Metody etnologii i antropologii spoecznej

Etnologw i antropologw wiata zajmuj prawidowe cele i metody, ktre powinny by stosowane w badaniach zwyczajw instytucji niecywilizowanych spoeczestw. eby dyscyplina naukowa miaa sens musi by w tym zgoda i od tego R-B chce zacz. Wg Tylora etnologia czy antropologia to pojcie obejmujce wiedz, wierzenia, sztuk, moralno, prawo i obyczaje i inne zdolnoci i przyzwyczajenia zdobyte przez czowieka jako czonka spoeczestwa. Tu kwestia metod sprowadza si wic do pyta: jak naley bada fakty kulturowe, jakie metody do ich wyjaniania stosowa i jakich konsekwencji teoretycznych lub praktycznych od nich oczekiwa. Tylor wskazuje na 2 rne metody wyjaniania faktw kulturowych wspomniane wczeniej problemy wynikaj z nieumiejtnego oddzielania tych metod od siebie: 1. Metoda historyczna Wyjania ona dan instytucj lub kompleks instytucji, ledzc etapy rozwoju i znajdujc tam gdzie jest to moliwe specyficzn przyczyn lub sytuacj kadej zmiany, ktra miaa miejsce. Naley pamita, e wyjanienia tego typu nie prowadz do praw oglnych, takich jak w badaniach indukcyjnych. Stosowanie tej metody oznacza demonstrowanie aktualnych czasowych relacji midzy poszczeglnymi instytucjami lub wydarzeniami, bd stanami rzeczy w cywilizacji. W stosunku do instytucji pierwotnych spoeczestw prawie nie mamy faktw historycznych. W takich sytuacjach jedyn metod jest hipotetyczna rekonstrukcja przeszoci plemion na podstawie jakichkolwiek dowodw nie wprost, do ktrych moemy dotrze. Wiele z tego co nazywamy etnologi stanowio wanie wspomnian wyej teoretyczn lub domyln histori. (tu podaje przykad bada na Madagaskarze patrzc na ich wygld mona zakada, e mieszkacy s spokrewnieni, e ile tam lat temu bya migracja sktam takie dywagacje na podstawie tego co widzimy. Analizujc cechy kultury mona zaoy gdzie tkwi jej korzenie)ledzc proces historyczny, ktrego kocowym rezultatem jest ta kultura i przy braku historycznych rde, dokonujemy wyjanienia poprzez hipotetyczn rekonstrukcj historii na podstawie moliwie kompletnych bada rasowych typw, jzyka i kultury wyspy w czasie teraniejszym, uzupeniajc o ile to moliwe informacjami danymi przez archeologi. Wida na tym przykadzie, e metod historycznego wyjaniania mona stosowa nie majc zapisw historycznych. Ta metoda uzupenia wiedz wyprowadzona z historii i archeologii. 2. Metoda indukcyjna Wszystkie zjawiska s przedmiotem prawa naturalnego i w konsekwencji jest moliwe, stosujc niektre metody logiczne, odkrycie i udowodnienie pewnych praw oglnych, tj. pewnych oglnych stwierdze lub formu. Ktre mona stosowa do danej kategorii faktw lub zdarze. Chodzi o uoglnianie na podstawie jednego faktu (np. spada jabko na wszystko dziaa grawitacja) Obie te metody s rne od siebie, wic w metodach jak i spodziewanych rezultatach lepiej traktowa je jako oddzielne badania, cho poczone i nadawa im rne nazwy. Nazwy etnologia i antropologia spoeczna wydaj si bardzo waciwe do tego celu i R-B zaleca je stosowa.

Termin etnologia zaleca uywa do badania kultury poprzez metod historycznej rekonstrukcji, a antropologia spoeczna jako nazwy bada, ktre staraj si sformuowa prawa oglne, lezce u podstaw zjawisk kulturowych. R-B mwi, ze kiedy badacze byli zmuszeni do podejcia ewolucyjnego, a obecnie pojcie ewolucji jest otwarte do dyskusji. Z indukcyjnego punktu widzenia to proces ewolucji jest rezultatem kumulacji dziaania jednej przyczyny bd kilku przyczyn dziaajcych stale (Darwin?). W tym sensie rozwj kultury mona pokaza jedynie jako proces ewolucji przez ujawnienie pewnych zasad czy praw, ktrych stae dziaanie prowadzi do danego rozwoju. Z historycznego punktu widzenia ewolucj mona uzna za serie kolejnych etapw rozwoju. Geologiczne dowody pokazuj nam, e byy kolejne okresy charakteryzujce si pojawianiem si rnych form ywych organizmw, lecz te etapy mona zrozumie gdy sformuujemy prawa, dziki ktrym zostay one wykreowane. Antropolodzy ostatniego wieku korzystali z tej drugiej historycznej metody. (nie odkrycie podstawowych praw dziaania, lecz pokazanie, ze proces prowadzcy ludzi przechodzi kilka faz). Najlepszym przykadem tego typu teorii ewolucjonistycznej jest w Spoeczestwie Pierwotnym L. Morgana. Prbuje on zdefiniowa kilka etapw spo. rozwoju okrelonych przez pewne spoeczne instytucje (dzicy jako reprezentanci etapw, przez ktre cywilizowanie ludzie przeszli wieki temu). Antropolodzy zakadali, e rozwj kultury przebiega jednoliniowo wszystkie kultury moemy postawi w jednej linii. Wielka liczba faktw pokazuje, e rozwj kultury nie by jednoliniowy, lecz kade spoeczestwo rozwijao swj specyficzny rodzaj kultury jako rezultat swojej historii i rodowiska. Antropologowie tej szkoy traktowali kultur i histori kultury tylko z 1 punktu widzenia. Dla R-B ewolucjonistyczna antropologia nigdy nie bya cakiem pewna swoich celw, nigdy ostatecznie nie decydowaa, czy chciaa stworzy rekonstrukcj historii kultury, czy odkry oglne prawa kultury jako caoci. W XIXw Ratzel zaoy w Niemczech szko geograficzn. Gwnym zaoeniem tej szkoy jest koncentrowanie uwagi na zjawisku dyfuzji kultury. Ten proces obserwowany take u nas jest niczym nowym, lecz trwa odkd ludzko zacza rozprzestrzenia si na ziemi i musia odegra wan rol w historii kultury. Ewolucjonizm by bardziej znaczcy w Anglii, a Dyfuzjonizm (e niby to geograficzne to dyfuzjonizm?) w Niemczech. W 1911 Rivers stwierdza, e obie powysze metody musz by poczone, jeli badanie kultur ma si rozwija. Trzeba wzi pod uwag efekt dyfuzji ewolucjonistycznej. Etnologiczn analiz kultury Rivers nazywa to, co powyej byo na przykadzie Madagaskaru. Za Riversem szli W. Perry i E. Smith. Tak jak badacze wczeniejsi nie byli pewni co chc sprawdzi, tak pniejsi s cakiem pewni swojego celu, ktrym jest wskazanie, jak rne elementy kultury zostay przeniesione z jednego centrum na cay wiat przez dyfuzj (wic metoda historyczna). Przykadem moe by Franz Boas <3. Ewolucjonistyczne podejcie (w tym prace Morgana) poddano szerokiej krytyce. Sapir npstara si ustali zasady, na podstawie ktrych moliwa jest rekonstrukcja historii kultury oparta na badaniach lokalnego rozprzestrzeniania si rnych elementw kultury . Uywa on sw etnologia i antropologia zamiennie, twierdzi jednak, e etnologia powinna ogranicza si wycznie do historycznej metody interpretacji i odrzuca wszystkie prby odkrywania praw oglnych odgranicza tym samym jakby etnologi jako odrbn nauk. (ci ludzie odrzucaj etnografi). Niektrzy zamykaj si jedynie na dyfuzj kultury, inni odnosz si rwnie do problematyki rozwoju.

S naukowcy, ktrzy prbuj precyzyjnie zdefiniowa ta nauk. Bezskutecznie. Zwaszcza w kwestiach metodologii i tego co jest, a co nie jest dowodem. Niektrzy (jak E. Smith) wyjaniaj wszystkie podobiestwa kultury na caym wiecie jako rezultat dyfuzji ze wsplnego centrum. Z drugiej strony, sa tacy naukowcy, ktrzy twierdz, e ten sam wynalazek moe zosta wymylony dwukrotnie, lub eby instytucje powstay w 2 rnych spoeczestwach nie majcych adnego kontaktu. Inne metody badania faktw kulturowych z indukcyjnego punktu widzenia, metodami przyrodniczymi Kroeber i Sapir nazywaj psychologi. R-B stanowczo podkrela, e antropologia spoeczna jest nauk niezalen od psychologii. Podaje przykad: czowiek popenia zabjstwo, apie go policja i idzie do sdu. Mona zbada zachowania tych ludzi (z ich uczuciami i mylami) w konkretnej sytuacji. To PSYCHOLOGIA. Takie badanie nie wyjania nam procedury ich dziaa. Naleaoby zbadac sytuacje caociowo, traktujc j jako badanie spoeczestwa i pastwa poprzez jego przedstawicieli, jako zbiorow reakcje ze strony spoeczestwa na szczeglne okolicznoci wynikajce z tego morderstwa. Wany jest proces caociowy. Jednostki sa wane tylko o tyle, o ile z koniecznoci wchodz w ten proces. Takie badanie to zadanie ANTROPOLOGII SPOECZNEJ. Z grubsza: psychologia zajmuje si zachowaniem czowieka w relacji do siebie samego, a antropologia zajmuje si zachowaniem grup lub zbiorowoci w relacji do grupy. Co stoi na drodze rozwoju antropologii spoecznej? 1. Jednym z gwnych powodw niepowodzenia antropologii spo. w osigniciu pozycji, ktra powinna zajmowa jest nieuznawanie faktu, e jest ona cakiem odrbna od psychologii. Istnieje np. psychologia ludowa prbuje wyjani wierzenia i zwyczaje ludw pierwotnych w granicach psychologii. Antropologia spoeczna jest nauk niezalen, ze swoim specyficznym przedmiotem, swoimi odrbnymi metodami dca do wykrycia praw, ktre nie s prawami psychologii. 2. Problemem by take wpyw ewolucjonizmu, w tej formie, w ktrej zaistnia na pocztku, czyli ze skonnoci historyczn, obecn od pocztku w badaniach kultury. Jeeli AS ma korzysta z pojcia ewolucji (wg R-B moe i powinna)musi by to w formie kanonu oglnych praw i zasad, ktrego efektem s rnorodne przesze i obecne formy spoeczestwa. Takich praw jednak nie mona stwierdzi adekwatnie, dopki jaka nauka nie osignie znacznego postpu. Ukierunkowao to wszystko antropologw (w tym znowu Morgana) do poszukiwania nie praw, lecz pocztkw. Mona wtpi, czy te teorie w jakikolwiek sposb popchny nasza wiedz do przodu. Rnica miedzy poszukiwaniem pocztkw, a poszukiwaniem praw: Frazer wprowadzajc pojcie totemizmu pojciowego nie mwi, czy zaobserwowany proces wystpi w1 miejscu i si rozprzestrzeni, czy moe pojawi si niezalenie w rnych czciach wiata. Metodologiczny zarzut wobec teorii? Jest niemoliwa do zweryfikowania. Nie tumaczy ta teoria te, dlaczego np. totemizm nadal trwa. Tu R-B podaje wasn teori totemizmu (zajmie troch miejsca :P): (ludy adamaskie) 1. W spoeczestwach pierwotnych jakiekolwiek rzeczy, ktre wywieraj wany wpyw na ycie spoeczne, z koniecznoci staj si obiektami rytualnego zachowania. Funkcj takiego

rytuau jest wyraenie i w ten sposb utrwalenie i uwiecznienie uznania spoecznej wartoci obiektw, do ktrych si odnosi 2. W konsekwencji w spoeczestwie, ktrego egzystencja zaley cakowicie, albo w znacznym stopniu od mylistwa i zbieractwa, rne gatunki zwierzt i rolin a w szczeglnoci te, ktre stanowi poywienie staj si obiektem rytualnego zachowania 3. W zrnicowanych spoeczestwach pewnych typw rne segmenty maj tendencj do rnienia si od siebie zrnicowanymi rytuaami. Zachowania tego samego typu dla caoci plemienia s ukierunkowane na jaki specjalny obiekt bd klas obiektw dla kadego jego segmentu 4. W konsekwencji podczas gdy w niezrnicowanych spoeczestwach rytualny stosunek do zwierzt i rolin spoywanych jest oglnie niezrnicowan relacj do spoeczestwa jako caoci i wiata natury jako caoci, to w zrnicowanych spoeczestwach oglna tendencj jest rozwinicie specjalnych, rytualnych relacji pomidzy kadym spoecznym segmentem i jednym bd wicej gatunkami zwierzt i rolin albo od czasu do czasu jaki specjalny podzia natury, do ktrego kilka gatunkw jest wczonych. T teori chce pokaza, ze jednak si da j stworzy, a nie dziaa jak ewolucjonici. Dwuznaczno w sowie pocztek. W pochodzeniu gatunkw Darwina odnosi si ono do si lub praw, ktre dziaay w przeszoci i nadal dziaaj, aby produkowa i uwieczni modyfikacj w ywych organizmach. (mona pod to podcign te totemy i stworzy teori pocztkw totemizmu). Bardzie zwyczajowo (w tym w antropologii) pocztek jest znaczeniem historycznym Antro wg R-B nie powinna si zajmowa pocztkiem w tym sensie (gwnie o ile dane s nieweryfikowalne co ma zwykle miejsce) Szczeglnym zadaniem antropologii spoecznej jest zbadanie specyficznych sil spoecznych, ktre s cigle obecne w kadym spoeczestwie i ktre mona obserwowa i bada na miejscu tak, jak psycholog moe obserwowa siy dziaajce w trakcie zachowania jednostki. Poprzednie teorie opieraj si na przypuszczeniu, e zmiany w kulturze s efektem potrzeby i pragnienia czowieka zrozumienia i wyjanienia wiata wok niego (np. teoria animizmu Tylora i Frazera). R-B uwaa, e ma to mae znaczenie u ludw pierwotnych, e podstaw rozwoju zwyczaju wrd nich jest potrzeba dziaania wierzenia w celu zaspokojenia danej potrzeby. I tu znowu lekarstwem na gupoty z przeszoci jest odrnienie metody indukcyjnej i historycznej. Etnologia bdzie wic nazw na prby rekonstruowania historii i kultury. Antropologia natomiast stanie si czysto indukcyjnym badaniem zjawisk kultury, zmierzajcym do odkrycia oglnych praw i dostosowujcym do swojego przedmiotu mylenie logiczne nauk przyrodniczych. Teorie pocztku musz poczy osignicia etnologii i antropologii spoecznej. Teraz R-B opisuje wzajemne relacje etnologii i antropologii Antropologia moe opiera si tylko na faktach, powiadczonych obserwacjach. Musi liczyc na histori, lecz nie na histori domyln dlatego antro niewiele moe skorzysta z danych etnologii.

Z drugiej strony etnologia daleko nie zajdzie bez antropologii. Antro dostarcza praw historii, a snujc swoje domysy etnografowie si na nich opieraj. Po za tym antropologia swoimi badaniami prbuje udowadnia tezy tworzone przez etnografi. (ta weryfikacja jest bardzo wana) Antropologia spoeczna moe obej si bez etnologii, ale wydaje si, ze etnologia nie moe obej si bez zaoe nalecych do antropologii. Etnologia dostarcza rekonstrukcji hipotetycznej historii cywilizacji, jednak w praktycznych zadaniach powinny nas prowadzi uoglnienia na podstawie faktw. Takie uoglnienia nie s sprawa historii, ani etnologii.. Tu R-B cytuje na prawie 2 strony Kroebera, ktry jest zwolennikiem czysto historycznej metody badawczej. Oglny wniosek jego wywodu Etnologia jest nauk bezpodn. Natura ludzka bowiem pozostaje identyczna, tylko na rnorodno wpywaj czynniki zewntrzne. Etnologia ze swoja cile historyczn metoda moe nam tylko powiedzie, e pewne rzeczy miay miejsce bd prawdopodobnie si wydarzyy, antropologia spoeczna natomiast ze swoimi indukcyjnymi uoglnieniami moe nam powiedzie jak i dlaczego, tj. wg jakich praw pewne rzeczy si zdarzyy. R-B pyta kto obecnie nie czuje, e s rzeczy w dzisiejszej cywilizacji, ktre naleaoby zmieni lub odrzuci. Nie wiemy jednak jak osign te podane cele gdy nasza wiedza o procesach spoecznych jest nika. Naukowcy powinni uzna swoj ignorancj i potrzeb wiedzy innej ni tylko empiryczna, a po drugie powinni popracowa nad kumulacj wiedzy poprzez cierpliwe badania. (to si tyczy antropologw) Mylenie dalekosine nie przyciga za bardzo praktycznego czowieka, wic R-B chce przedstawi natychmiastowe, praktyczne rezultaty mogce wynikn wanie z takowych wspomnianych wyej bada. Jako problem wybra potrzeb szukania jakiego sposobu, dziki ktremu dwie bardzo rne rasy z bardzo odmiennymi formami cywilizacji mogyby y razem w jednym spoeczestwie bez wzajemnej utraty wanych elementw cywilizacji, czy wzbudzenia niepokoju w drugiej stronie. W tej kwestii wg RB antropologia moe suy natychmiastowo i bez ogranicze. np. bada religi tubylcw pod ktem jej znaczenia dla tubylcw, eby misjonarze czy urzdnicy z zachodu wiedzieli jak si zachowa i znali moliwe konsekwencje prby jej obalenia. Nic tu nie da historia wysnuta z etnologii. Innym przykadem mog by prby obalenia wiary w magi (trzeba najpierw zrozumie podstawy dziaania ludzi) Etnografia (nie etnologia:P) to obserwacja i opis zjawisk kultury bd cywilizacji, szczeglnie ludw nierozwinitych. Dostarcza faktw, z ktrych czerpi etnologia i antropologia. Jednak to jest trudne, bo bez wiedzy etnograficznej u antropologa i na odwrt badania i pozyskiwanie danych moe by niepewne i bdnie robione. W etnografii brakuje przeszkolonych obserwatorw. Zdaniem RB rozdzia na obserwacj i hipotez (oba s wane w indukcji)jest chybiony i antropologia nie bdzie pracowa prawidowo, dopki nie poczy si tych metod. wysnuwa hipotezy na temat wasnych obserwacji, a nie cudzych, bo mog si nie pokrywa z rzeczywistoci. To s podstawowe kroki indukcji. Nastpnym jest powrt do obserwacji, aby zweryfikowa lub testowa przyjte zaoenie (nie wiem jak wam, ale mi si tu od razu wieci lampka pod tytuem teoria ugruntowana, zwaszcza, e R_B uwaa si za wsptwrc funkcjonalizmu :P). Cay proces przebiega tak dugo a hipoteza nie osignie pewnego teoretycznego prawdopodobiestwa.

Ten proces antropolog moe przeprowadzi tylko w terenie, a wg Browna tylko tak badacz moe prawidowo wykonywa swoj prac. Nie tylko obserwowa, take wyjania udowodni, e kade wierzenie i zwyczaj jest przykadem oglnego prawa spoecznego. Istnieje zagroenie podejmowania bada ze zgry przyjta teori, czego naley si wystrzega. Mimo wszystko dziki bda przeszoci obecnie nauka moe si rozwija Wzrasta upr przy interpretacji historycznej, stad etnologia staje si oddzielna nauk ktra jest ooglnikowa. Natomiast metoda indukcyjna zostaa zaniedbana. : antropolodzy poszukiwali pocztkw, a nie praw oraz istnieje wrd badaczy pomieszania psychologii z antropologi. RB opowiada si po stronie antropologii, nie za etnologii Antropologia byaby pomocna dla tubylczych ludw Naszego kontynentu, nie tylko dzikich i pomogoby w walce z naszymi problemami. ZNACZENIE I ZASIG ANTROPOLOGII SPOECZNEJ Antropologia spoeczna wesza w uycie 60 lat przed pisaniem tej ksiki (chyba to byo co ok. 1890). Wtedy wikszo spekulacji dotyczya pocztkw. Obecnie wikszo dziaa w tym zakresie wie si z badaniami eksperymentalnymi czcymi obserwacj i analiz. Aby zrozumie co robi teraz antropologia RB poleca Arensberga i Kimballa Rodzina i wsplnota w Irlandii. Jedynym w peni zorganizowanym instytutem antropologii jest ten na uniwersytecie chicagowskim. 5 dziedzin: antro fizyczna, archeologia, etnologia, lingwistyka, antropologia spoeczna. [brak 2 stron ><] Zarwno etnologia jak i antropologia potrzebuj bada terenowych, wic fajnie jakby badacz im takie dane udostpnia. W antro badanie potrzebuje jednak oprcz opisu teoretycznej analizy. Etnograficzne badania terenowe s ograniczone do spoeczestw niepimiennych. W antro spo. badania spoeczestw cywilizowanych jak np. ta Irlandia bd coraz waniejsze. Tym co czy rne gazie antropologii jest centralna pozycja etnografii przez to czasem s traktowanej jak jedno i to samo. Antropologia fizyczna ma najblisze powiazania z naukami przyrodniczymi (spoeczna biologia) Etnologia, bd jaka jej cz jest traktowana przez geografi jako jej subdyscyplina etnogeografia Etnologia ma do czynienia z histori spoecznoci, za to antropologia spoeczna jest najblisza historii instytucji: ekonomicznej, historii religii, prawa, nauki itd. Antropolodzy jednak nie maj kompetencji ,eby sami j bada, wic czerpi z pracy historykw. Oczywicie AS poddaj to obserwacji i stawiaj hipotezy, o czym byo wczeniej. Systemy polityczne, ekonomiczne i prawne s badane nie tylko przez AS, lecz take ekonomie, nauki polityczne i prawo. S midzy nimi rznice w metodach badawczych. M.in. antro skupia si na wszystkich spoecznociach, a pozostae 3 nauki na pewnych typach spoecznoci. Psychologia obecnie lezy po za obszarem definicji antropologii, cho s ze sob w bliskim kontakcie. Oglna psychologia czowieka dotyczy cech umysowych posiadanych przez wszystkie istoty ludzkie. AS ma do czynienia z echami wszystkich systemw spoecznych czowieka.. Istniej tez psychologie specjalne jak np. psychiatria. Skupiaj si one na czonkach okrelonej grupy spoecznej. Istnieje

2kierunkowe powizanie AS i psychologii: spoecznoci ludzkie s tym, czym s, poniewa istoty ludzkie s tym, kim s. Jaki F.C. Bartlett wywaliby chtnie z antropologii lingwistyk i archeologi, a dodaby badanie wpywu warunkw rodowiskowych na zachowanie oraz psychicznych waciwoci grupy, jej tradycji, ideaw itd. Oraz ich nastpstw w zachowaniu spoecznym. (jak wida si nie przyj w rodowisku :P) AS stosowana rozwina si w RPA, Anglii, Australii w zwizku z problemami kolonialnej administracji. Wczeniej jeszcze w USA w stosunku do Indian. Antropologia teoretyczna musi si rozwija, eby stosowana moga si utrzyma przy yciu. O STRUKTURZE SPOECZNEJ tu si wyjani czy jest, czy nie funkcjonalist <3 Nie raz RB okrelano jako kogo nalecego do szkoy funkcjonalnej antropologii spoecznej (nawet przywdc). Ta szkoa wg niego nie istnieje, jest tylko mitem wymylonym przez Malinowskiego . Lowie stwierdzi, e Boas przewodzi funkcjonalizmowi w XIXw. Dla RB stwierdzenie, ze jest funkcjonalista jest bez znaczenia. W naukach przyrodniczych nie ma miejsca na szkoy, a RB uwaa antropologi spoeczn za ga nauk przyrodniczych. Wspopraca naukowcw wynika nad praca nad podobnymi problemami. W nauce nie ma nic bardziej zgubnego ni przywizanie do doktryny. AS pojmuje jako teoretyczn nauke przyrodnicz o spoeczestwie ludzkim, to znaczy jako badajc zjawiska spoeczne metodami zasadniczo podobnymi do tych, ktre stosuj nauki fizyczne i biologiczne. Skonny jest nazwa ten przedmiot socjologi porwnawcz. Dla innych jest to badanie kultury, przez co rnica definicji prowadzi do 2 rnych rodzajw bada. Zjawiska spoeczne to relacje midzy indywidualnymi organizmami. Antropologia zajmuje si jedynie istotami ludzkimi, AS tak jak j rozumie RB musi bada formy asocjacji wystpujce w zbiorowociach ludzkich. Obserwujemy jednostki w ich naturalnym rodowisku, a kultura jest pojciem abstrakcyjnym, wic jak mamy j obserwowa? Te jednostki sa poczone w kompleksow sie relacji spoecznych. Struktura spoeczna to faktycznie istniejca siatka stosunkw spoecznych. To jest fundamentalna czci bada AS wg RB. Zjawiska spoeczne. S poczone z istnieniem struktur spoecznych: s albo w nich zawarte, albo s ich rezultatem. Struktury spoeczne s rzeczywiste tak samo jak indywidualne organizmy. Badanie struktur spoecznych jest czym innym ni badanie relacji spoecznych. Pojedyncza relacja spoeczna miedzy 2 osobami istnieje tylko jako czes szerszej sieci relacji spoecznych i wanie ta siec jest wg RB przedmiotem ich bada. Niektrzy antropologowie uywaj terminu struktura spoeczna jedynie w odniesieniu do trwaych grup spoecznych. RB traktuje wszystkie relacje spoeczne midzy 2 osobami jako cz struktury spoecznej. Po drugie podciga pod struktur spoeczn rozrnienie midzy jednostkami a klasami ze wzgldu na penione przez nich role spoeczne. Badajc struktur spoeczn konkretnej rzeczywistoci mamy do czynienia ze zbiorem aktualnie istniejcych relacji, ktre w danym momencie acz okrelone istoty ludzkie. ycie cigle odnawia struktur spoeczn, lecz oglna forma strukturalna zmienia si wolniej, jest raczej staa. Przestrzenny aspekt struktury spoecznej: obecnie sie relacji spoecznych obejmuje cay wiat, dlatego problematyczne jest stwierdzenie czym tak naprawd jest spoeczestwo. Badajc okrelony

teren badamy tym samym wpywy innych na nie, wzajemne relacje wic moemy porwnywa systemy struktury spoecznej tylu miejsc ilu chcemy. Z ta koncepcj blisko jest tzw spoeczna osobowo. Jest to pozycja zajmowana przez jednostk w strukturze spoecznej. Kadego czowieka w spoeczestwie trzeba postrzega dwojako: jako jednostk (organizm biologiczny) i jako osob (zesp relacji spoecznych). Spoleczna osobowo zmienia si w trakcie ycia. Istota ludzka jako osoba jest przedmiotem bada AS. Nie mona ujmowa osb w innych terminach ni struktura spoeczna i struktury spoecznej w innych terminach ni osoby, ktre s jej elementami skadowymi. Powinno si czy z intensywnymi badaniami pojedynczych spoeczestw systematyczne porwnywanie wielu spoeczestw. Potrzebne badania terenowe. Naley dy do zbudowania jakiej klasyfikacji typw systemw struktury spoecznej (badanie morfologiczne). Oprcz morfologicznego wane jest fizjologiczne. problem? Dlaczego struktury spoeczne trwaj? W fizjologii spoecznej zajmujemy si nie tyle spoeczn struktur, lecz kadym rodzajem zjawiska spoecznego (edukacja, prawo, moralno itd). W tym np.: - Istnienie i rozmiar wsplnot mowy jako cechy struktury spoecznej. forma struktury i jzyk w danej wsplnocie s wynikiem historycznego przypadku. Rozprzestrzenianie si jzyka i dzielenia si go na rne wsplnoty mowy to zjawiska struktury spoecznej. - Spoeczny podzia pracy dziaania s podejmowane, bo prowadza do gratyfikacji (siebie czy innych) np. jak mama zrobi wypasiony obiad, to gratyfikuje nim ca rodzin <3. Tym te interesuje si ekonomia. - Ekonomiczny mechanizm spoeczestwa. Wymiana produktw i usug zaley od pewnej struktury, to jest siatki stosunkw wystpujcych midzy osobami i zbiorami osb, jest jej rezultatem i jednoczenie sposobem j zachowujcym. Form struktury spoecznej naley opisywa poprzez wzory zachowania, do ktrych jednostki i grupy dostosowuj si we wzajemnych kontaktach. Czciowo wystpuj w postaci norm, ktre dzielimy na przepisy etyki, zasady moralne i prawne. Np. w prawie dane s traktowane jako oderwane od spoleczetwa. Dla AS stanowi one mechanizm lub proces, poprzez ktry pewne okrelone relacje spoeczne midzy osobami i grupami s odbudowywane, utrzymywane lub modyfikowane. Dziki prawu utrzymuje si dana struktura spoeczna. Relacja spoeczna pojawia si miedzy 2 lub wicej pojedynczymi organizmami, wtedy gdy ma miejsce przystosowanie ich wasnych interesw, zbieno interesw lub ograniczenie konfliktw, ktre mogyby wynikn z rozbienoci interesw. Interes wszystkie zachowania celowe. Terminy interes i warto s wspzalene (interes dla kogo mie notatki, bo notatki maj dla niego warto ) Badanie struktury spoecznej prowadzi do badania interesw i wartoci jako determinujcych relacje spoeczne (opiera si na wzajemnym interesie obu stron). jeli wsplnym interesem ludzi jest przestrzeganie prawa, to tym samym ma ono spoeczn warto. Wartoci wyraone w rytuaach i mitach (przykad Evans-Pritchard na temat Zande) Instytucje spoeczne w sensie standaryzowanych sposobw zachowania, stanowi mechanizm, poprzez ktry jaka struktura spoeczna, siec relacji spoecznych utrzymuje swoja cigo i istnienie.

RB mwi, eby zamiast funkcji czego uywa sformuowania poytek z czego. Uywa sowa funkcja do spoecznej roli spoecznie standaryzowanego sposobu zachowania lub mylenia w relacji do struktury spoecznej, do ktrej istnienia i cigoci wnosi jaki wkad NIE JEST TO JEDNAK TYM, CO MALINOWSKI OKRELA JAKO ANTROPOLOGI FUNKCJONALN! Oprcz bada spoecznej morfologii i fizjologii istnieje 3 rodzaj bada: badanie zmian, czyli poszukiwanie procesw, z powodu ktrych zmieniaj si struktury spoeczne i jak powstaj ich nowe formy. Wane przy badaniu zmian ludw niepimiennych pod wpywem dominacji europejskich najedcw. Cz badaczy okrela to zjawisko jako Kontakt kulturowy. S to jednostronne lub dwustronne skutki interakcji midzy dwoma spoecznociami, grupami, klasami lub regionami, majcymi rne formy ycia spoecznego, rne instytucje, zastosowania i idee. Podczas kolonializmu powstaway tzw. spoeczestwa mieszane czyli ludy autochtoniczne i przyjezdni z Europy (m.in. urzdnicy). To nie dziaa tak jak opisywa Malinowski. Badajc rnych mieszkacw danego terenu, nie mona ich opisywa pod ktem ich pochodzenia, lecz jako czonkw nowo ustanowionej struktury spoecznej. Niektrych obraa ewolucjonizm. Zaleca wic uywa sowa postp okrelajc proces osigania przez istoty ludzkie coraz wikszej kontroli nad rodowiskiem fizycznym przez wzrost wiedzy i ulepszenie technik osigalnych droga wynalazczoci i odkry. Ewolucja organiczna posiada 2 cechy: w jej trakcie niewiele rodzajw organizmw daa pocztek wikszej liczbie rodzajw oraz bardziej zoone formy struktury organicznej zaistniay przez rozwj z form prostszych. Opisuje jak systemy szerokiego zasigu zastpiy lub wyoniy si ze struktur wskiego zasigu. UWAGA NA TEMAT ANTROPOLOGII FUNKCJONALNEJ W 1926r Malinowski poda definicj antropologii funkcjonalnej: teoria ta zmierza do wyjanienia faktw antropologicznych przez ich funkcj w rnych stadiach rozwoju kulturalnego, przez rol, jaka odgrywaj one w integralnym systemie kultury, przez ich wzajemne ustosunkowanie si w obrbie danego systemu do fizycznego otoczenia. Dy ona raczej do zrozumienia natury danej kultury ni spekulatywnego rekonstruowania jej ewolucji czy przeszych wypadkw historycznych. RB nie zgadza si z Malinowskim co do sposobu uywania terminu funkcja w AS. Malinowski chcia to rozcign, a RB chcia uywa funkcji spoecznej w ograniczonym zakresie. Ok. 1930roku Malinowski doszed do mylenia, e przedmiotem AS s nie stosunki relacje spoeczne jednostek, lecz kultura.(tu komentuje, e Malinowski mwi o funkcji, nie o uytecznoci jakiego kija kopieniackiego). Po 1932r Malinowski stwierdzi, e termin antropologia funkcjonalna powinien by stosowany tylko do jego wasnej pracy. Mwi o sobie jako funkcjonalicie zwykym i czystym Definicja tego brzmi tak: funkcjonalizm w istocie jest teori transformacji organicznych, tzn. Indywidualnych potrzeb w pochodzce z nich koniecznoci i imperatywy kulturowe. Funkcj jakiejkolwiek spoecznej lub kulturowej cechy spoeczestwa w kontekcie, w ktrym ma zosta wyjaniona lub zrozumiana jest zwizek tej cechy z tzw. Podstawowymi, biologicznymi potrzebami ludzi, mianowicie odywianiem, reprodukcj, bezpieczestwem, cielesnymi wygodami, odpoczynkiem, ruchem i rozwojem (kto czyta Malinowskiego, wie o co chodzi ) kultura jednostki jest logiczn i integralna caoci na ktr skadaj si instytucje (np. rodzina, plemi, klan). Kada instytucja posiada struktur.

Termin funkcja stosuje on teraz w odniesieniu do instytucji kada spenia jak funkcj, co znaczy, ze zaspokaja jakie potrzeby. Istniej 2 rodzaje potrzeb: podstawowe i pochodne (wtrne). Podstawowe s biologiczne i wystpuj u wszystkich ludw: metabolizm, cielesne wygody, reprodukcja, zdrowie, bezpieczestwo, ruch i rozwj. Daj one pocztek pochodnym potrzebom, ktre wytwarzaj kulturowe odpowiedzi: kontrola spoeczna, ekonomia, edukacja i organizacja polityczna.. Zwizek instytucji z podstawowymi potrzebami biologicznymi okrela jej funkcj i daje nam jej wyjanienie. Wic antropologia funkcjonalna to BADANIE BIOLOGICZNEJ FUNKCJI KULTURY CZY INSTYTUCJI. RB komentuje, e mona wykazac np. zwiazk religii i potrzeb biologicznych, lecz podejciem Malinowskiego nie zrozumiesz rnorodnoci religijnej pord spoeczestw. Celem AF jest abstrakcyjna jednostka zdefiniowana przez 7 biologicznych potrzeb. To co robi po 1930r nie byo antropologi spoeczn, lecz antropologi kultury. Odbiega to od pogldy RB na funkcjonalizm, ktry wg niego zajmuje si funkcjami spoecznymi, konkretnymi osobami konkretnego spoeczestwa, a nie funkcjami biologicznymi i abstrakcyjn biologiczn jednostk. Spoeczn f-cj np. religii jest jej wkad w tworzenie lub utrzymywanie rwnowagi systemu. Malinowski wyjania, e podstawowe biologiczne potrzeby inicjuj pewne potrzeby pochodne dwch rodzajw: instrumentalne i integracyjne (potrzeba integrowania jednostek w spoeczestwo). RB uznaje, ze najowocniejszym okresem Malinowskiego (wyrnia 3) by drugi: wtedy powstay artykuy o Triobriandach (1916-1935). I tekst na koniec: NIE WIEM, CZY ISTNIEJ ANTROPOLOGOWIE, KTRZY S FUNKCJONALISTAMI W SENSIE STATECZNEJ DEFINICJI MALINOWSKIEGO. MAM NADZIEJ, E JEST OCZYWISTE, I JA NIM NIE JESTEM. :D :D :D