Projekt

USTAWA z dnia ................ 2012r. o spdzielniach rolnikw

Art. 1 Ustawa okrela zasady organizowania si producentw rolnych w spdzielnie rolnikw i ich zwizki oraz zasady ich funkcjonowania.

Art. 2 Ilekro w ustawie jest mowa o: 1) spdzielni - naley przez to rozumie spdzielni dziaajc na podstawie ustawy z dnia 16 wrzenia 1982 r. - Prawo spdzielcze (Dz. U z 2003 Nr 188 poz. 1848 z pn. zm.), 2) spdzielni rolnikw - naley przez to rozumie spdzielni dziaajc na podstawie ustawy Prawo spdzielcze i przepisw niniejszej ustawy, 3) statucie - naley przez to rozumie akt regulujcy dziaalno spdzielni zgodnie z art. 5 ustawy Prawo spdzielcze oraz przepisw niniejszej ustawy, 4) rolniku-producencie - naley przez to rozumie osoby fizyczne oraz osoby prawne prowadzce gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisw o podatku rolnym lub prowadzce dziaalno rolnicz w zakresie dziaw specjalnych produkcji rolnej. Rozdzia I Cel dziaalnoci i czonkostwo Art. 3 1. Celem dziaalnoci gospodarczej spdzielni rolnikw jest prowadzenie przez rolnikwproducentw wsplnej dziaalnoci na rzecz ich gospodarstw rolnych, w tym:

1) planowanie produkcji i dostosowywanie jej do warunkw rynkowych ze szczeglnym uwzgldnieniem jej iloci i jakoci, 2) przechowywanie, konfekcjonowanie i standaryzacja produktw rolnych, 3) koncentracja poday oraz organizowanie sprzeday produktw rolnych, 4) przetwarzanie produktw rolnych i organizowanie sprzeday produktw przetwrstwa, 5) zaopatrzenie rolnikw-producentw w rodki do produkcji, 6) wiadczenie usug mechanizacyjnych zwizanych z produkcj roln 7) stosowanie i upowszechnianie korzystnych dla rodowiska metod uprawy, technologii produkcji i metod gospodarki odpadami. 2. Statut spdzielni rolnikw moe przewidywa prowadzenie innej dziaalnoci na rzecz swoich czonkw i rodowiska, w ktrym dziaa spdzielnia, w szczeglnoci: usugowej, spoeczno-kulturalnej, edukacyjnej i ekologicznej, o ile nie stoi to w sprzecznoci z zasadniczym celem jej dziaalnoci okrelonym w ust. 1. 3. Przychody z dziaalnoci, o ktrej mowa w ust. 2 nie mog przekroczy 25% oglnych przychodw spdzielni Art. 4 1. Liczba czonkw spdzielni nie moe by mniejsza od piciu. 2. Czonkami spdzielni mog by rolnicy-producenci, wytwarzajcy w swoich gospodarstwach produkt lub grup produktw rolnych, ze wzgldu na ktre spdzielnia jest zaoona, w celach okrelonych w art. 3 ust. 1. 3. Spdzielnia nie moe odmwi przyjcia na czonka rolnika-producenta, jeeli spenia on wymogi okrelone w jej statucie. 4. Przychody ze sprzeday produktw lub grup produktw wytworzonych w gospodarstwach czonkw, jako produkt wiey lub przetworzony oraz usug mechanizacyjnych dla tych gospodarstw musz stanowi wicej ni poow przychodw spdzielni. 5. Spdzielnia jest zobowizana okreli obowizujce czonkw zasady produkcji, w tym dotyczce jakoci i iloci produktw lub grup produktw oraz sposoby przygotowania produktw do sprzeday. 6. Jeeli czonkami s wycznie osoby prawne, a w statucie spdzielni zastosowano zasad zawart w art. 36 3 zdanie drugie, ustawy Prawo spdzielcze, aden z czonkw nie moe mie wicej ni 20% oglnej liczby gosw na walnym zgromadzeniu. 7. Statut spdzielni rolnikw oprcz wymaga okrelonych w odrbnych przepisach, okrela w szczeglnoci: 1) zasady przyjmowania nowych czonkw oraz wystpowania czonkw ze spdzielni, przy czym minimalny okres czonkostwa nie moe by krtszy ni jeden rok obrotowy, a informacja o zamiarze wystpienia ze spdzielni powinna by zoona na pimie co najmniej 3 miesice przed kocem roku obrotowego; 2) obowizek czonkostwa tylko w jednej spdzielni w zakresie produktu lub grupy produktw, ze wzgldu na ktre spdzielnia jest zaoona;

3) wymg sprzeday przez czonkw caoci produktw lub grupy produktw, ze wzgldu na ktre spdzielnia jest zaoona, za jej porednictwem oraz odstpstwa od tej zasady; 4) obowizek dostarczania przez czonkw informacji w celu planowania dziaalnoci, dotyczcych w szczeglnoci: powierzchni uprawy, plonw oraz wielkoci produkcji produktw, ze wzgldu na ktre spdzielnia jest zaoona, 5) sankcje wobec czonka, ktry nie wypenia naoonych na niego obowizkw. 7. Statut moe rwnie zawiera postanowienia dotyczce w szczeglnoci: 1) zasad zaopatrzenia czonkw w rodki do produkcji, 2) zasad wsplnego uytkowania sprztu rolniczego, 3) prowadzenia dziaa promocyjnych, 4) dziaa na rzecz ochrony jakoci zasobw wody, gleby i krajobrazu oraz zachowania lub stymulowania rnorodnoci biologicznej.

Art. 5 1. Statut moe dopuszcza czonkostwo osb prawnych oraz osb fizycznych niebdcych rolnikami-producentami, jeeli osoba prawna lub osoba fizyczna niebdca rolnikiemproducentem posiada rodki techniczne umoliwiajce w szczeglnoci przechowywanie, magazynowanie, sortowanie, pakowanie lub przetwarzanie produktw. 2. Przy dopuszczeniu moliwoci, o ktrej mowa w ust. 1 statut powinien okrela w szczeglnoci warunki oraz tryb przyjcia do spdzielni osoby prawnej lub osoby fizycznej niebdcej rolnikiem-producentem. 3. Czonkw niebdcych rolnikami-producentami nie liczy si przy okrelaniu minimalnej liczby czonkw spdzielni, o ktrej mowa w art. 4 ust. 1. 4. Czonkowie - osoby fizyczne niebdce producentami oraz osoby wskazane przez czonkw - osoby prawne niebdce producentami, nie mog by wybierani do rady nadzorczej spdzielni. Art. 6 Spdzielnie rolnikw mog na podstawie art. 243 ustawy Prawo Spdzielcze tworzy lokalne, regionalne i krajowe zwizki prowadzce w imieniu i na ich rzecz dziaalnoci okrelone w art. 3 ust. 1 i 2, lub przystpowa do takich zwizkw.

Art. 7 Minister waciwy do spraw rolnictwa, po zasigniciu opinii Krajowej Rady Spdzielczej oraz Krajowej Rady Izb Rolniczych, okreli, w drodze rozporzdzenia, wykaz produktw i

grup produktw, dla ktrych mog by zakadane spdzielnie rolnikw.

Art. 8 1. Kontrole w zakresie speniania przez spdzielni warunkw, o ktrych mowa w art. 4, oraz warunkw okrelonych w przepisach wydanych na podstawie art. 7 sprawuj w ramach spdzielczej lustracji zwizki rewizyjne, wskazane przez Krajow Rad Spdzielcz w uzgodnieniu z ministrem waciwym d.s. rynkw rolnych. 2. Kada spdzielnia powinna by skontrolowana nie rzadziej ni raz na 3 lata. Rozdzia II Tryb zakadania spdzielni rolnikw Art. 9 Spdzielnia posiada osobowo prawn. Art. 10 Zakadanie i rejestrowanie spdzielni rolnikw odbywa si na zasadach okrelonych w ustawie z dnia 16 wrzenia 1982 r. Prawo spdzielcze.

Rozdzia III Zasady dziaania i gospodarka spdzielni Art. 11 1. Czonek jest zobowizany wnie wpisowe, zgodnie z postanowieniami statutu. 2. Statut moe w szczeglnoci stanowi, e wysoko wpisowego wynosi: 1) okrelon kwot, albo 2) iloraz okrelonej w statucie czci uamkowej funduszu zasobowego spdzielni podzielonej przez liczb czonkw spdzielni - wedug stanu na koniec roku poprzedzajcego przystpienie czonka do spdzielni 3. Czonek jest zobowizany zadeklarowa i wnie jeden udzia, chyba e statut zobowizuje czonkw do zadeklarowania i wniesienia wikszej iloci udziaw. Statut moe take okreli liczb udziaw, jak czonek jest zobowizany zadeklarowa i wnie w zalenoci od sumy rocznych obrotw, dokonywanych midzy czonkiem a spdzielni, lub innych kryteriw wskazanych w statucie. W tym przypadku statut powinien okrela sposb i terminy dopaty lub zwrotu rnicy pomidzy tak ustalon kwot udziaw, a kwot udziaw poprzednio wniesionych. 4. Byy czonek spdzielni oraz osoba, ktr zmary czonek wskaza, jako osob ktrej spdzielnia jest zobowizana wypaci udzia po jego mierci, mog zby niezwrcony im jeszcze udzia innemu czonkowi spdzielni lub nowemu czonkowi, ktry zosta przyjty do spdzielni. Nabywca udziau obowizany jest pod rygorem bezskutecznoci tej

czynnoci zawiadomi spdzielni na pimie w terminie 7 dni od daty nabycia udziau. Udzia nabyty traktuje si na rwni z udziaem wpaconym przez czonka. 5. Zbycie udziau, o ktrym mowa w ust. 4 powinno by dokonane w formie pisemnej z podpisami notarialnie powiadczonymi. 6. Czonek spdzielni, ktry wystpi ze spdzielni za wypowiedzeniem lub zosta wykrelony z powodu zaprzestania produkcji rolnej moe w terminie szeciu miesicy od dnia ustania czonkostwa, w formie pisemnej przenie swj udzia lub udziay na osob, ktra przeja i prowadzi jego gospodarstwo rolne, o ile zostaa ona czonkiem spdzielni. Prawa i obowizki dotychczasowego czonka przechodz na t osob. Statut moe stanowi, e przystpujc do spdzielni nie wnosi ona wpisowego. 7. Przepis ust. 6 nie dotyczy jednak przypadku, gdy przejcie posiadania byo nastpstwem odpatnego nabycia gospodarstwa. 8. Przepisu ust. 6 nie stosuje si jeeli dotychczasowy czonek zosta ze spdzielni wykluczony. 9. Przepis ust. 6 w stosunku do spadkobiercw stosuje si odpowiednio, o ile zmary czonek wskaza t osob, jako osob ktrej spdzielnia jest obowizana po mierci czonka wypaci udziay. Art. 12 1. Statut moe stanowi, e czonek jest obowizany do wniesienia wkadw pieninych przeznaczonych na finansowanie inwestycji, zabezpieczenie ryzyka dziaalnoci handlowej, produkcyjnej, a take moe dopuszcza wnoszenie przez czonkw wkadw niepieninych: maszyn, urzdze, budynkw i budowli (lub ich czci) oraz gruntw niezbdnych do jej funkcjonowania. 2. Do wkadw, o ktrych mowa w ust. 1 stosuje si przepisy art. 20 2 ustawy Prawo spdzielcze. 3. Uytkowanie przez spdzielni wkadw, o ktrych mowa w ust. 1 jest odpatne. Wysoko i zasady odpatnoci ustala, stosownie do postanowie statutu rada lub walne zgromadzenie, 4. Czonek spdzielni bdcy wacicielem wniesionego do spdzielni wkadu niepieninego lub gruntu, moe nim rozporzdza, jednak o zamiarze zbycia powinien powiadomi spdzielni na pimie co najmniej 3 miesice przed dokonaniem tej czynnoci lub w duszym terminie, jeli statut tak stanowi. 5. Spadkobiercy oraz nastpcy prawni czonka spdzielni mog wycofa wkady lub grunty w takim samym terminie. Art. 13 Spdzielnia stosownie do swoich potrzeb, moe zatrudnia pracownikw na podstawie umowy o prac lub na podstawie innego stosunku prawnego, ktrego przedmiotem jest wiadczenie pracy.

Art 14 1. Dochd oglny spdzielni stanowi rnic midzy przychodami uzyskanymi w danym roku obrotowym, a sum kosztw pomniejszon o straty nadzwyczajne i nalene podatki oraz powikszon lub pomniejszon o rnic wartoci zapasw midzy stanem na koniec roku obrotowego a stanem na pocztek tego roku. Przy ustalaniu dochodu oglnego uwzgldnia si udzia spdzielni w wyniku finansowym innych organizacji. 2. Dochd oglny podlega podziaowi na podstawie uchway walnego zgromadzenia. 3. Walne zgromadzenie wydziela z dochodu oglnego pochodzcego z obrotu midzy czonkami a spdzielni, kwot podlegajc podziaowi midzy czonkw z tytuu sprzedanego produktu lub grupy produktw, dla ktrych spdzielnia jest zaoona. 4. Spdzielnia tworzy zasadnicze fundusze wasne: 1) fundusz zaoycielski na ktry skadaj si wpaty udziaw czonkowskich oraz wpisowego, 2) fundusz zasobowy, na ktry przeznacza si nie mniej ni 10 % dochodu oglnego, 3) fundusz rezerw niepodzielnych na ktry przeznacza si nie mniej ni 20 % dochodu oglnego, 4) fundusz wzajemnociowy, na ktry przeznacza si 3 % dochodu oglnego 5.Spdzielnia moe tworzy take inne fundusze wasne przewidziane w odrbnych przepisach lub statucie. 6. Fundusz wzajemnociowy przeznaczony jest na rozwj i promocj spdzielni rolnikw i gromadzony jest na szczeblu zwizkw zrzeszajcych spdzielnie. Do czasu utworzenia takich zwizkw gromadzony jest na wydzielonym rachunku Krajowej Rady Spdzielczej. 7. Zasady gospodarowania funduszem okreli w drodze rozporzdzenia Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi w porozumieniu z Ministrem Finansw i Krajow Rad Spdzielcz 8. Odpis na fundusz wzajemnociowy stanowi koszt uzyskania przychodw. Art. 15 Walne zgromadzenie moe przeznaczy cz dochodu oglnego na oprocentowanie wniesionych udziaw i wpisowego. Wysoko oprocentowania nie moe przekroczy najwyszej w danym roku stopy redyskonta weksli NBP powikszonej o maksymalnie trzy punkty procentowe. Statut powinien okreli zasady ustalania wysokoci oprocentowania i sposb jego wypaty. Art. 16 1. W przypadku likwidacji spdzielni fundusz rezerw niepodzielnych jest przekazywany na cele oglnospdzielcze wskazane przez zwizek, w ktrym spdzielnia jest zrzeszona lub Krajow Rad Spdzielcz. 2. Pozostay majtek oraz fundusz zaoycielski (udziay i wpisowe) wraz z oprocentowaniem podlega zwrotowi czonkom spdzielni. 3. W sytuacji, o ktrej mowa w art. 11 ust. 6 prawo do funduszu zaoycielskiego przechodzi na nowego czonka, o ile strony nie ustal inaczej. 4. Prawo do funduszu zaoycielskiego przysuguje spadkobiercom zmarego czonka. 5. Statut moe wyczy prawo do funduszu zwrotnego czonka, ktry zosta ze spdzielni wykluczony.

Rozdzia IV Zmiany w przepisach obowizujcych i przepisy kocowe

Art. 17 W przypadku braku postanowie niniejszej ustawy do spdzielni rolnikw stosuje si przepisy ustawy z dnia 16 wrzenia 1982 r. Prawo spdzielcze i ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z pn. zm.).

Art. 18 1. Spdzielnie istniejce w dniu wejcia w ycie niniejszej ustawy i dziaajce na podstawie przepisw oglnych Prawa spdzielczego, mog dostosowa swoje statuty do jej przepisw w cigu dwch lat od dnia wejcia w ycie ustawy. 2. Statuty spdzielni, ktre w wyniku zmiany swoich statutw dostosoway je do przepisw niniejszej ustawy, mog przewidywa, e czonkowie nie bdcy rolnikami-producentami zachowuj czonkostwo do czasu cakowitego zwrotu przez spdzielnie wniesionych przez nich udziaw. Okres cakowitego zwrotu udziaw nie powinien by okrelony na dat pniejsz ni 31 grudnia 2015 roku. 3. W skad rady nadzorczej spdzielni rolnikw mog wchodzi, do chwili cakowitego zwrotu udziaw, pracownicy spdzielni, bdcy czonkami przed dniem wejcia w ycie niniejszej ustawy, jeli statut nie stanowi inaczej, jednak ich udzia w skadzie osobowym rady nie moe przekracza 25%. Art. 19 W ustawie z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadkw i darowizn (Dz. U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514 i Nr 146, poz. 1546, z 2005 r. Nr 143, poz. 1199 i Nr 169, poz. 1418 oraz z 2006 r. Nr 222, poz. 1629) w art. 4 w ust. 1 pkt. 3 otrzymuje brzmienie: 3) nabycie praw do wkadw w spdzielni rolnikw, spdzielni produkcyjnej lub w spdzielni kek rolniczych;"

Art. 20 W ustawie z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opatach lokalnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 121, poz. 844, Nr 220, poz. 1601, Nr 225, poz. 1635 i Nr 245, poz. 1775, Nr 249, poz. 1828, Nr 251, poz. 1847, z 2008 r. Nr 93, poz. 585, Nr 116, poz.730) w art. 7 w ust. 1 po pkt 14 dodaje si pkt. 15 w brzmieniu: 15) budynki i budowle lub ich czci i zajte pod nie grunty stanowice wasno spdzielni rolnikw lub ich zwizku, bd bdce w ich wieczystym uytkowaniu, wykorzystywane na dziaalno okrelon w art. 3 ust. 1 ustawy z dnia ....... 2012 r. o spdzielniach rolnikw".

Art. 21 W ustawie z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osb prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654, z pn. zm.3) wprowadza si nastpujce zmiany: 1) w art. 15 w ust. 1 dodaje si pkt ls w brzmieniu: ls. W spdzielniach rolnikw kosztem uzyskania przychodw s nalene czonkom odsetki od wniesionych przez nich udziaw, wpisowego i wkadw pieninych"; 2) w art. 17 w ust. 1 po pkt. 51 dodaje si pkt. 52 w brzmieniu: 52) dochody spdzielni dziaajcych na podstawie ustawy z dnia ............... 2012 roku o spdzielniach rolnikw, pochodzce z transakcji z czonkami, a take dochody nie pochodzce z obrotw z czonkami, o ile zostay przekazane na fundusz rezerw niepodzielnych,"

Art. 24 W ustawie z dnia 9 maja 2008 r. o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (Dz. U. z 2008 r. Nr 98, poz. 634) w art. 4 ust. 1 pkt 4 otrzymuje brzmienie: 4) powstawania i rozwoju grup producentw rolnych i ich zwizkw oraz spdzielni rolnikw i ich zwizkw,". Art. 25 W ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny w art. 613 4 otrzymuje brzmienie: " 4. Przez producenta rolnego rozumie si rwnie grup producentw rolnych lub ich zwizek oraz spdzielni rolnikw zaoon w celach okrelonych w art. 3 ust. 1 ustawy z dnia .. 2012 roku o spdzielniach rolnikw lub zwizek tych spdzielni." Art. 26 W ustawie z dnia 19 padziernika 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomociami rolnymi Skarbu Pastwa (dz. U. z 2004 r. Nr 208, poz. 2128, z pn. zm4) w art. 29 w ust. 1 dodaje si pkt 5 w brzmieniu: 5) spdzielniom rolnikw i ich zwizkom, jeeli nieruchomo ma by przeznaczona do realizacji celw okrelonych w art. 3 ust. 1 ustawy z dnia ...................... 2012 roku o spdzielniach rolnikw". Art. 27

Ustawa wchodzi w ycie po upywie 14 dni od dnia ogoszenia.

UZASADNIENIE
Celem proponowanej regulacji jest uatwienie i przyspieszenie przeksztacenia istniejcych struktur i budowy nowych szczeglnie wrd rolnikw ju dziaajcej lub zamierzajcej dziaa w formie spdzielczej organizacji producencko- handlowych. Chodzi tu zwaszcza o umoliwienie takiej ewolucji praktyki dziaania ju istniejcych i nowo tworzonych spdzielni, aby znalazy si one pod rzeczywist kontrol producentw rolnych. Jeszcze waniejsze jest, aby dziaay w interesie rolnikw uatwiajc im zbyt i przetwrstwo produktw rolnych. Wprowadzenie nowych rozwiza pozwoli na popraw efektywnoci gospodarowania na obszarach wiejskich. Obecnie mamy do czynienia z rozproszeniem poday produktw rolnych w Polsce. Wynika to przede wszystkim z niezorganizowania rolnikw i przechwytywania czci dochodu przez firmy poredniczce. Sytuacja ta powoduje pauperyzacj wsi i to przede wszystkim gospodarstw rednich i wikszych obszarowo. Rozwizania zaproponowane w projekcie ustawy stwarzaj moliwoci zwikszania dochodw z indywidualnych, prywatnych gospodarstw rolnikw przez zorganizowanie form gospodarczego wspdziaania, np. w sferze zaopatrzenie w rodki do produkcji, przetwarzania, standaryzacji, marketingu i zbytu produktw rolnych oraz gospodarowania wsplnymi urzdzeniami, maszynami. W zaproponowanym projekcie ustawy przewiduje si, e spdzielnia rolnicza jest tworzona z inicjatywy rolnikw producentw produktw rolnych, wacicieli gospodarstw ogrodniczych, prowadzcych hodowl zwierzt, a take inn dziaalno w sferze rolnictwa i drobnego przetwrstwa spoywczego. Spdzielcza forma wspdziaania i wsppracy rolnikw, moe w najpeniejszym zakresie zapewni, e: struktura organizacyjna bdzie demokratycznie zarzdzana i kontrolowana przez czonkw producentw rolnych; spdzielnie bd swoistym przedueniem gospodarstw rolniczych czonkw, zapewniajcym im dodatkowy zysk wynikajcy z udziau w obrocie handlowym; produkcja bdzie planowa, dostosowana do poday i wymaga jakociowych; promowana bdzie koncentracja poday i wprowadzania na rynek produktw wytwarzanych przez jej czonkw; obnione zostan koszty produkcji i ustabilizowane ceny produktw; upowszechniane bd zasady nowoczesnej upraw, technologii produkcji i zasady gospodarowania zgodnie z zasadami ochrony rodowiska naturalnego.

W projekcie ustawy zosta okrelony przedmiot dziaalnoci spdzielni rolniczej, czonkostwo i status pracownikw. Projekt zakada, i czonkami spdzielni mog by tylko wsppracujcy ze spdzielni. Projekt ustawy obnia prg, od ktrego mona zaoy spdzielnie rolnicz z 10 do 5 czonkw, co umoliwi upowszechnienie tej formy organizacyjnej, jako pierwotnej formy organizacji rynku rolnego i zniesie barier, w wyniku ktrej dla czci dziaa rolnicy wybierali inn form prawn (stowarzyszenie, zrzeszenie, spka). Mae spdzielnie mog stanowi pierwszy szczebel organizacyjny w tworzeniu sieci rolniczej spdzielczoci. Nastpny, to np. spdzielnie powiatowe, wojewdzkie czy oglnokrajowe (lub zwizki spdzielni) zrzeszajce spdzielnie szczebla pierwotnego. Projekt zakada, e przedmiotem dziaania spdzielni bdzie przede wszystkim kooperacja jej czonkw, w celu podniesienia dochodw z gospodarstw. Inna dziaalno, np. handel detaliczny artykuami spoywczymi, produkcja spoywcza itp. mog by prowadzone wtedy, gdy nie stoj w sprzecznoci z zasadniczym przedmiotem dziaania spdzielni. Projektowana regulacja zakada, i kwestie nieuregulowane w ustawie moe doprecyzowa statut spdzielni, ktry moe take przewidywa prowadzenie innej dziaalnoci na rzecz swoich czonkw i rodowiska, w ktrym dziaa spdzielnia, w szczeglnoci: usugowej, spoeczno-kulturalnej, edukacyjnej i ekologicznej, pod warunkiem, e nie stoi to w sprzecznoci z zasadniczym celem jej dziaalnoci okrelonym spdzielni. Regulacje zaproponowane w projekcie ustawy daj moliwo wprowadzania menaderskiego zarzdzania spdzielni, ktry zostanie oparty na kryterium fachowoci, a nie czonkostwa. Zgodnie z zapisami projektu spdzielnie wymienione w ustawie objte s tymi samymi zadaniami, co spdzielnie zrzeszajce indywidualnych rolnikw pod warunkiem, e ich czonkami bd rolnicy gospodarujcy wsplnie lub rolnicy korzystajcy z jej usug. Przedstawiony projekt nie stwarza prawnego obowizku przeksztacania si spdzielni dziaajcych na wsi i w maych miasteczkach w spdzielnie rolnicze, funkcjonujce wg nowych zasad, tzn. bez czonkw bdcych pracownikami. Moe si to dokona dobrowolnie, w wyniku uchway walnego zgromadzenia podjtej przez dotychczasowych czonkw rwnie pracownikw, co osabia argument o naruszeniu praw nabytych. Do przeksztacenia dotychczasowych spdzielni, dziaajcych na podstawie przepisw oglnych, w spdzielnie rolnicze musz zachca preferencje w systemie podatkowym takie same, jakie bd dotyczyy indywidualnych gospodarstw rolnych. Stymulowanie rozwoju i przeksztace spdzielni przede wszystkimi metodami finansowymi i ekonomicznymi, a nie prawnymi, wydaje si jedyn dobra drog w ramach polskiej gospodarki rynkowej, dlatego przedmiotowy projekt wprowadza stosowne zmiany w ustawach: o podatku od spadkw i darowizn, o podatkach i opatach lokalnych, oraz o podatku dochodowym od osb prawnych.

Spdzielnie rolnicze dla prawidowej realizacji zaoe statutowych czsto musz posiada obiekty o duej powierzchni. W wielu przypadkach bd to obiekty wykorzystywane sezonowo, bd bd suy jako obiekty pomocnicze (wiaty do przechowywania maszyn). S to jednak obiekty konieczne do funkcjonowania podmiotu i to czsto jednak o niskiej wartoci. Obcienie tego typu obiektw podatkiem od nieruchomoci powoduje rezygnacj z podejmowania prb budowy, lub te rozbirki obiektw ju istniejcych. Taka sytuacja przekada si na pogorszenie warunkw przechowywania i przygotowywania do sprzeday produktw rolnych, pogorszenie warunkw pracy ludzi oraz skrcenie okresu uytkowania maszyn. Wiele samorzdw zastosowaoby zwolnienie wobec tych obiektw w ramach posiadanych uprawnie lecz s za to karani zmniejszeniem subwencji. Projekt zakada zwolnienie spdzielni z podatku dochodowego w relacji midzy czonkiem spdzielni a spdzielni. Spdzielnie rolnicze to w przewaajcej czci podmioty mae, generujce niewielkie zyski. Istot bowiem spdzielni rolniczej nie jest tworzenie i wypracowanie zysku, lecz umoliwienie rolnikom moliwoci partnerskiego kontaktu z rynkiem. W 2008 roku na okoo 3150 spdzielni funkcjonujcych w rolnictwie i jego otoczeniu obowizek publikacji sprawozda finansowych dot. 118 jednostek. Naliczona kwota podatku dochodowego wyniosa 32 mln. z. Z duym prawdopodobiestwem mona powiedzie, e wszystkie spdzielnie zaliczane do sektora rolniczego wpaciy do budetu nie wicej ni 40 mln. z. Trzeba jednak wzi pod uwag fakt, e dua cz spdzielni istniejcych nie spenia wymogw stawianych w projekcie ustawy i nie skorzysta z proponowanych zmian, a take to, e wypracowana nadwyka wrci do rolnikw i podlega bdzie podatkowi od dochodw osobistych. Realnie wic skutki dla budetu po uwzgldnieniu podatkw porednich bd znikome lub adne, z tego punktu widzenia naley zatem uzna, i projektowana regulacja nie rodzi adnych skutkw finansowych dla budetu pastwa i jedna tek samorzdu terytorialnego. Wielk korzy moe natomiast przynie tworzenie przez rolnikw wasnych organizacji gospodarczych oraz przywracanie istniejcym spdzielniom charakteru masowych spdzielni uytkownikw. Zgodnie z zaoeniami ruchu spdzielczego i uznawanymi przez cay wiat midzynarodowymi zasadami spdzielczymi spdzielnie stanowi odrbny system gospodarowania, ktrego specyfika uzasadnia take odmienno zasad podatkowych. Z tego punktu widzenia nie ma wic znaczenia, jakie skutki dla budetu przyniesie zmiana wadliwego systemu podatkowego, lecz jakie korzyci przyniesie dla ludzi oraz dla idei budowy pastwa obywatelskiego. Gwne rdo dochodw (okoo 64%) budetowych pastwa stanowi wpywy podatkw porednich, (VAT -42%, akcyza 22%) Podatek CIT, ktrego patnikiem s

podmioty gospodarcze stanowi ca 8% dochodw budetowych. Obecnie spdzielnie zmuszone s do systematycznego podnoszenia cen za produkty dostarczane przez czonkw. Czsto takie manewrowanie doprowadza do bardzo trudnych sytuacji w pynnoci spdzielni, wykazywania wysokich zobowiza w stosunku do czonkw za dostarczone produkty. Powoduje to dodatkowe komplikacje, zwaszcza przy kontaktach z bankami. Dodatkowym utrudnieniem jest zachwianie i tak sabego zaufania na styku czonek spdzielni spdzielnia- zarzd. Przyjcie proponowanych rozwiza znacznie uatwi spdzielniom biece funkcjonowanie oraz rozwj zarwno z wykorzystaniem wasnych rodkw, jak te rodkw kredytowych. Ponadto powinno to spowodowa, poprzez fakt wypacania rolnikom czci wygospodarowanego zysku po zakoczeniu roku kalendarzowego, wiksze zainteresowani losami swojej spdzielni. Jest to w chwili obecnej jednym z podstawowych problemw polskiej spdzielczoci, rwnie tej funkcjonujcej na wsi. Zwikszajc dochody rolnikw i producentw podw rolnych nie musimy si obawia znaczcego ubytku dochodw budetu pastwa i samorzdw lokalnych, bowiem znaczca cz dodatkowych przychodw czonkw Spdzielni zostanie zwrcona do budetu w postaci podatkw porednich (VAT i akcyzy) paconych przez czonkw Spdzielni gwnie przy zakupie paliwa i innych rodkw do produkcji rolnej. Z uwagi na powysze proponowana regulacja rodzi pozytywne skutki spoeczno-gospodarcze. Z analizy przepisw unijnych wynika, ze przedstawione w projekcie ustawy rozwizania s zgodne z wsplnotowymi reguami prawnymi.