Spis treci

Rozdzia 1. Modelowanie postaci

Pocztek Proste bryy (Primitives) Obiekty siatkowe Materiay Wosy i ubranie

5
5 15 27 38 53

Rozdzia 2. Budowanie sceny

Modelowanie wntrza Materiay Kamera i podstawowe owietlenie sceny Realistyczne owietlenie wntrza Realistyczne owietlenie na zewntrz, czyli Pinokio wychodzi z domu

73
74 99 113 122 127

Rozdzia 3. Skra i szkielet, czyli jak przygotowa posta do animacji

Przygotowanie skry Gotowy szkielet humanoida (Biped) Nakadanie skry na szkielet

135
135 139 147

Rozdzia 4. Animacja
Przygotowania Klucze animacji Kontrolery animacji Animowane wiata, materiay i efekty Biped czenie sekwencji ruchu Kocowe poprawki, rendering i monta filmu O czym warto pamita

151
151 158 169 180 193 206 212 223

158

3ds max 2010 wiczenia praktyczne

w razie potrzeby ustawienie kamery, tak by Pinokio znalaz si w centrum kadru, i zrenderuj na prb ten widok. Obrazek jest uproszczony, bez cieni, wiata wolumetrycznego i lustrzanego odbicia w pododze, ale za to renderuje si szybko (rysunek 4.6).

Rysunek 4.6. Roboczy rendering sceny 6. Zapisz plik wrka_animacja01.max w jego obecnym stanie.

Klucze animacji
W czasach, gdy gwiazd kina by jelonek Bambi, praca nad animacj przebiegaa nastpujco: najpierw przez gwnego animatora rysowane byy postacie w najwaniejszych, kluczowych momentach ruchu, a potem sztab pomocnikw wypenia luki niezliczonymi rysunkami porednich faz. Te gwne klatki nazywane byy klatkami kluczowymi lub krcej kluczami. Teraz jest tak samo, tylko e gwnym animatorem jeste Ty, a zamiast sztabu pomocnikw masz Maksa. Klucz animacji w Maksie to klatka, w ktrej ustanowie okrelon warto dla jakiego wybranego parametru obiektu. Moe to by jego pooenie, kolor materiau, wygicie cokolwiek. Traktuj klucz jako par skoja-

Rozdzia 4. Animacja

159

rzonych ze sob informacji: numer ujcia (Time) oraz warto animowanego parametru (Value). Za to, co dzieje si pomidzy kluczami, odpowiada specjalny algorytm, zwany kontrolerem animacji; w nastpnym podrozdziale dowiesz si o nich wicej. W tym wiczeniu zajmiesz si tylko rozmieszczaniem w czasie kluczy i pozwolisz Maksowi zadba o reszt. Zaczniemy od najprostszego przypadku, czyli animowania transformacji w trybie AutoKey.
Zamiast trybu AutoKey, w ktrym animowane jest wszystko, czego tylko dotkniesz, moesz korzysta z trybu Set Key i animowa scen w sposb bardziej przemylany. W trybie Set Key po dokonaniu kadej zmiany, ktr chciaby uwzgldni w animacji, musisz nacisn duy kwadratowy przycisk z kluczem . Dodatkowo moesz ograniczy moliwo tworzenia kluczy np. do samych przemieszcze i obrotw (Position, Rotation) albo do samych parametrw modyfikatorw (Modifiers). Kliknij przycisk Key Filters, by przejrze dostpne moliwoci.
W I C Z E N I E

4.4

Animacja transformacji

1. Kontynuujemy prac nad plikiem wrka_animacja01.max.

Uaktywnij widok z gry (Top), powiksz widok okna i obracajc (E) obiekty Dummy, zamknij dokadnie okno. Poniewa nie wczylimy jeszcze trybu animacji, to niezalenie od aktualnego pooenia suwaka czasu ta zmiana dotyczy klatki zerowej, przechowujcej wyjciowy stan sceny. 2. Przesu suwak czasu do klatki 20. (moesz te wpisa 20 w okienku tekstowym pod klawiszem Play i wcisn Enter) i wcinij przycisk AutoKey (rysunek 4.7). Przycisk przybiera czerwony kolor, czerwona staje si te obwiednia aktywnego widoku. To oznacza, e tryb animacji zosta wczony. 3. W oknie Top obr kolejno oba obiekty Dummy, otwierajc okno jak najszerzej. Przyjrzyj si listwie pod oknami widokowymi. W miejscach wskazanych strzakami na rysunku 4.8 pojawiy si biae prostokciki, symbolizujce klucze. Pierwszy klucz, ten w klatce zerowej, przechowuje stan wyjciowy (zamknite okno). Drugi, w klatce 20., przechowuje stan kocowy (otwarte okno). Klucze s utworzone niezalenie dla obu skrzyde, czyli dla jednego i dla drugiego obiektu Dummy, i znajduj si na ciece obrotu (Rotation) kadego z nich.

160

3ds max 2010 wiczenia praktyczne

Rysunek 4.7. Zaczynamy animowa

Rysunek 4.8. Klucze animacji utworzone w trybie AutoKey 4. Przejd do klatki 30. i obr kolejno obiekty tak, by okno byo

otwarte, lecz nie na maksymaln szeroko. 5. Wycz tryb AutoKey. Uaktywnij widok z pierwszej kamery (Camera01) i powoli przecignij suwak czasu na odcinku 0 30. Okno otwiera si szeroko, a potem odrobin przymyka. 6. Nie chcemy, by okno otwierao si ju w pierwszej klatce, zanim jeszcze widz zdy si rozezna, co jest w tej scenie wane i na czym ma skoncentrowa wzrok. Zaznacz jeden z obiektw Dummy (obojtnie ktry), umie kursor nad biaym prostokcikiem w klatce zerowej i wciskajc klawisz Shift, przecignij go do klatki 10. Zwolnij klawisz myszy.

Rozdzia 4. Animacja

161

7. Przesu suwak czasu na odcinku 0 20. W pierwszych 10 klatkach

skrzydo okna nie porusza si. Skopiowalimy klucz z klatki zerowej do 10., tak e stan obiektu jest w obu klatkach identyczny, w tym odcinku czasowym nie ma wic adnych zmian. Potem skrzydo okna otwiera si gwatownie, gdy cay obrt musi by teraz wykonany midzy klatk 10. a 20., czyli w czasie o poow krtszym. 8. Wcinij Shift i metod przecignij i upu skopiuj klucz z klatki 20. (otwarte) do klatki 45. 9. Skopiuj klucz z klatki 30. (troch przymknite) do klatki 70. 10. Skopiuj klucz z klatki 45. (otwarte) do klatki 100. Finalny wygld listwy czasowej przedstawia rysunek 4.9.

Rysunek 4.9. Listwa czasowa wypeniona kluczami animacji 11. Zaznacz drugi obiekt Dummy i dokonaj analogicznego kopiowania

kluczy, przy czym nie musisz kopiowa ich do idealnie tych samych klatek wystarcz pobliskie (np. 75. zamiast 70.). Skrzyda okien w starym, rozpadajcym si domu nie powinny raczej porusza si synchronicznie, jak w zegarku. 12. Zaznacz jednoczenie oba obiekty Dummy i kliknij ikon obok listwy czasowej, by obejrze cieki Mini-Curve Editor animacji (rysunek 4.10). Dwie faliste krzywe z nanizanymi biaymi punkcikami (kluczami) symbolizuj przebieg obrotu dwch zaznaczonych obiektw Dummy w czasie. Krzywe s lustrzane, bo obiekty Dummy obracane byy w przeciwnych kierunkach.
cieki animacji moesz oglda w oknie Trackbar albo w ktrym z podobnych okien, dostpnych w menu Graph Editors, jak Track View Curve Editor lub New Track View. Menu Graph Editors oferuje bardziej rozbudowane wersje okien ze ciekami animacji, z wiksz iloci trybw wywietlania i narzdzi. 13. Umie kursor nad oknem hierarchii po lewej stronie, a gdy kursor

przybierze ksztat rczki, przewi hierarchi, tak by zobaczy zaznaczone cieki obrotu (Rotation) obiektu Dummy01

162

3ds max 2010 wiczenia praktyczne

Rysunek 4.10. Krzywe animacji obrotu obu obiektw Dummy

i Dummy02. Hierarchia ta oferuje dostp do wszystkich cieek animacji w scenie, ktrych jest niezliczona ilo oczywicie niemal wszystkie s niewykorzystane. Zauwa, e obracajc obiekt Dummy wzgldem jednej osi, umiecilimy klucze na wszystkich ciekach z grupy Rotation (X Rotation, Y Rotation, Z Rotation), lecz wykresy dwch z nich s cakiem paskie.
W I C Z E N I E

4.5

Edycja kluczy

1. Wcz tryb Wireframe w oknie Camera01, aby odwieanie okna

przebiegao sprawniej, i wcinij przycisk Play. Animacja bdzie odtwarzana na okrgo. 2. Otwrz okno z krzywymi obrotu obu zaznaczonych obiektw, jeli je zamkne, i umie je tak, by widzie okno Camera 01 z animacj (okno krzywych mona wycign na rodek ekranu). Zaznacz dwa klucze znajdujce si w okolicy klatki 45. (moesz przecign wok nich ramk lub klikn je kolejno z wcinitym klawiszem Ctrl). Wcinij narzdzie Slide Keys (oznaczone kkiem na rysunku 4.11) i przesu klucze w lewo o jakie 20 klatek. Oscylujca krzywa wyduy si; wahania okiennic stan si powolniejsze. Nie przejmuj si, e ostatnie klucze wyjechay poza kracow, setn klatk. Nie ma obowizku umieszczania wszystkich kluczy w renderowanym zakresie klatek. Zreszt ta animacja i tak bdzie potem dusza.

Rozdzia 4. Animacja

163

Rysunek 4.11. Przesuwanie kluczy 3. Zaznacz dwa nastpne klucze i przecz si na narzdzie Scale

Values, oznaczone kkiem na rysunku 4.12. Przeskaluj zaznaczone klucze w pionie, zwikszajc odstp midzy nimi, dziki czemu krzywe na tym odcinku stan si gadsze, bardziej paskie. Chodzi o to, by kolejne wychylenia koyszcych si okiennic byy coraz mniejsze. Oce efekt w oknie Camera01.
Przemieszczanie kluczy w pionie w oknie cieek animacji wpywa na warto parametru (w tym przypadku obrotu), a przemieszczanie ich w poziomie wpywa na ich umiejscowienie w czasie.

Rysunek 4.12. Skalowanie kluczy oznacza zmian zapisanych w nich wartoci 4. Moesz jeszcze doszlifowa animacj, przemieszczajc klucze

na krzywej, jeli uznasz to za potrzebne. Gdy skoczysz, zamknij okno krzywych naciniciem przycisku Close i zatrzymaj odtwarzanie (Stop).

164

3ds max 2010 wiczenia praktyczne

Animujemy teraz ma akcj drugorzdn, a mianowicie poruszenie pajczyn szarpnitych podmuchem. Tym razem bdziemy kluczowa parametry modyfikatora.
W I C Z E N I E

4.6

Animacja modyfikatorw
symulujc pajczyn. Wybierz z grnego menu polecenie Modifiers/Free Form Modifiers/FFD 3x3x3. Cay obiekt zostaje otoczony pomaraczow klatk o krawdziach podzielonych dodatkowymi wierzchokami (punktami kontrolnymi). Przemieszczajc punkty tej klatki, moemy deformowa zawarty wewntrz obiekt. Druga paszczyzna otrzymuje identyczn klatk, bo jest to kopia typu Instance, a obiekty Instance maj wsplny stos modyfikatorw. Przejd do panelu Modify, rozwi hierarchi ukryt pod pozycj FFD 3x3x3 w stosie modyfikatorw i zaznacz poziom Control Points (rysunek 4.13 po prawej u gry), by mc edytowa punkty kontrolne. Przecignij mysz w oknie Left lub Front, rysujc ramk zaznaczenia wok caego rodkowego rzdu punktw kontrolnych. Wcinij spacj, by zablokowa zaznaczenie. Wcinij klawisz AutoKey i przesu suwak czasu w okolice klatki 25. W oknie Top przemie zaznaczone wierzchoki, oddalajc je od okna. Im dalej je przemiecisz, tym bardziej zamaszysty bdzie ruch rodkowej czci pajczyny (staraj si nie przecign wielobokw obiektu Plane01 na drug stron ciany pomieszczenia). Wycz tryb AutoKey. Kliknij spacj, by odblokowa zaznaczenie, i przejd na wyszy poziom edycji, zaznaczajc pozycj FFD 3x3x3 w stosie modyfikatorw. Pierwszy klucz na listwie, ten z klatki zerowej, skopiuj do klatki 10. Chodzi o to, by pajczyna nie zacza si porusza, nim jeszcze okno si otworzy. Potem skopiuj klucz z klatki 10. na sam koniec animacji, do klatki 100., aby pajczyna agodnie wracaa do pierwotnego stanu.

1. Zaznacz obiekt Plane01, czyli ustawion pod cian paszczyzn 2.

3.

4.

5. 6.

7.

8.

Rozdzia 4. Animacja

165

Rysunek 4.13. W wyniku przemieszczenia punktw kontrolnych modyfikatora FFD naoonego na obiekt Plane01 (u gry) wybrzuszaj si obie pajczyny (u dou) 9. Przesu suwak czasu od klatki zerowej do 100., obserwujc okno

Camera01. Druga paszczyzna, Plane02 (jak rwnie wszystkie inne pajczyny, jakie by moe rozmiecie w scenie, kopiujc je z opcj Instance), jest animowana w identyczny sposb (rysunek 4.13 u dou). 10. Jeli nie podoba Ci si animacja ktrej z pajczyn i chciaby j zmodyfikowa, np. zmieniajc kierunek przemieszczenia punktw kontrolnych, to zaznacz obiekt Plane, ktrym chcesz si zaj, i kliknij ikon Make Unique pod stosem modyfikatorw (oznaczon kkiem na rysunku 4.14). W ten sposb zerwiesz poczenie midzy modyfikatorami.

166

3ds max 2010 wiczenia praktyczne

Rysunek 4.14. Zerwanie poczenia midzy kopiami pozwala na niezalen animacj punktw kontrolnych modyfikatora 11. Przejd na poziom edycji Control Points. Waciwe punkty s

ju zaznaczone. 12. Wr na pocztek listwy czasowej i wcz ikon trybu Next tu poniej. Kliknij przycisk Next raz, a potem drugi, Key by przej do tego ujcia kluczowego, w ktrym pajczyna jest wybrzuszona (w trybie Next Key nacinicie przycisku Next lub Previous przecza do kolejnego lub poprzedniego klucza, a nie do nastpnej lub poprzedniej klatki). 13. Wcinij przycisk AutoKey i w oknie Top przemie punkty kontrolne tam, gdzie si powinny znale (moesz uy spacji, by zabezpieczy zaznaczenie). Nowa warto w kluczu zastpi poprzedni. 14. Wycz tryb AutoKey oraz tryb edycji punktw kontrolnych. Odtwrz animacj (Play) lub, jeli chcesz dokadniej oceni ruch pajczyn, wykonaj roboczy rendering animacji do pliku AVI (patrz wiczenie 4.8). Na koniec animujemy jeszcze kamer, wykonujc ni may najazd. Od strony technicznej animacja kamery moe by zarwno animacj transformacji (gdy przemiecimy lub obrcimy kamer), jak i animacj parametrw, dostpnych w stosie modyfikatorw (gdy w celu powikszenia lub pomniejszenia widoku uyjemy ogniskowej, czyli tzw. zoomu kamery). W obu przypadkach mona j jednak wykona bardzo prosto za pomoc narzdzi do nawigacji, znajdujcych si w prawym dolnym naroniku ekranu.