Professional Documents
Culture Documents
kpmg.pl
Spis Treci
Wstp ..............................................................................................................6 Podstawowe informacje.............................................................................10
Ostatnie pi lat......................................................................................................................................... 11 Geografia ...................................................................................................................................................12 Klimat..........................................................................................................................................................12 Historia .......................................................................................................................................................12 Wadze ........................................................................................................................................................14 Ludno idane demograficzne...............................................................................................................16 Jzyk ...........................................................................................................................................................16 Waluta oraz banki......................................................................................................................................19 Infrastruktura itransport ..........................................................................................................................20
Formy inwestycji zagranicznych .............................................................................................................44 Umowy przetwrstwa imontau .......................................................................................................44 Kapitaowe spki joint venture (equity joint ventures) ..................................................................45 Spdzielnie (cooperative joint ventures) .........................................................................................45 Przedsibiorstwa wcaoci nalece do kapitau zagranicznego (WFOE)...................................45 Spki holdingowe podlege prawu Chiskiej Republiki Ludowej ................................................46 Przedstawicielstwa ...............................................................................................................................46 Oddziay .................................................................................................................................................46 Projekty budowlane iinstalacyjne ......... ...........................................................................................46 Podwykonawstwo ................................................................................................................................46 Wasno intelektualna........................................................................................................................46 Przepisy dotyczce ochrony rodowiska ..........................................................................................47 Ceny transferowe .................................................................................................................................48 Opodatkowanie dziaalnoci gospodarczej podmiotw zagranicznych ...........................................48 Podatek dochodowy ............................................................................................................................48 Umowy ounikaniu podwjnego opodatkowania ...........................................................................48 Podatek VAT ..........................................................................................................................................49 Podatek od dziaalnoci gospodarczej ..............................................................................................49 Inne podatki...........................................................................................................................................49 Ca ...............................................................................................................................................................49 Przepisy wzakresie rachunkowoci .......................................................................................................50 Niewypacalno .......................................................................................................................................51 Grunty oraz nieruchomoci .....................................................................................................................51 Grunty ....................................................................................................................................................51 Budynki ..................................................................................................................................................51 Wynajem powierzchni przemysowej, handlowej ibiurowej ........................................................52 Strefy rozwoju ...........................................................................................................................................52 Specjalne Strefy Ekonomiczne ...........................................................................................................52 Strefy Rozwoju Nowych iZaawansowanych Technologii..............................................................53 Strefy Wolnocowe oraz Strefy Przetwrstwa Eksportowego .......................................................53 Hong Kong oraz Umowa oBliszej Wsppracy Gospodarczej (CEPA) ............................................53
Informacje dodatkowe................................................................................72
Wybrane zrzeszenia iorganizacje biznesowe .......................................................................................73 Przydatne strony internetowe .................................................................................................................73 Wskazwki dla odwiedzajcych..............................................................................................................74
Wstp
Wstp
hiska Republika Ludowa pozostaje atrakcyjnym miejscem lokowania inwestycji dla inwestorw zagranicznych, jednake najblisze lata (2011 - 2015) bd charakteryzoway si rosnc zoonoci prowadzenia dziaalnoci w Chinach z uwagi na sta ewolucj rodowiska biznesowego. W 2011 roku wadze Chin opublikoway dwunasty z kolei Plan Picioletni, ktry zawiera wytyczne dla caego kraju na okres nadchodzcych piciu lat. Nowe przepisy wpyn na sposb prowadzenia dziaalnoci przez firmy. Zmiany bd miay miejsce niemale w kadej dziedzinie, cznie z przepisami podatkowymi, przepisami w zakresie ochrony rodowiska, oraz ulgami pobudzajcymi inwestycje. Zgodnie z najwaniejszymi punktami Planu, zwiksz si moliwoci prowadzenia dziaalnoci w kluczowych sektorach, takich jak odnawialne rda energii. W cigu ostatnich dekad Chiny zyskay reputacj wiodcego centrum produkcyjnego i bywaj okrelane jako fabryka wiata. Rwnoczenie wcigu ostatnich kilku lat stale ronie atrakcyjno kraju jako rynku zbytu dbr konsumpcyjnych oraz miejsce lokalizacji orodkw R&D (badawczo-rozwojowych), na czym w gwnej mierze koncentruje si opublikowany Plan Picioletni. Aby inwestycja odniosa sukces, wane jest rozumienie specyfiki kraju i jego regionw, praktyk prowadzenia dziaalnoci jak rwnie chiskiej historii i kultury. Co wicej, w wietle znaczcego zaangaowania wadz chiskich w wiele aspektw gospodarki, potencjalni inwestorzy powinni wiedzie, w jaki sposb zcentralizowane ustawodawstwo moe wpyn na ich dziaalno w danym sektorze. Niniejszy dokument zosta przygotowany jako wstp do zagadnie zwizanych z inwestowaniem w Chinach i jest oparty na dugoletnim dowiadczeniu KPMG wynikajcym z obecnoci na rynku chiskim. Informacje tutaj zawarte nie dotycz konkretnych sytuacji, ktre mog zaistnie podczas prowadzenia dziaalnoci biznesowej. Aby uzyska pomoc w zakresie rnych kwestii zwizanych z dziaalnoci w Chinach, zaleca si skorzystanie z profesjonalnych usug doradczych. Dokadne analizy poszczeglnych sektorw przemysu w Chinach znajduj si w najnowszych publikacjach KPMG China, dostpnych na stronie internetowej. Wicej szczegw na temat KPMG China mona znale w rozdziale 6 KPMG w Chinach oraz Hong Kongu (SAR Specjalny Region Administracyjny).
Wane zastrzeenie
Informacje zawarte wniniejszym dokumencie maj charakter oglny inie dotycz konkretnych okolicznoci, jednostki lub podmiotu. KPMG dokada wszelkich stara, aby informacje byy dokadne iaktualne, jednake nie moe gwarantowa, e takie informacje bd aktualne wczasie ich publikacji lub e bd one aktualne wprzyszoci. Nie naley podejmowa dziaa woparciu otakie informacje bez skorzystania zprofesjonalnych usug doradczych ibez dokadnej analizy okrelonej sytuacji.
Z wyrazami szacunku,
Wstp
Wstp
sppraca gospodarcza zchiskimi przedsibiorcami powinna by wobszarze strategicznego zainteresowania dla kadej firmy pozycjonujcej swj rozwj na rynkach midzynarodowych.
Chiska Republika Ludowa stanowi aktualnie drug po Stanach Zjednoczonych lokalizacj dla inwestycji zagranicznych; dla wielu firm z caego wiata jest wanym oraz rozwojowym miejscem do prowadzenia biznesu wszerokim spektrum sektorw gospodarki. Trzeba jednak podkreli, e dla zagranicznych przedsibiorcw Chiny s nadal nowym rynkiem, wymagajcym lepszego poznania i zrozumienia, orazstawiajcym wiele barier. Pastwo rodka nie jest wolne od problemw zwizanych ze zmieniajcymi si ramami prawnymi, ksztatujcymi si praktykami biznesowymi, a take presj spoeczn, zwizan przede wszystkim z ogromnymi dysproporcjami w dochodach poszczeglnych grup spoeczestwa oraz regionw. Nie bez znaczenia pozostaj take rnice kulturowe. Z punktu widzenia polskich przedsibiorcw, Chiny s strategicznym obszarem do rozwoju wsppracy biznesowej. Dla polskich firm planujcych lubzaangaowanych we wspprac gospodarcz z Chinami, kluczowym elementem pozostaje profesjonalne przygotowanie do bilateralnych kontaktw biznesowych oraz procedur administracyjnych w Chinach. KPMG, jako wiatowa firma doradcza dynamicznie rozwija si take w Chinach. Obecnie KPMG Chiny posiada 13 biur regionalnych i zatrudnia prawie 10 000 pracownikw. Widzc szanse zwizane z rosncym znaczeniem gospodarczym Chin, KPMG stworzyo Global China Practice; globaln sie wsppracy, wymiany dowiadcze oraz ekspertyzy dla projektw zwizanych z Chinami. Chiska praktyka KPMG funkcjonuje take w Polsce. Zapraszamy do lektury przewodnika inwestycyjnego, ktry mamy nadziej, bdzie pomocny w decyzjach biznesowych oraz rozwijaniu wsppracy z Chinami. Z wyrazami szacunku,
Wane zastrzeenie
Informacje zawarte wniniejszym dokumencie maj charakter oglny inie dotycz konkretnych okolicznoci, jednostki lub podmiotu. KPMG dokada wszelkich stara, aby informacje byy dokadne iaktualne, jednake nie moe gwarantowa, e takie informacje bd aktualne wczasie ich publikacji lub e bd one aktualne wprzyszoci. Nie naley podejmowa dziaa woparciu otakie informacje bez skorzystania zprofesjonalnych usug doradczych ibez dokadnej analizy okrelonej sytuacji.
Mirosaw Propp Partner Szef zespou doradczego dla administracji publicznej iinfrastruktury w Europie rodkowo-Wschodniej
11
na
Ostatnie pi lat
statnie pi lat whistorii kraju byy wyjtkowo godne uwagi: w2008 roku Chiny byy gospodarzem igrzysk olimpijskich, aw 2010 roku gociy wiatow Wystaw Expo wSzanghaju. W cigu ostatniego piciolecia kraj by zaangaowany wodbudow po trzsieniu ziemi majcym miejsce wmaju 2008 roku (8 stopni wskali Richtera) wprowincji Syczuan. Lata 2008 2009 ujawniy stopie powiza istniejcych wglobalnej gospodarce. Zawirowania finansowe, zapocztkowane wkrajach rozwinitych, rozprzestrzeniy si byskawicznie na cay wiat. Wadze chiskie wdroyy program stymulujcy owartoci 4 bilionw RMB (586 miliardw USD), dziki ktremu gospodarka chiska pozostaa stabilna. W 2010 roku Chiny stay si drug pod wzgldem wielkoci gospodark na wiecie. Rwnie chiskie firmy prosperoway dobrze wtym okresie iobecnie 61 znich znalazo si wrankingu Global Fortune 500.1 Jednoczenie zwikszy si poziom wynagrodze wcaym kraju, co zkolei zwikszyo presj inflacyjn. Jednym zkluczowych elementw rozwijanych przez wadze chiskie jest reforma waluty, co przejawio si wzwikszeniu swobody obrotu chiskiego juana poczwszy od poowy roku 2010. Podczas przygotowywania niniejszej publikacji (padziernik / listopad 2011) ponownie widoczne jest zaniepokojenie na wiatowym rynku gospodarczym, wzwizku zczym Chiny stoj wobliczu powanych wyzwa, ktre bd miay miejsce wokresie wprowadzania wycie kolejnego planu picioletniego. China Map
Beijing
Shanghai
Guangzhou
Hong Kong
Geografia
Chiska Republika Ludowa (ChRL) jest trzecim pod wzgldem wielkoci krajem na wiecie (powierzchnia 9,6 miliona km2) po Rosji iKanadzie2. Pastwo graniczy zMongoli (od pnocy), Rosj iKore Pnocn (od pnocnego wschodu), zWietnamem, Laosem, Myanmarem (Birma), Indiami, Bhutanem, Nepalem iPakistanem (od poudnia) oraz zKazachstanem, Kirgistanem, Tadykistanem iAfganistanem (od zachodu). Stolic kraju isiedzib wadz jest Pekin, lecy na pnocnym wschodzie. Chiny obejmuj 22 prowincje, pi regionw autonomicznych, cztery okrgi miejskie oraz dwa Specjalne Regiony Administracyjne Hong-Kong iMakao. Tajwan jest oficjalnie uznawany jako cz ChRL przez wikszo rzdw na wiecie. W Chinach znajduj si jedne znajduszych rzek na wiecie Rzeka ta na pnocy oraz Jangcy na poudniu. Rzeki pync od Paskowyu Tybetaskiego oraz Paskowyu Qinghai do wybrzea wschodniego dziel kraj na trzy odrbne regiony.
Klimat
Klimat Chin jest bardzo zrnicowany. Pogoda wrejonach na pnoc od rzeki Jangcy charakteryzuje si du zmiennoci wzalenoci od pory roku, zgorcym latem oraz ostrymi zimami. Obszary na poudnie od Jangcy charakteryzuj si bardziej umiarkowanym klimatem, natomiast na wyspie Hainan przez cay rok panuje agodny itropikalny klimat. rednia roczna ilo opadw wynosi od 50mm na pnocy do 2000mm na poudniu. Poudniowe wybrzee jest czsto nawiedzane przez tajfuny, zazwyczaj latem ijesieni.
Historia
Chiny to kraj ohistorii liczcej niemale 4000 lat, ana terenie pastwa wci znajdowane s przedmioty pochodzce sprzed ponad p miliona lat. Chiny uznawane s za jedn zkolebek cywilizacji ludzkiej. Pierwsze imperium opierajce si na dziedzicznym przekazywaniu wadzy zostao stworzone 2100 lat p.n.e. przez dynasti Xia. Kraj zosta zjednoczony przez Qin Shihuanga, ktry zosta pierwszym cesarzem dynastii Qin. Wspomniany wadca ujednolici chisk walut, jednostki wag imiar, atake wprowadzi jednolite pimiennictwo. Dodatkowo cesarz wprowadzi reformy polityczne iwojskowe, ktre przyczyniy si do wzrostu znaczenia wadz centralnych. W czasie rzdw cesarza Qin Shihuanga podjto szereg przeomowych przedsiwzi, takich jak budowa Wielkiego Muru oraz oglnokrajowego systemu drg. W cigu nastpnych lat granice pastwa rozszerzay si ikurczyy, adynastie powstaway iupaday. Ostatnia dynastia Qing panowaa do 1911 roku, po czym ustanowiona zostaa Republika Chin. W tym czasie wwielu nadmorskich miastach, takich jak Tianjin, Qingdao, Szanghaj, Xiamen oraz Guangzhou (Kanton) istniay europejskie orodki handlowe.
2. Pod wzgldem powierzchni ldowej. Po wczeniu do powierzchni cakowitej zbiornikw wodnych, trzecim co do wielkoci krajem na wiecie s Stany Zjednoczone (CIA Factbook).
13
Powrt Chin
Na pocztku XIX wieku Chiny byy najwiksz gospodark na wiecie, achiskie PKB stanowio 30% wiatowego PKB. W tamtym okresie czny PKB krajw Europy Zachodniej oraz Stanw Zjednoczonych stanowi zaledwie 20% wiatowego PKB. W pocztkach XX wieku udzia chiskiego PKB wwiatowej gospodarce spad do 11% izmniejsza si wkolejnych latach, co byo jednym ze skutkw konfliktw zewntrznych iwewntrznych majcych miejsce wkraju. Przedstawiony obok schemat obrazuje stan gospodarki wiatowej na przestrzeni ostatnich 500 lat. Z perspektywy historycznej widoczne jest, e gwatowny wzrost gospodarczy Chin nie jest zjawiskiem nowym, araczej powrotem do statusu wiodcej gospodarki wiatowej.
na
10% 0%
1500 USA
1600
1700
1820
1900
1950
2000
2008
Chiny
Ameryka Pd.
Japonia
Indie
Europa Zachodnia
Inne kraje Uwaga: porwnanie oparte jest na dolarze midzynarodowym, biorcym pod uwag parytet siy nabywczej: rdo: Angus Maddison, Historical Statistics of the World Economy, University of Grningen
Historia Chin wlatach 30-tych i40-tych XX wieku naznaczona jest konfliktami - zarwno atakujcymi kraj wojskami japoskimi jak rwnie walkami wewntrznymi pomidzy zwolennikami Partii Komunistycznej, ktrej przewodniczy Mao Zedong, aChisk Parti Narodow (Kuomintang). Po klsce wojsk japoskich oraz zwycistwie Chiskiej Partii Komunistycznej w1949 roku, ustanowiona zostaa Chiska Republika Ludowa. Okres pomidzy rokiem 1949 apocztkiem lat 70-tych XX wieku charakteryzowa si wewntrzn restrukturyzacj gospodarki, apolityka iideologia wywieraa wpyw na wszelkie aspekty ycia. Kontakt Chin zinnymi krajami by niewielki, aprywatna przedsibiorczo nie istniaa. Od poowy lat 70-tych XX wieku ChRL pod przywdztwem Deng Xiaopinga wznowia stosunki dyplomatyczne oraz handlowe ze wiatem. Gospodarka obraa zdecydowany kurs wkierunku systemu rynkowego (z uwzgldnieniem tzw. chiskiej specyfiki), acho przedsibiorstwa pastwowe nadal dominuj wniektrych sektorach, wzrost iloci firm prywatnych stanowi jeden zwaniejszych czynnikw rozwoju gospodarczego Chin, majcego miejsce wostatnich latach. W cigu ostatnich kilkudziesiciu lat Chiny stay si gwnym producentem ieksporterem produktw przemysowych. Kraj jest staym czonkiem Rady Bezpieczestwa ONZ oraz wielu organizacji midzynarodowych iregionalnych, dziki czemu pastwo odgrywa aktywn rol whandlu midzynarodowym oraz stosunkach dyplomatycznych. Jednym zelementw transformacji gospodarczej kraju byo tworzenie przez wadze chiskie Specjalnych Stref Ekonomicznych od pocztku lat 80-tych XX wieku. Celem tych dziaa byo przyspieszenie rozwoju gospodarczego oraz sprawdzenie wpraktyce wikszej liberalizacji gospodarki. W latach 90-tych XX wieku ChRL powikszya si oterytoria Hong-Kongu oraz Makao, ktre do tej pory znajdoway si pod administracj Wielkiej Brytanii oraz Portugalii. Hong-Kong zosta przyczony do ChRL jako Specjalny Region Administracyjny 1 lipca 1997 roku, aMakao 20 grudnia 1999. Przystpienie Chin do wiatowej Organizacji Handlu (WTO) w2001 roku byo kolejnym wanym etapem whistorii kraju, dziki ktremu uchylone zostay drzwi prowadzce do globalnego handlu. Warunki przystpienia ChRL do WTO obejmoway m.in. obnienie taryf importowych oraz zwikszenie dostpnoci chiskiego rynku dla podmiotw zagranicznych.
Wadze
Najwyszym organem wadzy pastwowej wChinach jest Oglnochiskie Zgromadzenie Przedstawicieli Ludowych (NPC). Skada si on zokoo 3000 delegatw, wybieranych przez prowincjonalne zgromadzenia ludowe. W skad kongresu wchodz przedstawiciele wszystkich prowincji, regionw autonomicznych, okrgw miejskich oraz Specjalnych Regionw Administracyjnych jak rwnie przedstawicieli Armii LudowoWyzwoleczej. Kadencja trwa pi lat, aorgan gromadzi si raz do roku. Poza okresami, wktrych odbywaj si obrady, uprawnienia Zgromadzenia s wykonywane przez Stay Komitet, wspomagany przez specjalne komitety pracujce pod jego kierownictwem.
Najwyszy Sd Ludowy
Ministerstwa i Komisje
Ministerstwo Spraw Zagranicznych Ministerstwo Obrony Narodowej Krajowa Komisja Rozwoju iReform Ministerstwo Edukacji Ministerstwo Nauki iTechnologii Ministerstwo Przemysu iInformatyki Pastwowa Komisja Spraw Etnicznych Ministerstwo Bezpieczestwa Publicznego Pastwowa Komisja Spraw Etnicznych Ministerstwo Bezpieczestwa Publicznego Ministerstwo Bezpieczestwa Pastwowego Ministerstwo Nadzoru Ministerstwo Spraw Cywilnych Ministerstwo Sprawiedliwoci Ministerstwo Finansw Ministerstwo Kadr iOpieki Spoeczne Ministerstwo Ziem Terytorialnych iZasobw Ministerstwo Ochrony rodowiska Ministerstwo Mieszkalnictwa iRozwoju Miast iWsi Ministerstwo Transportu Ministerstwo Kolei Ministerstwo Zasobw Wodnych Ministerstwo Rolnictwa Ministerstwo Handlu Ministerstwo Kultury Ministerstwo Zdrowia Pastwowa Komisja do Spraw Ludnoci iPlanowania Rodziny Ludowy Bank Chin Krajowe Biuro Kontroli
15
Oglnochiskie Zgromadzenie Przedstawicieli Ludowych oraz Stay Komitet posiadaj uprawnienia do wprowadzenia zmian wkonstytucji, uchwalania dekretw, interpretowania przepisw, ratyfikowania traktatw, powoywania ambasadorw oraz zatwierdzania planw gospodarczych ibudetu pastwowego. Do uprawnie wspomnianych organw naley rwnie powoywanie iodwoywanie premiera oraz wicepremierw, ktrzy tworz cznie Rad Pastwa. Rada Pastwa to najwyszy organ administracji pastwowej, ktry dziaa poprzez rne ministerstwa. Lokalne Zgromadzenia Przedstawicieli Ludowych ikomitety stae asystuj przy implementacji polityk na szczeblu prowincjonalnym,
na
Komunistyczna Partia Chin jest rwnolegym do Zgromadzenia organem sprawujcym wadz ijest kierowana przez Komitet Centralny. Politbiuro Komitetu Centralnego jest organem politycznym onajwikszej wadzy wkraju. Jedn zfunkcji Politbiura jest doradzanie Zgromadzeniu oraz Staemu Komitetowi wsprawie powoywania iodwoywania premiera iwicepremierw. Wspomniane powyej organy powouj prezydenta kraju, ktrym obecnie jest Hu Jintao. Podejmujc przedsiwzicie biznesowe wChinach naley pamita, e moe ono sta si obiektem zainteresowania wadz centralnych, prowincji, regionalnych imiejskich oraz e wadze te posiadaj uprawnienia wzakresie tworzenia przepisw ipodejmowania stosownych decyzji. Powizania te zwikszaj zoono prowadzenia dziaalnoci biznesowej wChinach.
Ludno idemografia
Chiny to kraj onajliczniejszej populacji na wiecie pod koniec 2010 roku liczba mieszkacw kraju wyniosa jeden miliard itrzysta czterdzieci milionw.4 Ludno kraju jest rozmieszczona nierwnomiernie najbardziej zaludnione tereny to wschodnie wybrzee, cz poudniowa oraz rwniny lece wrodkowej czci Chin. W ostatnich latach wielu mieszkacw wsi przenioso si do miast wposzukiwaniu lepiej patnej pracy. Statystyki odnonie stopnia urbanizacji kraju rni si midzy sob, ale wikszo rde podaje stopie urbanizacji wynoszcy niemale 50 procent.5 Ponisza tabela przedstawia trend dotyczcy urbanizacji Chin wlatach 2006-2010.
Jzyk
Pisany jzyk chiski skada si ze znakw ideograficznych. Aby komunikowa si wefektywny sposb, trzeba wykaza si znajomoci kilku tysicy znakw. W caym kraju obowizuje ujednolicony jzyk pisany. W 1956 roku wramach rzdowego programu ograniczania analfabetyzmu, chiskie znaki zostay uproszczone. S one uywane wszkoach wChinach kontynentalnych, natomiast wHong-Kongu, Makao oraz na Tajwanie stosuje si nadal znaki tradycyjne. W Chinach zamieszkuje 56 rnych grup etnicznych, przez co mwiony jzyk chiski rni si wzalenoci od regionu. Oficjalnie jzykiem urzdowym kraju jest Putonghua, powszechnie znany jako dialekt mandaryski. Najwaniejsze dialekty regionalne to Pnocny iPoudniowy Wu (ktry obejmuje lokalne dialekty takie jak szanghajski), kantoski (Hong Kong oraz czci Chin poudniowych), dialekt Fujian oraz Hakka. Znajomo jzykw obcych bywa ograniczona, zwaszcza wregionach wgbi kraju. Zwykle nie stanowi to kopotu dla osb podrujcych, jednake te osoby, ktre udaj si do Chin wcelach biznesowych powinny skorzysta zusug tumacza.
4. Spis powszechny wChinach, rok 2010 5. Chiski Rocznik Statystyczny (dane za okres 2006-2009); Krajowe Biuro Statystyczne, Szsty Spis Ludnoci (dane za rok 2010)
17
Milionw
500 400 300 200 100 0 2006 2007 2008 2009 2010 na
Miasto
Wie
rdo: Chiski Rocznik Statystyczny 2006-2009; Szsty Spis Ludnoci (listopad, 2010); analiza KPMG. Uwaga: dane za rok 2010 na dzie 1 listopada 2010
6. Kategoria migrujcych pracownikw obejmuj osoby yjce poza miejscem swego zameldowania duej ni sze miesicy
Najwiksze miasta Chin pod wzgldem liczby mieszkacw Ludno (w milionach) Chongqing Shanghai Pekin Chengdu Tianjin Guangzhou (Kanton) 29,6 19,2 17,6 12,9 12,3 10,3 PKB w2009 (miliardy RMB) 652,9 1490,1 1186,6 450,3 750,1 911,3
Liczba mieszkacw wielu mniejszych miast wChinach (tabela poniej) przekracza 5 milionw.
Inne due miasta (pod wzgldem liczby mieszkacw) Ludno (w milionach) Harbin Shijiazhuang Suzhou Wuhan Shenzhen Qingdao Xi'an Hangzhou Shenyang Nanjing Ningbo Jinan Changsha Kunming Wuxi Dalian Hefei 9,9 9,9 9,4 9,1 8,9 8,5 8,4 8,1 7,9 7,7 7,2 6,7 6,6 6,3 6,2 6,2 5,1 PKB w2009 (miliardy RMB) 325,8 311,5 774,0 462,0 820,1 489,0 271,9 509,9 435,9 423,0 421,5 335,1 374,5 180,9 499,2 434,9 210,2
Uwaga: tabele powstay woparciu odane z2009 roku iobejmuj mieszkacw miast iobszarw podmiejskich wprzypadku kadego miasta rdo: Roczniki Statystyczne Chiskich Prowincji, 2010.
19
na
Liberalizacja waluty
Wadze Chin po raz pierwszy zezwoliy na rozliczenie transakcji midzynarodowych denominowanych wRMB w2009 roku. Program zapocztkowano wograniczonej liczbie regionw, po czym w2010 roku rozszerzono go na cay wiat. Rynek zagraniczny RMB wzrs szybko, awielko depozytw zoonych wHong Kongu pod koniec maja 2011 wyniosa 548,8 miliardw RMB (w porwnaniu do 90 miliardw RMB rok wczeniej)7 Aby uchroni kontynentalne Chiny przed nadmiernym napywem gorcego pienidza, nadal obowizuj pewne restrykcje, wzwizku zczym ocenia si, e wprowadzenie penej wymienialnoci RMB to perspektywa odlega od co najmniej kilka lat.
rdo: The World Street Journal, Time for Next Move on Yuan Liberalization, 28 luty, 2011.
Infrastruktura itransport
Infrastruktura transportowa kraju ulega znaczcej poprawie wostatnich latach. Gwne lotniska speniaj wszystkie wymogi midzynarodowe. W jedenastu chiskich miastach dziaa metro (stan na pocztek 2011 roku), aw ponad 30 miastach metro znajduje si wfazie planowania lub budowy.8 Gwne miasta chiskie s poczone sieci drg ekspresowych oraz szybkiej kolei. Chiny posiadaj najwiksz na wiecie sie szybkiej kolei, apastwo stale inwestuje winfrastruktur kolejow, drogow ilotnicz.
7. Xinhuas China Economic Information Service, RMB offshore markets to keep explosive growth, 19 lipiec 2011 8. Straits Times, Jitters over Chinas rush for subways, 16 stycze 2011
21
na
Sytuacja makroekonomiczna
23
Rozmiar gospodarki
W
Gwne wskaniki gospodarcze Chin 2010
PKB: 39,80 biliona RMB (5,88 biliona USD)10 PKB per capita: 29,038 RMB (4 403 USD) Bezporednie inwestycje zagraniczne 105,7 miliardw USD
Wzrost PKB (%)
zrost gospodarczy wChinach jest przykadem sukcesu, ktry odnis kraj wcigu ostatnich trzech dziesicioleci. W czasie tego okresu gospodarka Chin przeobrazia si zmodelu planowanej centralnie iw znacznej mierze zamknitej na handel midzynarodowy gospodarki, stajc si gospodark zblion do modeli wolnorynkowych zintensywnie rozwijajcym si sektorem prywatnym. 2010 roku, Chiny przecigny Japoni, stajc si drug co do wielkoci gospodark na wiecie. Poniszy wykres przedstawia prognoz rozwoju Chin wokresie najbliszych piciu lat (2011-2015), wporwnaniu zzakadanym wzrostem 7% rocznie okrelonym wdwunastym Planie Picioletnim. W latach 2006 - 2010, wzrost gospodarczy Chin osiga dwucyfrow warto przez wiksz cz tego okresu. Produkcja przemysowa Chin stanowi najwikszy skadnik PBK kraju. Drugim zkolei jest sektor usug; udzia rolnictwa wPKB jest stosunkowo niewielki. Cho gospodarka chiska jest drug co do wielkoci na wiecie, PKB na jednego mieszkaca 4 4009 USD - jest nadal relatywnie niski wporwnaniu zrozwinitymi krajami zachodnimi (przykadowo, PKB na jednego mieszkaca wStanach Zjednoczonych jest nominalnie dziesiciokrotnie wikszy iwynosi 47,360 USD Wzrost PKB Chin (2006-2015)
16 14.2 14 12 10 8 6 4 2 0 9.6 9.2 12.7 10.4 9 8.6 8.3 8.1 8.1 Wzrost PKB (%)
Sytuacja makroekonomiczna
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
Uwaga: dane na padziernik 2011; linia pozioma przedstawia docelowy wzrost PKB zgodnie zjedenastym idwunastym Planem Picioletnim. rdo: Economist Intelligence Unit 2011; analiza KPMG
9. Krajowe Biuro Statystyczne 10. Przeliczenie na dolary amerykaskie zgodnie ze rednim kursem RMB wstosunku do USD wroku 2010 (USD1 = RMB6,77)
Biliony RMB
2006
2007 Rolnictwo
2008 Przemys
2009 Usugi
2010
Uwaga: biliony RMB przy staych cenach zroku 1995 rdo: Economist Intelligence Unit 2011; analiza KPMG
Sukces wChinach
Odniesienie sukcesu wChinach nie jest gwarantowane, jednake firmy stosujce odpowiedni strategi iwykazujce si zaangaowaniem na rynku mog spodziewa si odpowiednich wynikw. Yum Brands Inc, waciciel KFC oraz Pizza Hut, czerpie okoo 40% globalnego zysku zrynku chiskiego. W roku 2010, Volkswagen sprzeda wChinach ponad 1,8 miliona aut12, co stanowio okoo 26% pojazdw sprzedanych przez firm na caym wiecie.13 Sprzeda netto urzdze iusug firmy Nokia na rynku chiskim stanowio 16,7% cakowitej wielkoci sprzeday firmy.14 Boeing, posiadajcy 52% udzia na chiskim rynku spodziewa si, e do 2029 roku15 chiskie linie lotnicze zakupi 4 330 samolotw ocznej wartoci 480 miliardw USD.
Biliony RMB
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
Otwieranie si na wiat
Od pocztku lat 80-tych XX wieku, Chiska Republika Ludowa prowadzi polityk otwartych drzwi, ktrej celem jest przycignicie inwestorw zagranicznych, atym samym rozwj gospodarczy wtych dziedzinach, ktre wymagaj unowoczenienia: rolnictwa, nauki oraz technologii. W tych dziedzinach nadal istniej due szanse imoliwoci dla zagranicznych inwestorw. Po przystpieniu Chin do WTO w2001 roku, rynek kraju sta si jeszcze bardziej dostpny dla inwestorw zagranicznych. Zmniejszone zostay ograniczenia istniejce do tej pory wtakich branach jak bankowo ifinanse, ksigowo oraz usugi prawnicze. Trwa proces liberalizacji innych bran, takich jak telekomunikacja oraz usugi internetowe, gdzie dostp inwestorw zagranicznych jest nadal objty restrykcjami. W okrelonych branach, takich jak bankowo, telekomunikacja, koleje oraz przemys naftowy ienergetyka dominuj przedsibiorstwa pastwowe. Jednake wcigu ostatnich 30 lat, wasno pastwowa przemysu maleje, zmniejszajc si zblisko 100% pod koniec lat 70-tych XX wieku do mniej ni 10% obecnie.16
11. 12. 13. 14. 15. 16. Reuters, Yum posts profit beat, raises 2011 estimate, 14 lipiec 2011 Ilo sprzedanych aut (1 871 000) rni si nieznacznie od iloci dostarczonych pojazdw (1 923 000) Sprawozdanie roczne Volkswagena, 2010 Sprawozdanie okresowe Nokii za drugi kwarta 2011; 21 lipiec 2011 Associated Press, Boeing lifts 20-year China jest sales forecast on economic growth, stronger airlines, 2 listopad 2010 China Statistical Yearbook 2011
25
Firmy bdce wasnoci pastwow podlegaj Komisja Nadzoru iAdministracji Pastwowymi Aktywami (SASAC). Pod koniec 2010 roku, SASAC nadzorowa 122 firmy pastwowe, wporwnaniu ze 196 firmami w2003 roku.17 Pomimo trendu wkierunku prywatyzacji, firmy pastwowe nadal odgrywaj wiodc rol wgospodarce, wykazujc w2010 czne zyski netto wwysokoci 849 miliardw RMB oraz posiadajc aktywa ocakowitej wartoci 24,3 biliona RMB pod koniec roku 2010.18 Biorc pod uwag firmy pastwowe poza nadzorem SASAC, pod koniec roku 2008 wChinach dziaao 154 000 przedsibiorstw pastwowych (State-owned enterprises - SOE)
Sytuacja makroekonomiczna
Krajowe Biuro Statystyczne zmienio prg wielkoci dochodu zaliczajcych firmy do wielkich przedsibiorstw przemysowych, ustalajc warto rocznego przychodu na 200 milionw RMB (w porwnaniu z5 milionw RMB zgodnie zpoprzedni metodologi). W odniesieniu do statystyki inwestycyjnej rodkw trwaych, bd brane pod uwag projekty na obszarach wiejskich. Dodatkowo, badane bd tylko projekty ocakowitej wielkoci inwestycji przekraczajcej 5 milionw RMB (poprzedni prg 500 000 RMB).
rda: Agence France Presse, Data tweaks reflect achanging China, 23 luty 2011; China Daily, China raises statistics criteria for indicators, 9 marzec 2011; Xinhua, Chinas GDP growth in 2010 revised up to 10.4% y-o-y, 7 wrzesie 2011
Beijing Review, A New Manager for State Assets, 13 stycze 2011 Reuters, Chinas state-owned sector, 3 sierpie 2011. Agence France Presse, Data tweaks reflect achanging China, 23 luty 2011 China Daily, China raises statistics criteria for indicators, 9 marzec 2011
6.7% Leasing i usugi biznesowe 6.2% Handel hurtowy i detaliczny 2.1% 2.4% 2.0% 1.9% 1.8% Transport, skadowanie, poczta Informatyka, komputery, oprogramowanie Usugi uytecznoci publicznej Badania naukowe, usugi techniczne, geologia Rolnictwo, lenictwo, hodowla zwierzt, rybowstwo
4.5%
W 2010 roku Chiny byy eksporterem netto do takich0.0% 10.0% 20.0% 30.0% 40.0% rozwinitych krajw jak Stany Zjednoczone, Wielka Brytania, Francja iHolandia. Wyjtkiem bya tu wymiana zNiemcami oraz Australi: import zNiemiec osign warto 74,3 miliarda USD (eksport Chin do Niemiec: 68 miliardw USD), natomiast warto importu zAustralii wyniosa 61,1 miliarda USD (eksport Chin: 27,2 miliarda USD). Stany Zjednoczone pozostaj najwikszym odbiorc chiskiego eksportu jego warto w2010 roku wyniosa 283,3 miliarda USD. Kolejnymi pod wzgldem wielkoci rynkami s Japonia iKorea. Najwaniejszym rdem chiskiego importu s kraje ssiednie Japonia (warto importu 176,7 miliarda USD) oraz Korea Poudniowa (warto importu 138,3 USD). Trzecim krajem wtej kategorii s Stany Zjednoczone, zktrych Chiny sprowadziy w2010 roku dobra iusugi owartoci 102,1 miliarda USD. Warto eksportu iimportu Chin zpodziaem na kraje, wmiliardach USD (rok 2010)
Import
102.1 176.7 138.3 74.3 6.5 11.3 20.8 17 .1 61.1 33.2 Japonia Korea Niemcy 68.8 68.0 49.7 Holandia 38.8 Wielka Brytania 40.9 Indie 27 .7 Francja 27 .2 Australia 19.7 Tajlandia
Eksport
Stany Zjednoczone 121.0 283.3
27
Energia
Czysta energia jest jedn zkluczowych gazi przemysu wymienionych wdwunastym Planie Picioletnim. W sektorze tym spodziewane jest wprowadzenie zacht oraz innych instrumentw, ktrych celem jest pobudzenie inwestycji. Przewaajca wikszo energii wChinach (90%) uzyskiwana jest zwgla oraz innych paliw kopalnych. Chiny zakadaj zwikszenie produkcji energii zpaliw niekopalnych ipokrycie ztego rda 15% cakowitego rocznego zuycia energii do roku 2020, tworzc tym samym korzystne warunki do inwestowania wsektorze odnawialnych rde energii. Due moliwoci biznesowe istniej rwnie wsektorze energetycznym. W cigu najbliszych 10 lat Chiny zamierzaj zainwestowa 11,1 biliona RMB wenergetyk, zczego 5,3 biliona RMB wokresie 2011-2015.21 Z tej sumy 2,75 biliona RMB zostanie zainwestowane wbudow elektrowni, natomiast 2,55 biliona RMB wbudow sieci energetycznych. Rwnie podsektory, wktrych cay czas rozwijane s technologie (np. elektrownie nuklearne oraz inteligentne sieci typu smart grid) mog by obiecujce. Zgodnie zprognozami Banku Chin, wcigu najbliszych piciu lat nastpi dwucyfrowy wzrost rynku energii odnawialnej, za wyjtkiem energii wodnej, ktry to sektor jest ju znacznie rozwinity.22 Chiski rynek energii Energia (gigawaty) Wgiel i gaz Energia wodna Energia jdrowa Energia wiatrowa (on-grid na sieci) Biomasa i inne Energia soneczna Cakowita moc zainstalowana 2010 707 213 11 31 6 1 962 2015 985 299 39 94 15 5 1 437 CAGR 6,9% 7,0% 28,8% 24,8% 20,1% 38,0% 8,4%
Sytuacja makroekonomiczna
21. Xinhua, Five power groups to benefit from RMB11.1 trillion investment in power in next 10 yrs, 23 grudzie 2010 22. BOCI Research, China Utilities, 24 stycze 2011
Ochrona zdrowia Starzejca si populacja Chin stanowi istotny czynnik rozwoju sektora ochrony zdrowia, ktry zgodnie zprzewidywaniami stanie wobliczu duych wyzwa wcigu najbliszych dekad. Zgodnie ze spisem powszechnym przeprowadzonym w2010 roku, 177,6 milionw mieszkacw Chin to osoby powyej 60-tego roku ycia, co stanowi 13,26% ogu populacji.23 Przewiduje si, e do 2050 roku liczba ta wzronie do 437 milionw, czyli okoo jednej trzeciej wszystkich mieszkacw Chin. Zanieczyszczenie rodowiska oraz czynniki zwizane ztrybem ycia (np. palenie papierosw) mog rwnie wpyn na konieczno zapewnienia odpowiedniej ochrony zdrowia ileczenia. Dostrzegajc te potrzeby, rzd dokona zmian wdokumencie zatytuowanym Katalog Wytycznych dla Inwestycji Zagranicznych, skutkiem czego orodki medyczne znajduj si wkategorii dozwolone24. Otwiera to moliwoci inwestowania dla firm zagranicznych wtej brany, ktra wczeniej bya zaliczona do kategorii ograniczone. Zgodnie zpowyszym, Rada Pastwa ogosia wgrudniu 2010 roku moliwo dziaania orodkw zdrowia bdcych wcaoci wasnoci inwestorw zagranicznych, co stanowi ma program pilotaowy tego typu przedsiwzi. Do tej pory przepisy ograniczay udzia inwestorw zagranicznych do spek joint venture zpartnerem chiskim.
Infrastruktura
Zwikszajcy si stopie urbanizacji okrelony wdwunastym Planie Picioletnim, jak rwnie cigy rozwj zachodnich icentralnych regionw bdzie skutkowa rozwojem sektorw zwizanych zbudow iutrzymaniem infrastruktury. Z drugiej strony rozwj ten bdzie rwnowaony przez zagadnienia dotyczce ochrony rodowiska, ktre wPlanie PIcioletnim maj wyszy priorytet. Moe to sugerowa, e wzrost wsektorach infrastrukturalnych moe by wolniejszy wnajbliszych latach. Niektre ztych sektorw, takich jak produkcja cementu istali, mog podlega kontroli zwikszania produkcji, stanowicej cz dziaa wadz na rzecz ograniczenia zanieczyszcze izuycia energii.
biliony RMB
690
733
750
750
750
750
750
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
23. China Daily, Aging population achallenge, 19 maj, 2011 24. Szkic poprawek do Katalogu Wytycznych dla Zagranicznych Inwestycji, 2011 25. China Daily, Foreign firms get slice of China medical market, 6 grudzie 2010
29
Wadze ChRL zaaproboway liczne projekty joint venture, ktre umoliwiaj udzia podmiotw zagranicznych wrozbudowie infrastruktury. Na szczegln uwag zasuguj: Budowa licznych hoteli oraz obiektw biurowych Budowa autostrad czcych gwne miasta iprowincje Projekty ochrony rodowiska wgwnych miastach Projekty infrastrukturalne nadal bd zapewnia due moliwoci dla inwestorw zagranicznych. W 2009 roku, bezporednie inwestycje zagraniczne na rynku nieruchomoci stanowiy 18,7%wszystkich inwestycji zagranicznych (9% wroku 2005). Budowa autostrad bdzie jednym znajwikszych projektw inwestycyjnych wsektorze rozbudowy infrastruktury wcigu najbliszych piciu lat. Aktualne plany zakadaj inwestycje rzdu 3,5 do 4 bilionw (rednio 700-800 miliardw RMB rocznie).26 Oczekuje si, e poziom inwestycji moe si zmniejszy wporwnaniu ze szczytowym okresem 2009-2010, wktrym miay miejsce znaczce wydatki pobudzajce inwestycje wtym sektorze. Niemniej jednak poziomy inwestycji bd nadal znaczce. Chiny stoj wobliczu wyzwa zwizanych zochron rodowiska naturalnego, wtym zzanieczyszczeniami iniedoborem czystej wody. Priorytety dotyczce ochrony rodowiska zawarte wdwunastym Planie Picioletnim powinny stworzy szanse wnastpujcych sektorach: Oczyszczanie ciekw Uzdatnianie i utylizacja wody Oczyszczanie i utylizacja odpadw staych Wadze planuj wybudowanie 200 000 kilometrw nowych sieci kanalizacyjnych oraz oczyszczalni ciekw ocznej wydajnoci 90 milionw ton.27 Jest to szczeglnie potrzebne wmniejszych miastach, gdzie infrastruktura kanalizacyjna nie jest rozwinita wwystarczajcym stopniu.
Sytuacja makroekonomiczna
26. China Daily, China to spend $1.3t on new rail, road infrastructure, 21 luty, 2011 27. US Commercial Service, China Business Handbook, 2011
Biliony USD
3 2 1 0 1.0 1.3
17.6% 18.9%
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
Zamoni konsumenci wChinach Liczba mieszkacw, ktrych majtek przekracza 10 milionw RMB
Zesp miejski Pekinu Guangdong Zesp miejski Szanghaju Zhejiang Jiangsu Fujian Shandong Liaoning Syczuan Henan
rdo:: Hurun Report 2011
170,000 157,000 132,000 126,000 68,000 36,000 33,000 29,000 24,000 16,500
31
Sektor dbr konsumpcyjnych obejmuje szeroki zakres rynkw imoe by wprzyblieniu podzielony na trzy gwne kategorie: Artykuy spoywcze Sprzeda detaliczna Produkty przeznaczone dla indywidualnych konsumentw (FMCG dobra szybko zbywalne oraz produkty trwae) Mimo duego rozmiaru chiskiego rynku dbr konsumpcyjnych, sukces nie przychodzi automatycznie. Firmy musz wzi pod uwag szereg istotnych czynnikw takich jak: Zapewnienie jakoci ibezpieczestwa acucha dostaw (zwaszcza wsektorze spoywczym) Zmienno cen ywnoci iinflacja Dua konkurencja wbardziej rozwinitych regionach Nieefektywna infrastruktura logistyczna zwikszajca koszty Podrabianie produktw Sektor handlu detalicznego wChinach jest rozdrobniony, zczego sprzeda stu najwikszych sprzedawcw stanowi 11% cakowitej sprzeday detalicznej wkraju.28 Rynek sprzeday detalicznej jest obecnie zdominowany przez mae, niezalene sklepy. Przewiduje si zaostrzenie konkurencji na chiskim rynku spoywczym ze wzgldu na zintensyfikowanie dziaalnoci midzynarodowych koncernw. Warto wtym miejscu wymieni nastpujce: Coca-Cola planuje inwestycje wwysokoci 4 miliardw UDS wokresie 2012-2014.29 Do roku 2013 McDonalds zamierza rozbudowa sie swych restauracji zobecnego poziomu 130030 do ponad 2000. Zakup przez koncern Nestl 60% udziaw chiskiego producenta sodyczy Hsu Fu Chi (w roku 2011).31 W cigu ostatnich kilku lat segment luksusowych dbr konsumpcyjnych sta si szczeglnie obiecujcy irozwija si dziki zwikszajcej si liczbie zamonych osb. Zgodnie zRaportem Hurun, wChinach jest 960 000 osb omajtku przekraczajcym 10 milionw RMB oraz 60 000 ludzi posiadajcych majtek przekraczajcy 100 milionw RMB.32
28. 29. 30. 31. 32. Economist Intelligence Unit China Daily, Coca-Cola to invest $4b in China in 3 years, 18 sierpie 2011 China Daily, McDonalnds seeking anew menu for mainland success, 31 sierpie 2011 The Wall Street Journal Europe, Nestle Writes Recipe for China With its Offer for Hsu Fu Chi, 12 lipiec 2011 Rupert Googewerf, Hurun Report
Sytuacja makroekonomiczna
Rynek motoryzacyjny
Chiny s obecnie najwikszym na wiecie rynkiem motoryzacyjnym, przecigajc pod tym wzgldem Stany Zjednoczone w2009 roku. Rynek jest stosunkowo rozdrobniony, apord gwnych graczy znajduj si takie zagraniczne koncerny jak Volkswagen, GM, Hyundai oraz Toyota. Chiskie firmy dominuj wsegmencie maych samochodw (pojazdy opojemnoci silnika poniej 1,6 litra), jednake spodziewany jest wzrost udziau tych firm wrynku ogem wcigu nastpnych kilku lat. Najwaniejszymi firmami chiskimi na rynku motoryzacyjnym s Chery, Geely oraz BYD.
13 749 11 572 4 909 3 328 3 110 2 623 2 500 2 242 2 140 1 897
Wochy Rosja
Tysice egzemplarzy
rdo: Macquarie Research, Global Auto Horizons, luty 2011
Trendy wprzemyle motoryzacyjnym na rynku chiskim obejmuj: 33 Popyt na czci zamienne do pojazdw Nacisk wadz na rozwj pojazdw napdzanych alternatywnymi paliwami (co nie przekada si jak na razie na popyt ze strony konsumentw) Wprowadzenie maych pojazdw do obsugi okrelonych segmentw rynku Zmniejszajce si mare dealerw samochodw Rosncy rynek pojazdw uywanych Rozwj rnych strumieni dochodu (np. finansowanie pojazdw, obsuga posprzedaowa). Wspomniany wczeniej Katalog Wytycznych dla Inwestycji Zagranicznych podkrela sprzyjajcy klimat dla aut napdzanych alternatywnymi paliwami, ajednoczenie okrela jako faworyzowane dwa rodzaje dziaa brany motoryzacyjnej: budowa iobsuga (a) stacji adowania dla pojazdw elektrycznych oraz (b) stacji wymiany akumulatorw. Jest prawdopodobne, i to przesunicie priorytetw utoruje drog nowym zachtom inwestycyjnym sucym rozwojowi tych sektorw.
33. Business Monitor International, China Autos Report, Q3 2011
33
Pomimo szybkiego rozwoju chiskiego rynku motoryzacyjnego wcigu ostatnich kilku lat, istniej pewne okolicznoci, ktre mog spowolni ten rozwj. Wysiki wadz zmierzajce do ograniczenia iloci pojazdw na drogach duych izatoczonych miast mog mie negatywny wpyw na dziaalno niektrych producentw samochodw. Przykadowo, wPekinie wadze zmniejszyy ilo rejestrowanych pojazdw osobowych do 240 000 rocznie, wporwnaniu z800 000 wroku 2010.34 Podobne regulacje winnych zatoczonych miastach mog stanowi wyzwanie dla brany. Inn kwesti, ktra moe ograniczy rentowno producentw samochodw s nadwyki mocy produkcyjnych, co tworzy dodatkowe ryzyko mogce wystpi wcigu najbliszych kilku lat. Elementem rwnowacym negatywne czynniki chiskiego rynku samochodowego jest niski wspczynnik posiadania pojazdw wodniesieniu do caej populacji. Niska penetracja rynku oznacza, i posiada on znaczcy idugotrway potencja, ktry moe by wykorzystany przez chiski przemys motoryzacyjny. Rynek aut luksusowych wChinach rozwija si wszybkim tempie, przede wszystkim zuwagi na zakupy dokonywane przez zamonych obywateli. Gwnymi dostawcami wtym segmencie s Audi oraz BMW, ktre to firmy sprzeday odpowiednio 158 000 (42,5%) oraz 81 000 (21,8%) pojazdw w2009 roku.35 Ilo aut na 100 mieszkacw (2010)
USA Europa Zachodnia Japonia Chiny
Sytuacja makroekonomiczna
Samochody
rda: AutoForesight; CAAM; JD Power
34. Credit Suisse, China Auto Sector, 17 stycze 2011 35. JP Morgan, Asia Pacific Equity Research, 3 kwiecie 2011
rdo: Dow Jones Chinese Financial Wire; China Outlines Rules for National Security Review of Foreign M&A, 14 luty 2011
Usugi finansowe
Sektor finansowy Chin jest zdominowany przez cztery banki pastwowe: Chiski Bank Rolniczy (the Agricultural Bank of China - ABC), Chiski Bank PrzemysowoHandlowy (Industrial and Commercial Bank of China - ICBC), Bank Chiski (Bank of China - BOC) oraz Chiski Bank Budowlany (China Construction Bank - CCB). Chiskie banki pastwowe posiadaj ponad poow wszystkich aktyww bankowych36. Pozostaa cz tych aktyww jest podzielona midzy miejskimi bankami komercjalnymi, bankami prywatnymi oraz spdzielniami kredytowymi. Banki zagraniczne po raz pierwszy zostay zarejestrowane wChinach wgrudniu 2006 roku, ado koca lipca 2010 roku wChinach obecnych byo 37 bankw zagranicznych. Niektre przepisy stanowi pewne wyzwanie dla bankw zagranicznych. Przykadowo, do 2011 roku musiay one zmniejszy wspczynnik udzielonych kredytw do depozytw do 75%.37 Pomimo trudnoci, aktywa bankw zagranicznych wzrosy z800 miliardw RMB w2006 do 1,9 biliona RMB w2010 roku, co stanowi redni roczn stop wzrostu na poziomie 23,4%.38 Aktywa zagranicznych bankw wChinach wokresie 2006-2010
2.0 1.8 1.6 1.4 1.2 1.0 0.8 0.6 0.4 0.2 0.0
Biliony RMB
1.2 0.8
1.9 1.4
2006
2007
2008
2009
2010
rdo: Chiski Rocznik Statystyczny 2011; analiza KPMG 36. Chiskie banki pastwowe posiaday 56,54% wszystkich aktyww bankowych w2009 (61,78% w2006 roku) 37. Przegld KPMG sektora bankowego wChinach kontynentalnych, 2010 38. Chiski Rocznik Statystyczny 2011
35
Wicej informacji na temat chiskiego sektora bankowego mona uzyska pod adresem: http://www.kpmg.com/CN/en/IssuesAndInsights/ArticlesPublications/Pages/ Mainland-China-Banking-Survey-201109.aspx gdzie znajduje si najnowszy Przegld Chiskiego Sektora Bankowego, przygotowany przez KPMG. Chiny otworzyy dla inwestorw zagranicznych sektory ubezpieczeniowe oraz fundusze emerytalne ipowiernicze. Firmy zagraniczne mog posiada 49% udziaw wspkach joint venture zarzdzajcych funduszami. Sektor venture capital (fundusze wysokiego ryzyka) jest stosunkowo nowy wChinach, jednake wadze kraju chc go rozwija. Obecnie sektor ten jest wyszczeglniony jako dziaalno faworyzowana wKatalogu Wytycznych dla Inwestycji Zagranicznych, wwydaniu zroku 2011.
Outsourcing
W 2006 roku wChinach uruchomiono program onazwie 1000-100-10, ktry zakada trzy cele: rozwj 1000 firm chiskich posiadajcych moliwo zapewnienia usug outsourcingowych, skonienie 100 midzynarodowych firm do prowadzenia wChinach ich operacji outsourcingowych, wreszcie stworzenie wChinach 10 wzw outsourcingowych. W roku 2010 cele te nie tylko osignito ale iprzekroczono: zaoono ponad 9000 krajowych firm outsourcingowych, ponad 500 firm midzynarodowych prowadzi swe dziaania outsourcingowe wChinach, zbudowano rwnie ponad 25 wzw outsourcingowych.39 W 2009 roku, cakowity dochd wsektorze usug outsourcingowych osign warto 13 miliardw USD iprzewiduje si, e do 2014 roku wzronie do 44 miliardw USD, co stanowi ponad trzykrotny wzrost wcigu piciu lat. Okoo 65% dochodu pochodzi zoutsourcingu usug IT, apozostae zoutsourcingu procesw biznesowych.40
Sytuacja makroekonomiczna
Przedsiwzicia faworyzowane:
Szkolenia zawodowe Przedsibiorstwa venture capital Budowa iobsuga stacji adowania pojazdw elektrycznych oraz stacji wymiany akumulatorw Budowa iobsuga stacji uzdatniania wody Nowe zaawansowane technologie produktw ze szka iwyrobw optycznych Energia alternatywna
Przedsiwzicia ograniczone:
Firmy oduym zapotrzebowaniu na energi Przedsiwzicia powodujce zanieczyszczenia Projekty powizane zsurowcami naturalnymi
W pocztkowym okresie reform iotwierania si chiskiej gospodarki, istniao kilka punktw, wktrych najczciej lokowano obiekty usug outsourcingowych lub centra usug wsplnych. Bya to midzy innymi delta rzeki Jangcy, Bohai Rim (okrgi przemysowe wpobliu Pekinu) oraz delta Rzeki Perowej. Rosnce wynagrodzenia pracownikw oraz koszty ziemi wkluczowych okrgach przemysowych Chin zmuszaj firmy, ktre chc pozosta konkurencyjne, do rozwaenia innych opcji.41 Uoglniajc, centralne izachodnie regiony Chin oferuj baz wymagajc mniejszych kosztw ni wprzypadku najbardziej rozwinitych regionw. Jednake wwielu takich regionach infrastruktura moe by niewystarczajca. Wybr waciwej lokalizacji dla dziaa offshoringowych wymaga dokadnej analizy poszczeglnych miast iokrelenie, czy dana lokalizacja spenia wymagania. Wicej szczegw na temat chiskiego rynku outsourcingowego znajduje si wpublikacji Inside the Dragon: Outsourcing destinations in China, dostpnej pod adresem: http://kpmg.com/CN/en/IssuesAndInsights/ArticlesPublications/documents/ Outsourcing-destinations-201010.pdf
41. World Federation of Exchanges, 2010 42. The Wall Street Journal, Stung, Chinese Firms Now Look to Go Private, 2 wrzesie, 2011
37
System ten umoliwia inwestorom instytucjonalnym uczestnictwo wrozwoju gospodarczym Chin bez kopotw zwizanych ze skomplikowanymi kwestiamii operacyjnymi lub zagadnieniami dotyczcymi zasobw ludzkich. Aby ubiega si oprzyznanie statusu QFII, instytucje musz speni przynajmniej nastpujce kryteria:43 Stabilna kondycja finansowa, wysoki rating kredytowy oraz aktywa oodpowiedniej wielkoci Personel posiadajcy stosowne kwalifikacje Solidne zarzdzanie korporacyjne, adekwatne rodki kontroli wewntrznej oraz brak istotnych narusze przepisw wcigu ostatnich trzech lat
Sytuacja makroekonomiczna
Istnienie odpowiednich systemw prawnych oraz regulacyjnych wkraju instytucji ubiegajcej si ostatus; podpisanie listu intencyjnego pomidzy organem regulujcym obrt papierami wartociowymi wkraju instytucji aChisk Komisj Regulacyjn ds. Papierw Wartociowych (CSRC) Inne kryteria spjne zzasad ostronoci. Kapitalizacja rynkowa czoowych gied wiatowych (pierwsza poowa 2010)
Liczba krajowych firm notowanych na giedach chiskich, 2010-2011* 2 500 2 000 1 500 1 000 500 0
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
1 154
1 604
Uwaga: dane za rok 2011 do czerwca 2011 rdo: Baza danych WIND 2011; analiza KPMG
Pod koniec 2010 roku, cakowita suma / kwota zatwierdzona przez Pastwow Administracj Walutami wChinach (SAFE) osigna wielko 19,7 miliarda USD, arzd chiski zobowiza si j zwikszy do 30 miliardw USD (limit wpat i wypat w ramach dewizowych rachunkw kapitaowych). Pord inwestorw zagranicznych znajduj si midzy innymi czoowe instytucje bankowe iinwestycyjne na wiecie, wiodce uniwersytety amerykaskie, Fundacja Billa iMelindy Gates, jak rwnie dua liczba funduszy majtkowych gwarantowanych przez pastwo. Na pocztku 1993 roku Rada Pastwa ustanowia Komisj ds. Papierw Wartociowych oraz Chisk Komisj Regulacyjn ds. Papierw Wartociowych (CSRC). Komisja ds. Papierw Wartociowych odpowiada za okrelanie polityki zwizanej zobrotem papierami wartociowymi, opracowuje plany rozwoju rynkw papierw wartociowych, jak rwnie kieruje, koordynuje inadzoruje instytucje zwizane zobrotem papierami wartociowymi wChinach. Komisja ds. Papierw Wartociowych administruje Chisk Komisj Regulacyjn ds. Papierw Wartociowych, ktra dziaa jako ga regulacyjna. Dodatkowo, Komisja ds. Papierw Wartociowych nadzoruje notowania, obrt oraz procedury clearingowe. Od lat 90-tych XX wieku na giedy chiskie wprowadzano ulepszenia techniczne iinstytucjonalne. Wadze chiskie zaadoptoway wiele praktyk zgied wrozwinitych krajach zachodnich, wtym midzy innymi unormowanie wymaga dotyczcych ujawniania informacji, rozszerzenie sieci administracyjnej CSRC na cay kraj, zwikszenie monitorowania firm oraz porednikw wiadczcych usugi wbrany papierw wartociowych, jak rwnie ogaszanie szczegowych praw iregulacji. Rosnca liczba firm zagranicznych postrzega wejcie na gied wHong Kongu jako alternatyw dla swojej obecnoci na giedach wkrajach macierzystych, nawet pomimo niestabilnoci globalnego rynku, ktra spowodowaa zawirowania wcenach papierw wartociowych w2011 roku. Poniej przedstawione s przykady kilku znanych firm wiatowych, obecnych na giedzie wHong Kongu: Francuska firma kosmetyczna LOccitane zgromadzia 707 milionw USD wkwietniu 2010.44 Woska firma produkujca dobra luksusowe Prada SpA zgromadzia wwyniku emisji papierw wartociowych 2,14 miliarda USD wczerwcu 2011.45 Amerykaski producent walizek Samsonite zgromadzi na giedzie wHong Kongu 1,25 miliarda USD rwnie wczerwcu 2011.46
44. The Wall Street Journal Online, LOccitane Raises $707 Million in Hong Kong IPO, 30 kwiecie 2010 45. Reuters, Prada edges up in trading debut after $2,14 bln IPO, 24 czerwiec 2011 46. Reuters, Samsonite falls 7.7 pct in HK debut, 16 czerwiec 2011
39
W momencie publikacji niniejszego dokumentu gieda wHong Kongu bya jedyn gied wChinach otwart dla firm zagranicznych. Jednake gieda wSzanghaju planuje utworzy Rad Midzynarodow, co dostosowuje si do planw utworzenia wSzanghaju wiatowego centrum finansowego.
Nierwnoci gospodarcze
Chiny mog by postrzegane jako zbir duych gospodarek regionalnych, zktrych kada znajduje si na innym poziomie rozwoju. redni standard ycia rni si znaczco midzy prowincjami. W 2010 roku PKB per capita wSzanghaju byo dwuipkrotnie wiksze ni rednia krajowa. Delta rzeki Jangcy, wktrej znajduje si Szanghaj oraz prowincje Jiangsu oraz Zhejiang, jest jednym znajbardziej rozwinitych inajbogatszych regionw kraju. Region ten, zamieszkany przez 11% populacji kraju, wytworzy ponad 20% chiskiego PKB w2010 roku oraz jedn trzeci cakowitego wolumenu wymiany zagranicznej.47 Gwne brane wregionie to finanse, przemys lekki, usugi oraz rolnictwo. W czasie 30 lat reform rynkowych wChinach, miasta nad wybrzeem odgryway wiodc rol. Jednake w2007 roku regiony pooone wgbi kraju zaczy rozwija si wszybszym tempie.48 Regiony pooone na pnocnym wschodzie kraju, wcentralnej czci ina poudniowym zachodzie oraz te pooone przy zachodniej granicy kraju s zazwyczaj ubogie, jednake plany rzdowe rozwoju regionw centralnych izachodnich powinny zbiegiem czasu zmniejszy nierwnoci gospodarcze
Sytuacja makroekonomiczna
28.6% 21.4% 21.2% 20.9% 20.9% 20.1% 19.9% 15.1% 14.1% 14.0% 11.9%
Uwaga: nazwy prowincji wnawiasach rdo: EIU, Najszybciej rozwijajce si miasta wChinach, 2010; Rocznik Statystyczny Chiskich Prowincji
Zastosowanie
Surowiec do wyrobu stali Surowiec do wyrobu stali Kluczowy skadnik nawozw Produkcja energii Stosowana wkatalizatorach samochodowych Uwaane za najlepsz inwestycj wczasach niestabilnoci gospodarczej Energia nuklearna Stosowane wurzdzeniach elektronicznych ipojazdach elektrycznych
rdo: China Daily, Resources hunt fuel global mining M&A, 30 sierpie 2011
41
43
Podejcie
W
atwo prowadzenia dziaalnoci gospodarczej wChinach
W rankingu atwoci prowadzenia dziaalnoci gospodarczej Chiny znalazy si na 79 miejscu na 183 kraje. Oznacza to, e kraj nie jest atwym miejscem do prowadzenia biznesu. Jednake jest najwyej ocenion gospodark spord krajw grupy BRIC.
adze Chin stosuj liberaln polityk gospodarcz wcelu przycignicia inwestycji zagranicznych. Inwestycje wokrelonych branach wymagaj aprobaty organw centralnych, jak na przykad Ministerstwa Handlu. Z kolei wikszo przedsiwzi zudziaem inwestorw zagranicznych, gdzie suma inwestycji nie przekracza 300 milionw USD podlega aprobacie wadz prowincji, regionalnych lub municypalnych. Rwnie te inwestycje, ktre przekraczaj prg 300 milionw, anie wymagaj oglnego pastwowego nadzoru wynikajcego zgospodarki planowej, rwnie mog by zaaprobowane przez wadze lokalne. Zgodnie ze zobowizaniami Chin wobec WTO ostworzeniu jednakowych warunkw dziaania firm, rzd chiski ujednolici system podatkowy zarwno dla firm krajowych jak idla tych zkapitaem zagranicznym. Jednake by zapewni cigo rozwoju technologicznego, wprowadzono nowy rodzaj koncesji wsektorze zaawansowanych technologii.
Ranking
Singapur USA Austalia Japonia Meksyk Chiny Rosja Brazylia Indie 1 5 10 18 35 79 123 127 134
rdo: Bank wiatowy, Doing Business 2011: Making aDifference for Entrepreneurs
sdowego. Najczciej stosowanym rozwizaniem jest oddanie sporu pod arbitra Chiskiej Komisji Arbitraowej ds. Gospodarki iHandlu Zagranicznego (CIETAC, China International Economic and Trade Arbitration Commission). Jest to stay organ arbitraowy Krajowej Izby Handlu Midzynarodowego. Firmy zagraniczne zwykle przekonuj si, e ich chiscy partnerzy posiadaj wiedz na temat dziaalnoci potencjalnego inwestora lub partnera, jego pozycji na rynku jak rwnie globalnej kondycji brany, wktrej inwestor dziaa. Negocjacje midzy stronami s zazwyczaj dugie iszczegowe, arzecz istotn jest, by zagraniczni partnerzy wykazali si podczas negocjacji cierpliwoci, taktem igrzecznoci. Agresywnie prowadzone negocjacje zazwyczaj kocz si fiaskiem, anadmierne naciski wczasie negocjacji mog doprowadzi do tzw. faszywie pozytywnego wyniku, wktrym strona wydaje si przyjmowa warunki, ale robi to tylko dlatego, by zachowa twarz. Chiczycy s zazwyczaj wymagajcymi negocjatorami, badajcymi wszystkie dostpne opcje przed zawarciem jakiejkolwiek umowy. Kluczem do sukcesu jest okrelenie niewielkiej liczby kluczowych kwestii, na ktrych skoncentruj si negocjacje oraz elastyczno odnonie mniej wanych kwestii umownych. Strona zagraniczna powinna od pocztku przyj do wiadomoci fakt, e nie wszystkie standardowe warunki bd akceptowalne oraz dy do zawarcia realnie istniejcej umowy, anie wycznie owiadcze woli.
Prawo antymonopolowe
Chiskie prawo antymonopolowe weszo wycie wroku 2008 iobejmuje przepisy, oktrych musza pamita inwestorzy, zwaszcza wprzypadku duych przej firm, co moe by postrzegane jako praktyka szkodzca konkurencji. Chiskie prawo antymonopolowe obejmuje trzy kluczowe obszary: Zakaz zawierania umw monopolowych szkodzcych konkurencji Zakaz wykorzystywania przez firm dominujcej pozycji na rynku. Sprawowanie nadzoru nad fuzjami.
rdo: Freshfields, China finally enacts Anti-monopoly Law, wrzesie 2007
22.5
1.6
Inne
0
0.6
20
40
60
80
100
Miliardy $ USD
rdo: Chiski Rocznik Statystyczny 2011; analiza KPMG
45
W wikszoci przypadkw firma zagraniczna dostarcza technologi isprzt niezbdny do produkcji oraz sprawuje nadzr nad pracami. Inwestor zagraniczny nie moe sprzedawa na rynku chiskim swoich produktw bez zgody wydanej przez wadze ChRL.
Przedstawicielstwa
Firmy zagraniczne mog ustanawia swoje przedstawicielstwa wChRL. Przedstawicielstwa takie nie s traktowane jako odrbne podmioty azakres ich dziaania jest na og bardzo ograniczony. Przedstawicielstwo nie moe angaowa si wdziaalno gospodarcz.
Oddziay
W okrelonych branach takich jak bankowo, ubezpieczenia ispedycja firmy zagraniczne mog otwiera oddziay wChRL. Oddziay te nie s traktowane jako oddzielne podmioty gospodarcze.
Podwykonawstwo
Firma zagraniczna, dziaajc jako podwykonawca, moe zarzdza iprowadzi cz lub cao dziaalnoci przedsibiorstwa chiskiego lub przedsibiorstwa bdcego inwestycj zagraniczn. Firmy zagraniczne mog rwnie dziaa jako podwykonawcy chiskich firm pastwowych, co podlega aprobacie wadz ChRL.
Wasno intelektualna
Zagraniczne znaki towarowe zarejestrowane wChRL s chronione przez prawo. Od 1988 roku wChinach obowizuje midzynarodowy system klasyfikacji towarw oraz klasyfikacja wiedeska elementw graficznych. Tym samym chiskie przepisy dotyczce rejestracji iadministracji znakw towarowych stay si spjne zprzepisami obowizujcymi wobrocie midzynarodowym. Organem kierujcym rejestracj znakw towarowych jest Biuro Znakw Towarowych. Wnioski firm zagranicznych orejestracje s rozpatrywane przez organy zaaprobowane przez Biuro Znakw Towarowych. S to m.in. takie instytucje jak Agencja Rejestracji Znakw Towarowych Krajowej Rady ds. Promocji Handlu Zagranicznego wPekinie (China Council for Promotion of International Trade in Beijing) lub Chiska Agencja Patentowa (HK) Sp. zo.o. (China Patent Agent Limited) wHong Kongu. ChRL stoi wobliczu rosncej liczby naciskw midzynarodowych odnonie zwikszenia ochrony praw wasnoci intelektualnej (IPR intellectual property rights). Prawo ochrony praw autorskich, ktre weszo wycie wczerwcu 1991 roku ochrania prawa do dzie literackich, muzycznych, teatralnych oraz audiowizualnych.
47
ChRL jest sygnatariuszem Konwencji Berneskiej oraz Uniwersalnej Konwencji oPrawach Autorskich, dwch najwaniejszych konwencji wielostronnych dotyczcych ochrony praw autorskich. W celu ochrony praw iinteresw posiadaczy praw autorskich dotyczcych dzie zagranicznych, ChRL wydaa we wrzeniu 1992 roku Przepisy Wdraania Midzynarodowych Traktatw oPrawach Autorskich. W obliczu rosncej liczba usug outsourcingowych wzakresie produkcji idystrybucji towarw, wiadczonych przez chiskie firmy partnerom zagranicznym, zarzdzanie prawami autorskimi, ktre s powizane ztymi procesami jest kluczow kwesti. W wielu przypadkach firmy miejscowe naruszaj prawa autorskie zagranicznych partnerw, zdrugiej jednak strony rwnie firmy chiskie zaczynaj coraz silniej chroni swe marki oraz prawa autorskie.
Umowy midzynarodowe
Chiny podpisay nastpujce konwencje midzynarodowe dotyczce ochrony wasnoci intelektualnej: Konwencja Paryska Porozumienie Madryckie oMidzynarodowej Rejestracji Znakw (Unia Madrycka) Porozumienie Nicejskie W Sprawie Midzynarodowej Klasyfikacji Towarw I Usug Dla Celw Rejestracji Marek Sprawozdanie Protokolarne do Porozumienia Madryckiego oMidzynarodowej Rejestracji Znakw (Protok Madrycki) WIPO wiatowa Organizacja Wasnoci Intelektualnej (Word Intellectual Property Organization) Konwencja Berneska Konwencja Genewska O Ochronie Producentw Fonogramw Przed Bezprawnym Powielaniem Fonogramw. Umowa zWTO
rdo: Blank Rome LLP
rodowisko naturalne. Agencja wezwaa rwnie rzd do wprowadzenia ulg podatkowych oraz innych bodcw finansowych zachcajcych firmy do wikszej dbaoci orodowisko. Istnieje prawdopodobiestwo wzrostu liczby regulacji dotyczcych ochrony rodowiska przez firmy wnadchodzcych latach. Przykadowo, nowa ustawa opodatku dochodowym od osb prawnych (CIT), obowizujca od 1 stycznia 2008 roku gwarantuje preferencyjne traktowanie zatwierdzonych projektw dotyczcych ochrony rodowiska, energii lub zasobw wodnych.
Ceny transferowe
Kwestie zwizane zcenami transferowymi zyskay na znaczeniu wcigu ostatnich kilku lat. Ustawa CIT wymaga od firm, by prowadziy one transakcje ze swymi partnerami na warunkach powszechnie obowizujcych wobrocie (arms length). Firmy zobowizane s rwnie do przechowywania dokumentacji dotyczcej cen transferowych zgodnie zUstaw CIT; ilo dokumentacji zaley od iloci transakcji powizanego podmiotu. W przypadku stwierdzenia przez organy podatkowe problemw zcentami transferowymi, ktre skutkuj niezapaconymi podatkami, organy te podejmuj stosowne kroki naprawcze, ktre obejmuj pobr zalegych podatkw, naliczanie odsetek oraz nakadanie kar.
Podatek dochodowy
W marcu 2007 roku Chiny przyjy now Ustaw oPodatku Dochodowym od Osb Prawnych (Ustawa CIT), ktra zastpuje Ustaw oPodatku Dochodowym od Przedsibiorstw Zagranicznych (FEIT) dotyczc przedsibiorstw bdcych inwestycj zagraniczn (FIE) oraz przedsibiorstw zagranicznych. Nowa ustawa zastpuje take Ustaw oPodatku Dochodowym od Przedsibiorstw (EIT), ktra miaa zastosowanie wobec firm krajowych (DE, domestic enterprises). Ustawa CIT wesza wycie 1 stycznia 2008 roku, aPrzepisy Wykonawcze do Ustawy CIT zostay opublikowane przez Rad Pastwa wgrudniu 2007 roku. Z dniem 1 stycznia 2008 roku podatek CIT dla firm krajowych oraz przedsibiorstw bdcych inwestycj zagraniczn zosta ujednolicony do wysokoci 25%. Firmy, ktre zgodnie zprzepisami Ustawy CIT s uprawnione do ulg podatkowych, mog znich korzysta przez okres piciu lat, po czym bd objte normaln stawk podatkow 25%. Dodatkowo, Ustawa CIT znosi ulgi istniejce wustawie FEIT (dwuletnie zwolnienie od podatku itrzy lata podatku rwnego poowie normalnej stawki). Firmy, ktre s uprawnione do wakacji podatkowych istniejcych wustawie FEIT, zachowuj swoje uprawnienia zgodnie zprzepisem opicioletnim okresie wyczenia znowych przepisw (grandfathering provision).
49
Podatek VAT
Podatek VAT jest naliczany od dostaw towarw, od umw ousugach naprawy, wymiany iprzetwarzania wChRL oraz od importu towarw do ChRL. Podatek VAT jest naliczany na kadym etapie produkcji towarw iusug, akady dostawca ma prawo do odliczenia zapaconego podatku VAT, dziki czemu podatek ten jest pacony przez odbiorc kocowego. VAT jest zazwyczaj naliczany co miesic lub co kwarta. Jeli wdanym okresie podatek naliczony przewysza podatek naleny, nadwyka ta podlega przeniesieniu na kolejny okres wcelu zmniejszenia podatku nalenego wkolejnym okresie. Od roku 2009 moliwe s odliczenia od podatku nalenego, ktry zosta zapacony podczas nabycia aktyww trwaych. Odliczenie VAT nie obowizuje wprzypadku dbr lub usug nabytych wcelu wyprodukowania towarw nieopodatkowanych lub zwolnionych zpodatku. Normalna stawka VAT wynosi 17%, jednake pewne produkty s opodatkowane stawk wynoszc 13% lub 0%. Firmy dziaajce wbranach, uznanych przez wadze za majce mniejsze znaczenie, mog by uprawnieni do niszego podatku VAT, ale nie do cakowitego jego odliczenia. Towary iusugi eksportowane s na og zwolnione zpodatku VAT, jednake istniej ograniczenia, co do prawa do zwolnienia zpodatku VAT ztytuu nabycia dbr, ktre bd eksportowane.
Inne podatki
Dodatkowy podatek konsumpcyjny jest nakadany na produkcj, przetwarzanie iimport okrelonych dbr luksusowych. Stawka podatkowa waha si od 3% do 45% wzalenoci od poszczeglnych kategorii dbr. Podatek konsumpcyjny jest nakadany dodatkowo obok podatku VAT. W ChRL istnieje szeroki wachlarz innych obcie podatkowych rnych przedsiwzi lub inwestycji, wtym midzy innymi Miejski Podatek Konserwacji iBudowy (Urban Maintenance & Contruction Tax), Podatek Edukacyjny (Education Levy), opata skarbowa, podatek od dziaalnoci kulturowej (Cultural Business Levy), podatek od umw prawnych (Deed Tax), podatek od nieruchomoci, podatek od wzrostu wartoci gruntu (Land Appreciation Tax) oraz rne podatki zwizane zgrnictwem, podatki samochodowe oraz skadki na ubezpieczenie spoeczne.
Dodatkowo, firmy zagraniczne, ktre nie posiadaj placwek wChinach podlegaj podatkowi potrcanemu urda na poczet dochodw uzyskanych wChRL, wtym odsetek, dywidend, dochodw zwynajmu, tantiem oraz zyskw kapitaowych. Dywidendy uzyskane przez inwestorw zagranicznych zprzedsibiorstw bdcych inwestycjami zagranicznymi podlegaj opodatkowaniu potrcanemu urda za zyski uzyskane po dniu 1 stycznia 2008. Chiskie przepisy podatkowe s skomplikowane izaleca si skorzystanie zprofesjonalnych usug doradczych przed przystpieniem do jakiegokolwiek przedsiwzicia lub ustale finansowych.
Ca
Generalna Administracja Celna Chiskiej Republiki Ludowej jest organem zarzdzajcym eksportem iimportem towarw do iz ChRL. Biura celne pobieraj ca ipodatki importowe (w tym podatek od wartoci dodanej oraz podatek konsumpcyjny) od towarw importowanych do ChRL. Postpujc zgodnie zwymaganiami WTO, poczwszy od 2002 roku chiskie wadze celne stopniowo zmniejszaj importowe stawki celne. rednia stawka ca wynosi obecnie okoo 10%. Towary importowane zkraju, zktrym Chiny posiadaj umow owzajemnych taryfach preferencyjnych podlegaj stosownym stawkom preferencyjnym. Import do ChRL surowcw wcelu produkcji towarw przeznaczonych na eksport nie jest objte cem ani podatkami importowymi, co podlega aprobacie wadz celnych. Dodatkowo, od 2010 roku wChRL znajduje si 16 Stref Bezcowych (lub Stref Wolnego Handlu) oraz 60 Stref Przetwrstwa Eksportowego, ktre stanowi odrbne obszary celne. Towary importowane zzagranicy do Stref Bezcowych oraz Stref Przetwrstwa Eksportowego nie s objte jakimkolwiek cem ani podatkami importowymi. Zgodnie zaktualnym prawodawstwem Chin, importerzy lub ich porednicy, ktrzy sprowadzaj towary wymienione wwykazie towarw objtych automatyczn licencj importow maj obowizek ubiega si zwyprzedzeniem oautomatyczn licencj importow wMinisterstwie Handlu lub lokalnej Komisji Zagranicznych Stosunkw Gospodarczych iHandlu. Towary importowane zpewnych regionw lub krajw takich jak Hong Kong, Korea lub Stowarzyszenie Narodw Azji Poudniowo-Wschodniej (ASEAN) mog by opodatkowane zgodnie ztaryfami preferencyjnymi dotyczcymi okrelonych rodzajw towarw. Ca eksportowe s nakadane na niewielk liczb towarw, jak na przykad rzadkie mineray. W zalenoci od klimatu politycznego mog wystpowa znaczce rnice wnakadaniu taryf importowych ieksportowych whandlu zrnymi krajami. Poczwszy od 1 stycznia 2006 roku, chiskie wadze celne zakoczyy pobieranie ce eksportowych na tekstylia.
51
Od pocztku lat 90-tych chiskie Ministerstwo Finansw kontynuuje swe dziaania wcelu ustanowienia standardowych praktyk rachunkowoci dotyczcych rnego rodzaju przedsiwzi iorganizacji. Pomimo faktu, e oglnie przyjte zasady rachunkowoci (GAAP generally accepted accounting principles) s systemem nominalnie opartym na zasadach, wpraktyce zasady ksigowoci podlegaj wielu rnym przepisom iinterpretacjom. Nadal istnieje due zrnicowanie wtym zakresie pomidzy regionami isektorami. W listopadzie 2005 roku wadze ChRL zdecydoway si uczyni krok wkierunku zblienia przepisw zMidzynarodowymi Standardami Sprawozdawczoci Finansowej (IFRS). Mimo i chiskie standardy pozostan odrbne pod wzgldem ich podstawy prawnej, celem tego dziaania jest stworzenie materialnie rwnowanego systemu sprawozdawczoci finansowej. Rada Midzynarodowych Standardw Rachunkowoci zaproponowaa sw wspprac Ministerstwu Finansw, ktrej celem jest opracowanie porozumienia wtakich dziedzinach jak postrzeganie reputacji przedsibiorstwa ipoczenia przedsibiorstw. Jako cz tego procesu, chiskie Ministerstwo Finansw opublikowao wlutym 2006 roku nowe standardy rachunkowoci dla przedsibiorstw, obejmujce jedn norm ogln oraz 38 standardw szczegowych. Wszystkie firmy notowane wChinach maj obowizek, poczwszy od stycznia 2007 roku, przygotowywa swoje sprawozdania finansowe zgodnie ze standardami szczegowymi. Norma oglna natomiast odnosi si do wszystkich przedsibiorstw. Firmy nie stosujce standardw szczegowych bd miay obowizek nadal przestrzega poprzednich przepisw iregulacji, wtym ASBE oraz FRBE. Rzecz istotn dla inwestorw zagranicznych jest upewnienie si, e umowy joint venture, ktrych s stron, zawieraj postanowienia dotyczce odpowiedniej kontroli finansowej spki, wtym przeprowadzenia niezalenego audytu rachunkw przedsibiorstwa. Coroczne bilanse firm zagranicznych musz by sprawdzone przez biegych ksigowych zarejestrowanych wChRL. Rzd chiski zezwoli zagranicznym firmom ksigowym na zakadanie spek joint venture wcelu przeprowadzania audytw ustawowych. W roku 1992, KPMG Huazhen, firma czonkowska KPMG staa si pierwsz firm zWielkiej Czwrki firm ksigowych, ktra otrzymaa tak zgod wChinach.
Niewypacalno
Reforma dotyczca niewypacalnoci stanowi istotny czynnik poprawiajcy zaufanie inwestorw do Chin, zwaszcza jeli chodzi oakcjonariuszy mniejszociowych ipoyczkodawcw. Po dziesiciu latach konsultacji iredagowania, wsierpniu 2006 roku uchwalono Ustaw Chiskiej Republiki Ludowej oNiewypacalnoci Przedsibiorstw, ktra wesza wycie 1 czerwca 2007 roku iktrej celem byo zblienie Chin do praktyk midzynarodowych wtym zakresie. Zgodnie zustaw, wymagane jest stworzenie organu administracyjnego skadajcego sprawozdania kredytodawcom isdom. Pozwala to ustanowi jasne procedury skadania roszcze iustalania ich wanoci. Wedug zapisw Ustawy, niektre przedsibiorstwa pastwowe (SOE) oraz banki mog zosta wyczone spod obowizywania okrelonych przepisw Ustawy, przynajmniej wpocztkowej fazie jej obowizywania. Rzd chiski negocjuje traktaty dotyczce uznawania chiskich procedur niewypacalnoci na szczeblu transgranicznym.
Prawa do uytkowania gruntw staj coraz atwiej zbywalne poprzez umowy, wdrodze otwartych przetargw oraz aukcji. W kwietniu 1990 roku prawo zostao zmienione wcelu regulacji transferu praw ouytkowaniu gruntw pastwowych pooonych wmiastach. W przepisach zawarto rwnie regulacje dla prowincji dotyczce uytkowania gruntw pastwowych przeznaczonych na projekty oduej skali. Zgodnie zwprowadzonymi poprawkami zarwno firmy krajowe jak izagraniczne mog nabywa prawa do uytkowania gruntw na okrelony czas (70 lat dla inwestycji mieszkaniowych, 50 lat dla inwestycji przemysowych oraz 40 lat dla usug handlowych). Krajowe Biuro ds. Gruntw jest organem koordynujcym oglne plany zagospodarowania gruntw, aprzedstawicielstwa lokalne Biura zarzdzaj procesami przekazywania irozbudowy gruntw. Opaty za prawa do uytkowania gruntw rni si znaczco wcaym kraju. Koszty gruntw przemysowych s stosunkowo niskie izale od pooenia idostpnej infrastruktury, niemniej jednak wcigu ostatniej dekady koszty te istotnie wzrosy. Transakcje dotyczce uytkowania gruntw wChRL mog by skomplikowane gwnie ze wzgldu na tytuy prawne, dostpno infrastruktury oraz kwestie podatkowe zwizane ze wzrostem wartoci gruntw. Zaleca si, aby inwestorzy zagraniczni skorzystali zprofesjonalnych usug doradczych przed zawieraniem jakiejkolwiek umowy dotyczcej uytkowania gruntw.
Budynki
Chiski przemys budowlany jest dobrze rozwinity wcaym kraju iposiada moliwoci prowadzenia dziaania zgodnie ze standardami midzynarodowymi. Wikszo budw dla przedsibiorstw bdcych inwestycj zagraniczn jest wznoszona przez wykonawcw lokalnych. W przypadku znaczcych inwestycji lub koniecznoci wzniesienia budowli ospecjalnym przeznaczeniu, inwestorzy zagraniczni zazwyczaj wsppracuj zfirm budowlan bdc inwestycj zagraniczn. Taka firma budowlana jest najczciej gwnym wykonawc lub kierownikiem projektu idba oodpowiedni jako wykonywanych robt.
Strefy rozwoju
Specjalne strefy Ekonomiczne
Od 1979 roku utworzono pi Specjalnych Stref Ekonomicznych wChinach poudniowych: wShenzhen, Zhuhai, Xiamen, Shantou oraz Hainan. W 2010 roku utworzono now Specjaln Stref Ekonomiczn wKashgar, wprowincji Xinjiang. Wadze Specjalnych Stref Ekonomicznych maj du autonomi wkierowaniu dziaaniami wstrefie majcymi na celu przycignicie inwestycji, zwaszcza poprzez wprowadzanie specjalnych zacht inwestycyjnych, ktre jednake
53
wymagaj zgodny wadz centralnych. Natomiast zgodnie znow Ustaw CIT, zniesiona zostaa preferencyjna stawka 15% podatku dochodowego (wymieniona wUstawie oPodatku Dochodowym od Przedsibiorstw Zagranicznych (FEIT)) gwarantowana dla przedsibiorstw bdcych inwestycjami zagranicznymi oraz dla przedsibiorstw zagranicznych.
Oznacza to wszczeglnoci: HKSAR zachowuje sw polityk wolnego handlu, wtym niezalen gospodark, finanse oraz wasny system prawny iprzepisy. HKSAR pozostaje odrbnym terytorium celnym. Terytorium jest odrbnym czonkiem stowarzysze handlowych ana jego obszarze obowizuj reguy handlu midzynarodowego. Wymiana handlowa zChinami kontynentalnymi jest traktowana jako handel midzypastwowy. Midzy ChRL aHKSAR ustanowiono swobodny przepyw kapitau ibrak kontroli obrotu dewizowego. Oficjaln walut HKSAR pozostaje dolar hongkoski. Hong Kong jest korzystnym miejscem dla inwestorw zagranicznych pragncych nawiza wspprac handlow iinwestycyjn zpodmiotami zChin kontynentalnych. Zwizek ChRL i Hong Kongu jest dobrze ugruntowany ikorzystny dla obu stron. W czerwcu 2003 roku ChRL iHong Kong podpisay Umow oBliszej Wsppracy Gospodarczej (CEPA) wcelu przyspieszenia rozwoju gospodarczego istosunkw handlowych pomidzy Hong Kongiem aChinami kontynentalnymi. Zgodnie zpostanowieniami Umowy, firmy zHong Kongu inwestujce wChinach kontynentalnych mog liczy na pewne ulgi handlowe igospodarcze. Umowa CEPA podlega okresowym zmianom idoczane s do niej zaczniki zinterpretacjami.
55
57
Wymagania wizowe
bcokrajowcy przyjedajcy do ChRL potrzebuj wizy. Wizy wydawane s przez ambasady ikonsulaty chiskie, obecne wwikszoci krajw na wiecie. Mog by rwnie uzyskane za porednictwem China Travel Service wHong Kongu.
Obcokrajowcy podejmujcy prac wChRL zobowizani s do uzyskania wizy pracowniczej, rwnie wydawanej przez ambasady ikonsulaty chiskie. Musz take zoy wniosek ozezwolenie na pobyt wBiurze Bezpieczestwa Publicznego oraz przedstawi potwierdzenie zatrudnienia wydane przez podmiot zatrudniajcy tak osob wChRL. Obcokrajowcy podejmujcy prac wChRL musz podda si badaniom lekarskim przed uzyskaniem pozwolenia na pobyt. Zaleca si, aby badanie takie wykona na miejscu, gdy chiskie organy administracyjne rzadko uznaj zagraniczne wiadectwa medyczne. Osoby przyjedajce do Chin mog na og przemieszcza si swobodnie po caym kraju. Jednake wprzypadku niektrych odlegych miast lub okrelonych regionw, takich jak Tybet lub Mongolia Wewntrzna, mog by wymagane dodatkowe upowanienia wydawane przez Biuro Bezpieczestwa Publicznego. Zaleca si, aby osoby podrujce prywatnymi rodkami transportu lub udajce si do prowincji zachodnich uzyskay informacje iporady przed wyjazdem. Podczas podry midzy miastami lub prowincjami obcokrajowcy powinni posiada przy sobie paszport.
Praca i ycie w Chinach
jednake ich wyposaenie ipoziom usug znaczco si rni.53 Osoby przyjedajce do ChRL imajce problemy ze zdrowiem powinny posiada przy sobie ilo lekw wystarczajcych na cay ich pobyt. Aby wezwa ambulans wnagych wypadkach naley zadzwoni pod numer 120. Jednake nawet wnajwikszych inajbardziej rozwinitych miastach czas oczekiwania na karetk moe by dugi, gwnie zuwagi na zatoczone drogi. W celu wezwania policji naley zadzwoni pod numer 110, astray poarnej 119.
Opodatkowanie obcokrajowcw
Rezydenci zagraniczni mieszkajcy wChRL mog podlega opodatkowaniu wramach Podatku Dochodowego od Osb Fizycznych (IIT, Individual Income Tax). Najwaniejsze przepisy dotyczce opodatkowania osb fizycznych znajduj si wUstawie oPodatku Dochodowym od Osb Fizycznych iPrzepisach Wykonawczych do ustawy. Jeli rezydent jest obywatelem kraju, zktrym ChRL podpisaa umow ounikaniu podwjnego opodatkowania, przepisy tej umowy s nadrzdne nad przepisami Ustawy IIT wrazie rozbienoci midzy obydwoma aktami prawnymi.
Mieszkania
W cigu ostatnich lat nastpi szybki rozwj oraz liberalizacja rynku mieszkaniowego wChinach. W chwili obecnej obcokrajowcy mog atwo wynaj jak ikupi mieszkania wnajwikszych miastach, aoferta nieruchomoci jest bardzo szeroka izrnicowana. W duych miastach dziaaj agencje nieruchomoci obsugujce zarwno obcokrajowcw jak iobywateli Chin. Agencje oferuj szeroki wybr nieruchomoci od tanich kawalerek po najdrosze penthousy iwille. Warto dokadnie poszuka korzystnych ofert irozway kilka opcji. Naley by take przygotowanym na wysokie ceny wprzypadku luksusowych mieszka. Zaleca si rwnie sprawdzenie ceny wkilku rdach lub poproszenie osoby miejscowej oporedniczenie wnegocjacjach.
Rezydenci zagraniczni
Osoby fizycznektre posiadaj stae miejsce zamieszkania wChRL s traktowane jako rezydenci Chiskiej Republiki Ludowej ipodlegaj opodatkowaniu od ich dochodw uzyskiwanych na caym wiecie. Osoby ktre przebyway wChinach co najmniej rok uwaane s za rezydentw dla celw podatkowych. Jednake wprzypadku osb, ktre mieszkay wChRL do piciu lat, po uzyskaniu zgody wadz podatkowych opodatkowaniu podlega tylko dochd uzyskany wChRL. Dochd obcokrajowcw przebywajcych wChinach do 90 dni wcigu jednego roku kalendarzowego nie podlega opodatkowaniu jeli rdem dochodu jest pracodawca zagraniczny ipod warunkiem, e wynagrodzenie takich osb nie jest wypacane przez podmiot posiadajcy sta siedzib wChRL. Okres 90 dni wydua si do 183 dni wprzypadku, gdy dana osoba jest rezydentem podatkowym kraju, zktrym Chiny podpisay umow ounikaniu podwjnego opodatkowania. Zagraniczni rezydenci bez staego miejsca zamieszkania wChRL nie pac podatku od dochodu uzyskanego za granic ChRL pod warunkiem, e okres ich pobytu wChinach nie przekroczy piciu lat.
Szkolnictwo
Chiny oferuj wiele moliwoci ksztacenia na poziomie podstawowym, rednim iwyszym, wtym spor liczb wiodcych uniwersytetw na wiecie. Niektre szkoy przyjmuj uczniw istudentw zzagranicy, naley jednak pamita, e lekcje prowadzone s wjzyku chiskim. Styl nauczania wchiskich szkoach rni si od nauki wszkoach krajw zachodnich. W gwnych chiskich miastach znajduj si szkoy midzynarodowe przeznaczone dla rodzin obcokrajowcw pracujcych wChinach. Koszty nauki wtakich szkoach s zazwyczaj wysokie, dlatego wiele firm midzynarodowych pokrywa opaty rekrutacyjne dzieci swoich pracownikw zagranicznych wramach pakietu ekspatriacyjnego. Niektre szkoy miejscowe posiadaj klasy, gdzie nauka prowadzona jest wjzyku angielskim. Moe to stanowi alternatyw dla szk midzynarodowych. W wikszoci miast znajduj si rwnie midzynarodowe lub dwujzyczne przedszkola.
53. Krajowe Biuro Statystyczne; liczba ta uwzgldnia zarwno szpitale jak iorodki zdrowia (rok 2009)
59
W dniu 7 wrzenia 2011 roku weszy wycie nowe przepisy dotyczce podatku dochodowego od osb fizycznych. Kluczowe zmiany obejmuj: Zniesienie dwch progw podatkowych (15 i40%) Zwikszenie miesicznej kwoty dochodu nie podlegajcego opodatkowaniu z2000 do 3 500 RMB (miesiczny dochd nie podlegajcy opodatkowaniu pracownikw zagranicznych pozostaje na poziomie 4800RMB)54 Stawka podatkowa wnajniszym progu podatkowym zostanie zmniejszona z5 do 3%.55 Zmiany te maj na celu zmniejszenie obcie fiskalnych dla osb oniskich dochodach, ajednoczenie zwikszenie podatkw dla osb zwysokimi dochodami. Ponisza tabelka przedstawia stawki podatku dochodowego od osb fizycznych po zmianach w2011 roku. Stawki podatku dochodowego wChinach, zmiany wroku 2011 Prg podatkowy 1 2 3 4 5 6 7
rdo: Blank Rome LLP 54. Wstpny projekt ustawy zakada kwot woln od podatku RMB3 000, jednak suma ta zostaa podwyszona do RMB3 500 na skutek gosw ekspertw oraz opinii publicznej. 55. Xinhua, China announces enforcement regulations for amended personal income tax law, 27 lipiec 2011
Miesiczny dochd podlegajcy opodatkowaniu (MTI) wjuanach (RMB) MTI 1,500 1,500 < MTI 4,500 4,500 < MTI 9,000 9,000 < MTI 35,000 35,000 < MTI 55,000 55,000 < MTI 80,000 MTI > 80,000
Poniej przedstawiono kilka przykadowych oblicze podatku dochodowego aby ukaza orientacyjn miesiczn kwot podatku do zapaty. Obliczenia nie uwzgldniaj odlicze ztytuu posikw, zakwaterowania idojazdw zwizanych zumow zatrudnienia, ktre mog wznacznym stopniu zmieni miesiczn wysoko podatku. Podatek dochodowy osoby zatrudnionej jest zazwyczaj potrcany zcomiesicznego wynagrodzenia; osoby, ktrych dochd roczny przekracza 120 000 RMB skadaj zeznanie podatkowe do organw rzdowych.
Przykad 1: pracownik zagraniczny zarabiajcy na miesic RMB10 000 Pozycja Miesiczny dochd brutto Zwolnienie zpodatku Miesiczny dochd podlegajcy opodatkowaniu Stawka podatkowa Wstpne obliczenie Potrcenie bezporednie Podatek do zapaty Efektywna stawka opodatkowania RMB 10,000 4,800 5,200 20% 1,040 555 485 4.85%
Przykad 2: pracownik zagraniczny zarabiajcy na miesic RMB20 000 Pozycja Miesiczny dochd brutto Zwolnienie zpodatku Miesiczny dochd podlegajcy opodatkowaniu Stawka podatkowa Wstpne obliczenie Potrcenie bezporednie Podatek do zapaty Efektywna stawka opodatkowania RMB 20,000 4,800 15,200 25% 3,800 1,005 2,795 13.98%
Przykad 3: pracownik zagraniczny zarabiajcy na miesic RMB50 000 Pozycja Miesiczny dochd brutto Zwolnienie zpodatku Miesiczny dochd podlegajcy opodatkowaniu Stawka podatkowa Wstpne obliczenie Potrcenie bezporednie Podatek do zapaty Efektywna stawka opodatkowania RMB 50,000 4,800 45,200 30% 13,560 2,755 10,805 21.61%
61
Pekin
12 603 Pracodawca 20% 10% 1% 0.8% 1% 32.8% 2,521 1,260 126 101 126 4,134
Szanghaj
11 688 Pracownik 8% 2% 1% N/A N/A 11% 935 234 117 N/A N/A 1,286 Pracodawca 22% 12% 2% 0.5% 0.5% 37% 2,571 1,403 234 58 58 4,325
Dodatkowe informacje na temat obowizkw pracownikw zagranicznych wzakresie ubezpieczenia spoecznego wChinach znajduj si pod adresem: http://kpmg.com/CN/en/IssuesAndInsights/ArticlesPublications/Newsletters/ ChinaAlerts/Documents/china-alert-1109-33.pdf
rdo: Dow Jones, Chinese Social Insurance: Will Foreigners Be Able to Opt Out? 10 sierpie 2011; Reuters, Foreigners to bolster Chinas social insurance coffers, 5 lipiec 2011; KPMG China, China alert, Wydanie 33 wrzesie 2011
Czy wiesz, e?
W Chinach znajduje si ponad 200 miast, gdzie liczba mieszkacw przekracza 1 milion.57 Chiny s najwikszym producentem zota na wiecie.56 Podatki dochodowe s pacone przez mniej ni 10% pracownikw.58 W Chinach wynaleziono kompas, proch strzelniczy, papier idruk (tzw. Cztery Wielkie Chiskie Wynalazki). Chiny s najwikszym na wiecie producentem ikonsumentem tytoniu. Nierwno wliczbie kobiet imczyzn: wChinach jest o34 miliony wicej mczyzn ni kobiet.59 Kolor biay jest wChinach kolorem aoby ijest uywany wczasie pogrzebw.60 Pomimo olbrzymiego terytorium, wChinach obowizuje tylko jedna strefa czasowa (czas pekiski, GMT+8).
56. Reuters, A few facts about Chinas gold industry, 16 grudzie 2010 57. The Globe and Mail, Doing business in China, 13 padziernik 2010 58. UBS, Key Takeaways from the NPC, 8 marzec 2011 59. The Straits Times, Why not ababy girl, 7 maj 2011 60. Perkins, Dorothy. 2000. Encyclopedia of China: The Essential Reference to China 61. Krajowe Centrum Informacji oSieci Internetowej 62. CIA World Factbook (https://www.cia.gov/library/ publications/the-world-factbook/docs/faqs.html), 2 sierpnia 2011
Liczebno siy roboczej wChinach bdzie si zmniejsza wokresie 2015-2025 zuwagi na przechodzenie na emerytury starszych pracownikw. W Chinach jest 485 milionw uytkownikw Internetu, co daje krajowi pierwsz pozycj na wiecie pod tym wzgldem (na koniec czerwca 2011).61 Chiny s trzecim co do wielkoci krajem na wiecie (terytorium ldowe) lub czwartym (przy uwzgldnieniu zbiornikw wodnych irzek).62
Objanienie skrtw
BT: podatek od dziaalnoci gospodarczej CCP: Chiska Partia Komunistyczna Ustawa CIT: Ustawa oPodatku Dochodowym od Osb Prawnych CSRC: Chiska Komisja Regulacyjna ds. Papierw Wartociowych CNY: Juan chiski (renminbi) DE: Przedsibiorstwo krajowe Ustawa EIT: Ustawa O Podatku Dochodowym Od Przedsibiorstw FIE: Przedsibiorstwo bdce inwestycj zagraniczn FDI: Bezporednie Inwestycje Zagraniczne FEIT: Podatek Dochodowy Od Przedsibiorstw Zagranicznych FMCG: szybko zbywalne dobra konsumpcyjne HKSAR: Specjalny Region Administracyjny Hong Kong IIT: Podatek Dochodowy Od Osb Fizycznych IPR: Prawa wasnoci intelektualnej MOF: Ministerstwo Finansw MOFTEC: Ministerstwo Handlu Zagranicznego iWsppracy Gospodarczej NPC: Oglnochiskie Zgromadzenie Przedstawicieli Ludowych PBoC: Bank Ludowy Chin QFII: Kwalifikowany Zagraniczny Inwestor Instytucjonalny SAFE: Pastwowa Administracja Walutami wChinach SAR: Specjalny Region Administracyjny SASAC: Komisja Nadzoru iAdministracji Pastwowymi Aktywami SAT: Pastwowa Administracja Podatkowa SEPA: Pastwowa Administracja Ochrony rodowiska VAT: Podatek od wartoci dodanej WFOE: Przedsibiorstwa bdce wcaoci wasnoci kapitau zagranicznego WTO: wiatowa Organizacja Handlu
63
KPMG w Chinach
65
O nas
PMG jest globaln sieci profesjonalnych firm wiadczcych usugi wzakresie audytu, podatkw idoradztwa. Jestemy obecni 150 krajach, afirmy czonkowskie na caym wiecie zatrudniaj cznie 138 000 pracownikw.
KPMG China posiada 13 biur znajdujcych si wPekinie, Shenyang, Qingdao, Szanghaju, Nankinie, Chengdu, Hangzhou, Guangzhou (Kanton), Fuzhou, Xiamen, Shenzhen, Hong Kongu iMakao. Wsppracujemy zponad 9000 specjalistw. Grupy, ktre ustanowilimy wChinach, s podzielone wedug bran, dziki czemu zapewniamy usugi idowiadczenie ukierunkowane na dan bran tam, gdzie jest zapotrzebowanie. Obok podziau na brane istnieje rwnie bardziej tradycyjny podzia dyscyplinarny na usugi audytu, podatkowe idoradztwa. Oznacza to, e moemy zapewni naszym klientom usugi wybitnych osb posiadajcych gruntown wiedz na temat kwestii zwizanych zokrelon bran, atake nasze zaangaowanie wdostarczaniu usug najwyszej jakoci.
KPMG w Chinach
Szwecja Dania
Rosja
UK
Kazakhstan Japonia
Korea
Nigeria
Tajlandia
Malezja Indonezja
Holandia Belgia
Szwajcaria Austria
Orodek Regionalny
67
Kanada
Stany Zjednoczone
Wenezuela
Chile
Urugwaj Argentyna
KPMG w Chinach
Nowa Zelandia
Wsparcie KPMG
Specjalici wsppracujcy zKPMG dziaaj na caym wiecie izapewniaj usugi wtakich kwestiach biznesowych jak: Wejcie na rynek ianaliza lokalizacji Wsparcie wprzygotowaniu biznesplanu Planowanie struktury biznesowej oraz podatkowej Pomoc przy zakadaniu podmiotu posiadajcego osobowo prawn Raporty dotyczce weryfikacji kapitaowej dla celw podwyszenia kapitau Wyszukiwanie jednostki mogcej by przedmiotem przejcia lub partnerem wspce joint venture Analiza kondycji finansowej, podatkowej ihandlowej spek mogcych by przedmiotem przejcia Wsparcie podczas negocjacji wprocesach przejcia Usugi po zawarciu umowy, wtym integracja biznesowa oraz restrukturyzacja procesowa Planowanie cen transferowych oraz pomoc wrozwizywaniu sporw Kwestie zwizane zobrotem walut icami Midzynarodowe Usugi Wykonawcze Dochodzenie wpostpowaniu sdowym Strategia optymalizacji rynkowej
Popyt na rynku
Czy poziom popytu rynkowego jest trway? Czy nasza firma skoncentrowaa si na odpowiednich segmentach rynkowych? Czy wadze chc zwikszy/ ograniczy dostp do danego segmentu rynku?
Klienci
Jak silne s powizania zkluczowymi klientami? Czy wcigu najbliszych lat zmieni si wzorce zakupw? Czy klienci s skonni zapaci wysz cen za produkt lepszej jakoci? Czy za pomoc obecnych kanaw sprzeday moliwe jest zdobycie nowych klientw?
Produkty
Jak wypadaj nasze produkty wporwnaniu zproduktami konkurencji? Czy nasze produkty wymagaj dostosowania do rynku lokalnego?
Biznesplan
Jak solidne s zaoenia biznesplanu? Czy nasza firma posiada plan awaryjny? Czy dokonalimy analizy rnych scenariuszy prognozowanych wzrostw? Jaka lokalizacja daje nam najlepsze moliwoci rozwoju? W jakim stopniu jest nasycony krajobraz konkurencyjny? Czy posiadamy sposoby umoliwiajce wyrnienie si naszej firmy wprzypadku, gdy sektor, wktrym chcemy dziaa jest przeinwestowany? Czy udao si nam zminimalizowa kluczowe zagroenia? Czy przeprowadzilimy wystarczajce analizy, zarwno we wasnym zakresie jak iprzy pomocy profesjonalnych firm doradczych?
69
KPMG w Chinach
Zapytania
kpmg@kpmg.pl enquiries@kpmg.com.cn enquiries@kpmg.com.hk
www.kpmg.pl
www.kpmg.com.cn
www.kpmg.com.hk
71
KPMG w Chinach
Informacje dodatkowe
73
2 Dongerjie Sanlitun Chaoyang District Pekin 100600 Tel.: +86 (10) 8532 7600 Japonia 7 Ri Tan Lu Jianguomenwai Pekin 100600 Tel.: +86 (10) 6532 2361 Szwecja 3 Dongzhimenwai Dajie Chaoyang District Pekin 100600 Tel.: +86 (10) 6532 9790 Wielka 11 Guanghua Lu Brytania Jianguomenwai Pekin 100600 Tel.: +86 (10) 5192 4000 Stany 55 An Jia Lou Lu Zjednoczone Chaoyang District Pekin 100600 Tel.: +86 (10) 8531 3000
Informacje dodatkowe
Chiska Rada ds. Promocji Handlu Midzynarodowego www.ccpit.org (dostpna wj. angielskim)
zadeklarowa wpunkcie odprawy celnej posiadanie metali szlachetnych, biuterii oraz innych wartociowych przedmiotw. Jeli przedmioty takie nie zostay zgoszone, mog wystpi trudnoci wich wywiezieniu podczas opuszczania Chin.
Znaczenie liczb
Chiczycy przykadaj du wag do liczb wcodziennym yciu. Czwrka jest uwaana za nieszczliw cyfr, gdy jej wymowa wdialekcie mandaryskim jest podobna do wymowy wyrazu oznaczajcego mier. W wielu budynkach mieszkaniowych ibiurach celowo nie oznacza si piter numerami zczwrk (4, 14, 24, 34, itd.) Liczby uwaane wChinach za szczliwe to semka, szstka idziewitka. Wielu Chiczykw jest skonnych zapaci dodatkowe sumy, by liczby te zostay umieszczone wrejestracjach pojazdw lub adresach domw ibiur. Wymowa semki jest podobna do wymowy sowa oznaczajcego sukces finansowy idobrobyt. Szstka brzmi podobnie do sowa potok, co sugeruje niezakcony postp. Dziewitka wymawiana jest podobnie jak sowo oznaczajce dugowieczno.
75
Informacje dodatkowe
Polska Warszawa ul. Chodna 51 00-867 Warszawa T: +48 (22) 528 11 65-71 F: +48 (22) 528 11 59 E: kpmg@kpmg.pl Wrocaw ul. Bema 2 50-265 Wrocaw T: +48 (71) 370 49 00 F: +48 (71) 370 49 01 E: wroclaw@kpmg.pl kpmg.pl Chiny Pekin 8th Floor, Tower E2, Oriental Plaza 1 East Chang An Avenue Beijing 100738, China T: +86 (10) 8508 5000 F: +86 (10) 8518 5111 Nanjing 46th Floor, Zhujiang No.1 Plaza 1 Zhujiang Road Nanjing 210008, China T: +86 (25) 8691 2888 F: +86 (25) 8691 2828 Xiamen 12th Floor, International Plaza 8 Lujiang Road Xiamen 361001, China T: +86 (592) 2150 888 F: +86 (592) 2150 999 Shenzhen 9th Floor, China Resources Building 5001 Shennan East Road Shenzhen 518001, China T: +86 (755) 2547 1000 F: +86 (755) 8266 8930 Makao 24th Floor, B&C, Bank of China Building Avenida Doutor Mario Soares Macau T: +853 2878 1092 F: +853 2878 1096 kpmg.com/cn
Informacje zawarte wniniejszym dokumencie maj charakter oglny inie odnosz si do sytuacji konkretnych osb lub podmiotw. KPMG dokada stara, aby dostarczy rzetelnych iaktualnych informacji, jednak nie moe zagwarantowa, e informacje te bd aktualne wmomencie publikacji dokumentu lub wprzyszoci. Nie naley kierowa si podanymi informacjami bez odpowiedniego iprofesjonalnego doradztwa opartego na rzetelnej analizie okrelonej sytuacji. 2011 KPMG Advisory (China) Limited, przedsibiorstwo bdce wcaoci wasnoci kapitau zagranicznego wChinach oraz KPMG Huazhen, spka joint venture zudziaem kapitau chiskiego izagranicznego, s firmami czonkowskimi sieci KPMG, skadajcej si zniezalenych firm stowarzyszonych zKPMG International Cooperative (KPMG International), bdcej podmiotem prawa szwajcarskiego. Wszelkie prawa zastrzeone. Nazwa ilogo KPMG oraz haso cutting through complexity s zarejestrowanymi znakami towarowymi lub znakami towarowymi nalecymi do KPMG International. Projekt: Joe Ma Numer publikacji: CN-GCP11-0002 Data wydania publikacji: listopad 2011
Krakw al. Armii Krajowej 18 30-150 Krakw T: +48 (12) 424 94 00 F: +48 (12) 424 94 01 E: krakow@kpmg.pl Gdask ul. Piwna 28-31 80-831 Gdask T: +48 (58) 321 96 00 F: +48 (58) 321 96 01 E: gdansk@kpmg.pl
Krakw ul. Roosevelta 18 60-829 Pozna T: +48 (61) 845 46 00 F: +48 (61) 845 46 01 E: poznan@kpmg.pl Gdask ul. Powstacw 43 40-024 Katowice T: +48 (32) 200 65 05 F: +48 (32) 200 65 10 E: katowice@kpmg.pl
Shanghaj 50th Floor, Plaza 66 1266 Nanjing West Road Shanghai 200040, China T: +86 (21) 2212 2888 F: +86 (21) 6288 1889 Hangzhou 8th Floor, West Tower, Julong Building 9 Hangda Road Hangzhou 310007 China , T: +86 (571) 2803 8000 F: +86 (571) 2803 8111 Qingdao 4th Floor, Inter Royal Building 15 Donghai West Road Qingdao 266071, China T: +86 (532) 8907 1688 F: +86 (532) 8907 1689 Chengdu 18th Floor, Tower 1, Plaza Central 8 Shuncheng Avenue Chengdu 610016, China T: +86 (28) 8673 3888 F: +86 (28) 8673 3838
Shenyang 27th Floor, Tower E, Fortune Plaza 59 Beizhan Road Shenyang 110013, China T: +86 (24) 3128 3888 F: +86 (24) 3128 3899 Fuzhou 25th Floor, Fujian BOC Building 136 Wu Si Road Fuzhou 350003, China T: +86 (591) 8833 1000 F: +86 (591) 8833 1188 Guangzhou (Kanton) 38th Floor, Teem Tower 208 Tianhe Road Guangzhou 510620, China T: +86 (20) 3813 8000 F: +86 (20) 3813 7000 Hong Kong 8th Floor, Princes Building 10 Chater Road Central, Hong Kong T: +852 2522 6022 F: +852 2845 2588