Podstawy informatyki

Wykad nr 1 Podstawowe pojcia

na podstawie: http://pl.wikipedia.org/wiki/Informatyka

Copyright 2001 Kamil Klimkiewicz The History of Computing Foundation, IEEE Computer Society, The Computer Museum History Center,
Chronology of Personal Computers

Historia komputera

Informatyka
n

Informatyka (ang. computer science, computing science, information technology, informatics) dziedzina nauki i techniki zajmujca si przetwarzaniem informacji w tym technologiami przetwarzania informacji oraz technologiami wytwarzania systemw przetwarzajcych informacje. Termin ten zaproponowa w padzierniku 1968 r. Romuald Marczyski w Zakopanem na oglnopolskiej konferencji powiconej "maszynom matematycznym" na wzr fr. informatique i niem. Informatik.

Dziedziny informatyki
n

Dwie gwne dziedziny:

analiza obejmuje analizowanie informacji przepywajcych w wiecie rzeczywistym tworzenie oraz uywanie systemw sucych do przetwarzania informacji obejmuje projektowanie systemw informatycznych, programowanie oraz korzystanie z systemw informatycznych.

Komputer
n

Z ang. computer, dawne nazwy: mzg elektronowy, elektroniczna maszyna cyfrowa, maszyna matematyczna Maszyna liczca, suca do przetwarzania wszelkich informacji, ktre da si zapisa w formie cigu cyfr, albo sygnau cigego. Najpopularniejszym rodzajem komputera jest stacjonarny komputer osobisty, z tego powodu potocznie traktowany jako synonim komputera w ogle.

Rozwj maszyn obliczeniowych

n n n n n n

Czasy najdawniejsze Historia od XVII wieku do 1945 roku Czasy powojenne Historia mikrokomputera Stan obecny Przyszo?

Czasy najdawniejsze
n

Czowiek wykonywa obliczenia ju w czasach najdawniejszych. Musia policzy zwierzta, onierzy, zboe. Pocztkowo uywa do tego celu najprostszych przedmiotw takich jak kamienie, czy nawet palce u rk. Jednak wykonanie nawet mao skomplikowanych dziaa mnoenia i dzielenia na cyfrach rzymskich (arabskie pojawiy si w wieku XVI-tym) sprawiao duo kopotw i zajmowao wiele czasu.

Abacus
n

Okoo 3000 lat p.n.e. w rodkowej Azji wynalezione zostao liczydo (ang. "abacus"). Zbudowane z kuleczek lub talerzykw poruszajcych si po metalowych prcikach, uywao kombinowanego systemu dwjkowopitkowego. Wszystkie rozwinite kultury staroytne posugiway si jak odmian liczyde.

Rok 1614
n

W roku 1614, szkocki teolog i matematyk, John Napier, odkry logarytmy, dziki ktrym skomplikowane mnoenie mona zastpi prostym dodawaniem. Wprowadzi te tzw. tabliczki Napiera. Bazujc na jego dokonaniach, w roku 1622, William Oughtred stworzy suwak logarytmiczny.

Rok 1642
n

We Francji, Blaise Pascal skonstruowa mechaniczn maszyn do dodawania, ktr nazwano Pascaline. Miaa pomc jego ojcu, poborcy podatkowemu, w wykonywaniu swojej pracy. Ograniczeniem maszyny byo to, e wykonywaa obliczenia na liczbach skadajcych si maksymalnie z omiu cyfr.

Rok 1623
n

Wynalazek Pascala jest uwaany za pierwsz dodajc maszyn, mimo e ju w roku 1623 niemiecki profesor, Wilhelm Schickard, zbudowa kalkulator o wikszych moliwociach. Niestety wynalazek zosta zapomniany i nikt nie zwrci na niego uwagi.

Rok 1673
n

W 1673 roku, wybitny niemiecki filozof, polityk i matematyk, Gottfried Wilhelm von Leibnitz, skonstruowa maszyn arytmetyczn. Chocia zdobya ona znaczny rozgos, jej twrca nie zdoa znale nikogo chtnego do jej budowy. Dwa lata pniej Leibnitz odkry rachunek rniczkowy, cakowy, system dwjkowy. W roku 1694 stworzy kalkulator, ktry mg wykonywa operacje dodawania, odejmowania, mnoenia, dzielenia, a take pierwiastkowania.

Rok 1822
n

Najbliszy wynalezienia "prawdziwego komputera" by angielski matematyk i wynalazca, Charles Babbage. Pracujc dla Krlewskiego Towarzystwa Astronomicznego, musia wykonywa wiele mudnych oblicze przy pomocy tablic logarytmicznych, ktre zawieray niestety mnstwo bdw. Zauway, e wiele zada matematycznych, takich jak chociaby tworzenie tablic, mona wykona przy pomocy maszyny. W roku 1822 rozpocz prac nad konstrukcj urzdzenia, ktre mogoby rozwizywa rwnania rniczkowe (ang. Difference Engine). Po dziesiciu latach zarzuci projekt, gdy postanowi zbudowa urzdzenie uniwersalne, mogce rozwizywa rnorodne zagadnienia matematyczne.

Rok 1822 c.d.

n

Maszyna Analityczna, bo tak j nazwa, gdyby zostaa zbudowana, byaby pierwszym programowalnym komputerem. Zasada jej dziaania bya podobna do wspczesnych komputerw cyfrowych z programowym sterowaniem przebiegu oblicze. Instrukcje miay by zapisywane na kartach dziurkowanych, obliczenia wykonywane przy uyciu pamici operacyjnej, a rozwizania drukowane. Z uwagi na wczesny poziom techniki, pena realizacja tego genialnego projektu nie bya moliwa.

Rok 1890
n

W USA, wedug konstytucji, co 10 lat wykonywany ma by spis powszechny ludnoci. Poniewa populacja kraju bya coraz wiksza, spodziewano si, e ten planowany na rok 1890, nie zostanie skoczony w cigu dekady. Zorganizowano konkurs na urzdzenie, ktre tego dokona. Wygra go Herman Hollerith ze swoj maszyn tabulacyjn. Suya ona do wprowadzania, sortowania i podliczania danych i wykorzystywaa do tego celu dziurkowane karty. Wyniki spisu udao si opracowa w cigu niecaych 3 lat. Hollerith sta si sawny i bogaty, zaoy w roku 1896 firm Tabulating Machine Company, ktra po poczeniu z kilkoma innymi stworzya International Business Machines, czyli po prostu IBM.

Rok 1904
n

W roku 1904 Sir John Fleming wynalaz lamp elektronow, dwuelektrodow (diod). Dwa lata pniej, Lee de Forest, stworzy lamp trjelektrodow, czyli triod. Taka lampa peni moe rol przekanika, jednak nie zawierajc elementw mechanicznych, dziaa znacznie szybciej. Lampy elektronowe s gwnym elementem budowy komputerw pierwszej generacji.

Rok 1938
n

Niemiecki inynier budownictwa, Konrad Zuse, zbudowa on w roku 1938 komputer Z1, oparty na przekanikach. Urzdzenie nalece do zerowej generacji, korzystao z binarnego systemu liczbowego, co byo swoist innowacj. Wikszo komputerw generacji pierwszej uywao bowiem innych systemw, np. dziesitnego.

Rok 1941
n

W roku 1941 Zuse skoczy komputer Z3, ktry by w peni funkcjonalnym automatem liczcym sterowanym programem. Co ciekawe, potrafi wykonywa take operacje na liczbach zmiennoprzecinkowych.

Rok 1944
n

Howard Aiken z Harvardu z pomoc IBM konstruuje przekanikow maszyn Mark I, wzorowan na modelu maszyny Babbage'a, wykorzystujc tam papierow jako nonik danych i programu. W 1945 Murray Grace Hopper wykrywa pluskw (bug) w przekaniku Mark I, co daje pocztek terminowi debugging.

Mark I

Rok 1945
n

John von Neumann, wgierski matematyk pracujcy w USA opublikowa raport, w ktrym opisa projekt uniwersalnego komputera, znanego pod nazw maszyna z Princeton. Mia on mie stosunkowo prost budow fizyczn, program powinien by przechowywany w pamici operacyjnej razem z danymi. Program, jak i kolejno wykonywania instrukcji maj by modyfikowalne w zalenoci od uzyskanych wczeniej wynikw oblicze.

ENIAC
n

Podczas II wojny wiatowej zapotrzebowanie na szybk maszyn liczc byo ogromne. Artyleria uywaa tzw. "tablic balistycznych", ktre suyy do dokadnego celowania pociskw. Wykonanie takiej tablicy byo zadaniem wyjtkowo czasochonnym. Naleao bowiem uwzgldni mnstwo czynnikw. Zatrudniano do jego realizacji bardzo duo ludzi, mimo to stworzenie jednej tablicy trwao kilka tygodni. A tablic trzeba byo tysice.

ENIAC c.d.
n

Powstanie ENIAC-a mona uwaa za troch przypadkowe. Doktor Herman Heine Goldstine, pracownik Ballistic Research Laboratory, w poszukiwaniu rozwizania problemu tablic balistycznych, podczas kontroli na Uniwersytecie w Pensylwanii, natkn si na Johna Mauchly (doktora fizyki) i Johna Prespera Eckerta (inyniera elektroniki). Zgosili si oni na kurs przygotowujcy specjalistw na potrzeby armii. W wolnych chwilach pracowali nad projektem elektronicznej maszyny liczcej. Goldstine odrazu si tym zainteresowa i ju po klikunastu dniach obaj panowie zostali przyjci do BRL.

ENIAC c.d.
n

Armia dugo si nie zastanawiaa, i w bardzo krtkim czasie zdecydowano si udostpni potrzebne rodki. 5 czerwca 1943 roku uruchomiono tajny projekt PX. W pocztkowej jego fazie ustalono koszty na 150 tys. $, jednak faktycznie armia USA musiaa wyda na ten cel 486 tys. $. Komputer przekazano armii pod koniec czerwca 1946 roku, ktra uruchomia go dopiero w 1947.

ENIAC c.d.
n

Gdy budowa ENIAC-a si skoczya wojny ju nie byo. Armia uywaa go do postawionych wczeniej celw. Oblicza zatem gwnie tablice balistyczne, ale take uczestniczy w budowie bomby wodorowej, i w innych projektach. Uywano go take do zupenie nie zwizanych z wojskiem celw. Obliczy na przykad liczb pi z dokadnoci do tysicznego miejsca po przecinku. ENIAC zakoczy dziaanie 2 padziernika 1955 roku. Po jego demontau pozostao tylko kilka wikszych czci.

ENIAC - dane techniczne

n n n n

n n n

42 szafy o wymiarach 300x60x30 cm kada, ustawione w ksztacie litery U o rozmiarze 12x6 m 18800 lamp elektronowych, 6000 komutatorw, 1500 przekanikw, 50000 opornikw "zaledwie" 30 ton i 140 kW mocy pobieranej w cigu godziny dwa silniki Chryslera o cznej mocy 24KM do wentylacji, oddzielny nawilacz w kadej z szaf oraz termostat (zatrzymywa urzdzenie, gdy temperatura przekroczya 48C) komunikacja z komputerem za pomoc kart perforowanych. system dziesitny, liczby dziesiciocyfrowe dodanie 5000 takich liczb w sekund

ENIAC

Rok 1947
n

Frederic Williams (1911-77), angielski profesor na uniwersytecie w Manchesterze, wprowadza do uytku wynalezion przez siebie i opatentowan w 1946 pami operacyjn opart na lampach elektronowych (pami lampowa, CRT). Budowa komputera Harvard MARK II zostaje ukoczona. Projektem kieruje Howard Aiken. Jest to duy programowalny komputer, znacznie szybszy od MARK I.

Rok 1947 c.d.

n

23 grudnia pokazany zosta wskiej publicznoci tranzystor (TRANsfer reSISTOR). Urzdzenie wynaleli pracownicy AT&T Bell Telephone Laboratories: Walter Brattain, William Shockley i John Bardeen. Za swoje osignicie otrzymali w roku 1956 nagrod Nobla. Tranzystor posiada takie same waciwoci jak lampa elektronowa, tyle e jest szybszy, rzadziej ulega uszkodzeniu, zuywa mniej energii i emituje mniej ciepa. Komputery uywajce tranzystorw s ok. tysica razy szybsze od lampowych. S to urzdzenia drugiej generacji, pojawi si za nie mniej ni sze lat.

Tranzystor

Rok 1948
n

Jesieni IBM przedstawia model 604. Jest to programowalny kalkulator oraz dziurkarka kart perforowanych. Zawiera tylko 1400 lamp elektronowych. Potrafi on przeczyta kart, przeprowadzi do 60 operacji w cigu 80 milisekund i wyprowadzi rezultaty na t sam kart. W styczniu Wallace Eckert (1902-71) z IBM, wraz ze wsppracownikami koczy SSEC (Selective Sequence Electronic Calculator). SSEC jest pierwszym kalkulatorem, ktry wykonuje instrukcje krok po kroku i jest w stanie zmienia dziaanie programu w zalenoci od wczeniej uzyskanych rezultatw.

Rok 1948 c.d.

n

Newman i Williams oraz ich wsppracownicy z uniwersytetu w Machesterze, kocz budow prototypowej maszyny Manchester MARK I pierwszy programowalny komputer, w ktrym cay program jest umieszczony w pamici. Uywa on pamici operacyjnej zaprojektowanej przez Williamsa (pami lampowa). Programy s wprowadzane za pomoc klawiatury w postaci binarnej, a wynik jest odczytywany, take w postaci binarnej, na jednej z lamp. Eckert i Mauchly rozpoczynaj prace nad komputerem bazowanym na idei maszyny z Princeton von Neumanna. Ma to by UNIVAC-1 (UNIVersal Automatic Computer).

Rok 1949
n

John Mauchly wymyla Short Order Code na potrzeby komputera UNIVAC. Jest to pierwszy jzyk programowania wysokiego poziomu.

Rok 1950
n

Konrad Zuse koczy budow Z4 i instaluje go na Politechnice Federalnej w Zurychu. Komputer ma zmodyfikowan budow, dziki czemu moe wykonywa skoki warunkowe. Poza tym podczas wykonywania instrukcji w tym samym czasie dwie kolejne s odczytywane i dodatkowo przeprowadzane s rnorakie optymalizacje. Z4 by uywany przez 5 lat na Politechnice, a nastpne 5 we Francji.

Rok 1951
n

David A. Huffman tworzy algorytm Huffmana. Bdzie on uywany do kompresji danych, co w znacznym stopniu przyspieszy ich przesyanie przez pierwsze, bardzo wolne modemy. Eckert i Mauchly kocz budow komputera UNIVAC. Jest on pierwszym urzdzeniem komercyjnie dostpnym w USA, sprzedanym za milion dolarw. Komputer jest programowalny, zatem nie ma potrzeby, przy kadym nowym zadaniu, przebudowy ukadw i zmiany przecznikw. UNIVAC potrafi wykona 8333 operacji dodawania lub 555 mnoenia w cigu sekundy. Zbudowany jest z 5000 lamp i zajmuje 200 stp kwadratowych powierzchni.

Rok 1952
n

Grace Murray Hopper tworzy pierwszy program, ktry tumaczy symbole jzyka wysokiego poziomu na kod maszynowy. Jest to kompilator A-O. IBM decyduje si na dodanie komputerw do swojej linii produkcyjnej. Pierwszym modelem jest IBM 701. Jego przeznaczenie to gwnie badania naukowe. Model 701 zawiera 1 Kb pamici operacyjnej. Innowacj wprowadzon w tej maszynie jest to, e uyty zosta napd tamowy. Pojemno takiej tamy jest 12000 razy wiksza od pojemnoci karty perforowanej. Komputer IBM 701 moe wykona 2200 operacji dodawania na sekund.

Rok 1952 c.d.

n

Komputer UNIVAC przewiduje wynik wyborw prezydenckich w Stanach Zjednoczonych. Myli si tylko o 7%. Dziki temu komputery staj si celem zainteresowania szerszej publicznoci.

Rok 1953
n

IBM wprowadza pierwszy komputer produkowany na skal masow. Jest to model 650 (znany take jako Magnetic Drum Computer). Ju w pierwszym roku sprzedano 450 sztuk, a przez cae 15 lat produkcji okoo 1500.

Rok 1954
n

John Backus, pracownik IBM, tworzy jzyk FORTRAN (Formula Translator). Jest to ogromny krok w przd w sposobie programowania komputerw. Harlan Herrick uruchamia pierwszy poprawnie dziaajcy program napisany w tym jzyku.

Rok 1956
n

IBM tworzy pierwszy dysk twardy - RAMAC 350. Jego pojemno to 5MB, natomiast cena - milion dolarw. W laboratoriach MIT ukoczony zostaje pierwszy komputer tranzystorowy. Jest to TX-O (Transistorized Experimental Computer). Komputery oparte na tranzystorach rozpoczynaj drug generacj.

Rok 1958
n

Wynalazcy z Fairchild Semiconductor i Texas Instruments (s to m.in. Jean Hoerni, Kurt Lehovec, Jack Kilby oraz Robert Noyce) niezalenie pracuj nad ukadem scalonym. W lutym 1959 r. Jack Kilby, z Texas Instruments, zgosi patent opisujcy, jak prosty obwd - zoony z dwch tranzystorw - zrobi na jednym kawaku germanu. Za swoje osignicie otrzyma w roku 2000 Nagrod Nobla.

Rok 1960
n

W listopadzie firma DEC prezentuje PDP-1, pierwszy dostpny w sprzeday minikomputer, z monitorem i klawiatur. Gwnym projektantem maszyny jest Benjamin Curley. Po raz pierwszy pojawiaj si napdy dyskw wymiennych.

Rok 1962
n

Studenci z MIT - Stephen (Slag) Russel, Martin (Shag) Graetz i Alan Kotok napisali pierwsz gr komputerow Spacewar. Jest ona uruchamiana na komputerze DEC PDP-1. Spacewar jest przeznaczony dla dwch graczy, przy czym jeden musi zniszczy drugiego. Gra jest oparta tylko i wycznie na trybie tekstowym. Ivan Sutherland tworzy pierwszy system graficzny - Sketchpad, ktry potrafi wywietla obrazy na ekranie, a nie tylko tekst, jak dotd.

Spacewar

Rok 1963
n

!"#$%&'()*+,-./0123456789:;<=>? @ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ[\ ]^_ `abcdefghijklmnopqrstuvwxyz{|}~

Narodowy Instytut Standardw w USA (ANSI) akceptuje standard ASCII w wersji siedmio-bitowej. Dziki niemu moliwa staje si bezproblemowa wymiana informacji pomidzy maszynami rnych producentw. Douglas Engelbert otrzymuje patent na wymylon przez siebie mysz. Rok pniej buduje pierwszy dziaajcy egzemplarz.

Rok 1964
n

Tom Kurtz i John Kemeny z uniwersytetu Dartmouth tworz jzyk BASIC (Beginner's All-purpose Symbolic Instruction Language). Ich celem byo napisanie prostego jzyka programowania, dziki ktremu studenci mogliby szybko nauczy si pracy z komputerami. Szef firmy Intel - Gordon Moore sugeruje, e ukady scalone bd podwajay swoj zoono co rok. Stwierdzenie to bdzie znane jako prawo Moore'a.

Rok 1965
n

Firma DEC przedstawia pierwszy prawdziwy minikomputer. Jest to model PDP-8. Maurice Wilkes buduje pierwszy chip pamici podrcznej - cache.

Rok 1967
n n

IBM tworzy pierwsz dyskietk. Jej rozmiar to 8 cali. Opracowany zostaje jzyk programowania LOGO. Zosta napisany z myl gwnie o dzieciach i pocztkujcych uytkownikach komputera. Jack Kilby, John Merryman oraz James Van Tassel z Texas Instruments tworz pierwszy kalkulator kieszonkowy. Wykonuje on cztery podstawowe dziaania: dodawanie, odejmowanie, mnoenie, dzielenie.

Rok 1967
n

Robert Noyce, Andy Grove i Gordon Moore zakadaj firm Intel (INTegrated ELectronics). Douglas Engelbart z Instytutu Bada w Stanford (Stanford Research Institute) demonstruje na konferencji Joint Computer Conference w San Francisco pierwszy system wykorzystujcy klawiatur, mysz oraz okienkowy interfejs uytkownika. Przyjty zostaje 6-cyfrowy format zapisu daty (RRMMDD). Decyzja ta bdzie przyczyn problemu roku 2000.

Rok 1969
n

Departament Obrony USA zleca utworzenie ARPANet. Celem przedsiwzicia jest budowa sieci komputerowej, ktra mogaby przetrwa atak nuklearny - w przypadku zniszczenia czci sieci, czno pomidzy pozostaymi elementami miaa zosta zachowana. Jest to pocztek tego, co znamy dzisiaj pod pojciem Internet. W roku 1969 do sieci przyczone byy tylko 4 komputery, aktualnie jest ich miliony i znajduj si one praktycznie w kadym zaktku wiata.

Rok 1969 c.d.

n

Intel zapowiada pami RAM o pojemnoci 1KB (kilobajt). Jest to wielko znacznie przewyszajca poprzednie ukady tego typu. Zaoona zostaje firma AMD (Advanced Micro Devices). Stanie si ona gwnym konkurentem Intela na rynku mikroprocesorw. Kenneth Thomson i Dennis Ritchie rozpoczynaj prac nad systemem UNIX. Jego pierwsza wersja, napisana w asemblerze, przeznaczona jest dla komputera PDP-7 firmy DEC. System UNIX stanie si jednym z najczciej uywanych systemw operacyjnych na wiecie.

Rok 1970
n

Pracownicy Intela wynajduj pami ROM (Read Only Memory - pami bez moliwoci zapisu). Technologia ta pozwala na przechowywanie informacji nawet po odczeniu komputera od rda prdu. Kenneth Thompson tworzy jzyk programowania B - przodka jzyka C.

Rok 1971
n

Niklaus Wirth tworzy jzyk programowania Pascal. Programy w nim napisane maj budow strukturaln podzielone s na funkcje i procedury. Dennis Ritchie z Bell Labs. tworzy, na podstawie jzyka B, jzyk programowania C. Ma on budow strukturaln, tak jak Pascal czy Modula, ale jednoczenie umoliwia pisanie na niskim poziomie. Jzyk C stanie si jednym z najczciej uywanych.

Rok 1972
n

24 sierpnia Intel wypuszcza mikroprocesor 8008. Jest to 8-bitowy ukad o czstotliwoci zegara 200 kHz. Moe wykona 300000 instrukcji na sekund i zaadresowa 16KB pamici. Procesor ten zawiera 3500 tranzystorw. Ray Tomlinson tworzy program do wysyania listw elektronicznych e-mail. To wanie on zadecydowa o uyciu znaku @ w adresie poczty elektronicznej.

Rok 1973
n

Robert Metcalfe z Xerox PARC tworzy specyfikacj budowy sieci lokalnych (LAN Local Area Network) - Ethernet. Do sieci ARPANet przyczone zostaj pierwsze orodki spoza USA. S to University College of London w Anglii oraz Royal Radar Establishment w Norwegii. Opracowany zostaje protok FTP sucy do transmisji plikw pomidzy komputerami.

Rok 1974
n

18 czerwca Intel przedstawia mikroprocesor 8080, ulepszon wersj modelu 8008. Jego cena to 360 dolarw. 8080 jest 5 razy szybszy od swojego poprzednika. Potrafi zaadresowa 64KB pamici. W grudniu utworzona zostaje firma Zilog. Jej zaoycielem jest Federico Faggin, jeden z czoowych pracownikw Intela. Zilog zamierza konkurowa z Intelem na rynku mikroprocesorw. Jednym z pierwszych produktw firmy jest udany ukad Z-80.

Rok 1975
Ed Roberts z MITS (Micro Instrumentation and Telemetry Systems) tworzy jeden z pierwszych komputerw osobistych (PC). Jest to Altair 8800. Urzdzenie zbudowane jest na bazie mikroprocesora Intel 8080 i dysponuje pamici 256 bajtw. Cena komputera to 395 dolarw, jednak naley zoy go samemu, a do dziaania potrzebuje dodatkowych czci wartych 2000 dolarw. Mimo to w pierwszym roku sprzedano 2000 sztuk komputerw Altair 8800.

Rok 1975 c.d.

n

Paul Allen i Bill Gates pisz wersj jzyka BASIC dla komputera Altair. Nastpnie zakadaj wasn firm. Jest to Micro-Soft. W przecigu zaledwie 20 lat systemy operacyjne Microsoftu bd zainstalowane na 90% komputerw klasy PC. Gordon Moore poprawia swoje przewidywania i okrela czas podwojenia skomplikowania ukadw scalonych na 18 miesicy (w 1964 sdzi, e trwa to rok). Nowa teza przyjmuje nazw prawa Moore'a.

Rok 1976
n

Steve Jobs i Steve Wozniak buduj komputer Apple I. Udaje im si sprzeda 200 sztuk w cenie 666,66 dolarw kada. Steve Jobs i Steve Wozniak zakadaj firm Apple Computer. Swoj przygod z budow komputerw zaczynali w garau Jobsa. Firma Apple stanie si jednym z najwikszych producentw komputerw na wiecie. Firma Seymoura Cray'a tworzy superkomputer Cray I. Jest to pierwsza komercyjna maszyna, ktra przekroczya granic 1 MIPS (milion instrukcji na sekund).

Rok 1978
n

Intel przedstawia swj pierwszy procesor 16bitowy. Jest to 8086, o czstotliwoci zegara 4,77 MHz. Zbudowany jest z 29000 tranzystorw w technologii 3 mikronw. Potrafi zaadresowa 1MB pamici. DEC wprowadza na rynek VAX 11/780, komputer 32-bitowy, ktry staje si platform dla wielu aplikacji naukowych i technicznych. Atari wprowadza na rynek swoje pierwsze komputery domowe. Charakteryzuj si one zaawansowanymi ukadami graficznymi i dwikowymi. Oba urzdzenia wyposaone s w mikroprocesor MOS 6502. Rni si iloci posiadanej pamici RAM - Atari 400 ma 16 KB, a Atari 800 48 KB.

Apple I

Rok 1979
n

W maju zaprezentowany zostaje pierwszy arkusz kalkulacyjny - VisiCalc. Jego twrcami s Don Bricklin oraz Bob Franston. W samym roku 1980 zostanie sprzedanych 900 tys. kopii programu.

Rok 1980
n

IBM rozpoczyna prace nad stworzeniem komputera osobistego. Jednak nie jest to zadanie priorytetowe. Zesp skada si z dwunastu ludzi, jego szefem jest Don Estridge. IBM zatrudnia ma firm z Seattle - Microsoft, ktra ma napisa system operacyjny dla nowego komputera. Microsoft wykupuje prawa do systemu DOS od firmy Seattle Computer Products za mniej ni 100 tys. dolarw i przerabia go na wasne potrzeby. System zostaje nazwany MS-DOS.

Rok 1981 c.d.

n

Adam Osborne tworzy pierwszy udany komputer przenony - Osborne 1. Way on "jedynie" 12kg. Zosta zbudowany na bazie mikroprocesora Z-80, posiada 64Kb(?) pamici RAM i korzysta z systemu operacyjnego CP/M. Cena urzdzenia jest stosunkowo niska - 1795 dolarw. Dodatkowo Osborne dodaje do swojego komputera du ilo wartociowego oprogramowania, m.in. WordStar, SuperCalc, BASIC. Niestety popenia bardzo duy marketingowy bd: zapowiada komputer Osborne 2, kiedy model pierwszy sprzedaje si znakomicie i jest na niego due zapotrzebowanie. Przez to sprzeda Osoborne 1 drastycznie spada i firma Osborne'a bankrutuje.

Rok 1981 c.d.

n

12 sierpnia IBM przedstawia swj pierwszy komputer osobisty - IBM 5150 PC. Zawiera on procesor Intel 8088, 64KB pamici RAM, 40 KB ROM oraz jedn stacj dyskietek 5,25 cala. Na komputerze zainstalowany jest system MS-DOS Microsoftu. Cena urzdzenia waha si od 3000 do 6000 dolarw. Dziki swojej polityce udostpniania innym firmom licencji na produkcj podobnych maszyn, IBM stworzy standard przemysowy. W cigu 4 lat przyniesie to firmie zyski w wysokoci 4,5 mld. dolarw.

Rok 1982
n

Commodore rozpoczyna sprzeda komputera Commodore 64. Wyposaono go w procesor 6510, 64KB RAM, 20KB ROM, Microsoft BASIC, doskona grafik i dwik. Pocztkowa cena urzdzenia to 600 dolarw, jednak potem obniono j do 200 dolarw. Commodore 64 zostanie sprzedany w iloci ok. 20 milionw sztuk.

Rok 1982 c.d.

Intel wprowadza mikroprocesor 80286 taktowany zegarem 6 MHz. Uywa on 16bitow szyn danych, zbudowany jest ze 134 tys. tranzystorw. ZX Spectrum, kolejny model firmy Sinclair Research, trafia do sprzeday. Dostpne s dwie wersje urzdzenia - z 16 i 48KB RAM.

Rok 1982 c.d.

n

Program o nazwie "Elk Cloner" is uznawany jest za pierwszy wirus komputerowy istniejcy na wolnoci tj. poza pojedynczym komputerem lub laboratorium, w ktrym zosta stworzony. Napisany przez Richa Skrenta, docza si do systemu operacyjnego Apple DOS 3.3 i rozpowszechnia za porednictwem dyskietek.

Rok 1983
n

IBM wypuszcza na rynek model IBM PC XT. Jest zbudowany na bazie mikroprocesora Intel 8088, posiada 128KB RAM, 40KB ROM, stacj dyskietek. Komputer odnosi sukces. Lotus Development przedstawia arkusz kalkulacyjny Lotus 1-2-3 przeznaczony dla komputera IBM PC. Zastpi on program VisiCalc, odnoszc ogromny sukces. Microsoft ogasza premier edytora tekstu Microsoft Word 1.0, ktry stanie si najpopularniejszym narzdziem tego typu. Jego cena to 375 dolarw, lub 475 w komplecie z mysz Microsoft Mouse.

Rok 1984
n

Wprowadzony zostaje system DNS (Domain Name System - system nazw domen), pozwalajcy na przydzielanie sieciom atwych do zapamitania nazw. Pierwsz zarejestrowan domen jest symbolics.com. Firmy Sony oraz Philips wprowadzaj dyski CD-ROM (Compact Disk ROM), ktre pozwalaj na przechowywanie znacznej, jak na owe czasy, iloci danych.

Rok 1985
n

20 listopada odbywa si premiera systemu operacyjnego Microsoft Windows 1.0, jest ona jednak spniona o ponad rok w stosunku do wczeniejszych zapowiedzi. Cena produktu to 100 dolarw. Hewlett-Packard wprowadza na rynek pierwsz drukark laserow dla komputerw PC - LaserJet, ktra stanie si jednym z najbardziej udanych produktw firmy. Intel przedstawia 32-bitowy mikroprocesor 80386, zgodny z modelem 80286. Ukad zbudowany jest z 275 tys. tranzystorw i taktowany jest zegarem 16 MHz.

Rok 1987
n

Microsoft prezentuje system Windows 2.0 oraz pakiet Microsoft Works, w skad ktrego wchodz edytor tekstu, arkusz kalkulacyjny oraz baza danych.

Rok 1988
n

Fiski student Jarkko Oikarinen tworzy IRC (Internet Relay Chat). Jest to system pozwalajcy wielu uczestnikom jednoczenie prowadzi dyskusje na ywo. 2 listopada w Internecie pojawia si pierwszy robak. Zaraa on ok. 6 tys. komputerw. Autorem jest Robert Morris Jr., ktry pragn zwrci uwag na bardzo mae bezpieczestwo sieci. Po tym wydarzeniu ARPA postanawia stworzy CERT (Computer Emergency Response Team), grup odpowiedzialn za utrzymywanie bezpieczestwa w sieci.

Rok 1989
n

W kwietniu odbywa si premiera nowego ukadu Intela - 80486. S to zintegrowane 386 i koprocesor 387, wzbogacone o 8 KB pamici cache (w sumie 32KB). Mikroprocesor taktowany jest zegarem 25 MHz. Chip zbudowano z ponad miliona tranzystorw. Tim Berners-Lee przedstawia projekt sieci WWW (World Wide Web) w Europejskim Orodku Bada Jdrowych CERN. WWW ma by sposobem prezentowania informacji naukowych, wykorzystujcym technologi hipertekstu.

Rok 1990
n

Oficjalne narodziny WWW. Tim Berners-Lee tworzy jzyk HTML (HyperText Markup Language). Sie WWW uywa stworzonego przez niego protokou HTTP i adresw URL. W maju odbywa si premiera systemu Microsoft Windows 3.0. Jest to system napisany zupenie od nowa, wyposaony w graficzny interfejs uytkownika (GUI), wzorowany na interfejsie komputera Macintosh. ARPANET oficjalnie koczy swoje dziaanie. Po udanym wprowadzeniu protokou TCP/IP, ktry pozwala rnym sieciom komputerowym na komunikowanie si midzy sob, ARPANET staje si zbdny.

Rok 1991
n

5 padziernika ukazuje si pierwsza oficjalna wersja systemu Linux. Jego autorem jest Linus Torvalds, mody student z Finlandii. Linux jest darmowym systemem operacyjnym, rozprowadzanym wraz z kodem rdowym. Cao oparta jest na specyfikacji POSIX. System stanie si jedn z najpopularniejszych alternatyw dla Windows. Opracowany zostaje format kompresji grafiki - JPEG (Joint Photographic Experts Group).

Rok 1992
n

W sklepach pojawia si nowy produkt Microsoftu - Windows 3.1 ktry stanie si najpopularniejszym systemem okienkowym a do ukazania si Windows 95. W cigu zaledwie dwch miesicy sprzedano milion kopii programu. Apple przegrywa z Microsoftem wytoczon przez siebie kilka lat wczeniej spraw. Apple twierdzi, e Microsoft ukrad ide graficznego interfejsu uytkownika. Gdyby spraw wygra, losy mogyby si potoczy ciekawie, by moe nie byoby teraz Windows...

Rok 1993
n

Marc Andreessen wraz z grup studentw z uniwersytetu w Illinois tworz pierwsz graficzn przegldark WWW - NCSA Mosaic. To m.in. dziki niej Internet stanie si tak popularnym medium. wiatu pokazany zostaje procesor Intel Pentium, wyprodukowany w technologii 0,8 mikrona. Taktowany jest zegarem 60 MHz, lub 66 MHz. Ukad zawiera ok. 3,1 miliona tranzystorw. Microsoft wydaje system Windows NT. W przeciwiestwie do Windows 3.1 nie opiera si na starym DOS-ie, zatem kupno dodatkowego oprogramowania nie jest konieczne.

Rok 1994
n

W kwietniu Marc Andreessen i Jim Clark zakadaj firm Mosaic Communications, ktra niedugo potem zmieni nazw na Netscape Communications. Ich pierwszym produktem jest przegldarka Netscape Navigator. Studenci uniwersytetu Stanford - Jerry Yang i David Filo - tworz baz stron internetowych. W ten sposb powstaje jeden z najwikszych katalogw - Yahoo!

Rok 1995
n

24 sierpnia odbywa si premiera systemu Windows 95 (nazwa kodowa Chicago). Staje si on wielkim przebojem i w cigu zaledwie 4 dni sprzedanych zostaje 4 miliony kopii. Nad systemem pracowao 300 programistw, wynikiem czego jest kod zoony z 10 milionw linii. Aby sprosta wymaganiom klienta, Microsoft udostpni pomoc techniczn, zoon z 1600-osobowej zaogi. Sun Microsystems przedstawia obiektowy jzyk programowania Java, ktry z zaoenia ma by niezaleny od platformy uruchomieniowej.

Rok 1996
n

Na rynku pojawiaj si nowe produkty Microsoftu: systemy Windows NT 4.0 i Windows CE, przeznaczony dla komputerw kieszonkowych oraz przegldarka internetowa Internet Explorer 3.0, majca konkurowa z produktem Netscape'a.

Rok 1997
n

IBM buduje komputer Deep Blue, ktremu udaje si dwa razy pokona szachowego mistrza wiata Garry Kasparova. Mimo, e maszyna miaa mao wsplnego ze sztuczn inteligencj, udowodnia e komputery s w stanie pomaga ludziom w rozwizywaniu bardzo skomplikowanych problemw.

Rok 1998
n

6 maja odbywa si premiera komputera iMac firmy Apple. Jest on przeznaczony gwnie dla pocztkujcych i zoptymalizowany szczeglnie do pracy w Internecie. Nie jest to maszyna bardziej zaawansowana od innych, ale wyrnia j cakiem nowa stylizacja: kolorowe, pprzezroczyste obudowy. Komputer skada si z procesora PowerPC G3 233 MHz, 32MB RAM, 15-calowego monitora. Microsoft wydaje system operacyjny Windows 98. Nie wprowadza on wielu innowacji w stosunku do wersji z 95 roku. Jest jednak zintegrowany z przegldark internetow Internet Explorer. Bdzie to wany atut przeciwko potentatowi w sprawie antymonopolowej.

Rok 1999
n

Intel wprowadza procesor Pentium III. Kady ukad zawiera unikalny numer identyfikacyjny, ktry mona sprawdzi za porednictwem Internetu. Wzbudza to wiele kontrowersji i powszechnie uwaane jest za powany cios w prywatno nabywcw. AMD w odpowiedzi na Pentium III wydaje ukad Athlon, ktry w wikszoci testw wypada lepiej ni jego konkurent. Dziki temu nastpuje znaczny spadek cen procesorw.

Rok 2000
n

14 lutego odbywa si odkadana premiera systemu Microsoft Windows 2000. W lutym AMD przedstawia nowy procesor Athlon taktowany zegarem 1,1 GHz. W odpowiedzi na to Intel jeszcze w tym samym miesicu prezentuje ukad 1,5 GHz. Wycig trwa... 15 lipca Microsoft prezentuje nowy jzyk programowania - C# (C sharp).

Rok 2001

25 padziernika oficjalna premiera systemu operacyjnego Microsoft Windows XP o nazwie kodowej Whistler. Pozostaje do dzisiaj aktualn klienck wersj systemu.

Rok 2003
n

Microsoft Windows 2003 Server

Rok 2004
n

Premiera Mozilla Firefox w wersji 1.0

Podstawowe elementy komputera

n

Kady komputer, zgodnie z definicj Johna von Neumanna, skada si z trzech podstawowych elementw:

procesora - czyli ukadu, ktry faktycznie wykonuje wszystkie konieczne obliczenia pamici operacyjnej - czyli ukadu, ktry przechowuje program oraz biece wyniki oblicze procesora i stale, na bieco wymienia dane z procesorem urzdze wejcia/wyjcia - ktre su komunikacji komputera z otoczeniem