Klasyczny rachunek zdań

Gottfried Wilhelm Leibniz (1.07.1646 - 14.11.1716)

Leibniz zajmował się logiką formalną. Był jednym z niewielu myślicieli, którzy wprowadzili do niej
prawdziwie nowe, przewrotne pomysły. Powziął myśl matematycznego traktowania logiki. Stworzył
projekt uniwersalnego języka symbolicznego nazwanego ars characteristica jako ogólnej metody
zdobywania i osądzania prawdy. Łączyła ona analizę języka (gramatykę racjonalną) i analizę pojęć
(analizę logiczną). Jej istotą był przekład treści myśli (pojęć) i związków, które między nimi zachodzą,
na język znaków i związków między znakami. Ostatnim etapem w konstrukcji ars characterisica miało
być zastąpienie znaków – nazw symbolami i ujęcie związków między nimi na wzór operacji
matematycznych, tak aby rozumowania przybrały postać rachunków logicznych.

1 – symbol prawdy
0 – symbol fałszu
p – zdanie
q – zdanie
r – zdanie
s – zdanie

Prawda i fałsz to wartości logiczne zdania. (zdanie ma dwie wartości logiczne)

Litery zdaniowe: p1, p2, p3…

p, q, r, s…
W każdym ludzkim języku istnieje negacja, nie tylko w mówionym ale także w języku migowym.

1) Wyrażenie „nieprawda, że” nazywamy funktorem negacji i symbolicznie oznaczamy znakiem

„~” lub „┐” i rozumiemy go zgodnie z tabelką:

p ~p
0 1
1 0

Nieprawda, że (3<2).
~ p

Logika trójwartościowa dopuszcza zdania, które nie są ani prawdziwe, ani fałszywe, ale w przyszłości
mogą być prawdziwe lub fałszywe.

( p, ~p) – para zdań sprzecznych. Oba nie mogą być prawdziwe ani fałszywe, tylko jedno może być
prawdziwe lub fałszywe.

2) Wyrażenie „i” nazywamy spójnikiem koniunkcji i oznaczamy symbolem „Λ” lub „·” bądź też
„&”i rozumiemy go zgodnie z tabelką:

p q pΛq
0 0 0
0 1 0
1 0 0
1 1 1

Zdam egzamin z prawa i zdam egzamin z logiki. (zdanie złożone)

p q
Wartość logiczna koniunkcji dwóch zdań jest równa iloczynowi wartości logicznych zdań
składniowych. Koniunkcja zachowuje się jak iloczyn logiczny.

3)
Nie zdam logiki i nie zdam prawa.
~ p Λ~ q

~ p Λ ~ q Koniunkcja dwóch negacji (nie zdam i jednego i drugiego).

4)
Nieprawda, że (zdam logikę i zdam prawo)
~ ( p Λ q )

~ ( p Λ q ) Negacja koniunkcji (nie prawda, ze oba zdam).

5)
Nieprawda, że uczyłeś się systematycznie i nie umiesz.
~ ( p Λ~ q )
~ (pΛ~ q)

Gdy zaprzeczamy zdaniu prostemu to mówimy „nie” , jeżeli zaprzeczamy zdaniu złożonemu mówimy
„nieprawda, że”.

6) Wyrażenie „lub” nazywamy spójnikiem (funktorem) alternatywy i oznaczamy symbolem „V” ,

„+” bądź „Apq” i rozumiemy zgodnie z tabelką:

p q pVq
0 0 0
0 1 1
1 0 1
1 1 1

Zdam prawo lub zdam logikę.

„lub” – alternatywa nierozłączna, co najmniej jedno z dwojga musi być prawdą (alternatywa
zwykła)

7)„Albo p albo q” - alternatywa rozłączna „ p ┴ q” ; „ ”(dokładnie jedno z dwojga)

8) „p albo q” – dysjunkcja „p/q” (co najwyżej jedno z dwojga)

p q p ┴q p/q
0 0 0 1
0 1 1 1
1 0 1 1
1 1 0 0
9)
Jeżeli zabili go to nie żyje.
p q
Jeżeli nauczysz się logiki to zdasz egzamin z tego przedmiotu.
p q
Jeżeli p to q.
Wyrażenie „jeżeli p to q” nazywamy implikacją o poprzedniku p (przyczyna) i następniku q
(skutek) oznaczamy „pq” i rozumiemy zgodnie z tabelką:

p q p
q
0 0 1
0 1 1
1 0 0
1 1 1

Implikacja to warunek a nie konieczność.

10) „Wtedy i tylko wtedy gdy” nazywamy spójnikiem równoważności, oznaczamy symbolem „
↔” , „≡” i rozumiemy zgodnie z tabelką:
p q p↔q
0 0 1
0 1 0
1 0 0
1 1 1