzedzajcej porwanie. Co do saboci merytorycznej prokuratorw z Sierpca prok. J. Jaboski zezna, odnonie lakonicznoci wnioskw skadanych przez prokuratur rejonow; By moe, e to jest pokosie, takie uzasadnienie, rwnie i tego, jak ja pamitam, tamtego duego natoku pracy. Tam nie byo czasu na zastanawianie si, panie pole, w pracy, naprawd, wic ja Rwnie i w tym moe by pewna przyczyna skrtowego jakby formy... tych rzeczy. Latem 2002 roku, jak zezna prok. J. Jaboski przed Komisj, w momencie, kiedy kontakt z porywaczami by mniejszy, rozwaano w Prokuraturze Okrgowej przeniesienie sprawy do Warszawy, gwnie ze wzgldu na wiksze moliwoci dziaania Stoecznej Policji. Prok. J. Jaboski uzyska wwczas informacj, e decyzja o ewentualnym przeniesieniu zostanie podjta na jesieni. Sprawa przeniesienia bya konsultowana w Prokuraturze Apelacyjnej z prok. Zygmuntem Kapust, prokuratorem apelacyjnym, prok. Bogusawem Michalskim, prokuratorem, zastpc prokuratora apelacyjnego i prok. Kazimierzem Radomskim. To wanie prok, K. 99

Radomski skierowa polecenie subowe do prok. Wiesawa Warchoa, aby ten jak to okreli przed Komisj na wieo przyjrza si sprawie. W dokumencie podsumowujcym sposb prowadzenia postpowania przez Prokuratur Rejonow w Sierpcu czytamy: Generalnie zauway naley niezadowalajce zaangaowanie prokuratora nadzorujcego ledztwo, ktre w caoci powierzone zostao do prowadzenia przez Policj. Rola prokuratora ogranicza si wycznie do wykonywania czynnoci dla niego zastrzeonych, zawnioskowanych przez policj, np. powoywanie biegych, wnioskowanie o podsuch telefoniczny itp., lub polece prokuratury nadrzdnej co do osobistego przesuchania istotnych wiadkw. Brak natomiast w aktach, przede wszystkim podrcznych, wytycznych lub innych dokumentw wiadczcych o biecym lub okresowym, np. w przypadku wystpienia z wnioskiem o przeduenie ledztwa, dokonywaniu dogbnej analizy dotychczas zebranych dowodw. I jaskrawym dowodem takiej tezy jest merytoryczna zawarto znajdujcego si tam, na odpowiedniej karcie akt podrcznych, aneksu do planu czynnoci ledczych w sprawie Krzysztofa Olewnika. Jest to jedyna prba aktualizacji planu sporzdzonego przez policj w dniu 2 listopada 2001 r. Notatka taka staa si podstaw wydania postanowienia o przekazanie tej sprawy do Prokuratury Okrgowej w Warszawie i jak moemy okreli to z dzisiejszej perspektywy jest trafn recenzj poczyna prokuratora L. Wawrzyniaka.
4.2. Postpowanie przygotowawcze prowadzone przez Prokuratur Okrgow w Warszawie oraz sprawowanie nadzoru nad jego przebiegiem. Postpowanie karne przejte od Prokuratury Rejonowej w Sierpcu, w okresie od 27 listopada 2002 r. do dnia 15 wrzenia 2004 r. prowadzone byo przez Wydzia V ledczy Prokuratury Okrgowej w Warszawie, pod sygnatur akt V Ds. 290/02. Decyzje w tym zakresie poprzedzone byy faktem, e akta sprawy Ds. 1351/01 wraz z wnioskiem o przeduenie ledztwa w dniu 14 padziernika 2002 r. zostay przekazane do Prokuratury Apelacyjnej w Warszawie. Jak wynika z informacji uzyskanych w czasie prac Komisji, wskutek wielokrotnych interwencji rodziny, m.in. pisma penomocnika rodziny J. Jamki do Prokuratury Krajowej, w ktrym wnosi potrzeb przeanalizowania sprawy przez osob ze wieym spojrzeniem, sprawa zostaa poddana analizie przez prok. Wiesawa Warchoa. Wybr prokuratora, ktry oceni spraw by efektem polecenia subowego, jakie wyda prok. Kazimierz Radomski. Dokonana analiza bya pierwsz, merytoryczn form przeprowadzenia nadzoru nad prowadzonym postpowaniem. Z jej treci wynika brak wsppracy pomidzy prokuratur i policj, niewystarczajce zaangaowanie ze strony prokuratora referenta, okresowe i jedynie formalne czynnoci nadzorcze podejmowane przez Prokuratur Okrgow.

100

W zwizku z powyszym prok. W. Warcho sformuowa wniosek, e dalsze nadzorowanie ledztwa we wskazany sposb nie rokuje przeomu w sprawie i wymaga rozwaeniu decyzja o przekazaniu sprawy innemu prokuratorowi. Sporzdzona analiza bya podstaw przekazania sprawy Wydziaowi V ledczemu Prokuratury Okrgowej w Warszawie w dniu 16 grudnia 2002 r . Po zapoznaniu si z aktami sprawy oraz analiz prok. Wiesawa Warchoa, decyzj z dnia 25 listopada 2002 r. wczesnego prokuratora apelacyjnego w Warszawie Zygmunta Kapusty dalsze prowadzenie ledztwa zostao zlecone V Wydziaowi Prokuratury Okrgowej w Warszawie. Zgodnie z dekretacj akta gwne sprawy wraz z aktami podrcznymi za pismem przewodnim podpisanym przez naczelnika Nadzoru nad Postpowaniami Przygotowawczymi Prokuratury Apelacyjnej prok. Kazimierza Radomskiego, zlecajcym dalsze prowadzenie sprawy przez Wydzia V Prokuratury Okrgowej, przesane zostay 27 listopada 2002 r. do Prokuratora Okrgowego w Warszawie. Tam, zastpca Prokuratora Okrgowego prok. Alina Janczarska zlecia prowadzenie ledztwa V Wydziaowi. wczesna Naczelnik tego wydziau prok. Magorzata Dukiewicz interweniowaa u swojej przeoonej prok. A. Janczarskiej, aby t decyzj zmieni i przekaza spraw do Wydziau VI Prokuratury Okrgowej, ktry specjalizowa si w prowadzeniu spraw zwizanych z przestpczoci zorganizowan. Wydzia V warszawskiej Prokuratury Okrgowej zajmowa si sprawami gwnie zwizanymi z przestpczoci gospodarcz. Jednake interwencja nie przyniosa skutku i prok. Magorzata Dukiewicz zlecia prowadzenie ledztwa prok. Elbiecie Gielo. Warto przytoczy w tym miejscu fragment zezna prok. M. Dukiewicz przed Komisj z dnia 17 lipca 2009 r., w ktrych stwierdzia, e dyskusje prowadziam zarwno z prokuratorami referentami tej sprawy, jak rwnie z zastpc prokuratora okrgowego i prokuratorem okrgowym w Warszawie, wskazujc im, e by moe jest to bdna decyzja Prokuratury Apelacyjnej w Warszawie, bowiem Prokuratura Apelacyjna w Warszawie powinna zdawa sobie spraw z tego, e w wydziale V ledczym nie ma specjalistw, ktrzy znaj si na prowadzeniu tego rodzaju spraw, a ponadto wszelkiego rodzaju szkolenia dotyczce tego rodzaju przestpczoci byy szkoleniami prowadzonymi dla prokuratorw wydziau VI ds. przestpczoci zorganizowanej. Jednoczenie zarwno prokurator E. Gielo (zeznania z dnia 27 maja 2009) oraz prokurator M. Dukiewicz nie potrafiy wskaza przyczyny, dla ktrej sprawa ta zostaa przydzielona wanie prok. E. Gielo. Prokurator E. Gielo spraw prowadzia w okresie od dnia 27 listopada 2002 r. do dnia 12 lutego 2003 r. W okresie od dnia 12 lutego 2003 r. do dnia 7 kwietnia 2003 r. ledztwo prowadzia prok. Katarzyna Kamierczak z Prokuratury Rejonowej w Pruszkowie, delegowana do Prokuratury Okrgowej w Warszawie, a od 8 kwietnia 2003 r. do 15 wrzenia 2005 r. spraw prowadzi prokurator Robert Skawiski.

101

Przyczynami tak czstych zmian prokuratorw prowadzcych spraw byy nastpujce: w przypadku prok. E. Gielo delegowano j do Wydziau II ds. Przestpczoci Zorganizowanej Prokuratury Apelacyjnej w Warszawie (przejcie nastpio bez zabrania adnej ze spraw), a w przypadku prok. K. Kamierczak doszo to powierzenia jej, jak zauwaya w czasie przesuchania przed komisj w dniu 28 maja 2009 roku, innej skomplikowanej sprawy. Decyzja ta zostaa skonsultowana w gremium: prok. Kazimierza Radomskiego (naczelnika Wydziau Nadzoru nad Postpowaniem Przygotowawczym Prokuratury Apelacyjnej), prok. Okrgowej w Warszawie. Decyzje prok. Aliny Janczarskiej o dwukrotnej zmianie referentw prowadzcych ledztwo w tak krtkich odstpach czasu naley oceni jednoznacznie negatywnie. Tym bardziej, e zakres zaniedba i uchybie w dotychczasowym prowadzeniu sprawy by doskonale znany prok. A. Janczarskiej, choby z parafowanych przeze analiz sprawy oraz pism informacyjnych o stanie sprawy wysyanych do Prokuratury Apelacyjnej. Niejasna, cakowicie niezrozumiaa i bdna jest decyzja prokuratora apelacyjnego Z. Kapusty o powierzeniu ledztwa Wydziaowi V Prokuratury Okrgowej w Warszawie, a nie wyspecjalizowanemu w prowadzeniu spraw zwizanych z przestpczoci zorganizowan Wydziaowi VI. W zeznaniach zoonych przez prokuratora Z. Kapust w dniu 13 listopada 2009 roku prokurator ten nie pamita okolicznoci przekazania sprawy, ani adnej dyskusji, ktra moga, bd toczya si na ten temat. Naczelnikiem wydziau V ledczego w tym okresie bya Magorzata Dukiewicz, prokurator Prokuratury Okrgowej w Warszawie, ktra obecnie wykonuje czynnoci subowe w dziale Nadzoru Wydziau I Organizacyjnego w Prokuraturze Okrgowej w Warszawie. Prokuratorzy bezporednio nadzorujcy ledztwo: - Od dnia 01 kwietnia 2003 r. do dnia 04 lipca 2004 r. Jolanta Mamej kierownik dziau w Wydziale V ledczym, obecnie prokurator Prokuratury Okrgowej Warszawa Praga w Warszawie, delegowana do Wydziau X w Warszawie Biura ds. Przestpczoci zorganizowanej w Prokuraturze Krajowej, - Od 05.07.2004 r. do 15.09.2004 r. Katarzyna Kamierczak - kierownik Dziau I w Wydziale V ledczym. W okresie prowadzenia sprawy przez Wydzia V Prokuratury Okrgowej w Warszawie miay miejsce istotne wydarzenia procesowe, a w szczeglnoci: - otrzymanie przez rodzin Olewnikw anonimu wskazujcego na Ireneusza Piotrowskiego i Roberta Pazika jako sprawcw uprowadzeniu Krzysztofa Olewnika, (zastpcy Prokuratora Okrgowego) oraz Magorzaty Dukiewicz (naczelnika Wydziau V ledczego Prokuratury

102

- przekazanie porywaczom okupu, - ujawnienie banknotu pochodzcego z okupu; - zatrzymanie Sawomira Kociuka pod zarzutem udziau w uprowadzeniu Krzysztofa Olewnika oraz jego zwolnienie po przesuchaniu; - kradzie 16 tomw akt sprawy wraz z wytycznymi prokuratora co do dalszych czynnoci, jakie miay by podjte w tej sprawie. Niestety, bdy popenione w tym czasie miay bardzo istotne znaczenie dla przebiegu caego ledztwa i zawayy na jego wyniku, tj. mierci uprowadzonego.

4.2.1. Prba przekazania ledztwa do wyspecjalizowanego wydziau policji Prok. Elbieta Gielo, mimo bardzo krtkiego okresu prowadzenia sprawy, dokonaa analizy zgromadzonego materiau. W wyniku negatywnej oceny dotychczasowej pracy jednostki policji, ktrej powierzono prowadzenie ledztwa (KM Policji w Pocku) prokurator-referent kilkakrotnie podja dziaania majce na celu zmian jednostki policji, ktrej mona by powierzy ledztwo do dalszego prowadzenia. I tak: 1) 16 grudnia 2002 r. prok. E. Gielo skierowaa pismo do Naczelnika Wydziau ds. Terroru Kryminalnego Komendy Stoecznej Policji wraz z decyzj o powierzeniu ledztwa z okreleniem zakresu, wytycznymi oraz 7 tomami akt sprawy. 2) 18 grudnia 2002 r. zastpca Prokuratora Okrgowego w Warszawie Alina Janczarska wystosowaa pismo w tej sprawie do Komendanta Stoecznego Policji nadinspektora Ryszarda Siewierskiego (o wyraenie zgody). 3) W dniu 6 stycznia 2003 r. zastpca KSP inspektor Jan Polak odmwi przyjcia sprawy uzasadniajc brakiem waciwoci terytorialnej oraz brakiem moliwoci ze wzgldu na du ilo innych postpowa. 4) Wobec odmowy prowadzenia sprawy przez KSP prok. E. Gielo sporzdzia pismo podpisane przez swoj przeoon prok. Alin Janczarsk w dniu 15 stycznia 2003 r. (sygn. akt V Ds. 290/02) do Komendanta Gwnego Policji zawierajce informacj o uprowadzeniu Krzysztofa Olewnika, braku zaufania pomidzy pokrzywdzonymi, a policjantami prowadzcymi spraw, wyciekach informacji o sprawie z jednostek organizacyjnych policji, imprezie bezporednio przed porwaniem u pokrzywdzonego, w ktrej uczestniczyli policjanci z Sierpca i Pocka oraz wniosek o przekazanie sprawy policjantom specjalizujcym si w porwaniach. Prokuratorzy w swoim pimie nie wskazali jednak, ktra jednostka policji powinna zaj si t spraw.

103

5) 17 stycznia 2003 r. Adam Rapacki, wczesny zastpca Komendanta Gwnego Policji, zadekretowa na pimie przewodnim polecenie, aby CB wsplnie z BSK (Biuro Suby Kryminalnej) zajo stanowisko w sprawie w/w pisma. Adnotacja Adama Rapackiego na odwrocie pisma przewodniego (bez daty): ,,po rozmowie z dyrektorem uzgodniono, e nie jest to sprawa dla CB. Prosz o projekt pisma stwierdzajcy, e czynnoci wykonywa bdzie Wydzia Kryminalny lub Dochodzeniowo ledczy we waciwym wojewdztwie. W tym czasie, jak sam A. Rapacki zezna przed Komisj: ,,dyrektor (inspektor Jerzy Ncki) przedstawi mi informacj, e s sygnay, e Krzysztof Olewnik by widziany w towarzystwie jakich kobiet, zdaje si, e w Niemczech, e w najbliszym czasie policjanci jad i lada moment powinnimy go sprowadzi do kraju. Majc jak gdyby na uwadze to, e w tych relacjach, e to ledztwo jest prowadzone waciwie, e s wykorzystywane i rodki techniki operacyjnej, e s wykorzystywani psychologowie i jest szereg takich symptomw wskazujcych, e moe by to samouprowadzenie, tym bardziej e s informacje jakie, e jest widziany gdzie na zewntrz, poruszajcy si swobodnie poza krajem i lada moment Nie zdecydowaem si podj decyzji, eby przenie spraw do Centralnego Biura ledczego, liczc, e za chwil bdzie sprowadzony do Warszawy. Informacja o przebywaniu osoby podobnej do Krzysztofa Olewnika w Berlinie zostaa przesana do Polski przez oficera cznikowego 30 marca 2003 r. 6) Pismo z dnia 5 marca 2003 r. do prok. Aliny Janczarskiej (podpisane przez Janusza Gobiewskiego zastpc Dyrektora CB) informujce, i CB nie jest jednostk wyspecjalizowan w sprawach uprowadze dla okupu. Ponadto pismo zawierao sugesti, aby spraw nadal pozostawi w dyspozycji KWP w Radomiu. Z zestawienia dat dotyczcych udzielenia odpowiedzi prokurator A. Janczarskiej oraz zezna przed Komisj J. Gobiewskiego (10 grudnia 2009 r.) jednoznacznie wynika, e zapomnia on o fakcie wysania pisma w 2003 roku przez prokuratur do policji. Co wicej nie pamita on, e podpisa odpowied do prokuratury, w ktrej stwierdzi, e CB nie jest wyspecjalizowane w prowadzeniu tego typu sprawach. Z posiadanych dokumentw wynika, e komendant Adam Rapacki o uprowadzeniu Krzysztofa Olewnika musia co najmniej jednokrotnie rozmawia z Dyrektorem J.Gobiewskim, a co najmniej kilka razy z dyrektorem Jerzym Nckim w celu uzgodnienia dalszego postpowania policji w tej sprawie. Naley stwierdzi, e Adam Rapacki podj decyzj w oparciu o relacje zoone przez swoich podwadnych.

W swoich zeznaniach przed Komisj Adam Rapacki stwierdzi, odnonie pisma z prokuratury, e jeeli wpyno, to powinno by analizowane i to na poziomie tych jednostek zainteresowanych, a wic BK i ewentualnie innego biura CB i w oparciu o jak wiedz jakie rozstrzygnicie powinno nastpi.... bo

104

gdybym wiedzia, e rzeczywicie na etapie czynnoci policyjnych jest popenianych tyle bdw, to na pewno bym zdecydowa o zmianie grupy i o zmontowaniu innej grupy po to, eby spraw poprowadzi waciwie. Ponadto, zdaniem Komisji z mocy prawa powinni by wyczeni ze sprawy funkcjonariusze policji, ktrzy w sprawie jednoczenie byli wiadkiem i czonkiem grupy ledczej jak np. Kazimierz Kuchta. Niestety, tak si nie stao. Prokurator na adnym z etapw ledztwa nie zwrci si na pimie do szefa grupy o wyczenie tego funkcjonariusza. Natomiast naley zwrci uwag, e w trakcie trwania caego ledztwa doczono do grupy policyjnej innego funkcjonariusza policji na wyran prob prokuratora, mimo, e wczeniej ten policjant by wymieniany w aktach sprawy. Kazimierz Kuchta by w tym czasie naczelnikiem sekcji kryminalnej Komendy Miejskiej Policji w Pocku. Jak zezna przed komisj w dniu 30 czerwca 2009 roku zadania w ramach prac grupy wykonywa do mniej wicej do koca 2001 roku, a nastpnie powrci do swoim obowizkw. Jego zadania polegay na pracy operacyjnej. Niezrozumiaym dla czonkw Komisji rwnie jest fakt, e prok. A. Janczarska w pimie skierowanym do KGP poinformowaa o przeciekach ze ledztwa i nie wszcza w tej sprawie osobnego postpowania, do czego bya zobowizana prawem. Mona przyj zaoenie, i gdyby wwczas nastpia zmiana jednostki policyjnej prowadzcej czynnoci procesowe, a zwaszcza czynnoci operacyjno-rozpoznawcze, a take zmiana wydziau w Prokuraturze Okrgowej w Warszawie z prokuratorw zajmujcych sie sprawami gospodarczymi na specjalistw w dziedzinie przestpczoci zorganizowanej oraz przy dalszym naleycie starannym, poprawnym prowadzeniu ww. czynnoci, istniaa jeszcze realna szansa na stosunkowo szybkie wykrycie sprawcw porwania i uwolnienie przetrzymywanego.

4.2.2. Czynnoci podjte wobec anonimu wskazujcego prawdziwych sprawcw porwania Danuta Olewnik-Ciepliska przekazaa w dniu 15 stycznia 2003 r. do Prokuratury Okrgowej w Warszawie dla prokurator Elbiety Gielo, anonimowy list wraz z kopert, w ktrym wskazano jako sprawcw uprowadzenia i osoby przetrzymujce Krzysztofa Olewnika Ireneusza Piotrowskiego oraz Roberta Pazika. W licie wskazano rwnie, jako miejsce przetrzymywania Krzysztofa Olewnika, na okolice Nowego Dworu Mazowieckiego. Przekazano rwnie anonimow informacj, e sprawcy uprowadzenia chc zamordowa Krzysztofa Olewnika. Mimo, e list zosta przekazany w dniu 15 stycznia 2003 r., a prokurator E. Gielo, ktra nadzorowaa ledztwo do dnia 12 lutego 2003 r., do tego czasu nie daa w tej sprawie adnych pisemnych wytycznych

105

policji. Od dnia 12 lutego 2003 r. ledztwo nadzorowaa prokurator Katarzyna Kamierczak, nie sprawdzajc jednak jak wyjaniany by anonim. Prokurator Skawiski przej za nadzr nad ledztwem dnia 8 kwietnia 2003 r. Ponadto kopia anonimowego listu zostaa rwnie przekazana funkcjonariuszom policji. Brak jest jednak dokumentacji, ktra potwierdziaby, aby prowadzcy spraw prokuratorzy referenci, w szczeglnoci za prok. Robert Skawiski i ich przeoona prok. Alina Janczarska, podjli jakiekolwiek dziaania w zwizku z otrzymanym anonimem. Komisja stwierdzia brak jakiejkolwiek dokumentacji, w ktrej zawarte byyby wytyczne prokuratury, wskazujce kierunki postpowania dla policyjnej grupy dochodzeniowoledczej dotyczce anonimu.

4.2.3. Zatrzymanie i zwolnienie Sawomira Kociuka Na przeomie grudnia 2003 r. i stycznia 2004 r. z blisko procznym opnieniem z winy prowadzcych ledztwo, otrzymano od operatorw telekomunikacyjnych numery telefonw i numery kart telefonicznych, ktrymi posugiwali si porywacze kontaktujcy si z rodzin Olewnikw. Uyli ich m.in. w trakcie dania okupu odtwarzajc nagrany gos Krzysztofa Olewnika (czerwiec 2003 r.). Byy one uywane rwnie do realizacji innych pocze telefonicznych na terenie Warszawy. Wrd tych pocze zidentyfikowano numery nalece do Lucyny Kociuk, Piotra Skwarskiego oraz do firmy Kasix Automix. Jak zezna przed komisj prokurator Robert Skawiski w dniu 28 maja 2009 r. nie zleca sporzdzenia analizy pocze telefonicznych, chocia pojawiay si sugestie, e naleaoby je wykona. Opracowanie, ktre mona nazwa wstpnym ustaleniem powiza pomidzy podanymi przez operatora abonentami, wykonane zostao przez Zesp Analizy Kryminalnej KWP w Radomiu w maju 2004 r. Z dokumentu zatytuowanego Analiza Pocze wynika, e za pomoc kart telefonicznych utrzymywano stae kontakty pomidzy numerami nalecymi do L. Kociuk, P. Skwarskiego i firmy Kasix Automix. Remigiusz Minda pisemnie zwrci si w dniu 17 maja 2004 r. z wnioskiem do prok. R. Skawiskiego o wydanie postanowienia o przeszukaniu i zatrzymaniu Sawomira Kociuka. Dodatkowo wnosi o wydanie postanowie o przeszukaniu w miejscach zamieszkania Wojciecha Franiewskiego i Piotra Skwarskiego. Dzie pniej prok. R. Skawiski zada analizy bilingw kart telefonicznych pod ktem zaplanowanych czynnoci procesowych i bdcych ich konsekwencj dalszych czynnoci procesowych. Ta analiza zostaa sporzdzona dnia 27 maja 2004 r. przez M. Lubiskiego.

106

Nastpnego dnia w oparciu o materia zgromadzony w sprawie prok. R. Skawiski wyda wnioskowane postanowienie o przeszukaniu. Nie wyda natomiast postanowienia o zatrzymaniu Sawomira Kociuka. Niemniej, w dniu 1 czerwca 2004 r. realizujc zaplanowane czynnoci zatrzymano Sawomira Kociuka, ktry przebywa wtedy w mieszkaniu ze swoj siostr adwokat Ann Kociuk-Kalus. Posiadajc penomocnictwo od brata, po jego zatrzymaniu bya w Prokuraturze Okrgowej, jednak nie udao si ustali z kim si spotkaa. Zatrzymania Sawomira Kociuka dokona M. Lubiski w trybie art. 15 ust 1. pkt. 2 ustawy o Policji. Podstaw zatrzymania byo, jak stwierdzono w protokole: w/w podejrzewany jest o udzia w uprowadzeniu Krzysztofa Olewnika tj. o czyn z art. 252 2 kk. W wyniku przeszuka znaleziono liczne karty telefoniczne rnych operatorw telefonii komrkowej oraz karty magnetyczne do automatw wrzutowych TP S.A., ktre zaliczono do dowodw rzeczowych w sprawie. Nastpnego dnia, czyli 2 czerwca 2004 roku prok. R. Skawiski sporzdzi notatk subow, w ktrej zawar stwierdzenie, i zatrzymanemu Sawomirowi Kociukowi winno przedstawi si zarzuty popenienia przestpstwa. Notatka zostaa przedstawiona bezporednim przeoonym tj.: kierownikowi dziau - prok. Jolancie Mamej oraz naczelnikowi Wydziau V prok. Magorzacie Dukiewicz. Na dokumencie znajduj si odrczne adnotacje w/w., i ich zdaniem materia na zarzuty jest niewystarczajcy. Wedug zezna prok. R. Skawiskiego, a take prok. M. Dukiewicz, kwestia zasadnoci przedstawienia zarzutw bya konsultowana z prokurator okrgow Alin Janczarsk. Sama za prok. Alina Janczarska zeznaa przed Komisj, e nie przypomina sobie by ktokolwiek z ni konsultowa t kwesti. Natomiast prok. R. Skawiski jednoznacznie zezna, i w sprawie przedstawienia zarzutw odbya si narada u prok. A. Janczarskiej z udziaem prok. J. Mamej, prok. M. Dukiewicz i jego samego. Na posiedzeniu Komisji stwierdzi: ,,Wbrew niektrym takim stanowiskom, z ktrymi si zetknem przy okazji prowadzenia prac Komisji to, co do tego spotkania jestem stuprocentowo pewien, e ono si odbyo. Ponadto prok. R. Skawiski podczas skadania zezna przed Komisj stwierdzi: ,,Uwaam, e na tamtym etapie postpowania by to materia nawet ten wskazany w notatce wystarczajcy z uwagi na wskazane tam powizania. I nadal tak uwaam, e to wtedy nie byoby z decyzj postawienie zarzutw, a w konsekwencji, uwzgldniajc akta sprawy, wystpienie z wnioskiem o tymczasowe aresztowanie. To nie przesdzao o tym, czy w danej sprawie ten materia byby wystarczajcy do skierowania aktu oskarenia, ale mona byo moim zdaniem wyda postanowienie o przedstawieniu zarzutw.

107

Prok. R.Skawiski by samodzielnym prokuratorem. Inaczej ni asesor nie potrzebowa aprobaty swoich przeoonych w zakresie podejmowanych przez niego decyzji w ledztwie. Nie przedstawienie zarzutw Sawomirowi Kociukowi - jak zezna - wbrew swojemu przekonaniu tumaczy: ,,Uwaam nadal, i zawarcie takich zapisw na tej notatce, ktra przesza t drog subow, polecao mi okrelony sposb dziaania. Teoretycznie mogem wyda postanowienie o przedstawieniu zarzutw, wbrew poleceniu przeoonych, ale po pierwsze skutkowaoby to odpowiedzialnoci subow, a wrcz nawet dyscyplinarn wobec mnie. W praktyce, skoro takie byo stanowisko, doszoby do uchylenia mojego postanowienia o przedstawieniu zarzutw [...]. Nie przypuszczam, eby wydanie przeze mnie postanowienia w tym momencie spowodowao zmian stanowiska. [...] Owszem, teoretycznie mogem pj do pokoju, wyda postanowienie o przedstawieniu zarzutw, ale byoby to wbrew stanowisku wyraonemu na pimie, ktre wtedy i nadal uwaam za polecenie subowe. Prok. R. Skawiski kilka tygodni po tym wydarzeniu przesta zajmowa si t spraw, poniewa jego przeoeni przenieli ledztwo z wydziau zajmujcego sie przestpstwami gospodarczymi do wydziau, ktry zajmowa sie przestpczoci zorganizowan i w ktrym pracowali prokuratorzy przeszkoleni, m.in. w tego typu sprawach. Prok. R. Skawiski nie mg prowadzi konsekwentnie nadzoru nad prawidowoci czynnoci procesowych w tej sprawie przez funkcjonariuszy policji, poniewa nie mia odpowiedniego dowiadczenia. Dlaczego w takim razie otrzyma t spraw do prowadzenia w ramach wydziau V Prokuratury Okrgowej? Jak stwierdzia prok. M. Dukiewicz, jego przeoona, by on jedynym prokuratorem w jej wydziale, ktry mia jakiekolwiek dowiadczenie w prowadzeniu spraw kryminalnych. Powanym bdem z jego strony by brak konsekwentnego nadzoru nad prawidowoci czynnoci procesowych w sprawie prowadzonych przez funkcjonariuszy policji, a take egzekwowania zada nakadanych na funkcjonariuszy wykonujcych czynnoci operacyjne w postaci zwaloryzowanego materiau procesowego. Doprowadzenie do zatrzymania S. Kociuka i dokonania przeszuka u pozostaych podejrzewanych bez zgromadzenia penego materiau dowodowego (wynikajcego choby z drobiazgowej analizy akt procesowych) byo racym bdem. Tym niemniej, w zaistniaej sytuacji prok. R. Skawiski winien wykaza si - ponad wszystko, bez wzgldu na konsekwencje subowe pen niezalenoci w podejmowaniu decyzji. By bowiem, jak ju stwierdzono, samodzielnym i nie wymagajcym aprobaty prokuratorem. Tym samym, ponoszcym pen odpowiedzialno subow w tym przypadku za zaniechanie. Osobnym zagadnieniem jest nieprawidowy sposb wypracowania decyzji procesowej w Prokuraturze Okrgowej w Warszawie pod kierownictwem prok. Aliny Janczarskiej. W tej konkretnej sytuacji prok. A. Janczarska, prok. M. Dukiewicz i prok. J. Mamej wywary skuteczny nacisk na prok. R. Skawinskiego by ten odstpi od przedstawienia zarzutw Sawomirowi Kociukowi.

108

Etycznym aspektem sprawy jest postawa prok. A .Janczarskiej, ktra zdaniem Komisji dystansujc si od swojej roli w tej sprawie, podwaajc zaznania prok. M. Dukiewicz i prok. R. Skawiskiego przenosi jednoczenie odpowiedzialno za zaistnia sytuacj na swoich podwadnych. Prok. Alina Janczarska ponosi wszake pen odpowiedzialno subow za wszelkie bdy i zaniechania podczas prowadzenia sprawy w Wydziale V i VI z racji zajmowanych stanowisk w Prokuraturze Okrgowej w Warszawie pocztkowo zastpcy, a nastpnie od 12 listopada 2003 r. Prokuratora Okrgowego. Faktem jest, e podjte czynnoci, w tym przeszukania pomieszcze nalecych do wymienionych nie day adnych wynikw na tamtym etapie ledztwa. Nie odnaleziono adnych bezporednich dowodw, ani nie uzyskano adnych informacji mogcych wzmocni materia dowodowy wskazujcy na ich udzia w porwaniu Krzysztofa Olewnika. W trybie art. 1831 k.p.k. przesuchano Sawomira Kociuka, Katarzyn Franiewsk, Wojciecha Franiewskiego i Piotra Skwarskiego. Nikomu z wymienionych nie przedstawiono zarzutw, ani nie zastosowano wobec nich rodkw zapobiegawczych. Naley jednoznacznie stwierdzi, i dokonanie przeszuka w miejscach zamieszkania osb podejrzewanych o uprowadzenie i przetrzymywanie Krzysztofa Olewnika bez naleytego rozpracowania operacyjnego, a przede wszystkim bez zgromadzenia wystarczajcych dowodw procesowych (co wykazano byo moliwe: bardziej wnikliwa analiza bilingw jaka zostaa wykonana przez asp. Malinowskiego dopiero w dniu 5 padziernika 2005 r. w postaci notatki urzdowej, przesuchanie U.P., sprawdzenia w policyjnej bazie legitymowa) byo racym bdem tak ze strony funkcjonariuszy policji, jak i akceptujcego te dziaania prok. R. Skawiskiego. Z ustale Komisji wynika bowiem, e dokonujc przeszuka w miejscach zamieszania osb podejrzewanych liczono - nie wiadomo na jakiej podstawie e uda si uzyska dodatkowe dowody w sprawie. O amatorskim podejciu do sprawy przedstawicieli polskiego systemu sprawiedliwoci wiadczy fakt, i przed przeszukaniem nie ustalono nawet innych nieruchomoci bdcych w posiadaniu podejrzewanych. Powyszy przebieg zdarze by najgorszym jaki sobie mona wyobrazi z punktu prowadzenia dziaa operacyjnych i czynnoci procesowych. Sawomir Kociuk morderca Krzysztofa Olewnika i pozostali sprawcy otrzymali wyrany, czytelny sygna, i stanowi przedmiot zainteresowania organw cigania. Mogli w zwizku z tym przystpi do uzgadniania zezna, a przede wszystkim do zacierania ladw i ograniczania krgu potencjalnych podejrzanych .

109

Komentarz do tej sytuacji napisao samo ycie: pi dni po wypuszczeniu Sawomira Kociuka,tj. dnia 7 czerwca 2003 r. nieustaleni do chwili obecnej sprawcy dokonuj kradziey akt sprawy z niestrzeonego, nieoznakowanego samochodu subowego policji, ktrym posugiwali si asp. M. Lubiski i kom. G. Jzwik. Po tym wydarzeniu zabrano ledztwo z KWP Radom i powierzono je CB. Podsumowujc, w toku ledztwo dopuszczono si bdw polegajcych na tym, e: 1. prokuratura nie podja dziaa w zwizku z anonimem otrzymanym w dniu 14 stycznia 2003r. gdzie z nazwiska wskazani byli przetrzymujcy uprowadzonego - Ireneusz Piotrowski i Pazik, mimo, e list ten nastpnego dnia zosta przekazany przez pokrzywdzonych, 2. brak nadzoru nad zabezpieczenia przekazania okupu przez rodzin uprowadzonego w dniu 24 lipca 2003r. ogldziny miejsca przekazania okupu i zabezpieczenie ladw wykonano 3 dni po dacie zdarzenia wiadkw biorcych udzia w przekazaniu okupu przesuchano w miesic po fakcie, 3. brak nadzoru nad dziaaniami grupy operacyjno-ledczej, mona odnie wraenie, e podobnie jak w przypadku prok. L. Wawrzyniaka, decydujcy gos w sprawie mia nadkom. Remigiusz Minda; przekazaniem wykaz numerw serii i kolejnych banknotw do NBP (dnia 25 lipca 2003r. z inicjatywy rodziny w/w wykaz przekazano policji), dopiero 21 grudnia 2004 r. skierowano wykaz numerw i serii banknotw, ktrymi wypacono okup do Generalnego Inspektora Nadzoru Bankowego, przekazujc jednoczenie informacje do Interpolu i Europolu, 4. wystpiono z blisko procznym opnieniem o numery kart magnetycznych, z ktrych realizowano poczenia z rodzin uprowadzonego, a take nie zabezpieczono stosownego wykazu pocze dla nich. Pierwsz cho wycinkow analiz pocze uzyskano w kwietniu 2004r., cho poczenia byy wykonywane ju w czerwcu 2003r., 5. nie zabezpieczono rwnie podstawowego dla sprawy wykazu pocze dla telefonw uywanych przez sprawcw jak i karty SIM dla numeru telefonicznego 62 podrzuconej przez nich do kontaktw z rodzin uprowadzonego, 6. co do pocze wykonanych z kart telefonicznych po okresie roku od daty zdarzenia W tym miejscu naley doda, e czynnoci majce na celu potwierdzenie tosamoci S. Kociuka jako wykonujcego wzmiankowane poczenia przy uyciu kart magnetycznych zakoczono dopiero w 2005 r. blisko dwa lata od daty pierwszego wykonanego poczenia. Ustalono osob Sawomira Kociuka wanie w zwizku z tymi poczeniami, wiedziano, e kontaktowa si on z Wojciechem Franiewskim i pniejszym wiadkiem w sprawie Piotrem Skwarskim. Od daty jego ustalenia do zatrzymania upyn rok. Brak decyzji procesowych po zatrzymaniu Sawomira Kociuka, skoro zebrany materia nie da podstaw do przedstawienia mu zarzutw i wystpienia z wnioskiem o zastosowanie wobec niego aresztowania tymczasowego, 7. . Wskaza naley, e w tym czasie, doszo do bestialskiego zamordowania Krzysztofa Olewnika. skradziono akta sprawy pozostawione w samochodzie subowym marki Nubira nr rej. WR

110

W okresie prowadzenia ledztwa aktywno procesowa prokuratora ograniczaa si do nielicznych przesucha osb oraz wydania postanowie w przedmiocie postawienia zarzutw z art. 2861 k.k. wobec czterech osb, co do ktrych prowadzc wtedy postpowanie uzna, e s ku temu podstawy. Bdem byo wyczenie tych wtkw do odrbnego prowadzenia. 4.3. Postpowanie przygotowawcze prowadzone przez Wydzia VI ds. Przestpczoci Zorganizowanej Prokuratury Okrgowej Dnia 16 padziernika 2004 r. sprawa VI Ds. 169/04 dotyczca uprowadzenia Krzysztofa Olewnika zostaa zadekretowana na Wydzia VI Prokuratury Okrgowej w Warszawie. Prowadzcym ledztwo przez cay okres by prokurator Radosaw Wasilewski, prokurator Prokuratury Rejonowej Warszawa Mokotw, delegowany do Prokuratury Okrgowej w Warszawie. Prokurator Radosaw Wasilewski by pitym, kolejnym prokuratorem prowadzcym spraw uprowadzenia Krzysztofa Olewnika i jednoczenie pierwszym, ktry obj j w Wydziale ds. Przestpczoci Zorganizowanej. Naczelnikami Wydziau w okresie prowadzenia sprawy w Wydziale VI ds. Przestpczoci zorganizowanej byli: Od 16.09.2004 r. do 30.09.2004 r. prok Jerzy Kope prokurator Prokuratury Okrgowej w Warszawie, obecnie prokurator Prokuratury Okrgowej Warszawa Praga w Warszawie,, Od 01.10.2004 r. do 31.03.2005 r. Robert Makowski - prokurator Prokuratury Okrgowej w Warszawie, obecnie Naczelnik Wydziau V ledczego w Prokuraturze Okrgowej w Warszawie, Od 01.04.2005 r. do 29.05.2006 r. Wodzimierz Burkacki prokurator Prokuratury Okrgowej w Warszawie w okresie od 01.04.2005 r. do 29.05.2006 r., obecnie prokurator Prokuratury Apelacyjnej w Warszawie. Prokuratorzy bezporednio nadzorujcy ledztwo: Od 16.09.2004 r. do 30.06.2005 r. Robert Majewski Kierownik Dziau I w Wydziale VI ds. Przestpczoci Zorganizowanej Prokuratury Okrgowej w Warszawie, obecnie prokurator Prokuratury Okrgowej Warszawa Praga, , Od 15.02.2006 r. do 29.05.2006 r. Jacek Nieszpaur kierownik Dziau I w Wydziale VI ds. Przestpczoci Zorganizowanej Prokuratury Okrgowej w Warszawie, z dniem 31.12.2007 r. odwoany ze stanowiska prokuratora. Zadekretowanie ledztwa wiadczy o uznaniu specyfiki sprawy (po trzech latach od porwania) jako kwalifikujcej si do prowadzenia w kategorii przestpczoci zorganizowanej. Jednoczenie nastpio to po

111

kradziey policyjnego radiowozu daewoo nubira, w ktrego baganiku znajdowao si kilkanacie tomw akt sprawy. Wydarzenie to z ca pewnoci utrudnio rozpoczcie prowadzenia ledztwa, gdy materiau zawartego w aktach sprawy nie byo. Naleao czeka na nadesanie kopii materiaw, ktre zostay wykonane w zwizku z przygotowywan ekspertyz Instytutu Ekspertyz Kryminalnych w Krakowie. Od pocztku przejcia sprawy przez prokuratora R. Wasilewskiego prowadzone byy rwnolegle dwa postpowania, ktre dotyczyy uprowadzenia Krzysztofa Olewnika. Pierwsze waciwe polegajce na ujciu sprawcw oraz drugie dotyczce kradziey policyjnego radiowozu z aktami sprawy, ktre prowadzia Prokuratora Rejonowa Warszawa-rdmiecie. W czasie przeniesienia sprawy do Wydziau VI obcienie prac prokuratorw byo na tyle znaczce, e nie byo moliwoci utworzenia grupy prokuratorskiej do zajmowania si spraw. Prokurator R. Wasilewski w swoich zeznaniach zauway, e ,,ograniczenia kadrowe, ktre jakby wywoyway u mnie poczucie nawet wstydu, e mgbym o co takiego prosi [pomoc innych prokuratorw], widzc, e kady z kolegw jest obciony prac. Trzeci, istotn okolicznoci majc due znaczenie na sposb prowadzenia ledztwa byo powoanie nowej grupy policyjnej, ktra wsppracowaa z prokuratorem referentem. Decyzj nr 347/04 Leszka Szredera Komendanta Gwnego Policji z dnia 16 sierpnia 2004 r. zostaa powoana nowa grupa operacyjno-ledcza skadajca si z pracownikw Centralnego Biura ledczego, ktrej kierownikiem by m. insp. Grzegorz Korsan z Wydziau II CB. Jak zezna przed komisj ledcz Leszek Szreder w dniu 15 stycznia 2010 r., skad osobowy grupy zaproponowa, jego zastpca Eugeniusz Szczerbak. O zmian grupy starali si prokuratorzy referenci od pocztku prowadzenia sprawy, poczynajc od prokuratora L. Wawrzyniaka, poprzez prokurator E. Gielo, ktra zakazaa wykonywania samodzielnie czynnoci grupie policjantw Remigiusza Mindy, prokuratora R. Skawiskiego. Jedynym policjantem, ktry wraz ze zmian grupy policyjnej kontynuowa w niej prac by Henryk Straus. Zosta on przyczony do prac po osobistej interwencji prokuratora Radosawa Wasilewskiego. W okresie prowadzonym przez prok. Radosawa Wasilewskiego, ledztwo (z zastrzeeniem kompetencji przypisanych prokuratorowi) zostao na mocy zarzdzenia z dnia 15 padziernika 2004 r. powierzone w caoci, powoanej przez Komendanta Gwnego Policji grupie operacyjno-ledczej Centralnego Biura ledczego Komendy Gwnej Policji. Kierownie grup powierzono m. insp. Grzegorzowi Korsanowi.

112

Po przejciu sprawy prokurator R. Wasilewski mia za zadanie jak najszybciej zapozna si z aktami postpowania. Naley zauway, - tak jak wspomniano powyej - prokurator R.Wasilewski, do szybko po objciu przez niego sprawy uprowadzenia Krzysztofa Olewnika spotka si z policjantami z nowo utworzonej grupy ledczej CB i prawdopodobnie ju podczas tego pierwszego spotkania, usysza opini policjantw, e Krzysztof Olewnik yje oraz e zostanie odnaleziony przed witami 2004 r. Prokurator R. Wasilewski zada sporzdzenia policyjnego planu ledztwa. Niezalenie od tego, prokurator chcia sam przeanalizowa akta ledztwa W jego ocenie w aktach sprawy, ktre otrzyma, nie znalaza si kompleksowa analiza czy plan ledztwa, ktry odpowiada stawianym przez niego wymogom i standardom. Ponadto, prok. R. Wasilewski pamita, e w trakcie rozmw z policjantami domaga si weryfikacji, czy na poprzednich etapach ledztwa nastpia rejestracja numerw banknotw wypaconych w okupie w systemie bankowym oraz ladw daktyloskopijnych w automatycznym systemie identyfikacji daktyloskopijnej AFIS. Wedug przeoonego prokuratora R.Wasilewskiego - prokuratora Zbigniewa Ordanika sprawa po przekazaniu jej z wydziau V do wydziau VI liczya kilkanacie tomw (15-17). Z tego powodu te po otrzymaniu sprawy pierwsz czynnoci musiaa by weryfikacja dotychczas podjtych dziaa, ktrych pierwsza ocena bya raczej negatywna, poniewa wikszo czynnoci wykonanych dotychczas byo przeprowadzonych w sposb powierzchowny. Dlatego te prokurator R. Wasilewski wraz z policjantami z CB, ktrzy pracowali pod jego cisym nadzorem, musieli powtarza prawie wszystkie czynnoci, ktre byy wczeniej przeprowadzone. Z tego wzgldu ponownie bya przesuchiwana rodzina uprowadzonego. Naley zwrci uwag, i szefami Prokuratury Okrgowej w Warszawie w omawianym okresie: Od 27.11.2002 r. do 30.09.2003 r. prok. Andrzej Pogorzelski, obecnie prokurator Prokuratury Generalnej, dyrektor Departamentu Postpowania Sdowego Prokuratury Generalnej;, Od 12.11.2003 r. do 04.01.2006 r. prok. Alina Janczarska Prokurator Okrgowy w Warszawie, obecnie prokurator Prokuratury Generalnej, w Departamencie Postepowania Sdowego Prokuratury Generalnej; Od 05.01.2006 r. do 29.05.2006 r. Andrzej Szeliga Prokurator Okrgowy w Warszawie, obecnie prokurator Prokuratury Apelacyjnej w Lublinie, delegowany do Prokuratury Okrgowej w Radomiu. Dziaania podejmowane przez prokuratora R. Wasilewskiego mona podzieli na dwa etapy. Pierwszy, w ktrym prokurator poznawa spraw i drugi, w ktrym napisa samodzielnie plan czynnoci ledczych i zosta gospodarzem postpowania. W okresie przejcia sprawy przez Wydzia VI sprawa liczya 16 tomw akt. Zapoznanie si z podjtymi czynnociami oraz przyswojenie materiau zajo prokuratorowi kilka miesicy. Jak wspomnia prokurator R. Wasilewski podczas przesuchania: ,,(), na wstpnym etapie to byy jedynie po prostu ze zleconych czynnoci, ja wtedy nie wiedziaem, ktre czynnoci

113

s istotne, a ktre nieistotne. Ja miaem stan sprawy, miaem niejasnoci, miaem rozbienoci, ja je musiaem po kolei wyprowadza, zrealizowa, wyjania () Do czasu zapoznania si ze szczegami sprawy, ustalenie czynnoci, ktre nie zostay wykonane, wypunktowania wszystkich wtkw, du aktywno przejawiaa w trybie nadzoru Prokuratura Krajowa. Prokurator Maciej Florkiewicz odbywa cotygodniowe spotkania z prokuratorem referentem, podczas ktrych zwraca mu uwag na poszczeglne wtki. Jak sam okreli prokurator nadzorujcy: ,,przepytywa prokuratora Wasilewskiego z informacji, ktre znajdoway si w aktach sprawy, tak dugo a nie mia pewnoci, e przyswoi sobie materia zebrany we wczeniejszym etapie prowadzenia ledztwa. Do czasu samodzielnego napisania planu czynnoci ledczych przez prok. R. Wasilewskiego du swobod dziaania posiadaa radomska grupa policyjna. Co wicej, prokurator-referent stwierdzi w trakcie przesuchania przed Komisj, e policjanci z grupy zapewniali go, e Krzysztof Olewnik yje i zostanie odnaleziony jeszcze przed witami Boego Narodzenia 2004 roku. Jednak najwaniejsz czynnoci, jak prokurator referent powinien by zrobi podczas pierwszego etapu prowadzenia ledztwa to przygotowa plan czynnoci ledczych, ktry zawieraby analiz posiadanych informacji, wersje ledcze oraz wykaz czynnoci, ktre naleao wykona. Pierwszy plan zosta, jednak sporzdzony samodzielnie przez policjantw na danie prokuratora R. Wasilewskiego. Zabieg ten mia na celu, wedug prok. R. Wasilewskiego: ,,zyskanie czasu na osobist bardzo precyzyjn analiz sprawy, ktra w chwili otrzymania liczya kilkanacie tomw, i rwnoczenie nie chciaem pozwoli na wystpienie bezczynnoci w sprawie. Warto jednoczenie zauway, e poziom skomplikowania sprawy by dla prokuratora-referenta na tyle duy, e nawet po dokadnej analizie akt sprawy mia problemy, eby na bieco () wszystko ogarn, tak duo wpywao w trakcie tego ledztwa, (), tzw. wrzutek, informacji, dezinformacji (). Drugi etap prowadzonego postpowania mona umownie okreli, e rozpocz si od momentu przygotowania samodzielnie planu czynnoci ledczych przez prok. R. Wasilewskiego, tj. w styczniu 2005 roku na podstawie, jak okreli prok. R. Wasilewski: ,,kompleksowej i bardzo dokadnej analizy dotychczas przeprowadzonych w sprawie czynnoci procesowych. Prok. R. Wasilewski przyj dwie wersje ledcze:

1.

Pierwsza zakadaa, e Krzysztof Olewnik zosta uprowadzony w celu uzyskania okupu

przez zorganizowan grup przestpcz, bd przez grup osb, wrd ktrych znajduj si osoby, ktre s lub byy w przeszoci zwizane z policj lub wymiarem sprawiedliwoci. Uzasadnienie przyjcia wersji wskazanego profilu sprawcw wynikao z analizy sporzdzonej przez ISK w Krakowie oraz z

114

analizy akt sprawy. Prokurator R. Wasilewski wspomnia take, e bya to dla niego osobicie najwaniejsz wersj. Jednake zebrane materiay oraz dowiadczenie zawodowe, powodoway, e musia uwzgldni take inn wersj.

2.

Druga wersja ledcza przyjmowaa, e pokrzywdzony upozorowa uprowadzenie w zwizku

z trudnociami o charakterze osobistym lub majtkowym. Obiegowo wersj t nazywano samouprowadzeniem. Za przyjciem tej tezy przemawia midzy innymi dugi okres przetrzymywania uprowadzonego Krzysztofa Olewnika, ktry zwizany by z duym ryzykiem porywaczy, kosztami, problemami logistycznymi. Jednak jak zezna referent prowadzcy ledztwo: Dla mnie byo nierealne, eby czowiek yjcy na takim stanie, na jakim y pan Krzysztof Olewnik, dobrowolnie rezygnowa z tego stanu ycia, popadajc w jak, nie wiadomo jakie warunki. Przy przygotowywaniu wspomnianego planu prokurator referent zaznaczy, e kierowa si swobodn ocen wszystkich zgromadzonych dowodw, uwzgldniajc zasady prawidowego rozumowania i dowiadczenia yciowego. Przy czym, co wielokrotnie wspomina, nie sugerowa si niczyimi opiniami i przekonaniami. Przygotowanie samodzielnie planu czynnoci ledczych umoliwio podjcie czynnoci, ktre we wczeniejszym etapie ledztwa nie byy wykonane lub byy wykonane nieprawidowo. Naley tu wskaza na takie wtki jak: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Wyjanienie przebiegu zdarze, ktre poprzedziy uprowadzenie i nastpne; Wyjanienie sprawy tzw. wrzutek, ktre miay na celu dezorganizowa prace grupy policyjnej Uzupenienie przesucha, ogldzin, konfrontacji, eksperymentw procesowych, ktre nie Zlecenie bada kryminalistycznych; Znalezienie nowych materiaw genetycznych, ktre zostay sprawdzone pod ktek DNA; Analiza anonimu, ktry wskazywa, na rzekomych sprawcw popenienia czynu; Dokonanie sprawdze typowanych sprawcw z materiaem filmowym zabezpieczonym w Badanie ladw osmologicznych, biologicznych i daktyloskopijnych; Analiza bilingw, kart SIM, kodw e-mail; Wykorzystywanie informacji zawartych w systemie AFIS, nadzorze bankowym.

i kierowa je na plan boczny; zostay wczeniej wykonane;

sklepie Auchan;

Aktualizacja planu czynnoci ledczych sporzdzonego samodzielnie przez prokuratora Radosawa Wasilewskiego nastpia 13 marca 2006 r. Podjte dziaania oraz informacje uzyskane od wiadka Piotra Skwarskiego spowodoway, e doszo do przeomu w sprawie. Jak zezna prokurator R. Wasilewski sukces zwizany z uzyskaniem od wiadka

115

Piotra Skwarskiego zezna obciajcych porywaczy by moliwy wycznie dziki pracy i profesjonalizmowi policji. Uzyskano informacje i dowody, na podstawie ktrych tymczasowo aresztowano Sawomira Kociuka, Wojciecha Franiewskiego i Eugeniusza Drohomireckiego, ktrych podejrzewano o uprowadzenie Krzysztofa Olewnika. Przeom w sprawie zdaniem prokuratora referenta by moliwy dziki konwalidacji czynnoci podjtych w poprzednim etapie ledztwa. Przy czym jak zaznaczy prowadzcy: ja w tej chwili nie potrafi skonkretyzowa, czy dotyczya ona czynnoci policyjnych, czy prokuratorsko-policyjnych. Jednoczenie prokurator R. Wasilewski zwrci uwag, e w momencie przejcia sprawy zebrane materiay dowodowe i lady nie byy uporzdkowane. Cz z nich mimo koniecznoci nie zostaa przekazana do badania. Przykadem takich materiaw moe by kaseta VHS, na ktrej znajduje si moment kupna telefonu przez Wojciecha Franiewskiego. Sytuacja ta potgowaa oczywicie dezinformacje.

Ponadto w ocenie Komisji zaniechano podjcia nastpujcych czynnoci procesowych: 1) w zwizku z osobami dysponujcymi wiedz na temat uprowadzenia i zabjstwa Krzysztofa Olewnika oraz rozpoznanych przez wiadka Piotra Skwarskiego jako spotykajce si po dacie uprowadzenia z W. Franiewskim i S. Kociukiem tj. Andrzeja Krla, Wojciecha Ksickiego, Jacka Krupiskiego, wiadkowi nie okazano, poza A. Krlem adnych z wymienionych osb; 2) w sposb nieuzasadniony wyraono zgod na wydanie dowodu rzeczowego zegarka narcznego marki Tissot zabezpieczonego podczas przeszukania w pomieszczeniach nalecych do K. Franiewskiej przy ul. Modliskiej 331 w Warszawie w maju 2005 r. Zegarek powinien zosta zabezpieczony w depozycie; 3) z nieuzasadnionym opnieniem w maju 2005 r. przesuchano sprzedawczyni z CH Auchan , gdy rozpoznaa Wojciecha Franiewskiego w czerwcu 2003 r.; 4) nieuzasadnione dominowanie wersji o samouprowadzeniu Krzysztofa Olewnika. Wykluczono je w dniu 2 listopada 2005 r. , tj. po zoeniu zezna przez wiadka Piotra Skwarskiego. Prok. Radosaw Wasilewski zeznajc przed Komisj stwierdzi, e: ,,Prawdopodobnie ju w trakcie pierwszej rozmowy usyszaem optymistyczn, w przekonaniu policjantw, e Krzysztof Olewnik yje, e zostanie odnaleziony jeszcze przed witami 2004 r. Plan ledztwa z dnia 23 lutego 2006 r. zakada wersj uprowadzenia Krzysztofa Olewnika dla okupu. Postpowanie w sprawie uprowadzenia Krzysztofa Olewnika, jak wielokrotnie w zeznaniach wskazywali wiadkowie, a take prokurator R. Wasilewski byo niezwykle skomplikowane i wielowtkowe. Dodatkow okolicznoci utrudniajc prowadzenie ledztwa bya dezinformacja, w wyniku ktrej ledztwo sprowadzane byo na boczny tor. W tej sytuacji szczeglne znaczenie dla sprawnego i skutecznego prowadzenia sprawy mia nadzr prokuratury.

116

Pierwszym szczeblem nadzoru w przypadku prowadzenia ledztwa by dzia znajdujcy si w wydziale V, ktrego pracownikiem by prokurator R. Wasilewski. Wedug zezna prok. Roberta Majewskiego, ktry od wrzenia 2004 do czerwca 2005 peni obowizki kierownika dziau, wielko takiej jednostki wahaa si od 8 do 10 prokuratorw. W prowadzonych sprawach zakres obowizkw kierownika dziau polega na pilnowaniu terminw wykonywanych czynnoci, przygotowywaniu wnioskw o przeduenie okresu trwania ledztwa, czy stosowania aresztu tymczasowego, gromadzenie pism instruktaowych, udzielanie odpowiedzi na informacje dane przez przeoonych. Kierownik dziau nie decydowa w tym przypadku komu przekaza prowadzenia sprawy. Jak zezna kierownik dziau podczas przesuchania leao to poza jego kompetencjami. W czasie zezna przed Komisj prokurator R. Majewski zezna: Pamitam, e po prostu w pewnym momencie zastaem ten fakt, e sprawa jest w wydziale i e prowadzi j prokurator Radosaw Wasilewski. W zwizku z powyszymi kompetencjami i obowizkami, jakie posiada prokurator Robert Majewski, zasadnicze znaczenie miaa wiedza na temat prowadzonej sprawy. Czy podpisujc wnioski o przeduenie okresu prowadzenia ledztwa kierownik dziau, jako pierwsza osoba sprawujca nadzr miaa merytoryczn wiedz na temat postpw w sprawie? Podczas przesuchania przed Komisj prokurator R. Majewski zezna, e musia posiada tak wiedz. Nie wykluczy take, e mogy ni by prowadzone rozmowy z referentem na temat postpowania. Miay one na celu dokadniejsze poznanie sprawy, ale bez koniecznoci ingerencji, czy te bezporedniego zapoznawania si w kady jeden dowd przeprowadzony w sprawie. Prokurator R. Majewski nie pamita take samej czynnoci zapoznawania si z planem ledztwa, podpisywania tego dokumentu. Podczas przesuchania szef dziau nie mia kontaktu z rodzin uprowadzonego. W kontekcie prowadzonego przez prokuratora R. Wasilewskiego postpowania, wiedza na temat aktywnoci rodziny wynikaa z pojawiajcych si pism rodziny w sprawie przeniesienia sprawy do Olsztyna. Na jednym z nich istnieje adnotacja i podpis prokuratora. W ramach wykonywanych czynnoci nadzorczych prokurator Robert Majewski pamita o spotkaniu w prokuratorze okrgowej z udziaem kilku prokuratorw oraz prokuratora referenta. Nie by jednak podczas przesuchania w stanie przywoa konkretw spotkania.

117

Zdaniem prokuratora R. Majewskiego nadzr merytoryczny nad prowadzonym postpowaniem jako pierwsza osoba funkcyjna sprawowa naczelnik Wydziau VI. Do jego obowizkw naleao sprawowanie nadzoru nad prowadzonym ledztwem, sprawdzanie zasadnoci podjtych czynnoci dowodowych, treci czynnoci dowodowych, ktre zostay wykonane, przyjtych kierunkw ledztwa, a take innych czynnoci ktre dotycz nadzoru merytorycznego. Wsppraca na poziomie prokurator referent i szef dziau oceniona zostaa przez prokuratora R. Majewskiego jako bardzo dobra. W czasie przesuchania przed Komisj prok. R. Majewski zezna: Ja przygotowania pana prokuratora do prowadzenia tej sprawy mog oceni po tyme referacie, ktry zoy po zapoznaniu si ze spraw. Moim zdaniem, zrobi to w sposb bardzo dobry i przygotowa, o ile dobrze pamitam, wiele wtkw, wiele czynnoci dowodowych, zaplanowa pewnie wiele kierunkw tego ledztwa. Pamitam, e po naradzie opinia bya jednoznaczna, e kolega przygotowa si do tej sprawy w sposb wzorowy. Ja jestem w stanie tak oceni prokuratora. Kolejnym szczeblem nadzoru nad postpowaniem prowadzonym przez prokuratora R.

Wasilewskiego by Naczelnik Wydziau VI ds. Przestpczoci Zorganizowanej. Na podstawie zezna kierownika dziau prokuratora Roberta Majewskiego mona przypomnie, e to wanie do naczelnika wydziau nalea nadzr merytoryczny nad prowadzon spraw. W okresie prowadzenia sprawy uprowadzenia Krzysztofa Olewnika nadzr nad prokuratorem referentem sprawowa prokurator Robert Makowski. Peni on obowizki naczelnika wydziau VI od 1 padziernika 2004 roku do kwietnia 2005 roku. Krtki okres penienia obowizkw naczelnika wynika z powodw osobistych, jak zezna prokurator R. Makowski. Podobnie jak prokurator R. Majewski, prokurator R. Makowski, nie mia adnego wpywu na wybr prokuratora referenta. W chwili objcia funkcji naczelnika, sprawa bya ju przydzielona prokuratorowi Wasilewskiego. W zeznaniach zoonych przed komisj prokurator R. Makowski zezna take: I ktry z nas, albo ja, albo prokurator Burkacki, podejrzewam, zadekretowali Ktry z nas zadekretowa j do prowadzenia na prokuratora Wasilewskiego. To tyle, co mog powiedzie o pocztku, o momencie pojawienia si tej sprawy w wydziale VI. Analizujc zeznania prokuratora R. Majewskiego oraz prokuratora R. Makowskiego mona zauway rozbieno w zeznaniach dotyczc zakresu obowizkw powierzonych w zakresie nadzoru kierownikowi i naczelnikowi w Prokuraturze Okrgowej w Warszawie.

118

Zdaniem prokuratora R. Majewskiego jego zakres obowizkw ogranicza si do spraw formalnotechniczych, za nadzr merytoryczny spoczywa nad naczelnikiem. Prokurator R. Makowski zezna z kolei, e zadania kierownika dziau wynikay z zarzdzenia organizacyjnego prokuratura okrgowego, ktre polegaja na opracowaniu zbiorczeych informacji, ktrych daj jednostki wyszego rzdu bd te Ministerstwo Sprawiedliwoci. Z kolei do obowizkw naczelnika wydziau, wedug niego naleao: terminowo postpowania, terminowo nadsyania danych informacji przez jednostki zwierzchnie, zapoznawanie si z najwaniejszymi kierunkami, zaplanowanymi dziaaniami w danym ledztwie, tym, co prokurator planowa, na danie skadanie biecego ustnego referatu moim przeoonym. Sprzecznoci mona zauway take w odpowiedzi na pytanie zadane przez posa Grzegorza Karpiskiego: Czyli czynnoci w ramach sprawowanego nadzoru, ktre mg pan wykona jako naczelnik, rwnie dobrze mg wykona kierownik? W odpowiedzi prokurator R. Makowski, naczelnik wydziau VI stwierdzi: Tak. W momencie prowadzenia postpowania o uprowadzenia Krzysztofa Olewnika prokurator R. Makowski zezna, e obcienie wydziau wynosio okoo 100 ledztw. Kade z nich byo ledztwem rozbudowanym i w mojej ocenie powanym. Niektre niezwykle powane. Jestem pytany o postpowanie dotyczce uprowadzenia osoby. W tamtym czasie mielimy okoo 10 czy 12 takich postpowa, co do ktrych zachodzio bardzo wysokie prawdopodobiestwo, e s to uprowadzenia dokonane przez jedn z waniejszych grup przestpczych dziaajcych na terenie Warszawy zezna prokurator Robert Makowski. W ramach sprawowania nadzoru prokurator R. Makowski nie zapoznawa si z caoci materiau. Jak zezna podczas przesuchania: uwaam, e byo to niemoliwe i, po drugie, nie widziaem takiej potrzeby. Zapoznawaem si na pewno z wybranymi materiaami dowodowymi z akt sprawy. Wiedza na temat postpowania przekazywana bya podczas czstych rozmw z prokuratorem referentem, ktre nie miay charakteru subowego, a z planem ledztwa, zapoznaem si tylko raz. Z dokumentem zatytuowanym: Plan ledztwa Podczas rozmw, do jakich dochodzio pomidzy prokuratorem R. Wasilewskim i prokuratorem R. Makowskim, nie poruszano adnych spraw zwizanych ze wspprac z policj. Naczelnik wydziau VI Prokuratury Okrgowej zezna jedynie, e pamita, e ze strony policji ledztwo prowadzili funkcjonariusze z Centralnego Biura ledczego. Informacje te wskazuj na fakt, e wsppraca prokuratora R. Wasilewskiego z grup policyjn rzeczywicie przebiegaa sprawnie, skoro nie zgasza, adnych zastrzee swojemu zwierzchnikowi. Naczelnik wiedzia jednak, e do uprowadzenia doszo po imprezie towarzyskiej z udziaem policjantw.

119

Wiedzia take o problemach zwizanych z prowadzeniem sprawy na poprzednim etapie w zwizku z tym, e w grupie policyjnej brali udzia funkcjonariusze, ktrzy byli na imprezie poprzedzajcej uprowadzenie. Podczas przesuchania prokurator R. Makowski oceni, e w jego ocenie ta sprawa po stronie policji powinna by od pocztku prowadzona na innym szczeblu ni w Pocku. Na podstawie posiadanych informacji zdaniem prokuratora R. Makowskiego nie byo dominujcej wersji ledztwa, ktra byaby sprawdzana. Prokurator R. Makowski zapamita take bardzo dobrze nadzr, ktry prowadzony by przez prokuratora Macieja Florkiewicza z Prokuratury Krajowej (wiadek bdnie przypisa prokuratora Florkiewicza do Prokuratury Apelacyjnej). Zapamita jego nadzr jako niezwykle aktywny. Polega on na czstym wizytach, telefonach, a nawet osobistym spotkaniu prokuratora R. Makowskiego z prokuratorem M. Florkiewiczem. To jedyna osoba z nadzoru znajdujcego si poza Prokuratur Okrgow, ktr zapamita naczelnik wydziau VI. W okresie penienia obowizkw naczelnika wydziau VI prokurator R. Makowski spotka si raz z ojcem porwanego. Do spotkania doszo z inicjatywy penomocnika rodziny. Podczas przesuchania prokurator R. Makowski zezna, e: Ja odniosem wraenie z tego spotkania ogromnego rozalenia po stronie pana Olewnika. Ja nie przypominam sobie w tej chwili, czy on formuowa jakie bardziej konkretne zarzuty. Na pewno by niezadowolony z postpw ledztwa i wyraa to niezadowolenie, ale byo to dla mnie oczywiste przy tej okolicznoci, e jego syn dalej mia status uprowadzonego. Nie pamitam, na ile konkretyzowa te zarzuty. Bez wtpienia byy one wyraone. Ja ze swej strony mogem go jedynie uspokaja, prbowa uspokaja, e ledztwo w wydziale VI bdzie prowadzone w sposb profesjonalny, przy zachowaniu wszelkich standardw. W ramach prowadzonego nadzoru prokurator R. Makowski nie mia adnych zastrzee co do sposobu, w jaki prowadzone byo postpowanie przez prokuratora referenta. Jak zezna prokurator R. Makowski: nie miaem adnych, przynamniej uwag o charakterze negatywnym, wrcz przeciwnie, oceniaem jego zaangaowanie w t spraw jako ponadnormatywne, tak bym to nazwa. To o czym wspomniaem wczeniej, dla niego to te bya sprawa nowa, a ju bya niezwykle obszerna .W mojej ocenie prokurator Wasilewski zrobi wszystko, aby materi t, przepraszam za wyraenie, rozgry, natomiast te potrzebowa na to czasu. Ostatni osob, ktra sprawowaa nadzr nad postpowaniem dotyczcym uprowadzenia Krzysztofa Olewnika by zastpca prokuratora okrgowego w Warszawie, ktremu w zakresie nadzoru podlega wydzia VI. By nim prokurator Zbigniew Ordanik. W momencie przesunicia sprawy z wydziau V do VI posiada on przez kilka dni akta sprawy.

120

W tym okresie, jak zezna podczas przesuchania przeglda akta w wolnym czasie i systematycznie przekazywa je referentowi. Ten sposb zapoznawania si ze spraw spowodowa, e prokurator Z. Ordanik zna spraw, cho jak powiedzia, nie pokusiby si o opini, e przeanalizowa akta sprawy wnikliwie. Od samego pocztku rozpoczcia prowadzenia sprawy przez prokuratora R. Wasilewskiego, interesowaa si spraw Prokuratura Apelacyjna oraz Prokuratura Krajowa. Szczeglnie aktywny by wtedy prokurator Maciej Florkiewicz, ktry do czasu szczegowego zapoznania si ze spraw bardzo czsto interesowa si podejmowanymi czynnociami. Jak zezna prokurator Z. Ordanik: kontakt z panem prokuratorem Florkiewiczem od momentu,(), kiedy ja miaem spraw w nadzorze by czsty, a byy okresy, kiedy by to bardzo czsty, jak nie powiedziabym nawet intensywny. Jak zezna prokurator Z. Ordanik: po zapoznaniu si z aktami sprawy przedstawi mi wasn ocen tego, co znajdowao si w aktach. W midzyczasie ja rwnie po wpyniciu akt gwnych do wydziau VI w tym czasie zapoznaem si i nasze opinie byy niemal jednoznaczne, e wszystko dowody do tej pory przeprowadzone w tym postpowaniu najbardziej prawdopodobn wersj byo to, e doszo do uprowadzenia dla okupu Krzysztofa Olewnika. Zdaniem wczesnego zastpcy Prokuratora Okrgowego w Warszawie ta wersja bya dominujca w prowadzonym postpowaniu. Wsppraca pomidzy prokuratorami bya bardzo czsta. Prokurator Z. Ordanik okreli jej czstotliwo jako codzienn. Podczas tych spotka przekazywane byy wnioski na temat analizy akt, propozycje czynnoci procesowych, wnioski o powtrzenie czynnoci, ktre we wczeniejszym etapie byy wykonane w sposb nieprawidowy i nierzetelny, czy te plany na najblisze dni i tygodnie pracy. Due znaczenie dla tempa pracy miay bdy popenione na wstpnym etapie, ktre powodoway konieczno ich naprawienia. Prok. Z. Ordanik zezna, e: to pierwszym moim wraeniem by to, e de facto nie byo pracy operacyjnej w tych aktach gwnych, to znaczy kopii, bo oryginay zaginy, to byy kopie pierwszych tomw. Tam byy oczywicie jakie notatki urzdowe niektrych funkcjonariuszy, ale ja powiem szczerze: z jakoci tych notatek ja miaem lepsze wyobraenie, kiedy posterunkowy, bdc w Prokuraturze Rejonowej w Pruszkowie, 15 lat temu mi takie sporzdza. Jak zezna Ordanik: przez cay czas prowadzenia w wydziale VI tej sprawy generalnie zastrzeenia () dotyczyy generalnie zbyt powolnego wykonywania czynnoci, czyli odnosi si przede wszystkim co do tempa prowadzonych czynnoci i tempa prowadzenia postpowania. W ramach prowadzenia nadzoru prokurator Z. Ordanik kilkakrotnie spotyka si z rodzin Olewnikw. Przed Komisj stwierdzi:, e przy kadym spotkaniu zarwno ojciec pokrzywdzonego, jak i jego siostra przekazywali jemu uwagi co do tego, e postpowanie jest prowadzone przede wszystkich zbyt

121

dugo, zbyt przewlekle, nie ma efektw, a przede wszystkim to, e w dalszym cigu nie zosta odnaleziony uprowadzony. Uzyskane podczas spotka z rodzin informacje byy na bieco, zdaniem prokuratora Z. Ordanika wyjaniane, omawiane z prokuratorem referentem. Przy czym, jak zezna zastpca prokuratora okrgowego stara si za kadym razem zachowywa obiektywizm wobec obu stron i nie angaowa emocjonalnie, bo mogoby to zaszkodzi prowadzonemu postpowaniu. W zwizku z wykonywan funkcj zastpcy prokuratora okrgowego prokurator Z. Ordanik uczestniczy te kilkakrotnie w spotkaniach, ktre odbyway si w Ministerstwie Sprawiedliwoci. Miay one na celu ustalenie faktycznego postpu w prowadzonym postpowaniu i ustaleniu planu podejmowania dalszych czynnoci. Rwnolegle z prowadzonym postpowaniem dotyczcym uprowadzenia Krzysztofa Olewnika, Prokuratora Rejonowa Warszawa-rdmiecie prowadzia postpowanie w sprawie kradziey policyjnego radiowozu z aktami sprawy. Z zezna prokuratora Z. Ordanika wynika jednak, e nie mia on informacji na temat prowadzonego postpowania i nie wiedzia, i nie chcia wiedzie jaki by jego efekt. Kolejnym szczeblem nadzoru nad prowadzonym postpowaniem dotyczcym uprowadzenia Krzysztofa Olewnika bya Prokuratura Apelacyjna. Co charakterystyczne w tej sprawie, mona zauway niewielk jej rol, jak odgrywa ten szczebel w funkcjonujcym nadzorze. Wynikao to gwnie z faktu duego zaangaowania Prokuratury Krajowej nad postpowaniem. Osob, ktra osobicie odpowiadaa za nadzr z ramienia Prokuratury Krajowej by prokurator Maciej Florkiewicz, ktry by prokuratorem Prokuratury Okrgowej w Lublinie delegowanym do wykonywania czynnoci subowych prokuratora w Biurze do Spraw Przestpczoci Zorganizowanej Prokuratury Krajowej. W ramach pracy w Prokuraturze Okrgowej w Lublinie zajmowa si sprawami zwizanymi z przestpczoci zorganizowan. Swoj delegacj prokurator M. Florkiewicz rozpocz w dniu 5 lipca 2004 roku, a skoczy w grudniu 2008 r. Jak zezna podczas przesuchania: pomijaem prokuratur apelacyjn, ja jedziem prosto do prokuratury okrgowej, po prostu uwaaem, e nie bd wydua tego w ten sposb, tej procedury, e ja bd sugerowa apelacj i apelacja bdzie sugerowa okrgowej itd., tylko bezporednio byem W czasie wykonywania swoich obowizkw w zakresie przedmiotowym prokuratora byy sprawy prowadzone gwnie w Warszawie i czasami inne apelacje. Rwnolegle nadzorowa on co najmniej 10 spraw o podobnym stopniu skomplikowania i randze, jak uprowadzenie Krzysztofa Olewnika.

122

Na pocztku objcia nadzorem nad spraw mia moliwo zapoznania si z materiaem zebranym w aktach sprawy. Jak przyzna podczas przesuchania, nie zapoznawa si z nim szczegowo, tylko przejrza posiadane akta. Uzna, e nie byoby zasadne zapoznawanie si ze szczegami, gdy wymagaoby to duo czasu. Ju w tym momencie prokurator M. Florkiewicz zdawa sobie spraw z faktu, e jest to bardzo skomplikowana sprawa. W zeznaniach zoonych przed komisj stwierdzi: wynikao to, e sprawa jest bardzo trudna, e sprawa we wstpnej fazie e we wstpnej fazie popeniono wiele bdw, e postpowanie jest bardzo skomplikowane od strony procesowej, jak i od strony pracy policji i e jest to bardzo powany problem z prac policji () . Powiem szczerze, e jak zerknem na te akta nadzoru, to stwierdziem, e tak trudnej sprawy w yciu nie widziaem, bo to bya sprawa od . Z ktrej strony nie podej do tej sprawy, to byy same problemy, naprawd, i od strony pokrzywdzonych, wsppracy pokrzywdzonych z policj, tam by przecie Rutkowski na miejscu, to te jest przecie problem sam w sobie. Zwrcenie uwagi na szczeglnie skomplikowany charakter postpowania mia z pewnoci znaczenie na sposb sprawowania nadzoru przez prokuratora M. Florkiewicza. Zakres podjtych czynnoci nadzorczych obejmowa: danie informacji pisemnych, danie informacji, analiza tych informacji, analiza poszczeglnych czynnoci procesowych, spotkania, czste rozmowy telefoniczne. Podjte czynnoci miay na celu usunicie bdw, ktre zostay popenione w pocztkowym etapie prowadzenia postpowania. Jak zauway prokurator M. Florkiewicz podczas przesuchania, e w tej sprawie popeniono najwicej bdw w tej fazie pocztkowej, ktre w tego typu sprawach o charakterze kryminalnym maj decydujce znaczenie o losie caego postpowania pniej. Nigdy si ju tak naprawd nie dowiemy, co by byo, gdyby porzdnie zrobi wstpne czynnoci, rozpoczynajc od ogldzin miejsca zdarzenia, zabezpieczenia odpowiednich dowodw. Wspprac prokuratora Leszka Wawrzyniaka z policj oceni prok. Florkiewicz negatywnie. Stwierdzi, e kady prokurator w prowadzonym ledztwie ma partnera w policji, jednak prowadzcym kade postpowanie jest prokurator. Natomiast tu odnosiem wraenie, e w tej wstpnej fazie niestety ta szala bardziej si przechylaa na prowadzenie przez policj ni przez prokuratora - powiedzia przed Komis ledcz. W zwizku z niewielkim dowiadczeniem prokuratora Macieja Florkiewicza dotyczc przestpstw uprowadzenia, prokurator poprosi ju na wstpny etapie nadzorowania sprawy o pomoc bardziej dowiadczonego w tej materii prokuratora Zbigniewa Kozowskiego. Pomoc miaa charakter bardzo bezporedni, poniewa razem zapoznawali si ze spraw, jedzili do prokuratury okrgowej, razem przegldali akta, wysnuwali wnioski. W czasie prowadzenia sprawy przez Prokuratur Okrgow w Olsztynie, zastpc prokuratora okrgowego by wanie prok. Zbigniew Kozowski, co z pewnoci miao

123

pozytywny wpyw na spraw. Prokurator Z. Kozowski zosta cofnity na wasne yczenie do Olsztyna z Prokuratury Krajowej. W czasie sprawowania nadzoru nad prowadzon spraw uprowadzenia Krzysztofa Olewnika prokurator M. Florkiewicz nie spotyka si z policjantami z grupy policyjnej, mimo prby zorganizowania takiego spotkania we wstpnym etapie postpowania przez prokuratora R. Wasilewskiego. Warto rwnie zauway due zdziwienie i zaskoczenie dla decyzji prokuratora R. Wasilewskiego dotyczcej doczenia do grupy policyjnej Henryka Strausa, przedstawione przez prokuratora M. Florkiewicza: No wanie i to byo moj wtpliwoci co do osoby tego policjanta. Ja nie rozumiaem szczerze mwic, i ja, i pan Kozowski nie rozumielimy, dlaczego czowiek, ktry jest od pocztku w tej sprawie,, bra udzia w grupie policyjnej, ktra popenia tyle bdw, wci jest w tej sprawie. Prok. M. Florkiewicz spotyka si z rodzin porwanego i jej penomocnikami. Za kadym razem takie spotkanie byo poprzedzone uzyskaniem zgody od przeoonych. Podczas tych spotka rodzina na bieco przekazywaa swoje uwagi i zarzuty do prowadzonego postpowania, formuujc je w postaci szczegowych propozycji prowadzenia postpowania. Prok. M. Florkiewicz, jak zezna przed Komisj, wszystkie te zarzuty przekazywa prokuratorowireferentowi, a przedstawione przez rodzin wnioski: byy one bardzo celne czsto i trafne, (...) i nawet ja wczeniej, przegldajc pewne fragmenty akt, tego nie dostrzegem. Informacje uzyskane podczas prowadzonego postpowania, spotka z prokuratorem referentem oraz rodzin byy przekazywane przeoonym w Prokuraturze Krajowej. Na bieco informacje w formie okresowych sprawozda byy przekazywane do wiadomoci ministrw sprawiedliwoci. Odbyway si take bezporednie spotkania szefa Biura ds. Przestpczoci Zorganizowanej Prokuratury Krajowej z ministrem sprawiedliwoci, jak miao to miejsce za czasw ministra Marka Sadowskiego. Sam prokurator M. Florkiewicz by zadowolony ze sposobu pracy i przygotowania prokuratora R. Wasilewskiego, jednak cay czas by niezadowolony z tempa. I jak sam podkreli: nie ma nic gorszego dla tego typu sprawy, jak zaniedbania we wstpnej fazie 4.4. Postpowanie przygotowawcze prowadzone przez Prokuratur Okrgow w Olsztynie oraz sprawowanie nadzoru nad jego przebiegiem Decyzj wczesnego prokuratora krajowego Janusza Kaczmarka z dnia 13 czerwca 2006 r. sprawa z Prokuratury Okrgowej w Warszawie trafia do Prokuratury Okrgowej w Olsztynie. Od dnia 13 czerwca 2006 r. do padziernika 2007 r., w wyniku przejcia sprawy z Prokuratury Okrgowej w Warszawie, ledztwo o sygn. VI Ds 22/06 w sprawie uprowadzenia i zabjstwa Krzysztofa Olewnika oraz ledztwo o

124

sygn. VI Ds 22/07 w sprawie niedopenienia obowizkw subowych przez funkcjonariuszy publicznych oraz o sygn. VI Ds 35/07 dotyczce niewyjanionych wtkw kryminalnych ze sprawy VI Ds 22/06 prowadzi prokurator Piotr Jasiski z Wydziau VI do Spraw Przestpczoci Zorganizowanej. Prokurator Piotr Jasiski w okresie od dnia 22 padziernika 2007 r. - do dnia 4 kwietnia 2008 r. przebywa na zwolnieniu lekarskim, dlatego te ledztwo byo prowadzone przez prokuratora Pawa Zmitrowicza. W tym momencie naley zwrci uwag, i w okresie dziaa Prokuratury Okregowej w Olsztynie nawizaa si wsppraca Sawomira Kociuka z Prokuratur, w ramach ktrej wskaza on sprawcw zorganizowanej grupy przestpczej, przyzna si do zabjstwa Krzysztofa Olewnika, wskaza miejsce pochowania jego ciaa, zalano depozyt dowodw rzeczowych, zmara wiadek Piotr Skwarski, wyczono spraw udziau w grupie Eugeniusza Drohomickiego. Najistotniejsze wydarzenia dla sprawy z tego okresu to wsppraca Sawomira Kociuka z prokuratur. Sawomir Kociuk przyzna si do udziau w uprowadzeniu Krzysztofa Olewnika, wskaza Wojciecha Franiewskiego jako inspiratora tego dziaania. Wskaza miejsce ukrycia zwok Krzysztofa Olewnika. Ponadto zatrzymano i aresztowano Roberta Pazika pod zarzutem udziau w uprowadzeniu i zabjstwie Krzysztofa Olewnika. Naley te zwrci uwag na fakt, e od dnia 1 padziernika 2007 r., w zwizku ze zmianami organizacyjnymi w Prokuraturze Okrgowej w Olsztynie, Wydzia VI zosta przeksztacony w Wydzia V ledczy, za funkcj naczelnika obj prokurator Prokuratury Okrgowej w Olsztynie Krzysztof Stodolny. Od dnia 15 padziernika 2007 r. do Prokuratury Okrgowej w Olsztynie zosta oddelegowany prokurator Pawe Zmitrowicz, ktry przej do prowadzenia oba ledztwa. W dniu 5 kwietnia 2008 r. ze zwolnienia lekarskiego powrci prokurator Piotr Jasiski i od tej pory cznie z prokuratorem Pawem Zmitrowiczem prowadzi oba ledztwa, za bezporedni nadzr nad ich prac sprawowa nadal prokurator Krzysztof Stodolny. Od dnia 9 maja 2008 r., w zwizku z postpowaniem subowym prowadzonym wobec prokuratora Piotra Jasiskiego zosta on wyczony ze sprawy, a w jego miejsce obok prokuratora Pawa Zmitrowicza zosta wyznaczony prokurator Prokuratury Okrgowej w Olsztynie Pawe obacz. W dniu 13 czerwca 2006 r. Prokuratura Okrgowa w Olsztynie formalnie wszcza postpowanie o sygn. VI Ds. 22/06 stanowice kontynuacj przejtego z Prokuratury Okrgowej w Warszawie ledztwa dotyczcego uprowadzenia Krzysztofa Olewnika. Nadzr nad postpowaniem zosta powierzony prok. Piotrowi Jasiskiemu. W rezultacie zapoznania si z materiaami przejtej sprawy, prok. Jasiski wspierany przez swojego bezporedniego zwierzchnika penicego funkcj Zastpcy Prokuratora Okrgowego w Olsztynie, prok. Zbigniewa Kozowskiego stwierdzili szereg nieprawidowoci w dziaaniu osb prowadzcych i nadzorujcych czynnoci w ramach ledztwa w okresie od padziernika 2001 do maja 2006 roku. Ustalenia te zostay udokumentowane w postaci notatki subowej sporzdzonej przez obu prokuratorw, ktra zostaa przekazana Prokuratorowi Apelacyjnemu oraz Prokuratorowi Krajowemu. ledztwo w sprawie

125

niedopenienia obowizkw przez funkcjonariuszy polskiego systemu bezpieczestwa i sprawiedliwoci w sprawie porwania i zabjstwa Krzysztofa Olewnika zostao wszczte 28 czerwca 2007 r. (sygn. VI Ds. 22/07). Referentem zosta prok. Piotr Jasiski. Jednak nie podj on adnych dziaa, gwarantujcych postpy w tym ledztwie. W swoich wyjanieniach przed Komisj w grudniu 2009 r. (str. 11) Zastpca Prokuratora Okrgowego w Olsztynie Zbigniew Kozowski potwierdzi, i jego intencj byo rozpoczcie prowadzenia dziaa w przedmiotowej sprawie dopiero po zakoczeniu gwnego ledztwa w sprawie o uprowadzenie Krzysztofa Olewnika. Nastpnie naley zwrci uwag, i prokurator okrgowy w Olsztynie Cezary Kamiski dopiero w dniu 7 kwietnia 2008 r. powoa zesp prokuratorw do prowadzenia tego postpowania, uzasadniajc swoj decyzj wysoce pracochonnym charakterem ledztwa. Realizujc swoje uprawnienia jako strony w postpowaniu Wodzimierz Olewnik poprzez swojego penomocnika wnis zaalenie na postanowienie prok. Piotra Jasiskiego z dnia 25 lipca 2007 r. o czciowym umorzeniu ledztwa w czci dotyczcej m.in. Eugeniusza Drohomireckiego. Z wyjanie prok. P. Jasiskiego zoonych przed rzecznikiem dyscyplinarnym w Prokuraturze Apelacyjnej w Biaymstoku wynika, e po wpyniciu do Prokuratury Okrgowej w Olsztynie pisma procesowego W. Olewnika, dziaajc z polecenia prok. Z. Kozowskiego wyjedna on od W.Olewnika cofnicie zaalenia. Wydaniu takiego polecenia zaprzeczy w swych wyjanieniach prok. Z. Kozowski. Prok. P. Jasiski przyzna rwnie, e zaalenie oraz wniosek o jego cofnicie zaczy do akt podrcznych ledztwa. Kwestie dotyczce m.in. okolicznoci zwizanych z wycofaniem przedmiotowego zaalenia zostay opisane przez W.Olewnika w skardze skierowanej w dniu 9 kwietnia 2008 roku do Ministra Sprawiedliwoci Prokuratora Generalnego. W odpowiedzi na t skarg prokurator orgowy Cezary Kamiski stwierdzi, i za w peni uzasadniony naley uzna zarzut dotyczcy wycofania zaalenia wniesionego na przedmiotowe postanowienie. Nakanianie W. Olewnika przez P. Jasiskiego, czyli dopuszczenie si ingerencji w decyzje nalece do wycznej, suwerennej woli stron s niedopuszczalne. Prokurator nakaniajc W.Olewnika do cofnicia wniesionego zaalenia, w sposb ewidentny przekroczy przysugujce mu uprawnienia. Ponadto zwrci uwag, e zainicjowanej przez W.Olewnika procedurze odwoawczej nie zosta nadany waciwy bieg, gdy zaalenie jak i kolejne pismo procesowe o jego cofniciu, zostay doczone do akt podrcznych sprawy. Takie postpowanie rwnie uzna za niezgodne z obowizujcymi w Prokuraturze zasadami. Ponadto naley wskaza, i prok. Cezary Kamiski w swych wyjanieniach przed Komisj zezna e po zapoznaniu si z dokumentami dotyczcymi umorzenia ledztwa w czci dotyczcej m.in. Eugeniusza Drohomireckiego, uzna to dziaanie za nieprawidowe.

126

Jak wynika z ustale Komisji Prokuratura Okrgowa w Olsztynie doprowadzia do ustalenia, postawienia zarzutw i oskarenia osoby grocej Piotrowi Skwarskiemu, skadajcemu obszerne wyjanienia w ledztwie dot. uprowadzenia Krzysztofa Olewnik. Jak wynika z ustale, groby te miay wymc na wiadku powstrzymanie si od dalszego zeznawania w ledztwie, za sama ich forma potwierdzaa fakt ujawnienia nieokrelonemu gronu osb treci wyjanie zoonych ju przez wiadka. W swoich zeznaniach przed Komisj w dniu 9 grudnia 2009 r. zastpca Prokuratora Okrgowego w Olsztynie prok. Zbigniew Kozowski potwierdzi, i nie przypomina sobie, aby ledczy podejmowali dziaania zmierzajce do ustalenia rda przeciekw, ktre spowodoway podjcie prb zastraszenia P. Skwarskiego. Fakt zaniechania dziaa w tym zakresie potwierdzi rwnie prok. Cezary Kamiski podczas przesuchania przed Komisj w dniu 11.12.2009 r. Ograniczenie si przez ledczych do oskarenia wycznie osoby grocej wiadkowi, bez podjcia choby prb ustalenia rda przecieku jest niezrozumiae. Prokurator Cezary Kamiski zezna przed Komisj w dniu 11 grudnia 2009 r., i penic funkcj Prokuratora Okrgowego w Olsztynie wiosn 2008 r. powzi informacje uzasadniajce podjcie decyzji o wyczeniu podlegej mu jednostki ( Prokuratury Okrgowej w Olsztynie) z dalszego prowadzenia ledztwa o sygn. akt: VI Ds. 22/07. Wg jego zezna, formalny wniosek w tym zakresie zosta poprzedzony konsultacjami z Prokuratorem Krajowym Markiem Staszakiem oraz Ministrem Sprawiedliwoci Prokuratorem Generalnym Zbigniewem wikalskim, w trakcie ktrych przedstawi on swoje zastrzeenia do osoby prowadzcej przedmiotowe postpowanie. Prokurator Cezary Kamiski zeznajc w dniu 11 grudnia 2009 r. przed Komisj poinformowa, e w 2008 roku podczas spotkania z wczesnym Naczelnikiem CB w Olsztynie zosta poinformowany o mierci wiadka Piotr Skwarskiego. Przedstawiciel policji mia te skary si, e mimo kilkukrotnego proszenia prokuratury o przesuchanie P. Skwarskiego czynnoci takie nie zostay zrealizowane. Wg zezna C. Kamiskiego Naczelnik CB powoa mia si rwnie na oficjaln korespondencj w tej sprawie, ktre to dokumenty zostay nastpnie przez niego odnalezione w aktach postpowania. Prok. C. Kamiski odnoszc si do kwestii dot. wiadka Skwarskiego stwierdzi, e wiadek ten w ogle nie zosta wykorzystany w sensie procesowym, niezdyskontowany zosta potencja jego wiedzy. Komisja wskazuje, e nieprawidowoci w toku przedmiotowych postpowa prowadzonych przez Prokuratur Okrgow w Olsztynie, w gwnej mierze sprowadzaj si do braku weryfikacji dowodw osobowych oraz dowodw rzeczowych, a w szczeglnoci do sposobu zabezpieczenia ladw i dowodw przestpstwa w odniesieniu m.in. do:

127

1) miejsca uprowadzenia Krzysztofa Olewnika, 2) miejsca przetrzymywania Krzysztofa Olewnika, 3) przekazania okupu, 4) sposobu zadania mierci Krzysztofowi Olewnikowi, 5) miejsca ukrycia jego zwok, 6) pierwszej ekshumacji zwok Krzysztofa Olewnika, 7) siatki, w ktre owinite byy zwoki Krzysztofa Olewnika, 8) otwarcia zwok, 9) przebiegu przeprowadzenia bada identyfikacyjnych zwok Krzysztofa Olewnika, 10) dostpu do zwok, 11) sposobu zabezpieczenia pobranego materiau do bada genetycznych, 12) przechowywania dowodw rzeczowych, utraty koci gnykowej, zalania magazynu depozytu dowodw rzeczowych, 13) braku penego przesuchania Piotra Skwarskiego, 14) decyzji o czciowym umorzeniu postpowania w stosunku do Drohomireckiego, w zakresie udziau w zorganizowanej grupie przestpczej, 15) ograniczenie postpowania poprzez bezpodstawne przyjcie, i Franiewski nie by zwizany z dziaalnoci grup przestpczych trudnicych si na terenie Warszawy uprowadzeniami dla okupu, 16) niewaciwe zabezpieczenie dowodw rzeczowych, 17) udostpnienie wbrew przepisom materiau prowadzonego ledztwa Grzegorzowi Korytowskiemu, jednemu z podejrzanych 18) brak decyzji procesowych zwizanych z postawieniem zarzutw grupie tzw.,, wyudzaczy. Zakres uchybie w zakresie zabezpieczenia ladw i dowodw przestpstwa obrazuj bdy zwizane m.in. z zabezpieczeniem miejsca ujawnienia zwok Krzysztofa Olewnika. W dniu 10 listopada 2010 r. Prokuratura Apelacyjna w Gdasku, zabezpieczya w miejscowoci Brzuze Rzewnie w ramach eksperymentu procesowego, polegajcego na odtworzeniu przebiegu czynnoci procesowych z udziaem podejrzanego Sawomira Kociuka w nocy 28 padziernika 2006 r., w szczeglnoci ujawnienia zwok Krzysztofa Olewnika, gdzie dodatkowo zabezpieczono nastpujce rzeczy: 1) dwa fragmenty folii biaej oznaczone jako lad nr 1 A, 2) siedem fragmentw plastiku oznaczonych jako lad nr 1, 3) trzy fragmenty tkaniny (materiau) skropodobnego oznaczone jako lad nr 2, 4) opakowanie po pynie marki WD-40 oznaczone jako lad nr 3, 5) butelka szklana bezbarwna o pojemnoci 0,5 l oznaczona jako lad nr 4, 6) butelka szklana wykonana ze szka ciemnego oznaczona jako lad nr 5, 7) butelka szklana wykonana ze szka ciemnego oznaczona jako lad nr 6,

128

8) pitnacie fragmentw folii o podobnej budowie zewntrznej i strukturze oznaczonych jako lad nr 7, 9) fragment worka oznaczonego jako lad nr 8, 10) opakowanie foliowe po batoniku ,, Prince polo oznaczone jako lad nr 9, 11) dziewi fragmentw folii o podobnej budowie oznaczonych jako lad nr 10, 12) fragment wykadziny dywanowej oznaczony jako lad nr 11, 13) w zakresie niewaciwego przeprowadzenia ogldzin siatki, w ktr zawinite byy zwoki Krzysztofa Olewnika, w trakcie ponownych ogldzin Prokuratury Apelacyjnej w Gdasku, w siatkach ujawnione zostay wosy oraz fragment butelki szklanej, z ktrych wyizolowano i uzyskano profile DNA. 14) bdy i nieprawidowoci popenione w tym czasie, w zakresie ekshumacji, otwarcia zwok, pobrania, badania, zabezpieczenia materiau genetycznego, wobec powanych wtpliwoci co do ustale tosamoci Krzysztofa Olewnika, stanowiy podstaw zarzdzenia powtrnej eksumacji i otwarcia zwok oraz bada DNA.

4.4.1 Brak wnikliwoci w realizacji czynnoci z udziaem podejrzanych w sprawie uprowadzenia i zabjstwa Krzysztofa Olewnika Analiza wyjanie okrelonych podejrzanych, w szczeglnoci Sawomira Kociuka, Ireneusza Piotrowskiego i Artura Rechula, wiadczy o maej wnikliwoci w podchodzeniu do dowodw w sprawie przez prokuratorw nadzorujcych ledztwo. Charakterystyczny jest brak reakcji na sprzecznoci wystpujce w wyjanieniach poszczeglnych podejrzanych, chociaby poprzez przeprowadzenie konfrontacji. Niezrozumiay jest take fakt nieprzeprowadzenia okrelonych wizji lokalnych np. w miejscu przekazania okupu z udziaem S. Owsianko czy te w miejscach przetrzymywania Krzysztofa Olewnika z udziaem S. Kociuka w Kauszynie, czy te I. Piotrowskiego w Dzbdzu. Podczas utrwalania za pomoc zapisu video okrelonych czynnoci procesowych w szczeglnoci z udziaem S. Kociuka, widoczna jest dua sugestywno ze strony prokuratura wyraajca si w podpowiedziach i godzcym w zasad swobody wypowiedzi osoby przesuchiwanej (sposobie formuowania pyta). Konwalidacja tych czynnoci jest na obecnym etapie znaczco utrudniona czy to przez mier okrelonych podejrzanych czy te przez zmian ich sytuacji procesowej.

4.5.

Postpowania prowadzone przez Prokuratur Apelacyjn w Gdasku

W dniu 9 maja 2008 r. decyzj Prokuratora Krajowego Marka Staszaka przekazano sprawy z Prokuratury Okrgowej w Olsztynie do Wydziau ds. Przestpczoci Zorganizowanej Prokuratury Krajowej w Gdasku. Po reformie prokuratury spraw przeja j Prokuratura Apelacyjna w Gdasku.

129

Wydzia V Prokuratury Apelacyjnej w Gdasku prowadzi pi spraw karnych zwizanych z uprowadzeniem i zabjstwem Krzysztofa Olewnika: 1) AP V Ds. 11/09 przeciwko J. Krupiskiemu i innym, przedmiotem ledztwa jest sprawa uprowadzenia i zabjstwa Krzysztofa Olewnika, czynnoci zlecono grupie funkcjonariuszy Centralnego Biura ledczego KGP. 2) AP V Ds. 12/09 przeciwko R. Mindzie i innym, przedmiotem postpowania s nieprawidowoci w prowadzeniu i nadzorowaniu ledztwa w sprawie uprowadzenia i zabjstwa Krzysztofa Olewnika, czynnoci zlecono grupie funkcjonariuszy z Biura Spraw Wewntrznych KGP. 3) AP V Ds. 45/09 przeciwko J. Krupiskiemu i innym, przedmiotem ledztw s przestpstwa gospodarcze zwizane z funkcjonowaniem spek powizanych z J. Krupiskim, czynnoci zlecono funkcjonariuszom Centralnego Biura Antykorupcyjnego. 4) AP V Ds. 9/10 przeciwko A. Popiokowi, przedmiotem ledztwa s nieprawidowoci podczas procedur zwizanych z wydawaniem pozwole na bro, czynnoci zlecono funkcjonariuszom z Biura Spraw Wewntrznych. 5) AP V Ds. 38/10 w sprawie podejrzenia korupcji wrd funkcjonariuszy publicznych w Pocku i okolicach, czynnoci zlecono funkcjonariuszom Centralnego Biura Antykoupcyjnego. W ramach prowadzonych spraw dziaaj dwie grupy operacyjno-ledcze Centralnego Biura ledczego KGP oraz Biura Spraw Wewntrznych KGP. W wietle ustale Komisji czynnoci procesowe i operacyjno rozpoznawcze przebiegaj zgodnie z przyjtym planem ledczym wynikajcym z przyjtego harmonogramu. Na bieco plan ledztwa jest uzupeniany stosownie do potrzeb procesowych prowadzonych postpowa karnych 5. Ocena dziaa Suby Wiziennej, Policji i Prokuratury w zakresie wykonywania rodka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztu dla podejrzanego Wojciecha Franiewskiego oraz kary pozbawienia wolnoci w stosunku do skazanych za uprowadzenie i zabjstwo Krzysztofa Olewnika 5.1. Pobyt Wojciecha Franiewskiego w areszcie tymczasowym Wedug ustale organw cigania i wymiaru sprawiedliwoci to Wojciech Franiewski kierowa zorganizowan grup zbrojn, ktra uprowadzia i zamordowaa Krzysztofa Olewnika. Bezporednio nie uczestniczy w zabjstwie Krzysztofa Olewnika, nie wyda rwnie takiego polecenia, ale bez wtpienia godzi si na jego morderstwo. Do Aresztu ledczego w Warszawie - Mokotowie zosta przyjty w dniu 13 stycznia 2006 r. Dobrze zaadoptowa si do warunkw wiziennych. Deklarowa si jako grypsujcy. W rozmowach z wychowawc

130

spodziewa si wyroku skazujcego. Utrzymywa stay kontakt z rodzin poprzez widzenia, na ktre organ dysponujcy wyraa zgod. W dniu 13 czerwca 2006 r. zosta przetransportowany do Aresztu ledczego w Olsztynie (zgodnie z dyspozycj Prokuratury Okrgowej w Olsztynie). Zosta osadzony w celi wieloosobowej. W dniu 27 padziernika 2006 r. Zastpca Prokuratora Okrgowego zwrci si z pismem do dyrektora Aresztu ledczego o podjcie bezzwocznych dziaa w celu odizolowania od dnia 27 padziernika 2006 r. do dnia 6 listopada 2006 r. W. Franiewskiego od innych osadzonych. Dyrektor Aresztu w tym samym dniu na wniosek kierownika dziau ewidencji podj decyzj o osadzeniu tymczasowo aresztowanego w celi przeznaczonej dla osadzonych zakwalifikowanych jako wymagajcych, w areszcie ledczym lub zakadzie karnym typu zamknitego w warunkach zapewniajcych ochron. Na podstawie 90 pkt. 3 Rozporzdzenia Ministra Sprawiedliwoci w dniu 31 padziernika 2003 r. Komisja Penitencjarna w dniu 2 listopada 2006 r. podja decyzj o zakwalifikowaniu go do kategorii N. Z opinii penitencjarnej wynika, e zachowanie osadzonego podczas pobytu w jednostkach penitencjarnych byo waciwe. By dobrze dostosowany do warunkw izolacji wiziennej. Z analizy czci B akt z odbywania poprzednich kar pozbawienia wolnoci W. Franiewskiego, wynika, e: trzykrotnie dokonywa ucieczki (dwukrotnie z Komend Milicji Obywatelskiej i z raz z terenu Zakadu Karnego w Czarnem), by jednym z przywdcw zbiorowych wystpie w zakadzie Karnym Wronki w grudniu 1989 r., w rozmowie z naczelnikiem Zakadu Karnego owiadczy, e jeli ktry ze skazanych zostanie przeniesiony do innej celi to polec by i krew si poleje, pomimo bardzo negatywnej opinii po przetransportowaniu go do Zakadu Karnego w Pocku w maju 1991 r. zostaje nagrodzony kilkudniow przepustk, w styczniu 1991 roku przywiz do jednostki penitencjarnej magnetowid i kolorowy telewizor, zadeklarowa projekcj filmw dla wsposadzonych, w czerwcu 1991 r. podczas wizyty Jana Pawa II w Zakadzie Karnym w Pocku wrcza Ojcu witemu podarunki, w sierpniu 1992 r. nie powraca z przepustki; zostaje zatrzymany w marcu 1997 r. 21 padziernika 1998 r. telefonicznie zwouje przedstawicieli grup przestpczych, ktrzy demonstracyjnie udzielaj mu poparcia w podkulturze przestpczej. Na posiedzeniu komisji 11 marca 2010 r. wiadek A. Kowalski byy dyrektor zakadu karnego w Pocku zeznaje na temat tego zdarzenia: Mog wyjani () na tyle, na ile oczywicie pamitam, ale wiem jedno, e nowy Kodeks karny, karny wykonawczy, ktry mia wej w 1997., wszed w 1998 i powoa on do ycia tak instytucj, jak system programowego oddziaywania. Niestety, w zapisach kodeksu, prawdopodobnie chyba ten zapis funkcjonuje jeszcze do dnia dzisiejszego, jest, e osadzeni, ktrzy przystpi do tego sytemu programowego oddziaywania, to bdzie oceniana ich wsppraca z

131

administracj zakadu. Dla osb, ktre cile przestrzegaj podkultury wiziennej, taki zapis o wsppracy po prostu dyskredytuje kadego z osadzonych. Franiewski, ktry przyjecha do zakadu w Pocku, mia za nic ten zapis, on po prostu do tego systemu programowego oddziaywania przystpi. Wtedy byy takie naciski, eby jak najwicej skazanych do tego systemu przystpio. W Pocku rzeczywicie by to problem, poniewa caa podkultura wizienna powiedziaa: Nie, my do tego programu nie przystpimy. A poniewa Franiewski przystpi, to mia z tego powodu problemy z podkultur. By pokaza jednak, e on jest kim w tej strukturze przestpczej, to rzeczywicie podobno zadzwoni do swoich kolegw i przyjechali oni pod zakad w Pocku. Co mwili, trudno mi powiedzie, bo nie byem wiadkiem tego, ale wiem, e byli i skoczya si tam ich manifestacja na tym, e skazani przestali mie pretensje do Franiewskiego za to, e przystpi do tego systemu programowego oddziaywana. w okresie od grudnia 1999 r. do czerwca 2001 r. by 37-krotnie nagradzany przepustkami, w dniu 16 czerwca 2001 r. zostaje warunkowo zwolniony z Zakadu Karnego nr 1 w odzi pomimo, e Komisja Penitencjarna negatywnie zaopiniowaa wystpienie z wnioskiem o przedterminowe warunkowe zwolnienie. Wanie na zwolnieniu warunkowym dokona uprowadzenia Krzysztofa Olewnika. Ponownie aresztowany w styczniu 2006 r. W rozmowach z wychowawc spodziewa si wyroku skazujcego. Karany dyscyplinarnie za niedozwolone kontakty. Od padziernika 2006 r. zosta zakwalifikowany jako wymagajcy osadzenia w wyznaczonym oddziale lub celi aresztu ledczego lub zakadu karnego zamknitego, w warunkach zapewniajcych wzmoon ochron spoeczestwa i bezpieczestwa aresztu lub zakadu. Na decyzj t zasuy skarg, w ktrej stwierdzi podetn sobie yy, powiesz si lub zjem niewie ywno. Mog mi by podawane jakie narkotyki, po ktrych jestem Husajnem lub Alibab. Przedstawione powyej fakty wiadcz tylko o jednym Franiewski w wiecie przestpczym zajmowa wysok pozycj. Osadzeniu go w celi dla N w znaczny sposb ograniczyo kontakty ze wsposadzonymi. Chocia jak wynika z zezna funkcjonariuszy i wsposadzonych do kontaktw takich dochodzio (tom V str. 138 zeznanie Adama Grodeckiego) stykaem si w czasie spaceru z Franiewskim, to zaleao od tego jaka bya ustawiona grupa spacerowa, (tom V str 848) Franiewski podawa mi mandarynki przez stranika. Z zezna osadzonego ukasza Klonowskiego (tom V str 919) wynika, e kontaktowa si przez okno. Dwukrotnie sporzdzano mu raport za napisy Kruciak 11/I, za pomoc ktrych chcia powiadomi wsposadzonych, w ktrym oddziale i ktrej celi jest osadzony. (tom I str. 88). Kontakt z rodzin utrzymywa poprzez widzenia i korespondencj. Mocno zwizany emocjonalnie z crk i on. Od 4 czerwca 2007 r. do 18 czerwca 2007 r. trway czynnoci zapoznania si osadzonego z aktami ledztwa w siedzibie CB Zarzd w Olsztynie (Tom I str. 0041).

132

w dniu 11 czerwca 2007 r. w godzinach popoudniowych, podczas spaceru zaatwia swoje potrzeby fizjologiczne na polu spacerowym. Po zwrceniu uwagi narzeka na bl odka. W godzinach 900 1135 zapoznawa si w siedzibie CB z aktami.

w dniach 17 18 czerwca 2007 r. ze szczegln uwag przeglda tomy akt 87 89 oraz 97 99. Jest to dosy charakterystyczne, gdy w poprzednich dniach przeglda po kilkanacie tomw akt dziennie.

w dniu 18 czerwca 2007 r. po powrocie z czytania akt zachowywa si normalnie. Podczas kontroli osobistej nic przy nim nie znaleziono.

5.1.1. Samobjstwo podejrzanego Wojciecha Franiewskiego W nocy z 18/19 czerwca 2007 r. Wojciech Franiewski by osadzony pojedynczo w celi oddziau I Aresztu ledczego w Olsztynie. W porze nocnej oddzia zabezpiecza jeden funkcjonariusz dziau ochrony. Do jego obowizkw naleao m.in. kontrolowanie zachowania osadzonych w celach mieszkalnych. Cele kontrolowane byy w godzinach 21.58 22.01. Nastpn kontrol oddziaowy przeprowadzi w godzinach 22.53 22.54. Kontrole cel trway w pierwszym przypadku minut i czterdzieci sekund, w drugim kilkadziesit sekund. Okoo godziny 24.00 oddziaowy zauway, e osadzony ley w bezruchu na ku z podniesionym palcem lewej rki. Podjta prba skomunikowania si poprzez domofon nie przyniosa rezultatu. Sygna wywoania zosta usyszany take przez dokonujcego obchd jednostki dowdc zmiany. Po wejciu do oddziau dowdca podj decyzj o otwarciu celi. Po otwarciu drzwi spostrzeono, e palce lewej rki s przyklejone przezroczyst tam klejc do prta kraty koszowej. Po otwarciu kraty koszowej spostrzeono, e osadzony ma na szyi zacinit ptl wykonan z bandaa elastycznego. Po odciciu ptli podjto prb reanimacji oraz wezwano pogotowie ratunkowe. Przybyy lekarz pogotowia okoo godziny 0:45 stwierdzi zgon osadzonego. Dnia 19 czerwca 2007 r. Piotr Dziekaski, Prokurator Prokuratury Rejonowej Olsztyn Pnoc w Olsztynie po zapoznaniu si z materiaami zebranymi w trybie art. 308 k.p.k. w sprawie nagego zgonu Wojciecha Franiewskiego na podstawie art. 303 k.p.k i art. 305 1 k.p.k. oraz art. 309 pkt 4 k.p.k. i art. 311 1 k.p.k. postanowi wszcz ledztwo w sprawie nagego zgonu Wojciecha Franiewskiego s. Jana, ktry mia miejsce w nocy z 18/19 czerwca 2007 r. w celi nr 11 oddziau I Aresztu ledczego w Olsztynie tj. o przestpstwo z art. 155 k.k., sprawy zarejestrowano pod sygnatur akt: 2 Ds 39/07 SW. W materiaach z postpowania przygotowawczego w sprawie mierci Wojciecha Franiewskiego znajduje si informacja, e w dniu 26 maja 2010 r. lekarz pogotowia ratunkowego, ktry stwierdzi zgon W. Franiewskiego w dniu 19 czerwca 2007 r. o godz. 0.28 zezna, e zgon Franiewskiego nastpi okoo godz. 22.00-22.20. Rnic czasu tumaczy presj funkcjonariuszy przebywajcych wwczas w oddziale.

133

We krwi W. Franiewskiego stwierdzono lady po zaywaniu narkotykw - amfetaminy oraz alkoholu. Wiadomo, e W. Franiewski nie zaywa narkotykw w jakiejkolwiek postaci. Zarwno w postpowaniu wyjaniajcym prowadzonym przez Okrgowy Inspektorat Suby Wiziennej w Olsztynie, jak te w ledztwie prowadzonym przez Prokuratur Rejonow w Olsztynie nie udao si ustali rda pochodzenia narkotykw stwierdzonych w zwokach Wojciecha Franiewskiego. Na marginesie doda naley, e problem narkotykw w wizieniach jest marginalizowany. Badania przeprowadzone przez socjologa Janusza Sierosawskiego wykazuj, e narkotyki w wizieniach przyjmuje okoo 20 proc. populacji (okoo 15 tys. osadzonych). S to narkotyki przemycane z zewntrz, jak te wytwarzane w wizieniach z lekw psychotropowych. Wedug statystyk Centralnego Zarzdu Suby Wiziennej rocznie ujawnia si okoo 700 - 800 przypadkw przemytu narkotykw (wikszo to niewielkie porcje na wasny uytek, ale zdarzaj si pojedyncze przypadki ujawniania wikszej iloci przemytu, np. w Zakadzie Karnym w Rawiczu wykryto przemyt kilograma amfetaminy i 1000 tabletek ecstasy). Wszystkie ujawnione przypadki s marginesem. Z prostego rachunku wynika, e dziennie na tereny jednostek penitencjarnych przemycane jest okoo 10 kg narkotykw. Z rozmw przeprowadzonych z funkcjonariuszami z wyszego i redniego szczebla zarzdzania wynika, e liczba ta moe by znacznie wysza. Biegy z zakresu medycyny sdowej biorcy udzia w ogldzinach zdarzenia i zwok stwierdzi, e prawdopodobn przyczyn mierci byo uduszenie gwatowne w wyniku ucisku ptli na narzdy szyi. W ocenie biegego brak byo ladw wiadczcych o udziale osb trzecich w mierci W. Franiewskiego. Podczas ledztwa dokonano m.in. ogldzin i otwarcia zwok, ogldzin rzeczy, zaznajomiono si z instrukcjami wewntrznymi dotyczcymi stanowisk oddziaowego i dowdcy zmiany. Przesuchano 34 wiadkw. Badania krwi i moczu wykazay ladowe iloci alkoholu i amfetaminy. W dniu 31 lipca 2008 r. Prokuratura Rejonowa Olsztyn Pnoc na podstawie art. 17 1 pkt. 1 k.p.k., art. 322 1, 2 k.p.k. oraz art. 323 1 k.p.k postanowia umorzy ledztwo w sprawie: nieumylnego spowodowania mierci poprzez uduszenie gwatowne Wojciecha Franiewskiego, ktra miaa miejsce w nocy z 18/19 czerwca 2007 r. w celi nr 11 oddziau I Aresztu ledczego w Olsztynie, tj. O czyn z art. 155 k.k. - wobec stwierdzenia, e czynu tego nie popeniono (art. 17 1 pkt 1 k.p.k.); namawianie Wojciecha Franiewskiego poprzez nieustalone osoby do targnicia si na wasne ycie lub udzielenie mu pomocy w dokonaniu samobjstwa, tj. o czyn z art. 151 k.k. - wobec stwierdzenia, e czynu tego nie popeniono (art. 17 1 pkt 1 k.p.k); udzielenie, w nieustalonym czasie nie pniej ni do 16 czerwca 2007 r., w nieustalonym miejscu, Wojciechowi Franiewskiemu substancji psychotropowej w postaci amfetaminy w iloci kilku mg, tj.

134

o czyn z art. 58 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziaaniu narkomanii (Dz.U. Nr 179, poz. 1485) wobec niewykrycia sprawy (art. 322 1 k.p.k.); niedopenienie w nieustalonym bliej okresie, nie pniej ni do dnia 18 czerwca 2007 r. obowizkw subowych przez funkcjonariuszy Suby Wiziennej podczas dozorowania osadzonego w Areszcie ledczym w Olsztynie Wojciecha Franiewskiego poprzez zaniedbanie niezbdnych czynnoci kontrolnych i umoliwienie mu wejcie w posiadanie substancji psychotropowych w postaci amfetaminy w iloci kilku mg oraz alkoholu w nieustalonej postaci i spoycie ich, tj. o czyn z art. 231 1 k.k. - wobec niewykrycia sprawy (art. 322 1 k.p.k.); nieumylnego niedopenienia w nocy z 18/19 czerwca 2007 r. obowizkw przez funkcjonariuszy Suby Wiziennej podczas dozorowania osadzonego w Areszcie ledczym w Olsztynie Wojciecha Franiewskiego poprzez zaniechanie waciwego nadzoru nad wymienionym i umoliwienie mu dokonania samobjstwa, tj. o czyn z art. 231 3 k.k. i art. 155 k.k. w zw. z art. 11 2 k.k. - wobec stwierdzenia, e czynu tego nie popeniono (art. 17 1 pkt 1 k.p.k.). W dniu 30 padziernika 2008 r. zesp Okrgowego Inspektoratu SW w Olsztynie zakoczy postpowanie wyjaniajce w sprawie mierci osadzonego W. Franiewskiego funkcjonariuszy. W dniu 2 lutego 2009 r. Prokurator Prokuratury Krajowej w pimie PR III Ko 860/08 kierowanym do Prokuratora Apelacyjnego w Biaymstoku poleca, aby w trybie art. 327 3 k.p.k. dokonano w celu sprawdzenia dodatkowych czynnoci dowodowych. Prokurator Okrgowy w Olsztynie pismem z dnia 19 marca 2009 r. sygn. akt: Dsn. 121/07 Olsztyn Pn. poinformowa Prokuratora Apelacyjnego w Biaymstoku, e przeprowadzone dotychczas czynnoci i wynikajce z nich ustalenia i wnioski nie uzasadniaj potrzeby podjcia przedmiotowego postpowania. (OI/O - 6052/9/08). We wnioskach nie stwierdzono nieprawidowoci w zakresie rozwiza systemowych, jak te w postpowaniu

5.2. Sawomir Kociuk 5.2.1. Ustalenia dotyczce odbywania aresztu tymczasowego oraz kary pozbawienia wolnoci przez Sawomira Kociuka Sawomir Kociuk za zabjstwo Krzysztofa Olewnika i popenienie innych przestpstw zosta prawomocnie skazany na kar czn doywotniego wizienia, tak wic mg si ubiega si o warunkowe przedterminowe zwolnienie po odbyciu 25 lat kary pozbawienia wolnoci. Z opinii penitencjarnych wynika m.in. Zachowanie osadzonego podczas pobytu w jednostkach penitencjarnych byo waciwe. By dwukrotnie karany dyscyplinarnie za wykroczenia natury porzdkowej. Wielokrotnie nagradzany. Ze wzgldu na stany depresyjne by pod sta opiek psychiatry i psychologa.

135

Uskara si na urojenia suchowe, mia myli samobjcze. W Areszcie ledczym w Gdasku w 2006 r. przeszed operacj ttniaka mzgu. Nie identyfikowa si z zasadami podkultury przestpczej. Poprawnie odnosi si do przeoonych. Zeznania innego osadzonego tak charakteryzuj Kociuka: by spokojny i apatyczny. Mia problemy z higien osobist. Nie pasowa do osoby porywacza. Sawek nie grypsowa, wic od pocztku zgodzi si na frajerni. By delikatny, nie przeklina. Po przeszukaniu celi, kobieta policjantka powiedziaa do Sawka, e nie jest dla niej czowiekiem tylko k..w. Sawek nie skomentowa tego w aden sposb. Sawek to tak zwane ciepe kluchy. Jemu nikt nie pomaga. Nie przejawia inicjatywy. By raczej wykonawc. Utrzymywa kontakt z matk i siostr poprzez widzenia i korespondencj. W padzierniku 2006 r. zosta zakwalifikowany jako tymczasowo aresztowany wymagajcy osadzenia w wyznaczonym oddziale lub celi aresztu ledczego lub zakadu karnego zamknitego, w warunkach zapewniajcych wzmoon ochron spoeczestwa i bezpieczestwo aresztu lub zakadu. Przesuchana przez prokuratorw jako wiadek Anna Kociuk Kalus zeznaa, i w dniu 1 kwietnia 2008 r. przed widzeniem z bratem w Zakadzie Karnym w Pocku udaa si z matk na rozmow do jego dyrektora A. Kowalskiego. Rozmowa dotyczya kwestii zapewnienia bratu bezpieczestwa w zakadzie z uwagi na fakt wsppracy z Prokuratur. A.Kowalski zapewni, i ze wzgldu na posiadany status niebezpiecznego przebywa on w celi pojedynczej. Natomiast w trakcie samego widzenia S. Kociuk twierdzi, e nikt nim si nie zajmuje. Nie spacerowa, bo si ba. Owiadczy, e ma wszystkiego dosy. By rozczarowany wyrokiem, gdy wierzy, e prokuratura dotrzyma danego sowa i zoy wniosek o nadzwyczajne zagodzenie wymierzonej kary. 5.2.2. Samobjstwo Sawomira Kociuka W dniu 4 kwietnia 2008 r. Sawomir Kociuk by osadzony pojedynczo w celi oddziau V w Zakadzie Karnym w Pocku. W Ksice przebiegu suby zawarte zostao polecenie psychologa dotyczce czstszej kontroli w porze nocnej cel nr 505 i 509. Pierwszej kontroli oddziaowy dokona okoo godziny 18.10, a kolejne co p godziny. Okoo godziny 21.18 osadzony lea w ku i oglda telewizj. W jego zachowaniu oddziaowy nie zauway niczego niepokojcego. Podczas nastpnej kontroli okoo 22.04 oddziaowy nie zobaczy osadzonego, nie byo te reakcji na sowne wezwanie. Powiadomiony dowdca zmiany poprzez telewizj dozorow stwierdzi, e Sawomir Kociuk siedzi na muszli klozetowej w kciku sanitarnym. Po otwarciu celi funkcjonariusze zobaczyli osadzonego siedzcego na muszli klozetowej z zacinit na szyi ptl z

136

przecierada. Po odwizaniu ptli przystpiono do reanimacji, wykonujc masa serca i sztuczne oddychanie. W tym te czasie wezwano pogotowie ratunkowe. Przybyy lekarz pogotowia kontynuowa reanimacj. Okoo godziny 22.19 stwierdzi zgon osadzonego. W zwizku z powyszym w dniu 5 kwietnia 2008 r. Edyta Kochanowska, Prokurator Prokuratury Rejonowej w Pocku wszcza ledztwo w sprawie doprowadzenia w dniu 4 kwietnia 2008 r. w Zakadzie Karnym w Pocku do targnicia si na wasne ycie osadzonego Sawomira Kociuka, tj. o czyn z art. 151 k.k. Sprawa zarejestrowana pod numerem sygn. akt 1 Ds 557/08. W dniu 16 kwietnia 2008 r. postpowanie do dalszego prowadzenia przeja Prokuratura Rejonowa w Ostroce (sygn. akt. V Ds 29/08). Z ustale prowadzonego postpowania wynika, e w ocenie lekarza dokonujcego sekcji zwok Sawomir Kociuk zmar mierci gwatown na skutek uduszenia gwatownego, najprawdopodobniej przez zacinicie ptli, jednake stwierdzone podczas sekcji zwok obraenia koczyn grnych (podbiegnicia krwawe w tkance podskrnej przedramion oraz powierzchowne otarcia naskrka powok prawego przedramienia) nasuwaj podejrzenie, e Sawomir Kociuk mg zosta schwytany za przedramiona, doprowadzony do stanu bezbronnoci, zadzierzgnity a nastpnie powieszony. Nie mona wykluczy, e obraenia koczyn grnych powstay w okresie agonalnym na skutek uderze koczynami o znajdujce si w pobliu przedmioty, bd na skutek innych urazw narzdziem tpym, szorstkim, krtko przed zgonem. Badania krwi i moczu denata nie wykazay obecnoci alkoholu. W czasie ledztwa przesuchano 108 wiadkw, dokonano ogldzin rzeczy, przeprowadzono eksperymenty procesowe, zapoznano si z aktami osobopoznawczymi oraz instrukcjami wewntrznymi. Postanowieniem z dnia 5 lipca 2010 r. sygn. akt Ap I Dsn 61/08/P Prokurator Apelacyjny w

Warszawie po rozpoznaniu wniosku Prokuratora Okrgowego w Ostroce z dnia 30 czerwca 2010 r. o przedueniu czasu trwania ledztwa w sprawie o sygn. V Ds 29/08 dotyczcej doprowadzenia Sawomira Kociuka w dniu 4 kwietnia 2008 r. w Zakadzie Karnym w Pocku, namow lub przez udzielenie pomocy, do targnicia si na wasne ycie, to jest o czyn z art. 151 k.k. - dziaajc na podstawie art. 310 par. 2 k.p.k. postanowi przeduy okres trwania ledztwa w niniejszej sprawie do dnia 5 padziernika 2010 r. czyli na okres dwch lat i szeciu miesicy. W dniu 31 grudnia 2010 r. Prokuratura Okrgowa w Ostroce w sprawie (o sygn. akt VDs.29/08) dotyczcej doprowadzenia Sawomira Kociuka w dniu 4 kwietnia 2008 r. w Zakadzie Karnym w Pocku, namow lub przez udzielenie pomocy, do targnicia si na wasne ycie, to jest o czyn z art. 151 k.k. i inne, postanowia na podstawie art. 171 pkt 1 i pkt 2 k.p.k umorzy ledztwo w sprawie zaistniaego: w dniu 04 kwietnia 2008 r. w Zakadzie Karnym w Pocku nieumylnego spowodowania mierci Sawomir Kociuka, t.j. o czyn z art.155 k.k.,

137

w dniu 04 kwietnia 2008r. w Zakadzie Karnym w Pocku doprowadzenia Sawomira Kociuka namow lub przez udzielenia pomocy do targnicia si na wasne ycie, t.j. o czyn z art. 151 k.k. w okresie od 17 wrzenia 2007 r. do 4 kwietnia 2008r. w Pocku niedopenienia obowizkw subowych przez funkcjonariuszy Suby Wiziennej Zakadu Karnego w Pocku podczas dozorowania osadzonego Sawomira Kociuka przez zaniechanie waciwego jego nadzoru 2311 k.k. i 155 k.k. w zwizku z art. 112 k.k., i dziaania tym na jego szkod poprzez umoliwienie mu dokonania samobjstwa, t.j. o czyn z art.

w okresie od 17 wrzenia 2007 r. do 04 kwietnia 2008 r. w Pocku niedopenienia obowizkw subowych przez funkcjonariuszy Suby Wiziennej Zakadu Karnego w Pocku zobowizanych do zapewnienia opieki psychologicznej, wychowawczej, medycznej osadzonemu Sawomirowi Kociukowi poprzez bdn ocen stanu psychicznego oraz zdrowotnego i dziaania tym samym na jego szkod poprzez umoliwienie mu dokonania samobjstwa, t.j. o czyn z art. 2311 k.k. i art.155 k.k. w zwizku z art.112 k.k. W dniu 24 czerwca 2008 r. zesp funkcjonariuszy z Zakadu Karnego w Pocku pod nadzorem

specjalisty z Centralnego Zarzdu Suby Wiziennej i specjalisty z Okrgowego Inspektoratu Suby Wiziennej w odzi zakoczy postpowanie wyjaniajce dotyczce popenienia samobjstwa przez osadzonego Sawomira Kociuka. Zesp nie stwierdzi adnych nieprawidowoci w postpowaniu funkcjonariuszy Suby Wiziennej.

5.3. Robert Pazik 5.3.1 Ustalenia dotyczce odbywania aresztu tymczasowego oraz kary pozbawienia wolnoci przez Roberta Pazika Robert Pazik za zabjstwo Krzysztofa Olewnika i popenienie innych przestpstw zosta

prawomocnie skazny na kar czn doywotniego wizienia. Sd orzek moliwo ubiegania si o warunkowe przedterminowe zwolnienie po odbyciu 30 lat kary pozbawienia wolnoci. Tymczasowo aresztowany od dnia 28 padziernika 2006 r. Zachowanie osadzonego w okresie pobytu w jednostkach penitencjarnych byo poprawne. Wobec przeoonych zachowywa si regulaminowo. Dba o utrzymanie czystoci w celi oraz higieny osobistej. Nie uczestniczy w podkulturze wiziennej. W opinii sdowo-psychiatrycznej biegli psychiatrzy orzekli: nie stwierdzamy u podejrzanego zaburze mogcych mie wpyw na poczytalno. Wykaza si intelektem mieszczcym si w normie oraz poprawnym rozumieniem podstawowych norm i zakazw moralno-prawnych , jak i konsekwencji wynikajcych z ich przekroczenia. Brak jest jakichkolwiek przesanek sugerujcych, e w okresie krytycznym nastpiy u niego zaburzenia psychotyczne czy te jakociowe zaburzenia wiadomoci.

138

Podejrzany podczas bada wykaza si dobrze zachowan pamici przebiegu wydarze w okresie objtym zarzutami, udzieli zbornych wyjanie co do swojego postpowania na okoliczno przypisywanych mu czynw, zaprzeczajc ich popenieniu. Rozpoznaniu podlegay te cechy uzalenienia od alkoholu. By zakwalifikowany do kategorii skazanych wymagajcych osadzenia w wyznaczonym oddziale w warunkach zapewniajcych wzmoon ochron spoeczestwa i bezpieczestwo zakadu. Kar odbywa w podgrupie klasyfikacyjnej P-1/2

5.3.2. Samobjstwo Roberta Pazika W dniu 18 stycznia 2009 r. skazany Robert Pazik przebywa w pojedynczej celi Zakadu Karnego w Pocku. Kontrole zachowania osadzonych w celach realizowane byy zgodnie z wymogami przepisw ochronnych. Zachowanie skazanego Pazika kontrolowano nie rzadziej ni co godzin. O godzinie 3.45 oddziaowy podczas kontroli zauway, e skazany ley w ku przykryty kocem. O godzinie 4.00 podczas obserwacji przez wizjer umieszczony w drzwiach celi, oddziaowy nie zauway skazanego w polu obserwacji. Sowne przywoanie a take pukanie w drzwi celi nie przynioso efektu. Poinformowany dowdca zmiany przyby do oddziau po okoo dwch minutach. Po otwarciu drzwi wejciowych do celi okazao si, e osadzony Robert Pazik wisi na kracie koszowej. Po odciciu ptli dowdca zmiany rozpocz reanimacj. Przybyy lekarz pogotowia ratunkowego przej reanimacj, ktra nie przyniosa podanego skutku. Zgon zosta stwierdzony okoo godziny 5.05. Dnia 20 stycznia 2008 r. Elbieta wieczkowska, Prokurator Prokuratury Okrgowej w Ostroce wszcza ledztwo w sprawie ujawnionego w dniu 19 stycznia 2009 r. w Pocku zgonu Roberta Pazika, gdzie na podstawie ustalonych okolicznoci zaistniao podejrzenie namowy do targnicia si na ycie, tj o czyn z art. 151 k.k. sygn. akt V Ds 5/09. W ocenie lekarza specjalisty medycyny sdowej nie ma przeszkd do przyjcia, i do zgonu doszo w nastpstwie ucisku ptli na narzdy szyi w mechanizmie powieszenia. Na ciele zmarego nie stwierdzono ladw typowych dla walki lub czynnej obrony. Stwierdzone zamania II ebra po stronie prawej mogy powsta podczas czynnoci resuscytacyjnych, pozostae drobne zasinienia i podbiegnicia krwawe s ladami zadanych tpym narzdziem godzcym ze stosunkowo niewielk si, ich umiejscowienie i charakter nie s typowe dla obrae obronnych. Badania krwi i moczu denata nie wykazay obecnoci alkoholu. Opinia biegego w zakresie toksykologi lekw i trucizn organicznych wykluczya obecno w organizmie denata efedryny, pseudoefedryny, amfetaminy, metamfetaminy, MDMA, MDEA, MDA, MBDB, kokainy, benzoiloekgoniny, morfiny, kodeiny, diazepamu i nordiazepamu.

139

W czasie ledztwa przesuchano 95 wiadkw. W dniu 13 stycznia Prokuratura Okrgowa w Ostroce na podstawie art.171 pkt.1 k.p.k. postanowia umorzy ledztwo w sprawie: zaistniaego w dniu 19 stycznia 2009r. w Zakadzie Karnym Pocku nieumylnego spowodowania mierci Roberta Pazika, t.j. o czyn z art. 155 k.k. na podstawie art. 171 pkt.1 k.p.k. wobec stwierdzenia, i czynu nie popeniono; zaistniaego w dniu 19 stycznia 2009r. w Zakadzie Karnym w Pocku doprowadzenia Roberta Pazika namow lub przez udzielenie pomocy do targnicia si na wasne ycie, o czyn z atr.151 k.k. na podstawie art. 171 pkt. 1 wobec stwierdzenia, i czynu nie popeniono; zaistniaego w okresie od 09 stycznia 2009r. do 19 stycznia 2009r. w Pocku niedopenienia obowizkw subowych przez funkcjonariuszy Suby Wiziennej Zakadu Karnego w Pocku podczas dozorowania osadzonego Roberta Pazika poprzez zaniechanie waciwego nadzoru nad osadzonym i dziaania tym samym na jego szkod przez umoliwienie mu dokonania samobjstwa, t.j. o czyn z art. 2311 k.k. i art. 155 k.k. w zwizku z art. 11 2 k.k. na podstawie art. 171 pkt.2 k.p.k. wobec braku w czynie znamion czynu zabronionego; zaistniaego w okresie od 9 stycznia 2009r. do 19 stycznia 2009r. w Pocku niedopenienia obowizkw subowych przez funkcjonariuszy Suby Wiziennej Zakadu Karnego w Pocku zobowizanych do zapewnienia opieki psychologicznej i wychowawczej osadzonemu Robertowi Pazikowi poprzez bdn ocen stanu psychicznego i dziaania tym sam na jego szkod, poprzez umoliwienie mu dokonania samobjstwa, t.j. o czyn z art.2311k.k. i art. 155 k.k. w zwizku z art. 11 2k.k. na podstawie art.171 pkt. 2 k.p.k wobe braku w czynie znamion czynu zabronionego. W dniu 24 lutego 2009 r. zesp funkcjonariuszy Centralnego Zarzdu Suby Wiziennej zakoczy postpowanie wyjaniajce okolicznoci i przebieg wypadku nadzwyczajnego w postaci samobjstwa skazanego Roberta Pazika (ZDD 199/2009). We wnioskach stwierdzono nastpujce nieprawidowoci: niewykonanie przez kierownictwo Zakadu Karnego w Pocku zalece wynikajcych z pisma BP-2322/04 z dnia 30 czerwca 2004 r. w zakresie: kierowania do pracy z osadzonymi N funkcjonariuszy bez uprzedniego odpowiedniego przeszkolenia, brak organizacji doskonalenia zawodowego osb pracujcych w bezporednim kontakcie z osadzonymi N, nieprowadzenie wobec osadzonych N programw majcych na celu zachowania przez nich zdrowia psychicznego i zapobieganie zaburzeniom w warunkach izolacji, o ktrych szczegowo mowa w wytycznych; brak naleytej starannoci w wykonaniu polece i wytycznych Dyrektora Generalnego SW/ZDP-85/02 z dnia 11 lipca 2002 r. w zakresie postpowania z osadzonymi N a w szczeglnoci zaniechania takich dziaa, jak: objcie monitoringiem celi mieszkalnej w sposb umoliwiajcy skuteczn obserwacj zachowa skazanych, zobowizanie dowdcw zmian do czstszych kontroli;

140

N,

poprzestanie wycznie na rutynowym postpowaniu kierownictwa Zakadu Karnego w Pocku polegajcym na potraktowaniu osadzonego Roberta Pazika jak kadego innego osadzonego brak wypracowania skutecznych metod zapobiegania samobjstwom osadzonych, zwaszcza kategorii N, brak wypracowania i przestrzegania skutecznych metod przepywu informacji pomidzy poszczeglnymi pionami sub. Biorc powysze uchybienia pod uwag wszczto postpowanie dyscyplinarne wobec Dyrektora

Zakadu Karnego w Pocku, a take wobec kierownika dziau ochrony.

5.4. Samobjstwo funkcjonariusza Suby Wiziennej Mariusz Kowalczyk pracowa w Areszcie ledczym w Olsztynie od 1 listopada 1998 r. Pocztkowo na stanowisku stranika dziau ochrony, od 1 listopada 2003 r. na stanowisku oddziaowego. W dniu 24 kwietnia 2005 r. zosta awansowany na stopie sieranta Suby Wiziennej. Opini w miejscu pracy mia dobr. W 2004 r. zosta wyrniony brzow odznak Za zasugi w pracy penitencjarnej. W opinii kolegw z pracy by towarzyski, zdecydowany. Na utrzymaniu mia on i dwoje dzieci. Od okoo 4 lat pozostawa w nieformalnym zwizku z B. K. W dniu 19 czerwca 2007 r. peni sub w oddziale I Aresztu ledczego w Olsztynie. Podczas jego suby osadzony Wojciech Franiewski popeni samobjstwo. ledztwo prowadzone przez Prokuratur Rejonow Olsztyn-Pnoc zostao umorzone, nie stwierdzono adnych zaniedba w sposobie penienia suby. Postpowanie wyjaniajce prowadzone w tej sprawie przez Dyrektora Okrgowego Suby Wiziennej w Olsztynie rwnie nie wykazao adnych nieprawidowoci. Samobjcza mier osadzonego wywoaa depresj u Mariusza Kowalczyka. Stres pogbiy wiadomoci o samobjczej mierci Sawomira Kociuka i Roberta Pazika. Z opinii z zakresu ksigowoci wynika, i w okresie od stycznia 2001 r. do lipca 2009 r. maestwo Mariusz i Boena Kowalczykowie zacignli w rnych bankach 85 zobowiza na czn kwot 460 636 z. oraz kwot 99 451,76 z. tytuem przyznanych limitw kredytowych. Z podsumowanych zestawie wynika, e czna kwota nalenych rat (bez kredytu hipotecznego) to suma 407 711,28 z. z czego Mariusz Kowalczyk dokona zapaty kwoty 347 423,63 z. Zalegoci to 60 287, 19 z. z tytuu wymaganych zobowiza. Analiza biegego wskazuje jednoznacznie, i wpad w swoist puapk kredytow. Kolejne zacigane zobowizania bankowe tylko pogbiay jego zaduenia. Od kwietnia 2009 r. praktycznie zaprzesta regularnego pacenia biecych rat zacignitych zobowiza. W dniu 12 lipca 2009 r. Mariusz Kowalczyk uda si do swojej znajomej B. K. W czasie rozmowy przyjacika domagaa si deklaracji czy odejdzie od ony. Bya to kolejna rozmowa o ich zwizku. Po burzliwej rozmowie okoo godziny 22:00 22:30 opuci mieszkanie B. K..

141

Okoo godziny 23:25 powiadomi sms-em znajom o zamiarze popenienia samobjstwa ze wskazaniem miejsca. Po otrzymaniu sms-a B. K. udaa si do miejscowoci Raj, gdzie odnalaza wiszce ciao. Wezwany lekarz pogotowia ratunkowego podj akcj reanimacyjn, ktra nie przyniosa podanego skutku. Na miejscu zdarzenia nie byo prokuratora prowadzcego postpowanie. Prokurator Prokuratury Okrgowej w Elblgu w dniu 26 lutego 2010 r. sygn. akt V Ds 28/09/S postanowi: umorzy ledztwo w sprawie dokonanego w nocy z 12/13 lipca 2009 r. na poboczu drogi na trasie Morg-Raj nieumylnego spowodowania mierci Mariusza Kowalczyka, tj. o czyn z art. 155 k.k. wobec braku znamion czynu zabronionego, na podstawie art. 17 par. 1 pkt 2 k.p.k. umorzy ledztwo w sprawie doprowadzenia Mariusza Kowalczyka namow lub udzieleniem pomocy do targnicia si na wasne ycie w nocy z 12 na 13 lipca 2009 r. na poboczu drogi na trasie Morg-Raj, tj. o czyn z art. 151 k.k., wobec stwierdzenia, i czynu nie popeniono, na podstawie art. 17 par. 1 pkt 1 k.p.k. Podczas prac Komisji na pytanie posa A. Dery: Czy pastwo czylicie to zdarzenie, t mier funkcjonariusza Kowalczyka z samobjstwem Franiewskiego? wiadek D. Walerzak Dyrektor Aresztu ledczego w Olsztynie odpowiedzia: W adnym wypadku. Powiem szczerze, e dla mnie to by szok. Ja znaem tego funkcjonariusza, dobrze znaem, bo niejednokrotnie, no, wykazywa si naprawd wielk wiedz i umiejtnociami, ktre pozwalay mu tak funkcjonowa w oddziaach mieszkalnych, e przez przeoonych by oceniany bardzo wysoko. Powiem jeszcze tyle, e nie tylko przeoonych w areszcie, ale rwnie ktrego razu na kontroli problemowej przyjechali funkcjonariusze z Centralnego Zarzdu Suby Wiziennej, zobaczyli, jak on peni sub, jak wykonuje czynnoci, wystpili o nagrod.

5.5. mier wiadka Piotra Skwarskiego W toku ledztwa przesuchano w charakterze wiadka mieszkaca Warszawy - Piotra Skwarskiego. Wymieniony poda szereg istotnych okolicznoci na temat uprowadzenia Krzysztofa Olewnika i osb uczestniczcych w uprowadzeniu. Pierwsze zeznanie zoy 1 czerwca 2004 r. Tego samego dnia zosta zatrzymany Sawomir Kociuk ( nastpnie zwolniony w cigu 48 godzin). Kolejne zeznania zoy 29 czerwca 2004 r. W tych zeznaniach zaprzeczy, aby posiada jakkolwiek wiedz na temat porwania Krzysztofa Olewnika. Zmieni te zeznania podczas przesuchania przez funkcjonariuszy CB w dniu 2 listopada 2005 r. Tego samego dnia zoy obszerne zeznania dotyczce Franiewskiego, Kociuka i Owsianki. Zeznania te stay si midzy innymi podstaw do zatrzymania i aresztowania w dniu 3 listopada 2005 r. Sawomira Kociuka.

142

W dniu 9 listopada 2005 r. podczas kolejnego przesuchania wiadek zezna, e w dniu 29 czerwca 2005 r. czterech modych ludzi przyjechao pod jego dom i jeden z nich w osobistej rozmowie stwierdzi: k...a zgredzie, jak piniesz swko na temat Sawka, to ci zwiniemy. Podczas okazania w dniu 12 grudnia 2005 r. wiadek Piotr Skwarski rozpozna mczyzn, ktry mu grozi by to Artur Sobolewski. W okresie od kwietnia do czerwca Piotr Skwarski leczy si w Instytucie Grulicy i Chorb Puc z powodu przewlekej obturucyjnej choroby puc w IV okresie. W epikryzie stwierdzono m.in.: cakowit niewydolno oddychania. Obturucyjny bezdech senny. Cukrzyca typu 2. Zesp metaboliczny (otyo olbrzymia, nadcinienie ttnicze, cukrzyca, hipertriglicerydemia, choroba niedokrwienia, niewydolno krenia, liczne udary mzgu, uzalenienie od benzodwuazepinu). Z Instytutu zosta wypisany 22 czerwca 2006 r. Do dnia mierci w dniu 12 grudnia 2006 r. nie by wicej przesuchiwany, pomimo faktu sygnalizowania takiej potrzeby z uwagi na posiadanie przez niego istotnej wiedzy w sprawie.

5.6. Odbywanie kary pozbawienia wolnoci przez pozostaych skazanych za uprowadzenie i zabjstwo Krzysztofa Olewnika 5.6.1. Ireneusz Piotrowski Tymczasowo aresztowany od 28 padziernika 2006 r. do dnia 1 marca 2007 r. i od 3 marca 2007r. do dnia 6 marca 2008 r. i od 16 marca 2008 r. Zachowanie skazanego naley uzna za formalnie poprawne. Nie by nagradzany ani karany dyscyplinarnie. Nie bierze udziau w podkulturze przestpczej. W pocztkowym okresie odbywania kary deklarowa przynaleno do grypsujcych. Zerwa z podkultur w 2009 r.w Zakadzie Karnym w Barczewie. Wobec przeoonych stara si by uprzejmy i zdyscyplinowany. Kontakty interpersonalne z innymi skazanymi ukadaj zgodnie. Osobnik zdemoralizowany. Chtnie i obszernie opowiada o swojej przestpczej dziaalnoci oraz okolicznociach czynw za ktre odbywa kar. Bezkrytyczny w ocenie dotychczasowego trybu ycia, jak i czynw, ktre popeni. Jak podaje, pienidze uzyskane z okupu zainwestowa. Liczy, e po zwolnieniu bdzie mg z nich korzysta. Nie wykazuje adnych zainteresowa czy uzdolnie indywidualnych. W ramach czasu wolnego czyta ksiki i oglda telewizj. W dalszym cigu jest zakwalifikowany do kategorii skazanych wymagajcych osadzenia w wyznaczonym oddziale w warunkach zapewniajcych wzmoon ochron spoeczestwa i bezpieczestwa zakadu. Kar odbywa w podgrupie R-1/2. Nie jest zainteresowany programowym systemem odbywania kary.

143

Obawia si przetransportowania do Zakadu Karnego w Pocku. W trosce o swoje bezpieczestwo nie chce kontaktw ze skazanymi Rechulem Arturem i Godlewskim Piotrem . Aktualnie odbywa kar w Zakadzie Karnym w Sztumie, gdzie jest objty programem specjalnego dozoru. 5.6.2. Artur Rechul Tymczasowo aresztowany od dnia 25 kwietnia 2007 r. Zachowanie skazanego naley oceni jako poprawne. W podkulturze przestpczej nie uczestniczy. Z obserwacji wynika, e by wrcz w konflikcie ze skazanymi grypsujcymi. Podczas odbywania poprzedniego wyroku w Zakadzie Karnym w owiczu deklarowa przynaleno do podkultury przestpczej i cile przestrzega jej zasad. Wobec przeoonych uprzejmy i zdyscyplinowany. W pierwszym kontakcie umiecha si i usiuje sprawi wraenie otwartego. W duszym kontakcie okazuje si, e jest to rodzaj maski. Skazany nie chce rozmawia na tematy osobiste. Czas wolny spdza gwnie w celi czytajc literatur o tematyce religijnej. Utrzymuje kontakty z przedstawicielami Kocioa Zielonowitkowego. Krytycznie wypowiada si na temat prowadzonego trybu ycia, jak i popenionych przestpstw. Kontakt w formie widze, korespondencji i rozmw telefonicznych utrzymywa z matk, bratem i babci. W Zakadzie Karnym w Sztumie nie by odwiedzany przez czonkw rodziny. W dalszym cigu jest zakwalifikowany do kategorii skazanych wymagajcych osadzenia w wyznaczonym oddziale w warunkach zapewniajcych wzmoon ochron spoeczestw i bezpieczestwa zakadu. Jest zakwalifikowany do podgrupy R-1/2 (nie jest zainteresowany programowym systemem odbywania kary). Dwukrotnie skada proby o przetransportowanie go do tego samego zakadu karnego razem ze skazanym Witkowskim Cezarym, gdy obawia si o swoje bezpieczestwo . Odbywa kar w Zakadzie Karnym w Sztumie, gdzie podobnie jak Piotrowski, objty jest programem specjalnego dozoru. 5.6.3. Piotr Sokoowski Tymczasowego aresztu nie stosowano. Zachowanie skazanego naley okreli jako nieustabilizowane z przewag negatywnego. Odbywa kar w systemie zwykym, nie jest zainteresowany odbywaniem kary w systemie programowanego oddziaywania. Deklaruje przynaleno do podkultury wiziennej. cile przestrzega zasad w niej obowizujcych i silnie si z ni identyfikuje. W kontaktach z przeoonymi przyjmuje postaw

144

roszczeniow. W przypadku zapadnicia niekorzystnych dla niego decyzji, reaguje agresj werbaln. Potrafi by wulgarny w stosunku do funkcjonariuszy SW. W rozmowach wychowawczych mao krytyczny. Kontakt utrzymuje z najblisz rodzin (rodzicami i siostr). Sporadycznie wysya listy do dziecka. Z matk dziecka nie utrzymuje kontaktu. Czas wolny przeznacza gwnie na ogldanie programw telewizyjnych, czytanie dostpnej prasy, suchanie muzyki. W dalszym cigu jest zakwalifikowany do kategorii skazanych wymagajcych osadzenia w wyznaczonym oddziale w warunkach zapewniajcych wzmoon ochron spoeczestwa bezpieczestwo zakadu. Kar odbywa w podgrupie R-1/2 . Odbywa kar w Zakadzie Karnym we Wocawku i jest objty programem specjalnego dozoru. 5.6.4. Cezary Witkowski Tymczasowo aresztowany od dnia 22 sierpnia 2007 r. Zachowanie skazanego naley uzna za wysoce niewaciwe. Aktywny uczestnik podkultury przestpczej. Silnie zwizany z tzw. grypser. W strukturach nieformalnych posiada znaczc pozycj. Sam siebie okrela jako sztywnego grypsujcego. Stosunki interpersonalne z innymi osadzonymi sprowadza jedynie do kontaktw z grypsujcymi. W dniu 29 kwietnia 2008 r. dokona samouszkodzenia. Jako powd poda, e zrobi to w imi zasad panujcych wrd czonkw podkultury przestpczej, a take, jak to okreli, e kto mu krci afery na wolnoci. Wedug oceny psychologa chcia w ten sposb wzmocni swoj pozycj wrd grypsujcych. Od 1 padziernika 2009 r. do 4 grudnia 2009 r. odmawia przyjmowania posikw. Stosowano rodki przymusu bezporedniego podczas dokarmiania. Opinia psychologa jednoznacznie stwierdza, e byo to dziaanie demonstracyjne, uwarunkowane podkultur. Osadzony poprzez swoje dziaanie chcia podkreli swoj przynaleno i siln identyfikacj z innymi grypsujcymi, realizujc potrzeb znaczenia w tym rodowisku. Wielokrotnie karany dyscyplinarnie za niedozwolone kontakty m.in. z osadzonymi Pazikiem Robertem i Owsianko Grzegorzem. Karany rwnie za ublianie funkcjonariuszom SW. W sumie dopuci si ponad osiemdziesiciu wykrocze dyscyplinarnych, za ktre by 26 - krotnie karany dyscyplinarnie (w tym osadzeniem w celi izolacyjnej). Nie wykazuje indywidualnych zainteresowa czy uzdolnie. Nastawiony roszczeniowo, usiuje wymusi jak najdogodniejsze dla siebie warunki. Bezkrytyczny w ocenie swojego postpowania, jak i popenionych przestpstw. Utrzymuje kontakty poprzez widzenia z matk i siostrzecem. W dalszym cigu jest zakwalifikowany do kategorii skazanych wymagajcych osadzenia w wyznaczonym oddziale aresztu ledczego lub zakadu karnego w warunkach zapewniajcych i

145

wzmoon ochron spoeczestwa i bezpieczestwa zakadu. Odbywa kar w Zakadzie Karnym we Wocawku i jest objty programem specjalnego dozoru. 5.6.5. Stanisaw Owsianko Tymczasowo aresztowany od dnia 28 padziernika 2006 r. do dnia 6 stycznia 2007 r. Zachowanie skazanego naley uzna za poprawne. Chocia identyfikuje si z grup nieformaln tzw. grypsery, nie stwierdzono negatywnych przejaww uczestnictwa w podkulturze wiziennej. Utrzymuje waciwy poziom higieny osobistej oraz porzdek w celi mieszkalnej. Realizuje obowizki w zakresie przestrzegania porzdku i dyscypliny, nie wystpoway zachowania agresywne, samoagresja, nie stosowano rodkw przymusu bezporedniego. By nagradzany na wnioski przeoonych. Karany dyscyplinarnie nie by. Osadzony nie wyrazi zgody na wspdziaanie w procesie resocjalizacji w ramach systemu programowanego oddziaywania. Chtnie wypoycza ksiki, korzysta z prasy i telewizji. Kontakt w formie korespondencji utrzymuje z rodzin oraz osobami niespokrewnionymi. Rodzina pomaga skazanemu, przysyajc paczki z odzie i ywnoci. Decyzj Komisji Penitencjarnej zakwalifikowany jako osadzony wymagajcy osadzenia w wyznaczonym oddziale lub celi aresztu ledczego lub zakadu karnego typu zamknitego w warunkach zapewniajcych wzmoon ochron spoeczestwa i bezpieczestwa aresztu lub zakadu. Kar odbywa w podgrupie klasyfikacyjnej P-1/2 . Odbywa kar w Zakadzie Karnym w Czerwonym Borze k/omy. 5.6.6. Grzegorz Owsianko Tymczasowo aresztowany od dnia 11 stycznia 2006 r. do dnia 27 stycznia 2006 r. Zachowanie skazanego naley oceni jako zadowalajce. Chocia deklaruje przynaleno do podkultury przestpczej, nie stwierdzono negatywnych zachowa na tym tle. Przestrzega ustalonego porzdku, nie sprawia kopotw natury wychowawczej. W stosunku do przeoonych zachowuje si regulaminowo. Chtnie uczestniczy w organizowanych zajciach kulturalno -owiatowych. Jak wynika z opinii sdowo - psychiatrycznej od wieku modzieczego przejawia zaburzenia zachowania, brak oglnie przyjtej stabilizacji i gbszych wizi emocjonalnych z otoczeniem. Obraca si na og w towarzystwie osb gboko zdemoralizowanych i karanych sdownie. Imponoway mu sposoby atwego zarobku. Nie stroni od alkoholu i innych substancji psychoaktywnych. By dobrym znajomym Wojciecha Franiewskiego, jest ojcem chrzestnym jego crki.

146

W wieku 17 lat straci prawe oko podczas bjki. W 2002 r. przebywa w szpitalu z powodu odwarstwienia siatkwki oka lewego. Osabiony wzrok nie ogranicza jego zdolnoci plastyczno manualnych. Podczas odbywania kary maluje i rzebi. Skazany odbywa kar pozbawienia wolnoci w systemie zwykym w podgrupie P-1/2 . Zwolniony z Zakadu Karnego po odbyciu kary. 5.7. Obszary nieprawidowoci w zakresie wykonywania tymczasowego aresztu oraz odbywania kary pozbawienia wolnoci przez sprawcw uprowadzenia i zabjstwa Krzysztofa Olewnika 5.7.1. Zasady kwalifikowania osadzonych do cel dla ,, niebezpiecznych Do samobjstw Wojciecha Franiewskiego, Sawomira Kociuka oraz Roberta Pazika czy to w areszcie ledczym czy te w zakadzie karnym doszo w wyznaczonych celach o warunkach zapewniajcych wzmoon ochron spoeczestwa i bezpieczestwa tego aresztu czy zakadu karnego potocznie nazywanych celami dla niebezpiecznych. Wszyscy osadzeni byli pojedynczo w celach dwuosobowych. Wskaza naley, i ani Zakad Karny w Pocku, ani te Areszt ledczy w Olsztynie nie dysponowa oddziaem dla niebezpiecznych, tylko pojedynczymi celami. Na pytanie posa Leszka Aleksandrzaka: czy funkcjonariusze, ktrzy pilnuj niebezpiecznych, s w jaki sposb specjalnie szkoleni, czy to s po prostu przydzieleni normalni funkcjonariusze? Czy jaka grupa specjalnie przygotowanych do pracy z tymi winiami? wiadek D. Walerzak Dyrektor Aresztu ledczego w Olsztynie odpowiedzia Nie. W Areszcie ledczym w Olsztynie nie. Z uwagi na to, e ja mam tylko wydzielone trzy cele dla skazanych, dla osadzonych, moe tak powiem, niebezpiecznych, poniewa tu nie ma oddziaw. Wiem, e w oddziale dla niebezpiecznych, ktry znajduje si w Zakadzie Karnym w Barczewe, tam s specjalnie dobierani ju funkcjonariusze do penienia suby w tym oddziale. Natomiast wiadek Artur Kowalski byy dyrektor zakadu karnego w Pocku zezna : Ja mog powiedzie tylko tyle, e jako osadzeni niebezpieczni, przynajmniej przez ten czas, kiedy byli do takich zaliczani w cudzysowie oczywicie, bo ta nazwa zgodnie z Kodeksem karnym wykonawczym jest troszeczk bardziej rozbudowana, ale eby pynnie si wypowiedzie na ten temat, wic przyjmijmy, e bdziemy nazywa ich skazanymi niebezpiecznymi wic ci ludzie, majc w perspektywie tak duy okres odbycia kary i te warunki, w ktrych przyjdzie im t kar odbywa, mogli, takie jest moje zdanie, ulec jakiemu takiemu zaamaniu psychicznemu. Tak jak ju powiedziaem, moje dowiadczenie i dowiadczenie te i psychologw, z ktrymi pracowaem, wskazuje na jedno, e tu w tym wzgldzie trudno jest mwi, e jestemy w stanie wszystkie takie zachowania przewidzie. To jest naprawd bardzo cikie. Ulegaj czsto

147

presji chwili. Przebywaj, bdc tymi niebezpiecznymi, w celach, ktre s innymi ni te normalne. Sprzt przymocowany na stae, kraty koszowe w oknach, kraty koszowe w drzwiach, kamery w celi. S cay czas monitorowani. To wszystko wpywa jednak na pogorszenie ich stanu psychicznego i co bymy w tej chwili nie chcieli powiedzie, ta sytuacja na pewno oddziaywuje niekorzystnie na, wanie na ich stan psychofizyczny i moe w ktrym momencie zrodzi ch odebrania sobie ycia. W celach dla niebezpiecznych stosuje si inny system zabezpieczenia techniczno-ochronnego. Zamontowane s w nich dwie kraty koszowe, za drzwiami i w oknie same szyby s grube i zbrojone, sprzt kwaterunkowy przymocowany jest na stae do podogi i cian. Moe posiada jedynie przedmioty osobistego uytku i na terenie zakadu wystpuje w ubraniu skarbowym koloru czerwonego. Osadzony ma prawo do dwch przecierade. Cele objte s systemem monitoringu dziaajcego na bieco. Zajmowane przez osadzonych niebezpiecznych cele s kontrolowane dwa razy dziennie. W tym miejscu przypomnie naley, e zgodnie z art. 212a 2 kkw tymczasowo aresztowanego stwarzajcego powane zagroenie spoeczne albo powane zagroenie dla bezpieczestwa aresztu osadza si w wyznaczonym oddziale lub celi aresztu ledczego w warunkach zapewniajcych wzmoon ochron spoeczestwa i bezpieczestwa tego aresztu. Kwalifikacji tymczasowo aresztowanych do tej kategorii osadzonych dokonuje komisja penitencjarna. O podjtych decyzjach zawiadamia si organ, do ktrego dyspozycji tymczasowo aresztowany pozostaje oraz sdziego penitencjarnego. Art. 212a 2 kkw stanowi, e przepisy 1 i 2 stosuje si do tymczasowo aresztowanego, ktrego waciwoci, warunki osobiste, sposb zachowania w trakcie pobytu w areszcie ledczym lub stopie demoralizacji stwarzaj powane zagroenie spoeczne albo powane zagroenie dla bezpieczestwa aresztu ledczego i ktry: 1) jest podejrzany o popenienie przestpstwa, w szczeglnoci: a) zamachu na: - niepodlego lub integralno Rzeczypospolitej Polskiej, - konstytucyjny ustrj lub konstytucyjny organ Rzeczpospolitej Polskiej, - jednostk Si Zbrojnych Rzeczpospolitej Polskiej, b) ze szczeglnym okruciestwem, c) wziciem zakadnika albo w zwizku z wziciem zakadnika, d) uprowadzeniem statku wodnego lub powietrznego, e) uyciem broni palnej, materiaw wybuchowych albo atwopalnych, 2) podczas uprzedniego lub obecnego pozbawienia wolnoci stwarza zagroenie dla bezpieczestwa zakadu karnego lub aresztu ledczego w ten sposb, e: a) by organizatorem lub aktywnym uczestnikiem zbiorowego wystpienia w zakadzie karnym lub areszcie ledczym,

148

b) dopuci si czynnej napaci na funkcjonariusza publicznego lub inn osob zatrudnion w zakadzie karnym lub areszcie ledczym, c) by sprawc zgwacenia lub znca si nad skazanym, ukaranym lub tymczasowo aresztowanym, d) uwolni si lub usiowa uwolni si z zakadu karnego typu zamknitego lub aresztu ledczego albo podczas konwojowania poza terenem takiego zakadu lub aresztu. Artyku 212b 1 kkw okrela warunki, w jakich powinien przebywa tymczaswow aresztowany, o ktrym mowa w art. 212 a. Stanowi on midzy innymi, e: cele mieszkalne wyposaa si w odpowiednie zabezpieczenie techniczno-ochronne; tymczasowo aresztowany moe uczy si, pracowa, bezporednio uczestniczy w naboestwach, spotkaniach religijnych i nauce religii oraz korzysta z zaj kulturowo - owiatowych z zakresu kultury fizycznej i sportu tylko w oddziale, w ktrym jest osadzony; poruszanie si tymczasowo aresztowanego po terenie aresztu ledczego odbywa si pod wzmocnionym dozorem i jest ograniczone tylko do niezbdnych potrzeb; tymczasowo aresztowanego poddaje si kontroli osobistej przy kadorazowym wyjciu i powrocie do celi. Rozporzdzenie Ministra Sprawiedliwoci z dnia 31 padziernika 2003 r. w sprawie sposobw ochrony jednostek organizacyjnych Suby Wiziennej w rozdziale III stanowi, e cele przeznaczone dla tymczasowo aresztowanych usytuowane poza oddziaem dla tych osadzonych wyznacza dyrektor jednostki na wniosek kierownika oddziau ochrony, uzgodniony z kierownikami dziaw penitencjarnego i ewidencji. Cele wyposaone s w: wewntrzne kraty zainstalowane za drzwiami wejciowymi i przed otworami okiennymi, siatki, a w miar potrzeb rwnie w przesony, na zewntrz otworw okiennych, kraty okienne ze stali o podwyszonej wytrzymaoci na przecinanie lub zabezpieczenie elektroniczne, sprzt kwaterunkowy mocowany trwale do cian i podg. Na podstawie 90 decyzj w sprawie rozmieszczenia w celach osadzonych podejmuje kierownik dziau ochrony w porozumieniu z kierownikiem dziau ewidencji. W celach tych nie mona umieszcza wicej ni trzech osadzonych. Punkt 3 przywoanej decyzji stanowi, e w uzasadnionych przypadkach dyrektor moe podj decyzj o umieszczeniu innych osadzonych ni wymienionych w 13 ust. 2 pkt 1 lit. e w celi mieszkalnej, o ktrej mowa w 81. Funkcjonariusze SW wykonujcy obowizki subowe w bezporednim kontakcie z osadzonymi "N" peni sub w kamizelkach ochronnych i wyposaeni s w osobiste sygnalizatory alarmowe oraz rodki

149

przymusu bezporedniego. Tak samo wyposaa si funkcjonariuszy dozorujcych osadzonych "N" poza oddziaem mieszkalnym. Do koca lat 80. ubiegego wieku regulamin odbywania kary pozbawienia wolnoci przewidywa kar dyscyplinarn w postaci 6 - miesicznego pobytu w oddziale izolacyjnym. Najwiksz dolegliwoci tej kary byo pozbawienie ukaranego kontatku z innymi wsposadzonymi i ograniczenie zaj kulturalno -owiatowych. Na wykonanie kary musia wyrazi zgod sdzia penitencjarny. Kara ta, jako wysoce niehumanitarna, naruszajca podstawowe prawa czowieka zostaa usunita z katalogu kar dyscyplinarnych w latach 90. Rozway naley, czy stosowne jest, e w pierwszym dziesicioleciu dwudziestego pierwszego wieku kodeks karny wykonawczy umoliwia samotne zamknicie osadzonego w celi praktycznie na czas nieograniczony, tylko z obowizkiem powiadomienia o tym sdziego penitencjarnego. W dniu 31 padziernika 2006 r. Prokuratura Okrgowa w Olsztynie skierowaa pismo do jednostek penitencjarnych, w ktrych przebywali osadzeni do sprawy porwania Krzysztofa Olewnika, w ktrym zalecaa podjcie niezwocznych dziaa w celu odizolowania do dnia 6 listopada 2006 r. wymienionych od innych wsposadzonych. Na tej podstawie oskareni o zaangaowanie w spraw porwania od dnia 31 padziernika 2006 r. zostali osadzeni w celach pojedynczych. Nastpnie legalizujc ich pobyt w tych celach na pocztku listopada komisje penitencjarne zakwalifikoway ich jako stwarzajcych powane zagroenie spoeczne albo powane zagroenie dla bezpieczestwa aresztu. Podczas co trzymiesicznej weryfikacji czonkowie komisji penitencjarnych nie zauwayli, e art. 212a 4 kkw wymienia przesanki fakultatywne i obligatoryjne. O ile przesanki obligatoryjne w przypadku Kociuka i Pazika zostay spenione (wzicie zakadnika, szczeglne okruciestwo), przesanki fakultatywne nie. Ich warunki osobiste, sposb zachowania si w trakcie pobytu w areszcie nie wymaga tak restrykcyjnego traktowania. Nie wiadomo z jakich powodw R. Pazik i S. Kociuk byli osadzani w celach pojedynczych. Kierownik dziau ochrony w Zakadzie Karnym w Pocku obowizek pojedynczego osadzenia tumaczy bliej nieokrelonym pismem Zastpcy Dyrektora Centralnego Zarzdu Suby Wiziennej. Wynika z tego, e kierownik dziau ochrony nie zna rozporzdzenia Ministra Sprawiedliwoci z dnia 31 padziernika 2003 r. w sprawie sposobw ochrony jednostek organizacyjnych Suby Wiziennej, a w szczeglnoci 90 pkt 3, ktry zezwala dyrektorowi jednostki podj decyzj o umieszczeniu innych osadzonych w celi, w ktrej przebywa osadzony stwarzajcy powane zagroenie spoeczne albo powane zagroenie dla bezpieczestwa aresztu. Uczestnicy grupy przestpczej, oprcz S.Kociuka, deklarowali, z chwil przyjcia do aresztu, przynaleno do grypsujcych. Po kilku dniach pobytu byli wykluczani z grup nieformalnych. Prby wykluczenia byy podejmowane take wobec Cezarego Witkowskiego, ktry sam si okrela, jako "sztywny grypsujcy".

150

5.7.2. Ustalenia w zakresie sposobu wykonywania kary pozbawienia wolnoci Zakad Karny w Pocku jest jednym z najstarszych wizie Polsce, zosta zbudowany w XIX w. i w czasie odbywania kary przez Wojciecha Franiewskiego cieszy si specyficzn saw, wyksztacia si w nim pocka podkultura. wiadek A. Kowalski zeznawa na posiedzeniu komisji: podkultura pocka to pochodzcy z Pocka. Tak rygorystycznie do tych zasad podkulturowych nie byli nastawieni inni skazani, ktrzy przyjedali z Warszawy, z odzi, z innych rejonw Polski. Akurat w Pocku taki si stworzy dziwny, dziwna grupa ludzi, ktra prbowaa narzuci innym swoje, swj styl postpowania. A. Kowalski kontynuowa dalej ale mog powiedzie jedno, e obraz podkultury na przestrzeni lat si zmienia, od tej mocnej podkultury, ktra bya jeszcze za czasw komunistycznych, poprzez ju t sabnc w latach 90, a do momentu teraz, tych lat dwutysicznych, kiedy mona powiedzie, e rozmywa si to wszystko, decyduje gwnie pienidz i przynaleno do grup mafijnych, to jest sia. Mona nie by w tej chwili czonkiem podkultury, jeeli ma si takie potne umocowania u ludzi z zewntrz, to teraz decyduje o tym: pienidze i to, do jakiej grupy przestpczej si naley. Zway naley, i osadzony Kociuk w zakadzie karnym w Pocku nie wychodzi na spacer. Wychowawca, psycholog, kierownik ochrony nie wykazali adnego zainteresowania odmow wychodzenia na spacer. W czasie sekcji zwok lekarz zwrci uwag na piam denata. Bya bardzo brudna dawno, nie wymieniana. Chocia w ksikach ruchu byy odnotowywane wyjcia do ani, to wszystko wskazuje na to, e kpieli nie bra i bielizny nie wymienia. Podobna sytuacja istniaa w przypadku Pazika. Podczas pobytu w Zakadzie Karnym w Pocku w okresie od 9 do 19 stycznia 2009 r. ani razu nie uczestniczy w spacerze. W obydwu przypadkach prawdopodobnie obawiali si o swoje bezpieczestwo. Opinia Laboratorium Badawczego Kryptologii Wojskowej Akademii Technicznej z 23 marca 2010 r., ktra miaa na celu m. in. odtworzenie i dokonanie analizy danych z rejestracji systemu kontroli dostpu z Programu PR Master 4.2 w okresie od 4 kwietnia 2008 r. do 5 kwietnia 2008 r. zawartych na kopii danych uzyskanych z dysku twardego ASUS uytkowanego w Zakadzie Karnym w Pocku oraz kopii bezpieczestwa danych, sporzdzonej w dniu 7 kwietnia 2008 r. Z analizy zdarze wynika, e w Zakadzie Karnym w Pocku posuguj si kart do otwierania drzwi, ale czto zdarza si, e program rejestruje "wejcie siowe" bez uywania karty. Moe to oznacza, e funkcjonariusze posuguj si dorobionymi kluczami do krat przejciowych. W "Ksice przebiegu suby" dowdcy zmiany brak jest jakichkolwiek zapisw, dotyczcych "wej siowych" lub zapisw dotyczcych niedomknitych krat. Posiadanie dorobionych kluczy do krat przejciowych i cel nie jest w wiziennictwie zjawiskiem szczeglnym. W latach siedemdziesitych przed wprowadzeniem zamkw elektromechanicznyc h wikszo funkcjonariuszy posiadaa wytrychy do krat przejciowych, ktrymi rwnie mona byo otworzy niektre zuyte zamki z cel mieszkalnych.

151

W latach osiemdziesitych otwieranie cel dorobionymi kluczami byo tak powszechne, e naczelnicy jednostek wydawali polecenie zamykania w porze nocnej cel dodatkowo na kdki (Zakad Karny w Tarnowie). Na pocztku lat dziewidziesitych odnotowano w okrgu katowickim przypadek wpuszczenia skazanego niebezpiecznego do celi, w ktrej kar dyscyplinarn odbywaa kobieta. Dowdca zmiany, Tomasz Kijoch, po samobjczej mierci R. Pazika zeznal w dniu 19 stycznia 2009 r., e "kolejne drzwi do celi (w kracie koszowej) s zamykane na zamek i kdk (tom I str. 25 Vds 5/09). Czy zamykanie kraty koszowej dodatkowo na kdk miao zapobiega otwieraniu cel w porze nocnej wytrychami? We wrzeniu 2007 r. podczas pobytu w Zakadzie Karnym w Pocku osadzony Robert Pazik by karany dyscyplinarnie za podarcie przecierada i zatkanie zamka w kracie koszowej. Podczas rozmowy z psychologiem i dyrektorem jednostki nie wyjaniono co byo powodem takiego zachowania. Zewntrzne okolicznoci towarzyszce samobjczej mierci Kociuka i Pazika s bardzo podobne. Przypomnijmy szczegy:

W dniu 4 kwietnia 2008 r. okoo godz. 21:30 , dowdca zmiany wezwa karetk pogotowia ratunkowego do jednego z osadzonych z oddziau III. Zaoga pogotowia wesza na teren zakadu okoo godz. 21:32. W obecnoci dowdcy zmiany i funkcjonariuszy rezerwy zaoga pogotowia okoo godz. 21:40 udzielia pomocy osadzonemu. W tym czasie na wartowni pozosta zastpca dowdcy zmiany. Przez chwil widzia Kociuka na ekranie monitora. Po chwili wrci do swojego pomieszczenia w celu uzupenienia dokumentacji. Zaoga pogotowia opucia zakad o godz. 22. Podczas wygaszania wiate w celach w drzwiach celi nie spostrzeg w niej Sawomira Kociuka. oddziaowy okoo 22:03 patrzc przez wizjer

Wezwany dowdca zmiany otworzy drzwi do celi i krat koszow. Kociuk siedzia w kciku sanitarnym na sedesie z ptl na szyi przywizan do kraty koszowej. O godzinie 22:19 wezwany lekarz pogotowia stwierdzi zgon. W dniu 19 stycznia okoo godz. 4:20 dowdca zmiany wezwa karetk pogotowia do osadzonego, ktry zgasza dolegliwoci astmatyczne. Karetka przyjechaa o godz. 4:30. Dowdca zmiany z dwoma funkcjonariuszami rezerwy wraz z zaog karetki udali si do izby chorych, gdzie w gabinecie lekarskim lekarz pogotowia przystpi do badania osadzonego. W tym czasie w wartowni pozosta zastpca dowdcy zmiany, ktry o godz. 4:20 na ekranie monitora widzia Pazika chodzcego po celi. Poza obserwacj monitorw zastpca dowdcy zmiany zajty by rwnie innymi czynnociami. Okoo godz. 4:40 oddziaowy kontrolowa cel Pazika, widzc puste ko poprosi go o pokazanie si. Po bezskutecznej prbie wywoania osadzonego poinformowa o tym fakcie dowdc zmiany. Po wejciu do celi funkcjonariusze stwierdzili, e osadzony Pazik wisi w pozycji pionowej, kilka centymetrw nad podog na ptli z kawaka przecierada, przywizanego do kraty koszowej. Po odciciu ptli dowdca zmiany

152

rozpocz reanimacj. Po chwili do oddziau przyby lekarz pogotowia. Jego dziaanie reanimacyjne nie przynioso skutku. W momencie samobjstwa Kociuka jak i Pazika w Zakadzie Karnym w Pocku przebywao pogotowie z interwencj do innych osadzonych, co musiao w naturalny sposb skutkowa mniejszym zainteresowaniem stranikw osadzonymi w celach dla niebezpiecznych. Sawomir Kociuk osadzony by w celi 505. Cel obok zajmowa Marek Grzywiski pseudonim Mzg, a obok Grzywiskiego osadzony by Norbert Szustak pseudonim Monstrum- obaj dobrzy znajomi W. Franiewskiego. Grzywiski wobec prokuratorw, funkcjonariuszy, adwokatw i wasnej rodziny uywa wulgarnych sw, decydowa z kim i jak bdzie rozmawia. I tak z uwagi na postaw M. Grzywiskiego prokuratorzy z Ostroki w toku ledztwa nie zdoali go przesucha jako wiadka. R. Pazik by osadzony w celi nr. 509, jego bezporedni ssiedzi w tym osadzony N. Szustak Monstrum, nic nie syszeli nawet w naturalny sposb haaliwej akcji ratunkowej stranik i pogotowia. Natomiast osadzeni pitro niej syszeli odgosy akcji ratunkowej. Zarwno Kociuk, jak i Pazik gromadzili leki, ktre nie byy zlecane przez lekarza. W wizieniach niektre leki stanowi substytut narkotykw. Ich rne mieszanki rozpuszczone w wodzie lub innych rozpuszczalnikach s przyjmowane doustnie lub doylnie. Leki maj swoj cen. S sprzedawane za karty telefoniczne, papierosy. Do cel osadzonych niebezpiecznych dostp wsposadzonych jest mocno ograniczony. Mona domniemywac, e leki byy dostarczane przez funkcjonariuszy. To tumaczy, dlaczego podczas czstych kontroli cel nie byy znajdowane. W ksikach przebiegu suby dowdcw zmian brak jest zapisw wiadczcych o przeprowadzanych kontrolach sprawdzajcych. Sekcja zwok wykazaa, e Kociuk przed popenieniem samobjstwa oszoomi si lekami. W przypadku Pazika biegy z zakresu bada fizykochemicznych Polskiego Towarzystwa Kryminalistycznego w Warszawie ujawni w pytkach paznokciowych niewielkie iloci rodkw odurzajcych oraz substancje psychoaktywne. Powtrne badania przeprowadzone w Instytucie Ekspertyz Sdowych w Krakowie nie potwierdziy tego. Na ptli wisielczej stwierdzono bardzo ma iloc materiau genetycznego, pochodzcego od niezidentyfikowanej osoby. Badania wykluczyy moliwo jego pochodzenia od funkcjonariuszy, biorcych udzia w akcji ratunkowej. W opracowanej dla prokuratury opinii biegego z zakresu psychologii (U. Cur i B. Czyska) stwierdziy, e izolacja wizienna jest sytuacj kryzysow i potencjalnie suicydaln. Agresja i zo nagromadzone z powodu pozbawienia wolnoci nie mog by rozadowane wobec odpowiedzialnych za pozbawienie wolnoci, dlatego zostaj skierowane na wspwiniw, administracj wizienn, a w przypadku braku takiej moliwoci na siebie samego. U osb pozbawionych wolnoci, poza samym faktem pobytu w zakadzie karnym, czynnikami ryzyka samobjczego s: popenienie przestpstwa z uyciem przemocy, dugie wyroki i osadzenie w pojedynczej celi. Ponadto wiksz skonno do prb samobjczych

153

posiadaj osoby, u ktrych zdiagnozowano osobowo dyssocjaln, uzalenienie od alkoholu lub substancji psychoaktywnych. I tak, w swoim zachowaniu R. Pazik ujawnia cechy syndromu presuidalnego i przejawia zachowanie autoagresywne. Uwzgldniajc takie ustalenia oraz predyspozycje osobowociowe biege stwierdziy, e R. Pazik by wstanie popeni samobjstwo. Ponadto w ocenie biegych wystpujce u R. Pazika objawy procesu suicydalnego, jego cechy osobowoci oraz warunki sytuacyjne spowodoway, e osadzenie w pojedynczej celi wizao si z wysokim ryzykiem dla jego zdrowia i ycia. W Zakadzie Karnym w Pocku nie diagnozuje si osadzonych pod ktem skonnoci samobjczych a jedynie z punktu widzenia moliwoci osadzenia w celi pojedynczej w okresie tymczasowego aresztowania, a nastpnie po zapadniciu wyroku orzekajcego kar pozbawienia wolnoci w wysokim wymiarze. W sytuacji, gdy zaobserwowane zostan symptomy wskazujce na moliwo popenienia samobjstwa przez osadzonego, kieruje si go do Orodka Diagnostycznego. Podobnie, jeli osadzeni przejawiaj zachowania utrudniajce pobyt w zakadzie, wwczas rwnie s kierowani do Orodka Diagnostycznego. U R. Pazika takiej potrzeby nie stwierdzono. Przy podejmowaniu decyzji o zakwalifikowaniu osadzonych naley zwrci uwag na fakt uczestnictwa w podkulturze wiziennej. Wszyscy opiniowani, oprcz Sawomira Kociuka, w pocztkowym okresie pobytu deklarowali przynaleno do tzw. grypsery. We wrzeniu 2007 r. zastpca dyrektora Zakadu Karnego w Pocku pismem z dnia 24 wrzenia 2007 r. nr DE 401-134/97/07/24719 zwrci si do Sdu Okrgowego w Pocku o wyraenie zgody na wsplne osadzenie w celach tymczasowo aresztowanych: Ireneusza Piotrowskiego aresztowanym Piotrem Sokoowskim. Sd Okrgowy pismem z dnia 26 wrzenia 2007 r. wyraa na to zgod. Mniej wicej od tej daty Piotrowski z Rechulem przestaj grypsowa. Pozostaa dwjka w dalszym cigu deklaruje uczestnictwo w podkulturze wiziennej. Po wyroku skazujcym w wyniku bliej nieokrelonej presji z zewntrz jednostek penitencjarnych, wsposadzeni prbuj wykluczy spord grypsujcych Witkowskiego i Sokoowskiego. Musiaa to by silna presja skoro Witkowski, ktry, jak sam twierdzi, jest sztywnym grypsujcym, musia podj dugotrwa, niszczc zdrowie godwk, dokonywa samouszkodze, a take czynnie przeciwstawia si Subie Wiziennej, w wyniku czego stosowano wobec niego rodki przymusu bezporedniego. Zupenie na uboczu wydarze stoj bracia Owsiankowie. To ich obawia si Robert Pazik. Dziwnym trafem w dniu 17 wrzenia 2007 r. by przewoony przez dwuosobowy konwj policji z Aresztu ledczego w Olsztynie do Zakadu Karnego w Pocku wsplnie ze Stanisawem Owsianko. Ze wzgldu na upyw czasu nie udao si ustali czy osadzeni w trakcie transportowania byli od siebie izolowani (pismo BM-I-0701364/10/2 Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwoci). z tymczasowo aresztowanym Arturem Rechulem, a tymczasowo aresztowanego Cezarego Witkowskiego z tymczasowo

154

Obawy o swoje bezpieczestwo zgasza te Artur Rechul, ktry w probie kierowanej do dyrektora Zakadu Karnego w Pocku prosi o przetransportowanie do innego zakadu ni Witkowskiego. Osadzony Piotrowski w 2007 r. skada owiadczenie, w ktrym obawia si o swoje bezpieczestwo ze strony Cezarego Witkowskiego, Pawa Godlewskiego oraz Artura Rechula. Prokurator Okrgowy w Olsztynie pismem o numerze sygn. akt Ds 22/06 zezwoli funkcjonariuszowi policji Mariuszowi Wojciechowskiemu na zaznajomienie z aktami w dniach 1-25 czerwca 2007 r. podejrzanego Grzegorza Owsianko. Jednoczenie informujc, e wymieniony moe zaznajomi si z aktami wsplnie z Wojciechem Franiewskim, Stanisawem Owsianko i Robertem Pazikiem. Polecenie Prokuratora Okrgowego zostao zrealizowane w dniu 1 czerwca 2007 r. Reasumujc, w przekonaniu Komisji ledczej dziaania Suby Wiziennej w zakresie wykonywania tymczasowego aresztowania i kary pozbawienia wolnoci wobec osb aresztowanych lub skazanych w postpowaniach karnych w sprawie uprowadzenia i zabjstwa Krzysztofa Olewnika naley oceni negatywnie. Niezalenie od rozstrzygni procesowych w sprawach samobjstw tymczasowo aresztowanego Wojciecha Franiewskiewgo oraz osadzonych Sawomira Kociuka i Roberta Pazika zaniedbania w tym obszarze stworzyy swoiste warunki targnicia si w/w na swoje ycie. Dostrzec te naley, e funkcjonariusze policji w ramach prowadzonych procedur w sposb niewystarczajcy monitorowali warunki odbywania przez osadzonych kary pozbawienia wolnoci, jak rwnie tymczasowego aresztu. W dziaaniach Prokuratury, Komisja nie dopatrzya si uchybie poprzestajc na stanowisku, e umorzenie postpowa w sprawie nieumylnego spowodowania mierci tymczasowo aresztowanego i osadzonych poprzedzao zakoczenie postpowania przez Prokuratur Apelacyjn w Gdasku w sprawie uprowadzenia i zabjstwa Krzysztofa Olewnika.

6. Wspdziaanie pokrzywdzonego Wodzimierza Olewnika z organami cigania w sprawie uprowadzenia syna, Krzysztofa Olewnika Czonkowie Komisji badajcy prawidowo dziaa organw administracji rzdowej w sprawach karnych zwizanych z uprowadzeniem i zabjstwem Krzysztofa Olewnika prbowali odpowiedzie na pytanie jaki by motyw uprowadzenia Krzysztofa Olewnika. Czy byy to motywy materialne, polityczne czy te osobiste. Dokonujc analizy zgromadzonych w jej toku materiaw, czonkowie Komisji s zgodni, e sprawcy uprowadzenia Krzysztofa Olewnika kierowali si motywami materialnymi. Jednak nie jest znany Komisji na dzisiejszym etapie postpowania motyw szczegowy bezporedni ktry leg u podstaw uprowadzenia Krzysztofa Olewnika i w konsekwncji by gwn przyczyn jego mierci.

155

Komisja jest przekonana, e prowadzone w tej materii postpowania przygotowawcze przez Prokuratur Apelacyjn w Gdasku wyjani motywy, ktre skoniy do uprowadzenia, a nastpnie pozbawienia ycia Krzysztofa Olewnika. Kluczowa w przestpstwach uprowadzenia jest wsppraca rodziny z prokuratorem referentem oraz z Policj. Jest to relacja podstawowa, bezporednio rzutujca na sposb prowadzenia sprawy. Od jej charakteru zaley przepyw informacji, moliwo bezporedniego weryfikowania stawianych hipotez. Wsppraca rodziny z policj i prokuratur w czasie prowadzenia sprawy przez kolejne lata ukadaa si niejednolicie. Komisja dokonujc oceny tego zagadnienia odnosi si jedynie do kilku przypadkw, ktre w jej przekonaniu mog obrazowa te relacje. Niewtpliwie uprowadzenie Krzysztofa Olewnika byo dla jego najbliszej rodziny olbrzymim przeyciem emocjonalnym. Pamita przy tym naley, e ani funkcjonariusze KMP w Pocku, ani te funkcjonariusze grupy operacyjno ledczej (dochodzeniowej) R.Mindy przez cay okres swojej dziaalnoci nie udzielili i nie zabiegali, aby pokrzywdzonego i czonkw jego rodziny wesprze pomoc psychologiczn jako ofiar przestpstw. Aspekt pomocy psychologicznej pozosta poza orbit zainteresowa funkcjonariuszy policji. Niewtpliwie trauma jaka towarzyszya pokrzywdzonym moga utrudni ich wzajemne relacje z policj. Funkcjonariusze policji, o ktrych mowa, zreszt nie prbowali budowa relacji zaufania z W.Olewnikiem. Ustalenia procesowe Sdu Okrgowego w Olsztynie oraz prowadzonych postpowa karnych, a w szczeglnoci postpowania przeciwko R. Mindzie i innym w sprawie nieprawidowoci w prowadzeniu i nadzorowaniu ledztwa w sprawie uprowadzenia i zabjstwa Krzysztofa Olewnika sygn. akt: Ap V Ds. 12/09 Prokuratury Apelacyjnej w Gdasku jednoznacznie wiadcz, e relacje pomidzy W. Olewnikiem a R. Mind, M. Lubiskim, H. Strausem byy ze. Frustracje pokrzywdzonego wynikay zarwno z brakw postpw w prowadzonym ledztwie, jak rwnie bdw i uchybie oraz braku profesjonalizmu ze strony policji. Podkreli naley, e relacje W. Olewnika z policj nie byy od samego pocztku przesycone uprzedzaniami. W wietle zebranych materiaw, po uprowadzeniu Krzysztofa Olewnika kontakty pokrzywdzonego z policj byy poprawne i rzeczowe. Przyczyn nieufnoci mogy by podnoszone przez Pokrzywdzonych fakty tzw. przeciekw z rozmw z policjantami, dotyczcych strategii dziaa rodziny, ktre bez wtpienia docieray do porywaczy. W tym stanie sprawy dziwi moe tre notatki z dnia 8 stycznia 2002 r. aspiranta Macieja Lubiskiego o braku wsppracy ze strony rodziny Olewnikw, zwaszcza e brak jest ku temu racjonalnych przesanek. Komisja odnosi wraenie, e brak rzekomej wsppracy rodziny Olewnikw z policj by jedynym argumentem podawanym przez wskazanych funkcjonariuszy tumaczcym brak rezultatw w sprawie. Komisja nie zgadza si z takim argumentem. Brak wynikw w postpowaniu nie moe by wizany

156

z postaw rodziny. Rodzina jako ofiara przestpstwa moe nie wsppracowac z policj z rnych powodw, moe to by brak zaufania do policji, przeycia emocjonalne zwizane z utrat kogo bliskiego. To policja ma obowizek podejmowania takich dziaa operacyjno-ledczych, ktre w przestpstwach ciganych z urzdu s obowizkiem pastwa. To w peni podziela argumentacj przedstawion w zakresie psychologicznych aspektw wspdziaania ofiar przestpstw z policj zaprezentowan przez J. Gobiewskiego, byego dyrektora CB KGP. R. Minda i jego grupa nie stosowaa si w relacjach z rodzin uprowadzonego do Wskazwek metodycznych dotyczacych prowadzenia czynnoci wykrywczych w sprawach uprowadze osb w celu wymuszenia okupu zdnia 02.03.2001r. opracowanych w Biurze Koordynacji Suby Kryminalnej KGP. W sytuacji braku realizacji celw procesowych prowadzonego postpowania karnego relacje pokrzywdzonego z prokuratorem Leszkiem Wawrzyniakiem z Prokuratury Rejonowej w Sierpcu nie mogy by dobre. Wynikay one rwnie z zachowania prok. L. Wawrzyniaka, ktry w rozmowach z porzywdzonymi wrcz sugerowa, e Krzysztof Olewnik upozorowa swoje uprowadzenie, jest w kontakcie z siostr Danut Olewnik-Cieplisk i e ju moe wrci do domu. Takie zachowanie prokuratora byo wyrazem braku profesjonalizmu i wyczulenia na krzywd innych. Z tych powodw nie moe dziwi, e pokrzywdzeni domagali si zmiany nadzorujcych i prowadzcych postpowanie przygotowawcze w sprawie uprowadzenia i zabjstwa Krzysztofa Olewnika. Dziki zabiegom pokrzywdzonych sprawa zostaa przeanalizowana przez prok. W Warchoa ( o czym w dalszej czci sprawozdania), ktry potwierdzi uwagi i zastrzeenia do pracy prokuratora Leszka Wawrzyniaka. W oparciu o analiz prokuratora W. Warchoa sprawa trafia do Wydziau V Prokuratury Okrgowej w Warszawie. Okres ten obfitowa w zdarzenia niezmiernie wane dla sprawy, wiza si on bowiem m.in. z otrzymaniem przez pokrzywdzonych anonimu, przekazaniem okupu, zatrzymaniem i zwolnieniem Sawomira Kociuka, a take kradzie akt sprawy. Wadliwe i nieprofesjonalne dziaania grupy operacyjno-ledczej R. Mindy tylko pogbiy nieufno midzy W. Olewnikiem a policj. Pojawiy si zarzuty W.Olewnika w stosunku do R. Mindy znajdujce swj wyraz w skargach i interwencjach m.in. do politykw z prob o pomoc. Ze strony za grupy R. Mindy formuowano coraz mocniejsze zarzuty w sprawie braku wsppracy ze strony pokrzywdzonego, a nawet ukrywania pewnych faktw. Momentem przeomowym, ktry de facto sta si przyczynkiem do wyganicia relacji W. Olewnika z grup R. Mindy by fakt nie podjcia dziaa przez niego po przekazaniu mu anonimu, brak zabezpieczenia przekazania okupu, kradzie akt. Zwaszcza to ostatnie zdarzenie spowodowao, i grupa zostaa rozwizana, a spraw przeja grupa CB KGP kierowana przez Grzegorza Korsana. Wie si to rwnie ze zmian prokuratora Roberta Skawiskiego.

157

Zarzuty formuowane w stosunku do grupy R. Mindy odnosiy si rwnie do pracy prokuratora R. Skawiskiego. W. Olewnik zarzuca wymienionemu brak znajomoci akt, bdy procesowe, brak naleytego nadzoru nad postpowaniem. Powanym zgrzytem w relacjach z prokuratorem R. Skawiskim by fakt wydzielenia do odrbnego rozpatrzenia wtkw ze sprawy uprowadzenia Krzysztofa Olewnika m.in. zwizanych z E. Drohomireckim, G. Korytowskim, W. Ksickim (warto w tym miejscu wskaza, i bd ten prbowal naprawi prokurator Radosaw Wasilewski wczajc je ponownie do akt sprawy). W tym miejscu warto rwnie skupi si na wtku dotyczcym przekazania okupu porywaczom. Z ustale Komisji wynika niezbicie, e o przekazaniu okupu porywaczom dnia 24 lipca 2003 r. pokrzywdzeni poinformowali policj, przekazujc jej nizbdne informacje, a nawet bez inicjatywy policji spisali numery banknotw. Kwestie dotyczce udziau funkcjonariuszy w zabezpieczeniu technicznym i operacyjnym przekazania okupu wedug relacji R. Mindy i M. Lubiskiego nie powinny budzi wtpliwoci, jednake stanowisko to nie znajduje uznania w przekonaniu Komisji. Podobne zastrzeenia co do udziau funkcjonariuszy WTO zgasza pokrzywdzona Danuta Olewnik-Ciepliska wraz z maonkiem. Reasumujc, kwesti sporn powinien by jedynie element udziau funkcjonariuszy w zabezpieczeniu przekazania okupu, nie za sam fakt poinformowania rodziny o planowanym przekazaniu okupu za uwolnienie Krzysztofa Olewnika. Informacje w tym zakresie zostay przez Komisj pogbione. Zarwno R. Minda jak i L. Lubiski potwierdzaj, i brali udzia w okrelonym zakresie w realizacji zabezpieczenia okupu. W informacji dotyczcej uprowadzenia Krzysztofa Olewnika, sporzdzonej przez R. Mind i stanowicej zacznik do pisma z dn. 7 padziernika 2003 r. skierowanego do zastpcy Komendanta Gwnego Policji A. Rapackiego, R. Minda pisze: W trakcie wyrzucania okupu czonkowie rodziny prosili, a wrcz dali, by Policja nie podejmowaa adnych czynnoci w stosunku do osoby podejmujcej pienidze w obawie przed utrat zdrowia bd ycia K. Olewnika. Dokonujc oceny ex post naley przyj, i z punktu widzenia pokrzywdzonego nie byo platformy porozumienia w sytuacji, gdy wiodc w ledztwie bya wersja o samouprowadzeniu. Po wczeniu si grupy Korsana do sprawy W. Olewnik podj z ni daleko idc wspprac. Przekazywa niezbdne informacje i dzieli si swoimi spostrzeeniami. Prawdziwym zarzewiem konfliktu sta si fakt rzekomego kontaktu crki Danuty Olewnik-Ciepliskiej z uprowadzonym Krzysztofem Olewnikiem, co znalazo wyraz w czynnociach procesowych prowadzonych przez prokuratora R. Wasilewskiego. Zdaniem prokuratora przyczyn takich relacji by fakt, e on stara si podchodzi do sprawy w sposb maksymalnie obiektywny i nieemocjonalny. Rodzina natomiast, co jest oczywiste, podchodzia do sprawy w sposb emocjonalny. Okolicznociami, ktre utrudniay kontakt prokuratury z rodzin porwanego byy nieszczliwe okolicznoci, ktre zbiegy si z czasem prowadzenia sprawy przez prokuratora R. Wasilewskiego. Po pierwsze, mona tu wymieni wydarzenie bezporednio poprzedzajce przekazanie sprawy do Wydziau VI,

158

czyli kradzie policyjnego radiowozu z aktami sprawy. Drug sytuacj kryzysow, byo sprawdzenie bilingw Danuty Olewnik-Ciepliskiej. Podstaw wystpienia do operatora byy informacje otrzymane w wyniku dziaa operacyjnych przez policjantw pracujcych w grupie Korsana. Miay one wskazywa na fakt poczenia po uprowadzeniu Krzysztofa Olewnika z jego siostr Danut Olewnik-Cieplisk. Prokurator R. Wasilewski uzna, e jego obowizkiem byo sprawdzenie informacji. Uzyskane informacje z bilingw wskazyway na wysanie smsa z telefonu D. Olewnik-Ciepliskiej na adres uprowadzonego. Zdaniem siostry Krzysztofa Olewnika biling zosta sfaszowany. Sytuacja ta, skomplikowaa relacje pomidzy rodzin i prokuratur. Prok. Maciej Florkiewicz w czasie przesuchania oceni t sytuacj jako spraw nieszczsnych, jakich tam zwrotnych sms-w.Wynikn z tego niepotrzebny konflikt. Jednak w zwizku z zaistnia sytuacj, prokurator M. Florkiewicz poprosi prokuratora Z. Ordanika, eby ten na bieco utrzymywa kontakt z rodzin uprowadzonego. Od tej pory wszystkie rozmowy byy prowadzone bezporednio z prokuratorem Z. Ordanikiem. Wskutek zebranego materiau w postaci bilingw prokurator R. Wasilewski przesucha w charakterze wiadka D. Olewnik-Cieplisk. Jak twierdzi przesuchiwana, prokurator chcia wtedy postawi jej zarzuty. Z kolei sam przesuchujcy podczas posiedzenia stwierdzi, e nie byo jego intencj wydawanie postanowienia o przedstawieniu zarzutw, czy zatrzymanie, czy aresztowanie. Warto w tym miejscu zwrci uwag na fakt, e przeniesienia postpowania o uprowadzenie Krzysztofa Olewnika z Prokuratury Rejonowej w Sierpcu do Prokuratury Okrgowej w Warszawie najpierw do Wydziau V, pniej do Wydziau VI- Przestepczoci Zorganizowanej, a nastpnie do Prokuratury Okrgowej w Olsztynie odbywao si nie z incjatywy prokuratur wyszego szczebla czy organw nadzorujcych pastwa tylko dziki determinacji rodziny Olewnikw. Chocia fakt przeniesienia postpowania z Prokuratury Okregowej w Warszawie do Prokuratry Okrgowej w Olsztynie i tym samym odebranie sprawy prokuratorowi R.Wasilewskiemu na pewno przeszkodzio w penym wyjanieniu sprawy uprowadzenia i zabjstwa Krzysztofa Olewnika. Wraz z przeniesieniem sprawy do Prokuratury Okrgowej w Olsztynie spraw przej prokurator Piotr Jasiski, ktrego relacje z pokrzywdzonym byy przepenione wzajemnym szacunkiem. Wynikao to rwnie z faktu, i w ramach nadzorowanego przez niego ledztwa znaleziono ciao Krzysztofa Olewnika, zatrzymano sprawcw uprowadzenia Krzysztofa Olewnika, skierowano przeciwko nim akt oskarenia. Zarzewiem konfliktu stao si jednak wprowadzenie Wodzimierza. Olewnika w bd co do potrzeby cofnicia zaalenia na postanowienie o umorzeniu postpowania dotyczcego udziau E. Drohomireckiego w zorganizowanej grupie przestpczej o charakterze zbrojnym. Skarga skierowana w tym zakresie do Prokuratora Okrgowego oraz decyzje Ministra Sprawiedliwoci Prokuratora Generalnego spowodoway przekazanie sprawy do Prokuratury Apelacyjnej w Gdasku. W ocenie Komisji uwagi i zastrzeenia W. Olewnika na prac policji i prokuratury w zakresie wynikajcym z przedmiotu jej bada byy uzasadnione z zastrzeeniem uwag kierowanych pod adresem Radosawa Wasilewskiego. W opinii Komisji podejmowane przez prokuratora R. Wasilewskiego dziaania

159

znajdoway uzasadnienie w materiaach i informacjach przekazywanych mu przez grup operacyjno-ledcz. Obowizany by zatem do ich weryfikacji procesowej. Nie znaleziono materiau, ktry potwierdzaby, i jego zamiarem byo przedstawienie zarzutw Danucie Olewnik-Ciepliska, a tym bardziej wpisanie jej w krg osb podejrzanych w zwizku z uprowadzeniem jej brata. Podkreli naley i przyj z uznaniem niezwyk aktywno Wodzimierza Olewnika w dociekaniu prawdy zwizanej z uprowadzeniem i zabjstem jego syna Krzysztofa Olewnika. Przejawia si ona nie tylko w postawie pokrzywdzonego, ale rwnie ma wyraz w przedkadanych jednostkom organizacyjnym prokuratur i policji w toku caego postpowania: wnioskach dowodowych, analizach sprawy, uwag i zastrzee, ktre stay si jednoczenie przyczynkiem do powoania Komisji. Komisja rwnie zwraca uwag na olbrzymi determinacj cechujc rodzin Olewnikw w zabieganiu o wyjanienie sprawy, docenia jej zaangaowanie i wysiki, jakie zmuszona bya ponie w zwizku z wyjanieniem sprawy mierci Krzysztofa Olewnika. Jest rwnie przekonana, e gdyby nie niezalena pozycja finansowa W. Olewnika jako uznanego przedsibiorcy, ktra pozwolia mu na korzystanie m.in. z usug uznanych i renomowanych ekspertw, konsultantw, firm prawniczych, detektywistycznych, analitycznych, wyjanienie tej sprawy byoby niemoliwe lub prawie nieosigalne. 7. Wsppraca agencji detektywistycznych z policj w sprawie uprowadzenia Krzysztofa Olewnika W trakcie czynnoci ledczych realizowanych przez policj w domu porwanego Krzysztofa Olewnika, jego rodzina, w celu zintensyfikowania dziaa wykrywczych postanowia dodatkowo zatrudni agencj detektywistyczn - z uwagi na efektywno dziaa wielokrotnie emitowanych w programach telewizyjnych wybr pad na agencj detektywistyczn Krzysztofa Rutkowskiego. Brak porozumienia Wodzimierza Olewnika z funkcjonariuszami KMP w Pocku przy jednoczesnym braku efektw pracy wykrywczej skoni rodzin Olewnikw do rozpoczcia samodzielnych poszukiwa Krzysztofa Olewnika za porednictwem agencji i biur detektywistycznych. Z uwagi na pojawiajce si w tej materii patologie Komisja uznaa za waciwe dokonanie badania ich dziaa mie wpyw agencje detektywistyczne. jedynie w zakresie odnoszcym si do niepowodze organw cigania w sprawie uprowadzenia i zabjstwa Krzysztofa Olewnika, na ktry mogy

7.1. Dziaania Biura Detektywistycznego Krzysztofa Rutkowskiego Poza waciwoci Komisji znajdowaa si dziaalno agencji detektywistycznych

zaangaowanych przez rodzin Olewnikw w poszukiwanie Krzysztofa Olewnika, niemniej jednak Komisja obowizana jest dokona oceny w jakim zakresie miay one wpyw na prowadzone przez policj i prokuratur postpowania karne w sprawie uprowadzenia Krzysztofa Olewnika.

160

Rodzina Olewnikw zdecydowaa si poprosi o pomoc popularn w rodkach masowego przekazu agencj detektywistyczn Krzysztofa Rutkowskiego. Po nawizaniu kontaktu telefonicznego rodziny Olewnika z Krzysztofem Rutkowskim, na jego polecenie zastpca kierownika Biura Detektywistycznego Rutkowski w Warszawie Andrzej Rojewicz skierowa na miejsce zdarzenia czterech pracownikw Biura, ktrymi mia kierow Sawomir Paciorek. Z zezna Rojewicza zoonych w prokuraturze wynika, i sprawy dotyczce uprowadze prowadzone byy bezporednio przez waciciela firmy Krzysztofa Rutkowskiego, a rola warszawskiego biura ograniczaa si jedynie do porednictwa w przepywie ewentualnych informacji dotyczcych danej sprawy. Pracownicy Biura Detektywistycznego Rutkowski na miejsce zdarzenia przybyli 27 padziernika 2001 roku i przebywali tam okoo miesica. Sam Krzysztof Rutkowski na miejsce zdarzenia nie przyby, a pierwszy bezporedni kontakt z rodzin Olewnikw mia 1,5 roku pniej w sprawie, gdy rodzina domagaa si raportu z realizacji czynnoci wykonanych w sprawie porwania Krzysztofa Olewnika. Jak wynika z zezna zoonych przed Komisj przez Sawomira Paciorka, domniemanego kierownika grupy detektywistycznej w sprawie uprowadzenia Krzysztofa Olewnika, jego rol byo koordynowanie dziaa midzy Biurem a policj oraz porywaczami i rejestrowanie rozmw prowadzonych midzy porywaczami a rodzin. Pozostali czonkowie grupy detektywa Rutkowskiego zostali ulokowani w domu porwanego, oddalonego o ok. 400 metrw od domu rodziny Olewnikw. Sawomir Paciorek w swoich zeznaniach stwierdzi, e nie wiedzia jakie zadania przejmuj pozostali czonkowie grupy Rutkowskiego. Jeden z czonkw tej grupy stwierdzi, e wszystkie zadania byy uzgodnione z Krzysztofem Rutkowskim. Wedug zezna czonkw rodziny Olewnikw, zoonych przed Komisj wynika, e pracownicy Agencji zdominowali dziaania majce na celu odnalezienie uprowadzonego Krzysztofa Olewnika. Udzielali oni instrukcji rodzinie jak ma zachowywa si w stosunku do porywaczy, jak i w stosunku do policji. Wodzimierz Olewnik w trakcie swoich zezna przed Komisj zezna, e w pierwszym ju dniu, jak tylko wesza ekipa Rutkowskiego, zdominowaa ona ekip policyjn, przeja ca inicjatyw i udzielaa rad rodzinie Olewnikw kto i jak powinien rozmawia z porywaczami. W celu rejestracji tych rozmw zainstalowali nawet wasny dyktafon cyfrowy. Ekipa Rutkowskiego od samego pocztku przybycia na miejsce zdarzenia wywieraa naciski na rodzin porwanego w newralgicznych kwestiach takich jak m.in. prowadzenie negocjacji z porywaczami. Jednoczenie pracownicy firmy udzielajc rodzinie wskazwek dotyczcych prowadzenia negocjacji z porywaczami, sugerowali, by w jak najwikszym stopniu izolowa policj od zdobytych informacji, nagra rozmw z porywaczami, czy te pozostaej korespondencji. Byy to dziaania wedug Komisji prawie, e destrukcyjne, nie uatwiajce prowadzenia czynnoci przez policj, a raczej wrcz utrudniajce i opniajce

161

bieg postpowania. Pniej si rwnie okazao, e dziaania firmy Rutkowski pozbawiy ledczych istotnych dowodw ledztwa m.in. nagra rozmw z porywaczami. Nieco inn kwesti realizowan przez ludzi Rutkowskiego byo prowadzenie dziaa pozorowanych, ktrych celem, wedug Komisji, byo uzasadnienie swojego pobytu, a tym samym pobieranie dodatkowego wynagrodzenia od rodziny Olewnikw. Skutkiem tego typu dziaa byo angaowanie policji do sprawdzania faszywych informacji oraz weryfikacji faszywych tropw. O tych dziaaniach wiadcz zeznania zoone przez funkcjonariuszy policji pracujcych przy sprawie. Marek Kozanecki zeznawa, e napyway do niego informacje od policjantw, ktrzy byli tam na co dzie i widzieli co ci panowie wyprawiaj. Wyskakiwali, zamy na 10 minut, wracali, Panie Wodzimierzu jest potrzebne 10 tys. USD, mamy informacj. Pan Wodzimierz, lekk rk wypaca te 10 tysiecy, panowie wyjedali na 15 minut, pienidze dostali, bdzie jaka informacja, trzeba to zweryfikowa i na tym si koczyo. Ten sam funkcjonariusz w konkretnym przykadzie zobrazowa sposb i technik przekazywania informacji przez firm Rutkowskiego: pamitam by jaki wyjazd, gdzie na stacj CPN, gdzie rzekomo Krzysztof mia by widziany w towarzystwie jaki mczyzn (...) Pamitam, e rozmawialimy z jak kelnerk czy barmank, ktra stwierdzia: Panowie co tu robicie? Dwa dni wczeniej byli ludzie od Rutkowskiego, dwa lub trzy dni wczeniej. Oni ju to sprawdzali i si nie potwierdzio.... Tego typu dziaania firmy detektywistycznej K. Rutkowskiego w aden sposb nie uatwiay prowadzenia czynnoci wykrywczych, a wrcz przeciwnie, dziaania te powodoway, i organy cigania musiay skupi si nad wyjanieniem celowoci takich dziaa i rozwaa wersj ewentualnej wsppracy pracownikw firmy z porywaczami. Do nietypow i specyficzn form dziaa wykrywczych realizowanych przez firm detektywistyczn K. Rutkowskiego byo proponowanie wsppracy z rodzin Olewnikw osb, ktre wedug pracownikw firmy mogy przyczyni si do odnalezienia porwanego Krzysztofa Olewnika. Do ekipy biura detektywistycznego doczy 10 listopada 2001 roku, z polecenia Andrzeja Rojewicza (zastpcy dyrektora warszawskiego biura agencji detektywistycznej) Mikoaj Borkowski z Poznania, ktry zosta przedstawiony jako tzw. pracownik kontraktowy CB. Jak pniej si okazao, ten czowiek nigdy nie pracowa w instytucjach odpowiedzialnych za ciganie przestpstw i w tamtym czasie by bezrobotnym. Kierujcy grup detektywistyczn Sawomir Paciorek uatwi Borkowskiemu kontakt z rodzin Olewnikw. W trakcie rozmw M. Borkowski oferowa swoj pomoc w trakcie namierzania miejsca, skd sprawcy porwania kontaktuj si z rodzin porwanego. Ofiarowa on rwnie zbieranie informacji zwizanych z uprowadzeniem oraz ustalenie DNA. Umoliwiono mu take kontakt z funkcjonariuszami policji. Przed zaangaowaniem M. Borkowskiego do dziaa wykrywczych w sprawie o uprowadzenie Krzysztofa Olewnika informowa on detektyww, e porwany by zaangaowany w handel narkotykami, a

162

powodem porwania byo nie wywizanie si Krzysztofa Olewnika z jednej z transakcji. Wikszo dziaa M. Borkowskiego bya fikcj suc do wyudzenia od rodziny Olewnikw 10 tys. zotych oraz telefonu komrkowego. Podobn metodyk wprowadzenia do dziaa wykrywczych w tej sprawie innego specjalisty zastosowa S. Paciorek w stosunku do Andrzeja Krla. S. Paciorek poleci go ziciowi Wodzimierza Olewnika, ktremu przedstawi A. Krla jako wieloletniego wsppracownika firmy detektywistycznej Rutkowski i ktry mia si przyczyni do ustalenia sprawcw przestpstw, w ktrych wykrycie miaa by zaangaowana ekipa Rutkowskiego. Z ustale Komisji wynika, e udzia A. Krla w czynnociach dotyczcych uprowadzenia Krzysztofa Olewnika polega na wyudzeniu od rodziny kwoty miliona zotych, a efekt jego dziaa by aden. A. Krl, bez najmniejszych skrupuw, wykorzysta sytuacj rodziny, przekazywa faszywe, niczym nie poparte i niepotwierdzone informacje, a za kad z nich da okrelonej sumy pienidzy. Przez 1,5 miesica realizowa swj plan, a policja oraz przedstawiciele firmy detektywistycznej Rutkowskiego, tolerowali te dziaania. W efekcie dziaa rodziny doprowadzono do tego, e w maju 2004 roku Prokuratura Okrgowa w Warszawie oskarya A.Krla o wyudzanie pienidzy. O lekcewacym stosunku Krzysztofa Rutkowskiego do sprawy moe wiadczy fakt, e nigdy nie by on na miejscu zdarzenia, a jego kontakty z rodzin Krzysztofa Olewnika ograniczay si do rozmw telefonicznych. Wedug Komisji, Krzysztof Rutkowski ponosi moraln odpowiedzialno za fakt podstawiania rzekomych informatorw, ktrych jedynym celem byo wyudzanie kolejnych kwot pienidzy. Naley zaznaczy, e koszty dziaa osb zatrudnionych lub pomagajcych detektywowi winna ponosi firma detektywistyczna, ktra podpisuje umow ze zleceniodawc. W wyniku ustale Komisji ujawniono, e omawiany wyej brak wsppracy ekipy detektywa z policj dziwnie nie koreluje z rzeczywistymi relacjami jakie mia wczeniej Krzysztof Rutkowski mazowieck policj. W trakcie swoich prac Komisja uzyskaa od wiadka Jerzego Dziewulskiego, przesuchanego przez Komisj w dniu 5 marca 2010 informacje, e wczeniej, przed wczeniem si Krzysztofa Rutkowskiego do sprawy porwania Krzysztofa Olewnika mia on wrcz zagwarantowan wspprac mazowieckiej policji, na co s stosowne dokumenty wewntrzne policji. Wedug wiadka Jerzego Dziewulskiego takie ustalenia odbyy si podczas spotkania w siedzibie Komendy Wojewdzkiej Policji w Radomiu w dniu 6 marca 2001 roku, gdzie kierownictwo komendy wraz z detektywem Rutkowskim omwio zasady wsppracy. Komisja wystpia wic do MSWiA o wskazanie pisma i przekazanie penej dokumentacji dotyczcej tego spotkania. Z informacji MSWiA wynika, e orygina pisma L.dz. 0-337/01 z dn. 7.03.2001 z

163

dotyczcego wsppracy z firmami detektywistycznymi skierowany do komendy miejskiej i komend powiatowych zosta wybrakowany w dn. 7.03.2002 protokoem nr 51 i zniszczony w dn. 31.03. Kserokopi przekazan Komisji odnaleziono w KPP w Wgrowcu. Nie odnaleziono innej dokumentacji z odbytego 6.03.2001 w KWP w Radomiu spotkania dot. wsppracy policji z firmami detektywistycznymi. Oto tre dokumentu, ktry zachowa si jedynie w Komendzie Powiatowej Policji w Wgrowcu. Z pisma wynika, e 6 marca 2001 roku w KWP w Radomiu odbyo si spotkanie z udziaem zastpcy dyrektora Departamentu Analiz i Kontroli MSWiA, Kierownictwa KWP i Detektywa Krzysztofa Rutkowskiego dotyczce wsppracy policji z firmami detektywistycznymi. Celem spotkania byo wypracowanie modelu wspdziaania w czasie obsugi najpowaniejszych przestpstw przez Policj i wspdziaanie z przedstawicielami firm detektywistycznych reprezentujcych poszkodowanych powanymi przestpstwami (uprowadzenia, wymuszenia). W czasie spotkania wyznaczono zastpc naczelnika wydz. Kryminalnego KWP podk. Remigiusza Mind do koordynacji dziaa przy realizacji w/w spraw jak rwnie do kontaktw z firmami detektywistycznymi na terenie woj. mazowieckiego. Komendant Zdzisaw Marcinkowski w pimie tym poleci przekazywa informacje o wystpujcych w sprawach na tym terenie firm detektywistycznych i informowa koordynatora o treci informacji przekazywanych przez firmy detektywistyczne. Zastrzeono przestrzeganie przepisw kpk dot. zabezpieczania dowodw. dokumentem zapoznano funkcjonariuszy pionu kryminalnego 27.03.2001. Dla wiadka Jerzego Dziewulskiego zeznajcego przed Komisj to dowd na specjalne traktowanie Krzysztofa Rutkowskiego. Zezna: to pismo jakby odzwierciedla jedn rzecz specjalny stosunek Komendy Wojewdzkiej Policji w Radomiu do jednego czowieka, ktry ma reprezentowa ca Polsk, jeeli chodzi o detektyww i stowarzyszenie detektyww. Jeeli, rzekomo, twierdzi przed Komisj Dziewulski, to spotkanie i takie pismo miao suy poprawieniu wsppracy z firmami detektywistycznymi na polu walki z wymuszeniami i uprowadzeniami - to jednak nikt o nim nie wiedzia w stowarzyszeniu detektyww. Z

7.2 Dziaania agencji detektywistycznej Marcina Popowskiego Drugim detektywem, ktry w nieco innej formie uczestniczy w dziaaniach wykrywczych w sprawie uprowadzenia i zabjstwa Krzysztofa Olewnika by Marcin Popowski, ktry dziaalno detektywistyczn rozpocz w roku 1996 majc 25 lat, i ktry nigdy wczeniej nie zajmowa si zawodowo ciganiem sprawcw przestpstw. Z zezna zoonych przez niego przed Komisj wynika, e porednikiem w nawizaniu kontaktu z Wodzimierzem Olewnikiem by pose Jerzy Dziewulski. M. Popowski poinformowa go, e posiada informacje na temat porwania Krzysztofa Olewnika. Efektem tej rozmowy bya propozycja J. Dziewulskiego, aby S. Popowski te informacje przedstawi bezporednio rodzinie Olewnika.

164

Wodzimierz Olewnik w trakcie przesuchania przed Komisj, potwierdzi fakt spotkania z detektywem M. Popowskim. Jednak w jego ocenie M. Popowski nie posiada adnych informacji na temat uprowadzonego Krzysztofa Olewnika. W dalszych kontaktach z rodzin Olewnika, Popowski oferowa obserwacj Pazika oraz doradztwo w zakresie skadania wnioskw dowodowych. Obie propozycje nie zostay zaakceptowane przez rodzin porwanego. Dokonujc analizy dziaa detektywa w tej sprawie nie mona obojtnie przej obok kontaktw Popowskiego z funkcjonariuszami policji. W ramach prowadzonego ledztwa Prokuratura Okrgowa oskarya M. Popowskiego, jak i dwch policjantw (jeden z KSP, drugi z CB) o niezgodne z prawem wykorzystywanie danych osobowych zawartych w Krajowym Systemie Informacji Policyjnej.

8.

Sprawowanie

nadzoru

subowego

przez

Ministra

Sprawiedliwoci

Prokuratora

Generalnego nad czynnociami prokuratorw oraz przez Ministra Spraw Wewntrznych i Administracji nad dziaaniami policji w postpowaniach karnych zwizanych z uprowadzeniem i zabjstwem Krzysztofa Olewnika 8.1. Interwencje Wodzimierza Olewnika i Danuty Olewnik-Ciepliskiej w sprawie sposobu prowadzenia postpowa karnych zwizanych z uprowadzeniem i zabjstwem Krzysztofa Olewnika W toku caego postpowania W. Olewnik zwraca si z wnioskami, uwagami, skargami do waciwych przeoonych jak rwnie kierownikw jednostek nadrzdnych, ktre w swoich kompetencjach mieciy uprawnienia do nadzoru nad sposobem prowadzenia postpowa karnych zwizanych z uprowadzeniem i zabjstwem jego syna Krzysztofa Olewnika. Kierowa osobicie lub za porednictwem osb ycia publicznego m.in. skargi i uwagi na sposb prowadzenia sprawy zarwno do Ministra Sprawiedliwoci Prokuratora Generalnego, kierownikw jednostek organizacyjnych Ministerstwa Sprawiedliwoci, jak rwnie do Ministra Spraw Wewntrznych i Administracji. Wodzimierz Olewnik oraz jego crka Danuta Olewnik-Ciepliska rwnie osobicie interweniowali u waciwych przeoonych nad prokuratorami i policjantami prowadzcymi ledztwo. W kontaktach z tymi osobami pomagay im osoby ycia publicznego, posowie, senatorowie, ich penomocnicy procesowi. Swoje pisma i wnioski kierowali m.in. do: 1) Pismo adw. Jerzego Jamki do Dyrektora Biura do Spraw Przestpczoci Zorganizowanej Prokuratury Krajowej w Warszawie Ryszarda Rychlika z dnia 07.10.2002 , 2) Pismo Danuty Olewnik-Ciepliskiej do Ministra Spraw Wewntrznych i Administracji Pana Krzysztofa Janika z dnia 25.03.2003,

165

3) Pismo Wodzimierza Olewnika do Ministra Spraw Wewntrznych i Administracji Pana Krzysztofa Janika (data wpywu 11.04.2003 r.) 4) Pismo Ministerstwa Spraw Wewntrznych i Administracji z dnia 02.04.2003 r. do Danuty Olewnik dot. informacji o przekazaniu pisma Danuty Olewnika z dnia 25.03.2003 r. do Komendy Gwnej Policji 5) Pismo adw. Bogdana Borkowskiego do Ministra Sprawiedliwoci Prokuratora Generalnego Grzegorza Kurczuka z dnia 05.05.2004r. 6) Pismo Wodzimierza Olewnika do Ministra Sprawiedliwoci Prokuratora Generalnego Marka Sadowskiego z dnia 19.05.2004 r. 7) Pismo Wodzimierza Olewnika do Posa Jerzego Dziewulskiego z dnia 03.06.2004 r. 8) Podanie Wodzimierza Olewnika do Komendanta Gwnego Policji w Warszawie z dnia 03.06.2004 r. 9) Pisma Ministerstwa Sprawiedliwoci Prokuratury Krajowej w Warszawie z dnia 14.06.2004 r. do Wodzimierza Olewnika dot. pisma z dnia 19.05.2004 r. 10) Pismo Komendanta Gwnego Policji Biuro Ochrony Informacji Niejawnych i Inspekcji z dnia 25.06.2004 r. do Wodzimierza Olewnika dotyczce odpowiedzi na pismo z dnia 03.06.2004 r. 11) Pisma Wodzimierza Olewnika do Posa Krzysztofa Rutkowskiego z dnia 28.06.2004 r. 12) Pismo Prokuratury Krajowej Biura do Spraw Przestpczoci Zorganizowanej w Warszawie z dnia 30.06.2004 r. do Wodzimierza 09.06.2004 r. 13) Notatka sporzdzona na okoliczno spotkania w Ministerstwa Spraw Wewntrznych i Administracji z dnia 07.07.2004 r. (podpis na notatce nieczytelny) 14) Notatka sporzdzona na okoliczno spotkania z ministrem Markiem Sadowskim, prokuratorem Jerzym Szymaskim i Danut Olewnik z dnia 08.07.2004 r. (podpis na notatce nieczytelny) 15) Pismo Danuty Olewnik-Ciepliskiej do Zbigniewa Siemitkowskiego, posa na Sejm RP z dnia 26.07.2004 r. 16) Kserokopia pisma Wodzimierza Olewnika do Ministra Sprawiedliwoci Prokuratora Generalnego Marka Sadowskiego z dnia 19.05.2004 r. 17) Wniosek Wodzimierza Olewnika do Ministra Sprawiedliwoci Prokuratora Generalnego Marka Sadowskiego z dnia 09.06.2004 r. 18) Pismo Stowarzyszenia na rzecz Bezpieczestwa Obywateli do Ministra Sprawiedliwoci Prokuratora Generalnego Marka Sadowskiego z dnia 17.06.2004 r. 19) Pismo Prokuratury Krajowej Biura do Spraw Przestpczoci Zorganizowanej w Warszawie z dnia 18.06.2004r. do Wiesawa Greszta zastpcy Prokuratora Apelacyjnego w Warszawie przesyajce pismo Wodzimierza Olewnika z dnia 19.05.2004 r. Olewnika dot. odpowiedzi na wniosek z dnia

166

20) Pismo Danuty Olewnik do Ministra Sprawiedliwoci Prokuratora Generalnego Marka Sadowskiego z dnia 24.06.2004 r. 21) Pismo Prokuratury Apelacyjnej w Warszawie z dnia 29.06.2004 r. do Wodzimierza Olewnika dot. odpowiedzi na pismo z dnia 19.05.2004 r. skierowane do Ministra Sprawiedliwoci Prokuratora Generalnego 22) Pismo Danuty Olewnik do pos. Aleksandry Ewy uszczyskiej z dnia 14.07.2004 r. 23) Pismo Prokuratury Apelacyjnej w Warszawie z dnia 14.07.2004 r. do Wodzimierza Olewnika dot. odpowiedzi na pismo z dnia 09.06.2004 r. skierowane do Ministra Sprawiedliwoci Prokuratora Generalnego 24) Notatka sporzdzona na okoliczno spotkania z Ministrem Ryszardem Kaliszem w siedzibie Ministerstwa Spraw Wewntrznych i Administracji z dnia 10.08.2004 r. (podpis na notatce nieczytelny) 25) Pismo Wodzimierza Olewnika do zastpcy Prokuratora Generalnego Kazimierza Olejnika z dnia 19.08.2004 r. 26) Notatka sporzdzona na okoliczno spotkania z pos. Jolant Szymanek-Deresz z dnia 30.08.2004 r. (podpis na notatce nieczytelny) 27) Pismo Wodzimierza Olewnika do Prokuratury Krajowej w Warszawie do prok. Macieja Florkiewicza z dnia 07.03.2005 r. z zacznikami 28) Pismo Wodzimierza Olewnika do zastpcy Prokuratora Generalnego Kazimierza Olejnika z dnia 31.03.2005 r. 29) Pismo Prokuratury Krajowej do Zbigniewa Ordanika zastpcy Prokuratora Okrgowego w Warszawie z dnia 07.04.2005 r. z zacznikiem w postaci pisma Wodzimierza Olewnika kierowanego do zastpcy Prokuratora Generalnego Kazimierza Olejnika z dnia 31.03.2005r. 30) Pismo Wodzimierza Olewnika do Prokuratury Krajowej w Warszawie do prok. Macieja Florkiewicza z dnia 19.04.2005 r. 31) Pismo Ministerstwa Sprawiedliwoci z dnia 28.04.2005 r. do Wodzimierza Olewnika dot. odpowiedzi na pisma z dnia 21.04.2005 r. 32) Pismo Wodzimierza Olewnika do Prokuratury Krajowej w Warszawie do prok. Macieja Florkiewicza z dnia 21.04.2005 r. 33) Wniosek Wodzimierza Olewnika do Ministra Sprawiedliwoci Prokuratora Generalnego Andrzeja Kalwasa z dnia 16.08.2005 r. 34) Pismo Ewy i Wodzimierza Olewnikw do posa Antoniego Macierewicza z dnia 19.08.2005 r. 35) Pismo Ewy i Wodzimierza Olewnikw do posa Zbigniewa 19.08.2005 r. 36) Pismo Ewy i Wodzimierza Olewnikw do pos. Zbigniewa Ziobro z dnia 19.08.2005 r. Wassermanna z dnia

167

37) Pismo Ewy i Wodzimierza Olewnikw - Apel do wszystkich organizacji zwizanych z walk z przestpczoci i obron praw czowieka, telewizji, radia i prasy w kraju i za granic oraz Klubw Politycznych, Sejmu i Rzdu z dnia 19.08.2005 r. 38) Pismo senatora Zbigniewa Kruszewskiego do Ministra Sprawiedliwoci Prokuratora Generalnego Andrzeja Kalwasa z dnia 23.08.2005 r. 39) Pismo Wodzimierza Olewnika do Prezydenta RP Aleksandra Kwaniewskiego z dnia 23.08.2005 r. 40) Pismo Wodzimierza Olewnika do Premiera RP Marka Belki z dnia 23.08.2005 r. 41) Pismo Kancelarii Prezesa Rady Ministrw, DepartamentuKontroli, Skarg i Wnioskw z dnia 29.08.2005 r. do Wodzimierza Olewnika dot. skargi Wodzimierza Olewnika z dnia 23.08.2005 r. 42) Pismo Prokuratury Krajowej Biura do Spraw Przestpczoci Zorganizowanej z dnia 29.08.2005 r. do Wodzimierza Olewnika dot. odpowiedzi na wniosek z dnia 18.08.2005 r. 43) Pismo Wodzimierza Olewnika do Prokuratury Krajowej do prok. Macieja Florkiewicza z dnia 06.09.2005r. 44) Pismo Kancelarii Sejmu z dnia 08.09.2005 r. do Wodzimierza Olewnika dot. pisma skierowanego w dniu 23.08.2005 r. do Biura Listw i Skarg Kancelarii Sejmu 45) Pismo z Ministerstwa Sprawiedliwoci z dnia 21.09.2005 r. do Wodzimierza Olewnika zawierajce odpowiedz na pismo Wodzimierza Olewnika z dnia 06.09.2005 r. 46) Pismo Wodzimierza Olewnika do Ministra Sprawiedliwoci Prokuratora Generalnego Andrzeja Kalwasa z dnia 09.09.2005 r. 47) Notatka sporzdzona na okoliczno spotkania z ministrem sprawiedliwoci Andrzejem Kalwasem, prokuratorem Jzefem Piechot, z udziaem mec. Ireneusza Wilka z dnia 13.09.2005 r. (podpis na notatce nieczytelny) 48) Pismo Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Biura Listw i Opinii Obywatelskich z dnia 14.09.2005 r. do Wodzimierza Olewnika dot. pisma skierowanego do Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Aleksandra Kwaniewskiego, 49) Pismo Wodzimierza Olewnika do Ministra Sprawiedliwoci Prokuratora Generalnego Zbigniewa Ziobro z dnia 14.11.2005 r 50) Pismo Warmisko-Mazurskiego Stowarzyszenia na rzecz Bezpieczestwa do Ministra Sprawiedliwoci Prokuratora Generalnego Zbigniewa Ziobro z dnia 15.11.2005 r. 51) Pismo Prokuratury Okrgowej w Warszawie Wydzia VI do Spraw Przestpczoci Zorganizowanej do Wodzimierza Olewnika z dnia 17.11.2005 r. (odpowied na Apel do wszystkich organizacji zwizanych z walk z przestpczoci i obron praw czowieka, Telewizji, Radia i Prasy w kraju i za granic oraz Klubw Politycznych, Sejmu i Rzdu RP z dnia 19.08.2005 r.)

168

52) Wniosek adwokata Bogdana Borkowskiego do Prokuratury Krajowej w Warszawie do prok. Pawa Korbala, dyrektora Biura do Spraw Przestpczoci Zorganizowanej z dnia 15.12.2005 r. 53) Pismo Danuty Olewnik do Prokuratora Krajowego Janusza Kaczmarka z dnia 04.04.2006 54) Pismo Wodzimierza Olewnika z dnia 16.05.2006 r. do Komendanta Gwnego Policji Konrada Kornatowskiego z prob o podjcie okrelonych dziaa 55) Pismo pokrzywdzonego Wodzimierza Olewnika z dnia 22.05.2007 r. do Ministra Spraw Wewntrznych i Administracji Janusza Kaczmarka, 56) Pismo przewodnie Wodzimierza Olewnika z dnia 29.05.2007 r. do Ministra Sprawiedliwoci przesyajce pismo skierowane do Ministra Spraw Wewntrznych i Administracji 57) Pismo Komendy Gwnej Policji w Warszawie, zastpcy Dyrektora Biura Kontroli insp. Zdzisawa Janukowicza do Wodzimierza Olewnika z dnia 06.07.2007r. 58) Pismo przewodnie Wodzimierza Olewnika z dnia 12.10.2007 r. do Prokuratora Okrgowego w Olsztynie przesyajcego kopie dokumentw skadanych w Rnych Instytucjach i Urzdach Pastwowych

W czasie postpowania karnego zwizanego z uprowadzeniem i zabjstwem Krzysztofa Olewnika w ramach resortu spraw wewntrznych sprawowali odpowiednio: Ministra Spraw Wewntrznych i Administracji: 1) Krzysztof Janik (19 padziernika 2001 r. 21 stycznia 2004r.) 2) Jzef Oleksy (21 stycznia 2004 r. 21 kwietnia 2004 r.) 3) p.o. Jerzy Szmajdziski (21 kwietnia 2004 r. 2 maja 2004 r.) 4) Ryszard Kalisz (2 maja 2004 r. 31 padziernika 2005 r.) 5) Ludwik Dorn (31 padziernika 2005 r. 7 lutego 2007r.) 6) Janusz Kaczmarek (8 lutego 2007 r. 8 sierpnia 2007 r.) 7) Wadysaw Stasiak (8 sierpnia 2007 r. 16 listopada 2007 r.) 8) Grzegorz Schetyna (16 listopada 2007 13 padziernika 2009) 9) p.o. Prezes Rady Ministrw Donald Tusk (13 padziernika 2009 r. do 14 padziernika 2009 r.) 10) Jerzy Miller (od 14 padziernika 2009 r. do - ) Komendanci Wojewdzcy Policji z siedzib w Radomiu: 1) nadinsp. Zdzisaw Marcinkowski (od 24 czerwca 1997 r. do 15 lutego 2002 r.) 2) nadinsp. Wiesaw Stach (od 28 lutego 2002 r. do 11 marca 2005 r.) 3) nadinsp. Bogdan Klimek (od 13 marca 2005 r. do 16 lutego 2006 r.)

169

4) nadinsp. Arkadiusz Paweczyk (od 17 lutego 2006 r. do 5 stycznia 2007 r.) 5) insp. Igor Parfieniuk (od 6 stycznia 2007 r. do 16 marca 2009 r.) 6) podinsp. Rafa Batkowski penicy obowizki (od 17 marca 2009 r. do 14 maja 2009 r.) 7) nadinsp. Ryszard Szkotnicki (od 15 maja 2009 r. do - ) Komendanci Gwni Policji: 1) gen. insp. Antoni Kowalczyk (od 26 padziernika 2001 r. do 29 padziernika 2003 r.) 2) gen. insp. Leszek Szreder (od 29 padziernika 2003 r. do 3 listopada 2005 r.) 3) Marek Biekowski (od 3 listopada 2005 r. do 12 lutego 2007 r.) 4) Konrad Kornatowski (od 12 lutego 2007 r. do 8 sierpnia 2007 r.) 5) nadinsp. Tadeusz Budzik (od 13 sierpnia 2007 r. do 6 marca 2008 r.) 6) gen. insp. Andrzej Matejuk (od 6 marca 2008 r. do -) Dyrektorzy Centralnego Biura ledczego Komendy Gwnej Policji: 1) m. insp. Andrzej Borek (od 1 marca 2000 r. do 26 listopada 2001 r.) 2) nadinsp. Kazimierz Szwajcowski (od 27 listopada 2001 r. do 4 listopada 2003 r 3) Janusz Gobiewski (od 17 lutego 2004 r. do 1 czerwca 2005 r.) 4) insp. Janusz Czerwiski (od 2 czerwca 2005 r. do 10 stycznia 2006 r.) 5) insp. Jarosaw Marzec (od 10 stycznia 2006 r. do 9 sierpnia 2007 r.) 6) podinsp. Maciej Staczyk (od 11 sierpnia 2007 r. do 21 grudnia 2007 r.) 7) m. inspektor Pawe Wojtunik (od 21 grudnia 2007 r. do 13 padziernika 2009 r.) 8) insp. Adam Maruszczak - penicy obowizki dyrektora (od 13 padziernika 2009 r. do 20 grudnia 2009 r.) 9) insp. Adam Maruszczak (od 21 grudnia 2009 r. do -) Funkcje Ministrw Sprawiedliwoci Prokuratorw Generalnych penili: 1) Od 19. 10.2001 do 6.07.2002 r. - Barbara Piwnik 2) Od 06.07.2002 do 02.05.2004 r. Grzegorz Kurczuk, 3) Od 02.05.2004 r. do 06.09.2004 r. Marek Sadowski, 4) Od 06.09.2004 r. do 31.10.2005 r. Andrzej Kalwas, 5) Od 31.10.2005 r. do 07.09.2007 r. Zbigniew Ziobro, 6) Od 07.09.2007 r. do 11.09.2007 r. obowizki Prokuratora Generalnego peni Prezes Rady Ministrw Jarosaw Kaczyski, 7) Od 11.09.2007 r. do 16.11.2007 r. Zbigniew Ziobro, 8) Od 16.11.2007 r. do 21.01.2009 r. Zbigniew wikalski 9) 23.01.2009 r. - 13.10.2009 r. Andrzej Czuma 10) 14.10.2009 r. 13.03. 2010 r. Krzysztof Kwiatkowski

170

Funkcj Prokuratora Generalnego peni: 1) Od 13.03.2010 r. do chwili obecnej Andrzej Seremet W ocenie Komisji, wnioski, skargi i uwagi pokrzywdzonych byy uzasadnione. Z tych te powodw zasadnym jest na podstawie wybranych zdarze wskazanie reakcji organw lub ich przedstawicieli na zgaszane w tym zakresie zarzuty.

8.2. Nadzr Prokuratury Apelacyjnej w Warszawie Sprawa uprowadzenia i zabjstwa Krzysztofa Olewnika bya nadzorowana w Prokuraturze Apelacyjnej w Warszawie (sygn. Ap I Dsn 506/01) w Wydziale Nadzoru nad Postpowaniem Przygotowawczym przez prokuratorw: Zofi Taleck-Kau obecnie w stanie spoczynku, Wiesawa Warchoa - obecnie prokuratora Prokuratury Apelacyjnej w Lublinie, delegowanego do Prokuratury Okrgowej w Radomiu; Iren Dbrowsk-Melesa obecnie w stanie spoczynku, Ew Lizakowsk wwczas i obecnie prokuratora Prokuratury Apelacyjnej w Warszawie. Wydziaem Nadzoru nad Postpowaniem Przygotowawczym Prokuratury Apelacyjnej w Warszawie kierowa wwczas prokurator Prokuratury Apelacyjnej Kazimierz Radomski, obecnie prokurator w stanie spoczynku. Z uwagi na przekazanie Prokuraturze Okrgowej w Warszawie w dniu 16.09.2004 r. sprawy z Wydziau V ledczego do Wydziau VI do Spraw Przestpczoci Zorganizowanej, w Prokuraturze Apelacyjnej w Warszawie sprawa Ap I Dsn 506/01 zostaa wraz z aktami nadzoru przekazana do Wydziau II do Spraw Przestpczoci Zorganizowanej, gdzie pod sygn. Ap II Dsn 30/04 nadzr by kontynuowany: - w okresie od 22.09.2004 r. do 10.07.2005 r. przez prokuratora Prokuratury Apelacyjnej w Warszawie Waldemara Banasika - obecnie w stanie spoczynku, - w okresie od 11.07.2005 r. do 10.07.2005 r. przez Elbiet Ciuk, wwczas i obecnie prokuratora Prokuratury Apelacyjnej w Warszawie; - okresie od 30.01.2006 r. do 06.03.2006 r. przez prokuratora Prokuratury Apelacyjnej w Warszawie Alin Janczarsk, obecnie prokuratora w Departamencie Postpowania Przygotowawczego Prokuratury Generalnej, - w okresie od 07.03 do 22.05.2006 r. przez prokuratora Prokuratury Apelacyjnej w Warszawie Jerzego Iwanickiego. W dniu 22.05.2006 r. akta nadzoru Ap II 30/04 zostay przekazane do Prokuratury Apelacyjnej w Biaymstoku.

171

W okresie od wrzenia 2004 r. do maja 2006 r. Wydziaem II do Spraw Przestpczoci zorganizowanej Prokuratury Apelacyjnej w Warszawie kierowaa prokuratora Prokuratury Apelacyjnej w Warszawie Elbieta Gielo, obecnie prokurator Prokuratury Generalnej. Prokuratorami Apelacyjnymi w Warszawie byli: od 2001 r. do 19.04.2004 r. - prokurator Zygmunt Kapusta, obecnie w stanie spoczynku, od 20.04.2004 r. do 16.11.2005 r. i od 14.12.2007 r. prokurator Bogusaw Michalski, obecnie dyrektor Departamentu Postpowania Przygotowawczego Prokuratury Generalnej; W okresie od 17.11.2005 r. do 13.12.2007 r. Marzena Kowalska, obecnie Zastpca Prokuratora Generalnego. W zwizku ze spraw uprowadzenia i zabjstwa Krzysztofa Olewnika Rzecznik Dyscyplinarny w Prokuraturze Apelacyjnej w Warszawie nie prowadzi czynnoci ani postpowania wyjaniajcego. 8. 3. Nadzr Prokuratury Apelacyjnej w Biaymstoku W Prokuraturze Apelacyjnej w Biaymstoku, ktra jest jednostk nadrzdn wobec Prokuratury Okrgowej w Olsztynie, nadzorowane sprawy zarejestrowano jako: Ap II Dsn 24/06 Ap I Dsn 13/08 oraz Ap I Dsn 4/08. Nadzr subowy w sprawie numer Ap II Dsn 24/06 w zakresie uprowadzenia i zabjstwa Krzysztofa Olewnika sprawowany by od dnia 06.06.2006 r. w Wydziale II do Spraw Przestpczoci Zorganizowanej Prokuratury Apelacyjnej przez.: w okresie od dnia 6 czerwca 2006 r. do dnia 21 wrzenia 2006 r. przez Ann Malczyk prokuratora Prokuratury Apelacyjnej w Biaymstoku, w okresie od 30 padziernika 2006 r. do dnia 3 wrzenia 2007 r. przez Adama ukowskiego prokuratora Prokuratury Apelacyjnej, wczesnego Naczelnika Wydziau II do Spraw Przestpczoci Zorganizowanej Prokuratury Apelacyjnej w Biaymstoku (zmar w 2010 r.). W zwizku z likwidacj Wydziaw II Prokuratur Apelacyjnych z dniem 30 wrzenia 2007 roku kompetencje nadzorcze przekazane zostay do Wydziau I Organizacyjnego Prokuratury Apelacyjnej w Biaymstoku. Czynnoci wpadkowe w przedmiotowej sprawie w dniach od 11 do 19 padziernika 2006 r. wykonywa Anatol Tarasiuk prokurator Prokuratury Apelacyjnej, wczesny i aktualny Rzecznik Dyscyplinarny Prokuratury Apelacyjnej w Biaymstoku, ktry midzy innymi odmwi sporzdzenia i dorczenia kserokopii korespondencji obrocy podejrzanego Sawomira Kociuka. Natomiast w okresie od

172

dnia 21.11.2007 r. do 20.12.2007 r. czynnoci takie wykonywa Eugeniusz Wildner - prokurator Prokuratury Apelacyjnej, zatrudniony wwczas w Wydziale I Nadzoru nad Postpowaniem Przygotowawczym, aktualnie penicy funkcj wizytatora Prokuratury Apelacyjnej w Biaymstoku, ktry podejmowa midzy innymi czynnoci zwizane z wnioskiem adwokata Ireneusza Wilka o przeprowadzenie czynnoci kontrolnych w zakresie udostpnienia materiau procesowego podejrzanemu Grzegorzowi K. oraz czynnoci zwizane z wnioskiem Prokuratora Okrgowego w Olsztynie o przekazanie zawiadomienia o przestpstwie adwokata I. Wilka innej jednostce prokuratorskiej celem procesowego rozstrzygnicia. Pismo adwokata Ireneusza Wilka potraktowano jako skarg na prokuratora i polecono Prokuratorowi Okrgowemu w Olsztynie rozpoznanie w trybie skargowym. Formalny nadzr nad spraw zosta zakoczony w dniu 3 wrzenia 2007 r. po skierowaniu aktu oskarenia. Powysze dane nie dotycz prokuratorw biorcych udzia w posiedzeniu Sdu Apelacyjnego w Biaymstoku w zwizku z wnioskami o przeduenie tymczasowych aresztowa. Pocztkowo nadzr nad prac II Wydziau do Spraw Przestpczoci Zorganizowanej Prokuratury Apelacyjnej sprawowa wczesny Zastpca Prokuratora Apelacyjnego w Biaymstoku.. Funkcj nadzoru z dniem 05.10.2006 r. obj prokurator Prokuratury Apelacyjnej w Biaymstoku Sawomir Koakowski. Od tego czasu nadzorowa on Wydzia II do Spraw Przestpczoci organizowanej do chwili likwidacji tej komrki organizacyjnej. Funkcj Prokuratora Apelacyjnego do dnia 16.01.2008 r. peni prokurator Sawomir Luks. Nadzr subowy w sprawie numer Ap I Dsn 13/08 dotyczy postpowania prowadzonego przeciwko Grzegorzowi K. i Andrzejowi . podejrzanym, midzy innymi o czyn z art. 2632 kk i inne, w czci dotyczcej wtkw zwizanych z udziaem w grupie przestpczej oraz uprowadzeniem dla okupu Krzysztofa Olewnika przez inne, nieustalone w ledztwie VI Ds. 22/06 osoby. Sprawowany by w Wydziale I Organizacyjnym w okresie od dnia 07.02.2008 r. W dniu 26.05.2008 r. tj. po uzyskaniu informacji o przekazaniu niniejszej sprawy z Prokuratury Okrgowej w Olsztynie do Wydziau II Zamiejscowego Biura do Spraw Przestpczoci Zorganizowanej Prokuratury Krajowej w Gdasku Prokuratura Apelacyjna w Biaymstoku zakoczya sprawowanie nadzoru. ledztwo to cznie prowadzono do dnia 02.08.2007 r. za numerem VI Ds. 22/06, a po tej dacie tj. po wyczeniu materiaw dowodowych z tej sprawy, za numerem VI Ds. 35/07. Od daty wyczenia materiaw dowodowych do dnia 07.02.2008 r. nadzr subowy nad spraw VI Ds. 35/07 nie by sprawowany. Nadzr nad ledztwem, formalnie zgodnie z dekretacj z dniem 08.04.2008 r. sprawowa prokurator Prokuratury Apelacyjnej w Biaymstoku Leszek Rudnik, wykonujcy wwczas czynnoci w Wydziale I Organizacyjnym. Czynnoci wpadkowe wykonywali w dniu 20.02.2008 r. prokurator Prokuratury Apelacyjnej Eugeniusz Wildner oraz w dniach 3 7.04.2008 r. prokurator Prokuratury Apelacyjnej Jolanta Kordulska, wykonujca wwczas czynnoci w Wydziale I Organizacyjnym. Wymienieni prokuratorzy zapoznawali si midzy innymi z postanowieniami o przedueniu ledztwa w przedmiotowej sprawie.

173

Nadzr nad prac Wydziau I Organizacyjnego sprawowa Sawomir Koakowski wwczas zastpca Prokuratora w Biaymstoku. Funkcj Naczelnika Wydziau I w pocztkowej fazie nadzoru penia Jolanta Kordulska - prokurator Prokuratury Apelacyjnej w Biaymstoku, a od dnia 01.04.2008 r. Marian Jaroszewicz - prokurator Prokuratury Apelacyjnej w Biaymstoku. Od 01.03.2008 r. funkcj kierownika Dziau Nadzoru peni prokurator Prokuratury Apelacyjnej Bazyli Telentejuk, naczelnik Wydziau I Organizacji Pracy Prokuratur Prokuratury Apelacyjnej w Biaymstoku. Obowizki Prokuratora Apelacyjnego od pocztku sprawowania nadzoru w niniejszej sprawie peni Andrzej Tacula. Nadzr subowy w sprawie numer Ap I Dsn 4/08 obejmowa prowadzone postpowanie w zwizku z niedopenieniem obowizkw subowych przez funkcjonariuszy organw cigania wykonujcych czynnoci w toku ledztwa. Dotyczcego uprowadzenia dla okupu i zabjstwa Krzysztofa Olewnika i sprawowany by od dnia 24.01.2008 r. w Wydziale I Organizacyjnym Prokuratury Apelacyjnej. Podobnie jak w uprzednio opisywanej sprawie numer Ap I Dsn 13/08, w dniu 26.05.2008 r., tj. po uzyskaniu informacji o przekazaniu niniejszej sprawy z Prokuratury Okrgowej w Olsztynie do Wydziau II Zamiejscowego Biura do Spraw Przestpczoci Zorganizowanej Prokuratury Krajowej w Gdasku sprawowanie nadzoru w Prokuraturze Apelacyjnej w Biaymstoku zakoczono.

8. 4. Nadzr Prokuratury Krajowej Do dnia 31 marca 2010 r. najwysz w hierarchii cywilnego pionu prokuratury jednostk organizacyjn bya Prokuratura Krajowa, ktr kierowa Prokurator Krajowy. Zastpia j Prokuratura Generalna kierowana przez Prokuratora Generalnego. Sprawa uprowadzenia i zabjstwa Krzysztofa Olewnika zostaa w dniu 10 padziernika 2002 r. zarejestrowana w Biurze do Spraw Przestpczoci Zorganizowanej Prokuratury Krajowej na polecenie wczesnego Dyrektora Biura prokurator Prokuratury Krajowej Ryszarda Rychlika (obecnie prokuratora w stanie spoczynku), w zwizku z rozpoznaniem skargi adwokata Jerzego Jamki z dnia 07.10.2002 r. ledztwo pocztkowo nadzorowane byo przez Danut Bator - prokuratora Prokuratury Apelacyjnej w Warszawie delegowan do Prokuratury Krajowej (obecnie zastpca Dyrektora Departamentu Postpowania Sdowego Prokuratury Generalnej). Realizacja czynnoci zwizanych z nadzorem zlecenia bya take przez Sawomira Grnickiego prokuratora Prokuratury Krajowej, wczesnego zastpc Dyrektora Biura do Spraw Przestpczoci Zorganizowanej Prokuratury Krajowej (obecnie zastpc Dyrektora Departamentu Postpowania Przygotowawczego Prokuratury Generalnej), za od stycznia 2003 r. do listopada 2005 r. przez Pawa Korbala wwczas zastpc Dyrektora Biura do Spraw Przestpczoci Zorganizowanej Prokuratury Krajowej (obecnie zatrudniony w Instytucie Wymiaru Sprawiedliwoci).

174

W czerwcu 2004 r. nadzr nad postpowaniem PR IV Dsn 122/02 przej Jerzy Szymaski prokurator Prokuratury Krajowej (obecnie Dyrektor Departamentu Przestpczoci Zorganizowanej i Korupcji Prokuratury Generalnej). Odzwierciedla to adnotacja na okadce akt sprawy zalecajca Prokuratorowi Okrgowemu w Warszawie nadesanie aktualnej informacji o ustaleniach w sprawie kradziey samochodu policyjnego wraz z aktami ledztwa. Tym samym kolejne wpywajce w tej sprawie pisma byy dekretowane na referenta przez prokuratora Prokuratury Krajowej Jzefa Piechot, ktry od grudnia 2003 r. do listopada 2005 r. peni funkcj Dyrektora Biura do Spraw Przestpczoci Zorganizowanej Prokuratury Krajowej. Prokurator Jerzy Szymaski rozpoznawa midzy innymi skarg Wodzimierza Olewnika z dnia 9.05.2004 r. skierowan na rce Ministra Sprawiedliwoci Marka Sadowskiego. W dniu 18.06.2004 r. prokurator Jerzy Szymaski zleci Zastpcy Prokuratora Apelacyjnego w Warszawie zbadanie zasadnoci zarzutw podnoszonych przez skarcego i udzielenie mu odpowiedzi w terminie do dnia 15.07.2004 r. W dniu 30.06.2004 r. prokurator Jerzy Szymaski odebra zoon w trakcie rozmowy telefonicznej z Danut Olewnik-Cieplisk skarg na dziaania policji i prokuratury we wskazanym postpowaniu. Tego samego dnia rozpoznawa take wniosek Wodzimierza Olewnika z dnia 09.06.2004 r. skierowany na rce Ministra Sprawiedliwoci Prokuratora Generalnego o przekazanie materiaw postpowania innej jednostce prokuratury oraz wyjanienie wszystkich okolicznoci zwizanych z zaginiciem akt gwnych sprawy dot. uprowadzenia Krzysztofa Olewnika. W odpowiedzi prokurator Jerzy Szymaski powiadomi wnioskodawc, i Prokurator Apelacyjny w Warszawie zosta zobowizany do udzielenia mu odpowiedzi i stwierdzi brak podstaw do powierzenia prowadzenia sprawy innej jednostce prokuratury. Nastpnie prokurator Jerzy Szymaski wzi udzia w spotkaniu Ministra Sprawiedliwoci Prokuratora Generalnego z Danut Olewnik w dniu 08.07.2004 r. i na powysz okoliczno sporzdzi notatk urzdow w dniu 09.07.2004 r. W notatce tej zawarto adnotacj, i uwagi wynikajce z tej rozmowy przekazano bezporednio prokuratorowi Robertowi Skawiskiemu z Prokuratury Okrgowej w Warszawie. W toku realizowanego nadzoru prokurator Jerzy Szymaski spotka si w dniu 20.108.2004 r., wraz z wczesnym zastpc Prokuratora Generalnego Kazimierzem Olejnikiem z prowadzcymi i nadzorujcymi postpowanie prokuratorami w Prokuraturze Apelacyjnej w Warszawie, zlecajc dogbn analiz przebiegu ledztwa i opracowanie planu dalszych czynnoci. Bya to jego ostatnia czynno albowiem od wrzenia 2004 r. nadzr nad postpowaniem zosta przejty przez Macieja Florkiewicza prokuratora Prokuratury Okrgowej w Lublinie delegowanego do Prokuratury Krajowej (obecnie prokuratora Prokuratury Apelacyjnej w Lublinie). Wyej wymieniony nadzr ten sprawowa do dnia 01.10.2007 r. W okresie od listopada 2007 r. do kwietnia 2008 r. dalszy bezporedni nadzr nad spraw przej Robert Tarsalewski - prokurator Prokuratury Krajowej. W okresie od 23.04 do 12.05.2008 r. nadzr sprawowany by przez Wojciecha Dutkowskiego prokuratora Prokuratury Okrgowej w Gliwicach, delegowanego do Prokuratury Krajowej, za od

175

12.05.2008 r. by sprawowany przez Jacka Bilewicza - prokuratora Prokuratury Apelacyjnej we Wrocawiu, delegowanego do Prokuratury Krajowej. W tym czasie funkcje Dyrektora Biura do Spraw Przestpczoci Zorganizowanej Prokuratury Krajowej penili: od listopada 2005 r. do stycznia 2006 r. Pawe Korbal - prokurator Prokuratury Krajowej (obecnie w Instytucie Wymiaru Sprawiedliwoci), od stycznia 2006 r. do wrzenia 2006 r. Bogdan wiczkowski pocztkowo prokurator Prokuratury Apelacyjnej w Katowicach, delegowany do Prokuratury Krajowej, a nastpnie od wrzenia 2006 r. prokurator Prokuratury Krajowej (obecnie prokurator w stanie spoczynku), od wrzenia 2006 r. do lutego 2007 r. Konrad Kornatowski pocztkowo prokurator prokuratury Apelacyjnej w Gdasku delegowany do Prokuratury Krajowej, a nastpnie od lutego 2007 r. prokurator Prokuratury Krajowej (obecnie poza sub), Od lutego 2007 r. do grudnia 2007 r. Krzysztof Sierak prokurator Prokuratury Apelacyjnej w Katowicach delegowany do Prokuratury Krajowej, nastpnie prokurator Prokuratury Krajowej, od grudnia 2007 r. Krzysztof Parchimowicz, prokurator Prokuratury Krajowej. Realizacja czynnoci zwizanych z nadzorem nas spraw PR IV Dsn 122/02 w latach 2006 2007 zlecana bya take przez wczesnych zastpcw Dyrektora Biura do Spraw Przestpczoci zorganizowanej Prokuratury Krajowej: Tomasza Szaka, prokuratora Prokuratury Apelacyjnej w Katowicach, delegowanego do Prokuratury Krajowej (obecnie prokuratora Prokuratury Apelacyjnej w Katowicach), Krzysztofa Karsznickiego, prokuratora Prokuratury Apelacyjnej w odzi delegowanego do Prokuratury Krajowej, a nastpnie prokuratora Prokuratury Krajowej (obecnie Dyrektora Departamentu Wsppracy Midzynarodowej Prokuratury Generalnej), Jerzego Gajewskiego, prokuratora Prokuratury Apelacyjnej w Katowicach, delegowanego do Prokuratury Krajowej. Jednoczenie postpowanie w sprawie niedopenienia, w okresie od padziernika 2001 r. do maja 2006 r. w Sierpcu, Pocku, Warszawie i innych miejscach wojewdztwa mazowieckiego obowizkw subowych przez funkcjonariuszy organw cigania wykonujcych czynnoci w toku ledztwa dotyczcego uprowadzenia dla okupu i zabjstwa Krzysztofa Olewnika, tj. o czyn z art. 2311 kk od grudnia 2007 r. do maja 2008 r. nadzorowane byo (za sygn. PR III Dsn 45/2008/ Biaystok) przez Sawomira Grnickiego prokuratora Prokuratury Krajowej (obecnie zastpc Dyrektora Departamentu Postpowania Przygotowawczego Prokuratury Generalnej). W maju 2008 roku sprawa zostaa przejta przez Biuro do Spraw Przestpczoci Zorganizowanej Prokuratury Krajowej i doczona do nadzorowanej za sygn. PR IV Ds. 122/02 sprawy uprowadzenia i zabjstwa Krzysztofa Olewnika.

176

We wskazanym okresie tj. od grudnia 2007 r. do dnia 08.05.2008 r. funkcj Dyrektora Biura Postpowania Przygotowawczego Prokuratury Krajowej peni prokurator Prokuratury Krajowej Jerzy Zientek. W okresie od zarejestrowania sprawy PR IV Ds. 122/02 Biuro do Spraw Przestpczoci Zorganizowanej Prokuratury Krajowej nadzorowani niej wymienieni prokuratorzy, penicy funkcje lub obowizki Prokuratora Krajowego: Od 17.12.2001 r. do 31.10.2005 r. Karol Napierski (obecnie prokurator w stanie spoczynku); faktyczny nadzr sprawowa wczesny zastpca Prokuratora Generalnego Kazimierz Olejnik (aktualnie prokurator Prokuratury Generalnej), Od 31.10.2005 r. do 08.02.2007 r. Janusz Kaczmarek (obecnie poza sub), Od 04.04.2007 r. do 14.05.2007 r. Tomasz Szaek (obecnie prokurator Prokuratury Apelacyjnej w Katowicach), Od 14.06.2007 r. do 21.11.2007 r. Dariusz Barski, Od 21.11.2007 r. do 20.01.2009 r. Marek Staszak (aktualnie prokurator Prokuratury Generalnej).

Akta podrczne prokuratury, szczeglnie pochodzce z pierwszej fazy ledztwa, wskazuj na niedostateczny nadzr subowy realizowany nad prokuratur prowadzc ledztwo. W swojej istocie sprowadza si on do dania informacji i nie nosi cech nadzoru konsultacyjnego. W aden sposb nie wskazano waciwych kierunkw czynnoci, jakie winny zosta zrealizowane w niniejszej sprawie. W tej kategorii nieprawidowoci naley take umiejscawia brak decyzji jednostek nadrzdnych na Prokuratur Rejonow w Sierpcu o przejciu sprawy i przekazaniu jej do Prokuratury Okrtowej lub Apelacyjnej. Pomimo, e postpowanie zostao zarejestrowane w biurze do spraw Zwalczania Przestpczoci Zorganizowanej Prokuratury Krajowej na polecenie wczesnego dyrektora biura R. Rychlika w zwizku ze skarg penomocnika pokrzywdzonego Wodzimierza Olewnika, praktycznie w okresie do czasu przeniesienia spraw do pionu zwalczania przestpczoci zorganizowanej nadzr ze strony Prokuratury Krajowej nie by realizowany. Wykonywano jedynie czynnoci zwizane z trybem skargowym oraz dokumenty o charakterze analitycznym krytyczna analiza dotychczasowego postpowania prokurator D.Bator . 19 maja 2004 r. Wodzimierz Olewnik wystosowa pismo skarg na rce Ministra Sprawiedliwoci Prokuratora Generalnego Marka Sadowskiego dot. nieprawidowoci w prowadzaniu ledztwa. Ponadto 9 czerwca 2004 Wodzimierz Olewnik wystosowa kolejne pismo - skarg skierowan na rce Ministra Sprawiedliwoci Prokuratora Generalnego Marka Sadowskiego na postpowanie Prokuratury Okrgowej w przedmiocie zatrzymania S.Kociuka i nie przedstawieniu mu zarzutw z jednoczesnym wnioskiem o przekazanie materiaw postpowania innej jednostce prokuratury oraz wyjanienie wszystkich okolicznoci zwizanych z zaginiciem akt gwnych sprawy dot. uprowadzenia Krzysztofa Olewnika.

177

Zbadanie i rozpatrzenie skarg zostao zlecone prok. Jerzemu Szymaskiemu prowadzcemu nadzr nad ledztwem dot. porwania Krzysztofa Olewnika (Dsn 122/02) z Biura do Spraw Przestpczoci Zorganizowanej Prokuratury Krajowej. Ten za wysa w tej sprawie stosowne pismo do Prokuratury Apelacyjnego w Warszawie z poleceniem by poruszone w skargach zarzuty zbada i udzieli odpowiedzi bezporednio skarcemu z jednoczesnym poleceniem przesania odpisu odpowiedzi do wiadomoci. Warto w tym miejscu zacytowa fragment zezna zoonych przed Komisj przez prok. Szymaskiego: przeczytaem t skarg i pilnie zadzwoniem wanie tego samego dnia do, o ile pamitam, do pani prokurator okrgowej Janczarskiej, dajc przedstawienia informacji i planu ledztwa w tej sprawie, ktra dotyczy porwania, znaczy porwania samochodu, kradziey i zagubienia akt, poniewa to ju, no, zapalia si czerwona lampka, e sprawa zaczyna by rzeczywicie bardzo bulwersujca i, no, rzdz t spraw jakie, powiedziabym, niewyjanione, rzeczy, e sprawa jest rzeczywicie bulwersujca. No i na pimie w zwizku z tym, e uzgodniem z dyrektorem (Jerzy Piechota), moje stanowisko te takie byo, e najpierw spraw trzeba dokadnie wyjani, jak ona wyglda, na jakim jest etapie, czy rzeczywicie s tego rodzaju zaniedbania, jak pokrzywdzeni twierdz, w kadym razie powiedziaem jedno, e na wczesny czas, czyli na czerwiec 2004, nie ma podstaw do przekazania sprawy do innej prokuratury. I powiedziaem przeoonemu, panu dyrektorowi Piechocie, e sprawa jest dla mnie zupenie nowa, nie znam jeszcze jej szczegw, wic poczekamy na stanowisko prokuratury apelacyjnej, ale w kadym razie zleciem 30 czerwca, pisemnie, panu prokuratorowi apelacyjnemu w Warszawie, no, zbadanie, bardzo dokadne zbadanie sprawy. Jak z tego wynika, prok. J.Szymaski nie podj adnych osobistych czynnoci, majcych na celu wyjanienie poruszonych w pismach pokrzywdzonego nieprawidowoci a zleconych przez Prokuratora Generalnego, cakowicie zawierzajc ustaleniom nadzorowi I instancji. W zwizku z t skarg Naczelnik Wydziau Nadzoru nad Postpowaniami Przygotowawczymi Prokuratury Apelacyjnej w Warszawie prok. Kazimierz Radomski 15 czerwca 2004 (a wic ju po nawet po zatrzymaniu S.Kociuka i kradziey akt sprawy) wystosowa w odpowiedzi pismo do Biura ds. Przestpczoci Zorganizowanej Prokuratury Krajowej, w ktrej zawar wasn ocen ledztwa oraz ocen jakoci sprawowanego przeze nadzoru subowego. Cakowite, wrcz aroganckie rozminicie si z rzeczywistoci, bdce przejawem le rozumianej solidarnoci korporacyjnej, wymaga ponownie zacytowania obszernych fragmentw tego kuriozalnego pisma: Nadzr subowy jest prowadzony na bieco zgodnie z zasadami, a wiedza nadzorujcego postpowanie prokuratora na temat przeprowadzonych czynnoci i podejmowanych w wyniku ich analizy wynika take z biecej i osobistego (sic!) zapoznawania si z aktami gwnymi V Ds. 290/02. Bieca kontrola tego ledztwa pozwala na stwierdzenie, i jest ono prowadzone prawidowo, przy dobrej koncentracji czynnoci procesowych, zwaywszy zwaszcza, i gwn podstaw tego ledztwa s czynnoci

178

operacyjne, wnikliwie, z gromadzeniem dowodw w odpowiednim momencie i kolejnoci, a take przy dokonywaniu ich analizy we wzajemnej korelacji oraz efektywnie. Warto w tym miejscu doda, i zapoznanie si w owym czasie z aktami sprawy V Ds. 290/02 byo niemoliwe bowiem oryginay akt gwnych znajdoway si w rkach sprawcw kradziey, a proces odtwarzania akt gwnych dopiero si rozpoczyna. W dniu 30 czerwca 2004 r. prok. Jerzy Szymaski odebra, zoon w trakcie rozmowy telefonicznej z Danut Olewnik-Cieplisk skarg na dziaania policji i prokuratury we wskazanym postpowaniu. Tego samego dnia rozpozna take wniosek Wodzimierza Olewnika. W odpowiedzi prokurator Jerzy Szymaski powiadomi wnioskodawc, i Prokurator Apelacyjny w Warszawie zosta zobowizany do udzielenia mu odpowiedzi, stwierdzajc jednoczenie brak podstaw do powierzenia prowadzenia sprawy innej jednostce prokuratury. Odpowied na zarzuty zawarte w pimie z 9 czerwca 2004 r. wysana zostaa za pismem z dnia 14 lipca 2004 r. podpisanym przez Naczelnika Wydziau Nadzoru nad Postpowaniami Przygotowawczymi Prokuratury Apelacyjnej prok. Kazimierza Radomskiego. Osobliwo zawartych w wzmiankowanym pimie stwierdze, wiadczcych o cakowitej

nieznajomoci (wbrew temu co napisano) akt sprawy wymaga zacytowania jego czci: Ocena caoksztatu zgromadzonego w ledztwie V Ds. 290/02 materiau dowodowego doprowadza do konkluzji braku niniejszej sprawie chociaby minimalnych dowodw bezporednich, jak te cigu poszlak uzasadniajcych w stopniu dostatecznym podejrzenie popenienia przez tego mczyzn jakiegokolwiek przestpstwa (sic!), a zwaszcza wspuczestniczenia przez niego w uprowadzeniu Krzysztofa Olewnika i wymuszenia rozbjniczego na czonkach jego rodziny okupu. Z tych wzgldw decyzja prokuratora o odstpieniu od przedstawieniu zarzutw popenienia przestpstwa bya w zupenoci suszna. Komisja ustalia, i nikt z nadzoru nie zapoznawa si choby z czci akt sprawy ani nie konsultowa si w powyszej kwestii z referentem sprawy. Naley wyranie podkreli, i w omawianym okresie tj. prowadzenia ledztwa V Ds. 290/02 przez V Wydzia Prokuratury Okrgowej w Warszawie instancyjny nadzr subowy sprawowany przez: Wydzia Nadzoru nad Postpowaniami Przygotowawczymi Prokuratury Apelacyjnej w Warszawie przez prokuratorw referentw, kolejno: Iren Dbrowsk Malesa i Ew Lizakowsk, kierowany przez prokuratora Kazimierza Radomskiego, Biuro do Spraw Przestpczoci Zorganizowanej Prokuratury Krajowej przez prokuratorw kolejno: Danut Bator, od 01.06.2004 r. Jerzego Szymaskiego, kierowane przez Ryszarda Rychlika, od grudnia 2003 r. Jerzego Piechot, w sensie merytorycznym de facto nie istnia.

179

W wyniku prac Komisja ustalia, i aden z nadzorujcych ledztwo V Ds. 290/02 ww. prokuratorw z Prokuratury Apelacyjnej, jak i prokuratorw Biura ds. PZ Prokuratury Krajowej nigdy osobicie nie zapoznawali si nawet z czci akt gwnych sprawy. Ich nadzr sprowadza si jedynie do wymiany korespondencji zwizanej z kolejnymi wnioskami o przeduanie ledztwa oraz wyegzekwowaniem kwartalnej informacji od referenta o postpach w sprawie. Nie zauwaono przy tym by nadzorujcy egzekwowali lub prbowali uzyskiwa wyjanienia od referenta dlaczego nie byy wykonywane czynnoci zaplanowane, a zawarte we wczeniejszych wnioskach o przeduenie ledztwa. Wymagaoby to jednak wysiku signicia do wczeniejszych kwartalnych wnioskw i porwnanie ich treci. Minister Sprawiedliwoci Prokurator Generalny M.Sadowski 8 lipca 2004 r. w obecnoci prok. J.Szymaskiego przyj siostr Krzysztofa Olewnika - Danut. W nastpstwie spotkania min. M.Sadowski poleci Zastpcy Prokuratora Generalnego prokuratorowi Kazimierzowi Olejnikowi, eby przej nadzr nad tym postpowaniem: osobicie w rozmowie wyraziem yczenie i prob, eby nie przekazywa tego rutynowo podlegym prokuratorom, tylko eby dokona sam oceny, pomimo no, nawau obowizkw, jakie ma zastpca prokuratora generalnego, eby no po prostu zapozna si z aktami, choby z podstawow czci tych akt i ukierunkowa ledztwo. Prok. Kazimierz Olejnik na polecenie Ministra Sprawiedliwoci Marka Sadowskiego przej nadzr nad tym postpowaniem. Prok. Olejnik po osobistym zapoznaniu si z aktami sprawy, a take m.in. po rozmowie telefonicznej z A. Rapackim, byym zastpc Komendanta Gwnego Policji, ktry by wwczas oficerem cznikowym, postanowi niezwocznie przenie prowadzenie ledztwa do innej jednostki tj. do Wydziau VI Prokuratury Okrgowej w Warszawie. Zeznajc przez Komisj tak oceni dotychczasowy poziom prowadzenia ledztwa: Rzeczywicie ta sprawa to jest jeden wielki dramat i kompromitacja. Na tamtym etapie. Taka jest moja ocena i tak ocen dzisiaj formuuj prokuratury i policji, bo obydwa te organy, kady w rnym zakresie odpowiada i rne czynnoci podejmowa, ale ilo bdw w tej sprawie, ilo niewaciwych zachowa, no, bya a niewyobraalna. Rwnie krytycznie oceni sposb prowadzenia nadzoru przez Prokuratur Krajow: Razem ze spraw, z aktami gwnymi, dostaem chyba albo od razu, albo krtko pniej akta nadzoru biura PZ Prokuratury Krajowej. Chc delikatnie oceni wtedy moje wraenia z tej oceny, ale byy one rwnie ze. By moe ten jeden dobry dokument bd jeden bardzo dobry moment analizy akt przez pani prokurator Bator, (jeszcze przed przejciem sprawy przez Wydz. V PO w W-wie - KS) ale byo to w roku dwa tysice, z tego, co pamitam, dwa tysice drugim chyba albo trzecim. Natomiast pniej te dziaania byy takimi dziaaniami formalnymi, a jak ju No, jak ja przeczytaem akta, wtedy, no, na pocztku, w sierpniu, to

180

miaem wieo w pamici obraz tej sprawy, jak, no, gdzie tam widziaem takie pisma z pierwszego procza, z maja, z czerwca, no, e sprawa idzie piewajco, e nie ma problemw, e rytmicznie, e cao... kompleksowo, e wszystko jest ujte, no, to bya wirtualna rzeczywisto. Mimo tak krytycznej jak najbardziej susznej zdaniem Komisji - oceny dotychczasowej dziaalnoci referentw sprawy oraz nadzoru, prok. K.Olejnik nie podj adnych dziaa o charakterze dyscyplinarnym lub choby wyjaniajcym powody zaniecha i zaniedba. Niedopenienie obowizkw subowych w tej kwestii wiadek usiowa uzasadni w sposb nastpujcy: Kiedy te akta czytaem, no, to mnie te krew zalewaa, i wtedy rzeczywicie moja ocena bya bardzo surowa, i bardzo realnie i powanie zastanawiaem si, co w tym zakresie zrobi, bo nie mam wtpliwoci, e wszystkie te osoby, ktre zachoway si, no, w sposb, ktry rzeczywicie narusza porzdek prawny, zasady przyzwoitoci, powinny ponie okrelone konsekwencje. Ale uznaem, e nie wtedy. Uznaem, e gdybym wtedy wdroy takie postpowanie, to bym spowodowa si rzeczy, narazibym na szwank gwny nurt postpowania, jakim byo wykrycie sprawcw, uwolnienie Krzysztofa Olewnika i podjcie w tym zakresie dziaa. No, pracuj wiele lat w prokuraturze w rnych obszarach, przy rnych sprawach, jawnych i tajnych, i wiem, e w tej sprawie, no, to spektrum zainteresowa odnonie prokuratorw, policjantw musiao by bardzo szerokie. Wiedziaem, e gdyby wobec tych wszystkich osb wdroy to postpowanie wtedy, to si rzeczy te osoby by si broniy, miayby obrocw, byby wyciek informacji. To mogoby wtedy narazi na szwank gwny nurt postpowania, ktrym byo uwolnienie Krzysztofa, jeeli y, zatrzymanie sprawcw. Uwaaem, e te dziaania... tym bardziej e wtedy w 2004 r., jeeli chodzi o przewinienia dyscyplinarne, no, w duej czci si ju poprzedawniay, bo takie s terminy. Mona byo mwi o innych. Uwaaem, e ten nurt dziaa powinien zosta wdroony pniej, po pozytywnym zakoczeniu sprawy. Nikt z ww. prokuratorw sprawujcych bezporedni nadzr subowy, jak i nadzr instancyjny nie ponis za niedopenienie wyej opisanych obowizkw subowych adnych konsekwencji subowych. Przeciwnie, wikszo z nich robia i nadal robi kariery na kierowniczych szczeblach Prokuratur, w tym Prokuratury Generalnej (J.Mamej, A.Janczarska, A.Pogorzelski, U.Bator, J.Szymaski).

8.5.

Nadzr Ministra Spraw Wewntrznych i Administracji nad policj w zakresie

postpowa karnych zwizanych z uprowadzeniem i zabjstwem Krzysztofa Olewnika W zwizku z licznie pojawiajcymi si nieprawidowociami w sposobie prowadzania czynnoci przez funkcjonariuszy policji w sprawie uprowadzenia Krzysztofa Olewnika pokrzywdzeni wielokrotnie wielokrotnie interweniowali osobicie, przez penomocnika procesowego lub poprzez posw i senatorw z okrgu wyborczego u ministrw spraw wewntrznych i administracji oraz komendantw gwnych policji. I

181

tak: 25.03.2003 r. Danuta Olewnik-Ciepliska siostra uprowadzonego Krzysztofa Olewnika wystosowaa pismo do Ministra Spraw Wewntrznych i Administracji Krzysztofa Janika w ktrym prosia o zainteresowaniem si okolicznociami i caym przebiegiem uprowadzenia Krzysztofa Olewnika. W skrcie opisaa wszystkie okolicznoci zdarzenia. Od imprezy z udziaem policjantw w noc porwania, o daniu 300 tys. dolarw okupu, o dziaalnoci pracownikw firmy Rutkowski i o cigniciu przez jednego z nich informatora, ktrego informacje, z ktrych adne si nie potwierdziy, kosztoway rodzin niemal rwnowarto danego okupu. Na koniec pisma Danuta Olewnik-Ciepliska napisaa wprost, e istniej wedug niej podstawy wskazujce na udzia w sprawie policjantw. Podaa konkretne, niepokojce jej zdaniem sytuacje, ktre na to mog wskazywa. Ponadto, dodaa, po kilku miesicach ledztwa bardzo spowolniono prace policji. Koczc pismo Danuta Olewnik-Ciepliska zadeklarowaa zoenie stosownych zezna w tym zakresie przed wyznaczonym przez Ministra oficerem. Przed Komisj Minister Spraw Wewntrznych i Administracji Krzysztof Janik zezna, i podczas penienia funkcji ministra nie spotka si z osobami prywatnymi, indywidualnymi ktre, wnosiy skargi czy wniosy jakie uwagi do prowadzonych spraw przez Policj, nie pamita rwnie, aby ze spraw uprowadzenia Krzysztofa Olewnika spotka si podczas penienia funkcji ministra spraw wewntrznych i administracji. Nie pamita rwnie aby w tej sprawie rozmawia z min. Andrzejem Piatem o czym ten ostatni zezna podczas przesuchania w Prokuraturze Apelacyjnej w Gdasku, co potwierdzi przed Komisj. Minister Piat natomiast w prokuraturze zezna, i przy jakie okazji zapytaem Janika Ministra MSWiA, czy zna spraw. On odpowiedzia, e spraw zna, e si ni zajmuj. Podobnie jego zastpca Zbigniew Sobotka w zeznaniach zoonych przed Komisj stwierdzi, e nigdy podczas penienia funkcji podsekretarza stanu odpowiedzialnego m.in. za funkcjonowanie policji nie zetkn si ze spraw porwania Krzysztofa Olewnika i nie przypomina sobie aby zapoznawa si z przedmiotowym pismem. Jednoczenie min. Janik zezna przed Komisj, e rocznie do resortu wpywa okoo 20 tys. Pism, z czego ponad poowa to s listy od obywateli. W resorcie istnieje cay mechanizm selekcjonowania tych listw, kierowania do waciwych, kompetentnych w danej sprawie adresatw. Ja nie mog, nie przypominam sobie, abym, generalnie rzecz biorc, czyta jakiekolwiek listy indywidualne, z wyjtkiem takich, ktre mi wrczano gdzie tam na jakich spotkaniach poselskich, bowiem sekretariat ministra, czyli cay departament zajmujcy si obsug biurokratyczn ministerstwa, w tym kancelaria oglna, ktra przyjmowaa pisma adresowane do resortu, no, na tym pierwszym poziomie ju dekretowaa pisma na odpowiedzialnych dyrektorw bd komendantw gwnych, bd wiceministrw, wic na og do ministra przychodziy tylko pisma najistotniejsze, najwaniejsze, wymagajce jakich decyzji politycznych. Pismo D. Olewnik-Ciepliskiej wpyno do Departamentu Kontrol Ministerstwa Spraw Wewntrznych w dniu 1 kwietnia 2003r. Zastpca dyrektora Deprtamentu Kontroli MSWiA W.Dydek przekaza powysze pismo do Biura Spraw Wewntrznych KGP do dyrektora J. Greckiego, nadajc tym samym bieg sprawie. Zainteresowanie Departamentu Kontroli wywoao przede wszystkim podejrzewanie

182

D.Olewnik policjanta W.Ksickiego o wspudzia w porwaniu. W pimie z dn.24 kwietnia 2003r. zastepca dyrektora Biura Spraw Wewntrznych KGP K. Kurtyka poinformowa dyrektora W. Dydka o czynnociach ktre wyonao BSW. I tak oficerowie Biura w dniu 22 kwietnia 2003 r. przeprowadzili rozmow zarwno z D.Olewnik ja i W.Olewnikiem, ktrego nastpnie pzesuchano w charakterze wiadka. Biuro Spraw Wewntrznych przekazao protok przesuchania wiadka W. Olewnika raz z notatk urzdow do Prokuratury Okrgowej w Warszawie, ktra prowadzia ledztwo V Ds.290/02 w sprawie uprowadzenia K.Olewnika. W dniu 10 czerwca 2003r prokurator R. Skawiski wyda postanowienie o przedstawieniu W.Ksickiemu zarzutu, e dziaajc w celu osgnicia korzyci majtkowych wyudzi od W. Olewnika kot 2 tys.z, w celu zakupu lornetki z noktowizorem dla Komisariatu Policji w Nowy Dworze dla usprawnienia poszukiwa Krzysztofa Olewnika Komisja dysponuje te dokumentem: Informacja dot. uprowadzenia Krzysztofa Olewnika sporzdzon przez Komendanta Wojewdzkiego Policji w Radomiu nadinsp. W. Stacha zgodnie z poleceniem Ministra Spraw Wewntrznych i Administracji Pana Krzysztofa Janika przesanym w dniu 7 padziernika 2003 r. na rce zastpcy KGP nadinsp. Adama Rapackiego. Na bazie informacji zawartych w w/w dokumencie, Dyrektor BSK KGP insp. Jerzy Ncki sporzdzi informacj o aktualnym stanie sprawy uprowadzenia okupowego Krzysztofa Olewnika w tym przekazania okupu, dla ministra K. Janika przekazywan 14 padziernika 2003 r. za pismem przewodnim podpisanym przez Komendanta Gwnego Policji Antoniego Kowalczyka. W notatce dyr. J.Ncki wyranie zakcentowa moliwo samouprowadzenia i tego i K. Olewnik osobicie dysponuje zoon kwot (tak w oryginale) okupu i nie zamierza ze znanych jemu powodw powrci do domu. Minister Adam Rapacki zezna przed Komisj: Pamitam, e prawdopodobnie w tamtym okresie (po przekazaniu okupu 24 lipca 2003 r.) pisalimy opracowanie, jak gbok analiz na potrzeby wczesnych ministrw spraw wewntrznych. By moe wtedy kto z rodziny czy dociera, bo przysza taka obszerna analiza z Radomia i analiza, jak gdyby potwierdzajca dalej, e tu mamy do czynienia, e tutaj raczej z samouprowadzeniem ni z takim klasycznym porwaniem dla okupu. Tak analiz chyba, nie pamitam, czy ja j dokadnie widziaem, no, ale bya ona prawdopodobnie przekazana wczesnym ministrom spraw wewntrznych [...]szczegw nie pamitam, ale tak kojarz, e komendant chyba Kowalczyk prosi o zrobienie takiej analizy na potrzeby ministra czy ktrego z wiceministrw i taka, i tak analiz robilimy. To robio biuro suby kryminalnej i, jeeli ona jest zrobiona, to na pewno dotara do ministerstwa Na pocztku 2003 r. min. Andrzej Piat na prob pokrzywdzonych podj si pozasubowej interwencji u Komendanta Gwnego Policji Antoniego Kowalczyka. Ten za zwrci si o wyjanienia do swojego zastpcy Adama Rapackiego: bdc po rozmowie z panem posem Piatem, zapytaem wczesnego zastpc pana Adama Rapackiego, czy jest mu co wiadomo na temat sprawy Krzysztofa Olewnika. Adam Rapacki odpowiedzia mi od razu rzeczywicie, e jest taka sprawa, e wszystko wskazuje na to, e nie jest to uprowadzenie, lecz samouprowadzenie, e s realizowane intensywne czynnoci operacyjne zmierzajce

183

do ustalenia jego faktycznego miejsca pobytu.[...] W tym samym dniu, po bardzo krtkim czasie po zakoczeniu tak zwanego kierownictwa, zameldowa si do mnie dyrektor biura kryminalnego pan inspektor Jerzy Ncki, ktrego oczywicie przyjem. Powiedzia, e chce uzupeni informacje przekazane mi przez komendanta Rapackiego. Potwierdzi w swoich informacjach, e jest to samouprowadzenie. [...] Podczas kolejnego spotkania sztabu antykryzysowego [...] podszedem do pana posa Piata, mwic mu, e rzeczywicie mia racj, jest taka sprawa i z tego, co ustaliem, no, jest prowadzona zgodnie z zasadami obowizujcymi, zgodnie z przepisami. Powysze zdarzenia znalazy potwierdzenie w zeznaniach min. Adama Rapackiego. Dysponowa on wiedz o skargach rodziny Olewnikw na dziaania policjantw podczas ledztwa w sprawie porwania Krzysztofa Olewnika nie tylko w wyniku zaznajomienia si z pismem z dnia 15 stycznia 2003 r. Prokuratora Okrgowego w Warszawie Aliny Janczarskiej (omwionego uprzednio), ale rwnie uzyskanych podczas spotkania z mec. Jerzym Jamk penomocnikiem rodziny pokrzywdzonych o czym zezna przed Komisj: Pod koniec 2002 r. zwrci si do mnie, ale nie pamitam, czy by na spotkaniu fizycznie, mecenas Jamka, czy te rozmawialimy telefonicznie. I mecenas Jamka [...] prosi o to, aby spotka si z policjantami, [...] ktrzy nadzoruj t spraw, eby by moe rozway moliwo przeniesienia tej sprawy do Centralnego Biura ledczego. Zdaje si, e poleciem, aby z komendy gwnej nadzorujcy t spraw nie wiem, czy na poziomie naczelnikw, czy dyrektorw ale eby si kto skontaktowa, nawiza kontakt z mecenasem Jamk, wysucha racji. I pniej jeszcze na pocztku 2003 r. i tutaj ju na pewno by pan mecenas u mnie w Komendzie Gwnej Policji przyjem go, i rozmawialimy o wtpliwociach. Pan mecenas artykuowa wtpliwoci rodziny co do trybu postpowania policji, co do tego i sugerowa jak gdyby potrzeb przeniesienia sprawy do i przejcia sprawy przez Centralne Biuro ledcze. I wwczas rozmawiaem z dyrektorem biura kryminalnego, i prosiem go, aby osobicie jak gdyby przejrza, zobaczy i oceni t spraw. [...] I po jakim czasie dyrektor przedstawi mi informacj, e s sygnay, e Krzysztof Olewnik by widziany w towarzystwie jakich kobiet, zdaje si, e w Niemczech, e w najbliszym czasie policjanci jad i lata moment powinnimy go sprowadzi do kraju. Majc jak gdyby na uwadze to, e w tych relacjach, e to ledztwo jest prowadzone waciwie, e s wykorzystywane i rodki techniki operacyjnej, e s wykorzystywani psychologowie i jest szereg takich symptomw wskazujcych, e moe by to samouprowadzenie, tym bardziej e s informacje jakie, e jest widziany gdzie na zewntrz, poruszajcy si swobodnie poza krajem i lada moment Nie zdecydowaem si podj decyzji, eby przenie spraw do Centralnego Biura ledczego, liczc, e za chwil bdzie sprowadzony do Warszawy. Zastpca Komendanta Gwnego Policji zaregowa na porb penomocnika rodzinu pokrzywdzonych i w notatce z dn.19.11.02r prosi Dyrektora BSK KGP nawiza kontakt z adwokatem J.Jamka przestawi nasz punkt widzenia na spraw, -zaktywzowa prowadzcych AK aby jednoznacznie wyjani czy mamy do czynienia z uprowadzeniem czy jest to tylko upozorowane dziaanie. Zarwno Komendant Gwny Policji Antoni Kowalczyk, a w szczeglnoci jego zastpca Adam Rapacki podjeli decyzj w oparciu o informacje przedstawione przez BSK. Sprawa funkcjonowana BSK KGP bya omawiana szerzej w rozdziale o policji.

184

W lipcu 2004 r. w wyniku interwencji senatora Zbigniewa Kruszewskiego doszo do spotkania Wodzimierza Olewnika i Danuty Olewnik-Ciepliskiej z podsekretarzem stanu w Ministerstwie Sprawa Wewntrznych Andrzejem Brachmaskim (7 lipiec 2004 r.) oraz ministrem spraw wewntrznych i administracji Ryszardem Kaliszem (10 lipiec 2004 r.) Jak zezna przed Komisj min. A. Brachmaski: po spotkaniu z rodzin Olewnikw sprawa wydawaa mi si jednak na tyle bulwersujca, e niezwocznie wezwaem wczesnego zastpc komendanta gwnego Policji [...] pana generaa Eugeniusza Szczerbaka. Po tej wizycie spotkaem si z panem generaem Szczerbakiem i wysuchaem jego relacji. Wsplnie, co chciabym podkreli, wsplnie podjlimy decyzj, e spraw uprowadzenia Krzysztofa Olewnika przejmie Centralne Biuro ledcze, a specjalnie powoana grupa rozpocznie prac rwnolegle z zespoem prokuratorw odtwarzajcych akta ledztwa. O swojej decyzji poinformowaem niezwocznie pana ministra Kalisza. Podczas spotkania min. R. Kalisza rodzina pokrzywdzonych w obecnoci sen. Kruszewskiego przedstawia istotne zastrzeenia co do sposobu dotychczasowego prowadzenia sprawy przez Policj, przedstawia spraw kradziey akt procesowych konwojowanych przez funkcjonariuszy policji, proszc jednoczenie o interwencj w powyszych sprawach i przeniesienie dalszego prowadzenia sprawy do Centralnego Biura ledczego. Po tym spotkaniu minister R. Kalisz skontaktowa si z zastpc Komendanta Gwnego Policji Eugeniuszem Szczerbakiem, ktry poinformawa go, e t spraw si ju zajmuje. Minister R. Kalisz przekaza Panu Komendantowi Szczerbakowi rozwaenie przeniesienia sprawy do Centralnego Biura ledczego: Nie mogem mu wyda polecenia, dlatego e nie miaem adnej wiedzy na ten temat (...) dwa tygodnie pniej czy tydzie, czy 10 dni nie jestem w stanie powiedzie wanie minister Brachmaski przyszed do mnie i poinformowa, e ze Szczerbakiem dokonali tej analizy sprawy i ebym zaakceptowa decyzj przeniesienia tego do CB. No wic ja oczywicie powiedziaem (...) do ministra Brachmaskiego: Andrzeju, jak zrobie to ze Szczerbakiem, to zrb tak jak postanowie, prosz, powoujcie t grup. - zezna przed Komisj Ryszard Kalisz 14 stycznia 2010 r. W efekcie nastpio podjcie decyzji przez kierownictwo MSWiA: Ministra SWiA Ryszarda Kalisza oraz wiceministra SWiA Andrzeja Brachmaskiego oraz Kierownictwo Komendy Gwnej Policji: Komendanta Gwnego Policji Leszka Szredera oraz zastpcy Komendanta Gwnego Policji Eugeniusza Szczerbaka o przekazaniu ledztwa w sprawie uprowadzenia Krzysztofa Olewnika Centralnemu Biuru ledczemu oraz powoaniu specjalnej grupy dochodzeniowo-ledczej - Decyzja nr 347/04 Komendanta Gwnego Policji z dnia 16 sierpnia 2004 roku Leszka Szredera. Zarwno min. R. Kalisz, jak i nadzorujcy prace policji min. A. Brachmaski majc informacje o moliwych nieprawidowociach pracy grupy operacyjno-dochodzeniowej, co wynikao z relacji przedstawionych zarwno przez rodzin pokrzywdzonych, jak i Komendanta Gwnego Policji Leszka Szredera oraz jego zastpca Eugeniusza Szczerbaka, nie zobowizali podlegych im funkcjonariuszy do

185

spowodowania przeprowadzenia kontroli zgodnoci z prawem i pragmatyk dziaalnoci funkcjonariuszy grupy operacyjno-dochodzeniowej powoanej do wykrycia sprawcw porwania Krzysztofa Olewnika. Nie wykorzystali rwnie instrumentw kontrolnych jakimi sami panowie ministrowie dysponowali w postaci Departamentu Kontroli MSWiA. Podobnie Komendanci L. Szreder i E. Szczerbak majc wiedz, i dotychczasowe dziaania grupy operacyjno-dochodzeniowej obarczone s licznymi bdami nie podjli decyzji o przeprowadzeniu penej kontroli jej dotychczasowej dziaalnoci pod ktem zbadania zgodnoci z prawem i pragmatyk subow. Co w tej sytuacji winno by czynnoci wrcz rutynow. Zaniechanie takie naley rozpatrywa w opinii Komisji w kategoriach niedopenienia obowizkw subowych. Komisja badajc dziaania organw pastwowych w sprawie porwania, a potem zabjstwa Krzysztofa Olewnika zwrcia uwag na rol w tej sprawie Ministerstwa Spraw Wewntrznych i Administracji jako cywilnego organu nadzorujcego policj, poniewa to wanie MSWiA sprawuje cywiln kontrol nad policj i przez to jest instytucj do ktrej obywatel moe i powinien odwoa si w przypadku niewaciwych dziaa policji. Szczeglnie, e rodzina porwanego wanie tam skierowaa si szukajc pomocy wobec marazmu w dziaaniach policji w sprawie poszukiwa Krzysztofa Olewnika. Ministerstwo peni funkcje nadzorcze nad ca struktur, opracowuje budety i strategie walki z przestpczoci, ale te peni rol kontroln wobec policji. MSWiA ma do tego stosowne narzdzia. Ju pierwsze rozporzdzenie Prezesa Rady Ministrw Tadeusza Mazowieckiego z 16 lipca 1990 roku okrelajce statut ministerstwa spraw wewntrznych mwi o Inspektoracie Kontroli i Nadzoru. Do jego zada, czytamy w rozporzdzeniu, naley wykonywanie okrelonej przepisami prawa dziaalnoci w stosunku do jednostek organw nadzorowanych przez Ministra. Z czasem komrka ta zmieniaa nazw - Departament Kontroli i Nadzoru, Departament Kontroli, po dzisiejszy Departament Kontroli, Skarg i Wnioskw. Ale jakkolwiek si nie nazywa zawsze sytuowany by w bezporedniej podlegoci konstytucyjnego Ministra, co wskazuje o jego wadze i znaczeniu w systemie nadzoru. I jego zadanie si nie zmienia. Naley do nich m.in. cigle prowadzenie kontroli w komrkach organizacyjnych Ministerstwa, organach podlegych lub nadzorowanych przez Ministra i urzdach obsugujcych te organy oraz w jednostkach organizacyjnych podlegych Ministrowi lub przez niego nadzorowanych.

186

Kontrole przeprowadzano na podstawie zarzdzenia Nr 7 Ministra Spraw Wewntrznych i Administracji z dnia 29 marca 2001 r. Rocznie departament ten przeprowadza okoo 100 kontroli. W strukturze funkcjonoway 4 wydziay: Kontroli Sub Mundurowych, Kontroli Finansowej i Administracji, Analiz i Obsugi oraz Skarg Wnioskw i Petycji. Komisja sprawdzaa jak w przypadku sprawy porwania Krzysztofa Olewnika zadziaa ten system kontroli MSWiA nad Policj. Wezwany przed Komisj i przesuchany na posiedzeniu 14 stycznia 2010 r. Krzysztof Janik penicy od padziernika 2001r. do stycznia 2004 r. funkcj Ministra Spraw Wewntrznych i Administracji sprawia wraenie jakby nie wiedzia, e dysponuje takim instrumentem kontroli nad policj. Minister K. Janik zeznajc przed Komisj pomyli si, mwic e departament Kontroli MSWiA podlega dyrektorowi generalnemu ministerstwa (podlega ministrowi). Minister K. Janik zezna jednoczenie, e z pocztkiem 2002 r. znowelizowano ustaw o Policji, ograniczajc moliwoci kontrolne cywilnego aparatu administracyjnego nad subami. Krzysztof Janik kompletnie odsuwa od siebie jako ministra MSWiA rol kontroli cywilnej nad policj uwaajc, e kontrola wewntrz policyjna rozwizuje spraw. Jako najzupeniej prawidowe uzna, e to policja sama ma siebie kontrolowa. Ale te z drugiej strony, na pytanie komisji jak wyglda system kontrolny w policji odpar: Nie wiem, nie interesowaem si tym kompletnie. Odegnywa si od uzyskiwania wszelkich informacji zwizanych z prac policji twierdzc, e nie byy mu jako ministrowi do niczego potrzebne, a z przedstawicielami policji spotyka si zwykle z okazji wita Policji. By on sekretarzem stanu w MSWiA od 19 padziernika 2001 r. do 6 padziernika 2003 r., odpowiedzialnym bezporednio za nadzr nad policj. Nie nadzorowa Departamentu Kontroli. Jeeli wpyway jakie uwagi o nieprawidowociach, to mona byo tam - zeznawa wiceminister Sobotka. Komisja interesowaa si czy, jego zdaniem, minister uzyskujc informacje o nieprawidowociach mg zleci kontrol temu departamentowi, Zbigniew Sobotka odpar, e mg, ale zaznaczy jeli sprawa dotyczya poszczeglnych sub, to kierowao si to przewanie do tych sub i ich inspektoratw. Sowem, on te, tak jak Krzysztof Janik sta na stanowisku, e najlepiej, eby nieprawidowoci w policji powinna bada sama policja. Tumaczy: bo trudno ze szczebla ministerstwa przy cywilnym nadzorze powiedzie, czy kierunek ledztwa by prowadzony waciwie, a ju na pewno nie ma moliwoci zmiany typowania podejrzanych, zmiany kierunku ledztwa, bo minister po prostu nie ma takiej wiedzy, nie powinien mie takiej wiedzy i nie powinien ingerowa w te sprawy. Ryszard Kalisz pytany przez komisj o to, czy zleci Departamentowi Kontroli przyjrzenie si dziaaniu policjantw w tej sprawie odpar, e nie. ktry ma swoje biuro sub wewntrznych, inspektoraty. Jak zezna przed komisj jego zastpca, wiceminister odpowiedzialny za policj, Andrzej Brachmaski: czasami zlecano kontrole departamentowi kontroli lub departamentowi bezpieczestwa Przyzna, e, e mimo, i istnieje w ministerstwie departament kontroli to najczciej tego rodzaju skargi s kierowane do Komendanta Gwnego Policji,

187

publicznego. Ale gwnie chodzio o kontrole dotyczce realizacji budetu czy funkcjonowaniu szkolnictwa policyjnego. Albo te, co wiadomo ju z przekazw medialnych, po doniesieniach prasowych o tym, e wiadek koronny Masa jest le chroniony. 9. Skala zjawiska uprowadze osb dla okupu, dziaania wykrywcze i dowodowe policji Na podstawie danych Komendy Gwnej Policji cznie w latach 1999 2010 na terenie Polski odnotowano 192 przestpstwa uprowadze osb celem uzyskania okupu. W tym samym okresie ustalono sprawcw 134 przestpstw uprowadzenia osoby dla okupu, co stanowi 69,8% ogu odnotowanych zdarze w omawianym okresie. Dotychczas nie odnaleziono 13 uprowadzonych osb, a w 7 przypadkach uprowadzenie zakoczyo si mierci i odnalezieniem zwok osoby uprowadzonej. W poszczeglnych latach przedstawiao si to nastpujco: ROK 1999 Stwierdzono 19 przestpstw uwolniono 16 uprowadzonych osb. Dwch osb porwanych nie odnaleziono do dnia dzisiejszego. Odnaleziono zwoki 1 osoby. W 10 przypadkach sprawcy porwa nie zostali ustaleni. Wykrywalno wyniosa 47,3 % ogu odnotowanych zdarze w tym okresie. ROK 2000 Stwierdzono 29 przestpstw uwolniono 26 uprowadzonych osb. Trzech osb nie odnaleziono do dnia dzisiejszego. W 6 przypadkach sprawcy porwa nie zostali ustaleni. Wykrywalno wyniosa 79,3% ogu odnotowanych zdarze w tym okresie. ROK 2001 Stwierdzono 31 przestpstw uwolniono 27 uprowadzonych osb. Dwch osb nie odnaleziono do dnia dzisiejszego. W 9 przypadkach sprawcy porwa nie zostali ustaleni. Odnaleziono zwoki 2 osb uprowadzonych. Wykrywalno wyniosa 70,9% ogu odnotowanych zdarze w tym okresie. ROK 2002 Stwierdzono 26 przestpstw uwolniono 25 uprowadzonych osb. W 6 przypadkach sprawcy porwa nie zostali ustaleni. Odnaleziono zwoki 1 osoby uprowadzonej. Wykrywalno wyniosa 76,9% ogu odnotowanych zdarze w tym okresie. ROK 2003 Stwierdzono 17 przestpstw uwolniono 17 uprowadzonych osb. W 5 przypadkach sprawcy porwa nie zostali ustaleni. Wykrywalno wyniosa 70,5% ogu odnotowanych zdarze w tym okresie. ROK 2004

188

Stwierdzono 24 przestpstwa uwolniono 20 uprowadzonych osb. Jednej osoby porwanej nie odnaleziono do dnia dzisiejszego. Odnaleziono zwoki 3 uprowadzonych osb. W 9 przypadkach sprawcy porwa nie zostali ustaleni. Wykrywalno wyniosa 62,5% ogu odnotowanych zdarze w tym okresie. ROK 2005 Stwierdzono 9 przestpstw uwolniono 7 uprowadzonych osb. Dwch osb porwanych nie odnaleziono do dnia dzisiejszego. W 4 przypadkach sprawcy porwa nie zostali ustaleni. Wykrywalno wyniosa 55,5% ogu odnotowanych zdarze w tym okresie. ROK 2006 Stwierdzono 5 przestpstw uwolniono 3 uprowadzonych. Dwch osb porwanych nie odnaleziono do dnia dzisiejszego. W 1 przypadku sprawcy porwania nie zostali ustaleni. Wykrywalno wyniosa 80% ogu odnotowanych zdarze w tym okresie. ROK 2007 Stwierdzono 7 przestpstw uwolniono 6 uprowadzonych osb. Jednej osoby nie odnaleziono do dnia dzisiejszego. W 3 przypadkach sprawcy porwa nie zostali ustaleni. Wykrywalno wyniosa 57,1% ogu odnotowanych zdarze w tym okresie. ROK 2008 Stwierdzono 7 przestpstw sprawcy wszystkich porwa zostali zatrzymani jak i wszystkie osoby zostay uwolnione odnoszc si do ogu zdarze odnotowanych w tym okresie. ROK 2009 Stwierdzono 12 przestpstw wszystkie osoby uprowadzone zostay uwolnione. W 3 przypadkach sprawcy porwa nie zostali ustaleni. Wykrywalno wyniosa 75% ogu odnotowanych zdarze w tym okresie. ROK 2010 Aktualnie stwierdzono 6 przestpstw wykryto 4. Informacje wg stanu na dzie 3 wrzenia 2010 roku wykrywalno stanowi 66,6% ogu odnotowanych zdarze w tym okresie. Wszystkie uprowadzone osoby zostay uwolnione. Od 1 stycznia 1999 r. w zwizku z dynamik uprowadze osb dla okupu oraz zabjstw na tle porachunkowym utworzono w Komendzie Stoecznej Policji Wydzia do Walki z Terrorem Kryminalnym i Zabjstw. Zarzdzeniem nr 1041/207 Komendanta Gwnego Policji z dnia 28 wrzenia 2007 r. w sprawie szczegowych zasad dziaa komend, komisariatw i innych jednostek organizacyjnych ( Dz. Urz. KGP Nr 18, poz.135 z p. zm.) W subie kryminalnej policji, w zalenoci od zidentyfikowanych potrzeb w walce z dan kategori przestpstw mog by tworzone odpowiednie komrki organizacyjne. Mog by te

189

stosownie do zarzdzenia 1426 KGP z dnia 23 grudnia 2004 r. powoywane grupy operacyjno ledcze. Reasumujc, aktualnie policja dysponuje odpowiednimi uregulowaniami pozwalajcymi na podjcie odpowiednich dziaa w sprawach zwizanych z uprowadzeniami dla okupu.

10. Wnioski wynikajce z prac Komisji do zbadania prawidowoci dziaa organw administracji rzdowej w sprawie postpowa karnych zwizanych z uprowadzeniem i zabjstwem Krzysztofa Olewnika Do zada Komisji naleao zbadanie prawidowoci dziaa: organw administracji rzdowej, prokuratury i policji w postpowaniach karnych zwizanych z uprowadzeniem i zabjstwem Krzysztofa Olewnika, a take dziaa wymienionych podmiotw oraz Suby Wiziennej, w zakresie wykonywania tymczasowego aresztowania i kary pozbawienia wolnoci wobec osb aresztowanych lub skazanych w tych postpowaniach karnych. Wobec tak zoonego zakresu przedmiotowego zada, Komisja ocen 2008-2009 przyjmujc jako organizacyjnej prokuratury. prawidowci dziaa

organw administracji rzdowej w tej sprawie podzielia na trzy okresy to jest: okres 2001-2004; 2005-2007; kryterium pomocnicze prowadzenie sprawy przez poszczeglne jednostki

10.1. Ocena prawidowoci dziaa policji i prokuratury w postpowaniach karnych zwizanych z uprowadzeniem i zabjstwem Krzysztofa Olewnika Komisja negatywnie ocenia dziaania policji oraz prokuratury podejmowane w okresie od 27 padziernika 2001 r. do koca 2004 r. w sprawie uprowadzenia Krzysztofa Olewnika. Uznajc, e funkcjonariusze policji prowadzcy wspomniane pospownie przygotowawcze oraz nadzorujcych ich prac prokuratorzy ponosz prawn i moraln odpowiedzialno za majce miejsce niewtpliwie w tym czasie istotne nieprawidowci w czynnoci wykrywczych, procedur operacyjno-procesowych. W przekonaniu komisji brak w pierwszym okresie po uprowadzenia Krzysztofa Olewnika zdecydowanych dziaa organw cigania. Dajca si zauway opieszao, bdy, lekkomylno, brak kompetencji prowadzcych postpowania karne przyczyni si do nie wykrycja sprawcw uprowadzenia, a w konsekwencji do nieuzasadnionego i niewyobraalnego cierpienia jakiego dowiadczy, a take do jego zamordowania. realizowanych w ramach

190

Mnogo oraz charakter uchybie i bdw proceduralnych ze strony niektrych policjantw, prokuratorw prowadzcych w tym czasie spraw, skania Komisj do rozwaenia tezy o celowym, umylnym dziaaniu funkcjonariuszy publicznych w zacieraniu ladw, niszczeniu dowodw, tworzeniu faszywych wersji ledczych, tym samym o wspdziaaniu niektrych z nich z grup przestpcz, ktra uprowadzia i zamordowaa Krzysztofa Olewnika, jednak zweryfikowanie przedmiotowej tezy moe nastpi jedynie Gdasku. Okres poszukiwa, fakt mierci w warunkach urogajcych ludzkiej godnoci Krzysztofa Olewnika, to rwnie bl, rozka, niewyobraalna krzywda i strata dla jego najbliszej rodziny. Dziaania organw administracji rzdowej na przykadzie tzw. sprawy Olewnika, mogy pastwa. W przekonaniu Komisji zachowania organw rzdowych mogy naruszy obywatelskie gwarancje konstytucyjne. Ponadto obnayy brak umiejtnoci osb odpowiadajcych za bezpieczestwo obywateli, wskazay na braki procedur zwizanych z dostatecznym stosowaniem nadzoru nad naleytym wykonywaniem prawa w Polsce, a take wywoay przekonanie o bezradnoci i saboci organw pastwa wobec sprawcw przestpstw, jak rwnie poczucie niesprawiedliwoci. podway zaufanie obywatela do w ramach czynnoci procesowych realizowanych przez Prokuratur Apelacyjn w

10.2. Zakres odpowiedzialnoci funcjonariuszy publicznych W przekonaniu Komisji zasadne jest dokonanie oceny prawnokarnej zachowa funkcjonariuszy publicznych prowadzcych w latach 2001 - 2004 r. czynnoci procesowych i operacyjno-rozpoznawczych w sprawach karnych zwiznych z uprowadzeniem i zabjstwem Krzysztofa Olewnika, w szczeglnoci co do prokuratorw i funcjonariuszy policji, ktrzy przekraczajc swoje uprawnienia lub niedopeniajc obowizkw dziaali na szkod interesu publicznego lub prywatnego to jest o czyn z art. 231 1 K.K. Wymienione przestpstwo jest zagroone kar pozbawienia wolnoci do lat 3 co w zwizku z treci art. 101 1 pkt 4 skutkuje ustaniem karalnoci po upywie 5 lat. Upyw terminw, ktre powoduje ustanie karalnoci czynu, oznacza, e w tej dacie nie mona wszcz postpowania karnego z art. 231 1 K.K., za postpowanie ju prowadzone naley umorzy zgodnie z treci art. 17. 1 pkt. 6 K.P.K.

191

Niemniej jednak ocena zachowa wobec charakteru uchybie funcjonariuszy publicznych w tej sprawie powinna nastpi w formie decyzji procesowych, zwaszcza, e zachowania wymienionych mog wyczerpywa znamiona innych czynw zabronionych przez ustaw karn. Bdy, nieprawidowoci i zaniechania prokuratorw, funkcjonariuszy policji oraz funkcjonariuszy publicznych wskazane w stanowisku Komisji powinny by objte ocen prawnokarn. Komisja na podstawie analizy tzw. sprawy Olewnika uznaje za celowe i uzasadnione sformuowanie wnioskw oraz zalece dotyczce policji, prokuratury, suby wiziennej, a take legislacyjne propozycje zmian prawa. Wszystkie one zmierzaj, w szczeglnoci do poprawy bezpieczestwa obywateli, pomocy pokrzywdzonym, przeciwdziaaniu i zapobieganiu przestpstwom uprowadze dla okupu.

10.3.

Wydarzenia

prawno-organizacyjne

obszarze organw

cigania

i wymiaru

sprawiedliwoci wynikajce z tzw. sprawy Krzysztofa Olewnika Komisja z uznaniem przyjmuje incjatywy Ministra Sprawiedliwoci Krzysztofa Kwiatkowskiego i Prokuratora Generalnego Andrzeja Seremeta wynikajce z analizy sprawy Krzysztofa Olewnika, m.in. powoanie Rady do spraw Pokrzywdzonych Przestpstwem przy Ministrze Sprawiedliwoci, wydanie Karty Praw Pokrzywdzonego, prowadzenie programw pomocy ofiarom przestpstw. Podkrelenia wymaga decyzja z dnia 15 kwietnia 2011 r. Prokuratora Generalnego o przekazniu wszystkich postpowa przygotowawczych o czyny z art. 252 k.k do wydziaw ledczych Prokuratur Okrgowych, a take zalecenie, aby zawiadomienia o podejrzeniu popenienia przestpstwa uprowadzenia dla okupu poddawane byy szczegowej analizie, z zaangaowaniem analityka kryminalnego ju na pocztku postpowania. Komisja popiera incjatyw Prokuratora Generalnego powoania wsplnego zespou ds. uprowadze dla okupu w skad ktrego wchodziliby przedstawiciele Ministra Spraw Wewntrznych i Administracji, Komendanta Gwnego Policji oraz Szefa Agencji Bezpieczestwa Wewntrznego. Komisja uznaje, e planowane zadania Zespou takie jak wypracowanie systemowych standardw postpowania organw bezpieczestwa i porzdku publicznego oraz Prokuratury w przypadku ujawnienia taktu uprowadzenia osoby, bez wzgldu na charakter tego zdarzenia, przygotowanie koncepcji utworzenia specjalistycznej bazy danych, wspomagajcej proces prewencyjny i wykrywczy w zwalczaniu uprowadze osb, zaproponowanie odpowiednich zmian legislacyjnych, jeeli zostanie dostrzeona taka potrzeba, w celu wzmocnienia skutecznoci zwalczania tego typu przestpstw, przygotowanie koncepcji szkole specjalistycznych funkcjonariuszy oraz prokuratorw bdzie jednoczenie moliwoci wykorzystania

192

dotyczasowych dowiadcze m.in funkcjonariuszy

Centralnego Biura ledczego, prokuratorw

prowadzcych i nadzorujcych ledztwo w sprawie uprowadzenia i zabjstwa Krzysztofa Olewnika do wypracowania modelu zwalczania przestpczoci uprowadze dla okupu i metodyki ledczej postpowa w tego rodzaju sprawach.

10.3.1. Wprowadzenie do polskiego porzdku prawnego rozwiza dotyczcych ochrony i wsparcia wiadkw w postpowaniu karnym Polski kodeks postpowania karnego nakada na kad osob, ktra posiada wiadomoci w sprawie, obowizek zoenia zezna. Sytuacje, w ktrych mona si od tego obowizku uchyli s wyjtkowe i ustawowo okrelone. Take z tego powodu nasze pastwo zobowizane jest nie tylko odpowiednio uksztatowa przepisy prawa, ale wprowadzi rwnie skuteczne i funkcjonalne rozwizania instytucjonalne dla zapewnienia wiadkom bezpieczestwa i godnych warunkw przy wypenianiu tego obowizku. Rola wiadka w polskim procesie karnym jest niewdziczna, najczciej jest on traktowany przez przedstawicieli instytucji wymiaru sprawiedliwoci przedmiotowo jako swoiste osobowe rdo informacji, zobowizane do stawiennictwa na kade wezwanie, posusznego udzielania odpowiedzi na pytania, czsto bez znajomoci przedmiotu postpowania, swojej w nim roli i znaczenia. Penienie roli wiadka wie si czsto z duym dyskomfortem psychicznym. Podczas wyjaniania sprawy porwania i zabjstwa Krzysztofa Olewnika zauwaalnym bya wyrana presja rodowiska Drobina i okolicy na zeznania czci wiadkw. Nie ma potrzeby odwoywania si do psychologii ledczej, aby wiedzie, e bez zapewnienia wiadkowi bezpieczestwa fizycznego i psychicznego komfortu nie mona si spodziewa, i zoy o pene, szczegowe, dowodowo wartociowe zeznania. Jeeli chodzi o fizyczn, kompleksow i skuteczn ochron osobistego bezpieczestwa, w peni korzystaj z niej tylko wiadkowie koronni. A przecie w istocie s oni wiadkami jedynie w sensie formalnym, proceduralnym w rzeczywistoci to wspsprawcy powanych przestpstw, ujawniajcych popenione przez siebie i inne osoby czynny karalne. Paradoksem jest, e uczciwy obywatel skadajcy zeznania w interesie spoeczestwa, wymiaru sprawiedliwoci, w tym pokrzywdzony, moe by odmiennie ni wiadek koronny, chroniony tylko w bardzo ograniczony sposb. Dotychczasowa ochrona wiadka polegajca na zastrzeeniu do wiadomoci organu procesowego jego adresu, albo anonimizacji danych personalnych, jest niewystarczajca. Tak naprawd daje jedynie iluzoryczn ochron na przykad bezporednio przed czy po skadaniu zezna, w trakcie oczekiwania na rozpraw w sdzie. Instytucja wiadka anonimowego jest tak naprawd skrajnym rozwizaniem, ktre moe by przyjte tylko w niewielkiej iloci spraw, dlatego wydaje si koniecznym wsplne opracowanie a nastpnie konsekwentne wdroenie przez wszystkie instytucje zajmujce si

193

procesem karnym to jest Policj i inne suby, Prokuratur, Sdy, kompleksowego programu dotyczcego ochrony i wsparcia wiadkw w procesie karnym. Wzorem dla takiego programu czy to na poziomie idei czy te oglnych zaoe, moe by rozwijany w Wielkiej Brytanii od 2004r. w ramach generalnej reformy administracji publicznej, w tym wymiaru sprawiedliwoci, program No Witness no Justice. Zaoenia tego programu, jego filozofia uwzgldniajc oczywiste i powane rnice systemw prawnych, z powodzeniem moe by zastosowana w Polsce. W programie tym wdroono kompleksowe przedsiwzicia majce na celu zachcenie obywateli do skadania zezna poprzez zwikszenie ich komfortu, poczucia bezpieczestwa w kontaktach z organami cigania i wymiaru sprawiedliwoci, uwiadomienie tym ostatnim wagi i znaczenia zezna wiadkw w procesie. Program ten okaza si znacznym sukcesem, rozwizania w nim zastosowane powoli upowszechniaj si w rnych pastwach europejskich. W oparciu dowiadczenia angielskie oraz majc na uwadze polski system prawa naley przyj nastpujce programowe zaoenia systemu ochrony i wsparcia wiadkw: 1) Opracowanie i wdroenie skutecznego i kompleksowego systemu pomocy wiadkom wymaga wspdziaania wszystkich instytucji odpowiedzialnych za ciganie przestpczoci i wymiar sprawiedliwoci. 2) Kluczowym dla powodzenia programu zagadnieniem jest przekonanie pracownikw instytucji zajmujcych si ciganiem przestpczoci i wymiarem sprawiedliwoci o jego wadze i przydatnoci 3) Program taki powinien by poprzedzony szczegowymi, interdyscyplinarnymi badaniami i diagnoz wzowych problemw i przeszkd, ktrymi stykaj si wiadkowie i pokrzywdzeni w kontaktach z instytucjami zajmujcymi si ciganiem przestpczoci i wymieraniem sprawiedliwoci. 4) Wdraanie programu powinno nastpowa stopniowo, przy wspdziaaniu organw pastwowych oraz organizacji pozarzdowych, jego dziaanie musi by stale monitorowane przez niezalenych ekspertw i modyfikowanie w zalenoci od osiganych rezultatw. 5) Dla skutecznego dziaania takiego systemu niezbdne jest powoanie odpowiednich odrbnych sub, dla ktrych udzielenie pomocy i wsparcia wiadkom i pokrzywdzonym bdzie gwnym a nie dodatkowym zadaniem niezalenie od etapu postpowania i organu je prowadzcego. 6) Rodzaj i formy wsparcia oraz pomocy wiadkom i pokrzywdzonym musz by elastyczne, uzalenione od potrzeb, pomoc powinna by udzielana jak najwczeniej, czasem od pierwszego kontaktu funkcjonariuszy policji z nimi, w razie potrzeby nieprzerwanie przez cay czas trwania postpowania karnego.

194

10. 4. Wnioski, wynikajce z prac Komisji, w obszarze dziaalnoci prokuratury Sprawa o uprowadzenie i zabjstwo Krzysztofa Olewnika wskazuje przede wszystkim na konieczno usprawnienia mechanizmw nadzoru subowego w prokuraturze. Praktyka pokazuje, e w imi tzw. solidarnoci zawodowej nie ma odpowiedniej reakcji bezporednich przeoonych na nieprawidowoci stwierdzone w ramach tzw. nadzoru, ktry w adnej mierze nie moe sprowadza si do dania informacji, ale przede wszystkim powinien mie charakter konsultacyjny. Prokuratorzy z wyszych szczebli powinni z jednej strony reagowa na nieprawidowoci stwierdzone w toku nadzoru, z drugiej natomiast podpowiada waciwe kierunki czynnoci procesowych. Ponadto Komisja podczas swoich prac stwierdzia potrzeb specjalizacji w ramach Wydziaw Przestpczoci Zorganizowanej Prokuratur Apelacyjnych czy te Wydziaw ledczych Prokuratur Okrgowych w zakresie zwalczania okrelonej kategorii przestpstw. Przemawia za tym zarwno specyfika okrelonej przestpczoci wymagajca od prokuratora wiedzy na temat mechanizmw stosowanych przez sprawcw, jak i konieczno stosowania zoonych narzdzi prawnych (np. wiadek koronny, wiadek anonimowy, agent pod przykryciem), analizy kryminalnej, technik operacyjnych, moliwoci wykorzystania sprztu technicznego, a nadto koniecznych dziaa koordynacyjnych i wymiany informacji. Cykliczne szkolenia, korzystanie z dowiadcze krajowych i zagranicznych oraz sukcesywne zdobywanie wiedzy praktycznej przez okrelonych prokuratorw moe by przyczynkiem do stworzenia grup specjalistw, prowadzcych tego rodzaju postpowania lub w zalenoci od potrzeb penicych funkcje doradcze. To z kolei z ca pewnoci moe przyczyni si do wyeliminowania bdw, takich jak te, ktre popeniono w sprawie o urowadzenie i zabjstwo Krzysztofa Olewnika. Problem specjalizacji czy si rwnie z problemem funkcjonowania Wydziaw do Spraw Przestpczoci Zorganizowanej i Korupcji na poziomie Prokuratur Apelacyjnych. Stworzenie podstaw ich wikszej niezalenoci poprzez ich bezporednie podporzdkowanie Prokuratorowi Generalnemu, z ca pewnoci doprowadzioby do bardziej skutecznego odcicia si od uwarunkowa lokalnych i byby przykadem waciwej reakcji aparatu Pastwa na problem jakim jest rozwj przestpczoci zorganizowanej. O koniecznoci wprowadzenia takiego modelu najdobitniej wiadcz przykady z Europy Zachodniej (woska Direzione Nationale Antimafia czy tez hiszpaska La Fiscalia Antidroga oraz La Fiscalia contra la Corrupcion y la Criminalidad Organizada). Stanowiby on rwnie naturaln konsekwencj wprowadzania w ycie zapisw konwencji o zwalczaniu przestpczoci zorganizowanej ratyfikowanej przez Polsk. Scentralizowany i niezaleny pion Prokuratury byby rwnie naturalnym i odpowiednim partnerem dla CB, a take innych scentralizowanych formacji takich jak ABW czy CBA, a profesjonalna wsppraca i

195

znajomo realiw wzajemnych warsztatw pracy, eliminowaaby lub znaczco ograniczyaby chociaby problem z przepywem informacji ze sfery operacyjnej do procesowej. Przykad sprawy uprowadzenia i zabjstwa Krzysztofa Olewnika pokazuje potrzeb stworzenia zdecydowanie lepszego systemu koordynacji wymiany informacji o przestpczoci zorganizowanej w samej Prokuraturze. Wydaje si, e wspomniane ju scentralizowanie pionu PZ w ramach Prokuratury stanowioby znakomity przyczynek do usprawnienia i rozbudowy takiego wanie systemu gromadzenia i wymiany informacji. Sprawa uprowadzenia i zabjstwa Krzysztofa Olewnika, jest kolejn gon spraw tak jak zabjstwo byego Komendanta Gwnego Policji generaa Marka Papay, potwierdzajc fakt specyficznego podejcia do dowodw w polskim procesie karnym, w ktrym ogromn rol przywizuje si do dowodw osobowych, natomiast czsto nie przywizuje si naleytego znaczenia dowodom nieosobowym. Majc powysze na uwadze Komisja rekomenduje pakiet zalece zmierzajcych do usprawnienia pracy Prokuratury w zakresie zwalczania przestpczoci zorganizowanej. 1) wyodrbnienie organizacyjne w ramach Prokuratury i bezporednie podporzdkowanie Prokuratorowi Generalnemu pionu zwalczania przestpczoci zorganizowanej i przypadkw powanej korupcji. Wyodrbnienie pionu PZ uniezaleni poprzez bezporednie podporzdkowanie Prokuratorowi Generalnemu zwalczanie przestpczoci zorganizowanej oraz powanej korupcji od wszelkich lokalnych powiza oraz uwarunkowa i zagroe o charakterze mafijnym. Pozwoli to na stworzenie symetrycznego partnera dla innych sub porzdku i bezpieczestwa, ze szczeglnym uwzgldnieniem Centralnego Biura ledczego Komendy Gwnej Policji, Agencji Bezpieczestwa Wewntrznego oraz Centralnego Biura Antykorupcyjnego. Poprawi take koordynacj w zwalczaniu przestpczoci zorganizowanej poprzez bezporedni kontakt z Departamentem do Spraw Przestpczoci Zorganizowanej i Korupcji Prokuratury Generalnej, a take pomidzy poszczeglnymi wydziaami PZ na obszarze kraju. Wyodrbnienie tego pionu zwikszy take moliwoci specjalizacji prokuratorw w okrelonej kategorii przestpstw (np. uprowadze dla okupu, prania pienidzy, finansowania terroryzmu, malwersacji finansowych na skal midzynarodow itp.) oraz uprofesjonalni stosowanie zoonych metod wykrywczych (np. instytucj wiadka koronnego, wiadka anonimowego, agenta pod przykryciem;) Uzyskanie moliwoci samodzielnego doboru spraw przez wydziay PZ oczywicie w uzgodnieniu z kierownictwem pionu pozwali skoncentrowa si rzeczywicie na sprawach przynalenych tej strukturze

196

oraz umoliwi odpowiednie obcienie prokuratorw prac. Niezaleno tego pionu Prokuratury wytworzy mechanizm braku negatywnego efektu statystycznego dla dziaalnoci pozostaych jednostek Prokuratury. Ze swej natury bardzo czsto wielowtkowe i dugotrwae postpowania dotyczce przestpczoci zorganizowanej byyby ujmowane poza wynikami statystycznymi prokuratur apelacyjnych i prokuratur okrgowych. Kolejnym pozytywnym efektem tej zmiany byoby zdecydowane usprawnienie procesu decyzyjnego poprzez zmniejszenie liczby prokuratorw przeoonych mogcych wpywa na decyzj prokuratora prowadzcego ledztwo. Tym samym byoby faktycznym wzmocnieniem jego niezalenoci w rozumieniu art.8 ustawy o prokuraturze. Taka struktura i dobr kadry faktycznie wzmocniby motywacj i odporno na korupcj prokuratorw, zarwno poprzez czynnik eliminacyjny (konkurs dla kandydatw do wydziaw PZ - dobr pozytywny), jak i przez czynnik materialny (relatywnie wysokie wynagrodzenia, w tym dodatki subowe) oraz psychologiczny (dua niezaleno zawodowa, poczucie suby w pionie elitarnym w pozytywnym znaczeniu tego sowa). Zdecydowanie zmniejszyoby to te pole moliwych nieporozumie pomidzy pionem PZ, a pozostaymi pionami Prokuratury, zwaszcza w strukturze poziomej. Charakter zada tego pionu i suby prokuratorskiej w nim jest na tyle specyficzny, e nie znajduje on zrozumienia w relacjach z innymi komrkami lub przeoonymi. Czsto okrela si prac w pionie PZ, jako prac dla pasjonatw, wic si z bardzo duym obcieniem prac i stresem, czstymi wyjazdami subowymi (czsto kosztem czasu prywatnego) i niekiedy skrajnym nawet zagroeniem dla bezpieczestwa osobistego. 2) doprowadzenie do powstania sytuacji czciowej specjalizacji prokuratorw w zakresie zwalczania niektrych najpowaniejszych typw przestpstw. Nierealnym i wrcz gronym byby postulat cakowitej specjalizacji prokuratorw, albowiem zawanie aktywnoci prokuratorw tylko do wskiej kategorii przestpstw nie sprzyja rozwijaniu horyzontw zawodowych i grozi atwym popadniciem w rutyn i monotoni dziaania. Niewtpliwie zasadnym jest jednak wprowadzenie i to na kadym szczeblu Prokuratury czciowej specjalizacji prokuratorw, w ktrym to wypadku prokuratorzy w ramach prowadzenia (w zalenoci od komrki organizacyjnej) take innych postpowa przygotowawczych byliby intensywniej szkoleni i wykorzystywani zawodowo do prowadzenia okrelonej kategorii postpowa przygotowawczych. Przykadowo, do przestpstw wymagajcych szczeglnego przygotowania profesjonalnego mona zaliczy:

197

a) na poziomie prokuratury rejonowej przestpstwa komunikacyjne (wypadki drogowe), przestpstwa na szkod maoletnich (zwaszcza o charakterze seksualnym), przestpstwa seksualne (zwaszcza zgwacenia), przestpstwa przeciwko yciu i zdrowiu (zwaszcza zabjstwa), przestpstwa przeciwko rodowisku. b) na poziomie prokuratury okrgowej przestpstwa przeciwko yciu i zdrowiu (zwaszcza zabjstwa), przestpstwa o wyszym poziomie zorganizowania godzce w obrt gospodarczy, przestpstwa karnoskarbowe; c) na poziomie prokuratury apelacyjnej (wydziay PZ) - przestpstwa tzw. prania pienidzy, akty terrorystyczne i finansowanie terroryzmu, uprowadzenie dla okupu, przestpstwa zwizane z produkcj i obrotem narkotykami. W realiach sprawy uprowadzenia Krzysztofa Olewnika w zasadzie nigdy, a ju w szczeglnoci w pierwszych latach ledztwa, nie trafia ona w rce prokuratora wyspecjalizowanego w tego typu zdarzeniach kryminalnych, albowiem specjalizacja taka w Prokuraturze nie wystpuje systemowo. 3) przygotowanie, w postaci okrelonego algorytmu dziaa, zalece profesjonalnego postpowania w przypadkach ujawnienia zaginicia osoby a w szczeglnoci powzicia informacji i zostaa ona uprowadzona. W chwili obecnej pomimo upywu 9 lat od uprowadzenia Krzysztofa Olewnika i zaistnienia wczeniej i pniej wielu innych porwa osb Prokuratura i Policja nie dysponuje wsplnym algorytmem dziaania dotyczcym sytuacji ujawnienia zaginicia czowieka oraz ewentualnie ustalenia i osoba taka zostaa uprowadzona. Algorytm taki powinien zosta wypracowany bezzwocznie we wsppracy przedstawicieli obu instytucji i zalecenia z niego wynikajce winny zosta przekazane do kadej jednostki policji i prokuratury. Algorytm taki nie zastpi, oczywicie wiedzy zawodowej, bystroci, inwencji i innych przymiotw osobistych danego prokuratora lub policjanta, ale bdzie suy pomoc, tworzc kanon czynnoci, ktre musz zosta przeprowadzone poczwszy od pierwszej informacji o znikniciu czowieka, poprzez wykluczenie lub potwierdzenie, i doszo do porwania osoby, negocjacje z porywaczami, kwesti przekazania okupu etc. Jednym z elementw takiego algorytmu musi by ustalenie, i po wystpieniu okrelonych kryteriw zdarzenia, sprawa winna bezzwocznie trafi do wyspecjalizowanego w sprawach porwa dla okupu prokuratora.

198

4) uksztatowanie poprzez dziaania legislacyjne uprawnie prokuratora w zwizku z toczcym si postpowaniem przygotowawczym do wgldu w czynnoci operacyjne policji i innych sub do wytyczania i egzekwowania realizacji tego typu czynnoci. W chwili obecnej podobnie, jak w czasie wielu lat ledztwa w sprawie porwania Krzysztofa Olewnika prokurator nie dysponuje adnymi instrumentami prawnymi umoliwiajcymi zobowizanie policji lub innej suby uprawnionej do czynnoci operacyjno rozpoznawczych do wdroenia takich czynnoci oraz do wgldu w ich rezultaty. O ile kompetencji takiej prokurator nie musi posiada przed wszczciem postpowania przygotowawczego w danej sprawie, o tyle po takim wszczciu uprawnienia takowe s niezbdne. Czynnoci operacyjno rozpoznawcze s bowiem wanym elementem dla rozwikania wielu spraw, a prokurator, mimo e w wietle kodeksu postpowania karnego pozostaje gospodarzem takiego postpowania i podmiotem odpowiedzialnym za jego wynik, nie dysponuje adnym instrumentem w zakresie inicjowania i kontrolowania dziaa operacyjnych. 5) zmodyfikowanie roli i uprawnie prokuratora w procedurze wdraania, realizowania i finalizowania kontroli operacyjnej, o ktrej mowa w art. 19 ustawy o Policji i adekwatnego uprawnienia innych sub. Na gruncie dowiadcze w sprawie porwania Krzysztofa Olewnika zwracaj uwag dwa wadliwe uregulowania art.19 ust.13-15 i ust.17 ustawy o Policji, dot. wdraania i dalszej realizacji kontroli operacyjnej, w tym podsuchw. Po pierwsze, kontrola wdraana jest na umotywowany wniosek Komendanta Gwnego Policji (po uzyskaniu zgody Prokuratora Generalnego), albo waciwego komendanta wojewdzkiego policji, po uzyskaniu zgody waciwego prokuratora okrtowego (art.19 ust.1). Istota problemu polega na tym, e o waciwoci miejscowej komendanta wojewdzkiego i prokuratora okrgowego decyduje siedziba jednostki policji, ktra zamierza wdroy kontrol. W praktyce ledczej nierzadko za waciwo jednostki policji nie pokrywa si z jednostk Prokuratury, z ktr wsplnie prowadzone jest postpowania przygotowawcze. W przypadku wic, gdy chodzi o kontrol operacyjn inicjowan po wszczciu postpowania przygotowawczego, stosowny wniosek nie zawsze jest zatwierdzany przez tego prokuratora okrgowego, w ktrego waciwoci toczy si to postpowanie. Powysza sytuacja skutkowaa na kanwie sprawy Krzysztofa Olewnika tym, e wniosek o zarzdzenie kontroli operacyjnej kierowa Komendant Wojewdzki Policji w Radomiu, ktry zatwierdza Prokurator Okrgowy w Radomiu nie majcy adnego zwizku z prowadzcym postpowaniem w sprawie uprowadzenia.

199

Po drugie, wedug aktualnej regulacji (art.19 ust.13-15 i ust.17), waciwy prokurator nie ma biecego wgldu w tok prowadzonej (czasem wielomiesicznej) kontroli i nie moe bezzwocznie podj decyzji o zakresie i stopniu przydatnoci prowadzonej kontroli dla celw postpowania przygotowawczego, a take celowoci jej dalszego trwania. O przydatnoci zabranych materiaw decyduje w zasadzie wycznie policja. Prokurator moe wycznie zosta zapoznany z wynikami kontroli i poinformowany o jej przebiegu, ale jest to wycznie jego uprawnienie, a nie obowizek. Dodatkowo procedura zniszczenia materiaw z kontroli, ktre w ocenie Policji nie s przydatne dla postpowania przygotowawczego, nie przewiduje udziau prokuratora. Powysza sytuacja prawna, na ktr naoy si wczeniej opisany problem dot. art.19 ust.1, w sprawie Krzysztofa Olewnika skutkowaa tym, e Prokurator Okrgowy w Radomiu zosta jedynie poinformowany, e materiay zebrane w ramach kontroli operacyjnych nie ujawniy adnych okolicznoci istotnych dla prowadzonego ledztwa., w zwizku z czym zostay bez problemu bezpowrotnie zniszczone. Prokurator Okrgowy w Radomiu, w sposb naturalny nie bdc istotnie zainteresowany prowadzonym ledztwem i nie majc informacji i znaczeniu poszczeglnych czynnoci dla meritum sprawy nie zapobieg utracie tych materiaw. W zwizku z realizacj kontroli operacyjnej naleaoby wic zaproponowa dwie modyfikacje uregulowa: w sferze merytorycznej aktywne wczenie prokuratora w biecy nadzr nad realizowan kontrol, a zwaszcza prokuratora referenta postpowania przygotowawczego, przy okazji ktrego kontrol zastosowano. Prcz tego za przeniesienie w takiej sytuacji waciwoci miejscowej zatwierdzenia wniosku o kontrol do prokuratora okrgowego, w ktrego okrgu toczy si dane postpowanie przygotowawcze; w sferze organizacyjnej utworzenie w prokuraturach okrgowych wyspecjalizowanych komrek organizacyjnych sprawujcy bezporedni nadzr nad realizacj kontroli operacyjnej wykonywanej przed wszczciem postpowania przygotowawczego. Z uwagi na ilo takich kontroli nadzr obejmowaby tylko niektre, wytypowane przez prokuratora. Aktualnie nadzr prokuratora nad kontrol operacyjn ma wymiar w zasadzie wycznie formalny. 6) zredefiniowanie roli i zasad nadzoru prokuratorw wyszego szczebla nad prokuratorem prowadzcym postpowanie przygotowawcze Nadzr taki powinien mie absolutnie charakter konsultacyjnym z poszanowaniem niezalenoci prokuratorskiej i przede wszystkim naley w drodze legislacyjnej zobowiza prokuratorw nadzorujcych do samodzielnego zapoznawania si z aktami nadzorowanych postpowa oraz samodzielnego sporzdzania

200

pisemnych konkluzji z takiego zapoznania, a nie dania od prokuratorw referentw pisemnych sprawozda na temat prowadzonego postpowania. Tylko w ten sposb zapewniony zostanie realny i merytoryczny nadzr prokuratorw wyszego szczebla nad postpowaniem, a jednoczenie sprzyja to bdzie zatrudnianiu w wydziaach nadzoru rzeczywicie dowiadczonych i kompetentnych prokuratorw. Aktualnie bowiem wydziay te s powszechnie postrzegane przez prokuratorw prowadzcych postpowania przygotowawcze jako cakowicie zbdne, nie suce adn pomoc i stanowice spokojne miejsce pracy dla prokuratorw, ktrzy nie chc uczestniczy w cikiej pracy ledczej. Dowiadczenia wyniesione przez Komisj ledcz w zakresie sprawy Krzysztofa Olewnika jasno pokazuj, e wewntrzny nadzr prokuratorski czsto jest fikcj, sprowadzajca si do dania informacji o stanie sprawy od prokuratora referenta.

7) wprowadzenie jasnych kryteriw zmiany prokuratorw referentw danej sprawy. Aktualne uregulowania (w szczeglnoci rozporzdzenie Ministra Sprawiedliwoci z dn. 24 marca 2010 r. - regulamin wewntrznego urzdowania powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury, ani ustawa z dnia 20 czerwca 1985r. O Prokuraturze) nie zawieraj adnych kryteriw odbierania prowadzonych spraw poszczeglnym prokuratorom. Powoduje to nie tylko atwo odebrania sprawy niewygodnemu prokuratorowi , ale te w sprawach rozlegych skutecznie destabilizuje ledztwo, a take je spowalnia. Nowy referent musi bowiem straci czas na zapoznanie si ze spraw, a w dodatku niemal zawsze dany prokurator obciony jest prowadzeniem i nadzorem nad szeregiem innych, czsto rwnie wanych spraw. Tymczasem kryteria zmiany prokuratora musz by jasne i opiera si na przesankach merytorycznych (z uwzgldnieniem take okolicznoci losowych, np. dugotrwaego zwolnienia lekarskiego prokuratora referenta), co wie si take z postulatem usprawnienia, zobiektywizowania i merytorycznego zaangaowania nadzoru prokuratorskiego. W realiach sprawy Krzysztofa Olewnika powyszy problem, jak si wydaje nabra szczeglnie dramatycznego wymiaru. W 2003r., a wic, gdy pojawi si anonim wskazujcy rzeczywistych porywaczy, gdy doszo do przejcia okupu, oraz gdy zamordowano ofiar doszo do trzykrotnej zmiany prokuratora nadzorujcego ledztwo (kolejno: prok. E. Gielo, prok. K. Kazimierczak, prok. R. Skawiski). Zatem w szczeglnie newralgicznym okresie Policja de facto bez skutecznego i profesjonalnego nadzoru ze strony prokuratury. Rwnie decyzja o przeniesieniu ledztwa w 2006 r. do Prokuratury Okrgowej w Olsztynie budzi wtpliwoci, albowiem nastpio to, gdy kolejny prokurator referent w Prokuraturze Okrgowej w Warszawie, prok. Wasilewski oraz nowa grupa policjantw z Zarzdu CB KGP

201

w Warszawie, dokonaa pierwszych ustale (w tym zatrzymania i tymczasowego aresztowania S. Kociuka), ktre finalnie doprowadziy do zatrzymania porywaczy. W chwili obecnej nie istnieje moliwo dowolnego i nieograniczonego przenoszenia sprawy referatu jednego prokuratora do kolejnego, a take pomidzy jednostkami organizacyjnymi Prokuratury. O ile moliwoci takiej z oczywistych wzgldw nie mona zupenie zlikwidowa, o tyle naley j zracjonalizowa.

10.5. Wnioski, wynikajce z prac Komisji, w obszarze dziaalnoci policji W wyniku przeprowadzonej oceny dziaania policji w sprawie uprowadzenia i zabjstwa Krzysztofa Olewnika, poprawienia skutecznoc dziaania, usprawnienia nadzoru nad formacj Komisja proponuje zmiany organizacyjne dotyczce funkcjonowania policji polegajce przedewszystkim na reorganizacj Komendy Gwnej Policji poprzez wyodrbnienie i usamodzielnienie w ramach struktury polskiej policji poszczeglnych biur, a zwaszcza Centralnego Biura ledczego oraz Biura Spraw Wewntrznych. Komisja proponuje ponad to reform Wojewdzkiej Komendy Mazowieckiej. Komisja uwaa, e stwierdzone w tym postpowaniu bdy wynikaj z braku kwalifikacji wykonawcw, ktrych nie nabyli oni w toku szkolenia i doskonalenia zawodowego. Policjanci pracujcy w grupie operacyjno - ledczej nie zaprezentowali czsto elementarnej wiedzy o moliwociach wykorzystania posiadanego sprztu i zawartoci policyjnych baz danych. Obce im byy te wysze formy pracy operacyjnej. Pomimo instytucjonalnie wysokiego wskanika iloci kadry kierowniczej, wykonawcy nie byli dostatecznie zadaniowani i rozliczani. Przeoeni tolerowali brak inicjatyw wykonujcych czynnoci w formuowaniu propozycji rozszerzajcych poczynione ustalenia. Race braki wystpiy w koordynacji pracy w zespoach w tym w przepywie informacji pomidzy funkcjonariuszami operacyjnymi i realizujcymi czynnoci procesowe. Wikszo bdw powstaa jednak z powodu opieszaoci i zaniecha. Nie ma potrzeby nowelizowa przepisw dotyczcych nadzoru i koordynacji Komendy Gwnej Policji nad jednostkami terenowymi. Zarwno Ustawa o Policji jak i obowizujce regulaminy jednostek organizacyjnych KGP w wystarczajcym stopniu zabezpieczaj prawidowo dziaania i nadzoru nad jednostkami wojewdzkimi. Ujawnione bdy w tym postpowaniu s wynikiem nie przestrzegania obowizujcych procedur, przez wykonawcw wszystkich szczebli. Raco niskie okazay si kwalifikacje policjantw na wszystkich szczeblach jednostek. Dotyczy to take kadry kierowniczej.

202

Niewtpliwie

kluczowym

problemem

jest

doskonalenie

zawodowe

policjantw

poprzez

upowszechnianie dowiadcze, fachowe publikacje i osobiste samoksztacenie zainteresowanych. Naleaoby w polityce awansowej korzysta ze sprawdzianw praktycznych kwalifikacji kandydatw, organizujc jawne konkursy na wysze stanowiska wykonawcze i kierownicze. Typujc kandydatw do awansu naleaoby analizowa sta pracy na dotychczasowym stanowisku, zaangaowanie, kreatywno i praktyczne osignicia. Ksztacenie i doskonalenie zawodowe kadr jest szczeglnie niezbdne, ze wzgldu na znaczne obnienie redniego stau suby policjantw. Niewtpliwie naley przyjrze si ksztaceniu w orodkach szkolenia policji, pod ktem pooenia akcentw na przekazywanie suchaczom wiedzy praktycznej, opartej midzy innymi na analizie tego typu zdarze. Naley zastanowi si nad wprowadzeniem certyfikacji stanowisk tak, aby uniemoliwi w przyszoci awanse, ktre nie maj wiele wsplnego z profesjonalizmem awansowanych. Majc powysze na uwadze Komisja rekomenduje pakiet zalece zmierzajcych do usprawnienia pracy policji w zakresie jej sprawnego funkcjonowania. Wydaje si ze aktualnie funkcjonujcy centralistyczny - z dominujc, wszechmocn Komend Gwn - model polskiej policji pastwowej jest ju troch anachroniczny i nie moe nady nad wyzwaniami wspczesnego w tym przestpczego wiata, dlatego te powinna nastpi wiksza centralizacja sub kryminalnych oraz wiksze uobywatelnienie sub prewencyjnych, ktre powinny by bliej zwykego obywatela.

10.5.1. Zmiana statusu prawno-organizacyjnego Centralnego Biura ledczego Gwnym zaoeniem powoania Centralnego Biura ledczego byo ciganie i likwidacja zorganizowanych grup przestpczych z ich liderami na czele. Podporzdkowanie tej suby bezporednio pod Komendanta Gwnego Policji miao na celu stworzenie wewntrz policyjnej struktury jednostki dziaajcej i realizujcej zadania na terenie caego kraju. Mozliwoci realizacji zada na terytorium Polski powoduje, e CB nie ma potrzeby tak jak inne jednostki policji, uzgadniania z waciw jednostk terytorialn dziaa podejmownych na jej terenie. Taki stan rzeczy daje moliwoci szybkiego i niczym nie ograniczonego dziaania co w wielu sprawach jest warunkiem niezbdnym do osignicia sukcesu. Nieco inaczej wyglda jednak kwestia zwizana z przydziaem spraw, ktre wedug oceny Prokuratury powinno prowadzi CB. Zgodnie z obowizujcymi regulacjami wymagana jest zgoda Komendanta Gwnego Policji - taki stan rzeczy wydua jednak proces decyzyjny w danej sprawie. Powoanie grupy operacyjnodochodzeniowej w skad ktrej wchodz funkcjonariusze CB rwnie wymaga decyzji Komendanta Gwnego Policji.

203

Znaczcym usprawnieniem funkcjonowania CB byoby nadanie jego dyrektorowi statusu prawnego komendanta wojewdzkiego policji, co w aden sposb nie ograniczaoby uprawnie Komendanta Gwnego Policji. Dyrektor CB w przypadku posiadania uprawnie komendanta wojewdzkiego policji staby si partnerem w kwestiach decyzyjnych w relacjach z dyrektorem biura do walki z przestpczoci zorganizowan Prokuratury Generalnej. W znacznym stopniu usprawnioby to decyzyjno w kwestiach zwizanych z technik operacyjn, kadrami oraz finansami wewntrz tej jednostki policji. Komisja Administracji i Spraw Wewntrznych uchwalia komisyjny projekt ustawy o zmianie ustawy o policji, ktry wypenia powysze zaoenia. Zosta on w dniu 2 wrzenia 2010 roku przekazany Marszakowi Sejmu. 10.5.2 Zmiana statusu prawno-organizacyjnego Biura Spraw Wewntrznych KGP W aktualnym stanie organizacyjnym Biuro Spraw Wewntrznych KGP podlega subowo Komendantowi Gwnemu Policji co oznacza, e wszystkie decyzje personalne i administracyjne dotyczce funkcjonowania biura powinny by uzgadniane za porednictwem Dyrektora z Komendantem Gwnym, wydua to niejednokrotnie czas podjcia decyzji i powoduje, e Komendant Gwny w kocowym efekcie staje si orodkiem decyzyjnym. Rol Komendanta Gwnego winno by nadzorowanie i rozliczanie Dyrektora Biura i podlegej mu suby z uzyskanych efektw, ktre Biuro osiga. Dlatego te Dyrektor Biura winien posiada uprawnienia pozwalajce mu w penym zakresie samodzielnie zarzdza biurem i ponosi odpowiedzialno za jego funkcjonowanie. Taki stan rzeczy nie zmienia podlegoci subowej pod Komendanta Gwnego Policji, a jedynie pozwala na sprawowanie rzeczywistego nadzoru, poniewa Komendant Gwny nie podejmuje decyzji ostatecznych, w efekcie kocowym Komendant Gwny nie staje si wspautorem i jednoczenie odpowiedzialnym z trafno i suszno decyzji. Taki stan rzeczy powodowa by i w kocowym efekcie dziaa komendant Gwny jako orodek decyzyjny nie oceniaby decyzji podejmowanych przez swoj osob. Nadanie uprawnie Dyrektorowi Biura Spraw Wewntrznych przypisanych Komendantowi Wojewdzkiemu Policji przyczynio by si do jednoosobowego wskazania osoby odpowiedzialnej za stan bezpieczestwa wewntrznego w policji. Komendant Gwny Policji ustawowo odpowiedzialny za dziaanie tej formacji i tak poprzez swoje uprawnienia sprawowa by funkcje nadzorczo kontrolne. W przyszoci naleao by rozway czy suba zajmujca si bezpieczestwem wewntrznych w takich instytucjach jak: Policja, Stra Graniczna, Stra Poarna, BOR nie powinna podlega subowo Ministrowi Spraw Wewntrznych.

204

10.5.3. Reorganizacja Komendy Mazowieckiej Policji: przeniesienie siedziby Mazowieckiej Komendy Wojewdzkiej do Warszawy lub ustanowienie w miejsce jednej komendy dwch - w Pocku i w Radomiu Usytuowanie lokalizacji siedziby Komendy Wojewdzkiej w Radomiu z uwagi na obszar terytorialny Wojewdztwa Mazowieckiego (odlego pomidzy Radomiem, a Ostrok wynosi okoo 300 km) w znacznym stopniu utrudnia i podnosi koszty zwizane z realizacj zada przypisanych komendom wojewdzkim. I tak: 1) Pooenie Radomia w znacznym stopniu utrudnia pozyskanie wartociowych i dowiadczonych funkcjonariuszy do pracy w komrkach organizacyjnych komendy. 2) Brak moliwoci natychmiastowej i bezporedniej wsppracy pomidzy subami (kryminaln, techniki operacyjnej) w sprawach, w ktrych z uwagi na centralne pooenie Warszawy, taka wsppraca jest konieczna. Nie bez znaczenia jest fakt, e wiat przestpczy zamieszkujcy na terenie miejscowoci przylegych do Warszawy, a swoj przestpcz dziaalno realizuje w obrbie samej Stolicy jak i w piercieniu miast tzw. Aglomeracji warszawskiej. To zjawisko wymaga biecej koordynacji dziaa pomidzy KSP, a mazowieck komenda policji. 3) Centralne pooenie Warszawy, jako siedziby mazowieckiej komendy policji w znacznym stopniu uatwioby realizacj bezporedniego nadzoru nad komendami powiatowymi. 4) Zadania zwizane z technik operacyjn mgby realizowa jeden wsplny wydzia, szczeglnie na terenie Warszawy i miejscowoci ociennych. 5) Poszczeglne piony KWP nie wymagayby delegatur w terenie, co pozwolioby na osobowe wzmocnienie komend powiatowych. 6) Zamiast jednej Komendy Wojewdzkiej ustanowienie dwch komend w Radomiu oraz Pocku. 10.5.4. Opracowanie i wprowadzenie systemu standaryzacji stanowisk w komendach wojewdzkich oraz Komendzie Gwnej Policji Komendy wojewdzkie policji z uwagi na przypisane im zadania winny sprawowoa nadzr nad dziaalnoci komend powiatowych. Realizacja funkcji nadzorczej wymaga dobrej znajomoci meritum pracy dochodzeniowo-ledczej wzbogaconej odpowiednim dowiadczeniem zawodowym. Trudno jest wymaga, aby funkcjonariusz nie posiadajcy wiedzy i dowiadczenia udziela merytorycznych wskazwek i mg suy pomoc skoro on sam takiego wsparcia potrzebuje. Standaryzacja stanowisk zarwno w komendach wojewdzkich, jak i Komendzie Gwnej Policji winna doprowadzi do sytuacji, w ktrej pracowaliby w nich jedynie funkcjonariusze z odpowiednim dowiadczeniem zawodowym, ktrych wiedza korzystnie wpywaaby na prowadzonymi w jednostkach niszego szczebla. koordynacj i nadzr nad postpowaniami

205

Niedopuszczalnym jest, aby nadzr nad postpowaniami sprawowaa osoba nie znajca tzw. warsztatu policyjnego. Standaryzacja stanowisk (przy jednoczesnej gradacji finansowej) pozwoliaby na pozystkiwanie odpowiedniej kadry do pracy w jednostkach wyszego szczebla. Niedpouszczalnym jest, aby funkcjonariusz bezporednio po wstpieniu do policji, odbyciu szkolenia podstawowego, zatrudniany by w KWP, bd KGP, szczeglnie w tzw. wydziaach roboczych: dochodzeniowo-ledczych, czy te kryminalnym. 10.5.5. Reorganizacja Centralnego Laboratorium Kryminalistycznego, utworzenie jednostki badawczo-rozwojowej Podczas prac Komisji na kadym praktycznie etapie przejawiay si problemy z przeprowadzaniem specjalistycznych ekspertyz kryminalistycznych. Jednym z argumentw jakie pojawiy si by fakt ,e utrzymanie laboratoriw jest bardzo kosztowne. Wymagaj one waciwie przygotowanych pomieszcze badawczych, zapewnienia nowoczesnego sprztu, staego zaopatrzenia w niezbdne materiay oraz wysokokwalifikowanych kadr. Ze wzgldu na znaczne koszty utworzenia i utrzymania laboratorium wszelkie decyzje w tym zakresie powinny opiera si na dogbnych analizach potrzeb i by planowane w duszym horyzoncie czasowym. Ponadto, aktualnie brak jest orodka monitorujcego kierunki rozwoju techniki kryminalistycznej, zarwno pod ktem potrzeb wynikajcych z zmieniajcego si zagroenia przestpczoci jak i otwieraniem si nowych moliwoci dowodowych wynikajcych z dynamicznego rozwoju nauki i techniki. Rol tak teoretycznie mogoby spenia Centralne Laboratorium Kryminalistyczne KGP, lecz w obecnie obowizujcych ramach organizacyjnych i prawnych pozbawione jest ono prawa do prowadzenia bada o charakterze naukowo-badawczym, nakierowanych na wdroenia nowych metod. Dodatkowo, rozwoju. W tym stanie rzeczy, przy znacznych ograniczeniach w finansowaniu rozwoju z budetu policji to intuicyjnie rozumiane potrzeby dnia codziennego dyktuj podejmowanie decyzji o rozwoju konkretnych pracowni. Si rzeczy dziaania te s opnione w stosunku do potrzeb biecej pracy organw cigania. Od decyzji o rozbudowie lub utworzeniu nowej pracowni badawczej musi upyn kilka lat. Czas ten jest niezbdny na pozyskanie odpowiednich specjalistw, przeszkolenie ich, zdobycie rodkw na zakup niezbdnego wyposaenia oraz pozyskanie i opanowanie odpowiednich metodyk badawczych. Czas pozyskania odpowiednich specjalistw i ich wyszkolenia to w praktyce okoo 3 lata. Pozyskanie rodkw na niezbdne wyposaenia pracowni rwnie nie odbywa si w krtkim czasie, gwnie ze wzgldu na ograniczony budet policji. W ostatnim czasie gwnym rdem finansowania dziaa rozwojowych byo pozyskiwanie rodkw spoza budetu policji, w ramach rnego rodzaju programw pomocowych czy rozwojowych. Tego typu rda finansowania maj jednak wad rodki mona pozyska jedynie na dziaania zgodne z priorytetami danego programu. W konsekwencji nastpuje rozwj jednych swoboda i dowolno w akceptowaniu standardw na poziomie laboratoriw kryminalistycznych komend wojewdzkich policji powoduje, i nie ma w tym zakresie jednolitej polityki

206

dziedzin badawczych (np. badania narkotykw i rodkw odurzajcych), a inne ulegaj stagnacji (np. badania kryminalistyczne mikroladw). Problemem jest rwnie pozyskanie i opanowanie nowych metodyk badawczych. Jak wspomniano, CLK KGP nie miao formalnych podstaw do prowadzenia dziaalnoci naukowo-badawczej. Tak wic dziaania zmierzajce do rozwoju technik badawczych nie mogy by odpowiednio rozwijane. Si rzeczy policja skazana jest jeszcze na korzystanie z dowiadcze innych orodkw naukowo-badawczych zajmujcych si naukami sdowymi. W praktyce s to gwnie orodki zagraniczne, co pociga za sob konieczno duego zaangaowania finansowego. Komisja Administracji i Spraw Wewntrznych uchwalia komisyjny projekt ustawy nowelizujcy ustaw o Policji, na mocy ktrej, nastpio przeksztacenie CLK KGP w jednostk badawczo-rozwojow a tym samym co jest istotne wyczyo CLK ze struktury Komendy Gwnej. Przeksztacenie CLK KGP w jednostk badawczo-rozwojow stworzyo warunki do rozwoju wasnej dziaalnoci naukowo-badawczej w oparciu o rodki budetu pastwa przeznaczone na rozwj nauki. Rozwj takiej dziaalnoci pozwala na racjonalne wypracowanie kierunkw rozwoju policyjnej techniki kryminalistycznej, pozyskanie rodkw na rozbudow pracowni i tworzenie nowych dziedzin badawczych z odpowiednim wyprzedzeniem, tak aby moliwoci wykonawcze laboratoriw odpowiaday na biece zapotrzebowanie organw cigania. Prowadzenie wasnej dziaalnoci naukowo-badawczej przyczynia si do rwnomiernego rozwoju poszczeglnych metod badawczych zgodnie z rzeczywistymi potrzebami. Prace wasne prowadz rwnie do opracowania i przygotowania sprztu i urzdze dedykowanych do konkretnych potrzeb, a w konsekwencji znacznie taszych wdroe ni kupowany dotychczas sprzt dostpny na rynku, czsto o moliwociach znacznie przekraczajcych praktyczne potrzeby techniki kryminalistycznej. Powysza ustawa wesza ju w ycie, ale spotyka si - co jest zrozumiae z pewnym niezrozumieniem i kontestowaniem jej zapisw przez KGP 10.6. Zmiany dotyczce usprawnienia nadzoru i form jego dokumentowania Dokonujc analizy materiaw w sprawie uprowadzenia i zabjstwa Krzysztofa Olewnika Komisja stwierdza , e wielokrotnie organy prowadzce t spraw dokonyway analizy materiaw, a nastpnie jednoosobowo lub kolegialnie podejmoway decyzj w sprawie dalszych czynnoci do wykonania na danym etapie postpowania. Z zezna wiadkw przesuchiwanych przed Komisj ledcz wynika, e osoby uczestniczce w procesie wykrywczym w odmienny sposb relacjonuj podejmowane (lub ich nie pamitaj) decyzje, zarwno te jednoosobowe, jak i kolegialne. Taki stan rzeczy w znacznym stopniu utrudnia dojcie do prawdy obiektywnej oceniajcej jako sprawowanego nadzoru. Biorc pod uwag powysze Komisja wnioskuje, aby Prokuratura Generalna i Komenda Gwna Policji w aktualnie obowizujcych przepisach regulujcych nadzr subowy w jednoznaczny i jednolity sposb okrelia formy dokumentowania wytycznych i decyzji podejmowanych jednoosobowo, bd kolegialnie.

207

. 10.7. Szkolenie policjantw i prokuratorw w zakresie wykorzystania moliwoci

nowoczesnych technik komunikacji, a take wypracowanie pomidzy organami cigania a operatorami sieci komrkowych sposobu i trybu udzielania informacji w sprawach o uprowadzenie W sprawie o uprowadzenie i zabjstwo Krzysztofa Olewnika kluczow rol w ustaleniu sprawcw tego czynu w pocztkowym okresie jej prowadznia mogy odgra informacje bdce w posiadaniu operatorw komrkowych. Pozwalay one na identyfikacj waciciela karty telefonicznej, miejsca jej aktywnoci oraz poznanie treci prowadzonych rozmw. Z analizy sprawy wynika, i prowadzcy postpowanie zarwno prokuratorzy jak i policjanci nie posiadali penej wiedzy dotyczcej wykorzystania moliwoci technicznych bdcych w dyspozycji operatorw sieci komrkowych, ktrzy z mocy ustawy zobowizani s do wsppracy ze subami i prokuratur. Brak wiedzy prowadzcych czynnoci w poczeniu z wyduajcym si czasem udzielenia informacji przez operatorw sieci komrkowych w znacznym stopniu utrudnia prowadzenie czynnoci operacyjnych i procesowych, a tym samym wydua czas ustalenia sprawcw. Niedopuszczalnym jest, aby osoba prywatna podejmowaa czynnoci w uzyskaniu informacji dotyczcych postpowania karnego i uzyskaa je wczeniej ni policja. Powyszy stan rzeczy wskazuje, e istnieje pilna potrzeba okrelenia trybu i wsppracy pomidzy subami odpowiedzialnymi za bezpieczestwo Pastwa, a operatorami sieci komrkowych w przypadkach zagroenia ycia lub zdrowia. Jednoczenie naley przeprowadza specjalistyczne szkolenia zarwno dla prokuratorw jak i policjantw w zakresie wykorzystania technicznych moliwoci operatorw sieci komrkowych w procesie wykrywczym

10. 8. Wnioski, wynikajce z prac Komisji, w obszarze dziaalnoci Suby Wiziennej W szeroko pojtej sprawie o uprowadzenie i zabjstwo Krzysztofa Olewnika w Zakadach Karnych wydarzya si seria zgonw osb zwizanych ze spraw, ktre na obecnym etapie wiedzy s uznane jako samobjstwa. Suba wizienna nie bya w stanie zapobiec mierci ludzi, ktre miay szczegln wiedz na temat uprowadzenia i zabjstwa Krzysztofa Olewnika. Majc powysze na uwadze Komisja rekomenduje pakiet zalece zmierzajcych do usprawnienia pracy Suby Wiziennej w zakresie jej sprawnego funkcjonowania.

10.8.1. Nadanie szczeglnej ochrony osobom osadzonym bd aresztowanym, bdcym uczestnikami postpowa, ktrych wiedza szczeglnie naraa ich na niebezpieczestwo utraty ycia

208

Przypadki zgonw w jednostkach penitencjarnych osadzonych, ktrzy zeznawali w istotnych sprawach ze wzgldu na bezpieczestwo pastwa i interes spoeczny, wymagaj stosownych zmian legislacyjnych. Zmiana ustawy Kodeks Karny Wykonawczy zostaa dokonana ju w trakcie prac Komisji. Dziki temu nie powinno dochodzi do sytuacji, w ktrej podstawowy uczestnik postpowania karnego, przebywajcy w warunkach izolacji a wic jak wydawa si powinno poddany cisej kontroli organw pastwowych, ponosi mier w zakadzie karnym, czy te areszcie ledczym. Ustawa wprowadza do kodeksu karnego wykonawczego nowe przepisy, ktre okrel szczegowo tryb postpowania organw wymiaru sprawiedliwoci w przypadku przebywania w jednostce penitencjarnej skazanego lub tymczasowo aresztowanego biorcego jednoczenie udzia w postpowaniu karnym, w zwizku z ktrym wystpio zagroenie dla jego zdrowia lub ycia. Zakada rwnie cis wspprac zarwno sdw i prokuratur, jak i Suby Wiziennej w zagwarantowaniu bezpieczestwa tej szczeglnej kategorii osadzonych. Okrelone warunki, w jakich bd przebywa szczeglnie chronieni skazani i tymczasowo aresztowani w zakadach karnych oraz aresztach ledczych, maj na celu zwikszenie ich bezpieczestwa, poprzez midzy innymi ograniczenie moliwoci dostpu do nich osb trzecich (wsposadzeni, osoby przybywajce na widzenia), a take zintensyfikowanie kontroli ich zachowania podczas pobytu w jednostce penitencjarnej (tytuem przykadu: oddzielne spacery, kontrola przy kadym wejciu i wyjciu z oddziau mieszkalnego lub celi). Dotychczas szczeglny reim przebywania w warunkach izolacji wiziennej mg by w zasadzie zgodnie z kkw - zastosowany wycznie wobec osb stwarzajcych zagroenie dla bezpieczestwa zakadu karnego lub zagroenie dla bezpieczestwa spoecznego. Stosowanie tego reimu zostao rozszerzone rwnie na tych skazanych, ktrzy nie zachowujc si w sposb stanowicy zagroenie, mog sami znale si w sytuacji zagraajcej ich yciu lub zdrowiu, w zwizku z uczestnictwem w okrelonych postpowaniach karnych. Zmiany w art. 1 pkt 1 wprowadzaj do kkw now instytucj szczeglnej ochrony skazanych (art. 88d). Objci ni zostan wszyscy skazani, uczestniczcy jako oskareni, wiadkowie lub pokrzywdzeni w takim postpowaniem karnym, ktre niesie dla nich powane zagroenie ycia lub zdrowia. Szczeglna ochrona polega bdzie na przeprowadzaniu wzmoonej kontroli stanu zdrowia skazanego, objciu go wzmoon opiek psychologiczn, przeprowadzaniu jego kontroli osobistej i kontroli cel i wszystkich innych pomieszcze, w ktrych przebywa, a take przeprowadzaniu staego nadzoru i cenzury jego korespondencji oraz wzmoonego dozoru ograniczonej liczby widze i kontroli rozmw telefonicznych. W ten sposb administracja jednostki penitencjarnej obejmie szczeglnym, tzn. bardziej systematycznym i szczegowym, nadzorem okrelon grup osadzonych. Ich stan zdrowia fizycznego i psychicznego, w odrnieniu od pozostaych skazanych, ktrzy co oczywiste rwnie maj

209

zagwarantowan bezpatn opiek medyczn i psychologiczn, podlega bdzie wzmoonym monitorowaniu i to bez wzgldu na zgaszane przez osadzonych lub zaobserwowane przez administracj jednostki penitencjarnej dolegliwoci i objawy chorobowe. W trakcie pobytu w zakadzie karnym szczeglnie chronieni skazani bd przeszukiwani przy kadym opuszczaniu oddziau mieszkalnego i po powrocie do niego. Podobnie postpowa si bdzie z celami i innymi pomieszczeniami, w ktrych bd oni przebywa. Tym samym kontrola osobista, czy te kontrola celi nie bdzie uzaleniona od wystpienia oglnych przesanek, o ktrych mowa w art. 116 2 kkw (wypadki uzasadnione wzgldami porzdku lub bezpieczestwa), ale bdzie wykonywana systematycznie i niezalenie od zachowania skazanego. Rwnie jego korespondencja, bez wzgldu na rodzaj jednostki penitencjarnej, w ktrej przebywa (na przykad zakad karny typu potwartego) bdzie poddana staemu nadzorowi i cenzurze. W ten sposb zakada si uzyskanie dostpu do wszystkich informacji, ktre skazany zawrze w listach wysyanych na zewntrz jednostki penitencjarnej, a ktre bd mogy mie wpyw na zagwarantowanie jego bezpieczestwa. Podobne przesanki przemawiaj za wprowadzeniem staego nadzoru widze skazanych szczeglnie chronionych, tym bardziej e w trakcie ich przeprowadzania moe dochodzi do prby przekazania grypsw i innych przedmiotw, ktrych posiadanie w zakadzie karnym jest zabronione. Przewiduje si rwnie dodatkow moliwo umieszczenia szczeglnie chronionego skazanego w wyznaczonym oddziale lub celi zakadu karnego typu zamknitego i poddania jego zachowania staemu monitoringowi kamer. Decyzj o umieszczeniu osadzonego w takich szczeglnych warunkach, o ktrych mowa w art. 88b lub 88c kkw, podejmowa bdzie dyrektor zakadu karnego. On bowiem, zgodnie z art. 72 1 kkw kieruje zakadem karnym i zgodnie z brzmieniem art. 13 ust. 2 ustawy o Subie Wiziennej z dnia 9 kwietnia 2010 r. (Dz.U. Nr 79, poz. 523) za zapewnienie bezpieczestwa i porzdku w podlegej jednostce. Skazanym szczeglnie chronionym umoliwia si dodatkowo fakultatywne skorzystanie z ochrony osobistej, gwarantowanej ustaw o wiadku koronnym. Majc jednak na wzgldzie obostrzenia wynikajce ze stosowania takiej ochrony, a znajdujce swoje odzwierciedlenie w zindywidualizowanym programie ochrony (dla przykadu zakaz otrzymywania paczek, ograniczenie lub uniemoliwienie utrzymywania kontaktu z rodzin), zgodnie z regulacjami wynikajcymi z ustawy o wiadku koronnym, moliwo skorzystania z tej formy ochrony uzalenia si wprost od zgody skazanego. Status skazanego szczeglnie chronionego mona bdzie uzyska albo na wniosek waciwego sdu lub prokuratora, albo na wniosek samego skazanego. W przypadku wniosku zoonego przez osadzonego, dyrektor zakadu karnego przed podjciem decyzji o objciu szczegln ochron bdzie zasiga opinii organu prowadzcego postpowanie karne. W ten sposb subiektywne odczucie skazanego o grocym mu niebezpieczestwie zostanie poddane weryfikacji przez organy wymiaru sprawiedliwoci. Co istotne, decyzja dyrektora jednostki penitencjarnej o objciu danego skazanego szczegln ochron, podobnie jak kada inna decyzja wydana przez niego jako organ postpowania wykonawczego, bdzie moga zosta zaskarona przez skazanego do sdu penitencjarnego, w oparciu o art. 7 kkw. Sam

210

dyrektor o swojej decyzji powiadomi z urzdu waciwy sd penitencjarny, ktry w ramach swoich kompetencji sprawuje nadzr nad wykonywaniem kary pozbawienia wolnoci. Szczeglna ochrona udzielana jest na czas okrelony. Wnioskodawca zobowizany zosta do okrelenia przewidywanego czasu ochrony, a take do podania przyczyn objcia skazanego szczegln kontrol. W razie istnienia zagroenia po upywie tego terminu, szczegln ochron mona przeduy, ale z zastosowaniem procedur przewidzianych dla pierwszej decyzji. Ponadto przewidziano obowizek cofnicia szczeglnej ochrony w razie ustania przyczyn, dla ktrych skazanego objto t ochron. Oczywiste bowiem jest, e objcie osadzonego specjalnym reimem ochronnym musi skutkowa znacznym ograniczeniem zarwno jego swobody, jak i moliwoci kontaktowania si z nim przez osoby trzecie. Taka sytuacja, chocia niezbdna ze wzgldu na ochron zdrowia lub ycia skazanego, powodowa moe okrelony dyskomfort psychiczny i mie dla niego charakter dolegliwoci. Dlatego te zaoono, e czas stosowania szczeglnych warunkw osadzenia uzaleniony bdzie od wniosku waciwego organu prowadzcego postpowanie karne albo wniosku samego skazanego tym samym bdzie on mg by modyfikowany w zalenoci od stopnia zagroenia dla skazanego. Wniosek skazanego zostanie poddany ocenie waciwego organu prowadzcego postpowanie karne. Szczeglna ochrona udzielona skazanemu stosowana jest take w przypadku przeniesienia takiego skazanego do innego zakadu karnego. Dyrektor zakadu karnego w ktrym skazany przebywa, bdzie informowa dyrektora zakadu karnego do ktrego skazany zostanie przeniesiony o objciu go szczegln ochron oraz o dotychczasowych warunkach osadzenia i przyczynach jego zastosowania. W ten sposb zapewniona zostanie cigo ochrony bezpieczestwa osobistego skazanego. W przypadku przeniesienia skazanego do innego zakadu karnego obowizywa bdzie decyzja o objciu go szczegln ochron wydana w poprzednim zakadzie. Dyrektor zakadu karnego, do ktrego przeniesiony zosta taki skazany nie bdzie musia wydawa wic nowej decyzji w tym zakresie. Nie bdzie wic wymagany kolejny wniosek waciwych organw w zakresie ewentualnej kontynuacji tej szczeglnej ochrony. Do jego obowizkw bdzie naleao jedynie powiadomienie waciwego miejscowo sdziego penitencjarnego. Bdzie on jednak mg cofn szczegln ochron udzielon skazanemu, jeeli w tym nowym zakadzie ustan przyczyny, dla ktrych by on objty t ochron. W sytuacji, gdy skazany po zakoczonym ju postpowaniu karnym bdzie nadal objty szczegln ochron, wwczas organem waciwym w zakresie skadania wnioskw o objcie skazanego szczegln ochron bd te cofnicia takiej ochrony bdzie sdzia penitencjarny. W art. 1 pkt 2 ustawy wprowadzono analogiczne do wyej opisanych zasady, ktre stosowa si bdzie do osb tymczasowo aresztowanych.

10.8.2. Intensyfikacja dziaa Suby Wiziennej zapobiegajcych samobjstwom i agresji w jednostkach penitencjarnych

211

W celu efektywnego przeciwdziaania samobjstwom w izolacji wiziennej naley zredukowa do minimum bdy funkcjonariuszy i pracownikw Suby Wiziennej, mogce mie poredni bd te bezporedni wpyw na liczb samobjstw w jednostkach penitencjarnych. W zwizku z powyszym naley podj, oprcz dziaalnoci legislacyjnej, dziaania o charakterze szkoleniowym, ktre te bdy wyeliminuj. Rozporzdzenie Ministra Sprawiedliwoci z dnia 31 padziernika 2003 r. w sprawie sposobw ochrony jednostek organizacyjnych Suby Wiziennej (Dz.U. Z dnia 19 listopada 2003 r.) w 13 ust. 2 pkt 1e wprowadza za art. 88 3 i art 212 a Kodeksu Karnego Wykonawczego zamiast dotychczasowej nazwy osadzony niebezpieczny N nastpujc definicj: osadzony zakwalifikowany jako wymagajcy osadzenia w wyznaczonym oddziale lub celi aresztu ledczego lub zakadu karnego typu zamknitego, w warunkach zapewniajcych wzmoon ochron spoeczestwa i bezpieczestwa aresztu lub zakadu. Jest to zmiana rewolucyjna, porwnywalna z pomysem, aby samochd nazwa pojazdem na czterech koach, z silnikiem spalinowym lub elektrycznym albo hybrydowym, z kierownic, przeznaczonym do przewoenia osb lub towarw. Zmiana ta wprowadzia i wprowadza istotny zamt w dokumentacji, a take w wiadomoci funkcjonariuszy penicych sub w jednostkach penitencjarnych, ktrzy kodeksow definicj kojarz ze wszystkim, ale nie z osadzonym niebezpiecznym. Art. 88 a 1 Kodeksu Karnego Wykonawczego dopuszcza osadzanie skazanych, a art. 212 a par. 2 tymczasowo aresztowanych w wyznaczonych oddziaach lub celach zakadu karnego lub aresztu ledczego. Zapis umoliwi tworzenie takich cel w wielu jednostkach. Braki w przeszkoleniu funkcjonariuszy (dotyczy to w szczeglnoci maych jednostek) powoduj nagminne naruszanie przepisw art. 212 b Kodeksu Karnego Wykonawczego. Naleaoby w trybie pilnym wykreli sowo cel z art. 88 a 1 i art. 212 a 3 kodeksu karnego wykonawczego.

11. Wprowadzone i proponowane zmiany legislacyjne 11.1. Zmiany w ustawie o ochronie informacji niejawnych Zbyt czsto w minionych latach zasona tajemnicy pastwowej miaa suy nie ochronie najwaniejszych interesw bezpieczestwa pastwa, a ochronie jego niekompetentnych lub skorumpowanych funkcjonariuszy. Ochrona taka powinna dotyczy tylko uczciwych, zgodnych z prawem profesjonalnych dziaa, a nie na przykad takich z jakimi mogli si ostatnio zetkn czonkowie komisji ledczej do zbadania prawidowoci dziaa organw administracji rzdowej sprawie postpowa karnych zwizanych z uprowadzeniem i zabjstwem Krzysztofa Olewnika. W rzdowym projekcie ustawy o ochronie informacji niejawnych uwzgldnionych zostao szereg spostrzee wynikych podczas prac komisji ledczej co do zego i nie efektywnego funkcjonowania dotychczasowego prawa. Istot projektu nowej uchwalonej przez Sejm ustawy o ochronie informacji niejawnych jest takie unormowanie systemu ich ochrony, aby by on maksymalnie efektywny zarwno w sferze krajowej, jak i zagranicznej, przy jednoczesnej prostocie i elastycznoci funkcjonowania; bez uszczerbku dla

212

bezpieczestwa informacji niejawnych a tym samym dla bezpieczestwa pastwa. Nastpi to midzy innymi wskutek ograniczenia liczby informacji niejawnych i poprzez zmian definicji klauzul. I tak projekt ustawy wprowadza rozbudowane definicje poszczeglnych klauzul tajnoci, znoszc dotychczasowy wykaz informacji mogcych stanowi tajemnic pastwow w formie zacznika do ustawy. Definicje klauzul w swej treci tworz de facto system w ksztacie piramidy: klauzula cile tajne bdzie przyznawana w wyjtkowych przypadkach informacjom, ktrych nieuprawnione ujawnienie spowodowaoby niezwykle powane zagroenie dla bezpieczestwa pastwa, natomiast kolejne nisze klauzule bd mogy by przyznawane stosunkowo wikszej liczbie informacji, przy czym najwicej bdzie informacji oznaczonych klauzul - najnisz zastrzeone. Poprzez rezygnacje z dotychczasowego podziau na tajemnic pastwow i subow nastpi istotne uproszczenie systemu. Zamiast dotychczasowego podziau dwustopniowego w proponowanej przez rzd ustawie bd tylko informacje niejawne o czterech klauzulach . I tak bd informacje niejawne z nadanymi klauzulami albo: cile tajne, tajne, poufne lub zastrzeone. Definicje wszystkich klauzul odnosz si do interesu pastwa, przy czym tylko nieliczne informacje dotychczas jako tajemnica subowa speni kryteria okrelone w definicji klauzuli poufne, pozostae bd natomiast klauzulowane jako zastrzeone, albo w przypadku informacji dotyczcych prawnie chronionych interesw obywateli lub jednostek organizacyjnych przestan by informacjami niejawnymi w rozumieniu tej ustawy i bd chronione na podstawie innych ustaw. Naturaln konsekwencj przyjcia powyszych zaoe bdzie konieczno przegldu caego ustawodawstwa i zmiany aktw prawnych, ktrych uywa si obecnie poj tajemnica pastwowa i tajemnica subowa. Istotne, ponadto wydaje si przewidziane w projekcie ustawy odrbne klauzulowanie fragmentw tekstu akapitw. Dziki temu z dokumentu jako cao oznaczonego wysz klauzul, moliwe byoby sporzdzanie wycigw oznaczonych odpowiedni nisz klauzul tajnoci. Waznym proponowanym rozwizaniem jest wprowadzenie formalnej moliwoci kwestionowania zawyonej lub zanionej klauzuli. Odbiorca dokumentu ma moliwo wnioskowa o zmian klauzul do kierownika jednostki organizacyjnej, ktrej klauzul nadano, a w przypadku odmowy zmiany odwoanie do waciwej suby ochrony pastwa to jest ABW lub SKW, a w przypadku sporu z jedn z tych sub do Prezesa Rady Ministrw. Zapisy zawarte w rzdowym projekcie ustawy zwikszaj elastyczno okresw ochrony informacji niejawnych take poprzez wprowadzenie zasady okrelajcej moliwo zmiany lub zniesienia klauzuli tajnoci wycznie po ustaniu ustawowych przesanek uzasadniajcych jej przyznanie. Celem nowej ustawy o ochronie informacji niejawnych jest zatem wprowadzenie racjonalnych, spjnych, konsekwentnych i zarazem elastycznych rozwiza odnoszcych si do bezpieczestwa informacji niejawnych, co powinno z jednej strony podnie efektywno caego systemu, z drugiej za uatwi sprawne i skuteczne wykonywanie zada zwizanych z dostpem do informacji niejawnych, w szczeglnoci opatrzonych niszymi klauzulami tajnoci. Wejcie w ycie przedoenia rzdowego pozwoli nie tylko znaczco podnie standardy bezpieczestwa, ale i unikn nieuzasadnionego ograniczania dostpu

213

obywateli do informacji publicznej oraz ukrywania niekompetencji lub bdw administracji publicznej i sub za zason tajemnicy pastwowej. 11.2 Zmiana przepisw dotyczcych kontroli operacyjnej Ustawa o zmianie ustawy Kodeks postpowania karnego oraz niektrych innych ustaw. Podczas prac komisji ledczej posowie pracujc nad materiaami operacyjnymi zauwayli wadliwo - pochopno i niechlujstwo przy skadaniu wnioskw o kontrol operacyjn zwaszcza przy Rozpracowaniu Operacyjnym Krzysztof prowadzonym przez grup Remigiusza Mindy oraz na potrzeb uregulowania instytucji nazywanej zgoda nastpcza, zwaszcza podczas postpowania prowadzonego przez prokuratorw gdaskich w stosunku do postpowania olsztyskiego. Powysze kwestie zostay uregulowane w ustawie o zmianie ustawy Kodeks postpowania karnego oraz niektrych innych ustaw. Celem rzdowego projektu byo dokonanie niezbdnych zmian w przepisach prawa, ab zapewni merytoryczn i efektywn kontrol sdu lub prokuratora nad ustawowo dozwolonymi czynnociami operacyjno-rozpoznawczymi organw cigania, ingerujcymi w prawo obywatela do prywatnoci, oraz zapewnienie chronionych prawem interesw osb trzecich. Ustawa przewiduje obowizek zapewnienia nie tylko formalnej, ale i merytorycznej oceny podstaw faktycznych wnioskowanych czynnoci operacyjnych oraz zobowizanie organw wnioskujcych do przedstawienia materiaw uzasadniajcych wystpienie ze stosownym wnioskiem do sdu. Dotychczas praktyka bya bowiem taka, e docza si do wniosku jedynie uzasadnienie, gdzie oczywicie mniej lub bardziej szczegowo omawia si materia, ktry jest powodem wystpienia z wnioskiem o kontrol operacyjn. Chodzi jednak o to, aby nie tylko same uzasadnienie byo znane prokuratorowi, ktry zatwierdza wniosek, oraz sdowi go rozpoznajcemu, ale rwnie merytoryczne materiay uzyskane innymi metodami. Kolejnym celem regulacji wspieranym - postulowanym przez komisj ledcz byo wprowadzenie do Kodeksu postpowania karnego oraz ustaw kompetencyjnych instytucji okrelanej w orzecznictwie sdowym jako zgoda nastpcza. Ustawa wprowadza t instytucj jako zgod na wykorzystanie dowodw pochodzcych z kontroli procesowej lub operacyjnej, ktre to dowody wykraczaj poza zakres postanowienia sdu zarzdzajcego tego rodzaju czynnoci. Wprowadzony do Kpk. art. 237a umoliwi prokuratorowi wystpienie o zgod nastpcz w sytuacji, gdy po pierwsze, utrwalone zapisy rozmw wskazuj na fakt penienia przestpstwa, ktre nie byo przedmiotem pierwotnego postanowienia sdu o zarzdzeniu kontroli oraz po, drugie gdy osoba, ktra popenia takie przestpstwo nie bya wymieniana w tym postanowieniu. Ustawa ponadto wprowadza zakaz wykorzystywania dowodw uzyskanych w wyniku kontroli procesowej oraz kontroli operacyjnej w innych postpowaniach ni postpowanie karne i w innych sprawach ni sprawy o przestpstwo, w stosunku do ktrego moliwe jest zarzdzenie takiej kontroli. Ustawa zobowizuje te prokuratora generalnego do przedstawienia Sejmowi i Senatowi RP corocznej, jawnej informacji o liczbie ustawowo dozwolonych czynnoci ingerujcych w prawa obywatela

214

do prywatnoci podejmowanych przez poszczeglne suby i efektach sdowych oraz prokuratorskich nadzorw nad tymi czynnociami. Powyszy projekt by procedowany w Komisji Administracji i Spraw Wewntrznych.

11.3.

Nowelizacja

Kodeksu

Karnego

zakresie

przekroczenia

uprawnie

przez

funkcjonariusza publicznego Rozwaenia wymaga nowelizacja art. 231. 1. Kodeksu karnego poprzez dodanie 2a. w brzmieniu: art. 231 2. a. Jeeli w wyniku dziaania okrelonego w 1 nastpi bezporedni skutek w postaci mierci pokrzywdzonego, sprawca podlega karze pozbawienia wolnoci od lat 2 do lat 12. Komisja kieruje wniosek o nowelizacj art. 231 2a. kodeksu karnego do Komisji do spraw zmian w kodyfikacjach.

215

Zacznik Nr 1

UCHWAA Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 13 lutego 2009 r. w sprawie powoania Komisji ledczej do zbadania prawidowoci dziaa organw administracji rzdowej w sprawie postpowa karnych zwizanych z uprowadzeniem i zabjstwem Krzysztofa Olewnika Na podstawie art. 111 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz art. 1 i 2 ustawy z dnia 21 stycznia 1999 r. o sejmowej komisji ledczej (Dz.U. Nr 35, poz. 321 oraz z 2005 r. Nr 122, poz. 1023) Sejm Rzeczypospolitej Polskiej uchwala, co nastpuje: Art. 1. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej powouje Komisj ledcz do zbadania prawidowoci dziaa organw administracji rzdowej w sprawie postpowa karnych zwizanych z uprowadzeniem i zabjstwem Krzysztofa Olewnika, zwan dalej Komisj. Art. 2. Do zakresu dziaania Komisji naley: 1) zbadanie prawidowoci dziaa prokuratury i policji w postpowaniach karnych zwizanych z uprowadzeniem i zabjstwem Krzysztofa Olewnika; 2) zbadanie prawidowoci dziaa Suby Wiziennej, policji i prokuratury w zakresie wykonywania tymczasowego aresztowania i kary pozbawienia wolnoci wobec osb aresztowanych lub skazanych w postpowaniach karnych, o ktrych mowa w pkt 1; 3) zbadanie prawidowoci dziaa organw administracji rzdowej w zakresie czynnoci dotyczcych postpowa karnych, o ktrych mowa w pkt 1, oraz wykonywania tymczasowego aresztowania i kary pozbawienia wolnoci wobec osb aresztowanych lub skazanych w tych postpowaniach karnych. Art. 3. W skad Komisji wchodzi 7 czonkw. Art. 4. Uchwaa wchodzi w ycie z dniem podjcia.

MARSZAEK SEJMU /-/Bronisaw Komorowski

216

Zacznik Nr 2 UCHWAA Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 20 lutego 2009 r. w sprawie wyboru skadu osobowego Komisji ledczej do zbadania prawidowoci dziaa organw administracji rzdowej w sprawie postpowa karnych zwizanych z uprowadzeniem i zabjstwem Krzysztofa Olewnika

Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, na podstawie art. 20 ust. 1 w zwizku z art. 136c ust. 1 Regulaminu Sejmu, wybiera nastpujcych posw do Komisji ledczej do zbadania prawidowoci dziaa organw administracji rzdowej w sprawie postpowa karnych zwizanych z uprowadzeniem i zabjstwem Krzysztofa Olewnika: Leszka Aleksandrzaka Marka Biernackiego Andrzeja Mikoaja Der Grzegorza Karpiskiego Pawa Olszewskiego Zbigniewa Wassermanna Edwarda Wojtasa. MARSZAEK SEJMU

/-/ Bronisaw Komorowski

217

Zacznik Nr 3 Wykaz posiedze Komisji ledczej do zbadania prawidowoci dziaa organw administracji rzdowej w sprawie postpowa karnych zwizanych z uprowadzeniem i zabjstwem Krzysztofa Olewnika (SKKO)

Nr 1. 1. 2.

Data 2. 20 lutego 2009 r. 6 marca 2009 r.

Porzdek dzienny 3. Wybr prezydium Komisji. 1) Wystpienie do waciwych organw pastwowych o udostpnienie Komisji akt postpowa karnych bdcych w sferze zainteresowania Komisji. 2) Ustalenie liczby staych doradcw Komisji oraz wstpne propozycje kandydatur. 3) Sprawy biece. 1) Informacja o prowadzonym przez prokuratorw z Wydziau II Zamiejscowego w Gdasku, Biura do Spraw Przestpczoci Zorganizowanej Prokuratury Krajowej ledztwie w sprawie postpowa karnych zwizanych z uprowadzeniem i zabjstwem Krzysztofa Olewnika. 2) Sprawy biece. 1) Ocena aktualnego stanu ledztw w sprawie postpowa karnych zwizanych z uprowadzeniem i zabjstwem Krzysztofa Olewnika. 2) Sprawy biece.

Tryb 4. Posiedzenie otwarte Posiedzenie otwarte

3.

26 marca 2009 r.

Posiedzenie zamknite (klauzula stenogramu posiedzenia: zastrzeone) Posiedzenie zamknite (klauzula stenogramu posiedzenia: zastrzeone) Posiedzenie zamknite (klauzula stenogramu posiedzenia: zastrzeone) Posiedzenie otwarte

4.

16 kwietnia 2009 r.

5.

29 kwietnia 2009 r.

6.

7 maja 2009 r.

7.

27 maja 2009 r.

8.

28 maja 2009 r.

9.

2 czerwca 2009 r.

1) Sprawy biece. 2) Ocena aktualnego stanu, prowadzonych przez prokuratorw Prokuratury Okrgowej w Ostroce, postpowa w sprawach karnych zwizanych z uprowadzeniem i zabjstwem Krzysztofa Olewnika. 1) Rozpatrzenie wnioskw o wezwanie wiadkw w, badanej przez Komisj ledcz, sprawie prawidowoci dziaa organw administracji rzdowej w postpowaniach karnych zwizanych z uprowadzeniem i zabjstwem Krzysztofa Olewnika. 2) Sprawy biece. Posiedzenie otwarte 1) Przesuchanie Pani Elbiety Gielo, wezwanej w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. 2) Przesuchanie Pana Leszka Wawrzyniaka, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. 3) Sprawy biece. 1) Przesuchanie Pana Roberta Skawiskiego, wezwanego Posiedzenie otwarte w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. 2) Przesuchanie Pani Katarzyny Kamierczak, wezwanej w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. Posiedzenie otwarte 1) Przesuchanie Pana Radosawa Wasilewskiego, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. 2) Przesuchanie Pana Jacka Dbrowskiego, wezwanego w

218

1. 10.

2. 9 czerwca 2009 r.

11.

16 czerwca 2009 r.

12.

25 czerwca 2009 r.

3. celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. 3) Sprawy biece. 1) Przesuchanie Pani Ewy Wierzchowskiej, wezwanej w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. (wiadek nie stawi si) 2) Przesuchanie Pani Zofii Rogalskiej, wezwanej w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. 3) Sprawy biece. 1) Przesuchanie Pana Zbigniewa Ordanika, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. 2) Przesuchanie Pani Jolanty Mamej, wezwanej w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. 3) Przesuchanie Pana Jerzego Kopcia, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. 4) Sprawy biece Zapoznanie si z opini, przygotowan przez powoanego przez Komisj biegego, zawierajc analiz materiaw operacyjnych i procesowych sprawy dotyczcej uprowadzenia i zabjstwa Krzysztofa Olewnika.

4. Posiedzenie otwarte

Posiedzenie otwarte

13.

25 czerwca 2009 r.

14.

25 czerwca 2009 r.

15.

26 czerwca 2009 r.

Posiedzenie zamknite (klauzula stenogramu posiedzenia: zastrzeone) Posiedzenie 1) Przesuchanie Pana Radosawa Wasilewskiego, zamknite wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj kontynuacja. (klauzula protokow 2) Przesuchanie Pana Zbigniewa Ordanika, wezwanego w przesuchania: celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj zastrzeone) kontynuacja. Posiedzenie Spotkanie z prok. Zbigniewem Niemczykiem, zastpc zamknite Prokuratora Apelacyjnego w Gdasku, oraz innymi prokuratorami, w celu zapoznania Komisji o aktualnym (klauzula stenogramu stanie prowadzonego, przez Wydzia V do spraw posiedzenia: Przestpczoci Zorganizowanej i Korupcji tej Prokuratury, zastrzeone) ledztwa w sprawie postpowa karnych zwizanych z uprowadzeniem i zabjstwem Krzysztofa Olewnika. Posiedzenie otwarte 1) Przesuchanie Pani Ewy Wierzchowskiej, wezwanej w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. 2) Przesuchanie Pani Aliny Janczarskiej, wezwanej w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. 3) Sprawy biece. 1) Przesuchanie Pana Wojciecha Ksickiego, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. 2) Przesuchanie Pana Kazimierza Kuchty, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. 1) Sprawy biece. 2) Przesuchanie Pana Remigiusza Mindy, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. 3) Przesuchanie Pana Jana Makowskiego, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. Przesuchanie Pana Andrzeja Popioka, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. (wiadek nie stawi si) Przesuchanie Pana Henryka Strausa, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. Posiedzenie otwarte

16.

30 czerwca 2009 r.

17.

3 lipca 2009 r.

Posiedzenie otwarte

18. 19.

8 lipca 2009 r. 8 lipca 2009 r.

Posiedzenie otwarte Posiedzenie zamknite (bez klauzuli)

219

1. 20. 21.

2. 8 lipca 2009 r. 9 lipca 2009 r.

22.

14 lipca 2009 r.

23.

16 lipca 2009 r.

3. Przesuchanie Pana Marka Majewskiego, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. 1) Przesuchanie Pana Macieja Lubiskiego, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. 2) Przesuchanie Pana Marka Kozaneckiego, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. 1) Przesuchanie Pana Ryszarda Kijanowskiego, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. 2) Przesuchanie Pana Wiesawa Stacha, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. Przesuchanie Pana Zbigniewa Wodkowskiego, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. 1) Sprawy biece. 2) Przesuchanie Pani Magorzaty Dukiewicz, wezwanej w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. 3) Przesuchanie Pana Janusza Jaboskiego, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. Przesuchanie Pana Leszka Cybulskiego, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj.

4. Posiedzenie otwarte Posiedzenie zamknite (bez klauzuli) Posiedzenie otwarte

24.

17 lipca 2009 r.

Posiedzenie zamknite (klauzula protokou przesuchania: zastrzeone) Posiedzenie otwarte

25. 26. 27. 28.

26 sierpnia 2009 r. 27 sierpnia 2009 r. 28 sierpnia 2009 r. 28 sierpnia 2009 r.

29.

3 wrzenia 2009 r.

30.

4 wrzenia 2009 r.

31.

15 wrzenia 2009 r.

Posiedzenie zamknite (bez klauzuli) 1) Przesuchanie Pana Andrzeja Kucharskiego, wezwanego Posiedzenie w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. zamknite 2) Sprawy biece. (bez klauzuli) Przesuchanie Pana Andrzeja Popioka, wezwanej w celu Posiedzenie otwarte zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. Informacja na temat mierci funkcjonariusza Suby Posiedzenie Wiziennej Mariusza K. zamknite (klauzula stenogramu posiedzenia: zastrzeone) 1) Przesuchanie Pana Witolda Olszewskiego, wezwanego Posiedzenie otwarte w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. 2) Przesuchanie Pana Mariana Golatowskiego, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. Posiedzenie otwarte Przesuchanie Pana Zdzisawa Marcinkowskiego, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj (wiadek nie stawi si). 1) Przesuchanie Pana Wodzimierza Olewnika, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. 2) Sprawy biece. Posiedzenie 1) Przesuchanie Pana Andrzeja Szadkowskiego, zamknite wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. (bez klauzuli) 2) Sprawy biece. 3) Przesuchanie Pana Mirosawa Suta, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. 4) Przesuchanie Pana Mariusza Protasa, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj.

220

1. 32.

2. 16 wrzenia 2009 r.

33.

24 wrzenia 2009 r.

3. 1) Przesuchanie Pani Danuty Bator, wezwanej w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. 2) Przesuchanie Pana Macieja Florkiewicza, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. 3) Przesuchanie Pana Zdzisawa Marcinkowskiego, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. Spotkanie z prok. Zbigniewem Niemczykiem, zastpc Prokuratora Apelacyjnego w Gdasku, oraz innymi prokuratorami, w celu zapoznania si Komisji z aktualnym stanem, prowadzonego przez Wydzia V do spraw Przestpczoci Zorganizowanej i Korupcji tej Prokuratury, ledztwa w sprawie postpowa karnych zwizanych z uprowadzeniem i zabjstwem Krzysztofa Olewnika. Przesuchanie Pana Marka Kozaneckiego, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj kontynuacja. Rozpatrzenie wnioskw dowodowych w sprawie badanej przez Komisj.

4. Posiedzenie otwarte

Posiedzenie zamknite (klauzula stenogramu posiedzenia: poufne)

34. 35. 36.

25 wrzenia 2009 r. 25 wrzenia 2009 r. 30 wrzenia 2009 r.

37.

38. 39. 40.

1) Przesuchanie Pana Roberta Majewskiego, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. 2) Przesuchanie Pana Roberta Makowskiego, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. 3) Sprawy biece. 1 padziernika 2009 1) Przesuchanie Pana Bogusawa Michalskiego, r. wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. 2) Przesuchanie Pana Andrzeja Pogorzelskiego, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. 3) Przesuchanie Pana Wodzimierza Burkackiego, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. 4) Sprawy biece. 14 padziernika 1) Przesuchanie Pani Urszuli Miroczuk, wezwanej w 2009 r. celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. 2) Sprawy biece. 14 padziernika 1) Przesuchanie Pana Grzegorza Jzwika, wezwanego w 2009 r. celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. 2) Sprawy biece. 15 padziernika 1) Przesuchanie Pana Andrzeja Szeligi, wezwanego w 2009 r. celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. 2) Przesuchanie Pana Wiesawa Warchoa, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. 3) Przesuchanie Pana Jzefa Piechoty, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. 4) Sprawy biece. 23 padziernika 2009 r. 23 padziernika 2009 r. Sprawy biece - rozpatrzenie wnioskw w sprawie wezwania wiadkw w sprawie badanej przez Komisj Przesuchanie Pana Marka Kozaneckiego, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj.

Posiedzenie zamknite (bez klauzuli) Posiedzenie zamknite (bez klauzuli) Posiedzenie otwarte

Posiedzenie otwarte

Posiedzenie otwarte Posiedzenie zamknite (bez klauzuli) Posiedzenie otwarte

41. 42.

Posiedzenie zamknite (bez klauzuli) Posiedzenie zamknite (klauzula protokou

221

1. 43.

2. 28 padziernika 2009 r.

3. 1) Przesuchanie Pana Pawa Korbala, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. 2) Przesuchanie Pana Jerzego Szymaskiego, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. 3) Rozpatrzenie spraw biecych. 4) Przesuchanie Pana Marcina Popowskiego, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. 1) Przesuchanie Pana Krzysztofa Olczyka, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. 2) Przesuchanie Pana Krzysztofa Rutkowskiego, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. Przesuchanie Pana Sawomira Paciorka, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. 1) Przesuchanie Pana Ryszarda Rychlika, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. 2) Przesuchanie Pana Dariusza Bieka, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. 3) Przesuchanie Pani Zofii Wojtasik-Pusch, wezwanej w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. 1) Przesuchanie Pana Zygmunta Kapusty, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. 2) Przesuchanie Pana Karola Napierskiego, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. 3) Przesuchanie Pana Kazimierza Olejnika, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. 4) Sprawy biece. 1) Wybr zastpcy przewodniczcego Komisji. 2) Przesuchanie Pana Bogusawa Pietrzyka, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. 3) Przesuchanie Pana Mariana Frka, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. 1) Przesuchanie Pana Wodzimierza Olewnika, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj - kontynuacja. 2) Sprawy biece. Przesuchanie Pana Ryszarda Siewierskiego, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. Przesuchanie Pana Mirosawa Gruszeczki, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj.

4. przesuchania: cile tajne) Posiedzenie otwarte

44.

29 padziernika 2009 r.

Posiedzenie otwarte

45. 46.

6 listopada 2009 r. 12 listopada 2009 r.

Posiedzenie otwarte Posiedzenie otwarte

47.

13 listopada 2009 r.

Posiedzenie otwarte

48.

18 listopada 2009 r.

Posiedzenie zamknite (bez klauzuli) Posiedzenie otwarte

49.

20 listopada 2009 r.

50. 51. 52.

25 listopada 2009 r. 25 listopada 2009 r.

Posiedzenie otwarte

53.

Posiedzenie zamknite (bez klauzuli) 25 listopada 2009 r. Przesuchanie Pana Mirosawa Gruszeczki, wezwanego w Posiedzenie celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. zamknite (klauzula protokou przesuchania: cile tajne) 26 listopada 2009 r. Zapoznanie si z elektronicznymi zapisami przebiegu wizji Posiedzenie lokalnych przeprowadzonych w ledztwie w sprawie zamknite uprowadzenia i zabjstwa Krzysztofa Olewnika. (bez klauzuli) 1 grudnia 2009 r. Przesuchanie Pani Grayny Biskupskiej, wezwanej w celu Posiedzenie zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. zamknite (bez klauzuli)

54.

222

1. 55. 56.

2. 4 grudnia 2009 r. 4 grudnia 2009 r.

3. Przesuchanie Pana Grzegorza Korsana, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. Przesuchanie Pana Grzegorza Korsana, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj.

57. 58. 59.

4 grudnia 2009 r. 9 grudnia 2009 r. 9 grudnia 2009 r.

1) Przesuchanie Pana Piotra Jasiskiego, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. 2) Sprawy biece. Przesuchanie Pana Konrada Byczka, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. Przesuchanie Pana Konrada Byczka, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. 1) Przesuchanie Pana Zbigniewa Kozowskiego, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. 2) Sprawy biece. Przesuchanie Pana Janusza Gobiewskiego, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj.

4. Posiedzenie zamknite (bez klauzuli) Posiedzenie zamknite (klauzula protokou przesuchania: cile tajne) Posiedzenie otwarte Posiedzenie zamknite (bez klauzuli) Posiedzenie zamknite (klauzula protokou przesuchania: tajne) Posiedzenie otwarte

60.

9 grudnia 2009 r.

61. 62.

10 grudnia 2009 r. 10 grudnia 2009 r.

63. 64. 65. 66.

10 grudnia 2009 r. 10 grudnia 2009 r. 11 grudnia 2009 r. 11 grudnia 2009 r.

67.

11 grudnia 2009 r.

Posiedzenie zamknite (bez klauzuli) Przesuchanie Pana Janusza Gobiewskiego, wezwanego Posiedzenie w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. zamknite (klauzula protokou przesuchania: poufne) Przesuchanie Pana Janusza Czerwiskiego, wezwanego w Posiedzenie celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. zamknite (bez klauzuli) 1) Przesuchanie Pana Janusza Kaczmarka, wezwanego w Posiedzenie otwarte celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. 2) Sprawy biece. Przesuchanie Pana Piotra Orowskiego, wezwanego w Posiedzenie celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. zamknite (bez klauzuli) Przesuchanie Pana Piotra Orowskiego, wezwanego w Posiedzenie celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. zamknite (klauzula protokou przesuchania: cile tajne) 1) Przesuchanie Pana Cezarego Kamiskiego, wezwanego Posiedzenie otwarte w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. 2) Sprawy biece. Przesuchanie Pana Andrzeja Dziuby, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. Przesuchanie Pana Andrzeja Dziuby, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. Posiedzenie zamknite (bez klauzuli) Posiedzenie zamknite (klauzula protokou przesuchania: cile

68. 69.

15 grudnia 2009 r. 15 grudnia 2009 r.

223

1.

2.

3. tajne)

4.

70. 71.

18 grudnia 2009 r. 6 stycznia 2010 r.

Przesuchanie Pana Jarosawa Marca, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj.

72. 73.

6 stycznia 2010 r. 8 stycznia 2010 r.

74. 75. 76.

8 stycznia 2010 r. 8 stycznia 2010 r. 8 stycznia 2010 r.

77.

13 stycznia 2010 r.

78.

13 stycznia 2010 r.

79.

14 stycznia 2010 r.

80.

15 stycznia 2010 r.

Posiedzenie zamknite (bez klauzuli) Ocena aktualnego stanu, prowadzonych przez Posiedzenie prokuratorw Prokuratury Okrgowej w Ostroce, zamknite postpowa w sprawach karnych zwizanych z (klauzula stenogramu uprowadzeniem i zabjstwem Krzysztofa Olewnika. posiedzenia: zastrzeone) Przesuchanie Pana Jerzego Nckiego, wezwanego w celu Posiedzenie zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. zamknite (bez klauzuli) Przesuchanie Pani Grayny Biskupskiej, wezwanej w celu Posiedzenie zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. zamknite (klauzula protokou przesuchania: cile tajne) Przesuchanie Pana Kazimierza Szwajcowskiego, b. Posiedzenie dyrektora Centralnego Biura ledczego, wezwanego w zamknite celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. (bez klauzuli) Spotkanie z Panem Kazimierzem Szwajcowskim, Posiedzenie pierwszym zastpc Komendanta Gwnego Policji. zamknite (bez klauzuli) Przesuchanie Pana Mariana Golatowskiego, wezwanego w Posiedzenie celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. zamknite (klauzula protokou przesuchania: tajne) Posiedzenie otwarte 1) Przesuchanie Pana Bogdana wiczkowskiego, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. 2) Sprawy biece. 1) Przesuchanie Pana Pawa Korbala, wezwanego w celu Posiedzenie zamknite zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj (klauzula protokow kontynuacja. 2) Przesuchanie Pani Aliny Janczarskiej, wezwanej w celu zesuchania: zastrzeone) zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj kontynuacja. Posiedzenie otwarte 1) Przesuchanie Pana Krzysztofa Janika, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. 2) Przesuchanie Pana Zbigniewa Sobotki, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. 3) Przesuchanie Pana Andrzeja Brachmaskiego, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. 4) Przesuchanie Pana Ryszarda Kalisza, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. 1) Przesuchanie Pana Antoniego Kowalczyka, wezwanego Posiedzenie otwarte w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. 2) Przesuchanie Pana Adama Rapackiego, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. 3) Przesuchanie Pana Leszka Szredera, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. 4) Przesuchanie Pana Eugeniusza Szczerbaka, wezwanego w celu zoenia zezna sprawie badanej przez Komisj.

224

1. 81. 82.

2. 20 stycznia 2010 r. 20 stycznia 2010 r.

83.

22 stycznia 2010 r.

84.

12 lutego 2010 r.

85. 86.

12 lutego 2010 r. 17 lutego 2010 r.

87. 88. 89.

17 lutego 2010 r. 19 lutego 2010 r. 19 lutego 2010 r.

90. 91.

19 lutego 2010 r. 24 lutego 2010 r.

92. 93.

25 lutego 2010 r. 25 lutego 2010 r.

94.

25 lutego 2010 r.

4. Sprawy biece Posiedzenie zamknite (bez klauzuli) Spotkanie z prokuratorami Prokuratury Apelacyjnej w Posiedzenie Gdasku, prowadzcej ledztwa w sprawie postpowa zamknite karnych zwizanych z uprowadzeniem i zabjstwem (klauzula stenogramu Krzysztofa Olewnika. posiedzenia: tajne) 1) Przesuchanie Pana Grzegorza Kurczuka, wezwanego w Posiedzenie otwarte celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. 2) Sprawy biece. 3) Przesuchanie Pana Andrzeja Kalwasa, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. 4) Przesuchanie Pana Marka Sadowskiego, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. Posiedzenie Spotkanie z Panem Pawem Wojtunikiem, Szefem zamknite Centralnego Biura Antykorupcyjnego, w celu uzyskania przez Komisj informacji mogcych mie znaczenie dla jej (klauzula stenogramu posiedzenia: poufne) prac. Przesuchanie Pani Danuty Olewnik-Ciepliskiej, Posiedzenie otwarte wezwanej w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. Przesuchanie Pana Grzegorza Korsana, wezwanego w Posiedzenie celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. zamknite (kontynuacja) (klauzula protokou przesuchania: cile tajne) Sprawy biece. Posiedzenie zamknite (bez klauzuli) Sprawy biece. Posiedzenie zamknite (bez klauzuli) Przesuchanie Pana Piotra Jasiskiego, wezwanego w celu Posiedzenie zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. zamknite (kontynuacja) (klauzula protokou przesuchania: poufne) Sprawy biece. Posiedzenie zamknite (bez klauzuli) 1) Przesuchanie Pana Roberta Malinowskiego, Posiedzenie wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej zamknite przez Komisj. (klauzule protokow 2) Przesuchanie Pana Adama Mickiewicza, wezwanego w przesuchania: cile celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. tajne i tajne) Przesuchanie Pana Andrzeja Piata, wezwanego w celu Posiedzenie otwarte zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. Przesuchanie Pana Kazimierza Kuchty, wezwanego w Posiedzenie celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. zamknite (klauzula protokou (kontynuacja) przesuchania: tajne) Przesuchanie Pana Roberta Skawiskiego, wezwanego w Posiedzenie celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. zamknite (kontynuacja) (bez klauzuli)

3.

225

1. 95.

2. 25 lutego 2010 r.

96.

25 lutego 2010 r.

97.

3 marca 2010 r.

98.

3 marca 2010 r.

99.

5 marca 2010 r.

100. 10 marca 2010 r.

101. 10 marca 2010 r. 102. 10 marca 2010 r.

103. 11 marca 2010 r. 104. 11 marca 2010 r. 105. 19 marca 2010 r.

106. 19 marca 2010 r. 107. 19 maja 2010 r. 108. 19 maja 2010 r.

4. Posiedzenie zamknite (klauzula protokou przesuchania: poufne) Przesuchanie Pana Radosawa Wasilewskiego, Posiedzenie wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej zamknite przez Komisj. (kontynuacja) (klauzula protokou przesuchania: poufne) Przesuchanie Pana Eugeniusza Szczerbaka, wezwanego Posiedzenie w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. zamknite (klauzula protokou (kontynuacja) przesuchania: poufne) Posiedzenie Spotkanie z I zastpc Komendanta Gwnego Policji zamknite nadinspektorem Kazimierzem Szwajcowskim oraz (klauzula stenogramu zastpc Dyrektora Centralnego Biura ledczego KGP inspektorem Dariuszem Rudym, w sprawach zwizanych z posiedzenia: poufne) przedmiotem dziaa Komisji. Przesuchanie Pana Jerzego Dziewulskiego, wezwanego w Posiedzenie otwarte celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. Zapoznanie si z opini, przygotowan przez powoanego Posiedzenie zamknite przez Komisj biegego, zawierajc analiz (klauzula stenogramu zgromadzonych przez Komisj ledcz dokumentw dotyczcych postpowania funkcjonariuszy Suby posiedzenia: poufne) Wiziennej w zwizku ze spraw targnicia si na ycie sprawcw uprowadzenia i zabjstwa Krzysztofa Olewnika. Przesuchanie Pani Danuty Olewnik-Ciepliskiej, Posiedzenie wezwanej w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez zamknite Komisj. (bez klauzuli) Przesuchanie Pani Danuty Olewnik-Ciepliskiej, Posiedzenie wezwanej w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez zamknite Komisj. (klauzula protokou przesuchania: poufne) Przesuchanie Pana Artura Kowalskiego, wezwanego w Posiedzenie celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. zamknite (bez klauzuli) Przesuchanie Pani Dominiki Suchan-Ziembiskiej, Posiedzenie otwarte wezwanej w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. 1) Przesuchanie Pani Magorzaty Dukiewicz, wezwanej w Posiedzenie celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj zamknite (kontynuacja). (klauzula protokou 2) Sprawy biece. przesuchania: zastrzeone) Sprawy rne. Posiedzenie otwarte Rozpatrzenie spraw biecych. Spotkanie z prokuratorami Prokuratury Apelacyjnej w Gdasku, prowadzcej ledztwo w sprawie postpowa karnych zwizanych z uprowadzeniem i zabjstwem Posiedzenie zamknite (bez klauzuli) Posiedzenie zamknite (klauzula stenogramu

3. Przesuchanie Pana Roberta Skawiskiego, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. (kontynuacja)

226

1.

2.

109. 9 czerwca 2010 r. 110. 9 czerwca 2010 r.

111. 11 czerwca 2010 r. 112. 24 czerwca 2010 r. 113. 25 czerwca 2010 r. 114. 7 lipca 2010 r.

115. 7 lipca 2010 r. 116. 9 lipca 2010 r.

117. 9 lipca 2010 r. 118. 20 lipca 2010 r.

119. 20 lipca 2010 r. 120. 23 lipca 2010 r.

121. 4 sierpnia 2010 r.

122. 4 sierpnia 2010 r.

4. Krzysztofa Olewnika. posiedzenia: poufne) Przesuchanie Pana Sawomira Piekuta, wezwanego w celu Posiedzenie zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. zamknite (bez klauzuli) Przesuchanie Pana Sawomira Piekuta, wezwanego w celu Posiedzenie zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. zamknite (klauzula protokou przesuchania: poufne) 1) Przesuchanie Pana Dariusza Walerzaka, wezwanego w Posiedzenie celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. zamknite 2) Sprawy biece. (bez klauzuli) 1) Przesuchanie Pana Krzysztofa Stodolnego, wezwanego Posiedzenie otwarte w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. 2) Sprawy biece. Przesuchanie Pana Dariusza Bieka, wezwanego w celu Posiedzenie otwarte zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj (kontynuacja). Ocena aktualnego stanu, prowadzonych przez Posiedzenie prokuratorw Prokuratury Okrgowej w Ostroce, zamknite postpowa w sprawach karnych zwizanych z (klauzula stenogramu uprowadzeniem i zabjstwem Krzysztofa Olewnika. posiedzenia: zastrzeone) Sprawy biece. Posiedzenie zamknite (bez klauzuli) Przesuchanie Pana Wodzimierza Olewnika, wezwanego Posiedzenie w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. zamknite (kontynuacja) (klauzula protokou przesuchania: zastrzeone) Rozpatrzenie projektu dezyderatu w sprawie przyznania Posiedzenie Prokuraturze Apelacyjnej w Gdasku dodatkowych zamknite rodkw finansowych. (bez klauzuli) Posiedzenie 1) Przesuchanie Pani Beaty Dooto, wezwanej w celu zamknite zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. 2) Przesuchanie Pana Marka Wglarskiego, wezwanego w (klauzula protokow celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. przesuchania: 3) Przesuchanie Pana Grzegorza Gery, wezwanego w poufne) celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. Sprawy biece. Posiedzenie zamknite (bez klauzuli) 1) Przesuchanie Pani Magorzaty Zikowskiej-Siwczyk, Posiedzenie otwarte wezwanej w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. 2) Sprawy biece. Posiedzenie Spotkanie z prokuratorami Prokuratury Apelacyjnej w zamknite Gdasku, prowadzcej ledztwo w sprawie postpowa (klauzula stenogramu karnych zwizanych z uprowadzeniem i zabjstwem posiedzenia: tajne) Krzysztofa Olewnika. Sprawy biece. Posiedzenie zamknite (klauzula:

3.

227

1.

2.

3. 1) Przesuchanie Pana Marka Rombla, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. 2) Przesuchanie Pana Grzegorza Zwierzyka, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. 3) Przesuchanie Pana Leszka lesiskiego, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. 4) Przesuchanie Pana Krzysztofa Kurtyki, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj.

123. 8 wrzenia 2010 r.

124. 9 wrzenia 2010 r.

125. 24 wrzenia 2010 r. 126.

127.

128.

129.

130.

131.

132.

Posiedzenie zamknite (bez klauzuli) 24 wrzenia 2010 r. Przesuchanie Pana Jacka Greckiego, wezwanego w celu Posiedzenie zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. zamknite (klauzula protokou przesuchania: tajne) 6 padziernika 2010 1) Informacja Ministra Sprawiedliwoci o dziaaniach, Posiedzenie r. ktre maj cisy zwizek z zadaniami zleconymi Komisji zamknite (bez klauzuli) przez Sejm. 2) Rozpatrzenie odpowiedzi Prokuratora Generalnego na dezyderat w sprawie przyznania Prokuraturze Apelacyjnej w Gdasku dodatkowych rodkw finansowych. 19 padziernika Spotkanie z prokuratorami Prokuratury Apelacyjnej w Posiedzenie 2010 r. Gdasku, prowadzcej ledztwo w sprawie postpowa zamknite karnych zwizanych z uprowadzeniem i zabjstwem (klauzula stenogramu Krzysztofa Olewnika. posiedzenia: tajne) 26 padziernika Przesuchanie Pana Wodzimierza Olewnika, wezwanego Posiedzenie 2010 r. w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. zamknite (kontynuacja) (klauzula protokou przesuchania: zastrzeone) Posiedzenie 23 listopada 2010 r. Rola i dziaania Policji w postpowaniach zmierzajcych zamknite do wyjanienia sprawy uprowadzenia i zabjstwa (klauzula stenogramu Krzysztofa Olewnika, a take wynikajce z tego wnioski na przyszo. posiedzenia: zastrzeone) 26 listopada 2010 r. Ocena aktualnego stanu, prowadzonych przez Posiedzenie prokuratorw Prokuratury Okrgowej w Ostroce, zamknite postpowa zwizanych ze spraw uprowadzenia i (klauzula stenogramu zabjstwa Krzysztofa Olewnika. posiedzenia: zastrzeone) 23 marca 2011 r. Przesuchanie Pani Danuty Olewnik-Ciepliskiej, Posiedzenie wezwanej w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez zamknite Komisj. (kontynuacja) (klauzula protokou przesuchania:

1) Przesuchanie Pana Waldemara Orzechowskiego, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. 2) Sprawy biece. Sprawy biece.

4. zastrzeone) Posiedzenie zamknite (klauzula protokou przesuchania: poufne) (klauzula protokou przesuchania: poufne) (klauzula protokou przesuchania: poufne) (klauzula protokou przesuchania: cile tajne) Posiedzenie otwarte

228

1.

2.

3.

133. 23 marca 2011 r.

134. 12 kwietnia 2011 r. 135. 10 maja 2011 r.

136. 17 maja 2011 r.

Spotkanie z prokuratorami Prokuratury Apelacyjnej w Gdasku, prowadzcej ledztwo w sprawie postpowa karnych zwizanych z uprowadzeniem i zabjstwem Krzysztofa Olewnika. Przesuchanie Pana Wodzimierza Olewnika, wezwanego w celu zoenia zezna w sprawie badanej przez Komisj. (kontynuacja) 1) Przedoenie przez przewodniczcego Komisji projektu Posiedzenie otwarte stanowiska Komisji dotyczcego prawidowoci dziaa organw administracji rzdowej w sprawie postpowa karnych zwizanych z uprowadzeniem i zabjstwem Krzysztofa Olewnika. 2) Ustalenie harmonogramu prac Komisji nad stanowiskiem Komisji. Sprawy biece. 1) Rozpatrzenie poprawek do projektu stanowiska Komisji Posiedzenie otwarte dotyczcego prawidowoci dziaa organw administracji rzdowej w sprawie postpowa karnych zwizanych z uprowadzeniem i zabjstwem Krzysztofa Olewnika. 2) Przyjcie stanowiska Komisji dotyczcego prawidowoci dziaa organw administracji rzdowej w sprawie postpowa karnych zwizanych z uprowadzeniem i zabjstwem Krzysztofa Olewnika.

4. zastrzeone) Posiedzenie zamknite (klauzula stenogramu posiedzenia: poufne) Posiedzenie otwarte

229

Zacznik Nr 4 wiadkowie, zgaszajcy ich posowie oraz numery posiedze (wezwanie i przesuchanie) i terminy ich odbycia

Lp. 1. 2. 3. 4. 5. 6.

wiadek Bator Danuta Bieniek Dariusz Biskupska Grayna Brachmaski Andrzej Burkacki Wodzimierz Byczek Konrad

Pose zgaszajcy Zbigniew Wassermann Zbigniew Wassermann Marek Biernacki Marek Biernacki Zbigniew Wassermann Pawe Olszewski

Wezwanie 24 (17.07.2009 r.) 39 (14.10.2009 r.) 41 (23.10.2009 r.) 57 (4.12.2009 r.) 24 (17.07.2009 r.) 24 (17.07.2009 r.)

Przesuchanie 32 (16.09.2009 r.) 46 (12.11.2009 r.) 113 (25.06.2010 r.) 54 (1.12.2009 r.) Z 73 (8.01.2010 r.) Z cile tajne 79 (14.01.2010 r.) 37 (1.10.2009 r.) 54 (1.12.2009 r.) n 58 (9.12.2009 r.) Z 59 (9.12.2009 r.) Z tajne 25 (26.08.2009 r.) Z 63 (10.12.2009 r.) Z 9 (2.06.2009 r.) 118 (20.07.2010 r.) Z poufne 24 (17.07.2009 r.) 105 (19.03.2010 r.) Z zastrzeone 99 (5.03.2010 r.) 68 (15.12.2009 r.) Z 69 (15.12.2009 r.) Z cile tajne 32 (16.09.2009 r.) 48 (18.11.2009 r.) Z 118 (20.07.2010 r.) Z poufne 7 (27.05.2009 r.) 29 (3.09.2009 r.) 76 (8.01.2010 r.) Z tajne 61 (10.12.2009 r.) Z 62 (10.12.2009 r.) Z poufne 123 (8.09.2010 r.) n 126 (24.09.2010 r.) Z tajne 51 (25.11.2009 r.) Z

7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21.

Cybulski Leszek Czerwiski Janusz Dbrowski Jacek Dooto Beata Dukiewicz Magorzata Dziewulski Jerzy Dziuba Andrzej Florkiewicz Maciej Frk Marian Gera Grzegorz Gielo Elbieta Golatowski Marian Gobiewski Janusz Grecki Jacek Gruszeczka

Marek Biernacki Andrzej Dera Zbigniew Wassermann Mariusz Kamiski Zbigniew Wassermann Andrzej Dera Edward Wojtas Zbigniew Wassermann Andrzej Dera Andrzej Dera Pawe Olszewski Marek Biernacki Andrzej Dera Marek Biernacki Edward Wojtas

24 (17.07.2009 r.) 47 (13.11.2009 r.) 6 (7.05.2009 r.) 111 (11.06.2010 r.) 6 (7.05.2009 r.) 80 (14.01.2010 r.) 37 (1.10.2009 r.) 24 (17.07.2009 r.) 24 (17.07.2009 r.) 111 (11.06.2010 r.) 6 (7.05.2009 r.) 24 (17.07.2009 r.) 47 (13.11.2009 r.) 119 (20.07.2010 r.) 24 (17.07.2009 r.)

230

Mirosaw 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. Jaboski Janusz Janczarska Alina Janik Krzysztof Jasiski Piotr Jzwik Grzegorz Kaczmarek Janusz Kalisz Ryszard Kalwas Andrzej Kamiski Cezary Kapusta Zygmunt Kamierczak Katarzyna Ksicki Wojciech Kijanowski Ryszard Kope Jerzy Korbal Pawe Korsan Grzegorz Zbigniew Wassermann Zbigniew Wassermann Marek Biernacki Marek Biernacki Marek Biernacki Marek Biernacki Marek Biernacki Marek Biernacki Grzegorz Karpiski Zbigniew Wassermann Grzegorz Karpiski Edward Wojtas Marek Biernacki Zbigniew Wassermann Zbigniew Wassermann Pawe Olszewski 11 (16.06.2009 r.) 11 (16.06.2009 r.) 57 (4.12.2009 r.) 39 (14.10.2009 r.) 31 (15.09.2009 r.) 43 (28.10.2009 r.) 57 (4.12.2009 r.) 47 (13.11.2009 r.) 39 (14.10.2009 r.) 39 (14.10.2009 r.) 6 (7.05.2009 r.) 6 (7.05.2009 r.) 15 (26.06.2009 r.) 6 (7.05.2009 r.) 31 (15.09.2009 r.) 24 (17.07.2009 r.)

52 (25.11.2009 r.) Z cile tajne 24 (17.07.2009 r.) 15 (26.06.2009 r.) 78 (13.01.2010 r.) Z zastrzeone 79 (14.01.2010 r.) 57 (4.12.2009 r.) 89 (19.02.2010 r.) Z poufne 39 (14.10.2009 r.) Z 64 (10.12.2009 r.) 79 (14.01.2010 r.) 83 (22.01.2010 r.) 67 (11.12.2009 r.) 47 (13.11.2009 r.) 8 (28.05.2009 r.) 16 (30.06.2009 r.) 22 (14.07.2009 r.) 11 (16.06.2009 r.) 43 (28.10.2009 r.) 78 (13.01.2010 r.) Z zastrzeone 55 (4.12.2009 r.) Z 56 (4.12.2009 r.) Z cile tajne 86 (17.02.2010 r.) Z cile tajne 80 (15.01.2010 r.) 103 (11.03.2010 r.) Z 21 (9.07.2009 r.) Z 34 (25.09.2009 r.) Z 42 (23.10.2009 r.) Z - cile tajne 60 (9.12.2009 r.) 26 (27.08.2009 r.) Z 16 (30.06.2009 r.) 93 (25.02.2010 r.) Z tajne 83 (22.01.2010 r.) 123 (8.09.2010 r.) Z poufne 21 (9.07.2009 r.) Z 46 (12.11.2009 r.)

38. 39. 40.

Kowalczyk Antoni Kowalski Artur Kozanecki Marek

Marek Biernacki Marek Biernacki Leszek Aleksandrzak

57 (4.12.2009 r.) 88 (19.02.2010 r.) 6 (7.05.2009 r.)

41. 42. 43. 44. 45. 46. 47.

Kozowski Zbigniew Kucharski Andrzej Kuchta Kazimierz Kurczuk Grzegorz Kurtyka Krzysztof Lubiski Maciej ukasik-Pusch Zofia

Marek Biernacki Marek Biernacki Andrzej Dera Marek Biernacki Marek Biernacki Leszek Aleksandrzak Zbigniew Wassermann

39 (14.10.2009 r.) 24 (17.07.2009 r.) 6 (7.05.2009 r.) 47 (13.11.2009 r.) 119 (20.07.2010 r.) 6 (7.05.2009 r.) 39 (14.10.2009 r.)

231

48. 49. 50. 51. 52. 53. 54. 55. 56. 57. 58. 59. 60. 61. 62. 63. 64.

Majewski Marek Majewski Robert Makowski Robert Malinowski Robert Mamej Jolanta Makowski Jan Marcinkowski Zdzisaw Marzec Jarosaw Michalski Bogusaw Mickiewicz Adam Minda Remigiusz Miroczuk Urszula Napierski Karol Ncki Jerzy Olczyk Krzysztof Olejnik Kazimierz OlewnikCiepliska Danuta

Leszek Aleksandrzak Zbigniew Wassermann Zbigniew Wassermann Andrzej Dera Zbigniew Wassermann Andrzej Dera Andrzej Dera Andrzej Dera Zbigniew Wassermann Marek Biernacki Andrzej Dera Zbigniew Wassermann Marek Biernacki Marek Biernacki Pawe Olszewski Marek Biernacki Grzegorz Karpiski

6 (7.05.2009 r.) 24 (17.07.2009 r.) 24 (17.07.2009 r.) 54 (1.12.2009 r.) 6 (7.05.2009 r.) 6 (7.05.2009 r.) 24 (17.07.2009 r.) 47 (13.11.2009 r.) 24 (17.07.2009 r.) 79 (14.01.2010 r.) 6 (7.05.2009 r.) 31 (15.09.2009 r.) 43 (28.10.2009 r.) 36 (30.09.2009 r.) 36 (30.09.2009 r.) 43 (28.10.2009 r.) 24 (17.07.2009 r.)

20 (8.07.2009 r.) 36 (30.09.2009 r.) 36 (30.09.2009 r.) 91 (24.02.2010 r.) Z cile tajne 11 (16.06.2009 r.) 17 (3.07.2009 r.) 32 (16.09.2009 r.) 70 (18.12.2009 r.) Z 37 (1.10.2009 r.) 91 (24.02.2010 r.) Z tajne 17 (3.07.2009 r.) 38 (14.10.2009 r.) 47 (13.11.2009 r.) 72 (6.01.2010 r.) Z 44 (29.10.2009 r.) 47 (13.11.2009 r.) 85 (12.02.2010 r.) 101 (10.03.2010 r.) Z 102 (10.03.2010 r.) Z poufne 132 (23.03.2011 r.) Z - zastrzeone 30 (4.09.2009 r.) 49 (20.11.2009 r.) 116 (9.07.2010 r.) Z zastrzeony 129 (26.10.2010 r.) Z zastrzeony 134 (12.04.2009 r.) 29 (3.09.2009 r.) 11 (16.06.2009 r.) 13 (25.06.2009 r.) Z zastrzeone 65 (11.12.2009 r. ) Z 66 (11.12.2009 r.) Z - cile tajne 124 (9.09.2010 r.) 45 (6.11.2009 r.) 40 (15.10.2009 r.) 109 (9.06.2010 r.) Z 110 (9.06.2010 r.) Z - poufne 48 (18.11.2009 r.) Z

65.

Olewnik Wodzimierz

Grzegorz Karpiski

24 (17.07.2009 r.)

66. 67. 68. 69. 70. 71. 72. 73.

Olszewski Witold Ordanik Zbigniew Orowski Piotr Orzechowski Waldemar Paciorek Sawomir Piechota Jzef Piekut Sawomir Pietrzyk Bogusaw

Leszek Aleksandrzak Marek Biernacki Marek Biernacki Pawe Olszewski Pawe Olszewski Zbigniew Wassermann Andrzej Dera Andrzej Dera

24 (17.07.2009 r.) 7 (27.05.2009 r.) 31 (15.09.2009 r.) 36 (30.09.2009 r.) 36 (30.09.2009 r.) 31 (15.09.2009 r.) 88 (19.02.2010 r.) 24 (17.07.2009 r.)

232

74. 75. 76. 77. 78. 79. 80. 81. 82. 83. 84. 85. 86.

Piat Andrzej Pogorzelski Andrzej Popioek Andrzej Popowski Marcin Protas Mariusz Rapacki Adam Rogalska Zofia Rombel Marek Rutkowski Krzysztof Rychlik Ryszard Sadowski Marek Siewierski Ryszard Skawiski Robert

Andrzej Dera Zbigniew Wassermann Edward Wojtas Pawe Olszewski Andrzej Dera Marek Biernacki Zbigniew Wassermann Marek Biernacki Pawe Olszewski Marek Biernacki Marek Biernacki Marek Biernacki Pawe Olszewski

83 (22.01.2010 r.) 24 (17.07.2009 r.) 6 (7.05.2009 r.) 36 (30.09.2009 r.) 24 (17.07.2009 r.) 57 (4.12.2009 r.) 6 (7.05.2009 r.) 119 (20.07.2010 r.) 36 (30.09.2009 r.) 39 (14.10.2009 r.) 47 (13.11.2009 r.) 41 (23.10.2009 r.) 6 (7.05.2009 r.)

92 (25.02.2010 r.) 37 (1.10.2009 r.) 27 (28.08.2009 r.) 43 (28.10.2009 r.) 31 (15.09.2009 r.) Z 80 (15.01.2010 r.) 10 (9.06.2009 r.) 123 (8.09.2010 r.) Z poufne 44 (29.10.2009 r.) 46 (12.11.2009 r.) 83 (22.01.2010 r.) 50 (25.11.2009 r.) 8 (28.05.2009 r.) 94 (25.02.2010 r.) Z 95 (25.02.2010 r.) Z - poufne 79 (14.01.2010 r.) 22 (14.07.2009 r.) 112 (24.06.2010 r.) 19 (8.07.2009 r.) Z 31 (15.09.2009 r.) Z 104 (11.03.2010 r.) 31 (15.09.2009 r.) Z 80 (15.01.2010 r.) 97 (3.03.2010 r.) Z - poufne 40 (15.10.2009 r.) 80 (15.01.2010 r.) 74 (8.01.2010 r.) Z 43 (28.10.2009 r.) 123 (8.09.2010 r.) Z poufne 77 (13.01.2010 r.) 111 (11.06.2010 r.) Z 40 (15.10.2009 r.) 9 (2.06.2009 r.) 13 (25.06.2009 r.) Z

87. 88. 89. 90. 91. 92. 93. 94. 95. 96. 97. 98. 99. 100. 101. 102. 103.

Sobotka Zbigniew Stach Wiesaw Stodolny Krzysztof Straus Henryk Sut Mirosaw SuchanZiembiska Dominika Szadkowski Andrzej Szczerbak Eugeniusz Szeliga Andrzej Szreder Leszek Szwajcowski Kazimierz Szymaski Jerzy lesiski Leszek wiczkowski Bogdan Walerzak Dariusz Warcho Wiesaw Wasilewski Radosaw

Marek Biernacki Andrzej Dera Marek Biernacki Leszek Aleksandrzak Andrzej Dera Andrzej Dera Andrzej Dera Marek Biernacki Zbigniew Wassermann Marek Biernacki Andrzej Dera Marek Biernacki Marek Biernacki Marek Biernacki Andrzej Dera Zbigniew Wassermann Grzegorz Karpiski

57 (4.12.2009 r.) 6 (7.05.2009 r.) 90 (19.02.2010 r.) 6 (7.05.2009 r.) 24 (17.07.2009 r.) 87 (17.02.2009 r.) 24 (17.07.2009 r.) 57 (4.12.2009 r.) 31 (15.09.2009 r.) 57 (4.12.2009 r.) 47 (13.11.2009 r.) 39 (14.10.2009 r.) 119 (20.07.2010 r.) 57 (4.12.2009 r.) 106 (16.03.2010 r.) 31 (15.09.2009 r.) 6 (7.05.2009 r.)

233

104. 105. 106. 107. 108. 109.

Wawrzyniak Leszek Wglarski Marek Wierzchowska Ewa ZikowskaSiwczyk Magorzata Wodkowski Zbigniew Zwierzyk Grzegorz

Pawe Olszewski Mariusz Kamiski Zbigniew Wassermann Andrzej Dera Marek Biernacki Mariusz Kamiski

6 (7.05.2009 r.) 111 (11.06.2010 r.) 6 (7.05.2009 r.) 115 (7.07.2010 r.) 15 (26.06.2009 r.) 111 (11.06.2010 r.)

- zastrzeone 96 (25.02.2010 r.) Z - poufne 7 (27.05.2009 r.) 118 (20.07.2010 r.) Z - poufne 10 (9.06.2009 r.) n 15 (26.06.2009 r.) 120 (23.07.2010 r.) 23 (16.07.2009 r.) Z - zastrzeone 123 (8.09.2010 r.) Z poufne

Z zamknite posiedzenie

234

235

You might also like