MINISTERSTWO EDUKACJI NARODOWEJ

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTACENIA W ZAWODZIE BLACHARZ SAMOCHODOWY

SYMBOL CYFROWY: 721[03]

Akceptuj : Minister Gospodarki

Zatwierdzam: Minister Edukacji Narodowej

I. ZAO ENIA PROGRAMOWO ORGANIZACYJNE KSZTACENIA W ZAWODZIE

A. OPIS KWALIFIKACJI ABSOLWENTA
W wyniku ksztacenia w zawodzie absolwent powinien umie : 1) interpretowa podstawowe zjawiska i prawa z zakresu mechaniki, elektrotechniki i wspczesnej techniki, 2) odczytywa i posugiwa si dokumentacj technologiczn oraz instrukcjami obsugi pojazdw samochodowych, a tak e wykorzystywa normy, poradniki i literatur fachow , 3) sporz dza szkice wyrobw blacharskich oraz odczytywa : schematy, rysunki wykonawcze, zo eniowe i monta owe, 4) rozr nia elementy pojazdu samochodowego a w szczeglno ci rodzaje nadwozi, 5) dobiera materiay stosowane w blacharstwie samochodowym zgodnie z dokumentacj techniczn , 6) trasowa w zakresie wa ciwym operacjom blacharskim, 7) stosowa techniki pomiarowe z wykorzystaniem narz dzi i przyrz dw kontrolnopomiarowych, 8) wykona podstawowe obliczenia warsztatowe, 9) wykonywa typowe operacje na obrabiarkach do blach stosowanych w przemyle motoryzacyjnym, 10) rozr nia rodzaje zu ycia i uszkodzenia elementw nadwozi pojazdw samochodowych, 11) ocenia stan techniczny nadwozi pojazdw samochodowych oraz osprz tu nadwozia, 12) planowa typowe procesy technologiczne naprawy nadwozi pojazdw samochodowych, 13) posugiwa si narz dziami r cznymi i zmechanizowanymi o nap dzie pneumatycznym lub elektrycznym w pracach blacharskich, 14) przygotowa nadwozie pojazdu samochodowego do naprawy, 15) wykonywa podstawowe operacje lusarskie przy naprawie nadwozi samochodowych i osprz tu nadwozi, 16) czy r ne rodzaje blach i elementy wykonane z blachy, 17) naprawia nadwozia i kabiny samochodowe wykonane z blachy, 18) naprawia typowe uszkodzenia nadwozi z tworzyw sztucznych, 19) montowa elementy nadwozi samochodowych i osprz tu po naprawie, 20) sprawdza jako wykonanych napraw elementw nadwozi samochodowych i osprz tu nadwozi, 21) utrzymywa w sprawno ci narz dzia, maszyny, urz dzenia stosowane w blacharstwie samochodowym, 22) wykonywa rozliczenia kosztw wykonania wyrobw i usug, 23) wykorzystywa technik komputerow w dziaalno ci zawodowej, 24) organizowa oraz utrzymywa w czysto ci wasne stanowisko pracy, 25) stosowa wiadomie zasady bezpiecze stwa pracy, ochrony przeciwpo arowej i rodowiska,

26) 27) 28) 29)

rozr nia podstawowe kategorie ekonomiczne oraz najwa niejsze zjawiska i mechanizmy wyst puj ce w gospodarce rynkowej, komunikowa si z innymi uczestnikami procesu pracy, wyszukiwa i przetwarza informacje oraz doskonali swoje kwalifikacje zawodowe, prezentowa swoje kwalifikacje podczas poszukiwania pracy w sposb wa ciwy i skuteczny, dziaa twrczo, samodzielnie podejmowa decyzje oraz korzysta ze swoich praw przy podejmowaniu i rozliczaniu dziaalno ci gospodarczej.

B. SPECYFICZNE WYMAGANIA KSZTACENIA W ZAWODZIE

1. Wymagania psychofizyczne wa ciwe dla zawodu: 1) zainteresowania techniczne, 2) wyobra nia przestrzenna i techniczna umo liwiaj ca wykonywanie prac zgodnych z rysunkiem, szkicem lub wzorem, 3) koordynacja sensomotoryczna w zakresie dokadnego dozowania siy ruchw, ich kierunku, pr dko ci i odst pu, 4) szybka orientacja i wysoki stopie spostrzegawczo ci, 5) zdolno koncentracji uwagi, 6) dobra sprawno ruchowa ko czyn grnych i dolnych, 7) wytrzymao na dugotrway wysiek, 8) rozumowanie logiczne, 9) umiej tno pracy w zespole, 10) zamiowanie do dokadnej pracy, adu i porz dku 11) d enie do rozwoju i wzbogacania wasnej osobowo ci. 2. Zadania zawodowe blacharza samochodowego obejmuj wykonywanie prac produkcyjnych, remontowo-modernizacyjnych oraz usugowych w zakresie obrbki i ksztatowania elementw z blach i profili ksztatowych na potrzeby przemysu motoryzacyjnego, przy u yciu maszyn i specjalistycznych urz dze oraz narz dzi lusarskich i monterskich r cznych z nap dem mechanicznym z wykorzystaniem przyrz dw kontrolno-pomiarowych. Podstawowe zadania zawodowe, jakie mog by postawione absolwentowi szkoy po podj ciu zatrudnienia obejmuj : 1) wykonywanie operacji lusarskich, a w szczeglno ci: piowanie, zwijanie, usztywnianie, wiercenie, trasowanie, ci cie, prostowanie, wyginanie itp. elementw z blachy o r nej grubo ci, 2) wykonywanie podstawowych operacji na obrabiarkach do blach, 3) zgrzewanie, lutowanie, spawanie, nitowanie i klejenie blach i profili, 4) czenie blach cienkich za pomoc lutowania cyna, mosi dzem i miedzi , 5) wykonywanie obrbki cieplnej blach i cz ci samochodowych, 6) montowanie i demontowanie elementw nadwozi samochodowych i kabin samochodowych, 7) sprawdzenie jako ci wykonywanych praca naprawczych i monta owych, 8) usuwanie uszkodze eksploatacyjnych i powypadkowych nadwozi wykonanych z blachy oraz elementw i zespow osprz tu nadwozi samochodowych, 2

9) czyszczenie i konserwacja narz dzi, maszyn i urz dze blacharskich, 10) wykonywanie typowych rozlicze kosztw wyrobu i usugi, 11) organizowanie oraz utrzymywanie w czysto ci stanowiska pracy z uwzgl dnieniem zasad racjonalnej organizacji pracy, przepisw bezpiecze stwa, ochrony przeciwpo arowej i rodowiska. 3. Przysze miejsca i stanowiska pracy absolwenta szkoy wynikaj ze specyfiki zawodu blacharz samochodowy, na ktry wyst puje zapotrzebowanie przede wszystkim w nast puj cych podmiotach rynku pracy: 1) przedsi biorstwa produkuj ce nadwozia i kabiny pojazdw samochodowych, 2) punkty serwisowe i autoryzowane stacje obsugi pojazdw samochodowych, 3) przedsi biorstwa transportu samochodowego, 4) wyspecjalizowane zakady rzemie lnicze blacharstwa samochodowego. W zawodzie blacharz samochodowy wyst puj nast puj ce, typowe stanowiska pracy: 1) stanowiska do ksztatowania elementw z blach i profili ksztatowych, 2) stanowiska monta u i demonta u podzespow konstrukcyjnych pojazdw samochodowych, 3) stanowiska do prostowania nadwozi samochodowych, 4) stanowiska do czenia blach, elementw nadwozi i kabin pojazdw samochodowych, 5) stanowiska pracy wa ciwe podstawowym robotom lusarskim. 4. Realizacja ksztacenia w zawodzie blacharz samochodowy powinna odbywa si w specjalistycznych pracowniach dydaktycznych i odpowiednio wyposa onym zapleczu warsztatowym umo liwiaj cym realizacj zakadanych celw i tre ci ksztacenia oraz posiadaj cych mo liwo ci wykonywania pokazw, wicze , projektw i prowadzenia zaj w grupach. W szkole ksztac cej blacharzy samochodowych powinny by wydzielone nast puj ce pracownie: 1) rysunku technicznego, 2) elektrotechniki i elektroniki, 3) informatyki, 4) technologii (oglnej i blacharstwa samochodowego), 5) pomiarw warsztatowych. Wskazane jest, aby w standardowym wyposa eniu ka dej pracowni znalazy si rodki techniczne takie jak: rzutnik pisma, rzutnik przezroczy, odtwarzacz kaset audio i wideo, zestawy przedmiotowe kaset audio i wideo, odbiornik TV, nauczycielski zestaw komputerowy wraz z niezb dnym oprogramowaniem i inne, specyficzne dla danej pracowni. Pracownia rysunku technicznego powinna by wyposa ona w pomoce dydaktyczne wspomagaj ce ksztatowanie u uczniw podstawowych wiadomo ci i umiej tno ci wykonywania i czytania szkicw i rysunkw technicznych oraz posugiwania si dokumentacj techniczn i normami rysunku technicznego. Podstawowe pomoce dydaktyczne zgromadzone w pracowni obejmowa powinny: 1) modele i eksponaty: elementw paskich, bry geometrycznych i elementw przestrzennych, przekrojw, typowych elementw i cz ci maszyn, 2) materiay dydaktyczne ilustruj ce: zasady szkicowania, zasady rzutowania prostok tnego i aksonometrycznego, sposoby wymiarowania, zasady wykonywania widokw i przekrojw, uproszczenia rysunkowe, elementy i wyroby z blachy, 3

3) normy z rysunku technicznego (dla ka dego ucznia), 4) narz dzia pomiarowe (zestaw dla ka dego ucznia), 5) komplet przyborw kre larskich (dla ka dego ucznia), 6) oprogramowanie komputerowe. W pracowni powinny znajdowa si stanowiska umo liwiaj ce uczniom samodzielne wykonywanie rysunkw oraz stanowisko komputerowe do prac z typowymi programami komputerowymi CAD. Pracownia elektrotechniki i elektroniki powinna by wyposa ona w pomoce dydaktyczne wspomagaj ce ksztatowanie u uczniw podstawowych wiadomo ci i umiej tno ci, ktre s niezb dne w dziaalno ci zawodowej blacharza samochodowego z uwzgl dnieniem zasad bezpiecze stwa obsugi urz dze i instalacji elektrycznych. Bezpieczna i sprawna obsuga urz dze i instalacji mo e by zapewniona wwczas, gdy obsuguj cy posiada podstawowe wiadomo ci z zakresu ich budowy i zasady dziaania. Pomocnym w tym zakresie jest stosowanie w trakcie zaj odpowiednich materiaw dydaktycznych w formie: plansz, schematw, tablic, modeli i naturalnych pomocy dydaktycznych, zestaww demonstracyjnopomiarowych, prze roczy, foliogramw oraz oprogramowania komputerowego symuluj cego wiele zjawisk i procesw. Ponadto w pracowni powinny znajdowa si : 1) podstawowe mierniki wielko ci elektrycznych, 2) typowe elementy i ukady elektryczne i elektroniczne, 3) podstawowe maszyny i urz dzenia elektryczne, 4) schematy instalacji elektrycznych, 5) mechaniczne i elektryczne elementy i ukady automatyki, 6) stanowisko komputerowe wraz z oprogramowaniem do symulacji zjawisk i procesw dotycz cych elektrotechniki, elektroniki i automatyki, 7) poradniki, katalogi i czasopisma, 8) tablice ostrzegawcze i instrukcje dotycz ce bezpiecznej pracy z urz dzeniami elektrycznymi. Pracownia informatyki powinna by wyposa ona w pomoce dydaktyczne wspomagaj ce ksztatowanie u uczniw podstawowych wiadomo ci i umiej tno ci zwi zanych z opanowaniem metod i narz dzi wspczesnej techniki komputerowej. Ksztacenie informatyczne w zawodzie blacharz samochodowy, powinno by gwnie ukierunkowane na poznanie przez ucz cego si praktycznych zastosowa komputerw oraz posugiwania si nimi w charakterze narz dzi wykorzystywanych w przyszej pracy zawodowej zarwno produkcyjnej jak i usugowej. Wyposa enie pracowni powinno uwzgl dnia : 1) stanowiska komputerowe (jeden komputer na jednego ucznia), ktre mog pracowa w sieci i posiadaj wa ciwo ci multimedialne, 2) urz dzenia do drukowania tekstu i grafiki, 3) oprogramowanie systemowe i u ytkowe: edytor tekstu, arkusz kalkulacyjny, baza danych, wspomaganie projektowania, wytwarzania i usug, 4) literatura fachowa (ksi ki, czasopisma) oraz instrukcje stanowiskowe. Komputery w pracowni powinny by zainstalowane zgodnie z wymaganiami bezpiecze stwa. Nauczyciel powinien mie swobodny dost p do wszystkich stanowisk komputerowych podczas prowadzenia zaj dydaktycznych.

Pracownia technologii oglnej i blacharstwa samochodowego stanowi podstawowe miejsce nabywania przez ucznia wiedzy i umiej tno ci fachowych. Jej wyposa one w pomoce dydaktyczne, w szczeglno ci w modele i eksponaty z zakresu lusarstwa, budowy pojazdw samochodowych i blacharstwa samochodowego, powinny by zgodne z aktualnymi rozwi zaniami konstrukcyjnymi i technologicznymi w tej dziedzinie. Nie bez znaczenia dla jako ci ksztacenia ma zastosowana infrastruktura technodydaktyczna ( rodki i pomoce dydaktyczne), ktra powinna nawi zywa do rzeczywistych procesw technologicznych wyst puj cych w produkcji nadwozi samochodowych i ich naprawie eksploatacyjnej i powypadkowej. Zestawy pomocy dydaktycznych powinny uwzgl dnia w szczeglno ci: foliogramy, fazogramy, plansze, filmy dydaktyczne (dotycz ce procesw technologicznych), gabloty, modele i eksponaty (elementy budowy nadwozi samochodowych, osprz t nadwozi, typowe materiay, narz dzia i przyrz dy stosowane w pracach blacharskich, dokumentacja procesw technologicznych, zestaw PN, oprogramowanie komputerowe i inne. Organizacja wyposa enia pracowni powinna umo liwia prac w grupach do 15 osb. Pracownia pomiarw warsztatowych powinna by wyposa ona w pomoce dydaktyczne wspomagaj ce ksztatowanie u uczniw podstawowych wiadomo ci i umiej tno ci z zakresu stosowania wa ciwych dla blacharstwa samochodowego technik pomiarowych. W wyposa eniu pracowni powinny znajdowa si typowe przyrz dy pomiarowe (w ilo ci umo liwiaj cej prac w grupach 3-5 osb) takie jak: suwmiarki, mikrometry, liniay kraw dziowe, pyty traserskie, k towniki, k tomierze, poziomnice, macki, cyrkle, szczelinomierze i promieniomierze oraz narz dzia do prowadzenia dokadnych pomiarw: sprawdziany, pytki wzorcowe, czujniki zegarowe, elektroniczne suwmiarki i czujniki pomiarowe, narz dzia do sprawdzania gwintw i inne. W pracowni znajdowa si powinny rwnie stanowiska do prowadzenia klasycznych prb wytrzymao ciowych: na rozci ganie, ciskanie, zginanie, skr canie. Wyposa enie warsztatw szkolnych oraz innych miejsc nauki zawodu umo liwia powinno wykonywanie podstawowych operacji obrbki r cznej i mechanicznej oraz prac blacharskich w zakresie produkcji i naprawy nadwozi samochodw osobowych, ci arowych, autobusw oraz nadwozi pojazdw specjalnego przeznaczenia. Wa ne jest, aby wyposa enie zaplecza warsztatowego dorwnywao lub przewy szao przeci tny poziom wyposa enia typowych stanowisk pracy (na jakich jest zatrudniany blacharz samochodowy), wyst puj cych w zakadach usugowych. Uniwersalne wyposa enie warsztatu szkolnego powinno obejmowa : 1) stoy lusarskie, imada, obrabiarki do metali (wiertaki stoowe, tokarki, frezarki), 2) zestawy narz dzi do obrbki r cznej, 3) podstawowe maszyny blacharskie (kraw dziarka, zwijarka, zaginarka, obiarka), no yce stoowe i gilotynowe, pras , urz dzenia do spawania gazowego, zgrzewania i lutowania, urz dzenia do wykonywania powok ochronnych (cynkowania, malowania). W wielu przypadkach praktyczna nauka zawodu, dotycz ca zwaszcza produkcji i ksztatowania elementw nadwozi samochodowych, powinna by organizowana we wsppracy z przedsi biorstwami. Umo liwi to korzystanie z nowoczesnego wyposaenia, do wiadcze praktycznych i innowacji techniczno-technologicznych. Wsp5

praca szkoy z przedsi biorstwami nie tylko rozszerza powinna baz dydaktyczn warsztatw szkolnych, ale przede wszystkim wpywa na podniesienie jako ci ksztacenia praktycznego, w aspekcie nabywania przez uczniw umiej tno ci niezb dnych w rzeczywistych warunkach pracy. Wyposa enie wszystkich pracowni i miejsc nauki zawodu powinno by na bie co aktualizowane. 5. Podstawa programowa ksztacenia w zawodzie blacharz samochodowy zawiera obligatoryjny zbir celw i tre ci ksztacenia (dziay programowe) w postaci wyodr bnionych trzech blokw programowych: 1) techniczne podstawy zawodu, 2) technologia blacharstwa samochodowego, 3) przedsi biorczo i bezpiecze stwo pracy. Blok programowy techniczne podstawy zawodu zosta wyodr bniony wedug kryterium umiej tno ci oglnotechnicznych o charakterze interdyscyplinarnym stanowi cych fundament ksztacenia w zawodach technicznych (do takich zalicza si zawd blacharz samochodowy), w ktrych dominuje ukad charakterystyczny dla wykonywanej pracy: czowiek - technika oraz czowiek dzieo. Blok programowy technologia blacharstwa samochodowego zosta wyodr bniony wedug kryterium umiej tno ci specyficznych dla zawodu blacharz samochodowy, ktre stanowi o jego podstawowych kwalifikacjach fachowych. Blok programowy przedsi biorczo i bezpiecze stwo pracy zosta wyodr bniony wedug kryterium umiej tno ci niezb dnych do kreatywnego uczestnictwa w yciu zawodowym oraz dotycz cych bezpiecze stwa i warunkw ochrony pracownika w rodowisku pracy jak i ochrony rodowiska naturalnego czowieka.

II. PODZIA GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE

Nazwa bloku programowego Techniczne podstawy zawodu Technologia blacharstwa samochodowego Przedsi biorczo i bezpiecze stwo pracy Razem * ** Minimalna liczba godzin w cyklu ksztacenia w %*

20 60 5 85**

Podzia godzin na bloki programowe dotyczy ksztacenia w szkoach dla modzie y i w szkoach dla dorosych (w formie stacjonarnej i zaocznej). Pozostae 15% godzin jest przeznaczone do rozdysponowania przez autorw programw nauczania na dostosowanie ksztacenia do potrzeb rynku pracy.

III. PODSTAWY PROGRAMOWE KSZTACENIA W BLOKACH PROGRAMOWYCH

BLOK: TECHNICZNE PODSTAWY ZAWODU
1. Cele ksztacenia
Ucze (suchacz) w wyniku ksztacenia powinien umie : 1) 2) 3) 4) 5) 6) wyja nia podstawowe poj cia, prawa i zasady mechaniki technicznej i elektrotechniki, mierzy podstawowe wielko ci fizyczne i geometryczne oraz zinterpretowa wyniki pomiarw, stosowa zasady sporz dzania rysunku technicznego maszynowego oraz odpowiednie techniki zapisu podczas wykonywania odwzorowa konstrukcyjnych, przedstawia w odpowiednich rzutach (prostok tnych i aksonometrycznych) ksztat i wielko elementw konstrukcyjnych z blachy oraz rodzaje ich po cze , przedstawia w uproszczeniach rysunkowych i szkicowa elementy z blachy oraz typowe po czenia roz czne i nieroz czne, wyja nia oznaczenia stosowane na rysunkach technicznych maszynowych,

7) 8) 9) 10) 11) 12) 13) 14) 15) 16) 17) 18) 19) 20) 21) 22)

rozr nia rodzaje rde energii elektrycznej oraz podstawowe maszyny i urz dzenia elektryczne, odczytywa podstawowe symbole i oznaczenia na typowych schematach elektrycznych i elektronicznych oraz tabliczkach znamionowych maszyn i urz dze elektrycznych, rozr nia typowe elektryczne przyrz dy pomiarowe oraz mierzy i odczytywa podstawowe wielko ci elektryczne, rozr nia typowe elementy instalacji elektrycznej, sprz tu instalacyjnego i przewodw oraz zabezpieczenia przeciwpora eniowe i odgromowe, wyja nia poj cia tolerancji, pasowa i chropowato ci powierzchni i ich u yteczno praktyczn , wykonywa podstawowe operacje obrbki r cznej i mechanicznej wykorzystuj c wa ciwe narz dzia, urz dzenia i oprzyrz dowanie, wyja nia procesy technologiczne obrbki cieplnej, cieplno-chemicznej, plastycznej, odlewnictwa i obrbki wirowej, wyja nia poj cia: proces produkcyjny, proces technologiczny, maszyna, urz dzenie, zesp, podzesp, mechanizm, element, rozr nia i wyja nia zasad dziaania typowych urz dze technicznych, charakteryzowa podstawowe po czenia nieroz czne, wyja nia procesy tarcia, smarowania, zu ycia oraz korozji metali, wykonywa podstawowe obliczenia wytrzymao ciowe po cze , obsugiwa sprz t komputerowy w podstawowym zakresie oraz korzysta z typowego oprogramowania u ytkowego (edytor tekstu, bazy danych, wspomaganie oblicze i projektowania), rozr nia i odczytywa dokumentacj konstrukcyjn i technologiczn oraz dokumentacj techniczno-ruchow (DTR), posugiwa si normami dotycz cymi rysunku technicznego oraz jako ci (ISO), korzysta z literatury i ledzi rozwj techniki.

2. Tre ci ksztacenia (dziay programowe)

Tre ci ksztacenia uj te s w nast puj ych dziaach programowych: 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) 11) 12) 13) podstawowe poj cia mechaniki oglnej i technicznej, gospodarka rysunkami i innymi no nikami informacji, pr d elektryczny, magnetyzm i elektromagnetyzm, maszyny i mierniki elektryczne, instalacje elektryczne, podstawy metaloznawstwa i obrbki cieplnej i cieplno-chemicznej, odlewnictwo i obrbka plastyczna, narz dzia do obrbki r cznej, podstawowe operacje obrbki r cznej (w szczeglno ci: prostowanie, gi cie, cinanie i wycinanie, odcinanie, wiercenie, gwintowanie, pilnikowanie, szlifowanie, docieranie i polerowanie, skrobanie i inne), jednostki miar i podstawowe pomiary warsztatowe, tolerancja, pasowania i chropowato powierzchni, trasowanie na paszczy nie i przestrzenne, po czenia (w szczeglno ci: nitowe, spawane, zgrzewane, spajane, wciskowe, ksztatowe, gwintowe, rurowe i spr yste), 8

14) 15) 16) 17) 18) 19) 20) 21) 22) 23) 24) 25) 26) 27) 28)

mechanizmy i elementy maszyn, podstawy oblicze wytrzymao ciowych, zjawisko korozji i jej zapobieganie, rodzaje mechanicznej obrbki skrawaniem (w szczeglno ci: ci cie, wiercenie, gwintowanie, toczenie, szlifowanie, frezowanie, zasady tworzenia rysunku technicznego i wymiarowania, rzutowanie prostok tne i aksonometryczne zasady szkicowania, zasady wykonywania widokw i przekrojw, uproszczenia rysunkowe i szkicowanie cz ci maszyn, elementw z blach oraz po cze , rysunki wykonawcze, zo eniowe, zabiegowe i operacyjne, dokumentacja techniczno-ruchowa (DTR), Polskie Normy PN oraz normy PNISO, PN-EN, nap dy hydrauliczne, pneumatyczne i elektryczne, podstawowe elementy i ukady elektroniczne, urz dzenia techniki komputerowej, podstawy obsugi komputera PC, wybrane komputerowe oprogramowanie u ytkowe.

BLOK: TECHNOLOGIA BLACHARSTWA SAMOCHODOWEGO

1. Cele ksztacenia
Ucze (suchacz) w wyniku ksztacenia powinien umie : 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) 11) 12) 13) 14) 15) 16) charakteryzowa proces technologiczny i jego elementy skadowe, rozr nia podstawowe elementy, zespoy i cz ci pojazdw samochodowych, klasyfikowa rodzaje nadwozi pojazdw samochodowych, rozr nia i wyja nia budow i dziaanie osprz tu nadwozi pojazdw samochodowych, rozr nia i dobiera materiay metalowe i niemetalowe konstrukcyjne oraz materiay pomocnicze stosowane w pracach blacharskich, ocenia jako materiaw stosowanych w pracach blacharskich, charakteryzowa podstawowe technologie obrbki plastycznej na zimno, wyja nia istot i metody kucia, rozr nia rodzaje zabiegw cieplnych w obrbce blach oraz wyja ni ich wpyw na wa ciwo ci i struktur blach: stalowej, aluminiowej, miedzianej i mosi nej, wyja nia podstawowe procesy przetwrcze tworzyw sztucznych, rozpoznawa i dobiera narz dzia blacharskie do planowych operacji, klasyfikowa podstawowe maszyny i urz dzenia blacharskie oraz charakteryzowa ich budow i dziaanie, wykonywa operacje blacharskie narz dziami r cznymi i narz dziami z nap dem mechanicznym, prowadzi procesy przygotowania blach do obrbki, wykonywa operacje na obrabiarkach do blach, obsugiwa i konserwowa obrabiarki i urz dzenia stosowane w produkcji i naprawach nadwozi pojazdw samochodowych, 9

17) 18) 19) 20) 21) 22) 23) 24) 25) 26) 27) 28) 29) 30) 31) 32) 33) 34) 35) 36) 37) 38) 39) 40) 41)

rozr nia metody spajania przy czeniu blach, posugiwa si lutownicami, palnikami gazowymi i palnikami acetylenowymi, czy blachy cienkie za pomoc lutowania cyn , mosi dzem i miedzi , czy blachy za pomoc zgrzewania, czy r ne rodzaje blach, ze szczeglnym uwzgl dnieniem blach stalowych, aluminiowych i mosi nych, wykonywa obrbk ciepln blach i cz ci, wykonywa cz ci zespow blacharskich r cznie na typowych obrabiarkach i urz dzeniach specjalnych, wykonywa operacje ksztatowania, ci gnienia i wytaczania blach z okre leniem g boko ci ci gnienia, gi i wycina r cznie i mechanicznie elementy o zo onych ksztatach geometrycznych z arkuszy blach stalowych, metali kolorowych i tworzyw sztucznych, wykonywa prototypy wyrobw toczonych z blachy oraz blaszane elementy urz dze przemysowych, rozpoznawa rodzaje zu ycia i uszkodzenia nawozi samochodowych i osprz tu, planowa podstawowe procesy technologiczne naprawy nadwozi oraz osprz tu, przygotowa nadwozie pojazdu samochodowego do naprawy wymontowywanie osprz tu i wyposa enia, naprawia odksztacenia szkieletu nadwozia na zimno oraz z podgrzewaniem miejsc odksztaconych, naprawia typowe uszkodzenia korozyjne nadwozia, naprawi elementy nadwozi z tworzyw sztucznych, montowa elementy i podzespoy konstrukcyjne nadwozia po przeprowadzonych naprawach, nakada typowe powoki ochronne na wyroby z blachy, sprawdza jako wykonanych prac naprawczych, utrzymywa w czysto ci i sprawno ci narz dzia, przyrz dy i urz dzenia stosowane w naprawach nadwozi samochodowych, posugiwa si dokumentacj technologiczn i warsztatow , posugiwa si sprz tem komputerowym oraz wykorzystywa typowe oprogramowanie do wspomagania prac warsztatowych, organizowa oraz utrzymywa w czysto ci stanowisko pracy przy uwzgl dnieniu zasad racjonalnej organizacji pracy, ergonomii, przepisw bezpiecze stwa i ochrony przeciwpo arowej, wsppracowa z innymi uczestnikami procesu pracy w zakresie wypeniania zada zawodowych, doskonali wasn wiedz i umiej tno ci fachowe.

2. Tre ci ksztacenia (dziay programowe)

Tre ci ksztacenia uj te s w nast puj ych dziaach programowych: 1) 2) 3) 4) proces produkcyjny i proces technologiczny, oglna budowa pojazdw samochodowych, zadania i rodzaj nadwozi a w szczeglno ci: samochodw osobowych, ci wych, autobusw oraz pojazdw specjalnego przeznaczenia, budowa osprz tu nadwozi samochodowych, 10

aro-

5) 6) 7) 8) 9) 10) 11) 12) 13)

14) 15) 16) 17) 18) 19) 20) 21) 22) 23) 24) 25) 26) 27) 28) 29) 30) 31) 32) 33) 34) 35)

zu ycie i uszkodzenia nadwozi, materiay konstrukcyjne metalowe stosowane w budowie pojazdw samochodowych, materiay niemetalowe konstrukcyjne (w szczeglno ci: drzewo, tworzywa sztuczne, guma, szko), materiay niemetalowe pomocnicze (w szczeglno ci: farby, lakiery, kity, kleje, skry). obrbka plastyczna na zimno: procesy wykrawania, gi cia, ci gnienia obciskania, obci gania, rozp czania wywijania, wygniatania, prostowania, toczenia, wciskania, wybijania), proces i metody kucia swobodnego i matrycowego, obrbka cieplna blach, przetwrstwo tworzyw sztucznych, maszyny i urz dzenia stosowane w obrbce blach: maszyny do ci cia, kraw dziarki, zaginarki, walcarki, zwijarki, profilarki, gi tarki, obiarki, kleparki, klepaczko - sp czarki, wyoblarki, obci garki, przyginarki, prasy, maszyny do wygniatania gum , oprzyrz dowanie procesu formowania blach, trasowanie na paszczy nie i trasowanie przestrzenne blach, cinanie, wycinanie i przecinanie blach, technologia nitowania blach, technologia lutowania blach, technologia spawania blach, w tym blach cienkich, technologia zgrzewania blach, technologia klejenia blach oraz tworzyw sztucznych, podstawowe metody ksztatowania blach, metody formowania blach wielkowymiarowych, wyposa enie warsztatu blacharstwa samochodowego, proces technologiczny naprawy nadwozia pojazdu samochodowego, demonta i monta nadwozi pojazdw samochodowych, metody prostowania odksztaconego szkieletu nadwozia, metody naprawy niewielkich odksztace (wgniecenia, pofadowania) blach elementw nadwozia, naprawa ubytkw korozyjnych blach nadwozia, technologia naprawy elementw osprz tu nadwozia, a szczeglno ci: prowadnice i szkielety foteli, zamki, mechanizmy podnoszenia szyb, w drzwiach, mechanizmy nap du wycieraczek szyb, zawiasy, naprawa elementw nadwozi z tworzyw sztucznych, ocena jako ci wykonania naprawy nadwozi i osprz tu, podstawy eksploatacji maszyn i urz dze stosowanych w przetwrstwie blach oraz naprawach nadwozi samochodowych, dokumentacja technologiczna i warsztatowa, organizacja pracy na stanowiskach produkcyjnych naprawy nadwozi samochodowych,

11

BLOK: PRZEDSI BIORCZO PRACY

1. Cele ksztacenia

I BEZPIECZE STWO

Ucze (suchacz) w wyniku ksztacenia powinien umie : 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) 11) 12) 13) 14) posugiwa si podstawowymi poj ciami ekonomicznymi, interpretowa i obja nia typowe mechanizmy rynkowe, korzysta ze rde wiedzy ekonomicznej i prawnej, podejmowa dziaania zwi zane z ksztatowaniem wasnej kariery zawodowej oraz skutecznym poszukiwaniem pracy, dziaa zgodnie z przysuguj cymi prawami i obowi zkami pracownika z uwzgl dnieniem etyki zawodowej, zastosowa procedury zwi zane z podejmowaniem dziaalno ci gospodarczej (organizacja maego przedsi biorstwa produkcyjnego lub usugowego), skalkulowa koszty usug dla klienta, wykorzysta informacje zawarte w bazach danych do wspomagania przedsi wzi zawodowych, wyja nia skutki dziaania pr du elektrycznego na organizm ludzki, przestrzega przepisy bhp i ppo . przy obsudze instalacji elektrycznej oraz zasady udzielania pierwszej pomocy pora onym pr dem elektrycznym, wyja nia wpyw niewa ciwej eksploatacji obiektw technicznych na stan maj tku trwaego przedsi biorstwa, przestrzega zasad bezpiecze stwa obsugi i u ytkowania maszyn i urz dze , udziela pierwszej pomocy osobom poszkodowanym, przestrzega zasad ochrony rodowiska naturalnego.

2. Tre ci ksztacenia (dziay programowe)

Tre ci ksztacenia uj te s w nast puj ych dziaach programowych: wprowadzenie w zagadnienia rodowiska pracy i gospodarki, maj tek trway przedsi biorstwa, przedsi biorstwo i jego pracownicy, prawne podstawy zatrudnienia, zasady podejmowania dziaalno ci gospodarczej, podstawowe wiadomo ci o marketingu, etyka zawodowa pracownika, procedura zakadania maego przedsi biorstwa usugowego specjalizuj cego si blacharstwie samochodowym, 9) kosztorysowanie usug, 10) podstawowe zasady ochrony i bezpiecze stwa pracy oraz, ochrony rodowiska naturalnego, 11) sposoby udzielania pierwszej pomocy poszkodowanym. 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8)

12