Jasne wiato Nauk Buddy Korzystne Dla Wszystkich Istot

Uprawianie Bodhiczitty oraz Branie i Wysyanie

Lama Taszi Namgjal Rinpocze

Szenpen Osel Tom 5 Numer 1 Maj 2001 .

... W wydaniu tym zawarte s rwnie nauki na temat tworzenia uczucia, wspczucia oraz bodhiczitty,
altruistycznej intencji osignicia owiecenia oparte w duym stopniu na naukach Jego witobliwoci Tenzin Gjatso, Czternastego Dalai Lamy na temat pracy Trzy Gwne Aspekty cieki do Najwyszego Owiecenia, napisanej przez De Tsong Kapa, dane w Los Angeles w roku 1984.* ---- Lama Taszi Namgjal

Gwna cz poniszego tekstu oparta jest o nauki Jego wiatobliwoci Tendzin Gjatso, Czternastego Dalai Lamy, dane w wityni Masoskiej na Wilshire Boulevard w Los Angeles w roku 1984.

Gdy rozejrzymy si wok siebie i spojrzymy na wielki bl i niepokj ycia przeywanego bez
prawdziwego zrozumienia; gdy gboko si zastanowimy nad lkami, ktre wszystkie istoty nosz ukryte w gbi swego serca - ktrych czsto nie chc ujawni nawet przed sob, bo obawiaj si, e jeli to zrobi, podkopie to zaufanie lub faszyw brawur, ktra umoliwia im przeciskanie sie przez ycie na lepo, jedyny sposb jaki znaj - a zwaszcza gdy pomylimy nad niebezpiecznymi i bolesnymi stronami wiata, ktry w jednej chwili jest spokojny, a w nastpnej peen przemocy, blu i alu, peen istnie poszarpanych i porozrywanych przez siy poza nasz kontrol; gdy zastanowimy si nad krwi na ulicach i porozbijanymi gowami, lub gdy uczynimy refleksj nad wci zmiennym obrazem mioci i romansu gdy wolno degeneruje si on w zniszczone marzenia, gniew, zmagania i nienawi; gdy pomylimy nad samotnymi, biednymi, starzejcymi si, bdcymi w zimnie oraz zdewastowan i umierajc mas czujcego istnienia, pamitajc, e adna istota w niewiedzy nie umknie tego cigego terroru oraz, e jeli to co wszyscy mdrcy i przywdcy religijni wszystkich czasw mwili, e prawd jest, e nawet gorsze czasy nadejd, wiaty, w ktrych nasze karty kredytowe strac wano, gdy brak bdzie przyjaznego gosu, ktry mona przywoa i rodzinnego domu, do ktrego mona przyj - gdy uczciwie pomylimy nad tym wszystkim i przestaniemy ignorowa i odpycha te myli oraz gdy zastosujemy te myli do siebie i do naszej szczeglnej sytuacji, dadz nam one wzbudzenie wielkiego wyrzeczenia prnoci zdezorientowanego istnienia i towarzyszcej chci zakoczenia wycznej pogoni za niepewnymi bbelkami szczcia i przyjemnoci w wiecie zewntrznym i zwrcimy swj wzrok do wntrza by znale i wyrwa korze nieszczcia i cierpienia oraz znale pewne rdo spokoju i szczcia. Gdy uwanie o tym pomylimy z szacunkiem dla siebie, daje to wzbudzenie ogromnej odrazy i wyrzeczenia, lecz gdy pomylimy o wszystkich tego aspektach w odniesieniu do innych - uwiadamiajc sobie jak lepe i w beznadziejnej sytuacji s czujce istoty wobec taki wielkiego cierpienia - i zakoczymy ignorowanie i odpychanie takich myli, wtedy prowadzi nas to albo do dalszej niewiedzy i znieczulicy albo do wielkiego wspczucia. Dalsze ignorowanie i znieczulica prowadzi tylko do zmniejszonej inteligencji, ycia, ktre jest nieporadne i niezdarne, a w kocu do wielkiego nieszczcia. Dlatego, niema w nim dla nikogo adnego dobra czy zasugi. Z drugiej strony, jest wielkie dobro i ogromna zasuga w wielkim wspczuciu dla czujcych istot. Wspczucie oparte na uczuciu do czujcych istot oraz blu widzenia ich cierpienia wiedzie do 2

stworzenia aspiracji wyzwolenia ich z cierpienia, ktre z kolei prowadzi do intencji zrobienia czegokolwiek, co konieczne by to wykona, nawet, jeli znaczy to zupen zmian celu caego swego ycia, by sta si pomocnym w jednym projekcie osignicia mdroci i umiejtnych rodkw koniecznych dla dania pomocy czujcym istotom w osigniciu ich wasnego wyzwolenia. To stworzenie altruistycznej intencji osignicia owiecenia wiedzie do rodzaju dziaania, ktre oparte jest na wspczuciu, suc tym, ktrzy cierpi, i dlatego do tymczasowej poprawy ich warunkw, a kocowo, do ich wyzwolenia. Prowadzi to do zmniejszonego ignorowania oraz odwracania si i zawania swego umysu, co z kolei wiedzie do bardziej ekspansywnej i mniej zaciemnionej wiadomoci i std do wikszej wraliwoci i inteligencji. Tak wic, stworzenie altruistycznej intencji osignicia owiecenia i stanu buddy - stworzenie bodhiczitty - jest tym co Dalai Lama nazywa swym inteligentnym interesem, w ktrym jest ogromna korzy dla kadego. Faktycznie, stworzenie altruistycznej intencji stania si owieconym i wytrwao w treningu, ktry umoliwia zrobienie tego, s ca ciek do stanu buddy. Awersja, ktr rozwijamy w stosunku do cyklicznego istnienia, cechy odrazy i wyrzeczenia, ktre uprawiamy, schronienie w trzech klejnotach i trzech rdach oraz dyscypliny moralnego postpowania, medytacji i studiowania, ktre akceptujemy i podejmujemy, s podstaw do stworzenia tej altruistycznej intencji i treningu w niej. A wszystkie etapy cieki i poziomy na drodze do owiecenia i rozwoju mahamudry i dzogczen s niczym wicej ni realizacj tej intencji i treningu.

Stworzenie altruistycznej intencji stania si owieconym i wytrwao w treningu, ktry umoliwia zrobienie tego, s ca ciek do stanu buddy
Czasem, zwaszcza gdy napotykamy na trudne miejsca na naszej ciece, moemy odkry, e nasz niewypowiedzian intencj jest po prostu ucieczka od nieszcz cyklicznego istnienia, lub w jakiej szczeglnej sytuacji, od zwizanego z ni nieszczcia. W tych momentach, kontynuujc praktyk dyscyplin, ktre wiod do indywidualnego wyzwolenia, jest nadzwyczaj wane by wci tworzy t owiecon intencj i nie porzuci czujcych istot, nie podda si czy zrezygnowa z intencji pomocy wszystkim czujcym istotom w ich drodze do wyzwolenia. Poniewa, jak napisa wielki Tsong Khapa: "Jeli myl zdecydowanego opuszczenia cyklicznego istnienia nie jest poczona ze stworzeniem penej aspiracji do najwyszego owiecenia, nie stanie si przyczyn cudownej bogoci niemoliwego do przekroczenia owiecenia. Zatem, inteligentni powinni tworzy najwysz altruistyczn intencj stania si owieconym."

Czym zatem jest altruistyczny umys owiecenia lub bodhiczitta? Faktycznie skada si on z dwu
aspektw. Aspiracja doprowadzenia do dobra innych jest istotn przyczyn rozwoju bodhiczitty. Rozpoznanie, e moemy doprowadzi do trwaego dobra innych tylko przez usunicie wpierw caej swej niewiedzy przez osignicie stanu buddy - i aspiracja dokonania tego - jest drugim aspektem. Zatem gwna postawa mentalna czy wiadomo, ktra ma jako przyczyn aspiracj wywarcia wpywu na dobro innych, towarzyszona przez yczenie swego wasnego owiecenia, jest altruistycznym umysem owiecenia. 3

Lecz, czy moemy w ogle powiedzie, e osigniemy owiecenie? Tym, co nie pozwala na osignicie owiecenia s zasony, klesze lub sprawiajce problemy emocje, ktre s rodzajem zewntrznej zasony, oraz poznawcze zaciemnienia umysu, czasem nazywane zaciemnieniami wszechwiedzy, ktre zasadniczo skadaj si z niewiedzy, ktra poczta jest z wrodzonego istnienia i z dualistycznego lgnicia, ktre wypywa z poczcia niewiedzy. W naturze rzeczy, jeli masz dwie przeciwnoci - na przykad ciepo i zimno - jeli zwikszysz jedno, drugie ulegnie zmniejszeniu. To samo jest prawd dla naszych umysw. Zaciemniona i bdca w niewiedzy wiadomo, ktra poczta jest z wrodzonego istnienia oraz wiadomo mdroci s przeciwnociami. Poniewa wiadomo mdroci realizujca pustk ma przekonywujc podstaw, w miar zwikszania swego zrozumienia pustki wrodzonego istnienia zmniejszaj si zaciemnione czynniki niewiedzy naszej wasnej wiadomoci. Poniewa ta mdro realizacji pustki moe by zwikszana w nieskoczono, w kocu przezwyciajc zupenie niewiedz, ustanowione jest, e owiecenie moliwe jest do osignicia. Przez wzicie tej logiki do serca i dziaanie na ni rozwijamy umys aspirujcy w kierunku owiecenia buddy. Gwnym aspektem tej aspiracji jest trening w rozwijaniu postawy umysu, ktra szuka lub aspiruje do doprowadzenia do dobra innych. Tsong Khapa pisze: (Wszystkie zwyke istoty) unoszone s przez kontinuum czterech potnych prdw, Skrpowane wizami dziaa, ktrym trudno si przeciwstawi, Weszy w elazn klatk pojmowania jani (wrodzonego istnienia), Zupenie otoczone chmur cikiej ciemnoci niewiedzy, Bezgranicznie wrodzone w cykliczne istnienie, i w ich narodzinach S nieustannie torturowane przez trzy cierpienia. Mylc zatem o matkach, ktre doszy do takiego stanu, Stwrz najwysz altruistyczn intencj dojcia do owiecenia. Kada czujca istota - kada istota z umysem - niezalenie jak maa, wczajc w to insekty i nawet mikroskopijne ycie zwierzce, chce szczcia i chce unikn cierpienia. Jednak nieograniczona ilo czujcych istot jest zwizana z cierpieniami samsary z powodu dziaa, ktre s motywowane przez problemy emocjonalne, ktre z kolei oparte s na dualistycznej percepcji i dualistycznym lgniciu. Dlatego istoty niesione s przez cztery potne prdy narodzin, starzenia si, choroby i mierci, ktre spowodowane s przez ciasne wizy dziaa (karmy). Do dobrych i zych dziaa dochodzi przez pojmowanie siebie jako posiadajcego wrodzone istnienie - faszywy pogld, ktry przyjmuje to co jest przejciowe, za trwae "ja." Do tego mylnego pojmowania natury siebie dochodzi poprzez cik ciemno niewiedzy, ktra zawiera pojmowanie, e inne zjawiska, nasze zoenia fizyczne i umysowe, istniej w sposb wrodzony. To przez ten proces przyczynowy istoty rodz si bezgranicznie w cyklicznym istnieniu i cierpi. Mylenie o tym procesie przyczynowym w odniesieniu do siebie tworzy wyrzeczenie, yczenie wydostania si z cyklicznego istnienia; mylenie o nim w odniesieniu do innych tworzy wspczucie dla innych.

Poniewa mdro realizacji pustki moe by zwikszana w nieskoczono, w kocu przezwyciajc zupenie niewiedz, ustanowione jest, e owiecenie moliwe jest do osignicia
Gdy bodhiczitta - altruistyczna intencja stania si owieconym - uprawiana jest w medytacji, zwykle wykonana jest w dwch strumieniach nauk; kwintesencjalnych instrukcjach siedmiokrotnej przyczyny i skutku oraz instrukcji na temat rwnowanoci i zamiany siebie z innymi. Gdy te dwa 4

strumienie s poczone, medytacja ma szczegln si. Pierwszym krokiem w tej poczonej praktyce jest rozwinicie bezstronnoci. Wyobra sobie przed sob trzy rne czujce istoty - przyjaciela, wroga i osob neutraln - i nastpnie wiadomie stwrz zwyke myli pragnienia, nienawici i poczucia niedbaoci w stosunku do nich. Nastpnie pomyl o tym dlaczego pragniesz przyjaciela, dlaczego nienawidzisz wroga i dlaczego nie dbasz o osob neutraln. Po pewnym czasie stanie si dla ciebie jasne, e utrzymujesz te trzy postawy, poniewa przyjaciel ci pomaga, a nieprzyjaciel ci szkodzi. Lecz gdy pomylisz uwaniej, zobaczysz, e przyjaciel we wczeniejszej czci swego ycia moe atwo w pniejszym czasie sta si nieprzyjacielem, i vice versa. Co wicej, w nie majcym pocztku kontinuum okresw ycia, niema pewnoci, e te szczeglne istoty nie byy albo po prostu przyjacimi, albo po prostu wrogami. Zatem jasno zobaczysz, e twj przyjaciel by lub, e moe si sta twoim wrogiem i e twj wrg by lub moe si sta twoim przyjacielem oraz e osoba neutralna moga te by lub moe sta si zarwno przyjacielem jak i wrogiem. Mylc w ten sposb, dochodzimy do widzenia, e niema powodu by si zbytnio ekscytowa w ten sposb czy inny w stosunku do tych osb i w ten sposb dochodzi si do bezstronnoci. Nastpnym krokiem jest rozpoznanie wszystkich istot, indywidualnie, jako najlepszych przyjaci. Tradycyjnie, jest to nauczane w ten sposb, e powiniene rozpozna wszystkie istoty jako bdce twymi matkami w poprzednich okresach ycia i jako bdce bardzo blisko z tob poczone. Mwi si, e s cztery sposoby narodzin: narodziny z ona, narodziny z jaja, narodziny z ciepa i wilgoci oraz natychmiastowe narodziny, w przypadku kogo kto rodzi si w czystym krlestwie. Konieczne jest posiadanie matki by by urodzonym z ona lub z jaja i poniewa nasze narodziny nastpoway cyklicznie i bez pocztku i dlatego powtarzane nieskoczon ilo razy, konieczne jest posiadanie nieskoczonej iloci matek. Mylc w ten sposb, zastanw si nad trzema istotami, ktre wizualizujesz przed sob, uwiadamiajc sobie lub mylc, e zarwno wrg jak i neutralna istota dziaali dlatego poprzez wiele okresw ycia jako twoja matka oraz/lub jako twj najlepszy przyjaciel oraz e byli oni nadzwyczaj ci bliscy. Jeli nie jest to absolutnie pewne logicznie, jest to co najmniej prawdopodobne, e w przebiegu okresw ycia byli oni w tak bliskich i przyjaznych relacjach z tob.

Tradycyjnie, jest to nauczane w ten sposb, e powiniene rozpozna wszystkie istoty jako bdce twymi matkami w poprzednich okresach ycia
Trzecim krokiem jest rozwinicie wiadomoci mentalnej ich yczliwoci - yczliwoci przyjaciela, yczliwoci wroga, yczliwoci osoby neutralnej - gdy byli oni twymi matkami. By to zrobi, wyobra sobie przed sob swoj matk w tym yciu i pomyl o tym jak z wielk troskliwoci i yczliwoci dbaa o ciebie i opiekowaa si tob gdy bye maym dzieckiem; jak rodzia ci z blem swego ciaa, cierpiaa skurcze porodowe, pielgnowaa ci, mya, ubieraa, uczya ci chodzi i mwi, wprowadzia ci w wiat i uczya i kochaa ci na tyle niemoliwych do wyobraenia sposobw, cenia ci tak bardzo czy moe bardziej ni swe wasne ycie, bdc gotowa da swe ycie dla ciebie gdyby byo to konieczne. Nastpnie rozszerz zrozumienie tej yczliwoci na kad inn czujc istot. Czwartym krokiem jest rozwinicie tej szczeglnej wiadomoci mentalnej yczliwoci. Czynimy to by uwiadomi sobie, e czujce istoty zawsze byy dla nas yczliwe i s dla nas yczliwe nie tylko wtedy gdy s naszymi przyjacimi, lecz, e niezalenie od tego czy s naszymi przyjacimi byy one bezporednio lub niebezporednio nadzwyczaj yczliwe. Na przykad w naszym zwykym yciu, niezalenie czego uywamy dla podtrzymania swego ycia - poywienia, ubra, schronienia i tak dalej, lekarstw, moliwoci ksztacenia, ochrony itd. - wszystkie one przychodz do nas za porednictwem yczliwoci innych czujcych istot. Gdy rozwaymy ogromn ilo inteligencji i dbaoci, ktra wesza w wyrb wszystkich rzeczy, ktrych uywamy i pomidzy ktrymi yjemy, do najdrobniejszych szczegw - inteligencji, ktra stworzya zmywarki, krany, arwki, we ogrodowe, lodwki, windy, 5

komputery, samoloty, drogi i tak dalej - gdy rozwaymy t ca inteligencj i dbao, widzimy, e nieskoczona ilo ludzi bya niebezporednio dla nas yczliwa. Aby osign szczcie, wyzwolenie i stan buddy dla siebie i dla innych, wana jest akumulacja zasugi, co nastpuje w relacji z innymi czujcymi istotami. Jest zatem tak, e to w zalenoci od innych czujcych istot zbieramy wielk zasug i bez innych czujcych istot nie byoby to moliwe. Na przykad, odnonie hojnoci, podarunki musz by dawane komu innemu. Etyka powstrzymywania si od krzywdzenia innych musi by zachowywana w relacji z innymi czujcymi istotami. Ten trening, w ktry jestemy teraz zaangaowani, jednopunktowe tworzenie i wzmacnianie altruistycznej postawy musi by wykonany w relacji do innych czujcych istot i jest od nich zaleny. Oraz oczywicie, inne czujce istoty s potrzebne dla praktyki cierpliwoci. W odniesieniu do tego, oczywicie, wrogowie daj nam wspania przysug. Jest to piknie wyjanione w Przewodniku do Sposobu ycia Bodhisatwy Szantidewy. Co wicej, do wielkiego wysiku bodhisatww dochodzi w konsekwencji znajomoci przez nich bezgranicznych typw cierpie niezliczonych czujcych istot. To na bazie innych czujcych istot mog oni rozwin ich wielki wysiek.

To w zalenoci od innych czujcych istot zbieramy wielk zasug i bez innych czujcych istot nie byoby to moliwe
Podobnie, skoncentrowana medytacja i mdro bodhisatww zaley od ich zainteresowania innymi. Fakt, e ich koncentracja medytacyjna i ich mdro staj si tak potne jest z spowodowany przez ich byt poczony z si jednoupunktowionego altruizmu dla innych istot. Mwi si, e wielcy jogini, arhatowie, mniejszego pojazdu - hinajany - rozwinli nadzwyczajna stabilizacj medytacyjn, ktra jest zjednoczeniem spokojnego przebywania z najwyszym wgldem szamaty i wipaszjany. Jednak, przez to zjednoczenie mog osign wyzwolenie z cyklicznego istnienia tylko dla siebie. Dlaczego tak jest? Poniewa ich wiadomo mdroci nie jest wzmocniona czynnikiem altruizmu, jednoupunktowionego oddania dla dobra innych. Poniewa motywacja praktykujcych hinajan ograniczona jest do wyzwolenia siebie, nie bierze ona pod uwag caoci istnienia i dlatego nie jest dla nich moliwe rozwinicie wszechwiedzy w odniesieniu do wszystkich zjawisk. Zatem, inne czujce istoty s nadzwyczaj yczliwe i nadzwyczaj wartociowe w rozwoju samadhi i mdroci. Zatem, bez innych czujcych istot jako obiektw naszej obserwacji i dziaalnoci, byoby niemoliwe angaowanie si w te potne formy moralnoci. Lecz wtedy kto mgby si sprzeciwi mwic, e te inne istoty niekoniecznie maja motywacj by nam pomaga oraz e dlatego niema powodu rozwijania poczucia ich yczliwoci. Gdyby jednak tak byo, wtedy, poniewa dharma - dharma realizacji, ktra jest zaprzestaniem cierpienia i dharma pism witych, ktra okrela poprawne cieki do owiecenia - nie miaaby motywacji by nam pomaga, byoby wtedy niewaciwym cieszenie si dharm, cenienie jej i czynienie dla niej ofiar. Dlatego, nie robi rnicy czy osoba lub czujca istota ma motywacj by nam pomaga. Jeli ona nam pomaga, wtedy ta istota lub rzecz powinna by ceniona jako yczliwa i powinnimy mie wiadomo tej yczliwoci. Szantidewa wyraa nastpny sprzeciw, e cho mogoby tak by, e wci powinnimy si cieszy istotami lub przedmiotami bez motywacji dania nam pomocy jako bardzo dla nas yczliwymi, wrg z pewnoci ma motywacj szkodzenia. Wic jak moemy myle o yczliwoci wrogw? Szantidewa odpowiada, e jest tak, poniewa osoba ma intencj szkodzenia nam, otrzymuje ona nazw "wroga," lecz dokadnie mwic z powodu tej szkodliwej intencji i dziaa, ktre z niej wynikaj mamy co z czym moemy uprawia cierpliwo. Tak wic wrg jest bardzo nam pomocny i bardzo dobrze nam suy. Gdybymy nie mieli wrogw w naturalnym przebiegu naszego ycia, musielibymy wynaj jakich nieprzyjaci by nauczy si cierpliwoci. Dlatego powinnimy myle o wrogu jako o bardzo dla 6

nas yczliwym. W taki sposb rozwijamy szczegln wiadomo yczliwoci. Jeli czujce istoty s dla nas yczliwe nawet gdy s naszymi nieprzyjacimi, czy musimy mwi o tym, e s dla nas pomocni gdy s nam yczliwi? Jeli nawet wrogowie s dla nas yczliwi gdy nam szkodz, czy trzeba mwi, e przyjaciele s dla nas yczliwi gdy nam pomagaj? Teraz, jest zawsze lepszym sposobem postpowania odpacenie za yczliwo otrzyman od innych - danie czego w zamian za ich yczliwo. Zatem pitym krokiem jest rozwinicie intencji odpacenia za yczliwo wszystkich czujcych istot.

Gdybymy nie mieli wrogw w naturalnym przebiegu naszego ycia, musielibymy wynaj jakich nieprzyjaci by nauczy si cierpliwoci
Nastpnym krokiem jest stworzenie rwnoci siebie z innymi. To stworzenie rwnoci jest realizacj, e inni s tacy sami jak my sami w chci dowiadczania szczcia i tym, e nie chc cierpienia. W tym kontekcie, e zarwno my sami jak i inni chcemy szczcia i nie chcemy cierpienia, jaka jest midzy nami rnica? My jako jednostka jestemy tylko jednym, podczas gdy jest nieskoczona ilo innych. Zatem dla kadego kto posiada prawdziw inteligencj, wiksza ilo czujcych istot jest waniejsza od mniejszej iloci. Zatem, byoby zupenie nieodpowiednie by jeden uywa innych dla swych wasnych celw, podczas gdy byoby cakowicie i w peni odpowiednie i jak najbardziej poprawne uycie siebie dla dobra innych. Mylc w ten sposb zaczynamy cieszy si innymi. Nastpnym po tym krokiem jest pomylenie o niekorzystnych stronach cieszenia si sob. Stan zniszczenia w jakim obecnie jestemy spowodowany jest faktem, e nasza koncepcja wrodzonego istnienia i cieszenie si sob dziaaj razem, jedna z nich wpywa na drug i j wzmacnia. To one rujnuj nas i niszcz nasze ycie. Niema nikogo, kto nie uwaa siebie za wanego. Jest to naturalne w samsarze, lecz musimy rozway i zastanowi si nad stanem do ktrego tego rodzaju cieszenie si sob, egoizm i poczucie wanoci siebie nas doprowadzi. Jaki baagan stworzy. Jeli od nie majcego pocztku cyklicznego istnienia a do teraz angaowalimy si w cieszenie si sob i doprowadzio nas to do takiego baaganu, czy kontynuacja tego cieszenia si sob nie jest straszn pomyk? Czy nie byoby lepiej zrobi co innego? Zwaszcza gdy wiemy, e jeli cieszymy si innymi uzyskamy nieskoczenie du zasug, przez moc ktrej moemy uzyska zdolno do wielkiego wysiku dla dobra innych, co zawsze niebezporednio wynika dla naszego dobra?

Nazwa "zamiana siebie z innymi"... nadana jest procesowi zamiany swej postawy cieszenia si sob, na postaw cieszenia si innymi i postawy zaniedbywania innych, na postaw zaniedbywania siebie
Szantidewa napisa, e Gautama Budda i my sami bylimy tacy sami w przeszoci w tym, e bylimy zwykymi czujcymi istotami. Jeli spojrzymy na przyczyny dlaczego jestemy w obecnym stanie, schwytani w baaganie w jakim jestemy - mentalnie, emocjonalnie, politycznie, socjalnie, ekonomicznie, rodowiskowo - podczas gdy Gautama Budda pozby si wszystkich wad i sta si szczegln istot obdarzon we wszystkie dobre cechy, powodem jaki znajdziemy jest, e Gautama Budda w pewnym punkcie porzuci cieszenie si sob i zacz cieszy si innymi i przez to doszed do tak wysokiego i rozwinitego stanu, podczas gdy my wci robimy to co przeciwne. Nie dbamy o dobro 7

innych, zasadniczo szukajc tylko swego, popychajc siebie przez to w dalsz wdrwk w cyklicznym istnieniu. Gdy zastanowimy si w ten sposb nad niekorzystnymi stronami cieszenia si sob i zaletami cieszenia si innymi, postpujemy do nastpnego kroku faktycznej myli zamiany siebie z innymi. Nazwa "zamiana siebie z innymi" lub "zamiany siebie z innymi" nadana jest procesowi zamiany swej postawy cieszenia si sob na postaw cieszenia si innymi i postawy zaniedbywania innych na postaw zaniedbywania siebie. Zaczynamy wic trenowa siebie w robieniu tego. Jest to zwane zamian siebie z innymi. Nastpnym i dziesitym krokiem jest wzicie cierpienia innych w siebie, kadc nacisk na wspczucie. Gdy wielokrotnie pomylimy o cierpieniach innych czujcych istot, o wszystkich, ktrych teraz uwaamy za nadzwyczaj nam drogich, w naturalny sposb rozwijamy yczenie ulenia w ich cierpieniu i przyczynach ich cierpienia. Pomocnym w tym punkcie jest wyobraenie sobie wszystkich tych cierpie i przyczyn cierpienia innych czujcych istot i wcignicie ich w siebie w formie czarnego wiata, trucizny, rnego rodzaju broni lub istot, ktrych szczeglnie si boimy. Wcigamy je w siebie i w nieustraszony sposb absorbujemy je w d w sam podstaw swego ycia. Nastpnym krokiem jest pomylenie o tych czujcych istotach, ktre chc szczcia, lecz s go pozbawione i przez wzruszenie spowodowane t sytuacj, rozwinicie postawy dania innym czujcym istotom caego swego szczcia i przyczyn szczcia w formie szczcia na poziomie fizycznym, posiadanych zasobw i i rde moralnoci, ktre przynios szczcie. Wyobraamy sobie, e dajemy innym czujcym istotom swe wasne dobre ciao, zasoby, potencja do dobrobytu, dobre zdrowie i dugie ycie oraz wszystkie rda moralnoci. To dawanie szczcia moe by wykonane w formie wyobraonego wiata pyncego od siebie, lub jak sugeruje Szantidewa, w formie wyobraenia czegokolwiek, czego oni chc jako wychodzcego od nas i przechodzcego do nich. Jeli ta osoba chce lamp, jest to lampa; jeli potrzebuje ona ubra, s to ubrania i tak dalej z poywieniem, schronieniem, czymkolwiek. Gdy zapoznamy si lepiej z t wizualizacj i po praktykowaniu jej przez pewien czas, moemy skoordynowa wizualizacj z oddechem. Gdy wdychamy, wyobraamy sobie, e wdychamy cierpienie innych i przyczyny ich cierpienia, a gdy wydychamy, wyobraamy sobie, e wydychamy swe wasne szczcie i przyczyny szczcia. W procesie tych wizualizacji, mylimy, e daje to ulg w cierpieniach wszystkich czujcych istot i e zostaj one w ten sposb wzbogacone i ustanowione w stanie szczcia i wyzwolenia i robimy to z wielk radoci.

Czujce istoty w kocu wymkn si z cyklicznego istnienia poprzez swj wasny wysiek przez bycie nauczanym prawdy. Zatem musimy przygotowa si do nauczania innych
Teraz, w tym miejscu, ta medytacja jest po prostu wyobraeniem. Jeli zastanawiamy si czy jest to faktycznie moliwe by w ten sposb doprowadzi do dobrobytu innych , powinnimy wiedzie, e to co teraz robimy jest po prostu wyobraeniem. Lecz zgodnie z Dalai Lam, w punkcie faktycznego rozwoju bodhiczitty moliwe jest faktyczne doprowadzenie do dobrobytu innych. W tym punkcie tworzymy szczeglne postanowienie wzicia na siebie, i tylko na siebie, ciaru doprowadzenia do dobrobytu innych i dania ulgi w ich cierpieniach. Rozwijamy tu fantastyczn, siln i niezwyk altruistyczn postaw, ktr jest ch wzicia na siebie ciaru uwolnienia wszystkich czujcych istot z cierpienia i poczenia wszystkich czujcych istot szczciem. Bierzemy to zadanie wycznie na siebie tak, e gdyby nie byo innego bodhisatwy w caym systemie istnienia wiata, wci bylibymy zdecydowani by samotnie doprowadzi do wyzwolenia wszystkich czujcych istot. Rozwijanie tej obszernej i nadzwyczajnej altruistycznej postawy, z wielk si tworzy intencj 8

stania si owieconym dla dobra wszystkich innych istot, co jest tworzeniem altruistycznego umysu, faktycznym tworzeniem bodhiczitty. Robimy to, poniewa, jak powiedzia Budda Siakjamuni "Buddowie nie oczyszczaj zych czynw czujcych istot poprzez dotknicie ich swymi rkami oraz buddowie nie przekazuj swej realizacji innym. Czujce istoty s wyzwalane przez nauki." Czujce istoty w kocu wymkn si z cyklicznego istnienia poprzez swj wasny wysiek przez bycie nauczanym prawdy. Zatem musimy si przygotowa do nauczania innych. Lecz jeli znaczenie, doktryny i umiejtne rodki znacz, e potrzebujemy zrozumie by uczy innych s dla nas niejasne, nie jest moliwe bymy nauczali innych. Co wicej, to czego mamy uczy innych musi by czym co im pomoe i by dla nich pomocnym osobicie i indywidualnie. Dlatego potrzebujemy pozna zainteresowania, skonnoci, zdolnoci i tak dalej, innych istot, zarwno w grupach jak indywidualnie, w najdrobniejszych szczegach. To, co nie pozwala na szczegowe poznanie, czego naley uczy innych i co nie pozwala na poznanie zainteresowa i skonnoci w subtelnych detalach, to przeszkody do wszechwiedzy, zaciemnienia poznawcze umysu. Tak wic, bodhisatwa rozpoznaje jako ich prawdziwego wroga ich wasne przeszkody do wszechwiedzy. Bez pokonania przeszkd do wszechwiedzy niema sposobu dania ogromnej pomocy jakiej potrzebuje ogromny ocean czujcych istot dotknitych przez cierpienie. Nie wystarczy przezwyciy kleszy, sprawiajcych trudnoci przeszkd do wyzwolenia z cyklicznego istnienia, lecz naley przezwyciy bardziej subtelne predyspozycje, ktre s ustalone w umyle przez te przeszkody, konieczne jest wpierw przezwycienie ich samych. To ustanawia proces cieki, proces przezwycienia wpierw tych przeszkd i nastpnie przeszkd do wszechwiedzy. Gdy przeszkody do wszechwiedzy zostan usunite, nastpny moment, ktry jest stanem bycia pozbawionym przeszkd do wszechwiedzy, jest stanem wszechwiedzcej czystej wiadomoci buddy. Dlatego, wanie przez tego typu myl tworzy si postaw, gbokie uczucie czy gbokie mylenie, e niema innego sposobu dla siebie poza wiodcym przez przezwycienie przeszkd do wszechwiedzy i stanie si budd. Ten umys, ta postawa, zwana jest bodhiczitt, altruistycznym umysem owiecenia. Gdy w ten sposb medytujemy na tych dwu prdach instrukcji, wielokrotnie to powtarzajc i wiele razy czynic z gbi swego serca refleksje nad ich znaczeniem, w naturalny sposb stworzymy umys, ktry yczy z gbi serca, dniem i noc, wyzwolenia wszystkich istot z cierpienia i ustanowienia ich w stanie buddy i zdecydowanie stworzymy niemoliw do zdominowania intencj osignicia stanu buddy aby to uczyni. Gdy w ten sposb trenujemy swj umys w medytacji, robimy to w czasie wielu miesicy i lat, a nawet w czasie wielu okresw ycia. Cho moe si wydawa, e zajmuje to duo czasu, to zdecydowanie, w miar stopniowego uprawiania tej medytacji, umys jest te stopniowo przeksztacany. Gdy stworzymy nawet malek cz tej altruistycznej postawy, ustanawiamy przyczyn, ktra doprowadzi do w przyszoci do trwaego szczcia. Nawet w tym yciu, nasza sia umysu, nasza wola i nasz spokj umysu wzronie. Dlatego, rozwj bodhiczitty jest czym co jest pomocne nie tylko dugoterminowo, lecz daje te efekty w krtkim czasie. Wic naprawd warto uczyni wysiek uprawiania bodhiczitty i nagi do tego swe wysiki.

Uprawianie Bodhiczitty oraz Branie i Wysyanie

Podsumowanie kwintesencjalnych instrukcjach siedmiokrotnej przyczyny i skutku oraz instrukcji na temat rwnowanoci i zamiany siebie z innymi w oparciu o nauki Jego witobliwoci Tendzin Gjatso, Czternastego Dalai Lamy.

[1] Rozwi opanowanie przez kontemplowanie rwnoci pomidzy przyjacielem, wrogiem i osob neutraln. [2] Rozpoznaj wszystkie istoty indywidualnie jako twe matki w poprzednich okresach ycia oraz/lub jako twojego najlepszego przyjaciela. [3] Rozwi wiadomo mentaln ich yczliwoci gdy byy one twoj matk/najlepszym przyjacielem. [4] Rozwi szczeglna wiadomo mentaln yczliwoci - przez prowadzenie refleksji nad wzajemn zalenoci i szecioma paramitami. 10

[5] Rozwi intencj odpacenia yczliwoci wszystkich czujcych istot. [6] Stwrz rwno midzy sob i innymi - uwiadom sobie, e inni s tacy sami jak my w chci dowiadczania szczcia i tym, e nie chc cierpienia oraz e szczcie wszystkich innych istot razem wzitych jest waniejsze ni twe wasne. [7] Zastanw si nad niekorzystnymi stronami cieszenia si sob i korzyciami cieszenia si innymi. [8] Spowoduj faktyczn myl zamiany siebie z innymi, zamieniajc i cieszenia si sob z cieszenia si innymi i zaniedbywanie innych z zaniedbywaniem siebie, [9] Branie: Wyobra sobie branie w siebie cierpienia innych w formie czarnego wiata, trucizny, rodzajw broni lub przeraajcych istot i wcho je wszystkie bez lku w d, do samej podstawy swego ycia (na wdechu). [10] Wysyanie: Wyobra sobie dawanie innym swego wasnego ciaa, zasobw, potencjau dla dobrobytu, dobrego zdrowia i wszystkich rde moralnoci w formie wiata lub w formie czegokolwiek innego czego mogliby chcie wychodzcego na zewntrz z ciebie (na wydechu). W procesie wizualizacji myl, e nastpia w zwizku z tym ulga w cierpieniach wszystkich czujcych istot. [11] Stwrz z wielk si postanowienie wzicia na siebie, i to na siebie samego, ciaru doprowadzenia do dobra i dania ulgi w cierpieniach wszystkich innych czujcych istot. [12] Stwrz intencj stania si owieconym dla dobra wszystkich innych istot.

KAGYU SHENPEN OSEL CHOLING P.O. BOX 51113 SEATTLE, WA 98115, USA

------------------*Jest to wyjtek z przedmowy do Numeru 12 periodyku Szenpen Osel, ktrego cz stanowi ta praca. Tytu oryginau: The he Cultivation of Bodhicitt and Taking and Sending By Lama Tashi Namgyal. Tumaczenie na jzyk polski Janusz Czura.

11