Nr 17 grudzie 2009

eLearning Papers

Od redakcji Artykuy

Treci e-learningu Ari-Matti Auvinen Dowiadczenia z Giedy Zasobw Edukacyjnych dla szk w Europie Frans Van Assche, David Massart, Riina Vuorikari, Erik Duval, Bram Vandeputte, Peter Baumgartner, Birgit Zens & Fernand Mesdom Ocena jakoci e-learningu poprzez midzynarodow partnersk spoeczno recenzentw naukowych Ulf-Daniel Ehlers & Jochen Joosten Problem zapewnienia jakoci dla treci e-learningowych tworzonych w produkcji partnerskiej Ari-Matti Auvinen Pedagogicznie ukierunkowane kryteria oceny edukacyjnych zasobw internetowych Alivizos Sofos & Apostolos Kostas Wizualny i pedagogiczny projekt treci e-learningowych Olimpius Istrate

eLearning Papers

eLearning Papers jest publikacj portalu Komisji Europejskiej elearningeuropa.info, promujcego wykorzystanie technologii komunikacyjno-informacyjnych w ustawicznym ksztaceniu. Redakcja: P.A.U. Education, S.L. Email: editorial@elearningeuropa.info ISSN: 1887-1542

Teksty publikowane w eLearning Papers, o ile nie wskazano inaczej, podlegaj licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Uycie niekomercyjne-Bez utworw zalenych 3.0. Mog one by kopiowane, rozpowszechniane, odtwarzane i wykonywane pod warunkiem, e wskazany zostanie autor i czasopismo elektroniczne publikujce je, czyli eLearning Papers. Wykorzystanie komercyjne i prace zalene s niedozwolone. Peny tekst licencji jest dostpny na stronie http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0

Od redakcji: Treci e-learningu

Krajobraz treci e-learningowych znajduje si aktualnie w procesie interesujcych zmian. Rozwj nonikw cyfrowych oferuje zupenie nowe moliwoci zarwno dostawcom treci e-learningowych, jak i studentom, natomiast stae poszerzanie pasm telekomunikacyjnych umoliwia nieprzewidziane do tej pory sposoby wykorzystania materiaw multimedialnych (wideoklipy, audioklipy, symulacje, itd.) w treciach e-learningowych. Poza tym, biblioteki i inne zasoby cyfrowe sprawiaj, e dostawcy i studenci nie musz korzysta z fizycznych instytucji, do ktrych maj ograniczony dostp. Niemniej, jak wskazuj artykuy zamieszczone w tym numerze eLearning Papers, musimy jeszcze raz rozway wizualne i pedagogiczne wyzwania dla treci e-learningowych. Granice pomidzy dostawcami treci e-learningowych i uczniami stale zmieniaj si, w miar jak uczniowie wczaj si procesu tworzenia treci. Fascynujce przykady takie jak, Wikipedia, YouTube i MySpace, midzy innymi, pokazuj si i potencja produkcji partnerskiej i treci tworzonych przez uytkownikw w ksztaceniu. Tendencja produkcji partnerskiej podkrela potrzeb nowego spojrzenia na temat jakoci treci e-learningowych. W nadchodzcej przyszoci, treci ksztacenia bd tworzone przez duo szersz grup autorw, wrd ktrych wanymi dostawcami mog by firmy usugowe, muzea, nowe przedsibiorstwa, itd. Wymiana wrd tych jednostek moe by wietn okazj dla uczestnikw procesw edukacyjnych do zdobycia szerokiej oferty nowych i wartociowych zasobw. Jednak, mimo e atrakcyjne rozwizania technologiczne dostarczaj serii nowych moliwoci dla elearningu, dobry e-learning musi by wci dobrze zaprojektowany, wdroony i monitorowany. Istnieje wiele wanych aspektw penego pedagogicznego i instrukcyjnego opracowania, ktre musz by nadal analizowane. Interaktywno treci e-learningowych nie tworzy si sama; musi by starannie zaplanowana i wykonana. W zwizku z tym dostp do ksztacenia bdzie nadal gwnym wyzwaniem. Artykuy w tym numerze przedstawiaj jednolite podejcie do tematu. Artyku autorstwa Fransa Van Assche et al. opisuje projekt Giedy Zasobw Edukacyjnych, ktry ma na celu wymian zasobw edukacyjnych pomidzy szkoami w Europie. Ulf-Daniel Ehlers i Jochen Josten opisuj schemat certyfikatu jakoci dla e-learningu w dziedzinie tworzenia moliwoci rozwojowych. Aspekty jakoci treci wsptworzonych przez partnerw z tego samego rodowiska s poruszane w artykule AriMatti Auvinen. Natomiast Alivizos Sofos i Apostolos Kostas przedstawiaj w swojej pracy list kryteriw do ewaluacji edukacyjnych zasobw on-line. Na koniec artyku Olimpiusa Istrate analizuje wizualny i pedagogiczny aspekt projektowania materiaw e-learningowych. Dzikujemy wszystkim autorom za udzia w tym wydaniu eLearning Papers i yczymy wszystkim miej lektury. Ari-Matti Auvinen, HCI Productions Oy, Finlandia

eLearning Papers www.elearningpapers.eu ISSN 1887-1542 Nr 17 grudzie 2009 PL

Frans Van Assche, David Massart, Riina Vuorikari European Schoolnet, Belgia Erik Duval, Bram Vandeputte Uniwersytet Katolicki Leuven, Belgia Peter Baumgartner, Birgit Zens Uniwersytet Dunaju w Krems, Austria Fernand Mesdom Uniwersytet Hogeschool Bruksela, Belgia Aby pokona te trudnoci, Gieda Zasobw Edukacyjnych (ang. Learning Resource Exchange (LRE) zbiera treci edukacyjne od zaufanych dostawcw z caej Europy i udostpnia je zainteresowanym jednostkom. Podstawowe pojcia LRE, Gieda Zasobw Edukacyjnych, treci edukacyjne, materiay lekcyjne, wymiana treci, wielojzyczny, repozytoria, szkoy Europejskie, elearning, nauczyciele, portal Peny tekst
http://www.elearningeuropa.info/ files/media/media21208.pdf

Dowiadczenia z Giedy Zasobw Edukacyjnych dla szk w Europie

Nasza praca opisuje dowiadczenia z pierwszej pomylanej na szerok skal Giedy Zasobw Edukacyjnych dla szk w Europie. W zwizku z tym nie dotyczy autorstwa lub wykorzystania zasobw edukacyjnych, ale dostarcza ciekawych informacji dla wszystkich organizacji, ktre chciayby dziaa jako broker treci edukacyjnych, znajdujc odpowiedni ofert do kadego zapotrzebowania. Chocia istnieje wiele rezpozytoriw zasobw edukacyjnych, s one czsto niedostpne dla nauczycieli z wielu powodw, takich jak na przykad, brak wiedzy na temat ich istnienia, zrnicowane sposoby opisu treci, bariery jzykowe, itd. Aby pokona te trudnoci, Gieda Zasobw Edukacyjnych (ang. Learning Resource Exchange (LRE) zbiera treci edukacyjne od zaufanych dostawcw z caej Europy i udostpnia je zainteresowanym jednostkom. Wymaga to wdroenia serii rozwiza technicznych, w tym tak zwanych federacji repozytoriw z jednolitym profilem aplikacji dla wykorzystywanego standardu metadanych i serwisw walidacji. Jeli chodzi o treci edukacyjne, nasza praca porusza temat korzystania z licencji dla otwartych treci i trudnoci zwizanych z ich wdraaniem; indeksacji treci przez dowiadczonych profesjonalistw i przypadkowych uytkownikw; tumaczenia automatycznego i automatycznego generowania metadanych oraz postrzegalnych korzyci pedagogicznych dostarczanych zasobw. Poprzez implementacj i wykorzystanie portalu Giedy Zasobw Edukacyjnych, europejscy nauczyciele maj lepsze rozeznanie w zakresie wyszukiwania, przegldania i znajdowania odpowiednich zasobw edukacyjnych, przydatnych na lekcjach i mog doceni ponadjzykowe i ponadgraniczne wykorzystanie treci. Koncepcja portalu midzynarodowego jest take postrzegana jako wany instrument wymiany kulturalnej i poszerzania horyzontw, jeli chodzi o pozyskiwanie nowych pomysw edukacyjnych z innych krajw.

eLearning Papers www.elearningpapers.eu ISSN 1887-1542 Nr 17 grudzie 2009 PL

Ulf-Daniel Ehlers, Jochen Joosten Uniwersytet Duisburg-Essen, Niemcy Jak wskazuj wyniki szerokiej analizy, organizacje z dziedziny tworzenia moliwoci rozwojowych s bardzo zainteresowane uzyskaniem znaku jakoci.

Ocena jakoci e-learningu poprzez midzynarodow partnersk spoeczno recenzentw naukowych

Celem niniejszego artykuu jest przedstawienie modelu ewaluacji Open ECBCheck bdcego nowym certyfikatem i sposobem na podniesienie jakoci w dziedzinie tworzenia moliwoci rozwojowych w e-learningu. Model ten pomaga organizacjom tworzcym moliwoci rozwojowe oszacowa, jak skuteczne s ich programy i pozwala na stae ich doskonalenie poprzez partnersk wspprac i benchlearning (ksztacenie oparte na porwnywaniu i poszukiwaniu wzorcw). Model Open ECBCheck stwarza aktywne rodowisko kontroli jakoci, dajce jego czonkom wiele korzyci, z jednej strony poprzez udostpnianie narzdzi i wskazwek dla ich wasnej pracy, a z drugiej strony poprzez stworzenie moliwoci uzyskania znaku jakoci ich wasnej spoecznoci. Schemat certyfikatu zosta opracowany poprzez proces aktywnego uczestnictwa organizacji z dziedziny tworzenia moliwoci rozwojowych, ktre informoway na temat ich wymaga co do nowego certyfikatu. Nastpnie istniejce standardy i certyfikaty, takie jak UNIQUE, EFMD CEL, czy ISO/IEC 19796-1 byy poddawane ocenie, w celu ustalenia, czy odpowiadaj one tym wymaganiom oraz czy mona wykorzysta w nowym schemacie cz tych standardw i certyfikatw. W kocu, tak jak opisujemy w naszym artykule, zaproponowano projekt certyfikatu, zawierajcy opis architektury, definicj kryteriw jakoci i zwizanych z nimi wskanikw, jak rwnie opis procedury wydawania certyfikatu. Jak wskazuj wyniki szerokiej analizy, organizacje z dziedziny tworzenia moliwoci rozwojowych s bardzo zainteresowane uzyskaniem znaku jakoci. W wikszoci organizacje s zainteresowane narzdziem, ktre suyoby do szacowania i doskonalenia wydajnoci dziaania, pomagajc w zapewnieniu powodzenia programw e-learningowych i pozwalajc na analiz porwnawcz (benchmarking) z innymi organizacjami. Nasza analiza pokazuje rwnie, e organizacje w rny sposb rozpowszechniaj treci e-learningowe w ramach swojej dziaalnoci zwizanej z budowaniem moliwoci rozwojowych. Aby obj te rnice, stworzono dwa warianty znaku jakoci: dla pojedynczych programw i dla instytucji.

Podstawowe pojcia tworzenie moliwoci rozwojowych, certyfikat jakoci, e-learning, znak jakoci, benchlearning, narzdzia podnoszenia wydajnoci, zarzdzanie jakoci, Open ECBCheck, partnerska recenzja naukowa Peny tekst
http://www.elearningeuropa.info/ files/media/media21210.pdf

eLearning Papers www.elearningpapers.eu ISSN 1887-1542 Nr 17 grudzie 2009 PL

Ari-Matti Auvinen HCI Productions Oy, Finlandia W praktyce, uczniowie nie s ju tylko odbiorcami, tylko uczestnicz aktywnie w procesie ksztacenia i przez to maj na niego wpyw. Podstawowe pojcia treci edukacyjne, zarzdzanie jakoci, produkcja partnerska, treci tworzone przez uytkownikw, e-learning, QualityScape, tworzenie treci, edukacja oparta na partnerskiej wymianie, projekt QMPP Peny tekst
http://www.elearningeuropa.info/ files/media/media21212.pdf

Problem zapewnienia jakoci dla treci elearningowych tworzonych w produkcji partnerskiej

Produkcja partnerska i treci tworzone przez uytkownikw staj si wanymi elementami wspczesnego e-learningu, w oparciu o rozwj Internetu od jednokierunkowego kanau przekazu informacji do dwukierunkowego kanau komunikacyjnego. Najwaniejsz cech partnerskiej produkcji treci elearningowych, jest fakt, e uczniowie dziaaj take jako twrcy treci i e podzia pomidzy autorw i odbiorcw powoli zanika. W praktyce, uczniowie nie s ju tylko odbiorcami, tylko uczestnicz aktywnie w procesie ksztacenia i przez to maj na niego wpyw. Ten fakt wymaga take nowego spojrzenia na temat jakoci. Produkcja partnerska to nie tylko nowa forma tworzenia treci elearningowych, ale take metoda zachcania szerokiej grupy profesjonalistw do wsptworzenia treci edukacyjnych. Jakkolwiek, problem zarzdzania jakoci zwizany z tego rodzaju treciami, moe podway zalety tej metody. Aktualnie stosuje si szereg bardzo przydatnych narzdzi i metod postpowania, w celu podniesienia jakoci treci e-learningowych tworzonych w produkcji partnerskiej. Nasz artyku przedstawia metod QualityScape, opracowan prze Europejski Projekt QMPP, bdc wanym podejciem zapewniajcym jako treci e-learningowych tworzonych w wyniku produkcji partnerskiej. Podstawowym wnioskiem naszej pracy jest stwierdzenie, i jako jest wynikiem interakcji pomidzy partnersk wspprac przy tworzeniu treci cyfrowych i partnersk walidacj tych treci. Oglnie, gwnym zadaniem projektu jest opracowanie holistycznej metody produkcji partnerskiej, ktra umoliwiaaby skuteczne wykorzystanie tej wyjtkowej metody tworzenia treci.

eLearning Papers www.elearningpapers.eu ISSN 1887-1542 Nr 17 grudzie 2009 PL

Alivizos Sofos, Apostolos Kostas Uniwersytet Egejski, Grecja Skupiamy si na procesie uczenia si i nauczania i podchodzimy do jakoci jako do potencjalnej wartoci edukacyjnej treci. Podstawowe pojcia ocena treci, treci edukacyjne, ocena nauczycieli, tre o wysokiej jakoci, zasoby edukacyjne, kryteria oceny, kontrola jakoci Peny tekst
http://www.elearningeuropa.info/ files/media/media21214.pdf

Pedagogicznie ukierunkowane kryteria oceny edukacyjnych zasobw internetowych

Internetowe bazy danych zawierajce zasoby edukacyjne dla szk podstawowych wymagaj obiektywnej oceny dostarczanych informacji, podstawowego tworzywa wiedzy i podstaw badawczego zrozumienia wiata przez uczniw. Ocena zasobw jest wic niezbdna w procesie opracowywania takich baz danych, aby zapewni wysokiej jakoci repozytoria materiaw edukacyjnych dla nauczycieli i uczniw. W tym zakresie, projekt badawczy realizowany przez Uniwersytet Egejski w Grecji opracowa obszern list kryteriw oceny internetowych zasobw edukacyjnych, opart na analizie nauczycieli i studentw szk podyplomowych. W naszym artykule przedstawiamy list kryteriw oceny oraz podstawow metodologi, na ktrej opiera si ten system. W naszej pracy koncentrujemy si na procesie uczenia si i nauczania, rozwaajc ewaluacj z pedagogicznego punktu widzenia i teorii media-dydaktycznej. Tak wic, zasoby internetowe zdolne do wspierania aktywnego uczenia si poprzez wykorzystanie rnych mediw uwaane s za treci wysokiej jakoci. Skupiamy si na procesie uczenia si i nauczania i podchodzimy do jakoci jako do potencjalnej wartoci edukacyjnej treci. Gwnym wnioskiem naszego badania jest stwierdzenie, e zamiast prby przyjcia praktycznie niemoliwego uniwersalnego modelu oceny jakoci dla wszystkich dziedzin, w zwizku z ogromn iloci heterogenicznych informacji w Internecie, lepiej jest wykorzystywa rne modele dla poszczeglnych sektorw (na przykad, edukacja, ekonomia, kultura, itd.) w czasie caego cyklu ycia danej treci. Nasza praca przedstawia take kilka ciekawych spostrzee na temat postaw nauczycieli i kompetencji w zakresie korzystania z rnych mediw, opierajcych si na wynikach grup docelowych.

eLearning Papers www.elearningpapers.eu ISSN 1887-1542 Nr 17 grudzie 2009 PL

Olimpius Istrate Centrum Innowacji w Edukacji (TEHNE Rumunia) Projekt pedagogiczny wymaga podejmowania decyzji co do specyficznych procedur i zasad na kadym etapie procesu, od wyboru celw ksztacenia do strategii oceny. Podstawowe pojcia e-learning, projektowanie w sieci, prezentacja wizualna, projekt pedagogiczny, edukacja on-line, zasady ukadu wizualnego, wykorzystanie kolorw, projektowanie e-treci Peny tekst
http://www.elearningeuropa.info/ files/media/media21215.pdf

Wizualny i pedagogiczny projekt treci elearningowych

Zasoby i kontekst s wanymi wymiarami dla programw elearningowych. Wszystkie starania w dziedzinie edukacji w duym stopniu zale od sposobu przedstawienia treci, co jest warunkiem skutecznego percepcyjno-wizualnego uczenia si. Dlatego projekt materiaw pomocniczych dla e-learningu jest wanym elementem dla okrelenia ksztatujcej wartoci przekazu edukacyjnego. Niniejszy artyku ma na celu zwrcenie uwagi na kilka elementw zwizanych z wizualnym i pedagogicznym projektem materiaw edukacyjnych w rodowiskach cyfrowych, ze szczeglnym podkreleniem zasad projektowania treci, takich jak, rozplanowanie stron, ukad wizualny, wykorzystanie ilustracji i kolorw. Aby opracowa skuteczny e-learning, przeksztacenie zasobw edukacyjnych w e-treci musi odbywa si zgodnie z oglnie ustalonymi zasadami. Aby przyswoi i zinterpretowa (gwnie) wizualne treci, uczcy si w rodowiskach opartych na technologii rozwijaj seri procesw psychologicznych takich jak percepcja wizualna, skupienie uwagi, zrozumienie, motywacja, pami, mylenie i wiadomo. W celu stworzenia sensownej sytuacji edukacyjnej, skuteczny projekt musi opiera si na kilku podstawowych zasadach, ktre wspieraj zaufanie i komfort uczestnikw procesu, a przede wszystkim ich uczenie si. Projekt pedagogiczny wymaga podejmowania decyzji co do specyficznych procedur i zasad na kadym etapie procesu, od wyboru celw ksztacenia do strategii oceny. Podstawowe idee dotyczce wizualnego i pedagogicznego projektowania treci przedstawione w tym artykule, maj na celu stworzenie podstawy do przyszej refleksji i ewentualnej innowacji, ktre umoliwiyby nowe spojrzenie na e-learning, jego rozszerzenie i empiryczn walidacj jego podstaw, szczeglnie jeli chodzi o czsto przywoywany, ale nie do koca jasny temat: w jaki sposb zasoby cyfrowe i nowe narzdzia internetowe podnosz jako ksztacenia.

eLearning Papers www.elearningpapers.eu ISSN 1887-1542 Nr 17 grudzie 2009 PL