13.01.05 Wykad Metody bada socjologicznych, data:13.01.

05, temat: ANALIZA TRECI Polega na szukaniu informacji, ktre zostay zarejestrowane, zapisane (niekoniecznie przez badacza). Analizuje tre i form przekazu. Jest to niereaktywna metoda bada (nieinwazyjna) badacz nie wpywa na zachowanie badanych, jest wyczony z interakcji. rda: - ksiki - czasopisma - wiersze - gazety - listy - prawo - dokumenty - rejestry szpitalne - podrczniki - pamitniki - programy TV - reklamy Historia metody: - B. Berelson po zebraniu sporej iloci analiz zawartoci, wykonanych w latach 1941-43, opublikowa prac, w ktrej zaproponowa definicj metody, ktra pniej staa si klasyczn. - Wczeniej z tej metody korzystali rwnie Znaniecki i Thomas. Analiza treci:
ILOCIOWA

zdefiniowana przez Berelsona jako: technika badawcza suca do 1)obiektywnego, 2)systematycznego i 3)ilociowego opisu jawnej zawartoci komunikatw (wypowiedzi, przekazw, tekstw). 1) Obiektywizm oznacza, e ten sam wynik winno uzyska dwch lub wicej niezalenie od siebie pracujcych badaczy 2) Systematyczno oznacza, e analiza zawartoci winna by w kadym punkcie systematyczna: wyboru materiau, zastosowania narzdzi, opracowania statystycznego. 3) Ilociowa opiera si na klasyfikacji i liczeniu elementw Zarzuty: - analiza jawnej treci ogranicza cao treci zawartej w przekazie, jej kontekstualno, badanie gbi przekazu. Sposoby analizowania (poziomy): - cechy samej treci - nadawca wnioskowanie o autorze - analiza odbiorcw danej treci (o skutkach oddziaywania tej treci na odbiorcw) Mona porwnywa, bada:

materiay z rnych rde (np. pochodzce z Ameryki i z Niemiec) materiay powstajce w rnym czasie intencje, cechy psychiczne nadawcw

Kategorie analizy wg Berelsona: 1. Co si twierdzi: - przedmiot (Czego dotyczy przekaz?) - Kierunek (Czy przedmiot ten zosta potraktowany korzystnie czy nie?) - Przesanki oceny kierunku (Na jakiej podstawie przedmiot zosta tak a nie inaczej oceniony?) - Wartoci (Jakie cele i denia ujawnia przekaz?) - Metody (Jakie metody stosuje si do realizacji owych celw?) - Cechy (Jakie s cechy postaci wystpujcych?) - Postacie (Kto podejmuje dziaanie?) - Autorytet (W czyim imieniu wygasza si tezy?) - Pochodzenie (Gdzie zrodzi si przekaz?) - Adresat (Do kogo przekaz jest gwnie skierowany?) 2. Jak si twierdzi: Forma wypowiedz Sposb formuowania (Jaka jest gramatyczna czy skadniowa jednostka analizy?) Intensywno (Z jak sia zostaa wypowied sformuowana i ile zawiera emocji?) Skuteczno (Jaki jest charakter wypowiedzi z punktu widzenia funkcji propagandowych?)

Nie wszystkie kategorie musz by uyte w danym badaniu, badacz ma prawo dokona wyboru. JAKOCIOWA wyszukiwanie drugiego dnia, prba dotarcia do treci ukrytych.

Model analizy socjologicznej wg Gerbnera 1. Istnienie dotyczy kwestii obecnoi/braku okrelonych zagadnie czstoci ich wystpowania 2. Priorytety jaki nacisk kadzie si na poszczeglne wtki, tematy, zagadnienia. 3. Wartoci jakie tendencje mona przypisa badanym problemom, mierzy ich ukierunkowanie. 4. Relacje zjawisk bada np. zaleno przyczynow, uwzgldnia czas ukazania si przekazu, kontekst. Szczegy techniczne analizy treci: 1. Wyodrbnienie jednostek badawczych najmniejszych elementw treci wystpujcych w przekazie (np. sowo, temat, posta, akapit, cm2 powierzchni gazety, jednostka czasu-sekunda, minuta)

2. Wyznaczenie jednostek kontekstowych na ich tle pojawiaj si pojedyncze jednostki badawcze, jest to wikszy fragment, ktry bdziemy analizowa, ktry nadaje sens naszej jednostki badawczej. 3. Wyznaczenie kategorii badawczych Kategorie wg Nachmias 1. Co si twierdzi: przedmiot (Czego dotyczy komunikat?) kierunek (pozytywny czy negatywny) podstawy klasyfikacji wartoci metody cechy aktor (Kto podejmuje okrelone dziaania?) autorytet pocztek (Gdzie rozpocz si komunikat?) miejsce (Gdzie przebiegaj okrelone dziaania?) konflikt (Jakie s rda i poziomy konfliktu?) zakoczenie (Jak kocz si konflikty? Czas (kiedy okrelone dziaanie nastpio 2. Jak si twierdzi: formy lub rodzaje komunikacji (np. radio, gazeta, rozmowa, telewizja) forma wypowiedzi rodki (jakie wykorzystano rodki retoryczne lub perswazyjne?)

4. Kodowanie do kadej kategorii jednostki analizy. 5. Dobr prby jednostek analizy w zalenoci od tego jak analiz treci (jakociow czy ilociow).
43. Analiza treci wg B. Berelsona: (na podstawie rozdz.6. z Metod bada socjologicznych St. Nowaka) Berelson zajmowa si omwieniem rozwoju analizy treci w badaniach nad rodkami masowej informacji. Proponuje on nastpujc definicj: Analiza treci jest technik badawcz suc do obiektywnego, systematycznego i ilociowego opisu jawnej treci przekazw informacyjnych. Berelson opracowa schemat klasyfikacyjny, dajcy w sumie 16 rnych typw zastosowania analizy treci materiau sownego. Berelson wyrnia 3 rne sposoby podejcia do analizy materiau symbolicznego: I. Badacz interesuje si gwnie cechami samej treci. II. Badacz na podstawie analizy treci prbuje sformuowa wnioski o autorze treci, bd te wnioski dotyczce czynnikw t tre wyznaczajcych. III. Badacz interpretuje tre po to, aby dowiedzie si czego o cechach jej odbiorcy. Kade z bada moe, ale nie musi, zawiera wicej ni jedno z wyej wymienionych poj. Ad. I. Podejcie to moe prowadzi do skoncentrowania uwagi na samej treci, bd na formie, w jakiej jest ona podana. Berelson wyrnia 6 rodzajw zastosowa analizy treci dotyczcych gwnie rzeczowej zawartoci materiaw.: 1) Analiza trendw w przemianach treci przekazw informacyjnych.

2) Badania nad rozwojem nauki. Jeli chcemy ustali, jakim zmianom ulega tre przekazw informacyjnych pod wpywem czasu to konieczne jest zastosowanie metody doboru porwnywalnych prb reprezentujcych cao materiau na odpowiednich przekrojach czasowych oraz zastosowanie dla caoci materiau tych samych zasad klasyfikacji. W tych pierwszych dwch zastosowaniach tej metody porwnuje si materiay z rnych okresw czasu. 3) Badania rnic w treci przekazw informacyjnych rnych narodw. 4) Porwnywanie rnych rodkw masowej informacji. W tych dwch zastosowaniach porwnuje si materiay pochodzce z rnych rde. 5) Konstruowanie i stosowanie wzorcw waciwej informacji. Przy tym zastosowaniu podejmuje si ocen zawartoci przekazw informacyjnych z punktu widzenia pewnych standardw przyjtych przez badacza. 6) Techniczna pomoc w prowadzeniu bada. Tu Berelson wskaza 2 najczstsze zastosowania: kodowanie wywiadu swobodnego oraz analiza wzajemnych oddziaywa midzy ludmi. Nastpnie Berelson wymienia 3 rodzaje zastosowa analizy treci, ktre czy zainteresowanie form, w jakiej ta tre jest podana: 7) Analiza technik propagandowych.- podejmowana czsto dla wykrycia, a jaki sposb propagandysta prbuje ksztatowa opini publiczn. Badano tu dwie grupy technik: rodzaje i tre stosowanych apeli chwyty propagandowe zainteresowa ulepszenia stopnia zrozumiaoci przekazw pisemnych.

8) Analiza czytelnoci przekazw informacyjnych wyrasta z praktycznych 9) Wykrywanie cech stylistycznych najczciej spotykany w badaniu literatury.
Ad. II. Berelson wyrnia kolejne typy zastosowa analizy treci prezentujce rne sposoby, za pomoc, ktrych badacze starali si uzyska portret respondenta przez analiz jego wypowiedzi. 10) Stwierdzenie intencji innych cech osoby wypowiadajcej si. 11) Diagnoza cech psychicznych osb 12) Diagnoza cech psychicznych grup ta kategoria zastosowa analizy treci interesowaa gwnie badaczy osobowoci, przy czym analizie poddawane byy wywiady kliniczne, teksty projekcyjne, biografie, dzienniki i inne dokumenty osobiste.

13) Wykrywanie akcji propagandowych

Ad. III. W trzeciej grupie bada posugujcych si analiza treci materia badany suy do wycignicia wnioskw na temat odbiorcy, dla ktrych s przeznaczone, bd te do oceny skutkw dziaania danego przekazu informacyjnego. Naley przy tym jednak zaoy, e przekaz wiernie odzwierciedla zainteresowania odbiorcw. Zaoenie takie nie ma jednak penego uzasadnienia empirycznego i jest uzasadnione o tyle, o ile niemoliwa jest bezporednia obserwacja samych odbiorcw.

14) Odzwierciedlenie postaw, de i wartoci (wzorw kulturowych) grup ludnoci. 15) Ujawnianie orodkw zainteresowa. Przy tym zastosowaniu naley przyj zaoenie, e istnieje mniejsza lub wiksza odpowiednio pomidzy treci rodkw masowej informacji i treci poznawcz odbiorcw, na ktrych te rodki oddziaywaj. 16) Analiza postaw i zachowa wywoanych przez rodki masowej informacji. Tu Berelson wskazuje trzy sposoby wykorzystywania analizy treci do badania oddziaywania przekazw informacyjnych. - analiza materiaw powstaych w reakcji na okrelony przekaz informacyjny.] - denie do uchwycenia zalenoci empirycznych pomidzy treci przekazu a reakcj na. - wyciganie bezporednich wnioskw co do skutkw dziaania treci bez uwzgldniania danych dotyczcych porednio sposobu reakcji. Celem analizy treci jest przeksztacenie surowych materiaw w dane, ktre mog by analizowane w sposb naukowy, aby mona byo na ich podstawie uzasadni pewne twierdzenia. Analiza treci musi by przeprowadzona tak, aby: a) dawaa materiay obiektywne, tj. powtarzalne b) ktre nadaj si do przeprowadzenia na nich pomiarw i analiz ilociowych c) s wane z punktu widzenia pewnej teorii d) wnioski, z ktrych mog by uoglniane poza zakres zebranego materiau. 44. Analiza treci: tekst, autor, odbiorca: (Na podstawie rozdz.8 z Wprowadzenia do metod socjologii empirycznej R. Mayntz) Analiz treci mona okreli jako technik badawcz, ktra w sposb zobiektywizowany i systematyczny ustala i opisuje cechy jzykowe tekstw po to, aby na tej podstawie wnioskowa o niejzykowych wasnociach ludzi i agregatw spoecznych. Tekst moe by mwiony (np. nagrany na tam) i pisany. Analiz treci w szerszym znaczeniu mona stosowa take do przekazw nie wycznie sownych, np. do filmw czy plakatw reklamowych. Celem analizy treci jest identyfikacja i odpowiednia klasyfikacja treci lub znacze okrelonych konfiguracji jzykowych sw, zwrotw, wypowiedzi. Osoba dokonujca analizy opiera si z reguy na wasnym intuicyjnym rozumieniu jzyka, ogranicza si do jawnej treci tekstu, czyli do tego, co w okrelonym krgu jzykowym zazwyczaj lub tradycyjnie uznaje si za waciwe znaczenie danego sowa, wyraenia, itd. niezalenie od intencji mwicego czy piszcego. Z podejciem tym wie si jednak mylne zaoenie, e analizujcy rozumie znaczenie komunikatu tak, jak je pomyla nadawca i jak je rozumie odbiorca. Kolejny problem pojawia si, gdy charakterystyka treci, tzn. rodzaj i czstotliwo wystpowania elementw jzykowych o okrelonym znaczeniu, ma by podstawa do wnioskowania o zmiennych niejzykowych. Wnioski tego rodzaju mog dotyczy; a) nadawcy tekstu (jego intencji, systemu wartoci, cech osobowoci) b) zaoonych przez nadawc cech odbiorcy (poziomu wiedzy, zainteresowa, wartoci) c) przypuszczalnych reakcji odbiorcy na komunikat

d) cech systemu spoeczno- kulturowego w ktrym tekst powsta lub do ktrego jest adresowany (np. interesw klasy spoecznej, cnt i wartoci akceptowanych w danym spoeczestwie) W okrelonych przypadkach zalenoci takie mona bada czc analiz treci z innymi metodami badawczymi obserwacj czy wywiadem socjologicznym. Jednak analiz treci stosuje si, gdy zdobycie danych o zjawiskach niejzykowych nie jest moliwe w sposb bezporedni lub, gdy sdzi si, e ich ksztat jzykowy jest wskanikiem bardziej jednoznacznym ni jakiekolwiek inne dostpne wskaniki. Dla uniknicia interpretacji spekulatywnych i wycznie impresyjnych, wnioski w takich przypadkach musz znajdowa oparcie w teorii, ktra mwi, w jakich okolicznociach okrelone postawy, intencje, wartoci itd. Przyjmuj okrelone formy jzykowe. Jednak takiej teorii cigle nie ma, s jedynie hipotezy. Dlatego te trafno wynikw analizy treci w dziedzinie nauk spoecznych budzi czsto wiele wtpliwoci. (przyznam, e nie jestem pewna czy o to chodzio, ale nic innego nie znalazam, ewentualnie moe chodzi jeszcze o 3 sposoby podejcia do analizy treci, ale to jest omwione w punkcie poprzednim 43 ) 45.Kategorie analizy treci wg B. Berelsona (co si twierdzi i jak si twierdzi). (na podstawie rozdz.6. z Metod bada socjologicznych St. Nowaka) Dopki midzy badaczami nie bdzie zgody co do tego jakie aspekty materiau naley uwzgldni w opisie, trudno jest oczekiwa, i opisy badaczy bd zgodne. W literaturze posugujcej si metodami analizy treci pewne typy zmiennych (tj. zasady klasyfikacji uwzgldniajce te wanie aspekty materiau) uywane byy stosunkowo czsto. Berelson podzieli je na dwie kategorie: 1) Co si twierdzi 2) Jak si twierdzi W kadej z tych grup Berelson wyliczy zmienne po to, aby wskaza niektre kategorie, ktrymi ewentualnie mona si posuy w badaniach. 1. Co si twierdzi? a) Przedmiot czego dotyczy wypowied b) Kierunek czy przedmiot zosta potraktowany w wypowiedzi yczliwie czy nie c) Przesanki oceny kierunku, na jakiej podstawie oceniamy tak a nie inaczej kierunek wypowiedzi. d) Wartoci jakie cele i denia ujawnia porednio bd wyraa bezporednio wypowied. e) Metody jakie metody stosuje si do realizacji owych celw. f) Cechy jakie s cechy osb wystpujcych. g) Osoby dziaajce kto podejmuje dziaanie. h) Autorytet w czyim imieniu wygasza si tezy. i) Pochodzenie gdzie zrodzia si wypowied. j) Cel do kogo jest ona gwnie skierowana. 2. Jak si twierdzi? a) Forma wypowiedzi. b) Sposb sformuowania jaka jest gramatyczna czy skadniowa jednostka analizy. c) Intensywno z jak si zostaa wypowied sformuowana i ile emocji zawiera. d) Skuteczno jaki jest charakter wypowiedzi z punktu widzenia funkcji propagandowych.

Jeli chodzi o sposb analizy to obowizuj tu takie same zasady jak przy kadej analizie danych jakociowych. Tzn. po wybraniu i ustaleniu zasad klasyfikacji materiau przystpuje si do jego kodowania. Naley mie odpowiednie wskaniki i symbole dla kadej kategorii. Z reguy kodowaniem zajmuje si, co najmniej dwch pracownikw niezalenie od siebie. Po zakodowaniu materiau i przeniesieniu go na karty statystyczne, dokonujemy normalnych niezbdnych do weryfikacji naszych teoretycznych czy opisowych hipotez. 46. Wspczesne modele ilociowej analizy treci (struktury asocjacyjne). (Na podstawie rozdz.8 z Wprowadzenia do metod socjologii empirycznej R. Mayntz) Z ilociow analiz treci mamy do czynienia ju wwczas, gdy okrelamy czsto wystpowania pewnych treci w analizowanych tekstach. Same treci rwnie mona traktowa jako zmienne ilociowe. Analiza kontyngencji suy do okrelenia szczeglnej struktury asocjacji midzy rnymi pojciami. Stosuje si j przede wszystkim w odniesieniu do tekstw powstajcych spontanicznie, gdzie asocjacje nie s w sposb konieczny uwarunkowane wzgldami argumentacji, tzn. nadawca nie stosuje ich z rozmysem. Poniewa czstotliwo skojarze okrelonych sw w tekcie moe by rzecz przypadku, naley wyapa wyraenia wystpujce w skojarzeniu z czstotliwoci wykraczajc poza prawdopodobiestwo losowe. Analiza kontyngencji skada si z nastpujcych etapw: 1) W materiale tekstowym trzeba wyodrbni jednostki. Jeeli materia nie dzieli si na jednostki tekstowe w sposb naturalny (jak w gazetach na artykuy, w powieciach na rozdziay itp.) to naley podzieli go na jednostki mniej lub bardziej sztuczne. 2) Stosownie do pyta badawczych ustala si kategorie analityczne. Badanie moe dotyczy np. powiza midzy wyraeniami dobrobyt, postp, zwizek zawodowy, strajk. Ich odpowiedniki semantyczne rwnie byyby zaliczane do tych samych kategorii. Im bardziej szczegowo potraktowane s kategorie tym obszerniejszy musi by materia, w przeciwnym razie kontyngencje bd nieistotne. 3) Sporzdza si macierz danych, w ktrej zaznacza si obecno lub nieobecno odnonych wyrae w kadej jednostce tekstowej osobno. 4) Oblicza si wzgldn czstotliwo wystpowania kadej z kategorii analizy treci we wszystkich jednostkach tekstu cznie. Std mona obliczy warto oczekiwan wystpienia okrelonej kombinacji dwch kategorii. 5) Porwnuje si czstotliwo wzgldn kadej kombinacji dwch kategorii z odpowiedni wartoci oczekiwana. Jeeli warto wzgldna jest znaczco wiksza lub mniejsza ni warto oczekiwana, fakt ten mona przyj za wskanik ujawniajcej si w tekcie struktury asocjacji poznawczych. Jeeli czstotliwoci wzgldne rni si od wartoci oczekiwanych w stopniu nieistotnym, mona uzna to za wskazwk, e midzy wartoci semantyczn danych kategorii analitycznych nie wystpuje zwizek uwarunkowany struktur asocjacji. Analiza okrele wartociujcych zakad 4 warunki wstpne 1) Wyrnienie wyrae okrelajcych obiekty postaw (OP) i skadniowo z nimi powizanych okrele wartociujcych (OW) te obiekty. 2) Zidentyfikowanie konstrukcji rnych syntaktycznie jako rwnoznaczne. 3) Oceny dokonane przez rne osoby kodujce musz wykazywa wystarczajcy stopie zgodnoci. 4) Znaczenie wyrae wartociujcych nie moe pozostawia wtpliwoci. Etapy metody okrele wartociujcych:

1) Aby wykluczy wpyw postawy osoby kodujcej na proces analizy, wszystkie obiekty postaw, bdce przedmiotem analizy musz by zastpione semantycznie neutralnymi symbolami. 2) Wszystkie zdania zawierajce neutralne symbole OP przekada si na zdania proste, aby lepiej uwypukli okrelenia OW charakteryzujce OP. Stosuje si dwie formy zda prostych: a) syntaktyczne powizanie OP z czasownikowym lub przymiotnikowym OW np. XY zwyciy; b)syntaktyczne powizanie OP z innym OP, implikujcym ocen wartociujc np. XY pokona przestpc 3) Dla kadego OP, o ktrym badacz chce si dowiedzie jak jest oceniane, sporzdza osobn tabel kodow i nanosi na ni przeksztacone zdania zawierajce dotyczce go okrelenia. W kadym z tych zda ocen OP stanowicego jego przedmiot szacuje si ilociowo. Wartociujc tre kwalifikuje si jako pozytywn lub negatywn oraz okrela si ich intensywno od + 3 do 3. Nadawanie wartociom wag naley do osoby kodujcej. Ustalenie redniej oceny OP, wynikajcej z caego tekstu, wymaga na zakoczenie sporzdzenia indeksu, ktrego warto waha si midzy +3 a 3. Indeks pozwala porwnywa rne teksty.
TEMAT7:ANALIZA TRECI

R. Mayntz inni, Wprowadzenie do metod socjologii empirycznej, Warszawa 1985, s.192-211 Zaoenia i oglna problematyka analizy treci: w tym, co mwi i pisz ludzie daj wiadectwo swoim deniom, postawom, ocenom sytuacji, swojej wiedzy oraz milczco przyjmowanym zaoeniom otaczajcego wiata analiza materiau jzykowego pozwala wic na wyciganie wnioskw dotyczcych indywidualnych oraz spoecznych zjawisk niejzykowych aby owo intuicyjne rozumienie suyo celom analizy naukowej musi zosta: wyeksplikowane usystematyzoane zobiektywizowane Analiza treci to technika badawcza, ktra w sposb zobiektywizowany i systematyczny ustala i opisuje cechy jzykowe a wnioskuje o niejzykowych wasnociach ludzi i agregatw spoecznych. systematyczno to warunek trafnoci wynikw subiektywne i impresyjne interpretacje teksu s w sensie naukowym nierzetelne przed przystpieniem do analizy treci naley: dokona analizy empiryczno systematycznej (jzyk zrozumie) kontekst sytuacyjny Wnioski niejzykowe (zmienne): nadawca tekstu intencje system wartoci cechy osobowoci zaoone przez nadawc cechy odbiorcw, ktre bierze pod uwag formuujc komunikat

 poziom wiedzy, zainteresowa i uznawanych wartoci przypuszczalne reakcje odbiorcy na komunikat cechy systemu spo kult., w ktrym tekst powsta lub do ktrego jest adresowany wnioski musz znajdowa oparcie w teorii, ktra mwi, w jakich okolicznociach okrelone postawy, intencje, wartoci itp. Przyjmuj okrelone formy jzykowe Metody analizy treci Etapy analizy treci: 1) podbudowa teoretyczna o wyborze tej techniki powinien decydowa temat najwaniejsza przesanka sensownego posuenia si analiz jest: SFORMUOWANIE HIPOTEZY teoria dobr materiau tekstowego jakie teksty stanowi zbir generalny, z ktrego naley wybra materia do analizy, decyduj pytania badawcze MATERIA TEKSTOWY: powstay niezalenie zbiera dane o przeszoci (postawach, przekonaniach, systemach wartoci) proces zmian (rozcignity w czasie) powstay specjalnie (do konkretnego badania) badani tekstem musz stanowi reprezentatywn prb posugiwanie si prba jest konieczne rwnie w przypadku, gdy og tekstw jest zbyt duy do analizy caoci DOBR PRBY szczeglne problemy: zbir, z ktrego ma by wybrana moe uniemoliwia swobodne manipulowanie jednostkami zgodnie z zasad doboru losowego dlatego wybiera si na og metod doboru wielostopniowego (np. I wybr waciwych gazet, II wybr nr, III wybr artykuw na dany temat) Nastpuje operacjonalizacja zmiennych zawartych w hipotezach etapy: okrelenie jednostek tekstowych, ktre bd przedmiotem postpowania analitycznego opracowanie kategorii analitycznych jako podstawy klasyfikacji treci 3) Okrelenie jednostek analizy sowa czci zda zdania akapity } + kontekst artykuy ksiki audycje radiowe

 wybr zaley od tematu 4)Opracowanie kategorii analitycznych zmienne zawarte w hipotezach (wi konfiguracje jzykowe)kategorie treciowekonfiguracje jzykowe (stanowi wskaniki tych zmiennych) schemat kategorii analitycznych ma zawsze charakter wybirczy chodzi o odpowied na okrelone pytanie Budowa schematu kategorii logiczne wymogi zaczyna si od ustalenia wymiarw treci, ktra nas bdzie interesowa Wymogi formalne schematu kategorii: podzia na kategorie musie by dokonany wg jednolitej zasady klasyfikacji kategorie musz spenia warunek rozcznoci podzia na kategorie musi by wyczerpujcy Gotowy schemat: kada kategoriageneruje okrelon klas znacze zwizan z okrelonym wymiarem treci: kategoria (def. operacyjna)klasa podobiestwa semantycznego w toku klasyfikacji ostatecznie decyduje intuicyjne rozumienie jzyka przez osob dokonujc analizy Obliczanie, budowania indeksu, weryfikacja hipotez: porwnanie tekstw z punktu widzenia ich oglnej charakterystyki wymaga czsto sporzdzenia indeksu uwzgldniajcego zbiorczo te rne wymiary treci, ktre w schemacie analitycznym wystpuj oddzielnie w kocu za pomoc metod statystycznych weryfikuje si istotno stwierdzonych rnic, co oznacza potwierdzenie bd obalenie hipotez wyjciowych Trafno i rzetelno analiza treci jest rzetelna wwczas, gdy ta sama osoba dwukrotnie kodujc ten sam tekst lub rne osoby koduj go niezalenie od siebie uzyskuj te same wyniki Co wzmacnia rzetelno / ogranicza subiektywno? jednoczesne i precyzyjnie zdefiniowane kategorie wyrane reguy zaliczania analizowanych jednostek do poszczeglnych kategorii + przestrzeganie ustalonych regu postpowania przez osoby kodujce trafno analizy treci jest trudna do sprawdzenia w celu sprawdzenia trafnoci stosuje si: eksperyment grupy o znanych waciwociach trafno prognostyczn trafno teoretyczn Niektre metody ilociowej analizy treci z ilociow analiz treci mamy do czynienia wwczas, gdy okrelamy czstotliwo wystpowania pewnych treci w analizowanych tekstach

ANALIZA OKRELE WARTOCIUJCYCH METODA OGLNA: zaoenia 4 warunki wstpne: wskazanie wyrae okrelajcych obiekty postaw (rodzina, demokracja) i syntaktycznie (forma, budowa) z nimi powizanych okrele wartociujcych np. x jest dobry zidentyfikowanie konstrukcji rnych syntaktycznie jako rwnoznacznych (znaczenia te same) oceny dokonane przez rne osoby kodujce musz wykazywa wystarczajcy stopie zgodnoci znaczenie wyrae wartociujcych nie moe pozostawia wtpliwoci (kontekst) Etapy metody: najpierw wszystkie bdce przedmiotem zainteresowania obiekty postaw zastpione zostaj semantycznie neutralnymi symbolami (literami), aby wykluczy wpyw postaw osoby kodujcej na proces analizy nastpnie wszystkie zdania zawierajce neutralne symbole obiektw postaw przekada si wg przyjtej formuy na zdania proste, aby lepiej uwidoczni okrelenia wartociujce te obiekty postaw dla kadego obiektu postaw sporzdza si osobn tabel kodow i nanosi si na ni wszystkie przeksztacone zdania zawierajce dotyczce go okrelenia. Nastpnie w kadym z tych zda ocen obiektw postaw, stanowic jego przedmiot szacuje si ilociowo. ANALIZA KONTYNGENCJI suy do okrelenia szczeglnej struktury asocjacji (skojarzenia) midzy rnymi pojciami do tekstw powstajcych spontanicznie naley wyapa wyraenia wystpujce w skojarzeniu z czstotliwoci wykraczajc poza prawdopodobiestwo losowe Etapy: wyodrbnienie materiau tekstowego (podzielenie na jednostki) mniej lub bardziej sztuczne stosownie do pyta badawczych ustali kategorie analityczne sporzdzenie macierzy danych, w ktrej zaznacza si obecno lub nieobecno odnonych wyrae w kadej jednostce tekstowej oblicza si wzgldn czstotliwo kategorii w tekcie np. A = 70% a warto oczekiwana PAB =PA PB czstotliwo wzgldna a warto oczekiwana: jeeli czstotliwo wzgldna kombinacji jest znaczco wiksza lub mniejsza ni warto oczekiwana jest to wskanik ujawniajcej si struktury asocjacji poznawczych poniewa analiza kontyngencji nie uwzgldnia powiza syntaktycznych (skadniowych) midzy jednostkami jzykowymi, wic jednoczesne wystpowanie dwch jednostek nie dostarcza adnych informacji o rodzaju zwizkw semantycznych midzy nimi.

E.Babbie Badania spoeczne w praktyce, Rozdzia 11, Badania niereaktywne s 341 353 Badania niereaktywne metody badania zachowa spoecznych, nie wpywajcych na te zachowania, mierniki niereaktywne mog by zarwno jakociowe jak i ilociowe. 3 metody bada niereaktywnych: analiza treci analiza istniejcych danych statystycznych analizy historyczno porwnawcze ANALIZA TRECI jest badaniem zarejestrowanych ludzkich przekazw do form przekazu odpowiednich do takiego badania nale ksiki, czasopisma, strony www, wiersze, gazety, piosenki, obrazy przemwienia, listy, listy elektroniczne, wiadomoci na tablicach informacyjnych w Internecie, prawa i konstytucje, podobnie jak czci, z ktrych si one skadaj, lub zoone z nich zbiory Tematy odpowiednie dla analizy treci: analiza treci jest szczeglnie dostosowana do badania przekazw i do udzielania odpowiedzi na klasyczne pytanie w badaniach przekazw: kto mwi i co do kogo dlaczego z kim i z jakim skutkiem

 tematy mog dotyczy np. charakteru narodowego, pogldw politycznych czy procesu historycznego analiza treci jako sposb obserwacji wymaga przemylanego posugiwania si tym, co jest komunikowane Dobr prby w analizie treci: jednostki analizy to jednostka analizy ksztatuje zbieranie danych i ich analiz czsto jednostka obserwacji rni si od jednostki analizy np. jednostk analizy jest rodzina, a jednostka obserwacji pojedynczy jej czonkowie dobr prby w duym stopniu zaley od tego, co jest jednostk analizy, np. jeli jednostk analizy s ksiki to powinnimy dobra prb ksiek, nie biorc pod uwag ich autorw, moemy take dobiera podprby (prby z podkategorii) potrzebny jest schemat doboru prby, ktry bdzie zawiera wszystko, co jest potrzebne do obserwacji przy projektowaniu prby potrzebne jest okrelenie populacji, operatu losowania techniki doboru prby moemy wylosowa prb prost lub systematyczn warstwow grupow Kodowanie w analizie treci: istot analizy treci jest kodowanie to proces przeksztacania surowych danych (zgodny z logik konceptualizacji i operacjonalizacji) na dane w postaci standaryzowanej wg pewnych ram pojciowych, treci jawne i ukryte badacz posugujcy si analiz treci ma moliwo wyboru midzy trafnoci a rzetelnoci. kodowanie treci jawnych (widocznej, zewntrznej czci przekazu) jest analogiczne do uywania standaryzowanego kwestionariusza kodowanie treci ukrytych (gbokie znaczenie przekazu) np. ocena na ile dana powie jest erotyczna :). Metoda ta jest bardziej przydatna do wyodrbnienia gbokiego znaczenia przekazu, ale dzieje si to kosztem rzetelnoci i cisoci, zwaszcza gdy wicej ni jedna osoba koduje powie najlepsze jest uywanie obu tych metod konceptualizacja i tworzenie kategorii kodowych w przypadku wszystkich metod badawczych konceptualizacja i operacjonalizacja wymagaj powizania kwestii teoretycznych i obserwacji empirycznych. W tym zadaniu naley stosowa zarwno metod indukcyjna jak i dedukcyjn. Gdy testuje si zaoenia teoretyczne, to one powinny decydowa o doborze wskanikw. Gdy zaczyna si od okrelonych obserwacji empirycznych, naley dy do wyprowadzenia z nich oglnych regu powizanych z tymi obserwacjami, a nastpnie do zastosowania tych regu do innych obserwacji empirycznych tworzenie kodw w kontekcie teorii ugruntowanej (Bruce Berg) porwnane do ukadania ukadanki: def. operacjyjna kadej zmiennej zoona jest z wartoci, ktre j tworz wartoci te powinny by wyczerpujce i wykluczajce si wzajemnie w analizie treci mog by stosowane rne poziomy (nominalny, porzdkowy, interwaowy, ilorazowy) poziom pomiaru wynikajcy z przyjtej metody kodowania nie musi

odzwierciedla charakteru zmiennych zliczanie i zachowywanie zapisw ocena ilociowa danych wymusza dostosowanie operacji kodowania do przetwarzania danych, oznacza to , e kocowy produkt kodowania musi mie charakter liczbowy sposb zapisywania musi czyni jasne rozrnienia jednostek analizy i jednostek obserwacji w trakcie zliczania bdzie wane zarejestrowanie podstawy dokonywania oblicze analiza danych jakociowych testowanie przypadkw negatywnych jako technika jakociowego testowania hipotez (Bruce Berg): 1) zgodnie z teori ugruntowana rozpoczyna si od badania danych, ktre mog dostarczy oglnej hipotezy 2) poszukiwanie danych o wszystkich, ktre mogyby podway hipotez pocztkow 3) przejrzenie kadego przypadka, ktry podwaa hipotez i [(1) zrezygnowa z tej hipotezy lub (2) przyjrze si jak mona ja zmodyfikowa ] proces ten jest przykadem indukcji analitycznej jest to indukcja, bo zaczyna si od obserwacji i jest analityczna, bo wychodzi poza opis, by znale wzorce i zwizki midzy zmiennymi Mocne i sabe strony analizy treci: zalety 1) oszczdno czasu i pienidzy 2) bezpieczestwo atwiej jest powtrzy cz badania ni w innych badaniach 3) dopuszcza badanie dugotrwaych procesw 4) badacz rzadko ma jakikolwiek wpyw na przedmiot bada dot. wszystkich miernikw niereaktywnych wady ograniczenie w zapisywaniu przekazw problemy z trafnoci mog si pojawi, jeli przedmiotem bada nie jest sam proces komunikacji jako taki konkretno materiaw badanych w analizie treci wzmacnia prawdopodobiestwo je rzetelnoci