Kancelaria Sejmu

USTAWA z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postpowania cywilnego

Tytu wstpny Przepisy oglne Art. 1.1) Kodeks postpowania cywilnego normuje postpowanie sdowe w sprawach ze stosunkw z zakresu prawa cywilnego, rodzinnego i opiekuczego oraz prawa pracy, jak rwnie w sprawach z zakresu ubezpiecze spoecznych oraz w innych sprawach, do ktrych przepisy tego kodeksu stosuje si z mocy ustaw szczeglnych (sprawy cywilne). Art. 2. 1. Do rozpoznawania spraw cywilnych powoane s sdy powszechne, o ile sprawy te nie nale do waciwoci sdw szczeglnych, oraz Sd Najwyszy. 1a. (uchylony). 2. (uchylony). 3. Nie s rozpoznawane w postpowaniu sdowym sprawy cywilne, jeeli przepisy szczeglne przekazuj je do waciwoci innych organw. Art. 3. Strony i uczestnicy postpowania obowizani s dawa wyjanienia co do okolicznoci sprawy zgodnie z prawd i bez zatajania czegokolwiek oraz przedstawia dowody. Art. 4. (uchylony). Art. 5. W razie uzasadnionej potrzeby sd moe udzieli stronom i uczestnikom postpowania wystpujcym w sprawie bez adwokata lub radcy prawnego niezbdnych poucze co do czynnoci procesowych.

s. 1/360 Opracowano na podstawie: Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296, z 1965 r. Nr 15. poz. 113, z 1974 r. Nr 27, poz. 157, Nr 39, poz. 231, z 1975 r. Nr 45, poz. 234, z 1982 r. Nr 11, poz. 82, Nr 30, poz. 210, z 1983 r. Nr 5, poz. 33, z 1984 r. Nr 45, poz. 241 i 242, z 1985 r. Nr 20, poz. 86, z 1987 r. Nr 21, poz. 123, z 1988 r. Nr 41, poz. 324, z 1989 r. Nr 4, poz. 21, Nr 33, poz. 175, z 1990 r. Nr 14, poz. 88, Nr 34, poz. 198, Nr 53, poz. 306, Nr 55, poz. 318, Nr 79, poz. 464, z 1991 r. Nr 7, poz. 24, Nr 22, poz. 92, Nr 115, poz. 496, z 1993 r. Nr 12, poz. 53, z 1994 r. Nr 105, poz. 509, z 1995 r. Nr 83, poz. 417, z 1996 r. Nr 24, poz. 110, Nr 43, poz. 189, Nr 73, poz. 350, Nr 149, poz. 703, z 1997 r. Nr 43, poz. 270, Nr 54, poz. 348, Nr 75, poz. 471, Nr 102, poz. 643, Nr 117, poz. 752, Nr 121, poz. 769 i 770, Nr 133, poz. 882, Nr 139, poz. 934, Nr 140, poz. 940, Nr 141, poz. 944, z 1998 r. Nr 106, poz. 668, Nr 117, poz. 757, z 1999 r. Nr 52, poz. 532, z 2000 r. Nr 22, poz. 269 i 271, Nr 48, poz. 552 i 554, Nr 55, poz. 665, Nr 73, poz. 852, Nr 94, poz. 1037, Nr 114, poz. 1191 i poz. 1193, Nr 122, poz. 1314, 1319 i 1322, z 2001 r. Nr 4, poz. 27, Nr 49, poz. 508, Nr 63, poz. 635, Nr 98, poz. 1069, 1070 i 1071, Nr 123, poz. 1353, Nr 125, poz. 1368, Nr 138, poz. 1546, z 2002 r. Nr 25, poz. 253, Nr 26, poz. 265, Nr 74, poz. 676, Nr 84, poz. 764, Nr 126, poz. 1069 i 1070, Nr 129, poz. 1102, Nr 153, poz. 1271, , Nr 219, poz. 1849, Nr 240, poz. 2058, (cd. na str. 2)

1)

Uznany za niezgodny z Konstytucj RP rozumiany w ten sposb, i w zakresie pojcia sprawy cywilnej nie mog si mieci roszczenia dotyczce zobowiza pieninych, ktrych rdo stanowi decyzja administracyjna (wyrok TK z dnia 10.07.2000 r., sygn. akt SK 12/99, Dz. U. Nr 55, poz. 665).
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 2/360

Art. 6. Sd powinien przeciwdziaa przewlekaniu postpowania i dy do tego, aby rozstrzygnicie nastpio na pierwszym posiedzeniu, jeeli jest to moliwe bez szkody dla wyjanienia sprawy. Art. 7. Prokurator moe da wszczcia postpowania w kadej sprawie, jak rwnie wzi udzia w kadym toczcym si ju postpowaniu, jeeli wedug jego oceny wymaga tego ochrona praworzdnoci, praw obywateli lub interesu spoecznego. W sprawach niemajtkowych z zakresu prawa rodzinnego prokurator moe wytacza powdztwa tylko w wypadkach wskazanych w ustawie. Art. 8. Organizacje spoeczne, ktrych zadanie statutowe nie polega na prowadzeniu dziaalnoci gospodarczej, mog w wypadkach przewidzianych w ustawie dla ochrony praw obywateli spowodowa wszczcie postpowania, jak rwnie bra udzia w toczcym si postpowaniu. Art. 9. 1. Rozpoznawanie spraw odbywa si jawnie, chyba e przepis szczeglny stanowi inaczej. Strony i uczestnicy postpowania maj prawo przeglda akta sprawy i otrzymywa odpisy, kopie lub wycigi z tych akt. 2. Strony i uczestnicy postpowania maj prawo do otrzymania z akt sprawy zapisu dwiku, chyba e protok zosta sporzdzony wycznie pisemnie. Art. 10. W sprawach, w ktrych zawarcie ugody jest dopuszczalne, sd powinien w kadym stanie postpowania dy do ich ugodowego zaatwienia. W tych sprawach strony mog take zawrze ugod przed mediatorem. Art. 11. Ustalenia wydanego w postpowaniu karnym prawomocnego wyroku skazujcego co do popenienia przestpstwa wi sd w postpowaniu cywilnym. Jednake osoba, ktra nie bya oskarona, moe powoywa si w postpowaniu cywilnym na wszelkie okolicznoci wyczajce lub ograniczajce jej odpowiedzialno cywiln. Art. 12. Roszczenia majtkowe wynikajce z przestpstwa mog by dochodzone w postpowaniu cywilnym albo w wypadkach w ustawie przewidzianych w postpowaniu karnym.

z 2003 r. Nr 41, poz. 360, Nr 42, poz. 363, Nr 60, poz. 535, Nr 109, poz. 1035, Nr 119, poz. 1121, Nr 130, poz. 1188, Nr 139, poz. 1323, Nr 199, poz. 1939, Nr 228, poz. 2255, z 2004 r. Nr 9, poz. 75, Nr 11, poz. 101, Nr 68, poz. 623, Nr 91, poz. 871, Nr 93, poz. 891, Nr 121, poz. 1264, Nr 162, poz. 1691, Nr 169, poz. 1783, Nr 172, poz. 1804, Nr 204, poz. 2091, Nr 210, poz. 2135, Nr 236, poz. 2356, Nr 237, poz. 2384, z 2005 r. Nr 13, poz. 98, Nr 22, poz. 185, Nr 86, poz. 732, Nr 122, poz. 1024, Nr 143, poz. 1199, Nr 150, poz. 1239, Nr 167, poz. 1398, Nr 169, poz. 1413 i 1417, Nr 172, poz. 1438, Nr 178, poz. 1478, Nr 183, poz. 1538, Nr 264, poz. 2205, Nr 267, poz. 2258, z 2006 r. Nr 12, poz. 66, Nr 66, poz. 466, Nr 104, poz. 708 i 711, Nr 186, poz. 1379, Nr 208, poz. 1537 i 1540, Nr 226, poz. 1656, Nr 235, poz. 1699, z 2007 r. Nr 7, poz. 58, Nr 47, poz. 319, Nr 50, poz. 331, Nr 99, poz. 662, Nr 106, poz. 731, Nr 112, poz. 766 i 769, Nr 115, poz. 794, Nr 121, poz. 831, Nr 123, poz. 849, Nr 176, poz. 1243, Nr 181, poz. 1287, Nr 192, poz. 1378, Nr 247, poz. 1845, z 2008 r. Nr 59, poz. 367, Nr 96, poz. 609 i poz. 619, Nr 110, poz. 706, Nr 116, poz. 731, Nr 119, poz. 772, Nr 120, poz. 779, Nr 122, poz. 796, Nr 171, poz. 1056, Nr 220, poz. 1431, Nr 231, poz. 1547, Nr 234, poz. 1571, z 2009 r. Nr 26, poz. 156, Nr 67, poz. 571, Nr 69, poz. 592 i 593, Nr 131, poz. 1075, Nr 179, poz. 1395, Nr 216, poz. 1676, (cd. na str. 3)

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 3/360 z 2010 r. Nr 3, poz. 13, Nr 7, poz. 45, Nr 40, poz. 229, Nr 108, poz. 684, Nr 109, poz. 724, Nr 125, poz. 842, Nr 152, poz. 1018, Nr 155, poz. 1037, Nr 182, poz. 1228, Nr 197, poz. 1307, Nr 215, poz. 1418, Nr 217, poz. 1435, z 2011 r. Nr 34, poz. 173, Nr 85, poz. 458, Nr 87, poz. 482, Nr 92, poz. 531, Nr 112, poz. 654, Nr 129, poz. 735, Nr 138, poz. 806 i 807, Nr 144, poz. 854, Nr 149, poz. 887, Nr 224, poz. 1342.

Art. 13. 1. Sd rozpoznaje sprawy w procesie, chyba e ustawa stanowi inaczej. W wypadkach przewidzianych w ustawie sd rozpoznaje sprawy wedug przepisw o postpowaniach odrbnych. 2. Przepisy o procesie stosuje si odpowiednio do innych rodzajw postpowa unormowanych w niniejszym kodeksie, chyba e przepisy szczeglne stanowi inaczej. Art. 14. (uchylony). Cz pierwsza Postpowanie rozpoznawcze Ksiga pierwsza Proces Tytu I Sd Dzia I Waciwo sdu. Przepis wstpny Art. 15. 1. Sd waciwy w chwili wniesienia pozwu pozostaje waciwy a do ukoczenia postpowania, choby podstawy waciwoci zmieniy si w toku sprawy. 2. Sd nie moe uzna, e jest niewaciwy, jeeli w toku postpowania sta si waciwy. Rozdzia 1 Waciwo rzeczowa Oddzia 1 Podstawy waciwoci Art. 16. Sdy rejonowe rozpoznaj wszystkie sprawy z wyjtkiem spraw, dla ktrych zastrzeona jest waciwo sdw okrgowych. Art. 17. Do waciwoci sdw okrgowych nale sprawy:

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 4/360

1) o prawa niemajtkowe i cznie z nimi dochodzone roszczenia majtkowe oprcz spraw o ustalenie lub zaprzeczenie pochodzenia dziecka, o ustalenie bezskutecznoci uznania ojcostwa oraz o rozwizanie przysposobienia; 2) o ochron praw autorskich i pokrewnych, jak rwnie dotyczcych wynalazkw, wzorw uytkowych, wzorw przemysowych, znakw towarowych, oznacze geograficznych i topografii ukadw scalonych oraz o ochron innych praw na dobrach niematerialnych; 3) o roszczenia wynikajce z prawa prasowego; 4) o prawa majtkowe, w ktrych warto przedmiotu sporu przewysza siedemdziesit pi tysicy zotych, a w postpowaniu w sprawach gospodarczych sto tysicy zotych, oprcz spraw o alimenty, o naruszenie posiadania, o ustanowienie rozdzielnoci majtkowej midzy maonkami, o uzgodnienie treci ksigi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym oraz spraw rozpoznawanych w elektronicznym postpowaniu upominawczym; 1 4 ) o wydanie orzeczenia zastpujcego uchwa o podziale spdzielni; 42) o uchylenie, stwierdzenie niewanoci albo o ustalenie nieistnienia uchwa organw osb prawnych lub jednostek organizacyjnych niebdcych osobami prawnymi, ktrym ustawa przyznaje zdolno prawn; 3 4 ) o zapobieganie i zwalczanie nieuczciwej konkurencji; 44) o odszkodowanie z tytuu szkody wyrzdzonej przez wydanie prawomocnego orzeczenia niezgodnego z prawem; 5) (uchylony); 6) (uchylony). Art. 18. 1. Jeeli przy rozpoznawaniu sprawy w sdzie rejonowym powstanie zagadnienie prawne budzce powane wtpliwoci, sd ten moe przekaza spraw do rozpoznania sdowi okrgowemu. Postanowienie o przekazaniu sprawy wymaga uzasadnienia. 2. Sd okrgowy moe przed pierwsz rozpraw odmwi przyjcia sprawy do rozpoznania i zwrci spraw sdowi rejonowemu, jeeli uzna, e powane wtpliwoci nie zachodz. Postanowienie zapada na posiedzeniu niejawnym w skadzie trzech sdziw i wymaga uzasadnienia. Ponowne przekazanie tej samej sprawy przez sd rejonowy nie jest dopuszczalne. Oddzia 2 Warto przedmiotu sporu Art. 19. 1. W sprawach o roszczenia pienine, zgoszone choby w zamian innego przedmiotu, podana kwota pienina stanowi warto przedmiotu sporu. 2. W innych sprawach majtkowych powd obowizany jest oznaczy w pozwie kwot pienin warto przedmiotu sporu, uwzgldniajc postanowienia zawarte w artykuach poniszych.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 5/360

Art. 20. Do wartoci przedmiotu sporu nie wlicza si odsetek, poytkw i kosztw, danych obok roszczenia gwnego. Art. 21. Jeeli powd dochodzi pozwem kilku roszcze, zlicza si ich warto. Art. 22. W sprawach o prawo do wiadcze powtarzajcych si warto przedmiotu sporu stanowi suma wiadcze za jeden rok, a jeeli wiadczenia trwaj krcej ni rok za cay czas ich trwania. Art. 23. W sprawach o istnienie, uniewanienie albo rozwizanie umowy najmu lub dzierawy, o wydanie albo odebranie przedmiotu najmu lub dzierawy, warto przedmiotu sporu stanowi przy umowach zawartych na czas oznaczony suma czynszu za czas sporny, lecz nie wicej ni za rok; przy umowach zawartych na czas nie oznaczony suma czynszu za okres trzech miesicy. Art. 231. W sprawach o roszczenia pracownikw dotyczce nawizania, istnienia lub rozwizania stosunku pracy warto przedmiotu sporu stanowi, przy umowach na czas okrelony suma wynagrodzenia za prac za okres sporny, lecz nie wicej ni za rok, a przy umowach na czas nieokrelony za okres jednego roku. Art. 232. W sprawach o wydanie nieruchomoci posiadanej bez tytuu prawnego lub na podstawie tytuu innego ni najem lub dzierawa, warto przedmiotu sporu oblicza si przyjmujc, stosownie do rodzaju nieruchomoci i sposobu korzystania z niej, podan przez powoda sum odpowiadajc trzymiesicznemu czynszowi najmu lub dzierawy nalenemu od danego rodzaju nieruchomoci. Art. 24. W sprawach o zabezpieczenie, zastaw lub hipotek warto przedmiotu sporu stanowi suma wierzytelnoci. Jeeli jednak przedmiot zabezpieczenia lub zastawu ma mniejsz warto ni wierzytelno, rozstrzyga warto mniejsza. Art. 25. 1. Sd moe na posiedzeniu niejawnym sprawdzi warto przedmiotu sporu oznaczon przez powoda i zarzdzi w tym celu dochodzenie. 2. Po dorczeniu pozwu sprawdzenie nastpi moe jedynie na zarzut pozwanego, zgoszony przed wdaniem si w spr co do istoty sprawy.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 6/360

3. Jeeli sd w wyniku sprawdzenia wartoci przedmiotu sporu uzna si za niewaciwy, przekae spraw sdowi waciwemu; jeeli jest kilka sdw waciwych przekae temu z nich, ktry wskae powd. Art. 26. Po ustaleniu w myl artykuu poprzedzajcego, warto przedmiotu sporu nie podlega ponownemu badaniu w dalszym toku postpowania. Rozdzia 2 Waciwo miejscowa Oddzia 1 Waciwo oglna Art. 27. 1. Powdztwo wytacza si przed sd pierwszej instancji, w ktrego okrgu pozwany ma miejsce zamieszkania. 2. Miejsce zamieszkania okrela si wedug przepisw kodeksu cywilnego. Art. 28. Jeeli pozwany nie ma miejsca zamieszkania w Polsce, ogln waciwo oznacza si wedug miejsca jego pobytu w Polsce, a gdy nie jest ono znane lub nie ley w Polsce wedug ostatniego miejsca zamieszkania pozwanego w Polsce. Art. 29. Powdztwo przeciwko Skarbowi Pastwa wytacza si wedug siedziby pastwowej jednostki organizacyjnej, z ktrej dziaalnoci wie si dochodzone roszczenie. Art. 30. Powdztwo przeciwko osobie prawnej lub innemu podmiotowi nie bdcemu osob fizyczn wytacza si wedug miejsca ich siedziby. Oddzia 2 Waciwo przemienna Art. 31. Powdztwo w sprawach objtych przepisami oddziau niniejszego wytoczy mona bd wedug przepisw o waciwoci oglnej, bd przed sd oznaczony w przepisach poniszych.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 7/360

Art. 32. Powdztwo o roszczenie alimentacyjne oraz o ustalenie pochodzenia dziecka i zwizane z tym roszczenia wytoczy mona wedug miejsca zamieszkania osoby uprawnionej. Art. 33. Powdztwo o roszczenie majtkowe przeciwko przedsibiorcy mona wytoczy przed sd, w ktrego okrgu znajduje si zakad gwny lub oddzia, jeeli roszczenie pozostaje w zwizku z dziaalnoci tego zakadu lub oddziau. Art. 34. Powdztwo o ustalenie istnienia umowy, o jej wykonanie, rozwizanie lub uniewanienie, jako te o odszkodowanie z powodu niewykonania lub nienaleytego wykonania umowy wytoczy mona przed sd miejsca jej wykonania. W razie wtpliwoci miejsce wykonania umowy powinno by stwierdzone dokumentem. Art. 35. Powdztwo o roszczenie z czynu niedozwolonego wytoczy mona przed sd, w ktrego okrgu nastpio zdarzenie wywoujce szkod. Art. 36. Powdztwo o zapat nalenoci za prowadzenie sprawy wytoczy mona przed sd miejsca, gdzie penomocnik procesowy spraw prowadzi. Art. 37. Powdztwo o roszczenie ze stosunku najmu lub dzierawy nieruchomoci wytoczy mona przed sd miejsca pooenia nieruchomoci. Art. 371. 1. Powdztwo przeciwko zobowizanemu z weksla lub czeku mona wytoczy przed sd miejsca patnoci. 2. Kilku zobowizanych z weksla lub czeku mona cznie pozwa przed sd miejsca patnoci lub sd waciwoci oglnej dla akceptanta albo wystawcy weksla wasnego lub czeku. Oddzia 3 Waciwo wyczna Art. 38. 1. Powdztwo o wasno lub inne prawa rzeczowe na nieruchomoci, jak rwnie powdztwo o posiadanie nieruchomoci mona wytoczy wycznie przed

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 8/360

sd miejsca jej pooenia. Jeeli przedmiotem sporu jest suebno gruntowa, waciwo oznacza si wedug pooenia nieruchomoci obcionej. 2. Waciwo powysza rozciga si na roszczenia osobiste zwizane z prawami rzeczowymi i dochodzone cznie z nimi przeciwko temu samemu pozwanemu. Art. 39. Powdztwo z tytuu dziedziczenia, zachowku, jak rwnie z tytuu zapisu, polecenia oraz innych rozrzdze testamentowych wytacza si wycznie przed sd ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy, a jeeli jego miejsca zamieszkania w Polsce nie da si ustali, przed sd miejsca, w ktrym znajduje si majtek spadkowy lub jego cz. Art. 40. Powdztwo ze stosunku czonkostwa spdzielni, spki lub stowarzyszenia wytacza si wycznie wedug miejsca ich siedziby. Art. 41. Powdztwo ze stosunku maestwa wytacza si wycznie przed sd, w ktrego okrgu maonkowie mieli ostatnie miejsce zamieszkania, jeeli cho jedno z nich w okrgu tym jeszcze ma miejsce zamieszkania lub zwykego pobytu. Z braku takiej podstawy wycznie waciwy jest sd miejsca zamieszkania strony pozwanej, a jeeli i tej podstawy nie ma sd miejsca zamieszkania powoda. Art. 42. Powdztwo ze stosunku midzy rodzicami a dziemi oraz midzy przysposabiajcym a przysposobionym wytacza si wycznie przed sd miejsca zamieszkania powoda, jeeli brak jest podstaw do wytoczenia powdztwa wedug przepisw o waciwoci oglnej. Oddzia 4 Przepisy szczeglne Art. 43. 1. Jeeli uzasadniona jest waciwo kilku sdw, albo jeeli powdztwo wytacza si przeciwko kilku osobom, dla ktrych wedug przepisw o waciwoci oglnej waciwe s rne sdy, wybr midzy tymi sdami naley do powoda. 2. To samo dotyczy wypadku, gdy nieruchomo, ktrej pooenie jest podstaw oznaczenia waciwoci sdu, jest pooona w kilku okrgach sdowych. Art. 44. Jeeli sd waciwy nie moe z powodu przeszkody rozpozna sprawy lub podj innej czynnoci, sd nad nim przeoony wyznaczy na posiedzeniu niejawnym inny sd.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 9/360

Art. 45. Jeeli w myl przepisw kodeksu nie mona na podstawie okolicznoci sprawy ustali waciwoci miejscowej, Sd Najwyszy na posiedzeniu niejawnym oznaczy sd, przed ktry naley wytoczy powdztwo. Art. 46. 1. Strony mog umwi si na pimie o poddanie sdowi pierwszej instancji, ktry wedug ustawy nie jest miejscowo waciwy, sporu ju wynikego lub sporw mogcych w przyszoci wynikn z oznaczonego stosunku prawnego. Sd ten bdzie wwczas wycznie waciwy, jeeli strony nie postanowiy inaczej lub jeeli powd nie zoy pozwu w elektronicznym postpowaniu upominawczym. Strony mog rwnie ograniczy umow pisemn prawo wyboru powoda pomidzy kilku sdami waciwymi dla takich sporw. 2. Strony nie mog jednak zmienia waciwoci wycznej. Dzia II Skad sdu Art. 47. 1. W pierwszej instancji sd rozpoznaje sprawy w skadzie jednego sdziego, chyba e przepis szczeglny stanowi inaczej. 2. W pierwszej instancji sd w skadzie jednego sdziego jako przewodniczcego i dwch awnikw rozpoznaje sprawy: 1) z zakresu prawa pracy o: a) ustalenie istnienia, nawizanie lub wyganicie stosunku pracy, o uznanie bezskutecznoci wypowiedzenia stosunku pracy, o przywrcenie do pracy i przywrcenie poprzednich warunkw pracy lub pacy oraz cznie z nimi dochodzone roszczenia i o odszkodowanie w przypadku nieuzasadnionego lub naruszajcego przepisy wypowiedzenia oraz rozwizania stosunku pracy, b) naruszenia zasady rwnego traktowania w zatrudnieniu i o roszczenia z tym zwizane, c) odszkodowanie lub zadouczynienie w wyniku stosowania mobbingu; 2) ze stosunkw rodzinnych o: a) rozwd, b) separacj, c) ustalenie bezskutecznoci uznania ojcostwa, d) rozwizanie przysposobienia. 3. Postanowienia poza rozpraw oraz zarzdzenia wydaje przewodniczcy. 4. Prezes sdu moe zarzdzi rozpoznanie sprawy w skadzie trzech sdziw zawodowych, jeeli uzna to za wskazane ze wzgldu na szczegln zawio lub precedensowy charakter sprawy.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 10/360

Art. 471. Referendarz sdowy moe wykonywa czynnoci w postpowaniu cywilnym w wypadkach wskazanych w ustawie. W zakresie powierzonych mu czynnoci referendarz sdowy ma kompetencje sdu, chyba e ustawa stanowi inaczej. Dzia III Wyczenie sdziego Art. 48. 1. Sdzia jest wyczony z mocy samej ustawy: 1) w sprawach, w ktrych jest stron lub pozostaje z jedn ze stron w takim stosunku prawnym, e wynik sprawy oddziaywa na jego prawa lub obowizki; 2) w sprawach swego maonka, krewnych lub powinowatych w linii prostej, krewnych bocznych do czwartego stopnia i powinowatych bocznych do drugiego stopnia; 3) w sprawach osb zwizanych z nim z tytuu przysposobienia, opieki lub kurateli; 4) w sprawach, w ktrych by lub jest jeszcze penomocnikiem albo by radc prawnym jednej ze stron; 2) 5) w sprawach, w ktrych w instancji niszej bra udzia w wydaniu zaskaronego orzeczenia, jako te w sprawach o wano aktu prawnego z jego udziaem sporzdzonego lub przez niego rozpoznanego oraz w sprawach, w ktrych wystpowa jako prokurator; 6) w sprawach o odszkodowanie z tytuu szkody wyrzdzonej przez wydanie prawomocnego orzeczenia niezgodnego z prawem, jeeli bra udzia w wydaniu tego orzeczenia. 2. Powody wyczenia trwaj take po ustaniu uzasadniajcego je maestwa, przysposobienia, opieki lub kurateli. 3. Sdzia, ktry bra udzia w wydaniu orzeczenia objtego skarg o wznowienie, nie moe orzeka co do tej skargi. Art. 49. Niezalenie od przyczyn wymienionych w art. 48, sd wycza sdziego na jego danie lub na wniosek strony, jeeli istnieje okoliczno tego rodzaju, e mogaby wywoa uzasadnion wtpliwo co do bezstronnoci sdziego w danej sprawie.

2)

Utraci moc na podstawie wyroku TK z dnia 20.07.2004 r., sygn. akt SK 19/02 (Dz. U. Nr 169, poz. 1783) w zakresie, w jakim ogranicza wyczenie sdziego z mocy samej ustawy tylko do spraw, w ktrych rozstrzyganiu bra udzia w instancji bezporednio niszej.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 11/360

Art. 50. 1. Wniosek o wyczenie sdziego strona zgasza na pimie lub ustnie do protokou w sdzie, w ktrym sprawa si toczy, uprawdopodabniajc przyczyny wyczenia. 2. Strona, ktra przystpia do rozprawy, powinna uprawdopodobni ponadto, e przyczyna wyczenia dopiero pniej powstaa lub staa si jej znana. 3. A do rozstrzygnicia sprawy o wyczenie sdzia moe spenia tylko czynnoci nie cierpice zwoki. Art. 51. Sdzia powinien zawiadomi sd o zachodzcej podstawie swego wyczenia i wstrzyma si od udziau w sprawie. Art. 52. 1. O wyczeniu sdziego rozstrzyga sd, w ktrym sprawa si toczy, a gdyby sd ten nie mg wyda postanowienia z powodu braku dostatecznej liczby sdziw sd nad nim przeoony. 2. Postanowienie wydaje sd w skadzie trzech sdziw zawodowych po zoeniu wyjanienia przez sdziego, ktrego wniosek dotyczy. Postanowienie moe by wydane na posiedzeniu niejawnym. Art. 53. (utraci moc).3) Art. 531. Ponowny wniosek o wyczenie sdziego oparty na tych samych okolicznociach podlega odrzuceniu bez skadania wyjanie przez sdziego, ktrego dotyczy. O odrzuceniu orzeka sd rozpoznajcy spraw. Przepis art. 51 stosuje si odpowiednio. Postanowienie moe by wydane na posiedzeniu niejawnym. Art. 54. Przepisy niniejszego dziau stosuje si odpowiednio do wyczenia awnikw, jak rwnie innych organw sdowych oraz prokuratora. Wniosek o wyczenie awnika sd rozstrzyga zgodnie z przepisami poprzedzajcymi, a wniosek o wyczenie pozostaych osb przekazuje odpowiedniemu organowi nadrzdnemu.

3)

Na podstawie wyroku TK z dn. 11.12.2002 r. , sygn. akt SK. 27/01 (Dz. U. Nr 219, poz. 1849).
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 12/360

Tytu II Prokurator Art. 55. Prokurator, wytaczajc powdztwo na rzecz oznaczonej osoby, powinien j wskaza w pozwie. Nie dotyczy to spraw niemajtkowych z zakresu prawa rodzinnego, chyba e przepis szczeglny stanowi inaczej. Art. 56. 1. Osob, na rzecz ktrej prokurator wytoczy powdztwo, sd zawiadamia o tym, dorczajc jej odpis pozwu. Osoba ta moe wstpi do sprawy w kadym jej stanie w charakterze powoda; w tym wypadku do udziau prokuratora w sprawie stosuje si odpowiednio przepisy o wspuczestnictwie jednolitym. 2. Prokurator nie moe samodzielnie rozporzdza przedmiotem sporu. Art. 57. Jeeli prokurator, wytaczajc powdztwo, nie dziaa na rzecz oznaczonej osoby, wnosi on pozew przeciwko wszystkim osobom bdcym stronami stosunku prawnego, ktrego dotyczy powdztwo. Art. 58. Wyrok prawomocny zapady w sprawie wytoczonej przez prokuratora ma powag rzeczy osdzonej pomidzy stron, na rzecz ktrej prokurator wytoczy powdztwo, a stron przeciwn. Jednake w sprawach o roszczenia majtkowe prawomocne rozstrzygnicie sprawy nie pozbawia strony zainteresowanej, ktra nie braa udziau w sporze, monoci dochodzenia swoich roszcze w caoci lub w tej czci, w ktrej nie zostay zasdzone. Art. 59. Sd zawiadamia prokuratora o kadej sprawie, w ktrej udzia jego uwaa za potrzebny. Art. 60. 1. Prokurator moe wstpi do postpowania w kadym jego stadium. Prokurator nie jest zwizany z adn ze stron. Moe on skada owiadczenia i zgasza wnioski, jakie uzna za celowe, oraz przytacza fakty i dowody na ich potwierdzenie. Od chwili, kiedy prokurator zgosi udzia w postpowaniu, naley mu dorcza pisma procesowe, zawiadomienia o terminach i posiedzeniach oraz orzeczenia sdowe. 2. Prokurator moe zaskary kade orzeczenie sdowe, od ktrego suy rodek odwoawczy. Terminy do zaskarenia orzecze sdowych, ustanowione dla stron, wi rwnie prokuratora.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 13/360

Tytu III Organizacje spoeczne Art. 61. 1. W sprawach o roszczenia alimentacyjne oraz w sprawach o ochron konsumentw organizacje spoeczne mog wytacza powdztwa na rzecz obywateli. 2. W sprawach wymienionych w 1 organizacja taka moe wstpi do postpowania w kadym jego stadium. 3. Organizacje spoeczne, do ktrych zada statutowych naley ochrona rodowiska albo ochrona praw wasnoci przemysowej, mog w sprawach z tego zakresu wstpi, za zgod powoda, do postpowania w kadym jego stadium. 4. Organizacje spoeczne, do ktrych zada statutowych naley ochrona rwnoci oraz niedyskryminacji przez bezpodstawne bezporednie lub porednie zrnicowanie praw i obowizkw obywateli, mog w sprawach o roszczenia z tego zakresu wytacza za zgod obywateli powdztwa na ich rzecz oraz, za zgod powoda, wstpowa do postpowania w kadym jego stadium. 5. Organizacje spoeczne, do ktrych zada statutowych naley pomoc ofiarom przestpstw, mog w sprawach o roszczenia z tytuu odpowiedzialnoci za szkod wyrzdzon czynem niedozwolonym, ktry stanowi przestpstwo cigane z oskarenia publicznego w postpowaniu karnym, wytacza za zgod obywateli powdztwa na ich rzecz oraz, za zgod powoda, wstpowa do postpowania w kadym jego stadium. Art. 62. Do organizacji spoecznych wnoszcych powdztwa na rzecz obywateli, jak rwnie do uczestnictwa takich organizacji w postpowaniu dla ochrony praw obywateli, stosuje si odpowiednio przepisy o prokuratorze. Art. 63. Organizacje wymienione w artykuach poprzedzajcych, ktre nie uczestnicz w sprawie, mog przedstawia sdowi istotny dla sprawy pogld wyraony w uchwale lub owiadczeniu ich naleycie umocowanych organw. Tytu IIIa Pastwowa Inspekcja Pracy Art. 631. W sprawach o ustalenie istnienia stosunku pracy inspektorzy pracy mog wytacza powdztwa na rzecz obywateli, a take wstpowa, za zgod powoda, do postpowania w tych sprawach w kadym jego stadium.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 14/360

Art. 632. W sprawach wymienionych w artykule poprzedzajcym do inspektorw pracy stosuje si odpowiednio przepisy o prokuratorze. Tytu IIIb Powiatowy (miejski) rzecznik konsumentw Art. 633. W sprawach o ochron interesw konsumentw, powiatowy (miejski) rzecznik konsumentw moe wytacza powdztwa na rzecz obywateli, a take wstpowa, za zgod powoda, do postpowania w tych sprawach w kadym jego stadium. Art. 634. W sprawach, o ktrych mowa w art. 633, do powiatowego (miejskiego) rzecznika konsumentw stosuje si odpowiednio przepisy o prokuratorze. Tytu IV Strony Dzia I Zdolno sdowa i procesowa Art. 64. 1. Kada osoba fizyczna i prawna ma zdolno wystpowania w procesie jako strona (zdolno sdowa). 1 1 . Zdolno sdow maj take jednostki organizacyjne niebdce osobami prawnymi, ktrym ustawa przyznaje zdolno prawn. 2. Zdolno sdow maj take organizacje spoeczne dopuszczone do dziaania na podstawie obowizujcych przepisw, choby nie posiaday osobowoci prawnej. Art. 65. 1. Zdolno do czynnoci procesowych (zdolno procesow) maj osoby fizyczne posiadajce pen zdolno do czynnoci prawnych, osoby prawne, inne jednostki organizacyjne oraz organizacje spoeczne, o ktrych mowa w art. 64. 2. Osoba fizyczna ograniczona w zdolnoci do czynnoci prawnych ma zdolno procesow w sprawach wynikajcych z czynnoci prawnych, ktrych moe dokonywa samodzielnie. Art. 66. Osoba fizyczna nie majca zdolnoci procesowej moe podejmowa czynnoci procesowe tylko przez swego przedstawiciela ustawowego.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 15/360

Art. 67. 1. Osoby prawne, inne jednostki organizacyjne oraz organizacje spoeczne majce zdolno sdow dokonuj czynnoci procesowych przez swoje organy albo przez osoby uprawnione do dziaania w ich imieniu. 2. Za Skarb Pastwa podejmuje czynnoci procesowe organ pastwowej jednostki organizacyjnej, z ktrej dziaalnoci wie si dochodzone roszczenie, lub organ jednostki nadrzdnej. 2. Za Skarb Pastwa podejmuje czynnoci procesowe organ pastwowej jednostki organizacyjnej, z ktrej dziaalnoci wie si dochodzone roszczenie, lub organ jednostki nadrzdnej. W zakresie okrelonym odrbn ustaw za Skarb Pastwa czynnoci procesowe podejmuje Prokuratoria Generalna Skarbu Pastwa. 3. (uchylony). Art. 68. Przedstawiciel ustawowy, organy oraz osoby wymienione w art. 67, maj obowizek wykaza swoje umocowanie dokumentem przy pierwszej czynnoci procesowej. Zdania pierwszego nie stosuje si w przypadku dokonania czynnoci procesowej w elektronicznym postpowaniu upominawczym, jednak przedstawiciel ustawowy i organy oraz osoby wymienione w art. 67 maj obowizek wskaza podstaw swojego umocowania. Art. 69. Dla strony nie majcej zdolnoci procesowej, ktra nie ma przedstawiciela ustawowego, jak rwnie dla strony nie majcej organu powoanego do jej reprezentowania, sd na wniosek strony przeciwnej ustanowi kuratora, jeeli strona ta podejmuje przeciwko drugiej stronie czynno procesow nie cierpic zwoki. Postanowienie sdu moe zapa na posiedzeniu niejawnym. Art. 70. 1. Jeeli braki w zakresie zdolnoci sdowej lub procesowej albo w skadzie waciwych organw daj si uzupeni, sd wyznaczy w tym celu odpowiedni termin. W wypadkach, w ktrych ustanowienie przedstawiciela ustawowego powinno nastpi z urzdu, sd zwraca si o to do waciwego sdu opiekuczego. 2. Sd moe dopuci tymczasowo do czynnoci stron nie majc zdolnoci sdowej lub procesowej albo osob nie majc naleytego ustawowego umocowania, z zastrzeeniem, e przed upywem wyznaczonego terminu braki bd uzupenione, a czynnoci zatwierdzone przez powoan do tego osob. Art. 71. Jeeli brakw powyszych nie mona uzupeni albo nie zostay one w wyznaczonym terminie uzupenione, sd zniesie postpowanie w zakresie, w jakim jest ono dotknite brakami, i w miar potrzeby wyda odpowiednie postanowienie.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 16/360

Dzia II Wspuczestnictwo w sporze Art. 72. 1. Kilka osb moe w jednej sprawie wystpowa w roli powodw lub pozwanych, jeeli przedmiot sporu stanowi: 1) prawa lub obowizki im wsplne lub oparte na tej samej podstawie faktycznej i prawnej (wspuczestnictwo materialne); 2) roszczenia lub zobowizania jednego rodzaju, oparte na jednakowej podstawie faktycznej i prawnej, jeeli ponadto waciwo sdu jest uzasadniona dla kadego z roszcze lub zobowiza z osobna, jako te dla wszystkich wsplnie (wspuczestnictwo formalne). 2. Jeeli przeciwko kilku osobom sprawa moe toczy si tylko cznie (wspuczestnictwo konieczne), przepis paragrafu poprzedzajcego stosuje si take do osb, ktrych udzia w sprawie uzasadniaby jej rozpoznanie w postpowaniu odrbnym. 3. Przepis 2 stosuje si odpowiednio w wypadku wspuczestnictwa materialnego, innego ni wspuczestnictwo konieczne. Art. 73. 1. Kady wspuczestnik dziaa w imieniu wasnym. 2. W wypadku jednak, gdy z istoty spornego stosunku prawnego lub z przepisu ustawy wynika, e wyrok dotyczy ma niepodzielnie wszystkich wspuczestnikw (wspuczestnictwo jednolite), czynnoci procesowe wspuczestnikw dziaajcych s skuteczne wobec nie dziaajcych. Do zawarcia ugody, zrzeczenia si roszczenia albo uznania powdztwa potrzeba zgody wszystkich wspuczestnikw. Art. 74. Kady ze wspuczestnikw sporu ma prawo samodzielnie popiera spraw. Na posiedzenie sdowe wzywa si wszystkich tych wspuczestnikw, co do ktrych sprawa nie jest zakoczona. Dzia III Interwencja gwna i uboczna Art. 75. Kto wystpuje z roszczeniem o rzecz lub prawo, o ktre sprawa toczy si pomidzy innymi osobami, moe a do zamknicia rozprawy w pierwszej instancji wytoczy powdztwo o t rzecz lub prawo przeciwko obu stronom przed sd, w ktrym toczy si sprawa (interwencja gwna).

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 17/360

Art. 76. Kto ma interes prawny w tym, aby sprawa zostaa rozstrzygnita na korzy jednej ze stron, moe w kadym stanie sprawy a do zamknicia rozprawy w drugiej instancji przystpi do tej strony (interwencja uboczna). Art. 77. l. Wstpienie swe do sprawy interwenient uboczny powinien zgosi w pimie, w ktrym poda, jaki ma interes prawny we wstpieniu i do ktrej ze stron przystpuje. Pismo to naley dorczy obu stronom. 2. Interwenient uboczny moe ze wstpieniem do sprawy poczy dokonanie innej czynnoci procesowej. Art. 78. 1. Kada ze stron moe zgosi opozycj przeciwko wstpieniu interwenienta ubocznego, jednake nie pniej ni przy rozpoczciu najbliszej rozprawy. 2. Sd oddali opozycj po przeprowadzeniu co do niej rozprawy, jeeli interwenient uprawdopodobni, e ma interes prawny we wstpieniu do sprawy. 3. Mimo wniesienia opozycji interwenient uboczny bierze udzia w sprawie, dopki orzeczenie uwzgldniajce opozycj nie stanie si prawomocne. W razie prawomocnego uwzgldnienia opozycji czynnoci interwenienta ubocznego uwaane bd za niebye. Art. 79. Interwenient uboczny jest uprawniony do wszelkich czynnoci procesowych dopuszczalnych wedug stanu sprawy. Nie mog one jednak pozostawa w sprzecznoci z czynnociami i owiadczeniami strony, do ktrej przystpi. Art. 80. Interwenientowi ubocznemu naley od chwili jego wstpienia do sprawy dorcza, tak jak stronie, zawiadomienia o terminach i posiedzeniach sdowych, jako te orzeczenia sdu. Art. 81. Jeeli z istoty spornego stosunku prawnego lub z przepisu ustawy wynika, e wyrok w sprawie ma odnie bezporedni skutek prawny w stosunku midzy interwenientem a przeciwnikiem strony, do ktrej interwenient przystpi, do stanowiska interwenienta w procesie stosuje si odpowiednio przepisy o wspuczestnictwie jednolitym. Art. 82. Interwenient uboczny nie moe w stosunku do strony, do ktrej przystpi, podnie zarzutu, e sprawa zostaa rozstrzygnita bdnie albo e strona ta prowadzia proces wadliwie, chyba e stan sprawy w chwili przystpienia interwenienta uniemoliwi
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 18/360

mu korzystanie ze rodkw obrony albo e strona umylnie lub przez niedbalstwo nie skorzystaa ze rodkw, ktre nie byy interwenientowi znane. Art. 83. Za zgod stron interwenient uboczny moe wej na miejsce strony, do ktrej przystpi. Dzia IV Przypozwanie Art. 84 1. Strona, ktrej w razie niekorzystnego dla niej rozstrzygnicia przysugiwaoby roszczenie wzgldem osoby trzeciej albo przeciwko ktrej osoba trzecia mogaby wystpi z roszczeniem, moe zawiadomi tak osob o toczcym si procesie i wezwa j do wzicia w nim udziau. 2. W tym celu strona wnosi do sdu pismo procesowe wskazujce przyczyn wezwania i stan sprawy. Pismo to dorcza si niezwocznie osobie trzeciej, ktra moe zgosi swe przystpienie do strony jako interwenient uboczny. Art. 85. Skutki zwizane z interwencj uboczna okrelone w art. 82 powstaj w stosunku do wezwanego, ktry nie zgosi przystpienia, z chwil, w ktrej przystpienie byo moliwe. Dzia V Penomocnicy procesowi Art. 86. Strony i ich organy lub przedstawiciele ustawowi mog dziaa przed sdem osobicie lub przez penomocnikw. Art. 87. 1. Penomocnikiem moe by adwokat lub radca prawny, a w sprawach wasnoci przemysowej take rzecznik patentowy, a ponadto osoba sprawujca zarzd majtkiem lub interesami strony oraz osoba pozostajca ze stron w staym stosunku zlecenia, jeeli przedmiot sprawy wchodzi w zakres tego zlecenia, wspuczestnik sporu, jak rwnie rodzice, maonek, rodzestwo lub zstpni strony oraz osoby pozostajce ze stron w stosunku przysposobienia. 2. Penomocnikiem osoby prawnej lub przedsibiorcy, w tym nie posiadajcego osobowoci prawnej, moe by rwnie pracownik tej jednostki albo jej organu nadrzdnego. Osoba prawna prowadzca, na podstawie odrbnych przepisw, obsug prawn przedsibiorcy, osoby prawnej lub innej jednostki organizacyjnej moe udzieli penomocnictwa procesowego w imieniu podmiotu,

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 19/360

ktrego obsug prawn prowadzi adwokatowi lub radcy prawnemu, jeeli zostaa do tego upowaniona przez ten podmiot. 3. W sprawach o ustalenie i zaprzeczenie pochodzenia dziecka i o roszczenia alimentacyjne penomocnikiem moe by rwnie przedstawiciel waciwego w sprawach z zakresu pomocy spoecznej organu jednostki samorzdu terytorialnego oraz organizacji spoecznej, majcej na celu udzielanie pomocy rodzinie. 4. W sprawach zwizanych z prowadzeniem gospodarstwa rolnego penomocnikiem rolnika moe by rwnie przedstawiciel organizacji zrzeszajcej rolnikw indywidualnych, ktrej rolnik jest czonkiem. 5. W sprawach zwizanych z ochron praw konsumentw penomocnikiem moe by przedstawiciel organizacji, do ktrej zada statutowych naley ochrona konsumentw. 6. W sprawach zwizanych z ochron wasnoci przemysowej, penomocnikiem twrcy projektu wynalazczego moe by rwnie przedstawiciel organizacji, do ktrej zada statutowych nale sprawy popierania wasnoci przemysowej i udzielania pomocy twrcom projektw wynalazczych. Art. 871. 1. W postpowaniu przed Sdem Najwyszym obowizuje zastpstwo stron przez adwokatw lub radcw prawnych. Zastpstwo to dotyczy take czynnoci procesowych zwizanych z postpowaniem przed Sdem Najwyszym, podejmowanych przed sdem niszej instancji. 2. Przepisu 1 nie stosuje si w postpowaniu o zwolnienie od kosztw sdowych oraz o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego oraz gdy stron, jej organem, jej przedstawicielem ustawowym lub penomocnikiem jest sdzia, prokurator, notariusz albo profesor lub doktor habilitowany nauk prawnych, a take gdy stron, jej organem lub jej przedstawicielem ustawowym jest adwokat, radca prawny lub radca Prokuratorii Generalnej Skarbu Pastwa. 3. Przepisu 1 nie stosuje si take wtedy, gdy zastpstwo procesowe Skarbu Pastwa jest wykonywane przez Prokuratori Generaln Skarbu Pastwa. Art. 88. Penomocnictwo moe by albo procesowe bd to oglne, bd do prowadzenia poszczeglnych spraw albo do niektrych tylko czynnoci procesowych. Art. 89. 1. Penomocnik jest obowizany przy pierwszej czynnoci procesowej doczy do akt sprawy penomocnictwo z podpisem mocodawcy lub wierzytelny odpis penomocnictwa. Adwokat, radca prawny, rzecznik patentowy, a take radca Prokuratorii Generalnej Skarbu Pastwa mog sami uwierzytelni odpis udzielonego im penomocnictwa oraz odpisy innych dokumentw wykazujcych ich umocowanie. Sd moe w razie wtpliwoci zada urzdowego powiadczenia podpisu strony. Zdania pierwszego nie stosuje si w przypadku dokonania czynnoci procesowej w elektronicznym postpowaniu upominawczym, jednak

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 20/360

penomocnik powinien powoa si na penomocnictwo, wskazujc jego dat, zakres oraz okolicznoci wymienione w art. 87. 2. W toku sprawy penomocnictwo moe by udzielone ustnie na posiedzeniu sdu przez owiadczenie zoone przez stron i wcignite do protokou. 3. (uchylony). Art. 90. Za stron, ktra nie moe si podpisa, podpisuje penomocnictwo osoba przez ni upowaniona, z wymienieniem przyczyny, dla ktrej strona sama si nie podpisaa. Art. 91. Penomocnictwo procesowe obejmuje z samego prawa umocowanie do: 1) wszystkich czcych si ze spraw czynnoci procesowych, nie wyczajc powdztwa wzajemnego, skargi o wznowienie postpowania i postpowania wywoanego ich wniesieniem, jako te wniesieniem interwencji gwnej przeciwko mocodawcy; 2) wszelkich czynnoci dotyczcych zabezpieczenia i egzekucji; 3) udzielenia dalszego penomocnictwa procesowego adwokatowi lub radcy prawnemu; 4) zawarcia ugody, zrzeczenia si roszczenia albo uznania powdztwa, jeeli czynnoci te nie zostay wyczone w danym penomocnictwie; 5) odbioru kosztw procesu od strony przeciwnej. Art. 92. Zakres, czas trwania i skutki umocowania szerszego ni penomocnictwo procesowe, jak rwnie umocowanie do poszczeglnych czynnoci procesowych, ocenia si wedug treci penomocnictwa oraz przepisw prawa cywilnego. Art. 93. Mocodawca stawajcy jednoczenie z penomocnikiem moe niezwocznie prostowa lub odwoywa owiadczenia penomocnika. Art. 94. 1. Wypowiedzenie penomocnictwa procesowego przez mocodawc odnosi skutek prawny w stosunku do sdu z chwil zawiadomienia go o tym, w stosunku za do przeciwnika i innych uczestnikw z chwil dorczenia im tego zawiadomienia przez sd. 2. Adwokat lub radca prawny, ktry wypowiedzia penomocnictwo, obowizany jest dziaa za stron jeszcze przez dwa tygodnie, chyba e mocodawca zwolni go od tego obowizku. Kady inny penomocnik powinien, mimo wypowiedzenia, dziaa za mocodawc przez ten sam czas, jeeli jest to konieczne do uchronienia mocodawcy od niekorzystnych skutkw prawnych.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 21/360

Art. 95. Przepis artykuu poprzedzajcego stosuje si odpowiednio do adwokata lub radcy prawnego ustanowionego przez sd w przypadku zwolnienia go od obowizku zastpowania strony w procesie. Art. 96. W razie mierci strony albo utraty przez ni zdolnoci sdowej penomocnictwo wygasa. Jednake penomocnik procesowy dziaa a do czasu zawieszenia postpowania. Art. 97. 1. Po wniesieniu pozwu sd moe dopuci tymczasowo do podjcia naglcej czynnoci procesowej osob nie mogc na razie przedstawi penomocnictwa. Zarzdzenie to sd moe uzaleni od zabezpieczenia kosztw. 2. Sd wyznaczy rwnoczenie termin, w cigu ktrego osoba dziaajca bez penomocnictwa powinna je zoy albo przedstawi zatwierdzenie swej czynnoci przez stron. Jeeli termin upyn bezskutecznie, sd pominie czynnoci procesowe tej osoby. W tym wypadku przeciwnik moe da od dziaajcego bez umocowania zwrotu kosztw spowodowanych jego tymczasowym dopuszczeniem. Tytu V Koszty procesu Dzia I Zwrot kosztw procesu Art. 98. 1. Strona przegrywajca spraw obowizana jest zwrci przeciwnikowi na jego danie koszty niezbdne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). 2. Do niezbdnych kosztw procesu prowadzonego przez stron osobicie lub przez penomocnika, ktry nie jest adwokatem, radc prawnym lub rzecznikiem patentowym, zalicza si poniesione przez ni koszty sdowe, koszty przejazdw do sdu strony lub jej penomocnika oraz rwnowarto zarobku utraconego wskutek stawiennictwa w sdzie. Suma kosztw przejazdw i rwnowarto utraconego zarobku nie moe przekracza wynagrodzenia jednego adwokata wykonujcego zawd w siedzibie sdu procesowego. 3. Do niezbdnych kosztw procesu strony reprezentowanej przez adwokata zalicza si wynagrodzenie, jednak nie wysze ni stawki opat okrelone w odrbnych przepisach i wydatki jednego adwokata, koszty sdowe oraz koszty nakazanego przez sd osobistego stawiennictwa strony.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 22/360

4. Wysoko kosztw sdowych, zasady zwrotu utraconego zarobku lub dochodu oraz kosztw stawiennictwa strony w sdzie, a take wynagrodzenie adwokata, radcy prawnego i rzecznika patentowego reguluj odrbne przepisy. Art. 981. 1. Do niezbdnych kosztw procesu zalicza si koszty mediacji prowadzonej na skutek skierowania przez sd. 2. Jeeli postpowanie cywilne zostao wszczte w cigu trzech miesicy od dnia zakoczenia mediacji, ktra nie zostaa zakoczona ugod albo w cigu trzech miesicy od dnia uprawomocnienia si postanowienia o odmowie zatwierdzenia ugody przez sd, do niezbdnych kosztw procesu zalicza si take koszty mediacji w wysokoci nieprzekraczajcej czwartej czci opaty. 3. Do okrelenia kosztw mediacji stosuje si odpowiednio art. 98 2 i 3. 4. Minister Sprawiedliwoci okreli, w drodze rozporzdzenia, wysoko wynagrodzenia mediatora za prowadzenie postpowania mediacyjnego wszcztego na podstawie skierowania sdu i wydatki mediatora podlegajce zwrotowi, biorc pod uwag rodzaj sprawy i warto przedmiotu sporu oraz niezbdne wydatki zwizane z prowadzeniem mediacji. Art. 99. Stronom reprezentowanym przez radc prawnego lub rzecznika patentowego oraz Skarbowi Pastwa reprezentowanemu przez Prokuratori Generaln Skarbu Pastwa zwraca si koszty w wysokoci nalenej wedug przepisw o wynagrodzeniu adwokata. Art. 100. W razie czciowego tylko uwzgldnienia da koszty bd wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Sd moe jednak woy na jedn ze stron obowizek zwrotu wszystkich kosztw, jeeli jej przeciwnik uleg tylko co do nieznacznej czci swego dania albo gdy okrelenie nalenej mu sumy zaleao od wzajemnego obrachunku lub oceny sdu. Art. 101. Zwrot kosztw naley si pozwanemu pomimo uwzgldnienia powdztwa, jeeli nie da powodu do wytoczenia sprawy i uzna przy pierwszej czynnoci procesowej danie pozwu. Art. 102. W wypadkach szczeglnie uzasadnionych sd moe zasdzi od strony przegrywajcej tylko cz kosztw albo nie obcia jej w ogle kosztami.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 23/360

Art. 103. 1. Niezalenie od wyniku sprawy sd moe woy na stron lub interwenienta obowizek zwrotu kosztw, wywoanych ich niesumiennym lub oczywicie niewaciwym postpowaniem. 2. Przepis 1 dotyczy zwaszcza kosztw powstaych wskutek uchylenia si od wyjanie lub zoenia wyjanie niezgodnych z prawd, zatajenia lub opnionego powoania dowodw, a take nieusprawiedliwionej odmowy poddania si mediacji, na ktr strona uprzednio wyrazia zgod. Art. 104. Koszty procesu, w ktrym zawarto ugod, znosi si wzajemnie, jeeli strony nie postanowiy inaczej. Art. 1041. Koszty mediacji prowadzonej na skutek skierowania przez sd i zakoczonej ugod znosi si wzajemnie, jeeli strony nie postanowiy inaczej. Art. 105. 1. Wspuczestnicy sporu zwracaj koszty procesu w czciach rwnych. Sd moe jednak nakaza zwrot kosztw odpowiednio do udziau kadego ze wspuczestnikw w sprawie, jeeli pod tym wzgldem zachodz, znaczne rnice. 2. Na wspuczestnikw sporu odpowiadajcych solidarnie co do istoty sprawy sd woy solidarny obowizek zwrotu kosztw. Za koszty wynike z czynnoci procesowych, podjtych przez poszczeglnych wspuczestnikw wycznie we wasnym interesie, inni wspuczestnicy nie odpowiadaj. Art. 106. Udzia prokuratora w sprawie nie uzasadnia zasdzenia zwrotu kosztw na rzecz Skarbu Pastwa ani od Skarbu Pastwa. Art. 107. Interwenient uboczny, do ktrego nie maj zastosowania przepisy o wspuczestnictwie jednolitym, nie zwraca kosztw przeciwnikowi strony, do ktrej przystpi. Sd moe jednak przyzna od interwenienta na rzecz wygrywajcego spraw przeciwnika strony, do ktrej interwenient przystpi, zwrot kosztw wywoanych samoistnymi czynnociami procesowymi interwenienta. Sd moe take przyzna interwenientowi koszty interwencji od przeciwnika obowizanego do zwrotu kosztw. Art. 108. 1. Sd rozstrzyga o kosztach w kadym orzeczeniu koczcym spraw w instancji. Sd moe jednak rozstrzygn jedynie o zasadach poniesienia przez strony kosztw procesu, pozostawiajc szczegowe wyliczenie referendarzowi sdowemu; w tej sytuacji, po uprawomocnieniu si orzeczenia koczcego postpowanie w sprawie, referendarz sdowy w sdzie pierwszej instancji wydaje
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 24/360

postanowienie, w ktrym dokonuje szczegowego wyliczenia kosztw obciajcych strony. 2. Sd drugiej instancji, uchylajc zaskarone orzeczenie i przekazujc spraw sdowi pierwszej instancji do rozpoznania, pozostawia temu sdowi rozstrzygnicie o kosztach instancji odwoawczej. Art. 1081. Jeeli w toku postpowania sd nie orzek o obowizku poniesienia kosztw sdowych lub orzeczeniem nie obj caej kwoty nalenej z tego tytuu, postanowienie w tym przedmiocie wydaje na posiedzeniu niejawnym sd, przed ktrym sprawa toczya si w pierwszej instancji. Art. 109. 1. Roszczenie o zwrot kosztw wygasa, jeli strona najpniej przed zamkniciem rozprawy bezporednio poprzedzajcej wydanie orzeczenia nie zoy sdowi spisu kosztw albo nie zgosi wniosku o przyznanie kosztw wedug norm przepisanych. Jednake o kosztach nalenych stronie dziaajcej bez adwokata, radcy prawnego lub rzecznika patentowego sd orzeka z urzdu. 2. Orzekajc o wysokoci przyznanych stronie kosztw procesu, sd bierze pod uwag celowo poniesionych kosztw oraz niezbdno ich poniesienia z uwagi na charakter sprawy. Przy ustalaniu wysokoci kosztw poniesionych przez stron reprezentowan przez penomocnika bdcego adwokatem, radc prawnym lub rzecznikiem patentowym, sd bierze pod uwag niezbdny nakad pracy penomocnika oraz czynnoci podjte przez niego w sprawie, a take charakter sprawy i wkad penomocnika w przyczynienie si do jej wyjanienia i rozstrzygnicia. Art. 110. Sd moe zasdzi od wiadka, biegego, penomocnika lub przedstawiciela ustawowego po ich wysuchaniu zwrot kosztw wywoanych ich rac win. Postanowienie sdu moe zapa na posiedzeniu niejawnym. Dzia II Pomoc prawna z urzdu Art. 111116. (uchylone). Art. 117. 1. Strona zwolniona przez sd od kosztw sdowych w caoci lub czci, moe domaga si ustanowienia adwokata lub radcy prawnego. 2. Osoba fizyczna, niezwolniona przez sd od kosztw sdowych, moe si domaga ustanowienia adwokata lub radcy prawnego, jeeli zoy owiadczenie, z ktrego wynika, e nie jest w stanie ponie kosztw wynagrodzenia adwo-

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 25/360

kata lub radcy prawnego bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. 3. Osoba prawna lub inna jednostka organizacyjna, ktrej ustawa przyznaje zdolno sdow, niezwolniona przez sd od kosztw sdowych, moe si domaga ustanowienia adwokata lub radcy prawnego, jeeli wykae, e nie ma dostatecznych rodkw na poniesienie kosztw wynagrodzenia adwokata lub radcy prawnego. 4. Wniosek o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego strona zgasza wraz z wnioskiem o zwolnienie od kosztw sdowych lub osobno, na pimie lub ustnie do protokou, w sdzie, w ktrym sprawa ma by wytoczona lub ju si toczy. Osoba fizyczna, ktra nie ma miejsca zamieszkania w siedzibie tego sdu, moe zoy wniosek o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego w sdzie rejonowym waciwym ze wzgldu na miejsce swego zamieszkania, ktry niezwocznie przesya ten wniosek sdowi waciwemu. 5. Sd uwzgldni wniosek, jeeli udzia adwokata lub radcy prawnego w sprawie uzna za potrzebny. 6. Wniosek o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego, zgoszony po raz pierwszy w postpowaniu apelacyjnym, kasacyjnym lub postpowaniu ze skargi o stwierdzenie niezgodnoci z prawem prawomocnego orzeczenia, sd przekazuje do rozpoznania sdowi pierwszej instancji, chyba e uzna wniosek za uzasadniony. Art. 1171. 1. Osoba fizyczna docza do wniosku o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego owiadczenie obejmujce szczegowe dane o swoim stanie rodzinnym, majtku, dochodach i rdach utrzymania. Owiadczenie sporzdza si wedug ustalonego wzoru. Jeeli wniosek o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego skadany jest cznie z wnioskiem o zwolnienie od kosztw sdowych, osoba fizyczna docza tylko jedno owiadczenie. 2. Sd moe odebra od osoby fizycznej przyrzeczenie o treci: wiadomy znaczenia mych sw i odpowiedzialnoci przed prawem zapewniam, e zoone przeze mnie owiadczenie o stanie rodzinnym, majtku, dochodach i rdach utrzymania jest prawdziwe i rzetelne. Przed odebraniem przyrzeczenia poucza si stron ubiegajc si o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego o treci art. 120 4. 3. Wniosek o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego zoony przez stron reprezentowan przez adwokata lub radc prawnego bez doczenia owiadczenia, o ktrym mowa w 1, przewodniczcy zwraca bez wzywania do uzupenienia brakw. 4. W razie zoenia wniosku ustnie do protokou, owiadczenie, o ktrym mowa w 1, moe by zoone take do protokou. 5. Przepisw 14 nie stosuje si, jeeli wniosek skada strona, o ktrej mowa w art. 117 1. 6. Minister Sprawiedliwoci okreli, w drodze rozporzdzenia, wzr owiadczenia o stanie rodzinnym, majtku, dochodach i rdach utrzymania, o ktrym mowa w 1, a take sposb udostpniania osobom fizycznym wzoru drukw tych
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 26/360

owiadcze, majc na wzgldzie umoliwienie stronie zoenia jednego owiadczenia w razie skadania wniosku o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego wraz z wnioskiem o zwolnienie od kosztw sdowych i komunikatywno niezbdnych poucze dla stron co do sposobu wypenienia, skutkw niezoenia oraz zoenia nieprawdziwego owiadczenia. Art. 1172. 1. W razie oddalenia wniosku o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego strona nie moe ponownie domaga si ustanowienia adwokata lub radcy prawnego, powoujc si na te same okolicznoci, ktre stanowiy uzasadnienie oddalonego wniosku. 2. Ponowny wniosek o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego, oparty na tych samych okolicznociach, podlega odrzuceniu. Na postanowienie o odrzuceniu wniosku nie przysuguje zaalenie. Art. 1173. 1. O wyznaczenie adwokata lub radcy prawnego sd zwraca si do waciwej okrgowej rady adwokackiej lub rady okrgowej izby radcw prawnych. 2. Waciwa okrgowa rada adwokacka lub rada okrgowej izby radcw prawnych, wyznacza adwokata lub radc prawnego niezwocznie, nie pniej jednak ni w terminie dwch tygodni, zawiadamiajc o tym sd. W zawiadomieniu waciwa okrgowa rada adwokacka lub rada okrgowej izby radcw prawnych wskazuje imi i nazwisko wyznaczonego adwokata lub radcy prawnego oraz jego adres do dorcze. 3. Jeeli strona we wniosku wskazaa adwokata lub radc prawnego, waciwa okrgowa rada adwokacka lub rada okrgowej izby radcw prawnych, w miar moliwoci i w porozumieniu ze wskazanym adwokatem lub radc prawnym, wyznaczy adwokata lub radc prawnego wskazanego przez stron. Art. 118. 1. Ustanowienie adwokata lub radcy prawnego przez sd jest rwnoznaczne z udzieleniem penomocnictwa procesowego. 2. Adwokat lub radca prawny ustanowiony przez sd jest obowizany zastpowa stron do prawomocnego zakoczenia postpowania, chyba e z postanowienia sdu wynika, i obowizek zastpowania strony ustaje wczeniej. 3. Z wanych przyczyn adwokat lub radca prawny moe wnosi o zwolnienie od obowizku zastpowania strony w procesie. Sd, zwalniajc adwokata lub radc prawnego, zwraca si jednoczenie do waciwej okrgowej rady adwokackiej lub rady okrgowej izby radcw prawnych o wyznaczenie innego adwokata lub radcy prawnego. Przepis art. 1173 2 stosuje si odpowiednio. 4. Jeeli adwokat lub radca prawny ustanowiony przez sd ma podj czynnoci poza siedzib sdu orzekajcego, sd, na uzasadniony wniosek ustanowionego adwokata lub radcy prawnego, zwrci si w razie potrzeby do waciwej okrgowej rady adwokackiej lub rady okrgowej izby radcw prawnych o wyzna-

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 27/360
3

czenie adwokata lub radcy prawnego z innej miejscowoci. Przepis art. 117 2 stosuje si odpowiednio. 5. Jeeli adwokat lub radca prawny ustanowiony w zwizku z postpowaniem kasacyjnym lub postpowaniem ze skargi o stwierdzenie niezgodnoci z prawem prawomocnego orzeczenia, nie stwierdza podstaw do wniesienia skargi, jest obowizany niezwocznie zawiadomi na pimie o tym stron oraz sd, nie pniej ni w terminie dwch tygodni od dnia zawiadomienia go o wyznaczeniu. Do zawiadomienia adwokat lub radca prawny docza sporzdzon przez siebie opini o braku podstaw do wniesienia skargi. Opinia nie jest zaczana do akt sprawy i nie jest dorczana stronie przeciwnej. 6. Jeeli opinia, o ktrej mowa w 5, nie zostaa sporzdzona z zachowaniem zasad naleytej starannoci, sd zawiadamia o tym waciwy organ samorzdu zawodowego, do ktrego naley adwokat lub radca prawny. W takim przypadku waciwa okrgowa rada adwokacka lub rada okrgowej izby radcw prawnych wyznaczy innego adwokata lub radc prawnego. Przepis art. 1173 2 stosuje si odpowiednio. Art. 119. Ustanowienie adwokata lub radcy prawnego wygasa ze mierci strony, ktra je uzyskaa. Jednake na zasadzie tego ustanowienia adwokat lub radca prawny strony podejmuje czynnoci niecierpice zwoki. Art. 1191. Sd moe zarzdzi stosowne dochodzenie, jeeli na podstawie okolicznoci sprawy lub owiadcze strony przeciwnej powzi wtpliwoci co do rzeczywistego stanu majtkowego strony domagajcej si ustanowienia lub zastpowanej przez ustanowionego adwokata lub radc prawnego. Art. 120. 1. Sd cofnie ustanowienie adwokata lub radcy prawnego, jeeli okae si, e okolicznoci, na ktrych podstawie je przyznano, nie istniay lub przestay istnie. 2. W wypadkach, o ktrych mowa w 1, strona obowizana jest uici wynagrodzenie adwokata lub radcy prawnego dla niej ustanowionego. 3. Ponadto, w wypadku gdy okolicznoci na podstawie ktrych przyznano ustanowienie adwokata lub radcy prawnego przestay istnie, sd moe obciy stron tym obowizkiem tylko czciowo, stosownie do zmiany, jaka nastpia w jej stosunkach. 4. Stron, ktra uzyskaa ustanowienie adwokata lub radcy prawnego na podstawie podania wiadomie nieprawdziwych okolicznoci, sd skae na grzywn, niezalenie od jej obowizku uiszczenia wynagrodzenia adwokata lub radcy prawnego.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 28/360

Art. 121. (uchylony). Art. 122. 1. Adwokat lub radca prawny ustanowiony zgodnie z przepisami niniejszego dziau ma prawo z wyczeniem strony cign sum nalen mu tytuem wynagrodzenia i zwrotu wydatkw z kosztw zasdzonych na rzecz tej strony od przeciwnika. Przeciwnik nie moe czyni adnych potrce, z wyjtkiem kosztw nawzajem mu przyznanych od strony korzystajcej z pomocy prawnej z urzdu. 2. Na kosztach, przypadajcych od przeciwnika strony korzystajcej z pomocy prawnej z urzdu, nalenoci adwokata lub radcy prawnego ustanowionego wedug przepisw poprzedzajcych przysuguje pierwszestwo przed roszczeniami osb trzecich. Art. 123. 1. Postanowienia, o ktrych mowa w dziale niniejszym sd moe wyda na posiedzeniu niejawnym. Postanowienia dorcza si tylko stronie, ktra zoya wniosek o ustanowienie dla niej adwokata lub radcy prawnego. 2. Postanowienie o ustanowieniu albo odmowie ustanowienia adwokata lub radcy prawnego moe wyda take referendarz sdowy. Art. 124. 1. Zgoszenie wniosku o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego, jak rwnie wniesienie rodka odwoawczego od odmowy ich ustanowienia nie wstrzymuje biegu toczcego si postpowania, chyba e chodzi o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego dla powoda na skutek wniosku zgoszonego w pozwie lub przed wytoczeniem powdztwa. Sd moe jednak wstrzyma rozpoznanie sprawy a do prawomocnego rozstrzygnicia wniosku i w zwizku z tym nie wyznacza rozprawy, a wyznaczon rozpraw odwoa lub odroczy. 2. W razie ustanowienia adwokata lub radcy prawnego na wniosek zgoszony przed upywem terminu do wniesienia zaalenia, dla ktrego sporzdzenia ustawa wymaga zastpstwa prawnego przez adwokata lub radc prawnego, sd dorcza ustanowionemu adwokatowi lub radcy prawnemu odpis postanowienia z urzdu, a termin do wniesienia zaalenia na postanowienie biegnie od dnia jego dorczenia penomocnikowi. Jeeli strona prawidowo zadaa dorczenia postanowienia z uzasadnieniem, odpis postanowienia dorcza si penomocnikowi z uzasadnieniem. 3. W razie ustanowienia adwokata lub radcy prawnego na wniosek zgoszony przed upywem terminu do wniesienia skargi kasacyjnej przez stron, ktra prawidowo zadaa dorczenia orzeczenia z uzasadnieniem, sd dorcza ustanowionemu adwokatowi lub radcy prawnemu orzeczenie z uzasadnieniem z urzdu, a termin do wniesienia skargi kasacyjnej biegnie od dnia dorczenia penomocnikowi orzeczenia z uzasadnieniem.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 29/360

4. W razie oddalenia wniosku o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego, zgoszonego w przypadkach, o ktrych mowa w 2 lub 3, termin do wniesienia rodka zaskarenia biegnie od dnia dorczenia stronie postanowienia, a jeeli postanowienie zostao wydane na posiedzeniu jawnym od dnia jego ogoszenia. Jeeli jednak strona wniosa zaalenie w przepisanym terminie, termin do zoenia rodka zaskarenia biegnie od dnia dorczenia stronie postanowienia oddalajcego zaalenie, a jeeli postanowienie sdu drugiej instancji zostao wydane na posiedzeniu jawnym od dnia jego ogoszenia. 5. Ponowny wniosek o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego, oparty na tych samych okolicznociach, nie ma wpywu na bieg terminu do wniesienia rodka zaskarenia. Tytu VI Postpowanie Dzia I Przepisy oglne o czynnociach procesowych Rozdzia 1 Pisma procesowe Art. 125. 1. Pisma procesowe obejmuj wnioski i owiadczenia stron skadane poza rozpraw. 2. Jeeli przepis szczeglny tak stanowi, pisma procesowe wnosi si na urzdowych formularzach lub za pomoc systemu teleinformatycznego (drog elektroniczn) lub na informatycznych nonikach danych. 3. Minister Sprawiedliwoci okreli, w drodze rozporzdzenia, wzory i sposb udostpniania stronom urzdowych formularzy, o ktrych mowa w 2, odpowiadajcych wymaganiom przewidzianym dla pism procesowych, szczeglnym wymaganiom postpowania, w ktrym maj by stosowane, oraz zawierajcych niezbdne pouczenia dla stron co do sposobu ich wypeniania, wnoszenia i skutkw niedostosowania pisma do tych wymaga. Urzdowe formularze powinny by udostpnianie w siedzibach sdw oraz poza sdami, w dogodny dla stron sposb, za niewygrowan odpatnoci. 4. Minister Sprawiedliwoci okreli, w drodze rozporzdzenia, szczegowe zasady i termin wprowadzenia techniki informatycznej, warunki, jakim powinny odpowiada informatyczne noniki danych, na ktrych pisma procesowe maj by wnoszone, tryb odtwarzania danych na nich zawartych oraz sposb ich przechowywania i zabezpieczania, uwzgldniajc stan wyposaenia sdw w odpowiednie rodki techniczne i poziom rozwoju technik informatycznych. Art. 126. 1. Kade pismo procesowe powinno zawiera:
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 30/360

1) oznaczenie sdu, do ktrego jest skierowane, imi i nazwisko lub nazw stron, ich przedstawicieli ustawowych i penomocnikw; 2) oznaczenie rodzaju pisma; 3) osnow wniosku lub owiadczenia oraz dowody na poparcie przytoczonych okolicznoci; 4) podpis strony albo jej przedstawiciela ustawowego lub penomocnika; 5) wymienienie zacznikw. 2. Gdy pismo procesowe jest pierwszym pismem w sprawie, powinno ponadto zawiera oznaczenie miejsca zamieszkania lub siedziby stron, ich przedstawicieli ustawowych i penomocnikw oraz przedmiotu sporu, pisma za dalsze sygnatur akt. 3. Do pisma naley doczy penomocnictwo, jeeli pismo wnosi penomocnik, ktry przedtem nie zoy penomocnictwa. 1 3 . Przepisu 3 nie stosuje si do pism wnoszonych w elektronicznym postpowaniu upominawczym. 4. Za stron, ktra nie moe si podpisa, podpisuje pismo osoba przez ni upowaniona, z wymienieniem przyczyny, dla ktrej strona sama si nie podpisaa. 5. Pismo procesowe wniesione drog elektroniczn powinno by opatrzone podpisem elektronicznym w rozumieniu art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 18 wrzenia 2001 r. o podpisie elektronicznym (Dz. U. Nr 130, poz. 1450, z pn. zm.4)). 6. Minister Sprawiedliwoci w porozumieniu z ministrem waciwym do spraw informatyzacji okreli, w drodze rozporzdzenia, szczegowe wymagania dotyczce trybu zakadania konta w systemie teleinformatycznym sucym do prowadzenia elektronicznego postpowania upominawczego oraz sposobu posugiwania si podpisem elektronicznym w tym postpowaniu, majc na wzgldzie sprawno postpowania, dostpno drogi elektronicznej dla stron postpowania oraz ochron praw stron postpowania, przy uwzgldnieniu moliwoci skadania jednorazowo wielu pozww.

Art. 1261. 1. W kadym pimie naley poda warto przedmiotu sporu lub warto przedmiotu zaskarenia, jeeli od tej wartoci zaley waciwo rzeczowa sdu, wysoko opaty lub dopuszczalno rodka odwoawczego, a przedmiotem sprawy nie jest oznaczona kwota pienina. 2. Pisma dotyczce czci przedmiotu sporu lub zaskarenia podlegaj opacie tylko w stosunku do wartoci tej czci. 3. Wartoci przedmiotu sporu lub zaskarenia podaje si w zotych, zaokrglajc w gr do penego zotego.

4)

Zmiany wymienionej ustawy zostay ogoszone w Dz. U. z 2002 r. Nr 153, poz. 1271, z 2003 r. Nr 124, poz. 1152 i Nr 217, poz. 2125, z 2004 r. Nr 96, poz. 959, z 2005 r. Nr 64, poz. 565, z 2006 r. Nr 145, poz. 1050 oraz z 2009 r. Nr 18, poz. 97.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 31/360

Art. 1262. 1. Sd nie podejmie adnej czynnoci na skutek pisma, od ktrego nie zostaa uiszczona nalena opata. 2. Nie da si opaty od pisma, jeeli ju z jego treci wynika, e podlega ono odrzuceniu. Art. 127. W pismach procesowych majcych na celu przygotowanie rozprawy (pisma przygotowawcze) naley poda zwile stan sprawy, wypowiedzie si co do twierdze strony przeciwnej i dowodw przez ni powoanych, wreszcie wskaza dowody, ktre maj by przedstawione na rozprawie, lub je zaczy. Art. 128. 1. Do pisma procesowego naley doczy jego odpisy i odpisy zacznikw dla dorczenia ich uczestniczcym w sprawie osobom, a ponadto, jeeli w sdzie nie zoono zacznikw w oryginale, po jednym odpisie kadego zacznika do akt sdowych. 2. W elektronicznym postpowaniu upominawczym przepisu 1 nie stosuje si. Art. 129. 1. Strona powoujca si w pimie na dokument obowizana jest na danie przeciwnika zoy orygina dokumentu w sdzie jeszcze przed rozpraw. 2. Zamiast oryginau dokumentu strona moe zoy odpis dokumentu, jeeli jego zgodno z oryginaem zostaa powiadczona przez notariusza albo przez wystpujcego w sprawie penomocnika strony bdcego adwokatem, radc prawnym, rzecznikiem patentowym lub radc Prokuratorii Generalnej Skarbu Pastwa. 3. Zawarte w odpisie dokumentu powiadczenie zgodnoci z oryginaem przez wystpujcego w sprawie penomocnika strony bdcego adwokatem, radc prawnym, rzecznikiem patentowym lub radc Prokuratorii Generalnej Skarbu Pastwa ma charakter dokumentu urzdowego. 4. Jeeli jest to uzasadnione okolicznociami sprawy, sd, na wniosek strony albo z urzdu, zada od strony skadajcej odpis dokumentu, o ktrym mowa w 2, przedoenia oryginau tego dokumentu. Art. 130. 1. Jeeli pismo procesowe nie moe otrzyma prawidowego biegu wskutek niezachowania warunkw formalnych lub jeeli od pisma nie uiszczono nalenej opaty, przewodniczcy wzywa stron, pod rygorem zwrcenia pisma, do poprawienia, uzupenienia lub opacenia go w terminie tygodniowym. Mylne oznaczenie pisma procesowego lub inne oczywiste niedokadnoci nie stanowi przeszkody do nadania pismu biegu i rozpoznania go w trybie waciwym.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 32/360

1 . Jeeli pismo wniosa osoba zamieszkaa lub majca siedzib za granic, ktra nie ma w kraju przedstawiciela, przewodniczcy wyznacza termin do poprawienia lub uzupenienia pisma albo uiszczenia opaty nie krtszy ni miesic. 2. Po bezskutecznym upywie terminu przewodniczcy zwraca pismo stronie. Pismo zwrcone nie wywouje adnych skutkw, jakie ustawa wie z wniesieniem pisma procesowego do sdu. 3. Pismo poprawione lub uzupenione w terminie wywouje skutki od chwili jego wniesienia. 4. Zarzdzenie przewodniczcego o zwrocie pozwu dorcza si tylko powodowi. 5. Pisma procesowe sporzdzone z naruszeniem art. 871 podlegaj zwrotowi bez wzywania do usunicia brakw, chyba e ustawa stanowi inaczej. 6. W elektronicznym postpowaniu upominawczym pozew wnosi si wraz z opat sdow. Wniesienie pozwu bez opaty nie wywouje skutkw jakie ustawa wie z wniesieniem pisma procesowego do sdu. Przepisw zdania pierwszego i drugiego nie stosuje si, jeeli powd jest zwolniony od kosztw sdowych z mocy prawa. Art. 1301. 1.(utraci moc).5) 11. Jeeli pismo procesowe, ktre powinno by wniesione na urzdowym formularzu, nie zostao wniesione na takim formularzu lub nie moe otrzyma prawidowego biegu na skutek niezachowania innych warunkw formalnych, przewodniczcy wzywa stron do jego poprawienia lub uzupenienia w terminie tygodniowym, przesyajc zoone pismo. Wezwanie powinno wskazywa wszystkie braki pisma oraz zawiera pouczenie o treci 2. 2. W razie bezskutecznego upywu terminu lub ponownego zoenia pisma dotknitego brakami przewodniczcy zarzdza zwrot pisma. Sprzeciw od wyroku zaocznego, zarzuty od nakazu zapaty oraz sprzeciw od nakazu zapaty sd odrzuca. 3. Przepisy 11 i 2 stosuje si odpowiednio do pism, ktre powinny by wniesione na informatycznych nonikach danych. 4. (uchylony). Art. 1302. 1. Pismo wniesione przez adwokata, radc prawnego lub rzecznika patentowego, ktre nie zostao naleycie opacone, przewodniczcy zwraca bez wezwania o uiszczenie opaty, jeeli pismo podlega opacie w wysokoci staej lub stosunkowej obliczonej od wskazanej przez stron wartoci przedmiotu sporu. 2. W terminie tygodniowym od dnia dorczenia zarzdzenia o zwrocie pisma z przyczyn okrelonych w 1 strona moe uici brakujc opat. Jeeli opata zostaa wniesiona we waciwej wysokoci, pismo wywouje skutek od daty pierwotnego wniesienia. Skutek taki nie nastpuje w razie kolejnego zwrotu pisma z tej samej przyczyny.
5)

Na podstawie wyroku TK z dnia 12 marca 2002 r., sygn. akt P. 9/01 (Dz. U. Nr 26, poz. 265).
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 33/360

3. (uchylony). 4. (uchylony). 5. Przepisu 1 nie stosuje si, gdy obowizek uiszczenia opaty stosunkowej powsta na skutek sprawdzenia przez sd wskazanej przez stron wartoci przedmiotu sporu lub zaskarenia. Art. 1303. 1. Przepisy art. 1261, art. 1262, art. 130 1 i 11, art. 1302 stosuje si odpowiednio, gdy przed wysaniem odpisu pisma innym stronom, a w braku takich stron przed wysaniem zawiadomienia o terminie posiedzenia, powsta obowizek uiszczenia lub uzupenienia opaty na skutek ustalenia przez sd wyszej wartoci przedmiotu sporu, cofnicia zwolnienia od kosztw sdowych albo uchylenia kurateli. 2. Jeeli obowizek uiszczenia lub uzupenienia opaty powsta na skutek rozszerzenia lub innej zmiany dania, z innych przyczyn ni wymienione w 1, albo po wysaniu odpisu pisma innym stronom, a w braku takich stron po wysaniu zawiadomienia o terminie posiedzenia, przewodniczcy wzywa zobowizanego do uiszczenia nalenej opaty w terminie tygodnia, a jeeli mieszka on lub ma siedzib za granic i nie ma w kraju przedstawiciela w terminie nie krtszym od miesica. W razie bezskutecznego upywu terminu, sd prowadzi spraw bez wstrzymywania biegu postpowania, a o obowizku uiszczenia opaty orzeka w orzeczeniu koczcym spraw w instancji, stosujc odpowiednio zasady obowizujce przy zwrocie kosztw procesu. Art. 1304. 1. Strona, ktra wnosi o podjcie czynnoci poczonej z wydatkami, obowizana jest uici zaliczk na ich pokrycie w wysokoci i terminie oznaczonym przez sd. Jeeli wicej ni jedna strona wnosi o podjcie czynnoci, sd zobowizuje, kad stron, ktra z czynnoci wywodzi skutki prawne, do uiszczenia zaliczki w rwnych czciach lub w innym stosunku wedug swego uznania. 2. Przewodniczcy wzywa stron zobowizan do wniesienia zaliczki, aby w wyznaczonym terminie nie duszym ni dwa tygodnie zapacia oznaczon kwot. Jeeli strona mieszka lub ma siedzib za granic, wyznaczony termin nie moe by krtszy ni miesic. 3. Jeeli okazuje si, e przewidywane lub rzeczywiste wydatki s wiksze od wniesionej zaliczki, przewodniczcy wzywa o jej uzupenienie w trybie okrelonym w 2. 4. Sd podejmie czynno poczon z wydatkami, jeeli zaliczka zostanie uiszczona w oznaczonej wysokoci. 5. W razie nieuiszczenia zaliczki, sd pominie czynno poczon z wydatkami. Art. 1305. W wypadkach, o ktrych mowa w art. 1301304, zarzdzenia moe wyda take referendarz sdowy.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 34/360

Rozdzia 2 Dorczenia Art. 131. 1. Sd dokonuje dorcze przez operatora publicznego lub innego operatora pocztowego w rozumieniu ustawy z dnia 12 czerwca 2003 r. Prawo pocztowe (Dz. U. z 2008 r. Nr 189, poz. 1159 oraz z 2009 r. Nr 18, poz. 97 i Nr 168, poz. 1323), osoby zatrudnione w sdzie, komornika lub sdow sub dorczeniow. 2. Minister Sprawiedliwoci w porozumieniu z ministrem waciwym do spraw cznoci okreli, w drodze rozporzdzenia, szczegowy tryb i sposb dorczania pism sdowych przez podmioty, o ktrych mowa w 1, majc na uwadze konieczno zapewnienia sprawnego toku postpowania, a take realizacji gwarancji procesowych jego uczestnikw, ochron praw osb, ktrym pisma s dorczane, oraz ochron ich danych osobowych. 3. Minister Sprawiedliwoci, na uzasadniony wniosek prezesa sdu, w drodze zarzdzenia, tworzy i znosi w tym sdzie sdow sub dorczeniow. 4. Minister Sprawiedliwoci okreli, w drodze rozporzdzenia, warunki organizacji oraz struktur sdowej suby dorczeniowej, majc na wzgldzie wielko sdu, koszty oraz zapewnienie skutecznoci dorcze i zachowanie wymogw postpowania sdowego. Art. 1311. 1. W elektronicznym postpowaniu upominawczym dorcze powodowi dokonuje si za porednictwem systemu teleinformatycznego obsugujcego elektroniczne postpowanie upominawcze (dorczenie elektroniczne), a pozwanemu, w przypadku gdy wniesie pismo drog elektroniczn. 2. W przypadku dorczenia elektronicznego pismo uznaje si za dorczone z dat wskazan w elektronicznym potwierdzeniu odbioru korespondencji, a przy braku takiego potwierdzenia dorczenie uznaje si za skuteczne z upywem 14 dni od daty umieszczenia pisma w systemie teleinformatycznym. 3. Minister Sprawiedliwoci w porozumieniu z ministrem waciwym do spraw informatyzacji okreli, w drodze rozporzdzenia, tryb dorcze elektronicznych w elektronicznym postpowaniu upominawczym majc na wzgldzie zapewnienie skutecznoci dorcze oraz ochron praw osb, ktrym pisma s dorczane. Art. 132. 1. W toku sprawy adwokat, radca prawny, rzecznik patentowy oraz radca Prokuratorii Generalnej Skarbu Pastwa dorczaj sobie nawzajem bezporednio odpisy pism procesowych z zacznikami. Do pisma procesowego wniesionego do sdu docza si dowd dorczenia drugiej stronie odpisu albo dowd jego wysania przesyk polecon. Pisma, do ktrych nie doczono dowodu dor-

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 35/360

czenia albo dowodu wysania przesyk polecon, podlegaj zwrotowi bez wzywania do usunicia tego braku. 1 1 . Przepis 1 nie dotyczy wniesienia pozwu wzajemnego, apelacji, skargi kasacyjnej, zaalenia, sprzeciwu od wyroku zaocznego, sprzeciwu od nakazu zapaty, zarzutw od nakazu zapaty, wniosku o zabezpieczenie powdztwa, skargi o wznowienie postpowania, skargi o stwierdzenie niezgodnoci z prawem prawomocnego orzeczenia i skargi na orzeczenia referendarza sdowego, ktre naley zoy w sdzie z odpisami dla strony przeciwnej. 2. Dorczenie adresatowi moe nastpi take przez wrczenie mu pisma bezporednio w sekretariacie sdu. Art. 133. 1. Jeeli stron jest osoba fizyczna, dorczenia dokonuje si jej osobicie, a gdy nie ma ona zdolnoci procesowej jej przedstawicielowi ustawowemu. 2. Pisma procesowe lub orzeczenia dla osoby prawnej, jak rwnie dla organizacji, ktra nie ma osobowoci prawnej, dorcza si organowi uprawnionemu do reprezentowania ich przed sdem lub do rk pracownika upowanionego do odbioru pism. 2a. Pisma procesowe dla przedsibiorcw i wsplnikw spek handlowych, wpisanych do rejestru sdowego na podstawie odrbnych przepisw, dorcza si na adres podany w rejestrze, chyba e strona wskazaa inny adres dla dorcze. Jeeli ostatni wpisany adres zosta wykrelony jako niezgodny z rzeczywistym stanem rzeczy i nie zgoszono wniosku o wpis nowego adresu, adres wykrelony jest uwaany za adres podany w rejestrze. 2b. (uchylony). 3. Jeeli ustanowiono penomocnika procesowego lub osob upowanion do odbioru pism sdowych, dorczenia naley dokona tym osobom. Jednake Skarbowi Pastwa dorczenia dokonuje si zawsze w sposb okrelony w 2. Art. 134. 1. W dni ustawowo uznane za wolne od pracy, jako te w porze nocnej dorcza mona tylko w wyjtkowych wypadkach za uprzednim zarzdzeniem prezesa sdu. 2. Za por nocn uwaa si czas od godziny dwudziestej pierwszej do godziny sidmej. Art. 135. 1. Dorczenia dokonuje si w mieszkaniu, w miejscu pracy lub tam, gdzie si adresata zastanie. 2. Na wniosek strony dorczenie moe by dokonane na wskazany przez ni adres skrytki pocztowej. W tym wypadku pismo sdowe przesane poczt skada si w placwce pocztowej operatora publicznego, umieszczajc zawiadomienie o tym w skrytce pocztowej adresata.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 36/360

Art. 136. 1. Strony i ich przedstawiciele maj obowizek zawiadamia sd o kadej zmianie swego zamieszkania. 2. W razie zaniedbania tego obowizku pismo sdowe pozostawia si w aktach sprawy ze skutkiem dorczenia, chyba e nowy adres jest sdowi znany. O powyszym obowizku i skutkach jego niedopenienia sd powinien pouczy stron przy pierwszym dorczeniu. 3. Przepisu 2 nie stosuje si do dorczenia skargi o wznowienie postpowania lub skargi o stwierdzenie niezgodnoci z prawem prawomocnego orzeczenia. 4. Strona, ktra zgosia wniosek o dokonywanie dorcze na adres oznaczonej skrytki pocztowej, ma obowizek zawiadamia sd o kadej zmianie tego adresu. Przepisy 2 i 3 stosuje si odpowiednio. Art. 137. 1. Dorczenia onierzom zasadniczej suby wojskowej, funkcjonariuszom Policji i Suby Wiziennej dokonuje si przez ich organy bezporednio przeoone. 2. Dorczenia osobom pozbawionym wolnoci dokonuje si przez zarzd odpowiedniego zakadu. Art. 138. 1. Jeeli dorczajcy nie zastanie adresata w mieszkaniu, moe dorczy pismo sdowe dorosemu domownikowi, a gdyby go nie byo administracji domu, dozorcy domu lub sotysowi, jeeli osoby te nie s przeciwnikami adresata w sprawie i podjy si oddania mu pisma. 2. Dla adresata, ktrego dorczajcy nie zastanie w miejscu pracy, mona dorczy pismo osobie upowanionej do odbioru pism. Art. 139. 1. W razie niemonoci dorczenia w sposb przewidziany w artykuach poprzedzajcych, pismo przesane za porednictwem operatora publicznego lub innego operatora pocztowego naley zoy w placwce pocztowej tego operatora, a dorczane w inny sposb w urzdzie waciwej gminy, umieszczajc zawiadomienie o tym w drzwiach mieszkania adresata lub w oddawczej skrzynce pocztowej ze wskazaniem, gdzie i kiedy pismo pozostawiono, oraz z pouczeniem, e naley je odebra w terminie siedmiu dni od dnia umieszczenia zawiadomienia. W przypadku bezskutecznego upywu tego terminu, czynno zawiadomienia naley powtrzy. 2. Jeeli adresat odmawia przyjcia pisma, dorczenie uwaa si za dokonane. W takim przypadku dorczajcy zwraca pismo do sdu z adnotacj o odmowie jego przyjcia. 3. Pisma dla osb prawnych, organizacji, osb fizycznych podlegajcych wpisowi do rejestru albo ewidencji na podstawie odrbnych przepisw w razie niemonoci dorczenia w sposb przewidziany w artykuach poprzedzajcych z uwagi na nieujawnienie w rejestrze albo w ewidencji zmiany adresu, a w przy2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 37/360

padku osb fizycznych miejsca zamieszkania i adresu pozostawia si w aktach sprawy ze skutkiem dorczenia, chyba e nowe miejsce zamieszkania i adres s sdowi znane. 4. Sd rejestrowy przy ogoszeniu lub dorczeniu postanowienia o pierwszym wpisie poucza wnioskodawc o skutkach zaniedbania ujawnienia w rejestrze zmian okrelonych w 3. Art. 140. Pisma procesowe i orzeczenia dorcza si w odpisach. Art. 141. 1. Penomocnikowi procesowemu kilku osb dorcza si jeden egzemplarz pisma i zacznikw. 2. Uprawnionemu przez kilku wspuczestnikw sporu do odbioru pism sdowych dorcza si po jednym egzemplarzu dla kadego wspuczestnika. 3. Jeeli jest kilku penomocnikw jednej strony, sd dorcza pismo tylko jednemu z nich. Art. 142. 1. Odbierajcy pismo potwierdza odbir i jego dat wasnorcznym podpisem. Jeeli tego nie moe lub nie chce uczyni, dorczajcy sam oznacza dat dorczenia oraz przyczyny braku podpisu. 2. Dorczajcy stwierdza na potwierdzeniu odbioru sposb dorczenia, a na dorczonym pimie zaznacza dzie dorczenia i opatruje to stwierdzenie swoim podpisem. Art. 143. Jeeli stronie, ktrej miejsce pobytu nie jest znane, ma by dorczony pozew lub inne pismo procesowe wywoujce potrzeb podjcia obrony jej praw, dorczenie moe do chwili zgoszenia si strony albo jej przedstawiciela lub penomocnika nastpi tylko do rk kuratora ustanowionego na wniosek osoby zainteresowanej przez sd orzekajcy. Art. 144. 1. Przewodniczcy ustanowi kuratora, jeeli wnioskodawca uprawdopodobni, e miejsce pobytu strony nie jest znane. W sprawach o roszczenia alimentacyjne, jak rwnie w sprawach o ustalenie pochodzenia dziecka i o zwizane z tym roszczenia, przewodniczcy przed ustanowieniem kuratora przeprowadzi stosowne dochodzenie w celu ustalenia miejsca zamieszkania lub pobytu pozwanego. 2. O ustanowieniu kuratora przewodniczcy ogosi publicznie w budynku sdowym i lokalu wjta, (burmistrza, prezydenta miasta, w sprawach za wikszej wagi, gdy uzna to za potrzebne, take w prasie.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 38/360

3. Z chwil dorczenia pisma kuratorowi dorczenie staje si skuteczne. Sd moe jednak uzaleni skuteczno dorczenia od upywu oznaczonego terminu od chwili wywieszenia obwieszczenia w budynku sdowym. 4. Czynnoci okrelone w 13 moe wykonywa take referendarz sdowy. Art. 145. W wypadkach, w ktrych ustanowienie kuratora wedug przepisw poprzedzajcych nie jest wymagane, pismo dorcza si stronie, ktrej miejsce pobytu nie jest znane, przez wywieszenie w budynku sdowym. Dorczenie takie staje si skuteczne z upywem miesica od dnia wywieszenia. Art. 146. Przepisy o dorczeniu stronie, ktrej miejsce pobytu nie jest znane, i ustanowieniu dla niej kuratora stosuje si rwnie do organizacji, ktre nie maj organw albo ktrych organy s nie znane z miejsca pobytu. Art. 147. Gdy okae si, e danie ustanowienia kuratora lub wywieszenia pisma nie byo uzasadnione, sd zarzdzi dorczenie pisma w sposb waciwy, a w miar potrzeby zniesie na wniosek strony zainteresowanej postpowanie przeprowadzone z udziaem kuratora lub po wywieszeniu pisma w budynku sdowym. Rozdzia 3 Posiedzenia sdowe Art. 148. 1. Jeeli przepis szczeglny nie stanowi inaczej, posiedzenia sdowe s jawne, a sd orzekajcy rozpoznaje sprawy na rozprawie. 2. Sd moe skierowa spraw na posiedzenie jawne i wyznaczy rozpraw take wwczas, gdy sprawa podlega rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym. Art. 149. 1. Posiedzenia sdowe wyznacza przewodniczcy z urzdu, ilekro wymaga tego stan sprawy. 2. O posiedzeniach jawnych zawiadamia si strony i osoby zainteresowane przez wezwanie lub ogoszenie podczas posiedzenia. Stronie nieobecnej na posiedzeniu jawnym naley zawsze dorczy wezwanie na nastpne posiedzenie. Wezwanie powinno by dorczone co najmniej na tydzie przed posiedzeniem. W wypadkach pilnych termin ten moe by skrcony do trzech dni. Art. 150. W wezwaniu na posiedzenie oznacza si: 1) imi, nazwisko i miejsce zamieszkania wezwanego;
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 39/360

2) sd oraz miejsce i czas posiedzenia; 3) strony i przedmiot sprawy; 4) cel posiedzenia; 5) skutki niestawiennictwa. Art. 151. Posiedzenia sdowe odbywaj si w budynku sdowym, a poza tym budynkiem tylko wwczas, gdy czynnoci sdowe musz by wykonane w innym miejscu albo gdy odbycie posiedzenia poza budynkiem sdowym uatwia przeprowadzenie sprawy lub przyczynia si znacznie do zaoszczdzenia kosztw. Art. 152. Na posiedzenia jawne wstp na sal sdow maj poza stronami i osobami wezwanymi tylko osoby penoletnie. Na posiedzenie niejawne maj wstp tylko osoby wezwane. Art. 153. 1. Sd z urzdu zarzdza odbycie caego posiedzenia lub jego czci przy drzwiach zamknitych, jeeli publiczne rozpoznanie sprawy zagraa porzdkowi publicznemu lub moralnoci lub jeeli mog by ujawnione okolicznoci objte ochron informacji niejawnych. 2. Sd moe zarzdzi odbycie posiedzenia przy drzwiach zamknitych rwnie na wniosek strony, jeeli podane przez ni przyczyny uzna za uzasadnione lub jeeli roztrzsane by maj szczegy ycia rodzinnego. Postpowanie dotyczce tego wniosku odbywa si przy drzwiach zamknitych. Postanowienie w tym przedmiocie sd ogasza publicznie. Art. 154. 1. Podczas posiedzenia odbywajcego si przy drzwiach zamknitych mog by obecni na sali: strony, interwenienci uboczni, ich przedstawiciele ustawowi i penomocnicy, prokurator oraz osoby zaufania po dwie z kadej strony. 2. Ogoszenie orzeczenia koczcego postpowanie w sprawie odbywa si publicznie. Art. 155. 1. Przewodniczcy otwiera, prowadzi i zamyka posiedzenia, udziela gosu, zadaje pytania, upowania do zadawania pyta i ogasza orzeczenia. 2. Przewodniczcy moe odebra gos, gdy przemawiajcy go naduywa, jak rwnie uchyli pytanie, jeeli uzna je za niewaciwe lub zbyteczne. Art. 156. Sd nawet na zgodny wniosek stron moe odroczy posiedzenie tylko z wanej przyczyny.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 40/360

Art. 157. 1. Z przebiegu posiedzenia jawnego protokolant sporzdza protok. Protok sporzdza si, utrwalajc przebieg posiedzenia za pomoc urzdzenia rejestrujcego dwik albo obraz i dwik oraz pisemnie, pod kierunkiem przewodniczcego, zgodnie z art. 158 1. 1 1 . Jeeli ze wzgldw technicznych utrwalenie przebiegu posiedzenia za pomoc urzdzenia rejestrujcego dwik albo obraz i dwik nie jest moliwe, protok jest sporzdzany wycznie pisemnie, pod kierunkiem przewodniczcego, zgodnie z art. 158 2. 2. Przy wydawaniu wyrokw zaocznych wystarcza zaznaczenie w aktach, e pozwany nie stawi si na posiedzenie, nie da przeprowadzenia rozprawy w swej nieobecnoci i nie zoy adnych wyjanie, oraz wzmianka co do ogoszenia wyroku. 3. Z posiedzenia niejawnego sporzdza si notatk urzdow, jeeli nie wydano orzeczenia. Art. 158. 1. Protok sporzdzony pisemnie zawiera oznaczenie sdu, miejsca i daty posiedzenia, nazwiska sdziw, protokolanta, prokuratora, stron, interwenientw, jak rwnie obecnych na posiedzeniu przedstawicieli ustawowych i penomocnikw oraz oznaczenie sprawy i wzmianki co do jawnoci. Ponadto protok sporzdzony pisemnie powinien zawiera wymienienie zarzdze i orzecze wydanych na posiedzeniu oraz stwierdzenie, czy zostay ogoszone, a take czynnoci stron wpywajce na rozstrzygnicie sdu (ugoda, zrzeczenie si roszczenia, uznanie powdztwa, cofnicie, zmiana, rozszerzenie lub ograniczenie dania pozwu) oraz inne czynnoci stron, ktre wedug szczeglnych przepisw ustawy powinny by wcignite, wpisane, przyjte, zoone, zgoszone lub wniesione do protokou. Jeeli sporzdzenie odrbnej sentencji orzeczenia nie jest wymagane, wystarcza zamieszczenie w protokole treci samego rozstrzygnicia. 2. Jeeli przebiegu posiedzenia nie utrwala si za pomoc urzdzenia rejestrujcego dwik albo obraz i dwik, protok sporzdzony pisemnie powinien, oprcz danych i okolicznoci okrelonych w 1, zawiera wnioski oraz twierdzenia stron, a take wyniki postpowania dowodowego oraz inne okolicznoci istotne dla przebiegu posiedzenia; zamiast podania wnioskw i twierdze mona w protokole powoa si na pisma przygotowawcze. 3. Protok sporzdzony za pomoc urzdzenia rejestrujcego dwik albo obraz i dwik protokolant podpisuje podpisem elektronicznym gwarantujcym identyfikacj osoby protokolanta oraz rozpoznawalno jakiejkolwiek pniejszej zmiany protokou. Protok sporzdzony pisemnie podpisuj przewodniczcy i protokolant. 4. Jeeli jest to niezbdne dla zapewnienia prawidowego orzekania w sprawie, prezes sdu na wniosek przewodniczcego moe zarzdzi sporzdzenie transkrypcji odpowiedniej czci protokou sporzdzonego za pomoc urzdzenia

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 41/360

rejestrujcego dwik albo obraz i dwik. Transkrypcja stanowi zacznik do protokou. 5. Minister Sprawiedliwoci okreli, w drodze rozporzdzenia, rodzaje urzdze i rodkw technicznych sucych do utrwalania dwiku albo obrazu i dwiku, sposb sporzdzania zapisw dwiku albo obrazu i dwiku oraz sposb identyfikacji osb je sporzdzajcych, jak rwnie sposb udostpniania oraz przechowywania takich zapisw, majc na uwadze: 1) konieczno waciwego zabezpieczenia zapisu dwiku albo obrazu i dwiku przed ich utrat, znieksztaceniem, nieuprawnionym dostpem, usuniciem lub inn nieuprawnion zmian, a take rozpoznawalno dokonania uprawnionej zmiany lub usunicia i identyfikacji osoby dokonujcej tych czynnoci; 2) minimalne wymagania dla systemw teleinformatycznych uywanych do realizacji zada publicznych, okrelone w odrbnych przepisach; 3) konieczno zmiany formatu zapisu dwiku albo obrazu i dwiku lub przeniesienia na inny informatyczny nonik danych w celu ponownego odtworzenia zapisu; 4) konieczno zapewnienia moliwoci zapoznania si z zapisem dwiku albo obrazu i dwiku oraz uzyskania z akt sprawy zapisu dwiku. Art. 159. (uchylony). Art. 160. 1. Strony mog da sprostowania lub uzupenienia protokou, nie pniej jednak jak na nastpnym posiedzeniu, a jeli idzie o protok rozprawy, po ktrej zamkniciu nastpio wydanie wyroku dopki akta sprawy znajduj si w sdzie. Od zarzdzenia przewodniczcego strony mog odwoa si do sdu w terminie tygodniowym od dorczenia im zarzdzenia. 2. Zapis dwiku albo obrazu i dwiku nie podlega sprostowaniu. Ar t. 161. W toku posiedzenia wnioski, owiadczenia, uzupenienia i sprostowania wnioskw i owiadcze mona zamieci w zaczniku do protokou. Jeeli stron zastpuje adwokat, radca prawny, rzecznik patentowy lub Prokuratoria Generalna Skarbu Pastwa, przewodniczcy moe zada zoenia takiego zacznika w wyznaczonym terminie. Art. 162. Strony mog w toku posiedzenia, a jeeli nie byy obecne, na najbliszym posiedzeniu zwrci uwag sdu na uchybienia przepisom postpowania, wnoszc o wpisanie zastrzeenia do protokou. Stronie, ktra zastrzeenia nie zgosia, nie przysuguje prawo powoywania si na takie uchybienia w dalszym toku postpowania, chyba e chodzi o przepisy postpowania, ktrych naruszenie sd powinien wzi pod rozwag z urzdu, albo e strona uprawdopodobni, i nie zgosia zastrzee bez swojej winy.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 42/360

Art. 163. 1. Jeeli kodeks przewiduje grzywn bez okrelenia jej wysokoci, grzywn wymierza si w kwocie do piciu tysicy zotych. Grzywny ciga si w drodze egzekucji sdowej na rzecz Skarbu Pastwa. 2. Ilekro kodeks dopuszcza zarzdzenie przymusowego sprowadzenia lub aresztowania, stosuje si odpowiednio przepisy kodeksu postpowania karnego. 3. O przymusowe sprowadzenie onierza w czynnej subie wojskowej sd zwraca si do dowdcy jednostki wojskowej, w ktrej peni on sub, lub do andarmerii Wojskowej, a o przymusowe sprowadzenie funkcjonariusza Policji, Biura Ochrony Rzdu, Agencji Bezpieczestwa Wewntrznego, Agencji Wywiadu, Suby Kontrwywiadu Wojskowego, Suby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego lub Stray Granicznej do jego przeoonego. 4. O ukaranie onierza w czynnej subie wojskowej sd wystpuje do dowdcy jednostki wojskowej, w ktrej peni on sub, a o ukaranie funkcjonariusza Policji, Biura Ochrony Rzdu, Agencji Bezpieczestwa Wewntrznego, Agencji Wywiadu, Suby Kontrwywiadu Wojskowego, Suby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego lub Stray Granicznej do jego przeoonego. Rozdzia 4 Terminy Art. 164. Bieg terminu wyznaczonego przez sd lub przewodniczcego (termin sdowy) rozpoczyna si od ogoszenia w tym przedmiocie postanowienia lub zarzdzenia, a gdy kodeks przewiduje dorczenie z urzdu od jego dorczenia. Art. 165. 1. Terminy oblicza si wedug przepisw prawa cywilnego. 2. Oddanie pisma procesowego w polskiej placwce pocztowej operatora publicznego jest rwnoznaczne z wniesieniem go do sdu. 3. To samo dotyczy zoenia pisma przez onierza w dowdztwie jednostki wojskowej albo przez osob pozbawion wolnoci w administracji zakadu karnego oraz przez czonka zaogi polskiego statku morskiego u kapitana statku. Art. 166. Przewodniczcy moe z wanej przyczyny przeduy lub skrci termin sdowy na wniosek zgoszony przed upywem terminu, nawet bez wysuchania strony przeciwnej.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 43/360

Rozdzia 5 Uchybienie i przywrcenie terminu Art. 167. Czynno procesowa podjta przez stron po upywie terminu jest bezskuteczna. Art. 168. 1. Jeeli strona nie dokonaa w terminie czynnoci procesowej bez swojej winy, sd na jej wniosek postanowi przywrcenie terminu. 2. Przywrcenie nie jest dopuszczalne, jeeli uchybienie terminu nie pociga za sob ujemnych dla strony skutkw procesowych. Art. 169. 1. Pismo z wnioskiem o przywrcenie terminu wnosi si do sdu, w ktrym czynno miaa by dokonana, w cigu tygodnia od czasu ustania przyczyny uchybienia terminu. 2. W pimie tym naley uprawdopodobni okolicznoci uzasadniajce wniosek. 3. Rwnoczenie z wnioskiem strona powinna dokona czynnoci procesowej. 4. Po upywie roku od uchybionego terminu, jego przywrcenie jest dopuszczalne tylko w wypadkach wyjtkowych. 5. Postanowienie w przedmiocie wniosku o przywrcenie terminu moe by wydane na posiedzeniu niejawnym. Art. 170. Niedopuszczalne jest przywrcenie terminu do zoenia rodka odwoawczego od wyroku orzekajcego uniewanienie maestwa lub rozwd albo ustalajcego nieistnienie maestwa, jeeli choby jedna ze stron zawara po uprawomocnieniu si wyroku nowy zwizek maeski. Art. 171. Spniony lub z mocy ustawy niedopuszczalny wniosek o przywrcenie terminu sd odrzuca. Art. 172. Zgoszenie wniosku o przywrcenie terminu nie wstrzymuje postpowania w sprawie ani wykonania orzeczenia. Sd moe jednak, stosownie do okolicznoci, wstrzyma postpowanie lub wykonanie orzeczenia. Postanowienie moe by wydane na posiedzeniu niejawnym. W razie uwzgldnienia wniosku sd moe natychmiast przystpi do rozpoznania sprawy.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 44/360

Rozdzia 6 Zawieszenie postpowania Art. 173. Postpowanie ulega zawieszeniu z mocy prawa w razie zaprzestania czynnoci przez sd wskutek siy wyszej. Art. 174. 1. Sd zawiesza postpowanie z urzdu: 1) w razie mierci strony lub jej przedstawiciela ustawowego, utraty przez nich zdolnoci procesowej, utraty przez stron zdolnoci sdowej lub utraty przez przedstawiciela ustawowego charakteru takiego przedstawiciela; 2) jeeli w skadzie organw jednostki organizacyjnej bdcej stron zachodz braki uniemoliwiajce jej dziaanie; 3) jeeli strona lub jej przedstawiciel ustawowy znajduje si w miejscowoci pozbawionej wskutek nadzwyczajnych wydarze komunikacji z siedzib sdu; 4) jeeli postpowanie dotyczy masy upadoci i ogoszono upado z moliwoci zawarcia ukadu a strona pozbawiona zostaa prawa zarzdu mas upadoci, albo ogoszono upado obejmujc likwidacj majtku powoda. 2. W wypadkach wymienionych w 1 pkt 1 i 4 zawieszenie ma skutek od chwili zdarze, ktre je spowodoway. Zawieszajc postpowanie, sd z urzdu uchyla orzeczenia wydane po nastpieniu tych zdarze, chyba e nastpiy one po zamkniciu rozprawy. 3. W wypadku, o ktrym mowa w 1 pkt 4, sd zawiadamia syndyka albo zarzdc o trwajcym postpowaniu, wyznaczajc mu odpowiedni termin do wstpienia do tego postpowania. Brak owiadczenia syndyka albo zarzdcy w wyznaczonym terminie uznaje si za odmow wstpienia do postpowania. Art. 175. W razie mierci penomocnika procesowego postpowanie moe toczy si dalej dopiero po wezwaniu strony nie 5stawajcej. Wezwanie dorcza si stronie w miejscu jej rzeczywistego zamieszkania, zawiadamiajc j rwnoczenie o mierci penomocnika procesowego. W wypadku tym nie stosuje si art. 136 2. Art. 1751. Jeeli zastpstwo stron przez adwokatw lub radcw prawnych jest obowizkowe, w razie mierci adwokata lub radcy prawnego, skrelenia z listy adwokatw lub radcw prawnych, utraty moliwoci wykonywania zawodu albo utraty zdolnoci procesowej, sd zawiesza postpowanie z urzdu, wyznaczajc odpowiedni termin do wskazania innego adwokata lub radcy prawnego, i po upywie tego terminu podejmuje postpowanie. Przepis art. 175 stosuje si odpowiednio.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 45/360

Art. 176. Sd zawiesi postpowanie na wniosek spadkobiercy, jeeli powd dochodzi przeciwko niemu wykonania obowizku nalecego do dugw spadkowych, a spadkobierca nie zoy jeszcze owiadczenia o przyjciu spadku i termin do zoenia takiego owiadczenia jeszcze nie upyn. Art. 177. 1. Sd moe zawiesi postpowanie z urzdu: 1) jeeli rozstrzygnicie sprawy zaley od wyniku innego toczcego si postpowania cywilnego; 2) jeeli osoba trzecia wystpia przeciwko obu stronom z interwencj gwn; 3) jeeli rozstrzygnicie sprawy zaley od uprzedniej decyzji organu administracji publicznej; 4) jeeli ujawni si czyn, ktrego ustalenie w drodze karnej lub dyscyplinarnej mogoby wywrze wpyw na rozstrzygnicie sprawy cywilnej; 5) w razie niestawiennictwa obu stron na rozprawie, jeeli ustawa nie stanowi inaczej, oraz w razie niestawiennictwa powoda, gdy powd nie da rozpoznania sprawy w jego nieobecnoci, a pozwany nie zgosi wniosku o rozpoznanie sprawy; 6) jeeli na skutek braku lub wskazania zego adresu powoda albo niewskazania przez powoda w wyznaczonym terminie adresu pozwanego lub niewykonania przez powoda innych zarzdze nie mona nada sprawie dalszego biegu. 2. Jeeli postpowanie karne, dyscyplinarne lub administracyjne nie jest jeszcze rozpoczte, a jego rozpoczcie zaley od wniosku strony, sd wyznaczy termin do wszczcia postpowania, w innych wypadkach moe zwrci si do waciwego organu. Art. 178. Sd moe rwnie zawiesi postpowanie na zgodny wniosek stron. Art. 179. 1. W wypadku zawieszenia postpowania na zgodny wniosek stron albo wskutek ich niestawiennictwa lub niemonoci nadania sprawie dalszego biegu, zawieszenie wstrzymuje tylko bieg terminw sdowych, ktre biegn dalej dopiero z chwil podjcia postpowania. 2. We wszystkich innych wypadkach zawieszenia adne terminy nie biegn i zaczynaj biec dopiero od pocztku z chwil podjcia postpowania. Terminy sdowe naley w miar potrzeby wyznacza na nowo. 3. Podczas zawieszenia sd nie podejmuje adnych czynnoci z wyjtkiem tych, ktre maj na celu podjcie postpowania albo zabezpieczenie powdztwa lub dowodu. Czynnoci podejmowane przez strony, a nie dotyczce tych przedmiotw, wywouj skutki dopiero z chwil podjcia postpowania.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 46/360

Art. 180. 1. Sd postanowi podj postpowanie z urzdu, gdy ustanie przyczyna zawieszenia, w szczeglnoci: 1) w razie mierci strony z chwil zgoszenia si lub wskazania nastpcw prawnych zmarego albo z chwil ustanowienia we waciwej drodze kuratora spadku; 2) w razie utraty zdolnoci sdowej z chwil ustalenia oglnego nastpcy prawnego; 3) w razie braku przedstawiciela ustawowego z chwil jego ustanowienia; 4) gdy rozstrzygnicie sprawy zaley od wyniku innego postpowania z chwil uprawomocnienia si orzeczenia koczcego to postpowanie; sd moe jednak i przedtem, stosownie do okolicznoci, podj dalsze postpowanie; 5) jeeli postpowanie dotyczy masy upadoci i ogoszenia upadoci z moliwoci zawarcia ukadu a strona pozbawiona zostaa prawa zarzdu mas upadoci, albo ogoszono upado obejmujc likwidacj majtku powoda z chwil zoenia przez syndyka lub zarzdc owiadczenia w przedmiocie wstpienia do postpowania. W razie odmowy wstpienia przez nich do postpowania, sprawa toczy si z udziaem upadego. 2. Jeeli w cigu roku od dnia postanowienia o zawieszeniu postpowania nie zgosz si lub nie zostan wskazani nastpcy prawni zmarej strony, sd moe z urzdu zwrci si do sdu spadku o ustanowienie kuratora spadku, chyba e kurator taki ju wczeniej zosta ustanowiony. Art. 181. Sd postanowi podj postpowanie na wniosek ktrejkolwiek ze stron: 1) gdy postpowanie zostao zawieszone na wniosek spadkobiercy po zoeniu owiadczenia o przyjciu lub odrzuceniu spadku albo po upywie terminu do zoenia takiego owiadczenia; 2) w wypadku zawieszenia na wniosek obu stron albo wskutek niestawiennictwa nie wczeniej ni po upywie trzech miesicy od zawieszenia, jeeli strony we wniosku o zawieszenie nie oznaczyy duszego terminu. Art. 182. 1. Sd umarza postpowanie zawieszone na zgodny wniosek stron lub na wniosek spadkobiercy, jak rwnie z przyczyn wskazanych w art. 177 1 pkt 5 i 6, jeeli wniosek o podjcie postpowania nie zosta zgoszony w cigu roku od daty postanowienia o zawieszeniu. Ponadto sd umorzy postpowanie w razie stwierdzenia braku nastpcy prawnego strony, ktra utracia zdolno sdow, a w kadym razie po upywie roku od daty postanowienia o zawieszeniu z tej przyczyny. Sd take umorzy postpowanie w razie mierci strony po upywie lat piciu od daty postanowienia o zawieszeniu postpowania z tej przyczyny. 2. Umorzenie postpowania zawieszonego w pierwszej instancji nie pozbawia powoda prawa ponownego wytoczenia powdztwa, jednake poprzedni pozew
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 47/360

nie wywouje adnych skutkw, jakie ustawa wie z wytoczeniem powdztwa. 3. Umorzenie zawieszonego postpowania przez sd wyszej instancji powoduje uprawomocnienie si zaskaronego orzeczenia, z wyjtkiem spraw o uniewanienie maestwa lub o rozwd oraz o ustalenie nieistnienia maestwa, w ktrych postpowanie umarza si wwczas w caoci. 4. Z umorzeniem postpowania umarzaj si nawzajem take koszty stron w danej instancji. Art. 1821. 1. Jeeli ogoszono upado obejmujc likwidacj majtku pozwanego, a postpowanie dotyczy masy upadoci, sd wydaje postanowienie o umorzeniu postpowania. Postanowienie moe zapa na posiedzeniu niejawnym. Przepisu art. 108 1 nie stosuje si. 2. W przypadku ponownego wytoczenia powdztwa w terminie trzech miesicy po prawomocnej odmowie uznania wierzytelnoci, uchyleniu, prawomocnym zakoczeniu albo umorzeniu postpowania upadociowego, zachowane zostaj skutki, jakie ustawa wie z poprzednio wytoczonym powdztwem. Postpowanie dowodowe nie wymaga powtrzenia. 3. Przepis 2 stosuje si odpowiednio w przypadku zmiany postanowienia o ogoszeniu upadoci obejmujcej likwidacj majtku pozwanego na postanowienie o ogoszeniu upadoci z moliwoci zawarcia ukadu. Art. 183. Postanowienie w przedmiocie zawieszenia, podjcia i umorzenia postpowania moe zapa na posiedzeniu niejawnym. Dzia II Postpowanie przed sdem pierwszej instancji Rozdzia 1 Mediacja i postpowanie pojednawcze Oddzia 1 Mediacja Art. 1831. 1. Mediacja jest dobrowolna. 2. Mediacj prowadzi si na podstawie umowy o mediacj albo postanowienia sdu kierujcego strony do mediacji. Umowa moe by zawarta take przez wyraenie przez stron zgody na mediacj, gdy druga strona zoya wniosek, o ktrym mowa w art. 1836 1. 3. W umowie o mediacj strony okrelaj w szczeglnoci przedmiot mediacji, osob mediatora albo sposb wyboru mediatora.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 48/360

4. Mediacj prowadzi si przed wszczciem postpowania, a za zgod stron take w toku sprawy. Art. 1832. 1. Mediatorem moe by osoba fizyczna majca pen zdolno do czynnoci prawnych, korzystajca w peni z praw publicznych. 2. Mediatorem nie moe by sdzia. Nie dotyczy to sdziw w stanie spoczynku. 3. Organizacje spoeczne i zawodowe mog prowadzi listy staych mediatorw oraz tworzy orodki mediacyjne. Wpis na list wymaga wyraonej na pimie zgody mediatora. Informacj o listach staych mediatorw oraz o orodkach mediacyjnych przekazuje si prezesowi sdu okrgowego. 4. Stay mediator moe odmwi prowadzenia mediacji tylko z wanych powodw, o ktrych jest obowizany niezwocznie powiadomi strony, a jeeli strony do mediacji skierowa sd rwnie sd. Art. 1833. Mediator powinien zachowa bezstronno przy prowadzeniu mediacji. Art. 1834. 1. Postpowanie mediacyjne nie jest jawne. 2. Mediator jest obowizany zachowa w tajemnicy fakty, o ktrych dowiedzia si w zwizku z prowadzeniem mediacji, chyba e strony zwolni go z tego obowizku. 3. Bezskuteczne jest powoywanie si w toku postpowania przed sdem lub sdem polubownym na propozycje ugodowe, propozycje wzajemnych ustpstw lub inne owiadczenia skadane w postpowaniu mediacyjnym. Art. 1835. Mediator ma prawo do wynagrodzenia i zwrotu wydatkw zwizanych z przeprowadzeniem mediacji, chyba e wyrazi zgod na prowadzenie mediacji bez wynagrodzenia. Wynagrodzenie i zwrot wydatkw obciaj strony. Art. 1836. 1. Wszczcie mediacji przez stron nastpuje z chwil dorczenia mediatorowi wniosku o przeprowadzenie mediacji, z doczonym dowodem dorczenia jego odpisu drugiej stronie. 2. Mimo dorczenia wniosku, o ktrym mowa w 1, mediacja nie zostaje wszczta, jeeli: 1) stay mediator, w terminie tygodnia od dnia dorczenia mu wniosku o przeprowadzenie mediacji, odmwi przeprowadzenia mediacji; 2) strony zawary umow o mediacj, w ktrej wskazano jako mediatora osob niebdc staym mediatorem, a osoba ta, w terminie tygodnia od dnia dorczenia jej wniosku o przeprowadzenie mediacji, odmwia przeprowadzenia mediacji;
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 49/360

3) strony zawary umow o mediacj bez wskazania mediatora i osoba, do ktrej strona zwrcia si o przeprowadzenie mediacji, w terminie tygodnia od dnia dorczenia jej wniosku o przeprowadzenie mediacji, nie wyrazia zgody na przeprowadzenie mediacji albo druga strona w terminie tygodnia nie wyrazia zgody na osob mediatora; 4) strony nie zawary umowy o mediacj, a druga strona nie wyrazia zgody na mediacj. Art. 1837. Wniosek o przeprowadzenie mediacji zawiera oznaczenie stron, dokadnie okrelone danie, przytoczenie okolicznoci uzasadniajcych danie, podpis strony oraz wymienienie zacznikw. Jeeli strony zawary umow o mediacj na pimie, do wniosku docza si odpis tej umowy. Art. 1838. 1. Sd a do zamknicia pierwszego posiedzenia wyznaczonego na rozpraw moe skierowa strony do mediacji. Po zamkniciu tego posiedzenia sd moe skierowa strony do mediacji tylko na zgodny wniosek stron. 2. Sd moe skierowa strony do mediacji tylko raz w toku postpowania. 3. Postanowienie moe by wydane na posiedzeniu niejawnym. Mediacji nie prowadzi si, jeeli strona w terminie tygodnia od dnia ogoszenia lub dorczenia jej postanowienia o skierowaniu do mediacji nie wyrazia zgody na mediacj. 4. Przepisu 1 nie stosuje si w sprawach rozpoznawanych w postpowaniu nakazowym i upominawczym. Art. 1839. Kierujc strony do mediacji, sd wyznacza mediatora; jednake strony mog wybra innego mediatora. Na zgodny wniosek stron sd moe upowani mediatora do zapoznania si z aktami sprawy. Art. 18310. 1. Kierujc strony do mediacji, sd wyznacza czas jej trwania na okres do miesica, chyba e strony zgodnie wniosy o wyznaczenie duszego terminu na przeprowadzenie mediacji. W trakcie mediacji termin na jej przeprowadzenie moe by przeduony na zgodny wniosek stron. 2. Przewodniczcy wyznacza rozpraw po upywie terminu, o ktrym mowa w 1, a przed jego upywem, jeeli cho jedna ze stron owiadczy, e nie wyraa zgody na mediacj. Art. 18311. Mediator niezwocznie ustala termin i miejsce posiedzenia mediacyjnego. Wyznaczenie posiedzenia mediacyjnego nie jest wymagane, jeeli strony zgodz si na przeprowadzenie mediacji bez posiedzenia mediacyjnego.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 50/360

Art. 18312. 1. Z przebiegu mediacji sporzdza si protok, w ktrym oznacza si miejsce i czas przeprowadzenia mediacji, a take imi, nazwisko (nazw) i adresy stron, imi i nazwisko oraz adres mediatora, a ponadto wynik mediacji. Protok podpisuje mediator. 2. Jeeli strony zawary ugod przed mediatorem, ugod zamieszcza si w protokole albo zacza si do niego. Strony podpisuj ugod. Niemono podpisania ugody mediator stwierdza w protokole. 3. Mediator dorcza stronom odpis protokou. Art. 18313. 1. Po zawarciu ugody mediator niezwocznie skada protok w sdzie, ktry byby waciwy do rozpoznania sprawy wedug waciwoci oglnej lub wycznej. 2. W razie skierowania przez sd sprawy do mediacji mediator skada protok w sdzie rozpoznajcym spraw. Art. 18314. 1. Jeeli zawarto ugod przed mediatorem, sd, o ktrym mowa w art. 18313, na wniosek strony niezwocznie przeprowadza postpowanie co do zatwierdzenia ugody zawartej przed mediatorem. 2. Jeeli ugoda podlega wykonaniu w drodze egzekucji, sd zatwierdza j przez nadanie jej klauzuli wykonalnoci; w przeciwnym przypadku sd zatwierdza ugod postanowieniem na posiedzeniu niejawnym. 3. Sd odmawia nadania klauzuli wykonalnoci albo zatwierdzenia ugody zawartej przed mediatorem, w caoci lub czci, jeeli ugoda jest sprzeczna z prawem lub zasadami wspycia spoecznego albo zmierza do obejcia prawa, a take gdy jest niezrozumiaa lub zawiera sprzecznoci. Art. 18315. 1. Ugoda zawarta przed mediatorem ma po jej zatwierdzeniu przez sd moc prawn ugody zawartej przed sdem. 2. Przepis 1 nie uchybia przepisom o szczeglnej formie czynnoci prawnej. Oddzia 2. Postpowanie pojednawcze Art. 184. Sprawy cywilne, ktrych charakter na to zezwala, mog by uregulowane drog ugody zawartej przed wniesieniem pozwu. Sd uzna ugod za niedopuszczaln, jeeli jej tre jest niezgodna z prawem lub zasadami wspycia spoecznego albo zmierza do obejcia prawa.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 51/360

Art. 185. 1. O zawezwanie do prby ugodowej bez wzgldu na waciwo rzeczow mona zwrci si do sdu rejonowego oglnie waciwego dla przeciwnika. W wezwaniu naley oznaczy zwile spraw. 2. Postpowanie pojednawcze przeprowadza sd w skadzie jednego sdziego. 3. Z posiedzenia spisuje si protok, a jeeli doszo do ugody, osnow jej wciga si do protokou. Strony podpisuj ugod; niemono podpisania ugody sd stwierdza w protokole. Art. 186. 1. Jeeli wzywajcy nie stawi si na posiedzenie, sd na danie przeciwnika woy na niego obowizek zwrotu kosztw wywoanych prb ugodow. 2. Jeeli przeciwnik bez usprawiedliwienia nie stawi si na posiedzenie, sd na danie wzywajcego, ktry wnis nastpnie w tej sprawie pozew, uwzgldni koszty wywoane prb ugodow w orzeczeniu koczcym postpowanie w sprawie. Rozdzia 2 Pozew Art. 187. 1. Pozew powinien czyni zado warunkom pisma procesowego, a nadto zawiera: 1) dokadnie okrelone danie, a w sprawach o prawa majtkowe take oznaczenie wartoci przedmiotu sporu, chyba e przedmiotem sprawy jest oznaczona kwota pienina; 2) przytoczenie okolicznoci faktycznych uzasadniajcych danie, a w miar potrzeby uzasadniajcych rwnie waciwo sdu. 2. Pozew moe zawiera wnioski o zabezpieczenie powdztwa, nadanie wyrokowi rygoru natychmiastowej wykonalnoci i przeprowadzenie rozprawy w nieobecnoci powoda oraz wnioski suce do przygotowania rozprawy, a w szczeglnoci wnioski o: 1) wezwanie na rozpraw wskazanych przez powoda wiadkw i biegych; 2) dokonanie ogldzin; 3) polecenie pozwanemu dostarczenia na rozpraw dokumentu bdcego w jego posiadaniu, a potrzebnego do przeprowadzenia dowodu, lub przedmiotu ogldzin; 4) zadanie na rozpraw dowodw znajdujcych si w sdach, urzdach lub u osb trzecich. Art. 1871. Jeeli powd bdcy usugodawc lub sprzedawc dochodzi roszcze wynikajcych z umw o:
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 52/360

1) wiadczenie usug pocztowych i telekomunikacyjnych, 2) przewz osb i bagau w komunikacji masowej, 3) dostarczanie energii elektrycznej, gazu i oleju opaowego, 4) dostarczanie wody i odprowadzanie ciekw, 5) wywz nieczystoci, 6) dostarczanie energii cieplnej jest obowizany wnie pozew na urzdowym formularzu. Art. 1872. W sprawach, o ktrych mowa w artykule poprzedzajcym, pozew wnosi si na informatycznych nonikach danych, jeeli przepis szczeglny tak stanowi. Art. 188. (uchylony). Art. 189. Powd moe da ustalenia przez sd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny. Art. 1891. Uprawnienie, o ktrym mowa w art. 189, przysuguje rwnie, w toku prowadzonego postpowania, organowi podatkowemu lub organowi kontroli skarbowej, jeeli ustalenie istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa jest niezbdne dla oceny skutkw podatkowych. Art. 190. Mona dochodzi przyszych powtarzajcych si wiadcze, jeeli nie sprzeciwia si temu tre czcego strony stosunku prawnego. Art. 191. Powd moe dochodzi jednym pozwem kilku roszcze przeciwko temu samemu pozwanemu, jeeli nadaj si one do tego samego trybu postpowania oraz jeeli sd jest waciwy ze wzgldu na ogln warto roszcze, a ponadto gdy roszczenia s rnego rodzaju o tyle tylko, o ile dla ktregokolwiek z tych roszcze nie jest przewidziane postpowanie odrbne ani te nie zachodzi niewaciwo sdu wedug przepisw o waciwoci bez wzgldu na warto przedmiotu sporu. Art. 192. Z chwil dorczenia pozwu: 1) nie mona w toku sprawy wszcz pomidzy tymi samymi stronami nowego postpowania o to samo roszczenie; 2) pozwany moe wytoczy przeciw powodowi powdztwo wzajemne;

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 53/360

3) zbycie w toku sprawy rzeczy lub prawa, objtych sporem, nie ma wpywu na dalszy bieg sprawy; nabywca moe jednak wej na miejsce zbywcy za zezwoleniem strony przeciwnej. Art. 193. 1. Zmiana powdztwa jest dopuszczalna, jeeli nie wpywa na waciwo sdu. 2. Jeeli w myl przepisu poprzedzajcego zmiana nie jest dopuszczalna, a powd zmienia powdztwo w ten sposb, e wystpuje z nowym roszczeniem obok pierwotnego, sd rozpoznaje nowe roszczenie jako spraw oddzieln, jeeli jest dla niej rzeczowo i miejscowo waciwy, w przeciwnym za razie przekazuje spraw sdowi waciwemu. Gdy jednak zmiana taka nastpuje w sdzie rejonowym, naley przekaza cae zmienione powdztwo sdowi okrgowemu, ktry dla zmienionego powdztwa jest rzeczowo i miejscowo waciwy. 1 2 . Z wyjtkiem spraw o roszczenia alimentacyjne zmiana powdztwa moe by dokonana jedynie w pimie procesowym. Przepis art. 187 stosuje si odpowiednio. 3. Jeeli powd wystpuje z nowym roszczeniem zamiast lub obok roszczenia pierwotnego, skutki przewidziane w artykule poprzedzajcym rozpoczynaj si z chwil, w ktrej roszczenie to powd zgosi na rozprawie w obecnoci pozwanego, w innych za wypadkach z chwil dorczenia pozwanemu pisma zawierajcego zmian i odpowiadajcego wymaganiom pozwu. 4. (uchylony). Art. 194. 1. Jeeli okae si, e powdztwo nie zostao wniesione przeciwko osobie, ktra powinna by w sprawie stron pozwan, sd na wniosek powoda lub pozwanego wezwie t osob do wzicia udziau w sprawie. Osoba wezwana do udziau w sprawie na wniosek pozwanego moe domaga si zwrotu kosztw wycznie od pozwanego, jeeli okae si, e wniosek by bezzasadny. 2. Osoba wezwana do wzicia udziau w sprawie w charakterze pozwanego moe za zgod obu stron wstpi w miejsce pozwanego, ktry wwczas bdzie zwolniony od udziau w sprawie. W razie wyraenia zgody na zmian strony pozwanej, pozwany moe w terminie dwutygodniowym zoy sdowi wniosek o przyznanie kosztw od strony powodowej, niezalenie od pniejszego wyniku sprawy. 3. Jeeli okae si, e powdztwo o to samo roszczenie moe by wytoczone przeciwko innym jeszcze osobom, ktre nie wystpuj w sprawie w charakterze pozwanych, sd na wniosek powoda moe wezwa te osoby do wzicia udziau w sprawie. 4. (uchylony). Art. 195. 1. Jeeli okae si, e nie wystpuj w charakterze powodw lub pozwanych wszystkie osoby, ktrych czny udzia w sprawie jest konieczny, sd wezwie stron powodow, aby oznaczya w wyznaczonym terminie osoby nie biorce
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 54/360

udziau w taki sposb, by ich wezwanie lub zawiadomienie byo moliwe, a w razie potrzeby, aby wystpia z wnioskiem o ustanowienie kuratora. 2. Sd wezwie osoby nie zapozwane do wzicia udziau w sprawie w charakterze pozwanych. Osoby, ktrych udzia w sprawie w charakterze powodw jest konieczny, sd zawiadomi o toczcym si procesie. Osoby te mog w cigu dwch tygodni od dorczenia zawiadomienia przystpi do sprawy w charakterze powodw. Art. 196. 1. Jeeli okae si, e powdztwo zostao wniesione nie przez osob, ktra powinna wystpowa w sprawie w charakterze powoda, sd na wniosek powoda zawiadomi o toczcym si procesie osob przez niego wskazan. Osoba ta moe w cigu dwch tygodni od dorczenia zawiadomienia wstpi do sprawy w charakterze powoda. 2. Osoba zawiadomiona, ktra zgosia przystpienie do sprawy w charakterze powoda, moe za zgod obu stron wstpi na miejsce strony powodowej, ktra wwczas bdzie od udziau w sprawie zwolniona. W razie wyraenia zgody na zmian strony powodowej, pozwany moe w terminie dwutygodniowym zoy sdowi wniosek o przyznanie dotychczasowych kosztw od osoby, ktra poprzednio wystpowaa jako powd. Art. 197. (uchylony). Art. 198. 1. Wezwanie do wzicia udziau w sprawie w charakterze pozwanego, dokonane przez sd zgodnie z artykuami poprzedzajcymi, zastpuje pozwanie. Osobom wezwanym sd dorczy odpisy pism procesowych i zacznikw. 2. Skutki prawne, jakie ustawa wie z wytoczeniem powdztwa, w stosunku do osb zawiadomionych w myl artykuw poprzedzajcych nastpuj z chwil przystpienia tych osb do sprawy w charakterze powodw. 3. Osoby wezwane do wzicia udziau w sprawie, a take osoby zawiadomione w myl artykuw poprzedzajcych o toczcym si procesie, ktre w terminie zgosiy swe przystpienie do sprawy w charakterze powodw, mog przy pierwszej czynnoci procesowej da powtrzenia dotychczasowego postpowania w caoci lub w czci, stosownie do okolicznoci sprawy. 4. W stosunku do osb wezwanych do wzicia udziau w sprawie i osb zawiadomionych, ktre zgosiy przystpienie do sprawy, stosuje si odpowiednio przepisy o wspuczestnictwie. Art. 199. 1. Sd odrzuci pozew: 1) jeeli droga sdowa jest niedopuszczalna; 2) jeeli o to samo roszczenie pomidzy tymi samymi stronami sprawa jest w toku albo zostaa ju prawomocnie osdzona;

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 55/360

3) jeeli jedna ze stron nie ma zdolnoci sdowej albo jeeli powd nie ma zdolnoci procesowej, a nie dziaa za niego przedstawiciel ustawowy albo jeeli w skadzie organw jednostki organizacyjnej bdcej powodem zachodz braki uniemoliwiajce jej dziaanie; 4) (uchylony). 2. Z powodu braku zdolnoci sdowej jednej ze stron albo zdolnoci procesowej powoda i niedziaania przedstawiciela ustawowego lub braku w skadzie organw jednostki organizacyjnej bdcej powodem, uniemoliwiajcego jej dziaanie, sd odrzuci pozew dopiero wwczas, gdy brak nie bdzie uzupeniony zgodnie z przepisami kodeksu. 3. Odrzucenie pozwu moe nastpi na posiedzeniu niejawnym. Art. 1991. Sd nie moe odrzuci pozwu z tego powodu, e do rozpoznania sprawy waciwy jest organ administracji publicznej lub sd administracyjny, jeeli organ administracji publicznej lub sd administracyjny uznay si w tej sprawie za niewaciwe. Art. 200. 1. Sd, ktry stwierdzi sw niewaciwo przekae spraw sdowi waciwemu. Postanowienie sdu moe zapa na posiedzeniu niejawnym. 2. Sd, ktremu sprawa zostaa przekazana, jest zwizany postanowieniem o przekazaniu sprawy. Nie dotyczy to wypadku przekazania sprawy sdowi wyszego rzdu. Sd ten w razie stwierdzenia swej niewaciwoci przekae spraw innemu sdowi, ktry uzna za waciwy, nie wyczajc sdu przekazujcego. 3. Czynnoci dokonane w sdzie niewaciwym pozostaj w mocy. Art. 201. 1. Przewodniczcy bada, w jakim trybie sprawa powinna by rozpoznana oraz czy podlega rozpoznaniu wedug przepisw o postpowaniu odrbnym, i wydaje odpowiednie zarzdzenia. W wypadkach przewidzianych w ustawie przewodniczcy wyznacza posiedzenie niejawne w celu wydania nakazu zapaty w postpowaniu upominawczym. 2. Jeeli spraw wszczto lub prowadzono w trybie niewaciwym, sd rozpozna j w trybie waciwym lub przekae waciwemu sdowi do rozpoznania w takim trybie. W wypadku przekazania stosuje si odpowiednio przepisy 2 i 3 artykuu poprzedzajcego. Kada jednak strona moe da powtrzenia czynnoci sdu dokonanych bez jej udziau. Art. 202. Niewaciwo sdu dajc si usun za pomoc umowy stron sd bierze pod rozwag tylko na zarzut pozwanego, zgoszony i naleycie uzasadniony przed wdaniem si w spr co do istoty sprawy. Sd nie bada z urzdu tej niewaciwoci rwnie przed dorczeniem pozwu. Jeeli przepis szczeglny nie stanowi inaczej, okolicznoci, ktre uzasadniaj odrzucenie pozwu, jak rwnie niewaciwy tryb postpowa2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 56/360

nia, brak naleytego umocowania penomocnika, brak zdolnoci procesowej pozwanego, brak w skadzie jego organw lub niedziaanie jego przedstawiciela ustawowego sd bierze pod rozwag z urzdu w kadym stanie sprawy. Art. 2021. Jeeli strony przed wszczciem postpowania sdowego zawary umow o mediacj, sd kieruje strony do mediacji na zarzut pozwanego zgoszony przed wdaniem si w spr co do istoty sprawy. Art. 203. 1. Pozew moe by cofnity bez zezwolenia pozwanego a do rozpoczcia rozprawy, a jeeli z cofniciem poczone jest zrzeczeniem si roszczenia a do wydania wyroku. 2. Pozew cofnity nie wywouje adnych skutkw jakie ustawa wie z wytoczeniem powdztwa. Na danie pozwanego powd zwraca mu koszty, jeeli sd ju przedtem nie orzek prawomocnie o obowizku ich uiszczenia przez pozwanego. 3. W razie cofnicia pozwu poza rozpraw przewodniczcy odwouje wyznaczon rozpraw i o cofniciu zawiadamia pozwanego, ktry moe w terminie dwutygodniowym zoy sdowi wniosek o przyznanie kosztw. Gdy skuteczno cofnicia pozwu zaley od zgody pozwanego, niezoenie przez niego owiadczenia w tym przedmiocie w powyszym terminie uwaa si za wyraenie zgody. 4. Sd moe uzna za niedopuszczalne cofnicie pozwu, zrzeczenie si lub ograniczenie roszczenia tylko wtedy, gdy okolicznoci sprawy wskazuj, e wymienione czynnoci s sprzeczne z prawem lub zasadami wspycia spoecznego albo zmierzaj do obejcia prawa. Art. 204. 1. Powdztwo wzajemne jest dopuszczalne, jeeli roszczenie wzajemne jest w zwizku z roszczeniem powoda lub nadaje si do potrcenia. Powdztwo wzajemne mona wytoczy bd w odpowiedzi na pozew, bd oddzielnie, nie pniej jednak ni na pierwszej rozprawie, albo w sprzeciwie od wyroku zaocznego. 2. Pozew wzajemny wnosi si do sdu pozwu gwnego. Jeeli jednak pozew wzajemny podlega rozpoznaniu przez sd okrgowy, a sprawa wszczta bya w sdzie rejonowym, sd ten przekazuje ca spraw sdowi waciwemu do rozpoznania powdztwa wzajemnego. 3. Przepisy dotyczce pozwu stosuje si odpowiednio do pozwu wzajemnego. Art. 205. Sd rejonowy moe na wniosek pozwanego, zoony a do zamknicia rozprawy, przekaza spraw sdowi okrgowemu, jeeli pozwany wytoczy przeciwko powodowi przed tym sdem powdztwo wpywajce na roszczenie powoda bd dlatego, e ma z nim zwizek, bd dlatego, e roszczenia stron nadaj si do potrcenia.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 57/360

Rozdzia 3 Rozprawa Art. 206. 1. Termin rozprawy wyznacza przewodniczcy. Jednoczenie z wyznaczeniem pierwszej rozprawy zarzdza dorczenie pozwu i stosownie do potrzeby wyznacza sdziego sprawozdawc. 2. Rwnoczenie z dorczeniem pozwu i wezwania na pierwsz rozpraw poucza si pozwanego o: 1) czynnociach procesowych, ktre moe lub powinien podj, jeli nie uznaje dania pozwu w caoci lub w czci, w szczeglnoci o moliwoci lub obowizku wniesienia odpowiedzi na pozew, w tym o obowizujcych w tym zakresie wymaganiach co do terminu i formy, lub przedstawienia swoich wnioskw, twierdze i dowodw na rozprawie; 2) skutkach niepodjcia takich czynnoci, w szczeglnoci o moliwoci wydania przez sd wyroku zaocznego i warunkach jego wykonalnoci oraz obcienia pozwanego kosztami postpowania; 3) moliwoci ustanowienia przez pozwanego penomocnika procesowego i braku obowizkowego zastpstwa przez adwokata lub radc prawnego. Art. 207. 1. Pozwany moe przed pierwsz rozpraw wnie odpowied na pozew. 2. W sprawach zawiych lub rozrachunkowych przewodniczcy moe zarzdzi przed pierwsz rozpraw wniesienie odpowiedzi na pozew lub take w miar potrzeby wymian przez strony dalszych pism przygotowawczych, przy czym oznaczy porzdek skadania pism, termin, w ktrym pisma naley zoy, i okolicznoci, ktre maj by wyjanione. W toku sprawy wymian pism moe zarzdzi sd. 3. Stron reprezentowan przez adwokata, radc prawnego, rzecznika patentowego lub Prokuratori Generaln Skarbu Pastwa przewodniczcy moe zobowiza do zoenia w wyznaczonym terminie pisma przygotowawczego, w ktrym strona jest obowizana do powoania wszystkich twierdze, zarzutw i dowodw pod rygorem utraty prawa powoywania ich w toku dalszego postpowania. Art. 208. 1. Przewodniczcy, stosownie do okolicznoci, wyda przed rozpraw na podstawie pozwu i innych pism procesowych zarzdzenia majce na celu przygotowanie rozprawy. Przewodniczcy moe w szczeglnoci: 1) wezwa strony do stawienia si na rozpraw osobicie lub przez penomocnika; 2) zada na rozpraw od pastwowej jednostki organizacyjnej lub jednostki organizacyjnej samorzdu terytorialnego znajdujcych si u nich dowodw, jeeli strona sama dowodw tych otrzyma nie moe;
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 58/360

3) wezwa na rozpraw wskazanych przez stron wiadkw; 4) wezwa na rozpraw osoby powoane zgodnie przez strony na biegych; 5) zarzdzi przedstawienie dokumentw, przedmiotw ogldzin, ksig, planw itd. 2. Przewodniczcy moe ponadto, w razie koniecznej potrzeby, zarzdzi ogldziny jeszcze przed rozpraw. Art. 209. Kada ze stron moe w pimie procesowym da przeprowadzenia rozprawy w jej nieobecnoci. Art. 210. 1. Rozprawa odbywa si w ten sposb, e po wywoaniu sprawy strony najpierw powd, a potem pozwany zgaszaj ustnie swe dania i wnioski oraz przedstawiaj twierdzenia i dowody na ich poparcie. Strony mog ponadto wskazywa podstawy prawne swych da i wnioskw. Na danie prokuratora sd udziela mu gosu w kadym stanie rozprawy; art. 62 nie stosuje si. 2. Kada ze stron obowizana jest do zoenia owiadczenia co do twierdze strony przeciwnej, dotyczcych okolicznoci faktycznych. 3. Ponadto rozprawa obejmuje, stosownie do okolicznoci, postpowanie dowodowe i roztrzsanie jego wynikw. Art. 211. W razie nieobecnoci strony na rozprawie przewodniczcy lub wyznaczony przez niego sdzia sprawozdawca przedstawia jej wnioski, twierdzenia i dowody znajdujce si w aktach sprawy. Art. 212. Przewodniczcy, jeeli to moliwe, jeszcze przed wszczciem postpowania dowodowego powinien przez zadawanie pyta stronom ustali, jakie z istotnych okolicznoci sprawy s midzy nimi sporne, i dy do ich wyjanienia. W razie uzasadnionej potrzeby moe udzieli stronom niezbdnych poucze, a stosownie do okolicznoci zwraca im uwag na celowo ustanowienia penomocnika procesowego. W sprawach o alimenty i o naprawienie szkody wyrzdzonej czynem niedozwolonym przewodniczcy poucza powoda wystpujcego w sprawie bez adwokata lub radcy prawnego o roszczeniach wynikajcych z przytoczonych przez niego faktw. Art. 213. 1. Fakty powszechnie znane sd bierze pod uwag nawet bez powoania si na nie przez strony. 2. Sd jest zwizany uznaniem powdztwa, chyba e uznanie jest sprzeczne z prawem lub zasadami wspycia spoecznego albo zmierza do obejcia prawa.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 59/360

Art. 214. 1. Rozprawa ulega odroczeniu, jeeli sd stwierdzi nieprawidowo w dorczeniu wezwania albo jeeli nieobecno strony jest wywoana nadzwyczajnym wydarzeniem lub inn znan sdowi przeszkod, ktrej nie mona przezwyciy. 2. Sd moe skaza na grzywn stron, jeeli powoaa si w zej wierze na nieprawdziwe okolicznoci, ktre skutkoway odroczeniem rozprawy. 3. Jeeli nieprawdziwe okolicznoci, ktre skutkoway odroczeniem rozprawy, zostay powoane w zej wierze przez penomocnika strony, sd moe go skaza na grzywn. Art. 2141. 1. Usprawiedliwienie niestawiennictwa z powodu choroby stron, ich przedstawicieli ustawowych, penomocnikw, wiadkw i innych uczestnikw postpowania, wymaga przedstawienia zawiadczenia potwierdzajcego niemono stawienia si na wezwanie lub zawiadomienie sdu, wystawionego przez lekarza sdowego. 2. Przepisu 1 nie stosuje si do osb pozbawionych wolnoci, ktrych usprawiedliwianie niestawiennictwa z powodu choroby reguluj odrbne przepisy. Art. 215. Rozprawa ulega odroczeniu, jeeli sd postanowi wezwa do wzicia udziau w sprawie lub zawiadomi o toczcym si procesie osoby, ktre dotychczas w postpowaniu nie wystpoway w charakterze powodw lub pozwanych. Art. 216. Sd moe w celu dokadniejszego wyjanienia stanu sprawy zarzdzi stawienie si stron lub jednej z nich osobicie albo przez penomocnika. Art. 2161. 1. Sd w sprawach dotyczcych osoby maoletniego dziecka wysucha je, jeeli jego rozwj umysowy, stan zdrowia i stopie dojrzaoci na to pozwala. Wysuchanie odbywa si poza sal posiedze sdowych. 2. Sd stosownie do okolicznoci, rozwoju umysowego, stanu zdrowia i stopnia dojrzaoci dziecka uwzgldni jego zdanie i rozsdne yczenia. Art. 217. 1. Strona moe a do zamknicia rozprawy przytacza okolicznoci faktyczne i dowody na uzasadnienie swych wnioskw lub dla odparcia wnioskw i twierdze strony przeciwnej, z zastrzeeniem niekorzystnych skutkw, jakie wedug przepisw niniejszego kodeksu mog dla niej wynikn z dziaania na zwok lub niezastosowania si do zarzdze przewodniczcego i postanowie sdu. 2. Sd pominie rodki dowodowe, jeeli okolicznoci sporne zostay ju dostatecznie wyjanione lub jeeli strona powouje dowody jedynie dla zwoki.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 60/360

Art. 218. Sd moe zarzdzi oddzieln rozpraw co do pozwu gwnego i wzajemnego, jako te co do jednego z kilku roszcze poczonych w jednym pozwie, bd to gwnym, bd wzajemnym, albo w stosunku do poszczeglnych wspuczestnikw. Art. 219. Sd moe zarzdzi poczenie kilku oddzielnych spraw toczcych si przed nim w celu ich cznego rozpoznania lub take rozstrzygnicia, jeeli s one ze sob w zwizku lub mogy by objte jednym pozwem. Art. 220. Sd moe ograniczy rozpraw do poszczeglnych zarzutw lub zagadnie wstpnych. Art. 221. Pozwany nie moe odmwi wdania si w spr co do istoty sprawy, chocia wnis zarzuty formalne. Art. 222. Oddalajc zarzuty, ktrych uwzgldnienie uzasadniaoby odrzucenie pozwu, sd wyda oddzielne postanowienie i moe wstrzyma dalsze rozpoznanie sprawy, a do uprawomocnienia si tego postanowienia. Oddalenie innych zarzutw formalnych sd stwierdza w uzasadnieniu orzeczenia koczcego postpowanie, przytaczajc powody rozstrzygnicia. Art. 223. 1. Przewodniczcy powinien we waciwej chwili skania strony do pojednania, zwaszcza na pierwszym posiedzeniu, po wstpnym wyjanieniu stanowiska stron. Osnowa ugody zawartej przed sdem powinna by wcignita do protokou rozprawy i stwierdzona podpisami stron. Niemono podpisania sd stwierdzi w protokole. 2. Przepis art. 203 4 stosuje si odpowiednio. Art. 224. 1. Przewodniczcy zamyka rozpraw po przeprowadzeniu dowodw i udzieleniu gosu stronom. 2. Mona zamkn rozpraw rwnie w wypadku, gdy ma by przeprowadzony jeszcze dowd przez sdziego wyznaczonego lub przez sd wezwany albo gdy ma by przeprowadzony dowd z akt lub wyjanie organw administracji publicznej, a rozpraw co do tych dowodw sd uzna za zbyteczn.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 61/360

Art. 225. Sd moe zamknit rozpraw otworzy na nowo. Art. 226. Od zarzdze przewodniczcego wydanych w toku rozprawy strony mog odwoa si do sdu. Dzia III Dowody Rozdzia 1 Przedmiot i ocena dowodw Art. 227. Przedmiotem dowodu s fakty majce dla rozstrzygnicia sprawy istotne znaczenie. Art. 228. 1. Fakty powszechnie znane nie wymagaj dowodu. 2. To samo dotyczy faktw znanych sdowi urzdowo, jednake sd powinien na rozprawie zwrci na nie uwag stron. Art. 229. Nie wymagaj rwnie dowodu fakty przyznane w toku postpowania przez stron przeciwn, jeeli przyznanie nie budzi wtpliwoci. Art. 230. Gdy strona nie wypowie si co do twierdze strony przeciwnej o faktach, sd, majc na uwadze wyniki caej rozprawy, moe fakty te uzna za przyznane. Art. 231. Sd moe uzna za ustalone fakty majce istotne znaczenie dla rozstrzygnicia sprawy, jeeli wniosek taki mona wyprowadzi z innych ustalonych faktw (domniemanie faktyczne). Art. 232. Strony s obowizane wskazywa dowody dla stwierdzenia faktw, z ktrych wywodz skutki prawne. Sd moe dopuci dowd nie wskazany przez stron. Art. 233. 1. Sd ocenia wiarogodno i moc dowodw wedug wasnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozwaenia zebranego materiau.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 62/360

2. Sd oceni na tej samej podstawie, jakie znaczenie nada odmowie przedstawienia przez stron dowodu lub przeszkodom stawianym przez ni w jego przeprowadzeniu wbrew postanowieniu sdu. Art. 234. Domniemania ustanowione przez prawo (domniemania prawne) wi sd; mog by jednak obalone, ilekro ustawa tego nie wycza. Rozdzia 2 Postpowanie dowodowe Oddzia 1 Przepisy oglne Art. 235. 1. Postpowanie dowodowe odbywa si przed sdem orzekajcym, chyba e sprzeciwia si temu charakter dowodu albo wzgld na powane niedogodnoci lub niewspmierno kosztw w stosunku do przedmiotu sporu. W takich wypadkach sd orzekajcy zleci przeprowadzenie dowodu jednemu ze swych czonkw (sdzia wyznaczony) albo innemu sdowi (sd wezwany). 2. Jeeli charakter dowodu si temu nie sprzeciwia, sd orzekajcy moe postanowi, e jego przeprowadzenie nastpi przy uyciu urzdze technicznych umoliwiajcych dokonanie tej czynnoci na odlego. Sd orzekajcy przeprowadza dowd w obecnoci sdu wezwanego lub referendarza sdowego w tym sdzie. 3. Minister Sprawiedliwoci okreli, w drodze rozporzdzenia, rodzaje urzdze i rodkw technicznych umoliwiajcych przeprowadzenie dowodu na odlego, sposb korzystania z tego rodzaju urzdze i rodkw, jak rwnie sposb przechowywania, odtwarzania i kopiowania zapisw dokonanych podczas jego przeprowadzenia, majc na wzgldzie konieczno waciwego zabezpieczenia utrwalonego obrazu lub dwiku przed utrat dowodu, jego znieksztaceniem lub nieuprawnionym ujawnieniem. Art. 236. W postanowieniu o przeprowadzeniu dowodu sd oznaczy fakty podlegajce stwierdzeniu, rodek dowodowy i stosownie do okolicznoci sdziego lub sd, ktry ma dowd przeprowadzi, a ponadto, jeeli to jest moliwe, termin i miejsce przeprowadzenia dowodu. Wyznaczajc sdziego, sd moe pozostawi mu oznaczenie terminu przeprowadzenia dowodu. Art. 237. Niestawiennictwo stron na termin nie wstrzymuje przeprowadzenia dowodu, chyba e obecno stron lub jednej z nich okae si konieczna.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 63/360

Art. 238. 1. Protok sporzdzony zgodnie z art. 157 11, zawierajcy przebieg postpowania dowodowego przed sdzi wyznaczonym lub przed sdem wezwanym, podpisuj, oprcz sdziego i protokolanta, take osoby przesuchane oraz strony, jeeli s obecne. 2. Odmow lub niemono podpisania stwierdza si w protokole. Art. 239. Sdzia wyznaczony i sd wezwany maj w zakresie zleconego im postpowania dowodowego prawa przewodniczcego i prawa sdu orzekajcego. Na ich uchybienia strony mog zwrci uwag sdu nie pniej ni na najbliszej rozprawie. Art. 240. 1. Sd nie jest zwizany swym postanowieniem dowodowym i moe je stosownie do okolicznoci uchyli lub zmieni nawet na posiedzeniu niejawnym. 2. Sdzia wyznaczony i sd wezwany mog uzupeni na wniosek strony postanowienie sdu orzekajcego przez przesuchanie nowych wiadkw na fakty wskazane w tym postanowieniu. Art. 241. Sd orzekajcy moe zarzdzi powtrzenie lub uzupenienie postpowania dowodowego. Art. 242. Jeeli postpowanie dowodowe napotyka przeszkody o nie okrelonym czasie trwania, sd moe oznaczy termin, po ktrego upywie dowd moe by przeprowadzony tylko wwczas, gdy nie spowoduje to zwoki w postpowaniu. Art. 243. Zachowanie szczegowych przepisw o postpowaniu dowodowym nie jest konieczne, ilekro ustawa przewiduje uprawdopodobnienie zamiast dowodu. Oddzia 2 Dokumenty Art. 244. 1. Dokumenty urzdowe, sporzdzone w przepisanej formie przez powoane do tego organy wadzy publicznej i inne organy pastwowe w zakresie ich dziaania, stanowi dowd tego, co zostao w nich urzdowo zawiadczone. 2. Przepis 1 stosuje si odpowiednio do dokumentw urzdowych sporzdzonych przez organizacje zawodowe, samorzdowe, spdzielcze i inne organiza-

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 64/360

cje spoeczne w zakresie zleconych im przez ustaw spraw z dziedziny administracji publicznej. Art. 245. Dokument prywatny stanowi dowd tego, e osoba, ktra go podpisaa, zoya owiadczenie zawarte w dokumencie. Art. 246. Jeeli ustawa lub umowa stron wymaga dla czynnoci prawnej zachowania formy pisemnej, dowd ze wiadkw lub z przesuchania stron w sprawie midzy uczestnikami tej czynnoci na fakt jej dokonania jest dopuszczalny w wypadku, gdy dokument obejmujcy czynno zosta zagubiony, zniszczony lub zabrany przez osob trzeci, a jeeli forma pisemna bya zastrzeona tylko dla celw dowodowych, take w wypadkach okrelonych w kodeksie cywilnym. Art. 247. Dowd ze wiadkw lub z przesuchania stron przeciwko osnowie lub ponad osnow dokumentu obejmujcego czynno prawn moe by dopuszczony midzy uczestnikami tej czynnoci tylko w wypadkach, gdy nie doprowadzi to do obejcia przepisw o formie zastrzeonej pod rygorem niewanoci i gdy ze wzgldu na szczeglne okolicznoci sprawy sd uzna to za konieczne. Art. 248. 1. Kady obowizany jest przedstawi na zarzdzenie sdu w oznaczonym terminie i miejscu dokument znajdujcy si w jego posiadaniu i stanowicy dowd faktu istotnego dla rozstrzygnicia sprawy, chyba e dokument zawiera informacje niejawne. 2. Od powyszego obowizku moe uchyli si ten, kto co do okolicznoci objtych treci dokumentu mgby jako wiadek odmwi zeznania albo kto posiada dokument w imieniu osoby trzeciej, ktra mogaby z takich samych przyczyn sprzeciwi si przedstawieniu dokumentu. Jednake i wwczas nie mona odmwi przedstawienia dokumentu, gdy jego posiadacz lub osoba trzecia obowizani s do tego wzgldem chociaby jednej ze stron albo gdy dokument wystawiony jest w interesie strony, ktra da przeprowadzenia dowodu. Strona nie moe ponadto odmwi przedstawienia dokumentu, jeeli szkoda, na ktr byaby przez to naraona, polega na przegraniu procesu. Art. 249. 1. W sprawach dotyczcych przedsibiorstwa handlowego lub przemysowego, w razie powoania si jednej ze stron na ksigi i dokumenty przedsibiorstwa, naley je przedstawi sdowi, jeeli sd uzna wycig za niewystarczajcy. 2. Gdy zachodzi istotna trudno w dostarczeniu ksig do sdu, sd moe przejrze je na miejscu lub zleci sdziemu wyznaczonemu ich przejrzenie i sporzdzenie niezbdnych wycigw.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 65/360

Art. 250. 1. Jeeli dokument znajduje si w aktach organu, o ktrym mowa w art. 244 1, wystarczy przedstawi urzdowo powiadczony przez ten organ odpis lub wycig z dokumentu. Sd zada udzielenia odpisu lub wycigu, jeeli strona sama uzyska go nie moe. 2. Gdy sd uzna za konieczne przejrzenie oryginau dokumentu, moe zarzdzi, by go dostarczono na rozpraw, albo przejrze go na miejscu przez sdziego wyznaczonego lub przez cay skad sdu. Art. 251. Za nieuzasadnion odmow przedstawienia dokumentu przez osob trzeci sd, po wysuchaniu jej oraz stron co do zasadnoci odmowy, skae osob trzeci na grzywn. Osoba trzecia ma prawo da zwrotu wydatkw poczonych z przedstawieniem dokumentu. Art. 252. Strona, ktra zaprzecza prawdziwoci dokumentu urzdowego albo twierdzi, e zawarte w nim owiadczenia organu, od ktrego dokument ten pochodzi, s niezgodne z prawd, powinna okolicznoci te udowodni. Art. 253. Jeeli strona zaprzecza prawdziwoci dokumentu prywatnego albo twierdzi, e zawarte w nim owiadczenie osoby, ktra je podpisaa, od niej nie pochodzi, obowizana jest okolicznoci te udowodni. Jeeli jednak spr dotyczy dokumentu prywatnego pochodzcego od innej osoby ni strona zaprzeczajca, prawdziwo dokumentu powinna udowodni strona, ktra chce z niego skorzysta. Art. 254. 1. Badania prawdziwoci pisma dokonuje si z udziaem lub bez udziau biegych, zwaszcza przez porwnanie pisma na zakwestionowanym dokumencie z pismem tej samej osoby na innych dokumentach niewtpliwie prawdziwych. Sd w razie potrzeby moe wezwa osob, od ktrej pismo pochodzi, na termin wyznaczony, w celu napisania podyktowanych jej wyrazw. 2. Od obowizku zoenia prby pisma zwolniony jest ten, kto na zapytanie, czy pismo na dokumencie jest prawdziwe, mgby jako wiadek odmwi zeznania. 3. Sd moe zastosowa do osoby trzeciej, ktra nie wykonaa zarzdze sdu wydanych w myl paragrafw poprzedzajcych, takie same rodki przymusowe, jak wobec wiadkw. 4. Osoba trzecia moe na rwni ze wiadkiem da zwrotu wydatkw koniecznych zwizanych ze stawiennictwem do sdu, a ponadto wynagrodzenia za utrat zarobku.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 66/360

Art. 255. Strona, ktra w zej wierze lub lekkomylnie zgosia zarzuty przewidziane w art. 252 i 253, podlega karze grzywny. Art. 256. Sd moe zada, aby dokument w jzyku obcym by przeoony przez tumacza przysigego. Art. 257. Sd oceni na podstawie okolicznoci poszczeglnego wypadku, czy i o ile dokument zachowuje moc dowodow pomimo przekrele, podskroba lub innych uszkodze. Oddzia 3 Zeznania wiadkw Art. 258. Strona powoujca si na dowd ze wiadkw obowizana jest dokadnie oznaczy fakty, ktre maj by zeznaniami poszczeglnych wiadkw stwierdzone, i wskaza wiadkw, tak by wezwanie ich do sdu byo moliwe. Art. 259. wiadkami nie mog by: 1) osoby niezdolne do spostrzegania lub komunikowania swych spostrzee; 2) wojskowi i urzdnicy niezwolnieni od zachowania w tajemnicy informacji niejawnych o klauzuli zastrzeone lub poufne, jeeli ich zeznanie miaoby by poczone z jej naruszeniem; 3) przedstawiciele ustawowi stron oraz osoby, ktre mog by przesuchane w charakterze strony jako organy osoby prawnej lub innej organizacji majcej zdolno sdow; 4) wspuczestnicy jednolici. Art. 2591. Mediator nie moe by wiadkiem co do faktw, o ktrych dowiedzia si w zwizku z prowadzeniem mediacji, chyba e strony zwolni go z obowizku zachowania tajemnicy mediacji. Art. 260. Wspuczestnik sporu, nie bdcy wspuczestnikiem jednolitym, moe by wiadkiem co do faktw dotyczcych wycznie innego wspuczestnika.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 67/360

Art. 261. 1. Nikt nie ma prawa odmwi zezna w charakterze wiadka, z wyjtkiem maonkw stron, ich wstpnych, zstpnych i rodzestwa oraz powinowatych w tej samej linii lub stopniu, jak rwnie osb pozostajcych ze stronami w stosunku przysposobienia. Prawo odmowy zezna trwa po ustaniu maestwa lub rozwizaniu stosunku przysposobienia. Jednake odmowa zezna nie jest dopuszczalna w sprawach o prawa stanu, z wyjtkiem spraw o rozwd. 2. wiadek moe odmwi odpowiedzi na zadane mu pytanie, jeeli zeznanie mogoby narazi jego lub jego bliskich, wymienionych w paragrafie poprzedzajcym, na odpowiedzialno karn, hab lub dotkliw i bezporedni szkod majtkow albo jeeli zeznanie miaoby by poczone z pogwaceniem istotnej tajemnicy zawodowej. Duchowny moe odmwi zezna co do faktw powierzonych mu na spowiedzi. Art. 262. Sd, wzywajc wiadka, wymieni w wezwaniu imi, nazwisko i zamieszkanie wezwanego, miejsce i czas przesuchania, nazwiska stron i przedmiot sprawy oraz zwiz osnow przepisw o karach za pogwacenie obowizkw wiadka, a ponadto o zwrocie wydatkw koniecznych, zwizanych ze stawiennictwem do sdu, oraz o wynagrodzeniu za utrat zarobku. Art. 263. Przesuchanie osb dotknitych chorob lub kalectwem odbywa si w miejscu, gdzie przebywaj, jeeli nie mog go opuci. Art. 264. Kolejno przesuchania wiadkw oznacza przewodniczcy. wiadkowie, ktrzy nie zoyli jeszcze zezna, nie mog by obecni przy przesuchaniu innych wiadkw. Art. 265. 1. Do przesuchania wiadka nie wadajcego dostatecznie jzykiem polskim sd moe przybra tumacza. 2. Do tumaczy stosuje si odpowiednio przepisy o biegych. Pracownik organw wymiaru sprawiedliwoci moe peni obowizki tumacza bez skadania przyrzeczenia, lecz z powoaniem si na lubowanie subowe. Art. 266. 1. Przed przesuchaniem wiadka uprzedza si go o prawie odmowy zezna i odpowiedzialnoci karnej za zoenie faszywych zezna. 2. Przesuchanie rozpoczyna si od zadania wiadkowi pyta dotyczcych jego osoby oraz stosunku do stron.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 68/360

3. Jeeli wiadek ma skada zeznania, przewodniczcy odbiera od niego przyrzeczenie, po pouczeniu go o znaczeniu tego aktu. Art. 267. Nie skadaj przyrzeczenia wiadkowie maoletni, ktrzy nie ukoczyli lat siedemnastu, oraz osoby skazane wyrokiem prawomocnym za faszywe zeznanie. Inni wiadkowie mog by za zgod stron zwolnieni przez sd od zoenia przyrzeczenia. Art. 268. Brzmienie przyrzeczenia jest nastpujce: wiadomy znaczenia mych sw i odpowiedzialnoci przed prawem przyrzekam uroczycie, e bd mwi szczer prawd, niczego nie ukrywajc z tego, co mi jest wiadome. Art. 269. 1. wiadek skada przyrzeczenie, powtarzajc za sdzi lub odczytujc na gos tekst przyrzeczenia, przy czym wszyscy nie wyczajc sdziw stoj. 2. Niemi i gusi skadaj przyrzeczenie przez podpisanie jego tekstu lub przy pomocy biegego. Art. 270. W razie powtrnego przesuchania wiadka przypomina mu si poprzednio zoone przyrzeczenie. Art. 271. 1. wiadek skada zeznanie ustnie, zaczynajc od odpowiedzi na pytania przewodniczcego, co i z jakiego rda wiadomo mu w sprawie, po czym sdziowie i strony mog w tyme przedmiocie zadawa mu pytania. 2. Niemi i gusi skadaj zeznania na pimie lub przy pomocy biegego. Art. 272. wiadkowie, ktrych zeznania przecz sobie wzajemnie, mog by konfrontowani. Art. 273. 1. Zeznanie wiadka, po zapisaniu do protokou, sporzdzonego zgodnie z art. 157 11, bdzie mu odczytane i stosownie do okolicznoci na podstawie jego uwag uzupenione i sprostowane. 2. wiadek moe oddali si z sdu nie wczeniej ni po uzyskaniu na to zezwolenia przewodniczcego. Art. 274. 1. Za nieusprawiedliwione niestawiennictwo sd skae wiadka na grzywne, po czym wezwie go powtrnie, a w razie ponownego niestawiennictwa skae go na ponown grzywn i moe zarzdzi jego przymusowe sprowadzenie.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 69/360

2. Przepis paragrafu poprzedzajcego stosuje si odpowiednio do wiadka, ktry oddali si bez zezwolenia przewodniczcego. Art. 275. wiadek w cigu tygodnia od daty dorczenia mu postanowienia skazujcego go na grzywn lub na pierwszym posiedzeniu, na ktre zostanie wezwany, moe usprawiedliwi swe niestawiennictwo. W razie usprawiedliwienia niestawiennictwa sd zwolni wiadka od grzywny i od przymusowego sprowadzenia. Postanowienia sdu mog zapa na posiedzeniu niejawnym. Art. 276. 1. Za nieuzasadnion odmow zezna lub przyrzeczenia sd, po wysuchaniu obecnych stron co do zasadnoci odmowy, skae wiadka na grzywn. 2. Niezalenie od powyszej grzywny sd moe nakaza aresztowanie wiadka na czas nie przekraczajcy tygodnia. Sd uchyli areszt, jeeli wiadek zoy zeznanie lub przyrzeczenie, albo jeeli spraw ukoczono w instancji, w ktrej dowd z tego wiadka zosta dopuszczony. Art. 2761. W razie uchybienia przez onierza w czynnej subie wojskowej obowizkom, o ktrych mowa w art. 274 i 276, sd, zamiast skaza onierza na grzywn, wystpuje do dowdcy jednostki wojskowej, w ktrej onierz ten peni sub, z wnioskiem o pocignicie go do odpowiedzialnoci dyscyplinarnej. Art. 277. wiadek ma prawo da zwrotu wydatkw koniecznych, zwizanych ze stawiennictwem do sdu, a ponadto wynagrodzenia za utrat zarobku. Przewodniczcy moe przyzna wiadkowi zaliczk na koszty podry i na utrzymanie w miejscu przesuchania. Oddzia 4 Opinia biegych Art. 278. 1. W wypadkach wymagajcych wiadomoci specjalnych sd po wysuchaniu wnioskw stron co do liczby biegych i ich wyboru moe wezwa jednego lub kilku biegych w celu zasignicia ich opinii. 2. Sd orzekajcy moe pozostawi prawo wyboru biegego sdziemu wyznaczonemu lub sdowi wezwanemu. 3. Sd oznaczy, czy opinia ma by przedstawiona ustnie, czy na pimie. Art. 279. Dopuszczenie dowodu z biegych moe nastpi na posiedzeniu niejawnym po wysuchaniu wnioskw stron co do liczby biegych i ich wyboru.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 70/360

Art. 280. Osoba wyznaczona na biegego moe nie przyj woonego na ni obowizku z przyczyn, jakie uprawniaj wiadka do odmowy zezna, a ponadto z powodu przeszkody, ktra uniemoliwia jej wydanie opinii. Art. 281. A do ukoczenia czynnoci biegego strona moe da jego wyczenia z przyczyn, z jakich mona da wyczenia sdziego. Gdy strona zgasza wniosek o wyczenie biegego po rozpoczciu przez niego czynnoci, obowizana jest uprawdopodobni, e przyczyna wyczenia powstaa pniej lub e przedtem nie bya jej znana. Art. 282. 1. Biegy skada przed rozpoczciem czynnoci przyrzeczenie w nastpujcym brzmieniu: wiadomy znaczenia mych sw i odpowiedzialnoci przed prawem przyrzekam uroczycie, e powierzone mi obowizki biegego wykonam z ca sumiennoci i bezstronnoci. 2. Poza tym do przyrzeczenia biegych stosuje si odpowiednio przepisy dotyczce przyrzeczenia wiadkw. Art. 283. 1. Biegy nie skada przyrzeczenia, gdy obie strony wyra na to zgod. 2. Biegy sdowy stay skada przyrzeczenie tylko przy objciu stanowiska, w poszczeglnych za sprawach powouje si na nie. Art. 284. Sd moe zarzdzi okazanie biegemu akt sprawy i przedmiotu ogldzin oraz zarzdzi, aby bra udzia w postpowaniu dowodowym. Art. 285. 1. Opinia biegego powinna zawiera uzasadnienie. 2. Biegli mog zoy opini czn. 3. Jeeli biegy nie moe na razie udzieli wyczerpujcej opinii, sd wyznaczy termin dodatkowy do jej przedstawienia. Art. 286. Sd moe zada ustnego wyjanienia opinii zoonej na pimie, moe te w razie potrzeby zada dodatkowej opinii od tych samych lub innych biegych.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 71/360

Art. 287. Za nieusprawiedliwione niestawiennictwo, za nieuzasadnion odmow zoenia przyrzeczenia lub opinii albo za nieusprawiedliwione opnienie zoenia opinii sd skae biegego na grzywn. Art. 288. Biegy ma prawo da wynagrodzenia za stawiennictwo do sdu i wykonan prac. Przewodniczcy moe przyzna biegemu zaliczk na poczet wydatkw. Art. 289. Do wezwania i przesuchania biegych stosuje si ponadto odpowiednio przepisy o wiadkach, z wyjtkiem przepisw o przymusowym sprowadzeniu. Art. 290. 1. Sd moe zada opinii odpowiedniego instytutu naukowego lub naukowo-badawczego. Sd moe zada od instytutu dodatkowych wyjanie bd pisemnych, bd ustnych przez wyznaczon do tego osob, moe te zarzdzi zoenie dodatkowej opinii przez ten sam lub inny instytut. 2. W opinii instytutu naley wskaza osoby, ktre przeprowadziy badanie i wyday opini. Art. 291. Instytut naukowy lub naukowo-badawczy moe da wynagrodzenia za wykonan prac i za stawiennictwo swoich przedstawicieli. Oddzia 5 Ogldziny Art. 292. Sd moe zarzdzi ogldziny bez udziau lub z udziaem biegych, a stosownie do okolicznoci rwnie w poczeniu z przesuchaniem wiadkw. Art. 293. Przepisy o obowizku przedstawienia dokumentu stosuje si odpowiednio do przedstawienia przedmiotu ogldzin. Jeeli rodzaj przedmiotu na to pozwala i nie jest to poczone ze znacznymi kosztami, naley przedmiot ogldzin dostarczy do sdu. Art. 294. Jeeli przedmiot ogldzin jest w posiadaniu osoby trzeciej, a ogldziny maj by dokonane w miejscu, gdzie przedmiot znajduje si, osoba ta powinna by wezwana na termin ogldzin i obowizana jest uatwi dostp do przedmiotu.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 72/360

Art. 295. 1. Osoba trzecia w cigu dni trzech od dorczenia jej wezwania moe z wanych przyczyn da od sdu wzywajcego zaniechania ogldzin. 2. Przed rozpoznaniem dania osoby trzeciej sd nie przystpi do ogldzin. Art. 296. Osob trzeci, ktra bez uzasadnionych przyczyn nie zastosowaa si do zarzdze w przedmiocie ogldzin, sd skae na grzywn. Art. 297. Osoba trzecia wezwana na termin ogldzin ma prawo da zwrotu wydatkw koniecznych, zwizanych ze stawiennictwem do sdu, oraz wynagrodzenia za utrat zarobku na rwni ze wiadkiem, a ponadto zwrotu wydatkw poczonych z dostarczeniem przedmiotu ogldzin. Art. 298. Ogldziny osoby mog odby si tylko za jej zgod. Oddzia 6 Przesuchanie stron Art. 299. Jeeli po wyczerpaniu rodkw dowodowych lub w ich braku pozostay niewyjanione fakty istotne dla rozstrzygnicia sprawy, sd dla wyjanienia tych faktw moe dopuci dowd z przesuchania stron. Art. 300. 1. Za osob prawna sd przesuchuje osoby wchodzce w skad organu uprawnionego do jej reprezentowania, przy czym sd decyduje, czy przesucha wszystkie te osoby, czy te tylko niektre z nich. 2. Za Skarb Pastwa sd moe przesucha w charakterze strony osoby powoane do reprezentowania pastwowej jednostki organizacyjnej, z ktrej dziaalnoci wie si dochodzone roszczenie, lub inne wskazane osoby. Art. 301. Jeeli powdztwo jest wytoczone przez prokuratora lub organizacj spoeczn na rzecz oznaczonej osoby, przesuchuje si w charakterze strony powodowej t osob, chociaby nie przystpia ona do sprawy. Art. 302. 1. Gdy z przyczyn natury faktycznej lub prawnej przesucha mona co do okolicznoci spornych jedn tylko stron, sd oceni, czy mimo to naley przesu2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 73/360

cha t stron, czy te dowd ten pomin w zupenoci. Sd postpi tak samo, gdy druga strona lub niektrzy ze wspuczestnikw nie stawili si na przesuchanie stron lub odmwili zezna. 2. W sprawach osb znajdujcych si pod wadz rodzicielsk, opiek lub kuratel, od uznania sdu zaley przesuchanie bd samej strony, bd jej przedstawiciela ustawowego, bd te obojga. Art. 303. Sd przesucha najpierw strony bez odbierania przyrzeczenia. Jeeli przesuchanie to nie wywietli dostatecznie faktw, sd moe przesucha wedug swego wyboru jedn ze stron ponownie, po uprzednim odebraniu od niej przyrzeczenia. Przesuchanie jednej ze stron co do pewnego faktu z odebraniem od niej przyrzeczenia nie wycza takiego przesuchania drugiej strony co do innego faktu. Art. 304. Przed przystpieniem do przesuchania sd uprzedza strony, e obowizane s zeznawa prawd i e stosownie do okolicznoci mog by przesuchane ponownie po odebraniu od nich przyrzeczenia. Przed odebraniem przyrzeczenia sd uprzedza stron o odpowiedzialnoci karnej za zoenie faszywych zezna. Poza tym do przesuchania stron i skadania przyrzeczenia stosuje si odpowiednio przepisy dotyczce wiadkw, z wyjtkiem przepisw o rodkach przymusowych. Oddzia 7 Inne rodki dowodowe Art. 305. Sd moe dopuci dowd z grupowego badania krwi. Art. 306. Pobranie krwi w celu jej badania moe nastpi tylko za zgod osoby, ktrej krew ma by pobrana, a jeeli osoba ta nie ukoczya trzynastu lat lub jest ubezwasnowolniona cakowicie za zgod jej przedstawiciela ustawowego. Art. 307. 1. W celu przeprowadzenia dowodu z grupowego badania krwi sd zwraca si do biegego o pobranie krwi, zbadanie jej i zoenie sprawozdania o wynikach badania cznie z kocow opini. 2. Sprawozdanie z grupowego badania krwi powinno zawiera stwierdzenie, czy sprawdzono naleycie tosamo osb, ktrych krew pobrano, oraz wskazanie sposobu przeprowadzenia badania. Sprawozdanie powinno by podpisane przez osob, ktra przeprowadzia badanie, a jeeli krew zostaa pobrana przez inn osob, pobranie krwi powinno by stwierdzone jej podpisem. 3. Pobranie krwi i przesanie jej do instytutu, o jakim mowa w art. 290, mona zleci biegemu miejsca zamieszkania stron lub siedziby sdu.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 74/360

Art. 308. 1. Sd moe dopuci dowd z filmu, telewizji, fotokopii, fotografii, planw, rysunkw oraz pyt lub tam dwikowych i innych przyrzdw utrwalajcych albo przenoszcych obrazy lub dwiki. 2. Dowody, o ktrych mowa w paragrafie poprzedzajcym, sd przeprowadza, stosujc odpowiednio przepisy o dowodzie z ogldzin oraz o dowodzie z dokumentw. Art. 309. Sposb przeprowadzenia dowodu innymi rodkami dowodowymi ni wymienione w artykuach poprzedzajcych okreli sd zgodnie z ich charakterem, stosujc odpowiednio przepisy o dowodach. Rozdzia 3 Zabezpieczenie dowodw Art. 310. Przed wszczciem postpowania na wniosek, a w toku postpowania rwnie z urzdu, mona zabezpieczy dowd, gdy zachodzi obawa, e jego przeprowadzenie stanie si niewykonalne lub zbyt utrudnione, albo gdy z innych przyczyn zachodzi potrzeba stwierdzenia istniejcego stanu rzeczy. Art. 311. Wniosek o zabezpieczenie dowodu skada si w sdzie waciwym do rozpoznania sprawy, a w wypadkach nie cierpicych zwoki lub gdy postpowanie nie zostao jeszcze wszczte, w sdzie rejonowym, w ktrego okrgu dowd ma by przeprowadzony. Art. 312. Wniosek powinien zawiera: 1) oznaczenie wnioskodawcy i przeciwnika oraz innych osb zainteresowanych, jeeli s znane; 2) wskazanie faktw oraz dowodw; 3) przyczyny uzasadniajce potrzeb zabezpieczenia dowodu. Art. 313. Zabezpieczenie dowodu moe by dopuszczone bez wezwania przeciwnika tylko w wypadkach nie cierpicych zwoki albo gdy przeciwnik nie moe by wskazany lub gdy miejsce jego pobytu nie jest znane.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 75/360

Art. 314. Sd wzywa zainteresowanych na termin wyznaczony do przeprowadzenia dowodu; jednake w wypadkach nie cierpicych zwoki przeprowadzenie dowodu moe by rozpoczte nawet przed dorczeniem wezwania przeciwnikowi. Art. 315. 1. Strony maj prawo wskazywa przed sdem orzekajcym uchybienia popenione przy zabezpieczeniu dowodu. 2. (uchylony). Dzia IV Orzeczenia Rozdzia 1 Wyroki Oddzia 1 Wydanie wyroku Art. 316. 1. Po zamkniciu rozprawy sd wydaje wyrok, biorc za podstaw stan rzeczy istniejcy w chwili zamknicia rozprawy; w szczeglnoci zasdzeniu roszczenia nie stoi na przeszkodzie okoliczno, e stao si ono wymagalne w toku sprawy. 2. Rozprawa powinna by otwarta na nowo, jeeli istotne okolicznoci ujawniy si dopiero po jej zamkniciu. Art. 317. 1. Sd moe wyda wyrok czciowy, jeeli nadaje si do rozstrzygnicia tylko cz dania lub niektre z da pozwu; to samo dotyczy powdztwa wzajemnego. 2. Na tej samej podstawie sd moe wyda wyrok czciowy, rozstrzygajcy o caoci dania powdztwa gwnego lub wzajemnego. Art. 318. 1. Sd, uznajc roszczenie za usprawiedliwione w zasadzie, moe wyda wyrok wstpny tylko co do samej zasady, co do spornej za wysokoci dania zarzdzi bd dalsz rozpraw, bd jej odroczenie. 2. W razie zarzdzenia dalszej rozprawy, wyrok co do wysokoci dania, jak rwnie rozstrzygnicie co do kosztw moe zapa dopiero po uprawomocnieniu si wyroku wstpnego.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 76/360

Art. 319. Jeeli pozwany ponosi odpowiedzialno z okrelonych przedmiotw majtkowych albo do wysokoci ich wartoci, sd moe, nie wymieniajc tych przedmiotw ani ich wartoci, uwzgldni powdztwo zastrzegajc pozwanemu prawo do powoania si w toku postpowania egzekucyjnego na ograniczenie odpowiedzialnoci. Art. 320. W szczeglnie uzasadnionych wypadkach sd moe w wyroku rozoy na raty zasdzone wiadczenie, a w sprawach o wydanie nieruchomoci lub o oprnienie pomieszczenia wyznaczy odpowiedni termin do spenienia tego wiadczenia. Art. 321. 1. Sd nie moe wyrokowa co do przedmiotu, ktry nie by objty daniem, ani zasdza ponad danie. 2. (uchylony). Art. 322. Jeeli w sprawie o naprawienie szkody, o dochody, zwrot bezpodstawnego wzbogacenia lub o wiadczenie z umowy o doywocie sd uzna, e cise udowodnienie wysokoci dania jest niemoliwe lub nader utrudnione, moe w wyroku zasdzi odpowiedni sum wedug swej oceny, opartej na rozwaeniu wszystkich okolicznoci sprawy. Art. 323. Wyrok moe by wydany jedynie przez sdziw, przed ktrymi odbya si rozprawa poprzedzajca bezporednio wydanie wyroku. Art. 324. 1. Sd wydaje wyrok po niejawnej naradzie sdziw. Narada obejmuje dyskusj, gosowanie nad majcym zapa orzeczeniem i zasadniczymi powodami rozstrzygnicia oraz spisanie sentencji wyroku. 2. Przewodniczcy zbiera gosy sdziw wedug ich starszestwa subowego, a awnikw wedug ich wieku, poczynajc od najmodszego, sam za gosuje ostatni. Sprawozdawca, jeeli jest wyznaczony, gosuje pierwszy. Wyrok zapada wikszoci gosw. Sdzia, ktry przy gosowaniu nie zgodzi si z wikszoci, moe przy podpisywaniu sentencji zgosi zdanie odrbne i obowizany jest uzasadni je na pimie przed podpisaniem uzasadnienia. 3. Sentencj wyroku podpisuje cay skad sdu. Art. 325. Sentencja wyroku powinna zawiera wymienienie sdu, sdziw, protokolanta oraz prokuratora, jeeli bra udzia w sprawie, dat i miejsce rozpoznania sprawy i wyda-

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 77/360

nia wyroku, wymienienie stron i oznaczenie przedmiotu sprawy oraz rozstrzygnicie sdu o daniach stron. Art. 326. 1. Ogoszenie wyroku powinno nastpi na posiedzeniu, na ktrym zamknito rozpraw. Jednake w sprawie zawiej sd moe odroczy ogoszenie wyroku tylko jeden raz na czas do dwch tygodni. W postanowieniu o odroczeniu sd powinien wyznaczy termin ogoszenia wyroku i ogosi go niezwocznie po zamkniciu rozprawy. 2. Ogoszenie wyroku nastpuje na posiedzeniu jawnym. Nieobecno stron nie wstrzymuje ogoszenia. Jeeli ogoszenie byo odroczone, moe go dokona sam przewodniczcy lub sdzia sprawozdawca. 3. Ogoszenia wyroku dokonuje si przez odczytanie sentencji. Po ogoszeniu sentencji przewodniczcy lub sdzia sprawozdawca podaje ustnie zasadnicze powody rozstrzygnicia, moe jednak tego zaniecha, jeeli sprawa bya rozpoznawana przy drzwiach zamknitych. Art. 327. 1. Stronie dziaajcej bez adwokata, radcy prawnego lub rzecznika patentowego, obecnej przy ogoszeniu wyroku, przewodniczcy udzieli wskazwek co do sposobu i terminw wniesienia rodka zaskarenia. Jeeli zastpstwo stron przez adwokatw lub radcw prawnych jest obowizkowe, naley pouczy stron o treci przepisw o obowizkowym zastpstwie oraz o skutkach niezastosowania si do tych przepisw. 2. Stronie dziaajcej bez adwokata, radcy prawnego lub rzecznika patentowego, ktra na skutek pozbawienia wolnoci bya nieobecna przy ogoszeniu wyroku, sd z urzdu w cigu tygodnia od dnia ogoszenia wyroku dorcza odpis jego sentencji z pouczeniem o terminie i sposobie wniesienia rodka zaskarenia. Art. 328. 1. Uzasadnienie wyroku sporzdza si na danie strony, zgoszone w terminie tygodniowym od dnia ogoszenia sentencji wyroku, a w wypadku, o ktrym mowa w art. 327 2 od dnia dorczenia sentencji wyroku. danie spnione sd odrzuci na posiedzeniu niejawnym. Sd sporzdza uzasadnienie wyroku rwnie wwczas, gdy wyrok zosta zaskarony w ustawowym terminie oraz gdy wniesiono skarg o stwierdzenie niezgodnoci z prawem prawomocnego orzeczenia. 2. Uzasadnienie wyroku powinno zawiera wskazanie podstawy faktycznej rozstrzygnicia, a mianowicie: ustalenie faktw, ktre sd uzna za udowodnione, dowodw, na ktrych si opar, i przyczyn, dla ktrych innym dowodom odmwi wiarygodnoci i mocy dowodowej, oraz wyjanienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisw prawa.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 78/360

Art. 329. Uzasadnienie wyroku sporzdza si w terminie dwutygodniowym od dnia zoenia wniosku o sporzdzenie uzasadnienia, a gdy wniosek taki nie by zgoszony od dnia zaskarenia wyroku lub wniesienia skargi o stwierdzenie niezgodnoci z prawem prawomocnego orzeczenia. W sprawie zawiej, w razie niemonoci sporzdzenia uzasadnienia w terminie, prezes sdu moe przeduy ten termin na czas oznaczony, nie duszy ni trzydzieci dni. Art. 330. 1. W sprawach rozstrzyganych w skadzie trzech sdziw zawodowych uzasadnienie wyroku podpisuj sdziowie, ktrzy brali udzia w jego wydaniu. Jeeli ktrykolwiek z sdziw nie moe podpisa uzasadnienia, przewodniczcy lub najstarszy sub sdzia zaznacza na wyroku przyczyn braku podpisu. 2. Uzasadnienie wyroku w sprawie rozpoznawanej z udziaem awnikw podpisuje tylko przewodniczcy. W razie zoenia zdania odrbnego uzasadnienie wyroku podpisuje przewodniczcy wraz z awnikami. Art. 331. Wyrok z uzasadnieniem dorcza si tylko tej stronie, ktra zadaa sporzdzenia uzasadnienia. Art. 332. 1. Sd jest zwizany wydanym wyrokiem od chwili jego ogoszenia. 2. Jednake w razie cofnicia pozwu przed uprawomocnieniem si wyroku i przed jego zaskareniem z jednoczesnym zrzeczeniem si dochodzonego roszczenia, a za zgod pozwanego rwnie bez takiego zrzeczenia si, sd pierwszej instancji uchyli swj wyrok i postpowanie w sprawie umorzy, jeeli uzna cofnicie takie za dopuszczalne. Postanowienie sdu w tym przedmiocie moe by wydane na posiedzeniu niejawnym. Oddzia 2 Natychmiastowa wykonalno wyrokw Art. 333. 1. Sd z urzdu nada wyrokowi przy jego wydaniu rygor natychmiastowej wykonalnoci, jeeli: 1) zasdza alimenty co do rat patnych po dniu wniesienia powdztwa, a co do rat patnych przed wniesieniem powdztwa za okres nie duszy ni za trzy miesice; 2) zasdza roszczenie uznane przez pozwanego; 3) wyrok uwzgldniajcy powdztwo jest zaoczny. 2. Sd moe nada wyrokowi przy jego wydaniu rygor natychmiastowej wykonalnoci, jeeli zasdza naleno z weksla, czeku, warrantu, rewersu, doku2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 79/360

mentu urzdowego lub dokumentu prywatnego, ktrego prawdziwo nie zostaa zaprzeczona, oraz jeeli uwzgldnia powdztwo o naruszenie posiadania. 3. Sd moe rwnie na wniosek nada wyrokowi nadajcemu si do wykonania w drodze egzekucji rygor natychmiastowej wykonalnoci, gdyby opnienie uniemoliwiao lub znacznie utrudniao wykonanie wyroku albo naraao powoda na szkod. Art. 334. 1. Sd moe uzaleni natychmiastow wykonalno wyroku od zoenia przez powoda stosownego zabezpieczenia. 2. Zabezpieczenie moe polega rwnie na wstrzymaniu wydania powodowi rzeczy odebranych pozwanemu lub sum pieninych po ich wyegzekwowaniu albo na wstrzymaniu sprzeday zajtego majtku ruchomego. 3. Sprzeda lub przejcie na wasno zajtej nieruchomoci wstrzymuje si z urzdu do czasu uprawomocnienia si wyroku. 4. Zabezpieczenie nie moe by zarzdzone co do nalenoci alimentacyjnych w granicach, w jakich sd nadaje wyrokowi zasdzajcemu te nalenoci rygor natychmiastowej wykonalnoci z urzdu.

Art. 335. 1. Natychmiastowa wykonalno nie bdzie orzeczona nawet za zabezpieczeniem, jeeli wskutek wykonania wyroku mogaby wynikn dla pozwanego niepowetowana szkoda. Przepisu tego nie stosuje si do wyrokw zasdzajcych alimenty w granicach, w jakich sd nadaje wyrokowi rygor natychmiastowej wykonalnoci z urzdu. 2. Natychmiastowa wykonalno nie bdzie rwnie orzeczona nawet za zabezpieczeniem w sprawach przeciwko Skarbowi Pastwa. Art. 336. Rygor natychmiastowej wykonalnoci obowizuje od chwili ogoszenia wyroku lub postanowienia, ktrym go nadano, a gdy ogoszenia nie byo od chwili podpisania sentencji orzeczenia. Art. 337. Natychmiastowa wykonalno wyroku wygasa z chwil ogoszenia, a jeeli nie byo ogoszenia, z chwil podpisania sentencji orzeczenia zmieniajcego albo uchylajcego wyrok lub postanowienie o natychmiastowej wykonalnoci wyroku w takim zakresie, w jakim nastpia zmiana lub uchylenie. Art. 338. 1. Uchylajc lub zmieniajc wyrok, ktremu nadany zosta rygor natychmiastowej wykonalnoci, sd na wniosek pozwanego orzeka w orzeczeniu koczcym postpowanie o zwrocie spenionego lub wyegzekwowanego wiadczenia lub o przywrceniu poprzedniego stanu.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 80/360

2. Przepis paragrafu poprzedzajcego nie wycza moliwoci dochodzenia w osobnym procesie naprawienia szkody poniesionej wskutek wykonania wyroku. Oddzia 3 Wyroki zaoczne Art. 339. 1. Jeeli pozwany nie stawi si na posiedzenie wyznaczone na rozpraw albo mimo stawienia si nie bierze udziau w rozprawie, sd wyda wyrok zaoczny. 2. W tym wypadku przyjmuje si za prawdziwe twierdzenie powoda o okolicznociach faktycznych przytoczonych w pozwie lub w pismach procesowych dorczonych pozwanemu przed rozpraw, chyba e budz one uzasadnione wtpliwoci albo zostay przytoczone w celu obejcia prawa. 3. (uchylony). Art. 340. Wyrok wydany w nieobecnoci pozwanego nie bdzie zaoczny, jeeli pozwany da przeprowadzenia rozprawy w swej nieobecnoci albo skada ju w sprawie wyjanienia ustnie lub na pimie. Art. 341. W razie nie nadejcia dowodu dorczenia na dzie rozprawy sd moe w cigu nastpnych dwch tygodni wyda na posiedzeniu niejawnym wyrok zaoczny, jeeli w tym czasie otrzyma dowd dorczenia. Wyrok taki wie sd od chwili podpisania sentencji. Art. 342. Wyrok zaoczny sd uzasadnia, gdy powdztwo zostao oddalone w caoci lub w czci, a powd zada uzasadnienia w cigu tygodnia od dorczenia mu wyroku, albo gdy powd, ktry dania takiego nie zgosi, wnis apelacj w przepisanym terminie. Art. 343. Wyroki zaoczne dorcza si z urzdu obu stronom z pouczeniem o przysugujcych im rodkach zaskarenia. Art. 3431. Jeeli po wydaniu wyroku zaocznego okae si, e pozwany w chwili wniesienia pozwu nie mia zdolnoci sdowej, zdolnoci procesowej albo organu powoanego do jego reprezentowania, a braki te nie zostay usunite w wyznaczonym terminie zgodnie z przepisami kodeksu, sd z urzdu uchyla wyrok zaoczny i wydaje odpowiednie postanowienie.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 81/360

Art. 344. 1. Pozwany, przeciwko ktremu zapad wyrok zaoczny, moe zoy sprzeciw w cigu tygodnia od dorczenia mu wyroku. 2. W pimie zawierajcym sprzeciw pozwany powinien przytoczy zarzuty przeciwko daniu pozwu oraz fakty i dowody na ich uzasadnienie. 3. Sprzeciw zoony po terminie oraz sprzeciw, ktrego brakw strona w wyznaczonym terminie nie uzupenia, a take sprzeciw nieopacony, sd odrzuca na posiedzeniu niejawnym. Art. 345. Jeeli sprzeciw zosta zoony prawidowo, przewodniczcy wyznacza termin rozprawy i zarzdza dorczenie sprzeciwu powodowi. Art. 346. 1. Na wniosek pozwanego sd zawiesi rygor natychmiastowej wykonalnoci nadany wyrokowi zaocznemu, jeeli wyrok ten zosta wydany z naruszeniem przepisw o dopuszczalnoci jego wydania albo jeeli pozwany uprawdopodobni, e jego niestawiennictwo byo niezawinione, a przedstawione w sprzeciwie okolicznoci wywouj wtpliwoci co do zasadnoci wyroku zaocznego. Zawieszajc wykonalno wyroku, sd moe zarzdzi rodki zabezpieczenia w myl oddziau poprzedzajcego. 2. Wniosek o zawieszenie natychmiastowej wykonalnoci sd moe rozstrzygn na posiedzeniu niejawnym. Art. 347. Po ponownym rozpoznaniu sprawy sd wydaje wyrok, ktrym wyrok zaoczny w caoci lub w czci utrzymuje w mocy albo uchyla go i orzeka o daniu pozwu, bd te pozew odrzuca lub postpowanie umarza. Przepis art. 332 2 stosuje si odpowiednio. Art. 348. Koszty rozprawy zaocznej i sprzeciwu ponosi pozwany, choby nastpnie wyrok zaoczny zosta uchylony, chyba e niestawiennictwo pozwanego byo niezawinione lub e nie doczono do akt nadesanych do sdu przed rozpraw wyjanie pozwanego. Art. 349. 1. W razie cofnicia sprzeciwu sd, jeeli uzna, e cofnicie jest dopuszczalne, umarza postpowanie wywoane wniesieniem sprzeciwu i orzeka o kosztach jak przy cofniciu pozwu. Wyrok zaoczny staje si wwczas prawomocny. 2. Przepis art. 203 4 stosuje si odpowiednio.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 82/360

Oddzia 4 Sprostowanie, uzupenienie i wykadnia wyrokw Art. 350. 1. Sd moe z urzdu sprostowa w wyroku niedokadnoci, bdy pisarskie albo rachunkowe lub inne oczywiste omyki. 2. Sprostowanie sd moe postanowi na posiedzeniu niejawnym; o sprostowaniu umieszcza si wzmiank na oryginale wyroku, a na danie stron take na udzielonych im wypisach. Dalsze odpisy i wypisy powinny by zredagowane w brzmieniu uwzgldniajcym postanowienie o sprostowaniu. 3. Jeeli sprawa toczy si przed sdem drugiej instancji, sd ten moe z urzdu sprostowa wyrok pierwszej instancji. Art. 351. 1. Strona moe w cigu dwch tygodni od ogoszenia wyroku, a gdy dorczenie wyroku nastpuje z urzdu od jego dorczenia, zgosi wniosek o uzupenienie wyroku, jeeli sd nie orzek o caoci dania, o natychmiastowej wykonalnoci albo nie zamieci w wyroku dodatkowego orzeczenia, ktre wedug przepisw ustawy powinien by zamieci z urzdu. 2. Wniosek o uzupenienie wyroku co do zwrotu kosztw lub natychmiastowej wykonalnoci sd moe rozpozna na posiedzeniu niejawnym. 3. Orzeczenie uzupeniajce wyrok zapada w postaci wyroku, chyba e uzupenienie dotyczy wycznie kosztw lub natychmiastowej wykonalnoci. Art. 352. Sd, ktry wyda wyrok, rozstrzyga postanowieniem wtpliwoci co do jego treci. Postanowienie w tym przedmiocie sd moe wyda na posiedzeniu niejawnym. Art. 353. Wniosek o sprostowanie, uzupenienie lub wykadni wyroku nie ma wpywu na bieg terminu do wniesienia rodka zaskarenia. Rozdzia 1a Nakazy zapaty Art. 3531. 1. Jeeli przepis szczeglny tak stanowi, sd rozstrzyga spraw, wydajc nakaz zapaty. 2. W postpowaniu upominawczym oraz w elektronicznym postpowaniu upominawczym nakaz zapaty moe wyda take referendarz sdowy.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 83/360

Art. 3532. Do nakazw zapaty stosuje si odpowiednio przepisy o wyrokach, jeeli kodeks nie stanowi inaczej. Rozdzia 2 Postanowienia sdu Art. 354. Jeeli kodeks nie przewiduje wydania wyroku lub nakazu zapaty, sd wydaje postanowienie. Art. 355. 1. Sd wydaje postanowienie o umorzeniu postpowania, jeeli powd cofn ze skutkiem prawnym pozew lub jeeli wydanie wyroku stao si z innych przyczyn zbdne lub niedopuszczalne. 2. Postanowienie o umorzeniu postpowania moe zapa na posiedzeniu niejawnym, jeeli powd cofn ze skutkiem prawnym pozew w pimie procesowym albo gdy strony zawary ugod przed mediatorem, ktr zatwierdzi sd. Art. 356. Rozstrzygnicia zawarte w postanowieniach nie koczcych postpowania w sprawie, wydanych na posiedzeniach jawnych, wpisuje si do protokou bez spisywania odrbnej sentencji, jeeli nie przysuguje na nie zaalenie. Art. 357. 1. Postanowienia ogoszone na posiedzeniu jawnym sd uzasadnia tylko wtedy, gdy podlegaj one zaskareniu, i tylko na danie strony zgoszone w terminie tygodniowym od dnia ogoszenia postanowienia. Postanowienia te dorcza si tylko tej stronie, ktra zadaa sporzdzenia uzasadnienia i dorczenia postanowienia z uzasadnieniem. 2. Postanowienia wydane na posiedzeniu niejawnym sd dorcza z urzdu obu stronom, chyba e przepis szczeglny stanowi inaczej. Gdy stronie przysuguje rodek zaskarenia, postanowienie, naley dorczy z uzasadnieniem; dorczajc postanowienie naley pouczy stron wystpujc w sprawie bez adwokata, radcy prawnego lub rzecznika patentowego o dopuszczalnoci, terminie i sposobie wniesienia rodka zaskarenia. 3. Uzasadnienie, o ktrym mowa w paragrafach poprzedzajcych, naley sporzdzi w cigu tygodnia od dnia wydania postanowienia na posiedzeniu niejawnym. Jeeli postanowienie wydano na posiedzeniu jawnym, termin tygodniowy liczy si od dnia, w ktrym zadano jego dorczenia, a gdy dania takiego nie byo od dnia wniesienia zaalenia. 4. Postanowie, ktre odnosz si wycznie do innych osb (wiadka, biegego, osoby trzeciej), nie dorcza si stronom; osobom, ktrych te postanowienia do2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 84/360

tycz, dorcza si je tylko wwczas, gdy nie byy one obecne na posiedzeniu, na ktrym postanowienia te zostay wydane. Art. 358. Postanowienie wydane na posiedzeniu niejawnym wie sd od chwili, w ktrej zostao podpisane wraz z uzasadnieniem, jeeli za sd postanowienia nie uzasadnia, od chwili podpisania sentencji. Art. 359. 1. Postanowienia nie koczce postpowania w sprawie mog by uchylane i zmieniane wskutek zmiany okolicznoci sprawy, chociaby byy zaskarone, a nawet prawomocne. 2. Postanowienia, o ktrych mowa w 1, mog by zmieniane lub uchylane take wwczas, gdy zostay wydane na podstawie aktu normatywnego uznanego przez Trybuna Konstytucyjny za niezgodny z Konstytucj, ratyfikowan umow midzynarodow lub z ustaw. Art. 360. Postanowienia staj si skuteczne w takim zakresie i w taki sposb, jaki wynika z ich treci, z chwil ogoszenia, a jeeli ogoszenia nie byo z chwil podpisania sentencji. Art. 361. Do postanowie stosuje si odpowiednio przepisy o wyrokach, jeeli kodeks nie stanowi inaczej. Art. 362. Przepisy niniejszego rozdziau stosuje si odpowiednio do zarzdze przewodniczcego. Art. 3621. Do postanowie referendarza sdowego stosuje si odpowiednio przepisy o postanowieniach sdu. Rozdzia 3 Prawomocno orzecze Art. 363. 1. Orzeczenie sdu staje si prawomocne, jeeli nie przysuguje co do niego rodek odwoawczy lub inny rodek zaskarenia. 2. Mimo niedopuszczalnoci odrbnego zaskarenia nie staj si prawomocne postanowienia podlegajce rozpoznaniu przez sd drugiej instancji, gdy sd ten rozpoznaje spraw, w ktrej je wydano.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 85/360

3. Jeeli zaskarono tylko cze orzeczenia, staje si ono prawomocne w czci pozostaej z upywem terminu do zaskarenia, chyba e sd drugiej instancji moe z urzdu rozpozna spraw take w tej czci. Art. 364. 1. Prawomocno orzeczenia stwierdza na wniosek strony sd pierwszej instancji na posiedzeniu niejawnym, a dopki akta sprawy znajduj si w sdzie drugiej instancji ten sd. Stwierdzenia dokonuje sd jednoosobowo. 2. Postanowienia w sprawie, o ktrej mowa w 1, moe wyda take referendarz sdowy. Art. 365. 1. Orzeczenie prawomocne wie nie tylko strony i sd, ktry je wyda, lecz rwnie inne sdy oraz inne organy pastwowe i organy administracji publicznej, a w wypadkach w ustawie przewidzianych take inne osoby. 2. Kodeks postpowania karnego okrela, w jakim zakresie orzeczenia sdu cywilnego nie wi sdu w postpowaniu karnym. Art. 366. Wyrok prawomocny ma powag rzeczy osdzonej tylko co do tego, co w zwizku z podstaw sporu stanowio przedmiot rozstrzygnicia, a ponadto tylko miedzy tymi samymi stronami. Dzia V rodki odwoawcze Rozdzia 1 Apelacja Art. 367. 1. Od wyroku sdu pierwszej instancji przysuguje apelacja do sdu drugiej instancji. 2. Apelacj od wyroku sdu rejonowego rozpoznaje sd okrgowy, a od wyroku sdu wojewdzkiego jako pierwszej instancji sd apelacyjny. 3. Rozpoznanie sprawy nastpuje w skadzie trzech sdziw zawodowych. Postanowienia dotyczce postpowania dowodowego na posiedzeniu niejawnym wydaje sd w skadzie jednego sdziego. 4. Postanowienie o przyznaniu i cofniciu zwolnienia od kosztw sdowych, o odmowie zwolnienia, o odrzuceniu wniosku o zwolnienie oraz o naoeniu na stron obowizku uiszczenia kosztw i skazaniu na grzywn, jak rwnie postanowienie o ustanowieniu, cofniciu ustanowienia, o odrzuceniu wniosku o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego oraz o skazaniu na grzywn i naoeniu na stron obowizku uiszczenia ich wynagrodzenia sd moe wyda na posiedzeniu niejawnym w skadzie jednego sdziego.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 86/360

Art. 368. 1. Apelacja powinna czyni zado wymaganiom przewidzianym dla pisma procesowego, a ponadto zawiera: 1) oznaczenie wyroku, od ktrego jest wniesiona, ze wskazaniem, czy jest on zaskarony w caoci czy w czci; 2) zwize przedstawienie zarzutw; 3) uzasadnienie zarzutw; 4) powoanie, w razie potrzeby, nowych faktw i dowodw oraz wykazanie, e ich powoanie w postpowaniu przed sdem pierwszej instancji nie byo moliwe albo e potrzeba powoania si na nie wynika pniej; 5) wniosek o zmian lub o uchylenie wyroku z zaznaczeniem zakresu danej zmiany lub uchylenia. 2. W sprawach o prawa majtkowe naley oznaczy warto przedmiotu zaskarenia. Warto ta moe by oznaczona na kwot wysz od wartoci przedmiotu sporu wskazanej w pozwie jedynie wtedy, gdy powd rozszerzy powdztwo lub sd orzek ponad danie. Przepisy art. 1924 i 25 1 stosuje si odpowiednio. Art. 369. 1. Apelacj wnosi si do sdu, ktry wyda zaskarony wyrok, w terminie dwutygodniowym od dorczenia stronie skarcej wyroku z uzasadnieniem. 2. Jeeli strona nie zadaa uzasadnienia wyroku w terminie tygodniowym od ogoszenia sentencji, termin do wniesienia apelacji biegnie od dnia, w ktrym upyn termin do dania uzasadnienia. Art. 370. Sd pierwszej instancji odrzuci na posiedzeniu niejawnym apelacj wniesion po upywie przepisanego terminu, nieopacon lub z innych przyczyn niedopuszczaln, jak rwnie apelacj, ktrej brakw strona nie uzupenia w wyznaczonym terminie. Art. 3701. (utraci moc).6) Art. 371. Po dorczeniu apelacji stronie przeciwnej sd pierwszej instancji przedstawia niezwocznie akta sprawy sdowi drugiej instancji. Art. 372. Strona przeciwna moe w cigu dwch tygodni od dnia dorczenia apelacji wnie odpowied na apelacj wprost do sdu drugiej instancji.

6)

Na podstawie wyroku TK z dnia 20 maja 2008 r., sygn. akt P 18/07 (Dz. U. Nr 96, poz. 619).
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 87/360

Art. 373. Sd drugiej instancji odrzuca na posiedzeniu niejawnym apelacj, jeeli ulegaa ona odrzuceniu przez sd pierwszej instancji. Jeeli dostrzee braki, do ktrych usunicia strona nie bya wezwana, zada ich usunicia. W razie nieusunicia brakw w wyznaczonym terminie apelacja ulega odrzuceniu. Art. 374. Sd drugiej instancji moe rozpozna spraw na posiedzeniu niejawnym w razie cofnicia pozwu, cofnicia apelacji albo jeeli zachodzi niewano postpowania. Art. 375. Poza wypadkami wymienionymi w dwch artykuach poprzedzajcych sd drugiej instancji wyznacza rozpraw. Art. 376. Rozprawa przed sdem drugiej instancji odbywa si bez wzgldu na niestawiennictwo jednej lub obu stron. Wydany wyrok nie jest zaoczny. Art. 377. Po wywoaniu sprawy rozprawa rozpoczyna si od sprawozdania sdziego, ktry zwile przedstawia stan sprawy ze szczeglnym uwzgldnieniem zarzutw i wnioskw apelacyjnych. Art. 378. 1. Sd drugiej instancji rozpoznaje spraw w granicach apelacji; w granicach zaskarenia bierze jednak z urzdu pod uwag niewano postpowania. 2. W granicach zaskarenia sd drugiej instancji moe z urzdu rozpozna spraw take na rzecz wspuczestnikw, ktrzy wyroku nie zaskaryli, gdy bdce przedmiotem zaskarenia prawa lub obowizki s dla nich wsplne. Wspuczestnikw tych naley zawiadomi o rozprawie; mog oni skada pisma przygotowawcze. Art. 379. Niewano postpowania zachodzi: 1) jeeli droga sdowa bya niedopuszczalna; 2) jeeli strona nie miaa zdolnoci sdowej lub procesowej, organu powoanego do jej reprezentowania lub przedstawiciela ustawowego, albo gdy penomocnik strony nie by naleycie umocowany; 3) jeeli o to samo roszczenie midzy tymi samymi stronami toczy si sprawa wczeniej wszczta albo jeeli sprawa taka zostaa ju prawomocnie osdzona; 4) jeeli skad sdu orzekajcego by sprzeczny z przepisami prawa albo jeeli w rozpoznaniu sprawy bra udzia sdzia wyczony z mocy ustawy;
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 88/360

5) jeeli strona zostaa pozbawiona monoci obrony swych praw; 6) jeeli sd rejonowy orzek w sprawie, w ktrej sd okrgowy jest waciwy bez wzgldu na warto przedmiotu sporu. Art. 380. Sd drugiej instancji, na wniosek strony, rozpoznaje rwnie te postanowienia sdu pierwszej instancji, ktre nie podlegay zaskareniu w drodze zaalenia, a miay wpyw na rozstrzygnicie sprawy. Art. 381. Sd drugiej instancji moe pomin nowe fakty i dowody, jeeli strona moga je powoa w postpowaniu przed sdem pierwszej instancji, chyba e potrzeba powoania si na nie wynika pniej. Art. 382. Sd drugiej instancji orzeka na podstawie materiau zebranego w postpowaniu w pierwszej instancji oraz w postpowaniu apelacyjnym. Art. 383. W postpowaniu apelacyjnym nie mona rozszerzy dania pozwu ani wystpowa z nowymi roszczeniami. Jednake w razie zmiany okolicznoci mona da zamiast pierwotnego przedmiotu sporu jego wartoci lub innego przedmiotu, a w sprawach o wiadczenie powtarzajce si mona nadto rozszerzy danie pozwu o wiadczenia za dalsze okresy. Art. 384. Sd nie moe uchyli lub zmieni wyroku na niekorzy strony wnoszcej apelacj, chyba e strona przeciwna rwnie wniosa apelacj. Art. 385. Sd drugiej instancji oddala apelacj, jeeli jest ona bezzasadna. Art. 386. 1. W razie uwzgldnienia apelacji sd drugiej instancji zmienia zaskarony wyrok i orzeka co do istoty sprawy. 2. W razie stwierdzenia niewanoci postpowania sd drugiej instancji uchyla zaskarony wyrok, znosi postpowanie w zakresie dotknitym niewanoci i przekazuje spraw sdowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania. 3. Jeeli pozew ulega odrzuceniu albo zachodzi podstawa do umorzenia postpowania, sd drugiej instancji uchyla wyrok oraz odrzuca pozew lub umarza postpowanie. 4. Poza wypadkami okrelonymi w 2 i 3 sd drugiej instancji moe uchyli zaskarony wyrok i przekaza spraw do ponownego rozpoznania tylko w razie
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 89/360

nierozpoznania przez sd pierwszej instancji istoty sprawy albo gdy wydanie wyroku wymaga przeprowadzenia postpowania dowodowego w caoci. 5. W wypadku uchylenia wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania, sd rozpoznaje j w innym skadzie. 6. Ocena prawna i wskazania co do dalszego postpowania wyraone w uzasadnieniu wyroku sdu drugiej instancji wi zarwno sd, ktremu sprawa zostaa przekazana, jak i sd drugiej instancji, przy ponownym rozpoznaniu sprawy. Nie dotyczy to jednak wypadku, gdy nastpia zmiana stanu prawnego. Art. 387. 1. Sd drugiej instancji uzasadnia z urzdu wyrok oraz postanowienie koczce postpowanie w sprawie. W sprawach, w ktrych apelacj oddalono, uzasadnienie sporzdza si tylko wwczas, gdy strona zadaa dorczenia jej wyroku z uzasadnieniem. 2. Sporzdzenie uzasadnienia powinno nastpi w terminie dwch tygodni od dnia ogoszenia sentencji orzeczenia. Jeeli ogoszenia nie byo, termin ten liczy si od dnia wydania orzeczenia. W sprawach, w ktrych apelacj oddalono, uzasadnienie sporzdza si w terminie dwch tygodni od dnia zgoszenia wniosku. 3. Orzeczenie z uzasadnieniem dorcza si tej stronie, ktra w terminie tygodniowym od ogoszenia sentencji zadaa dorczenia. Przepis art. 327 2 stosuje si odpowiednio. Jeeli ogoszenia nie byo, orzeczenie z uzasadnieniem dorcza si stronom z urzdu w terminie tygodniowym od sporzdzenia uzasadnienia. 4. Jeeli uzasadnienie nie zostao sporzdzone, a w sprawie zostaa wniesiona skarga kasacyjna lub skarga o stwierdzenie niezgodnoci z prawem prawomocnego orzeczenia, sd drugiej instancji sporzdza uzasadnienie zaskaronego orzeczenia w terminie dwch tygodni od dnia wniesienia skargi. Art. 3871. W razie wydania przez sd drugiej instancji orzeczenia, od ktrego przysuguje skarga kasacyjna, strony i ich przedstawiciele maj obowizek, do czasu upywu terminu do wniesienia skargi kasacyjnej, zawiadamia sd drugiej instancji o kadej zmianie miejsca zamieszkania. Art. 388. 1. W razie wniesienia skargi kasacyjnej, gdyby na skutek wykonania orzeczenia stronie moga by wyrzdzona niepowetowana szkoda, sd drugiej instancji moe wstrzyma wykonanie zaskaronego orzeczenia do czasu ukoczenia postpowania kasacyjnego lub uzaleni wykonanie tego orzeczenia a w razie oddalenia apelacji take orzeczenia sdu pierwszej instancji od zoenia przez powoda stosownego zabezpieczenia. Postanowienie moe by wydane na posiedzeniu niejawnym.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 90/360

2. Zabezpieczenie moe rwnie polega na wstrzymaniu wydania powodowi sum pieninych po ich wyegzekwowaniu od pozwanego lub na wstrzymaniu sprzeday zajtego majtku. 3. Do czasu upywu terminu do wniesienia skargi kasacyjnej wstrzymuje si z urzdu sprzeda nieruchomoci. 4. Przepis 1 stosuje si odpowiednio do wstrzymania skutecznoci zaskaronego orzeczenia niepodlegajcego wykonaniu. Art. 389. Po bezskutecznym upywie terminu do zaskarenia wydanego wyroku sd drugiej instancji zwraca akta sdowi pierwszej instancji. Art. 390. 1. Jeeli przy rozpoznawaniu apelacji powstanie zagadnienie prawne budzce powane wtpliwoci, sd moe przedstawi to zagadnienie do rozstrzygnicia Sdowi Najwyszemu, odraczajc rozpoznanie sprawy. Sd Najwyszy wadny jest przej spraw do rozpoznania albo przekaza zagadnienie do rozstrzygnicia powikszonemu skadowi tego Sdu. 2. Uchwaa Sdu Najwyszego rozstrzygajca zagadnienie prawne wie w danej sprawie. Art. 391. 1. Jeeli nie ma szczeglnych przepisw o postpowaniu przed sdem drugiej instancji, do postpowania tego stosuje si odpowiednio przepisy o postpowaniu przed sdem pierwszej instancji. Przepisy art. 194196 i 198 nie maj zastosowania. 2. W razie cofnicia apelacji sd drugiej instancji umarza postpowanie apelacyjne i orzeka o kosztach jak przy cofniciu pozwu. Gdy cofnicie apelacji nastpio przed sdem pierwszej instancji, postpowanie umarza sd pierwszej instancji. Rozdzia 11 (uchylony) Rozdzia 2 Zaalenie Art. 394. 1. Zaalenie do sdu drugiej instancji przysuguje na postanowienia sdu pierwszej instancji koczce postpowanie w sprawie, a ponadto na postanowienia sdu pierwszej instancji i zarzdzenia przewodniczcego, ktrych przedmiotem jest: 1) zwrot pozwu, odmowa odrzucenia pozwu, przekazanie sprawy sdowi rwnorzdnemu lub niszemu albo podjcie postpowania w innym trybie;
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 91/360

2) odmowa zwolnienia od kosztw sdowych lub cofnicie takiego zwolnienia oraz odmowa ustanowienia adwokata lub radcy prawnego lub ich odwoanie; 3) oddalenie opozycji przeciwko wstpieniu interwenienta ubocznego oraz niedopuszczenie interwenienta do udziau w sprawie wskutek uwzgldnienia opozycji; 4) rygor natychmiastowej wykonalnoci; 41) wstrzymanie wykonania prawomocnego orzeczenia do czasu rozstrzygnicia skargi o wznowienie postpowania; 2 4 ) stwierdzenie prawomocnoci orzeczenia; 5) skazanie wiadka, biegego, strony, jej penomocnika oraz osoby trzeciej na grzywn, zarzdzenie przymusowego sprowadzenia i aresztowania wiadka oraz odmowa zwolnienia wiadka i biegego od grzywny i wiadka od przymusowego sprowadzenia; 6) zawieszenie postpowania i odmowa podjcia zawieszonego postpowania; 7) odmowa uzasadnienia orzeczenia oraz jego dorczenia; 8) sprostowanie lub wykadnia orzeczenia albo ich odmowa; 9) zwrot kosztw, okrelenie zasad ponoszenia przez strony kosztw procesu, wymiar opaty, zwrot opaty lub zaliczki, obcienie kosztami sdowymi, jeeli strona nie skada rodka zaskarenia co do istoty sprawy, koszty przyznane w nakazie zapaty oraz wynagrodzenie biegego i nalenoci wiadka; 10) oddalenie wniosku o wyczenie sdziego; 101) zatwierdzenie ugody zawartej przed mediatorem; 11) odrzucenie zaalenia; 12) odrzucenie skargi na orzeczenie referendarza sdowego. 2. Termin do wniesienia zaalenia jest tygodniowy i liczy si od dorczenia postanowienia, a gdy strona nie zadaa w terminie przepisanym dorczenia postanowienia zapadego na rozprawie od ogoszenia postanowienia. 3. Zaalenie powinno czyni zado wymaganiom przepisanym dla pisma procesowego oraz zawiera wskazanie zaskaronego postanowienia i wniosek o jego zmian lub uchylenie, jak rwnie zwize uzasadnienie zaalenia ze wskazaniem w miar potrzeby nowych faktw i dowodw. Art. 3941. 1. Zaalenie do Sdu Najwyszego przysuguje na postanowienie sdu drugiej instancji: 1) odrzucajce skarg kasacyjn oraz skarg o stwierdzenie niezgodnoci z prawem prawomocnego orzeczenia; 2) co do kosztw procesu, ktre nie byy przedmiotem rozstrzygnicia sdu pierwszej instancji.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 92/360

2. W sprawach, w ktrych przysuguje skarga kasacyjna, zaalenie przysuguje take na postanowienie sdu drugiej instancji koczce postpowanie w sprawie, z wyjtkiem postanowie, o ktrych mowa w art. 3981, a take postanowie wydanych w wyniku rozpoznania zaalenia na postanowienie sdu pierwszej instancji. 3. Do postpowania przed Sdem Najwyszym toczcego si na skutek zaalenia stosuje si odpowiednio art. 394 2 i 3, art. 395 i art. 397 1, art. 39810, art. 39814, art. 39815 1 zdanie pierwsze, art. 39816, art. 39817, art. 39821. Art. 3942. 1. Zaalenie do innego rwnorzdnego skadu sdu drugiej instancji przysuguje na postanowienie tego sdu: 1) oddalajce wniosek o wyczenie sdziego; 2) w przedmiocie skazania wiadka, biegego, strony, jej penomocnika oraz osoby trzeciej na grzywn, zarzdzenia przymusowego sprowadzenia i aresztowania wiadka oraz odmowy zwolnienia wiadka i biegego od grzywny i wiadka od przymusowego sprowadzenia, z wyjtkiem postanowie wydanych w wyniku rozpoznania zaalenia na postanowienie sdu pierwszej instancji. 2. W postpowaniu toczcym si na skutek zaalenia, o ktrym mowa w 1, przepisy art. 394 2 i 3, art. 395 1, art. 396 i art. 397 1, 11 i 2 zdanie pierwsze stosuje si odpowiednio. Art. 395. 1. Akta sprawy wraz z zaaleniem sd pierwszej instancji przedstawia sdowi drugiej instancji po dorczeniu zaalenia stronie przeciwnej, a w przypadkach gdy ustawa przewiduje dorczenie zaskaronego postanowienia tylko jednej ze stron oraz w przypadkach wskazanych w art. 394 1 pkt 5 niezwocznie po zoeniu zaalenia bez dorczenia go stronie przeciwnej. Odpowied na zaalenie moe by wniesiona wprost do sdu drugiej instancji w terminie tygodniowym od dnia dorczenia zaalenia. 2. Jeeli zaalenie zarzuca niewano postpowania lub jest oczywicie uzasadnione, sd ktry wyda zaskarone postanowienie, moe na posiedzeniu niejawnym, nie przesyajc akt sdowi rewizyjnemu, uchyli zaskarone postanowienie i w miar potrzeby spraw rozpozna na nowo. Od ponownie wydanego postanowienia przysuguj rodki odwoawcze na zasadach oglnych. Art. 396. Sd pierwszej instancji moe wstrzyma wykonanie zaskaronego postanowienia do czasu rozstrzygnicia zaalenia. Postanowienie takie moe zapa na posiedzeniu niejawnym.
7)

7)

Utraci moc na podstawie wyroku TK z dnia 2.06.2010 r., sygn. akt SK 38/09 (Dz. U. Nr 109, poz. 724) w zakresie, w jakim nie przewiduje moliwoci zaskarenia postanowienia sdu drugiej instancji oddalajcego wniosek o wyczenie sdziego zoony w postpowaniu przed sdem drugiej instancji.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 93/360

Art. 397. 1. Sd drugiej instancji rozpoznaje zaalenie na posiedzeniu niejawnym. 11. W postpowaniu toczcym si na skutek zaalenia sd drugiej instancji uzasadnia z urzdu postanowienie koczce to postpowanie. 2. Do postpowania toczcego si na skutek zaalenia stosuje si odpowiednio przepisy o postpowaniu apelacyjnym. Rozpoznanie zaalenia na postanowienie w przedmiocie odmowy zwolnienia od kosztw sdowych lub cofnicia takiego zwolnienia, odrzucenia wniosku o zwolnienie oraz naoenia na stron obowizku uiszczenia kosztw i skazania na grzywn, odmowy ustanowienia adwokata lub radcy prawnego lub ich odwoania oraz naoenia na stron obowizku uiszczenia wynagrodzenia adwokata lub radcy prawnego dla niej ustanowionego i skazania na grzywn nastpuje w skadzie jednego sdziego. Art. 3971. 1. Rozpoznanie zaalenia na postanowienie wydane w elektronicznym postpowaniu upominawczym nastpuje w skadzie jednego sdziego. 2. Przepisy art. 50530 2 i art. 50531 15 stosuje si odpowiednio. Art. 398. Przepisy niniejszego dziau stosuje si odpowiednio do zaale na zarzdzenia przewodniczcego. Dzia Va Skarga kasacyjna Art. 3981. 1. Od wydanego przez sd drugiej instancji prawomocnego wyroku lub postanowienia w przedmiocie odrzucenia pozwu albo umorzenia postpowania koczcych postpowanie w sprawie strona, Prokurator Generalny, Rzecznik Praw Obywatelskich lub Rzecznik Praw Dziecka moe wnie skarg kasacyjn do Sdu Najwyszego, chyba e przepis szczeglny stanowi inaczej. 2. Wniesienie skargi kasacyjnej przez stron wycza w zaskaronym zakresie wniesienie skargi kasacyjnej przez Prokuratora Generalnego, Rzecznika Praw Obywatelskich lub Rzecznika Praw Dziecka. Art. 3982. 1. Skarga kasacyjna jest niedopuszczalna w sprawach o prawa majtkowe, w ktrych warto przedmiotu zaskarenia jest nisza ni pidziesit tysicy zotych, w sprawach gospodarczych nisza ni siedemdziesit pi tysicy zotych, a w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpiecze spoecznych nisza ni dziesi tysicy zotych. Jednake w sprawach z zakresu ubezpiecze spoecznych skarga kasacyjna przysuguje niezalenie od wartoci przedmiotu zaskarenia w sprawach o przyznanie i o wstrzymanie emerytury lub renty oraz o
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 94/360

objcie obowizkiem ubezpieczenia spoecznego. Skarga kasacyjna przysuguje niezalenie od wartoci przedmiotu zaskarenia take w sprawach o odszkodowanie z tytuu szkody wyrzdzonej przez wydanie prawomocnego orzeczenia niezgodnego z prawem. 2. Skarga kasacyjna jest niedopuszczalna take w sprawach: 1) o rozwd, o separacj, o alimenty, o czynsz najmu lub dzierawy oraz o naruszenie posiadania; 2) dotyczcych kar porzdkowych, wiadectwa pracy i roszcze z tym zwizanych oraz o deputaty lub ich ekwiwalent; 3) rozpoznanych w postpowaniu uproszczonym. 3. Niedopuszczalna jest skarga kasacyjna od wyroku ustalajcego nieistnienie maestwa lub orzekajcego uniewanienie maestwa, jeeli choby jedna ze stron po uprawomocnieniu si wyroku zawara zwizek maeski. Art. 3983. 1. Skarg kasacyjn strona moe oprze na nastpujcych podstawach: 1) naruszeniu prawa materialnego przez bdn jego wykadni lub niewaciwe zastosowanie; 2) naruszeniu przepisw postpowania, jeeli uchybienie to mogo mie istotny wpyw na wynik sprawy. 2. Prokurator Generalny moe oprze skarg kasacyjn na podstawach okrelonych w 1, jeeli przez wydanie orzeczenia doszo do naruszenia podstawowych zasad porzdku prawnego, Rzecznik Praw Obywatelskich jeeli przez wydanie orzeczenia doszo do naruszenia konstytucyjnych wolnoci albo praw czowieka i obywatela, a Rzecznik Praw Dziecka jeeli przez wydanie orzeczenia doszo do naruszenia praw dziecka. 3. Podstaw skargi kasacyjnej nie mog by zarzuty dotyczce ustalenia faktw lub oceny dowodw. Art. 3984. 1. Skarga kasacyjna powinna zawiera: 1) oznaczenie orzeczenia, od ktrego jest wniesiona, ze wskazaniem, czy jest ono zaskarone w caoci czy w czci; 2) przytoczenie podstaw kasacyjnych i ich uzasadnienie; 3) wniosek o uchylenie lub uchylenie i zmian orzeczenia z oznaczeniem zakresu danego uchylenia i zmiany. 2. Oprcz wymaga przewidzianych w 1, skarga kasacyjna powinna zawiera wniosek o przyjcie do rozpoznania i jego uzasadnienie. 3. Ponadto skarga kasacyjna powinna czyni zado wymaganiom przewidzianym dla pisma procesowego, a w sprawach o prawa majtkowe powinna zawiera rwnie oznaczenie wartoci przedmiotu zaskarenia. Do skargi kasacyjnej docza si take dwa jej odpisy przeznaczone do akt Sdu Najwyszego oraz dla Prokuratora Generalnego, chyba e sam wnis skarg.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 95/360

Art. 3985. 1. Skarg kasacyjn wnosi si do sdu, ktry wyda zaskarone orzeczenie, w terminie dwch miesicy od dnia dorczenia orzeczenia z uzasadnieniem stronie skarcej. 2. Termin do wniesienia skargi kasacyjnej przez Prokuratora Generalnego, Rzecznika Praw Obywatelskich i Rzecznika Praw Dziecka wynosi sze miesicy od dnia uprawomocnienia si orzeczenia, a jeeli strona zadaa dorczenia orzeczenia z uzasadnieniem od chwili dorczenia orzeczenia stronie. Art. 3986. 1. Jeeli skarga kasacyjna nie spenia wymaga przewidzianych w art. 3984 2 lub 3, przewodniczcy w sdzie drugiej instancji wzywa skarcego do usunicia brakw w terminie tygodniowym pod rygorem odrzucenia skargi. 8) 2. Sd drugiej instancji odrzuca na posiedzeniu niejawnym skarg kasacyjn wniesion po upywie terminu, skarg niespeniajc wymaga okrelonych w art. 3984 1, nieopacon oraz skarg, ktrej brakw nie usunito w terminie lub z innych przyczyn niedopuszczaln. 8) 3. Sd Najwyszy odrzuca skarg kasacyjn, ktra podlegaa odrzuceniu przez sd drugiej instancji, albo zwraca j temu sdowi w celu usunicia dostrzeonych brakw. 4. O odrzuceniu skargi kasacyjnej niespeniajcej wymaga okrelonych w art. 3984 1 sd drugiej instancji albo Sd Najwyszy zawiadamia waciwy organ samorzdu zawodowego, do ktrego naley penomocnik.

Art. 3987. 1. Strona przeciwna moe wnie do sdu drugiej instancji odpowied na skarg kasacyjn w terminie dwutygodniowym od dorczenia jej skargi. W razie wniesienia skargi kasacyjnej przez Prokuratora Generalnego, Rzecznika Praw Obywatelskich lub Rzecznika Praw Dziecka odpowied na skarg mog wnie obydwie strony. 2. Po upywie terminu do wniesienia odpowiedzi lub po zarzdzeniu dorczenia odpowiedzi skarcemu, sd drugiej instancji niezwocznie przedstawia skarg kasacyjn i odpowied wraz z aktami sprawy Sdowi Najwyszemu. Do akt sprawy docza si dwa odpisy zaskaronego orzeczenia z uzasadnieniem. Art. 3988. 1. W kadej sprawie Sd Najwyszy moe zwrci si do Prokuratora Generalnego o zajcie na pimie stanowiska co do skargi kasacyjnej wniesionej przez stron i odpowiedzi na skarg. Prokurator Generalny lub wyznaczony przez niego prokurator przedstawia stanowisko w terminie trzydziestu dni, a jeeli

8)

Utraci moc na podstawie wyroku TK z dnia 1.07.2008 r., sygn. akt SK 40/07 (Dz. U. Nr 120, poz. 779) w zakresie, w jakim przewiduje odrzucenie bez wezwania do usunicia brakw skargi kasacyjnej niespeniajcej wymaga okrelonych w art. 3984 1 pkt 3.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 96/360

uzna, e wymaga tego ochrona praworzdnoci, praw obywatelskich lub interesu publicznego, bierze udzia w postpowaniu kasacyjnym. 2. Odpis pisma, o ktrym mowa w 1, dorcza si stronom, ktre mog si do niego ustosunkowa w terminie czternastu dni, nie pniej jednak ni na rozprawie kasacyjnej. Art. 3989. 1. Sd Najwyszy przyjmuje skarg kasacyjn do rozpoznania, jeeli: 1) w sprawie wystpuje istotne zagadnienie prawne; 2) istnieje potrzeba wykadni przepisw prawnych budzcych powane wtpliwoci lub wywoujcych rozbienoci w orzecznictwie sdw; 3) zachodzi niewano postpowania lub 4) skarga kasacyjna jest oczywicie uzasadniona. 2. O przyjciu lub odmowie przyjcia skargi kasacyjnej do rozpoznania Sd Najwyszy orzeka na posiedzeniu niejawnym.9) Art. 39810. Sd Najwyszy rozpoznaje skarg kasacyjn w skadzie trzech sdziw. W pozostaych wypadkach Sd Najwyszy orzeka w skadzie jednego sdziego. Art. 39811. 1. Sd Najwyszy rozpoznaje skarg kasacyjn na posiedzeniu niejawnym, chyba e w sprawie wystpuje istotne zagadnienie prawne, a skarcy zoy w skardze kasacyjnej wniosek o jej rozpoznanie na rozprawie. Sd Najwyszy moe take rozpozna skarg kasacyjn na rozprawie, jeeli przemawiaj za tym inne wzgldy. 2. Sdzia sprawozdawca przedstawia na rozprawie zwile stan sprawy, ze szczeglnym uwzgldnieniem podstaw i wnioskw kasacyjnych. 3. Udzielajc gosu stronom, przewodniczcy moe ograniczy czas wystpienia, stosownie do wagi i zawioci sprawy. 4. Jeeli w rozprawie bierze udzia Prokurator Generalny lub upowaniony przez niego prokurator, przewodniczcy udziela mu gosu po wysuchaniu stron. Art. 39812. Z wyjtkiem wypadkw okrelonych w art. 1731751, postpowanie przed Sdem Najwyszym ulega zawieszeniu jedynie na zgodny wniosek stron. Art. 39813. 1. Sd Najwyszy rozpoznaje skarg kasacyjn w granicach zaskarenia oraz w granicach podstaw; w granicach zaskarenia bierze jednak z urzdu pod rozwag niewano postpowania.
9)

Zdanie drugie utracio moc na podstawie wyroku TK z dnia 30 maja 2007 r., sygn. akt SK 68/06 (Dz. U. Nr 106, poz. 731).
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 97/360

2. W postpowaniu kasacyjnym nie jest dopuszczalne powoanie nowych faktw i dowodw, a Sd Najwyszy jest zwizany ustaleniami faktycznymi stanowicymi podstaw zaskaronego orzeczenia. 3. Skarcy moe przytoczy nowe uzasadnienie podstaw kasacyjnych. Art. 39814. Sd Najwyszy oddala skarg kasacyjn, jeeli nie ma uzasadnionych podstaw albo jeeli zaskarone orzeczenie mimo bdnego uzasadnienia odpowiada prawu. Art. 39815. 1. Sd Najwyszy w razie uwzgldnienia skargi kasacyjnej uchyla zaskarone orzeczenie w caoci lub w czci i przekazuje spraw do ponownego rozpoznania sdowi, ktry wyda orzeczenie, lub innemu sdowi rwnorzdnemu; Sd Najwyszy moe uchyli take w caoci lub w czci orzeczenie sdu pierwszej instancji i przekaza spraw do ponownego rozpoznania sdowi temu samemu lub rwnorzdnemu. Przy ponownym rozpoznaniu sprawy przepis art. 415 stosuje si odpowiednio. 2. W razie przekazania sprawy do ponownego rozpoznania, sd rozpoznaje j w innym skadzie. Art. 39816. Jeeli podstawa naruszenia prawa materialnego jest oczywicie uzasadniona, a skargi kasacyjnej nie oparto take na podstawie naruszenia przepisw postpowania lub podstawa ta okazaa si nieuzasadniona, Sd Najwyszy moe na wniosek skarcego uchyli zaskarony wyrok i orzec co do istoty sprawy. Przepis art. 415 stosuje si odpowiednio. Art. 39817. 1. Jeeli przy rozpoznawaniu skargi kasacyjnej wyoni si zagadnienie prawne budzce powane wtpliwoci, Sd Najwyszy moe odroczy wydanie orzeczenia i przekaza to zagadnienie do rozstrzygnicia powikszonemu skadowi tego Sdu. 2. Uchwaa powikszonego skadu Sdu Najwyszego jest w danej sprawie wica. 3. Sd Najwyszy w powikszonym skadzie moe przej spraw do swego rozpoznania. Art. 39818. W razie wniesienia skargi kasacyjnej przez Prokuratora Generalnego, Rzecznika Praw Obywatelskich lub Rzecznika Praw Dziecka koszty procesu w postpowaniu kasacyjnym podlegaj wzajemnemu zniesieniu.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 98/360

Art. 39819. Jeeli pozew ulega odrzuceniu albo istniaa podstawa do umorzenia postpowania, Sd Najwyszy uchyla wydane w sprawie wyroki oraz odrzuca pozew lub umarza postpowanie. Przepis art. 415 stosuje si odpowiednio. Art. 39820. Sd, ktremu sprawa zostaa przekazana, zwizany jest wykadni prawa dokonan w tej sprawie przez Sd Najwyszy. Nie mona oprze skargi kasacyjnej od orzeczenia wydanego po ponownym rozpoznaniu sprawy na podstawach sprzecznych z wykadni prawa dokonan w tej sprawie przez Sd Najwyszy. Art. 39821. Jeeli nie ma szczeglnych przepisw o postpowaniu przed Sdem Najwyszym, do postpowania tego stosuje si odpowiednio przepisy o apelacji, z tym e skarg kasacyjn cofn moe rwnie sama strona, a termin na sporzdzenie uzasadnienia orzeczenia przez Sd Najwyszy wynosi miesic. Dzia Vb Skarga na orzeczenie referendarza sdowego Art. 39822. 1. Na orzeczenie referendarza sdowego co do istoty sprawy, orzeczenie koczce postpowanie, orzeczenia, o ktrych mowa w art. 394 1 pkt 1, 2, 42, 59, orzeczenie co do nadania klauzuli wykonalnoci, a take orzeczenia co do stwierdzenia wykonalnoci europejskiego nakazu zapaty i co do wydania zawiadczenia, o ktrym mowa w art. 7958, przysuguje skarga, chyba e przepis szczeglny stanowi inaczej. Skarg rozpoznaje sd, w ktrym wydano zaskarone orzeczenie. 2. W razie wniesienia skargi orzeczenie referendarza sdowego traci moc, z wyjtkiem orzeczenia o nadaniu klauzuli wykonalnoci i orzecze o stwierdzeniu wykonalnoci europejskiego nakazu zapaty i o wydaniu zawiadczenia, o ktrym mowa w art. 7958. 3. Sd rozpoznaje spraw jako sd pierwszej instancji, chyba e przepis szczeglny stanowi inaczej. 4. Skarg wnosi si do sdu w terminie tygodniowym od dnia dorczenia stronie postanowienia referendarza sdowego, chyba e przepis szczeglny stanowi inaczej. 5. Skarg wniesion po upywie terminu lub nieopacon sd odrzuca. Art. 39823. 1. Rozpoznajc skarg na postanowienie referendarza w przedmiocie kosztw sdowych lub kosztw procesu oraz na postanowienie o odmowie ustanowienia

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 99/360

adwokata lub radcy prawnego, sd wydaje postanowienie, w ktrym zaskarone postanowienie referendarza sdowego utrzymuje w mocy albo je zmienia. 2. W sprawach, o ktrych mowa w 1, wniesienie skargi na postanowienie referendarza wstrzymuje jego wykonalno. Sd orzeka jako sd drugiej instancji, stosujc odpowiednio przepisy o zaaleniu. Dzia VI Wznowienie postpowania Art. 399. 1. W przypadkach przewidzianych w dziale niniejszym mona da wznowienia postpowania, ktre zostao zakoczone prawomocnym wyrokiem. 2. Na podstawie okrelonej w art. 4011 postpowanie moe by wznowione rwnie w razie zakoczenia go postanowieniem. Art. 400. Niedopuszczalna jest skarga o wznowienie od wyroku orzekajcego uniewanienie maestwa lub rozwd albo ustalajcego nieistnienie maestwa, jeeli choby jedna ze stron zawara po jego uprawomocnieniu si nowy zwizek maeski. Art. 401. Mona da wznowienia postpowania z powodu niewanoci: 1) jeeli w skadzie sdu uczestniczya osoba nieuprawniona albo jeeli orzeka sdzia wyczony z mocy ustawy, a strona przed uprawomocnieniem si wyroku nie moga domaga si wyczenia; 2) jeeli strona nie miaa zdolnoci sdowej lub procesowej albo nie bya naleycie reprezentowana bd jeeli wskutek naruszenia przepisw prawa bya pozbawiona monoci dziaania; nie mona jednak da wznowienia, jeeli przed uprawomocnieniem si wyroku niemono dziaania ustaa lub brak reprezentacji by podniesiony w drodze zarzutu albo strona potwierdzia dokonane czynnoci procesowe. Art. 4011. Mona da wznowienia postpowania rwnie w wypadku, gdy Trybuna Konstytucyjny orzek o niezgodnoci aktu normatywnego z Konstytucj, ratyfikowan umow midzynarodow lub z ustaw, na podstawie ktrego zostao wydane orzeczenie. Art. 402. (uchylony). Art. 403. 1. Mona da wznowienia na tej podstawie, e:

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 100/360

1) wyrok zosta oparty na dokumencie podrobionym lub przerobionym albo na skazujcym wyroku karnym, nastpnie uchylonym; 2) wyrok zosta uzyskany za pomoc przestpstwa. 2. Mona rwnie da wznowienia w razie pniejszego wykrycia prawomocnego wyroku, dotyczcego tego samego stosunku prawnego, albo wykrycia takich okolicznoci faktycznych lub rodkw dowodowych, ktre mogyby mie wpyw na wynik sprawy, a z ktrych strona nie moga skorzysta w poprzednim postpowaniu. 3. (uchylony). 4. Mona da wznowienia, jeeli na tre wyroku miao wpyw postanowienie niekoczce postpowania w sprawie, wydane na podstawie aktu normatywnego uznanego przez Trybuna Konstytucyjny za niezgodny z Konstytucj, ratyfikowan umow midzynarodow lub z ustaw, uchylone lub zmienione zgodnie z art. 4161. Art. 404. Z powodu przestpstwa mona da wznowienia jedynie wwczas, gdy czyn zosta ustalony prawomocnym wyrokiem skazujcym, chyba e postpowanie karne nie moe by wszczte lub e zostao umorzone z innych przyczyn ni brak dowodw. Art. 405. Do wznowienia postpowania z przyczyn niewanoci oraz na podstawie przewidzianej w art. 4011 waciwy jest sd, ktry wyda zaskarone orzeczenie, a jeeli zaskarono orzeczenia sdw rnych instancji, waciwy jest sd instancji wyszej. Do wznowienia postpowania na innej podstawie waciwy jest sd, ktry ostatnio orzeka co do istoty sprawy. Art. 406. Do postpowania ze skargi o wznowienie stosuje si odpowiednio przepisy o postpowaniu przed sdem pierwszej instancji, jeeli przepisy ponisze nie stanowi inaczej. Art. 407. 1. Skarg o wznowienie wnosi si w terminie trzymiesicznym; termin ten liczy si od dnia, w ktrym strona dowiedziaa si o podstawie wznowienia, a gdy podstaw jest pozbawienie monoci dziaania lub brak naleytej reprezentacji od dnia, w ktrym o wyroku dowiedziaa si strona, jej organ lub jej przedstawiciel ustawowy. 2. W sytuacji okrelonej w art. 4011 skarg o wznowienie wnosi si w terminie trzech miesicy od dnia wejcia w ycie orzeczenia Trybunau Konstytucyjnego. Jeeli w chwili wydania orzeczenia Trybunau Konstytucyjnego orzeczenie, o ktrym mowa w art. 4011, nie byo jeszcze prawomocne na skutek wniesienia rodka odwoawczego, ktry zosta nastpnie odrzucony, termin biegnie od dnia dorczenia postanowienia o odrzuceniu, a w wypadku wydania go na posiedzeniu jawnym od dnia ogoszenia tego postanowienia.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 101/360

Art. 408. Po upywie lat piciu od uprawomocnienia si wyroku nie mona da wznowienia, z wyjtkiem wypadku, gdy strona bya pozbawiona monoci dziaania lub nie bya naleycie reprezentowana. Art. 409. Skarga o wznowienie powinna czyni zado warunkom pozwu oraz zawiera oznaczenie zaskaronego orzeczenia, podstaw wznowienia i jej uzasadnienie, okolicznoci stwierdzajce zachowanie terminu do wniesienia skargi oraz wniosek o uchylenie lub zmian zaskaronego orzeczenia. Art. 410. 1. Sd odrzuca skarg wniesion po upywie przepisanego terminu, niedopuszczaln lub nieopart na ustawowej podstawie. Postanowienie moe by wydane na posiedzeniu niejawnym. 2. Na danie sdu skarcy uprawdopodobni okolicznoci stwierdzajce zachowanie terminu lub dopuszczalno wznowienia. Art. 411. (uchylony). Art. 412. 1. Sd rozpoznaje spraw na nowo w granicach, jakie zakrela podstawa wznowienia. 2. Po ponownym rozpoznaniu sprawy sd stosownie do okolicznoci bd oddala skarg o wznowienie, bd uwzgldniajc j zmienia zaskarone orzeczenie albo je uchyla i w razie potrzeby pozew odrzuca lub postpowanie umarza. 3. (uchylony). 4. Jeeli do rozstrzygnicia o wznowieniu postpowania zakoczonego wyrokiem waciwy jest Sd Najwyszy, sd ten orzeka tylko o dopuszczalnoci wznowienia, a rozpoznanie sprawy przekazuje sdowi drugiej instancji. Art. 413. Sdzia, ktrego udziau lub zachowania si w procesie poprzednim dotyczy skarga, wyczony jest od orzekania w postpowaniu ze skargi o wznowienie. Art. 414. Wniesienie skargi o wznowienie nie tamuje wykonania zaskaronego wyroku. W razie uprawdopodobnienia, e skarcemu grozi niepowetowana szkoda, sd moe na wniosek strony wstrzyma wykonanie wyroku, chyba e strona przeciwna zoy odpowiednie zabezpieczenie. Postanowienie moe by wydane na posiedzeniu niejawnym.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 102/360

Art. 415. Uchylajc lub zmieniajc wyrok, sd na wniosek skarcego w orzeczeniu koczcym postpowanie w sprawie orzeka o zwrocie spenionego lub wyegzekwowanego wiadczenia lub o przywrceniu stanu poprzedniego. Nie wycza to moliwoci dochodzenia w osobnym procesie, take od Skarbu Pastwa, naprawienia szkody poniesionej wskutek wydania lub wykonania wyroku. Art. 416.10) 1. Niedopuszczalne jest dalsze wznowienie postpowania zakoczonego prawomocnym orzeczeniem wydanym na skutek skargi o wznowienie. 2. Przepisu 1 nie stosuje si, jeeli skarga o wznowienie postpowania zostaa oparta na podstawie wznowienia okrelonej w art. 4011. Art. 4161. W sprawie zakoczonej prawomocnym wyrokiem mog by uchylone postanowienia niekoczce postpowania w sprawie, jeeli zostay wydane na podstawie aktu normatywnego uznanego przez Trybuna Konstytucyjny za niezgodny z Konstytucj, ratyfikowan umow midzynarodow lub z ustaw. Przepisy o wznowieniu postpowania stosuje si odpowiednio. Dzia VII (uchylony) Dzia VIII Skarga o stwierdzenie niezgodnoci z prawem prawomocnego orzeczenia Art. 4241.
1. Mona da stwierdzenia niezgodnoci z prawem prawomocnego wyroku sdu drugiej instancji koczcego postpowanie w sprawie, jeeli przez jego wydanie stronie zostaa wyrzdzona szkoda, a zmiana lub uchylenie tego wyroku w drodze przysugujcych stronie rodkw prawnych nie byo i nie jest moliwe. 2. W wyjtkowych wypadkach, gdy niezgodno z prawem wynika z naruszenia podstawowych zasad porzdku prawnego lub konstytucyjnych wolnoci albo praw czowieka i obywatela, mona take da stwierdzenia niezgodnoci z prawem prawomocnego wyroku sdu pierwszej lub drugiej instancji koczcego postpowanie w sprawie, jeeli strona nie skorzystaa z przysugujcych jej rodkw prawnych, chyba e jest moliwa zmiana lub uchylenie wyroku w drodze innych przysugujcych stronie rodkw prawnych.

10)

Utraci moc na podstawie wyroku TK z dnia 28.11.2006 r., sygn. akt SK 19/05 (Dz. U. Nr 226, poz. 1656) w zakresie, w jakim wycza dopuszczalno wznowienia postpowania w sytuacji, gdy podstaw skargi o wznowienie jest art. 4011 tego kodeksu.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 103/360

Art. 4241a.
1. Od wyrokw sdu drugiej instancji, od ktrych wniesiono skarg kasacyjn, oraz od orzecze Sdu Najwyszego skarga nie przysuguje. 2. Orzeczenie Sdu Najwyszego wydane na skutek wniesienia skargi kasacyjnej traktuje si jak orzeczenie wydane w postpowaniu wywoanym wniesieniem skargi. Art.4241b.

W wypadku prawomocnych orzecze, od ktrych skarga nie przysuguje, odszkodowania z tytuu szkody wyrzdzonej przez wydanie prawomocnego orzeczenia niezgodnego z prawem mona domaga si bez uprzedniego stwierdzenia niezgodnoci orzeczenia z prawem w postpowaniu ze skargi, chyba e strona nie skorzystaa z przysugujcych jej rodkw prawnych. Art. 4242. W wypadkach okrelonych w art. 4241 skarg moe wnie take Prokurator Generalny, jeeli niezgodno wyroku z prawem wynika z naruszenia podstawowych zasad porzdku prawnego, Rzecznik Praw Obywatelskich jeeli niezgodno wyroku z prawem wynika z naruszenia konstytucyjnych wolnoci albo praw czowieka i obywatela, albo Rzecznik Praw Dziecka jeeli niezgodno wyroku z prawem wynika z naruszenia praw dziecka. Art. 4243. Od tego samego wyroku strona moe wnie tylko jedn skarg. Art. 4244. Skarg mona oprze na podstawie narusze prawa materialnego lub przepisw postpowania, ktre spowodoway niezgodno wyroku z prawem, gdy przez jego wydanie stronie zostaa wyrzdzona szkoda. Podstaw skargi nie mog by jednak zarzuty dotyczce ustalenia faktw lub oceny dowodw. Art. 4245. 1. Skarga powinna zawiera: 1) oznaczenie wyroku, od ktrego jest wniesiona, ze wskazaniem, czy jest on zaskarony w caoci lub w czci; 2) przytoczenie jej podstaw oraz ich uzasadnienie; 3) wskazanie przepisu prawa, z ktrym zaskarony wyrok jest niezgodny; 4) uprawdopodobnienie wyrzdzenia szkody, spowodowanej przez wydanie wyroku, ktrego skarga dotyczy; 5) wykazanie, e wzruszenie zaskaronego wyroku w drodze innych rodkw prawnych nie byo i nie jest moliwe, a ponadto gdy skarg wniesiono, stosujc art. 4241 2 e wystpuje wyjtkowy wypadek uzasadniajcy wniesienie skargi; 6) wniosek o stwierdzenie niezgodnoci wyroku z prawem.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 104/360

2. Ponadto skarga powinna czyni zado wymaganiom przewidzianym dla pisma procesowego. Do skargi oprcz jej odpisw dla dorczenia ich uczestniczcym w sprawie osobom docza si dwa odpisy przeznaczone do akt Sdu Najwyszego. Art. 4246. 1. Skarg wnosi si do sdu, ktry wyda zaskarony wyrok, w terminie dwch lat od dnia jego uprawomocnienia si. 2. W razie stwierdzenia niezachowania warunkw formalnych okrelonych w art. 4245 2, przewodniczcy wzywa o poprawienie lub uzupenienie skargi. 3. Skarg nieopacon, skarg wniesion z naruszeniem art. 871 1 oraz skarg, ktrej brakw strona nie usuna w terminie, sd odrzuca na posiedzeniu niejawnym. Art. 4247. Po dorczeniu skargi stronie przeciwnej, a gdy skarg wnis Prokurator Generalny, Rzecznik Praw Obywatelskich lub Rzecznik Praw Dziecka obydwu stronom, sd przedstawia niezwocznie akta sprawy Sdowi Najwyszemu. Art. 4248. 1. Sd Najwyszy odrzuca na posiedzeniu niejawnym skarg, jeeli ulegaa ona odrzuceniu przez sd niszej instancji, skarg wniesion po upywie terminu, skarg niespeniajc wymaga okrelonych w art. 4245 1, jak rwnie skarg z innych przyczyn niedopuszczaln. 2. Skarga podlega take odrzuceniu, jeeli zmiana zaskaronego wyroku w drodze innych rodkw prawnych bya lub jest moliwa albo jeeli nie zachodzi wyjtek, o ktrym mowa w art. 4241 2. Art. 4249. Sd Najwyszy odmawia przyjcia skargi do rozpoznania, jeeli jest oczywicie bezzasadna. Art. 42410. Sd Najwyszy rozpoznaje skarg w granicach zaskarenia oraz w granicach podstaw. Skarga podlega rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym, chyba e wane wzgldy przemawiaj za wyznaczeniem rozprawy. Art. 42411. 1. Sd Najwyszy oddala skarg w razie braku podstawy do stwierdzenia, e zaskarony wyrok jest niezgodny z prawem. 2. Uwzgldniajc skarg, Sd Najwyszy stwierdza, e wyrok jest w zaskaronym zakresie niezgodny z prawem. 3. Jeeli w chwili orzekania sprawa ze wzgldu na osob nie podlegaa orzecznictwu sdw polskich albo w sprawie droga sdowa bya niedopuszczalna, Sd
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 105/360

Najwyszy stwierdzajc niezgodno wyroku z prawem uchyla zaskarony wyrok oraz wyrok sdu pierwszej instancji i odrzuca pozew albo umarza postpowanie. Art. 42412. W wypadkach nieuregulowanych przepisami niniejszego dziau do postpowania wywoanego wniesieniem skargi stosuje si odpowiednio przepisy o skardze kasacyjnej. Tytu VII Postpowanie odrbne Dzia I Postpowanie w sprawach maeskich Rozdzia 1 Przepisy oglne Art. 425. Przepisy niniejszego rozdziau stosuje si w sprawach o uniewanienie maestwa, o ustalenie istnienia lub nieistnienia maestwa i o rozwd oraz o separacj na danie jednego z maonkw . Art. 426. Do reprezentowania strony konieczne jest penomocnictwo udzielone do prowadzenia danej sprawy. Art. 427. Posiedzenia odbywaj si przy drzwiach zamknitych, chyba e obie strony daj publicznego rozpoznania sprawy, a sd uzna, e jawno nie zagraa moralnoci. Art. 428. 1. Rozprawa odbywa si bez wzgldu na niestawiennictwo jednej ze stron. Jednake w razie nieusprawiedliwionego niestawiennictwa powoda na pierwsze posiedzenie sdowe wyznaczone w celu przeprowadzenia rozprawy, postpowanie ulega zawieszeniu, chyba e prokurator popiera danie uniewanienia albo ustalenia istnienia lub nieistnienia maestwa. 2. Podjcie postpowania nastpuje na wniosek powoda, nie wczeniej jednak ni po upywie trzech miesicy od dnia zawieszenia postpowania. W razie niezgoszenia takiego wniosku w cigu roku po zawieszeniu, sd umorzy postpowanie. Umorzenie wywouje takie same skutki, jak umorzenie postpowania zawieszonego na zgodny wniosek stron lub z powodu ich niestawiennictwa.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 106/360

Art. 429. Jeeli strona wezwana do osobistego stawiennictwa nie stawi si bez usprawiedliwionych powodw na posiedzenie, sd moe skaza j na grzywn wedug przepisw o karach za niestawiennictwo wiadka, nie moe jednak nakaza przymusowego sprowadzenia jej do sdu. Art. 430. Maoletni, ktrzy nie ukoczyli lat trzynastu, a zstpni stron, ktrzy nie ukoczyli lat siedemnastu, nie mog by przesuchiwani w charakterze wiadkw. Art. 431. W sprawach przewidzianych w rozdziale niniejszym nie mona oprze rozstrzygnicia wycznie na uznaniu powdztwa lub przyznaniu okolicznoci faktycznych. W sprawach tych nie stosuje si art. 339 2. Art. 432. W kadej sprawie o rozwd lub o separacj sd zarzdza przeprowadzenie dowodu z przesuchania stron. W innych sprawach sd nie moe odmwi dopuszczenia takiego dowodu, jeeli strona go powoaa. Art. 302 1 stosuje si odpowiednio. Art. 433. Protok rozprawy powinien zawiera owiadczenie maonkw co do liczby, wieku i pci dzieci yjcych, stosunkw majtkowych i zarobkowych obu maonkw, szczeglnych obowizkw utrzymania osb nie bdcych ich wsplnymi dziemi oraz co do treci umowy majtkowej, jeeli maonkowie umow tak zawarli. Art. 434. Sd moe zarzdzi przeprowadzenie przez wyznaczon osob wywiadu rodowiskowego w celu ustalenia warunkw, w ktrych yj i wychowuj si dzieci stron. Art. 4341. (uchylony). Art. 435. 1. Wyrok prawomocny ma skutek wobec osb trzecich. 2. Nie dotyczy to czci orzekajcej o prawach i roszczeniach majtkowych poszukiwanych cznie z prawami niemajtkowymi.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 107/360

Rozdzia 2 Sprawy o rozwd i o separacj Art. 436. 1. Jeeli istniej widoki na utrzymanie maestwa, sd moe skierowa strony do mediacji. Skierowanie to jest moliwe take wtedy, gdy postpowanie zostao zawieszone. 2. Przepisy o mediacji stosuje si odpowiednio, z tym e przedmiotem mediacji moe by take pojednanie maonkw. 3. (uchylony). 4. Jeeli strony nie uzgodniy osoby mediatora, sd kieruje je do staego mediatora posiadajcego wiedz teoretyczn, w szczeglnoci posiadajcego wyksztacenie z zakresu psychologii, pedagogiki, socjologii lub prawa oraz umiejtnoci praktyczne w zakresie prowadzenia mediacji w sprawach rodzinnych. Art. 437. (uchylony). Art. 438. (uchylony). Art. 439. 1. Powdztwo wzajemne o rozwd lub o separacj jest niedopuszczalne. 2. W czasie trwania procesu o rozwd lub o separacj nie moe by wszczta odrbna sprawa o rozwd albo o separacj. 3. Strona pozwana w sprawie o rozwd moe jednak rwnie da rozwodu albo separacji. Strona pozwana w sprawie o separacj moe rwnie da separacji albo rozwodu. Art. 440. 1. Jeeli sd nabierze przekonania, e istniej widoki na utrzymanie poycia maeskiego, zawiesza postpowanie. Zawieszenie takie moe nastpi tylko raz w toku postpowania. 2. Podjcie postpowania nastpuje na wniosek jednej ze stron; poza tym stosuje si odpowiednio art. 428 2. Art. 441. Postpowanie dowodowe ma przede wszystkim na celu ustalenie okolicznoci dotyczcych rozkadu poycia, jak rwnie okolicznoci dotyczcych dzieci stron i ich sytuacji, a w razie uznania powdztwa take przyczyn, ktre skoniy do tego stron pozwan.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 108/360

Art. 442. Jeeli pozwany uznaje danie pozwu, a maonkowie nie maj wsplnych maoletnich dzieci, sd moe ograniczy postpowanie dowodowe do przesuchania stron. Art. 443. (uchylony). Art. 444. Maonek moe dochodzi roszcze alimentacyjnych od drugiego maonka na wypadek orzeczenia rozwodu, jak rwnie na wypadek orzeczenia separacji. Dochodzenie nastpuje przez zgoszenie wniosku na rozprawie w obecnoci drugiego maonka albo w pimie, ktre naley dorczy drugiemu maonkowi. Art. 445. 1. W czasie trwania procesu o rozwd lub o separacj nie moe by wszczta odrbna sprawa o zaspokojenie potrzeb rodziny i o alimenty pomidzy maonkami albo pomidzy nimi a ich wsplnymi maoletnimi dziemi co do wiadcze za okres od wytoczenia powdztwa o rozwd lub o separacj. Pozew lub wniosek o zabezpieczenie w takiej sprawie sd przekae sdowi, w ktrym toczy si sprawa o rozwd lub o separacj, w celu rozstrzygnicia wedug przepisw o postpowaniu zabezpieczajcym. 2. Postpowanie w sprawie o zaspokojenie potrzeb rodziny lub o alimenty, wszczte przed wytoczeniem powdztwa o rozwd lub o separacj, ulega z urzdu zawieszeniu z chwil wytoczenia powdztwa o rozwd lub o separacj co do wiadcze za okres od jego wytoczenia. Z chwil wydania w sprawie o rozwd lub o separacj postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia wykonania obowizku zaspokajania potrzeb rodziny lub o alimenty wstrzymuje si take z mocy prawa wykonanie nieprawomocnych orzecze o obowizku tych wiadcze, wydanych w poprzednio wszcztej sprawie, za okres od wytoczenia powdztwa o rozwd lub o separacj. 3. Po prawomocnym zakoczeniu sprawy o rozwd lub o separacj zawieszone postpowanie podejmuje si z mocy prawa, orzeczenia za, ktrych wykonanie byo wstrzymane, podlegaj wykonaniu, jednak tylko co do okresu, za ktry w sprawie o rozwd lub o separacj nie orzeczono o roszczeniach objtych zawieszonym postpowaniem. W pozostaym zakresie postpowanie ulega z mocy prawa umorzeniu. Art. 4451. 1. Jeeli sprawa o rozwd lub o separacj jest w toku, nie moe by wszczte odrbne postpowanie dotyczce wadzy rodzicielskiej nad wsplnymi maoletnimi dziemi stron lub o ustalenie kontaktw z nimi. W razie potrzeby orzeczenia o wadzy rodzicielskiej lub o kontaktach stosuje si przepisy o postpowaniu zabezpieczajcym. 2. Postpowanie w sprawie dotyczcej wadzy rodzicielskiej lub kontaktw wszczte przed wytoczeniem powdztwa o rozwd lub o separacj ulega z
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 109/360

urzdu zawieszeniu, a o wadzy rodzicielskiej lub kontaktach przez cay czas trwania sprawy o rozwd lub o separacj sd orzeka w postpowaniu zabezpieczajcym. Sd postanowi podj postpowanie dotyczce wadzy rodzicielskiej lub kontaktw, jeeli w prawomocnym orzeczeniu koczcym postpowanie w sprawie o rozwd lub o separacj nie orzeczono o wadzy rodzicielskiej lub kontaktach. W przeciwnym wypadku postpowanie ulega umorzeniu. Art. 4452. W kadym stanie sprawy o rozwd lub separacj sd moe skierowa strony do mediacji w celu ugodowego zaatwienia spornych kwestii dotyczcych zaspokojenia potrzeb rodziny, alimentw, sposobu sprawowania wadzy rodzicielskiej, kontaktw z dziemi oraz spraw majtkowych podlegajcych rozstrzygniciu w wyroku orzekajcym rozwd lub separacj. Przepis art. 436 4 stosuje si odpowiednio. Art. 4453. Na wniosek strony stosuje si przepisy art. 5821 2 lub 3. Art. 446. W razie mierci jednego z maonkw postpowanie umarza si. Rozdzia 3 Inne sprawy Art. 447. 1. Na wniosek osoby, ktra po mierci jednego z maonkw zamierza wytoczy powdztwo o uniewanienie maestwa, sd rejonowy miejsca zamieszkania zmarego ustanawia kuratora. Jeeli zmarli obydwoje maonkowie, ustanawia si dwch kuratorw. 2. Przepis paragrafu poprzedzajcego stosuje si odpowiednio do powdztwa o ustalenie istnienia lub nieistnienia maestwa. Art. 448. 1. Jeeli powdztwo o uniewanienie maestwa wytacza prokurator, pozywa on oboje maonkw, a w wypadku mierci jednego z nich kuratora ustanowionego na miejsce zmarego maonka. 2. Przepis paragrafu poprzedzajcego stosuje si odpowiednio do powdztwa prokuratora o ustalenie istnienia lub nieistnienia maestwa. Art. 449. 1. W sprawach o uniewanienie albo o ustalenie istnienia lub nieistnienia maestwa odpis pozwu dorcza si prokuratorowi i zawiadamia si go o terminach rozprawy.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 110/360

2. Jeeli sprawa taka zostaa wytoczona lub jest popierana przez prokuratora, nie stosuje si przepisw o zawieszeniu postpowania na zgodny wniosek stron lub z powodu niestawiennictwa obu stron. Art. 450. 1. Postpowanie o uniewanienie maestwa w razie mierci jednego z maonkw zawiesza si. 2. Postpowanie umarza si, jeeli zstpni maonka, ktry wytoczy powdztwo, nie zgosz w cigu szeciu miesicy po wydaniu postanowienia o zawieszeniu wniosku o podjcie postpowania. 3. W razie mierci pozwanego maonka, a jeeli pozwanymi byli oboje maonkowie, w razie mierci jednego z nich, postpowanie podejmuje si po ustanowieniu przez sd orzekajcy na posiedzeniu niejawnym kuratora, ktry wstpuje na miejsce zmarego maonka. Art. 451. Przepisy art. 444, 445 i 445 stosuje si odpowiednio w sprawach o uniewanienie maestwa.
1

Art. 452. W sprawach o ustanowienie rozdzielnoci majtkowej midzy maonkami stosuje si odpowiednio przepisy art. 426, 431, 432, 435 1, 441 i 446. Dzia II Postpowanie w sprawach ze stosunkw midzy rodzicami a dziemi Art. 453. Przepisy niniejszego dziau stosuje si w sprawach o ustalenie lub zaprzeczenie pochodzenia dziecka, o ustalenie bezskutecznoci uznania ojcostwa oraz o rozwizanie przysposobienia. Art. 4531. W sprawach o ustalenie lub zaprzeczenie pochodzenia dziecka oraz o ustalenie bezskutecznoci uznania ojcostwa matka i ojciec dziecka maj zdolno procesow take wtedy, gdy s ograniczeni w zdolnoci do czynnoci prawnych, jeeli ukoczyli lat szesnacie. Art. 454. 1. W sprawach o ustalenie macierzystwa albo ojcostwa prokurator wytaczajc powdztwo wskazuje w pozwie dziecko, na ktrego rzecz wytacza powdztwo, oraz pozywa odpowiednio matk dziecka albo domniemanego ojca, a jeeli osoby te nie yj kuratora ustanowionego na ich miejsce. 1 1 . W sprawach o zaprzeczenie macierzystwa prokurator, wytaczajc powdztwo, pozywa kobiet wpisan jako matka w akcie urodzenia dziecka oraz m2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 111/360

czyzn, ktrego ojcostwo zostao ustalone z uwzgldnieniem jej macierzystwa, a jeeli osoby te nie yj kuratora ustanowionego na ich miejsce oraz dziecko. 2. W sprawach o zaprzeczenie ojcostwa prokurator wytaczajc powdztwo pozywa ma matki dziecka, a jeeli ten nie yje kuratora ustanowionego na jego miejsce oraz dziecko, jak rwnie matk dziecka, jeeli ta yje. 3. W sprawach o ustalenie bezskutecznoci uznania ojcostwa prokurator, wytaczajc powdztwo, pozywa dziecko oraz mczyzn, ktry uzna ojcostwo, a jeeli ten nie yje kuratora ustanowionego na jego miejsce, a take matk dziecka, jeeli ta yje; w razie uznania ojcostwa po mierci dziecka prokurator pozywa ustanowionego na miejsce dziecka kuratora. 4. W sprawach o rozwizanie przysposobienia prokurator wytaczajc powdztwo pozywa przysposabiajcego oraz przysposobionego. Art. 4541. 1. Powdztwo wzajemne o ustalenie lub zaprzeczenie macierzystwa, o ustalenie lub zaprzeczenie ojcostwa, a take o ustalenie bezskutecznoci uznania ojcostwa nie jest dopuszczalne. 2. W czasie trwania procesu o ustalenie lub zaprzeczenie macierzystwa, o ustalenie lub zaprzeczenie ojcostwa albo o ustalenie bezskutecznoci uznania ojcostwa nie moe by wszczta odrbna sprawa o ustalenie lub zaprzeczenie macierzystwa, o ustalenie lub zaprzeczenie ojcostwa albo o ustalenie bezskutecznoci uznania ojcostwa. 3. Strona pozwana moe jednak rwnie da ustalenia lub zaprzeczenia macierzystwa, ustalenia lub zaprzeczenia ojcostwa albo ustalenia bezskutecznoci uznania ojcostwa. Art. 455. Rozprawa odbywa si bez wzgldu na niestawiennictwo jednej ze stron. Art. 456. 1. Postpowanie umarza si w razie mierci jednej ze stron, a jeeli w charakterze tej samej strony wystpuje kilka osb, w razie mierci wszystkich tych osb, z zastrzeeniem 2 i 3. 2. W sprawie wytoczonej przez dziecko o ustalenie albo zaprzeczenie macierzystwa, o zaprzeczenie ojcostwa albo ustalenie bezskutecznoci uznania, jak rwnie w sprawie wytoczonej przez dziecko albo jego matk o ustalenie ojcostwa, postpowanie zawiesza si w razie mierci pozwanych do czasu ustanowienia przez sd orzekajcy kuratora, ktry wstpuje do sprawy na miejsce zmarego. Przepis ten stosuje si w sprawie o rozwizanie przysposobienia w razie mierci przysposabiajcego. 3. W sprawie o ustalenie lub zaprzeczenie macierzystwa, ustalenie lub zaprzeczenie ojcostwa oraz w sprawie o ustalenie bezskutecznoci uznania ojcostwa postpowanie umarza si w razie mierci dziecka, chyba e dziecko, ktre wytoczyo powdztwo o ustalenie macierzystwa albo o ustalenie ojcostwa, pozo2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 112/360

stawio zstpnych; w takim wypadku postpowanie zawiesza si. Jeeli zstpni w cigu szeciu miesicy od dnia wydania postanowienia o zawieszeniu postpowania nie zgosz wniosku o jego podjcie, sd postpowanie umorzy. Art. 4561. 1. W sprawach o ustalenie macierzystwa przewodniczcy zawiadamia o toczcym si procesie mczyzn, ktrego dotyczy domniemanie pochodzenia dziecka od ma matki, dorczajc mu odpis pozwu. 2. W sprawach o zaprzeczenie macierzystwa przewodniczcy zawiadamia o toczcym si procesie mczyzn, ktrego ojcostwa dotyczy wynik postpowania, dorczajc mu odpis pozwu. Art. 457. W sprawach o zaprzeczenie pochodzenia dziecka lub o ustalenie bezskutecznoci uznania ojcostwa, albo o rozwizanie przysposobienia odpis pozwu dorcza si prokuratorowi i zawiadamia si go o terminach rozprawy. Art. 458. 1. W sprawach objtych przepisami dziau niniejszego stosuje si odpowiednio przepisy art. 426, 429, 431, 434 i 435. 2. Jeeli jednoczenie z ustaleniem ojcostwa dochodzi si zwizanych z tym roszcze majtkowych, do czci postpowania dotyczcych tych roszcze nie stosuje si przepisw art. 429 i 456. W razie mierci pozwanego postpowanie w czci dotyczcej roszcze majtkowych zawiesza si do czasu prawomocnego rozstrzygnicia sprawy o ustalenie ojcostwa, po czym moe ono by podjte z udziaem nastpcw prawnych zmarego lub kuratora spadku. Dzia III Postpowanie w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpiecze spoecznych Rozdzia 1 Przepisy oglne Art. 459. Przepisy niniejszego rozdziau stosuje si w sprawach z zakresu prawa pracy, a take w sprawach z zakresu ubezpiecze spoecznych. Art. 460. 1. Zdolno sdow i procesow ma take pracodawca, chociaby nie posiada osobowoci prawnej, a w sprawach z zakresu ubezpiecze spoecznych zdolno t ma organ rentowy. 2. W razie potrzeby ustanowienia dla strony kuratora, postanowienie, o ktrym mowa w art. 69, moe zapa rwnie z urzdu.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 113/360

Art. 461. 1. Powdztwo w sprawach z zakresu prawa pracy moe by wytoczone bd przed sd waciwoci oglnej pozwanego, bd przed sd, w ktrego okrgu praca jest, bya lub miaa by wykonywana, bd te przed sd, w ktrego okrgu znajduje si zakad pracy. 1 1 . Do waciwoci sdw rejonowych, bez wzgldu na warto przedmiotu sporu, nale sprawy z zakresu prawa pracy o ustalenie istnienia stosunku pracy, o uznanie bezskutecznoci wypowiedzenia stosunku pracy, o przywrcenie do pracy i przywrcenie poprzednich warunkw pracy lub pacy oraz cznie z nimi dochodzone roszczenia i o odszkodowanie w przypadku nieuzasadnionego lub naruszajcego przepisy wypowiedzenia oraz rozwizania stosunku pracy, a take sprawy dotyczce kar porzdkowych i wiadectwa pracy oraz roszczenia z tym zwizane. 2. W sprawach z zakresu ubezpiecze spoecznych waciwy do rozpoznania sprawy jest sd, w ktrego okrgu ma miejsce zamieszkania strona odwoujca si od decyzji wydanej przez organ rentowy, chyba e przepis odrbny stanowi inaczej. 1 2 . W sprawach z zakresu ubezpiecze spoecznych, w ktrych wniesiono odwoanie od decyzji Zakadu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw Wewntrznych i Administracji, wojskowego organu emerytalnego albo organu emerytalnego waciwego w stosunku do funkcjonariuszy Suby Wiziennej, waciwy jest sd, w ktrego okrgu ma siedzib ten organ. 2 2 . W sprawach, w ktrych nie mona okreli waciwoci sdu wedug przepisw paragrafw poprzedzajcych, jak rwnie w sprawach, w ktrych ubezpieczony zamieszkay na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej otrzymuje wiadczenie wypacane przez wyznaczon przez Prezesa Zakadu Ubezpiecze Spoecznych jednostk organizacyjn tego Zakadu, waciwy jest sd, w ktrego okrgu ma siedzib organ rentowy. 3. Sd waciwy moe na zgodny wniosek stron przekaza spraw do rozpoznania innemu sdowi rwnorzdnemu, rozpoznajcemu spraw z zakresu prawa pracy lub ubezpiecze spoecznych, jeeli przemawiaj za tym wzgldy celowoci. Postanowienie w tym przedmiocie moe zapa na posiedzeniu niejawnym. Sd, ktremu sprawa zostaa przekazana, jest zwizany postanowieniem sdu przekazujcego. Art. 462. W sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpiecze spoecznych organizacje spoeczne, o ktrych mowa w art. 61, a take inspektorzy pracy w zakresie okrelonym w art. 631, mog powodowa wszczcie postpowania na rzecz pracownikw oraz ubezpieczonych. Przepisy art. 6163 stosuje si odpowiednio.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 114/360

Art. 463. (uchylony). Art. 464. 1. Odrzucenie pozwu nie moe nastpi z powodu niedopuszczalnoci drogi sdowej, gdy do rozpoznania sprawy waciwy jest inny organ. W tym wypadku sd przekae mu spraw. Postanowienie sdu o przekazaniu sprawy moe zapa na posiedzeniu niejawnym. Jeeli jednak organ ten uprzednio uzna si za niewaciwy, sd rozpozna spraw. 2. Wniesienie do sdu pozwu, przekazanego nastpnie stosownie do paragrafu poprzedzajcego, wywouje skutki, jakie ustawa wie z wytoczeniem powdztwa. Art. 465. 1. Penomocnikiem pracownika lub ubezpieczonego moe by rwnie przedstawiciel zwizku zawodowego lub inspektor pracy albo pracownik zakadu pracy, w ktrym mocodawca jest lub by zatrudniony, a ubezpieczonego take przedstawiciel organizacji zrzeszajcej emerytw i rencistw. 2. Do odbioru nalenoci zasdzonych na rzecz pracownika lub ubezpieczonego jest wymagane penomocnictwo szczeglne, udzielone po powstaniu tytuu egzekucyjnego. Art. 466. Pracownik lub ubezpieczony dziaajcy bez adwokata lub radcy prawnego moe zgosi w sdzie waciwym ustnie do protokou powdztwo oraz tre rodkw odwoawczych i innych pism procesowych. Art. 467. 1. Niezwocznie po wniesieniu sprawy przewodniczcy lub wyznaczony przez niego sdzia dokonuje jej wstpnego badania. 2. Wstpne badanie sprawy polega na ustaleniu, czy pismo wszczynajce postpowanie sdowe spenia niezbdne wymagania, pozwalajce nada mu dalszy bieg, oraz na podjciu czynnoci umoliwiajcych rozstrzygnicie sprawy na pierwszym posiedzeniu. 3. Po wstpnym badaniu sprawy przewodniczcy wzywa do usunicia brakw formalnych pisma tylko wwczas, gdy braki te nie dadz si usun w toku czynnoci wyjaniajcych. 4. Jeeli w toku wstpnego badania sprawy z zakresu ubezpiecze spoecznych okae si, e wystpuj istotne braki w materiale, a przeprowadzenie jego uzupenienia w postpowaniu sdowym byoby poczone ze znacznymi trudnociami, przewodniczcy lub wyznaczony przez niego sdzia moe zwrci organowi rentowemu akta sprawy w celu uzupenienia materiau sprawy. To samo dotyczy wypadku, w ktrym decyzja organu rentowego nie zawiera: 1) podstawy prawnej i faktycznej;
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 115/360

2) wskazania sposobu wyliczenia wiadczenia; 3) stosownego pouczenia o skutkach prawnych decyzji i trybie jej zaskarenia. Art. 468. 1. Sd podejmie czynnoci wyjaniajce, jeeli przemawiaj za tym wyniki wstpnego badania sprawy, a take gdy sprawa nie bya przedmiotem postpowania przed komisj pojednawcz, chyba e czynnoci te nie przyspiesz postpowania lub s oczywicie niecelowe z innych przyczyn. 2. Czynnoci wyjaniajce maj na celu: 1) usunicie brakw formalnych pism procesowych, w tym w szczeglnoci dokadniejsze okrelenie zgoszonych da; 2) w sprawach z zakresu prawa pracy wyjanienie stanowisk stron oraz skonienie ich do pojednania i zawarcia ugody; 3) ustalenie, jakie z istotnych dla rozstrzygnicia sprawy okolicznoci s sporne midzy stronami oraz czy i jakie dowody naley przeprowadzi w celu ich wyjanienia; 4) wyjanienie innych okolicznoci, majcych znaczenie dla prawidowego i szybkiego rozstrzygnicia sprawy. 3. Czynnoci wyjaniajce przeprowadza si bez udziau awnikw. 4. Postanowienie okrelajce rodki dowodowe i fakty podlegajce stwierdzeniu moe zapa na posiedzeniu niejawnym. Art. 469. Sd uzna zawarcie ugody, cofnicie pozwu, sprzeciwu lub rodka odwoawczego oraz zrzeczenie si lub ograniczenie roszczenia za niedopuszczalne take wwczas, gdyby czynno ta naruszaa suszny interes pracownika lub ubezpieczonego. Art. 470. W razie podjcia czynnoci wyjaniajcych lub zarzdzenia osobistego stawiennictwa na rozpraw, strona pozwana powinna by reprezentowana przez osob obeznan ze stanem faktycznym sprawy i uprawnion do zawarcia ugody. Art. 471. Termin rozprawy powinien by wyznaczony tak, aby od daty zakoczenia czynnoci wyjaniajcych, a jeeli nie podjto tych czynnoci od daty wniesienia pozwu lub odwoania, do rozprawy nie upyno wicej ni dwa tygodnie, chyba e zachodz nie dajce si usun przeszkody. Art. 472. 1. Sd moe wzywa strony, wiadkw, biegych lub inne osoby w sposb, ktry uzna za najbardziej celowy, nawet z pominiciem sposobw przewidzianych przez przepisy oglne, jeeli uzna to za niezbdne do przypieszenia rozpoznania sprawy. Dotyczy to rwnie dorcze oraz zarzdze majcych na celu

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 116/360

przygotowanie rozprawy, zwaszcza za dania przedstawienia niezbdnych do rozstrzygnicia sprawy akt osobowych i innych dokumentw. 2. Wezwanie i dorczenie dokonane w powyszy sposb wywouje skutki przewidziane w kodeksie, jeeli jest niewtpliwe, e doszo ono do wiadomoci adresata. Art. 473. 1. W sprawach przewidzianych w niniejszym dziale nie stosuje si przepisw ograniczajcych dopuszczalno dowodu ze wiadkw i z przesuchania stron. 2. (uchylony). Art. 474. W razie stwierdzenia w toku rozpoznawania sprawy powanego uchybienia przepisom prawa przez zakad pracy lub organ rentowy, sd zwraca na nie uwag waciwemu organowi, a w razie potrzeby zawiadamia o tym prokuratora. Art. 475. Jeeli strona bez usprawiedliwionych powodw nie wykona w toku postpowania postanowie lub zarzdze, sd moe skaza j na grzywn wedug przepisw o karach za niestawiennictwo wiadka i odmwi przyznania kosztw lub zastosowa jeden z tych rodkw; nie moe jednak nakaza przymusowego sprowadzenia jej do sdu. Gdy stron t jest jednostka organizacyjna, grzywnie podlega pracownik odpowiedzialny za wykonanie postanowie lub zarzdze, a w razie nie wyznaczenia takiego pracownika lub niemonoci jego ustalenia kierownik tej jednostki. Art. 4751. Przepisw art. 466, 467, 468, 470 i 471 nie stosuje si do skargi kasacyjnej i do postpowania przed Sdem Najwyszym, wywoanego jej wniesieniem. Art. 476. 1. Przez sprawy z zakresu prawa pracy rozumie si sprawy: 1) o roszczenia ze stosunku pracy lub z nim zwizane; 1) o ustalenie istnienia stosunku pracy, jeeli czcy strony stosunek prawny, 1 wbrew zawartej midzy nimi umowie, ma cechy stosunku pracy; 2) o roszczenia z innych stosunkw prawnych, do ktrych z mocy odrbnych przepisw stosuje si przepisy prawa pracy; 3) o odszkodowania dochodzone od zakadu pracy na podstawie przepisw o wiadczeniach z tytuu wypadkw przy pracy i chorb zawodowych. 2. Przez sprawy z zakresu ubezpiecze spoecznych rozumie si sprawy, w ktrych wniesiono odwoanie od decyzji organw rentowych, dotyczcych: 1) ubezpiecze spoecznych i ubezpieczenia rodzinnego; 2) emerytur i rent; 3) (uchylony);
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 117/360

4) innych wiadcze w sprawach nalecych do waciwoci Zakadu Ubezpiecze Spoecznych; 5) odszkodowa przysugujcych w razie wypadkw i chorb pozostajcych w zwizku ze sub wojskowa, albo sub w Policji lub Subie Wiziennej. 3. Przez sprawy z zakresu ubezpiecze spoecznych rozumie si take sprawy wszczte na skutek niewydania przez organ rentowy decyzji we waciwym terminie, a take sprawy, w ktrych wniesiono odwoanie od orzeczenia wojewdzkiego zespou do spraw orzekania o stopniu niepenosprawnoci, sprawy o roszczenia ze stosunkw prawnych midzy czonkami otwartych funduszy emerytalnych a tymi funduszami lub ich organami oraz sprawy ze stosunkw midzy emerytami lub osobami uposaonymi w rozumieniu przepisw o emeryturach kapitaowych a Zakadem Ubezpiecze Spoecznych. 4. Przez organy rentowe rozumie si: 1) jednostki organizacyjne Zakadu Ubezpiecze Spoecznych okrelone w przepisach o systemie ubezpiecze spoecznych, waciwe do wydawania decyzji w sprawach wiadcze, 2) kolejowe jednostki organizacyjne, 3) wojskowe organy emerytalne oraz organy emerytalne resortw spraw wewntrznych i sprawiedliwoci, a take inne organy wojskowe i organy resortw spraw wewntrznych i sprawiedliwoci, waciwe do wydania decyzji w sprawach o ktrych w 2, a take Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Spoecznego. 5. Przez uyte w niniejszym dziale okrelenie 1) pracownik rozumie si rwnie: a) czonka rolniczej spdzielni produkcyjnej, osob wiadczc prac na podstawie umowy o prac nakadcz oraz czonkw rodziny i spadkobiercw pracownika, czonka rolniczej spdzielni produkcyjnej i osoby wiadczcej prac na podstawie umowy o prac nakadcz, a take inne osoby, ktrym z mocy odrbnych przepisw przysuguj roszczenia z zakresu prawa pracy, b) osob dochodzc od zakadu pracy odszkodowania lub ustalenia uprawnie do wiadcze na podstawie przepisw o wiadczeniach z tytuu wypadkw przy pracy i chorb zawodowych; 2) ubezpieczony rozumie si osob ubiegajc si o: a) wiadczenie z ubezpiecze spoecznych lub z ubezpieczenia rodzinnego albo o emerytur lub rent, b) ustalenie istnienia bd nieistnienia obowizku ubezpieczenia, jego zakresu lub wymiaru skadki z tego tytuu, c) wiadczenia w sprawach nalecych do waciwoci Zakadu Ubezpiecze Spoecznych, d) odszkodowanie przysugujce w razie wypadku i choroby pozostajcej w zwizku ze sub wojskow albo sub w Policji lub w Subie Wiziennej.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 118/360

Rozdzia 2 Postpowanie w sprawach z zakresu prawa pracy Art. 477. W postpowaniu wszcztym z powdztwa pracownika wezwania do udziau w sprawie, o ktrym mowa w art. 194 1 i 3, sd moe dokona rwnie z urzdu. Przewodniczcy poucza pracownika o roszczeniach wynikajcych z przytoczonych przez niego faktw. Art. 4771. Jeeli pracownik dokona wyboru jednego z przysugujcych mu alternatywnie roszcze, a zgoszone roszczenie okae si nieuzasadnione, sd moe z urzdu uwzgldni inne roszczenie alternatywne. Art. 4772. 1. Zasdzajc naleno pracownika w sprawach z zakresu prawa pracy, sd z urzdu nada wyrokowi przy jego wydaniu rygor natychmiastowej wykonalnoci w czci nie przekraczajcej penego jednomiesicznego wynagrodzenia pracownika. Przepis art. 334 4 i art. 335 1 zdanie drugie stosuje si odpowiednio; nie stosuje si przepisu art. 335 2. 2. Uznajc wypowiedzenie umowy o prac za bezskuteczne, sd na wniosek pracownika moe w wyroku naoy na zakad pracy obowizek dalszego zatrudnienia pracownika do czasu prawomocnego rozpoznania sprawy. Art. 47734775. (uchylone). Art. 4776. 1. Wyrok sdu pierwszej instancji zasdzajcy wiadczenia na rzecz pracownika lub czonkw jego rodziny, w stosunku do ktrego sd drugiej instancji oddali apelacj zakadu pracy, podlega natychmiastowemu wykonaniu take w czci, w ktrej sd nie nada mu rygoru natychmiastowej wykonalnoci na podstawie art. 4772. 2. Przepis 1 stosuje si rwnie do wyrokw sdu drugiej instancji zasdzajcych wiadczenia na rzecz pracownika lub czonkw jego rodziny. 3. Sd drugiej instancji nadaje z urzdu wyrokowi, o ktrym mowa w 1 i 2, klauzul wykonalnoci w dniu ogoszenia wyroku i wyrok zaopatrzony klauzul wydaje uprawnionemu. Art. 4777. Przepisw art. 464, 467, 468, 470473 nie stosuje si w sprawach, w ktrych pracownik jest stron pozwan.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 119/360

Rozdzia 3 Postpowanie w sprawach z zakresu ubezpiecze spoecznych Art. 4778. 1. Do waciwoci sdw okrgowych nale sprawy z zakresu ubezpiecze spoecznych z wyjtkiem spraw, dla ktrych zastrzeona jest waciwo sdw rejonowych. 2. Do waciwoci sdw rejonowych nale sprawy: 1) o zasiek chorobowy, wyrwnawczy, opiekuczy, macierzyski, porodowy, pogrzebowy, rodzinny oraz o dodatki do zasiku rodzinnego; 2) o wiadczenie rehabilitacyjne; 3) o odszkodowanie z tytuu wypadku przy pracy w gospodarstwie rolnym, wypadku w drodze do pracy lub z pracy, wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, wypadku lub choroby zawodowej pozostajcej w zwizku z czynn sub wojskow albo sub w Policji, Agencji Bezpieczestwa Wewntrznego, Agencji Wywiadu, Subie Kontrwywiadu Wojskowego, Subie Wywiadu Wojskowego, Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, Stray Granicznej, Biurze Ochrony Rzdu, Subie Wiziennej, Pastwowej Stray Poarnej i Subie Celnej; 4) o ustalenie niepenosprawnoci lub stopnia niepenosprawnoci; 5) (uchylony); 6) o wiadczenie z tytuu funduszu alimentacyjnego. Art. 4779. 1. Odwoanie od decyzji organw rentowych wnosi si na pimie do organu, ktry wyda decyzj, lub do protokou sporzdzonego przez ten organ, w terminie miesica od dorczenia odpisu decyzji. 2. Organ rentowy, o ktrym mowa w 1, przekazuje niezwocznie odwoanie wraz z aktami sprawy do sdu z zachowaniem przepisw odrbnych. Organ ten, jeeli uzna odwoanie w caoci za suszne, moe zmieni lub uchyli zaskaron decyzj. W tym wypadku odwoaniu nie nadaje si dalszego biegu. 1 2 . Jeeli w odwoaniu od decyzji organu rentowego wskazano nowe okolicznoci dotyczce niezdolnoci do pracy lub niezdolnoci do samodzielnej egzystencji, ktre powstay po dniu wydania orzeczenia przez lekarza orzecznika Zakadu Ubezpiecze Spoecznych, od ktrego nie wniesiono sprzeciwu lub orzeczenia komisji lekarskiej Zakadu Ubezpiecze Spoecznych, organ rentowy nie przekazuje odwoania do sdu, lecz kieruje do lekarza orzecznika do ponownego rozpatrzenia. Organ rentowy uchyla poprzedni decyzj, rozpatruje nowe okolicznoci i wydaje now decyzj, od ktrej przysuguje odwoanie do sdu. Przepis ten stosuje si take wwczas, gdy nie mona ustali daty powstania wskazanych w odwoaniu nowych okolicznoci. 3. Sd odrzuci odwoanie wniesione po upywie terminu, chyba e przekroczenie terminu nie jest nadmierne i nastpio z przyczyn niezalenych od odwoujcego si.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 120/360

3 . Sd odrzuci odwoanie w sprawie o wiadczenie z ubezpiecze spoecznych, do ktrego prawo jest uzalenione od stwierdzenia niezdolnoci do pracy lub niezdolnoci do samodzielnej egzystencji, a podstaw do wydania decyzji stanowi orzeczenie lekarza orzecznika Zakadu Ubezpiecze Spoecznych, jeeli osoba zainteresowana nie wniosa sprzeciwu od tego orzeczenia do komisji lekarskiej Zakadu Ubezpiecze Spoecznych i odwoanie jest oparte wycznie na zarzutach dotyczcych tego orzeczenia. Jeeli odwoanie opiera si take na zarzucie nie rozpatrzenia wniesionego po terminie sprzeciwu od tego orzeczenia, a wniesienie sprzeciwu po terminie nastpio z przyczyn niezalenych od osoby zainteresowanej, sd uchyla decyzj, przekazuje spraw do ponownego rozpoznania organowi rentowemu i umarza postpowanie. W takim przypadku organ rentowy kieruje sprzeciw do rozpatrzenia do komisji lekarskiej Zakadu Ubezpiecze Spoecznych. 2 3 . W przypadkach, o ktrych mowa w 31, postanowienie sdu moe zapa na posiedzeniu niejawnym. 4. Jeeli organ rentowy nie wyda decyzji w terminie dwch miesicy, liczc od dnia zgoszenia roszczenia w sposb przepisany, odwoanie mona wnie w kadym czasie po upywie tego terminu. 5. Ubezpieczony moe rwnie wnie odwoanie z wyczeniem odwoania, o ktrym mowa w 4 do protokou w sdzie waciwym do rozpoznania sprawy albo w sdzie waciwym dla jego miejsca zamieszkania. 6. Sd, do ktrego wniesiono odwoanie, niezwocznie przekazuje protok organowi, od ktrego pochodzi zaskarona decyzja, chyba e sd ten jest waciwy do jego rozpoznania. W takim wypadku przewodniczcy niezwocznie zada akt sprawy i nada bieg odwoaniu, przesyajc odpis protokou organowi, od ktrego pochodzi zaskarona decyzja. Art. 47710. 1. Odwoanie powinno zawiera oznaczenie zaskaronej decyzji, okrelenie i zwize uzasadnienie zarzutw i wnioskw oraz podpis ubezpieczonego albo jego przedstawiciela ustawowego lub penomocnika. 2. Jeeli ubezpieczony zgosi nowe danie, dotychczas nie rozpoznane przez organ rentowy, sd przyjmuje to danie do protokou i przekazuje go do rozpoznania organowi rentowemu. Art. 47711. 1. Stronami s ubezpieczony, inna osoba, ktrej praw i obowizkw dotyczy zaskarona decyzja, organ rentowy i zainteresowany. 2. Zainteresowanym jest ten, czyje prawa lub obowizki zale od rozstrzygnicia sprawy. Jeeli osoba taka nie zostaa wezwana do udziau w sprawie przed organem rentowym, sd wezwie j do udziau w postpowaniu bd z urzdu, bd na jej wniosek lub na wniosek jednej ze stron. Art. 47712. Nie jest dopuszczalne zawarcie ugody.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 121/360

Art. 47713. Zmiana przez organ rentowy zaskaronej decyzji przed rozstrzygniciem sprawy przez sd przez wydanie decyzji uwzgldniajcej w caoci lub w czci danie strony powoduje umorzenie postpowania w caoci lub w czci. Poza tym zmiana lub wykonanie decyzji nie ma wpywu na bieg sprawy. Art. 47714. 1. Sd oddala odwoanie, jeeli nie ma podstaw do jego uwzgldnienia. 2. W razie uwzgldnienia odwoania sd zmienia zaskaron decyzj w caoci lub w czci i orzeka co do istoty sprawy. 3. Jeeli odwoanie wniesiono w zwizku z niewydaniem decyzji przez organ rentowy, sd w razie uwzgldnienia odwoania zobowizuje organ rentowy do wydania decyzji w okrelonym terminie, zawiadamiajc o tym organ nadrzdny, lub orzeka co do istoty sprawy. Jednoczenie sd stwierdza, czy niewydanie decyzji przez organ rentowy miao miejsce z racym naruszeniem prawa. 4. W sprawie o wiadczenie z ubezpiecze spoecznych, do ktrego prawo jest uzalenione od stwierdzenia niezdolnoci do pracy lub niezdolnoci do samodzielnej egzystencji, a podstaw do wydania decyzji stanowi orzeczenie lekarza orzecznika Zakadu Ubezpiecze Spoecznych lub orzeczenie komisji lekarskiej Zakadu Ubezpiecze Spoecznych i odwoanie od decyzji opiera si wycznie na zarzutach dotyczcych tego orzeczenia, sd nie orzeka co do istoty sprawy na podstawie nowych okolicznoci dotyczcych stwierdzenia niezdolnoci do pracy lub niezdolnoci do samodzielnej egzystencji, ktre powstay po dniu zoenia odwoania od tej decyzji. W tym przypadku sd uchyla decyzj, przekazuje spraw do rozpoznania organowi rentowemu i umarza postpowanie. Art. 47714a. Sd drugiej instancji uchylajc wyrok i poprzedzajc go decyzj organu rentowego moe spraw przekaza do ponownego rozpoznania bezporednio organowi rentowemu. Art. 47715. (uchylony). Art. 47716. Przepisy art. 4779 21 i 3, art. 47712 oraz art. 47714 4 stosuje si odpowiednio w sprawach o wiadczenia z ubezpieczenia spoecznego rolnikw.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 122/360

DZIA IV Postpowanie w sprawach o naruszenie posiadania Art. 478. W sprawach o naruszenie posiadania sd bada jedynie ostatni stan posiadania i fakt jego naruszenia, nie rozpoznajc samego prawa ani dobrej wiary pozwanego. Art. 479. W sprawach o naruszenie posiadania powdztwo wzajemne nie jest dopuszczalne. Dzia IVa Postpowanie w sprawach gospodarczych Rozdzia 1 Przepisy oglne Art. 4791. 1. Przepisy niniejszego dziau stosuje si w sprawach ze stosunkw cywilnych midzy przedsibiorcami, w zakresie prowadzonej przez nich dziaalnoci gospodarczej (sprawy gospodarcze). Zaprzestanie prowadzenia dziaalnoci gospodarczej przez ktrkolwiek ze stron stosunku cywilnego po jego powstaniu nie wycza zastosowania przepisw niniejszego dziau. 2. Sprawami gospodarczymi, w rozumieniu niniejszego dziau, s take sprawy: 1) ze stosunku spki oraz dotyczce roszcze, o ktrych mowa w art. 291300 i art. 479490 ustawy z dnia 15 wrzenia 2000 r. Kodeks spek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037, z pn. zm.11)); 2) przeciwko przedsibiorcom o zaniechanie naruszania rodowiska i przywrcenie do stanu poprzedniego lub naprawienie szkody z tym zwizanej oraz zakazanie lub ograniczenie dziaalnoci zagraajcej rodowisku; 3) nalece do waciwoci sdw na podstawie przepisw o ochronie konkurencji, prawa energetycznego, prawa telekomunikacyjnego, prawa pocztowego oraz przepisw o transporcie kolejowym; 4) przeciwko przedsibiorcom o uznanie postanowie wzorca umowy za niedozwolone. Art. 4791a. W sprawach gospodarczych rozpoznawanych wedug przepisw niniejszego dziau, przepisy o innych postpowaniach odrbnych stosuje si w zakresie, w ktrym nie s one sprzeczne z przepisami tego dziau. Nie dotyczy to spraw gospodarczych rozpo-

11)

Zmiany wymienionej ustawy zostay ogoszone w Dz. U. z 2001 r. Nr 102, poz. 1117, z 2003 r. Nr 49, poz. 408 i Nr 229, poz. 2276, z 2005 r. Nr 132, poz. 1108, Nr 183, poz. 1538 i Nr 184, poz. 1539 oraz z 2006 r. Nr 133, poz. 935 i Nr 208, poz. 1540.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 123/360

znawanych w europejskim postpowaniu nakazowym, w europejskim postpowaniu w sprawie drobnych roszcze oraz w elektronicznym postpowaniu upominawczym. Art. 4792. 1. Przedsibiorc jest osoba fizyczna, osoba prawna albo jednostka organizacyjna niebdca osob prawn, ktrej ustawa przyznaje zdolno prawn, prowadzca we wasnym imieniu dziaalno gospodarcz lub zawodow. 2. Przepisw niniejszego dziau nie stosuje si w sprawach dotyczcych dziaalnoci wytwrczej osb fizycznych w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierzt, ogrodnictwa, warzywnictwa, lenictwa i rybactwa rdldowego, a take wynajmowania przez rolnikw pokoi, sprzeday posikw domowych i wiadczenia w gospodarstwach rolnych innych usug zwizanych z pobytem turystw. Art. 4793.(uchylony). Art. 4794. 1. Przepis art. 34 ma zastosowanie rwnie w sprawach o zawarcie umowy, ustalenie jej treci oraz o zmian umowy. 2. W toku postpowania nie mona wystpowa z nowymi roszczeniami zamiast lub obok dotychczasowych. Jednake w razie zmiany okolicznoci powd moe da, zamiast pierwotnego przedmiotu sporu, jego wartoci lub innego przedmiotu, a w sprawach o wiadczenie powtarzajce si moe nadto rozszerzy danie pozwu o wiadczenia za dalsze okresy. Przepisw art. 194196 i art. 198 nie stosuje si. 3. Przepisw art. 5, art. 177 1 pkt 5, art. 178, art. 205, art. 212 zdanie drugie i trzecie, art. 4921 1, art. 499 pkt 4 i art. 5021 1 nie stosuje si. Art. 4795. (uchylony). Art. 4796. Organizacje przedsibiorcw, za zgod zrzeszonego w nich przedsibiorcy, mog wzi udzia w toczcym si postpowaniu, w ktrym przedsibiorca ten wystpuje w charakterze strony. Art. 62 i 63 stosuje si odpowiednio. Art. 4796a. 1. Jeeli przepisy odrbne przyznaj okrelonym podmiotom, ktre nie uczestnicz w sprawie, uprawnienie do przedstawiania sdowi istotnego dla sprawy pogldu, do podmiotw tych stosuje si odpowiednio art. 63. Jednak na wniosek podmiotu uprawnionego sd moe zezwoli, aby pogld zosta przedstawiony take ustnie na rozprawie. 2. Na wniosek podmiotu uprawnionego sd udostpnia akta sprawy w zakresie niezbdnym do przedstawienia pogldu.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 124/360

Art. 4797.(uchylony). Art. 4798. Penomocnikiem zagranicznego przedsibiorcy moe by rwnie penomocnik ustanowiony do reprezentowania tego przedsibiorcy wobec polskich organw administracji publicznej, na podstawie przepisw o zasadach prowadzenia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dziaalnoci gospodarczej w zakresie drobnej wytwrczoci przez zagraniczne osoby prawne i fizyczne, a take banki. Art. 4798a. (uchylony). Art. 4799. 1. W toku sprawy strona reprezentowana przez adwokata, radc prawnego, rzecznika patentowego lub Prokuratori Generaln Skarbu Pastwa jest obowizana dorcza odpisy pism procesowych z zacznikami bezporednio stronie przeciwnej. Do pisma procesowego wniesionego do sdu strona docza dowd dorczenia drugiej stronie odpisu pisma albo dowd wysania go przesyk polecon. Pisma, do ktrych nie doczono dowodu dorczenia albo dowodu wysania przesyk polecon, podlegaj zwrotowi bez wzywania do usunicia tego braku. 2. Przepis 1 nie dotyczy wniesienia pozwu wzajemnego, apelacji, skargi kasacyjnej, zaalenia, sprzeciwu od wyroku zaocznego, sprzeciwu od nakazu zapaty, zarzutw od nakazu zapaty, wniosku o zabezpieczenie powdztwa i skargi o wznowienie postpowania, ktre strona jest obowizana zoy w sdzie z odpisami dla strony przeciwnej. Art. 47910. Sd na wniosek strony zarzdza odbycie posiedzenia lub jego czci przy drzwiach zamknitych take wtedy, gdy mog by ujawnione okolicznoci stanowice tajemnic jej przedsibiorstwa. Art. 47911. Sd umarza postpowanie zawieszone z przyczyn wskazanych w art. 177 1 pkt 6, jeeli wniosek o podjcie postpowania nie zosta zgoszony w cigu szeciu miesicy od daty postanowienia o zawieszeniu. Art. 47912. 1. W pozwie powd jest obowizany poda wszystkie twierdzenia oraz dowody na ich poparcie pod rygorem utraty prawa powoywania ich w toku postpowania, chyba e wykae, e ich powoanie w pozwie nie byo moliwe albo e potrzeba powoania wynika pniej. W tym przypadku dalsze twierdzenia i dowody na ich poparcie powinny by powoane w terminie dwutygodniowym od dnia, w ktrym powoanie ich stao si moliwe lub wynika potrzeba ich powoania.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 125/360

2. Powd powinien doczy do pozwu odpis reklamacji lub wezwania do dobrowolnego spenienia dania wraz z dowodem dorczenia albo wysania go pozwanemu przesyk polecon oraz odpisy pism wiadczcych o prbie wyjanienia spornych kwestii w drodze rokowa. 3. W razie niezoenia odpisu wezwania do dobrowolnego spenienia dania lub reklamacji wraz z dowodem dorczenia albo wysania go pozwanemu przesyk polecon, stosuje si przepis art. 130. 4. Niezalenie od wyniku sprawy sd moe obciy kosztami procesu w caoci lub w czci t stron, ktra przez zaniechanie czynnoci wymienionych w 2 przyczynia si do zbdnego wytoczenia sprawy lub wadliwego okrelenia jej zakresu. Art. 47913. 1. Sd moe uzna za niedopuszczalne cofnicie pozwu, zrzeczenie si lub ograniczenie roszczenia tylko wtedy, gdy okolicznoci sprawy wskazuj, e wymienione czynnoci s wynikiem niedozwolonych praktyk ograniczajcych konkurencj lub samodzielno przedsibiorcw, albo gdy wymaga tego ochrona produkcji naleytej jakoci. 2. Sd uzna ugod zawart przez strony za niedopuszczaln tylko wtedy, gdy jej tre jest niezgodna z prawem lub sprzeczna z zasadami wspycia spoecznego albo zmierza do obejcia prawa, a take wtedy, gdy wymaga tego ochrona rodowiska lub ochrona produkcji naleytej jakoci. Art. 47914. 1. W sprawach, w ktrych sd nie wyda nakazu zapaty w postpowaniu nakazowym lub upominawczym, pozwany jest obowizany do wniesienia odpowiedzi na pozew w terminie dwutygodniowym od dnia otrzymania pozwu. Odpowied na pozew wniesiona po terminie podlega zwrotowi. 2. W odpowiedzi na pozew pozwany jest obowizany poda wszystkie twierdzenia, zarzuty oraz dowody na ich poparcie pod rygorem utraty prawa powoywania ich w toku postpowania, chyba e wykae, e ich powoanie w odpowiedzi na pozew nie byo moliwe albo e potrzeba powoania wynika pniej. W tym przypadku dalsze twierdzenia i dowody na ich poparcie powinny by powoane w terminie dwutygodniowym od dnia, w ktrym powoanie ich stao si moliwe lub powstaa potrzeba ich powoania. Przepis art. 47912 4 stosuje si odpowiednio. 3. Powdztwo wzajemne jest niedopuszczalne. 4. Do potrcenia w toku postpowania mog by przedstawione tylko wierzytelnoci udowodnione dokumentami. Art. 47914a. Do zarzutw lub sprzeciwu od nakazu zapaty przepis art. 47914 2 stosuje si odpowiednio.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 126/360
14b

Art. 479 . Dowd z przesuchania stron sd moe dopuci jedynie na wniosek. Przepisy art. 47912 1 i art. 47914 2 stosuje si odpowiednio. Art. 47915. (uchylony). Art. 47916. Sd powinien dy do wydania wyroku w sprawie w terminie trzech miesicy od daty zoenia pozwu. Sprawy o zawarcie, zmian i rozwizanie umowy oraz o ustalenie jej treci powinny by rozpoznawane w pierwszej kolejnoci. Art. 47917. 1. Sd moe wyda wyrok na posiedzeniu niejawnym, gdy pozwany uzna powdztwo oraz gdy po zoeniu przez strony pism procesowych i dokumentw, w tym rwnie po wniesieniu zarzutw lub sprzeciwu od nakazu zapaty albo sprzeciwu od wyroku zaocznego, sd uzna majc na wzgldzie caoksztat przytoczonych twierdze, zgoszonych wnioskw dowodowych i zarzutw e przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne. 2. Wydanie wyroku na posiedzeniu niejawnym jest niedopuszczalne, jeeli strona w pierwszym pimie procesowym zoya wniosek o przeprowadzenie rozprawy, chyba e pozwany uzna powdztwo. 3. W przypadkach, o ktrych mowa w 1, postanowienia dowodowe sd wydaje na posiedzeniu niejawnym. Art. 47918. 1. (uchylony). 2. Sd moe wyda wyrok zaoczny na posiedzeniu niejawnym, gdy pozwany nie zoy odpowiedzi na pozew. 3. Do sprzeciwu od wyroku zaocznego przepis art. 47914 2 stosuje si odpowiednio. Art. 47919. 1. Wyroki o ktrych mowa w art. 47917 i art. 47918, wi sd od chwili podpisania sentencji. 2. Wyroki wymienione w 1 sd z urzdu dorcza obu stronom z pouczeniem o przysugujcych im rodkach zaskarenia. Art. 47919a. W sprawach o roszczenia pienine albo wiadczenia innych rzeczy zamiennych wyrok sdu pierwszej instancji z chwil wydania stanowi tytu zabezpieczenia, wykonalny bez nadawania mu klauzuli wykonalnoci. Kwota zasdzona wyrokiem wraz z wymagalnymi odsetkami stanowi sum, ktrej zoenie przez dunika do depozytu sdowego wystarczy do zabezpieczenia. Jeeli wyrok zobowizuje do wydania rze-

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 127/360

czy zamiennych, do zabezpieczenia wystarczy zoenie sumy rwnej wartoci przedmiotu sporu. Przepis art. 492 2 stosuje si odpowiednio. Art. 47920. (uchylony). Art. 47921. (uchylony). Art. 47922. Po upywie dwch lat od uprawomocnienia si wyroku nie mona da wznowienia postpowania, chyba e strona bya pozbawiona moliwoci dziaania lub nie bya naleycie reprezentowana. W sytuacji okrelonej w art. 4011 nie mona da wznowienia po upywie lat piciu od uprawomocnienia si wyroku. Art. 4792347927. (uchylone). Rozdzia 2 Postpowanie w sprawach z zakresu ochrony konkurencji Art. 47928. 1. Sd Okrgowy w Warszawie sd ochrony konkurencji i konsumentw jest waciwy w sprawach: 1) odwoa od decyzji Prezesa Urzdu Ochrony Konkurencji i Konsumentw, zwanego w przepisach niniejszego rozdziau Prezesem Urzdu; 2) zaale na postanowienia wydawane przez Prezesa Urzdu w postpowaniach prowadzonych na podstawie przepisw o ochronie konkurencji i konsumentw lub przepisw odrbnych; 3) zaale na postanowienia wydawane przez Prezesa Urzdu w postpowaniu zabezpieczajcym prowadzonym na podstawie przepisw ustawy o ochronie konkurencji i konsumentw; 4) zaale na postanowienia wydawane w postpowaniu egzekucyjnym prowadzonym w celu wykonania obowizkw wynikajcych z decyzji i postanowie wydawanych przez Prezesa Urzdu. 2. Odwoanie od decyzji Prezesa Urzdu wnosi si za jego porednictwem do sdu ochrony konkurencji i konsumentw w terminie dwutygodniowym od dnia dorczenia decyzji. 12) 3. Odwoanie od decyzji Prezesa Urzdu powinno czyni zado wymaganiom przepisanym dla pisma procesowego oraz zawiera oznaczenie zaskaronej decyzji, przytoczenie zarzutw, zwize ich uzasadnienie, wskazanie dowodw, a take zawiera wniosek o uchylenie lub zmian decyzji w caoci lub w czci.

12)

Utraci moc na podstawie wyroku TK z dnia 31.01.2005 r., sygn. akt SK 27/03 (Dz. U. Nr 22, poz. 185) w zakresie, w jakim uniemoliwia zamieszczenie w odwoaniu od decyzji Prezesa Urzdu Ochrony Konkurencji i Konsumentw do Sdu Okrgowego w Warszawie sdu ochrony konkurencji i konsumentw wniosku o uchylenie zaskaronej decyzji w caoci.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 128/360
29

Art. 479 . 1. Stron postpowania przed sdem ochrony konkurencji i konsumentw jest Prezes Urzdu oraz podmiot bdcy stron w postpowaniu przed Prezesem Urzdu, a take wnoszcy zaalenie. 2. W postpowaniu przed sdem ochrony konkurencji i konsumentw mog bra udzia jako uczestnicy podmioty dopuszczone do udziau w postpowaniu przed Prezesem Urzdu jako podmioty zainteresowane. 3. Penomocnikiem Prezesa Urzdu moe by pracownik Urzdu Ochrony Konkurencji i Konsumentw. Art. 47930. W razie wniesienia odwoania od decyzji Prezesa Urzdu, sd ochrony konkurencji i konsumentw moe, na wniosek strony, ktra wniosa odwoanie, wstrzyma wykonanie decyzji do czasu rozstrzygnicia sprawy. Postanowienie moe by wydane na posiedzeniu niejawnym. Art. 47931. (utraci moc).13) Art. 47931a. 1. Sd ochrony konkurencji i konsumentw oddala odwoanie od decyzji Prezesa Urzdu, jeeli nie ma podstaw do jego uwzgldnienia. 2. Sd ochrony konkurencji i konsumentw odrzuca odwoanie wniesione po upywie terminu do jego wniesienia, niedopuszczalne z innych przyczyn, a take wtedy, gdy nie uzupeniono w wyznaczonym terminie brakw odwoania. 3. W razie uwzgldnienia odwoania, sd ochrony konkurencji i konsumentw zaskaron decyzj albo uchyla, albo zmienia w caoci lub w czci i orzeka co do istoty sprawy. Jednoczenie sd stwierdza, czy zaskarona decyzja zostaa wydana bez podstawy prawnej albo z racym naruszeniem prawa. Art. 47932. 1. Zaalenie na postanowienie Prezesa Urzdu wnosi si do sdu ochrony konkurencji i konsumentw w terminie tygodnia od dnia dorczenia tego postanowienia. 2. Przepisy art. 47928 2 i 3 oraz art. 47930 i art. 47931a stosuje si odpowiednio do zaale na postanowienia Prezesa Urzdu. Art. 47933. 1. W postpowaniu przed sdem ochrony konkurencji i konsumentw chroni si tajemnic przedsibiorstwa oraz inne tajemnice podlegajce ochronie na podstawie odrbnych przepisw. 2. Sd ochrony konkurencji i konsumentw moe, w drodze postanowienia, ujawni stronie postpowania sdowego informacje chronione w postpowaniu
13)

Na podstawie wyroku TK z dnia 12.06.2002 r., sygn. akt P. 13/01 (Dz. U Nr 84, poz. 764).
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 129/360

przed Prezesem Urzdu jako tajemnica przedsibiorstwa drugiej strony tylko wtedy, gdy: 1) zmieniy si istotnie okolicznoci bdce podstaw wydania przez Prezesa Urzdu postanowienia ograniczajcego prawo wgldu do materiau dowodowego zaczonego przez strony do akt sprawy; 2) strona, ktrej tajemnica przedsibiorstwa jest chroniona, wyrazia zgod. 3. Sd na wniosek strony lub z urzdu moe, w drodze postanowienia, w niezbdnym zakresie ograniczy pozostaym stronom prawo wgldu do materiau dowodowego zaczonego przez strony do akt sprawy w toku postpowania sdowego, jeeli udostpnienie tego materiau grozioby ujawnieniem tajemnicy przedsibiorstwa lub innych tajemnic podlegajcych ochronie na podstawie odrbnych przepisw. 4. Ograniczenie prawa wgldu do materiau dowodowego, o ktrym mowa w 3, nie dotyczy Prezesa Urzdu. 5. Na postanowienie, o ktrym mowa w 2 i 3, nie przysuguje zaalenie. Art. 47934.14) W postpowaniu przed sdem ochrony konkurencji i konsumentw Prezes Urzdu nie ma obowizku wnoszenia opaty sdowej i zwrotu kosztw postpowania. Art. 47935. 1. (uchylony). 2. Skarga kasacyjna od orzeczenia sdu drugiej instancji przysuguje niezalenie od wartoci przedmiotu zaskarenia. Rozdzia 3 Postpowanie w sprawach o uznanie postanowie wzorca umowy za niedozwolone Art. 47936. Sprawy o uznanie postanowie wzorca umowy za niedozwolone nale do waciwoci Sdu Okrgowego w Warszawie sdu ochrony konkurencji i konsumentw. Art. 47937. W sprawach rozpoznawanych wedug przepisw niniejszego rozdziau art. 47912 i art. 47913 nie stosuje si. Art. 47938. 1. Powdztwo w sprawach rozpoznawanych wedug przepisw niniejszego rozdziau moe wytoczy kady, kto wedug oferty pozwanego mgby zawrze z
14)

Utraci moc na podstawie wyroku TK z dnia 12.06.2002 r., sygn. akt P. 13/01 (Dz. U. Nr 84, poz. 764) w zakresie, w jakim wycza moliwo dania zwrotu kosztw postpowania przez stron wygrywajc postpowanie przed Sdem Antymonopolowym.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 130/360

nim umow zawierajc postanowienie, ktrego uznania za niedozwolone da si pozwem. Powdztwo moe wytoczy take organizacja spoeczna, do ktrej zada statutowych naley ochrona interesw konsumentw, powiatowy (miejski) rzecznik konsumentw oraz Prezes Urzdu Ochrony Konkurencji i Konsumentw. 2. Powdztwo moe ponadto wytoczy zagraniczna organizacja wpisana na list organizacji uprawnionych w pastwach Unii Europejskiej do wszczcia postpowania o uznanie postanowie wzorca umowy za niedozwolone, opublikowan w Dzienniku Urzdowym Wsplnot Europejskich, jeeli cel jej dziaania uzasadnia wystpienie przez ni z takim daniem dotyczcym wzorcw umw stosowanych w Polsce, zagraajcych interesom konsumentw w pastwie czonkowskim, w ktrym organizacja ta ma swoj siedzib. Art. 47939. Z daniem uznania postanowienia wzorca umowy za niedozwolone mona wystpi rwnie wtedy, gdy pozwany zaniecha jego stosowania, jeeli od tego zaniechania nie mino sze miesicy. Art. 47940. Zaniechanie przez pozwanego, po wytoczeniu powdztwa, stosowania zaskaronego postanowienia wzorca umownego nie ma wpywu na bieg postpowania. Art. 47941. W sprawach o uznanie postanowie wzorca umowy za niedozwolone sd nie moe wyda wyroku tylko na podstawie uznania powdztwa. Niedopuszczalne jest te zawarcie ugody. Art. 47942. 1. W razie uwzgldnienia powdztwa sd w sentencji wyroku przytacza tre postanowie wzorca umowy uznanych za niedozwolone i zakazuje ich wykorzystywania. 2. Od wyroku sdu drugiej instancji przysuguje skarga kasacyjna do Sdu Najwyszego. Art. 47943. Wyrok prawomocny ma skutek wobec osb trzecich od chwili wpisania uznanego za niedozwolone postanowienia wzorca umowy do rejestru, o ktrym mowa w art. 47945 2. Art. 47944. 1. Sd zarzdza publikacj prawomocnego wyroku w Monitorze Sdowym i Gospodarczym. 2. Koszty opublikowania wyroku, o ktrym mowa w 1, s zaliczane do kosztw procesu.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 131/360

Art. 47945. 1. Odpis prawomocnego wyroku uwzgldniajcego powdztwo sd przesya Prezesowi Urzdu Ochrony Konkurencji i Konsumentw. 2. Prezes Urzdu Ochrony Konkurencji i Konsumentw prowadzi, na podstawie wyrokw, o ktrych mowa w 1, rejestr postanowie wzorcw umowy uznanych za niedozwolone. 3. Rejestr, o ktrym mowa w 2, jest jawny. 4. Rada Ministrw okreli, w drodze rozporzdzenia, wzr rejestru postanowie wzorcw umowy uznanych za niedozwolone. Rozdzia 4 Postpowanie w sprawach z zakresu regulacji energetyki Art. 47946. Sd Okrgowy w Warszawie sd ochrony konkurencji i konsumentw jest waciwy w sprawach: 1) odwoa od decyzji Prezesa Urzdu Regulacji Energetyki, zwanego w przepisach niniejszego rozdziau Prezesem Urzdu; 2) zaale na postanowienia wydawane przez Prezesa Urzdu w postpowaniach prowadzonych na podstawie przepisw ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (Dz. U. Nr 54, poz. 348, z pn. zm.15)) lub przepisw odrbnych. Art. 47947. 1. Odwoanie od decyzji Prezesa Urzdu wnosi si za jego porednictwem do sdu ochrony konkurencji i konsumentw w terminie dwutygodniowym od dnia dorczenia decyzji. 2. Sd ochrony konkurencji i konsumentw odrzuca odwoanie wniesione po upywie terminu do jego wniesienia, niedopuszczalne z innych przyczyn, a take wtedy, gdy nie uzupeniono w wyznaczonym terminie brakw odwoania. Art. 47948. 1. Prezes Urzdu przekazuje niezwocznie odwoanie wraz z aktami sprawy do sdu. 2. Jeeli Prezes Urzdu uzna odwoanie za suszne, moe nie przekazujc akt sdowi uchyli albo zmieni swoj decyzj w caoci lub w czci, o czym bezzwocznie powiadamia stron, przesyajc jej now decyzj, od ktrej stronie suy odwoanie.

15)

Zmiany wymienionej ustawy zostay ogoszone w Dz. U. z 1997 r. Nr 158, poz. 1042, z 1998 r. Nr 94, poz. 594, Nr 106, poz. 668 i Nr 162, poz. 1126, z 1999 r. Nr 88, poz. 980, Nr 91, poz. 1042 i Nr 110, poz. 1255 oraz z 2000 r. Nr 43, poz. 489 i Nr 48, poz. 555.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 132/360
49

Art. 479 . Odwoanie od decyzji Prezesa Urzdu powinno czyni zado wymaganiom przepisanym dla pisma procesowego oraz zawiera oznaczenie zaskaronej decyzji i wartoci przedmiotu sporu, przytoczenie zarzutw, zwize ich uzasadnienie, wskazanie dowodw, a take zawiera wniosek o uchylenie albo zmian decyzji w caoci lub w czci. Art. 47950. 1. W sprawach z zakresu regulacji energetyki stronami s take Prezes Urzdu i zainteresowany. 2. Zainteresowanym jest ten, czyje prawa lub obowizki zale od rozstrzygnicia procesu. Jeeli zainteresowany nie zosta wezwany do udziau w sprawie, sd ochrony konkurencji i konsumentw wezwie go na wniosek strony albo z urzdu. Art. 47951. Penomocnikiem Prezesa Urzdu moe by pracownik Urzdu Regulacji Energetyki. Art. 47952. W razie wniesienia odwoania od decyzji Prezesa Urzdu, sd ochrony konkurencji i konsumentw moe, na wniosek strony, ktra wniosa odwoanie, wstrzyma wykonanie decyzji do czasu rozstrzygnicia sprawy. Postanowienie moe by wydane na posiedzeniu niejawnym. Art. 47953. 1. Sd ochrony konkurencji i konsumentw oddala odwoanie od decyzji Prezesa Urzdu, jeeli nie ma podstaw do jego uwzgldnienia. 2. W razie uwzgldnienia odwoania, sd ochrony konkurencji i konsumentw zaskaron decyzj albo uchyla, albo zmienia w caoci lub w czci i orzeka co do istoty sprawy. Art. 47954. (uchylony). Art. 47955. Przepisy art. 47932 1 i art. 4794747954 stosuje si odpowiednio do zaale na postanowienia Prezesa Urzdu. Art. 47956. 1. (uchylony). 2. Skarga kasacyjna od orzeczenia sdu drugiej instancji przysuguje niezalenie od wartoci przedmiotu zaskarenia.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 133/360

Rozdzia 5 Postpowanie w sprawach z zakresu regulacji telekomunikacji i poczty Art. 47957. Sd Okrgowy w Warszawie sd ochrony konkurencji i konsumentw jest waciwy w sprawach: 1) odwoa od decyzji Prezesa Urzdu Komunikacji Elektronicznej, zwanego w przepisach niniejszego rozdziau Prezesem Urzdu; 2) zaale na postanowienia wydawane przez Prezesa Urzdu w postpowaniach prowadzonych na podstawie przepisw ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne (Dz. U. Nr 171, poz. 1800, z pn. zm.16)), ustawy z dnia 12 czerwca 2003 r. Prawo pocztowe (Dz. U. Nr 130, poz. 1188, z pn. zm.17)) lub przepisw odrbnych. Art. 47958. 1. Odwoanie od decyzji Prezesa Urzdu wnosi si za jego porednictwem do sdu ochrony konkurencji i konsumentw w terminie dwutygodniowym od dnia dorczenia decyzji. 2. Sd ochrony konkurencji i konsumentw odrzuca odwoanie wniesione po upywie terminu do jego wniesienia, niedopuszczalne z innych przyczyn, a take wtedy, gdy nie uzupeniono w wyznaczonym terminie brakw odwoania. Art. 47959. 1. Prezes Urzdu przekazuje niezwocznie odwoanie wraz z aktami sprawy do sdu. 2. Jeeli Prezes Urzdu uzna odwoanie za suszne, moe nie przekazujc akt sdowi uchyli albo zmieni swoj decyzj w caoci lub w czci, o czym bezzwocznie powiadamia stron, przesyajc jej now decyzj, od ktrej stronie suy odwoanie. Art. 47960. Odwoanie od decyzji Prezesa Urzdu powinno czyni zado wymaganiom przepisanym dla pisma procesowego oraz zawiera oznaczenie zaskaronej decyzji i wartoci przedmiotu sporu, przytoczenie zarzutw, zwize ich uzasadnienie, wskazanie dowodw, a take zawiera wniosek o uchylenie albo zmian decyzji w caoci lub w czci. Art. 47961. 1. W sprawach z zakresu regulacji telekomunikacji i poczty stronami s take Prezes Urzdu i zainteresowany.
16)

Zmiany wymienionej ustawy zostay ogoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 273, poz. 2703, z 2005 r. Nr 163, poz. 1362 i Nr 267, poz. 2258 oraz z 2006 r. Nr 12, poz. 66. 17) Zmiany wymienionej ustawy zostay ogoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 69, poz. 627. Nr 96, poz. 959, Nr 171, poz. 1800 i Nr 173, poz. 1808 oraz z 2005 r. Nr 267, poz. 2258.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 134/360

2. Zainteresowanym jest ten, czyje prawa lub obowizki zale od rozstrzygnicia procesu oraz ten, kto uczestniczy w postpowaniu przed Prezesem Urzdu na prawach strony. Jeeli zainteresowany nie zosta wezwany do udziau w sprawie, sd ochrony konkurencji i konsumentw wezwie go na wniosek strony albo z urzdu. Art. 47962. Penomocnikiem Prezesa Urzdu moe by pracownik Urzdu Komunikacji Elektronicznej. Art. 47963. W razie wniesienia odwoania od decyzji Prezesa Urzdu, sd ochrony konkurencji i konsumentw moe, na wniosek strony, ktra wniosa odwoanie, wstrzyma wykonanie decyzji do czasu rozstrzygnicia sprawy. Postanowienie moe by wydane na posiedzeniu niejawnym. Art. 47964. 1. Sd ochrony konkurencji i konsumentw oddala odwoanie od decyzji Prezesa Urzdu, jeeli nie ma podstaw do jego uwzgldnienia. 2. W razie uwzgldnienia odwoania, sd ochrony konkurencji i konsumentw zaskaron decyzj albo uchyla, albo zmienia w caoci lub w czci i orzeka co do istoty sprawy. Art. 47965. (uchylony). Art. 47966. Przepisy art. 47932 1 i art. 4795847965 stosuje si odpowiednio do zaale na postanowienia Prezesa Urzdu. Art. 47966a. W postpowaniu w sprawach z zakresu regulacji telekomunikacji i poczty przepisy art. 47933 stosuje si odpowiednio. Art. 47967. 1. (uchylony). 2. Skarga kasacyjna od orzeczenia sdu drugiej instancji przysuguje niezalenie od wartoci przedmiotu zaskarenia.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 135/360

Rozdzia 6 Postpowanie w sprawach z zakresu regulacji transportu kolejowego Art. 47968. Sd Okrgowy w Warszawie sd ochrony konkurencji i konsumentw jest waciwy w sprawach: 1) odwoa od decyzji Prezesa Urzdu Transportu Kolejowego, zwanego w przepisach niniejszego rozdziau Prezesem Urzdu; 2) zaale na postanowienia wydawane przez Prezesa Urzdu w postpowaniach prowadzonych na podstawie przepisw ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o transporcie kolejowym (Dz. U. Nr 96, poz. 591, z pn. zm.18)) lub przepisw odrbnych. Art. 47969. 1. Odwoanie od decyzji Prezesa Urzdu wnosi si za jego porednictwem do sdu ochrony konkurencji i konsumentw w terminie dwutygodniowym od dnia dorczenia decyzji. 2. Sd ochrony konkurencji i konsumentw odrzuca odwoanie wniesione po upywie terminu do jego wniesienia, niedopuszczalne z innych przyczyn, a take wtedy, gdy nie uzupeniono w wyznaczonym terminie brakw odwoania. Art. 47970. 1. Prezes Urzdu przekazuje niezwocznie odwoanie wraz z aktami sprawy do sdu. 2. Jeeli Prezes Urzdu uzna odwoanie za suszne, moe nie przekazujc akt sdowi uchyli albo zmieni swoj decyzj w caoci lub w czci, o czym bezzwocznie powiadamia stron, przesyajc jej now decyzj, od ktrej stronie suy odwoanie. Art. 47971. Odwoanie od decyzji Prezesa Urzdu powinno czyni zado wymaganiom przepisanym dla pisma procesowego oraz zawiera oznaczenie zaskaronej decyzji i wartoci przedmiotu sporu, przytoczenie zarzutw, zwize ich uzasadnienie, wskazanie dowodw, a take zawiera wniosek o uchylenie albo zmian decyzji w caoci lub w czci. Art. 47972. 1. W sprawach z zakresu regulacji transportu kolejowego stronami s take Prezes Urzdu i zainteresowany. 2. Zainteresowanym jest ten, czyje prawa lub obowizki zale od rozstrzygnicia procesu. Jeeli zainteresowany nie zosta wezwany do udziau w sprawie, sd

18)

Zmiany wymienionej ustawy zostay ogoszone w Dz. U. z 1998 r. Nr 106, poz. 668, z 1999 r. Nr 84, poz. 934 oraz z 2000 r. Nr 84, poz. 948 i Nr 122, poz. 1314.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 136/360

ochrony konkurencji i konsumentw wezwie go na wniosek strony albo z urzdu. Art. 47973. Penomocnikiem Prezesa Urzdu moe by pracownik Urzdu Transportu Kolejowego. Art. 47974. W razie wniesienia odwoania od decyzji Prezesa Urzdu, sd ochrony konkurencji i konsumentw moe, na wniosek strony, ktra wniosa odwoanie, wstrzyma wykonanie decyzji do czasu rozstrzygnicia sprawy. Postanowienie moe by wydane na posiedzeniu niejawnym. Art. 47975. 1. Sd ochrony konkurencji i konsumentw oddala odwoanie od decyzji Prezesa Urzdu, jeeli nie ma podstaw do jego uwzgldnienia. 2. W razie uwzgldnienia odwoania, sd ochrony konkurencji i konsumentw zaskaron decyzj albo uchyla, albo zmienia w caoci lub w czci i orzeka co do istoty sprawy. Art. 47976. (uchylony). Art. 47977. Przepisy art. 47932 1 i art. 4796947975 stosuje si odpowiednio do zaale na postanowienia Prezesa Urzdu. Art. 47978. 1. (uchylony). 2. Skarga kasacyjna od orzeczenia sdu drugiej instancji przysuguje niezalenie od wartoci przedmiotu zaskarenia. Dzia V Postpowanie nakazowe i upominawcze Rozdzia 1 Przepisy oglne Art. 480484. (uchylone).

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 137/360

Rozdzia 2 Postpowanie nakazowe Art. 4841. 1. Postpowanie nakazowe naley do waciwoci sdw rejonowych i okrgowych. 2. Sd rozpoznaje spraw w postpowaniu nakazowym na pisemny wniosek powoda zgoszony w pozwie. 3. Rozpoznanie sprawy nastpuje na posiedzeniu niejawnym. Art. 485. 1. Sd wydaje nakaz zapaty, jeeli powd dochodzi roszczenia pieninego albo wiadczenia innych rzeczy zamiennych, a okolicznoci uzasadniajce dochodzone danie s udowodnione doczonym do pozwu: 1) dokumentem urzdowym; 2) zaakceptowanym przez dunika rachunkiem; 3) wezwaniem dunika do zapaty i pisemnym owiadczeniem dunika o uznaniu dugu; 4) zaakceptowanym przez dunika daniem zapaty, zwrconym przez bank i nie zapaconym z powodu braku rodkw na rachunku bankowym. 2. Sd wydaje rwnie nakaz zapaty przeciwko zobowizanemu z weksla, czeku, warrantu lub rewersu naleycie wypenionego, ktrych prawdziwo i tre nie nasuwaj wtpliwoci. W razie przejcia na powoda praw z weksla, z czeku, z warrantu lub z rewersu do wydania nakazu niezbdne jest przedstawienie dokumentw do uzasadnienia roszczenia, o ile przejcie tych praw na powoda nie wynika bezporednio z weksla, z czeku, z warrantu lub z rewersu. 2a. Sd wydaje nakaz zapaty na podstawie doczonej do pozwu umowy, dowodu spenienia wzajemnego wiadczenia niepieninego oraz dowodu dorczenia dunikowi faktury lub rachunku, jeeli powd dochodzi nalenoci zapaty wiadczenia pieninego lub odsetek w transakcjach handlowych okrelonych w ustawie z dnia 12 czerwca 2003 r. o terminach zapaty w transakcjach handlowych (Dz. U. Nr 139, poz. 1323). 3. Sd moe wyda nakaz zapaty, jeeli bank dochodzi roszczenia na podstawie wycigu z ksig bankowych podpisanego przez osoby upowanione do skadania owiadcze w zakresie praw i obowizkw majtkowych banku i opatrzonego pieczci banku oraz dowodu dorczenia dunikowi pisemnego wezwania do zapaty. 4. Jeeli nie doczono oryginau weksla, czeku, warrantu lub rewersu albo dokumentw okrelonych w 3, przewodniczcy wzywa powoda do ich zoenia pod rygorem zwrotu pozwu na podstawie art. 130. Art. 486. 1. W razie braku podstaw do wydania nakazu zapaty, przewodniczcy wyznacza rozpraw, chyba e sprawa moe by rozpoznana na posiedzeniu niejawnym.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 138/360

2. W sprawach, o ktrych mowa w art. 485 2a, sd wydaje nakaz zapaty, a w razie braku podstaw do jego wydania przewodniczcy wyznacza rozpraw albo posiedzenie niejawne nie pniej ni przed upywem 2 miesicy od dnia wniesienia pozwu albo od dnia uzupenienia brakw pozwu. Art. 487490. (uchylone). Art. 491. 1. Wydajc nakaz zapaty sd orzeka, e pozwany ma w cigu dwch tygodni od dnia dorczenia nakazu zaspokoi roszczenie w caoci wraz z kosztami albo wnie w tym terminie zarzuty. 2. Nakaz zapaty wydany na podstawie weksla, warrantu, rewersu lub czeku moe by w formie skrconej umieszczony na ich odpisie. 3. Nakaz zapaty dorcza si stronom; pozwanemu wraz z pozwem i zacznikami. Art. 492. 1. Nakaz zapaty z chwil wydania stanowi tytu zabezpieczenia, wykonalny bez nadawania mu klauzuli wykonalnoci. Kwota zasdzona nakazem wraz z wymagalnymi odsetkami stanowi sum, ktrej zoenie przez dunika do depozytu sdowego wystarczy do zabezpieczenia. Jeeli nakaz zobowizuje do wydania rzeczy zamiennych, do zabezpieczenia wystarczy zoenie sumy rwnej wartoci przedmiotu sporu. 2. Powd wnoszc o dokonanie zabezpieczenia jest obowizany wskaza sposb zabezpieczenia. Sd na wniosek pozwanego moe ograniczy zabezpieczenie wedug swego uznania. Przepis art. 742 oraz przepisy o ograniczeniu zabezpieczenia przeciwko Skarbowi Pastwa stosuje si odpowiednio. 3. Nakaz zapaty wydany na podstawie weksla, warrantu, rewersu lub czeku staje si natychmiast wykonalny po upywie terminu do zaspokojenia roszczenia. W razie wniesienia zarzutw sd moe na wniosek pozwanego wstrzyma wykonanie nakazu. Przepisy o ograniczeniu wykonalnoci w sprawach przeciwko Skarbowi Pastwa stosuje si odpowiednio. Art. 4921. 1. Jeeli dorczenie nakazu zapaty nie moe nastpi dlatego, e miejsce pobytu pozwanego nie jest znane albo gdyby dorczenie mu nakazu nie mogo nastpi w kraju, sd z urzdu uchyla nakaz zapaty, a przewodniczcy podejmuje odpowiednie czynnoci. 2. Jeeli po wydaniu nakazu zapaty okae si, e pozwany w chwili wniesienia pozwu nie mia zdolnoci sdowej, zdolnoci procesowej albo organu powoanego do jego reprezentowania, a braki te nie zostay usunite w wyznaczonym terminie zgodnie z przepisami kodeksu, sd z urzdu uchyla nakaz zapaty i wydaje odpowiednie postanowienie.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 139/360

Art. 493. 1. Pismo zawierajce zarzuty wnosi si do sdu, ktry wyda nakaz zapaty. W pimie pozwany powinien wskaza, czy zaskara nakaz w caoci czy w czci, przedstawi zarzuty, ktre pod rygorem ich utraty naley zgosi przed wdaniem si w spr, oraz pozostae zarzuty przeciwko daniu pozwu, a take wszystkie okolicznoci faktyczne i dowody na ich potwierdzenie. 2. Jeeli pozew wniesiono na urzdowym formularzu, wniesienie zarzutw wymaga rwnie zachowania tej formy. 3. Do potrcenia mog by przedstawione tylko wierzytelnoci udowodnione dokumentami, o ktrych mowa w art. 485. 4. Powdztwo wzajemne jest niedopuszczalne. Art. 494. 1. Sd odrzuca zarzuty wniesione po upywie terminu, nieopacone lub z innych przyczyn niedopuszczalne, jak rwnie zarzuty, ktrych brakw pozwany nie usun w terminie. 2. Nakaz zapaty, przeciwko ktremu w caoci lub w czci nie wniesiono skutecznie zarzutw, ma skutki prawomocnego wyroku. Art. 495. 1. W razie prawidowego wniesienia zarzutw przewodniczcy wyznacza rozpraw i zarzdza dorczenie ich powodowi. 2. W toku postpowania nie mona wystpowa z nowymi roszczeniami zamiast lub obok dotychczasowych. Jednake w razie zmiany okolicznoci powd moe da zamiast pierwotnego przedmiotu sporu jego wartoci lub innego przedmiotu, a w sprawach o wiadczenie powtarzajce si moe nadto rozszerzy danie pozwu o wiadczenia za dalsze okresy. 3. Okolicznoci faktyczne, zarzuty i wnioski dowodowe niezgoszone w pozwie albo w pimie zawierajcym zarzuty od nakazu zapaty mog by rozpoznawane jedynie wtedy, gdy strona wykae, e nie moga z nich skorzysta wczeniej lub gdy potrzeba ich powoania wynika pniej. Powd moe powoa nowe fakty i dowody w terminie tygodnia od dnia dorczenia mu pisma pozwanego zawierajcego zarzuty. 4. Przepisw art. 194196 i art. 198 nie stosuje si. Art. 496. Po przeprowadzeniu rozprawy sd wydaje wyrok, w ktrym nakaz zapaty w caoci lub w czci utrzymuje w mocy albo go uchyla i orzeka o daniu pozwu, bd te postanowieniem uchyla nakaz zapaty i pozew odrzuca lub postpowanie umarza. Art. 497. 1. W razie cofnicia zarzutw sd, jeeli nie uznaje cofnicia za niedopuszczalne, orzeka postanowieniem, e nakaz pozostaje w mocy.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 140/360

2. Przepisy o kosztach w razie cofnicia pozwu oraz art. 203 3 stosuje si odpowiednio. Rozdzia 3 Postpowanie upominawcze Art. 4971. 1. Postpowanie upominawcze naley do waciwoci sdw rejonowych i okrgowych. 2. Sd rozpoznaje sprawy na posiedzeniu niejawnym. 3. Zarzdzenia moe wyda take referendarz sdowy. Art. 498. 1. Nakaz zapaty wydaje si, jeeli powd dochodzi roszczenia pieninego, a w innych sprawach, jeeli przepis szczeglny tak stanowi. 2. W razie braku podstaw do wydania nakazu zapaty przewodniczcy wyznacza rozpraw, chyba e sprawa moe by rozpoznana na posiedzeniu niejawnym. Art. 499. 1. Nakaz zapaty nie moe by wydany, jeeli wedug treci pozwu: 1) roszczenie jest oczywicie bezzasadne; 2) przytoczone okolicznoci budz wtpliwo; 3) zaspokojenie roszczenia zaley od wiadczenia wzajemnego; 4) miejsce pobytu pozwanego nie jest znane albo gdyby dorczenie mu nakazu nie mogo nastpi w kraju. 2. (uchylony). Art. 500. (uchylony). Art. 501.(uchylony). Art. 502. 1. W nakazie zapaty nakazuje si pozwanemu, eby w cigu dwch tygodni od dorczenia tego nakazu zaspokoi roszczenie w caoci wraz z kosztami albo w tym terminie wnis sprzeciw do sdu. 2. Pozwanemu dorcza si nakaz zapaty wraz z pozwem i pouczeniem o sposobie wniesienia sprzeciwu oraz o skutkach niezaskarenia nakazu. 3. (uchylony).

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 141/360

Art. 5021. 1. Jeeli dorczenie nakazu zapaty nie moe nastpi z przyczyn wskazanych w art. 499 pkt 4, sd z urzdu uchyla nakaz zapaty, a przewodniczcy podejmuje odpowiednie czynnoci. 2. Jeeli po wydaniu nakazu zapaty okae si, e pozwany w chwili wniesienia pozwu nie mia zdolnoci sdowej, zdolnoci procesowej albo organu powoanego do jego reprezentowania, a braki te nie zostay usunite w wyznaczonym terminie zgodnie z przepisami kodeksu, sd z urzdu uchyla nakaz zapaty i wydaje odpowiednie postanowienie. Art. 503. 1. Pismo zawierajce sprzeciw wnosi si do sdu, ktry wyda nakaz zapaty, a w przypadku nakazu wydanego przez referendarza sdowego do sdu, przed ktrym wytoczono powdztwo. W pimie pozwany powinien wskaza, czy zaskara nakaz w caoci czy w czci, przedstawi zarzuty, ktre pod rygorem ich utraty naley zgosi przed wdaniem si w spr, a take pozostae zarzuty przeciwko daniu pozwu oraz wszystkie okolicznoci faktyczne i dowody na ich potwierdzenie. 2. Jeeli pozew wniesiono na urzdowym formularzu, wniesienie sprzeciwu wymaga rwnie zachowania tej formy. Art. 504. 1. Sd odrzuca sprzeciw wniesiony po upywie terminu lub z innych przyczyn niedopuszczalny albo ktrego brakw pozwany nie usun w terminie. 2. Nakaz zapaty, przeciwko ktremu w caoci lub w czci nie wniesiono skutecznie sprzeciwu, ma skutki prawomocnego wyroku. Art. 505. 1. W razie prawidowego wniesienia sprzeciwu nakaz zapaty traci moc, a przewodniczcy wyznacza rozpraw i zarzdza dorczenie powodowi sprzeciwu razem z wezwaniem na rozpraw. 2. Nakaz zapaty traci moc w czci zaskaronej sprzeciwem. Sprzeciw jednego tylko ze wsppozwanych o to samo roszczenie oraz co do jednego lub niektrych uwzgldnionych roszcze powoduje utrat mocy nakazu jedynie co do nich. Dzia VI Postpowanie uproszczone Art. 5051. Przepisy niniejszego dziau stosuje si w nastpujcych sprawach nalecych do waciwoci sdw rejonowych:

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 142/360

1) o roszczenia wynikajce z umw, jeeli warto przedmiotu sporu nie przekracza dziesiciu tysicy zotych, a w sprawach o roszczenia wynikajce z rkojmi, gwarancji jakoci lub z niezgodnoci towaru konsumpcyjnego z umow sprzeday konsumenckiej, jeeli warto przedmiotu umowy nie przekracza tej kwoty; 2) o zapat czynszu najmu lokali mieszkalnych i opat obciajcych najemc oraz opat z tytuu korzystania z lokalu mieszkalnego w spdzielni mieszkaniowej bez wzgldu na warto przedmiotu sporu. Art. 5052. Pozew, odpowied na pozew, sprzeciw od wyroku zaocznego i pismo zawierajce wnioski dowodowe wnoszone w postpowaniu uproszczonym powinny by sporzdzone na urzdowych formularzach. Art. 5053. 1. Jednym pozwem mona dochodzi tylko jednego roszczenia. 2. Poczenie kilku roszcze w jednym pozwie jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy wynikaj z tej samej umowy lub umw tego samego rodzaju. W wypadku niedopuszczalnego poczenia w jednym pozwie kilku roszcze przewodniczcy zarzdza zwrot pozwu, stosujc art. 1301. 3. Jeeli powd dochodzi czci roszczenia, sprawa podlega rozpoznaniu w postpowaniu przewidzianym w niniejszym rozdziale tylko wtedy, gdy postpowanie to byoby waciwe dla caego roszczenia wynikajcego z faktw przytoczonych przez powoda. W przeciwnym wypadku sprawa rozpoznawana jest z pominiciem przepisw niniejszego rozdziau. Art. 5054. 1. Zmiana powdztwa jest niedopuszczalna. Przepisw art. 7585 oraz art. 194 196 i art. 198 nie stosuje si. 2. Powdztwo wzajemne oraz zarzut potrcenia s dopuszczalne, jeeli roszczenia nadaj si do rozpoznania w postpowaniu uproszczonym. Art. 5055. 1. Okolicznoci faktyczne, zarzuty i wnioski dowodowe nie zgoszone w pozwie, odpowiedzi na pozew, na pierwszym posiedzeniu przeznaczonym na rozpraw lub w sprzeciwie od wyroku zaocznego mog by rozpoznawane tylko wtedy, gdy strona wykae, e nie moga ich powoa wczeniej lub gdy potrzeba ich powoania wynika pniej. 2. Powd moe przytoczy nowe okolicznoci faktyczne i wnioski dowodowe nie pniej ni w terminie tygodnia od dnia dorczenia mu pism pozwanego wymienionych w paragrafie poprzedzajcym. Art. 5056. 1. Sd moe dokonywa wezwa stosujc odpowiednio przepis art. 472.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 143/360

2. Przepisw art. 278291 nie stosuje si. 3. Jeeli sd uzna, e cise udowodnienie wysokoci dania jest niemoliwe lub nader utrudnione, moe w wyroku zasdzi odpowiedni sum wedug swej oceny, opartej na rozwaeniu wszystkich okolicznoci sprawy. Art. 5057. Jeeli sd uzna, e sprawa jest szczeglnie zawia lub jej rozstrzygnicie wymaga wiadomoci specjalnych, w dalszym cigu rozpoznaje j z pominiciem przepisw niniejszego dziau. W takim wypadku nie pobiera si uzupeniajcej opaty od pozwu. Przepisu art. 1303 2 nie stosuje si. Art. 5058. 1. Wniosek o sporzdzenie uzasadnienia wyroku strona moe zgosi rwnie do protokou bezporednio po ogoszeniu wyroku. 2. Dla strony, ktra zrzeka si dorczenia uzasadnienia wyroku, termin do wniesienia apelacji biegnie od dnia ogoszenia wyroku. 3. Strona obecna na posiedzeniu, na ktrym ogoszono wyrok, moe po jego ogoszeniu w owiadczeniu zoonym do protokou, zrzec si prawa do wniesienia apelacji. W razie zrzeczenia si prawa do wniesienia apelacji przez wszystkich uprawnionych wyrok staje si prawomocny. Art. 5059. 1. (uchylony). 11. Apelacj mona oprze na zarzutach: 1) naruszenia prawa materialnego przez bdn jego wykadni lub niewaciwe zastosowanie; 2) naruszenia przepisw postpowania, jeeli mogo ono mie wpyw na wynik sprawy. 2. Po upywie terminu do wniesienia apelacji przytaczanie dalszych zarzutw jest niedopuszczalne. Art. 50510. 1. Sd rozpoznaje apelacj w skadzie jednego sdziego. 2. Sd moe rozpozna apelacj na posiedzeniu niejawnym, chyba e strona w apelacji lub w odpowiedzi na apelacj zadaa przeprowadzenia rozprawy. 3. (utraci moc).19) Art. 50511. 1. Sd drugiej instancji nie przeprowadza postpowania dowodowego z wyjtkiem dowodu z dokumentu.

19)

Na podstawie wyroku TK z dnia 2.10.2006 r., sygn. akt SK 34/06 (Dz. U. Nr 186, poz. 1379).
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 144/360

2. Przepisu paragrafu poprzedzajcego nie stosuje si, jeeli apelacj oparto na pniejszym wykryciu okolicznoci faktycznych lub rodkach dowodowych, z ktrych strona nie moga skorzysta przed sdem pierwszej instancji. Art. 50512. 1. Jeeli sd drugiej instancji stwierdzi, e zachodzi naruszenie prawa materialnego, a zgromadzone dowody nie daj wystarczajcych podstaw do zmiany wyroku, uchyla zaskarony wyrok i przekazuje spraw do ponownego rozpoznania. 2. Uchylajc zaskarony wyrok sd drugiej instancji moe przekaza spraw do rozpoznania z wyczeniem przepisw o postpowaniu uproszczonym take wwczas, gdy sprawa stosownie do art. 5051 podlega rozpoznaniu w tym postpowaniu. 3. Sd drugiej instancji oddala apelacj rwnie wtedy, gdy mimo naruszenia prawa materialnego lub przepisw postpowania albo bdnego uzasadnienia zaskarony wyrok odpowiada prawu. Art. 50513. 1. Sd drugiej instancji uzasadnia z urzdu jedynie wyrok uchylajcy zaskarony wyrok i przekazujcy spraw sdowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania. Uzasadnienie wyroku sporzdza si take na wniosek strony zgoszony w terminie tygodniowym od dnia jego ogoszenia lub dorczenia wyroku stronie, jeeli nie by ogoszony. 2. Jeeli sd drugiej instancji nie przeprowadzi postpowania dowodowego, uzasadnienie wyroku powinno zawiera jedynie wyjanienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisw prawa. 3. Przepis 1 ma odpowiednie zastosowanie w postpowaniu toczcym si na skutek zaalenia. Art. 50514. 1. W postpowaniu uproszczonym w sprawach z zakresu prawa pracy przepisw art. 466, art. 467, art. 468, art. 470, art. 471, art. 477 i art. 4771 nie stosuje si. 2. (uchylony). Dzia VII Europejskie postpowania w sprawach transgranicznych Rozdzia 1 Europejskie postpowanie nakazowe Art. 50515. 1. Sd rozpoznaje spraw w europejskim postpowaniu nakazowym, jeeli s spenione warunki okrelone w przepisach odrbnych.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 145/360

2. W sprawie rozpoznawanej wedug przepisw niniejszego rozdziau nie stosuje si przepisw o innych postpowaniach odrbnych. Art. 50516. 1. Europejskie postpowanie nakazowe naley do waciwoci sdw rejonowych i okrgowych. 2. Europejski nakaz zapaty moe wyda take referendarz sdowy. 3. Referendarz sdowy moe wydawa zarzdzenia. Art. 50517. Rozpoznanie sprawy nastpuje na posiedzeniu niejawnym. Art. 50518. 1. Jeeli europejski nakaz zapaty, zgodnie z przepisami odrbnymi, moe zosta wydany tylko co do czci roszczenia i powd wyraa na to zgod, spraw co do pozostaej czci roszczenia sd rozpoznaje we waciwym trybie. W przypadkach wskazanych w ustawie sd rozpoznaje spraw wedug przepisw o postpowaniach odrbnych, z wyczeniem przepisw o postpowaniu nakazowym i upominawczym. 2. W przypadku, o ktrym mowa w 1, jeeli sd rozpoznaje spraw wedug przepisw o postpowaniu odrbnym w sprawach gospodarczych, przewodniczcy wyznacza termin, w ktrym powd jest obowizany w pimie procesowym poda wszystkie twierdzenia oraz dowody na ich poparcie pod rygorem utraty prawa powoywania ich w toku postpowania, chyba e wykae, i ich powoanie w wyznaczonym terminie nie byo moliwe albo e potrzeba ich powoania wynika pniej. Przepis art. 47912 1 zdanie drugie stosuje si. Wraz z odpisem pozwu pozwanemu dorcza si odpis pisma procesowego powoda. Art. 50519. 1. W razie wniesienia sprzeciwu zgodnie z przepisami odrbnymi, europejski nakaz zapaty traci moc, a sd rozpoznaje spraw we waciwym trybie. W przypadkach wskazanych w ustawie sd rozpoznaje spraw wedug przepisw o postpowaniach odrbnych, z wyczeniem przepisw o postpowaniu nakazowym i upominawczym. 2. W przypadku, o ktrym mowa w 1, jeeli sd rozpoznaje spraw wedug przepisw o postpowaniu odrbnym w sprawach gospodarczych, przewodniczcy, zawiadamiajc powoda o wniesieniu sprzeciwu, wyznacza termin, w ktrym powd obowizany jest w pimie procesowym poda wszystkie twierdzenia oraz dowody na ich poparcie pod rygorem utraty prawa powoywania ich w toku postpowania, chyba e wykae, i ich powoanie w wyznaczonym terminie nie byo moliwe albo e potrzeba ich powoania wynika pniej. Przepis art. 47912 1 zdanie drugie stosuje si. 3. Dorczajc odpis pisma, o ktrym mowa w 2, przewodniczcy wyznacza termin, w ktrym pozwany jest obowizany w pimie procesowym poda
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 146/360

wszystkie twierdzenia, zarzuty oraz dowody na ich poparcie pod rygorem utraty prawa powoywania ich w toku postpowania, chyba e wykae, i ich powoanie w wyznaczonym terminie nie byo moliwe albo e potrzeba ich powoania wynika pniej. Przepis art. 47914 2 zdanie drugie stosuje si. 4. Jeeli powd zgodnie z przepisami odrbnymi zada zakoczenia postpowania na wypadek wniesienia sprzeciwu, sd umarza postpowanie, orzekajc o kosztach jak przy cofniciu pozwu. Art. 50520. 1. W razie stwierdzenia, e istnieje okrelona w przepisach odrbnych podstawa do uchylenia europejskiego nakazu zapaty, na wniosek pozwanego sd, ktry go wyda, a w przypadku nakazu wydanego przez referendarza sdowego sd, przed ktrym wytoczono powdztwo, uchyla nakaz zapaty. 2. Wniosek powinien czyni zado warunkom pisma procesowego i wskazywa okolicznoci uzasadniajce uchylenie europejskiego nakazu zapaty. 3. Przed uchyleniem europejskiego nakazu zapaty sd wysucha powoda na posiedzeniu lub zada od niego owiadczenia na pimie. 4. Na postanowienie sdu w przedmiocie uchylenia europejskiego nakazu zapaty przysuguje zaalenie. Rozdzia 2 Europejskie postpowanie w sprawie drobnych roszcze Art. 50521. 1. Sd rozpoznaje spraw w europejskim postpowaniu w sprawie drobnych roszcze, jeeli spenione s warunki okrelone w przepisach odrbnych. 2. W sprawie rozpoznawanej wedug przepisw niniejszego rozdziau nie stosuje si przepisw o innych postpowaniach odrbnych. Art. 50522. 1. Europejskie postpowanie w sprawie drobnych roszcze naley do waciwoci sdw rejonowych i okrgowych. 2. Referendarz sdowy moe wydawa zarzdzenia. Art. 50523. Rozpoznanie sprawy nastpuje na posiedzeniu niejawnym. Sd moe wyznaczy rozpraw w przypadkach wskazanych w przepisach odrbnych. Art. 50524. Jeeli przepisy odrbne przewiduj, e pozew powinien zosta zwrcony, sd wydaje postanowienie.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 147/360

Art. 50525. 1. wiadek skada zeznanie na pimie, jeeli sd tak postanowi. W takim przypadku wiadek skada przyrzeczenie przez podpisanie tekstu przyrzeczenia. wiadek obowizany jest zoy tekst zeznania w sdzie w terminie wyznaczonym przez sd. Przepisy art. 165 2, art. 274 1 i art. 276 stosuje si odpowiednio. 2. Przesuchanie strony nastpuje na pimie, jeeli sd tak postanowi. Przepisu art. 303 nie stosuje si. Art. 50526. Wyrok wydany na posiedzeniu niejawnym wie sd od chwili podpisania sentencji. Sd z urzdu dorcza wyrok obu stronom z pouczeniem o przysugujcych im rodkach zaskarenia. Art. 50527. 1. Przepisy art. 505950511, art. 50512 1 i 3 oraz art. 50513 stosuje si. 2. Uchylajc zaskarony wyrok, sd drugiej instancji przekazuje spraw do rozpoznania z wyczeniem przepisw o postpowaniach odrbnych. Art. 50527a. 1. W razie stwierdzenia, e istnieje okrelona w przepisach odrbnych podstawa do uchylenia wyroku, na wniosek pozwanego sd, ktry go wyda, uchyla wyrok. 2. Wniosek powinien czyni zado warunkom pisma procesowego i wskazywa okolicznoci uzasadniajce uchylenie wyroku. 3. Sd moe rozpozna wniosek na posiedzeniu niejawnym. Przed uchyleniem wyroku sd wysucha powoda na posiedzeniu lub zada od niego owiadczenia na pimie. 4. Na postanowienie sdu w przedmiocie uchylenia wyroku przysuguje zaalenie. Dzia VIII Postpowania elektroniczne Rozdzia 1 Elektroniczne postpowanie upominawcze Art. 50528. W postpowaniu okrelonym w niniejszym rozdziale stosuje si przepisy o postpowaniu upominawczym z odrbnociami wynikajcymi z niniejszego rozdziau.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 148/360
29

Art. 505 . W elektronicznym postpowaniu upominawczym nie stosuje si przepisw o innych ni wymienione w art. 50528 postpowaniach odrbnych. Art. 50530. 1. Czynnoci w elektronicznym postpowaniu upominawczym moe wykonywa referendarz sdowy. 2. Czynnoci sdu, referendarza i przewodniczcego utrwalane s wycznie w systemie teleinformatycznym, a wytworzone w ich wyniku dane w postaci elektronicznej opatrywane s bezpiecznym podpisem elektronicznym w rozumieniu art. 3 pkt 2 ustawy z dnia 18 wrzenia 2001 r. o podpisie elektronicznym. Art. 50531. 1. Pisma procesowe powoda niewniesione drog elektroniczn nie wywouj skutkw prawnych, jakie ustawa wie z wniesieniem pisma do sdu. 2. Pisma procesowe pozwanego mog by wnoszone take drog elektroniczn. 3. Przepis 1 ma zastosowanie do pozwanego od momentu wniesienia przez niego pisma drog elektroniczn. 4. O skutkach wniesienia pisma drog elektroniczn sd powinien pouczy pozwanego przy pierwszym dorczeniu. 5. Dat wniesienia pisma procesowego drog elektroniczn jest data wprowadzenia pisma do systemu teleinformatycznego. 6. Minister Sprawiedliwoci w porozumieniu z ministrem waciwym do spraw informatyzacji okreli, w drodze rozporzdzenia, sposb wnoszenia pism procesowych drog elektroniczn, majc na wzgldzie zapewnienie skutecznoci wnoszenia pism oraz ochron praw osb wnoszcych pisma. Art. 50532. 1. W pozwie powd powinien wskaza dowody na poparcie swoich twierdze. Dowodw nie docza si do pozwu. 2. Pozew powinien zawiera rwnie: 1) numer PESEL powoda bdcego osob fizyczn, jeeli powd jest obowizany do jego posiadania; 2) numer NIP powoda innego ni osoba fizyczna, jeeli powd jest obowizany do jego posiadania, oraz numer w Krajowym Rejestrze Sdowym, a w przypadku jego braku numer w innym waciwym rejestrze lub ewidencji. Art. 50533. 1. W przypadku braku podstaw do wydania nakazu zapaty sd przekazuje spraw do sdu wedug waciwoci oglnej. 2. Postanowienie o przekazaniu sprawy dorcza si tylko powodowi.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 149/360
34

Art. 505 . 1. W przypadkach wskazanych w art. 5021 1 i 2 sd z urzdu uchyla nakaz zapaty i przekazuje spraw do sdu wedug waciwoci oglnej, chyba e powd w wyznaczonym terminie usunie przeszkod w dorczeniu nakazu zapaty. 2. Postanowienie o przekazaniu sprawy dorcza si tylko powodowi. Art. 50535. Sprzeciw od nakazu zapaty nie wymaga uzasadnienia i przedstawienia dowodw, jednak w sprzeciwie pozwany powinien przedstawi zarzuty, ktre pod rygorem ich utraty naley zgosi przed wdaniem si w spr, co do istoty sprawy. W pozostaym zakresie przepisu art. 503 1 zdanie drugie nie stosuje si. Art. 50536. 1. W razie prawidowego wniesienia sprzeciwu nakaz zapaty traci moc w caoci, a sd przekazuje spraw do sdu wedug waciwoci oglnej. 2. Sd, ktremu sprawa zostaa przekazana, nie jest zwizany postanowieniem o przekazaniu sprawy w razie zgoszenia w sprzeciwie zarzutu pozwanego dotyczcego waciwoci sdu okrelonej zgodnie z art. 46 1. Art. 50537. 1. Po przekazaniu sprawy w przypadkach wskazanych w art. 50533, 50534 oraz 50536 przewodniczcy wzywa powoda do usunicia brakw formalnych pozwu oraz uzupenienia pozwu, w sposb odpowiedni dla postpowania, w ktrym sprawa bdzie rozpoznana w terminie dwutygodniowym od daty dorczenia wezwania. W przypadku nieusunicia brakw formalnych pozwu sd umarza postpowanie. 2. Odpis postanowienia o umorzeniu postpowania dorcza si pozwanemu, tylko jeeli dorczono mu odpis pozwu. 3. Jeeli powd uzupeni pozew zgodnie z wymogami 1, przewodniczcy wzywa pozwanego do uzupenienia sprzeciwu w sposb odpowiedni dla postpowania, w ktrym sprawa bdzie rozpoznana w terminie dwutygodniowym od daty dorczenia wezwania. Ksiga druga Postpowanie nieprocesowe Tytu I Przepisy oglne Art. 506. Sd wszczyna postpowanie nieprocesowe na wniosek; w wypadkach wskazanych w ustawie sd moe wszcz postpowanie take z urzdu.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 150/360

Art. 507. Sprawy nalece do postpowania nieprocesowego rozpoznaj sdy rejonowe, z wyjtkiem spraw, dla ktrych zastrzeona jest waciwo sdw okrgowych. Art. 508. 1. Jeeli waciwo miejscowa nie jest oznaczona w przepisie szczeglnym, wycznie waciwy jest sd miejsca zamieszkania wnioskodawcy, a w braku miejsca zamieszkania sd miejsca jego pobytu. Do postpowania z urzdu waciwy jest sd miejsca, w ktrego okrgu nastpio zdarzenie bdce podstaw wszczcia postpowania. W braku wskazanych wyej podstaw waciwy bdzie sd dla m. st. Warszawy. 2. W wypadku gdy sd waciwy nie moe z powodu przeszkody rozpozna sprawy lub podj innej czynnoci albo gdy wymagaj tego wzgldy celowoci, sd nad nim przeoony wyznaczy na posiedzeniu niejawnym inny sd do rozpoznania sprawy w caoci lub w czci. 3. Wyznaczenie nastpuje z urzdu albo na przedstawienie sdu waciwego, albo te na wniosek waciwego organu lub osoby zainteresowanej, po wysuchaniu w razie potrzeby innych osb zainteresowanych. Art. 509. Sprawy o przysposobienie, o pozbawienie lub ograniczenie wadzy rodzicielskiej w pierwszej instancji sd rozpoznaje w skadzie jednego sdziego i dwch awnikw. Art. 5091. 1. Czynnoci w sprawach o wpis w ksidze wieczystej moe wykonywa referendarz sdowy. 2. Czynnoci w postpowaniu rejestrowym moe wykonywa referendarz sdowy, z wyczeniem prowadzenia rozprawy. 3. Czynnoci w sprawach z zakresu prawa spadkowego moe wykonywa referendarz sdowy, z wyczeniem prowadzenia rozprawy, zabezpieczenia spadku oraz przesuchania wiadkw testamentu ustnego. Art. 510. 1. Zainteresowanym w sprawie jest kady, czyich praw dotyczy wynik postpowania, moe on wzi udzia w kadym stanie sprawy a do zakoczenia postpowania w drugiej instancji. Jeeli wemie udzia, staje si uczestnikiem. Na odmow dopuszczenia do wzicia udziau w sprawie przysuguje zaalenie. 2. Jeeli okae si, e zainteresowany nie jest uczestnikiem, sd wezwie go do udziau w sprawie. Przez wezwanie do wzicia udziau w sprawie wezwany staje si uczestnikiem. W razie potrzeby wyznaczenia kuratora do zastpowania zainteresowanego, ktrego miejsce pobytu jest nieznane, jego wyznaczenie nastpuje z urzdu.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 151/360

Art. 511. 1. Wniosek o wszczcie postpowania powinien czyni zado przepisom o pozwie, z t zmian, e zamiast pozwanego naley wymieni zainteresowanych w sprawie. 2. Do wnioskw prokuratora o wszczcie postpowania nie stosuje si przepisw art. 55 i 56. Art. 5111. 1. W postpowaniu wieczystoksigowym oraz w postpowaniach rejestrowych wniosek podlegajcy opacie staej, ktry nie zosta naleycie opacony, przewodniczcy zwraca bez wezwania o uiszczenie tej opaty. W zarzdzeniu o zwrocie pisma naley wskaza wysoko nalenej opaty staej. 2. W terminie tygodniowym od dnia dorczenia zarzdzenia o zwrocie pisma z przyczyn okrelonych w 1 wnioskodawca moe uici brakujc opat. Jeeli opata zostaa wniesiona we waciwej wysokoci, wniosek wywouje skutek od daty pierwotnego wniesienia. Skutek taki nie nastpuje w razie kolejnego zwrotu wniosku z tej samej przyczyny. Art. 512. 1. Po rozpoczciu posiedzenia albo po zoeniu przez ktregokolwiek z uczestnikw owiadczenia na pimie cofnicie wniosku jest skuteczne tylko wtedy, gdy inni uczestnicy nie sprzeciwili si temu w terminie wyznaczonym. 2. Cofnicie wniosku o wszczcie postpowania jest bezskuteczne w sprawie, ktrej wszczcie mogo nastpi z urzdu. Art. 513. Niestawiennictwo uczestnikw nie tamuje rozpoznania sprawy. Przepisw o wyroku zaocznym nie stosuje si. Art. 514. 1. Rozprawa odbywa si w wypadkach wskazanych w ustawie. W innych wypadkach wyznaczenie rozprawy zaley od uznania sdu. Mimo niewyznaczenia rozprawy sd przed rozstrzygniciem sprawy moe wysucha uczestnikw na posiedzeniu sdowym lub zada od nich owiadcze na pimie. 2. Jednake nawet w wypadkach, gdy ustawa wymaga przeprowadzenia rozprawy, sd moe, bez wzywania zainteresowanych do udziau w sprawie, oddali wniosek na posiedzeniu niejawnym, jeeli z treci wniosku wynika oczywisty brak uprawnienia wnioskodawcy. Art. 515. Sd moe, stosownie do okolicznoci, przesucha wiadkw i biegych bez przyrzeczenia oraz w nieobecnoci uczestnikw, moe rwnie zada od osb, ktre nie s uczestnikami, zoenia wyjanie na pimie.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 152/360

Art. 516. Orzeczenia sdu w postpowaniu nieprocesowym zapadaj w formie postanowie, chyba e przepis szczeglny stanowi inaczej. Art. 517. Sd uzasadnia i dorcza postanowienia stosownie do art. 357, jednake nie dorcza si postanowienia uczestnikowi, ktry bdc obecny na posiedzeniu, po ogoszeniu postanowienia zrzek si jego dorczenia. Art. 518. Od postanowie sdu pierwszej instancji orzekajcych co do istoty sprawy przysuguje apelacja. Na inne postanowienia sdu pierwszej instancji, w wypadkach wskazanych w ustawie, przysuguje zaalenie. Art. 5181. 1. (uchylony). 2. (uchylony). 3. W razie wniesienia skargi na wpis w ksidze wieczystej wpis nie traci mocy. Rozpoznajc spraw, sd zmienia zaskarony wpis przez jego wykrelenie i dokonanie nowego wpisu lub wydaje postanowienie, ktrym zaskarony wpis utrzymuje w mocy albo uchyla go w caoci lub w czci i w tym zakresie wniosek oddala bd odrzuca, wzgldnie postpowanie umarza. 3a. W postpowaniu rejestrowym o wpis do Krajowego Rejestru Sdowego oraz rejestru zastaww w razie wniesienia skargi na orzeczenie referendarza zarzdzajce wpis, pozostaje ono w mocy do chwili rozpatrzenia skargi przez sd rejonowy rozpoznajcy spraw jako sd pierwszej instancji. Rozpoznajc spraw, sd wydaje postanowienie, w ktrym zaskarone orzeczenie i dokonany na jego podstawie wpis utrzymuje w mocy albo uchyla w caoci lub w czci i w tym zakresie wniosek oddala bd odrzuca, wzgldnie postpowanie umarza. 4. Skarg wnosi si do sdu w terminie tygodniowym: 1) od dnia czynnoci, gdy uczestnik by przy niej obecny lub by o jej terminie zawiadomiony; 2) w innych wypadkach ni wymienione w pkt 1 od dnia dorczenia zawiadomienia uczestnika o dokonaniu czynnoci; 3) w przypadku braku zawiadomienia od dnia dowiedzenia si o dokonaniu czynnoci, z tym e w postpowaniu o wpis do Krajowego Rejestru Sdowego dla uczestnikw postpowania, ktrym postanowienia co do istoty sprawy nie dorcza si, termin do wniesienia skargi biegnie od daty wpisu w Rejestrze. 5. (uchylony). 6. (uchylony).

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 153/360

Art. 519. Dla uczestnika, ktry zrzek si dorczenia, termin do wniesienia rodka odwoawczego biegnie od ogoszenia postanowienia. Art. 5191. 1. Od wydanego przez sd drugiej instancji postanowienia co do istoty sprawy oraz od postanowienia w przedmiocie odrzucenia wniosku i umorzenia postpowania koczcych postpowanie w sprawie w sprawach z zakresu prawa osobowego, rzeczowego i spadkowego przysuguje skarga kasacyjna do Sdu Najwyszego, chyba e przepis szczeglny stanowi inaczej. 2. W sprawach z zakresu prawa rodzinnego, opiekuczego i kurateli skarga kasacyjna przysuguje tylko w sprawach o przysposobienie oraz o podzia majtku wsplnego po ustaniu wsplnoci majtkowej midzy maonkami, chyba e warto przedmiotu zaskarenia jest nisza ni sto pidziesit tysicy zotych. 3. W postpowaniu rejestrowym skarga kasacyjna przysuguje jedynie od postanowie sdu drugiej instancji w przedmiocie wpisu lub wykrelenia z rejestru podmiotu podlegajcego rejestracji. 4. Skarga kasacyjna nie przysuguje w sprawach dotyczcych: 1) przepadku rzeczy; 2) zarzdu zwizanego ze wspwasnoci lub uytkowaniem; 3) zabezpieczenia spadku i spisu inwentarza, wyjawienia przedmiotw spadkowych, zarzdu spadku nieobjtego oraz zwolnienia wykonawcy testamentu; 4) zniesienia wspwasnoci i dziau spadku, jeeli warto przedmiotu zaskarenia jest nisza ni sto pidziesit tysicy zotych; 5) likwidacji niepodjtych depozytw. Art. 5192. 1. Mona da stwierdzenia niezgodnoci z prawem prawomocnego postanowienia co do istoty sprawy sdu drugiej instancji koczcego postpowanie w sprawie, jeeli przez jego wydanie stronie zostaa wyrzdzona szkoda, a zmiana lub uchylenie tego postanowienia w drodze przysugujcych stronie rodkw prawnych nie byo i nie jest moliwe. 2. W wyjtkowych wypadkach, gdy niezgodno z prawem wynika z naruszenia podstawowych zasad porzdku prawnego lub konstytucyjnych wolnoci albo praw czowieka i obywatela, mona take da stwierdzenia niezgodnoci z prawem prawomocnego postanowienia co do istoty sprawy sdu pierwszej lub drugiej instancji koczcego postpowanie w sprawie, jeeli strona nie skorzystaa z przysugujcych jej rodkw prawnych, chyba e jest moliwa zmiana lub uchylenie postanowienia w drodze innych przysugujcych stronie rodkw prawnych.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 154/360

Art. 520. 1. Kady uczestnik ponosi koszty postpowania zwizane ze swym udziaem w sprawie. 2. Jeeli jednak uczestnicy s w rnym stopniu zainteresowani w wyniku postpowania lub interesy ich s sprzeczne, sd moe stosunkowo rozdzieli obowizek zwrotu kosztw lub woy go na jednego z uczestnikw w caoci. To samo dotyczy zwrotu kosztw postpowania wyoonych przez uczestnikw. 3. Jeeli interesy uczestnikw s sprzeczne, sd moe woy na uczestnika, ktrego wnioski zostay oddalone lub odrzucone, obowizek zwrotu kosztw postpowania poniesionych przez innego uczestnika. Przepis powyszy stosuje si odpowiednio, jeeli uczestnik postpowa niesumiennie lub oczywicie niewaciwie. Art. 521. 1. Jeeli przepis szczeglny inaczej nie stanowi, postanowienie orzekajce co do istoty sprawy staje si skuteczne, a jeeli wymaga wykonania take wykonalne, po uprawomocnieniu si. 2. Jeeli postanowienie takie ulega z mocy ustawy wykonaniu przed uprawomocnieniem si, sd, ktry wyda postanowienie, moe stosownie do okolicznoci wstrzyma jego wykonanie. Art. 522. Postanowienia wydane w sprawie, ktra moe by wszczta z urzdu, podlegaj wykonaniu z urzdu. Art. 523. Prawomocne postanowienie orzekajce co do istoty sprawy nie moe by zmienione ani uchylone, chyba e przepis szczeglny stanowi inaczej. Jednake prawomocne postanowienie oddalajce wniosek sd moe zmieni w razie zmiany okolicznoci sprawy. Art. 524. 1. Uczestnik postpowania moe da wznowienia postpowania zakoczonego prawomocnym postanowieniem orzekajcym co do istoty sprawy, jednake wznowienie postpowania nie jest dopuszczalne, jeeli postanowienie koczce postpowanie moe by zmienione lub uchylone. 2. Zainteresowany, ktry nie by uczestnikiem postpowania zakoczonego prawomocnym postanowieniem orzekajcym co do istoty sprawy, moe da wznowienia postpowania, jeeli postanowienie to narusza jego prawa. W takim wypadku stosuje si przepisy o wznowieniu postpowania z powodu pozbawiania monoci dziaania.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 155/360

Art. 525. Akta sprawy dostpne s dla uczestnikw postpowania oraz za zezwoleniem przewodniczcego dla kadego, kto potrzeb przejrzenia dostatecznie usprawiedliwi. Na tych samych zasadach dopuszczalne jest: 1) sporzdzanie i otrzymywanie odpisw i wycigw z akt sprawy; 2) otrzymywanie zapisu dwiku z akt sprawy. Tytu II Przepisy dla poszczeglnych rodzajw spraw Dzia I Sprawy z zakresu prawa osobowego Rozdzia 1 Uznanie za zmarego i stwierdzenie zgonu Oddzia 1 Postpowanie o uznanie za zmarego Art. 526. 1. W sprawach o uznanie za zmarego waciwy jest sd ostatniego miejsca zamieszkania zaginionego, a w braku tej podstawy sd wskazany w art. 508 1. 2. Jeeli wskutek tego samego zdarzenia zagina wiksza liczba osb, Sd Najwyszy na wniosek Ministra Sprawiedliwoci moe wyznaczy jeden sd jako wycznie waciwy do rozpoznania spraw bdcych w zwizku z tym zdarzeniem. Postanowienie Sdu Najwyszego podlega ogoszeniu w Dzienniku Urzdowym Rzeczypospolitej Polskiej Monitor Polski. Art. 527. Do zgoszenia wniosku o uznanie za zmarego uprawniony jest kady zainteresowany. Art. 528. Wniosek o uznanie za zmarego mona zgosi nie wczeniej ni na rok przed kocem terminu, po upywie ktrego zaginiony moe by uznany za zmarego. Gdy jednak uznanie za zmarego moe nastpi po upywie roku lub krtszego ni rok terminu od zdarzenia, ktre uzasadnia prawdopodobiestwo mierci zaginionego, wniosek o uznanie za zmarego zgosi mona dopiero po upywie tego terminu. Art. 529. 1. Wniosek o uznanie za zmarego, oprcz danych koniecznych dla wniosku o wszczcie postpowania, powinien zawiera:
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 156/360

1) imi, nazwisko i wiek zaginionego, imiona jego rodzicw oraz nazwisko rodowe matki; 2) ostatnie znane miejsce zamieszkania i pobytu zaginionego. 2. Okolicznoci uzasadniajce wniosek naley uprawdopodobni. Art. 530. 1. Jeeli wedug treci wniosku istniej przesanki do uznania zaginionego za zmarego, sd zarzdzi ogoszenie o wszczciu postpowania. 2. Ogoszenie o wszczciu postpowania powinno zawiera: 1) imi i nazwisko oraz adres wnioskodawcy; 2) dane dotyczce osoby zaginionego oraz istotne okolicznoci znane z akt sprawy, ktre mog przyczyni si do wykrycia zaginionego; 3) wezwanie skierowane do zaginionego, aby w oznaczonym terminie, nie krtszym ni trzy, a nie duszym ni sze miesicy, zgosi si, gdy w przeciwnym razie moe by uznany za zmarego; 4) wezwanie skierowane do wszystkich osb, ktre mog udzieli wiadomoci o zaginionym, aby w powyszym terminie przekazay je sdowi. Art. 531. 1. Ogoszenie o wszczciu postpowania umieszcza si w pimie poczytnym na caym obszarze Pastwa i podaje publicznie do wiadomoci w miejscu ostatniego zamieszkania zaginionego w sposb na tym obszarze przyjty. 2. Sd moe zarzdzi zamieszczenie ogoszenia w innych jeszcze pismach oraz poda je do publicznej wiadomoci rwnie w inny sposb, jaki uzna za odpowiedni. Art. 532. Dalsze postpowanie moe toczy si przed upywem terminu podanego w ogoszeniu, nie moe jednak by zakoczone wczeniej ni po upywie: 1) terminw przewidzianych w kodeksie cywilnym; 2) trzech miesicy od ukazania si ogoszenia; 3) miesica od koca terminu wyznaczonego w ogoszeniu. Art. 533. Przed wydaniem postanowienia uznajcego zaginionego za zmarego sd powinien wysucha w miar monoci osoby bliskie zaginionego. Art. 534. Jeeli w toku postpowania o uznanie za zmarego okae si, e mier zaginionego jest niewtpliwa, sd przeprowadzi dalsze postpowanie z urzdu wedug przepisw oddziau nastpnego.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 157/360

Oddzia 2 Postpowanie o stwierdzenie zgonu Art. 535. Do postpowania o stwierdzenie zgonu osoby, ktrej mier mimo niesporzdzenia aktu zgonu jest niewtpliwa, stosuje si odpowiednio przepisy oddziau poprzedzajcego ze zmianami przewidzianymi w oddziale niniejszym. Art. 536. Wniosek o stwierdzenie zgonu moe by zgoszony w kadym czasie. Art. 537. 1. Zarzdzenie ogoszenia o wszczciu postpowania nie jest obowizkowe. 2. Sd moe jednak, jeeli uzna to za celowe, zarzdzi dokonanie ogoszenia w okrelony przez siebie sposb. Do ogoszenia stosuje si wwczas odpowiednio przepis art. 530 2; termin wyznaczony w ogoszeniu nie moe by krtszy ni miesic ani duszy ni trzy miesice. 3. W wypadku przewidzianym w paragrafie poprzedzajcym postpowanie nie moe by zakoczone wczeniej ni po upywie miesica od ukazania si ogoszenia i dwch tygodni od koca terminu wyznaczonego w ogoszeniu. Art. 538. 1. W postanowieniu stwierdzajcym zgon naley chwil mierci cile oznaczy, stosownie do wynikw postpowania. 2. Jeeli dokadne ustalenie chwili mierci nie jest moliwe, przyjmuje si chwil najbardziej prawdopodobn. Oddzia 3 Uchylenie postanowie orzekajcych uznanie za zmarego lub stwierdzenie zgonu Art. 539. Dowd, e osoba uznana za zmar albo ktrej zgon zosta stwierdzony pozostaje przy yciu lub e mier jej nastpia w innej chwili ni chwila oznaczona w orzeczeniu, moe by przeprowadzony tylko w postpowaniu unormowanym w niniejszym oddziale. Art. 540. Waciwy jest sd, ktry w pierwszej instancji orzek uznanie za zmarego lub stwierdzenie zgonu.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 158/360

Art. 541. 1. Wniosek o uchylenie postanowienia orzekajcego uznanie za zmarego albo stwierdzajcego zgon moe zgosi kady zainteresowany. Sd moe take uchyli je z urzdu. 2. Sd wzywa do udziau w sprawie uczestnikw postpowania, w ktrym zapado postanowienie o uznaniu za zmarego lub o stwierdzeniu zgonu. Art. 542. W razie przeprowadzenia dowodu, e osoba uznana za zmar albo ktrej zgon zosta stwierdzony pozostaje przy yciu, sd postanowienie uchyli. W wypadku udowodnienia innej chwili mierci ni oznaczona w postanowieniu o uznaniu za zmarego, sd uchyla postanowienie o uznaniu za zmarego tylko wwczas, gdy rwnoczenie stwierdza zgon. Art. 543. Jeeli osoba, ktr uznano za zmar lub ktrej zgon stwierdzono, zjawi si osobicie w sdzie i wykae swoj tosamo, sd niezwocznie i bez dalszego postpowania uchyli postanowienie orzekajce uznanie za zmarego lub stwierdzenie zgonu. Rozdzia 2 Ubezwasnowolnienie Oddzia 1 Przepisy oglne Art. 544. 1. Sprawy o ubezwasnowolnienie nale do waciwoci sdw okrgowych, ktre rozpoznaj je w skadzie trzech sdziw zawodowych. 2. W sprawach tych waciwy jest sd miejsca zamieszkania osoby, ktrej dotyczy wniosek o ubezwasnowolnienie, a w braku miejsca zamieszkania sd miejsca jej pobytu. Art. 545. 1. Wniosek o ubezwasnowolnienie moe zgosi: 1) maonek osoby, ktrej dotyczy wniosek o ubezwasnowolnienie; 2) jej krewni w linii prostej oraz rodzestwo; 3) jej przedstawiciel ustawowy. 2. Krewni osoby, ktrej dotyczy wniosek o ubezwasnowolnienie, nie mog zgasza tego wniosku, jeeli osoba ta ma przedstawiciela ustawowego. 3. Wniosek o ubezwasnowolnienie czciowe mona zgosi ju na rok przed dojciem do penoletnoci osoby, ktrej dotyczy wniosek o ubezwasnowolnienie.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 159/360

4. Kto zgosi wniosek o ubezwasnowolnienie w zej wierze lub lekkomylnie, podlega karze grzywny. Art. 546. 1. Uczestnikami postpowania o ubezwasnowolnienie s z mocy samego prawa prcz wnioskodawcy: 1) osoba, ktrej dotyczy wniosek; 2) jej przedstawiciel ustawowy; 3) maonek osoby, ktrej dotyczy wniosek o ubezwasnowolnienie. 2. Postpowanie toczy si z udziaem prokuratora. 3. Organizacje spoeczne, do ktrych zada statutowych naley ochrona praw osb niepenosprawnych, udzielanie pomocy takim osobom lub ochrona praw czowieka, mog wstpi do postpowania w kadym jego stadium. Art. 547. 1. Osob, ktrej dotyczy wniosek o ubezwasnowolnienie, naley wysucha niezwocznie po wszczciu postpowania; wysuchanie powinno odby si w obecnoci biegego psychologa oraz w zalenoci od stanu zdrowia osoby, ktra ma by wysuchana biegego lekarza psychiatry lub neurologa. 2. W celu wysuchania osoby, ktrej dotyczy wniosek o ubezwasnowolnienie, sd moe zarzdzi przymusowe sprowadzenie tej osoby na rozpraw albo wysucha j przez sdziego wyznaczonego. Na postanowienie sdu o przymusowym sprowadzeniu osoby na rozpraw przysuguje zaalenie. 3. Niemono porozumienia si z osob, ktrej dotyczy wniosek o ubezwasnowolnienie, stwierdza si w protokole po wysuchaniu biegego lekarza i psychologa uczestniczcych w posiedzeniu. Oddzia 2 Doradca tymczasowy Art. 548. 1. Jeeli wniosek o ubezwasnowolnienie dotyczy osoby penoletniej, sd moe na wniosek uczestnika postpowania lub z urzdu, przy wszczciu lub w toku postpowania, ustanowi dla niej doradc tymczasowego, gdy uzna to za konieczne dla ochrony jej osoby lub mienia. 2. Przed ustanowieniem doradcy tymczasowego naley wysucha osob, ktrej dotyczy wniosek o ubezwasnowolnienie. 3. Doradc tymczasowym naley ustanowi przede wszystkim maonka, krewnego lub inn osob blisk, jeeli nie stoi temu na przeszkodzie wzgld na dobro osoby, ktrej dotyczy wniosek o ubezwasnowolnienie. 4. Sd moe zwrci si do organizacji spoecznej wymienionej w art. 546 3 o wskazanie osoby, ktra mogaby by ustanowiona doradc tymczasowym.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 160/360

5. Postanowienie o ustanowieniu doradcy tymczasowego staje si skuteczne z chwil dorczenia go osobie, ktrej dotyczy wniosek. W wypadkach okrelonych w art. 556 postanowienie staje si skuteczne z chwil wydania. Art. 549. 1. Osoba, dla ktrej ustanowiono doradc tymczasowego, ma ograniczon zdolno do czynnoci prawnych, na rwni z osob ubezwasnowolnion czciowo. 2. Do doradcy tymczasowego stosuje si przepisy o kuratorze osoby czciowo ubezwasnowolnionej. Art. 550. 1. Postanowienie o ustanowieniu doradcy tymczasowego traci moc z chwil, gdy: 1) wniosek o ubezwasnowolnienie zosta prawomocnie oddalony lub odrzucony albo postpowanie umorzono; 2) na skutek orzeczenia o ubezwasnowolnieniu ustanowiony zosta opiekun lub kurator. 2. Sd odwouje doradc tymczasowego, jeeli ustaa potrzeba dalszej ochrony osoby, ktrej dotyczy wniosek o ubezwasnowolnienie, lub jej mienia. Art. 551. 1. O ustanowieniu lub odwoaniu doradcy tymczasowego naley z urzdu zawiadomi sd opiekuczy. 2. Na postanowienie w przedmiocie ustanowienia lub odwoania doradcy tymczasowego przysuguje zaalenie. Oddzia 3 Postpowanie Art. 552. 1. Jeeli wedug wniosku ubezwasnowolnienie ma by orzeczone z powodu choroby psychicznej lub niedorozwoju umysowego, sd przed zarzdzeniem dorczenia wniosku zada, w wyznaczonym terminie, przedstawienia wiadectwa lekarskiego wydanego przez lekarza psychiatr o stanie psychicznym osoby, ktrej dotyczy wniosek o ubezwasnowolnienie, lub opinii psychologa o stopniu niepenosprawnoci umysowej tej osoby. Jeeli ubezwasnowolnienie ma nastpi z powodu pijastwa, sd da take przedstawienia zawiadczenia poradni przeciwalkoholowej, a jeeli ubezwasnowolnienie na nastpi z powodu narkomanii zawiadczenia z poradni leczenia uzalenie. 2. Sd odrzuca wniosek o ubezwasnowolnienie, jeeli tre wniosku lub doczone do wniosku dokumenty nie uprawdopodobniaj istnienia choroby psychicznej, niedorozwoju umysowego lub wystpowania innego rodzaju zaburze psychicznych osoby, ktrej dotyczy wniosek o ubezwasnowolnienie albo w

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 161/360

razie niezoenia danego wiadectwa, opinii lub zawiadczenia, chyba e zoenie takich dokumentw nie jest moliwe. Art. 553. 1. Osoba, ktrej dotyczy wniosek o ubezwasnowolnienie, musi by zbadana przez biegego lekarza psychiatr lub neurologa, a take psychologa. 2. Opinia biegego oprcz oceny stanu zdrowia psychicznego lub zaburze psychicznych albo rozwoju umysowego osoby, ktrej dotyczy wniosek o ubezwasnowolnienie, powinna zawiera umotywowan ocen zakresu jej zdolnoci do samodzielnego kierowania swoim postpowaniem i prowadzenia swoich spraw, uwzgldniajc postpowanie i zachowanie si tej osoby. Art. 554. 1. Sd moe, jeeli na podstawie opinii dwch biegych lekarzy uzna to za niezbdne, zarzdzi oddanie osoby, ktrej dotyczy wniosek o ubezwasnowolnienie, pod obserwacj w zakadzie leczniczym na czas nie duszy ni sze tygodni. W wyjtkowych wypadkach sd moe termin ten przeduy do trzech miesicy. 2. Przed wydaniem postanowienia sd wysucha uczestnikw postpowania. 3. Na postanowienie zarzdzajce oddanie do zakadu przysuguje zaalenie. Art. 5541. 1. Postpowanie dowodowe powinno ustali przede wszystkim stan zdrowia, sytuacj osobist, zawodow i majtkow osoby, ktrej dotyczy wniosek o ubezwasnowolnienie, rodzaj spraw wymagajcych prowadzenia przez t osob oraz sposb zaspokajania jej potrzeb yciowych. 2. Sd moe zobowiza osoby pozostajce we wsplnocie domowej z osob, ktrej dotyczy wniosek o ubezwasnowolnienie, do zoenia wykazu majtku nalecego do tej osoby oraz do zoenia przyrzeczenia. Przepisy art. 913, 915 917 stosuje si odpowiednio. Art. 555. Orzeczenie w przedmiocie ubezwasnowolnienia moe zapa tylko po przeprowadzeniu rozprawy. Art. 556. 1. Sd moe zaniecha dorczenia pism sdowych, wezwania lub wysuchania osoby, ktrej dotyczy wniosek o ubezwasnowolnienie, jeeli uzna to za niecelowe ze wzgldu na stan zdrowia tej osoby, okrelony w opiniach biegego lekarza psychiatry lub neurologa oraz psychologa wydanych po przeprowadzeniu badania. Nie dotyczy to wysuchania, o ktrym mowa w art. 547. Na postanowienie sdu przysuguje zaalenie. 2. W wypadkach wskazanych w 1 sd orzekajcy, w celu ochrony w toku postpowania praw osoby, ktrej dotyczy wniosek o ubezwasnowolnienie, usta2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 162/360

nowi kuratora, chyba e ma ona przedstawiciela ustawowego, ktry nie jest wnioskodawc. Przepisy art. 548 3 i 4 stosuje si odpowiednio. Na postanowienie sdu przysuguje zaalenie. Art. 557. W postanowieniu o ubezwasnowolnieniu sd orzeka, czy ubezwasnowolnienie jest cakowite, czy te czciowe i z jakiego powodu zostaje orzeczone. Art. 558. 1. Sd, ktry orzek ubezwasnowolnienie, zarzdza z urzdu przesanie sdowi opiekuczemu odpisu prawomocnego postanowienia, ktrym orzek ubezwasnowolnienie. 2. W razie oddalenia wniosku o ubezwasnowolnienie sd zawiadamia sd opiekuczy o potrzebie ustanowienia kuratora dla osoby niepenosprawnej. Art. 559.20) 1. Sd uchyli ubezwasnowolnienie, gdy ustan przyczyny, dla ktrych je orzeczono; uchylenie moe nastpi take z urzdu. 2. Sd moe w razie poprawy stanu psychicznego ubezwasnowolnionego zmieni ubezwasnowolnienie cakowite na czciowe, a w razie pogorszenia si tego stanu zmieni ubezwasnowolnienie czciowe na cakowite. 3. Z wnioskiem o uchylenie albo zmian ubezwasnowolnienia moe wystpi take ubezwasnowolniony. Art. 560. 1. Do zaskarania postanowie uprawniony jest sam ubezwasnowolniony nawet wwczas, gdy ustanowiony zosta doradca tymczasowy albo kurator. 2. Do rodkw odwoawczych wnoszonych przez osob, ktrej dotyczy wniosek o ubezwasnowolnienie, nie stosuje si art. 368. rodka odwoawczego wniesionego przez osob, ktrej dotyczy wniosek o ubezwasnowolnienie, nie odrzuca si z powodu nieusunicia brakw formalnych.

Art. 5601.
W sprawach o ubezwasnowolnienie, o uchylenie oraz zmian ubezwasnowolnienia sd moe ustanowi dla osoby, ktrej dotyczy wniosek o ubezwasnowolnienie lub dla osoby ubezwasnowolnionej, adwokata lub radc prawnego z urzdu, nawet bez jej wniosku, jeeli osoba ta ze wzgldu na stan zdrowia psychicznego nie jest zdolna do zoenia wniosku, a sd uzna udzia adwokata lub radcy prawnego w sprawie za potrzebny.

20)

Utraci moc na podstawie wyroku TK z dnia 7 marca 2007 r., sygn. akt K 28/05 (Dz. U. Nr 47, poz. 319) w zakresie, w jakim nie przyznaje osobie ubezwasnowolnionej uprawnienia do zgoszenia wniosku o wszczcie postpowania o uchylenie lub zmian ubezwasnowolnienia.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 163/360

Dzia II Sprawy z zakresu prawa rodzinnego, opiekuczego i kurateli Rozdzia 1 Sprawy maeskie Art. 561. 1. Zezwolenia na zawarcie maestwa kobiecie nie majcej ukoczonych lat osiemnastu udziela sd opiekuczy na jej wniosek. Postanowienie o udzieleniu zezwolenia staje si skuteczne z chwil uprawomocnienia si i nie moe by zmienione ani uchylone. 2. Zezwolenia na zawarcie maestwa osobie dotknitej chorob psychiczn albo niedorozwojem umysowym oraz osobom powinowatym w linii prostej udziela sd na wniosek tych osb. 3. W postanowieniu o udzieleniu zezwolenia wymienia si osob, z ktr maestwo ma by zawarte. Przed wydaniem postanowienia rozstrzygajcego taki wniosek sd wysucha wnioskodawc, osob, z ktr maestwo ma by zawarte, oraz w razie potrzeby osoby bliskie przyszych maonkw. Gdy chodzi o udzielenie zezwolenia osobie dotknitej chorob psychiczn lub niedorozwojem umysowym, sd zasignie opinii biegego lekarza, w miar monoci psychiatry. Art. 5611. W sprawach, o ktrych mowa w art. 561, sd moe zarzdzi przeprowadzenie przez kuratora sdowego wywiadu rodowiskowego w celu ustalenia warunkw, w jakich yj osoby ubiegajce si o udzielenie zezwolenia. Art. 562. Zwolnienia od obowizku zoenia urzdowi stanu cywilnego dokumentu potrzebnego do zawarcia maestwa udziela sd na wniosek osoby obowizanej do zoenia dokumentu. Art. 563. Do zgoszenia wniosku o zezwolenie na zoenie przez penomocnika owiadczenia o wstpieniu w zwizek maeski uprawniona jest osoba, ktra zamierza udzieli penomocnictwa. Art. 564. Postanowienie rozstrzygajce o tym, czy okoliczno przedstawiona przez kierownika urzdu stanu cywilnego wycza zawarcie maestwa, a take o tym, czy okolicznoci przedstawione przez kierownika urzdu stanu cywilnego uzasadniaj odmow: 1) przyjcia owiadcze o wstpieniu w zwizek maeski,
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 164/360

2) wydania zawiadczenia o braku okolicznoci wyczajcych zawarcie maestwa, o ktrych mowa w art. 41 Kodeksu rodzinnego i opiekuczego, 3) wydania zezwolenia na zawarcie maestwa przed upywem terminu, o ktrym mowa w art. 4 Kodeksu rodzinnego i opiekuczego, 4) sporzdzenia aktu maestwa zawartego zgodnie z art. 1 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuczego, 5) wydania zawiadczenia, e obywatel polski lub zamieszkay w Polsce cudzoziemiec nie majcy adnego obywatelstwa zgodnie z prawem polskim moe zawrze maestwo za granic, sd wydaje po przeprowadzeniu rozprawy. Art. 565. 1. Rozstrzygnicie o istotnych sprawach rodziny w braku porozumienia maonkw, jak rwnie udzielenie zezwolenia na dokonanie czynnoci, do ktrej jest potrzebna zgoda drugiego maonka lub ktrej drugi maonek sprzeciwi si, moe nastpi dopiero po umoliwieniu zoenia wyjanie maonkowi wnioskodawcy, chyba e jego wysuchanie nie jest moliwe lub celowe. 2. To samo dotyczy nakazu sdu, aby wynagrodzenie za prac albo inne nalenoci przypadajce jednemu maonkowi byy w caoci lub w czci wypacane do rk drugiego maonka. 3. Przepis 1 stosuje si take do rozstrzygnicia o wyczeniu odpowiedzialnoci maonka za zobowizania zacignite przez drugiego z maonkw w sprawach wynikajcych z zaspokajania zwykych potrzeb rodziny, jak rwnie do uchylenia postanowienia w tym przedmiocie. Art. 5651. W sprawach, o ktrych mowa w art. 565, sd moe zarzdzi przeprowadzenie przez kuratora sdowego wywiadu rodowiskowego w celu ustalenia warunkw, w jakich yj maonkowie. Art. 566. W sprawie o podzia majtku wsplnego po ustaniu wsplnoci majtkowej midzy maonkami waciwy jest sd miejsca pooenia majtku, a jeeli wsplno ustaa przez mier jednego z maonkw sd spadku. Art. 567. 1. W postpowaniu o podzia majtku wsplnego po ustaniu wsplnoci majtkowej midzy maonkami sd rozstrzyga take o daniu ustalenia nierwnych udziaw maonkw w majtku wsplnym oraz o tym, jakie wydatki, nakady i inne wiadczenia z majtku wsplnego na rzecz majtku osobistego lub odwrotnie podlegaj zwrotowi. 2. W razie sporu co do ustalenia nierwnych udziaw w majtku wsplnym sd moe w tym przedmiocie orzec postanowieniem wstpnym.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 165/360

3. Do postpowania o podzia majtku wsplnego po ustaniu wsplnoci majtkowej midzy maonkami, a zwaszcza do odrbnego postpowania w sprawach wymienionych w paragrafie pierwszym stosuje si odpowiednio przepisy o dziale spadku. Art. 5671. W sprawach o separacj na zgodny wniosek maonkw, a take w sprawach o zniesienie separacji waciwe rzeczowo s sdy okrgowe. W sprawach tych miejscowo waciwym jest sd, w ktrego okrgu maonkowie maj wsplne zamieszkanie, a w braku takiej podstawy sd miejsca ich wsplnego pobytu. Jeeli maonkowie nie maj wsplnego miejsca zamieszkania ani pobytu, wniosek naley zgosi w sdzie waciwym dla jednego z maonkw, zgodnie z art. 508. Art. 5672. 1. W sprawie o separacj na zgodny wniosek maonkw oraz w sprawie o zniesienie separacji w razie cofnicia wniosku albo wyraenia w inny sposb braku zgody na orzeczenie separacji lub na zniesienie separacji przez ktregokolwiek z maonkw postpowanie umarza si. Przepisu art. 512 1 nie stosuje si. 2. W razie mierci jednego z maonkw postpowanie umarza si. Art. 5673. 1. Postanowienie o separacji sd wydaje po przeprowadzeniu rozprawy. 2. W toku postpowania sd nakania maonkw do pojednania. Jeeli pojednanie nie nastpi, a odroczenie rozprawy nie byoby celowe, sd przystpuje do rozpoznania sprawy. Art. 5674. Postanowienie o zniesieniu separacji sd wydaje po przeprowadzeniu rozprawy. Art. 5675. Z chwil wszczcia postpowania o zniesienie separacji zawiesza si z urzdu postpowanie w sprawie o eksmisj jednego z maonkw pozostajcych w separacji ze wsplnego mieszkania, jak rwnie postpowanie w sprawie o korzystanie przez maonkw pozostajcych w separacji ze wsplnego mieszkania. Z chwil uprawomocnienia si orzeczenia o zniesieniu separacji postpowanie umarza si z urzdu.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 166/360

Rozdzia 2 Inne sprawy rodzinne oraz sprawy opiekucze Oddzia 1 Przepisy oglne Art. 568. Sdem opiekuczym jest sd rodzinny. Art. 569. 1. Waciwy wycznie jest sd opiekuczy miejsca zamieszkania osoby, ktrej postpowanie ma dotyczy, a w braku miejsca zamieszkania sd opiekuczy miejsca jej pobytu. Jeeli brak i tej podstawy waciwy jest sd rejonowy dla m. st. Warszawy. 2. W wypadkach nagych sd opiekuczy wydaje z urzdu wszelkie potrzebne zarzdzenia nawet w stosunku do osb, ktre nie podlegaj jego waciwoci miejscowej, zawiadamiajc o tym sd opiekuczy miejscowo waciwy. Art. 570. Sd opiekuczy moe wszcz postpowanie z urzdu. [Art. 5701. Sd opiekuczy moe zarzdzi przeprowadzenie przez kuratora sdowego wywiadu rodowiskowego, a take zwrci si o informacj do waciwej jednostki pomocy spoecznej w celu ustalenia danych dotyczcych maoletniego i jego rodowiska, a w szczeglnoci dotyczcych zachowania si i warunkw wychowawczych maoletniego, sytuacji bytowej rodziny, przebiegu nauki maoletniego i sposobu spdzania czasu wolnego, jego kontaktw rodowiskowych, stosunku do niego rodzicw lub opiekunw, podejmowanych oddziaywa wychowawczych, stanu zdrowia i znanych w rodowisku uzalenie maoletniego.] <Art. 5701. 1. Sd opiekuczy moe zarzdzi przeprowadzenie przez kuratora sdowego wywiadu rodowiskowego, a take zwrci si do waciwej jednostki organizacyjnej wspierania rodziny i systemu pieczy zastpczej o informacje dotyczce maoletniego i jego rodowiska, a w szczeglnoci dotyczce zachowania si i warunkw wychowawczych maoletniego, sytuacji bytowej rodziny, przebiegu nauki maoletniego i sposobu spdzania czasu wolnego, jego kontaktw rodowiskowych, stosunku do niego rodzicw lub opiekunw, podejmowanych oddziaywa wychowawczych, stanu zdrowia i znanych w rodowisku uzalenie maoletniego. 2. W przypadku gdy z rodzin maoletniego asystent rodziny prowadzi prac okrelon w przepisach o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastpczej, sd opiekuczy zwraca si o informacje, o ktrych mowa w 1, do waci2011-11-21

Nowe brzmienie art. 5701 wchodzi w ycie z dn. 1.01.2012 r. (Dz. U. z 2011 r. Nr 149, poz. 887).

Kancelaria Sejmu

s. 167/360

wej jednostki organizacyjnej wspierania rodziny i systemu pieczy zastpczej. 3. Sd opiekuczy moe zwrci si o informacj do waciwej jednostki organizacyjnej wspierania rodziny i systemu pieczy zastpczej w celu wskazania osb waciwych do zapewnienia dziecku rodzinnej pieczy zastpczej.> Art. 5702. W sprawie, w ktrej zawarcie ugody jest dopuszczalne, sd moe skierowa uczestnikw do mediacji. Przedmiotem mediacji moe by take okrelenie sposobu wykonywania wadzy rodzicielskiej. Jeeli uczestnicy postpowania nie uzgodnili osoby mediatora, sd kieruje ich do mediacji prowadzonej przez staego mediatora, o ktrym mowa w art. 436 4. Art. 571. (uchylony). Art. 572. 1. Kady, komu znane jest zdarzenie uzasadniajce wszczcie postpowania z urzdu obowizany jest zawiadomi o nim sd opiekuczy. 2. Obowizek wymieniony w 1 ciy przede wszystkim na urzdach stanu cywilnego, sdach, prokuratorach, notariuszach, komornikach, organach samorzdu i administracji rzdowej, organach Policji, placwkach owiatowych, opiekunach spoecznych oraz organizacjach i zakadach zajmujcych si opiek nad dziemi lub osobami psychicznie chorymi. Art. 573. 1. Osoba pozostajca pod wadz rodzicielsk, opiek albo kuratel ma zdolno do podejmowania czynnoci w postpowaniu dotyczcym jej osoby, chyba e nie ma zdolnoci do czynnoci prawnych. 2. Sd moe ograniczy lub wyczy osobisty udzia maoletniego w postpowaniu, jeeli przemawiaj za tym wzgldy wychowawcze. Art. 574. 1. Sd opiekuczy moe nakaza osobiste stawiennictwo osoby pozostajcej pod wadz rodzicielsk lub opiek, jak rwnie zarzdzi przymusowe sprowadzenie takiej osoby. 2. Jeeli osoba pozostajca pod wadz rodzicielsk lub opiek nie ma zdolnoci do podejmowania czynnoci w postpowaniu, sd opiekuczy moe nakaza jej sprowadzenie do sdu pod rygorem grzywny kademu, u kogo osoba taka przebywa. Art. 575. Do osobistego stawiennictwa innych uczestnikw postpowania stosuje si w sprawach, ktre mog by wszczte z urzdu, przepisy o skutkach niestawiennictwa wiadkw, a w innych sprawach przepis art. 429.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 168/360

Art. 5751. W sprawach opiekuczych osb maoletnich sd z urzdu zarzdza odbycie caego posiedzenia lub jego czci przy drzwiach zamknitych, jeeli przeciwko publicznemu rozpoznaniu sprawy przemawia dobro maoletniego. Art. 576. 1. Przed wydaniem orzeczenia co do istoty sprawy sd opiekuczy wysucha przedstawiciela ustawowego osoby, ktrej postpowanie dotyczy. W wypadkach waniejszych powinien ponadto w miar monoci wysucha osoby bliskie tej osoby. 2. Sd w sprawach dotyczcych osoby lub majtku dziecka wysucha je, jeeli jego rozwj umysowy, stan zdrowia i stopie dojrzaoci na to pozwala, uwzgldniajc w miar moliwoci jego rozsdne yczenia. Wysuchanie odbywa si poza sal posiedze sdowych. Art. 577. Sd opiekuczy moe zmieni swe postanowienie nawet prawomocne, jeeli wymaga tego dobro osoby, ktrej postpowanie dotyczy. Art. 578. < 1.> Postanowienia sdu opiekuczego s skuteczne i wykonalne z chwil ich ogoszenia, a gdy ogoszenia nie byo, z chwil ich wydania. < 2. Sd w terminie 7 dni od dnia uprawomocnienia si postanowienia o pozbawieniu wadzy rodzicielskiej przesya to postanowienie do waciwego orodka adopcyjnego, prowadzcego wojewdzki bank danych o dzieciach oczekujcych na przysposobienie.> Art. 5781. 1. Podstaw wszczcia postpowania wykonawczego jest orzeczenie sdu albo ugoda zawarta przed sdem, ktrych wykonalno zostaa stwierdzona przez sd, albo ugoda zawarta przed mediatorem, po jej zatwierdzeniu przez sd. 2. Do stwierdzenia wykonalnoci, o ktrym mowa w 1, art. 364 stosuje si odpowiednio. 3. Wykonalno orzeczenia sd stwierdza z urzdu. Oddzia 2 Sprawy z zakresu stosunkw midzy rodzicami a dziemi Art. 579. Postanowienia w sprawach o powierzenie wykonywania, ograniczenie, zawieszenie, pozbawienie i przywrcenie wadzy rodzicielskiej, ustalenie, ograniczenie albo zakazanie kontaktw z dzieckiem mog by wydane tylko po przeprowadzeniu rozprawy. Dotyczy to take zmiany rozstrzygni w tym przedmiocie, zawartych w wyroku
2011-11-21

Zmiana w art. 578 wchodzi w ycie z dn. 1.01.2012 r. (Dz. U. z 2011 r. Nr 149, poz. 887).

Kancelaria Sejmu

s. 169/360

orzekajcym rozwd, separacj, uniewanienie maestwa albo ustalajcym pochodzenie dziecka. Postanowienia takie staj si skuteczne i wykonalne po uprawomocnieniu si. [Art. 5791. 1. Po powziciu wiadomoci o umieszczeniu dziecka w rodzinie zastpczej albo w placwce opiekuczo-wychowawczej bez orzeczenia sdu opiekuczego sd ten niezwocznie wszczyna postpowanie opiekucze. 1a. Jeeli umieszczenie dziecka w rodzinie zastpczej albo w placwce opiekuczowychowawczej nastpio w trybie art. 12a ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziaaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. Nr 180, poz. 1493, z 2009 r. Nr 206, poz. 1589 oraz z 2010 r. Nr 28, poz. 146 i Nr 125, poz. 842) sd niezwocznie, nie pniej jednak ni w cigu 24 godzin, wydaje orzeczenie o umieszczeniu dziecka w rodzinie zastpczej albo w placwce opiekuczo-wychowawczej, albo orzeczenie o powrocie dziecka do rodziny. 2. Sd opiekuczy okresowo, nie rzadziej ni raz na sze miesicy, dokonuje oceny sytuacji dziecka umieszczonego w rodzinie zastpczej albo w placwce opiekuczo-wychowawczej; jeeli wymaga tego dobro dziecka, sd wszczyna postpowanie o pozbawienie wadzy rodzicielskiej jego rodzicw.] <Art. 5791. 1. Po powziciu wiadomoci o umieszczeniu dziecka w pieczy zastpczej bez orzeczenia sdu opiekuczego, sd ten niezwocznie wszczyna postpowanie opiekucze. 2. Jeeli umieszczenie dziecka w pieczy zastpczej nastpio w trybie art. 12a ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziaaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. Nr 180, poz. 1493, z 2009 r. Nr 206, poz. 1589 oraz z 2010 r. Nr 28, poz. 146 i Nr 125, poz. 842) sd niezwocznie, po wysuchaniu pracownika socjalnego, ktry odebra dziecko z rodziny, nie pniej jednak ni w cigu 24 godzin, wydaje orzeczenie o umieszczeniu dziecka w pieczy zastpczej, albo orzeczenie o powrocie dziecka do rodziny. 3. Sd opiekuczy okresowo, nie rzadziej ni raz na sze miesicy, dokonuje oceny sytuacji dziecka umieszczonego w pieczy zastpczej w celu ustalenia moliwoci powrotu dziecka do rodziny. Jeeli wymaga tego dobro dziecka, sd wszczyna postpowanie o pozbawienie wadzy rodzicielskiej jego rodzicw.> <Art. 5792. 1. Przed umieszczeniem dziecka w rodzinie zastpczej lub rodzinnym domu dziecka, sd zasiga: 1) opinii waciwego orodka pomocy spoecznej, opinii waciwego organizatora rodzinnej pieczy zastpczej, informacji o dotychczasowym sprawowaniu funkcji przez rodzin zastpcz lub prowadzcego rodzinny dom dziecka oraz informacji z rejestru danych prowadzonego przez starost na podstawie przepisw o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastpczej; 2) opinii starosty waciwego ze wzgldu na miejsce sprawowania rodzinnej pieczy zastpczej w przypadku umieszczenia dziecka w rodzinnej
2011-11-21

Nowe brzmienie art. 5791 oraz dodany art. 5792 wchodz w ycie z dn. 1.01.2012 r. (Dz. U. z 2011 r. Nr 149, poz. 887).

Kancelaria Sejmu

s. 170/360

pieczy zastpczej na terenie innego powiatu ni powiat miejsca zamieszkania dziecka. 2. W opinii, o ktrej mowa w 1 pkt 2, zamieszcza si w szczeglnoci informacje o spenianiu przez kandydata warunkw do penienia funkcji rodziny zastpczej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka, okrelonych w przepisach o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastpczej.> Art. 580. (uchylony). Art. 581. 1. Uznanie ojcostwa moe nastpi take przed sdem opiekuczym niewaciwym wedug przepisw oglnych. W takim wypadku o uznaniu zawiadamia si waciwy sd opiekuczy. 2. Jeeli kierownik urzdu stanu cywilnego odmwi przyjcia owiadcze koniecznych do uznania ojcostwa, uznanie ojcostwa moe nastpi wycznie przed sdem opiekuczym, waciwym ze wzgldu na siedzib urzdu stanu cywilnego, ktrego kierownik odmwi przyjcia tych owiadcze. 3. Sd opiekuczy odmawia przyjcia owiadcze koniecznych do uznania ojcostwa, jeeli uznanie jest niedopuszczalne albo powemie wtpliwo co do pochodzenia dziecka. Art. 582. Rozstrzygnicie o istotnych sprawach dziecka, co do ktrych brak porozumienia pomidzy rodzicami, moe nastpi dopiero po umoliwieniu rodzicom zoenia owiadcze, chyba e wysuchanie ich byoby poczone z nadmiernymi trudnociami. Art. 5821. 1. W sprawach o kontakty z dzieckiem przepis art. 582 stosuje si odpowiednio. 2. Sd opiekuczy w celu zapewnienia wykonywania kontaktw moe w szczeglnoci: 1) zobowiza osob uprawnion do kontaktu z dzieckiem lub osob, pod ktrej piecz dziecko pozostaje, do pokrycia kosztw podry i pobytu dziecka lub take osoby towarzyszcej dziecku, w tym kosztw powrotu do miejsca staego pobytu; [2) zobowiza osob, pod ktrej piecz dziecko pozostaje, do zoenia na rachunek depozytowy sdu odpowiedniej kwoty pieninej w celu pokrycia wydatkw uprawnionego zwizanych z wykonywaniem kontaktu na wypadek niewykonania lub niewaciwego wykonania przez osob zobowizan obowizkw wynikajcych z postanowienia o kontaktach; nie dotyczy to rodzin zastpczych i placwek opiekuczo-wychowawczych;] <2) zobowiza osob, pod ktrej piecz dziecko pozostaje, do zoenia na rachunek depozytowy sdu odpowiedniej kwoty pieninej w celu pokrycia wydatkw uprawnionego zwizanych z wykonywaniem kontaktu na wypadek niewykonania lub niewaciwego wykonania przez osob
2011-11-21

Nowe brzmienie pkt 2 w 2 w art. 5821 wchodzi w ycie z dn. 1.01.2012 r. (Dz. U. z 2011 r. Nr 149, poz. 887).

Kancelaria Sejmu

s. 171/360

zobowizan obowizkw wynikajcych z postanowienia o kontaktach; nie dotyczy to rodzin zastpczych, rodzinnych domw dziecka, rodzin pomocowych, placwek opiekuczo-wychowawczych, regionalnych placwek opiekuczo-terapeutycznych oraz interwencyjnych orodkw preadopcyjnych,> 3) odebra od osoby uprawnionej do kontaktu z dzieckiem lub osoby, pod ktrej piecz dziecko pozostaje, przyrzeczenie okrelonego zachowania. 3. W razie uzasadnionej obawy naruszenia obowizkw wynikajcych z postanowienia o kontaktach przez osob, pod ktrej piecz dziecko pozostaje, lub osob uprawnion do kontaktu z dzieckiem albo osob, ktrej tego kontaktu zakazano, sd opiekuczy moe zagrozi nakazaniem zapaty oznaczonej sumy pieninej, stosownie do zasad okrelonych w art. 59815: 1) osobie, pod ktrej piecz dziecko pozostaje na rzecz osoby uprawnionej do kontaktu z dzieckiem lub 2) osobie uprawnionej do kontaktu z dzieckiem albo osobie, ktrej tego kontaktu zakazano na rzecz osoby, pod ktrej piecz dziecko pozostaje. Art. 583. Zezwolenia na dokonanie przez rodzicw czynnoci przekraczajcej zakres zwykego zarzdu majtkiem dziecka lub na wyraenie przez rodzicw zgody na dokonanie takiej czynnoci przez dziecko sd opiekuczy udziela na wniosek jednego z rodzicw po wysuchaniu drugiego. Postanowienie sdu opiekuczego w tym przedmiocie staje si skuteczne dopiero z chwil uprawomocnienia si i nie moe by zmienione ani uchylone, jeeli na podstawie zezwolenia powstay skutki prawne wzgldem osb trzecich. Art. 584. Postanowienie o nadaniu dziecku nazwiska staje si skuteczne dopiero po uprawomocnieniu si. Postanowienia takiego sd opiekuczy nie moe zmieni ani uchyli. Oddzia 3 Sprawy o przysposobienie Art. 585. 1. Sd opiekuczy wszczyna postpowanie na wniosek przysposabiajcego. 2. Wniosek ten naley zgosi w sdzie opiekuczym waciwym dla osoby przysposabiajcego lub osoby majcej by przysposobion. 3. Art. 87 3 stosuje si odpowiednio. Art. 586. 1. Sd opiekuczy orzeka o przysposobieniu po przeprowadzeniu rozprawy. 2. Na rozpraw wzywa si przysposabiajcego oraz osoby, ktrych zgoda na przysposobienie jest potrzebna.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 172/360

3. Nie wzywa si na rozpraw rodzicw, ktrzy wyrazili zgod na przysposobienie ich dziecka w przyszoci bez wskazania osoby przysposabiajcego. W wypadku takim rodzice nie mog bra udziau w postpowaniu. [ 4. Przed wydaniem orzeczenia sd opiekuczy zasiga opinii orodka adopcyjno-opiekuczego lub innej specjalistycznej placwki.] < 4. Przed wydaniem orzeczenia sd opiekuczy wystpuje o opini kwalifikacyjn do orodka adopcyjnego oraz jeeli jest to uzasadnione dobrem dziecka zasiga opinii innej specjalistycznej placwki.> Art. 5861. Na postanowienie w przedmiocie okrelenia sposobu i okresu osobistej stycznoci przysposabiajcego z przysposabianym przysuguje zaalenie. Art. 587. 1. W razie mierci przysposabiajcego lub osoby majcej by przysposobion, sd opiekuczy postpowanie umarza. 2. Jednake postpowanie zawiesza si w razie mierci przysposabiajcego, ktry zoy wniosek o przysposobienie wsplnie z maonkiem, do czasu ustanowienia przez sd opiekuczy kuratora. Art. 588. Postanowienie orzekajce przysposobienie staje si skuteczne po uprawomocnieniu si. Postanowienia takiego sd opiekuczy nie moe zmieni ani uchyli. Art. 589. 1. Zgod na przysposobienie dziecka w przyszoci bez wskazania osoby przysposabiajcego rodzice mog wyrazi take w sdzie opiekuczym swego miejsca zamieszkania lub pobytu. Dotyczy to rwnie owiadczenia o odwoaniu takiej zgody. 2. Owiadczenia, o ktrych mowa w paragrafie poprzedzajcym, powinny zawiera: 1) imi i nazwisko dziecka oraz miejsce jego zamieszkania lub pobytu; 2) tre wyraonej zgody lub jej odwoanie. 3. Z przyjcia owiadczenia o wyraeniu zgody na przysposobienie dziecka w przyszoci lub o odwoaniu takiej zgody sd opiekuczy sporzdza protok. O odwoaniu zgody naley nadto uczyni wzmiank w protokole, w ktrym wyraono zgod na przysposobienie.

Nowe brzmienie 4 w art. 586 wchodzi w ycie z dn. 1.01.2012 r. (Dz. U. z 2011 r. Nr 149, poz. 887).

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 173/360

Oddzia 4 Sprawy z zakresu opieki Art. 590. Obejmujc opiek opiekun skada nastpujce przyrzeczenie: Przyrzekam, e powierzone mi obowizki opiekuna wykonam z ca sumiennoci i zgodnie z interesem spoecznym, majc zawsze na wzgldzie dobro osoby podlegajcej mojej pieczy. Art. 591. 1. Po zoeniu przyrzeczenia przez opiekuna sd opiekuczy wydaje mu zawiadczenie. 2. Po zwolnieniu opiekuna lub ustaniu opieki opiekun obowizany jest zwrci sdowi opiekuczemu otrzymane zawiadczenie. Art. 592. O zwolnieniu od obowizku objcia opieki sd opiekuczy rozstrzyga na wniosek osoby ustanowionej opiekunem, zgoszony w cigu tygodnia od dorczenia jej postanowienia w tym przedmiocie. Art. 593. Zezwolenia we wszelkich waniejszych sprawach, ktre dotycz osoby lub majtku osoby pozostajcej pod opiek, udziela sd opiekuczy na wniosek opiekuna. Postanowienie staje si skuteczne z chwil uprawomocnienia si i nie moe by zmienione ani uchylone, jeeli na podstawie zezwolenia powstay skutki prawne wzgldem osb trzecich. Art. 594. Minister waciwy do spraw finansw publicznych w porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwoci okreli, w drodze rozporzdzenia, zasady i tryb skadania przez opiekunw gotwki w instytucji bankowej, uwzgldniajc zabezpieczenie interesw osb pozostajcych pod opiek oraz kompetencje sdu opiekuczego okrelone w art. 593. Art. 595. Opiekun skada sdowi opiekuczemu ustnie lub na pimie sprawozdanie dotyczce osoby pozostajcej pod opiek. Sprawozdanie z zarzdu majtkiem tej osoby skada na pimie, chyba e sd zezwoli mu na zoenie sprawozdania do protokou. Art. 596. Do wzicia udziau w badaniu rachunku kocowego z opieki sd opiekuczy wezwie osob, ktra pozostawaa pod opiek, jeeli ma ona pen zdolno do czynnoci
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 174/360

prawnych, w innych za wypadkach przedstawiciela ustawowego tej osoby lub jej spadkobiercw, jeeli s sdowi opiekuczemu znani. Art. 597. 1. W postanowieniu o przyznaniu opiekunowi wynagrodzenia sd upowania opiekuna do pobrania wynagrodzenia z dochodw lub majtku osoby pozostajcej pod opiek, bd ustala, e wynagrodzenie ma by wypacone ze rodkw publicznych. 2. Postanowienie, o ktrym mowa w 1, staje si wykonalne dopiero po jego uprawomocnieniu si. Art. 598. 1. Sd opiekuczy moe wymierzy grzywn osobie, ktra uchyla si od objcia opieki. 2. Sd opiekuczy moe wymierzy grzywn opiekunowi, ktry nie wykonuje zarzdze sdu opiekuczego. Jeeli zarzdzenie zostanie wykonane, grzywna jeszcze nie uiszczona moe by umorzona. Oddzia 5 Sprawy o odebranie osoby podlegajcej wadzy rodzicielskiej lub pozostajcej pod opiek Art. 5981. 1. W sprawach o odebranie osoby podlegajcej wadzy rodzicielskiej lub pozostajcej pod opiek prokuratorowi dorcza si odpis wniosku i zawiadamia si go o terminach rozprawy. 2. W sprawach, o ktrych mowa w 1, art. 472 stosuje si odpowiednio. 3. W sprawach, o ktrych mowa w 1, art. 570 nie stosuje si. Art. 5982. 1. W czasie trwania postpowania o odebranie osoby podlegajcej wadzy rodzicielskiej lub pozostajcej pod opiek, toczcego si w trybie Konwencji dotyczcej cywilnych aspektw uprowadzenia dziecka za granic (Dz. U. z 1995 r. Nr 108, poz. 528 oraz z 1999 r., Nr 93, poz. 1085), nie mona rozstrzyga w przedmiocie wadzy rodzicielskiej lub opieki nad t osob. Postpowanie w tych sprawach sd zawiesza z urzdu z chwil wszczcia postpowania o odebranie osoby podlegajcej wadzy rodzicielskiej lub pozostajcej pod opiek. 2. Po zakoczeniu postpowania o odebranie osoby podlegajcej wadzy rodzicielskiej lub pozostajcej pod opiek sd podejmie zawieszone postpowanie. 3. W przypadku innym ni okrelony w 1, jeeli do rozstrzygnicia wniosku o odebranie osoby podlegajcej wadzy rodzicielskiej lub pozostajcej pod opiek niezbdne jest jego czne rozpoznanie ze spraw dotyczc wadzy rodzicielskiej, postpowanie toczy si z zachowaniem przepisu art. 579.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 175/360
3

Art. 598 . Jeeli miejsce pobytu osoby podlegajcej wadzy rodzicielskiej lub pozostajcej pod opiek nie jest znane, sd przeprowadzi stosowne dochodzenie w celu ustalenia jej miejsca pobytu. W szczeglnoci sd moe zada ustalenia miejsca jej pobytu przez Policj. Art. 5984. Orzeczenie co do istoty sprawy moe by wydane tylko po przeprowadzeniu rozprawy. Art. 5985. W postanowieniu o odebranie osoby podlegajcej wadzy rodzicielskiej lub pozostajcej pod opiek sd okrela termin, w jakim zobowizany powinien odda uprawnionemu osob podlegajc wadzy rodzicielskiej lub pozostajc pod opiek. Art. 5986. Jeeli zobowizany do oddania osoby podlegajcej wadzy rodzicielskiej lub pozostajcej pod opiek nie zastosuje si do postanowienia, o ktrym mowa w art. 5985, sd, na wniosek uprawnionego, zleci kuratorowi sdowemu przymusowe odebranie tej osoby. Art. 5987. W razie potrzeby sd zwraca si o przymusowe odebranie osoby podlegajcej wadzy rodzicielskiej lub pozostajcej pod opiek przez kuratora sdowego dziaajcego w sdzie, w ktrego okrgu osoba ta faktycznie przebywa. Art. 5988. Kurator sdowy jest uprawniony do odebrania osoby podlegajcej wadzy rodzicielskiej lub pozostajcej pod opiek od kadej osoby, u ktrej ona si znajduje. Art. 5989. Przymusowe odebranie osoby podlegajcej wadzy rodzicielskiej lub pozostajcej pod opiek i oddanie jej uprawnionemu moe nastpi tylko w obecnoci uprawnionego albo osoby lub przedstawiciela instytucji przez niego upowanionej. Jeeli adna z tych osb nie stawi si w terminie wyznaczonym przez kuratora sdowego, czynno nie bdzie dokonana. Art. 59810. Na danie kuratora sdowego Policja jest zobowizana do udzielenia mu pomocy przy czynnociach zwizanych z przymusowym odebraniem osoby podlegajcej wadzy rodzicielskiej lub pozostajcej pod opiek. Art. 59811.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 176/360

1. Jeeli przymusowe odebranie osoby podlegajcej wadzy rodzicielskiej lub pozostajcej pod opiek napotyka przeszkody na skutek ukrycia tej osoby lub na skutek innej czynnoci przedsiwzitej w celu udaremnienia wykonania orzeczenia, kurator sdowy zawiadomi prokuratora. 2. Jeeli zobowizany nie ujawnia miejsca pobytu osoby podlegajcej wadzy rodzicielskiej lub pozostajcej pod opiek, ktra ma by odebrana, sd na wniosek kuratora sdowego zarzdzi jego przymusowe sprowadzenie celem zoenia owiadczenia o miejscu pobytu tej osoby. Pod wzgldem skutkw karnych owiadczenie jest rwnoznaczne ze zoeniem zezna pod przyrzeczeniem, o czym sdzia powinien uprzedzi skadajcego owiadczenie. 3. Jeeli zobowizany lub inne osoby przeszkadzaj w wykonaniu orzeczenia w miejscu pobytu osoby podlegajcej wadzy rodzicielskiej lub pozostajcej pod opiek, na danie kuratora sdowego Policja usunie te osoby z miejsca wykonywania orzeczenia. Art. 59812. 1. Przy odbieraniu osoby podlegajcej wadzy rodzicielskiej lub pozostajcej pod opiek kurator sdowy powinien zachowa szczegln ostrono i uczyni wszystko, aby dobro tej osoby nie zostao naruszone, a zwaszcza aby nie doznaa ona krzywdy fizycznej lub moralnej. W razie potrzeby kurator sdowy moe zada pomocy organu opieki spoecznej lub innej powoanej do tego instytucji. 2. Jeeli wskutek wykonania orzeczenia miaoby dozna powanego uszczerbku dobro osoby podlegajcej wadzy rodzicielskiej lub pozostajcej pod opiek, kurator sdowy wstrzyma si z wykonaniem orzeczenia do czasu ustania zagroenia, chyba e wstrzymanie wykonania orzeczenia stwarza powaniejsze zagroenie dla tej osoby. Art. 59812a. Postpowanie okrelone w art. 598659812 moe by podjte na nowo na podstawie tego samego postanowienia, o ktrym mowa w art. 5985, jeeli zobowizany w okresie trzech miesicy od wydania tego postanowienia postpi sprzecznie z treci postanowienia dotyczcego wadzy rodzicielskiej, miejsca zamieszkania, opieki lub kontaktw z dzieckiem, a okolicznoci uzasadniajce jego wydanie nie ulegy zmianie. Art. 59813. Przepisy art. 598659812 stosuje si odpowiednio do wykonania orzecze wydanych na zasadzie art. 569 2, dotyczcych odebrania osoby podlegajcej wadzy rodzicielskiej lub pozostajcej pod opiek, a take orzecze o umieszczeniu maoletniego w placwce opiekuczo-wychowawczej lub w rodzinie zastpczej. Art. 59814. 1. Dla przymusowego odebrania, zgodnie z art. 598659812, osoby podlegajcej wadzy rodzicielskiej lub pozostajcej pod opiek, na podstawie orzeczenia s2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 177/360

du albo innego organu pastwa obcego, niezbdne jest stwierdzenie wykonalnoci tego orzeczenia. Przepisy art. 115011512 i 11514 stosuje si odpowiednio. 2. Wniosek, o ktrym mowa w art. 5986, uprawniony skada do sdu opiekuczego, ktry byby waciwy w sprawie o odebranie osoby podlegajcej wadzy rodzicielskiej lub pozostajcej pod opiek. Oddzia 6 Sprawy dotyczce wykonywania kontaktw z dzieckiem Art. 59815. 1. Jeeli osoba, pod ktrej piecz dziecko pozostaje, nie wykonuje albo niewaciwie wykonuje obowizki wynikajce z orzeczenia albo z ugody zawartej przed sdem lub przed mediatorem w przedmiocie kontaktw z dzieckiem, sd opiekuczy, uwzgldniajc sytuacj majtkow tej osoby, zagrozi jej nakazaniem zapaty na rzecz osoby uprawnionej do kontaktu z dzieckiem oznaczonej sumy pieninej za kade naruszenie obowizku. 2. Jeeli osoba uprawniona do kontaktu z dzieckiem albo osoba, ktrej tego kontaktu zakazano, narusza obowizki wynikajce z orzeczenia albo z ugody zawartej przed sdem lub przed mediatorem w przedmiocie kontaktw z dzieckiem, sd opiekuczy zagrozi tej osobie nakazaniem zapaty oznaczonej sumy pieninej na rzecz osoby, pod ktrej piecz dziecko pozostaje, stosujc odpowiednio przepis 1. 3. Na postanowienia sdu, o ktrych mowa w 1 i 2, przysuguje zaalenie. Art. 59816. 1. Jeeli osoba, ktrej sd opiekuczy zagrozi nakazaniem zapaty oznaczonej sumy pieninej, nie wypenia nadal swego obowizku, sd opiekuczy nakazuje jej zapat nalenej sumy pieninej, ustalajc jej wysoko stosownie do liczby narusze. Sd moe w wyjtkowych wypadkach zmieni wysoko sumy pieninej, o ktrej mowa w art. 59815, ze wzgldu na zmian okolicznoci. 2. Przepis 1 stosuje si odpowiednio, jeeli osoba, ktrej sd zagrozi nakazaniem zapaty oznaczonej sumy pieninej zgodnie z art. 5821 3, dopucia si naruszenia obowizku wynikajcego z orzeczenia o kontaktach. 3. Na postanowienie sdu przysuguje zaalenie. 4. Prawomocne postanowienie sdu, w ktrym nakazano zapat nalenej sumy pieninej, jest tytuem wykonawczym bez potrzeby nadawania mu klauzuli wykonalnoci. Art. 59817. 1. Jeeli do kontaktu nie doszo wskutek niewykonania lub niewaciwego wykonania przez osob, pod ktrej piecz dziecko pozostaje, obowizkw wynikajcych z orzeczenia albo z ugody zawartej przed sdem lub przed mediatorem w przedmiocie kontaktw z dzieckiem, sd opiekuczy przyzna od tej osoby uprawnionemu do kontaktu zwrot jego uzasadnionych wydatkw poniesionych
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 178/360

w zwizku z przygotowaniem kontaktu, w tym kosztw, o ktrych mowa w art. 5821 2 pkt 1. 2. Przepis 1 stosuje si odpowiednio, jeeli uprawniony do kontaktu z dzieckiem narusza obowizki dotyczce kontaktu wynikajce z orzeczenia albo z ugody zawartej przed sdem lub przed mediatorem. 3. Na postanowienie sdu przysuguje zaalenie. 4. Prawomocne postanowienie sdu jest tytuem wykonawczym bez potrzeby nadawania mu klauzuli wykonalnoci. Art. 59818. 1. W sprawach wykonywania kontaktw z dzieckiem art. 570 nie stosuje si. Wniosku wymaga take wydanie kadego kolejnego postanowienia, o ktrym mowa w poprzedzajcych przepisach niniejszego oddziau. 2. Przed wydaniem postanowie, o ktrych mowa w oddziale niniejszym, sd wysucha uczestnikw postpowania. Art. 59819. 1. Do wniosku o wszczcie postpowania uregulowanego w niniejszym oddziale naley doczy odpis wykonalnego orzeczenia albo wykonalnej ugody zawartej przed sdem lub przed mediatorem w przedmiocie kontaktw z dzieckiem. 2. Jeeli postpowanie ma si toczy na podstawie orzeczenia sdu albo innego organu pastwa obcego albo ugody zawartej przed sdem lub innym organem pastwa obcego lub przez niego zatwierdzonej, niezbdne jest stwierdzenie wykonalnoci tego orzeczenia albo ugody. Przepisy art. 115011512, 11514 i 1152 stosuje si odpowiednio. Art. 59820. Sd umarza postpowanie, jeeli w cigu szeciu miesicy od uprawomocnienia ostatniego postanowienia nie wpyn kolejny wniosek w sprawach wykonywania kontaktw z dzieckiem. Art. 59821. Do spraw uregulowanych w niniejszym oddziale art. 577 nie stosuje si. Rozdzia 3 Sprawy z zakresu kurateli Art. 599. Sdem opiekuczym waciwym do ustanowienia kuratora dla dziecka pocztego, lecz jeszcze nie urodzonego, jest sd waciwy wedug miejsca zamieszkania lub pobytu matki.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 179/360

Art. 600. 1. Kuratora dla osoby niepenosprawnej sd opiekuczy ustanawia na wniosek tej osoby, a za zgod osoby niepenosprawnej take na wniosek organizacji spoecznej, wymienionej w art. 546 3. 2. W przypadku gdy stan osoby niepenosprawnej wycza moliwo zoenia wniosku lub wyraenia zgody, o ktrych mowa w 1, sd moe ustanowi kuratora z urzdu. Sd moe ustanowi kuratora z urzdu take w przypadku, o ktrym mowa w art. 558 2. Art. 601. Dla osoby, ktra z powodu nieobecnoci nie moe prowadzi swoich spraw, a nie ma penomocnika, ustanawia kuratora na wniosek osoby zainteresowanej sd opiekuczy miejsca ostatniego zamieszkania lub pobytu osoby nieobecnej. Art. 602. Waciwo miejscow sdu opiekuczego do ustanowienia kuratora dla dochodzenia ojcostwa w razie mierci domniemanego ojca okrela si wedug miejsca zamieszkania lub pobytu dziecka, chociaby dziecko nie podlegao ju ani wadzy rodzicielskiej, ani opiece. Art. 603. 1. Kuratora dla osoby prawnej ustanawia sd rejestrowy, w ktrego okrgu osoba ta ma lub miaa ostatni siedzib. 2. Sd moe wszcz postpowanie z urzdu. 3. Postanowienie jest skuteczne i wykonalne z chwil jego ogoszenia, a gdy ogoszenia nie byo, z chwil jego wydania. Art. 604. W zawiadczeniu dla kuratora sd okrela zakres jego uprawnie. Art. 605. W przedmiotach nie unormowanych w rozdziale niniejszym stosuje si odpowiednio przepisy o postpowaniu w sprawach z zakresu opieki. Dzia III Sprawy z zakresu prawa rzeczowego Rozdzia 1 Przepisy oglne Art. 606. W sprawach z zakresu prawa rzeczowego waciwy jest sd pooenia rzeczy.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 180/360

Art. 607. Do wnioskw, dotyczcych nieruchomoci ujawnionych w ksidze wieczystej lub dla ktrych prowadzony jest zbir dokumentw, naley doczy odpis z ksigi wieczystej albo zawiadczenie o stanie prawnym, jaki wynika ze zbioru dokumentw. Art. 608. Sprawy z zakresu prawa rzeczowego rozpoznawane s na rozprawie, chyba e przepis szczeglny stanowi inaczej. Rozdzia 2 Stwierdzenie zasiedzenia Art. 609. 1. Do zgoszenia wniosku o stwierdzenie zasiedzenia wasnoci uprawniony jest kady zainteresowany. 2. Jeeli wnioskodawca nie wskazuje innych zainteresowanych, orzeczenie moe zapa dopiero po wezwaniu innych zainteresowanych przez ogoszenie. Sd moe zarzdzi ogoszenie rwnie w innych wypadkach, jeeli uzna to za wskazane. 3. Ogoszenie powinno zawiera dokadne okrelenie rzeczy, imi i nazwisko posiadacza rzeczy, a jeeli chodzi o rzeczy ruchome rwnie jego miejsce zamieszkania. Art. 610. 1. Poza tym do ogoszenia i orzeczenia stosuje si odpowiednio przepisy o stwierdzeniu nabycia spadku. Termin wskazany w ogoszeniu wynosi jednak trzy miesice. 2. Jeeli w terminie tym nikt si nie zgosi albo zgosiwszy si wasnoci nie wykae, sd stwierdzi zasiedzenie, jeeli zostao ono udowodnione. Rozdzia 2a Przepadek rzeczy Oddzia 1. Przepadek rzeczy na podstawie prawa celnego Art. 6101. 1. Przepisy niniejszego oddziau stosuje si w sprawach o przepadek rzeczy bdcych towarami, ktre na podstawie przepisw prawa celnego podlegaj przepadkowi. 2. W sprawach, o ktrych mowa w 1, waciwy jest sd miejsca zajcia lub zatrzymania rzeczy bdcych towarami przez organ celny.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 181/360

Art. 6102. 1. Postpowanie wszczyna si na wniosek organu celnego. Do wniosku docza si protok z pouczenia o obowizku wskazania w Polsce penomocnika do dorcze oraz o skutkach niedopenienia tego obowizku, jeeli protok taki zosta sporzdzony. 2. Organ celny moe domaga si w jednym wniosku orzeczenia przepadku rzeczy bdcych towarami zajtymi lub zatrzymanymi w tych samych okolicznociach faktycznych, jeeli ponadto sd jest waciwy dla kadej sprawy. Art. 6103. Uczestnikowi zamieszkaemu za granic, ktry w postpowaniu w sprawach celnych nie ustanowi penomocnika do prowadzenia sprawy zamieszkaego w Polsce, ani nie wskaza w Polsce penomocnika do dorcze, przeznaczone dla niego pisma sdowe pozostawia si w aktach sprawy ze skutkiem dorczenia. W razie ustanowienia penomocnika do prowadzenia sprawy zamieszkaego w Polsce, ktry nie moe by penomocnikiem procesowym, jego ustanowienie uwaa si za wskazanie penomocnika do dorcze. Art. 6104. Wyznaczenie rozprawy zaley od uznania sdu. Art. 6105. Do wykonania orzeczenia o przepadku towaru jest obowizany waciwy organ celny. Wykonanie orzeczenia nastpuje w trybie i na zasadach okrelonych w przepisach o postpowaniu egzekucyjnym w administracji, z uwzgldnieniem przepisw prawa celnego. Oddzia 2. Przepadek pojazdw Art. 6106. 1. Przepisy niniejszego oddziau stosuje si w sprawach o przepadek pojazdw, ktre na podstawie przepisw prawa o ruchu drogowym podlegaj przepadkowi na rzecz powiatu. 2. W sprawach, o ktrych mowa w 1, waciwy jest sd miejsca, z ktrego usunito pojazd. 3. Sprawy, o ktrych mowa w 1, s rozpoznawane na posiedzeniu niejawnym, chyba e sd postanowi inaczej. Art. 6107 . 1. Postpowanie wszczyna si na wniosek starosty.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 182/360

2. Starosta moe domaga si w jednym wniosku orzeczenia przepadku pojazdw usunitych w tych samych okolicznociach faktycznych, jeeli ponadto sd jest waciwy dla kadej sprawy. Rozdzia 3 Zarzd zwizany ze wspwasnoci i uytkowaniem Art. 611. Zarzdca nieruchomoci ustanowiony na podstawie art. 203 i 269 1 kodeksu cywilnego obowizany jest niezwocznie zgosi wniosek o ujawnienie zarzdu w ksidze wieczystej lub w zbiorze dokumentw. Art. 612. 1. Od chwili ustanowienia zarzdcy wspwaciciele lub uytkownik mog uywa rzeczy tylko o tyle, o ile nie przeszkadza to wykonywaniu zarzdu. Na wniosek innego wspwaciciela lub zarzdcy wspwaciciel lub uytkownik moe by pozbawiony uywania rzeczy, jeeli przeszkadza zarzdcy w wykonywaniu czynnoci. 2. Na postanowienie sdu przysuguje zaalenie. Art. 613. 1. Nadwyk dochodw po pokryciu wydatkw wypaca si wspwacicielom lub uytkownikom w terminach przez sd okrelonych. 2. Sd moe postanowi, aby zarzdca wydawa wspwacicielom nadwyk dochodw w naturze. Art. 614. Sd uchyli zarzd, gdy odpadnie podstawa dalszego jego trwania. Art. 615. Jeeli powysze przepisy nie stanowi inaczej, do wyznaczenia zarzdcy i sprawowania zarzdu stosuje si odpowiednio przepisy o zarzdzie w toku egzekucji z nieruchomoci. Art. 616. Z wyjtkiem spraw przewidzianych w art. 199, 201 i 202 kodeksu cywilnego, jak rwnie spraw dotyczcych powoania i odwoania zarzdcy, wyznaczenie rozprawy zaley od uznania sdu.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 183/360

Rozdzia 4 Zniesienie wspwasnoci Art. 617. We wniosku o zniesienie wspwasnoci naley dokadnie okreli rzecz majc ulec podziaowi oraz przedstawi dowody prawa wasnoci. Art. 618. 1. W postpowaniu o zniesienie wspwasnoci sd rozstrzyga take spory o prawo dania zniesienia wspwasnoci i o prawo wasnoci, jak rwnie wzajemne roszczenia wspwacicieli z tytuu posiadania rzeczy. Rozstrzygajc spr o prawo dania zniesienia wspwasnoci lub o prawo wasnoci, sd moe wyda w tym przedmiocie postanowienie wstpne. 2. Z chwil wszczcia postpowania o zniesienie wspwasnoci odrbne postpowanie w sprawach wymienionych w paragrafie poprzedzajcym jest niedopuszczalne. Sprawy bdce w toku przekazuje si do dalszego rozpoznania sdowi prowadzcemu postpowanie o zniesienie wspwasnoci. Jeeli jednak postpowanie o zniesienie wspwasnoci zostao wszczte po wydaniu wyroku, przekazanie nastpuje tylko wwczas, gdy sd drugiej instancji uchyli wyrok i spraw przekae do ponownego rozpoznania. Postpowanie w sprawach, ktre nie zostay przekazane, sd umarza z chwil zakoczenia postpowania o zniesienie wspwasnoci. 3. Po zapadniciu prawomocnego postanowienia o zniesieniu wspwasnoci uczestnik nie moe dochodzi roszcze przewidzianych w paragrafie pierwszym, chociaby nie byy one zgoszone w postpowaniu o zniesienie wspwasnoci. Art. 619. 1. W postpowaniu o zniesienie wspwasnoci gospodarstwa rolnego sd ustala jego skad i warto, w szczeglnoci obszar i rodzaj nieruchomoci wchodzcych w skad tego gospodarstwa oraz obszar i rodzaj nieruchomoci stanowicych ju wasno wspwacicieli i ich maonkw, a w miar potrzeby take okolicznoci przewidziane w art. 216 Kodeksu cywilnego. 2. Podzia w naturze nastpi po zasigniciu opinii biegych co do sposobu podziau. Art. 620. (uchylony). Art. 621. Projektowany sposb podziau nieruchomoci na czci powinien by zaznaczony na planie sporzdzonym wedug zasad obowizujcych przy oznaczaniu nieruchomoci w ksigach wieczystych.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 184/360

Art. 622. 1. W toku postpowania o zniesienie wspwasnoci sd powinien nakania wspwacicieli do zgodnego przeprowadzenia podziau, wskazujc im sposoby mogce do tego doprowadzi. 2. Gdy wszyscy wspwaciciele zo zgodny wniosek co do sposobu zniesienia wspwasnoci, sd wyda postanowienie odpowiadajce treci wniosku, jeeli spenione zostan wymagania, o ktrych mowa w dwch artykuach poprzedzajcych, a projekt podziau nie sprzeciwia si prawu ani zasadom wspycia spoecznego, ani te nie narusza w sposb racy interesu osb uprawnionych. Art. 623. Jeeli brak podstaw do wydania postanowienia w myl artykuu poprzedzajcego, a zachodz warunki do dokonania podziau w naturze, sd dokonuje tego podziau na czci odpowiadajce wartoci udziaom wspwacicieli z uwzgldnieniem wszelkich okolicznoci zgodnie z interesem spoeczno-gospodarczym. Rnice wartoci wyrwnuje si przez dopaty pienine. Art. 624. Z chwil uprawomocnienia si postanowienia przyznajcego dotychczasowym wspwacicielom czci lub jednemu z nich cao rzeczy, wasno przechodzi na uczestnikw wskazanych w postanowieniu. Jeeli w wyniku podziau cao rzeczy albo jej cz przypadnie wspwacicielowi, ktry nie wada t rzecz lub jej czci, sd w postanowieniu o zniesieniu wspwasnoci orzeknie rwnie co do wydania jej przez pozostaych wspwacicieli, okrelajc stosownie do okolicznoci termin wydania. Okrelenie terminu wydania nieruchomoci wchodzcej w skad gospodarstwa rolnego lub jej czci powinno nastpi z uwzgldnieniem interesu spoeczno-gospodarczego. Art. 625. W postanowieniu zarzdzajcym sprzeda rzeczy nalecych do wspwacicieli sd bd rozstrzygnie o wzajemnych roszczeniach wspwacicieli, bd te tylko zarzdzi sprzeda, odkadajc rozstrzygnicie o wzajemnych roszczeniach wspwacicieli oraz o podziale sumy uzyskanej ze sprzeday do czasu jej przeprowadzenia. Rozdzia 5 Ustanowienie drogi koniecznej i suebnoci przesyu Art. 626. 1. We wniosku o ustanowienie drogi koniecznej naley wskaza wacicieli wszystkich nieruchomoci, przez ktre mogaby prowadzi droga, aby nieruchomo wnioskodawcy miaa odpowiedni dostp do drogi publicznej. 2. Przed wydaniem postanowienia o ustanowieniu drogi koniecznej sd powinien przeprowadzi dowd z ogldzin nieruchomoci, chyba e okolicznoci istotne
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 185/360

dla wytyczenia drogi koniecznej s niesporne i niewtpliwe albo e przeprowadzenie dowodu z innych przyczyn nie jest potrzebne. 3. Przepisy 1 i 2 stosuje si odpowiednio w sprawach o ustanowienie suebnoci przesyu. Rozdzia 6 Postpowanie wieczystoksigowe Art. 6261. 1. Sprawy w postpowaniu wieczystoksigowym rozpoznawane s na posiedzeniu niejawnym. 2. Uczestnikami postpowania oprcz wnioskodawcy s tylko te osoby, ktrych prawa zostay wykrelone lub obcione bd na rzecz ktrych wpis ma nastpi. 3. Nie stanowi przeszkody do wpisu okoliczno, e po zoeniu wniosku wnioskodawca bd inny uczestnik postpowania zmar lub zosta pozbawiony albo ograniczony w moliwoci rozporzdzania prawem albo w zdolnoci do czynnoci prawnych. 4.(utraci moc).21) 5. Jeeli wpis do ksigi wieczystej ma nastpi na wniosek zawarty w akcie notarialnym, za warto prawa podlegajcego ujawnieniu przyjmuje si, zawart w akcie notarialnym, warto przedmiotu podan przez strony. W takim przypadku przepisu art. 25 nie stosuje si. Art. 6262. 1. Wniosek o dokonanie wpisu skada si na urzdowym formularzu. 2. Przepis 1 nie dotyczy wniosku zawartego w akcie notarialnym, o ktrym mowa w art. 6264. 3. Do wniosku o dokonanie wpisu naley doczy dokumenty, stanowice podstaw wpisu w ksidze wieczystej, z zastrzeeniem 31. 31. Do wniosku o dokonanie wpisu w ksidze wieczystej na podstawie tytuu wykonawczego, o ktrym mowa w art. 783 4, naley doczy dokument uzyskany z systemu teleinformatycznego umoliwiajcy sdowi weryfikacj istnienia i treci tytuu wykonawczego. 4. Jeeli z dokumentw zaczonych do wniosku wynika, e nastpia zmiana w prawie wasnoci, sd, zwracajc wniosek, stosuje art. 62613 1. 5. Wniosek o dokonanie wpisu moe zoy waciciel nieruchomoci, uytkownik wieczysty, osoba, na rzecz ktrej wpis ma nastpi, albo wierzyciel, jeeli przysuguje mu prawo, ktre moe by wpisane w ksidze wieczystej. W sprawach dotyczcych obcie powstaych z mocy ustawy wniosek moe zoy uprawniony organ.

21)

Na podstawie wyroku TK z dnia 7.09.2004 r., sygn. akt P 4/04 (Dz. U. Nr 204, poz. 2091).
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 186/360
3

Art. 626 . W postpowaniu wieczystoksigowym nie stosuje si przepisw o wznowieniu postpowania. Art. 6264. Przekazanie przez notariusza sdowi wypisu aktu notarialnego zawierajcego wniosek o dokonanie wpisu do ksigi wieczystej, na podstawie odrbnych przepisw, uwaa si za zoenie wniosku przez uprawnionego. Art. 6265. Jeeli z treci wniosku i doczonych dokumentw wynika, e nastpia zmiana prawa wasnoci, cofnicie wniosku o wpis tego prawa jest niedopuszczalne. Art. 6266. 1. O kolejnoci wniosku o wpis rozstrzyga chwila wpywu wniosku do waciwego sdu. Za chwil wpywu wniosku uwaa si godzin i minut, w ktrej w danym dniu wniosek wpyn do sdu. 2. Wnioski, ktre wpyny w tej samej chwili, bd uwaane za zoone rwnoczenie. Art. 6267. 1. Wniosek o wpis powinien by w dniu wpywu do sdu zarejestrowany niezwocznie w dzienniku ksig wieczystych i opatrzony kolejnym numerem. 2. Niezwocznie po zarejestrowaniu wniosku w dzienniku ksig wieczystych zaznacza si w odpowiednim dziale ksigi wieczystej numer wniosku (wzmianka o wniosku). 3. Wzmiank o wniosku wykrela si z urzdu, niezwocznie po dokonaniu wpisu, po uprawomocnieniu si postanowienia o odmowie dokonania wpisu lub o odrzuceniu wniosku albo o umorzeniu postpowania albo po uprawomocnieniu si zarzdzenia o zwrocie wniosku. 4. W razie wniesienia skargi na wpis w ksidze wieczystej dokonany przez referendarza stosuje si odpowiednio przepisy 1 i 2. Wzmiank o skardze wykrela si z urzdu po rozpoznaniu skargi. Art. 6268. 1. Wpis dokonywany jest jedynie na wniosek i w jego granicach, chyba e przepis szczeglny przewiduje dokonanie wpisu z urzdu. 2. Rozpoznajc wniosek o wpis, sd bada jedynie tre i form wniosku, doczonych do wniosku dokumentw oraz tre ksigi wieczystej 1 2 . Przed rozpoznaniem wniosku o wpis na podstawie tytuu wykonawczego, o ktrym mowa w art. 783 4, istnienie i tre tego tytuu podlegaj zweryfikowaniu przez sdziego lub referendarza sdowego w systemie teleinformatycznym.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 187/360

3. Rozpoznajc wniosek o wpis w ksidze wieczystej prowadzonej w systemie informatycznym, sd z urzdu bada zgodno danych wskazanych we wniosku z danymi wynikajcymi z systemw prowadzcych ewidencje powszechnych numerw identyfikacyjnych, chyba e istniej przeszkody faktyczne uniemoliwiajce dokonanie takiego sprawdzenia. 4. Rozpoznajc wniosek o zmian oznaczenia nieruchomoci w ksidze wieczystej prowadzonej w systemie informatycznym, sd ponadto dokonuje z urzdu sprawdzenia danych wskazanych we wniosku i ujawnionego w ksidze wieczystej oznaczenia nieruchomoci z danymi katastru nieruchomoci, chyba e istniej przeszkody faktyczne uniemoliwiajce dokonanie takiego sprawdzenia. 5. Niezgodno danych, o ktrych mowa w 3 i 4, stanowi przeszkod do dokonania wpisu. 6. W postpowaniu wieczystoksigowym wpis w ksidze wieczystej jest orzeczeniem. Uzasadnienia wpisu nie sporzdza si. 7. Wpisem w ksidze wieczystej jest rwnie wykrelenie. 8. W ksidze wieczystej prowadzonej w systemie informatycznym podpisany przez sdziego lub referendarza sdowego wpis uwaa si za dokonany dopiero z chwil jego zapisania w centralnej bazie danych ksig wieczystych. 9. Przez podpis, o ktrym mowa w 8, rozumie si dane w postaci elektronicznej, ktre wraz z innymi danymi, do ktrych zostay doczone, su do identyfikacji sdziego lub referendarza sdowego dokonujcego czynnoci w systemie informatycznym. 10. Zaoenie ksigi wieczystej nastpuje z chwil dokonania pierwszego wpisu. Art. 6269. Sd oddala wniosek o wpis, jeeli brak jest podstaw albo istniej przeszkody do jego dokonania. Art. 62610. 1. O dokonanym wpisie sd zawiadamia uczestnikw postpowania. Nie zawiadamia si uczestnika, ktry na pimie zrzek si zawiadomienia. 2. Zawiadomienie zawiera istotn tre wpisu. 3. Apelacj od wpisu wnosi si w terminie dwch tygodni od dorczenia zawiadomienia o wpisie. Dla uczestnika, ktry zrzek si zawiadomienia, termin ten biegnie od dnia dokonania wpisu. Art. 62611. 1. Niezwocznie po wniesieniu apelacji sd z urzdu wpisuje wzmiank o apelacji. 2. W razie wniesienia skargi kasacyjnej, wpisu wzmianki o skardze kasacyjnej dokonuje si z urzdu niezwocznie po przedstawieniu przez zainteresowanego zawiadomienia o wniesieniu skargi kasacyjnej. 3. Do wzmianki o apelacji i o skardze kasacyjnej odpowiednio stosuje si art. 6267.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 188/360

Art. 62612. 1. Osoba, na rzecz ktrej wpisane jest prawo lub roszczenie w ksidze wieczystej, jej przedstawiciel albo penomocnik do dorcze maj obowizek niezwocznego zawiadomienia sdu prowadzcego ksig wieczyst o kadej zmianie adresu wzgldnie wskazania adresu do dorcze. Osoba zamieszkaa lub majca siedzib za granic jest obowizana wskaza penomocnika do dorcze w Rzeczypospolitej Polskiej. 2. Przepis 1 stosuje si odpowiednio do spadkobiercw lub innych nastpcw prawnych osoby, na rzecz ktrej jest wpisane prawo w ksidze wieczystej. 3. W razie zaniedbania obowizku, o ktrym mowa w 1 i 2, pismo sdowe pozostawia si w aktach sprawy ze skutkiem dorczenia, chyba e nowy adres jest sdowi znany. Art. 62613. 1. Sd z urzdu dokona wpisu ostrzeenia, jeeli dostrzee niezgodno stanu prawnego ujawnionego w ksidze wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym. W razie stwierdzenia, e dla tej samej nieruchomoci albo dla tego samego ograniczonego prawa rzeczowego prowadzi si dwie lub wicej ksig wieczystych, ujawniajcych odmienny stan prawny, wpisu ostrzeenia dokonuje si we wszystkich ksigach wieczystych zaoonych dla tej nieruchomoci. 2. Sprostowania usterek wpisu, ktre nie mog wywoa niezgodnoci treci ksigi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym, dokonuje si z urzdu. Dzia IV Sprawy z zakresu prawa spadkowego. Przepisy wstpne Art. 627. Postpowanie spadkowe naley do zakresu dziaalnoci sdw, chyba e przepis szczeglny stanowi inaczej. Art. 628. Do czynnoci w postpowaniu spadkowym, ktre nale do zakresu dziaania sdw, wycznie waciwy jest sd ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy, a jeeli jego miejsca zamieszkania w Polsce nie da si ustali, sd miejsca, w ktrym znajduje si majtek spadkowy lub jego cz (sd spadku). W braku powyszych podstaw sdem spadku jest sd rejonowy dla m.st. Warszawy.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 189/360

Art. 629632. (uchylone). Rozdzia 1 Zabezpieczenie spadku i spis inwentarza Art. 633. Do zabezpieczenia spadku waciwy jest sd, w ktrego okrgu znajduj si rzeczy bdce w chwili otwarcia spadku we wadaniu spadkodawcy. Sd, ktry nie jest sdem spadku, zawiadomi o dokonanym zabezpieczeniu sd spadku. Art. 634. Spadek zabezpiecza si, gdy z jakiejkolwiek przyczyny grozi naruszenie rzeczy lub praw pozostaych po spadkodawcy, zwaszcza przez usunicie, uszkodzenie, zniszczenie albo nie usprawiedliwione rozporzdzenie. Art. 635. 1. Sd dokonuje zabezpieczenia spadku na wniosek lub z urzdu. 2. Wniosek moe zgosi kady, kto uprawdopodobni, e jest spadkobierc, uprawnionym do zachowku lub zapisobierc, a ponadto wykonawca testamentu, wspwaciciel rzeczy, wspuprawniony co do praw pozostaych po spadkodawcy, wierzyciel majcy pisemny dowd nalenoci przeciwko spadkodawcy oraz waciwy urzd skarbowy. 3. Zabezpieczenia spadku dokonuje si z urzdu, jeeli sd powemie wiadomo, e spadkobierca jest nie znany, nieobecny lub nie ma penej zdolnoci do czynnoci prawnych i nie ma ustawowego przedstawiciela. 4. Wykonanie postanowienia o zabezpieczeniu spadku i o spisie inwentarza sd zleca komornikowi lub innemu organowi. 5. Postanowienie ulega wykonaniu z chwil jego wydania. Sd moe wstrzyma wykonalno zaskaronego postanowienia. 6. Na postanowienie sdu w sprawie zabezpieczenia spadku przysuguje zaalenie. Art. 636. rodkami zabezpieczenia s: spisanie majtku ruchomego i oddanie go pod dozr, zoenie do depozytu, ustanowienie zarzdu tymczasowego, ustanowienie dozoru nad nieruchomoci. Zastosowanie jednego z tych rodkw nie wycza zastosowania innych, rwnoczenie lub kolejno. <Art. 6361. Przepisy o zabezpieczeniu spadku stosuje si odpowiednio do zabezpieczenia przedmiotu zapisu windykacyjnego.>

Dodany art. 6361 wchodzi w ycie z dniem 23.10.2011 r. (Dz. U. z 2011 r. Nr 85, poz. 458).

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 190/360

Art. 637. 1. Na wniosek tego, kto uprawdopodobni, e jest spadkobierc, uprawnionym do zachowku lub zapisobierc, albo wykonawcy testamentu, wierzyciela majcego pisemny dowd nalenoci przeciwko spadkodawcy lub waciwego urzdu skarbowego sd postanowi sporzdzenie spisu inwentarza. 2. W wypadkach przewidzianych w ustawie postanowienie o spisaniu inwentarza wydaje si z urzdu. Art. 638. Wierzyciel, ktry zada sporzdzenia spisu inwentarza, nie moe odmwi przyjcia nalenego mu wiadczenia, chociaby dug nie by jeszcze wymagalny. Art. 639. Rozporzdzenie Ministra Sprawiedliwoci okreli szczegowy tryb postpowania w sprawach unormowanych w niniejszym rozdziale. Rozdzia 2 Przyjcie lub odrzucenie spadku Art. 640. 1. Owiadczenie o prostym przyjciu spadku lub z dobrodziejstwem inwentarza albo o odrzuceniu spadku moe by zoone przed notariuszem lub w sdzie rejonowym, w ktrego okrgu znajduje si miejsce zamieszkania lub pobytu skadajcego owiadczenie. Notariusz lub sd przele niezwocznie owiadczenie wraz z zacznikami do sdu spadku. 2. Owiadczenia, o ktrych mowa w paragrafie pierwszym, mog by rwnie skadane w sdzie spadku w toku postpowania o stwierdzenie praw do spadku. Art. 641. 1. Owiadczenie o przyjciu lub odrzuceniu spadku powinno zawiera: 1) imi i nazwisko spadkodawcy, dat i miejsce jego mierci oraz miejsce jego ostatniego zamieszkania; 2) tytu powoania do spadku; 3) tre zoonego owiadczenia. 2. Owiadczenie powinno rwnie zawiera wymienienie wszelkich wiadomych skadajcemu owiadczenie osb nalecych do krgu spadkobiercw ustawowych, jak rwnie wszelkich testamentw, chociaby skadajcy owiadczenie uwaa je za niewane, oraz danych dotyczcych treci i miejsca przechowania testamentw. 3. Przy owiadczeniu naley zoy wypis aktu zgonu spadkodawcy albo prawomocne orzeczenie sdowe o uznaniu za zmarego lub o stwierdzeniu zgonu, jeeli dowody te nie zostay ju poprzednio zoone.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 191/360

4. Jeeli owiadczenie zoono ustnie, z owiadczenia sporzdza si protok. Art. 642. (uchylony). Art. 643. O przyjciu lub odrzuceniu spadku zawiadamia si wszystkie osoby, ktre wedug owiadczenia i przedstawionych dokumentw s powoane do dziedziczenia, choby w dalszej kolejnoci. Art. 644. Jeeli zoono owiadczenie o przyjciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza, a inwentarz nie by przedtem sporzdzony, sd wyda postanowienie o sporzdzeniu spisu inwentarza. Art. 645. (uchylony). Rozdzia 3 Ogoszenie testamentu Art. 646. 1. Osoba, u ktrej znajduje si testament, jest obowizana zoy go w sdzie spadku, gdy dowie si o mierci spadkodawcy, chyba e zoya go u notariusza. 2. Kto bezzasadnie uchyla si od wykonania powyszego obowizku, ponosi odpowiedzialno za wynik std szkod. Ponadto sd spadku moe naoy na uchylajcego si grzywn. Art. 647. W celu stwierdzenia, czy istnieje testament i gdzie si znajduje, sd spadku moe nakaza zoenie owiadczenia w tym przedmiocie, stosujc odpowiednio tryb przewidziany do wyjawienia przedmiotw spadkowych. Art. 648. 1. Sd po wysuchaniu osoby, u ktrej wedug uzyskanych wiadomoci testament si znajduje, wyda z urzdu postanowienie nakazujce jej zoenie testamentu w wyznaczonym terminie. 2. Na postanowienie sdu w przedmiocie zoenia testamentu przysuguje zaalenie. Art. 649. 1. Sd albo notariusz otwiera i ogasza testament, gdy ma dowd mierci spadkodawcy.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 192/360

2. O terminie otwarcia i ogoszenia nie zawiadamia si osb zainteresowanych, jednake mog one by obecne przy tej czynnoci. Art. 650. Gdy zoono kilka testamentw jednego spadkodawcy, otwiera si i ogasza wszystkie, a na kadym z nich czyni si wzmiank o innych. Art. 651. W protokole otwarcia i ogoszenia testamentu opisuje si jego stan zewntrzny oraz wymienia si jego dat, dat zaoenia i osob, ktra testament zoya. Na testamencie zamieszcza si dat otwarcia i ogoszenia. Art. 652. O dokonanym otwarciu i ogoszeniu testamentu sd spadku albo notariusz zawiadamia w miar monoci osoby, ktrych rozrzdzenia testamentowe dotycz, oraz wykonawc testamentu i kuratora spadku. Notariusz niezwocznie zawiadamia o tym sd spadku, przesyajc odpis sporzdzonego protokou. Art. 653. Testament wraz z protokoem otwarcia i ogoszenia przechowuje si w sdzie spadku, chyba e zosta zoony u notariusza. Jednake na danie sdu spadku notariusz przesya zoony testament temu sdowi. Art. 654. Przepisy niniejszego rozdziau stosuje si odpowiednio do pisma stwierdzajcego tre testamentu ustnego. Rozdzia 4 Wyjawienie przedmiotw spadkowych Art. 655. 1. Jeeli po sporzdzeniu spisu inwentarza zachodzi wtpliwo, czy zostay w nim zamieszczone wszystkie przedmioty nalece do spadku lub czy zamieszczone w spisie inwentarza dugi istniej, sd spadku z urzdu lub na wniosek spadkobiercy, wykonawcy testamentu, wierzyciela spadku albo waciwego urzdu skarbowego moe nakaza spadkobiercy zoenie: 1) owiadczenia, e adnego przedmiotu spadkowego nie zatai ani nie usun oraz e nie poda do spisu inwentarza nie istniejcych dugw; 2) wykazu przedmiotw spadkowych nie ujawnionych w spisie inwentarza, jeeli mu s wiadome, z podaniem miejsca przechowania ruchomoci i dokumentw dotyczcych praw majtkowych, jak rwnie z wyjanieniem podstawy prawnej tych praw; 3) zapewnienia, e zoone owiadczenie lub wykaz s prawidowe i zupene.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 193/360

2. Wierzyciel spadku moe zgosi powysze wnioski tylko wwczas, gdy uprawdopodobni, e ujawniony w spisie inwentarza stan czynny spadku nie wystarcza na zaspokojenie dugw spadkowych. Art. 656. Sprawy o wyjawienie przedmiotw spadkowych sd rozpoznaje na rozprawie, wzywajc oprcz wnioskodawcy tych, ktrzy s uprawnieni do wystpienia z wnioskiem o wyjawienie przedmiotw spadkowych, jeeli s mu znani. Art. 657. Jeeli wniosek o wyjawienie skierowany jest przeciwko innemu wspspadkobiercy, ten ostatni moe nie pniej ni na rozprawie da woenia na wnioskodawc obowizkw wymienionych w art. 655. Art. 658. Po uprawomocnieniu si postanowienia uwzgldniajcego w caoci lub czci wniosek o wyjawienie przedmiotw spadkowych, sd na wniosek kadego, kto by uprawniony do wystpienia z tym wnioskiem, wezwie spadkobierc do wykonania w wyznaczonym terminie woonego na niego obowizku, z pouczeniem, e owiadczenie swe moe spadkobierca zoy do protokou sdowego. Rwnoczenie sd wyznaczy na dzie przypadajcy co najmniej na dwa tygodnie po upywie wyznaczonego terminu posiedzenie, na ktre wezwie wszystkich uczestnikw sprawy. Jeeli przed tym posiedzeniem spadkobierca zoy owiadczenie lub wykaz, sd zawiadomi o tym uczestnikw. Art. 659. Spadkobierca, ktry swym obowizkom nie uczyni zado, moe speni je jeszcze na posiedzeniu. W zwizku z materiaem przedstawionym przez spadkobierc sd oraz uczestnicy mog zadawa spadkobiercy pytania. Art. 660. 1. W razie niedopenienia przez spadkobierc jego obowizkw lub odmowy odpowiedzi na stawiane mu pytania, sd stosuje rodki przymusu wedug przepisw o egzekucji wiadcze niepieninych. 2. O skutkach tych naley spadkobierc uprzedzi w wezwaniu do spenienia obowizkw objtych postanowieniem o wyjawieniu przedmiotw spadkowych. Rozdzia 5 Przesuchanie wiadkw testamentu ustnego Art. 661. 1. Kto dowie si o mierci spadkodawcy oraz o tym, e tre testamentu ustnego nie zostaa spisana, obowizany jest niezwocznie zawiadomi o tym sd spad2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 194/360

ku oraz poda imiona, nazwiska i adresy wiadkw testamentu, jeeli okolicznoci te s mu znane. 2. Kto nie dopenia obowizku przewidzianego w paragrafie poprzedzajcym, odpowiada za wynik std szkod, nadto sd spadku moe wymierzy mu grzywn. Art. 662. wiadkw, ktrzy treci testamentu ustnego nie stwierdzili na pimie, sd wzywa do zoenia na wyznaczonym posiedzeniu sdowym zezna stwierdzajcych tre testamentu. Do postpowania w sprawie przesuchania wiadkw testamentu ustnego stosuje si odpowiednio przepisy o dowodzie ze wiadkw w procesie, z t zmian, e wiadkowie testamentu nie mog odmwi zezna ani odpowiedzi na pytanie, ani te nie mog by zwolnieni od zoenia przyrzeczenia. Art. 663. (uchylony). Rozdzia 6 Sprawy dotyczce wykonawcy testamentu Art. 664. Osoba powoana na wykonawc testamentu, ktra odmawia przyjcia tego obowizku, powinna owiadczy o tym w sdzie spadku ustnie do protokou albo w pimie z podpisem urzdowo powiadczonym. Penomocnictwo do zoenia takiego owiadczenia powinno by udzielone w pimie z podpisem urzdowo powiadczonym. Art. 665. [ 1. Sd spadku albo notariusz wyda osobie powoanej na wykonawc testamentu na jej wniosek zawiadczenie, w ktrym wymieni imi, nazwisko, miejsce ostatniego zamieszkania oraz dat i miejsce mierci spadkodawcy, imi, nazwisko i miejsce zamieszkania wykonawcy testamentu, jak rwnie zamieci stwierdzenie, e dana osoba zostaa powoana na wykonawc testamentu.] < 1. Sd spadku albo notariusz wyda osobie powoanej na wykonawc testamentu, na jej wniosek, zawiadczenie, w ktrym wymieni imi, nazwisko, miejsce ostatniego zamieszkania oraz dat i miejsce mierci spadkodawcy, imi, nazwisko i miejsce zamieszkania wykonawcy testamentu, jak rwnie zamieci stwierdzenie, e dana osoba zostaa powoana na wykonawc testamentu. W zawiadczeniu wskazuje si te prawa i obowizki wykonawcy testamentu, jeeli zostay one okrelone przez spadkodawc.> 2. Notariusz niezwocznie zawiadamia sd spadku o wydanym zawiadczeniu, przesyajc jego odpis.

Nowe brzmienie 1 w art. 665 wchodzi w ycie z dniem 23.10.2011 r. (Dz. U. z 2011 r. Nr 85, poz. 458).

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 195/360

Rozdzia 7 Zarzd spadku nie objtego Art. 666. 1. Do czasu objcia spadku przez spadkobierc sd czuwa nad caoci spadku, a w razie potrzeby ustanawia kuratora spadku. 2. Jeeli inwentarz nie by przedtem spisany, sd wyda postanowienie o sporzdzeniu spisu inwentarza. Art. 667. 1. Kurator spadku powinien stara si o wyjanienie, kto jest spadkobierc i zawiadomi spadkobiercw o otwarciu spadku. 2. Kurator spadku zarzdza majtkiem spadkowym pod nadzorem sdu spadku. Do sprawowania zarzdu stosuje si odpowiednio przepisy o zarzdzie w toku egzekucji z nieruchomoci. Art. 668. Sd spadku moe nakaza sprzeda nalecych do spadku rzeczy ruchomych, ktre s naraone na zepsucie albo ktrych przechowanie pociga za sob nadmierne koszty. Sprzeda nastpi w sposb przewidziany dla sprzeday nieruchomoci w toku egzekucji, chyba e sd okreli inny sposb sprzeday. Rozdzia 8 [Stwierdzenie nabycia spadku] <Stwierdzenie nabycia spadku i przedmiotu zapisu windykacyjnego> Art. 669. Sd spadku wydaje postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku po przeprowadzeniu rozprawy, na ktr wzywa wnioskodawc oraz osoby mogce wchodzi w rachub jako spadkobiercy ustawowi i testamentowi. Art. 6691. 1. Sd spadku uchyla zarejestrowany akt powiadczenia dziedziczenia, jeeli w odniesieniu do tego samego spadku zostao wydane postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku. 2. W przypadku zarejestrowania dwch lub wicej aktw powiadczenia dziedziczenia w odniesieniu do tego samego spadku, sd spadku na wniosek zainteresowanego uchyla wszystkie akty powiadczenia dziedziczenia i wydaje postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku. 3. Poza okolicznociami wskazanymi w 1 i 2, uchylenie zarejestrowanego aktu powiadczenia dziedziczenia jest dopuszczalne jedynie w przypadkach wskazanych w ustawie.
2011-11-21

Nowe brzmienie tytuu rozdziau 8 w czci pierwszej w ksidze drugiej w tytule II w dziale IV wchodzi w ycie z dniem 23.10.2011 r. (Dz. U. z 2011 r. Nr 85, poz. 458).

Kancelaria Sejmu

s. 196/360

4. W przypadku uchylenia zarejestrowanego aktu powiadczenia dziedziczenia, sd zawiadamia o tym notariusza, ktry uchylony akt sporzdzi, oraz Krajow Rad Notarialn, przesyajc odpisy wydanego orzeczenia. Art. 670. Sd spadku bada z urzdu, kto jest spadkobierc. W szczeglnoci bada, czy spadkobierca pozostawi testament, oraz wzywa do zoenia testamentu osob, co do ktrej bdzie uprawdopodobnione, e testament u niej si znajduje. Jeeli testament zostanie zoony, sd dokona jego otwarcia i ogoszenia. Art. 671. 1. Za dowd, e nie ma innych spadkobiercw, moe by przyjte zapewnienie zoone przez zgaszajcego si spadkobierc. 2. W zapewnieniu zgaszajcy si powinien zoy owiadczenie co do wszystkiego, co mu jest wiadome: 1) o istnieniu lub nieistnieniu osb, ktre wyczayby znanych spadkobiercw od dziedziczenia lub dziedziczyyby wraz z nimi; 2) o testamentach spadkodawcy. 3. Pod wzgldem skutkw karnych zapewnienie jest rwnoznaczne ze zoeniem zezna pod przyrzeczeniem, o czym sdzia powinien uprzedzi skadajcego zapewnienie. Art. 672. Jeeli zapewnienie nie byo zoone albo jeeli zapewnienie lub inne dowody nie bd uznane przez sd za wystarczajce, postanowienie w sprawie o stwierdzenie nabycia spadku moe zapa dopiero po wezwaniu spadkobiercw przez ogoszenie. Art. 673. Ogoszenie powinno zawiera: 1) imi, nazwisko, zawd oraz ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy; 2) dat mierci spadkodawcy; 3) wskazanie majtku pozostaego po spadkodawcy; 4) wezwanie, aby spadkobiercy w cigu szeciu miesicy od dnia wskazanego w ogoszeniu zgosili i udowodnili nabycie spadku, gdy w przeciwnym razie mog by pominici w postanowieniu o stwierdzeniu nabycia spadku. Art. 674. 1. Ogoszenie powinno by umieszczone w pimie poczytnym na caym obszarze Pastwa i podane publicznie do wiadomoci w miejscu ostatniego zamieszkania spadkodawcy na tym obszarze, w sposb w miejscu tym przyjty. 2. Jeeli warto spadku jest nieznaczna, sd moe zaniecha umieszczenia ogoszenia w pimie.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 197/360

Art. 675. Po upywie szeciu miesicy od daty ogoszenia sd wyznaczy w celu rozpoznania zgoszonych da rozpraw, na ktr wezwie take osoby, ktre zgosiy danie i poday miejsce zamieszkania. Art. 676. Jeeli w cigu szeciu miesicy od dnia ogoszenia o wezwaniu spadkobiercw nikt nie zgosi nabycia spadku albo, zgosiwszy je, nie udowodni go na rozprawie, sd wyda postanowienie stwierdzajce nabycie spadku przez spadkobiercw, ktrych prawa zostay wykazane, a w ich braku przez Skarb Pastwa jako spadkobierc ustawowego. [Art. 677. Sd stwierdzi nabycie spadku przez spadkobiercw, choby byy nimi inne osoby ni te, ktre wskazali uczestnicy. W postanowieniu o stwierdzeniu nabycia spadku sd wymienia spadkodawc oraz wszystkich spadkobiercw, ktrym spadek przypad, jak rwnie wysoko ich udziaw.] <Art. 677. 1. Sd stwierdzi nabycie spadku przez spadkobiercw, choby byy nimi inne osoby ni te, ktre wskazali uczestnicy. W postanowieniu o stwierdzeniu nabycia spadku sd wymienia spadkodawc oraz wszystkich spadkobiercw, ktrym spadek przypad, jak rwnie wysoko ich udziaw. 2. W postanowieniu o stwierdzeniu nabycia spadku sd stwierdza take nabycie przedmiotu zapisu windykacyjnego, wymieniajc osob, dla ktrej spadkodawca uczyni zapis windykacyjny, oraz przedmiot tego zapisu. 3. Stwierdzenie nabycia przedmiotu zapisu windykacyjnego moe nastpi rwnie przez wydanie przez sd postanowienia czciowego.> Art. 678. Jeeli stwierdzone zostao nabycie spadku albo zarejestrowany zosta akt powiadczenia dziedziczenia po osobie uznanej za zmar lub ktrej zgon zosta stwierdzony postanowieniem sdu, a postanowienie o uznaniu tej osoby za zmar lub o stwierdzeniu jej zgonu zostao uchylone, sd spadku z urzdu uchyli postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku albo akt powiadczenia dziedziczenia. Art. 679. 1. Dowd, e osoba, ktra uzyskaa stwierdzenie nabycia spadku nie jest spadkobierc lub e jej udzia w spadku jest inny ni stwierdzony, moe by przeprowadzony tylko w postpowaniu o uchylenie lub zmian stwierdzenia nabycia spadku, z zastosowaniem przepisw niniejszego rozdziau. Jednake ten, kto by uczestnikiem postpowania o stwierdzenie nabycia spadku, moe tylko wwczas da zmiany postanowienia stwierdzajcego nabycie spadku, gdy danie opiera na podstawie, ktrej nie mg powoa w tym postpowaniu, a
2011-11-21

Nowe brzmienie art. 677 wchodzi w ycie z dniem 23.10.2011 r. (Dz. U. z 2011 r. Nr 85, poz. 458).

Kancelaria Sejmu

s. 198/360

wniosek o zmian skada przed upywem roku od dnia, w ktrym uzyska t mono. 2. Wniosek o wszczcie takiego postpowania moe zgosi kady zainteresowany. 3. W razie przeprowadzenia dowodu, e spadek w caoci lub w czci nabya inna osoba ni wskazana w prawomocnym postanowieniu o stwierdzeniu nabycia spadku, sd spadku, zmieniajc to postanowienie, stwierdzi nabycie spadku zgodnie z rzeczywistym stanem prawnym. [ 4. Przepisy 13 stosuje si odpowiednio do zarejestrowanego aktu powiadczenia dziedziczenia.] < 4. Przepisy 13 stosuje si odpowiednio do zarejestrowanego aktu powiadczenia dziedziczenia oraz do stwierdzenia nabycia przedmiotu zapisu windykacyjnego.> Rozdzia 9 Dzia spadku Art. 680. 1. We wniosku o dzia spadku naley powoa postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku albo zarejestrowany akt powiadczenia dziedziczenia oraz spis inwentarza, jak rwnie poda, jakie spadkodawca sporzdzi testamenty, gdzie zostay zoone i gdzie si znajduj. Jeeli spis inwentarza nie zosta sporzdzony, naley we wniosku wskaza majtek, ktry ma by przedmiotem dziau. 2. W wypadku gdy w skad spadku wchodzi nieruchomo, naley przedstawi dowody stwierdzajce, e nieruchomo stanowia wasno spadkodawcy. Art. 681. Jeeli stwierdzenie nabycia spadku jeszcze nie nastpio i nie zosta sporzdzony zarejestrowany akt powiadczenia dziedziczenia, postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku wydaje sd w toku postpowania dziaowego, stosujc przepisy rozdziau 8. Art. 682. Wspspadkobiercy powinni poda sdowi swj wiek, zawd, stan rodzinny oraz dane co do swych zarobkw i majtku, a take zarobkw i majtku maonka, wyjani, w jaki sposb korzystali ze spadku dotychczas, jak rwnie poda inne okolicznoci, ktre mog mie wpyw na rozstrzygnicie, co kady ze wspspadkobiercw ma otrzyma ze spadku. Jeeli przedmiotem dziau jest gospodarstwo rolne, wspspadkobiercy powinni w szczeglnoci poda dane dotyczce okolicznoci przewidzianych w art. 214 kodeksu cywilnego.

Nowe brzmienie 4 w art. 679 wchodzi w ycie z dniem 23.10.2011 r. (Dz. U. z 2011 r. Nr 85, poz. 458).

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 199/360

Art. 683. Na danie uczestnika dziau, zgoszone nie pniej ni na pierwszej rozprawie, sd spadku moe przekaza spraw sdowi rejonowemu, w ktrego okrgu znajduje si spadek lub jego znaczna cz, albo sdowi rejonowemu, w ktrego okrgu mieszkaj wszyscy wspspadkobiercy. Art. 684. Skad i warto spadku ulegajcego podziaowi ustala sd. Art. 685. W razie sporu o istnienie uprawnienia do dania dziau spadku, jak rwnie w razie sporu midzy wspspadkobiercami o to, czy pewien przedmiot naley do spadku, sd spadku moe wyda postanowienie wstpne. [Art. 686. W postpowaniu dziaowym sd rozstrzyga take o istnieniu zapisw, ktrych przedmiotem s rzeczy lub prawa nalece do spadku, jak rwnie o wzajemnych roszczeniach pomidzy wspspadkobiercami z tytuu posiadania poszczeglnych przedmiotw spadkowych, pobranych poytkw i innych przychodw, poczynionych na spadek nakadw i spaconych dugw spadkowych.] <Art. 686. W postpowaniu dziaowym sd rozstrzyga take o istnieniu zapisw zwykych, ktrych przedmiotem s rzeczy lub prawa nalece do spadku, jak rwnie o wzajemnych roszczeniach pomidzy wspspadkobiercami z tytuu posiadania poszczeglnych przedmiotw spadkowych, pobranych poytkw i innych przychodw, poczynionych na spadek nakadw i spaconych dugw spadkowych.> Art. 687. W braku podstaw do wydania postanowienia dziaowego na podstawie zgodnego wniosku uczestnikw, dzia spadku bdzie rozpoznany wedug przepisw poniszych. Art. 688. Do dziau spadku stosuje si odpowiednio przepisy dotyczce zniesienia wspwasnoci, a w szczeglnoci art. 618 2 i 3. Art. 689. Jeeli cay majtek spadkowy lub poszczeglne rzeczy wchodzce w jego skad stanowi wspwasno z innego tytuu ni dziedziczenie, dzia spadku i zniesienie wspwasnoci mog by poczone w jednym postpowaniu.
Nowe brzmienie art. 686 wchodzi w ycie z dniem 23.10.2011 r. (Dz. U. z 2011 r. Nr 85, poz. 458).

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 200/360

Rozdzia 10 Inne sprawy spadkowe Art. 690. 1. W razie uchylenia si od skutkw prawnych owiadczenia o przyjciu lub odrzuceniu spadku sd przeprowadza rozpraw. 2. Jeeli wskutek prawomocnego zatwierdzenia przez sd uchylenia si, o ktrym mowa w 1, ulega zmianie krg osb, co do ktrych nabycie spadku zostao ju stwierdzone albo zarejestrowany zosta akt powiadczenia dziedziczenia, sd po przeprowadzeniu rozprawy zmienia z urzdu postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku albo uchyla zarejestrowany akt powiadczenia dziedziczenia i orzeka w tym przedmiocie. Art. 691. 1. Do wniosku o zwolnienie wykonawcy testamentu uprawniona jest osoba zainteresowana. Rozstrzygnicie wniosku nastpi po wysuchaniu wykonawcy testamentu. 2. Wykonawca testamentu zwolniony z obowizkw powinien zwrci zawiadczenie o swych uprawnieniach. Dzia IVa Sprawy z zakresu przepisw o przedsibiorstwach pastwowych i o samorzdzie zaogi przedsibiorstwa pastwowego Art. 6911. 1. Przepisy niniejszego dziau stosuje si w sprawach o rozstrzygnicie sporu midzy: 1) rad pracownicz przedsibiorstwa a dyrektorem przedsibiorstwa; 2) organami przedsibiorstwa a organem zaoycielskim przedsibiorstwa; 3) organami przedsibiorstwa a organem sprawujcym nadzr nad przedsibiorstwem. 2. Sprawy wymienione w 1 rozpoznaj sdy okrgowe. Art. 6912. Waciwy jest sd miejsca siedziby przedsibiorstwa (zrzeszenia), z ktrego dziaalnoci wie si przedmiot sporu. Art. 6913. W sprawach, o ktrych mowa w art. 6911, zdolno sdow maj ponadto dyrektor przedsibiorstwa i dyrektor zrzeszenia przedsibiorstw, dziaajcy w tym charakterze, oraz rada pracownicza przedsibiorstwa i rada zrzeszenia przedsibiorstw.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 201/360

Art. 6914. W imieniu rady pracowniczej przedsibiorstwa moe wystpowa kady wyznaczony przez rad jej czonek. Art. 6915. 1. Penomocnikiem rady pracowniczej moe by rwnie kady pracownik przedsibiorstwa, ktremu przysuguje bierne prawo wyborcze do organw samorzdu zaogi przedsibiorstwa, lub radca prawny nie zatrudniony w tym przedsibiorstwie. 2. Penomocnikiem dyrektora przedsibiorstwa moe by rwnie radca prawny lub inny pracownik przedsibiorstwa. 3. Penomocnikiem dyrektora przedsibiorstwa i rady pracowniczej w sprawach midzy nimi a organem zaoycielskim lub organem sprawujcym nadzr nad przedsibiorstwem moe by rwnie radca prawny przedsibiorstwa, chyba e midzy dyrektorem a radc zachodzi sprzeczno interesw. Art. 6916. Przepisy art. 6914 i 6915 stosuje si odpowiednio do rady zrzeszenia przedsibiorstw, a przepis art. 6915 take do dyrektora zrzeszenia. Art. 6917. Orzeczenie rozstrzygajce spr moe zapa tylko po przeprowadzeniu rozprawy. Art. 6918. Koszty postpowania obciajce zarwno rad pracownicz, jak i dyrektora przedsibiorstwa ponosi przedsibiorstwo, a obciajce rad zrzeszenia przedsibiorstw lub dyrektora tego zrzeszenia ponosi zrzeszenie. Art. 6919. Przepisw niniejszego dziau nie stosuje si w sprawach o odszkodowanie. Dzia V Sprawy depozytowe Rozdzia 1 Zoenie przedmiotu wiadczenia do depozytu sdowego Art. 692. W sprawach o zoenie przedmiotu wiadczenia do depozytu sdowego waciwy jest sd miejsca wykonania zobowizania. Jeeli miejsca tego nie da si ustali, waciwy jest sd miejsca zamieszkania wierzyciela, a gdy wierzyciel jest nieznany lub gdy nie jest znane miejsce jego zamieszkania sd miejsca zamieszkania dunika.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 202/360

Jeeli zobowizanie jest zabezpieczone wpisem w ksidze wieczystej, waciwy jest sd miejsca pooenia nieruchomoci. Art. 693. We wniosku o zoenie przedmiotu wiadczenia do depozytu sdowego naley: 1) okreli zobowizanie, przy wykonaniu ktrego skada si przedmiot; 2) przytoczy okolicznoci uzasadniajce zoenie; 3) dokadnie oznaczy przedmiot, ktry ma by zoony; 4) wskaza osob, ktrej przedmiot ma by wydany, oraz warunki, pod ktrymi wydanie ma nastpi. Art. 6931. W postpowaniu o zoenie przedmiotu wiadczenia do depozytu sdowego sd nie bada prawdziwoci twierdze zawartych we wniosku, ograniczajc si do oceny, czy wedug przytoczonych okolicznoci zoenie do depozytu jest prawnie uzasadnione. Art. 6932. 1. Zoenie przedmiotu wiadczenia do depozytu sdowego moe by dokonane dopiero po uzyskaniu zezwolenia sdu. 2. Jeeli jednak przedmiotem wiadczenia s pienidze polskie, zoenie do depozytu moe by dokonane rwnie przed uzyskaniem zezwolenia sdu. W takim wypadku dunik powinien rwnoczenie ze zoeniem pienidzy zgosi wniosek o zezwolenie na zoenie do depozytu. W razie uwzgldnienia tego wniosku zoenie do depozytu uwaa si za dokonane w chwili, w ktrej rzeczywicie nastpio. Art. 6933. 1. Jeeli wierzyciel lub jego miejsce zamieszkania nie s znane, o zezwoleniu na zoenie przedmiotu wiadczenia do depozytu sdowego sd ogosi publicznie w budynku sdowym oraz w lokalu organu gminy. Ponadto sd zarzdza umieszczenie ogoszenia w dzienniku o zasigu oglnopolskim lub podaje je w inny sposb do wiadomoci publicznej; moe je rwnie ogosi w Monitorze Sdowym i Gospodarczym. 2. Ogoszenie powinno zawiera dane okrelone w art. 693 pkt 1, 3 i 4 oraz wezwanie wierzyciela do odbioru depozytu. 3. Jeeli wierzyciel lub jego miejsce zamieszkania nie s znane, sd ustanawia kuratora. Przepis art. 510 2 stosuje si odpowiednio. Art. 6934. 1. Sd moe zada, aby depozyt zosta zoony w odpowiednim opakowaniu. 2. Przed przyjciem kosztownoci do depozytu sdowego poddaje si je opisowi i oszacowaniu przez biegego w obecnoci dunika lub wyznaczonej przez niego osoby.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 203/360
5

Art. 693 . 1. Jeeli dunik jest zobowizany do wiadcze powtarzajcych si, a zachodz warunki do zoenia do depozytu sdowego wiadcze ju wymagalnych, sd moe zezwoli dunikowi na skadanie w przyszoci do depozytu dalszych wiadcze w chwili, gdy stan si wymagalne. O zoeniu kadego wiadczenia sd zawiadamia wierzyciela. 2. Na wniosek wierzyciela sd uchyli postanowienie o zezwoleniu dunikowi na skadanie do depozytu wiadcze na zasadach okrelonych w 1, jeeli wierzyciel wyrazi gotowo przyjmowania i pokwitowania odbioru dalszych wiadcze wymagalnych. Art. 6936. 1. Pienidze, kosztownoci, ksieczki oszczdnociowe, papiery wartociowe i inne dokumenty oraz przedmioty, ktre maj by przyjte do depozytu sdowego na podstawie przepisw szczeglnych, przechowuje si w sdzie lub w banku. Inne przedmioty przechowuje si w miejscu wyznaczonym przez sd. 2. Jeeli przedmiotem wiadczenia jest ksieczka oszczdnociowa, a przechowanie nie nastpuje u jej wystawcy, o przyjciu ksieczki oszczdnociowej do depozytu sd zawiadomi tego wystawc. Art. 6937. 1. W celu sprawowania dozoru nad przedmiotami przechowywanymi w wyznaczonym miejscu sd ustanowi dozorc. Przed wydaniem postanowienia sd wysucha wniosku dunika co do osoby dozorcy. Na postanowienie sdu przysuguje zaalenie. 2. Do dozorcy stosuje si odpowiednio przepisy dotyczce dozorcy w toku egzekucji sdowej. Art. 6938. Dokumenty i inne depozyty rzeczowe przechowuje si w stanie niezmienionym. Art. 6939. 1. Jeeli przedmiotem wiadczenia, ktre ma by zoone do depozytu sdowego, jest rzecz ruchoma ulegajca atwemu zepsuciu, jak rwnie rzecz ruchoma, ktrej przechowywanie byoby zwizane z kosztami niewspmiernie wysokimi w stosunku do jej wartoci lub nadmiernymi trudnociami albo powodowaoby znaczne obnienie jej wartoci, sd na wniosek dunika zarzdzi postanowieniem sprzeda rzeczy wedug przepisw o egzekucji z ruchomoci. 2. Uzyskan ze sprzeday kwot komornik skada do depozytu sdowego. Art. 69310. Po przyjciu depozytu sd wyda dunikowi pokwitowanie.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 204/360

Rozdzia 2 Zwrot depozytu sdowego skadajcemu i wydanie depozytu sdowego uprawnionemu Art. 69311. 1. Na danie dunika sd zwrci mu depozyt, jeeli wierzyciel nie zada wydania depozytu. 2. Jeeli wniosek dunika o zwrot depozytu i wniosek wierzyciela o wydanie zostay zgoszone rwnoczenie, sd postanowi wyda depozyt wierzycielowi. Art. 69312. W razie zoenia depozytu na skutek orzeczenia sdu lub innego organu, depozyt nie moe by zwrcony dunikowi bez zezwolenia sdu lub innego organu, ktry wyda to orzeczenie, chyba e z orzeczenia wynika co innego. Art. 69313. Jeeli zoenie przedmiotu do depozytu nastpio w celu nadania klauzuli wykonalnoci tytuowi egzekucyjnemu, depozyt nie moe by zwrcony dunikowi bez zgody wierzyciela, chyba e wniosek o nadanie klauzuli wykonalnoci zosta cofnity. Art. 69314. Na danie wierzyciela sd postanowi wyda mu depozyt, jeeli zachodz warunki okrelone we wniosku o zoenie do depozytu. Art. 69315. Jeeli zobowizanie byo zabezpieczone wpisem w ksidze wieczystej, a na skutek zoenia przedmiotu wiadczenia do depozytu nastpio wykrelenie tego wpisu, dunik moe da wydania mu depozytu tylko za zgod wierzyciela, chyba e przepis szczeglny stanowi inaczej. Art. 69316. Na danie dunika, zgoszone przed wydaniem przez sd postanowienia o wydaniu depozytu, sd przyzna mu od wierzyciela zwrot kosztw postpowania. Art. 69317. Jeeli zoenie do depozytu sdowego nastpio na danie waciwego organu, depozyt wydaje si osobie uprawnionej dopiero po wykazaniu przez ni, e warunki, pod ktrymi wydanie depozytu mogo nastpi, zostay spenione.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 205/360

Rozdzia 3 Postpowanie w sprawach o stwierdzenie likwidacji niepodjtego depozytu Art. 69318. 1. Przepisy niniejszego rozdziau stosuje si w sprawach o stwierdzenie likwidacji niepodjtych depozytw, o ile przepisy innych ustaw nie stanowi inaczej. 2. W sprawach, o ktrych mowa w 1, waciwy jest sd miejsca zoenia depozytu. Art. 69319. 1. We wniosku o stwierdzenie likwidacji niepodjtego depozytu naley: 1) wskaza okolicznoci, w ktrych nastpio zoenie depozytu; 2) dokadnie okreli depozyt podlegajcy likwidacji; 3) wskaza osob, ktra jest uprawniona do odbioru depozytu. 2. W przypadku gdy nie jest znana osoba uprawniona do odbioru depozytu lub nie jest znane jej miejsce zamieszkania lub siedziba, wnioskodawca jest obowizany przedstawi dowody potwierdzajce dokonanie czynnoci majcych na celu wyjanienie tych okolicznoci. Art. 69320. W sprawie o stwierdzenie likwidacji niepodjtego depozytu sd moe wszcz postpowanie z urzdu. Art. 69321. Uczestnikw, ktrzy nie s znani lub ktrych miejsce zamieszkania lub siedziba nie jest znane, sd wzywa do udziau w postpowaniu przez obwieszczenie publiczne w budynku sdowym. Art. 69322. Do wykonania orzeczenia o stwierdzeniu likwidacji niepodjtego depozytu jest obowizany naczelnik waciwego urzdu skarbowego w trybie i na zasadach okrelonych w przepisach o postpowaniu egzekucyjnym w administracji. Art. 694. Minister Sprawiedliwoci w drodze rozporzdzenia okreli zasady i tryb postpowania w sprawach unormowanych w dziale niniejszym. Dzia VI Postpowanie rejestrowe Art. 6941.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 206/360

1. Przepisy zawarte w dziale niniejszym stosuje si do postpowania w sprawach o wpis w Krajowym Rejestrze Sdowym (sprawach rejestrowych). 2. Przepisy niniejszego dziau stosuje si odpowiednio do innych postpowa rejestrowych prowadzonych przez sdy, jeeli przepisy szczeglne nie stanowi inaczej. Art. 6942. W sprawach rejestrowych wycznie waciwy jest sd rejonowy (sd gospodarczy) waciwy ze wzgldu na miejsce zamieszkania lub siedzib podmiotu, ktrego wpis dotyczy (sd rejestrowy). Art. 6943. 1. Wniosek o wpis do Krajowego Rejestru Sdowego skada podmiot podlegajcy wpisowi do tego rejestru, jeeli przepisy szczeglne nie stanowi inaczej. 2. Podmiot podlegajcy wpisowi do Krajowego Rejestru Sdowego jest uczestnikiem postpowania, chociaby nie by wnioskodawc. Przepisu art. 510 2 nie stosuje si. 3. Wniosek zoony do sdu rejestrowego drog elektroniczn powinien by opatrzony bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym przy pomocy wanego kwalifikowanego certyfikatu. 1 < 3 . Wniosek zoony drog elektroniczn o wpis do Krajowego Rejestru Sdowego spki z ograniczon odpowiedzialnoci, ktrej umow zawarto przy wykorzystaniu wzorca umowy spki z ograniczon odpowiedzialnoci udostpnianego w systemie teleinformatycznym moe by take opatrzony innym podpisem elektronicznym, ktry spenia wymagania dotyczce podpisu elektronicznego osb zawierajcych umow takiej spki. 2 3 . Do wniosku zoonego przez penomocnika o wpis do Krajowego Rejestru Sdowego spki, o ktrej mowa w 31, nie docza si penomocnictwa, jednak penomocnik powinien powoa si na nie, wskazujc jego dat, zakres oraz okolicznoci wymienione w art. 87.> [ 4. W przypadku zoenia wniosku w sposb opisany w 3 wszelkie dorczenia orzecze i pism sdowych dokonywane bd na adres elektroniczny, z ktrego wniosek zosta wysany. 5. Orzeczenia i pisma sdowe wysane w sposb, o ktrym mowa w 4, uznaje si za dorczone z dat wskazan w elektronicznym potwierdzeniu odbioru korespondencji. W przypadku braku takiego potwierdzenia dorczenie uznaje si za skuteczne z upywem 14 dni od daty umieszczenia korespondencji pod adresem okrelonym w 4.] < 4. W przypadku zoenia wniosku w sposb opisany w 3 i 31 dorczenia orzecze i pism sdowych dokonywane bd osobom skadajcym t drog wniosek za porednictwem systemu teleinformatycznego obsugujcego postpowanie rejestrowe. 5. Orzeczenia i pisma sdowe wysane w sposb, o ktrym mowa w 4, uznaje si za dorczone z dat wskazan w elektronicznym potwierdzeniu odbioru korespondencji. W przypadku braku takiego potwierdzenia dor2011-11-21

Dodane 31 i 32 oraz nowe brzmienie 4 i 5 w art. 6943 wchodz w ycie z dniem 1.01.2012 r. (Dz. U. z 2011 r. Nr 92, poz. 531).

Kancelaria Sejmu

s. 207/360

czenie uznaje si za skuteczne z upywem 14 dni od daty umieszczenia korespondencji w systemie teleinformatycznym okrelonym w 4.> Art. 6944. 1. Dokumenty, na ktrych podstawie dokonuje si wpisu do Krajowego Rejestru Sdowego, skada si w oryginaach albo powiadczonych urzdowo odpisach lub wycigach. 1 1 . Ilekro konieczne jest badanie tytuu wykonawczego, o ktrym mowa w art. 783 4, do wniosku o dokonanie wpisu naley doczy dokument uzyskany z systemu teleinformatycznego umoliwiajcy sdowi weryfikacj istnienia i treci tytuu wykonawczego. Przed rozpoznaniem tego wniosku istnienie i tre tytuu wykonawczego podlegaj zweryfikowaniu przez sdziego lub referendarza sdowego w systemie teleinformatycznym. 2. Dokumenty, o ktrych mowa w 1, skadane drog elektroniczn, powinny by opatrzone bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym przy pomocy wanego kwalifikowanego certyfikatu. 1 < 2 . Dokumenty, o ktrych mowa w 1, dotyczce spki z ograniczon odpowiedzialnoci, o ktrej mowa w art. 6943 31, skadane drog elektroniczn, mog by take opatrzone innym podpisem elektronicznym, ktry spenia wymagania dotyczce podpisu elektronicznego osb zawierajcych umow takiej spki.> 3. Wypisy aktw notarialnych, wycigi, odpisy i powiadczenia dokumentw mog by przesane do sdu drog elektroniczn, jeeli notariusz opatrzy je bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym przy pomocy wanego kwalifikowanego certyfikatu. Art. 6945. 1. Wpis do Krajowego Rejestru Sdowego nastpuje na podstawie postanowienia. 2. Postanowienia co do istoty sprawy s skuteczne i wykonalne z chwil ich wydania, z wyjtkiem postanowie dotyczcych wykrelenia podmiotu z Krajowego Rejestru Sdowego. 3. Postanowieniom dotyczcym stosowania rodkw przymusu sd rejestrowy moe nada rygor natychmiastowej wykonalnoci, jeeli wymaga tego interes wierzyciela lub innych osb. Art. 6946. 1. Postanowienie co do istoty sprawy wydane zgodnie z wnioskiem nie wymaga uzasadnienia. 2. Sd rejestrowy z urzdu sporzdza uzasadnienie postanowienia co do istoty sprawy, ktre zostao wydane z urzdu. Art. 6947. W razie uwzgldnienia rodka odwoawczego od orzeczenia wydanego w postpowaniu rejestrowym, dotyczcego wpisu do Krajowego Rejestru Sdowego, sd drugiej instancji uchyla zaskarone orzeczenie i przekazuje spraw do ponownego roz2011-11-21

Dodany 21 w art. 6944 wchodzi w ycie z dniem 1.01.2012 r. (Dz. U. z 2011 r. Nr 92, poz. 531).

Kancelaria Sejmu

s. 208/360

poznania sdowi rejestrowemu. Rozpoznajc ponownie spraw sd rejestrowy uwzgldnia wskazania sdu drugiej instancji oraz aktualny stan rejestru. Art. 6948. 1. Koszty postpowania rejestrowego ponosi podmiot podlegajcy obowizkowi wpisu do Krajowego Rejestru Sdowego. 2. Koszty postpowania wszcztego przez osob, ktra nie jest upowaniona do dziaania w imieniu podmiotu podlegajcego obowizkowi wpisu do Krajowego Rejestru Sdowego, ponosi wnioskodawca, chyba e wniosek jego zosta uwzgldniony w caoci lub w istotnej czci. [ 3. Wpisy z urzdu dokonywane przez sd na podstawie art. 12 ust. 2, art. 20 ust. 3, art. 41 pkt 4 i 5, art. 44 ust. 1 pkt 5, art. 46 ust. 2, art. 55 i art. 60 ust. 1 oraz wpisy dokonywane przez sd na podstawie art. 41 pkt 1 i 2 ustawy o Krajowym Rejestrze Sdowym s wolne od opat sdowych.] Ksiga trzecia (uchylona) Ksiga czwarta Postpowanie w razie zaginicia lub zniszczenia akt Art. 716. Odtworzeniu ulegaj akta zaginione lub zniszczone w caoci lub czci. W sprawie prawomocnie zakoczonej odtworzeniu podlega orzeczenie koczce postpowanie w sprawie oraz ta cz akt, ktra jest niezbdna do ustalenia jego treci i do wznowienia postpowania. Art. 717. 1. Sd wszczyna postpowanie z urzdu lub na wniosek. 2. Sd wszczyna postpowanie tylko na wniosek, jeeli zaginicie lub zniszczenie akt nastpio wskutek siy wyszej. Rwnie w tym wypadku sd moe jednak wszcz postpowanie z urzdu, jeeli sprawa, ktrej akta zaginy lub ulegy zniszczeniu, bya lub moga by wszczta z urzdu. Art. 718. 1. Do zgoszenia wniosku o odtworzenie akt uprawniona jest strona, uczestnik postpowania lub interwenient. 2. Wniosek o odtworzenie akt sprawy bdcej w toku zgosi mona w cigu lat trzech od zaginicia lub zniszczenia akt, a wniosek o odtworzenie akt sprawy prawomocnie zakoczonej w cigu lat dziesiciu od tej chwili. 3. Ograniczenia powysze nie dotycz wniosku o odtworzenie akt sprawy o prawa stanu.

Przepis uchylajcy 3 w art. 6948 wchodzi w ycie z dniem 1.01.2012 r. (Dz. U. z 2011 r. Nr 92, poz. 531).

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 209/360

Art. 719. 1. Do odtworzenia akt sprawy bdcej w toku waciwy jest sd, w ktrym sprawa ostatnio si toczya. 2. Jeeli waciwy byby sd drugiej instancji lub Sd Najwyszy, sd ten przekae spraw sdowi pierwszej instancji, chyba e chodzi o odtworzenie tylko akt sdu drugiej instancji lub akt Sdu Najwyszego. 3. Postpowanie w razie zaginicia lub zniszczenia akt w sprawie prawomocnie zakoczonej przeprowadza sd, w ktrym sprawa toczya si w pierwszej instancji. Art. 720. Do odtworzenia akt sprawy zakoczonej w pastwowym biurze notarialnym waciwy jest sd rejonowy, w ktrego okrgu znajdowao si to biuro. Art. 721. We wniosku o odtworzenie akt naley okreli dokadnie spraw, doczy wszelkie urzdowo powiadczone odpisy znajdujce si w posiadaniu zgaszajcego wniosek oraz wskaza znane mu miejsca, w ktrych dokumenty lub ich odpisy si znajduj. Art. 722. 1. Przewodniczcy wzywa osoby, organy administracji publicznej lub instytucje wskazane we wniosku oraz znane sdowi urzdowo do zoenia w okrelonym terminie powiadczonych urzdowo odpisw dokumentw bdcych w ich posiadaniu albo do owiadczenia, e ich nie posiadaj. 2. Jeeli osoba wezwana nie posiada dokumentu lub odpisu, a przed wezwaniem bya w jego posiadaniu, powinna wyjani, gdzie dokument lub odpis si znajduje. Art. 723. 1. Sd moe skaza na grzywn kadego, kto nie uczyni zado wezwaniu dokumentu w myl artykuu poprzedzajcego. 2. Jeeli wezwana bya osoba prawna lub inna organizacja, ukaraniu podlega jej kierownik lub pracownik, ktrego obowizkiem byo uczyni zado wezwaniu. Art. 724. Jeeli powiadczone urzdowo odpisy zostan zoone, przewodniczcy zarzdza doczenie ich do akt. Odpis zarzdzenia dorcza si stronom. Art. 725. Jeeli odtworzenia akt nie mona przeprowadzi w trybie przewidzianym w artykuach poprzedzajcych, przewodniczcy wzywa strony do zoenia dokadnych owiadcze co do treci zaginionych lub zniszczonych pism oraz dowodw na za2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 210/360

warte w nich twierdzenia, nie wyczajc prywatnych odpisw oraz innych pism i notatek, ktre mog by pomocne przy odtworzeniu akt. Art. 726. Niezalenie od owiadcze i wnioskw stron sd przeprowadza z urzdu dochodzenia, nie pomijajc adnej okolicznoci, ktra moe mie znaczenie dla ustalenia treci zaginionych lub zniszczonych akt. Sd bierze zwaszcza pod uwag wpisy do repertoriw i innych ksig biurowych. Sd moe te przesucha w charakterze wiadkw sdziw, prokuratorw, protokolantw, penomocnikw stron i inne osoby, ktre uczestniczyy w postpowaniu lub ktre mog wypowiedzie si co do treci akt, jak rwnie moe zarzdzi przesuchanie stron. Art. 727. Po przeprowadzeniu postpowania w myl dwch artykuw poprzedzajcych sd orzeka postanowieniem, w jaki sposb i w jakim zakresie zaginione akta maj by odtworzone lub e odtworzenie akt jest niemoliwe. Na postanowienie przysuguje zaalenie. Art. 728. Jeeli akta nie mog by odtworzone lub odtworzone zostay w czci niewystarczajcej do podjcia dalszego postpowania, sprawa moe by wszczta ponownie. We wszystkich innych wypadkach sd podejmuje postpowanie w takim stanie, w jakim okae si to moliwe przy uwzgldnieniu akt pozostaych i odtworzonych. Na postanowienie co do podjcia dalszego postpowania przysuguje zaalenie. Art. 729. Bieg przedawnienia przerwany przez pierwotne wszczcie sprawy rozpoczyna si na nowo od daty uprawomocnienia si postanowienia stwierdzajcego niemoliwo odtworzenia akt lub odmawiajcego podjcia dalszego postpowania. Cz druga Postpowanie zabezpieczajce Tytu I Przepisy oglne Art. 730. 1. W kadej sprawie cywilnej podlegajcej rozpoznaniu przez sd lub sd polubowny mona da udzielenia zabezpieczenia. 2. Sd moe udzieli zabezpieczenia przed wszczciem postpowania lub w jego toku. Po uzyskaniu przez uprawnionego tytuu wykonawczego dopuszczalne jest udzielenie zabezpieczenia tylko wtedy, jeeli ma ono na celu zabezpieczenie roszczenia o wiadczenie, ktrego termin spenienia jeszcze nie nastpi.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 211/360

Art. 7301. 1. Udzielenia zabezpieczenia moe da kada strona lub uczestnik postpowania, jeeli uprawdopodobni roszczenie oraz interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia. 2. Interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia istnieje wtedy, gdy brak zabezpieczenia uniemoliwi lub powanie utrudni wykonanie zapadego w sprawie orzeczenia lub w inny sposb uniemoliwi lub powanie utrudni osignicie celu postpowania w sprawie. 3. Przy wyborze sposobu zabezpieczenia sd uwzgldni interesy stron lub uczestnikw postpowania w takiej mierze, aby uprawnionemu zapewni naleyt ochron prawn, a obowizanego nie obcia ponad potrzeb. Art. 731. Zabezpieczenie nie moe zmierza do zaspokojenia roszczenia, chyba e ustawa stanowi inaczej. Art. 732. Zabezpieczenie udzielane jest na wniosek, a w wypadkach, w ktrych postpowanie moe by wszczte z urzdu take z urzdu. Art. 733. Udzielajc zabezpieczenia przed wszczciem postpowania w sprawie, sd wyznacza termin, w ktrym pismo wszczynajce postpowanie powinno by wniesione pod rygorem upadku zabezpieczenia. Termin ten nie moe przekracza dwch tygodni. Art. 734. Do udzielenia zabezpieczenia waciwy jest sd, do ktrego waciwoci naley rozpoznanie sprawy w pierwszej instancji. Jeeli nie mona ustali takiego sdu, waciwy jest sd, w ktrego okrgu ma by wykonane postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia, a z braku tej podstawy lub w przypadku, w ktrym postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia miaoby by wykonane w okrgach rnych sdw sd rejonowy dla m. st. Warszawy. Wniosek o udzielenie zabezpieczenia zgoszony w toku postpowania rozpoznaje sd tej instancji, w ktrej toczy si postpowanie, z wyjtkiem przypadku, gdy sdem tym jest Sd Najwyszy. Wtedy o zabezpieczeniu orzeka sd pierwszej instancji. Art. 735. 1. Wniosek o udzielenie zabezpieczenia podlega rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym, chyba e przepis szczeglny stanowi inaczej. 2. W sprawie, ktr rozpoznaje sd w skadzie trzyosobowym, w przypadku niecierpicym zwoki postanowienie w przedmiocie udzielenia zabezpieczenia moe by wydane przez sd w skadzie jednego sdziego.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 212/360

Art. 736. 1. Wniosek o udzielenie zabezpieczenia powinien odpowiada wymaganiom przepisanym dla pisma procesowego, a nadto zawiera: 1) wskazanie sposobu zabezpieczenia, a w sprawach o roszczenie pienine take wskazanie sumy zabezpieczenia; 2) uprawdopodobnienie okolicznoci uzasadniajcych wniosek. 2. Jeeli wniosek o udzielenie zabezpieczenia zoono przed wszczciem postpowania, naley nadto zwile przedstawi przedmiot sprawy. 3. Wskazana w 1 suma zabezpieczenia nie moe by wysza od dochodzonego roszczenia liczonego wraz z odsetkami do dnia wydania postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia oraz z kosztami wykonania zabezpieczenia. Suma ta moe obejmowa take przewidywane koszty postpowania. 4. Jeeli w ramach zabezpieczenia obowizany skada sum zabezpieczenia, sum t umieszcza si na rachunku depozytowym sdu, chyba e przepis szczeglny stanowi inaczej. Przepis art. 752 stosuje si odpowiednio. Art. 737. Wniosek o udzielenie zabezpieczenia podlega rozpoznaniu bezzwocznie, nie pniej jednak ni w terminie tygodnia od dnia jego wpywu do sdu, chyba e przepis szczeglny stanowi inaczej. Jeeli ustawa przewiduje rozpoznanie wniosku na rozprawie, naley j wyznaczy tak, aby rozprawa moga odby si w terminie miesicznym od dnia wpywu wniosku. Art. 738. Sd rozpoznaje wniosek o udzielenie zabezpieczenia w jego granicach, biorc za podstaw orzeczenia materia zebrany w sprawie. W razie stwierdzenia, e wniosek nie odpowiada wymogom formalnym przewidzianym w art. 736, przewodniczcy zwraca wniosek bez wzywania wnioskodawcy do jego uzupenienia. Art. 739. 1. Wykonanie postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia sd moe uzaleni od zoenia przez uprawnionego kaucji na zabezpieczenie roszcze obowizanego powstaych w wyniku wykonania postanowienia o zabezpieczeniu. Z kaucji tej bdzie przysugiwao obowizanemu pierwszestwo zaspokojenia przed innymi nalenociami zaraz po kosztach egzekucyjnych. 2. Przepisu 1 nie stosuje si, gdy uprawnionym jest Skarb Pastwa oraz w wypadku zabezpieczenia roszcze alimentacyjnych, o rent, a take nalenoci pracownika w sprawach z zakresu prawa pracy, w czci nieprzekraczajcej penego jednomiesicznego wynagrodzenia pracownika. Art. 740. 1. Postanowienie, w przedmiocie zabezpieczenia, wydane na posiedzeniu niejawnym, a podlegajce wykonaniu przez organ egzekucyjny, sd dorcza tylko
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 213/360

uprawnionemu, chyba e przepis szczeglny stanowi inaczej. Dorczenia obowizanemu dokonuje organ egzekucyjny rwnoczenie z przystpieniem do wykonania postanowienia. 2. W wypadkach objtych 1 obowizanemu nie dorcza si rwnie zaalenia uprawnionego, ani postanowienia sdu drugiej instancji rozstrzygajcego o tym zaaleniu. 3. Jeeli ustanowiono jako zabezpieczenie zarzd nad przedsibiorstwem lub gospodarstwem rolnym obowizanego albo zakadem wchodzcym w skad przedsibiorstwa lub jego czci albo czci gospodarstwa rolnego obowizanego, dorczenia obowizanemu postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia dokonuje zarzdca ustanowiony przez sd. Jeeli obowizany odmawia przyjcia postanowienia albo gdy zarzdca jest wprowadzony w zarzd przez komornika, dorczenia postanowienia o zabezpieczeniu dokonuje komornik. Art. 741. Na postanowienie sdu pierwszej instancji w przedmiocie zabezpieczenia przysuguje zaalenie. Art. 742. 1. Obowizany moe w kadym czasie da uchylenia lub zmiany prawomocnego postanowienia, ktrym udzielono zabezpieczenia, gdy odpadnie lub zmieni si przyczyna zabezpieczenia. Jeeli obowizany zoy na rachunek depozytowy sdu sum zabezpieczenia dan przez uprawnionego we wniosku o udzielenie zabezpieczenia, zabezpieczenie upada. Przepis art. 7541 3 stosuje si odpowiednio. 2. Postanowienie w przedmiocie uchylenia lub ograniczenia zabezpieczenia moe zapa tylko po przeprowadzeniu rozprawy. 3. Wniesienie zaalenia na postanowienie uchylajce lub zmieniajce postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia wstrzymuje wykonanie postanowienia. 4. Przepisw 2 i 3 nie stosuje si, gdy uchylenie postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia nastpio na skutek zoenia przez obowizanego na rachunek depozytowy sdu sumy wystarczajcej do zabezpieczenia. 5. Do sumy zoonej przez obowizanego na rachunek depozytowy sdu przepis art. 752 stosuje si odpowiednio. Art. 743. 1. Jeeli postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia podlega wykonaniu w drodze egzekucji, do wykonania tego postanowienia stosuje si odpowiednio przepisy o postpowaniu egzekucyjnym, z tym jednak, e sd nadaje postanowieniu o udzieleniu zabezpieczenia klauzul wykonalnoci z urzdu. W razie zbiegu zabezpieczenia udzielonego przez sd i organ administracyjny przepisy art. 773 i art. 774 nie maj zastosowania, z wyjtkiem wypadkw przewidzianych w art. 751. 2. Jeeli z uwagi na sw tre postanowienie podlega wykonaniu w inny sposb, stosuje si odpowiednio przepisy dotyczce tego sposobu. Podstaw przeprowa2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 214/360

dzenia postpowania jest wtedy postanowienie zaopatrzone z urzdu przez przewodniczcego we wzmiank o wykonalnoci. Art. 7431. 1. Postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia wydane przeciwko osobie pozostajcej w zwizku maeskim stanowi podstaw do podjcia czynnoci zwizanych z wykonaniem zabezpieczenia na mieniu wchodzcym w skad majtku wsplnego. 2. W terminie tygodnia od dnia dokonania pierwszej czynnoci zwizanej z wykonaniem zabezpieczenia maonek obowizanego moe sprzeciwi si wykonaniu postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia, o czym organ wykonujcy zabezpieczenie niezwocznie zawiadamia uprawnionego. 3. Sprzeciw maonka obowizanego, o ktrym mowa w 2, nie wstrzymuje wykonania zabezpieczenia. Jeeli jednak zabezpieczenie prowadzi do zaspokojenia uprawnionego, wstrzymuje si wypat pienidzy uzyskanych w postpowaniu zabezpieczajcym. 4. W razie sprzeciwu, o ktrym mowa w 2, uprawniony moe w terminie dwch tygodni od dnia zawiadomienia go, pod rygorem upadku zabezpieczenia w zakresie wykonania na mieniu wchodzcym w skad majtku wsplnego, wystpi do sdu o nadanie temu postanowieniu klauzuli wykonalnoci przeciwko maonkowi obowizanego. Przepisy art. 787 stosuje si odpowiednio. Upadek, o ktrym mowa w zdaniu pierwszym, nastpuje rwnie w razie oddalenia wniosku o nadanie klauzuli wykonalnoci. Art. 744. 1. W razie prawomocnego zwrotu albo odrzucenia pozwu lub wniosku, oddalenia powdztwa lub wniosku albo umorzenia postpowania, zabezpieczenie upada. 2. Zabezpieczenie upada rwnie, gdy zostao udzielone przed wszczciem postpowania, jeeli uprawniony nie wystpi we wszcztym postpowaniu w sprawie o cao roszczenia lub te wystpi o roszczenia inne ni to, ktre zostao zabezpieczone. 3. W sprawach wymienionych w 1 i 2 przepis art. 7541 3 stosuje si odpowiednio. Art. 745. 1. O kosztach postpowania zabezpieczajcego sd rozstrzyga w orzeczeniu koczcym postpowanie w sprawie, a o kosztach postpowania zabezpieczajcego pniej powstaych rozstrzyga na wniosek strony sd, ktry udzieli zabezpieczenia. 2. Jeeli postanowienie, w ktrym udzielono zabezpieczenia, zostao wydane przed wszczciem postpowania w sprawie, a uprawniony nie zachowa wyznaczonego mu terminu do jej wszczcia, obowizany moe w terminie dwch tygodni od upywu tego terminu zoy wniosek o przyznanie mu kosztw. W tym terminie wniosek taki moe zgosi uprawniony, jeeli nie wytoczy sprawy dlatego, e obowizany zaspokoi jego roszczenie.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 215/360

Art. 746. 1. Jeeli uprawniony nie wnis pisma wszczynajcego postpowanie w wyznaczonym terminie albo cofn pozew lub wniosek, jak rwnie gdy pozew zwrcono lub odrzucono albo powdztwo bd wniosek oddalono lub postpowanie umorzono, a take w przypadkach wskazanych w art. 744 2, obowizanemu przysuguje przeciwko uprawnionemu roszczenie o naprawienie szkody wyrzdzonej wykonaniem zabezpieczenia. Roszczenie wygasa, jeeli nie bdzie dochodzone w cigu roku od dnia powstania szkody. 2. Uprawnieni, ktrzy cznie uzyskali zabezpieczenie, ponosz solidarn odpowiedzialno za wyrzdzon szkod. 3. Jeeli w terminie miesica od dnia powstania roszczenia, o ktrym mowa w 1, obowizany nie wytoczy powdztwa, sd zwraca uprawnionemu, na jego wniosek, kaucj zoon na zabezpieczenie tego roszczenia. Tytu II Zabezpieczenie roszcze pieninych Art. 747. Zabezpieczenie roszcze pieninych nastpuje przez: 1) zajcie ruchomoci, wynagrodzenia za prac, wierzytelnoci z rachunku bankowego albo innej wierzytelnoci lub innego prawa majtkowego; 2) obcienie nieruchomoci obowizanego hipotek przymusow; 3) ustanowienie zakazu zbywania lub obciania nieruchomoci, ktra nie ma urzdzonej ksigi wieczystej lub ktrej ksiga wieczysta zagina lub ulega zniszczeniu; 4) obcienie statku albo statku w budowie hipotek morsk; 5) ustanowienie zakazu zbywania spdzielczego wasnociowego prawa do lokalu; 6) ustanowienie zarzdu przymusowego nad przedsibiorstwem lub gospodarstwem rolnym obowizanego albo zakadem wchodzcym w skad przedsibiorstwa lub jego czci albo czci gospodarstwa rolnego obowizanego. Art. 748. Postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia wydane na posiedzeniu niejawnym, w wypadkach, o ktrych mowa w art. 747 pkt 26, dorcza si rwnie obowizanemu. Art. 749. Zabezpieczenie roszcze pieninych przeciwko Skarbowi Pastwa jest niedopuszczalne.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 216/360

Art. 750. Zabezpieczenie nie moe obejmowa rzeczy, wierzytelnoci i praw, z ktrych egzekucja jest wyczona. Art. 751. 1. Rzeczy ulegajce szybkiemu zepsuciu mog stanowi przedmiot zabezpieczenia, gdy obowizany nie ma innego mienia, ktre mogoby zabezpieczy roszczenia uprawnionego, istnieje za moliwo sprzeday tych rzeczy niezwocznie. 2. Sprzeda rzeczy wymienionych w 1 powinna nastpi niezwocznie, wedug przepisw o sprzeday w trybie egzekucji z ruchomoci. 3. Na wniosek obowizanego sd rejonowy moe po wysuchaniu uprawnionego poleci komornikowi sprzeda kadej zajtej ruchomoci, wierzytelnoci lub prawa. 4. Cen uzyskan ze sprzeday skada si na rachunek depozytowy sdu na zabezpieczenie roszcze uprawnionego. Art. 752. 1. Zajte ruchomoci nie mog by oddane pod dozr uprawnionemu. Zajte pienidze skada si na rachunek depozytowy sdu, a zajte papiery wartociowe sd skada w banku. 2. Sum zoon na rachunek depozytowy sd umieszcza na wydzielonym, oprocentowanym rachunku bankowym w wysokoci oprocentowania udzielonego przez bank dla wkadw wypacanych na kade danie. Jeeli z okolicznoci sprawy wynika, e zabezpieczenie moe trwa duej ni trzy miesice, na wniosek obowizanego, naley umieci zoone do depozytu sumy w banku wskazanym przez obowizanego na rachunku bankowym oprocentowanym jak dla lokat terminowych. 3. W sprawach, w ktrych zabezpieczenie moe by udzielone z urzdu, orzeczenia, o ktrych mowa w 2, sd wydaje z urzdu. Art. 7521. W razie udzielenia zabezpieczenia przez zajcie praw z instrumentw finansowych zapisanych na rachunku papierw wartociowych lub innym rachunku w rozumieniu przepisw o obrocie instrumentami finansowymi, obowizany w terminie trzech miesicy od dnia zajcia moe zleci ich sprzeda. Sum uzyskan ze sprzeday umieszcza si na rachunku depozytowym sdu. Obowizany moe take zleci, by znajdujce si na rachunku sumy pienine zostay wpacone na rachunek depozytowy sdu. Przepis art. 752 stosuje si odpowiednio. Art. 7522. 1. W razie zajcia na zabezpieczenie rachunku bankowego przedsibiorcy lub waciciela gospodarstwa rolnego sd na wniosek obowizanego zoony w terminie tygodniowym od dnia dorczenia mu postanowienia o zabezpieczeniu
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 217/360

okrela, jakie kwoty mona pobiera na biece wypaty wynagrodze za prac wraz z podatkiem od wynagrodzenia i innymi ustawowymi ciarami, a take na biece koszty prowadzonej dziaalnoci gospodarczej. 2. Udzielajc zabezpieczenia, sd moe okreli korzystanie z zajtego rachunku bankowego w inny sposb. 3. Zajcie rachunku bankowego nie pozbawia obowizanego prawa do polecenia przekazania zajtych kwot na rachunek depozytowy sdu w celu wpacenia sumy zabezpieczenia. Przepis art. 752 stosuje si odpowiednio. 4. Przepis 3 stosuje si odpowiednio, gdy w ramach zabezpieczenia zajto inne wierzytelnoci i prawa majtkowe. Art. 7523. 1. Postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia ustanawiajce zakaz zbywania spdzielczego wasnociowego prawa do lokalu stanowi podstaw wpisu w ksidze wieczystej ostrzeenia o zakazie zbywania tych praw. Wpisu dokonuje si na wniosek uprawnionego. Postanowienie to dorcza si take spdzielni mieszkaniowej. 2. Spdzielnia mieszkaniowa ponosi odpowiedzialno za szkod spowodowan czynnociami umoliwiajcymi zbycie prawa, o ktrym mowa w 1. Art. 7524. 1. Zarzd przymusowy ustanowiony nad przedsibiorstwem lub gospodarstwem rolnym obowizanego lub nad zakadem wchodzcym w skad przedsibiorstwa lub jego czci albo nad czci gospodarstwa rolnego wykonuje si wedug przepisw o zarzdzie w toku egzekucji z nieruchomoci, z zastrzeeniem, e zarzdc ustanawia sd wydajcy postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia oraz e postanowienie o ustanowieniu zarzdcy jest jednoczenie podstaw do wprowadzenia zarzdcy w zarzd, w razie gdyby istniay przeszkody uniemoliwiajce zarzdcy objcie zarzdu. Zarzdc nie moe by obowizany. 2. W toku sprawowania zarzdu sd moe, za zgod uprawnionego i obowizanego, zezwoli na wykonywanie zarzdu w inny sposb. 3. Za zgod obowizanego sd postanowi, e dochd uzyskiwany z zarzdu przeznaczony bdzie na zaspokojenie uprawnionego. Zgoda taka nie jest potrzebna w sprawach wymienionych w art. 753, art. 7531 i art. 754. Wydajc postanowienie o przekazywaniu dochodu na zaspokojenie uprawnionego, sd okreli wysoko kwoty, do ktrej wierzyciel winien by zaspokojony, jeeli kwota ta nie zostaa okrelona w postanowieniu o zabezpieczeniu. 4. W razie wyraenia zgody na zaspokojenie uprawnionego z dochodu uzyskanego przez zarzd, przepisy art. 7532 stosuje si odpowiednio. 5. W sprawach, o ktrych mowa w 24, orzeka sd wydajcy postanowienie o zabezpieczeniu.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 218/360

Art. 7525. Czynnoci prawne obowizanego dotyczce majtku objtego zarzdem przymusowym podjte po ustanowieniu zarzdu s niewane. Dla okrelenia czasu powstania skutkw ustanowienia zarzdu przepisy art. 910 stosuje si odpowiednio. Art. 7526. 1. W razie skierowania egzekucji do skadnikw mienia objtego zarzdem przymusowym dalsze postpowanie prowadzone bdzie wedug przepisw o egzekucji przez zarzd przymusowy. Przepisy art. 10644 i art. 106410 stosuje si odpowiednio. 2. Jeeli do przedsibiorstwa lub gospodarstwa rolnego objtego zarzdem ustanowionym w postpowaniu zabezpieczajcym skierowano egzekucj przez sprzeda przedsibiorstwa lub gospodarstwa rolnego, przepis art. 106414 stosuje si odpowiednio. Art. 753. 1. W sprawach o alimenty zabezpieczenie moe polega na zobowizaniu obowizanego do zapaty uprawnionemu jednorazowo albo okresowo okrelonej sumy pieninej. W sprawach tych podstaw zabezpieczenia jest jedynie uprawdopodobnienie istnienia roszczenia. 2. W wypadkach wymienionych w 1, sd z urzdu dorcza stronom odpis postanowienia o zabezpieczeniu. Art. 7531. 1. Przepis art. 753 stosuje si odpowiednio do zabezpieczenia roszcze o: 1) rent, sum potrzebn na koszty leczenia, z tytuu odpowiedzialnoci za uszkodzenie ciaa lub utrat ycia ywiciela albo rozstrj zdrowia oraz o zmian uprawnie objtych treci doywocia na doywotni rent; 2) wynagrodzenie za prac; 3) nalenoci z tytuu rkojmi lub gwarancji jakoci albo kary umownej, jak rwnie nalenoci z tytuu niezgodnoci towaru konsumpcyjnego z umow sprzeday konsumenckiej, przeciwko przedsibiorcy do wysokoci dwudziestu tysicy zotych; 4) nalenoci z tytuu najmu lub dzierawy, a take nalenoci z tytuu opat obciajcych najemc lub dzierawc oraz opat z tytuu korzystania z lokalu mieszkalnego lub uytkowego do wysokoci, o ktrej mowa w pkt 3; 5) naprawienie szkody wynikajcej z naruszenia przepisw o ochronie rodowiska; 6) nalenoci wynikajce z naruszenia autorskich praw majtkowych, praw pokrewnych i praw do baz danych oraz nalenoci wynikajce z naruszenia autorskich praw osobistych; 7) nalenoci wynikajce z naruszenia patentu lub dodatkowego prawa ochronnego na wynalazek, prawa ochronnego na wzr uytkowy, prawa z
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 219/360

rejestracji wzoru przemysowego, prawa ochronnego na znak towarowy, prawa z rejestracji oznaczenia geograficznego, prawa z rejestracji topografii ukadu scalonego, wycznego prawa do odmiany roliny; 8) wynagrodzenie przysugujce twrcy projektu wynalazczego. 2. W sprawach wymienionych w 1 sd udziela zabezpieczenia po przeprowadzeniu rozprawy. Oddalenie wniosku o udzielenie zabezpieczenia moe nastpi na posiedzeniu niejawnym. Przepisu art. 749 nie stosuje si. Art. 7532. W sprawach, o ktrych mowa w art. 753 i art. 7531, jeeli osoba obowizana do wiadcze uzna roszczenie, wyrok zasdzajcy wiadczenie w zakresie niezaspokojonym moe by wydany na posiedzeniu niejawnym. Art. 754. Sd moe jeszcze przed urodzeniem si dziecka zabezpieczy przysze roszczenia alimentacyjne zwizane z ustaleniem ojcostwa, o ktrych mowa w art. 141 i art. 142 Kodeksu rodzinnego i opiekuczego, przez zobowizanie obowizanego do wyoenia odpowiedniej sumy na koszty utrzymania matki przez trzy miesice w okresie porodu oraz na utrzymanie dziecka przez pierwsze trzy miesice po urodzeniu. W sprawach tych termin do wytoczenia powdztwa wynosi trzy miesice od dnia urodzenia si dziecka. Postanowienie sd wydaje po przeprowadzeniu rozprawy. Przepisy art. 733 i art. 7532 stosuje si odpowiednio. Art. 7541. 1. Jeeli przepis szczeglny nie stanowi inaczej albo jeeli sd inaczej nie postanowi, zabezpieczenie udzielone wedug przepisw niniejszego tytuu upada po upywie miesica od uprawomocnienia si orzeczenia uwzgldniajcego roszczenie, ktre podlegao zabezpieczeniu. 2. W sprawach, w ktrych udzielono zabezpieczenia przy zastosowaniu art. 747 pkt 1 lub pkt 6, zabezpieczenie upada, jeeli uprawniony w terminie dwch tygodni od uprawomocnienia si orzeczenia uwzgldniajcego roszczenie nie wnis o dokonanie dalszych czynnoci egzekucyjnych. 3. Na wniosek obowizanego sd wyda postanowienie stwierdzajce upadek zabezpieczenia. Tytu III Inne wypadki zabezpieczenia Art. 755. 1. Jeeli przedmiotem zabezpieczenia nie jest roszczenie pienine, sd udziela zabezpieczenia w taki sposb, jaki stosownie do okolicznoci uzna za odpowiedni, nie wyczajc sposobw przewidzianych do zabezpieczenia roszcze pieninych. W szczeglnoci sd moe:

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 220/360

1) unormowa prawa i obowizki stron lub uczestnikw postpowania na czas trwania postpowania; 2) ustanowi zakaz zbywania przedmiotw lub praw objtych postpowaniem; 3) zawiesi egzekucj lub postpowanie wykonawcze; 4) uregulowa sposb roztoczenia pieczy nad maoletnimi dziemi; 5) nakaza wpisanie stosownego ostrzeenia w ksidze wieczystej lub we waciwym rejestrze. 2. W sprawach przeciwko rodkom spoecznego przekazu o ochron dbr osobistych, sd odmwi udzielenia zabezpieczenia polegajcego na zakazie publikacji, jeeli zabezpieczeniu sprzeciwia si wany interes publiczny. 3. Sd dorcza obowizanemu postanowienie wydane na posiedzeniu niejawnym, w ktrym zobowizuje go do wykonania lub zaniechania czynnoci albo do nieprzeszkadzania czynnociom uprawnionego. Nie dotyczy to czynnoci polegajcych na wiadczeniu rzeczy bdcych we wadaniu obowizanego. Art. 756. W sprawach o rozwd, o separacj oraz o uniewanienie maestwa, sd moe rwnie orzec o wydaniu maonkowi, opuszczajcemu mieszkanie zajmowane wsplnie przez maonkw, potrzebnych mu przedmiotw. Art. 757. Jeeli przepis szczeglny nie stanowi inaczej albo sd inaczej nie postanowi, zabezpieczenie udzielone wedug przepisw niniejszego tytuu upada po upywie miesica od uprawomocnienia si orzeczenia uwzgldniajcego roszczenie, ktre podlegao zabezpieczeniu. Na wniosek obowizanego sd wydaje postanowienie stwierdzajce upadek zabezpieczenia. Cz trzecia Postpowanie egzekucyjne Tytu I Przepisy oglne Dzia I Organy egzekucyjne, ich waciwo i postpowanie w oglnoci Art. 758. Sprawy egzekucyjne nale do waciwoci sdw rejonowych i dziaajcych przy tych sdach komornikw. Art. 759. 1. Czynnoci egzekucyjne s wykonywane przez komornikw z wyjtkiem czynnoci zastrzeonych dla sdw.
2011-11-21

2 w art. 755 traci moc z dn. 20.02.2012 r. na podstawie wyroku TK z dn. 9.11.2010 r., sygn. akt K 13/07 (Dz. U. Nr 217, poz. 1435).

Kancelaria Sejmu

s. 221/360

2. Sd moe z urzdu wydawa komornikowi zarzdzenia zmierzajce do zapewnienia naleytego wykonania egzekucji oraz usuwa spostrzeone uchybienia. Art. 7591. Przepisy niniejszego Kodeksu dotyczce waciwoci miejscowej komornikw nie uchybiaj prawu wyboru komornika okrelonemu w odrbnych przepisach. Art. 760. 1. Wnioski i owiadczenia w postpowaniu egzekucyjnym skada si na pimie, bd ustnie do protokou. 2. W wypadku gdy wedug przepisw kodeksu niniejszego zachodzi potrzeba wysuchania strony, wysuchanie odbywa si, stosownie do okolicznoci, bd przez spisanie protokou w obecnoci lub nieobecnoci drugiej osoby, bd przez owiadczenie strony na pimie. Art. 7601. Na danie wierzyciela, ktrego roszczenie stwierdzone jest tytuem wykonawczym lub tytuem egzekucyjnym, organ egzekucyjny, ktry prowadzi egzekucj lub ktry jest waciwy do jej prowadzenia wedug przepisw kodeksu, udzieli mu informacji, czy przeciwko dunikowi prowadzone jest przez ten organ egzekucyjny postpowanie egzekucyjne, a jeeli tak, powiadomi go o stosowanych sposobach egzekucji oraz o wysokoci egzekwowanych roszcze, a take o aktualnym stanie sprawy. Art. 761. 1. Organ egzekucyjny moe da od uczestnikw postpowania zoenia wyjanie oraz zasiga od organw administracji publicznej, organw wykonujcych zadania z zakresu administracji publicznej, organw podatkowych, organw rentowych, bankw, spdzielczych kas oszczdnociowo-kredytowych, przedsibiorstw maklerskich, organw spdzielni mieszkaniowych, zarzdw wsplnot mieszkaniowych oraz innych podmiotw zarzdzajcych mieszkaniami i lokalami uytkowymi, jak rwnie innych instytucji i osb nieuczestniczcych w postpowaniu informacji niezbdnych do prowadzenia egzekucji. 2. Od wykonania takiego dania mona uchyli si w takim zakresie, w jakim wedug przepisw czci pierwszej kodeksu mona odmwi przedstawienia dokumentu lub zoenia zezna w charakterze wiadka albo odpowiedzi na zadane pytanie. 3. Dunik, ktry zosta zawiadomiony o wszczciu egzekucji obowizany jest do powiadomienia w terminie 7 dni organu egzekucyjnego o kadej zmianie miejsca swego pobytu, trwajcej duej ni jeden miesic. O obowizku tym oraz o skutkach jego zaniedbania poucza si dunika przy zawiadomieniu go o wszczciu egzekucji. Art. 762. 1. Za nieuzasadnion odmow udzielenia komornikowi wyjanie lub informacji przewidzianych w artykule poprzedzajcym albo za udzielanie informacji lub
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 222/360

wyjanie wiadomie faszywych osoba odpowiedzialna moe by na wniosek wierzyciela lub z urzdu ukarana przez komornika grzywn do piciuset zotych. Grzywn tak moe by take ukarany dunik, ktry zaniedba obowizku powiadomienia o zmianie miejsca swego pobytu. 2. Jeeli danie udzielenia wyjanie lub informacji skierowane byo do osoby prawnej lub innej organizacji, ukaraniu grzywn podlega jej pracownik odpowiedzialny za udzielenie wyjanie lub informacji, a gdy ustalenie takiego pracownika byo utrudnione, ukaraniu podlega jej kierownik. Przed wydaniem postanowienia komornik wysucha kierownika. 3. Wypis postanowienia o ukaraniu grzywn dorcza komornik osobie ukaranej, stronom oraz prokuratorowi. 4. Prawomocne postanowienie komornika o ukaraniu grzywn podlega wykonaniu w drodze egzekucji sdowej bez zaopatrywania go klauzul wykonalnoci. 5. Ukaranie przez komornika grzywn nie zwalnia osb ukaranych od odpowiedzialnoci karnej za niedopenienie lub przekroczenie obowizkw subowych. Art. 7621.

W razie uchybienia przez onierza w czynnej subie wojskowej obowizkom, o ktrych mowa w art. 762 1 i 2, komornik, zamiast ukara onierza grzywn, wystpuje do dowdcy jednostki wojskowej, w ktrej onierz ten peni sub, z wnioskiem o pocignicie go do odpowiedzialnoci dyscyplinarnej. Art. 763. Komornik zawiadamia stron o kadej dokonanej czynnoci, o ktrej terminie nie bya zawiadomiona i przy ktrej nie bya obecna, i na jej danie udziela wyjanie o stanie sprawy. Art. 764. Komornik moe upomnie, a po bezskutecznym upomnieniu wydali osob, ktra zachowuje si niewaciwie lub przeszkadza jego czynnociom. W wypadku niezastosowania si do tego drugiego wezwania, komornik moe ukara tak osob grzywn w wysokoci do dwustu zotych. Art. 765. 1. W razie oporu komornik moe wezwa pomocy organw Policji. Jeeli opr stawia osoba wojskowa, naley wezwa pomocy waciwego organu wojskowego, chyba e zwoka grozi udaremnieniem egzekucji, a na miejscu nie ma organu wojskowego. 2. Sposb udzielania pomocy komornikowi przy wykonywaniu czynnoci egzekucyjnych, przypadki, w ktrych naley udzieli komornikowi pomocy, sposb postpowania, tryb wystpowania o udzielenie pomocy, sposb jej realizacji, a take sposb dokumentowania wykonywanych czynnoci i rozliczania ich kosztw, okrela, w drodze rozporzdzenia:

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 223/360

1) minister waciwy do spraw wewntrznych w porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwoci w przypadku udzielania pomocy przez Policj lub Stra Graniczn; 2) Minister Obrony Narodowej w porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwoci w przypadku udzielania pomocy przez Sub Kontrwywiadu Wojskowego, Sub Wywiadu Wojskowego, andarmeri Wojskow lub wojskowe organy porzdkowe; 3) Prezes Rady Ministrw w przypadku udzielania pomocy przez Agencj Bezpieczestwa Wewntrznego lub Agencj Wywiadu. 3. W rozporzdzeniu, o ktrym mowa w 2 naley uwzgldni gwarancj bezpieczestwa komornika i uczestnikw postpowania, poszanowania godnoci osb biorcych udzia w czynnociach egzekucyjnych, odpowiednie terminy wyznaczania czynnoci i wystpowania o udzielenie pomocy, objcie dokumentacj przebiegu czynnoci i udziau w nich funkcjonariuszy udzielajcych pomocy oraz wskazanie organw, na ktrych rachunek przekazywane s nalenoci zaliczane do kosztw egzekucji. Art. 766. Sd rozpoznaje sprawy egzekucyjne na posiedzeniu niejawnym, chyba e zachodzi potrzeba wyznaczenia rozprawy albo wysuchania na posiedzeniu stron lub innych osb. W sprawach tych sd wydaje orzeczenia w formie postanowie. Art. 767. 1. Na czynnoci komornika przysuguje skarga do sdu rejonowego, jeeli ustawa nie stanowi inaczej. Dotyczy to take zaniechania przez komornika dokonania czynnoci. Do rozpoznania skargi na czynnoci komornika waciwy jest sd, przy ktrym dziaa komornik. Jeeli do prowadzenia egzekucji zosta wybrany komornik poza waciwoci ogln, skarg rozpoznaje sd, ktry byby waciwy wedug oglnych zasad. 2. Skarg moe zoy strona lub inna osoba, ktrej prawa zostay przez czynnoci lub zaniechanie komornika naruszone bd zagroone. 3. Skarga na czynno komornika powinna czyni zado wymaganiom pisma procesowego oraz okrela zaskaron czynno lub czynno, ktrej zaniechano, jak rwnie wniosek o zmian, uchylenie lub dokonanie czynnoci wraz z uzasadnieniem. 4. Skarg wnosi si do sdu w terminie tygodniowym od dnia czynnoci, gdy strona lub osoba, ktrej prawo zostao przez czynno komornika naruszone bd zagroone, bya przy czynnoci obecna lub bya o jej terminie zawiadomiona, w innych wypadkach od dnia zawiadomienia o dokonaniu czynnoci strony lub osoby, ktrej prawo zostao przez czynnoci komornika naruszone bd zagroone, a w braku zawiadomienia od dnia, w ktrym czynno powinna by dokonana. Odpis skargi sd przesya komornikowi, ktry w terminie trzech dni na pimie sporzdza uzasadnienie dokonania zaskaronej czynnoci lub przyczyn jej zaniechania oraz przekazuje je wraz z aktami sprawy do sdu, do ktrego skarg wniesiono, chyba e skarg w caoci uwzgldnia, o czym zawiadamia sd i skarcego oraz zainteresowanych, ktrych uwzgldnienie skargi dotyczy.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 224/360

Art. 7671. (uchylony). Art. 7672. 1. Sd rozpoznaje skarg w terminie tygodniowym od dnia jej wpywu do sdu, a gdy skarga zawiera braki formalne, ktre podlegaj uzupenieniu, w terminie tygodniowym od jej uzupenienia. 2. Wniesienie skargi nie wstrzymuje postpowania egzekucyjnego ani wykonania zaskaronej czynnoci, chyba e sd zawiesi postpowanie lub wstrzyma dokonanie czynnoci. Art. 7673. Jeeli skarg wniesiono po terminie albo nie uzupeniono w terminie jej brakw, sd odrzuca skarg, chyba e uzna, i zachodzi podstawa do podjcia czynnoci na podstawie art. 759 2. Na postanowienie sdu o odrzuceniu skargi suy zaalenie. Art. 7674. 1. Zaalenie na postanowienie sdu przysuguje w wypadkach wskazanych w ustawie. 2. Na postanowienie sdu drugiej instancji wydane po rozpoznaniu zaalenia skarga kasacyjna nie przysuguje. 3. W sprawach egzekucyjnych skarga o stwierdzenie niezgodnoci z prawem prawomocnego orzeczenia nie przysuguje.

Art. 768. Skarg na postanowienie komornika o ukaraniu grzywn rozstrzyga sd po przeprowadzeniu rozprawy, na ktr wezwie strony oraz osob ukaran. Sd o rozprawie zawiadamia prokuratora. Na postanowienie sdu przysuguje zaalenie. Art. 769. (utraci moc).22) Art. 770. Dunik powinien zwrci wierzycielowi koszty niezbdne do celowego przeprowadzenia egzekucji. Koszty ciga si wraz z egzekwowanym roszczeniem. Koszt egzekucji ustala postanowieniem komornik, jeeli przeprowadzenie egzekucji naley do niego. Na postanowienie sdu przysuguje zaalenie stronom oraz komornikowi. Art. 7701. Prawomocne postanowienie komornika w przedmiocie kosztw podlega wykonaniu po uprawomocnieniu si bez potrzeby zaopatrywania go w klauzul wykonalnoci.

22)

Na podstawie wyroku TK z dnia 20.01.2004 r., sygn. akt SK 26/03 (Dz. U. Nr 11, poz. 101).
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 225/360

Art. 771. Zwolnienie od kosztw sdowych, przyznane stronie przez sd w postpowaniu rozpoznawczym lub z ktrego strona korzysta z mocy ustawy, rozciga si take na postpowanie egzekucyjne. Art. 772. (uchylony). Art. 773. 1. W przypadku zbiegu egzekucji administracyjnej i sdowej co do tej samej rzeczy lub prawa majtkowego, administracyjny organ egzekucyjny i komornik wstrzymuj czynnoci egzekucyjne na wniosek wierzyciela, dunika lub z urzdu i przekazuj akta egzekucji administracyjnej i egzekucji sdowej sdowi rejonowemu, w ktrego okrgu wszczto egzekucj, w celu rozstrzygnicia, ktry organ egzekucyjny sdowy czy administracyjny ma dalej prowadzi cznie egzekucje w trybie waciwym dla danego organu. Sd wydaje postanowienie w terminie 14 dni, biorc pod uwag stan kadego z postpowa egzekucyjnych, a jeeli s one w rwnym stopniu zaawansowane, wysoko egzekwowanych nalenoci i kolejno ich zaspokojenia, z zastrzeeniem 2 i 21. Rwnoczenie sd postanawia, jakie ju dokonane czynnoci egzekucyjne pozostaj w mocy. 2. Jeeli egzekucje s prowadzone w celu zrealizowania zastawu rejestrowego lub skarbowego, czne prowadzenie egzekucji przejmuje organ egzekwujcy naleno korzystajc z pierwszestwa zaspokojenia, z zastrzeeniem 21. 21. Jeeli egzekucja sdowa jest prowadzona na podstawie tytuu wykonawczego, o ktrym mowa w art. 783 4, czne prowadzenie egzekucji przejmuje komornik. 3. W przypadku wystpienia dalszych zbiegw egzekucji do tej samej rzeczy lub prawa majtkowego, czne prowadzenie egzekucji przejmuje organ egzekucyjny wyznaczony przy pierwszym zbiegu egzekucji. 4. Na postanowienie sdu przysuguje zaalenie stronom oraz administracyjnemu organowi egzekucyjnemu. Art. 7731 . 1. W wypadku zbiegu egzekucji do tych samych rzeczy, wierzytelnoci lub praw, dalsz egzekucj prowadzi komornik waciwy wedug przepisw niniejszego kodeksu. 2. Jeeli aden z komornikw nie jest waciwy wedug przepisw niniejszego kodeksu lub waciwych jest kilku komornikw, komornik, ktry pniej wszcz egzekucj, niezwocznie przekazuje spraw komornikowi, ktry pierwszy wszcz egzekucj, o czym zawiadamia wierzyciela. 3. Przekazujc spraw komornik obowizany jest rozliczy koszty egzekucji. 4. Komornik, ktry stwierdzi sw niewaciwo, w postanowieniu o przekazaniu sprawy zgodnie z waciwoci wskazuje komornika rewiru, do ktrego sprawa zostaje przekazana. Jeeli w rewirze, do ktrego sprawa zostaje przekazana,
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 226/360

dziaa wicej ni jeden komornik, dorczajc odpis postanowienia stwierdzajcego niewaciwo, komornik jednoczenie wzywa wierzyciela, aby w terminie 7 dni od dorczenia wezwania wskaza komornika, ktremu sprawa ma zosta przekazana. Jeeli wierzyciel w powyszym terminie nie dokona wyboru lub wskae komornika, ktry nie jest waciwy, komornik przekazuje spraw wedug wasnego wyboru. Na wybr komornika z waciwego rewiru dunikowi skarga nie przysuguje. Art. 774. Organ, ktry przej dalsze czne prowadzenie egzekucji administracyjnej i sdowej, postanowi, w trybie dla niego waciwym, rwnie o kosztach czynnoci egzekucyjnych dokonanych przez drugi organ egzekucyjny przed postanowieniem sdu, chociaby te czynnoci nie zostay utrzymane w mocy. Art. 775. Przepisw art. 773 i art. 774 nie stosuje si w razie zbiegu egzekucji administracyjnej i sdowego zabezpieczenia, jak rwnie zbiegu zabezpieczenia administracyjnego z egzekucj sdow, z wyjtkiem wypadkw przewidzianych w art. 751. Art. 7751. Komornik, ktry przyj wniosek o wszczcie egzekucji, do prowadzenia ktrej nie jest waciwy wedug przepisw niniejszego kodeksu, nie moe odmwi przyjcia innych wnioskw o wszczcie egzekucji przeciwko temu samemu dunikowi, jeeli nastpni wierzyciele wnosz o przeprowadzenie egzekucji wedug tych samych sposobw co wczeniejsi wierzyciele. Dzia II Tytuy egzekucyjne i klauzula wykonalnoci Art. 776. Podstaw egzekucji jest tytu wykonawczy, jeeli ustawa nie stanowi inaczej. Tytuem wykonawczym jest tytu egzekucyjny zaopatrzony w klauzul wykonalnoci. Art. 7761. 1. Tytu wykonawczy wystawiony przeciwko dunikowi pozostajcemu w zwizku maeskim jest podstaw do prowadzenia egzekucji nie tylko z majtku osobistego dunika, lecz take z pobranego przez niego wynagrodzenia za prac lub dochodw uzyskanych z prowadzenia przez niego innej dziaalnoci zarobkowej oraz z korzyci uzyskanych z jego praw autorskich i praw pokrewnych, praw wasnoci przemysowej oraz innych praw twrcy. 2. Zawarcie umowy majtkowej maeskiej, moc ktrej rozszerzono wsplno majtkow, nie wycza prowadzenia egzekucji z tych skadnikw majtku, ktre naleayby do majtku osobistego dunika, gdyby umowy takiej nie zawarto.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 227/360

3. Przepis 2 nie wycza obrony dunika i jego maonka w drodze powdztw przeciwegzekucyjnych, jeeli umowa majtkowa maeska bya skuteczna wobec wierzyciela. 4. Przepisy 13 stosuje si odpowiednio, gdy egzekucja jest prowadzona na podstawie samego tytuu egzekucyjnego. Art. 777. 1. Tytuami egzekucyjnymi s: 1) orzeczenie sdu prawomocne lub podlegajce natychmiastowemu wykonaniu, jak rwnie ugoda zawarta przed sdem; 1 1 ) orzeczenie referendarza sdowego prawomocne lub podlegajce natychmiastowemu wykonaniu; 2) wyrok sdu polubownego lub ugoda zawarta przed takim sdem; 21) ugoda przed mediatorem; 3) inne orzeczenia, ugody i akty, ktre z mocy ustawy podlegaj wykonaniu w drodze egzekucji sdowej; 4) akt notarialny, w ktrym dunik podda si egzekucji i ktry obejmuje obowizek zapaty sumy pieninej lub uiszczenia rzeczy oznaczonych co do gatunku, ilociowo w akcie oznaczonych, albo te obowizek wydania rzeczy indywidualnie oznaczonej, lokalu, nieruchomoci lub statku wpisanego do rejestru gdy termin zapaty, uiszczenia lub wydania jest w akcie wskazany; 5) akt notarialny, w ktrym dunik podda si egzekucji i ktry obejmuje obowizek zapaty sumy pieninej do wysokoci w akcie wprost okrelonej albo oznaczonej za pomoc klauzuli waloryzacyjnej, gdy akt okrela warunki, ktre upowaniaj wierzyciela do prowadzenia przeciwko dunikowi egzekucji na podstawie tego aktu o cao lub cz roszczenia, jak rwnie termin, do ktrego wierzyciel moe wystpi o nadanie temu aktowi klauzuli wykonalnoci; 6) akt notarialny, w ktrym waciciel nieruchomoci albo wierzyciel wierzytelnoci obcionych hipotek, niebdcy dunikiem osobistym, podda si egzekucji z obcionej nieruchomoci albo wierzytelnoci, w celu zaspokojenia wierzyciela hipotecznego, jeeli wysoko wierzytelnoci podlegajcej zaspokojeniu jest w akcie okrelona wprost albo oznaczona za pomoc klauzuli waloryzacyjnej, i gdy akt okrela warunki, ktre upowaniaj wierzyciela do prowadzenia egzekucji o cz lub cao roszczenia, jak rwnie wskazany jest termin, do ktrego wierzyciel moe wystpi o nadanie temu aktowi klauzuli wykonalnoci. 2. Owiadczenie dunika, o ktrym mowa w 1 pkt 4 lub 5, moe by zoone take w odrbnym akcie notarialnym. 3. Tytuem egzekucyjnym jest rwnie akt notarialny, w ktrym niebdcy dunikiem osobistym waciciel ruchomoci lub prawa obcionych zastawem rejestrowym albo zastawem, poddaje si egzekucji z obcionych skadnikw w celu zaspokojenia zastawnika. Przepis 1 pkt 6 stosuje si odpowiednio.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 228/360

Art. 778. Do egzekucji ze wsplnego majtku wsplnikw spki prawa cywilnego konieczny jest tytu egzekucyjny wydany przeciwko wszystkim wsplnikom. Art. 7781. Tytuowi egzekucyjnemu wydanemu przeciwko spce jawnej, spce partnerskiej, spce komandytowej lub spce komandytowo-akcyjnej sd nadaje klauzul wykonalnoci przeciwko wsplnikowi ponoszcemu odpowiedzialno bez ograniczenia caym swoim majtkiem za zobowizania spki, jeeli egzekucja przeciwko spce okae si bezskuteczna, jak rwnie wtedy, gdy jest oczywiste, e egzekucja ta bdzie bezskuteczna. Art. 779. 1. Do egzekucji ze spadku konieczny jest a do dziau spadku tytu egzekucyjny przeciwko wszystkim spadkobiercom. 2. Jeeli tytu by wydany przeciwko spadkodawcy, przejcie obowizkw na spadkobiercw nastpuje stosownie do art. 788. Art. 780. Jeeli ustanowiono zarzdc masy majtkowej lub kuratora spadku albo gdy powoano wykonawc testamentu, do egzekucji z mienia poddanego ich pieczy konieczny jest tytu egzekucyjny wydany przeciwko tym osobom. Przepis 2 artykuu poprzedzajcego stosuje si odpowiednio. Art. 781. 1. Tytuowi egzekucyjnemu pochodzcemu od sdu nadaje klauzul wykonalnoci sd pierwszej instancji, w ktrym sprawa si toczy. Sd drugiej instancji nadaje klauzul, dopki akta sprawy w sdzie tym si znajduj; nie dotyczy to jednak Sdu Najwyszego. 1 1 . Tytuom egzekucyjnym, o ktrych mowa w art. 777 1 pkt 1, 11, 36 i 3, klauzul wykonalnoci moe nada take referendarz sdowy, z wyczeniem przypadkw wymienionych w art. 7781, 787, 7871, 788, 789. 12. Tytuowi egzekucyjnemu, o ktrym mowa w art. 783 4, klauzul wykonalnoci, w przypadkach okrelonych w art. 7781, 787, 7871, 788 oraz 789, nadaje sd rejonowy waciwoci oglnej dunika. 3 1 . Do wniosku o nadanie klauzuli wykonalnoci, o ktrym mowa w 12, naley doczy dokument uzyskany z systemu teleinformatycznego umoliwiajcy sdowi weryfikacj istnienia i treci tytuu wykonawczego. Przed rozpoznaniem wniosku istnienie i tre tytuu wykonawczego podlegaj zweryfikowaniu przez sdziego lub referendarza sdowego w systemie teleinformatycznym. 2. Tytuom egzekucyjnym pochodzcym od sdu administracyjnego oraz innym tytuom klauzul wykonalnoci nadaje sd rejonowy waciwoci oglnej dunika. Jeeli tej waciwoci nie mona ustali, klauzul nadaje sd rejonowy, w ktrego okrgu ma by wszczta egzekucja, a gdy wierzyciel zamierza
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 229/360

wszcz egzekucj za granic sd rejonowy, w ktrego okrgu tytu zosta sporzdzony. 3. (uchylony). 31. (uchylony). 4. (uchylony). Art. 7811. Wniosek o nadanie klauzuli wykonalnoci sd rozpoznaje niezwocznie, nie pniej jednak ni w terminie 3 dni od dnia jego zoenia. Art. 782. 1. Klauzul wykonalnoci nadaje sd jednoosobowo na wniosek wierzyciela. Tytuowi wydanemu w postpowaniu, ktre zostao lub mogo by wszczte z urzdu, sd nadaje klauzul wykonalnoci z urzdu. 2. Nakazowi zapaty sd nadaje klauzul wykonalnoci z urzdu niezwocznie po jego uprawomocnieniu si. Art. 783. 1. Klauzula wykonalnoci powinna zawiera stwierdzenie, e tytu uprawnia do egzekucji, a w razie potrzeby oznacza jej zakres. Jeeli przepis szczeglny nie stanowi inaczej, tytuom egzekucyjnym zasdzajcym wiadczenie w walutach obcych sd nada klauzul wykonalnoci ze zobowizaniem komornika do przeliczenia zasdzonej kwoty na walut polsk wedug redniego kursu zotego w stosunku do walut obcych ogoszonego przez Narodowy Bank Polski w dniu poprzedzajcym przekazanie nalenoci wierzycielowi. 2. Minister Sprawiedliwoci okreli, w drodze rozporzdzenia, brzmienie klauzuli wykonalnoci. 3. Jeeli tytuem egzekucyjnym jest orzeczenie sdu, klauzul umieszcza si na wypisie orzeczenia, czynic wzmiank o jej wydaniu na oryginale orzeczenia. W innych wypadkach klauzul umieszcza si na tytule egzekucyjnym przedstawionym przez strony. 4. Jeeli tytuem egzekucyjnym jest orzeczenie wydane w elektronicznym postpowaniu upominawczym, klauzul wykonalnoci pozostawia si wycznie w systemie teleinformatycznym, z wyczeniem przypadkw, o ktrych mowa w art. 7781, 787, 7871, 788 oraz 789. 5. Minister Sprawiedliwoci w porozumieniu z ministrem waciwym do spraw informatyzacji okreli, w drodze rozporzdzenia, czynnoci sdu zwizane z nadawaniem klauzuli wykonalnoci, o ktrym mowa w 4, oraz sposb przechowywania i posugiwania si tytuami wykonawczymi wskazanymi w 4, przy uwzgldnieniu potrzeby przypieszenia i usprawnienia postpowania oraz zapewnienia wystarczajcego bezpieczestwa korzystania z elektronicznych tytuw wykonawczych.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 230/360

Art. 784. Celem uzyskania klauzuli wykonalnoci tytuu pochodzcego od organu administracji pastwowej lub sdu szczeglnego, ktry sam nie nadaje klauzuli, wierzyciel zoy sdowi w razie potrzeby oprcz tytuu take ich zawiadczenie, e tytu podlega wykonaniu. Art. 785. Jeeli do uzyskania klauzuli wykonalnoci potrzebne jest zawiadczenie lub dokument, ktre wedug ustawy organy pastwowe obowizane s wyda dunikowi, wierzyciel moe rwnie da ich wydania. Gdy wierzyciel nie moe uzyska zawiadczenia lub dokumentu albo gdy chodzi o nadanie klauzuli z urzdu, wydanie ich zarzdza sd. Art. 786. 1. Jeeli wykonanie tytuu egzekucyjnego jest uzalenione od zdarzenia, ktre udowodni powinien wierzyciel, sd nada klauzul wykonalnoci po dostarczeniu dowodu tego zdarzenia w formie dokumentu urzdowego lub prywatnego z podpisem urzdowo powiadczonym. Nie dotyczy to wypadku, gdy wykonanie jest uzalenione od rwnoczesnego wiadczenia wzajemnego, chyba e wiadczenie dunika polega na owiadczeniu woli. 2. Jeeli obowizek wypaty wynagrodzenia zasdzonego w orzeczeniu przywracajcym do pracy lub ustalonego w ugodzie jest uzaleniony od podjcia przez pracownika pracy, klauzul wykonalnoci w czci dotyczcej tego wynagrodzenia nadaje si po stwierdzeniu, e pracownik podj prac. Art. 7861. W postpowaniu o nadanie klauzuli wykonalnoci aktowi notarialnemu, ktry okrela warunki do prowadzenia egzekucji na podstawie takiego aktu, przepis art. 786 1 stosuje si odpowiednio. Nie dotyczy to wypadku, gdy warunkiem tym jest spenienie przez dunika wiadczenia w okrelonym terminie. Sd nada wtedy klauzul wykonalnoci po upywie tego terminu. Art. 7862. 1. W postpowaniu o nadanie klauzuli wykonalnoci bankowemu tytuowi egzekucyjnemu, sd bada czy dunik podda si egzekucji oraz czy roszczenie objte tytuem wynika z czynnoci bankowej dokonanej bezporednio z bankiem lub z zabezpieczenia wierzytelnoci banku wynikajcej z tej czynnoci. 2. Jeeli wykonanie tytuu egzekucyjnego jest uzalenione od zdarzenia, ktre udowodni powinien wierzyciel, sd nada klauzul wykonalnoci, po dostarczeniu dowodu tego zdarzenia w formie dokumentu. Art. 787. Tytuowi egzekucyjnemu wydanemu przeciwko osobie pozostajcej w zwizku maeskim sd nada klauzul wykonalnoci take przeciwko jej maonkowi z ograni2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 231/360

czeniem jego odpowiedzialnoci do majtku objtego wsplnoci majtkow, jeeli wierzyciel wykae dokumentem urzdowym lub prywatnym, e stwierdzona tytuem egzekucyjnym wierzytelno powstaa z czynnoci prawnej dokonanej za zgod maonka dunika. Art. 7871. Tytuowi egzekucyjnemu wydanemu przeciwko osobie pozostajcej w zwizku maeskim sd nada klauzul wykonalnoci przeciwko maonkowi dunika z ograniczeniem jego odpowiedzialnoci do przedsibiorstwa wchodzcego w skad majtku wsplnego maonkw, jeeli wierzyciel wykae dokumentem urzdowym lub prywatnym, e stwierdzona tytuem egzekucyjnym wierzytelno powstaa w zwizku z prowadzeniem przedsibiorstwa. Art. 7872. Zawarcie umowy majtkowej maeskiej nie stanowi przeszkody do nadania klauzuli wykonalnoci wedug przepisw art. 787 i art. 7871 oraz prowadzenia na podstawie tak powstaego tytuu wykonawczego egzekucji do tych skadnikw, ktre naleayby do majtku wsplnego, gdyby umowy majtkowej nie zawarto. Przepis niniejszy nie wycza obrony maonkw w drodze powdztw przeciwegzekucyjnych, jeeli umowa majtkowa maeska bya skuteczna wobec wierzyciela. Art. 788. 1. Jeeli uprawnienie lub obowizek po powstaniu tytuu egzekucyjnego lub w toku sprawy przed wydaniem tytuu przeszy na inn osob, sd nada klauzul wykonalnoci na rzecz lub przeciwko tej osobie, gdy przejcie to bdzie wykazane dokumentem urzdowym lub prywatnym z podpisem urzdowo powiadczonym. 2. Za przejcie uprawnie lub obowizkw, o ktrych mowa w paragrafie poprzedzajcym, uwaa si rwnie zmiany w prawie rozporzdzania mieniem wywoane ustanowieniem zarzdcy masy majtkowej, kuratora spadku lub wykonawcy testamentu, jak rwnie wyganiciem funkcji tych osb. Art. 789. Przepis 1 artykuu poprzedzajcego stosuje si odpowiednio do nabywcy przedsibiorstwa lub gospodarstwa rolnego, jeeli tytu sta si prawomocny przed nabyciem. Art. 7891. Jeeli wierzyciel nie moe uzyska dokumentu stwierdzajcego zbycie przedsibiorstwa lub gospodarstwa rolnego albo gdyby uzyskanie takiego dokumentu byo nadmiernie utrudnione, sd przed nadaniem klauzuli wykonalnoci wysucha nabywc stosownie do art. 760 2. Jeeli nabywca zaprzecza istnieniu podstaw do nadania przeciwko niemu klauzuli wykonalnoci, sd na wniosek wierzyciela, a w sprawach o alimenty lub o roszczenia z zakresu prawa pracy, take z urzdu, wzywa nabywc do okazania dokumentw stwierdzajcych nabycie. Przepisy o wyjawieniu majtku stosuje si odpowiednio. W razie przyznania okolicznoci nabycia przedsibiorstwa
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 232/360

lub gospodarstwa rolnego sd nada klauzul wykonalnoci bez okazywania dokumentu stwierdzajcego nabycie. Art. 7892. 1. Tytu wykonawczy wystawiony przeciwko zbywcy przedsibiorstwa lub gospodarstwa rolnego jest take podstaw egzekucji przeciwko nabywcy przedsibiorstwa lub gospodarstwa rolnego, jeeli wierzyciel zoy wniosek o wszczcie egzekucji w cigu miesica od dnia nabycia przedsibiorstwa lub gospodarstwa rolnego. 2. Przepis 1 stosuje si odpowiednio, gdy przejcie obowizkw nastpio w wyniku podziau, poczenia lub innego przeksztacenia przedsibiorstwa lub gospodarstwa rolnego albo w wyniku wniesienia do spki przedsibiorstwa lub jego zorganizowanej czci dokonanego w trybie komercjalizacji i prywatyzacji przedsibiorstw pastwowych. 3. Przepisy 1 i 2 nie uchybiaj przepisom o ograniczeniu odpowiedzialnoci nabywcy przedsibiorstwa lub gospodarstwa rolnego za zobowizania zbywcy. Art. 790. (uchylony). Art. 791. 1. Tytu wykonawczy zobowizujcy do wydania ruchomoci indywidualnie oznaczonych, nieruchomoci lub statku albo do oprnienia pomieszczenia upowania do prowadzenia egzekucji nie tylko przeciwko dunikowi, lecz przeciwko kademu, kto tymi rzeczami wada. Niniejszy przepis nie narusza uprawnie nabywcy w dobrej wierze. 2. Jeeli wadajcy uprawdopodobni dokumentem, e wadanie ruchomoci indywidualnie oznaczon, nieruchomoci, pomieszczeniem lub statkiem uzyska na podstawie tytuu prawnego niepochodzcego od dunika, komornik wstrzyma si z czynnociami egzekucyjnymi, pouczajc wadajcego, e moe w terminie tygodnia wystpi do sdu o ustalenie, e tytu wykonawczy nie moe by w stosunku do niego wykonywany i o zabezpieczenie tego powdztwa przez zawieszenie postpowania egzekucyjnego. Przepisy art. 843 stosuje si odpowiednio. 3. Wstrzymujc si z czynnociami egzekucyjnymi, komornik dokona zajcia ruchomoci lub statku pozostawiajc te przedmioty pod dozorem wadajcego. 4. W razie braku zabezpieczenia powdztwa komornik podejmie po terminie miesica dalsze czynnoci egzekucyjne w stosunku do osoby wadajcej. Dalsza zmiana osoby wadajcej ruchomoci, nieruchomoci, statkiem lub pomieszczeniem nie bdzie stanowia przeszkody w realizacji tytuu wykonawczego.

Art. 792. Jeeli nastpca ponosi odpowiedzialno tylko z okrelonych przedmiotw albo do wysokoci ich wartoci, naley w klauzuli wykonalnoci zastrzec mu prawo powoywania si w toku postpowania egzekucyjnego na ograniczon odpowiedzialno, o ile prawo to nie jest zastrzeone ju w tytule egzekucyjnym.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 233/360

Art. 793. W razie potrzeby prowadzenia egzekucji na rzecz kilku osb przeciwko kilku osobom albo z kilku skadowych czci majtku tego samego dunika, sd oprcz pierwszego tytuu wykonawczego moe wyda dalsze tytuy, oznaczajc cel, do ktrego maj suy, i ich liczb porzdkow. Art. 794. Ponowne wydanie tytuu wykonawczego zamiast utraconego moe nastpi jedynie na mocy postanowienia sdu wydanego po przeprowadzeniu rozprawy. Na ponownie wydanym tytule wykonawczym czyni si wzmiank o wydaniu go zamiast tytuu pierwotnego. W postpowaniu tym sd ogranicza badanie do faktu utraty tytuu wykonawczego. Art. 795. 1. Na postanowienie sdu co do nadania klauzuli wykonalnoci przysuguje zaalenie. 2. Termin do wniesienia zaalenia biegnie dla wierzyciela od daty wydania mu tytuu wykonawczego lub postanowienia odmownego, dla dunika od daty dorczenia mu zawiadomienia o wszczciu egzekucji. 3. W przypadku postanowienia w przedmiocie nadania klauzuli wykonalnoci tytuowi egzekucyjnemu, o ktrym mowa w art. 783 4, termin do wniesienia zaalenia biegnie dla wierzyciela od daty dorczenia mu tego postanowienia. Dorczenia dokonuje si w sposb przewidziany w art. 1311 1. Dzia IIa Zawiadczenie europejskiego tytuu egzekucyjnego Art. 7951. 1. Jeeli tytu egzekucyjny w postaci orzeczenia sdu, ugody zawartej przed sdem lub zatwierdzonej przez sd spenia warunki okrelone w przepisach odrbnych, sd, ktry wyda orzeczenie albo przed ktrym zostaa zawarta ugoda lub ktry zatwierdzi ugod, na wniosek wierzyciela wydaje zawiadczenie, e stanowi one europejski tytu egzekucyjny, zwane dalej zawiadczeniem europejskiego tytuu egzekucyjnego. 2. Jeeli wniosek o wydanie zawiadczenia europejskiego tytuu egzekucyjnego dotyczy innego tytuu egzekucyjnego ni wskazany w 1, w przedmiocie wniosku rozstrzyga sd rejonowy, w ktrego okrgu tytu zosta sporzdzony. Art. 7952. Postanowienie w przedmiocie wydania zawiadczenia europejskiego tytuu egzekucyjnego sd wydaje w skadzie jednego sdziego.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 234/360

Art. 7953. 1. Postanowienie o odmowie wydania zawiadczenia europejskiego tytuu egzekucyjnego dorcza si wycznie wierzycielowi. 2. Na postanowienie o odmowie wydania zawiadczenia europejskiego tytuu egzekucyjnego wierzycielowi przysuguje zaalenie. Odpisu zaalenia nie dorcza si dunikowi. Art. 7954. 1. W razie stwierdzenia, e istnieje okrelona w przepisach odrbnych podstawa do uchylenia zawiadczenia europejskiego tytuu egzekucyjnego, sd, ktry je wyda, na wniosek dunika uchyla to zawiadczenie. 2. Wniosek zgasza si w terminie miesicznym od dnia dorczenia dunikowi postanowienia o wydaniu zawiadczenia. 3. Jeeli wniosek nie jest sporzdzony na formularzu okrelonym w przepisach odrbnych, powinien czyni zado warunkom pisma procesowego oraz wskazywa okolicznoci uzasadniajce wniosek. 4. Przed uchyleniem zawiadczenia sd wysucha wierzyciela. 5. Na postanowienie w przedmiocie uchylenia zawiadczenia europejskiego tytuu egzekucyjnego przysuguje zaalenie. Art. 7955. 1. Przepisy art. 7951 i 7952 stosuje si odpowiednio do wydawania przewidzianych w przepisach odrbnych zawiadcze o utracie lub ograniczeniu wykonalnoci tytuu egzekucyjnego opatrzonego zawiadczeniem europejskiego tytuu egzekucyjnego. Wniosek o wydanie takiego zawiadczenia moe zoy take dunik. 2. Na postanowienie w przedmiocie wydania zawiadczenia, o ktrym mowa w 1, przysuguje zaalenie. Dzia IIb Stwierdzenie wykonalnoci europejskiego nakazu zapaty Art. 7956. 1. Sd, ktry wyda europejski nakaz zapaty, stwierdza z urzdu jego wykonalno, jeeli zostay spenione warunki okrelone w przepisach odrbnych. 2. Postanowienie moe wyda take referendarz sdowy. Art. 7957. Na postanowienie w przedmiocie stwierdzenia wykonalnoci przysuguje zaalenie.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 235/360

Dzia IIc Zawiadczenie dotyczce orzeczenia wydanego w europejskim postpowaniu w sprawie drobnych roszcze Art. 7958. 1. Sd, ktry wyda orzeczenie w europejskim postpowaniu w sprawie drobnych roszcze, wydaje na wniosek wierzyciela zawiadczenie okrelone w przepisach odrbnych, jeeli spenione s warunki okrelone w tych przepisach. 2. Postanowienie moe wyda take referendarz sdowy. Art. 7959. Na postanowienie w przedmiocie wydania zawiadczenia przysuguje zaalenie. Dzia III Wszczcie egzekucji i dalsze czynnoci egzekucyjne Art. 796. 1. Wniosek o wszczcie egzekucji skada si stosownie do waciwoci sdowi lub komornikowi. 2. W sprawach, ktre mog by wszczte z urzdu, egzekucja moe by wszczta z urzdu na danie sdu pierwszej instancji, ktry spraw rozpoznawa, skierowane do waciwego sdu lub komornika. 3. Egzekucja moe by rwnie wszczta na danie uprawnionego organu. Art. 797. 1. We wniosku lub daniu przeprowadzenia egzekucji z urzdu naley wskaza wiadczenie, ktre ma by spenione, oraz sposb egzekucji. Do wniosku lub dania naley doczy tytu wykonawczy. 2. Wniosek o wszczcie egzekucji na podstawie tytuu wykonawczego, o ktrym mowa w art. 783 4, moe by zoony do komornika take za porednictwem systemu teleinformatycznego obsugujcego elektroniczne postpowanie upominawcze. 3. Jeeli podstaw egzekucji jest tytu wykonawczy, o ktrym mowa w art. 783 4, do wniosku lub dania przeprowadzenia egzekucji z urzdu naley doczy dokument uzyskany z systemu teleinformatycznego umoliwiajcy organowi egzekucyjnemu weryfikacj istnienia i treci tego tytuu, a w przypadku wszczcia postpowania egzekucyjnego drog elektroniczn wskazuje si tytu wykonawczy. 4. Wszczynajc egzekucj na podstawie tytuu wykonawczego, o ktrym mowa w art. 783 4, komornik jest zobowizany do zweryfikowania treci przedstawionego mu dokumentu uzyskanego z systemu teleinformatycznego oraz zaznaczenia w tym systemie faktu prowadzenia egzekucji na podstawie tego tytuu.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 236/360

5. Ilekro w ustawie jest mowa o przedstawieniu (okazaniu, doczeniu, dorczeniu albo zoeniu) tytuu wykonawczego, a tytuem tym jest tytu wykonawczy, o ktrym mowa w art. 783 4, naley przedstawi zweryfikowany przez komornika dokument, o ktrym mowa w 3. Jeeli tytu wykonawczy ma by zoony w postpowaniu prowadzonym przez sd lub komornika wystarcza zoenie dokumentu uzyskanego z systemu teleinformatycznego. Przepis 4 stosuje si odpowiednio. Art. 7971. Wierzyciel moe zleci komornikowi poszukiwanie za wynagrodzeniem majtku dunika. Art. 798. Jeeli dunikowi przysuguje wybr midzy wiadczeniami, ktre ma speni, a wyboru jeszcze nie dokona, komornik, wszczynajc egzekucj celem spenienia tych wiadcze, na wniosek wierzyciela wyznaczy dunikowi odpowiedni termin do wykonania wyboru. Po bezskutecznym upywie tego terminu wierzyciel wybierze wiadczenie, ktre ma by spenione. Art. 799. 1. Wierzyciel moe w jednym wniosku wskaza kilka sposobw egzekucji temu samemu dunikowi. Spord kilku sposobw egzekucji wierzyciel powinien zastosowa najmniej uciliwy dla dunika. 2. Jeeli egzekucja z jednej czci majtku dunika oczywicie wystarcza na zaspokojenie wierzyciela, dunik moe da zawieszenia egzekucji z pozostaej czci majtku. Art. 800. 1. Wnioskw skierowanych do sdu nie mona czy z wnioskami skierowanymi do komornika. Nie mona rwnie czy wnioskw, ktre skierowane s do rnych sdw. 2. W razie niedopuszczalnego poczenia wnioskw sd lub komornik rozpoznaje wniosek w zakresie swej waciwoci, w pozostaej za czci wniosek przekae waciwemu organowi egzekucyjnemu, jeeli wierzyciel w wyznaczonym terminie przedstawi odpis wniosku. Art. 801. Jeeli wierzyciel lub sd zarzdzajcy z urzdu przeprowadzenie egzekucji albo uprawniony organ dajcy przeprowadzenia egzekucji nie moe wskaza przedmiotw sucych do zaspokojenia wierzyciela, komornik wezwie dunika do zoenia wyjanie.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 237/360

Art. 802. Jeeli miejsce pobytu dunika nie jest znane, sd ustanowi dla niego kuratora z urzdu, gdy egzekucja ma by wszczta z urzdu, w innych za sprawach na wniosek wierzyciela. Art. 803. Tytu wykonawczy stanowi podstaw do prowadzenia egzekucji o cae objte nim roszczenie i ze wszystkich czci majtku dunika, chyba e z treci tytuu wynika co innego. Art. 804. Organ egzekucyjny nie jest uprawniony do badania zasadnoci i wymagalnoci obowizku objtego tytuem wykonawczym. Art. 805. 1. Przy pierwszej czynnoci egzekucyjnej dorcza si dunikowi zawiadomienie o wszczciu egzekucji, z podaniem treci tytuu wykonawczego i wymienieniem sposobu egzekucji. 2. Na danie dunika komornik powinien okaza mu tytu wykonawczy w oryginale. 3. W przypadku prowadzenia egzekucji na podstawie tytuu wykonawczego, o ktrym mowa w art. 783 4, obowizek okazania oryginau tytuu wykonawczego, o ktrym mowa w 2, polega na okazaniu dunikowi zweryfikowanego przez komornika dokumentu, o ktrym mowa w art. 797 3. Art. 8051. 1. Jeeli w toku egzekucji zostanie ujawnione, e na zajtym przedmiocie, wierzytelnoci lub prawie ustanowiony zosta zastaw rejestrowy, komornik zawiadomi niezwocznie o zajciu zastawnika zastawu rejestrowego. 2. Prowadzc egzekucj o wiadczenie przekraczajce dwadziecia tysicy zotych, komornik obowizany jest uzyska z centralnej informacji o zastawach rejestrowych dane o tym, czy dunik jest zastawc zastawu rejestrowego oraz kto jest zastawnikiem. O wszczciu egzekucji komornik niezwocznie zawiadamia zastawnika zastawu rejestrowego. 3. Jeeli skierowano egzekucj do pojazdu mechanicznego, a dunik nie wyda dowodu rejestracyjnego zajtego pojazdu, komornik jest obowizany uzyska informacj w centralnej informacji o zastawach rejestrowych, czy zajty pojazd nie jest obciony zastawem rejestrowym. W razie stwierdzenia, e zajty pojazd mechaniczny jest obciony zastawem rejestrowym, komornik niezwocznie zawiadomi zastawnika zastawu rejestrowego o wszczciu egzekucji. 4. Sprzeda ruchomoci, wierzytelnoci i praw obcionych zastawem rejestrowym moe nastpi nie wczeniej ni po upywie tygodnia od dnia zawiadomienia zastawnika.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 238/360

Art. 806. Komornik powinien na danie wierzyciela przyj od niego pienidze lub inne rzeczy przypadajce dunikowi w zwizku z egzekucj. Art. 807. Zabezpieczenie w wypadkach w ksidze niniejszej przewidzianych powinno by zoone w gotwce lub w ksieczkach oszczdnociowych. O wydaniu zabezpieczenia sd rozstrzyga po wysuchaniu osb zainteresowanych. Na postanowienie sdu przysuguje zaalenie. Art. 808. Jeeli zoona w postpowaniu egzekucyjnym kwota pienina nie podlega natychmiastowemu wydaniu, powinna by zoona na rachunek depozytowy sdu. Przepisy art. 752 stosuje si odpowiednio. Art. 809. Komornik stwierdza kad czynno egzekucyjn protokoem, ktry powinien zawiera: 1) oznaczenie miejsca i czasu czynnoci; 2) imiona i nazwiska stron oraz innych osb uczestniczcych w czynnoci; 3) sprawozdanie z przebiegu czynnoci; 4) wnioski i owiadczenia obecnych; 5) wzmiank o odczytaniu protokou; 6) podpisy obecnych lub wzmiank o przyczynie braku podpisu; 7) podpis komornika. Art. 810. W dni ustawowo uznane za wolne od pracy, jako te w porze nocnej, czynnoci egzekucyjnych mona dokonywa tylko w wypadkach szczeglnie uzasadnionych za pisemnym zezwoleniem prezesa sdu rejonowego, ktre komornik na danie dunika okae mu przy wykonywaniu czynnoci. Art. 811. 1. W obrbie budynkw wojskowych i zajmowanych przez Policj, Stra Graniczn, Agencj Bezpieczestwa Wewntrznego, Agencj Wywiadu, Sub Kontrwywiadu Wojskowego, Sub Wywiadu Wojskowego lub Centralne Biuro Antykorupcyjne oraz na okrtach wojennych mona dokonywa czynnoci egzekucyjnych tylko po uprzednim zawiadomieniu odpowiednio waciwego komendanta lub kierownika jednostki i w asycie wyznaczonego organu wojskowego, organu Policji lub przedstawiciela Agencji Bezpieczestwa Wewntrznego, Agencji Wywiadu, Suby Kontrwywiadu Wojskowego, Suby Wywiadu Wojskowego lub Centralnego Biura Antykorupcyjnego.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 239/360

2. Sposb asystowania przy wykonywaniu czynnoci egzekucyjnych, uwzgldniajc w szczeglnoci przypadki i miejsca, w ktrych wymagana jest asysta organw, sposb postpowania przy wykonywaniu asysty, tryb powiadamiania waciwych organw, wymagane dokumenty, sposb dokumentowania wykonywanych czynnoci i rozliczania ich kosztw okrela, w drodze rozporzdzenia: 1) Minister Obrony Narodowej w porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwoci w przypadku wykonywania asysty przez Sub Kontrwywiadu Wojskowego, Sub Wywiadu Wojskowego, andarmeri Wojskow lub wojskowe organy porzdkowe; 2) minister waciwy do spraw wewntrznych w porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwoci w przypadku wykonywania asysty przez Policj lub Stra Graniczn; 3) Prezes Rady Ministrw w przypadku wykonywania asysty przez Agencj Bezpieczestwa Wewntrznego, Agencj Wywiadu lub Centralne Biuro Antykorupcyjne. 3. Do wydania rozporzdzenia, o ktrym mowa w 2 stosuje si art. 765 3. Art. 812. 1. Wierzyciel i dunik mog by obecni przy czynnociach egzekucyjnych. Na danie stron albo wedug uznania komornika mog by obecni take wiadkowie, w liczbie nie wikszej ni po dwch z kadej strony. 2. Komornik powinien przywoa jednego lub dwch wiadkw, jeeli dunik nie jest obecny lub komornik go wydali, chyba e zachodzi obawa, i wskutek straty czasu na przywoanie wiadkw egzekucja bdzie udaremniona. 3. wiadkami mog by take czonkowie rodziny i domownicy dunika. 4. wiadkowie nie otrzymuj wynagrodzenia. Art. 813. 1. W wypadkach wymagajcych zasignicia opinii biegego, komornik zwrci si o wydanie opinii do jednego lub kilku staych biegych sdowych. Jeeli wrd staych biegych sdowych nie ma biegego wymaganej specjalnoci, komornik zwrci si do sdu o wyznaczenie biegego i odebranie od niego przyrzeczenia. 2. Przepis 1 stosuje si odpowiednio, gdy wezwany przez komornika stay biegy sdowy zosta wyczony lub nie przyj naoonego na niego obowizku z przyczyn wskazanych w art. 280, a nie ma innego biegego tej specjalnoci wrd staych biegych sdowych. Art. 814. 1. Jeeli cel egzekucji tego wymaga, komornik zarzdzi otworzenie mieszkania oraz innych pomieszcze i schowkw dunika, jak rwnie przeszuka jego rzeczy, mieszkanie i schowki. Gdyby to nie wystarczyo, komornik moe ponadto przeszuka odzie, ktr dunik ma na sobie. Komornik moe to uczy-

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 240/360

ni take wwczas, gdy dunik chce si wydali lub gdy zachodzi podejrzenie, e chce usun od egzekucji przedmioty, ktre ma przy sobie. 2. Jeeli w czasie dokonywania czynnoci egzekucyjnych w mieszkaniu dunika komornik zauway, e dunik odda poszukiwane przedmioty swemu domownikowi lub innej osobie do ukrycia, komornik moe przeszuka odzie tej osoby oraz przedmioty, jakie ma ona przy sobie. 3. Przeszukanie odziey na osobie dunika oraz przedmiotw, ktre dunik ma przy sobie, poza miejscem zamieszkania, przedsibiorstwem, zakadem oraz gospodarstwem dunika, moe nastpi na podstawie pisemnego zezwolenia waciwego prezesa sdu rejonowego. W przypadkach nie cierpicych zwoki przeszukanie moe by dokonane bez zezwolenia, jednake czynno taka musi by niezwocznie po dokonaniu przedstawiona do zatwierdzenia prezesowi sdu rejonowego. 4. Przeszukanie odziey moe by dokonane tylko przez osob tej samej pci, co dunik. Przeszukania odziey na onierzu w czynnej subie wojskowej albo funkcjonariuszu Policji, Biura Ochrony Rzdu, Agencji Bezpieczestwa Wewntrznego, Agencji Wywiadu, Suby Kontrwywiadu Wojskowego, Suby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego lub Stray Granicznej przeprowadza w obecnoci komornika odpowiednio onierz andarmerii Wojskowej lub wojskowego organu porzdkowego albo osoba wyznaczona przez przeoonego funkcjonariusza. Art. 815. 1. Jeeli ustawa nie stanowi inaczej, wszelkich wpat komornikowi mona dokona gotwk lub poleceniem przelewu na rachunek komornika, a za zgod komornika take w inny sposb. 2. Pokwitowanie komornika ma taki sam skutek jak pokwitowanie wierzyciela sporzdzone w formie dokumentu urzdowego. Art. 816. 1. Po ukoczeniu postpowania egzekucyjnego naley na tytule wykonawczym zaznaczy wynik egzekucji i tytu zatrzyma w aktach, a jeli wiadczenie objte tytuem nie zostao zaspokojone cakowicie, tytu zwrci wierzycielowi. 2. Jeeli egzekucja bya prowadzona na podstawie tytuu wykonawczego, o ktrym mowa w art. 783 4, wynik egzekucji odnotowuje si w systemie teleinformatycznym. Art. 8161. Dane w postaci elektronicznej wytworzone w wyniku czynnoci komornika wymienionych w art. 797 4 i art. 816 2 opatrywane s bezpiecznym podpisem elektronicznym w rozumieniu art. 3 pkt 2 ustawy z dnia 18 wrzenia 2001 r. o podpisie elektronicznym.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 241/360

Art. 817. W sprawach o naruszenie posiadania ukoczona egzekucja moe by podjta na nowo na podstawie tego samego tytuu wykonawczego, jeeli dunik ponownie dokona zmiany sprzecznej z treci tego tytuu, a danie w tym przedmiocie zostanie zgoszone przed upywem szeciu miesicy od ukoczenia egzekucji. Dzia IV Zawieszenie i umorzenie postpowania Art. 818. 1. Organ egzekucyjny zawiesza postpowanie z urzdu, jeeli si okae, e wierzyciel lub dunik nie ma zdolnoci procesowej ani przedstawiciela ustawowego. Na wniosek wierzyciela, a w wypadku gdy egzekucja zostaa wszczta z urzdu bez takiego wniosku, sd ustanowi dla dunika nie majcego zdolnoci procesowej kuratora na czas do ustanowienia przedstawiciela ustawowego. 2. Przedstawiciel ustawowy wierzyciela lub dunika, jako te kurator dunika, mog zaskary postanowienia sdu oraz czynnoci komornika dokonane w czasie, kiedy strona nie miaa naleytej reprezentacji. Termin zaskarenia biegnie od daty, w ktrej przedstawiciel ustawowy lub kurator otrzyma zawiadomienie o toczcym si postpowaniu, a jeeli wczeniej zgosi swoje uczestnictwo w postpowaniu od daty tego zgoszenia. Powtrzenia czynnoci ju dokonanych mona da tylko wtedy, gdy przy wykonywaniu czynnoci nastpio naruszenie praw strony, ktra nie posiadajc zdolnoci procesowej nie miaa przedstawiciela ustawowego. Art. 819. 1. Organ egzekucyjny zawiesza postpowanie z urzdu rwnie w razie mierci wierzyciela lub dunika. Postpowanie podejmuje si z udziaem spadkobiercw zmarego. 2. Jeeli spadkobiercy dunika nie objli spadku albo nie s znani, a nie ma kuratora spadku, sd na wniosek wierzyciela ustanowi dla nich kuratora. Art. 8191. 1. Zbycie przedsibiorstwa lub gospodarstwa rolnego po wszczciu postpowania egzekucyjnego nie ma wpywu na bieg tego postpowania. 2. Przepis 1 stosuje si odpowiednio w razie przeksztacenia organizacyjnego dunika bdcego osob prawn, a take spk handlow niemajc osobowoci prawnej, jak rwnie przeksztacenia spki cywilnej w spk handlow. Art. 820. Organ egzekucyjny zawiesza postpowanie na wniosek wierzyciela. Na wniosek dunika postpowanie ulega zawieszeniu, jeeli sd uchyli natychmiastow wyko-

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 242/360

nalno tytuu lub wstrzyma jego wykonanie albo dunik zoy zabezpieczenie konieczne wedug orzeczenia sdowego do zwolnienia go od egzekucji. Art. 8201. 1. Sd zawiesza postpowanie na wniosek dunika, jeeli w toku egzekucji prowadzonej na podstawie tytuu wykonawczego w postaci zaopatrzonego w klauzul wykonalnoci tytuu egzekucyjnego, o ktrym mowa w art. 11531, dunik przedstawi przewidziane w przepisach odrbnych zawiadczenie o utracie lub ograniczeniu wykonalnoci, z ktrego wynika, e wykonanie tytuu zostao tymczasowo zawieszone lub uzalenione od zoenia przez wierzyciela zabezpieczenia, ktre dotychczas nie zostao wpacone. 2. Jeeli z zawiadczenia, o ktrym mowa w 1, wynika, e wykonanie tytuu zostao tymczasowo ograniczone do rodkw zabezpieczajcych, sd na wniosek dunika orzeka o ograniczeniu egzekucji do takich rodkw. Orzekajc o ograniczeniu, sd okrela rodzaj rodka, stosujc odpowiednio art. 747. Na postanowienie sdu przysuguje zaalenie. 3. Sd zawiesza postpowanie na wniosek dunika, jeeli w toku egzekucji prowadzonej na podstawie tytuu wykonawczego w postaci zaopatrzonego w klauzul wykonalnoci tytuu egzekucyjnego, o ktrym mowa w art. 115310, wystpi przyczyna przewidziana w przepisach odrbnych. Art. 8202. 1. W przypadku egzekucji prowadzonej na podstawie tytuu wykonawczego w postaci zaopatrzonego w klauzul wykonalnoci tytuu egzekucyjnego, o ktrym mowa w art. 11531, art. 11534, art. 11537 lub art. 115310, albo na podstawie tytuu wykonawczego w postaci zaopatrzonego w klauzul wykonalnoci orzeczenia sdu wydanego w europejskim postpowaniu w sprawie drobnych roszcze, sd moe na wniosek dunika zawiesi postpowanie take z innych przyczyn przewidzianych w przepisach odrbnych. 2. Sd moe rwnie ograniczy egzekucj do rodkw zabezpieczajcych lub uzaleni wykonanie tytuu od zoenia przez wierzyciela stosownego zabezpieczenia, jeeli tak moliwo przewiduj przepisy odrbne. Orzekajc o ograniczeniu, sd okrela rodzaj rodka, stosujc odpowiednio art. 747. Na postanowienie sdu przysuguje zaalenie. Art. 821. 1. Sd moe na wniosek zawiesi w caoci lub czci postpowanie egzekucyjne, jeeli zoono skarg na czynnoci komornika lub zaalenie na postanowienie sdu. Zawieszenie postpowania sd moe uzaleni od zoenia przez dunika zabezpieczenia. 2. Jeeli dunik zabezpieczy spenienie swego obowizku, sd moe uchyli dokonane czynnoci egzekucyjne, z wyjtkiem zajcia. 3. Sd moe odmwi zawieszenia postpowania albo ju zawieszone postpowanie podj na nowo, jeeli wierzyciel zabezpieczy naprawienie szkody, jaka wskutek dalszego postpowania moe wynikn dla dunika.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 243/360

Art. 822. Komornik wstrzyma si z dokonaniem czynnoci, jeeli przed jej rozpoczciem dunik zoy niebudzcy wtpliwoci dowd na pimie, e obowizku swojego dopeni albo, e wierzyciel udzieli mu zwoki. Komornik wstrzyma si rwnie z dokonaniem czynnoci, jeeli przed jej rozpoczciem dunik albo jego maonek podniesie zarzut wynikajcy z umowy maeskiej przeciwko dokonaniu czynnoci i okae umow majtkow maesk oraz przedoy niebudzcy wtpliwoci dowd na pimie, e zawarcie umowy majtkowej maeskiej oraz jej rodzaj byy wierzycielowi wiadome. Wstrzymujc si z dokonaniem czynnoci, komornik stosownie do okolicznoci podejmie dziaania, ktre umoliwiaj dokonanie czynnoci w przyszoci. O wstrzymaniu czynnoci i jego przyczynach komornik niezwocznie zawiadomi wierzyciela. Na polecenie wierzyciela komornik niezwocznie dokona czynnoci, ktra ulega wstrzymaniu. Art. 823. Postpowanie egzekucyjne umarza si z mocy samego prawa, jeeli wierzyciel w cigu roku nie dokona czynnoci potrzebnej do dalszego prowadzenia postpowania lub nie zada podjcia zawieszonego postpowania. Termin powyszy biegnie od dnia dokonania ostatniej czynnoci egzekucyjnej, a w razie zawieszenia postpowania od ustania przyczyny zawieszenia. Art. 824. 1. Postpowanie umarza si w caoci lub czci z urzdu: 1) jeeli okae si, e egzekucja nie naley do organw sdowych; 2) jeeli wierzyciel lub dunik nie ma zdolnoci sdowej albo gdy egzekucja ze wzgldu na jej przedmiot lub na osob dunika jest niedopuszczalna; 3) jeeli jest oczywiste, e z egzekucji nie uzyska si sumy wyszej od kosztw egzekucyjnych. 2. Umorzenie wskutek braku zdolnoci sdowej nastpi moe dopiero wwczas, gdy w terminie wyznaczonym przez organ egzekucyjny brak ten nie zostanie usunity. W razie usunicia braku stosuje si odpowiednio przepis art. 818 2. 3. Z chwil uprawomocnienia si orzeczenia o zniesieniu separacji nie jest dopuszczalne wszczcie postpowania egzekucyjnego na podstawie tytuu egzekucyjnego wydanego w sprawach, o ktrych mowa w art. 5675, oraz rozstrzygajcego o zaspokojeniu potrzeb rodziny, o wiadczeniach alimentacyjnych maonka pozostajcego w separacji wzgldem drugiego maonka lub wzgldem wsplnego maoletniego dziecka maonkw co do wiadcze za okres po zniesieniu separacji. Wszczte w tych sprawach postpowanie egzekucyjne umarza si z urzdu. Art. 825. Organ egzekucyjny umorzy postpowanie w caoci lub czci na wniosek: 1) jeeli tego zada wierzyciel; jednake w sprawach, w ktrych egzekucj wszczto z urzdu lub na danie uprawnionego organu, wniosek wierzycie2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 244/360

la o umorzenie postpowania wymaga zgody sdu lub uprawnionego organu, ktry zada wszczcia egzekucji; 2) jeeli prawomocnym orzeczeniem tytu wykonawczy zosta pozbawiony wykonalnoci; 3) jeeli egzekucj skierowano przeciwko osobie, ktra wedug klauzuli wykonalnoci nie jest dunikiem i ktra sprzeciwia si prowadzeniu egzekucji, albo jeeli prowadzenie egzekucji pozostaje z innych powodw w oczywistej sprzecznoci z treci tytuu wykonawczego; 4) jeeli wierzyciel jest w posiadaniu zastawu zabezpieczajcego pene zaspokojenie egzekwowanego roszczenia, chyba e egzekucja skierowana jest do przedmiotu zastawu; 5) jeeli, w wypadku egzekucji prowadzonej na podstawie tytuu wykonawczego w postaci zaopatrzonego w klauzul wykonalnoci tytuu egzekucyjnego, o ktrym mowa w art. 11531, dunik przedstawi przewidziane w przepisach odrbnych zawiadczenie o utracie lub ograniczeniu wykonalnoci, z ktrego wynika, e tytu nie jest ju wykonalny. Art. 826. Umorzenie postpowania egzekucyjnego powoduje uchylenie dokonanych czynnoci egzekucyjnych, lecz nie pozbawia wierzyciela monoci wszczcia ponownej egzekucji, chyba e z innych przyczyn egzekucja jest niedopuszczalna. Umorzenie postpowania egzekucyjnego nie moe narusza praw osb trzecich. Art. 827. 1. Przed zawieszeniem lub umorzeniem postpowania naley wysucha wierzyciela i dunika. Nie dotyczy to wypadku, gdy istnieje wykonalne orzeczenie uzasadniajce zawieszenie postpowania lub prawomocne orzeczenie uzasadniajce umorzenie postpowania albo gdy zawieszenie lub umorzenie ma nastpi z mocy samego prawa lub z woli wierzyciela. 2. Na wniosek wierzyciela lub dunika organ egzekucyjny wyda zawiadczenie o umorzeniu postpowania. Art. 828. Na postanowienie sdu co do zawieszenia lub umorzenia postpowania przysuguje zaalenie. Dzia V Ograniczenia egzekucji Art. 829. Nie podlegaj egzekucji: 1) przedmioty urzdzenia domowego, pociel, bielizna i ubranie codzienne, niezbdne dla dunika i bdcych na jego utrzymaniu czonkw jego rodzi-

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 245/360

ny, a take ubranie niezbdne do penienia suby lub wykonywania zawodu; 2) zapasy ywnoci i opau niezbdne dla dunika i bdcych na jego utrzymaniu czonkw jego rodziny na okres jednego miesica; 3) jedna krowa lub dwie kozy albo trzy owce potrzebne do wyywienia dunika i bdcych na jego utrzymaniu czonkw jego rodziny wraz z zapasem paszy i ciki do najbliszych zbiorw; 4) narzdzia i inne przedmioty niezbdne do osobistej pracy zarobkowej dunika oraz surowce niezbdne dla niego do produkcji na okres jednego tygodnia, z wyczeniem jednak pojazdw mechanicznych; 5) u dunika pobierajcego periodyczn sta pac pienidze w kwocie, ktra odpowiada nie podlegajcej egzekucji czci pacy za czas do najbliszego terminu wypaty, a u dunika nie otrzymujcego staej pacy pienidze niezbdne dla niego i jego rodziny na utrzymanie przez dwa tygodnie; 6) przedmioty niezbdne do nauki, papiery osobiste, odznaczenia i przedmioty suce do wykonywania praktyk religijnych oraz przedmioty codziennego uytku, ktre mog by sprzedane tylko znacznie poniej ich wartoci, a dla dunika maj znaczn warto uytkow; 7) rodki pienine zgromadzone na rachunku bankowym, o ktrym mowa w art. 36 ust. 4a ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o organizacji rynku mleka i przetworw mlecznych (Dz. U. z 2005 r. Nr 244, poz. 2081 oraz z 2006 r. Nr 50, poz. 363, Nr 208, poz. 1541 i Nr 115, poz. 794); 8) produkty lecznicze w rozumieniu przepisw ustawy z dnia 6 wrzenia 2001 r. Prawo farmaceutyczne (Dz. U. z 2008 r. Nr 45, poz. 271, z pn. zm.23)) niezbdne do funkcjonowania podmiotu leczniczego w rozumieniu przepisw o dziaalnoci leczniczej przez okres trzech miesicy oraz niezbdne do jego funkcjonowania wyroby medyczne w rozumieniu przepisw ustawy z dnia 20 maja 2010 r. o wyrobach medycznych (Dz. U. Nr 107, poz. 679 oraz z 2011 r. Nr 102, poz. 586). Art. 830. Minister Sprawiedliwoci w porozumieniu z Ministrem Rolnictwa oraz Ministrem Finansw okreli rozporzdzeniem, jakie przedmioty nalece do rolnika prowadzcego gospodarstwo nie podlegaj egzekucji. Art. 831. 1. Nie podlegaj egzekucji: 1) sumy i wiadczenia w naturze wyasygnowane na pokrycie wydatkw lub wyjazdw w sprawach subowych;
23)

Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostay ogoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 277, poz. 2742, z 2005 r. Nr 180, poz. 1496, z 2006 r. Nr 104, poz. 708 i 711 i Nr 220, poz. 1600, z 2007 r. Nr 107, poz. 732 i Nr 176, poz. 1242, z 2008 r. Nr 171, poz. 1056, Nr 180, poz. 1109, Nr 206, poz. 1288, Nr 208, poz. 1308 i Nr 223, poz. 1458, z 2009 r. Nr 22, poz. 120, Nr 97, poz. 801, Nr 161, poz. 1278, Nr 190, poz. 1474 i Nr 219, poz. 1706, z 2010 r. Nr 107, poz. 679, Nr 113, poz. 745, Nr 127, poz. 857, Nr 182, poz. 1228, Nr 217, poz. 1427 i Nr 240, poz. 1601 oraz z 2011 r. Nr 22, poz. 114.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 246/360

2) sumy przyznane przez Skarb Pastwa na specjalne cele (w szczeglnoci stypendia, wsparcia), chyba e wierzytelno egzekwowana powstaa w zwizku z urzeczywistnieniem tych celw albo z tytuu obowizku alimentacyjnego; 3) prawa niezbywalne, chyba e mono ich zbycia wyczono umow, a przedmiot wiadczenia nadaje si do egzekucji albo wykonanie prawa moe by powierzone komu innemu; 4) (utraci moc);24) 5) wiadczenia z ubezpiecze osobowych oraz odszkodowania z ubezpiecze majtkowych, w granicach okrelonych w drodze rozporzdzenia przez Ministrw Finansw i Sprawiedliwoci; nie dotyczy to egzekucji majcej na celu zaspokojenie roszcze z tytuu alimentw; 6) wiadczenia z pomocy spoecznej w rozumieniu przepisw ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy spoecznej (Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362); 7) wierzytelnoci przypadajce dunikowi z budetu pastwa lub od Narodowego Funduszu Zdrowia z tytuu udzielania wiadcze opieki zdrowotnej w rozumieniu przepisw ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o wiadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze rodkw publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027, z pn. zm.25)) przed ukoczeniem udzielania tych wiadcze, w wysokoci 75% kadorazowej wypaty, chyba e chodzi o wierzytelnoci pracownikw dunika lub wiadczeniodawcw, o ktrych mowa w art. 5 pkt 41 lit. a i b ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o wiadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze rodkw publicznych. 2. W przypadkach, o ktrych mowa w 1 pkt 1, 2 i 7, nie podlegaj egzekucji rwnie sumy i wiadczenia w naturze ju wypacone lub wydane. 3. (uchylony). Art. 832. Nalenoci wypacone w zwizku ze mierci tytuem zapomogi lub jednorazowego zaopatrzenia pod jakkolwiek nazw albo z tytuu ubezpieczenia na pokrycie kosztw pogrzebu podlegaj egzekucji tylko na zaspokojenie tych kosztw. Art. 833. 1. Wynagrodzenie ze stosunku pracy podlega egzekucji w zakresie okrelonym w przepisach kodeksu pracy. 1 1 . Przepis 1 stosuje si odpowiednio do zasikw dla bezrobotnych, dodatkw aktywizacyjnych, stypendiw oraz dodatkw szkoleniowych, wypacanych na podstawie przepisw o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

24) 25)

Na podstawie wyroku TK z dnia 9.01.2007 r., sygn. akt P 5/05 (Dz. U. Nr 7, poz. 58). Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostay ogoszone w Dz. U. z 2008 r. Nr 216, poz. 1367, Nr 225, poz. 1486, Nr 227, poz. 1505, Nr 234, poz. 1570 i Nr 237, poz. 1654 oraz z 2009 r. Nr 6, poz. 33, Nr 22, poz. 120, Nr 26, poz. 157, Nr 38, poz. 299, Nr 92, poz. 753, Nr 97, poz. 800, Nr 98, poz. 817, Nr 111, poz. 918, Nr 118, poz. 989, Nr 157, poz. 1241, Nr 161, poz. 1278 i Nr 178, poz. 1374.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 247/360

2. Przepis 1 stosuje si odpowiednio do uposae posw i senatorw, nalenoci czonkw rolniczych spdzielni produkcyjnych i ich domownikw z tytuu pracy w spdzielni, wynagrodze czonkw spdzielni pracy oraz wszystkich wiadcze powtarzajcych si, ktrych celem jest zapewnienie utrzymania. 3. Ogranicze przewidzianych w 2 nie stosuje si do wierzytelnoci czonkw rolniczych spdzielni produkcyjnych z tytuu udziau w dochodach spdzielni przypadajcych im od wniesionych do spdzielni wkadw. 4. wiadczenia pienine przewidziane w przepisach o zaopatrzeniu emerytalnym podlegaj egzekucji w zakresie okrelonym w tych przepisach. 5. Do egzekucji z rent przysugujcych z tytuu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej i z rent zasdzonych przez sd lub ustalonych umow za utrat zdolnoci do pracy albo za mier ywiciela lub wypacanych z dobrowolnego ubezpieczenia rentowego oraz do egzekucji ze wiadcze pieninych przysugujcych z ubezpieczenia spoecznego w razie choroby i macierzystwa stosuje si przepisy o egzekucji ze wiadcze przewidzianych w przepisach o zaopatrzeniu emerytalnym pracownikw i ich rodzin. 6. Nie podlegaj egzekucji wiadczenia alimentacyjne, wiadczenia pienine wypacane w przypadku bezskutecznoci egzekucji alimentw, wiadczenia rodzinne, dodatki rodzinne, pielgnacyjne, porodowe, dla sierot zupenych oraz wiadczenia z pomocy spoecznej. Art. 834. Dochody wymienione w artykule poprzedzajcym oblicza si wraz ze wszystkimi dodatkami i wartoci wiadcze w naturze, lecz po potrceniu podatkw i opat nalenych z mocy ustawy. Art. 835. Jeeli dunik otrzymuje dochody z kilku rde, podstaw obliczenia stanowi suma wszystkich dochodw. Art. 836. Do czasu przyjcia spadku egzekucja na zaspokojenie dugu spadkodawcy dopuszczalna jest tylko ze spadku. Przed przyjciem spadku nie moe by z niego prowadzona egzekucja na zaspokojenie osobistego dugu spadkobiercy. Art. 837. Dunik moe powoywa si na ograniczenie odpowiedzialnoci tylko wwczas, gdy ograniczenie to zostao zastrzeone w tytule wykonawczym. Zastrzeenie nie jest konieczne, jeeli wiadczenie zostao zasdzone od nabywcy majtku, od zarzdcy ustanowionego przez sd, kuratora spadku lub wykonawcy testamentu z powierzonego im majtku albo od Skarbu Pastwa jako spadkobiercy. Art. 838. Gdy w wypadku zbiegu egzekucji sdowej i egzekucji administracyjnej organ egzekucyjny sdowy prowadzi obie egzekucje, przepisy kodeksu w przedmiocie ograni2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 248/360

czenia egzekucji stosuje si rwnie do nalenoci podlegajcych egzekucji administracyjnej, chyba e okrelone w przepisach ustawy o egzekucji administracyjnej ograniczenia egzekucyjne s mniejsze. Art. 839. 1. Postanowienie sdu w przedmiocie ograniczenia egzekucji powinno zapa po wysuchaniu stron. 2. Na postanowienie sdu przysuguje zaalenie. Dzia VI Powdztwa przeciwegzekucyjne Art. 840. 1. Dunik moe w drodze powdztwa da pozbawienia tytuu wykonawczego wykonalnoci w caoci lub czci albo ograniczenia, jeeli: 1) przeczy zdarzeniom, na ktrych oparto wydanie klauzuli wykonalnoci, a w szczeglnoci gdy kwestionuje istnienie obowizku stwierdzonego tytuem egzekucyjnym niebdcym orzeczeniem sdu albo gdy kwestionuje przejcie obowizku mimo istnienia formalnego dokumentu stwierdzajcego to przejcie; 2) po powstaniu tytuu egzekucyjnego nastpio zdarzenie, wskutek ktrego zobowizanie wygaso albo nie moe by egzekwowane; gdy tytuem jest orzeczenie sdowe, dunik moe powdztwo oprze take na zdarzeniach, ktre nastpiy po zamkniciu rozprawy, a take zarzucie spenienia wiadczenia, jeeli zarzut ten nie by przedmiotem rozpoznania w sprawie; 3) maonek, przeciwko ktremu sd nada klauzul wykonalnoci na podstawie art. 787, wykae, e egzekwowane wiadczenie wierzycielowi nie naley si, przy czym maonkowi temu przysuguj zarzuty nie tylko z wasnego prawa, lecz take zarzuty, ktrych jego maonek wczeniej nie mg podnie. 2. Jeeli podstaw egzekucji jest tytu pochodzcy od organu administracyjnego, do stwierdzenia, e zobowizanie wygaso lub nie moe by egzekwowane, powoany jest organ, od ktrego tytu pochodzi. Art. 8401. Jeeli dunik albo jego maonek, przeciwko ktremu sd nada klauzul wykonalnoci na podstawie art. 787 lub art. 7871, podnosi wynikajcy z umowy majtkowej maeskiej zarzut wyczenia lub ograniczenia jego odpowiedzialnoci caoci lub czci majtku, przepis art. 840 1 i 2 stosuje si odpowiednio. Art. 8402. Jeeli egzekucja prowadzona jest na podstawie tytuu egzekucyjnego lub innego dokumentu, ktremu nie nadaje si klauzuli wykonalnoci, do ochrony praw dunika stosuje si odpowiednio przepisy art. 840 i art. 843.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 249/360

Art. 8403. Jeeli podstaw egzekucji jest tytu wykonawczy w postaci zaopatrzonego w klauzul wykonalnoci tytuu egzekucyjnego, o ktrym mowa w art. 11531, art. 11534, art. 11537 lub art. 115310, dunik moe w drodze powdztwa da odmowy wykonania takiego tytuu, w caoci lub w czci, na podstawie okrelonej w przepisach odrbnych. Odmowa wykonania ma skutki pozbawienia tytuu wykonawczego wykonalnoci. Art. 841. 1. Osoba trzecia moe w drodze powdztwa da zwolnienia zajtego przedmiotu od egzekucji, jeeli skierowanie do niego egzekucji narusza jej prawa. 2. Jeeli dunik zaprzecza prawu powoda, naley oprcz wierzyciela pozwa rwnie dunika. 3. Powdztwo mona wnie w terminie miesica od dnia dowiedzenia si o naruszeniu prawa, chyba e inny termin jest przewidziany w przepisach odrbnych. Art. 842. 1. Dopuszczalne jest rwnie powdztwo o zwolnienie zajtego przedmiotu od egzekucji administracyjnej. Do pozwu naley doczy postanowienie administracyjnego organu egzekucyjnego odmawiajce daniu wyczenia przedmiotu spod egzekucji. Niezalenie od wyniku sprawy sd naoy koszty procesu na osob trzeci, powoujc w powdztwie o zwolnienie przedmiotu od egzekucji administracyjnej nowe dowody istotne dla rozstrzygnicia sprawy, ktrych nie przedstawia w postpowaniu administracyjnym, mimo e moga je powoa w tym postpowaniu. 2. Powdztwo mona wnie w cigu dni czternastu od dorczenia postanowienia administracyjnego organu egzekucyjnego, a jeeli zainteresowany wnis zaalenie na to postanowienie w cigu dni czternastu od dorczenia postanowienia wydanego na skutek zaalenia. Art. 843. 1. Powdztwa przewidziane w dziale niniejszym wytacza si przed sd rzeczowo waciwy, w ktrego okrgu prowadzi si egzekucj. 2. Jeeli egzekucji jeszcze nie wszczto, powdztwo o pozbawienie tytuu wykonawczego wytacza si wedug przepisw o waciwoci oglnej. 3. W pozwie powd powinien przytoczy wszystkie zarzuty, jakie w tym czasie mg zgosi, pod rygorem utraty prawa korzystania z nich w dalszym postpowaniu. 4. (uchylony).

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 250/360

Tytu II Egzekucja wiadcze pieninych Dzia I Egzekucja z ruchomoci Rozdzia 1 Zajcie Art. 844. 1. Egzekucja z ruchomoci naley do komornika tego sdu, w ktrego okrgu znajduj si ruchomoci, chyba e wierzyciel wybierze innego komornika. 2. Komornik, ktry wszcz egzekucj z niektrych ruchomoci dunika, jest waciwy do przeprowadzenia egzekucji z pozostaych ruchomoci dunika, chociaby znajdoway si w okrgu innego sdu. 3. Komornik wybrany przez wierzyciela oraz komornik, o ktrym mowa w 2, po dokonaniu zajcia ruchomoci zawiadamia o zajciu komornika dziaajcego przy sdzie rejonowym, w ktrego okrgu znajduj si ruchomoci, w chwili zajcia, przesyajc odpis protokou zajcia ruchomoci. Art. 8441. Przepisy dotyczce egzekucji z ruchomoci stosuje si odpowiednio do egzekucji ze zwierzt, jeeli nie jest to sprzeczne z przepisami dotyczcymi ochrony zwierzt. Art. 845. 1. Do egzekucji z ruchomoci komornik przystpuje przez ich zajcie. 2. Zaj mona ruchomoci dunika bdce bd w jego wadaniu, bd we wadaniu samego wierzyciela, ktry do nich skierowa egzekucj. Ruchomoci dunika bdce we wadaniu osoby trzeciej mona zaj tylko wwczas, gdy osoba ta zgadza si na ich zajcie albo przyznaje, e stanowi one wasno dunika, oraz w wypadkach wskazanych w ustawie. Jednake w razie zbiegu egzekucji sdowej i administracyjnej dopuszczalne jest zajcie ruchomoci na zasadach przewidzianych w przepisach o egzekucji administracyjnej. 2a. W przypadku egzekucji wiadcze alimentacyjnych komornik moe zaj take ruchomoci bdce we wadaniu osoby zamieszkujcej wsplnie z dunikiem bez zgody tej osoby, chyba e przedstawi ona dowd, e ruchomoci s jej wasnoci. 3. Nie naley zajmowa wicej ruchomoci ponad te, ktre s potrzebne do zaspokojenia nalenoci i kosztw egzekucyjnych.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 251/360

Art. 846. 1. Egzekucja z uamkowej czci rzeczy ruchomej bdcej wspln wasnoci kilku osb odbywa si w sposb przewidziany dla egzekucji z ruchomoci, z zastrzeeniem, e sprzeday podlega tylko udzia dunika. 2. Innym wspwacicielom przysuguje cznie prawo dania, aby caa rzecz zostaa sprzedana. Art. 847. 1. Komornik dokonuje zajcia przez wpisanie ruchomoci do protokou zajcia. Odpis protokou zajcia naley dorczy dunikowi i wspwacicielom zajtej ruchomoci, ktrzy nie s dunikami. 2. Dunik powinien przy zajciu, a jeeli jest nieobecny niezwocznie po otrzymaniu odpisu protokou zajcia, wymieni komornikowi znajdujce si w jego wadaniu ruchomoci, do ktrych osobom trzecim przysuguje prawo dania zwolnienia ich od egzekucji, ze wskazaniem adresw tych osb. Komornik zawiadomi o zajciu osoby wskazane przez dunika. Art. 848. Zajcie ma ten skutek, e rozporzdzenie ruchomoci dokonane po zajciu nie ma wpywu na dalszy bieg postpowania, a postpowanie egzekucyjne z zajtej ruchomoci moe by prowadzone rwnie przeciwko nabywcy. Przepis ten nie narusza przepisw o ochronie nabywcy w dobrej wierze. Art. 849. Jeeli komornik przerywa zajcie, powinien stosownie do okolicznoci poczyni kroki zapobiegajce usuniciu ruchomoci jeszcze nie zajtych. Art. 850. Wierzyciel moe da, aby zajcie nastpio w jego obecnoci. W tym wypadku komornik zawiadomi go o terminie, w ktrym zajcie ma by dokonane. Jeeli wierzyciel nie stawi si w wyznaczonym terminie, komornik dokona zajcia w jego nieobecnoci. Jeeli komornik bez zawiadomienia wierzyciela dokona zajcia w jego nieobecnoci, wierzyciel moe da sprawdzenia zajcia z jego udziaem. Art. 851. Jeeli zajte ju ruchomoci maj by zajte na zaspokojenie innej jeszcze wierzytelnoci, komornik dokona nowego zajcia przez zaznaczenie go w protokole pierwszego zajcia. Wierzyciel moe da, aby komornik sprawdzi ruchomoci zajte na podstawie protokou; sprawdzenie to komornik stwierdzi w tym protokole.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 252/360

Art. 852. 1. Z zajtych pienidzy komornik zaspokoi wierzycieli, a jeeli nie wystarczaj na zaspokojenie wszystkich wierzycieli, zoy je na rachunek depozytowy sdu w celu podziau. 2. Zoenie na rachunek depozytowy sdu nastpi rwnie wwczas, gdy zgoszono zarzut, e osobie trzeciej przysuguje do zajtych pienidzy prawo stanowice przeszkod do wydania ich wierzycielowi. Sd postanowi wyda pienidze wierzycielowi, jeeli w cigu miesica od zoenia ich na rachunek depozytowy sdu nie bdzie zoone orzeczenie waciwego sdu zwalniajce od zajcia lub wstrzymujce wydanie pienidzy. 3. Na postanowienie sdu co do wydania pienidzy przysuguje zaalenie. Postanowienie staje si wykonalne dopiero z chwil uprawomocnienia si. Art. 853. 1. Jeeli przepis szczeglny nie stanowi inaczej, komornik oznacza warto zajtych ruchomoci i umieszcza j w protokole zajcia. 2. Jeeli komornik uzna, e w celu oszacowania naley wezwa biegego, albo jeeli wierzyciel lub dunik podnosz w skardze zarzuty na oszacowanie, oszacowania dokonuje biegy przy samym zajciu, a gdyby to nie byo moliwe, w terminie pniejszym, a do dnia licytacji. Skarg na oszacowanie komornika wnosi si do komornika przy zajciu ruchomoci, a gdyby to nie byo moliwe do dnia licytacji. Art. 854. Na kadej zajtej ruchomoci komornik umieci znak ujawniajcy na zewntrz jej zajcie, a jeeli to nie jest moliwe, ujawni je w inny sposb. Art. 855. 1. Zajte ruchomoci komornik pozostawi we wadaniu osoby, u ktrej je zaj. Jednake z wanych przyczyn komornik moe w kadym stanie postpowania odda zajte ruchomoci pod dozr innej osobie, nie wyczajc wierzyciela, choby to byo poczone z koniecznoci ich przeniesienia. Osoby te peni obowizki dozorcy. Komornik dorcza im protok zajcia. 2. Rozporzdzenie Ministra Sprawiedliwoci okreli, kiedy zajte przedmioty naley zoy do depozytu sdowego lub na przechowanie okrelonym instytucjom. Art. 856. 1. Dozorca lub dunik, ktremu powierzono dozr, obowizani s przechowywa oddane im pod dozr ruchomoci z tak starannoci, aby nie straciy na wartoci, i odda je na wezwanie komornika lub stosownie do orzeczenia sdu albo na zgodne wezwanie obu stron. Jeeli dozorca lub dunik zobowizany do wydania ruchomoci ich nie oddaje, komornik mu je odbiera.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 253/360

2. Dozorca obowizany jest zawiadomi komornika o zamierzonej zmianie miejsca przechowania ruchomoci. Art. 857. 1. Dozorca nie odpowiada za pogorszenie, uszkodzenie, zniszczenie lub zaginicie zajtych ruchomoci, jeeli zachowa staranno, do jakiej by obowizany w myl przepisu artykuu poprzedzajcego. 2. Dunikowi nie przysuguje roszczenie do wierzyciela z powodu uszkodzenia lub zaginicia zajtych ruchomoci podczas ich przewoenia, przesyki lub przechowywania u dozorcy. Art. 858. 1. Dozorca moe da zwrotu wydatkw zwizanych z przechowywaniem oraz wynagrodzenia za dozr odpowiednio do poniesionych trudw. Nie dotyczy to dunika, czonkw jego rodziny wsplnie z nim mieszkajcych oraz osoby trzeciej, u ktrej rzecz zajto. 2. Sum wydatkw i wysoko wynagrodzenia ustala komornik, o czym zawiadamia strony i dozorc. Art. 859. Na postanowienie sdu co do zwrotu wydatkw i wynagrodzenia dozorcy przysuguje zaalenie. Art. 860. Komornik moe z wanych przyczyn zwolni dozorc i ustanowi innego. Zmian dozorcy komornik zarzdzi po wysuchaniu stron, chyba e natychmiastowa zmiana jest konieczna. Art. 861. Jeeli zajte ruchomoci pozostawiono w pomieszczeniu nalecym do dunika i dozr powierzono jemu samemu lub czonkowi jego rodziny razem z nim mieszkajcemu, maj oni prawo zwykego uywania rzeczy, byleby przez to rzecz nie stracia na wartoci. Rwnie osoba trzecia, pod ktrej dozorem komornik pozostawi zajte u niej ruchomoci dunika, moe ich uywa, jeeli jest do tego uprawniona. Art. 862. 1. Jeeli rzecz oddana pod dozr osobie nieuprawnionej do korzystania z niej przynosi dochd, dozorca obowizany jest po ustaniu dozoru zoy komornikowi rachunek z dochodw. Czysty dochd po potrceniu wydatkw zostanie zoony na rachunek depozytowy sdu. 2. Z uzyskanego w ten sposb dochodu pokrywa si przede wszystkim wynagrodzenie dozorcy, reszt za docza si do sumy uzyskanej z egzekucji, a w razie umorzenia egzekucji, wypaca si dunikowi.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 254/360

Art. 863. Minister Sprawiedliwoci moe w drodze rozporzdzenia zarzdzi utrzymywanie osobnych pomieszcze do przechowywania i dozorowania zajtych ruchomoci. Rozdzia 2 Sprzeda Art. 864. 1. Sprzeda zajtych ruchomoci nie moe nastpi wczeniej ni sidmego dnia od daty zajcia. 2. Sprzeda zajtych ruchomoci moe nastpi bezporednio po zajciu, jeeli: 1) ruchomoci ulegaj atwo zepsuciu albo sprawowanie nad nimi dozoru lub ich przechowywanie powodowaoby nadmierne koszty; 2) zajto inwentarz ywy, a dunik odmwi zgody na przyjcie go pod dozr. Art. 8641. Komornik moe sprzeda z wolnej rki ruchomoci niewymienione w art. 864 2, jeeli dunik wyrazi na to zgod i okreli minimaln cen zbycia. Sprzeda nie moe nastpi wczeniej, ni po czternastu dniach od dnia oszacowania. Sprzeda moe nastpi tylko wtedy, gdy wierzyciele wyrazili na to zgod. Art. 865. 1. Zajte ruchomoci nie uywane, stanowice przedmiot obrotu handlowego, komornik na wniosek strony moe sprzeda przedsibiorcy prowadzcemu obrt takimi ruchomociami po cenach hurtowych, a gdy takie ceny nie zostan udokumentowane, po cenach o 25% niszych od wartoci szacunkowej ruchomoci. 2. (uchylony). 3. (uchylony). Art. 8661. Zajte ruchomoci, ktrych sprzeda wymaga zezwolenia, komornik sprzeda za porednictwem przedsibiorstwa posiadajcego takie zezwolenie albo sprzeda je temu przedsibiorstwu. Do wyceny ruchomoci przepis art. 865 stosuje si odpowiednio. Art. 8662. 1. Do oszacowania zajtych przedmiotw o wartoci historycznej lub artystycznej komornik wzywa biegego. Przedmioty te mog by sprzedane za porednictwem przedsibiorstwa zajmujcego si ich obrotem albo pastwowemu muzeum, bibliotece, archiwum lub orodkowi bada i dokumentacji. Przepis art. 8641 stosuje si odpowiednio. 2. Do oszacowania wyrobw ze zota i platyny komornik powouje biegego. Wyroby ze zota i platyny, z wyjtkiem przedmiotw uytkowych, oraz przedmio2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 255/360

ty ze zota lub platyny niezdatne do uytku komornik sprzedaje przedsibiorstwu jubilerskiemu lub innemu zajmujcemu si obrotem lub przerobem metali szlachetnych. Przepis art. 865 stosuje si odpowiednio. 3. Zajte dewizy komornik sprzedaje bankowi lub innemu przedsibiorcy zajmujcemu si ich kupnem. Cena zbycia nie moe by nisza od kursu kupna waluty obcej w zotych przez Narodowy Bank Polski w dniu poprzedzajcym dat sprzeday. Art. 866. (uchylony). Art. 867. 1. Zajte ruchomoci, niesprzedane wedug przepisw poprzedzajcych, komornik sprzedaje w drodze licytacji publicznej. 2. Cena wywoania w pierwszym terminie licytacji publicznej wynosi trzy czwarte wartoci szacunkowej. Jeeli licytacja w pierwszym terminie nie dojdzie do skutku, zajte ruchomoci mog by sprzedane w drugim terminie licytacyjnym. Cena wywoania w drugim terminie licytacyjnym wynosi poow wartoci szacunkowej. Sprzeda licytacyjna nie moe nastpi za cen nisz od ceny wywoania. 3. O terminie i miejscu licytacji komornik zawiadamia dunika najpniej na trzy dni przed dniem licytacji. W wypadkach okrelonych w art. 864 2 zawiadomienie to dorcza si dunikowi przed rozpoczciem licytacji. 4. Zajte ruchomoci nie wymienione w art. 865 lub nie sprzedane w trybie przewidzianym w tym przepisie komornik, na wniosek wierzyciela, przekazuje do sprzeday komisowej przed sprzeda w drodze licytacji publicznej. 5. Dla sprzeday komisowej zajtej ruchomoci cen sprzedan ustala si w wysokoci wartoci szacunkowej. Jeeli ruchomo nie zostanie po tej cenie sprzedana w cigu miesica, komisant moe obniy cen sprzedan o 25%. Z uzyskanej ceny sprzedanej potrca si prowizj komisow. Art. 868. Minister Sprawiedliwoci ustali w drodze rozporzdzenia przepisy okrelajce zasady i tryb przeprowadzenia publicznej licytacji, w szczeglnoci podstawy do wyczenia z przetargu. Art. 869. 1. Komornik udzieli przybicia osobie ofiarujcej najwysz cen, jeeli po trzykrotnym wezwaniu do dalszych postpie nikt wicej nie zaofiarowa. 2. Z chwil przybicia dochodzi do skutku sprzeda ruchomoci na rzecz nabywcy. Od tego czasu nale do niego poytki ruchomoci. Art. 870. 1. Wierzyciel lub dunik mog zaskary udzielenie przybicia w razie naruszenia przepisw o publicznym charakterze licytacji, o najniszej cenie nabycia i o
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 256/360

wyczeniu od udziau w przetargu. Skarga powinna by zgoszona do protokou licytacji. Nie ma skargi na udzielenie przybicia ruchomoci ulegajcych szybkiemu zepsuciu. 2. Na postanowienie sdu przysuguje zaalenie. 3. Jeeli w cigu dwch tygodni skarga nie zostanie rozstrzygnita, nabywca moe w cigu dalszego tygodnia zrzec si nabycia ruchomoci i odebra zapacon sum. 4. Gdy nabywca skorzysta z uprawnienia przewidzianego w paragrafie poprzedzajcym albo gdy sd odmwi przybicia, licytacja bdzie uznana za niedosz do skutku. Art. 871. Nabywca obowizany jest zapaci cen nabycia natychmiast po udzieleniu mu przybicia. Gdy jednak cena przewysza piset zotych, obowizek nabywcy ogranicza si do zoenia natychmiast jednej pitej ceny, nie mniej jednak ni piset zotych, przy czym reszta powinna by uiszczona do godziny dwunastej dnia nastpnego. Art. 872. 1. Nabywca, ktry w przepisanym terminie nie uici ceny w caoci lub czci, traci prawa wynikajce z przybicia. 2. Jeeli nabywca nie uici w terminie sumy przypadajcej do zapaty natychmiast przy udzieleniu przybicia, komornik wznowi niezwocznie przetarg tych samych ruchomoci, rozpoczynajc od ceny wywoania, przy czym opieszay nabywca nie moe nadal uczestniczy w licytacji. W razie niezapacenia w terminie reszty ceny patnej dnia nastpnego po licytacji, bdzie wyznaczona ponowna licytacja na warunkach pierwszej. 3. Od nabywcy, ktry nie dopeni obowizku zapaty ceny lub jej czci w terminie przepisanym, komornik cignie sum odpowiadajc jednej dziesitej czci sumy nabycia, na ktr bdzie zaliczona kwota przez nabywc wpacona. 4. Z sumy cignitej od nabywcy pokrywa si koszty zwizane z licytacj. Nadwyk naley wpaci do kasy sdowej na rzecz Skarbu Pastwa. Art. 873. O cigniciu od nabywcy nalenoci wedug artykuu poprzedzajcego orzeka sd. Na postanowienie sdu przysuguje zaalenie. Art. 874. Nabywca po uprawomocnieniu si przybicia i zapaceniu caej ceny staje si wacicielem nabytych ruchomoci. Gdy sd odmwi przybicia, wypacona cena nabycia ulega zwrotowi.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 257/360

Art. 875. 1. Jeeli licytacja nie dosza do skutku, wierzyciel moe w cigu dwch tygodni od otrzymania zawiadomienia komornika da wyznaczenia drugiej licytacji lub przej na wasno ruchomoci wystawione na sprzeda albo niektre z nich w cenie nie niszej od ceny wywoania. 2. Jeeli egzekucj prowadzi kilku wierzycieli, pierwszestwo przyjcia ruchomoci na wasno przysuguje temu z nich, ktry ofiarowa najwysz cen, przy rwnej za cenie temu, na ktrego danie wczeniej dokonano zajcia. 3. Owiadczenie o przejciu bdzie uwzgldnione tylko wtedy, gdy wierzyciel jednoczenie z wnioskiem zoy ca cen. Wasno ruchomoci przechodzi na wierzyciela z chwil zawiadomienia go o przyznaniu mu przejtej rzeczy. 4. W razie niezgoszenia w przepisanym terminie wniosku o wyznaczenie drugiej licytacji lub owiadczenia o przejciu ruchomoci na wasno, komornik umorzy postpowanie co do nie sprzedanych ruchomoci. Jeeli spomidzy kilku wierzycieli jedni daj licytacji, a inni przejcia ruchomoci na wasno, wyznaczona bdzie druga licytacja. Art. 876. Jeeli nabywca jest jedynym wierzycielem egzekwujcym albo jeeli cena nabycia wystarcza na zaspokojenie wszystkich wierzycieli egzekwujcych i kosztw egzekucji, nabywca moe zaliczy swoj egzekwowan wierzytelno na cen nabycia. Art. 877. Jeeli druga licytacja nie dosza do skutku, wierzycielowi w cigu dwch tygodni od otrzymania zawiadomienia komornika przysuguje prawo przejcia ruchomoci na wasno za cen nie nisz od ceny wywoania. W tym wypadku stosuje si odpowiednio przepis art. 875 2. Jeeli wierzyciel nie skorzysta z prawa przejcia ruchomoci na wasno, komornik umorzy postpowanie co do rzeczy nie sprzedanej lub nie przejtej na wasno. Art. 878. Jeeli dunik lub dozorca odmawia wydania rzeczy nabywcy, komornik na wniosek nabywcy postpi jak przy egzekucji roszcze niepieninych. Art. 879. Kto nabywa rzecz na podstawie przepisw niniejszego rozdziau, staje si jej wacicielem bez adnych obcie i powinien j natychmiast odebra. Nabywcy nie przysuguj roszczenia z tytuu rkojmi za wady rzeczy; przeciwko nabywcy nie mona podnosi zarzutw co do wanoci nabycia.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 258/360

Dzia II Egzekucja z wynagrodzenia za prac Art. 880. Egzekucja z wynagrodzenia za prac naley do komornika przy sdzie rejonowym oglnej waciwoci dunika. Art. 881. 1. Do egzekucji z wynagrodzenia za prac komornik przystpuje przez jego zajcie. 2. Komornik zawiadamia dunika, e do wysokoci egzekwowanego wiadczenia i a do penego pokrycia dugu nie wolno mu odbiera wynagrodzenia poza czci woln od zajcia ani rozporzdza nim w aden inny sposb. Dotyczy to w szczeglnoci periodycznego wynagrodzenia za prac i wynagrodzenia za prace zlecone oraz nagrd i premii przysugujcych dunikowi za okres jego zatrudnienia, jak rwnie zwizanego ze stosunkiem pracy zysku lub udziau w funduszu zakadowym oraz wszelkich innych funduszach, pozostajcych w zwizku ze stosunkiem pracy. 3. Komornik wzywa pracodawc, aby w granicach okrelonych w paragrafie drugim nie wypaca dunikowi poza czci woln od zajcia adnego wynagrodzenia, lecz: 1) przekazywa zajte wynagrodzenie bezporednio wierzycielowi egzekwujcemu, zawiadamiajc komornika o pierwszej wypacie, albo 2) przekazywa zajte wynagrodzenie komornikowi w wypadku, gdy do wynagrodzenia jest lub zostanie w dalszym toku postpowania egzekucyjnego skierowana jeszcze inna egzekucja, a wynagrodzenie w czci wymagalnej nie wystarcza na pokrycie wszystkich egzekwowanych wiadcze wymagalnych. Komornik poucza zarazem zakad pracy o skutkach niezastosowania si do wezwania. 4. Stosownie do okolicznoci komornik moe wezwa pracodawc do przekazywania mu zajtego wynagrodzenia bezporednio. Art. 882. 1. Dokonujc zajcia wynagrodzenia za prac, komornik wzywa ponadto pracodawc, aby w cigu tygodnia: 1) przedstawi za okres trzech miesicy poprzedzajcych zajcie, za kady miesic oddzielnie, zestawienie periodycznego wynagrodzenia dunika za prac oraz oddzielnie jego dochodu z wszelkich innych tytuw; 2) poda, w jakiej kwocie i w jakich terminach zajte wynagrodzenie bdzie przekazywane wierzycielowi; 3) w razie istnienia przeszkd do wypacenia wynagrodzenia za prac zoy owiadczenie o rodzaju tych przeszkd, a w szczeglnoci poda, czy inne osoby roszcz sobie prawa, czy i w jakim sdzie toczy si sprawa o zajte
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 259/360

wynagrodzenie i czy oraz o jakie roszczenia zostaa skierowana do zajtego wynagrodzenia egzekucja przez innych wierzycieli. 2. Pracodawca obowizany jest do niezwocznego zawiadomienia komornika oraz wierzyciela o kadej zmianie okolicznoci wymienionych w 1. Art. 883. 1. Zajcie jest dokonane z chwil dorczenia wezwania dunikowi zajtej wierzytelnoci. 2. Jednake dunik moe da umorzenia egzekucji co do wiadcze wymagalnych w przyszoci, jeeli uici wszystkie wiadczenia wymagalne i zoy do depozytu sdowego sum rwnajc si sumie wiadcze periodycznych za sze miesicy, z rwnoczesnym umocowaniem komornika do podejmowania tej sumy. Komornik skorzysta z tego umocowania, gdy stwierdzi, e dunik popad w zwok z uiszczeniem wiadcze wymagalnych; rwnoczenie wszczyna z urzdu egzekucj. Art. 884. 1. Zajcie obowizuje nadal, choby po zajciu nawizano z dunikiem nowy stosunek pracy lub zlecenia albo choby zakad pracy przeszed na inn osob, jeeli osoba ta o zajciu wiedziaa. 2. W razie rozwizania stosunku pracy z dunikiem dotychczasowy pracodawca czyni wzmiank o zajciu nalenoci w wydanym dunikowi wiadectwie pracy, a jeeli nowy pracodawca dunika jest mu znany, przesya temu pracodawcy zawiadomienie komornika i dokumenty dotyczce zajcia wynagrodzenia oraz powiadamia o tym komornika i dunika, przeciwko ktremu toczy si postpowanie egzekucyjne. Wzmianka w wiadectwie pracy powinna zawiera oznaczenie komornika, ktry zaj naleno, oraz numer sprawy egzekucyjnej, jak rwnie wskaza wysoko potrconych ju kwot. Przesanie zawiadomienia komornikowi ma skutki zajcia nalenoci dunika u nowego pracodawcy od chwili dojcia zawiadomienia do tego pracodawcy. 3. Nowy pracodawca, ktremu pracownik przedstawi wiadectwo pracy ze wzmiank o zajciu nalenoci, zawiadamia o zatrudnieniu pracownika pracodawc, ktry wyda wiadectwo, oraz wskazanego we wzmiance komornika. Jeeli nowy pracodawca, ktremu pracownik nie okaza wiadectwa pracy, dowie si, gdzie pracownik by przedtem zatrudniony, obowizany jest zawiadomi poprzedni pracodawc o jego zatrudnieniu, chyba e pracownik przedstawi zawiadczenie tego zakadu stwierdzajce, e jego nalenoci nie byy zajte. 4. Obowizek powiadomienia komornika o zmianie pracodawcy obcia rwnie dunika. O obowizku tym oraz o skutkach jego zaniedbania dunik powinien by pouczony przy zawiadomieniu go o zajciu wynagrodzenia za prac. Art. 885. Zajcie ma ten skutek, e w stosunku do wierzyciela egzekwujcego niewane s rozporzdzenia wynagrodzeniem przekraczajce cz woln od zajcia, dokonane
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 260/360

po jego zajciu, a take przed zajciem, jeeli wymagalno wynagrodzenia nastpuje po zajciu. Art. 886. 1. Pracodawcy, ktry nie zoy w przepisanym terminie owiadczenia przewidzianego w art. 882 albo zaniedba przesania zawiadomienia lub dokumentw zajcia wynagrodzenia nowemu pracodawcy dunika stosownie do art. 884 2 i 3, komornik wymierza grzywn w wysokoci do piciuset zotych. Grzywna moe by powtrzona, jeeli pracodawca nadal uchyla si od wykonania tych czynnoci w dodatkowo wyznaczonym terminie. 2. Jeeli pracodawc nie jest osoba fizyczna, grzywnie podlega pracownik lub wsplnik odpowiedzialny za wykonanie takiej czynnoci, a w razie niewyznaczenia takiego pracownika lub niemonoci jego ustalenia osoby uprawnione do reprezentowania pracodawcy. Jeeli pracodawc jest spka cywilna, grzywnie podlega ktrykolwiek ze wsplnikw. 3. Pracodawca, ktry nie zastosowa si do wezwania z art. 881 i 882 lub w inny sposb naruszy obowizki wynikajce z zajcia bd zoy owiadczenie przewidziane w art. 882 niezgodne z prawd albo dokona wypaty zajtej czci wynagrodzenia dunikowi, odpowiada za wyrzdzon przez to wierzycielowi szkod. 4. Grzywn okrelon w 1 komornik wymierzy rwnie dunikowi, ktry nie powiadomi go o zmianie pracodawcy.

Art. 887. 1. Z mocy samego zajcia wierzyciel moe wykonywa wszelkie prawa i roszczenia dunika. Na danie wierzyciela komornik wydaje mu odpowiednie zawiadczenie. 2. Wierzyciel wnoszcy powdztwo przeciwko pracodawcy powinien przypozwa dunika, przeciwko ktremu toczy si postpowanie egzekucyjne. Pozwany pracodawca obowizany jest poda sdowi wszystkich innych wierzycieli, na rzecz ktrych dochodzona wierzytelno rwnie zostaa zajta. Sd zawiadomi tych wierzycieli stosownie do art. 195. Wyrok wydany w sprawie jest skuteczny w stosunku do innych wierzycieli. Jednake w stosunku do wierzyciela, o ktrym sd nie zosta powiadomiony, pracodawca nie moe powoywa si na wyrok, ktry zapad na jego korzy. Art. 888. 1. Na wniosek wierzyciela komornik odbierze dunikowi dokumenty stanowice dowd wierzytelnoci i zoy je do depozytu sdowego. 2. Jeeli wierzyciel zgasza wniosek, aby odebranie odbyo si w jego obecnoci, komornik zawiadamia go o terminie czynnoci. W razie niestawienia si wierzyciela czynnoci nie dokonuje si. 3. Dunik obowizany jest pod rygorem odpowiedzialnoci za szkod udzieli wierzycielowi wszystkich wyjanie potrzebnych do dochodzenia praw przeciwko dunikowi zajtej wierzytelnoci.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 261/360

Dzia III Egzekucja z rachunkw bankowych Art. 889. 1. W celu dokonania egzekucji z wierzytelnoci z rachunku bankowego w tym rachunku bankowego obejmujcego wkad oszczdnociowy komornik oglnej waciwoci dunika: 1) przesya do oddziau lub innej jednostki organizacyjnej banku, w ktrym dunik posiada rachunek, zawiadomienie o zajciu wierzytelnoci pieninej dunika, wynikajcej z posiadania rachunku bankowego w tym rachunku bankowego obejmujcego wkad oszczdnociowy, do wysokoci nalenoci bdcej przedmiotem egzekucji wraz z kosztami egzekucyjnymi i wzywa bank, aby nie dokonywa wypat z rachunku bez zgody komornika do wysokoci zajtej wierzytelnoci, lecz przekaza bezzwocznie zajt kwot na pokrycie nalenoci albo zawiadomi komornika w terminie siedmiu dni o przeszkodzie do przekazania zajtej kwoty; zawiadomienie jest skuteczne take w wypadku niewskazania rachunku bankowego; 2) zawiadamia dunika o zajciu jego wierzytelnoci z rachunku bankowego, w tym rachunku bankowego obejmujcego wkad oszczdnociowy, dorczajc mu odpis zawiadomienia skierowanego do banku, o zakazie wypat z rachunku bankowego, w tym rachunku bankowego obejmujcego wkad oszczdnociowy. 2. Rwnoczenie komornik przesya wierzycielowi odpis zawiadomienia przesanego do banku. 3. Jeeli wierzytelno z rachunku bankowego, w tym z rachunku bankowego obejmujcego wkad oszczdnociowy, zajta zostaa w dwu lub wicej postpowaniach egzekucyjnych, a znajdujca si na rachunku kwota nie wystarcza na zaspokojenie wszystkich wierzycieli, bank wstrzymuje si z wypat zajtych kwot, powiadamiajc o tym komornikw prowadzcych egzekucj. Zajte wierzytelnoci bank wypaca, po przekazaniu wszystkich spraw w trybie art. 7731, komornikowi, ktry prowadzi dalsz egzekucj. Art. 890. 1. Zajcie wierzytelnoci z rachunku bankowego w tym rachunku bankowego obejmujcego wkad oszczdnociowy dunika jest dokonane z chwil dorczenia bankowi zawiadomienia o zakazie wypat z tego rachunku i obejmuje rwnie kwoty, ktre nie byy na rachunku bankowym, w tym rachunku bankowym obejmujcym wkad oszczdnociowy w chwili jego zajcia, a zostay wpacone na ten rachunek po dokonaniu zajcia. 2. Wynikajcy z zajcia wierzytelnoci z rachunku bankowego zakaz wypat z tego rachunku nie dotyczy biecych wypat na wynagrodzenie za prac wraz z podatkami i innymi ciarami ustawowymi oraz na zasdzone alimenty i renty o charakterze alimentacyjnym zasdzone tytuem odszkodowania do wysokoci przecitnego wynagrodzenia z poprzedniego kwartau ogaszanego przez Prezesa Gwnego Urzdu Statystycznego w Dzienniku Urzdowym Rzeczy2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 262/360

pospolitej Polskiej Monitor Polski na podstawie art. 20 pkt 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpiecze Spoecznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353, z pn. zm.26)). Wypata na wynagrodzenie za prac nastpuje po zoeniu komornikowi odpisu listy pac lub innego wiarygodnego dowodu, a wypata na alimenty i renty alimentacyjne tytuu wykonawczego stwierdzajcego obowizek dunika do pacenia alimentw lub renty. 1 2 . Bank dokonuje wypat, o ktrych mowa w 2, na podstawie zezwolenia komornika. Wypaty na alimenty i renty alimentacyjne nastpuj do rk uprawnionego do tych wiadcze. 3. (uchylony). Art. 8901. Jeeli zajcie obejmuje wierzytelno wynikajc z rachunku bankowego zajtego uprzednio na podstawie postanowienia o zabezpieczeniu ustanowionym w postpowaniu zabezpieczajcym uprawnienia obowizanego do dokonania wypat z rachunku bankowego ustaj z dniem dokonania zajcia w postpowaniu egzekucyjnym. Art. 891. W razie zbiegu egzekucji sdowej i administracyjnej do tej samej wierzytelnoci z rachunku bankowego w tym rachunku bankowego obejmujcego wkad oszczdnociowy dunika, w wypadku gdy kwoty znajdujce si na rachunku bankowym w tym rachunku bankowym obejmujcym wkad oszczdnociowy nie wystarczaj na pokrycie wszystkich egzekwowanych wiadcze, bank obowizany jest wstrzyma wypaty z tego rachunku do wysokoci nalenoci, na ktrych rzecz zajcie nastpio, i niezwocznie zawiadomi o tym waciwe organy egzekucyjne, ktre postpi stosownie do art. 773. Przepis art. 890 2 stosuje si odpowiednio. Art. 8911. 1. Na podstawie tytuu wykonawczego wystawionego przeciwko dunikowi mona zaj wierzytelno z rachunku wsplnego prowadzonego dla dunika i osb trzecich. Dalsze czynnoci egzekucyjne prowadzone bd do przypadajcego dunikowi udziau w rachunku wsplnym stosownie do treci umowy regulujcej prowadzenie rachunku, ktr dunik obowizany jest przedoy komornikowi w terminie tygodnia od daty zajcia. Przepisy o wyjawieniu majtku stosuje si odpowiednio. Jeeli umowa nie okrela udziau w rachunku wsplnym albo gdy dunik nie przedoy umowy, domniemywa si, e udziay s rwne. Po ustaleniu udziau dunika zwalnia si pozostae udziay od egzekucji. 2. W razie zajcia rachunku wsplnego dla wsplnikw spki cywilnej, komornik zawiadamia pozostaych wsplnikw.

26)

Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostay ogoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 64, poz. 593, Nr 99, poz. 1001, Nr 120, poz. 1252, Nr 121, poz. 1264, Nr 144, poz. 1530, Nr 191, poz. 1954, Nr 210, poz. 2135 i Nr 236, poz. 2355.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 263/360

Art. 8912. 1. Na podstawie tytuu wykonawczego wystawionego przeciwko dunikowi pozostajcemu w zwizku maeskim, mona prowadzi egzekucj z rachunku wsplnego dunika i jego maonka. 2. Przepis 1 nie wycza moliwoci obrony maonka dunika w drodze powdztwa o zwolnienie od egzekucji, jeeli na rachunku wsplnym maonkw zgromadzono rodki, ktre nie wchodz do majtku osobistego dunika, albo te rodki, ktre nie pochodz z pobranego przez dunika wynagrodzenia za prac, dochodw uzyskanych przez dunika z innej dziaalnoci zarobkowej, jak rwnie z korzyci uzyskanych z jego praw autorskich i praw pokrewnych, praw wasnoci przemysowej oraz innych praw twrcy. Art. 892. 1. Bank, ktry naruszy przepisy dotyczce obowizkw banku w zakresie egzekucji z rachunkw bankowych w tym rachunkw bankowych obejmujcych wkady oszczdnociowe, odpowiada za wyrzdzon przez to wierzycielowi szkod. 2. Przepisy art. 886 stosuje si odpowiednio do pracownikw banku winnych niezgodnego z prawem dokonania wypaty z zajtego rachunku bankowego w tym rachunku bankowego obejmujcego wkad oszczdnociowy. Art. 893. Do skutkw zajcia stosuje si odpowiednio art. 885, 887 i 888. Art. 8931. 1. Jeeli egzekucja z rachunku bankowego obejmujcego wkad oszczdnociowy, na ktry wystawiono dowd imienny lub na okaziciela, nie moe by przeprowadzona w trybie art. 901 z powodu niemonoci odebrania tego dokumentu, komornik sporzdza o tym protok i dokonuje zajcia wkadu oszczdnociowego przez skierowanie do waciwego oddziau banku zawiadomienia o zajciu. Zajcie jest dokonane z chwil dorczenia tego zawiadomienia. Na skutek zajcia dokonanego w powyszym trybie bank wstrzymuje wszelkie wypaty z zajtego wkadu i zawiadamia o tym placwki banku, urzdy pocztowo-telekomunikacyjne i inne placwki wykonujce czynnoci w powyszym zakresie. Minister waciwy do spraw finansw publicznych w porozumieniu z ministrem waciwym do spraw cznoci oraz Ministrem Sprawiedliwoci okreli, w drodze rozporzdzenia, tryb zawiadamiania placwek bankw, urzdw pocztowo-telekomunikacyjnych i innych placwek, uwzgldniajc dane zawarte w zawiadomieniu. 2. Komornik dorcza niezwocznie zawiadomienie o zajciu wkadu oszczdnociowego dunikowi z pouczeniem o odpowiedzialnoci przewidzianej w 3, w razie podjcia kwoty z zajtego wkadu. 3. Dunik, ktry po dokonaniu zajcia wkadu oszczdnociowego podejmie wkad lub jego cz, podlega odpowiedzialnoci karnej jak za usunicie mienia spod egzekucji.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 264/360

4. Ponadto komornik dorcza niezwocznie zawiadomienie o zajciu wkadu oszczdnociowego wierzycielowi z pouczeniem, e w terminie dwch tygodni od daty zajcia wkadu powinien wystpi do sdu o umorzenie ksieczki oszczdnociowej i zawiadomi o tym waciwy oddzia banku, przez dorczenie bankowi w tym samym terminie odpisu zoonego do sdu wniosku w sprawie wszczcia postpowania o umorzenie ksieczki oszczdnociowej. W razie nieotrzymania zawiadomienia o wszczciu postpowania o umorzenie ksieczki oszczdnociowej, waciwy oddzia banku, po upywie trzech tygodni od daty zajcia wkadu oszczdnociowego, odwoa wstrzymanie wypat z tego wkadu, o czym zawiadomi waciciela ksieczki oszczdnociowej. Art. 8932. 1. Sd rozpatrzy wniosek o umorzenie zarwno ksieczki oszczdnociowej na okaziciela, jak i ksieczki imiennej, na zasadach i w trybie przewidzianych w przepisach o umarzaniu utraconych dokumentw. W postpowaniu o umorzenie ksieczki oszczdnociowej nie mog by zgoszone zarzuty dotyczce zasadnoci roszczenia wierzyciela. Koszty postpowania obciaj waciciela ksieczki. Sd przesya waciwemu oddziaowi banku wypis prawomocnego postanowienia w sprawie umorzenia ksieczki oszczdnociowej. 2. W razie umorzenia ksieczki oszczdnociowej waciwy oddzia banku wystawia na jej miejsce now ksieczk oszczdnociow, ktr po odpisaniu czci wkadu oszczdnociowego do wysokoci nalenoci wskazanej w tytule wykonawczym cznie z kosztami egzekucyjnymi wydaje wacicielowi. W wypadku nieuwzgldnienia wniosku o umorzenie ksieczki oszczdnociowej waciwy oddzia banku niezwocznie odwoa wstrzymanie wypat z wkadu oszczdnociowego i zawiadomi o tym waciciela. Art. 8933. Przepisy art. 8931 i 8932 stosuje si odpowiednio w wypadku niemonoci odebrania innego dokumentu, z ktrego posiadaniem jest zwizana wierzytelno na rachunku bankowym. Art. 8934. Przepisy niniejszego dziau stosuje si odpowiednio do egzekucji z rachunkw prowadzonych przez spdzielcze kasy oszczdnociowo-kredytowe. Art. 894. (uchylony). Dzia IV Egzekucja z innych wierzytelnoci Art. 895. 1. Egzekucja prowadzona wedug przepisw dziau niniejszego naley do komornika sdu waciwoci oglnej dunika, przeciwko ktremu toczy si postpowanie egzekucyjne, a w braku podstaw do jej oznaczenia do komornika sdu
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 265/360

waciwoci oglnej osoby zobowizanej wzgldem dunika. Gdy osoby takiej nie ma, egzekucja naley do komornika tego sdu, w ktrego okrgu znajduje si przedmiot wiadczenia lub prawa. 2. Jeeli wykonanie prawa zwizane jest z posiadaniem dokumentu, waciwy jest komornik tego sdu, w ktrego okrgu dokument si znajduje. 3. Na podstawie wniosku o wszczcie egzekucji z ruchomoci komornik dokona rwnie zajcia wierzytelnoci lub innych praw majtkowych, zwizanych z posiadaniem dokumentu, jeeli dokument taki znajduje si w posiadaniu dunika. Art. 896. 1. Do egzekucji z wierzytelnoci komornik przystpuje przez jej zajcie. W celu zajcia komornik: 1) zawiadomi dunika, e nie wolno mu odbiera adnego wiadczenia ani rozporzdza zajt wierzytelnoci i ustanowionym dla niej zabezpieczeniem; 2) wezwie dunika wierzytelnoci, aby nalenego od niego wiadczenia nie uiszcza dunikowi, lecz zoy je komornikowi lub do depozytu sdowego. 2. Jednoczenie z zajciem wierzytelnoci komornik wezwie jej dunika, aby w cigu tygodnia zoy owiadczenie: 1) czy i w jakiej wysokoci przysuguje dunikowi zajta wierzytelno, czy te odmawia zapaty i z jakiej przyczyny; 2) czy inne osoby roszcz sobie prawa do wierzytelnoci, czy i w jakim sdzie lub przed jakim organem toczy si lub toczya si sprawa o zajt wierzytelno oraz czy i o jakie roszczenie zostaa skierowana do zajtej wierzytelnoci egzekucja przez innych wierzycieli. Art. 897. 1. W celu zajcia wierzytelnoci, ktrej zabezpieczenie jest ujawnione przez wpis w ksidze wieczystej lub przez zoenie dokumentu do zbioru, komornik jednoczenie z zawiadomieniem i wezwaniem dunikw w myl artykuu poprzedzajcego przesya sdowi waciwemu do prowadzenia ksigi wieczystej wniosek o dokonanie w niej wpisu o zajciu lub o zoenie tego wniosku do zbioru dokumentw. 2. Jeeli w ksidze wieczystej znajduj si wpisy lub w zbiorze dokumentw dokumenty stanowice przeszkod do uwzgldnienia wniosku, sd waciwy do prowadzenia ksigi wieczystej zawiadomi o tym wierzyciela i komornika, wyznaczajc termin do usunicia przeszkody. Usunicie przeszkody naley do wierzyciela. W tym celu wierzyciel moe wykonywa prawa przysugujce dunikowi. Na wniosek wierzyciela komornik odbierze dunikowi potrzebne do tego dokumenty. 3. Po bezskutecznym upywie wyznaczonego terminu sd oddali wniosek komornika, a komornik umorzy egzekucj. Jeeli jednak wierzyciel w terminie wyznaczonym przez sd wytoczy powdztwo w celu usunicia przeszkody, odda-

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 266/360

lenie wniosku i umorzenie egzekucji nie moe nastpi przed prawomocnym oddaleniem powdztwa. 4. (uchylony). Art. 898. Jeeli do zabezpieczenia zajtej wierzytelnoci wymagany jest wpis w ksidze wieczystej, komornik odbierze dunikowi dokumenty potrzebne do dokonania tego wpisu i zgosi wniosek o wpis na rzecz dunika oraz o jednoczesne ujawnienie zajcia. Art. 899. Dokonujc zajcia wierzytelnoci zabezpieczonej porczeniem, zastawem lub zastawem rejestrowym, komornik na wniosek wierzyciela zawiadamia take porczyciela albo waciciela przedmiotu obcionego prawem zastawu, i wiadczenia z wierzytelnoci zabezpieczonej nie wolno uici dunikowi. Przepis art. 882 1 pkt 2 stosuje si odpowiednio. Art. 900. 1. Zajcie jest dokonane z chwil dorczenia wezwania dunikowi zajtej wierzytelnoci. Jeeli konieczny jest wpis zajcia w ksidze wieczystej, wierzytelno jest zajta z chwil dokonania wpisu lub zoenia do zbioru dokumentw wniosku komornika. Jednake i w tym wypadku zajcie jest skuteczne ju z chwil dorczenia wezwania dunikowi zajtej wierzytelnoci, jeeli takie dorczenie nastpio wczeniej. 2. Zajcie sum patnych periodycznie obejmuje take wypaty przysze. Art. 883 2 stosuje si odpowiednio. Art. 901. 1. Zajcia wierzytelnoci zwizanej z posiadaniem dokumentu dokonuje si przez odebranie dokumentu dunikowi lub osobie trzeciej. Przepis art. 845 2 stosuje si odpowiednio. Nastpnych zaj takiej wierzytelnoci dokonuje si przez zaznaczenie w protokole pierwszego zajcia. 2. O dokonaniu zajcia komornik powiadomi wierzyciela dunika, przeciwko ktremu toczy si postpowanie egzekucyjne, i dunika zajtej wierzytelnoci, a przy dalszych zajciach take poprzednich wierzycieli. 3. Od dunika zajtej wierzytelnoci zwizanej z posiadaniem dokumentu komornik zada zapaty poszukiwanej sumy, a jeeli wierzytelno wymagalna jest po wypowiedzeniu, dokona jej wypowiedzenia. Na wniosek wierzyciela, dunika albo z urzdu, komornik dokona rwnie czynnoci zachowawczych, jeeli zajdzie tego potrzeba. 4. Zajte papiery wartociowe niezapisane na rachunku papierw wartociowych komornik moe sprzeda za porednictwem firmy inwestycyjnej w rozumieniu przepisw, o ktrych mowa w art. 7521. Sprzeda w tym trybie moe nastpi w okresie miesica od dnia zajcia. Za zgod dunika sprzeda moe nastpi

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 267/360

take po tym terminie. Do ustalenia ceny sprzeday naley powoa biegego. Na wniosek dunika sprzeda moe nastpi po cenie przez niego wskazanej. 5. Jeeli zobowizany z weksla nie zapaci poszukiwanej sumy, komornik sprzeda weksel. Dokonany przez komornika indos wywiera skutki indosu wpisanego przez zobowizanego. Jeeli na wekslu zostay umieszczone wyrazy nie na zlecenie lub inne zastrzeone rwnowanie, komornik moe przenie weksel na nabywc tylko w formie i ze skutkiem przewidzianym w przepisach o przelewie wierzytelnoci. 6. Do zbycia weksli przepisy art. 9041 stosuje si odpowiednio. Art. 902. Do skutkw zajcia stosuje si odpowiednio art. 885, 887 i 888, a do skutkw niezastosowania si do wezwa komornika oraz do obowizkw wynikajcych z zajcia art. 886. Art. 9021. Zajcie wierzytelnoci nie narusza uprawnie wynikajcych z zamieszczonej w umowie klauzuli kompensacyjnej, o ktrej mowa w ustawie z dnia 2 kwietnia 2004 r. o niektrych zabezpieczeniach finansowych (Dz. U. Nr 91, poz. 871). Art. 903. Jeeli zajto wierzytelno, ktrej przedmiotem jest wiadczenie z zobowizania przemiennego z prawem wyboru zastrzeonym dla dunika, przeciwko ktremu toczy si postpowanie egzekucyjne, prawo to przechodzi na wierzyciela, jeeli dunik, wezwany przez komornika do dokonania wyboru, w cigu tygodnia z prawa tego nie skorzysta. Art. 904. Jeeli obowizek dunika zajtej wierzytelnoci zaley od wzajemnego wiadczenia dunika, przeciwko ktremu toczy si postpowanie egzekucyjne, ktre polega na wydaniu rzeczy znajdujcej si w jego wadaniu, a obowizek wydania tej rzeczy zosta ju orzeczony prawomocnym wyrokiem lub stwierdzony innym tytuem egzekucyjnym, komornik odbierze dunikowi zajtej wierzytelnoci tytu egzekucyjny i po uzyskaniu na nim klauzuli wykonalnoci odbierze rzecz dunikowi, przeciwko ktremu toczy si postpowanie egzekucyjne, jeeli to jest konieczne do uzyskania wiadczenia od dunika zajtej wierzytelnoci. Art. 9041. 1. Na wniosek wierzyciela jego zaspokojenie nastpi przez sprzeda wierzytelnoci w drodze licytacji lub z wolnej rki, o ile nie sprzeciwia si temu charakter zajtej wierzytelnoci. 2. Sprzeday wierzytelnoci dokonuje si w drodze licytacji prowadzonej wedug przepisw o egzekucji z ruchomoci. Cena wywoania wynosi poow sumy, na ktr skada si warto egzekwowanej wierzytelnoci oraz nalene od niej

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 268/360

odsetki liczone od dnia ich wymagalnoci do dnia licytacji. Nabycie nie moe nastpi poniej ceny wywoania. 3. Za zgod dunika zajta wierzytelno moe zosta sprzedana z wolnej rki, po cenie przez niego wskazanej, jeeli sprzeda za t cen nie narusza interesw wierzycieli. Dunik moe te wskaza osob nabywcy oraz inne warunki sprzeday. Zgoda dunika na sprzeda z wolnej rki nie jest potrzebna, gdy wierzytelno bya wymagalna przed dniem zajcia. W takim jednak wypadku cena zbycia nie moe by nisza od 60% oszacowania wraz z odsetkami liczonymi do dnia sprzeday. Art. 905. 1. Jeeli zajta zostaa wierzytelno, z mocy ktrej maj by wydane dunikowi na wasno ruchomoci, bd one wydane komornikowi w miejscu, w ktrym miay by wydane dunikowi. Zajcie ruchomoci dokonane jest przez samo zajcie wierzytelnoci o ich wydanie. 2. Dalsza egzekucja z tych ruchomoci bdzie prowadzona wedug przepisw o egzekucji z ruchomoci. Art. 906. 1. Jeeli zostaa zajta wierzytelno, z mocy ktrej dunikowi, przeciwko ktremu toczy si postpowanie egzekucyjne, jako wacicielowi ma by wydana nieruchomo, komornik odda wydan nieruchomo w zarzd dunikowi. Na wniosek wierzyciela komornik ustanowi zarzdc inn osob. 2. Egzekucja z tej nieruchomoci i zarzd prowadzone bd wedug przepisw o egzekucji z nieruchomoci. Art. 907. Przepis artykuu poprzedzajcego stosuje si odpowiednio w wypadku, gdy przedmiotem zajtej wierzytelnoci jest statek morski wpisany do rejestru okrtowego. Art. 908. 1. Jeeli po zajciu wierzytelnoci naleyte wykonanie praw dunika lub wierzyciela tego wymaga, sd na wniosek wierzyciela lub dunika, stosownie do okolicznoci, ustanowi kuratora lub zarzdc albo nakae sprzeda prawa. Na postanowienie sdu przysuguje zaalenie. 2. Do zarzdu i sprzeday stosuje si odpowiednio przepisy o zarzdzie w toku egzekucji z nieruchomoci i o sprzeday ruchomoci. Dzia IVa Egzekucja z innych praw majtkowych Art. 909. Przepisy o egzekucji z wierzytelnoci stosuje si odpowiednio do egzekucji z innych praw majtkowych, jeeli przepisy ponisze nie stanowi inaczej.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 269/360

Art. 910. 1. Do egzekucji z praw majtkowych komornik przystpi przez zajcie prawa. W tym celu komornik: 1) zawiadomi dunika, e nie wolno mu rozporzdza, obcia ani realizowa zajtego prawa, jak rwnie nie wolno mu pobiera adnego wiadczenia przysugujcego z zajtego prawa; 2) zawiadomi osob, ktra z zajtego prawa jest obciona obowizkiem wzgldem dunika, by obowizku tego wobec dunika nie realizowaa, a wynikajce z prawa wiadczenia pienine uiszczaa komornikowi lub na rachunek depozytowy sdu, oraz wzywa t osob by w terminie tygodnia zoya owiadczenie, czy inne osoby roszcz sobie pretensje do zajcia prawa, czy i w jakim sdzie lub przed jakim organem toczy si lub toczya si sprawa o zajte prawo, jak rwnie czy oraz o jakie roszczenie skierowana jest egzekucja do zajtego prawa. 2. Prawo jest zajte z chwil dorczenia zawiadomienia osobie, ktra z mocy zajtego prawa jest obciona obowizkiem wobec dunika. Jednake jeeli zawiadomienie o zajciu zostao dorczone dunikowi wczeniej, skutki zajcia powstaj wobec dunika z chwil dorczenia mu zawiadomienia o zajciu. 3. Jeeli prawo majtkowe, ktre ma by zajte, jest tego rodzaju, e nie ma oznaczonej osoby obcionej obowizkiem wzgldem dunika, zajcie jest dokonane z chwil dorczenia zawiadomienia dunikowi. 4. W stosunku do kadego, kto wiedzia o wszczciu egzekucji skutki zajcia powstaj z chwil, gdy o wszczciu egzekucji powzi wiadomo, choby zawiadomienie, o ktrym mowa w 1, nie zostao jeszcze dorczone. Art. 9101. Dokonujc zajcia prawa z patentu, prawa ochronnego na wzr uytkowy, prawa z rejestracji wzoru zdobniczego, prawa z rejestracji znaku towarowego, prawa z rejestracji topografii ukadu scalonego komornik przesya do Urzdu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej wniosek o wpis informacji o zajciu prawa do waciwego rejestru. Art. 9102. 1. Z mocy zajcia wierzyciel moe wykonywa wszelkie uprawnienia majtkowe dunika wynikajce z zajtego prawa, ktre s niezbdne do zaspokojenia wierzyciela w drodze egzekucji, moe rwnie podejmowa wszelkie dziaania, ktre s niezbdne do zachowania prawa. 2. Jeeli zachodzi potrzeba realizacji innych uprawnie wynikajcych z zajtego prawa ni wymienione w 1, sd na wniosek dunika lub wierzyciela albo z urzdu ustanowi zarzdc. Do zarzdcy stosuje si odpowiednio przepisy o zarzdzie w egzekucji z nieruchomoci.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 270/360

Art. 9103. Do egzekucji z prawa majtkowego wchodzcego w skad majtku wsplnego maonkw stosuje si odpowiednio przepisy art. 9231. Art. 9104. 1. Do oszacowania zajtego prawa komornik powouje biegego. 2. Wycena biegego nie jest potrzebna, jeeli strony zgodnie ustaliy warto zajtego prawa albo jeeli w okresie trzech miesicy przed dokonaniem zajcia zajte prawo byo oszacowane dla celw obrotu rynkowego lub w drodze umowy ustalono jego warto dla potrzeb takiego obrotu. 3. W przypadkach wskazanych w 2 za warto prawa przyjmuje si warto prawa ustalon zgodnie przez strony albo we wczeniejszej umowie lub oszacowaniu. Art. 911. Na danie wierzyciela komornik sporzdzi opis zajtego prawa majtkowego. Art. 9111. W opisie komornik zamieci w szczeglnoci: 1) rodzaj zajtego prawa; 2) oznaczenie osb uprawnionych oraz rodzaj przysugujcych im uprawnie albo stwierdzenie o braku informacji o ich istnieniu; 3) oznaczenie osb zobowizanych, jeeli s, i rodzaj cicych na nich obowizkw; 4) w razie istnienia sporu co do treci prawa lub rodzaju przysugujcych uprawnie, rodzaj sporu, osoby dochodzce tych roszcze oraz oznaczenie sdu lub innego organu, przed ktrym spr si toczy. Art. 9112. 1. Zajcie praw dunika przysugujcych mu na wypadek wystpienia ze spki cywilnej lub jej rozwizania dokonane jest z chwil powiadomienia dunika o zajciu. O zajciu komornik powiadomi pozostaych wsplnikw, jeeli ich adresy zostan komornikowi podane przez ktrkolwiek ze stron. 2. Pozostali wsplnicy w terminie dwch tygodni od dnia zajcia s obowizani przedstawi komornikowi wykaz przedmiotw, wierzytelnoci i praw, ktre przypadn dunikowi na wypadek wystpienia ze spki lub jej rozwizania. Przepisy art. 886 stosuje si odpowiednio. Art. 9113. Zajmujc udzia wsplnika w spce handlowej albo prawa wsplnika z tytuu udziau w takiej spce, ktrymi wsplnikowi wolno rozporzdza, jak rwnie prawa majtkowe akcjonariusza, komornik powiadomi o zajciu spk oraz zgosi ten fakt sdowi rejestrowemu.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 271/360

Art. 9114. Zajcie prawa obejmuje rwnie wszelkie wierzytelnoci i roszczenia przysugujce dunikowi z tytuu zajtego prawa, nawet jeeli powstay po zajciu. Art. 9115. Jeeli z zajtego prawa wynika wymagalne roszczenie, komornik wezwie dunika zajtej wierzytelnoci, aby speni wiadczenie wierzycielowi lub komornikowi. Przepisy art. 887 stosuje si odpowiednio. Art. 9116. 1. Zaspokojenie wierzyciela z zajtego prawa nastpuje z dochodu, jeeli zajte prawo przynosi dochd, albo z realizacji lub sprzeday prawa. 2. Zaspokojenie z dochodu lub realizacji prawa, jeeli nie nastpi w trybie art. 9115, nastpuje w drodze egzekucji przez zarzd przymusowy. Przepisy art. 10641106411 stosuje si odpowiednio. 3. Sprzeday prawa dokonuje si w drodze licytacji prowadzonej wedug przepisw o egzekucji z ruchomoci z zachowaniem przepisw poniszych. 4. Do sprzeday w drodze licytacji papierw wartociowych, o ktrych mowa w art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. Nr 183, poz. 1538 oraz z 2006 r. Nr 104, poz. 708 i Nr 157, poz. 1119), nie stosuje si przepisu art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentw finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spkach publicznych (Dz. U. Nr 184, poz. 1539 oraz z 2006 r. Nr 157, poz. 1119) oraz art. 19 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi. Art. 9117. 1. Jeeli przepis szczeglny nie stanowi inaczej, komornik moe sprzeda zajte prawo z wolnej rki po cenie nie niszej ni 75% ceny oszacowania. Sprzeda ta nie moe nastpi wczeniej ni czternastego dnia od oszacowania. 2. Na wniosek dunika, za zgod wierzyciela, sprzeda moe nastpi bez oszacowania prawa. Sprzeda za wskazan przez dunika cen moe nastpi, gdy nie naruszyo to interesw wierzycieli. Dunik winien wwczas wskaza cen minimaln, poniej ktrej sprzeda nie moe by dokonana. Dunik moe wskaza osob nabywcy albo te wskaza kilka osb uprawnionych do nabycia oraz kolejno, w jakiej prawo nabycia bdzie im przysugiwao. 3. Jeeli sprzeda nie dojdzie do skutku w terminie tygodnia od dnia, w ktrym wierzyciel wyrazi zgod na sprzeda, komornik sprzedaje zajte prawo w drodze licytacji, chyba e wierzyciel wyrazi zgod na ponown sprzeda z wolnej rki. Art. 9118. 1. Do egzekucji z instrumentw finansowych zapisanych na rachunku papierw wartociowych lub innym rachunku, komornik przystpi przez ich zajcie. W tym celu komornik:
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 272/360

1) zawiadamia dunika, e nie wolno mu odbiera adnego wiadczenia, jak rwnie rozporzdza, z wyjtkiem zlece, o ktrych mowa w 2, zajtymi instrumentami finansowymi czy wartociami zebranymi na rachunku; 2) wezwie podmiot prowadzcy dziaalno maklersk, w ktrym dunik ma rachunek, by nie wykonywa dyspozycji dunika, z wyjtkiem zlece, o ktrych mowa w 2, ani te nie wypaca dunikowi pienidzy ulokowanych na jego rachunku, lecz zajte sumy pienine do wysokoci egzekwowanej nalenoci wyda komornikowi lub zoy na rachunek depozytowy sdu. 2. Jeeli znajdujce si na rachunku dunika sumy pienine nie wystarczaj na pokrycie egzekwowanego roszczenia, podmiot prowadzcy dziaalno maklersk, w ktrym dunik ma rachunek, niezwocznie wzywa dunika, aby w terminie trzech dni zoy zlecenie sprzeday celem zaspokojenia wierzyciela przez okres miesica, wskazujc, ktre ze zdeponowanych instrumentw finansowych maj by przedmiotem zlecenia sprzeday. Jeeli zajto instrumenty finansowe, ktre wczeniej byy zajte na podstawie postanowienia o zabezpieczeniu, dyspozycja dunika dotyczca zlecenia ich sprzeday bdzie wykonana po zajciu dokonanym w egzekucji, jeeli samo zlecenie sprzeday dunik zoy w terminie okrelonym w art. 7521. 3. Jeeli dunik nie dokona czynnoci, o ktrej mowa w 2, albo pomimo wykonania czynnoci nie dojdzie do sprzeday instrumentw finansowych, prowadzcy rachunek w terminie trzech dni powiadamia wierzyciela, za porednictwem komornika, jakie instrumenty finansowe umieszczone s na rachunku. Wierzyciel skada zlecenie dokonania sprzeday wybranych instrumentw finansowych. 4. W razie niezoenia przez wierzyciela w terminie dwch tygodni zlecenia, o ktrym mowa w 3, albo gdy sprzeda na zlecenie wierzyciela nie dosza do skutku przez okres roku, egzekucj umarza si. 5. Jeeli zajcia dokonano na rzecz dwu lub wicej wierzycieli, zlecenie, o ktrym mowa w 3, skada kurator ustanowiony w trybie art. 908, chyba e wierzyciele zo zgodny wniosek o sprzeday instrumentw finansowych. W razie ustanowienia kuratora termin dwutygodniowy liczy si od dnia powoania kuratora. Art. 912. 1. Jeeli zajte zostao prawo, z mocy ktrego dunik moe da dziau majtku, zajcie obejmuje wszystko to, co dunikowi z dziau przypadnie. Gdy dunik otrzyma z dziau nieruchomo lub uamkow jej cz, sd przeprowadziwszy dzia zawiadomi o zajciu sd waciwy do prowadzenia ksigi wieczystej w celu ujawnienia zajcia przez wpis w ksidze wieczystej lub zoenie zawiadomienia do zbioru dokumentw. Jeeli wierzyciel w cigu miesica po ukoczeniu dziau nie zada przeprowadzenia egzekucji z mienia przypadego dunikowi, przedmioty majtkowe, z ktrych egzekucji nie da, bd wolne od zajcia. 2. O zajciu prawa, z mocy ktrego dunik moe da dziau, komornik zawiadomi wskazane przez wierzyciela osoby, przeciwko ktrym dunikowi przysuguje prawo dania dziau.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 273/360

Dzia V Wyjawienie majtku Art. 913. 1. Jeeli zajty w egzekucji majtek dunika nie rokuje zaspokojenia egzekwowanych nalenoci lub jeeli wierzyciel wykae, e na skutek prowadzonej egzekucji nie uzyska w peni zaspokojenia swej nalenoci, moe on da zobowizania dunika do zoenia wykazu majtku z wymienieniem rzeczy i miejsca, gdzie si znajduj, przypadajcych mu wierzytelnoci i innych praw majtkowych oraz do zoenia przyrzeczenia wedug roty: wiadomy znaczenia mych sw i odpowiedzialnoci przed prawem zapewniam, e zoony przeze mnie wykaz majtku jest prawdziwy i zupeny. 2. Wierzyciel moe da wyjawienia majtku take przed wszczciem egzekucji, jeeli uprawdopodobni, e nie uzyska zaspokojenia w peni swej nalenoci ze znanego mu majtku albo z przypadajcych dunikowi biecych wiadcze periodycznych za okres szeciu miesicy. Art. 914. 1. Wniosek o nakazanie dunikowi wyjawienia majtku skada si w sdzie waciwoci oglnej dunika. 2. Do wniosku naley doczy odpis protokou zajcia lub inne dokumenty uzasadniajce obowizek wyjawienia majtku, a jeeli wniosek zoono przed wszczciem egzekucji, take tytu wykonawczy. Art. 915. 1. Sd rozpoznaje wniosek po wezwaniu i wysuchaniu stron, jeeli si stawi. 2. Wykaz i przyrzeczenie sd odbierze niezwocznie. W uzasadnionych wypadkach sd moe wyznaczy dunikowi termin nie duszy ni tydzie. 3. Na postanowienie sdu w przedmiocie wyjawienia majtku przysuguje zaalenie. Wniesienie zaalenia nie tamuje wykonania postanowienia o wyjawieniu majtku. Sd moe postpi stosownie do art. 396. Art. 916. Jeeli dunik bez usprawiedliwionej przyczyny nie stawi si do sdu w celu zoenia wykazu lub przyrzeczenia albo stawiwszy si wykazu nie zoy lub odmwi odpowiedzi na zadane mu pytanie albo odmwi zoenia przyrzeczenia, sd moe skaza go na grzywn lub nakaza przymusowe doprowadzenie oraz moe zastosowa areszt nieprzekraczajcy miesica, z uwzgldnieniem art. 276 2. O skutkach tych dunik powinien by pouczony w wezwaniu na posiedzenie. Art. 917. 1. W razie zastosowania rodkw przymusu dunik moe w kadej chwili zoy wykaz i przyrzeczenie. W wypadku gdy zastosowano wobec niego areszt,
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 274/360

dunik moe domaga si stawienia go przed sd w celu zoenia wykazu i przyrzeczenia. W wypadku tym sd nie wzywajc wierzyciela niezwocznie przyjmie wykaz i odbierze przyrzeczenie, po czym zwolni dunika. 2. Wierzyciel, ktry nie by obecny przy tych czynnociach, moe da ponownego wezwania dunika w celu zadania mu pyta zmierzajcych do wykrycia przedmiotw, do ktrych mogaby by skierowana egzekucja. Niestawiennictwo dunika lub odmowa odpowiedzi albo dodatkowego zoenia przyrzeczenia pociga za sob skutki wymienione w artykule poprzedzajcym. O skutkach tych dunik powinien by pouczony w wezwaniu na posiedzenie. Art. 918. (uchylony). Art. 9181. Dunik, ktry zoy przyrzeczenie lub do ktrego zastosowano rodki przymusu, obowizany jest do zoenia nowego wykazu i przyrzeczenia na danie tego samego lub innego wierzyciela, gdy od zoenia przyrzeczenia lub wyczerpania rodkw przymusu upyn okres jednego roku. Art. 919. Za osob, ktra nie ma zdolnoci procesowej, wykaz i przyrzeczenie obowizany jest zoy jej przedstawiciel ustawowy. Art. 920. 1. Przepisy niniejszego dziau stosuje si odpowiednio do egzekucji prowadzonej z urzdu, a take egzekucji alimentw. 2. W razie egzekucji alimentw sd prowadzi postpowanie o wyjawienie majtku take na wniosek komornika. Art. 9201. 1. Przepisy art. 913917, 919 i 920 stosuje si odpowiednio do wyjawienia przez dunika stanu oszczdnoci na rachunkach bankowych w zwizku z daniem wydania ksieczki oszczdnociowej lub innego dowodu posiadania wkadu. W wykazie majtku dunik jest obowizany poda, czy i jakie oszczdnoci ma na rachunku bankowym, w jakim banku zostay zgromadzone, jeeli za nie posiada dowodu bankowego, jest obowizany wskaza osob, u ktrej znajduje si ten dowd. 2. Uchylenie si dunika od wydania ksieczki oszczdnociowej lub innego odpowiedniego dowodu albo wskazania osoby, u ktrej si one znajduj, powoduje takie skutki, jak odmowa zoenia wykazu albo udzielenia odpowiedzi na pytanie (art. 916).

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 275/360

Dzia VI Egzekucja z nieruchomoci Rozdzia 1 Przepisy wstpne Art. 921. 1. Egzekucja z nieruchomoci naley do komornika dziaajcego przy sdzie, w ktrego okrgu nieruchomo jest pooona. 2. Jeeli nieruchomo jest pooona w okrgu kilku sdw, wybr naley do wierzyciela. Jednake z postpowaniem wszcztym na wniosek jednego wierzyciela poczone bd postpowania wszczte na wniosek innych wierzycieli. W tym celu komornik, ktry rozpocz egzekucj, o wszczciu, a nastpnie o ukoczeniu egzekucji zawiadomi komornika, do ktrego, stosownie do paragrafu poprzedzajcego, mogaby nalee egzekucja. Art. 922. Uczestnikami postpowania oprcz wierzyciela i dunika s rwnie osoby, ktrym przysuguj prawa rzeczowe ograniczone lub roszczenia albo prawa osobiste zabezpieczone na nieruchomoci, a gdy przedmiotem egzekucji jest uytkowanie wieczyste, take organ, ktry zawar umow o uytkowanie wieczyste. Rozdzia 2 Zajcie Art. 923. Wskutek wniosku wierzyciela o wszczcie egzekucji z nieruchomoci wymienionej we wniosku komornik wzywa dunika, aby zapaci dug w cigu dwch tygodni pod rygorem przystpienia do opisu i oszacowania. Art. 9231. 1. Tytu wykonawczy wystawiony przeciwko osobie pozostajcej w zwizku maeskim stanowi podstaw do zajcia nieruchomoci wchodzcej w skad majtku wsplnego. Dalsze czynnoci egzekucyjne dopuszczalne s na podstawie tytuu wykonawczego wystawionego przeciwko obojgu maonkom. 2. Jeeli maonek dunika sprzeciwi si zajciu, o sprzeciwie komornik niezwocznie zawiadamia wierzyciela, ktry w terminie tygodniowym powinien wystpi o nadanie przeciwko maonkowi dunika klauzuli wykonalnoci pod rygorem umorzenia egzekucji z zajtej nieruchomoci.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 276/360

Art. 924. Jednoczenie z wysaniem dunikowi wezwania komornik przesya do sdu waciwego do prowadzenia ksigi wieczystej wniosek o dokonanie w ksidze wieczystej wpisu o wszczciu egzekucji lub o zoenie wniosku do zbioru dokumentw. Art. 925. 1. W stosunku do dunika nieruchomo jest zajta z chwil dorczenia mu wezwania. W stosunku do dunika, ktremu nie dorczono wezwania, jako te w stosunku do osb trzecich, nieruchomo jest zajta z chwil dokonania wpisu w ksidze wieczystej lub zoenia wniosku komornika do zbioru dokumentw. 2. Jednake w stosunku do kadego, kto wiedzia o wszczciu egzekucji, skutki zajcia powstaj z chwil, gdy o wszczciu egzekucji powzi wiadomo, chociaby wezwanie nie zostao jeszcze dunikowi wysane ani wpis w ksidze wieczystej nie by jeszcze dokonany. 3. O dokonanym zajciu komornik zawiadamia wierzyciela. Art. 926. 1. Postpowania egzekucyjne toczce si co do kilku nieruchomoci tego samego dunika lub co do kilku czci tej samej nieruchomoci, jak rwnie postpowania egzekucyjne dotyczce czci nieruchomoci i jej caoci, mog by poczone w jedno postpowanie, jeeli odpowiada to celowi egzekucji, a nie ma przeszkd natury prawnej lub gospodarczej. Poczenie zarzdza na wniosek jednej ze stron komornik, a gdy nieruchomoci s pooone w okrgach rnych sdw rejonowych, sd okrgowy przeoony nad sdem rejonowym, w ktrego okrgu wszczto pierwsz egzekucj. 2. Postpowanie mona rozdzieli, jeeli w dalszym jego toku odpadn przyczyny, ktre spowodoway poczenie. Art. 927. Wierzyciel, ktry skierowa egzekucj do nieruchomoci po jej zajciu przez innego wierzyciela, przycza si do postpowania wszcztego wczeniej i nie moe da powtrzenia czynnoci ju dokonanych; poza tym ma te same prawa co pierwszy wierzyciel. Art. 928. W celu dopilnowania praw osoby, ktrej miejsce pobytu nie jest znane i ktrej z powodu nieobecnoci nie mona dokonywa dorcze, sd na wniosek komornika ustanowi kuratora do zastpowania osoby nieobecnej. Kurator bdzie wykonywa swe czynnoci take w interesie innych osb, ktrym w dalszym toku postpowania dorczenia nie bd mogy by dokonane. Kurator moe jednak reprezentowa rwnoczenie tylko osoby, ktrych interesy nie s sprzeczne.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 277/360

Art. 929. 1. Zajcie obejmuje nieruchomo i to wszystko, co wedug przepisw prawa rzeczowego stanowi przedmiot obcienia hipotek. 2. Jeeli egzekucj prowadzi si w poszukiwaniu nalenoci z umw ubezpieczenia lub wierzytelnoci zabezpieczonych hipotek, zajcie obejmuje take prawa wynikajce z umw ubezpieczenia przedmiotw wymienionych w paragrafie poprzedzajcym. 3. Komornik z urzdu zbada, czy ruchomoci, wierzytelnoci lub prawa zajte wedug przepisw 1 i 2 nie s obcione zastawem rejestrowym. Przepisy art. 8051 1 i 4 stosuje si odpowiednio. Art. 930. 1. Rozporzdzenie nieruchomoci po jej zajciu nie ma wpywu na dalsze postpowanie. Nabywca moe uczestniczy w postpowaniu w charakterze dunika. W kadym razie czynnoci egzekucyjne s wane tak w stosunku do dunika, jak i w stosunku do nabywcy. 2. Rozporzdzenia przedmiotami podlegajcymi zajciu razem z nieruchomoci po ich zajciu s niewane. Nie dotyczy to rozporzdze zarzdcy nieruchomoci w zakresie jego ustawowych uprawnie. 3. Obcienie nieruchomoci przez dunika po jej zajciu oraz rozporzdzenie oprnionym miejscem hipotecznym jest niewane. W razie wpisania hipoteki przymusowej po zajciu nieruchomoci zabezpieczona ni wierzytelno nie korzysta z pierwszestwa zaspokojenia przewidzianego dla nalenoci zabezpieczonych hipotecznie. Art. 931. 1. Zajt nieruchomo pozostawia si w zarzdzie dunika, do ktrego stosuje si wwczas przepisy o zarzdcy. 2. Jeeli prawidowe sprawowanie zarzdu tego wymaga, sd odejmie dunikowi zarzd i ustanowi innego zarzdc; to samo dotyczy ustanowionego zarzdcy. 3. Sd oddali wniosek o ustanowienie innego zarzdcy, jeeli sprawowanie zarzdu wymaga kosztw, na ktrych pokrycie nie wystarczaj na razie dochody biece, a wnioskodawca nie zoy w cigu tygodnia kwoty wyznaczonej przez sd. 4. Jeeli dunik, ktremu odjto zarzd, w chwili zajcia korzysta z pomieszcze w zajtej nieruchomoci, naley mu je pozostawi. Sd moe jednak na wniosek wierzyciela zarzdzi odebranie pomieszcze, jeeli dunik lub jego domownik przeszkadza zarzdcy w wykonywaniu zarzdu. Zarzdca moe zatrudni dunika i jego rodzin za wynagrodzeniem, ktre ustali sd.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 278/360

Art. 932. (uchylony). Art. 933. Jeeli zarzdca przy obejmowaniu zarzdu napotyka przeszkody, komornik na polecenie sdu wprowadza go w zarzd nieruchomoci. Art. 934. Po ustanowieniu zarzdcy komornik wzywa wskazane przez wierzyciela osoby, aby przypadajce od nich tak zalege, jak i przysze wiadczenia, ktre stanowi dochd z nieruchomoci, uiszczay do rk zarzdcy. W wezwaniu naley uprzedzi, e uiszczenie do rk dunika bdzie bezskuteczne w stosunku do wierzyciela. Art. 935. 1. Zarzdca zajtej nieruchomoci obowizany jest wykonywa czynnoci potrzebne do prowadzenia prawidowej gospodarki. Ma on prawo pobiera zamiast dunika wszelkie poytki z nieruchomoci, spienia je w granicach zwykego zarzdu oraz prowadzi sprawy, ktre przy wykonywaniu takiego zarzdu oka si potrzebne. W sprawach wynikajcych z zarzdu nieruchomoci zarzdca moe pozywa i by pozywany. 2. Zarzdcy wolno zaciga tylko takie zobowizania, ktre mog by zaspokojone z dochodw z nieruchomoci i s gospodarczo uzasadnione. 3. Czynnoci przekraczajce zakres zwykego zarzdu zarzdca moe wykonywa tylko za zgod stron, a w jej braku za zezwoleniem sdu, ktry przed wydaniem postanowienia wysucha wierzyciela, dunika i zarzdc, chyba e zwoka groziaby szkod. Art. 936. Zarzd nie ma wpywu na umowy najmu lub dzierawy obowizujce w chwili jego ustanowienia. Zarzdcy wolno jednak wypowiada tego rodzaju umowy z zachowaniem obowizujcych przepisw oraz zawiera umowy na czas przyjty przez zwyczaj miejscowy. Do wydzierawiania nieruchomoci wymagana jest zgoda stron, a w jej braku zezwolenie sdu. Art. 937. 1. Zarzdca skada sdowi w wyznaczonych terminach co najmniej raz w roku oraz po ukoczeniu zarzdu sprawozdania ze swych czynnoci, jak rwnie udokumentowane sprawozdania rachunkowe. 2. Sd po wysuchaniu wierzycieli, dunika i zarzdcy oraz po rozpatrzeniu sprawozda, a zwaszcza przedstawionych w nich pozycji rachunkowych, zatwierdza sprawozdania zarzdcy albo odmawia ich zatwierdzenia w caoci lub w czci.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 279/360

Art. 938. 1. Zarzdca odpowiada za szkod wyrzdzon na skutek nienaleytego wykonywania obowizkw. 2. Zarzdca, ktry bez usprawiedliwionej przyczyny nie zoy w oznaczonym terminie przepisanego sprawozdania lub nie wykona innych przez sd wydanych polece, moe by skazany na grzywn. Art. 939. 1. Zarzdca moe da wynagrodzenia oraz zwrotu wydatkw, ktre w zwizku z zarzdem ponis z wasnych funduszw. Wysoko wynagrodzenia sd okreli odpowiednio do nakadu pracy i dochodowoci nieruchomoci. 2. Jednake zarzdcy, ktry jest dunikiem, nie naley si wynagrodzenie; moe on tylko pokrywa z poytkw z nieruchomoci najkonieczniejsze potrzeby wasne i rodziny w rozmiarze, jaki oznaczy sd, oraz swoje wydatki zwizane z zarzdem. 3. (uchylony). 4. Roszcze o wynagrodzenie za sprawowanie zarzdu i o zwrot poniesionych w zwizku z zarzdem wydatkw nie mona dochodzi powdztwem. Zarzdca traci roszczenia, jeeli ich nie zgosi w cigu miesica po ustpieniu z zarzdu lub po jego ustaniu. Art. 940. Z dochodw z nieruchomoci zarzdca pokrywa w nastpujcej kolejnoci: 1) koszty egzekucji wraz ze swoim wynagrodzeniem oraz zwrot wasnych wydatkw; 2) biece nalenoci pracownikw zatrudnionych w nieruchomoci lub w przedsibiorstwach znajdujcych si na niej i nalecych do dunika; 3) bieco przypadajce w toku zarzdu alimenty przyznane wykonalnym wyrokiem sdowym od dunika. Uprawnienie to nie przysuguje czonkom rodziny dunika pozostajcym z nim we wsplnym gospodarstwie domowym w chwili wszczcia egzekucji; 4) biece nalenoci podatkowe z nieruchomoci oraz biece nalenoci z tytuu ubezpieczenia spoecznego pracownikw wymienionych w pkt 2; 5) zobowizania zwizane z wykonywaniem zarzdu; 6) nalenoci z tytuu ubezpieczenia nieruchomoci, jej przynalenoci i poytkw. Art. 941. Nadwyk dochodw po pokryciu wydatkw wymienionych w art. 940 za czas do dnia przejcia wasnoci nieruchomoci na nabywc zarzdca skada na rachunek depozytowy sdu. Nadwyk docza si do ceny, ktra bdzie uzyskana za nieruchomoci. Jeeli egzekucja ulega umorzeniu, nadwyk t otrzymuje dunik.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 280/360

Rozdzia 3 Opis i oszacowanie Art. 942. Po upywie terminu okrelonego w wezwaniu dunika do zapaty dugu komornik na wniosek wierzyciela dokonuje opisu i oszacowania zajtej nieruchomoci. Art. 943. 1. Przy wniosku o dokonanie opisu i oszacowania wierzyciel powinien: 1) zoy wycig a w razie potrzeby odpis ksigi wieczystej albo zawiadczenie sdu wystawione na podstawie zbioru dokumentw prowadzonego dla nieruchomoci, zawierajce wskazanie jej waciciela i wykaz ujawnionych w tym zbiorze obcie, jeeli za nieruchomo jest objta katastrem nieruchomoci take odpowiedni wycig; 2) wskaza miejsce zamieszkania uczestnikw postpowania. 2. Jeeli nieruchomo nie ma ksigi wieczystej, wierzyciel powinien zoy inny dokument stwierdzajcy wasno dunika. 3. Dokumentw wskazanych w paragrafie poprzedzajcym moe da od waciwych organw take komornik. Art. 944. (uchylony). Art. 945. 1. O terminie opisu i oszacowania komornik zawiadamia znanych mu uczestnikw. 2. Komornik wzywa ponadto przez obwieszczenie publiczne w budynku sdowym i w lokalu wjta, (burmistrza, prezydenta miasta) uczestnikw, o ktrych nie ma wiadomoci, oraz inne osoby, ktre roszcz sobie prawa do nieruchomoci i przedmiotw razem z ni zajtych, aby przed ukoczeniem opisu zgosiy swoje prawa. 3. Zawiadomienia i obwieszczenia powinny by dokonane nie pniej ni na dwa tygodnie przed rozpoczciem opisu. Art. 946. 1. Na wniosek wierzyciela lub dunika, zgoszony nie pniej ni podczas opisu i oszacowania, jak rwnie z urzdu moe by wystawiona na licytacj wydzielona cz zajtej nieruchomoci, ktrej cena wywoania wystarcza na zaspokojenie wierzyciela egzekwujcego. O wydzieleniu rozstrzyga komornik po oszacowaniu nieruchomoci. 2. Na postanowienie sdu przysuguje zaalenie. 3. W razie wydzielenia czci, dalsze postpowanie co do reszty nieruchomoci bdzie zawieszone do czasu ukoczenia licytacji wydzielonej czci.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 281/360

Art. 947. 1. W protokole opisu i oszacowania komornik wymieni: 1) oznaczenie nieruchomoci, jej granice, a w miar monoci jej obszar oraz oznaczenie ksigi wieczystej lub zbioru dokumentw; 2) budowle i inne urzdzenia ze wskazaniem ich przeznaczenia gospodarczego oraz przynalenoci nieruchomoci, jak rwnie zapasy objte zajciem; 3) stwierdzone prawa i obcienia; 4) umowy ubezpieczenia; 5) osoby, w ktrych posiadaniu znajduje si nieruchomo, jej przynalenoci i poytki; 6) sposb korzystania z nieruchomoci przez dunika; 7) oszacowanie z podaniem jego podstaw; 8) zgoszone prawa do nieruchomoci; 9) inne szczegy istotne dla oznaczenia lub oszacowania nieruchomoci. 1 1 . Jeeli na ruchomociach, wierzytelnociach lub prawach zajtych wsplnie z nieruchomoci ustanowiony zosta zastaw rejestrowy, w opisie naley wymieni przedmiot obciony zastawem rejestrowym oraz wierzytelno, ktr zastaw ten zabezpiecza. 2. Rozporzdzenie Ministra Sprawiedliwoci okreli szczegowy sposb przeprowadzenia opisu i oszacowania nieruchomoci. Art. 948. 1. Oszacowania nieruchomoci dokonuje powoany przez komornika biegy uprawniony do szacowania nieruchomoci na podstawie odrbnych przepisw. Jeeli jednak nieruchomo bya w okresie szeciu miesicy przed zajciem oszacowana dla potrzeb obrotu rynkowego i oszacowanie to odpowiada wymogom oszacowania nieruchomoci w egzekucji z nieruchomoci, nowego oszacowania nie dokonuje si. 2. W oszacowaniu naley poda osobno warto nieruchomoci, budowli i innych urzdze, przynalenoci i poytkw oraz osobno warto caoci, jak rwnie warto czci nieruchomoci, ktra w myl art. 946 zostaa wydzielona celem wystawienia oddzielnie na licytacj. Wartoci powysze naley poda tak z uwzgldnieniem, jak i bez uwzgldnienia praw, ktre pozostaj w mocy bez zaliczenia na cen nabycia, oraz wartoci praw nie okrelonych sum pienin obciajcych nieruchomo, w szczeglnoci wiadcze z tytuu takich praw. Art. 949. Jeeli zostay zgoszone prawa osb trzecich do nieruchomoci, budowli lub innych urzdze, przynalenoci lub poytkw albo gdy rzeczy takie znajduj si we wadaniu osb trzecich, oznacza si osobno warto rzeczy spornej, osobno warto caoci po wyczeniu tej rzeczy, wreszcie osobno warto caoci tak z uwzgldnieniem, jak i bez uwzgldnienia praw, ktre pozostaj w mocy bez zaliczenia na cen nabycia,

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 282/360

oraz wartoci praw nie okrelonych sum pienin, obciajcych nieruchomo, w szczeglnoci wiadcze z tytuu takich praw. Art. 950. Termin do zaskarenia opisu i oszacowania liczy si od dnia jego ukoczenia. Na postanowienie sdu przysuguje zaalenie. Art. 951. Jeeli w stanie nieruchomoci pomidzy sporzdzeniem opisu i oszacowania a terminem licytacyjnym zajd istotne zmiany, na wniosek wierzyciela lub dunika moe nastpi dodatkowy opis i oszacowanie. Rozdzia 4 Obwieszczenie o licytacji Art. 952. Zajta nieruchomo ulega sprzeday przez licytacj publiczn. Termin licytacji nie moe by wyznaczony wczeniej ni po upywie dwch tygodni po uprawomocnieniu si opisu i oszacowania, ani te przed uprawomocnieniem si wyroku, na podstawie ktrego wszczto egzekucj. Art. 953. 1. Komornik ogosi o licytacji przez publiczne obwieszczenie, w ktrym wymienia: 1) nieruchomo, ktra ma by sprzedana, ze wskazaniem miejsca jej pooenia i przeznaczenia gospodarczego, imienia i nazwiska dunika wraz z podaniem ksigi wieczystej i miejsca jej przechowania lub z oznaczeniem zbioru dokumentw i sdu, w ktrym zbir ten jest prowadzony; 2) czas i miejsce licytacji; 3) sum oszacowania i cen wywoania; 4) wysoko rkojmi, ktr licytant przystpujcy do przetargu powinien zoy, z zaznaczeniem, e rkojmia moe by rwnie zoona w ksieczce oszczdnociowej zaopatrzonej w upowanienie waciciela ksieczki do wypaty caego wkadu stosownie do prawomocnego postanowienia sdu o utracie rkojmi albo w inny wskazany przez komornika sposb; 5) czas, w ktrym w cigu dwch tygodni przed licytacj wolno bdzie oglda nieruchomo oraz przeglda w sdzie akta postpowania egzekucyjnego; ponadto w obwieszczeniu naley poda: 6) wzmiank, e prawa osb trzecich nie bd przeszkod do licytacji i przysdzenia wasnoci na rzecz nabywcy bez zastrzee, jeeli osoby te przed rozpoczciem przetargu nie zo dowodu, i wniosy powdztwo o zwolnienie nieruchomoci lub przedmiotw razem z ni zajtych od egzekucji i uzyskay w tym zakresie orzeczenie wstrzymujce egzekucj;

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 283/360

7) wyjanienie, e uytkowanie, suebnoci i prawa doywotnika, jeeli nie s ujawnione w ksidze wieczystej lub przez zoenie dokumentu do zbioru dokumentw i nie zostan zgoszone najpniej na trzy dni przed rozpoczciem licytacji, nie bd uwzgldnione w dalszym toku egzekucji i wygasn z chwil uprawomocnienia si postanowienia o przysdzeniu wasnoci. 2. (uchylony). 3. (uchylony). Art. 954. Obwieszczenie o licytacji dorcza si: 1) uczestnikom postpowania; 2) organowi gminy, urzdowi skarbowemu miejsca pooenia nieruchomoci oraz organom ubezpiecze spoecznych z wezwaniem, aby najpniej w terminie licytacji zgosiy zestawienie podatkw i innych danin publicznych, nalenych do dnia licytacji. Art. 955. [ 1. Obwieszczenie o licytacji naley co najmniej dwa tygodnie przed jej terminem ogosi publicznie w budynku sdowym i w lokalu organu gminy oraz w dzienniku poczytnym w danej miejscowoci.] < 1. Obwieszczenie o licytacji naley co najmniej dwa tygodnie przed jej terminem ogosi publicznie w budynku sdowym i w lokalu organu gminy, w dzienniku poczytnym w danej miejscowoci oraz na stronie internetowej Krajowej Rady Komorniczej.> 2. Na wniosek i koszt strony komornik moe zarzdzi ogoszenie rwnie w inny wskazany przez ni sposb. 3. W ogoszeniu w dzienniku wystarczy oznaczenie nieruchomoci, czasu i miejsca licytacji, sumy oszacowania i ceny wywoania oraz wysokoci rkojmi, jak licytant powinien zoy. Art. 956. Jeeli egzekucja dotyczy jednej lub kilku nieruchomoci pooonych w rnych okrgach sdowych, obwieszczenie wywiesza si ponadto we wszystkich waciwych sdach, a jeeli obwieszczenie ma by take ogoszone w prasie, ogasza si je w dziennikach poczytnych w okrgach tych sdw. Art. 957. (uchylony). Art. 958. 1. Z chwil obwieszczenia o licytacji nieruchomoci wchodzcej w skad gospodarstwa rolnego wspwacicielowi tej nieruchomoci, ktry nie jest dunikiem osobistym, przysuguje a do trzeciego dnia przed licytacj prawo przejcia nieruchomoci na wasno w cenie nie niszej od sumy oszacowania. Przy

Nowe brzmienie 1 w art. 955 wchodzi w ycie z dniem 6.01.2012 r. (Dz. U. z 2011 r. Nr 138, poz. 807).

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 284/360

wniosku o przejcie wnioskodawca powinien zoy rkojmi, chyba e ustawa go od niej zwalnia. 2. Jeeli kilku wspwacicieli zgosi wniosek o przejcie, pierwszestwo przysuguje temu z nich, ktry prowadzi gospodarstwo rolne lub pracuje w nim. Jeeli warunek ten spenia kilku wspwacicieli albo nie spenia go aden z nich, sd przyzna pierwszestwo temu wspwacicielowi, ktry daje najlepsz gwarancj naleytego prowadzenia gospodarstwa rolnego. Art. 959. O pierwszestwie przejcia nieruchomoci w myl dwch artykuw poprzedzajcych rozstrzyga sd, wydajc postanowienie o przybiciu. Art. 960. Jeeli nikt z prawa przejcia nieruchomoci na podstawie trzech artykuw poprzedzajcych wczeniej nie skorzysta albo jeeli przedmiotem egzekucji nie jest nieruchomo rolna, komornik po dokonaniu obwieszcze przedstawia akta sdowi. W razie spostrzeenia niedokadnoci lub wadliwoci postpowania sd poleci komornikowi ich usunicie. Art. 961. (uchylony). Rozdzia 5 Warunki licytacyjne Art. 962. 1. Przystpujcy do przetargu obowizany jest zoy rkojmi w wysokoci jednej dziesitej czci sumy oszacowania. 2. (uchylony). Art. 963. Rkojmi zoon przez licytanta, ktremu udzielono przybicia, zatrzymuje si; pozostaym licytantom zwraca si j niezwocznie. Art. 964. 1. Nie skada rkojmi osoba, ktrej przysuguje ujawnione w opisie i oszacowaniu prawo, jeeli jego warto nie jest nisza od wysokoci rkojmi i jeeli do tej wysokoci znajduje ono pokrycie w cenie wywoania wraz z prawami stwierdzonymi w opisie i oszacowaniu, korzystajcymi z pierwszestwa przed jej prawem. 2. Jeeli w warunkach przewidzianych w paragrafie poprzedzajcym warto prawa jest nisza od wysokoci rkojmi albo te prawo znajduje tylko czciowe pokrycie w cenie wywoania, wysoko rkojmi obnia si w pierwszym wypadku do rnicy midzy pen rkojmi a wartoci prawa, w drugim za wypadku do czci wartoci prawa nie pokrytej w cenie wywoania.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 285/360

Art. 965. Najnisza suma, za ktr nieruchomo mona naby na pierwszej licytacji (cena wywoania), wynosi trzy czwarte sumy oszacowania. Art. 966. Suma przypadajca w chwili zajcia na podstawie umowy ubezpieczenia dunikowi, przeciwko ktremu toczy si postpowanie egzekucyjne, przechodzi na nabywc, i to rwnie w czci nie podlegajcej zajciu. O sum t podwysza si cen nabycia. Art. 967. Po uprawomocnieniu si postanowienia o przybiciu sd wzywa licytanta, ktry uzyska przybicie (nabywc), aby w cigu dwch tygodni od otrzymania wezwania zoy na rachunek depozytowy sdu cen nabycia z potrceniem rkojmi zoonej w gotwce. Na wniosek nabywcy sd moe oznaczy duszy termin uiszczenia ceny nabycia, nieprzekraczajcy jednak miesica. Art. 968. 1. Nabywca moe zaliczy na poczet ceny wasn wierzytelno lub jej cz, jeeli znajduje ona pokrycie w cenie nabycia. 2. Za zgod wierzyciela, ktrego wierzytelno znajduje pokrycie w cenie nabycia, nabywca moe t wierzytelno zaliczy na poczet ceny. Zgoda wierzyciela powinna by stwierdzona dokumentem z podpisem urzdowo powiadczonym lub wyraona do protokou sdowego nie pniej ni w terminie, w ktrym nabywca ma obowizek uici cen nabycia. Art. 969. 1. Jeeli nabywca nie wykona w terminie warunkw licytacyjnych co do zapaty ceny, traci rkojmi, a skutki przybicia wygasaj. Uiszczon cz ceny zwraca si. Nastpstwa te sd stwierdza postanowieniem, na ktre przysuguje zaalenie. 2. Od nabywcy nie skadajcego rkojmi, ktry nie wykona warunkw licytacyjnych, ciga si rkojmi w trybie egzekucji nalenoci sdowych. 3. Z rkojmi utraconej przez nabywc lub od niego cignitej pokrywa si koszty egzekucji zwizane ze sprzeda, a reszt przelewa si na dochd Skarbu Pastwa. Art. 970. Po uprawomocnieniu si postanowienia stwierdzajcego wyganicie przybicia wierzyciel moe da wyznaczenia ponownej licytacji. Art. 971. Nabywca nie moe da uniewanienia nabycia ani zmniejszenia ceny z powodu wad nieruchomoci lub przedmiotw razem z ni nabytych.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 286/360

Rozdzia 6 Licytacja Art. 972. Licytacja odbywa si publicznie w obecnoci i pod nadzorem sdziego. Art. 973. Po wywoaniu licytacji komornik podaje do wiadomoci obecnych: 1) przedmiot przetargu; 2) cen wywoania; 3) sum rkojmi; 4) termin uiszczenia ceny nabycia; 5) cice na nieruchomoci zalegoci w podatkach pastwowych oraz innych daninach publicznych, jeeli wysoko tych sum jest zgoszona, z wyjanieniem, ktre z nich obciaj nabywc bez zaliczenia na cen nabycia; 6) prawa obciajce nieruchomo, ktre bd utrzymane w mocy z zaliczeniem i bez zaliczenia na cen nabycia; 7) wynikajce z akt zmiany w stanie faktycznym i prawnym nieruchomoci, jeeli zaszy po jej opisie i oszacowaniu. Art. 974. Przedmiotem przetargu jest nieruchomo wedug stanu objtego opisem i oszacowaniem z uwzgldnieniem zmian podanych do wiadomoci przez komornika na terminie licytacyjnym. Art. 975. Jeeli ma by sprzedanych kilka nieruchomoci lub kilka czci jednej nieruchomoci, dunik ma prawo wskaza kolejno, w jakiej ma by przeprowadzony przetarg poszczeglnych nieruchomoci lub czci. Art. 976. 1. W przetargu nie mog uczestniczy: dunik, komornik, ich maonkowie, dzieci, rodzice i rodzestwo oraz osoby obecne na licytacji w charakterze urzdowym, licytant, ktry nie wykona warunkw poprzedniej licytacji, osoby, ktre mog naby nieruchomo tylko za zezwoleniem organu pastwowego, a zezwolenia tego nie przedstawiy. 2. Stawienie si jednego licytanta wystarcza do odbycia przetargu. Art. 977. Penomocnictwo do udziau w przetargu powinno by stwierdzone dokumentem z podpisem urzdowo powiadczonym. Podpisy na penomocnictwach udzielonych przez pastwowe jednostki organizacyjne lub jednostki organizacyjne samorzdu
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 287/360

terytorialnego oraz na penomocnictwach udzielonych adwokatom lub radcom prawnym, nie wymagaj powiadczenia. Art. 978. 1. Przetarg odbywa si ustnie. 2. Postpienie nie moe wynosi mniej ni jeden procent ceny wywoania, z zaokrgleniem wzwy do penych zotych. 3. Zaofiarowana cena przestaje wiza, gdy inny licytant zaofiarowa cen wysz. Art. 979. 1. Jeeli w tym samym postpowaniu ma by sprzedanych kilka nieruchomoci lub kilka czci jednej nieruchomoci i jeeli za te, ktre ju zostay sprzedane, osignito cen wystarczajc na zaspokojenie nalenoci wierzyciela egzekwujcego i kosztw egzekucyjnych, komornik wstrzyma przetarg pozostaych nieruchomoci lub ich czci. 2. Jeeli przy podziale sumy uzyskanej za sprzedane niektre tylko nieruchomoci lub niektre czci nieruchomoci okae si, e naleno wierzyciela i koszty egzekucji istotnie znajduj w tej sumie pene pokrycie, egzekucj co do pozostaych nieruchomoci lub czci nieruchomoci naley umorzy. Art. 980. Po ustaniu postpie komornik, uprzedzajc obecnych, e po trzecim obwieszczeniu dalsze postpienia nie bd przyjte, obwieci trzykrotnie ostatnio zaofiarowan cen, zamknie przetarg i wymieni licytanta, ktry zaofiarowa najwysz cen. Art. 981. Jeeli naleno wierzyciela bdzie uiszczona wraz z kosztami przed zamkniciem przetargu, komornik umorzy egzekucj. Art. 982. 1. Jeeli na licytacji nikt nie przystpi do przetargu, a przedmiotem egzekucji jest nieruchomo rolna, wspwaciciel nieruchomoci wystawionej na licytacj, nie bdcy dunikiem osobistym, ma prawo przejcia nieruchomoci na wasno w cenie nie niszej od trzech czwartych sumy oszacowania. Art. 958 2 stosuje si odpowiednio. 2. Wniosek o przejcie nieruchomoci naley zgosi w cigu tygodnia od licytacji, skadajc rwnoczenie rkojmi, chyba e ustawa wnioskodawc od niej zwalnia. 3. Jeeli na licytacji nikt nie przystpi do przetargu, a przedmiotem egzekucji jest spdzielcze wasnociowe prawo do lokalu, wierzyciel hipoteczny moe przej to prawo za cen nie nisz od trzech czwartych sumy oszacowania; wniosek o przejcie naley zgosi w cigu tygodnia od licytacji. Wierzyciel hipoteczny nie skada rkojmi.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 288/360

Art. 983. Jeeli nikt nie zgosi wniosku o przejcie nieruchomoci w myl artykuu poprzedzajcego albo przedmiot egzekucji nie jest nieruchomoci roln, komornik na wniosek wierzyciela wyznacza drug licytacj, na ktrej cena wywoania stanowi dwie trzecie sumy oszacowania. Cena ta jest najnisza, za ktr mona naby nieruchomo. Art. 984. 1. Jeeli rwnie na drugiej licytacji nikt nie przystpi do przetargu, przejcie nieruchomoci na wasno moe nastpi w cenie nie niszej od dwch trzecich czci sumy oszacowania, przy czym prawo przejcia przysuguje wierzycielowi egzekwujcemu i hipotecznemu oraz wspwacicielowi. Jeeli przedmiotem egzekucji jest nieruchomo rolna, stosuje si art. 982 z wynikajc z niniejszego przepisu zmian co do ceny przejcia. W wypadku gdy osoby okrelone w art. 982 nie skorzystaj z prawa przejcia nieruchomoci rolnej, prawo to przysuguje take wierzycielowi egzekwujcemu i hipotecznemu. 2. Wniosek o przejcie nieruchomoci wierzyciel powinien zoy sdowi w cigu tygodnia po licytacji, skadajc jednoczenie rkojmi, chyba e ustawa go od niej zwalnia. 3. Jeeli kilku wierzycieli skada wniosek o przejcie, pierwszestwo przysuguje temu, kto zaofiarowa cen wysz, a przy rwnych cenach temu, czyja naleno jest wiksza. Art. 985. 1. Jeeli po drugiej licytacji aden z wierzycieli nie przej nieruchomoci na wasno, postpowanie egzekucyjne umarza si i nowa egzekucja z tej nieruchomoci moe by wszczta dopiero po upywie roku. 2. Jeeli wniosek o wszczcie nowej egzekucji zoono przed upywem trzech lat od daty drugiej licytacji, komornik dokona nowego opisu i oszacowania tylko na wniosek wierzyciela lub dunika. Dunik moe zoy taki wniosek przed upywem dwch tygodni od daty ponownego dorczenia mu wezwania do zapaty, o czym naley go uprzedzi przy dorczeniu wezwania. Art. 986. Skarg na czynnoci komornika w toku licytacji a do zamknicia przetargu zgasza si ustnie sdziemu nadzorujcemu, ktry natychmiast j rozstrzyga. Rozdzia 7 Przybicie Art. 987. Po zamkniciu przetargu sd w osobie sdziego, pod ktrego nadzorem odbywa si licytacja, wydaje na posiedzeniu jawnym postanowienie co do przybicia na rzecz
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 289/360

licytanta, ktry zaofiarowa najwysz cen, po wysuchaniu tak jego, jak i obecnych uczestnikw. Art. 988. 1. Postanowienie o przybiciu ogasza si niezwocznie po ukoczeniu przetargu; ogoszenie mona jednak odroczy najdalej na tydzie, jeeli zgoszono skarg, ktrej natychmiastowe rozstrzygnicie nie jest moliwe, jak rwnie z innych wanych przyczyn. 2. Jeeli skargi lub zaalenia wniesione w toku postpowania egzekucyjnego nie s jeszcze prawomocnie rozstrzygnite, sd moe wstrzyma wydanie postanowienia co do udzielenia przybicia. Art. 989. Gdy przejcie nieruchomoci na wasno ma nastpi po niedojciu do skutku drugiej licytacji, sd udzieli przybicia na rzecz przejmujcego nieruchomo po wysuchaniu wnioskodawcy oraz uczestnikw, jeeli stawi si na posiedzenie. Art. 990. W postanowieniu o przybiciu wymienia si imi i nazwisko nabywcy, oznaczenie nieruchomoci, dat przetargu i cen nabycia. Art. 991. 1. Sd odmwi przybicia z powodu naruszenia przepisw postpowania w toku licytacji, jeeli uchybienia te mogy mie istotny wpyw na wynik przetargu. 2. Sd odmwi rwnie przybicia, jeeli postpowanie podlegao umorzeniu lub zawieszeniu albo jeeli uczestnik nie otrzyma zawiadomienia o licytacji, chyba e z tego powodu nie nastpio naruszenie jego praw albo e bdc na licytacji nie wystpi ze skarg na to uchybienie. Art. 992. Jeeli sd odmwi przybicia, komornik na wniosek wierzyciela wyznaczy ponown licytacj. Art. 993. 1. Jeeli przybicie nie nastpuje niezwocznie po ukoczeniu przetargu, sd na wniosek licytanta, ktry zaofiarowa najwysz cen, moe, w wypadku gdy zarzdc jest dunik, odj mu zarzd i ustanowi innego zarzdc. 2. Po przybiciu sd wyda zarzdzenie, o ktrym mowa w paragrafie poprzedzajcym, na wniosek nabywcy lub uczestnika postpowania. Nabywca moe by na wasne danie ustanowiony zarzdc, jeeli oprcz rkojmi zoy w gotwce nie mniej ni pit cz ceny nabycia albo jeeli do tej wysokoci przysuguje mu prawo zaliczenia swej wierzytelnoci na poczet ceny nabycia.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 290/360

3. W razie wyganicia skutkw przybicia bez rwnoczesnego umorzenia egzekucji sd wyda postanowienie co do osoby zarzdcy, jeeli dotychczasowym zarzdc by nabywca. Art. 994. Jeeli nabywca nie uzyska przysdzenia wasnoci, naleno przypadajca na niego z tytuu zarzdu bdzie pokryta z pierwszestwem przed innymi jego zobowizaniami z kwot pieninych zoonych na poczet ceny poza rkojmi. Art. 995. Osoba, na rzecz ktrej udzielono przybicia, uzyskuje, jeeli wykona warunki licytacyjne, prawo do przysdzenia jej wasnoci nieruchomoci. Art. 996. Postanowienie o przybiciu, ktre zapado na posiedzeniu niejawnym, dorcza si wierzycielowi, dunikowi, nabywcy i osobom, ktre w toku licytacji zaskaryy czynnoci zwizane z udzielaniem przybicia, jako te zarzdcy, ktry nie jest dunikiem, postanowienie za o odmowie przybicia wierzycielowi, dunikowi i licytantowi, ktry zaofiarowa najwysz cen. Art. 997. Na postanowienie sdu co do przybicia przysuguje zaalenie. Podstaw zaalenia nie mog by takie uchybienia przepisw postpowania, ktre nie naruszaj praw skarcego. Rozdzia 8 Przysdzenie wasnoci Art. 998. 1. Po uprawomocnieniu si przybicia i wykonaniu przez nabywc warunkw licytacyjnych lub postanowienia o ustaleniu ceny nabycia i wpaceniu caej ceny przez Skarb Pastwa sd wydaje postanowienie o przysdzeniu wasnoci. 2. Na postanowienie co do przysdzenia wasnoci przysuguje zaalenie. Podstaw zaalenia nie mog by uchybienia sprzed uprawomocnienia si przybicia. Art. 999. 1. Prawomocne postanowienie o przysdzeniu wasnoci przenosi wasno na nabywc i jest tytuem do ujawnienia na rzecz nabywcy prawa wasnoci w katastrze nieruchomoci oraz przez wpis w ksidze wieczystej lub przez zoenie dokumentu do zbioru dokumentw. Prawomocne postanowienie o przysdzeniu wasnoci jest take tytuem egzekucyjnym do wprowadzenia nabywcy w posiadanie nieruchomoci.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 291/360

2. Od chwili uprawomocnienia si postanowienia o przysdzeniu wasnoci na rzecz nabywcy nale do niego poytki z nieruchomoci. Powtarzajce si daniny publiczne przypadajce z nieruchomoci od dnia prawomocnoci postanowienia o przysdzeniu wasnoci ponosi nabywca. wiadczenia publicznoprawne nie powtarzajce si nabywca ponosi tylko wtedy, gdy ich patno przypada w dniu uprawomocnienia si postanowienia o przysdzeniu wasnoci lub po tym dniu. 3. (uchylony). Art. 1000. 1. Z chwil uprawomocnienia si postanowienia o przysdzeniu wasnoci wygasaj wszelkie prawa i skutki ujawnienia praw i roszcze osobistych cice na nieruchomoci. Na miejsce tych praw powstaje prawo do zaspokojenia z ceny nabycia z pierwszestwem przewidzianym w przepisach o podziale ceny uzyskanej z egzekucji. 2. Pozostaj w mocy bez potrcenia ich wartoci z ceny nabycia: 1) prawa cice na nieruchomoci z mocy ustawy; 2) (uchylony); 3) suebno drogi koniecznej oraz suebno ustanowiona w zwizku z przekroczeniem granicy przy wznoszeniu budowli lub innego urzdzenia; 4) suebnoci przesyu. 3. Pozostaj rwnie w mocy ujawnione przez wpis w ksidze wieczystej lub zoenie dokumentu do zbioru albo nie ujawnione w ten sposb, lecz zgoszone najpniej na trzy dni przed terminem licytacji, uytkowanie, suebnoci i prawa doywotnika, jeeli przysuguje im pierwszestwo przed wszystkimi hipotekami lub jeeli nieruchomo nie jest hipotekami obciona albo jeeli warto uytkowania, suebnoci i praw doywotnika znajduje pene pokrycie w cenie nabycia. Jednake w wypadku ostatnim warto tych praw bdzie zaliczona na cen nabycia. 4. Przepisu 1 nie stosuje si w odniesieniu do cicych na nieruchomoci spdzielczych lokatorskich i wasnociowych praw do lokalu. Prawa te, z chwil uprawomocnienia si postanowienia o przysdzeniu wasnoci, przeksztacaj si odpowiednio w prawo najmu, w prawo odrbnej wasnoci do lokalu albo we wasno domu jednorodzinnego. Art. 1001. Na wniosek waciciela nieruchomoci wadncej, zgoszony najpniej na trzy dni przed terminem licytacji, sd moe zarzdzi, e suebno gruntowa, ktra nie znajduje penego pokrycia w cenie nabycia, bdzie utrzymana w mocy, jeeli jest dla nieruchomoci wadncej konieczna, a nie obcia w sposb istotny wartoci nieruchomoci obcionej. Art. 1002. Z chwil uprawomocnienia si postanowienia o przysdzeniu wasnoci nabywca wstpuje w prawa i obowizki dunika wynikajce ze stosunku najmu i dzierawy
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 292/360

stosownie do przepisw prawa normujcych te stosunki w wypadku zbycia rzeczy wynajtej lub wydzierawionej. Art. 1003. 1. Prawomocne postanowienie o przysdzeniu wasnoci wraz z planem podziau sumy uzyskanej z egzekucji jest tytuem do wykrelenia w ksidze wieczystej lub w zbiorze dokumentw wszelkich praw, ktre wedug planu podziau wygasy. 2. Na podstawie samego postanowienia o przysdzeniu wasnoci wykrela si wszystkie hipoteki obciajce nieruchomo, jeeli w postanowieniu stwierdzono zapacenie przez nabywc caej ceny nabycia gotwk. Rozdzia 9 Egzekucja z uamkowej czci nieruchomoci oraz uytkowania wieczystego Art. 1004. Do egzekucji z uamkowej czci nieruchomoci, jak rwnie do egzekucji z uytkowania wieczystego, stosuje si odpowiednio przepisy o egzekucji z nieruchomoci z zachowaniem przepisw poniszych. Art. 1005. O zajciu uamkowej czci nieruchomoci komornik zawiadamia take pozostaych wspwacicieli, a o zajciu uytkowania wieczystego take waciciela nieruchomoci oraz waciwy organ gospodarki komunalnej. Art. 1006. 1. Jeeli przedmiotem egzekucji jest uytkowanie wieczyste, zajcie obejmuje uytkowanie wieczyste terenu oraz znajdujcy si na nim budynek stanowicy wasno wieczystego uytkownika wraz z przynalenociami, a mianowicie: 1) ruchomociami, bdcymi wasnoci wieczystego uytkownika, a potrzebnymi do korzystania z przedmiotu wieczystego uytkowania zgodnie z jego przeznaczeniem, jeeli pozostaj z tym przedmiotem w faktycznym zwizku, odpowiadajcym temu celowi, oraz przynalenociami budynku stanowicego wasno wieczystego uytkownika; 2) prawami wynikajcymi z umw ubezpieczenia przedmiotw podlegajcych zajciu, tudzie nalenociami z tych umw ju przypadajcymi. 2. Zajcie obejmuje take przedmioty wymienione w pkt 1 paragrafu poprzedzajcego wprowadzone pniej oraz pniej wzniesione budowle i posadzone roliny, jak rwnie prawa z umw ubezpieczenia pniej zawartych. Art. 1007. Gdy przedmiotem zarzdu jest uamkowa cz nieruchomoci, zarzdca dziaa tylko w granicach uprawnie dunika jako wspwaciciela.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 293/360

Art. 1008. Jeeli egzekucja jest prowadzona z uytkowania wieczystego, postpowanie ulega zawieszeniu, jeeli waciwy organ wystpi z daniem rozwizania umowy uytkowania wieczystego. Egzekucja moe by podjta na wniosek wierzyciela, jeeli sd orzeknie, ze brak jest podstaw do rozwizania umowy uytkowania wieczystego. W przypadku rozwizania umowy uytkowania wieczystego, komornik umarza postpowanie egzekucyjne. Art. 1009. W razie skierowania egzekucji do uamkowej czci nieruchomoci opisowi i oszacowaniu podlega caa nieruchomo. Sum oszacowania takiej czci jest odpowiednia cz sumy oszacowania caej nieruchomoci. Art. 1010. Jeeli przedmiotem egzekucji jest uytkowanie wieczyste, w protokole wymienia si kocow dat uytkowania wieczystego oraz ujawniony w ksidze wieczystej sposb korzystania z terenu przez wieczystego uytkownika. Art. 1011. Jeeli przedmiotem egzekucji jest uytkowanie wieczyste, postanowienie o przysdzeniu tego prawa nie narusza ograniczonych praw rzeczowych na nieruchomoci powstaych przed jej oddaniem w uytkowanie wieczyste. Art. 1012. Jeeli przedmiotem sprzeday jest uamkowa cz nieruchomoci, pozostaj w mocy bez potrcenia ich wartoci z ceny nabycia obcienia tej czci uamkowej nieruchomoci ujawnione przez wpis w ksidze wieczystej lub zoenie dokumentu do zbioru oraz nie ujawnione w ten sposb, lecz zgoszone najpniej na trzy dni przed terminem licytacji, jeeli zostay ustanowione przed powstaniem wspwasnoci. Art. 1013. Postanowienie o przysdzeniu wasnoci uamkowej czci nieruchomoci nie narusza obciajcych j hipotek wpisanych przed powstaniem wspwasnoci. Dzia VIa Uproszczona egzekucja z nieruchomoci Art. 10131. 1. Przepisy niniejszego dziau stosuje si do egzekucji z niezabudowanej nieruchomoci gruntowej oraz nieruchomoci zabudowanej budynkiem mieszkalnym lub uytkowym, jeeli w chwili zoenia wniosku o wszczcie egzekucji nie dokonano zawiadomienia o zakoczeniu budowy.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 294/360

2. Przepisy dziau niniejszego stosuje si take do czci nieruchomoci wydzielonych do sprzeday w trybie art. 946, jeeli cz wydzielona jest nieruchomoci wymienion w 1. 3. W sprawach nieuregulowanych w niniejszym dziale stosuje si odpowiednio przepisy dziau poprzedzajcego. Art. 10132. 1. Komornik na wniosek wierzyciela niezwocznie po zajciu dokona opisu i oszacowania nieruchomoci na podstawie wartoci okrelonej przez biegego. Przepis art. 948 1 stosuje si odpowiednio. 2. Dokonujc zajcia, komornik, w miar monoci, zabezpieczy budynek lub lokal przed moliwoci objcia go we wadanie przez dunika lub osoby trzecie. W razie potrzeby komornik ustanowi dozr nad budynkiem lub lokalem. Dozorc moe by take wierzyciel. Do dozoru stosuje si odpowiednio przepisy o dozorze ruchomoci. 3. Jeeli w toku opisu okae si, e nieruchomo nie odpowiada wymogom okrelonym w art. 10131, dalsze postpowanie egzekucyjne toczy si w trybie przepisw dziau poprzedzajcego. Art. 10133. 1. Jeeli zajto niezabudowan nieruchomo gruntow, ktra nie jest obciona na rzecz osb trzecich, komornik zaoferuje j do sprzeday z wolnej rki po cenie nie niszej ni warto oszacowania. Jeeli strony nie okreliy trybu wyszukania nabywcy, tryb ten ustala sd. 2. Sprzeda nastpi po upywie dwch tygodni od dnia opisu i oszacowania. O sprzeday komornik zawiadamia uczestnikw stosownie do art. 954. 3. Jeeli sprzeda z wolnej rki nie nastpi w terminie miesica od dnia zakoczenia opisu i oszacowania, sprzeda nieruchomoci nastpuje w trybie art. 10136. Art. 10134. Przepis art. 10133 stosuje si odpowiednio do zbycia innych nieruchomoci, do ktrych stosuje si przepisy niniejszego dziau, jeeli oszacowanie nieruchomoci nie zostao zaskarone przez dunika. Za zgod dunika sprzeda z wolnej rki moe nastpi take w pozostaych przypadkach; wtedy jednak dunik moe okreli cen minimaln i wyznaczy nabywc. Art. 10135. 1. Podejmujc czynnoci zwizane ze sprzeda, okrelone w przepisach poprzedzajcych, komornik sporzdzi protok, w ktrym wymieni nazwisko osoby przyjmujcej ofert nabycia nieruchomoci, a take wpacon przez ni ca cen nabycia; po czym niezwocznie przedoy protok wraz z aktami sdowi. 2. Na podstawie protokou komornika, o ktrym mowa w 1, a take na podstawie akt sprawy sd wydaje postanowienie o przysdzeniu wasnoci, ktre przenosi wasno na nabywc. Na postanowienie o przysdzeniu suy zaale-

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 295/360

nie jedynie dunikowi i tylko wtedy, gdy naruszone zostay przepisy o cenie minimalnej. 3. W razie stwierdzenia naruszenia przepisw o oszacowaniu i cenie minimalnej sprzeday, sd odmawia przysdzenia wasnoci i zwraca akta komornikowi, ktry ponownie przeprowadza postpowanie wedug przepisw niniejszego dziau. 4. W razie stwierdzenia, e nieruchomo nie podlega sprzeday wedug przepisw niniejszego dziau, sd poleca komornikowi prowadzenie dalszej egzekucji wedug przepisw o egzekucji z nieruchomoci. 5. W razie wydania przez sd postanowienia nakazujcego ponowne przeprowadzenie sprzeday lub podjcie dalszych czynnoci wedug przepisw o egzekucji z nieruchomoci, komornik niezwocznie zwraca oferentowi kwot wpacon przez niego na cen nabycia. Art. 10136. 1. Jeeli sprzeda nieruchomoci nie nastpi w trybie sprzeday z wolnej rki, nieruchomo podlega sprzeday w drodze licytacji, do ktrej stosuje si przepisy o licytacji w egzekucji z ruchomoci. O terminie licytacji komornik zawiadamia uczestnikw postpowania stosownie do art. 954. 2. Po zapaceniu przez nabywc sumy sd niezwocznie wydaje postanowienie o przysdzeniu wasnoci. Po uprawomocnieniu si tego postanowienia komornik sporzdza plan podziau sumy uzyskanej z egzekucji. Dzia VII Egzekucja ze statkw morskich Art. 1014. Do egzekucji ze statkw morskich wpisanych do rejestru okrtowego stosuje si odpowiednio przepisy o egzekucji z nieruchomoci ze zmianami wskazanymi w artykuach poniszych. Art. 1015. Egzekucja naley do komornika sdu, w ktrego okrgu statek znajduje si w chwili wszczcia egzekucji. Art. 1016. Do wniosku o wszczcie egzekucji wierzyciel powinien doczy dowd, e statek jest wpisany do rejestru. Art. 1017. 1. Jednoczenie z wysaniem dunikowi wezwania do zapaty komornik zarzdzi przytrzymanie statku i ustanowi dozr. 2. Statek jest zajty z chwil przytrzymania. O zajciu naley zawiadomi take dunika oraz waciciela, ktry nie jest dunikiem.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 296/360

3. Do dozorcy stosuje si odpowiednio przepisy o egzekucji z ruchomoci dotyczce dozorcy. Art. 1018. Ogoszenie o wszczciu egzekucji komornik wywiesi w budynku sdowym i umieci je w dzienniku poczytnym w danej miejscowoci. Art. 1019. Obwieszczenie o licytacji naley przynajmniej na dwa tygodnie przed licytacj wywiesi w budynku sdowym oraz ogosi w dzienniku poczytnym w danej miejscowoci, jak rwnie przesa terenowym organom administracji morskiej waciwym dla portu, w ktrym statek si znajduje, oraz dla portu macierzystego statku w celu wywieszenia w tych portach. Art. 1020. Egzekucja z udziau w statku naley do komornika sdu, w ktrego okrgu znajduje si port macierzysty statku. Art. 1021. Egzekucja ze statkw nie wpisanych do rejestru okrtowego odbywa si wedug przepisw o egzekucji z ruchomoci. Art. 1022. 1. Egzekucja ze statku zagranicznego znajdujcego si na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej odbywa si wedug przepisw dziau niniejszego, jeli przepisy ponisze nie stanowi inaczej. 2. We wniosku o wszczcie egzekucji wierzyciel wskazuje rejestr, do ktrego statek jest wpisany, chyba e jest to niemoliwe lub nadmiernie utrudnione. Art. 10221. O dokonanym zajciu statku komornik zawiadamia take zagraniczn wadz rejestrow. Art. 10222. Jeeli wezwanie do zapaty nie moe by dorczone dunikowi, gdy nie zamieszkuje on lub nie posiada siedziby pod adresem wskazanym w dokumentach statku zagranicznego, przepis art. 802 stosuje si odpowiednio. Art. 10223. W razie mierci albo likwidacji dunika po wszczciu postpowania egzekucyjnego sd na wniosek wierzyciela ustanawia dla niego kuratora. Przepisu art. 819 nie stosuje si.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 297/360

Art. 10224. Opisu i oszacowania zajtego statku zagranicznego komornik bez wniosku wierzyciela dokonuje niezwocznie po upywie terminu wyznaczonego dunikowi do zapaty dugu. Dzia VIII Podzia sumy uzyskanej z egzekucji Rozdzia 1 Przepisy oglne Art. 1023. 1. Organ egzekucyjny sporzdza plan podziau pomidzy wierzycieli sumy uzyskanej z egzekucji z nieruchomoci. 2. Plan podziau powinien by sporzdzony take wtedy, gdy suma uzyskana przez egzekucj z ruchomoci, wynagrodzenia za prac lub wierzytelnoci i innych praw majtkowych nie wystarcza na zaspokojenie wszystkich wierzycieli. Art. 1024. 1. W planie podziau naley wymieni: 1) sum ulegajc podziaowi; 2) wierzytelnoci i prawa osb uczestniczcych w podziale; 3) sum, jaka przypada kademu z uczestnikw podziau; 4) sumy, ktre maj by wypacone, jak rwnie sumy, ktre pozostawia si na rachunku depozytowym sdu, ze wskazaniem przyczyn uzasadniajcych wstrzymanie ich wypaty; 5) prawa ujawnione przez wpis w ksidze wieczystej lub zoenie dokumentw do zbioru, ktre wygasy wskutek przysdzenia wasnoci. 2. Przy wiadczeniach powtarzajcych si biece raty wierzytelnoci uwzgldnia si w planie podziau, jeeli stay si wymagalne przed dat sporzdzenia planu. Odsetki i inne wiadczenia biece uwzgldnia si w wysokoci, do jakiej narosy do powyszego terminu. Nie dotyczy to danin publicznych przypadajcych z nieruchomoci. Art. 1025. 1. Z kwoty uzyskanej z egzekucji zaspokaja si w nastpujcej kolejnoci: 1) koszty egzekucyjne; 2) nalenoci alimentacyjne; 3) nalenoci za prac za okres 3 miesicy do wysokoci najniszego wynagrodzenia za prac okrelonego w odrbnych przepisach oraz renty z tytuu odszkodowania za wywoanie choroby, niezdolnoci do pracy, kalectwa lub mierci i koszty zwykego pogrzebu dunika;
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 298/360

4) nalenoci zabezpieczone hipotek morsk lub przywilejem na statku morskim; 5) nalenoci zabezpieczone hipotek, zastawem, zastawem rejestrowym i zastawem skarbowym albo korzystajce z ustawowego pierwszestwa oraz prawa, ktre ciyy na nieruchomoci przed dokonaniem w ksidze wieczystej wpisu o wszczciu egzekucji lub przed zoeniem do zbioru dokumentw wniosku o dokonanie takiego wpisu; 6) nalenoci za prac niezaspokojone w kolejnoci trzeciej; 7) nalenoci, do ktrych stosuje si przepisy dziau III ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926, z pn. zm.27)), o ile nie zostay zaspokojone w kolejnoci pitej; 8) (uchylony); 9) nalenoci wierzycieli, ktrzy prowadzili egzekucj; 10) inne nalenoci. 2. Po zaspokojeniu wszystkich nalenoci ulegaj zaspokojeniu kary pienine oraz grzywny sdowe i administracyjne. 3. W rwnym stopniu z nalenoci ulegaj zaspokojeniu odsetki i koszty postpowania. Z pierwszestwa rwnego nalenociom kategorii czwartej i pitej korzystaj wszystkie roszczenia o wiadczenia uboczne objte zabezpieczeniem na mocy odrbnych przepisw. Roszczenia o wiadczenia uboczne nieobjte zabezpieczeniem zaspokaja si w kategorii dziesitej, chyba e naleno podlegaaby zaspokojeniu w kategorii wczeniejszej. To samo dotyczy roszcze o wiadczenia nalene doywotnikowi. 4. Jeeli przedmiotem egzekucji jest spdzielcze wasnociowe prawo do lokalu, wierzytelno spdzielni mieszkaniowej z tytuu niewniesionego wkadu budowlanego zwizana z tym prawem ulega zaspokojeniu przed nalenoci zabezpieczon na tym prawie hipotecznie. Art. 1026. 1. Jeeli suma objta podziaem nie wystarcza na zaspokojenie w caoci wszystkich nalenoci i praw tej samej kategorii, nalenoci zaliczone w artykule poprzedzajcym do kategorii czwartej i pitej bd zaspokojone w kolejnoci odpowiadajcej przysugujcemu im pierwszestwu, inne za nalenoci stosunkowo do wysokoci kadej z nich. 2. Wydzielon wierzycielowi sum zalicza si przede wszystkim na koszty postpowania, nastpnie na odsetki, a w kocu na sum dun. Art. 1027. 1. O sporzdzeniu planu podziau zawiadamia si dunika i osoby uczestniczce w podziale.

27

) Zmiany wymienionej ustawy zostay ogoszone w Dz. U. z 1997 r. Nr 160, poz. 1083, z 1998 r. Nr 106, poz. 668, z 1999 r. Nr 11, poz. 95, z 2000 r. Nr 94, poz. 1037, Nr 116, poz. 1216, Nr 120, poz. 1268, Nr 120, poz. 1268 i Nr 122, poz. 1315 oraz z 2001 r. Nr 16, poz. 166, Nr 39, poz. 459, Nr 42, poz. 475 i Nr 110, poz. 1189.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 299/360

2. Zarzuty przeciwko planowi podziau mona wnosi w cigu dwch tygodni od daty zawiadomienia do organu egzekucyjnego, ktry go sporzdzi. 3. O zarzutach wniesionych do komornika rozstrzyga sd. Art. 1028. 1. Jeeli zarzutw nie wniesiono w terminie przepisanym, organ egzekucyjny przystpi do wykonania planu. Wniesienie zarzutw wstrzymuje wykonanie planu tylko w czci, ktrej zarzuty dotycz. 2. Na skutek wniesienia zarzutw sd po wysuchaniu osb zainteresowanych zatwierdzi albo odpowiednio zmieni plan. W postpowaniu tym sd nie rozpoznaje sporu co do istnienia prawa objtego planem podziau. 3. Na postanowienie sdu przysuguje zaalenie. 4. Wykonanie planu w czci dotknitej zarzutami nastpi po uprawomocnieniu si postanowienia sdu, chyba e zostao wstrzymane przez zabezpieczenie powdztwa w sporze o ustalenie nieistnienia prawa. Rozdzia 2 Podzia sumy uzyskanej przez egzekucj z wynagrodzenia za prac Art. 1029. 1. Na podstawie owiadczenia pracodawcy o wynagrodzeniu dunika oraz spisu wierzytelnoci i praw osb uczestniczcych w podziale komornik sporzdza plan podziau, ustalajc, w jakim procencie przypada na kadego wierzyciela udzia w sumach potrconych kadorazowo przez pracodawc z wynagrodzenia dunika i wpaconych komornikowi. Jeeli za komornik nie moe sporzdzi planu podziau na podstawie samego owiadczenia pracodawcy, sporzdzi go niezwocznie po zoeniu na rachunek depozytowy sdu sumy podlegajcej podziaowi. 2. Razem z planem podziau naley dorczy odpis owiadczenia pracodawcy o wynagrodzeniu dunika. Art. 1030. W podziale sum uzyskanych w sposb przewidziany w art. 1029 oprcz wierzyciela egzekwujcego uczestnicz: wierzyciele skadajcy tytu wykonawczy z dowodem dorczenia dunikowi wezwania do zapaty, wierzyciele, ktrzy uzyskali zabezpieczenie powdztwa, oraz wierzyciele, ktrym przysuguje umowne prawo zastawu i ktrzy udowodnili je dokumentem urzdowym lub prywatnym z podpisem urzdowo powiadczonym, jak rwnie wierzyciele, ktrym przysuguje ustawowe prawo zastawu i ktrzy udowodnili je dokumentem, jeeli zgosili swe wierzytelnoci najpniej w dniu zoenia na rachunek depozytowy sdu sumy ulegajcej podziaowi. Art. 1031. Kwoty wyegzekwowane i zoone na rachunek depozytowy sdu komornik dzieli niezwocznie w ustalonym poprzednio stosunku procentowym pomidzy wierzycieli
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 300/360

uczestniczcych w podziale, chyba e wskutek zmiany podstaw podziau naley ustali nowy procent. Sumy przypadajce do wypaty komornik wypaca, jeeli nie s nisze ni dwadziecia zotych, chyba e wierzytelno nie przekracza tej kwoty. Art. 1032. 1. Naleno przypadajc wierzycielowi nie majcemu jeszcze tytuu wykonawczego pozostawia si na rachunku depozytowym sdu. 2. Jeeli w cigu miesica po uprawomocnieniu si planu podziau wierzyciel nie majcy tytuu wykonawczego nie przedstawi dowodu wytoczenia powdztwa o zasdzenie mu roszczenia, traci prawo do sumy pozostajcej w depozycie. Rozdzia 3 Podzia sumy uzyskanej przez egzekucj z ruchomoci, wierzytelnoci i innych praw majtkowych Art. 1033. 1. Plan podziau sporzdza komornik niezwocznie po zoeniu na rachunek depozytowy sdu sumy ulegajcej podziaowi. 2. Jeeli egzekucja prowadzona jest z wierzytelnoci majcych za przedmiot wiadczenia biece, stosuje si odpowiednio art. 1029 1 i art. 1031. Art. 1034. Przepisy art. 1030 i art. 1032 stosuje si take w postpowaniu unormowanym w rozdziale niniejszym. W podziale sumy uzyskanej z egzekucji umieszcza si take wierzytelnoci zabezpieczone zastawem rejestrowym, jeeli zastawnikowi przysuguje prawo zaspokojenia si z przedmiotu egzekucji oraz jeeli prawa swe udowodni dokumentem urzdowym najpniej w dniu zoenia na rachunek depozytowy sdu sumy ulegajcej podziaowi. Rozdzia 4 Podzia sumy uzyskanej przez egzekucj z nieruchomoci Art. 1035. Niezwocznie po zoeniu na rachunek depozytowy sdu sumy ulegajcej podziaowi komornik sporzdza projekt planu podziau sumy uzyskanej z egzekucji i przedkada go sdowi. W razie potrzeby sd wprowadza do planu zmiany i uzupenienia; w przeciwnym wypadku plan zatwierdza. Art. 1036. 1. W podziale oprcz wierzyciela egzekwujcego uczestnicz: 1) wierzyciele skadajcy tytu wykonawczy z dowodem dorczenia dunikowi wezwania do zapaty, jeeli zgosili si najpniej w dniu uprawomocnienia si postanowienia o przysdzeniu wasnoci nieruchomoci;
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 301/360

2) wierzyciele, ktrzy uzyskali zabezpieczenie powdztwa, jeeli zgosili si najpniej w dniu uprawomocnienia si postanowienia o przysdzeniu wasnoci nieruchomoci; 3) osoby, ktre przed zajciem nieruchomoci nabyy na niej prawa stwierdzone w opisie i oszacowaniu lub zgoszone i udowodnione najpniej w dniu uprawomocnienia si postanowienia o przybiciu; 4) pracownicy co do stwierdzonych dokumentem nalenoci za prac, jeeli zgosili swoje roszczenia przed sporzdzeniem planu podziau. 2. Jeeli wierzytelno hipoteczna nie jest stwierdzona tytuem wykonawczym, naleno przypadajc wierzycielowi hipotecznemu pozostawia si na rachunku depozytowym sdu. Art. 10361. Jeeli egzekucja obja rwnie nalenoci z umw ubezpieczenia lub przedmiotw, wierzytelnoci i praw, ktre wedug przepisw prawa stanowi przedmiot obcienia hipotek, w podziale uczestniczy rwnie wierzyciel, ktrego wierzytelno zostaa na tych ruchomociach, wierzytelnociach lub prawach zabezpieczona zastawem rejestrowym. Art. 1037. 1. Jeeli przy sporzdzaniu planu podziau okae si, e nabywca uiszczajc cen potrci wierzytelno, ktra si w niej nie mieci, sd postanowieniem zobowie nabywc do uzupenienia ceny w cigu tygodnia. Na postanowienie sdu przysuguje zaalenie. 2. W planie podziau sd wymieni osoby, dla ktrych przypadajca od nabywcy suma jest przeznaczona. W tej czci plan podziau stanowi bdzie dla nich tytu egzekucyjny przeciwko nabywcy. 3. Wierzyciel, ktremu przydzielono roszczenie przeciwko nabywcy, nabywa z mocy samego prawa hipotek na sprzedanej nieruchomoci. Ujawnienie hipoteki w ksidze wieczystej lub zbiorze dokumentw nastpuje na wniosek wierzyciela. Art. 1038. 1. Jeeli hipoteka nie jest wyczerpana i moe jeszcze suy zabezpieczeniu wierzyciela, reszta sumy pozostanie na rachunku depozytowym sdu a do ustania stosunku prawnego, uzasadniajcego korzystanie z hipoteki. 2. W przypadku hipoteki zabezpieczajcej kilka wierzytelnoci, gdy czna kwota wierzytelnoci przewysza sum wymienion we wpisie hipoteki, a wierzyciel nie wskaza do dnia uprawomocnienia si postanowienia o przysdzeniu wasnoci, ktre z wierzytelnoci i w jakiej wysokoci maj zosta zaspokojone, zaspokaja si wszystkie wierzytelnoci proporcjonalnie do ich wysokoci. Art. 1039. Jeeli wierzytelno jest zabezpieczona na kilku nieruchomociach cznie, wierzyciel powinien przed uprawomocnieniem si postanowienia o przysdzeniu wasnoci
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 302/360

zoy owiadczenie, czy i w jakiej wysokoci da zaspokojenia z kadej ze sprzedanych nieruchomoci. Jeeli w powyszym terminie tego nie uczyni, a podzielona ma by suma uzyskana tylko z jednej nieruchomoci, jego wierzytelno bdzie przyjta do rozrachunku w caoci; jeeli natomiast podziaowi podlegaj sumy uzyskane ze sprzeday kilku cznie obcionych nieruchomoci, na wierzytelno cznie zabezpieczon przypadnie z kadej z sum podlegajcych podziaowi taka cz, jaka odpowiada stosunkowi kwoty pozostaej po zaspokojeniu nalenoci z wyszym pierwszestwem do oglnej sumy tych kwot. Art. 1040. 1. Sum wydzielon na zaspokojenie wierzytelnoci, ktrej uiszczenie zalene jest od warunku zawieszajcego albo od wyniku sporu, w ktrym wierzyciel uzyska zabezpieczenie powdztwa, pozostawia si na rachunku depozytowym sdu. 2. Suma wydzielona na zaspokojenie wierzytelnoci zalenych od warunku rozwizujcego bdzie wydana wierzycielowi bez zabezpieczenia. Jeeli jednak obowizek zabezpieczenia zwrotu ciy na wierzycielu z mocy istniejcego midzy nim a dunikiem stosunku prawnego, sd zarzdzi zoenie wydzielonej sumy na rachunek depozytowy sdu. Tytu III Przepisy szczeglne o egzekucji Dzia I Egzekucja wiadcze niepieninych Art. 1041. 1. Jeeli dunik ma wyda wierzycielowi rzecz ruchom, komornik sdu, w ktrego okrgu rzecz si znajduje, odbierze j dunikowi i wyda wierzycielowi. 2. Jeeli ze wzgldu na rodzaj rzeczy niezwoczne fizycznie jej przejcie nie jest moliwe, komornik wprowadzi wierzyciela w posiadanie rzeczy zgodnie z przepisami prawa cywilnego. Art. 1042. Jeeli rzeczy odebranej dunikowi nie mona niezwocznie wyda wierzycielowi, komornik zoy j do depozytu sdowego albo odda na przechowanie na koszt i niebezpieczestwo wierzyciela. Art. 1043. Jeeli rzecz naleca do dunika znajduje si we wadaniu osoby trzeciej, ktra nie zgadza si na jej wydanie, komornik zajmie roszczenie dunika o wydanie rzeczy.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 303/360

Art. 1044. Jeeli wierzyciel da, aby odebranie rzeczy odbyo si w jego obecnoci, komornik zawiadomi go o terminie odebrania, a w razie niestawiennictwa wierzyciela nie przystpi do wykonania. Art. 1045. Jeeli komornik nie znalaz u dunika rzeczy lub dokumentu, ktre maj by odebrane, sd na wniosek wierzyciela nakae dunikowi, aby wyjawi, gdzie one si znajduj, i aby zoy przyrzeczenie, e jego owiadczenia s zgodne z prawd. Przepisy dotyczce przyrzeczenia przy wyjawieniu majtku stosuje si odpowiednio. Art. 1046. 1. Jeeli dunik ma wyda nieruchomo lub statek albo oprni pomieszczenie, komornik sdu, w ktrego okrgu rzeczy te si znajduj, wezwie dunika do dobrowolnego wykonania tego obowizku w wyznaczonym stosownie do okolicznoci terminie, po ktrego bezskutecznym upywie dokona czynnoci potrzebnych do wprowadzenia wierzyciela w posiadanie. 2. (uchylony). 3. (uchylony). 4. Wykonujc obowizek oprnienia lokalu sucego zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych dunika na podstawie tytuu wykonawczego, z ktrego nie wynika prawo dunika do lokalu socjalnego lub zamiennego, komornik usunie dunika do innego lokalu lub pomieszczenia, do ktrego dunikowi przysuguje tytu prawny i w ktrym moe zamieszka. Jeeli dunikowi nie przysuguje tytu prawny do innego lokalu lub pomieszczenia, w ktrym moe zamieszka, komornik wstrzyma si z dokonaniem czynnoci do czasu, gdy gmina waciwa ze wzgldu na miejsce pooenia lokalu podlegajcego oprnieniu, na wniosek komornika, wskae dunikowi tymczasowe pomieszczenie, nie duej jednak ni przez okres 6 miesicy. Po upywie tego terminu komornik usunie dunika do noclegowni, schroniska lub innej placwki zapewniajcej miejsca noclegowe wskazanej przez gmin waciw ze wzgldu na miejsce pooenia lokalu podlegajcego oprnieniu. Usuwajc dunika do noclegowni, schroniska lub innej placwki zapewniajcej miejsca noclegowe, komornik powiadomi waciw gmin o potrzebie zapewnienia dunikowi tymczasowego pomieszczenia. 1 4 . (uchylony). 5. Komornik nie moe wstrzyma si z dokonaniem czynnoci, jeeli wierzyciel lub dunik albo osoba trzecia wskae pomieszczenie odpowiadajce wymogom tymczasowego pomieszczenia. 1 5 . Jeeli dunikowi nie przysuguje prawo do tymczasowego pomieszczenia, komornik usunie dunika do noclegowni, schroniska lub innej placwki zapewniajcej miejsca noclegowe, wskazanej na wniosek komornika przez gmin waciw ze wzgldu na miejsce pooenia lokalu podlegajcego oprnieniu. 6. (uchylony). 7. (uchylony). 8. (uchylony).
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 304/360

9. Przeprowadzajc egzekucj, komornik usunie ruchomoci niebdce przedmiotem egzekucji i odda je dunikowi, a w razie jego nieobecnoci pozostawi osobie dorosej spord jego domownikw, gdyby za i to nie byo moliwe, ustanowi dozorc, pouczajc go o obowizkach i prawach dozorcy ustanowionego przy zajciu ruchomoci, i odda mu usunite ruchomoci na przechowanie na koszt dunika. 10. Jeeli na wezwanie dozorcy dunik w wyznaczonym terminie, nie krtszym ni 30 dni, nie odbierze ruchomoci, sd na wniosek dozorcy i po wysuchaniu dunika nakae ich sprzeda, a jeeli ruchomoci nie przedstawiaj wartoci handlowej lub sprzeda okae si bezskuteczna, sd wskae inny sposb rozporzdzenia rzecz, nie wyczajc ich zniszczenia. 11. Minister Sprawiedliwoci okreli, w drodze rozporzdzenia, szczegowy tryb postpowania w sprawach o oprnienie lokalu, lub pomieszczenia albo o wydanie nieruchomoci, majc na wzgldzie ochron przed bezdomnoci osb eksmitowanych oraz sprawne prowadzenie egzekucji. Art. 1047. 1. Jeeli dunik jest obowizany do zoenia oznaczonego owiadczenia woli, prawomocne orzeczenie sdu zobowizujce do zoenia owiadczenia zastpuje owiadczenie dunika. 2. Jeeli zoenie owiadczenia woli jest uzalenione od wiadczenia wzajemnego wierzyciela, skutek wymieniony w paragrafie poprzedzajcym powstaje dopiero z chwil prawomocnego nadania orzeczeniu klauzuli wykonalnoci. Art. 1048. Jeeli ujawnienie na podstawie orzeczenia sdowego prawa wierzyciela przez wpis w ksidze wieczystej lub w rejestrze albo przez zoenie dokumentu do zbioru wymaga poprzedniego ujawnienia prawa dunika, komornik na danie wierzyciela odbierze dunikowi dokumenty potrzebne do dokonania wpisu na rzecz dunika lub do zoenia do zbioru i zoy je w sdzie waciwym do prowadzenia ksigi wieczystej, rejestru lub zbioru dokumentw. Art. 1049. 1. Jeeli w samym tytule egzekucyjnym nie postanowiono, e w razie niewykonania przez dunika w wyznaczonym terminie czynnoci, ktr moe wykona take inna osoba, wierzyciel bdzie umocowany do wykonania tej czynnoci na koszt dunika sd, w ktrego okrgu czynno ma by wykonana, na wniosek wierzyciela wezwie dunika do jej wykonania w wyznaczonym terminie, a po bezskutecznym upywie terminu udzieli wierzycielowi umocowania do wykonania czynnoci na koszt dunika. Na danie wierzyciela sd przyzna mu sum potrzebn do wykonania czynnoci. Na postanowienie sdu przysuguje zaalenie. 2. Przepisw niniejszego artykuu nie stosuje si do czynnoci polegajcych na wiadczeniu rzeczy oznaczonych co do tosamoci.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 305/360

Art. 1050. 1. Jeeli dunik ma wykona czynno, ktrej inna osoba wykona za niego nie moe, a ktrej wykonanie zaley wycznie od jego woli, sd, w ktrego okrgu czynno ma by wykonana, na wniosek wierzyciela po wysuchaniu stron wyznaczy dunikowi termin do wykonania i zagrozi mu grzywn na wypadek, gdyby w wyznaczonym terminie czynnoci nie wykona. 2. Jeeli wykonanie czynnoci wymaga wydatkw pieninych lub dostarczenia materiaw, a obowizek dostarczenia ich ciy na wierzycielu, sd przystpi do egzekucji w myl paragrafu poprzedzajcego dopiero po wykazaniu przez wierzyciela, e dokona czynnoci, od ktrych zaley obowizek dunika, chyba e tytu egzekucyjny zawiera w tym wzgldzie inne zarzdzenie. 3. Po bezskutecznym upywie terminu wyznaczonego dunikowi do wykonania czynnoci, sd na wniosek wierzyciela naoy na dunika grzywn i jednoczenie wyznaczy nowy termin do wykonania czynnoci, z zagroeniem surowsz grzywn. Art. 1051. 1. Jeeli dunik ma obowizek zaniecha pewnej czynnoci lub nie przeszkadza czynnoci wierzyciela, sd, w ktrego okrgu dunik dziaa wbrew swemu obowizkowi, na wniosek wierzyciela po wysuchaniu stron i stwierdzeniu, e dunik dziaa wbrew obowizkowi, naoy na niego grzywn. Tak samo sd postpi w razie dalszego wniosku wierzyciela. 2. Ponadto sd moe na wniosek wierzyciela zobowiza dunika do zabezpieczenia szkody, grocej wierzycielowi wskutek dalszego dziaania dunika wbrew obowizkowi. W postanowieniu sd moe wskaza wysoko i czas trwania zabezpieczenia. 3. Jeeli w samym tytule egzekucyjnym nie postanowiono, e w razie dokonania zmiany sprzecznej z obowizkiem dunika wierzyciel bdzie uprawniony do usunicia tej zmiany na koszt dunika, sd na wniosek wierzyciela po wysuchaniu stron upowani wierzyciela do usunicia tej zmiany na koszt dunika. Na danie wierzyciela sd przyzna mu sum na ten cel potrzebn. W razie oporu dunika sd na wniosek wierzyciela poleci komornikowi usunicie oporu. Art. 1052. W jednym postanowieniu sd moe wymierzy grzywn nie wysz ni jeden tysic zotych, chyba e trzykrotne wymierzenie grzywny okazao si nieskuteczne. Oglna suma grzywien w tej samej sprawie nie moe przewysza stu tysicy zotych. W razie wykonania czynnoci przez dunika lub umorzenia postpowania grzywny nie zapacone do tego czasu ulegaj umorzeniu. Art. 1053. 1. Wymierzajc grzywn, sd orzeknie jednoczenie na wypadek niezapacenia zamian grzywny na areszt, liczc jeden dzie aresztu od piciu zotych do
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 306/360

stu pidziesiciu zotych grzywny. Oglny czas trwania aresztu nie moe w tej samej sprawie przekroczy szeciu miesicy. Przepis art. 762 4 stosuje si odpowiednio. 2. Jeeli dunikiem, do ktrego skierowane byo wezwanie sdu, jest osoba prawna lub inna organizacja, rodkom przymusu podlega jej pracownik odpowiedzialny za niezastosowanie si do wezwania, a gdyby ustalenie takiego pracownika byo utrudnione, rodkom przymusu podlegaj osoby uprawnione do jej reprezentowania. Art. 1054. 1. Jeeli postpowanie egzekucyjne zostanie umorzone albo dunik na skutek aresztu zgosi gotowo wykonania czynnoci, sd postanowi zwolni go niezwocznie i zawiadomi o tym wierzyciela. Dunikowi, ktry zgosi gotowo wykonania czynnoci, sd stosownie do okolicznoci wyznaczy termin do jej wykonania. 2. Gdyby dunik po zwolnieniu zwleka z wykonaniem czynnoci, sd na wniosek wierzyciela po wysuchaniu stron zarzdzi wykonanie aresztu do koca wyznaczonego poprzednio terminu. 3. Jeeli dunik zgosi si ponownie do wykonania czynnoci, sd moe odmwi zwolnienia go z aresztu przed upywem oznaczonego czasu. Art. 1055. Na postanowienie sdu co do wezwania dunika do wykonania czynnoci, zagroenia grzywn i jej zamiany na areszt oraz co do zabezpieczenia szkody wierzyciela przysuguje zaalenie. Art. 1056. 1. Areszt wykonywa si przez osadzenie dunika w pomieszczeniu na ten cel przeznaczonym, oddzielnie od osb pozbawionych wolnoci w trybie postpowania karnego i administracyjnego. Dunik powinien jednak podczas przebywania w areszcie by wedug monoci zatrudniony zarobkowo w granicach jego zdolnoci. Z zarobku jego pokrywa si przede wszystkim koszty wykonania aresztu. 2. Polecenie osadzenia dunika w areszcie sd kieruje do komornika miejsca pobytu dunika. Jeeli dunik nie przebywa w okrgu sdu, ktry wymierzy grzywn z zamian na areszt, sd moe zwrci si o wykonanie aresztu do sdu rejonowego, w ktrego okrgu dunik przebywa. 3. Koszty wykonania aresztu powinny by pokryte z zarobkw dunika. Wierzyciel obowizany jest zoy z gry komornikowi sum potrzebn na sprowadzenie dunika do miejsca osadzenia i na wyywienie go przez czas trwania przymusu; nie dotyczy to wypadku, gdy wierzyciel korzysta ze zwolnienia od kosztw sdowych.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 307/360

Art. 1057. 1. Zarzdzajc wykonanie aresztu, sd wydaje komornikowi nakaz na pimie z odpowiednim uzasadnieniem. Wraz z przystpieniem do wykonania nakazu komornik dorcza go dunikowi. 2. O wykonanie aresztu w stosunku do dunika bdcego onierzem w czynnej subie wojskowej albo funkcjonariuszem Policji, Biura Ochrony Rzdu, Agencji Bezpieczestwa Wewntrznego, Agencji Wywiadu, Centralnego Biura Antykorupcyjnego lub Stray Granicznej sd zwraca si do dowdcy jednostki wojskowej albo odpowiednio do waciwego komendanta lub kierownika jednostki organizacyjnej Policji, Biura Ochrony Rzdu, Agencji Bezpieczestwa Wewntrznego, Agencji Wywiadu, Centralnego Biura Antykorupcyjnego lub Stray Granicznej, w ktrej peni on sub, przesyajc w tym celu nakaz. O wykonanie aresztu w stosunku do dunika bdcego onierzem zawodowym wyznaczonym na stanowisko subowe w Subie Kontrwywiadu Wojskowego albo Subie Wywiadu Wojskowego albo bdcego funkcjonariuszem Suby Kontrwywiadu Wojskowego albo Suby Wywiadu Wojskowego sd zwraca si odpowiednio do Szefa Suby Kontrwywiadu Wojskowego albo Szefa Suby Wywiadu Wojskowego, przesyajc w tym celu nakaz. Art. 1058. 1. W stosunku do osb, ktrych zdrowie moe by naraone na niebezpieczestwo, aresztu nie wykonuje si a do ich wyzdrowienia. 2. Na wniosek jednej ze stron i na jej koszt zarzdza si zbadanie stanu zdrowia dunika przez lekarza sdowego. Art. 1059. Z wanej przyczyny sd moe zwolni dunika z aresztu na czas nie duszy ni tydzie. Dzia II Przepisy szczeglne o egzekucji z udziaem Skarbu Pastwa oraz przedsibiorcw Rozdzia 1 Przepisy oglne Art. 1060. 1. Jeeli dunikiem jest Skarb Pastwa, wierzyciel wskazujc na tytu egzekucyjny wzywa do spenienia wiadczenia bezporednio pastwow jednostk organizacyjn, z ktrej dziaalnoci wie si to wiadczenie; jednostka ta jest obowizana speni niezwocznie wiadczenie stwierdzone tytuem egzekucyjnym.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 308/360

1 . W sprawach o naprawienie szkody wyrzdzonej przez wydanie ustawy, rozporzdzenia Rady Ministrw lub rozporzdzenia innego organu konstytucyjnie do tego powoanego, niezgodnych z Konstytucj, ratyfikowan umow midzynarodow lub ustaw, a take w sprawie o naprawienie szkody wyrzdzonej przez niewydanie takiego aktu normatywnego, ktrego obowizek wydania przewiduje przepis prawa, wierzyciel wskazujc na tytu egzekucyjny wzywa do spenienia wiadczenia bezporednio ministra waciwego do spraw Skarbu Pastwa, ktry jest obowizany speni niezwocznie wiadczenie stwierdzone tytuem egzekucyjnym ze rodkw utworzonej w ramach budetu pastwa rezerwy celowej. 2. W wypadku gdy tytu egzekucyjny, obejmujcy naleno pienin, nie zostanie wykonany w cigu dwch tygodni od dnia dorczenia wezwania, o ktrym mowa w 1, wierzyciel moe wystpi do sdu o nadanie tytuowi egzekucyjnemu klauzuli wykonalnoci w celu przeprowadzenia egzekucji z rachunku bankowego waciwej pastwowej jednostki organizacyjnej dunika. W przypadku, o ktrym mowa w 11 egzekucj prowadzi si z rachunkw bankowych sucych do obsugi centralnego rachunku biecego budetu pastwa. 3. W wypadku gdy w terminie, o ktrym mowa w paragrafie poprzedzajcym, nie zostanie wykonany tytu egzekucyjny obejmujcy wiadczenie niepienine, sd, na wniosek wierzyciela, wyznacza termin do spenienia wiadczenia kierownikowi waciwej pastwowej jednostki organizacyjnej i temu kierownikowi wymierza grzywn w razie niespenienia wiadczenia w wyznaczonym terminie. Art. 1061. 1. Dunik prowadzcy dziaalno gospodarcz w formie przedsibiorstwa lub gospodarstwa rolnego w razie, gdy egzekucja zostanie skierowana do rzeczy niezbdnej do prowadzenia tej dziaalnoci, moe wystpi do sdu o wyczenie tej rzeczy spod zajcia, wskazujc we wniosku skadniki swego mienia, z ktrych jest moliwe zaspokojenie roszczenia wierzyciela w zamian za rzecz zwolnion. O wyczeniu spod zajcia sd orzeka po wysuchaniu stron, biorc pod uwag obok interesw wierzyciela i dunika rwnie spoeczno-gospodarcze znaczenie dziaalnoci gospodarczej dunika. Z chwil wydania postanowienia zwalniajcego spod zajcia, w stosunku do mienia zastpczego okrelonego w postanowieniu, nastpuj skutki zajcia. Komornik dokona niezwocznie czynnoci zwizanych z zajciem. Wniosek o zwolnienie spod zajcia moe by zgoszony rwnie w skardze na czynnoci komornika. 2. Na postanowienie sdu w sprawie wyczenia suy zaalenie. Art. 1062. (uchylony). Art. 1063. W toku egzekucji wiadcze pieninych z nieruchomoci Skarb Pastwa nie skada rkojmi.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 309/360

Art. 1064. Minister Sprawiedliwoci okreli, w drodze rozporzdzenia, sposb prowadzenia egzekucji grzywien i kar pieninych orzeczonych w postpowaniu cywilnym, a take opat sdowych i innych kosztw postpowania w sprawach cywilnych, przysugujcych Skarbowi Pastwa, majc na uwadze sprawno i skuteczno postpowania egzekucyjnego. Rozdzia 2 Egzekucja przez zarzd przymusowy Art. 10641. 1. Przeciwko dunikowi prowadzcemu dziaalno gospodarcz w formie przedsibiorstwa lub gospodarstwa rolnego jest dopuszczalna egzekucja z dochodw uzyskiwanych z tej dziaalnoci przez ustanowienie zarzdu przymusowego nad przedsibiorstwem lub gospodarstwem rolnym. 2. Do zarzdu ustanowionego na podstawie 1 stosuje si odpowiednio przepisy o zarzdzie w toku egzekucji z nieruchomoci, z uwzgldnieniem artykuw poniszych. Art. 10642. 1. We wniosku o wszczcie egzekucji przez zarzd przymusowy naley dokadnie okreli przedsibiorstwo lub gospodarstwo rolne albo ich cz. 2. Do wniosku docza si informacj komornika o wszystkich postpowaniach egzekucyjnych prowadzonych przeciwko dunikowi z mienia wchodzcego w skad przedsibiorstwa lub gospodarstwa rolnego. Art. 10643. 1. Wniosek o wszczcie egzekucji przez zarzd przymusowy sd rozpoznaje na posiedzeniu niejawnym. 2. Postanowienie w przedmiocie wniosku dorcza si rwnie wskazanym we wniosku wierzycielom prowadzcym egzekucj z mienia wchodzcego w skad przedsibiorstwa lub gospodarstwa rolnego. 3. Na postanowienie sdu przysuguje zaalenie stronom oraz wierzycielom, ktrzy prowadz egzekucj z mienia wchodzcego w skad przedsibiorstwa lub gospodarstwa rolnego. 4. Termin do wniesienia zaalenia przez wierzycieli, o ktrych mowa w 3, niewskazanych we wniosku, liczy si od dnia powzicia przez nich wiadomoci o wszczciu egzekucji.

Art. 10644. Do prowadzenia egzekucji przez zarzd przymusowy waciwy jest sd, w ktrego okrgu znajduje si siedziba przedsibiorstwa lub w ktrego okrgu jest pooone gospodarstwo rolne. Jeeli gospodarstwo rolne pooone jest w okrgu kilku sdw,
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 310/360

wybr naley do wierzyciela. Jeeli egzekucja ograniczona jest do czci przedsibiorstwa lub gospodarstwa rolnego, waciwy jest sd, w ktrego okrgu cz ta si znajduje. Art. 10645. Egzekucj przez zarzd przymusowy mona ograniczy do czci przedsibiorstwa lub gospodarstwa rolnego, jeeli cz ta jest gospodarczo wyodrbniona, a dochd uzyskany z przymusowego zarzdu tej czci majtku dunika wystarczy na zaspokojenie egzekwowanych roszcze. Art. 10646. 1. Prowadzenie egzekucji wiadcze pieninych, w tym rwnie egzekucji administracyjnych ze skadnikw mienia wchodzcego w skad przedsibiorstwa lub gospodarstwa rolnego dunika, nie stanowi przeszkody do wszczcia egzekucji przez zarzd przymusowy, jeeli o to wnosi wierzyciel dotychczas prowadzcy egzekucj albo, gdy w chwili wszczcia egzekucji przez zarzd przymusowy jest oczywiste, e wierzyciel prowadzcy egzekucj zostanie w toku egzekucji przez zarzd przymusowy zaspokojony w okresie szeciu miesicy od daty jej wszczcia. 2. W razie wszczcia egzekucji przez zarzd przymusowy w sprawach okrelonych w 1, wczeniej wszczte egzekucje umarza si z dniem uprawomocnienia si postanowienia sdu o wszczciu egzekucji przez zarzd przymusowy, a dotychczasowi wierzyciele z mocy prawa wstpuj do egzekucji prowadzonej wedug przepisw niniejszego dziau. Art. 10647. Jeeli przed wszczciem egzekucji ustanowiono zarzd nad przedsibiorstwem lub gospodarstwem rolnym dunika w ramach postpowania zabezpieczajcego, po wszczciu egzekucji zarzd bdzie prowadzony wedug niniejszych przepisw. Art. 10648. Wydajc postanowienie o wszczciu egzekucji przez zarzd przymusowy, sd przesya do sdu waciwego do prowadzenia ksigi wieczystej dla nieruchomoci wchodzcej w skad przedsibiorstwa lub gospodarstwa rolnego wniosek o dokonanie wpisu o ustanowienie zarzdu przymusowego we waciwej ksidze wieczystej lub o zoenie wniosku do zbioru dokumentw. Art. 10649. Czynnoci prawne dunika dotyczce mienia objtego zarzdem dokonane po wszczciu egzekucji s niewane. Dla okrelenia daty powstania skutkw prawnych wszczcia egzekucji prowadzonej wedug niniejszego rozdziau przepisy art. 910 stosuje si odpowiednio.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 311/360

Art. 106410. 1. Sd powouje na zarzdc osob fizyczn lub prawn wskazan przez strony spord osb posiadajcych licencj do wykonywania obowizkw syndyka, nadzorcy lub zarzdcy w postpowaniu upadociowym i naprawczym. 2. W wypadku braku porozumienia stron zarzdc wyznacza sd spord osb wskazanych w 1. 3. Przepisy 1 i 2 stosuje si odpowiednio do odwoania lub zmiany zarzdcy. Art. 106411. 1. W szczeglnie uzasadnionych wypadkach zarzdca moe sprzeda nieruchomoci, ruchomoci lub prawa wchodzce w skad zarzdzanego przedsibiorstwa lub gospodarstwa rolnego w czci przekraczajcej zakres zwykego zarzdu oraz odda je w najem lub dzieraw wycznie za zgod sdu. W razie zarzdzenia sprzeday sd okrela warunki sprzeday. Do wyceny sprzedawanych skadnikw majtkowych sd moe powoa biegego. Przepis ten stosuje si rwnie do rozwizania umowy najmu lub dzierawy oraz do obcienia zarzdzanego majtku hipotek, zastawem, zastawem rejestrowym oraz przewaszczeniem. 2. Na postanowienie sdu w przedmiocie czynnoci, o ktrych mowa w 1, stronom, zarzdcy oraz osobom, ktrych praw czynno dotyczy lub miaa dotyczy, przysuguje zaalenie. 3. Nadwyk dochodw, po pokryciu wydatkw wskazanych w art. 940, zarzdca wypaca wierzycielowi. W razie wieloci wierzycieli wypata nastpuje z zachowaniem stosowanych odpowiednio przepisw oglnych o podziale sumy uzyskanej z egzekucji oraz przepisw o podziale sumy uzyskanej z egzekucji z nieruchomoci. Kwoty niewypacone zarzdca umieszcza na rachunku depozytowym sdu, do ktrego przepisy art. 752 stosuje si odpowiednio. Art. 106412. 1. Po wszczciu egzekucji przez zarzd przymusowy prowadzenie egzekucji wiadcze pieninych innymi sposobami z majtku dunika wchodzcego w skad przedsibiorstwa lub gospodarstwa rolnego jest niedopuszczalne. Inni wierzyciele mog przyczy si do egzekucji przez zarzd przymusowy. Przepis niniejszy stosuje si odpowiednio w razie pniejszego skierowania przeciwko dunikowi egzekucji administracyjnej. W takim wypadku art. 773 nie ma zastosowania. 2. Jeeli dochody uzyskane z egzekucji przez zarzd przymusowy wskazuj, e niemoliwe jest zaspokojenie wszystkich wierzycieli w okresie szeciu miesicy, liczc od dnia przyczenia si do egzekucji ostatniego wierzyciela, wierzyciel, ktry w tym okresie nie bdzie zaspokojony, moe da wszczcia egzekucji ze skadnikw mienia wchodzcego w skad przedsibiorstwa lub gospodarstwa rolnego objtego zarzdem przymusowym. W daniu naley oznaczy mienie, z ktrego egzekucja ma by prowadzona. Na postanowienie sdu o dopuszczeniu egzekucji przysuguje zaalenie.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 312/360

3. Prowadzenie egzekucji przez zarzd przymusowy nie stanowi przeszkody do prowadzenia przeciwko dunikowi egzekucji wiadcze niepieninych oraz egzekucji w celu zniesienia wspwasnoci nieruchomoci w drodze sprzeday publicznej. Jeeli w toku tych egzekucji dunik obowizany jest do wydania ruchomoci, statku lub nieruchomoci albo do oprnienia pomieszcze, ktre znajduj si we wadaniu zarzdcy, obowizki te ci na zarzdcy. 4. Wyczenie mienia do osobnych egzekucji wedug przepisw 13 nie tamuje dalszego prowadzenia egzekucji przez zarzd przymusowy, chyba e z uwagi na zakres wycze dalsze jej prowadzenie jest bezcelowe. W takim wypadku sd umarza egzekucj przez zarzd przymusowy. Wierzyciele, ktrzy prowadzili egzekucj przez zarzd przymusowy, mog w terminie dwch tygodni od dnia uprawomocnienia si postanowienia o umorzeniu tej egzekucji da skierowania egzekucji do mienia, ktre objte byo t egzekucj, a ktre nie zostao wczeniej z niej wyczone. Do tego czasu mienie to podlega z mocy prawa zajciu. Art. 106413. 1. Zarzdca sporzdza plan podziau sumy uzyskanej z egzekucji. 2. Na plan podziau sumy uzyskanej z egzekucji przysuguje skarga, do ktrej stosuje si odpowiednio przepisy o skardze na czynnoci komornika. 3. Przepisy oglne o podziale sumy uzyskanej z egzekucji oraz przepisy o podziale sumy uzyskanej z egzekucji z nieruchomoci stosuje si odpowiednio. Rozdzia 3 Egzekucja przez sprzeda przedsibiorstwa lub gospodarstwa rolnego Art. 106414. 1. Egzekucja przez sprzeda przedsibiorstwa lub gospodarstwa rolnego naley do sdu, w ktrego okrgu znajduje si siedziba przedsibiorstwa dunika lub w ktrym dunik ma gospodarstwo rolne. 2. Do egzekucji przez sprzeda przedsibiorstwa lub gospodarstwa rolnego dunika stosuje si odpowiednio przepisy o egzekucji z nieruchomoci, jeeli przepisy niniejszego rozdziau nie stanowi inaczej. Art. 106415. 1. Wydajc postanowienie o wszczciu egzekucji sd ustanawia zarzd przymusowy nad przedsibiorstwem lub gospodarstwem rolnym podlegajcym sprzeday. Do zarzdu tego stosuje si odpowiednio przepisy art. 10641106411. 2. Postanowienie o wszczciu egzekucji sd przesya do sdu waciwego do prowadzenia ksigi wieczystej dla nieruchomoci wchodzcej w skad przedsibiorstwa lub gospodarstwa rolnego. Sd waciwy do prowadzenia ksigi wieczystej z urzdu dokonuje wpisu o wszczciu egzekucji albo skada postanowienie do zbioru dokumentw. W razie wszczcia egzekucji przeciwko przedsibiorcy podlegajcemu wpisowi do waciwego rejestru, sd przesya postanowienie o wszczciu egzekucji celem zoenia do akt rejestrowych. Po2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 313/360

nadto sd zarzdzi ogoszenie postanowienia o wszczciu egzekucji w dzienniku oglnopolskim oraz dzienniku poczytnym w siedzibie przedsibiorstwa lub gospodarstwa rolnego; moe je rwnie ogosi w Monitorze Sdowym i Gospodarczym. Art. 106416. 1. Prowadzenie egzekucji ze skadnikw przedsibiorstwa lub gospodarstwa rolnego, w tym egzekucji administracyjnej, nie stanowi przeszkody do wszczcia egzekucji przez sprzeda przedsibiorstwa lub gospodarstwa rolnego, jeeli o to wnosi dunik lub wierzyciel prowadzcy egzekucj, a take gdy jest oczywiste, e egzekucja przez sprzeda doprowadzi do zaspokojenia wierzycieli, ktrzy wczeniej wszczli egzekucj. Na postanowienie sdu suy zaalenie. 2. Z chwil uprawomocnienia si postanowienia sdu wszczynajcego egzekucj w trybie wskazanym w 1, egzekucje wszczte wczeniej umarza si, a dotychczasowi wierzyciele z mocy prawa przystpuj do egzekucji prowadzonej wedug przepisw niniejszego rozdziau. Art. 106417. 1. Zarzdca niezwocznie sporzdzi bilans przedsibiorstwa lub gospodarstwa rolnego dunika. 2. Jeeli dunik i wszyscy wierzyciele nie ustalili ceny sprzeday przedsibiorstwa lub gospodarstwa rolnego, wyceny przedsibiorstwa lub gospodarstwa rolnego dokonuje co najmniej dwch biegych. W razie rozbienoci w wycenie dokonanej przez biegych, warto przedsibiorstwa lub gospodarstwa rolnego ustala sd. Art. 106418. 1. Na wniosek wierzyciela lub dunika sd moe postanowi, e sprzeda przedsibiorstwa lub gospodarstwa rolnego nastpi z wolnej rki przez zarzdc. Sprzeda nie moe nastpi poniej wartoci szacunkowej, chyba e dunik i wszyscy wierzyciele wyra na to zgod. 2. Wydajc postanowienie o sprzeday z wolnej rki, sd wyznaczy termin, w ktrym sprzeda ma by dokonana, oraz okreli tryb wyszukania nabywcy, jeeli strony tego nie uzgodniy. Termin dokonania sprzeday nie moe by krtszy ni miesic i duszy ni dwa miesice. Bieg terminu rozpoczyna si od dnia zamieszczenia ogoszenia w dzienniku o zasigu oglnopolskim lub w Monitorze Sdowym i Gospodarczym. Art. 106419. 1. Sd zarzdzi ogoszenie postanowienia, o ktrym mowa w art. 106416, w dzienniku o zasigu oglnopolskim oraz w dzienniku poczytnym w siedzibie przedsibiorstwa lub gospodarstwa rolnego, a take, jeeli uzna to za celowe, w Monitorze Sdowym i Gospodarczym. 2. O wydaniu postanowienia nakazujcego sprzeda zarzdca zawiadomi uczestnikw stosownie do art. 954.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 314/360

Art. 106420. 1. Jeeli pierwsza sprzeda z wolnej rki nie dojdzie do skutku, sd wyda postanowienie nakazujce sprzeda w drodze licytacji, chyba e wierzyciele zgodz si na ponown sprzeda z wolnej rki. 2. Licytacj prowadzi zarzdca pod nadzorem sdziego. Sdzia niezwocznie udziela przybicia osobie, ktra zaoferowaa najwysz cen. 3. Po zapacie ceny zarzdca w terminie nie duszym ni miesic zawiera z nabywc umow sprzeday przedsibiorstwa lub gospodarstwa rolnego. W wypadku niezawarcia umowy z winy zarzdcy, nabywca moe da zwrotu wpaconej ceny i uwaa si, e licytacja nie dosza do skutku. 4. Do licytacji stosuje si odpowiednio przepisy o licytacji z nieruchomoci. Art. 106421. 1. Sprzeda dokonana w myl przepisw niniejszego rozdziau nie narusza praw wynikajcych z hipotek, zastaww rejestrowych, zastaww i innych obcie rzeczowych cicych na nieruchomociach, wierzytelnociach lub prawach wchodzcych w skad przedsibiorstwa lub gospodarstwa rolnego dunika. Ich warto podlega zaliczeniu na poczet ceny nabycia. 2. Sprzeda dokonana wedug przepisw niniejszego rozdziau nie narusza rwnie uprawnie zastawnika zastawu rejestrowego, jeeli umowa zastawnicza przewiduje zakaz zbycia przedmiotu zastawu. Art. 106422. 1. Nabywca przedsibiorstwa lub gospodarstwa rolnego w egzekucji prowadzonej wedug przepisw niniejszego rozdziau jest odpowiedzialny solidarnie z dunikiem za ujawnione w toku egzekucji zobowizania zwizane z prowadzeniem przedsibiorstwa lub gospodarstwa rolnego wedug zasad okrelonych w art. 554 Kodeksu cywilnego. 2. Jeeli przed zawarciem umowy sprzeday przedsibiorstwa lub gospodarstwa rolnego nabywca spaci lub przej zobowizania, o ktrych mowa w 1, warto przejtych nalenoci zalicza si na poczet ceny kupna. Jeeli nabywca wczeniej wpaci cen niepomniejszon o t warto, zarzdca zwraca mu nadwyk w terminie tygodniowym od daty zawarcia umowy sprzeday. Zaliczenie lub zwrot nadwyki nastpi na podstawie dokumentw urzdowych lub prywatnych z podpisem urzdowo powiadczonym, stwierdzajcych spat lub przejcie zobowiza wymienionych w 1. Art. 106423. Do podziau sumy uzyskanej ze sprzeday przedsibiorstwa lub gospodarstwa rolnego stosuje si odpowiednio przepisy oglne o podziale sumy uzyskanej z egzekucji oraz przepisy o podziale sumy uzyskanej z egzekucji z nieruchomoci.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 315/360

Art. 1065. (uchylony). Dzia III Egzekucja w celu zniesienia wspwasnoci nieruchomoci w drodze sprzeday publicznej Art. 1066. W postpowaniu egzekucyjnym wszcztym na podstawie tytuu wykonawczego, a majcym na celu zniesienie wspwasnoci nieruchomoci w drodze sprzeday publicznej, stosuje si odpowiednio przepisy o egzekucji z nieruchomoci ze zmianami wskazanymi w artykuach poniszych. Art. 1067. Postpowanie moe by wszczte z urzdu lub na wniosek kadego ze wspwacicieli na podstawie tytuu wykonawczego, ktry postanawia, e zniesienie wspwasnoci ma by przeprowadzone w drodze sprzeday nieruchomoci. Art. 1068. 1. Na podstawie wniosku o wszczcie egzekucji komornik przesya do waciwego sdu wniosek o ujawnienie wszczcia egzekucji w ksidze wieczystej lub o zoenie wniosku do zbioru dokumentw. 2. We wpisie w ksidze wieczystej lub zarzdzeniu zoenia wniosku do zbioru dokumentw oraz w obwieszczeniu o licytacji naley poda, e egzekucja ma na celu zniesienie wspwasnoci. Art. 1069. 1. W wypadku gdy wedug przepisw szczeglnych przysuguje wspwacicielowi lub osobie trzeciej prawo pierwokupu nieruchomoci rolnej wchodzcej w skad gospodarstwa rolnego, postanowienie o przybiciu po jego uprawomocnieniu si sd dorcza uprawnionemu do wykonania prawa pierwokupu. W tym wypadku bieg terminu do wykonania przez nabywc warunkw licytacyjnych rozpoczyna si z chwil bezskutecznego upywu terminu do wykonania prawa pierwokupu. 2. Jeeli uprawniony wykona prawo pierwokupu, sd uchyli postanowienie o przybiciu i udzieli przybicia na rzecz uprawnionego do wykonania prawa pierwokupu. Art. 1070. Egzekucja w celu zniesienia wspwasnoci i egzekucja z nieruchomoci mog toczy si jednoczenie. W razie sprzeday nieruchomoci w toku jednej z tych egzekucji drug zawiesza si, a po uprawomocnieniu si postanowienia o przysdzeniu wasnoci umarza si.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 316/360

Art. 1071. Przepisy niniejszego dziau stosuje si odpowiednio do zarzdzonej przez sd w toku postpowania o dzia spadku sprzeday gospodarstwa rolnego albo wkadu gruntowego w rolniczej spdzielni produkcyjnej wraz z dziak przyzagrodow i siedliskow. Dzia IV (uchylony) Dzia V Egzekucja wiadcze alimentacyjnych Art. 1081. 1. Jeeli egzekucja dotyczy alimentw lub renty majcej charakter alimentw, wierzyciel, kierujc wniosek o wszczcie egzekucji, nie ma obowizku wskazywa sposobu egzekucji, ani majtku dunika, z ktrego ma by prowadzona. W takim wypadku uwaa si, e wniosek dotyczy wszystkich dopuszczalnych sposobw egzekucji, z wyjtkiem egzekucji z nieruchomoci. Wniosek o wszczcie egzekucji mona zgosi rwnie do komornika sdu waciwego ze wzgldu na miejsce zamieszkania wierzyciela. 2. Komornik ten jest obowizany zawiadomi o wszczciu egzekucji komornika sdu oglnej waciwoci dunika. Komornik zawiadomiony zada przekazania mu sprawy wraz ze cignitymi kwotami, jeeli wskutek dalszych zaj suma uzyskana ze wszystkich egzekucji nie wystarcza na zaspokojenie wszystkich wierzycieli. Jeeli dokonane zostao zajcie wynagrodzenia za prac lub wierzytelnoci, rwnoczenie z przekazaniem sprawy komornik zawiadamia pracodawc, dunika, wzgldnie wierzyciela zajtej wierzytelnoci, e dalszych wpat naley dokonywa komornikowi, ktremu spraw przekazano. 3. Jeeli dunik odbywa kar pozbawienia wolnoci, wierzyciel moe zoy tytu wykonawczy bezporednio dyrektorowi zakadu karnego, ktry obowizany jest wypaca wierzycielowi nalenoci za prac dunika lub jego pienidze znajdujce si w depozycie zakadu karnego, w granicach okrelonych w art. 125 Kodeksu karnego wykonawczego. 4. Przewidziana w 3 wypata nie moe by dokonywana, jeeli wnioski zoyo kilku wierzycieli, a nalenoci za prac dunika lub jego pienidze znajdujce si w depozycie zakadu karnego nie wystarczaj na zaspokojenie wszystkich nalenoci tych wierzycieli lub jeeli s zajte przez organ egzekucyjny. W takim wypadku dyrektor zakadu karnego przekazuje wnioski do waciwego komornika. Art. 1082. Tytuowi egzekucyjnemu, zasdzajcemu alimenty, sd nadaje klauzul wykonalnoci z urzdu. Tytu wykonawczy dorcza si wwczas wierzycielowi z urzdu.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 317/360

Art. 1083. 1. Dochody wymienione w art. 831 1 pkt 2 podlegaj egzekucji na zaspokojenie do trzech pitych czci. 2. 2. Wierzytelnoci z rachunku bankowego podlegaj egzekucji na zaspokojenie alimentw w penej wysokoci. 3. (uchylony). Art. 1084. (uchylony). Art. 1085. W sprawach, w ktrych zasdzono alimenty, egzekucja moe by wszczta z urzdu na danie sdu pierwszej instancji, ktry spraw rozpoznawa. danie takie kieruje si do waciwego organu egzekucyjnego. Art. 1086. 1. Komornik obowizany jest z urzdu przeprowadzi dochodzenie w celu ustalenia zarobkw i stanu majtkowego dunika oraz jego miejsca zamieszkania. Jeeli rodki te oka si bezskuteczne, organy Policji przeprowadz na wniosek komornika czynnoci w celu ustalenia miejsca zamieszkania i miejsca pracy dunika. 2. Dochodzenie, o ktrym mowa w 1, powinno by przeprowadzone okresowo w odstpach nie duszych ni 6 miesicy. 3. Jeeli w wyniku dochodzenia, o ktrym mowa w 1, nie zostan ustalone dochody dunika ani jego majtek, komornik skada wniosek do sdu o nakazanie dunikowi wyjawienia majtku. 4. W razie powstania zalegoci za okres duszy ni 6 miesicy komornik z urzdu skada wniosek do Krajowego Rejestru Sdowego o wpis dunika do rejestru dunikw niewypacalnych. Wniosek komornika nie podlega opacie sdowej. 5. Bezskuteczno egzekucji nie stanowi podstawy umorzenia postpowania. Przepisu art. 823 nie stosuje si. Art. 1087. Jeeli dunik zatrudniony jest u osoby bliskiej, osoba ta w razie zajcia wynagrodzenia za prac w poszukiwaniu wiadcze alimentacyjnych nie moe zasania si zarzutem, e wypacia dunikowi wynagrodzenie z gry, ani zarzutami, e dunik pracuje bez wynagrodzenia lub za wynagrodzeniem niszym od poprzedniego, albo e przysuguje jej wierzytelno do dunika nadajca si do potrcenia z jego roszczenia o wynagrodzenie. Art. 1088. Do egzekucji wiadcze alimentacyjnych stosuje si rwnie przepisy tytuu drugiego.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 318/360

Dzia VI (uchylony) Cz czwarta Przepisy z zakresu midzynarodowego postpowania cywilnego. Art. 1096. (uchylony). Ksiga pierwsza Jurysdykcja krajowa Tytu I Przepisy oglne Art. 1097. 1. Jurysdykcja krajowa istniejca w chwili wszczcia postpowania trwa nadal, choby jej podstawy odpady w toku postpowania. 2. Sd nie moe uzna, e brak jest jurysdykcji krajowej, jeeli jej podstawy powstay w toku postpowania. Art. 1098. 1. Jeeli sprawa o to samo roszczenie midzy tymi samymi stronami zawisa przed sdem pastwa obcego wczeniej ni przed sdem polskim, sd polski zawiesza postpowanie. Sd nie zawiesza jednak postpowania, jeeli orzeczenie, ktre ma wyda sd pastwa obcego, nie bdzie speniao przesanek jego uznania w Rzeczypospolitej Polskiej lub nie mona oczekiwa, e postpowanie przed sdem pastwa obcego zostanie prawomocnie zakoczone w rozsdnym terminie. 2. Po zakoczeniu postpowania przed sdem pastwa obcego, sd umarza postpowanie, jeeli orzeczenie sdu pastwa obcego podlega uznaniu w Rzeczypospolitej Polskiej; w przeciwnym przypadku sd postanowi podj postpowanie. 3. Sd na wniosek strony moe take podj zawieszone postpowanie, jeeli postpowanie przed sdem pastwa obcego nie zostao zakoczone w rozsdnym terminie. 4. Przepisy 13 stosuje si odpowiednio do sprawy zawisej przed innym ni sd organem pastwa obcego. Art. 10981. Jeeli rozstrzygnicie sprawy zaley od wyniku innego postpowania w sprawie cywilnej toczcego si przed sdem lub innym organem pastwa obcego, sd moe zawiesi postpowanie z urzdu, chyba e orzeczenie, ktre ma wyda sd albo inny
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 319/360

organ pastwa obcego, nie speni przesanek jego uznania w Rzeczypospolitej Polskiej. Art. 1099. 1. Brak jurysdykcji krajowej sd bierze pod rozwag z urzdu w kadym stanie sprawy. W razie stwierdzenia braku jurysdykcji krajowej sd odrzuca pozew albo wniosek, z zastrzeeniem art. 1104 2 lub art. 1105 5. 2. Brak jurysdykcji krajowej stanowi przyczyn niewanoci postpowania. Art. 10991. 1. Jeeli brak podstaw uzasadniajcych jurysdykcj krajow w sprawie, a przeprowadzenie postpowania przed sdem lub innym organem pastwa obcego nie jest moliwe albo nie mona wymaga jego przeprowadzenia, sprawa naley do jurysdykcji krajowej, gdy wykazuje wystarczajcy zwizek z polskim porzdkiem prawnym. 2. W razie prawomocnego ustalenia przez sd, e orzeczenie sdu lub innego organu pastwa obcego nie podlega uznaniu w Rzeczypospolitej Polskiej, sprawa rozstrzygnita tym orzeczeniem naley do jurysdykcji krajowej mimo braku podstaw uzasadniajcych t jurysdykcj, jeeli wykazuje wystarczajcy zwizek z polskim porzdkiem prawnym. Art. 11001102. (uchylone). Tytu III Jurysdykcja krajowa w procesie Art. 1103. Sprawy rozpoznawane w procesie nale do jurysdykcji krajowej, jeeli pozwany ma miejsce zamieszkania lub miejsce zwykego pobytu albo siedzib w Rzeczypospolitej Polskiej. Art. 11031. 1. Sprawy maeskie oraz sprawy dotyczce maeskich stosunkw majtkowych nale do jurysdykcji krajowej take wtedy, gdy: 1) oboje maonkowie mieli ostatnie miejsce zamieszkania lub ostatnie miejsce zwykego pobytu w Rzeczypospolitej Polskiej, jeeli jedno z nich nadal ma miejsce zamieszkania lub miejsce zwykego pobytu w Rzeczypospolitej Polskiej, lub 2) maonek bdcy powodem ma co najmniej od roku bezporednio przed wszczciem postpowania miejsce zamieszkania lub miejsce zwykego pobytu w Rzeczypospolitej Polskiej, lub 3) maonek bdcy powodem jest obywatelem polskim i ma co najmniej od szeciu miesicy bezporednio przed wszczciem postpowania miejsce

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 320/360

zamieszkania lub miejsce zwykego pobytu w Rzeczypospolitej Polskiej, lub 4) oboje maonkowie s obywatelami polskimi. 2. Jurysdykcja krajowa jest wyczna, jeeli oboje maonkowie s obywatelami polskimi oraz maj miejsce zamieszkania i miejsce zwykego pobytu w Rzeczypospolitej Polskiej. 3. Jurysdykcja krajowa w sprawie maeskiej obejmuje take orzekanie o wadzy rodzicielskiej nad wsplnymi maoletnimi dziemi maonkw. Art. 11032. 1. Sprawy ze stosunkw midzy rodzicami i dziemi nale do jurysdykcji krajowej take wtedy, gdy: 1) dziecko albo przysposobiony lub przysposabiajcy maj miejsce zamieszkania lub miejsce zwykego pobytu w Rzeczypospolitej Polskiej lub 2) powd, jeeli nie jest nim dziecko, ma co najmniej od roku bezporednio przed wszczciem postpowania miejsce zamieszkania lub miejsce zwykego pobytu w Rzeczypospolitej Polskiej, lub 3) powd, jeeli nie jest nim dziecko, jest obywatelem polskim i ma co najmniej od szeciu miesicy bezporednio przed wszczciem postpowania miejsce zamieszkania lub miejsce zwykego pobytu w Rzeczypospolitej Polskiej, lub 4) powd i pozwany s obywatelami polskimi. 2. Jurysdykcja krajowa jest wyczna, jeeli wszystkie osoby wystpujce jako strony s obywatelami polskimi oraz maj miejsce zamieszkania i miejsce zwykego pobytu w Rzeczypospolitej Polskiej. Art. 11033. 1. Sprawy o alimenty oraz sprawy o roszczenia zwizane z ustaleniem pochodzenia dziecka nale do jurysdykcji krajowej take wtedy, gdy powodem jest uprawniony, ktry ma miejsce zamieszkania lub miejsce zwykego pobytu w Rzeczypospolitej Polskiej. 2. Sprawa o alimenty rozpoznawana cznie ze spraw maesk naley do jurysdykcji krajowej take wtedy, gdy do jurysdykcji krajowej naley sprawa maeska. 3. Sprawa o roszczenia zwizane z ustaleniem pochodzenia dziecka rozpoznawana cznie ze spraw o ustalenie pochodzenia dziecka naley do jurysdykcji krajowej take wtedy, gdy do jurysdykcji krajowej naley sprawa o ustalenie pochodzenia dziecka. Art. 11034. 1. Sprawy z zakresu prawa pracy, w ktrych pracownik jest powodem, nale do jurysdykcji krajowej take wtedy, gdy praca zazwyczaj jest, bya lub miaa by wykonywana w Rzeczypospolitej Polskiej.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 321/360

2. Sprawy z powdztwa pracownika, dotyczce zapewnienia warunkw zatrudnienia zgodnie z art. 671 i art. 672 Kodeksu pracy, nale do jurysdykcji krajowej take wtedy, gdy pracownik jest albo by skierowany do pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez pracodawc majcego siedzib w pastwie bdcym czonkiem Unii Europejskiej. 3. Przepis 2 stosuje si odpowiednio, gdy pracownik zosta skierowany do pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez pracodawc majcego siedzib w pastwie niebdcym czonkiem Unii Europejskiej. Art. 11035. 1. Sprawy ze stosunku ubezpieczenia przeciwko ubezpieczycielowi nale do jurysdykcji krajowej take wtedy, gdy: 1) powd ma miejsce zamieszkania w Rzeczypospolitej Polskiej lub 2) istnieje jurysdykcja krajowa w sprawie przeciwko ubezpieczycielowi gwnemu, a pozwany ubezpieczyciel jest wspubezpieczycielem, lub 3) zdarzenie wywoujce szkod nastpio w Rzeczypospolitej Polskiej, a sprawa dotyczy ubezpieczenia odpowiedzialnoci cywilnej, ubezpieczenia nieruchomoci albo ubezpieczenia nieruchomoci i ruchomoci, gdy powstaa na nich szkoda wynika z jednego zdarzenia. 2. W sprawach, o ktrych mowa w 1, ubezpieczyciel jest traktowany jako majcy miejsce zamieszkania albo siedzib w Rzeczypospolitej Polskiej, jeeli ma zakad lub oddzia w Rzeczypospolitej Polskiej, a sprawa wynika z dziaalnoci tego zakadu lub oddziau. Art. 11036. 1. Sprawy wynikajce z umw, jeeli powodem jest konsument, nale do jurysdykcji krajowej take wtedy, gdy konsument ma miejsce zamieszkania lub miejsce zwykego pobytu w Rzeczypospolitej Polskiej i w Rzeczypospolitej Polskiej podj czynnoci niezbdne do zawarcia umowy. 2. W sprawach, o ktrych mowa w 1, druga strona umowy z konsumentem jest traktowana jak podmiot majcy miejsce zamieszkania albo siedzib w Rzeczypospolitej Polskiej, jeeli ma zakad lub oddzia w Rzeczypospolitej Polskiej, a umowa z konsumentem zostaa zawarta w ramach dziaalnoci zakadu lub oddziau. Art. 11037. Sprawy rozpoznawane w procesie, inne ni wymienione w art. 1103111036, nale do jurysdykcji krajowej take wtedy, gdy dotycz: 1) zobowizania wynikajcego z czynnoci prawnej, ktre zostao wykonane albo ma lub miao by wykonane w Rzeczypospolitej Polskiej; 2) zobowizania niewynikajcego z czynnoci prawnej, ktre powstao w Rzeczypospolitej Polskiej; 3) dziaalnoci znajdujcego si w Rzeczypospolitej Polskiej zakadu lub oddziau pozwanego;

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 322/360

4) roszczenia o prawo majtkowe, a pozwany ma majtek w Rzeczypospolitej Polskiej lub przysuguj mu prawa majtkowe w Rzeczypospolitej Polskiej o znacznej wartoci w stosunku do wartoci przedmiotu sporu; 5) przedmiotu sporu znajdujcego si w Rzeczypospolitej Polskiej; 6) spadku po osobie, ktra w chwili mierci miaa miejsce zamieszkania lub miejsce zwykego pobytu w Rzeczypospolitej Polskiej. Art. 11038. 1. Do wycznej jurysdykcji krajowej nale sprawy o prawa rzeczowe na nieruchomoci i o posiadanie nieruchomoci pooonej w Rzeczypospolitej Polskiej, jak rwnie sprawy ze stosunku najmu, dzierawy i innych stosunkw dotyczcych uywania takiej nieruchomoci, z wyjtkiem spraw o czynsz i inne nalenoci zwizane z uywaniem lub pobieraniem poytkw z takiej nieruchomoci. 2. Do wycznej jurysdykcji krajowej nale take sprawy niewymienione w 1 w zakresie, w ktrym rozstrzygnicie dotyczy praw rzeczowych, posiadania lub uywania nieruchomoci pooonej w Rzeczypospolitej Polskiej. Art. 11039. Do wycznej jurysdykcji krajowej nale sprawy o rozwizanie osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niebdcej osob prawn, jak rwnie o uchylenie lub stwierdzenie niewanoci uchwa ich organw, jeeli osoba prawna lub jednostka organizacyjna niebdca osob prawn ma siedzib w Rzeczypospolitej Polskiej. Art. 110310. 1. Jeeli do jurysdykcji krajowej naley sprawa z powdztwa gwnego, jurysdykcja ta obejmuje rwnie spraw z powdztwa wzajemnego. 2. Jeeli w sprawie wystpuje wspuczestnictwo materialne, a jurysdykcja krajowa istnieje w stosunku do jednego ze wspuczestnikw, sprawa naley do jurysdykcji krajowej w stosunku do wszystkich wspuczestnikw. Art. 1104. 1. Strony oznaczonego stosunku prawnego mog umwi si na pimie o poddanie wynikych lub mogcych wynikn z niego spraw o prawa majtkowe jurysdykcji sdw polskich. 2. Poddanie jurysdykcji sdw polskich spraw, o ktrych mowa w 1, moe nastpi rwnie przez wdanie si w spr co do istoty sprawy, jeeli pozwany nie podniesie zarzutu braku jurysdykcji krajowej. 3. Przepisw 1 i 2 nie stosuje si w sprawach, ktre wedug przepisw prawa polskiego nale do wycznej jurysdykcji sdw pastwa obcego. Art. 1105. 1. Strony oznaczonego stosunku prawnego mog umwi si na pimie o poddanie jurysdykcji sdw pastwa obcego wynikych lub mogcych wynikn z
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 323/360

niego spraw o prawa majtkowe, wyczajc jurysdykcj sdw polskich, jeeli umowa taka jest skuteczna wedug prawa majcego do niej zastosowanie w pastwie obcym. 2. Umowa wyczajca jurysdykcj sdw polskich nie moe dotyczy spraw: 1) nalecych do wycznej jurysdykcji sdw polskich; 2) z zakresu prawa pracy, chyba e umowa zostanie zawarta po powstaniu sporu; 3) wynikych lub mogcych wynikn z umw zawartych przez konsumenta, ktry ma miejsce zamieszkania lub miejsce zwykego pobytu w Rzeczypospolitej Polskiej; 4) wynikych lub mogcych wynikn ze stosunku ubezpieczenia. 3. Jurysdykcji sdw polskich nie wycza umowa, na podstawie ktrej tylko jedna ze stron moe wytoczy powdztwo przed sdy pastwa obcego. 4. W sprawach wymienionych w 2 pkt 3 dopuszczalne jest zawarcie umowy, na podstawie ktrej konsument moe wytoczy powdztwo przed sdy pastwa obcego. 5. W sprawach wymienionych w 2 pkt 4 dopuszczalne jest zawarcie umowy, na podstawie ktrej powdztwo przeciwko ubezpieczycielowi moe by wytoczone przed sdy pastwa obcego. 6. Jeeli strony zawary umow wyczajc jurysdykcj sdw polskich, art. 1104 2 stosuje si odpowiednio. Art. 11051. Wymaganie zawarcia umowy na pimie, przewidziane w art. 1104 1 i art. 1105 1, jest spenione, jeeli umowa jest zamieszczona w dokumencie podpisanym przez strony lub w wymienionych midzy nimi pismach lub owiadczeniach zoonych za pomoc rodkw porozumiewania si na odlego, ktre pozwalaj utrwali ich tre. Powoanie si w umowie podstawowej na dokument zawierajcy postanowienie odpowiadajce umowie okrelonej w art. 1104 1 lub art. 1105 1 spenia wymaganie dotyczce formy tej umowy, jeeli umowa podstawowa jest sporzdzona na pimie, a to powoanie czyni umow czci umowy podstawowej. Tytu IV Jurysdykcja krajowa w postpowaniu nieprocesowym Art. 1106. 1. Do jurysdykcji krajowej nale sprawy o uznanie za zmarego i o stwierdzenie zgonu osoby bdcej obywatelem polskim lub cudzoziemca majcego ostatnie miejsce zamieszkania lub ostatnie miejsce zwykego pobytu w Rzeczypospolitej Polskiej. 2. Sd polski moe uzna za zmarego cudzoziemca majcego ostatnie miejsce zamieszkania i ostatnie miejsce zwykego pobytu za granic, jeeli sprawa wykazuje wystarczajcy zwizek z polskim porzdkiem prawnym.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 324/360

3. Do jurysdykcji krajowej nale rwnie sprawy o stwierdzenie zgonu cudzoziemca majcego miejsce zamieszkania i miejsce zwykego pobytu za granic, jeeli zgon nastpi w Rzeczypospolitej Polskiej. Art. 11061. 1. Do jurysdykcji krajowej nale sprawy o ubezwasnowolnienie osoby bdcej obywatelem polskim lub cudzoziemca majcego miejsce zamieszkania lub miejsce zwykego pobytu w Rzeczypospolitej Polskiej. 2. Jurysdykcja krajowa jest wyczna, jeeli osoba, ktrej dotyczy wniosek o ubezwasnowolnienie, jest obywatelem polskim, majcym miejsce zamieszkania i miejsce zwykego pobytu w Rzeczypospolitej Polskiej. Art. 11062. 1. Do jurysdykcji krajowej nale sprawy maeskie, jeeli jeden z maonkw albo jedna z osb zamierzajcych zawrze maestwo jest obywatelem polskim albo, bdc cudzoziemcem, ma miejsce zamieszkania lub miejsce zwykego pobytu w Rzeczypospolitej Polskiej bd zamierza zawrze maestwo w Rzeczypospolitej Polskiej. 2. Sprawy o podzia majtku wsplnego po ustaniu wsplnoci majtkowej maeskiej nale do jurysdykcji krajowej take wtedy, gdy majtek wsplny albo jego znaczna cz znajduje si w Rzeczypospolitej Polskiej. Art. 11063. Do jurysdykcji krajowej nale sprawy z zakresu stosunkw midzy rodzicami a dziemi, jeeli: 1) dziecko, ktrego sprawa dotyczy, ma miejsce zamieszkania lub miejsce zwykego pobytu w Rzeczypospolitej Polskiej lub 2) wnioskodawca i dziecko, ktrego sprawa dotyczy, s obywatelami polskimi. Art. 11064. 1. Do jurysdykcji krajowej nale sprawy o przysposobienie, jeeli osoba, ktra ma by przysposobiona, jest obywatelem polskim albo, bdc cudzoziemcem, ma miejsce zamieszkania lub miejsce zwykego pobytu w Rzeczypospolitej Polskiej. 2. Sprawy o przysposobienie nale do jurysdykcji krajowej take wtedy, gdy przysposabiajcy jest obywatelem polskim i ma miejsce zamieszkania lub miejsce zwykego pobytu w Rzeczypospolitej Polskiej. W razie przysposobienia wsplnego przez maonkw wystarczajce jest, e jeden z maonkw jest obywatelem polskim i ma miejsce zamieszkania lub miejsce zwykego pobytu w Rzeczypospolitej Polskiej. 3. Jurysdykcja krajowa jest wyczna, jeeli przysposabiajcy, a w razie przysposobienia wsplnego kady z przysposabiajcych maonkw, oraz osoba, ktra ma by przysposobiona, s obywatelami polskimi, majcymi miejsce zamieszkania i miejsce zwykego pobytu w Rzeczypospolitej Polskiej.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 325/360

Art. 1107. 1. Do jurysdykcji krajowej nale sprawy z zakresu opieki i kurateli nad osob bdc obywatelem polskim lub cudzoziemcem majcym miejsce zamieszkania lub miejsce zwykego pobytu w Rzeczypospolitej Polskiej, jak rwnie sprawy z zakresu kurateli nad osob prawn lub niebdc osob prawn jednostk organizacyjn, majc siedzib w Rzeczypospolitej Polskiej. Ustanowienie kurateli do zaatwienia poszczeglnej sprawy naley do jurysdykcji krajowej, jeeli naley do niej ta sprawa. 2. Sdy polskie mog w razie potrzeby wydawa zarzdzenia w zakresie opieki i kurateli co do pooonego w Rzeczypospolitej Polskiej majtku cudzoziemca majcego miejsce zamieszkania i miejsce zwykego pobytu za granic, jeeli okae si to konieczne w interesie tego cudzoziemca. 3. Sdy polskie mog wydawa zarzdzenia w zakresie opieki i kurateli rwnie w przypadkach innych ni wymienione w 1 i 2, jeeli sprawa wykazuje wystarczajcy zwizek z polskim porzdkiem prawnym lub jeeli zachodzi pilna potrzeba udzielenia ochrony cudzoziemcowi, ktry przebywa w Rzeczypospolitej Polskiej, majcemu miejsce zamieszkania i miejsce zwykego pobytu za granic. Art. 11071. Do wycznej jurysdykcji krajowej nale sprawy o prawa rzeczowe na nieruchomoci i o posiadanie nieruchomoci pooonej w Rzeczypospolitej Polskiej. Art. 1108. 1. Do jurysdykcji krajowej nale sprawy spadkowe, jeeli spadkodawca w chwili mierci by obywatelem polskim lub mia miejsce zamieszkania bd miejsce zwykego pobytu w Rzeczypospolitej Polskiej. 2. Do jurysdykcji krajowej nale rwnie sprawy spadkowe, jeeli majtek spadkowy albo jego znaczna cz znajduje si w Rzeczypospolitej Polskiej. Art. 1109. W stosunku do spadku podlegajcego jurysdykcji sdu polskiego po osobie, ktra w chwili mierci nie miaa miejsca zamieszkania lub miejsca zwykego pobytu w Rzeczypospolitej Polskiej, sd moe wyda postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku na wniosek polskiego przedstawicielstwa dyplomatycznego lub urzdu konsularnego. Art. 11091. 1. Do wycznej jurysdykcji krajowej nale sprawy z zakresu postpowania rejestrowego dotyczce rejestru prowadzonego w Rzeczypospolitej Polskiej. 2. Do wycznej jurysdykcji krajowej nale rozpoznawane przez sd rejestrowy sprawy o rozwizanie osoby prawnej lub niebdcej osob prawn jednostki organizacyjnej, jeeli osoba prawna lub jednostka organizacyjna niebdca osob prawn ma siedzib w Rzeczypospolitej Polskiej.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 326/360

3. Do jurysdykcji krajowej nale rwnie inne sprawy rozpoznawane przez sd rejestrowy, jeeli waciwy miejscowo sd rejestrowy znajduje si w Rzeczypospolitej Polskiej. Art. 1110. Do jurysdykcji krajowej nale rwnie inne ni wymienione w art. 110611091 sprawy rozpoznawane w postpowaniu nieprocesowym, jeeli sprawa dotyczy osoby bdcej obywatelem polskim, cudzoziemca majcego miejsce zamieszkania lub miejsce zwykego pobytu w Rzeczypospolitej Polskiej albo osoby prawnej lub niebdcej osob prawn jednostki organizacyjnej, majcej siedzib w Rzeczypospolitej Polskiej, a take, jeeli sprawa z innych wzgldw wykazuje wystarczajcy zwizek z polskim porzdkiem prawnym. Art. 11101. W sprawach o podzia majtku wsplnego, o dzia spadku, jak rwnie w sprawach dotyczcych zarzdu zwizanego ze wspwasnoci i o zniesienie wspwasnoci, przepisy art. 110411051 stosuje si odpowiednio. Art. 11102. Jurysdykcja krajowa w sprawach rozpoznawanych w postpowaniu nieprocesowym jest wyczna w zakresie, w ktrym rozstrzygnicie dotyczy praw rzeczowych na nieruchomoci lub posiadania nieruchomoci pooonej w Rzeczypospolitej Polskiej. Tytu IVa Jurysdykcja krajowa w postpowaniu zabezpieczajcym i egzekucyjnym Art. 11103. 1. Przepisy o podstawach jurysdykcji krajowej zawarte w tytule III i tytule IV stosuje si odpowiednio w postpowaniu zabezpieczajcym. Umowa, o ktrej mowa w art. 1105 1, jest jednak bezskuteczna, jeeli wycza jurysdykcj sdw polskich jedynie w postpowaniu zabezpieczajcym. 2. Jurysdykcja krajowa w postpowaniu zabezpieczajcym istnieje take wtedy, gdy zabezpieczenie moe by wykonane w Rzeczypospolitej Polskiej lub wywoa skutek w Rzeczypospolitej Polskiej. Art. 11104. 1. Do wycznej jurysdykcji krajowej nale sprawy egzekucyjne, jeeli egzekucja ma by wszczta lub jest prowadzona w Rzeczypospolitej Polskiej. 2. Przepis 1 stosuje si odpowiednio do wykonania postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia. 3. Do wycznej jurysdykcji krajowej nale sprawy z powdztw przeciwegzekucyjnych, jeeli egzekucja ma by wszczta lub jest prowadzona w Rzeczypospolitej Polskiej.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 327/360

Ksiga pierwsza a. Immunitet sdowy i egzekucyjny Art. 1111. 1. Nie mog by pozywane przed sdy polskie nastpujce osoby: 1) uwierzytelnieni w Rzeczypospolitej Polskiej szefowie przedstawicielstw dyplomatycznych pastw obcych; 2) czonkowie personelu dyplomatycznego przedstawicielstw pastw obcych w Rzeczypospolitej Polskiej; 3) inne osoby korzystajce z immunitetw dyplomatycznych na mocy ustaw, umw lub powszechnie ustalonych zwyczajw midzynarodowych; 4) czonkowie rodzin osb wymienionych w pkt 13, jeeli pozostaj z nimi we wsplnocie domowej i nie maj obywatelstwa polskiego. 2. Przepisy 1 nie maj zastosowania do osb w nim wymienionych w odniesieniu do: 1) spraw z zakresu prawa rzeczowego dotyczcych prywatnego mienia nieruchomego pooonego w Rzeczypospolitej Polskiej, chyba e mienie to jest w posiadaniu tych osb w imieniu pastwa wysyajcego dla celw przedstawicielstwa dyplomatycznego lub odpowiedniej organizacji midzynarodowej dla celw organizacji; 2) spraw dotyczcych spadkw, w ktrych osoby te wystpuj jako spadkobiercy, zapisobiercy, wykonawcy testamentw, zarzdcy lub kuratorzy spadku w charakterze osb prywatnych, nie za w imieniu pastwa wysyajcego lub odpowiedniej organizacji midzynarodowej; 3) spraw dotyczcych zawodowej lub gospodarczej dziaalnoci tych osb, wykonywanej przez nie w Rzeczypospolitej Polskiej poza funkcjami urzdowymi. Art. 1112. 1. Nie mog by pozywane przed sdy polskie w sprawach wchodzcych w zakres czynnoci dokonanych w toku penienia ich funkcji urzdowych nastpujce osoby: 1) urzdnicy penicy funkcje konsularne w imieniu pastw obcych niezalenie od posiadanego obywatelstwa; 2) cudzoziemcy bdcy pracownikami administracyjnymi i technicznymi przedstawicielstw dyplomatycznych i urzdw konsularnych pastw obcych w Rzeczypospolitej Polskiej lub czonkami personelu suby przedstawicielstw dyplomatycznych oraz inne osoby zrwnane z nimi na mocy ustaw, umw lub powszechnie ustalonych zwyczajw midzynarodowych. 2. Przepis 1 nie ma zastosowania w stosunku do urzdnikw penicych funkcje konsularne oraz pracownikw administracyjnych i technicznych urzdw konsularnych w przypadku wytoczenia przeciwko tym osobom powdztw:

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 328/360

1) wynikych z zawarcia przez nie umowy, w ktrej nie wystpoway wyranie lub w sposb dorozumiany jako przedstawiciele pastwa wysyajcego; 2) o wynagrodzenie szkody powstaej w wyniku wypadku spowodowanego w Rzeczypospolitej Polskiej przez pojazd, statek morski, statek eglugi rdldowej lub statek powietrzny. Art. 1113. Immunitet sdowy sd bierze pod rozwag z urzdu w kadym stanie sprawy. W razie stwierdzenia istnienia immunitetu sd odrzuca pozew albo wniosek. Rozpoznanie sprawy z naruszeniem immunitetu sdowego powoduje niewano postpowania. Jeeli osoba, przeciwko ktrej albo z udziaem ktrej wszczto spraw, uzyska immunitet sdowy w toku postpowania, sd umarza postpowanie. Art. 11131. 1. Osoby wymienione w art. 1111 1, jak rwnie osoby wymienione w art. 1112 1 pkt 2, z wyjtkiem pracownikw administracyjnych i technicznych urzdw konsularnych pastw obcych w Rzeczypospolitej Polskiej, nie maj obowizku skadania zezna w charakterze wiadkw lub wystpowania w charakterze biegego lub tumacza, jak rwnie obowizku przedstawienia dokumentu lub przedmiotu ogldzin, chyba e uprawniona do tego osoba wyrazi zgod. 2. Urzdnicy penicy funkcje konsularne, pracownicy administracyjni i techniczni urzdw konsularnych pastw obcych w Rzeczypospolitej Polskiej, o ktrych mowa w art. 1112 1, jak rwnie czonkowie personelu suby tych urzdw bdcy cudzoziemcami, nie maj obowizku co do faktw zwizanych z wykonywaniem ich funkcji skadania zezna w charakterze wiadkw lub wystpowania w charakterze biegych co do treci prawa pastwa wysyajcego, jak rwnie obowizku przedstawienia dokumentu lub przedmiotu ogldzin, chyba e uprawniona do tego osoba wyrazi zgod. 3. W razie wyraenia zgody, o ktrej mowa w 1 lub 2, nie mona stosowa rodkw przymusu, ani grozi ich zastosowaniem. Art. 1114. 1. Przepisy art. 1111 1 i art. 1112 1 nie maj zastosowania w przypadku, jeeli pastwo wysyajce w sposb wyrany zrzeknie si immunitetu sdowego w stosunku do osb wymienionych w tych przepisach. 2. W stosunku do urzdnikw midzynarodowych, korzystajcych z immunitetu sdowego, zrzeczenie si immunitetu przewidziane w 1 musi by dokonane przez odpowiedni organizacj midzynarodow. 3. Niezalenie od postanowie 1 i 2 osobom wymienionym w art. 1111 1 i art. 1112 1 nie przysuguje immunitet sdowy w sprawach: 1) w ktrych osoby te wszczynaj postpowanie przed sdem polskim; 2) z powdztw wzajemnych przeciwko tym osobom; 3) z powdztw przeciwegzekucyjnych wytoczonych przeciwko nim.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 329/360

Art. 1115. 1. Przeciwko osobom, ktre na podstawie art. 1111 1 i art. 1112 1 korzystaj z immunitetu sdowego w zakresie przewidzianym w tych przepisach, nie moe by take prowadzona egzekucja, chyba e chodzi o spraw, w ktrej osobom tym nie przysuguje immunitet sdowy. 2. Przeciwko osobom okrelonym w 1, w stosunku do ktrych pastwo wysyajce lub odpowiednia organizacja midzynarodowa zrzeky si immunitetu sdowego, moe by prowadzona egzekucja jedynie w przypadku wyranego zrzeczenia si immunitetu przez pastwo wysyajce lub odpowiedni organizacj midzynarodow take w odniesieniu do postpowania egzekucyjnego. 3. Jeeli prowadzenie egzekucji jest dozwolone, niedopuszczalna jest egzekucja z mienia sucego do uytku urzdowego oraz przez stosowanie przymusu wobec osoby dunika. 4. Egzekucja jest niedopuszczalna w pomieszczeniach zajmowanych przez przedstawicielstwa dyplomatyczne, misje zagraniczne lub urzdy konsularne pastw obcych w Rzeczypospolitej Polskiej oraz w mieszkaniach osb wymienionych w art. 1111 1, chyba e szef przedstawicielstwa dyplomatycznego, misji zagranicznej lub urzdu konsularnego wyrazi na to zgod. Art. 11151. Przepisy art. 11111115 stosuje si odpowiednio w postpowaniu zabezpieczajcym. Art. 1116. W razie wtpliwoci co do istnienia immunitetu sdowego lub egzekucyjnego sd moe zwrci si do Ministra Sprawiedliwoci o informacj. Ksiga druga Postpowanie Tytu I Zdolno sdowa i procesowa Art. 1117. 1. Zdolno sdow cudzoziemcw, zagranicznych osb prawnych i jednostek organizacyjnych niebdcych osobami prawnymi okrela si wedug prawa waciwego dla ich zdolnoci prawnej. 2. Zdolno procesow podmiotw wymienionych w 1 okrela si wedug prawa waciwego dla ich zdolnoci do czynnoci prawnych. 3. Cudzoziemiec niemajcy zdolnoci procesowej wedug prawa wskazanego w 2 moe dokonywa czynnoci procesowych przed sdem polskim, jeeli miaby zdolno procesow wedug prawa polskiego.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 330/360

Art. 1118. (uchylony). Tytu II Zabezpieczenie kosztw procesu Art. 1119. Powd, ktry nie ma miejsca zamieszkania lub zwykego pobytu albo siedziby w Rzeczypospolitej Polskiej lub w innym pastwie czonkowskim Unii Europejskiej, jest obowizany na danie pozwanego zoy kaucj na zabezpieczenie kosztw procesu. Art. 1120. Powd nie ma obowizku okrelonego w art. 1119: 1) jeeli ma w Rzeczypospolitej Polskiej majtek wystarczajcy na zapat kosztw; 2) jeeli przysuguje mu lub uzyska zwolnienie od kosztw sdowych; 3) w sprawach maeskich niemajtkowych, w sprawach z powdztwa wzajemnego oraz w postpowaniu nakazowym, upominawczym i uproszczonym; 4) w sprawach, ktre strony zgodnie podday jurysdykcji sdw polskich; 5) jeeli orzeczenie sdu polskiego zasdzajce koszty procesu od powoda na rzecz pozwanego byoby wykonalne w pastwie, w ktrym powd ma miejsce zamieszkania lub zwykego pobytu albo siedzib. Art. 1121. 1. Pozwany moe zgosi danie zabezpieczenia kosztw przed wdaniem si w spr co do istoty sprawy. 2. Pniejsze zgoszenie dania jest dopuszczalne, jeeli dopiero w toku sprawy: 1) pozwany dowiedzia si, e powd nie ma miejsca zamieszkania lub zwykego pobytu albo siedziby w Rzeczypospolitej Polskiej lub w innym pastwie czonkowskim Unii Europejskiej; 2) ustaa podstawa prawna do zwolnienia powoda od obowizku zoenia kaucji. Art. 1122. Pozwany nie ma prawa domaga si zoenia kaucji, jeeli uznana przez niego cz roszczenia powoda wystarcza na zabezpieczenie kosztw. Art. 1123. 1. Sd oznaczy wysoko kaucji, majc na wzgldzie prawdopodobn sum kosztw, ktre poniesie pozwany, jednak bez wczenia kosztw powdztwa wzajemnego.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 331/360

2. Jeeli w toku sprawy okae si, e kaucja nie wystarcza, pozwany moe da dodatkowego zabezpieczenia. 3. Kaucj skada si na rachunek depozytowy sdu, chyba e sd okreli inny sposb jej zoenia. Art. 1124. 1. Zgaszajc w przepisanym czasie wniosek o zabezpieczenie kosztw, pozwany nie ma obowizku skada wyjanie co do istoty sprawy przed rozstrzygniciem tego wniosku. 2. Sd wyznaczy powodowi termin do zoenia kaucji. 3. Po bezskutecznym upywie terminu sd odrzuca pozew lub rodek odwoawczy, orzekajc o kosztach jak w przypadku cofnicia pozwu. Art. 1125. Jeeli w toku postpowania ustanie przyczyna zabezpieczenia, sd na wniosek powoda, po wysuchaniu pozwanego, zwolni powoda od obowizku zabezpieczenia kosztw i zarzdzi zwrot zoonej kaucji. Art. 1126. 1. Sd na wniosek pozwanego zarzdzi zaspokojenie z kaucji przyznanych mu kosztw. 2. Wniosek taki powinien by zgoszony w cigu miesica od uprawomocnienia si orzeczenia. Jeeli wniosku nie zgoszono, sd po upywie tego terminu zarzdzi wydanie kaucji powodowi na jego danie. 3. Sd zarzdzi wydanie powodowi kaucji natychmiast po uprawomocnieniu si orzeczenia, jeeli pozwanemu kosztw nie przyznano. Art. 1127. Pierwszestwo zaspokojenia z kaucji zoonej przez powoda przysuguje pozwanemu przed wszystkimi innymi wierzycielami powoda. Art. 1128. Przepisy tytuu niniejszego stosuje si odpowiednio w postpowaniu nieprocesowym. Tytu III Zwolnienie cudzoziemcw od kosztw sdowych Art. 1129. Cudzoziemcy, zagraniczne osoby prawne i jednostki organizacyjne niebdce osobami prawnymi korzystaj ze zwolnienia od kosztw sdowych na zasadach przewidzianych w przepisach odrbnych.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 332/360

Tytu IV Pomoc prawna Art. 1130. 1. W sprawach przeprowadzania dowodw i dokonywania innych czynnoci oraz dorczania pism sdowych sdy porozumiewaj si z sdami lub innymi organami pastw obcych oraz z polskimi przedstawicielstwami dyplomatycznymi i urzdami konsularnymi, chyba e przepis szczeglny stanowi inaczej. 2. Czynnoci, o ktrych mowa w 1, moe wykonywa referendarz sdowy, z wyjtkiem przeprowadzania dowodu. Art. 1131. 1. Sdy wystpuj o przeprowadzenie dowodw za granic do sdw lub innych organw pastw obcych. 2. Wnioski s przesyane bezporednio, jeeli taki sposb dopuszcza prawo pastwa wezwanego, lub za porednictwem polskiego przedstawicielstwa dyplomatycznego lub urzdu konsularnego. Nie wycza to innych sposobw przesyania wnioskw. 3. Sd moe wnosi o bezporednie zawiadomienie go, stron i ich przedstawicieli, w tym penomocnikw, o miejscu i czasie przeprowadzenia dowodu w celu umoliwienia obecnoci przy przeprowadzeniu dowodu lub udziau w tej czynnoci. 4. Jeeli nie sprzeciwia si temu prawo pastwa wezwanego, sd moe wyznaczy jednego ze swych czonkw (sdzia wyznaczony), aby by obecny przy przeprowadzaniu za granic dowodu przez sd lub inny organ pastwa wezwanego, jak rwnie, aby bra udzia w tej czynnoci. Sd moe w tym celu wyznaczy rwnie biegego. 5. Za zgod pastwa wezwanego sd lub sdzia wyznaczony moe przeprowadzi dowd bezporednio w pastwie wezwanym. Przepisw kodeksu o rodkach przymusu nie stosuje si. 6. W przypadkach wskazanych w 15 sd moe postanowi, w porozumieniu z sdem lub innym organem pastwa wezwanego, e przeprowadzenie dowodu, ktrego charakter si temu nie sprzeciwia, nastpi przy uyciu urzdze technicznych umoliwiajcych obecno lub udzia w dokonaniu tej czynnoci albo jej dokonanie na odlego. Art. 11311. Przepis art. 1131 stosuje si odpowiednio, jeeli sdy wystpuj do sdw lub innych organw pastw obcych o dokonanie innych czynnoci ni przeprowadzenie dowodw.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 333/360

Art. 1132. 1. Sdy wystpuj o dorczenie pism sdowych osobie majcej miejsce zamieszkania lub zwykego pobytu albo siedzib za granic do sdw lub innych organw pastw obcych. 2. Wnioski s przesyane bezporednio, jeeli taki sposb dopuszcza prawo pastwa wezwanego, lub za porednictwem polskiego przedstawicielstwa dyplomatycznego lub urzdu konsularnego. Nie wycza to innych sposobw przesyania wnioskw. Art. 1133. 1. Sd moe dorczy pisma sdowe osobie przebywajcej lub majcej siedzib za granic poczt listem poleconym za potwierdzeniem odbioru, jeeli taki sposb dopuszcza prawo pastwa, w ktrym ma nastpi dorczenie. 2. Jeeli nie jest moliwe dorczenie z powodu odmowy wykonania wniosku przez sd lub inny organ pastwa wezwanego lub dugotrwaego niewykonywania wniosku, sd moe dorczy pisma w sposb okrelony w 1, take wwczas, gdy takiego sposobu nie dopuszcza prawo pastwa, w ktrym ma nastpi dorczenie. Art. 11331. Przepisy art. 1132 i 1133 stosuje si odpowiednio do dorczania pism pozasdowych. Art. 1134. Sdy mog wystpowa do polskiego przedstawicielstwa dyplomatycznego lub urzdu konsularnego o przeprowadzenie dowodu lub o dorczenie pisma, jeeli osoba majca by przesuchana lub odbiorca pisma jest obywatelem polskim przebywajcym za granic. Art. 1135. 1. Sdy polskie przeprowadzaj dowody i dorczaj pisma na wniosek sdw i innych organw pastw obcych. W przypadkach takich waciwy jest sd rejonowy, w ktrego okrgu ma by przeprowadzony dowd lub ma nastpi dorczenie pisma. 2. Sd polski odmawia wykonania czynnoci wymienionych w 1, jeeli: 1) ich wykonanie byoby sprzeczne z podstawowymi zasadami porzdku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej (klauzula porzdku publicznego); 2) ich wykonanie nie naley do zakresu dziaania sdw polskich; 3) pastwo, z ktrego pochodzi wniosek, odmawia sdom polskim wykonywania takich czynnoci; 4) nie zostaa zoona w terminie zaliczka, o ktrej mowa w art. 11351 3.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 334/360

Art. 11351. 1. Wykonanie wniosku sdu lub innego organu pastwa obcego o przeprowadzenie dowodu lub dorczenie pism sdowych przez sd polski odbywa si wedug prawa polskiego. Sd wezwany moe jednak na wniosek sdu lub innego organu pastwa obcego zastosowa przy wykonaniu wniosku inny sposb od przewidzianego przez prawo polskie, jeeli ten sposb wykonania wniosku nie jest zakazany przez prawo polskie i nie jest sprzeczny z podstawowymi zasadami porzdku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej (klauzula porzdku publicznego). 2. Jeeli sd lub inny organ pastwa obcego zwrci si do sdu o dorczenie pisma sdowego osobie przebywajcej w Rzeczypospolitej Polskiej, nie doczajc tumaczenia tego pisma na jzyk polski, dorcza si je odbiorcy, o ile zechce je przyj. Odbiorc, ktry odmawia przyjcia pisma, naley pouczy o moliwoci wystpienia w zwizku z tym niekorzystnych skutkw prawnych za granic. 3. Jeeli w wykonaniu wniosku sdu lub innego organu pastwa obcego mog powsta koszty zwizane z udziaem biegych, tumaczy, wiadkw i innych osb, sd wykonuje wniosek dopiero po zoeniu w wyznaczonym terminie stosownej zaliczki przez sd lub inny organ pastwa obcego. To samo dotyczy kosztw mogcych powsta w wyniku zastosowania innego sposobu ni przewidziany przez prawo polskie. Art. 11352. 1. Jeeli przepis szczeglny nie stanowi inaczej, sdy zawiadamiaj bezporednio sd lub inny organ pastwa wzywajcego, jak rwnie strony i ich przedstawicieli, w tym penomocnikw, o miejscu i czasie przeprowadzenia dowodu w celu umoliwienia obecnoci przy przeprowadzeniu dowodu lub udziau w tej czynnoci tylko na ich wniosek. 2. Jeeli przepis szczeglny nie stanowi inaczej, sdzia lub inna osoba wyznaczona przez sd lub inny organ pastwa wzywajcego mog by obecni przy przeprowadzaniu dowodu lub bra udzia w tej czynnoci tylko za zgod sdu. 3. Na wniosek sdu lub innego organu pastwa wzywajcego sd moe wyrazi zgod na bezporednie przeprowadzenie dowodu w Rzeczypospolitej Polskiej przez sd lub inny organ pastwa wzywajcego lub wyznaczone przez nich osoby, jeeli przeprowadzenie dowodu nie bdzie sprzeczne z podstawowymi zasadami porzdku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej (klauzula porzdku publicznego). W takim przypadku sd na wniosek sdu lub innego organu pastwa wzywajcego stosuje przepisy kodeksu o rodkach przymusu. Przeprowadzenie dowodu nastpuje w obecnoci sdu lub sdziego wyznaczonego. 4. W przypadkach wskazanych w 13 sd moe wyrazi zgod na przeprowadzenie dowodu, ktrego charakter si temu nie sprzeciwia, przy uyciu urzdze technicznych umoliwiajcych obecno lub udzia w dokonaniu tej czynnoci albo jej dokonanie na odlego.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 335/360

Art. 11353. 1. Dorczenie pism sdowych osobom przebywajcym w Rzeczypospolitej Polskiej, ktrym przysuguje immunitet sdowy lub egzekucyjny, oraz innym osobom przebywajcym w budynkach lub pomieszczeniach korzystajcych z nietykalnoci na podstawie ustaw, umw lub powszechnie ustalonych zwyczajw midzynarodowych, dokonuje si za porednictwem Ministerstwa Spraw Zagranicznych. 2. Przepis 1 stosuje si odpowiednio do dorczania pism sdowych obywatelom polskim przebywajcym za granic, ktrzy korzystaj z immunitetu dyplomatycznego lub konsularnego. Art. 11354. Przepisy art. 113511353 stosuje si odpowiednio do wykonywania przez sdy polskie innych czynnoci ni przeprowadzanie dowodu oraz do dorczania pism pozasdowych. Art. 11355. 1. Strona majca miejsce zamieszkania lub zwykego pobytu albo siedzib za granic, jeeli nie ustanowia penomocnika do prowadzenia sprawy zamieszkaego w Rzeczypospolitej Polskiej, obowizana jest wskaza w Rzeczypospolitej Polskiej penomocnika do dorcze. 2. W razie niewskazania penomocnika do dorcze, przeznaczone dla tej strony pisma sdowe pozostawia si w aktach sprawy ze skutkiem dorczenia. Stron naley o tym pouczy przy pierwszym dorczeniu. Strona powinna by rwnie pouczona o moliwoci zoenia odpowiedzi na pismo wszczynajce postpowanie i wyjanie na pimie oraz o tym, kto moe by ustanowiony penomocnikiem. Art. 1136. (uchylony). Tytu V Zabezpieczenie dowodw Art. 1137. Sd moe zabezpieczy dowd znajdujcy si w Rzeczypospolitej Polskiej, jeeli jest to potrzebne do dochodzenia roszczenia za granic. Wniosek o zabezpieczenie dowodu skada si w sdzie rejonowym, w ktrego okrgu dowd ma by przeprowadzony. O terminie wyznaczonym do przeprowadzenia dowodu zawiadamia si wnioskodawc, chyba e zachodzi wypadek niecierpicy zwoki. Poza tym stosuje si odpowiednio art. 310 oraz art. 312314.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 336/360

Tytu VI Zagraniczne dokumenty urzdowe Art. 1138. Zagraniczne dokumenty urzdowe maj moc dowodow na rwni z polskimi dokumentami urzdowymi. Dokument dotyczcy przeniesienia wasnoci nieruchomoci pooonej w Rzeczypospolitej Polskiej powinien by uwierzytelniony przez polskie przedstawicielstwo dyplomatyczne lub urzd konsularny. To samo dotyczy dokumentu, ktrego autentycznoci strona zaprzeczya. Tytu VII Czynnoci dotyczce spadku po cudzoziemcach Art. 1139. 1. W sprawach spadkowych z zakresu postpowania nieprocesowego, w ktrych sdom polskim nie przysuguje jurysdykcja, dokonuj one z urzdu zabezpieczenia spadku oraz otwarcia i ogoszenia testamentu. Zawiadamia si o tym waciwego konsula, ktry moe uczestniczy w postpowaniu. 2. Organom pastwa, ktrego obywatelem by spadkodawca, wydaje si na danie wypis testamentu oraz protokou otwarcia i ogoszenia testamentu. Orygina testamentu moe by wydany, jeeli nie przewiduje si dalszych czynnoci urzdowych w Rzeczypospolitej Polskiej. Art. 1140. 1. Sd z urzdu postanowi o wezwaniu przez ogoszenie osb roszczcych sobie prawa do spadku, spadkobiercw i wierzycieli spadkodawcy, aby w cigu trzech miesicy zgosili i uprawdopodobnili swoje prawa. W ogoszeniu naley wskaza obywatelstwo, miejsce zamieszkania i miejsce zwykego pobytu spadkodawcy. 2. Ogoszenie dorcza si waciwemu urzdowi skarbowemu i konsulowi. Art. 1141. 1. Jeeli nikt nie zgosi si w powyszym terminie, sd spadku postanowi wyda majtek ruchomy waciwemu konsulowi. 2. W przeciwnym razie wyznacza si rozpraw, na ktr wzywa si osoby zainteresowane. Po wysuchaniu stawajcych sd wyda postanowienie o zabezpieczeniu zgoszonych i uprawdopodobnionych praw osb zamieszkaych w Rzeczypospolitej Polskiej oraz obywateli polskich zamieszkaych za granic, jak rwnie o zabezpieczeniu nalenych podatkw. Na postanowienie sdu przysuguje zaalenie. 3. Nie wydany majtek ruchomy bdzie suy na zaspokojenie zabezpieczonych praw. Reszt majtku ruchomego sd postanowi wyda waciwemu konsulowi.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 337/360

4. Wydanie moe nastpi tylko pod warunkiem wzajemnoci. Art. 1142. 1. Jeeli cudzoziemiec zmar w Rzeczypospolitej Polskiej w czasie podry, a nie mia w Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania lub miejsca zwykego pobytu ani majtku oprcz rzeczy przy nim znalezionych, rzeczy te bd zabezpieczone z urzdu przez sd, ktry zawiadamia o tym waciwego konsula. 2. Cz ich sprzedaje si wedug przepisw o sprzeday zabezpieczonych ruchomoci, a z osignitej ceny zaspokaja si koszty pobytu w Polsce i pogrzebu spadkodawcy. Reszta ceny oraz rzeczy nie sprzedanych bdzie wydana waciwemu konsulowi. Tytu VIII Stwierdzenie obcego prawa i wzajemnoci Art. 1143. 1. Sd z urzdu ustala i stosuje waciwe prawo obce. Sd moe zwrci si do Ministra Sprawiedliwoci o udzielenie tekstu tego prawa oraz o wyjanienie obcej praktyki sdowej. 2. Sd moe zwrci si do Ministra Sprawiedliwoci rwnie o udzielenie informacji co do istnienia wzajemnoci w stosunkach z pastwem obcym. 3. Celem ustalenia treci prawa obcego lub obcej praktyki sdowej albo istnienia wzajemnoci sd moe zastosowa take inne rodki, w tym zasign opinii biegych. Tytu IX Uzasadnienie prawomocnych orzecze i wydawanie zawiadcze Art. 1144. Jeeli do uznania albo wykonania prawomocnego orzeczenia sdu polskiego za granic konieczne jest przedstawienie orzeczenia wraz z uzasadnieniem, a orzeczenie nie zawiera uzasadnienia, sd, ktry wyda orzeczenie, sporzdzi uzasadnienie na wniosek strony, uczestnika postpowania lub osoby ubiegajcej si o uznanie lub wykonanie orzeczenia. Art. 11411. Jeeli przepisy odrbne przewiduj wydanie zawiadczenia na potrzeby uznania lub stwierdzenia wykonalnoci orzeczenia, ugody lub innego tytuu egzekucyjnego w innym pastwie czonkowskim Unii Europejskiej, zawiadczenie takie wystawia, stosujc formularz okrelony we waciwych przepisach odrbnych, na wniosek zainteresowanego, przewodniczcy w sdzie, ktry wyda orzeczenie albo zatwierdzi ugod lub przed ktrym ugoda zostaa zawarta. W przypadku innych tytuw egzekucyjnych waciwy do wystawienia zawiadczenia jest przewodniczcy w sdzie rejonowym, w ktrego okrgu tytu zosta sporzdzony.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 338/360

Tytu X Wniosek o uchylenie wyroku wydanego w sprawie alimentacyjnej Art. 11442. 1. W razie stwierdzenia, e istnieje okrelona w przepisach odrbnych podstawa do uchylenia wyroku wydanego w sprawie alimentacyjnej, na wniosek pozwanego, sd, ktry go wyda, uchyla wyrok. 2. Wniosek powinien czyni zado warunkom pisma procesowego i wskazywa okolicznoci uzasadniajce uchylenie wyroku. 3. Sd moe rozpozna wniosek na posiedzeniu niejawnym. Przed uchyleniem wyroku sd wysucha powoda na posiedzeniu lub zada od niego owiadczenia na pimie. 4. Na postanowienie sdu w przedmiocie uchylenia wyroku przysuguje zaalenie. Ksiga trzecia Uznanie i stwierdzenie wykonalnoci Tytu I Uznanie orzecze sdw pastw obcych lub rozstrzygni innych organw pastw obcych Art. 1145. Orzeczenia sdw pastw obcych wydane w sprawach cywilnych podlegaj uznaniu z mocy prawa, chyba e istniej przeszkody okrelone w art. 1146. Art. 1146. 1. Orzeczenie nie podlega uznaniu, jeeli: 1) nie jest prawomocne w pastwie, w ktrym zostao wydane; 2) zapado w sprawie nalecej do wycznej jurysdykcji sdw polskich; 3) pozwanemu, ktry nie wda si w spr co do istoty sprawy, nie dorczono naleycie i w czasie umoliwiajcym podjcie obrony pisma wszczynajcego postpowanie; 4) strona w toku postpowania bya pozbawiona monoci obrony; 5) sprawa o to samo roszczenie midzy tymi samymi stronami zawisa w Rzeczypospolitej Polskiej wczeniej ni przed sdem pastwa obcego; 6) jest sprzeczne z wczeniej wydanym prawomocnym orzeczeniem sdu polskiego albo wczeniej wydanym prawomocnym orzeczeniem sdu pastwa obcego, speniajcym przesanki jego uznania w Rzeczypospolitej Polskiej, zapadymi w sprawie o to samo roszczenie midzy tymi samymi stronami; 7) uznanie byoby sprzeczne z podstawowymi zasadami porzdku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej (klauzula porzdku publicznego).

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 339/360

2. Przeszkody okrelone w 1 pkt 5 i 6 stosuje si odpowiednio do sprawy zawisej przed innym ni sd organem polskim lub organem pastwa obcego oraz do rozstrzygnicia wydanego przez inny ni sd organ polski lub organ pastwa obcego. 3. Przepisw 1 pkt 5 i 6 nie stosuje si, gdy orzeczenie sdu pastwa obcego stwierdza, zgodnie z przepisami tego pastwa o jurysdykcji krajowej, nabycie przez osob mieszkajc albo majc siedzib w Rzeczypospolitej Polskiej mienia spadkowego znajdujcego si w chwili mierci spadkodawcy na obszarze pastwa obcego. Art. 1147. 1. Osoba powoujca si na uznanie orzeczenia sdu pastwa obcego jest zobowizana przedstawi: 1) urzdowy odpis orzeczenia; 2) dokument stwierdzajcy, e orzeczenie jest prawomocne, chyba e prawomocno orzeczenia wynika z jego treci; 3) uwierzytelniony przekad na jzyk polski dokumentw wymienionych w pkt 1 i 2 oraz w 2. 2. Jeeli orzeczenie zostao wydane w postpowaniu, w ktrym pozwany nie wda si w spr co do istoty sprawy, naley przedstawi dokument stwierdzajcy, e pismo wszczynajce postpowanie zostao mu dorczone. Art. 1148. 1. Kady, kto ma w tym interes prawny, moe wystpi do sdu z wnioskiem o ustalenie, e orzeczenie sdu pastwa obcego podlega albo nie podlega uznaniu. 2. Do wniosku o ustalenie, e orzeczenie sdu pastwa obcego podlega uznaniu, naley doczy dokumenty wymienione w art. 1147, a do wniosku o ustalenie, e orzeczenie nie podlega uznaniu, urzdowy odpis orzeczenia wraz z jego uwierzytelnionym przekadem na jzyk polski. Art. 11481. 1. Wniosek, o ktrym mowa w art. 1148, rozpoznaje sd okrgowy, ktry byby miejscowo waciwy do rozpoznania sprawy rozstrzygnitej orzeczeniem sdu pastwa obcego lub w ktrego okrgu znajduje si miejscowo waciwy sd rejonowy, a w braku tej podstawy Sd Okrgowy w Warszawie. 2. W terminie dwch tygodni od dorczenia wniosku strona moe przedstawi sdowi stanowisko w sprawie. Sd moe rozpozna wniosek na posiedzeniu niejawnym. 3. Na postanowienie sdu okrgowego w przedmiocie ustalenia przysuguje

zaalenie, a od postanowienia sdu apelacyjnego skarga kasacyjna; mona take da wznowienia postpowania, ktre zostao zakoczone prawomocnym postanowieniem w przedmiocie ustalenia, oraz stwierdzenia niezgodnoci z prawem prawomocnego postanowienia wydanego w tym przedmiocie.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 340/360

Art. 1149. Przepisy art. 170 i art. 400 stosuje si odpowiednio do prawomocnych postanowie sdu polskiego ustalajcych, e orzeczenia sdu pastwa obcego orzekajce rozwd lub uniewanienie maestwa albo ustalajce nieistnienie maestwa podlegaj uznaniu. Art. 11491. Przepisy tytuu niniejszego stosuje si odpowiednio do rozstrzygni innych organw pastw obcych wydanych w sprawach cywilnych. Tytu II Wykonalno orzecze sdw pastw obcych lub rozstrzygni innych organw pastw obcych oraz ugd zawartych przed takimi sdami i organami lub przez nie zatwierdzonych Art. 1150. Orzeczenia sdw pastw obcych w sprawach cywilnych, nadajce si do wykonania w drodze egzekucji, staj si tytuami wykonawczymi po stwierdzeniu ich wykonalnoci przez sd polski. Stwierdzenie wykonalnoci nastpuje, jeeli orzeczenie jest wykonalne w pastwie, z ktrego pochodzi, oraz nie istniej przeszkody okrelone w art. 1146 1 i 2. Art. 1151. 1. Stwierdzenie wykonalnoci nastpuje na wniosek wierzyciela przez nadanie orzeczeniu sdu pastwa obcego klauzuli wykonalnoci. 2. Do wniosku o nadanie klauzuli wykonalnoci naley doczy dokumenty wymienione w art. 1147, a ponadto dokument stwierdzajcy, e orzeczenie jest wykonalne w pastwie, z ktrego pochodzi, chyba e wykonalno wynika z treci orzeczenia lub prawa tego pastwa. Art. 11511. 1. O nadaniu klauzuli wykonalnoci orzeka sd okrgowy miejsca zamieszkania albo siedziby dunika, a w braku takiego sdu sd okrgowy, w ktrego okrgu ma by prowadzona egzekucja. 2. W terminie dwch tygodni od dnia dorczenia odpisu wniosku dunik moe przedstawi stanowisko w sprawie. Sd rozpoznaje wniosek na posiedzeniu niejawnym. 3. Na postanowienie sdu okrgowego w przedmiocie nadania klauzuli wy-

konalnoci suy zaalenie, a od postanowienia sdu apelacyjnego skarga kasacyjna; mona take da wznowienia postpowania, ktre zostao zakoczone prawomocnym postanowieniem w przedmiocie nadania klauzuli wykonalnoci, oraz stwierdzenia niezgodnoci z prawem

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 341/360

prawomocnego postanowienia wydanego w tym przedmiocie. Przepisu art. 795 2 nie stosuje si.
Art. 11512. 1. Egzekucja na podstawie orzeczenia sdu pastwa obcego moe by wszczta po uprawomocnieniu si postanowienia o nadaniu klauzuli wykonalnoci. Do czasu upywu terminu do wniesienia zaalenia na postanowienie sdu okrgowego o nadaniu klauzuli wykonalnoci, a w razie wniesienia zaalenia do czasu jego rozpoznania przez sd apelacyjny, postanowienie to stanowi tytu zabezpieczenia. Sposb zabezpieczenia okrela wierzyciel we wniosku o dokonanie zabezpieczenia. Dla orzecze obejmujcych roszczenia pienine dopuszczalne s wycznie rodzaje zabezpiecze wymienione w art. 747. W razie potrzeby rodzaj zabezpieczenia moe okreli na wniosek wierzyciela take sd okrgowy w postanowieniu o nadaniu klauzuli wykonalnoci. Do zabezpieczenia tego art. 7507526, art. 7541, art. 755 i art. 757 stosuje si odpowiednio. 2. Wykonanie zabezpieczenia, o ktrym mowa w 1, sd okrgowy moe uzaleni od zoenia przez wierzyciela kaucji. Dunikowi przysuguje pierwszestwo zaspokojenia z kaucji zoonej przez wierzyciela przed wszystkimi innymi wierzycielami wierzyciela. 3. W razie oddalenia zaalenia na postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalnoci albo wydania postanowienia o nadaniu klauzuli wykonalnoci sd apelacyjny moe uzaleni wykonanie orzeczenia sdu pastwa obcego od zoenia stosownego zabezpieczenia przez wierzyciela. Sd moe, jeeli na skutek wykonania orzeczenia mogaby wynikn dla dunika niepowetowana szkoda, wstrzyma wykonanie orzeczenia do czasu upywu terminu do wniesienia skargi kasacyjnej, a w razie jej wniesienia do czasu jej rozpoznania przez Sd Najwyszy. Art. 11513. W przypadkach, o ktrych mowa w art. 840 1, podstawy powdztwa o pozbawienie wykonalnoci orzeczenia sdu pastwa obcego zaopatrzonego w klauzul wykonalnoci nie mog stanowi zarzuty co do przeszkd okrelonych w art. 1146 1 i 2. Art. 11514. Przepisy art. 115011513 stosuje si odpowiednio do rozstrzygni innych organw pastw obcych wydanych w sprawach cywilnych. Art. 1152. Ugody w sprawach cywilnych zawarte przed sdami i innymi organami pastw obcych lub przez nie zatwierdzone staj si tytuami wykonawczymi po stwierdzeniu ich wykonalnoci, jeeli s one wykonalne w pastwie pochodzenia i nie s sprzeczne z podstawowymi zasadami porzdku prawnego w Rzeczypospolitej Polskiej (klauzula porzdku publicznego). Przepisy art. 115111513 stosuje si odpowiednio.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 342/360

Art. 1153. (uchylony). Tytu III Wykonalno orzecze sdw pastw czonkowskich Unii Europejskiej, ugd zawartych przed takimi sdami lub zatwierdzonych przez takie sdy oraz dokumentw urzdowych sporzdzonych w tych pastwach, opatrzonych zawiadczeniem europejskiego tytuu egzekucyjnego Art. 11531. Orzeczenia sdw pastw czonkowskich Unii Europejskiej, ugody zawarte przed takimi sdami lub zatwierdzone przez takie sdy oraz dokumenty urzdowe sporzdzone w pastwach czonkowskich Unii Europejskiej, opatrzone w tych pastwach zawiadczeniem europejskiego tytuu egzekucyjnego, s tytuami egzekucyjnymi i podlegaj wykonaniu w Polsce po nadaniu klauzuli wykonalnoci. Art. 11532. Tytuom egzekucyjnym, o ktrych mowa w art. 11531, klauzul wykonalnoci nadaje sd rejonowy waciwoci oglnej dunika, a jeeli tej waciwoci nie mona ustali sd rejonowy, w ktrego okrgu ma by wszczta egzekucja. Art. 11533. Przepisw art. 11501152 nie stosuje si. Tytu IV Wykonalno europejskich nakazw zapaty wydanych przez sdy pastw czonkowskich Unii Europejskiej Art. 11534. Europejskie nakazy zapaty wydane przez sdy pastw czonkowskich Unii Europejskiej, ktrych wykonalno zostaa stwierdzona w tych pastwach na podstawie przepisw odrbnych, s tytuami egzekucyjnymi i podlegaj wykonaniu w Rzeczypospolitej Polskiej po nadaniu klauzuli wykonalnoci. Art. 11535. Tytuom egzekucyjnym, o ktrych mowa w art. 11534, klauzul wykonalnoci nadaje sd rejonowy waciwoci oglnej dunika, a jeeli tej waciwoci nie mona ustali sd rejonowy, w ktrego okrgu ma by wszczta egzekucja. Art. 11536. Przepisw art. 11501152 nie stosuje si.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 343/360

Tytu V Wykonalno orzecze sdw pastw czonkowskich Unii Europejskiej wydanych w europejskim postpowaniu w sprawie drobnych roszcze Art. 11537. Orzeczenia sdw pastw czonkowskich Unii Europejskiej wydane w europejskim postpowaniu w sprawie drobnych roszcze, opatrzone w tych pastwach zawiadczeniem na podstawie przepisw odrbnych, s tytuami egzekucyjnymi i podlegaj wykonaniu w Rzeczypospolitej Polskiej po nadaniu klauzuli wykonalnoci. Art. 11538. Tytuom egzekucyjnym, o ktrych mowa w art. 11537, klauzul wykonalnoci nadaje sd rejonowy waciwoci oglnej dunika, a jeeli tej waciwoci nie mona ustali sd rejonowy, w ktrego okrgu ma by wszczta egzekucja. Art. 11539. Przepisw art. 11501152 nie stosuje si. Tytu VI Wykonalno orzecze, ugd sdowych i dokumentw urzdowych z pastw czonkowskich Unii Europejskiej w sprawach alimentacyjnych Art. 115310. Orzeczenia w sprawach alimentacyjnych wydane i wykonalne w pastwach czonkowskich Unii Europejskiej bdcych stronami Protokou haskiego z dnia 23 listopada 2007 r. o prawie waciwym dla zobowiza alimentacyjnych (Dz. Urz. UE L 331 z 16.12.2009, str. 17), o ktrym mowa w przepisach odrbnych, jak rwnie pochodzce z tych pastw czonkowskich i w nich wykonalne ugody sdowe i dokumenty urzdowe w sprawach alimentacyjnych, s tytuami egzekucyjnymi i podlegaj wykonaniu w Rzeczypospolitej Polskiej po nadaniu klauzuli wykonalnoci. Art. 115311. Tytuom egzekucyjnym, o ktrych mowa w art. 115310, klauzul wykonalnoci nadaje sd rejonowy waciwoci oglnej dunika, a jeeli tej waciwoci nie mona ustali sd rejonowy, w ktrego okrgu ma by wszczta egzekucja. Art. 115312. Przepisw art. 11501152 nie stosuje si.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 344/360

Cz pita Sd polubowny (arbitraowy) Tytu I Przepisy oglne Art. 1154. Przepisy czci niniejszej stosuje si, jeeli miejsce postpowania przed sdem polubownym znajduje si na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a w wypadkach w czci tej okrelonych take wtedy, gdy miejsce postpowania przed sdem polubownym znajduje si poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej lub nie jest oznaczone. Art. 1155. 1. Miejsce postpowania przed sdem polubownym wskazuj strony, a w razie braku takiego wskazania okrela je sd polubowny, biorc pod uwag przedmiot postpowania, okolicznoci sprawy i dogodno dla stron. 2. Jeeli miejsce postpowania przed sdem polubownym nie zostao okrelone przez strony ani przez sd polubowny, uwaa si, e miejsce tego postpowania znajdowao si na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, gdy na tym terytorium wydane zostao orzeczenie koczce postpowanie w sprawie. Art. 1156. Sdom polskim przysuguje jurysdykcja krajowa w sprawach uregulowanych przepisami niniejszej czci, jeeli miejsce postpowania przed sdem polubownym znajduje si na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Sdom polskim przysuguje jurysdykcja krajowa take wtedy, gdy przepisy niniejszej czci przewiduj czynnoci sdu w zwizku z postpowaniem przed sdem polubownym, ktrego miejsce znajduje si poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej albo nie jest oznaczone. Art. 1157. Jeeli przepis szczeglny nie stanowi inaczej, strony mog podda pod rozstrzygnicie sdu polubownego spory o prawa majtkowe lub spory o prawa niemajtkowe mogce by przedmiotem ugody sdowej, z wyjtkiem spraw o alimenty. Art. 1158. 1. Ilekro w czci niniejszej mowa jest o sdzie, rozumie si przez to sd, ktry byby waciwy do rozpoznania sprawy, gdyby strony nie dokonay zapisu na sd polubowny. 2. Przepisy czci niniejszej stosuje si zarwno do sdu polubownego powoanego do rozstrzygnicia poszczeglnego sporu, jak i skadu orzekajcego powoanego w ramach staego sdu polubownego.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 345/360

Art. 1159. 1. W zakresie uregulowanym przepisami niniejszej czci sd moe podejmowa czynnoci jedynie wtedy, gdy ustawa tak stanowi. 2. Na postanowienie sdu przysuguje zaalenie w wypadkach wskazanych w ustawie. 3. W wypadkach, o ktrych mowa w art. 1171, 1172, 1177, 1178 i 1179, sd moe orzec na posiedzeniu niejawnym. Przed rozstrzygniciem sd moe wysucha strony, wysuchanie moe odby si take przez odebranie owiadczenia na pimie. W miar potrzeby sd moe zada, aby owiadczenie na pimie zawierao podpis notarialnie powiadczony. Art. 1160. 1. Jeeli strony nie postanowiy inaczej, zawiadomienie pisemne uwaa si za dorczone, gdy zostao wrczone osobicie adresatowi albo dostarczono je do jego siedziby albo miejsca jego zwykego pobytu lub na wskazany przez niego adres pocztowy. 2. Jeeli adresat jest przedsibiorc wpisanym do waciwego rejestru sdowego albo innego publicznego rejestru, zawiadomienie uwaa si za dorczone, gdy doszo na adres wskazany w rejestrze, chyba e strona podaa inny adres do dorcze. 3. Jeeli adnego z miejsc wymienionych w paragrafach poprzedzajcych nie mona ustali pomimo dooenia naleytej starannoci, zawiadomienie pisemne uwaa si za dorczone, gdy zostao wysane do ostatniego znanego miejsca siedziby albo ostatniego znanego miejsca zwykego pobytu adresata. W takim wypadku zawiadomienie uwaa si za dorczone w ostatnim dniu okresu, w ktrym przesyka moga zosta odebrana przez adresata. 4. Przepisw paragrafw poprzedzajcych nie stosuje si do dorcze sdowych. Tytu II Zapis na sd polubowny Art. 1161. 1. Poddanie sporu pod rozstrzygnicie sdu polubownego wymaga umowy stron, w ktrej naley wskaza przedmiot sporu lub stosunek prawny, z ktrego spr wynikn lub moe wynikn (zapis na sd polubowny). 2. Bezskuteczne s postanowienia zapisu na sd polubowny naruszajce zasad rwnoci stron, w szczeglnoci uprawniajce tylko jedn stron do wytoczenia powdztwa przed sdem polubownym przewidzianym w zapisie albo przed sdem. 3. Zapis na sd polubowny moe wskazywa stay sd polubowny jako waciwy do rozstrzygnicia sporu. Jeeli strony nie postanowiy inaczej wie je regulamin staego sdu polubownego obowizujcy w dacie zawarcia zapisu na sd polubowny.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 346/360

Art. 1162. 1. Zapis na sd polubowny powinien by sporzdzony na pimie. 2. Wymaganie dotyczce formy zapisu na sd polubowny jest spenione take wtedy, gdy zapis zamieszczony zosta w wymienionych midzy stronami pismach lub owiadczeniach zoonych za pomoc rodkw porozumiewania si na odlego, ktre pozwalaj utrwali ich tre. Powoanie si w umowie na dokument zawierajcy postanowienie o poddaniu sporu pod rozstrzygnicie sdu polubownego spenia wymagania dotyczce formy zapisu na sd polubowny, jeeli umowa ta jest sporzdzona na pimie, a to powoanie si jest tego rodzaju, e czyni zapis czci skadow umowy. Art. 1163. 1. Zamieszczony w umowie (statucie) spki handlowej zapis na sd polubowny dotyczcy sporw ze stosunku spki wie spk oraz jej wsplnikw. 2. Przepis 1 stosuje si odpowiednio do zapisw na sd polubowny zawartych w statucie spdzielni lub stowarzyszenia. Art. 1164. Zapis na sd polubowny obejmujcy spory z zakresu prawa pracy moe by sporzdzony tylko po powstaniu sporu i wymaga zachowania formy pisemnej. Przepisu art. 1162 2 nie stosuje si. Art. 1165. 1. W razie wniesienia do sdu sprawy dotyczcej sporu objtego zapisem na sd polubowny, sd odrzuca pozew lub wniosek o wszczcie postpowania nieprocesowego, jeeli pozwany albo uczestnik postpowania nieprocesowego podnis zarzut zapisu na sd polubowny przed wdaniem si w spr co do istoty sprawy. 2. Przepisu 1 nie stosuje si, gdy zapis na sd polubowny jest niewany, bezskuteczny, niewykonalny albo utraci moc, jak rwnie wtedy, gdy sd polubowny orzek o swej niewaciwoci. 3. Wniesienie sprawy do sdu nie stanowi przeszkody do rozpoznania sprawy przez sd polubowny. 4. Przepisy paragrafw poprzedzajcych stosuje si take, gdy miejsce postpowania przed sdem polubownym znajduje si poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej lub nie jest oznaczone. Art. 1166. 1. Poddanie sporu pod rozstrzygnicie sdu polubownego nie wycza moliwoci zabezpieczenia przez sd roszcze dochodzonych przed sdem polubownym. 2. Przepis 1 stosuje si take, gdy miejsce postpowania przed sdem polubownym znajduje si poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej lub nie jest oznaczone.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 347/360

Art. 1167. Penomocnictwo do dokonania czynnoci prawnej udzielone przez przedsibiorc obejmuje rwnie umocowanie do sporzdzenia zapisu na sd polubowny w zakresie sporw wynikajcych z tej czynnoci prawnej, chyba e z penomocnictwa wynika co innego. Art. 1168. 1. Jeeli osoba wyznaczona w zapisie na sd polubowny jako arbiter lub arbiter przewodniczcy odmawia penienia tej funkcji lub gdy penienie przez ni tej funkcji okae si z innych przyczyn niemoliwe, zapis na sd polubowny traci moc, chyba e strony postanowiy inaczej. 2. W braku odmiennej umowy stron, zapis na sd polubowny traci moc, w przypadku gdy sd polubowny wskazany w tym zapisie nie przyj sprawy do rozpoznania lub gdy rozpoznanie sprawy w ramach tego sdu okazao si z innych przyczyn niemoliwe. Tytu III Skad sdu polubownego Art. 1169. 1. Strony mog w umowie okreli liczb sdziw sdu polubownego (arbitrw). 2. W braku takiego okrelenia powouje si sd polubowny w skadzie trzech arbitrw. 3. Postanowienia umowy przyznajce jednej ze stron wicej uprawnie przy powoaniu sdu polubownego s bezskuteczne. Art. 1170. 1. Arbitrem moe by osoba fizyczna bez wzgldu na obywatelstwo, majca pen zdolno do czynnoci prawnych. 2. Arbitrem nie moe by sdzia pastwowy. Nie dotyczy to sdziw w stanie spoczynku. Art. 1171. 1. Strony mog uzgodni sposb powoania arbitrw. 2. W braku takiego uzgodnienia arbitrw powouje si w sposb nastpujcy: 1) jeeli sprawa ma by rozpoznawana przez sd polubowny skadajcy si z nieparzystej liczby arbitrw, kada ze stron powouje rwn liczb arbitrw, a nastpnie arbitrzy powouj arbitra przewodniczcego; jeeli strona nie powoa arbitra lub arbitrw w terminie miesica od dnia otrzymania dania drugiej strony aby to uczynia lub jeeli arbitrzy powoani przez strony nie powoali arbitra przewodniczcego w terminie miesica od dnia ich powoania, arbitra lub arbitrw lub arbitra przewodniczcego powouje sd na wniosek ktrejkolwiek ze stron;
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 348/360

2) jeeli sprawa ma by rozpoznawana przez jedynego arbitra, a w terminie miesica od dnia, w ktrym jedna ze stron zwrcia si o wsplne powoanie arbitra, strony tego nie uczyniy, arbitra powouje sd na wniosek ktrejkolwiek ze stron; 3) jeeli sprawa ma by rozpoznawana przez sd polubowny skadajcy si z parzystej liczby arbitrw, kada ze stron powouje rwn liczb arbitrw, a arbitrzy wybieraj ze swego grona przewodniczcego; jeeli strona nie powoa arbitra lub arbitrw w terminie miesica od dnia otrzymania dania drugiej strony aby to uczynia lub jeeli arbitrzy powoani przez strony nie wybrali arbitra przewodniczcego w terminie miesica od dnia ich powoania, arbitra lub arbitrw lub arbitra przewodniczcego powouje sd na wniosek ktrejkolwiek ze stron. 3. Strona lub strony mog powoa take arbitra zastpczego na wypadek mierci, ustpienia, odwoania (wyganicia powoania) arbitra przez nie wyznaczonego. Art. 1172. Jeeli wedug umowy stron arbitra lub arbitra przewodniczcego ma powoa osoba trzecia, ktra nie dokonaa tego w terminie przez strony okrelonym, a gdy strony tego terminu nie okreliy, w terminie miesica od dnia wezwania jej aby to uczynia, kada ze stron moe wystpi do sdu z wnioskiem o powoanie arbitra lub arbitra przewodniczcego, chyba e strony postanowiy inaczej. Art. 1173. 1. Powoujc arbitra, sd bierze pod uwag kwalifikacje, jakie arbiter powinien mie stosownie do porozumienia stron oraz inne okolicznoci, ktre zapewniaj powoanie na arbitra osoby niezalenej i bezstronnej. 2. Powoujc jedynego arbitra albo arbitra przewodniczcego w sporze midzy stronami majcymi miejsce zamieszkania lub siedzib w rnych pastwach sd powinien rozway potrzeb powoania osoby niezwizanej z adnym z tych pastw. Art. 1174. 1. Osoba powoana na arbitra powinna niezwocznie ujawni stronom wszystkie okolicznoci, ktre mogyby wzbudzi wtpliwoci co do jej bezstronnoci lub niezalenoci. 2. Arbiter moe by wyczony tylko wtedy, gdy zachodz okolicznoci, ktre budz uzasadnione wtpliwoci co do jego bezstronnoci lub niezalenoci, a take wtedy, gdy nie ma kwalifikacji okrelonych w umowie stron. Wyczenia arbitra, ktrego strona sama powoaa lub w powoaniu ktrego uczestniczya moe ona da tylko z przyczyn, o ktrych si dowiedziaa po jego powoaniu.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 349/360

Art. 1175. Arbiter moe ustpi w kadym czasie. Jeeli ustpienie nastpio bez wanych powodw arbiter ponosi odpowiedzialno za wynik std szkod. Art. 1176. 1. Strony mog okreli tryb postpowania o wyczenie arbitra. 2. Jeeli w terminie miesica od dnia, w ktrym strona zgosia do sdu polubownego danie wyczenia arbitra w trybie okrelonym przez strony arbiter nie zostanie wyczony, strona dajca wyczenia moe w terminie nastpnych dwch tygodni wystpi do sdu z wnioskiem o wyczenie arbitra. Odmienne postanowienia umowy stron s bezskuteczne. 3. Jeeli strony nie postanowiy inaczej, strona dajca wyczenia arbitra powinna w terminie dwch tygodni od dnia, w ktrym dowiedziaa si o jego powoaniu lub od dnia, w ktrym dowiedziaa si o okolicznociach wymienionych w art. 1174 2, zawiadomi o tym na pimie wszystkich arbitrw powoanych do rozstrzygnicia sprawy oraz stron przeciwn. W zawiadomieniu, ktre powinno by jednoczenie wysane do wszystkich tych osb, naley wskaza okolicznoci uzasadniajce danie wyczenia. 4. Jeeli w terminie dwch tygodni od dnia, w ktrym zgodnie z przepisem 3 dorczono arbitrowi zawiadomienie o daniu jego wyczenia arbiter ten sam nie ustpi lub nie zostanie odwoany na mocy zgodnych owiadcze stron zoonych na pimie, strona dajca wyczenia moe w terminie nastpnych dwch tygodni wystpi do sdu z wnioskiem o wyczenie arbitra. 5. Jeeli arbiter ustpuje lub zostaje odwoany przez strony w zwizku z daniem jego wyczenia, nie oznacza to samo przez si, e danie to byo uzasadnione. 6. Wniesienie do sdu wniosku, o ktrym mowa w 2 i 4 nie ma wpywu na bieg postpowania przed sdem polubownym, chyba e sd polubowny postanowi zawiesi to postpowanie do czasu rozstrzygnicia takiego wniosku przez sd. Art. 1177. 1. Strony mog w kadym czasie zoy zgodne owiadczenie na pimie o odwoaniu kadego z arbitrw. 2. Na wniosek ktrejkolwiek ze stron sd moe odwoa arbitra, jeeli jest oczywiste, e arbiter nie wykona swych czynnoci w odpowiednim terminie lub jeeli opnia si z ich wykonywaniem bez uzasadnionej przyczyny. Art. 1178. 1. W razie wyganicia powoania arbitra nowy (zastpczy) arbiter jest powoywany w sposb, ktry jest przewidziany dla powoania arbitra. 2. Jeeli ustpienie lub odwoanie przez strony lub sd arbitra powoanego przez jedn ze stron miao miejsce dwukrotnie, druga strona moe zada, aby sd wyznaczy nowego (zastpczego) arbitra za stron przeciwn. Z wnioskiem takim strona moe wystpi w terminie tygodnia od dnia, w ktrym dowiedziaa
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 350/360

si, e nowy (zastpczy) arbiter powoany przez stron przeciwn ustpi lub zosta odwoany. Art. 1179. 1. Arbiter ma prawo do wynagrodzenia za swoje czynnoci oraz do zwrotu wydatkw poniesionych w zwizku z wykonywaniem tych czynnoci. Odpowiedzialno stron z tego tytuu jest solidarna. 2. Jeeli co do wysokoci wynagrodzenia i zwracanych wydatkw nie nastpio porozumienie arbitra ze stronami, arbiter moe da, aby sd ustali jego wynagrodzenie stosownie do nakadu pracy oraz wartoci przedmiotu sporu, a take wydatki podlegajce zwrotowi. 3. Na postanowienie sdu przysuguje zaalenie. Tytu IV Waciwo sdu polubownego Art. 1180. 1. Sd polubowny moe orzeka o swej waciwoci, w tym o istnieniu, wanoci albo skutecznoci zapisu na sd polubowny. Niewano albo wyganicie umowy podstawowej, w ktrej zamieszczono zapis na sd polubowny samo przez si nie oznacza niewanoci lub wyganicia zapisu. 2. Zarzut braku waciwoci sdu polubownego moe by podniesiony nie pniej ni w odpowiedzi na pozew lub w innym terminie okrelonym przez strony, chyba e przed upywem terminu strona nie znaa i przy dooeniu naleytej starannoci nie moga pozna podstawy takiego zarzutu, albo jego podstawa powstaa dopiero po upywie tego terminu. W obu wypadkach sd polubowny moe rozpozna zarzut podniesiony po terminie, jeeli uzna opnienie za usprawiedliwione. Wyznaczenie arbitra przez stron lub uczestniczenie strony w jego wyznaczeniu nie pozbawia jej prawa do podniesienia tego zarzutu. Zarzut, e zgoszone w toku postpowania danie strony przeciwnej wykracza poza zakres zapisu na sd polubowny, powinien by podniesiony niezwocznie po zgoszeniu takiego dania. Sd polubowny moe rozpozna zarzut podniesiony po tym terminie, jeeli uzna opnienie za usprawiedliwione. 3. O zarzucie, o ktrym mowa w 2, sd polubowny moe orzec w odrbnym postanowieniu. Jeeli sd polubowny takim postanowieniem oddali zarzut, kada ze stron moe w terminie dwch tygodni od dnia dorczenia jej tego postanowienia wystpi do sdu o rozstrzygnicie. Wszczcie postpowania przed sdem nie wstrzymuje rozpoznania sprawy przez sd polubowny. Do postpowania przed sdem przepisy art. 1207 stosuje si odpowiednio. Na postanowienie sdu przysuguje zaalenie. Art. 1181. 1. Jeeli strony nie uzgodniy inaczej, sd polubowny na wniosek strony, ktra uprawdopodobnia dochodzone roszczenie, moe postanowi o zastosowaniu takiego sposobu zabezpieczenia, ktry uzna za waciwy ze wzgldu na
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 351/360

przedmiot sporu. Wydajc takie postanowienie sd polubowny moe uzaleni jego wykonanie od zoenia stosownego zabezpieczenia. 2. Na wniosek strony sd polubowny moe zmieni lub uchyli postanowienie wydane na podstawie 1. 3. Postanowienie sdu polubownego o zastosowaniu tymczasowego rodka zabezpieczajcego podlega wykonaniu po nadaniu mu klauzuli wykonalnoci przez sd. Przepisy art. 1214 2 i 3 oraz art. 1215 stosuje si odpowiednio. Art. 1182. Jeeli zastosowanie zarzdzonego przez sd polubowny tymczasowego rodka zabezpieczajcego byo oczywicie nieuzasadnione, strona na rzecz ktrej rodek ten zosta zastosowany, odpowiada za wynik std szkod. Roszczenie o naprawienie szkody moe by dochodzone take w toczcym si postpowaniu przed sdem polubownym. Tytu V Postpowanie przed sdem polubownym Art. 1183. W postpowaniu przed sdem polubownym strony powinny by traktowane rwnoprawnie. Kada ze stron ma prawo do wysuchania i przedstawienia swoich twierdze oraz dowodw na ich poparcie. Art. 1184. 1. Jeeli przepis ustawy nie stanowi inaczej, strony mog uzgodni zasady i sposb postpowania przed sdem polubownym. 2. W braku odmiennego uzgodnienia stron, sd polubowny moe, z zastrzeeniem przepisw ustawy, prowadzi postpowanie w taki sposb, jaki uzna za waciwy. Sd polubowny nie jest zwizany przepisami o postpowaniu przed sdem. Art. 1185. Jeeli strony nie uzgodniy inaczej, sd polubowny niezalenie od ustalonego miejsca postpowania moe wyznaczy posiedzenie w kadym miejscu, jakie uzna za stosowne dla odbycia narady arbitrw albo dla przeprowadzenia dowodw. Art. 1186. W braku odmiennego uzgodnienia stron, postpowanie przed sdem polubownym rozpoczyna si w dniu, w ktrym pozwanemu dorczono pismo zawierajce danie rozpoznania sprawy w postpowaniu przed sdem polubownym (wezwanie na arbitra). Wezwanie na arbitra powinno dokadnie okreli strony i przedmiot sporu oraz wskazywa zapis na sd polubowny, na podstawie ktrego postpowanie ma by prowadzone, a take zawiera wyznaczenie arbitra, jeeli naley to do strony, ktra dokonuje wezwania na arbitra.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 352/360

Art. 1187. 1. Strony mog uzgodni jzyk lub jzyki, w ktrych bdzie prowadzone postpowanie. W braku takiego uzgodnienia, o jzyku lub jzykach postpowania decyduje sd polubowny. Uzgodnienie stron lub decyzja sdu polubownego, jeeli nie postanowiono w nich inaczej, maj zastosowanie do wszystkich owiadcze pisemnych stron, rozprawy oraz orzecze i zawiadomie sdu polubownego. 2. Sd polubowny moe zarzdzi, aby do kadego dokumentu byo doczone jego tumaczenie na jzyk lub jzyki uzgodnione przez strony lub okrelone przez ten sd. Art. 1188. 1. W terminie uzgodnionym przez strony lub, jeeli strony nie postanowiy inaczej, w terminie wyznaczonym przez sd polubowny, powd powinien wnie pozew, a pozwany moe zoy odpowied na pozew. Do pozwu i odpowiedzi na pozew strony mog doczy dokumenty, jakie uznaj za stosowne. 2. W braku odmiennego uzgodnienia stron pozew lub odpowied na pozew mog by uzupenione lub zmienione w toku postpowania przed sdem polubownym, chyba e sd polubowny nie dopuci do takiego uzupenienia lub takiej zmiany ze wzgldu na zbyt pne ich dokonanie. 3. Przepisy 1 i 2 stosuje si take do powdztwa wzajemnego. Art. 1189. 1. W braku odmiennego uzgodnienia stron, sd polubowny decyduje o tym, czy przeprowadzi rozpraw w celu przedstawienia przez strony twierdze lub dowodw na ich poparcie, czy te postpowanie bdzie prowadzone na podstawie dokumentw i innych pism, bez wyznaczania rozprawy. Jeeli strony nie uzgodniy, e postpowanie bdzie prowadzone bez wyznaczania rozprawy, sd polubowny jest obowizany rozpozna spraw na rozprawie, gdy jedna ze stron tego zada. 2. Strony powinny by odpowiednio wczenie zawiadomione o rozprawie oraz posiedzeniach sdu polubownego odbywanych w celu przeprowadzenia dowodw. 3. Wszelkie pisma skadane przez stron sdowi polubownemu powinny by dorczone drugiej stronie. Obu stronom powinny by dorczone opinie biegych oraz inne dowody na pimie, ktre sd polubowny moe wzi pod uwag przy rozstrzyganiu sporu. Art. 1190. 1. Sd polubowny umarza postpowanie, jeeli powd nie wniesie pozwu zgodnie z art. 1188. 2. Jeeli pozwany nie wniesie odpowiedzi na pozew zgodnie z art. 1188, sd polubowny prowadzi postpowanie. Brak odpowiedzi na pozew nie moe by uznany za przyznanie faktw przytoczonych w pozwie.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 353/360

3. Jeeli strona nie stawi si na rozpraw lub nie przedstawi dokumentw, ktre strona obowizana bya przedoy, sd polubowny moe prowadzi postpowanie i wyda wyrok na podstawie zebranego materiau dowodowego. 4. Przepisw 13 nie stosuje si, jeeli strona usprawiedliwi sw bezczynno lub niestawiennictwo, chyba e strony postanowiy inaczej. Art. 1191. 1. Sd polubowny moe przeprowadzi dowd z przesuchania wiadkw, z dokumentw, ogldzin, a take inne konieczne dowody, nie moe jednak stosowa rodkw przymusu. 2. W braku odmiennego uzgodnienia stron, sd polubowny moe take: 1) wyznaczy biegego lub biegych w celu zasignicia ich opinii; 2) zada od strony dostarczenia biegemu odpowiednich informacji lub przedstawienia mu albo udostpnienia do zbadania dokumentw lub innych przedmiotw. 3. W braku odmiennego uzgodnienia stron, na danie strony lub jeeli sd polubowny uzna to za konieczne, biegy po przedstawieniu swojej pisemnej lub ustnej opinii uczestniczy w rozprawie, w toku ktrej strony mog zadawa mu pytania oraz da wyjanie. Art. 1192. 1. Sd polubowny moe zwrci si o przeprowadzenie dowodu lub wykonanie innej czynnoci, ktrej sd polubowny nie moe wykona, do sdu rejonowego, w ktrego okrgu dowd lub czynno powinna by przeprowadzona. W postpowaniu dowodowym przed sdem rejonowym mog wzi udzia strony i arbitrzy z prawem zadawania pyta. 2. Przepis 1 stosuje si take, gdy miejsce postpowania przed sdem polubownym znajduje si poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej lub nie jest oznaczone. Art. 1193. Jeeli uchybiono przepisom niniejszej czci, od ktrych strony mog odstpi albo uchybiono okrelonym przez strony zasadom postpowania przed sdem polubownym, strona, ktra o powyszym uchybieniu wiedziaa, nie moe podnie zarzutu takiego uchybienia przed sdem polubownym, ani te powoa si na takie uchybienie w skardze o uchylenie wyroku sdu polubownego, jeeli nie podniosa zarzutu niezwocznie lub w terminie okrelonym przez strony bd przepisy niniejszej czci.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 354/360

Tytu VI Wyrok sdu polubownego i zakoczenie postpowania Art. 1194. 1. Sd polubowny rozstrzyga spr wedug prawa waciwego dla danego stosunku, a gdy strony go do tego wyranie upowaniy wedug oglnych zasad prawa lub zasad susznoci. 2. W kadym jednak przypadku sd polubowny bierze pod uwag postanowienia umowy oraz ustalone zwyczaje majce zastosowanie do danego stosunku prawnego. Art. 1195. 1. Jeeli sd polubowny rozpoznaje spraw w skadzie wicej ni jednego arbitra, jego orzeczenia zapadaj wikszoci gosw, chyba e strony uzgodniy inaczej. Orzeczenia w kwestiach proceduralnych moe wydawa samodzielnie arbiter przewodniczcy, jeeli zostanie upowaniony do tego przez strony lub przez pozostaych arbitrw. 2. Arbiter, ktry gosowa przeciwko stanowisku wikszoci moe na wyroku przy swoim podpisie zaznaczy, e zgosi zdanie odrbne. 3. Uzasadnienie zdania odrbnego naley sporzdzi w terminie dwch tygodni od dnia sporzdzenia motyww rozstrzygnicia i doczy do akt sprawy. 4. Jeeli przy wydawaniu wyroku nie mona osign wymaganej jednomylnoci lub wikszoci gosw co do rozstrzygnicia o caoci lub o czci przedmiotu sporu, zapis na sd polubowny w tym zakresie traci moc. Art. 1196. 1. Jeeli strony zawary ugod przed sdem polubownym, sd polubowny umarza postpowanie. Osnowa ugody powinna by wcignita do protokou i stwierdzona podpisami stron. 2. Na wniosek stron sd polubowny moe nada ugodzie form wyroku. Wyrok sdu polubownego wydany na podstawie ugody stron powinien odpowiada wymaganiom art. 1197 i zawiera stwierdzenie, e jest wyrokiem sdu polubownego. Wyrok taki ma takie same skutki jak kady inny wyrok sdu polubownego. Art. 1197. 1. Wyrok sdu polubownego powinien by sporzdzony na pimie i podpisany przez arbitrw, ktrzy go wydali. Jeeli wyrok jest wydany przez sd polubowny rozpoznajcy spraw w skadzie trzech lub wicej arbitrw, wystarcz podpisy wikszoci arbitrw z podaniem przyczyny braku pozostaych podpisw. 2. Wyrok sdu polubownego powinien zawiera motywy rozstrzygnicia.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 355/360

3. Wyrok sdu polubownego powinien wskazywa zapis na sd polubowny, na podstawie ktrego wydano wyrok, zawiera oznaczenie stron i arbitrw, a take okrela dat i miejsce jego wydania. Gdy kady z arbitrw podpisuje wyrok w innym pastwie, a strony nie okreliy miejsca wydania wyroku, miejsce to okrela sd polubowny. 4. Wyrok sdu polubownego dorcza si stronom. Art. 1198. Poza wypadkami, o ktrych mowa w art. 1190 1 i art. 1196 1, sd polubowny wydaje postanowienie o umorzeniu postpowania, gdy: 1) powd cofn pozew, chyba e pozwany si temu sprzeciwi, a sd polubowny uzna, e ma on uzasadniony interes w ostatecznym rozstrzygniciu sporu; 2) stwierdzi, e dalsze prowadzenie postpowania stao si z innej przyczyny zbdne lub niemoliwe. Art. 1199. Po wydaniu wyroku albo postanowienia o umorzeniu postpowania lub innego postanowienia koczcego postpowanie w sprawie, kocz si obowizki arbitrw z wyjtkiem obowizkw okrelonych w art. 12001203 i art. 1204 1. Art. 1200. 1. W terminie 2 tygodni od dnia otrzymania wyroku, jeeli strony nie uzgodniy innego terminu: 1) kada ze stron moe, po zawiadomieniu drugiej strony, zwrci si do sdu polubownego o sprostowanie w tekcie wyroku niedokadnoci, bdw pisarskich albo rachunkowych lub innych oczywistych omyek; 2) kada ze stron moe, po zawiadomieniu drugiej strony, zwrci si do sdu polubownego o rozstrzygnicie wtpliwoci co do treci wyroku. 2. Jeeli sd polubowny uzna wniosek za uzasadniony, dokonuje sprostowania lub wykadni wyroku w terminie 2 tygodni od dnia otrzymania wniosku. Wykadnia stanowi integraln cz wyroku. Art. 1201. W terminie miesica od dnia wydania wyroku sd polubowny moe z urzdu sprostowa bdy pisarskie albo rachunkowe lub inne oczywiste omyki. O dokonanym sprostowaniu sd polubowny zawiadamia strony. Art. 1202. Jeeli strony nie postanowiy inaczej, kada z nich moe, po zawiadomieniu drugiej strony, zwrci si do sdu polubownego w terminie miesica od dnia otrzymania wyroku z wnioskiem o jego uzupenienie co do da zgoszonych w postpowaniu, o ktrych sd polubowny nie orzek w wyroku. Po rozpoznaniu wniosku sd polu-

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 356/360

bowny wydaje wyrok uzupeniajcy w terminie do dwch miesicy od dnia zoenia wniosku. Art. 1203. 1. Sd polubowny moe przeduy termin do zoenia wniosku o sprostowanie, wykadni lub wydanie wyroku uzupeniajcego, jeeli uzna to za niezbdne. 2. Do sprostowania lub wykadni wyroku oraz do wyroku uzupeniajcego stosuje si art. 1195 i 1197. Art. 1204. 1. Akta sprawy wraz z oryginaem wyroku sd polubowny skada w sdzie. 2. Stae sdy polubowne mog przechowywa akta we wasnych archiwach i wwczas powinny udostpnia je sdowi oraz innym uprawnionym organom na ich danie. 3. W razie ponownego rozpoznania sprawy przez sd polubowny sd ten jest uprawniony do wgldu w zoone akta. Tytu VII Skarga o uchylenie wyroku sdu polubownego Art. 1205. 1. Wyrok sdu polubownego wydany w Rzeczypospolitej Polskiej moe zosta uchylony przez sd wycznie w postpowaniu wszcztym na skutek wniesienia skargi o jego uchylenie, zgodnie z poniszymi przepisami. 2. Jeeli strony ustaliy, e postpowanie przed sdem polubownym bdzie obejmowao wicej ni jedn instancj, przepis 1 dotyczy ostatecznego wyroku sdu polubownego rozstrzygajcego o daniach stron. Art. 1206. 1. Strona moe w drodze skargi da uchylenia wyroku sdu polubownego, jeeli: 1) brak byo zapisu na sd polubowny, zapis na sd polubowny jest niewany, bezskuteczny albo utraci moc wedug prawa dla niego waciwego; 2) strona nie bya naleycie zawiadomiona o wyznaczeniu arbitra, o postpowaniu przed sdem polubownym lub w inny sposb bya pozbawiona monoci obrony swoich praw przed sdem polubownym; 3) wyrok sdu polubownego dotyczy sporu nieobjtego zapisem na sd polubowny lub wykracza poza zakres takiego zapisu, jeeli jednak rozstrzygnicie w sprawach objtych zapisem na sd polubowny daje si oddzieli od rozstrzygnicia w sprawach nieobjtych tym zapisem lub wykraczajcych poza jego zakres, wyrok moe by uchylony jedynie w zakresie spraw nieobjtych zapisem lub wykraczajcych poza jego zakres; przekroczenie zakresu zapisu na sd polubowny nie moe stanowi podstawy uchylenia wy-

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 357/360

roku, jeeli strona, ktra braa udzia w postpowaniu, nie zgaszaa zarzutw co do rozpoznania roszcze wykraczajcych poza zakres zapisu; 4) nie zachowano wymaga co do skadu sdu polubownego lub podstawowych zasad postpowania przed tym sdem, wynikajcych z ustawy lub okrelonych przez strony; 5) wyrok uzyskano za pomoc przestpstwa albo podstaw wydania wyroku by dokument podrobiony lub przerobiony; 6) w tej samej sprawie midzy tymi samymi stronami zapad prawomocny wyrok sdu. 2. Uchylenie wyroku sdu polubownego nastpuje take wtedy, gdy sd stwierdzi, e: 1) wedug ustawy spr nie moe by rozstrzygnity przez sd polubowny; 2) wyrok sdu polubownego jest sprzeczny z podstawowymi zasadami porzdku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej (klauzula porzdku publicznego). Art. 1207. 1. Do skargi o uchylenie wyroku sdu polubownego przepisy art. 187 stosuje si odpowiednio. 2. Postpowanie ze skargi o uchylenie wyroku sdu polubownego odbywa si wedug przepisw ksigi pierwszej czci pierwszej, jeli przepisy ponisze nie stanowi inaczej. Art. 1208. 1. Skarg o uchylenie wyroku sdu polubownego wnosi si w terminie trzech miesicy od dnia dorczenia wyroku lub jeeli strona wniosa o uzupenienie, sprostowanie bd wykadni wyroku w cigu trzech miesicy od dnia dorczenia przez sd polubowny orzeczenia rozstrzygajcego o tym wniosku. 2. Jeeli skarg o uchylenie wyroku sdu polubownego oparto na podstawie okrelonej w art. 1206 1 pkt 5 lub 6, termin do wniesienia skargi liczy si od dnia, w ktrym strona dowiedziaa si o tej podstawie. Strona nie moe jednak da uchylenia wyroku sdu polubownego po upywie piciu lat od dnia dorczenia jej wyroku sdu polubownego. Art. 1209. 1. Sd, do ktrego wniesiono skarg o uchylenie wyroku sdu polubownego, moe na wniosek jednej ze stron zawiesi postpowanie na czas okrelony, aby umoliwi sdowi polubownemu ponowne podjcie postpowania w celu usunicia podstaw do uchylenia wyroku sdu polubownego. 2. W podjtym postpowaniu sd polubowny wykonuje czynnoci wskazane przez sd. Przepis art. 1202 stosuje si odpowiednio. Stronom nie przysuguje jednak odrbna skarga o uchylenie wydanego w tym trybie wyroku sdu polubownego. Zarzuty do czynnoci sdu polubownego oraz przeciwko wydanemu wyrokowi sdu polubownego rozpoznaje sd po podjciu postpowania.

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 358/360

Art. 1210. Sd na posiedzeniu niejawnym moe wstrzyma wykonanie wyroku sdu polubownego, moe jednak uzaleni wstrzymanie od zoenia zabezpieczenia. Na postanowienie sdu przysuguje zaalenie. Art. 1211. Uchylenie wyroku sdu polubownego nie powoduje wyganicia zapisu na sd polubowny, chyba e strony postanowiy inaczej. Tytu VIII Uznanie i stwierdzenie wykonalnoci wyroku sdu polubownego lub ugody przed nim zawartej Art. 1212. 1. Wyrok sdu polubownego lub ugoda przed nim zawarta maj moc prawn na rwni z wyrokiem sdu lub ugod zawart przed sdem po ich uznaniu przez sd albo po stwierdzeniu przez sd ich wykonalnoci. 2. Wyrok sdu polubownego lub ugoda przed nim zawarta niezalenie od tego, w jakim pastwie zostay wydane, podlegaj uznaniu albo stwierdzeniu wykonalnoci na zasadach okrelonych w niniejszym tytule. Art. 1213. O uznaniu albo stwierdzeniu wykonalnoci wyroku sdu polubownego lub ugody przed tym sdem zawartej sd orzeka na wniosek strony. Do wniosku strona jest obowizana zaczy orygina lub powiadczony przez sd polubowny odpis jego wyroku lub ugody przed nim zawartej, jak rwnie orygina zapisu na sd polubowny lub urzdowo powiadczony jego odpis. Jeeli wyrok sdu polubownego lub ugoda przed nim zawarta albo zapis na sd polubowny nie s sporzdzone w jzyku polskim, strona jest obowizana doczy uwierzytelniony ich przekad na jzyk polski. Art. 1214. 1. O uznaniu wyroku sdu polubownego lub ugody przed nim zawartej, nienadajcych si do wykonania w drodze egzekucji, sd orzeka postanowieniem wydanym na posiedzeniu niejawnym. Na postanowienie sdu suy zaalenie. 2. Sd stwierdza wykonalno wyroku sdu polubownego lub ugody przed nim zawartej, nadajcych si do wykonania w drodze egzekucji, nadajc im klauzul wykonalnoci. Na postanowienie sdu przysuguje zaalenie. 3. Sd odmawia uznania albo stwierdzenia wykonalnoci wyroku sdu polubownego lub ugody przed nim zawartej, jeeli: 1) wedug przepisw ustawy spr nie moe by poddany pod rozstrzygnicie sdu polubownego;

2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 359/360

2) uznanie lub wykonanie wyroku sdu polubownego lub ugody przed nim zawartej byoby sprzeczne z podstawowymi zasadami porzdku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej (klauzula porzdku publicznego). Art. 1215. 1. O uznaniu albo stwierdzeniu wykonalnoci wyroku sdu polubownego wydanego za granic lub ugody zawartej przed sdem polubownym za granic, sd orzeka po przeprowadzeniu rozprawy. 2. Niezalenie od przyczyn wymienionych w art. 1214, sd na wniosek strony odmawia uznania albo stwierdzenia wykonalnoci wyroku sdu polubownego wydanego za granic lub ugody zawartej przed sdem polubownym za granic, jeeli strona wykae, e: 1) nie byo zapisu na sd polubowny, zapis na sd polubowny jest niewany, bezskuteczny albo utraci moc wedug prawa dla niego waciwego; 2) nie bya naleycie zawiadomiona o wyznaczeniu arbitra, o postpowaniu przed sdem polubownym lub w inny sposb bya pozbawiona moliwoci obrony swoich praw przed sdem polubownym; 3) wyrok sdu polubownego dotyczy sporu nieobjtego zapisem na sd polubowny lub wykracza poza zakres takiego zapisu, jeeli jednak rozstrzygnicie w sprawach objtych zapisem na sd polubowny daje si oddzieli od rozstrzygnicia w sprawach nieobjtych tym zapisem lub wykraczajcych poza jego zakres, odmowa uznania albo stwierdzenia wykonalnoci wyroku sdu polubownego moe dotyczy jedynie spraw nieobjtych zapisem lub wykraczajcych poza jego zakres; 4) skad sdu polubownego lub postpowanie przed tym sdem nie byy zgodne z umow stron lub w braku w tym przedmiocie umowy nie byy zgodne z prawem pastwa, w ktrym przeprowadzono postpowanie przed sdem polubownym; 5) wyrok sdu polubownego nie sta si jeszcze dla stron wicy lub zosta uchylony albo jego wykonanie zostao wstrzymane przez sd pastwa, w ktrym lub wedug prawa ktrego wyrok ten zosta wydany. 3. Od postanowienia sdu drugiej instancji w przedmiocie uznania albo stwierdzenia wykonalnoci wyroku sdu polubownego wydanego za granic lub ugody zawartej przed sdem polubownym za granic przysuguje skarga kasacyjna; mona take da wznowienia postpowania zakoczonego prawomocnym postanowieniem w przedmiocie uznania lub stwierdzenia wykonalnoci oraz stwierdzenia niezgodnoci z prawem prawomocnego postanowienia wydanego w tym przedmiocie. Art. 1216. 1. Jeeli wniesiono skarg o uchylenie wyroku sdu polubownego zgodnie z przepisami tytuu VII, sd, do ktrego skierowano wniosek o uznanie albo stwierdzenie wykonalnoci tego wyroku, moe odroczy rozpoznanie sprawy. Sd ten moe rwnie, na wniosek strony dajcej uznania albo stwierdzenia wykonalnoci wyroku sdu polubownego, nakaza drugiej stronie zoenie stosownego zabezpieczenia.
2011-11-21

Kancelaria Sejmu

s. 360/360

2. Przepis 1 stosuje si odpowiednio, jeeli skarg o uchylenie wyroku sdu polubownego wydanego za granic wniesiono w pastwie, w ktrym lub wedug prawa ktrego wyrok zosta wydany. 3. Przepisy 1 i 2 stosuje si odpowiednio do ugody zawartej przed sdem polubownym. Art. 1217. W postpowaniu o uznanie albo stwierdzenie wykonalnoci wyroku sdu polubownego wydanego w Rzeczypospolitej Polskiej lub ugody zawartej przed sdem polubownym w Rzeczypospolitej Polskiej, sd nie bada okolicznoci, o ktrych mowa w art. 1214 3, jeeli skarga o uchylenie wyroku sdu polubownego zostaa prawomocnie oddalona.

2011-11-21