Stanowisko Rady Ministrw do prezydenckiego projektu ustawy o nasiennictwie (druk nr 176) Prezydencki projekt ustawy o nasiennictwie (druk 176),

zawiera przepisy dotyczce rejestracji odmian, wytwarzania i oceny materiau siewnego oraz obrotu tym materiaem. Projekt ten jest co do zasady tosamy z ustaw o nasiennictwie uchwalon przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 1 lipca 2011 r., a nastpnie przekazan przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Sejmowi do ponownego rozpatrzenia z powodu jej niezgodnoci z prawem Unii Europejskiej. Zasadnicza rnica pomidzy tekstem ustawy o nasiennictwie uchwalonej przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej a prezydenckim projektem ustawy o nasiennictwie polega na usuniciu z art. 104 ust. 2 zakazu dotyczcego dopuszczania do obrotu materiau siewnego odmian zawierajcych modyfikacj genetyczn. Jednoczenie w art. 139 projektu przewidziano, e traci moc ustawa z dnia 26 czerwca 2003 r. o nasiennictwie (Dz. U. z 2007 r. Nr 41, poz. 271, z pn. zm.), z wyjtkiem przepisw art. 5 ust. 4, art. 11 ust. 2 pkt 7, art. 57 ust. 3 oraz art. 67-69 w zakresie dotyczcym art. 57 ust. 3 ustawy z dnia 26 czerwca 2003 r. o nasiennictwie. Tym samym w projekcie proponuje si, by utrzymane zostay w mocy przepisy dotyczce zakazu rejestracji odmian genetycznie zmodyfikowanych oraz zakazu obrotu materiaem siewnym tych odmian. Naley podkreli, e utrzymanie ww. zakazw jest sprzeczne z wyrokiem Trybunau Sprawiedliwoci z dnia 16 lipca 2009 r. sygn. C-165/08 w sprawie ze skargi Komisji Wsplnot Europejskich przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej. W wyroku tym bowiem Trybuna Sprawiedliwoci stwierdzi, e zakazujc swobodnego obrotu materiaem siewnym odmian genetycznie zmodyfikowanych oraz wpisu odmian genetycznie zmodyfikowanych do krajowego rejestru odmian, Rzeczpospolita Polska uchybia zobowizaniom cicym na niej na mocy art. 22 i 23 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2001/18/WE z dnia 12 marca 2001 r. w sprawie zamierzonego uwalniania do rodowiska organizmw zmodyfikowanych genetycznie i uchylajcej dyrektyw Rady 90/220/EWG, jak rwnie na mocy art. 4 ust. 4 i art. 16 dyrektywy Rady 2002/53/WE z dnia 13 czerwca 2002 r. w sprawie wsplnego katalogu odmian gatunkw rolin rolniczych. Jednoczenie naley zaznaczy, e prezydencki projekt ustawy o nasiennictwie jest co do zasady tosamy z rzdowym projektem ustawy o nasiennictwie, z wyjtkiem przepisw zakazujcych rejestracji odmian genetycznie zmodyfikowanych oraz obrotu materiaem siewnym tych odmian (art. 139 prezydenckiego projektu ustawy), a take przepisw dotyczcych zacigania 1

kredytw przez Centralny Orodek Badania Odmian Rolin Uprawnych (art. 129 pkt 3 prezydenckiego projektu ustawy). Biorc pod uwag konieczno pilnego wdroenia przepisw: 1) dyrektywy Rady 2008/90/WE z dnia 29 wrzenia 2008 r. w sprawie obrotu materiaem rozmnoeniowym rolin sadowniczych oraz rolinami sadowniczymi przeznaczonymi do produkcji owocw (Dz. Urz. UE L 267 z 08.10.2008, str. 8), ktrej termin wdroenia zosta okrelony na dzie 31 marca 2010 r., a termin obowizywania na dzie 30 wrzenia 2012 r.; 2) dyrektywy Komisji 2009/145/WE z dnia 26 listopada 2009 r. przewidujcej pewne odstpstwa w odniesieniu do zatwierdzania populacji miejscowych i odmian warzyw tradycyjnie uprawianych w poszczeglnych miejscach i rejonach zagroonych erozj genetyczn oraz odmian warzyw niemajcych wewntrznej wartoci w dla celu plonw uprawy w o przeznaczeniu okrelonych handlowym, oraz wyprodukowanych warunkach,

wprowadzania do obrotu materiau siewnego tych populacji miejscowych i odmian (Dz. Urz. UE L 312 z 27.11.2009, str. 44), ktrej termin wdroenia okrelono na dzie 31 grudnia 2010; 3) dyrektywy Komisji 2010/60/WE z dnia 30 sierpnia 2010 r. przewidujcej pewne odstpstwa dotyczce wprowadzania do obrotu mieszanek materiau siewnego rolin pastewnych przeznaczonych do wykorzystania w celu ochrony rodowiska naturalnego (Dz. Urz. UE L 228 z 31.08.2010, str. 10), ktrej termin wdroenia okrelono na dzie 30 listopada 2011 r.; 4) decyzji Komisji 2011/180/UE z dnia 23 marca 2011 r. wdraajcej dyrektyw Rady 2002/55/WE w odniesieniu do warunkw zezwalania na wprowadzenie do obrotu maych opakowa mieszanek standardowego materiau siewnego rnych odmian rolin warzywnych tego samego gatunku - Rada Ministrw opiniuje pozytywnie prezydencki projekt ustawy o nasiennictwie, zawarty w druku sejmowym nr 176, z wyjtkiem przepisw zakazujcych rejestracji odmian genetycznie zmodyfikowanych oraz obrotu materiaem siewnym tych odmian. Prezydencki projekt ustawy o nasiennictwie, w zakresie w jakim utrzymuje zakaz dopuszczenia modyfikacje do obrotu materiau oraz siewnego wpisu odmian odmian rolin rolin zawierajcych genetycznie genetyczn zakaz

zmodyfikowanych do krajowego rejestru, jest niezgodny z prawem Unii Europejskiej. W zakresie wdraania dyrektyw, o ktrych mowa powyej, prezydencki projekt ustawy o nasiennictwie jest zgodny z prawem Unii Europejskiej. Podkreli naley, e utrzymanie zakazw w zakresie rejestracji odmian genetycznie zmodyfikowanych oraz obrotu materiaem siewnym tych odmian bdzie skutkowa dotkliwymi sankcjami finansowymi dla Rzeczypospolitej Polskiej. 2

Zgodnie z art. 260 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, jeeli Komisja uzna, e dane Pastwo Czonkowskie nie podjo rodkw zapewniajcych wykonanie wyroku Trybunau, moe ona wnie spraw do Trybunau Sprawiedliwoci Unii Europejskiej, po umoliwieniu temu Pastwu przedstawienia uwag. Wskazuje ona wysoko ryczatu lub okresowej kary pieninej do zapacenia przez dane Pastwo Czonkowskie, jak uzna za odpowiedni do okolicznoci. Jeeli Trybuna stwierdza, e dane Pastwo Czonkowskie nie zastosowao si do jego wyroku, moe na nie naoy ryczat lub kar pienin. Minimalny ryczat dla Rzeczypospolitej Polskiej wynosiby 4 mln 163 tys. euro (przy zastosowaniu wspczynnika zdolnoci patniczej dla Rzeczypospolitej Polskiej: 7,88). Jeeli jednak kara ryczatu obliczona wedug stawek dziennych byaby wysza ni ryczat minimalny, Trybuna Sprawiedliwoci mgby naoy kary wedug stawek dziennych. Ponadto, Trybuna Sprawiedliwoci mgby naoy na Rzeczpospolit Polsk okresow kar pienin w wysokoci od 5 tys. do 302 tys. euro za kady dzie niewykonania przez Rzeczpospolit Polsk zobowizania. Komisja Europejska dnia 6 kwietnia 2011 r. wystosowaa zarzuty formalne w trybie art. 260 ust. 2 TFUE (wezwanie do usunicia naruszenia) w zwizku z niewykonaniem wyroku w sprawie C-165/08. W zwizku z powyszym w najbliszym czasie Polska moe si spodziewa skargi do TSUE w powyszym trybie wraz z wnioskiem o naoenie kary finansowej. Dodatkowo naley wskaza, e wprowadzenie zakazw rejestracji odmian genetycznie zmodyfikowanych oraz obrotu materiaem siewnym tych odmian mogoby doprowadzi do powstania odpowiedzialnoci odszkodowawczej Skarbu Pastwa. Podmioty indywidualne bowiem, ktre wskutek naruszenia prawa wsplnotowego przez pastwa czonkowskie poniosy szkody, mog wystpi z roszczeniami odszkodowawczymi. Istnienie takiego uprawnienia (i jednoczenie obowizku lecego po stronie pastwa czonkowskiego do zapaty odszkodowania) zostao stwierdzone m.in. w wyroku Europejskiego Trybunau Sprawiedliwoci dnia 19 listopada 1991 r. w sprawie Francovich i inni przeciwko Wochom (sygn. C 6/90). W zwizku z powyszym, majc na uwadze, e upowanienie zawarte w ust. 9 art. 104 daje moliwo wprowadzenia, w drodze rozporzdzenia, zakazu stosowania materiau siewnego odmian nieprzydatnych do uprawy w warunkach klimatyczno-glebowych Rzeczypospolitej Polskiej lub stanowicych zagroenie zdrowia ludzi, zwierzt, rolin oraz dla rodowiska, w tym wprowadzenia zakazu dla materiau siewnego odmian genetycznie zmodyfikowanych, ze wzgldu na rang i znaczenie tego zakazu, uzasadnione jest upowanienie Rady Ministrw do wydania ww. rozporzdzenia. Dlatego te naley nada nowe brzmienie ust. 9 w art. 104: 9. Rada Ministrw moe, w drodze rozporzdzenia, wprowadzi zakaz stosowania materiau siewnego okrelonych odmian, kierujc si ich nieprzydatnoci do 3

uprawy w warunkach klimatyczno-glebowych Rzeczypospolitej Polskiej lub koniecznoci uniknicia zagroe zdrowia ludzi, zwierzt, rolin oraz dla rodowiska. Ponadto, w tekcie upowanienia po wyrazie odmian usunito wyrazy wpisanych do wsplnotowych katalogw. Zmiana ta ma na celu moliwo wprowadzenia zakazu stosowania materiau siewnego jakiejkolwiek odmiany, ktra stwarza zagroenie dla zdrowia ludzi, zwierzt, rolin oraz dla rodowiska, a nie tylko odmian wpisanych do wsplnotowych katalogw. W zwizku z powysz zmian konieczne jest rozszerzenie dziaa Pastwowej Inspekcji Ochrony Rolin i Nasiennictwa o nadzr nad stosowaniem materiau siewnego. W Tytule X Przepisy zmieniajce, przejciowe i kocowe naley doda nowy art. 127, a nastpne artykuy przenumerowa: Art. 127. W ustawie z dnia 18 grudnia 2003 r. o ochronie rolin (Dz. U. z 2008 r. Nr 133, poz. 849, z pn. zm.) art. 78 otrzymuje brzmienie: Art. 78. Inspekcja realizuje zadania zwizane z nadzorem nad zdrowiem rolin, zapobieganiem zagroeniom zwizanym z obrotem i stosowaniem rodkw ochrony rolin oraz nadzorem nad wytwarzaniem, ocen, obrotem i stosowaniem materiau siewnego, okrelone w ustawie oraz w przepisach o nasiennictwie i przepisach innych ustaw. Majc na uwadze art. 21 ust. 6 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240, z pn. zm.), za zasadne naley rwnie uzna nadanie nowego brzmienia art. 129 pkt 3 projektu ustawy: 3) po art. 15 dodaje si art. 15a w brzmieniu: Art. 15a. 1. Centralny Orodek moe zaciga kredyt na prowadzon dziaalno rolnicz. 2. Zacignicie kredytu przez Centralny Orodek wymaga zgody ministra waciwego do spraw rolnictwa i ministra waciwego do spraw finansw publicznych.