FIJAKOWSKI

PAWLIK/MINATO

JARZBEK

QUEER AS FOLK

BEARB OOK

ELLEN
DLA PRENUMERTORW

dwumiesicznik spoeczno-kulturalny LGBTQ

magazyn bezpatny ISSN 1896-3617

l a d y

g a g a

wstpniak
Spis treci 02 03
WSTPNIAK Praktyka queer WYWIAD Przeciw Rzeczpospolitej Wywiad z Urszul Uschi Pawlik i Michaem Minato NEWS Wiadomoci z kraju i ze wiata KRAJ KPH w 16 wojewdztwach Laska z miasta KULTUR A Queer as folk w Polsce

Tekst: Mariusz Kurc

08 09 10

04 05 06

12

OPINIE Wydarzenia LGBTQ 2009 FELIETON Zestaw modej lesbijki WYWIAD Samcoonicy i homoeroci Wywiad z Pawfoto: D. Molga em Fijakowskim KULTUR A Posucie si! My te tu jestemy! Dam by Ellen DeGeneres

21 22 23

Krl i krl Recenzje najnowszych ksiek Zota pitnastka bearbooka Goym okiem: Men at play Letnia burza RNE DZIEWCZYNY odc. 1: pocztek STYL Hello Kitty, goodbye gorset W spodniach i spdnicy CZAJNIK czyli orientacje gwiazd Barciak, Ziobro, Hall, Przemyk, Krzemiski

Praktyka queer
Ukaza si pierwszy numer reaktywowanej Furii nieregularnika feministyczno-lesbijskiego. A w nim m.in. znakomity tekst Anny Laszuk, redaktorki naczelnej (i od tego numeru rwnie felietonistki Repliki), pt. Nowoczesny closet czyli queer po polsku. Autorka pisze w nim: Mimo e ujawniania si na masow skal nie byo, ju tu i wdzie jest ono passe. () Dokadnie chodzi mi tak o niektre dziaaczki, jak i studentki lesbian i gender studies, czy mode dziewczyny z tzw. brany. Zjawisko dotyczy rwnie mczyzn. Amerykaskie queer byo polityczne (we are here, we are queer, get fucking used to it My, zboczecy, jestemy tu przyzwyczajcie si, kurwa, do tego krzyczano w USA na demonstracjach antyhomofobicznych) i wyzwalao od sztywnych kategorii pciowych/seksualnych. Queer po polsku, jak pisze Laszuk, ulokowao si bezpiecznie gdzie pomidzy bibliotek uniwersyteck a modnym wielkomiejskim klubem i w naszych realiach wyzwolio swych zwolennikw/-czki przede wszystkim od... polityki. Polski ruch LGBT musi by polityczny, aby przeprowadzi zmiany, ktre wypisujemy na sztandarach (zwizki partnerskie, walka z mow nienawici, uregulowania prawne dotyczce homorodzicelstwa, edukacja itd.). Zamiast wic rozbija od wewntrz i tak saby ruch LGBT walk o zniesienie kategorii pci i seksualnoci, moe lepiej wyrazi wreszcie rnorodno w jego ramach pisze Laszuk. Z kolei dr Antu Sorainen, fiska teoretyczka queer, z ktr wywiad Katarzyny Surmiak-Domaskiej ukaza si w Wysokich obcasach (12.12.2009), mwia o rozdwiku pomidzy akademickimi teorety(cz)kami queer a dziaacz(k)ami LGBT: Nasze sposoby mylenia s kompletnie rne. Oni uwaaj, e teoria queer to pusta gadanina, ktra nie ma zastosowania w codziennym yciu. Prbuj wszelkimi sposobami zasymilowa si ze wiatem heteronormatywnym. Jednoczenie Sorainen nie ma problemu z samookreleniem si: Nie kryj tego, e jestem lesbijk. Wybr pomidzy teori queer (w polskim wydaniu) a asymilacj z heteronorm wydaje mi si faszywy. Replika postuluje, podobnie jak Laszuk, dawanie wiadectwa rnorodnoci nieheteronormatywnych tosamoci seksualnych bez poczucia wstydu czy winy. Ze zdumieniem wic przeczytaem retoryczne pytanie Joanny Mizieliskiej, polskiej teoretyczki queer (w tekcie Ponadnarodowe spojrzenia na teori queer w Wielkiej Brytanii i Polsce wyzwanie dla angielsko-amerykaskiego spojrzenia na teori queer w InterAliach(4/2009): Dlaczego wikszo aktywistw uwaa, e coming out i polityka tosamoci oparte na naturalistycznej koncepcji orientacji seksualnej (jako biologicznie uwarunkowanej/ danej) jest bardziej skuteczn strategi? Replika stoi na stanowisku, e coming out i polityka tosamoci, owszem, s najbardziej skuteczn strategi walki z homofobi, patriarchatem etc., ale nie opiera tych poj o naturalistyczn koncepcj orientacji seksualnej. Nie zajmujemy si biologicznoci orientacji seksualnej, nie obchodzi nas ona. Nie promujemy postawy jestem gejem/lesbijk/bi/trans..., bo taki si urodziem. Nasi bohaterowie i bohaterki mwi raczej: jestem gejem/lesbijk/bi/trans... i nie wstydz si tego, nie boj si o tym mwi otwarcie. Tak naszym zdaniem wyglda praktyka queer jak cytowany obok comingoutowy okrzyk amerykaskiego ruchu LGBT. (MK)

foto: M.Rak

1% na KPH
Przekazujc 1% Twojego podatku na rzecz KPH, wspierasz tolerancj. To proste i nic nie kosztuje. Wypenij tylko odpowiedni rubryk w rocznym zeznaniu podatkowym. Wpisz nazw Stowarzyszenie Kampania Przeciw Homofobii oraz numer KRS: 0000111209

Prenumerata
Jeli chcesz otrzymywa dwumiesicznik Replika do domu wykup prenumerat. Koszt rocznej prenumeraty to 48 z (przesyka krajowa). Wpat naley dokonywa na: Kampania Przeciw Homofobii, numer konta: 35 2130 0004 2001 0344 2274 0001, z dopiskiem: Replika prenumerata (darowizna) oraz podaniem dokadnego adresu do przesyania magazynu.
Wydawca: Stowarzyszenie Kampania Przeciw Homofobii, ul. elazna 68, Warszawa, tel.: 022 423 64 38, replika@kph.org.pl Redaktor naczelny: Mariusz Kurc Redakcja: Maciej Kirschenbaum, Magda Poche, Bartosz Reszczak, Krzysztof Tomasik Wsppraca: Robert Biedro, Ewa Bury, Pawe Fischer-Kotowski, Wojciech Kowalik, Maciej Kucharski, ukasz Maciejewski, Dagmara Molga, Radek Oliwa, Ewa Tomaszewicz, Anna Urbaczyk, Bartosz urawiecki Skad: Agnieszka Kraska www: Monika Czaplicka Redakcja nie zwraca tekstw niezamwionych oraz zastrzega sobie prawo do ich redagowania i skracania. Przedruki po uzyskaniu pisemnej zgody wydawcy.

www.replika.kph.org.pl

Przeciw Rzeczpospolitej
Wywiad z Urszul Uschi Pawlik i Michaem Minato
Rozmawia: Bartosz Reszczak

Co poczulicie widzc rysunek z koz? UP: Zo. I od razu myl, e nie mona tego tak zostawi. MM: Przygnbienie. Potem dopiero wol dziaania. Mam poczucie, e intencj tej satyry byo raczej poniy czy zohydzi osoby homoseksualne, a nie kogokolwiek rozbawi, poza homofobami. Nie pierwszy raz zrwnuje si homoseksualizm z zoofili, ktra przecie jest przestpstwem, a do tego zjawiskiem wyjtkowo obrzydliwym. Dziewczyny z Naszej Sprawy walczyy w sdzie z poznaskimi radnymi, ktrzy zrobili podobne porwnanie. Std zreszt pomys, by nasze dziaanie nazwa Nasz Spraw 2. Bohaterki NS solidaryzuj si z NS2 i suyy nam pomoc. NS zakoczya si ugod i przeprosinami. O co Wy walczycie? UP: O publikacj sprostowania, o co wczeniej bezskutecznie wnosilimy, oraz wpat 10 tys. z na cele spoeczne. Dlaczego akurat ta sprawa skonia Was do podjcia krokw prawnych? W polskich mediach czsto niewybrednie omiesza si osoby LGBT, przykadem choby wypowiedzi Korwina-Mikke czy Cejrowskiego. UP: Oprcz porwnania naszej orientacji seksualnej do zoofilii, poruszyo nas, e ten rysunek by jedynym komentarzem Rz do Parady Rwnoci, na ktrej nielimy transparent z napisem damy ustawy o zwizkach partnerskich. Rzeczpospolit prenumeruje caa administracja i wiele powanych firm, trudniej machn rk na opiniotwrczy dziennik.

Wspiera Was m.in. Kampania Przeciw Homofobii, Lambda Warszawa, Polskie Towarzystwo Prawa Antydyskryminacyjnego. MM: Tak, nie czujemy si w tej sprawie samotni. Rzeczpospolit wydaje si wspiera Jacek Adler z gaylife.pl, ktry na amach Rz uzna proces za zbdny, mwic: Skoro mamy wolno sowa, to wolno krytykowa wszystko i kadego, kto bierze udzia w yciu publicznym. MM: Nie godzimy w wolno sowa. Kada wolno obwarowana jest obowizkami i odpowiedzialnoci, a krytyka to nie to samo, co obraanie i podawanie kamliwych informacji. Kady ma prawo, gdy poczuje si uraony, domaga si zadouczynienia i to sd zdecyduje, kto ma racj. Najgorsze jest, gdy w debacie publicznej zachodzi manipulacja faktami, co niestety we wspomnianych przez ciebie komentarzach si zdarzyo. UP: Warto doda, e temu samemu Jackowi Adlerowi udzieli wywiadu prof. Tomasz Nacz, ktry w oparciu o podane przez niego niepene i czciowo nieprawdziwe informacje skrytykowa nasze dziaania. Po dokadnym zapoznaniu si z ca spraw odwoa jednak swoj krytyk i udzieli nam poparcia. Jakie skutki mogaby przynie wygrana? MM: Pokazaaby, e nie mona bezkarnie kama na temat osb homo i biseksualnych, a take pomogaby ksztatowa przysze wyroki sdw w podobnych przypadkach.

Ale w polskim prawie nie ma kategorii precedensu. UP: To prawda, jednak sdy polskie, chocia nie musz, zazwyczaj bior pod uwag kierunek wyrokowania w poprzednich podobnych sprawach. Ponadto, do polskich mediw poszedby jednoznaczny przekaz: tak postpowa nie wolno. Wydawcy dwa razy pomyl, zanim opublikuj podobn satyr czy publicystyk. A jeeli przegracie? MM: Wartoci sam w sobie jest wprowadzenie naszego powdztwa na wokand. Nie postrzegam tej sprawy w kategoriach wygranych czy przegranych. Bdziemy nagania zarwno przebieg rozpraw, jak i wyroki. Walory edukacyjne, nawet jeeli sd nie zgodzi si z nami, s nie do przecenienia. Ale przegrana moe spowodowa choby z przekory ca seri rysunkw i tekstw porwnujcych homoseksualizm do zoofilii. UP: Podejmujemy ryzyko, chcc przede wszystkim dowiedzie si, czy takie publikacje s zdaniem polskiego sdu dopuszczalne. Dlaczego mino a ponad 5 miesicy od publikacji do pozwu? MM: Za pozew wzilimy si dopiero, gdy nie doczekalimy si dobrowolnych przeprosin. To bardzo mudna praca. Bardzo pomg nam Wojtek Szot, nasz rzecznik prasowy. W sdzie reprezentuje nas mecenas Jacek wieca. Sprawa moe cign si latami, potrzebujemy wytrwaoci, a na razie czekamy na pierwsz rozpraw. www.naszasprawa2.pl
3

foto: Dagmara Molga

15 czerwca 2009 r. w Rzeczpospolitej znalaz si rysunek Andrzeja Krauzego, przedstawiajcy mczyzn tumaczcego kozie, e s nastpni po parze gejw w kolejce do lubu. Odpowiedzi na oburzenie spoecznoci LGBT by komentarz publicysty Rz, Macieja Rybiskiego, ktry mieszane maestwa kozio-ludzkie nazwa dwupciowymi i zgodnymi z natur. Nastpnie Rz opublikowaa artyku Tomasza P. Terlikowskiego Rewolucja homoseksualna, w ktrym czytamy m.in. Jeli prokreacja, wychowanie i wierno nie maj znaczenia w stosunkach dwch partnerw, a celem jest tylko ich zadowolenie, to nie ma powodw, by czyni rnic midzy relacj homoseksualn a zoofilsk. 2 grudnia 2009 r. do sdu wpyn pozew o naruszenie dbr osobistych przeciw Krauzemu, Terlikowskiemu, Pawowi Lisickiemu, redaktorowi naczelnemu Rz oraz Presspublice, wydawcy Rz (Maciej Rybiski w padzierniku 2009 r. zmar). Pozew zoyli Urszula Uschi Pawlik i Micha Minato, biseksualistka i gej dziaajcy w Stowarzyszeniu Otwarte Forum, dziennikarz i dziennikarka portalu LGBT www.homiki.pl

wywiad

newsy
Kraj
Warszawa. W Warszawie przy stacji Metro Centrum kilku nieznanych mczyzn uderzyo w twarz chopaka, nazywajc go pedaem, gdy ten nie chcia dorzuci si do piwa. Spraw zaja si prokuratura. Lubuskie. We wsi Borowina 19-latek zabi rodzicw. Jak wyzna policji, zrobi to po ktni, spowodowanej brakiem akceptacji rodzicw dla jego homoseksualnej orientacji. Szczecin. W trakcie V Festiwalu Racjonalistycznego odby si pierwszy lub humanistyczny pary gejw. Zawar go ze swoim partnerem Ryszard Giersz, znany z wygranego procesu o zniewag przez ssiadk (m.in. sowem peda). Posowie PiS zgosili do MSWiA propozycje zwalczania pedofilii m.in. monitorowanie blogw i gejowskich klubw. Pose PiS Stanisaw Pita porwna homoseksualizm do zoofilii, nekrofilii i pedofilii w interpelacji do Ministra Kultury dotyczcej planowanej na czerwiec wystawy Homo Ars Erotica w Muzeum Narodowym.

Teksty: Pawe Fischer-Kotowski

Radziszewski z Paszportem Polityki

Zwizkowcy
Portugalia, jako 8. kraj wiata, zalegalizowaa maestwa homoseksualne (ale bez prawa do adopcji dzieci). To bardzo dobry krok w kierunku budowy spoeczestwa sprawiedliwszego i bardziej tolerancyjnego owiadczy portugalski premier Jose Socrates. Podobnie postpiy rwnie wadze Mexico City 20-milionowej stolicy Meksyku i stanu Waszyngton (nie udao si natomiast w Nowym Jorku). Po pewnych perypetiach ostatecznie 29 grudnia 2009 r. doszed do skutku pierwszy lub gejowski w Argentynie (zawarli go Alex Freyre i Jose Maria di Bello). W Wielkiej Brytanii z kolei heteroseksualna para, ktrej odmwiono zarejestrowania zwizku partnerskiego (prawnie zarezerwowanego tam wycznie dla par jednopciowych), zamierza wej na drog sdow. A my (czyli Grupa Inicjatywna ds. zwizkw partnerskich Kostrzewa, Kurc, Legierski, Szypua) kontynuujemy otwarte debaty w najwikszych miastach Polski na temat moliwoci wprowadzenia uregulowa prawnych dla zwizkw osb tej samej pci. Za nami ju m.in. Wrocaw, Gdask, Pozna, Rzeszw, d, Katowice, Warszawa i Szczecin. Przed nami m.in. Lublin, Krakw, Biaystok, Olsztyn, Toru. (MK)

Laureatem Paszportu Polityki w dziedzinie sztuki wizualne zosta Karol Radziszewski: malarz, performer, autor instalacji wideo i fotografii, a ostatnio take kurator (gona wystawa Siusiu w torcik w Zachcie). W 2005 r. zaoy gejowski nieregularnik DIK Fagazine, ktrego jest wydawc i redaktorem naczelnym. Zosta wyrniony za odwag i nowatorstwo. Odbierajc nagrod powiedzia: Chciaem tu zacytowa Lady Gag i podzikowa Bogu i gejom. Dzikuj rodzicom, babciom, bratu Kamilowi, mojemu chopakowi Pawowi oraz dyrekcji Zachty za to, e pozwolia mi nasiusia w ten torcik. (KT)

wiat
Austria. Sd zakaza okrelania mianem osoby homoseksualnej Jrga Haidera nieyjcego lidera skrajnej prawicy oraz sugerowania, e przed mierci mia kochanka pci mskiej. Wywalczya to jego ona w procesie z m.in. Bildem. W orzeczeniu czytamy, e homoseksualizm jest niegodny, narusza dobre imi i amie dobre normy obyczajowe. Uganda. Parlament proponuje wprowadzenie doywocia za seks homoseksualny, kary mierci dla tych, ktrzy bdc nosicielami wirusa HIV, uprawiaj seks, 5 lat wizienia za rozpowszechnianie i promocj homoseksualizmu, 7 lat za wystpowanie w obronie praw homoseksualistw, 3 lata za uchybienie obowizkowi informowania policji o wszelkich przejawach homoseksualizmu, take dla czonkw rodzin gejw, 7 lat za wynajcie homoseksualicie domu lub mieszkania. Przyczyny nasilenia si homofobii w Afryce upatruje si w swoistej inwazji chrzecijaskich fundamentalistw, gwnie z USA. Stany Zjednoczone. Annise Parker z Partii Demokratycznej, lesbijka, zostaa now burmistrzyni Houston, stolicy Texasu, czwartego co do wielkoci miasta USA. Annise Parker Prezydent Obama mianowa Sharon Lubinski szeryfem okrgu Minnesota. To pierwsza tego typu nominacja osoby, ktra deklaruje orientacj homoseksualn.
foto: mat. pras.

Walentynki LGBT
IV Festiwal Rwne prawa do mioci odbdzie si w Warszawie w dniach 11-14.02.2010 r. Organizator, czyli Grupa Modzieowa Kampanii Przeciw Homofobii przewiduje zestaw rnorodnych atrakcji. Kinomani bd z pewnoci uszczliwieni pokazami dwch pierwszych, nieznanych w Polsce, filmw Pedro Almodovara w Kinie Lab Pepi, Luci, Bom i inne dziewczyny z ssiedztwa (godz. 17.00, sobota, 13.02.) oraz Labirynt namitnoci (godz. 17.00, niedziela, 14.02). Po pierwszym z nich w Delikatesach TR wystpi z almodovarowymi piosenkami La Luna i Rossitta Perez (godz. 21.00). W czwartek (11.02) w klubie Rasko od 19.00 miosne karaoke oraz rozdanie Antynagrd Tczowych Dzikw 2009. Wczeniej, bo ju od 18.00, w 1500 m2 Do Wynajcia Slam Poetycki. W tym samym miejscu w pitek o godz. 19.00 wernisa wystawy fotografii Homopresje, czyli impresje na tematy nieheteronormatywne (m.in. Oiko Petersen), a o godz. 20.00. spektakl Szwindel w wykonaniu Grupy Dochodzeniowej. Ci, ktrzy w sobot nie zdecyduj si na Rossitt Perez i La Lun, mog bawi si od 21.00. na Kotylion Party foto: mat. pras. w Obiekcie Znalezionym. Zagra Double Trouble. Za ukoronowaniem festiwalu bdzie koncert Marii Sadowskiej (+ afterparty) w Monobarze (godz. 21.00, niedziela, 14.02). (mat.pras.)

foto: Kuba Dbrowski

KPH w 16 wojewdztwach
Mapa: Sawek Sokoowski
GDASK
OLSZTYN

Kontakt do Oddziaw/Grup Inicjatywnych KPH:

Biaystok: ukasz Karbarz bialystok@kph.org.pl Gdask: Anna Urbaczyk trojmiasto@kph.org.pl Katowice: Tomasz Koodziejczyk slask@kph.org.pl Kielce: Weronika Ponik kielce@kph.org.pl Krakw: Aleksandra Sowa krakow@kph.org.pl Lublin: Magda uczyn lublin@kph.org.pl d: Piotr Pacek lodz@kph.org.pl Nowy Jork: Anna Kondracka nyc@kph.org.pl Olsztyn: Sandra Ejsymont olsztyn@kph.org.pl oraz Damian Chorodek damian.chorodek@wp.pl Opole: Agnieszka Turek opole@kph.org.pl Pozna: Sandra Wiktorko poznan@kph.org.pl oraz Jakub Wilczyski hallocafe@onet.eu Rzeszw: Grzegorz Tereszkiewicz podkarpacie@kph.org.pl Szczecin: Daniel Michalski szczecin@kph.org.pl Toru: Agnieszka Szpak torun@kph.org.pl Warszawa: Agata Chaber warszawa@kph.org.pl Wrocaw: Ola Michuka oraz Beata Borkowska wroclaw@kph.org.pl Wschd (Biaoru, Ukraina): Rodion Bohush wschod@kph.org.pl Zielona Gra: Katarzyna Bienias zielonagora@kph.org.pl

SZCZECIN
BIAYSTOK

TORU
WOCAWEK POZNA

WARSZAWA
ZIELONA GRA D SIERADZ JELENIA GRA

WROCAW

LUBLIN

WABRZYCH OPOLE NYSA

KIELCE

KATOWICE KRAKW oddzialy KPH powstale przed 2009r. oddzialy KPH lub grupy Inicjatywne powstale w 2009r. zalki przyszych struktur KPH
RZESZW

Dla KPH rok 2009 r. przebiega pod znakiem aktywizacji lokalnych rodowisk LGBT w caej Polsce. Powstao a 9 nowych oddziaw lub grup inicjatywnych (patrz: miasta zaznaczone na pomaraczowo na mapie), w piciu kolejnych miastach dziaaj zalki przyszych struktur. Od koca 2009 r. KPH jest obecna w kadym wojewdztwie. Wszystkie te

dziaania byy moliwe dziki wsparciu finansowemu Fundacji Stefana Batorego. Koniec 2009 r. przynis aktywizacj rodowiska LGBT w Opolu. Oddzia KPH w odzi, ktry powsta pod koniec listopada 2009 r., w grudniu zorganizowa debat na temat zwizkw partnerskich oraz wsporganizowa festiwal filmowy A million different loves. Ostatnim miastem wo-

jewdzkim, w ktrym powsta oddzia, s Kielce. Kielecka grupa inicjatywna 1 grudnia, podczas dnia walki z AIDS, rozdawaa prezerwatywy i ulotki informacyjne na gwnej ulicy miasta. Potencjalni dziaacze/-ki z mniejszych miast mog tworzy grupy wolontariackie KPH. W 2009 r. takie grupy powstay m.in. we Wocawku i Jeleniej Grze. wolontariat@kph.org.pl (MK)

Ludzie KPH: Anna Urbaczyk

Laska z miasta
Ania Urbaczyk jest jedn z najstarszych wiekiem osb w KPH, o czym mwi z przeraeniem. Dziaa od 2004 r. Obecnie jest czonkini zarzdu i koordynatork oddziau trjmiejskiego. Redaguje te portal o rnorodnoci i tolerancji MultiKulti (www.multikulti.org.pl). Jej pasj s podre po byych krajach ZSRR, sama moe uchodzi za przodowniczk pracy, pracowaa m.in. w kilku redakcjach, laboratorium farmaceutycznym, kuchni, bya nawet szczudlark podczas festiwalu teatralnego w Omanie. Jest zapalon animatork kultury, w przyszoci chciaaby pisa ksiki lub zaj si dogoterapi, cho rwnie powanie myli o posiadaniu klubu lub knajpy: Gdybym wygraa w totka,

w ktrego nie gram, zaoyabym szczeglnie Gr w klasy Cortazara, knajp wegetariask. beat generation oraz Middlesex EuKocha miasto: Jestem przecie genidesa. To chyba, te ze wzgldu Urban Chick (miejska laska przyp. na wtki queerowe, mj numer jeden. red.), tak po angielsku brzmi moje Fascynuj mnie te pni debiutanci, nazwisko mieje si Ania. Udaje jak Jose Saramago. Relaksuje j kpiel, jej si pozosta idealistk, nonkonsport, gotowanie, napdzaj wyformistk, y aktywnie i aktywizwania, sprzeciw wobec homofobii, stycznie. Sama o sobie mwi: Im ycia w pastwie katolickim, wobec a freak and Im proud! (Jestem fremarginalizacji kultury. akiem i jestem z tego dumna!). PyUwielbia Sheryl Crow, nie tylko tana o najbardziej lesbijsk rzecz foto: arch. pryw. za jej muzyczne dokonania, od wielu na wiecie, wymienia ucie lat celebruje jej urodziny. Chtnie zawykaaczki. Wolny czas spdza na lekturze: Uwiel- prosiabym j na herbat, cho wolaabym, by nie biam ca literatur iberyjsk i iberoamerykask, skoczyo si na rozmowie! (B.R.)

kraj
5

Queer as folk w Polsce

Tekst: Mariusz Kurc

Kultowy gejowski serial od 1 marca 2010 r. po polsku ekskluzywnie na antenie nFilmHD oraz nFilmHD 2
Czterech homoseksualnych przyjaci koo trzydziestki: rezolutny, cho te nieco irytujcy Michael, ironiczny i troch zakompleksiony Ted, przegity i wesoy Emmett oraz boski brutal Brian, prawdziwa seks-maszyna, przed ktr nogi kadego geja w Pittsburghu rozkadaj si same. Oprcz nich, 17-letni blond anioek Justin, ktry ma szczcie straci dziewictwo z Brianem i od niego dowiedzie si praktycznie, na czym polega rimming. Nastpnie stanowcza Melanie i opiekucza Lindsay, para lesbijek, ktr poznajemy w momencie, gdy dziewczyny staj si ro-

kultura

Brian i Justin

dzicami (biologicznym ojcem dziecka urodzonego przez Lindsay jest Brian). I jeszcze najwspanialsza gay-friendly mama (Michaela) na wiecie, czyli Debbie duo bardziej dumna z gejostwa syna ni on sam oraz jej brat, wujek Victor. Plus cay korowd drugoplanowych postaci. Ich perypetie bdzie mona od marca ledzi nie z anglojzycznych kaset czy pyt dvd (oficjalnych lub nie), ale po polsku, na polskim kanale telewizyjnym. Pene 5 sezonw. 83 odcinki. Oryginalny QUEER AS FOLK powsta w Wielkiej Brytanii. Dwa sezony byy emitowane przez Channel 4 w latach 1999-2000. Sukces serialu skoni Amerykanw do nakrcenia wasnej od lewej dr David Cameron i Michael znacznie rozsze-

rzonej wersji, ktr mona byo oglda na Showtime midzy grudniem 2000 a sierpniem 2005 r. Wanie t wersj obejrz teraz polscy widzowie. QUEER AS FOLK jest najlepszym pod wzgldem artystycznym i najwszechstronniejszym pod wzgldem sposobu prezentowania tematyki gejowskiej dzieem telewizyjnym. W cigu piciu sezonw jego twrcom udao si jeden po drugim omwi i pokaza prawie wszystkie aspekty ycia gejw i lesbijek we wspczesnym spoeczestwie. Tytu Queer as folk jest wzity z angielskiego powiedzenia Theres nought so queer as folk i znaczy tyle co nie ma nic rwnie dziwacznego, co czowiek. Poznajemy ycie spoecznoci homoseksualnej ze szczegami i we wszelkich jego dobrych i zych odmianach, ani przez chwil nie tracc z pola widzenia prawdy, e przedstawieni bohaterowie s rwnoprawnymi czonkami spoeczestwa. Chciabym, aby to humanistyczne przesanie serialu dotaro do widzw: tak wyglda ycie tej mniej znanej i mniej licznej czci normalnych obywateli kadego kraju mwi Tomasz Raczek, szef kanaw filmowych telewizji n. Sporo tu humoru, mnstwo ciekawych rozwiza fabularnych wiadczcych o tym, e twrcy z gejowskim wiatem s za pan brat, no i bardzo duo seksu. Pokazanego bardzo miao i apetycznie. Poniewa akcja dzieje si w Pittsburgu (w wersji brytyjskiej w Manchesterze), nie jest to gejowski seks w wielkim miecie Michael ma trudnoci z coming outem

od lewej Lindsay z maym Gusem i Melanie

w pracy, Brian praktycznie nie utrzymuje kontaktu z bardzo homofobicznymi rodzicami, Emmett musia ucieka do Pittsburgha z prowincji itd. Co nie znaczy, e tkwi w psychicznym doku i nie prowadz bujnego ycia uczuciowego i erotycznego. Michael beznadziejnie kocha si w Brianie. Brian traktuje go jak kumpla i zalicza kolejnych przystojniakw (a przerb ma spory kilku na tydzie). Ted ma trem przed kadym podrywem i rzeczywicie permanentnie dostaje kosza. Do tego dochodzi cae spektrum zagadnie dotyczcych HIV nosicielami s wujek Vic i Ben, posta, ktra pojawi si w drugim sezonie serialu. Oraz homorodzicielstwo dwie mamy Melanie i Lindsay oraz ich may synek Gus. Czy polscy geje i lesbijki odnajd si w tych problemach? Raczek nie ma wtpliwoci: Tak, mam wraenie, e z dnia na dzie polska spoeczno

LGBT coraz bardziej przypomina bohaterw pokazanych w QUEER AS FOLK. To zreszt zmienia si bardzo szybko. Sdz, e gdy bdziemy koczyli emisj ostatniego pitego sezonu QAF, ycie polskich gejw i lesbijek bdzie znaczco rnio si od tego, ktre jest teraz naszym udziaem. Zmiany dokonuj si byskawicznie i s nieuchronne, a emisja QAF moe je tylko przyspieszy! Nie ukrywa te, e sam jest fanem serialu: QAF uj mnie tym, e nie uywa stereotypw do opisania ycia gejw i lesbijek. e nie uderza w tony martyrologiczne (ktrych nie lubi najbardziej) i nie prbuje naszego ycia przedstawia w kategoriach rozdzierajcego dramatu. Pokazuje je w sposb pozytywny i zjednujcy sympatie obserwatorw. A na dokadk prawdziwy!

Brian

Internauci gosujcy na www.afterelton.com uznali Briana za najlepszego gejowskiego bohatera telewizyjnego. Jego zwizek z Justinem opierajcy si na zasadach nienaladujcych heteronormatywnych wzorcw (m.in. mona uprawia seks z innymi, cho tylko raz z jednym partnerem; trjkty tudzie ywe prezenty urodzinowe w postaci przystojniaka na gorcy numerek s mile widziane), powinien stanowi cenny wkad subkultury gejowskiej w kultur w ogle.

Justin

Ted i Emmett

Wydarzenia LGBTQ 2009

KPH
W mijajcym roku dwie rzeczy wydaj mi si najwaMarta niejsze. Abramowicz Po pierwsze, spoeczny ruch wok ustawy o zwizkach partnerskich pikiety pod Sejmem, debaty w rnych miastach Polski, zawizanie si grupy roboczej lobbujcej za ustaw. Niestety, klimat polityczny nie sprzyja marzeniom o moliwoci zawierania zwizkw partnerskich, wic bez silnego, spoecznego ruchu trudno mi sobie wyobrazi przyjcie ustawy o zwizkach partnerskich przez polski parlament. Druga wana rzecz mobilizacja gejw i lesbijek z mniejszych miast i ch do dziaania. W tym roku powstay oddziay KPH w Olsztynie, Lublinie, na Podkarpaciu, w Poznaniu, Zielonej Grze i Kielcach. Lada moment, dziki zaangaowaniu grup inicjatywnych, powstan w Biaymstoku, odzi i Opolu. A w zwizku z tym najwikszy sukces Kampanii Przeciw Homofobii mamy oddzia KPH w kadym wojewdztwie!

KobietyKobietom.com
Z pewnoci nie moemy powiedzie, e dowiadczylimy wiekopomnych chwil. W moim Dagmara Molga osobistym rankingu jednake znalazy si wydarzenia, na ktre warto zwrci uwag: Reaktywacja legendarnej Furii periodyku feministyczno-lesbijskiego wietne teksty, wysoki poziom pierwszego-nowego wydania. Brawo dziewczyny! Walka o dobre imi Ryszarda Giersza, ktry wygra proces ze zniesawiajc go ssiadk. (to wana inicjatywa, ktra mwi, e kady w tym kraju mona walczy o siebie!). W tym kontekcie walki warto wspomnie o Naszej Sprawie 2 walce Uschi Pawlik i Michaa Minato (patrz: str. 3 przyp. red.). Dzie Wychodzenia z Szafy inicjatywa, ktra, mam nadziej, rozwinie si w przyszym roku. Rozwj dziaalnoci organizacji LGBTQ zarwno w sferze spoecznej, jak i kulturalnej. Barbie Girls lesbijki, ktre zdobywaj masow popularno. W 2009 roku nie stao si nic pozytywnego w sferze politycznej. A minusem jest cigy brak spjnoci, czy oglnej strategii w dziaalnoci organizacji LGBTQ.

opinie nie

UFA
W minionym roku doszo do istnego wysypu akcji, publikacji, Agnieszka niusw i przeomw dlatego Weseli nie bdziemy skupia si na konkretnych wydarzeniach, a raczej na trendach. Po 20 latach od upadku socjalizmu stwierdziy/-limy, e w dziedzinie praw kobiet i osb nieheteroseksualnych zmiany s co najmniej niezadowalajce. Rok 2009 pokaza, e potrafimy si zmobilizowa: sukcesem (na 150%) zakoczyo si zbieranie podpisw pod projektem ustawy parytetowej. Szczeglnie wana w polskim kontekcie bya rwnie oddolna mobilizacja przeciwko litewskiej ustawie o treciach niebezpiecznych dla nieletnich. Z drugiej strony, kryzys w rodowiskach polskich dziaaczy i teoretykw LGBT sta si zaczynem dyskusji o polityce queer i szansach wykorzystania jej do stworzenia szerszej platformy porozumienia midzy dyskryminowanymi grupami spoecznymi. CDN!
Druk Repliki finansowany z dotacji instytucjonalnej Fundacji im. Stefana Batorego.

Homiki.pl
Ten rok by rokiem dziaaczy. Wypada tutaj uhonorowa Marcin wszechobecnego Wojtka Szota Teodorczyk (wyd. Abiekt.pl), Ann Grodzk (TransFuzja), kabaret Barbie Girls, Rafaa Majk (Modzi Socjalici), Mirk Makuchowsk (KPH). Najwaniejszym wydarzeniem 2009 r. jest proces Ryszarda Giersza, mieszkaca Wolina, ktry wytoczy swojej ssiadce. Nie da si opluwa i obraa, postanowi zawalczy o swoj godno. I wygra! Pokaza caej Polsce, e osoby homo z maych miasteczek rwnie maj prawo do godnego ycia. Niedawno Ryszard znw zasyn pierwszym gejowskim lubem humanistycznym, ktry opisay wszystkie media. Dziaalno publiczna Ryszarda to najlepsza kampania przeciw homofobii i wany gos w debacie o koniecznoci wprowadzenia rejestrowanych zwizkw partnerskich.
8

InnaStrona.pl
Obstawiam wydarzenie mao spektakularne, ale moim zdaRadek niem przeomowe. Ryszard Oliwa Giersz pozywa ssiadk, ktra uprzykrzaa mu ycie niewybrednymi uwagami dotyczcymi jego orientacji seksualnej i wygrywa! Pan Ryszard dopi swego i pokaza, e polskie prawo chroni take godno osb homoseksualnych. Dla mnie najwaniejszy jest jednak inny aspekt tego wydarzenia. Oto okazuje si, e nie jestemy wcale skazani na ask czy nieask tzw. ICH (rzdu, kocioa, spoeczestwa). Mamy nawet w Polsce swoje prawa i moemy o nie zawalczy. Nie trzeba dysponowa wielkimi pienidzmi ani wsparciem politycznym trzeba tylko chcie, a w Polsce trzeba nawet bardziej. Wam wszystkim i sobie samemu ycz wicej takich wydarze i wicej takich ludzi w 2010 roku.

Gejowo.pl
W 2009 r. niektre pastwa zrobiy krok do przodu Krzysztof (zwizki w Austrii i UrugwaHalama ju), inne cofny si, stawiajc na homofobi (Litwa, Uganda). To rok oscarowego sukcesu Obywatela Milka filmu, do obejrzenia ktrego powinno si zmusi wszystkie polskie homiki. I to rok mierci Stephena Gatelyego jego coming out skoni innych do wyjcia z szafy, np. mnie. W Polsce stracilimy przyjaciela, prof. Hod. Udowodnilimy te, e generalnie nam nie zaley (liczebno marszw i parad). Wyjtkiem jest proces wytoczony Rzeczpospolitej za koz. Ale najwaniejsze byo sdowe zwycistwo Ryszarda Giersza. Po raz pierwszy sd jasno stwierdzi, e upokarzanie gejw nawet w Polsce ma granice.

ANNA LASZUK

NIE TYLKO DLA LESBIJEK

ANNA LASZUK

NIE TYLKO DLA LESBIJEK

Zestaw modej lesbijki

Lubicie seriale? No pewnie! Ale moment chyba nie chodzi ci o Plebani? Albo o reszt polskich shitw? Bo Ma Brytani to jasne, e lubimy. I L-word. I Sze stp pod ziemi... w tym odcinku, gdzie David ze swoim facetem, policjantem obczajasz? chc adoptowa dziecko, przychodzi facet z opieki spoecznej Obczajam. Ale moment... teraz bdzie o Gotowych na wszystko. Odcinek sto ktry tam. Na wiecie zima, w domu kanapa i kocyk, umys w stanie miego letargu, jak to bywa podczas degustacji serialu zwaszcza sto ktrego odcinka. Nagle buuums! Serialowy gej rzuca tekstem: Wiesz, gdzie spotykaj si geje z lesbijkami? Tylko na Paradach! miejecie si, czy si nie miejecie? Jeli nie, to pewnie mylicie, e mwi o wrednym tekcie z gupiego homofobicznego serialu (nieprawda!). Albo jestecie na etapie pakania, e w Ameryce ju TO wiedz, a my,

felieton
foto: Dagmara Molga 9

Nawet stereotyp mamy, dziewczyny, jaki saby

na Wschodzie, jak zwykle mamy w plecy. Moliwe te, e naleycie do ludzi, co z nieszczcia (szczeglnie wasnego) z zasady si nie miej. A ja si miej, bo TO, niestety, jest prawda. Niech bdzie, e nie cakiem, ale jednak. Przynajmniej u nas. A gdzie indziej? Ktrego lata, w Barcelonie, przeprowadzam na ten temat mae badania terenowe. W zwykym sklepiku z pamitkami, niedaleko Katedry (wyobracie sobie, e u nas byby to sklepik w ssiedztwie wityni Opatrznoci Boej), natykam si na zestaw modego geja. W rodku mini-lokwka, mini-grzebyczek, mini-pomadka. Na opakowaniu rysunek, gdzie dwaj uroczy chopcy (niewtpliwie w wieku gimnazjalnym) szczerz do siebie zby. Cudo! Robi zdjcie i ochoczo rozgldam si za zestawem modej lesbijki. Niestety, takiego nie ma (nikt nie wymyli, co by tam mona woy? poraka! Nawet stereotyp mamy, dziewczyny, jaki saby).

Wieczorem idziemy na hulank. My, czyli cztery lesbijki i jeden gej. Moje hiszpaskie przyjaciki prowadz nas do dzielnicy, w ktrej jak wynika z mapy branowych knajp jest co niemiara, jedna przy drugiej. Uwaga: wynika z mapy, a nie z dowiadczenia, bo ONE (para moich hiszpaskich przyjaciek) TAM NIE CHODZ. Maj siebie nawzajem, fajne mieszkanie, wsplnych przyjaci, ktrzy WIEDZ, i z ktrymi mona pj do knajpy jakiejkolwiek wszak jest tolerancja. Po co mamy chodzi do branowych? sysz. Ale idziemy, bo Polonia dna wrae. Z rundy po tym eldorado moe by zadowolony tylko nasz przyjaciel-gej. Cztery kolejne kluby s de facto mskie. Pardon w pierwszym (licz uwanie!) a pi dziewczyn. W drugim nie licz, bo i nie ma po co faceci w niezliczonej swej masie gadaj, pij, bawi si i podrywaj nawzajem. Dziki tum i siwy dym (ha! jeszcze mona pali wszdzie). W trzecim i czwartym podobnie. Zaniepokojone studiujemy pilnie mapk jest! Jeden klub lesbijski czeka za rogiem. Ale... nie czeka, bo wanie zamknite. Zamknite w sobot?! Owszem, dziaa tylko w czwartki. Dlaczego? Przecie nikt mi nie wmwi, e w Barcelonie nie ma lesbijek!

Moe Polonia miaa pecha tego lata? A moe wiat tu i wdzie jest podobnie urzdzony, nawet w Hiszpanii. e faceci posiadaj kulturowy odruch zagarniania przestrzeni, do ktrego zwykle si nie przyznaj bo tak jako wychodzi wiemy. O kulturowym odruchu kobiet do rezygnowania z tej samej, wsplnej przestrzeni rwnie. Cakiem sporo wiadomo i o tym, e nie musimy wszystkiego mie na spk co innego nas krci, mamy osobne zabawki i osobne

Jeli za par lat nie znajd w moim kiosku zestawu modej lesbijki obok zestawu modego geja, bdzie to nasza wsplna poraka
seriale (to te powd, dla ktrego geje i lesbijki spotykaj si gwnie na Paradach) Ale jeli za par lat nie znajd w moim kiosku zestawu modej lesbijki obok zestawu modego geja, bdzie to nasza wsplna poraka. Wiecie, nie chodzi o modo (w kocu mona by pomyle o zestawach dla starych). Chodzi o sprawiedliwy dostp do rnych dbr, od zestawu rozrywki po zestaw wadzy.

Anna Laszuk dziennikarka radia TOK FM, redaktorka naczelna Furii, nieregularnika feministyczno-lesbijskiego. Coming out zrobia przy okazji wydania ksiki Dziewczyny, wyjdcie z szafy (2006 r.).

Samcoonicy i homoeroci
Wywiad z Pawem Fijakowskim, historykiem
Rozmawia: Krzysztof Tomasik

wywiad

Ukazaa si wanie twoja ksika Homoseksualizm. Wykluczenie-transgresja-akceptacja opisujca homoseksualizm w dawnych epokach. Skupmy si na trzech rozdziaach powiconych Polsce. W jednym z nich stawiasz prekursorsk hipotez o zwizku Bolesawa Wstydliwego z Leszkiem Czarnym. Jak si wpada na homoseksualny trop u postaci z XIII wieku? Trzeba czyta midzy wierszami. W kronice Jana Dugosza przy Bolesawie Wstydliwym co nie zostao dopowiedziane, w tym wypadku ze wzgldu na jego maonk King najpierw bogosawion, a potem wit. Badacze woleli widzie w nim impotenta ni homoseksualist. To si pojawia w naszej historiografii bardzo wyranie. Jeli istniej jakie niejasnoci w yciu erotycznym, jeli poycie z maonk, czy w ogle z kobietami byo nieudane, to wtedy robi si z tego kogo impotenta, bo lepsze to ni bycie dewiantem. Tu dochodzimy do kwestii sw uywanych przez naszych historykw na okrelenie homoseksualizmu. I wos si jey na gowie! W pracach wspczesnych, sprzed kilku lat, orientacja seksualna bywa nazywana dewiacj, zboczeniem. Anachroniczne sownictwo nie jest jedynym problemem, przede wszystkim brakuje opracowa historycznych na temat homoerotyzmu w kolejnych epokach. Zapnienia w tej dziedzinie s w Polsce ogromne, to s cae dziesiciolecia. Moja ksika to tylko dotknicie tematu, cho jeli
dr Pawe Fijakowski (ur. 1963) historyk i archeolog, pracownik ydowskiego Instytutu Historycznego, gdzie zajmuje si dziejami ydw w dawnej Polsce. W 1987 r. by w redakcji pierwszego gejowskiego pisma foto: D. Molga z Warszawy Efebos. Na portalu Homiki.pl prowadzi dzia Homiteka. Autor ksiek, w tym Seksualno, psyche, kultura. Homoerotyzm w wiecie staroytnym (2007) i najnowszej Homoseksualizm. Wykluczenie-transgresja-akceptacja (2009). Mieszka w Warszawie ze swoim partnerem. Kociarz.

kogo zainspiruje do wasnych bada, do rozszerzenia choby jednego wtku, to znakomicie. Jest mnstwo materiau z XVI-, XVII-, XVIII-go wieku, choby pamitnikarskiego, ale przede wszystkim ksigi sdowe. Tam jest sporo kwestii obyczajowych, take odnoszcych si do homoseksualizmu, ale trzeba duo przewertowa, by to wyuska. Pojawiy si ju pierwsze reakcje na ksik? Niedawno w gazecie Polska bya obrona Warneczyka przed hab. Nawet zacytowano mnie, ale tylko po to, eby zanegowa jakiekolwiek przesanki o homoseksualnoci krla. I w tym momencie przestaje by wane, czy mamy pewno, e Warneczyk by homo, bi czy moe w ogle hetero. Tego si pewnie nigdy nie dowiemy, ale wany jest nasz stosunek: czy bdziemy si broni i traktowa to jako hab czy skaz, czy przyjmiemy do wiadomoci, e tak by mogo, bo to jest cz historii, natury ludzkiej i naszej przeszoci. Od tego jestemy w tej chwili dalecy, szczeglnie cz historykw i osb mylcych w nacjonalistyczny, tradycyjny sposb. W ogle polscy historycy s w wikszoci konserwatywni i prawicowi, szczeglnie ci ze starszego pokolenia. Samo poruszanie tematu jest uznawane za kalanie witoci, cho akurat w przypadku Warneczyka wtek homoseksualizmu pojawia si pracach wielu historykw, ale tylko o tym niemiao napomykano albo gorliwie negowano. To jest bardzo ciekawe, jak zaprzecza si czemu, czego podobno nie byo (miech). Uyty przez Dugosza termin mskie rozkosze jeden z historykw interpretowa nawet, e to moga by gra w karty czy impreza z du iloci alkoholu. Czy w przypadku odlegych epok moemy uywa terminw nam wspczesnych jak homoseksualizm, geje i lesbijki? Nie tylko moemy, ale musimy, homoseksualno to jest termin naukowy. Co do sw gej, lesbijka te mona, cho raczej w literaturze popularnej. Zasada jest taka, e stosujemy okrelenia z naszego wiata, ktre ostronie przenosimy w przeszo. Inaczej to byoby nieczytelne.

Uwaam, e trzeba mie odwag uywania sw jednoznacznych. Ja tak robi i wiem, e to kosztuje. Zdaj sobie spraw, e przez to nie istniej w wielu krgach, szczeglnie poza Warszaw. Nawet miaem tak mieszn histori, e do pewnego momentu byem w jedno miejsce zapraszany, chocia napisaem ksik Homoerotyzm w wiecie staroytnym. Okazao si, e ci ludzie nie wiedzieli, co to znaczy. Jak teraz wydaem Homoseksualizm, to zrozumieli, o co chodzi i kontakt si urwa. W kolejnych rozdziaach pojawiaj si dawne okrelenia na homoseksualizm, czasem zupenie zaskakujce, choby staropolscy sodomczycy czy molubnicy. Staraem si stworzy katalog nazw staropolskich: sodomici, sodomczycy, sodomici to rne warianty tego samego sowa. Dalej: molubnicy, moonicy, samcoonicy, bardzo pikne okrelenia, zupenie dzi nieznane. Jeszcze: samcoonictwo, sodomski grzech, sodomska nieczysto. Kady krg kulturowy i epoka miay swoje okrelenia, czsto wieloznaczne. Wemy synn sodomi, to jest sowo typowe dla kultury chrzecijaskiej redniowiecza. W najwszym znaczeniu opisywao stosunek analny mczyzny z mczyzn, w szerszym stosunek analny mczyzny z kobiet, a w najszerszym wszelkie zachowania nieprokreacyjne, wic niekiedy take mio lesbijsk. A poza tym sodomi okrelano take stosunki ze zwierztami, ale w jzyku polskim powszechniejsze byo bestialstwo. Najwiksze zamieszanie byo w okrelaniu mioci lesbijskiej. Czasem uywano sowa sodomia, czasem mwiono o hermafrodytyzmie, ktry stosowano te do mczyzn. To wszystko jest niejasne, bo jeszcze byo rzymskie tribas, ktre przede wszystkim opisywao prostytutki, a dopiero w dalszej kolejnoci lesbijki. Na ile te okrelenia funkcjonoway w powszechnym uyciu? Przede wszystkim starano si nie uywa poj sodomia i grzech sodomski, bo uznawano je za niedobre, majce z konotacj. Uwaano, e o tym nawet mwi nie wypada

10

np. w jednym kazaniu jest tylko o haniebnej nieczystoci, o ktrej si nie godzi przed uczciwymi uszyma mwi. Starano si mwi opisowo, np. e kto by za chopca albo szlachcic obcowa z jakim chopcem od tyu. Po turecku, bo uwaano, e Turcy tak robi. Jaki by stosunek do odmiecw? Jeli chodzi o literatur pamitnikarsk z okresu staropolskiego, to musz powiedzie, e wprawdzie polska szlachta postrzegaa zachowania homoseksualne negatywnie, ale bez potpienia czy witego oburzenia, raczej kpina. To wynikao z podejcia do wolnoci osobistej, nawet jeli kto postpowa odmiennie, dawano mu do tego prawo. Zreszt nie istniay przepisy prawa pisanego dotyczce szlachty, ktre by umoliwiay ciganie i karanie takiej osoby. W przepisach dla chopstwa i mieszczastwa ju tak, zreszt zapoyczone z Niemiec. Moliwe jest opisanie sytuacji homoseksualistw w niszych stanach? Tak, jeli kto przebada sdowe ksigi miejskie. Mao zachowao si ksig wiejskich, ale miejskich jest sporo. Wiemy, e przepisy nakazyway kar mierci za sodomi, natomiast pozostaje kwestia, na ile to byo stosowane. Nieliczne przypadki zostay wychwycone, ja o nich pisz, ale tak naprawd naley to solidnie przebada. Od lat pracujesz w ydowskim Instytucie Historycznym. Co sdzisz o pojawiajcych si coraz czciej analogiach midzy ydami i osobami homoseksualnymi? Sytuacja grup spychanych na margines zawsze jest podobna. To dotyczy ydw, Romw, gejw i lesbijek, wszelkiego rodzaju mniejszoci, wobec ktrych nie stosuje si czsto nawet zasad tolerancji. To niedobra sytuacja, bo dyskryminacja demoralizuje i niszczy. W Instytucie coraz wicej osb widzi, e nie mona mwi o samych ydach. Trzeba czy to z tym, co jest ywe, bo kwestia ydowska jest ju troch martwa. Problemem istotnym s teraz Wietnamczycy, to s nowi ydzi. Oni chc si integrowa, przechodz na chrzecijastwo, a wanie asymilacja wywouje wcieko, niech prawicy, przed wojn te tak byo. W drugiej poowie lat 80., bdc studentem, uczestniczye w rodzcym si ruchu gejowsko-lesbijskim, spotkaniach Warszawskiego Ruchu Homoseksualnego. WRH, ktremu przewodzi Waldemar Zboralski, dziaa formalnie w strukturach PRON-u (organizacja utworzona w stanie wojennym przy PZPR przyp. red). Byo to dla mnie bardzo trudne, bo nie kochaem komuny i Jaruzelskiego, ale doszedem do wniosku, e id z tymi, z ktrymi jest mi po drodze, a moja tosamo jest waniejsza od rozgrywek politycznych, Solidarnoci i PZPR-u. Zaczlicie wtedy wydawa Efebosa, pierwsze warszawskie pismo gejowskie. Wysyaem wczeniej teksty o homoseksualnoci w Biblii, inne historyczne te, do gazet

typu Polityka, ale nic nie udao mi si opublikowa, wic pomys, eby zaoy pismo, uznaem za znakomity. Bardzo dugo walczyem o nazw Efebos, bo to byo zarwno nawizanie do mojego ukochanego antyku, jak i naszej historii - do powieci Karola Szymanowskiego pod tym tytuem. To by biuletyn. Tam byy gwnie teksty programowe, w sumie tylko osiem karteczek. Wyszed jeden numer, ktry ukaza si w czerwcu 1987 r. Potem Sawek Starosta wyda drugi, o poow mniejszy, ale zrobi to ju sam, zreszt na duo niszym poziomie. Efebos odegra pewn rol, bo by wielki gd publicystyki, ale co mona byo osign przy takim nakadzie? Nie wiem nawet, czy zaoenie o 100 egzemplarzach zostao osignite. Rozdawao si to znajomym, ktrzy te mieli rne podejcie, niektrzy nie byli zainteresowani, twierdzili, e to ju wszystko byo, inni uwaali, e teraz s waniejsze sprawy, trzeba walczy o Polsk. Jak o sobie mwilicie? Typowe byo, e nie uywao si okrele. Mwio si: my, nasi, ewentualnie branowi. Wszystko bardzo opisowe, eby zasugerowa, a nie powiedzie. Sowo gej dopiero si pojawiao, na pocztku byem nawet przeciwnikiem uywania go, uwaaem za sztucznie zapoyczone. Niemcy potrafili walczy o sowa, niemiecki schwul by pejoratywny, a teraz jest neutralny. My nigdy tej walki nie podjlimy i to jest niestety wiadectwo saboci naszej kultury i jzyka. Ja sam prbowaem uywa okrelenia z Boya homoeroci, ktre do dzi lubi. Teraz na tyle upowszechni si gej, e naley przy tym pozosta. Za sowem peda nie przepadam, chocia mona prbowa z nim co zrobi. Pamitam, e Sawek Starosta mia takie powiedzenie: Moecie na mnie mwi peda, ale jak ktry powie ciota, to dam w mord. Gdzie si wtedy poznawao innych homoseksualistw? Nie byo internetu, prasy gejowskiej, organizacji. Dziaa WRH, ale to by niewielki krg, na zebraniach pojawiao si dwadziecia kilka osb. Wic gdzie mona byo kogo spotka? Oczywicie na pikiecie na Centralnym albo przy toaletach, ktre ju chyba nie istniej: Pasa Wiecha, przy Sezamie, na ul. Zotej obok kina Palladium i jeszcze toaleta publiczna przy kinie Atlantic. To by szlak pikietowy. Tam bywali rni ludzie, po 16.00 ci, co wyszli z pracy, ojcowie rodzin, ktrzy przed powrotem do domu chcieli zay troch seksu. Na Centralnym duo przyjezdnych. Modsi raczej wieczorem, to bya namiastka ycia nocnego. Ja ju tego tak nie znaem, bo w pnych godzinach nie lubiem si wczy.

foto: Dagmara Molga

Oczywicie w Teatrze Wielkim czy Filharmonii przez skr wyczuwao si, e gdzie tam te jest krg dla wtajemniczonych. Katastrofalny przeskok, z jednej strony opera, a z drugiej brudna i mierdzca toaleta. Dla mnie koszmar, ale wielu ludziom to odpowiadao. Zdarzay si komiczne sytuacje, gdy na Centralnym przy rzdzie pisuarw, przy kadym stoi facet, ktry si bawi ptakiem. Przychodz ludzie, chc si wysika, nie ma wolnego miejsca i nagle ktry mwi: Ustpcie miejsca, bo si ludzie nie mog odla. A potem? Brae udzia w wybuchu aktywnoci gej-les po 1989 roku? Nie, wtedy si wyczyem, bo samo tworzenie jednego numeru Efebosa byo tak mczce i pracochonne, e stwierdziem, e nie mam czasu. 80% energii szo na bezsensowne dyskusje, a 20% na zrobienie czego. Poza tym zaczem prac zawodow, wszedem na ciek naukow, zajmowaem si badaniami nad ydami. Kiedy na pocztku lat 90. organizowano spotkania na uniwersytecie, mj wczesny chopak na to chodzi, ja nie. Dopiero pod koniec lat 90. zaczem ponownie wchodzi w tematyk gejowsk. I zaje si histori homoseksualnoci. wiadomo przeszoci jest podstawowym budulcem tosamoci, ktrej polscy geje i lesbijki praktycznie nie maj, wystpuje w iloci ladowej. A jeli nie bdzie si jej umacnia, to do niczego nie dojdziemy. Przekonanie, e Unia Europejska nam wszystko zaatwi, w tym zwizki partnerskie, to bzdura. To s sprawy, ktre trzeba zaatwi tu, na miejscu.
11

kultura

Posucie si!
Tekst: Ewa Tomaszewicz Foto: Hanna Jarzbek

Fotoreporta Hanny Jarzbek o yciu codziennym polskich lesbijek pki co pojawi si jedynie w internecie, ale plany s szersze wystawy, ksika.
Ania i Amelia z przyjacik Beat, Krakw (Ania z lewej, Amelia w tyle, Beata z prawej, w okularach)

Co szokuje mnie w Polsce, to powszechna akceptacja jzyka i zachowa homofobicznych w wykonaniu politykw czy innych osb wypowiadajcych si publicznie. Gwnie std pomys fotoreportau opowiada Hanna. Nie

sdz, aby tego typu przedsiwzicia mogy co w znacznym stopniu tak naprawd zmieni, ale myl, e warto wyrazi swj sprzeciw wobec homofobii. W Polsce osoby homoseksualne postrzegane s gwnie poprzez pryzmat ich orien-

tacji i std moja ch udokumentowania ycia codziennego, prba ukazania jak najszerszego wachlarza zaj, pasji i sytuacji dodaje. Prace nad fotoreportaem zaczy si w lutym 2009 r. Hanna nie mieszka na stae w Polsce, uczestniczek projektu szukaa poprzez portale i stowarzyszenia LGBTQ. Wiele osb, pocztkowo chtnych, wycofao si, poznawszy szczegy projektu, w efekcie udzia w fotoreportau wzio osiem par (wrd nich moja Gosia i ja). Planowana jest te druga cz, z udziaem trzech kolejnych. Jak wyglday prace? Sama dokumentacja fotograficzna trwaa okoo dwch i p miesica, w Warszawie i w Krakowie. Wchodziam z aparatem w ycie dziewczyn, to chyba najlepiej ujmuje ca filozofi fotografowania. Nie chciaam udawanych, pozowanych zdj, dlatego te musiaymy troch czasu spdzi razem. Co wane, uczestniczki miay wpyw na ostateczny wybr zdj, ktre zostay poEwa i Ania podczas wystpu Barbie Girls, Warszawa kazane.

12

Mimo i fotoreporta mia swoj premier jedynie w internecie, zdy ju wywoa burzliw dyskusj na portalach, na ktrych zosta zaprezentowany. Gwne zarzuty dotyczyy reprezentatywnoci uczestniczek dla rodowiska lesbijek. Dla mnie jedynym kryterium byo to, aby dziewczyny zgodziy si na jak najszersz publikacj. To spowodowao, e niektre osoby rezygnoway. Wrcz niemoliwe byo znalezienie osb z maych miejscowoci. Szukajc chtnych do projektu, wysyaam maile do znajomych. Odezwaa si midzy innymi moja znajoma z dziecistwa, obecnie nauczycielka w liceum w Brzegu, w ktrym napisaa, e ujawnienie si w tam oznaczaoby wystawienie si na szykany lokalnej spoecznoci. Jeeli chodzi o styl uczestniczek, to nie bardzo mam ochot wchodzi w debat z tej prostej przyczyny, e wygld nigdy nie mia dla mnie znaczenia, a wolno bycia sob (bez wzgldu na to, jak kto wyglda) jest dla mnie jedn z podstawowych wolnoci.

snych funduszy. Przygotowujc reporta, wysyaam maile do wielu polskich organizacji LGBTQ i feministycznych, o ktrych mylaam, e zechc pomc w jego realizacji. Niestety, jeeli ju dostawaam odpowiedzi, to zawsze byy negatywne. Moe jednak warto si zastanowi nad pomoc rwnie w takich projektach? Autorka chciaaby podzikowa osobom, ktre wziy udzia w projekcie i pomogy przy jego realizacji, w tym UFIE, ktra udostpnia pomieszczenia do czci zdj. Cay reporta na www. hannajarzabek.com Fotoreporta Posucie si! My te tu jestemy! bdzie prezentowany w kwietniu w Galerii 2piR Monika i Asia, Warszawa w Poznaniu (organizator: InCo dalej? Hannie zaley, by jej fotoreporta stytut Fotografii ProFotografia), w czerwdotar do jak najszerszej publicznoci, std pla- cu w Muzeum Narodowym w Warszawie nuje nie tylko wystawy, ale rwnie wydanie w ramach wystawy Homo Ars Erotica ksiki. Na razie na przeszkodzie stoj finanse. oraz najprawdopodobniej podczas EuroPriJak dotd wszystkie koszty pokryam z wa- de w lipcu w Warszawie.

Suzi i Megi przygotowuj si do wspinaczki, Warszawa

kultura
13

My te tu jestemy!

kultura

Dam by
Opracowa: Mariusz Kurc

i wywok by. By odwan, siln, seksualnie wyzwolon. By ekstrawaganck i mie niewyparzony jzyk. Mie poczucie humoru i dystans do siebie. Ple gupoty i mdrze si wypowiada. Swobodnie mwi o swym biseksualizmie. Bezkompromisowo walczy z homofobi. By gwiazd pop. Oto Lady Gaga, gejowska diva na miar koca I dekady XXI wieku, w cytatach:
dy Garland. () Modzi ludzie, ktrzy si dzi tu zebrali s dla mnie prawdziw inspiracj. () Obiecuj dalej pracowa na rzecz rwnoci. Jeli chodzi o moje podwrko, przyrzekam sprzeciwia si wszelkim aktom szowinizmu czy homofobii w przemyle muzycznym. Chwaa Panu i chwaa gejom i lesbijkom! (fragment wystpienia Lady Gagi na Narodowym Marszu Rwnoci, Waszyngton, 11 padziernika 2009 r.) Ten marsz to najwaniejsze wydarzenie mojej kariery. Wiem, ze niektry z Was dziaaj od czasw zamieszek w klubie Stonewall. Chyl przed Wami czoa. A przy okazji: te kocham JuPoker face jest o moim biseksualizmie. Zdarzao mi si fantazjowa o kobietach podczas seksu z facetami. Nie ma rwnoci tylko dla wybranych Chc prawdziwej demokracji Wyobracie sobie wiat, w ktrym mona kocha bez dyskryminacji (zmieniony fragment utworu Imagine Johna Lennona, ktry Lady Gaga wykonaa 10 padziernika 2009 r. na uroczystoci Kampanii Praw Czowieka w Waszyngtonie) Facetw, z ktrymi byam, przytacza fakt, e krc mnie te kobiety. Czuli si z tym nieswojo. Reagowali w stylu: Ale ja nie chc trjkta, dobrze mi tylko z tob. Staram si nie czy seksu z mioci. Uwielbiam uprawia seks, a nie mam czasu na zwizek.

Stefani Joanne Angelina Germanotta urodzia si 28 maja 1986 r. Jej pseudonim sceniczny Lady Gaga wzi si z tytuu przeboju Queen Radio Gaga. Przed debiutem pytowym pracowaa jako kompozytorka dla innych artystw. Wystpowaa te z Lady Starlight w nowojorskich klubach. Ich show by poczeniem pop, rocka i burleski. W 2008 r. nagraa debiutancki album Fame z przebojami Just dance, Poker face, LoveGame i Paparazzi. Do tej pory sprzedano 8 mln egzemplarzy albumu. W 2009 r. Gaga dostaa nagrod MTV w kategorii Best New Artist. We wrzeniu 2009 r. wystpia w programie Saturday Night Live z Madonn. Gwiazdy sfingoway szeroko komentowan bjk. W grudniu 2009 r. Lady Gaga pojawia si na londyskim koncercie Royal Variety Performance, gdzie wystpia dla krlowej Elbiety II. Miaa te szans osobicie pozna monarchini. Najnowszy przebj Lady Gagi to Bad romance z jej nowego albumu Fame Monster, swoistego epilogu do debiutanckiego Fame. Fame Monster zawiera 8 nowych piosenek. Nastpnym singlem ma by Telephone. Lady Gaga wsppracowaa rwnie z Adamem Lambertem, dla ktrego napisaa piosenk Fever. (Lambert jest finalist programu American Idol, gejem, ktrego debiutancki album For Your Entertainment ukaza si w USA w listopadzie 2009 r.). Zapiewaa te Video phone z Beyonce. Na luty 2010 r. zapowiedziano wsplny wystp Lady Gagi i Boya Georgea. W szkole nie pasowaam do reszty. Chciaam by jak Boy George i czuam si jak odmieniec. Teraz chciaabym by dla moich fanw kim podobnym. eby poczuli, e jestem takim wirem jak oni i by nie czuli si samotni powiedziaa przy tej okazji Gaga. Pytana o inspiracje, wymienia Madonn, Queen, Davida Bowie, Michaela Jacksona i Grace Jones, a take Andyego Warhola i Rainera Mari Rilke.

14

Pracuj nieustannie i nie mam czasu na dugie randki ani nawet na przelotne znajomoci. Znalazam wic sposb, by przynie sobie ulg mj wibrator mnie uszczliwia. Nie mogabym prowadzi ycia, ktre opiera si na podaniu za mczyzn bez moliwoci realizacji wasnych pragnie. Chciaabym ich wszystkich na raz. S tacy seksowni, a ja jestem singielk i chtnie si z nimi zabawi. (o chopakach z zespou Take That)
Na pytanie Czy masz penisa?: Jasne. Wikszego ni Twj. Innym razem, na to samo pytanie: Moja pikna wagina czuje si obraona!

Razem z Lourdes byymy na jej koncercie. Byo w niej co ekscentrycznego. Nie boi si niczego i jest przy tym zabawna. Gdy rozmawiaa z publicznoci, wydawaa si inteligentna i bystra. (Madonna) Dowiedziaam si o tym od siostry, ktra przesaa mi wiadomo, e wypatrzya na moim koncercie Madonn, a niedaleko od niej dwch gejw robio sobie dobrze. Pomylaam wtedy wanie tego pragnam: mie Madonn i bzykajcych si gejw na moim show!

Moje pierwsze wystpy miay miejsce w klubach gejowskich. Nigdy nie odwrc si od fa-

nw, ktrzy kibicuj mi od samego pocztku i s tak wierni. Dziki gejowskiej spoecznoci zaszam tak daleko. Poza tym, wystpy w klubach gejowskich s dla mnie zawsze przyjemnoci. Geje nie boj si silnych kobiet emanujcych seksem, ktre mwi to, co myl. Takich jak ja. Gdybym bya facetem i siedziaa tu z fajk w rku i opowiadaa o tym, jak tworz muzyk i zaliczam panienki, stwierdziby, e jestem prawdziwym rocknrollowcem. Ale poniewa robi to, co robi, bdc kobiet, to bdziesz mnie osdza i twierdzi, e seksualno przysania moj muzyk? Zawracanie dupy! Mwi otwarcie, e jestem bi, ale nie chc, by postrzegano mnie jako kogo, kto wykorzystuje spoeczno LGBT, by uchodzi za alternatywnego czy undergroundowego. Jestem wyzwolona seksualnie. Chciaabym by nieustraszon dziewczyn, ktra chopakom hetero pokazaa gejowskie kluby. Wsparcie ze strony gejowskiej spoecznoci byo punktem zwrotnym mojej kariery. Geje zawsze bd przy mnie i ja zawsze bd przy nich. A nie jest atwo stworzy sobie baz takich fanw! Mam natur geja. Moja muzyka jest gejowska. Moje koncerty s gejowskie. Wszystko, co kocham, jest gejowskie. Kocham moich homoseksualnych fanw.
15

I KO N Y K U LT U R Y L G B T

I KO N Y K U LT U R Y L G B T

I KO N Y K U LT U R Y L G B T

I KO N Y K U LT U R Y L G B T

kultura

Ellen DeGeneres
Tekst: Ewa Tomaszewicz

Nigdy nie chciaam by nikim innym, jak tylko komiczk. A przy okazji jestem lesbijk i nie mam ochoty tego ukrywa, dlatego o tym opowiedziaam. I nagle okazao si, e to wielka polityczna sprawa (Ellen dla Time, 1997 r.).
zao si, e to nie jest mieszne skomentowaa t histori Ellen w wywiadzie dla New York Times. Bo to nie jest mieszne dodaa. W maju tego samego roku Ellen zwizaa si z aktork Anne Heche. Nie sdz, e jestem lesbijk. Po prostu si zakochaam opowiadaa Heche w programie Oprah Winfrey. Ich zwizek, szeroko opisywany w brukowcach, przetrwa trzy i p roku. Krtko po zerwaniu z Ellen Heche wysza za kamerzyst Colemana Laffoona, a DeGeneres zwizaa si ze znan midzy innymi z The L Word aktork i fotografk Alexandr Hedison, co publicznie ogosia Betty DeGeneres, mama Ellen, autorka ksiki Love, Ellen i dziaaczka na rzecz praw osb homoseksualnych. DeGeneres i Hedison rozstay si w 2004 r. Nie przeszkodzio im to pojawi si wsplnie na okadce The Advocate tu po zakoczeniu zwizku. 2000 to rwnie rok premiery skadajcego si z trzech nowel (wyreyserowanych przez Jane Anderson, Marthy Coolidge i, nomen omen, Anne Heche) filmu Gdyby ciany mogy mwi 2, w ktrym Ellen i nieukrywajca swojej biseksualnoci Sharon Stone zagray par lesbijek starajcych si o dziecko. Wczeniej Ellen zagraa midzy innymi w EdTV z Matthew McConaugheyem i w Licie miosnym, ale wanie Gdyby ciany mogy mwi 2 zyskay wrd kobiet nieheteroseksualnych status filmu kultowego. Rok pniej Ellen wrcia do telewizji z sitcomem The Ellen Show oraz poprowadzia historyczn, bo dwukrotnie przekadan z powodu wydarze z 11 wrzenia 2001 r., ceremoni rozdania nagrd Emmy. Za sowa: Mwi nam si, ebymy yli tak jak dotychczas, bo inaczej pokaemy terrorystom, e wygrali. Rzeczywicie, czy co moe zdenerwowa talibw bardziej ni lesbijka w garniturze, przemawiajca do widowni penej ydw?
otrzymaa owacj na stojco. Ellen bya gospodyni tej ceremonii jeszcze trzykrotnie w 1996, 1997 oraz w 2005 r., trzy tygodnie po huraganie Katrina. W 2007 r., jako pierwsza otwarcie homoseksualna osoba i pierwsza kobieta w spodniach, poprowadzia gal rozdania Oscarw. Co za wspaniaa noc, taka rnorodno na sali, w roku, w ktrym powiedzianych zostao tyle negatywnych rzeczy o ludzkiej rasie, religii i orientacji seksualnej. Od siebie dodam: gdyby nie byo czarnych, ydw i gejw, nie byoby Oscarw, ani nikogo o imieniu Oscar, gdy si nad tym zastanowi powiedziaa w powitaniu. Cho z powodu niskiej ogldalnoci The Ellen Show skoczyo si po pierwszym sezonie, ju w 2003 r. Ellen dostaa wasny talk-show The Ellen Degeneres Show. Entuzjastycznie przyjty przez widzw i krytykw, w pierwszych trzech sezonach zdoby 15 nagrd Emmy. W 2004 r. Ellen zwizaa si ze znan z serialu Ally McBeal Porti de Rossi. Ellen i Portia zostay uznane roku przez GO Magazine za najbardziej czarujc lesbijsk par Ameryki 2007, obie te regularnie goszcz w czowce dorocznego rankingu czytelniczek i czytelnikw portalu AfterEllen. com. Pobray si w 2008 r. w ich domu w Los Angeles, krtko po tym, jak kalifornijski sd zalegalizowa maestwa homoseksualne. Przegosowany w listopadzie tego samego roku zakaz maestw jednopciowych w Kalifornii Ellen skomentowaa: Byam smutna ponad wszelkie wyobraenia. Coming out Ellen DeGeneres jest uznawany za jeden z kamieni milowych w historii walki o prawa osb homoseksualnych. Upamitnia go nazwa jednego z najwikszych portali kobiet nieheteroseksualEllen z on Porti de Rossi nych AfterEllen.com.

W kwietniu 1997 r. 39-letnia wwczas Ellen DeGeneres zrobia coming out w wywiadzie dla Time, przez co staa si pierwsz nieukrywajc swojej orientacji gwiazd telewizji. Miaa ju wtedy na koncie midzy innymi lata stand-upowych wystpw w klubach caej Ameryki, zwycistwo w organizowanym przez telewizj kablow Showtime konkursie, dziki ktremu zdobya tytu najzabawniejszej osoby w Ameryce, prestiowy wystp w The Tonight Show Johnnyego Carsona oraz ponadtrzyletni przygod z wasnym serialem Ellen, produkowanym przez telewizj ABC. Dwa tygodnie pniej ujawnia si rwnie serialowa Ellen. W comingoutowym odcinku pojawia si rwnie Oprah Winfrey (jako terapeutka gwnej bohaterki) oraz jej przyjaciele: Laura Dern, Demi Moore, Melissa Etheridge, k.d. Lang i Billy Bob Thornton, ktrzy te zrobili coming outy. Publiczne ujawnienie swojej tosamoci przynioso Ellen nagrod Gay and Lesbian Alliance Against Defamation, ale te okazao si zabjcze dla jej serialu, ktry, w nastpstwie protestw grup religijnych, znikn z anteny w 1998 roku. Prbowaam pokaza, przez co przechodz ludzie po tym, jak zrobi coming out, i oka16

Teksty: Mariusz Kurc Krzysztof Tomasik

Linda de Haan, Stern Nijland, Krl i krl, Wydawnictwo AdPublik 2010

Ksi powinien polubi ksi niczk. Zaniepokojona bra kiem chci swego syna do oenku z ktr z ksiniczek, krlowa matka obdzwania wszystkie panny na wydaniu o odpowiedniej pozycji i umawia je na audiencje. Ksi jest jednak cakowicie obojtny na ich wdziki. Jego serce za czyna bi ywiej dopiero, gdy obok krlewny

Stokrotki widzi jej brata Ksicia Wspaniaego. Panowie za kochuj si w sobie. Uszcz liwiona krlowa wy prawia huczne wesele dwch krlw. 32-stronicowa bajka Krl i krl Lindy de Haan i Sterna Nijlanda ukazaa si najpierw Holandii w 2000 r. 10 lat pniej wydawnictwo AdPublik Roberta Biedronia proponuje ksik polskim dzieciom. Dzieci nie rodz si z uprzedzeniami to my, doroli uczymy ich nienawidzi. Ta ksika jest szczepionk przeciw nienawici mwi Biedro. W 2002 r. autorzy opublikowali sequel King & King & Family (Krl i krl i rodzina), w ktrej zakochani krlowie wychowuj osierocon, przybran creczk. W 2006 r. w USA pastwo Robb i Robin Wirthlin pozwali szko, do ktrej uczszcza ich siedmioletni syn za wykorzystywanie Krla i krla w jego seksualnej edukacji. Sdzia odrzuci pozew. W uzasadnieniu stwierdzi krtko: Rnorodno to znak rozpoznawczy naszego narodu. (MK)

lub dwch krolw

Rozpad
Kamil Goaszewski Rozpad, Portret 2009
Tematem debiutanckiej powieci Kamila Goaszewskiego jest najkrcej mwic, odkrycie przez modego chopaka, e jego ojciec jest homoseksualist. Brzmi zachcajco, prawda? Wydaje si, e taki temat to czysty samograj, szczeglnie w Polsce, gdzie do tej pory kwestia bliskich gejw i lesbijek nie miaa zbyt wielu okazji, eby wybrzmie, szczeglnie na pierwszym planie. Niestety, rozczarowanie czeka wszystkich spodziewajcych si wcigajcej powieci obyczajowej. Autor ma bowiem bardzo specyficzny styl: Homoseksualny charakter mojego ju dla mnie od dawna homoseksualnego ojca i nabyty za porednictwem ojca homoseksualny charakter mojej ju dla mnie od dawna, wedug h. ojca, homoseksualnej matki by tak (...) sobie myl, niewielkim pomieniem, od ktrego zaj si stos, by tak rzec, materiau podstawowego, zalegajcego we mnie ju na zawsze, co przecie bez nawet najbardziej znikomej okazji do sprzeciwu wymusza na mnie to, bym

przyzna si do mojej ewidentnej winy i uzna, e wycznie Ja sam jestem bezporedni przyczyn teatralnego tudzie pozornego obdu (str. 90). Powyszy fragment do dobrze obrazuje, z jakim typem literatury mamy tu do czynienia. Osobicie wol wydan w 2004 r. i zupenie niezauwaon powie Sexpress Krystyny Kownackiej, w ktrej obserwujemy reakcj Polki mieszkajcej w Nowym Jorku, gdy zdaje sobie spraw, e jej dwie przyjaciki z pracy s par. Temat podobny jak w Rozpadzie, a przyjemno z czytania zdecydowanie wiksza. (KT)
17

kultura

Krl i krl

kultura

Teksty: Magdalena Poche Maciej Kirschenbaum Krzysztof Tomasik

Spektakl i wiedza. Perspektywa spoecznej teorii queer

Jacek Kochanowski Spektakl i wiedza. Perspektywa spoecznej teorii queer Wydawnictwo Wschd Zachd d 2009
Zapomnijcie o wszystkim, czego do tej pory dowiedzielicie si o wiecie i przygotujcie si na jazd bez trzymanki po meandrach teorii queer. Tym razem i wreszcie (!) przejadka w jzyku polskim, na ktr zaprasza Jacek Kochanowski jeden z nielicznych zajmujcy si w Polsce teori queer na poziomie akademickim. Orgazm intelektualny zapewniony. Ale uwaga: ksika wywrci wasz wiat do gry nogami. Skutki nieodwracalne. Efekt uboczny dekonstrukcja siebie. Stwierdzono natomiast autoterapeutyczne waciwoci lektury. Skania bowiem do krytycznego przyjrzenia si zinternalizowanej w nas przemocy normatywnej. Wyzwalajce. Nigdy nie czuam si bliej Prawdy o sobie i rzeczywistoci spoecznej. (MP) W nastpnej Replice wywiad z autorem.

Micha Anio. Nieszczliwy Rzymianin

Biografia Michaa Anioa autorstwa Ewy Biekowskiej, historyczki idei Uniwersytetu Kard. S. Wyszyskiego, wpisuje si w star szko pisania biografii osb nieheteronormatywnych, wci obecn na katolickich uczelniach (i zreszt nie tylko), gdzie niepisana zasada brzmi: orientacj homoseksualn bohatera naley przed czytelni(cz)kami ukrywa. Autorka szczegowo omawia dokonania artystyczne Anioa, jego zaangaowanie polityczne, burzliwe ycie rodzinne i relacje z kolejnymi papieami. Jawny homoerotyzm jego sztuki zbywa sowami: nadzy modziecy uosabiaj wyszy poziom duchowego widzenia. Tosamo seksualna artysty zostaje praktycznie pominita, wspomniana jest tylko platoniczna mio do kobiety (Vittoria Colona). Biekowska przemilcza, e heteroseksualny charakter poezji Michaa Anioa zaistnia dopiero w 1623 r., 60 lat po jego mierci, kiedy wydawca poezji Anioa zmieni pe obiektu westchnie. Jej anachroniczna, stronnicza praca przypomina dziaanie

Ewa Biekowska, Micha Anio. Nieszczliwy Rzymianin, Wydawnictwo Sic!, 2009

Daniela da Volterra, ktry na polecenie Pawa IV, dorysowywa postaciom widniejcym w Kaplicy Sykstyskiej majtki. (MKi)

Cnotliwy ywot Jeana Geneta

Lydie Dattas Cnotliwy ywot Jeana Geneta Fundacja Aletheia 2009 Narodziny poety uwietnia salwa biaych patkw, w kadym wibrowa nieny pogos jego nazwiska Cnotliwy ywot Jeana Geneta otwieraj sowa godne redniowiecznych opisw ywotw witych. Interesujcy
zabieg biograficzny, jeli witym jest enfant terrible francuskiej literatury XX wieku, zodziej, skazaniec, ikona francuskiego ruchu gejowskiego. By dopasowa jego burzliwe ycie (ur. 1910 r., zm. 1986 r.) do tezy o Genecie jako misjonarzu chrystusowego dobra, autorka interpretuje wszystkie jego postpki jako prby zblienia si do Boga lub grzechy majce podkreli pokor pisarza. Inicjacja seksualna w wizieniu, pniejsza fascynacja duo modszym Cyganem, kolejne zwizki z duo modszymi kieszonkowcami, wreszcie fascynacja modym Marokaczykiem, ktra przerodzia si w ycie w rodzinie queerowej skadajcej si z Geneta, jego kochanka z on i ich dziecka wszystko to jest wyrazem drogi artysty ku Bogu. Wyobcowanie i potrzeba mioci zwizane z porzuceniem przez matk take zostaj zaprzgnite do teologicznej interpretacji. Autorka, poznawszy Geneta u schyku jego ycia, kreli biografi widzian oczyma egnajcego si z yciem starca bez cienia ludzkich uczu. Jzyk biografii ciki, modernistyczny, peen emfazy zabija zainteresowanie. Ksik polecam wycznie mionikom niezamierzonego jzykowego kampu i fanatykom Geneta. (MKi)

Miosne gry Marka Haski

Pomys by bardzo ciekawy, a biorc pod uwag polsk tradycj biograficzn, wcale nie taki oczywisty opisa Marka Hask poprzez jego ycie uczuciowe. Dziewi rozdziaw to opisy zwizkw z kobietami, w tym z Agnieszk Osieck i niemieck aktork Soni Ziemann. Wszystkie historie s jednak do siebie zadziwiajco podobne: kilka romansw jednoczenie, nieumiejtno budowania zwizkw, niszczenie kadej relacji, gdy przeradza si w co gbszego, ucieczki i powroty, alkohol jako nieodczny element, brak akceptacji ze strony
18

matki. Naprawd ciekawie robi si, gdy w rozdziale Mskie zaloty Stanisawczyk zaczyna opisywa kontakty Haski z homoseksualnymi pisarzami: Stefanem osiem, Jerzym Andrzejewskim, Wilhelmem Machem, Jarosawem Iwaszkiewiczem. Autorka przekonuje, e oni si w nim kochali, a on pozostawa obojtny, ale przytoczone dokumenty nie s w tej sprawie tak jednoznaczne. Niejako przy okazji otrzymujemy histori funkcjonowania wpywowych homo-literatw w PRL-u, cho ra wstawki o homoseksualnej mafii.

Barbara Stanisawczyk Miosne gry Marka Haski, Rebis 2009

To ju drugie, po szerzone wydanie Mi osnych gier Marka Has ki, nowe rozdziay ma j jednak tylko warto dokumentacyjn, do samej opowieci nic nie wnosz. (KT)

Zota pitnastka bearbooka

Najpopularniejsze ksiki gejowskie 2009
Opracowali: Krzysztof Tomasik Wojciech Kowalik

Do tej pory tylko domylalimy si, ktre ksiki gejowskie s najchtniej kupowane, teraz bdziemy mie pewno. Wszystko dziki bearbook.pl, dziaajcej od ponad roku pierwszej internetowej ksigarni gejowskiej w Polsce (waciciel planuje rozszerzenie asortymentu o tytuy lesbijskie). Od przyszego numeru Replika bdzie publikowa dziesitk najlepiej sprzedajcych si tytuw ostatnich dwch miesicy, a tym razem zapraszamy na podsumowanie roku 2009. 1. Rado seksu gejowskiego, Charles Silverstein, Felice Picano (Czarna Owca 2009). Sowo seks w tytule i bestseller gotowy! Dosadny i obrazowy jzyk (ruchanie w dup, siadanie na kutasie, obciganie fiuta) oraz pogldowe ilustracje wystarczyy, eby ten leksykon gejowskiego seksu sta si sprzedaowym hitem 2009 zdecydowanie wyprzedzajc kolejnych na licie. 2. Przypadkowy mczyzna, Philippe Besson (Muza 2009). Ognisty romans amerykaskiego policjanta z superprzystojnym gwiazdorem filmowym podejrzanym o zabjstwo. Ksika francuskiego autora spodobaa si w Polsce na tyle, e czytelnicy postanowili przeczyta take inn powie pisarza, std tylko nieco niej... 3. Chopiec z Woch, Philippe Besson (Muza 2004). Historia ludzi uwikanych w miosny trjkt opowiedziana przez lecego w grobie gwnego bohatera, ktry wprawdzie y z kobiet, ale kocha msk prostytutk z dworca Termini w Rzymie. Dobrze sprzedaway si take inne dwie po-

wieci Bessona: By przez chwil sob i Pod nieobecno mczyzn, cho nie zmieciy si w pierwszej pitnastce. 4. HomoWarszawa. Przewodnik kulturalno-historyczny (abiekt.pl, sof, Lambda Warszawa 2009). Spacerowanie po homo-stolicy wanie stao si atwiejsze. Dziki dobrej robocie szeciu autorw i jednej autorki wiemy wszystko o tym, gdzie geje i lesbijki sprzed lat mieszkali, gdzie spotykali si na zabaw, a gdzie uprawiali seks. I gdzie robi to dzi. 5. Matka boska patnych mordercw, Fernando Vallejo (Muza 2007). Kontrowersyjna latynoamerykaska powie o mioci do bandziora. Starszy mczyzna zakochuje si w modym patnym mordercy. Historia krtka, ale intensywna. 6. Spragniony, Augusten Burroughs (Sonia Draga 2005). Pozycja sprzed kilku ju lat, ale wci popularna. Najwyraniej opowie o walce modego kreatywnego z agencji reklamowej ze swoim uzalenieniem od alkoholu wci przemawia do wyobrani. 7. Erotica alla pollacca, Bartosz urawiecki (Sic! 2005). Trzy nowele dramatyczne: o dresiarzu, ktry zakochuje si w koledze; arliwym katoliku, ktry prbuje stworzy biae maestwo i modym chopaku, ktrego po kolei zalicza grupa znajomych. 8. Ja, czyli 66 moich mioci, Bartosz urawiecki (Sic! 2007). Znw urawiecki, tym razem penetrujcy internetowy portal randkowy, na ktrym kady moe by tym, kim mu si tylko podoba.

9. Kelner doskonay, Alain Claude Sulzer (Muza 2009). Szwajcarska nowo z sierpnia ubiegego roku. to stylowy romans gejowski o niszczcej sile pikna a zarazem studium uczucia, ktre nie chce przemin - pisalimy w Replice. 10. Filtry, Adam Wiedemann (SDK 2008). Krtka historia z wynajmowanego przez gejowsk par mieszkania na warszawskich filtrach. Do tego wietne ilustracje Macieja Sieczyka. 11. Zatoka ostw, Tadeusz Olszewski (Latarnik 2008). Kolejny polski autor w rankingu. Historia onatego mczyzny, ktry zakochuje si w drugim facecie podczas wakacji w Grecji. Cho ksika przeleaa dwadziecia lat w szufladzie, teraz cieszy si sporym zainteresowaniem. 12. mier w darkroomie, Edward Pasewicz (EMG 2007). Gejowski krymina z Poznania opisujcy wiele postaci, ktre istniej naprawd. Ciekawie si czyta, popularne na witeczny prezent. 13. Kamienna d, Andrew Solomon (Zysk i S-ka 2006). Wielu gejw przeywa problemy z matk, ktra nie akceptuje orientacji swojego syna. Wanie tak histori opisuje soloman, do tego otoczka luksusu i gejowska opowie z wyszych sfer gotowa. 14. Trzech panw w ku nie liczc kota. Romans pasywny, Bartosz urawiecki (Sic! 2005). Rekord rankingu, urawiecki wyda trzy ksiki i wszystkie znalazy si w pitnastce bestsellerw. to by seks od pierwszego wejrzenia czyli gejowskie realia trjktw, wzlotw i upadkw. 15. Z Tango jest nas troje, Peter Parnell, Justin Richardson (AdPublik 2009). Pierwsza w Polsce bajka o tolerancji. Opowie o dwch panach pingwinach wychowujcych wsplnie piskl, dziki klientom bearbook.pl trafia ju do niejednego polskiego dziecka.

kultura
19

kultura

Goym okiem: mskie filmy bezkostiumowe recenzuje Bartosz urawiecki

Men at play
Nudna i stresujca zarazem praca od dziewitej do pitej albo i duej. Korporacyjna opresja. Nieustanny popiech. Niekoczce si spotkania biznesowe. Wycig szczurw. Koskie zaloty po godzinach, przy kieliszku. Taki obraz wiata garniakw mczyzn, ktrzy codziennie rano wciskaj swoje ciao w garnitur i wi je krawatem jest punktem wyjcia cyklu Men at play. Skadaj si na krtkie opowiastki z dreszczykiem, w ktrych zaskoczenie bierze si ze zderzenia rutyny biurowej z wydarzeniem, ktre rutyn t przeamuje. Kolejne szkolenie albo setna prezentacja, nocne nadrabianie zalegoci w robocie papierkowej, wizyta u zakadowego lekarza, przeduajce si oczekiwanie na audiencj u prezesa czy wanego klienta, nawet zwyka jazda wind cay ten bana moe, zdaniem autorw serii, przybra nieoczekiwany obrt. Twrcy zagldaj te do barw i domw bohaterw, do tych miejsc, gdzie rozaduj oni napicie po caodziennej harwce. Grzeczni, eleganccy profesjonalici pokazuj tutaj drugie, zapewne prawdziwsze, oblicze. Nierzadko przemieniaj si w bestie lub, przeciwnie, w pantoflarzy. Ci, ktrzy potulnie wykonywali rozkazy przeoonych, mog wreszcie w prywatnej przestrzeni troch podominowa. I odwrotnie zimni, apodyktyczni dyrektorzy odsaniaj swoje sabe, wraliwe miejsca. Jest w tych zwizych epizodach spory potencja krytyczny. Jak chociaby w filmiku The Boss, gdzie tytuowy szef, odkrywszy niezgodne z regulaminem zachowanie podwadnych, grozi im dyscyplinarnym zwolnieniem, jeli nie bd spenia jego zachcianek. A oni, miertelnie tymi grobami przestraszeni, wchodz mu bez wazeliny. Jednak wielka popularno, jak Men at play cieszy si w sieci, stanowi, moim zdaniem, sygna, e w szeregach onierzy kapitalizmu narasta powoli a nieubaganie bunt. Nastpn rewolucj wywoaj nie masy robotnicze, ale wanie mundurowi, ktrzy zarabiaj kup kasy, lecz pac za to zdrowiem fizycznym i psychicznym, poczuciem upokorzenia i bezsensu. Przyjdzie dzie (jest on, jak pokazuje seria, bliski), gdy zrzuc z siebie garnitury. I wtedy nam wszystkim stan wosy na gowie. www.menatplay.com

Letnia burza
O kim marzy ukrywajcy si gej, gdy dorasta zaczyna? O swym najlepszym przyjacielu, bajecznie przystojnym heteryku Achimie. Trudna sprawa. Tobi jest oczywicie zazdrosny o jego dziewczyn, sam le traktuje swoj (w tej roli Alicja Bachleda-Curu). Dla niepoznaki puszcza plotki o tym, e ju uprawia z ni seks, w rzeczywistoci ani mu to w gowie. Czuje si jak w potrzasku z Achimem bez problemu przechodzi zabawa we wsplny onanizm, ale romantyczny pocaunek to ju zbyt wiele. Na szczcie Tobi mieszka w Niemczech
20

(a nie np. w Polsce). Oznacza to, e na obozie wiolarskim druynie, do ktrej naley, przyjdzie rywalizowa z druyn... wyoutowanych gejw (w Polsce na razie nie do pomylenia). Dziki ktrej Tobi uzmysowi sobie, e poza homoseksualn szaf istnieje ycie, i to duo atrakcyjniejsze, ni jego wasne oraz e w heteryku najlepiej si odkocha, sorry. Letnia burza rozgrywa si wrd piknych krajobrazw przyrody jeziora, lasy, ki. Chopcy (i dziewczyny) wiosuj porzdnie, wic mode ciaa maj apetyczne i odkryte (czeska wytwrnia gejowskiego porno Bel Ami zdecydowanie powinna nakrci wasn wersje Letniej burzy). Troch tylko nieprawdopodobne, e w cigu jednego letniego obozu Tobiemu udao si wa-

ciwie cakowicie pozby wewntrznej homofobii (w Polsce zwykle trwa to duej). Zaliczy zarwno inicjacj seksualn z superciachem w sielankowej scenerii na drewnianym pomocie nad wod, jak i coming out przed ca wasn druyn. Ale nie czepiajmy si. To historia ku pokrzepieniu gejowskiego serca i jako taka spenia swoje zadanie. Jak bdziesz si ukrywa cae ycie, w kocu sam si nie znajdziesz mwi wyoutowane superciacho Tobiemu. Niby proste, a jednak u nas mogoby da do mylenia wielu gejom i lesbijkom, nie tylko nastoletnim. (MK) Letnia burza (Sommersturm), 2004 r., re. M. Kreuzpaintner, wyk, R. Stadtlober, K. Ullmann, A. Bachleda-Curu, premiera na DVD w Polsce: 2009 r.

rne dziewczyny lesbijskie komiksy rysuje Beata Sosnowska odc. 1. pocztek

21

styl

Teksty: Ewa Bury Bartosz Reszczak

Hello Kitty, goodbye gorset

kowej awie rozrzucajc radonie nogi na boki. Sufraystki demoloway gorsety, ich nastpczynie paliy staniki. Wszystkie walczyy o prawa kobiet, rwnie o wygod ich cia. Stan wyzwolenia czy si bowiem z komfortem. To komfort wypowiedzi, ale take komfort ciaa. Wyobramy sobie tak sytuacj regularnie zakadamy odzie, ktra jest wygodna i optymalna pogodowo (zwaszcza dba o pogod ducha), a jednoczenie stanowi ideowy okrzyk. Konsekwentnie w tej rubryce lansujemy swoisty kobiecy styl i szyk. To poczenie tradycyjnego kobiecego uroku z czym, co kobiety dopiero odkrywaj w sobie ponownie z babskim paerem. Jak to moe prezentowa si odzieowo? Bierzemy kilo kwiatkw, par milutkich i miciutkich koteczkw oczywicie wycznie Hello Kitty, ze dwa wiadra pastelowych barw, glany, topr, szpon i n do otwierania spoecznej konserwy. Wypadkowa? Suknia Hello Kitty z bufkami do wielkich tatuay na ramionach, fryzura postpunkowa lub na wiedm, glany, barwne korale i cekiny, podarte dinsy, akcesoria Hello Kitty brelok na klucze, portfel, bielizna i skarpetki. yczymy powodzenia w czeniu sodkiego z ostrym! (EB)
torebunia Hello Kitty
foto: kraska

foto: kraska

odlot Hello Kitty

Od dawna wiadomo, e przyodziewek jest wypadkow wielu Wanych Spraw od religii po mod, od kultury po pogod. Tu i wdzie pobrzmiewa co prawda twierdzenie, e nie szata zdobi czowieka ale sprbujcie wyskoczy na miasto w rajtkach w paski, gdy rzdzi gotyk i odwrotnie paradowa w skrze, gdy panuj re. Chopiec w spdniczce, dziewczyna w smokingu to zakrawa na rewolucj. Czy tu chodzi o rewolty mod czy o wygod? Zapewne o jedno i o drugie. Georges Sand paradowaa w spodniach naraajc si na ostracyzm, ale przecie jake przyjemnie jest klapn na par-

Hello Kitty i My Melody na stray pikna i mocy

r e k l a m a

W spodniach i spdnicy
Na wiosn i lato 2009 domy mody i projektanci proponuj lekkie oywienie w stosunku do poprzedniego sezonu wiele wskazuje na to, e na ulicach krlowa bdzie jaskrawy bkit (proponowany m.in. przez Diesel i Michaela Korsa, za ktrym pjd inni). W jaskrawe barwy chce nas ubra rwnie H&M; co interesujce, w kolekcji znajdzie si pikna, plisowana spdnica dla panw. Niemiay w 2009 r. trend koszulki z niskimi, bardzo niskimi dekoltami stanie si bezwzgldnie obowizujcy (biegiem na siowni!). Za to dom mody Zegna proponuje dekolty asymetryczne. Wci modne (ju zawsze?) bdzie zestawienie bieli i czerni. Nie rezygnujemy z jasnych bkitw i ru od tonw zgaszonych, pocielowych po jaskrawe. Hitem pnej zimy i wczesnej wiosny mog sta si kardigany, czsto zastpujce marynark; ostatnio w takim zestawieniu pojawili si publicznie David Beckham i Bond, James Bond czyli Daniel Craig. MUST HAVE: Wiosn nikomu nie wolno zapomnie o tweedzie. Tweedowe moe by wszystko paszcze, kurtki, spodnie, ale take buty (za propono wa ne przez Converse), a nawet muszki (Diesel). Do tweedu za doskonale pasuj dinsy, a tu bez zmian, wci popularny jest denim (proponowany przez firmy: Levis, G-Star, Replay, GAP, Disesl, Sisley). (BR)

22

foto: kraska

Lans na homofoba
Aktor charakterystyczny Jacek Braciak w wywiadzie dla Playboya podsumowa swoich kolegw aktorw: to pedalstwo. Nie w sensie orientacji seksualnej, ale sposobu zachowania, polegajcego na ponadnaturalnym skupianiu na sobie. Trudno dociec, czemu miaa suy ta gupia definicja, zapewne poprzez tani chwyt Braciak chcia sobie zapewni, e nie bdzie utosamiany z rol geja, ktr kreowa w Brzyduli. Panie Jacku, zbdny trud! Serial ju zszed z anteny, a o pana roli mao kto pamita.

dw wasnych uprzedze, eby wiarygodnie zagra geja, ktry w pierwszym sezonie siebie nie akceptuje. Gdyby Hall przyzna si do bycia homofobem, zapewne sprawa staaby si tak gona, e nawet Logo by o tym usyszao.

Powstaje pytanie, dlaczego piosenkarka szukaa wrd facetw, skoro swj idea najwyraniej znalaza w Annie Saranieckiej: mamy podobne cigoty: i do sztuki, i do muzyki, podobny wiat wartoci, pogldy polityczne i poczucie humoru. Ironiczne. I tak od blisko dwudziestu lat pracujemy razem, zostaa moj menaderk. Nigdy mnie nie zawioda.

Przewidywalny odjazd Przemyk

Renata Przemyk przypomniaa o sobie nie tylko wydajc pyt Odjazd, ale take udzielajc przy okazji wywiadu Gali. Na pocztku rozmowy wokalistka zapewnia, e nie bdzie sprzedawa swojej prywatnoci (nie musz razem z piosenkami podawa na tacy siebie, jako produktu), po czym zaczyna wyjawia kolejne szczegy... z ycia prywatnego. Bez owijania w bawen mwi o wierze (jestem katoliczk i wiara zawsze bya trzonem mojego ycia), crce (Klara jest adoptowana), mieszkaniu na wsi i... facetach. Caa rozmowa usiana jest przemyleniami piosenkarki o mczyznach: nie jestem kokieteryjna, co przeszkadzao mi w kontaktach z facetami. Nie byo atmosfery flirtu, tylko kumpelstwo czy Kiedy, przechodzc obok chopaka, ktry mi si podoba, zawsze musiaam si potkn, wic byam wcieka. Teraz w podobnej sytuacji potrafi jeszcze powiedzie dowcip. Dowiadujemy si take, e Przemyk gdyby wysza za m, byaby ju po rozwodzie, ale nie wysza, bo nie znalaz si mczyzna, dla ktrego byabym w stanie wywrci swj wiat do gry nogami.

Naznaczony
Zanim ukaza si raport o mniejszociach seksualnych Naznaczeni pod kierunkiem Ireneusza Krzemiskiego, profesor wyda inn ksik, powicon Radiu Maryja. Aby praca bya bardziej wiarygodna, Krzemiski ujawni swj (pierwotnie peen uprzedze) stosunek do rozgoni Tadeusza Rydzyka, a w wywiadzie dla Rzeczpospolitej opowiedzia o chodzeniu do kocioa, przyjmowaniu ksidza po koldzie, a przede wszystkim swoim dojciu do wiary: czasem tak si w yciu czowieka zdarza, e Pan Bg do niego zapuka i mwi: ja jestem. [...]. Tak mi si zdarzyo, e zapuka i powiedzia. No i wierz mu, a z tej wiary wycigam konsekwencje. Konsekwencj w tym wypadku jest modlitwa: modl si modlitw brewiarzow, cztery razy dziennie. [...] Jak czowiek wierzcy moe si nie modli? Modlitw uwaam za jedn z najwaniejszych rzeczy w yciu. Na przeprowadzajcym wywiad Robercie Mazurku wyznania Krzemiskiego zrobiy wielkie wraenie. Mamy nadzieje na kolejne rewelacje i wyznania w czasie promocji Naznaczonych.

Dla Ziobry pierwsza bya matka

W swoim programie Ona i on Magorzata Domagalik przepytaa byego ministra Zbigniewa Zbior, ktry bysn szeregiem zotych myli, np. Kobiety to druga poowa wiata czy Pierwsz kobiet dla kadego mczyzny jest matka. Potem europose troch si pogubi, najpierw wyzna, e marzy o zaoeniu rodziny, onie i trjce dzieci, nie by jednak w stanie przekonywajco wytumaczy, dlaczego dobiegajc czterdziestki wci swojego marzenia nie zrealizowa. W kocu przyparty do muru powiedzia tylko: czowiek co zawsze w yciu wybiera, by moe nie s to zawsze dobre wybory. Jakiego (dobrego czy zego) wyboru dokona Ziobro cigle nie wiadomo, ale zdradzi, e gdyby jego dziecko okazao si homoseksualne, nie byoby mowy o odrzuceniu: moje dziecko to zawsze bdzie moje dziecko zakoczy filozoficznie.

Logo Halla jest inne

Wydawane przez Agor pismo Logo postanowio zaprezentowa sylwetk Michaela C. Halla, czyli tytuowego Dextera: prosto ze sceny na Broadwayu trafi do biznesu pogrzebowego. Homofob, zadziwiajco przekonujcy w roli geja. Oeni si z wasn siostr i odkry powoanie, by zabija. Ulubiony morderca Ameryki ju ta pocztkowa charakterystyka aktora autorstwa Moniki Bielkiewicz-Kirschke bdca pomieszaniem zagranych rl z yciem prywatnym aktora musi zadziwia, niestety dalej nie jest lepiej. Autorka cytuje rzekom wypowied Halla: Grajc Davida w serialu Sze stp pod ziemi, miaem problem. Zagraem geja, co nie byo atwe, bo jestem homofobem. Oczywicie podobne zdanie nigdy nie pado z ust aktora, powiedzia jedynie, e musia dotrze do poka-

Bzykanka Georgea Michaela

Z okazji wydania koncertowego DVD (okadka na zdjciu obok) George Michael udzieli wyjtkowo szczerego wywiadu dla The Guardian (5.12.2009 r.). Poniej najciekawsze z perspektywy LGBT fragmenty: Tak dugo siedziaem w homoseksualnej szafie dlatego, e baem si reakcji mojej mamy. Dzi nic ju chyba nie jest w stanie mnie zawstydzi. Po takim coming oucie, jak mj, byoby hipokryzj nie odpowiada na pytania dotyczce seksu. Od prawie 12 lat yj jako wyoutowany publicznie homoseksualny facet, jestem dzi inn osob. Cruising? Te par razy w roku, gdy akurat jest ciepo tak, id na cruising. Miy letni wieczr, ogniska, znajomi... Szybciej mona znale dobry seks tam ni siedzc w barze. Pewnie, e dzi mog mie w ku, kogo tylko zechc. I mam. Ale cruising lubi i tak. Mam tam przyjaci, gadamy, miejemy si. Zawsze lubiem facetw w moim wieku lub starszych. Wieczorami czsto wychodz na jakie bzykanko, albo zapraszam gocia do domu. Bzykanko z Kennym? Gdyby byo z Kennym, nie mwibym o zapraszaniu do domu, bo Kennyego nie trzeba zaprasza on tu ze mn mieszka. Ale Kenny ma swoje bzykanko, swoich facetw, nie martw si. Sam jestem sob zaskoczony, jak udao mi si zaakceptowa siebie, przesta katowa si samonienawici. Czuem, e rola perfekcyjnego gwiazdora pop nie odpowiada mi. To byo oszukastwo.
23