Wstp

PHP i Flash s dla siebie stworzone. Oczywicie, Flash potrafi wprawi nas w zachwyt wasnymi siami, ale tworzenie zmieniajcych si, w peni interaktywnych witryn Flasha wymaga uzupenienia go siami zakulisowymi. Mwic najprociej, PHP jest bezpatnym i atwym sposobem osignicia tego celu. Dziki dugiej licie funkcji, potrafi on w znaczcy sposb zwikszy dynamik witryny Flasha, a niniejsza ksika jest wstpem do oceanu moliwoci, jakie daje wykorzystanie skryptw serwerowych. Podstawy PHP dla Flasha stanowi cz tego oceanu i poprowadzi Was w wybranym tempie.

Jak skonstruowana jest ta ksika

Ksika niniejsza skierowana jest do projektantw, a w szczeglnoci tych, ktrzy w swej pracy korzystaj z Flasha, cho moim celem bya zapoznanie Was z PHP w przyjazny, skoncentrowany na projektach, sposb. Z tego te powodu zakadam, majc na wzgldzie omawiane tu przykady, e kady Czytelnik dysponuje podstawow wiedz na temat Flasha, a poprzez zastosowanie PHP, zamierza rozbudowa tworzone witryny. Bez wzgldu jednak na to, czy Czytelnik jest mistrzem Flasha czy nowicjuszem, znajdzie tu pene wyjanienia odnoszce si do tego programu, pojawiajce si w caej ksice. Wierz w prostot, a zatem, w kadym rozdziale omawia bdziemy: Podstawy okrelonego aspektu tworzenia skryptw PHP. Potny, wielokrotnego uycia i w peni adaptowalny przykad aplikacji zintegrowanej z Flashem. Nacisk pooony bdzie nie na wtaczanie ogromnych iloci teorii, po ktrym Czytelnik zostanie pozostawiony sam sobie, ale raczej na pokazanie, w jaki sposb PHP uatwia ycie projektantom Flasha. Poka Wam, od pocztku do koca, czym jest PHP i, co waniejsze, jak korzysta z niego w celu tworzenia coraz to bardziej zoonych i ekscytujcych aplikacji sieciowych. W kadym rozdziale bdziemy pracowa na przykadzie prostego kodu, ukierunkowujc si na te elementy, ktre mog by potrzebne naszym witrynom., od filmw rejestracji i logowania, po pene forum Flasha bdzie to zestaw 12 wspaniaych aplikacji.

Style zastosowane w tej ksice

Aby uczyni tre ksiki bardziej przejrzyst, zastosujemy tu pewne konwencje typograficzne: Wprowadzajc nowy, istotny termin lub odwoujc si do okrelonego Rozdziau, wyrnimy tekst poprzez pogrubienie. Rne style bd zastosowane do zapisu tego, co wida na ekranie, fragmentw kodu, wanych fragmentw kodu, a take hiperczy i cieek dostpu. Jeli w tekcie pojawi si fragment, ktrego nie powinnimy pomin, zostanie on wyrniony w ten wanie sposb! Kiedy wic ujrzymy tak ramk, wytmy uwag! 1. 2. 3. I wreszcie, omawiajc przykady, bdziemy si trzyma sprawdzonych zasad: Napotykajc numerowan list czynnoci, wczamy komputer, przygotowujc si do dziaania. Wykonujc kolejne czynnoci, sprawdzamy zawarto rysunkw i diagramw, gdzie znajdziemy dodatkowe wskazwki. Po zakoczeniu, przystpujemy do testu!

Czego bdziemy potrzebowali w trakcie lektury niniejszej ksiki

Jedna z rzeczy, ktre dotychczas powiedzielimy na temat PHP, ktra prawdopodobnie jest szczeglnie zastanawiajca to fakt, e PHP jest jzykiem o otwartym rdle (czyli bezpatnym). Take najpopularniejszy serwer obsugujcy PHP, Apache, jest rwnie bezpatny. Podobnie, technologia obsugi baz danych MySQL, ktr PHP w peni obsuguje, jak si domylacie, jest take technologi o otwartym rdle! Teraz naleaoby pobra i zainstalowa PHP. W Dodatku A zaczyem obszerny zestaw instrukcji instalacyjnych dla rnych platform. Kady powinien z nich skorzysta, jeli dotychczas nie instalowa PHP w

sowim komputerze. Mwic oglnie, z ksiki tej mona korzysta na rne sposoby, czy to programujc, uruchamiajc i testujc skrypty na komputerze lokalnym (jeli kto nie bardzo wie, czym s skrypty serwerowe lub jest w tym temacie zupenym nowicjuszem, niech poczeka chwil, gdy zaraz zajmiemy si tym tematem)... czy te adujc skrypty i pliki FLA na serwer zdalny na przykad, na swj host sieciowy. W pierwszej opcji potrzebny nam bdzie lokalny serwer sieci Web. W systemie Windows moe to by PWS (Personal Web Server) lub IIS (Internet Information Service opcja sieciowa), ktre powinny by dostpne na dysku instalacyjnym Windows CD lub na witrynie Windows. Platformy Windows, Unix i Mac pozwalaj rwnie uruchamia Apache, popularny serwer o otwartym rdle. Pene instrukcje instalacji Apache znajdziemy w Dodatku A. Jeli korzystamy ze zdalnego hosta, testy moemy wykonywa lokalnie, ale do tego musimy dysponowa hostem, ktry obsuguje PHP i MySQL (ich liczba wci wzrasta). Dodatek C Zasoby zawiera list kilku oferentw. Naley take zainstalowa mechanizm obsugi baz danych MySQL, a instrukcje instalacyjne znajdziemy w Dodatku A. Jest jeszcze jedna rzecz, ktrej bdziemy potrzebowali. Kod PHP, podobnie jak HTML, moe by tworzony w dowolnym edytorze tekstu, takim jak Notatnik czy SimpleText lub jakimkolwiek, spord wielu, programw do edycji PHP. Programy takie wyposaone s w funkcje wyrniania skadni i kodowania kolorami, co znacznie uatwia tworzenie skryptw, a kilka przykadw takich programw wymienia Dodatek C. Pliki PHP zapisywane s z rozszerzeniem .php. Wszystkie powysze technologie dostarczane s wraz z pen dokumentacj i jeli natrafimy na problemy podczas instalacji, powinnimy skorzysta z pomocy oferowanej przez witryn www.phpforflash.com. W ten sposb dochodzimy do kolejnego zagadnienia...

Wsparcie kady go potrzebuje

Niniejsza ksika wydawnictwa Friends of ED ma pene wsparcie ze strony witryny www.friendsofed.com, jak i wasnej, www.phpforflash.com. Pliki rdowe do ksiki mog by pobierane z obu tych witryn. Ponadto, witryny te prowadz forum dyskusyjne, gdzie mona uda si w poszukiwaniu pomocy, inspiracji, czy te po prostu po to, by pogawdzi. Forum dostpne na www.phpforflash.com bdzie tematem jednego z pniejszych przykadw, a wic odwiedmy je i podzielmy si swoimi uwagami! Witryna PHP for Flash oferuje ponadto dodatkowe pliki i samouczki, uaktualnienia oraz liczne prezentacje dziaania przykadw opisywanych w ksice. Warto rwnie doczy do naszej listy wysykowej i podzieli si swymi plikami FLA, ktre zostan zaprezentowane na witrynie z chci zobaczymy, co osignlicie! Jeli Waszym celem jest osignicie penego profesjonalizmu, poprzez witryn Friends of ED moecie wymieni si uwagami z czoowymi projektantami, zasign informacji o innych ksikach, przeczyta przykadowe rozdziay i zrobi wiele innych rzeczy. Ta ksika, to tylko cz wikszej caoci. Jednake, napotykajc kopoty, czy te dowiadczajc problemw z okrelonym plikiem czy samouczkiem, a nawet wwczas, gdy poczujecie si zupenie zagubieni, przyjdziemy Wam z pomoc. Wystarczy pozostawi wiadomo na forum, skorzysta z formularza dziau cznoci z Czytelnikami lub wysa list elektroniczny pod adresem support@friendsofed.com nie pozwolimy Wam dugo czeka. Jeli nawet nie bdziecie mie problemw, podzielcie si z nami swymi spostrzeeniami. Piszcie na adres feedback@friendsofed.com jestemy tu dla Was i kady gos bdzie dla nas radoci! Po tym wstpie jestecie ju gotowi i prawdopodobnie nie moecie si doczeka, kiedy przejdziemy do omawiania PHP i wszystkich zagadnie, o ktrych wspominaem. Rozpocznijmy wic od krtkiego rysu historycznego na temat jzyka i pomwmy chwil o tym, czym s skrypty serwerowe.

PHP i skrypty serwerowe

Dotarszy do tego miejsca, kady z nas wie ju zapewne, e PHP jest jzykiem do tworzenia skryptw serwerowych. Wszystko piknie, ale wydaje mi si, e niektrzy zastanawiaj si, czym u licha s te skrypty serwerowe i do czego su. Odbdmy wic krtk podr w czasie, do chwili, gdy wszystko si zaczo poznajmy histori powstania PHP i przyczyny, dla ktrych sta si jednym z najpotniejszych i najpopularniejszych jzykw skryptowych.

PHP powsta pod koniec 1994 roku jako dzieo Rasmusa Lerdorfa. Pocztek daa mu kolekcja skryptw w jzyku Perl, ktra posuya panu Lerdorfowi do obserwacji osb, ktre zainteresoway si jego yciorysem (CV) udostpnionym w sieci. Nieuchronnie, podobne skrypty zapragnli stosowa inni. W odpowiedzi na liczne proby, Rasmus opublikowa pakiet nazwany Personal Home Page Tools, co miao miejsce w roku 1995. Na tym wczesnym etapie PHP by czym wicej ni tylko zestawem prostych narzdzi sieciowych jak ksiga goci, licznik czy inne gadety dopenionym prostym parserem makr. W poowie 1995 roku Rasmus cakowicie przeprojektowa parser. Doda do niego take modu interpretera formularzy, ktry zapewni PHP zdolno przetwarzania formularzy HTML. Cao zostaa ochrzczona jako PHP/FI czyli PHP2. Jednake, z powodw, ktre prawdopodobnie powinny pozosta owiane tajemnic, PHP nazwano take PHP Hypertext Preprocessor, co wprawio wszystkich w osupienie! Cho trudno poprze to dokadnymi danymi, szacuje si, e pod koniec roku 1996 PHP stosowano na ponad 15.000 witryn, a liczba ta przekroczya 50.000 w poowie 1997 roku. Rok 1997 przynis take zinstytucjonalizowanie PHP, gdy z przedsiwzicia indywidualnego, jzyk sta si przedmiotem prac specjalnej organizacji. Wizao si to z ponownym, cakowitym przeprojektowaniem parsera, co dao podwalny dla wersji PHP3. Skadnia jzyka zostaa udoskonalona, a dziki zapoyczeniom z jzykw C oraz Perl, jzyk sta si znacznie silniejszy i atwiejszy do nauczenia. Dodano ponadto API (ang. Applicatiion Programming Interface Interfejs programowania aplikacji), ktry pozwoli programistom zewntrznym na poszerzanie funkcjonalnoci PHP, poprzez tworzenie wasnych moduw. Wersja 3 wprawia w zachwyt wszystkich projektantw i programistw. Oto pojawi si bowiem atwy do zrozumienia jzyk skryptw serwerowych! Nie trzeba byo ju by geniuszem CGI, by mc tworzy liczniki, ksigi goci, formularze rejestracyjne czy te jakiekolwiek inne aplikacje serwerowe, ktre skadaj si na nowoczesne witryny sieciowe. Wersja 3 zmienia oblicze programowania, urzeczywistniajc ide dynamicznej zawartoci stron, oferujc przy tym prost skadni i moliwo komunikacji z bazami danych. Oczekiwania rozwoju PHP zapewniaj natomiast pojawianie si coraz to nowszych funkcji, w co zaangaowanych jest liczne grono programistw PHP. Rwnolegle z kilkoma pniejszymi wydaniami usuwajcymi bdy i poszerzajcymi wersj 3, dwch programistw, Zeev Suraski oraz Andi Gutman, ktrzy byli gboko zaangaowani w rozwj wczesnych wersji PHP, postanowia przeprojektowa PHP od podstaw. W rezultacie powsta mechanizm Zend, serce PHP4. Nazwa Zend zostaa utworzona z liter imion obu programistw (Zeev i Andi). Zend (PHP4) wnis wiele nowoci, a wrd nich zwikszenie wydajnoci jzyka (do 1000% w stosunku do PHP3), obsug obszerniejszego wachlarza bibliotek zewntrznych i rozszerze. Ulepszona zostaa take obsuga programowania obiektowego, z ktrym zapoznamy si w Dodatku B, o ile bdziecie mie na to ochot, po lekturze kolejnych niemal 500 stron!

Klient i serwer
Mwic najprociej, skrypt serwerowy to program wykonywany na serwerze, obsugujcy dania udzielenia informacji i zwracajcy bd generujcy na bieco dokumenty, w oparciu o wyznaczone kryteria - na przykad, witajcy mnie Welcome back Steve, gdy ponownie odwiedz witryn. Skrypt pozwala nam take uzyskiwa dostp do narzdzi znajdujcych si na serwerze, uzupeniajc je dodatkowymi funkcjami. Korzystajc z poniszych diagramw wskazemy rnice pomidzy daniami otwarcia normalnego pliku i skryptu serwerowego. Normalny proces odczytywania standardowej strony sieciowej wyglda nastpujco: Rys. str. 6: 1.danie otwarcia strony sieciowej Komputer klienta Serwer sieci Web 2.Zwrcona strona Web Cho jest to do uproszczony schemat caego procesu, prezentuje on gwne etapy otwierania strony sieciowej. Na pocztku klient (odwiedzajcy lub lego komputer) wysya pod adresem serwera danie otwarcia okrelonej strony. Nastpnie, przy zaoeniu, e strona ta istnieje, serwer odczytuje j z jej lokalizacji i zwraca klientowi. W ten sposb dziaa wikszo maych witryn (ale take niektre due), obsugujc strony i pliki. Strony takie okrela si czsto mianem "statycznych", gdy ich zawarto mona zmieni jedynie drog modyfikacji pliku HTML jest to przyczyn duego wysiku, gdy zawarto ta jest obszerna. Nawet wikszo witryn Flasha funkcjonuje w taki sposb, cho po zwrceniu strony, odrbne danie wdruje do pliku SWF.

Jednake, jeli dan stron jest skrypt serwerowy, na przykad PHP, proces zaczyna wyglda nieco inaczej. Rys. str. 7 1.danie otwarcia strony Komputer klienta Serwer sieci Web 2.Mechanizm PHP 3.Przetworzona i zwrcona strona Jak wida, danie wysyane jest przez klienta w normalny sposb, gdy klient nie wie i wcale nie musi wiedzie czy dany plik jest skryptem serwerowym, czy te zwyczajnym plikiem jak dziecko paczce w cukierni i krzyczce "Ja chc jednego". Gdy serwer odbiera danie, otwiera plik i przekazuje go mechanizmowi sewerowemu (w tym przypadku PHP). Strona jest przetwarzana przez mechanizm PHP, a zawarty w niej kod ulega wykonaniu przed zwrceniem do klienta. Na tym etapie procesu dziej si bardzo ciekawe rzeczy: wygenerowana zostaje dynamiczna zawarto, proste pliki mog zosta uyte jako cz zwracanego dokumentu i uruchomione mog by narzdzia zainstalowane na serwerze. Informacje mog by odczytywane z bazy danych lub innego rda, cho nie uwzgldnilimy tu pobierania danych zewntrznych dojdziemy do tego zagadnienia w Rozdziale 7. Skoro wiemy ju, czym jest PHP i omwilimy zalety uzupeniania statycznych witryn treciami dynamicznymi, moemy zaj si tworzeniem pierwszych stron w PHP. Tak naprawd, pierwsze kroki wykonamy dopiero w przykadzie opisanym w Rozdziale 1, a tymczasem zobaczmy jak proste s to zagadnienia.

Podstawy PHP
Zazwyczaj, kod PHP jest osadzany wewntrz pliku HTML, tworzc w ten sposb dynamiczn stron sieci Web. Poniewa jednak interesuje nas wycznie korzystanie z PHP, pominiemy w naszych skryptach kod HTML, cho poczymy go z PHP w Rozdziale 10 i 12, gdzie bdziemy tworzy sekcje administratorskie dla naszych aplikacji sieciowych! 1. Jeli dysponujesz ju zainstalowanym PHP i masz dostp do odpowiedniego serwera, otwrz swj ulubiony edytor tekstu i wpisz nastpujce dwa znaki: <? Jest to znacznik otwierajcy informuje on procesor PHP na serwerze, e bdzie mia do czynienia ze skryptem PHP. Kady skrypt musi zawiera par znacznikw <? ?>, pomidzy ktrymi znajduje si waciwy kod. 2. Teraz poznaj funkcj echo(), ktra stanowi prost metod nakazywania PHP przesanie informacji lub tekstu do klienta w celu wywietlenia. echo(); Jak si zapewne domylasz, wywietlany tekst znajduje si w nawiasach. Zwr te uwag na rednik na kocu wiersza jest on obowizkowym elementem kodu PHP. 3. Dopisz proste zdanie, ujmujc je w cudzysowy; moesz wpisa cokolwiek: echo("Hello and welcome to the site!"); 4. Teraz zakocz skrypt PHP, wpisujc nieodzowny znacznik zmykajcy: ?> Wszystko, co pozostao do zrobienia, to przesanie lub skopiowanie skryptu na serwer obsugujcy PHP. 5. Zapisz plik pod nazw basic.php, w gwnym katalogu. Katalog ten powinien by wyznaczony podczas instalacji. W przypadku serwera Apache, jest to zazwyczaj podkatalog htdocs w katalogu Apache. Jeli nie testujesz skryptu lokalnie, przelij go na swoj witryn.

6.

Na koniec, aby obejrze dziaanie nowego pliku, wpisz jego adres. Jeli odbywa si to lokalnie, wwczas w wikszoci przypadkw, adres powinien wyglda nastpujco: http://localhost.basic.php; jeli masz z tym problemy, zajrzyj do Dodatku A. Jeeli korzystasz z hosta zdalnego, po prostu wpisz jego adres, na przykad www.phpforflash.com/basic.php.

No dobrze, takie efekty mona uzyska we Flashu czy HTML w przecigu kilku sekund. Jednak te niepozorne znaczniki PHP otwieraj przed nami wiele drzwi i umoliwiaj osiganie fascynujcych rezultatw. Czy moglibymy wita odwiedzajcych, powracajcych na nasz witryn, po imieniu? Jest to bardzo proste: echo("Hello, $name, and welcome to the site!"); gdzie $name reprezentuje warto "cookie" (ciasteczka) czyli niewielkiej porcji danych, zapisanych wraz z imieniem osoby odwiedzajcej. Cookie tworzy si za pomoc pojedynczego wiersza kod, a korzystanie z ciasteczek zostanie szczegowo omwione w Rozdziale 6. Owe wartoci $ s dla nas bardzo istotne. S to bowiem zmienne, ktre mog przechowywa informacje dowolnego typu, od treci wpisanej przez uytkownika w polu tekstowym, poprzez wyniki oblicze serwerowych (na przykad, odczytu daty i godziny), po cae tabele z bazy danych. A jeli zechcielibymy pj dalej co jeszcze moglibymy zaoferowa odwiedzajcym poza imiennym powitaniem? Moglibymy udostpnia im wiadomoci z archiwum by moe nawet posortowane, za pomoc funkcji time, w taki sposb, by najwiesze zostay wywietlone na pocztku. Moglibymy te wywietla wiadomoci w oparciu o zainteresowania odwiedzajcego gdybymy poprosili go o okrelenie preferencji, mona byoby utworzy stron zawierajc artykuy interesujce uytkownika. A jeli chcielibymy odwiey wiadomoci? Czy naleaoby przepisywa skrypty? Nie... wystarczy, jeli uyjemy atwo edytowalnych plikw tekstowych, a wiadomoci bdziemy adowa za pomoc PHP w ten sposb plikw PHP nie trzeba bdzie modyfikowa nigdy. O tym, jak korzysta ze wszelkiego typu plikw zewntrznych, pomwimy w Rozdziale 7. A moe pozwolilibymy uytkownikowi na zachowywanie okrelonych fragmentw wiadomoci lub treci strony i ich pniejsze wywietlanie? Wystarczyoby wwczas zapisa te fragmenty w bazie danych, wraz ze szczegowymi informacjami dotyczcymi uytkownika, dziki czemu mgby on odczyta zachowane fragmenty w dowolnej chwili. Moglibymy te umoliwi uytkownikom przeszukiwanie wiadomoci w celu odnalezienia okrelonych tematw czy sw kluczowych. O tym, jak przeszukiwa pliki tekstowe, bdziemy mwi w Rozdziale 5, za w Rozdziale 9 zajmiemy si wyszukiwaniem w bazach danych.

Te znaczniki <? ?> s naszym kluczem do nieustannie zmieniajcej si, atwej w uyciu i odwieaniu informacji, ktre z atwoci moemy umieci w swoich projektach Flasha. Ksztatowa moemy kady aspekt wrae, jakie odnosi bd uytkownicy, zachcajc ich do wielokrotnych powrotw. W pierwszym rozdziale bdziemy si koncentrowa na obszarze dziaania Flasha, cho nawizania do niego bd bardzo czste w caej ksice. Na kocu pierwszego rozdziau zajmiemy si doskona, cho niewielk, aplikacj rejestracyjn, opisujc cz Flasha, fragment po fragmencie, a nastpnie zapoznajc si z prawdziw potg skryptw PHP, zanim wykonamy pierwsze kroki w kierunku penego zrozumienia szalonego wiata PHP. PHP uatwia praktycznie wszystkie zadania, jakie tylko wymylimy, a po lekturze kolejnych 450 stron, kady z Was zacznie si zastanawia, jak dawa sobie bez niego rad dotychczas. Statyka to dzie wczorajszy, PHP to dzie dzisiejszy, a jeli ksika ta bdzie czytana take jutro, tym wikszy bdzie Wasz sukces!