Szaman Naszych Czasw

Martine Ashe

Przedmowa "Sikaem, no wiesz, tak normalnie,., byem wtedy geologiem porodku Nigdzie, gdzie na Czukotce, wyszedem z namiotu, nie lubi siedzie w namiocie, kiedy jest burza, a wtedy wanie bya, schowaem gow w ramiona, rozpiem spodnie i waln we mnie piorun, to wiesz, to tak ci trzepie, jakby kto przepuci przez ciebie pocig wiata... uderzy mnie tu, o tu pod okiem i przeszed przez cale czoo, i gow. Ocknem si w namiocie i si przestraszyem, zobaczyem nad sob zamiast archanioa. Jak ma, pomarszczon jak wyschnite Jabko twarz, i wtedy pomylaem, ze ten Bg, to wiesz, to on nie powinien by taki stary, e powinien mie porzdn brod, Jak na ikonach, a nie kilka marnych woskw na policzkach... a to by tutejszy, wioskowy szaman... zacz mnie leczy, on, bo lekarza w promieniu kilkuset kilometrw nie byo... dawa mi zioa, leczy jeszcze lataniem wok mnie z t swoj grzechotk i paskim bbnem, a ja, wiesz, wtedy troch si podmiewaem ze staruszka... w drugim tygodniu choroby on znalaz pod moj prycz stary kamienny topr, ktry wykopaem kiedy porodku tajgi... a topr taki, to wiesz, jest zwizany z piorunem i jako taki Jest znakiem, narzdziem bogw wadajcych byskawicami, i widzisz, to taki zwizek. Nie? ...I wtedy ten czarownik powiedzia mi, e zostaem wybrany, by by wielkim szamanem, i jego uczniem. Bo, powiedzia, bogowie naznaczyli mnie dwukrotnie, raz przez topr, a drugi raz przez piorun, taki palec boy, bo nawet w Peru, to wiesz, na "medicine men" wybiera si ludzi, ktrzy przeyli uderzenie pioruna... mwi si, e to takie drugie narodziny... Bg zapadnia ogniem i wiatem... i oni... to znaczy ja staem si wasn matk i... ja, wiesz - miaem 32 lata, p-Tatar pRosjanin, i Ja, widzisz, miaem by szamanem... Zostaem tam... cztery lata pniej wybrano mnie na gwnego szamana Czukotki... ale teraz wybacz, musz si przygotowa do wypdzenia z pewnej kobiety Zego Ducha...". Andriej Liewszinow, gwny szaman Czukotki, usiad przed swoim bbnem, zamkn oczy, zacz co mrucze, palcami delikatnie, pieszczotliwie gadzi skr bbna. Szamaskiego narzdzia lekarskiego wypdzajcego duchy i pomagajcego w komunikacji z bogami... Jego rytmiczne uderzenia, zblione do czstotliwoci fal mzgowych theta, powoduj specyficzne zmiany w centralnym systemie nerwowym, lekarz i pacjent staj si czu membran odbierajc bodce ze wiata zewntrznego i wewntrznego.

Rka uderzaa miarowo o napit skr tamburynu, ktry okolony brzczcymi blaszkami i dugimi pirami falowa w powietrzu. Rka wybijaa rytm coraz szybciej, a staa si tylko smug istniejc pomidzy bbnem a szamanem. Andriej ubrany w skrzan burk z poprzyszywanymi do niej kolorowymi wstkami wszed do ludzkiego krgu, porodku ktrego siedziaa dziewczyna. Zacz obchodzi j wokoo, grajc i piewajc. Mwi i gra coraz szybciej, a ona, ktra pocztkowo koysaa si wolno, przyspieszya. Nagle wygia si do tyu twarz, w powietrzu niesamowity uk ciaa, krzyczaa, jej gos z ludzkiego przemieni si w zwierzcy ryk. Szaman si zbliy, zacz zatacza nad ni krgi rkami i bbnem, przeklina i wypdza Zego Ducha. Dziewczyna krzyczaa i wyrzucaa w gr paty liny. Jej wrzask wypenia sob ca przestrze... Przedueniem okrzyku stay si jej ruchy, jak gdyby to, co si nie mogo wydosta na zewntrz, ograniczone wsk krtani, postanowio opanowa sob wntrze dziewczyny, krzyk wraca do rodka poprzez pier, ktra zacza drga, brzuch, uda, szed wewntrz rk i ng, zmuszajc je do zgi, rozwar, uderze... niewiasta podrzucana niewidocznym wrzaskiem, w tacu w. Wita przetaczaa si po pododze. Szaman piewa i bbni coraz goniej. Coraz szybciej. Coraz goniej. Coraz szybciej... Po blisko godzinie dziewczyna stracia przytomno, a Zy Duch, kltwa rzucona na ni przez kobiet z jej wioski opuci j. Wieczorem spotkaem dziewczyn obmywajc twarz zimn wod. Wolno nabieraa j w donie, przez chwil przygldaa si swojemu odbiciu, jak gdyby si widziaa po raz pierwszy i potem nagle przytykaa rce do twarzy. Robia to, dopki jej sukienka nie bya cakowicie mokra. Wtedy wstaa i odesza, niepewnie stawiajc kroki. Czsto szamani s uwaani za szalecw, a radziecki etnograf Tokariew tak o nich napisa: "Nerwowy i histeryczny charakter szamana jest oczywicie w duej mierze wynikiem jego zawodu, albowiem, poczynajc od okresu przygotowa i w czasie caej swojej dziaalnoci szaman specjalnie kultywuje w sobie takie wanie cechy. Ale oznacza to tylko, e uprawianie zawodu szamana wzmaga neuropatologiczne cechy charakteru czowieka, natomiast same te skonnoci poprzedzaj decyzj pozostania szamanem...". Tak wic temu, kto si zdecyduje na wyruszenie na szamask ciek grozi...szalestwo. Kilkakrotnie miaem okazj spotka szamanw i czarownikw rnych kultur, i zawsze staraem si odnale w nich to co, co powoduje, e s oni inni ni cae spoeczestwo. Tym, co byo najbardziej widoczne, byo zarwno ich szalestwo, jak i samotno. Szaman jest szalecem i autsajderem. Zwykle w spoeczestwach, gdzie szamanizm by rzecz powszechn istniaa caa kultura majca przygotowa adepta na to, co si moe przydarzy "po drugiej stronie". W
2

Europie, na skutek wprowadzenia chrzecijastwa si, doszo do prawie cakowitego wyniszczenia kultury szamaskiej [szaman=wiedzcy=wiedma], tak wic nie mamy u siebie adnego "kaftanu bezpieczestwa" tradycji, ktra by umoliwia nam agodne (w miar) wejcie w wiat szamaski. SZAMAN NASZYCH CZASW zwraca uwag na konieczno czerpania z wasnej kultury. Mj szamaski nauczyciel powiedzia kiedy, ze najpierw musz si zapozna z mitami i baniami moich ludzi, zanim bd mia prawo wej na ciek inicjacji. Bo to nie przypadek, e si urodziem w tym czasie i w tym miejscu. Tak wic pierwszym krokiem, w sytuacji, kiedy nie mamy przy sobie nauczyciela i mistrza ani te ywej tradycji, ktr bymy mogli wykorzysta, jest nauczenie si jzyka symboli, jakimi przemawia do nas wiat. Jzyk ten, po czci jest archetypowy, czyli czytelny dla wszystkich ludzi, ale jednoczenie jest on lokalny, i jako taki da si odczyta tylko wtedy, gdy bdziemy znali mity wasnej kultury. Po blisko 1000 latach walki z pogastwem, w Polsce nie zachowao si zbyt duo z kultury naszych przodkw. Jednoczenie przez cay ten czas bylimy pod wpywem kultury chrzecjaskiej - czyli rdziemnomorskiej. Stalimy si wic uczestnikami i odbiorcami tej kultury, a ona staa si ogromn czci naszego dowiadczenia symboliczno-religijnego. Tak wic doskonaym rdem informacji o symbolach s dla nas zarwno banie (pozostay w nich lady nauk inicjacyjnych naszych przodkw), mity greckie i rzymskie, jak i caa Biblia. W czasie spotkania z szamanami syberyjskimi, zdaem sobie spraw, e kiedy popatrzymy na Jezusa Chrystusa jako na herosa, a nie Syna Boego, to moemy dostrzec w jego yciu te same archetypowe wydarzenia, w jakich uczestniczy szaman w czasie swojej inicjacyjnej cieki. Kiedy wic poznacie cen, jak przyjdzie wam zapaci za bycie na szamaskiej ciece, czyli kiedy bdziecie w stanie zaakceptowa zarwno wasn samotno, jak i szalestwo, gdy ju si zapoznacie z symbolami swojej kultury - to moecie zacz wkracza na szamask drog. A wtedy sobie zdacie spraw, e wiat, ktry znalicie, uleg zmianie. Zastanawiaem si, jak zakoczy ten tekst, i wtedy z zakamarkw mojej gowy wylaz, jak "oswojony waran" fragment wiersza Tadeusza Nowaka: (...) Chc by pomylony Pomyleni nie boj si ludzi Pomyleni dziel chleb i ryb Pomyleni rozmawiaj z Bogiem (...) Edward Pyrek

Szamanizm nie jest religi. Szamanizm nie jest organizacj. Szamanizm nie ma doktryny. Szamanizm nie ma witych ksig. Szamanizm jest uwaany powszechnie za zbir magiczno-religijnych wierze i praktyk umoliwiajcych uzyskanie wizji oraz wprowadzenie w stan ekstazy i transu. Celem tego kontrolowanego "stanu odmiennej wiadomoci" jest nawizanie kontaktu ze wiatem duchw i uzyskanie ich pomocy przy leczeniu, przewidywaniu przyszoci, polowaniu itp. Jednoczenie uznaje si, e szamanizm tkwi u podstaw wszystkich religii, a co wicej, caa nasza wiedza o wiecie nadprzyrodzonym, piekle, raju, bogach i duchach wynika z owych dowiadcze z szamaskich stanw wiadomoci. Szamanizm pojawia si przede wszystkim wrd ludw pastersko-owieckich na caym wiecie. O d Alaski do Amsterdamu. Powszechnie jednak uznaje si za najbardziej "czysty" szamanizm Azji Pn. i rodkowej, obu Ameryk, Indochin, Korei, Japonii - niektrzy naukowcy wczaj rwnie w obszar jego dziaalnoci Australi, Afryk i Europ (w Grecji do V w. p.n.e.). Mimo pewnych rnic lokalnych moemy jednak mwi o istnieniu wsplnego dla caego szamanizmu rda dogmatw, wierze i przekona. Szaman Szaman jest stranikiem rwnowagi psychicznej i ekologicznej caego swojego plemienia oraz jego czonkw. Jest porednikiem pomidzy wiatem widzialnym i niewidzialnym, mistrzem duchw i cudownym uzdrawiaczem. Potrafi przekroczy ludzkie uwarunkowania i podrowa po rnych planach kosmologicznych. (antropolog Furst za M. Harner The way ofthe Shaman) Szaman czy w sobie role teologa, kapana, psychoanalityka, lekarza i polityka. Przez zwizek wsplplemiecw jest on uznawany za osob cakowit, kobiet i mczyzn, istot czc w sobie zarwno boskie, zwierzce, jak i ludzkie aspekty. Plemiona Amazonii wierz, e kady szaman jest opanowany przez ducha jaguara i po mierci ponownie przemienia si w zwierz; jedno za z indonezyjskich plemion nazywa swoich szamanw "wierzchowcami bogw" wierz, i w czasie transowego taca uyczaj oni swoich cia bogom. Inicjacja Miaem sny. Bytem poerany przez zwierzta. Potem bytem chory. Bardzo chory. Szaman powiedzia, e to duchy wybray mnie na szamana i jeli cigle bd z tym walczy, to umr. Duchy nie lubi odmowy. (Uan Batym - szaman z Tuwy)

Szamanem mona zosta dziki wizom krwi albo za przyczyn "naznaczenia przez bstwa". Czsto dowodem na owo naznaczenie jest choroba w. Wita, dodatkowy palec, widoczne fizyczne lub psychiczne kalectwo, np. lepota (w Korei), cika choroba, urodzenie w czepku lub koszulce szamaskiej. Nieraz takim dowodem jest doznanie uderzenia pioruna. (W Peru szamanem moe zosta tylko osoba, ktra przeya poraenie piorunem). Byem geologiem na Czukotce, pewnego dnia zostaem uderzony przez piorun, w okolicy nie byo lekarza, a jedynie wioskowy szaman, ktry po wyleczeniu powiedzia, e bogowie naznaczyli mnie na szamana, i jeli chc to on moe mnie uczy. Zgodziem si. (Andriej Liszwinow - gwny szaman Czukotki) Potocznie uwaa si, e to duchy wybray sobie czowieka na szamana, a jeli ten si sprzeciwia swemu przeznaczeniu, to zsyaj na niego choroby i mier. Jednoczenie mimo tego specyficznego "naznaczenia", "pomazania", w wikszoci spoecznoci kady neofita szamaski musi dodatkowo przej obrzd inicjacji, cyklu prb, ktre umoliwi mu uzyskanie kontaktu ze swoimi Duchami Opiekuczymi i pozwol mu posi wiedz na temat organizacji kosmosu. W wikszoci przypadkw podczas tej inicjacji dochodzi do symbolicznej mierci i ponownych narodzin szamana. Neofita w transie spotyka si z duchami, ktre rozczonkowuj jego ciao, by je odtworzy - na poziomie psychicznym oznacza to mier, zniszczenie dawnej osobowoci neofity i stworzenie nowej. Neofita po zakoczeniu tego procesu jest now osob. Przey wasn mier. Pozna swego Ducha Opiekuczego. Nauczy si kontrolowa stan transu. I owa ostatnia cecha (wiadomy, kontrolowany trans, ekstaza) jest jedn z najwaniejszych - umoliwia odrnienie szamana od szaleca lub te od medium. Umiejtno wchodzenia w ten rodzaj wiadomoci pozwala szamanowi leczy, przewidywa przyszo, podrowa w sferze duchowej o tysice kilometrw, walczy z duchami i innymi szamanami. Kosmos Wyruszam w podr jako Duch i przybywam do Krainy Duchw. (Pie Ducha Indian Osage) Szamanizm zakada istnienie dwch rwnorzdnych wiatw, wiata codziennego, materialnego, w ktrym wszyscy si poruszamy, i wiata duchowego. Jest to bardzo bliskie wspczesnym naukowym koncepcjom istnienia kilku rwnolegych wymiarw. aden z tych wiatw nie jest bardziej rzeczywisty i prawdziwy, i ani jeden, ani drugi bez siebie nie mog istnie. Doskonaym przykadem na podejcie szamanw do tych kosmosw jest fakt, i mwic o wydarzeniach, ktre si im przydarzyy w transie lub we
5

nie, podchodz oni do nich tak samo, jak do rzeczy istniejcych w wiecie codziennym: "Wczoraj byem orem, a potem siaem jczmie". Koncepcja szamaskiego kosmosu opiera si na zaoeniu, e wszystko co istnieje ma swj odpowiednik w wiecie duchowym, kade istnienie posiada swego specyficznego ducha. Wszystko wic yje. Mwi. Czuje. wiat szamana jest peen "krewniakw": kamieni, zwierzt, rolin, ludzi -jest jednym ywym organizmem (co w dzisiejszych czasach znalazo swoje odzwierciedlenie w ekologicznej koncepcji Gai, wiata yjcego i odczuwajcego). Kolejn cech charakterystyczn szamaskiej wizji rzeczywistoci jest przekonanie, i kady czyn, nawet najbardziej bahy, bdzie mia swoje konsekwencje - zarwno w jednym, jak i w drugim wiecie. Tak wic szaman bdcy w transie jest w stanie si porozumie z duchem choroby i wyleczy pacjenta, spotka ducha przodkw i dowiedzie si od niego o przyszoci swojej i plemienia (doskonaym przykadem tego rodzaju komunikacji jest spotkanie "szamana rdziemno- morskiego", Odyseusza, z duchem Terezjasza - szamana), a take moe on nawiza kontakt z duchami zwierzt (szczeglnie z ich bstwem. Panem Zwierzyny) i poprosi je, aby si zgodziy powici swoje zwierzce ycie dla jego ludzi. Przepraszam, e zabiem ci. May Bracie Ale potrzebowaem twojego misa. Moje dzieci byy godne i pakay. Wybacz mi Bracie. (modlitwa Indianina Sioux do ducha zabitego jelenia) wite miejsca Pom mi jodo, ktra wszechmogca, A do nieba wspi si, do raju wiatoci. W rodek ziemi wstpi, do pieka ciemnoci. (fragment tradycyjnej pieni z Rumunii) Szamani wierz w istnienie miejsc witych, punktw przejcia, w ktrych atwiej jest uzyska akces do wiata duchw. Bardzo czsto pojawia si wic koncepcja witych gr, witych kamieni lub witych drzew. Ta ostatnia, dotyczca Kosmicznego Drzewa, jest chyba najbardziej popularna. Kosmiczne Drzewo swoimi korzeniami wrasta w wiat dolny (wiat zmarych), a korona dosiga wiata grnego (wiat bstw). Kolejny europejski szaman-bg, za jakiego uchodzi nordycki Odyn, corocznie dawa si krzyowa na witym jesionie Yggdrasil, ktry czy sob trzy wiaty. W czasie transu szamani czsto dokonywali symbolicznej wspinaczki na Kosmiczne Drzewo - a owe dziaania na poziomie materialnym, realnym miay im pomc w uzyskaniu szamaskiego stanu wiadomoci.

Akcesoria Wedug religioznawcy i antropologa M. Hermannsa istniej 3 wsplne dla wszystkich szamanw cechy: umiejtno uzyskiwania kontrolowanego transu, szamaska inicjacja oraz specyficzny strj i instrumenty muzyczne (bben, grzechotka). Strj uywany przez szamana w czasie seansw spenia kilka zada: symbolicznie ukazuje, e szaman jest zarwno kobiet, jak i mczyzn (w wypadku szamanek czsto jest to strj mski i na odwrt, jeli chodzi o szamanw), nastpnie wzory, hafty pokrywajce ubir symbolicznie przedstawiaj wizj, Ducha Opiekuczego lub kosmologi szamana. Wielorakie funkcje spenia rwnie bben i grzechotka. Symbolizuj one 4 ywioy oraz wiat mineraw, rolin, zwierzt! ludzi, a take s uwaane (m.in. Syberia) za "wierzchowce szamanw". To na nich szaman odbywa podr do kosmosu duchw (tzw. podr na bbnie). Pomog one utrzyma mu Szamaski Stan wiadomoci. Gra na bbnie (prowadzona przez szamana a do stanu popadnicia w ekstaz, a potem prowadzona przez jego pomocnikw) jest osobliwym pomostem czcym szamana ze wiatem materialnym. Badania przeprowadzone przez Nehera dowiody, e bbnienie wytwarza zmiany w centralnym systemie nerwowym - dochodzi do zaktywizowania tych obszarw mzgu, ktre zwykle s nie pobudzone. Podobnie dziaa grzechotka. Trans Jeden z najwikszych religioznawcw, Mircea Eliade podzieli szamanizm na "czysty" i "nieczysty". W tym pierwszym do uzyskania transu uywa si jedynie technik naturalnych: bbnienia, piewu, medytacji, postu, pracy z oddechem, taca etc. W szamanizmie "nieczystym" (wtrnym) stosuje si dodatkowo rodki halucynogenne, takie jak pejotl, grzyby psilocibe mexicano czy te amonito muscario (itd.). W niektrych wypadkach szamani rwnie uywaj tyto i alkohol. Szamani wierz, e w czasie seansu duchy "witych rolin" opanowuj ich i staj si swego rodzaju prze- wodnikami, duchami opiekuczymi. We wspczesnej literaturze moemy natrafi na opis dziaania tych rolin i rytuay z nimi zwizane (w ksikach Castanedy o Don Juanie). Szamanizm na wiecie Nawet na niewielkich terenach istniej obok siebie lokalne odmiany szamanizmu, mogce si rni funkcj, jak peni szaman, jego strojem, przebiegiem ceremonii,

rodzajem sposobw uzyskiwania transu etc. I tak seanse, tzw. szamaskich ludw arktycznych z pn. Syberii s mniej zoone ni na pd. Syberii, maj za to bardziej intensywny przebieg. Syberia - szamanizm najbardziej klasyczny, wzorcowy. Szamanizm ludw Azji Pd.-Wsch. charakteryzuje si bardzo du rnorodnoci, ktrej przyczyn jest wpyw wielkich religii. Dlatego te nieraz trudno jest wyselekcjonowa tam szamanizm w czystej formie, bez naleciaoci wierze buddyjskich czy te hinduskich. Doskonaym przykadem jest staroytna szamaska religia Tybetu "bon-po", ktra wywara ogromny wpyw na wspczesn, tybetask form buddyzmu - lamaizm. Szamanizm Ameryki Pn. jest wtrny do szama- nizmu syberyjskiego, im dalej na poudnie Ameryki, tym wiksza rnica pomidzy tymi dwoma rodzajami. Trans i podr duszy zostaj nieraz zamieniane na obrzdy Vision Quest - poszukiwanie Wizji. Take inicjacja szamana jest mniej krwawa. Ameryka Pd. charakteryzuje si faktem, i "od zawsze" do podry szamaskich uywano tam rodkw halucynogennych (chocia trzeba przyzna, e trans "naturalny" uzyskany za pomoc bbna czy taca jest rwnie popularny). Tutaj jest take wyranie zaznaczony podzia na dobrych i zych szamanw. Tych nioscych rado i tych nioscych cierpienie. Afryka - gwn rnic jest fakt, i w Afryce w wikszoci wypadkw uwaa si, e to duchy opano- wuj czowieka i kontroluj go. Nie ma wic typowego Szamaskiego Stanu wiadomoci z kontrolowanym transem. Dlatego te, mimo bardzo silnej pozycji czarownikw, mimo wierze w moc czarw, magii, Duchw Opiekuczych oraz rnorodnych sposobw porozumiewania si ze wiatem niematerialnym (bardzo podobnych do tych w szamanizmie) wydaje si, e do rzadko mamy do czynienia z prawdziwym szamanizmem. Australia - mimo pewnych rnic, jak uywanie innych instrumentw muzycznych wprowadzajcych w trans oraz zewntrznych objaww mocy szamaskiej (strj) etc., religioznawcy dostrzegaj we wierzeniach australijskich aborygenw silne wtki szamaskie. Europa - motywy szamaskie mona dostrzec zarwno w mitologiach (Odyseusz, Odyn, Herkules),jak i w religiach pogaskich (np. celtyccy Druidzi). Z powodu braku przekazw o wierzeniach sowiaskich trudno jest powiedzie cokolwiek wicej, wydaje si jednak, e musieli tam istnie "wiedzcy". Neoszamanizm
8

Wydanie w 1951 r. pracy M. Eliade o szamanizmie oraz halucynogenne dowiadczenia kontestacji lat 60. dopro- wadziy do wzrostu zainteresowania szamanizmem. Kolejnymi punktami milowymi w rozwoju ruchw neoszamaskich byy ksiki Carlosa Castanedy o meksykaskim szamanie Don Juanie oraz prace Andrew Lynn V. o kobietachszamankach. Jednoczenie powstanie na fundamencie buntu lat 60. ruchu New Ag, goszcego potrzeb odbudowy wizi z sacrum, a przez to z caym yjcym wiatem, spowodowao prawdziw eksplozj neoszamanizmu. Pojawiy si odmiany szama- nizmu chrzecijaskiego (goszce, i Chrystus by szamanem), muzumaskiego, buddyjskiego (czenie elementw buddyjskich i indiaskich), celtyckiego, sowiaskiego etc. Jedenacie przykaza szamanizmu 1. Szaman jest wybrany przez duchy. 2. Szaman przechodzi inicjacj, podczas ktrej dochodzi do przeycia symbolicznych mierci i narodzin. 3. Szaman ma kontakt z Duchami Opiekuczymi. 4. Szaman potrafi kontrolowa swj trans, swj specyficzny Szamaski Stan wiadomoci. 5. Szaman w czasie transu kontaktuje si ze wiatem duchw i dziki ich pomocy leczy, wry, pomaga odnale zwierzyn. 6. Szamaska koncepcja wiata zakada istnienie dwch rwnorzdnych i rwnolegych kosmosw: materialnego i duchowego. 7. Kosmosy te s ze sob zwizane i od siebie zalene. 8. Wszystko, co istnieje, ma swojego Ducha Opieku- czego. 9. wiat jest jedn wielk rodzin. 10. Szaman posuguje si w czasie swoich seansw specjalnym symbolicznym ubiorem oraz instru- mentami muzycznymi, takimi jak Bben i Grze- chotka, ktre pozwalaj mu wej w stan transu. 11. Na wiecie istniej wite miejsca (np. Kosmiczne Drzewo), ktre s punktami przejcia pomidzy tym wiatem a wiatem duchw. Sowniczek

Szaman - sowo to wywodzi si z jzyka tungusko- -mandurskiego i oznacza osob zdoln do nawizania w stanie ekstazy kontaktw z duchami. Dosownie - "Ten, ktry wie". W Polsce odpowiednikiem tego pojcia bdzie "znachor" i "wiedma". Ekstaza - tu: odmienny stan wiadomoci, zwykle dochodzi si do niego w samotnoci, sytuacja, kiedy duch opuszcza ciao, by si poczy ze wiatem duchw. Trans - tu: odmienny stan wiadomoci, dochodzi do niego zwykle w czasie zgromadze, ceremonii publicz- nych. Oznacza sytuacj, kiedy ciao zostaje opanowane przez duchy. Staje si "wierzchowcem bogw". Duch Opiekuczy - w kulturze chrzecijaskiej najbliszy wizerunkowi anioa stra. Duch, ktry pomaga szamanowi w jego transowych podrach, przy leczeniu i wreniu. W antropologicznych pracach dotyczcych Meksyku i Gwatemali nazywany "nagut", w Australii "asystujcy totem", w Europie "domownik". Moe on by duchem zmarego przodka, szamana, zwierzcia, roliny. Szaman otrzymuje go najczciej w czasie procesu inicjacji. Jest niezbdny szamanowi do praktykowania. Szamaski Stan wiadomoci - stan odmiennej wiadomoci, stan kontrolowanego transu, ekstazy. Edward Pyrek Rozdzia I Wybierajc tradycj W czasie szamaskich dziaa dokonujesz podry poza ciao, do przestrzeni uwaanej za rwnie realn co wiat, w ktrym yjemy. Miejsce, do ktrego si wybie- rzesz ma rne nazwy w rnych kulturach. Australijscy aborygeni nazywaj je Czasem Snu. Amerykascy Indianie - wiatem Ducha, w Europie spotyka si rozmaite nazwy, midzy innymi: Podziemny wiat, Pieko, Hades. Pejoratywne znaczenie tych terminw wynika oczy- wicie z wysikw zdyskredytowania przez chrzecijan praktyk magicznych i ukrcenia szamastwa w Europie. Niezalenie od tego jak je nazwiemy, miejsce jest to samo, cho kady moe je sobie wyobraa zupenie inaczej. Dzieje si tak dlatego, e miejsce to, ktre w tej ksice bd dla prostoty nazywaa Innym wiatem, utworzone jest wycznie z energii. Materia tam nie wystpuje, pomimo to szamani w wikszoci zgodni s co do tego, e ten Inny wiat jest dla nich bardziej realny od naszego. Jest oczywiste, e w wiecie utworzonym z samej energii, wszelkie istniejce w nim byty wiadome nie mog przybiera okrelonego ksztatu ani wygldu.
10

Jednake, jeeli chcesz odrnia jedn posta energii od innej, mie do nich okrelony stosunek, to musz one by w jaki sposb dla ciebie odrnialne, musz si komunikowa z tob w sposb dla ciebie zrozumiay, musisz te mc zaobserwowa ich reakcje na twoj obecno i by zdolnym do reagowania na ich poczynania. Jest to moliwe dziki temu, e posiadamy co, co nazywamy psyche, co, co w ogle umoliwia nam wyjcie z ciaa i znalezienie si w Innym wiecie. Psyche (w znaczeniu energetycznego ciaa czowieka - tum.) spenia rwnie rol tumacza wspomagajcego nasz wyobrani. Majc zdolno tworzenia obrazw, wyobra- nia umoliwia naszej psyche zinterpretowanie odbiera- nych sygnaw i spotykanych form energii oraz przeksztacenie ich w taki sposb, aby mg je zrozumie, podobnie jak oczy, korzystajc ze wiata, umoliwiaj umysowi rozpoznawanie ksztatw, kolorw i struktur. Jest jednak pewna wana rnica midzy Innym wiatem a naszym: podlegaj one rnym systemom logiki. Nasz wiat zmierza do coraz wikszej zoonoci. Jego wzorce uwikane s w jeszcze bardziej zawie zalenoci, co sprawia, e w danej chwili moemy by wiadomi zaledwie maej czci pojedynczego wzorca. Dziki temu wszake potrafimy radzi sobie ze zoo- noci naszego wiata, nie odchodzc od zmysw (aczkolwiek ludzie o wikszej wraliwoci czsto nie potrafi sobie z ni poradzi). Inny wiat jest jednak z wielu wzgldw o wiele mniej powikany, by moe dlatego, e nie wystpuje w nim materia zakcajca przepyw energii. Sposb istnienia, z ktrym spotkasz si w Innym wiecie jest o wiele bardziej jednoznaczny od tego, czego dowiadczasz tutaj. Wzorce s tam bardziej przejrzyste, mniej podatne na zakcenia wnoszone przez zawirowania, podlegaj regularnociom i powtarzajcym si schematom. Stru- mienie energii w Innym wiecie, nie przerywane przez bryy i okruchy materii, pyn swobodnie i s mniej skomplikowane. Wstpujc do Innego wiata jestemy porywani przez tamtejsze przepywy, rnice si od bliskich nam wzorcw, do ktrych przywykalimy, yjc w naszym wiecie, tote moe si zdarzy, e bdziemy przez nie odrzuceni. Gdybymy si wybrali bez przygotowania w podr do Innego wiata, nie bylibymy w stanie zrozumie czegokolwiek, co nas tam spotka. Naleyte przygotowanie si jest konieczne, jeli chcemy jako szamani, sensownie wykorzysta Inny wiat. Jedynym sposobem jest przyjcie okrelonej tradycji, najlepiej takiej, w ktrej si czujemy swojsko oraz wyuczenie si jej w stopniu zapewniajcym wystarczajc kompetencj. Twierdzenie, e substancj Innego wiata jest energia, jest oczywicie hipotez. Tak samo postpuje kady, kto wyznaje jak religi lub przyjmuje jak orientacj mistyczn, by uzasadni sw wiar. Nie mona jej naukowo udowodni.
11

Moliwe, e ten "wiat" jest po prostu gbok warstw naszej psyche, a nie jak przestrzeni zewntrzn wzgldem ludzkiej wiadomoci. Naukowo, czy nienauko- we, jedno jest pewne, to e szamanizm rzeczywicie dziaa, i to bardzo skutecznie. Jeli zaakceptujesz t ide, to nie bdziesz mia trudnoci z wykonywaniem szamaskich zada. Jeeli trudno ci j zaakceptowa i w ni uwierzy, to caa twoja praca bdzie rwnie bezowocna, jak bujanie w obokach. W magii rytualnej jest tak, e im bardziej mag wierzy w istnienie tych istot, z ktrymi ma do czynienia, tym skuteczniejsze s jego dziaania. To samo dotyczy szamanizmu. Jeeli kto uwaa swe szamaskie dowiadczenia za rezultat ywej wyobrani, to si przekona, e rzeczywicie tak jest. Jeeli jednak si przejmie sw prac na serio, i bdzie gboko przekonany, e to, co go spotyka jest prawd, to znajdzie si w wiecie tak nieoczekiwanie zdumiewajcym i bogatym w idee, e nie bdzie mia wtpliwoci, e jego doznania s naprawd szamaskie. Praca wewntrzna i praca magiczna, ktr mona wykona w Innym wiecie, realizuj si przez wyko- rzystanie energii, jakie s tam dostpne. Dobrze przygoto- wana psyche potrafi dokadnie interpretowa spotykane formy energii. Istota bezpostaciowa moe ci si przejawi jako boek Pan, czy jaka bogini albo te w postaci konia, wilka lub gryfa, zalenie od rodzaju pracy, jak chcesz tam wykona, od sposobu reagowania oczekiwanego od ciebie i od tradycji przez ciebie przyjtej. Waciwa zachta ze strony twej psyche pozwoli ci wiadomie zdecydowa, jak postpi wobec napotkanej istoty, a rozpoznawszy naleycie rodzaj jej energii, osign zamierzony rezultat. Pamitajc o tym, e znajdziesz si w wiecie utworzo- nym w caoci z energii, kade twoje dziaanie i kada reakcja w odpowiedzi na pojawiajc si sytuacj, wywoa zmian konfiguracji aktualnego stanu energii istniejcego w danej chwili. Twoja energia podziaa na istniejcy ukad energii. Ukad ten ma wielostronne powizania ze wiatem fizycznym, zatem czegokolwiek dokonasz w Innym wiecie, bdzie to miao dziaanie zwrotne w wiecie fizycznym. Takie przesunicie energetyczne zmieni ukad przepyww w wiecie fizycznym, a jeli twe intencje s jasne przy wejciu w szamaski trans, to przesunicie to wywoa zamierzone zmiany w wiecie fizycznym. To wanie jest szamanizm: magia w swej najbardziej pierwotnej formie, a jego skutki mog si okaza zadziwiajce. Wic jeli chcesz we waciwy sposb wykorzysta ten Inny wiat, to si zastanw, jak si do tego bdziesz przygotowywa. Szamanizm jest bardzo prymitywnym rodzajem praktyki magicznej. Siga w przeszo, a do epoki kamiennej, a trwa nadal do czasw obecnych w licznych kulturach
12

rozrzuconych po wszystkich kontynentach. W wiecie zachodnim szamanizm zanik przed kilkoma wiekami. Jeli chcemy teraz do niego wrci, to musimy siga do trzeciego wiata lub do pomniejszych kultur, takich jak kultury Afryki, aborygenw australijskich lub rodowitych kultur Ameryki. Moliwe jest wszake (po wykonaniu gbszych studiw) poznanie czysto europejskiego panteonu i uycie go do praktyki szamaskiej. Sama poszam t drog okoo dziesi lat temu i mog zapewni, e jest to droga skuteczna. Gwnym niedostatkiem jest to, e znaczna cz naszego rodowitego folkloru zostaa zapomniana, znieksztacona lub cakowicie utracona, wskutek czego rodzimy panteon jest wyrywkowy i przez to trudny do wykorzystania. Zachoway si jednak pewne elementy europejskiego folkloru w stanie wystarczajco dobrze zachowanym, by mona byo je wykorzysta. Jest wic moliwe, e wrciwszy do tych systemw z naleyt starannoci, zdoamy je na nowo odkry, uzupeni i naenergetyzowa tak, e stan si szlakiem dostpnym dla przyszych szamanw Europy. Zatem, ktry z dostpnych panteonw posuy ci najlepiej jako potencjalnemu szamanowi dwudziestego pierwszego wieku? Odpowied na to pytanie zaley od ciebie, albowiem kady czowiek jest odrbn indywidualnoci, i to, co dobre jest dla jednej osoby, niekoniecznie musi by najlepsze dla kogo innego. Ponad wszystko inne najwaniejszym kryterium, o ktrym powiniene pami- ta, jest by przyjty system interesowa ci i by dla ciebie wygodny. W wielu ksikach spotkasz si z wymaganiem, aby, przyjmujc tradycj, wykorzysta folklor kraju swego urodzenia. yjc w wiecie kosmopolitycznym nie mamy pewnoci, e kraj, w ktrym czowiek si rodzi bdzie mia jaki wpyw na jego kultur, pochodzenie lub narodow tosamo. Kryteria te, w moim odczuciu, s daleko waniejsze od miejsca urodzenia. W naszych warunkach nie jest rzecz niezwyk to, e si kto rodzi w jednym kraju, a potem si przenosi do innego, w ktrym jest wychowywany i ksztacony. Jeeli wyrose i wychowae si w kraju swego urodzenia, to jest rzecz rozsdn na pocztek przyjrze si tradycjom tego kraju. Dowiadczenie mwi mi, a wynika to rwnie z dyskusji z innymi szamanami, e przede wszystkim, naley si zainteresowa tym, co mwi tradycja rodowa. Ma to szczeglne znaczenie w przypadku, gdy yjesz w kraju, w ktrym naleysz do mniejszoci etnicznej. Szczeglne pomieszanie panuje w Wielkiej Brytanii, gdy linie rodowe s tam tak zmieszane z rnymi kulturami i tradycjami, e rozdzielenie ich jest w istocie niemoliwe. Wszystkie te tradycje wniesione przez migracje i podboje zespoliy si, tworzc obecn spu-

13

cizn kulturow, wskutek czego kada z nich moe si okaza istotna. Ci, ktrzy nie wiedz nic o swym pochodzeniu, mog si posuy ksik, w ktrej s podane nazwiska i ich pochodzenie. Nazwiska takie, jak Jones albo Owens sugeruj, e s silnie zakorzenione familijnie w Walii. Kto o nazwisku Poole stwierdzi, e pochodzi ono z jzyka rodkowej Anglii. Nazwisko Howard natomiast wywodzi si ze starofrancuskiego. Jeli uznasz, e twoja linia rodowa (mimo e zostaa rozpoznana w wystarczajcym zakresie) nie zawiera panteonu nadajcego si do wykorzystania, to powiniene si z kolei zainteresowa takim panteonem, o ktrym sdzisz, e bdzie dla ciebie odpowiedni, a zarazem jest bliski twej linii rodowej. Anglia, na przykad, ma folklor nadajcy si do wykorzystania, chocia nie jest on zbyt spjny. Znana jest legenda o Robin Hoodzie i cykl legend o krlu Arturze (cho niektrzy uwaaj, e krl Artur wcale nie by krlem Anglii). Pominwszy cykl legend arturiaskich, folklorowi angielskiemu brakuje spjnoci, co utrudnia jego wykorzystanie, ale go nie uniemoliwia. Jakkolwiek wybierzesz tradycj, zwr uwag na to, by zawieraa ona liczne, urozmaicone opowieci za- wierajce postacie, ktre polubie! Dokonawszy wyboru musisz przestudiowa przyjty system, aby dobrze pozna zawarte w nim krajobrazy, cykle opowieci, wystpujce w nich ludzkie postacie, dzikie zwierzta i postacie mityczne. Im wicej wysiku w to woysz, tym bardziej bdziesz przygotowany do wykorzystania go w dziaalnoci szamaskiej. To, co uczynisz, stanowi bdzie wyposaenie twej psyche w symbolik wybranej tradycji. Postacie energii, jakie napotkasz w Innym wiecie nie maj cia, kolorw, zapachw, mowy ani innych rozpoznawalnych waciwoci. Twoja podwiadomo zdoa je rozpozna, twj umys wiadomy-nie. Przy braku odpowiednich symboli, ktre twoja podwiadomo mogaby przekazywa wiado- moci bkaby si w czym, co przypomina pustk, a w najlepszym razie znalaz by si w wiecie snu, ktrego sensu nie pojmujesz. Takie psychiczne wyposaenie uatwi ci szamaskie dziaania i powikszy ich skuteczno. Dobre poznanie tradycji jest wane rwnie z innych wzgldw. Inny wiat, tak jak i ten wiat, zawiera zarwno negatywne, jak i pozytywne formy energii. W wikszoci wydarzenia, ktre ci si przytrafi, bd mie charakter pozytywny, ale od czasu do czasu napotkasz te istoty ze. Nie majc odniesie umoliwiajcych ich rozpoznanie

14

byby oczywicie skonny si z nimi zadawa, a to by ci wprowadzio na bardzo niebezpieczny teren. Jak wyjanimy w rozdziale o magii szamaskiej, jest ona podobna do magii rytualnej. Rne s jednak metody. W magii rytualnej mag, stosujc rytua i inwokacje, kontaktuje si z tymi samymi postaciami energii, jakie szaman napotka w Innym wiecie. Rytua sam w sobie stanowi przegrod zabezpieczajc, ustawion midzy nim a przyzywanymi energiami. Izoluje ona maga od energii na wypadek wymknicia si jej spod kontroli. W wiecie zachodnim magia przeja rol szamanizmu, gdy yczliwe siy Innego wiata, jak si zdaje, opuciy naszych przodkw. atwo przypuci, e yczliwe bstwa utraciy zainteresowanie swymi wyznawcami, ktrzy postawieni zostali wobec trudnoci, niedostatku i moliwej mierci jako kary za praktykowanie wykltej religii. Naturaln na to reakcj byoby zwrcenie si do bardziej zoliwych si w intencji ewentualnego przy- wrcenia rwnowagi i wystpienia przeciw Kocioowi i panujcemu reymowi, ktry skaza na wytpienie wszystkie inne religie. Owe zoliwe czy "ze" siy mogyby pobudzi swych wyznawcw rwnie silnie jak ich wrogowie, tote dla wasnej obrony magowie ustanowili system magicznego rytuau. Pozwoli on magowi przy- zywa i kierowa chaotycznymi siami, nie stajc si ich ofiar. W istocie kto wykonujcy rytua, pozostaje w wiecie fizycznym - ciaem, umysem i duchem, a mimo to jest zdolny osign magiczne cele. Dla szamana natomiast ciao fizyczne stanowi jedyn kotwic, zapewniajc mu moliwo powrotu w razie koniecznoci. To oczywicie wystawia go na dziaanie kadej zej siy i nakada na niego zdwojon konieczno rozumienia wiadomoci przekazywanych mu przez jego psyche w czasie, gdy trwa on w szamaskim transie. Jeli przewodzi mu dobry panteon, psyche szamana bdzie w stanie go ostrzec przed takimi istnociami, przed- stawiajc je jako zoliwe charaktery wystpujce w przyjtej przez niego tradycji. Stosujc dowoln tradycj, byle bya pena i bogata, nie zapominaj o jeszcze jednej rzeczy: nie yjesz w czasach przedchrzecijaskich, w ktrych te tradycje powstaway. Przyjmuj, e nie tylko dostrzegasz nadchodzce tysiclecie, ale e spdzisz w nim co najmniej cz, a moe wikszo swego ycia. yjemy w wiecie, w ktrym fikcja przekazywana przez telewizj, radio, literatur i gry komputerowe jest dla nas rwnie realna, jak rzeczywisto naszego codziennego ycia. Zjawiska te stanowi niezbywaln cz nas samych i byoby nam trudno si bez nich oby. Ci, ktrzy tworzyli staroytne tradycje nie mogliby sobie tego nawet wyobrazi - drukowane sowo nie byo znane, a sztuka pisania dostpna bya niewielu wybranym.
15

Jeli chcemy szczerze dy do tego, by sta si autentycznymi szamanami, musimy uwzgldni te rzeczy z tak sam powag, z jak nasi przodkowie traktowali wasn technologi i wczy to wszystko do naszych szamaskich technik. Zapamitaj sobie, e o wartoci tradycji decyduje jej rozpowszechnienie: im wicej ludzi j zna, tym silniejsza si staje. Wchodzi wtedy do ludzkiej niewiadomoci i wytwarza wasn si ycia. Dwiecie lat temu nikt nie sysza o telefonie, a jednak w tym stosunkowo krtkim czasie telefon stal si czci ludzkiej niewiadomoci psychologowie uwaaj, e obecno telefonu w snach oznacza, e dzieje si co szczeglnego w niewiadomoci czowieka. Powodem, dla ktrego telefon sta si czci ludzkiej niewiadomoci jest to, e dla wielu ludzi jest on przedmiotem codziennego uytku. Na podobnej zasadzie znana ksika lub film moe si sta czci ludzkiej niewiadomoci w cigu zaledwie kilku lat, moe wic by potraktowana jako tradycja. Uwaam, e byoby wielkim bdem przeoczenie tego, co na pierwszy rzut oka wydaje si by rodkiem powierzchownym. Jako ludzie wspczeni, powinnimy wykorzysta wszelkie rodki bdce do naszej dyspozycji, by znale drog do Innego wiata. Jest te cakiem moliwe, e wiele autentycznych podry szamaskich branych jest bdnie za sny, tylko dlatego, e dziej si one w obszarze utworu beletrystycznego. Przyjrzyjmy si temu: w staroytnych tradycjach, adne z wydarze w nich opisywanych nigdzie si - prcz Innego wiata - nie wydarzao, wic Inny wiat moe przyj taki ksztat, na jaki mu pozwolimy. Jeeli podejmiemy podr szamask, ktra wyniesie nas w najdalsz przestrze - czy to j uniewani? Nasi przodkowie nie czynili takich podry, bo nie mogli sobie wyobrazi miejsca, ktre by nie byo podobne do znanego im wiata. Mamy obecnie daleko szersze horyzonty: Jestemy ludmi epoki kosmicznych podry, szamanami literatury komputerowej cyberszamanami, ktrzy mog i powinni wykorzysta technologi jako niezbywaln cz swoich dziaa.

Rozdzia II Kogo spotkasz w Innym wiecie? Przed rozpoczciem poznawania Innego wiata, dobrze jest wiedzie cokolwiek o jego mieszkacach, rozpoznawa ich w stopniu umoliwiajcym nawizanie wsppracy i osignicie pewnego sukcesu. Jeeli wemiesz jak istot za kogo innego, to

16

przypuszczalnie stracisz korzystn sposobno uzyskania zamierzonego wyniku swej podry, a moesz nawet cakowicie si zagubi w rzeczywistoci Innego wiata. Nie majc wiedzy o przedmiocie, atwo wzi jeden rodzaj istot za inne, poniewa ich ukazanie si nie zawsze sygnalizuje, jak rol maj do spenienia. Musisz wzi pod uwag miejsce, w jakim ich spotykasz, ich sposb zachowania si oraz wygld. W wiecie zbudowanym z energii psychicznej lub magicznej nic nie ma ksztatu. Najprawdopodobniej rzeczywisto ta jest zawirowaniem energii zawierajcej wiry i prdy, przejawiajcej si w psyche szamana jako ludzie, zwierzta lub przedmioty. Rne zawirowania energii, ktre wydaj si mie swego rodzaju wiadomo, speniaj funkcje odpowiednio do swej "hierarchii". Ze wzgldu na speniane funkcje istoty te mona z grubsza podzieli na cztery grupy. Przejawiaj one rny charakter, co moim zdaniem, ma na celu wywoanie w tobie waciwej reakcji. Na przykad, niektre z nich maj city dowcip, inne mog by szczere albo srogie, inne znowu mog by agodne, a nawet trafi si takie, ktre wydaj si dziwaczne, grone, czy nawet niebezpieczne. Jeliby niewaciwie zareagowa na ich pojawienie si, to mgby zaprzepaci cel swej podry. Na przykad, spotykasz kogo, kto wydaje si z ciebie naigrawa. Jeeli nie zareagujesz prawidowo, tj. nie obrazisz si, to nie bdziesz mg odpowiednio wykorzysta tej energii, ktr on reprezentuje. Najczciej jednak istota z Innego wiata potrafi generowa taki rodzaj pobudzenia, jaki jest potrzebny do wywoania w tobie waciwej odpowiedzi. W zasadzie istoty, ktre spotykasz chc ci pomc i pojawiaj si wtedy, gdy ich potrzebujesz. Niektre przybywaj na zawoanie, inne si pojawiaj same lub s ju obecne w odpowiednich momentach twej podry lub misji. Istniej jednak pewne rodzaje energii, ktre s z natury zoliwe, zmienne bd nawet ze. Rzadko, ale zdarza si, e spotykamy takie negatywne istoty. Konie- cznie trzeba takie bestie odprawi albo zignorowa (jeli to moliwe), gdy wszelki kontakt z nimi sprowadza tylko kopoty. Moe si te zdarzy (rzadko), e bdziesz psychicznie zaatakowany, tote na wypadek koniecznoci podjcia walki, dobrze jest zapewni sobie odpowiedni opiek, by unikn strat moralnych. Podkrelam jednak, e takie przypadki nale do rzadkoci. Totemy, Zwierzta Mocy, Przewodnicy i Obrocy Istoty, z ktrymi bdziesz musia si porozumiewa i wspdziaa przybieraj rne postacie, wrd nich Totemy, Zwierzta Mocy, Przewodnicy i Obrocy zaliczaj si do kategorii "Pomocnikw". S to istoty, ktrych zadaniem jest pomaganie ci w wykonywaniu zada. S one bytami
17

samodzielnymi, ktre w ramach wasnej pracy rozwojowej gotowe s pomaga ci w twojej. Twoje dziaania wzbudzaj zainteresowanie tych istot i s dla nich korzystne. Aby przycign do siebie wicej tych kompetentnych Pomocnikw, musisz wykaza, e motywy twych dziaa s dobre i zmierzaj do pozytywnych wynikw. Istoty te nie s gupie i niechtnie widz dziaania samolubne lub destrukcyjne. Totemy Totemy mog przybiera rne postacie, ale najczciej pojawiaj si w postaci zwierzcia albo jakiego przyrzdu, symbolu lub broni. Powizane s z naszym wiatem przez naturalne lub sztuczne przedmioty czci. Totem ujawni ci si pod postaci czego, co dla ciebie jest rzecz wit lub czym, co ma specjalne znaczenie w wiecie zewntrznym. W yciu codziennym czsto widujesz pira, koci, kamyki, krysztay, patyczki itp. Jeli nie s Totemami, to nie zwrc twej uwagi - nie zauwaysz ich, a nawet gdyby je zauway, to by si nie stay obiektem twego zainteresowania. Prawie kady dowiadczy, szczeglnie w dziecistwie, tego uczucia, e znalaz "skarb" w czasie wdrwki pla lub lasem, bd nawet na terenie obszaru zamieszkanego. Totemy bardziej przycigaj dzieci, gdy w dziecistwie ochrona psychiczna jest czowiekowi szczeglnie potrzebna. "Skarby" te zwykle s przedmiotami naturalnymi, ale dla jakiego powodu fascynuj ci i chcesz je wzi do domu. Niekiedy Totemem moe by rcznie wykonana rzeba albo te moe totem przybra posta instrumentu muzycznego. Totemy pojawiaj si spontanicznie; najlepiej, gdy si natkniesz na nie przypadkiem, raczej ni by mia ich specjalnie szuka. wiadomy wysiek znalezienia Totemu unicestwiby jego zdolno do uatwienia ci, by go znalaz. Wynika std, e w czasie poszukiwania mgby nie dostrzec Totemu, co by si skoczyo zebraniem stosu bezwartociowych rzeczy, ktrych si nie zdecydujesz wyrzuci, liczc na to, e jest wrd nich co niezwykego. Rzeczywistej mocy Totemu dowiadczysz, gdy go uyjesz do szamaskiej pracy. Trzymajc w rku Totem, taki jak piro albo kryszta - przy wchodzeniu w podr do Innego wiata wnosisz go do szamaskiego krlestwa. Tam jego natura sama si przed tob odsoni. Moe si zdarzy, e po dotarciu tam, stwierdzisz, e zamiast trzyma w rku piro lub kryszta, spotykasz motyla lub skonstatujesz, e nosisz piercie. W istocie, duch Totemu moe przybra kad form, ale prawie na pewno bdzie czym maym. Muszelka nie moe w Innym wiecie sta si jeleniem (ktrego moc jest za dua - patrz zwierzta
18

mocy), cho mogaby by ab, wietlikiem lub nawet nikym wiatekiem, ktre ci poprowadzi. Kryjc w sobie moc, Totem po prostu ci towarzyszy, ale w jego pomocnej obecnoci zwikszy si skuteczno twoich dziaa. Totem ma te dziaanie opiekucze, podobnie jak talizman, moe pomaga w sposb poredni, udzielajc ci dodatkowej pomocy lub wgldu w razie niebezpieczestwa, bd innej potrzeby. Gdy przebywasz w Innym wiecie, twoje spotkania z Totemem, mog by krtkie. Moesz na przykad stwierdzi, e rozmawiasz z motylem, ktry udziela ci rad albo wskazuje, jak moesz sobie poradzi z prze- szkod. Totemy mog si rwnie objawi w postaci symboli, narzdzi lub broni. Ten rodzaj Totemu ma dziaanie, raczej bezporednie, ni porednie. Jeeli na drzwiach, ciece lub stojcym kamieniu zobaczysz symbol, ktry uznasz za swj, to niewtpliwie znaczy, e chce ci on przekaza, e w tym miejscu jest dla ciebie co wanego. W razie potrzeby moesz ten symbol narysowa, na przykad, aby otworzy sobie drzwi. Przyrzd, taki jak czerpak albo kielich ma oczywiste zastosowanie, szczeglnie gdy przebywasz w pobliu rda albo studni. Jeli w pobliu ciebie znajduje si osoba albo zwierz, to podanie im wody moe ci umoliwi porozumienie. Wane jest, by wykorzysta zdrowy rozsdek i uy tego przedmiotu zgodnie z jego przeznaczeniem, tak jak uczynia to Dorota w "Czarodzieju z Oz", wkadajc na stopy Zote Pantofelki! Bro moe wystpowa w rnych postaciach: od sztyletw i paek do lukw i mieczy. Dziwne, ale niekiedy si moe zdarzy, e otrzymasz wyzwanie od pomocnych istot dajcych, by dla pozyskania ich wsparcia pokona je. Na przykad, moesz by wyzwany do wzicia udziau w zawodach uczniczych lub grze zrcznociowej, wic lepiej uczynisz, jeli si zaopatrzysz w bro. Jednake nawet bro totemiczna nie zastpi twych brakw, albowiem to ty musisz si wykaza odwag, zdecydowaniem i przekonaniem o susznoci swych dziaa. Jest to wane bez wzgldu na to, czy jeste uzbrojony czy nie. Zwierzta Mocy Aby by dobrym szamanem musisz rwnie zjedna sobie moce istot potniejszych od Totemw. Totemy zapewniaj ci pewn opiek, ale by mc dziaa skutecznie, potrzebujesz jeszcze nieco siy zaczepnej. Zwierzta Mocy zawieraj z tob pewien rodzaj umowy, obowi- zujcej w czasie kilku miesicy, a niekiedy paru lat. Powiniene wykona specjaln podr do Innego wiata, by znale istot o cechach zwierzcych, ktra si ci objawi. Aby

19

przystpi do tej umowy, musisz to zwierz zapa i przenie ze sob do naszego wiata. Istota ta nie zawsze ci si ukae w caej okazaoci. Czsto si zdarza, e zobaczysz jej cz, powiedzmy oczy, pysk, ogon albo zad. Jeli zobaczysz t sam istot trzykrotnie, jest to znak, e to jest twoje Zwierz Mocy i musisz je schwyta. Moe to sprawi pewien kopot, bo Zwierz Mocy jest na wolnoci prawie zawsze troch niebezpieczne i schwytanie moe si niekiedy skoczy tym, e zostaniesz przez nie poarty w czci lub cakowicie. Zadziwiajce, e ten proces poerania moe by najlepszym sposobem "schwytania" swego Zwierzcia Mocy, gdy "stajesz si" nim przez to, e jeste przez nie poknity. Ono staje si tob - ty jeste nim. Sposb ten wyjania, dlaczego wielu szamanw wkada na siebie zwierzc skr przed wykonaniem pracy: wierz bowiem, e ich ciao eteryczne zamieszkuje w ciele ich Zwierzcia Mocy. Gdy ju je zapae, musisz z nim wrci do tego wiata i stara si wchon je w siebie. Na pocztek najlepszym sposobem jest poczu, jak ono w ciebie wsika. Potem moesz wsta i je "taczy". Taczenie swego Zwierzcia Mocy sprowadza si do przejcia w stan podobny do transu, w ktrym "pozwalasz" zwierzciu porusza swym ciaem. To znaczy, e zachowujesz si tak, jak to zwierz. Jeeli twoje zwierz jest ptakiem, to by moe bdziesz macha rkami, jak by mia skrzyda, przy czym ciao twe wykonuje ruchy pikowania i nurkowania. Jeeli jest nim ko - moesz grzeba nog ziemi. Zwierz udomowione, nigdy nie bdzie Zwierzciem Mocy, gdy te zawsze yj dziko w swym rodowisku. Ani krlik, ani mysz nie mog by Zwierztami Mocy, ale mog nimi by wiewirka lub borsuk, mimo e s mae. Zwykle jednak bd to zwierzta wiksze, jak niedwiedzie, wilki lub drapiene ptaki. Niepodobiestwem jest, by zwierz nie wystpujce w twoim kraju, stao si twym Zwierzciem Mocy, wic nie oczekuj, jeli jeste brytyjskim (czy polskim - tum.) szamanem, e zwierzciem twoim zostanie so. Ale moe nim by zwierz, ktre niegdy yo w twym kraju i zostao wytpione, jak niedwiedzie lub wilki w Wielkiej Brytanii. Nie ma jednak cisych regu okrelajcych, jakie istoty si przed tob pojawi w Innym wiecie. Moe ci si ujawni zwierz nie odpowiadajce nakrelonym przeze mnie reguom, a jednak bdziesz przekonany, e ono wanie jest twoim Zwierzciem Mocy. W takim przypadku zaakceptuj je, przyjmujc z zadowoleniem jego pomoc, a z pewnoci ci si odwdziczy. Nie powiniene zakada, e napotkasz tylko jedno Zwierz Mocy. W licznych szamaskich tradycjach mona mie ich wicej, dwa lub nawet trzy. Jeli ju masz jedno, moesz bezpiecznie rozpocz podrowanie. Zwierz Mocy udziela ci siy i ochrania ci oraz ostrzega i wspiera w razie niebezpieczestwa. Moe te udzieli ci swego znamiennego sposobu przemieszczania
20

si; przedzierzgnwszy si w swoje Zwierz Mocy w Innym wiecie, szaman potrafi fruwa, galopowa, biec susami itp. - i to zwykle szybciej ni mgby si porusza na dwch nogach. Zwierz Mocy pojawia si na wezwanie, pomaga ci w trudnociach, suy jako przewodnik i w ogle zachowuje si jak przyjaciel, cho niekoniecznie musi pozostawa z tob przez cay czas podry. Posiadanie swego Zwierzcia Mocy daje rwnie inne korzyci. Szaman bdcy w sojuszu ze swym Zwierzciem Mocy, w yciu codziennym cieszy si lepszym zdrowiem dziki temu, e jest "wzmocniony". Jego moc staje si oczywista dla tych, ktrzy - nie majc swego Zwierzcia Mocy - czuj si osabieni duchowo. Znalazszy swe Zwierz Mocy musisz pamita o tym, e umowa jest obustronna. Sojusz ten daje ci ogromne korzyci, ale musisz da co w zamian. Oczekuje si, e bdziesz "taczy" swe zwierz co najmniej raz w tygodniu, dla zharmonizowania si z nim i umoliwienia mu doznania wiata materialnego. "Taczenie" swego zwierzcia, a potem przespacerowanie si po terenie naturalnym (niecywilizowanym) da wam obu ogromn korzy. Przewodnicy Poza Zwierztami Mocy i Pomocnikami totemicznymi napotkasz w Innym wiecie rwnie istoty podobne do ludzi. Pojawiaj si niekiedy przypadkowo, przewanie jednak maj okrelony cel bezporednio zwizany z twym zadaniem. Najczciej spotykanymi istotami tego rodzaju s Przewodnicy. Zadaniem Przewodnika jest wskazanie ci bezpiecznego sposobu przemieszczania si z jednego miejsca na inne. Maj zwykle siln osobowo i przyjmuj zewntrzno odpowiadajc ktrej postaci z przyjtego przez ciebie panteonu. Przewodnik ma tylko jedn funkcj - ma ci prowadzi. Zwykle s dobrymi towarzyszami, od ktrych podczas wdrwki moesz si duo dowiedzie o Innym wiecie. Gdyby jednak oczekiwa od nich pomocy w innych sprawach, to oka si bezradni i mog ci porzuci. Zwykle przybieraj posta ludzk, cho spotykaam te Przewodnikw bdcych p czowiekiem, p zwierzciem, jak rwnie (w jednym przypadku) drzewem, ktre przeksztacio si w ludzk posta, dla sprostania pewnemu zadaniu majcemu zwizek z duchami drzew. Moesz te w swych wdrwkach napotka Prze- wodnika w postaci zwierzcia. Te si zwykle wyrniaj kolorem, czsto s biae; miaam raz za Przewodnika ptaka koloru

21

jaskrawego bkitu. W folklorze caego wiata czsto wystpuj Przewodnicy tego rodzaju. Jak wszystkie istoty z Innego wiata, Przewodnicy te oczekuj, by im okazywa szacunek. Lekcewaenie ich jest niedopuszczalne, a jeli zachowae si le, to przepro, co si zwykle spotyka z dobrym przyjciem. Nietrudno jest popeni nietakt, gdy zwykle dziaania, ktre realizujesz w Innym wiecie, s wymagajce i stresuj. Obowizuj tam odmienne zasady, wskutek czego kada podr sama w sobie jest przygod najeon trudnociami. Pojawiajce si w Innym wiecie postacie ludzkie nie zawsze maj zwizek z twoj osob, czasem s to ulotne zjawy wydobywajce si z gbi twej psyche. (Patrz podrozdzia Zudy). Jest oczywiste, e prbuj one wyprowadzi ci na manowce. Jeli za nimi pjdziesz, to zejdziesz ze swej cieki i zbdzisz. Przewodnikw Innego wiata rozpoznasz po tym, e nie odezw si do ciebie pierwsi. Jeli ich nie powitasz, bdziesz zignorowany. Przewodnik towarzyszy ci w twej wdrwce i, wykonawszy swe zadanie, znika. Mao prawdopodobne, by go ponownie spotka. Nie jest to mie, gdy mgby bardzo go polubi w stosunkowo krtkim czasie. Przyjmujc, e s one samodzielnymi istotami, we pod uwag, e maj te wasn prac do wykonania, podobnie jak ty masz swoj. Obrocy W momentach, w ktrych jest wymagana zmiana wewntrznego ukierunkowania albo gdy osignity zostanie punkt bliski celowi twej podry, a rwnie w miejscu, w ktrym musisz dokona jakiego wyboru, moe si pojawi istota, czsto w postaci ludzkiej, ktra stanie ci na drodze. Osoba ta moe ci zagrodzi przejcie przez drzwi, most lub skrzyowanie drg. Zwykle Obrocy mscy z reguy ujawniaj si w postaci ludzkiej, w rzadkich przypadkach spotkasz istot esk, zwykle w postaci zwierzcia jako w lub smok etc. By moe ten wanie element rodowitego brytyjskiego szamanizmu doprowadzi do chrzecijaskiego skojarzenia wy i smokw z magi. Podobnie jak Przewodnik, Obroca nie odezwie si pierwszy, a kada prba zepchnicia go z drogi wywoa gwatowny odpr. Zdarzaj si sytuacje, gdy Obroca wcieli si w nieoywiony obiekt, na przykad w drzwi, ale i w takim przypadku obowizuj te same zasady. Tak samo powiniene go powita (niezalenie od formy, w jakiej si pojawia), a on w odpowiedzi rzuca ci wyzwanie. Moesz by na przykad wyzwany do walki wrcz albo kae ci rozwiza zagadk w postaci amigwki lub te zdoby jak rzecz.

22

Moe by z tob w tym momencie twoje Zwierz Mocy albo Totem, ale nie musi. Take obecno Przewodnika nie pomoe ci - nie mieci si to w zakresie jego zada. Ostatecznie przezwycienie Obrocy zaley tylko od ciebie. Jeeli ci si nie uda, to zaamie si twj szamaski trans. Jeeli zwyciysz, to Obroca natychmiast stanie si przyjazny i pomocny, a niekiedy nawet zgosi ch towarzyszenia ci w roli Przewodnika do koca twej wdrwki. Zudy W czasie szamaskiej pracy wyobrania dziaa bardzo intensywnie - nie zaszedby daleko, gdyby tak nie byo - tote, zwaszcza na pocztku, moe ci ona prezentowa zudne obrazy udajce autentycznych ludzi z Innego wiata. Przyjcie lub odrzucenie takiej zjawy nie powinno polega na podstawie samego tylko wygldu, gdy jest moliwe spotkanie prawdziwej osoby Innego wiata wygldajcej, jak powiedzmy: Bruce Lee, ale te moesz napotka kogo wygldajcego jak posta z wybranego przez ciebie panteonu, kto w rzeczywistoci jest wytworem twojej imaginacji. Spotykajc kogo w czasie swej podry nie p winiene z gry niczego zakada. Podaam ju zasad, ktra ci pomoe w zidentyfikowaniu autentycznego spotkania: osoby z Innego wiata nie prbuj pierwsze nawiza z tob kontaktu. Ty musisz si do nich odezwa. Jeli napotkana osoba do ciebie podchodzi i zaczyna mwi, to najprawdopodobniej nie jest osob realn. Bywa, e nie masz pewnoci, kto waciwie uczyni pierwszy krok; zdarza si to, gdy ju nawyke do tego sposobu postpowania. Oznak autentycznoci wskazujc, e istota z Innego wiata jest Zud, jest to, e rozmowa z ni czsto obfituje w komentarze i wiadomoci bdce dla ciebie kompletnym zaskoczeniem, a czsto rewelacj. Autentyczny kontakt umoliwi ci uczynienie postpu w realizacji swego zadania, istoty za zudne zaczn ci prowadzi w kko i wkrtce si zorientujesz, e nie posuwasz si naprzd. Zudy mog spowodowa wielk strat czasu, tote wane, by je szybko rozpozna. Wcale nie jest atwo pozostawa dugo w szamaskim transie, wic gdy zauwaysz, e zszede z drogi, musisz si szybko rozsta z istotami, z ktrymi si zadawae i wrci do swego zadania. Niekiedy pojawi si w takim momencie praw- dziwy Przewodnik i pomoe ci, ale gdy tak si nie stanie, to powiniene wezwa swe Zwierz (lub Zwierzta) Mocy, by ci pomogo wrci na tw drog. Aby si utrzyma po stronie bezpiecznej w przypadku, gdyby wzi prawdziw istot z Innego wiata za Zud, dobrze zrobisz, dzikujc jej przy rozstaniu za otrzyman pomoc, przy czym powiedz, e czujesz, i idziesz niewaciw drog i chcesz wrci do

23

waciwego celu. Wtedy prawdziwi Pomocnicy oka ch powrotu do ciebie (zwykle nie bez zoliwych komentarzy) i kontynuuj swe przewodzenie. Istoty Archetypowe W procesie swej wewntrznej przemiany napotkasz rwnie istoty innego rodzaju, o wiele potniejsze od tych, ktre spotykasz w zwykej pracy w roli szamana. W gruncie rzeczy s dwa rodzaje tych istot: Obroca i Kobieta w Ogrodzie. Obroca rni si od dotd spotykanych Obrocw tym, e towarzyszy mu silne wraenie mocy. Czsto twoja psyche odczuje t moc, zanim zdysz go zauway; jego pojawienie si jest zwykle poprzedzone przypieszeniem ttna i dopywem adrenaliny do krwi. Moe si wic zdarzy, e zostaniesz zaszokowany i wytrcony z szamaskiego transu, zanim dojdzie do spotkania i konfrontacji z nim. Dopiero osignicie znacznego stopnia samorozwoju i duego dowiadczenia w pracy szamaskiej pozwoli ci na odparcie tej naturalnej siy. Obroca ma zwykle wygld p czowieka, pl zwierzcia. Ochrania on Ogrd; czsto brany jest mylnie za Obroc Progu lub nawet za diaba, gdy przewodniczy on Innemu wiatu lub wiatu Podziemnemu, jak si go czsto nazywa. Gdy go spotkasz, musisz podj wyzwanie, ktre on ci z pewnoci narzuci. Moe ci wysa z zadaniem zdobycia dla niego ukrytego skarbu, stoczenia walki na inteligencj, ale najprawdopodobniej bdzie to walka zapanicza lub walka z broni. Musisz go pokona, co nie jest atwe, ale stanowi jedyny sposb na to, by zyska wstp do Ogrodu. W Ogrodzie przebywa Kobieta, ktra moe przybra posta krlowej, czarownicy lub bogini. Ma ona zwizek z drzewem, ktrego owoce s trujce dla tych, ktrzy ich dotkn. Zwykle wyglda piknie i zarazem strasznie na sposb wadczy. Musisz j przekona, by ci po- czstowaa owocem. Tylko za jej zgod moesz wzi i zje ten owoc bez szkody dla siebie. Kobieta ta jest bogini w swej potrjnej postaci: jest jednoczenie Dziewic, Matk i Staruszk. Ona jest samym sercem Ziemi, Matk Ziemi, a wadza jej jest absolutna.

Rozdzia III amigwki, zagadki i konfrontacje W czasie przebywania w Innym wiecie jednym z najwaniejszych twoich zada bdzie rozwizywanie zagadek i amigwek. Dlatego warto wiedzie, jak si do nich zabiera i czemu maj suy.

24

Spjrzmy najpierw na to drugie pytanie. Proces wchodzenia w stan szamaski pogra ci w gbokim transie, w ktrym doznawanie Innego wiata jest jasne i konsekwentne, bez zaciemnie i nieostroci. Jestemy jednak istotami bdzcymi i utrzymanie si w stanie transu wymaga wysiku. Im duej w nim trwasz, tym atwiej z niego wypa. amigwki i zagadki spotykane w Innym wiecie, wzmacniaj twj trans i umoliwiaj ci wytrwanie w nim przez to, e skupiaj tw wiadomo na okrelonym zagadnieniu. Jest to szczeglnie wane w momentach krytycznych twej podry, gdy twoje zmysy powinny by cakowicie dostrojone do Innego wiata i cile z nim wspdziaa. Dlatego te przed osigniciem celu lub przy wchodzeniu w now faz wdrwki, z ca pewnoci napotkasz problem wymagajcy rozwizania. Aby zwrci twoj uwag, pojawi si Obroca albo napotkasz jak przeszkod, co oznacza, e stane przed czym wanym. Nie odstpuj teraz od celu ani nie zbaczaj w poszukiwaniu atwiejszej drogi. W miar nabierania wprawy w szamaskich podrach zwikszysz sw zdolno do duszego utrzymywania si w stanie transu. Jest tu, podobnie jak przy wiczeniu okrelonego zespou mini: praktyka i wiczenia polepszaj tw fizyczn sprawno. Gdy osigniesz ten poziom, zmieni si funkcja amigwek i zagadek. W miar dostosowywania si do poszczeglnych etapw podry, problemy te doprowadz do pogbienia twej wiadomoci. Rozwizanie amigwki czy zagadki wymaga od ciebie zmiany ustosunkowania si: zamiast biernego kontynuowania podry, zaczynasz aktywnie wpywa na jej przebieg. Wystpujce trudnoci czsto daj si rozwiza tylko przez nowe, alternatywne podejcie, i w tym tkwi istota rzeczy. Gdy tylko wejdziesz w tryb mylenia alternatywnego, zmieni si twoja wiadomo. W Innym wiecie taka zmiana wiadomoci wychodzi szamanowi na dobre, gdy pozwala mu ogarn nowe obszary dowiadczenia. W szamanizmie ten stopie zaawansowania mona osign przez prac transformacyjn, wymagajc przemiany na poziomie swego gbszego ja. Im wiksze zmiany na poziomie wiadomoci dokonane bd w czasie jednej sesji, tym bardziej si zbliysz do ostatecznego celu. amigwki amigwki wystpuj w rnych postaciach, zalenie od formy i treci psyche podrujcego szamana. Istoty z Innego wiata nie po to zadaj ci amigwki, by ci zgnbi, ale by sprawdzi twe zdecydowanie i twj zdrowy rozsdek, jak rwnie prbuj wzbudzi w tobie nowe stany wiadomoci. Dlatego nigdy nie napotkasz amigwki przekraczajcej twoje moliwoci rozwizania jej, gdy odpowied jest w tobie - inaczej by nie miao to sensu.

25

eby rozwiza amigwk, musisz umie sign gboko do swej pamici i przeszoci. Tu si pojawiaj trudnoci, albowiem, znajdujc si pod presj wydarze moesz z popiechu chwyta si bdnych rozwiza. Presj t moesz zmniejszy, pamitajc, e jeste w stanie znale waciwe rozwizanie, e nie jest to takie trudne, jak by si mogo wydawa. W wielu przypadkach znajdziesz rozwizanie intuicyjnie, bez wyszukiwania wyrozumowanych odpowiedzi. Takie spontaniczne pomysy maj t warto, e zaskoczenie z otrzymanego tym sposobem rozwizania moe spowodowa zmian stanu twego umysu. Rzecz godn zastanowienia jest rwnie to, e odpowiedzi twe czsto bd bdne. Co prawda moce Innego wiata nie wymagaj cisej dokadnoci. Staraj si wywoa skupienie twego umysu i pomc ci wzbudzi w sobie nowy stan wiadomoci. Jeli twoja odpowied spenia ten warunek, to nie jest wane, czy bya ona prawidowa, czy nie! Jakich wic amigwek by oczekiwa? Odpowied na to pytanie jest w tobie, nie mona ich tu poda w postaci spisu. Moemy jedynie przytoczy pewne przykady, aby da ci pojcie o tym, czego moesz oczekiwa. Szczegy natomiast wyprowadzone bd w odpowiednim momencie z twej psyche. Znany jest przykad dwch stranikw, z ktrych kady pilnuje jednych drzwi. Jeden z nich zawsze mwi prawd, drugi zawsze kamie. Za jednymi drzwiami czeka ci mier, za drugimi - raj. Wolno ci zada tylko jedno pytanie. Jak je sformuujesz? Powiniene je sformuowa tak: Jeeli zapytam twego kolegi, ktre drzwi mam wybra, to jaka bdzie odpowied?". Jakakolwiek byaby odpowied, wybierz te drugie drzwi. Moesz napotka rdo i kogo, kto siedzi niedaleko i prosi by da mu pi. Osoba ta nie chce lub nie moe si przemieci, a jedyne dostpne naczynie jest zamocowane do muru za pomoc zbyt krtkiego acucha; albo te jest tak nieszczelne, e woda wycieka, zanim zdysz mu j poda. Co moesz zrobi? Inne amigwki: moesz otrzyma niejasn informacj wymagajc rozwikania, moesz by zmuszony wykona jak konstrukcj, zinterpretowa dziwaczne zachowanie spotkanej osoby, znale wyjcie z labiryntu, rozwiza zapltany wze itp. Jakikolwiek byby twj problem, rozwizanie znaj- dziesz, jeli bdziesz postpowa powoli i z namysem. Jest prawdopodobne, e w momencie, gdy natkniesz si w Innym wiecie na amigwk, nie bdzie przy niej Obrocy w takim rozumieniu, jak to podano w innych miejscach tej ksiki. W rzeczywistoci, to sama ami- gwka jest Obroc. Aczkolwiek

26

moesz spotka w miejscu pojawienia si amigwki kogo, kto wcale nie musi by Obroc w cisym sensie tego sowa. Osoby towarzyszce amigwkom mog sami by ich czci, a ty musisz zrozumie, dlaczego one si tam znajduj i wiedzie, jak si masz wobec nich zachowa. Na przykad niektre z tych osb mog czyni wszystko na odwrt albo wypowiada zdania przeczce temu, co maj na myli, mog te opowiada bzdury lub si jako dziwnie zachowywa. Biorc przykad wzity z nowoczesnego rodka przekazu, jakim jest telewizja, znajd troch czasu na obejrzenie programu "Krystaliczne zamieszanie" ("The Crystal Maze"). Program ten obfituje w zadania, ktre uczestnicy musz rozwiza. To da ci pojcie, jak masz rozwizywa swe zadania. Dostarczy rwnie twej psyche materiau do przemyle, co sprawi, e postawiony wobec amigwki, dostrzeesz w niej podobiestwo do jakiego fragmentu tego programu. W filmie fabularnym "Labirynt" bohaterka zaznacza tras, rysujc kredk do ust strzaki na pytach chodnika. Nie wie, e w lad za ni posuwa si niewielki stwr wyaniajcy si spod tych pyt i odwraca je na drug stron, usuwajc w ten sposb jej znaki. Zauwaywszy to, pojmuje, e uya niewaciwego sposobu i stara si wymyle inny. W filmie "Legenda" bohater i jego pomocnicy maj znale sposb na wpuszczenie wiata sonecznego do feralnego zamku. Czyni to, ustawiajc w szybach i tunelach due byszczce lustrzane pyty w taki sposb, e wiato soca odbija si od kolejnych luster, a dochodzi do potwora i owietlajc, unicestwia go. amigwki nie zawsze s, a tak trudne i zoone, jak ta. Mog by tak proste, jak przedostanie si na drugi brzeg potoku. Przejdziesz w brd, przeskoczysz, zbudu- jesz most czy znajdziesz kogo, kto ci przeniesie. Zadaniem moe by te znalezienie klucza do drzwi lub drogi wejcia na szczyt. amigwk moe by cokolwiek, a z upywem czasu zauwaysz, e kolejno spotykane amigwki staj si coraz trudniejsze. Gdyby wszak mia do czynienia stale z tym samym problemem, to niczego by si w czasie swych podry nie nauczy i nie rozwinby si jako szaman. Przede wszystkim nie traktuj amigwek jako ucili- wego obowizku. Postaraj si wnikn w ich sens, a przekonasz si, e s one zajmujce - nawet te, ktre zdaj si grozi utrat ycia. Poza tym bdziesz doznawa satysfakcji, rozwizujc pojawiajce si coraz trudniejsze zadania. Gdy je napotkasz, podchod do nich z ochot, a zdobdziesz uznanie istot z Innego wiata, a take podniesiesz wasne mniemanie o sobie i nabdziesz wikszej pewnoci siebie.
27

Zagadki Zagadka zawsze ma zwizek z jakim Obroc - otrzymujesz j zwykle przy napotkaniu jakiej przeszkody, bramy lub mostu. Odgadywanie zagadek jest nieco trudniejsze ni rozwizywanie amigwek, gdy te zwykle polegaj na wykorzystaniu zwykego rozsdku. Bardziej przywyklimy do rozwizywania amigwek - spotykamy je w codziennym yciu. S nimi na przykad ukadanie tygodniowego budetu, znajdywanie drogi w nieznanym otoczeniu itp. Zagadki nie s obecnie tak popularne, jak byy dawniej w spoeczestwach Zachodu. W wieku XVII stanowiy rozrywk, ktrej przeznaczano wiele czasu, starajc si przechytrzy swych znajomych i przyjaci. Obecnie zagadki wystpuj w dziecicych grach i zabawach; s prostsze i mniej zoone ni niegdy. W ksice J. R. R. Tolkiena: "Hobbit" - Bilbo Baggins ycie swe trawi na nabywaniu zrcznoci w rozwizywaniu zagadek w momencie, gdy zagubiony w jaskiniach chochlikw, spotyka Golluma. Warto przeczyta t ksik, by pozna niektre rodzaje zagadek. Podobnie jak z amigwkami, im wicej masz w gowie pomysw przed rozpoczciem szamaskich wypraw, tym wiksze s twe moliwoci rozwizywania zagadek. Tu znowu film "Legenda" dostarcza dobrego przy- kadu, ilustrujcego przebieg tego procesu. Bohater ma by zamordowany przez zgraj magicznych stworw, jeeli nie odpowie na nastpujce pytanie: Co to jest: ma dzwonek, ktry nie dzwoni, ale jego brzmienie skania anioy do piewania? Odpowied: dzwonki rosnce na grobie. Oto kilka znanych zagadek wzitych z piosenki "Powiedz mi, dlaczego?": Co jest gbsze od morza? Co jest wysze od drzewa? Co jest goniejsze od rogu? Co jest ostrzejsze od ciernia? Co jest janiejsze od wiata? Co jest ciemniejsze od nocy? Co jest zimniejsze od trupa?
28

Co jest szersze od fali? A oto odpowiedzi: Pieko jest gbsze od morza. Niebo jest wysze od drzewa. Grzmot jest goniejszy od rogu. Gd jest ostrzejszy od ciernia. Prawda jest janiejsza od wiata. Diabe jest ciemniejszy od nocy. mier jest zimniejsza od trupa. Mio jest szersza od fali.* W oryginale pytania i odpowiedzi wystpuj w postaci rymowanych dwuwierszy - przyp. tum. Znajdywanie odpowiedzi na zagadki jest procesem daleko bardziej finezyjnym ni rozwizywanie amigwek, a odpowiedzi s trudniej uchwytne. Tak jak amigwki wywouj skupienie umysu i prowadz do zmiany wiadomoci, tak zagadki wiod do pogbienia stanu transu. Co wicej, w Innym wiecie zagadki kryj w sobie moc. Jeeli ci si uda przechytrzy Obroc, to przejmujesz jego wadz. Obezwadnienie Obrocy ma skutek dwojaki. Nie moe on ju dalej stawa na twej drodze, lecz ma obowizek pomaga ci i udziela rad do koca twej podry. Nie ulegaj jednak pokusie rozkazywania tym istotom po tym, jak je przechytrzye. Jeeli istot z Innego wiata potraktujesz z arogancj lub okaesz jej wzgard, to mimo e j pokonae, moesz utraci na jej korzy t wadz, ktr pozyskae drog swych wysikw. Poradziwszy sobie z Obroc potraktuj go jak przyjaciela, raczej ni jak pokonanego wroga. Obroca nie jest zoliwy, on po prostu wykonuje sw prac. Czyni to wycznie dla twego dobra. Bdc upartym, wymagajcym lub nawet, wystpujc jako twj najwikszy koszmar senny, wyrzdza ci przysug! Jeli nie stawisz mu czoa, nie posuniesz si dalej na swej drodze. Nie ud si, e moesz go jako omin. W logice Innego wiata jest to niemoliwe. Wycofawszy si przed Obroc, w celu na przykad znalezienia innej drogi, wkrtce odkryjesz, e znajdujesz si bardziej w obszarze marze dziennych ni w podry po Innym wiecie.

29

Podobnie jak w amigwkach, nie zawsze musisz da cakowicie poprawn odpowied. Musi ona by na tyle trafna, by zmienia stan twej wiadomoci. Oczywicie, im bardziej trafna bdzie twa odpowied, tym bardziej bdziesz zadowolony i poczujesz, e zasuy na zwycistwo. Zdarza si, e Obroca zadowoli si twoj nie cakiem poprawn odpowiedzi, ale czujesz, e nie byo to cakiem uczciwe. Dlatego powiniene jak najlepiej pozna folklor, czytajc odpowiedni literatur. Pozwoli ci to osign kompetencj, ktrej si od ciebie oczekuje. Pomoc moe by przestudiowanie takich starych pieni, jak: Faszywy rycerz na drodze ("The False Knight on the Road") oraz Pietruszka, szawia, rozmaryn i tymianek ("Parsley, Sag, Rosemary and Thyme"). Osobicie odkryam, e dla tego celu najlepszym wiczeniem umysu i procesu mylenia jest rozwizywanie zada logicznych i krzywek. Korzy polega na przyzwyczajeniu umysu do alternatywnego mylenia, bdcego kluczem do caego tego procesu. Im lepiej sobie przyswoisz alternatywne mylenie, tym ci atwiej bdzie rozwizywa amigwki i zagadki, tym lepszym bdziesz szamanem. Konfrontacje Czsto Obroca zada, by stoczy z nim walk. Jeeli chcesz wykona swe zadanie, to powiniene przyj to wyzwanie. Jeeli twym Totemem jest bro, Obroca si moe zgodzi na uycie jej i zwykle chtnie to uczyni. Jeli nie masz broni, ktr potrafisz wada, to Obroca tak samo chtnie godzi si na zapasy lub inn form walki wrcz. Liczne kluby karate, judo, aikido i innych form walki, istniejce w wikszoci miast, daj moliwo wywiczenia si w sztuce walki. Nie wystarczy do tego samo wyobraenie o tym, jak walczy. Przy braku dowiadczenia zabraknie ci znajomoci taktyki i umie- jtnoci stosowania manewrw i unikw. Naleenie do klubu pomoe ci wybrn z takich sytuacji. Kto nie czuje si na siach walczy wrcz z braku sprawnoci lub nie potrafi si tego nauczy, niech pamita, e nic nie przychodzi samo. Musisz zdoby potrzebne umiejtnoci, tak samo jak musisz opanowa to, czego si wanie uczysz. Nie przystpuje si do dziaania bez choby elementarnej znajomoci rzeczy, a kady pocztkujcy obawia si, czy nie zawiedzie. Nawet posiadacze czarnego pasa, pocztkowo mieli takie obawy. wiczenia fizyczne s rwnie korzystne dla twego zdrowia, spotguj tw zrczno, si i pewno siebie. Nie musisz osign stopnia instruktora, wystarczy, e bdziesz wprawny w tej sztuce.

30

Majc ju pewn sprawno moesz - zalenie od decyzji - kontynuowa zapraw i podwysza swe umiejtnoci. Nabyte sprawnoci zachowasz na zawsze i odtd bdziesz wiedzia, jak sobie poradzi z Obroc. Przystpujc do walki pamitaj, e rzecz Obrocy jest pomaganie ci, ale rwnie stawianie przed tob zada. Nie powiniene si nigdy stara go umierci, chyba e jeste absolutnie pewien, e si tego wanie od ciebie wymaga. Przypomnij sobie legend o Robin Hoodzie. Werbujc sobie pomocnikw, musia walczy z Jasiem na kodzie ponad rzek, a z Friar Tuckiem w lesie. Nie zabi ich, lecz pokona, wskutek czego stali si jego wiernymi i oddanymi towarzyszami. Taki powinien by rwnie twj stosunek do Obrocy, z chwil gdy przystpujesz do walki z nim: moesz go sobie pozyska, ale najpierw musisz przekona go, e jeste tego wart.

Rozdzia IV Krajobrazy Innego wiata Znalazszy si w Innym wiecie pierwsz rzecz, ktra ci si narzuci jest nieskazitelna jasno twojej wewntrznej wizji. Inaczej ni przy wyobraeniach, ktre wyczarowujesz w marzeniach i fantazjach, w Innym wiecie zobaczysz sceny wyrane i trwae, nie zmieniajce si po odwrceniu wzroku. Moesz dojrze pojedyncze licie na drzewach, jak rwnie obserwowa lnienie wiata sonecznego. Od pocztku zapewne zwrcisz uwag na wiato soca. Niebo prawie zawsze jest bezchmurne i bkitne, a wiato jest jaskrawe i czyste. Moesz zobaczy swj cie (jeli bdziesz chcia go oglda), a na gowie i ramionach poczujesz ciepo soneczne. Dziwne, ale rzadko kiedy moesz ujrze soce, mimo e ewidentnie wieci. Podczas nocy niebo jest usiane gwiazdami, a ksiyc, w odrnieniu od soca, jest widoczny w rnych swoich fazach. Inny wiat ma wasny czas i nie jest wane, o ktrej godzinie dnia rozpoczniesz podr. Gdy si tam znajdziesz moe by dzie albo noc. Krajobraz, ktry ujrzysz, zaley w znacznym stopniu od ciebie. Cho nie powiniene w chwili przystpowania do szamaskiej podry odgadywa, co ciebie tam spotka, to sytuacja, ktr zastaniesz, jest wywoana stanem twej psyche. Wytwarza ona sytuacj odpowiedni dla ciebie i twego zadania. Brytyjscy szamani, ktrzy wyroli na Wyspach Brytyjskich, najprawdopodobniej napotkaj krajobraz podobny do tego, ktry znaj, natomiast kto, kto przey ycie w Australii, odnajdzie si w kraju podobnym do interioru.

31

Szamaskie wejcie wprowadzi ci do takiego miejsca w Innym wiecie, w ktrym powiniene bez trudnoci znale jak ciek. Bywa jednak, e w miejscu, w ktrym si zatrzymasz, musisz si zastanowi nad wybraniem kierunku dalszej wdrwki. W kadej podry okolica, ktr bdziesz przemierza bdzie inna, cho podre mog si rozpoczyna w tym samym miejscu; jeli wic po wejciu stwierdzisz, e jeste w miejscu ju ci znanym, to wcale nie znaczy, e le trafie. Zwykle jednak rodzaj terenu i okolica bd w kadej podry inne, odpowiednio do rodzaju zamierzonego zadania. Okolicznoci wejcia zwykle nadaj charakter pozostaej czci podry, wic jeli si ona rozpocznie w lesie, to atwo przewidzie, e pozostaa jej cz, te bdzie prowadzi przez las. Podobnie jest, gdy si znajdziesz na ce - bdziesz zapewne przechodzi przez tereny rwninne. Gdyby trafi na brzeg morza, zadanie twe moe wymaga wspicia si na urwisko albo wynalezienia lodzi lub tp. Niekiedy podr twa przebiega moe we wntrzach albo pod ziemi. Inaczej ni to jest na wolnej przestrzeni, podre odbywajce si we wntrzach - w zamku na przykad - czsto nie wymagaj wikszych wdrwek, cho moesz czasem bdzi albo by zmuszonym do otwierania i przechodzenia przez liczne drzwi, by znale to, czego szukasz. Brzegi mrz Pocztek twej szamaskiej podry moe by taki, e wychodzc z jaskini wstpujesz na ska wysunit w morze. Moesz te wpa do wody, ktra, gdy si wynurzysz, okae si zatok. Jeli nie ma wyranego wyjcia z miejsca, gdzie dotare, to staraj si spenetrowa ten brzeg. Moe znajdziesz dk albo te stwierdzisz, e caa twoja podr ograniczy si do tego miejsca nad brzegiem morza, ze wszystkimi istotami i przeszkodami, ktre si pojawiaj wtedy, gdy jest to potrzebne. Jeli nic si nie dzieje, to rozwa, czy wrci do jaskini bd do miejsca, z ktrego wyszede. Jaskinie Nader czsto si zdarza, e szamaskie wejcie wprowadza ci do jaskini. Panujce tam pocztkowo ciemnoci mog ci nasun myl, e nie trafie do Innego wiata, chyba e w pobliu dostrzegasz rdo wiata, na przykad w postaci wpadajcego strumienia wietl- nego. Jeli jeste przekonany, e istotnie wszede do Innego wiata, ale niczego nie widzisz, to spokojnie usid i chwil poczekaj. Wkrtce twoja psyche zacznie rozpoznawa otoczenie i dostrzega co, co nazywam "wiatem ziemi". Jest to pomaraczowa powiata promieniujca z otaczajcych ci ska, tworzca agodne owietlenie wystarczajce na to, by mg stwierdzi, gdzie jeste i rozpozna przeszkody i zagroenia, jeeli takowe s

32

w pobliu. W jaskiniach obiektami niebezpiecznymi mog by doy i potrzaski. Nie wystpuj one czsto, ale lepiej by ostronym ni potem aowa. Bdzenie w ciemnociach nie jest rzecz rozsdn. Jeli unikniesz upadku na ostre skay, to w najlepszym razie moesz zgubi swego Przewodnika albo zej ze cieki. W jaskiniach wystpuj wodospady i rozlewiska, o czym piszemy w nastpnych odcinkach. Podr w jaskini rni si bardzo od podry na wolnej przestrzeni, jednake w obu przypadkach obowizuj te same zasady. Przewodnikiem w jaskini moe by zwykle wiateko janiejsze od otaczajcego ci wiata ziemi. Ono ci poprowadzi. Napotkasz tam krysztay, ktre s dla ciebie przedmiotami wanymi i niekiedy porozumiewaj si z tob telepatycznie lub empatycznie, wskutek czego "wiesz" lub "czujesz", e dziaania, ktre podejmujesz s waciwe. W jaskini moesz spotka ludzi, amigwki i rne przedmioty, ktre s wane ze wzgldu na twe zadanie. Postpuj z nimi tak samo, jakby to czyni na wolnej przestrzeni. Wykonujc prac transformacyjn, moesz napotka w rodku pomieszczenia drzewo, ktre ma swego tradycyjnego Obroc, i Kobiet. Z nimi take postpuj podobnie, jak gdyby ich spotka na wolnej przestrzeni. Lasy Moe si zdarzy, e wyjdziesz z jaskini lub z wy- dronego drzewa w rodku lasu. Las moe by gsty lub rzadko zaronity. Lasy s zawsze pikne widokowo i bogate w zwierzyn. Podrujc przez las, czsto spotykasz Przewodnikw i Pomocnikw bdcych zwierztami, cho take czsto w lasach rezyduj Pomocnicy o ludzkiej postaci. Nie bj si spotka z tymi lenymi istotami, ale NIE DAJ SI ZWIE ZE SWEJ CIEKI. Pamitaj, e znajdujesz si w terenie gsto zaludnionym istotami (drzewa s te duchami), a mog wrd nich by istoty zbkane lub zoliwe. Jeeli dla jakiego powodu zejdziesz ze swej cieki, to upewnij si, czy ci towarzysz prawdziwy Przewodnik i twoje Zwierzta Mocy. Najczciej zejcie ze cieki skoczy si tym, e zabdzisz. Moczary Niekiedy moesz trafi na obszar bagienny. Wtedy wane jest, by by z tob Przewodnik, ktry ci wskae drog. Pogoda w takich okolicach moe by wilgotna lub mglista. Zwykle jest to teren sucy tylko do chwilowego przebycia - niewiele si tam wydarzy do czasu, gdy z niego wyjdziesz. Moesz jednak napotka chaty albo rda majce pewne znaczenie. Wrzosowiska, rwniny, pastwiska

33

Innego rodzaju miejscem wejcia s wrzosowiska lub trawiaste rwniny, czsto faliste i usiane kopcami nagrobnymi bd kopczykami kamiennymi. Popatrzywszy za siebie moesz stwierdzi, e prawdopodobnie wyszede wanie z jednego z tych kopczykw lub wzgrkw. Znajdziesz tam te krgi kamienne i okrgi utworzone przez rosnce drzewa, ktre mog (ale nie musz) mie zwizek z twoj podr. Moesz si o tym przekona, patrzc czy twoja cieka ku nim prowadzi, czy nie. Jeeli nie, to najlepiej zrobisz, gdy je ominiesz. Przejciu przez taki teren zwykle towarzyszy upalna pogoda, aczkolwiek mog te by zachmurzenia z nisko wiszcymi chmurami. Miejscami mog wystpowa kpy drzew albo stawy. Twoja cieka moe czasem prowadzi w dolin, ktra zalenie od rodzaju twego zadania moe by pozbawiona drzew bd w nie obfitowa. Gry Podrujc po Innym wiecie moesz te znale si w okolicy grzystej. W tych warunkach doznasz paru zmian wiadomoci wywoanych po prostu zawrotami gowy i koniecznoci pokonywania trudnego terenu. Z pewnoci bdzie tam cieka i czsto bdziesz natrafia na przeszkody. Teren grzysty zwykle towarzyszy trudnym pracom szamaskim wymagajcym licznych przemian wewntrznych dla osignicia celu. Podr moe przebiega powyej lub poniej granicy niegu, a teren moe by zalesiony lub oblodzony i liski. Osobliwoci terenu Budowle W przebiegu podry moesz napotka budowle, ktre powiniene spenetrowa, szczeglnie, gdy cieka twoja ku nim prowadzi. Mog mie rozmaite ksztaty i rozmiary, moesz napotka domek, dworek, zamek albo lepiank. Tego rodzaju obiekt czsto reprezentuje osob, dla ktrej wykonujesz prac magiczn. Stan takiej budowli wskazuje stan zdrowia tej osoby. Na przykad: jeeli budowla jest czysta i w dobrym stanie, to zwykle osoba jest zdrowa i sprawna. Jeeli budowla jest zaniedbana lub wymaga naprawy, czy uzupenienia powierzchni bd wykonania prac remontowych, to stan zdrowia tej osoby nie jest dobry. Jeli celem twej podry jest uzdrowienie tej osoby, to oczywicie powiniene si zaj pracami remontowymi przy budynku. Drzwi, bramy, ciany i mury Spotyka bdziesz rwnie przeszkody w postaci drzwi, bram i cian. Moe si to zdarzy w dowolnej chwili twej podry, a nie jest niczym dziwnym znajdywanie drzwi w drzewach lub skalnych cianach. Bram wjazdow spotyka si czsto w miejscu
34

oczekiwanym: na przykad przy wejciu do sadu albo ogrodu. Moesz te spotka bram podobn do rogatki, ustawion w poprzek cieki, a z obu jej stron ywopot albo mur. ciana moe mie posta naturaln: na przykad urwisko lub moe by murem okalajcym zamek albo inn jak budowl. Napotkawszy tak przeszkod musisz si liczy z tym, e jest strzeona. Zanim pozwoli ci wej, Obroca wyzwie ci. Gdy go pokonasz, pozwoli ci wej. Moe to by wyzwanie do walki wrcz, albo bdzie miao posta amigwki lub zagadki. Zaley to od rodzaju wy- konywanego przez ciebie zadania, od tego kim jeste i co jest ci potrzebne. Przeszkody wystpuj zawsze wtedy, gdy wymagane jest rozszerzenie wiadomoci. Zbiorniki wodne Jeeli w czasie podry natrafisz na zbiornik wodny, to najprawdopodobniej jest z nim zwizana jaka osoba. Moe to by wodny elf, ryba lub ptak wodny, a moe to te by miejsce, w ktrym spotkasz Przewodnika. Przewodnicy rezydujcy w pobliu zbiornikw wodnych zwykle nie bd ci towarzyszy w wdrwce. Ich zadaniem jest udzielenie ci pomocy w tym miejscu. Rozpocznij rozmow i staraj si wydoby jak najwicej informacji. Przewodnik moe od ciebie zada zapaty. Cen moe by ofiarowanie na znak sympatii jakiej rzeczy, ktr masz przy sobie, na przykad poczstowanie napitkiem albo obdarowanie przysug seksualn. Ci, ktrzy oczekuj przysugi seksualnej reprezentuj potrzeb katalitycznej przemiany wiadomoci. Dla podrujcego s to zwykle postacie seksualnie bardzo atrakcyjne. Jeeli nie s atrakcyjne, to prawdopodobnie tym bardziej potrzebny jest proces katalityczny. Zwykle Przewodnik potraktowany we waciwy sposb zmieni si w posta wyjtkowo atrakcyjn. Pamitaj o ksiciu zakltym w ciele aby! Rzeki Rzeki wystpujce na twej drodze zaliczaj si do kategorii przeszkd. Czasem atwo je przekroczy, skaczc lub przechodzc w brd. Czasem znajdzie si most strzeony albo nie strzeony. Rzeka reprezentuje przemian wiadomoci: na stopie tej przemiany wskazuje trudno przekroczenia jej. Teren za rzek moe by zupenie inny ni przed ni, cho nie zawsze tak jest. Prawie zawsze jednak dojcie do rzeki oznacza, e podrujcy dokona wszystkiego, co byo moliwe na tym poziomie wiadomoci, i aby uczyni dalszy postp, musi wej w ni gbiej. Wodospady W czasie podry czsto odkrywasz wodospady i to niezalenie od rodzaju terenu mog by naziemne lub podziemne. Zawsze gdy natrafisz na wodospad, sprawd, czy znajduje si za nim jaskinia albo przejcie i czy w pobliu jest kto lub co ywego. Zbiorniki wodne w pobliu wodospadu maj zwykle swe naturalne duchy

35

z gatunku nimf wodnych, ale mog te wysa do ciebie Zwierz Mocy lub Przewodnika, jeeli si bdziesz wok nich wasa. / rda i studnie rda i studnie s wanymi osobliwociami Innego wiata. S one miejscami mocy i reprezentuj uwicone siy natury. Natrafiwszy na rdo lub studni zwykle kogo przy niej spotykasz. Wtedy moesz postpi dwojako: albo przyjmiesz od kogo wod ze studni, albo dasz komu si napi. NIGDY nie pij samowolnie. >>W Innym wiecie wszystko jest trujce, gdy jest to czysta energia, ktra musi zosta przemieniona zanim si stanie przyswajalna przez ciao czowieka. Jeeli kto ci da pi, zwykle bdziesz musia za to co da w zamian (patrz zbiorniki wodne). Podobnie jak tam, przy zbiornikach, tak i tu, przy spotkaniu z Obroc, napj, ktry przyjmiesz, zmieni tw wiadomo. Czstujc wod osob napotkan nawizujesz z ni kontakt, a poza tym czynisz akt "ofiarowania". Twj nowy towarzysz moe ci posuy jako doradca, jako Przewodnik albo da ci co, co ci pomoe w dalszym podrowaniu. Opisalimy najczciej wystpujce rodzaje terenw i ich osobliwoci, jakie zwykle spotykamy w czasie szamaskich dziaa. Pamitaj, e kada istota jest inna, i e natrafiwszy na co, o czym w ksice nie mwiam, powiniene to traktowa jako co realnie istniejcego i odpowiednio z tym czym postpowa.

Rozdzia V Savoir-vivre Innego wiata Przylawszy, e opanowae technik szamaskiego' wejcia, nic nie stoi na przeszkodzie, by wszed do Innego wiata i wykona swe zadanie. Pamitaj jednak, e atwo o nieporozumienia z osobami i innymi istotami tam yjcymi, gdy maj one inny kodeks postpowania od naszego, nie chc by traktowane jako co oczywistego, nie znosz gupoty ani gruboskrnoci w adnej postaci. Nie jest wic trudno ich obrazi i mimo wszelkich stara zdarzy ci si wyprowadzi z rwnowagi kogo lub co w czasie twej wdrwki. Aby mniej byo tych trudnoci, dobrze jest mie cho podstawowe pojcie o tym, co jest uwaane za waciwe zachowanie si, a co nie jest akceptowane w Innym wiecie. Par podstawowych zasad umoliwi ci naprawienie wikszoci tych gaf, ktre mimo woli popenisz, a nawet, co waniejsze, pozwoli ci im zapobiec.

36

Uniknicie tych trudnoci stanowi dla ciebie korzy, gdy nie bdziesz musia polega na takich osobach, jak Przewodnicy, Obrocy czy inni Pomocnicy, by ci pomagali i uczyli ci. Bez ich pomocy podr byaby dla ciebie uciliwa i trudna, i najczciej koczya by si zejciem ze cieki lub pogoni za zudami, biorc je za wydarzenia rzeczywiste. Prcz uchronienia si przed zraeniem do siebie tych, ktrzy gotowi s ci pomaga, musisz jeszcze wiedzie, w jaki sposb moesz podrowa po Innym wiecie bez naraania si na niebezpieczestwa. Przestrzegajc paru prostych regu powiniene unikn bdw, ktre mogyby by grone dla ciebie i twoich towarzyszy. Regua l Najwiksze wykroczenie popenisz, gdy wejdziesz do Innego wiata bez wyranego celu. atwo ulec pokusie wejcia tam, poniewa jest to ciekawe przeycie. Inny wiat jest cudownym miejscem, odwieajcym i wzbogacajcym duchowo tych, ktrzy si tam udaj. Wiedz jednak, e istoty z Innego wiata nie s przewodnikami turystw i nie bd zadawa sobie trudu, tylko po to, by zaspokoi czyj ciekawo. Jeli jest ci potrzebne psychiczne dowartociowanie, to wiedz, e szamaska podr tego nie speni. W rozdziale "wiczenia medytacyjne", opiszemy medytacj zwan "Urok bezpiecznego miejsca", ktra pozwoli ci si duchowo zregenerowa. W razie potrzeby wykorzystaj j, zamiast si wybiera w szamask podr. Ci, ktrzy si czsto udaj w podr do Innego wiata po to, by nabra nastroju i zazna wrae, wkrtce si przekonaj, e ich Pomocnicy si wycofuj i e Przewodnicy i Obrocy nie udzielaj im pomocy. Co gorsza, bez ochrony udzielanej przez Pomocnikw i bez jasno okrelonego celu, staj si wkrtce upem nie- przyjaznych istot, ktre, wykorzystujc szamask moc do celw destrukcyjnych mog wyrzdzi wiele za. Regua 2 Traktuj serio wszystko, co w Innym wiecie czynisz. Inny wiat jest miejscem realnie istniejcym. Jeli tego nie zaakceptujesz, to si przekonasz, e twe dziaania w nim staj si nierzeczywiste, podobnie jak marzenia senne albo te zostan unicestwione przez siy zewntrzne, ktre nie ycz sobie, by prbowa manipulowa czym, czego najwyraniej nie rozumiesz. Kada czynno wykonana w Innym wiecie, ma swe dziaanie zwrotne, ktre si przejawia w naszym wiecie. Nie- powanym postpowaniem moesz wyrzdzi wiele za, zakcajc przepywy energii, co si moe przejawie. w postaci chorb, szkd lub innych nieszcz, ktre spotka mog ciebie, twych bliskich, a rwnie cakiem obcych ludzi.

37

Jest wic rzecz wan, by swych Pomocnikw i Przewodnikw wykorzystywa we waciwy sposb. Dopki nie wiesz, jak si rzeczy maj i nie rozumiesz, jaki wpyw maj konkretne dziaania, moesz wyrzdzi wiele za. Zanim przystpisz do dziaania, co do ktrego nie masz cakowitej pewnoci, zwr si o porad do twoich Pomocnikw i Przewodnikw. Im wicej si od nich nauczysz, tym lepiej bdziesz wykonywa sw szamask prac i tym pewniej si bdziesz czu w Innym wiecie. Regua 3 Miej szacunek dla istot z Innego wiata. Pamitaj, e jest to ich "rodzimy kraj", a ty jeste tu przybyszem. Jeeli chcesz, by ciebie dobrze traktowano, to najpierw oka im powaanie. Jeli oni si oka nieuprzejmi, wykrtni lub dziwaczni, wiedz, e jest to ich sposb bycia i wykcanie si z nimi utwierdzi ich tylko w przekonaniu, e maj do czynienia z kretynem! Pokazae si im z niewaciwej strony. Moe ci si czasem wydawa, e traktuj ci jak dziecko, i tak przypuszczalnie jest. Wydajesz im si gupi i niezdarny, nie orientujcy si w ich wiecie. Nie umiesz si zachowa, cigle czynisz pomyki, postpujesz jak bazen i dziwisz si, e drwi z ciebie. Idc tam musisz by przygotowany na to, e bdziesz traktowany jak idiota lub niedorosy, i bd gotw si uczy. W miar czynienia postpu i nabierania dowiadczenia, istoty Innego wiata bd zmienia swj stosunek do ciebie. Gdy ju twoja renoma si ustali, zaczn traktowa ci jak sobie rwnego. Zanim to nastpi musisz po- wstrzyma swe ambicje i zdoby si na odrobin poczucia humoru. Regua 4 Gdy tylko spotkasz istot z Innego wiata, odezwij si do niej. Wspomnielimy ju o tym w innym miejscu, ale powtarzamy, gdy jest to wane. Dobrym przykadem dziaania tego procesu jest historia Pwylla, ksicia Dyfedu, jedna z cyklu opowieci walijskich "Mabinogion". Pwyll siedzia na wzgrku ze sw wit, gdy pewna dama przejedaa na biaym koniu idcym stpa. Postanowi jecha za ni, by si dowiedzie, kim ona jest, ale im szybciej za ni poda, tym prdzej zdawa si porusza jej ko, cho wcale nie przyspiesza kroku. Nawet gdy dosiad swego najszybszego konia i galopowa za ni, nie mg jej dogoni. Powtarzao si to przez kilka dni. Bez wzgldu na to, jak bardzo si stara j dogoni, ona zawsze bya daleko przed nim.

38

Pewnego dnia ksi poczeka, a dama bdzie przejeda i, zamiast j goni, zawoa j. Natychmiast si zatrzymaa i wdaa z nim w rozmow, odpowiadajc na jego pytania. Istoty z Innego wiata (dama bya jedn z nich) bd ci ignorowa, dopki si do nich nie odezwiesz. Powd jest oczywicie ten, e jest to sposb, za pomoc ktrego mona odrni istot z Innego wiata od Zudy, ktra zwykle si odzywa pierwsza. Osobicie uwaam, e istoty te przebywaj wrd nas zawsze i zdaj sobie spraw z naszego istnienia lepiej, ni my sobie uwiadamiamy ich istnienie. Zwykle ignorujemy je, poniewa ich nie widzimy. Zobaczy je moemy dopiero, gdy wiadomie wejdziemy do Innego wiata. Istoty te jednak nie maj pewnoci, czy chcemy nawiza z nimi rozmow, nawet gdy znalelimy si w ich wiecie, wic czekaj, a si do nich zwrcimy. Postpujc przeciwnie, traciyby duo czasu i energii na rozmow z nami, nie wiedzc, czy w ogle je dostrzegamy. Regua 5 Twoja cieka prowadzca ci przez Inny wiat bya od tysicy lat uczszczana przez szamanw minionych epok. Czsto cieki te s wyrane i maj widoczne wyobienie w rodku. Jeli tak jest, to moesz mie pewno, e przebywasz na terenie bezpiecznym. Nie przemylane wchodzenie na nieznane tereny nie jest bezpieczne, poniewa nie wiesz, jakie energie tam napotkasz i nie moesz by pewien, ile dobra lub za uczynisz, podrujc po bezdroach. Trzymanie si utartych szlakw zabezpiecza rwnie przed wpadniciem w szpony zych duchw czyhajcych na nie- roztropnych podrnych, chccych okaza si sprytnymi. Poruszaj si po ciekach, ktre zapewniaj ci bezpieczestwo. Inaczej ni w magii rytualnej masz ich niewiele i dobrze zrobisz, korzystajc z nich. Regua 6 Od czasu do czasu bdziesz poddawany prbom ze wzgldu na wygld istot z Innego wiata. Zawsze powiniene si wystrzega istot majcych wygld niezdrowy, wstrtny lub nacechowany faszywoci. Zdarza si, co prawda, spotka istoty przyjazne o niemiym wygldzie, na og jednak taki wygld wiadczy o naturze nieczystej, odpychajcej albo dziwacznej. Istoty pokazujce ky, ostre zby czy inne grone czci ciaa, jak kolce albo pazury s zwykle niebezpieczne i naley ich unika. Staraj si spojrze im w oczy, jeli to moliwe (nie powiniene zbyt szybko si do nich zblia). Nieprzyjemny wyraz oczu zwykle wskazuje, e s to istoty nieprzyjazne.

39

Istoty zdrowe majce nieprzyjemny wygld, czsto wyraaj sw prawdziw natur w spojrzeniu, jeli jednak nie masz pewnoci, co do ich prawdziwej natury, podchod do nich ze zdwojon ostronoci. Ogln regu, ktr powiniene dobrze zapamita, jest, e bdnym istotom nie wolno chodzi po ciekach, wic jeli istota, co do ktrej masz wtpliwoci, nie zdradza ochoty wejcia na ciek, a tym bardziej, jeli si stara ciebie z niej sprowadzi, to trzymaj si od niej z dala. Dotyczy to rwnie jedcw konnych, ktrzy w sensie cisym nie wchodz na ciek, mog jednak przemieszcza si obok niej. Jak zwykle, od kadej zasady s wyjtki, i cho nie oczekuj, by kad napotkan istot posdza o to, e jest za (takie stwory wystpuj rzadko), to jednak zachowaj ostrono wobec istot nieznanych, dopki nie udowodni, e ci sprzyjaj. Regua 7 Cho struktura Innego wiata, jak si o tym prze- konasz, jest podobna do tej, jak spotykasz w naszym wiecie, to jednak natura jej jest zupenie inna. Z grubsza biorc, wszystko jest tam utworzone z energii - czystej energii - ktrej bezporednie wchonicie z pewnoci nie posuyoby twemu ciau. Powiniene o tym pamita szczeglnie w momentach, gdy napotkasz co, co si wydaje jadalne. Owoce, chleb, miso, a nawet woda s utworzone z tej samej energii, a tylko ich jakoci s inne (to wanie pozwala je odrnia). W czasie szamaskiej podry nie wolno ci niczego je. Musisz pamita o tym, e wszystko tam jest dla ciebie trucizn, cho wyglda zdrowo i zachcajco. Nie jest tak dlatego, e s to rzeczy ze same w sobie, tylko dlatego, e ciao czowieka nie radzi sobie z jakoci tej energii. Odstpi od tej reguy moesz dopiero wtedy, gdy wszede w kontakt z kim, kto przeksztaci t energi w co, co bdzie dla ciebie atwiejsze do strawienia. Tak istot mogaby by Kobieta w Ogrodzie, ktr moesz spotka w podry transformacyjnej albo istota podobna do maga mogca pewne rodzaje energii dla ciebie przetworzy. Taka energia moe mie posta wody, a po przeksztaceniu moe wyglda inaczej (na przykad, jak wino). Przyjcie poczstunku od kogokolwiek jest rzecz ryzykown; nie masz przecie pewnoci, czy osoba, z ktr masz do czynienia, ma wystarczajce zdolnoci do wykonania tego zadania. Istniej tam rwnie istoty omylne, ktrym si wydaje, e wiedz co czyni, ale mog si myli. Propozycje takie s bardzo silnymi impulsami, mog ciebie i twoje ycie gwatownie zmieni. Tote nie powiniene zbyt chtnie przyjmowa czegokolwiek od kogokolwiek,
40

chyba e wiesz do czego to suy i jeste przekonany, e zmiana ta prowadzi do twego celu. Proponuj wic, aby nastpujca zasada: "gdy nie jestem czego pewny, omijam to" - suya ci jako drogowskaz w niejasnych sytuacjach. Regua 8 Istoty z Innego wiata ceni twoj prawo. Poza tym, wystpujesz jako przedstawiciel ludzkiego gatunku i to, co czynisz i jak si zachowujesz, przyczyni si do wyobraenia o ludzkoci przez niezliczone lata. Kto, kto nie ma adnych szamaskich dowiadcze, z trudnoci uwierzy, e bdc tam, zapominasz, e wszystko, co si tam dzieje jest bezcielesne, nie- materialne. Bardzo atwo uwierzy, e wszystko tam jest tak samo materialne, jak tu. Moesz te pomyle, e da si stamtd co przynie, a szczeglnie skarb jaki, klejnot albo pienidze. To, oczywicie, nie jest moliwe. Te rzeczy maj jedynie warto duchow. Moesz nawet mie pokus co ukra, kogo oszuka, nakama, a nawet co zniszczy dla wasnego poytku. Wyobra sobie, e nawet samo pomylenie czego takiego postawi ci w zym wietle u ludzi Innego wiata. Ponad wszystko ceni uczciwo i prawo. Mylenie lub zachowywanie si w sposb podstpny prdko pozbawi ci przyjaci. Wystrzegaj si, by nie wpad w t puapk. atwiej si zaprzyjani z tymi, ktrzy maj do ciebie zaufanie, ni pozyska przyjaci wrd ludzi, ktrzy ciebie nie szanuj! Jeeli zapamitasz podane tu zasady i bdziesz si do nich stosowa w podrach do Innego wiata, to z pewnoci wykonasz swe zadanie bez przeszkd. Sam albo z pomoc innych.

Rozdzia VI Jak wej do Innego wiata? Niektrzy uwaaj, e marzenie na jawie jest podobne do szamaskiego stanu. Zgodziabym si z tym podobiestwem do pewnego stopnia, albowiem, marzc na jawie, tracisz wiadomo tego, co si dzieje wok ciebie, gdy rzeczy zachodzce w twej wyobrani, przysaniaj wydarzenia wiata zewntrznego. Zapominasz zupenie, gdzie jeste i czasowo przebywasz w miejscu istniejcym tylko w twym umyle. S wszake dwie wane rnice midzy szamaskim transem a marzeniem na jawie. Pierwsz jest ta, e w marzeniu sam nadajesz ton temu, co si dzieje. Ty sam kreujesz wiat, w ktrym przebywasz, a wydarzenia i ludzie s twymi "zabawkami", moesz z nimi
41

robi, co chcesz. Drug rnic jest to, e w kadej chwili zdajesz sobie spraw z tego, e marzysz - wiesz, e jest to fantazja, ktr moesz porzuci w kadej chwili lub zmieni tok wydarze, czy to pod wpywem czynnikw zewntrznych, czy te wasnej woli. W czasie transu szamaskiego nie ty tworzysz wydarzenia i wystpujcych tam ludzi. Pojawiajc si samorzutnie - czsto ci zaskakuj. Bdc w transie moesz nie uwiadamia sobie tego, e twoje ciao spoczywa gdzie indziej i nie jest naraone na fizyczne urazy. Bdziesz natomiast dowiadcza autentycznej bojani, drenia, gniewu, frustracji, radoci, ekstazy i mioci. Podre szamaskie s rodzajem projekcji astralnej. Jest to dowiadczenie bycia poza ciaem, ktre wynosi ciebie daleko poza ten wiat, gdzie pozostawiasz swe ciao do czasu, gdy wrcisz, by si na powrt z nim zjednoczy. Aby wej w ten stan psychiczny nie wystarczy, tylko sobie go wyobrazi. W rnych kulturach wiata i w cigu niezmierzonego czasu - poczwszy od epoki kamiennej wynajdywano sposoby zmierzajce do wytworzenia takiego stanu rwnowagi chemicznej w mzgu, ktry by wzbudzi ten trans. W czasach obecnych jestemy w stanie zebra to wszystko z dostpnych rde i wybra to, co nam najbardziej odpowiada. Nasi przodkowie byli ograniczeni do technik ich wasnej kultury. Jeli te im nie odpowiaday, to si nie mogli sta dobrymi szamanami. W caej znanej nam rnorodnoci wyaniaj si cztery gwne techniki, mogce stanowi dla nas dobry punkt wyjcia szamaskich praktyk. Kada z nich ma jakie niedostatki, ale kada jest skuteczna pod warunkiem, e wybrana zostanie ta, ktra danemu czowiekowi najbardziej odpowiada. rodki psychoaktywne Od tysicy lat stosowano rodki psychodeliczne i psychotropowe w celu zmiany stanu wiadomoci umoliwiajcego szamanowi wniknicie do duchowego wiata. Sposb ten wykorzystuje rodki chemiczne do wpywania na chemi organizmu, jest zatem najbardziej bezporedni form szamaskiej praktyki. Prawie kademu zdarzyo si wypi alkohol kady zdaje sobie spraw z tego, jak silnie ta technika dziaa na chemizm organizmu. Alkohol jednake nie jest rodkiem psychodelicznym, zmienia nastrj, wzbudza depresj i sprowadza senno; obnia zdolno umysu do rozpoznawania intencji innych ludzi, co sprawia, e w tym stanie czowiek jest skonny do popeniania czynw gwatownych. Po pijanemu czowiek nie rozpoznaje, czy kto okazuje mu wrogo czy sympati.

42

rodki psychodeliczne natomiast bezporednio otwieraj centra psychiczne i wprowadzaj czowieka w stan zmienionej wiadomoci, z ktrym by moe nie bdzie on mg sobie poradzi. Eksperymentujc z tymi zmienionymi stanami wiadomoci, czowiek moe wykorzysta je przy wykonywaniu szamaskich zada. Gwn zalet rodkw psychoaktywnych jest to, e wprowadzaj czowieka w ekstremalny stan umysu, wskutek czego stan transu jest atwy do utrzymania, a nawet trudno mu si oprze. Uycie rodkw psychoaktywnych mona porwna do tuczenia jajka motem kowalskim. Raz wszedszy w ten stan czowiek pozostaje w nim tak dugo, a skoczy si dziaanie tego rodka. W cigu tego czasu nie mona z tego stanu wyj. Powstaje niebezpieczestwo, e rodek ten podziaa jak mot kowalski na dusz, ktra jest tym jajem; moe j uszkodzi, powodujc trwae, niszczce skutki. Bdc w szamaskim transie wane jest zachowanie przez cay czas stanu przytomnoci, aby mc dziaa odpowiednio do zmieniajcego si scenariusza. Nie zawsze jest to moliwe, gdy si jest pod wpywem rodka psychoaktywnego. Trudno wtedy zachowa skuteczn kontrol nad wiadomym umysem, potrzebn do wykonywania szamaskich zada. Centra psychiczne s szeroko pootwierane, wic korzystajc z nich, czowiek jest pozbawiony ochrony, a przecie trzeba zadba o to, eby mie w zasigu bardzo dobrych Pomocnikw, by ustrzec si przed niebezpieczestwami. Przewrotne energie istniejce w Innym wiecie trzymaj si od ciebie z daleka, gdy jeste w peni zwarty, gdy masz dostatecznie siln wol, by je odtrci. Bdc pod wpywem rodka psychoaktywnego moesz nie by w stanie dostatecznie szybko i zdecydowanie zadziaa. Celem ich napaci jest owadnicie tob. Nie oznacza to, e zaczniesz skrca sobie kark albo wymiotowa zielonym luzem na najbliszego kapana. Raczej za energia objawi si w twym ciele jako choroba, dolegliwo lub psychiczne problemy trudne do przezwycienia. Nie zalecam wic uywania rodkw psychoaktyw- nych, szczeglnie tym, ktrzy zaczynaj wchodzi na szamaskie cieki. Szamani z lasw amazoskich s od urodzenia przyzwyczajeni do tamtejszej odmiany konopi indyjskich i LSD, ale nie przypuszczam, aby w wiecie zachodnim znalaz si kto majcy tak wpraw! Gawdy i pieni ludowe Suchajc muzyki ludowej albo gawd, wielu z nas ma poczucie bycia w tej opowieci. Tradycyjni bardowie wykorzystywali to od setek lat i z tego powodu cieszyli si zawsze wielkim powaaniem. Jednake, bdc w stanie "zasuchania" niewielki mamy wpyw na przebieg opowieci. Zaleymy od narratora, ktry prowadzi nas po ciekach Innego wiata. Oczywicie, gdybymy
43

stosowali tylko t technik, to adnej szamaskiej pracy bymy nie wykonali. W ostatnich latach pojawi si nowy pogld na technik gawdy. Moe syszelicie ju o "udronianiu"? Jest to rodzaj gawdy zbudowanej w celu wprowadzenia ci do Innego wiata. Niektre udronienia mog ci przepro- wadzi przez ca podr, a s tym skuteczniejsze, e odpowiadaj naszym czasom, wic lepiej s przystoso- wane do naszej wspczesnej psyche. Mog one da suchaczowi lepszy pogld na to, jak Inny wiat na nas zareaguje, ni opowieci z odlegych czasw, takie jak "Mabinogion". Jeli mamy by cyberszamanami, to musimy wymyle nowe opowieci i wykorzysta nowe przygody, raczej ni si uporczywie trzyma opowieci z czasw dawno minionych, mimo ich wielkiej historycz- nej wartoci. Na pozr moe si to wydawa sprzeczne z tym, co mwiam o wanoci wyboru panteonu z czasw przed- chrzecijaskich w celu wyposaenia swej psyche. Panteon jest potrzebny jako ukad odniesienia, do ktrego moesz si odwoa, przebywajc w Innym wiecie, by si nie zagubi, a nie istnieje taka nowoczesna tradycja, eby tej potrzebie zado czynia. Nie moemy jednak zakada, e nasz system wartoci moralnych i nasz sposb bycia jest taki sam jak naszych przodkw. yjemy w wiecie cakowicie rnym od tego sprzed setek lat, nie mwic o wiecie sprzed dwch, trzech tysicy lat! Twoja podr do Innego wiata bdzie si rni od tego, co przedstawiaj staroytne opowieci. Aby te tradycje odwiey, musimy dokona nowych odkry i wyposay stare tradycje w nowe pojcia, jednoczenie, dodajc energii tym starym wtkom, ktre i dla nas s wane. Istnieje jeszcze jeden rodzaj udronie, lepiej spenia- jcy wymagania szamana. W tym rodzaju gawdziarz wprowadza suchaczy do Innego wiata i pozostawia ich tam na czas wystarczajcy do wykonania zadania, po czym przeprowadza ich z powrotem do naszego wiata, podobnie jak to czyni hipnotyzer budzcy pacjenta za pomoc wczeniej umwionego sygnau lub te po uzgodnionym czasie, powiedzmy: po dziesiciu minutach. Autohipnoza Metoda autohipnozy jest chyba najbezpieczniejsza, najwygodniejsza i najatwiejsza do praktycznego stosowa- nia, przyjwszy, e szaman si moe nauczy wchodzenia w trans autohipnotyczny. Zacz musisz od odprenia si, a pomocna w tym bdzie dobra technika relaksacyjna. Moesz na przykad stosowa napinanie i rozlunianie mini, zaczynajc od gowy w kierunku do dou albo od stp w gr. Odprywszy si, wizualizuj, e stajesz si ciszy, coraz ciszy, stopniowo zapadajc si w podog, w ziemi, w skay poniej gleby, a odnajdziesz swe szamaskie wejcie. Gwnym niedostatkiem tej techniki jest atwo zapadnicia w sen w stanie odprenia, co nie jest podane. Jeeli uniesz, bdc w Innym wiecie, to dojdzie do gosu
44

podwiadomo. Inaczej ni umys wiadomy, podwiadomo moe si zagubi w Innym wiecie, nie rozumiejc go, moe te nie do szybko zareagowa w obliczu zagroenia. Podwiadomo jest jednak niezwykle silna, a bdc bardziej stron naszej zwierzcej i nieuwarunkowanej jani, chroni ci przed wpadniciem w rzeczywiste trudnoci. Najgorsze jest jednak to, e moesz zrazi sobie potencjalnych Po- mocnikw i to, e moesz zapomnie o zadaniu, dla ktrego tam poszede. Skandowanie i bbnienie Najbardziej znanym sposobem wchodzenia w trans szamaski jest powtarzajce si skandowanie z towarzy- szeniem bbna, bdcego czym w rodzaju szamaskiego "konia". Najlepiej, gdy uderza si 120 razy na minut. Nastpuje wtedy przerwanie mzgowego rytmu alfa i wejcie w stan transu. Zwykle szaman ma pomocnika do bbnienia, gdy trudno (cho nie jest to niemoliwe) skandowa, bbni i rwnoczenie odbywa podr. Obecno pomocnika daje t korzy, e moesz go informowa za pomoc grzechotki (umwionymi wczeniej sygnaami), jak ma bbni: inaczej, gdy jeste w podry, inaczej wtedy, gdy chcesz wrci do tego wiata. Przy powrocie stay, szybki rytm powinien zosta zwolniony, powiedzmy do jednego uderzenia na sekund, ale uderzenia powinny by mocniejsze i goniejsze. Mzg wraca wtedy do rytmu alfa, a szaman wychodzi z transu. Co ciekawe, w nowoczesnej kulturze modzieowej muzyka Rave posuguje si szybkim rytmem, przy ktrym mona taczy bez wikszego skupienia. W muzyce tej stosuje si rytmy majce rednio 120 uderze na minut. Wielu modych ludzi mwi o Rave jako o dowiadczeniu "duchowym", w ktrym odczuwaj przepywajce przez nich siy duchowe poruszajce ich ciaa i dostarczajce im wizji. Nie jest to dla mnie niespodziank. Oni mimowolnie weszli w szamaski trans i napotkali w tym tanecznym transie bardzo proste rodzaje duchowych energii. Skandowanie i bbnienie jest jedn z moliwych technik. Jest to sposb na nudzenie wiadomego umysu dotd, a zdecyduje si on pj gdzie indziej, a miano- wicie do Innego wiata. Gdy nie ma bbna, mona ograniczy si do samego skandowania. Spenia ono t sam rol, co mantrowanie we wschodnich praktykach ezoterycznych. Zarwno bbnienie, jak i skandowanie maj pewne niedostatki. Mog one bardziej rozprasza ni pomaga, jeeli si na nich nie skupisz. Bbnienie musi by bardzo precyzyjne. Jeeli czsto uderze i rytmiczno nie jest dokadnie zachowana, to nawet godzin trwajce bbnie- nie nie wprowadzi ci w stan transu. A poza tym musisz mie do tego odpowiedni zapraw, gdy dusza podr wymaga te dugiej pracy rk.
45

Sam trans jednake nie wprowadzi ci do Innego wiata - musisz jeszcze odszuka swe wejcie. Wejciem do Innego wiata jest dla szamana zwykle jaki rodzaj otworu. Rozmawiajc z rnymi szamanami dowiedziaam si, e tym otworem moe by cokolwiek. Niektrzy koncentruj si na palenisku kominka i wyobraaj sobie, jak czogajc si, znajduj tam ukryte wejcie prowadzce w d. Inni nurkuj w wyobraonym stawie, natrafiajc na jaskini midzy skaami. Jeszcze inni wykorzystuj krlicze nory (rzeczywiste lub wyobra- one), dziuple starych drzew, nisze, szafy, piwniczne schody itp. Najwaniejsze jest, by znalaz jakie wejcie, choby wyimaginowane, co, co ju widziae w wiecie zewntrznym i by mg wizualizowa, jak wchodzisz i znajdujesz ciek albo tunel prowadzce w d. Najlepiej, gdy obszar za wejciem jest ciemny (dla wspomoenia wyobrani), ale powiniene si w nim czu dobrze. Lk przed pajkami na przykad, gdy wchodzisz przez szaf, albo przed szczurami, gdy wejcie prowadzi przez nor wygrzeban w ziemi, na pewno ci nie uatwi zadania. Im lepiej wykorzystasz wyobrani przy wizualizacji wejcia, tym peniejszy bdzie trans po wejciu do Innego wiata. Natrafiwszy na trudnoci z wyobraeniem sobie tego "wazu", opisz je sowami, nagraj na tam, ktr bdziesz mg odtworzy. Zapal kadzido, wcz agodn muzyk (oczywicie, jeli nie stosujesz bbnienia) i sprawd czy siedzisz lub leysz wygodnie, by nie musia przerywa po paru minutach. Nie zapomnij o swych Totemach. Przed wyruszeniem we je do rki albo po na sobie. Wizualizacja twoja mogaby mie taki oto przebieg: " Oczami" powiniene ujrze schody prowadzce w d lub tunel z ciemnoci w tle. Wystrzega} si wpadnicia w puapk polegajc na ogldaniu siebie, jak na telewizyjnym obrazie. To ty jeste w tej sytuacji, a nie jaka wyimaginowana osoba. Po chwili zejcie zaczyna by bardzo strome, jeli nie pionowe, spadasz, zsuwasz si albo staczasz na zamanie karku. W dole byska wiateko, powikszajce si w miar zbliania. Dotarszy do stwierdzasz, e jest to wyjcie, za ktrym zaczyna si Inny wiat. Moesz tam wej albo si wycofa. Wszedszy, moesz zasta czekajcego na ciebie przewodnika bd moe go tam nie by. Jeeli ju masz swe Zwierz Mocy, to zwykle je tam spotkasz, uradowane i chtne do wspdziaania. Jeeli jeszcze go nie wybrae - wytypowanie go stanie si twym pierwszym zadaniem. Twoje Totemy te powinny tam by. Jeeli ich nie ma, to z pewnoci spotkasz je gdzie po drodze.

46

Zakoczenie szamaskiej podry jest atwiejsze ni jej rozpoczcie (i kontynuowanie). Czsto ludzie obawiaj si, czy aby nie zapomn wrci - albo czy si obudz, gdy moje ciao znajdzie si w niebezpieczestwie. Przypuszczam, e to ostatnie moe si zdarzy, jeeli trasa twej podry krzyuje si z drog szybkiego ruchu, ale obawa, by cakiem zapomnia o swym ciele jest bezpodstawna. Przekonasz si o tym, jeeli ci si zdarzy, e zmarzniesz w czasie podry po Innym wiecie albo gdy kto zacznie omota w drzwi, bd gdy zgodniejesz. Zmysy twe i wraenia cielesne nie przestaj dziaa, gdy jeste "tam"; zmczenie te moe spowodowa twj powrt. Trans szamaski jest podobny do snu, w pewnym momencie poczujesz, e masz go dosy i chcesz wrci dla uzupenienia swych psychicznych rezerw. Gdy taka sytuacja nastpi lub gdy jeste w tej szczli- wej sytuacji, e masz na czas podry pomocnika, ktry ci przywoa z powrotem, to moesz w tym momencie spokojnie zakoczy podr i wrci. Nie musisz koniecznie wraca po wasnych ladach. Powiniene jednak da sobie par minut na to, by twe astralne lub psychiczne ciao mogo si zestroi z ciaem fizycznym. Gdyby tego nie uczyni, mgby si czu troch rozkojarzony. Tak jakby, wyszedszy z gbokiego snu, oczekiwa, e bdziesz natychmiast w peni rozbudzony. Przekonasz si, e szamaski wiat jest peen wiata, kolorw, niezwykych (w dosownym znaczeniu) istot, e s tam przygody, romanse, niebezpieczestwa i radoci. Jest to podr w nieznane znana tylko szamanom, podr, ktra wzbogaca i satysfakcjonuje. Podrujc po Innym wiecie odkryjesz kraj i ludzi zbyt prawdziwych na to, by mieli by snem lub fantazj, jednake s oni nazbyt jaskrawi i niezwykli, by mogli by prawdziwi. Jest to dla ciebie wezwanie, ktre ci owieca i ofiarowuje ci dary nie dorwnujce niczemu na wiecie. '

Rozdzia VII Dziaania magiczne i uzdrawiajce Nie majc moliwoci przeprowadzenia naukowych dowodw potwierdzajcych dziaanie szamaskiej magii i szamaskiego uzdrawiania, moemy tylko zerodkowa si na otrzymywanych wynikach. Gdyby szamanizm by niczym wicej ni tylko ciekaw rozrywk, to bymy nie mogli oczekiwa, e nasze szamaskie wysiki bd miay jakikolwiek wpyw na wydarzenia i na ludzi, i e osigniemy to, do czego zmierzamy.

47

Gdyby istotnie tak byo, to trudno sobie wyobrazi, aby szamanizm jako metoda leczenia i jako magia mg trwa duej ni sezonowa "moda". A przecie od tysicleci absorbuje on ludzk wyobrani i stanowi sposb oddziaywania czowieka na otoczenie. Do dnia dzisiejszego praktyka szamaska przetrwaa w wielu kulturach wiata. Powd moe by tylko ten, e ma ona jakie wartoci. Moje wasne dowiadczenia wiadcz ponad wszelk wtpliwo o tym, e praktykowanie magii i uzdrawiania w formie szamaskiej daje oczekiwane wyniki. Mona tumaczy, e te "wyniki" s zbiegiem okolicznoci, ale korzystne przypadki nie mog si powtarza, nieprzerwany za cig powodze, w moim rozumieniu, uniewania ten argument. I to jest, jak sdz, powodem, e szamanizm pozostaje nadal ywy. Jeli jaka metoda skutkuje, to dlaczego j odrzuca? Prowadzc tryb ycia nomadw, czowiek by gboko zakorzeniony w naturze. Od duchw wiata natury zaleao, czy szaman zdoa zapewni swemu plemieniu poywienie, schronienie i oglny dobrobyt. Ludzie rozumieli, e musz y zgodnie z natur, gdy wiedzieli, jak bardzo ich ycie jest od niej zalene. Jeli stada, na ktre polowano nie wrciy na swe zimowe legowiska albo susza spowodowaa nieurodzaj na jagody i owoce, to czowiekowi grozi gd. Starali si wic ludzie zachowa ask bogw, nie zbierali wicej ni potrzebowali i zawsze prosili o pozwolenie wzicia tego, co im byo do ycia potrzebne. Bogami ich byli Wielka Matka i sama Ziemia, ktra dostarczaa wody i poywienia dla czonkw plemienia oraz trawy dla zwierzt, na ktre polowali. Bogiem by take Rogaty, duch ubra (europejskiego bizona, bdcego obecnie w zaniku), z ktrym pertraktowano w sprawie polowania na zwierzta i chwytania ich w sida. W drugiej poowie roku zmienia si on, przybierajc posta jelenia, co mogo by spowodowane tym, e ubry migroway na zim, a pozostaway tylko jelenie, na ktre mona byo polowa. Gdy czowiek zacz wie tryb ycia osiady, prowadzi gospodark hodowlan i zajmowa si rolnictwem, to i duch mskiego rodzaju przystosowa si do tych zmian: sta si krlem zb, umierajcym co roku w czasie zbiorw. Jego duch jednak pozostawa w ziarnie, ktrego cz zachowywano na przyszoroczny wysiew. Tradycja ta jest nadal ywa w irlandzkich wioskach, gdzie ludno wierzy, e bg ten umiera w dniu wita Lugnasad (2 sierpnia), przechodzc do Letniej Krainy (Inny wiat), ktra jest symbolicznym onem ziemi. Tam odzyskuje siy, by mc wrci, gdy znowu zaczn dojrzewa zbiory.

48

Przejcie z ycia nomadycznego na osiady tryb ycia zmienio te sposb pracy szamana. Wczeniej, nawet w duym plemieniu by zwykle jeden szaman (najwyej dwch szamanw), nie istniaa wic potrzeba wsplnych dziaa. Gdy jednak plemi zamieszkao w osadach staych, zaczy si one rozrasta, tak e na stosunkowo niewielkich obszarach pojawiao si wicej uzdolnionych szamanw. Zamiast pracowa oddzielnie, uznano, e dziaania rytualne wykonywane cznie przez paru ludzi s rwnie, a nawet bardziej skuteczne od pracy pojedynczego szamana. Wraz z pojawieniem si Rzymian i chrzecijastwa (na wyspach brytyjskich - przyp. tum.) praktyki szamaskie zaczy zanika, a na czoo wysun si sam rytua, ktry stal si rodzajem "przedstawienia" dla ludnoci, rywalizu- jcy z kocieln msz. W kocu nawet i to zepchnite zostao do podziemia, gdy Koci zacz oczernia pojcie Rogatego Boga i nazywa go szatanem, ale to ju jest inna historia. Zasady, z ktrych wyksztacia si magia rytualna maj wic korzenie szamaskie. Rozwiny si one i uszlachetniy, ale rwnoczenie nastpio znaczne odsunicie si magii od wiata natury. W naszych czasach pojawiy si wane problemy ekologiczne, dla ktrych musimy znale rozwizanie, jeeli chcemy, by planeta nadal suya nam i jej pozostaym mieszkacom. Mam wraenie, e to wanie jest gwn przyczyn nawrotu do szamanizmu w Europie. Im wicej ludzi uwiadomi sobie, jak bardzo jestemy oddzieleni od natury, tym skonniejsi bdziemy wrci do naturalnych praktyk magicznych. W magii rytualnej, mag rzutuje sw si woli do przestrzeni astralnej sposobem wizualizacji. Czyny rytualne (rysowanie pentagramw, inwokacje, oczyszczanie ywiow itp.) stanowi zapory dla negatywnych mocy. Powtarzanie tych czynnoci sprawia, e pozytywne moce potrzebne do wykonania zadania przywykaj do rzutowanych przez maga wyobrae i atwiej si dopasowuj do tych wzorcw. Powtarzalny charakter tych dziaa uwalnia wiadomo praktykujcego maga, tak e moe on przez wykorzystanie siy woli zyska kontrol nad zawirowaniami energii w planie astralnym bez koniecznoci koncentrowania si na wizualizacjach itp. Takie postpowanie zmienia przepyw astralnych energii, a e wszystkie "wiaty" s ze sob powizane, wic wprowadzone tam zmiany od razu si ujawniaj w naszym wiecie. Takie s, w skrcie wyraone, podstawy magii. W szamanizmie nie ma rytuau, pomijajc sam akt wchodzenia do Innego wiata, co nazywamy szamaskim wejciem. Z czasem niektrzy szamani tworz wasny rytua, na przykad, zwracajc si do duchw o przewodnictwo i opiek w czasie podry lub korzystaj z kadzide bd laseczek dymnych dla oczyszczenia aury przed wyruszeniem w ni.

49

W kadym razie taki rytua ten nie jest konieczny i tylko od czowieka zaley, jakie czynnoci uzna on za potrzebne przed dokonaniem szamaskiego wejcia. Rytua w szamanizmie przygotowuje szamana psychicznie do wykonania zadania. Od magii rytualnej rni si tym, e mag opiera si na rytuale, przygotowujc sobie ochron, gromadzc moce lub istoty, manipulujc nimi itp. Zamiast mie zaplecze w formie rytuau jako ochrony i w celu zgromadzenia rnych mocy i si zwizanych z magi, szaman czyni to wszystko spontanicznie, bdc ju w krlestwie Innego wiata. Nie ma on ochrony innej ni jego wybrani Pomocnicy, a manipulowanie siami zaley od jego sprytu i zrozumienia ich sposobu dziaania w Innym wiecie. Wielu magw rytualnych wzdragaoby si przed wejciem do Innego wiata (w ich terminologii do planu astralnego) bez jakiejkolwiek ochrony i bez zapory w postaci magicznego okrgu sucego przytumieniu energii, z ktrymi ma on wej w kontakt. Nie jest to z ich strony tchrzostwo - dowiadczeni magowie dobrze wiedz, jakie siy wystpuj w planie astralnym i jak szybko mog si zwrci przeciw nim. Nie uwiadamiaj sobie jednak tego, e energie, ktrych dowiadczaj, s w znacznym stopniu skon- centrowane. Moce, z jakimi maj do czynienia s ogromne, poniewa takimi je uczynili w cigu wiekw, a z kadym przyzwaniem staj si jeszcze silniejsze. S one w istocie rwnie sztuczne, albowiem tworzyli je i formowali ludzie przez co najmniej tysiclecie (w niektrych tradycjach duej). To cige rozwijanie ich przydaje tym energiom wiadomoci w sensie cisym, mimo e s one wytworem czowieka. Dziki temu czowiek moe nimi kierowa, ale przy nieumiejtnym uyciu, ich nieposkromiona moc moe zadziaa jak bumerang. Szamani natomiast posuguj si czysto naturalnymi energiami, nie majcymi tak sztucznie rozbudowanej siy dziaania. S one surowe, dzikie, nieposkromione, ale zwykle rwnowane sile szamana w Innym wiecie. Istoty wyszego rzdu, jak bogowie czy archetypy dysponuj znacznie wikszymi mocami, ale w wikszoci s skonne ci pomaga, cho nie bez pewnych ustpstw z twej strony. Rzadko si zdarza napotka istoty o zoliwym usposobieniu silniejsze od ciebie. Wystpujc jako szaman znajdziesz si w powanych kopotach, jeli spotkasz kogo takiego, nie majc przy sobie swego Zwierzcia Mocy, Przewodnika ani innych Pomocnikw. W takim przypadku najlepiej zrobisz, schodzc im z drogi przez wyjcie ze stanu transu. Po takim spotkaniu zadbaj o to, by zestroi ze sob ciao i psyche, najlepiej przez wykonanie jakiego wiczenia lub zjedzenie posiku.

50

Chc podkreli, e s to wydarzenia tak rzadkie, e nie ma powodu si nimi przejmowa. Najlepsz obron jest twj spryt i twoi Pomocnicy, wic miej ich ze sob w kadej podry. Podre magiczne Na pocztku kadej przedsiwzitej podry musisz odnale swoj ciek. Spostrzeesz j wkrtce po swym szamaskim wejciu, czy to bdzie na zewntrz, we wntrzu czy w podziemiach - zauwaysz przed sob drog wytyczon przez wczeniejszych podrnikw. Rodzaj okolicy zaley od indywidualnoci kadego podrujcego, ale napotkane tam cieki zostay wydeptane w substancji planu astralnego przez wczeniej- szych szamanw i poprowadz ci we waciwym kierunku bez wzgldu na to, w jakim otoczeniu si znajdziesz. Jeeli nie natrafisz na ciek zaraz po wejciu, to usid i poczekaj na Przewodnika. Gdyby si nie pojawi, wezwij swe Zwierz Mocy, a ono wprowadzi ci na ciek. cieki w Innym wiecie s wane, gdy stanowi teren bezpieczny, inni przechodzili nimi wielokrotnie bez wypadkw. Najgupsz rzecz, jak mgby zrobi, jest zej ze cieki, podajc za Zud. Wejdziesz wtedy na teren nieznany, gdzie moesz pa ofiar czegokolwiek lub kogokolwiek tam spotkanego. Nawet gdy zauwaysz co nieprzyjaznego obok cieki, ktr musisz przeby, idc sw drog, jest to niegrone, dopki stopy twoje nie opuszcz cieki. Zauwa, e cieki s tabu nawet dla mieszkacw Innego wiata. Co wicej, idc po ciece wzbudzasz fal w strumieniu energetycznym Innego wiata, co samo w sobie jest czynnoci magiczn. Magi wykonuje si w Innym wiecie w ten sposb, e si podejmuje okrelone zadanie. Jeli chcesz wykona jakie dziaanie magiczne, na przykad chcesz pomc swemu znajomemu znale prac, to po wejciu do Innego wiata znajd swego Przewodnika i wyjanij mu, po co przyszede. Przewodnik objani ci, jak naleyte zadanie wykona. Moe si to sprowadzi do odszukania jakiego obiektu albo pjcia do okrelonego miejsca. Jeli nie znajdziesz Przewodnika, ale cieka jest dokadnie widoczna-podaj ni. Nawet jeli w caej swej podry nie spotkasz Przewodnika, to ju samo przebycie drogi sprawi, e zadanie zostanie wykonane. Musisz jednak przez cay czas pamita o celu swej wdrwki. Jeeli zaczniesz si rozprasza i planowa inne zadania na przyszo, podczas gdy zajty jeste wykonaniem obecnego, to twoje wysiki pjd na marne. Stanie si tak dlatego, e energia, ktr w Innym wiecie przemieszczasz, zostanie rozproszona (poniewa nie nadasz jej okrelonego kierunku) i albo nie stanie si nic, albo wyniki bd inne od oczekiwanych.

51

Gdyby w czasie swych poszukiwa doszed do skrzyowania drg, zawsze wybieraj ciek rodkow, jeli nie chcesz wrci do swego wiata. Pjcie w lewo lub prawo jest sygnaem dla energii Innego wiata, e nie chcesz i dalej t sam ciek. Miejsca te maj znaczenie w pracy transformacyjnej, a sposb ich wykorzystania wyjanimy pniej, jeli w ogle bdziemy zmuszeni je wykorzysta. Doszedszy do miejsca przeznaczenia najprawdopodobniej znajdziesz poszukiwany skarb, ale bdzie on pilnowany przez Obroc. Jeeli jeste zdecydowany go zdoby, to Obroca atwo ustpi. Jeeli zabraknie ci zdecydowania, to on moe zwyciy, a wtedy nie osigniesz zamierzonego celu. Obroca zwykle wezwie ci do jakiego rodzaju pojedynku. Musisz wic by przygotowany i w razie koniecznoci gotw do walki. Jeeli go pokonasz, to bdziesz mg wzi poszukiwany skarb, nawet jeli jest to tylko ziarenko lub jaki owoc. W adnym przypadku nie wolno ci niczego je w czasie podry, nawet gdy znajdziesz co jadalnego! Zdobywszy skarb, moesz uwaa swoj podr za skoczon, chyba e Przewodnik zaleci ci przenie go w inne miejsce. W takim razie Obroca zwykle daje wskazwki, co powiniene dalej zrobi i odtd twoja podr szybko zmierza bdzie ku kocowi. Najwaniejszym elementem kadej podry jest cel, dla ktrego j podejmujesz. Magiczne dziaania nie s moliwe, jeeli nie wiesz dokadnie, czego chcesz. Im janiejszy jest cel, tym skuteczniejsze bd twoje dziaania i tym ci atwiej bdzie wykona zadanie. Przyjmijmy raz jeszcze jako przykad znalezienie pracy dla twego znajomego. Jeeli poszukuje on okrelonego rodzaju pracy, to odbd podr w intencji znalezienia takiej wanie pracy. Gdy istnieje ogoszenie o takiej pracy albo znajomy twj ma ju pismo wzywajce na rozmow, to trzymaj je w rku podczas wykonywania swych szamaskich dziaa. Podre uzdrawiajce Uzdrawianie jest bardzo podobne do magicznego dziaania. Idc do Innego wiata miej jasne wyobraenie o tym, kogo chcesz uzdrowi i co mu dolega. I w tym przypadku znajdziesz ciek i - by moe - oczekujcych Przewodnikw. Take i tu, znalazszy si w pobliu swego celu, bdziesz wyzwany przez Obroc, ktrego musisz pokona sprytem albo determinacj. Na tym podobiestwa si wyczerpuj. Uzdrawianie bowiem zwykle wprowadza ci do wntrza, moe to by dom, zamek, jaskinia lub inny rodzaj pomieszczenia. Mona przyj, e wntrze to wyobraa stan chorej osoby, a szczeglnie tej jej czci, ktra jest dotknita chorob. Wntrze to bdzie nosio oznaki wyniszczenia lub zego utrzymania. Tak na przykad jaskinia moe by zaronita zielskiem lub zarzucona ziemi, dom moe
52

mie dziurawy dach itp. Wntrze moe te by pokryte czarn smolist substancj o niemiym wygldzie. Substancja ta bdzie rwnie wydzielaa nieprzyjemne, odpychajce ciebie wibracje. W pierwszym przypadku, przy uszkodzeniach i zaniedbaniach, twoje zadanie jest oczywiste, musisz usun zanieczyszczenia i dokona napraw. Praca, by moe, zajmie ci tyle czasu, e nie zdysz jej ukoczy w czasie jednej podry i bdziesz musia wybra si jeszcze raz. W tym drugim przypadku chorob jest ta smolista substancja, ktr musisz usun. Nie wystarczy przy tym wyrzucenie jej poza obiekt, bo moe z powrotem przy- pezn. Musisz j wrzuci do biecej wody, z ktr spynie (dobrze, gdy bdzie w pobliu jaki ciek wodny, jeli nie musisz poszuka strumienia). Na pewno znajdziesz j w pobliu, tak e bdziesz mg swe zadanie wykona. Innymi rodkami bdcymi do twej dyspozycji s wiato soneczne i wiee powietrze. Wykorzystaj wszystko, co znajdziesz nadajcego si do zdrapania i oczyszczania wszystkich powierzchni pokrytych tym czarnym osadem. Upierz kotary, zajrzyj za meble, umyj okna i otwrz je. Wpu wiato soneczne do rodka, a ono wykona za ciebie poow roboty, wypalajc ten osad w twoich oczach. Wiatr przewiewajcy budynek usunie brud z miejsc, ktre ju wyschy. Sprawd wszystkie pomieszczenia, do ktrych moesz wej, nie pomijajc strychw i piwnic. I ta praca moe zaj ci wicej ni jedn sesj, jednake si zdziwisz, jak szybko zdoasz j wykona, gdy si do tego przyoysz. Podejmujc si uzdrawiania, powiniene uprzedzi chor osob, e w czasie, gdy bdziesz przebywa w Innym wiecie w celu uzdrawiania, osoba ta moe poczu si gorzej. Zapewnij, e jest to normalne, i wiadczy tylko o tym, e dziaanie twoje jest skuteczne. Najlepiej, gdy tej osoby nie ma w pobliu w trakcie wykonywania przez ciebie zadania. Powiedz jej, kiedy przystpisz do szamaskiego uzdrawiania, niech w tym czasie pooy si do ka albo zayje rodek przeciwblowy. Osoba uzdrawiana doznaje objaww podobnych do grypy, ma temperatur, dreszcze, mdoci, mog te by ble gowy. Objawy te s krtkotrwae (wystpuj tylko w czasie twojej podry), potem ustpuj i chory czuje si znacznie lepiej, wraca do zdrowia, a przynajmniej jego stan poprawi si w cigu najbliszych dni. Niektrzy pacjenci bardziej to przeywaj, inni agodniej. Wane jest te, by nie przerywali rozpocztej kuracji medycznej i nie odstawiali lekarstw, dopki lekarz nie potwierdzi powrotu do zdrowia.

53

Innym aspektem szamaskiego uzdrawiania jest to, e nie moesz uzdrowi sam siebie. Do uzdrawiania trzeba podchodzi obiektywnie, a w stosunku do siebie samego nie jest to moliwe. Zanim wyjdziesz z Innego wiata po wykonaniu dziea uzdrawiania umyj si dokadnie, wykorzystujc pobliskie rdo biecej wody. Wysusz si w promieniach soca i si naenergetyzuj. Przekonasz si, e uzdrawianie jest take dla ciebie korzystne, gdy odwiea ci duchowo.

Rozdzia VIII Przemiana wewntrzna Ziemia trwa pod presj trudnoci wywoanych przez ludzk cywilizacj. Kwane deszcze, ocieplenie klimatu, dziura ozonowa i zanieczyszczenia nuklearne s przykadami licznych plag, spowodowanych dziaalnoci czowieka. Nasz system ekologiczny jest bardzo wraliwy, i jeeli nadmiernie naruszymy jego stan rwnowagi, to moemy nieodwracalnie przerwa acuch ywieniowy, zatru atmosfer albo spowodowa rozszerzenie si efektu cieplarnianego, co uniemoliwi wszelkie ycie na planecie, a nie tylko niektrych mniej wanych gatunkw. Z szamaskiego punktu widzenia gwnym problemem jest to, e dla wikszoci ludzi jedynym bogiem godnym uwielbienia jest pienidz. Wikszo ludzi w zachodnim wiecie wydaje si by zainteresowana tylko swoim wasnym dostatkiem. Co z tego, e w przyszoci wiat bdzie za to cierpia? To e zapasy ropy wyczerpi si w cigu stu lat, e warstwa ozonu bdzie tak cienka, e drzewa poumieraj, a przebywanie na zewntrz w promieniach soca stanie si niebezpieczne dla czowieka, to wszystko ich nie wzrusza, bo ich ju tu nie bdzie. To nasi wnukowie bd si musieli z tym upora. Wydaje si, e takie nastawienie czsto wynika std, i wikszo ludzi nie dy do wasnego rozwoju lub si nim nie interesuje. S oni duchowo niedoroli albo upieni i niezdolni do mylenia w kategoriach dobra oglnego, poza swym wasnym dobrem, krtkotrwaym i samoubnym. Istnieje jednak niewielki procent ludzi, ktrzy dokonali tego ewolucyjnego skoku i chc si duchowo rozwija. To oni dostrzegaj przysze losy swych nastpcw, jak rwnie przyszo planety. Istniej te tacy, ktrzy s potencjalnie zdolni dokona tego skoku, ale tej moliwoci nie dostrzegaj lub nie napotkali na stosowne "po- budzenie". Skok rozwojowy, o ktrym mwimy, w wielu tradycjach nazywany jest "przemian wewntrzn". Jest to proces "stawania si", kwitnienia i wzrostu, ktry praktykujcego wynosi ponad codzienn egzystencj, do dziedziny kosmicznego poznania.
54

Praca nad t przemian jest zadaniem na cae ycie, wymaga oddania i powicenia zajmujcego dugie lata ludzkiego ycia. Z tego wzgldu szamanizm jest idealnym rodkiem na uporanie si z tak ogromnym zadaniem. Stanowi on bezporednie ogniwo czce umys pod- wiadomy (bdcy wskanikiem osobowego rozwoju czowieka) z kosmicznymi siami planu astralnego. Wykorzystujc arsena sposobw szamaskich mona dokona znacznie wicej dla swej przemiany, ni poprzestajc na wiadomym postpowaniu. Prawdziwa przemiana wewntrzna zmienia sam istot ycia jednostki ludzkiej, a to jest czym wicej ni tylko bycie "miym" i okazywanie innym wspczucia i mdroci. Wykorzystanie Innego wiata do pracy nad przemian wewntrzn sprawia, e uruchomione tam energie zmieniaj nie tylko wiat, zmieni take ciebie. Praca nad wewntrzn przemian tym si rni od wykonywania szamaskich zada, e energie, z ktrymi bdziesz mia do czynienia, s znacznie potniejsze od zwykle spotykanych tam istot, cho te rwnie maj znaczny wpyw na twj rozwj. W podry zamierzonej w celu przemiany wewntrznej nie spotkasz si z istotami rwnymi ci moc; wprowadzi ci ona do znacznie gbszych i o wiele potniejszych sfer bdcych w gestii odwiecznych archetypw i bogw. W spotkaniu z takimi istotami uruchomisz przepywy energii, ktre spowoduj w tobie takie zmiany, e naprawd wzniesiesz si na wyszy poziom; staniesz si adeptem albo mistrzem. Bdziesz rwnie kanaem dla transformacyjnych energii, wskutek czego dziaania twoje wyzwol w innych ludziach denia do rozwoju, jakich dotd nie odczuwali. Naturalnie, e im wicej ludzi dokona w sobie tej przemiany, tym atwiej bdzie nowym umysom rozpocz wasn prac. Kilka szk mylenia zgadza si z tym, e istnieje pewna krytyczna liczba ludzi zdolnych zapocztkowa oglnowiatow ewolucj ludzkoci. Przypuszcza si, e dwiecie jest t liczb. Jeli zway, e obecnie yje na wiecie a sze miliardw ludzi, to wydaje si, e ten warunek powinien ju by speniony. Skoro tak nie jest, mona z tego wnioskowa o stopniu trudnoci tej pracy. Osignicie przemiany wymaga wielkiego zaangaowania, po- wicenia i mozolnej pracy. Moe nie starczy na to jednego ycia. Pewne pojcie o tym, jak rozpocz prac nad przemian wewntrzn, daje zadanie polegajce na sprawdzeniu, ile kultur szamaskich postrzega stworzenie wszechwiata i nasz w nim rol. Aby to uczyni, musimy rozpocz od teorii powstania wszechwiata, ktra wydaje si by wsplna dla tych kultur, i ktra take jest uznawana przez koryfeuszy nauki:

55

"Na pocztku byo Nic. Nie byo ani czasu, ani energii, ani materii. Nie istniaa nawet pusta przestrze, w ktrej to Nic mogoby zaistnie. Jeeli potrafisz wyobrazi sobie t niewiarygodn Nico, to moesz mie sabe pojcie o tym, jak zaistnia wszechwiat. Podczas czego, co nie byo czasem, bo czas nie istnia, Co w tej Nicoci uwiadomio sobie, e jest tylko Nic. Nico wic rozwina wiadomo, a z tej wiadomoci powstaa zmiana. To Co, co sprawio, e Nico dostrze- ga siebie, a wstrzs spowodowany tym spostrzeeniem, wyzwoli ogromne iloci energii. Gdy Nico pozostawaa w rodku, w ciszy i spokoju, Co, ktre si uaktywnio, zaczo si fizycznie wyszarpywa z tego centrum. Co przyjo zasad msk, a wtedy Nico staa si eska. Jedno byo przeciwiestwem drugiego. Msko - aktywna i jasna, esko - bierna i ciemna. Im dalej si od siebie odsuwali, tym bardziej si od siebie rnili. Jako e przeciwiestwa si przycigaj - zakochali si w sobie. Jednak rozbicie ich pocztkowej jednoci byo tak silne, e nawet ich wzajemna mio nie moga pokona pdu, ktry ich rozdziela. W miar oddalania si od siebie rosa ich wzajemna mio. Denie do ponownego zjednoczenia si zdo- minowao ich myli bez reszty. On sta si gwiazdami i planetami, siami utrzy- mujcymi planety w ruchu. Ona staa si esencj przenikajc kade ycie. Z Niej wyszy wszystkie rzeczy, zrodzone z Mioci. Nie mogyby one zaistnie bez Jego wiadomoci i ywotnoci". Opis powyszy, cho jest nieco pobien rekapitulacj powstania wszechwiata, mwi o tym, jak si on rozwin z jednego punktu, ktry nawet nie by przestrzeni, ktry jednak si rozszerzy do takiego wszechwiata, jakim go postrzegamy i rozumiemy. Powyszy opis (oczywicie w rny sposb wyraony) odnajdujemy w prymitywnych szamaskich kulturach sigajcych wstecz, a do epoki kamiennej. To, o czym mwi powysza opowie, jest dualistycznym aspektem jednej istoty. Bytu kosmicznego albo Boga. Pierwotnego bytu, ktry nie tylko zawiera kosmos, ale sam nim JEST. Rozszerzywszy - podzieli si on na aspekt pozytywny i negatywny, msko i esko. Tak wic od "Co" dochodzimy do "On" i "Ona". Do Boga i Bogini. Nie istniej oddzielne jednoci, tylko dualne aspekty tego kosmicznego bytu, rwne sobie i przeciwstawne. Jeden drugiego podajcy namitnie, lecz odpychane s od siebie coraz dalej i dalej przez ich wzajemn mio. Dwoisto ta przenika kad dziedzin naszego ycia. Noc - dzie, czer - biel, mski eski, gra - d itd. Nasi przodkowie nie wiedzieli nic o adunkach elektro- statycznych ani o magnetycznych biegunach, rozumieli jednak, e przeciwiestwa si przycigaj, a wedug nich, tym co przyciga jedno do drugiego, jest mio.
56

A do czasw obecnych naukowcy nie znaleli lepszego wyjanienia. W istocie, w wyniku prac prowadzonych przez Alberta Einsteina, fizycy badajcy czstki elementarne (odkrycie i zachowanie si takich czstek, jak kwarki, leptony i hadrony, ktre skadaj si na podstawowe elementy materii - atomy) odkryli, e te tajemnicze subatomowe czstki materii podlegaj dziwnym siom, ktre mona obserwowa, ale nie mona ich zrozumie. Kada z tych si dziaa na elementarne czstki w rny sposb, lecz w ostatecznym wyniku su temu samemu celowi. Jako pozytywne i negatywne, d do poczenia si, a przez to do zrwnowaenia lub zobojtnienia czstek i doprowadzenia ich do stanu stabilnego. Siy te d do osignicia harmonii - nawet na tak znikomo niskim poziomie. Jest to ten aspekt naturalnych si, ktre szamanizm uznaje za istotne dla rozwoju wszechwiata: dla zjednoczenia si Boga z Bogini i sprowadzenia dualnoci do jednoci Kosmicznego Bytu. Dowodw na to jest mnstwo wok nas, a wszystkie zdaj si wskazywa, e wszechwiat powinien wrci do pierwotnego stanu. Rozwamy tylko, czy w przypadku osignicia takiego harmonijnego zjednoczenia nie dymy do swego wasnego unicestwienia? Jeeli Kosmiczny Byt utraci dualno i wszystko wrci do Nicoci, to i my take (przyjwszy, e mamy niemierteln dusz). Co si wtedy stanie z nami? Odpowied jest prosta. Stamtd wyszlimy. Po prostu wrcimy do swego pierwotnego domu. W istocie sami jestemy Kosmicznym Bytem, a przynajmniej jego czci, w tym samym sensie, w jakim atom tkwicy w jednej z komrek naszego ciaa stanowi czstk nas. wiadomie moemy si wzajemnie nie dostrzega, a przynajmniej nie bardziej ni moemy sobie uwiadomi istnienie Kosmicznego Bytu - lub jak on uwiadamia sobie nas. Zasad t wyraamy stwierdzeniem: jak na grze, tak te na dole. Tam gdzie istnieje makrowiat, tam istnieje te mikrowiat, a take nadwiat. Nie dostrzegasz go, dopki nie zaczniesz go poszukiwa, a i wtedy moesz go sobie uprzytomni tylko na poziomie metaforycznym lub wyobraeniowym. Zatem powrt do Jedni, z ktrej wszyscy wyszlimy, nie naruszy naszej duchowoci. Na odwrt - byoby to dla nas wielkie osignicie. To rwnie prowadzi nas do pytania kim jestemy, by wycign wnioski z tego rozumowania. Gdy zaczniemy integrowa si z Kosmicznym Bytem, nagle odkryjemy, e przez cay czas nim bylimy. Pami o przebiegu naszego ycia zabierzemy ze sob i tak uczyni wszyscy, a wtedy nagle ogarnie nas refleksja, e my bylimy wszystkimi, a wszyscy byli nami.

57

Jestemy rwnie tymi wszystkimi istotami, ktre yy, yj obecnie i bd y w caym wszechwiecie. Moemy wic zrozumie, jak wane jest to, bymy pozostawali w zgodzie z innymi istotami: zwierztami (ptakami, owadami) i drzewami, jak rwnie z innymi ludmi, gdy s oni wszyscy czci nas - skrzywdzi kogo, znaczy skrzywdzi siebie. Po prostu chwilowo o tym zapomnielimy. Obecnie jest tak, e materia z czasem ulega rozkadowi. Trudniej co zbudowa ni zburzy, trudniej uzdrowi ni zaszkodzi, trudniej utworzy ni zniszczy. Wynika to std, e wszechwiat cigle si rozszerza. Nazywamy to entropi. W miar jak mska bosko oddala si coraz bardziej od eskiej, staje si coraz bardziej mska. Gdy Ona jest porzdkiem, On jest chaosem, a w toku rozszerzania si kosmosu, On staje si coraz bardziej chaotyczny. Potrzebna nam jest harmonia, by wprowadzi po- rzdek do chaosu. Potrzebne jest spowolnienie tego rozszerzania si, zatrzymanie go i ewentualnie cofnicie. Moemy tego dokona jedynie, uczyniwszy z naszego pojmowania kosmosu i naszej mioci rodzaj studni grawitacyjnej. Tylko jednostka moe dowiadczy takich stanw istnienia. Nie jest moliwe wytworzenie kosmicznego zrozumienia i kosmicznej mioci midzy dwoma ludmi bez wzgldu na to, jak bardzo do siebie lgn, gdy kade z nich ma sw wasn drog i zapewne znajduje si na innym stopniu rozwoju. Z pewnoci mog oni sobie pomaga i wspiera si w deniu do osignicia tych stanw, jest jednak niemal niemoliwoci, by rwnoczenie osignli tak wysoki stopie rozwoju. W miar wzrostu tej studni grawitacyjnej narasta bdzie "cig" w kierunku centrum kosmosu, w stron aspektu Bogini, ktry w kocu zacznie przewaa nad impetem rozszerzania si Boga. Zwolni on wic, a czynic tak, male bdzie tendencja do dysharmonii. Wtedy atwiej bdzie ludziom osign wewntrzn jedno, wicej ludzi zacznie wchodzi na ciek rozwoju i osiga swj cel. Rozszerzanie by moe si zatrzyma i zacznie si kurczenie wszechwiata, pozwalajc jeszcze wikszej liczbie ludzi rozpocz i ukoczy poszukiwania, a w kocu wszystkie istoty zaczn dziaa dla dobra wszechwiata i coraz trudniej bdzie oddawa si dziaaniom destrukcyjnym. Moliwe, e i czas odwrci swj bieg! Przedstawiony tu pogld na przemian wszechwiata spowodowany dziaaniem jednostek jest bardzo uproszczony. W kadym razie nie jest to takie proste, jak to przedstawilimy. Na przykad, twoja przemiana nie uczyni z ciebie Boga ani nie odda ci Bogini natychmiast. Uczyni z ciebie adepta albo mistrza. Dalej musisz osiga coraz wysze poziomy duchowej harmonii, tak aby mg si zjednoczy najpierw z planet, a potem z Ukadem Sonecznym, z Galaktyk i tak dalej, a by moe wrcisz do Bogini, pocigajc za sob du cz ludzkiego ducha, jak rwnie, bdc przeze wspieranym.
58

Znikomy byby sens dalszego rozwijania tematyki kosmicznej, jest ona tak ogromna zarwno w treci obszernoci, jak i gbi, e zdolna "przepali" wszystkie nasze obwody (psychiczne przyp. tum.), jeeli bdzie- my prbowali naadowa si tak wysokim "napiciem". Zamiast tego powinnimy skupi si na naszym zadaniu, polegajcym na rozpoczciu pracy nad przemian jeszcze w tym yciu. Potem bdzie jeszcze dosy czasu na to, by pracowa nad zjednoczeniem kosmicznym. Przemiana szamaska Aby rozpocz prac nad przemian musisz wykona praktycznie wszystko, czego si nauczye o Innym wiecie, w poprzednich rozdziaach tej ksiki. Podanie drog szamask odbywa si wedug tych samych zasad, jakie obowizuj przy szamaskim uzdrawianiu i szama- skiej magii. Bdziesz podrowa w towarzystwie swych Pomocnikw przez takie same rodzaje terenw i bdziesz spotyka Przewodnikw i Obrocw. Pamita musisz zawsze o tym, e podrujesz w celu przemiany, podobnie jak pamitae o swym celu, podejmujc podoe dla wykonania pracy magicznej lub w celu uzdrawiania. Po dokonaniu szamaskiego wejcia przywoaj swe Zwierz Mocy i innych swych Pomocnikw. Moesz si spodziewa, e spotkasz Przewodnika, a jeli si nie pojawi, to polij swe Zwierz Mocy, by go poszukao. Wane, by nie rozpoczyna podry bez Przewodnika, ktry posuy ci rad. Znalazszy go, wyjanij mu swj zamiar. Powie ci on wtedy, w jakim stopniu moe ci dopomc. Moe ci poprosi, by znalaz co przed wyruszeniem, na przykad szlachetny kamie niezwykego koloru lub jaki sztucznie wytworzony przedmiot. Przedmiot ten ma cisy zwizek z przemian. Poniewa uruchomienie przepywu energii lub jego zmiana w Innym wiecie ma pewien wpyw na nasz wiat, to przeniesienie przedmiotu z jednego miejsca na drugie zapocztkuje w tobie zmiany na poziomie magicznym. Im dalej bdziesz wdrowa z tym przedmiotem, tym wiksza bdzie ta zmiana. W pewnej chwili by moe bdziesz czu potrzeb pozbycia si tego przedmiotu lub prze- kazania go komu innemu (na przykad Obrocy), co te jest aktem magicznej przemiany. Gdy ju znajdziesz ten przedmiot. Przewodnik wprowadzi ci na ciek. By moe bdziesz musia i t ciek daleko, przej wiele rozmaitych terenw, nawet mog to by podziemia, moesz te wchodzi do zamkw lub innych budowli. Podr moe zaj ci kilka miesicy, przy czym pojedyncza sesja trwa nie duej ni godzin. Na koniec sesji staraj si zawsze zapamita, gdzie pozostawiasz swj przedmiot, by mg go znale
59

nastpnym razem i umw si ze swym Przewodnikiem na spotkanie w nastpnym etapie podry. Staraj si pozna imi swego Przewodnika, by mg go przywoa, gdy tu wrcisz. Bardzo wane jest, by midzy sesjami prowadzi dziennik swych przey. Chociaby dlatego, e moesz zapomnie, gdzie zostawie swego Przewodnika i swj przedmiot, i po powrocie nie bdziesz wiedzia, co dalej robi. Niebezpieczestwo nie jest a takie, by pozosta bez niczego, gdy, spodziewajc si odnale jedno i drugie, pomocy udzieli ci wyobrania. Problem polega na tym, e bd to obiekty wyimaginowane, a nie autentyczne i w ten sposb twoja podr zamieni si w fantazjowanie. Twj rzeczywisty Przewodnik moe ci opuci po paru sesjach, ale zwykle przekae ci komu innemu, kto ci poprowadzi dalej. Od czasu do czasu bdziesz napotyka przeszkody z pilnujcymi ich Obrocami i od ciebie bdzie zaleao, jak sobie z nimi poradzisz. Im dalej si posuniesz, tym trudniejsze bdzie ich pokonywanie. Potrzebna ci bdzie odwaga i zdecydowanie, by przej przez te przeszkody, szczeglnie w dalszych partiach podry, gdy staniesz przed trudniejszymi sytuacjami. Na przykad, jeli si boisz wy, moesz by zmuszony przej przez jam pen mij. Jeli obawiasz si wody lub masz lk wysokoci, wyzwaniem dla ciebie moe by lina zawieszona nad przepaci czy wodospadem. Przeszkody te pojawiaj si po to, by mg pokona lk, ktry ci powstrzymuje przed waciwym postpowaniem w yciu codziennym. Jeeli w Innym wiecie opanujesz swe najwiksze lki, to atwiej ci bdzie radzi sobie w tym wiecie z osob apodyktyczn albo z czym, co uwaasz za oczywiste zo. Od czasu do czasu bdziesz w swej wdrwce spotyka rozgazienia drg. Zdarza si to szczeglnie wtedy, gdy uwag masz zaprztnit wydarzeniami zewntrznymi, ktre odcigaj ci od pracy wewntrznej. Wejcie na drog przemiany wewntrznej jest zobowizaniem, o ktrym nie moesz zapomnie, tylko dlatego, e pojawi si nowy problem wymagajcy twej uwagi. W takich sytuacjach dochodzisz do rozgazienia drg, ktre daje ci sposobno zakoczenia procesu inicjacji. Odgazienie w lewo - wskazuje, e jeste skonny odsun si od zwykych, ludzkich spraw wiata zewntrznego. Jest to cieka pustelnika, cieka rezygnacji, ascezy, niewygd i uwikania si w zalenoci. Odgazienie w prawo, wskazuje, e jeste skonny wej na ciek sawy, sukcesu i sta si osob publiczn, i e zmierzasz ku obfitoci, czy to duchowej czy materialnej. Zbaczajc w prawo, czsto dochodzi si do sawy i powodzenia.

60

Pamitaj, e takim samym bdem jest altruizm graniczcy z gupot, jak i skrajne samolubstwo. Jeeli istotnie zamierzasz zakoczy sw podr transformacyjn, to rozgazienie drg jest odpowiednim do tego miejscem. Zanim zdecydujesz o wyborze drogi, uwiadom sobie, czego naprawd chcesz. Bd wobec siebie szczery, albowiem jeli nie moesz by uczciwy w stosunku do siebie, to nie moesz by takim w stosunku do innych. Unikniesz niespodzianek, jeli bdziesz pamita o tym, e zarwno droga skrcajca w lewo, jak i ta, ktra skrca w prawo kocz si w wiecie zewntrznym. Po paru miesicach pracy nad swoj przemian, dojdziesz do Ogrodu. Moge ju przedtem przechodzi przez rne ogrody i sady, ten jednak jest inny, co si zaznaczy tym, e po wejciu we ogarnie ci naga i nie wiadomo, czym spowodowana, panika. Niespodziewana ta reakcja moe by na tyle gwatowna, e cofnie ci do miejsca, z ktrego rozpocze sw podr. Musisz niestety zaczyna od nowa i po- wtrzy cay proces raz jeszcze, bez wzgldu na to, czy trwa on sze tygodni czy osiem miesicy! Moesz dochodzi do tego miejsca par razy i by odrzucanym przez t obezwadniajc panik, zanim zdoasz cokolwiek na to poradzi. Jest to straszliwe dowiadczenie, w czasie ktrego tracisz kontrol nad swym postpowaniem. Majc dowiadczenie, moesz (Powiedziaam: "moesz", chocia s tacy, ktrzy nigdy sobie z tym nie poradz.) w tym miejscu oprze si tej panice, nie bdc odrzuconym wstecz. W obliczu tego niezrozumiaego strachu musisz znale do odwagi i duchowej dojrzaoci, aby stan twarz w twarz z czym, przed czym umykae przez cae ycie! Staniesz wobec czekoksztatnej istoty, ktra wyzwie ci do walki. Jest to Obroca Ogrodu, ktry dysponuje boskimi mocami. Musisz podj wyzwanie, jeli chcesz pj dalej. Szans jednake s po jego stronie. Raz jeszcze zostaniesz odrzucony do pocztku swej drogi, ktr bdziesz musia od nowa przeby, by doj do Ogrodu. Po kilku takich prbach poczujesz si na tyle silny, odwany i zdecydowany, e pokonasz Obroc. Jeeli nie, to by moe nigdy nie zdoasz przekroczy tej granicy. Kobiety podejmujce podr transformacyjn, mog si spotka z daniem natury seksualnej. Moe im si to wydawa odpychajce, dopki si nie zdobd na odwag i przez to nie przejd. Wtedy okae si to bardzo przyjemnym doznaniem.

61

Pokonawszy Obroc bdziesz mg przej przez bram ukow prowadzc do ogrodu. W rodku bd rosy drzewa o nieznanych ci liciach i owocach podobnych do jabek lub gruszek. TOBIE NIE WOLNO ZJE ADNEGO OWOCU! Nie powiniene nawet dotkn drzewa, gdy moe ono by strzeone przez wa. Tradycyjne opowieci ludowe mwi, e kady, kto przedwczenie dotknie drzewa, zagubi si w Innym wiecie, zachoruje lub umrze. Drzewo i jego owoce s trujce, mog si nimi posugiwa tylko energie o mocy zblionej do boskiej. Zwiedzajc ogrd (co samo w sobie jest przyjemnym przeyciem) z pewnoci natkniesz si na kobiet rwnie pikn co wzbudzajc strach. Musisz z ni wej w kontakt. Mczyni mog si przekona, e oczekuje si od nich kontaktu o charakterze seksualnym. Zdarzaj si przy tym spontaniczne orgazmy, mimo e rzecz caa zachodzi w astralu. Kobiety natomiast mog znale si w sytuacji wymagajcej zaprzyjanienia si z Krlow Ogrodu i wykonania dla niej jakiego zadania, zanim bd mogy uczyni dalszy krok. Po spenieniu wymaga Krlowej zostaniesz przez ni zaproszony na poczstunek skadajcy si z chleba i wina. S to ju produkty przetworzone, ktre moesz bez obawy skonsumowa. Jest to szczytowy moment pracy transformacyjnej. Jak wynika, cay proces zajmuje duo czasu i najeony jest trudnociami i niepowodzeniami. Ukoczenie tego etapu przeobrazi twoje ycie w wiecie zewntrznym, jak rwnie wprowadzi pewne zmiany, ktrych moesz nie zauway, gdy dziej si one poza twoj wiedz. Jeli ci si powiedzie, to pamitaj, e osignicie tego poziomu duchowego zjednoczenia jest etapem - trudnoci dnia codziennego mog go zniwelowa. By si utrzyma na tym poziomie moesz czu si zmuszonym do powtrzenia tej podry wicej ni raz w yciu.

Rozdzia IX Wspczesne przykady szamaskich opowieci Poprzednio podkrelaam, jak wane jest przyjcie tradycji, pozwalajcej naleycie postpowa w Innym wiecie. Teraz mog to zademonstrowa, jak rwnie zilustrowa sposb wykorzystania - nowoczesnych lub niedawnych opowieci "zmylonych" - jako przykadw podrowania po Innym wiecie, by da wam lepsze pojcie o tym, z czym si tam moecie spotka.
62

Mogabym poleci rne historie, pniej podam kilka z nich, lecz "Alicj w krainie czarw" chciaabym szczegowo omwi. Bez trudnoci moecie zauway podobiestwa midzy t histori a zwyk podr po Innym wiecie. "Alicja w krainie czarw" jest klasycznym przykadem tego chaosu, ktry moe powsta, gdy do Innego wiata trafi kto, kto nie ma adnej tradycji, na ktrej mgby si oprze. Dziwaczne istoty i wydarzenia, ktre j spotykaj s nieudolnymi prbami psyche Alicji zmierzajcej do zakoczenia tej podry. Std wynika do snu podobny charakter "Krainy czarw", czynicy ca opowie tak nierealn, e trudno bra j serio. W istocie wydarzenia te i wystpujce istoty wywodz si z tradycji szamaskiej. Przyjrzyjmy si temu nieco dokadniej. Opowie zaczyna si, gdy Alicja widzi przechodzcego Biaego Krlika ubranego w kamizelk, spogldajcego na zegarek i mruczcego, e si spni. Wkrtce potem Alicja wczoguje si do krliczej nory (szamaskie wejcie) i spada nagle w kierunku odlegego wiata widocznego w dole.* Mimo e spada na eb na szyj, Alicja lduje mikko, w sam por, by dojrze znikajcego Krlika. Aby pj za nim musi przej przez drzwi, ktre s dla niej o wiele za mae. Moe tylko zobaczy, co jest za tymi drzwiami. Widzi tam pikny Ogrd, do ktrego chciaaby wej. Drzwi te s jej pierwsz przeszkod. Podobnie jak przy innych przeszkodach, nie ma wyranej wskazwki, jak przez nie przej. Aby si przedosta, Alicja musi jakim sposobem uczyni siebie mniejsz (amigwka). Znajduje flaszeczk z napisem "Wypij mnie". Jest to pierwsza zmiana jej wiadomoci. Decyduje si wypi, robi si mniejsza, ale zapomina o kluczu do drzwi, a teraz jest za maa, by go dosign. Musi si wic na powrt powikszy, znajduje ciastko, ktre zjada, ale teraz staje si o wiele za dua, i zaczyna paka. Aby uratowa sytuacj podejmuje nastpn decyzj i tym razem zmniejsza si tak bardzo, e zaczyna pywa w kauy swych ez (druga zmiana wiadomoci). Od tej chwili spotyka rne istoty, ktre moemy potraktowa jako Zudy. Na przykad jest tam Mysz, jest * Jest to klasyczne wejcie do Innego wiata. Istnieje szeroko rozpowszechniony pogld, e trans szamaski zaczyna si wraeniem spadania, nastpujcego zaraz po przebyciu procedury wejcia. Zdarza si te, e niektre podre zaczynaj si od tego, e szaman jest unoszony, ale to wystpuje rzadziej. Oba sposoby s rwnie skuteczne, tyle e ten ostatni jest trudniej osigalny.

63

Dodo i inne zwierzta, ktre urzdzaj kumoterskie wycigi, aby si osuszy. Sytuacja si wyjania, gdy Alicja znowu dostrzega Biaego Krlika. Przypomina jej to, e ma kontynuowa podr i poda za nim. Tu moemy rozpozna zadanie Biaego Krlika. Na pierwszy rzut oka mogoby si wydawa, e jest on Zwierzciem Mocy Alicji, ale jak pamitamy, zwierzciem mocy nie moe by zwierz bojaliwe ani udomowione (biae krliki s prawie zawsze zarwno jednym, jak i drugim). Biay Krlik pojawia si zawsze w chwili, gdy Alicja spotyka Zudy, przypominajc jej po co tu jest (by znale Ogrd) i e powinna wrci na ciek. Biay Krlik jest wic klasycznym przykadem Przewodnika. Podobnie jak to jest z innymi Przewodnikami szamaskimi, rola Biaego Krlika koczy si, gdy cel zostanie osignity. Niektrzy Przewodnicy (zwykle s to ci, ktrzy podruj razem z szamanem) towarzysz mu do koca. W tym jednak przypadku wane jest, by Przewodnik znika przy osigniciu celu. Kolor krlika te ma znaczenie przy okrelaniu jego roli jako Prze- wodnika. Zwierzciem Mocy Alicji jest zwierz odpowiadajce szamaskiej tradycji. Rozgldajc si za nim przeko- nujemy si zazwyczaj, e odsania ono nam nieca sw posta, tylko niektre jej czci. Oczywistym kandydatem na zwierzcia mocy jest tutaj Kot z Cheshire, ktry ujawnia si, pokazujc najpierw umiech albo tylko ogon lub oczy. Kot moe by zwierzciem mocy, nawet jeli jest to kot domowy (cho zwykle kot bdcy zwierzciem mocy jest z gatunku dzikich), gdy nie jest on nigdy naprawd udomowiony. Toleruje czowieka tylko dlatego, e ten jest do gupi, by go ywi i dawa mu ciepe i suche schronienie. Gdy za chodzi o koci agodno - zapytaj myszy, co o tym sdz! Gsienica wystpujca w przygodzie Alicji jest dobrym przykadem Totemu, ktry rozszerza jej moliwoci, ofiarowujc jej grzyba, pozwalajcego jej dowolnie zmienia swe rozmiary (niektre gatunki grzybw mog by uyte jako rodki przeobraajce wiadomo). Istotnie, o muchomorze - tradycyjny wrbiarski grzyb z czerwon gwk w biae kropki - sdzi si, e wywouje halucynacje sprawiajce wraenie, e rzeczy wydaj si wiksze lub mniejsze ni s w rzeczywistoci. Osobowoci istot, ktre spotyka Alicja wprowadzaj czytelnika w sposb ycia w Innym wiecie. Wszystkie te postacie maj osobowoci typowe dla istot spotykanych w podrach szamaskich. Dla przykadu, nieczsto si zdarza, by otrzyma tam wyczerpujc odpowiedz na zadane pytanie. Istoty te lubuj si w zagadkach, zachowuj si w sposb najmniej oczekiwany, mog wzi ci za obiekt swoich artw,

64

moesz w kocu uzna, e lepiej uczynisz, jeli nie bdziesz zadawa pyta ani prosi o rad lub pomoc. Ten ich pozornie niedorzeczny sposb postpowania, w rzeczywistoci ma za cel wywoanie okrelonych zmian w twojej wiadomoci, nauczy ci panowania nad swym ego i wyrobi w tobie cierpliwo. Zdarz ci si takie chwile, gdy jak Alicja, bdziesz chcia by z dala od tego wszystkiego i postpowa wedug wasnych zasad. Jeeli jednak tak uczynisz, z pewnoci napotkasz Zudy - dokadnie tak, jak Alicja - co sprawi, e wykonanie zadania zajmie ci dwukrotnie wicej czasu i energii. W domu Ksiniczki Alicja natyka si na Obroc o postaci lokaja-ryby. Nie kwapi si on odpowiedzie na jej pytania wprost, tak e Alicja musi sama sobie poradzi, wchodzc do domu bez zaproszenia. Ten epizodzik jest godny zapamitania, gdy dowodzi, e pokonywanie trudnoci i rozwizywanie amigwek jest atwiejsze ni moe si wydawa. Rol Obrocy w tym miejscu jest przeamanie jednego z zakazw Alicji, e nie naley wchodzi do czyjego domu bez zaproszenia. Wywouje to zmian wiadomoci, ktra pozwala jej spotka si z Kotem z Cheshire - jej Zwierzciem Mocy. Dopiero gdy Alicja dochodzi do celu zaczynamy rozumie, e nie jest to zwyka szamaska podr. W rzeczywistoci jest to podr wewntrznej przemiany. Dotarszy do Ogrodu, odkrywa, e nadzoruje go Krlowa. Zgodnie z tradycj nad Ogrodem panuje drzewo, a tutaj tym drzewem jest krzak ry. Zwrci jej uwag tym, e ogrodnicy zajci s malowaniem biaych r na czerwono. Alicja nie potrafi jednak zidentyfikowa tu waciwego archetypu, przypuszczalnie nie ze swej winy. Ogrd naley do Krlowej, a zgodnie z tradycj, to wanie z Krlow powinna Alicja najpierw pertraktowa, zanim przystpi do swej przemiany. Jak zwykle, w takich sytuacjach, owoce w Ogrodzie s trujce, i mona ich dotyka, dopiero gdy je Krlowa przemieni. Przedwczesne dziaania Alicji w Ogrodzie powoduj, e zostaje ukarana - wyzwana jest do gry w krokieta, ktrego nie mie wygra. Tu interweniuje jej Zwierz Mocy, zwracajc uwag na siebie, a przez to i na Alicj. Wezwana jest do sdu, ktry j jedn uznaje winn i skazuje na mier - co jest skutkiem dotykania trujcych przedmiotw Innego wiata przed ich przemienieniem. Inaczej mona to wyjani w ten sposb, e mamy do czynienia z ostateczn przemian: ze mierci ego, ktre jest naszym najsilniejszym sojusznikiem, lecz rwnie nasz najbardziej zwodnicz przeszkod. Przestrach Alicji przed utrat gowy wytrca j z transu;
65

odnajduje si na brzegu rzeki, obok swej siostry, tak jak siedziaa, gdy zacza sw podr. Opowie ta jest tak wspaniaym przykadem szamaskiej pracy, e moe suy nie tylko jako przewodnik po Innym wiecie, lecz take jest niezrwnanym przykadem dziaania si przemiany. Alicji si nie powiodo, ale ma jeszcze jedn szans w opowieci "Przygody Alicji po drugiej stronie lustra". Osignicie przemiany duchowej jest zadaniem ycia i jest to bardzo subtelna praca. Nic wic dziwnego, e Alicji si to nie udao. Niewielu jest takich, ktrzy zdoali tego dokona. Pozostanie chyba na zawsze tajemnic, czy Lewis Carroll zna zasady szamanizmu ukryte w jego dziele, czy te wpad na to przypadkiem. Zastosowa jednak bardzo dokadn technik, a przy tym opowie t przyjemnie si czyta. Jest ona rwnie niezrwnan pomoc w nauce szamanizmu. "Alicja w krainie czarw" nie jest jedynym rdem tego rodzaju informacji w literaturze popularnej, stanowi jednak, w moim przekonaniu, rdo najbardziej adekwatne. Mona spotka inne przykady w filmach kinowych i telewizyjnych oraz w ksikach napisanych w tym stuleciu. Wyszukanie dobrych przykadw nie jest proste, cho pewne elementy tradycji szamaskich znale mona w wikszoci utworw fantastycznych, czy to dotyczcych przyszoci, czasw obecnych, czy te staroytnoci. Warto zapamita kilka cech, ktrymi powinna si charakteryzowa fabua, aby moga by uyta jako szamaska pomoc. eby si o tym przekona, odpowiedz na nastpujce pytania: Czy utwr zawiera opis podry do innego wiata? Czy gwny bohater spotyka tajemniczych, zakamuflowanych, a niekiedy gronych przewodnikw? Czy bohater musi rozwizywa amigwki, zagadki lub mierzy si na dowcip albo si z potworami bd istotami stajcymi mu na drodze? Czy wystpuje sytuacja wymagajca naraenia ycia i wykorzystania wszystkich wewntrznych rezerw? Takie i inne podobne pytania naley postawi przy wybieraniu utworw literackich jako pomocy do nauki szamaskiego rzemiosa. Dobra opowie tego rodzaju zawarta jest w filmie "Labirynt". Zadaniem bohaterki jest uratowanie swego maego braciszka z rk krla koboldw w okrelonym czasie, gdy potem zostanie i on zamieniony w kobolda. W przygodzie tej towarzysz jej rne dziwne stwory, midzy ktrymi jest mwicy robak (istota totemiczna), uczcy j, jak

66

wykorzysta Labirynt, jest potwr skalny - straszny, cho potulny i przyjazny, jest niepenosprawny lis (zwierz mocy), ktry utraci wch oraz kobold. Zwerbowanie przez bohaterk: kobolda jako Przewodnika -jest wspaniaym przykadem pozyskiwania sojusznikw w Innym wiecie. Cho wysa go krl koboldw, by jej pomg wyprawi si z motyk na soce, skoczyo si tym, e przeszed na jej stron; wszake nie obyo si bez pewnego rodzaju apwki w postaci taniej bransoletki. W filmie tym znajdujemy rwnie dobry przykad przeszkody i zwizanej z ni amigwki, gdy bohaterka staje przed dwojgiem drzwi z mwicymi koatkami. Przykad przemiany wiadomoci mamy w obrazie, gdy dziewczyna ulega pokusie zjedzenia trujcej brzos- kwini po czym nagle budzi si w domu, w swym pokoju, stwierdzajc, e byo to tylko zudzenie. Zachcam ci do obejrzenia tego filmu, jeli go jeszcze nie widziae. Innym utworem godnym uwagi jest "Czarodziej z Oz", sprawiajcy wraenie nieco surrealistyczne, gdy nie opiera si na adnej tradycji. Mimo to jest uyteczny jako film uczcy nas dobierania sobie pomocnikw (Blaszak jest Przewodnikiem, Strach na Wrble jest istot totemiczn, a Lew jest oczywicie Zwierzciem Mocy). Zaciekawia mnie, e w trzech przytoczonych przeze mnie przykadach gwn postaci, czyli "szamanem" jest dziewczyna. W swych poszukiwaniach informacji o szamanizmie byam (jako kobieta) czsto rozczarowana tym, e z zasady informacje te s kierowane do mczyzn. Kobieta rwnie moe by wielk szamank, cho tereny, przez ktre przechodzi i wydarzenia j spotykajce w szamaskich podrach rni si nieco od tych, z jakimi maj do czynienia mczyni. Na przykad mczyzna bywa wyzwany do walki czciej ni do rozwizania zagadek czy amigwek, co nie znaczy, e nie bywa zmuszony do korzystania z rozumu. Mczyni s poza tym bardziej skonni do ulegania pokusom w czasie spotykanych przygd, co stanowi istotn i konieczn cz ich pracy transfor- macyjnej. Kobiety natomiast s czciej konfrontowane z wystpujcymi eskimi archetypami. Jako przykad opowieci bardziej znaczcej dla mczyzn mog poleci film fabularny "Legenda" oraz ksik Tolkiena "Wadca piercieni". Co prawda szamani w tej ostatniej przygodzie (hobbici) nie przechodz do innego wiata, dla nich bowiem Inny wiat jest wiatem zewntrznym, od ktrego s odgrodzeni do chwili rozpoczcia si opowieci. W trakcie podry musz pozyskiwa sobie pomoc ludzi i innych istot, sprosta wielu cikim prbom, niebezpieczestwom i niepewnociom co do wynikw swych dziaa, co w kocu powoduje ich wewntrzn przemian. Frodo dochodzi do wyszego poziomu duchowego rozwoju - co si wyraa dopuszczeniem go do Szarego Nieba - jako jeden z niewielu elitarnych Nosicieli Piercienia.
67

W filmie "Legenda" znajdujemy wspaniay przykad rodzaju walki, jaki moe ci dotyczy. Bohater wchodzi w konfrontacj z nikczemn istot rodzaju eskiego (jedn z nielicznych eskich Obroczy opisanych w literaturze). Z pocztku zamydla jej oczy pochlebstwami, po czym, kiedy si mu udaje odwrci jej uwag, zabija j, umoliwiajc sobie wejcie do zowieszczego zamku. Korzystajc ze sposobnoci chciaabym te poleci filmy: "Ciemny kryszta" i "Nie koczca si opowie". Z ksiek obfitujcych w szamaskie przygody mog poleci Alana Garnera "Fatalny klejnot z naszyjnika Freyi" oraz "Elidor", C. S. Lewisa "Wiedma i szafa" oraz "Siostrzeniec maga", i Michaa Moorcocka "Kawaler szpady". Rwnie warto zajrze do ksiek JulesaVerne'a "20 000 mil podwodnej eglugi" oraz "W sercu Ziemi". Wymieniam tu zaledwie kilka spord licznych dzie, ktre mog ci pomc w zrozumieniu spraw Innego wiata. Spotykanym tam polom energetycznym kady czytelnik nada inn, wasn interpretacj psychologiczn, jednak oglny przebieg wydarze z pewnoci bdzie podobny do opisanych w tej ksice. Jeli nie wystpi w twej podry wszystkie kryteria omwione w przytoczonych przykadach, to wcale nie znaczy, e co le zrobie. Dopki bdziesz wykonywa rzetelnie swe zadanie i nie bdziesz si stara tego przedobrzy (co si do czsto zdarza), to moesz zaufa sobie i wierzy, e mechanizmy Innego wiata pozwol ci wykona je z dobrym skutkiem. Nie oczekuj, e twoja przygoda pokryje si dokadnie z ktrym z zacytowanych tu przykadw. W tym rozdziale chciaam ci unaoczni, jaki jest ten Inny wiat, zanim si tam udasz, by wiedzia, jacy ludzie tam yj i w jakim terenie moesz si znale. Chciaam ci te pokaza, jak si rozwizuje zagadki i amigwki, i przygotowa ci jak najlepiej do przygd, jakie masz przed sob.

Rozdzia X Szamanizm a sny

Na luk ciemniejcego nieba Ksiyc wschodzi jasny i wysoki, Jego wiato pynne i biae powoli niby chodne srebro pywa Na lec pod nim Ziemi, pust, jak okiem sign, i nie zamieszkan. ywej duszy tu nie dojrzysz ani ladu zwierzcia, ani

68

odcisku stopy, Na bagnach cichych i dalekich, jeziorach lepych i na szczytach gr Trwa wci zmaganie bestii na zby i pazury ostre, i nieustanne poeranie. Wyyny, jak i niskie ziemie trujce ziele po rwno porasta. Krl flot sw zbiera. Masztw niby drzew, jak niektrzy prawi. Na morze wyrusza. Poprzez ciemne wody nawy na wskro nocy pyn. W ciemnoci armia wci si zwiksza, a dosignie brzegu witu. Ina skraj przybyli niegocinnej Ziemi pomidzy wiatami, Tu kotwic Krl zarzuci w przesmyku pomidzy skalami. Jego wzrok ld przemierza, by ludy tubylcze wypatrzy. Nikt jednak nie przyby w pokonach przed nim i przed wit. Wic lodzie kae spuci i wiosuj ku brzegom wyniosym, On wci wzrok zatapia w czarnych dalekich bagniskach. d o brzeg uderza, Krl na ldzie stop stawia, w posiadanie bierze, Przed siebie lekko kroczy, ciche echo pomidzy gazami szepcze, Lecz gdzie wrd skal pomruki rosn, cz si, niby burzy zapowied, Moce zbieraj si w sobie, te co sto lat spay. Bestia siedem swych pancernych zwojw zbiera i dysze zaczyna. Jak lwica jest grona i przeraajca niczym Przeznaczenie. Krl sw armi wzdu klifw nad zatoczk rozmieci

69

rozkaza. W gb ldu patrzy, istoty, ktre ziemi zamieszkuj, zobaczy, Nagle dwie tajemnicze istoty w dali na bagnach majacz, id, Nieszczsne, tak niepewnie krocz, jake godne litoci, S to, gdy tak id na tle biaych ska, mczyzna i niewiasta. Krlewska druyna przywitanie im daje, przed Krlem staj, Jake brudne ich achmany, jak bezbrzeny na ich twarzach smutek. ka kobieta o tonie pustym, nie powstan z niego pokolenia, I mczyzna wtruje, niezdolny by spodzi potomstwo. Serpent upiony si budzi i powoli swe wielkie skrty rozpra. Cho z daleka sil Krla-Bohatera nozdrzami wietrzy, Na ca dugo sw si rozciga i pdu nabiera, i peznie, Poprzez skay liskie ciao wielkie niby rzeka pynie. Sznury pkaj, ktre dotd siy ogromne niemoc ptay, Prosto w niebo dy, wielkim ozorem chd powietrza prbuje, Ogonem niebo zamiata i zorz barw ponad wiatem wznieca. Ciepo i blaski na Ziemi si sypi, upiona w niej ziele si budzi. Farby niebiaskie na wody jezior kropelkami kapi, Drobne fale i koa na powierzchni tacz, nagy blask wybucha, Wszystko w pikno si przemienia, wdzik i gracja nastaje.

70

Wrzosowiska rozlegle ciepy deszcz zacina, delikatne struki pyn, Ziemia y zaczyna, istoty nieme ukadaj swe wargi w sowa. yje wiat, dotd guchy i drtwy, we nie pogrony i niemocy. Serpent niebiaski dzieo swe koczy, wielkie zwoje zwija, W jaskini si ukada, wydal moc sw ca, w mroku si pogra. Krl-Bohater widzi wiosn, jej wspaniao, blask i ycie. askawym wzrokiem spoglda na mczyzn i niewiast, W jej brzuchu nasienie wkrtce nowe ycie wyda, bdzie silne, Nadejdzie, gdy wiosna wiea w dojrzao lata si przemieni. (Przekad wiersza: Emma Popik) Sny miewamy wszyscy. Tak jak jedzenie, s nam potrzebne do zachowania zdrowia. Czy wszystkie sny s identyczne? Czy jest tak, jak mwi naukowcy i lekarze, e sny s narzdziem umysu sucym uporzdkowaniu wiadomoci zgromadzonych w cigu dnia, podzieleniu ich na kategorie, wyrzuceniu mieci i zachowaniu tego, co wane w celu przyszego wykorzystania? Nie przecz, e jest to wana funkcja procesu nienia, ale uwaam, e nie wyczerpuje roli marze sennych. Ponadto uwaam, e istnieje wicej ni jeden rodzaj snu. Wyrniabym trzy rodzaje snw, ktre maj szczeglne znaczenie dla szamaskich dziaa, ale aden z nich si nie zalicza do wyej podanego rodzaju snw porzdkujcych. Nie jestem bieg w psychiatrii ani psychoanalizie, jednak w moim pojciu najwiksza cz marze sennych pod wzgldem obszaru i czasu nienia, naley do wyej przeze mnie opisanego rodzaju: nazwaa- bym je "zwykym" nieniem. Tak wic przez wiksz cz nocy umys twj przebiega wydarzenia zasze gwnie w czasie minionego dnia, przyswajajc je i wczajc do twej psyche. Przed obudzeniem si, zwykle midzy 5 a 7 rano wystpuje taka chwila, w ktrej mog si pojawi inne sny. Powodem, dla ktrego wystpuj one w tym wanie czasie jest, e
71

mzg zdy ju wykona zadanie prze- tworzenia danych otrzymanych podczas czuwania i moe teraz przej w stan bezczynnoci. Ci, ktrzy nie mog si dobrze wyspa, szczeglnie gdy trwa to duszy czas, na przykad dlatego, e maj nowe dziecko lub haaliwe ssiedztwo itp., rzadko maj sposobno do przeycia tych innych rodzajw snu. Mog nawet zauway, e ni o wydarzeniach sprzed okoo tygodnia po prostu dlatego, e nie pi dostatecznie dugo i umys ich nie by w stanie przetworzy wszystkich danych w czasie, ktry mia do dyspozycji. Dobry wypoczynek nocny daje mono przeycia innego rodzaju marze sennych, o ktrych poprzednio wspomniaam, a jeli nie bdziesz budzony nagle (budzik, telefon, dzwonek u drzwi etc.), to moesz po obudzeniu rwnie pamita ich tre. wiadome nienie Jest to taki rodzaj marzenia sennego, na ktry moesz mie wpyw, poniewa uwiadamiasz sobie, e nisz, cho nie jeste cakiem obudzony. Prawie wszyscy s zdolni do wiadomego nienia, jeli dana im bdzie ku temu sposobno, mimo e wielu, tak zwanych znawcw twierdzi, i wymaga to wicze i stara. Ci, ktrzy uwaaj, e takie nienie wymaga wysiku, niech sobie wicz. Wyobra sobie, e nie wiadomie bez wzgldu na to, czy sobie zdajesz z tego spraw. Przypumy, e ci si ni co bardzo miego i by nie chcia, aby si to skoczyo. Ale co z zewntrz przedziera si do twej wiadomoci i zaczynasz si budzi. Obracasz si sennie na drugi bok, chwytasz si tego snu i kontynuujesz go, nie cakiem pic, ale i nie cakiem nie pic. To jest wiadome nienie. Bez wicze. Bez wysiku. Teraz gdy ju wiesz, e moesz to zrobi, bdzie ci atwiej wywiera wpyw na marzenia senne, take wtedy, gdy trwasz w gbszym nie. Dla szamana wiadome nienie ma nieocenion warto! Czy mona mie blisz czno z podwiadomoci, ni wtedy, gdy si pi? W czasie snu wydarzenia wydaj si bardzo realne. By si o tym przekona wystarczy mie jeden koszmarny sen. Jeeli jeste zdolny kontrolowa bieg wydarze, bdc w tym gbokim stanie podwiadomym, to moesz te wykonywa dziaania magiczne. Nie powiniene si stara zbyt czsto ni wiadomie. Jak powiedziaam wczeniej w tym rozdziale, takie sny pojawiaj si tylko wtedy, gdy mzg jest bezczynny, gdy ju wykona wane zadanie przetwarzania wydarze minionego dnia. Jeeli mu nie pozwolisz tego zadania wykona, to zaczniesz chorowa. Kady, kto dowiadczy deprywacji snu wie, jakie to jest przykre. Niedostatek snu zaciemnia umys, ogranicza
72

zdolno normalnego funkcjonowania, zmniejsza apetyt, likwiduje poczucie humoru i utrudnia komunikowanie si z innymi ludmi. nic wiadomie, nie jeste w stanie gbokiego snu, a co waniejsze, mzg nie moe wykonywa ywotnej funkcji. Istnieje tu jednak pewnego rodzaju zabezpieczenie. Im bardziej potrzebujesz snu, tym gbiej bdziesz spa, im gbszy bdzie sen, tym trudniej jest ni wiadomie. Nie powiniene jednak polega na tym zabezpieczeniu. Jeeli potraktujesz wiadome nienie jako cz swej szamaskiej pracy, to nie czy tego czciej ni raz w tygodniu. Wielkie sny Od czasu do czasu zdarza ci si mie taki niezwyky sen, w ktrym przebywasz w miejscu ci nieznanym, ale wydaje ci si ono tak bliskie, jak twj dom z dziecistwa. I rzeczywicie, dziecistwo jest dobrym wyrazem na opisanie wielkiego snu, gdy wyzwala on tak tsknot, ze czujesz si, jakby znowu by dzieckiem. Ty sam i sytuacja, w ktrej si znajdujesz jestecie owiani tak aur niewinnoci, e budzi si w tobie tsknota za domem. Wielkie sny wystpuj rzadko, ale pozostaj w pamici, a ich nastrj pozostaje w tobie przez cay dzie lub nawet duej. Wystpuj spontanicznie; nie moesz mie ich na yczenie, choby bardzo tego chcia. Majc za sob pewn ilo godzin spdzonych w Innym wiecie, zrozumiaam, e to jest wanie to miejsce, gdzie takie sny si dziej. S to sny szamaskie, i cho nie masz wpywu na ich pojawienie si ani na to, co si w nich dzieje, s one same w sobie snami magicznymi. Wydaje si, e sny te pojawiaj si czciej wtedy, gdy intensywnie wykonujesz dziaania szamaskie, w kadym razie dostrzegam tu pewien zwizek. Jeeli odczuwasz silne powizanie ze swoim Szamaskim Wejciem, to ta furtka staje tym szerzej otwarta, im czciej przez ni przechodzisz. Przeczuwam, e to ci pozwala przemyka si do Innego wiata mimowolnie w czasie snu. Podrowanie po Innym wiecie podczas snu nie jest jednak godne polecenia, gwnie dlatego, e moesz bezwiednie wyrzdzi wiele za. Jest wszake w Innym wiecie obszar, zwany przeze mnie obszarem bezpiecznym, bdcy twoim prywatnym terenem, twoim placem zabaw. Moesz na nim przebywa i robi co ci si podoba, bez wpywu na wiat zewntrzny. Chciaabym zatrzyma si nad tym stwierdzeniem, e cokolwiek tam czynisz, nie ma wpywu na wiat zewntrzny. A skoro tak, to musi mie to wpyw na twj wiat wewntrzny. Zatem twj obszar bezpieczny wywiera wpyw bezporednio na ciebie.
73

Celem, dla ktrego miewamy te wielkie sny, jest dokonanie pewnych subtelnych zmian w sobie samym. To by wyjaniao, dlaczego wystpuj one jedynie od czasu do czasu i s w tak niewyraalny sposb gbokie. Jeeli wykonujesz prac wewntrzn, a miejmy nadziej, e praca ta zmierza do samodoskonalenia si, to w wyniku bdziesz musia dokona zmian w psyche, rozplata - by tak rzec - niektre wzy. Oczywicie najlepszym do tego miejscem jest Inny wiat, a w nim obszar bezporednio zwizany z twoj osob: twj obszar bezpieczny. Przyczyn zudzenia, e znasz to miejsce, e znae je od zawsze, jest to, e ono jest tob. Wydaje si cakiem oczywiste, e to miejsce chce przypomnie ci twoj przeszo, jeli zway, e odsaniasz tu pewne psychiczne czy psychologiczne wzy powstae w twojej przeszoci. Wielkie sny s wic czci procesu duchowego rozwoju. Wystpuj wtedy, gdy s potrzebne, i mog wystpi tylko w czasie, gdy twoja wiadomo jest wyczona (aby nie ingerowa w ich przebieg). Te sny nie zawsze s mie. Mog czasami by krwioercze i straszne, s jednak pewne sytuacje, z ktrymi musimy si zmierzy, cho nie bardzo bymy chcieli. Najtrudniejsz rzecz w wielkich snach jest zrozumienie ich znaczenia. Gdy analizowa je za pomoc sennika, to nie mona si w nich doszuka adnego sensu. Senniki nadaj si tylko do interpretowania zwykych snw. Prba zrozumienia wielkiego snu z ich pomoc jest jak prba tumaczenia z jzyka hiszpaskiego przy pomocy rosyjskiego sownika. Aby poj sens wielkiego snu, musisz sobie uwiadomi, o czym on ci chce przypomnie, i stara si poczy go z jakim wydarzeniem. W ten sposb moesz sobie pomc w zrozumieniu tego, co ten sen mia ci do powiedzenia. Ale zrozumienie tych snw nie jest konieczne, albowiem s to sny magiczne; one ci pomog bez wzgldu na to, czy wiesz, czego dotycz, czy nie. Ludzi, ktrzy w tych snach wystpuj, naley traktowa jak Pomocnikw. Pamitaj, e przebywasz w obszarze bezpiecznym. Istoty wrogie nie maj do ciebie przystpu. Jeeli spotkasz kogo dokuczliwego, wiedz, e jest on tam po to, by wywoa w tobie reakcj, a nie po to, by ci zaszkodzi, wic si nie bj tego, co si w takich snach dzieje. Nie zapominaj te o tym, e wielkie sny s pod kontrol twej podwiadomoci, a przypuszczalnie, take twej nadwiadomoci. Moesz je traktowa po prostu jako zwyke sny i o nich zapomnie, moesz te przeznaczy im chwil uwagi, co dla pozostaych aspektw twej psychiki bdzie znaczyo, e nie s ci obojtne. Najlepszym na to sposobem jest prowadzenie dziennika snw. Opisujc swe sny, nawet ograniczajc si do snw wielkich, dajesz do zrozumienia swemu wyszemu i niszemu ja, e ochoczo przystajesz na te zmiany, ktre one ci proponuj.

74

Wiedzc, e im si nie sprzeciwiasz, sny takie bd nachodzi ci czciej. Jeeli chcesz dokona w sobie zmian, chtnie bd ci w tym pomaga. Tym sposobem wspomoesz swoj ch przemiany, a stanie si to tym prdzej, gdy zjednoczone bd wszystkie aspekty twego Ja. Wysze sny Najrzadszymi ze wszystkich szamaskich snw s te, ktre umoliwiaj pozyskanie tajemnej wiedzy z obszaru zbiorowej niewiadomoci. Sny takie mog si pojawi, gdy intensywnie wykonujesz prace szamaskie, szczeglnie, gdy usilnie pracujesz nad udoskonaleniem swego wewntrznego ja. Na takim nie oparty jest poemat rozpoczynajcy ten rozdzia. Za pomoc wyszych snw moesz dokona odkry i doj do zrozumienia niejasnych informacji. S to wyrane wskaniki twego postpu na drodze do owiecenia. Takie informacje pozostaj w pamici, ale jak to bywa ze wszystkimi snami i zwyk prac szamask, pami ich z czasem blednie, wane jest wic spisywanie wszystkich wyszych snw, jakie ciebie nawiedz. Zdarzy ci si czasem sen, ktrego nie zrozumiesz, ale bdziesz czu, e jest on wany, nie wiedzc, dlaczego. Jeli si taki sen zdarzy, zapisz go. Zrozumienie moe si pojawi po jakim czasie i wtedy sen nabierze sensu. Sny takie maj pewn charakterystyczn cech: nie bierzesz w nich czynnego udziau. Podczas wyszego snu ogldasz to, co si dzieje. Przed tob rozbyskuj obrazy, tak e moesz je zapamita. Ludzie i wydarzenia przewijaj si jak w opowieci, przygldasz si im, jak w telewizorze lub kinie. Po prostu jeste biernym obserwatorem, podgldaczem rozgrywajcej si akcji. Sny te mog mie rne treci. Pewna znana mi szamanka miaa wyszy sen, w ktrym obserwowaa francusk prostytutk w okupowanym Paryu w czasie drugiej wojny wiatowej. Bya wiadkiem cierpie, udrki i niebezpieczestw przezywanych przez posta ze snu. Wydarzenia wystpoway z tak klarownoci i realizmem, e szamanka wiedziaa, i nie pochodz z jej wasnej wyobrani. Obserwowaa czyje ycie, minione zapewne, nie miaa jednak pewnoci, czy byo to jej ycie, czy ycie innej osoby. Wysze sny przypominaj, jakby wczenie si do radiostacji lub kanau telewizyjnego. Rnica jest ta, e wczasz si do zbiorowej niewiadomoci, miejsca, w ktrym zgromadzona jest caa pami (przesza i przysza), skd moe by w razie potrzeby przywoana. Wydaje si, e im dalej w przeszo sigaj wspomnienia, tym mniej jasne
75

s informacje. Nie ma w tym niczego dziwnego, gdy im dalej wstecz sigamy do ludzkiej pamici, tym wiksze wystpuj rnice kulturowe midzy nasz a tamt epok. I to jest jedn z przyczyn, dla ktrych zalecam utrzymywanie naszej szamaskiej praktyki w nowoczesnych realiach. Jeli moemy si cofa w czasie, moemy te zaglda do przyszoci. Z pewnoci trudniej jest ustali, czy wysze sny przyszociowe s fantazj, czy rzeczywistoci, w tym wanie tkwi sztuka przewidywania. U rde wyszych snw ley caa ludzka pami, a my nie moemy dowolnie wybiera obserwowanych fragmentw. Jest to prawie tak, jakbymy przypadkowo natrafili na jaki wycinek historii ludzkiego gatunku. Nasze sny daj nam dostp do przeszoci i przyszoci. Jest rzecz ogromnej wagi, co uczynimy z otrzymanymi informacjami, jeeli w ogle potrafimy je poj. Nie musz one by przeznaczone do publicznego rozpowszechnienia, ale jeli ci si zdarzy mie wyszy sen, jest on z pewnoci adresowany do ciebie, wic go nie lekcewa. Przyjmij go i ucz si z niego, gdy w nim mieci si cay ogrom dowiadcze, z ktrych moesz czerpa nauk, cho uchylono przed tob tylko ten szczeglny ich rbek.

Rozdzia XI Instrumenty i przyrzdy Najwaniejszy instrument niezbdny ci do szamaskiej pracy jest ju w twoim wadaniu. Nie musisz ponosi kosztw ani podejmowa stara w celu wejcia w posiadanie jakiego szczeglnego wyposaenia. Moesz rozpocz, gdy tylko poczujesz si gotw. Jaki to instrument? Oczywicie jest nim twoja wyobrania. Bez wyobrani szaman nie dokonaby niczego, a nie wierz, aby ktokolwiek z yjcych jej nie mia. Wielu szamanw uwaa, e pewne przyrzdy s pomocne i e warto je mie, tote trzeba powiedzie troch o ich uytecznoci. Bben Wikszo praktykujcych szamanw jest przekonana, e najwaniejszym instrumentem jest bben. Osobicie tego nie stwierdziam, nie znaczy to jednak, e inni nie maj racji; jest to po prostu moja wasna preferencja. Innym wszake bben moe pomc wej w stan szamaskiego transu i podtrzyma go. Nie musisz wcale ponosi duych wydatkw po to, by naby kosztowny instrument. Wystarczy mie co, co

76

wydaje bbnicy dwik wywoujcy pewien rezonans, aby mg z jego pomoc pracowa. Stwierdziwszy, e odpowiada ci technika bbnienia, moesz jednak chcie naby lepszy instrument, ktry mgby traktowa jako przedmiot uwicony. Jeeli wymaga to poniesienia duego kosztu (moim zdaniem dobry instrument mona naby za cen nie przekraczajc 250 funtw), to uwaam, e bdzie to dobry nabytek. Znalazszy odpowiedni dla siebie bben, wyrnij go w jaki sposb, na przykad namaluj na nim symbole albo obrazki, przywi muszelki i drewienka do obudowy, czy nawet zdobd si na sokolnicze dzwonki, aby do wybijanego rytmu doda dwikw dzwonicych, nadajcych mu ezoteryczny charakter. Traktuj swj bben jak swego towarzysza, jako jednego z twoich Totemw, ktry w Innym wiecie pojawi si jako istota wspierajca ci w potrzebie. Zgodnie z tradycj, bben by (i nadal jest) nazywany "szamaskim koniem". Szamana postrzegano jako czowieka Jadcego okrakiem na bbnie do Innego wiata. w rytmie uderze, traktujc go jako pojazd przenoszcy szamana z jednej rzeczywistoci do drugiej. W naszej obecnej rzeczywistoci szaman zwykle dziaa w pojedynk, bdzie wic doboszem i szamanem jednoczenie. Dlatego uznaam, e bben sprawia wicej kopotu ni korzyci, albowiem, wchodzc w trans musisz odwraca uwag albo od bbnienia, albo od podro- wania, trudno by jednoczenie tu i tam, Jednym z moliwych wyj jest nagranie duszego bbnienia na tam i odtwarzanie jej, korzystajc ze suchawek w czasie pracy. Gwnym niedostatkiem tego rozwizania jest brak wyszych harmonicznych drga wytwarzanych przez rezonujcy bben, ktre rozchodz si w powietrzu. Tama tych drga nie przenosi. Zanim si nauczysz stosowa bben przy wchodzeniu w trans szamaski, musisz wiczy. Nie jest konieczne, by korzysta z pomocy nauczyciela, ale musisz si nauczy wytwarza stay rytm przez czas okoo dziesiciu do dwudziestu minut, zalenie od tego, jak dugo chcesz pozostawa w stanie transu. W dodatku jeszcze musisz wybija rytm szybko, 120 uderze na minut, czyli dwa uderzenia na sekund! W tym tempie bben zacznie rezonowa z tak czstotliwoci, e bdziesz mg usysze dochodzce do ciebie skadowe harmoniczne dwiku bbna. W rzeczywistoci zaley to raczej od samego bbna. Rne bbny rezonuj przy odmiennych czstotliwociach, niektre s tak niskiej jakoci, e nie daj tego efektu. Osignwszy t umiejtno, musisz si nauczy korzystania z rytmu przy wchodzeniu w trans. Jest to atwiejsze ni mogoby si wydawa, albowiem czsto- tliwo uderze prowadzi do przerwania mzgowego rytmu alfa i wymusza zmiany w twojej wiadomoci,

77

Kiedy poczujesz, ze si obsuwasz w stan transu moesz zacz Szamaskie Wejcie i rozpocz podr. Po ukoczeniu zadania, najlepsz drog powrotu do zwyke- go stanu umysu jest zmiana rytmu uderze w bben, Powiniene zwolni rytm, powiedzmy do jednego uderzenia na sekund, ale uderzenia powinny by znacznie silniejsze od tych przy wchodzeniu w trans, Jeli si zdecydowae na uywanie bbna, to si obchod z nim, jak z czym cennym. Od chwili, gdy po raz pierwszy bdzie uyty w celach szamaskich, staje si przedmiotem uwiconym i zacznie absorbowa magiczn energi, ktr wytworzye podczas podry. Dlatego nie jest obojtne, kto dotyka bbna i jak jest przechowywany. W miar moliwoci umie go na honorowym miejscu w swoim domu. Kadzida Palenie kadzide jest tradycyjn, szeroko rozpowszech- nion praktyk, stosowan w celu oczyszczenia aury i przestrzeni, w ktrej zamierzasz wykona praktyk szamask. Kadzideka moesz naby w wielu sklepach 2 artyku- ami ezoterycznymi, te jednak bywaj kosztowne. Indiascy szamani Ameryki tradycyjnie wykorzystuj wizanki zi, czsto zoone z szawii, cedru i tataraku. odygi wie si ze sob ciasno kolorow wstk i trzyma nad pomieniem, a si zapal wystajce koce. Wydziela si wtedy z nich dym o przyjemnym zapachu. Zwykym sposobem postpowania jest uycie pira lub rk do owiewania si dymem, kierujc go na twarz, tuw, rce i nogi. Tradycyjne kadzideka w istocie zmieniaj nastrj czowieka, uspokajaj umys, pobudzaj ducha i oczyszczaj ciao eteryczne. W czasie palenia kadzida, wizualizuj dym jako istot pomocn, ktra ruguje ca z energi z okadzanej rzeczy. Jeli nie jeste w stanie naby kadzideek albo s dla ciebie zbyt drogie, to we glinian doniczk, zatkaj dziur w dnie (moe to by rwnie pytka miska) wrzu do niej zioa, takie Jak rozmaryn, cedr, szawia i tymianek. Po zapaleniu zapak wytwarza bd dym podobny do dymu kadzideek. Wachluj si dymem ostronie, gdy moesz wydmucha ponce zioa, przypalajc tapicerowane meble albo nawet wywoa poar Moesz te zapali wgiel drzewny woony do miski i posypa go zioami. Otrzymasz ten sam efekt. Uywajc wgla drzewnego zastosuj jaki rodzaj izolacji wewntrz miski (na przykad piasek) albo pod misk, na przykad trjng, aby uchroni podoe przed przegrzaniem. Uywajc kadzideek lub zi do okadzania siebie i przyrzdw, powiniene mie w zasigu rki piro duych rozmiarw i pytk misk do umieszczania w niej palcych si kadzideek lub zi.
78

Grzechotki Gdyby chcia do szamaskich dziaa uy grze- chotek, moesz wybra dowoln z nich, poczynajc od profesjonalnego maraka, a koczc na starym cylindrze do lodw wypenionym surowym ryem. Oczywicie, im bardziej estetyczny bdzie wygld przyrzdu, tym lepiej bdziesz si z nim czu i tym bardziej bdziesz go ceni, ale kady przyrzd sucy dobrze swemu przeznaczeniu jest cennym narzdziem szamana. W pracy szamaskiej grzechotka uywana jest przeciwko przewrotnym duchom. Gdy co wywouje nieszczcie albo gdy kto jest chory, to uycie grzechotki sprawia, e zy duch traci nad nim wadz. atwiej wtedy przepdzi ze istoty. Grzechotki mona uy te w celu przygotowania si do szamaskiej podry, gdy dziaa ona jako sygna wzywajcy Pomocnikw i budzi te duchy, ktrych opiek chciaby sobie zapewni na czas wdrwki. (O szczeg- ach czytaj w rozdziale Szamanizm obrzdowy). Grzechotka suy moe rwnie jako instrument wywoujcy zmian nastroju. Wesp z bbnem moe skutecznie wspomaga podrowanie. Przydaje si szczeglnie wtedy, gdy korzystamy z czyjej pomocy Szaman moe informowa swego dobosza, stosujc umwione sposoby grzechotania. Jeeli korzystasz z bbnienia nagranego na tamie i chcesz wrci z Innego wiata, zanim si tama skoczy, to uycie grzechotki moe zaguszy bbnienie i zognisko- wa umys, umoliwiajc wczeniejsze wyjcie z transu, Dwik grzechotki nie powinien by zbyt szorstki. Optymalny dwik - to agodnie szeleszczcy, nie dranicy. Totemy W odrnieniu od innych Pomocnikw, Totemy twoje przebywaj i w tym, i w Innym wiecie. S powizane z wzami materii, ktre s z natury nieoywione, lecz ich aspekt duchowy zakotwiczony jest w Innym wiecie. Totemy czsto przyjmuj posta krysztaw, czy innych naturalnych obiektw, takich jak piro, gazka, muszelka lub kamyk. Gdy zaczniesz dziaa Jako szaman, bdziesz znajdywa Totemy. S one, w moim przekonaniu. Jednymi z nie- licznych wanych przedmiotw, pomocnych w twojej pracy. Poszukujc Totemw nie daj si zwie przekonaniu, e kady znaleziony przedmiot stanie si twym Totemem. Musisz wybiera. Jeeli Jaki Totem chce ci pomc w pracy, to sam ci o tym powiadomi. Moe si zdarzy. e spacerujc z psem, bdziesz chcia bez wyranych przyczyn przeszuka jaki szczeglny odcinek swej drogi, na ktrym
79

znajdziesz jeden z tych skarbw natury. Moesz rwnie - zajty czym innym - natkn si na sokole piro albo na kawaek drewna wyrzebiony przez wod, ktre zwrc tw uwag. Sympatyczn cech Totemw jest to, e wydaj si one mie twarze. Znaleziony kamie moe by w taki sposb wyszczerbiony, e przypomina twarz starego czowieka albo wyrzebion twarz elfa. W gbi krysztaw mona dostrzec podobizny zwierzt, a z wykrzywionej gazi, ktr wanie znalaze, spoziera na ciebie mdre oko, Atrakcj znajdywania Totemw jest dostrzeganie w nich twarzy - przydaje im to charakteru i pomaga zrozumie, w czym ten Totem moe ci by pomocny. (Aby si dowiedzie, jak wykorzystywa Totemy w szamaskiej pracy, wr do rozdziau "Kogo spotkasz w Innym wiecie", w rozdziale za "Szamanizm Obrz- dowy" nauczysz si, jak rozpozna swoje Totemy.) Piszczaki^ flety i gwizdki Za pomoc instrumentw dtych moesz wspaniale wyrazi swj stosunek do wiata naturalnego, ale nie moesz ich uywa w czasie szamaskiej podry. Moe to jednak by dobry sposb na dostrojenie si do istoty szamanizmu. Najczciej moesz zadowoli si gr na taniej piszczace, gdzie w odlegym zaktku parku, nie wzbu- dzajc wikszego zaciekawienia, a nawet jeli zauwaysz zadziwione spojrzenia bd usyszysz sarkastyczne komentarze, niech ci to nie pozbawia radosnej chwili spokoju ducha w naturalnym otoczeniu. Rdki i laski Rdki i laski na ogl zaliczane s do gatunku Totemw, speniaj jednak w szamanizmie funkcj szczegln, gdy mog si wcina wprost z tego wiata w substancj planu astralnego. Moesz za ich pomoc wyznaczy pewien obszar tego wiata, ktry wnika w Inny wiat, chronic w ten sposb ciao przed negatywnymi istotami w czasie, gdy przebywasz "tam". Mona ich te uy do wyrysowania w powietrzu swego totemicznego symbolu, co zapewnia ci ochron w trakcie podry. Wyznaczanie pewnego wyrnionego obszaru jest na og zbytecznym rodkiem ochrony, gdy i tak byby uprzedzony przez zbliajce si niebezpieczestwo na dugo przedtem, zanim mgby dozna szkody. Nie- ktrzy jednak ceni sobie to dodatkowe zabezpieczenie. Co ciekawe, istnieje rodzaj drewna o szczeglnych waciwociach magicznych. Nie chodzi tu o Jaki okrelony gatunek drzewa, lecz o sposb jego wycicia i o to, kto tego
80

wycicia dokona. Szaman majcy szczeglne powinowactwo z drzewem moe niekiedy kontaktowa si z duchem drzewa i poprosi go o pozwolenie wycicia szczeglnie nadajcej si gazki. Trzeba da drzewu wystarczajco duo czasu do namysu (drzewa s gatunkiem yjcym dugo i reaguj powoli), na wybranie odpowiedniego kawaka, i potem go wyci. Po dokonaniu tego rytuau, jeeli przebiega on we waciwy sposb, w wycitym kawaku pozostaje cz ducha drzewa wskutek czego zachowuje on wiadomo. Tym samym wybrae sobie sojusznika z tego wiata, ktry bdzie ci wspomaga zarwno w tym, jak i w Innym wiecie, przy czym jest to sojusznik niezwykle potny. Zabierajc taki Totem w sw szamask podr, bdziesz mg wywiera wpyw na plan astralny nie tylko sam, ale cznie 2 drug istot z tego wiata; twoje dziaanie bdzie wtedy podwjnie skuteczne. Wyglda to tak, jakby drzewo mogo dzieli swego ducha w dowolny sposb, rozdzielajc si i poszerzajc w ten sposb swe dowiadczenia. Gdyby nie mogo tego uczyni, to nie bylibymy w stanie z wycitych kawakw drzew lub rolin uczyni pomocnych przyrzdw. Jeeli wycicie wykonamy inaczej ni wymaga tego tradycja, to nie znaczy, e wycity kawaek bdzie bezuyteczny. To, czego dokonuje szaman, daje o wiele, wiele wicej ni samo rozdwojenie si ducha drzewa. Tym sposobem drzewo przechodzi znacznie wikszy rozwj duchowy ni gdyby zwyczajnie si zestarzao i umaro. Drzewa w wikszoci chtnie wsppracuj z szamanem, gdy wykazuje waciwy do nich stosunek; s zdolne si uczy, rozwija duchowo, i magicznie oddziaywa na wiat wsplnie z tob. Ty za, wsp- dziaajc z nimi, otrzymujesz dodatkow moc, wadz i ich przyja. Jeli ci si zdarzy wsppracowa z takim "ywym drzewem", pamitaj, e duch drzewa te ma co do zrobienia w Innym wiecie, i czasem moe ci opuci, mimo e to ty go tam wprowadzie. To nie jest przejaw niewiernoci w stosunku do ciebie, po prostu drzewo ma swe wasne sprawy. Uwicenie Przed uyciem powiniene uwici wszystkie swoje szamaskie przyrzdy i instrumenty, W tym celu przygotuj odpowiednie miejsce, zapal kadzideko, owiej dymkiem wszystkie przyrzdy, siebie l otoczenie. Po uczynieniu tego bierz kady z tych przedmiotw po kolei i skup na nim uwag.

81

Zobacz niebieskie wiateko migocce w gbi przed- miotu. wiateko powiksza si i rozjania, a cay przedmiot zaczyna pulsowa niebiesk energi. Staraj si wyobrazi sobie ca energi wiata dziaajc na ten przedmiot, Jak rwnie wszelk energi negatywn przeze wypart. Pozostaa w nim tylko czysto i mio. Rytua ten naley wykona mniej wicej co p roku, a take, gdy zauwaysz, e kto inny manipulowa tymi przedmiotami. Jest te wskazane powtrzenie rytuau, gdy w miejscu ich przechowywania przejawiy si ze uczucia, na przykad po ktni. Uywaj swych instru- mentw i przyrzdw, dla podtrzymania w nich energii magicznej, niech nie pokrywaj si kurzem ani brudem. Nie zapominaj, e s wite i jako takie powinny by traktowane z caym nalenym im szacunkiem.

Rozdzia XII Szamanizm obrzdowy Szamanizmu nie naley obcia zoonymi rytuaami zajmujcymi ogrom czasu. Jest on naturalnym rodzajem magii i duchowoci, i jako taki, powinien by w miar moliwoci wolny od zbdnego ceremoniau. S jednak pewne uyteczne wiczenia i medytacje, ktrych wykonanie pomoe ci lepiej si dostroi do naturalnego otoczenia. S te pewne szeroko stosowane obrzdki, ktre moesz wczy do praktyki, cho nie jest to konieczne. Szaman yjcy z dala od wiata zachodniego mg po prostu pj do pobliskiej pustyni, lasu czy gr, i tam wykona sw prac, wykorzystujc natur do inspiracji i potrzebnego w tym celu duchowego zjednoczenia. Nie mogc tak postpi, musimy skdind czerpa natchnie- nie i duchowo si zestraja. Niestety, taka jest nasza rzeczywisto i jedyn moliwoci pozyskania tych wartoci jest wykonanie odpowiedniego obrzdku. wiczenia Pewnych zdolnoci szamaskich nie moemy zdoby w sposb naturalny. Niektrzy uzyskuj zdolno "widzenia", dostrajania si do natury i wiadomego nienia, wedug wskazwek. Wikszo z nas musi zdobywa te umiejtnoci drog praktyki. Aby wam w tym pomc, wybraam kilka wicze, ktre sama czsto stosuj. Nie s one obowizujce. Moesz sobie wybra te, ktre ci odpowiadaj i wczy je do swej praktyki. Sam zdecydujesz, czy bdziesz je wyko- rzystywa, czy nie.

82

Proponuj jednak, by kade z nich wyprbowa - moe si okaza, e t drog lepiej poznasz swe uzdolnie- nia. wiadome nienie Jak wyjaniono w rozdziale o snach, wiadome sny powinny same si pojawia. Jeli tak nie jest, sprbuj wykona nastpujce wiczenie: Gdy wieczorem jeste gotw do snu, po si na prawym boku (wane jest, by nie przytacza energii serca). Przed zaniciem wizualizuj siebie siedzcego na szczycie krtego zelizgu. Zelizg jest wyrzebiony wewntrz drzewa, widzisz pogmatwany, podobny do marmuru, wzr struktury drzewnej. Powierzchnia zelizgu ma wysoki poysk, jest ciepa, gadka, jedwabista. Powiedz sobie: "Witaj mj wiecie snw" i zsu si w d zelizgu. Obracasz si wokoo i wokoo, w przelocie patrzc na zakrzywienia struktury drzewnej, cay czas zsuwajc si w d, prdko, ale jednostajnie. Moe si zdarzy, e z tej zjedalni wypadniesz na wiat owietlony wiatem dziennym. Wyldujesz mikko i pozbierawszy si, zaczniesz si rozglda w nowej dla ciebie okolicy. Wane, by nie sdzi, e wykonujc to wiczenie, trafie do Innego wiata. Jest to wejcie do twego wiata snw, ktry jest co prawda rodzajem "innego wiata", ale to nie jest ten, do ktrego wchodzisz w czasie szama- skiego transu. Natknwszy si tam na ludzi, przeszkody i trudnoci, powiniene w stosunku do nich zastosowa te same zasady, ktre obowizuj w szamaskim Innym wiecie. Bdc zmczonym, jest prawdopodobne, e uniesz, mimo to powiniene by nadal w stanie kierowa przebiegiem swego snu, gdy umys zajty jest teraz prac w twoim wiecie Snw. Staraj si doceni donioso tego rodzaju nienia jako praktyki magicznej. Mona na tym poziomie wykona pewne zadania, a czynic to prawidowo, uzyska zadowalajce wyniki. Niedostatkiem tej techniki jest, e bardzo atwo o rozproszenie lub mimowolne zaprzestanie wiadomego nienia, a wtedy twoje ukierunkowane dziaanie natychmiast staje si chaotyczne i przestaje by skuteczne. Przekaz bezporedni (Channelling)

83

Pozyskiwanie informacji sposobem "duchowym" przewanie dzielimy na kategorie, a mianowicie: jasno- widzenie, mediumizm lub seanse spirytystyczne. Wiado- moci otrzymane drog przekazu bezporedniego (channellingu) mog by jednak o wiele bardziej istotne od uzyskanych tamtymi sposobami, ktre opieraj si tylko na wiedzy tych, ktrych by tak rzec: "nie ma ju wrd nas". Potraktowany powanie, przekaz bezporedni moe dostarczy ci zadziwiajcych odkry i da nowy wgld w tw prac. Skontaktuje ci rwnie z istotami z Innego wiata, ktre usilnie staraj si pomaga ci w rozwoju, a ktrych pomoc i ochrona mog by ci bardzo potrzebne, zwaszcza gdy pracujesz nad swoj wewntrzn prze- mian. Wykorzystujc spokojn chwil w czasie dnia, we papier i piro (moesz te usi przy komputerze, jeli tak ci bdzie wygodniej). Posied chwil w ciszy i wsuchaj si w sowa pojawiajce si w wiadomoci. Moe to by, jakby twj wewntrzny gos co mwi do ciebie, a moe te brzmie jak gos kogo dobrze znanego albo te moe to by gos zupenie ci nieznany. Gos ten moe mie cakiem zwyczajne brzmienie, cay czas otrzymujemy informacje z zewntrz i traktujemy je jako nasze wasne pomysy. Nie znaczy to, e wszystkie twoje myli pochodz ze rde zewntrznych, ale zdarzaj si chwile, gdy postpujesz w sposb nie- zwyczajny, co ma daleko idcy wpyw na przebieg twego ycia. S to wydarzenia, ktrym mona przypisa interwencj z zewntrz. Gdy ju zacze zwraca uwag na ten wewntrzny gos, bdzie on stara si da ci wicej ni tylko dobre rady w wanych chwilach ycia. Zacznij spisywa, co on ci mwi. Z pocztku moe ci si wydawa, e niewiele w tym sensu albo e wypowiedzi s zwyczajne i nieciekawe. Jest tak, poniewa musi min chwila, zanim ten gos zdoa przez ciebie przenikn - i trzeba, aby poj, e to, co robisz nie jest zwyk strat czasu. Wtedy zaczniesz odbiera wiadomoci. Mog one dotyczy drogi twego duchowego rozwoju, okrelonych okolicznoci yciowych utrudniajcych ci "stawanie si", i tego, jak lepiej postpowa w yciu codziennym. Zosta- niesz te ostrzeony o zagraajcym ludzkoci najwik- szym niebezpieczestwie, ktre wkrtce nas dopadnie. Jak si zdaje wszyscy majcy bezporedni kontakt otrzymuj te informacje, ktre nazywam "uniwersalnym posaniem". Kady, kto ma kontakt bezporedni otrzy- muje je, niezalenie od tego, kim jest i do czego dy, poczwszy od ufologw do spirytystw, czarownikw i szamanw. Wniosek std taki: jeeli chcemy zapobiec zanikniciu ludzkiego gatunku, musimy dokona moral- nej odnowy i zacz y zgodnie z natur wszechwiata.
84

Przekaz bezporedni jest interesujcym dowodem istnienia tego "czego", co istnieje poza tym, czego dowiadczamy na poziomie materialnym. Najwaniejsze s w nim dla nas informacje dotyczce przyszoci. Niekiedy bdziesz informowany o tym, co si wkrtce wydarzy lub wanie si wydarza, ale o tym nie wiesz, dopiero pniej si dowiesz, e si wydarzyo. Jeeli tego dowiadczysz, moesz by nieco przestraszony, ale i podekscytowany. U niektrych ten przekaz nie wystpuje. Jeli jeste jednym z nich, to zaprzesta dalszych prb i nie rb z tego tragedii. Szaman moe si zupenie dobrze bez tego obej - nie jeste zmuszony do korzystania z bez- poredniego przekazu. Pamitaj te, e nie wszyscy otrzymuj te wiadomoci sposobem "syszenia". Niektrzy miewaj widzenia w sensie cisym tego sowa, inni potrafi "czu" napywajce informacje. Wszystkie te sposoby s jednakowo dobre, dopki ich odbiorca jest uczciwy w stosunku do siebie i nie jest skonny uwaa za przekaz tego, co si kbi w jego wiadomoci. Daje si to odrni bez trudu, gdy jest to zwyke chaotyczne "mylenie" nie majce adnej wartoci. Widzenie energii Niektrzy szamani maj zdolno postrzegania duchw yjcych w wiecie zewntrznym. Widz driady ukryte midzy gaziami drzew, nimfy wodne, trolle i chochliki w skaach i jaskiniach oraz elfy i fauny w lasach. Szamani rnych krajw dostrzegaj rne odpo- wiedniki tych istot i to, moim zdaniem, jest przyczyn, e my ich na og nie dostrzegamy. Szaman nalecy do jednej kultury zna inny zestaw tajemnych istot ni szaman innej kultury. Dla nas wane jest, e wszyscy szamani zgadzaj si z tym, e takie istoty istniej. Nas jednak uczono, e jeli nauka (czy to fizyka czy biologia) czego nie stwierdza, to kwestia nie istnieje. Nasi szamascy przodkowie, by si skrcali ze miechu wobec naszej ignorancji. Wiedz oni, e istoty duchowe istniej - widzieli je, rozmawiali z nimi, a niekiedy musieli z nimi walczy. Fakt, e nie uznajemy ich istnienia, wcale nie oznacza, e ich nie ma. Gwnym naszym zadaniem jako cyberszamanw dwudziestego pierwszego wieku, jest wymazanie indok- trynacji, ktrej bylimy poddawani od dziecistwa. Gdy bdziemy zdolni postrzega energi w jej surowym stanie, atwiej bdzie nam zaakceptowa istnienie czego, co si nie mieci w granicach fizyki nauczanej w szkoach. Energi moemy dostrzec, gdy bdziemy jej wypatry- wa. Tak si przyzwyczailimy do ignorowania jej, e cho peno jej wok nas, nie zauwaamy jej, mimo e tkwi dosownie przed naszym nosem.

85

W dniu sonecznym i bezchmurnym obserwuj skrawek bkitnego nieba. Jaskrawe wiato soneczne uatwia dostrzeenie energii. Ustaw si tak, aby promienie soca nie raziy oczu. Najlepiej wyjd w tym celu na dwr, cho moesz te dokona obserwacji przez szyb okienn. Po chwili wpatrywania si, zauwaysz przed oczami co, jakby przejrzyste punkty, krcce si w kko. Nie przypominaj strzpkw kurzu, ktre czasem mona zobaczy osiadajcych na gace ocznej. Poruszaj si niezalenie od kierunku patrzenia i s w cigym ruchu. Teraz skup si na tych wirujcych pykach. Bdziesz musia pocztkowo troch zezowa, rozogniskowa wzrok tak, e zwyky obraz si rozmae. Gdy zogniskujesz uwag na tych taczcych punktach, zwikszy si ich jasno. Mog te zacz promieniowa jak strzpki kurzu w promieniach soca. To jest naturalna energia. Teraz j widzisz. To dowiadczenie uczy ci "widzie". Jeste cakowicie zogniskowany i zespolony z naturaln energi. Znalazszy si na tym poziomie postrzegania, wkrtce si nauczysz dostrzega inne istoty duchowe naturalnego wiata, a jeli okaesz si powany, yczliwy i bdziesz "dobrym duchem", to moesz pozyska ich zaufanie i szacunek. Moliwe, e bd ci odwiedza, a nawet wdawa si z tob w rozmowy. Rzecz jasna, nie moesz pokazywa si innym ludziom z tak zdekoncentrowanym spojrzeniem. Jest to dowiad- czenie majce na powrt nauczy twj mzg postrzega to, co przedtem nauczony zosta wymazywa ze swej wiadomoci. Po kilkakrotnym wykonaniu tego wiczenia nie bdziesz musia zaczyna od skorygowania wzroku. Bdziesz cigle dostrzega iskry energii wok siebie. wiczenie to powiniene powtarza co tydzie lub dwa razy w tygodniu, przeznaczajc na to kilka minut. Jednoczenie si z natur Wykorzystaj poprzednie wiczenie do wprowadzenia si we waciwy stan umysu potrzebny do tego, by przechadzajc si w otoczeniu naturalnym, uczy si wyczuwania energii natury i jej rytmu. Wybierz si za miasto i wyszukaj odpowiednie miejsce. Osignwszy ten stan, w ktrym potrafisz dostrzega naturaln energi rozpocznij wdrwk. Przejd obok drzewa i zaobserwuj, jak si zmienia wok ciebie atmosfera. Wchaniaj aur ducha drzewa, przelij drzewu uczucia radoci i mioci, i zauwa, jak ta aura si zmieni. Podejd do pnia drzewa i obejmij je albo usid, opierajc si o nie plecami. Po paru minutach poczujesz, jak duch drzewa zauwaa ci i wita.

86

Id nad strug i usid na brzegu. Wsuchaj si w szum wody toczcej si midzy skaami, rolinami, gaziami i opadymi limi. Poczuj zapach, dowiadcz nastroju tego miejsca, suchaj piewu ptakw. Zamknij oczy i pozwl sobie zatraci si w rytmie otaczajcej ci przestrzeni. Wybierz sobie miejsce eby mc usi, niewane gdzie, ale niech to bdzie w otoczeniu naturalnym i cichym. Nabierz energii, oddychajc gboko do brzucha, przy wdechu nabieraj jej z ziemi, na ktrej siedzisz, a przy wydechu niech emanuj z ciebie spokj, rado i zadowolenie. Te wszystkie wiczenia pomog ci poczu si bardziej zjednoczonym z natur, a pomog te naturze - spokojem, ktry odczuwasz, radujc si ni. Nie musisz si ograniczy do trzech przeze mnie wskazanych wicze. Moesz pj, gdzie zechcesz i poznawa natur nie w znaczeniu biologicznym, tylko duchowym. Wystarczy, gdy raz wykonasz to wiczenie, by zrozumia, e naturalny wiat jest rdem wszelkiej mocy szamaskiej, e jest cennym i energetyzujcym rdem. Nastpny rozdzia wprowadza w wiczenia o charakte- rze medytacyjnym, ktre jeszcze bardziej wzmocni twe szamaskie uzdolnienia.

Rozdzia XIII wiczenia medytacyjne Urok bezpiecznego miejsca Medytacja ta umoliwia dostp do miejsca w Innym wiecie, ktre jest wycznie twoje. Tak naprawd jest to siedziba twojej "duszy" w Innym wiecie i jest tym miejscem, do ktrego moesz si uda, by pracowa nad sob, by nabra energii duchowej, znale cel i mc odpocz, jeeli chcesz schroni si przed trudnociami i stresami swego zewntrznego ycia. Zamknij oczy i wyobra sobie siebie siedzcego w jaskini. Przed tob znajduje si tunel prowadzcy agodnie w d. Wstajesz, idziesz w stron tunelu i zaczynasz schodzi. ciany jaskini s inkrustowane klejnotami rnych ksztatw i wielkoci. Byszcz, gdy je mijasz. Na pocztku promieniuj gbokim czerwonym kolorem, potem pulsuj powoli i rytmicznie.

87

Gdy postpujesz dalej i cigle w d wiato ich staje si coraz bardziej ciepopomaraczowe, a pulsowanie staje si niepostrzeenie szybsze. Posuwasz si w gb, kolor wiata staje si ty, a byskanie coraz szybsze. Nadal schodzisz, wiato zieleniej e, a byskanie przechodzi w wibracj odczuwan gboko w piersiach. Zszedszy jeszcze niej widzisz, e ciany tunelu s turkusowoniebieskie, a wibracje unosz si w twej piersi, sigajc podstawy garda. Klejnoty byskaj teraz w kolorze indygo, zalewajc ci gbokim bkitem, a wibrowanie odczuwasz w rodku twarzy. W kocu jaskinia zaczyna drga fioletow energi, a pulsacje przemieszczaj si do szczytu twej gowy. Wychodzisz z tunelu i odnajdujesz si w biaym pomieszczeniu. Owietlenie jest jaskrawe, ale nie wida jego rde. Przed tob s drzwi, a obok nich przycisk. Nacinij przycisk, a drzwi si otworz. Jeli chcesz wej na swoje bezpieczne miejsce, moesz to zrobi teraz. Wiedz, e w tym miejscu jeste cakowicie zabezpieczony i chroniony. adne zo nie ma tu wstpu. Jest to twj wiat - wic bd uwany i traktuj go odpowiednio. Zbadaj go, dowiedz si, jakie jest twoje wewntrzne ja i poznaj sw bezpieczn przestrze. Jeli chcesz wrci, id tunelem i wizualizuj kolory w odwrotnym porzdku. Nie zapomnij zamkn za sob drzwi, naciskajc przycisk. Zrwnowaenie i skupienie Przed rozpoczciem podry do Innego wiata wskazane jest wej najpierw we waciwy stan psychicz- ny. Po wszystkich stresach i wysikach codziennego dnia niekoniecznie musimy by zestrojeni ze sw wewntrzn jani, nie mwic o nastroju odpowiednim do po- stpowania z duchami, ktre tam spotkamy. Tote jest rozsdn rzecz wpierw wyciszy umys i doprowadzi si do stanu gotowoci do podrowania, ilekro i dokdkolwiek zechcesz si uda. Sta spokojnie w miejscu lub obok tego miejsca, w ktrym chcesz wykona zadanie. Zamknij oczy i wycisz wiadomy umys. Jeli si to nie udaje, a bywa niekiedy, e gadanina wewntrzna trwa nadal, mimo wszelkich wysikw, wtedy wyobra sobie diament umieszczony na rodku swego czoa. Skup si na tym diamencie i zobacz wszystkie jego fasety, wyobra sobie wiato odbijajce si kolorami tczy od wszystkich jego krawdzi, zobacz ciepy ogie palcy si gboko w klejnocie. Skupiwszy tym sposobem uwag, odpr si. Z kadym oddechem czujesz si bardziej zrelaksowany, tak jakby wydycha napicie, a wdycha spokj i odprenie.
88

Wyobra sobie teraz, e plecami opierasz si o drzewo. Czujesz surow kor owin, na swych plecach. Wizualizuj przepyw energii przez drzewo. Wyobra sobie, jak si ona wznosi od korzeni przez pie, a do koca kadej gazki i licia, by opa z powrotem na ziemi zotym deszczem. Zatrzymaj t wizj, a poczujesz, e wraca ci twoja najgbsza wewntrzna moc. Teraz jeste gotw rozpocz podr. Wchodzenie do Innego wiata Kady ma inny, sobie waciwy sposb wchodzenia do Innego wiata. Wkrtce si nauczysz tej wasnej indywi- dualnej metody jego wizualizacji. Aby ci pomc zacz, utworzyam medytacj, ktr moesz stosowa albo dla wprawy, albo przy wchodzeniu do Innego wiata. W tej medytacji celowo unikaam zbytniego fantazjowania, wane bowiem jest, by wykorzysta wasne obrazy dla cilejszego zestrojenia si ze swoim Wejciem. Zaso oczy mikk szarf chronic ci przed racym wiatem. Nie obwizuj jednak gowy, by unikn nacisku na gaki oczne i poczucia oglnej niewygody. Oddychaj gboko, a z kadym wydechem odczuwaj, jak ciao twe robi si cisze. Wyobra sobie, jak si obsuwasz w gb ziemi. Zobacz korzenie drzew i kamienie wok siebie, gdy agodnie zsuwasz si w d. Ldujesz mikko w pomieszczeniu majcym z jednej strony otwr. Za tym otworem jest cakowita ciemno. Idziesz w kierunku tego otworu i znajdujesz przejcie prowadzce w d. W miar zstpowania w gb, stajesz si coraz bardziej odprony. Czujesz powierzchnie tego przejcia pod tob i z obu bokw. Wkrtce zauwaasz w dole wiato i schodzisz w jego kierunku. Doszedszy do koca tego przejcia wydostajesz si na wiato dzienne. Za tym przejciem jest Inny wiat, rozejrzyj si najpierw dobrze, potem wejd w jego owietlon przestrze. Ceremonie Nie naley myli szamaskich ceremonii z magi rytualn. W magii rytua jest kulminacj pracy, w szamanizmie za ceremonia suy podkreleniu jej zna- czenia. Praktycznie ceremonia ma przygotowa duchy Innego wiata do zamierze szamana, a rwnie przygotowa szamana do podry. Niektre ceremonie maj charakter zapobiegawczy,

89

inne za daj wyraz naszej akceptacji natury, ktrej jestemy czci, cho nowoczesny sposb ycia daleko nas od niej odsun. Rytua okrgu Jest to najwaniejsza ceremonia, ktr moesz wykona. Suy ona dwom celom. Przede wszystkim pomaga ci zaakceptowa podstawow szamask wiar w moc czterech wiatrw. Ponadto stanowi zapor ochronn pomocn w przypadku napotkania zych lub niechtnych duchw, ktre mog ci zaatakowa. Przy wykonywaniu tej ceremonii mog by potrzebne nastpujce przedmioty: sznur dugoci 12 stp, kompas, kilka wiec lub lampek nocnych i zapaki. Wykonujc j we wntrzu, bdziesz te potrzebowa kilka talerzykw do postawienia zapalonych wieczek. Jeeli uywasz kadzideek (co naley do podstawowej higieny szamaskiej), we je rwnie ze sob. Zabierz ze sob wszystkie swoje totemy. U sznur tak, aby tworzy na podou okrg. Za pomoc kompasu okrel kierunek magnetycznej pnocy i postaw tam w pobliu sznura pierwsz swoj lampk. Wyobra sobie, e sznur jest granic niewidzialnej, lecz nieprzenikliwej ciany. Nic nie moe wnikn do okrgu ani si z niego wydosta. Jeli jest to dla ciebie czym niezwykym, to przeznacz chwil na oswojenie si z t ide. Twoja silna wola nadaje moc okrgowi, wic bd przekonany o jego nienaruszalnoci. Posugujc si kompasem, ustaw swe pierwsze wiato w punkcie odpowiadajcym pnocy. Pnocny wiatr wada ywioem Ziemi. Aby si zintegrowa z tym ywioem wyobra sobie niektre obiekty kojarzce si z ywioem Ziemi: Pieczary, kurhany i labirynty; gleba, krysztay i klejnoty; skay i gry; zima. Jeli masz Totemy zaliczajce si do tego lub podob- nego rodzaju, to poustawiaj je wok tej lampki. W miar powikszania si twego zbioru Totemw, zwiksza si bdzie i ta grupa. Postaw drug lampk na wschodzie. Wschodni wiatr kojarzy si z ywioem Powietrza. Wok tego wiateka poustawiaj wszystkie Totemy, ktre twoim zdaniem kojarz si z ywioem Powietrza.
90

Dwiki ptakw i pir (zwaszcza instrumentw dmuchanych), owady (uwizione w kawakach bur- sztynu), nasiona mleczu. Wschodni wiatr przywouje wspomnienie wiosny. Na poudniu postaw trzeci lampk. Wyobraa ona wiatr poudniowy - wadajcy ywioem Ognia. Poustawiaj ogniowe Totemy wok tego wiateka. Mog to by rzeczy takie, jak: Obsydian albo szko (stopiona skala); kawaki krzemienia; ozdobna wieca; poudniowy wiatr przypomina lato. Ostatnie wiateko postaw na kierunku zachodnim. Wyobraa ono zachodni wiatr. On wada ywioem Wody. Poustawiaj wszystkie wodne Totemy wok tego wiata. Mog nimi by: Muszelki i kamyki z play; poski albo kosztownoci z delfinami lub rybami; wodorosty; zachodni wiatr przypomina jesie. Ustawiwszy wszystkie Totemy moesz przej wok zapalonych lampek w kierunku ruchu zegara, potrzsajc grzechotk lub bijc w bben. Idc tak, wyobraaj sobie, jak twj okrg si umacnia. Wezwij zwierzta kojarzce si z ywioami, by ci chroniy w czasie pracy. Wybr zwierzt zaley od przyjtej przez ciebie tradycji - jako przykad podam: Pnoc jest bykiem albo jeleniem, Wschd jest orem lub innym ptakiem drapienym, Poudnie jest koniem lub panter, Zachd jest wem morskim lub delfinem. Jeli uznasz to za potrzebne, moesz wezwa kady z Czterech Wiatrw dla zabezpieczenia swoich dziaa. Po prostu przejd do odpowiedniej wiartki okrgu - bbnic, grzechoczc lub skandujc - jednoczenie wizualizuj jego obraz lub wzywaj jego imi. Sprbuj, czy ci pomog ponisze zaklcia: Pnoc

91

Czarny Byku, Wysoka gro, Parzystokopytny Obroco Pnocnej ciany, Rogata istoto, przybywaj! Ty, ktry strzeesz Wiey Pnocy, ochraniaj ten okrg sw Ziemsk Moc. Niech nie maj tu wstpu adne nie- bezpieczestwa. Na wszystkie witoci, Czarny Byku zbud si! Wschd Mocnoskrzydy Orle witu, Obroco Wschodniej ciany, Bystrooki, Trbo powietrzna, Wschodzce Soce, przybywaj! Ty, ktry strzeesz Wschodniej Wiey, ochraniaj ten okrg sw Burzow Moc. Niech nie maj tu wstpu adne niebezpieczestwa. Na wszystkie witoci, Orle zbud si! Poudnie Zoty Lwie o lnicych pazurach, Obroco Poudniowej ciany, Gorejce Soce, Piorunie, Ognista Istoto, przybywaj! Ty, ktry strzeesz Poudniowej Wiey, ochraniaj ten okrg sw Ognist Moc. Niech nie maj tu wstpu adne niebezpieczestwa. Na wszystkie witoci. Lwie obud si! Zachd Srebrny Wu, Wodospadzie, Obroco ciany Zachod- niej, Siwy Piewco, wietle Ksiyca, Wodniku, przybywaj! Ty, ktry strzeesz Zachodniej Wiey, ochraniaj ten okrg Moc swoich Przepyww. Niech nie maj tu wstpu adne niebezpieczestwa. Na wszystkie witoci, Wu obud si! A teraz obmyj dymem kadzia siebie, swe przyrzdy i obszar swego okrgu - i jeste gotw przystpi do spenienia swego zadania. Gdyby chcia zapewni sobie pomoc wikszych energii duchowych na czas podry, powiniene wykona nastpujcy rytua. Przyzwanie duchw Po wykonaniu poprzednio opisanego rytuau i sta- rannym okadzeniu wszystkiego, co jest w okrgu moesz przystpi do przyzwania silniejszych mocy duchowych. S to istoty szczeglnie zainteresowane postpem i duchowym rozwojem ludzkoci. Co ciekawe, istoty te rwnie zostay wytworzone przez naszych pradawnych przodkw, ktrzy wznosili proby o dobre wyniki polowania, obfite plony itp. W istocie s nimi Matka Ziemia i Ojciec Niebo. Wizualizuje sieje w postaci kobiety-matki na pierwszym miejscu oraz rogatego mczyzny - na drugim. Mona te przyj, e s oni Kobiet w Ogrodzie i jej Obroc, \ t czekoksztatn istot, ktr pniej mylono z diabem.
92

S to bardzo potne istoty, i nie jest rzecz rozsdn czsto je przyzywa, chyba e chodzi o opiek. Moesz jednak wezwa je (s bowiem stworzone przez czowieka) do pomocy przy wykonywaniu zada. Sta w rodku okrgu i uyj grzechotki. Powoli id zgodnie z kierunkiem ruchu wskazwek zegara, a idc, poczuj, jak energia w tobie narasta. Jednoczenie skanduj "Ivohe" (wymawiaj Ay-woe- hay). Potrznij grzechotk w stron nieba i zawoaj: Wielki Duchu Nieba, przyjd na me wezwanie, owie ciek mej podry i odsu ode mnie wszelkie zo. Potem potrznij grzechotk w kierunku ziemi i zawoaj: Matko wszystkiej Ziemi, przyjd na me wezwanie, ochraniaj mnie, gdy bd wdrowa przez twoj krain. Uczyniwszy to, moesz kontynuowa zadanie. Poznaj swe Totemy Usid wewntrz wykadzonego okrgu, a jeli nie stosujesz okrgu, po prostu okad siebie, swe Totemy i przestrze wok siebie. We do prawej rki Totem, z ktrym chcesz pracowa, zamknij oczy i czekaj. Wkrtce powiniene poczu ciepo w doni trzymajcej Totema. Odczujesz bl w rce i mrowienie przesuwajce si w kierunku ramienia. Czujesz teraz moc swego Totemu. W duchu przemw do niego. Zapytaj: Jakiego koloru jeste? Powinien si pojawi kolor. Zapytaj:Jakie jest twoje brzmienie? W umyle swoim powiniene usysze dwik, moe mie brzmienie fletu lub by podobnym do jednego z dwikw syntetyzatora. Moe te by to gos zwierzcia (np. owada). Jeeli usyszysz dwik, zapamitaj go, a pniej zapisz lub nagraj na tam. Zapytaj: Jaki jest twj ksztat? Totem moe ci pokaza po prostu jaki geometryczny ksztat bd te obrys jakiego zwierza.
93

Zapytaj: Jak wygldasz? Totem moe ukaza ci teraz swoj twarz. Zwykle nie jest to twarz ludzka. Moe stanowi pewne rysy twarzy ludzkiej, ale czsto jest wyduona, przypominajca co, co mgby wzi za elfa lub chochlika. Po tym wszystkim powiniene mie ju pewne pojcie o charakterze swego Totemu. Jeeli nadal jeste w niepewnoci, a istota ta wyglda tak dziwnie, e si obawiasz, i moe by niebezpieczna, to zapytaj, jaki ma charakter. S szans, e otrzymasz odpowied. Moesz te odpowiedzi nie dosta. Jeeli przystpujesz do wykonania zadania dla samego siebie, to nie oczekuj, e z tak atwoci uzyskasz rozwizanie wszystkich swoich problemw. Nikle jest prawdopodobiestwo tego, e twj Totem okae si negatywny, moesz wic traktowa go z niejak ufnoci. Aby zapamita waciwoci swoich Totemw, zapisz otrzymane odpowiedzi po wykonaniu opisanego badania. Wykonaj ten rytua z kadym ze swych Totemw, ale nie ze wszystkimi naraz. Jest to bowiem do mczce zadanie. Wycinanie kawaka ywego drzewa Aby pozyska jednego z silnych Totemw, moesz naby go u dowiadczonego szamana albo sprbuj go wyci. Jeli chcesz to zrobi samodzielnie, musisz wybra drzewo, wzbudzajce w tobie waciwe "odczucie". Wytypuj ga, wedug swego mniemania odpowiedni, po czym zbli si do tego drzewa, starajc si zestroi z jego rytmem. Obwi ga czerwonym sznurkiem w miejscu zamierzonego ucicia. Wyjanij teraz drzewu swoje intencje. Powiedz mu, e jeste szamanem poszukujcym silnego Totemu i przeczuwasz, e ono moe ci go da. Oznajmij, e chcesz oddzieli jedn ga (wska j) i e chciaby, aby ono pozostawio w niej (gdy zostanie odczona) zapas swego ducha. Zapewnij, e ofiara ta bdzie suya tylko dobrym celom i e w zamian bdzie dana mu sposobno wsp- dziaania z innymi duchami oraz podrowania z tob do Innego wiata. Jeli w tym momencie nie doznasz uczu negatywnych albo wrogich, to moesz uzna, e drzewo aprobuje twj zamys.

94

Teraz musisz zostawi drzewo na tydzie, by mogo si przygotowa na tego rodzaju wyrzeczenie. Po tygodniu wr do drzewa i wykonaj cicie przy zawizanym sznurku, ale tak, by pozosta on na drzewie. To pozwoli na zagojenie si rany. Teraz wane jest, by niczego nie czyni z t gazi, a do cakowitego wysuszenia. Umie j w altanie ogrodowej bd w innym miejscu osonitym (ale niezbyt suchym ani ciepym, by drewno nie zaczo pka) - co najmniej na cztery miesice. Po tym czasie moesz pomalowa je i ozdobi wedug upodobania, usunwszy wpierw kor i licie. Wykonaj teraz poprzednio opisany rytua, by si dowiedzie jak najwicej o swym nowym Totemie i nie zapomnij zabiera go ze sob w podre do Innego wiata. Szamanizm obrzdowy naley traktowa z tak sam powag, jak kad prac szamask. Jeeli przyzywasz duchy, to miej pewno, e one przybd i nie wtp, e rozporzdzaj wielkimi mocami. Nie bj si ich, ale okazuj im szacunek. Take Totemy i inne szamaskie przyrzdy powinny by traktowane z mioci i powaaniem takim samym, jak wszelkie energie i istoty, ktre bdziesz spotyka, podrujc po Innym wiecie. Sta si szamanem silnym i wspczujcym, i pomagaj uczyni ten wiat lepszym dla wszystkich widzialnych i niewidzialnych istot. Dysponujesz nie tylko wiedz tajemn i ukrytymi siami, lecz rwnie torujesz drog wiedzy i mocy, z ktrych szaman przyszoci bdzie czerpa i nimi wada. Majc na uwadze te odpowiedzialne zadania, ycz ci gbokich przey i efektywnej pracy. KONIEC

Szaman Naszych Czasw

Za chwil bdziesz mia moliwo obejrzenia penej treci ksiki pt.: "Szaman Naszych Czasw" autorstwa Martine Ashe (tumaczenie: Norbert Gawroniak, Wydawnictwo AKIA s.c., seria: Kwiaty W Mroku) Jednak elektroniczna wersja, ktr bdziesz mg za chwile posi, jest wersj nielegaln. Jeeli po przeczytaniu spodoba ci si ta ksika - kup j (np. w ksigarni
95

internetowej www.merlin.com.pl) i skasuj wersj elektroniczn. Jeli ci si ona nie spodoba - te skasuj.

Jeli odpowiadaj ci te warunki, kliknij tu. Jeli NIE - to kliknij tu Ksika zostaa "zelektryfikowana" przez Hydrogena za zHTMLowana przez Fratra Klusk

Szaman Naszych Czasw czyli szamaska droga ku owieceniu Martine Ashe

Spis treci Wstp i Wybierajc tradycj Kogo spotkasz w Innym wiecie amigwki, zagadki, konfrontacje Krajobrazy Innego wiata Savoir-vivre Innego wiata Jak wej do Innego wiata Dziaania magiczne i uzdrawiajce Przemiana wewntrzna Wspczesne przykady szamaskich opowieci Szamanizm a sny Instrumenty i przyrzdy Szamanizm obrzdowy
96

wiczenia medytacyjne

97