You are on page 1of 78

Inwestowanie w Chinach

KPMG China Practice wPolsce

kpmg.pl

b | Inwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej

Inwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej |

Spis Treci
Wstp ..............................................................................................................6 Podstawowe informacje.............................................................................10
Ostatnie pi lat......................................................................................................................................... 11 Geografia ...................................................................................................................................................12 Klimat..........................................................................................................................................................12 Historia .......................................................................................................................................................12 Wadze ........................................................................................................................................................14 Ludno idane demograficzne...............................................................................................................16 Jzyk ...........................................................................................................................................................16 Waluta oraz banki......................................................................................................................................19 Infrastruktura itransport ..........................................................................................................................20

Sytuacja makroekonomiczna ....................................................................22


Rozmiar gospodarki..................................................................................................................................23 Otwieranie si na wiat ............................................................................................................................24 Kluczowe sektory dla inwestycji .............................................................................................................26 Energia ...................................................................................................................................................................27 Suba zdrowia......................................................................................................................................28 Infrastruktura.........................................................................................................................................28 Rynki dbr konsumpcyjnych ..............................................................................................................30 Rynek motoryzacyjny...........................................................................................................................32 Usugi finansowe..................................................................................................................................34 Outsourcing...........................................................................................................................................35 Rozwj rynku kapitaowego ....................................................................................................................36 Nierwnoci gospodarcze .......................................................................................................................39 Inwestycje wychodzce zChin................................................................................................................40 Dostp do zasobw naturalnych........................................................................................................40 Dywersyfikacja na nowych rynkach ..................................................................................................40 Technologia oraz know-how ...............................................................................................................41

Najwaniejsze zagadnienia dotyczce inwestowania...........................42


Podejcie ....................................................................................................................................................43 Przepisy iregulacje prawne.....................................................................................................................43 Umowy oraz negocjacje ..........................................................................................................................43

4 | Inwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej

Formy inwestycji zagranicznych .............................................................................................................44 Umowy przetwrstwa imontau .......................................................................................................44 Kapitaowe spki joint venture (equity joint ventures) ..................................................................45 Spdzielnie (cooperative joint ventures) .........................................................................................45 Przedsibiorstwa wcaoci nalece do kapitau zagranicznego (WFOE)...................................45 Spki holdingowe podlege prawu Chiskiej Republiki Ludowej ................................................46 Przedstawicielstwa ...............................................................................................................................46 Oddziay .................................................................................................................................................46 Projekty budowlane iinstalacyjne ......... ...........................................................................................46 Podwykonawstwo ................................................................................................................................46 Wasno intelektualna........................................................................................................................46 Przepisy dotyczce ochrony rodowiska ..........................................................................................47 Ceny transferowe .................................................................................................................................48 Opodatkowanie dziaalnoci gospodarczej podmiotw zagranicznych ...........................................48 Podatek dochodowy ............................................................................................................................48 Umowy ounikaniu podwjnego opodatkowania ...........................................................................48 Podatek VAT ..........................................................................................................................................49 Podatek od dziaalnoci gospodarczej ..............................................................................................49 Inne podatki...........................................................................................................................................49 Ca ...............................................................................................................................................................49 Przepisy wzakresie rachunkowoci .......................................................................................................50 Niewypacalno .......................................................................................................................................51 Grunty oraz nieruchomoci .....................................................................................................................51 Grunty ....................................................................................................................................................51 Budynki ..................................................................................................................................................51 Wynajem powierzchni przemysowej, handlowej ibiurowej ........................................................52 Strefy rozwoju ...........................................................................................................................................52 Specjalne Strefy Ekonomiczne ...........................................................................................................52 Strefy Rozwoju Nowych iZaawansowanych Technologii..............................................................53 Strefy Wolnocowe oraz Strefy Przetwrstwa Eksportowego .......................................................53 Hong Kong oraz Umowa oBliszej Wsppracy Gospodarczej (CEPA) ............................................53

Inwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej |

Praca iycie wChinach ..............................................................................56


Wymagania wizowe .................................................................................................................................57 Opieka medyczna inage wypadki .........................................................................................................57 Mieszkania .................................................................................................................................................58 Szkolnictwo................................................................................................................................................58 Opodatkowanie obcokrajowcw ............................................................................................................58 Rezydenci zagraniczni ..........................................................................................................................58 Dochd podlegajcy opodatkowaniu................................................................................................59 Czy wiesz, e? ............................................................................................................................................61 Objanienie skrtw.................................................................................................................................62

KPMG wChinach ........................................................................................64


O nas ...........................................................................................................................................................65 Sie Global China Practice (GCP) ...........................................................................................................65 Wsparcie KPMG ........................................................................................................................................68 Kontakt zKPMG wChinach .....................................................................................................................69 Lider wdziedzinie dostarczania informacji ...........................................................................................70

Informacje dodatkowe................................................................................72
Wybrane zrzeszenia iorganizacje biznesowe .......................................................................................73 Przydatne strony internetowe .................................................................................................................73 Wskazwki dla odwiedzajcych..............................................................................................................74

6 | Inwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej

Wstp

Inwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej |

Wstp

hiska Republika Ludowa pozostaje atrakcyjnym miejscem lokowania inwestycji dla inwestorw zagranicznych, jednake najblisze lata (2011 - 2015) bd charakteryzoway si rosnc zoonoci prowadzenia dziaalnoci w Chinach z uwagi na sta ewolucj rodowiska biznesowego. W 2011 roku wadze Chin opublikoway dwunasty z kolei Plan Picioletni, ktry zawiera wytyczne dla caego kraju na okres nadchodzcych piciu lat. Nowe przepisy wpyn na sposb prowadzenia dziaalnoci przez firmy. Zmiany bd miay miejsce niemale w kadej dziedzinie, cznie z przepisami podatkowymi, przepisami w zakresie ochrony rodowiska, oraz ulgami pobudzajcymi inwestycje. Zgodnie z najwaniejszymi punktami Planu, zwiksz si moliwoci prowadzenia dziaalnoci w kluczowych sektorach, takich jak odnawialne rda energii. W cigu ostatnich dekad Chiny zyskay reputacj wiodcego centrum produkcyjnego i bywaj okrelane jako fabryka wiata. Rwnoczenie wcigu ostatnich kilku lat stale ronie atrakcyjno kraju jako rynku zbytu dbr konsumpcyjnych oraz miejsce lokalizacji orodkw R&D (badawczo-rozwojowych), na czym w gwnej mierze koncentruje si opublikowany Plan Picioletni. Aby inwestycja odniosa sukces, wane jest rozumienie specyfiki kraju i jego regionw, praktyk prowadzenia dziaalnoci jak rwnie chiskiej historii i kultury. Co wicej, w wietle znaczcego zaangaowania wadz chiskich w wiele aspektw gospodarki, potencjalni inwestorzy powinni wiedzie, w jaki sposb zcentralizowane ustawodawstwo moe wpyn na ich dziaalno w danym sektorze. Niniejszy dokument zosta przygotowany jako wstp do zagadnie zwizanych z inwestowaniem w Chinach i jest oparty na dugoletnim dowiadczeniu KPMG wynikajcym z obecnoci na rynku chiskim. Informacje tutaj zawarte nie dotycz konkretnych sytuacji, ktre mog zaistnie podczas prowadzenia dziaalnoci biznesowej. Aby uzyska pomoc w zakresie rnych kwestii zwizanych z dziaalnoci w Chinach, zaleca si skorzystanie z profesjonalnych usug doradczych. Dokadne analizy poszczeglnych sektorw przemysu w Chinach znajduj si w najnowszych publikacjach KPMG China, dostpnych na stronie internetowej. Wicej szczegw na temat KPMG China mona znale w rozdziale 6 KPMG w Chinach oraz Hong Kongu (SAR Specjalny Region Administracyjny).

Wane zastrzeenie
Informacje zawarte wniniejszym dokumencie maj charakter oglny inie dotycz konkretnych okolicznoci, jednostki lub podmiotu. KPMG dokada wszelkich stara, aby informacje byy dokadne iaktualne, jednake nie moe gwarantowa, e takie informacje bd aktualne wczasie ich publikacji lub e bd one aktualne wprzyszoci. Nie naley podejmowa dziaa woparciu otakie informacje bez skorzystania zprofesjonalnych usug doradczych ibez dokadnej analizy okrelonej sytuacji.

Z wyrazami szacunku,

Stephen Yiu Dyrektor KPMG China

Edwin Fung Dyrektor Gwny KPMG Global China Practice

8 | Inwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej

Wstp

Inwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej |

Wstp

sppraca gospodarcza zchiskimi przedsibiorcami powinna by wobszarze strategicznego zainteresowania dla kadej firmy pozycjonujcej swj rozwj na rynkach midzynarodowych.

Chiska Republika Ludowa stanowi aktualnie drug po Stanach Zjednoczonych lokalizacj dla inwestycji zagranicznych; dla wielu firm z caego wiata jest wanym oraz rozwojowym miejscem do prowadzenia biznesu wszerokim spektrum sektorw gospodarki. Trzeba jednak podkreli, e dla zagranicznych przedsibiorcw Chiny s nadal nowym rynkiem, wymagajcym lepszego poznania i zrozumienia, orazstawiajcym wiele barier. Pastwo rodka nie jest wolne od problemw zwizanych ze zmieniajcymi si ramami prawnymi, ksztatujcymi si praktykami biznesowymi, a take presj spoeczn, zwizan przede wszystkim z ogromnymi dysproporcjami w dochodach poszczeglnych grup spoeczestwa oraz regionw. Nie bez znaczenia pozostaj take rnice kulturowe. Z punktu widzenia polskich przedsibiorcw, Chiny s strategicznym obszarem do rozwoju wsppracy biznesowej. Dla polskich firm planujcych lubzaangaowanych we wspprac gospodarcz z Chinami, kluczowym elementem pozostaje profesjonalne przygotowanie do bilateralnych kontaktw biznesowych oraz procedur administracyjnych w Chinach. KPMG, jako wiatowa firma doradcza dynamicznie rozwija si take w Chinach. Obecnie KPMG Chiny posiada 13 biur regionalnych i zatrudnia prawie 10 000 pracownikw. Widzc szanse zwizane z rosncym znaczeniem gospodarczym Chin, KPMG stworzyo Global China Practice; globaln sie wsppracy, wymiany dowiadcze oraz ekspertyzy dla projektw zwizanych z Chinami. Chiska praktyka KPMG funkcjonuje take w Polsce. Zapraszamy do lektury przewodnika inwestycyjnego, ktry mamy nadziej, bdzie pomocny w decyzjach biznesowych oraz rozwijaniu wsppracy z Chinami. Z wyrazami szacunku,

Wane zastrzeenie
Informacje zawarte wniniejszym dokumencie maj charakter oglny inie dotycz konkretnych okolicznoci, jednostki lub podmiotu. KPMG dokada wszelkich stara, aby informacje byy dokadne iaktualne, jednake nie moe gwarantowa, e takie informacje bd aktualne wczasie ich publikacji lub e bd one aktualne wprzyszoci. Nie naley podejmowa dziaa woparciu otakie informacje bez skorzystania zprofesjonalnych usug doradczych ibez dokadnej analizy okrelonej sytuacji.

Andrzej Kaczmarek Dyrektor Szef grupy KPMG China Practice wPolsce

Mirosaw Propp Partner Szef zespou doradczego dla administracji publicznej iinfrastruktury w Europie rodkowo-Wschodniej

10 | Inwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej

Podstawowe informacje na temat kraju

IInwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej |

11

Podstawowe informacje na temat kraju

na

Ostatnie pi lat

statnie pi lat whistorii kraju byy wyjtkowo godne uwagi: w2008 roku Chiny byy gospodarzem igrzysk olimpijskich, aw 2010 roku gociy wiatow Wystaw Expo wSzanghaju. W cigu ostatniego piciolecia kraj by zaangaowany wodbudow po trzsieniu ziemi majcym miejsce wmaju 2008 roku (8 stopni wskali Richtera) wprowincji Syczuan. Lata 2008 2009 ujawniy stopie powiza istniejcych wglobalnej gospodarce. Zawirowania finansowe, zapocztkowane wkrajach rozwinitych, rozprzestrzeniy si byskawicznie na cay wiat. Wadze chiskie wdroyy program stymulujcy owartoci 4 bilionw RMB (586 miliardw USD), dziki ktremu gospodarka chiska pozostaa stabilna. W 2010 roku Chiny stay si drug pod wzgldem wielkoci gospodark na wiecie. Rwnie chiskie firmy prosperoway dobrze wtym okresie iobecnie 61 znich znalazo si wrankingu Global Fortune 500.1 Jednoczenie zwikszy si poziom wynagrodze wcaym kraju, co zkolei zwikszyo presj inflacyjn. Jednym zkluczowych elementw rozwijanych przez wadze chiskie jest reforma waluty, co przejawio si wzwikszeniu swobody obrotu chiskiego juana poczwszy od poowy roku 2010. Podczas przygotowywania niniejszej publikacji (padziernik / listopad 2011) ponownie widoczne jest zaniepokojenie na wiatowym rynku gospodarczym, wzwizku zczym Chiny stoj wobliczu powanych wyzwa, ktre bd miay miejsce wokresie wprowadzania wycie kolejnego planu picioletniego. China Map

Beijing

Shanghai

Guangzhou

Hong Kong

1. CNN Money, 2011 Global 500 list

12 | Inwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej

Geografia
Chiska Republika Ludowa (ChRL) jest trzecim pod wzgldem wielkoci krajem na wiecie (powierzchnia 9,6 miliona km2) po Rosji iKanadzie2. Pastwo graniczy zMongoli (od pnocy), Rosj iKore Pnocn (od pnocnego wschodu), zWietnamem, Laosem, Myanmarem (Birma), Indiami, Bhutanem, Nepalem iPakistanem (od poudnia) oraz zKazachstanem, Kirgistanem, Tadykistanem iAfganistanem (od zachodu). Stolic kraju isiedzib wadz jest Pekin, lecy na pnocnym wschodzie. Chiny obejmuj 22 prowincje, pi regionw autonomicznych, cztery okrgi miejskie oraz dwa Specjalne Regiony Administracyjne Hong-Kong iMakao. Tajwan jest oficjalnie uznawany jako cz ChRL przez wikszo rzdw na wiecie. W Chinach znajduj si jedne znajduszych rzek na wiecie Rzeka ta na pnocy oraz Jangcy na poudniu. Rzeki pync od Paskowyu Tybetaskiego oraz Paskowyu Qinghai do wybrzea wschodniego dziel kraj na trzy odrbne regiony.

Klimat
Klimat Chin jest bardzo zrnicowany. Pogoda wrejonach na pnoc od rzeki Jangcy charakteryzuje si du zmiennoci wzalenoci od pory roku, zgorcym latem oraz ostrymi zimami. Obszary na poudnie od Jangcy charakteryzuj si bardziej umiarkowanym klimatem, natomiast na wyspie Hainan przez cay rok panuje agodny itropikalny klimat. rednia roczna ilo opadw wynosi od 50mm na pnocy do 2000mm na poudniu. Poudniowe wybrzee jest czsto nawiedzane przez tajfuny, zazwyczaj latem ijesieni.

Historia
Chiny to kraj ohistorii liczcej niemale 4000 lat, ana terenie pastwa wci znajdowane s przedmioty pochodzce sprzed ponad p miliona lat. Chiny uznawane s za jedn zkolebek cywilizacji ludzkiej. Pierwsze imperium opierajce si na dziedzicznym przekazywaniu wadzy zostao stworzone 2100 lat p.n.e. przez dynasti Xia. Kraj zosta zjednoczony przez Qin Shihuanga, ktry zosta pierwszym cesarzem dynastii Qin. Wspomniany wadca ujednolici chisk walut, jednostki wag imiar, atake wprowadzi jednolite pimiennictwo. Dodatkowo cesarz wprowadzi reformy polityczne iwojskowe, ktre przyczyniy si do wzrostu znaczenia wadz centralnych. W czasie rzdw cesarza Qin Shihuanga podjto szereg przeomowych przedsiwzi, takich jak budowa Wielkiego Muru oraz oglnokrajowego systemu drg. W cigu nastpnych lat granice pastwa rozszerzay si ikurczyy, adynastie powstaway iupaday. Ostatnia dynastia Qing panowaa do 1911 roku, po czym ustanowiona zostaa Republika Chin. W tym czasie wwielu nadmorskich miastach, takich jak Tianjin, Qingdao, Szanghaj, Xiamen oraz Guangzhou (Kanton) istniay europejskie orodki handlowe.
2. Pod wzgldem powierzchni ldowej. Po wczeniu do powierzchni cakowitej zbiornikw wodnych, trzecim co do wielkoci krajem na wiecie s Stany Zjednoczone (CIA Factbook).

IInwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej |

13

Wzgldna wielko gwnych gospodarek wiatowych na przestrzeni ostatnich 500 lat


100% 90% 80% 70% 60%

Powrt Chin
Na pocztku XIX wieku Chiny byy najwiksz gospodark na wiecie, achiskie PKB stanowio 30% wiatowego PKB. W tamtym okresie czny PKB krajw Europy Zachodniej oraz Stanw Zjednoczonych stanowi zaledwie 20% wiatowego PKB. W pocztkach XX wieku udzia chiskiego PKB wwiatowej gospodarce spad do 11% izmniejsza si wkolejnych latach, co byo jednym ze skutkw konfliktw zewntrznych iwewntrznych majcych miejsce wkraju. Przedstawiony obok schemat obrazuje stan gospodarki wiatowej na przestrzeni ostatnich 500 lat. Z perspektywy historycznej widoczne jest, e gwatowny wzrost gospodarczy Chin nie jest zjawiskiem nowym, araczej powrotem do statusu wiodcej gospodarki wiatowej.

Podstawowe informacje na temat kraju

50% 40% 30% 20%

na

10% 0%

1500 USA

1600

1700

1820

1900

1950

2000

2008

Chiny

Ameryka Pd.

Japonia

Indie

Europa Zachodnia

Inne kraje Uwaga: porwnanie oparte jest na dolarze midzynarodowym, biorcym pod uwag parytet siy nabywczej: rdo: Angus Maddison, Historical Statistics of the World Economy, University of Grningen

Historia Chin wlatach 30-tych i40-tych XX wieku naznaczona jest konfliktami - zarwno atakujcymi kraj wojskami japoskimi jak rwnie walkami wewntrznymi pomidzy zwolennikami Partii Komunistycznej, ktrej przewodniczy Mao Zedong, aChisk Parti Narodow (Kuomintang). Po klsce wojsk japoskich oraz zwycistwie Chiskiej Partii Komunistycznej w1949 roku, ustanowiona zostaa Chiska Republika Ludowa. Okres pomidzy rokiem 1949 apocztkiem lat 70-tych XX wieku charakteryzowa si wewntrzn restrukturyzacj gospodarki, apolityka iideologia wywieraa wpyw na wszelkie aspekty ycia. Kontakt Chin zinnymi krajami by niewielki, aprywatna przedsibiorczo nie istniaa. Od poowy lat 70-tych XX wieku ChRL pod przywdztwem Deng Xiaopinga wznowia stosunki dyplomatyczne oraz handlowe ze wiatem. Gospodarka obraa zdecydowany kurs wkierunku systemu rynkowego (z uwzgldnieniem tzw. chiskiej specyfiki), acho przedsibiorstwa pastwowe nadal dominuj wniektrych sektorach, wzrost iloci firm prywatnych stanowi jeden zwaniejszych czynnikw rozwoju gospodarczego Chin, majcego miejsce wostatnich latach. W cigu ostatnich kilkudziesiciu lat Chiny stay si gwnym producentem ieksporterem produktw przemysowych. Kraj jest staym czonkiem Rady Bezpieczestwa ONZ oraz wielu organizacji midzynarodowych iregionalnych, dziki czemu pastwo odgrywa aktywn rol whandlu midzynarodowym oraz stosunkach dyplomatycznych. Jednym zelementw transformacji gospodarczej kraju byo tworzenie przez wadze chiskie Specjalnych Stref Ekonomicznych od pocztku lat 80-tych XX wieku. Celem tych dziaa byo przyspieszenie rozwoju gospodarczego oraz sprawdzenie wpraktyce wikszej liberalizacji gospodarki. W latach 90-tych XX wieku ChRL powikszya si oterytoria Hong-Kongu oraz Makao, ktre do tej pory znajdoway si pod administracj Wielkiej Brytanii oraz Portugalii. Hong-Kong zosta przyczony do ChRL jako Specjalny Region Administracyjny 1 lipca 1997 roku, aMakao 20 grudnia 1999. Przystpienie Chin do wiatowej Organizacji Handlu (WTO) w2001 roku byo kolejnym wanym etapem whistorii kraju, dziki ktremu uchylone zostay drzwi prowadzce do globalnego handlu. Warunki przystpienia ChRL do WTO obejmoway m.in. obnienie taryf importowych oraz zwikszenie dostpnoci chiskiego rynku dla podmiotw zagranicznych.

Wybrane zobowizania wobec WTO


Rwnorzdne traktowanie wszystkich czonkw WTO wsprawach handlowych Zniesienie podwjnych cen irnic wtraktowaniu produktw przeznaczonych na rynek wewntrzny ina eksport Zakaz stosowania kontroli cen jako rodka ochrony przedsibiorstw krajowych Zmiany istniejcego prawodawstwa oraz wprowadzenie nowych ustaw wcelu spenienia warunkw zawartych wUmowie Czonkowskiej WTO W cigu trzech lat od przystpienia do WTO, wszystkie firmy mog importowa ieksportowa wszelkie towary (z pewnymi zastrzeeniami) Zakaz stosowania subsydiw eksportowych produktw rolniczych
rdo: Publikacje WTO, WTO successfully concludes negotiations on Chinas entry , 17.10.2001

3. Angus Maddison, Historical Statistics of the World Economy, University of Grningen

14 | Inwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej

Wadze
Najwyszym organem wadzy pastwowej wChinach jest Oglnochiskie Zgromadzenie Przedstawicieli Ludowych (NPC). Skada si on zokoo 3000 delegatw, wybieranych przez prowincjonalne zgromadzenia ludowe. W skad kongresu wchodz przedstawiciele wszystkich prowincji, regionw autonomicznych, okrgw miejskich oraz Specjalnych Regionw Administracyjnych jak rwnie przedstawicieli Armii LudowoWyzwoleczej. Kadencja trwa pi lat, aorgan gromadzi si raz do roku. Poza okresami, wktrych odbywaj si obrady, uprawnienia Zgromadzenia s wykonywane przez Stay Komitet, wspomagany przez specjalne komitety pracujce pod jego kierownictwem.

Struktura wadz Chiskiej Republiki Ludowej


Oglnochiskie Zgromadzenie Przedstawicieli Ludowych Chiskiej Republiki Ludowej (NPC) Przewodniczcy: Wu Bangguo

Stay Komitet NPC

Prezydentura Prezydent: Hu Jintao Wiceprezydent: Xi Jinping

Rada Pastwa Premier: Wen Jiabao

Centralna Komisja Wojskowa Przewodniczcy: Hu Jintao

Najwyszy Sd Ludowy

Najwysza Prokuratura Ludowa

Ministerstwa i Komisje
Ministerstwo Spraw Zagranicznych Ministerstwo Obrony Narodowej Krajowa Komisja Rozwoju iReform Ministerstwo Edukacji Ministerstwo Nauki iTechnologii Ministerstwo Przemysu iInformatyki Pastwowa Komisja Spraw Etnicznych Ministerstwo Bezpieczestwa Publicznego Pastwowa Komisja Spraw Etnicznych Ministerstwo Bezpieczestwa Publicznego Ministerstwo Bezpieczestwa Pastwowego Ministerstwo Nadzoru Ministerstwo Spraw Cywilnych Ministerstwo Sprawiedliwoci Ministerstwo Finansw Ministerstwo Kadr iOpieki Spoeczne Ministerstwo Ziem Terytorialnych iZasobw Ministerstwo Ochrony rodowiska Ministerstwo Mieszkalnictwa iRozwoju Miast iWsi Ministerstwo Transportu Ministerstwo Kolei Ministerstwo Zasobw Wodnych Ministerstwo Rolnictwa Ministerstwo Handlu Ministerstwo Kultury Ministerstwo Zdrowia Pastwowa Komisja do Spraw Ludnoci iPlanowania Rodziny Ludowy Bank Chin Krajowe Biuro Kontroli

Inne ciaa podlegajce Radzie Pastwa


Generalna Administracja Celna Pastwowa Administracja Podatkowa Krajowe Biuro Statystyczne Krajowe Biuro Wasnoci Intelektualnej Chiska Komisja Regulacyjna ds. Papierw Wartociowych Chiska Komisja Regulacyjna ds. Bankw Chiska Komisja Regulacyjna ds. Ubezpiecze Agencja Informacyjna Xinhua Komisja Nadzoru iAdministracji Pastwowymi Aktywami Pastwowa Administracja ds. Przemysu iHandlu

Uwaga: Stan na padziernik 2011

IInwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej |

15

Oglnochiskie Zgromadzenie Przedstawicieli Ludowych oraz Stay Komitet posiadaj uprawnienia do wprowadzenia zmian wkonstytucji, uchwalania dekretw, interpretowania przepisw, ratyfikowania traktatw, powoywania ambasadorw oraz zatwierdzania planw gospodarczych ibudetu pastwowego. Do uprawnie wspomnianych organw naley rwnie powoywanie iodwoywanie premiera oraz wicepremierw, ktrzy tworz cznie Rad Pastwa. Rada Pastwa to najwyszy organ administracji pastwowej, ktry dziaa poprzez rne ministerstwa. Lokalne Zgromadzenia Przedstawicieli Ludowych ikomitety stae asystuj przy implementacji polityk na szczeblu prowincjonalnym,

Podstawowe informacje na temat kraju

na

Dwunasty plan picioletni


Naszym zadaniem nie jest tylko maksymalnie powikszanie bogactwa spoecznego, ale rwnie jego rozdzia wuczciwy sposb tak, by kady mg cieszy si owocami reform iotwarcia si kraju. Premier Wen Jiabao, 27 Luty 2011 Polityki rozwoju kraju s opracowywane co pi lat. Wyznaczaj one kierunek rozwoju kraju ioddziauj zarwno na sektor prywatny jak ina brane, gdzie dominujc rol odgrywa pastwo. Uchwalanie ustaw opiera si na zagadnieniach przedstawionych wkolejnych planach picioletnich. Dwunasty zkolei inajbardziej aktualny plan zosta opublikowany wmarcu 2011 roku iobejmuje okres 2011-2015. Plan zawiera polityki ktre maj przyczyni si do zwikszenia konsumpcji krajowej, polepszenia jakoci ycia, rozwoju regionw na zachodzie iw centralnej czci kraju jak rwnie suce ochronie rodowiska. Plan okrela siedem strategicznych programw gospodarczych, ktre zostan objte specjalnymi ulgami ifinansowaniem: Zmniejszenie zuycia energii oraz ochrona rodowiska Nowe technologie informatyczne Biotechnologia Produkcja urzdze wysokiej jakoci Nowe rda energii Nowe materiay Pojazdy napdzane czyst energi Zgodnie zpowyszymi priorytetami, wokrelonych sektorach zapewnione zostanie bardziej otwarte rodowisko inwestycyjne, podczas gdy winnych zwaszcza sektorach wytwarzajcych znaczn ilo zanieczyszcze inwestowanie bdzie podlegao ograniczeniom. Wicej informacji na temat dwunastego planu picioletniego znajduje si na stronie http://www.kpmg.com/cn, wzakadce Insight Series.

Komunistyczna Partia Chin jest rwnolegym do Zgromadzenia organem sprawujcym wadz ijest kierowana przez Komitet Centralny. Politbiuro Komitetu Centralnego jest organem politycznym onajwikszej wadzy wkraju. Jedn zfunkcji Politbiura jest doradzanie Zgromadzeniu oraz Staemu Komitetowi wsprawie powoywania iodwoywania premiera iwicepremierw. Wspomniane powyej organy powouj prezydenta kraju, ktrym obecnie jest Hu Jintao. Podejmujc przedsiwzicie biznesowe wChinach naley pamita, e moe ono sta si obiektem zainteresowania wadz centralnych, prowincji, regionalnych imiejskich oraz e wadze te posiadaj uprawnienia wzakresie tworzenia przepisw ipodejmowania stosownych decyzji. Powizania te zwikszaj zoono prowadzenia dziaalnoci biznesowej wChinach.

16 | Inwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej


KPMG Insight Series

Dwunasty plan picioletni Chin: Informacje oglne

Dwunasty plan picioletni Chin: Rynki konsumenckie

Dwunasty plan picioletni Chin: Energia

Dwunasty plan picioletni Chin: Zrwnowaony rozwj

Dwunasty plan picioletni Chin: Podatki

Dwunasty plan picioletni Chin: Transport i Logistyka

Ludno idemografia
Chiny to kraj onajliczniejszej populacji na wiecie pod koniec 2010 roku liczba mieszkacw kraju wyniosa jeden miliard itrzysta czterdzieci milionw.4 Ludno kraju jest rozmieszczona nierwnomiernie najbardziej zaludnione tereny to wschodnie wybrzee, cz poudniowa oraz rwniny lece wrodkowej czci Chin. W ostatnich latach wielu mieszkacw wsi przenioso si do miast wposzukiwaniu lepiej patnej pracy. Statystyki odnonie stopnia urbanizacji kraju rni si midzy sob, ale wikszo rde podaje stopie urbanizacji wynoszcy niemale 50 procent.5 Ponisza tabela przedstawia trend dotyczcy urbanizacji Chin wlatach 2006-2010.

Jzyk
Pisany jzyk chiski skada si ze znakw ideograficznych. Aby komunikowa si wefektywny sposb, trzeba wykaza si znajomoci kilku tysicy znakw. W caym kraju obowizuje ujednolicony jzyk pisany. W 1956 roku wramach rzdowego programu ograniczania analfabetyzmu, chiskie znaki zostay uproszczone. S one uywane wszkoach wChinach kontynentalnych, natomiast wHong-Kongu, Makao oraz na Tajwanie stosuje si nadal znaki tradycyjne. W Chinach zamieszkuje 56 rnych grup etnicznych, przez co mwiony jzyk chiski rni si wzalenoci od regionu. Oficjalnie jzykiem urzdowym kraju jest Putonghua, powszechnie znany jako dialekt mandaryski. Najwaniejsze dialekty regionalne to Pnocny iPoudniowy Wu (ktry obejmuje lokalne dialekty takie jak szanghajski), kantoski (Hong Kong oraz czci Chin poudniowych), dialekt Fujian oraz Hakka. Znajomo jzykw obcych bywa ograniczona, zwaszcza wregionach wgbi kraju. Zwykle nie stanowi to kopotu dla osb podrujcych, jednake te osoby, ktre udaj si do Chin wcelach biznesowych powinny skorzysta zusug tumacza.
4. Spis powszechny wChinach, rok 2010 5. Chiski Rocznik Statystyczny (dane za okres 2006-2009); Krajowe Biuro Statystyczne, Szsty Spis Ludnoci (dane za rok 2010)

IInwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej |

17

Mieszkacy miast iwsi wChinach (2006-2010)


800 700 600 577 737 594 728 607 721 622 713 666 674

Milionw

500 400 300 200 100 0 2006 2007 2008 2009 2010 na

Podstawowe informacje na temat kraju

Miasto

Wie

rdo: Chiski Rocznik Statystyczny 2006-2009; Szsty Spis Ludnoci (listopad, 2010); analiza KPMG. Uwaga: dane za rok 2010 na dzie 1 listopada 2010

Gdzie mieszkaj ludzie: Spis ludnoci Chin w2010 roku


Podczas spisu ludnoci, majcym miejsce w2010 roku, 10 milionw pracownikw stano przed trudnym zadaniem zliczenia mieszkacw kraju. Najwaniejsze dane na podstawie spisu ludnoci: Populacja Chin kontynentalnych wynosi 1,34 miliarda ludzi ,co stanowi wzrost o5,84% wstosunku do poprzedniego spisu wroku 2000. Ludno wwieku 60 lat iwicej stanowi 13,28% populacji Liczba migrujcych pracownikw wynosi 221,4 miliona6 Mieszkacy miast stanowi 49,7% obywateli Chin (36,09% w2000) W cigu ostatnich dziesiciu lat ludno Chin przenosia si do wschodnich regionw kraju, wktrych populacja wzrosa, stanowic 37,98% wszystkich mieszkacw Chin (w porwnaniu z35,57% w2000).
rdo: Reuters, Spis ludnoci Chin, 28 kwiecie 2011

6. Kategoria migrujcych pracownikw obejmuj osoby yjce poza miejscem swego zameldowania duej ni sze miesicy

18 | Inwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej

Rozmiar populacji kraju oraz PKB chiskich miast


Najwikszymi miastami Chin pod wzgldem liczby ludnoci s Chongqing, Szanghaj oraz Pekinpopulation.

Najwiksze miasta Chin pod wzgldem liczby mieszkacw Ludno (w milionach) Chongqing Shanghai Pekin Chengdu Tianjin Guangzhou (Kanton) 29,6 19,2 17,6 12,9 12,3 10,3 PKB w2009 (miliardy RMB) 652,9 1490,1 1186,6 450,3 750,1 911,3

Liczba mieszkacw wielu mniejszych miast wChinach (tabela poniej) przekracza 5 milionw.

Inne due miasta (pod wzgldem liczby mieszkacw) Ludno (w milionach) Harbin Shijiazhuang Suzhou Wuhan Shenzhen Qingdao Xi'an Hangzhou Shenyang Nanjing Ningbo Jinan Changsha Kunming Wuxi Dalian Hefei 9,9 9,9 9,4 9,1 8,9 8,5 8,4 8,1 7,9 7,7 7,2 6,7 6,6 6,3 6,2 6,2 5,1 PKB w2009 (miliardy RMB) 325,8 311,5 774,0 462,0 820,1 489,0 271,9 509,9 435,9 423,0 421,5 335,1 374,5 180,9 499,2 434,9 210,2

Uwaga: tabele powstay woparciu odane z2009 roku iobejmuj mieszkacw miast iobszarw podmiejskich wprzypadku kadego miasta rdo: Roczniki Statystyczne Chiskich Prowincji, 2010.

IInwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej |

19

Elastyczno kursu RMB


Dnia 19 czerwca 2010 Ludowy Bank Chin ogosi kontynuacj reformy walutowej, ktrej celem jest zwikszenie swobody kursu RMB wzalenoci od sytuacji rynkowej. W ramach nowego systemu, kurs RMB moe waha si o0,5 punktu procentowego wstosunku do centralnej stawki parytetowej, ktrej wielko jest okrelana codziennie. Na dzie publikacji niniejszego dokumentu kurs juana chiskiego wstosunku do dolara amerykaskiego wynosi1 USD= 6,38 RMB, co stanowi wzrost ookoo 7% od daty publikacji ogoszenia Ludowego Banku Chin. Wadze Chin nie s skonne zezwoli na szybki wzrost wartoci RMB, co mogoby wpyn niekorzystnie na eksport kraju. Przywdcy kraju rozumiej jednak, e silniejszy RMB stanowi narzdzie zwalczania inflacji wewntrznej.
rdo: Bloomberg

Waluta oraz banki


Walut Chiskiej Republiki Ludowej jest yuan (czsto okrelany w jzyku codziennym jako kuai), oficjalnie nazywany renminbi (RMB lub CNY), ktry jest emitowany przez Ludowy Bank Chin. Banknoty dostpne s wnominaach 1, 5, 10, 20, 50 i100 juanw. Rzd Chiskiej Republiki Ludowej nadzoruje rynek wymiany walut za porednictwem Pastwowej Administracji Walutami wChinach (SAFE). Wpaty iwypaty wramach dewizowych rachunkw biecych nie podlegaj na og ograniczeniom, natomiast wpaty iwypaty wramach dewizowych rachunkw kapitaowych podlegaj nadal cisej kontroli. Przedsibiorstwa, wtym firmy zkapitaem zagranicznym mog nabywa isprzedawa walut obc wcelu dokonywania wpat iwypat handlowych iinnych za porednictwem wyznaczonych bankw. Waluta Chin nie jest wpeni wymienialna, adodatkowo narzucone s limity iloci waluty, ktr mona wwie iwywozi. Zagraniczni podrni mog dokona wymiany swojej waluty na RMB wbankach iupowanionych punktach wymiany walut. Niewykorzystane rodki pienine mog by wymienione zpowrotem na walut obc przy opuszczaniu Chin (ograniczona suma). Przez wiksz cz minionej dekady RMB by silnie powizany zdolarem amerykaskim. Od niedawna (19 czerwca 2010) RMB wprowadzono wiksz elastyczno whandlu walut chisk.

Podstawowe informacje na temat kraju

na

20 | Inwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej

Liberalizacja waluty
Wadze Chin po raz pierwszy zezwoliy na rozliczenie transakcji midzynarodowych denominowanych wRMB w2009 roku. Program zapocztkowano wograniczonej liczbie regionw, po czym w2010 roku rozszerzono go na cay wiat. Rynek zagraniczny RMB wzrs szybko, awielko depozytw zoonych wHong Kongu pod koniec maja 2011 wyniosa 548,8 miliardw RMB (w porwnaniu do 90 miliardw RMB rok wczeniej)7 Aby uchroni kontynentalne Chiny przed nadmiernym napywem gorcego pienidza, nadal obowizuj pewne restrykcje, wzwizku zczym ocenia si, e wprowadzenie penej wymienialnoci RMB to perspektywa odlega od co najmniej kilka lat.
rdo: The World Street Journal, Time for Next Move on Yuan Liberalization, 28 luty, 2011.

Infrastruktura itransport
Infrastruktura transportowa kraju ulega znaczcej poprawie wostatnich latach. Gwne lotniska speniaj wszystkie wymogi midzynarodowe. W jedenastu chiskich miastach dziaa metro (stan na pocztek 2011 roku), aw ponad 30 miastach metro znajduje si wfazie planowania lub budowy.8 Gwne miasta chiskie s poczone sieci drg ekspresowych oraz szybkiej kolei. Chiny posiadaj najwiksz na wiecie sie szybkiej kolei, apastwo stale inwestuje winfrastruktur kolejow, drogow ilotnicz.

7. Xinhuas China Economic Information Service, RMB offshore markets to keep explosive growth, 19 lipiec 2011 8. Straits Times, Jitters over Chinas rush for subways, 16 stycze 2011

IInwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej |

21

Podstawowe informacje na temat kraju

na

22 | Inwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej

Sytuacja makroekonomiczna

Inwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej |

23

Rozmiar gospodarki

W
Gwne wskaniki gospodarcze Chin 2010
PKB: 39,80 biliona RMB (5,88 biliona USD)10 PKB per capita: 29,038 RMB (4 403 USD) Bezporednie inwestycje zagraniczne 105,7 miliardw USD
Wzrost PKB (%)

zrost gospodarczy wChinach jest przykadem sukcesu, ktry odnis kraj wcigu ostatnich trzech dziesicioleci. W czasie tego okresu gospodarka Chin przeobrazia si zmodelu planowanej centralnie iw znacznej mierze zamknitej na handel midzynarodowy gospodarki, stajc si gospodark zblion do modeli wolnorynkowych zintensywnie rozwijajcym si sektorem prywatnym. 2010 roku, Chiny przecigny Japoni, stajc si drug co do wielkoci gospodark na wiecie. Poniszy wykres przedstawia prognoz rozwoju Chin wokresie najbliszych piciu lat (2011-2015), wporwnaniu zzakadanym wzrostem 7% rocznie okrelonym wdwunastym Planie Picioletnim. W latach 2006 - 2010, wzrost gospodarczy Chin osiga dwucyfrow warto przez wiksz cz tego okresu. Produkcja przemysowa Chin stanowi najwikszy skadnik PBK kraju. Drugim zkolei jest sektor usug; udzia rolnictwa wPKB jest stosunkowo niewielki. Cho gospodarka chiska jest drug co do wielkoci na wiecie, PKB na jednego mieszkaca 4 4009 USD - jest nadal relatywnie niski wporwnaniu zrozwinitymi krajami zachodnimi (przykadowo, PKB na jednego mieszkaca wStanach Zjednoczonych jest nominalnie dziesiciokrotnie wikszy iwynosi 47,360 USD Wzrost PKB Chin (2006-2015)
16 14.2 14 12 10 8 6 4 2 0 9.6 9.2 12.7 10.4 9 8.6 8.3 8.1 8.1 Wzrost PKB (%)

Sytuacja makroekonomiczna

Chiny s numerem dwa


W 2010 roku Chiny zostay oficjalnie uznane za drug najwiksz gospodark na wiecie, wyprzedzajc Japoni. PKB Chin wroku 2010 wynis 5,88 biliona USD wprzeliczeniu na nominaln warto dolara (PKB Japonii 5,47 biliona USD).
rdo: The World Street Journal, China Overtakes Japan as Worlds No.2 Economy, 15 luty, 2011

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

Uwaga: dane na padziernik 2011; linia pozioma przedstawia docelowy wzrost PKB zgodnie zjedenastym idwunastym Planem Picioletnim. rdo: Economist Intelligence Unit 2011; analiza KPMG

9. Krajowe Biuro Statystyczne 10. Przeliczenie na dolary amerykaskie zgodnie ze rednim kursem RMB wstosunku do USD wroku 2010 (USD1 = RMB6,77)

24 | Inwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej

Podzia PKB Chin (2010)


30 25 20 15 10 5 0

Biliony RMB

CAGR Rolnictwo Przemys Usugi Ogem

4.4% 11.8% 11.3% 10.8%

2006

2007 Rolnictwo

2008 Przemys

2009 Usugi

2010

Uwaga: biliony RMB przy staych cenach zroku 1995 rdo: Economist Intelligence Unit 2011; analiza KPMG

Napywajce bezporednie inwestycje zagraniczne (FDI)


120 100 92.4 90.0 60.6 60.3 69.5 74.8 105.7

Sukces wChinach
Odniesienie sukcesu wChinach nie jest gwarantowane, jednake firmy stosujce odpowiedni strategi iwykazujce si zaangaowaniem na rynku mog spodziewa si odpowiednich wynikw. Yum Brands Inc, waciciel KFC oraz Pizza Hut, czerpie okoo 40% globalnego zysku zrynku chiskiego. W roku 2010, Volkswagen sprzeda wChinach ponad 1,8 miliona aut12, co stanowio okoo 26% pojazdw sprzedanych przez firm na caym wiecie.13 Sprzeda netto urzdze iusug firmy Nokia na rynku chiskim stanowio 16,7% cakowitej wielkoci sprzeday firmy.14 Boeing, posiadajcy 52% udzia na chiskim rynku spodziewa si, e do 2029 roku15 chiskie linie lotnicze zakupi 4 330 samolotw ocznej wartoci 480 miliardw USD.

Biliony RMB

80 60 40 20 0 40.7 46.9 52.7 53.5

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

rdo: Ministerstwo Handlu 2011; analiza KPMG

Otwieranie si na wiat
Od pocztku lat 80-tych XX wieku, Chiska Republika Ludowa prowadzi polityk otwartych drzwi, ktrej celem jest przycignicie inwestorw zagranicznych, atym samym rozwj gospodarczy wtych dziedzinach, ktre wymagaj unowoczenienia: rolnictwa, nauki oraz technologii. W tych dziedzinach nadal istniej due szanse imoliwoci dla zagranicznych inwestorw. Po przystpieniu Chin do WTO w2001 roku, rynek kraju sta si jeszcze bardziej dostpny dla inwestorw zagranicznych. Zmniejszone zostay ograniczenia istniejce do tej pory wtakich branach jak bankowo ifinanse, ksigowo oraz usugi prawnicze. Trwa proces liberalizacji innych bran, takich jak telekomunikacja oraz usugi internetowe, gdzie dostp inwestorw zagranicznych jest nadal objty restrykcjami. W okrelonych branach, takich jak bankowo, telekomunikacja, koleje oraz przemys naftowy ienergetyka dominuj przedsibiorstwa pastwowe. Jednake wcigu ostatnich 30 lat, wasno pastwowa przemysu maleje, zmniejszajc si zblisko 100% pod koniec lat 70-tych XX wieku do mniej ni 10% obecnie.16
11. 12. 13. 14. 15. 16. Reuters, Yum posts profit beat, raises 2011 estimate, 14 lipiec 2011 Ilo sprzedanych aut (1 871 000) rni si nieznacznie od iloci dostarczonych pojazdw (1 923 000) Sprawozdanie roczne Volkswagena, 2010 Sprawozdanie okresowe Nokii za drugi kwarta 2011; 21 lipiec 2011 Associated Press, Boeing lifts 20-year China jest sales forecast on economic growth, stronger airlines, 2 listopad 2010 China Statistical Yearbook 2011

Inwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej |

25

Firmy bdce wasnoci pastwow podlegaj Komisja Nadzoru iAdministracji Pastwowymi Aktywami (SASAC). Pod koniec 2010 roku, SASAC nadzorowa 122 firmy pastwowe, wporwnaniu ze 196 firmami w2003 roku.17 Pomimo trendu wkierunku prywatyzacji, firmy pastwowe nadal odgrywaj wiodc rol wgospodarce, wykazujc w2010 czne zyski netto wwysokoci 849 miliardw RMB oraz posiadajc aktywa ocakowitej wartoci 24,3 biliona RMB pod koniec roku 2010.18 Biorc pod uwag firmy pastwowe poza nadzorem SASAC, pod koniec roku 2008 wChinach dziaao 154 000 przedsibiorstw pastwowych (State-owned enterprises - SOE)

Rozwj narzdzi statystycznych


Podobnie jak infrastruktura kraju, rozwija si rwnie metodologia statystyczna oraz narzdzia gromadzenia danych. Firmy dziaajce wChinach czsto s zaskoczone korekt oficjalnych statystyk. Oprcz skorygowanych statystyk czsto zmieniania jest rwnie metodologia statystyczna, co oznacza, e informacje dotyczce danego okresu mog nie by bezporednio porwnywalne zdanymi opublikowanymi wczeniej. Przykadowo, w2011 roku Krajowe Biuro Statystyczne zmniejszyo warto waon cen ywnoci we wskaniku cen dbr konsumpcyjnych (CPI), azwikszyo warto waon cen wynajmu.19 Zmiana ta odzwierciedla ewoluujcy profil gospodarczy kraju izblia obliczenia wramach CPI do wskanikw krajw rozwinitych, gdzie warto waona cen wynajmu odgrywa istotn rol wustalaniu CPI. Podstawa nowej metody obliczania wskanika jest wana, ale powoduje wiksz zoono. Inne zmiany wroku 2011:
20

Sytuacja makroekonomiczna

Krajowe Biuro Statystyczne zmienio prg wielkoci dochodu zaliczajcych firmy do wielkich przedsibiorstw przemysowych, ustalajc warto rocznego przychodu na 200 milionw RMB (w porwnaniu z5 milionw RMB zgodnie zpoprzedni metodologi). W odniesieniu do statystyki inwestycyjnej rodkw trwaych, bd brane pod uwag projekty na obszarach wiejskich. Dodatkowo, badane bd tylko projekty ocakowitej wielkoci inwestycji przekraczajcej 5 milionw RMB (poprzedni prg 500 000 RMB).
rda: Agence France Presse, Data tweaks reflect achanging China, 23 luty 2011; China Daily, China raises statistics criteria for indicators, 9 marzec 2011; Xinhua, Chinas GDP growth in 2010 revised up to 10.4% y-o-y, 7 wrzesie 2011

17. 18. 19. 20.

Beijing Review, A New Manager for State Assets, 13 stycze 2011 Reuters, Chinas state-owned sector, 3 sierpie 2011. Agence France Presse, Data tweaks reflect achanging China, 23 luty 2011 China Daily, China raises statistics criteria for indicators, 9 marzec 2011

26 | Inwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej

Kluczowe sektory dla inwestycji


W cigu ostatnich kilku lat struktura zagranicznych inwestycji bezporednich (FDI) podlegaa zmianom. W 2005 roku, produkcja przemysowa stanowia wikszo 70% - wszystkich inwestycji zagranicznych wChinach (cakowita wielko FDI w2005 roku: 60,3 miliarda USD). Do roku 2010 wspczynnik ten spad do wartoci 47% (cakowita wielko FDI w2010 roku: 105,7 miliarda USD). Wielko zagranicznych inwestycji bezporednich wChinach wsektorze nieruchomoci zwikszya si ponad dwukrotnie, z9% w2005 do 22,7% w2010 roku. Rozkad zagranicznych inwestycji bezporednich wChinach, porwnanie lat 2005 i2010.
FDI, 2005 70.4% 9.0% 6.2% 1.7% 3.0% 1.7% 2.3% 0.0% 1.2%
rdo: Chiski Rocznik Statystyczny 2011; analiza KPMG.

FDI, 2010 Produkcja przemysowa Nieruchomoci 22.7% 46.9%

6.7% Leasing i usugi biznesowe 6.2% Handel hurtowy i detaliczny 2.1% 2.4% 2.0% 1.9% 1.8% Transport, skadowanie, poczta Informatyka, komputery, oprogramowanie Usugi uytecznoci publicznej Badania naukowe, usugi techniczne, geologia Rolnictwo, lenictwo, hodowla zwierzt, rybowstwo

4.5%

7.3% Inne 50.0%

W 2010 roku Chiny byy eksporterem netto do takich0.0% 10.0% 20.0% 30.0% 40.0% rozwinitych krajw jak Stany Zjednoczone, Wielka Brytania, Francja iHolandia. Wyjtkiem bya tu wymiana zNiemcami oraz Australi: import zNiemiec osign warto 74,3 miliarda USD (eksport Chin do Niemiec: 68 miliardw USD), natomiast warto importu zAustralii wyniosa 61,1 miliarda USD (eksport Chin: 27,2 miliarda USD). Stany Zjednoczone pozostaj najwikszym odbiorc chiskiego eksportu jego warto w2010 roku wyniosa 283,3 miliarda USD. Kolejnymi pod wzgldem wielkoci rynkami s Japonia iKorea. Najwaniejszym rdem chiskiego importu s kraje ssiednie Japonia (warto importu 176,7 miliarda USD) oraz Korea Poudniowa (warto importu 138,3 USD). Trzecim krajem wtej kategorii s Stany Zjednoczone, zktrych Chiny sprowadziy w2010 roku dobra iusugi owartoci 102,1 miliarda USD. Warto eksportu iimportu Chin zpodziaem na kraje, wmiliardach USD (rok 2010)
Import
102.1 176.7 138.3 74.3 6.5 11.3 20.8 17 .1 61.1 33.2 Japonia Korea Niemcy 68.8 68.0 49.7 Holandia 38.8 Wielka Brytania 40.9 Indie 27 .7 Francja 27 .2 Australia 19.7 Tajlandia

Eksport
Stany Zjednoczone 121.0 283.3

rdo: Chiski Rocznik Statystyczny 2011; analiza KPMG.

Inwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej |

27

Energia
Czysta energia jest jedn zkluczowych gazi przemysu wymienionych wdwunastym Planie Picioletnim. W sektorze tym spodziewane jest wprowadzenie zacht oraz innych instrumentw, ktrych celem jest pobudzenie inwestycji. Przewaajca wikszo energii wChinach (90%) uzyskiwana jest zwgla oraz innych paliw kopalnych. Chiny zakadaj zwikszenie produkcji energii zpaliw niekopalnych ipokrycie ztego rda 15% cakowitego rocznego zuycia energii do roku 2020, tworzc tym samym korzystne warunki do inwestowania wsektorze odnawialnych rde energii. Due moliwoci biznesowe istniej rwnie wsektorze energetycznym. W cigu najbliszych 10 lat Chiny zamierzaj zainwestowa 11,1 biliona RMB wenergetyk, zczego 5,3 biliona RMB wokresie 2011-2015.21 Z tej sumy 2,75 biliona RMB zostanie zainwestowane wbudow elektrowni, natomiast 2,55 biliona RMB wbudow sieci energetycznych. Rwnie podsektory, wktrych cay czas rozwijane s technologie (np. elektrownie nuklearne oraz inteligentne sieci typu smart grid) mog by obiecujce. Zgodnie zprognozami Banku Chin, wcigu najbliszych piciu lat nastpi dwucyfrowy wzrost rynku energii odnawialnej, za wyjtkiem energii wodnej, ktry to sektor jest ju znacznie rozwinity.22 Chiski rynek energii Energia (gigawaty) Wgiel i gaz Energia wodna Energia jdrowa Energia wiatrowa (on-grid na sieci) Biomasa i inne Energia soneczna Cakowita moc zainstalowana 2010 707 213 11 31 6 1 962 2015 985 299 39 94 15 5 1 437 CAGR 6,9% 7,0% 28,8% 24,8% 20,1% 38,0% 8,4%

Sytuacja makroekonomiczna

rdo: BOCI Research, China Utilities, 24 stycznia 2011; analiza KPMG

21. Xinhua, Five power groups to benefit from RMB11.1 trillion investment in power in next 10 yrs, 23 grudzie 2010 22. BOCI Research, China Utilities, 24 stycze 2011

28 | Inwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej

Ochrona zdrowia Starzejca si populacja Chin stanowi istotny czynnik rozwoju sektora ochrony zdrowia, ktry zgodnie zprzewidywaniami stanie wobliczu duych wyzwa wcigu najbliszych dekad. Zgodnie ze spisem powszechnym przeprowadzonym w2010 roku, 177,6 milionw mieszkacw Chin to osoby powyej 60-tego roku ycia, co stanowi 13,26% ogu populacji.23 Przewiduje si, e do 2050 roku liczba ta wzronie do 437 milionw, czyli okoo jednej trzeciej wszystkich mieszkacw Chin. Zanieczyszczenie rodowiska oraz czynniki zwizane ztrybem ycia (np. palenie papierosw) mog rwnie wpyn na konieczno zapewnienia odpowiedniej ochrony zdrowia ileczenia. Dostrzegajc te potrzeby, rzd dokona zmian wdokumencie zatytuowanym Katalog Wytycznych dla Inwestycji Zagranicznych, skutkiem czego orodki medyczne znajduj si wkategorii dozwolone24. Otwiera to moliwoci inwestowania dla firm zagranicznych wtej brany, ktra wczeniej bya zaliczona do kategorii ograniczone. Zgodnie zpowyszym, Rada Pastwa ogosia wgrudniu 2010 roku moliwo dziaania orodkw zdrowia bdcych wcaoci wasnoci inwestorw zagranicznych, co stanowi ma program pilotaowy tego typu przedsiwzi. Do tej pory przepisy ograniczay udzia inwestorw zagranicznych do spek joint venture zpartnerem chiskim.

Chiski pakiet stymulacyjny owartoci RMB 4 bilionw


W listopadzie 2008 roku Chiny ogosiy wdroenie pakietu stymulujcego owartoci 4 bilionw RMB, ktrego celem byo zmniejszenie skutkw wiatowego kryzysu. Znaczca cz tego pakietu zostaa skierowana do sektorw infrastrukturalnych. 1,5 biliona RMB na inwestycje winfrastruktur uytku publicznego, cznie zbudow kolei, drg, systemw nawadniania oraz lotnisk 1 bilion RMB na odbudow zniszcze po trzsieniu ziemi 370 miliardw RMB na rozwj obszarw wiejskich, cznie zbudow udogodnie publicznych, wsparciem prac rolniczych oraz zapewnianiem czystej wody pitnej. Pakiet finansowy postrzegany zosta odebrany jako efektywna reakcja na kryzys gospodarczy, ktra umocnia zaufanie inwestorw oraz pozwolia Chinom na szybkie wyjcie zkryzysu.

Infrastruktura
Zwikszajcy si stopie urbanizacji okrelony wdwunastym Planie Picioletnim, jak rwnie cigy rozwj zachodnich icentralnych regionw bdzie skutkowa rozwojem sektorw zwizanych zbudow iutrzymaniem infrastruktury. Z drugiej strony rozwj ten bdzie rwnowaony przez zagadnienia dotyczce ochrony rodowiska, ktre wPlanie PIcioletnim maj wyszy priorytet. Moe to sugerowa, e wzrost wsektorach infrastrukturalnych moe by wolniejszy wnajbliszych latach. Niektre ztych sektorw, takich jak produkcja cementu istali, mog podlega kontroli zwikszania produkcji, stanowicej cz dziaa wadz na rzecz ograniczenia zanieczyszcze izuycia energii.

Drogi: inwestycja wrodkach trwaych (2003-2015)


1 400 1 200 1 000 Wydatkowanie stymulujce 1 038 1 276 Prognoza: rednia w okresie 2011-2015

rdo: Krajowa Komisja Rozwoju i Reform, marzec 2009

biliony RMB

800 600 400 200 0 361 543 441 628

690

733

750

750

750

750

750

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

rdo: Baza danych Wind 2011; analiza KPMG

23. China Daily, Aging population achallenge, 19 maj, 2011 24. Szkic poprawek do Katalogu Wytycznych dla Zagranicznych Inwestycji, 2011 25. China Daily, Foreign firms get slice of China medical market, 6 grudzie 2010

Inwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej |

29

Wadze ChRL zaaproboway liczne projekty joint venture, ktre umoliwiaj udzia podmiotw zagranicznych wrozbudowie infrastruktury. Na szczegln uwag zasuguj: Budowa licznych hoteli oraz obiektw biurowych Budowa autostrad czcych gwne miasta iprowincje Projekty ochrony rodowiska wgwnych miastach Projekty infrastrukturalne nadal bd zapewnia due moliwoci dla inwestorw zagranicznych. W 2009 roku, bezporednie inwestycje zagraniczne na rynku nieruchomoci stanowiy 18,7%wszystkich inwestycji zagranicznych (9% wroku 2005). Budowa autostrad bdzie jednym znajwikszych projektw inwestycyjnych wsektorze rozbudowy infrastruktury wcigu najbliszych piciu lat. Aktualne plany zakadaj inwestycje rzdu 3,5 do 4 bilionw (rednio 700-800 miliardw RMB rocznie).26 Oczekuje si, e poziom inwestycji moe si zmniejszy wporwnaniu ze szczytowym okresem 2009-2010, wktrym miay miejsce znaczce wydatki pobudzajce inwestycje wtym sektorze. Niemniej jednak poziomy inwestycji bd nadal znaczce. Chiny stoj wobliczu wyzwa zwizanych zochron rodowiska naturalnego, wtym zzanieczyszczeniami iniedoborem czystej wody. Priorytety dotyczce ochrony rodowiska zawarte wdwunastym Planie Picioletnim powinny stworzy szanse wnastpujcych sektorach: Oczyszczanie ciekw Uzdatnianie i utylizacja wody Oczyszczanie i utylizacja odpadw staych Wadze planuj wybudowanie 200 000 kilometrw nowych sieci kanalizacyjnych oraz oczyszczalni ciekw ocznej wydajnoci 90 milionw ton.27 Jest to szczeglnie potrzebne wmniejszych miastach, gdzie infrastruktura kanalizacyjna nie jest rozwinita wwystarczajcym stopniu.

Sytuacja makroekonomiczna

26. China Daily, China to spend $1.3t on new rail, road infrastructure, 21 luty, 2011 27. US Commercial Service, China Business Handbook, 2011

30 | Inwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej

Rynki dbr konsumpcyjnych


Przewiduje si, e chiski rynek dbr konsumpcyjnych bdzie si rozwija zuwagi na zwikszajc si liczb osb nalecych do klasy redniej oraz wzrost dochodu rozporzdzalnego. Wedug EIU, prywatna konsumpcja wChinach wzronie ponad dwukrotnie pomidzy rokiem 2010, kiedy wyniosa 2 biliony USD, arokiem 2015, wktrym wedug szacunkw osignie warto 4,8 biliona USD. Konsumpcja prywatna wChinach (2006-2015)
6 5 4.1 4 Prognoza 4.8

Biliony USD

3.4 2.9 2.4 1.6 1.8 2.0

3 2 1 0 1.0 1.3

CAGR 2006-10 2011-15

17.6% 18.9%

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

rdo: Economist Intelligence Unit 2011; analiza KPMG

Zamoni konsumenci wChinach Liczba mieszkacw, ktrych majtek przekracza 10 milionw RMB
Zesp miejski Pekinu Guangdong Zesp miejski Szanghaju Zhejiang Jiangsu Fujian Shandong Liaoning Syczuan Henan
rdo:: Hurun Report 2011

170,000 157,000 132,000 126,000 68,000 36,000 33,000 29,000 24,000 16,500

Inwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej |

31

Sektor dbr konsumpcyjnych obejmuje szeroki zakres rynkw imoe by wprzyblieniu podzielony na trzy gwne kategorie: Artykuy spoywcze Sprzeda detaliczna Produkty przeznaczone dla indywidualnych konsumentw (FMCG dobra szybko zbywalne oraz produkty trwae) Mimo duego rozmiaru chiskiego rynku dbr konsumpcyjnych, sukces nie przychodzi automatycznie. Firmy musz wzi pod uwag szereg istotnych czynnikw takich jak: Zapewnienie jakoci ibezpieczestwa acucha dostaw (zwaszcza wsektorze spoywczym) Zmienno cen ywnoci iinflacja Dua konkurencja wbardziej rozwinitych regionach Nieefektywna infrastruktura logistyczna zwikszajca koszty Podrabianie produktw Sektor handlu detalicznego wChinach jest rozdrobniony, zczego sprzeda stu najwikszych sprzedawcw stanowi 11% cakowitej sprzeday detalicznej wkraju.28 Rynek sprzeday detalicznej jest obecnie zdominowany przez mae, niezalene sklepy. Przewiduje si zaostrzenie konkurencji na chiskim rynku spoywczym ze wzgldu na zintensyfikowanie dziaalnoci midzynarodowych koncernw. Warto wtym miejscu wymieni nastpujce: Coca-Cola planuje inwestycje wwysokoci 4 miliardw UDS wokresie 2012-2014.29 Do roku 2013 McDonalds zamierza rozbudowa sie swych restauracji zobecnego poziomu 130030 do ponad 2000. Zakup przez koncern Nestl 60% udziaw chiskiego producenta sodyczy Hsu Fu Chi (w roku 2011).31 W cigu ostatnich kilku lat segment luksusowych dbr konsumpcyjnych sta si szczeglnie obiecujcy irozwija si dziki zwikszajcej si liczbie zamonych osb. Zgodnie zRaportem Hurun, wChinach jest 960 000 osb omajtku przekraczajcym 10 milionw RMB oraz 60 000 ludzi posiadajcych majtek przekraczajcy 100 milionw RMB.32
28. 29. 30. 31. 32. Economist Intelligence Unit China Daily, Coca-Cola to invest $4b in China in 3 years, 18 sierpie 2011 China Daily, McDonalnds seeking anew menu for mainland success, 31 sierpie 2011 The Wall Street Journal Europe, Nestle Writes Recipe for China With its Offer for Hsu Fu Chi, 12 lipiec 2011 Rupert Googewerf, Hurun Report

Sytuacja makroekonomiczna

32 | Inwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej

Rynek motoryzacyjny
Chiny s obecnie najwikszym na wiecie rynkiem motoryzacyjnym, przecigajc pod tym wzgldem Stany Zjednoczone w2009 roku. Rynek jest stosunkowo rozdrobniony, apord gwnych graczy znajduj si takie zagraniczne koncerny jak Volkswagen, GM, Hyundai oraz Toyota. Chiskie firmy dominuj wsegmencie maych samochodw (pojazdy opojemnoci silnika poniej 1,6 litra), jednake spodziewany jest wzrost udziau tych firm wrynku ogem wcigu nastpnych kilku lat. Najwaniejszymi firmami chiskimi na rynku motoryzacyjnym s Chery, Geely oraz BYD.

wiatowa sprzeda samochodw osobowych (2010)


Chiny USA Japonia Brazylia Niemcy Indie Francja
Wielka Brytania

13 749 11 572 4 909 3 328 3 110 2 623 2 500 2 242 2 140 1 897

Wochy Rosja

Tysice egzemplarzy
rdo: Macquarie Research, Global Auto Horizons, luty 2011

Trendy wprzemyle motoryzacyjnym na rynku chiskim obejmuj: 33 Popyt na czci zamienne do pojazdw Nacisk wadz na rozwj pojazdw napdzanych alternatywnymi paliwami (co nie przekada si jak na razie na popyt ze strony konsumentw) Wprowadzenie maych pojazdw do obsugi okrelonych segmentw rynku Zmniejszajce si mare dealerw samochodw Rosncy rynek pojazdw uywanych Rozwj rnych strumieni dochodu (np. finansowanie pojazdw, obsuga posprzedaowa). Wspomniany wczeniej Katalog Wytycznych dla Inwestycji Zagranicznych podkrela sprzyjajcy klimat dla aut napdzanych alternatywnymi paliwami, ajednoczenie okrela jako faworyzowane dwa rodzaje dziaa brany motoryzacyjnej: budowa iobsuga (a) stacji adowania dla pojazdw elektrycznych oraz (b) stacji wymiany akumulatorw. Jest prawdopodobne, i to przesunicie priorytetw utoruje drog nowym zachtom inwestycyjnym sucym rozwojowi tych sektorw.
33. Business Monitor International, China Autos Report, Q3 2011

Inwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej |

33

Pomimo szybkiego rozwoju chiskiego rynku motoryzacyjnego wcigu ostatnich kilku lat, istniej pewne okolicznoci, ktre mog spowolni ten rozwj. Wysiki wadz zmierzajce do ograniczenia iloci pojazdw na drogach duych izatoczonych miast mog mie negatywny wpyw na dziaalno niektrych producentw samochodw. Przykadowo, wPekinie wadze zmniejszyy ilo rejestrowanych pojazdw osobowych do 240 000 rocznie, wporwnaniu z800 000 wroku 2010.34 Podobne regulacje winnych zatoczonych miastach mog stanowi wyzwanie dla brany. Inn kwesti, ktra moe ograniczy rentowno producentw samochodw s nadwyki mocy produkcyjnych, co tworzy dodatkowe ryzyko mogce wystpi wcigu najbliszych kilku lat. Elementem rwnowacym negatywne czynniki chiskiego rynku samochodowego jest niski wspczynnik posiadania pojazdw wodniesieniu do caej populacji. Niska penetracja rynku oznacza, i posiada on znaczcy idugotrway potencja, ktry moe by wykorzystany przez chiski przemys motoryzacyjny. Rynek aut luksusowych wChinach rozwija si wszybkim tempie, przede wszystkim zuwagi na zakupy dokonywane przez zamonych obywateli. Gwnymi dostawcami wtym segmencie s Audi oraz BMW, ktre to firmy sprzeday odpowiednio 158 000 (42,5%) oraz 81 000 (21,8%) pojazdw w2009 roku.35 Ilo aut na 100 mieszkacw (2010)
USA Europa Zachodnia Japonia Chiny

Sytuacja makroekonomiczna

Samochody
rda: AutoForesight; CAAM; JD Power

34. Credit Suisse, China Auto Sector, 17 stycze 2011 35. JP Morgan, Asia Pacific Equity Research, 3 kwiecie 2011

34 | Inwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej


Ocena bezpieczestwa fuzji iprzej (M&A)
W marcu 2011 roku Chiny wprowadziy nowy sposb oceny bezpieczestwa wodniesieniu do przej dokonywanych przez firmy zagraniczne. W opinii analitykw moe to spowodowa spowolnienie lub zatrzymanie napywajcych przej ifuzji wniektrych sektorach. Jednake nowo wprowadzony przepis nie mia adnego negatywnego wpywu na bezporednie inwestycje zagraniczne w2011 roku. Wedug Ministerstwa Handlu, bezporednie inwestycje zagraniczne wzrosy o18,6% wcigu pierwszych siedmiu miesicy 2011 roku wporwnaniu zrokiem poprzednim iosigny warto 69,2 miliarda USD. Zgodnie znowym systemem, zagraniczne napywajce fuzje iprzejcia wokrelonych sektorach podlegaj dodatkowej ocenie ze wzgldu na bezpieczestwo narodowe:
Obrona narodowa Produkty rolnicze Energia Zasoby naturalne Infrastruktura Transport Produkcja urzdze Technologia

rdo: Dow Jones Chinese Financial Wire; China Outlines Rules for National Security Review of Foreign M&A, 14 luty 2011

Usugi finansowe
Sektor finansowy Chin jest zdominowany przez cztery banki pastwowe: Chiski Bank Rolniczy (the Agricultural Bank of China - ABC), Chiski Bank PrzemysowoHandlowy (Industrial and Commercial Bank of China - ICBC), Bank Chiski (Bank of China - BOC) oraz Chiski Bank Budowlany (China Construction Bank - CCB). Chiskie banki pastwowe posiadaj ponad poow wszystkich aktyww bankowych36. Pozostaa cz tych aktyww jest podzielona midzy miejskimi bankami komercjalnymi, bankami prywatnymi oraz spdzielniami kredytowymi. Banki zagraniczne po raz pierwszy zostay zarejestrowane wChinach wgrudniu 2006 roku, ado koca lipca 2010 roku wChinach obecnych byo 37 bankw zagranicznych. Niektre przepisy stanowi pewne wyzwanie dla bankw zagranicznych. Przykadowo, do 2011 roku musiay one zmniejszy wspczynnik udzielonych kredytw do depozytw do 75%.37 Pomimo trudnoci, aktywa bankw zagranicznych wzrosy z800 miliardw RMB w2006 do 1,9 biliona RMB w2010 roku, co stanowi redni roczn stop wzrostu na poziomie 23,4%.38 Aktywa zagranicznych bankw wChinach wokresie 2006-2010
2.0 1.8 1.6 1.4 1.2 1.0 0.8 0.6 0.4 0.2 0.0

Biliony RMB

1.2 0.8

R CAG % 23.4 1.4

1.9 1.4

2006

2007

2008

2009

2010

rdo: Chiski Rocznik Statystyczny 2011; analiza KPMG 36. Chiskie banki pastwowe posiaday 56,54% wszystkich aktyww bankowych w2009 (61,78% w2006 roku) 37. Przegld KPMG sektora bankowego wChinach kontynentalnych, 2010 38. Chiski Rocznik Statystyczny 2011

Inwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej |

35

Wicej informacji na temat chiskiego sektora bankowego mona uzyska pod adresem: http://www.kpmg.com/CN/en/IssuesAndInsights/ArticlesPublications/Pages/ Mainland-China-Banking-Survey-201109.aspx gdzie znajduje si najnowszy Przegld Chiskiego Sektora Bankowego, przygotowany przez KPMG. Chiny otworzyy dla inwestorw zagranicznych sektory ubezpieczeniowe oraz fundusze emerytalne ipowiernicze. Firmy zagraniczne mog posiada 49% udziaw wspkach joint venture zarzdzajcych funduszami. Sektor venture capital (fundusze wysokiego ryzyka) jest stosunkowo nowy wChinach, jednake wadze kraju chc go rozwija. Obecnie sektor ten jest wyszczeglniony jako dziaalno faworyzowana wKatalogu Wytycznych dla Inwestycji Zagranicznych, wwydaniu zroku 2011.

Outsourcing
W 2006 roku wChinach uruchomiono program onazwie 1000-100-10, ktry zakada trzy cele: rozwj 1000 firm chiskich posiadajcych moliwo zapewnienia usug outsourcingowych, skonienie 100 midzynarodowych firm do prowadzenia wChinach ich operacji outsourcingowych, wreszcie stworzenie wChinach 10 wzw outsourcingowych. W roku 2010 cele te nie tylko osignito ale iprzekroczono: zaoono ponad 9000 krajowych firm outsourcingowych, ponad 500 firm midzynarodowych prowadzi swe dziaania outsourcingowe wChinach, zbudowano rwnie ponad 25 wzw outsourcingowych.39 W 2009 roku, cakowity dochd wsektorze usug outsourcingowych osign warto 13 miliardw USD iprzewiduje si, e do 2014 roku wzronie do 44 miliardw USD, co stanowi ponad trzykrotny wzrost wcigu piciu lat. Okoo 65% dochodu pochodzi zoutsourcingu usug IT, apozostae zoutsourcingu procesw biznesowych.40
Sytuacja makroekonomiczna

Zarys Katalogu Wytycznych dla Inwestycji Zagranicznych, zmiany wwydaniu z2011


Chiski Katalog Wytycznych dla Inwestycji Zagranicznych jest wanym dokumentem dla firm zagranicznych, gdy okrelona klasyfikacja poszczeglnych sektorw moe decydowa oatwoci lub trudnociach winwestowaniu wdanym sektorze. Dokument wyszczeglnia dziaania biznesowe, ktre s faworyzowane, ograniczone lub zamknite dla firm zagranicznych. Wydanie katalogu z2011 roku bdzie prawdopodobnie zawiera pewne zmiany wstosunku do wydania zroku 2007:

Przedsiwzicia faworyzowane:
Szkolenia zawodowe Przedsibiorstwa venture capital Budowa iobsuga stacji adowania pojazdw elektrycznych oraz stacji wymiany akumulatorw Budowa iobsuga stacji uzdatniania wody Nowe zaawansowane technologie produktw ze szka iwyrobw optycznych Energia alternatywna

Przedsiwzicia ograniczone:
Firmy oduym zapotrzebowaniu na energi Przedsiwzicia powodujce zanieczyszczenia Projekty powizane zsurowcami naturalnymi

Przedsiwzicia zamknite dla firm zagranicznych:


Krajowe usugi pocztowe Budowa iobsuga domw wolnostojcych
39. Szczyt KPMG China dotyczcy outsourcingu, 13 lipiec 2010 40. Szczyt KPMG China dotyczcy outsourcingu, 13 lipiec 2010 rdo: Ambasada brytyjska wPekinie, Chiny Inwestycje napywajce, maj 2011

36 | Inwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej

W pocztkowym okresie reform iotwierania si chiskiej gospodarki, istniao kilka punktw, wktrych najczciej lokowano obiekty usug outsourcingowych lub centra usug wsplnych. Bya to midzy innymi delta rzeki Jangcy, Bohai Rim (okrgi przemysowe wpobliu Pekinu) oraz delta Rzeki Perowej. Rosnce wynagrodzenia pracownikw oraz koszty ziemi wkluczowych okrgach przemysowych Chin zmuszaj firmy, ktre chc pozosta konkurencyjne, do rozwaenia innych opcji.41 Uoglniajc, centralne izachodnie regiony Chin oferuj baz wymagajc mniejszych kosztw ni wprzypadku najbardziej rozwinitych regionw. Jednake wwielu takich regionach infrastruktura moe by niewystarczajca. Wybr waciwej lokalizacji dla dziaa offshoringowych wymaga dokadnej analizy poszczeglnych miast iokrelenie, czy dana lokalizacja spenia wymagania. Wicej szczegw na temat chiskiego rynku outsourcingowego znajduje si wpublikacji Inside the Dragon: Outsourcing destinations in China, dostpnej pod adresem: http://kpmg.com/CN/en/IssuesAndInsights/ArticlesPublications/documents/ Outsourcing-destinations-201010.pdf

Rozwj rynku kapitaowego


Chiskie giedy wHong Kongu iSzanghaju s jednymi znajwikszych gied na wiecie, zajmujc odpowiednio szst isidm pozycj pod wzgldem kapitalizacji rynkowej (w pierwszej poowie 2010 roku). Gieda wNowym Jorku (New York Stock Exchange) jest najwiksz gied na wiecie zdu przewag nad pozostaymi, okapitalizacji rynkowej rwnej 12 bilionw USD. Dla porwnania, kapitalizacja rynkowa gied wHong-Kongu iSzanghaju wynosi odpowiednio 2,2 biliona USD oraz 2,05 biliona USD. Liczba krajowych spek notowanych na giedach ronie stabilnie wcigu ostatniej dekady, osigajc wczerwcu 2011 roku poziom 2229 (jak pokazano na wykresie poniej). Oprcz obecnoci na giedach krajowych, wiele chiskich firm oferuje swe papiery wartociowe (Initial Public Offering - IPO) na rynku amerykaskim. Jednake wcigu najbliszych kilku lat ilo ofert na rynkach zagranicznych moe si zmniejszy wwietle zagadnie ksigowych, ktre ograniczyy popyt na papiery wartociowe chiskich firm.42 W nastpstwie tych kwestii, chiskie firmy bd wcoraz wikszym stopniu poszukiwa kapitau na giedach krajowych. W 2002 roku Chiny wprowadziy tzw. system Kwalifikowanego Zagranicznego Inwestora Instytucjonalnego (QFII), ktry zezwala inwestorom instytucjonalnym na dokonywanie zakupw na chiskich rynkach kapitaowych idunych. Zgodnie zsystemem QFII, ju ponad 100 inwestorw zagranicznych uzyskao dostp do wspomnianych rynkw. Inwestorzy ci to przede wszystkim banki, przedsibiorstwa powiernicze, firmy obracajce papierami wartociowymi, fundusze majtkowe gwarantowane przez pastwo oraz fundusz emerytalne. Instytucje, ktre uzyskaj aprobat zgodnie zsystemem QFII, mog inwestowa na chiskim rynku akcji iobligacji do wielkoci okrelonej dla kadej instytucji osobno.

41. World Federation of Exchanges, 2010 42. The Wall Street Journal, Stung, Chinese Firms Now Look to Go Private, 2 wrzesie, 2011

Inwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej |

37

System ten umoliwia inwestorom instytucjonalnym uczestnictwo wrozwoju gospodarczym Chin bez kopotw zwizanych ze skomplikowanymi kwestiamii operacyjnymi lub zagadnieniami dotyczcymi zasobw ludzkich. Aby ubiega si oprzyznanie statusu QFII, instytucje musz speni przynajmniej nastpujce kryteria:43 Stabilna kondycja finansowa, wysoki rating kredytowy oraz aktywa oodpowiedniej wielkoci Personel posiadajcy stosowne kwalifikacje Solidne zarzdzanie korporacyjne, adekwatne rodki kontroli wewntrznej oraz brak istotnych narusze przepisw wcigu ostatnich trzech lat
Sytuacja makroekonomiczna

Istnienie odpowiednich systemw prawnych oraz regulacyjnych wkraju instytucji ubiegajcej si ostatus; podpisanie listu intencyjnego pomidzy organem regulujcym obrt papierami wartociowymi wkraju instytucji aChisk Komisj Regulacyjn ds. Papierw Wartociowych (CSRC) Inne kryteria spjne zzasad ostronoci. Kapitalizacja rynkowa czoowych gied wiatowych (pierwsza poowa 2010)

BM&FBOVESPA Miliardy USD


Uwaga: kapitalizacja wpierwszej poowie 2010 rdo: World Federation of Exchanges 2011; analiza KPMG

43. China Daily, What is OFII?, 2 sierpie 2010

38 | Inwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej

Liczba krajowych firm notowanych na giedach chiskich, 2010-2011* 2 500 2 000 1 500 1 000 500 0
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

1 154

1 4211 530 1 223 1 285 1 373 1 377

1 604

2 229 2 063 1 700

Uwaga: dane za rok 2011 do czerwca 2011 rdo: Baza danych WIND 2011; analiza KPMG

Pod koniec 2010 roku, cakowita suma / kwota zatwierdzona przez Pastwow Administracj Walutami wChinach (SAFE) osigna wielko 19,7 miliarda USD, arzd chiski zobowiza si j zwikszy do 30 miliardw USD (limit wpat i wypat w ramach dewizowych rachunkw kapitaowych). Pord inwestorw zagranicznych znajduj si midzy innymi czoowe instytucje bankowe iinwestycyjne na wiecie, wiodce uniwersytety amerykaskie, Fundacja Billa iMelindy Gates, jak rwnie dua liczba funduszy majtkowych gwarantowanych przez pastwo. Na pocztku 1993 roku Rada Pastwa ustanowia Komisj ds. Papierw Wartociowych oraz Chisk Komisj Regulacyjn ds. Papierw Wartociowych (CSRC). Komisja ds. Papierw Wartociowych odpowiada za okrelanie polityki zwizanej zobrotem papierami wartociowymi, opracowuje plany rozwoju rynkw papierw wartociowych, jak rwnie kieruje, koordynuje inadzoruje instytucje zwizane zobrotem papierami wartociowymi wChinach. Komisja ds. Papierw Wartociowych administruje Chisk Komisj Regulacyjn ds. Papierw Wartociowych, ktra dziaa jako ga regulacyjna. Dodatkowo, Komisja ds. Papierw Wartociowych nadzoruje notowania, obrt oraz procedury clearingowe. Od lat 90-tych XX wieku na giedy chiskie wprowadzano ulepszenia techniczne iinstytucjonalne. Wadze chiskie zaadoptoway wiele praktyk zgied wrozwinitych krajach zachodnich, wtym midzy innymi unormowanie wymaga dotyczcych ujawniania informacji, rozszerzenie sieci administracyjnej CSRC na cay kraj, zwikszenie monitorowania firm oraz porednikw wiadczcych usugi wbrany papierw wartociowych, jak rwnie ogaszanie szczegowych praw iregulacji. Rosnca liczba firm zagranicznych postrzega wejcie na gied wHong Kongu jako alternatyw dla swojej obecnoci na giedach wkrajach macierzystych, nawet pomimo niestabilnoci globalnego rynku, ktra spowodowaa zawirowania wcenach papierw wartociowych w2011 roku. Poniej przedstawione s przykady kilku znanych firm wiatowych, obecnych na giedzie wHong Kongu: Francuska firma kosmetyczna LOccitane zgromadzia 707 milionw USD wkwietniu 2010.44 Woska firma produkujca dobra luksusowe Prada SpA zgromadzia wwyniku emisji papierw wartociowych 2,14 miliarda USD wczerwcu 2011.45 Amerykaski producent walizek Samsonite zgromadzi na giedzie wHong Kongu 1,25 miliarda USD rwnie wczerwcu 2011.46
44. The Wall Street Journal Online, LOccitane Raises $707 Million in Hong Kong IPO, 30 kwiecie 2010 45. Reuters, Prada edges up in trading debut after $2,14 bln IPO, 24 czerwiec 2011 46. Reuters, Samsonite falls 7.7 pct in HK debut, 16 czerwiec 2011

Inwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej |

39

W momencie publikacji niniejszego dokumentu gieda wHong Kongu bya jedyn gied wChinach otwart dla firm zagranicznych. Jednake gieda wSzanghaju planuje utworzy Rad Midzynarodow, co dostosowuje si do planw utworzenia wSzanghaju wiatowego centrum finansowego.

Nierwnoci gospodarcze
Chiny mog by postrzegane jako zbir duych gospodarek regionalnych, zktrych kada znajduje si na innym poziomie rozwoju. redni standard ycia rni si znaczco midzy prowincjami. W 2010 roku PKB per capita wSzanghaju byo dwuipkrotnie wiksze ni rednia krajowa. Delta rzeki Jangcy, wktrej znajduje si Szanghaj oraz prowincje Jiangsu oraz Zhejiang, jest jednym znajbardziej rozwinitych inajbogatszych regionw kraju. Region ten, zamieszkany przez 11% populacji kraju, wytworzy ponad 20% chiskiego PKB w2010 roku oraz jedn trzeci cakowitego wolumenu wymiany zagranicznej.47 Gwne brane wregionie to finanse, przemys lekki, usugi oraz rolnictwo. W czasie 30 lat reform rynkowych wChinach, miasta nad wybrzeem odgryway wiodc rol. Jednake w2007 roku regiony pooone wgbi kraju zaczy rozwija si wszybszym tempie.48 Regiony pooone na pnocnym wschodzie kraju, wcentralnej czci ina poudniowym zachodzie oraz te pooone przy zachodniej granicy kraju s zazwyczaj ubogie, jednake plany rzdowe rozwoju regionw centralnych izachodnich powinny zbiegiem czasu zmniejszy nierwnoci gospodarcze

Sytuacja makroekonomiczna

Szanse w chiskich miastach wschodzcych


Mniej rozwinite miasta chiskie mog by dobrymi punktami startowymi dla inwestorw. W wielu sektorach krajobraz konkurencyjny nie jest nasycony wtak duym stopniu jak wprzypadku gwnych miast chiskich. Wykaz niektrych najszybciej rozwijajcych si mniejszych miast chiskich znajduje si obok. Tempo wzrostu PKB wmiastach takich jak Changsha, Zhengzhou, Wuhan iChongqing jest dwukrotnie wiksze ni rednia krajowa, wynoszca 10,3%. Miasto Hefei, pooone wprowincji Anhui rozwijao si w2010 roku wtempie trzykrotnie szybszym od redniej krajowej.

Wzrost PKB (%) wwybranych miastach (2010)


Hefei (Anhui) Changsha (Hunan) Zh engzhou (Henan) Wuhan (Hubei) Chongqing Nanc hang (Jiangxi) Xuzho u (Jiangsu) Shenyang (Liaoning) Hohnot (Mongolia Wewn.) Changchun (Jilin) Luoy ang (Henan) rednia krajowa 0% 5% 10% 10.3% 15% 20% 25% 30% Roczny wzrost (%)
47. Chiski Rocznik Statystyczny; Statystyki chiskiego importu ieksportu wregionach 48. EIU, Najszybciej rozwijajce si miasta wChinach, 2010

28.6% 21.4% 21.2% 20.9% 20.9% 20.1% 19.9% 15.1% 14.1% 14.0% 11.9%

Uwaga: nazwy prowincji wnawiasach rdo: EIU, Najszybciej rozwijajce si miasta wChinach, 2010; Rocznik Statystyczny Chiskich Prowincji

40 | Inwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej

Inwestycje wychodzce z Chin


Wzrost gospodarczy wChinach doprowadzi do wzrostu inwestycji chiskich firm na rynkach zagranicznych. Ocenia si, e trend ten bdzie si utrzymywa wprzyszoci. Znaczce inwestycje wychodzce chiskich firm wostatnim okresie obejmuj:49
Nabycie przez firm Sinopec szwajcarskiej firmy poszukujcej ropy naftowej Addax Petroleum Corp za sum 7,2 miliarda USD, co dao firmie Sinopec dostp do z ropy naftowej wAfryce Zachodniej iIraku (2009). Nabycie Volvo przez firm Geely Automobile za sum 1,8 miliarda USD, zakoczone w2010 Nabycie przez Chiski Bank Przemysowo-Handlowy 80% udziaw Standard Bank Argentina za cen 600 milionw USD, ogoszone wroku 2011.50

Trzy gwne czynniki stanowi podstaw chiskich inwestycji za granic:

Dostp do surowcw naturalnych


Rzd zachca firmy pastwowe do nabywania udziaw wprojektach zwizanych zprodukcj energii lub grnictwem. Due chiskie pastwowe firmy zbrany naftowej odegray tu wiodc rol, nabywajc udziay wpolach naftowych igazowych wAfryce, Ameryce aciskiej oraz wAzji rodkowej iPoudniowoWschodniej. W poniszej tabeli przedstawiona jest lista wybranych surowcw naturalnych, wktre inwestuj chiskie firmy. Dla potencjalnych sprzedawcw jest to okazja do wsppracy zfirmami zkraju bdcego drug co do wielkoci gospodark na wiecie. Wybrane surowce naturalne, wktre inwestuj chiskie firmy Surowce naturalne
Ruda elaza Wgiel koksujcy Wglan potasu Wgiel energetyczny Platyna Zoto Uran Pierwiastki ziem rzadkich

Zastosowanie
Surowiec do wyrobu stali Surowiec do wyrobu stali Kluczowy skadnik nawozw Produkcja energii Stosowana wkatalizatorach samochodowych Uwaane za najlepsz inwestycj wczasach niestabilnoci gospodarczej Energia nuklearna Stosowane wurzdzeniach elektronicznych ipojazdach elektrycznych

rdo: China Daily, Resources hunt fuel global mining M&A, 30 sierpie 2011

Dywersyfikacja na nowych rynkach


Dotyczy to zwaszcza tych producentw, ktrzy stoj wobliczu nasycenia rynku krajowego iostrej konkurencji. Fuzje iprzejcia umoliwiaj chiskim firmom zaistnienie jako marka wiatowa oraz przeamanie konwencjonalnych barier rynkowych.
49. Reuters, Chinas mixed success in global acquisitions, 7 stycze 2011. 50. Associated Press, Chinas ICBC to buy 80 percent of South Africa-based Standard Banks Argentina unit, 5 sierpie 2011

Inwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej |

41

Technologia oraz know how


Inwestycje zagraniczne mog zapewni dostp do technologii oraz wiedzy na temat zarzdzania wrodowisku midzynarodowym. Chiskie banki pastwowe rozwijaj nowe usugi finansowania iwymiany walut aby wesprze chiskie firmy inwestujce za granic. Poniej przedstawiamy wykres obrazujcy trend innych ni finansowe inwestycji chiskich firm za granic wcigu ostatnich piciu lat.

Niefinansowe inwestycje zagraniczne chiskich przedsibiorstw, lata 2006-2010


Sytuacja makroekonomiczna 70 60 Miliardy US$ 50 40 30 20 10 0 2006 2007 2008 2009 2010 17.6 24.8 47.8 41.9 59.0

rdo: Ministerstwo Handlu 2011; analiza KPMG

Chiskie inwestycje zagraniczne zpodziaem na sektory, rok 2010


Leasing oraz usugi biznesowe Finanse Sprzeda hurtowa idetaliczna Grnictwo Transport, magazynowanie, poczta Produkcja Budownictwo Inne

rdo: Ministerstwo Handlu 2011; analiza KPMG

42 | Inwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej

Najwaniejsze zagadnienia dotyczce inwestowania

Inwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej |

43

Podejcie

W
atwo prowadzenia dziaalnoci gospodarczej wChinach
W rankingu atwoci prowadzenia dziaalnoci gospodarczej Chiny znalazy si na 79 miejscu na 183 kraje. Oznacza to, e kraj nie jest atwym miejscem do prowadzenia biznesu. Jednake jest najwyej ocenion gospodark spord krajw grupy BRIC.

adze Chin stosuj liberaln polityk gospodarcz wcelu przycignicia inwestycji zagranicznych. Inwestycje wokrelonych branach wymagaj aprobaty organw centralnych, jak na przykad Ministerstwa Handlu. Z kolei wikszo przedsiwzi zudziaem inwestorw zagranicznych, gdzie suma inwestycji nie przekracza 300 milionw USD podlega aprobacie wadz prowincji, regionalnych lub municypalnych. Rwnie te inwestycje, ktre przekraczaj prg 300 milionw, anie wymagaj oglnego pastwowego nadzoru wynikajcego zgospodarki planowej, rwnie mog by zaaprobowane przez wadze lokalne. Zgodnie ze zobowizaniami Chin wobec WTO ostworzeniu jednakowych warunkw dziaania firm, rzd chiski ujednolici system podatkowy zarwno dla firm krajowych jak idla tych zkapitaem zagranicznym. Jednake by zapewni cigo rozwoju technologicznego, wprowadzono nowy rodzaj koncesji wsektorze zaawansowanych technologii.

Najwazniejsze zagadnienia dotyczce inwestowania

Przepisy iregulacje prawne


Wadze ChRL ustanowiy ramy wzakresie prawa handlowego wcelu przycignicia inwestycji zagranicznych. Podobne przepisy istniej rwnie na szczeblu prowincji, regionu imiejskim. Chiskie przepisy handlowe podlegaj staej ewolucji. KPMG China stale wydaje publikacje dokumentujce wprowadzone zmiany wprawie, ktre mog mie wpyw na firmy prowadzce dziaalno wChinach.

Ranking
Singapur USA Austalia Japonia Meksyk Chiny Rosja Brazylia Indie 1 5 10 18 35 79 123 127 134

Umowy oraz negocjacje


Kwestia umw, cznie zzagranicznymi umowami gospodarczymi, jest regulowana przez Prawo oUmowach, ktre weszo wycie wpadzierniku 1999. Zagraniczni inwestorzy wChinach czsto spotykaj si zpodejciem, wedle ktrego dokumentacja umowna powinna by ograniczona do minimum, awszelkie kwestie biznesowe s moliwe do rozwizania, jeli obie strony trzymaj si podstawowych zasad rwnoci ioboplnej korzyci. Zakada si, e decyzje biznesowe powinny by przedmiotem wczeniejszej dyskusji oraz porozumienia obu partnerw oraz e wszelkie spory powinny by rozwizywane na drodze ugody, bez uciekania si do porednictwa stron trzecich lub sdw W praktyce coraz wiksza liczba inwestorw dostrzega wag wczenia klauzuli arbitraowej do zawieranej umowy. Postpowanie arbitraowe zapewnia stronom umowy paszczyzn, na ktrej moliwe jest rozwizanie sporw idalsza wsppraca, dziki czemu unika si znacznie bardziej kosztownego postpowania

rdo: Bank wiatowy, Doing Business 2011: Making aDifference for Entrepreneurs

44 | Inwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej

sdowego. Najczciej stosowanym rozwizaniem jest oddanie sporu pod arbitra Chiskiej Komisji Arbitraowej ds. Gospodarki iHandlu Zagranicznego (CIETAC, China International Economic and Trade Arbitration Commission). Jest to stay organ arbitraowy Krajowej Izby Handlu Midzynarodowego. Firmy zagraniczne zwykle przekonuj si, e ich chiscy partnerzy posiadaj wiedz na temat dziaalnoci potencjalnego inwestora lub partnera, jego pozycji na rynku jak rwnie globalnej kondycji brany, wktrej inwestor dziaa. Negocjacje midzy stronami s zazwyczaj dugie iszczegowe, arzecz istotn jest, by zagraniczni partnerzy wykazali si podczas negocjacji cierpliwoci, taktem igrzecznoci. Agresywnie prowadzone negocjacje zazwyczaj kocz si fiaskiem, anadmierne naciski wczasie negocjacji mog doprowadzi do tzw. faszywie pozytywnego wyniku, wktrym strona wydaje si przyjmowa warunki, ale robi to tylko dlatego, by zachowa twarz. Chiczycy s zazwyczaj wymagajcymi negocjatorami, badajcymi wszystkie dostpne opcje przed zawarciem jakiejkolwiek umowy. Kluczem do sukcesu jest okrelenie niewielkiej liczby kluczowych kwestii, na ktrych skoncentruj si negocjacje oraz elastyczno odnonie mniej wanych kwestii umownych. Strona zagraniczna powinna od pocztku przyj do wiadomoci fakt, e nie wszystkie standardowe warunki bd akceptowalne oraz dy do zawarcia realnie istniejcej umowy, anie wycznie owiadcze woli.

Prawo antymonopolowe
Chiskie prawo antymonopolowe weszo wycie wroku 2008 iobejmuje przepisy, oktrych musza pamita inwestorzy, zwaszcza wprzypadku duych przej firm, co moe by postrzegane jako praktyka szkodzca konkurencji. Chiskie prawo antymonopolowe obejmuje trzy kluczowe obszary: Zakaz zawierania umw monopolowych szkodzcych konkurencji Zakaz wykorzystywania przez firm dominujcej pozycji na rynku. Sprawowanie nadzoru nad fuzjami.
rdo: Freshfields, China finally enacts Anti-monopoly Law, wrzesie 2007

Formy inwestycji zagranicznych


Zagraniczni inwestorzy mog prowadzi dziaalno wChinach na rne sposoby, ktre zostay przedstawione poniej. Najpopularniejsz form s przedsibiorstwa zkapitaem zagranicznym (FIE), ktre s zakadane wcaoci lub wczci wChinach, aco najmniej 25% firmy to wasno podmiotu zagranicznego. Formy inwestycji tego typu mog przyjmowa posta chisko-zagranicznych kapitaowych spek joint venture, chisko-zagranicznych spdzielni (cooperative joint venture) lub firm bdcych wcaoci wasnoci kapitau zagranicznego. Firmy czonkowskie KPMG posiadaj znaczne dowiadczenie we wspieraniu dziaa inwestorw zagranicznych wChRL. we wszystkich formach opisanych poniej.

Umowy przetwrstwa imontau


Najprostsz form inwestycji zagranicznych jest umowa przetwrstwa imontau, wprzypadku ktrej firma zagraniczna regularnie dostarcza surowce lub czci firmie chiskiej. Firma chiska otrzymuje zapat za wykonan prac, aprzetworzone dobra s odsyane do firmy zagranicznej. Formy zagranicznych inwestycji bezporednich, (w miliardach USD), rok 2010
Przedsibiorstwa zagraniczne
81.0

Kapitaowe joint venture

22.5

Umowne joint venture

1.6

Inne
0

0.6

20

40

60

80

100

Miliardy $ USD
rdo: Chiski Rocznik Statystyczny 2011; analiza KPMG

Inwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej |

45

W wikszoci przypadkw firma zagraniczna dostarcza technologi isprzt niezbdny do produkcji oraz sprawuje nadzr nad pracami. Inwestor zagraniczny nie moe sprzedawa na rynku chiskim swoich produktw bez zgody wydanej przez wadze ChRL.

Kapitaowe spki joint venture (equity joint ventures)


Kapitaowe joint venture to zazwyczaj spki zograniczon odpowiedzialnoci, stanowice wspln wasno kapitau chiskiego izagranicznego, ustanowion dla realizacji okrelonego celu, na przykad dla stworzenia firmy produkujcej pewien rodzaj dbr. Zazwyczaj partner zagraniczny zapewnia inwestycje kapitaowe, wiedz wzakresie techniki izarzdzania oraz organizuje transfer technologii. Strona chiska zazwyczaj zapewnia grunty, budynki oraz si robocz atake dba ooptymalne dziaanie przedsiwzicia wwarunkach chiskich. Wkady obu stron okrelaj wielko udziaw wwynikach.

Spdzielnie (cooperative joint ventures)


Podmioty te s czsto okrelane jako umowne joint venture (contractual joint ventures). Przypominaj spki opisane powyej, zt rnic, e wumowie wyszczeglnione s obowizki kadej strony. Umowy zawierane midzy stronami na og okrelaj minimalny kapita nominalny oraz wkady kapitaowe kadej strony na poszczeglnych etapach inwestycji oraz udziay wzyskach danej spki. Spdzielnia moe posiada osobowo prawn zograniczon odpowiedzialnoci, jeli jest zarejestrowana jako taka.

Najwazniejsze zagadnienia dotyczce inwestowania

Firmy wcaoci nalece do kapitau zagranicznego


Firmy wcaoci nalece do kapitau zagranicznego (WFOE - wholly foreignowned enterprise) s osobami prawnymi wChinach istanowi wasno jednego bd kilku inwestorw zagranicznych. Przewag tej formy inwestowania nad omwionymi wczeniej jest cakowita niezaleno zagranicznego inwestora wzakresie zarzdzania firm. W niektrych przypadkach zagraniczni inwestorzy mog preferowa t drog inwestowania, gdy atwiej im wwczas chroni swoje tajemnice handlowe iinne wartoci niematerialne iprawne. W niektrych sektorach dziaalno podmiotw wcaoci nalecych do inwestorw zagranicznych jest ograniczona, jednake obostrzenia te s stopniowo usuwane. Przykadowo, wgrudniu 2004 roku rzd chiski znis ograniczenia dla inwestycji zagranicznych wzakresie sprzeday hurtowej, detalicznej oraz dystrybucji. Podmioty zagraniczne mog obecnie zakada przedsibiorstwa bdce wcaoci ich wasnoci iokrelane mianem przedsibiorstw handlowych bdcych inwestycj zagraniczn (FICE foreign-invested commercial enterprise). Przedsibiorstwa te mog dziaa jako sprzedawcy detaliczni, hurtownicy lub komisanci oraz podejmowa dziaalno franczyzow.

46 | Inwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej

Splki holdingowe podlege prawu Chiskiej Republiki Ludowej


Jeli spenione s okrelone warunki, inwestorzy zagraniczni mog zaoy spki holdingowe wChRL. Firmy te posiadaj udziay wprzedsibiorstwach bdcych inwestycj zagraniczn. Spki holdingowe mog prowadzi sprzeda towarw wyprodukowanych przez inwestobiorcw oraz wiadczy okrelone usugi wzakresie marketingu, rekrutacji personelu oraz konsultingu. Spki holdingowe iich spki zalene s opodatkowane jako oddzielne podmioty inie skadaj wsplnego zeznania podatkowego. Spka holdingowa moe ubiega si oprzyznanie jej statusu Spki Posiadajcej Siedzib Gwn wRegionie, co umoliwia takiej spce wiadczenie szerszego zakresu usug iuprawnia do okrelonych ulg podatkowych.

Przedstawicielstwa
Firmy zagraniczne mog ustanawia swoje przedstawicielstwa wChRL. Przedstawicielstwa takie nie s traktowane jako odrbne podmioty azakres ich dziaania jest na og bardzo ograniczony. Przedstawicielstwo nie moe angaowa si wdziaalno gospodarcz.

Oddziay
W okrelonych branach takich jak bankowo, ubezpieczenia ispedycja firmy zagraniczne mog otwiera oddziay wChRL. Oddziay te nie s traktowane jako oddzielne podmioty gospodarcze.

Projekty budowlane iinstalacyjne


Poczwszy od kwietnia 2004 roku firmy zagraniczne nie mog wykonywa projektw budowlanych lub instalacyjnych wChRL na podstawie umowy. Zamiast tego musz zaoy wChinach firm budowlan bdc inwestycj zagraniczn, ktra podlega tej samej administracji iwymogom licencyjnym co firmy chiskie.

Podwykonawstwo
Firma zagraniczna, dziaajc jako podwykonawca, moe zarzdza iprowadzi cz lub cao dziaalnoci przedsibiorstwa chiskiego lub przedsibiorstwa bdcego inwestycj zagraniczn. Firmy zagraniczne mog rwnie dziaa jako podwykonawcy chiskich firm pastwowych, co podlega aprobacie wadz ChRL.

Wasno intelektualna
Zagraniczne znaki towarowe zarejestrowane wChRL s chronione przez prawo. Od 1988 roku wChinach obowizuje midzynarodowy system klasyfikacji towarw oraz klasyfikacja wiedeska elementw graficznych. Tym samym chiskie przepisy dotyczce rejestracji iadministracji znakw towarowych stay si spjne zprzepisami obowizujcymi wobrocie midzynarodowym. Organem kierujcym rejestracj znakw towarowych jest Biuro Znakw Towarowych. Wnioski firm zagranicznych orejestracje s rozpatrywane przez organy zaaprobowane przez Biuro Znakw Towarowych. S to m.in. takie instytucje jak Agencja Rejestracji Znakw Towarowych Krajowej Rady ds. Promocji Handlu Zagranicznego wPekinie (China Council for Promotion of International Trade in Beijing) lub Chiska Agencja Patentowa (HK) Sp. zo.o. (China Patent Agent Limited) wHong Kongu. ChRL stoi wobliczu rosncej liczby naciskw midzynarodowych odnonie zwikszenia ochrony praw wasnoci intelektualnej (IPR intellectual property rights). Prawo ochrony praw autorskich, ktre weszo wycie wczerwcu 1991 roku ochrania prawa do dzie literackich, muzycznych, teatralnych oraz audiowizualnych.

Inwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej |

47

ChRL jest sygnatariuszem Konwencji Berneskiej oraz Uniwersalnej Konwencji oPrawach Autorskich, dwch najwaniejszych konwencji wielostronnych dotyczcych ochrony praw autorskich. W celu ochrony praw iinteresw posiadaczy praw autorskich dotyczcych dzie zagranicznych, ChRL wydaa we wrzeniu 1992 roku Przepisy Wdraania Midzynarodowych Traktatw oPrawach Autorskich. W obliczu rosncej liczba usug outsourcingowych wzakresie produkcji idystrybucji towarw, wiadczonych przez chiskie firmy partnerom zagranicznym, zarzdzanie prawami autorskimi, ktre s powizane ztymi procesami jest kluczow kwesti. W wielu przypadkach firmy miejscowe naruszaj prawa autorskie zagranicznych partnerw, zdrugiej jednak strony rwnie firmy chiskie zaczynaj coraz silniej chroni swe marki oraz prawa autorskie.

Przepisy dotyczce ochrony rodowiska


Szybki wzrost gospodarczy Chin oddziauje na rodowisko naturalne kraju, akwestia zanieczyszczenia rodowiska stanowi jedno znajwaniejszych zagadnie dla rzdu ChRL. Od poowy lat 90-tych wadze Chin przyjy szereg przepisw iregulacji dotyczcych ochrony rodowiska. Przykadowo, zgodnie zustaw przyjt w1998 roku, wymaga si, aby podczas wykonywania projektw budowlanych przeprowadzi nawet cztery odrbne oceny warunkw rodowiskowych wlokalizacji. Ustawa z2002 roku oPropagowaniu Czystej Produkcji rozszerzya zakres oceny warunkw rodowiskowych na inne procesy produkcyjne. Celem tego dziaania jest promocja praktyk wzakresie bardziej efektywnego wykorzystywania zasobw. Pastwowa Administracja Ochrony rodowiska (SEPA) jest gwnym organem pastwowym monitorujcym ochron rodowiska naturalnego oraz tworzcym normy krajowe. Agencja zwrcia si do rzdu zprob oprzyznanie jej wikszych uprawnie, na przykad moliwo zamykania fabryk, ktre wznacznym stopniu zanieczyszczaj

Najwazniejsze zagadnienia dotyczce inwestowania

Umowy midzynarodowe
Chiny podpisay nastpujce konwencje midzynarodowe dotyczce ochrony wasnoci intelektualnej: Konwencja Paryska Porozumienie Madryckie oMidzynarodowej Rejestracji Znakw (Unia Madrycka) Porozumienie Nicejskie W Sprawie Midzynarodowej Klasyfikacji Towarw I Usug Dla Celw Rejestracji Marek Sprawozdanie Protokolarne do Porozumienia Madryckiego oMidzynarodowej Rejestracji Znakw (Protok Madrycki) WIPO wiatowa Organizacja Wasnoci Intelektualnej (Word Intellectual Property Organization) Konwencja Berneska Konwencja Genewska O Ochronie Producentw Fonogramw Przed Bezprawnym Powielaniem Fonogramw. Umowa zWTO
rdo: Blank Rome LLP

48 | Inwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej

rodowisko naturalne. Agencja wezwaa rwnie rzd do wprowadzenia ulg podatkowych oraz innych bodcw finansowych zachcajcych firmy do wikszej dbaoci orodowisko. Istnieje prawdopodobiestwo wzrostu liczby regulacji dotyczcych ochrony rodowiska przez firmy wnadchodzcych latach. Przykadowo, nowa ustawa opodatku dochodowym od osb prawnych (CIT), obowizujca od 1 stycznia 2008 roku gwarantuje preferencyjne traktowanie zatwierdzonych projektw dotyczcych ochrony rodowiska, energii lub zasobw wodnych.

Ceny transferowe
Kwestie zwizane zcenami transferowymi zyskay na znaczeniu wcigu ostatnich kilku lat. Ustawa CIT wymaga od firm, by prowadziy one transakcje ze swymi partnerami na warunkach powszechnie obowizujcych wobrocie (arms length). Firmy zobowizane s rwnie do przechowywania dokumentacji dotyczcej cen transferowych zgodnie zUstaw CIT; ilo dokumentacji zaley od iloci transakcji powizanego podmiotu. W przypadku stwierdzenia przez organy podatkowe problemw zcentami transferowymi, ktre skutkuj niezapaconymi podatkami, organy te podejmuj stosowne kroki naprawcze, ktre obejmuj pobr zalegych podatkw, naliczanie odsetek oraz nakadanie kar.

Opodatkowanie dziaalnoci gospodarczej podmiotw zagranicznych


Ministerstwo Finansw odpowiada za okrelenie polityki gospodarczej oraz rozwijanie legislacji podatkowej. Oglnochiskie Zgromadzenie Przedstawicieli Ludowych uchwala przepisy podatkowe, aRada Pastwa ogasza przepisy uzupeniajce itymczasowe. Pastwowa Administracja Podatkowa (SAT) interpretuje iwdraa uchwalone przepisy iregulacje podatkowe, publikujc Oklnik Podatkowy.

Podatek dochodowy
W marcu 2007 roku Chiny przyjy now Ustaw oPodatku Dochodowym od Osb Prawnych (Ustawa CIT), ktra zastpuje Ustaw oPodatku Dochodowym od Przedsibiorstw Zagranicznych (FEIT) dotyczc przedsibiorstw bdcych inwestycj zagraniczn (FIE) oraz przedsibiorstw zagranicznych. Nowa ustawa zastpuje take Ustaw oPodatku Dochodowym od Przedsibiorstw (EIT), ktra miaa zastosowanie wobec firm krajowych (DE, domestic enterprises). Ustawa CIT wesza wycie 1 stycznia 2008 roku, aPrzepisy Wykonawcze do Ustawy CIT zostay opublikowane przez Rad Pastwa wgrudniu 2007 roku. Z dniem 1 stycznia 2008 roku podatek CIT dla firm krajowych oraz przedsibiorstw bdcych inwestycj zagraniczn zosta ujednolicony do wysokoci 25%. Firmy, ktre zgodnie zprzepisami Ustawy CIT s uprawnione do ulg podatkowych, mog znich korzysta przez okres piciu lat, po czym bd objte normaln stawk podatkow 25%. Dodatkowo, Ustawa CIT znosi ulgi istniejce wustawie FEIT (dwuletnie zwolnienie od podatku itrzy lata podatku rwnego poowie normalnej stawki). Firmy, ktre s uprawnione do wakacji podatkowych istniejcych wustawie FEIT, zachowuj swoje uprawnienia zgodnie zprzepisem opicioletnim okresie wyczenia znowych przepisw (grandfathering provision).

Umowy ounikaniu podwjnego opodatkowania


ChRL podpisaa umowy ounikaniu podwjnego opodatkowania dochodu zwikszoci swych najwaniejszych partnerw handlowych. Wikszo ztych umw jest wzorowana na Konwencji Modelowej Organizacji Wsppracy Gospodarczej iRozwoju (OECD) z1977 roku, arnice wystpuj wszczegach. Do koca 2010 roku ChRL podpisaa umowy ounikaniu podwjnego opodatkowania zponad 90 krajami, wtym zPolsk. ChRL poczynia rwnie ustalenia podatkowe zHong Kongiem iMakao, ktre zapewniaj wzajemn ochron przed podwjnym opodatkowaniem.

Inwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej |

49

Podatek VAT
Podatek VAT jest naliczany od dostaw towarw, od umw ousugach naprawy, wymiany iprzetwarzania wChRL oraz od importu towarw do ChRL. Podatek VAT jest naliczany na kadym etapie produkcji towarw iusug, akady dostawca ma prawo do odliczenia zapaconego podatku VAT, dziki czemu podatek ten jest pacony przez odbiorc kocowego. VAT jest zazwyczaj naliczany co miesic lub co kwarta. Jeli wdanym okresie podatek naliczony przewysza podatek naleny, nadwyka ta podlega przeniesieniu na kolejny okres wcelu zmniejszenia podatku nalenego wkolejnym okresie. Od roku 2009 moliwe s odliczenia od podatku nalenego, ktry zosta zapacony podczas nabycia aktyww trwaych. Odliczenie VAT nie obowizuje wprzypadku dbr lub usug nabytych wcelu wyprodukowania towarw nieopodatkowanych lub zwolnionych zpodatku. Normalna stawka VAT wynosi 17%, jednake pewne produkty s opodatkowane stawk wynoszc 13% lub 0%. Firmy dziaajce wbranach, uznanych przez wadze za majce mniejsze znaczenie, mog by uprawnieni do niszego podatku VAT, ale nie do cakowitego jego odliczenia. Towary iusugi eksportowane s na og zwolnione zpodatku VAT, jednake istniej ograniczenia, co do prawa do zwolnienia zpodatku VAT ztytuu nabycia dbr, ktre bd eksportowane.

Podatek od dziaalnoci gospodarczej


Wszystkie podmioty oraz osoby fizyczne wiadczce usugi (za wyjtkiem usug przetwrstwa, wymiany lub naprawy) lub ktre dokonuj transferu wartoci niematerialnych iprawnych lub majtku nieruchomego wChRL podlegaj opodatkowaniu od dziaalnoci gospodarczej (BT, business tax). Usugi podlegajce opodatkowaniu obejmuj midzy innymi transport, budownictwo, finanse iubezpieczenia, usugi pocztowe itelekomunikacyjne, dziaalno kulturaln isportow oraz przedsiwzicia iusugi rozrywkowe. Stawka oglna podatku od dziaalnoci gospodarczej wynosi 5%. W przypadku bran takich jak transport ibudownictwo stawka podatku BT moe wynosi 3%. Z drugiej strony podatek ten dla usug rozrywkowych moe siga nawet do 20%. Podatek od dziaalnoci gospodarczej jest form podatku obrotowego, przy ktrym wcaym acuchu dostaw nie s dozwolone adne odpisy. Co wicej, podatek ten obowizuje nawet wwczas, gdy tylko jedna strona transakcji dostawca bd odbiorca usugi mieszcz si wChinach. Rzd proponuje reformy podatku od dziaalnoci gospodarczej wniedalekiej przyszoci, ktre maj polega na poczeniu podatku BT iVAT istworzeniu jednego Podatku od Dbr iUsug, ktrym bdzie objta cao obrotw.

Najwazniejsze zagadnienia dotyczce inwestowania

Inne podatki
Dodatkowy podatek konsumpcyjny jest nakadany na produkcj, przetwarzanie iimport okrelonych dbr luksusowych. Stawka podatkowa waha si od 3% do 45% wzalenoci od poszczeglnych kategorii dbr. Podatek konsumpcyjny jest nakadany dodatkowo obok podatku VAT. W ChRL istnieje szeroki wachlarz innych obcie podatkowych rnych przedsiwzi lub inwestycji, wtym midzy innymi Miejski Podatek Konserwacji iBudowy (Urban Maintenance & Contruction Tax), Podatek Edukacyjny (Education Levy), opata skarbowa, podatek od dziaalnoci kulturowej (Cultural Business Levy), podatek od umw prawnych (Deed Tax), podatek od nieruchomoci, podatek od wzrostu wartoci gruntu (Land Appreciation Tax) oraz rne podatki zwizane zgrnictwem, podatki samochodowe oraz skadki na ubezpieczenie spoeczne.

50 | Inwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej

Dodatkowo, firmy zagraniczne, ktre nie posiadaj placwek wChinach podlegaj podatkowi potrcanemu urda na poczet dochodw uzyskanych wChRL, wtym odsetek, dywidend, dochodw zwynajmu, tantiem oraz zyskw kapitaowych. Dywidendy uzyskane przez inwestorw zagranicznych zprzedsibiorstw bdcych inwestycjami zagranicznymi podlegaj opodatkowaniu potrcanemu urda za zyski uzyskane po dniu 1 stycznia 2008. Chiskie przepisy podatkowe s skomplikowane izaleca si skorzystanie zprofesjonalnych usug doradczych przed przystpieniem do jakiegokolwiek przedsiwzicia lub ustale finansowych.

Ca
Generalna Administracja Celna Chiskiej Republiki Ludowej jest organem zarzdzajcym eksportem iimportem towarw do iz ChRL. Biura celne pobieraj ca ipodatki importowe (w tym podatek od wartoci dodanej oraz podatek konsumpcyjny) od towarw importowanych do ChRL. Postpujc zgodnie zwymaganiami WTO, poczwszy od 2002 roku chiskie wadze celne stopniowo zmniejszaj importowe stawki celne. rednia stawka ca wynosi obecnie okoo 10%. Towary importowane zkraju, zktrym Chiny posiadaj umow owzajemnych taryfach preferencyjnych podlegaj stosownym stawkom preferencyjnym. Import do ChRL surowcw wcelu produkcji towarw przeznaczonych na eksport nie jest objte cem ani podatkami importowymi, co podlega aprobacie wadz celnych. Dodatkowo, od 2010 roku wChRL znajduje si 16 Stref Bezcowych (lub Stref Wolnego Handlu) oraz 60 Stref Przetwrstwa Eksportowego, ktre stanowi odrbne obszary celne. Towary importowane zzagranicy do Stref Bezcowych oraz Stref Przetwrstwa Eksportowego nie s objte jakimkolwiek cem ani podatkami importowymi. Zgodnie zaktualnym prawodawstwem Chin, importerzy lub ich porednicy, ktrzy sprowadzaj towary wymienione wwykazie towarw objtych automatyczn licencj importow maj obowizek ubiega si zwyprzedzeniem oautomatyczn licencj importow wMinisterstwie Handlu lub lokalnej Komisji Zagranicznych Stosunkw Gospodarczych iHandlu. Towary importowane zpewnych regionw lub krajw takich jak Hong Kong, Korea lub Stowarzyszenie Narodw Azji Poudniowo-Wschodniej (ASEAN) mog by opodatkowane zgodnie ztaryfami preferencyjnymi dotyczcymi okrelonych rodzajw towarw. Ca eksportowe s nakadane na niewielk liczb towarw, jak na przykad rzadkie mineray. W zalenoci od klimatu politycznego mog wystpowa znaczce rnice wnakadaniu taryf importowych ieksportowych whandlu zrnymi krajami. Poczwszy od 1 stycznia 2006 roku, chiskie wadze celne zakoczyy pobieranie ce eksportowych na tekstylia.

Przepisy wzakresie rachunkowoci


Metody rachunkowoci przyjte przez spki joint venture zudziaem inwestorw zagranicznych s okrelone wPrzepisach oRachunkowoci Chiskiej Republiki Ludowej dla Przedsibiorstw zUdziaem Inwestorw Zagranicznych. Przepisy zostay wydane przez Ministerstwo Finansw (MOF) wczerwcu 1992 roku wcelu wikszego zabezpieczenia praw zarwno przedsibiorstw joint venture jak iinwestorw. W listopadzie 1992 roku Ministerstwo Finansw wydao Standardy Rachunkowoci dla Przedsiwzi Biznesowych (ASBE -Accounting Standards for Business Enterprises) oraz Przepisy Finansowe dla Przedsiwzi Biznesowych (FRBE - Financial Regulations for Business Enterprises). Obydwa dokumenty zostay opracowane tak, by odnosiy si do wszelkiego typu przedsibiorstw dziaajcych wChRL, cznie zprzedsibiorstwami bdcymi inwestycjami zagranicznymi.

Inwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej |

51

Od pocztku lat 90-tych chiskie Ministerstwo Finansw kontynuuje swe dziaania wcelu ustanowienia standardowych praktyk rachunkowoci dotyczcych rnego rodzaju przedsiwzi iorganizacji. Pomimo faktu, e oglnie przyjte zasady rachunkowoci (GAAP generally accepted accounting principles) s systemem nominalnie opartym na zasadach, wpraktyce zasady ksigowoci podlegaj wielu rnym przepisom iinterpretacjom. Nadal istnieje due zrnicowanie wtym zakresie pomidzy regionami isektorami. W listopadzie 2005 roku wadze ChRL zdecydoway si uczyni krok wkierunku zblienia przepisw zMidzynarodowymi Standardami Sprawozdawczoci Finansowej (IFRS). Mimo i chiskie standardy pozostan odrbne pod wzgldem ich podstawy prawnej, celem tego dziaania jest stworzenie materialnie rwnowanego systemu sprawozdawczoci finansowej. Rada Midzynarodowych Standardw Rachunkowoci zaproponowaa sw wspprac Ministerstwu Finansw, ktrej celem jest opracowanie porozumienia wtakich dziedzinach jak postrzeganie reputacji przedsibiorstwa ipoczenia przedsibiorstw. Jako cz tego procesu, chiskie Ministerstwo Finansw opublikowao wlutym 2006 roku nowe standardy rachunkowoci dla przedsibiorstw, obejmujce jedn norm ogln oraz 38 standardw szczegowych. Wszystkie firmy notowane wChinach maj obowizek, poczwszy od stycznia 2007 roku, przygotowywa swoje sprawozdania finansowe zgodnie ze standardami szczegowymi. Norma oglna natomiast odnosi si do wszystkich przedsibiorstw. Firmy nie stosujce standardw szczegowych bd miay obowizek nadal przestrzega poprzednich przepisw iregulacji, wtym ASBE oraz FRBE. Rzecz istotn dla inwestorw zagranicznych jest upewnienie si, e umowy joint venture, ktrych s stron, zawieraj postanowienia dotyczce odpowiedniej kontroli finansowej spki, wtym przeprowadzenia niezalenego audytu rachunkw przedsibiorstwa. Coroczne bilanse firm zagranicznych musz by sprawdzone przez biegych ksigowych zarejestrowanych wChRL. Rzd chiski zezwoli zagranicznym firmom ksigowym na zakadanie spek joint venture wcelu przeprowadzania audytw ustawowych. W roku 1992, KPMG Huazhen, firma czonkowska KPMG staa si pierwsz firm zWielkiej Czwrki firm ksigowych, ktra otrzymaa tak zgod wChinach.

Najwazniejsze zagadnienia dotyczce inwestowania

Niewypacalno
Reforma dotyczca niewypacalnoci stanowi istotny czynnik poprawiajcy zaufanie inwestorw do Chin, zwaszcza jeli chodzi oakcjonariuszy mniejszociowych ipoyczkodawcw. Po dziesiciu latach konsultacji iredagowania, wsierpniu 2006 roku uchwalono Ustaw Chiskiej Republiki Ludowej oNiewypacalnoci Przedsibiorstw, ktra wesza wycie 1 czerwca 2007 roku iktrej celem byo zblienie Chin do praktyk midzynarodowych wtym zakresie. Zgodnie zustaw, wymagane jest stworzenie organu administracyjnego skadajcego sprawozdania kredytodawcom isdom. Pozwala to ustanowi jasne procedury skadania roszcze iustalania ich wanoci. Wedug zapisw Ustawy, niektre przedsibiorstwa pastwowe (SOE) oraz banki mog zosta wyczone spod obowizywania okrelonych przepisw Ustawy, przynajmniej wpocztkowej fazie jej obowizywania. Rzd chiski negocjuje traktaty dotyczce uznawania chiskich procedur niewypacalnoci na szczeblu transgranicznym.

Grunty oraz nieruchomoci


Grunty
W przeszoci grunty wChRL byy przydzielane zgodnie zsystemem umw ouytkowaniu gruntw. Podmioty ijednostki, ktre otrzymay przydzia nie ponosiy kosztw na rzecz wadz, ale jednoczenie nie otrzymyway tytuu wasnoci do gruntu, ajedynie prawo do jego uytkowania.

52 | Inwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej

Prawa do uytkowania gruntw staj coraz atwiej zbywalne poprzez umowy, wdrodze otwartych przetargw oraz aukcji. W kwietniu 1990 roku prawo zostao zmienione wcelu regulacji transferu praw ouytkowaniu gruntw pastwowych pooonych wmiastach. W przepisach zawarto rwnie regulacje dla prowincji dotyczce uytkowania gruntw pastwowych przeznaczonych na projekty oduej skali. Zgodnie zwprowadzonymi poprawkami zarwno firmy krajowe jak izagraniczne mog nabywa prawa do uytkowania gruntw na okrelony czas (70 lat dla inwestycji mieszkaniowych, 50 lat dla inwestycji przemysowych oraz 40 lat dla usug handlowych). Krajowe Biuro ds. Gruntw jest organem koordynujcym oglne plany zagospodarowania gruntw, aprzedstawicielstwa lokalne Biura zarzdzaj procesami przekazywania irozbudowy gruntw. Opaty za prawa do uytkowania gruntw rni si znaczco wcaym kraju. Koszty gruntw przemysowych s stosunkowo niskie izale od pooenia idostpnej infrastruktury, niemniej jednak wcigu ostatniej dekady koszty te istotnie wzrosy. Transakcje dotyczce uytkowania gruntw wChRL mog by skomplikowane gwnie ze wzgldu na tytuy prawne, dostpno infrastruktury oraz kwestie podatkowe zwizane ze wzrostem wartoci gruntw. Zaleca si, aby inwestorzy zagraniczni skorzystali zprofesjonalnych usug doradczych przed zawieraniem jakiejkolwiek umowy dotyczcej uytkowania gruntw.

Budynki
Chiski przemys budowlany jest dobrze rozwinity wcaym kraju iposiada moliwoci prowadzenia dziaania zgodnie ze standardami midzynarodowymi. Wikszo budw dla przedsibiorstw bdcych inwestycj zagraniczn jest wznoszona przez wykonawcw lokalnych. W przypadku znaczcych inwestycji lub koniecznoci wzniesienia budowli ospecjalnym przeznaczeniu, inwestorzy zagraniczni zazwyczaj wsppracuj zfirm budowlan bdc inwestycj zagraniczn. Taka firma budowlana jest najczciej gwnym wykonawc lub kierownikiem projektu idba oodpowiedni jako wykonywanych robt.

Wynajem powierzchni przemysowej, handlowej ibiurowej


W Specjalnych Strefach Ekonomicznych oraz kilku miastach dostpna jest do wynajcia powierzchnia przemysowa, handlowa oraz biurowa. Wynajem prowadzony jest na zasadach przypominajcych te stosowane wtzw. parkach przemysowych istrefach przetwrstwa przemysowego winnych krajach. W najwikszych miastach dostpny jest szeroki wachlarz powierzchni biurowych, od maych pomieszcze do najwikszych inajbardziej prestiowych biur klasy A.

Strefy rozwoju
Specjalne strefy Ekonomiczne
Od 1979 roku utworzono pi Specjalnych Stref Ekonomicznych wChinach poudniowych: wShenzhen, Zhuhai, Xiamen, Shantou oraz Hainan. W 2010 roku utworzono now Specjaln Stref Ekonomiczn wKashgar, wprowincji Xinjiang. Wadze Specjalnych Stref Ekonomicznych maj du autonomi wkierowaniu dziaaniami wstrefie majcymi na celu przycignicie inwestycji, zwaszcza poprzez wprowadzanie specjalnych zacht inwestycyjnych, ktre jednake

Inwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej |

53

wymagaj zgodny wadz centralnych. Natomiast zgodnie znow Ustaw CIT, zniesiona zostaa preferencyjna stawka 15% podatku dochodowego (wymieniona wUstawie oPodatku Dochodowym od Przedsibiorstw Zagranicznych (FEIT)) gwarantowana dla przedsibiorstw bdcych inwestycjami zagranicznymi oraz dla przedsibiorstw zagranicznych.

Strefy Rozwoju Nowych iZaawansowanych Technologii


W chwili obecnej wChinach znajduje si ponad 60 Stref Rozwoju Nowych iZaawansowanych Technologii, ktre oferuj rnego rodzaju subsydia dla firm posiadajcych siedzib wtych strefach. Jednym zcelw powstawania tego typu stref jest promowanie wprowadzenia do szerszego zastosowania wprzemyle nowych technologii bdcych wasnoci regionalnych uczelni iinstytutw badawczych.

Strefy Wolnocowe oraz Strefy Przetwrstwa Eksportowego


W roku 2010 wChinach znajdowao si 16 Stref Wolnocowych (czsto nazywanych rwnie Strefami Wolnego Handlu) oraz 60 Stref Przetwrstwa Eksportowego. Towary importowane do tych stref spoza ChRL nie s oboone cami. Dodatkowo, towary importowane spoza ChRL do tych stref nie s objte koniecznoci uzyskania licencji importowych oraz nie podlegaj systemowi kwot. Oprcz powyszych uatwie istniej rwnie specjalne zasady dotyczce obrotu dewizowego iopodatkowania.

Hong Kong oraz Umowa oBliszej Wsppracy Gospodarczej (CEPA)


Firmy dziaajce wHong Kongu posiadaj wieloletnie dowiadczenie wzawieraniu porozumie zChRL. Wielu inwestorw zagranicznych korzysta ztej wiedzy idowiadczenia. Sektor usug finansowych wHong Kongu jest katalizatorem gromadzenia rodkw na realizacj projektw na du skal. W roku 2009 firmy zChin kontynentalnych stanowiy 58% kapitalizacji rynkowej giedy wHong Kongu.51 W roku 2010 na giedzie wHong Kongu zadebiutoway 72 firmy zChin kontynentalnych, co stanowio wzrost o50% wstosunku do iloci debiutw wroku 2009, azgromadzone przez te firmy rodki stanowiy okoo 50% caoci rodkw zebranych ogem wpierwszych ofertach publicznych (IPO) na giedzie wHong Kongu.52 Poczwszy od lipca 1997 roku Hong Kong, wczeniej Terytorium Zalene Wielkiej Brytanii, zosta wczony do ChRL. W chwili obecnej oficjalna nazwa Hong Kongu to Specjalny Region Administracyjny Chiskiej Republiki Ludowej Hong Kong (HKSAR). Podstawowa polityka stanowica podstaw istnienia ifunkcjonowania HKSAR zostaa zawarta we Wsplnej Deklaracji Chisko-Brytyjskiej, bdcej traktatem midzynarodowym zarejestrowanym przez Organizacj Narodw Zjednoczonych, oraz wUstawie Zasadniczej, ktra jest ma konstytucj HKSAR. Wsplna Deklaracja ratyfikowana w1984 roku zawiera zasadnicze reguy, ktre miay by zastosowane wHong Kongu po przyczeniu go do ChRL. Deklaracja ustanawiaa trzynastoletni okres przejciowy, ktry mia suy okreleniu kierunku przyszej polityki ito wanie wtym okresie opracowane zostay bardziej szczegowe plany odnonie Ustawy Zasadniczej. Kluczow zasad wynikajc ze Wsplnej Deklaracji bya regua jeden kraj, dwa systemy. Hong Kong mia sta si integraln czci ChRL, ale bez przyjmowania systemu socjalistycznego Chiskiej Republiki Ludowej. Ustalono, e kapitalistyczny system gospodarczy Hong Kongu, jego autonomia jako midzynarodowego centrum biznesowego oraz otwarta kultura pozostan wobecnym ksztacie przez nastpne 50 lat.
51. HKExs Strategies in Capturing Mainland Opportunities and Becoming Globally Competitive; www.hkex.com.hk 52. Hong Kong Exchanges and Clearing Ltd. Annual Report 2010; www.hkex.com.hk

Najwazniejsze zagadnienia dotyczce inwestowania

54 | Inwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej

Oznacza to wszczeglnoci: HKSAR zachowuje sw polityk wolnego handlu, wtym niezalen gospodark, finanse oraz wasny system prawny iprzepisy. HKSAR pozostaje odrbnym terytorium celnym. Terytorium jest odrbnym czonkiem stowarzysze handlowych ana jego obszarze obowizuj reguy handlu midzynarodowego. Wymiana handlowa zChinami kontynentalnymi jest traktowana jako handel midzypastwowy. Midzy ChRL aHKSAR ustanowiono swobodny przepyw kapitau ibrak kontroli obrotu dewizowego. Oficjaln walut HKSAR pozostaje dolar hongkoski. Hong Kong jest korzystnym miejscem dla inwestorw zagranicznych pragncych nawiza wspprac handlow iinwestycyjn zpodmiotami zChin kontynentalnych. Zwizek ChRL i Hong Kongu jest dobrze ugruntowany ikorzystny dla obu stron. W czerwcu 2003 roku ChRL iHong Kong podpisay Umow oBliszej Wsppracy Gospodarczej (CEPA) wcelu przyspieszenia rozwoju gospodarczego istosunkw handlowych pomidzy Hong Kongiem aChinami kontynentalnymi. Zgodnie zpostanowieniami Umowy, firmy zHong Kongu inwestujce wChinach kontynentalnych mog liczy na pewne ulgi handlowe igospodarcze. Umowa CEPA podlega okresowym zmianom idoczane s do niej zaczniki zinterpretacjami.

Najwazniejsze zagadnienia dotyczce inwestowania

Inwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej |

55

56 | Inwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej

Praca iycie wChinach

Inwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej |

57

Wymagania wizowe

bcokrajowcy przyjedajcy do ChRL potrzebuj wizy. Wizy wydawane s przez ambasady ikonsulaty chiskie, obecne wwikszoci krajw na wiecie. Mog by rwnie uzyskane za porednictwem China Travel Service wHong Kongu.

Obcokrajowcy podejmujcy prac wChRL zobowizani s do uzyskania wizy pracowniczej, rwnie wydawanej przez ambasady ikonsulaty chiskie. Musz take zoy wniosek ozezwolenie na pobyt wBiurze Bezpieczestwa Publicznego oraz przedstawi potwierdzenie zatrudnienia wydane przez podmiot zatrudniajcy tak osob wChRL. Obcokrajowcy podejmujcy prac wChRL musz podda si badaniom lekarskim przed uzyskaniem pozwolenia na pobyt. Zaleca si, aby badanie takie wykona na miejscu, gdy chiskie organy administracyjne rzadko uznaj zagraniczne wiadectwa medyczne. Osoby przyjedajce do Chin mog na og przemieszcza si swobodnie po caym kraju. Jednake wprzypadku niektrych odlegych miast lub okrelonych regionw, takich jak Tybet lub Mongolia Wewntrzna, mog by wymagane dodatkowe upowanienia wydawane przez Biuro Bezpieczestwa Publicznego. Zaleca si, aby osoby podrujce prywatnymi rodkami transportu lub udajce si do prowincji zachodnich uzyskay informacje iporady przed wyjazdem. Podczas podry midzy miastami lub prowincjami obcokrajowcy powinni posiada przy sobie paszport.
Praca i ycie w Chinach

Opieka medyczna inage wypadki


Suba zdrowia iszpitale wChinach zapewniaj na og dobr opiek medyczn ipodobnie jak winnych krajach, od obcokrajowcw nie jest ju wymagane posiadanie wiadectwa zdrowia. Wikszo zagranicznych podrnych wykonuje szczepienia ochronne tylko wtedy, gdy udaj si do odlegych regionw. Nie zaleca si picia wody zkranw. W odrnieniu od krajw zachodnich, gdzie pierwszym etapem leczenia jest spotkanie zlekarzem pierwszego kontaktu, wChinach wprzypadku choroby wymagana jest wizyta wszpitalu. W najwikszych miastach, takich jak Szanghaj iPekin znajduj si orodki zdrowia bdce inwestycjami zagranicznymi. Sie szpitali wChinach jest bardzo dua iobejmuje niemal 60 000 instytucji,

58 | Inwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej

jednake ich wyposaenie ipoziom usug znaczco si rni.53 Osoby przyjedajce do ChRL imajce problemy ze zdrowiem powinny posiada przy sobie ilo lekw wystarczajcych na cay ich pobyt. Aby wezwa ambulans wnagych wypadkach naley zadzwoni pod numer 120. Jednake nawet wnajwikszych inajbardziej rozwinitych miastach czas oczekiwania na karetk moe by dugi, gwnie zuwagi na zatoczone drogi. W celu wezwania policji naley zadzwoni pod numer 110, astray poarnej 119.

Opodatkowanie obcokrajowcw
Rezydenci zagraniczni mieszkajcy wChRL mog podlega opodatkowaniu wramach Podatku Dochodowego od Osb Fizycznych (IIT, Individual Income Tax). Najwaniejsze przepisy dotyczce opodatkowania osb fizycznych znajduj si wUstawie oPodatku Dochodowym od Osb Fizycznych iPrzepisach Wykonawczych do ustawy. Jeli rezydent jest obywatelem kraju, zktrym ChRL podpisaa umow ounikaniu podwjnego opodatkowania, przepisy tej umowy s nadrzdne nad przepisami Ustawy IIT wrazie rozbienoci midzy obydwoma aktami prawnymi.

Mieszkania
W cigu ostatnich lat nastpi szybki rozwj oraz liberalizacja rynku mieszkaniowego wChinach. W chwili obecnej obcokrajowcy mog atwo wynaj jak ikupi mieszkania wnajwikszych miastach, aoferta nieruchomoci jest bardzo szeroka izrnicowana. W duych miastach dziaaj agencje nieruchomoci obsugujce zarwno obcokrajowcw jak iobywateli Chin. Agencje oferuj szeroki wybr nieruchomoci od tanich kawalerek po najdrosze penthousy iwille. Warto dokadnie poszuka korzystnych ofert irozway kilka opcji. Naley by take przygotowanym na wysokie ceny wprzypadku luksusowych mieszka. Zaleca si rwnie sprawdzenie ceny wkilku rdach lub poproszenie osoby miejscowej oporedniczenie wnegocjacjach.

Rezydenci zagraniczni
Osoby fizycznektre posiadaj stae miejsce zamieszkania wChRL s traktowane jako rezydenci Chiskiej Republiki Ludowej ipodlegaj opodatkowaniu od ich dochodw uzyskiwanych na caym wiecie. Osoby ktre przebyway wChinach co najmniej rok uwaane s za rezydentw dla celw podatkowych. Jednake wprzypadku osb, ktre mieszkay wChRL do piciu lat, po uzyskaniu zgody wadz podatkowych opodatkowaniu podlega tylko dochd uzyskany wChRL. Dochd obcokrajowcw przebywajcych wChinach do 90 dni wcigu jednego roku kalendarzowego nie podlega opodatkowaniu jeli rdem dochodu jest pracodawca zagraniczny ipod warunkiem, e wynagrodzenie takich osb nie jest wypacane przez podmiot posiadajcy sta siedzib wChRL. Okres 90 dni wydua si do 183 dni wprzypadku, gdy dana osoba jest rezydentem podatkowym kraju, zktrym Chiny podpisay umow ounikaniu podwjnego opodatkowania. Zagraniczni rezydenci bez staego miejsca zamieszkania wChRL nie pac podatku od dochodu uzyskanego za granic ChRL pod warunkiem, e okres ich pobytu wChinach nie przekroczy piciu lat.

Szkolnictwo
Chiny oferuj wiele moliwoci ksztacenia na poziomie podstawowym, rednim iwyszym, wtym spor liczb wiodcych uniwersytetw na wiecie. Niektre szkoy przyjmuj uczniw istudentw zzagranicy, naley jednak pamita, e lekcje prowadzone s wjzyku chiskim. Styl nauczania wchiskich szkoach rni si od nauki wszkoach krajw zachodnich. W gwnych chiskich miastach znajduj si szkoy midzynarodowe przeznaczone dla rodzin obcokrajowcw pracujcych wChinach. Koszty nauki wtakich szkoach s zazwyczaj wysokie, dlatego wiele firm midzynarodowych pokrywa opaty rekrutacyjne dzieci swoich pracownikw zagranicznych wramach pakietu ekspatriacyjnego. Niektre szkoy miejscowe posiadaj klasy, gdzie nauka prowadzona jest wjzyku angielskim. Moe to stanowi alternatyw dla szk midzynarodowych. W wikszoci miast znajduj si rwnie midzynarodowe lub dwujzyczne przedszkola.

Dochd podlegajcy opodatkowaniu


rda dochodu podlegajce opodatkowaniu to pensje iwynagrodzenia, dochody osb prowadzcych jednoosobow dziaalno gospodarcz, dochd uzyskiwany ze zlecania wykonywania robt, wynagrodzenie za wiadczenia wykonywane osobicie, tantiemy, dywidendy ipremie, dochody zprzeniesienia wasnoci majtku oraz inne rodzaje dochodw okrelone przez Ministerstwo Finansw jako podlegajce opodatkowaniu.

53. Krajowe Biuro Statystyczne; liczba ta uwzgldnia zarwno szpitale jak iorodki zdrowia (rok 2009)

Inwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej |

59

W dniu 7 wrzenia 2011 roku weszy wycie nowe przepisy dotyczce podatku dochodowego od osb fizycznych. Kluczowe zmiany obejmuj: Zniesienie dwch progw podatkowych (15 i40%) Zwikszenie miesicznej kwoty dochodu nie podlegajcego opodatkowaniu z2000 do 3 500 RMB (miesiczny dochd nie podlegajcy opodatkowaniu pracownikw zagranicznych pozostaje na poziomie 4800RMB)54 Stawka podatkowa wnajniszym progu podatkowym zostanie zmniejszona z5 do 3%.55 Zmiany te maj na celu zmniejszenie obcie fiskalnych dla osb oniskich dochodach, ajednoczenie zwikszenie podatkw dla osb zwysokimi dochodami. Ponisza tabelka przedstawia stawki podatku dochodowego od osb fizycznych po zmianach w2011 roku. Stawki podatku dochodowego wChinach, zmiany wroku 2011 Prg podatkowy 1 2 3 4 5 6 7
rdo: Blank Rome LLP 54. Wstpny projekt ustawy zakada kwot woln od podatku RMB3 000, jednak suma ta zostaa podwyszona do RMB3 500 na skutek gosw ekspertw oraz opinii publicznej. 55. Xinhua, China announces enforcement regulations for amended personal income tax law, 27 lipiec 2011

Miesiczny dochd podlegajcy opodatkowaniu (MTI) wjuanach (RMB) MTI 1,500 1,500 < MTI 4,500 4,500 < MTI 9,000 9,000 < MTI 35,000 35,000 < MTI 55,000 55,000 < MTI 80,000 MTI > 80,000

Stawka podatkowa (%) 3 10 20 25 30 35 45


Praca i ycie w Chinach

60 | Inwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej

Poniej przedstawiono kilka przykadowych oblicze podatku dochodowego aby ukaza orientacyjn miesiczn kwot podatku do zapaty. Obliczenia nie uwzgldniaj odlicze ztytuu posikw, zakwaterowania idojazdw zwizanych zumow zatrudnienia, ktre mog wznacznym stopniu zmieni miesiczn wysoko podatku. Podatek dochodowy osoby zatrudnionej jest zazwyczaj potrcany zcomiesicznego wynagrodzenia; osoby, ktrych dochd roczny przekracza 120 000 RMB skadaj zeznanie podatkowe do organw rzdowych.

Przykad 1: pracownik zagraniczny zarabiajcy na miesic RMB10 000 Pozycja Miesiczny dochd brutto Zwolnienie zpodatku Miesiczny dochd podlegajcy opodatkowaniu Stawka podatkowa Wstpne obliczenie Potrcenie bezporednie Podatek do zapaty Efektywna stawka opodatkowania RMB 10,000 4,800 5,200 20% 1,040 555 485 4.85%

Przykad 2: pracownik zagraniczny zarabiajcy na miesic RMB20 000 Pozycja Miesiczny dochd brutto Zwolnienie zpodatku Miesiczny dochd podlegajcy opodatkowaniu Stawka podatkowa Wstpne obliczenie Potrcenie bezporednie Podatek do zapaty Efektywna stawka opodatkowania RMB 20,000 4,800 15,200 25% 3,800 1,005 2,795 13.98%

Przykad 3: pracownik zagraniczny zarabiajcy na miesic RMB50 000 Pozycja Miesiczny dochd brutto Zwolnienie zpodatku Miesiczny dochd podlegajcy opodatkowaniu Stawka podatkowa Wstpne obliczenie Potrcenie bezporednie Podatek do zapaty Efektywna stawka opodatkowania RMB 50,000 4,800 45,200 30% 13,560 2,755 10,805 21.61%

Inwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej |

61

Nowa Ustawa o Ubezpieczeniu Spoecznym


Nowa chiska Ustawa oUbezpieczeniu Spoecznym wesza wycie 1 lipca 2011 roku iwprowadza nowe obowizki dla pracodawcw. Wedug nowych przepisw pracodawca jest zobowizany do opacenia skadek na fundusz ubezpieczenia spoecznego wimieniu swoich pracownikw zagranicznych. Kategorie funduszu ubezpiecze spoecznych to fundusz emerytalny, chorobowy, pracy, macierzyski, wypadkowy. Skadki na ubezpieczenie spoeczne pracownikw obejmuj mniejsz liczb kategorii: fundusz emerytalny, chorobowy ipracy. Wdroenie nowych przepisw rozpoczo si 15 padziernika 2011 roku. Stawki ubezpieczenia spoecznego s rne wzalenoci od miejsca. Ponisza tabela przedstawia przykadowe obliczenia miesicznych skadek na ubezpieczenie spoeczne wPekinie iSzanghaju. RMB
Wynagrodzenie Pracownik Fundusz emerytalny Fundusz chorobowy Fundusz pracy Fundusz macierzyski Fundusz wypadkowy cznie 8% 2% 0.2% N/A N/A 10.2% 1,008 255 25 N/A N/A 1,289

Pekin
12 603 Pracodawca 20% 10% 1% 0.8% 1% 32.8% 2,521 1,260 126 101 126 4,134

Szanghaj
11 688 Pracownik 8% 2% 1% N/A N/A 11% 935 234 117 N/A N/A 1,286 Pracodawca 22% 12% 2% 0.5% 0.5% 37% 2,571 1,403 234 58 58 4,325

Dodatkowe informacje na temat obowizkw pracownikw zagranicznych wzakresie ubezpieczenia spoecznego wChinach znajduj si pod adresem: http://kpmg.com/CN/en/IssuesAndInsights/ArticlesPublications/Newsletters/ ChinaAlerts/Documents/china-alert-1109-33.pdf
rdo: Dow Jones, Chinese Social Insurance: Will Foreigners Be Able to Opt Out? 10 sierpie 2011; Reuters, Foreigners to bolster Chinas social insurance coffers, 5 lipiec 2011; KPMG China, China alert, Wydanie 33 wrzesie 2011

Czy wiesz, e?
W Chinach znajduje si ponad 200 miast, gdzie liczba mieszkacw przekracza 1 milion.57 Chiny s najwikszym producentem zota na wiecie.56 Podatki dochodowe s pacone przez mniej ni 10% pracownikw.58 W Chinach wynaleziono kompas, proch strzelniczy, papier idruk (tzw. Cztery Wielkie Chiskie Wynalazki). Chiny s najwikszym na wiecie producentem ikonsumentem tytoniu. Nierwno wliczbie kobiet imczyzn: wChinach jest o34 miliony wicej mczyzn ni kobiet.59 Kolor biay jest wChinach kolorem aoby ijest uywany wczasie pogrzebw.60 Pomimo olbrzymiego terytorium, wChinach obowizuje tylko jedna strefa czasowa (czas pekiski, GMT+8).
56. Reuters, A few facts about Chinas gold industry, 16 grudzie 2010 57. The Globe and Mail, Doing business in China, 13 padziernik 2010 58. UBS, Key Takeaways from the NPC, 8 marzec 2011 59. The Straits Times, Why not ababy girl, 7 maj 2011 60. Perkins, Dorothy. 2000. Encyclopedia of China: The Essential Reference to China 61. Krajowe Centrum Informacji oSieci Internetowej 62. CIA World Factbook (https://www.cia.gov/library/ publications/the-world-factbook/docs/faqs.html), 2 sierpnia 2011

Praca i ycie w Chinach

Liczebno siy roboczej wChinach bdzie si zmniejsza wokresie 2015-2025 zuwagi na przechodzenie na emerytury starszych pracownikw. W Chinach jest 485 milionw uytkownikw Internetu, co daje krajowi pierwsz pozycj na wiecie pod tym wzgldem (na koniec czerwca 2011).61 Chiny s trzecim co do wielkoci krajem na wiecie (terytorium ldowe) lub czwartym (przy uwzgldnieniu zbiornikw wodnych irzek).62

62 | Inwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej

Objanienie skrtw
BT: podatek od dziaalnoci gospodarczej CCP: Chiska Partia Komunistyczna Ustawa CIT: Ustawa oPodatku Dochodowym od Osb Prawnych CSRC: Chiska Komisja Regulacyjna ds. Papierw Wartociowych CNY: Juan chiski (renminbi) DE: Przedsibiorstwo krajowe Ustawa EIT: Ustawa O Podatku Dochodowym Od Przedsibiorstw FIE: Przedsibiorstwo bdce inwestycj zagraniczn FDI: Bezporednie Inwestycje Zagraniczne FEIT: Podatek Dochodowy Od Przedsibiorstw Zagranicznych FMCG: szybko zbywalne dobra konsumpcyjne HKSAR: Specjalny Region Administracyjny Hong Kong IIT: Podatek Dochodowy Od Osb Fizycznych IPR: Prawa wasnoci intelektualnej MOF: Ministerstwo Finansw MOFTEC: Ministerstwo Handlu Zagranicznego iWsppracy Gospodarczej NPC: Oglnochiskie Zgromadzenie Przedstawicieli Ludowych PBoC: Bank Ludowy Chin QFII: Kwalifikowany Zagraniczny Inwestor Instytucjonalny SAFE: Pastwowa Administracja Walutami wChinach SAR: Specjalny Region Administracyjny SASAC: Komisja Nadzoru iAdministracji Pastwowymi Aktywami SAT: Pastwowa Administracja Podatkowa SEPA: Pastwowa Administracja Ochrony rodowiska VAT: Podatek od wartoci dodanej WFOE: Przedsibiorstwa bdce wcaoci wasnoci kapitau zagranicznego WTO: wiatowa Organizacja Handlu

Inwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej |

63

Praca i ycie w Chinach

64 | Inwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej

KPMG w Chinach

Inwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej |

65

O nas

PMG jest globaln sieci profesjonalnych firm wiadczcych usugi wzakresie audytu, podatkw idoradztwa. Jestemy obecni 150 krajach, afirmy czonkowskie na caym wiecie zatrudniaj cznie 138 000 pracownikw.

KPMG China posiada 13 biur znajdujcych si wPekinie, Shenyang, Qingdao, Szanghaju, Nankinie, Chengdu, Hangzhou, Guangzhou (Kanton), Fuzhou, Xiamen, Shenzhen, Hong Kongu iMakao. Wsppracujemy zponad 9000 specjalistw. Grupy, ktre ustanowilimy wChinach, s podzielone wedug bran, dziki czemu zapewniamy usugi idowiadczenie ukierunkowane na dan bran tam, gdzie jest zapotrzebowanie. Obok podziau na brane istnieje rwnie bardziej tradycyjny podzia dyscyplinarny na usugi audytu, podatkowe idoradztwa. Oznacza to, e moemy zapewni naszym klientom usugi wybitnych osb posiadajcych gruntown wiedz na temat kwestii zwizanych zokrelon bran, atake nasze zaangaowanie wdostarczaniu usug najwyszej jakoci.

Sie Global China Practice (GCP)


KPMG Global China Practice grupuje ekspertw pracujcych wfirmach czonkowskich wChinach oraz kluczowych miejscach na caym wiecie. Eksperci to osoby posiadajce dowiadczenie wzakresie techniki, przepisw prawa oraz wbranach przemysowych, zaangaowani s wdostarczanie analiz izintegrowanych rozwiza dla firm midzynarodowych pragncych zaistnie lub zintensyfikowa swoje dziaania na rynku chiskim jak rwnie dla firm chiskich, chccych inwestowa za granic. Dziki temu nasi klienci osigaj swe cele strategiczne dotyczce internacjonalizacji iglobalizacji swych dziaa.
Pekin Shenyang Qingdao Nankin Szanghaj Hangzhou Fuzhou Xiamen Kanton Chengdu Makao Shenzhen Hong Kong

KPMG w Chinach

66 | Inwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej Lokalizacje KPMG China Practice

Szwecja Dania

Rosja

Niemcy Polska Irlandia Francja Rumunia Wochy Hiszpania

UK

Kazakhstan Japonia

Korea

Nigeria

Zjednoczone Indie Emiraty Arabskie

Tajlandia

Tajwan Wietnam Singapur

Malezja Indonezja

Australia Republika Poudniowej Afryki

Holandia Belgia

Szwajcaria Austria

Orodek Regionalny

Inwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej |

67

Kanada

Stany Zjednoczone

Meksyk Kolumbia Ekwador Brazil Peru

Wenezuela

Chile

Urugwaj Argentyna

KPMG w Chinach

Nowa Zelandia

68 | Inwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej

Wsparcie KPMG
Specjalici wsppracujcy zKPMG dziaaj na caym wiecie izapewniaj usugi wtakich kwestiach biznesowych jak: Wejcie na rynek ianaliza lokalizacji Wsparcie wprzygotowaniu biznesplanu Planowanie struktury biznesowej oraz podatkowej Pomoc przy zakadaniu podmiotu posiadajcego osobowo prawn Raporty dotyczce weryfikacji kapitaowej dla celw podwyszenia kapitau Wyszukiwanie jednostki mogcej by przedmiotem przejcia lub partnerem wspce joint venture Analiza kondycji finansowej, podatkowej ihandlowej spek mogcych by przedmiotem przejcia Wsparcie podczas negocjacji wprocesach przejcia Usugi po zawarciu umowy, wtym integracja biznesowa oraz restrukturyzacja procesowa Planowanie cen transferowych oraz pomoc wrozwizywaniu sporw Kwestie zwizane zobrotem walut icami Midzynarodowe Usugi Wykonawcze Dochodzenie wpostpowaniu sdowym Strategia optymalizacji rynkowej

Istotne rozwaania podczas wejcia na rynek


Podczas opracowywania strategii wejcia na rynek chiski, naley przeanalizowa kilka istotnych kwestii ipyta.

Popyt na rynku
Czy poziom popytu rynkowego jest trway? Czy nasza firma skoncentrowaa si na odpowiednich segmentach rynkowych? Czy wadze chc zwikszy/ ograniczy dostp do danego segmentu rynku?

Klienci
Jak silne s powizania zkluczowymi klientami? Czy wcigu najbliszych lat zmieni si wzorce zakupw? Czy klienci s skonni zapaci wysz cen za produkt lepszej jakoci? Czy za pomoc obecnych kanaw sprzeday moliwe jest zdobycie nowych klientw?

Produkty
Jak wypadaj nasze produkty wporwnaniu zproduktami konkurencji? Czy nasze produkty wymagaj dostosowania do rynku lokalnego?

Biznesplan
Jak solidne s zaoenia biznesplanu? Czy nasza firma posiada plan awaryjny? Czy dokonalimy analizy rnych scenariuszy prognozowanych wzrostw? Jaka lokalizacja daje nam najlepsze moliwoci rozwoju? W jakim stopniu jest nasycony krajobraz konkurencyjny? Czy posiadamy sposoby umoliwiajce wyrnienie si naszej firmy wprzypadku, gdy sektor, wktrym chcemy dziaa jest przeinwestowany? Czy udao si nam zminimalizowa kluczowe zagroenia? Czy przeprowadzilimy wystarczajce analizy, zarwno we wasnym zakresie jak iprzy pomocy profesjonalnych firm doradczych?

Inwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej |

69

Kontakt zKPMG wPolsce


China Practice wPolsce Mirosaw Propp
Partner mproppe@kpmg.pl Tel.: +48 (22) 528 11 12 Fax.: +48 (22) 528 10 09

China Practice wPolsce Andrzej Kaczmarek


Head of China Practice in Poland akaczmarek@kpmg.pl Tel.: +48 (22) 528 11 22

Kontakt zKPMG wChinach


Dyrektor Stephen Yiu stephen.yiu@kpmg.com Tel.: +86 (10) 8508 7070 Liderzy regionalni Johnny Ng Starszy Partner, Chiny pnocne johnny.ng@kpmg.com Tel.: +852 2826 7246 Nelson Fung Starszy Partner, Chiny wschodnie izachodnie nelson.fung@kpmg.com Tel.: +86 (21) 2212 2801 Peter Kung Senior Partner, Chiny poudniowe peter.kung@kpmg.com Tel.: +852 2826 8080 Paul Brough Starszy Partner, Hong Kong paul.brough@kpmg.com Tel.: +852 2140 2800 Liderzy funkcjonalni Benny Liu Partner odpowiedzialny, Audyt benny.liu@kpmg.com Tel.: +86 (20) 3813 8118 Khoon Ming Ho Partner odpowiedzialny, Podatki khoonming.ho@kpmg.com Tel.: +86 (10) 8508 7082 Babak Nikzad Partner odpowiedzialny, Konsulting babak.nikzad@kpmg.com Tel.: +852 2978 8297 Honson To Partner odpowiedzialny, Transakcje iRestrukturyzacja honson.to@kpmg.com Tel.: +86 (10) 8508 7055 Global China Practice Edwin Fung Dyrektor Gwny edwin.fung@kpmg.com Tel.: +86 (10) 8508 7032 Zesp partnerw odpowiedzialnych Ellen Jin Partner odpowiedzialny, Rynek Dbr Konsumpcyjnych ellen.jin@kpmg.com Tel.: +86 (10) 8508 7012 Simon Gleave Partner odpowiedzialny, Usugi Finansowe simon.gleave@kpmg.com Tel.: +86 (10) 8508 7007 Ning Wright Partner odpowiedzialny, Technologie Informacyjne, Komunikacja iRozrywka ning.wright@kpmg.com Tel.: +86 (21) 2212 3602 Peter Fung Partner odpowiedzialny, Rynki Przemysowe peter.fung@kpmg.com Tel.: +86 (10) 8508 7017 Andrew Weir Partner odpowiedzialny, Infrastruktura, Wadze iSuba Zdrowia andrew.weir@kpmg.com Tel.: +852 2826 7243 David Xu Partner odpowiedzialny, Private Equity david.xu@kpmg.com Tel.: +86 (10) 8508 7099

KPMG w Chinach

Zapytania
kpmg@kpmg.pl enquiries@kpmg.com.cn enquiries@kpmg.com.hk

70 | Inwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej

Lider wdziedzinie dostarczania informacji


W oparciu orozbudowan baz wiedzy, KPMG regularnie wydaje publikacje, powiadomienia iuaktualnienia na temat najnowszych wydarze izmian wchiskim przemyle, rynku inwestycyjnym, sektorze fuzji iprzej (M&A) oraz prawie podatkowym.

www.kpmg.pl

www.kpmg.com.cn

www.kpmg.com.hk

Inwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej |

71

KPMG w Chinach

72 | Inwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej

Informacje dodatkowe

Inwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej |

73

Wybrane zrzeszenia iorganizacje biznesowe Kraje Adres inumer telefonu


Australia Kanada Unia Europejska Francja Niemcy Hong Kong Wochy 21 Dongzhimenwai Dajie Chaoyang District Pekin 100600 Tel.: +86 (10) 5140 4111 19 Dongzhimenwai Dajie Chaoyang District Pekin 100600 Tel.: +86 (10) 5139 4000 15 Dongzhimenwai Dajie Chaoyang District Pekin 100600 Tel.: +86 (10) 8454 8000 3 Dongsanjie Sanlitun Chaoyang District Pekin 100600 Tel.: +86 (10) 8532 8080 17 Dongzhimenwai Dajie Chaoyang District Pekin 100600 Tel.: +86 (10) 8532 9000 Nie dotyczy

Adresy internetowe do wybranych izb handlowych


Chisko-Australijska Izba Handlowa www.austcham.org Kanadyjsko-Chiska Rada Biznesu www.ccbc.com Europejska Izba Handlowa www.euccc.com.cn Francuska Izba Handlowo-Przemysowa www.ccifc.org Niemiecka Izba Handlowa www.china.ahk.de Generalna Izba Handlowa w Hong Kongu www.chamber.org.hk Chisko-Woska Izba Handlowa www.cameraitacina.com Japoska Izba Handlowo-Przemysowa wChinach www.cjcci.biz Szwedzka Izba Handlowa wChinach www.swedishchamber.com.cn Brytyjska Izba Handlowa wChinach www.britcham.org Amerykaska Izba Handlowa wChRL www.amchamchina.org

2 Dongerjie Sanlitun Chaoyang District Pekin 100600 Tel.: +86 (10) 8532 7600 Japonia 7 Ri Tan Lu Jianguomenwai Pekin 100600 Tel.: +86 (10) 6532 2361 Szwecja 3 Dongzhimenwai Dajie Chaoyang District Pekin 100600 Tel.: +86 (10) 6532 9790 Wielka 11 Guanghua Lu Brytania Jianguomenwai Pekin 100600 Tel.: +86 (10) 5192 4000 Stany 55 An Jia Lou Lu Zjednoczone Chaoyang District Pekin 100600 Tel.: +86 (10) 8531 3000

Przydatne adresy internetowe


Rzd ChRL Ministerstwo Handlu Ministerstwo Finansw Ludowy Bank Chin Generalna Administracja Celna China Daily (dziennik) Agencja Informacyjna Xinhua Krajowa Administracja ds. Turystyki www.gov.cn (dostpna wj. angielskim) www.mofcom.gov.cn (dostpna wj. angielskim) www.mof.gov.cn www.pbc.gov.cn (dostpna wj. angielskim) www.customs.gov.cn (dostpna wj. angielskim) www.chinadaily.com.cn (w j. angielskim) www.chinaview.cn (w j. angielskim) www.cnta.gov.cn (dostpna wj. angielskim)

Informacje dodatkowe

Chiska Rada ds. Promocji Handlu Midzynarodowego www.ccpit.org (dostpna wj. angielskim)

74 | Inwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej

Wskazwki dla odwiedzajcych


Naley zawsze nosi przy sobie wizytwki wydrukowane wjzyku chiskim iangielskim iwrcza przy wszelkich moliwych okazjach. Wizytwki naley podawa, trzymajc je wobydwu doniach, co jest oznak szacunku. Otrzymujc wizytwk, nie naley na niej nic zapisywa, gdy jest to uwaane za nietakt. Naley zaopatrzy si wjak najwiksz liczb wizytwek. Grzeczno idobre maniery s doceniane wChinach istanowi fundamentalny element wjakichkolwiek kontaktach inegocjacjach biznesowych. Przebywajc wChinach warto rwnie wykaza si cierpliwoci. Bariera jzykowa ikulturowa mog by powodami do irytacji, jednake nieuprzejmo ioznaki frustracji przynios raczej efekt przeciwny do zamierzonego. Nie zaleca si dawania napiwkw. Zgodnie zprzepisami prawa urzdnikom Chiskiej Republiki Ludowej nie wolno domaga si ani przyjmowa jakichkolwiek prezentw za wyjtkiem materiaw technicznych, czasopism, prbek, materiaw reklamowych ipamitek. Jzyk angielski oraz inne jzyki obce staja si coraz bardziej rozpowszechnione wChinach iwiele osb chtnie skorzysta zokazji, aby powiczy swoje zdolnoci jzykowe. Niemniej jednak warto zapisa nazwy miejsc po chisku, np. aby pokaza adres kierowcy takswki. W wikszoci hoteli dostpne s wizytwki znazw iadresem hotelu wjzyku chiskim. Style ubierania si s raczej konserwatywne, cho zdrugiej strony miejscowi przedstawiciele biznesu iurzdnicy rzadko nosz krawat do garnituru. Przepisy ChRL obowizuj zarwno obywateli jak iodwiedzajcych. Osoby, ktre ami przepisy lub przyjte normy moralnoci mog spodziewa si krokw dyscyplinarnych. W codziennej pracy ipodczas spotka biznesowych nosi si zazwyczaj podobne stroje jak wkrajach zachodnich, natomiast wprzypadku spotka towarzyskich zaleca si swobodn elegancj. Rnice temperatur s bardzo due wzalenoci od pory roku iregionu kraju, dlatego warto sprawdzi prognoz pogody przed podr.
Zgodnie zprzepisami celnymi ChRL osoby wjedajce do Chin maj obowizek

zadeklarowa wpunkcie odprawy celnej posiadanie metali szlachetnych, biuterii oraz innych wartociowych przedmiotw. Jeli przedmioty takie nie zostay zgoszone, mog wystpi trudnoci wich wywiezieniu podczas opuszczania Chin.

Znaczenie liczb
Chiczycy przykadaj du wag do liczb wcodziennym yciu. Czwrka jest uwaana za nieszczliw cyfr, gdy jej wymowa wdialekcie mandaryskim jest podobna do wymowy wyrazu oznaczajcego mier. W wielu budynkach mieszkaniowych ibiurach celowo nie oznacza si piter numerami zczwrk (4, 14, 24, 34, itd.) Liczby uwaane wChinach za szczliwe to semka, szstka idziewitka. Wielu Chiczykw jest skonnych zapaci dodatkowe sumy, by liczby te zostay umieszczone wrejestracjach pojazdw lub adresach domw ibiur. Wymowa semki jest podobna do wymowy sowa oznaczajcego sukces finansowy idobrobyt. Szstka brzmi podobnie do sowa potok, co sugeruje niezakcony postp. Dziewitka wymawiana jest podobnie jak sowo oznaczajce dugowieczno.

Inwestowanie w Chiskiej Republice Ludowej |

75

Informacje dodatkowe

Polska Warszawa ul. Chodna 51 00-867 Warszawa T: +48 (22) 528 11 65-71 F: +48 (22) 528 11 59 E: kpmg@kpmg.pl Wrocaw ul. Bema 2 50-265 Wrocaw T: +48 (71) 370 49 00 F: +48 (71) 370 49 01 E: wroclaw@kpmg.pl kpmg.pl Chiny Pekin 8th Floor, Tower E2, Oriental Plaza 1 East Chang An Avenue Beijing 100738, China T: +86 (10) 8508 5000 F: +86 (10) 8518 5111 Nanjing 46th Floor, Zhujiang No.1 Plaza 1 Zhujiang Road Nanjing 210008, China T: +86 (25) 8691 2888 F: +86 (25) 8691 2828 Xiamen 12th Floor, International Plaza 8 Lujiang Road Xiamen 361001, China T: +86 (592) 2150 888 F: +86 (592) 2150 999 Shenzhen 9th Floor, China Resources Building 5001 Shennan East Road Shenzhen 518001, China T: +86 (755) 2547 1000 F: +86 (755) 8266 8930 Makao 24th Floor, B&C, Bank of China Building Avenida Doutor Mario Soares Macau T: +853 2878 1092 F: +853 2878 1096 kpmg.com/cn
Informacje zawarte wniniejszym dokumencie maj charakter oglny inie odnosz si do sytuacji konkretnych osb lub podmiotw. KPMG dokada stara, aby dostarczy rzetelnych iaktualnych informacji, jednak nie moe zagwarantowa, e informacje te bd aktualne wmomencie publikacji dokumentu lub wprzyszoci. Nie naley kierowa si podanymi informacjami bez odpowiedniego iprofesjonalnego doradztwa opartego na rzetelnej analizie okrelonej sytuacji. 2011 KPMG Advisory (China) Limited, przedsibiorstwo bdce wcaoci wasnoci kapitau zagranicznego wChinach oraz KPMG Huazhen, spka joint venture zudziaem kapitau chiskiego izagranicznego, s firmami czonkowskimi sieci KPMG, skadajcej si zniezalenych firm stowarzyszonych zKPMG International Cooperative (KPMG International), bdcej podmiotem prawa szwajcarskiego. Wszelkie prawa zastrzeone. Nazwa ilogo KPMG oraz haso cutting through complexity s zarejestrowanymi znakami towarowymi lub znakami towarowymi nalecymi do KPMG International. Projekt: Joe Ma Numer publikacji: CN-GCP11-0002 Data wydania publikacji: listopad 2011

Krakw al. Armii Krajowej 18 30-150 Krakw T: +48 (12) 424 94 00 F: +48 (12) 424 94 01 E: krakow@kpmg.pl Gdask ul. Piwna 28-31 80-831 Gdask T: +48 (58) 321 96 00 F: +48 (58) 321 96 01 E: gdansk@kpmg.pl

Krakw ul. Roosevelta 18 60-829 Pozna T: +48 (61) 845 46 00 F: +48 (61) 845 46 01 E: poznan@kpmg.pl Gdask ul. Powstacw 43 40-024 Katowice T: +48 (32) 200 65 05 F: +48 (32) 200 65 10 E: katowice@kpmg.pl

Shanghaj 50th Floor, Plaza 66 1266 Nanjing West Road Shanghai 200040, China T: +86 (21) 2212 2888 F: +86 (21) 6288 1889 Hangzhou 8th Floor, West Tower, Julong Building 9 Hangda Road Hangzhou 310007 China , T: +86 (571) 2803 8000 F: +86 (571) 2803 8111 Qingdao 4th Floor, Inter Royal Building 15 Donghai West Road Qingdao 266071, China T: +86 (532) 8907 1688 F: +86 (532) 8907 1689 Chengdu 18th Floor, Tower 1, Plaza Central 8 Shuncheng Avenue Chengdu 610016, China T: +86 (28) 8673 3888 F: +86 (28) 8673 3838

Shenyang 27th Floor, Tower E, Fortune Plaza 59 Beizhan Road Shenyang 110013, China T: +86 (24) 3128 3888 F: +86 (24) 3128 3899 Fuzhou 25th Floor, Fujian BOC Building 136 Wu Si Road Fuzhou 350003, China T: +86 (591) 8833 1000 F: +86 (591) 8833 1188 Guangzhou (Kanton) 38th Floor, Teem Tower 208 Tianhe Road Guangzhou 510620, China T: +86 (20) 3813 8000 F: +86 (20) 3813 7000 Hong Kong 8th Floor, Princes Building 10 Chater Road Central, Hong Kong T: +852 2522 6022 F: +852 2845 2588

You might also like