You are on page 1of 9

KLUB POSELSKI RUCH PALIKOTA

ul. Wiejska 4/6/8 00-902 Warszawa Warszawa, dnia 20 stycznia 2012 r. Grupa Posw na Sejm RP Klubu Poselskiego Ruch Palikota Szanowna Pani Ewa Kopacz Marszaek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej

Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. oraz na podstawie art. 32 ust. 2 Regulaminu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, niej podpisani posowie wnosz projekt ustawy:

- o zmianie ustawy Prawo o stowarzyszeniach

Na podstawie art. 34 ust. 1 Regulaminu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej do reprezentowania wnioskodawcw w pracach nad projektem ustawy upowaniamy Pana posa Roberta Biedronia.

projekt Ustawa z dnia . 2012 r. o zmianie ustawy Prawo o stowarzyszeniach Art. 1. W ustawie z dnia 7 kwietnia 1989 roku Prawo o stowarzyszeniach (Dz. U. Nr 20, poz. 104; z 1990 r. Nr 14, poz. 86, Nr 51, poz. 297, Nr 65, poz. 385; z 1996 r. Nr 27, poz. 118; z 1997 r. Nr 121, poz. 769; z 1998 r. Nr 106, poz. 668; z 2003 r. Nr 96, poz. 874, Nr 179, poz. 1750; z 2004 r. Nr 102, poz. 1055; z 2007 r. Nr 112, poz. 766; z 2011 r. Nr 112, poz. 654) wprowadza si nastpujce zmiany: 1) w artykule 10 ust. 1 pkt. 6 otrzymuje brzmienie: ,,6) sposb reprezentowania stowarzyszenia, a w szczeglnoci zacigania zobowiza majtkowych, a take warunki wanoci jego uchwa, 2) w artykule 42 po ustpie 2 dodaje si ustpy 3-7 w brzmieniu: ,,3. Wspwasno czonkw stowarzyszenia jest wspwasnoci czn. 4. Czonek stowarzyszenia nie moe rozporzdza udziaem we wsplnym majtku czonkw stowarzyszenia, ani udziaem w poszczeglnych skadnikach tego majtku. 5. W czasie trwania stowarzyszenia czonek stowarzyszenia nie moe domaga si podziau majtku wsplnego czonkw stowarzyszenia. 6. W czasie trwania stowarzyszenia wierzyciel czonka stowarzyszenia nie moe da zaspokojenia z jego udziau we wsplnym majtku czonkw stowarzyszenia, ani z udziau w poszczeglnych skadnikach tego majtku. 7. Za zobowizania stowarzyszenia czonkowie stowarzyszenia odpowiadaj solidarnie. Art. 2. Ustawa wchodzi w ycie po upywie 14 dni od dnia ogoszenia.

Uzasadnienie Ustawa o zmianie ustawy Prawo o stowarzyszeniach ma na celu uregulowanie statusu majtkowego stowarzysze zwykych oraz kwestii reprezentacji tyche stowarzysze przy zaciganiu zobowiza majtkowych. Poprzez za uporzdkowanie tych kwestii ma na celu umocnienie i upowszechnienie tej formy realizacji obywatelskiej wolnoci zrzeszania si w uproszczonej formie prawnej stowarzyszenia zwykego. W wyniku wprowadzenia zmian w ustawie: wspwasno czonkw stowarzyszenia przybierze charakter cywilnoprawnej wspwasnoci cznej; - uregulowana zostanie w sposb wyrany odpowiedzialnoci czonkw stowarzyszenia za zobowizania zwizane z dziaalnoci stowarzyszenia zwykego i ograniczona zostanie moliwo dochodzenia roszcze wierzycieli czonkw stowarzyszenia z udziau czonkw stowarzyszenia we wsplnym majtku czonkw stowarzyszenia oraz udziau w poszczeglnych skadnikach majtku stowarzyszenia; - przedstawiciel reprezentujcy stowarzyszenie zwyke uzyska moliwo zacigania w jego imieniu zobowiza majtkowych bez koniecznoci udzielania mu odrbnych penomocnictw przez wszystkich czonkw stowarzyszenia Obecnie istniejca regulacja ustawy z dnia 30 kwietnia 1989 roku jest wysoce niezadowalajca. Na skutek, z jednej strony, wadliwego sformuowania przepisu dotyczcego reprezentacji stowarzyszenia, a z drugiej strony pominicia przez ustawodawc kwestii uregulowania statusu prawnego rodkw pieninych gromadzonych przez czonkw stowarzyszenia zwykego i nabywanych na cele dziaalnoci stowarzyszenia rzeczy i praw majtkowych stowarzyszenia zwyke s form dziaalnoci spoecznej o charakterze epizodycznym, jeeli chodzi o czsto ich tworzenia i czas trwania. Paradoksalnie znacznie popularniejsza jest bardziej skomplikowana forma stowarzysze zarejestrowanych w KRS. Wadliwa regulacja prawna uniemoliwia, bowiem wykorzystanie formy stowarzysze zwykych do osigania celw zrzeszenia w formie uproszczonej i odformalizowanej, co do sposobu zaoenia oraz zasad prowadzenia dziaalnoci. Dzieje si tak, mimo, e stowarzyszenie zwyke, jako forma uproszczona, zarwno, co do formy zalegalizowania dziaalnoci, jak pod wzgldem organizacyjnym, z zaoenia powinny

wystpowa bardziej powszechnie od stowarzysze dziaajcych w formie stowarzysze zarejestrowanych. W wyniku wspomnianych wad uregulowania prawnego stowarzyszenia zwyke napotykaj w swej biecej dziaalnoci na przeszkody tak uciliwe, e ta forma zrzeszania si jest odrzucana przez osoby pragnce zaangaowa si w dziaalno spoeczn, jako niepraktyczna.. Pierwszy problem to wadliwe uregulowanie w ustawie Prawo o stowarzyszeniach kwestii reprezentacji stowarzyszenia zwykego. Do zagadnienia tego odnosi si artyku 40 ustp 2 ustawy rozpatrywany w zwizku artykuem 10 ust. 1 pkt. 6 ustawy. Artyku 40 wskazuje, e osoby pragnce zaoy stowarzyszenie zwyke uchwalaj regulamin dziaalnoci tego stowarzyszenia, okrelajc w szczeglnoci jego nazw, cel, teren i rodki dziaania, siedzib oraz przedstawiciela reprezentujcego stowarzyszenie. Tym samym przedstawiciel ma prawo reprezentowania stowarzyszenia zwykego. Na skutek wadliwego sformuowania treci artykuu 10 ust. 1 pkt 6 ustawy Prawo o stowarzyszeniach przedstawiciel nie moe jednak zaciga w imieniu stowarzyszenia zobowiza majtkowych. Przepis ten, cho, w zaoeniu swym, odnosi si jedynie do wskazania elementw statutu stowarzyszenia zarejestrowanego, dokonuje na uytek ustawy Prawo o stowarzyszeniach niezamierzonej przez ustawodawc modyfikacji znaczenia pojcia reprezentowanie. Zarwno w jzyku potocznym, jak i prawnym oraz jzyku doktryny prawa zakres pojcia reprezentowanie obejmuje wystpowanie w czyim imieniu, bycie przedstawicielem, skadanie w czyim imieniu owiadcze. W znaczeniu prawnym ,,reprezentowanie obejmuje skadanie owiadcze woli w czyim imieniu, obejmuje take umocowanie do zacigania zobowiza majtkowych (tak na przykad w ustawie - Kodeks spek handlowych) Ustawa Prawo o stowarzyszeniach w artykule 10 ust. 1 pkt. 6 zgodnie z jednolit opini doktryny (H. Izdebski, Fundacje i stowarzyszenia. Teksty i objanienia ze szczeglnym uwzgldnieniem zagadnie prowadzenia dziaalnoci gospodarczej, Warszawa, 1995, P. Suski, Stowarzyszenia w prawie polskim, Warszawa, 2002, P. Sarnecki, Prawo o stowarzyszeniach, Komentarz, Zakamycze, 2002) i orzecznictwa (postanowienie Sdu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 11 padziernika 2001 roku - I Aca 214/01, Orzecznictwo Sdw Apelacyjnych, 2003, Nr 1, poz. 1) wycza z zakresu pojciowego terminu ustawowego ,,reprezentowanie zaciganie zobowiza majtkowych. Dokonuje, bowiem, poprzez uycie sformuowania sposb reprezentowania stowarzyszenia oraz zacigania zobowiza majtkowych, wyczenia z zakresu reprezentowania - zacigania zobowiza 7

majtkowych.

Zaciganie

zobowiza taki

majtkowych

zostao,

bowiem

uyte mia

obok suy

reprezentowanie, a nie jako jego cz skadowa. Najprawdopodobniej sposb sformuowania przepisu wyszczeglnieniu w treci statutu zacigania zobowiza majtkowych, jako kwestii wymagajcej szczeglnej regulacji statutowej (Sylwester lusarczyk, Stowarzyszenie zwyke zaniedbany segment spoeczestwa obywatelskiego. Regulacja prawna, jej wady i drogi naprawy. w: ,,,,Nowy Lewiatan w poszukiwaniu lepszego pastwa, Kielce, 2007). Tym niemniej, zgodnie z dyrektywami wykadni w obrbie ustawy Prawo o stowarzyszeniach pojcie reprezentowanie nie obejmuje zacigania zobowiza majtkowych. Poniewa za artyku 40 ustp 2 odnoszc si do przedstawiciela stowarzyszenia zwykego, uywa okrelenia reprezentowanie, to przyjmuje si, e w ustawie Prawo o stowarzyszeniach majtkowych. Tym samym dla zacignicia zobowizania majtkowego w imieniu stowarzyszenia zwykego w obecnym stanie prawnym konieczne jest dodatkowe udzielanie przez wszystkich czonkw stowarzyszenia zwykego osobie reprezentujcej stowarzyszenie lub innej osobie penomocnictw do skadania owiadcze o zaciganiu zobowiza majtkowych w imieniu stowarzyszenia. Innym, alternatywnym, ale jeszcze bardziej niedogodnym praktycznie sposobem zacigania zobowiza przez stowarzyszenie zwyke jest uczestnictwo w czynnoci prawnej wszystkich czonkw stowarzyszenia. Stan taki jest nie tylko nieracjonalny, ale rwnie praktycznie niezwykle niedogodny i komplikujcy prowadzenie biecej dziaalnoci stowarzyszenia zwykego, z czym zawsze wie si zaciganie zobowiza majtkowych. Drugi problem utrudniajcy, a niekiedy wrcz uniemoliwiajcy dziaalno stowarzysze zwykych to uregulowanie statusu prawnego rzeczy i praw majtkowych nabywanych przez stowarzyszenia na cele jego dziaalnoci oraz zasad odpowiedzialnoci za zobowizania stowarzyszenia i za zobowizania czonkw stowarzyszenia. Stowarzyszenia te mog pozyskiwa na swoj dziaalno rodki ze skadek czonkowskich, jednak brak jest w ustawie Prawo o stowarzyszeniach okrelenia, jakiego rodzaju prawa przysuguj czonkom stowarzyszenia do tyche skadek oraz do rzeczy i praw majtkowych nabywanych w zamian za rodki pozyskane ze skadek. Wobec braku odmiennego uregulowania w ustawie Prawo o stowarzyszeniach do skadek oraz rzeczy i praw majtkowych nabytych na cele dziaalnoci stowarzyszenia stosuje si przepisy ustawy Kodeks cywilny o wspwasnoci w czciach uamkowych. zakres jego umocowania nie obejmuje zacigania zobowiza

Jest to forma w aden sposb nieprzystajca do specyfiki dziaania stowarzyszenia zwykego, komplikujca dziaalno stowarzyszenia i nie uwzgldniajca zmiennego skadu osobowego stowarzyszenia i osobistego charakteru wizi czcych czonkw stowarzyszenia. Istniejcy obecnie stan prawny umoliwia w kadym momencie danie przez czonka stowarzyszenia zwykego zniesienia wspwasnoci rzeczy i praw majtkowych nabytych przez stowarzyszenie zwyke, co z atwoci moe kompletnie zdezorganizowa dziaalno stowarzyszenia. Ponadto stosunki wasnoci dotyczce poszczeglnych rzeczy i praw majtkowych komplikowane s przez zmienny w czasie skad osobowy stowarzyszenia, w wyniku, czego kady skadnik majtkowy moe by wspwasnoci rnych osb w rnych proporcjach. Wreszcie wobec braku przepisw ustawy Prawo o stowarzyszeniach normujcych zagadnienie odpowiedzialnoci czonkw stowarzyszenia za zobowizania zacigane przez stowarzyszenie oraz odpowiedzialnoci za zobowizania majtkowe czonkw stowarzyszenia rodkami pieninymi pochodzcymi ze skadek, rzeczami i prawami nabywanymi na cele dziaalnoci stowarzyszenia; jest regulowane wedug zasad oglnych odpowiedzialnoci za zobowizania zawartych w ustawie - Kodeks cywilny. W przypadku odpowiedzialnoci za zobowizania zacignite przez stowarzyszenie, jest to odpowiedzialno osobista czonkw, ewentualnie czonka stowarzyszenia caym ich majtkiem. Co do charakteru tej odpowiedzialnoci naley stwierdzi, e zastosowanie maj przepisy oglne kodeksu cywilnego o zobowizaniach uzalenione od podzielnego lub niepodzielnego charakteru wiadcze stron (art. 379-383 ustawy Kodeks cywilny). Jeeli za chodzi o odpowiedzialno za zobowizania czonkw stowarzyszenia, to wobec faktu, e wspwasno czonkw stowarzyszenia zwykego ma charakter wspwasnoci prawach w czciach uamkowych, na cele wierzyciele dziaalnoci mog kierowa egzekucj Rodzi to bezporednio do udziaw czonka stowarzyszenia w rodkach pieninych, rzeczach i majtkowych nabytych stowarzyszenia. niebezpieczestwo cakowitej dezorganizacji dziaalnoci stowarzyszenia na skutek egzekucji wszczynanych z udziaw poszczeglnych czonkw stowarzyszenia. Proponowane zmiany maj na celu zaradzenie wskazanym niedogodnociom. 1. W artykule 10 ust. 1 pkt 6 poprzednie brzmienie przepisu: ,,6) sposb reprezentowania stowarzyszenia oraz zacigania zobowiza majtkowych, a take warunki wanoci jego uchwa, zastpi przepis w brzmieniu:

,,6)

sposb reprezentowania stowarzyszenia, a w szczeglnoci zacigania

zobowiza majtkowych, a take warunki wanoci jego uchwa, W wyniku zmiany, przy zachowaniu dotychczasowego katalogu spraw, jakie powinny stosownie do treci artykuu 10 ust. 1 ustawy Prawo o stowarzyszeniach zosta uregulowane w statucie stowarzyszenia, wczono w sposb wyrany do zakresu pojcia reprezentowanie rwnie zaciganie zobowiza majtkowych. Tym samym stosownie do treci artykuu 40 ust 2 ustawy przedstawiciel stowarzyszenia zwykego zyska z mocy ustawy umocowanie do zacigania zobowiza majtkowych w imieniu stowarzyszenia. Uproci to i uatwi dziaalno stowarzysze zwykych, w najbardziej podstawowych kwestiach biecej dziaalnoci wskazujc osob umocowan z mocy ustawy do zacigania zobowiza w imieniu stowarzyszenia. Zlikwidowany zostanie istniejcy obecnie nieracjonalny i niepraktyczny podzia na uprawnie przedstawiciela na prawo do reprezentowania stowarzyszenia (przysugujcy z mocy ustawy) i uprawnienie do zacigania zobowiza majtkowych (przysugujce mu tylko pod warunkiem udzielenia penomocnictw przez czonkw stowarzyszenia). 2. W artykule 42 zaproponowano dodanie po ustpie 2 ustpw 3-7 w brzmieniu: ,,3. Wspwasno czonkw stowarzyszenia jest wspwasnoci czn. 4. Czonek stowarzyszenia nie moe rozporzdza udziaem we wsplnym majtku czonkw stowarzyszenia, ani udziaem w poszczeglnych skadnikach tego majtku. 5. W czasie trwania stowarzyszenia czonek stowarzyszenia nie moe domaga si podziau majtku wsplnego czonkw stowarzyszenia. 6. W czasie trwania stowarzyszenia wierzyciel czonka stowarzyszenia nie moe da zaspokojenia z jego udziau we wsplnym majtku czonkw stowarzyszenia, ani z udziau w poszczeglnych skadnikach tego majtku. 7. Za zobowizania stowarzyszenia czonkowie stowarzyszenia odpowiadaj solidarnie. Proponowane zmiany maj na celu zastosowanie dla okrelenia charakteru prawnego wspwasnoci czonkw stowarzyszenia zwykego i zasad odpowiedzialnoci za zobowizania zwizane z dziaalnoci stowarzyszenia i za zobowizania czonkw stowarzyszenia nie zwizane z jego dziaalnoci, wedle zasad analogicznych do zasad obowizujcych w spkach cywilnych. Ustp 3 przyznaje wspwasnoci czonkw stowarzyszenia charakter wspwasnoci cznej. W ten sposb zostanie umocniona odrbno majtkowa majtku przeznaczonego na cele dziaalnoci stowarzyszenia w stosunku do majtkw osobistych czonkw stowarzyszenia. Zastosowanie konstrukcji wasnoci cznej, ma na celu uwzgldnienie 10

charakteru wizi osobistych i zaufania, jakie cz ze sob midzy sob czonkw niewielkiego z reguy stowarzyszenia zwykego. Ponadto za takim charakterem wspwasnoci w stowarzyszeniach przemawia zaoona w konstrukcji stowarzyszenia trwao jego funkcjonowania i zmienno jego skadu osobowego, jak rwnie niezarobkowy cel stowarzyszenia. Zastosowanie konstrukcji wasnoci cznej wraz z zawartymi w ustpie 4 i 5 ograniczeniami w moliwoci dysponowania przez czonka udziaem w majtku wsplnym czonkw stowarzyszenia oraz z poszczeglnych skadnikach tego majtku i w prawie dania podziau majtku wsplnego czonkw stowarzyszenia pozwala na ustabilizowanie sytuacji majtkowej stowarzyszenia jako formy organizacji dziaalnoci spoecznej i zapewnia mu podstaw materialn dla kontynuowania swej dziaalnoci. Ustpy 6 i 7 okrelaj zasady odpowiedzialnoci za zobowizania stowarzyszenia oraz za zobowizania czonkw stowarzyszenia. Zgodnie z ustpem 6 wykluczone bdzie domaganie si w czasie trwania stowarzyszenia, przez wierzyciela czonka stowarzyszenia zaspokojenia jego pretensji z udziau czonka w majtku wsplnym czonkw stowarzyszenia, a take z udziau w poszczeglnych skadnikach tego majtku. Podobnie jak ustpy 4 i 5 suy on zabezpieczeniu podstawy materialnej dziaalnoci stowarzyszenia przed egzekwowaniem z niego roszcze nie zwizanych w aden sposb z dziaalnoci stowarzyszenia. Jest to rwnie konsekwencja ujcia wspwasnoci czonkw stowarzyszenia, jako wspwasnoci cznej, gdzie w czasie trwania stowarzyszenia, nie wyodrbnia si prawnie udziaw poszczeglnych wspwacicieli. Zasadno tego rodzaju uregulowania jest wzmacniana niezarobkowym profilem dziaalnoci stowarzysze oraz daleko idcymi ograniczeniami w zdobywaniu przez stowarzyszenie zwyke rodkw na dziaalno (niemono prowadzenia dziaalnoci gospodarczej, otrzymywania spadkw, darowizn i korzystania z ofiarnoci publicznej). Naley zwrci uwag, e dziaalno stowarzyszenia zwykego moe by finansowana wycznie ze skadek czonkowskich o, si rzeczy, niewielkiej wysokoci. Tym bardziej, zatem rodki te powinny by chronione przez roszczeniami wierzycieli czonkw stowarzyszenia. Ustp 7 z kolei reguluje kwesti odpowiedzialnoci czonkw stowarzyszenia za zobowizania stowarzyszenia. Wprowadzono tu zasad odpowiedzialnoci solidarnej czonkw stowarzyszenia zwykego za zobowizania stowarzyszenia. Uregulowanie to nie jest cakowitym novum.

11

Uregulowanie to ma na celu zabezpieczenie interesw wierzycieli stowarzyszenia. Z uwagi, bowiem na wskazane ograniczenia w moliwoci pozyskiwania przez stowarzyszenie zwyke rodkw majtkowych, uzyskanie przez nich zaspokojenia z majtku stowarzyszenia jest mocno wtpliwe. Ponadto zastosowanie dla wspwasnoci czonkw stowarzyszenia zwykego konstrukcji wspwasnoci cznej, gdzie udziay poszczeglnych czonkw stowarzyszenia nie ulegaj w czasie trwania stowarzyszenia prawnemu wyodrbnieniu, uniemoliwia zastosowanie oglnych zasad odpowiedzialnoci i wymaga zastosowania odpowiedzialnoci solidarnej czonkw stowarzyszenia. Projekt ustawy nie pociga za sob obcienia budetu pastwa, ani budetw jednostek samorzdu terytorialnego. Projekt ustawy nie wymaga wydania aktw wykonawczych, ani zmian w istniejcych aktach wykonawczych. Przedmiot regulacji projektu ustawy nie jest objty prawem Unii Europejskiej

12

You might also like