Druk nr 184

Warszawa, 26 stycznia 2012 r. SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VII kadencja

Pani Ewa Kopacz Marszaek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

Na podstawie art. 33 regulaminu Sejmu niej podpisani posowie wnosz projekt uchway:

- w sprawie uczczenia pamici Jana Rybkowskiego w 100 rocznic Jego urodzin.

Do reprezentowania wnioskodawcw w pracach nad projektem uchway upowaniamy pana posa Zbigniewa Pacelta. (-) Pawe Arndt; (-) Andrzej Biernat; (-) Andrzej Bua; (-) Jerzy Fedorowicz; (-) Krzysztof Gadowski; (-) Magdalena Gsior-Marek; (-) Artur Gierada; (-) Jarosaw Katulski; (-) Roman Jacek Kosecki; (-) Beata MaeckaLibera; (-) Konstanty Miodowicz; (-) Marzena Oka-Drewnowicz; (-) Maciej Orzechowski; (-) Witold Pahl; (-) Lucjan Marek Pietrzczyk; (-) Grzegorz Raniewicz; (-) Jakub Rutnicki; (-) Wojciech Sauga; (-) Wojciech Ziemniak

Projekt

Uchwaa Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia .. w sprawie uczczenia pamici Jana Rybkowskiego w 100 rocznic Jego urodzin.

W 100 rocznic urodzin Jana Rybkowskiego wybitnego polskiego reysera, pedagoga wielkiego Polaka i patrioty Sejm Rzeczypospolitej Polskiej czci Jego pami i wyraa uznanie dla Jego dorobku artystycznego.

Uzasadnienie
4 kwietnia 2012 roku przypada 100. rocznica urodzin Jana Rybkowskiego. Jan Rybkowski urodzi si 4 kwietnia 1912 roku w osadzie Bolesaww, ktra w 1916 roku zostaa wczona do Ostrowca a 1937 roku Ostrowca witokrzyskiego. Niedaleko byo z Bolesawowa do ostrowieckiego Rynku czy kocioa witego Michaa Archanioa, w ktrym Jan Rybkowski zosta ochrzczony. Jan by pierwszym z trzech synw Bolesawa i Kazimiery maestwa Rybkowskich. Pierwsze sze lat ycia Jan Rybkowski spdzi razem z rodzin w majtku Samkowo koo Smoleska, gdzie jego dziadek Jzef Czesaw Kostkowski by zarzdc. W domu dziadkw panowaa wspaniaa atmosfera, rodzinna i patriotyczna. Wieczorami dziadek czytywa gromadce dzieci dziea literatury polskiej, zapoznawa z histori zniewolonego kraju. Po odzyskaniu przez Polsk niepodlegoci, rodzina Rybkowskich powrcia w rodzinne strony. Zamieszkaa w Czstocicach. Wkrtce Jan Rybkowski zacz uczszcza do szkoy powszechnej w Czstocicach. Po ukoczeniu klasy IV w 1924 roku zosta uczniem liceum Chreptowicza. Tu spotka si ze znanymi pniej: Janem Piwnikiem ps. Ponury. Po roku nauki w liceum Chreptowicza, Jan Rybkowski powrci do szkoy w Czstocicach, ktr ukoczy w 1926 roku. Dalsz edukacj kontynuowa w szkole sztuk zdobniczych w Poznaniu, w klasie architektury wntrz. Dorywczo pracowa w teatrach i operze poznaskiej, kolejno jako goniec, stolarz, malarz, maszynista i inspicjent. Mia wwczas okazj doskonale pozna prac na scenie. Podczas jednej z przerw wakacyjnych, spdzonych w rodzinnych stronach, wykona pierwsz w yciu scenografi wraz z kostiumami do bani Czarodziejska jabo Ewy Szelburg Zarembiny. Po ukoczeniu szkoy w Poznaniu Jan Rybkowski zosta skierowany do podchorwki w Kielcach na synnej Bukwce. Suba nie bya jego powoaniem. W kocu trafi do kasyna wojskowego, gdzie realizowa si jako malarz. W 1935 roku nawiza wspprac z teatrem w Czstochowie, gdzie zosta zatrudniony jako scenograf. W 1936 roku przenis si do Warszawy. Pracowa dorywczo jako asystent dekoratora i scenografa w teatrach nalecych do Towarzystwa Krzewienia Kultury Teatralnej. Jednym z nich by Teatr Powszechny. W 1937 roku za rad Leona Schillera wstpi na Wydzia Reyserii Pastwowego Instytutu Sztuki Teatralnej w Warszawie. Studiowa razem z Jerzym Duszyskim, Danut Szaflarsk, Hann Bielick. Wsppracowa z Leonem Schillerem jako scenograf w Teatrze Ateneum w Warszawie, a take w teatrach dzkich. W tym czasie m.in. opracowa scenografi do przedstawienia dyplomowego Erwina Axera. W 1939 roku Rybkowski nawiza pierwsze kontakty z kinematografi. Znalaz si w ekipie Jzefa Lejtesa reyserujcego film Hania wg noweli Henryka Sienkiewicza, gdzie troszczy si o kostiumy i by rekwizytorem. Film nie zosta ukoczony wskutek wybuchu II wojny wiatowej. Z powodu wojny Rybkowski nie zdy take ukoczy wydziau reyserii Pastwowego Instytutu Sztuki Teatralnej w Warszawie. We wrzeniu 1939 roku Rybkowski zosta zmobilizowany. Nie bra jednak udziau w walkach z Niemcami. Los rzuci go do Biaegostoku. Tam pozna Lidi Witkowsk, sw przysz on. Po kapitulacji Niemiec hitlerowskich Rybkowski powrci do kraju. W maju 1945 roku przyby do Czstocic, gdzie oczekiwaa go ona. Wkrtce oboje przenieli si do odzi. Jan Rybkowski od razu nawiza wspprac scenograficzn z Teatrem Wojska Polskiego w odzi i Teatrem Syrena w Warszawie. W 1947 roku w systemie eksternistycznym ukoczy studia i uzyska uprawnienia reysera teatralnego. W tym samym roku podj prac w filmie. Jego spucizna filmowa jest imponujca i rnorodna. Obejmuje kilkadziesit filmw. Wrd nich s: filmy kostiumowe, dramaty wojennookupacyjne, filmy psychologiczne, fabularne i komediowe. Odznaczaj si one biegoci warsztatow i doborow obsad, wrd ktrej byy takie gwiazdy polskiej kinematografii jak: Hanna Bielicka, Beata Tyszkiewicz, Aleksandra lska, Andrzej apicki, Leon Niemczyk, Gustaw Holoubek, Anna Nehrebecka, Emilia Krakowska, Wadysaw Hacza, Grayna Barszczewska. Jan Rybkowski angaowa do swych filmw nie tylko znanych aktorw, ale take promowa mode talenty. Dwukrotnie sam sprbowa si jako aktor, wcielajc si w epizodyczne postacie. Rybkowski nakrci blisko czterdzieci filmw. Du popularnoci cieszyy si komedie: Sprawa do zaatwienia, Nikodem Dyzma z Adolfem Dymsz w roli gwnej oraz trylogia o przygodach Pana Anatola z kreacj Tadeusza Fijewskiego. Ale najwikszy rozgos i saw przyniosy mu przeniesione w mistrzowski sposb na ekran utwory literatury polskiej: Sposb bycia wg powieci Kazimierza Brandysa, Granica wedug powieci Zofii Nakowskiej, trzynastoodcinkowy serial Chopi i jego wersja kinowa wedug Wadysawa Reymonta, a take Dulscy na podstawie utworw Gabrieli Zapolskiej oraz Rodzina Poanieckich wedug Henryka Sienkiewicza. Za prawdziwe arcydzieo polskiej kinematografii uchodzi serial Kariera Nikodema Dyzmy opracowany wsplnie z Markiem Nowickim, ze znakomit rol Romana Wilhelmiego. Jan Rybkowski realizowa si nie tylko jako twrca filmowy, ale take pedagog. W 1972 roku zosta pracownikiem naukowym Pastwowej Wyszej Szkoy Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej

im. Leona Schillera w odzi. W latach 19741978 piastowa funkcj dziekana Wydziau Reyserskiego uczelni. Mia prawdziwy talent pedagogiczny. Studenci go uwielbiali, z sympati mwili o nim Tata Ryba. Wrd nich by m.in. Filip Bajon. Jan Rybkowski by wielokrotnie nagradzany za sw twrczo. Na swym koncie mia szereg prestiowych nagrd, m.in. nagrod I stopnia ministra kultury i sztuki za caoksztat dziaalnoci reyserskiej i pedagogicznej, ktr otrzyma w 1977 roku. Pomimo, i Jan Rybkowski opuci rodzinne strony jako mody czowiek, do koca swych dni czu si z nimi bardzo mocno zwizany uczuciowo. Z radoci powraca na witokrzysk ziemi. Bardzo lubi krci filmy w swoich rodzinnych stronach. W Zawichocie i Doach Biedrzychowskich nad Wis powstaway sceny do Gniazda. W Ostrowcu witokrzyskim i Czstocicach krcone byy Pierwsze dni wedug powieci jego kolegi Bogdana Hamery Na przykad Plewa. Premiera tego filmu odbya si 5 marca 1952 roku w ostrowieckim kinie Hutnik. W scenerii Sandomierza powstaway sceny do Spotkania w Bajce. Prapremiera tego filmu odbya si w kinie Bajka w Czstocicach. Ostatni raz Rybkowski przyjecha do Ostrowca w listopadzie 1987 roku, zmar tam 29 grudnia 1987 roku. Spocz na cmentarzu powzkowskim. Do reprezentowania wnioskodawcw w pracach nad projektem uchway upowaniamy pana posa Zbigniewa Pacelta.