METODY WSTPNEGO PRZYGOTOWANIA BIOMASY DO WSPSPALANIA Z WGLEM W KOTACH ENERGETYCZNYCH

Szymon Szufa
Politechnika dzka, Katedra Techniki Cieplnej i Chodnictwa

Streszczenie
W pracy zostay scharakteryzowane metody wstpnego przygotowania biomasy a dokadniej obrbka cieplna wybranych typw fitomasy, biomasy drzewnej. Wzrost udziau wspspalania biomasy w elektrowniach i elektrociepowniach konwencjonalnych opalanych wglem jest efektywn i szybk do zastosowania metod suc redukcji emisji dwutlenku wgla CO2 i dwutlenku siarki SO2. Aby zwikszy udzia biomasy do 30% a nawet do 50% w oglnym bilansie paliwa spalanego w duych kotach energetycznych czsteczki biomasy musz by w sposb ekonomicznie opacalny zmielone do rozmiarw przy ktrych osign warto opaowa zblion do wartoci opaowych wgla. Istniej rne metody wstpnej transformacji biomasy w bardziej wglopodobn materi, ktre powinny by dokadnie przebadane, takie metody jak toryfikacja czyli wysokotemperaturowe suszenie biomasy w specjalnych reaktorach, piroliza lub hydroliza ale przy uyciu nowych technik intensyfikacji procesu pozwalajcych otrzyma potencjalnie wysze sprawnoci caego systemu.

1.

Wstp

Konwencjonalne elektrownie i elektrociepownie wykorzystujce gwnie wgiel kamienny i brunatny jako paliwa podstawowe w oglnym bilansie energetycznym w znacznej mierze przyczyniaj si do zanieczyszczania rodowiska naturalnego oraz maj duy wpyw na zaburzenie efektu cieplarnianego. Dyrektywy Unii Europejskiej, ktra nakazuje krajom czonkowskim jaki powinien by udzia odnawialnych rde energii w ich oglnym bilansie energetycznym, okreliy 20% redukcj emisji CO2 na kolejne 10 lat. W zwizku z zaistnia sytuacj ronie zainteresowanie biomas jak paliwem dodatkowym obok wgla gwnego paliwa spalanego w kotach energetycznych, ktra to moga by w sposb szybki pomc w lepszej dywersyfikacji paliw oraz wypeni okrelony na rok 2020 zakadany 15% udzia OE w cakowitym bilansie zuycia energii. Wykorzystanie biomasy jako gwnego paliwa w systemie energetycznym jest rzeczywicie wedug ekspertw rozwizaniem pozytywnie wpywajcym na rodowisko naturalne. Istnieje natomiast szereg obaw w zwizku z wykorzystaniem biomasy jak jedynego rda paliwa w danym bloku cieplnym ze wzgldu na stabilno dostaw paliwa i jego jako. Zasoby paliw kopalnych z roku na rok si kocz natomiast biomasa drzewna stanowica 90% caej biomasie na Ziemi nie liczc biomasy bakteryjnej stanowi obiecujce rdo energii alternatywne dla wgla, niestety zasoby biomasy s bardzo czsto rozproszone, jej ilo jest uzaleniona od czynnikw pogodowych i bardzo czsto infrastruktura transportowa jest bardzo sabo rozwinita [1]. Swoj dobr pozycje wrd paliw wykorzystywanych w energetyce biomasa zawdzicza przede wszystkim faktowi, ktry jest bardzo istotny ze wzgldw ekonomicznych, uzyskanie energii cieplnej i

elektrycznej z biomasy nie jest procesem wysoce kapitaochonnym. Istnieje wiele technologii wykorzystania biomasy, ktr atwo przetwarza si do staej, pynnej lub gazowej postaci. Z energetycznego punku widzenia zasoby biomasy mona podzieli dwie grupy, pierwsz grup stanowi noniki energii w fazie staej, ktre mog ulega procesowi spalania, pirolizy a take tlenowo-parowego zgazowania do mieszaniny dwutlenku i tlenku wgla, metanu i wodoru. Taki gaz mona zamieni w energi ciepln i elektryczn wykorzystujc technologie dobrze poznane ale take do metanolu, czyli paliwa silnikowego wg. znanej i szeroko stosowanej w przemyle technologii Fischera-Tropscha. W drugiej grupie znajduj si te zasoby, ktre mona przetwarza w paliwa pynne i biogaz, bdcy przede wszystkim mieszanin metanu i dwutlenku wgla [2]. Wspspalanie biomasy z wglem kamiennym lub brunatnym w duych kotach blokw energetycznych wydaje si na dzie dzisiejszy rozwizaniem najbardziej racjonalnym w momencie gdy zasoby biomasy znajduj si w bliskim ssiedztwie (wedug ekspertw do 80 km od miejsca spalania) elektrowni lub elektrociepowni. W instalacjach, w ktrych stosuje si wspspalanie biomasy z wglem, mona zauway stabilizacj systemu, kompensacj okresowych zmian iloci i jakoci biomasy. Koszty inwestycyjne oraz operacyjne wspspalania w blokach cieplnych s nisze ni w systemach cieplnych, w ktrych dochodzi do spalania samej biomasy. Dodatkowo wspspalanie przynosi wymierne korzyci rodowiskowe natomiast ze wzgldu innych od wgla waciwoci paliwowych, biomasa nadal budzi zastrzeenia operatorw kotw energetycznych. Istnieje wiele problemw logistycznych z biomas (kosztowny transport i magazynowanie) oraz wiele problemw natury technicznej: wspmielenie oraz podawanie paliwa do kota, powstawanie osadw na cianach ekranw kota, powierzchniach wymiennikw ciepa i innych elementach kota (szlakowanie, osady sypkie, ulowanie), spiekanie a take korozja. Wysoka zawarto wilgoci w biomasie, jej niejednorodno i bardzo niska gsto energetyczna (warto opaowa biomasy wynosi 50% tej samej masy wgla, kiedy jej gsto energetyczna stanowi 2 do 7% gstoci energetycznej wgla), a take utrudniony przemia powoduj, e udzia wspspalanej biomasy z reguy nie przekracza 10% udziau w strumieniu paliwa do paleniska [3]. Trudnoci wspspalania biomasy narastaj wraz ze wzrostem udziau biomasy (przede wszystkim gdy stosuje si niskiej jakoci biomas w bezporednim wspspalaniu z wglem). Biomasa jest paliwem o sabych waciwociach przemiaowych, moe posiada wysok zawarto chloru, posiada wasnoci hydrofilowe, jej popioy maj nisk temperatur topnienia co prowadzi do szlakowania kota. Istnieje wiele sposb zapobiegania wyej wymienionym problemom wrd ktrych mona wymieni: wymiana zniszczonego urzdzenia, mechaniczne usuwanie osadw, czyszczenie zoa fluidalnego, intensyfikacja procesu poprzez dodawanie zwizkw chemicznych, zmiana bd dodanie nowego elementu do systemu instalacji cieplnej. Niestety wszystkie te metody likwiduj tylko zaistniae skutki wspspalania biomasy. Wstpne przygotowanie biomasy do jego wspspalania z wglem jest rozwizaniem, ktre likwiduje problem towarzyszce temu procesowi u ich rda. Praca ta przedstawia takie metody obrbki biomasy jak suszenie, rozdrabnianie, peletyzacja, toryfikacja, peletyzacja z toryfikacj, piroliza i hydroliza.

2.

Charakterystyka metod wstpnej obrbki biomasy

Suszenie biomasy pomaga rozwiza problemy zwizane ze skadowaniem zbyt wilgotnego materiau takie jak: plenienie (moe powodowa zagroenie dla zdrowia, alergie), zagrzewanie (zagroenie zaponem), rozpad materiaowy (utrata masy suchej i energii), procesy mikrobiologiczne powodujce emisje, obnienie wartoci opaowej. Woda znajdujca si w biomasie musi zosta odparowana w palenisku aby mogo doj do procesu spalenia. Proces suszenia w specjalnych suszarniach jest procesem dosy kosztownym i wymaga wczeniejszego rozdrobnienia biomasy. Dziki suszeniu znaczco obnia si uyteczna ilo energii jak mona pozyska z suszonego paliwa. Obniajc zawarto wilgoci w biomasie z 50% do 20% moemy zwikszy jej warto opaow nawet do 60%. Bardzo korzystne w miar moliwoci jest suszenie naturalne na wieym powietrzu, jednake du wad takiego rozwizania jest zagroenie ze wzgldw zmian pogodowych. Producenci kotw na biomas zastrzegaj gwarancj w przypadku gdy paliwo jakim s zasilane ich koty zawiera zbyt du ilo wilgoci. Paliwa wilgotne mog stanowi zagroenie dla kotw grzewczych, szczeglnie przy pracy z obcieniem czciowym. Dobrym i ekonomicznym rozwizaniem jest zastosowanie solarnej suszarni biomasy, w ktrym ogrzane energi soneczn powietrze doprowadzone jest, poprzez specjalnie zaprojektowane dno sitowe, pod spd pryzmy zrbkw. Powietrzne kolektory soneczne posiadaj specjaln konstrukcj gwarantujc wysok sprawno, powietrze zastosowane jako nonik energii sprawia e nie s potrzebne dodatkowe wymienniki co sprawia i instalacja jest prostsza i atwiejsza w eksploatacji.

Rys.1. Wykres obrazujcy zaleno wartoci opaowej biomasy drzewnej typu soma od zawartoci wilgoci [4] Rozdrabnianie biomasy poprzez mielenie lub cicie jest podstawowym i czsto stosowanym sposobem obrbki wstpnej. Rozdrabnianie stosuje si zazwyczaj przed transportem biomasy aby zwikszy jej gsto nasypow oraz aby obniy koszty transportu. Niestety magazynowanie rozdrobnionej biomasy moe mie negatywne skutki ze wzgldu na podwyszon aktywno mikrobiologiczn materiau, ktra skutkuje utrat suchej masy, emisjami gazw cieplarnianych (CH4, N2O) i nagrzewaniem si hady, co w skrajnych

wypadkach moe prowadzi do samozaponu. Dlatego optymalnym wyjciem, niestety nie zawsze moliwym ze wzgldw organizacyjnych, jest rozdrobnienie biomasy bezporednio przed jej transportem, a nastpnie zuycie jej jako paliwa w moliwie najkrtszym czasie. Peletyzacja biomasy jest procesem zagszczania paliwa do postaci tzw. biopaliwa celem zblienia jego waciwoci do waciwoci wgla. Zagszczeniu ulegaj biomasy typu staego takie jak: trociny, soma, ziarna, uski, wiry, zrbki. Ten rodzaj obrbki biomasy zwiksza jej gsto energetyczn, powoduje ujednolicenie rozmiarw i ksztatw a take obnia zawarto wilgoci co sprawia i tego typu przetworzone biomasa jest podstawowym biopaliwem dla energetyki zawodowej. Zwikszona gsto energetyczna biomasy to obnienie kosztw transportu, lepsze moliwoci mieszania z pyem wglowym w instalacjach z zautomatyzowan lini podawania paliwa, polepszone waciwoci przemiaowe. Peletyzacja biomasy pozwala na zwikszenie stosunku biomasa/wgiel w jej wspspalaniu co ma istotny wpyw przy ograniczeniach zwizanych z wielkoci kota. Technologia ta wywodzi si z technik granulowania szeroko stosowanych w przemysach chemicznych, paszowych i farmaceutycznych, jednak granulowanie biomasy odbywa si pod wikszym cinieniem. Przed procesem wytaczania biomasa jest oczyszczana, suszona bd dowilana do optymalnej zawartoci wilgoci jak jest 15% a nastpnie jest rozdrabniana. Czasem dodawane s specjalne substancje wice w postaci tzw. lepiszcza. Rynek zwizany z biopeletami rozwija si bardzo szybko, a w raz z nim rozwijana jest technologia otrzymania peletw. Jednym z problemw pelet jest wysoka wraliwo na wod, gdy pelety po kontakcie z wod mog pcznie i rozpada si, w zwizku z czym pelety wymagaj specjalnych warunkw skadowania. Pelety naley przetrzymywa w trakcie transportu szczelnych workach a ich skadowanie wymaga odpowiedniej infrastruktury (silosw lub zadaszenia), gdy w innym wypadku pelety ze wzgldu na swoj higroskopijn natur ulegn biodegradacji. Proces paletyzacji rozwizuje wiele problemw zwizanych z rnicami we waciwociach biomasy jako paliwa i wglem ale nie pozwala na cakowit substytucj wgla. Pelety wci wymagaj stosowania mynw motkowych pomimo poprawionej przemiaowoci wzgldem wieej nieprzetworzonej biomasy w celu ich wspspalania w kotach energetycznych przy stosunku biomasa/wgiel wyszym ni 10%.

Rys.2. Biomasa staa : a) Pelety z osadw b) Pelety ze somy c) Pelety z trocin

Toryfikacja (karbonizacja biomasy). Toryfikacja biomasy to inaczej proces wysokotemperaturowego suszenia biomasy celem, ktrego jest przetworzenie biomasy w biopaliwo o waciwociach bardziej zblionych do wgla. Dziki karbonizacji biomasa typu ligninoceluloza staje si bardziej wglopodobn materi: polepszeniu ulegaj waciwoci przemiaowe, dziki ktrym dochodzi do redukcji wydatkw energetycznych na mielenie oraz wasnoci hydrofobowe, ktre sprawiaj, e skadowanie biomasy jest bardziej bezpieczne i spada ryzyko degradacji biologicznej. Zmiany te nastpuj w wyniku modyfikacji struktury gwnych skadnikw: ligniny i hemicelulozy a take ale w mniejszym stopniu ni dwa wczeniej wymienione skadniki celulozy. Toryfikacja to inaczej proces karbonizacji termochemicznej, ktry jest przeprowadzany w warunkach beztlenowych, w temperaturze okoo 200 do 300 C, w warunkach bliskich cinieniu atmosferycznemu. Proces toryfikacji nie jest nowym procesem, jest znany od ponad 80 lat i pochodzi od procesu suszenia i praenia ziaren kawy. Karbonizacja biomasy rozwina si od etapu technologii demonstracyjnej dla celw energetyki zawodowej w latach 90 ubiegego stulecia.

Rys.3. Pelety drugiej generacji toryfikatu biomasy TOP Pellets ECN Proces toryfikacji jest jednym z etapw obrbki termicznej zachodzcym w do wskim zakresie temperatur (200 do 300C), ktry prowadzi do zwikszenia gstoci energetycznej biomasy gwnie poprzez dekompozycj najbardziej reaktywnego skadnika biomasy jakim jest hemiceluloza. Mark Jan Prins [4] podczas bada doktorskich nad toryfikacj biomasy pochodzenia drzewnego opisa ten proces bardzo szczegowo jako proces skadajcy si z dwch etapw. Pierwszym etapem bya reakcja w wyniku, ktrej obserwuje si ubytek masy rzdu 25% masy pierwotnej prbki wzrastajcym ze wzrostem temperatury i najwikszym ubytkiem masy w drugim etapie reakcji. Pierwszy szybki etap ubytku masy pierwotnej tumaczy si dekompozycj hemicelulozy, natomiast drugi wyranie wolniejszy i znacznie wikszy zwizany jest z dekompozycj celulozy i kolejnym zwgleniem fragmentw hemicelulozy. Proces termicznego rozpadu biomasy drzewnej jest procesem bardzo kompleksowym poniewa drewno zawiera rne frakcje. W skali mikroskopowej, komrki drewna skadaj si z tzw. mikrowizek skadajcych si z czsteczek celulozy pokrytych czsteczkami hemicelulozy. Pomidzy tymi mikrowizkami (czasem w amorficznych obszarach tych mikrowizek) znajduje si lignina (patrz Rys.10.). Te rne frakcje drzewne charakteryzuj si rnymi waciwociami w tym rn reakcj na ciepo. W zwizku z tym mona wyrni trzy strefy na krzywej ubytku masy: hemiceluloza, najbardziej reaktywny skadnik, ktrej dekompozycja zachodzi w zakresie temperatur 225325C, celuloza, ktrej dekompozycja zachodzi w zakresie temperatur 300-325 C oraz lignina, ktrej zakres temperaturowy ubytku masy jest najwikszy 250-500 C. To wyjania dlaczego w procesie karbonizacji (toryfikacji) biomasy, ktrego zakres temperaturowy to

okoo 200 do 300 C, najwikszy ubytek masy jest widoczny w dwch skadnikach biomasy drzewnej, to jest w hemicelulozie i ligninie a najmniej w celulozie. atwo z tego wywnioskowa, e skad biomasy ma niesamowicie istotny wpyw na produkty lotne toryfikacji jak i jej stae pozostaoci.
Waciwoci Zawarto Wilgoci Wart. opaowa sucha pierwotna Gsto Gsto energetyczna Wytrzymao pelet Formacje popiou Natura Hydroroskopowa Biologiczna degradacja Wpyw sezonowych zmian pogody Waciwoci Jednostka %W Drewno 35% Toryfikat 3% Pelet drzewny Niska Wysoka 10% 7% Pelety toryfikatu Niska Wysoka 5% 1%

MJ/kg MJ/kg Kg/m3 GJ/m3

17.7 10.5 550 5.8 normalna bardzo wysoka moliwa wysoka

20.4 19.9 230 4.6 wysoka hydrofobowa niemoliwa saba

17.7 15.6 500 7.8 dobra ograniczona

17.7 16.2 650 10.5

20.4 19.9 750 14.9

22.7 21.6 850 18.4

bardzo dobra ograniczona hydrofobowa

moliwa normalna

niemoliwa saba

normalna

normalna

dobre

dobre

Rys.4. Zestawienie porwnujce waciwoci biomasy drzewnej, biomasy storyfikowanej, pelet drzewnych i pelet drugiej generacji po toryfikacji holenderskich TOP Pellets pochodzcych z ECN Energy Research Center. Karbonizacja jest procesem endotermicznym podczas, ktrego masa toryfikatu ulega nawet 30% masy pierwotnej, ktra odpowiada redukcji wilgoci a take czciowym wydzieleniem substancji lotnych. Poniewa dochodzi do czciowego wydzielenia si czci lotnych musi doj do ubytku energii, ktry obok 30% ubytku masy nie przekracza zazwyczaj 10% energii pierwotnie zawartej w biomasie. Najczciej stosowan prdkoci nagrzewu jest 50 C/min, natomiast optymalnym czasem przebywania biomasy w reaktorze jest 30 minut. Ze wzgldu na rny czas przebywania prbek z biopaliwem w reaktorze, typu biomasy i zawartoci wilgoci stosunek ubytku masy i energii moe si rnic, najczciej uzyskuje si 30% zgszczenie energii dla karbonizacji biomasy przeprowadzonej w wyej wymienionych warunkach. Proces toryfikacji mona podzieli na trzy etapy: suszenie wstpne biomasy, piroliza, zgazowanie. Toryfikacj biomasy drzewnej mona przeprowadza w specjalnie do tego przygotowanym reaktorze, piecu opadowym, analizatorze termograwimetrycznym TGA i kotle ze zoem fluidalnym. Istniej dwa sposoby doprowadzania ciepa do tego specjalnie zaprojektowanego reaktora na potrzeby toryfikacji: pierwszy ze sposobw dostarczania ciepa do biomasy zakada porednie, przeponowe dostarczanie ciepa poprzez takie noniki energii jak olej, woda lub para wodna czy spaliny (reaktory porednie), drugi sposb, w ktrym ciepo jest przekazywane bezporednio do biomasy od gazu reaktorowego (suszarnie fluidalne, zgazowarki) lub spalin (reaktory bezporednie). Stosujc analiz termograwimetryczn w celu przeprowadzenia toryfikacji biomasy, ktra pozwala przeprowadzi proces karbonizacji w dynamicznych warunkach z zaoon prdkoci nagrzewu, naley bra pod uwag fakt, e prdkoci nagrzewu w warunkach rzeczywistych s

znacznie wiksze w zgazowywarkach i duych komorach spalania ni te dostpne podczas analizy TGA. Drugim wanym do wymienienia czynnikiem podczas analizy TGA jest fakt, i dana prdko nagrzewu wpywa na limitacje zwizane z wymian ciepa i utrudnia analiz kinetyki spalania. Zbyt niska prdko nagrzewu powoduje, e prbki biomasy drzewnej podgrzewane od temperatur otoczenia do temperatury reakcji toryfikacji w znaczcy sposb ulegaj dekompozycji (ubytek masy jest zauwaalny), natomiast zbyt wysoka prdko nagrzewu moe spowodowa problemy zwizane z limitem wymiany ciepa badanej prbki [4]. Ze wzgldu na dobry kontakt gorcego czynnika z surowcem w reaktorach bezporednich moliwe jest zastosowanie krtszych czasw przebywania prbek biomasy co jednak jest trudniejsze w praktyce. Istniej najnowsze typy reaktorw na wzr pieca obrotowego lub reaktora limakowego z moliwoci uycia torgazu powstaego w wyniku toryfikacji jak czynnika gazowego. Czci lotne (nazywane torgazem) to gwnie palne skadniki organiczne, ale rwnie skadniki niepalne jak dwutlenek wgla czy woda. Zawarto czci palnych i niepalnych torgazu zwizana jest z zawartoci wilgoci w biomasie oraz od parametrw procesu. Torgaz zawiera w swoim skadzie okoo 50% wody, 10% dwutlenku wgla co powoduje, i jest gazem, ktry sprawia problemy w wykorzystaniu go jako strumienia ciepa do procesu [5].

Rys.5. Waciwoci biomasy przed i po zastosowaniu technologii ECN. W trakcie procesu karbonizacji wgla nastpuje duy ubytek pierwiastkw tlenu i wodoru w porwnaniu do ubytku pierwiastka wgla co sprawia, i toryfikat jest bardziej wglopodobn materi ni biomasa nieprzetworzona i potocznie nosi nazw biowgla. Obniona warto stosunku tlen/wgiel sprawia, e proces gazyfikacji biomasy poddanej toryfikacji jest wydajniejszy w porwnaniu z gazyfikacj biomasy nie poddanej karbonizacji. Warto opaowa toryfikatu pochodzenia drzewnego wacha si w granicach 18 do 23 MJ/kg, niewielka zawarto wilgoci w biowglu (1-6%) powoduje, i rnica pomidzy ciepem spalania a wartoci opaow jest niewielka. Uwaa si, i toryfikat drzewny pochodzcy ze cinki, drewna odpadowego oraz porozbirkowego ma zblione waciwoci fizykochemiczne [6]. Duym ograniczeniem karbonizacji jest fakt, i w wyniku tego procesu nie zwiksza si gsto energetyczna paliwa, co powoduje, e w praktyce warto zastosowa poczenie karbonizacji z peletyzacj. Pelety stworzone z toryfikatu (tzw. torrefied pellets) posiadaj wysok gsto energetyczn, staj si bardziej odporne na wilgo i nie wymagaj

specjalnych miejsc do skadowania. Porwnujc biowgiel, ktry uleg jedynie procesowi toryfikacji, i ktry rwnie posiada siln natur hydrofobow wynikajc z zniszczenia grup OH, pelety toryfikatu s trwalsze, atwiejsze do magazynowania i transportu a co za tym idzie atwiejsze do zastosowania w pyowych kotach wglowych lub w kotle ze zoem fluidalnym dziki korzystnym zmianom w procesie spalania takim jak skrcony czas zaponu czci lotnych i koksu [7]. Jednak nawet tak wysoce zaawansowane technologie przygotowania biomasy do wspspalania z wglem nie likwiduj kopotw zwizanych tworzeniem si osadw na ciankach wymiennikw i ekranw kota oraz korozj. Na dzie dzisiejszy ze wzgldu na dosy wysokie koszty proces toryfikacji nie jest jeszcze stosowany na skal przemysow [8][9].

Rys.6. Wykres Van Krevelena przedstawiajcy zalenoci od skadu rnych typw paliw H/C wodr/wgiel, O/C - tlen/wgiel. Zielony kolor biomasa sucha, czarny wgiel i z ang. Peat torf, do ktrego pod wzgldem skadu zblione s ju pelety toryfikatu drugiej generacji ECN (kolor fioletowy) W Polsce prowadzi si rwnie badania na toryfikacj biomasy, w Katedrze Inynierii Energii Politechniki Czstochowskiej pracuje reaktor umoliwiajcy przeprowadzenie procesu autonomicznej karbonizacji biomasy (trociny, zrbki drzewne, soma, wierzba energetyczna, mczka misno kostna, osady ciekowe i inne). Najwaniejszym zadaniem reaktora jest utrzymanie optymalnych warunkw przepywowych, aby w przestrzeni jego komory , w ktrej dochodzi do reakcji toryfikacji, uzyska maksymaln szybko nagrzewu rozdrobnionej biomasy (ok. 280C) tak by zainicjowa reakcj egzotermiczn. Aby trwale i w sposb niezawodny utrzyma warunki przebiegu reakcji egzotermicznej, reaktor zosta tak skonstruowany aby ograniczy kontakt karbonizatu z gazami pizolitycznymi. Gazy, ktre opuszczaj reaktor s spalane, uatwia to kontrol ich temperatury i stabilizuje prac reaktora. Dodatkowym atutem tego typu konstrukcji reaktora jest specjalny ukad suszenia i termolizy, w ktrym to mona uzyska dodatkowe ciepo z gorcych spalin opuszczajcych reaktor. Ilo tego ciepa zaley od zawartoci wilgoci w podawanej biomasie [10].

powietrze
-Reaktor kompaktowy -Mae koszty inwestycji -Dobra kontrola Temp. -Wysoka wydajno -Dua rnorodno surowcw uywanych w procesie

spaliny

spalanie torgaz torgaz

Biomasa suszenie toryfikacja

p

Toryfikat chodzenie

spaliny

Wymiana ciepa

spaliny

Rys.7. Schemat obrazujc proces bezporedniej toryfikacji termicznej technologii ECN

Literatura: [1] Rickets B., et. Al. 2002: Technology Status Review of waste/Biomass Co-Gasification with Coal, Ichem Fift European Gasification Conference, 8-10 April 2002, Noordwijk, The Netherlands. [2] A. Zawadzka, M. Imbierowicz i inni, 2010: Inwestowanie w Energetyk Odnawialn, Polska Akademia Nauk, Oddzia w odzi, Komisja Ochrony rodowiska, str.169-184. [3] A. Cocker-Maciejewska: Obrbka wstpna biomasy na potrzeby systemw energetycznych, Ochrona rodowiska i zasobw naturalnych nr 30, 2007, str.133-141. [4] http://www.oze.opole.pl/Energia_biomasy, Odnawialne rda Energii Opolszczyzny [5] M. J. Prins: Thermodynamic analysis of biomass gasification and torrefaction, Technische Universitet Eindhoven, The Netherlands. [6] M. Jakubiak, W. Kordylewski: Toryfikacja Biomasy, Politechnika Wrocawska, Instytut Techniki Cieplnej i Mechaniki Pynw, Wrocaw 2009. [7] Arias B., Pevida C., Fermoso J., Plaza M.G., Rubiera F., Pis J.J., Influence of torrefaction on the grindability and reactivity of woody biomass, FUEL PROCESSING TECHNOLOGY, 89 (2008) 169-175. [8] Bridgeman T.G., Jones J.M., Shield I., Williams P.T., Torrefaction of reed canary grass, wheat straw and willow to enhance solid fuel qualities and combustion properties, FUEL, 87 (2008) 844-856. [9] Won Chan Park, Arvind Atreya, Howard R.Baum: Experimental and theoretical investigation of heat and mass transfer processes during wood pyrolysis, Combustion and Flame 157 (2010) 481-494. [10] M. ciko, J. Zuwaa, M.Pronobis: Wspspalanie biomasy i paliw alternatywnych w energetyce. Wydawnictwo Instytutu Chemicznej Przerbki Wgla i Politechniki lskiej, Zabrze-Gliwice 2007.