Grafika menederska

Wykad

Poprawa jakoci obrazu

Poprawa jakoci obrazu (ang. image enchancement) jest przeksztaceniem w ramach 1 klasy danych obrazowych. Poprawa jakoci obrazu dokonywana jest poprzez modyfikacj jasnoci, kontrastu lub histogramu rozkadu poziomw tonalnych obrazu. Metody poprawy jakoci obrazu oparte s o kryteria subiektywne (wraenia wzrokowe czowieka). W metodach tych nie s wykorzystywane matematyczne (obiektywne) kryteria oceny jakoci obrazu.

Parametry wpywajce na ocen jakoci obrazu

Jasno:

1 J= MN
Kontrast:

f (i, j )
i =1 j =1

C=
gdzie:

1 MN

[ f (i, j ) J ]
i =1 j =1

M, N wymiary obrazu; f(i, j) poziom jasnoci w punkcie (i, j).

Metody poprawy jakoci obrazu wykorzystuj narzdzia bazujce na statystycznej analizie przetwarzanych obrazw: krzywa odwzorowania poziomw jasnoci; histogram rozkadu poziomw tonalnych obrazu; macierze ssiedztwa.

METODY POPRAWY JAKOCI OBRAZU

KOREKCJA TONALNA

MODELOWANIE HISTOGRAMU

FILTROWANIE PRZESTRZENNE

NADAWANIE KOLORW

korekcja tonalna liniowa korekcja tonalna nieliniowa

rozciganie histogramu

rozmywanie obrazu

pseudokolorowanie obrazu

normalizacja histogramu

wyostrzanie obrazu

wyrwnywanie histogramu

detekcja krawdzi

konturowanie obrazu

punktowa korekcja obrazu

Korekcja tonalna
Korekcja tonalna jest przykadem operacji punktowej. W wyniku korekcji tonalnej wykona mona: rozjanienie obrazu; przyciemnienie obrazu; obnienie kontrastu; zwikszenie kontrastu. GFX299

Operacje punktowe
Operacje punktowe to takie, dla ktrych wynik operacji dla kadego piksela obrazu zaley tylko od jego wartoci. Operacje punktowe nie uwzgldniaj przestrzennych zalenoci midzy elementami obrazu.

GFX299

Korekcja tonalna macierze LUT

operacje punktowe wyraa si przy pomocy dwukolumnowych macierzy LUT (Look Up Tables) w pierwszej kolumnie macierzy znajduj si wartoci jasnoci pikseli obrazu wejciowego. Dla obrazu 8 bitowego bd to liczby od 0 do 255. w drugiej kolumnie znajduj si wartoci pikseli obrazu wyjciowego, odpowiadajce wedug zadanego przeksztacenia wartociom pierwotnym. wynik transformacji obrazu otrzymywany jest przez podstawienie w miejsce oryginalnych poziomw jasnoci, GFX299 wartoci wyjciowych. macierze LUT s czsto opisywane rwnaniem funkcji, krzyw odwzorowania tonw.

Krzywa odwzorowania tonw

Krzywa jest wykresem opisujcy zalenoci pomidzy wielkoci poziomw jasnoci na wejciu o pozioma (obraz przed korekcj) a poziomami jasnoci na wyjciu o pionowa (obraz po korekcji).

Krzywa posiada umowne zakresy (obszary) jasnoci:

Cienie Tony rednie wiata

Krzywa odwzorowania tonw

Na osi poziomej zaznaczone s poziomy jasnoci obrazu wejciowego, a na osi pionowej poziomy jasnoci obrazu wyjciowego. Przed korekcj krzywa jest lini prost nachylon pod ktem 45 - przypisuje identyczne poziomy jasnoci obrazowi wejciowemu i wyjciowemu. W trakcie korekcji ksztat krzywej jest zmieniany.

Krzywa odwzorowania tonw

W przypadku obrazw barwnych opisanych modelem RGB, krzyw mona stosowa oddzielnie dla kadej barwy podstawowej. Naley jednak pamita, e zmiana kadej skadowej zmienia zarwno barw jak i jasno piksela. Do korekcji tonalnej obrazw barwnych wygodniej stosowa modele koloru HLS lub HSB, w ktrych w jawnej postaci wystpuje parametr okrelajcy jasno piksela (L lub B).

Wyrniamy dwa rodzaje korekcji tonalnej:

Liniow - krzywa odwzorowania tonw ma posta linii prostej (amanej) nachylonej do osi poziomej pod pewnym ktem. Wad korekcji liniowej jest moliwo obcicia pikseli o wartociach kocowych w obszarze cieni lub wiate. Przy rozjanianiu cz jasnych pikseli staje si zupenie biaa (brak szczegw w wiatach obrazu), przy przyciemnianiu znikaj szczegy w cieniach. Nieliniow - krzywa odwzorowania tonw ma posta linii krzywej. Nie wystpuje obcicie pikseli o wartociach kocowych w obszarze cieni lub wiate

Korekcja tonalna liniowa zmiana jasnoci

Obraz bez korekcji. Histogramy przed i po korekcji bez zmian. Krzywa odwzorowania tonw (prosta pod ktem 45) obejmuje rwnomiernie caa skal.

Obraz rozjaniony z zawon skal odwzorowania tonw. Cienie o zwikszonej jasnoci. wiata wyrwnane (utrata szczegw).

Obraz przyciemniony z zawon skal odwzorowania tonw. Cienie obcite (utrata szczegw). wiata przyciemnione.

Korekcja tonalna liniowa zmiana kontrastu

Obraz bez korekcji. Histogramy przed i po korekcji bez zmian. Krzywa odwzorowania tonw (prosta pod ktem 45) obejmuje rwnomiernie caa skal.

Obraz o zwikszonym kontracie, tony rednie rozcignite na caa skal. Cienie wyrwnane (utrata szczegw). wiata wyrwnane (utrata szczegw).

Obraz o zmniejszonym kontracie, zawenie skali tonalnej obrazu. Cienie o zwikszonej jasnoci. wiata przyciemnione.

Korekcja tonalna nieliniowa zmiana jasnoci

Obraz przed korekcj z histogramem rozkadu poziomw jasnoci.

Rozjanienie obrazu. Zwikszenie jasnoci cieni i tonw rednich kosztem utraty szczegw w wiatach.

Przyciemnienie obrazu. Zmniejszenie wiate i tonw rednich kosztem utraty szczegw w cieniach.

Korekcja tonalna nieliniowa zmiana kontrastu

Obraz przed korekcj z histogramem rozkadu poziomw jasnoci.

Zwikszenie kontrastu obrazu. Utrata szczegw w cieniach i wiatach.

Obnienie kontrastu obrazu. Utrata szczegw w tonach rednich

Modelowanie histogramu
Histogram - jest to graficzne przedstawienie ilociowego udziau pikseli obrazu w poszczeglnych zakresach tonalnych.
histogram ma posta wykresu supkowego, np.: dla obrazu 8-bitowego, zawiera 256 supkw, ktrych wysoko odpowiada liczbie pikseli w obrazie o danej wartoci tonalnej. wykres moe by sporzdzony dla kadej skadowej koloru (RGB, CMYK) oddzielnie lub dla jasnoci pikseli w obrazie, co odpowiada przedstawieniu obrazu w skali szaroci.

Modelowanie histogramu
Histogram jest podstawowym narzdziem sucym do oceny charakteru i formalnej poprawnoci cyfrowego obrazu, zarwno barwnego jak i monochromatycznego. Z wygldu histogramu (ksztat i pooenie jego maksymalnych wartoci) mona odczyta podstawowe cechy obrazu np: rozpito tonaln (najjaniejszy i najciemniejszy punkt w obrazie); zakres tonalny, w ktrym znajduje si najwicej informacji o obrazie.

Modelowanie histogramu

Histogram obrazu przedstawiajcy liczb pikseli w funkcji ich jasnoci. Pod wykresem znajduje si pogldowa skala szaroci. Krzyyk wskazuje mierzony poziom (136).

Algorytm wyznaczania histogramu

Algorytm wyznaczania histogramu (dla 256 poziomw jasnoci) Oznaczenia: - image: - histogram: - image[row,col]:

tablica pikseli obrazu o rozmiarze M x N; tablica histogramu; piksel obrazu o adresie [row,col].

(C++)
char image[M][N]; int histogram[256]; int row,col,i; for (i=0; i<256; i++) histogram[i]=0; for (row=0; row<M; row++) for (col=0; col<N; col++) histogram[(int) image[row,col]]++;
\* wyzerowanie tablicy histogramu *\

Ksztaty histogramw

a)

b)

c)

a) obraz zawiera szczegy wycznie w zakresie wysokich cieni; b) obraz zawiera szczegy w zakresie cieni; c) obraz zawiera gwn informacj w zakresie tonw rednich.

Ksztaty histogramw

a)

b)

a) obraz zawiera szczegy w zakresie wiate; b) obraz zawiera szczegy wycznie w zakresie wysokich wiate.

Ksztaty histogramw

Dua liczba pikseli na kocach wykresu wiadczy o braku szczegw zarwno w wiatach, jak i w cieniach. Obraz o takim histogramie jest formalnie niepoprawny. Nie jest moliwe cakowite odzyskanie utraconych informacji poprzez modelowanie histogramu.

Ksztaty histogramw

Przykad obrazu o zawonym histogramie. Brak pikseli w jasnych i w ciemnych tonach (w wiatach i w cieniach). Cao informacji skupiona w tonach rednich (szarociach).

Ksztaty histogramw

Przykad obrazu o histogramie przesunitym w kierunku tonw ciemnych (cieni), o prawie cakowitym zakresie tonalnym.

Ksztaty histogramw

Przykad obrazu o histogramie przesunitym w kierunku tonw jasnych (wiate), zupeny brak tonw ciemnych.

Modelowanie histogramu
Modelowanie histogramu ma na celu popraw jakoci obrazu. Obejmuje procesy: rozcigania histogramu; wyrwnywania histogramu; normalizacji histogramu. Procesy te przedstawi mona jako transformacje punktowe obrazu.

Rozciganie histogramu
Rozciganie histogramu dokonuje si wwczas, gdy nie pokrywa on caego zakresu poziomw jasnoci - na histogramie nie wystpuj bardzo ciemne i/lub bardzo jasne skadowe. Rozciganie histogramu polega na takiej konwersji poziomw jasnoci obrazu wejciowego, by rozkad poziomw jasnoci na histogramie obrazu wyjciowego obejmowa wszystkie poziomy jasnoci.
0 z l T ( z) = u l 1 gdy zl

gdy l z u gdy zu

gdzie:

Hn(z) histogram obrazu oryginalnego Gn(v) histogram obrazu po transformacji T v=T(z) transformacja

Przykad rozcigania histogramu

Obraz i histogram obrazu przed korekcj

Obraz i histogram obrazu po korekcji

Wyrwnywanie histogramu
Celem wyrwnania histogramu obrazu jest uzyskanie moliwie rwnomiernego rozkadu poziomw jasnoci obrazu dla caego jego zakresu. Skutkiem wyrwnania histogramu jest poprawa kontrastu obrazu. Wyrwnanie histogramu pozwala na podkrelenie w obrazie tych szczegw, ktre s mao widoczne z powodu niewielkiego kontrastu. Nie jest to metoda uniwersalna i w przypadku histogramw o okrelonym ksztacie nie daje zadowalajcych rezultatw.

dv = H n ( z )dz G n (v )dv = [ H n ( z )dz ] z =T 1 ( v )

gdzie:

Hn(z) histogram obrazu oryginalnego Gn(v) histogram obrazu po transformacji T v=T(z) transformacja

Przykad wyrwnywania histogramu

Obraz i histogram obrazu przed korekcj

Obraz i histogram obrazu po korekcji

Przykad wyrwnywania histogramu

Obraz i histogram obrazu przed korekcj

Obraz i histogram obrazu po korekcji

Przykad wyrwnywania histogramu

Obraz i histogram obrazu przed korekcj

Obraz po korekcji

Normalizacja histogramu
Operacja normalizacji histogramu zmienia zakres zmiennoci poziomw jasnoci obrazu wyjciowego.

l H n ( z )dz = l 0 z l T ( z) = u l 1 H ( z )dz = u n u

gdy

zl

gdy l z u gdy zu

gdzie:

Hn(z) histogram obrazu oryginalnego Gn(v) histogram obrazu po transformacji T v=T(z) transformacja

Filtrowanie przestrzenne
Obraz jest reprezentowany jako macierz poziomw jasnoci. Przetwarzaniu podlega bezporednio funkcja jasnoci. Funkcj dziaajc na obraz wejciowy mona opisa wyraeniem:

g( x , y ) = T [ f ( x , y )]
gdzie:

f(x,y) - funkcja reprezentujca obraz wejciowy; g(x,y) - funkcja reprezentujca obraz przetworzony; T - operator lokalny dziaajcy na okrelonym obszarze obrazu
(maska) np.: 3x3, 5x5 lub 7x7 pikseli.

Filtrowanie przestrzenne
Jasno piksela obrazu wyjciowego obliczana jest na podstawie jasnoci pikseli obrazu wejciowego lecych w bezporednim ssiedztwie. W metodzie definiowana jest maska, ktra przemieszcza si w obrbie obrazu z krokiem rwnym odstpowi midzy pikselami i zgodnie z definicj operatora T wyznacza now warto g(x,y) dla kadego piksela obrazu. Przykad maski
W11 W21 W31 W12 W22 W32 W13 W23 W33

/wymiar 3x3/

1 3 3 p' 22 = pij w ij div i =1 j =1

gdzie:
p - warto nowego poziomu jasnoci piksela; p - warto poziomu jasnoci piksela w obrazie wejciowym; w - wartoci wspczynnikw; div - podzielnik normalizujcy otrzymany wynik.

Filtr rozmywajcy (dolnoprzepustowy)

filtr rozmywajcy stosowany jest w celu ukrycia drobnych znieksztace lub redukowania szumw, powstaych np. w wyniku skanowania obrazw rastrowych. filtr rozmywajcy nazywany jest filtrem dolnoprzepustowym poniewa przepuszcza elementy obrazu o maej zmiennoci (czstotliwoci), tumi natomiast albo blokuje elementy o wikszych czstotliwociach (szumy). nowa warto poziomu jasnoci piksela wyznaczana jest jako rednia waona wartoci poziomu jasnoci pikseli jego otoczenia.

Filtr rozmywajcy (dolnoprzepustowy)

Przykady filtrw

1 3 3 p' 22 = pij w ij div i =1 j =1

Nowa warto piksela p22 (piksel rodkowy maski) jest wyznaczona jako rednia waona z wartoci pikseli otoczenia. Waga poszczeglnych pikseli maski zaley od rodzaju filtru.

Filtr rozmywajcy (dolnoprzepustowy)

Przykad dziaania filtru

Filtr uredniajcy (identyczne wagi wszystkich pikseli maski)

Filtr wyostrzajcy (grnoprzepustowy)

uywany do wzmocnienia szczegw obrazu o duej zmiennoci; wzmacnia rnice pomidzy ssiadujcymi ze sob jasnymi i ciemnymi punktami. Poniewa obszary, na ktrych piksele jasne ssiaduj z ciemnymi, to krawdzie, zwikszenie rnicy tonalnej pomidzy nimi wzmacnia wraenie ostroci obrazu.; pozwala na osignicie wyrazistoci wikszej ni w oryginale; wykorzystywany do zaakcentowania obiektw w obrazie albo ich identyfikacji; ujemnym skutkiem jest wzmacnianie szumu w obrazie. Przykady filtrw

Filtr wyostrzajcy (grnoprzepustowy)

Przykad dziaania filtru

Wyostrzenie obrazu powoduje czsto niepodane wzmocnienie szczegw, tzw. zjawisko piegowatoci w pynnych zmianach tonalnych (ludzkie twarze, chmury). W pewnym zakresie mona temu zapobiec, korzystajc z filtru o nazwie Sharpen edge (wyostrzenie krawdzi), ktry nie wzmacnia maych rnic w przylegych pikselach, a tylko due rnice. W efekcie pynne przejcia tonalne nie s modyfikowane.

Filtry wykrywajce krawdzie

wykrywaj krawdzie we wszystkich kierunkach; w wyniku dziaania daj ostrzejsze krawdzie ni wikszo filtrw wyostrzajcych; przykadami filtrw wykrywajcych krawdzie s operatory Laplacea. Przykady filtrw

Filtry konturowe
uywane do wykrywania krawdzi i tworzenia konturu obrazu; wykorzystywane w procesie segmentacji obrazu i rozpoznawania ksztatw obiektw w obrazie; dziaaj na zasadzie gradientowej; gradient okrela, jak w obrazie zmieniaj si jasnoci pomidzy ssiednimi pikselami, osiga najwiksz warto tam, gdzie w obrazie istniej najwiksze zmiany jasnoci przy przejciu od piksela do piksela; przykadami filtrw konturowych s filtry Sobela i filtry Prewitta. Przykady filtrw

Filtr medianowy
suy do usuwania zakce typu punktowego; w wyniku dziaania filtru piksel obrazu wyjciowego przyjmuje warto mediany z wartoci pikseli obrazu wejciowego znajdujcych si w jego otoczeniu (w obrbie maski). median wyznacza si w ten sposb, e wartoci pikseli z otoczenia sortuje si od najwikszego do najmniejszego a nastpnie wybiera si warto rodkow cigu; w przypadku masek o parzystej liczbie pikseli w otoczeniu, median oblicza si przez urednienie wartoci dwch pikseli rodkowych posortowanego cigu; niepodanym efektem jest tzw. dziaanie erozyjne polegajce na tym, e po wielokrotnym uyciu filtru medianowego krawdzie obiektw o rnych poziomach jasnoci staj si poszarpane.

Nadawanie koloru
oko ludzkie jest bardziej czue na zmiany koloru ni na zmiany jasnoci, std odwzorowanie informacji o jasnoci pikseli w umown map kolorw pozwala na wydobycie z obrazu wikszej iloci atwo rozpoznawalnej informacji; technika ta nosi nazw pseudokolorowania i stosuje si j, gdy bardziej interesuje nas wyrnienie pikseli o rnych jasnociach ni globalny rozkad jasnoci w obrazie przy pseudokolorowaniu wykorzystuje si tablice LUT, ktre zawieraj informacje o kolorze zastpujcym oryginaln warto jasnoci.

Nadawanie koloru
Algorytm: LUT tablica odwzorowania kolorw o wymiarze L; F[i, j] mapa bitowa obrazu o wymiarach NxM; L liczba dostpnych poziomw jasnoci obrazu oryginalnego; LUT: array [0..L-1] of int; F: array [0..N-1, 0..M-1] of int; begin for i:=0 to N-1 do for j:=0 to M-1 do F[i,j]:=LUT[F[i,j]]; end.

Przykady pseudokolorowania

Zamiana poziomw jasnoci na umowne kolory

Przykady pseudokolorowania

Obrazy z kamery termowizyjnej w zastosowaniach medycznych

Przykady pseudokolorowania

Zdjcia z kamery termowizyjnej wykorzystywanej do badania strat ciepa w budynkach

Przykady pseudokolorowania

Zdjcia z bada USG komory serca

Macierze ssiedztwa
Def. 1. p1 (P,Z) funkcja gstoci prawdopodobiestwa, e element obrazu P ma poziom jasnoci Z. Def. 2. p2 (P,Q,Z,Y) funkcja gstoci prawdopodobiestwa, e piksel P ma poziom jasnoci Z a piksel Q ma poziom jasnoci Y.
Macierz ssiedztwa jest oszacowaniem prawdopodobiestwa p2 (P,Q,Z,Y) na pojedynczym obrazie przy zaoeniu, e p2 zaley jedynie od pooenia piksela P wzgldem piksela Q. Macierz ssiedztwa oznaczamy jako:

Cr [Z,Y];
gdzie r oznacza rodzaj powizania pomidzy pikselami P i Q.

Macierze ssiedztwa
Algorytm wyznaczania macierzy ssiedztwa for wszystkie powizania r midzy P i Q do begin wyzeruj tablic Cr [Z,Y]; /* 0ZL, 0YL */ for wszystkie elementy P obrazu do begin if Q jest pikselem ssiednim do P zgodnie z powizaniem r then zwiksz Cr [f(P), f(Q)] o 1; end; end.

Waciwoci macierzy ssiedztwa

Rys.1 Rys.2

oddalenie niezerowych wartoci komrek macierzy ssiedztwa od przektnej (Rys.1) zwizane jest z wystpowaniem w obrazie duej iloci zmian jasnoci (wystpowanie krawdzi, drobnych szczegw). Obraz jest ostry. niezerowe wartoci komrek macierzy ssiedztwa skupione w pobliu przektnej (Rys.2) oznaczaj, e w ssiedztwie punktw o danej jasnoci s przewanie punkty o jasnociach zblionych, co oznacza ma dynamik (zmienno jasnoci) obrazu i brak w obrazie drobnych szczegw. Obraz jest nieostry.