listopad 2010

41

ELIXION ZAPEWNIA DWUKROTNIE WYSZ OSZCZDNO PALIWA NI JEGO KONKURENCI. UDOWODNIONE.

2.2%

1.1%

W przeciwiestwie do innych producentw rodkw smarnych, Castrol prowadzi badania swoich produktw opierajc si nie tylko na testach laboratoryjnych. W niezalenych testach drogowych obejmujcych ponad 1,6 miliona przejechanych kilometrw przez okres 9 miesicy, udowodniono, e olej Castrol Elixion Low SAPS 5W30 w porwnaniu ze zwykym olejem Low SAPS 10W40 podnosi oszczdno spalanego paliwa o 2,2%. To dwukrotnie wikszy wynik w porwnaniu do produktu konkurencji. W pewnych warunkach Castrol Elixion dziki unikalnej technologii Low Friction pozwala zaoszczdzi nawet do 4% paliwa. Zapewnia wyjtkow ochron, maksymalne osigi, przedua trwao silnika i redukuje emisj szkodliwych substancji. W standardowych testach zuycia oleju przekracza limity o ponad 10%. Oznacza to, e stosujc Castrol Elixion Twoje roczne zuycie oleju, podobnie jak rachunek za paliwo moe si znaczco zmniejszy. Olej Castrol Elixion uzyska rekomendacj m.in: Mercedes-Benz, MAN, Renault i Volvo. W celu uzyskania dodatkowych informacji o produkcie Castrol Elixion oraz testach zuycia paliwa, zapraszamy na stron www.castrol.pl
*niezalene testy drogowe zostay przeprowadzone podczas regularnych przejazdw 28 samochodw ciarowych speniajcych Euro4, ktre nale do europejskiej firmy transportowej Knig. Nie wprowadzono, adnych dodatkowych zmian, ktre mogyby wpyn na ilo spalanego paliwa w trakcie tych testw.

Czerwiec 2010

ZAWARTO

MA

GER NA

360

TA BEA ACH LM STE A NA OZ P

E SD WKI G I ZE
D PO OD . STR

Daniel Passent str. 48 Andrzej Jaskulski str. 42 Biaa bro str. 56 Achim Gabor str. 52 Xxxxxxxx str. 32

Tomasz Kopera str. 32

Bandyci amatorzy str. 42

W NUMERZE:
18 Beata Stelmach, towarzyszy GPW od chwili narodzin, a dzi kieruje Stowarzyszeniem Emitentw Giedowych. 24 Pawe Czajowski, prezes HP Polska wrci z USA, eby zrobi karier w amerykaskiej rmie 32 Tomasz Kopera osign byskawiczny sukces poszerzajc sie sprzeday IDEA TFI. 42 Andrzej Jaskulski, prezes Asseco Systems od lat realizuje fotograczne hobby. 48 Daniel Passent, wybitny publicysta i dyplomata, by przekonany, e zostanie ekonomist. 52 Achim Gabor rozwija rodzinny biznes 56 Biaa bro pozwala na inwestycje rozwane i obliczone na dugie latra.

czerwiec 2010

cig dalszy

na stronie 4

18

Pawe Czajkowski str. 24

LUDZIE

ZAWARTO
Czerwiec 2010 BIZNES DZISIAJ
8 Cezary Stolarczyk: Bungee na giedzie 10 Dariusz Jarosz: Dwa koce kija 12 Wiktor Legowicz: Dekalog dla managerw 14 Wojciech Gieyski: Mie, czy raczej by? 16 Andrzej Mroziski: Latajcy gigant 17 Andrzej Nierycho: Gra pozorw

Joanna Makowiecka str. 46

Przeszam tward szko w kilku rmach, wic potra znale wsplny jzyk z niemale kadym pracownikiem.

MANAGER 360
18 Beata Stelmach: Gieda od podszewki

RYNEK
24 Pawe Czajkowski: Amerykaska legenda 28 Ropa kto da plam? 30 Sukcesy social marketingu 32 Tomasz Kopera Idea TFI goni liderw 34 Borys Stokarski Integrator wiedzy 38 Janusz Luks Po pierwsze energia

ze strony 3

LUDZIE
42 Andrzej Jaskulski: Manager po pracy 46 Joanna Makowiecka Szkoa ycia 48 Daniel Passent Od ekonomii do polityki 52 Achim Gabor Rodzinny biznes

INWESTYCJE dokoczenie
56 Biaa bro

INNOWACYJNA GOSPODARKA
60 owcy biznesu

RAPORT
70 Trusted Brands 74 Franczyza w Polsce

NAUKA
80 Graham Kenny: Strategia dywersykacji

TECHNOPOLIS

RYNEK

84 Terenowy Citron 87 Chrysler 300 C

JUST QUALITY
88 Zegarmistrzowska sztuka 92 Latajcy Obieywiat 94 Teatr smakw

Wojciech Wyk str. 30

Grupa Ergo Hestia od kilku miesicy ma wasny prol na Facebooku. Chcemy pozna opinie internautw o naszych produktach, jak rwnie propozycje, co powinnimy zmieni lub udoskonali.

DUTY FREE
97 Brzuchomwca o swojskim Antku 98 Mariusz Gzyl Jak odzyska prawo jazdy

czerwiec 2010

BIZNES DZISIAJ

EDYTORIAL Redaktor naczelny

Pytanie o etyk biznesu

a ekrany amerykaskich kin traa wanie druga cz synnego Wall Street Olivera Stonea. W gwnej roli znw wystpi Michael Douglas, tyle e starszy o 22 lata; podobnie jak lmowy bohater. Bezwzgldny makler z pierwszej czci zaliczy wielk yciow wpadk. Po omiu latach spdzonych w wizieniu za giedowe przekrty, wrci na scen jako autor ksiki o kulisach Wall Street. Rozmawiajc z bohaterk naszego cover story Beat Stelmach, stwierdziem, e rodzimi lmowcy nie potra skorzysta z fascynujcych scenariuszy, ktre pisze samo ycie. Poznaa ona polsk gied na wylot, bya PIOTR CEGOWSKI obecna przy jej narodzinach, zaliczya te epizod jako pracownica Biura Inspekcji Komisji Papierw Wartociowych. Miaa okazj przeledzi wiele niezgodnych z prawem dziaa biaych konierzykw. Jedno jest znamienne polscy kombinatorzy zawsze byli sprytniejsi i szybsi ni wymiar sprawiedliwoci. W USA takie sztuczki si nie udaj. Autorzy przekrtw zamiast kombinowa na giedzie, licz kraty w oknach mao przytulnych cel. Nasi dzielni policjanci w odrnieniu od kolegw z FBI osigaj sukcesy w innych dziedzinach, np. wypisujc mandaty wacicielom le zaparkowanych samochodw lub studentom pijcym piwo w parku. A jeli nawet uda im si na chwil przyskrzyni giedowego oszusta, to sd i tak nie wie, co z nim pocz A moe to jest temat na lm, a dokadniej rzecz biorc, na czarn komedi?

Opinie:

1
Jestem optymist, jeli chodzi o przyszo naszej planety, ale prawd jest, e nie jestem tak wielkim optymist w odniesieniu do Wall Street. Wierz, e przetrwaj tam ludzie inteligentni i my, jako akcjonariusze, nie bdziemy wywiera tak wielkiej presji na rmy, jak to robilimy w przeszoci, chcc otrzyma nasze kwartalne dywidendy.

Michael Douglas
w wywiadzie dla El Pais

2
Prosz sobie wyobrazi salonk Titanica na kilka minut przed uderzeniem w gr lodow Redaktor naczelny Piotr Cegowski p.ceglowski@managermba.pl Zast. red. naczelnego Tomasz Miarecki t.miarecki@managermba.pl Sekretarz redakcji Grzegorz Stech g.stech@managermba.pl Dyrektor artystyczny Maja Hako m.halko@managermba.pl Rynek Leszek Cieloch l.cieloch@managermba.pl Inwestycje Piotr Stefaski p.stefanski@managermba.pl Ludzie Andrzej Mroziski a.mrozinski@managermba.pl Nauka Grzegorz Dbrowski g.dabrowski@managermba.pl Technopolis, Just Quality Barbara Grabowska b.grabowska@managermba.pl Felietony, komentarze Wojciech Gieyski, Mariusz Gzyl, Dariusz Jarosz, Andrzej Nierycho Korespondenci zagraniczni Cezary Stolarczyk (USA), Gnter Starzinger (Austria), Oliver Stollorcz (Niemcy) Dzia foto Tomasz Kuczyski t.kuczynski@managermba.pl Mariusz Szachowski m.szachowski@managermba.pl Studio Krzysztof Krawczyk k.krawczyk@managermba.pl Siedziba redakcji ul. Srebrna 3 lok. 21 00810 Warszawa tel./fax: 22 412 45 20 CEO & Dyrektor biura reklamy Jarek Dotka j.dotka@managermba.pl Reklama Aleksandra Brenda kom. 531 092 111 a.brenda@managermba.pl Joanna Biedrzycka kom. 697 237 059 j.biedrzycka@managermba.pl Krzysztof abuszewski kom. 608 149 385 k.labuszewski@managermba.pl Marketing Radosaw Wsowicz r.wasowicz@managermba.pl Wydawnictwo Business Magazine Manager ul. Zagorzycka 11 04-947 Warszawa biuro@managermba.pl Management Business Association Prezes Maciej Siembieda m.siembieda@managermba.pl

Oliver Stone
reyser o pocztku kryzysu na Wall Street

3
Chciwo jest dobra.

Gordon Gelko
makler z lmu Wall Street

czerwiec 2010

BIZNES DZISIAJ
FELIETON

Bungee na giedzie
FLASH CRASH BYSK KRACHU OKRELENIE, KTRE WPISUJE SI (NA STAE?) DO KATALOGU KOSZMARW FINANSISTW, GIEDOWYCH MAKLERW, INWESTORW.

awinowy spadek wartoci akcji na giedzie moe by spowodowany nie tylko kryzysem politycznym lub gospodarczym bd spekulacjami czy mtnymi transakcjami wielkich bankw. Moe nastpi deus ex machina. Grom z jasnego nieba rbn w nowojorsk gied o godz. 14:45 szstego maja. O godz. 14:30 operacje kupna i sprzeday ulegy przyspieszeniu; maklerw ogarniaa narastajca nerwowo w zwizku z rozwojem sytuacji w Grecji. Wskanik giedowy Dow Jones ju w tym momencie wykazywa spadek o 200 punktw; w cigu nastpnego kwadransa obsun si o kolejne 200. Wwczas standardowo zaordynowano zwolnienie tempa wymiany niektrych akcji, najbardziej traccych na wartoci o ok. 10 proc. Intencj byo danie maklerom chwili minuty! czasu do ochonicia. Zahamowanie obowizywao w siedzibie giedy nowojorskiej (NYSE), ale nie dotyczyo rynku elektronicznego. Bardzo szybkie komputery przetwarzajce transakcje, ktre automatycznie, bez przerwy, wyszukuj najlepsze oferowane stawki, zgupiay. Uznay, e najlepsza cena wynosi 0. Doday do tego standardowy 1 cent opaty prowizyjnej i wywietliy ceny wielu akcji jako 1 cent. Wtedy nastpi ash crash. Widzc tak dramatyczny spadek cen, maklerzy wystraszyli si i zaczli naciska klawisz sprzeda. W przecigu minut akcje niektrych renomowanych rm odbyy karkoomny lot w d: Procter & Gamble straci na wartoci 37 proc., koncern 3M 22 proc. Akcje obu rm wsptworz wskanik gie-

dowy Dow Jones Index. Dramatyczny spadek wartoci ich akcji zaowocowa obnik Dow Jones o dalsze 315 punktw. Wtedy wybucha panika. Index Dow Jones poszed w d o 998,50 punktu, by w cigu kilku nastpnych minut odzyska dwie trzecie strat. To by najwikszy jednorazowy spadek dzienny w historii giedy. Taka ilo punktw przekada si na straty rzdu 800 mld dol. Na szczcie, na 16 minut. Tym razem. Przedstawione powyej wyjanienie, jak to si mogo zdarzy, jest tylko prawdopodobn hipotez. 5 dni po ash crash wci szukano odpowiedzi na pytanie, co naprawd si zdarzyo. Secrity & Exchange Commission analizuje miliony transakcji... Pocztkowo sdzono, e kto sprzedajc, klikn grubym paluchem w klawiatur, dodajc niechccy zero albo dwa i z milionw zrobiy si miliardy. Prawdopodobnie nie o to chodzio. Inna rozwaana moliwo jest taka, e kto to celowo zaaranowa, by si byskawicznie obowi. Wiadomo, e kryzys elektryczny w Kalifornii z pocztku dekady zosta zainicjowany przez oszustw z Enronu. Wiadomo, jak zarabia na recesji Goldman Sachs. Najgroniejsza hipoteza jest taka, e kto robi prb hakerskiego ataku na newralgiczne centra nansowe. Chiczycy intensywnie eksploruj moliwoci sparaliowania elektronicznego systemu danych, nie ma wtpliwoci, e Rosjanie nie zasypiaj gruszek w popiele... W Nowym Jorku i z pewnoci gdzie indziej uzmysowiono sobie, e nansowe podwaliny wiata mog ktrego dnia legn niespodziewanie w gruzach, a za nimi gospodarka. Przed hakerami-ama-

CEZARY STOLARCZYK publicysta, mieszka w USA, inwestuje na rynku nieruchomoci

torami nie udaje si skutecznie obroni najtajniejszych megakomputerw Pentagonu. Rynki elektroniczne nie s naleycie chronione, s wystawione na niebezpieczestwo ostrzega James Angel, profesor nansw w Uniwersytecie Georgetown. Nie jest odosobniony. Sczeglnie grony jest rozziew midzy brakiem jasnych regu transakcji a potencjaem i oprogramowaniem bardzo szybkich komputerw uywanych do ich przetwarzania. To tykajca bomba alarmuj eksperci. Zapowiedziano ju wprowadzenie bardziej skutecznych bezpiecznikw. Reforma systemu nansowego przygotowana przez rzd Obamy nie wyeliminuje groby takich niespodziewanych zapaci, lecz pozwoli na szybsz regeneracj systemu. 10 maja na nowojorskiej giedzie znw rzdzili kupujcy, indeks Dow Jones odnotowa najlepszy dzienny uzysk od 14 miesicy, podskoczy 405 punktw w gr, niwelujc lady ash crash. Lecz nikt nie moe zagwarantowa, e groba jego powtrki zostaa wyeliminowana. Cezary Stolarczyk

czerwiec 2010

BIZNES DZISIAJ
FELI FELIETON

Zawsze kij ma dwa koce

CO BYO OSTATNIM YCZENIEM UPADAJCEJ ISLANDZKIEJ GOSPODARKI? ABY JEJ PROCHY ZOSTAY ROZSYPANE NAD EUROP. NO I WIADOMO, CZYM TO SI SKOCZYO TOTALNYM PARALIEM EUROPEJSKICH LOTNISK. awsze jest przyczyna i jest skutek. Czasami s i skutki, z czego wikszo ubocznych. Wspania informacj jest wpompowywanie w polsk gospodark milionw euro ze wsplnej kasy. Wikszo idzie na zbony cel i nie mam adnych wtpliwoci, e celowe s inwestycje w nasz infrastruktur. Ale przy okazji widz, ile z tych pienidzy wydawane jest zupenie bez sensu. Pamitam zakadane kilkanacie lat temu zakady pracy chronionej, ktre wspaniale prosperoway wycznie dziki zwolnieniom podatkowym i dotacjom, przy okazji wykaczajc dziaajc na zasadach rynkowych konkurencj. Teraz ponownie widz wspaniale rozwijajce sie biznesy, gwnie internetowe, egzystujce wycznie dziki unijnej gotwce. Po odciciu dotacji wiksza cze z nich upadnie z wielkim hukiem. Niestety, przy okazji zbankrutuje te wiele zdrowych rm, nie wytrzymujc konkurencji z unijnymi benecjentami. Ale zawsze kij ma dwa koce. Jeli stymulujemy rozwj tzw. innowacyjnych projektw, to przy okazji przewrci si dua cz projektw rwnie innowacyjnych, lecz nie korzystajcych z unijnego wsparcia. Z unijnego wsparcia korzystaj te rmy wchodzce na rynek giedowy. W wikszoci s to mniejsze spki debiutujce na GPW lub na NewConnect. Dostaj one zwrot duej czci kosztw zwizanych przygotowaniem ich do obrotu. I jest to, oczywicie, zbony stymulacyjny cel dopty, dopki nie przemienia si w patologie. Bo im wiksze koszty oferty, tym wiksza

dotacja, czyli im wiksze koszty budowy somianego Misia znanego z lmu Barei, tym pikniejszy potem protok zniszczenia. Mamy par notowanych rm, dla ktrych koszt wejcia na rynek by absurdalnie duy w porwnaniu z pozyskanym kapitaem. Nie znaczy to jednak, e caa operacja bya nieopacalna. Wrcz przeciwnie. Mamy takie czasy, e najlepszy biznes to biznes prospoeczny. Bo kto bdzie polemizowa z takimi hasami, jak bezpieczestwo, ekologia czy ochrona zdrowia. Polski kierowca jest tego najlepszym przykadem. Nie moe ju rozmawia w trakcie jazdy przez komrk ciesz si producenci zestaww gonomwicych. Nie moe ju lekceway rosncego lasu fotoradarw ciesz si producenci tego rodzaju sprztu. Nie moe lekceway coraz niszej prdkoci w obszarach zabudowanych ciesz si gminne budety inwestujce w fotoradary. Jeli tak dalej pjdzie, to gminy bd protestowa przeciwko budowie autostrad i drg szybkiego ruchu, bo strac mandatowe dochody. Jestemy mistrzami w dokrcaniu ruby i przeregulowywaniu regulacji z argumentem unijnej poprawnoci w tle. Mamy za sob akcj likwidowania zielonych strzaek przy skrcie w prawo i ponownego ich instalowania. Mamy najwicej pijanych kierowcw, bo mamy jedne z najostrzejszych we wsplnocie przepisw dotyczcych minimalnego poziomu alkoholu we krwi. No i w kocu mamy tak doregulowanego regulatora rynku kapitaowego, jakim jest Komisja Nadzoru Finansowego, e jej pracownicy praktycznie przestali si dzieli swoj wiedz z kimkolwiek

DARIUSZ JAROSZ prezes Martis CONSULTING, wieloletni prezes i redaktor naczelny Gazety Giedy Parkiet

i gdziekolwiek, by, bro Boe, nie zostali posdzeni o jakiekolwiek kontakty pozasubowe z regulowanym przez nich wiatem. A e kij ma dwa koce, to trudno si potem dziwi, e jako wypeniania obowizkw informacyjnych pozostawia sporo do yczenia. I moe o to chodzi. Bo im wysza jako, tym mniej kar, a im mniej kar, tym nisze dochody KNF, a przecie budet tej instytucji na 2010 r., zakadajcy okoo 200 mln z wpyww, trzeba wykona. Na szczcie, przychody podreperowaa afera z opcjami, za ktr spki pac jak za zboe i bankom, i Komisji. W kocu KNF dziaa prospoecznie, czyli w imi dobra wsplnego, nie zadzierajc z londyskim city, bo po co si niepotrzebne naraa. Dariusz Jarosz

10

czerwiec 2010

PRAWDZIWIE ZWINNY PRAWDZIWIE NOWOCZESNY PRAWDZIWIE ELEGANCKI

FREELANDER 2 ju od 122 000 PLN brutto*

FREELANDER 2 Jedyny w swojej klasie 5-osobowy samochd z penym odliczeniem 22% podatku VAT
BABICE (22) 733 11 66 BIELSKO-BIAA (33) 828 24 63 GDASK (58) 554 00 55 KATOWICE (32) 608 35 70 KRAKW (12) 635 98 94 KRAKW (12) 635 98 94 KRAKW (12) 655 19 19 D (42) 674 07 77 NOWY TARG (18) 261 02 42 POZNA (61) 873 79 79 WARSZAWA (22) 640 13 80 WARSZAWA (22) 591 79 00 WROCAW (71) 315 31 15

*Cena samochodu dotyczy modelu Land Rover Freelander 2 2.2td4 przy kursie 1 Euro=3,85 PLN. Zuycie paliwa w cyklu mieszanym wynosi 7,5l/100km, emisja 194g/km. Niniejsze ogoszenie nie stanowi oferty handlowej w rozumieniu kodeksu cywilnego. Podana cena i wyposaenie mog si rni od samochodu przedstawionego na zdjciu. Oferta wana do 30.06.2010 lub do wyczerpania zapasw.

BIZNES DZISIAJ
FELIETON

Do dekalog dla managerw

TO FASCYNUJCA LEKTURA WANIE DLA MANAGERW. DO PRAWDZIWE MIARY BOGACTWA, BIZNESU I YCIA JOHNA C. BOGLEA.

tej ksice, zainspirowanej setkami wykadw wygaszanych ostatnio do gron profesjonalistw i studentw, Bogle usiuje by sparafrazowa sowa Kurta Vonneguta zarazi nasze umysy odrobin czowieczestwa. Zastanawia si w niej, co waciwie znaczy do w odniesieniu do bogactwa, biznesu i ycia. Twierdzi, e wiat nansw jest za bardzo obciony kosztami, a za mao w nim wartoci; za duo spekulacji, a za mao inwestowania; za duo zoonoci, a za mao prostoty . Podobnie, wiat biznesu jest nadmiernie skoncentrowany na liczeniu i kupczeniu, a nie do na zaufaniu i odpowiedzialnoci. Cae nasze spoeczestwo za obsesyjnie zabiega o saw i bogactwo, a nie do dba o charakter i mdro. Profesor dr Elbieta Mczyska ze Szkoy Gwnej Handlowej, prezes Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego wybrana wanie na II kadencj, gratulujemy jest, mona powiedzie, zauroczona t ksik. Napisaa: Niekwestionowan cech wspczesnego wiata jest stan naruszonej rwnowagi. W ksice tej niezwykle umiejtnie, trafnie i przekonujco poczone zostay rozwaania na temat pienidza, biznesu i ycia. Jej autor John C. Bogle zaoyciel znanego i funkcjonujcego z sukcesem do dzi (mimo globalnego kryzysu gospodarczego) funduszu inwestycyjnego The Vanguard Group, zaliczany jest przez amerykaskie czasopismo ekonomiczne Fortune Magazine do najbardziej wpywowych osb w wiecie biznesu. Przy tym styl i wyniki dziaalnoci The Vanguard Group (Grupy Awangarda) potwierdzaj, e rma ta w peni zasuguje na sw nazw i to w najbardziej pozytywnym jej sensie,

co zreszt zgodnie podkrelaj eksperci. John Bogle, parafrazujc sentencje Winstona Churchilla, odnoszc si do zapocztkowanego w 2007 roku w USA i wci jeszcze trwajcego globalnego kryzysu, konstatuje, e nigdy tak wiele nie pacono za tak mao, wskazujc tym samym na wynaturzenia w rachunku ekonomicznym, rachunku kosztw i zarzdzaniu korporacjami. Autor ksiki identykuje grone nieprawidowoci w dziaalnoci gospodarczej i pomiarze jej efektw oraz demaskuje nierzetelne dziaania przedsibiorstw i ich managerw, ktrzy w pogoni za korzyciami materialnymi dziaaj na szkod swych klientw. Autor ksiki spektakularnie dowodzi, e m.in. takie wanie dziaania doprowadziy do obecnego globalnego kryzysu. Formuuje ostrzegawczy dekalog nierwnowag i nieprawidowoci, oraz wynikajcych z nich zagroe. Tworzc ten swego rodzaju dekalog przestrg wykazuje zarazem, jak niszczce moe by naruszanie rwnowagi w rnych dziedzinach ycia, biznesu i nansw.
PIENIDZE 1 Za duo kosztw za mao wartoci 2 Za duo spekulacji za mao inwestowania 3 Za duo zoonoci za mao prostoty BIZNES 4 Za duo wyrachowania za mao zaufania 5 Za duo komercji za mao profesjonalizmu 6 Za duo kupczenia za mao troski o klienta 7 Za duo manageryzmu za mao przywdztwa 8 Za duo koncentracji na rzeczach za mao odpowiedzialnoci 9 Za duo wartoci XXI wieku za mao wartoci z XVIII wieku 10 Za duo sukcesu za mao charakteru

WIKTOR LEGOWICZ autor jest publicyst ekonomicznym radiowej Trjki

Z pewnoci ten dekalog nieprawidowoci mona znacznie poszerzy o dalsze przestrogi, takie jak np.: za duo powierzchownoci za mao wnikliwoci;

za duo popiechu za mao reeksji; za duo destrukcji za mao tradycji; za mao empatii za duo arogancji. Ksika Johna Bogle jest gbok krytyk przede wszystkim sektora nansowego oraz wystpujcej w nim wykazywanej przez autora destrukcyjnej chciwoci i krtkowzrocznoci. Cho przedstawiane w ksice opinie i wnioski bazuj na dowiadczeniu USA, to z pewnoci w wikszoci maj wymiar oglnowiatowy i oglnoludzki. W znacznym stopniu dotycz take realiw polskich. Nie mona jednak wykluczy, e dzieo to zostanie przyjte niechtnie, bd nawet zignorowane przez sektor nansw. Ale przecie nie mona zignorowa faktu, e sam autor ksiki wywodzi sie z tego wanie sektora. Pozna go na wskro w czasie kilkudziesicioletniej dziaalnoci zawodowej w USA, sprawujc funkcje managerskie na rnych szczeblach korporacyjnej wadzy. Demaskujc nieprawidowoci w tym sektorze, zakada, e bdzie to sprzyja ich eliminowaniu. Lektura Do zmusza do reeksji i pomaga w odkrywaniu prawdziwych diamentw ycia i ich odrnianiu od faszywych. Powiedz do zanim bdzie za pno. Zachcam do lektury caego tekstu prof. Elbiety Mczyskiej o tej ksice na stronach www.pte.pl. Wiktor Legowicz

12

czerwiec 2010

BIZNES DZISIAJ

Mie, czy raczej by?

OTO JEST PYTANIE! ZANIM RUSZYEM W DALEKI TRZECI WIAT, CO STAO SI MOIM YCIOWYM HOBBY, ZANIM ZNALAZEM NA TO PYTANIE ODPOWIED, ILE SI WPIERW MUSIAEM NACZYTA! ILE WCHON KSIEK O AZJI I AFRYCE PIRA TAKICH SAW, JAK DWIE WIELKIE ETNOLOKI RUTH BENEDICT I MARGARET MEAD, JAK HUNTINGTON, HEIMENDORF, BESHAM, MIHALY, SEGAL, PEISSEL, LVISTRAUSS, A PRZEDE WSZYSTKIM RYSZARD KAPUCISKI!

adna lektura nie przyniosa mi jednak takiego owiecenia, jak rozmowa z pewnym Polakiem, ktrego nazwiska nie pamitam, w 1966 roku, pod Bombajem, gdzie (wtedy to byo rzadkoci) pracowa on na jakim intratnym, nie pamitam jakim, kontrakcie. wietnie natomiast pamitam jego relacj. Jestem tu bez rodziny, kto musi przecie pracowa na dom. A w Indiach nie mona mie jednego sucego, trzeba zatrudni cooka od gotowania, swipera od sprztania, czokidara od pilnowania. Mnie na to nie byo sta. Szczciem tra si jeden taki, co pracowa ju w europejskim domu i zgodzi si wszystko robi: na bazar pjdzie, obiad upichci, pozamiata, domu upilnuje. wietnie! A ile chcesz zarobi, bracie? 150 rupii na miesic... Tyle zarabia urzdnik redniej klasy. Oj, przesadzie! No, mog ci da 120, zgoda? Niestety, sto pidziesit. Nie dogadalimy si. Kilka dni pniej spotykam go w pobliskim ogrdku. Kosi. Grzebanie si w ziemi, ktra jest brudna, jest w Indiach pogardzane. Pytam: co, jeste ogrodnikiem? Ile zarabiasz? Trzydzieci rupii. A u mnie nie chciae lepszej pracy za sto dwadziecia? Przecie u pana miaem by sucym! W europejskim domu sucy zarabiaj po 150. A ogrodnicy 30. U pana bybym najgorszym ze sucych. Tu jestem rwny innym ogrodnikom.

Oto sedno tamtejszego etosu. Lepiej by rwnym gorszym ni gorszym wrd lepszych! W Indonezji, na Borneo, we wsi Tjampaka w okrgu Martapura zwiedzaem kopalni diamentw, o ile mona kopalni nazwa wielkie botniste bajoro, w ktrym grzebao si par setek pnagich chudzielcw. ta woda sigaa im do bioder, do klawiatury eber... Midlili dno, przepukiwali mu w swych misach, a nu si tra diamencik? Osiem godzin w wodzie... Dziesi godzin.... Dwanacie.... Ile zarabiali? Nic! Jeszcze musieli wacicielowi paci par rupii za prawo grzebania si w tym bocku... Wszyscy cierpieli na puchlin staww albo obaenie skry, chorowali, umierali... Ale mieli nadziej, e znajd ten ceny kamyczek. Wtedy przypadnie im jedna czternasta jego wartoci, oczywicie wycenionej przez pryncypaa. To borneaskie zoe uchodzi za bezwartociowe. Koncernowi De Beers nie opaca si eksploatowa z wielokrotnie zasobniejszych, nawet przy uyciu arsenau puczek mechanicznych. Ale tam, na Borneo, kopalnia zamiast paci robotnikom, inkasuje od robotnikw. Sia robocza gratis. Inwestycji zero. A gdy si tra diamencik czysty zysk. Czy to ju kapitalizm by, czy jeszcze niewolnictwo wegetowao na wyspach Archipelagu, adnie zwanego Nusantara? Teraz zapewne jest tam lepiej, Indonezja wkracza pono, ladem Chin i Indii, na mocarstwow drog. No, powiedzmy, ciek. Czy ona wiedzie te przez borneaskie dungle?

WOJCIECH GIEYSKI autor 66 ksiek i kilku tysicy artykuw, promotor wielu pokole dziennikarzy

Dugo wdrowaem ostpami Zotego Trjkta na pnocy Tajlandii, uroczego kraju, ktry teraz ciga tysice turystw z Polski, bo i pejzae pikne, i zabytki, i pikne dziewczyny, nawet Polkom rwne kras. Od-

14

czerwiec 2010

FELIETON

wiedziem plemiona Meo, Yao, Szan, Lahu, Akha (pogardzane, bo to psojady), a najduej gociem w bambusowej chatynce na palach u Lisu. Tylko oni nie pal opium, chocia mak siej jak wszyscy i ekstrahuj ze heroin. Opium jest tabu, mona go jedynie sprzedawa chiskim kupcom, ale za srebrn monet! Banknotw nie bior. Kupili rczne pompy, eby nie schodzi trzysta metrw do potoku, kupili latarki dla dzieciakw, bo to fajne, gdy noc biegaj i wiec, a podczas naszej wizyty kupili kilkadziesit... desek klozetowych dowiezionych na grzbietach jakw. wietnie, zbuduj sawojki, jak kiedy polscy wieniacy, nie trzeba bdzie kuca w krzakach... Ale nie, oni sedesami piknie oboyli chaup naczelnika! A co z reszt monet? Zdobi nimi, przyszywajc do kaftanw, swe kune panny; staj si jeszcze atrakcyjniejsze.

Na Borneo, kopalnia zamiast paci robotnikom,

robotnikw.
Sia robocza gratis.
Inwestycje zero.

inkasuje od

A gdy si tra diamencik czysty zysk.

Co im z monet zostaje, zakopuj. I maj, o ile nie zapomn, gdzie je zakopali. Inne plemiona im zazdroszcz, bo one pal, niszcz sobie zdrowie i ycie, a Lisu nie. Od nas, grupki biaych azgw z jakiej dalekiej krainy, ktr rzdzi cesarz Lek Valesa, nie wzili grosza za pobyt i sowite poczstunki. Pienidzy nie potrzebuj, maj po uszy. Zakopi i ssiednie plemiona bd ich podziwiay jeszcze bardziej, e tacy bogacze! Ale gdy opuszczalimy ich wiosk, caym tumem przyszli... eby ich leczy! Dowiedzieli si, e biay to lepszy czarodziej... Tego boli, tamten ma wrzody, no to my im (jak przedtem u Lahu) aspiryn i oxycort. Ale na kocu sta ich czarownik wioskowy; mia p twarzy zarte przez raka... Wiem, e mnie nic nie pomoe. Ale nie macie czego, eby mniej bolao? Spojrzelimy po sobie. My nie mamy, ale wy macie tego po uszy. Opium! Opium nie mog. Opium jest tabu.

czerwiec 2010

15

BIZNES DZISIAJ
FELIETON

Latajcy gigant
CZY WYDARZENIE PROMUJCE ZAKUP NOWEGO SAMOLOTU MOE URATOWA PRZEDSIBIORSTWO I WPYN NA WYNIKI FINANSOWE? OKAZUJE SI, E TAK, JELI BDZIE TO SKONSOLIDOWANA AKCJA PR GRUPUJCA W JEDNYM CZASIE I MIEJSCU SIY POLITYKI, BIZNESU, MEDIW I SZTUKI.

19

maja 2010 r., pno, bo prawie z trzyletnim opnieniem, Lufthansa otrzymaa swojego pierwszego airbusa A 380. Prasa niemiecka piaa z zachwytu tracc potrzebny dystans, pozycjonujc to wydarzenie, jako przeom w historii przedsibiorstwa, przybliajcy szans na wyjcie z kryzysu, zaniechania licznych ostatnio akcji protestacyjnych i strajkw. To wyrany znak na ratunek dla Frankfurtu, dla lotniska i zachowania miejsc pracy pisa Bild Zeitung. Swj pierwszy pasaerski lot ten najwikszy pasaerski samolot wiata w barwach Lufthansy wykona z 380 pasaerami na pokadzie z Hamburga Finkenwerder fabryki Airbusa, do Frankfurtu nad Menem. W gowie koacz si zrazu liczby: przy opcji wykorzystania First Class moe zabra na pokad 526 pasaerw, maksymalnie za do 853 miejsc pasaerskich- bez klasy pierwszej. Wielki ptak jak si go potocznie nazywa w brany lotniczej ma 25 metrw wysokoci, niebagateln rozpito skrzyde liczca 78 m i way 118 ton. Sam lakier naoony na kadub samolotu way 650 kg. Karl Morgenstern, guru lotniczy, autor setek publikacji i ksiek, w rozmowie ze mn sam przyzna, e jak zobaczy tego Wielkiego ptaka, nie mg uwierzy, e to lata. Nie tylko lata, ale jeszcze do tego jest o poow cichszy od innych latajcych maszyn. Jest niesamowicie elastyczny i prowadzi si go, jak dodaje kapitan pierwszego lotu, Jrgen Raps, jak wypasione ferrari.

Lufthansa dugo zwlekaa z zakupem tego latajcego giganta. Wczeniej zakupiy te maszyny Singapore Airlines, Emirates, Qantas, a nie tak dawno Air France. W swej luksusowej czci jest to typowa maszyna dla bogatych biznesmenw. Bilet do Tokio, a to jedna z zapowiedzianych tras Lufthansy, kosztuje bagatela 10 tys. euro. Ale jak to si ma do ceny samolotu A 380, ktry wyceniono na 350 mln dolarw. Na inauguracyjnym locie nie obyo si bez mocnych wrae. Ot po starcie z fabrycznego lotniska Airbusa w Finkenwerder, samolot zatoczy koo, aby zniy si do wysokoci 41 metrw i pozdrowi tym samym zaog fabryki oraz licznie przybyych goci z tej jake niskiej wysokoci. W kabinie na monitorach mona obserwowa lot z umieszczonych na ogonie i podwoziu kamer, co robi naprawd mocne wraenie. Pomylano o najdrobniejszych szczegach sucych komfortowi lotu i to nie tylko w pierwszej klasie. Toalety s przestronne, jest miejsce na zmian garderoby i nie trzeba si czoga do toalety jak do indiaskiego wigwamu. Zarzd Lufthansy po ostatnich chudych latach, latach ogromnego kryzysu i jesz-

cze bardziej doujcej ten sektor biznesu chmury wulkanicznej Lufthansa te odnotowaa wysokie straty liczy na zyski i lepsz koniunktur m.in. dziki wprowadzeniu do eksploatacji A 380. Analitycy Deutsche Bank uznali, e jest to dobry moment do wprowadzenia nowej maszyny do eksploatacji. To jest te znak, e wiat podnosi si z kryzysu. Co prawda, szefowie Airbusa ciesz si, e liczba zamwie rocznych na ten model wzrosa do 20, co przy 9 w ubiegym roku oznacza wzrost o 100 procent, ale daleko jeszcze do euforii i do osignicia break event point, kiedy produkcja stanie si w peni opacalna. 6 czerwca po raz pierwszy A380 pod ag Lufthansy poleci do Afryki Poudniowej, zabierajc na swoim pokadzie reprezentacj Niemiec w pice nonej. Wolfgang Mayrhuber CEO Lufthansy artowa, e samolot jest na tyle duy, e pikarze bd w trakcie lotu na jego pokadzie kontynuowa treningi. Potga jakby krzykn do Himilsbacha w synnym lmie Wniebowzici Zdzisaw Maklakiewicz potga, chopie. Bo czowiek musi sobie od czasu do czasu Andrzej Mroziski polata

16

czerwiec 2010

BIZNES DZISIAJ
FELIETON

...tym gorzej dla prawdy

OBRAZ FIRMY JEST WANIEJSZY OD NIEJ SAMEJ.

astpy tryskajcych optymizmem piarowcw, zwykle wspomaganych przez rmy zewntrzne, dbaj, aby korporacja i jej najlepsi przedstawiciele w osobach wiatych czonkw zarzdu zawsze i wszdzie byli prezentowani jako idealni i niepokalani. Dbaj tak bardzo, e najczciej nie dostrzegaj, i przekroczyli ju granic miesznoci. Wemy sprawy pracownicze. Stop. Jakie tam pracownicze? Wielkie rmy nie maj ju pracownikw. Nie maj nawet kadr. Korporacje maj dzisiaj zasoby ludzkie, a tymi zasobami oczywicie si zarzdza. Szczeglnym przypadkiem zarzdzania zasobami ludzkimi jest polityka personalna na korporacyjnych szczytach. We wszystkich zarzdach zasiadaj, jak wiadomo, wycznie geniusze, ktrzy zawsze s nieomylni i bez skazy. Pracuj nieustannie w wielkim trudzie i z ogromnym powiceniem tworz wci nowe strategie i podejmuj decyzje, ktrych gbi ich zasoby nie s nawet zdolne poj. Znam przypadek takiego korporacyjnego pboga, ktry wyda sekretarce kategoryczne polecenie, aby zawsze, ale to zawsze, gdy nie ma go w biurze spawia dzwonicych sowami: pan prezes wanie pracuje poza rm. Wszystko dobrze, gdy kka si krc i sprawy jako tam id do przodu. Gorzej, jeli co zgrzytnie i trybiki na pitrze zarzdu zaczynaj si zacina. Wwczas zaczynaj si piarowskie jaja. Jestem wanie pod wraeniem komunikatu ogoszonego przez jedn z wielkich korporacji. Sytuacja jest tam taka, e trzy miesice temu instalowano nowego szefa. Intronizacja przebiegaa wedug sprawdzonych regu. Odtrbiono wielki sukces, obcie informowano o rozlicznych zaletach nowego witego, szczeglnie akcentujc jego dalekosine plany. Tylko zoliwcy przypominali w internetowych dopiskach, e delikwent ma ju za sob nieudany epizod w podobnej wielkiej

ANDRZEJ NIERYCHO dziennikarz TV Biznes, wieloletni szef Pulsu Biznesu

rmie i e nawet jeli jest specjalist, to od, powiedzmy, konstrukcji drewnianych, a jego nowa rma buduje z betonu. No i nie min kwarta, a szef rozstaje si z rm. I co czytamy w komunikatach? Mianowicie, e misja pana X dobiega koca, e wykona to, czego si podj, e bdzie rozwija karier na innym odcinku (bo teraz si nie pracuje, teraz si rozwija karier). Tak ma myle prostaczek. Ale prostaczkw jest niewielu, wikszo ludzi wcza mylenie. I ma kilka moliwoci do wyboru. Po pierwsze, e to prawda, e sprawy maj si rzeczywicie tak, jak nam to obznajmiono. Po drugie, e to ciema, e tak naprawd prezesa zapano na wynoszeniu z rmy, zamy, owkw i papieru drukarkowego. Po trzecie, e przed kwartaem popeniono zasadniczy bd powoujc na szefa faceta z innej bajki i teraz trzeba si z tego wycofa, ale oczywicie do bdu przyzna si nie wolno, bo my jestemy genialni i bdw nie popeniamy. Po czwarte... Po pite... Piar wykona kolejn robot. Spocznij, wolno pali. Andrzej Nierycho

BE ATA
BS

STELMACH

Zdjcia Janusz Stelmach

MANAGER 360o

GIEDA

OD PODSZEWKI

ROZMOWA Z BEAT STELMACH PREZESEM STOWARZYSZENIA EMITENTW GIEDOWYCH,

WICEPREZESEM MCI MANAGEMENT SA.

Zna pani gied od podszewki. Mam to szczcie, ale i przywilej nalee do grupy osb zwizanych z rynkiem kapitaowym, a wic i warszawsk Gied Papierw Wartociowych od samego pocztku, w tym od pierwszego notowania na giedzie, w dniu 16 kwietnia 1991 roku. Wspaniay rodowd. W moim przypadku byo to wynikiem dobrej chwili, kiedy zaczynaam swoj karier zawodow. Rozpoczam nauk na SGPiS dzi SGH jeszcze w warunkach gospodarki socjalistycznej. Kocwka studiw to by kompletny przeom. Pamitam spotkanie z rektorem na otwarciu roku akademickiego w 1989 roku, kiedy to powiedzia: Wyrzucie z pamici to, czego nauczylicie si przez ostatnie 4 lata. Musicie zacz myle w inny sposb. Z programu znikn podzia na ekonomi socjalizmu i kapitalizmu. Okazao si, e ekonomia jest jedna, a istot stanowi sprawno gospodarki, a nie realizacja politycznych dyrektyw Dla czci wykadowcw by to grom z jasnego nieba. Musieli przewartociowa wszystkie wczeniejsze dokonania. Jak pani zareagowaa na przeom 1989 roku? Chyba wszyscy wwczas czulimy, e czekaj nas wielkie zmiany. Na czwartym roku studiw pracowaam w NBP, w komrce zajmujcej si wspprac z Bankiem wiatowym, ktr kierowa pan Andrzej Olechowski. Czuo si

tam powiew wiata i wielkich pienidzy. Miao to niewtpliwie wpyw na mj sposb mylenia. Stanowio dodatkowy impuls do nauki jzykw, z czym nigdy nie miaam problemw. Bezporednio po ukoczeniu studiw podjam prac w spce, ktra handlowaa z rmami z wczesnego ZSRR. Czsto wyjedalimy do Moskwy, albo Zurychu. Cho bya to ciekawa praca, czuam, e powinnam zdoby dowiadczenie w duej midzynarodowej rmie. Poszam nawet na rozmow kwalikacyjn, chcc na jaki czas zosta sekretark zarzdu takiej wielkiej rmy (majc ju dyplom magistra!). Szefowa HR zareagowaa ze zdumieniem: Dziewczyno, z takimi kwalikacjami i umiejtnociami, jak twoje, powinna ubiega si o merytoryczne stanowisko. A jakie to byy kwalikacje?... Ale rzeczywicie, w tym okresie znajomo choby tylko angielskiego i dyplom niezej uczelni otwieray wszystkie drzwi.

I tak traa pani do Komisji Papierw Wartociowych? Najpierw jeszcze postanowiam uzyska licencj maklera. Podeszam do pierwszego egzaminu maklerskiego jaki by w Polsce zorganizowany i zabrako mi kilku punktw. Egzamin zdao wwczas zaledwie 12 osb. Po kilku latach sama zasiadaam w komisji egzaminacyjnej i musz stwierdzi, e wymagania stawiane kandydatom na maklerw byy bardzo wysokie. Ale wtedy okazao si, e gieda dziaa jak magnes, e nowy, dotd nie funkcjonujcy w naszym kraju rynek kapitaowy jest tak fascynujcy, e nie byo innego wyboru.

czerwiec 2010

19

M MANAGER 360

Natychmiast przyjam propozycj pracy w nowoutworzonym urzdzie Komisji Papierw Wartociowych, ktrej siedziba miecia si w dawnym budynku cenzury przy ul. Mysiej. Biuro wygldao mniej ni skromnie w szarych pokojach ustawiono odrapane meble. Ale ju stay pierwsze komputery (pamitam jak sprzeczalimy si o wolne miejsce przy klawiaturze). Traam do kierowanego przez Jacka Soch Biura Inspekcji, czyli giedowej policji, jak mawiali maklerzy. Nasze zadanie polegao m.in. na tym, by obserwowa przebieg zawieranych transakcji pod ktem potencjalnych manipulacji, czy te wykorzystywania informacji poufnych. Szefem Komisji by wtedy Lesaw Paga posta niezwykle charyzmatyczna; to on przekonywa nas, e jeli tylko bdziemy tego chcie, to polski rynek bdzie kiedy silny, liczcy si w Europie i na wiecie. A my chcielimy.

cia wysokiej klasy specjalistw. Tak wic trudno prowadzenia takich postpowa polega najpierw na zidentykowaniu przestpstwa, nastpnie na zebraniu materiau dowodowego, a nastpnie na doprowadzeniu sprawy do wyroku sdowego. Kady z tych etapw jest niezwykle zoony.

STUDIA W INSEAD BYY NIEZWYKYM DOWIADCZENIEM. W GRUPIE PRAWIE 60 OSB BYAM

NIE WSPOMINAJC, E W CAEJ NASZEJ GRUPIE

JEDYNA Z POLSKI,
BYY TYLKO 4 KOBIETY.
Jak dugo bya pani mwic artobliwie giedow policjantk? Formalnie do 1994 roku, gdy Jacek Socha zastpi Lesawa Pag na stanowisku szefa Komisji Papierw Wartociowych. Wraz z nim opuciam Biuro Inspekcji. Przyjam obowizki dyrektora Sekretariatu Komisji, peniam funkcj rzecznika prasowego Komisji (fantastyczne zajcie!). Ale z tematyk nadzoru i wykrywania przestpstw miaam nadal do czynienia, zajmujc si wspprac z innymi nadzorcami z caego wiata w ramach International Organization of Securities Commissions (IOSCO), organizacj zrzeszajc instytucje regulujce i nadzorujce rynki nansowe z rnych krajw. Na forum IOSCO prowadziam prace grupy roboczej ds. wymiany informacji i nadzoru nad rynkami (w tym wykrywanie przestpstw manipulacji i wykorzystywania informacji poufnych). Pani dalsza kariera dowodzi, e najchtniej pojawiaa si pani tam, gdzie dziao si co nowego. W 1999 roku ruszya reforma emerytalna. Uznaam, e warto si w to wczy. Opuciam Komisj i wziam udzia we wprowadzaniu na rynek nowo utworzonego towarzystwa emerytalnego Pekao/Alliance PTE SA. A warto wiedzie, e nigdy wczeniej nie wydano w Polsce w tak krtkim czasie tak duych pienidzy, przez tak niewielk liczb podmiotw, na kampanie reklamowe. Chodzio o to, by w szybkim tempie przycign do siebie jak najwiksz liczb Polakw przyszych emerytw. Po tych dowiadczeniach przeszam do bankowej Grupy PBK, gdzie zostaam wiceprezesem spki

Jak zapamitaa pani pocztki giedy? Wtedy na rynku obecni byli gwnie bardzo modzi ludzie, najczciej przed trzydziestk. Starsi do nieufnie odnosili si do przeksztace, czsto mieli trudnoci, by si do nich dostosowa. Myl, e sukces, jaki udao si nam wypracowa, polega na braku obaw i kompleksw oraz niezachwianej wierze, e w Polsce musi powsta silny rynek. Co wicej, umielimy wykorzysta wiedz zagranicznych doradcw. Szczeglnie aktywni byli wwczas Amerykanie. Niewtpliwie miao to wpyw na zaadaptowanie modelu nadzoru nad rynkiem podobnego, jak w USA, z duymi uprawnieniami Komisji nadzorcy i regulatora. System notowa przyjlimy francuski. Czy w pionierskim okresie giedy Komisja Papierw Wartociowych (obecnie KNF) wielokrotnie podejmowaa dziaania polegajce na ciganiu nieuczciwych inwestorw? Niektre sprawy zyskay szeroki rezonans, jak choby poznaska wirrwka, dotyczca manipulacji na akcjach kilku spek zwizanych z indeksem WIRR (indeks rynku rwnolegego). W wikszoci przypadkw jednak sprawy kierowane przez nas do prokuratury nie miay, niestety, zakoczenia w sdzie. Organa cigania nie umiay wwczas waciwie interpretowa tych spraw. Prosz pamita, e nadzorca, niezalenie od tego, gdzie dane przestpstwo ma miejsce, w Polsce, w Ameryce, czy w Malezji, ma do czynienia z przestpstwami biaych konierzykw, ludzi wietnie obeznanych z prawem i korzystajcych ze wspar-

20

czerwiec 2010

 domu maklerskiego, majcego zajmowa si zarzdzaniem aktywami. Usugi asset management dla zamonych ludzi nie byy wwczas tak popularne. Nasi doradcy zarzdzali te rodkami klientw Banku. To ciekawe, e czsto moje zadania polegay na budowaniu czego od samego pocztku lub wrcz przemodelowaniu biznesu. Tym razem uczestniczyam w tworzeniu podmiotu, ktry wanie stara si o licencj Komisji, wprowadza procedury obowizujce na regulowanym rynku kapitaowym. Bardzo ciekawe dowiadczenie. A na pewno pomoga mi tu znajomo rynku od strony regulatora i nadzorcy.

Co spowodowao, e podja si pani kierowania Warszawsk Gied Towarow? Daam si skusi wizji, by przeksztaci WGT w instytucj na wzr Chicago Board of Trade znw ta pokusa, by w Polsce by silny rynek kapitaowy!... Amerykanie z giedy towarowej w Chicago byli gotowi zainwestowa w Warszawie i doczy do akcjonariatu WGT. Podobnie nasz Krajowy Depozyt Papierw Wartociowych moje rozmowy z wczesnym wiceprezesem KDPW, Ludwikiem Sobolewskim, byy bardzo zaawansowane. Depozyt miaby wtedy przej funkcj izby rozliczeniowej take dla kontraktw terminowych. To by dobry czas, sprzyjay nowo wprowadzone przepisy prawne. Istniaa wwczas realna szansa, e rozdrobniony rynek misnozboowy uda si skonsolidowa, a na tej bazie stworzy prawdziwy rynek terminowy; zwaszcza e byy ju notowane instrumenty pochodne na walut. Niestety, zderzyam si z oporem prywatnych akcjonariuszy. Proponowaam rozwj na wzr amerykaski, i co za tym idzie szans na wielkie pienidze. Moja wizja oznaczaa jednak konieczno poddania si procedurom rynku regulowanego. Skutek jest taki, e do dzi WGT nie ma licencji giedowej. Nie majc szansy na realizacj swojej strategii, zoyam rezygnacj. Pani nastpc na stanowisku prezesa zosta Waldemar Pawlak. Tak. Przekazanie obowizkw odbyo si w bardzo przyjaznych warunkach. A ja traam do zarzdu Prokom Software, gdzie odpowiadaam za relacje z rynkiem kapitaowym, uczestniczyam w transakcjach fuzji, przej, odpowiadaam za waciw komunikacj i relacje z akcjonariuszami, sowem za wszystko, co wizao si gied. Moim kolejnym miejscem by zarzd Intrum Justitia TFI, towarzystwa zarzdzajcego funduszem sekurytyzacyjnym, jednego z pierwszych tego rodzaju na polskim rynku. I znw budowaam od podstaw podmiot, ktry reprezentowa nowatorskie podejcie do zarzdzania wierzytelnociami w strukturze rynku regulowanego. Od dwch lat zasiadam w zarzdzie MCI Management SA, spki z obszaru private equity, notowanej na GPW. Odpowiadam za tworzenie innowacyjnych produktw inwestycyjnych z obszaru PE/VC, a take rozwj nowych funduszy.

 Pracujc tak intensywnie, znalaza pani jednak czas, by dwukrotnie zaliczy studia MBA Tak w obu przypadkach: zarwno w Calgary University, jak i studia w INSEAD, to byy programy tzw. executive, czyli dla osb, ktre musiay wykaza si okrelonym staem i dowiadczeniem w biznesie. Zwaszcza studia w INSEAD byy niezwykym dowiadczeniem. W grupie prawie 60 osb byam jedyna z Polski, nie wspominajc, e w caej naszej grupie byy tylko 4 kobiety. Poprzeczka stawiana kandydatom starajcym si o moliwo zdobycia dyplomu MBA tego ekskluzywnego instytutu bya niezwykle wysoka. A i same studia, trwajce niemal ptora roku, te nie naleay do atwych. Ale warto byo! Uwaam, e dla kadego managera pragncego rozwija si bardzo wane jest podnoszenie kwalikacji. Bez wzgldu na wiek. W biznesie jest stosunkowo mao kobiet. Zapewne chodzi o to, e trudno poczy zrzdzanie rm z yciem rodzinnym. Zupenie si z tym nie zgadzam. Moja rodzina nigdy nie ucierpiaa (mam nadziej, e moi domownicy to potwierdz!) z powodu moich obowizkw. Wane, by umie podzieli si obowizkami. Mj m zawsze mnie wspiera, przejmowa wiele obowizkw domowych, cho mia wasn prac i wasne pasje. Ja z kolei zawsze znajdowaam czas, by wsplnie z synem odrobi lekcje. Cho jest on ju studentem, nadal spdzamy ze sob bardzo duo czasu, razem jedzimy na narty, pywamy na deskach. A co myli pani o kobiecym stylu zarzdzania? To modny temat, zwaszcza w dobie dyskusji nad wprowadzeniem parytetw pci do ycia politycznego i gospodarczego. Uwaam, e dobrym managerem moe by zarwno kobieta jak i mczyzna to wynika z przygotowania merytorycznego, z dowiadczenia, zdobytych kwalikacji, ale te i z cech osobowych. Faktycznie, kobieta-manager kojarzy si z bardziej ciepym sposobem zarzdzania, z chci szukania kompromisw w miejsce koniktu. Jest to widoczne najlepiej w niewielkich, na przykad rodzinnych, spkach. Ale kada rma ma wasn kultur korporacyjn. Szczeglnie w duych przedsibiorstwach pe nie ma znaczenia wane, eby prezes, szef, dyrektor mia cechy lidera i odpowiednie przygotowanie merytoryczne. A w Polsce statystyki mwi, e kobiety s lepiej wyksztacone. Dlaczego wic jest ich tak niewiele na stanowiskach kierowniczych? Od 2006 roku jest pani prezesem Stowarzyszenia Emitentw Giedowych. Zrzesza ono spki giedowe, ktrych papiery notowane s na GPW w Warszawie. Do Stowarzyszenia nale emitenci reprezentujcy niemal 90 proc. kapitalizacji naszej giedy Cho re. prezentuj rne brane, to czy je giedowy parkiet. Wanym zadaniem SEG jest dbao o wysokie standardy naszego rynku. Przez to staramy si dawa moliwo podnoszenia kwali-

CO LUBI?
CO LUBI BEATA STELMACH?
ZEGARKI nosi Omeg, prezent od ma PIRA w torebce zawsze ma dwa, najchtniej

pisze starym Watermanem, od wielu lat uywa oletowego atramentu BIUTERIA oszczdnie stosowana. Preferuje pery Za to uzupenia to dobrym zapachem . perfum (od lat ten sam: Paloma Picasso) UBRANIA styl klasyczny, ceni dobre marki, szczegln uwag zwraca na buty WYPOCZYNEK aktywny: eglarstwo, windsurng. Codziennie biega. Zim kad woln chwil wykorzystuje na wypad narciarski KUCHNIA przede wszystkim, dobra! Ten wymg speniaj kuchnie: polska, chiska, japoska i wiele innych SAMOCHD niewane, jakiej marki: wygodny i niezawodny; bezpieczny HOBBY literatura rosyjska, koniecznie w oryginale (Mistrz i Magorzata ponad wszystko!)

kacji kadry zarzdzajcej w spkach, organizujemy szkolenia, warsztaty, dostarczamy ekspertyzy prawne, uczestniczymy w tworzeniu prawa, wystpujemy z inicjatyw zmian regulacyjnych. Rynek wysoko ceni nasze eksperckie opracowania, raporty, wydawnictwa, ktre szczegowo omawiaj zagadnienia wane dla managerw np. jak prawidowo zorganizowa walne zgromadzenie przez Internet. Piotr Cegowski

22

czerwiec 2010

Kiedy dostaem propozycj pracy w HP , miaem dylemat, poniewa chciaem by programist, a nie handlowcem. Poprosiem ojca o rad. Powiedzia: HP to legenda, taka szansa moe si nie powtrzy po raz drugi. Stwierdziem: takiej propozycji si nie odrzuca i dostaem pierwszy numer pracowniczy HP w Polsce, ktry mam do dzi

AMERYKASKA
ROZMOWA Z PAWEM CZAJKOWSKIM, PREZESEM ZARZDU HP POLSKA

LEGENDA
mw zainteresowao si biuro statystyczne przy ONZ, ktre wyrazio ch zatrudnienia twrcy bazy w roli professional worker. Zajcie to nie miao adnego zwizku z polityk, ale pomimo to jak si okazao po latach polscy znajomi z USA pisali na temat ojca raporty do MSW W ten sposb . udao mi si skoczy w Nowym Jorku dobr szko redni i zaliczy 2 lata studiw. Kiedy w 1984 roku skoczy si kontrakt ojca, mielimy powany dylemat, czy wraca. Ze wzgldu na silne wizi z rodzin zdecydowalimy si jednak na powrt.

Na sukces top managera skadaj si: odpowiednie wyksztacenie, zdolnoci przywdcze i umiejtno znalezienia si we waciwym miejscu i czasie, czyli po prostu troch szczcia. Jak byo w paskim przypadku? Odpowiem artem wyglda na to, ze udao mi si poskada elementy tej ukadanki. Co prawda, w liceum i na studiach nigdy nie aspirowaem do kierowania adnymi organizacjami, ale zawsze udawao mi si w naturalny sposb gromadzi kolegw wok pewnych pomysw. Mg by to wsplny wyjazd na agle, ale te dodatkowe zajcia na uczelni. Jeli chodzi o szczcie to te nie mog narzeka W schykowym okresie poprzedniego ustroju udao mi si wyjecha z rodzicami na kilka lat do USA. Mj ojciec, cho by bezpartyjny, dosta prac w ONZ. Brzmi to wrcz nieprawdopodobnie. Tak te to wwczas odebralimy. Mj ojciec jest analitykiem systemowym specjalizujcym si w bazach danych. Pracowa w rmie Zowar, ktra miaa kontakty z Zachodem. Musia wic dobrze nauczy si jzyka angielskiego, co wwczas byo nietypow umiejtnoci. Jednym z progra-

Dla modego czowieka by to chyba prawdziwy szok? Pomijajc spraw pustych pek i typowych uciliwoci, zaskoczyy mnie rnice programowe. Na Politechnice Warszawskiej, gdzie kontynuowaem studia informatyczne, program by zdecydowanie bardziej teoretyczny, ale te zaawansowany, co byo oczywistym wynikiem ograniczonych moliwoci dostpu do nowoczesnego sprztu. W odrnieniu od kolegw, miaem za bogate dowiadczenie praktyczne w pracy na komputerach. Byem pewien, e po dyplomie zostan programist.

24

czerwiec 2010

Fot. Materiay prasowe

RYNEK

czerwiec 2010

25

RYNEK
Stao si jednak inaczej. Przez kilka miesicy pracowaem jako programista w rmie polonijnej. By 1989 rok, do drzwi puka kapitalizm. A ja, pomimo ogromnych problemw ze zdobyciem benzyny, jedziem do pracy maym atem z Warszawy do Zalesia Grnego. Wkrtce potem przeniosem si do rmy konsultingowej, ktra zajmowaa si czym bardzo egzotycznym w tamtych czasach, czyli wycen infrastruktury informatycznej. Razem z ojcem pracowaem te nad raportem dla American Chamber of Commerce. W ten sposb traem do wyspecjalizowanej agendy Polskiej Akademii Nauk zakadu ZOTPAN, ktry mia umow z HP Wiede na obsug serwisow urzdze tej rmy. Byy to przede wszystkim urzdzenia pomiarowe i medyczne, ale te komputery do sterowania produkcj. I tak doszlimy do najwaniejszego zwrotu w paskiej karierze. Pod koniec 1990 roku zapadaa decyzja o powoaniu w Polsce penego oddziau HP. Organizacj biznesu zajmowa si Adam Kowalski, ktry zaproponowa mi prac w dziale sprzeday. Miaem powany dylemat, chciaem by przecie programist, a nie handlowcem. Poprosiem ojca o rad. Powiedzia: HP to legenda, zawsze marzye o profesjonalnym kalkulatorze tej rmy, ale by zbyt drogi i kupie inny. Taka szansa moe si nie powtrzy po raz drugi. Rzeczywicie, w USA absolwenci MIT i innych najlepszych uczelni oddaliby wszystko za szans na karier w HP. Firma, cho wwczas niezbyt dua, bya bardzo wysoko ceniona ze wzgldu na innowacyjno. Na bazie urzdze pomiarowych wypracowaa wasne standardy sprztu komputerowego, poczwszy od legendarnego HP1000. Stwierdziem: takiej propozycji si nie odrzuca i dostaem pierwszy numer pracowniczy HP w Polsce, ktry mam do dzi. Rzec mona, e bya to szczliwa jedynka, ktra dzi symbolizuje pask pozycj w rmie. Na szczcie, taki numer jest przyznawany doywotnio. Ja sam opuciem na kilka lat HP i otrzymaem go na nowo po powrocie. Jak programista odnalaz si w roli handlowca? Pocztek lat 90. by to okres wielkiej przygody, polegajcej na budowaniu oddziau od podstaw. Wystarczyo kilka prostych dziaa, by wyprzedzi konkurencj o ca dugo. W dziedzinie drukarek nie mielimy wwczas adnego liczcego si konkurenta. Nasz pomys polega na rozwijaniu wsppracy z powstajcymi jak grzyby po deszczu rmami, ktre sprzedaway sprowadzane ze Wschodu skadaki. Firmy te stay si de facto naszymi punktami dealerskimi. Nasz udzia w rynku rs byskawicznie, a my nie ponosilimy kosztw rozbudowy sieci. W dziedzinie pecetw nie mielimy wtedy szansy na konkurowanie z tanimi skadakami. Wobec tego postawilimy na serwery Moje ambicje informatyczne mogem realizowa pro.

CO LUBI?
CO LUBI PA WE CZAJKOWSKI?
ZEGARKI

na co dzie sportowy Montblanc, wieczorem klasyczny ultra cienki Rado, na wakacje Citizen napdzany energi soneczn lub Tag Heuer. Posiada te Certin z limitowanej edycji Roberta Kubicy PIRA Montblanc UBRANIA ze wzgldu na szerok ofert i doskonae ceny zwykle zaopatruje si w USA. Kiedy preferowa Bossa, teraz Zegn. Ze sportowych marek najbardziej ceni Ralfa Laurena, Tommy Hilgera oraz klasyczne jeansy Levisa 501. Buty Ecco WYPOCZYNEK aktywny: eglarstwo, narciarstwo. Ulubiony cel wyjazdw USA, zwaszcza Floryda KUCHNIA orientalna. Jest mionikiem sushi. Z klasycznych da polskiej kuchni najbardziej lubi ros HOBBY motoryzacja

26

czerwiec 2010

jektujc dla klientw kompleksowe rozwizania. Zajmowaem si wszystkim: negocjowaniem umowy, rozwizaniem informatycznym, zaatwianiem formalnoci w skadzie celnym itp. By to okres, w ktrym USA i kraje UE patrzyy na nas jeszcze troch nieufnie. Chcc kupi sprzt najnowszej generacji, trzeba bao uzyska pozwolenia Cocom. Do Polski zaczy spywa pienidze z Banku wiatowego. Due rmy i instytucje zaczy si informatyzowa. Zdobylimy kluczowe kontrakty, naszymi klientami zostay m.in. GUS, NBP, BG. Kolejny impuls do rozwoju stanowia reforma systemu bankowego. Potem ruszyy biura maklerskie. Na rynku brakowao specjalistw, wic musiaem przy okazji peni rol HR-owca. Mj najwikszy sukces na tym polu polega na cigniciu do HP Andrzeja Dopieray, ktry po kilku latach zosta prezesem rmy .

Jestem ufny. Daj duy kredyt. Jeli jednak kto w jaskrawy sposb naduyje mojego zaufania, trudno mi dalej z nim pracowa.
o tym, e w razie potrzeby moe podej do mnie i przedstawia swj problem. Moi najblisi wsppracownicy narzekaj, e notorycznie si spniam, bo cigle kto ma do mnie jak spraw, a ja nie umiem powiedzie: nie. Obowizki prezesa cz z bezporednim zarzdzaniem dwoma dziaami. Chtnie osobicie jed na spotkania z klientami. Kiedy spotka si prezes z prezesem zawsze jako atwiej dopi kontrakt.

Natomiast pan opuci HP. Dlaczego? W HP pracowaem na kierowniczych stanowiskach w rnych dziaach, wietnie poznaem rm. Propozycja, jak otrzymaem w 1999 roku z Softbanku, a zaraz potem ze Sterprojektu, by przej do tej rmy i zosta CEO Sterprojektu, wydawaa mi si bardzo kuszca. Dawaa mi szans na samodzielne zarzdzanie dynamicznie rozwijajc si rm. W dodatku zaproponowano mi akcje, a nie jak dotd opcje na akcje. A to bardzo dua rnica. Chocia zmieniem prace, miaem nadal bardzo dobre kontakty z kolegami z HP. Poza tym, realizowalimy wsplnie wiele projektw. Traem na trudny okres, szybko pojawiy si symptomy przesilenia, a nastpnie wybuch kryzys w brany IT. Sterprojekt nastawiony by na sprzeda i szeroki rozwj. Budowa i ksztaci zespoy dedykowane do nowych projektw. To bya grona strategia na czas kryzysu. Uwaaem, e powinnimy zmieni kurs i dziaa bardziej ostronie. Konkurenci, ktrzy postawili na sprzeda i utrzymanie wszej palety rozwiza informatycznych, dobrze na tym wyszli. Nie osigali spektakularnych sukcesw, tak wanych dla inwestorw giedowych, ale nie musieli si ba o przyszo biznesu. Rozbiene wizje rozwoju spowodoway, e postanowiem odej ze Sterprojektu. I znw na paskiej drodze pojawio si HP. Odchodziem jako szef sprzeday enterprises i traem na to samo stanowisko. Bya to ju jednak inna rma, nastpi merge z Compaqiem. W dziale pracowao duo wicej osb, znacznie wzrosy plany, ktre trzeba byo zrealizowa. Zrozumiaem wtedy, e czasem trzeba zrobi nagy zwrot, by znw wrci na swoj drog i utwierdzi si, e to najlepszy wybr. Od pocztku mojej pracy w HP utosamiam si z zasadami obowizujcymi w tej rmie. Takimi, jak praca w open space? To dobry przykad. Jestem przez cay czas razem ze swoim zespoem. Koledzy staraj si nie angaowa mnie niepotrzebnie, wiedz jak intensywnie pracuj. Kady wie jednak

Czego nie toleruje pan w pracy? Jestem ufny. Daj duy kredyt. Jeli jednak kto w jaskrawy sposb naduyje mojego zaufania, trudno mi dalej z nim pracowa. Generalnie nie znosz zwalnia, kada tego rodzaju decyzja jest przecie porak managera. Jestem przekonany, e mona przekaza wsppracownikom wszystkie kompetencje z wyjtkiem kontroli. HP niele poradzia sobie podczas kryzysu. Wyprzedzilimy problemy podejmujc decyzj o gbokiej restrukturyzacji kosztw prowadzenia dziaalnoci. Mielimy 85 data center, z ktrych zostao tylko 6. Zmniejszylimy liczb uywanych tam aplikacji z 4,5 tys. do 1,2 tys. Podczas kryzysu elementem stabilizujcym okazaa si wielko naszej korporacji. Kiedy oddzia w jednym kraju przeywa najwiksze problemy, inny mia je ju za sob lub przed sob Nas najsilniej uderzya zmiana kursu zotwki do dolara. Nasi klienci pac przecie zotwkami, a rozliczenia wewntrz HP prowadzone s w dolarach. Podobno najlepiej relaksuje si pan za kierownic? Jestem wielkim mionikiem motoryzacji. Moje ukochane auto to Chevrolet Corvette Targa z 2003 roku, w limitowanej wersji, wyprodukowany z okazji 50-lecia rmy. Nigdy go nie sprzedam, zapewne odziedziczy go mj syn, ktry jest znakomitym modym kierowc w Kubica Racing Team. O tym, e podzielam jego sportowe pasje wiadczy inny mj ulubiony samochd Mitsubishi Evo 9. W teren jed Toyot Landcruiser oraz starym wojskowym UAZ-em, ktrego naprawiam wsplnie ze szwagrem. Mioci do motoryzacji zaraziem on jedzi BMW 330. Mam te subowe auto, ktre bardzo lubi Audi S6, harmonijnie czce sportow zadziorno z cechami limuzyny. PS

czerwiec 2010

27

DOBRODZIEJSTWO I PRZEKLESTWO
WYPADEK PLATFORMY WIERTNICZEJ DEEPWATER HORIZON W ZATOCE MEKSYKASKIEJ, 66 KM OD BRZEGW LUIZJANY I JEGO NIEOBLICZALNE KONSEKWENCJE MONA KOMENTOWA NA RNE SPOSOBY. JEDEN Z NAJBARDZIEJ UZASADNIONYCH KOMENTARZY BRZMI: SZCZCIE, E TO SI WCZENIEJ NIE ZDARZYO.
mogo, jeli wrcz nie powinno. Sowo to le brzmi w kontekcie perspektywy apokaliptycznych zniszcze rodowiska, ale pasuje, bo ci, ktrzy mieli kontrolowa tego rodzaju przedsiwzicia zrobili duo, by do eksplozji i wycieku ropy doszo. Jak zazwyczaj bywa, korzeni wielu amerykaskich problemw trzeba szuka w omiolatce Georgea Busha. To za jego czasw z Ministerstwa Spraw Wewntrznych (w USA nie nadzoruje ono aparatu cigania, nie zajmuje si podsuchami, ledzeniem i zakadaniem teczek, lecz ochron rodowiska midzy innymi) uczyniono pudelka, ktry nie mia szczekn i mia si asi do wielkich (czyli bogatych) Ameryki. Zostao opanowane przez lobbystw wielkich koncernw; zesp doradzajcy Cheneyemu w formuowaniu polityki energetycznej (Energy Task Force) zoony by z prezesw koncernw. Mineral Management Service, agencja nadzorujca wiercenia pod dnem Zatoki Meksykaskiej, minimalizowaa moliwe zagroenia dla rodowiska i przychylaa nieba rekinom przemysu naftowego. Nie wymagano nawet instalowania rezerwowych zaworw, ktre odciyby zoe jeli gwne nie zadziaaj jak w przypadku platformy nalecej do British Petroleum (BP).

ROPA:
(prba zaoenia ogromnego hemu na szyb) oraz zapowiedzi nowych prb (zablokowanie go wstrzykniciem posiekanych opon i pieczek golfowych) dobrze nie wr. Koncern BP, czwarta korporacja wiata, straci dotd ponad 30 mld ze swej wartoci rynkowej. Prawnie jest odpowiedzialny za zniszczenia i straty. S jeszcze subkontraktorzy: Transocean dzierawicy platform oraz Halliburton odpowiedzialny za jej obsug techniczn. Podczas przesucha w Kongresie USA prezesi trzech rm obwiniali si wzajemnie: BP twierdzi, e Transocean nie dopilowa sprawnoci zaworu bezpieczestwa, Transocean utrzymywa, e zawr by sprawny, ale cement by niewaciwej jakoci. Halliburton, ktry dostarczy specjalny cement majcy zaplombowa szyb zapewnia, e wykonywa tylko zlecenia BP. Jak dotd, wykryto wiele narusze systemu bezpieczestwa, co najmniej cztery usterki zaworu; majcy go wczy akumulator nie dziaa. Zawiody pyty metalowe, ktrych zadaniem byo odcicie wypywu z szybu, gdyby wszystko inne zawiodo. Ju prowadzone 10 lat temu testy wykazyway, e poowa owych pyt nie spenia swego zadania. Okazao si te, e na godziny przed eksplozj testy wykazyway, i ronie cinienie gazu w szybie. Ale operacji nie przerwano, zaogi nie ewakuowano. Wiadomo: to komplikacje.

Inne kraje takie zabezpieczenia instaluj. Firmy wiercce w Zatoce czsto byy przez wadze USA zwalniane jak BP z obowizku przygotowania planw na wypadek skaenia. Nie przeprowadzono analizy zagroenia rodowiska. Tu przed eksplozj Deepwater Horizon BP wystpi o zwolnienie z kontroli w przyszoci, zapewniajc, e poniewa adnego zagroenia nie ma lub jest ono minimalne, takie kontrole to strata czasu i pienidzy. Obama nie jest tu bez winy, bo zwalniaa z kontroli ju jego administracja. Wskazuje si, e wzi on od BP, uwaanego za jednego z gwnych sponsorw polityki, 77 tys. dolarw na fundusz swych kampanii wyborczych. Tylko Johnowi McCainowi nafciarze zapacili wicej. W cigu 3 tygodni po wypadku BP wydao na likwidowanie skutku wycieku 350 mln dol., czyli po 16 mln dziennie. Zatrudniono tysice ludzi, 275 jednostek pywajcych. Oszacowania, jakie koszta moe pochon usuwanie konsekwencji katastrofy, oscyluj midzy 2 mld a 14 mld dol., cho s przepowiednie, e moe trzeba bdzie wyda ponad 100 mld. Wszystko zaley od tego, jak szybko uda si zatka tryskajcy rop szyb. Dotychczasowe poraki

28

czerwiec 2010

RYNEK
Komplikacje to koszta. Koszta to obnienie protu. By zaoszczdzi kilkaset tysicy dolarw, nie zainstalowano dodatkowego zaworu awaryjnego. Wszelkie oszacowania cechuj due wahania. Do poowy maja do wd Zatoki przenikno ponad 16 mln litrw ropy. Do chwili opublikowania lmu ukazujcego wypyw ropy utrzymywano, e dziennie z szybu tryska 5 tys. baryek. 14 maja niezaleni eksperci przedstawili wyniki wasnych oszacowa. Zdaniem prof. Steve Werleya z Uniwersytetu Pardue wyglda to raczej na 70 tys. baryek. BP coraz mocniej i powszechniej oskarany jest o sianie dezinformacji, zanianie rozmiarw tego, co si dzieje. Zazwyczaj wyciek spowodowany jest awari lub katastrof taknowca. Wwczas plama ropy utrzymuje si na powierzchni morza. Tym razem jest znacznie gorzej, bo ropa wydobywa si spod dna, z gbokoci ponad ptora kilometra i skaa wszystko do powierzchni. Podczas przesucha parlamentarmych reprezentanci BP stwierdzili, e rozmiary katastrofy mog si zwikszy nawet dwunastokrotnie. U schyku trzeciego tygodnia po wypadku media zaczy przynosi zdjcia pokrytych rop ptakw, z szokiem w oczach. Plama dotara do wybrzea Luizjany, w pobliu Nowego Orleanu. Wyciek ma due szanse na dekady zagrozi egzystencji tysicy gatunkw ryb, ptakw i rolin. Wybrzea Alaski wci pokrywa gdzieniegdzie ropa, ktra wydostaa si gdy tankowiec Exxon Valdez ugrzz na mielinie z powodu pijastwa kapitana. Katastrofa z 1989 roku bya, jak dotd, najwiksz tego typu w USA. 40 proc. zaopatrzenia USA w ryby i seafood pochodzi z Zatoki Meksykaskiej. To jeden z najbogatszych akwenw rybononych na wiecie. Turystyka w okalajcych j stanach Teksasie, Luizjanie, Missisipi, Alabamie i Florydzie generuje rocznie 60 mld dol. Najwiksza nerwowo panuje w tym ostatnim stanie: jeli wiatr skieruje plam ropy na wschd, pochwyci j prd morski Loop Current wzdu wybrzea Florydy i przekae opywajcemu j Golfsztromowi. Ropa przedostanie si na Atlantyk, niszczc po drodze wybrzea, kombinat turystyczny wysp Florida Keys, wyleje na brzeg Miami Beach. Gubernator Charlie Christ ogosi ju stan pogotowia. Poniewa wystraszeni turyci zaczynaj odwoywa wakacyjne rezerwacje, Christ zamierza wyemitowa seri uspokajajcych reklam. Domaga si, by koszta 35 mln dol. pokry BP. Niewtpliwie eksplozja i wyciek ropy spowoduj zaostrzenie przepisw dotyczcych odwiertw ropononych w Zatoce. Ale nie doprowadzi do zakazu wierce. Zapotrzebowanie na rop ronie (o 18 proc. w cigu dekady), a 70 proc. odkry nowych z to dno morskie. Ropy szuka si coraz gbiej, tam, gdzie jeszcze 10 lat temu byo to niewykonalne. Wiemy, e tam mona rop znale mwi wicedyrektor Energy Institute w Tulane University w Nowym Orleanie. Nigdzie indziej taszej ropy ju nie ma. Poszukiwania i eksploatacja nios ze sob ogromne ryzyko. Na gbokoprzemysu naftowego przeforsowali w roku 1995 ustaw zwalniajc koncerny z pacenia rzdom czci zysku z wydobycia ropy i gazu. Kilka tygodni przed wybuchem platformy prezydent Obama diametralnie zmieni swe dotychczasowe stanowisko i zgodzi si na otwarcie nowych obszarw Zatoki do wierce. Wkrtce zacznie si wojna koncernw odpowiedzialnych za wypadek w Zatoce z adwokatami. Prawnicy odbyli konferencj w Nowym Orleanie, przygotowuj si do najwikszego zbiorowego procesu (class lawsuit) w historii USA. Wysoko odszkodowa szacuje si wstpnie na 30-40 mld dol. pod warunkiem, e szyb uda si zatka w cigu dwu tygodni, a takiej gwarancji nikt nie daje. Przemys naftowy ma monstrualne pienidze i wielkie wpywy polityczne. Do dzi przed sdami w USA staj prawnicy reprezentujcy sprawc skaenia wybrzey Alaski w 1989 roku, ExxonMobil i odmawiaj wypaty odszkodowa. Po tamtym wypadku rybacy stracili na dekady jedn trzeci dochodw. Wedle danych psychologw, 40 proc. okupio to powan depresj. Samo tylko zniknicie ledzi kosztowao 400 mln. Wiercenia pod dnem Zatoki Meksykaskiej i eksploatacja ropy nie zapewni Stanom samowystarczalnoci energetycznej: wedug American Petroleum Institute, moe uda si uzyska stamtd do 2 mln baryek ropy dziennie. Lecz kraj zuywa 20 mln baryek dziennie, z ktrych dwie trzecie pochodzi z importu. Cay wiat produkuje 73 mln baryek dziennie i dodatkowy tysicdwa nie zmieni postaci rzeczy ani nie obniy cen, bo wystarczy, e Arabia Saudyjska przykrci lekko kurek... Sonda z 13 maja wykaza, e 60 proc. Amerykanw wci popiera wiercenia w Zatoce i wierzy, e korzyci ekonomiczne s waniejsze ni zagroenia rodowiska. Cezary Stolarczyk (USA)

Przed eksplozj BP wystpio o zwolnienie z kontroli, zapewniajc, e nia ma adnego zagroenia.

ci powyej 1,5 km panuje ciemno, temperatura bliska zeru, cinienie jest ogromne. Gwn grob stanowi zoa metanu, ktry na tej gbokoci i w tej temperaturze ma wyjtkowo wybuchowe wasnoci. Wiercenia gbinowe s zbyt ryzykowne stwierdza Kieran Suckling, dyrektor Center for Biological Diversity, ugrupowania sprzeciwiajcego si wierceniom. W cigu dwu ostatnich dekad produkcja ropy spod dna Zatoki Meksykaskiej podwoia si: nigdzie w USA nie wydobywa si wicej. Wikszo odwiertw znajduje si poniej 300 metrw. Ekspansja rozpocza si, gdy lobbyci

czerwiec 2010

29

ROZWJ PORTALI SPOECZNOCIOWYCH SPOWODOWA, E SPECJALICI OD MARKETINGU ODKRYLI NOW SZANS NA WYKORZYSTANIE STAREGO JAK WIAT POMYSU. AKTYWNI UCZESTNICY INTERNETU MOG PRZECIE POLECA SOBIE OKRELONE USUGI I PRODUKTY. TRUDNO O BARDZIEJ WIARYGODN REKOMENDACJ.
zwizku z tym media spoecznociowe peni coraz waniejsz funkcj w marketingu on-line. To cenne narzdzie, poniewa internauci wysyaj istotne sygnay o biznesie oraz o tym, jak jest postrzegany przez konsumentw. Tak wic uytkownicy majcy moliwo interakcji z mark przyczyniaj si do zwikszenia realnego biznesu. Social marketing polega na promocji rmy lub jej produktw poprzez portale spoecznociowe. Osoby, do ktrych dociera przekaz nie s anonimowe, uczestnicz w procesie oceny i promocji marki. Celem kampanii w portalach spoecznociowych jest dotarcie do konkretnego konsumenta i zaangaowanie go do kontaktu z mark, by zdoby jego przychylno i przekona, aby sta si ambasadorem produktu. Waciwie jest to model marketingu szeptanego, ktry powrci w wielkim stylu w portalach typu Facebook, YouTube, Twitter, Google buzz. Od kilku miesicy mamy prol naszej rmy na Facebooku mwi Wojciech Wyk, dyrektor Biura Prasowego Grupy Ergo Hestia. Zaleao nam na medium popularnym i wysoko pozycjonowanym przez internautw. Z naszego punktu widzenia, informacja o tym, kim jest nasz klient, a zarazem aktywny uytkownik Facebooka, reprezentant zdigitalizowanego pokolenia jest kluczowa. Chcemy pozna jego opinie o naszych produktach, jak rwnie propozycje, co powinnimy zmieni lub udoskonali.

MARKETING
Nasz prol otwarty jest rwnie na krytyk. To wanie osoby nalece do tej grupy bd za kilka lub kilkanacie lat stanowi trzon klientw Hestii. Warto wspomnie, e Grupa Ergo Hestia jako pierwszy ubezpieczycieli na krajowym rynku proponuje platform dystrybucji polis on-line dedykowan modym klientom do 30. roku ycia, ktrych inne rmy traktuj z duym dystansem. Dla tych ludzi Facebook to naturalne rodowisko, miejsce komunikacji. Co wicej, rma stworzya eKonto ubezpieczeniowe, umoliwiajce likwidacj szkody w Internecie wszystkim uytkownikom sieci, posiadaczom polis Hestii. Przy pewnych warunkach brzegowych mona to zrobi samemu, bez ogldzin i bez odchodzenia od komputera. Jest to ukad oparty na zaufaniu do klienta, w dodatku wypata odszkodowania nastpuje bardzo szybko. Oczywicie, rma rezerwuje sobie moliwo skontrolowania takiej operacji. Robi to jednak rzadko, a wyniki s wicej ni zachcajce. Kolejna korzy, ktra bdzie dugo procentowa choby w wyniku polece na Facebooku to satysfakcja klientw. Social marketing pozwala na zgromadzenie wiedzy o duej wartoci praktycznej dodaje W Wyk. Zgodnie . z zasad crowd sourcing, doskonale opisan przez Jamesa Surowieckiego, wnioski wypywajce z sumy opinii duej grupy ludzi mog by znacznie bardziej wiarygodne ni opinie najlepszych ekspertw. Na naszym prolu mog, na przykad, zapyta: Czy w Polsce ma

SOCIAL

szans tzw. polisa weselna, bardzo popularna w USA? Wczoraj dotaro do mnie pytanie internautki, gdzie i jak moe zawrze nietypow polis. Natychmiast udzieliem odpowiedzi, kierujc j do kompetentnej osoby. Mam nadziej, e nie zapomni o tym i poleci to rozwizanie innym uytkownikom portalu. Firmy korzystajce z marketingu spoecznociowego zwykle korzystaj z pomocy fachowcw, ktrzy wiedz, jak zbudowa, a nastpnie prowadzi strony na Facebooku i w innych portalach. Warto pamita o tym, e Internet oznacza fenomen masowego klienta stwierdza Pawe Banaszak, szef specjalistycznej rmy Nordcomm Consulting. Media spoeczne to witryny internetowe, ktrych tre tworz sami uytkownicy Naj. starsza, a zarazem najbardziej popularna forma dyskusji w polskim Internecie odbywa si na forach. Najwaniejszymi graczami s jednak serwisy spoecznociowe, czyli witryny poruszajce wiele tematw. Social marketing oraz media spoeczne to przyszo Internetu. Za kilka lat zapewne zdominuj one dzisiejsze witryny, taki proces ju si zacz. S przecie szczersze w przekazie, oparte na zaufaniu oraz otwartoci i wolnoci sowa. Nie sposb narzuci cenzur ich uytkownikom. Firmy wiadomie korzystajce z social marketingu bardzo ceni krytyczne opinie. To przecie gos zaangaowanego klienta, ktry chce pomc co zmieni na lepsze i ktry warto wykorzysta. Portale spoecznociowe to wielka grupa odbiorcw prywatnych i bardzo dua

30

czerwiec 2010

RYNEK

To cenne narzdzie, poniewa internauci wysyaj istotne sygnay o biznesie

Warto pamita o tym, e Internet oznacza fenomen masowego klienta

Wojciech Wyk, dyrektor Biura Prasowego, Grupa Ergo Hestia

Pawe Banaszak, szef specjalistycznej firmy Nordcomm Consulting

baza rm. Jest to wic rwnie metoda na skuteczne dotarcie do grupy docelowej. Gdy uda si zaprosi znaczn liczb potencjalnych klientw, mona ich informowa o nowych ofertach, cho naley to robi ostronie. Internauci nie lubi nachalnych dziaa reklamowych. Firmowy prol musi by ciekawy, powinien zawiera atrakcyjne treci, eby przycign nowych uytkownikw. Social marketing tworzy si przez lata, na pierwsze efekty trzeba czeka co najmniej kilka miesicy. To zadanie dla wytrwaych, ale liczne przykady pokazuj, e warto. Z social marketingu chtnie korzystaj rmy, ktre maj wielu aktywnych przeciwnikw, wic staraj si przeciwstawi im opinie zadowolonych klientw. W amerykaskim McDonalds takim specjalist zosta Rick Wion, ktry wczeniej pracowa jako wiceprezydent mediw interaktywnych w agencji

Golin Harris. Jest to spory krok naprzd, nie tylko dla samego McDonalds, ale take dla oglnego rozwoju social mediw. Jednak zadania, ktre mu zlecono s niezwykle trudne. Ma przekona matki, e fast food jest zdrowy i odpowiedni dla dzieci. Doskonaym przykadem umiejtnego stosowania social marketingu w wiecie jest Harvard Business School. Jednym z najwaniejszych celw marketingu spoecznociowego HBS jest budowanie i ochrona siy marki. Pozwala to utrzyma uczelni mark szkoy nowoczesnej i dynamicznej, nadajcej i wykorzystujcej wspczesne trendy Wikszo wy. kadowcw HBS ma konto na Twitterze. Uczelnia ma w serwisie do swojej dyspozycji 6 kanaw, zrzeszajcych m.in. absolwentw oraz przekazujcych informacje o planowanych wydarzeniach. Liczba zgromadzonych w ten sposb osb waha

si w okolicach 55 tys. Na prolach odbywaj si oywione dyskusje, pojawiaj si arciki itp. Dochodz do tego 2 kanay na YouTube, ktre HBS wykorzystuje do komunikacji marki i wzmacniania siy brandu. Cao uzupenia 5 kont na Facebooku, z czego najwiksze Harvard Business Review zrzesza prawie 60 tys. uytkownikw. Czy silne wejcie w social marketing to dobra inwestycja? Rwnie dobrze mona zapyta, czy opaca si wydawanie pienidzy na reklam w radiu i telewizji. Nie jest to tani biznes, ale ma wiele plusw. Pozwala wykorzysta naturaln tendencj ludzi do dzielenia si informacj i zrzeszania si. Umoliwia te dotarcie do cile stargetowanego odbiorcy, zmniejszajc tym samym koszt pozyskania klienta. I, przede wszystkim, daje moliwo zbudowania trwaej relacji z klientem. GD

czerwiec 2010

31

RYNEK

IDEA TFI
GONI NAJWIKSZYCH

W CIGU OSTATNICH SIEDMIU MIESICY AKTYWA ZGROMADZONE PRZEZ IDEA TFI S.A. WZROSY Z 518 MLN Z DO BLISKO 1,7 MLD Z.

ym samym Towarzystwo zaczo goni liderw brany, awansujc do grupy duych graczy na rynku funduszy inwestycyjnych. Od omiu miesicy sprzeda i marketingiem jako prokurent w IDEA TFI zarzdza Tomasz Kopera i nie jest to przypadkowy zbieg okolicznoci. Na artobliwe pytanie, jak dokona tego cudu, odpowiada, e byo to stosunkowo proste. Firm od kwietnia 2008 roku zarzdza Piotr Kukowski, wprowadzi on wiele zmian u podstaw, ktre stanowiy baz do dalszego rozwoju Towarzystwa. Przychodzc do IDEI, T. Kopera zasta doskonay zesp i duy potencja, ktry wystarczyo odpowiednio wykorzysta. Podkrela te, e nie wystpi w roli nowej mioty, ktra sprzta wszystko, co stare.

Jestem absolwentem cybernetyki na Wojskowej Akademii Technicznej; takie studia ucz dyscypliny i szybkiego podejmowania decyzji mwi T. Kopera. Po przeanalizowaniu sytuacji jak zastaem, doszedem do wniosku, e dyrektorzy regionw powinni by bliej biznesu i mie wiksze uprawnienia, a tym samym wiksz odpowiedzialno za prowadzony biznes we wasnym obszarze. W dodatku rozkad aktywnoci midzy sprzeda indywidualn a poredni by zbyt mocno przesunity w kierunku dystrybucji wasnej. A przecie nie o to chodzi. W zwizku z tym nasze zadanie polegao na znalezieniu skutecznych kanaw sprzeday Postawiem na szybki . rozwj i aktywacj sieci porednikw. Przynioso to znakomite rezultaty Liczba . placwek, w ktrych dostpna jest nasza oferta, wzrosa do blisko 700. Co wicej zmieniy si warunki pracy dziau sprzeday. Pracownikom zaproponowano nowy, przejrzysty, bardzo prosty system prowizyjny za wyniki. Na efekty nie trzeba byo dugo czeka, tym bardziej e produkty inwestycyjne IDEI

od dawna uwaane byy za jedne z najlepszych na rynku. Nowy szef osobicie negocjowa gwne kontrakty. W grupie partnerw wsppracujcych z IDEA znajduj si tak powani gracze, jak np. BRE Bank, BO Bank, DnB Nord Bank Polska SA, BZWBK Private Banking, Allianz Bank, Aegon, Nordea, PZU, Open Finance czy Expander i sie ta cay czas si powiksza. W regionach, ktrych IDEA ma pi (Pnoc, Wschd, Zachd, Poudnie i Centrum), o wyborze rm dziaajcych na rynku lokalnym, z ktrymi nawizana zostaa wsppraca, decydowali lokalni dyrektorzy. Umieli dobrze wykorzysta szerokie uprawnienia, jakie im przyznano, take w dziedzinie samodzielnego gospodarowania budetami. Nie nale do managerw, ktrzy le si czuj, gdy ich podwadni zaczynaj duo zarabia mieje si dyrektor sprzeday IDEA. Kiedy podczas zebrania powiedziaem: Jeli agent, ktry przynosi do rmy biznes jedzi lepszym samochodem ni jego dyrektor oddziau, to dobry znak. Naley zacz si niepokoi, kiedy

32

czerwiec 2010

jest odwrotnie. To oczywicie art i pewien skrt mylowy, ale jest w nim duo yciowej, sprzedaowej prawdy . Na niepodwaalny sukces miaa wpyw jako oferty, wspprzygotowanej przez rm, do ktrej naley IDEA, czyli IDMSA. Trzy fundusze z oferty IDEA TFI IDEA Stabilnego Wzrostu, IDEA Obligacji oraz IDEA Premium wypracoway w ubiegym roku najlepsze stopy zwrotu w swoich kategoriach, co zaowocowao nagrodami przyznawanymi przez Gazet Giedy Parkiet. Samo Towarzystwo otrzymao prestiow nagrod Byka i Niedwiedzia 2009. To, w jaki sposb zarzdzana jest nasza oferta produktowa daje nam, jako sprzedawcom, duy . komfort pracy Czujemy, e mamy za sob wysokiej klasy fachowcw podkrela T. Kopera. W tej brany dobry PR jest bardzo istotny, wic sukces ten zosta wsparty kampani medialn. Z kolei wzrost aktyww aktualnie do poziomu blisko 1,7 mld z powanie wzmocni obraz IDEI jako duej i wiarygodnej rmy Zewntrznym znakiem, e Towarzy. stwu dobrze si powodzi jest nowy lokal w prestiowym biurowcu przy warszawskim centrum Zote Tarasy. W czasie kryzysu nasz ofert oparlimy na produktach dunych, rynek dobrze zwerykowa ten wybr stwierdza T. Kopera. Inwestycje w fundusze s zawsze obarczone pewnym elementem ryzyka, a nasze zadanie polega na tym, eby je minimalizowa. Zawsze podkrelam, e klienci musz by o tym bardzo precyzyjnie informowani. Nasi konkurenci, ktrzy tworzyli wizje nie majce racjonalnych podstaw, stracili zaufanie inwestorw. Zapacili za to bardzo wysok cen. Sprzeda musi by etyczna, to prosta prawda, o ktrej nie wszyscy pamitaj. Rola doradcy polega na przedstawieniu wszystkich za i przeciw. Najwiksz premi dla porzdnych doradcw jest to, e wracaj do nich klienci, ktrzy stracili w okresie kryzysu. Niez ochron przed wahaniami rynku stanowi fundusz parasolowy, w ramach ktrego klienci mog przesuwa rodki nie pacc od tego podatku. Skada si na niego 6 z 7 funduszu oferowanych

CO LUBI CO LUBI? TOMASZ KOPERA?

uwaa je jako jedyny dopuszczalny element mskiej biuterii, dobierany do okrelonego stroju. Nie tylko nie ma ulubionej marki, ale nie przywizuje wagi do brandw UBRANIA preferuje styl casual. Na spotkania zakada garnitur i krawat WYPOCZYNEK skrajnie rny: jazda na motocyklu lub totalne lenistwo. W czasie wakacji wybiera wczasy typu All Inclusive w ciepych krajach. Najbardziej lubi poudnie Europy KUCHNIA polska, woska RESTAURACJA taka, ktra dowozi jedzenie do domu. Czasem artuj, e razem z moj narzeczon najchtniej uywamy ksiki kucharskiej pod tytuem Room Service SAMOCHD koniecznie terenowy, z napdem na cztery koa i w automacie najlepiej marki Mercedes, Audi lub BMW Jedzi subowym volvo XC70 . HOBBY motocykle ma BMW 1200 RT. Jest zapalonym kibicem jednej z druyn ze stolicy, w ktrej gra jako junior. Ma te uprawnienia sdziego pikarskiego, sdziowa wiele meczw
ZEGARKI

obecnie przez IDEA TFI. Towarzystwo w ramach dywersykacji dziaalnoci osiga znaczce przychody take na dynamicznie rozwijajcym si rynku funduszy inwestycyjnych zamknitych (FIZ). W grupie tej ma zaledwie kilku liczcych si konkurentw. Jest to biznes, ktry ma szanse na znaczcy rozwj, a zainteresowanie tego typu produktem z kadym miesicem jest coraz wiksze, zarwno ze strony klientw, jak i porednikw. Warta uwagi jest atwo, z jak T. Kopera odnalaz si w specycznym wiecie funduszy inwestycyjnych. Wczeniej przez kilka lat peni kierownicze funkcje w rmach ubezpieczeniowych. By najmodszym zaledwie dwudziestoczteroletnim managerem w Nordei. Dyrektorem Departamentu Wspierania Sprzeday w tej samej rmie zosta majc 26 lat. Potem, realizujc swoje biznesowe i naukowe pasje, tra do SAS Institute, by po roku znw wrci do biznesu. Tworzenie jednej z linii biznesowych Towarzystwa Ubezpieczeniowego Europa byo fascynujcym wyzwaniem. Wymagao jednak wyjazdw z rodzinnej Warszawy do Wrocawia a 2-3 razy w tygodniu. Cho jest wielkim mionikiem motoryzacji lubi sportow jazd nie tylko samochodem, ale te motocyklem po pewnym czasie doszed do wniosku, e nie moe spdza tyle czasu w drodze. Jestem rodowitym warszawiakiem, mam tu wikszo rodziny podkrela. W dodatku zaliczyem ju kilkanacie punktw karnych, a w moim zawodzie nie da si funkcjonowa bez prawa jazdy. Cho dobrze czuem si w Getin Holdingu, przyjem propozycj prezesa Piotra Kukowskiego, by przej do IDEI. Byo to dla mnie prawdziwe wyzwanie, zwizane przede wszystkim ze zmian brany. Na pocztku w dyskusji ze wsppracownikami, ktrzy narzekali na rne problemy, stwierdziem: Szkoda, e chocia raz nie sprbowalicie sprzeda ubezpieczenia. Jeden z kolegw odpowiedzia: No to sprbuj sprzeda fundusz. Dzi wiem, e mia racj, nie jest to atwy rynek. PS

czerwiec 2010

33

RYNEK

Borys Stokalski wiceprezes InfovideMatrix SA

INTEGRATOR
ROZMOWA Z BORYSEM STOKALSKIM, WICEPREZESEM INFOVIDEMATRIX SA

WIEDZY
klientom naley dostarczy rozwizanie cile dopasowane do potrzeb. Nawet jeeli rozwizanie zbudowane jest z powszechnie dostpnych komponentw takich jak aplikacje biznesowe czy znane koncepcje zarzdcze ich ostateczny ksztat i sposb integracji jest spraw swoist dla strategii rmy czy instytucji. Model CSI pozwala przed wdroeniem danego rozwizania dokadnie zbada potrzeby, zbudowa adekwatn do potrzeb koncepcj, a nastpnie wdroy j implementujc waciwe rozwizania.

Dlaczego spka Infovide-Matrix zdecydowaa si na wprowadzenie modelu CSI? Implementacja modelu CSI zwizana bya z potrzeb dopasowania formy wsppracy do zmieniajcego si otoczenia rynkowego. Zmiany zachodz przede wszystkim w wyniku rosncego znaczenia informacji, zapotrzebowania na wiedz oraz innowacyjno produktw i uug w kadym obszarze biznesu. Sytuacja ta sprawia, e klienci rm konsultingowych potrzebuj nie tylko wysokopoziomowego doradztwa w zakresie optymalizacji dziaa czy strategii, ale rwnie oczekuj, e rmy konsultingowe stan si partnerami, ktrzy wdro opracowane przez siebie koncepcje i wezm odpowiedzialno za efekty. Rnorodno funkcjonowania rm, a przede wszystkim konkurencyjno sprawia, e wielu

Jakie korzyci maj klienci stosujcy ten model? Korzyci wynikajce ze wsppracy z rm dziaajc w oparciu o model CSI polegaj, przede wszystkim, na otrzymaniu komplementarnego wsparcia ze strony integratora

34

czerwiec 2010

Fot. Materiay prasowe

w procesie realizacji projektu od idei po samo wdroenie. Firma wpisujca si w model CSI wpisuje si w pojcie integratora wiedzy, ktry cechuje si dowiadczeniem w zakresie usug konsultingowych, w doradztwie biznesowym i usugach wdroeniowych oraz integracyjnych. W sytuacji, gdy inwestycje IT stanowi coraz czciej skadnik projektw z zakresu innowacji biznesowej (Enterprise Innovation) klasyczny rozdzia rl zaczyna przeszkadza i staje si nieefektywny. Innowacyjne projekty, realizowane w wskich ramach czasowych typowych dla dzisiejszego biznesu, wymagaj twrczego czenia koncepcji biznesowych i technologicznych. Wdraanie tych koncepcji wymaga elastycznego procesu pozwalajcego na cig synchronizacj architektury rozwiza z rozwojem potrzeb biznesu.

Co przede wszystkim wyrnia CSI na tle innych modeli biznesowych? Firm funkcjonujc w modelu CSI od innych modeli biznesowych wyrnia kilka podstawowych cech. Po pierwsze, istotn cz przychodw tego typu rm w szczeglnoci z przychodu usug powinny stanowi projekty o charakterze doradczym. May udzia w przychodach w tym obszarze jest sygnaem traktowania usug doradczych jedynie jako elementu procesu sprzeday. Istotna cz przychodw rm dziaajcych w oparciu o model CSI skupiona jest w budetach inwestycyjnych klientw odrnia to je od rm serwisowych lub outsourcingowych, ktrych dziaalno jest zazwyczaj elementem wydatkw operacyjnych klienta. Firmy CSI buduj rwnie rozwizania dla klientw w oparciu o zasad best in class, dobierajc technologie oraz produkty pod ktem specyki dobrze rozpoznanego problemu klienta. Odrnia je to od rm wdroeniowych, w ktrych znaczna cz usug zwizana jest z wdraaniem konkretnych rozwiza. To z kolei zapewnia wysok specjalizacj i efektywno, ale utrudnia prowadzenie obiektywnej dziaalnoci doradczej. Firmy CSI nie skupiaj si na rozwoju i promocji wasnych produktw tak jak to czyni producenci oprogramowania, ale bardziej na doskonaleniu caego procesu zwizanego z poszukiwaniem najlepszych technologii oraz identykacji potrzeb klienta.

W dzisiejszym globalnym rodowisku biznesowym, ktre charakteryzuje si praktycznie nieograniczonym przepywem wiedzy, rmy dziaajce lokalnie maj dostp do wiatowych dowiadcze w kadej dziedzinie.

Jak pan widzi rozwj CSI w ujciu lokalnym i globalnym? Firmy, ktre decyduj si na wspprac z integratorem wiedzy oczekuj, e wniesie on do ich przedsibiorstw warto, ktra jest skadow rnych rozwiza i dowiadcze pochodzcych z rynku midzynarodowego. Wiele rm dziaajcych w oparciu o model CSI to midzynarodowe korporacje. W dzisiejszym globalnym rodowisku biznesowym, ktre charakteryzuje si praktycznie nieograniczonym przepywem wiedzy, rmy dziaajce lokalnie maj dostp do wiatowych dowiadcze w kadej dziedzinie. Z tego powodu Infovide-Matrix od lat korzysta z wiedzy globalnych rm analitycznych oraz uczestniczy w pracach Cutter Consortium, midzynarodowej rmy analityczno-doradczej specjalizujcej si w zagadnieniach zwizanych z biznesowym wykorzystaniem technologii. Myl, e najwikszym wyzwaniem dla usugodawcw dziaajcych w modelu CSI jest zapewnienie klientom wsparcia, ktre bdzie czyo znajomo biznesu, procesw i organizacji dziaajcej w danej brany, odpowiednich kompetencji i dowiadcze na polu IT oraz skutecznego implementowania midzynarodowych dowiadcze. Czy CSI moemy okrela tylko w ujciu rm z brany IT, czy jest szansa na wykorzystanie go w innych sektorach? Model CSI zwizany jest niewtpliwie ze specyk usug IT jeeli spojrzymy na informatyk jako szybko zmieniajc si technologi suc, przede wszystkim, ksztatowaniu organizacji, to wida e proces inwestycyjny w obszarze IT jest po prostu fundamentalnym skadnikiem procesu zmiany organizacyjnej a w wielu organizacjach stanowi jej podstawowy zarzdczy szkielet. Std naturalna potrzeba zwikszenia efektywnoci tego procesu poprzez eliminacj z niego elementw, ktre nie wnosz wartoci. Dzi w wielu przypadkach (cho nie wszdzie) takim elementem jest separacja pracy koncepcyjnej i implementacyjnej. O ile CSI jako model dotyczy specycznie usug IT, generalnie podobne mylenie czyli reorganizacja zoonych procesw zmian tak, eby konsolidowa odpowiedzialno za silnie powizane decyzje i dziaania jest wzorcem postpowania dajcym si stosowa powszechnie w zarzdzaniu organizacjami opartymi na wiedzy. PS

czerwiec 2010

35

CSI od zrozumienia do efektu

PRZENIKANIE SI KONCEPCJI BIZNESOWYCH I TECHNOLOGICZNYCH POWODUJE, E MODEL CSI STAJE SI SKUTECZNYM SPOSOBEM WDRAANIA EFEKTYWNYCH ROZWIZA IT.

ynek IT, mimo cigego rozwoju, charakteryzuje si ustalonymi reguami dziaania oraz staym wizerunkiem wystpujcych na nim podmiotw. Klienci nauczyli si wiadomie wybiera i korzysta z usug i produktw informatycznych, posugujc si utartymi

stereotypami charakteryzujcymi dostawcw. W zwizku z tym znane s rwnie role integratorw, dostawcw technologii czy rm doradczych. Za kad z tych rl stoi obietnica zrealizowania pewnej usugi cile powizanej z dziaalnoci i znaczeniem informatyki w funkcjonowaniu przedsibiorstwa. Aspekt ten jest istotny z punktu widzenia wsppracy pomidzy dostawc a klientem. Dla prostych usug kooperacja nastpuje w momencie, w ktrym klient przedstawi swoje zamwienie, a dostawca

M Model CSI funkcjonuje obecnie w istotnym kontrapunkcie do tradycyjnej oferty

zdoa je zrealizowa. Nie jest tutaj konieczna specykacja warunkw realizacji tej usugi, ani tym samym dostosowanie jej do klienta. Obie strony maj daleko idce przewiadczenie, graniczce z pewnoci, jaki bdzie przebieg i na wsppracy.

siwzicia, w ktrym oczekiwania, korzyci oraz warunki towarzyszce inwestycji dopiero si ujawni. W zwizku z tym musi zosta podjty cay szereg czynnoci, takich jak okrelenie wymaga, wybr waciwego rozwizania, ustalenie warunkw zakupu (czsto w drodze negocjacji) i wreszcie wykonanie konguracji, instalacji lub innych dziaa, ktre zmierzaj do uruchomienia rozwizania w rmie klienta. Cae przedsiwzicie powinno by indywidualnie dostosowane do konkretnej sytuacji panujcej u zamawiajcego, bowiem oczekiwana warto nie jest okrelona na starcie rwnie dla samego klienta musi zatem zosta wyoniona w toku prac.

DOSTOSOWA SI DO POTRZEB RYNKU

Powyszej przedstawione przykady w duym uproszczeniu oddaj moliwe schematy wsppracy klient-dostawca. Zrozumiae jednak wydaje si to, e wraz ze wzrostem wartoci oczekiwanej przez klienta ronie poziom dostosowania usugi. Dobrze dopasowana oferta powinna charakteryzowa si takimi parametrami, jak posiadanie wiedzy branowej (dotyczcej zwaszcza znajomoci przebiegu procesw w przedsibiorstwie), umiejtno budowy innowacyjnych koncepcji biznesowych czy wiadomo potencjau i uycia technologii informatycznych. Nie mniej istotna jest rwnie zdolno do przyjcia i wywizania si z odpowiedzialnoci

ODNALE WACIW WARTO

Sytuacja wyglda zupenie inaczej w przypadku koniecznoci Grzegorz Jdryka Partner w rmie InfovideMatrix SA. podjcia przed-

36

czerwiec 2010

RYNEK
za przeprowadzenie transformacji biznesowej. Niezbdna jest zatem integracja wiedzy biznesowej, zarzdczej i technologicznej. nia). Polega on na obserwowaniu rozwoju technologii IT i potencjau biznesowego rynku. Dziaajcy zgodnie z modelem CSI integrator stale ledzi aktualne i przysze potrzeby klientw, jak rwnie realizuje zoone projekty w zmiennych warunkach biznesowych. Przenikanie si koncepcji biznesowych i technologicznych powoduje, e model CSI zaczyna by jedynym skutecznym sposobem wdraania efektywnych rozwiza IT.

ODKRYWANIE NOWYCH OBSZARW BIZNESU

Model CSI funkcjonuje obecnie w istotnym kontrapunkcie do tradycyjnej oferty, podzielonej wyranie na dwie odseparowane sfery: sprawdzonych praktyk zarzdczych oraz rutynowych wdroe rozwiza informatycznych. Mona stwierdzi, e model ten uosabia podejcie, w ktrym dziaalno biznesowa wspierana jest za pomoc technologii, ktra dodatkowo kreuje nowe pola do prowadzenia biznesu. Wyznacza to now drog w podejmowaniu przedsiwzi inwestycyjnych przez klientw, ktrym przedstawi si ofert bdc w stanie dziaa w penym acuchu innowacji od koncepcji po wprowadzenie zmiany przynoszcej wymierny efekt ekonomiczny. Grzegorz Jdryka Partner w rmie InfovideMatrix SA

SZTUKA PRZEWIDYWANIA
W pojcie integratora wiedzy wpisuje si model dziaania stworzony przez rm analityczn Gartner, okrelany skrtem CSI (od angielskiego Consulting & Solution Implementation doradztwo i wdroenie rozwiza-

FIRM FUNKCJONUJC W MODELU CSI WYRNIA KILKA PODSTAWOWYCH CECH:

INNOWACYJNO umiejtno budowy nowatorskich koncepcji biznesowych, powizana z umiejtnoci wytworzenia pragmatycznej koncepcji realizacji i integracji technologii informatycznych. SKUTECZNO zdolno przeprowadzania zoonych przedsiwzi i wdraania ich w ekosystemie biznesowym klientw. WIEDZA posiadanie wiedzy branowej i technologicznej, dowiadczenia z realizacji projektw inwestycyjnych, obserwacja trendw innowacji w organizacji i dziaaniu biznesu, jak rwnie pl zastosowa nowych technologii.

Szkoy wysze jak przedsibiorstwa

ZAGRANICZNI INWESTORZY CHC KONTROLOWA POLSKIE UCZELNIE. ABSOLWENCI SZK MAJ BY PRZYGOTOWYWANI, JU W OKRESIE NAUKI, DO PRACY NA KONKRETNYCH, EKSPERCKICH STANOWISKACH.
usiness 2 Universities to nowe pojcie w Polsce, acz dobrze znane na najlepszych uczelniach wiata. Polega ono przede wszystkim na inwestycji w placwki owiatowe rm, gwnie technologicznych. Takie dziaanie ma na celu przede wszystkim wyksztaci modzie kierunkowo przy jednakowych standardach; kierujc j na wybrane przedmioty. Firmy inwestuj w centra naukowe, udostpniajc studentom najnowsze programy, tak aby nauka niewiele rnia si od tego, z czym bd mieli styczno w pracy zawodowej. Polskie uczelnie

techniczne dysponuj odpowiednimi moliwociami ze wzgldu na wysoki poziom nauki oraz ogromny potencja wrd absolwentw. Na rynku amerykaskim B2U jest znany od przeszo 50 lat, w Polsce pojawi si 5 lat temu wyjania Jacek Levernes, prezes HP GBC we Wrocawiu.- Najwiksze rmy, jak Google czy HP, rozpoczy wspprac na tym poziomie. My z kolei aktywnie wsppracujemy z wadzami miasta, ktre prowadz rozmowy ze szkoami wyszymi na temat nowych programw nauczania na uczelniach wrocawskich. Organizujemy kursy z zakresu

Excela i SAP oraz wykady z zakresu praktyki biznesu prowadzone przez managerw HP na uczelniach wrocawskich. Wkrtce rozszerzymy zakres szkole o zajcia z tzw. kompetencji mikkich. Ponadto zagranicznym inwestorom zaley na zmianie sposobu mylenia rodowisk akademickich. Chodzi o to, aby uczelnie byy traktowane jak przedsibiorstwa, ktre maj swoich pracownikw i managerw. To ma pomc w pniejszym yciu zawodowym absolwentw. Tym samym inwestorzy buduj automatycznie zaplecze LC kadrowe.

czerwiec 2010

37

RYNEK

PIERWSZE DNI MAJA TEGO ROKU BYY SZCZEGLNIE WANE DLA EUROPEJSKIEGO SEKTORA ENERGII. JERZY BUZEK, PRZEWODNICZCY PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I JACQUES DELORS, BYY SZEF KOMISJI EUROPEJSKIEJ OGOSILI 5 MAJA PROPOZYCJ UTWORZENIA EUROPEJSKIEJ WSPLNOTY ENERGII (EEC).

ENERGIA
energii musi si opiera na zmodernizowanej, obejmujcej ca Europ sieci energetycznej. Naley zdywersykowa koszyk energetyczny polegajc w wikszym stopniu na odnawialnych rdach energii oraz zwikszajc inwestycje w badania i rozwj w dziedzinie nowych, zielonych technologii. Wydajno energe t yc z n a , zarwno w procesie produkcji, jak i kocowego wykorzystania, powinna by kluczowym elementem polityki w sektorze energii i wspomaga zmiany przyzwyczaje konsumentw. Unia Europejska musi mwi jednym gosem w stosunkach z partnerami zewntrznymi, zarwno z producentami, jak i krajami tranzytowymi. Pozwoli to w razie potrzeby na skoordynowane zakupy energii. W perspektywie dugoterminowej, jeeli UE zagrozi powany

PO PIERWSZE

ieprzypadkowo dzie wczeniej, 4 maja, w Brukseli zosta podpisany akt zaoycielski Central Europe Energy Partners; stowarzyszenia o charakterze non-prot, ktre zrzesza podmioty gospodarcze, naukowo-badawcze i inne organizacje z Europy Centralnej dziaajce w sektorze energii. Inicjatorzy Europejskiej Wsplnoty Energii (EEC) we wsplnej deklaracji przypomnieli: Prawie szedziesit lat temu sze pastw europejskich utworzyo Europejsk Wsplnot Wgla i Stali. Ich celem byo zastpienie koniktu wspprac, a antagonizmw dobrobytem. Dzisiaj energia nadal jest czci programw politycznych i gospodarczych, lecz zasady, ktre gwarantoway rwny dostp do wsplnych zasobw, przestay istnie. () Europa potrzebuje silniejszej, gbszej wsplnej polityki w sektorze energii. Polityki, ktra zapewni dostp do energii po rozsdnych i stabilnych cenach, pozwoli utrzyma konkurencyjno naszego przemysu i bdzie wspiera trway rozwj oraz stworzenie spoeczestwa niskoemisyjnego. Polityki, ktra pobudzi inwestycje, otwierajc przysze moliwoci biznesowe oraz gwarantujc bezpieczestwo dostaw energii dla wszystkich Europejczykw. J. Buzek i J. Delors podkrelili, e tworzenie europejskich rynkw w sektorze

Janusz Luks, prezes CEEP

38

czerwiec 2010

kryzys w sektorze energii, kraje czonkowskie musz dysponowa wsplnymi rezerwami strategicznymi. Zanim zostan wypracowane szczegowe rozwizania dotyczce EEC, odbd si liczne konsultacje z ekspertami oraz przedstawicielami nauki i przemysu. Bdzie to okres szczeglnie intensywnej pracy unijnych lobbystw. Przedstawiciele krajw, ktre jako pierwsze weszy do Unii, wiedz, jak si porusza w gstwinie zalenoci, czyj gos si liczy, kogo naley przekona do swoich racji. Tymczasem u nas mao kto pamita, e 75 proc. rozwiza prawnych powstaje w Brukseli, a tylko 25 proc. lokalnie w krajach czonkowskich. Ilustruje to, jak ciar istotnych decyzji przenosi si z poszczeglnych pastw do Komisji Europejskiej. Ronie z kolei rola korporacji, ktre niejednokrotnie potra bardziej skutecznie zadba o interesy

energii. A przecie czy nas tak wiele. Mwic jednym gosem, moglibymy przekona UE do wielu wanych rozwiza. Przedstawiciele Europy Centralnej zgaszaj zastrzeenia zbyt pno, zwykle na etapie gosowania w Parlamencie Europejskim. Reprezentanci Starej Europy traktuj to niejednokrotnie jako przejaw nieodpowiedzialnoci, poniewa w strukturach UE proceduje si zupenie inaczej. Kad ustaw poprzedza dugi proces konsultacji. Najpierw wypowiadaj si prominentni czonkowie think tankw i eksperci, potem przedstawiciele stowarzysze branowych i korporacji. Na kadym etapie prac przewijaj si wietnie przygotowani lobbyci. CEEP chce odegra istotn rol w inicjowaniu oraz opiniowaniu dyrektyw unijnych. Jednoczenie bdzie prowadzio prace analityczne, stajc si wyrazicielem pogldw swoich czonkw

Nowe pastwa czonkowskie UE nie potray dotychczas wypracowa wsplnego stanowiska w najwaniejszych kwestiach dotyczcych sektora energii. A przecie czy nas tak wiele.
obywateli okrelonego kraju ni przedstawiciele wadz. Okoo 2000 rm ma w Brukseli wasne przedstawicielstwa, ktre demonstruj wielk skuteczno w dziedzinie lobbingu. Dla porwnania Polska ma tylko 17 lobbystw. Nasz podstawowy cel to wspieranie procesw integracji sektora energii w Europie Centralnej informuje Janusz Luks, prezes nowo powstaego Central Europe Energy Partners (CEEP). Nowe pastwa czonkowskie nie potray dotychczas wypracowa wsplnego stanowiska w najwaniejszych kwestiach dotyczcych sektora z Europy Centralnej. Inicjatywa zaoenia stowarzyszenia powstaa w Polsce, a jego czonkami-zaoycielami zostay: Polskie Forum Akademicko-Gospodarcze, Grupa LOTOS S.A., Energa S.A., Jastrzbska Spka Wglowa S.A. oraz Kulczyk Investments S.A. Warto podkreli otwarty charakter CEEP mwi Pawe Olechnowicz, prezes Grupy Lotos i pierwszy przewodniczcy Rady Dyrektorw CEEP. Wiele rm z Europy rodkowej wyrazio zainteresowanie przystpieniem do organizacji. Idea powoania CEEP traa na podatny grunt, poniewa priorytetem

wikszoci prezydencji w UE s sprawy zwizane z bezpieczestwem w sektorze energii. Stowarzyszenie ma ambitne plany. Bardzo szeroki jest zakres zagadnie, jakimi zamierza si zajmowa: noniki energii, takie jak wgiel, gaz, ropa naftowa, paliwa odnawialne, energia jdrowa, a take konektory gazowe, sprawy zwizane z rop naftow i paliwami, mostami energetycznymi, gazami cieplarnianymi, magazynowaniem gazw, ropy i paliw. Zaoyciele stowarzyszenia stawiaj na du aktywno w Brukseli; spodziewaj si, e ju pod koniec roku bdzie mona odnotowa pozytywny wpyw dziaalnoci CEEP. Warto podkreli, e niektre z rozwiza obecnie forsowanych w UE moe negatywnie wpyn na tempo rozwoju gospodarcznego w Europie Centralnej. Kluczowa sprawa to normy emisji CO2. Krajw nadganiajcych wieloletnie zaniedbania w rozwoju przemysowym nie mona traktowa tak samo, jak pastwa wysoko rozwinite. Kolejny przykad to sprawa wgla, ktry zosta mianowany gwnym sprawc problemw z CO2. Jest to stanowisko dalekie od obiektywizmu, zwaszcza w kontekcie ropy naftowej i gazu, ktre nie budz podobnego ostracyzmu. Krtko mwic, Niemcy sta na zamkniecie kopalni wgla, ale nas ju nie. W dodatku wysokie standardy w sektorze energii, ktre narzucia sobie UE, powoduj, e rmom europejskim coraz trudniej konkurowa z wytwrcami z Azji lub USA. I w tym przypadku najwiksze problemy ma Europa Centralna. Tak wic moliwo zadbania o interesy rm z naszej czci Europy na etapie tworzenia nowych rozwiza unijnych to dzi wyzwanie najwyszej rangi. CEEP chce wspiera inicjatywy UE z uwzgldnieniem interesw regionu Europy Centralnej i przyczynia si w ten sposb do harmonijnego pogodzenia interesw caej UE. Moliwe, e CEEP przetrze szlak dla kolejnych stowarzysze branowych z Europy Centralnej. CE

czerwiec 2010

39

M RYNEK
IT

do Polski

AB wprowadzi Hyundai
FIRMA ROZSZERZA DZIAALNO W UE Sprzeda powierzamy profesjonalistom dowiadczonym w handlu tego typu produktami. Dziki rozbudowanej sieci partnerw wsppracujcych z AB wiele rm uzyska atwy dostp do naszych produktw. Bd one dostpne na terenie Polski, Czech i Sowacji powiedzia Christian Kirchner, Managing Director Hyundai Technologies. Hyundai Technologies naley do giganta Hyundai Corporation. Powsta w 2009 r. i specjalizuje si w produkcji taniej elektroniki uytkowej, gwnie aparatw fotogracznych oraz telefoLC nw komrkowych.

S
NASTPNY BDZIE DIALOG I EXATEL?

pka AB z Wrocawia podpisaa umow z rm Hyundai, na mocy ktrej wprowadzi telefony komrkowe oraz aparaty poudniowokoreaskiego koncernu. Kana sprzeday poza Polsk dotyczy rwnie Czech i Sowacji. Strategia wrocawskiej spki od niedawna obejmuje sprzeda wszystkich produktw z zakresu technologii uytkowej. W ofercie dystrybutora znajd si m.in. telefony dual sim oraz komrki dla osb starszych. Firma Hyundai rozszerza swoj dziaalno na europejskim rynku.

Netii akwizycji cig dalszy

irosaw Godlewski, prezes Netii poinformowa o gotowoci przejcia dwch spek. W krgu zainteresowa rmy kierowanej przez Godlewskiego jest Dialog, nalecy obecnie do KGHM, oraz Exatel, wchodzcy w skad grupy PGE. Wedug prezesa, spka jest w stanie operacyjnie i nansowo zrealizowa fuzje. W sprawie Exatel rozpoczy si ju rozmowy, jednak adna ze stron nie podaje jeszcze konkretnych terminw i sum. Wiadomo jednak, e Exatelem jest zainteresowanych kilka duych podmiotw. W sprawie Dialogu obecnie nic nie wiadomo. Netia w ten sposb realizuje swoj strategi poprzez akwizycje. Wedug obecnych wacicieli dostawcw usug telekomunikacyjnych, spka reprezentowana przez Mirosawa

Godlewskiego jest jednym z powaniejszych inwestorw, ktrzy realnie s zainteresowani akwizycj. Przypomnijmy, e Netia osigna niespodziewany sukces po przejciu telefonii Tele2, ktrej kupno w znaczcy sposb wpyno na wyniki nansowe operatora telekomunikacyjnego. Wwczas operator kupi Tele2 za 105,8 mln z, za prognozy mwiy o poprawieniu przychodw netto na poziomie 40 proc. Warto EBITDA Exatela wzrosa o ponad 30 proc. w stosunku do roku 2008, osigajc warto 153 mln z, za przychody wyniosy 550 mln z. Z kolei Dialog posiada obecnie ponad 660 tys. klientw indywidualnych, z czego blisko 154 tys. klientw korzysta z usug Internetu szerokopasmowego. Leszek Cieloch

Mirosaw Godlewski, prezes Netii.

40

czerwiec 2010

1,6 mld euro do wykorzystania dziki ustawie

enat uchwali w kocu ustaw o wspieraniu rozwoju usug i sieci telekomunikacyjnych. Pozwoli to na pene wykorzystanie przez samorzdy terytorialne funduszy unijnych, na ktre przeznaczono 1,6 mld euro. Ustawa umoliwia budow sieci szerokopasmowych, jak rwnie budow spoeczestwa informacyjnego. Dotychczas prawo

byo na tyle skomplikowane, e wikszo benecjentw rezygnowaa ze starania si o fundusze z uwagi na niejasne warunki ich przyznawania. Ustawa przyjta 7 maja to reguluje. Wrd najwaniejszych uregulowa mona wymieni: wprowadzenie wprost moliwoci realizowania przez jednostki samorzdu terytorialnego dziaalnoci telekomunikacyjnej

oraz okrelenie podstawowych regu interwencji jednostek samorzdu terytorialnego na lokalnym rynku telekomunikacyjnym bez zakcania konkurencji; uatwienia w zakresie lokalizacji szczeglnej formy inwestycji, jak s regionalne sieci szerokopasmowe oraz znaczne uatwienia na poziomie miejscowych planw zagospodarowania przestrzennego. LC

Roszady w Asseco Central Europe

CO DALEJ ZE SLOVANET? adze Asseco Central Europe (ACE), spki wchodzcej w skad Asseco Poland, nie wykluczaj sprzeday swoich udziaw ze sowackiej spki Slovanet oraz austriackiej rmy Uniquare. Zarzd spki nie podj jeszcze ostatecznej decyzji, jednak patrzc na wyniki nansowe obu spek taki scenariusz jest moliwy. Produkty austriackiego Uniquare nadal s w sferze zainteresowa ACE, jednak wynik nansowy powoduje prawdopodobiestwo wyjcia z inwestycji. Podobnie sprawa si ma ze Slovanetem.

Ventryx
zostanie przejty przez ABB za 1 mld USD

W I kwartale przychody Slovanet spady o 5 proc., do 6,58 mln euro a zysk netto o 6 proc., do 282 tys. euro. Zarzd liczy jednak, e wynik skonsolidowany za cay rok bdzie dodatni. Asseco Central Europe mia 1,45 mln euro skonsolidowanego zysku netto przypisanego akcjonariuszom jednostki dominujcej w I kw. 2010 roku wobec 2 mln euro zysku rok wczeniej. Backlog spki jest bardzo zadowalajcy. Obecnie zakoczyy si rozmowy z rm Datahouse na budow data center. Budow centrum danych ma zrealizowa wanie Asseco CE wraz z Asseco Systems. Warto tej umowy to blisko 40 mln euro. LC

Konflikt Nokii z Apple

EKSPERCI WIESZCZCY SDOWY KONFLIKT POMIDZY DWOMA GIGANTAMI, APPLE I NOKI, DOCZEKAY SI ROZPRAWY. iski koncern pozwa w stanie danych o lokalizacji oraz o zwikszaWisconsin rm Apple, ktra nie sprawnoci i zmniejszanie rozmiamiaa wykorzysta w iPhone rw anteny. Wedug specjalistw, taka i iPadzie technologie zastrze- reakcja Nokii wynika ze spadku sprzeone przez Finw. Jest to ju day jej produktw oraz naciskw ze druga sprawa o amanie patentw przez strony konkurentw, zwaszcza Apple. Apple. Wczeniej Nokia pozwaa ame- Nokia do niedawna bya realnym liderykanw o wykorzystanie technologii rem wiatowym w produkcji telefonw GSM, UMTS i WLAN. Tym razem Fino- komrkowych. Sytuacja jednak si zmiewie oskaryli Amerykanw o wykorzy- nia po wprowadzeniu m.in. iPhonea, stanie technologii ulepszonego przesy- ktry kolejno zdominowa rynek ameania gosu i danych, wykorzystywania rykaski, azjatycki oraz europejski. LC

pka ABB zdecydowaa o kupnie rmy Ventryx od Vista Equity Partners za 1 mld USD. Przejcie spki ma umocni ABB jako lidera w produkcji oprogramowania do zarzdzania sieciami energetycznymi. Ventryx ma w swojej ofercie oprogramowanie obejmujce: zarzdzanie zasobami, zarzdzanie prac w terenie, zarzdzanie ryzykiem i obrotem energii, zarzdzanie energi i wykonywanie analiz. Wiadomo, e po fuzji spka zostanie poczona z dziaem Systemw Energetyki ABB. Wedug wadz koncernu ABB, klienci bd mieli obecnie pojedynczego dostawc informatycznych platform technologicznych obejmujcych swoim zasigiem cae przedsibiorstwo oraz systemw automatyki dla energetyki. Ventryx z siedzib w Atlancie zatrudnia 900 osb w 40 krajach na caym wiecie, za obroty w 2009 r. wyniosy LC 250 mln USD.

czerwiec 2010

41

MANAGER
ANDRZEJ JASKULSKI, PREZES ASSECO SYSTEMS

PO PRACY
jest te aktywnym uczestnikiem specjalistycznych forw, na ktrych spotykaj si mionicy fotograi z caego wiata. Nie porzuci swej fotogracznej pasji, cho od czasu ukoczenia studiw zawsze pracowa znacznie wicej ni inni. Jako pocztkujcy inynier telekomunikacji tra do jednego z najnowoczeniejszych zakadw epoki gierkowskiej Polkoloru w Piasecznie. Zosta rzucony na gbok wod do dziau utrzymania ruchu. Wyspecjalizowa si w egzotycznej wwczas dziedzinie cyfrowych systemw kontrolno-pomiarowych. W zwizku z tym, e nikt nie mg go zastpi, nierzadko w rodku nocy przyjeda po niego uk z zakadu, bo tylko on by w stanie usun awari. W Polkolorze pozna Jacka Papaja, ktry kilka lat pniej zosta jednym z liderw i twrcw polskiego rynku IT. Konsekwencj tej znajomoci bya praca w pierwszej komputerowej rmie J. Papaja. Najpierw na p etatu, poniewa Polkolor nie zgadza si na zakoczenie umowy. Przez cay tydzie koczc prac w jednej rmie, zaczynaem j w drugiej opowiada A. Jaskulski. Po wielu staraniach udao mi si przej w Polkolorze na p etatu, ale u Jacka Papaja dostaem automatycznie cay etat. W Comp SA przeszedem ca ciek kariery od szefa serwisu do dyrektora generalnego. Wiele si rwnie nauczyem. By to okres gwatownego rozwoju brany komputerowej w naszym kraju. Po kilku latach doszedem do wniosku, e nie bd tylko odcina kuponw od sukcesu. Powiedziaem Jackowi Papajowi, e w cigu roku bd chcia zmieni prac. Nie tylko zrozumia moj decyzj, ale udzieli mi wsparcia. To wyjtkowa postawa, bardzo go za to szanuj. Kolejnym przystankiem na drodze kariery by Sun Microsystems. Jak sam podkrela, dogbnie pozna tam zasady dziaania midzynarodowej rmy, ze wszystkimi jej plusami, ale te minusami. Proces rekrutacji by kilkumiesiczny, w kocu na placu zostao dwch kandydatw, a po rozmowie z szefami ju tylko jeden

GABINET PREZESA ASSECO SYSTEMS W BIUROWCU NA WARSZAWSKIEJ OCHOCIE MGBY NALEE DO SZEFA AGENCJI FOTOGRAFICZNEJ. NA CIANACH WISI MNSTWO ZNAKOMITYCH, PROFESJONALNYCH ZDJ Z RNYCH CZCI WIATA.

otograa umoliwia mi peen relaks, oderwanie od problemw mwi Andrzej Jaskulski. Tajemnica dobrego zdjcia to nie tylko wiato i wietny kadr. Tkwi ona rwnie w koncentracji, ktra pozwala skupi si na tym, co najwaniejsze. Uwaam, e tego rodzaju pasja moe by bardzo pomocna dla managera. By w moim yciu okres, gdy nie potraem przesta myle o pracy. Wracajc pnym wieczorem do domu rozmawiaem z rodzin, ale jednoczenie analizowaem zagadnienia biznesowe. Dzi wiem, e to niewaciwa droga. Trzeba umie sobie samemu powiedzie: stop. Umiejtno odreagowania kwestii zawodowych powoduje, e nastpnego dnia znajdujemy znacznie lepsze rozwizania. Zainteresowa si fotogra majc 12 lat. Razem z koleg dokumentowa wszystkie szkolne wydarzenia. Take i dzi bez problemu obsuyby zestaw do tradycyjnego wywoywania zdj. Na dalekie wyprawy, oprcz wysokiej klasy kamery cyfrowej, zabiera tradycyjny aparat. Jest wierny systemowi Canona, dokupuje kolejne profesjonalne obiektywy. Publikuje swoje prace w Internecie,

42

czerwiec 2010

LUDZIE

Tajemnica dobrego zdjcia to nie tylko wiato i wietny kadr. Tkwi ona rwnie w koncentracji, ktra pozwala skupi si na tym, co najwaniejsze.

czerwiec 2010

43

LUDZIE

CO LUBI?
CO LUBI ANDRZEJ JASKULSKI?
ZEGARKI

sportowe Breitling i Omega, klasyczny Patek PIRA Montblanc UBRANIA styl woski, marki Prada, Armani, D&G, ale i krajowe wane, by czu si w nich dobrze. Ze wzgldu na duy wybr i rnic cen, garnitury kupuje raczej w USA WYPOCZYNEK aktywny By kiedy wiolarzem, . nadal lubi sporty wodne, zwaszcza eglarstwo. Jedzi na rowerze. Zim narty Lubi ciepe . kraje, ale docenia urod pnocy, np. norweskich ordw czy wysokich Alp KUCHNIA woska, bardzo lubi sam gotowa wszystko z poldwicy oraz ryby. Uwaa, e sztuka kulinarna to twrcza dziedzina SAMOCHD subowe BMW X5: bezpieczne i wygodne HOBBY fotograa, muzyka, sport

Praca w Sun Microsystems byo pasmem sukcesw. Biznes urs dwudziestokrotnie. Powsta znakomity, zmotywowany zesp. I pewnie byoby tak do dzi, gdyby na stanowisku country managera nie pojawia si businesswoman, ktrej wydawao si, e wszystko wie najlepiej. Zacza od restrukturyzacji, nie biorc pod uwag tego, e polski oddzia mia najwysz efektywno. Przez pewien czas podpisywaem zwolnienia i z oczu cieky mi zy wspomina prezes. Decyzja o ciciach zespou nie miaa uzasadnienia biznesowego. Stwierdziem, e tak dalej by nie moe. Zadzwoniem do szefowej. Skadajc dymisj powiedziaem: Dalej rad sobie sama. Kiedy zapacisz za te bdy. Niedugo potem okazao si, e miaem racj. Po rezygnacji znalazem si w stanie dziwnego zawieszenia. Przez rok obowizywa mnie zakaz konkurencji. Dostawaem ca pensj i po raz pierwszy w zawodowym yciu miaem mnstwo czasu dla siebie. Ukoczyem Executive MBA University of Illinois i Uniwersytetu Warszawskiego. Mogem wrci do modzieczego hobby znw wzi-

em do rki gitar, co po jakim czasie zaowocowao wsplnymi koncertami bluesowymi z kolegami managerami. Ju po dwch miesicach przymusowych wakacji zacz odbiera telefony z propozycjami pracy. Przyj ofert Holendra, waciciela CompFort Meridian. Kilka dni pniej, a waciwie kilka dni za pno, spotka Adama Grala, prezesa Asseco. Rozmowa ta wytyczya kolejny etap kariery A. Jaskulskiego, poniewa po 4 latach szefowania CompFortowi, tra jednak do korporacji Asseco. Z prezesem Adamem Gralem znalimy si od wielu lat. Myl, e kady manager z brany IT z podziwem i niedowierzaniem patrzy na kolejne etapy rozwoju Asseco. Jest to jedyny na polskim rynku przypadek konsekwentnej realizacji wizji, ktra doprowadzia do powstania prawdziwej korporacji. Dzi Asseco jest jedn z najpowaniejszych rm w Europie i z powodzeniem ciga si z liderami brany. Jestem przekonany, e jednym z kluczy do sukcesu jest sposb motywowania managerw, ktrzy maj ogromny zakres samodzielnoci. Jestemy rozliczani wedug genialnie pro-

stego schematu prot and loss. A 70 proc. mojej pensji zaley od realizacji planw. A e wyniki mamy bardzo dobre... Czy mona lepiej zwiza kadr zarzdzajc z rm? Kolejny element sukcesu korporacji to umiejtno zachowania balansu midzy kosztami a przychodami. W tej brany szczeglnie wana jest polityka kadrowa. Trzeba umie dopasowa stan zatrudnienia do planowanej realizacji zlece. Nie mona wic zwolni wysokiej klasy specjalistw, gdy koczy si okresowy kontrakt, poniewa po uzyskaniu kolejnego trzeba by byo na nowo kompletowa zesp. Asseco ronie przejmujc kolejne rmy. Powoduje to konieczno dopasowywania i optymalizacji duych grup pracownikw. Kto zauway, e Asseco dziaa wedug podobnego schematu jak USA czyli z sukcesem integruje rne kultury. Procesy te s szczeglnie dobrze widoczne w Asseco Systems, choby ze wzgldu na szeroki zakres realizowanych kontraktw. Sowem prezes Jaskulski take i w tej rmie ma niewiele czasu na ulubione fotografowanie. Piotr Cegowski

44

czerwiec 2010

Nominacje

M LUDZIE
zmiany kadrowe

Najmodszy szef Fiata

KIEROWNICA FIATA ZNW ZNALAZA SI W RKACH RODZINY ZAOYCIELI. W SWOJE RCE WZI J JOHN ELKANN, POTOMEK ZAOYCIELI FIRMY. rodzony w Ameryce wnuk zmarego siedem lat temu Gianniego Agnelliego jest najmodszym przewodniczcym rady nadzorczej w historii koncernu. Ze stanowiska ustpi Luca Cordero di Montezemolo, ktry nadzorowa motoryzacyjny interes od 2004 r., po mierci Umberto Agnellego. Nie ma w tym adnego przypadku 34-letni Elkann szykowany by na nastpc tronu od lat. Ju 12 lat temu, w trakcie studiw, poznawa rm od dou, praktykujc incognito najpierw w zakadzie w Birmingham, a pniej w Tychach. Po ukoczeniu turyskiej politechniki, za spraw Jacka Welcha, przyjaciela dziadka, rozwija skrzyda w rmie General Electric. Kiedy Montezemolo stan na czele rmy, spadkobierca rodzinnej fortuny zosta jego zastpc. W 2004 r. wzi lub z wosk ksiniczk, kontynuujc rodzinn

tradycj arystokratycznych maestw. O przywizaniu do motoryzacyjnych wartoci wiadczy tort piciometrowej dugoci ozdobiony czekoladowymi miniaturami modelu Cinquecento, ktrego popularno przebi dopiero odwieony po latach Fiat 500. John Elkann nie jest bon vivantem rozkoszujcym si urokami bogatego ycia. Uwaany jest za osob niezwykle inteligentn, nieco niemia, ale doskonale wiedzc, co robi. Od dwch lat szefuje radzie nadzorczej holdingu Exor kontrolowanego przez rodzinn rm Giovanni Agnelli & C., skupiajcego rozlege aktywa rodzinne. Poza grup Fiata s to udziay m.in. w klubie Juventus, Cushman & Wakeeld dziaajcej na rynku nieruchomoci, czy w Banca Leonardo. Teraz dziedzic fortuny ma dba o rodzinn potg, w szczeglnoci realizujc strategi Fiata. Firma nadspodziewanie dobrze przesza przez ubiegy, kryzysowy rok

John Elkann i pierwszy kwarta 2010 r., ale w kwietniu zanotowaa ostry spadek sprzeday w Europie i udziaw we woskim rynku. John Elkann ma o co walczy, tym bardziej e strategia zakada znaczne zwikszenie produkcji i inwestycje gwnie we woskich zakadach. To ostatnie to za wiadomo dla tyskiego zakadu, ktry straci Pand, a dostanie Lanci Ypsilon, co oznacza drastyczne zmniejszenie produkcji. I cho nowy szef zaliczy polski epizod w Tychach, na sentyment nie ma co liczy.

CTL Logistics przeoy zwrotnic

FIRMA CTL LOGISTICS KIEROWANA PRZEZ KRZYSZTOFA SDZIKOWSKIEGO ZOSTAA ZRESTRUKTURYZOWANA I W UBIEGYM ROKU OGASZAA SUKCESY. TERAZ JEDNAK O JEJ LOS TROSZCZY SI JACEK BIECZEK. pka jeszcze niedawno zwikszaa udziay w rynku, bia rekordy przewozowe i staa si liderem wrd przewonikw prywatnych. Czuwa nad ni Krzysztof Sdzikowski, manager z dugim i bogatym CV. W rmie pracowa od 2006 r., a po jej przejciu przez fundusz Bridgepoint, ponad dwa lata temu zosta prezesem. To posada, do ktrej przywyk w przeszoci. Kierowa takimi spkami, jak KGHM Polska Mied, Creditanstalt SCG Fund Management, Peiderer, Frantschach wiecie, Boryszew i Impexmetal, w wolnych chwilach oddajc si wdkarstwu i muzyce. Niedawno, mimo prezentowanych wczeniej osigni, co si zmienio. Prezes zrezygnowa, a jeszcze ciepy fotel zaj Jacek Bieczek, z Grup CTL zwizany od lat.

Jacek Bieczek

Najwyraniej waciciele postanowili wyprbowa fachowca od transportu i logistyki. Jacek Bieczek zarzdza spkami CTL Maczki-Br (w przeszoci szefowa Kopalni Piasku Maczki-Br i przeprowadzi jej prywatyzacj) oraz CTL Train. W brany naley do pionierw, ktrzy rozruszali prywatnych przewonikw kolejowych i stworzyli konkurencj Grupie PKP, przede wszystkim PKP Cargo. Teraz ma wzmocni CTL Logistics i zadba o jej rentowno. W I kwartale spka oddaa koszulk lidera prywatnych przewonikw rmie Lotos Kolej, a tona przewoonego adunku spad o 15 proc. w porwnaniu z I kwartaem 2009 r. Obok PKP Cargo pojawi si kolejny grony konkurent DB Schenker Rail. Nowy szef CTL Logistics bdzie mia okazj potwierdzi swoje umiejtnoci, podkrelane w zawodowym yciorysie.

czerwiec 2010

45

LUDZIE

SZKOA YCIA
DELIKATNA BLONDYNKA STOI NA MASZYNIE DRUKARSKIEJ I PRZEMAWIA DO PRACOWNIKW, KTRZY MOGLIBY BY JEJ OJCAMI, A NAWET DZIADKAMI. UZASADNIA KONIECZNO REDUKCJI ZAROBKW O 40 PROC. ZEBRANI, PO BURZLIWEJ DYSKUSJI, PRZYJMUJ ARGUMENTACJ MODZIUTKIEJ SZEFOWEJ KADR.
o jeden z licznych nietypowych epizodw w karierze zawodowej Joanny Makowieckiej dzi czonka zarzdu, a zarazem dyrektora pionu zarzdzania kadrami w giedowej spce Budimex SA. W gronie okoo 100 managerw jest jedyn kobiet. W dodatku brana budowlana, w ktrej obecnie dziaa, posuguje si dosadnym jzykiem, a reguy postpowania obowizujce na rozrzuconych po caym kraju budowach od dawien dawna ustalaj twardzi faceci. Przeszam tward szko w kilku rmach, wic potra znale wsplny jzyk z niemale kadym pracownikiem podkrela J. Makowiecka. Bardzo wczenie zaczam pracowa. Silnie wspieraa mnie w tym mama, ktra zajmowaa wysokie stanowiska, m.in. zarzdzaa polskim i rosyjskim zakadem Frito Lay w koncernie Pepsico. Rodzice bardzo wczenie zaczli uczy mnie i brata samodzielnoci. Wysyajc nas za granic, planowali np. podr z wieloma przesiadkami. Zachcili mnie do wyjazdu na rok do Stanw Zjednoczonych, gdzie chodziam do szkoy redniej. Myl, e mog by usatysfakcjonowani z efektw swych stara: oboje kontynuujemy tradycje managerskie, z tym, e brat zdecydowa si na karier w USA. Jak artobliwie wspomina pani Joanna, jej pierwszy minibiznes polega na sprzeday zabawkowych samolotw przed warszawsk Hal Mirowsk. Z kolei pierwsze dowiadczenia z zarzdzaniem to stanowisko przewodniczcej klasy . Funkcj t czya z niestandardowym punkowym strojem, ktry budzi sprzeciw nauczycieli w elitarnym liceum.

Podczas studiw w Wyszej Szkole Zarzdzania i Marketingu podja prac w rmie Mondi Packaging, w charakterze asystenta szefa produkcji. Do jej zada naleao rozliczanie efektywnoci maszyn poligracznych. Ze wzgldu na znakomit znajomo jzyka penia te funkcj tumaczki szefa, Anglika. Ju wtedy zainteresoway j zagadnienia HR. Gdy szefowa dziau personalnego przesza na urlop macierzyski, zacza peni jej obowizki. Nie byo atwo przej cao zagadnie w cigu miesica. Nowy szef, tym razem Wgier, zaproponowa 21-letniej studentce stay kontrakt. Odmwia, poniewa wiedziaa, e jej poprzedniczka zamierza wrci na swoje miejsce. A poza tym kusio j wyzwanie w postaci wikszych organizacji. I tak traa do Japan Tobacco, po to, by pozna zasady dziaania korporacji. Nastpnie przyja pierwsz propozycj, jak zoya jej agencja headhunterska i obja stanowisko dyrektora personalnego w Uniprom SA. Zaliczyam trzy lata zarzdzania kryzysowego wspomina J. Makowiecka. Dla managera o zacznie wikszym dowiadczeniu mogoby to by rdo potnego stresu. Przez pewien czas prowadzca 2 drukarnie rma walczya o utrzymanie si na rynku. Trzeba byo ci koszty, obnia wynagrodzenia. Prawdziwy dramat zacz si podczas redukcji. Zatrudnieni w wikszoci z wieloletnim staem nawet nie chcieli sysze o zmianie pracy i mo-

liwoci zdobycia innych kwalikacji. Robili co mogli, eby utrzyma zakad przy yciu. Wielu z nich miao wysokie kwalikacje, lecz nie potrali szuka ulepsze, zwiksza wydajnoci. Najwikszym wstrzsem byy dramaty osobiste niektrych ludzi, ktrzy nie widzieli dla siebie adnej szansy poza drukarni. Poczucie obowizku spowo-

Przeszam tward szko w kilku rmach, wic potra znale wsplny jzyk z niemale kadym pracownikiem.
dowao, e zostaam niemale do koca na toncym okrcie, wspomagajc syndyka w likwidacji biznesu. Kolejny etap te nie nalea do atwych. J. Makowiecka rozpocza prac w TP SA prowadzc sprawy HR w pionie (Business Unit) zatrudniajcym 5 tys. osb. I tym razem musiaa przeprowadzi restrukturyzacj, w ramach ktrej zwolniono najpierw okoo 1 tys., a potem 600 osb. Pracownikom proponowano moliwo przekwalikowania si. Ale czy z wieloletniej ksigowej moe by dobry handlowiec? Tym razem pani Joanna przekonaa si, na czym polega praca na najwyszych obrotach w korporacji zmieniajcej struktur organizacyjn. Siedziaa w biurze przez cay tydzie, rzadko koczc prac przed godz. 21. Bya to karuzela, ktra nigdy nie zwalnia wspomina. Po kilkunastu miesicach ogoszono now zmian. Tym razem kierowaa HR w Dywizji Usug dla

46

czerwiec 2010

CO LUBI?

CO LUBI JOANNA MAKOWIECKA?

ZEGARKI Longines PIRA Montblanc UBRANIA klasyczne, Boss BIUTERIA nosi tylko jeden piercionek z brylantem KOSMETYKI zmienia rmy, ostatnio Gucci WYPOCZYNEK nad wod, aktywny Trenowaa .

wiolarstwo, ostatnio polubia kitesurng. Zim narty

KUCHNIA japoska, ryby, warzywa RESTAURACJA San Lorenzo i Ale Gloria w Warszawie SAMOCHD rodzinny Chrysler Grand Voyager lub

terenowy: Land Rover Discovery, Volvo Cross&Country

czerwiec 2010

KOBIE

Domu, a nastpnie rwnie Dywizji Usug dla Biznesu. Miaa trzech szefw, ktrzy chcc nie chcc musieli dopasowa terminy spotka swoich zespow w taki sposb, eby moga bra w nich udzia. To jeden z ciekawszych okresw w karierze zawodowej wspomina i szansa wsppracy z profesjonalistami w kadej dziedzinie biznesu. I znw zadzwoni head hunter. Tym razem z propozycj ze zdominowanego przez mczyzn Budimexu. Pocztkowe wtpliwoci rozwiay dwa spotkania. Pierwsze z Dariuszem Blocherem wwczas prezesem Budimex Dromex (w ramach Grupy Budimex), dzi prezesem Grupy Budimex. Drugie z Hiszpanami, reprezentujcymi gwnego udziaowca rmy Ferrovial. Wyzwanie byo ciekawe i wreszcie nie czyo si z niewdzicznymi zadaniami. Firma wchodzia w okres dynamicznego rozwoju. Liczba kontraktw wzrosa piciokrotnie. Budimex zacz wypaca imponujce dywidendy za rok 2008 149 mln z, za 2009 r. 178 mln z. Nowe zlecenia oznaczaj stay proces rekrutacji stwierdza J. Makowiecka. W tej silosowej brany wcale nieatwo znale na rynku inynierw, chocia bdc liderem rynkowym oferujemy bardzo konkurencyjne pace i warunki zatrudnienia. Nasza dugofalowa inwestycja w ludzi buduje zaangaowanie i tak podan lojalno. Efektem jest chociaby niska rotacja, co jest duym sukcesem na tak bardzo rozgrzanym rynku. J. Makowiecka jako czonek zarzdu odpowiada w Budimeksie nie tylko za HR, ale te za administracj i komunikacj zewntrzn i wewntrzn. Skala zada i tempo pozwalaj wypeni kalendarz po brzegi. Sama wyznaczya sobie bardzo ambitne zadanie chce, eby HR stanowi kulturotwrczy element rmy. Praca w takiej organizacji, jak jest Budimex, przynosi duo satysfakcji dodaje a w szczeglnoci ceni sobie wspprac w zespole zarzdu i moim wasnym. To jeden z istotniejszych elementw, pracowa z ludmi, ktrych si ceni. PS

BIZNES

KOBIE T
A

BIZNESU

TA

47

OD EKONOMII DO POLITYKI
ROZMOWA Z DANIELEM PASSENTEM, PUBLICYST I DYPLOMAT.
W jednym z paskich felietonw przeczytaem, e niewiele brakowao, a zostaby pan ekonomist. W moim przypadku decyzja o wyborze studiw ekonomicznych wynikaa z tradycji rodzinnych. Wychowywa mnie wuj Jakub Prawin, ktry doktorat z ekonomii uzyska na uniwersytecie w Wiedniu. Warto wspomnie, e pochodzi ze skromnej rodziny, jego ojciec by zawiadowc stacji Plena koo Tarnowa. To, e po I wojnie syn kolejarza mg studiowa w Wiedniu, byo dla mnie dopingiem. Wujek by wszechstronnie utalentowany mia wielk wiedz na temat antropologii i muzyki klasycznej. Bardzo mi imponowa. Po powrocie z Berlina, gdzie mieszkaem z rodzin wuja, ktry kierowa Polsk Misj Wojskow, zamieszkalimy w Warszawie, w tzw. blokach bankowych na ul. Polnej, dzi Boya eleskiego. Wrd naszych ssiadw i znajomych byli wybitni ekonomici prof. Kazimierz Secomski i szef NBP, prof. Witold Trmpczyski, syn przedwojennego marszaka senatu. Koczc szko podstawow postanowiem pj w ich lady i zosta uczniem technikum ekonomicznego. Wybi mi to z gowy wujek, ktry stwierdzi: Najpierw skoczysz porzdne liceum, a potem sam wybierzesz sobie studia. Zdecydowa si pan na studia w Zwizku Radzieckim. I tym razem byem wierny tradycji rodzinnej. Wbiem sobie do gowy, e podobnie jak wuj, ktry studiowa w Wiedniu, i mj nieyjcy ojciec, ktry studiowa w Paryu, ukocz zagraniczn uczelni. Matur zdaem w 1955 roku. Miaem wtedy do wyboru tylko dwa kierunki: NRD i ZSRR. Do Berlina nie chciaem wraca, wystarczajco dobrze znaem jzyk niemiecki. Z dzisiejszej perspektywy nie wydaje si to fortunne, ale pozostay mi studia tylko w ZSRR.

48

czerwiec 2010

LUDZIE

czerwiec 2010

49

LUDZIE
Byo mnstwo chtnych. Najpierw musiaem wzi udzia w obozie przygotowawczym w Gdasku. O losach kandydatw decydowaa komisja, egzaminowali nas Leszek Koakowski i Zygmunt Bauman.

Czyli przyszli luminarze polskiej nauki ktrzy padli oar komunizmu systemu, jaki w modoci tworzyli. Wrd moich profesorw na uniwersytecie w Leningradzie byli te uczeni duego formatu, m.in. historyk, prof. Rybakow. Ograniczenia ideologiczne nie pozwalay im jednak rozwin skrzyde. Nawet ogoszenie w lutym 1956 roku pamitnego referatu Chruszczowa o zbrodniach Stalina nie zmienio atmosfery na uczelni, noszcej wwczas imi danowa, a dzi znacznie bardziej bezpiecznego Hercena. Po kilku miesicach odwiedzi mnie wuj, przejrza moje podrczniki i przeraony tym, co nam wkadaj do gw, zadecydowa, e zaraz po egzaminach mam wraca do Polski. (Ba si te chyba, e oeni si przedwczenie z pewn Rosjank). Jadc pocigiem do Warszawy usyszaem o wypadkach poznaskich. Pocztek mojej studenckiej kariery na Uniwersytecie Warszawskim zbieg si z padziernikowym przeomem. rodowisko akademickie wywalczyo sobie wwczas szeroki zakres swobd, z czego korzystali nasi wybitni profesorowie m.in. Oskar Lange, Witold Kula i Wodzimierz Brus. Na uczelni panowaa dua wolno sowa. Korzystalimy z zachodnich podrcznikw. Nasi wykadowcy zaczli wyjeda na Zachd. To, czym si wwczas interesowalimy, niele ilustruje temat mojej pracy magisterskiej program gospodarczy brytyjskiej Labour Party . A jednak nie zosta pan ekonomist. Po mierci dr. Prawina (1957 r.) musiaem sam si utrzymywa. W celach zarobkowych zaczem pisa do gazet. Oczywicie, o ekonomii. Mj pierwszy wikszy tekst Czemu suy ta bariera? dotyczy ce eksportowych i importowych wewntrz RWPG, ce, jakie pastwo samo sobie pacio, poniewa miao monopol handlu zagranicznego. Mj ostatni wany epizod w drodze do kariery ekonomisty to studia doktoranckie na Uniwersytecie Princeton w USA, w 1962 i 1963 roku, gdzie zajmowaem si ekonomi rolnictwa w Ameryce aciskiej. Byem pod wraeniem wykadw prof. Edmundo Floresa z Meksyku. Skonio mnie to, by po niemieckim, rosyjskim i angielskim, nauczy si kolejnego jzyka hiszpaskiego. Nie sdziem, e kilkadziesit lat pniej pomoe mi zosta ambasadorem w Chile. W konkurencji z ekonomi wygraa Polityka, ktrej pozostaje pan wierny do dzisiaj. Chciabym pana zapyta o dowiadczenia zwizane z zarzdzaniem redakcj. Dwa razy sprawowaem funkcje kierownicze w Polityce. Byem sekretarzem redakcji w latach 60., w okresie, gdy kierowa ni Mieczysaw Rakowski. Pniej zostaem zastpc nastpnego redaktora naczelnego Jana Bijaka. Dla Polityki pisali najlepsi polscy autorzy m.in. Ry-

Do mojego blogu dopisuj si codziennie znakomici autorzy. Jestem pod wraeniem poziomu, jaki reprezentuje cz z nich. auj, e s to osoby, ktrych nie znam osobicie.
szard Kapuciski, Hanna Kral, Andrzej Krzysztof Wrblewski, Zygmunt Kauyski. Nazwiska te dziaay jak magnes. Zgaszali si do nas znakomici modzi dziennikarze. Ci, ktrym udao si zdoby etat, wiedzieli, e z Polityki generalnie nikogo si nie zwalnia. To dawao ogromny komfort pracy. Jedynym przewinieniem, jakiego nie tolerowalimy, bya nielojalno. Po 1989 roku powstaa spdzielnia pracy, ktra dobrze sobie radzi na konkurencyjnym rynku. Z perspektywy kilkudziesiciu lat sdz, e byem niezym sekretarzem redakcji, ale moj pit achillesow byy stosunki z ludmi, byem surowy, wymagajcy, podobno arogancki.

Przez 4 lata by pan redaktorem naczelnym prestiowego amerykaskiego magazynu. Nie planowaem tego. W 1979 roku, bdc stypendyst Fundacji Niemana na Uniwersytecie Harvarda, poznaem pracownikw pisma The World Paper, wydawanego te w wersji hiszpaskiej jako El Diario Mundial. By on dodawany raz w miesicu do prestiowych gazet i czasopism w wielu krajach. Projektodawcy chcieli otworzy Amerykanom oczy na wiat, poniewa lokalne media koncentroway si na sprawach wewntrznych. Przyjli, e artykuy powinni przygotowywa wycznie dziennikarze spoza USA. Kilkakrotnie prosili mnie o teksty z Polski, ktra w 1980 roku bya w centrum uwagi. Po dziesiciu latach, podczas wakacji w Nowym Jorku zadzwoniem do prezesa The World Paper Crockera Snowa. Telefon odebraa sekretarka, ktra zaprosia mnie w imieniu szefa na lunch. Nie miaem ochoty jecha do Bostonu, ale bardzo nalegaa,

50

czerwiec 2010

n Pipes, on znanego profesora historii. Szybko podliczya koszty utrzymania w Bostonie i powiedziaa: Proponuj ci za mao. Podczas kolejnej rozmowy z moim przyszym szefem, ktra na jego yczenie odbya si w Moskwie, podjem wic negocjacj warunkw. Skoczyo si na tym, e, co prawda, nie dostaem wicej, ale wydawnictwo zatrudnio rwnie moj on.

Daniel Passent z crk Agat

CO LUBI?
CO LUBI DANIEL PASSENT?
ZEGARKI

ma jeszcze swj pierwszy zegarek, szwajcarski Leonidas, jaki dosta uywany, w spadku. Od 20 lat uywa Citizena kupionego w Tokio za 100 dolarw PIRA nie uywa, na pidziesiciolecie Polityki dosta w prezencie Auror UBRANIA styl casual WYPOCZYNEK przez wiele lat spdza wakacje wsplnie z przyjacimi w Krzyach. Ostatnio czsto odwiedza Berlin, miasto w ktrym mieszka jako dziecko. Szczeglnie lubi mae portowe miejscowoci nad Morzem rdziemnym KUCHNIA woska RESTAURACJE Dyspensa (jeli znajdzie sponsora), a take mae lokale przy Placu Inwalidw w Warszawie: Kareta, ywiciel i Dziki Ry SAMOCHD jedzi toyot Yaris, ceni rmy BMW i Volvo HOBBY pamitniki, dzienniki, a take wasny blog na portalu Polityki

Jak odnalaz si pan w roli amerykaskiego managera? Nasze wydawnictwo, cho dostarczao magazyn do 20 krajw, cznie z wersj chisk, nie mogo osign rentownoci i byo uzalenione od sponsorw. Na szczcie, nie musiaem zajmowa si ebranin o pienidze i ogoszenia. To robi prezes. Pomimo e magazyn by dotowany, wydawcy zdecydowali si wynaj bardzo drogi lokal w prestiowym budynku w centrum Bostonu. Spdzaem w redakcji mnstwo czasu wymylajc tematy, poprawiajc testy, wyszukujc nowych autorw. Nasz zesp by niewielki, w dodatku organizowalimy konferencje na caym wiecie. Po raz kolejny bardzo przydaa mi si znajomo kilku jzykw. Zdecydowa si pan jednak wrci do kraju. Kiedy koczya si moja kadencja postanowiem, e nie wystpi o przeduenie wizy. Potrzebna bya specjalna wiza typu B1, umoliwiajca okresowe zatrudnienie w USA. Mj pracodawca musia udowodni, e w caych Stanach nie ma specjalisty, ktry nadawaby si na moje stanowisko. Cho w przypadku World Paper byo to teoretycznie proste, poniewa redaktor naczelny z zaoenia nie mia by Amerykaninem, procedura bya skomplikowana, a rma opacaa kosztownych prawnikw. Po piciu latach miaem do wicej nauczy si nie mogem, crka ukoczya studia, pasierb jest dwu-, a nawet trzy jzyczny, naleao wraca. Wrci pan po to, eby znw wyjecha, tym razem jako ambasador w Chile. Zanim do tego doszo, zdyem przepracowa kolejne trzy lata w Polityce. Uprzedzajc pytanie wyjani, e penic rol ambasadora, musiaem dziaa jak manager niewielkiej rmy, zmagajcej si z ustawicznym brakiem rodkw. To nie art: gdyby kto rozla herbat na fotel i trzeba byo wezwa tapicera, musiabym pyta o zgod Warszaw. Ocjalne kolacje przygotowywaa moja ona, a kierowca wystpowa jako kelner. Na przyjcia z okazji 3 Maja lub 11 Listopada panie z ambasady przygotowyway kanapki i gotoway wielki garnek bigosu. A jak czuje si pan w roli managera bardzo popularnego blogu? Znakomicie, tym bardziej e do mojego blogu dopisuj si codziennie znakomici autorzy. Jestem pod wraeniem poziomu, jaki reprezentuje cz z nich. auj, e s to osoby, ktrych nie znam osobicie. Piotr Cegowski

wic ulegem. Zaraz po powitaniu usyszaem: Czy zostaby pan redaktorem naczelnym naszego magazynu? Byem kompletnie zaskoczony. Umwilimy si, e przeka decyzj za kilka tygodni, podczas spotkania, ktre miao nastpi w Moskwie.

Takiej szansy nie mia aden polski dziennikarz. Rzeczywicie, trudno byo odmwi, tym bardziej e wyjazd do USA stwarza mojej crce szanse na studia na dobrym uniwersytecie, a mojemu pasierbowi szko amerykask. Ten argument przeway. Proponowana pensja, z punktu widzenia Polski z 1989 roku, sprawiaa wraenie prawdziwej fortuny. Poprosiem jednak o rad znajom z USA, pani Ire-

fot. x 2 Wojciech Wieteska

czerwiec 2010

51

MOJE BUTY
WIADCZ O MNIE
ROZMOWA Z ACHIMEM GABOREM, CEO GABOR AG

Fot. A. Mroziski

52

czerwiec 2010

LUDZIE
Mao kto wie, e rma Gabor, ktra produkuje ponad 7 mln par Nasza rma ma obuwia rocznie w czterech europejskich fabrykach, swoje pocztki miaa w dzisiejszych Strzelcach Opolskich. charakter rodzinny To bardzo interesujca historia. Mona o niej dugo opowiai to rzutuje na wszystkie da, ale tak w skrcie: mj dziadek Pius Gabor posiada w wdziaania, jak i stosunek czesnym GroStrehlitz (Strzelce Opolskie) sklep z artykuami szewskimi skrzanymi. Rcznie wykonywano obuwie tzw. do wsppracownikw. obstalunek. iInteres prowadzi do 1945 r. Po wojnie, w 1949na mj r.
ojciec i wujek utworzyli podwaliny dzisiejszej Gabor Shoes AG, budujc od zera B.&J. Gabor Damenschuhfabriken (Fabryk Obuwia) w pnocnoniemieckim miecie Barmstedt, niedaleko Hamburga. I tak to si zaczo, ale pocztki byy na Grnym lsku.

Po latach wrci pan do Strzelec Opolskich i odwiedzi miejsca, od ktrych wszystko si zaczo. To by chyba wzruszajcy powrt do korzeni? Owszem, ale musze powiedzie, e chocia sam urodziem si w Niemczech, towarzyszyo tej pierwszej wizycie w miecie moich przodkw wiele wzrusze, np. kiedy spotkaem ponad 90-letniego mczyzn, ktry pracowa przed wojn w sklepie mojego dziadka lub te kiedy ogldaem spektakl teatralny, w ktrym ukazano na wesoo scenki z dziecistwa mojego ojca. W 2005 r. przej pan od ojca Joachima kontrol nad przedsibiorstwem. To byo zapewne due wyzwanie? Przede wszystkim poczucie wielkiej odpowiedzialnoci, ktre w pewien sposb odczuwam do dzisiaj. Nasza rma ma charakter rodzinny i to rzutuje na wszystkie moje dziaania, jak i na familiarny stosunek do wsppracownikw. Przed objciem zarzdzania rm, dugo wczeniej w niej ju pracowaem, krok po kroku nabieraem dowiadczenia, poznawaem j od podstaw. Po studiach, aby jeszcze bardziej poszerzy horyzonty, nabywaem dowiadczenia take w innych rmach. Do dzisiaj moim najcenniejszym doradc jest ojciec, z ktrego bezcennych rad nadal korzystam. Czy brana obuwnicza na tak skal wymaga jakiego specjalnego stylu zarzdzania? W brany tej wielk rol odgrywaj przedsibiorstwa rodzinne i to dotyczy zarwno producentw, jak i handlowcw. Nie bez znaczenia jest fakt, e kontakty biznesowe z naszymi klientami trwaj od dziesicioleci i s przekazywane z pokolenia na pokolenie. Dlatego za optymalne uwaam przystosowanie stylu zarzdzania do tej tradycji. Mj styl okrelibym, jako opiekuczo-familijny, ale take jeli jest to konieczne rygorystyczny. Wielu z naszych wsppracownikw jest od wielu pokole zwizanych z nasz rm. To wieloletnie dowiadczenie pracy w jednej rmie, wzrastanie z ni, przekada si na sukces rmy, ale take na sukces naszych pracownikw. Prosz nie zapomina, e brana obuwnicza jest specyczna. Mamy do czynienia z ogromn konkurencj, kolosaln produkcj i poda. U naszych partnerw w salonach obuwniczych mona spotka okoo 17 rnych marek obuwia damskiego. Gabor z ca pewnoci naley do najwikszych graczy w brany obuwniczej, ale nasze obroty w porwnaniu z innymi nie s a tak wysokie. Jeszcze do niedawna marka Gabor bya kojarzona w Polsce bardziej z Austri ni Niemcami? Byo to zwizane z faktem, e od 1960 roku produkowalimy nasze buty w Austrii i byy oznakowane nalepk Made in Austria. Dzisiaj produkujemy je w naszych fabrykach w Portugalii i na Sowacji. Dla markowego produktu, jak obuwie Gabora, nie jest tak naprawd istotne, gdzie jest produkowany, ale istotne jest zaufanie klientw do jakoci. W Niemczech znajduje si centrala, gdzie projektuje si kolejne kolekcje, zarzdza si produkcj, reklam i IT.

czerwiec 2010

53

LUDZIE
Mwi si, e przy okazji rozlicznych spotka paski wzrok dyskretnie zatrzymuje si na butach rozmwcw? Zgadza si. I myl, e buty wiele mog powiedzie o ich wacicielu. Dla mnie nie jest spraw najistotniejsz, jak modne jest to obuwie i ile kosztowao, ale jak ich waciciel o nie dba, w jakiej s kondycji. Tak, moje buty wiadcz o mnie. W ostatnich latach wida du aktywno Gabora na rynkach Europy rodkowo-Wschodniej... Ta cz Europy jest ogromnym i bardzo interesujcym rynkiem o wielkim potencjale. Nie ukrywam, e Rosja naley do naszych najwaniejszych rynkw zbytu. W Polsce jestemy od dawna. W ostatnim czasie dokonalimy restrukturalizacji naszego biznesu z polskim partnerem, rm Intermax. Mnie osobicie bardzo cieszy, e Polki, podobnie jak inne Europejki, bardzo ceni sobie wysokiej jakoci obuwie i, co musz podkreli, ubieraj si modniej i odwaniej ni Niemki. Jak ksztatuj si trendy w brany obuwniczej? Podobnie jak w innych branach decyduj koszty i jeszcze raz koszty, bo klienci s bardzo wraliwi na zdrowy stosunek ceny do jakoci produktu. I to nie znaczy, e w przyszoci na rynku prym bd wiody tanie buty, wrcz odwrotnie. Ale tymczasem naley poszukiwa miejsc, gdzie koszty wynagrodze s do zaakceptowania, optymalizowa procesy produkcyjne i lokalizacje gwarantujce efektywn logistyk. Dlatego wytwarzamy nasze produkty w pastwach Unii Europejskiej, a nie w Azji. Bardzo wzrosa wiadomo nabywania wysokiej jakoci towarw i wiadomo wydawania pienidzy na rzeczy dobre, albo bardzo dobre. Wytwarzanie obuwia nawet przy tzw. przemysowej produkcji musi mie po czci charakter rzemielniczy, to, co nazywamy hand made, co dzisiaj jest wartoci dodan, a kiedy stanowio istotny mankament. Rynek obuwniczy ewoluuje na caym wiecie. Dlatego te poszukujemy nowych rozwiza, nowych rynkw zbytu i nowych linii produkcyjnych dla rozwijania przyszociowych produktw, jak kolekcje Welness czy Snipe. To nasze odpowiedzi na nowe trendy rynkowe. Czy s istotne rnice w preferencjach klientw w Europie, USA, Rosji czy Chinach? Moda jednoczy kobiety na caym wiecie i tak naprawd przesta si liczy regionalizm. Tu te mamy do czynienia z globalizacj stylu ycia, a wic take i mody. Media, w tym kolorowe pisma, telewizja, spowodoway, e klienci s znakomicie zorientowani w wiatowych markach i trendach. Spotykam si z niewielkimi rnicami regionalnymi. I tak na rynkach wschodnioeuropejskich i rosyjskim wymagane s buty damskie bardziej eleganckie, na wyszych obcasach. W USA obuwie damskie o bardziej sportowym charakterze, w Chinach du wag przywizuje si do europejskiej jakoci.

CO LUBI?
CO LUBI ACHIM GABOR?
ZEGARKI

Mechaniczne, szwajcarskie, w adnym przypadku cyfrowe PIRA nie uywa, prosz mi wierzy, dugopisy reklamowe rmy Gabor UBRANIA styl woski WYPOCZYNEK zawsze w krgu rodzinnym KUCHNIA Zaley, w jakim jestem nastroju, ale zawsze chtnie na moim stole zobacz okazay stek HOBBY podre i cztery psy

Marka Gabor to nie tylko buty? Od prawie 10 lat udzielamy licencji na produkcj pod naszym szyldem torebek damskich, rodkw pielgnacyjnych do obuwia oraz obuwia dziecicego. Musze powiedzie, e jestemy bardzo ostroni przy rozszerzaniu oferty poza obuwie, poniewa uwaamy, e zbyt dua rozpito produktw pod jedn mark rzadko ma na ni sam pozytywny wpyw. Klient musi dokadnie wiedzie, czego moe oczekiwa pod konkretn mark jakoci powtarzalnej, i to jest nasza zasada. Czy artykuy prasowe maj wpyw na wysoko obrotw? Bardzo czsto si zdarza, e pojawiajcy si w kolorowych gazetach celebryci dyktuj pewne tendencje w modzie. Dla nas wane s tendencje w ubiorach, poniewa to but jest dodatkiem i zwieczeniem caego stroju. Obecne trendy nakazujce nosi wskie spodnie s wic optymalne dla naszego biznesu akcentuj i pokazuj buty. Andrzej Mroziski

54

czerwiec 2010

Nominacje

M LUDZIE
zmiany kadrowe Ronie grupa telekomunikacyjna
ygmunt Solorz-ak krok po kroku buduje nowy telekom na polskim rynku. Od Romana Karkosika kupi Centernet, operatora sieci komrkowej rodzinie. W Szefem rmy zosta Adam Kuriaski. Byo tak: Roman Karkosik sprzeda 49 proc. udziaw spki Nova Capital rmie Aero 2 kojarzonej z Zygmuntem Solorzem. Nova Capital ma ponad 60 proc. akcji funduszu NFI Midas, ktry jest wacicielem Centernetu. Adam Kuriaski jest prezesem Aero 2 i czonkiem zarzdu spki Mobyland, kolejnego operatora usug mobilnych. Jest te specem od nowych technologii, ma doktorat, pracowa w Tokyo Institute of Technology, a w Nokia Telecommunications Poland zajmowa si sieciami GSM i UMTS. Wczeniej by dyrektorem technicznym i czonkiem zarzdu Sferii. Akcje Sferii maj zosta wniesione do rmy Hawe, w ktrej Zygmunt Solorz-ak mgby zosta wikszociowym akcjonariuszem. W efekcie kontrolowaby mocn grup budujc infrastruktur telekomunikacyjn i oferujc usugi mobilne.

Przez okno do
IZNS IAWA ISTNIEJE JU 66 LAT. NOTOWANA NA GIEDZIE SPKA PRODUKUJE I SPRZEDAJE CZCI MOTORYZACYJNE. ROZWJ MA ZAPEWNI MARIUSZ WITEK, NOWY SZEF SPKI.

motoryzacji

udowanie sieci sprzeday i zarzdzanie przedsibiorstwami to codzienny chleb dla prezesa stojcego od czerwca na czele zarzdu. Jego poprzednik, Jacek Nowicki, przenis si na stanowisko wiceprezesa. Na konkrety trzeba poczeka, w cigu trzech miesicy zostanie ogoszona nowa strategia rmy. Po opublikowaniu nominacji paday jedynie sowa o zatrudnieniu bardzo dowiadczonego managera w celu osignicia dynamicznego rozwoju, o koniecznoci uwolnienia ogromnego potencjau i potrzebie ponadprzecitnych wynikw. Czyli obowizkowy zestaw korporacyjnego optymizmu, z ktrego jak zwykle pynie taki wniosek, e akcjonariusze licz na due zyski. Co przemawia za Mariuszem Witkiem? Przeszo. Przez sze lat by

Mariusz Witek dyrektorem sprzeday i marketingu w spce Nobiles (Akzo Nobel). Poow tego czasu pracowa jako czonek zarzdu, a przez dwa lata odpowiada za strategi handlow Akzo Nobel w caej Europie rodkowej. Ostatnio szefowa spce Okfens producentowi okien i proli PCV nalecemu do francuskiego koncernu Saint-Gobain. Teraz zadanie ma jasne: zwikszy przychody i poprawi zyskowno

Komfort dla Vobisu

NA ROZPROSZONYM RYNKU SPRZEDAY SPRZTU KOMPUTEROWEGO I OPROGRAMOWANIA VOBIS ZAMIERZA POWIKSZA SIE I ZDOBY WIKSZE UDZIAY. TO ZADANIE DLA JERZEGO SZKWARKA.

W
Jerzy Szkwarek

fotelu prezesa zasiad czowiek, ktry od 1994 r. buduje struktury dystrybucyjne i rozwija sprzeda. W latach 90. robi to dla Elbrewery, a ostatni dekad spdzi w rmie Sklepy Komfort. Zaczyna od stanowiska dyrektora ds. operacyjnych, by w 2007 r. stan na czele spki. Wszystko, co do tej pory robi, idealnie pasuje do planw i ambicji Vobisu.

Dobrym przykadem jest rozwj Komfortu, gdzie Jerzy Szkwarek zwikszy w trzy lata sie sklepw z 97 do 140, przej dusk sie Topwert i rozwin dziaalno rmy w Czechach i na Sowacji. Dosta te nagrod gwn Polskiego Towarzystwa Logistycznego za wdroenie i integracj systemw IT wspierajcych handel. Moe wic zrobi to samo z sieci sklepw komputerowych.

czerwiec 2010

55

BRO
Szabla Stefana Batorego.

BIAA

B
56 czerwiec 2010

iaa bro stanowi wany element wiatowego rynku inwestycyjnego. Sprzedawana jest przez naj-

ukcyjbardziej renomowane domy aukcyjne na specjalnych, tematycznych aukcjach. Od kilku lat podobnie dzieje si rwnie w naszym kraju. Warto zauway, e ju w czasach staroytnych oprcz walorw cile praktycznych doceniano warto artystycz-

nie zdobionej broni. Obok malarstwa i rzeby penia szczeglnie wan rol w krlewskich kolekcjach. W zwizku z tym, e przyczepiono jej metk rzemiosa artystycznego osiga relatywnie nisze ceny od dzie sygnowanych przez znanych twrcw. Czsto peni

INWESTYCJE

POLSKI RYNEK BIAEJ BRONI UKSZTATOWA SI W LATACH SIEDEMDZIESITYCH WYPRZEDZAJC POWSTANIE RYNKU SZTUKI.

Szabla kawaleryjska onierska wzr 1934 r.

rol luksusowego prezentu. Na marginesie jednym z pierwszych podarunkw odnotowanych w historii naszego kraju bya kopia wczni w. Maurycego, ktr w 1000 roku cesarz Otton III wrczy Bolesawowi Chrobremu Historyczne konotacje, zwaszcza osoby

byych wacicieli mog mie znaczcy wpyw na ceny, jakie osigaj poszczeglne egzemplarze. Generalnie jednak warto zwrci uwag, e na polskim rynku biaej broni, ktry uksztatowa si prawie p wieku temu, relatywnie niskie ceny osiga bro z XVIXVIII

wieku. Dotyczy to zwaszcza szabel zwanych karabelami. Z kolei pniejsze eksponaty, nawet bardzo popularne polskie szable ocerskie z okresu dwudziestolecia midzywojennego, nabieraj wartoci powoli, droejc o kilka procent rocznie. Nie ma za to problemw z ich odsprzeda.

czerwiec 2010

57

INWESTYCJE

Karabela za 100 tys.

ROZMOWA ZE ZDZISAWEM HAASISKIM, ZNAWC BRONI BIAEJ.
Rapier bojowy, prawdopodobnie Niemcy XVI-XVIIwiek.

Jest pan inicjatorem aukcji broni, ktre co roku odbywaj si w Warszawie. Ciesz si, e znalazem sprzymierzecw w Domu Aukcyjnym Rempex, ktry podj si organizacji a krg zainteresowanych powiksza si. Wyniki sprzeday potwierdzaj, e u nas rysuj si podobne tendencje, jak w Europie Zachodniej. Bro rosyjska szybko znajduje nabywcw, cho w ostatnich latach ceny wzrosy trzykrotnie. Podobn ewolucj mona zaobserwowa w przypadku broni pochodzcej z krajw arabskich. Zamoni mieszkacy Emiratw szukaj dzi w zagranicznych antykwariatach przedmiotw, ktre ich przodkowie sprzedali za grosze kilkadziesit lat temu. Polski rynek dawnej broni uksztatowa si 40 lat temu, co byo pewnym ewenementem. Nawet przed 1989 roku nie opacao si wywozi szabli z Polski za granic. Rzeczywicie, moemy mwi o duej stabilnoci w tej dziedzinie, ale pewne relacje powinny si zmieni. To nienormalne, e pochodzca z XVI wieku, pod kadym wzgldem wyjtkowa, karabela osiga cen zaledwie 45 razy wysz ni typowa polska szabla ocerska z okresu midzywojennego. Krtko mwic karabela powinna kosztowa co najmniej dwa razy wicej ni dzi, czyli nawet 100 tys. z. Moim zdaniem, to proces nieunikniony. Dawnej broni, prezentujcej bardzo wysoki poziom artystyczny, jest na rynku coraz mniej i dotyczy to nie tylko Polski, ale rwnie Francji, czy Anglii. Jaki wpyw na nasz rynek miao otwarcie unijnych granic? Ju wczeniej, w latach dziewidziesitych trao do nas mnstwo biaej broni z Francji, stanowicej kiedy przedmiot podania. Charakterystyczny przykad to szabla wzoru 1822, ktr wytwarzano na masow skal przez 70 lat. Dzi mona j kupi za 1,5 tys. z. Pozycj obroniy natomiast synne polskie szable model 192122. Przed 1939 rokiem kady ocer chodzi

Zdzisaw Haasiski

przy szabli, wiec zachowao si ich bardzo duo. Mona jednak znale szczeglnie interesujce egzemplarze, z dedykacjami, zdobieniami. Warto pamita, e waciwie w kadym kraju elementem skadowym ceny jest narodowo danego eksponatu. Polak, kierujc si sentymentem, najchtniej kupi polsk szabl obraz, czy rzeb.

Czy nadal opaca si przywozi bia bro z Zachodu? Zmiana ceny zotwki miaa istotny wpyw na te relacje. Obawiam si, e jeli nic si w tej dziedzinie nie zmieni, cenne eksponaty mog tra za granic, zamiast na krajowe aukcje. Dlaczego w naszym kraju bardzo sabo sprzedaje si bro palna? To prawda, czasem niezwykle interesujce przedmioty spadaj z aukcji. Zapewne za kilka lat to si zmieni, gdy zacznie obowizywa europejski styl mylenia o tych sprawach. Cigle jeszcze dominuje u nas podwiadoma obawa, e posiadanie rewolweru czy dubeltwki moe narazi nas na kopoty. To efekt zakazw i czcych si z nimi kar, ktre obowizyway przez 200 lat, poczwszy od czasw zaborw. Bez zezwolenia mona posiada u nas bro wyprodukowan przed 1850 rokiem. To, delikatnie mwic, nieporozumienie. Przepis ten prowadzi to takich absurdw, e np. colt z wytoczona dat 1849 jest legalny, a wyprodukowany rok pniej ju nie... Relatywnie niewysokie ceny maj take dziea patnerzy. Trudno to wytumaczy, tym bardziej e s to zwykle bardzo efektowne przedmioty . Dla posiadacza dworku lub wyposaonego antykami mieszkania, bardzo ciekawym uzupenieniem wystroju mgby by manekin z elementami pancerza i hemem. To cigle jeszcze wydatek rzdu kilkunastu tysicy zotych.
Paasz generaa Henryka Dembiskiego.

58

czerwiec 2010

Stabilne ceny
ROZMOWA Z MIECZYSAWEM SICISKIM, EKSPERTEM W DZIEDZINIE BIAEJ BRONI.
Mieczysaw Siciski

Miecz z XIV wieku, miejsce znalezienia nieznane.

Czy za pomoc biaej broni inwestorzy maj szans powalczy o bezpieczestwo swoich pienidzy? W tej dziedzinie nie naley liczy na ogromny wzrost wartoci, ale te trudno straci. Rynek biaej broni zachowuje si od wielu lat bardzo stabilnie, ronie kilka procent rocznie. Ju w latach siedemdziesitych ceny ustabilizoway si na podobnym poziomie, jak w Europie Zachodniej. Od tego czasu nie byo adnego trzsienia ziemi, jakie miao miejsce w przypadku starodrukw czy malarstwa, gdy w cigu krtkiego czasu, w poowie lat dziewidziesitych ceny poszyboway w gr o kilkaset procent. Moe to rwnie oznacza, e biaa bro podroeje w niedalekiej przyszoci. Taki scenariusz jest do prawdopodobny. Na pewno liczy na to kilku zamonych Polakw, ktrzy w ostatnich latach kupili na pniu cae kolekcje, pacc nawet po kilka milionw zotych. Spory potencja, biorc pod uwag moliwy wzrost wartoci, ma bro polska pochodzca z XVIIXVIII wieku, zwaszcza karabele, czy te bardzo rzadkie szable husarskie. Poda tej klasy broni jest niedua. Na rynku pojawia si niewiele naprawd interesujcych eksponatw zwizanych z histori naszego kraju. Przez 20 lat jako kustosz Muzeum Wojska Polskiego peniem funkcj kuratora pozyskiwania zbiorw i tylko raz traa mi do rk szabla pochodzca ze synnego warsztatu Ignacego Hofelmajera z Krakowa. Ten rusznikarz i szabelnik krakowski dziaa w XIX wieku i jego znakiem rozpoznawczym byy gownie zdobione wizerunkami krlw i Matki Boskiej oraz jelce wysadzane kamieniami pszlachetnymi. Obecna cena to co najmniej 60 tys. z, a szansa na zakup minimalna.
Maczeta angielska do cicia faszyny z okresu II wojny wiatowej, uywana w oddzialach armii polskiej na Wschodzie.

Wysoka cena to zachta dla faszerzy. Z przykroci stwierdzam, e na rynku pojawia si coraz wicej falsykatw. Czasem nieatwo stwierdzi to na pierwszy rzut oka. Zwykle jednak kiedy bior szabl do rki i czuj, e co jest nie tak, okazuje si, e mam do czynienia z podrbka. Faszerze zapominaj, e biaa bro miaa okrelone zastosowanie praktyczne, niezwykle wany jest wiec ciar i wywaenie. Zdarza si rwnie, e nieuczciwy sprzedawca stara si wzbogaci okrelony egzemplarz o elementy, ktre mogyby podnie jego warto dedykacje, ozdoby itp. Sowem decydujc si na zakup za wysz kwot, naley koniecznie zwrci si do eksperta. Jakie szable s najczciej podrabiane? Rosyjskie i dotyczy to generalnie broni z czasw carskich. Zwizane jest to ze znacznym wzrostem cen. Zamoni Rosjanie szukaj jej europejskich antykwariatach i skonni s paci wicej ni inni. Kiedy suba celna zatrzymaa nielegalnie przewoone zza wschodniej granicy kordziki ocerskie i okazao si, e wszystkie s falsykatami, nawet z pozoru ciekawy eksponat wykonany z czystego srebra. O czym powinni pamita potencjalni inwestorzy? Do czasu II wojny wiatowej szabla bya przedmiotem powszechnego uytku. Stanowia obowizkowy dodatek nie tylko do munduru ocerskiego, ale te do stroju galowego profesora uniwersytetu, urzdnika, a nieco wczeniej nawet studenta. Zachowao si mnstwo tzw. paradwek, ktre dzi nie maj szczeglnej wartoci. Od kilku lat stao si modne kupowanie ich w prezencie, zwykle peni potem rol ozdoby nad kominkiem. Syszaem zabawn histori, e jeden z byych prezydentw naszego kraju poprosi sekretarza przed jubileuszem: Bardzo prosz nie kupujcie mi znowu szabli, bo ju mam cay zestaw. Tak wic chcc potraktowa bro jako przedmiot inwestycji, naley zainteresowa si egzemplarzami naprawd rzadkimi, a w dodatku kompletnymi.

czerwiec 2010

59

INNOWACYJNA GOSPODARKA

ZOSTA OWC

BIZNESU

OWCY BIZNESU TO OGLNOPOLSKI PROJEKT, STWORZONY I ZARZDZANY PRZEZ SECUS WSPARCIE BIZNESU SP. Z O.O., KTRA NA JEGO REALIZACJ POZYSKAA KWOT PONAD 6,5 MLN ZOTYCH Z FUNDUSZY EUROPEJSKICH W RAMACH PROGRAMU OPERACYJNEGO INNOWACYJNA GOSPODARKA. PROJEKT ZOSTA URUCHOMIONY W STYCZNIU 2010 ROKU, A JEGO REALIZACJA PRZEWIDZIANA JEST NA OKRES 3 LAT.

Celem projektu owcy Biznesu jest stworzenie efektywnego mechanizmu kojarzcego mode, innowacyjne rmy poszukujce kapitau na dalszy rozwj, z zamonymi inwestorami .prywatnymi.
Fot. Secus

pracowujc zaoenia projektu, z jednej strony, chcielimy odpowiedzie na potrzeby kapitaowe maych i rednich przedsibiorstw, a z drugiej, stworzy polskim inwestorom indywidualnym warunki do dokonywania inwestycji w mode, innowacyjne przedsibiorstwa. Dlatego te celem projektu owcy Biznesu jest stworzenie efektywnego mechanizmu kojarzcego mode, innowacyjne rmy poszukujce kapitau na dalszy rozwj z zamonymi inwestorami prywatnymi.

podmioty zbiorowego inwestowania, ktre poprzez inwestycje w przedsibiorstwa z sektora MP bd mogy zdywersykowa portfel inwestycyjny i wykorzysta szans na osignicie ponadprzecitnych zyskw. Projekt skierowany jest take do szeroko rozumianego rodowiska biznesowego, m.in. instytucji rynku kapitaowego, instytucji nansowych, organizacji zrzeszajcych przedsibiorcw oraz inwestorw, a take przedstawicieli rodowiska akademickiego, (instytuty naukowe, uczelnie wysze) zainteresowanych stworzeniem w Polsce efektywnych mechanizmw stymulujcych rozwj sektora MP oraz promocj inwestycji venture capital i dziaalnoci Aniow Biznesu.

DO KOGO SKIEROWANY JEST PROJEKT?

Gwnymi adresatami projektu s dwie grupy podmiotw. Pierwsza z nich, to przede wszystkim mode i innowacyjne przedsibiorstwa, ktre poszukuj kapitau na realizacj planw inwestycyjnych i dalszy rozwj lub osoby majce pomys na innowacyjny biznes. Druga grupa, to zamone osoby zyczne oraz

KOMPLEKSOWO DZIAA
Osignicie postawionego celu wymaga od nas podjcia szeregu dziaa, wzajemnie si uzupeniajcych. Zdajemy sobie spraw, e skuteczno projektu bdzie zaleaa od wdroonego mechanizmu. Ten niewtpliwie musi zakada dostpno do jak najszerszego grona prywatnych inwestorw, moliwo ich kojarzenia ze sob

i z przedsibiorcami z zachowaniem zasad dyskrecji i ochrony ich danych osobowych, szybko i atwo komunikacji pomidzy nimi oraz umoliwi wymian pogldw, dowiadcze i pomysw. Niezbdna jest take edukacja i polepszenie wiedzy inwestorw na temat mechanizmw rynku kapitaowego, sposobw i korzyci z nansowania MP a take dostpno do potencjalnego przedmiotu inwestycji, przez co naley rozumie moliwo zapoznania si z konkretnym przedsibiorstwem i jego zamierzonymi planami rozwoju. Dziaania musz zosta ukierunkowane take na wzrost wiadomoci rm z sektora MP co do mechanizmw rynku kapitaowego i przystosowanie ich do pozyskania zewntrznego inwestora. Bdc wiadomymi powyszych zalenoci postanowilimy skupi podejmowane dziaania gwnie w trzech obszarach: promocji inwestycji venture capital, edukacji i bezporedniego kontaktu inwestorw z przedsibiorcami.

OGLNOPOLSKI ZASIG PROJEKTU

Dziaalno Aniow Biznesu na rynku oraz specyka projektu wymagaj

czerwiec 2010

61

nawizywania bezporednich kontaktw zarwno z inwestorami, jak i przedsibiorcami. Naszym celem jest aktywizacja inwestorw i przedsibiorcw z caej Polski. Dlatego te, poza siedzib w Katowicach, przewidzielimy utworzenie czterech biur Punktw Obsugi Sieci: w Warszawie, Wrocawiu, Krakowie i Poznaniu. Dziaania realizowane w ramach projektu bd miay charakter ponadregionalny, a konferencje, szkolenia i roadshow bd organizowane w rnych wojewdztwach.

PROMOCJA INWESTYCJI VENTURE CAPITAL

Dziaalno Aniow Biznesu w naszym kraju i inwestycji venture capital odgryway do tej pory niewielkie znaczenie w nansowaniu modych przedsibiorstw. Szacowana na kilkuset inwestorw grupa polskich Aniow Biznesu wypada blado przy 250 tys. Aniow Biznesu funkcjonujcych w Stanach Zjednoczonych czy dziesitkach tysicy w krajach Europy Zachodniej. Rynek inwestycji venture capital w Polsce ma jednak bardzo duy potencja rozwoju. Z pewnoci na naszym rodzimym rynku dziaaj innowacyjne rmy, ktrym wystarczy pomc si rozwin. Niewielu inwestorw w Polsce jest wiadomych korzyci, jakie moe im przynie inwestycja w przedsibiorstwo z sektora MP. Inwestycje venture capital daj szans na osigniecie ponadprzecitnych zyskw i mog by podanym uzupenieniem portfela inwestycyjnego. Poza tym to wanie mode przedsibiorstwa s w stanie najszybciej wdraa nowoczesne technologie, a sektor MP jest motorem napdzajcym kad gospodark. Oczywicie, naley by take wiadomym ryzyka niepowodzenia tych inwestycji. Dziaalno Aniow Biznesu oraz inwestycje w mae i rednie przedsibiorstwa zamierzamy promowa na amach oglnopolskich gazet tematycznych dystrybuowanych wrd przedsibiorcw i inwestorw. Funkcj

Robert Biele, wiceprezes zarzdu Secus Wsparcie Biznesu sp. z o.o.

62

czerwiec 2010

INNOWACYJNA GOSPODARKA
promocyjn maj take peni programy telewizyjne, wydawane czasopismo i oglnopolskie konferencje. poznania przedsibiorstwa, ktre poszukuje kapitau na dynamiczny rozwj. Inwestorzy bd mogli zapozna si z jego dziaalnoci, oferowanymi produktami lub usugami, strategi rozwoju i prognozami finansowymi. Bd mieli take okazj pozna kadr zarzdzajc i zada pytania o wszelkie aspekty dziaalnoci firmy. Obecno innych inwestorw pozwoli take na wymian wzajemnych dowiadcze i opinii. Bezporedni kontakt daje najwiksze szanse na doprowadzenie do transakcji i wzbudzenie wzajemnego zaufania pomidzy stronami, tak niezbdnego do dokonania jakiejkolwiek inwestycji w sektorze mikro oraz maych i rednich przedsibiorstw. venture capital oraz naby umiejtnoci w zakresie analizy inwestycji, niezbdnych do podejmowania trafnych decyzji biznesowych.

PORTAL INTERNETOWY LOWCYBIZNESU.PL

Portal stanowi fundament funkcjonowania sieci inwestorw i przedsibiorcw owcy Biznesu. Umoliwia on zarwno inwestorom, jak i przedsibiorcom nawizanie pierwszego kontaktu z sieci. Portal bdzie peni funkcje: bazy innowacyjnych przedsibiorstw poszukujcych kapitau na rozwj, bazy inwestorw, bazy wiedzy zawierajcej kompleksowe informacje na temat inwestycji venture capital, procesu inwestycyjnego, rnych rde finansowania przedsibiorstw i alternatywnych inwestycji, a take raporty, analizy i wzory przydatnych dokumentw. Portal bdzie mia take za zadanie: dostarcza informacji o biecych dziaaniach i inicjatywach realizowanych w ramach projektu owcy Biznesu, dostarcza biecych informacji z rynku venture capital i dziaalnoci Aniow Biznesu, umoliwia szybk rejestracj na szkolenia, konferencje i pozostae wydarzenia organizowane w ramach projektu.

DLACZEGO WARTO ZOSTA OWC BIZNESU?

Dla przedsibiorcw przystpienie do sieci to zwikszenie szansy pozyskania kapitau, tak bardzo potrzebnego modym rmom do wdroenia nowoczesnych technologii, opracowania innowacyjnych produktw i usug, zdobycia udziau w rynku i wkroczenia na dalsze etapy rozwoju. Faktem powszechnie znanym jest, e to wanie przedsibiorstwa z sektora MP maj najtrudniejszy dostp do kapitau. Banki patrz nieufnie, inwestorzy indywidualni preferuj due spki giedowe, a istniejce fundusze private equity wybieraj inwestycje o wartoci od kilkudziesiciu milionw zotych wzwy, co powoduje, e kapita ley na pce, do ktrej nie s w stanie sign przedsibiorstwa z sektora MP. Dla inwestorw natomiast uczestnictwo w sieci owcy Biznesu to dostp do inwestycji w spki o duym potencjale rozwoju. Inwestycja w t klas aktyww to nie tylko dywersykacja portfela, ale take szansa na osignicie ponadprzecitnych zyskw, ktrych nie s w stanie osign lokujc kapita tylko w tradycyjne formy inwestycji. Mae i rednie przedsibiorstwa maj najwiksz szans, by w krtkim okresie czasu zwielokrotni swoj warto. Legendy rm Google, Apple czy Amazon.com nie trzeba tu przytacza. Trzeba tylko znale t przysowiow perek. Z drugiej strony naley pamita, e przedmiotowe inwestycje nios take due ryzyko. Intencj twrcw sieci owcy Biznesu jest jednak to, aby jej uczestnicy mogli pozyska odpowiedni wiedz i wiadomo inwestycyjn, a take mieli jak najbliszy i najszerszy dostp do przedsibiorstw przedmiotu inwestycji. Robert Biele

WIEDZA KLUCZEM DO SUKCESU

Wiedza zarwno inwestorw, jak i przedsibiorcw w zakresie inwestycji venture capital jest w Polsce wci niewielka. Trudno sobie wyobrazi skuteczno dziaania sieci Aniow Biznesu i podejmowanie trafnych decyzji inwestycyjnych w przypadku, gdy obie strony transakcji nie bd miay wystarczajcej wiadomoci specyfiki procesu inwestycyjnego. Dlatego te istotnymi dziaaniami realizowanymi w ramach projektu s szkolenia organizowane zarwno dla przedsibiorcw, jak i inwestorw. cznie w trakcie trwania projektu przewidzielimy 28 szkole organizowanych w ramach Akademii owcw Biznesu. Podczas warsztatw przedsibiorcy bd mogli uzyska wiedz na temat rnych rde finansowania, pozna mechanizmy dziaania rynku venture capital i tajniki procesu inwestycyjnego, a take zdoby praktyczne umiejtnoci prezentacji swoich projektw inwestorom zewntrznym. Z kolei inwestorzy bd mogli poszerzy wiedz odnonie do moliwoci inwestycyjnych, korzyci i ryzyk zwizanych z inwestycjami

PRZEDSIBIORSTWA OD PODSZEWKI
Bardzo duy nacisk kadziemy na stworzenie warunkw do bezporedniego kontaktu inwestorw z przedsibiorcami. W ramach projektu planujemy 24 spotkania typu roadshow. Program kadego spotkania bdzie obejmowa prezentacje zaproszonym inwestorom kilku wyselekcjonowanych w ramach konkursu przedsibiorcw. Spotkania te bd najlepszym sposobem

czerwiec 2010

63

Przedsibiorstwa z sektora MP
motor napdzajcy kad gospodark
DUE I ROZPOZNAWALNE KORPORACJE MIDZYNARODOWE STANOWI O PRESTIU GOSPODARKI DANEGO PASTWA, JEDNAK TO KONDYCJA SEKTORA MAYCH I REDNICH PRZEDSIBIORSTW WPYWA W NAJWIKSZYM STOPNIU NA KONKURENCYJNO GOSPODARKI I ZAMONO SPOECZESTWA. ROLA MP JEST CORAZ BARDZIEJ DOCENIANA, I TO WANIE W ROZWOJU TEGO SEKTORA KRAJE UNII EUROPEJSKIEJ WIDZ DROG WYJCIA Z KRYZYSU.

ZNACZENIE MP W GOSPODARCE UNII EUROPEJSKIEJ

W powszechnie przyjtej w krajach Unii Europejskiej terminologii za mae i rednie przedsibiorstwa s uznawane rmy, ktre zatrudniaj nie wicej ni 250 pracownikw, osigaj roczne obroty poniej 50 milionw euro, a suma bilansowa nie przekracza 43 milionw euro. Gdy spoglda si na przedsibiorstwa jednostkowo, liczby te nie robi wikszego wraenia. Globalnie sektor MP ma jednak kolosalne znaczenie dla gospodarki. Mikro, mae i rednie rmy stanowi bowiem 99,8 proc. wszystkich przedsibiorstw w Unii Europejskiej, zatrudniaj blisko 70 proc. pracownikw i s odpowiedzialne za wypracowanie 60 proc. PKB. Dane odnoszce si do Unii Europejskiej s reprezentatywne dla wikszoci krajw czonkowskich, w tym take Polski.

DUE ZNACZENIE DLA GOSPODARKI. JESZCZE WIKSZE BARIERY ROZWOJU?!

Paradoksalnie, pomimo znaczenia, jakie odgrywaj w gospodarce, mae i rednie przedsibiorstwa napotykaj szereg barier ograniczajcych moliwo ich rozwoju. Na pierwszym miejscu przedsibiorcy wymieniaj obcienia administracyjne. Rozbudowana biurokracja, liczne wymogi informacyjne oraz due koszty administracyjne prowadz do znaczcego ograniczenia rozwoju dziaalnoci maych rm oraz do spadku liczby nowo powstajcych inicjatyw biznesowych. Komisja Europejska, zdajc sobie spraw z koniecznoci ograniczenia barier administracyjnych, za

cel postawia sobie ich ograniczenie do 2012 roku o 25 proc., w tym skrcenie czasu potrzebnego na zaoenie rmy do maksimum 10 dni. Nadmiern biurokracj i obcienia administracyjne na jzyk nansw od razu przeoyli ekonomici, ktrzy wyliczyli, e ograniczenie barier administracyjnych dla rozwoju maych i rednich przedsibiorstw o 25 proc. bdzie skutkowao zwikszeniem PKB Unii Europejskiej o 1,5 proc. Na drugim miejscu wrd barier przedsibiorcy wymieniaj trudny dostp do rde nansowania. Niski poziom kapitaw wasnych, a take brak moliwoci ustanowienia atrakcyjnego zabezpieczenia czstokro przekrelaj ich szans na uzyskanie kredytu. Rozmiar i krtka historia dziaalnoci wykluczaj take inne dostpne dla duych przedsibiorstw rda kapitau, jak choby upublicznienie spki i debiut giedowy.

MP, gdy wg niego, gwnym rdem nansowania rozwoju rm s rodki pochodzce od instytucji kredytowych, stanowice blisko 70 proc. wszystkich rde nansowania. Zupenie inaczej jest w Stanach Zjednoczonych, gdzie poyczki i kredyty stanowi zaledwie 30 proc. kapitau pozyskiwanego przez przedsibiorstwa, a 70 proc. to inne rda, takie jak rynek kapitaowy czy dziaalno Aniow Biznesu. W Polsce statystyki s jeszcze gorsze. Wiksza dostpno do kapitau z pewnoci przeoya si na sukcesy amerykaskich przedsibiorcw, jak choby rm z doliny krzemowej Apple, Google, Microsoft czy CISCO.

POTRZEBNE MECHANIZMY STYMULUJCE ROZWJ MP

Doceniajc znaczenie sektora MP dla gospodarki, a take bdc wiadomym barier ograniczajcych rozwj przedsibiorczoci, Komisja Europejska podja intensywne prace nad wdroeniem w pastwach czonkowskich mechanizmw stymulujcych rozwj przedsibiorstw. Efektem prac Komisji byo przyjcie w 2008 roku Small Business Act for Europe. Postulaty Small Business Act: 1. Tworzenie warunkw, w ktrych przedsibiorcy i przedsibiorstwa rodzinne mog dobrze prosperowa, a przedsibiorczo jest nagradzana. 2. Zagwarantowanie, by uczciwi przedsibiorcy, ktrych przedsibiorstwo zostao postawione w stan upadoci, dostali szybko drug szans. 3. Opracowywanie przepisw zgodnie z zasad Najpierw mikro, mae i rednie przedsibiorstwa.

SKAZANI NA KREDYT?
Model nansowania przedsibiorstw przyjty w Europie nie jest askawy dla
99,8 99,0

100 % 80 60 40 20 0

60,0 48,6

67,0 66,7

Liczba rm Polska
rdo: Komisja Europejska

PKB

Miejsca pracy Unia Europejska

64

czerwiec 2010

INNOWACYJNA GOSPODARKA
wiedzy, dowiadczenia i kontaktw biznesowych. Bardzo due znaczenie Business Angels odgrywaj w Stanach Zjednoczonych, gdzie dziaa ich ponad 250 000. Anioowie Biznesu ogrywaj coraz wiksz rol take w Unii Europejskiej, a European Business Angels Network szacuje ich liczb na ponad 75 000. W Polsce rynek inwestycji venture capital i dziaalno Business Angels znajduj si na wczesnym etapie rozwoju. Jest jednak coraz wicej podmiotw promujcych i wspierajcych dziaalno Aniow Biznesu, w tym take przy wykorzystaniu rodkw pochodzcych z funduszy unijnych. Potencja rynku w Polsce jest ogromny Z pewnoci . i na naszym rodzimym rynku dziaaj przedsibiorcy zdolni wdraa innowacyjne rozwizania oraz oferowa produkty i usugi na miar XXI wieku. Inwestycja w takie przedsibiorstwa moe przynie inwestorom ponadprzecitne zyski. Najwiksze stopy zwrotu przynosz bowiem nie inwestycje w due korporacje, ale w mode, innowacyjne, dynamicznie rozwijajce si rmy . Dostrzegajc powysze zalenoci, odpowiadajc na potrzeby MP i chcc stworzy polskim inwestorom moliwo dokonywania inwestycji w perspektywiczne przedsibiorstwa, stworzylimy projekt owcy Biznesu. Grzegorz Pdras

Grzegorz Pdras, prezes Zarzdu Secus Wsparcie Biznesu sp. z o.o.

Bariery Rozwoju MP w Europie

4. Sprawienie, by organy administracji publicznej lepiej reagoway na potrzeby MP. 5. Dostosowanie instrumentw polityki publicznej do potrzeb MP: uatwienie MP udziau w zamwieniach publicznych oraz lepsze wykorzystanie moliwoci pomocy pastwa dla MP. 6. Uatwianie MP dostpu do nansowania oraz rozwijanie otoczenia prawnego i biznesowego sprzyjajcego terminowym patnociom w transakcjach handlowych. 7. Pomaganie przedsibiorcom w szerszym korzystaniu z moliwoci oferowanych przez jednolity rynek. 8. Wspieranie podnoszenia kwalikacji pracownikw przedsibiorstw i wszelkich form innowacji. 9. Umoliwienie MP przeksztacania wyzwa zwizanych z ochron rodowiska w nowe moliwoci. 10. Zachcanie i wspieranie MP w czerpaniu korzyci z rozwoju rynkw.
Obcienia administracyjne Dostp do nansowania Przepisy podatkowe Brak umiejtnoci Dostp do zamwie publicznych Nieuczciwa/silna konkurencja Prawo pracy Dostp do rynku wewntrznego Dostp do programw UE Opnienia w patnociach Dostp do rynkw midzynarodowych Dostp do informacji i usug doradczych Niestabilno wiatowej gosp./ceny energii Denicja MP
rdo: Komisja Europejska, Sprawozdanie na temat wynikw otwartych konsultacji na temat Small Business Act, 2008

ROLA ANIOW BIZNESU

Anioowie Biznesu peni bardzo wan rol w nansowaniu rozwoju modych innowacyjnych rm i zapenianiu luki kapitaowej, z ktr borykaj si przedsibiorstwa znajdujce si we wczesnych fazach rozwoju. Dostarczaj oni nie tylko rodkw nansowych, ale take bezcennego kapitau managerskiego:

czerwiec 2010

65

Forma prawna prowadzenia dziaalnoci gospodarczej.

Potrzeby przedsibiorcy wobec oczekiwa inwestora

ecyzja w zakresie wyboru formy prawnej prowadzenia dziaalnoci gospodarczej przez przedsibiorc sektora MP jest bardzo istotna, bowiem kada forma rodzi okrelone konsekwencje, w szczeglnoci prawne, wasnociowe, podatkowe, kosztowe czy zwizane z odpowiedzialnoci za zobowizania zacignite w ramach jej prowadzenia. Przedsibiorca, nim podejmie decyzj, powinien przeanalizowa wady i zalety zwizane z rozwaan form. Niestety, nie jest moliwe wskazanie jednej, uniwersalnej formy dedykowanej sektorowi MP. Podejmujc decyzj warto uwzgldni szereg czynnikw, m.in. rodzaj planowanej dziaalnoci, jej skal, prowadzenie dziaalnoci we wsppracy ze wsplnikami (jeli tak skad osobowy), zakres odpowiedzialnoci majtkowej za zobowizania, ryzyko kapitaowe, preferowan form opodatkowania oraz rodzaj prowadzonej ksigowoci, sposoby pozyskiwania kapitau i moliwoci nansowania dziaalnoci, wymogi prawne zwizane z zaoeniem i prowadzeniem dziaalnoci, koszty i czas zwizane z zaoeniem dziaalnoci, preferowany sposb prowadzenia spraw spki oraz jej kontroli. Dokonujc prawnej analizy rozwaanych form prowadzenia dziaalnoci gospodarczej, najistotniejsz determinant podejmowanej decyzji powinien by podstawowy podzia na prowadzenie przedsibiorstwa w formie indywidualnej dziaalnoci gospodarczej (w tym take w formie spki cywilnej) oraz w jednej z form spek handlowych. Majc na uwadze podstaw ekonomiczn utworzenia spki, zakres odpowiedzialnoci wsplnikw za jej zobowizania

oraz rdo prawa regulujce powstanie i dziaalno spki, naley wyodrbni spk cywiln oraz spki handlowe te ostatnie dziel si na spki osobowe (spka jawna, spka partnerska, spka komandytowa, spka komandytowo-akcyjna) oraz spki kapitaowe (spka z o.o. i spka akcyjna). Niewt-

pliwie jedn z zalet spek kapitaowych jest brak odpowiedzialnoci wsplnikw za zobowizania spki, z uwagi jednak na koszty, zasady prowadzenia rachunkowoci oraz formalizm prawny zwizany z prowadzon dziaalnoci nie s to formy najczciej wybierane przez przedsibiorcw sektora MP.

Ilona Kuska-ak, radca prawny, Secus Wsparcie Biznesu sp. z o.o.

66

czerwiec 2010

INNOWACYJNA GOSPODARKA
Naley zauway istniejce rozbienoci interesw przedsibiorcy z sektora MP poszukujcego kapitau zewntrznego oraz inwestora zainteresowanego inwestowaniem w tego typu przedsibiorstwo. W praktyce gospodarczej efektem procesu inwestycyjnego jest spka kapitaowa, trudno sobie bowiem wyobrazi, nawet przy inwestycjach venture capital/private equity, by inwestor zainteresowany by uczestniczeniem w spce osobowej lub indywidualnej dziaalnoci gospodarczej. Potencjalnych rozwiza przedmiotowego problemu jest wiele. W tym kontekcie warto zwrci uwag na spk komandytowo-akcyjn, do tej pory mao znan form organizacyjnoprawn prowadzenia dziaalnoci. Z jednej strony, stanowi ona z punktu widzenia potencjalnych inwestorw atrakcyjn form prawn, z drugiej umoliwia zastosowanie szerokiego spectrum form nansowania z jednoczesnym zachowaniem przez jej wsplnikw, o ile maj oni status komplementariuszy, peni wadzy nad dziaalnoci spki. Taka konstrukcja prawna zabezpiecza midzy innymi wacicieli spki przed jej wrogim przejciem, pozwalajc jednoczenie na poszukiwanie kapitau zewntrznego w drodze emisji akcji. Ponadto spka komandytowo-akcyjna moe emitowa obligacje, w tym z prawem pierwszestwa i zamienne na akcje. Walory akcje emitowane przez spk komandytowo-akcyjn mog zosta take wprowadzone do obrotu na rynkach zorganizowanych (GPW i NewConnect), cho kontrowersje wok wykadni prawa podatkowego do tej pory kady kres giedowym debiutom. Warto nadmieni, i spka komandytowo-akcyjna umoliwia wyczenie odpowiedzialnoci wsplnika w przypadku, gdy komplementariuszem bdzie osoba prawna (spka akcyjna lub z ograniczon odpowiedzialnoci). Ponadto forma ta pozwala na optymalizacj podatkow w sytuacji, gdy wsplnicy reinwestuj zyski osigane przez spk. Dopiero bowiem wypata zysku (dywidendy) bdzie podlegaa opodatkowaniu, sama spka nie jest podmiotem podatku CIT lub PIT. Ilona Kuska-ak

Anioa Biznesu

Pod skrzydami

ielu modych i przedsibiorczych ludzi, w Polsce chccych rozpocz wasn dziaalno gospodarcz, natraa liczne bariery, ktre czsto nie tylko utrudniaj, ale wrcz uniemoliwiaj im start z wasnym biznesem. S to nie tylko bariery zwizane z uciliwymi procedurami administracyjnymi czy niedostosowanymi do rzeczywistoci gospodarczej przepisami prawa, ale rwnie (a moe przede wszystkim) kopoty z pozyskaniem kapitau zewntrznego na rozpoczcie dziaalnoci i jej dynamiczny rozwj. Gdy banki nie chc udzieli kredytu ze wzgldu na brak historii biznesowej i wymaganych zabezpiecze, gdy fundusze venture capital odmawiaj z powodu zbyt maej wartoci projektu, a gieda pozostaje tylko w sferze marze, przedsibiorca czsto traci nadziej i wydaje mu si, e jego przedsiwzicie trao w luk, z ktrej nie ma wyjcia. Rzeczywicie, luka taka istnieje (w fachowej terminologii nazywana jest luk kapitaow i oznacza zjawisko braku dostpu do dugoterminowego kapitau dla maych przedsibiorstw bdcych we wczesnych fazach rozwoju), ale mona te znale z niej wyjcie. Pomocn do w tej sytuacji wyciga do przedsibiorcy Anio Biznesu. Cho pojcie to moe brzmi nieco enigmatycznie, to jednak idealnie oddaje charakter oraz ide dziaalnoci tego rodzaju inwestora. Bo Anio Biznesu to wanie zamony inwestor prywatny, czsto byy przedsibiorca lub manager z duym dowiadczeniem zawodowym, ktry skonny jest zainwestowa swoje oszczdnoci w mae i mode przedsibiorstwa

(niepubliczne, a wic nie notowane na giedzie) o duym potencjale rozwoju. Akceptuje on wysokie ryzyko przedsiwzicia, liczc przy tym na atrakcyjn stop zwrotu z inwestycji. Anio Biznesu jest nie tylko inwestorem nansowym, ale potra by rwnie cennym partnerem w biznesie. Prawdziwym wsplnikiem, ktry poza pienidzmi wnosi do przedsibiorstwa wiedz, dowiadczenie czy kontakty w brany. Jest to tzw. kapita managerski, ktry modym i niedowiadczonym przedsibiorcom jest niejednokrotnie rwnie potrzebny, jak same rodki nansowe. Polski rynek Aniow Biznesu jest jeszcze bardzo mody. W krajach Europy Zachodniej, ale przede wszystkim w Stanach Zjednoczonych, bdcych kolebk Business Angels, tego rodzaju inwestorw jest zdecydowanie wicej. Takie potgi biznesowe, jak Apple czy Amazon.com zawdziczaj swoje sukcesy wanie Anioom Biznesu, ktrzy uwierzyli w czyje miae pomysy, zaufali modym przedsibiorcom i pomogli im zamieni plany w rzeczywisto (czsto osigajc przy tym niebotyczne stopy zwrotu z inwestycji). Sowo plany jest tu nieprzypadkowe. Modzi przedsibiorcy musz pamita, e Anio Biznesu, co do zasady, nie dziaa charytatywnie. Nie interesuj go projekty lece tylko w sferze marze, niepoparte adnymi analizami i wyliczeniami. Przedsibiorca, ktry chce nawiza wspprac z takim inwestorem, musi mie rzetelnie przygotowany biznesplan. Powinien zna otoczenie rynkowe, istniejc konkurencj, powinien przedstawi realne prognozy rozwoju swojego przedsiwzicia. Mody biznesman, ktry w sposb profesjonalny podejdzie

czerwiec 2010

67

 Spka i3D zajmuje si rozwojem technologii wirtualnej rzeczywistoci. Niewtpliwe jest to dziaalno o charakterze innowacyjnym. Jestemy liderem w tej czci Europy w zakresie wykorzystania technologii wirtualnej rzeczywistoci w biznesie. W skrcie i upraszczajc, technologi znan do tej pory z gier komputerowych, tj. obraz interaktywny, czy te z kina IMAX, tj. obraz w 3D, wykorzystujemy przy tworzeniu aplikacji uytkowych. wiat wok nas jest trjwymiarowy i interaktywny Odejdmy zatem od pokazywania go . w formie lmw zamknitych w ramy telewizora. W wirtualnej rzeczywistoci obraz nas otacza, czujemy perspektyw, a co waniejsze, moemy wpywa na to, co ogldamy Symu. latory pracy maszyn i urzdze, konguratory np. mieszka, wirtualne spacery, symulacje wiata rzeczywistego lub tego, ktry istnia przed laty lub dopiero ma powsta, to tylko wybrane przykady zastosowania tej technologii. O mocy tego medium przekonay si ju wielkie midzynarodowe koncerny, takie jak Boeing, BP czy ExxonMobil, dla ktrych tworzymy aplikacje marketingowe, szkoleniowe, czy wspomagajce procesy produkcji. Innowacyjne i mode przedsibiorstwa maj bardzo czsto trudnoci w pozyskaniu kapitau na stworzenie i rozwj wasnego biznesu. Jak byo w przypadku spki i3D? Czy rozpoczynajc dziaalno natrali Pastwo jakie szczeglnie trudne do pokonania bariery, zwaszcza te o charakterze nansowym? Jestemy mod, bardzo szybko rozwijajc si spk. Z roku na rok podwajamy przychody. Naszymi klientami od samego pocztku s due midzynarodowe koncerny z wysokimi wymaganiami w zakresie standardw obsugi oraz warunkw nansowych. Dodatkowo prowadzimy szereg projektw badawczo-rozwojowych. Taka strategia, tj. mocnego uderzenia w innowacyjnej niszy, w duszym okresie przynosi efekty, ale szczeglnie w pierwszych latach kosztuje. Wymaga duych inwestycji w sprzt i oprogramowanie, a przede wszystkim w tworzenie i szkolenie zespou. W takich warunkach zabezpieczenie dodatnich przepyww pieninych staje si podstaw tego rozwoju. Wane, eby przy podejmowaniu decyzji

Agnieszka Raczewska specjalista ds. nansw przedsibiorstwa w Secus Wsparcie Biznesu sp. z o.o.

do swojego projektu, na pewno zyska uznanie w oczach Anioa Biznesu. Analiza dziaalnoci Aniow Biznesu nie jest spraw atw. S to inwestorzy nieformalni, ktrzy bardzo czsto ceni sobie prywatno i anonimowo. Pewnych danych na temat Business Angels dostarczaj jedynie sieci, w ktrych zrzeszona jest cz inwestorw. Statystyki Europejskiej Sieci Aniow Biznesu (European Business Angels Network EBAN) podaj, i w Europie funkcjonuje ponad 300 sieci Business Angels. W organizacjach tych zrzeszona jest jednak niewielka cz inwestorw, natomiast zdecydowanie wicej Aniow Biznesu inwestuje indywi-

dualnie. EBAN szacuje, i w Europie moe by cznie ok. 75 tys. Aniow Biznesu, ktrzy co roku przeznaczaj na inwestycje ponad 3 mld euro. W USA liczb Business Angels szacuje si na 250 tys. osb, ktre rocznie inwestuj ok. 20 mln euro. W Polsce Aniow Biznesu jest prawdopodobnie zaledwie kilkuset. Jednak potencja polskiej gospodarki oraz liczba aktywnych przedsibiorstw sektora MP, zdolnych wprowadza innowacyjne produkty i usugi oraz kreowa zaawansowane rozwizania technologiczne, daj nadziej na rwnie dynamiczny rozwj rodzimych inwestycji Business Angels, jak w krajach Europy Zachodniej. Agnieszka Raczewska

68

czerwiec 2010

INNOWACYJNA GOSPODARKA

rzeczywisto
o rozpoczciu projektu mie komfort, e nie utknie si w poowie z powodu braku rodkw na jego dokoczenie. Niestety, w pierwszych latach dziaalnoci rm banki nie ustawiaj si w kolejce z ofert kredytow. Std od pocztku byo dla nas jasne, e musimy szuka alternatywnych rde nansowania. Udziaowcami spki i3D s instytucjonalni inwestorzy nansowi. Jak przebiega proces inwestycyjny? Czy udao si bez problemu przekona fundusze do wsppracy, czy te byy jakie kwestie, ktre wymagay twardych negocjacji? Z uwagi na bran i atrakcyjno naszej oferty stosunkowo atwo byo zainteresowa instytucje propozycj inwestowania. Trudniejsze natomiast byy negocjacje dotyczce wyceny spki oraz oceny planw jej rozwoju. Nie mielimy danych porwnawczych, bo podobnych biznesw na podobnym etapie rozwoju nie byo. Dlatego konieczne byo uzyskanie duego poziomu zaufania z obu stron, aby inwestorzy uwierzyli, e nasza wizja rmy i plany rozwoju s realne. Jakie korzyci przyniosa spce i3D wsppraca z inwestorami? Czy poza rodkami nansowymi otrzymalicie dodatkowe korzyci, w postaci tzw. kapitau managerskiego, czyli np. wiedzy, dowiadczenia inwestora nansowego? Nad tym cay czas pracujemy. Nasza, jak i inwestorw wizja inwestycji nie ogranicza si wycznie do pozyskania kapitau. Korzyci obu stron jest promowanie spki przez inwestora nansowego w wiecie biznesu. Co prawda, do tej pory wikszo naszych projektw realizowalimy dla podmiotw zagranicznych, ale chcielibymy w znacznie wikszym stopniu zaistnie w Polsce. Nasza oferta skie-

Wirtualna
rowana jest do przedsibiorstw, samorzdw czy wyszych uczelni. Znajomo brany oraz konkretnych osb, z ktrymi inwestor jest w stanie nas umwi na spotkanie, i zaprezentowanie oferty moe by bardzo pomocne w procesie sprzeday i promocji marki. Czy dostrzegacie wady bd zagroenia wynikajce ze wsppracy z inwestorami venture capital? Z punktu widzenia waciciela, zasadnicz wad pozyskania nansowania z venture capital jest pozbycie si czci udziaw w spce. Ale po pierwsze, fundusze akceptuj (tak byo w naszym przypadku) rwnie sytuacj, w ktrej obok inwestycji kapitaowej udzielaj poyczki. Po drugie, jako e z denicji fundusze inwestuj na relatywnie krtki okres czasu, moliwe jest ustalenie warunkw odkupienia udziaw przez udziaowcw-zaoycieli po spenieniu okrelonych warunkw. Jaka jest recepta na udan wspprac z inwestorem venture capital? Na co powinni zwraca uwag mali i redni przedsibiorcy poszukujc takiego inwestora? Na wydawanie recept w naszym przypadku jest jeszcze troch za wczenie. Oceni bdziemy mogli przy zamkniciu pozycji. Ale ju dzi mog powiedzie, e tym, co z pewnoci uatwia wspprac, jest bieca komunikacja i niechowanie pod dywan spraw trudnych. Jeli strony sobie nie ufaj, nie ma co liczy, e sprawy bdzie si dao zaatwi na poziomie nawet najlepiej napisanej umowy inwestycyjnej. Zatem przedsibiorcy w poszukiwaniu inwestora, przede wszystkim powinni szuka partnera, z ktrym razem chc prowadzi biznes.

ROZMOWA Z ARKADIUSZEM PATRYASEM, WICEPREZESEM I3D SP. Z O.O.

czerwi 2010 czerwiec 20 czerwiec 201 czerwiec 2010 z

69

MARKI
arki wskazane przez polskich respondentw zostay nagrodzone Zotym i Krysztaowym Godem European Trusted Brands 2010. Co roku wyniki bada European Trusted Brands s podstaw do przyznania nagrd Zotego i Krysztaowego Goda, przy czym zdobycie jednej statuetki nie wyklucza moliwoci otrzymania drugiej. Zote Goda przyznawane s w kategorii ilociowej, w ktrej respondenci wskazuj najbardziej godn zaufania mark. Krysztaowe Goda, przyznawane s w kategorii jakociowej, w ktrej marki oceniane s przez badanych wedug 4 kryteriw: jakoci, wartoci w stosunku do ceny, silnego wizerunku i zrozumienia potrzeb klienta. Cykliczno badania pozwala na analizowanie trendw i zmian marketingowych. Niektre dostaj nagrod po raz kolejny. W kategorii ilociowej zaufaniem Polakw, podobnie jak w latach ubiegych, cieszy si marka Nestl (patki niadaniowe). Nestl w swojej kategorii jest take mark najwyej ocenian pod wzgldem innych mierzonych atrybutw, jak: jako, wizerunek, stosunek wartoci do ceny i zrozumienie potrzeb klienta. Zaufaniem ciesz si: Visa

GODNE ZAUFANIA
PO RAZ DZIESITY EUROPEJCZYCY WYBRALI MARKI, KTRE DARZ NAJWIKSZYM ZAUFANIEM. TEGOROCZNA, JUBILEUSZOWA EDYCJA BADANIA EUROPEAN TRUSTED BRANDS POKAZAA DUE PRZYWIZANIE POLAKW DO KRAJOWYCH MAREK, M.IN. W KATEGORII BANKW, TOWARZYSTW UBEZPIECZENIOWYCH I BIUR PODRY.

MICHA SIKORA, kierownik ds. komunikacji zewntrznej, Biuro Prasowe Tesco Polska

Tesco obecne jest na polskim rynku od roku 1998, kiedy to we Wrocawiu otwarty zosta pierwszy hipermarket z logo Tesco. Mwimy, e sensem naszego dziaania jest zdobycie zaufania i lojalnoci klientw. Innymi sowy, dziaamy tak, by nigdy nie zawie naszych klientw. Chcemy, by mieli pewno, e w Tesco zawsze kupi to, czego poszukuj, w atrakcyjnych cenach, bez oczekiwania w kolejkach. Tesco to, z jednej strony, lokalny sklep z ofert regionalnych produktw, z drugiej sie 350 sklepw w caym kraju. Niezalenie, ktry sklep odwiedzimy, mamy pewno, e standardy obsugi klienta czy jakoci i wieoci produktw s rwnie wysokie. Dodatkowo, od 2009 roku nagradzamy klientw za zakupy dziki programowi Clubcard. Dzi ju ponad 2 miliony klientw przy okazji zakupw zbiera punkty, ktre zamieniane s nastpnie na bony pienine i kupony rabatowe na najczciej wybierane przez nich produkty.

(karta patnicza) oraz Herbapol Lublin (preparat zioowy na witalno), ktry w swojej kategorii by take najlepiej ocenian mark pod wzgldem poszczeglnych atrybutw. Polacy ufaj take markom: TVN, Kujawski (olej jadalny i margaryna), Nokia, Nivea (kosmetyki: zapachowe i kolorowe; do pielgnacji wosw i skry), PZU, PKN Orlen, Orbis Travel, Opel, Bosch (urzdzenie AGD), Toshiba (komputer osobisty), Orange, Canon (aparat fotograczny i kamera), PKO BP, Allegro. pl, Centrum (witaminy), Apap (rodek przeciwblowy), Gripex (lek na przezibienie), Vizir (proszek do prania), Casio (zegarki i biuteria), TVN, Sony, ING TFI (fundusz inwestycyjny), Winiary (producent ywnoci), Dr. Oetker (ciasta i desery), ywiec Zdrj (sok i woda mineralna), Naturell (suplement diety), Blend-A-Med (produkt do higieny i pielgnacji jamy ustnej), Pedigree (karma dla zwierzt) i Tesco. Jubileuszowa edycja badania pokazaa, e nieprzerwanie od kilku lat najwikszym zaufaniem wrd Europejczykw cieszy si marka Nivea. Marka ta uzyskaa godo European Trusted Brand we wszystkich 16 krajach objtych badaniem. Natomiast w kategoriach: bank, towarzystwo ubezpieczeniowe, stacja benzynowa oraz biuro podry

70

czerwiec 2010

RAPORT TRUSTED BRANDS

wrd badanych Europejczykw widoczna jest tendencja do wikszego zaufania do marek krajowych ni marek globalnych. W tegorocznej edycji badania European Trusted Brands, w kategorii jakociowej wygraa marka Nokia. W swoich kategoriach zwyciay te: Volvo, Olympus (aparat fotograczny), Sony (sprzt RTV), Tymbark (sok i woda mineralna), Alior Bank, Delma (olej jadalny i margaryna), E. Wedel (ciasta i desery), Nurofen (rodek przeciwblowy), Sokow (producent ywnoci), Whirlpool (urzdzenie AGD), Dell (komputer osobisty), Play, Triada (biuro podry), Visa, Ergo Hestia (towarzystwo ubezpieczeniowe), Allegro. pl, Shell (stacja benzynowa), Rutinoscorbin (witaminy), Fervex (lek na przezibienie), Avon (kosmetyki do pielgnacji wosw), Adidas (kosmetyki zapachowe i kolorowe), Garnier (kosmetyki do pielgnacji skry), Persil (proszek do prania), Nestl (patki niadaniowe), Apart (zegarki i biuteria), Polsat, ING TFI (fundusz inwestycyjny), Naturell (suplement diety), Herbapol Lublin (preparat zioowy na witalno), Elmex (produkt rodkw

ANDRZEJ KUNIAK, Regional General Manager, Toshiba Europe GmbH Toshiba jako rma istnieje na wiecie ponad sto lat. Jest wic wielce prawdopodobne, e jej produkty, np. generatory prdu czy arwki, pojawiy si na terenach obecnej Polski jeszcze przed pierwsz wojn wiatow. Sama marka powstaa w 1939 roku jako skrt ocjalnej nazwy Tokyo Shibaura Electric Co. Obecnie Toshiba jest obecna przede wszystkim jako producent elektroniki: notebookw, telewizorw, kopiarek czy te telefonw komrkowych. Mao kto jednak wie, e Toshiba zajmuje si take technologiami jdrowymi, ultra szybkimi pocigami, tzw. bullet train, jak i systemami wind instalowanymi w do niedawna najwyszym budynku wiata tajwaskim 101. Budowanie marki to proces, ktry nigdy si nie koczy. Klienci ufaj nam ze wzgldu na to, e jako rma jestemy nastawieni proinnowacyjnie, a nasze technologie s stosowane w wielu urzdzeniach innych producentw. Np. w tym roku mija dokadnie 25 lat od momentu, kiedy po raz pierwszy jako rma pokazalimy wiatu laptopa. Nikt inny wczeniej tego przed nami nie zrobi, czc kilka dostpnych technologii w jedn cao. W samych notebookach bardzo wiele innowacji pochodzi od nas, jak chociaby DVD. Jako producent jestemy pewni jakoci naszego sprztu i jego niskiej awaryjnoci. Dla klientw organizujemy akcje specjalne, ktre t niezawodno potwierdzaj, jak np. zwrot pienidzy w chwili, gdy komputer zepsuje si w trakcie 3-letniego okresu gwarancyjnego. Komunikujemy si otwarcie i to wydaje si podstaw zaufania, jakim obdarzaj nas klienci.

European Trusted Brands to jedno z najszerzej zakrojonych bada konsumenckich. Pozwala na poznanie opinii Europejczykw

PIOTR BUBAK, dyrektor marketingu Nokia Poland Wiarygodno marki w tym segmencie produktw to nieustanny rozwj, kreowanie trendw, odpowiadanie na potrzeby klientw. Te czynniki to elementy naszej strategii nie poprzestajemy na rozwoju samych urzdze, ale idziemy o krok dalej. Dziki naszym serwisom uytkownik dostaje telefon szyty na miar w peni spersonalizowany, ktry jest tym, czym konsument chce, eby by. Nokia na polski rynek wesza w 1992 roku. Od tego czasu wci umacnia swoj pozycj wrd dostawcw mobilnych rozwiza, nieustannie rozszerzajc portfolio produktw i usug. Czym podbijamy serca klientw? Na to pytanie pewnie najlepiej odpowiedzieliby konsumenci. Jeli chodzi o pierwsze lata, na pewno byo to bardzo przejrzyste i funkcjonalne menu. Wraz z rozwojem technologii i wzrostem wymaga klientw waniejszym czynnikiem staa si bogata oferta produktw, wrd ktrych kady moe znale najlepszy dla siebie model muzyczny, biznesowy czy multimedialny. Duym powodzeniem ciesz si te wprowadzane przez nas ciekawe i przydatne usugi i serwisy, ktre stanowi dla konsumenta warto dodan produktu. Wrd nich znajduje si m.in. nawigacja, dostpna za darmo ju w 17 modelach Nokii, sklep muzyczny Nokia Music Store, Ovi Sklep z aplikacjami i grami na telefon, czy wreszcie audiobooki, ktrych mona sucha w atwy i wygodny sposb dziki stworzonej przez rm Nokia aplikacji.

czerwiec 2010

71

RAPORT TRUSTED BRANDS

do higieny i pielgnacji jamy ustnej), Chappi (karma dla zwierzt), Biedronka. Wszystkie powysze marki otrzymaj Krysztaowe Goda. W European Trusted Brands 2010, podobnie jak w roku ubiegym, poproszono polskich respondentw o wskazanie marek o najlepszej reputacji pod wzgldem ekologii dla kadej z wymienionych kategorii. Spord wszystkich kategorii, jakie wymienione zostay w ankiecie, zwyciya marka Osram, jako marka sprztu owietleniowego o najlepszej reputacji ekologicznej. Ponadto w swoich kategoriach zwyciay: PKN Orlen, LOT i McDonalds, Cif (rodek czyszczcy), Duracell (baterie), Vizir (proszek do prania), Amica (urzdzenie AGD), Energa (dostawca energii elektrycznej), PKO BP, Tesco, Toyota i Castorama. European Trusted Brands to jedno z najwikszych i najszerzej zakrojonych bada konsumenckich, przeprowadzane w Europie przez Readers Digest. Oprcz tematyki marketingowej, coroczne badanie European Trusted Brands przyczynia si take do pogbienia charakterystyki typowego Europejczyka. Pozwala na poznanie nastrojw spoecznych mieszkacw Europy, postaw i wartoci, ktre ksztatuj nasze ycie. Badanie European Trusted Brands po raz pierwszy przeprowadzono w 2001 r. Co roku kontynuowane jest w kilkunastu krajach europejskich. Tegoroczna dziesita ju edycja badania zostaa przeprowadzona w 16 krajach europejskich. Kraje, ktre s objte tegoroczn edycj to: Austria, Belgia, Czechy, Finlandia, Francja, Hiszpania, Holandia, Niemcy, Polska, Portugalia, Rosja, Rumunia, Szwajcaria, Szwecja, Wgry i Wielka Brytania. Wzio w niej udzia 32 163 respondentw. Badanie realizowano metod ankiety on-line i za pomoc tradycyjnej poczty. Respondenci zostali wybrani spord wielomilionowej bazy prenumeratorw. Jak co roku, prba tak zostaa dobrana, aby odzwierciedlaa szeroki prol badanej populacji.

MAGDALENA BOGUSZ, Marketing Manager rmy OSRAM Firma OSRAM na polskim rynku dziaa od 1991 roku, cho produkty tej marki byy dostpne ju o wiele wczeniej. Dzisiaj OSRAM to jeden z dwch najwikszych producentw nowoczesnych i ekologicznych rde wiata z przeznaczeniem zarwno dla indywidualnych, jak i profesjonalnych odbiorcw. Oferuje najwikszy wybr energooszczdnych produktw i stale wprowadza innowacyjne rozwizania w obszarze owietlenia. Chcemy oferowa wiato najlepiej dopasowane do indywidualnych potrzeb odbiorcw, dlatego w oparciu o nowe technologie systematycznie ulepszamy parametry dostpnego ju asortymentu. rda wiata sygnowane mark OSRAM s synonimem najwyszej jakoci, co wyrnia nasze produkty spord rnorodnego asortymentu dostpnego na rynku. W pracach nad szeroko rozumianym zagadnieniem wiata kierujemy si niezmiennie pasj inteligentnego wiata, by mc oferowa coraz lepsze produkty. Bardzo wany jest rwnie aspekt ekologiczny. OSRAM to rma o charakterze EKO. Czynimy najwysze starania, by nasze rda wiata byy przyjazne rodowisku. Ich energooszczdny i proekologiczny charakter to nasz wyrnik ktry take Polacy coraz czciej doceniaj. Jako przez nas oferowana zostaa wielokrotnie uhonorowana nagrodami i wyrnieniami. Sia i wiarygodno marki opiera si w gwnej mierze na wspomnianej jakoci produktw. Firma, obok gwnego profilu swojej dziaalnoci, zaangaowana jest rwnie w dziaania na rzecz sportu, nauki i kultury. Jednym z ich elementw s chociaby dziaania sponsoringowe. Od kilku lat wspieramy sport (kobieca i mska druyna siatkowa) oraz obszar filmu (festiwal Camerimage). Jestemy organizatorem konkursu dla studentw wiato dla, ktry promuje modych, utalentowanych projektantw, ktrzy w nieszablonowy, oryginalny sposb podchodz do zagadnie i moliwoci, jakie w obszarze wiata stwarza obecna technologia.

JACEK DBROWSKI, dyrektor ds. nansw i relacji inwestorskich TRIADA S.A. Marka TRIADA obecna jest na polskim rynku turystycznym od 1991 roku. Cechami wyrniajcymi t mark na tle konkurencji s min.: bogaty asortyment produktw turystycznych oraz bardzo korzystny stosunek ich jakoci do ceny. Pozytywne opinie klientw, potwierdzone min. przyznan nam w tym roku przez czytelnikw Readers Digest nagrod Krysztaowego Goda Trusted Brand 2010 w kategorii Biuro Podry, bazuj nie tylko na szerokim wyborze hoteli i kierunkw wyjazdw wypoczynkowych, nie tylko na na wprowadzonym przez nas produkcie 7 + 7, bdcym poczeniem wypoczynku ze zwiedzaniem, ale przede wszystkim na zaufaniu, jakim obdarzaj nas konsumenci. Zaufanie naszych klientw dowodzi, i nasz wkad w cige doskonalenie oferty zosta zauwaony, a wyznaczony kierunek i strategia dziaania rmy jest tym, czego klienci od nas oczekuj. O sukcesie marki nie decyduje jeden rok dobrej sprzeday, czy te jedna, nawet najlepsza kampania reklamowa. Si i wiarygodno marki buduje si latami. Bazujc na dziewitnastoletnim dowiadczeniu i duej skali dziaania, rokrocznie przygotowujemy ofert wakacyjn na kad kiesze, w tym w szczeglnoci w atrakcyjnej cenie, stosownie do oczekiwa wikszoci klientw. To wanie przekonanie klientw o atrakcyjnoci produktw TRIADY pomogo nam osign pozycj lidera na rynku zagranicznej turystyki wyjazdowej. Zaufanie konsumentw to dla nas kluczowy element w ksztatowaniu strategii rozwoju naszej marki. Sia marki oraz pozytywny do niej stosunek klientw przekada si przecie na zwikszon sprzeda naszych pakietw turystycznych.

72

czerwiec 2010

RAPORT FRANCZYZA

CZAS NA FRANCZYZ
FRANCHISING UGRUNTOWA SW POZYCJ NAD WIS WIADCZY O TYM ZARWNO ROZWJ POLSKICH FIRM NA ZASADZIE FRANCZYZY POZA GRANICAMI KRAJU, JAK I ZDECYDOWANA PRZEWAGA FIRM KRAJOWYCH NAD ZAGRANICZNYMI WRD FRANCZYZODAWCW W POLSCE.

ynek jest jednak nadal bardzo chonny i w cigu najbliszych lat powinna stale rosn grupa osb, ktre dorobiy si na franczyzie. Funkcjonuje ona w naszym kraju ju przeszo 20 lat, ale nadal wiele osb nie wie, na czym polega ta forma dziaalnoci. A taka niewiedza jest hamulcem rozwoju. W wielkim skrcie mona powiedzie, e franczyza to system sprzeday, ktry opiera si na wsppracy franczyzodawcy i franczyzobiorcy. Ten pierwszy moe si zazwyczaj pochwali wyrobion mark i ugruntowan

pozycj na rynku. Dla zwikszenia swych dochodw podpisuje umow z franczyzobiorc, ktry kopiuje w pomys na biznes pod szyldem franczyzodawcy. Korzyci odnosz obaj jeden zyskuje na sprzeday licencji i procentowym udziale w dochodach, a drugi zmniejsza ryzyko inwestycji i korzysta z dowiadczenia i renomy opiekuna. Czy mam szans we franchisingu? To pytanie zadaje sobie kady, kto cho troch pozna temat i myli o wasnej rmie. Franczyza, w przeciwiestwie do wasnej koncepcji biznesowej, wi-

e si z duo mniejszym ryzykiem i na og zapewnia stae dochody. Ich wysoko jest, oczywicie, uzaleniona od kwoty przeznaczonej na rozpoczcie dziaalnoci, naszej pracowitoci i zapau. Umiejtnoci graj rol drugorzdn. Franczyzodawca daje bowiem moliwo korzystania z jego dowiadcze (know-how) oraz renomy pyncej z nazwy i znaku rmowego. Naley jednak pamita, e umow franchisingow podpisuje si na minimum kilka lat warto wic wybra bran, ktr si lubi, cho mile widziane jest JWS rwnie dowiadczenie.

malizacji wsppracy. Oczywicie warunkiem powodzenia takiego modelu jest umiejtno SALONIKI PRASOWE KOLPORTERA NIE S SIECI organizatora sieci do FRANCZYZOW, CHO TAKIE BYY JEJ POCZTKI. skutecznej komunikacji becnie jest to prawie kla- alno gospodarcz, partnerom standardw syczna sie wasna, czyli penicymi funkcj prowadzenia sklepw forma organizacji sieci managerw majcych i obsugi klienta nasza punktw sprzeday, gdzie za zadanie zorganizopozycja na rynku dowoprawie wszystkie nakady, koszty i ry- wanie funkcjonowania dzi, e tak kompetencj zyka spoczywaj na organizatorze do salonikw prasowych, posiadamy. nas naley prawo najmu lokalu, to- niejednokrotnie kilku Mateusz Winiewski, Prezes Warto doda, e od war, sprzt i wyposaenie, nie mwic wedug przyjtych przez Kolporter Sieci Handlowe modelu franczyzy odeo know how i marce. Prawie, bo jedy- nas standardw. Dziaszlimy przede wszystnym odstpstwem od podrcznikowej aj w oparciu o umowy zblione do kim dlatego, e znalezienie partnerw denicji sieci wasnej jest model wsp- agencyjnych, w ktrych cz wynagro- biznesowych gotowych dzieli z nami pracy z osobami prowadzcymi punkty dzenia zaley od wynikw prowadzo- nakady i ryzyko byo istotnym ogranisprzeday, czyli partnerami bo tak ich nych przez partnerw sklepw. Taka czeniem rozwoju w obecnym modelu nazywamy. Ot partnerzy s przedsi- forma wsppracy jest bardzo efektyw- taka bariera nie istnieje. Mateusz Winiewski biorcami prowadzcymi wasna dzia- na i stymuluje obie strony do opty-

INNY MODEL

74

czerwiec 2010

DWIE STRONY
S SOBIE POTRZEBNE
O SUKCESIE WSPCZESNEGO BIZNESU STANOWI PRZEDE WSZYSTKIM DOBRY POMYS, ROZPOZNAWALNA MARKA ORAZ SPRAWDZONY KNOW-HOW. WSZYSTKO TO POCZTKUJCY PRZEDSIBIORCA MOE KUPI W PAKIECIE PRZYSTPUJC DO SIECI FRANCZYZOWEJ.

reowanie wsplnej dla sieci tosamoci marki, opieka centrali nad franczyzobiorcami, ktra gwnie koncentruje si na zapewnieniu cykli szkole oraz biecego doradztwa przy rozwizywaniu problemw, uatwia start w biznesie pod znan mark. Dziki franczyzodawcy franczyzobiorca nie musi mie specjalistycznej wiedzy, gdy wszelkie jej braki s niwelowane przez specjalne programy szkoleniowe. Ponadto, korzyci dla franczyzobiorcy jest pomoc na starcie w doborze lokalizacji, wystroju wntrza, wyposaeniu i logistyce oraz renoma pynca z marki, sprawdzony pomys, know-how wypracowany latami, wiksza wiarygodno kredytowa, mniejsze ryzyko przedsiwzicia oraz innowacyjne produkty opracowywane przez central. System franczyzowy nie jest jednak doskonay. Prowadzenie przedsibiorstwa w ramach sieci franczyzowej niesie ze sob rwnie pewne zagroenia. Franczyzodawca musi liczy si z dwoma gwnymi zagroeniami. Z jednej strony, niekompetentny franczyzobiorca moe narazi mark, znak firmowy i renom firmy na szwank, z drugiej za strony, skuteczny i ambitny franczyzobiorca po pewnym czasie moe zechcie uniezaleni si i stworzy wasny, konkurencyjny dla sieci biznes.

Edyta Gajda, Auxilium SA

czerwiec 2010

75

RAPORT FRANCZYZA

ZARABIA
Z BANKAMI
SYSTEMY FRANCZYZOWE W POLSKICH BANKACH S BARDZO POPULARNYM POMYSEM NA BUDOWANIE BIZNESU. POZA NIELICZNYMI WYJTKAMI, STANOWI AKOMY KSEK DLA FRANCZYZOBIORCW. Z DRUGIEJ STRONY, W TEN SPOSB BANKI MOG SPOKOJNIE PROWADZI EKSPANSJ NA NIEZAGOSPODAROWANE MIEJSCOWOCI I DZIELNICE MIAST.

PRZYBYO I UBYO
Palm pierwszestwa w modelu franczyzy dziery niepodzielnie PKO BP (2175 lokalizacji, czyli blisko poowa wszystkich placwek agencyjnych bankw w kraju). Inne instytucje nansowe dwoj si i troj, by uszczkn co z franczyzowego tortu. Wedug danych ARSS, takim bankom jak Pekao, BZ WBK, Eurobank czy Alior Bank w 2009 roku przybyo po kilkadziesit punktw agencyjnych. Na uwag w tempie rozwoju sieci zasuguje na pewno Getin Bank, ktremu udao si otworzy w ubiegym roku 170 oddziaw agencyjnyc oraz sie Agencji Bankowych Monetia (Banku DnB Nord) ze 133 placwkami. cznie 2009 rok przynis ponad 800 placwek agencyjnych. Jak zaznacza Joanna Cabaj-Bonicka z ARSS, obraz rynku pozostanie niepeny, jeli nie uwzgldni si agencji zamknitych. Najwicej zlikwidowanych placwek miaa sie PKO BP, nastpnie Bank DnB Nord z sieci Monetia, mBank i BZ WBK. W sumie w ubiegym roku banki zamkny ok. 400 placwek agencyjnych.

edug raportu Rozwj placwek agencyjnych bankw w 2009 roku perspektywy 2010, przygotowanego przez Akademi Rozwoju Systemw Sieciowych, w zeszym roku w Polsce powstao ponad 800 nowych placwek agencyjnych nalecych do 15 najwikszych bankw. W tym samym czasie z mapy znikno prawie 400 placwek. Dodatni bilans powoduje, e ten biznes dalej wydaje si by opacalny i cieszy si zainteresowaniem przedsibiorcw. Agencje na rynku bankowym s mo-

dym zjawiskiem, poza weteranem PKO BP, ktry, jak niektrzy zapewne pamitaj, agencje rozwija od ponad p wieku. W najnowszej historii polskiej gospodarki kolejne po agencjach PKO BP pojawiy si (w 2003 r.) placwki Dominet Banku. Potem na rynek zesza ju istna lawina agencyjna. Czym rni si agencja od placwki franczyzowej? Waciwie niczym. Punkty agencyjne to de facto placwki franczyzowe, jednak ze wzgldu na wymogi prawa bankowego musz by rozwijane wycznie w formule agencyjnej.

Liczba placwek na k. 2009 r. Bank mBank BZ WBK Getin Bank GE Money Bank* Pekao PKO BP ING Bank lski Bank BPH Invest Bank Eurobank AIG Polbank Agencja Bankowa Monetia
(DnB Nord)

Wasnych 87 512 230 107 840 1228 330 212 116 400 193 190 40 133 151 76

Agencyjnych 55 89 269 155 192 2175 111 79 45 133 54 133 350 117 45 58

Placwki agencyjne otwarte w 2009 14 70 170 45 70 138 0 17 39 46 12 5 133 b.d. 45 b.d.

Placwki agencyjne zamk. w 2009 34 30 22 b.d. 16 222 0 b.d. 12 1 0 11 50 b.d. 0 b.d.

Planowane otwarcia plac. agenc. w 2010 b.d. 111 0-50 0 b.d. b.d. b.d. 80 100 b.d. 15 b.d. 130 b.d. 200 b.d.

Kapita na uruchomienie plac. agenc. 30 tys. z ok. 22 tys. z 15-30 tys. z ok. 20 tys. z 30-50 tys. z ok. 100 tys. z 120 tys. z b.d. 24 tys. z 70 tys. z b.d. 10-12 tys. z 60 tys. z 50 tys. z 105-125 tys. z

+ adaptacja lokalu

BNP Paribas Fortis ** Alior Bank Multibank***

* 31 grudnia 2009 GE Money Bank poczy si z Bankiem BPH; ** w skad banku w Polsce wchodz poczone 31 lipca 2009 r. Dominet Bank i Fortis Bank; *** dane na k. III kw. 2009 r. rdo: ARSS

76

czerwiec 2010

ZAGSZCZENIE SIECI
Na rynku franczyzy bankowej kolejnym wanym elementem, ktry wpywa na caociowe spojrzenie na dan sie bankow, s fuzje bankw. Dlaczego? Choby z tego powodu, e w poczonych bankach wzrasta nie tylko suma poczonych placwek franczyzowych, ale rwnie konkurencja i zagszczenie sieci. Niektre placwki trzeba zamyka, cho jednoczenie w innych miejscach, mniej konkurencyjnych, otwiera nowe. Pod koniec lipca 2009 r. Dominet Bank poczy si z Fortis Bankiem, by potem sta si czci BNP Paribas Fortis i wnie w posagu ponad 100 placwek. Pod koniec grudnia 2009 r. nastapia fuzja Banku BPH oraz GE Money Banku. Bank BPH mia wwczas 79 placwek agencyjnych, a GE Money Bank 155. Poczony bank nadal ma jednak w planach rozwj sieci i w 2012 r. chce mie ok. 350 oddziaw agencyjnych.

ro. Spka zajmuje si porednictwem nansowym. W nastpstwie zmian w Grupie, w ubiegym roku zamknito 34 punkty naziemne mBanku. Winy mona szuka w sytuacji gospodarczej w kryzysie model biznesowy agencji, oparty na prowizji ze sprzedanych produktw, nie zda do koca egzaminu. A nawet jeli punkty franczyzowe nie narzekay na brak klientw, banki w ramach oszczdnoci i poprawy wynikw wasnych poobcinay prowizje agentom.

W TYM ROKU BDZIE LEPIEJ?

Dane makroekonomiczne wskazuj, e ubiegoroczny koszmar polski sektor nansowy ma ju za sob. Dlatego banki znw podnosz gow i wieszcz wzmoenie dziaa rozwojowych. Najwicej placwek agencyjnych chce do koca tego roku uruchomi Alior Bank nalecy do woskiej grupy Carlo Tassara. Alior Bank ma sporo do nadrobienia, jako e na rynku jest od niecaych dwch lat. W tym roku bank chciaaby otworzy 200, a do koca 2011 roku posiada cznie 400 placwek franczyzowych. Bank DnB Nord zapowiada, e do Agencji Monetia chce przyczy kolejnych 130 placwek, a BZ WBK zakada otwarcie 111 placwek partnerskich w tym roku. Przedsiebiorca, ktry chce sign po zote runo bankowoci, ma w czym wybiera. Nie chodzi tylko o nazwy bankw, ale przede wszystkim o to, co w zamian

moe dosta i za ile. Jedne banki ka sobie paci za licencj, w ramach ktrej otrzymuje si brand, know-how czy szkolenia (np. Multibank koszt 35 tys. z), inne oferuj to samo za darmo (np. Pekao, BZ WBK czy ING). Wikszo bankw nadal wynajcie lokalu oraz wyposaenie go pozostawia agentowi, cho niektre bior to na siebie, jak choby ING Bank lski. Wiele bankw zrezygnowao ju z pobierania kaucji (moliwa do odzyskania po zrobieniu budetu sprzedaowego za pierwszych 12-15 miesicy), inne nadal j pobieraj, np. ING 50 tys. z czy Multibank 30 tys. z. W zalenoci od naszego wyboru, kapita potrzebny na start waha si bdzie od 10 tys.do ponad 100 tys. zotych. Jednak te koszty to tylko jedna strona. Niezalenie od niej naley spojrze na oczekiwane zyski, czyli wysoko prowizji. Ta bowiem te waha si do ostro. A na koniec i tak trzeba zadeRyszard Walecki cydowa samemu

BANKI OSZCZDZAY NA AGENTACH

Aby biznes rs, musi opaca si obu stronom. Z tego te powodu wielu franczyzobiorcw zrezygnowao w ubiegym roku ze wsppracy z bankami. Powodem najczciej byy zmiany zasad wynagradzania na mniej korzystne dla agentw. Tak byo, na przykad, w relacjach Polbanku z jego agentami. Na agentach, co zaznaczya w raporcie Joanna Cabaj-Bonicka, odbijaj si rwnie zmiany strategii biznesowej bankw. Przykadem moe by tu BZ WBK, ktry wczeniej jako jedyny placwki agencyjne umiejscowi pod odrbn mark Minibankw, by potem przemianowa biznes na Bank Zachodni WBK Partner. W 2009 r. BZ WBK zamkn 30 placwek agencyjnych, w wikszoci byy to wanie Minibanki. Kolejny przykad to mBank, ktry wyszed poza Internet i sprzedawa swoje produkty za pomoc realnej sieci mKioskw. Obecnie wszystkie punkty naziemne mBanku wraz z kilkoma Punktami Obsugi Agencyjnej MultiBanku nale do nowo powstaej spki Grupy BRE-Aspi-

czerwiec 2010

77

RAPORT FRANCZYZA

PENA INTEGRACJA SIECI

DO WACIWEJ WSPPRACY W RAMACH FRANCZYZY NIE WYSTARCZA OKRELENIE MODELU BIZNESOWEGO I ZASAD WSPPRACY. KONIECZNE JEST STWORZENIE NARZDZI UMOLIWIAJCYCH CENTRALNE, EFEKTYWNE ZARZDZANIE ROZPROSZONYMI PLACWKAMI.

aden z punktw franczyzowych nie jest samotn wysp. I nie chodzi tu o totaln kontrol franczyzodawcw, ale takie spicie procesw, by obydwie strony wiedziay, co dzieje si w ich biznesach, a take by wymiana informacji midzy nimi bya w miar atwa i szybka. Mwic wprost trzeba ich zintegrowa. Kada rma dziaajca w modelu franczyzowym powinna od pocztku opracowa strategi integracji kadego pojedynczego punktu sieci z central. Podstawow skadow rozwoju biznesu opartego o franczyz jest bowiem wzrost liczby punktw. Waciwy system zarzdzania musi opiera si na wiedzy, w jaki sposb realizowana jest strategia organizacji, a do tego niezbdne s dane pochodzce z caej sieci. Stosunkowo prostym sposobem na zintegrowanie franczyzobiorcw jest ich skuteczne wspieranie w codziennym prowadzeniu biznesu zauwaa Dariusz Zawistowski, kierownik dziau informatyki Telepizza Poland. Mona to zrobi, na przykad, poprzez udostpnienie systemu informatycznego do prowadzenia biznesu, obsugiwanego i zarzdzanego przez rmowe IT. Jego zdanie potwierdza choby przykad rmy Dobre Dla Domu, ktra

WEDUG DARIUSZA ZAWISTOWSKIEGO, KIEROWNIKA DZIAU INFORMATYKI TELEPIZZA POLAND,

franczyzodawca powinien wspiera na co dzie biznes franczyzobiorcy.

franczyzobiorcom udostpnia sprzt komputerowy, obsug IT czy portal internetowy dajcy moliwo analizy generowanych mar, sprzeday, rotacji, zamwie oraz innych niezbdnych wskanikw ekonomicznych do skutecznego zarzdzania placwkami. Takie rozwizanie jest korzystne dla obu stron. Franczyzobiorca w ramach opaty franczyzowej otrzymuje, oprcz know-how, narzdzie, ktre uatwia mu prowadzenie biznesu, a franczyzodawca ma narzdzie do

skutecznej integracji franczyzobiorcw z central. Kolejnym krokiem moe by, na przykad, centralne zamawianie i dystrybucja materiaw niezbdnych do prowadzenia biznesu. I znw korzyci s obustronne. Franczyzobiorca kupuje surowce taniej ni na rynku (efekt skali), a franczyzodawca jeszcze silniej integruje z central franczyzobiorcw dodaje D. Zawistowski. Franczyzodawca moe rwnie wiadczy dla franczyzobiorcw usugi ksigowe i obsug pacow. Dla franczyzobiorcw, ktrzy zaoyli rm tylko w celu prowadzenia franczyzy, takie usugi mog by dodatkow zacht do podpisania umowy, bez koniecznoci zatrudniania ksigowego lub podpisywania umowy z biurem rachunkowym. Jak wida, sposobw jest duo i wiele rmy wykorzystuje je wszystkie w celu powizana franczyzobiorcy z rm. Istot dobrze funkcjonujcej struktury franczyzowej jest moliwo cigego doskonalenia, umiejtno dopasowania do zmieniajcego si otoczenia rynkowego. Waciwy rozwj rmy, ktra decyduje si na dziaalno w oparciu o franczyz, wymaga dobrej integracji wszystkich podmiotw tworzcych sie zalenoci z franczyzodawc. W tym celu istotne jest zapewnienie prawidowej komunikacji midzy wsppracujcymi podmiotami, jak rwnie wdroenie skutecznego obiegu danych. Obecnie w sieciach abka i Freshmarket mamy bardzo dobrze rozwinite systemy komunikacyjne, ktre w sposb dynamiczny potra rozprzestrzeni informacj wyjania Maciej Klskaa, dyrektor informatyki abka Polska SA. Pozwala to na byskawiczne podejmowanie decyzji. Dziki temu moemy implementowa nowe rozwizania w kadym punkcie systemu on-line. Istotne dla systemw franczyzowych jest rwnie przetwarzanie danych pochodzcych z poszczeglnych transakcji. W oparciu o te dane mona generowa raporty, ktre dostarczaj niezwykle

78

czerwiec 2010

XXXXXXXX RAPORT

MACIEJ KLSKAA, DYREKTOR INFORMATYKI ABKA POLSKA

uwaa, e wasciwy rozwj rmy musi by oparty o integracj z sieci franczyzow.

istotnych informacji. Warto wic budowa zintegrowane systemy, ktre eliminuj konieczno przepywu danych i ich integracji. Naley przy tym pamita o tym, e nadmiar danych moe te powodowa brak waciwych decyzji lub utonicie w morzu danych Projektowane systemy dla poszczeglnych sieci powinny przede wszystkim zapewni sprawny acuch dostaw towarw lub usug tak, aby optymalnie GREG wykorzystywa ten model dziaania.

czerwiec 2010

79

NAUKA

Graham Kenny
R

Tylk
o

ANAGE

dywersykacji
inne kryteria. Moje pytanie jest nastpujce: czy takie niuanse przyczyniaj si do tego, e bdziemy efektywniej zarzdza zdywersykowan dziaalnoci? Ja na przykad miabym problem z okreleniem stopnia powizania aktywnoci w rmach General Electric, Wesfarmers, Bidvest czy ITC i podejrzewam, e kierownictwo tych rm napotkaoby na t sam trudno. Moemy, co prawda, dzieli wos na czworo, ale taka analiza nie okazuje si koniec kocw a tak przydatna. Najprociej rzecz ujmujc, co jest odmienne, jeli w jaki sposb rni si od innych rzeczy. Zaproponowaem tak oto denicj: dywersykacja to zrnicowanie dziaa w obrbie rmy. Zrnicowanie to moe wynika z podziau na produkty i usugi, na przykad ubrania versus ywno; ze wzgldu na rodzaj klientw, na przykad gospodarstwa domowe versus klienci instytucjonalni na rynku pralek; z rnic w procesach wytwrczych, na przykad ubrania szyte na miar i ubrania szyte dla masowych odbiorcw, i tak dalej. Stopie rnorodnoci zaley od dwch czynnikw. Pierwszym jest stopie odmiennoci w jednym wymiarze, jak na przykad rodzaj wytwarzanych

Strategia
WIELKI I PODNY PISARZ ORAZ TEORETYK ZARZDZANIA PETER DRUCKER NIEGDY WYJANI, JAK UCZY SI POPRZEZ PISANIE. POSUNBYM SI DALEJ, GDYBYM STWIERDZI, E PISZ PO TO, EBY SI UCZY. CZYTELNIK CZYTA, ABY SI UCZY.
produktw. Drugi to liczba wymiarw w ramach dziaalnoci wytwarzane produkty, rodzaj klientw, technologia, dystrybucja itp. Wydobycie rudy elaza i prowadzenie szpitala wielospecjalistycznego to dziaalnoci bardzo odmienne, gdy rnice wystpuj w wielu wymiarach, na przykad kluczowych kompetencji, klientw, procesw, ryzyka zagroenia ycia itp., a take dlatego, e w wikszoci s one skrajne, na przykad w wymiarze potrzeb klientw.

na a m

krelenie di-worsication nie jest precyzyjne. Musz przyzna, e zanim zaczem zgbia temat na potrzeby napisania tej ksiki, moje pojmowanie dywersykacji zawierao si w tym samym nurcie, ktry reprezentuje wikszo badaczy. Wedug konwencjonalnej wiedzy, jak miaem w tym zakresie, podobnie jak i wiele innych osb, nie powinno si dywersykowa. Oczywicie, miaem wtpliwoci, ktre byy wsparte uprzednio dokonan analiz poraki rmy Burns Philp, jednak nie miaem adnego kontrargumentu, ktry by przemawia na moj korzy. Teraz ju mam. Dywersykacja nie musi oznacza trdu zarzdzania.

POJCIE DYWERSYFIKACJI JEST ULOTNE.

Wszyscy rozmawiaj o dywersykacji i jest to temat znany wikszoci managerw. Ale co ona oznacza w praktyce? Okazuje si, e komplikujemy to pojcie na wasne yczenie. Im bardziej zgbiamy ten temat, tym bardziej skomplikowany si staje dokonywanie podziau na dywersykacj powizan i niepowizan lub ze wzgldu na

80

czerwiec 2010

h MBA a ac

DYWERSYFIKACJA JEST POWSZECHNA.

Mae i due rmy na caym wiecie, a take instytucje publiczne i organizacje non prot s zdywersykowane. A jednak cay czas przewaa pogld, e to jednorodne rmy stanowi norm. Taka perspektywa zakada, e na wiecie funkcjonuj liczne jednorodne rmy, a oprcz nich wystpuj te dziwada zwane przedsibiorstwami zdywersykowanymi. To po prostu nie jest prawda. Nie podliczaem dokadnie, ale w mojej opinii zdywersykowanych rm jest wicej dywersykacja jest powszechna. Firmom tym jest daleko do dziwade s jak najbardziej normalne.

GRAHAM KENNY

rys. Maja Hako

czerwiec 2010

81

NAUKA
Nie ulega gorczce. Przy wyborze tego, czy koncentrowa si na jednej dziaalnoci, czy moe i w stron dywersy kacji, wane jest to, aby nie poda za dominujcym trendem, jaki czsto inicjuje giedowa gorczka lub histeria wywoana w mediach. Zjawiska te czstokro wynikaj z niepenej informacji i s podsycane przez uprzedzenia, partykularne interesy oraz plotki. Majc to na uwadze, musiaem znale odpowiedni, miarodajny wskanik, ktry mgbym wykorzysta do wyonienia moich liderw dywersykacji. Wykorzystaem wic wskanik zwrotu zwolennikiem stosowania ROE, uwaajc go za wany wskanik tego, jak managerowie zarzdzaj funduszami akcjonariuszy. Jednak jego rma nie spenia kryterium, jakim kierowaem si w moim poszukiwaniu liderw dywersykacji. Mimo to zawarem w ksice przykad Berkshire Hathaway z uwagi na szum panujcy wok rmy, a take dlatego, e stanowi ona dobry materia dydaktyczny. jest instynktowna, czy nie? Graniczy z panicznym strachem. Powd: jeli wiem, jak zarzdza sieci fast food, to jakie mog mie pojcie o ubraniach dla kobiet?! Tym samym zaczynamy si przejmowa stopniem powizania tych dwch rnych dziaalnoci co stanowi przeciwiestwo mylenia o tym, jak bardzo zdywersykowana zaczyna si stawa rma. Wystarczy zmieni punkt widzenia, aby wiele z tych obaw si rozwiao. Prosz spojrze na to z perspektywy dywizji lub jednostki biznesowej, a sytuacja przedstawia si nastpujco.

ZMIANA PUNKTU WIDZENIA.

Przeprowadzono wiele bada naukowych w zakresie dywersykacji. Jest to

Dywersykacja jest powszechna. Mae i due rmy na caym wiecie, a take instytucje publiczne i organizacje non prot s zdywersykowane. A jednak cay czas przewaa pogld, e to jednorodne rmy stanowi norm.
z kapitau wasnego, ROE. Cho zdaj sobie spraw z tego, e nie istnieje nic takiego, jak jeden doskonay miernik. ROE jest powszechnie uznawany za solidny wskanik przy ocenie oglnej efektywnoci operacyjnej rm. Podajc tym tropem, wybraem do analizy cztery rmy: General Electric, Wesfarmers, Bidvest oraz ITC. Bya te rma, ktra mnie zaskoczya Berkshire Hathaway. To zdywersykowane przedsibiorstwo, a zwaszcza jej zaoyciel i dyrektor generalny, Warren Buett, s powszechnie znani w krgach biznesowych. Buett, nazywany Wyroczni z Omahy, jest osobicie zagorzaym jeden z gwnych tematw poruszanych w ksikach na temat strategii. Szczeglnie interesujcy wydaje mi si sposb postrzegania tej kwestii. Jeli przyjmie si, co czyni zazwyczaj teoretycy i praktycy, korporacyjn perspektyw w patrzeniu na dywersykacj, spogldajc z gry na d, na zrnicowane dywizje rmy, wwczas od razu pojawia si pytanie: w jaki sposb mog (kierownictwo) zarzdza tymi rnorodnymi podmiotami? Pozwl sobie na nie odpowiedzie. Firma prowadzi sie barw z hamburgerami i chce poszerzy dziaalno o sprzeda stylowej odziey dla kobiet. Reakcja Kierownicy dwch dywizji mogliby powiedzie: Wiemy, jak prowadzi nasze jednorodne dziaalnoci sprzeda hamburgerw i kobiec odzie i odnosimy w nich sukcesy. Ale sukcesy te byyby tym wiksze, im lepsze byoby systemowe wsparcie centrali zagwarantowanie systemw i wsparcia jest wanie funkcj centrali w przypadku naszych czterech liderw dywersykacji. Jednake i jest to tutaj istotne sowo nasze sukcesy, jakie odnosimy w sprzeday hamburgerw, nie maj nic wsplnego z sukcesami, jakie odnosz kierownicy zajmujcy si sprzeda odziey kobiecej. A zatem z tego

82

czerwiec 2010

punktu widzenia, to, czy poszczeglne aktywnoci rmy s ze sob powizane, czy nie, nie ma adnego wpywu na efektywno operacyjn dywizji i w konsekwencji na wyniki caej rmy. Zmiana perspektywy, z jakiej patrzy si na dywersykacj, ma wic bardzo duy wpyw na podejcie do dywersykacji oraz do tego, jak ni zarzdza. Istniej dwignie, z ktrych mona skorzysta. Zidentykowaem 7 charakterystycznych cech liderw dywersykacji, ktre przedstawiem jako konkretne postulaty: (I) stworzenie korporacyjnego centrum wsparcia; (II) wybr kompetentnych kierownikw dywizjonalnych; (III) ustanowienie waciwych miernikw funkcjonowania rmy; (IV) ustanowienie skutecznych programw motywacyjnych; (V) ujednolicenie kultury organizacyjnej; (VI) zabezpieczenie przewagi konkurencyjnej; (VII) opacalne przejcia i skuteczna integracja. Skup si na nich, a z pewnoci znajdziesz si na dobrej drodze do sukcesu w dywersykacji. Nie przestrzegaj tych zasad lub pomi jedn z nich, a narazisz si na porak. Wtedy dywersykacja stanie si przyczyn upadku. Dlatego nie mona bawi si w dywersykacj pod grob klski. Dywersykacja nie cieszy si dobr reputacj. Managerowie oraz prasa szybko przypisuj win dywersykacji, jeli rma poniesie porak. Czsto syszy si, e rmie si nie powiodo, gdy bya zbyt zdywersykowana. Naley zwrci uwag na sowo zbyt. Nie chodzi wic o to, e bya po prostu zdywersykowana, poniewa managerowie wiedz, jak to wskazaem, e kada rma jest w pewnym stopniu zdywersykowana dlatego uywa si wyraenia zbyt zdywersykowana. Aby wic sprawdzi, czy za reputacja dywersykacji jest uzasadniona, przeanalizowaem przypadek, w ktrym dywersykacja bya zgubna w skutkach. Prasa grzmiaa, e rma bya zbyt zdywersykowana. Udao mi si jednak wskaza 8 czynnikw, ktre

zadecydoway o porace Burns Philp, z ktrych kady by na tyle znaczcy, aby spowodowa powane problemy. Ich poczenie okazao si zabjcze. adnym z tych czynnikw, ktre przyniosy rmie porak, nie bya zbytnia dywersykacja. Zdywersykowane rmy mog wiele si nauczy od rm jednorodnych i vice versa. Zdywersykowana rma to zbir jednorodnych przedsibiorstw. To zrozumiae, e kada zdywersykowana organizacja zrobiaby dobrze, gdyby przeanalizowaa funkcjonowanie swoich jednorodnych czci. Istniej przykady, na ktrych dywizje i jednostki biznesowe mog si uczy. Przyjrzaem si dziaalnoci rm McDonalds, Westeld oraz David Jones i odkryem, e ich uwaga bya skupiona na interesariuszach, zwaszcza na klientach i pracownikach; e rmy te wyranie rozumiay czynniki strategiczne zwizane z kadym z nich; e ich strategie uwzgldniajce te czynniki zapewniay przewag konkurencyjn. Jakie jest przesanie dla zdywersykowanych rm? Upewni si, e ich dywizje i jednostki biznesowe bd postpowa tak samo oraz nie pozwoli, by centrala wtrcaa si do wypeniania misji, za ktr odpowiadaj kierownicy dywizjonalni. Zwaszcza to drugie stanowi powany problem w zdywersykowanych rmach. A czego mog nauczy si jednorodne rmy od przedsibiorstw zdywersykowanych? Tego, jak sobie radzi z rnorodnoci! Liderzy dywersykacji s mistrzami prostoty i w mistrzowski sposb ustanawiaj systemy i procedury, ktre zapewniaj im waciwe funkcjonowanie. Mylimy o jednorodnych rmach jako nie zrnicowanych, poniewa dziaaj one w ramach pojedynczej brany. Owszem, lecz w strukturach kadej organizacji wystpuje pewna rnorodno. Na przykad, w rmie wystpuj takie dziay, jak controlling, ksigowo, zasoby ludzkie, marketing i produkcja. Kady z tych dziaw wyrnia si okrelonym zestawem umiejtnoci, ktrych

nie wykorzystuj inne, kady odznacza si inn kultur wynikajc z rnic pomidzy profesjonalistami tworzcymi te dziay, a niektre komrki organizacyjne mog by do siebie nastawione antagonistycznie, co prowadzi do wojen o wpywy. Zdywersykowane rmy radz sobie z takimi sytuacjami poprzez stosowanie 7 mechanizmw przedstawionych w tej ksice. Wybrani przeze mnie liderzy dywersykacji mog si potkn i upa. W yciu nic nie jest pewne. A ja nie jestem w stanie zagwarantowa, e General Electric, Wesfarmers, Bidvest oraz ITC nie napotkaj problemw na swej drodze problemw, ktre mog by bardzo powane. S tacy, ktrzy czerpi przyjemno ze wskazywania palcem rm opisywanych w takich ksikach, jak In search of Excellence, Built to Last, Good to Great, jako tych, ktrym pniej albo si zbyt dobrze nie wiodo, albo ktre upady. To samo mogoby si przytra moim 4 wzorcowym przedsibiorstwom. A mimo to jest jedna rzecz, ktrej mog by pewien. Mianowicie, jeli taka sytuacja miaaby miejsce w przypadku ktrejkolwiek z tych rm, bdzie to rezultatem naruszenia jednej lub wicej zasad wyszczeglnionych w ksice.

Teskt pochodzi z ksiki Strategie dywersykacji, Wyd. EXPLANATOR Pozna, Tytu oryginau: Diversication strategy: how to grow a business by diversifying successfully. Przekad: ukasz Krawczyk

czerwiec 2010

83

Samochody

84

czerwiec 2010

Fot. Materiay firmowe

T erenowy Citron
JAKI JEST EFEKT POCZENIA TECHNOLOGII JAPOSKIEGO SUV-A, FRANCUSKIEGO SZYKU I CHCI ZAISTNIENIA NA RYNKU, KTRY BY DOTYCHCZAS NIEZNANY? TO CITRON C-CROSSER, PIERWSZE TAK DUE DZIECKO FRANCUSKIEGO PRODUCENTA.
itron pokazujc swojego pierwszego SUVa uwiadomi wiatu, e i on chce wzi udzia w walce o klientw tego segmentu rynku. Poczy zatem technologi podwozia i czci kokpitu japoskiego Mitsubishi Outlandera ze znanym ju, charakterystycznym designem nadwozia. W efekcie na rynek tra Citron

C-Crosser, technologiczny bliniak japoskiego auta, jak rwnie Peugeota 4007. Jest to pierwszy tego typu samochd producenta, ktry niegdy syn z absolutnie innowacyjnych rozwiza technicznych. Nadmiar technologii w samochodach Citrona by, niestety, czsto postrzegany jako bd, ze wzgldu na liczne wady. Niemniej pozwolio to rwnie na budow spoecznoci wiernych klientw. Od niedawna w samochodach Citrona zarzucono instalowanie 200 ukadw scalonych w zagwkach i wycieraczkach, buduje si samochody znacznie prostsze, ale i funkcjonalne, co przeoyo si na ogromne zredukowanie usterkowoci. Idc tym tropem, francuska marka wrcia do czowki europejskiej.

czerwiec 2010

85

C-Crosser jest tego ukoronowaniem. Dotychczas Citron nie mia adnych dowiadcze w budowie SUV-w, tote nie zdecydowa si na wykorzystanie wasnych technologii, ktrych teoretycznie nie ma. Dlatego postawi si na wspprac z Mitsubishi, ktre byo pionierem w budowie crossoverw, ze swoim agowym modelem Outlanderem. Poza wsplnym podwoziem, obydwa samochody czy to, e s produkowane w Japonii. Francuzi zapoyczyli rwnie cz elementw kokpitu z japoskiego SUVa. Mimo e samochody s bliniacze, C-Crosser dziki stylistyce wyrnia si z tumu. Agresywny, wielki grill znany z innych modeli Citrona, nadaje autu zupenie nowy charakter. Nie chce by delikatnym samochodem miejskim. Woli by postrzegany jako pojazd do zada specjalnych. Jednak takim nie jest, mimo

stworzony Jest to auto, ktre waciciel. wi ma dawa przyjemno z jazdy i komfort. Natomiast w skrajnych przypadkach moe przejecha po bezdroach, ale raczej kach czy lesie, ni wertepach znanych z wycigw 4x4. Komfort i charakter C-Crossera to 464 cm dugoci, 181 cm szerokoci oraz 171 cm wysokoci. Powoduje to, e samochd jest spory, dajc wiele miejsca 5 pasaerom, lub nawet 7 po rozoeniu siedze, schowanych w dolnej czci baganika. C-Crosser napdzany jest 2,2 turbodoadowanym silnikiem diesla o mocy 160 KM lub jednostk benzynow o mocy 170 KM i pojemnoci 2,4 l. Jednostki te s w zupenoci wystarczajce do wawej, acz oszczdnej jazdy Ceny C-Crossera . zaczynaj si od 127 tys. z brutto. Kiedy zdecydujemy si na najdroszy model, bdziemy musieli wyda 178 tys. z na wersj Exclusive DCS, w ktrej znajdziemy, poza pen elektryk, dodatkowymi

Pierwszy SUV Citrona znalaz ju wielu klientw na polskim rynku, mimo do wysokiej ceny. Francuski koncern wszed w rynek SUV-w, ktry by dla niego dotychczas absolutnie nieznany. Nie popeni jednak bdu wsppracujc z Mitsubishi, gdy jego dowiadczenie i duga znajomo rynku pozwoliy na skorzystanie sprawdzonych rozwiza. Poza tym, samochd jest po prostu udany i adny. Ma ogromn konkurencj, ktra znacznie wczeniej pojawia si na rynku i zaskarbia sobie wielu fanw. Klienci jednak zawsze szukaj czego nowego, co ich wyrni. C-Crosser zdecydowanie si wyrnia. Citron pokaza tym modelem, e jest w stanie zaistnie na rynku SUV-w, ktry nadal szuka nowych rozwiza. Wzornictwo, sprawdzone rozwizania oraz jednostki napdowe to najmocniejsze strony nowego modelu. Jaka bdzie przyszo C-Crossera, rynek

Techno polis
CITROEN C-CROSSER Silnik wysokoprny, turbodoadowany Pojemno skokowa 2,2 l. Moc maksymalna 160KM i 380 Nm Prdko maksymalna 200 km/h Przyspieszenie 0-100 km/h 9,9 sek. Masa wasna 1575 kg Napd na koa 4 WD / 2 WD

Samochody

elektronicznego przeoenia 2WD oraz 4WD. Fakt, napd na cztery koa pozwala na pokonywanie wikszych przeszkd, jednak ten samochd nie zosta po to

ukadami bezpieczestwa, skrzan tapicerk, wiksze obrcze k oraz highendowy zestaw audio z dyskiem twardym, kamer cofania oraz nawigacj.

pokae, niemniej Francuzi niejednokrotnie udowodnili, e w kocu musi nastpi ten pierwszy raz. Leszek Cieloch

86

czerwiec 2010

Masywny grill, ostre linie wyrniaj Chryslera z tumu limuzyn.

Fot. Materiay firmowe

Techno polis
American Way w Europie
CHRYSLER 300 C NA DOBRE WPISA SI JU W EUROPEJSKIE ULICE. MIMO E SAMOCHD JEST PRODUKOWANY OD 5 LAT, NADAL ZASKAKUJE I IMPONUJE.

Sam Samochody

iedy po raz pierwszy Chrysler pokaza 300 C, by to swoisty powrt do korzeni amerykaskiej motoryzacji. Zrezygnowano z usilnego stworzenia hybrydy limuzyny ze sportowymi aspiracjami. 300 C wyznaczyo ciek powrotu do masywnych bry, charakterystycznych linii poczonych z klasycznymi chromami. Po piciu latach mona rzec, e wikszo amerykaskich producentw zaczo wraca stylistyk do najlepszego okresu projektowania, czyli lat 60. Poczenie klasycznej linii nadwozia, z ukryt nowoczesn technologi tworzy wanie Chryslera 300 C. Ogromna, przestronna limuzyna, ktrej wygld nie pozostawi obojtnym laika i ignoranta, to przede wszystkim wietny samochd, ktry w godzinach pracy sprawdzi si jako reprezentacyjna limuzyna, za w weekend rwnie dzielnie bdzie peni rol rodka transportu nawet picioosobowej rodziny. Od lat 80. wykoczenie amerykaskich samochodw byo czasem dyskusyjne. Nawet w nowym tysicleciu samochody te nie grzeszyy dbaoci o wntrze. Mimo skr, miay le spasowane plastiki i pokrta pamitajce lmy z udzia-

em Ronalda Reagana. Tymczasem w 300 C zadbano o znacznie lepsze materiay i kolory. Wntrze Chryslera to przepych, ale nie rodem z Vegas, lecz rozsdny i stonowany. 300 C, dziki swoim rozmiarom, to samochd do dojazdy, a nie do pokazywania. wietne skorelowany ukad zawieszenie z jezdnym stawia go wrd liderw w swojej klasie. Wiele wybacza, nawet niedowiadczonym kierowcom. Amerykanie do rodka woyli doskonale znane jednostki z innych modeli. Do napdzenia tej wacej blisko 1835 kg limuzyny moe posuy jednostka wysokoprna o mocy 218 KM i pojemnoci 2987 cm3 lub dwie jednostki benzynowe 2736 cm3 i mocy 177 KM lub 6063 cm3 i mocy 431 KM. Kwesti tej ostatniej jednostki pozwol sobie przemilcze z uwagi na to, e prdko maksymalna wynosi 270 km/h a maksymalny moment 569 Nm Bardzo ciekawym rozwizaniem jest zastosowanie jednostki wysokoprnej. Mimo wspomnianej masy auta, samochd spala 8,1 l w cyklu mieszanym, za prdko maksymalna wynosi 230 km/h, a pierwsze 100 km/h osignie w niespena 8,6 sek. Jest to doskonay wynik jak na auto mierzce 5015 cm dugoci i 1880 cm szerokoci.

Jedn z wikszych limuzyn oferowanych na naszym rynku wyrnia jeszcze jedna rzecz rozsdna cena. Podstawowy model, ktry jest wyposaony niemale we wszystko, kosztuje 132 tys. z w wersji z 2,7 l silnikiem benzynowym. Ceny z silnikiem wysokoprnym zaczynaj si od 182 tys z. Za model z jednostk 6 litrow HEMI kosztuje 258 tys z. Taki cennik znacznie musi denerwowa konkurentw Chryslera 300 C, ktry cay czas zyskuje nowych nabywcw, mimo e na rynku jest od piciu lat. Amerykanie mieli trudne zadanie ze znalezieniem sposobu, jak wej na rynek europejski, ktry jest znacznie bardziej wymagajcy od ich rodzimego. Sposobem okaza si 300 C, ktry za rozsdn cen oferuje jako i oryginalno, ktrej amerykaskim samochodom nie brakuje. Leszek Cieloch

CHRYSLER 300 C CRD Silnik turbodiesel Pojemno skokowa 2987 cm3 Moc maksymalna 218 KM Prdko maksymalna 230 km/h Przyspieszenie 0100 km/h 8,1 sek. Masa wasna 1835 kg Napd na koa ty CHRYSLER 300 C SRT8 HEMI Silnik benzynowy Pojemno skokowa 6063 cm3 Moc maksymalna 431 KM Prdko maksymalna 270 km/h Przyspieszenie 0100 km/h 5 sek. Masa wasna 1920 kg Napd na koa ty

czerwiec 2010

87

Trendy
Fot. Materiay firmowe

Modu wychwytu H. Moser.

cigu caej, wielowiekowej historii rozwoju urzdze do pomiaru czasu mona zauway zaledwie kilka dominujcych i waciwie niezalenych od siebie prdw napdzajcych ich techniczny rozwj. Jest oczywiste, e najwaniejszym z nich byo denie do konstrukcji urzdze mierzcych czas z jak najwysz dokadnoci. Wyzwaniem bya take troska o ich dziaanie z najwysz techniczn niezawodnoci. Narastajca z czasem potrzeba przekazu wikszej iloci informacji powodowaa powstawanie coraz bardziej rozbudowanych systemw wskaza. Naley take pa-

W
czerwiec 2010

WSZYSCY, KTRZY POPRZEZ ZEGAREK NOSZONY NA WASNYM NADGARSTKU CHC ZADEMONSTROWA WYJTKOWO TEGO CZASOMIERZA, POWINNI NIE TYLKO ZNA SPOSB JEGO UYTKOWANIA, ALE CHO TROCH ORIENTOWA SI W TAJNIKACH ZEGARKOWYCH KONSTRUKCJI.
mita, e tego typu urzdzenia musiay jednoczenie bawi ogldajcych. Do czasu powstania klasycznego przemysu zegarkowego, jakiekolwiek prby dokonywania postpu w zegarmistrzostwie wymagay ponadprzecitnych zdolnoci, wrd grupy doskonaych, indywidualnie pracujcych rzemielnikw. Bardzo wskie jest wic grono tych, ktrzy poczynili konkretne kroki, wskazujc nowe konstrukcje i rozwizania poprawiajce niezawodno i dokadno dziaania czy funkcjonalno czasomierzy. Do tej grupy zegarmistrzw, ktrych poznawa bdziemy przy opisie poszczeglnych fascynujcych rozwiza, trzeba koniecznie doda tych, ktrzy zajmujc si rnymi dziedzinami nauki, doskonalili take zegarmistrzostwo. Wrd nich naley wspomnie choby Galileusza czy Christiana Huygensa, ale take naszych rodakw: Jana Heweliusza i Adama Kochaskiego. Wymieniajc powyej kierunki rozwoju zwizane ze sztuk zegarmistrzowsk, nie mona nie podnie, widzianej od strony waciciela, funkcji dekoracyjnej i naturalnej chci wyrniania si poprzez posiadanie unikatowego czasomierza. Potrzeba jej zadouczynienia, owocuje kreacj niezwykych pod kadym wzgldem urzdze, przekazujcych coraz wiksz ilo informacji. Powodowao to pojawianie si coraz bardziej dekoracyjnych, z coraz

sztu

88

ka

eg armistr

zo wska

wiksz rnorodnoci wskaza i dodatkowych mechanizmw zegarw, a dalej zegarkw kieszonkowych i narcznych. Aspekt dekoracyjny powodowa konieczno adaptacji najrniejszych technik zdobniczych, a dodatkowe wskazania i inne, poruszajce si w trakcie pracy mechanizmu elementy, wymagay stosowania specjalnych konstrukcji mechanicznych. Rwnoczenie trzeba zaznaczy, e w obecnych czasach konkurencja wrd konstruktorw jest zdecydowanie wiksza, a ich pomysowo moe wrcz przyprawi o zawrt gowy. W zegarmistrzostwie stosuje si nowinki techniczne z rnorakich dziedzin nauki, co przy odrodzeniu si mody na czasomierze z dusz dao producentom niesamowicie szerokie moliwoci. Na pocztku tych rozwaa trzeba koniecznie podkreli, e najwikszy presti maj te zegarki, ktre wyposaone w wiksz ilo dodatkowych wskaza, maj take specjaln, najlepiej indywidualn dla danej rmy konstrukcj. By rozprawia o tak zwanych komplikacjach zegarkowych trzeba, przede wszystkim, zdeniowa czasomierz podstawowy i poda cho kilka najwaniejszych prawide dotyczcych sposobu jego dziaania.

Kady z nas atwo moe sobie wyobrazi dziaanie zegara, gdzie obcinik powoduje obrt k zbatych, a wahado, poprzez element nazywany wychwytem, stabilizuje szybko ich obrotu. Jeli na jednym z k zegarowej przekadni takim obracajcym si raz na 12 godzin umiecimy wskazwk, to otrzymamy wskaz a n i a godzin. Zesp elementw stworzony przez przekadni zbat nazywan przekadni chodu, napdem (obcinik), wychwytem (kolo wychwytowe i kotwica) i regulatorem (wahado) moemy ju nazywa zegarem. By tak otrzymane urzdzenie mc przenosi, w miejsce obcinika musimy zainstalowa spryn napdow, a w miejsce wahada tak zwany balans. Nie rozpatrujc sposobu funk-

cjonowania napdu (bben ze spryn napdow) i balansu (koo balansowe wykonujce ruch wahadowy na skutek dziaania spryny zwrotnej wosa), pozostajemy przy tej najprostszej konstrukcji. Przyjmujemy rwnoczenie, e ukad ze spryn napdow i balansem, bdc mobilnym, dziaa i d e n t yc z nie jak ten z obcinikiem i wahadem. Wskazania minut i godzin na tarczy zegara uzyskano w ten sposb, e wskazwk minutow osadzono na kole obracajcym si raz na godzin, a dodatkowe koo godzinowe (z osadzon na nim wskazwk godzinow) zazbiono z koem minutowym, poprzez odpowiednio zwalniajc przekadni zbat. Wskazanie sekund uzyskano w jeszcze prostszy sposb tak konstruujc

czerwiec 2010

89

Trendy

Mechanizm firmy Epos wyglda jak dzieo sztuki.

Epos: nie do, e tylko jedna wskazwka, to jeszcze wida werk.

przekadni chodu, by jedno z jej k obracao si raz na minut, pozwalajc umieci na nim potrzebn wskazwk. Patrzc z perspektywy tak przedstawionej konstrukcji na histori pomiaru czasu, moemy by wrcz zdziwieni, e pierwsze zegary w ogle nie miay wskazwek, sygnalizujc upyw czasu dwikiem, a druga wskazwka (minutowa) pojawia si w zegarach dopiero ok. 1600 roku. Naley zaznaczy, e w pierwszych zegarach jedyna wskazwka (godzinowa) bya osadzona na osi koa przekadni chodu zegara, obracajcego si raz na 24 godziny. Wydaje si, e taka sytuacja bya tylko i wycznie wynikiem nieustalonego systemu rachuby czasu, a nie trudnoci konstrukcyjnych, cho oczywicie wykonanie dobrego zegara czy zegarka wcale nie jest takie proste. O tym, e wczeni zegarmistrze byli w stanie wykona wyroby ponadprzecitne wiadczy choby zegar Hansa Duringera, skonstruowany w roku 1470 i przywrcony do ycia w roku 1990. Ilo wskaza zwizanych z pomiarem czasu, elementy dodatkowe (rozbudowany teatr gur, kurant) dekoracje i monumentalno wykonania powoduj, e zegar ten, bdc podziwianym przez wszystkich zwiedzajcych Koci Mariacki w Gdasku, jest jednym z najcenniejszych eksponatw w kolekcji wiatowego zegarmistrzostwa. Urzdzenie zegarowe wskazujce godziny, minuty i sekundy (wskazwka sekundowa osadzona na kole przekadni) moemy przyj jako mechanizm podstawowy. Dodatkowe wskazania, inne funkcje realizowane przez czasomierz, szczeglne konstrukcje techniczne i dodatkowe wyposaenie wykorzystujce pomiar czasu realizowany poprzez mechanizm, w wiatku zegarkowym nazywane s komplikacjami. Podobne do przedstawionego zegarka rmy Marice Lacroix, proste modele znajdziemy w ofercie wielu tak prestiowych, jak i popularnych rm produkujcych zegarki mechaniczne. Jak mogoby si wydawa, nie s to

zegarki o najprostszej konstrukcji, bo niektrzy producenci oferuj czasomierze podobne do tych zakurzonych przez wieki zegarw z jedn wskazwk i znajduj na nie chtnych nabywcw. W rzeczywistoci zegarki te maj konstrukcj mechanizmu identyczn ze zdeniowanym powyej mechanizmem podstawowym, bdc tylko pozbawionymi wskazwek: minutowej i sekundowej. Naley tutaj podkreli, e gdyby aspekty konstrukcyjne przy wykonaniu zegarka obejmoway tylko wyej opisane szczegy, to wszystkie zegary i zegarki znajdujce si na rynku nie do, e byyby niezawodne, to tworzyyby jedn wspln grup najwyszej klasy czasomierzy, ktrych warto zaleaaby tylko od rodzaju i kosztw wykonania koperty. By czytelnikom magazynu przybliy atrybuty prestiowych czasomierzy, w kolejnych artykuach w sposb usystematyzowany postaram si przedstawi i cho w kilku sowach przybliy sposb dziaania i zasad konstrukcji wikszoci z poszukiwanych zegarkowych dodatkw. W takich wywodach oczywicie zawsze bd si odwoywa do okrelonego powyej podstawowego mechanizmu czasomierza. Dla pogbienia zegarkowej wiedzy naleaoby jeszcze wspomnie o szczeglnych cechach uytkowych wpywajcych na jako czasomierzy (np. szczelno), klasach jakociowych potwierdzonych odpowiednimi certykatami (np. certykat chronometru), czy wyjtkowych dekoracjach mechanizmu, tarczy i koperty zegarka. Mam nadziej, e uda si cho o czci z nich wspomnie w uzupenieniu opisw zegarkowych komplikacji. Osoby zainteresowane poruszonymi zagadnieniami mog znale wiele ciekawszych szczegw na stronie www.zegarki.info.pl/Matarialy_prasowe_zegarkomaniak/1974/ Wadysaw Meller autor prowadzi salon odCzasu doCzasu w Zotych Tarasach w Warszawie

90

czerwiec 2010

Obiey wiat

Z przesiadk,
czy bez?
rd osb latajcych do Stanw Z j e d n o c zo nych w celach biznesowych utaro si, e klasa biznes w Lufthansie czy Swissie to najlepsza opcja. Czy to prawda? Przecie podr taka oznacza mao komfortow przesiadk. Na przykadzie trasy Warszawa-Newark-Warszawa pokonanej na pokadzie PLL LOT sprawdz, czy lepiej lecie z przesiadk, czy te komfort lotu non-stop jest waniejszy w podry subowej. Musimy si stawi na lotnisku w Warszawie. Nowy terminal, oddany do uytku kilka lat temu jest przestronny. Stanowiska odprawy klasy biznes pasaerw PLL LOT s wydzielone osobno. Wylatuj rejsem LO11, startujcym z Okcia o 13:10. Do odprawy stawiam si wic o godz. 12 o tej porze nie ma adnych kolejek i cay proces odprawy i nadania bagau przebiega bezproblemowo. Dostaj miejsce 3F i mog spokojnie uda si do saloniku, w ktrym bd oczekiwa na boarding.

PRZEDSTA WICIEL NASZEJ REDAKCJI POSTANOWI SPRA WDZI, JAK NAJLEPIEJ POLECIE DO USA: Z PRZESIADK W JEDNYM Z EUROPEJSKICH PORTW LOTNICZYCH, CZY TE WARTO ZAINWESTOWA W KOMFORT LOTU NON-STOP.

Saloniki na Okciu s trzy Bolero, dla odlotw poza stref Schengen jest stosunkowo najmniej zatoczony. O ile w Balladzie, zwaszcza rano, jest problem z miejscem, o tyle w Bolero jest zwykle do spokojnie. Do mankamentw Okcia z pewnoci naley brak saloniku przeznaczonego dla pasaerw PLL LOT/Star Alliance. Kolejnym minusem jest do sabe, w porwnaniu z salonikami we Frankfurcie czy Zurychu, zaopatrzenie zaledwie podstawowy wybr napojw i alkoholi. Z plusw ostatnio pojawiy si cakiem smaczne kanapki i dania typu gorcy kubek. Boarding zaczyna si o godzinie 12:30. Na pocztku do samolotu zapraszani s pasaerowie na wzkach, podrujcy z dziemi oraz pasaerowie klasy biznes i posiadacze kart statutowych Star Alliance (Frequent Traveller, Senator, Star Gold). Wykonujcym dzisiejszy rejs jest Boeing 767-300ER. W konguracji lotowskiej samolot ten ma 18 miejsc w klasie biznes w konguracji 2*2*2. Porwnujc ten samolot do Bo-

einga 747 Lufthansy, ktry wykonuje poczenia do Nowego Jorku z Frankfurtu, nie sposb oprze si wraeniu, e w maszynie Lotu jest zdecydowanie bardziej kameralnie w Lufthansie klasa biznes mieci 64 fotele w konguracji 2*3*2, tak wic w niesprzyjajcych okolicznociach moemy wyldowa w rodkowym rzdzie, na rodkowym fotelu, co komfortowe nie jest. Na pocztku stewardessy zabieraj okrycia wierzchnie, rozdaj napoje (do wyboru woda i sok pomaraczowy moe warto pomyle o szampanie?) i wreszcie samolot jest gotowy do startu. Standardowo dla maszyn atlantyckich, startujemy z pasa 33, a tu po starcie moemy podziwia panoram Warszawy cieszy zwaszcza widok powstajcej obwodnicy. Dzisiejszy lot jest do nietypowy zwykle do Nowego Jorku trasa wiedzie przez Grudzidz, Darowo, pniej nad Dani, Norwegi i Islandi. Dzisiaj, ze wzgldu na aktywno islandzkiego wulkanu, lecimy nad Berlinem, Amsterdamem, Londynem i poudniem Irlandii.

92

czerwiec 2010

OCENA OBIEYWIATA Niedugo po starcie rozpoczyna si serwis. Ju niemal od roku menu w klasie biznes PLL LOT sygnuje Robert Sowa. Trzeba przyzna, e w porwnaniu z Lufthans czy nawet Swissem zarwno jako, jak i ilo jedzenia na pokadzie wyrnia Lot na plus. Jedyne, do czego miabym zastrzeenia to wina ktrych wybr mogyby by wikszy. Dziki kameralnej kabinie klasy biznes stewardessy maj wicej czasu dla pasaerw, co sprawia, e czuem si naprawd dobrze zaopiekowany. T cech podkrelao rwnie dwoje wsppasaerw, z ktrymi leciaem do Nowego Jorku. Po serwisie jest czas na lektur Kaleidoscope pokadowego magazynu PLL LOT, ktry od maja jest wydawany przez G+J. Nowa odsona jest bardziej kompaktowa i mniejsza objtociowo od poprzedniej wersji, ale dziki materiaom m.in. z National Geographic do interesujca. Przenone odtwarzacze video rozdawane przez stewardessy oferuj cakiem przyzwoity wybr lmw oraz muzyki. Nowe fotele s rwnie przyjazne pracujcym mona bez problemu wpi si do gniazdka i bez przeszkd pracowa na komputerze. Drugi serwis rozpoczyna si na ok. 2 godziny przed planowanym ldowaniem. Podobnie jak obiad, tak i kolacja nie rozczarowuje pod wzgldem iloci i jakoci podawanego jedzenia. W Newarku ldujemy punktualnie o 16:30 na pasie 22L tu przed ldowaniem Check-in WAW/EWR: 5/6 Lounge w WAW: 3,5/6 Lounge w EWR: 4/6 Boarding WAW/EWR: 4/6 Serwis pokadowy: 5/6 Fotel*: 4/6 System rozrywki na pokadzie: 3/6 Obsuga bagau w EWR/WAW: 5/6
*ocena dotyczy foteli Weber, w ktre wyposaone s wszystkie Boeingi 767 oprcz SP-LPF i SP-LPG.

mona podziwia przepikn panoram Manhattanu. Na szczcie, oprcz nas wyldowa jeszcze tylko jeden samolot, co sprawia, e kontrola paszportowa przebiega szybko i sprawnie. Bagae czekaj ju na karuzeli jeszcze tylko standardowe pytanie pana z inspekcji sanitarnej: No kelbasa? I witamy w Nowym Jorku. Przylot o 16:30 ma t zalet, e mona jeszcze spokojnie si umwi na wczesn kolacj z klientami. Osobicie polecam Five Napkins Burger na 9th Ave, gdzie przy najlepszym hamburgerze w Nowym Jorku mona si od razu wtopi w atmosfer Wielkiego Jabka. Zalet rejsu powrotnego jest niewtpliwie godzina wylotu. Samolot startuje o 23:30, co daje praktycznie cay dzie plus wieczr do wykorzystania na spotkania. Dla pasaerw dostpne s dwa saloniki: Virgin Atlantic przed kontrol bezpieczestwa i Senator Lo-

unge operowany przez SAS po kontroli bezpieczestwa. Mocno zdziwi mnie tok w saloniku, ale okazao si, e z gateu obok odlatywa w tym samym czasie rejs Singapore Airlines do Singapuru. Jest to najdusze poczenie rejsowe (19:25 h) na wiecie, a samolot jest w konguracji 100 proc. klasa biznes. Sam lot do Warszawy bezproblemowy . Mam wraenie, e catering, ktry jest adowany w Stanach Zjednoczonych, ostatnio si do mocno poprawi. Szybka kolacja, po ktrej szefowa pyta, czy budzi na niadanie, czy przed samym ldowaniem i id spa. Mimo tego, e fotele s lie-at (prawie paskie) zawsze si na nich wysypiam ich zalet jest to, e s do szerokie i mona si spokojnie poprzewraca z boku na bok. Delikatna pobudka w okolicach Grudzidza, lekkie niadanie, kawa, sok pomaraczowy i ldujemy w Warszawie. Bagae pasaerw klasy biznes wyjedaj jako pierwsze ju po ok. 5 minutach oczekiwania (poprawio si!). Reasumujc: Jeeli lecimy na krtki, biznesowy wypad poczenie bezporednie jest na wag zota przy lotach atlantyckich kada przesiadka jest do mczca. Sam produkt za nie rozczarowuje. Oczywicie, przydaby si system AVOD czy fotele full at, ale serwis pokadowy i poczenie non-stop przynajmniej mnie osobicie niweluj te niedogodnoci. Obieywiat

czerwiec 2010

93

Trendy

Teatr smakw
WYJTKOWA ATMOSFERA, NIEZWYKE SMAKI I JEDYNA W SWOIM RODZAJU LOKALIZACJA. RESTAURACJA NOWA LA BOHEME PRZY TEATRZE WIELKIM TO ELEGANCKIE MIEJSCE NA BIZNESOWY LUNCH, PRESTIOWE SPOTKANIE Z PRZYJACIMI LUB INTYMN KOLACJ WE DWOJE.

ogrdku restauracji z widokiem na Plac Teatralny oraz w jej eleganckich wntrzach, utrzymanych w kolorze ecru z ognistoczerwonymi dodatkami, mona zamwi przegrzebki w muszlach, pysznego tuczyka z gryczanym makaronem czy tradycyjnego polskiego sandacza. S te niezwykle delikatne krewetki, soczysta kaczka w sosie pomaraczowym, kotleciki jagnice marynowane w rozmarynie i lipowym miodzie, gteau z gsich wtrbek panierowane w orzechowej panierce, podawane z miksem saat w sosie z trzykolorowym octem balsamicznym. To jedno z najbardziej prestiowych miejsc w stolicy. Dwa lata temu, w lipcu 2008 roku, ta znana ju na gastronomicznej mapie stolicy restauracja zmienia wacicieli, stajc si Now La Boheme. Nazwa nawizuje do hi-

storii istniejcej tu niegdy restauracji, w ktrej, jeszcze przed wojn, spotykaa si mietanka artystyczna Warszawy. Obecnie, gdy w Teatrze Wielkim odbywaj si premiery, restauracja

wiadczy usugi catteringowe. Kada premiera to od 500 do tysica osb. Pomysem na restauracj byo odwoanie si do tradycji miejsca, ktre miao ju swoj znakomit histori. Lokal istnia od 1991 roku i by jednym z najlepszych w Warszawie. Z czasem jednak, wraz z pojawianiem si nowych miejsc, straci dawny blask. Nadszed wic czas, by w eleganckich wntrzach stworzy co zupenie nowego, jednak pod starym szyldem. Nowoczesny charakter miejsca oddaje nazwa wzbogacona o sowo Nowa, majca przyciga tutaj ludzi modych, dynamicznych, szukajcych jednoczenie tradycji i romantycznych klimatw. Zmienia si kuchnia i personel mwi szef kuchni, Pawe Gajownik. Rwnie menu, ktre reprezentuje nowoczesn kuchni wiatow. To stare, sprawdzone przepisy unowoczeniane i przygotowywane w nowy

94

czerwiec 2010

Fot. Tomasz Kuczyski/materiay prasowe

sposb. To kuchnia Modej Polski, tworzona przez modych, ale dowiadczonych ludzi. Finezja, nowatorstwo, bezkompromisowo w dbaniu o wygld da. Chcemy przycign modego czowieka, a jednoczenie zaskoczy pozytywnie staych bywalcw restauracji. Pawe Gajownik eksperymentuje, chce zaskakiwa, na przykad przez dodanie do misa wieprzowego sosu czekoladowego z dodatkiem chili. Praktycznie w kadym daniu s te elementy kuchni molekularnej, algi, ksantyny. Zmieniamy konsystencje potraw poprzez dodawanie moleku, stosujemy w tym celu specjaln receptur opowiada P. Gajownik. To moja tajemnica. Polecam wszystko, ale np. consomme z pomidorw jest niezapomniane. Ma kolor zwykego rosou, lecz czuje si smak pomidorw, jak te, ktre pamitamy z dziecistwa, naturalne, nieskaone chemi. Ziemniaki podawane w postaci piany ubitej jak na cappuccino daj duo moliwoci kreowania ciekawych nazw potraw dodaje szef kuchni. Jest te specjalnie koloryzowana pianka imbirowa. Dostawcy przywo nam wiee, pierwszej jakoci produkty. Maj one certykaty pochodzenia. To konieczne, bo obsugujemy wiele rzdowych instytucji. Musimy mie pewno, e produkty s naprawd najlepszej jakoci. Na przykad kaczka, ktra podajemy, to gatunek nieprzeronity tuszczem, jej nazwa to Barberie. Specjalnie j przyprawiamy i pieczemy.

Nowa La Boheme to restauracja niezwyka, nie tylko ze wzgldu na unikalne w stolicy menu, ale i prestiowe pooenie, ktre sprawia, e wybierajc si tam na kolacj czy obiad, spotka moemy znane osobistoci wiata polityki, nauki i kultury. 11 listopada 2008 roku, podczas gali

Zmieniamy konsystencje potraw poprzez dodawanie moleku, stosujemy w tym celu specjaln receptur To moja tajemnica

Szef kuchni restauracji Nowa La Boheme, Pawe Gajownik.

koczcej obchody 90. rocznicy odzyskania przez Polsk niepodlegoci, menu przygotowaa wanie restauracja Nowa La Boheme. Gocie zostali uraczeni owczym serem z pomidorami, pasztetem z sarny z kontur z borwek, bulionem z kurczt. Na danie gwne, do wyboru, by sandacz z kurkami i sosem z dzikich rakw lub kaczka z modr kapust i sosem z szarych renet. Na deser podano kremwki z malinami. Podczas ocjalnych wizyt w Paacu Prezydenckim zagranicznych gw pastwa, panie prezydentowe przyjeday do nas na kolacje lub lunch podkrela Arkadiusz Duranc, dyrektor restauracji. Ostatnio za przygotowywalimy jedzenie na czas pobytu ksicia Karola w Polsce. Nowa La Boheme to dobre miejsce na obiad z przyjacimi czy rodzinn kolacj. Dostp do hotspot za sprawia, e Nowa La Boheme to rwnie idealne miejsce na spotkania stricte biznesowe. Nowa inicjatywa to tzw. jazzy dinners, czyli jedzenie przy muzyce jazzowej, ktre rusz prawdopodobnie od wrzenia. Barbara Grabowska

czerwiec 2010

95

DUTY FREE

POD PATRONATEM

O gospodarce, etyce i zdrowiu

ongres MBA to najwiksze wydarzenie w Polsce, ktre skupia rodowisko MBA. Okoo 200 osb penicych stanowiska zarzdcze i decyzyjne w firmach, co roku, z inicjatywy Krakowskiej Szkoy Biznesu Uniwersytetu Ekonomicznego, spotyka si w Krakowie, by rozmawia o gospodarce.

Tegoroczna, szsta edycja po raz pierwszy zyskaa rang wydarzenia midzynarodowego i odbya si pod hasem Trendy nowej dekady w biznesie. Dotyczya inwestycji w energetyce, systemw analitycznych i informatycznych w zarzdzaniu organizacjami, corporate learning, zdrowia managera oraz etyki w biznesie.

Akademia golfa

Sobieniach Krlewskich otwarto pierwsz w Polsce midzynarodow szko golfa Scotta Cranelda, wybitnego trenera takich golstw, jak: Ernie Els, Bradley Dredge, Robert Jan Derksen, czy Simon Khan. Spotkanie otwierajce Craneld Golf Academy (CGA) rozpoczto prezentacj domw i apartamentw budowanych przy polu golfowym oraz informacjami na temat zaawansowania prac przy budowie 18-dokowego pola golfowego klasy mistrzowskiej. Pierwsze 9 dokw bdzie oddane do uytku ju we wrzeniu tego roku.

Gwnym punktem programu byo wystpienie Scotta Cranelda, ktry opowiedzia o zaoeniach i lozoi szkoy, przedstawi kadr trenersk rozpoczynajc prac w Sobieniach Krlewskich, a nastpnie udzieli lekcji pokazowej czoowemu czonkowi PGA Polska Maksymilianowi Saudzie oraz innym uczestnikom akademii golfa. Prawie 60 osb wzio udzia w pierwszej lekcji udzielonej przez CGA oraz w turnieju Closest to the pin, w ktrym gwnymi nagrodami byo czonkostwo doywotnie w klubie SKG&CC, weekend z MercedesBenz Marek Owczarek oraz vouchery na 10-godzinne kursy golfa dla 2 osb w CGA.

Bezpieczne

Scott Cranfield na driving range.

urop Assistance Polska wraz ze Zwizkiem Bankw Polskich zorganizowaa IV Forum Assistance. Tegoroczna konferencja powicona bya zagadnieniom marketingu i sprzeday w Bancassurance. Konferencja zgromadzia ponad 70 przedstawicieli bankw, towarzystw ubezpiecze oraz osb ze wiata nauki i prasy. Prowadzcymi forum byli: dyrektor Zwizkw Bankw Polskich Norbert Jeziolowicz oraz prezes Zarzdu Europ Assistance Polska Ryszard Grzelak. Prelegentami byli: Prezes Zwizku Bankw Polskich Krzysztof Pietraszkiewicz, Senior Project Manager ARC Rynek i Opinia Krzysztof Szczerbacz, czonek Zarzdu BZ WBK-Aviva Pawe Zawisza, dyrektor zarzdzajcy BNP Paribas Fortis Pawe Pietryka oraz SEM Director ACR Marcin Siekierski.

96

czerwiec 2010

Osi przewodni kongresu s panele tematyczne dotyczce biecej sytuacji ekonomicznej i trendw zarzdzania. Prowadzone s one przez najwyszej klasy specjalistw, przedstawicieli wiodcych spek, sektora publicznego i nauki, co pozwala rwnie na konfrontacj praktyki biznesowej z teori i procedurami sektora publicznego.

W tym roku do udziau w debatach zostali zaproszeni m.in: prezesi PGE, Tauron, GDF Suez Polska, WEST LB, 3M Poland oraz eksperci z Vattenfall, Microsoft, SAP, SSPS, IFS. Kongres skupia rwnie liczne organizacje branowe, m.in: Krajow Izb Gospodarcz, Konfederacj Pracodawcw Prywatnych, Zwizek Rzemiosa Polskiego, Izby Handlowe.

Podejmowane w ramach Kongresu tematy maj odzwierciedla trendy istotne dla stale rosncego krgu przedsibiorcw, budujcych drog swojej kariery. Cennym wkadem jest obecno na Kongresie suchaczy i absolwentw studiw MBA, ktry dziki temu stanowi wan platform wymiany dowiadcze i zawodowych inspiracji.

Swojski Antek
eli ktry kanclerz Niemiec rozpisze kiedy ankiet pt. "Ulubione miejsca mieszkacw Bundesrepubliki", na licie niechybnie znajd si: aleja Unter den Linden w Berlinie, bajkowy zamek Neuschwanstein niedaleko Monachium i restauracja " Antek" w linicach pod Opolem. st Menu " Antka" jest bowiem zasadnicz przyczyn, dla kta rej autochtoniczna e ej ludno piastowskiej oOpolszczyzny w caoaci nie wyemigrowali a do Niemiec, a jeli a, nawet wyemigrowaa, to przyjeda tu jada u. choby z Wuppertalu. Bo u " Antka" panuje kulinarna szczero. Danie gwne skada si z taczki ziemniakw, schabowego rozmiarw felgi od mercedesa i surwki w iloci podwieczorku hipopotama. To bardzo odpowiada prywatnym oczekiwaniom konsumentw oraz bawarskiemu kanonowi urody, ktry wychodzi z zaoenia, e szelki skrzanych krtkich spodenek powinny by napite na konstrukcji kulistej. Anorektycy w kadym razie wygldaj w nich mao mnie. Fenomen pomieszczenia takich iloci w przewodzie pokarmowym istoty ludzkiej polega na tajemnicy smaku,

Pawe Zawisza czonek zarzdu BZ WBK Aviva.

banki

Ryszard Grzelak prezes zarzdu Europ Assistance.

Na Forum przedstawiono m.in. kondycj bankw polskich oraz kierunki ich rozwoju, zasady przestrzegania norm etycznych w brany assistance, zastosowanie assistance w dziaalnoci banku oraz wszelkiego rodzaju komunikacji internetowej w brany nansowej. IV Forum Assistance byo okazj do zaprezentowania zagadnie marketingowych w Bancassurance. Prelekcj na ten temat wygosi Dyrektor Zarzdzajcy BNP Paribas Fortis Pawe Pietryka, ktry zatytuowa swoj prezentacj Bancassurance strategia marketingowa w procesie sprzeday i retencji Klientw. Gwnym wtkiem jego prelekcji byo bezpieczestwo w kontaktach z klientami w produktach bankowych i doradztwie nansowym. Warto bezpieczestwa okrelona zostaa jako kluczowa w caym procesie obsugi klienta.

a ta z kolei na sekrecie doboru personelu kuchennego. Jaki sfrancuziay an Pier, czarujcy warszawskich snobw grasic cielc faszerowan misem modego gobia w musie morelowym z truami, u " Antka" polegby od pierwszej kluski lskiej, ktra udaje si przy pisetnej prbie i to tylko osobom utalentowanym. Dlatego przy linickich rondlach czuwaj tubylcze damy, ktre pamitaj wszystkie trzy Powstania, ale od tamtej pory ulepiy tyle klusek i nakrciy tyle rolad, e mona by nimi nakarmi oba narody majce apetyt na Opolszczyzn. Takie jedzenie daje zadziwiajce rezultaty badawcze organizmu, zwaszcza w dziedzinie rozcigliwoci bony luzowej odka oraz przyswajalnoci takiej iloci cholesterolu, e ortodoksyjne dietetyczki z pism kobiecych na sam myl dostaj okropnych pryszczy Tymczasem o to chodzi. Na talerzu . ma by duo, smacznie i swojsko. Gdyby " Antek" nie poj tej olniewajco prostej prawdy, pewnie nazywaby si "Casa Antonio", serwowa rukol w towarzystwie marynowanych w winie kotlecikw jagnicych wielkoci paznokcia i dawno byby kaputt. Brzuchomwca

czerwiec 2010

97

DUTY FREE
FELIETON

Jedzi po ludzku
JEDC, A RACZEJ STOJC W STOECZNYCH KORKACH, CZSTO ZASTANAWIAM SI, KTO TYM MOIM WSPUCZESTNIKOM RUCHU DA PRAWO JAZDY, A PRZEDE WSZYSTKIM WEDUG JAKICH ZASAD SZKOLI ICH NA KURSACH PRZED EGZAMINAMI? laczego przez zielone wiato na skrzyowaniu mog przejecha najwyej trzy auta? Dlaczego, mimo obowizywania ruchu prawostronnego, Polacy permanentnie podruj lewym pasem z prdkoci 50 km/h? Takich dlaczego mona zadawa bez liku, dlatego te postanowiem przekona si na wasnej skrze, jak to wspczenie robi si prawo jazdy . Przeczytawszy dziesitki reportay ujawniajcych skandale apwkarskie wrd egzaminatorw, naogldawszy si programw interwencyjnych z ukryt kamer i kopert w tle postanowiem przystpi, po trzech latach jazdy bez uprawnie, do wymarzonego egzaminu. Znudzi mi si bowiem ten codzienny dreszczyk emocji, gdy mijaem na drodze czy przy poboczu patrol drogwki. Cho przyzna musz, e najtrudniejsze byo poskromienie moich 250 wciekych woskich koni, by jedzi zgodnie z przepisami. Gorzaeczka czy punkciki? To pytanie syszaem najczciej przygotowujc si do testw. Punkciki, punkciki, po gorzaeczce z zasady nie prowadz uspokajaem instruktora zasiadajc za kkiem yarisa z elk. Instruktora, ktry, co si pniej okazao, prawo jazdy posiada krcej ode mnie. Jeli komu przydarzy si podobna przygoda, niech pamita o jednym, a raczej nie pamita o tym, co przyswoi sobie przez lata szoferskiej praktyki i tysice przejechanych kilometrw. Inaczej szybko przekona si, e zdanie w kraju nad Wis egzaminu uprawniajcego do prowadzenia pojazdw jest trudniejsze ni zdobycie w F1 Grand Prix Monaco. Poza tym, warto zaopatrzy si w co, co dziaa jak valium albo inny rodek

przymulajco-uspokajajcy W innym . wypadku czekaj was tygodnie pyrrusowej walki, a na koniec zamieszkanie w WORDzie. Czyli to, co przydarzyo si red. Izie Kosmali z tygodnika NIE, ktra do egzaminu podchodzia chyba z siedem razy Kocham motoryzacj, jed . od maego, prawko robiem jako niepenoletni eksternistycznie, nie mog wic pozwoli sobie na tyle podej. Troch obciach. No tak, ale 22 lata temu egzaminowa mnie zagorzay fan Pink Floyd, wic nasza jazda zostaa doceniona nawet przez smutnych panw w radiowozie jeszcze z napisami Milicja na burtach, ktrzy zwinli nas za przekroczenie prdkoci na Ksicej w Warszawie. Teraz za cay egzamin jest rejestrowany za pomoc urzdze audiowizualnych na twardym, zaplombowanym dysku, wntrze maej toyoty a roi si od kamer i mikrofonw. Big Brother na caego. Dobrze, e z racji wykonywanego zawodu jestem oswojony z takim sprztem. Podstawowa zasada to przemieni si na tych kilka godzin w rasow blondynk, posiadajc najwyej o dwa zwoje mzgowe wicej od kury i wyobrazi sobie, e siedzimy np. za kierownic hondy jazz albo innej skody fabii. Mimo szeciobiegowej skrzynki biegw trzeba zapomnie o dwch ostatnich. Prdko jazdy to do wyboru 30 albo 50 km/h i s to wartoci wite jak niedzielne poudnie dla Polakw. Tu uratuje nas valium. Dlatego te strategicznie wybraem egzamin o godz. 17, czyli w czasie najwikszych korkw. Przynajmniej nie bdzie mnie korci, by za bardzo wciska peda gazu. Nawet jak bym chcia, to i tak nie pojad szybciej ni caa kolumna... Nie daj Boe, gdy na tecie kto bdzie chcia uprzejmie wpuci was na ssiedni pas czy pomc wczy si do ruchu. Bdzie po ptokach, bo wedle przepisw jest to

MARIUSZ GZYL DZIENNIKARZ RADIOWY I TELEWIZYJNY. PUBLICYSTA TV BIZNES

zwyke wymuszenie pierwszestwa! Nie daj Chryste Panie najecha cho centymetr na lini oddzielajc pasy ruchu. Oblana natychmiastowa. Oby Matka wita przypilnowaa, by wasze rce nieoderway si cho na moment od kierownicy, poza chwil zmiany przeoenia, itd., itp. I tak przez 58 minut pod okiem obiektyww i uchem mikrofonowych sitek. Paka mi si chciao, gdy wyjechalimy na wyjtkowo pust o tej porze al. Krakowsk wyposaon w trzy pasy ruchu jednokierunkowego i przez kilka kilometrw nie moga mi zadre stopa, eby yaris nie rozwin III prdkoci kosmicznej przekraczajc pidziesitk. Zdaem, obciachu nie byo. Obym widzia tu pana ostatni raz usyszaem od egzaminujcego mnie pana Satnisawa opuszczajc klaustrofobiczne wntrze yarisa. Teraz ju nie denerwuj si przeciskajc si w stoecznych korkach. To nie gromada gastarbeiterw spod Biaegostoku na warszawskich blachach, to by moe Bogu ducha winni warszawiacy, tyle tylko, e nikt im nie powiedzia, ani nie pokaza, jak jedzi po ludzku, czyli kierujc si zdrowym rozsdkiem. Dlatego nike s szanse, by Warszawa w rankingu najbardziej zakorkowanych miast przesuna si poza smutne podium.

98

czerwiec 2010