You are on page 1of 339

Id do

Przykadowy rozdzia

Spis treci

Jak pokona uzalenienie od seksu? Trening


Autor: Tamara Penix Sbraga, Ph.D., William T. O'Donohue, Ph. D. Tumaczenie: Cezar Matkowski ISBN: 978-83-246-1623-7 Tytu oryginau: The Sex Addiction Workbook: Proven Strategies to Help You Regain Control of Your Life Format: 170x230, stron: 280 Wikszo z nas myli si co do tego, jakie miejsce zajmuje w naszym yciu seks. Bd polega na zaoeniu, e nie mona by dobrym partnerem, nauczycielem, lekarzem czy politykiem i jednoczenie mie problemy z seksualn samokontrol. Takie mylenie prowadzi do ukrywania wszelkich zaburze natury popdowej. Jeli dla Ciebie lub kogo z Twoich bliskich cige napicie zmysw i drczce fantazje stanowi gd nie do zaspokojenia, to wiesz, jak to jest, kiedy seks nie stanowi ju synonimu rozkoszy. Wci kusz nowe romanse, dziewczyny na telefon, przygodne znajomoci, imprezy oraz internetowe strony pornograficzne oferujce wszystko, co masz ochot zobaczy. Jeeli szukasz sposobw na skuteczniejsze panowanie nad zachowaniami seksualnymi, niniejsza ksika pozwoli Ci na wprowadzenie radykalnych zmian w Twoim yciu. Autorzy rzeczowo i yczliwie przedstawiaj naukowe techniki pomagajce w podejmowaniu bardziej przemylanych decyzji, zgodnych z Twoim wasnym systemem wartoci. Korzystajc z zawartych tu formularzy, bdziesz w stanie okreli poziom problemu z seksualn samokontrol. Postpujc zgodnie z zaproponowanymi programami dziaa, nauczysz si ksztatowa zadowalajce pod wzgldem seksualnym ycie, dajce jednoczenie poczucie bezpieczestwa, stabilizacj i spokj ducha.

Katalog ksiazek
Nowoci Bestesllery

Zamw drukowany katalog

Twj koszyk

Dodaj do koszyka

Cennik i informacje

Zamw cennik

Zamw informacje o nowociach

Wydawnictwo Helion SA 44-100 Gliwice tel. 032 230 98 63 e-mail: sensus@sensus.pl

Spis tre ci

Podzikowania Przedmowa Wprowadzenie Wstp

7 9 13 15

C Z I
NIC NIE WYCHODZI MI TAK, JAK TRZEBA

Rozdziaw 1. Rozdziaw 2. Rozdziaw 3. Rozdziaw 4. Rozdziaw 5.

W czym problem? Jakie jest rozwizanie? Planowanie wygranej Nie od razu Krakw zbudowano Po prostu dziaaj

29 37 53 69 85

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

C Z II
MJ UMYS NIE CHCE MNIE SUCHAm

Rozdziaw 6. Rozdziaw 7. Rozdziaw 8. Rozdziaw 9.

Uporzdkowanie my li Kula u nogi Macierz kontra problem natychmiastowej gratyfikacji W marzeniach

97 113 133 143

C Z III
JAK MOESZ SI} ZMIENIm,
SKORO JESTE W TAK KIEPSKIM STANIE?

Rozdziaw 10. Rozdziaw 11. Rozdziaw 12.

To tylko uczucia Jeste wystarczajco dobry, bystry i lubiany przez innych Kto sprawia bl?

153 163 173

C Z IV
OPANOWANIE SWOJEJ DZIEDZINY

Rozdziaw 13. Rozdziaw 14. Rozdziaw 15.

Ryzykowna sprawa Ludzie s tylko lud mi Wzi sprawy w swoje rce

191 203 217

C Z V
YCIE JEST PI}KNE

Rozdziaw 16. Rozdziaw 17. Rozdziaw 18.

Prawdziwy seks Podstawowy kurs intymno ci Sztuka rwnowagi Podsumowanie Bibliografia

231 245 261 273 275

1
W czym problem?

Mit seksualnej samokontroli


Z pewnych niewyja nionych powodw ludzie zawsze s zaskoczeni, kiedy ich znajomi albo inni znani ludzie przyznaj si do problemw natury seksualnej. Wszyscy okazuj zdziwienie i niedowierzanie, kiedy ich ulubiony kapan zostaje oskar ony o molestowanie na lekcjach religii, nauczycielka z podstawwki przyznaje si do tego, e jest w ci y z 12-letnim uczniem, prezenter z programu dla dzieci zostaje przyapany na masturbacji w kinie dla dorosych czy te kiedy prezydentowi USA grozi impeachment po tym, jak sta ystka ujawnia, e uprawiaa z nim seks oralny. Takie informacje trafiaj na pierwsze strony gazet. Ludzie mog bez koca rozmawia o skandalu i twierdzi, e zniszczy on ich wiar w tych ludzi i nigdy nie sdzili, i rzeczone osoby mogy si tak zachowa, albo dziwi si, jak znane i lubiane osoby mogy dopu ci si takich rzeczy. Prawdopodobnie dobrze wiesz, e wikszo ludzi myli si co do tego, jakie miejsce zajmuje w ich yciu seks. Ich bd polega na zao eniu, e nie mo na by dobrym kapanem, nauczycielem, prezenterem programu dla dzieci czy

30

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

prezydentem i jednocze nie mie problemy z seksualn samokontrol. Ludzie uwa aj, e czowiek dobrze sprawdzajcy si w takiej pracy musi jednocze nie by mistrzem samokontroli. I tu tkwi podstawowy bd, gdy istniej ludzie wietnie potraficy ukrywa swoje sekrety natury seksualnej. Jak zapewne wiesz, niektrzy potrafi wietnie radzi sobie w innych dziedzinach ycia i mie powa ne, a nawet niebezpieczne problemy natury seksualnej.

Podstawowe zao enia odno nie seksu mog by bdne


Opisany wy ej bd my lowy mo e si zdarzy tak e Tobie. Jest bardzo mo liwe, e jak wielu innych mo esz sobie powiedzie, e nie masz adnego problemu, poniewa masz dobr prac, a inni nie maj pojcia o Twoich sekretach. Albo mo esz te wmwi sobie, e jeste daleki od przesady i niedugo planujesz zerwa ze swoimi nawykami. Niestety, seks czsto przypomina mitycznego potwora, ktrego apetyt ro nie w miar jedzenia i ktremu nale y skada coraz wicej ofiar, aby utrzyma go na wodzy. Wiele osb ryzykuje swoim bezpieczestwem, prac, majtkiem, zwizkami i zdrowiem, aby tylko zaspokoi swoje seksualne dze. Na og ci ludzie nie s w stanie wytrzyma tak du ej presji, cho lubuj sobie zerwa ze szkodliwymi nawykami raz na zawsze. Przypomina to bieg po ruchomej bie ni, ktra stopniowo nabiera prdko ci. Rodzi si poczucie, e prdzej czy p niej przewrcisz si, ba nic si przed wszystkimi wok. Mamy jednak dobre wie ci. Nie musisz czeka na swj ostateczny upadek. Jeste w stanie zatrzyma bie ni i spokojnie z niej zej . Musisz jednak zdoby si szczero wobec siebie. Bolesn szczero .

Definicja uzale nienia od seksu


Kiedy ludzie mwi o uzale nieniu od seksu, czsto maj na my li zaburzenia seksualne opisane w DSM-IV (Diagnostycznym i statystycznym podrczniku zaburze psychicznych, wersja IV) czy ICD-10 (Inwentarz Zaburze Klinicznych, wersja

W czym problem?

31

10), najwa niejszych kompendiach wiedzy u ywanych, odpowiednio, w USA i Europie. Ksi ki te s gwnymi podrcznikami, z ktrych korzystaj psychologowie i psychiatrzy podczas diagnozy i terapii wszystkich problemw psychologicznych i behawioralnych. Do zaburze seksualnych wymienionych w DSM-IV oraz ICD-10 nale m.in.: ekshibicjonizm (obna anie si), fetyszyzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z cz ci ciaa osoby lub konkretnego przedmiotu), froteryzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z ocierania si o inne osoby), masochizm (ch odczuwania blu podczas aktu seksualnego), voyeuryzm (podgldanie niespodziewajcych si tego ludzi, ktrzy rozbieraj si lub uprawiaj seks) oraz inne, bardziej indywidualne zaburzenia, jak np. wykonywanie obscenicznych telefonw. Z drugiej strony, niektrzy ludzie traktuj problemy seksualne wycznie w kategoriach kryminalnych, my lc np. o gwatach. W niniejszej ksi ce znajdziesz odwoania do bardzo szerokiego spektrum zjawisk le cych u podo a problemw seksualnych. W rd nich znajd si te dziaania nielegalne, ktre, cho nie s zaburzeniami, rwnie mog by przyczyn wielu problemw. Zalicza si do nich m.in.: Q korzystanie z usug prostytutek, Q obsesyjne korzystanie z pornografii, Q seks przez telefon i internet, Q seryjne romanse. Q chodzenie do salonw masa u, Q czste odwiedzanie klubw ze striptizem, Q szukanie kontaktw seksualnych w a niach, Q obsesyjne uczszczanie do barw topless, Q ch wielokrotnego uprawiania seksu ka dego dnia. Chocia nie postrzegamy samych zachowa seksualnych jako oznak uzale nienia (w odr nieniu choby od u ywania heroiny, ktre samo w sobie jest tak oznak), ale zastosowali my powy sz terminologi, gdy nasi czytelnicy najprawdopodobniej s przyzwyczajeni do takiego sposobu mwienia o ka dej

32

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

utracie kontroli. Nie chcemy tu moralizowa i mwi, e wszystkie problematyczne zachowania s absolutnie szkodliwe. Wa ne jest przede wszystkim to, e zachowania takie mog by przyczyn wielu problemw dla niektrych ludzi oraz ich bliskich, niezale nie od tego, czy kopoty bd bezpo rednio zwizane z blem lub rozstrojem nerwowym, czy te bd przejawia si w nieco bardziej zakamuflowanej formie jako utrata pienidzy, produktywno ci, zdolno ci do koncentracji, czasu spdzanego z rodzin lub w pracy, rozpad wa nych zwizkw osobistych albo utrata mo liwo ci zaanga owania si w inne dziaania podnoszce jako ycia.

Przykad: Michael Ryan


Michael Ryan, wykadowca z uniwersytetu Princeton i uhonorowany poeta z Bostonu, dobrze wie, co znaczy straci wszystko na skutek nadmiernie rozbuchanego ycia seksualnego. Przez ponad 20 lat seks nie tyle stanowi cz ycia Michaela Ryana, co raczej by caym jego yciem. Piszc swoj histori, Ryan zauwa a, e zawsze szuka okazji do seksu, zwaszcza wtedy, gdy otrzyma posad wykadowcy na Uniwersytecie Princeton. Pisze on: Byem wierny seksowi i wszystkie zwizki osobiste byy dla mnie du o mniej wa ne. Mniej liczyo si dla mnie ma estwo, przyja , a ju na pewno etyka (Ryan 1995, s. 4). Uwodzi on studentki, nie my lc o tym, co naprawd robi. Opamita si dopiero w chwili, gdy zaplanowa seks z 15-letni crk przyjaciela. Zanim Ryan uda si na terapi, zd y zaprzepa ci karier, zwizki osobiste, reputacj, dochody, zdrowie i szacunek wobec samego siebie. Nie chodzio przy tym o romans, ktry jako wykadowca mia z modsz kobiet, szczeglnie, e bya ona kobiet doros. Takie zwizki mog by oboplnie satysfakcjonujce. Problem polega na tym, e Ryan nie mia adnej kontroli nad swoimi zachowaniami, do ktrych zaliczao si: Q Dugotrwae planowanie. Q Zu ywanie czasu, energii i uwagi, ktre mogy by po wicone na bardziej produktywne rzeczy. Q Potrzeba poszukiwania nowych kontaktw, partnerw i do wiadcze seksualnych.

W czym problem?

33

Q Traktowanie innych ludzi przedmiotowo i odrzucanie ich, gdy zaspokoili oni jego pragnienia. Q Konieczno poszukiwania coraz wikszych przyjemno ci zwizanych z seksem. Pierwsz oznak kopotw jest chwila, gdy seks zaczyna dominowa nad innymi zainteresowaniami. ycie pozbawione rwnowagi wymaga zastanowienia si. Takie rozchwianie zwykle prowadzi do strat zarwno dla osoby traccej kontrol, jak i dla ludzi wok niej. Czy seks zachwia Twoim yciem? Sprawd , co wiesz o sobie, korzystajc z poni szego testu.

mwiczenie: Czy wci masz nad sob kontrol?


Znajd ciche, spokojne miejsce i odpowiedz na poni sze pytania tak uczciwie, jak tylko potrafisz. Zaznacz ka de pytanie, ktre trafnie Ci opisuje. Odpowiadaj szczerze. Kiedy skoczysz, podlicz wszystkie zaznaczone pytania, a uzyskasz do jasny obraz tego, na czym polega Twj problem natury seksualnej, i jak wpisuje si w szersze spektrum problemw z seksualn samokontrol. By mo e udzielanie odpowiedzi na niektre pytania bdzie do niewygodne, ale nie przejmuj si, gdy jest to cakowicie normalne. To troch tak jak podczas pierwszego treningu sportowego. Na pocztku zawsze jest ci ko, ale mo na si przyzwyczai. Jak mwi przysowie, bez pracy nie ma koaczy.
1. Czy planowanie nowych kontaktw seksualnych jest pierwsz rzecz,

ktr robisz po obudzeniu si i ostatni przed za niciem?


2. Czy korzystasz z internetu, aby ustawicznie stymulowa si

seksualnie w pracy lub w domu?


3. Czy posiadasz tajn kolekcj pornografii (zdj, pism, filmw

lub plikw komputerowych)?


4. Czy odpowiadasz na seksualne zachty innych, nawet je eli jeste

w powa nym zwizku z inn osob?


5. Czy wydajesz pienidze na seks lub rzeczy z nim zwizane, chocia

pienidze potrzebne Ci s na inne wydatki?

34

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

6. Czy spdzasz czas na poszukiwaniu partnerw seksualnych? 7. Czy traktujesz seks jako sposb na popraw swojego

samopoczucia?
8. Czy lubisz dominowa nad partnerem podczas seksu? 9. Czy nie jeste w stanie przypomnie sobie wszystkich swoich

partnerw seksualnych?
10. Czy swj wolny czas po wicasz na fantazje seksualne, planowanie,

masturbacj czy inne zachowania seksualne?


11. Czy odwiedzasz miejsca, w ktrych obawiasz si, e kto znajomy

Ci mo e zauwa y (np. domy publiczne, kluby ze striptizem, przedstawienia erotyczne)?


12. Czy okamujesz swoich bliskich, mwic o swoich nawykach

seksualnych?
13. Czy trzymasz si z dala od innych, aby nie odkryli Twoich

sekretw?
14. Czy szukasz osb sabych, naiwnych lub w inny sposb podatnych,

aby z nimi nawizywa kontakty seksualne?


15. Czy Twoje do wiadczenia seksualne czsto okazyway

si rozczarowaniem?
16. Czy kiedy omal nie zostae przyapany (lub omal nie zostaa

przyapana), co zaowocowao przyrzeczeniem, e ju nigdy tego nie powtrzysz, ktre jednak zostao szybko zamane?
17. Czy czujesz, e Twj popd seksualny ma nad Tob kontrol? 18. Czy istniej my li o charakterze seksualnym, ktrych nie mo esz

si pozby, niezale nie od tego, jak mocno prbujesz?


19. Czy czujesz, e jeste osob wyizolowan i samotn? 20. Czy zdarzyo Ci si straci prac, zwizek czy dom na skutek swoich

dziaa seksualnych?

W czym problem?

35

Punktacja: Dodaj wszystkie zaznaczone zdania i porwnaj wynik z nastpujc skal: Brak: Gratulacje! Wyglda na to, e radzisz sobie lepiej, ni my lisz. Je eli odpowiedzi s naprawd szczere, mo esz przejrze pobie nie t ksi k w poszukiwaniu ciekawostek, ktre pomog Ci si uchroni przed ewentualnymi problemami w przyszo ci. 1 2: Istniej powody do obaw, e zaczynasz mie kopot z kontrolowaniem swojej seksualno ci. Na razie nie jest to powa ny problem, ale im szybciej zaczniesz go rozwizywa, tym mniejsza bdzie szansa, e przejmie on kontrol nad twoim yciem. 3 5: Masz istotny problem zwizany z kontrolowaniem swojego ycia seksualnego, ktry przejawia si w kilku sferach Twojego ycia. Z zewntrz wszystko wyglda dobrze, ale prdzej czy p niej popadniesz w powa ne problemy. Zacznij natychmiast stosowa opisane w tej ksi ce metody, aby zmieni swj los. 6 10: Cierpisz na powa ny problem z seksualn samokontrol, ktry mocno ogranicza Twoje ycie. Nie mo esz prze y jednego dnia bez fantazjowania, planowania czy podejmowania ryzykownych zachowa seksualnych. Jeste pod siln presj i czujesz, e Twoje seksualne potrzeby kontroluj wszystkie Twoje dziaania. Musisz zacz stosowa opisane tutaj strategie ju dzi . 11 15: Jak zapewne wiesz, Twoja seksualno wymkna Ci si spod kontroli. Pochaniaj Ci wasne fantazje i dziaania seksualne. Prawdopodobnie stracie ju wiele i ka dego dnia ryzykujesz coraz wicej. Musisz zacz po wica du o czasu i uwagi na zmian swojego zachowania. Zacznij od metod sugerowanych w niniejszej ksi ce, sumiennie je stosujc i sprawdzajc wyniki. Je eli nie bd one zadowalajce, a inni bd nadal czu si pokrzywdzeni przez Twoje zachowanie, poszukaj pomocy. Znajd terapeut specjalizujcego si w problemach seksualnych i zacznij z nim wsppracowa, aby pozby si problemw.

36

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

16+: Twj problem z samokontrol seksualn osign niebezpieczny poziom. Zacznij ju dzi stosowa opisane tutaj metody pod okiem terapeuty specjalizujcego si w leczeniu problemw seksualnych. Prawdopodobnie masz na swoim koncie powa ne kopoty zwizane z zachowaniem seksualnym. Nie puszczaj tego ostrze enia mimo uszu. Je eli zaczniesz terapi ju dzi , masz szans unikn jeszcze powa niejszych nastpstw. Nie odkadaj tego na p niej. Powy szy test mia Ci pomc w pobie nym okre leniu skali problemu. Ka dy musi od czego zacz. By mo e Twoje problemy zaczy si wiele lat temu, a mo e pojawiy si zaledwie przed kilkoma miesicami. Niezale nie od tego, musisz co z nimi zrobi. Je eli Twj wynik jest do wysoki, bdzie konieczny nakad wielu si i rodkw, ale spjrzmy prawdzie w oczy: skoro popadnicie w powa ne tarapaty zajo wiele czasu, musisz po wici co najmniej tyle samo, aby si z nich wydosta. Ka dy mo e osign cel, niezale nie od tego, czy musi przej 10 kilometrw czy 10 tysicy mil. Najwa niejszy jest pierwszy krok we wa ciw stron. Ka dego dnia miliony ludzi borykaj si z tymi samymi problemami, a ka dy sdzi, e jest jedyn osob na wiecie, ktrej co takiego si przydarza. Widzc tych ludzi, z pewno ci udaoby Ci si dojrze w ich twarzach znajomy bl i strach wyniky z problemw seksualnych. Samo wzicie tej ksi ki do rki i przebrnicie przez pierwszy rozdzia byo wielkim krokiem naprzd. Je eli udao Ci si go dokona, mo esz zacz wprowadza wielkie zmiany w swoim yciu. Inni, ktrzy podjli ten trud, rozwizali swoje problemy. A skoro udao si to innym, to musi rwnie uda si Tobie.

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

C Z II
MJ UMYS NIE CHCE MNIE SUCHAm

Rozdziaw 6. Rozdziaw 7. Rozdziaw 8. Rozdziaw 9.

Uporzdkowanie my li Kula u nogi Macierz kontra problem natychmiastowej gratyfikacji W marzeniach

97 113 133 143

C Z III
JAK MOESZ SI} ZMIENIm,
SKORO JESTE W TAK KIEPSKIM STANIE?

Rozdziaw 10. Rozdziaw 11. Rozdziaw 12.

To tylko uczucia Jeste wystarczajco dobry, bystry i lubiany przez innych Kto sprawia bl?

153 163 173

C Z IV
OPANOWANIE SWOJEJ DZIEDZINY

Rozdziaw 13. Rozdziaw 14. Rozdziaw 15.

Ryzykowna sprawa Ludzie s tylko lud mi Wzi sprawy w swoje rce

191 203 217

C Z V
YCIE JEST PI}KNE

Rozdziaw 16. Rozdziaw 17. Rozdziaw 18.

Prawdziwy seks Podstawowy kurs intymno ci Sztuka rwnowagi Podsumowanie Bibliografia

231 245 261 273 275

1
W czym problem?

Mit seksualnej samokontroli


Z pewnych niewyja nionych powodw ludzie zawsze s zaskoczeni, kiedy ich znajomi albo inni znani ludzie przyznaj si do problemw natury seksualnej. Wszyscy okazuj zdziwienie i niedowierzanie, kiedy ich ulubiony kapan zostaje oskar ony o molestowanie na lekcjach religii, nauczycielka z podstawwki przyznaje si do tego, e jest w ci y z 12-letnim uczniem, prezenter z programu dla dzieci zostaje przyapany na masturbacji w kinie dla dorosych czy te kiedy prezydentowi USA grozi impeachment po tym, jak sta ystka ujawnia, e uprawiaa z nim seks oralny. Takie informacje trafiaj na pierwsze strony gazet. Ludzie mog bez koca rozmawia o skandalu i twierdzi, e zniszczy on ich wiar w tych ludzi i nigdy nie sdzili, i rzeczone osoby mogy si tak zachowa, albo dziwi si, jak znane i lubiane osoby mogy dopu ci si takich rzeczy. Prawdopodobnie dobrze wiesz, e wikszo ludzi myli si co do tego, jakie miejsce zajmuje w ich yciu seks. Ich bd polega na zao eniu, e nie mo na by dobrym kapanem, nauczycielem, prezenterem programu dla dzieci czy

30

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

prezydentem i jednocze nie mie problemy z seksualn samokontrol. Ludzie uwa aj, e czowiek dobrze sprawdzajcy si w takiej pracy musi jednocze nie by mistrzem samokontroli. I tu tkwi podstawowy bd, gdy istniej ludzie wietnie potraficy ukrywa swoje sekrety natury seksualnej. Jak zapewne wiesz, niektrzy potrafi wietnie radzi sobie w innych dziedzinach ycia i mie powa ne, a nawet niebezpieczne problemy natury seksualnej.

Podstawowe zao enia odno nie seksu mog by bdne


Opisany wy ej bd my lowy mo e si zdarzy tak e Tobie. Jest bardzo mo liwe, e jak wielu innych mo esz sobie powiedzie, e nie masz adnego problemu, poniewa masz dobr prac, a inni nie maj pojcia o Twoich sekretach. Albo mo esz te wmwi sobie, e jeste daleki od przesady i niedugo planujesz zerwa ze swoimi nawykami. Niestety, seks czsto przypomina mitycznego potwora, ktrego apetyt ro nie w miar jedzenia i ktremu nale y skada coraz wicej ofiar, aby utrzyma go na wodzy. Wiele osb ryzykuje swoim bezpieczestwem, prac, majtkiem, zwizkami i zdrowiem, aby tylko zaspokoi swoje seksualne dze. Na og ci ludzie nie s w stanie wytrzyma tak du ej presji, cho lubuj sobie zerwa ze szkodliwymi nawykami raz na zawsze. Przypomina to bieg po ruchomej bie ni, ktra stopniowo nabiera prdko ci. Rodzi si poczucie, e prdzej czy p niej przewrcisz si, ba nic si przed wszystkimi wok. Mamy jednak dobre wie ci. Nie musisz czeka na swj ostateczny upadek. Jeste w stanie zatrzyma bie ni i spokojnie z niej zej . Musisz jednak zdoby si szczero wobec siebie. Bolesn szczero .

Definicja uzale nienia od seksu


Kiedy ludzie mwi o uzale nieniu od seksu, czsto maj na my li zaburzenia seksualne opisane w DSM-IV (Diagnostycznym i statystycznym podrczniku zaburze psychicznych, wersja IV) czy ICD-10 (Inwentarz Zaburze Klinicznych, wersja

W czym problem?

31

10), najwa niejszych kompendiach wiedzy u ywanych, odpowiednio, w USA i Europie. Ksi ki te s gwnymi podrcznikami, z ktrych korzystaj psychologowie i psychiatrzy podczas diagnozy i terapii wszystkich problemw psychologicznych i behawioralnych. Do zaburze seksualnych wymienionych w DSM-IV oraz ICD-10 nale m.in.: ekshibicjonizm (obna anie si), fetyszyzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z cz ci ciaa osoby lub konkretnego przedmiotu), froteryzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z ocierania si o inne osoby), masochizm (ch odczuwania blu podczas aktu seksualnego), voyeuryzm (podgldanie niespodziewajcych si tego ludzi, ktrzy rozbieraj si lub uprawiaj seks) oraz inne, bardziej indywidualne zaburzenia, jak np. wykonywanie obscenicznych telefonw. Z drugiej strony, niektrzy ludzie traktuj problemy seksualne wycznie w kategoriach kryminalnych, my lc np. o gwatach. W niniejszej ksi ce znajdziesz odwoania do bardzo szerokiego spektrum zjawisk le cych u podo a problemw seksualnych. W rd nich znajd si te dziaania nielegalne, ktre, cho nie s zaburzeniami, rwnie mog by przyczyn wielu problemw. Zalicza si do nich m.in.: Q korzystanie z usug prostytutek, Q obsesyjne korzystanie z pornografii, Q seks przez telefon i internet, Q seryjne romanse. Q chodzenie do salonw masa u, Q czste odwiedzanie klubw ze striptizem, Q szukanie kontaktw seksualnych w a niach, Q obsesyjne uczszczanie do barw topless, Q ch wielokrotnego uprawiania seksu ka dego dnia. Chocia nie postrzegamy samych zachowa seksualnych jako oznak uzale nienia (w odr nieniu choby od u ywania heroiny, ktre samo w sobie jest tak oznak), ale zastosowali my powy sz terminologi, gdy nasi czytelnicy najprawdopodobniej s przyzwyczajeni do takiego sposobu mwienia o ka dej

32

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

utracie kontroli. Nie chcemy tu moralizowa i mwi, e wszystkie problematyczne zachowania s absolutnie szkodliwe. Wa ne jest przede wszystkim to, e zachowania takie mog by przyczyn wielu problemw dla niektrych ludzi oraz ich bliskich, niezale nie od tego, czy kopoty bd bezpo rednio zwizane z blem lub rozstrojem nerwowym, czy te bd przejawia si w nieco bardziej zakamuflowanej formie jako utrata pienidzy, produktywno ci, zdolno ci do koncentracji, czasu spdzanego z rodzin lub w pracy, rozpad wa nych zwizkw osobistych albo utrata mo liwo ci zaanga owania si w inne dziaania podnoszce jako ycia.

Przykad: Michael Ryan


Michael Ryan, wykadowca z uniwersytetu Princeton i uhonorowany poeta z Bostonu, dobrze wie, co znaczy straci wszystko na skutek nadmiernie rozbuchanego ycia seksualnego. Przez ponad 20 lat seks nie tyle stanowi cz ycia Michaela Ryana, co raczej by caym jego yciem. Piszc swoj histori, Ryan zauwa a, e zawsze szuka okazji do seksu, zwaszcza wtedy, gdy otrzyma posad wykadowcy na Uniwersytecie Princeton. Pisze on: Byem wierny seksowi i wszystkie zwizki osobiste byy dla mnie du o mniej wa ne. Mniej liczyo si dla mnie ma estwo, przyja , a ju na pewno etyka (Ryan 1995, s. 4). Uwodzi on studentki, nie my lc o tym, co naprawd robi. Opamita si dopiero w chwili, gdy zaplanowa seks z 15-letni crk przyjaciela. Zanim Ryan uda si na terapi, zd y zaprzepa ci karier, zwizki osobiste, reputacj, dochody, zdrowie i szacunek wobec samego siebie. Nie chodzio przy tym o romans, ktry jako wykadowca mia z modsz kobiet, szczeglnie, e bya ona kobiet doros. Takie zwizki mog by oboplnie satysfakcjonujce. Problem polega na tym, e Ryan nie mia adnej kontroli nad swoimi zachowaniami, do ktrych zaliczao si: Q Dugotrwae planowanie. Q Zu ywanie czasu, energii i uwagi, ktre mogy by po wicone na bardziej produktywne rzeczy. Q Potrzeba poszukiwania nowych kontaktw, partnerw i do wiadcze seksualnych.

W czym problem?

33

Q Traktowanie innych ludzi przedmiotowo i odrzucanie ich, gdy zaspokoili oni jego pragnienia. Q Konieczno poszukiwania coraz wikszych przyjemno ci zwizanych z seksem. Pierwsz oznak kopotw jest chwila, gdy seks zaczyna dominowa nad innymi zainteresowaniami. ycie pozbawione rwnowagi wymaga zastanowienia si. Takie rozchwianie zwykle prowadzi do strat zarwno dla osoby traccej kontrol, jak i dla ludzi wok niej. Czy seks zachwia Twoim yciem? Sprawd , co wiesz o sobie, korzystajc z poni szego testu.

mwiczenie: Czy wci masz nad sob kontrol?


Znajd ciche, spokojne miejsce i odpowiedz na poni sze pytania tak uczciwie, jak tylko potrafisz. Zaznacz ka de pytanie, ktre trafnie Ci opisuje. Odpowiadaj szczerze. Kiedy skoczysz, podlicz wszystkie zaznaczone pytania, a uzyskasz do jasny obraz tego, na czym polega Twj problem natury seksualnej, i jak wpisuje si w szersze spektrum problemw z seksualn samokontrol. By mo e udzielanie odpowiedzi na niektre pytania bdzie do niewygodne, ale nie przejmuj si, gdy jest to cakowicie normalne. To troch tak jak podczas pierwszego treningu sportowego. Na pocztku zawsze jest ci ko, ale mo na si przyzwyczai. Jak mwi przysowie, bez pracy nie ma koaczy.
1. Czy planowanie nowych kontaktw seksualnych jest pierwsz rzecz,

ktr robisz po obudzeniu si i ostatni przed za niciem?


2. Czy korzystasz z internetu, aby ustawicznie stymulowa si

seksualnie w pracy lub w domu?


3. Czy posiadasz tajn kolekcj pornografii (zdj, pism, filmw

lub plikw komputerowych)?


4. Czy odpowiadasz na seksualne zachty innych, nawet je eli jeste

w powa nym zwizku z inn osob?


5. Czy wydajesz pienidze na seks lub rzeczy z nim zwizane, chocia

pienidze potrzebne Ci s na inne wydatki?

34

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

6. Czy spdzasz czas na poszukiwaniu partnerw seksualnych? 7. Czy traktujesz seks jako sposb na popraw swojego

samopoczucia?
8. Czy lubisz dominowa nad partnerem podczas seksu? 9. Czy nie jeste w stanie przypomnie sobie wszystkich swoich

partnerw seksualnych?
10. Czy swj wolny czas po wicasz na fantazje seksualne, planowanie,

masturbacj czy inne zachowania seksualne?


11. Czy odwiedzasz miejsca, w ktrych obawiasz si, e kto znajomy

Ci mo e zauwa y (np. domy publiczne, kluby ze striptizem, przedstawienia erotyczne)?


12. Czy okamujesz swoich bliskich, mwic o swoich nawykach

seksualnych?
13. Czy trzymasz si z dala od innych, aby nie odkryli Twoich

sekretw?
14. Czy szukasz osb sabych, naiwnych lub w inny sposb podatnych,

aby z nimi nawizywa kontakty seksualne?


15. Czy Twoje do wiadczenia seksualne czsto okazyway

si rozczarowaniem?
16. Czy kiedy omal nie zostae przyapany (lub omal nie zostaa

przyapana), co zaowocowao przyrzeczeniem, e ju nigdy tego nie powtrzysz, ktre jednak zostao szybko zamane?
17. Czy czujesz, e Twj popd seksualny ma nad Tob kontrol? 18. Czy istniej my li o charakterze seksualnym, ktrych nie mo esz

si pozby, niezale nie od tego, jak mocno prbujesz?


19. Czy czujesz, e jeste osob wyizolowan i samotn? 20. Czy zdarzyo Ci si straci prac, zwizek czy dom na skutek swoich

dziaa seksualnych?

W czym problem?

35

Punktacja: Dodaj wszystkie zaznaczone zdania i porwnaj wynik z nastpujc skal: Brak: Gratulacje! Wyglda na to, e radzisz sobie lepiej, ni my lisz. Je eli odpowiedzi s naprawd szczere, mo esz przejrze pobie nie t ksi k w poszukiwaniu ciekawostek, ktre pomog Ci si uchroni przed ewentualnymi problemami w przyszo ci. 1 2: Istniej powody do obaw, e zaczynasz mie kopot z kontrolowaniem swojej seksualno ci. Na razie nie jest to powa ny problem, ale im szybciej zaczniesz go rozwizywa, tym mniejsza bdzie szansa, e przejmie on kontrol nad twoim yciem. 3 5: Masz istotny problem zwizany z kontrolowaniem swojego ycia seksualnego, ktry przejawia si w kilku sferach Twojego ycia. Z zewntrz wszystko wyglda dobrze, ale prdzej czy p niej popadniesz w powa ne problemy. Zacznij natychmiast stosowa opisane w tej ksi ce metody, aby zmieni swj los. 6 10: Cierpisz na powa ny problem z seksualn samokontrol, ktry mocno ogranicza Twoje ycie. Nie mo esz prze y jednego dnia bez fantazjowania, planowania czy podejmowania ryzykownych zachowa seksualnych. Jeste pod siln presj i czujesz, e Twoje seksualne potrzeby kontroluj wszystkie Twoje dziaania. Musisz zacz stosowa opisane tutaj strategie ju dzi . 11 15: Jak zapewne wiesz, Twoja seksualno wymkna Ci si spod kontroli. Pochaniaj Ci wasne fantazje i dziaania seksualne. Prawdopodobnie stracie ju wiele i ka dego dnia ryzykujesz coraz wicej. Musisz zacz po wica du o czasu i uwagi na zmian swojego zachowania. Zacznij od metod sugerowanych w niniejszej ksi ce, sumiennie je stosujc i sprawdzajc wyniki. Je eli nie bd one zadowalajce, a inni bd nadal czu si pokrzywdzeni przez Twoje zachowanie, poszukaj pomocy. Znajd terapeut specjalizujcego si w problemach seksualnych i zacznij z nim wsppracowa, aby pozby si problemw.

36

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

16+: Twj problem z samokontrol seksualn osign niebezpieczny poziom. Zacznij ju dzi stosowa opisane tutaj metody pod okiem terapeuty specjalizujcego si w leczeniu problemw seksualnych. Prawdopodobnie masz na swoim koncie powa ne kopoty zwizane z zachowaniem seksualnym. Nie puszczaj tego ostrze enia mimo uszu. Je eli zaczniesz terapi ju dzi , masz szans unikn jeszcze powa niejszych nastpstw. Nie odkadaj tego na p niej. Powy szy test mia Ci pomc w pobie nym okre leniu skali problemu. Ka dy musi od czego zacz. By mo e Twoje problemy zaczy si wiele lat temu, a mo e pojawiy si zaledwie przed kilkoma miesicami. Niezale nie od tego, musisz co z nimi zrobi. Je eli Twj wynik jest do wysoki, bdzie konieczny nakad wielu si i rodkw, ale spjrzmy prawdzie w oczy: skoro popadnicie w powa ne tarapaty zajo wiele czasu, musisz po wici co najmniej tyle samo, aby si z nich wydosta. Ka dy mo e osign cel, niezale nie od tego, czy musi przej 10 kilometrw czy 10 tysicy mil. Najwa niejszy jest pierwszy krok we wa ciw stron. Ka dego dnia miliony ludzi borykaj si z tymi samymi problemami, a ka dy sdzi, e jest jedyn osob na wiecie, ktrej co takiego si przydarza. Widzc tych ludzi, z pewno ci udaoby Ci si dojrze w ich twarzach znajomy bl i strach wyniky z problemw seksualnych. Samo wzicie tej ksi ki do rki i przebrnicie przez pierwszy rozdzia byo wielkim krokiem naprzd. Je eli udao Ci si go dokona, mo esz zacz wprowadza wielkie zmiany w swoim yciu. Inni, ktrzy podjli ten trud, rozwizali swoje problemy. A skoro udao si to innym, to musi rwnie uda si Tobie.

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

C Z II
MJ UMYS NIE CHCE MNIE SUCHAm

Rozdziaw 6. Rozdziaw 7. Rozdziaw 8. Rozdziaw 9.

Uporzdkowanie my li Kula u nogi Macierz kontra problem natychmiastowej gratyfikacji W marzeniach

97 113 133 143

C Z III
JAK MOESZ SI} ZMIENIm,
SKORO JESTE W TAK KIEPSKIM STANIE?

Rozdziaw 10. Rozdziaw 11. Rozdziaw 12.

To tylko uczucia Jeste wystarczajco dobry, bystry i lubiany przez innych Kto sprawia bl?

153 163 173

C Z IV
OPANOWANIE SWOJEJ DZIEDZINY

Rozdziaw 13. Rozdziaw 14. Rozdziaw 15.

Ryzykowna sprawa Ludzie s tylko lud mi Wzi sprawy w swoje rce

191 203 217

C Z V
YCIE JEST PI}KNE

Rozdziaw 16. Rozdziaw 17. Rozdziaw 18.

Prawdziwy seks Podstawowy kurs intymno ci Sztuka rwnowagi Podsumowanie Bibliografia

231 245 261 273 275

1
W czym problem?

Mit seksualnej samokontroli


Z pewnych niewyja nionych powodw ludzie zawsze s zaskoczeni, kiedy ich znajomi albo inni znani ludzie przyznaj si do problemw natury seksualnej. Wszyscy okazuj zdziwienie i niedowierzanie, kiedy ich ulubiony kapan zostaje oskar ony o molestowanie na lekcjach religii, nauczycielka z podstawwki przyznaje si do tego, e jest w ci y z 12-letnim uczniem, prezenter z programu dla dzieci zostaje przyapany na masturbacji w kinie dla dorosych czy te kiedy prezydentowi USA grozi impeachment po tym, jak sta ystka ujawnia, e uprawiaa z nim seks oralny. Takie informacje trafiaj na pierwsze strony gazet. Ludzie mog bez koca rozmawia o skandalu i twierdzi, e zniszczy on ich wiar w tych ludzi i nigdy nie sdzili, i rzeczone osoby mogy si tak zachowa, albo dziwi si, jak znane i lubiane osoby mogy dopu ci si takich rzeczy. Prawdopodobnie dobrze wiesz, e wikszo ludzi myli si co do tego, jakie miejsce zajmuje w ich yciu seks. Ich bd polega na zao eniu, e nie mo na by dobrym kapanem, nauczycielem, prezenterem programu dla dzieci czy

30

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

prezydentem i jednocze nie mie problemy z seksualn samokontrol. Ludzie uwa aj, e czowiek dobrze sprawdzajcy si w takiej pracy musi jednocze nie by mistrzem samokontroli. I tu tkwi podstawowy bd, gdy istniej ludzie wietnie potraficy ukrywa swoje sekrety natury seksualnej. Jak zapewne wiesz, niektrzy potrafi wietnie radzi sobie w innych dziedzinach ycia i mie powa ne, a nawet niebezpieczne problemy natury seksualnej.

Podstawowe zao enia odno nie seksu mog by bdne


Opisany wy ej bd my lowy mo e si zdarzy tak e Tobie. Jest bardzo mo liwe, e jak wielu innych mo esz sobie powiedzie, e nie masz adnego problemu, poniewa masz dobr prac, a inni nie maj pojcia o Twoich sekretach. Albo mo esz te wmwi sobie, e jeste daleki od przesady i niedugo planujesz zerwa ze swoimi nawykami. Niestety, seks czsto przypomina mitycznego potwora, ktrego apetyt ro nie w miar jedzenia i ktremu nale y skada coraz wicej ofiar, aby utrzyma go na wodzy. Wiele osb ryzykuje swoim bezpieczestwem, prac, majtkiem, zwizkami i zdrowiem, aby tylko zaspokoi swoje seksualne dze. Na og ci ludzie nie s w stanie wytrzyma tak du ej presji, cho lubuj sobie zerwa ze szkodliwymi nawykami raz na zawsze. Przypomina to bieg po ruchomej bie ni, ktra stopniowo nabiera prdko ci. Rodzi si poczucie, e prdzej czy p niej przewrcisz si, ba nic si przed wszystkimi wok. Mamy jednak dobre wie ci. Nie musisz czeka na swj ostateczny upadek. Jeste w stanie zatrzyma bie ni i spokojnie z niej zej . Musisz jednak zdoby si szczero wobec siebie. Bolesn szczero .

Definicja uzale nienia od seksu


Kiedy ludzie mwi o uzale nieniu od seksu, czsto maj na my li zaburzenia seksualne opisane w DSM-IV (Diagnostycznym i statystycznym podrczniku zaburze psychicznych, wersja IV) czy ICD-10 (Inwentarz Zaburze Klinicznych, wersja

W czym problem?

31

10), najwa niejszych kompendiach wiedzy u ywanych, odpowiednio, w USA i Europie. Ksi ki te s gwnymi podrcznikami, z ktrych korzystaj psychologowie i psychiatrzy podczas diagnozy i terapii wszystkich problemw psychologicznych i behawioralnych. Do zaburze seksualnych wymienionych w DSM-IV oraz ICD-10 nale m.in.: ekshibicjonizm (obna anie si), fetyszyzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z cz ci ciaa osoby lub konkretnego przedmiotu), froteryzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z ocierania si o inne osoby), masochizm (ch odczuwania blu podczas aktu seksualnego), voyeuryzm (podgldanie niespodziewajcych si tego ludzi, ktrzy rozbieraj si lub uprawiaj seks) oraz inne, bardziej indywidualne zaburzenia, jak np. wykonywanie obscenicznych telefonw. Z drugiej strony, niektrzy ludzie traktuj problemy seksualne wycznie w kategoriach kryminalnych, my lc np. o gwatach. W niniejszej ksi ce znajdziesz odwoania do bardzo szerokiego spektrum zjawisk le cych u podo a problemw seksualnych. W rd nich znajd si te dziaania nielegalne, ktre, cho nie s zaburzeniami, rwnie mog by przyczyn wielu problemw. Zalicza si do nich m.in.: Q korzystanie z usug prostytutek, Q obsesyjne korzystanie z pornografii, Q seks przez telefon i internet, Q seryjne romanse. Q chodzenie do salonw masa u, Q czste odwiedzanie klubw ze striptizem, Q szukanie kontaktw seksualnych w a niach, Q obsesyjne uczszczanie do barw topless, Q ch wielokrotnego uprawiania seksu ka dego dnia. Chocia nie postrzegamy samych zachowa seksualnych jako oznak uzale nienia (w odr nieniu choby od u ywania heroiny, ktre samo w sobie jest tak oznak), ale zastosowali my powy sz terminologi, gdy nasi czytelnicy najprawdopodobniej s przyzwyczajeni do takiego sposobu mwienia o ka dej

32

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

utracie kontroli. Nie chcemy tu moralizowa i mwi, e wszystkie problematyczne zachowania s absolutnie szkodliwe. Wa ne jest przede wszystkim to, e zachowania takie mog by przyczyn wielu problemw dla niektrych ludzi oraz ich bliskich, niezale nie od tego, czy kopoty bd bezpo rednio zwizane z blem lub rozstrojem nerwowym, czy te bd przejawia si w nieco bardziej zakamuflowanej formie jako utrata pienidzy, produktywno ci, zdolno ci do koncentracji, czasu spdzanego z rodzin lub w pracy, rozpad wa nych zwizkw osobistych albo utrata mo liwo ci zaanga owania si w inne dziaania podnoszce jako ycia.

Przykad: Michael Ryan


Michael Ryan, wykadowca z uniwersytetu Princeton i uhonorowany poeta z Bostonu, dobrze wie, co znaczy straci wszystko na skutek nadmiernie rozbuchanego ycia seksualnego. Przez ponad 20 lat seks nie tyle stanowi cz ycia Michaela Ryana, co raczej by caym jego yciem. Piszc swoj histori, Ryan zauwa a, e zawsze szuka okazji do seksu, zwaszcza wtedy, gdy otrzyma posad wykadowcy na Uniwersytecie Princeton. Pisze on: Byem wierny seksowi i wszystkie zwizki osobiste byy dla mnie du o mniej wa ne. Mniej liczyo si dla mnie ma estwo, przyja , a ju na pewno etyka (Ryan 1995, s. 4). Uwodzi on studentki, nie my lc o tym, co naprawd robi. Opamita si dopiero w chwili, gdy zaplanowa seks z 15-letni crk przyjaciela. Zanim Ryan uda si na terapi, zd y zaprzepa ci karier, zwizki osobiste, reputacj, dochody, zdrowie i szacunek wobec samego siebie. Nie chodzio przy tym o romans, ktry jako wykadowca mia z modsz kobiet, szczeglnie, e bya ona kobiet doros. Takie zwizki mog by oboplnie satysfakcjonujce. Problem polega na tym, e Ryan nie mia adnej kontroli nad swoimi zachowaniami, do ktrych zaliczao si: Q Dugotrwae planowanie. Q Zu ywanie czasu, energii i uwagi, ktre mogy by po wicone na bardziej produktywne rzeczy. Q Potrzeba poszukiwania nowych kontaktw, partnerw i do wiadcze seksualnych.

W czym problem?

33

Q Traktowanie innych ludzi przedmiotowo i odrzucanie ich, gdy zaspokoili oni jego pragnienia. Q Konieczno poszukiwania coraz wikszych przyjemno ci zwizanych z seksem. Pierwsz oznak kopotw jest chwila, gdy seks zaczyna dominowa nad innymi zainteresowaniami. ycie pozbawione rwnowagi wymaga zastanowienia si. Takie rozchwianie zwykle prowadzi do strat zarwno dla osoby traccej kontrol, jak i dla ludzi wok niej. Czy seks zachwia Twoim yciem? Sprawd , co wiesz o sobie, korzystajc z poni szego testu.

mwiczenie: Czy wci masz nad sob kontrol?


Znajd ciche, spokojne miejsce i odpowiedz na poni sze pytania tak uczciwie, jak tylko potrafisz. Zaznacz ka de pytanie, ktre trafnie Ci opisuje. Odpowiadaj szczerze. Kiedy skoczysz, podlicz wszystkie zaznaczone pytania, a uzyskasz do jasny obraz tego, na czym polega Twj problem natury seksualnej, i jak wpisuje si w szersze spektrum problemw z seksualn samokontrol. By mo e udzielanie odpowiedzi na niektre pytania bdzie do niewygodne, ale nie przejmuj si, gdy jest to cakowicie normalne. To troch tak jak podczas pierwszego treningu sportowego. Na pocztku zawsze jest ci ko, ale mo na si przyzwyczai. Jak mwi przysowie, bez pracy nie ma koaczy.
1. Czy planowanie nowych kontaktw seksualnych jest pierwsz rzecz,

ktr robisz po obudzeniu si i ostatni przed za niciem?


2. Czy korzystasz z internetu, aby ustawicznie stymulowa si

seksualnie w pracy lub w domu?


3. Czy posiadasz tajn kolekcj pornografii (zdj, pism, filmw

lub plikw komputerowych)?


4. Czy odpowiadasz na seksualne zachty innych, nawet je eli jeste

w powa nym zwizku z inn osob?


5. Czy wydajesz pienidze na seks lub rzeczy z nim zwizane, chocia

pienidze potrzebne Ci s na inne wydatki?

34

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

6. Czy spdzasz czas na poszukiwaniu partnerw seksualnych? 7. Czy traktujesz seks jako sposb na popraw swojego

samopoczucia?
8. Czy lubisz dominowa nad partnerem podczas seksu? 9. Czy nie jeste w stanie przypomnie sobie wszystkich swoich

partnerw seksualnych?
10. Czy swj wolny czas po wicasz na fantazje seksualne, planowanie,

masturbacj czy inne zachowania seksualne?


11. Czy odwiedzasz miejsca, w ktrych obawiasz si, e kto znajomy

Ci mo e zauwa y (np. domy publiczne, kluby ze striptizem, przedstawienia erotyczne)?


12. Czy okamujesz swoich bliskich, mwic o swoich nawykach

seksualnych?
13. Czy trzymasz si z dala od innych, aby nie odkryli Twoich

sekretw?
14. Czy szukasz osb sabych, naiwnych lub w inny sposb podatnych,

aby z nimi nawizywa kontakty seksualne?


15. Czy Twoje do wiadczenia seksualne czsto okazyway

si rozczarowaniem?
16. Czy kiedy omal nie zostae przyapany (lub omal nie zostaa

przyapana), co zaowocowao przyrzeczeniem, e ju nigdy tego nie powtrzysz, ktre jednak zostao szybko zamane?
17. Czy czujesz, e Twj popd seksualny ma nad Tob kontrol? 18. Czy istniej my li o charakterze seksualnym, ktrych nie mo esz

si pozby, niezale nie od tego, jak mocno prbujesz?


19. Czy czujesz, e jeste osob wyizolowan i samotn? 20. Czy zdarzyo Ci si straci prac, zwizek czy dom na skutek swoich

dziaa seksualnych?

W czym problem?

35

Punktacja: Dodaj wszystkie zaznaczone zdania i porwnaj wynik z nastpujc skal: Brak: Gratulacje! Wyglda na to, e radzisz sobie lepiej, ni my lisz. Je eli odpowiedzi s naprawd szczere, mo esz przejrze pobie nie t ksi k w poszukiwaniu ciekawostek, ktre pomog Ci si uchroni przed ewentualnymi problemami w przyszo ci. 1 2: Istniej powody do obaw, e zaczynasz mie kopot z kontrolowaniem swojej seksualno ci. Na razie nie jest to powa ny problem, ale im szybciej zaczniesz go rozwizywa, tym mniejsza bdzie szansa, e przejmie on kontrol nad twoim yciem. 3 5: Masz istotny problem zwizany z kontrolowaniem swojego ycia seksualnego, ktry przejawia si w kilku sferach Twojego ycia. Z zewntrz wszystko wyglda dobrze, ale prdzej czy p niej popadniesz w powa ne problemy. Zacznij natychmiast stosowa opisane w tej ksi ce metody, aby zmieni swj los. 6 10: Cierpisz na powa ny problem z seksualn samokontrol, ktry mocno ogranicza Twoje ycie. Nie mo esz prze y jednego dnia bez fantazjowania, planowania czy podejmowania ryzykownych zachowa seksualnych. Jeste pod siln presj i czujesz, e Twoje seksualne potrzeby kontroluj wszystkie Twoje dziaania. Musisz zacz stosowa opisane tutaj strategie ju dzi . 11 15: Jak zapewne wiesz, Twoja seksualno wymkna Ci si spod kontroli. Pochaniaj Ci wasne fantazje i dziaania seksualne. Prawdopodobnie stracie ju wiele i ka dego dnia ryzykujesz coraz wicej. Musisz zacz po wica du o czasu i uwagi na zmian swojego zachowania. Zacznij od metod sugerowanych w niniejszej ksi ce, sumiennie je stosujc i sprawdzajc wyniki. Je eli nie bd one zadowalajce, a inni bd nadal czu si pokrzywdzeni przez Twoje zachowanie, poszukaj pomocy. Znajd terapeut specjalizujcego si w problemach seksualnych i zacznij z nim wsppracowa, aby pozby si problemw.

36

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

16+: Twj problem z samokontrol seksualn osign niebezpieczny poziom. Zacznij ju dzi stosowa opisane tutaj metody pod okiem terapeuty specjalizujcego si w leczeniu problemw seksualnych. Prawdopodobnie masz na swoim koncie powa ne kopoty zwizane z zachowaniem seksualnym. Nie puszczaj tego ostrze enia mimo uszu. Je eli zaczniesz terapi ju dzi , masz szans unikn jeszcze powa niejszych nastpstw. Nie odkadaj tego na p niej. Powy szy test mia Ci pomc w pobie nym okre leniu skali problemu. Ka dy musi od czego zacz. By mo e Twoje problemy zaczy si wiele lat temu, a mo e pojawiy si zaledwie przed kilkoma miesicami. Niezale nie od tego, musisz co z nimi zrobi. Je eli Twj wynik jest do wysoki, bdzie konieczny nakad wielu si i rodkw, ale spjrzmy prawdzie w oczy: skoro popadnicie w powa ne tarapaty zajo wiele czasu, musisz po wici co najmniej tyle samo, aby si z nich wydosta. Ka dy mo e osign cel, niezale nie od tego, czy musi przej 10 kilometrw czy 10 tysicy mil. Najwa niejszy jest pierwszy krok we wa ciw stron. Ka dego dnia miliony ludzi borykaj si z tymi samymi problemami, a ka dy sdzi, e jest jedyn osob na wiecie, ktrej co takiego si przydarza. Widzc tych ludzi, z pewno ci udaoby Ci si dojrze w ich twarzach znajomy bl i strach wyniky z problemw seksualnych. Samo wzicie tej ksi ki do rki i przebrnicie przez pierwszy rozdzia byo wielkim krokiem naprzd. Je eli udao Ci si go dokona, mo esz zacz wprowadza wielkie zmiany w swoim yciu. Inni, ktrzy podjli ten trud, rozwizali swoje problemy. A skoro udao si to innym, to musi rwnie uda si Tobie.

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

C Z II
MJ UMYS NIE CHCE MNIE SUCHAm

Rozdziaw 6. Rozdziaw 7. Rozdziaw 8. Rozdziaw 9.

Uporzdkowanie my li Kula u nogi Macierz kontra problem natychmiastowej gratyfikacji W marzeniach

97 113 133 143

C Z III
JAK MOESZ SI} ZMIENIm,
SKORO JESTE W TAK KIEPSKIM STANIE?

Rozdziaw 10. Rozdziaw 11. Rozdziaw 12.

To tylko uczucia Jeste wystarczajco dobry, bystry i lubiany przez innych Kto sprawia bl?

153 163 173

C Z IV
OPANOWANIE SWOJEJ DZIEDZINY

Rozdziaw 13. Rozdziaw 14. Rozdziaw 15.

Ryzykowna sprawa Ludzie s tylko lud mi Wzi sprawy w swoje rce

191 203 217

C Z V
YCIE JEST PI}KNE

Rozdziaw 16. Rozdziaw 17. Rozdziaw 18.

Prawdziwy seks Podstawowy kurs intymno ci Sztuka rwnowagi Podsumowanie Bibliografia

231 245 261 273 275

1
W czym problem?

Mit seksualnej samokontroli


Z pewnych niewyja nionych powodw ludzie zawsze s zaskoczeni, kiedy ich znajomi albo inni znani ludzie przyznaj si do problemw natury seksualnej. Wszyscy okazuj zdziwienie i niedowierzanie, kiedy ich ulubiony kapan zostaje oskar ony o molestowanie na lekcjach religii, nauczycielka z podstawwki przyznaje si do tego, e jest w ci y z 12-letnim uczniem, prezenter z programu dla dzieci zostaje przyapany na masturbacji w kinie dla dorosych czy te kiedy prezydentowi USA grozi impeachment po tym, jak sta ystka ujawnia, e uprawiaa z nim seks oralny. Takie informacje trafiaj na pierwsze strony gazet. Ludzie mog bez koca rozmawia o skandalu i twierdzi, e zniszczy on ich wiar w tych ludzi i nigdy nie sdzili, i rzeczone osoby mogy si tak zachowa, albo dziwi si, jak znane i lubiane osoby mogy dopu ci si takich rzeczy. Prawdopodobnie dobrze wiesz, e wikszo ludzi myli si co do tego, jakie miejsce zajmuje w ich yciu seks. Ich bd polega na zao eniu, e nie mo na by dobrym kapanem, nauczycielem, prezenterem programu dla dzieci czy

30

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

prezydentem i jednocze nie mie problemy z seksualn samokontrol. Ludzie uwa aj, e czowiek dobrze sprawdzajcy si w takiej pracy musi jednocze nie by mistrzem samokontroli. I tu tkwi podstawowy bd, gdy istniej ludzie wietnie potraficy ukrywa swoje sekrety natury seksualnej. Jak zapewne wiesz, niektrzy potrafi wietnie radzi sobie w innych dziedzinach ycia i mie powa ne, a nawet niebezpieczne problemy natury seksualnej.

Podstawowe zao enia odno nie seksu mog by bdne


Opisany wy ej bd my lowy mo e si zdarzy tak e Tobie. Jest bardzo mo liwe, e jak wielu innych mo esz sobie powiedzie, e nie masz adnego problemu, poniewa masz dobr prac, a inni nie maj pojcia o Twoich sekretach. Albo mo esz te wmwi sobie, e jeste daleki od przesady i niedugo planujesz zerwa ze swoimi nawykami. Niestety, seks czsto przypomina mitycznego potwora, ktrego apetyt ro nie w miar jedzenia i ktremu nale y skada coraz wicej ofiar, aby utrzyma go na wodzy. Wiele osb ryzykuje swoim bezpieczestwem, prac, majtkiem, zwizkami i zdrowiem, aby tylko zaspokoi swoje seksualne dze. Na og ci ludzie nie s w stanie wytrzyma tak du ej presji, cho lubuj sobie zerwa ze szkodliwymi nawykami raz na zawsze. Przypomina to bieg po ruchomej bie ni, ktra stopniowo nabiera prdko ci. Rodzi si poczucie, e prdzej czy p niej przewrcisz si, ba nic si przed wszystkimi wok. Mamy jednak dobre wie ci. Nie musisz czeka na swj ostateczny upadek. Jeste w stanie zatrzyma bie ni i spokojnie z niej zej . Musisz jednak zdoby si szczero wobec siebie. Bolesn szczero .

Definicja uzale nienia od seksu


Kiedy ludzie mwi o uzale nieniu od seksu, czsto maj na my li zaburzenia seksualne opisane w DSM-IV (Diagnostycznym i statystycznym podrczniku zaburze psychicznych, wersja IV) czy ICD-10 (Inwentarz Zaburze Klinicznych, wersja

W czym problem?

31

10), najwa niejszych kompendiach wiedzy u ywanych, odpowiednio, w USA i Europie. Ksi ki te s gwnymi podrcznikami, z ktrych korzystaj psychologowie i psychiatrzy podczas diagnozy i terapii wszystkich problemw psychologicznych i behawioralnych. Do zaburze seksualnych wymienionych w DSM-IV oraz ICD-10 nale m.in.: ekshibicjonizm (obna anie si), fetyszyzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z cz ci ciaa osoby lub konkretnego przedmiotu), froteryzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z ocierania si o inne osoby), masochizm (ch odczuwania blu podczas aktu seksualnego), voyeuryzm (podgldanie niespodziewajcych si tego ludzi, ktrzy rozbieraj si lub uprawiaj seks) oraz inne, bardziej indywidualne zaburzenia, jak np. wykonywanie obscenicznych telefonw. Z drugiej strony, niektrzy ludzie traktuj problemy seksualne wycznie w kategoriach kryminalnych, my lc np. o gwatach. W niniejszej ksi ce znajdziesz odwoania do bardzo szerokiego spektrum zjawisk le cych u podo a problemw seksualnych. W rd nich znajd si te dziaania nielegalne, ktre, cho nie s zaburzeniami, rwnie mog by przyczyn wielu problemw. Zalicza si do nich m.in.: Q korzystanie z usug prostytutek, Q obsesyjne korzystanie z pornografii, Q seks przez telefon i internet, Q seryjne romanse. Q chodzenie do salonw masa u, Q czste odwiedzanie klubw ze striptizem, Q szukanie kontaktw seksualnych w a niach, Q obsesyjne uczszczanie do barw topless, Q ch wielokrotnego uprawiania seksu ka dego dnia. Chocia nie postrzegamy samych zachowa seksualnych jako oznak uzale nienia (w odr nieniu choby od u ywania heroiny, ktre samo w sobie jest tak oznak), ale zastosowali my powy sz terminologi, gdy nasi czytelnicy najprawdopodobniej s przyzwyczajeni do takiego sposobu mwienia o ka dej

32

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

utracie kontroli. Nie chcemy tu moralizowa i mwi, e wszystkie problematyczne zachowania s absolutnie szkodliwe. Wa ne jest przede wszystkim to, e zachowania takie mog by przyczyn wielu problemw dla niektrych ludzi oraz ich bliskich, niezale nie od tego, czy kopoty bd bezpo rednio zwizane z blem lub rozstrojem nerwowym, czy te bd przejawia si w nieco bardziej zakamuflowanej formie jako utrata pienidzy, produktywno ci, zdolno ci do koncentracji, czasu spdzanego z rodzin lub w pracy, rozpad wa nych zwizkw osobistych albo utrata mo liwo ci zaanga owania si w inne dziaania podnoszce jako ycia.

Przykad: Michael Ryan


Michael Ryan, wykadowca z uniwersytetu Princeton i uhonorowany poeta z Bostonu, dobrze wie, co znaczy straci wszystko na skutek nadmiernie rozbuchanego ycia seksualnego. Przez ponad 20 lat seks nie tyle stanowi cz ycia Michaela Ryana, co raczej by caym jego yciem. Piszc swoj histori, Ryan zauwa a, e zawsze szuka okazji do seksu, zwaszcza wtedy, gdy otrzyma posad wykadowcy na Uniwersytecie Princeton. Pisze on: Byem wierny seksowi i wszystkie zwizki osobiste byy dla mnie du o mniej wa ne. Mniej liczyo si dla mnie ma estwo, przyja , a ju na pewno etyka (Ryan 1995, s. 4). Uwodzi on studentki, nie my lc o tym, co naprawd robi. Opamita si dopiero w chwili, gdy zaplanowa seks z 15-letni crk przyjaciela. Zanim Ryan uda si na terapi, zd y zaprzepa ci karier, zwizki osobiste, reputacj, dochody, zdrowie i szacunek wobec samego siebie. Nie chodzio przy tym o romans, ktry jako wykadowca mia z modsz kobiet, szczeglnie, e bya ona kobiet doros. Takie zwizki mog by oboplnie satysfakcjonujce. Problem polega na tym, e Ryan nie mia adnej kontroli nad swoimi zachowaniami, do ktrych zaliczao si: Q Dugotrwae planowanie. Q Zu ywanie czasu, energii i uwagi, ktre mogy by po wicone na bardziej produktywne rzeczy. Q Potrzeba poszukiwania nowych kontaktw, partnerw i do wiadcze seksualnych.

W czym problem?

33

Q Traktowanie innych ludzi przedmiotowo i odrzucanie ich, gdy zaspokoili oni jego pragnienia. Q Konieczno poszukiwania coraz wikszych przyjemno ci zwizanych z seksem. Pierwsz oznak kopotw jest chwila, gdy seks zaczyna dominowa nad innymi zainteresowaniami. ycie pozbawione rwnowagi wymaga zastanowienia si. Takie rozchwianie zwykle prowadzi do strat zarwno dla osoby traccej kontrol, jak i dla ludzi wok niej. Czy seks zachwia Twoim yciem? Sprawd , co wiesz o sobie, korzystajc z poni szego testu.

mwiczenie: Czy wci masz nad sob kontrol?


Znajd ciche, spokojne miejsce i odpowiedz na poni sze pytania tak uczciwie, jak tylko potrafisz. Zaznacz ka de pytanie, ktre trafnie Ci opisuje. Odpowiadaj szczerze. Kiedy skoczysz, podlicz wszystkie zaznaczone pytania, a uzyskasz do jasny obraz tego, na czym polega Twj problem natury seksualnej, i jak wpisuje si w szersze spektrum problemw z seksualn samokontrol. By mo e udzielanie odpowiedzi na niektre pytania bdzie do niewygodne, ale nie przejmuj si, gdy jest to cakowicie normalne. To troch tak jak podczas pierwszego treningu sportowego. Na pocztku zawsze jest ci ko, ale mo na si przyzwyczai. Jak mwi przysowie, bez pracy nie ma koaczy.
1. Czy planowanie nowych kontaktw seksualnych jest pierwsz rzecz,

ktr robisz po obudzeniu si i ostatni przed za niciem?


2. Czy korzystasz z internetu, aby ustawicznie stymulowa si

seksualnie w pracy lub w domu?


3. Czy posiadasz tajn kolekcj pornografii (zdj, pism, filmw

lub plikw komputerowych)?


4. Czy odpowiadasz na seksualne zachty innych, nawet je eli jeste

w powa nym zwizku z inn osob?


5. Czy wydajesz pienidze na seks lub rzeczy z nim zwizane, chocia

pienidze potrzebne Ci s na inne wydatki?

34

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

6. Czy spdzasz czas na poszukiwaniu partnerw seksualnych? 7. Czy traktujesz seks jako sposb na popraw swojego

samopoczucia?
8. Czy lubisz dominowa nad partnerem podczas seksu? 9. Czy nie jeste w stanie przypomnie sobie wszystkich swoich

partnerw seksualnych?
10. Czy swj wolny czas po wicasz na fantazje seksualne, planowanie,

masturbacj czy inne zachowania seksualne?


11. Czy odwiedzasz miejsca, w ktrych obawiasz si, e kto znajomy

Ci mo e zauwa y (np. domy publiczne, kluby ze striptizem, przedstawienia erotyczne)?


12. Czy okamujesz swoich bliskich, mwic o swoich nawykach

seksualnych?
13. Czy trzymasz si z dala od innych, aby nie odkryli Twoich

sekretw?
14. Czy szukasz osb sabych, naiwnych lub w inny sposb podatnych,

aby z nimi nawizywa kontakty seksualne?


15. Czy Twoje do wiadczenia seksualne czsto okazyway

si rozczarowaniem?
16. Czy kiedy omal nie zostae przyapany (lub omal nie zostaa

przyapana), co zaowocowao przyrzeczeniem, e ju nigdy tego nie powtrzysz, ktre jednak zostao szybko zamane?
17. Czy czujesz, e Twj popd seksualny ma nad Tob kontrol? 18. Czy istniej my li o charakterze seksualnym, ktrych nie mo esz

si pozby, niezale nie od tego, jak mocno prbujesz?


19. Czy czujesz, e jeste osob wyizolowan i samotn? 20. Czy zdarzyo Ci si straci prac, zwizek czy dom na skutek swoich

dziaa seksualnych?

W czym problem?

35

Punktacja: Dodaj wszystkie zaznaczone zdania i porwnaj wynik z nastpujc skal: Brak: Gratulacje! Wyglda na to, e radzisz sobie lepiej, ni my lisz. Je eli odpowiedzi s naprawd szczere, mo esz przejrze pobie nie t ksi k w poszukiwaniu ciekawostek, ktre pomog Ci si uchroni przed ewentualnymi problemami w przyszo ci. 1 2: Istniej powody do obaw, e zaczynasz mie kopot z kontrolowaniem swojej seksualno ci. Na razie nie jest to powa ny problem, ale im szybciej zaczniesz go rozwizywa, tym mniejsza bdzie szansa, e przejmie on kontrol nad twoim yciem. 3 5: Masz istotny problem zwizany z kontrolowaniem swojego ycia seksualnego, ktry przejawia si w kilku sferach Twojego ycia. Z zewntrz wszystko wyglda dobrze, ale prdzej czy p niej popadniesz w powa ne problemy. Zacznij natychmiast stosowa opisane w tej ksi ce metody, aby zmieni swj los. 6 10: Cierpisz na powa ny problem z seksualn samokontrol, ktry mocno ogranicza Twoje ycie. Nie mo esz prze y jednego dnia bez fantazjowania, planowania czy podejmowania ryzykownych zachowa seksualnych. Jeste pod siln presj i czujesz, e Twoje seksualne potrzeby kontroluj wszystkie Twoje dziaania. Musisz zacz stosowa opisane tutaj strategie ju dzi . 11 15: Jak zapewne wiesz, Twoja seksualno wymkna Ci si spod kontroli. Pochaniaj Ci wasne fantazje i dziaania seksualne. Prawdopodobnie stracie ju wiele i ka dego dnia ryzykujesz coraz wicej. Musisz zacz po wica du o czasu i uwagi na zmian swojego zachowania. Zacznij od metod sugerowanych w niniejszej ksi ce, sumiennie je stosujc i sprawdzajc wyniki. Je eli nie bd one zadowalajce, a inni bd nadal czu si pokrzywdzeni przez Twoje zachowanie, poszukaj pomocy. Znajd terapeut specjalizujcego si w problemach seksualnych i zacznij z nim wsppracowa, aby pozby si problemw.

36

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

16+: Twj problem z samokontrol seksualn osign niebezpieczny poziom. Zacznij ju dzi stosowa opisane tutaj metody pod okiem terapeuty specjalizujcego si w leczeniu problemw seksualnych. Prawdopodobnie masz na swoim koncie powa ne kopoty zwizane z zachowaniem seksualnym. Nie puszczaj tego ostrze enia mimo uszu. Je eli zaczniesz terapi ju dzi , masz szans unikn jeszcze powa niejszych nastpstw. Nie odkadaj tego na p niej. Powy szy test mia Ci pomc w pobie nym okre leniu skali problemu. Ka dy musi od czego zacz. By mo e Twoje problemy zaczy si wiele lat temu, a mo e pojawiy si zaledwie przed kilkoma miesicami. Niezale nie od tego, musisz co z nimi zrobi. Je eli Twj wynik jest do wysoki, bdzie konieczny nakad wielu si i rodkw, ale spjrzmy prawdzie w oczy: skoro popadnicie w powa ne tarapaty zajo wiele czasu, musisz po wici co najmniej tyle samo, aby si z nich wydosta. Ka dy mo e osign cel, niezale nie od tego, czy musi przej 10 kilometrw czy 10 tysicy mil. Najwa niejszy jest pierwszy krok we wa ciw stron. Ka dego dnia miliony ludzi borykaj si z tymi samymi problemami, a ka dy sdzi, e jest jedyn osob na wiecie, ktrej co takiego si przydarza. Widzc tych ludzi, z pewno ci udaoby Ci si dojrze w ich twarzach znajomy bl i strach wyniky z problemw seksualnych. Samo wzicie tej ksi ki do rki i przebrnicie przez pierwszy rozdzia byo wielkim krokiem naprzd. Je eli udao Ci si go dokona, mo esz zacz wprowadza wielkie zmiany w swoim yciu. Inni, ktrzy podjli ten trud, rozwizali swoje problemy. A skoro udao si to innym, to musi rwnie uda si Tobie.

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

C Z II
MJ UMYS NIE CHCE MNIE SUCHAm

Rozdziaw 6. Rozdziaw 7. Rozdziaw 8. Rozdziaw 9.

Uporzdkowanie my li Kula u nogi Macierz kontra problem natychmiastowej gratyfikacji W marzeniach

97 113 133 143

C Z III
JAK MOESZ SI} ZMIENIm,
SKORO JESTE W TAK KIEPSKIM STANIE?

Rozdziaw 10. Rozdziaw 11. Rozdziaw 12.

To tylko uczucia Jeste wystarczajco dobry, bystry i lubiany przez innych Kto sprawia bl?

153 163 173

C Z IV
OPANOWANIE SWOJEJ DZIEDZINY

Rozdziaw 13. Rozdziaw 14. Rozdziaw 15.

Ryzykowna sprawa Ludzie s tylko lud mi Wzi sprawy w swoje rce

191 203 217

C Z V
YCIE JEST PI}KNE

Rozdziaw 16. Rozdziaw 17. Rozdziaw 18.

Prawdziwy seks Podstawowy kurs intymno ci Sztuka rwnowagi Podsumowanie Bibliografia

231 245 261 273 275

1
W czym problem?

Mit seksualnej samokontroli


Z pewnych niewyja nionych powodw ludzie zawsze s zaskoczeni, kiedy ich znajomi albo inni znani ludzie przyznaj si do problemw natury seksualnej. Wszyscy okazuj zdziwienie i niedowierzanie, kiedy ich ulubiony kapan zostaje oskar ony o molestowanie na lekcjach religii, nauczycielka z podstawwki przyznaje si do tego, e jest w ci y z 12-letnim uczniem, prezenter z programu dla dzieci zostaje przyapany na masturbacji w kinie dla dorosych czy te kiedy prezydentowi USA grozi impeachment po tym, jak sta ystka ujawnia, e uprawiaa z nim seks oralny. Takie informacje trafiaj na pierwsze strony gazet. Ludzie mog bez koca rozmawia o skandalu i twierdzi, e zniszczy on ich wiar w tych ludzi i nigdy nie sdzili, i rzeczone osoby mogy si tak zachowa, albo dziwi si, jak znane i lubiane osoby mogy dopu ci si takich rzeczy. Prawdopodobnie dobrze wiesz, e wikszo ludzi myli si co do tego, jakie miejsce zajmuje w ich yciu seks. Ich bd polega na zao eniu, e nie mo na by dobrym kapanem, nauczycielem, prezenterem programu dla dzieci czy

30

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

prezydentem i jednocze nie mie problemy z seksualn samokontrol. Ludzie uwa aj, e czowiek dobrze sprawdzajcy si w takiej pracy musi jednocze nie by mistrzem samokontroli. I tu tkwi podstawowy bd, gdy istniej ludzie wietnie potraficy ukrywa swoje sekrety natury seksualnej. Jak zapewne wiesz, niektrzy potrafi wietnie radzi sobie w innych dziedzinach ycia i mie powa ne, a nawet niebezpieczne problemy natury seksualnej.

Podstawowe zao enia odno nie seksu mog by bdne


Opisany wy ej bd my lowy mo e si zdarzy tak e Tobie. Jest bardzo mo liwe, e jak wielu innych mo esz sobie powiedzie, e nie masz adnego problemu, poniewa masz dobr prac, a inni nie maj pojcia o Twoich sekretach. Albo mo esz te wmwi sobie, e jeste daleki od przesady i niedugo planujesz zerwa ze swoimi nawykami. Niestety, seks czsto przypomina mitycznego potwora, ktrego apetyt ro nie w miar jedzenia i ktremu nale y skada coraz wicej ofiar, aby utrzyma go na wodzy. Wiele osb ryzykuje swoim bezpieczestwem, prac, majtkiem, zwizkami i zdrowiem, aby tylko zaspokoi swoje seksualne dze. Na og ci ludzie nie s w stanie wytrzyma tak du ej presji, cho lubuj sobie zerwa ze szkodliwymi nawykami raz na zawsze. Przypomina to bieg po ruchomej bie ni, ktra stopniowo nabiera prdko ci. Rodzi si poczucie, e prdzej czy p niej przewrcisz si, ba nic si przed wszystkimi wok. Mamy jednak dobre wie ci. Nie musisz czeka na swj ostateczny upadek. Jeste w stanie zatrzyma bie ni i spokojnie z niej zej . Musisz jednak zdoby si szczero wobec siebie. Bolesn szczero .

Definicja uzale nienia od seksu


Kiedy ludzie mwi o uzale nieniu od seksu, czsto maj na my li zaburzenia seksualne opisane w DSM-IV (Diagnostycznym i statystycznym podrczniku zaburze psychicznych, wersja IV) czy ICD-10 (Inwentarz Zaburze Klinicznych, wersja

W czym problem?

31

10), najwa niejszych kompendiach wiedzy u ywanych, odpowiednio, w USA i Europie. Ksi ki te s gwnymi podrcznikami, z ktrych korzystaj psychologowie i psychiatrzy podczas diagnozy i terapii wszystkich problemw psychologicznych i behawioralnych. Do zaburze seksualnych wymienionych w DSM-IV oraz ICD-10 nale m.in.: ekshibicjonizm (obna anie si), fetyszyzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z cz ci ciaa osoby lub konkretnego przedmiotu), froteryzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z ocierania si o inne osoby), masochizm (ch odczuwania blu podczas aktu seksualnego), voyeuryzm (podgldanie niespodziewajcych si tego ludzi, ktrzy rozbieraj si lub uprawiaj seks) oraz inne, bardziej indywidualne zaburzenia, jak np. wykonywanie obscenicznych telefonw. Z drugiej strony, niektrzy ludzie traktuj problemy seksualne wycznie w kategoriach kryminalnych, my lc np. o gwatach. W niniejszej ksi ce znajdziesz odwoania do bardzo szerokiego spektrum zjawisk le cych u podo a problemw seksualnych. W rd nich znajd si te dziaania nielegalne, ktre, cho nie s zaburzeniami, rwnie mog by przyczyn wielu problemw. Zalicza si do nich m.in.: Q korzystanie z usug prostytutek, Q obsesyjne korzystanie z pornografii, Q seks przez telefon i internet, Q seryjne romanse. Q chodzenie do salonw masa u, Q czste odwiedzanie klubw ze striptizem, Q szukanie kontaktw seksualnych w a niach, Q obsesyjne uczszczanie do barw topless, Q ch wielokrotnego uprawiania seksu ka dego dnia. Chocia nie postrzegamy samych zachowa seksualnych jako oznak uzale nienia (w odr nieniu choby od u ywania heroiny, ktre samo w sobie jest tak oznak), ale zastosowali my powy sz terminologi, gdy nasi czytelnicy najprawdopodobniej s przyzwyczajeni do takiego sposobu mwienia o ka dej

32

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

utracie kontroli. Nie chcemy tu moralizowa i mwi, e wszystkie problematyczne zachowania s absolutnie szkodliwe. Wa ne jest przede wszystkim to, e zachowania takie mog by przyczyn wielu problemw dla niektrych ludzi oraz ich bliskich, niezale nie od tego, czy kopoty bd bezpo rednio zwizane z blem lub rozstrojem nerwowym, czy te bd przejawia si w nieco bardziej zakamuflowanej formie jako utrata pienidzy, produktywno ci, zdolno ci do koncentracji, czasu spdzanego z rodzin lub w pracy, rozpad wa nych zwizkw osobistych albo utrata mo liwo ci zaanga owania si w inne dziaania podnoszce jako ycia.

Przykad: Michael Ryan


Michael Ryan, wykadowca z uniwersytetu Princeton i uhonorowany poeta z Bostonu, dobrze wie, co znaczy straci wszystko na skutek nadmiernie rozbuchanego ycia seksualnego. Przez ponad 20 lat seks nie tyle stanowi cz ycia Michaela Ryana, co raczej by caym jego yciem. Piszc swoj histori, Ryan zauwa a, e zawsze szuka okazji do seksu, zwaszcza wtedy, gdy otrzyma posad wykadowcy na Uniwersytecie Princeton. Pisze on: Byem wierny seksowi i wszystkie zwizki osobiste byy dla mnie du o mniej wa ne. Mniej liczyo si dla mnie ma estwo, przyja , a ju na pewno etyka (Ryan 1995, s. 4). Uwodzi on studentki, nie my lc o tym, co naprawd robi. Opamita si dopiero w chwili, gdy zaplanowa seks z 15-letni crk przyjaciela. Zanim Ryan uda si na terapi, zd y zaprzepa ci karier, zwizki osobiste, reputacj, dochody, zdrowie i szacunek wobec samego siebie. Nie chodzio przy tym o romans, ktry jako wykadowca mia z modsz kobiet, szczeglnie, e bya ona kobiet doros. Takie zwizki mog by oboplnie satysfakcjonujce. Problem polega na tym, e Ryan nie mia adnej kontroli nad swoimi zachowaniami, do ktrych zaliczao si: Q Dugotrwae planowanie. Q Zu ywanie czasu, energii i uwagi, ktre mogy by po wicone na bardziej produktywne rzeczy. Q Potrzeba poszukiwania nowych kontaktw, partnerw i do wiadcze seksualnych.

W czym problem?

33

Q Traktowanie innych ludzi przedmiotowo i odrzucanie ich, gdy zaspokoili oni jego pragnienia. Q Konieczno poszukiwania coraz wikszych przyjemno ci zwizanych z seksem. Pierwsz oznak kopotw jest chwila, gdy seks zaczyna dominowa nad innymi zainteresowaniami. ycie pozbawione rwnowagi wymaga zastanowienia si. Takie rozchwianie zwykle prowadzi do strat zarwno dla osoby traccej kontrol, jak i dla ludzi wok niej. Czy seks zachwia Twoim yciem? Sprawd , co wiesz o sobie, korzystajc z poni szego testu.

mwiczenie: Czy wci masz nad sob kontrol?


Znajd ciche, spokojne miejsce i odpowiedz na poni sze pytania tak uczciwie, jak tylko potrafisz. Zaznacz ka de pytanie, ktre trafnie Ci opisuje. Odpowiadaj szczerze. Kiedy skoczysz, podlicz wszystkie zaznaczone pytania, a uzyskasz do jasny obraz tego, na czym polega Twj problem natury seksualnej, i jak wpisuje si w szersze spektrum problemw z seksualn samokontrol. By mo e udzielanie odpowiedzi na niektre pytania bdzie do niewygodne, ale nie przejmuj si, gdy jest to cakowicie normalne. To troch tak jak podczas pierwszego treningu sportowego. Na pocztku zawsze jest ci ko, ale mo na si przyzwyczai. Jak mwi przysowie, bez pracy nie ma koaczy.
1. Czy planowanie nowych kontaktw seksualnych jest pierwsz rzecz,

ktr robisz po obudzeniu si i ostatni przed za niciem?


2. Czy korzystasz z internetu, aby ustawicznie stymulowa si

seksualnie w pracy lub w domu?


3. Czy posiadasz tajn kolekcj pornografii (zdj, pism, filmw

lub plikw komputerowych)?


4. Czy odpowiadasz na seksualne zachty innych, nawet je eli jeste

w powa nym zwizku z inn osob?


5. Czy wydajesz pienidze na seks lub rzeczy z nim zwizane, chocia

pienidze potrzebne Ci s na inne wydatki?

34

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

6. Czy spdzasz czas na poszukiwaniu partnerw seksualnych? 7. Czy traktujesz seks jako sposb na popraw swojego

samopoczucia?
8. Czy lubisz dominowa nad partnerem podczas seksu? 9. Czy nie jeste w stanie przypomnie sobie wszystkich swoich

partnerw seksualnych?
10. Czy swj wolny czas po wicasz na fantazje seksualne, planowanie,

masturbacj czy inne zachowania seksualne?


11. Czy odwiedzasz miejsca, w ktrych obawiasz si, e kto znajomy

Ci mo e zauwa y (np. domy publiczne, kluby ze striptizem, przedstawienia erotyczne)?


12. Czy okamujesz swoich bliskich, mwic o swoich nawykach

seksualnych?
13. Czy trzymasz si z dala od innych, aby nie odkryli Twoich

sekretw?
14. Czy szukasz osb sabych, naiwnych lub w inny sposb podatnych,

aby z nimi nawizywa kontakty seksualne?


15. Czy Twoje do wiadczenia seksualne czsto okazyway

si rozczarowaniem?
16. Czy kiedy omal nie zostae przyapany (lub omal nie zostaa

przyapana), co zaowocowao przyrzeczeniem, e ju nigdy tego nie powtrzysz, ktre jednak zostao szybko zamane?
17. Czy czujesz, e Twj popd seksualny ma nad Tob kontrol? 18. Czy istniej my li o charakterze seksualnym, ktrych nie mo esz

si pozby, niezale nie od tego, jak mocno prbujesz?


19. Czy czujesz, e jeste osob wyizolowan i samotn? 20. Czy zdarzyo Ci si straci prac, zwizek czy dom na skutek swoich

dziaa seksualnych?

W czym problem?

35

Punktacja: Dodaj wszystkie zaznaczone zdania i porwnaj wynik z nastpujc skal: Brak: Gratulacje! Wyglda na to, e radzisz sobie lepiej, ni my lisz. Je eli odpowiedzi s naprawd szczere, mo esz przejrze pobie nie t ksi k w poszukiwaniu ciekawostek, ktre pomog Ci si uchroni przed ewentualnymi problemami w przyszo ci. 1 2: Istniej powody do obaw, e zaczynasz mie kopot z kontrolowaniem swojej seksualno ci. Na razie nie jest to powa ny problem, ale im szybciej zaczniesz go rozwizywa, tym mniejsza bdzie szansa, e przejmie on kontrol nad twoim yciem. 3 5: Masz istotny problem zwizany z kontrolowaniem swojego ycia seksualnego, ktry przejawia si w kilku sferach Twojego ycia. Z zewntrz wszystko wyglda dobrze, ale prdzej czy p niej popadniesz w powa ne problemy. Zacznij natychmiast stosowa opisane w tej ksi ce metody, aby zmieni swj los. 6 10: Cierpisz na powa ny problem z seksualn samokontrol, ktry mocno ogranicza Twoje ycie. Nie mo esz prze y jednego dnia bez fantazjowania, planowania czy podejmowania ryzykownych zachowa seksualnych. Jeste pod siln presj i czujesz, e Twoje seksualne potrzeby kontroluj wszystkie Twoje dziaania. Musisz zacz stosowa opisane tutaj strategie ju dzi . 11 15: Jak zapewne wiesz, Twoja seksualno wymkna Ci si spod kontroli. Pochaniaj Ci wasne fantazje i dziaania seksualne. Prawdopodobnie stracie ju wiele i ka dego dnia ryzykujesz coraz wicej. Musisz zacz po wica du o czasu i uwagi na zmian swojego zachowania. Zacznij od metod sugerowanych w niniejszej ksi ce, sumiennie je stosujc i sprawdzajc wyniki. Je eli nie bd one zadowalajce, a inni bd nadal czu si pokrzywdzeni przez Twoje zachowanie, poszukaj pomocy. Znajd terapeut specjalizujcego si w problemach seksualnych i zacznij z nim wsppracowa, aby pozby si problemw.

36

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

16+: Twj problem z samokontrol seksualn osign niebezpieczny poziom. Zacznij ju dzi stosowa opisane tutaj metody pod okiem terapeuty specjalizujcego si w leczeniu problemw seksualnych. Prawdopodobnie masz na swoim koncie powa ne kopoty zwizane z zachowaniem seksualnym. Nie puszczaj tego ostrze enia mimo uszu. Je eli zaczniesz terapi ju dzi , masz szans unikn jeszcze powa niejszych nastpstw. Nie odkadaj tego na p niej. Powy szy test mia Ci pomc w pobie nym okre leniu skali problemu. Ka dy musi od czego zacz. By mo e Twoje problemy zaczy si wiele lat temu, a mo e pojawiy si zaledwie przed kilkoma miesicami. Niezale nie od tego, musisz co z nimi zrobi. Je eli Twj wynik jest do wysoki, bdzie konieczny nakad wielu si i rodkw, ale spjrzmy prawdzie w oczy: skoro popadnicie w powa ne tarapaty zajo wiele czasu, musisz po wici co najmniej tyle samo, aby si z nich wydosta. Ka dy mo e osign cel, niezale nie od tego, czy musi przej 10 kilometrw czy 10 tysicy mil. Najwa niejszy jest pierwszy krok we wa ciw stron. Ka dego dnia miliony ludzi borykaj si z tymi samymi problemami, a ka dy sdzi, e jest jedyn osob na wiecie, ktrej co takiego si przydarza. Widzc tych ludzi, z pewno ci udaoby Ci si dojrze w ich twarzach znajomy bl i strach wyniky z problemw seksualnych. Samo wzicie tej ksi ki do rki i przebrnicie przez pierwszy rozdzia byo wielkim krokiem naprzd. Je eli udao Ci si go dokona, mo esz zacz wprowadza wielkie zmiany w swoim yciu. Inni, ktrzy podjli ten trud, rozwizali swoje problemy. A skoro udao si to innym, to musi rwnie uda si Tobie.

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

C Z II
MJ UMYS NIE CHCE MNIE SUCHAm

Rozdziaw 6. Rozdziaw 7. Rozdziaw 8. Rozdziaw 9.

Uporzdkowanie my li Kula u nogi Macierz kontra problem natychmiastowej gratyfikacji W marzeniach

97 113 133 143

C Z III
JAK MOESZ SI} ZMIENIm,
SKORO JESTE W TAK KIEPSKIM STANIE?

Rozdziaw 10. Rozdziaw 11. Rozdziaw 12.

To tylko uczucia Jeste wystarczajco dobry, bystry i lubiany przez innych Kto sprawia bl?

153 163 173

C Z IV
OPANOWANIE SWOJEJ DZIEDZINY

Rozdziaw 13. Rozdziaw 14. Rozdziaw 15.

Ryzykowna sprawa Ludzie s tylko lud mi Wzi sprawy w swoje rce

191 203 217

C Z V
YCIE JEST PI}KNE

Rozdziaw 16. Rozdziaw 17. Rozdziaw 18.

Prawdziwy seks Podstawowy kurs intymno ci Sztuka rwnowagi Podsumowanie Bibliografia

231 245 261 273 275

1
W czym problem?

Mit seksualnej samokontroli


Z pewnych niewyja nionych powodw ludzie zawsze s zaskoczeni, kiedy ich znajomi albo inni znani ludzie przyznaj si do problemw natury seksualnej. Wszyscy okazuj zdziwienie i niedowierzanie, kiedy ich ulubiony kapan zostaje oskar ony o molestowanie na lekcjach religii, nauczycielka z podstawwki przyznaje si do tego, e jest w ci y z 12-letnim uczniem, prezenter z programu dla dzieci zostaje przyapany na masturbacji w kinie dla dorosych czy te kiedy prezydentowi USA grozi impeachment po tym, jak sta ystka ujawnia, e uprawiaa z nim seks oralny. Takie informacje trafiaj na pierwsze strony gazet. Ludzie mog bez koca rozmawia o skandalu i twierdzi, e zniszczy on ich wiar w tych ludzi i nigdy nie sdzili, i rzeczone osoby mogy si tak zachowa, albo dziwi si, jak znane i lubiane osoby mogy dopu ci si takich rzeczy. Prawdopodobnie dobrze wiesz, e wikszo ludzi myli si co do tego, jakie miejsce zajmuje w ich yciu seks. Ich bd polega na zao eniu, e nie mo na by dobrym kapanem, nauczycielem, prezenterem programu dla dzieci czy

30

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

prezydentem i jednocze nie mie problemy z seksualn samokontrol. Ludzie uwa aj, e czowiek dobrze sprawdzajcy si w takiej pracy musi jednocze nie by mistrzem samokontroli. I tu tkwi podstawowy bd, gdy istniej ludzie wietnie potraficy ukrywa swoje sekrety natury seksualnej. Jak zapewne wiesz, niektrzy potrafi wietnie radzi sobie w innych dziedzinach ycia i mie powa ne, a nawet niebezpieczne problemy natury seksualnej.

Podstawowe zao enia odno nie seksu mog by bdne


Opisany wy ej bd my lowy mo e si zdarzy tak e Tobie. Jest bardzo mo liwe, e jak wielu innych mo esz sobie powiedzie, e nie masz adnego problemu, poniewa masz dobr prac, a inni nie maj pojcia o Twoich sekretach. Albo mo esz te wmwi sobie, e jeste daleki od przesady i niedugo planujesz zerwa ze swoimi nawykami. Niestety, seks czsto przypomina mitycznego potwora, ktrego apetyt ro nie w miar jedzenia i ktremu nale y skada coraz wicej ofiar, aby utrzyma go na wodzy. Wiele osb ryzykuje swoim bezpieczestwem, prac, majtkiem, zwizkami i zdrowiem, aby tylko zaspokoi swoje seksualne dze. Na og ci ludzie nie s w stanie wytrzyma tak du ej presji, cho lubuj sobie zerwa ze szkodliwymi nawykami raz na zawsze. Przypomina to bieg po ruchomej bie ni, ktra stopniowo nabiera prdko ci. Rodzi si poczucie, e prdzej czy p niej przewrcisz si, ba nic si przed wszystkimi wok. Mamy jednak dobre wie ci. Nie musisz czeka na swj ostateczny upadek. Jeste w stanie zatrzyma bie ni i spokojnie z niej zej . Musisz jednak zdoby si szczero wobec siebie. Bolesn szczero .

Definicja uzale nienia od seksu


Kiedy ludzie mwi o uzale nieniu od seksu, czsto maj na my li zaburzenia seksualne opisane w DSM-IV (Diagnostycznym i statystycznym podrczniku zaburze psychicznych, wersja IV) czy ICD-10 (Inwentarz Zaburze Klinicznych, wersja

W czym problem?

31

10), najwa niejszych kompendiach wiedzy u ywanych, odpowiednio, w USA i Europie. Ksi ki te s gwnymi podrcznikami, z ktrych korzystaj psychologowie i psychiatrzy podczas diagnozy i terapii wszystkich problemw psychologicznych i behawioralnych. Do zaburze seksualnych wymienionych w DSM-IV oraz ICD-10 nale m.in.: ekshibicjonizm (obna anie si), fetyszyzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z cz ci ciaa osoby lub konkretnego przedmiotu), froteryzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z ocierania si o inne osoby), masochizm (ch odczuwania blu podczas aktu seksualnego), voyeuryzm (podgldanie niespodziewajcych si tego ludzi, ktrzy rozbieraj si lub uprawiaj seks) oraz inne, bardziej indywidualne zaburzenia, jak np. wykonywanie obscenicznych telefonw. Z drugiej strony, niektrzy ludzie traktuj problemy seksualne wycznie w kategoriach kryminalnych, my lc np. o gwatach. W niniejszej ksi ce znajdziesz odwoania do bardzo szerokiego spektrum zjawisk le cych u podo a problemw seksualnych. W rd nich znajd si te dziaania nielegalne, ktre, cho nie s zaburzeniami, rwnie mog by przyczyn wielu problemw. Zalicza si do nich m.in.: Q korzystanie z usug prostytutek, Q obsesyjne korzystanie z pornografii, Q seks przez telefon i internet, Q seryjne romanse. Q chodzenie do salonw masa u, Q czste odwiedzanie klubw ze striptizem, Q szukanie kontaktw seksualnych w a niach, Q obsesyjne uczszczanie do barw topless, Q ch wielokrotnego uprawiania seksu ka dego dnia. Chocia nie postrzegamy samych zachowa seksualnych jako oznak uzale nienia (w odr nieniu choby od u ywania heroiny, ktre samo w sobie jest tak oznak), ale zastosowali my powy sz terminologi, gdy nasi czytelnicy najprawdopodobniej s przyzwyczajeni do takiego sposobu mwienia o ka dej

32

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

utracie kontroli. Nie chcemy tu moralizowa i mwi, e wszystkie problematyczne zachowania s absolutnie szkodliwe. Wa ne jest przede wszystkim to, e zachowania takie mog by przyczyn wielu problemw dla niektrych ludzi oraz ich bliskich, niezale nie od tego, czy kopoty bd bezpo rednio zwizane z blem lub rozstrojem nerwowym, czy te bd przejawia si w nieco bardziej zakamuflowanej formie jako utrata pienidzy, produktywno ci, zdolno ci do koncentracji, czasu spdzanego z rodzin lub w pracy, rozpad wa nych zwizkw osobistych albo utrata mo liwo ci zaanga owania si w inne dziaania podnoszce jako ycia.

Przykad: Michael Ryan


Michael Ryan, wykadowca z uniwersytetu Princeton i uhonorowany poeta z Bostonu, dobrze wie, co znaczy straci wszystko na skutek nadmiernie rozbuchanego ycia seksualnego. Przez ponad 20 lat seks nie tyle stanowi cz ycia Michaela Ryana, co raczej by caym jego yciem. Piszc swoj histori, Ryan zauwa a, e zawsze szuka okazji do seksu, zwaszcza wtedy, gdy otrzyma posad wykadowcy na Uniwersytecie Princeton. Pisze on: Byem wierny seksowi i wszystkie zwizki osobiste byy dla mnie du o mniej wa ne. Mniej liczyo si dla mnie ma estwo, przyja , a ju na pewno etyka (Ryan 1995, s. 4). Uwodzi on studentki, nie my lc o tym, co naprawd robi. Opamita si dopiero w chwili, gdy zaplanowa seks z 15-letni crk przyjaciela. Zanim Ryan uda si na terapi, zd y zaprzepa ci karier, zwizki osobiste, reputacj, dochody, zdrowie i szacunek wobec samego siebie. Nie chodzio przy tym o romans, ktry jako wykadowca mia z modsz kobiet, szczeglnie, e bya ona kobiet doros. Takie zwizki mog by oboplnie satysfakcjonujce. Problem polega na tym, e Ryan nie mia adnej kontroli nad swoimi zachowaniami, do ktrych zaliczao si: Q Dugotrwae planowanie. Q Zu ywanie czasu, energii i uwagi, ktre mogy by po wicone na bardziej produktywne rzeczy. Q Potrzeba poszukiwania nowych kontaktw, partnerw i do wiadcze seksualnych.

W czym problem?

33

Q Traktowanie innych ludzi przedmiotowo i odrzucanie ich, gdy zaspokoili oni jego pragnienia. Q Konieczno poszukiwania coraz wikszych przyjemno ci zwizanych z seksem. Pierwsz oznak kopotw jest chwila, gdy seks zaczyna dominowa nad innymi zainteresowaniami. ycie pozbawione rwnowagi wymaga zastanowienia si. Takie rozchwianie zwykle prowadzi do strat zarwno dla osoby traccej kontrol, jak i dla ludzi wok niej. Czy seks zachwia Twoim yciem? Sprawd , co wiesz o sobie, korzystajc z poni szego testu.

mwiczenie: Czy wci masz nad sob kontrol?


Znajd ciche, spokojne miejsce i odpowiedz na poni sze pytania tak uczciwie, jak tylko potrafisz. Zaznacz ka de pytanie, ktre trafnie Ci opisuje. Odpowiadaj szczerze. Kiedy skoczysz, podlicz wszystkie zaznaczone pytania, a uzyskasz do jasny obraz tego, na czym polega Twj problem natury seksualnej, i jak wpisuje si w szersze spektrum problemw z seksualn samokontrol. By mo e udzielanie odpowiedzi na niektre pytania bdzie do niewygodne, ale nie przejmuj si, gdy jest to cakowicie normalne. To troch tak jak podczas pierwszego treningu sportowego. Na pocztku zawsze jest ci ko, ale mo na si przyzwyczai. Jak mwi przysowie, bez pracy nie ma koaczy.
1. Czy planowanie nowych kontaktw seksualnych jest pierwsz rzecz,

ktr robisz po obudzeniu si i ostatni przed za niciem?


2. Czy korzystasz z internetu, aby ustawicznie stymulowa si

seksualnie w pracy lub w domu?


3. Czy posiadasz tajn kolekcj pornografii (zdj, pism, filmw

lub plikw komputerowych)?


4. Czy odpowiadasz na seksualne zachty innych, nawet je eli jeste

w powa nym zwizku z inn osob?


5. Czy wydajesz pienidze na seks lub rzeczy z nim zwizane, chocia

pienidze potrzebne Ci s na inne wydatki?

34

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

6. Czy spdzasz czas na poszukiwaniu partnerw seksualnych? 7. Czy traktujesz seks jako sposb na popraw swojego

samopoczucia?
8. Czy lubisz dominowa nad partnerem podczas seksu? 9. Czy nie jeste w stanie przypomnie sobie wszystkich swoich

partnerw seksualnych?
10. Czy swj wolny czas po wicasz na fantazje seksualne, planowanie,

masturbacj czy inne zachowania seksualne?


11. Czy odwiedzasz miejsca, w ktrych obawiasz si, e kto znajomy

Ci mo e zauwa y (np. domy publiczne, kluby ze striptizem, przedstawienia erotyczne)?


12. Czy okamujesz swoich bliskich, mwic o swoich nawykach

seksualnych?
13. Czy trzymasz si z dala od innych, aby nie odkryli Twoich

sekretw?
14. Czy szukasz osb sabych, naiwnych lub w inny sposb podatnych,

aby z nimi nawizywa kontakty seksualne?


15. Czy Twoje do wiadczenia seksualne czsto okazyway

si rozczarowaniem?
16. Czy kiedy omal nie zostae przyapany (lub omal nie zostaa

przyapana), co zaowocowao przyrzeczeniem, e ju nigdy tego nie powtrzysz, ktre jednak zostao szybko zamane?
17. Czy czujesz, e Twj popd seksualny ma nad Tob kontrol? 18. Czy istniej my li o charakterze seksualnym, ktrych nie mo esz

si pozby, niezale nie od tego, jak mocno prbujesz?


19. Czy czujesz, e jeste osob wyizolowan i samotn? 20. Czy zdarzyo Ci si straci prac, zwizek czy dom na skutek swoich

dziaa seksualnych?

W czym problem?

35

Punktacja: Dodaj wszystkie zaznaczone zdania i porwnaj wynik z nastpujc skal: Brak: Gratulacje! Wyglda na to, e radzisz sobie lepiej, ni my lisz. Je eli odpowiedzi s naprawd szczere, mo esz przejrze pobie nie t ksi k w poszukiwaniu ciekawostek, ktre pomog Ci si uchroni przed ewentualnymi problemami w przyszo ci. 1 2: Istniej powody do obaw, e zaczynasz mie kopot z kontrolowaniem swojej seksualno ci. Na razie nie jest to powa ny problem, ale im szybciej zaczniesz go rozwizywa, tym mniejsza bdzie szansa, e przejmie on kontrol nad twoim yciem. 3 5: Masz istotny problem zwizany z kontrolowaniem swojego ycia seksualnego, ktry przejawia si w kilku sferach Twojego ycia. Z zewntrz wszystko wyglda dobrze, ale prdzej czy p niej popadniesz w powa ne problemy. Zacznij natychmiast stosowa opisane w tej ksi ce metody, aby zmieni swj los. 6 10: Cierpisz na powa ny problem z seksualn samokontrol, ktry mocno ogranicza Twoje ycie. Nie mo esz prze y jednego dnia bez fantazjowania, planowania czy podejmowania ryzykownych zachowa seksualnych. Jeste pod siln presj i czujesz, e Twoje seksualne potrzeby kontroluj wszystkie Twoje dziaania. Musisz zacz stosowa opisane tutaj strategie ju dzi . 11 15: Jak zapewne wiesz, Twoja seksualno wymkna Ci si spod kontroli. Pochaniaj Ci wasne fantazje i dziaania seksualne. Prawdopodobnie stracie ju wiele i ka dego dnia ryzykujesz coraz wicej. Musisz zacz po wica du o czasu i uwagi na zmian swojego zachowania. Zacznij od metod sugerowanych w niniejszej ksi ce, sumiennie je stosujc i sprawdzajc wyniki. Je eli nie bd one zadowalajce, a inni bd nadal czu si pokrzywdzeni przez Twoje zachowanie, poszukaj pomocy. Znajd terapeut specjalizujcego si w problemach seksualnych i zacznij z nim wsppracowa, aby pozby si problemw.

36

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

16+: Twj problem z samokontrol seksualn osign niebezpieczny poziom. Zacznij ju dzi stosowa opisane tutaj metody pod okiem terapeuty specjalizujcego si w leczeniu problemw seksualnych. Prawdopodobnie masz na swoim koncie powa ne kopoty zwizane z zachowaniem seksualnym. Nie puszczaj tego ostrze enia mimo uszu. Je eli zaczniesz terapi ju dzi , masz szans unikn jeszcze powa niejszych nastpstw. Nie odkadaj tego na p niej. Powy szy test mia Ci pomc w pobie nym okre leniu skali problemu. Ka dy musi od czego zacz. By mo e Twoje problemy zaczy si wiele lat temu, a mo e pojawiy si zaledwie przed kilkoma miesicami. Niezale nie od tego, musisz co z nimi zrobi. Je eli Twj wynik jest do wysoki, bdzie konieczny nakad wielu si i rodkw, ale spjrzmy prawdzie w oczy: skoro popadnicie w powa ne tarapaty zajo wiele czasu, musisz po wici co najmniej tyle samo, aby si z nich wydosta. Ka dy mo e osign cel, niezale nie od tego, czy musi przej 10 kilometrw czy 10 tysicy mil. Najwa niejszy jest pierwszy krok we wa ciw stron. Ka dego dnia miliony ludzi borykaj si z tymi samymi problemami, a ka dy sdzi, e jest jedyn osob na wiecie, ktrej co takiego si przydarza. Widzc tych ludzi, z pewno ci udaoby Ci si dojrze w ich twarzach znajomy bl i strach wyniky z problemw seksualnych. Samo wzicie tej ksi ki do rki i przebrnicie przez pierwszy rozdzia byo wielkim krokiem naprzd. Je eli udao Ci si go dokona, mo esz zacz wprowadza wielkie zmiany w swoim yciu. Inni, ktrzy podjli ten trud, rozwizali swoje problemy. A skoro udao si to innym, to musi rwnie uda si Tobie.

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

C Z II
MJ UMYS NIE CHCE MNIE SUCHAm

Rozdziaw 6. Rozdziaw 7. Rozdziaw 8. Rozdziaw 9.

Uporzdkowanie my li Kula u nogi Macierz kontra problem natychmiastowej gratyfikacji W marzeniach

97 113 133 143

C Z III
JAK MOESZ SI} ZMIENIm,
SKORO JESTE W TAK KIEPSKIM STANIE?

Rozdziaw 10. Rozdziaw 11. Rozdziaw 12.

To tylko uczucia Jeste wystarczajco dobry, bystry i lubiany przez innych Kto sprawia bl?

153 163 173

C Z IV
OPANOWANIE SWOJEJ DZIEDZINY

Rozdziaw 13. Rozdziaw 14. Rozdziaw 15.

Ryzykowna sprawa Ludzie s tylko lud mi Wzi sprawy w swoje rce

191 203 217

C Z V
YCIE JEST PI}KNE

Rozdziaw 16. Rozdziaw 17. Rozdziaw 18.

Prawdziwy seks Podstawowy kurs intymno ci Sztuka rwnowagi Podsumowanie Bibliografia

231 245 261 273 275

1
W czym problem?

Mit seksualnej samokontroli


Z pewnych niewyja nionych powodw ludzie zawsze s zaskoczeni, kiedy ich znajomi albo inni znani ludzie przyznaj si do problemw natury seksualnej. Wszyscy okazuj zdziwienie i niedowierzanie, kiedy ich ulubiony kapan zostaje oskar ony o molestowanie na lekcjach religii, nauczycielka z podstawwki przyznaje si do tego, e jest w ci y z 12-letnim uczniem, prezenter z programu dla dzieci zostaje przyapany na masturbacji w kinie dla dorosych czy te kiedy prezydentowi USA grozi impeachment po tym, jak sta ystka ujawnia, e uprawiaa z nim seks oralny. Takie informacje trafiaj na pierwsze strony gazet. Ludzie mog bez koca rozmawia o skandalu i twierdzi, e zniszczy on ich wiar w tych ludzi i nigdy nie sdzili, i rzeczone osoby mogy si tak zachowa, albo dziwi si, jak znane i lubiane osoby mogy dopu ci si takich rzeczy. Prawdopodobnie dobrze wiesz, e wikszo ludzi myli si co do tego, jakie miejsce zajmuje w ich yciu seks. Ich bd polega na zao eniu, e nie mo na by dobrym kapanem, nauczycielem, prezenterem programu dla dzieci czy

30

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

prezydentem i jednocze nie mie problemy z seksualn samokontrol. Ludzie uwa aj, e czowiek dobrze sprawdzajcy si w takiej pracy musi jednocze nie by mistrzem samokontroli. I tu tkwi podstawowy bd, gdy istniej ludzie wietnie potraficy ukrywa swoje sekrety natury seksualnej. Jak zapewne wiesz, niektrzy potrafi wietnie radzi sobie w innych dziedzinach ycia i mie powa ne, a nawet niebezpieczne problemy natury seksualnej.

Podstawowe zao enia odno nie seksu mog by bdne


Opisany wy ej bd my lowy mo e si zdarzy tak e Tobie. Jest bardzo mo liwe, e jak wielu innych mo esz sobie powiedzie, e nie masz adnego problemu, poniewa masz dobr prac, a inni nie maj pojcia o Twoich sekretach. Albo mo esz te wmwi sobie, e jeste daleki od przesady i niedugo planujesz zerwa ze swoimi nawykami. Niestety, seks czsto przypomina mitycznego potwora, ktrego apetyt ro nie w miar jedzenia i ktremu nale y skada coraz wicej ofiar, aby utrzyma go na wodzy. Wiele osb ryzykuje swoim bezpieczestwem, prac, majtkiem, zwizkami i zdrowiem, aby tylko zaspokoi swoje seksualne dze. Na og ci ludzie nie s w stanie wytrzyma tak du ej presji, cho lubuj sobie zerwa ze szkodliwymi nawykami raz na zawsze. Przypomina to bieg po ruchomej bie ni, ktra stopniowo nabiera prdko ci. Rodzi si poczucie, e prdzej czy p niej przewrcisz si, ba nic si przed wszystkimi wok. Mamy jednak dobre wie ci. Nie musisz czeka na swj ostateczny upadek. Jeste w stanie zatrzyma bie ni i spokojnie z niej zej . Musisz jednak zdoby si szczero wobec siebie. Bolesn szczero .

Definicja uzale nienia od seksu


Kiedy ludzie mwi o uzale nieniu od seksu, czsto maj na my li zaburzenia seksualne opisane w DSM-IV (Diagnostycznym i statystycznym podrczniku zaburze psychicznych, wersja IV) czy ICD-10 (Inwentarz Zaburze Klinicznych, wersja

W czym problem?

31

10), najwa niejszych kompendiach wiedzy u ywanych, odpowiednio, w USA i Europie. Ksi ki te s gwnymi podrcznikami, z ktrych korzystaj psychologowie i psychiatrzy podczas diagnozy i terapii wszystkich problemw psychologicznych i behawioralnych. Do zaburze seksualnych wymienionych w DSM-IV oraz ICD-10 nale m.in.: ekshibicjonizm (obna anie si), fetyszyzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z cz ci ciaa osoby lub konkretnego przedmiotu), froteryzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z ocierania si o inne osoby), masochizm (ch odczuwania blu podczas aktu seksualnego), voyeuryzm (podgldanie niespodziewajcych si tego ludzi, ktrzy rozbieraj si lub uprawiaj seks) oraz inne, bardziej indywidualne zaburzenia, jak np. wykonywanie obscenicznych telefonw. Z drugiej strony, niektrzy ludzie traktuj problemy seksualne wycznie w kategoriach kryminalnych, my lc np. o gwatach. W niniejszej ksi ce znajdziesz odwoania do bardzo szerokiego spektrum zjawisk le cych u podo a problemw seksualnych. W rd nich znajd si te dziaania nielegalne, ktre, cho nie s zaburzeniami, rwnie mog by przyczyn wielu problemw. Zalicza si do nich m.in.: Q korzystanie z usug prostytutek, Q obsesyjne korzystanie z pornografii, Q seks przez telefon i internet, Q seryjne romanse. Q chodzenie do salonw masa u, Q czste odwiedzanie klubw ze striptizem, Q szukanie kontaktw seksualnych w a niach, Q obsesyjne uczszczanie do barw topless, Q ch wielokrotnego uprawiania seksu ka dego dnia. Chocia nie postrzegamy samych zachowa seksualnych jako oznak uzale nienia (w odr nieniu choby od u ywania heroiny, ktre samo w sobie jest tak oznak), ale zastosowali my powy sz terminologi, gdy nasi czytelnicy najprawdopodobniej s przyzwyczajeni do takiego sposobu mwienia o ka dej

32

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

utracie kontroli. Nie chcemy tu moralizowa i mwi, e wszystkie problematyczne zachowania s absolutnie szkodliwe. Wa ne jest przede wszystkim to, e zachowania takie mog by przyczyn wielu problemw dla niektrych ludzi oraz ich bliskich, niezale nie od tego, czy kopoty bd bezpo rednio zwizane z blem lub rozstrojem nerwowym, czy te bd przejawia si w nieco bardziej zakamuflowanej formie jako utrata pienidzy, produktywno ci, zdolno ci do koncentracji, czasu spdzanego z rodzin lub w pracy, rozpad wa nych zwizkw osobistych albo utrata mo liwo ci zaanga owania si w inne dziaania podnoszce jako ycia.

Przykad: Michael Ryan


Michael Ryan, wykadowca z uniwersytetu Princeton i uhonorowany poeta z Bostonu, dobrze wie, co znaczy straci wszystko na skutek nadmiernie rozbuchanego ycia seksualnego. Przez ponad 20 lat seks nie tyle stanowi cz ycia Michaela Ryana, co raczej by caym jego yciem. Piszc swoj histori, Ryan zauwa a, e zawsze szuka okazji do seksu, zwaszcza wtedy, gdy otrzyma posad wykadowcy na Uniwersytecie Princeton. Pisze on: Byem wierny seksowi i wszystkie zwizki osobiste byy dla mnie du o mniej wa ne. Mniej liczyo si dla mnie ma estwo, przyja , a ju na pewno etyka (Ryan 1995, s. 4). Uwodzi on studentki, nie my lc o tym, co naprawd robi. Opamita si dopiero w chwili, gdy zaplanowa seks z 15-letni crk przyjaciela. Zanim Ryan uda si na terapi, zd y zaprzepa ci karier, zwizki osobiste, reputacj, dochody, zdrowie i szacunek wobec samego siebie. Nie chodzio przy tym o romans, ktry jako wykadowca mia z modsz kobiet, szczeglnie, e bya ona kobiet doros. Takie zwizki mog by oboplnie satysfakcjonujce. Problem polega na tym, e Ryan nie mia adnej kontroli nad swoimi zachowaniami, do ktrych zaliczao si: Q Dugotrwae planowanie. Q Zu ywanie czasu, energii i uwagi, ktre mogy by po wicone na bardziej produktywne rzeczy. Q Potrzeba poszukiwania nowych kontaktw, partnerw i do wiadcze seksualnych.

W czym problem?

33

Q Traktowanie innych ludzi przedmiotowo i odrzucanie ich, gdy zaspokoili oni jego pragnienia. Q Konieczno poszukiwania coraz wikszych przyjemno ci zwizanych z seksem. Pierwsz oznak kopotw jest chwila, gdy seks zaczyna dominowa nad innymi zainteresowaniami. ycie pozbawione rwnowagi wymaga zastanowienia si. Takie rozchwianie zwykle prowadzi do strat zarwno dla osoby traccej kontrol, jak i dla ludzi wok niej. Czy seks zachwia Twoim yciem? Sprawd , co wiesz o sobie, korzystajc z poni szego testu.

mwiczenie: Czy wci masz nad sob kontrol?


Znajd ciche, spokojne miejsce i odpowiedz na poni sze pytania tak uczciwie, jak tylko potrafisz. Zaznacz ka de pytanie, ktre trafnie Ci opisuje. Odpowiadaj szczerze. Kiedy skoczysz, podlicz wszystkie zaznaczone pytania, a uzyskasz do jasny obraz tego, na czym polega Twj problem natury seksualnej, i jak wpisuje si w szersze spektrum problemw z seksualn samokontrol. By mo e udzielanie odpowiedzi na niektre pytania bdzie do niewygodne, ale nie przejmuj si, gdy jest to cakowicie normalne. To troch tak jak podczas pierwszego treningu sportowego. Na pocztku zawsze jest ci ko, ale mo na si przyzwyczai. Jak mwi przysowie, bez pracy nie ma koaczy.
1. Czy planowanie nowych kontaktw seksualnych jest pierwsz rzecz,

ktr robisz po obudzeniu si i ostatni przed za niciem?


2. Czy korzystasz z internetu, aby ustawicznie stymulowa si

seksualnie w pracy lub w domu?


3. Czy posiadasz tajn kolekcj pornografii (zdj, pism, filmw

lub plikw komputerowych)?


4. Czy odpowiadasz na seksualne zachty innych, nawet je eli jeste

w powa nym zwizku z inn osob?


5. Czy wydajesz pienidze na seks lub rzeczy z nim zwizane, chocia

pienidze potrzebne Ci s na inne wydatki?

34

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

6. Czy spdzasz czas na poszukiwaniu partnerw seksualnych? 7. Czy traktujesz seks jako sposb na popraw swojego

samopoczucia?
8. Czy lubisz dominowa nad partnerem podczas seksu? 9. Czy nie jeste w stanie przypomnie sobie wszystkich swoich

partnerw seksualnych?
10. Czy swj wolny czas po wicasz na fantazje seksualne, planowanie,

masturbacj czy inne zachowania seksualne?


11. Czy odwiedzasz miejsca, w ktrych obawiasz si, e kto znajomy

Ci mo e zauwa y (np. domy publiczne, kluby ze striptizem, przedstawienia erotyczne)?


12. Czy okamujesz swoich bliskich, mwic o swoich nawykach

seksualnych?
13. Czy trzymasz si z dala od innych, aby nie odkryli Twoich

sekretw?
14. Czy szukasz osb sabych, naiwnych lub w inny sposb podatnych,

aby z nimi nawizywa kontakty seksualne?


15. Czy Twoje do wiadczenia seksualne czsto okazyway

si rozczarowaniem?
16. Czy kiedy omal nie zostae przyapany (lub omal nie zostaa

przyapana), co zaowocowao przyrzeczeniem, e ju nigdy tego nie powtrzysz, ktre jednak zostao szybko zamane?
17. Czy czujesz, e Twj popd seksualny ma nad Tob kontrol? 18. Czy istniej my li o charakterze seksualnym, ktrych nie mo esz

si pozby, niezale nie od tego, jak mocno prbujesz?


19. Czy czujesz, e jeste osob wyizolowan i samotn? 20. Czy zdarzyo Ci si straci prac, zwizek czy dom na skutek swoich

dziaa seksualnych?

W czym problem?

35

Punktacja: Dodaj wszystkie zaznaczone zdania i porwnaj wynik z nastpujc skal: Brak: Gratulacje! Wyglda na to, e radzisz sobie lepiej, ni my lisz. Je eli odpowiedzi s naprawd szczere, mo esz przejrze pobie nie t ksi k w poszukiwaniu ciekawostek, ktre pomog Ci si uchroni przed ewentualnymi problemami w przyszo ci. 1 2: Istniej powody do obaw, e zaczynasz mie kopot z kontrolowaniem swojej seksualno ci. Na razie nie jest to powa ny problem, ale im szybciej zaczniesz go rozwizywa, tym mniejsza bdzie szansa, e przejmie on kontrol nad twoim yciem. 3 5: Masz istotny problem zwizany z kontrolowaniem swojego ycia seksualnego, ktry przejawia si w kilku sferach Twojego ycia. Z zewntrz wszystko wyglda dobrze, ale prdzej czy p niej popadniesz w powa ne problemy. Zacznij natychmiast stosowa opisane w tej ksi ce metody, aby zmieni swj los. 6 10: Cierpisz na powa ny problem z seksualn samokontrol, ktry mocno ogranicza Twoje ycie. Nie mo esz prze y jednego dnia bez fantazjowania, planowania czy podejmowania ryzykownych zachowa seksualnych. Jeste pod siln presj i czujesz, e Twoje seksualne potrzeby kontroluj wszystkie Twoje dziaania. Musisz zacz stosowa opisane tutaj strategie ju dzi . 11 15: Jak zapewne wiesz, Twoja seksualno wymkna Ci si spod kontroli. Pochaniaj Ci wasne fantazje i dziaania seksualne. Prawdopodobnie stracie ju wiele i ka dego dnia ryzykujesz coraz wicej. Musisz zacz po wica du o czasu i uwagi na zmian swojego zachowania. Zacznij od metod sugerowanych w niniejszej ksi ce, sumiennie je stosujc i sprawdzajc wyniki. Je eli nie bd one zadowalajce, a inni bd nadal czu si pokrzywdzeni przez Twoje zachowanie, poszukaj pomocy. Znajd terapeut specjalizujcego si w problemach seksualnych i zacznij z nim wsppracowa, aby pozby si problemw.

36

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

16+: Twj problem z samokontrol seksualn osign niebezpieczny poziom. Zacznij ju dzi stosowa opisane tutaj metody pod okiem terapeuty specjalizujcego si w leczeniu problemw seksualnych. Prawdopodobnie masz na swoim koncie powa ne kopoty zwizane z zachowaniem seksualnym. Nie puszczaj tego ostrze enia mimo uszu. Je eli zaczniesz terapi ju dzi , masz szans unikn jeszcze powa niejszych nastpstw. Nie odkadaj tego na p niej. Powy szy test mia Ci pomc w pobie nym okre leniu skali problemu. Ka dy musi od czego zacz. By mo e Twoje problemy zaczy si wiele lat temu, a mo e pojawiy si zaledwie przed kilkoma miesicami. Niezale nie od tego, musisz co z nimi zrobi. Je eli Twj wynik jest do wysoki, bdzie konieczny nakad wielu si i rodkw, ale spjrzmy prawdzie w oczy: skoro popadnicie w powa ne tarapaty zajo wiele czasu, musisz po wici co najmniej tyle samo, aby si z nich wydosta. Ka dy mo e osign cel, niezale nie od tego, czy musi przej 10 kilometrw czy 10 tysicy mil. Najwa niejszy jest pierwszy krok we wa ciw stron. Ka dego dnia miliony ludzi borykaj si z tymi samymi problemami, a ka dy sdzi, e jest jedyn osob na wiecie, ktrej co takiego si przydarza. Widzc tych ludzi, z pewno ci udaoby Ci si dojrze w ich twarzach znajomy bl i strach wyniky z problemw seksualnych. Samo wzicie tej ksi ki do rki i przebrnicie przez pierwszy rozdzia byo wielkim krokiem naprzd. Je eli udao Ci si go dokona, mo esz zacz wprowadza wielkie zmiany w swoim yciu. Inni, ktrzy podjli ten trud, rozwizali swoje problemy. A skoro udao si to innym, to musi rwnie uda si Tobie.

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

C Z II
MJ UMYS NIE CHCE MNIE SUCHAm

Rozdziaw 6. Rozdziaw 7. Rozdziaw 8. Rozdziaw 9.

Uporzdkowanie my li Kula u nogi Macierz kontra problem natychmiastowej gratyfikacji W marzeniach

97 113 133 143

C Z III
JAK MOESZ SI} ZMIENIm,
SKORO JESTE W TAK KIEPSKIM STANIE?

Rozdziaw 10. Rozdziaw 11. Rozdziaw 12.

To tylko uczucia Jeste wystarczajco dobry, bystry i lubiany przez innych Kto sprawia bl?

153 163 173

C Z IV
OPANOWANIE SWOJEJ DZIEDZINY

Rozdziaw 13. Rozdziaw 14. Rozdziaw 15.

Ryzykowna sprawa Ludzie s tylko lud mi Wzi sprawy w swoje rce

191 203 217

C Z V
YCIE JEST PI}KNE

Rozdziaw 16. Rozdziaw 17. Rozdziaw 18.

Prawdziwy seks Podstawowy kurs intymno ci Sztuka rwnowagi Podsumowanie Bibliografia

231 245 261 273 275

1
W czym problem?

Mit seksualnej samokontroli


Z pewnych niewyja nionych powodw ludzie zawsze s zaskoczeni, kiedy ich znajomi albo inni znani ludzie przyznaj si do problemw natury seksualnej. Wszyscy okazuj zdziwienie i niedowierzanie, kiedy ich ulubiony kapan zostaje oskar ony o molestowanie na lekcjach religii, nauczycielka z podstawwki przyznaje si do tego, e jest w ci y z 12-letnim uczniem, prezenter z programu dla dzieci zostaje przyapany na masturbacji w kinie dla dorosych czy te kiedy prezydentowi USA grozi impeachment po tym, jak sta ystka ujawnia, e uprawiaa z nim seks oralny. Takie informacje trafiaj na pierwsze strony gazet. Ludzie mog bez koca rozmawia o skandalu i twierdzi, e zniszczy on ich wiar w tych ludzi i nigdy nie sdzili, i rzeczone osoby mogy si tak zachowa, albo dziwi si, jak znane i lubiane osoby mogy dopu ci si takich rzeczy. Prawdopodobnie dobrze wiesz, e wikszo ludzi myli si co do tego, jakie miejsce zajmuje w ich yciu seks. Ich bd polega na zao eniu, e nie mo na by dobrym kapanem, nauczycielem, prezenterem programu dla dzieci czy

30

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

prezydentem i jednocze nie mie problemy z seksualn samokontrol. Ludzie uwa aj, e czowiek dobrze sprawdzajcy si w takiej pracy musi jednocze nie by mistrzem samokontroli. I tu tkwi podstawowy bd, gdy istniej ludzie wietnie potraficy ukrywa swoje sekrety natury seksualnej. Jak zapewne wiesz, niektrzy potrafi wietnie radzi sobie w innych dziedzinach ycia i mie powa ne, a nawet niebezpieczne problemy natury seksualnej.

Podstawowe zao enia odno nie seksu mog by bdne


Opisany wy ej bd my lowy mo e si zdarzy tak e Tobie. Jest bardzo mo liwe, e jak wielu innych mo esz sobie powiedzie, e nie masz adnego problemu, poniewa masz dobr prac, a inni nie maj pojcia o Twoich sekretach. Albo mo esz te wmwi sobie, e jeste daleki od przesady i niedugo planujesz zerwa ze swoimi nawykami. Niestety, seks czsto przypomina mitycznego potwora, ktrego apetyt ro nie w miar jedzenia i ktremu nale y skada coraz wicej ofiar, aby utrzyma go na wodzy. Wiele osb ryzykuje swoim bezpieczestwem, prac, majtkiem, zwizkami i zdrowiem, aby tylko zaspokoi swoje seksualne dze. Na og ci ludzie nie s w stanie wytrzyma tak du ej presji, cho lubuj sobie zerwa ze szkodliwymi nawykami raz na zawsze. Przypomina to bieg po ruchomej bie ni, ktra stopniowo nabiera prdko ci. Rodzi si poczucie, e prdzej czy p niej przewrcisz si, ba nic si przed wszystkimi wok. Mamy jednak dobre wie ci. Nie musisz czeka na swj ostateczny upadek. Jeste w stanie zatrzyma bie ni i spokojnie z niej zej . Musisz jednak zdoby si szczero wobec siebie. Bolesn szczero .

Definicja uzale nienia od seksu


Kiedy ludzie mwi o uzale nieniu od seksu, czsto maj na my li zaburzenia seksualne opisane w DSM-IV (Diagnostycznym i statystycznym podrczniku zaburze psychicznych, wersja IV) czy ICD-10 (Inwentarz Zaburze Klinicznych, wersja

W czym problem?

31

10), najwa niejszych kompendiach wiedzy u ywanych, odpowiednio, w USA i Europie. Ksi ki te s gwnymi podrcznikami, z ktrych korzystaj psychologowie i psychiatrzy podczas diagnozy i terapii wszystkich problemw psychologicznych i behawioralnych. Do zaburze seksualnych wymienionych w DSM-IV oraz ICD-10 nale m.in.: ekshibicjonizm (obna anie si), fetyszyzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z cz ci ciaa osoby lub konkretnego przedmiotu), froteryzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z ocierania si o inne osoby), masochizm (ch odczuwania blu podczas aktu seksualnego), voyeuryzm (podgldanie niespodziewajcych si tego ludzi, ktrzy rozbieraj si lub uprawiaj seks) oraz inne, bardziej indywidualne zaburzenia, jak np. wykonywanie obscenicznych telefonw. Z drugiej strony, niektrzy ludzie traktuj problemy seksualne wycznie w kategoriach kryminalnych, my lc np. o gwatach. W niniejszej ksi ce znajdziesz odwoania do bardzo szerokiego spektrum zjawisk le cych u podo a problemw seksualnych. W rd nich znajd si te dziaania nielegalne, ktre, cho nie s zaburzeniami, rwnie mog by przyczyn wielu problemw. Zalicza si do nich m.in.: Q korzystanie z usug prostytutek, Q obsesyjne korzystanie z pornografii, Q seks przez telefon i internet, Q seryjne romanse. Q chodzenie do salonw masa u, Q czste odwiedzanie klubw ze striptizem, Q szukanie kontaktw seksualnych w a niach, Q obsesyjne uczszczanie do barw topless, Q ch wielokrotnego uprawiania seksu ka dego dnia. Chocia nie postrzegamy samych zachowa seksualnych jako oznak uzale nienia (w odr nieniu choby od u ywania heroiny, ktre samo w sobie jest tak oznak), ale zastosowali my powy sz terminologi, gdy nasi czytelnicy najprawdopodobniej s przyzwyczajeni do takiego sposobu mwienia o ka dej

32

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

utracie kontroli. Nie chcemy tu moralizowa i mwi, e wszystkie problematyczne zachowania s absolutnie szkodliwe. Wa ne jest przede wszystkim to, e zachowania takie mog by przyczyn wielu problemw dla niektrych ludzi oraz ich bliskich, niezale nie od tego, czy kopoty bd bezpo rednio zwizane z blem lub rozstrojem nerwowym, czy te bd przejawia si w nieco bardziej zakamuflowanej formie jako utrata pienidzy, produktywno ci, zdolno ci do koncentracji, czasu spdzanego z rodzin lub w pracy, rozpad wa nych zwizkw osobistych albo utrata mo liwo ci zaanga owania si w inne dziaania podnoszce jako ycia.

Przykad: Michael Ryan


Michael Ryan, wykadowca z uniwersytetu Princeton i uhonorowany poeta z Bostonu, dobrze wie, co znaczy straci wszystko na skutek nadmiernie rozbuchanego ycia seksualnego. Przez ponad 20 lat seks nie tyle stanowi cz ycia Michaela Ryana, co raczej by caym jego yciem. Piszc swoj histori, Ryan zauwa a, e zawsze szuka okazji do seksu, zwaszcza wtedy, gdy otrzyma posad wykadowcy na Uniwersytecie Princeton. Pisze on: Byem wierny seksowi i wszystkie zwizki osobiste byy dla mnie du o mniej wa ne. Mniej liczyo si dla mnie ma estwo, przyja , a ju na pewno etyka (Ryan 1995, s. 4). Uwodzi on studentki, nie my lc o tym, co naprawd robi. Opamita si dopiero w chwili, gdy zaplanowa seks z 15-letni crk przyjaciela. Zanim Ryan uda si na terapi, zd y zaprzepa ci karier, zwizki osobiste, reputacj, dochody, zdrowie i szacunek wobec samego siebie. Nie chodzio przy tym o romans, ktry jako wykadowca mia z modsz kobiet, szczeglnie, e bya ona kobiet doros. Takie zwizki mog by oboplnie satysfakcjonujce. Problem polega na tym, e Ryan nie mia adnej kontroli nad swoimi zachowaniami, do ktrych zaliczao si: Q Dugotrwae planowanie. Q Zu ywanie czasu, energii i uwagi, ktre mogy by po wicone na bardziej produktywne rzeczy. Q Potrzeba poszukiwania nowych kontaktw, partnerw i do wiadcze seksualnych.

W czym problem?

33

Q Traktowanie innych ludzi przedmiotowo i odrzucanie ich, gdy zaspokoili oni jego pragnienia. Q Konieczno poszukiwania coraz wikszych przyjemno ci zwizanych z seksem. Pierwsz oznak kopotw jest chwila, gdy seks zaczyna dominowa nad innymi zainteresowaniami. ycie pozbawione rwnowagi wymaga zastanowienia si. Takie rozchwianie zwykle prowadzi do strat zarwno dla osoby traccej kontrol, jak i dla ludzi wok niej. Czy seks zachwia Twoim yciem? Sprawd , co wiesz o sobie, korzystajc z poni szego testu.

mwiczenie: Czy wci masz nad sob kontrol?


Znajd ciche, spokojne miejsce i odpowiedz na poni sze pytania tak uczciwie, jak tylko potrafisz. Zaznacz ka de pytanie, ktre trafnie Ci opisuje. Odpowiadaj szczerze. Kiedy skoczysz, podlicz wszystkie zaznaczone pytania, a uzyskasz do jasny obraz tego, na czym polega Twj problem natury seksualnej, i jak wpisuje si w szersze spektrum problemw z seksualn samokontrol. By mo e udzielanie odpowiedzi na niektre pytania bdzie do niewygodne, ale nie przejmuj si, gdy jest to cakowicie normalne. To troch tak jak podczas pierwszego treningu sportowego. Na pocztku zawsze jest ci ko, ale mo na si przyzwyczai. Jak mwi przysowie, bez pracy nie ma koaczy.
1. Czy planowanie nowych kontaktw seksualnych jest pierwsz rzecz,

ktr robisz po obudzeniu si i ostatni przed za niciem?


2. Czy korzystasz z internetu, aby ustawicznie stymulowa si

seksualnie w pracy lub w domu?


3. Czy posiadasz tajn kolekcj pornografii (zdj, pism, filmw

lub plikw komputerowych)?


4. Czy odpowiadasz na seksualne zachty innych, nawet je eli jeste

w powa nym zwizku z inn osob?


5. Czy wydajesz pienidze na seks lub rzeczy z nim zwizane, chocia

pienidze potrzebne Ci s na inne wydatki?

34

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

6. Czy spdzasz czas na poszukiwaniu partnerw seksualnych? 7. Czy traktujesz seks jako sposb na popraw swojego

samopoczucia?
8. Czy lubisz dominowa nad partnerem podczas seksu? 9. Czy nie jeste w stanie przypomnie sobie wszystkich swoich

partnerw seksualnych?
10. Czy swj wolny czas po wicasz na fantazje seksualne, planowanie,

masturbacj czy inne zachowania seksualne?


11. Czy odwiedzasz miejsca, w ktrych obawiasz si, e kto znajomy

Ci mo e zauwa y (np. domy publiczne, kluby ze striptizem, przedstawienia erotyczne)?


12. Czy okamujesz swoich bliskich, mwic o swoich nawykach

seksualnych?
13. Czy trzymasz si z dala od innych, aby nie odkryli Twoich

sekretw?
14. Czy szukasz osb sabych, naiwnych lub w inny sposb podatnych,

aby z nimi nawizywa kontakty seksualne?


15. Czy Twoje do wiadczenia seksualne czsto okazyway

si rozczarowaniem?
16. Czy kiedy omal nie zostae przyapany (lub omal nie zostaa

przyapana), co zaowocowao przyrzeczeniem, e ju nigdy tego nie powtrzysz, ktre jednak zostao szybko zamane?
17. Czy czujesz, e Twj popd seksualny ma nad Tob kontrol? 18. Czy istniej my li o charakterze seksualnym, ktrych nie mo esz

si pozby, niezale nie od tego, jak mocno prbujesz?


19. Czy czujesz, e jeste osob wyizolowan i samotn? 20. Czy zdarzyo Ci si straci prac, zwizek czy dom na skutek swoich

dziaa seksualnych?

W czym problem?

35

Punktacja: Dodaj wszystkie zaznaczone zdania i porwnaj wynik z nastpujc skal: Brak: Gratulacje! Wyglda na to, e radzisz sobie lepiej, ni my lisz. Je eli odpowiedzi s naprawd szczere, mo esz przejrze pobie nie t ksi k w poszukiwaniu ciekawostek, ktre pomog Ci si uchroni przed ewentualnymi problemami w przyszo ci. 1 2: Istniej powody do obaw, e zaczynasz mie kopot z kontrolowaniem swojej seksualno ci. Na razie nie jest to powa ny problem, ale im szybciej zaczniesz go rozwizywa, tym mniejsza bdzie szansa, e przejmie on kontrol nad twoim yciem. 3 5: Masz istotny problem zwizany z kontrolowaniem swojego ycia seksualnego, ktry przejawia si w kilku sferach Twojego ycia. Z zewntrz wszystko wyglda dobrze, ale prdzej czy p niej popadniesz w powa ne problemy. Zacznij natychmiast stosowa opisane w tej ksi ce metody, aby zmieni swj los. 6 10: Cierpisz na powa ny problem z seksualn samokontrol, ktry mocno ogranicza Twoje ycie. Nie mo esz prze y jednego dnia bez fantazjowania, planowania czy podejmowania ryzykownych zachowa seksualnych. Jeste pod siln presj i czujesz, e Twoje seksualne potrzeby kontroluj wszystkie Twoje dziaania. Musisz zacz stosowa opisane tutaj strategie ju dzi . 11 15: Jak zapewne wiesz, Twoja seksualno wymkna Ci si spod kontroli. Pochaniaj Ci wasne fantazje i dziaania seksualne. Prawdopodobnie stracie ju wiele i ka dego dnia ryzykujesz coraz wicej. Musisz zacz po wica du o czasu i uwagi na zmian swojego zachowania. Zacznij od metod sugerowanych w niniejszej ksi ce, sumiennie je stosujc i sprawdzajc wyniki. Je eli nie bd one zadowalajce, a inni bd nadal czu si pokrzywdzeni przez Twoje zachowanie, poszukaj pomocy. Znajd terapeut specjalizujcego si w problemach seksualnych i zacznij z nim wsppracowa, aby pozby si problemw.

36

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

16+: Twj problem z samokontrol seksualn osign niebezpieczny poziom. Zacznij ju dzi stosowa opisane tutaj metody pod okiem terapeuty specjalizujcego si w leczeniu problemw seksualnych. Prawdopodobnie masz na swoim koncie powa ne kopoty zwizane z zachowaniem seksualnym. Nie puszczaj tego ostrze enia mimo uszu. Je eli zaczniesz terapi ju dzi , masz szans unikn jeszcze powa niejszych nastpstw. Nie odkadaj tego na p niej. Powy szy test mia Ci pomc w pobie nym okre leniu skali problemu. Ka dy musi od czego zacz. By mo e Twoje problemy zaczy si wiele lat temu, a mo e pojawiy si zaledwie przed kilkoma miesicami. Niezale nie od tego, musisz co z nimi zrobi. Je eli Twj wynik jest do wysoki, bdzie konieczny nakad wielu si i rodkw, ale spjrzmy prawdzie w oczy: skoro popadnicie w powa ne tarapaty zajo wiele czasu, musisz po wici co najmniej tyle samo, aby si z nich wydosta. Ka dy mo e osign cel, niezale nie od tego, czy musi przej 10 kilometrw czy 10 tysicy mil. Najwa niejszy jest pierwszy krok we wa ciw stron. Ka dego dnia miliony ludzi borykaj si z tymi samymi problemami, a ka dy sdzi, e jest jedyn osob na wiecie, ktrej co takiego si przydarza. Widzc tych ludzi, z pewno ci udaoby Ci si dojrze w ich twarzach znajomy bl i strach wyniky z problemw seksualnych. Samo wzicie tej ksi ki do rki i przebrnicie przez pierwszy rozdzia byo wielkim krokiem naprzd. Je eli udao Ci si go dokona, mo esz zacz wprowadza wielkie zmiany w swoim yciu. Inni, ktrzy podjli ten trud, rozwizali swoje problemy. A skoro udao si to innym, to musi rwnie uda si Tobie.

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

C Z II
MJ UMYS NIE CHCE MNIE SUCHAm

Rozdziaw 6. Rozdziaw 7. Rozdziaw 8. Rozdziaw 9.

Uporzdkowanie my li Kula u nogi Macierz kontra problem natychmiastowej gratyfikacji W marzeniach

97 113 133 143

C Z III
JAK MOESZ SI} ZMIENIm,
SKORO JESTE W TAK KIEPSKIM STANIE?

Rozdziaw 10. Rozdziaw 11. Rozdziaw 12.

To tylko uczucia Jeste wystarczajco dobry, bystry i lubiany przez innych Kto sprawia bl?

153 163 173

C Z IV
OPANOWANIE SWOJEJ DZIEDZINY

Rozdziaw 13. Rozdziaw 14. Rozdziaw 15.

Ryzykowna sprawa Ludzie s tylko lud mi Wzi sprawy w swoje rce

191 203 217

C Z V
YCIE JEST PI}KNE

Rozdziaw 16. Rozdziaw 17. Rozdziaw 18.

Prawdziwy seks Podstawowy kurs intymno ci Sztuka rwnowagi Podsumowanie Bibliografia

231 245 261 273 275

1
W czym problem?

Mit seksualnej samokontroli


Z pewnych niewyja nionych powodw ludzie zawsze s zaskoczeni, kiedy ich znajomi albo inni znani ludzie przyznaj si do problemw natury seksualnej. Wszyscy okazuj zdziwienie i niedowierzanie, kiedy ich ulubiony kapan zostaje oskar ony o molestowanie na lekcjach religii, nauczycielka z podstawwki przyznaje si do tego, e jest w ci y z 12-letnim uczniem, prezenter z programu dla dzieci zostaje przyapany na masturbacji w kinie dla dorosych czy te kiedy prezydentowi USA grozi impeachment po tym, jak sta ystka ujawnia, e uprawiaa z nim seks oralny. Takie informacje trafiaj na pierwsze strony gazet. Ludzie mog bez koca rozmawia o skandalu i twierdzi, e zniszczy on ich wiar w tych ludzi i nigdy nie sdzili, i rzeczone osoby mogy si tak zachowa, albo dziwi si, jak znane i lubiane osoby mogy dopu ci si takich rzeczy. Prawdopodobnie dobrze wiesz, e wikszo ludzi myli si co do tego, jakie miejsce zajmuje w ich yciu seks. Ich bd polega na zao eniu, e nie mo na by dobrym kapanem, nauczycielem, prezenterem programu dla dzieci czy

30

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

prezydentem i jednocze nie mie problemy z seksualn samokontrol. Ludzie uwa aj, e czowiek dobrze sprawdzajcy si w takiej pracy musi jednocze nie by mistrzem samokontroli. I tu tkwi podstawowy bd, gdy istniej ludzie wietnie potraficy ukrywa swoje sekrety natury seksualnej. Jak zapewne wiesz, niektrzy potrafi wietnie radzi sobie w innych dziedzinach ycia i mie powa ne, a nawet niebezpieczne problemy natury seksualnej.

Podstawowe zao enia odno nie seksu mog by bdne


Opisany wy ej bd my lowy mo e si zdarzy tak e Tobie. Jest bardzo mo liwe, e jak wielu innych mo esz sobie powiedzie, e nie masz adnego problemu, poniewa masz dobr prac, a inni nie maj pojcia o Twoich sekretach. Albo mo esz te wmwi sobie, e jeste daleki od przesady i niedugo planujesz zerwa ze swoimi nawykami. Niestety, seks czsto przypomina mitycznego potwora, ktrego apetyt ro nie w miar jedzenia i ktremu nale y skada coraz wicej ofiar, aby utrzyma go na wodzy. Wiele osb ryzykuje swoim bezpieczestwem, prac, majtkiem, zwizkami i zdrowiem, aby tylko zaspokoi swoje seksualne dze. Na og ci ludzie nie s w stanie wytrzyma tak du ej presji, cho lubuj sobie zerwa ze szkodliwymi nawykami raz na zawsze. Przypomina to bieg po ruchomej bie ni, ktra stopniowo nabiera prdko ci. Rodzi si poczucie, e prdzej czy p niej przewrcisz si, ba nic si przed wszystkimi wok. Mamy jednak dobre wie ci. Nie musisz czeka na swj ostateczny upadek. Jeste w stanie zatrzyma bie ni i spokojnie z niej zej . Musisz jednak zdoby si szczero wobec siebie. Bolesn szczero .

Definicja uzale nienia od seksu


Kiedy ludzie mwi o uzale nieniu od seksu, czsto maj na my li zaburzenia seksualne opisane w DSM-IV (Diagnostycznym i statystycznym podrczniku zaburze psychicznych, wersja IV) czy ICD-10 (Inwentarz Zaburze Klinicznych, wersja

W czym problem?

31

10), najwa niejszych kompendiach wiedzy u ywanych, odpowiednio, w USA i Europie. Ksi ki te s gwnymi podrcznikami, z ktrych korzystaj psychologowie i psychiatrzy podczas diagnozy i terapii wszystkich problemw psychologicznych i behawioralnych. Do zaburze seksualnych wymienionych w DSM-IV oraz ICD-10 nale m.in.: ekshibicjonizm (obna anie si), fetyszyzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z cz ci ciaa osoby lub konkretnego przedmiotu), froteryzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z ocierania si o inne osoby), masochizm (ch odczuwania blu podczas aktu seksualnego), voyeuryzm (podgldanie niespodziewajcych si tego ludzi, ktrzy rozbieraj si lub uprawiaj seks) oraz inne, bardziej indywidualne zaburzenia, jak np. wykonywanie obscenicznych telefonw. Z drugiej strony, niektrzy ludzie traktuj problemy seksualne wycznie w kategoriach kryminalnych, my lc np. o gwatach. W niniejszej ksi ce znajdziesz odwoania do bardzo szerokiego spektrum zjawisk le cych u podo a problemw seksualnych. W rd nich znajd si te dziaania nielegalne, ktre, cho nie s zaburzeniami, rwnie mog by przyczyn wielu problemw. Zalicza si do nich m.in.: Q korzystanie z usug prostytutek, Q obsesyjne korzystanie z pornografii, Q seks przez telefon i internet, Q seryjne romanse. Q chodzenie do salonw masa u, Q czste odwiedzanie klubw ze striptizem, Q szukanie kontaktw seksualnych w a niach, Q obsesyjne uczszczanie do barw topless, Q ch wielokrotnego uprawiania seksu ka dego dnia. Chocia nie postrzegamy samych zachowa seksualnych jako oznak uzale nienia (w odr nieniu choby od u ywania heroiny, ktre samo w sobie jest tak oznak), ale zastosowali my powy sz terminologi, gdy nasi czytelnicy najprawdopodobniej s przyzwyczajeni do takiego sposobu mwienia o ka dej

32

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

utracie kontroli. Nie chcemy tu moralizowa i mwi, e wszystkie problematyczne zachowania s absolutnie szkodliwe. Wa ne jest przede wszystkim to, e zachowania takie mog by przyczyn wielu problemw dla niektrych ludzi oraz ich bliskich, niezale nie od tego, czy kopoty bd bezpo rednio zwizane z blem lub rozstrojem nerwowym, czy te bd przejawia si w nieco bardziej zakamuflowanej formie jako utrata pienidzy, produktywno ci, zdolno ci do koncentracji, czasu spdzanego z rodzin lub w pracy, rozpad wa nych zwizkw osobistych albo utrata mo liwo ci zaanga owania si w inne dziaania podnoszce jako ycia.

Przykad: Michael Ryan


Michael Ryan, wykadowca z uniwersytetu Princeton i uhonorowany poeta z Bostonu, dobrze wie, co znaczy straci wszystko na skutek nadmiernie rozbuchanego ycia seksualnego. Przez ponad 20 lat seks nie tyle stanowi cz ycia Michaela Ryana, co raczej by caym jego yciem. Piszc swoj histori, Ryan zauwa a, e zawsze szuka okazji do seksu, zwaszcza wtedy, gdy otrzyma posad wykadowcy na Uniwersytecie Princeton. Pisze on: Byem wierny seksowi i wszystkie zwizki osobiste byy dla mnie du o mniej wa ne. Mniej liczyo si dla mnie ma estwo, przyja , a ju na pewno etyka (Ryan 1995, s. 4). Uwodzi on studentki, nie my lc o tym, co naprawd robi. Opamita si dopiero w chwili, gdy zaplanowa seks z 15-letni crk przyjaciela. Zanim Ryan uda si na terapi, zd y zaprzepa ci karier, zwizki osobiste, reputacj, dochody, zdrowie i szacunek wobec samego siebie. Nie chodzio przy tym o romans, ktry jako wykadowca mia z modsz kobiet, szczeglnie, e bya ona kobiet doros. Takie zwizki mog by oboplnie satysfakcjonujce. Problem polega na tym, e Ryan nie mia adnej kontroli nad swoimi zachowaniami, do ktrych zaliczao si: Q Dugotrwae planowanie. Q Zu ywanie czasu, energii i uwagi, ktre mogy by po wicone na bardziej produktywne rzeczy. Q Potrzeba poszukiwania nowych kontaktw, partnerw i do wiadcze seksualnych.

W czym problem?

33

Q Traktowanie innych ludzi przedmiotowo i odrzucanie ich, gdy zaspokoili oni jego pragnienia. Q Konieczno poszukiwania coraz wikszych przyjemno ci zwizanych z seksem. Pierwsz oznak kopotw jest chwila, gdy seks zaczyna dominowa nad innymi zainteresowaniami. ycie pozbawione rwnowagi wymaga zastanowienia si. Takie rozchwianie zwykle prowadzi do strat zarwno dla osoby traccej kontrol, jak i dla ludzi wok niej. Czy seks zachwia Twoim yciem? Sprawd , co wiesz o sobie, korzystajc z poni szego testu.

mwiczenie: Czy wci masz nad sob kontrol?


Znajd ciche, spokojne miejsce i odpowiedz na poni sze pytania tak uczciwie, jak tylko potrafisz. Zaznacz ka de pytanie, ktre trafnie Ci opisuje. Odpowiadaj szczerze. Kiedy skoczysz, podlicz wszystkie zaznaczone pytania, a uzyskasz do jasny obraz tego, na czym polega Twj problem natury seksualnej, i jak wpisuje si w szersze spektrum problemw z seksualn samokontrol. By mo e udzielanie odpowiedzi na niektre pytania bdzie do niewygodne, ale nie przejmuj si, gdy jest to cakowicie normalne. To troch tak jak podczas pierwszego treningu sportowego. Na pocztku zawsze jest ci ko, ale mo na si przyzwyczai. Jak mwi przysowie, bez pracy nie ma koaczy.
1. Czy planowanie nowych kontaktw seksualnych jest pierwsz rzecz,

ktr robisz po obudzeniu si i ostatni przed za niciem?


2. Czy korzystasz z internetu, aby ustawicznie stymulowa si

seksualnie w pracy lub w domu?


3. Czy posiadasz tajn kolekcj pornografii (zdj, pism, filmw

lub plikw komputerowych)?


4. Czy odpowiadasz na seksualne zachty innych, nawet je eli jeste

w powa nym zwizku z inn osob?


5. Czy wydajesz pienidze na seks lub rzeczy z nim zwizane, chocia

pienidze potrzebne Ci s na inne wydatki?

34

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

6. Czy spdzasz czas na poszukiwaniu partnerw seksualnych? 7. Czy traktujesz seks jako sposb na popraw swojego

samopoczucia?
8. Czy lubisz dominowa nad partnerem podczas seksu? 9. Czy nie jeste w stanie przypomnie sobie wszystkich swoich

partnerw seksualnych?
10. Czy swj wolny czas po wicasz na fantazje seksualne, planowanie,

masturbacj czy inne zachowania seksualne?


11. Czy odwiedzasz miejsca, w ktrych obawiasz si, e kto znajomy

Ci mo e zauwa y (np. domy publiczne, kluby ze striptizem, przedstawienia erotyczne)?


12. Czy okamujesz swoich bliskich, mwic o swoich nawykach

seksualnych?
13. Czy trzymasz si z dala od innych, aby nie odkryli Twoich

sekretw?
14. Czy szukasz osb sabych, naiwnych lub w inny sposb podatnych,

aby z nimi nawizywa kontakty seksualne?


15. Czy Twoje do wiadczenia seksualne czsto okazyway

si rozczarowaniem?
16. Czy kiedy omal nie zostae przyapany (lub omal nie zostaa

przyapana), co zaowocowao przyrzeczeniem, e ju nigdy tego nie powtrzysz, ktre jednak zostao szybko zamane?
17. Czy czujesz, e Twj popd seksualny ma nad Tob kontrol? 18. Czy istniej my li o charakterze seksualnym, ktrych nie mo esz

si pozby, niezale nie od tego, jak mocno prbujesz?


19. Czy czujesz, e jeste osob wyizolowan i samotn? 20. Czy zdarzyo Ci si straci prac, zwizek czy dom na skutek swoich

dziaa seksualnych?

W czym problem?

35

Punktacja: Dodaj wszystkie zaznaczone zdania i porwnaj wynik z nastpujc skal: Brak: Gratulacje! Wyglda na to, e radzisz sobie lepiej, ni my lisz. Je eli odpowiedzi s naprawd szczere, mo esz przejrze pobie nie t ksi k w poszukiwaniu ciekawostek, ktre pomog Ci si uchroni przed ewentualnymi problemami w przyszo ci. 1 2: Istniej powody do obaw, e zaczynasz mie kopot z kontrolowaniem swojej seksualno ci. Na razie nie jest to powa ny problem, ale im szybciej zaczniesz go rozwizywa, tym mniejsza bdzie szansa, e przejmie on kontrol nad twoim yciem. 3 5: Masz istotny problem zwizany z kontrolowaniem swojego ycia seksualnego, ktry przejawia si w kilku sferach Twojego ycia. Z zewntrz wszystko wyglda dobrze, ale prdzej czy p niej popadniesz w powa ne problemy. Zacznij natychmiast stosowa opisane w tej ksi ce metody, aby zmieni swj los. 6 10: Cierpisz na powa ny problem z seksualn samokontrol, ktry mocno ogranicza Twoje ycie. Nie mo esz prze y jednego dnia bez fantazjowania, planowania czy podejmowania ryzykownych zachowa seksualnych. Jeste pod siln presj i czujesz, e Twoje seksualne potrzeby kontroluj wszystkie Twoje dziaania. Musisz zacz stosowa opisane tutaj strategie ju dzi . 11 15: Jak zapewne wiesz, Twoja seksualno wymkna Ci si spod kontroli. Pochaniaj Ci wasne fantazje i dziaania seksualne. Prawdopodobnie stracie ju wiele i ka dego dnia ryzykujesz coraz wicej. Musisz zacz po wica du o czasu i uwagi na zmian swojego zachowania. Zacznij od metod sugerowanych w niniejszej ksi ce, sumiennie je stosujc i sprawdzajc wyniki. Je eli nie bd one zadowalajce, a inni bd nadal czu si pokrzywdzeni przez Twoje zachowanie, poszukaj pomocy. Znajd terapeut specjalizujcego si w problemach seksualnych i zacznij z nim wsppracowa, aby pozby si problemw.

36

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

16+: Twj problem z samokontrol seksualn osign niebezpieczny poziom. Zacznij ju dzi stosowa opisane tutaj metody pod okiem terapeuty specjalizujcego si w leczeniu problemw seksualnych. Prawdopodobnie masz na swoim koncie powa ne kopoty zwizane z zachowaniem seksualnym. Nie puszczaj tego ostrze enia mimo uszu. Je eli zaczniesz terapi ju dzi , masz szans unikn jeszcze powa niejszych nastpstw. Nie odkadaj tego na p niej. Powy szy test mia Ci pomc w pobie nym okre leniu skali problemu. Ka dy musi od czego zacz. By mo e Twoje problemy zaczy si wiele lat temu, a mo e pojawiy si zaledwie przed kilkoma miesicami. Niezale nie od tego, musisz co z nimi zrobi. Je eli Twj wynik jest do wysoki, bdzie konieczny nakad wielu si i rodkw, ale spjrzmy prawdzie w oczy: skoro popadnicie w powa ne tarapaty zajo wiele czasu, musisz po wici co najmniej tyle samo, aby si z nich wydosta. Ka dy mo e osign cel, niezale nie od tego, czy musi przej 10 kilometrw czy 10 tysicy mil. Najwa niejszy jest pierwszy krok we wa ciw stron. Ka dego dnia miliony ludzi borykaj si z tymi samymi problemami, a ka dy sdzi, e jest jedyn osob na wiecie, ktrej co takiego si przydarza. Widzc tych ludzi, z pewno ci udaoby Ci si dojrze w ich twarzach znajomy bl i strach wyniky z problemw seksualnych. Samo wzicie tej ksi ki do rki i przebrnicie przez pierwszy rozdzia byo wielkim krokiem naprzd. Je eli udao Ci si go dokona, mo esz zacz wprowadza wielkie zmiany w swoim yciu. Inni, ktrzy podjli ten trud, rozwizali swoje problemy. A skoro udao si to innym, to musi rwnie uda si Tobie.

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

C Z II
MJ UMYS NIE CHCE MNIE SUCHAm

Rozdziaw 6. Rozdziaw 7. Rozdziaw 8. Rozdziaw 9.

Uporzdkowanie my li Kula u nogi Macierz kontra problem natychmiastowej gratyfikacji W marzeniach

97 113 133 143

C Z III
JAK MOESZ SI} ZMIENIm,
SKORO JESTE W TAK KIEPSKIM STANIE?

Rozdziaw 10. Rozdziaw 11. Rozdziaw 12.

To tylko uczucia Jeste wystarczajco dobry, bystry i lubiany przez innych Kto sprawia bl?

153 163 173

C Z IV
OPANOWANIE SWOJEJ DZIEDZINY

Rozdziaw 13. Rozdziaw 14. Rozdziaw 15.

Ryzykowna sprawa Ludzie s tylko lud mi Wzi sprawy w swoje rce

191 203 217

C Z V
YCIE JEST PI}KNE

Rozdziaw 16. Rozdziaw 17. Rozdziaw 18.

Prawdziwy seks Podstawowy kurs intymno ci Sztuka rwnowagi Podsumowanie Bibliografia

231 245 261 273 275

1
W czym problem?

Mit seksualnej samokontroli


Z pewnych niewyja nionych powodw ludzie zawsze s zaskoczeni, kiedy ich znajomi albo inni znani ludzie przyznaj si do problemw natury seksualnej. Wszyscy okazuj zdziwienie i niedowierzanie, kiedy ich ulubiony kapan zostaje oskar ony o molestowanie na lekcjach religii, nauczycielka z podstawwki przyznaje si do tego, e jest w ci y z 12-letnim uczniem, prezenter z programu dla dzieci zostaje przyapany na masturbacji w kinie dla dorosych czy te kiedy prezydentowi USA grozi impeachment po tym, jak sta ystka ujawnia, e uprawiaa z nim seks oralny. Takie informacje trafiaj na pierwsze strony gazet. Ludzie mog bez koca rozmawia o skandalu i twierdzi, e zniszczy on ich wiar w tych ludzi i nigdy nie sdzili, i rzeczone osoby mogy si tak zachowa, albo dziwi si, jak znane i lubiane osoby mogy dopu ci si takich rzeczy. Prawdopodobnie dobrze wiesz, e wikszo ludzi myli si co do tego, jakie miejsce zajmuje w ich yciu seks. Ich bd polega na zao eniu, e nie mo na by dobrym kapanem, nauczycielem, prezenterem programu dla dzieci czy

30

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

prezydentem i jednocze nie mie problemy z seksualn samokontrol. Ludzie uwa aj, e czowiek dobrze sprawdzajcy si w takiej pracy musi jednocze nie by mistrzem samokontroli. I tu tkwi podstawowy bd, gdy istniej ludzie wietnie potraficy ukrywa swoje sekrety natury seksualnej. Jak zapewne wiesz, niektrzy potrafi wietnie radzi sobie w innych dziedzinach ycia i mie powa ne, a nawet niebezpieczne problemy natury seksualnej.

Podstawowe zao enia odno nie seksu mog by bdne


Opisany wy ej bd my lowy mo e si zdarzy tak e Tobie. Jest bardzo mo liwe, e jak wielu innych mo esz sobie powiedzie, e nie masz adnego problemu, poniewa masz dobr prac, a inni nie maj pojcia o Twoich sekretach. Albo mo esz te wmwi sobie, e jeste daleki od przesady i niedugo planujesz zerwa ze swoimi nawykami. Niestety, seks czsto przypomina mitycznego potwora, ktrego apetyt ro nie w miar jedzenia i ktremu nale y skada coraz wicej ofiar, aby utrzyma go na wodzy. Wiele osb ryzykuje swoim bezpieczestwem, prac, majtkiem, zwizkami i zdrowiem, aby tylko zaspokoi swoje seksualne dze. Na og ci ludzie nie s w stanie wytrzyma tak du ej presji, cho lubuj sobie zerwa ze szkodliwymi nawykami raz na zawsze. Przypomina to bieg po ruchomej bie ni, ktra stopniowo nabiera prdko ci. Rodzi si poczucie, e prdzej czy p niej przewrcisz si, ba nic si przed wszystkimi wok. Mamy jednak dobre wie ci. Nie musisz czeka na swj ostateczny upadek. Jeste w stanie zatrzyma bie ni i spokojnie z niej zej . Musisz jednak zdoby si szczero wobec siebie. Bolesn szczero .

Definicja uzale nienia od seksu


Kiedy ludzie mwi o uzale nieniu od seksu, czsto maj na my li zaburzenia seksualne opisane w DSM-IV (Diagnostycznym i statystycznym podrczniku zaburze psychicznych, wersja IV) czy ICD-10 (Inwentarz Zaburze Klinicznych, wersja

W czym problem?

31

10), najwa niejszych kompendiach wiedzy u ywanych, odpowiednio, w USA i Europie. Ksi ki te s gwnymi podrcznikami, z ktrych korzystaj psychologowie i psychiatrzy podczas diagnozy i terapii wszystkich problemw psychologicznych i behawioralnych. Do zaburze seksualnych wymienionych w DSM-IV oraz ICD-10 nale m.in.: ekshibicjonizm (obna anie si), fetyszyzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z cz ci ciaa osoby lub konkretnego przedmiotu), froteryzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z ocierania si o inne osoby), masochizm (ch odczuwania blu podczas aktu seksualnego), voyeuryzm (podgldanie niespodziewajcych si tego ludzi, ktrzy rozbieraj si lub uprawiaj seks) oraz inne, bardziej indywidualne zaburzenia, jak np. wykonywanie obscenicznych telefonw. Z drugiej strony, niektrzy ludzie traktuj problemy seksualne wycznie w kategoriach kryminalnych, my lc np. o gwatach. W niniejszej ksi ce znajdziesz odwoania do bardzo szerokiego spektrum zjawisk le cych u podo a problemw seksualnych. W rd nich znajd si te dziaania nielegalne, ktre, cho nie s zaburzeniami, rwnie mog by przyczyn wielu problemw. Zalicza si do nich m.in.: Q korzystanie z usug prostytutek, Q obsesyjne korzystanie z pornografii, Q seks przez telefon i internet, Q seryjne romanse. Q chodzenie do salonw masa u, Q czste odwiedzanie klubw ze striptizem, Q szukanie kontaktw seksualnych w a niach, Q obsesyjne uczszczanie do barw topless, Q ch wielokrotnego uprawiania seksu ka dego dnia. Chocia nie postrzegamy samych zachowa seksualnych jako oznak uzale nienia (w odr nieniu choby od u ywania heroiny, ktre samo w sobie jest tak oznak), ale zastosowali my powy sz terminologi, gdy nasi czytelnicy najprawdopodobniej s przyzwyczajeni do takiego sposobu mwienia o ka dej

32

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

utracie kontroli. Nie chcemy tu moralizowa i mwi, e wszystkie problematyczne zachowania s absolutnie szkodliwe. Wa ne jest przede wszystkim to, e zachowania takie mog by przyczyn wielu problemw dla niektrych ludzi oraz ich bliskich, niezale nie od tego, czy kopoty bd bezpo rednio zwizane z blem lub rozstrojem nerwowym, czy te bd przejawia si w nieco bardziej zakamuflowanej formie jako utrata pienidzy, produktywno ci, zdolno ci do koncentracji, czasu spdzanego z rodzin lub w pracy, rozpad wa nych zwizkw osobistych albo utrata mo liwo ci zaanga owania si w inne dziaania podnoszce jako ycia.

Przykad: Michael Ryan


Michael Ryan, wykadowca z uniwersytetu Princeton i uhonorowany poeta z Bostonu, dobrze wie, co znaczy straci wszystko na skutek nadmiernie rozbuchanego ycia seksualnego. Przez ponad 20 lat seks nie tyle stanowi cz ycia Michaela Ryana, co raczej by caym jego yciem. Piszc swoj histori, Ryan zauwa a, e zawsze szuka okazji do seksu, zwaszcza wtedy, gdy otrzyma posad wykadowcy na Uniwersytecie Princeton. Pisze on: Byem wierny seksowi i wszystkie zwizki osobiste byy dla mnie du o mniej wa ne. Mniej liczyo si dla mnie ma estwo, przyja , a ju na pewno etyka (Ryan 1995, s. 4). Uwodzi on studentki, nie my lc o tym, co naprawd robi. Opamita si dopiero w chwili, gdy zaplanowa seks z 15-letni crk przyjaciela. Zanim Ryan uda si na terapi, zd y zaprzepa ci karier, zwizki osobiste, reputacj, dochody, zdrowie i szacunek wobec samego siebie. Nie chodzio przy tym o romans, ktry jako wykadowca mia z modsz kobiet, szczeglnie, e bya ona kobiet doros. Takie zwizki mog by oboplnie satysfakcjonujce. Problem polega na tym, e Ryan nie mia adnej kontroli nad swoimi zachowaniami, do ktrych zaliczao si: Q Dugotrwae planowanie. Q Zu ywanie czasu, energii i uwagi, ktre mogy by po wicone na bardziej produktywne rzeczy. Q Potrzeba poszukiwania nowych kontaktw, partnerw i do wiadcze seksualnych.

W czym problem?

33

Q Traktowanie innych ludzi przedmiotowo i odrzucanie ich, gdy zaspokoili oni jego pragnienia. Q Konieczno poszukiwania coraz wikszych przyjemno ci zwizanych z seksem. Pierwsz oznak kopotw jest chwila, gdy seks zaczyna dominowa nad innymi zainteresowaniami. ycie pozbawione rwnowagi wymaga zastanowienia si. Takie rozchwianie zwykle prowadzi do strat zarwno dla osoby traccej kontrol, jak i dla ludzi wok niej. Czy seks zachwia Twoim yciem? Sprawd , co wiesz o sobie, korzystajc z poni szego testu.

mwiczenie: Czy wci masz nad sob kontrol?


Znajd ciche, spokojne miejsce i odpowiedz na poni sze pytania tak uczciwie, jak tylko potrafisz. Zaznacz ka de pytanie, ktre trafnie Ci opisuje. Odpowiadaj szczerze. Kiedy skoczysz, podlicz wszystkie zaznaczone pytania, a uzyskasz do jasny obraz tego, na czym polega Twj problem natury seksualnej, i jak wpisuje si w szersze spektrum problemw z seksualn samokontrol. By mo e udzielanie odpowiedzi na niektre pytania bdzie do niewygodne, ale nie przejmuj si, gdy jest to cakowicie normalne. To troch tak jak podczas pierwszego treningu sportowego. Na pocztku zawsze jest ci ko, ale mo na si przyzwyczai. Jak mwi przysowie, bez pracy nie ma koaczy.
1. Czy planowanie nowych kontaktw seksualnych jest pierwsz rzecz,

ktr robisz po obudzeniu si i ostatni przed za niciem?


2. Czy korzystasz z internetu, aby ustawicznie stymulowa si

seksualnie w pracy lub w domu?


3. Czy posiadasz tajn kolekcj pornografii (zdj, pism, filmw

lub plikw komputerowych)?


4. Czy odpowiadasz na seksualne zachty innych, nawet je eli jeste

w powa nym zwizku z inn osob?


5. Czy wydajesz pienidze na seks lub rzeczy z nim zwizane, chocia

pienidze potrzebne Ci s na inne wydatki?

34

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

6. Czy spdzasz czas na poszukiwaniu partnerw seksualnych? 7. Czy traktujesz seks jako sposb na popraw swojego

samopoczucia?
8. Czy lubisz dominowa nad partnerem podczas seksu? 9. Czy nie jeste w stanie przypomnie sobie wszystkich swoich

partnerw seksualnych?
10. Czy swj wolny czas po wicasz na fantazje seksualne, planowanie,

masturbacj czy inne zachowania seksualne?


11. Czy odwiedzasz miejsca, w ktrych obawiasz si, e kto znajomy

Ci mo e zauwa y (np. domy publiczne, kluby ze striptizem, przedstawienia erotyczne)?


12. Czy okamujesz swoich bliskich, mwic o swoich nawykach

seksualnych?
13. Czy trzymasz si z dala od innych, aby nie odkryli Twoich

sekretw?
14. Czy szukasz osb sabych, naiwnych lub w inny sposb podatnych,

aby z nimi nawizywa kontakty seksualne?


15. Czy Twoje do wiadczenia seksualne czsto okazyway

si rozczarowaniem?
16. Czy kiedy omal nie zostae przyapany (lub omal nie zostaa

przyapana), co zaowocowao przyrzeczeniem, e ju nigdy tego nie powtrzysz, ktre jednak zostao szybko zamane?
17. Czy czujesz, e Twj popd seksualny ma nad Tob kontrol? 18. Czy istniej my li o charakterze seksualnym, ktrych nie mo esz

si pozby, niezale nie od tego, jak mocno prbujesz?


19. Czy czujesz, e jeste osob wyizolowan i samotn? 20. Czy zdarzyo Ci si straci prac, zwizek czy dom na skutek swoich

dziaa seksualnych?

W czym problem?

35

Punktacja: Dodaj wszystkie zaznaczone zdania i porwnaj wynik z nastpujc skal: Brak: Gratulacje! Wyglda na to, e radzisz sobie lepiej, ni my lisz. Je eli odpowiedzi s naprawd szczere, mo esz przejrze pobie nie t ksi k w poszukiwaniu ciekawostek, ktre pomog Ci si uchroni przed ewentualnymi problemami w przyszo ci. 1 2: Istniej powody do obaw, e zaczynasz mie kopot z kontrolowaniem swojej seksualno ci. Na razie nie jest to powa ny problem, ale im szybciej zaczniesz go rozwizywa, tym mniejsza bdzie szansa, e przejmie on kontrol nad twoim yciem. 3 5: Masz istotny problem zwizany z kontrolowaniem swojego ycia seksualnego, ktry przejawia si w kilku sferach Twojego ycia. Z zewntrz wszystko wyglda dobrze, ale prdzej czy p niej popadniesz w powa ne problemy. Zacznij natychmiast stosowa opisane w tej ksi ce metody, aby zmieni swj los. 6 10: Cierpisz na powa ny problem z seksualn samokontrol, ktry mocno ogranicza Twoje ycie. Nie mo esz prze y jednego dnia bez fantazjowania, planowania czy podejmowania ryzykownych zachowa seksualnych. Jeste pod siln presj i czujesz, e Twoje seksualne potrzeby kontroluj wszystkie Twoje dziaania. Musisz zacz stosowa opisane tutaj strategie ju dzi . 11 15: Jak zapewne wiesz, Twoja seksualno wymkna Ci si spod kontroli. Pochaniaj Ci wasne fantazje i dziaania seksualne. Prawdopodobnie stracie ju wiele i ka dego dnia ryzykujesz coraz wicej. Musisz zacz po wica du o czasu i uwagi na zmian swojego zachowania. Zacznij od metod sugerowanych w niniejszej ksi ce, sumiennie je stosujc i sprawdzajc wyniki. Je eli nie bd one zadowalajce, a inni bd nadal czu si pokrzywdzeni przez Twoje zachowanie, poszukaj pomocy. Znajd terapeut specjalizujcego si w problemach seksualnych i zacznij z nim wsppracowa, aby pozby si problemw.

36

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

16+: Twj problem z samokontrol seksualn osign niebezpieczny poziom. Zacznij ju dzi stosowa opisane tutaj metody pod okiem terapeuty specjalizujcego si w leczeniu problemw seksualnych. Prawdopodobnie masz na swoim koncie powa ne kopoty zwizane z zachowaniem seksualnym. Nie puszczaj tego ostrze enia mimo uszu. Je eli zaczniesz terapi ju dzi , masz szans unikn jeszcze powa niejszych nastpstw. Nie odkadaj tego na p niej. Powy szy test mia Ci pomc w pobie nym okre leniu skali problemu. Ka dy musi od czego zacz. By mo e Twoje problemy zaczy si wiele lat temu, a mo e pojawiy si zaledwie przed kilkoma miesicami. Niezale nie od tego, musisz co z nimi zrobi. Je eli Twj wynik jest do wysoki, bdzie konieczny nakad wielu si i rodkw, ale spjrzmy prawdzie w oczy: skoro popadnicie w powa ne tarapaty zajo wiele czasu, musisz po wici co najmniej tyle samo, aby si z nich wydosta. Ka dy mo e osign cel, niezale nie od tego, czy musi przej 10 kilometrw czy 10 tysicy mil. Najwa niejszy jest pierwszy krok we wa ciw stron. Ka dego dnia miliony ludzi borykaj si z tymi samymi problemami, a ka dy sdzi, e jest jedyn osob na wiecie, ktrej co takiego si przydarza. Widzc tych ludzi, z pewno ci udaoby Ci si dojrze w ich twarzach znajomy bl i strach wyniky z problemw seksualnych. Samo wzicie tej ksi ki do rki i przebrnicie przez pierwszy rozdzia byo wielkim krokiem naprzd. Je eli udao Ci si go dokona, mo esz zacz wprowadza wielkie zmiany w swoim yciu. Inni, ktrzy podjli ten trud, rozwizali swoje problemy. A skoro udao si to innym, to musi rwnie uda si Tobie.

Id do

Przykadowy rozdzia

Spis treci

Jak pokona uzalenienie od seksu? Trening


Autor: Tamara Penix Sbraga, Ph.D., William T. O'Donohue, Ph. D. Tumaczenie: Cezar Matkowski ISBN: 978-83-246-1623-7 Tytu oryginau: The Sex Addiction Workbook: Proven Strategies to Help You Regain Control of Your Life Format: 170x230, stron: 280 Wikszo z nas myli si co do tego, jakie miejsce zajmuje w naszym yciu seks. Bd polega na zaoeniu, e nie mona by dobrym partnerem, nauczycielem, lekarzem czy politykiem i jednoczenie mie problemy z seksualn samokontrol. Takie mylenie prowadzi do ukrywania wszelkich zaburze natury popdowej. Jeli dla Ciebie lub kogo z Twoich bliskich cige napicie zmysw i drczce fantazje stanowi gd nie do zaspokojenia, to wiesz, jak to jest, kiedy seks nie stanowi ju synonimu rozkoszy. Wci kusz nowe romanse, dziewczyny na telefon, przygodne znajomoci, imprezy oraz internetowe strony pornograficzne oferujce wszystko, co masz ochot zobaczy. Jeeli szukasz sposobw na skuteczniejsze panowanie nad zachowaniami seksualnymi, niniejsza ksika pozwoli Ci na wprowadzenie radykalnych zmian w Twoim yciu. Autorzy rzeczowo i yczliwie przedstawiaj naukowe techniki pomagajce w podejmowaniu bardziej przemylanych decyzji, zgodnych z Twoim wasnym systemem wartoci. Korzystajc z zawartych tu formularzy, bdziesz w stanie okreli poziom problemu z seksualn samokontrol. Postpujc zgodnie z zaproponowanymi programami dziaa, nauczysz si ksztatowa zadowalajce pod wzgldem seksualnym ycie, dajce jednoczenie poczucie bezpieczestwa, stabilizacj i spokj ducha.

Katalog ksiazek
Nowoci Bestesllery

Zamw drukowany katalog

Twj koszyk

Dodaj do koszyka

Cennik i informacje

Zamw cennik

Zamw informacje o nowociach

Wydawnictwo Helion SA 44-100 Gliwice tel. 032 230 98 63 e-mail: sensus@sensus.pl

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

C Z II
MJ UMYS NIE CHCE MNIE SUCHAm

Rozdziaw 6. Rozdziaw 7. Rozdziaw 8. Rozdziaw 9.

Uporzdkowanie my li Kula u nogi Macierz kontra problem natychmiastowej gratyfikacji W marzeniach

97 113 133 143

C Z III
JAK MOESZ SI} ZMIENIm,
SKORO JESTE W TAK KIEPSKIM STANIE?

Rozdziaw 10. Rozdziaw 11. Rozdziaw 12.

To tylko uczucia Jeste wystarczajco dobry, bystry i lubiany przez innych Kto sprawia bl?

153 163 173

C Z IV
OPANOWANIE SWOJEJ DZIEDZINY

Rozdziaw 13. Rozdziaw 14. Rozdziaw 15.

Ryzykowna sprawa Ludzie s tylko lud mi Wzi sprawy w swoje rce

191 203 217

C Z V
YCIE JEST PI}KNE

Rozdziaw 16. Rozdziaw 17. Rozdziaw 18.

Prawdziwy seks Podstawowy kurs intymno ci Sztuka rwnowagi Podsumowanie Bibliografia

231 245 261 273 275

1
W czym problem?

Mit seksualnej samokontroli


Z pewnych niewyja nionych powodw ludzie zawsze s zaskoczeni, kiedy ich znajomi albo inni znani ludzie przyznaj si do problemw natury seksualnej. Wszyscy okazuj zdziwienie i niedowierzanie, kiedy ich ulubiony kapan zostaje oskar ony o molestowanie na lekcjach religii, nauczycielka z podstawwki przyznaje si do tego, e jest w ci y z 12-letnim uczniem, prezenter z programu dla dzieci zostaje przyapany na masturbacji w kinie dla dorosych czy te kiedy prezydentowi USA grozi impeachment po tym, jak sta ystka ujawnia, e uprawiaa z nim seks oralny. Takie informacje trafiaj na pierwsze strony gazet. Ludzie mog bez koca rozmawia o skandalu i twierdzi, e zniszczy on ich wiar w tych ludzi i nigdy nie sdzili, i rzeczone osoby mogy si tak zachowa, albo dziwi si, jak znane i lubiane osoby mogy dopu ci si takich rzeczy. Prawdopodobnie dobrze wiesz, e wikszo ludzi myli si co do tego, jakie miejsce zajmuje w ich yciu seks. Ich bd polega na zao eniu, e nie mo na by dobrym kapanem, nauczycielem, prezenterem programu dla dzieci czy

30

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

prezydentem i jednocze nie mie problemy z seksualn samokontrol. Ludzie uwa aj, e czowiek dobrze sprawdzajcy si w takiej pracy musi jednocze nie by mistrzem samokontroli. I tu tkwi podstawowy bd, gdy istniej ludzie wietnie potraficy ukrywa swoje sekrety natury seksualnej. Jak zapewne wiesz, niektrzy potrafi wietnie radzi sobie w innych dziedzinach ycia i mie powa ne, a nawet niebezpieczne problemy natury seksualnej.

Podstawowe zao enia odno nie seksu mog by bdne


Opisany wy ej bd my lowy mo e si zdarzy tak e Tobie. Jest bardzo mo liwe, e jak wielu innych mo esz sobie powiedzie, e nie masz adnego problemu, poniewa masz dobr prac, a inni nie maj pojcia o Twoich sekretach. Albo mo esz te wmwi sobie, e jeste daleki od przesady i niedugo planujesz zerwa ze swoimi nawykami. Niestety, seks czsto przypomina mitycznego potwora, ktrego apetyt ro nie w miar jedzenia i ktremu nale y skada coraz wicej ofiar, aby utrzyma go na wodzy. Wiele osb ryzykuje swoim bezpieczestwem, prac, majtkiem, zwizkami i zdrowiem, aby tylko zaspokoi swoje seksualne dze. Na og ci ludzie nie s w stanie wytrzyma tak du ej presji, cho lubuj sobie zerwa ze szkodliwymi nawykami raz na zawsze. Przypomina to bieg po ruchomej bie ni, ktra stopniowo nabiera prdko ci. Rodzi si poczucie, e prdzej czy p niej przewrcisz si, ba nic si przed wszystkimi wok. Mamy jednak dobre wie ci. Nie musisz czeka na swj ostateczny upadek. Jeste w stanie zatrzyma bie ni i spokojnie z niej zej . Musisz jednak zdoby si szczero wobec siebie. Bolesn szczero .

Definicja uzale nienia od seksu


Kiedy ludzie mwi o uzale nieniu od seksu, czsto maj na my li zaburzenia seksualne opisane w DSM-IV (Diagnostycznym i statystycznym podrczniku zaburze psychicznych, wersja IV) czy ICD-10 (Inwentarz Zaburze Klinicznych, wersja

W czym problem?

31

10), najwa niejszych kompendiach wiedzy u ywanych, odpowiednio, w USA i Europie. Ksi ki te s gwnymi podrcznikami, z ktrych korzystaj psychologowie i psychiatrzy podczas diagnozy i terapii wszystkich problemw psychologicznych i behawioralnych. Do zaburze seksualnych wymienionych w DSM-IV oraz ICD-10 nale m.in.: ekshibicjonizm (obna anie si), fetyszyzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z cz ci ciaa osoby lub konkretnego przedmiotu), froteryzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z ocierania si o inne osoby), masochizm (ch odczuwania blu podczas aktu seksualnego), voyeuryzm (podgldanie niespodziewajcych si tego ludzi, ktrzy rozbieraj si lub uprawiaj seks) oraz inne, bardziej indywidualne zaburzenia, jak np. wykonywanie obscenicznych telefonw. Z drugiej strony, niektrzy ludzie traktuj problemy seksualne wycznie w kategoriach kryminalnych, my lc np. o gwatach. W niniejszej ksi ce znajdziesz odwoania do bardzo szerokiego spektrum zjawisk le cych u podo a problemw seksualnych. W rd nich znajd si te dziaania nielegalne, ktre, cho nie s zaburzeniami, rwnie mog by przyczyn wielu problemw. Zalicza si do nich m.in.: Q korzystanie z usug prostytutek, Q obsesyjne korzystanie z pornografii, Q seks przez telefon i internet, Q seryjne romanse. Q chodzenie do salonw masa u, Q czste odwiedzanie klubw ze striptizem, Q szukanie kontaktw seksualnych w a niach, Q obsesyjne uczszczanie do barw topless, Q ch wielokrotnego uprawiania seksu ka dego dnia. Chocia nie postrzegamy samych zachowa seksualnych jako oznak uzale nienia (w odr nieniu choby od u ywania heroiny, ktre samo w sobie jest tak oznak), ale zastosowali my powy sz terminologi, gdy nasi czytelnicy najprawdopodobniej s przyzwyczajeni do takiego sposobu mwienia o ka dej

32

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

utracie kontroli. Nie chcemy tu moralizowa i mwi, e wszystkie problematyczne zachowania s absolutnie szkodliwe. Wa ne jest przede wszystkim to, e zachowania takie mog by przyczyn wielu problemw dla niektrych ludzi oraz ich bliskich, niezale nie od tego, czy kopoty bd bezpo rednio zwizane z blem lub rozstrojem nerwowym, czy te bd przejawia si w nieco bardziej zakamuflowanej formie jako utrata pienidzy, produktywno ci, zdolno ci do koncentracji, czasu spdzanego z rodzin lub w pracy, rozpad wa nych zwizkw osobistych albo utrata mo liwo ci zaanga owania si w inne dziaania podnoszce jako ycia.

Przykad: Michael Ryan


Michael Ryan, wykadowca z uniwersytetu Princeton i uhonorowany poeta z Bostonu, dobrze wie, co znaczy straci wszystko na skutek nadmiernie rozbuchanego ycia seksualnego. Przez ponad 20 lat seks nie tyle stanowi cz ycia Michaela Ryana, co raczej by caym jego yciem. Piszc swoj histori, Ryan zauwa a, e zawsze szuka okazji do seksu, zwaszcza wtedy, gdy otrzyma posad wykadowcy na Uniwersytecie Princeton. Pisze on: Byem wierny seksowi i wszystkie zwizki osobiste byy dla mnie du o mniej wa ne. Mniej liczyo si dla mnie ma estwo, przyja , a ju na pewno etyka (Ryan 1995, s. 4). Uwodzi on studentki, nie my lc o tym, co naprawd robi. Opamita si dopiero w chwili, gdy zaplanowa seks z 15-letni crk przyjaciela. Zanim Ryan uda si na terapi, zd y zaprzepa ci karier, zwizki osobiste, reputacj, dochody, zdrowie i szacunek wobec samego siebie. Nie chodzio przy tym o romans, ktry jako wykadowca mia z modsz kobiet, szczeglnie, e bya ona kobiet doros. Takie zwizki mog by oboplnie satysfakcjonujce. Problem polega na tym, e Ryan nie mia adnej kontroli nad swoimi zachowaniami, do ktrych zaliczao si: Q Dugotrwae planowanie. Q Zu ywanie czasu, energii i uwagi, ktre mogy by po wicone na bardziej produktywne rzeczy. Q Potrzeba poszukiwania nowych kontaktw, partnerw i do wiadcze seksualnych.

W czym problem?

33

Q Traktowanie innych ludzi przedmiotowo i odrzucanie ich, gdy zaspokoili oni jego pragnienia. Q Konieczno poszukiwania coraz wikszych przyjemno ci zwizanych z seksem. Pierwsz oznak kopotw jest chwila, gdy seks zaczyna dominowa nad innymi zainteresowaniami. ycie pozbawione rwnowagi wymaga zastanowienia si. Takie rozchwianie zwykle prowadzi do strat zarwno dla osoby traccej kontrol, jak i dla ludzi wok niej. Czy seks zachwia Twoim yciem? Sprawd , co wiesz o sobie, korzystajc z poni szego testu.

mwiczenie: Czy wci masz nad sob kontrol?


Znajd ciche, spokojne miejsce i odpowiedz na poni sze pytania tak uczciwie, jak tylko potrafisz. Zaznacz ka de pytanie, ktre trafnie Ci opisuje. Odpowiadaj szczerze. Kiedy skoczysz, podlicz wszystkie zaznaczone pytania, a uzyskasz do jasny obraz tego, na czym polega Twj problem natury seksualnej, i jak wpisuje si w szersze spektrum problemw z seksualn samokontrol. By mo e udzielanie odpowiedzi na niektre pytania bdzie do niewygodne, ale nie przejmuj si, gdy jest to cakowicie normalne. To troch tak jak podczas pierwszego treningu sportowego. Na pocztku zawsze jest ci ko, ale mo na si przyzwyczai. Jak mwi przysowie, bez pracy nie ma koaczy.
1. Czy planowanie nowych kontaktw seksualnych jest pierwsz rzecz,

ktr robisz po obudzeniu si i ostatni przed za niciem?


2. Czy korzystasz z internetu, aby ustawicznie stymulowa si

seksualnie w pracy lub w domu?


3. Czy posiadasz tajn kolekcj pornografii (zdj, pism, filmw

lub plikw komputerowych)?


4. Czy odpowiadasz na seksualne zachty innych, nawet je eli jeste

w powa nym zwizku z inn osob?


5. Czy wydajesz pienidze na seks lub rzeczy z nim zwizane, chocia

pienidze potrzebne Ci s na inne wydatki?

34

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

6. Czy spdzasz czas na poszukiwaniu partnerw seksualnych? 7. Czy traktujesz seks jako sposb na popraw swojego

samopoczucia?
8. Czy lubisz dominowa nad partnerem podczas seksu? 9. Czy nie jeste w stanie przypomnie sobie wszystkich swoich

partnerw seksualnych?
10. Czy swj wolny czas po wicasz na fantazje seksualne, planowanie,

masturbacj czy inne zachowania seksualne?


11. Czy odwiedzasz miejsca, w ktrych obawiasz si, e kto znajomy

Ci mo e zauwa y (np. domy publiczne, kluby ze striptizem, przedstawienia erotyczne)?


12. Czy okamujesz swoich bliskich, mwic o swoich nawykach

seksualnych?
13. Czy trzymasz si z dala od innych, aby nie odkryli Twoich

sekretw?
14. Czy szukasz osb sabych, naiwnych lub w inny sposb podatnych,

aby z nimi nawizywa kontakty seksualne?


15. Czy Twoje do wiadczenia seksualne czsto okazyway

si rozczarowaniem?
16. Czy kiedy omal nie zostae przyapany (lub omal nie zostaa

przyapana), co zaowocowao przyrzeczeniem, e ju nigdy tego nie powtrzysz, ktre jednak zostao szybko zamane?
17. Czy czujesz, e Twj popd seksualny ma nad Tob kontrol? 18. Czy istniej my li o charakterze seksualnym, ktrych nie mo esz

si pozby, niezale nie od tego, jak mocno prbujesz?


19. Czy czujesz, e jeste osob wyizolowan i samotn? 20. Czy zdarzyo Ci si straci prac, zwizek czy dom na skutek swoich

dziaa seksualnych?

W czym problem?

35

Punktacja: Dodaj wszystkie zaznaczone zdania i porwnaj wynik z nastpujc skal: Brak: Gratulacje! Wyglda na to, e radzisz sobie lepiej, ni my lisz. Je eli odpowiedzi s naprawd szczere, mo esz przejrze pobie nie t ksi k w poszukiwaniu ciekawostek, ktre pomog Ci si uchroni przed ewentualnymi problemami w przyszo ci. 1 2: Istniej powody do obaw, e zaczynasz mie kopot z kontrolowaniem swojej seksualno ci. Na razie nie jest to powa ny problem, ale im szybciej zaczniesz go rozwizywa, tym mniejsza bdzie szansa, e przejmie on kontrol nad twoim yciem. 3 5: Masz istotny problem zwizany z kontrolowaniem swojego ycia seksualnego, ktry przejawia si w kilku sferach Twojego ycia. Z zewntrz wszystko wyglda dobrze, ale prdzej czy p niej popadniesz w powa ne problemy. Zacznij natychmiast stosowa opisane w tej ksi ce metody, aby zmieni swj los. 6 10: Cierpisz na powa ny problem z seksualn samokontrol, ktry mocno ogranicza Twoje ycie. Nie mo esz prze y jednego dnia bez fantazjowania, planowania czy podejmowania ryzykownych zachowa seksualnych. Jeste pod siln presj i czujesz, e Twoje seksualne potrzeby kontroluj wszystkie Twoje dziaania. Musisz zacz stosowa opisane tutaj strategie ju dzi . 11 15: Jak zapewne wiesz, Twoja seksualno wymkna Ci si spod kontroli. Pochaniaj Ci wasne fantazje i dziaania seksualne. Prawdopodobnie stracie ju wiele i ka dego dnia ryzykujesz coraz wicej. Musisz zacz po wica du o czasu i uwagi na zmian swojego zachowania. Zacznij od metod sugerowanych w niniejszej ksi ce, sumiennie je stosujc i sprawdzajc wyniki. Je eli nie bd one zadowalajce, a inni bd nadal czu si pokrzywdzeni przez Twoje zachowanie, poszukaj pomocy. Znajd terapeut specjalizujcego si w problemach seksualnych i zacznij z nim wsppracowa, aby pozby si problemw.

36

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

16+: Twj problem z samokontrol seksualn osign niebezpieczny poziom. Zacznij ju dzi stosowa opisane tutaj metody pod okiem terapeuty specjalizujcego si w leczeniu problemw seksualnych. Prawdopodobnie masz na swoim koncie powa ne kopoty zwizane z zachowaniem seksualnym. Nie puszczaj tego ostrze enia mimo uszu. Je eli zaczniesz terapi ju dzi , masz szans unikn jeszcze powa niejszych nastpstw. Nie odkadaj tego na p niej. Powy szy test mia Ci pomc w pobie nym okre leniu skali problemu. Ka dy musi od czego zacz. By mo e Twoje problemy zaczy si wiele lat temu, a mo e pojawiy si zaledwie przed kilkoma miesicami. Niezale nie od tego, musisz co z nimi zrobi. Je eli Twj wynik jest do wysoki, bdzie konieczny nakad wielu si i rodkw, ale spjrzmy prawdzie w oczy: skoro popadnicie w powa ne tarapaty zajo wiele czasu, musisz po wici co najmniej tyle samo, aby si z nich wydosta. Ka dy mo e osign cel, niezale nie od tego, czy musi przej 10 kilometrw czy 10 tysicy mil. Najwa niejszy jest pierwszy krok we wa ciw stron. Ka dego dnia miliony ludzi borykaj si z tymi samymi problemami, a ka dy sdzi, e jest jedyn osob na wiecie, ktrej co takiego si przydarza. Widzc tych ludzi, z pewno ci udaoby Ci si dojrze w ich twarzach znajomy bl i strach wyniky z problemw seksualnych. Samo wzicie tej ksi ki do rki i przebrnicie przez pierwszy rozdzia byo wielkim krokiem naprzd. Je eli udao Ci si go dokona, mo esz zacz wprowadza wielkie zmiany w swoim yciu. Inni, ktrzy podjli ten trud, rozwizali swoje problemy. A skoro udao si to innym, to musi rwnie uda si Tobie.

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

C Z II
MJ UMYS NIE CHCE MNIE SUCHAm

Rozdziaw 6. Rozdziaw 7. Rozdziaw 8. Rozdziaw 9.

Uporzdkowanie my li Kula u nogi Macierz kontra problem natychmiastowej gratyfikacji W marzeniach

97 113 133 143

C Z III
JAK MOESZ SI} ZMIENIm,
SKORO JESTE W TAK KIEPSKIM STANIE?

Rozdziaw 10. Rozdziaw 11. Rozdziaw 12.

To tylko uczucia Jeste wystarczajco dobry, bystry i lubiany przez innych Kto sprawia bl?

153 163 173

C Z IV
OPANOWANIE SWOJEJ DZIEDZINY

Rozdziaw 13. Rozdziaw 14. Rozdziaw 15.

Ryzykowna sprawa Ludzie s tylko lud mi Wzi sprawy w swoje rce

191 203 217

C Z V
YCIE JEST PI}KNE

Rozdziaw 16. Rozdziaw 17. Rozdziaw 18.

Prawdziwy seks Podstawowy kurs intymno ci Sztuka rwnowagi Podsumowanie Bibliografia

231 245 261 273 275

1
W czym problem?

Mit seksualnej samokontroli


Z pewnych niewyja nionych powodw ludzie zawsze s zaskoczeni, kiedy ich znajomi albo inni znani ludzie przyznaj si do problemw natury seksualnej. Wszyscy okazuj zdziwienie i niedowierzanie, kiedy ich ulubiony kapan zostaje oskar ony o molestowanie na lekcjach religii, nauczycielka z podstawwki przyznaje si do tego, e jest w ci y z 12-letnim uczniem, prezenter z programu dla dzieci zostaje przyapany na masturbacji w kinie dla dorosych czy te kiedy prezydentowi USA grozi impeachment po tym, jak sta ystka ujawnia, e uprawiaa z nim seks oralny. Takie informacje trafiaj na pierwsze strony gazet. Ludzie mog bez koca rozmawia o skandalu i twierdzi, e zniszczy on ich wiar w tych ludzi i nigdy nie sdzili, i rzeczone osoby mogy si tak zachowa, albo dziwi si, jak znane i lubiane osoby mogy dopu ci si takich rzeczy. Prawdopodobnie dobrze wiesz, e wikszo ludzi myli si co do tego, jakie miejsce zajmuje w ich yciu seks. Ich bd polega na zao eniu, e nie mo na by dobrym kapanem, nauczycielem, prezenterem programu dla dzieci czy

30

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

prezydentem i jednocze nie mie problemy z seksualn samokontrol. Ludzie uwa aj, e czowiek dobrze sprawdzajcy si w takiej pracy musi jednocze nie by mistrzem samokontroli. I tu tkwi podstawowy bd, gdy istniej ludzie wietnie potraficy ukrywa swoje sekrety natury seksualnej. Jak zapewne wiesz, niektrzy potrafi wietnie radzi sobie w innych dziedzinach ycia i mie powa ne, a nawet niebezpieczne problemy natury seksualnej.

Podstawowe zao enia odno nie seksu mog by bdne


Opisany wy ej bd my lowy mo e si zdarzy tak e Tobie. Jest bardzo mo liwe, e jak wielu innych mo esz sobie powiedzie, e nie masz adnego problemu, poniewa masz dobr prac, a inni nie maj pojcia o Twoich sekretach. Albo mo esz te wmwi sobie, e jeste daleki od przesady i niedugo planujesz zerwa ze swoimi nawykami. Niestety, seks czsto przypomina mitycznego potwora, ktrego apetyt ro nie w miar jedzenia i ktremu nale y skada coraz wicej ofiar, aby utrzyma go na wodzy. Wiele osb ryzykuje swoim bezpieczestwem, prac, majtkiem, zwizkami i zdrowiem, aby tylko zaspokoi swoje seksualne dze. Na og ci ludzie nie s w stanie wytrzyma tak du ej presji, cho lubuj sobie zerwa ze szkodliwymi nawykami raz na zawsze. Przypomina to bieg po ruchomej bie ni, ktra stopniowo nabiera prdko ci. Rodzi si poczucie, e prdzej czy p niej przewrcisz si, ba nic si przed wszystkimi wok. Mamy jednak dobre wie ci. Nie musisz czeka na swj ostateczny upadek. Jeste w stanie zatrzyma bie ni i spokojnie z niej zej . Musisz jednak zdoby si szczero wobec siebie. Bolesn szczero .

Definicja uzale nienia od seksu


Kiedy ludzie mwi o uzale nieniu od seksu, czsto maj na my li zaburzenia seksualne opisane w DSM-IV (Diagnostycznym i statystycznym podrczniku zaburze psychicznych, wersja IV) czy ICD-10 (Inwentarz Zaburze Klinicznych, wersja

W czym problem?

31

10), najwa niejszych kompendiach wiedzy u ywanych, odpowiednio, w USA i Europie. Ksi ki te s gwnymi podrcznikami, z ktrych korzystaj psychologowie i psychiatrzy podczas diagnozy i terapii wszystkich problemw psychologicznych i behawioralnych. Do zaburze seksualnych wymienionych w DSM-IV oraz ICD-10 nale m.in.: ekshibicjonizm (obna anie si), fetyszyzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z cz ci ciaa osoby lub konkretnego przedmiotu), froteryzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z ocierania si o inne osoby), masochizm (ch odczuwania blu podczas aktu seksualnego), voyeuryzm (podgldanie niespodziewajcych si tego ludzi, ktrzy rozbieraj si lub uprawiaj seks) oraz inne, bardziej indywidualne zaburzenia, jak np. wykonywanie obscenicznych telefonw. Z drugiej strony, niektrzy ludzie traktuj problemy seksualne wycznie w kategoriach kryminalnych, my lc np. o gwatach. W niniejszej ksi ce znajdziesz odwoania do bardzo szerokiego spektrum zjawisk le cych u podo a problemw seksualnych. W rd nich znajd si te dziaania nielegalne, ktre, cho nie s zaburzeniami, rwnie mog by przyczyn wielu problemw. Zalicza si do nich m.in.: Q korzystanie z usug prostytutek, Q obsesyjne korzystanie z pornografii, Q seks przez telefon i internet, Q seryjne romanse. Q chodzenie do salonw masa u, Q czste odwiedzanie klubw ze striptizem, Q szukanie kontaktw seksualnych w a niach, Q obsesyjne uczszczanie do barw topless, Q ch wielokrotnego uprawiania seksu ka dego dnia. Chocia nie postrzegamy samych zachowa seksualnych jako oznak uzale nienia (w odr nieniu choby od u ywania heroiny, ktre samo w sobie jest tak oznak), ale zastosowali my powy sz terminologi, gdy nasi czytelnicy najprawdopodobniej s przyzwyczajeni do takiego sposobu mwienia o ka dej

32

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

utracie kontroli. Nie chcemy tu moralizowa i mwi, e wszystkie problematyczne zachowania s absolutnie szkodliwe. Wa ne jest przede wszystkim to, e zachowania takie mog by przyczyn wielu problemw dla niektrych ludzi oraz ich bliskich, niezale nie od tego, czy kopoty bd bezpo rednio zwizane z blem lub rozstrojem nerwowym, czy te bd przejawia si w nieco bardziej zakamuflowanej formie jako utrata pienidzy, produktywno ci, zdolno ci do koncentracji, czasu spdzanego z rodzin lub w pracy, rozpad wa nych zwizkw osobistych albo utrata mo liwo ci zaanga owania si w inne dziaania podnoszce jako ycia.

Przykad: Michael Ryan


Michael Ryan, wykadowca z uniwersytetu Princeton i uhonorowany poeta z Bostonu, dobrze wie, co znaczy straci wszystko na skutek nadmiernie rozbuchanego ycia seksualnego. Przez ponad 20 lat seks nie tyle stanowi cz ycia Michaela Ryana, co raczej by caym jego yciem. Piszc swoj histori, Ryan zauwa a, e zawsze szuka okazji do seksu, zwaszcza wtedy, gdy otrzyma posad wykadowcy na Uniwersytecie Princeton. Pisze on: Byem wierny seksowi i wszystkie zwizki osobiste byy dla mnie du o mniej wa ne. Mniej liczyo si dla mnie ma estwo, przyja , a ju na pewno etyka (Ryan 1995, s. 4). Uwodzi on studentki, nie my lc o tym, co naprawd robi. Opamita si dopiero w chwili, gdy zaplanowa seks z 15-letni crk przyjaciela. Zanim Ryan uda si na terapi, zd y zaprzepa ci karier, zwizki osobiste, reputacj, dochody, zdrowie i szacunek wobec samego siebie. Nie chodzio przy tym o romans, ktry jako wykadowca mia z modsz kobiet, szczeglnie, e bya ona kobiet doros. Takie zwizki mog by oboplnie satysfakcjonujce. Problem polega na tym, e Ryan nie mia adnej kontroli nad swoimi zachowaniami, do ktrych zaliczao si: Q Dugotrwae planowanie. Q Zu ywanie czasu, energii i uwagi, ktre mogy by po wicone na bardziej produktywne rzeczy. Q Potrzeba poszukiwania nowych kontaktw, partnerw i do wiadcze seksualnych.

W czym problem?

33

Q Traktowanie innych ludzi przedmiotowo i odrzucanie ich, gdy zaspokoili oni jego pragnienia. Q Konieczno poszukiwania coraz wikszych przyjemno ci zwizanych z seksem. Pierwsz oznak kopotw jest chwila, gdy seks zaczyna dominowa nad innymi zainteresowaniami. ycie pozbawione rwnowagi wymaga zastanowienia si. Takie rozchwianie zwykle prowadzi do strat zarwno dla osoby traccej kontrol, jak i dla ludzi wok niej. Czy seks zachwia Twoim yciem? Sprawd , co wiesz o sobie, korzystajc z poni szego testu.

mwiczenie: Czy wci masz nad sob kontrol?


Znajd ciche, spokojne miejsce i odpowiedz na poni sze pytania tak uczciwie, jak tylko potrafisz. Zaznacz ka de pytanie, ktre trafnie Ci opisuje. Odpowiadaj szczerze. Kiedy skoczysz, podlicz wszystkie zaznaczone pytania, a uzyskasz do jasny obraz tego, na czym polega Twj problem natury seksualnej, i jak wpisuje si w szersze spektrum problemw z seksualn samokontrol. By mo e udzielanie odpowiedzi na niektre pytania bdzie do niewygodne, ale nie przejmuj si, gdy jest to cakowicie normalne. To troch tak jak podczas pierwszego treningu sportowego. Na pocztku zawsze jest ci ko, ale mo na si przyzwyczai. Jak mwi przysowie, bez pracy nie ma koaczy.
1. Czy planowanie nowych kontaktw seksualnych jest pierwsz rzecz,

ktr robisz po obudzeniu si i ostatni przed za niciem?


2. Czy korzystasz z internetu, aby ustawicznie stymulowa si

seksualnie w pracy lub w domu?


3. Czy posiadasz tajn kolekcj pornografii (zdj, pism, filmw

lub plikw komputerowych)?


4. Czy odpowiadasz na seksualne zachty innych, nawet je eli jeste

w powa nym zwizku z inn osob?


5. Czy wydajesz pienidze na seks lub rzeczy z nim zwizane, chocia

pienidze potrzebne Ci s na inne wydatki?

34

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

6. Czy spdzasz czas na poszukiwaniu partnerw seksualnych? 7. Czy traktujesz seks jako sposb na popraw swojego

samopoczucia?
8. Czy lubisz dominowa nad partnerem podczas seksu? 9. Czy nie jeste w stanie przypomnie sobie wszystkich swoich

partnerw seksualnych?
10. Czy swj wolny czas po wicasz na fantazje seksualne, planowanie,

masturbacj czy inne zachowania seksualne?


11. Czy odwiedzasz miejsca, w ktrych obawiasz si, e kto znajomy

Ci mo e zauwa y (np. domy publiczne, kluby ze striptizem, przedstawienia erotyczne)?


12. Czy okamujesz swoich bliskich, mwic o swoich nawykach

seksualnych?
13. Czy trzymasz si z dala od innych, aby nie odkryli Twoich

sekretw?
14. Czy szukasz osb sabych, naiwnych lub w inny sposb podatnych,

aby z nimi nawizywa kontakty seksualne?


15. Czy Twoje do wiadczenia seksualne czsto okazyway

si rozczarowaniem?
16. Czy kiedy omal nie zostae przyapany (lub omal nie zostaa

przyapana), co zaowocowao przyrzeczeniem, e ju nigdy tego nie powtrzysz, ktre jednak zostao szybko zamane?
17. Czy czujesz, e Twj popd seksualny ma nad Tob kontrol? 18. Czy istniej my li o charakterze seksualnym, ktrych nie mo esz

si pozby, niezale nie od tego, jak mocno prbujesz?


19. Czy czujesz, e jeste osob wyizolowan i samotn? 20. Czy zdarzyo Ci si straci prac, zwizek czy dom na skutek swoich

dziaa seksualnych?

W czym problem?

35

Punktacja: Dodaj wszystkie zaznaczone zdania i porwnaj wynik z nastpujc skal: Brak: Gratulacje! Wyglda na to, e radzisz sobie lepiej, ni my lisz. Je eli odpowiedzi s naprawd szczere, mo esz przejrze pobie nie t ksi k w poszukiwaniu ciekawostek, ktre pomog Ci si uchroni przed ewentualnymi problemami w przyszo ci. 1 2: Istniej powody do obaw, e zaczynasz mie kopot z kontrolowaniem swojej seksualno ci. Na razie nie jest to powa ny problem, ale im szybciej zaczniesz go rozwizywa, tym mniejsza bdzie szansa, e przejmie on kontrol nad twoim yciem. 3 5: Masz istotny problem zwizany z kontrolowaniem swojego ycia seksualnego, ktry przejawia si w kilku sferach Twojego ycia. Z zewntrz wszystko wyglda dobrze, ale prdzej czy p niej popadniesz w powa ne problemy. Zacznij natychmiast stosowa opisane w tej ksi ce metody, aby zmieni swj los. 6 10: Cierpisz na powa ny problem z seksualn samokontrol, ktry mocno ogranicza Twoje ycie. Nie mo esz prze y jednego dnia bez fantazjowania, planowania czy podejmowania ryzykownych zachowa seksualnych. Jeste pod siln presj i czujesz, e Twoje seksualne potrzeby kontroluj wszystkie Twoje dziaania. Musisz zacz stosowa opisane tutaj strategie ju dzi . 11 15: Jak zapewne wiesz, Twoja seksualno wymkna Ci si spod kontroli. Pochaniaj Ci wasne fantazje i dziaania seksualne. Prawdopodobnie stracie ju wiele i ka dego dnia ryzykujesz coraz wicej. Musisz zacz po wica du o czasu i uwagi na zmian swojego zachowania. Zacznij od metod sugerowanych w niniejszej ksi ce, sumiennie je stosujc i sprawdzajc wyniki. Je eli nie bd one zadowalajce, a inni bd nadal czu si pokrzywdzeni przez Twoje zachowanie, poszukaj pomocy. Znajd terapeut specjalizujcego si w problemach seksualnych i zacznij z nim wsppracowa, aby pozby si problemw.

36

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

16+: Twj problem z samokontrol seksualn osign niebezpieczny poziom. Zacznij ju dzi stosowa opisane tutaj metody pod okiem terapeuty specjalizujcego si w leczeniu problemw seksualnych. Prawdopodobnie masz na swoim koncie powa ne kopoty zwizane z zachowaniem seksualnym. Nie puszczaj tego ostrze enia mimo uszu. Je eli zaczniesz terapi ju dzi , masz szans unikn jeszcze powa niejszych nastpstw. Nie odkadaj tego na p niej. Powy szy test mia Ci pomc w pobie nym okre leniu skali problemu. Ka dy musi od czego zacz. By mo e Twoje problemy zaczy si wiele lat temu, a mo e pojawiy si zaledwie przed kilkoma miesicami. Niezale nie od tego, musisz co z nimi zrobi. Je eli Twj wynik jest do wysoki, bdzie konieczny nakad wielu si i rodkw, ale spjrzmy prawdzie w oczy: skoro popadnicie w powa ne tarapaty zajo wiele czasu, musisz po wici co najmniej tyle samo, aby si z nich wydosta. Ka dy mo e osign cel, niezale nie od tego, czy musi przej 10 kilometrw czy 10 tysicy mil. Najwa niejszy jest pierwszy krok we wa ciw stron. Ka dego dnia miliony ludzi borykaj si z tymi samymi problemami, a ka dy sdzi, e jest jedyn osob na wiecie, ktrej co takiego si przydarza. Widzc tych ludzi, z pewno ci udaoby Ci si dojrze w ich twarzach znajomy bl i strach wyniky z problemw seksualnych. Samo wzicie tej ksi ki do rki i przebrnicie przez pierwszy rozdzia byo wielkim krokiem naprzd. Je eli udao Ci si go dokona, mo esz zacz wprowadza wielkie zmiany w swoim yciu. Inni, ktrzy podjli ten trud, rozwizali swoje problemy. A skoro udao si to innym, to musi rwnie uda si Tobie.

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

C Z II
MJ UMYS NIE CHCE MNIE SUCHAm

Rozdziaw 6. Rozdziaw 7. Rozdziaw 8. Rozdziaw 9.

Uporzdkowanie my li Kula u nogi Macierz kontra problem natychmiastowej gratyfikacji W marzeniach

97 113 133 143

C Z III
JAK MOESZ SI} ZMIENIm,
SKORO JESTE W TAK KIEPSKIM STANIE?

Rozdziaw 10. Rozdziaw 11. Rozdziaw 12.

To tylko uczucia Jeste wystarczajco dobry, bystry i lubiany przez innych Kto sprawia bl?

153 163 173

C Z IV
OPANOWANIE SWOJEJ DZIEDZINY

Rozdziaw 13. Rozdziaw 14. Rozdziaw 15.

Ryzykowna sprawa Ludzie s tylko lud mi Wzi sprawy w swoje rce

191 203 217

C Z V
YCIE JEST PI}KNE

Rozdziaw 16. Rozdziaw 17. Rozdziaw 18.

Prawdziwy seks Podstawowy kurs intymno ci Sztuka rwnowagi Podsumowanie Bibliografia

231 245 261 273 275

1
W czym problem?

Mit seksualnej samokontroli


Z pewnych niewyja nionych powodw ludzie zawsze s zaskoczeni, kiedy ich znajomi albo inni znani ludzie przyznaj si do problemw natury seksualnej. Wszyscy okazuj zdziwienie i niedowierzanie, kiedy ich ulubiony kapan zostaje oskar ony o molestowanie na lekcjach religii, nauczycielka z podstawwki przyznaje si do tego, e jest w ci y z 12-letnim uczniem, prezenter z programu dla dzieci zostaje przyapany na masturbacji w kinie dla dorosych czy te kiedy prezydentowi USA grozi impeachment po tym, jak sta ystka ujawnia, e uprawiaa z nim seks oralny. Takie informacje trafiaj na pierwsze strony gazet. Ludzie mog bez koca rozmawia o skandalu i twierdzi, e zniszczy on ich wiar w tych ludzi i nigdy nie sdzili, i rzeczone osoby mogy si tak zachowa, albo dziwi si, jak znane i lubiane osoby mogy dopu ci si takich rzeczy. Prawdopodobnie dobrze wiesz, e wikszo ludzi myli si co do tego, jakie miejsce zajmuje w ich yciu seks. Ich bd polega na zao eniu, e nie mo na by dobrym kapanem, nauczycielem, prezenterem programu dla dzieci czy

30

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

prezydentem i jednocze nie mie problemy z seksualn samokontrol. Ludzie uwa aj, e czowiek dobrze sprawdzajcy si w takiej pracy musi jednocze nie by mistrzem samokontroli. I tu tkwi podstawowy bd, gdy istniej ludzie wietnie potraficy ukrywa swoje sekrety natury seksualnej. Jak zapewne wiesz, niektrzy potrafi wietnie radzi sobie w innych dziedzinach ycia i mie powa ne, a nawet niebezpieczne problemy natury seksualnej.

Podstawowe zao enia odno nie seksu mog by bdne


Opisany wy ej bd my lowy mo e si zdarzy tak e Tobie. Jest bardzo mo liwe, e jak wielu innych mo esz sobie powiedzie, e nie masz adnego problemu, poniewa masz dobr prac, a inni nie maj pojcia o Twoich sekretach. Albo mo esz te wmwi sobie, e jeste daleki od przesady i niedugo planujesz zerwa ze swoimi nawykami. Niestety, seks czsto przypomina mitycznego potwora, ktrego apetyt ro nie w miar jedzenia i ktremu nale y skada coraz wicej ofiar, aby utrzyma go na wodzy. Wiele osb ryzykuje swoim bezpieczestwem, prac, majtkiem, zwizkami i zdrowiem, aby tylko zaspokoi swoje seksualne dze. Na og ci ludzie nie s w stanie wytrzyma tak du ej presji, cho lubuj sobie zerwa ze szkodliwymi nawykami raz na zawsze. Przypomina to bieg po ruchomej bie ni, ktra stopniowo nabiera prdko ci. Rodzi si poczucie, e prdzej czy p niej przewrcisz si, ba nic si przed wszystkimi wok. Mamy jednak dobre wie ci. Nie musisz czeka na swj ostateczny upadek. Jeste w stanie zatrzyma bie ni i spokojnie z niej zej . Musisz jednak zdoby si szczero wobec siebie. Bolesn szczero .

Definicja uzale nienia od seksu


Kiedy ludzie mwi o uzale nieniu od seksu, czsto maj na my li zaburzenia seksualne opisane w DSM-IV (Diagnostycznym i statystycznym podrczniku zaburze psychicznych, wersja IV) czy ICD-10 (Inwentarz Zaburze Klinicznych, wersja

W czym problem?

31

10), najwa niejszych kompendiach wiedzy u ywanych, odpowiednio, w USA i Europie. Ksi ki te s gwnymi podrcznikami, z ktrych korzystaj psychologowie i psychiatrzy podczas diagnozy i terapii wszystkich problemw psychologicznych i behawioralnych. Do zaburze seksualnych wymienionych w DSM-IV oraz ICD-10 nale m.in.: ekshibicjonizm (obna anie si), fetyszyzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z cz ci ciaa osoby lub konkretnego przedmiotu), froteryzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z ocierania si o inne osoby), masochizm (ch odczuwania blu podczas aktu seksualnego), voyeuryzm (podgldanie niespodziewajcych si tego ludzi, ktrzy rozbieraj si lub uprawiaj seks) oraz inne, bardziej indywidualne zaburzenia, jak np. wykonywanie obscenicznych telefonw. Z drugiej strony, niektrzy ludzie traktuj problemy seksualne wycznie w kategoriach kryminalnych, my lc np. o gwatach. W niniejszej ksi ce znajdziesz odwoania do bardzo szerokiego spektrum zjawisk le cych u podo a problemw seksualnych. W rd nich znajd si te dziaania nielegalne, ktre, cho nie s zaburzeniami, rwnie mog by przyczyn wielu problemw. Zalicza si do nich m.in.: Q korzystanie z usug prostytutek, Q obsesyjne korzystanie z pornografii, Q seks przez telefon i internet, Q seryjne romanse. Q chodzenie do salonw masa u, Q czste odwiedzanie klubw ze striptizem, Q szukanie kontaktw seksualnych w a niach, Q obsesyjne uczszczanie do barw topless, Q ch wielokrotnego uprawiania seksu ka dego dnia. Chocia nie postrzegamy samych zachowa seksualnych jako oznak uzale nienia (w odr nieniu choby od u ywania heroiny, ktre samo w sobie jest tak oznak), ale zastosowali my powy sz terminologi, gdy nasi czytelnicy najprawdopodobniej s przyzwyczajeni do takiego sposobu mwienia o ka dej

32

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

utracie kontroli. Nie chcemy tu moralizowa i mwi, e wszystkie problematyczne zachowania s absolutnie szkodliwe. Wa ne jest przede wszystkim to, e zachowania takie mog by przyczyn wielu problemw dla niektrych ludzi oraz ich bliskich, niezale nie od tego, czy kopoty bd bezpo rednio zwizane z blem lub rozstrojem nerwowym, czy te bd przejawia si w nieco bardziej zakamuflowanej formie jako utrata pienidzy, produktywno ci, zdolno ci do koncentracji, czasu spdzanego z rodzin lub w pracy, rozpad wa nych zwizkw osobistych albo utrata mo liwo ci zaanga owania si w inne dziaania podnoszce jako ycia.

Przykad: Michael Ryan


Michael Ryan, wykadowca z uniwersytetu Princeton i uhonorowany poeta z Bostonu, dobrze wie, co znaczy straci wszystko na skutek nadmiernie rozbuchanego ycia seksualnego. Przez ponad 20 lat seks nie tyle stanowi cz ycia Michaela Ryana, co raczej by caym jego yciem. Piszc swoj histori, Ryan zauwa a, e zawsze szuka okazji do seksu, zwaszcza wtedy, gdy otrzyma posad wykadowcy na Uniwersytecie Princeton. Pisze on: Byem wierny seksowi i wszystkie zwizki osobiste byy dla mnie du o mniej wa ne. Mniej liczyo si dla mnie ma estwo, przyja , a ju na pewno etyka (Ryan 1995, s. 4). Uwodzi on studentki, nie my lc o tym, co naprawd robi. Opamita si dopiero w chwili, gdy zaplanowa seks z 15-letni crk przyjaciela. Zanim Ryan uda si na terapi, zd y zaprzepa ci karier, zwizki osobiste, reputacj, dochody, zdrowie i szacunek wobec samego siebie. Nie chodzio przy tym o romans, ktry jako wykadowca mia z modsz kobiet, szczeglnie, e bya ona kobiet doros. Takie zwizki mog by oboplnie satysfakcjonujce. Problem polega na tym, e Ryan nie mia adnej kontroli nad swoimi zachowaniami, do ktrych zaliczao si: Q Dugotrwae planowanie. Q Zu ywanie czasu, energii i uwagi, ktre mogy by po wicone na bardziej produktywne rzeczy. Q Potrzeba poszukiwania nowych kontaktw, partnerw i do wiadcze seksualnych.

W czym problem?

33

Q Traktowanie innych ludzi przedmiotowo i odrzucanie ich, gdy zaspokoili oni jego pragnienia. Q Konieczno poszukiwania coraz wikszych przyjemno ci zwizanych z seksem. Pierwsz oznak kopotw jest chwila, gdy seks zaczyna dominowa nad innymi zainteresowaniami. ycie pozbawione rwnowagi wymaga zastanowienia si. Takie rozchwianie zwykle prowadzi do strat zarwno dla osoby traccej kontrol, jak i dla ludzi wok niej. Czy seks zachwia Twoim yciem? Sprawd , co wiesz o sobie, korzystajc z poni szego testu.

mwiczenie: Czy wci masz nad sob kontrol?


Znajd ciche, spokojne miejsce i odpowiedz na poni sze pytania tak uczciwie, jak tylko potrafisz. Zaznacz ka de pytanie, ktre trafnie Ci opisuje. Odpowiadaj szczerze. Kiedy skoczysz, podlicz wszystkie zaznaczone pytania, a uzyskasz do jasny obraz tego, na czym polega Twj problem natury seksualnej, i jak wpisuje si w szersze spektrum problemw z seksualn samokontrol. By mo e udzielanie odpowiedzi na niektre pytania bdzie do niewygodne, ale nie przejmuj si, gdy jest to cakowicie normalne. To troch tak jak podczas pierwszego treningu sportowego. Na pocztku zawsze jest ci ko, ale mo na si przyzwyczai. Jak mwi przysowie, bez pracy nie ma koaczy.
1. Czy planowanie nowych kontaktw seksualnych jest pierwsz rzecz,

ktr robisz po obudzeniu si i ostatni przed za niciem?


2. Czy korzystasz z internetu, aby ustawicznie stymulowa si

seksualnie w pracy lub w domu?


3. Czy posiadasz tajn kolekcj pornografii (zdj, pism, filmw

lub plikw komputerowych)?


4. Czy odpowiadasz na seksualne zachty innych, nawet je eli jeste

w powa nym zwizku z inn osob?


5. Czy wydajesz pienidze na seks lub rzeczy z nim zwizane, chocia

pienidze potrzebne Ci s na inne wydatki?

34

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

6. Czy spdzasz czas na poszukiwaniu partnerw seksualnych? 7. Czy traktujesz seks jako sposb na popraw swojego

samopoczucia?
8. Czy lubisz dominowa nad partnerem podczas seksu? 9. Czy nie jeste w stanie przypomnie sobie wszystkich swoich

partnerw seksualnych?
10. Czy swj wolny czas po wicasz na fantazje seksualne, planowanie,

masturbacj czy inne zachowania seksualne?


11. Czy odwiedzasz miejsca, w ktrych obawiasz si, e kto znajomy

Ci mo e zauwa y (np. domy publiczne, kluby ze striptizem, przedstawienia erotyczne)?


12. Czy okamujesz swoich bliskich, mwic o swoich nawykach

seksualnych?
13. Czy trzymasz si z dala od innych, aby nie odkryli Twoich

sekretw?
14. Czy szukasz osb sabych, naiwnych lub w inny sposb podatnych,

aby z nimi nawizywa kontakty seksualne?


15. Czy Twoje do wiadczenia seksualne czsto okazyway

si rozczarowaniem?
16. Czy kiedy omal nie zostae przyapany (lub omal nie zostaa

przyapana), co zaowocowao przyrzeczeniem, e ju nigdy tego nie powtrzysz, ktre jednak zostao szybko zamane?
17. Czy czujesz, e Twj popd seksualny ma nad Tob kontrol? 18. Czy istniej my li o charakterze seksualnym, ktrych nie mo esz

si pozby, niezale nie od tego, jak mocno prbujesz?


19. Czy czujesz, e jeste osob wyizolowan i samotn? 20. Czy zdarzyo Ci si straci prac, zwizek czy dom na skutek swoich

dziaa seksualnych?

W czym problem?

35

Punktacja: Dodaj wszystkie zaznaczone zdania i porwnaj wynik z nastpujc skal: Brak: Gratulacje! Wyglda na to, e radzisz sobie lepiej, ni my lisz. Je eli odpowiedzi s naprawd szczere, mo esz przejrze pobie nie t ksi k w poszukiwaniu ciekawostek, ktre pomog Ci si uchroni przed ewentualnymi problemami w przyszo ci. 1 2: Istniej powody do obaw, e zaczynasz mie kopot z kontrolowaniem swojej seksualno ci. Na razie nie jest to powa ny problem, ale im szybciej zaczniesz go rozwizywa, tym mniejsza bdzie szansa, e przejmie on kontrol nad twoim yciem. 3 5: Masz istotny problem zwizany z kontrolowaniem swojego ycia seksualnego, ktry przejawia si w kilku sferach Twojego ycia. Z zewntrz wszystko wyglda dobrze, ale prdzej czy p niej popadniesz w powa ne problemy. Zacznij natychmiast stosowa opisane w tej ksi ce metody, aby zmieni swj los. 6 10: Cierpisz na powa ny problem z seksualn samokontrol, ktry mocno ogranicza Twoje ycie. Nie mo esz prze y jednego dnia bez fantazjowania, planowania czy podejmowania ryzykownych zachowa seksualnych. Jeste pod siln presj i czujesz, e Twoje seksualne potrzeby kontroluj wszystkie Twoje dziaania. Musisz zacz stosowa opisane tutaj strategie ju dzi . 11 15: Jak zapewne wiesz, Twoja seksualno wymkna Ci si spod kontroli. Pochaniaj Ci wasne fantazje i dziaania seksualne. Prawdopodobnie stracie ju wiele i ka dego dnia ryzykujesz coraz wicej. Musisz zacz po wica du o czasu i uwagi na zmian swojego zachowania. Zacznij od metod sugerowanych w niniejszej ksi ce, sumiennie je stosujc i sprawdzajc wyniki. Je eli nie bd one zadowalajce, a inni bd nadal czu si pokrzywdzeni przez Twoje zachowanie, poszukaj pomocy. Znajd terapeut specjalizujcego si w problemach seksualnych i zacznij z nim wsppracowa, aby pozby si problemw.

36

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

16+: Twj problem z samokontrol seksualn osign niebezpieczny poziom. Zacznij ju dzi stosowa opisane tutaj metody pod okiem terapeuty specjalizujcego si w leczeniu problemw seksualnych. Prawdopodobnie masz na swoim koncie powa ne kopoty zwizane z zachowaniem seksualnym. Nie puszczaj tego ostrze enia mimo uszu. Je eli zaczniesz terapi ju dzi , masz szans unikn jeszcze powa niejszych nastpstw. Nie odkadaj tego na p niej. Powy szy test mia Ci pomc w pobie nym okre leniu skali problemu. Ka dy musi od czego zacz. By mo e Twoje problemy zaczy si wiele lat temu, a mo e pojawiy si zaledwie przed kilkoma miesicami. Niezale nie od tego, musisz co z nimi zrobi. Je eli Twj wynik jest do wysoki, bdzie konieczny nakad wielu si i rodkw, ale spjrzmy prawdzie w oczy: skoro popadnicie w powa ne tarapaty zajo wiele czasu, musisz po wici co najmniej tyle samo, aby si z nich wydosta. Ka dy mo e osign cel, niezale nie od tego, czy musi przej 10 kilometrw czy 10 tysicy mil. Najwa niejszy jest pierwszy krok we wa ciw stron. Ka dego dnia miliony ludzi borykaj si z tymi samymi problemami, a ka dy sdzi, e jest jedyn osob na wiecie, ktrej co takiego si przydarza. Widzc tych ludzi, z pewno ci udaoby Ci si dojrze w ich twarzach znajomy bl i strach wyniky z problemw seksualnych. Samo wzicie tej ksi ki do rki i przebrnicie przez pierwszy rozdzia byo wielkim krokiem naprzd. Je eli udao Ci si go dokona, mo esz zacz wprowadza wielkie zmiany w swoim yciu. Inni, ktrzy podjli ten trud, rozwizali swoje problemy. A skoro udao si to innym, to musi rwnie uda si Tobie.

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

C Z II
MJ UMYS NIE CHCE MNIE SUCHAm

Rozdziaw 6. Rozdziaw 7. Rozdziaw 8. Rozdziaw 9.

Uporzdkowanie my li Kula u nogi Macierz kontra problem natychmiastowej gratyfikacji W marzeniach

97 113 133 143

C Z III
JAK MOESZ SI} ZMIENIm,
SKORO JESTE W TAK KIEPSKIM STANIE?

Rozdziaw 10. Rozdziaw 11. Rozdziaw 12.

To tylko uczucia Jeste wystarczajco dobry, bystry i lubiany przez innych Kto sprawia bl?

153 163 173

C Z IV
OPANOWANIE SWOJEJ DZIEDZINY

Rozdziaw 13. Rozdziaw 14. Rozdziaw 15.

Ryzykowna sprawa Ludzie s tylko lud mi Wzi sprawy w swoje rce

191 203 217

C Z V
YCIE JEST PI}KNE

Rozdziaw 16. Rozdziaw 17. Rozdziaw 18.

Prawdziwy seks Podstawowy kurs intymno ci Sztuka rwnowagi Podsumowanie Bibliografia

231 245 261 273 275

1
W czym problem?

Mit seksualnej samokontroli


Z pewnych niewyja nionych powodw ludzie zawsze s zaskoczeni, kiedy ich znajomi albo inni znani ludzie przyznaj si do problemw natury seksualnej. Wszyscy okazuj zdziwienie i niedowierzanie, kiedy ich ulubiony kapan zostaje oskar ony o molestowanie na lekcjach religii, nauczycielka z podstawwki przyznaje si do tego, e jest w ci y z 12-letnim uczniem, prezenter z programu dla dzieci zostaje przyapany na masturbacji w kinie dla dorosych czy te kiedy prezydentowi USA grozi impeachment po tym, jak sta ystka ujawnia, e uprawiaa z nim seks oralny. Takie informacje trafiaj na pierwsze strony gazet. Ludzie mog bez koca rozmawia o skandalu i twierdzi, e zniszczy on ich wiar w tych ludzi i nigdy nie sdzili, i rzeczone osoby mogy si tak zachowa, albo dziwi si, jak znane i lubiane osoby mogy dopu ci si takich rzeczy. Prawdopodobnie dobrze wiesz, e wikszo ludzi myli si co do tego, jakie miejsce zajmuje w ich yciu seks. Ich bd polega na zao eniu, e nie mo na by dobrym kapanem, nauczycielem, prezenterem programu dla dzieci czy

30

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

prezydentem i jednocze nie mie problemy z seksualn samokontrol. Ludzie uwa aj, e czowiek dobrze sprawdzajcy si w takiej pracy musi jednocze nie by mistrzem samokontroli. I tu tkwi podstawowy bd, gdy istniej ludzie wietnie potraficy ukrywa swoje sekrety natury seksualnej. Jak zapewne wiesz, niektrzy potrafi wietnie radzi sobie w innych dziedzinach ycia i mie powa ne, a nawet niebezpieczne problemy natury seksualnej.

Podstawowe zao enia odno nie seksu mog by bdne


Opisany wy ej bd my lowy mo e si zdarzy tak e Tobie. Jest bardzo mo liwe, e jak wielu innych mo esz sobie powiedzie, e nie masz adnego problemu, poniewa masz dobr prac, a inni nie maj pojcia o Twoich sekretach. Albo mo esz te wmwi sobie, e jeste daleki od przesady i niedugo planujesz zerwa ze swoimi nawykami. Niestety, seks czsto przypomina mitycznego potwora, ktrego apetyt ro nie w miar jedzenia i ktremu nale y skada coraz wicej ofiar, aby utrzyma go na wodzy. Wiele osb ryzykuje swoim bezpieczestwem, prac, majtkiem, zwizkami i zdrowiem, aby tylko zaspokoi swoje seksualne dze. Na og ci ludzie nie s w stanie wytrzyma tak du ej presji, cho lubuj sobie zerwa ze szkodliwymi nawykami raz na zawsze. Przypomina to bieg po ruchomej bie ni, ktra stopniowo nabiera prdko ci. Rodzi si poczucie, e prdzej czy p niej przewrcisz si, ba nic si przed wszystkimi wok. Mamy jednak dobre wie ci. Nie musisz czeka na swj ostateczny upadek. Jeste w stanie zatrzyma bie ni i spokojnie z niej zej . Musisz jednak zdoby si szczero wobec siebie. Bolesn szczero .

Definicja uzale nienia od seksu


Kiedy ludzie mwi o uzale nieniu od seksu, czsto maj na my li zaburzenia seksualne opisane w DSM-IV (Diagnostycznym i statystycznym podrczniku zaburze psychicznych, wersja IV) czy ICD-10 (Inwentarz Zaburze Klinicznych, wersja

W czym problem?

31

10), najwa niejszych kompendiach wiedzy u ywanych, odpowiednio, w USA i Europie. Ksi ki te s gwnymi podrcznikami, z ktrych korzystaj psychologowie i psychiatrzy podczas diagnozy i terapii wszystkich problemw psychologicznych i behawioralnych. Do zaburze seksualnych wymienionych w DSM-IV oraz ICD-10 nale m.in.: ekshibicjonizm (obna anie si), fetyszyzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z cz ci ciaa osoby lub konkretnego przedmiotu), froteryzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z ocierania si o inne osoby), masochizm (ch odczuwania blu podczas aktu seksualnego), voyeuryzm (podgldanie niespodziewajcych si tego ludzi, ktrzy rozbieraj si lub uprawiaj seks) oraz inne, bardziej indywidualne zaburzenia, jak np. wykonywanie obscenicznych telefonw. Z drugiej strony, niektrzy ludzie traktuj problemy seksualne wycznie w kategoriach kryminalnych, my lc np. o gwatach. W niniejszej ksi ce znajdziesz odwoania do bardzo szerokiego spektrum zjawisk le cych u podo a problemw seksualnych. W rd nich znajd si te dziaania nielegalne, ktre, cho nie s zaburzeniami, rwnie mog by przyczyn wielu problemw. Zalicza si do nich m.in.: Q korzystanie z usug prostytutek, Q obsesyjne korzystanie z pornografii, Q seks przez telefon i internet, Q seryjne romanse. Q chodzenie do salonw masa u, Q czste odwiedzanie klubw ze striptizem, Q szukanie kontaktw seksualnych w a niach, Q obsesyjne uczszczanie do barw topless, Q ch wielokrotnego uprawiania seksu ka dego dnia. Chocia nie postrzegamy samych zachowa seksualnych jako oznak uzale nienia (w odr nieniu choby od u ywania heroiny, ktre samo w sobie jest tak oznak), ale zastosowali my powy sz terminologi, gdy nasi czytelnicy najprawdopodobniej s przyzwyczajeni do takiego sposobu mwienia o ka dej

32

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

utracie kontroli. Nie chcemy tu moralizowa i mwi, e wszystkie problematyczne zachowania s absolutnie szkodliwe. Wa ne jest przede wszystkim to, e zachowania takie mog by przyczyn wielu problemw dla niektrych ludzi oraz ich bliskich, niezale nie od tego, czy kopoty bd bezpo rednio zwizane z blem lub rozstrojem nerwowym, czy te bd przejawia si w nieco bardziej zakamuflowanej formie jako utrata pienidzy, produktywno ci, zdolno ci do koncentracji, czasu spdzanego z rodzin lub w pracy, rozpad wa nych zwizkw osobistych albo utrata mo liwo ci zaanga owania si w inne dziaania podnoszce jako ycia.

Przykad: Michael Ryan


Michael Ryan, wykadowca z uniwersytetu Princeton i uhonorowany poeta z Bostonu, dobrze wie, co znaczy straci wszystko na skutek nadmiernie rozbuchanego ycia seksualnego. Przez ponad 20 lat seks nie tyle stanowi cz ycia Michaela Ryana, co raczej by caym jego yciem. Piszc swoj histori, Ryan zauwa a, e zawsze szuka okazji do seksu, zwaszcza wtedy, gdy otrzyma posad wykadowcy na Uniwersytecie Princeton. Pisze on: Byem wierny seksowi i wszystkie zwizki osobiste byy dla mnie du o mniej wa ne. Mniej liczyo si dla mnie ma estwo, przyja , a ju na pewno etyka (Ryan 1995, s. 4). Uwodzi on studentki, nie my lc o tym, co naprawd robi. Opamita si dopiero w chwili, gdy zaplanowa seks z 15-letni crk przyjaciela. Zanim Ryan uda si na terapi, zd y zaprzepa ci karier, zwizki osobiste, reputacj, dochody, zdrowie i szacunek wobec samego siebie. Nie chodzio przy tym o romans, ktry jako wykadowca mia z modsz kobiet, szczeglnie, e bya ona kobiet doros. Takie zwizki mog by oboplnie satysfakcjonujce. Problem polega na tym, e Ryan nie mia adnej kontroli nad swoimi zachowaniami, do ktrych zaliczao si: Q Dugotrwae planowanie. Q Zu ywanie czasu, energii i uwagi, ktre mogy by po wicone na bardziej produktywne rzeczy. Q Potrzeba poszukiwania nowych kontaktw, partnerw i do wiadcze seksualnych.

W czym problem?

33

Q Traktowanie innych ludzi przedmiotowo i odrzucanie ich, gdy zaspokoili oni jego pragnienia. Q Konieczno poszukiwania coraz wikszych przyjemno ci zwizanych z seksem. Pierwsz oznak kopotw jest chwila, gdy seks zaczyna dominowa nad innymi zainteresowaniami. ycie pozbawione rwnowagi wymaga zastanowienia si. Takie rozchwianie zwykle prowadzi do strat zarwno dla osoby traccej kontrol, jak i dla ludzi wok niej. Czy seks zachwia Twoim yciem? Sprawd , co wiesz o sobie, korzystajc z poni szego testu.

mwiczenie: Czy wci masz nad sob kontrol?


Znajd ciche, spokojne miejsce i odpowiedz na poni sze pytania tak uczciwie, jak tylko potrafisz. Zaznacz ka de pytanie, ktre trafnie Ci opisuje. Odpowiadaj szczerze. Kiedy skoczysz, podlicz wszystkie zaznaczone pytania, a uzyskasz do jasny obraz tego, na czym polega Twj problem natury seksualnej, i jak wpisuje si w szersze spektrum problemw z seksualn samokontrol. By mo e udzielanie odpowiedzi na niektre pytania bdzie do niewygodne, ale nie przejmuj si, gdy jest to cakowicie normalne. To troch tak jak podczas pierwszego treningu sportowego. Na pocztku zawsze jest ci ko, ale mo na si przyzwyczai. Jak mwi przysowie, bez pracy nie ma koaczy.
1. Czy planowanie nowych kontaktw seksualnych jest pierwsz rzecz,

ktr robisz po obudzeniu si i ostatni przed za niciem?


2. Czy korzystasz z internetu, aby ustawicznie stymulowa si

seksualnie w pracy lub w domu?


3. Czy posiadasz tajn kolekcj pornografii (zdj, pism, filmw

lub plikw komputerowych)?


4. Czy odpowiadasz na seksualne zachty innych, nawet je eli jeste

w powa nym zwizku z inn osob?


5. Czy wydajesz pienidze na seks lub rzeczy z nim zwizane, chocia

pienidze potrzebne Ci s na inne wydatki?

34

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

6. Czy spdzasz czas na poszukiwaniu partnerw seksualnych? 7. Czy traktujesz seks jako sposb na popraw swojego

samopoczucia?
8. Czy lubisz dominowa nad partnerem podczas seksu? 9. Czy nie jeste w stanie przypomnie sobie wszystkich swoich

partnerw seksualnych?
10. Czy swj wolny czas po wicasz na fantazje seksualne, planowanie,

masturbacj czy inne zachowania seksualne?


11. Czy odwiedzasz miejsca, w ktrych obawiasz si, e kto znajomy

Ci mo e zauwa y (np. domy publiczne, kluby ze striptizem, przedstawienia erotyczne)?


12. Czy okamujesz swoich bliskich, mwic o swoich nawykach

seksualnych?
13. Czy trzymasz si z dala od innych, aby nie odkryli Twoich

sekretw?
14. Czy szukasz osb sabych, naiwnych lub w inny sposb podatnych,

aby z nimi nawizywa kontakty seksualne?


15. Czy Twoje do wiadczenia seksualne czsto okazyway

si rozczarowaniem?
16. Czy kiedy omal nie zostae przyapany (lub omal nie zostaa

przyapana), co zaowocowao przyrzeczeniem, e ju nigdy tego nie powtrzysz, ktre jednak zostao szybko zamane?
17. Czy czujesz, e Twj popd seksualny ma nad Tob kontrol? 18. Czy istniej my li o charakterze seksualnym, ktrych nie mo esz

si pozby, niezale nie od tego, jak mocno prbujesz?


19. Czy czujesz, e jeste osob wyizolowan i samotn? 20. Czy zdarzyo Ci si straci prac, zwizek czy dom na skutek swoich

dziaa seksualnych?

W czym problem?

35

Punktacja: Dodaj wszystkie zaznaczone zdania i porwnaj wynik z nastpujc skal: Brak: Gratulacje! Wyglda na to, e radzisz sobie lepiej, ni my lisz. Je eli odpowiedzi s naprawd szczere, mo esz przejrze pobie nie t ksi k w poszukiwaniu ciekawostek, ktre pomog Ci si uchroni przed ewentualnymi problemami w przyszo ci. 1 2: Istniej powody do obaw, e zaczynasz mie kopot z kontrolowaniem swojej seksualno ci. Na razie nie jest to powa ny problem, ale im szybciej zaczniesz go rozwizywa, tym mniejsza bdzie szansa, e przejmie on kontrol nad twoim yciem. 3 5: Masz istotny problem zwizany z kontrolowaniem swojego ycia seksualnego, ktry przejawia si w kilku sferach Twojego ycia. Z zewntrz wszystko wyglda dobrze, ale prdzej czy p niej popadniesz w powa ne problemy. Zacznij natychmiast stosowa opisane w tej ksi ce metody, aby zmieni swj los. 6 10: Cierpisz na powa ny problem z seksualn samokontrol, ktry mocno ogranicza Twoje ycie. Nie mo esz prze y jednego dnia bez fantazjowania, planowania czy podejmowania ryzykownych zachowa seksualnych. Jeste pod siln presj i czujesz, e Twoje seksualne potrzeby kontroluj wszystkie Twoje dziaania. Musisz zacz stosowa opisane tutaj strategie ju dzi . 11 15: Jak zapewne wiesz, Twoja seksualno wymkna Ci si spod kontroli. Pochaniaj Ci wasne fantazje i dziaania seksualne. Prawdopodobnie stracie ju wiele i ka dego dnia ryzykujesz coraz wicej. Musisz zacz po wica du o czasu i uwagi na zmian swojego zachowania. Zacznij od metod sugerowanych w niniejszej ksi ce, sumiennie je stosujc i sprawdzajc wyniki. Je eli nie bd one zadowalajce, a inni bd nadal czu si pokrzywdzeni przez Twoje zachowanie, poszukaj pomocy. Znajd terapeut specjalizujcego si w problemach seksualnych i zacznij z nim wsppracowa, aby pozby si problemw.

36

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

16+: Twj problem z samokontrol seksualn osign niebezpieczny poziom. Zacznij ju dzi stosowa opisane tutaj metody pod okiem terapeuty specjalizujcego si w leczeniu problemw seksualnych. Prawdopodobnie masz na swoim koncie powa ne kopoty zwizane z zachowaniem seksualnym. Nie puszczaj tego ostrze enia mimo uszu. Je eli zaczniesz terapi ju dzi , masz szans unikn jeszcze powa niejszych nastpstw. Nie odkadaj tego na p niej. Powy szy test mia Ci pomc w pobie nym okre leniu skali problemu. Ka dy musi od czego zacz. By mo e Twoje problemy zaczy si wiele lat temu, a mo e pojawiy si zaledwie przed kilkoma miesicami. Niezale nie od tego, musisz co z nimi zrobi. Je eli Twj wynik jest do wysoki, bdzie konieczny nakad wielu si i rodkw, ale spjrzmy prawdzie w oczy: skoro popadnicie w powa ne tarapaty zajo wiele czasu, musisz po wici co najmniej tyle samo, aby si z nich wydosta. Ka dy mo e osign cel, niezale nie od tego, czy musi przej 10 kilometrw czy 10 tysicy mil. Najwa niejszy jest pierwszy krok we wa ciw stron. Ka dego dnia miliony ludzi borykaj si z tymi samymi problemami, a ka dy sdzi, e jest jedyn osob na wiecie, ktrej co takiego si przydarza. Widzc tych ludzi, z pewno ci udaoby Ci si dojrze w ich twarzach znajomy bl i strach wyniky z problemw seksualnych. Samo wzicie tej ksi ki do rki i przebrnicie przez pierwszy rozdzia byo wielkim krokiem naprzd. Je eli udao Ci si go dokona, mo esz zacz wprowadza wielkie zmiany w swoim yciu. Inni, ktrzy podjli ten trud, rozwizali swoje problemy. A skoro udao si to innym, to musi rwnie uda si Tobie.

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

C Z II
MJ UMYS NIE CHCE MNIE SUCHAm

Rozdziaw 6. Rozdziaw 7. Rozdziaw 8. Rozdziaw 9.

Uporzdkowanie my li Kula u nogi Macierz kontra problem natychmiastowej gratyfikacji W marzeniach

97 113 133 143

C Z III
JAK MOESZ SI} ZMIENIm,
SKORO JESTE W TAK KIEPSKIM STANIE?

Rozdziaw 10. Rozdziaw 11. Rozdziaw 12.

To tylko uczucia Jeste wystarczajco dobry, bystry i lubiany przez innych Kto sprawia bl?

153 163 173

C Z IV
OPANOWANIE SWOJEJ DZIEDZINY

Rozdziaw 13. Rozdziaw 14. Rozdziaw 15.

Ryzykowna sprawa Ludzie s tylko lud mi Wzi sprawy w swoje rce

191 203 217

C Z V
YCIE JEST PI}KNE

Rozdziaw 16. Rozdziaw 17. Rozdziaw 18.

Prawdziwy seks Podstawowy kurs intymno ci Sztuka rwnowagi Podsumowanie Bibliografia

231 245 261 273 275

1
W czym problem?

Mit seksualnej samokontroli


Z pewnych niewyja nionych powodw ludzie zawsze s zaskoczeni, kiedy ich znajomi albo inni znani ludzie przyznaj si do problemw natury seksualnej. Wszyscy okazuj zdziwienie i niedowierzanie, kiedy ich ulubiony kapan zostaje oskar ony o molestowanie na lekcjach religii, nauczycielka z podstawwki przyznaje si do tego, e jest w ci y z 12-letnim uczniem, prezenter z programu dla dzieci zostaje przyapany na masturbacji w kinie dla dorosych czy te kiedy prezydentowi USA grozi impeachment po tym, jak sta ystka ujawnia, e uprawiaa z nim seks oralny. Takie informacje trafiaj na pierwsze strony gazet. Ludzie mog bez koca rozmawia o skandalu i twierdzi, e zniszczy on ich wiar w tych ludzi i nigdy nie sdzili, i rzeczone osoby mogy si tak zachowa, albo dziwi si, jak znane i lubiane osoby mogy dopu ci si takich rzeczy. Prawdopodobnie dobrze wiesz, e wikszo ludzi myli si co do tego, jakie miejsce zajmuje w ich yciu seks. Ich bd polega na zao eniu, e nie mo na by dobrym kapanem, nauczycielem, prezenterem programu dla dzieci czy

30

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

prezydentem i jednocze nie mie problemy z seksualn samokontrol. Ludzie uwa aj, e czowiek dobrze sprawdzajcy si w takiej pracy musi jednocze nie by mistrzem samokontroli. I tu tkwi podstawowy bd, gdy istniej ludzie wietnie potraficy ukrywa swoje sekrety natury seksualnej. Jak zapewne wiesz, niektrzy potrafi wietnie radzi sobie w innych dziedzinach ycia i mie powa ne, a nawet niebezpieczne problemy natury seksualnej.

Podstawowe zao enia odno nie seksu mog by bdne


Opisany wy ej bd my lowy mo e si zdarzy tak e Tobie. Jest bardzo mo liwe, e jak wielu innych mo esz sobie powiedzie, e nie masz adnego problemu, poniewa masz dobr prac, a inni nie maj pojcia o Twoich sekretach. Albo mo esz te wmwi sobie, e jeste daleki od przesady i niedugo planujesz zerwa ze swoimi nawykami. Niestety, seks czsto przypomina mitycznego potwora, ktrego apetyt ro nie w miar jedzenia i ktremu nale y skada coraz wicej ofiar, aby utrzyma go na wodzy. Wiele osb ryzykuje swoim bezpieczestwem, prac, majtkiem, zwizkami i zdrowiem, aby tylko zaspokoi swoje seksualne dze. Na og ci ludzie nie s w stanie wytrzyma tak du ej presji, cho lubuj sobie zerwa ze szkodliwymi nawykami raz na zawsze. Przypomina to bieg po ruchomej bie ni, ktra stopniowo nabiera prdko ci. Rodzi si poczucie, e prdzej czy p niej przewrcisz si, ba nic si przed wszystkimi wok. Mamy jednak dobre wie ci. Nie musisz czeka na swj ostateczny upadek. Jeste w stanie zatrzyma bie ni i spokojnie z niej zej . Musisz jednak zdoby si szczero wobec siebie. Bolesn szczero .

Definicja uzale nienia od seksu


Kiedy ludzie mwi o uzale nieniu od seksu, czsto maj na my li zaburzenia seksualne opisane w DSM-IV (Diagnostycznym i statystycznym podrczniku zaburze psychicznych, wersja IV) czy ICD-10 (Inwentarz Zaburze Klinicznych, wersja

W czym problem?

31

10), najwa niejszych kompendiach wiedzy u ywanych, odpowiednio, w USA i Europie. Ksi ki te s gwnymi podrcznikami, z ktrych korzystaj psychologowie i psychiatrzy podczas diagnozy i terapii wszystkich problemw psychologicznych i behawioralnych. Do zaburze seksualnych wymienionych w DSM-IV oraz ICD-10 nale m.in.: ekshibicjonizm (obna anie si), fetyszyzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z cz ci ciaa osoby lub konkretnego przedmiotu), froteryzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z ocierania si o inne osoby), masochizm (ch odczuwania blu podczas aktu seksualnego), voyeuryzm (podgldanie niespodziewajcych si tego ludzi, ktrzy rozbieraj si lub uprawiaj seks) oraz inne, bardziej indywidualne zaburzenia, jak np. wykonywanie obscenicznych telefonw. Z drugiej strony, niektrzy ludzie traktuj problemy seksualne wycznie w kategoriach kryminalnych, my lc np. o gwatach. W niniejszej ksi ce znajdziesz odwoania do bardzo szerokiego spektrum zjawisk le cych u podo a problemw seksualnych. W rd nich znajd si te dziaania nielegalne, ktre, cho nie s zaburzeniami, rwnie mog by przyczyn wielu problemw. Zalicza si do nich m.in.: Q korzystanie z usug prostytutek, Q obsesyjne korzystanie z pornografii, Q seks przez telefon i internet, Q seryjne romanse. Q chodzenie do salonw masa u, Q czste odwiedzanie klubw ze striptizem, Q szukanie kontaktw seksualnych w a niach, Q obsesyjne uczszczanie do barw topless, Q ch wielokrotnego uprawiania seksu ka dego dnia. Chocia nie postrzegamy samych zachowa seksualnych jako oznak uzale nienia (w odr nieniu choby od u ywania heroiny, ktre samo w sobie jest tak oznak), ale zastosowali my powy sz terminologi, gdy nasi czytelnicy najprawdopodobniej s przyzwyczajeni do takiego sposobu mwienia o ka dej

32

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

utracie kontroli. Nie chcemy tu moralizowa i mwi, e wszystkie problematyczne zachowania s absolutnie szkodliwe. Wa ne jest przede wszystkim to, e zachowania takie mog by przyczyn wielu problemw dla niektrych ludzi oraz ich bliskich, niezale nie od tego, czy kopoty bd bezpo rednio zwizane z blem lub rozstrojem nerwowym, czy te bd przejawia si w nieco bardziej zakamuflowanej formie jako utrata pienidzy, produktywno ci, zdolno ci do koncentracji, czasu spdzanego z rodzin lub w pracy, rozpad wa nych zwizkw osobistych albo utrata mo liwo ci zaanga owania si w inne dziaania podnoszce jako ycia.

Przykad: Michael Ryan


Michael Ryan, wykadowca z uniwersytetu Princeton i uhonorowany poeta z Bostonu, dobrze wie, co znaczy straci wszystko na skutek nadmiernie rozbuchanego ycia seksualnego. Przez ponad 20 lat seks nie tyle stanowi cz ycia Michaela Ryana, co raczej by caym jego yciem. Piszc swoj histori, Ryan zauwa a, e zawsze szuka okazji do seksu, zwaszcza wtedy, gdy otrzyma posad wykadowcy na Uniwersytecie Princeton. Pisze on: Byem wierny seksowi i wszystkie zwizki osobiste byy dla mnie du o mniej wa ne. Mniej liczyo si dla mnie ma estwo, przyja , a ju na pewno etyka (Ryan 1995, s. 4). Uwodzi on studentki, nie my lc o tym, co naprawd robi. Opamita si dopiero w chwili, gdy zaplanowa seks z 15-letni crk przyjaciela. Zanim Ryan uda si na terapi, zd y zaprzepa ci karier, zwizki osobiste, reputacj, dochody, zdrowie i szacunek wobec samego siebie. Nie chodzio przy tym o romans, ktry jako wykadowca mia z modsz kobiet, szczeglnie, e bya ona kobiet doros. Takie zwizki mog by oboplnie satysfakcjonujce. Problem polega na tym, e Ryan nie mia adnej kontroli nad swoimi zachowaniami, do ktrych zaliczao si: Q Dugotrwae planowanie. Q Zu ywanie czasu, energii i uwagi, ktre mogy by po wicone na bardziej produktywne rzeczy. Q Potrzeba poszukiwania nowych kontaktw, partnerw i do wiadcze seksualnych.

W czym problem?

33

Q Traktowanie innych ludzi przedmiotowo i odrzucanie ich, gdy zaspokoili oni jego pragnienia. Q Konieczno poszukiwania coraz wikszych przyjemno ci zwizanych z seksem. Pierwsz oznak kopotw jest chwila, gdy seks zaczyna dominowa nad innymi zainteresowaniami. ycie pozbawione rwnowagi wymaga zastanowienia si. Takie rozchwianie zwykle prowadzi do strat zarwno dla osoby traccej kontrol, jak i dla ludzi wok niej. Czy seks zachwia Twoim yciem? Sprawd , co wiesz o sobie, korzystajc z poni szego testu.

mwiczenie: Czy wci masz nad sob kontrol?


Znajd ciche, spokojne miejsce i odpowiedz na poni sze pytania tak uczciwie, jak tylko potrafisz. Zaznacz ka de pytanie, ktre trafnie Ci opisuje. Odpowiadaj szczerze. Kiedy skoczysz, podlicz wszystkie zaznaczone pytania, a uzyskasz do jasny obraz tego, na czym polega Twj problem natury seksualnej, i jak wpisuje si w szersze spektrum problemw z seksualn samokontrol. By mo e udzielanie odpowiedzi na niektre pytania bdzie do niewygodne, ale nie przejmuj si, gdy jest to cakowicie normalne. To troch tak jak podczas pierwszego treningu sportowego. Na pocztku zawsze jest ci ko, ale mo na si przyzwyczai. Jak mwi przysowie, bez pracy nie ma koaczy.
1. Czy planowanie nowych kontaktw seksualnych jest pierwsz rzecz,

ktr robisz po obudzeniu si i ostatni przed za niciem?


2. Czy korzystasz z internetu, aby ustawicznie stymulowa si

seksualnie w pracy lub w domu?


3. Czy posiadasz tajn kolekcj pornografii (zdj, pism, filmw

lub plikw komputerowych)?


4. Czy odpowiadasz na seksualne zachty innych, nawet je eli jeste

w powa nym zwizku z inn osob?


5. Czy wydajesz pienidze na seks lub rzeczy z nim zwizane, chocia

pienidze potrzebne Ci s na inne wydatki?

34

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

6. Czy spdzasz czas na poszukiwaniu partnerw seksualnych? 7. Czy traktujesz seks jako sposb na popraw swojego

samopoczucia?
8. Czy lubisz dominowa nad partnerem podczas seksu? 9. Czy nie jeste w stanie przypomnie sobie wszystkich swoich

partnerw seksualnych?
10. Czy swj wolny czas po wicasz na fantazje seksualne, planowanie,

masturbacj czy inne zachowania seksualne?


11. Czy odwiedzasz miejsca, w ktrych obawiasz si, e kto znajomy

Ci mo e zauwa y (np. domy publiczne, kluby ze striptizem, przedstawienia erotyczne)?


12. Czy okamujesz swoich bliskich, mwic o swoich nawykach

seksualnych?
13. Czy trzymasz si z dala od innych, aby nie odkryli Twoich

sekretw?
14. Czy szukasz osb sabych, naiwnych lub w inny sposb podatnych,

aby z nimi nawizywa kontakty seksualne?


15. Czy Twoje do wiadczenia seksualne czsto okazyway

si rozczarowaniem?
16. Czy kiedy omal nie zostae przyapany (lub omal nie zostaa

przyapana), co zaowocowao przyrzeczeniem, e ju nigdy tego nie powtrzysz, ktre jednak zostao szybko zamane?
17. Czy czujesz, e Twj popd seksualny ma nad Tob kontrol? 18. Czy istniej my li o charakterze seksualnym, ktrych nie mo esz

si pozby, niezale nie od tego, jak mocno prbujesz?


19. Czy czujesz, e jeste osob wyizolowan i samotn? 20. Czy zdarzyo Ci si straci prac, zwizek czy dom na skutek swoich

dziaa seksualnych?

W czym problem?

35

Punktacja: Dodaj wszystkie zaznaczone zdania i porwnaj wynik z nastpujc skal: Brak: Gratulacje! Wyglda na to, e radzisz sobie lepiej, ni my lisz. Je eli odpowiedzi s naprawd szczere, mo esz przejrze pobie nie t ksi k w poszukiwaniu ciekawostek, ktre pomog Ci si uchroni przed ewentualnymi problemami w przyszo ci. 1 2: Istniej powody do obaw, e zaczynasz mie kopot z kontrolowaniem swojej seksualno ci. Na razie nie jest to powa ny problem, ale im szybciej zaczniesz go rozwizywa, tym mniejsza bdzie szansa, e przejmie on kontrol nad twoim yciem. 3 5: Masz istotny problem zwizany z kontrolowaniem swojego ycia seksualnego, ktry przejawia si w kilku sferach Twojego ycia. Z zewntrz wszystko wyglda dobrze, ale prdzej czy p niej popadniesz w powa ne problemy. Zacznij natychmiast stosowa opisane w tej ksi ce metody, aby zmieni swj los. 6 10: Cierpisz na powa ny problem z seksualn samokontrol, ktry mocno ogranicza Twoje ycie. Nie mo esz prze y jednego dnia bez fantazjowania, planowania czy podejmowania ryzykownych zachowa seksualnych. Jeste pod siln presj i czujesz, e Twoje seksualne potrzeby kontroluj wszystkie Twoje dziaania. Musisz zacz stosowa opisane tutaj strategie ju dzi . 11 15: Jak zapewne wiesz, Twoja seksualno wymkna Ci si spod kontroli. Pochaniaj Ci wasne fantazje i dziaania seksualne. Prawdopodobnie stracie ju wiele i ka dego dnia ryzykujesz coraz wicej. Musisz zacz po wica du o czasu i uwagi na zmian swojego zachowania. Zacznij od metod sugerowanych w niniejszej ksi ce, sumiennie je stosujc i sprawdzajc wyniki. Je eli nie bd one zadowalajce, a inni bd nadal czu si pokrzywdzeni przez Twoje zachowanie, poszukaj pomocy. Znajd terapeut specjalizujcego si w problemach seksualnych i zacznij z nim wsppracowa, aby pozby si problemw.

36

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

16+: Twj problem z samokontrol seksualn osign niebezpieczny poziom. Zacznij ju dzi stosowa opisane tutaj metody pod okiem terapeuty specjalizujcego si w leczeniu problemw seksualnych. Prawdopodobnie masz na swoim koncie powa ne kopoty zwizane z zachowaniem seksualnym. Nie puszczaj tego ostrze enia mimo uszu. Je eli zaczniesz terapi ju dzi , masz szans unikn jeszcze powa niejszych nastpstw. Nie odkadaj tego na p niej. Powy szy test mia Ci pomc w pobie nym okre leniu skali problemu. Ka dy musi od czego zacz. By mo e Twoje problemy zaczy si wiele lat temu, a mo e pojawiy si zaledwie przed kilkoma miesicami. Niezale nie od tego, musisz co z nimi zrobi. Je eli Twj wynik jest do wysoki, bdzie konieczny nakad wielu si i rodkw, ale spjrzmy prawdzie w oczy: skoro popadnicie w powa ne tarapaty zajo wiele czasu, musisz po wici co najmniej tyle samo, aby si z nich wydosta. Ka dy mo e osign cel, niezale nie od tego, czy musi przej 10 kilometrw czy 10 tysicy mil. Najwa niejszy jest pierwszy krok we wa ciw stron. Ka dego dnia miliony ludzi borykaj si z tymi samymi problemami, a ka dy sdzi, e jest jedyn osob na wiecie, ktrej co takiego si przydarza. Widzc tych ludzi, z pewno ci udaoby Ci si dojrze w ich twarzach znajomy bl i strach wyniky z problemw seksualnych. Samo wzicie tej ksi ki do rki i przebrnicie przez pierwszy rozdzia byo wielkim krokiem naprzd. Je eli udao Ci si go dokona, mo esz zacz wprowadza wielkie zmiany w swoim yciu. Inni, ktrzy podjli ten trud, rozwizali swoje problemy. A skoro udao si to innym, to musi rwnie uda si Tobie.

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

C Z II
MJ UMYS NIE CHCE MNIE SUCHAm

Rozdziaw 6. Rozdziaw 7. Rozdziaw 8. Rozdziaw 9.

Uporzdkowanie my li Kula u nogi Macierz kontra problem natychmiastowej gratyfikacji W marzeniach

97 113 133 143

C Z III
JAK MOESZ SI} ZMIENIm,
SKORO JESTE W TAK KIEPSKIM STANIE?

Rozdziaw 10. Rozdziaw 11. Rozdziaw 12.

To tylko uczucia Jeste wystarczajco dobry, bystry i lubiany przez innych Kto sprawia bl?

153 163 173

C Z IV
OPANOWANIE SWOJEJ DZIEDZINY

Rozdziaw 13. Rozdziaw 14. Rozdziaw 15.

Ryzykowna sprawa Ludzie s tylko lud mi Wzi sprawy w swoje rce

191 203 217

C Z V
YCIE JEST PI}KNE

Rozdziaw 16. Rozdziaw 17. Rozdziaw 18.

Prawdziwy seks Podstawowy kurs intymno ci Sztuka rwnowagi Podsumowanie Bibliografia

231 245 261 273 275

1
W czym problem?

Mit seksualnej samokontroli


Z pewnych niewyja nionych powodw ludzie zawsze s zaskoczeni, kiedy ich znajomi albo inni znani ludzie przyznaj si do problemw natury seksualnej. Wszyscy okazuj zdziwienie i niedowierzanie, kiedy ich ulubiony kapan zostaje oskar ony o molestowanie na lekcjach religii, nauczycielka z podstawwki przyznaje si do tego, e jest w ci y z 12-letnim uczniem, prezenter z programu dla dzieci zostaje przyapany na masturbacji w kinie dla dorosych czy te kiedy prezydentowi USA grozi impeachment po tym, jak sta ystka ujawnia, e uprawiaa z nim seks oralny. Takie informacje trafiaj na pierwsze strony gazet. Ludzie mog bez koca rozmawia o skandalu i twierdzi, e zniszczy on ich wiar w tych ludzi i nigdy nie sdzili, i rzeczone osoby mogy si tak zachowa, albo dziwi si, jak znane i lubiane osoby mogy dopu ci si takich rzeczy. Prawdopodobnie dobrze wiesz, e wikszo ludzi myli si co do tego, jakie miejsce zajmuje w ich yciu seks. Ich bd polega na zao eniu, e nie mo na by dobrym kapanem, nauczycielem, prezenterem programu dla dzieci czy

30

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

prezydentem i jednocze nie mie problemy z seksualn samokontrol. Ludzie uwa aj, e czowiek dobrze sprawdzajcy si w takiej pracy musi jednocze nie by mistrzem samokontroli. I tu tkwi podstawowy bd, gdy istniej ludzie wietnie potraficy ukrywa swoje sekrety natury seksualnej. Jak zapewne wiesz, niektrzy potrafi wietnie radzi sobie w innych dziedzinach ycia i mie powa ne, a nawet niebezpieczne problemy natury seksualnej.

Podstawowe zao enia odno nie seksu mog by bdne


Opisany wy ej bd my lowy mo e si zdarzy tak e Tobie. Jest bardzo mo liwe, e jak wielu innych mo esz sobie powiedzie, e nie masz adnego problemu, poniewa masz dobr prac, a inni nie maj pojcia o Twoich sekretach. Albo mo esz te wmwi sobie, e jeste daleki od przesady i niedugo planujesz zerwa ze swoimi nawykami. Niestety, seks czsto przypomina mitycznego potwora, ktrego apetyt ro nie w miar jedzenia i ktremu nale y skada coraz wicej ofiar, aby utrzyma go na wodzy. Wiele osb ryzykuje swoim bezpieczestwem, prac, majtkiem, zwizkami i zdrowiem, aby tylko zaspokoi swoje seksualne dze. Na og ci ludzie nie s w stanie wytrzyma tak du ej presji, cho lubuj sobie zerwa ze szkodliwymi nawykami raz na zawsze. Przypomina to bieg po ruchomej bie ni, ktra stopniowo nabiera prdko ci. Rodzi si poczucie, e prdzej czy p niej przewrcisz si, ba nic si przed wszystkimi wok. Mamy jednak dobre wie ci. Nie musisz czeka na swj ostateczny upadek. Jeste w stanie zatrzyma bie ni i spokojnie z niej zej . Musisz jednak zdoby si szczero wobec siebie. Bolesn szczero .

Definicja uzale nienia od seksu


Kiedy ludzie mwi o uzale nieniu od seksu, czsto maj na my li zaburzenia seksualne opisane w DSM-IV (Diagnostycznym i statystycznym podrczniku zaburze psychicznych, wersja IV) czy ICD-10 (Inwentarz Zaburze Klinicznych, wersja

W czym problem?

31

10), najwa niejszych kompendiach wiedzy u ywanych, odpowiednio, w USA i Europie. Ksi ki te s gwnymi podrcznikami, z ktrych korzystaj psychologowie i psychiatrzy podczas diagnozy i terapii wszystkich problemw psychologicznych i behawioralnych. Do zaburze seksualnych wymienionych w DSM-IV oraz ICD-10 nale m.in.: ekshibicjonizm (obna anie si), fetyszyzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z cz ci ciaa osoby lub konkretnego przedmiotu), froteryzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z ocierania si o inne osoby), masochizm (ch odczuwania blu podczas aktu seksualnego), voyeuryzm (podgldanie niespodziewajcych si tego ludzi, ktrzy rozbieraj si lub uprawiaj seks) oraz inne, bardziej indywidualne zaburzenia, jak np. wykonywanie obscenicznych telefonw. Z drugiej strony, niektrzy ludzie traktuj problemy seksualne wycznie w kategoriach kryminalnych, my lc np. o gwatach. W niniejszej ksi ce znajdziesz odwoania do bardzo szerokiego spektrum zjawisk le cych u podo a problemw seksualnych. W rd nich znajd si te dziaania nielegalne, ktre, cho nie s zaburzeniami, rwnie mog by przyczyn wielu problemw. Zalicza si do nich m.in.: Q korzystanie z usug prostytutek, Q obsesyjne korzystanie z pornografii, Q seks przez telefon i internet, Q seryjne romanse. Q chodzenie do salonw masa u, Q czste odwiedzanie klubw ze striptizem, Q szukanie kontaktw seksualnych w a niach, Q obsesyjne uczszczanie do barw topless, Q ch wielokrotnego uprawiania seksu ka dego dnia. Chocia nie postrzegamy samych zachowa seksualnych jako oznak uzale nienia (w odr nieniu choby od u ywania heroiny, ktre samo w sobie jest tak oznak), ale zastosowali my powy sz terminologi, gdy nasi czytelnicy najprawdopodobniej s przyzwyczajeni do takiego sposobu mwienia o ka dej

32

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

utracie kontroli. Nie chcemy tu moralizowa i mwi, e wszystkie problematyczne zachowania s absolutnie szkodliwe. Wa ne jest przede wszystkim to, e zachowania takie mog by przyczyn wielu problemw dla niektrych ludzi oraz ich bliskich, niezale nie od tego, czy kopoty bd bezpo rednio zwizane z blem lub rozstrojem nerwowym, czy te bd przejawia si w nieco bardziej zakamuflowanej formie jako utrata pienidzy, produktywno ci, zdolno ci do koncentracji, czasu spdzanego z rodzin lub w pracy, rozpad wa nych zwizkw osobistych albo utrata mo liwo ci zaanga owania si w inne dziaania podnoszce jako ycia.

Przykad: Michael Ryan


Michael Ryan, wykadowca z uniwersytetu Princeton i uhonorowany poeta z Bostonu, dobrze wie, co znaczy straci wszystko na skutek nadmiernie rozbuchanego ycia seksualnego. Przez ponad 20 lat seks nie tyle stanowi cz ycia Michaela Ryana, co raczej by caym jego yciem. Piszc swoj histori, Ryan zauwa a, e zawsze szuka okazji do seksu, zwaszcza wtedy, gdy otrzyma posad wykadowcy na Uniwersytecie Princeton. Pisze on: Byem wierny seksowi i wszystkie zwizki osobiste byy dla mnie du o mniej wa ne. Mniej liczyo si dla mnie ma estwo, przyja , a ju na pewno etyka (Ryan 1995, s. 4). Uwodzi on studentki, nie my lc o tym, co naprawd robi. Opamita si dopiero w chwili, gdy zaplanowa seks z 15-letni crk przyjaciela. Zanim Ryan uda si na terapi, zd y zaprzepa ci karier, zwizki osobiste, reputacj, dochody, zdrowie i szacunek wobec samego siebie. Nie chodzio przy tym o romans, ktry jako wykadowca mia z modsz kobiet, szczeglnie, e bya ona kobiet doros. Takie zwizki mog by oboplnie satysfakcjonujce. Problem polega na tym, e Ryan nie mia adnej kontroli nad swoimi zachowaniami, do ktrych zaliczao si: Q Dugotrwae planowanie. Q Zu ywanie czasu, energii i uwagi, ktre mogy by po wicone na bardziej produktywne rzeczy. Q Potrzeba poszukiwania nowych kontaktw, partnerw i do wiadcze seksualnych.

W czym problem?

33

Q Traktowanie innych ludzi przedmiotowo i odrzucanie ich, gdy zaspokoili oni jego pragnienia. Q Konieczno poszukiwania coraz wikszych przyjemno ci zwizanych z seksem. Pierwsz oznak kopotw jest chwila, gdy seks zaczyna dominowa nad innymi zainteresowaniami. ycie pozbawione rwnowagi wymaga zastanowienia si. Takie rozchwianie zwykle prowadzi do strat zarwno dla osoby traccej kontrol, jak i dla ludzi wok niej. Czy seks zachwia Twoim yciem? Sprawd , co wiesz o sobie, korzystajc z poni szego testu.

mwiczenie: Czy wci masz nad sob kontrol?


Znajd ciche, spokojne miejsce i odpowiedz na poni sze pytania tak uczciwie, jak tylko potrafisz. Zaznacz ka de pytanie, ktre trafnie Ci opisuje. Odpowiadaj szczerze. Kiedy skoczysz, podlicz wszystkie zaznaczone pytania, a uzyskasz do jasny obraz tego, na czym polega Twj problem natury seksualnej, i jak wpisuje si w szersze spektrum problemw z seksualn samokontrol. By mo e udzielanie odpowiedzi na niektre pytania bdzie do niewygodne, ale nie przejmuj si, gdy jest to cakowicie normalne. To troch tak jak podczas pierwszego treningu sportowego. Na pocztku zawsze jest ci ko, ale mo na si przyzwyczai. Jak mwi przysowie, bez pracy nie ma koaczy.
1. Czy planowanie nowych kontaktw seksualnych jest pierwsz rzecz,

ktr robisz po obudzeniu si i ostatni przed za niciem?


2. Czy korzystasz z internetu, aby ustawicznie stymulowa si

seksualnie w pracy lub w domu?


3. Czy posiadasz tajn kolekcj pornografii (zdj, pism, filmw

lub plikw komputerowych)?


4. Czy odpowiadasz na seksualne zachty innych, nawet je eli jeste

w powa nym zwizku z inn osob?


5. Czy wydajesz pienidze na seks lub rzeczy z nim zwizane, chocia

pienidze potrzebne Ci s na inne wydatki?

34

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

6. Czy spdzasz czas na poszukiwaniu partnerw seksualnych? 7. Czy traktujesz seks jako sposb na popraw swojego

samopoczucia?
8. Czy lubisz dominowa nad partnerem podczas seksu? 9. Czy nie jeste w stanie przypomnie sobie wszystkich swoich

partnerw seksualnych?
10. Czy swj wolny czas po wicasz na fantazje seksualne, planowanie,

masturbacj czy inne zachowania seksualne?


11. Czy odwiedzasz miejsca, w ktrych obawiasz si, e kto znajomy

Ci mo e zauwa y (np. domy publiczne, kluby ze striptizem, przedstawienia erotyczne)?


12. Czy okamujesz swoich bliskich, mwic o swoich nawykach

seksualnych?
13. Czy trzymasz si z dala od innych, aby nie odkryli Twoich

sekretw?
14. Czy szukasz osb sabych, naiwnych lub w inny sposb podatnych,

aby z nimi nawizywa kontakty seksualne?


15. Czy Twoje do wiadczenia seksualne czsto okazyway

si rozczarowaniem?
16. Czy kiedy omal nie zostae przyapany (lub omal nie zostaa

przyapana), co zaowocowao przyrzeczeniem, e ju nigdy tego nie powtrzysz, ktre jednak zostao szybko zamane?
17. Czy czujesz, e Twj popd seksualny ma nad Tob kontrol? 18. Czy istniej my li o charakterze seksualnym, ktrych nie mo esz

si pozby, niezale nie od tego, jak mocno prbujesz?


19. Czy czujesz, e jeste osob wyizolowan i samotn? 20. Czy zdarzyo Ci si straci prac, zwizek czy dom na skutek swoich

dziaa seksualnych?

W czym problem?

35

Punktacja: Dodaj wszystkie zaznaczone zdania i porwnaj wynik z nastpujc skal: Brak: Gratulacje! Wyglda na to, e radzisz sobie lepiej, ni my lisz. Je eli odpowiedzi s naprawd szczere, mo esz przejrze pobie nie t ksi k w poszukiwaniu ciekawostek, ktre pomog Ci si uchroni przed ewentualnymi problemami w przyszo ci. 1 2: Istniej powody do obaw, e zaczynasz mie kopot z kontrolowaniem swojej seksualno ci. Na razie nie jest to powa ny problem, ale im szybciej zaczniesz go rozwizywa, tym mniejsza bdzie szansa, e przejmie on kontrol nad twoim yciem. 3 5: Masz istotny problem zwizany z kontrolowaniem swojego ycia seksualnego, ktry przejawia si w kilku sferach Twojego ycia. Z zewntrz wszystko wyglda dobrze, ale prdzej czy p niej popadniesz w powa ne problemy. Zacznij natychmiast stosowa opisane w tej ksi ce metody, aby zmieni swj los. 6 10: Cierpisz na powa ny problem z seksualn samokontrol, ktry mocno ogranicza Twoje ycie. Nie mo esz prze y jednego dnia bez fantazjowania, planowania czy podejmowania ryzykownych zachowa seksualnych. Jeste pod siln presj i czujesz, e Twoje seksualne potrzeby kontroluj wszystkie Twoje dziaania. Musisz zacz stosowa opisane tutaj strategie ju dzi . 11 15: Jak zapewne wiesz, Twoja seksualno wymkna Ci si spod kontroli. Pochaniaj Ci wasne fantazje i dziaania seksualne. Prawdopodobnie stracie ju wiele i ka dego dnia ryzykujesz coraz wicej. Musisz zacz po wica du o czasu i uwagi na zmian swojego zachowania. Zacznij od metod sugerowanych w niniejszej ksi ce, sumiennie je stosujc i sprawdzajc wyniki. Je eli nie bd one zadowalajce, a inni bd nadal czu si pokrzywdzeni przez Twoje zachowanie, poszukaj pomocy. Znajd terapeut specjalizujcego si w problemach seksualnych i zacznij z nim wsppracowa, aby pozby si problemw.

36

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

16+: Twj problem z samokontrol seksualn osign niebezpieczny poziom. Zacznij ju dzi stosowa opisane tutaj metody pod okiem terapeuty specjalizujcego si w leczeniu problemw seksualnych. Prawdopodobnie masz na swoim koncie powa ne kopoty zwizane z zachowaniem seksualnym. Nie puszczaj tego ostrze enia mimo uszu. Je eli zaczniesz terapi ju dzi , masz szans unikn jeszcze powa niejszych nastpstw. Nie odkadaj tego na p niej. Powy szy test mia Ci pomc w pobie nym okre leniu skali problemu. Ka dy musi od czego zacz. By mo e Twoje problemy zaczy si wiele lat temu, a mo e pojawiy si zaledwie przed kilkoma miesicami. Niezale nie od tego, musisz co z nimi zrobi. Je eli Twj wynik jest do wysoki, bdzie konieczny nakad wielu si i rodkw, ale spjrzmy prawdzie w oczy: skoro popadnicie w powa ne tarapaty zajo wiele czasu, musisz po wici co najmniej tyle samo, aby si z nich wydosta. Ka dy mo e osign cel, niezale nie od tego, czy musi przej 10 kilometrw czy 10 tysicy mil. Najwa niejszy jest pierwszy krok we wa ciw stron. Ka dego dnia miliony ludzi borykaj si z tymi samymi problemami, a ka dy sdzi, e jest jedyn osob na wiecie, ktrej co takiego si przydarza. Widzc tych ludzi, z pewno ci udaoby Ci si dojrze w ich twarzach znajomy bl i strach wyniky z problemw seksualnych. Samo wzicie tej ksi ki do rki i przebrnicie przez pierwszy rozdzia byo wielkim krokiem naprzd. Je eli udao Ci si go dokona, mo esz zacz wprowadza wielkie zmiany w swoim yciu. Inni, ktrzy podjli ten trud, rozwizali swoje problemy. A skoro udao si to innym, to musi rwnie uda si Tobie.

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

C Z II
MJ UMYS NIE CHCE MNIE SUCHAm

Rozdziaw 6. Rozdziaw 7. Rozdziaw 8. Rozdziaw 9.

Uporzdkowanie my li Kula u nogi Macierz kontra problem natychmiastowej gratyfikacji W marzeniach

97 113 133 143

C Z III
JAK MOESZ SI} ZMIENIm,
SKORO JESTE W TAK KIEPSKIM STANIE?

Rozdziaw 10. Rozdziaw 11. Rozdziaw 12.

To tylko uczucia Jeste wystarczajco dobry, bystry i lubiany przez innych Kto sprawia bl?

153 163 173

C Z IV
OPANOWANIE SWOJEJ DZIEDZINY

Rozdziaw 13. Rozdziaw 14. Rozdziaw 15.

Ryzykowna sprawa Ludzie s tylko lud mi Wzi sprawy w swoje rce

191 203 217

C Z V
YCIE JEST PI}KNE

Rozdziaw 16. Rozdziaw 17. Rozdziaw 18.

Prawdziwy seks Podstawowy kurs intymno ci Sztuka rwnowagi Podsumowanie Bibliografia

231 245 261 273 275

1
W czym problem?

Mit seksualnej samokontroli


Z pewnych niewyja nionych powodw ludzie zawsze s zaskoczeni, kiedy ich znajomi albo inni znani ludzie przyznaj si do problemw natury seksualnej. Wszyscy okazuj zdziwienie i niedowierzanie, kiedy ich ulubiony kapan zostaje oskar ony o molestowanie na lekcjach religii, nauczycielka z podstawwki przyznaje si do tego, e jest w ci y z 12-letnim uczniem, prezenter z programu dla dzieci zostaje przyapany na masturbacji w kinie dla dorosych czy te kiedy prezydentowi USA grozi impeachment po tym, jak sta ystka ujawnia, e uprawiaa z nim seks oralny. Takie informacje trafiaj na pierwsze strony gazet. Ludzie mog bez koca rozmawia o skandalu i twierdzi, e zniszczy on ich wiar w tych ludzi i nigdy nie sdzili, i rzeczone osoby mogy si tak zachowa, albo dziwi si, jak znane i lubiane osoby mogy dopu ci si takich rzeczy. Prawdopodobnie dobrze wiesz, e wikszo ludzi myli si co do tego, jakie miejsce zajmuje w ich yciu seks. Ich bd polega na zao eniu, e nie mo na by dobrym kapanem, nauczycielem, prezenterem programu dla dzieci czy

30

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

prezydentem i jednocze nie mie problemy z seksualn samokontrol. Ludzie uwa aj, e czowiek dobrze sprawdzajcy si w takiej pracy musi jednocze nie by mistrzem samokontroli. I tu tkwi podstawowy bd, gdy istniej ludzie wietnie potraficy ukrywa swoje sekrety natury seksualnej. Jak zapewne wiesz, niektrzy potrafi wietnie radzi sobie w innych dziedzinach ycia i mie powa ne, a nawet niebezpieczne problemy natury seksualnej.

Podstawowe zao enia odno nie seksu mog by bdne


Opisany wy ej bd my lowy mo e si zdarzy tak e Tobie. Jest bardzo mo liwe, e jak wielu innych mo esz sobie powiedzie, e nie masz adnego problemu, poniewa masz dobr prac, a inni nie maj pojcia o Twoich sekretach. Albo mo esz te wmwi sobie, e jeste daleki od przesady i niedugo planujesz zerwa ze swoimi nawykami. Niestety, seks czsto przypomina mitycznego potwora, ktrego apetyt ro nie w miar jedzenia i ktremu nale y skada coraz wicej ofiar, aby utrzyma go na wodzy. Wiele osb ryzykuje swoim bezpieczestwem, prac, majtkiem, zwizkami i zdrowiem, aby tylko zaspokoi swoje seksualne dze. Na og ci ludzie nie s w stanie wytrzyma tak du ej presji, cho lubuj sobie zerwa ze szkodliwymi nawykami raz na zawsze. Przypomina to bieg po ruchomej bie ni, ktra stopniowo nabiera prdko ci. Rodzi si poczucie, e prdzej czy p niej przewrcisz si, ba nic si przed wszystkimi wok. Mamy jednak dobre wie ci. Nie musisz czeka na swj ostateczny upadek. Jeste w stanie zatrzyma bie ni i spokojnie z niej zej . Musisz jednak zdoby si szczero wobec siebie. Bolesn szczero .

Definicja uzale nienia od seksu


Kiedy ludzie mwi o uzale nieniu od seksu, czsto maj na my li zaburzenia seksualne opisane w DSM-IV (Diagnostycznym i statystycznym podrczniku zaburze psychicznych, wersja IV) czy ICD-10 (Inwentarz Zaburze Klinicznych, wersja

W czym problem?

31

10), najwa niejszych kompendiach wiedzy u ywanych, odpowiednio, w USA i Europie. Ksi ki te s gwnymi podrcznikami, z ktrych korzystaj psychologowie i psychiatrzy podczas diagnozy i terapii wszystkich problemw psychologicznych i behawioralnych. Do zaburze seksualnych wymienionych w DSM-IV oraz ICD-10 nale m.in.: ekshibicjonizm (obna anie si), fetyszyzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z cz ci ciaa osoby lub konkretnego przedmiotu), froteryzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z ocierania si o inne osoby), masochizm (ch odczuwania blu podczas aktu seksualnego), voyeuryzm (podgldanie niespodziewajcych si tego ludzi, ktrzy rozbieraj si lub uprawiaj seks) oraz inne, bardziej indywidualne zaburzenia, jak np. wykonywanie obscenicznych telefonw. Z drugiej strony, niektrzy ludzie traktuj problemy seksualne wycznie w kategoriach kryminalnych, my lc np. o gwatach. W niniejszej ksi ce znajdziesz odwoania do bardzo szerokiego spektrum zjawisk le cych u podo a problemw seksualnych. W rd nich znajd si te dziaania nielegalne, ktre, cho nie s zaburzeniami, rwnie mog by przyczyn wielu problemw. Zalicza si do nich m.in.: Q korzystanie z usug prostytutek, Q obsesyjne korzystanie z pornografii, Q seks przez telefon i internet, Q seryjne romanse. Q chodzenie do salonw masa u, Q czste odwiedzanie klubw ze striptizem, Q szukanie kontaktw seksualnych w a niach, Q obsesyjne uczszczanie do barw topless, Q ch wielokrotnego uprawiania seksu ka dego dnia. Chocia nie postrzegamy samych zachowa seksualnych jako oznak uzale nienia (w odr nieniu choby od u ywania heroiny, ktre samo w sobie jest tak oznak), ale zastosowali my powy sz terminologi, gdy nasi czytelnicy najprawdopodobniej s przyzwyczajeni do takiego sposobu mwienia o ka dej

32

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

utracie kontroli. Nie chcemy tu moralizowa i mwi, e wszystkie problematyczne zachowania s absolutnie szkodliwe. Wa ne jest przede wszystkim to, e zachowania takie mog by przyczyn wielu problemw dla niektrych ludzi oraz ich bliskich, niezale nie od tego, czy kopoty bd bezpo rednio zwizane z blem lub rozstrojem nerwowym, czy te bd przejawia si w nieco bardziej zakamuflowanej formie jako utrata pienidzy, produktywno ci, zdolno ci do koncentracji, czasu spdzanego z rodzin lub w pracy, rozpad wa nych zwizkw osobistych albo utrata mo liwo ci zaanga owania si w inne dziaania podnoszce jako ycia.

Przykad: Michael Ryan


Michael Ryan, wykadowca z uniwersytetu Princeton i uhonorowany poeta z Bostonu, dobrze wie, co znaczy straci wszystko na skutek nadmiernie rozbuchanego ycia seksualnego. Przez ponad 20 lat seks nie tyle stanowi cz ycia Michaela Ryana, co raczej by caym jego yciem. Piszc swoj histori, Ryan zauwa a, e zawsze szuka okazji do seksu, zwaszcza wtedy, gdy otrzyma posad wykadowcy na Uniwersytecie Princeton. Pisze on: Byem wierny seksowi i wszystkie zwizki osobiste byy dla mnie du o mniej wa ne. Mniej liczyo si dla mnie ma estwo, przyja , a ju na pewno etyka (Ryan 1995, s. 4). Uwodzi on studentki, nie my lc o tym, co naprawd robi. Opamita si dopiero w chwili, gdy zaplanowa seks z 15-letni crk przyjaciela. Zanim Ryan uda si na terapi, zd y zaprzepa ci karier, zwizki osobiste, reputacj, dochody, zdrowie i szacunek wobec samego siebie. Nie chodzio przy tym o romans, ktry jako wykadowca mia z modsz kobiet, szczeglnie, e bya ona kobiet doros. Takie zwizki mog by oboplnie satysfakcjonujce. Problem polega na tym, e Ryan nie mia adnej kontroli nad swoimi zachowaniami, do ktrych zaliczao si: Q Dugotrwae planowanie. Q Zu ywanie czasu, energii i uwagi, ktre mogy by po wicone na bardziej produktywne rzeczy. Q Potrzeba poszukiwania nowych kontaktw, partnerw i do wiadcze seksualnych.

W czym problem?

33

Q Traktowanie innych ludzi przedmiotowo i odrzucanie ich, gdy zaspokoili oni jego pragnienia. Q Konieczno poszukiwania coraz wikszych przyjemno ci zwizanych z seksem. Pierwsz oznak kopotw jest chwila, gdy seks zaczyna dominowa nad innymi zainteresowaniami. ycie pozbawione rwnowagi wymaga zastanowienia si. Takie rozchwianie zwykle prowadzi do strat zarwno dla osoby traccej kontrol, jak i dla ludzi wok niej. Czy seks zachwia Twoim yciem? Sprawd , co wiesz o sobie, korzystajc z poni szego testu.

mwiczenie: Czy wci masz nad sob kontrol?


Znajd ciche, spokojne miejsce i odpowiedz na poni sze pytania tak uczciwie, jak tylko potrafisz. Zaznacz ka de pytanie, ktre trafnie Ci opisuje. Odpowiadaj szczerze. Kiedy skoczysz, podlicz wszystkie zaznaczone pytania, a uzyskasz do jasny obraz tego, na czym polega Twj problem natury seksualnej, i jak wpisuje si w szersze spektrum problemw z seksualn samokontrol. By mo e udzielanie odpowiedzi na niektre pytania bdzie do niewygodne, ale nie przejmuj si, gdy jest to cakowicie normalne. To troch tak jak podczas pierwszego treningu sportowego. Na pocztku zawsze jest ci ko, ale mo na si przyzwyczai. Jak mwi przysowie, bez pracy nie ma koaczy.
1. Czy planowanie nowych kontaktw seksualnych jest pierwsz rzecz,

ktr robisz po obudzeniu si i ostatni przed za niciem?


2. Czy korzystasz z internetu, aby ustawicznie stymulowa si

seksualnie w pracy lub w domu?


3. Czy posiadasz tajn kolekcj pornografii (zdj, pism, filmw

lub plikw komputerowych)?


4. Czy odpowiadasz na seksualne zachty innych, nawet je eli jeste

w powa nym zwizku z inn osob?


5. Czy wydajesz pienidze na seks lub rzeczy z nim zwizane, chocia

pienidze potrzebne Ci s na inne wydatki?

34

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

6. Czy spdzasz czas na poszukiwaniu partnerw seksualnych? 7. Czy traktujesz seks jako sposb na popraw swojego

samopoczucia?
8. Czy lubisz dominowa nad partnerem podczas seksu? 9. Czy nie jeste w stanie przypomnie sobie wszystkich swoich

partnerw seksualnych?
10. Czy swj wolny czas po wicasz na fantazje seksualne, planowanie,

masturbacj czy inne zachowania seksualne?


11. Czy odwiedzasz miejsca, w ktrych obawiasz si, e kto znajomy

Ci mo e zauwa y (np. domy publiczne, kluby ze striptizem, przedstawienia erotyczne)?


12. Czy okamujesz swoich bliskich, mwic o swoich nawykach

seksualnych?
13. Czy trzymasz si z dala od innych, aby nie odkryli Twoich

sekretw?
14. Czy szukasz osb sabych, naiwnych lub w inny sposb podatnych,

aby z nimi nawizywa kontakty seksualne?


15. Czy Twoje do wiadczenia seksualne czsto okazyway

si rozczarowaniem?
16. Czy kiedy omal nie zostae przyapany (lub omal nie zostaa

przyapana), co zaowocowao przyrzeczeniem, e ju nigdy tego nie powtrzysz, ktre jednak zostao szybko zamane?
17. Czy czujesz, e Twj popd seksualny ma nad Tob kontrol? 18. Czy istniej my li o charakterze seksualnym, ktrych nie mo esz

si pozby, niezale nie od tego, jak mocno prbujesz?


19. Czy czujesz, e jeste osob wyizolowan i samotn? 20. Czy zdarzyo Ci si straci prac, zwizek czy dom na skutek swoich

dziaa seksualnych?

W czym problem?

35

Punktacja: Dodaj wszystkie zaznaczone zdania i porwnaj wynik z nastpujc skal: Brak: Gratulacje! Wyglda na to, e radzisz sobie lepiej, ni my lisz. Je eli odpowiedzi s naprawd szczere, mo esz przejrze pobie nie t ksi k w poszukiwaniu ciekawostek, ktre pomog Ci si uchroni przed ewentualnymi problemami w przyszo ci. 1 2: Istniej powody do obaw, e zaczynasz mie kopot z kontrolowaniem swojej seksualno ci. Na razie nie jest to powa ny problem, ale im szybciej zaczniesz go rozwizywa, tym mniejsza bdzie szansa, e przejmie on kontrol nad twoim yciem. 3 5: Masz istotny problem zwizany z kontrolowaniem swojego ycia seksualnego, ktry przejawia si w kilku sferach Twojego ycia. Z zewntrz wszystko wyglda dobrze, ale prdzej czy p niej popadniesz w powa ne problemy. Zacznij natychmiast stosowa opisane w tej ksi ce metody, aby zmieni swj los. 6 10: Cierpisz na powa ny problem z seksualn samokontrol, ktry mocno ogranicza Twoje ycie. Nie mo esz prze y jednego dnia bez fantazjowania, planowania czy podejmowania ryzykownych zachowa seksualnych. Jeste pod siln presj i czujesz, e Twoje seksualne potrzeby kontroluj wszystkie Twoje dziaania. Musisz zacz stosowa opisane tutaj strategie ju dzi . 11 15: Jak zapewne wiesz, Twoja seksualno wymkna Ci si spod kontroli. Pochaniaj Ci wasne fantazje i dziaania seksualne. Prawdopodobnie stracie ju wiele i ka dego dnia ryzykujesz coraz wicej. Musisz zacz po wica du o czasu i uwagi na zmian swojego zachowania. Zacznij od metod sugerowanych w niniejszej ksi ce, sumiennie je stosujc i sprawdzajc wyniki. Je eli nie bd one zadowalajce, a inni bd nadal czu si pokrzywdzeni przez Twoje zachowanie, poszukaj pomocy. Znajd terapeut specjalizujcego si w problemach seksualnych i zacznij z nim wsppracowa, aby pozby si problemw.

36

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

16+: Twj problem z samokontrol seksualn osign niebezpieczny poziom. Zacznij ju dzi stosowa opisane tutaj metody pod okiem terapeuty specjalizujcego si w leczeniu problemw seksualnych. Prawdopodobnie masz na swoim koncie powa ne kopoty zwizane z zachowaniem seksualnym. Nie puszczaj tego ostrze enia mimo uszu. Je eli zaczniesz terapi ju dzi , masz szans unikn jeszcze powa niejszych nastpstw. Nie odkadaj tego na p niej. Powy szy test mia Ci pomc w pobie nym okre leniu skali problemu. Ka dy musi od czego zacz. By mo e Twoje problemy zaczy si wiele lat temu, a mo e pojawiy si zaledwie przed kilkoma miesicami. Niezale nie od tego, musisz co z nimi zrobi. Je eli Twj wynik jest do wysoki, bdzie konieczny nakad wielu si i rodkw, ale spjrzmy prawdzie w oczy: skoro popadnicie w powa ne tarapaty zajo wiele czasu, musisz po wici co najmniej tyle samo, aby si z nich wydosta. Ka dy mo e osign cel, niezale nie od tego, czy musi przej 10 kilometrw czy 10 tysicy mil. Najwa niejszy jest pierwszy krok we wa ciw stron. Ka dego dnia miliony ludzi borykaj si z tymi samymi problemami, a ka dy sdzi, e jest jedyn osob na wiecie, ktrej co takiego si przydarza. Widzc tych ludzi, z pewno ci udaoby Ci si dojrze w ich twarzach znajomy bl i strach wyniky z problemw seksualnych. Samo wzicie tej ksi ki do rki i przebrnicie przez pierwszy rozdzia byo wielkim krokiem naprzd. Je eli udao Ci si go dokona, mo esz zacz wprowadza wielkie zmiany w swoim yciu. Inni, ktrzy podjli ten trud, rozwizali swoje problemy. A skoro udao si to innym, to musi rwnie uda si Tobie.

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

C Z II
MJ UMYS NIE CHCE MNIE SUCHAm

Rozdziaw 6. Rozdziaw 7. Rozdziaw 8. Rozdziaw 9.

Uporzdkowanie my li Kula u nogi Macierz kontra problem natychmiastowej gratyfikacji W marzeniach

97 113 133 143

C Z III
JAK MOESZ SI} ZMIENIm,
SKORO JESTE W TAK KIEPSKIM STANIE?

Rozdziaw 10. Rozdziaw 11. Rozdziaw 12.

To tylko uczucia Jeste wystarczajco dobry, bystry i lubiany przez innych Kto sprawia bl?

153 163 173

C Z IV
OPANOWANIE SWOJEJ DZIEDZINY

Rozdziaw 13. Rozdziaw 14. Rozdziaw 15.

Ryzykowna sprawa Ludzie s tylko lud mi Wzi sprawy w swoje rce

191 203 217

C Z V
YCIE JEST PI}KNE

Rozdziaw 16. Rozdziaw 17. Rozdziaw 18.

Prawdziwy seks Podstawowy kurs intymno ci Sztuka rwnowagi Podsumowanie Bibliografia

231 245 261 273 275

1
W czym problem?

Mit seksualnej samokontroli


Z pewnych niewyja nionych powodw ludzie zawsze s zaskoczeni, kiedy ich znajomi albo inni znani ludzie przyznaj si do problemw natury seksualnej. Wszyscy okazuj zdziwienie i niedowierzanie, kiedy ich ulubiony kapan zostaje oskar ony o molestowanie na lekcjach religii, nauczycielka z podstawwki przyznaje si do tego, e jest w ci y z 12-letnim uczniem, prezenter z programu dla dzieci zostaje przyapany na masturbacji w kinie dla dorosych czy te kiedy prezydentowi USA grozi impeachment po tym, jak sta ystka ujawnia, e uprawiaa z nim seks oralny. Takie informacje trafiaj na pierwsze strony gazet. Ludzie mog bez koca rozmawia o skandalu i twierdzi, e zniszczy on ich wiar w tych ludzi i nigdy nie sdzili, i rzeczone osoby mogy si tak zachowa, albo dziwi si, jak znane i lubiane osoby mogy dopu ci si takich rzeczy. Prawdopodobnie dobrze wiesz, e wikszo ludzi myli si co do tego, jakie miejsce zajmuje w ich yciu seks. Ich bd polega na zao eniu, e nie mo na by dobrym kapanem, nauczycielem, prezenterem programu dla dzieci czy

30

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

prezydentem i jednocze nie mie problemy z seksualn samokontrol. Ludzie uwa aj, e czowiek dobrze sprawdzajcy si w takiej pracy musi jednocze nie by mistrzem samokontroli. I tu tkwi podstawowy bd, gdy istniej ludzie wietnie potraficy ukrywa swoje sekrety natury seksualnej. Jak zapewne wiesz, niektrzy potrafi wietnie radzi sobie w innych dziedzinach ycia i mie powa ne, a nawet niebezpieczne problemy natury seksualnej.

Podstawowe zao enia odno nie seksu mog by bdne


Opisany wy ej bd my lowy mo e si zdarzy tak e Tobie. Jest bardzo mo liwe, e jak wielu innych mo esz sobie powiedzie, e nie masz adnego problemu, poniewa masz dobr prac, a inni nie maj pojcia o Twoich sekretach. Albo mo esz te wmwi sobie, e jeste daleki od przesady i niedugo planujesz zerwa ze swoimi nawykami. Niestety, seks czsto przypomina mitycznego potwora, ktrego apetyt ro nie w miar jedzenia i ktremu nale y skada coraz wicej ofiar, aby utrzyma go na wodzy. Wiele osb ryzykuje swoim bezpieczestwem, prac, majtkiem, zwizkami i zdrowiem, aby tylko zaspokoi swoje seksualne dze. Na og ci ludzie nie s w stanie wytrzyma tak du ej presji, cho lubuj sobie zerwa ze szkodliwymi nawykami raz na zawsze. Przypomina to bieg po ruchomej bie ni, ktra stopniowo nabiera prdko ci. Rodzi si poczucie, e prdzej czy p niej przewrcisz si, ba nic si przed wszystkimi wok. Mamy jednak dobre wie ci. Nie musisz czeka na swj ostateczny upadek. Jeste w stanie zatrzyma bie ni i spokojnie z niej zej . Musisz jednak zdoby si szczero wobec siebie. Bolesn szczero .

Definicja uzale nienia od seksu


Kiedy ludzie mwi o uzale nieniu od seksu, czsto maj na my li zaburzenia seksualne opisane w DSM-IV (Diagnostycznym i statystycznym podrczniku zaburze psychicznych, wersja IV) czy ICD-10 (Inwentarz Zaburze Klinicznych, wersja

W czym problem?

31

10), najwa niejszych kompendiach wiedzy u ywanych, odpowiednio, w USA i Europie. Ksi ki te s gwnymi podrcznikami, z ktrych korzystaj psychologowie i psychiatrzy podczas diagnozy i terapii wszystkich problemw psychologicznych i behawioralnych. Do zaburze seksualnych wymienionych w DSM-IV oraz ICD-10 nale m.in.: ekshibicjonizm (obna anie si), fetyszyzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z cz ci ciaa osoby lub konkretnego przedmiotu), froteryzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z ocierania si o inne osoby), masochizm (ch odczuwania blu podczas aktu seksualnego), voyeuryzm (podgldanie niespodziewajcych si tego ludzi, ktrzy rozbieraj si lub uprawiaj seks) oraz inne, bardziej indywidualne zaburzenia, jak np. wykonywanie obscenicznych telefonw. Z drugiej strony, niektrzy ludzie traktuj problemy seksualne wycznie w kategoriach kryminalnych, my lc np. o gwatach. W niniejszej ksi ce znajdziesz odwoania do bardzo szerokiego spektrum zjawisk le cych u podo a problemw seksualnych. W rd nich znajd si te dziaania nielegalne, ktre, cho nie s zaburzeniami, rwnie mog by przyczyn wielu problemw. Zalicza si do nich m.in.: Q korzystanie z usug prostytutek, Q obsesyjne korzystanie z pornografii, Q seks przez telefon i internet, Q seryjne romanse. Q chodzenie do salonw masa u, Q czste odwiedzanie klubw ze striptizem, Q szukanie kontaktw seksualnych w a niach, Q obsesyjne uczszczanie do barw topless, Q ch wielokrotnego uprawiania seksu ka dego dnia. Chocia nie postrzegamy samych zachowa seksualnych jako oznak uzale nienia (w odr nieniu choby od u ywania heroiny, ktre samo w sobie jest tak oznak), ale zastosowali my powy sz terminologi, gdy nasi czytelnicy najprawdopodobniej s przyzwyczajeni do takiego sposobu mwienia o ka dej

32

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

utracie kontroli. Nie chcemy tu moralizowa i mwi, e wszystkie problematyczne zachowania s absolutnie szkodliwe. Wa ne jest przede wszystkim to, e zachowania takie mog by przyczyn wielu problemw dla niektrych ludzi oraz ich bliskich, niezale nie od tego, czy kopoty bd bezpo rednio zwizane z blem lub rozstrojem nerwowym, czy te bd przejawia si w nieco bardziej zakamuflowanej formie jako utrata pienidzy, produktywno ci, zdolno ci do koncentracji, czasu spdzanego z rodzin lub w pracy, rozpad wa nych zwizkw osobistych albo utrata mo liwo ci zaanga owania si w inne dziaania podnoszce jako ycia.

Przykad: Michael Ryan


Michael Ryan, wykadowca z uniwersytetu Princeton i uhonorowany poeta z Bostonu, dobrze wie, co znaczy straci wszystko na skutek nadmiernie rozbuchanego ycia seksualnego. Przez ponad 20 lat seks nie tyle stanowi cz ycia Michaela Ryana, co raczej by caym jego yciem. Piszc swoj histori, Ryan zauwa a, e zawsze szuka okazji do seksu, zwaszcza wtedy, gdy otrzyma posad wykadowcy na Uniwersytecie Princeton. Pisze on: Byem wierny seksowi i wszystkie zwizki osobiste byy dla mnie du o mniej wa ne. Mniej liczyo si dla mnie ma estwo, przyja , a ju na pewno etyka (Ryan 1995, s. 4). Uwodzi on studentki, nie my lc o tym, co naprawd robi. Opamita si dopiero w chwili, gdy zaplanowa seks z 15-letni crk przyjaciela. Zanim Ryan uda si na terapi, zd y zaprzepa ci karier, zwizki osobiste, reputacj, dochody, zdrowie i szacunek wobec samego siebie. Nie chodzio przy tym o romans, ktry jako wykadowca mia z modsz kobiet, szczeglnie, e bya ona kobiet doros. Takie zwizki mog by oboplnie satysfakcjonujce. Problem polega na tym, e Ryan nie mia adnej kontroli nad swoimi zachowaniami, do ktrych zaliczao si: Q Dugotrwae planowanie. Q Zu ywanie czasu, energii i uwagi, ktre mogy by po wicone na bardziej produktywne rzeczy. Q Potrzeba poszukiwania nowych kontaktw, partnerw i do wiadcze seksualnych.

W czym problem?

33

Q Traktowanie innych ludzi przedmiotowo i odrzucanie ich, gdy zaspokoili oni jego pragnienia. Q Konieczno poszukiwania coraz wikszych przyjemno ci zwizanych z seksem. Pierwsz oznak kopotw jest chwila, gdy seks zaczyna dominowa nad innymi zainteresowaniami. ycie pozbawione rwnowagi wymaga zastanowienia si. Takie rozchwianie zwykle prowadzi do strat zarwno dla osoby traccej kontrol, jak i dla ludzi wok niej. Czy seks zachwia Twoim yciem? Sprawd , co wiesz o sobie, korzystajc z poni szego testu.

mwiczenie: Czy wci masz nad sob kontrol?


Znajd ciche, spokojne miejsce i odpowiedz na poni sze pytania tak uczciwie, jak tylko potrafisz. Zaznacz ka de pytanie, ktre trafnie Ci opisuje. Odpowiadaj szczerze. Kiedy skoczysz, podlicz wszystkie zaznaczone pytania, a uzyskasz do jasny obraz tego, na czym polega Twj problem natury seksualnej, i jak wpisuje si w szersze spektrum problemw z seksualn samokontrol. By mo e udzielanie odpowiedzi na niektre pytania bdzie do niewygodne, ale nie przejmuj si, gdy jest to cakowicie normalne. To troch tak jak podczas pierwszego treningu sportowego. Na pocztku zawsze jest ci ko, ale mo na si przyzwyczai. Jak mwi przysowie, bez pracy nie ma koaczy.
1. Czy planowanie nowych kontaktw seksualnych jest pierwsz rzecz,

ktr robisz po obudzeniu si i ostatni przed za niciem?


2. Czy korzystasz z internetu, aby ustawicznie stymulowa si

seksualnie w pracy lub w domu?


3. Czy posiadasz tajn kolekcj pornografii (zdj, pism, filmw

lub plikw komputerowych)?


4. Czy odpowiadasz na seksualne zachty innych, nawet je eli jeste

w powa nym zwizku z inn osob?


5. Czy wydajesz pienidze na seks lub rzeczy z nim zwizane, chocia

pienidze potrzebne Ci s na inne wydatki?

34

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

6. Czy spdzasz czas na poszukiwaniu partnerw seksualnych? 7. Czy traktujesz seks jako sposb na popraw swojego

samopoczucia?
8. Czy lubisz dominowa nad partnerem podczas seksu? 9. Czy nie jeste w stanie przypomnie sobie wszystkich swoich

partnerw seksualnych?
10. Czy swj wolny czas po wicasz na fantazje seksualne, planowanie,

masturbacj czy inne zachowania seksualne?


11. Czy odwiedzasz miejsca, w ktrych obawiasz si, e kto znajomy

Ci mo e zauwa y (np. domy publiczne, kluby ze striptizem, przedstawienia erotyczne)?


12. Czy okamujesz swoich bliskich, mwic o swoich nawykach

seksualnych?
13. Czy trzymasz si z dala od innych, aby nie odkryli Twoich

sekretw?
14. Czy szukasz osb sabych, naiwnych lub w inny sposb podatnych,

aby z nimi nawizywa kontakty seksualne?


15. Czy Twoje do wiadczenia seksualne czsto okazyway

si rozczarowaniem?
16. Czy kiedy omal nie zostae przyapany (lub omal nie zostaa

przyapana), co zaowocowao przyrzeczeniem, e ju nigdy tego nie powtrzysz, ktre jednak zostao szybko zamane?
17. Czy czujesz, e Twj popd seksualny ma nad Tob kontrol? 18. Czy istniej my li o charakterze seksualnym, ktrych nie mo esz

si pozby, niezale nie od tego, jak mocno prbujesz?


19. Czy czujesz, e jeste osob wyizolowan i samotn? 20. Czy zdarzyo Ci si straci prac, zwizek czy dom na skutek swoich

dziaa seksualnych?

W czym problem?

35

Punktacja: Dodaj wszystkie zaznaczone zdania i porwnaj wynik z nastpujc skal: Brak: Gratulacje! Wyglda na to, e radzisz sobie lepiej, ni my lisz. Je eli odpowiedzi s naprawd szczere, mo esz przejrze pobie nie t ksi k w poszukiwaniu ciekawostek, ktre pomog Ci si uchroni przed ewentualnymi problemami w przyszo ci. 1 2: Istniej powody do obaw, e zaczynasz mie kopot z kontrolowaniem swojej seksualno ci. Na razie nie jest to powa ny problem, ale im szybciej zaczniesz go rozwizywa, tym mniejsza bdzie szansa, e przejmie on kontrol nad twoim yciem. 3 5: Masz istotny problem zwizany z kontrolowaniem swojego ycia seksualnego, ktry przejawia si w kilku sferach Twojego ycia. Z zewntrz wszystko wyglda dobrze, ale prdzej czy p niej popadniesz w powa ne problemy. Zacznij natychmiast stosowa opisane w tej ksi ce metody, aby zmieni swj los. 6 10: Cierpisz na powa ny problem z seksualn samokontrol, ktry mocno ogranicza Twoje ycie. Nie mo esz prze y jednego dnia bez fantazjowania, planowania czy podejmowania ryzykownych zachowa seksualnych. Jeste pod siln presj i czujesz, e Twoje seksualne potrzeby kontroluj wszystkie Twoje dziaania. Musisz zacz stosowa opisane tutaj strategie ju dzi . 11 15: Jak zapewne wiesz, Twoja seksualno wymkna Ci si spod kontroli. Pochaniaj Ci wasne fantazje i dziaania seksualne. Prawdopodobnie stracie ju wiele i ka dego dnia ryzykujesz coraz wicej. Musisz zacz po wica du o czasu i uwagi na zmian swojego zachowania. Zacznij od metod sugerowanych w niniejszej ksi ce, sumiennie je stosujc i sprawdzajc wyniki. Je eli nie bd one zadowalajce, a inni bd nadal czu si pokrzywdzeni przez Twoje zachowanie, poszukaj pomocy. Znajd terapeut specjalizujcego si w problemach seksualnych i zacznij z nim wsppracowa, aby pozby si problemw.

36

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

16+: Twj problem z samokontrol seksualn osign niebezpieczny poziom. Zacznij ju dzi stosowa opisane tutaj metody pod okiem terapeuty specjalizujcego si w leczeniu problemw seksualnych. Prawdopodobnie masz na swoim koncie powa ne kopoty zwizane z zachowaniem seksualnym. Nie puszczaj tego ostrze enia mimo uszu. Je eli zaczniesz terapi ju dzi , masz szans unikn jeszcze powa niejszych nastpstw. Nie odkadaj tego na p niej. Powy szy test mia Ci pomc w pobie nym okre leniu skali problemu. Ka dy musi od czego zacz. By mo e Twoje problemy zaczy si wiele lat temu, a mo e pojawiy si zaledwie przed kilkoma miesicami. Niezale nie od tego, musisz co z nimi zrobi. Je eli Twj wynik jest do wysoki, bdzie konieczny nakad wielu si i rodkw, ale spjrzmy prawdzie w oczy: skoro popadnicie w powa ne tarapaty zajo wiele czasu, musisz po wici co najmniej tyle samo, aby si z nich wydosta. Ka dy mo e osign cel, niezale nie od tego, czy musi przej 10 kilometrw czy 10 tysicy mil. Najwa niejszy jest pierwszy krok we wa ciw stron. Ka dego dnia miliony ludzi borykaj si z tymi samymi problemami, a ka dy sdzi, e jest jedyn osob na wiecie, ktrej co takiego si przydarza. Widzc tych ludzi, z pewno ci udaoby Ci si dojrze w ich twarzach znajomy bl i strach wyniky z problemw seksualnych. Samo wzicie tej ksi ki do rki i przebrnicie przez pierwszy rozdzia byo wielkim krokiem naprzd. Je eli udao Ci si go dokona, mo esz zacz wprowadza wielkie zmiany w swoim yciu. Inni, ktrzy podjli ten trud, rozwizali swoje problemy. A skoro udao si to innym, to musi rwnie uda si Tobie.

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

C Z II
MJ UMYS NIE CHCE MNIE SUCHAm

Rozdziaw 6. Rozdziaw 7. Rozdziaw 8. Rozdziaw 9.

Uporzdkowanie my li Kula u nogi Macierz kontra problem natychmiastowej gratyfikacji W marzeniach

97 113 133 143

C Z III
JAK MOESZ SI} ZMIENIm,
SKORO JESTE W TAK KIEPSKIM STANIE?

Rozdziaw 10. Rozdziaw 11. Rozdziaw 12.

To tylko uczucia Jeste wystarczajco dobry, bystry i lubiany przez innych Kto sprawia bl?

153 163 173

C Z IV
OPANOWANIE SWOJEJ DZIEDZINY

Rozdziaw 13. Rozdziaw 14. Rozdziaw 15.

Ryzykowna sprawa Ludzie s tylko lud mi Wzi sprawy w swoje rce

191 203 217

C Z V
YCIE JEST PI}KNE

Rozdziaw 16. Rozdziaw 17. Rozdziaw 18.

Prawdziwy seks Podstawowy kurs intymno ci Sztuka rwnowagi Podsumowanie Bibliografia

231 245 261 273 275

1
W czym problem?

Mit seksualnej samokontroli


Z pewnych niewyja nionych powodw ludzie zawsze s zaskoczeni, kiedy ich znajomi albo inni znani ludzie przyznaj si do problemw natury seksualnej. Wszyscy okazuj zdziwienie i niedowierzanie, kiedy ich ulubiony kapan zostaje oskar ony o molestowanie na lekcjach religii, nauczycielka z podstawwki przyznaje si do tego, e jest w ci y z 12-letnim uczniem, prezenter z programu dla dzieci zostaje przyapany na masturbacji w kinie dla dorosych czy te kiedy prezydentowi USA grozi impeachment po tym, jak sta ystka ujawnia, e uprawiaa z nim seks oralny. Takie informacje trafiaj na pierwsze strony gazet. Ludzie mog bez koca rozmawia o skandalu i twierdzi, e zniszczy on ich wiar w tych ludzi i nigdy nie sdzili, i rzeczone osoby mogy si tak zachowa, albo dziwi si, jak znane i lubiane osoby mogy dopu ci si takich rzeczy. Prawdopodobnie dobrze wiesz, e wikszo ludzi myli si co do tego, jakie miejsce zajmuje w ich yciu seks. Ich bd polega na zao eniu, e nie mo na by dobrym kapanem, nauczycielem, prezenterem programu dla dzieci czy

30

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

prezydentem i jednocze nie mie problemy z seksualn samokontrol. Ludzie uwa aj, e czowiek dobrze sprawdzajcy si w takiej pracy musi jednocze nie by mistrzem samokontroli. I tu tkwi podstawowy bd, gdy istniej ludzie wietnie potraficy ukrywa swoje sekrety natury seksualnej. Jak zapewne wiesz, niektrzy potrafi wietnie radzi sobie w innych dziedzinach ycia i mie powa ne, a nawet niebezpieczne problemy natury seksualnej.

Podstawowe zao enia odno nie seksu mog by bdne


Opisany wy ej bd my lowy mo e si zdarzy tak e Tobie. Jest bardzo mo liwe, e jak wielu innych mo esz sobie powiedzie, e nie masz adnego problemu, poniewa masz dobr prac, a inni nie maj pojcia o Twoich sekretach. Albo mo esz te wmwi sobie, e jeste daleki od przesady i niedugo planujesz zerwa ze swoimi nawykami. Niestety, seks czsto przypomina mitycznego potwora, ktrego apetyt ro nie w miar jedzenia i ktremu nale y skada coraz wicej ofiar, aby utrzyma go na wodzy. Wiele osb ryzykuje swoim bezpieczestwem, prac, majtkiem, zwizkami i zdrowiem, aby tylko zaspokoi swoje seksualne dze. Na og ci ludzie nie s w stanie wytrzyma tak du ej presji, cho lubuj sobie zerwa ze szkodliwymi nawykami raz na zawsze. Przypomina to bieg po ruchomej bie ni, ktra stopniowo nabiera prdko ci. Rodzi si poczucie, e prdzej czy p niej przewrcisz si, ba nic si przed wszystkimi wok. Mamy jednak dobre wie ci. Nie musisz czeka na swj ostateczny upadek. Jeste w stanie zatrzyma bie ni i spokojnie z niej zej . Musisz jednak zdoby si szczero wobec siebie. Bolesn szczero .

Definicja uzale nienia od seksu


Kiedy ludzie mwi o uzale nieniu od seksu, czsto maj na my li zaburzenia seksualne opisane w DSM-IV (Diagnostycznym i statystycznym podrczniku zaburze psychicznych, wersja IV) czy ICD-10 (Inwentarz Zaburze Klinicznych, wersja

W czym problem?

31

10), najwa niejszych kompendiach wiedzy u ywanych, odpowiednio, w USA i Europie. Ksi ki te s gwnymi podrcznikami, z ktrych korzystaj psychologowie i psychiatrzy podczas diagnozy i terapii wszystkich problemw psychologicznych i behawioralnych. Do zaburze seksualnych wymienionych w DSM-IV oraz ICD-10 nale m.in.: ekshibicjonizm (obna anie si), fetyszyzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z cz ci ciaa osoby lub konkretnego przedmiotu), froteryzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z ocierania si o inne osoby), masochizm (ch odczuwania blu podczas aktu seksualnego), voyeuryzm (podgldanie niespodziewajcych si tego ludzi, ktrzy rozbieraj si lub uprawiaj seks) oraz inne, bardziej indywidualne zaburzenia, jak np. wykonywanie obscenicznych telefonw. Z drugiej strony, niektrzy ludzie traktuj problemy seksualne wycznie w kategoriach kryminalnych, my lc np. o gwatach. W niniejszej ksi ce znajdziesz odwoania do bardzo szerokiego spektrum zjawisk le cych u podo a problemw seksualnych. W rd nich znajd si te dziaania nielegalne, ktre, cho nie s zaburzeniami, rwnie mog by przyczyn wielu problemw. Zalicza si do nich m.in.: Q korzystanie z usug prostytutek, Q obsesyjne korzystanie z pornografii, Q seks przez telefon i internet, Q seryjne romanse. Q chodzenie do salonw masa u, Q czste odwiedzanie klubw ze striptizem, Q szukanie kontaktw seksualnych w a niach, Q obsesyjne uczszczanie do barw topless, Q ch wielokrotnego uprawiania seksu ka dego dnia. Chocia nie postrzegamy samych zachowa seksualnych jako oznak uzale nienia (w odr nieniu choby od u ywania heroiny, ktre samo w sobie jest tak oznak), ale zastosowali my powy sz terminologi, gdy nasi czytelnicy najprawdopodobniej s przyzwyczajeni do takiego sposobu mwienia o ka dej

32

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

utracie kontroli. Nie chcemy tu moralizowa i mwi, e wszystkie problematyczne zachowania s absolutnie szkodliwe. Wa ne jest przede wszystkim to, e zachowania takie mog by przyczyn wielu problemw dla niektrych ludzi oraz ich bliskich, niezale nie od tego, czy kopoty bd bezpo rednio zwizane z blem lub rozstrojem nerwowym, czy te bd przejawia si w nieco bardziej zakamuflowanej formie jako utrata pienidzy, produktywno ci, zdolno ci do koncentracji, czasu spdzanego z rodzin lub w pracy, rozpad wa nych zwizkw osobistych albo utrata mo liwo ci zaanga owania si w inne dziaania podnoszce jako ycia.

Przykad: Michael Ryan


Michael Ryan, wykadowca z uniwersytetu Princeton i uhonorowany poeta z Bostonu, dobrze wie, co znaczy straci wszystko na skutek nadmiernie rozbuchanego ycia seksualnego. Przez ponad 20 lat seks nie tyle stanowi cz ycia Michaela Ryana, co raczej by caym jego yciem. Piszc swoj histori, Ryan zauwa a, e zawsze szuka okazji do seksu, zwaszcza wtedy, gdy otrzyma posad wykadowcy na Uniwersytecie Princeton. Pisze on: Byem wierny seksowi i wszystkie zwizki osobiste byy dla mnie du o mniej wa ne. Mniej liczyo si dla mnie ma estwo, przyja , a ju na pewno etyka (Ryan 1995, s. 4). Uwodzi on studentki, nie my lc o tym, co naprawd robi. Opamita si dopiero w chwili, gdy zaplanowa seks z 15-letni crk przyjaciela. Zanim Ryan uda si na terapi, zd y zaprzepa ci karier, zwizki osobiste, reputacj, dochody, zdrowie i szacunek wobec samego siebie. Nie chodzio przy tym o romans, ktry jako wykadowca mia z modsz kobiet, szczeglnie, e bya ona kobiet doros. Takie zwizki mog by oboplnie satysfakcjonujce. Problem polega na tym, e Ryan nie mia adnej kontroli nad swoimi zachowaniami, do ktrych zaliczao si: Q Dugotrwae planowanie. Q Zu ywanie czasu, energii i uwagi, ktre mogy by po wicone na bardziej produktywne rzeczy. Q Potrzeba poszukiwania nowych kontaktw, partnerw i do wiadcze seksualnych.

W czym problem?

33

Q Traktowanie innych ludzi przedmiotowo i odrzucanie ich, gdy zaspokoili oni jego pragnienia. Q Konieczno poszukiwania coraz wikszych przyjemno ci zwizanych z seksem. Pierwsz oznak kopotw jest chwila, gdy seks zaczyna dominowa nad innymi zainteresowaniami. ycie pozbawione rwnowagi wymaga zastanowienia si. Takie rozchwianie zwykle prowadzi do strat zarwno dla osoby traccej kontrol, jak i dla ludzi wok niej. Czy seks zachwia Twoim yciem? Sprawd , co wiesz o sobie, korzystajc z poni szego testu.

mwiczenie: Czy wci masz nad sob kontrol?


Znajd ciche, spokojne miejsce i odpowiedz na poni sze pytania tak uczciwie, jak tylko potrafisz. Zaznacz ka de pytanie, ktre trafnie Ci opisuje. Odpowiadaj szczerze. Kiedy skoczysz, podlicz wszystkie zaznaczone pytania, a uzyskasz do jasny obraz tego, na czym polega Twj problem natury seksualnej, i jak wpisuje si w szersze spektrum problemw z seksualn samokontrol. By mo e udzielanie odpowiedzi na niektre pytania bdzie do niewygodne, ale nie przejmuj si, gdy jest to cakowicie normalne. To troch tak jak podczas pierwszego treningu sportowego. Na pocztku zawsze jest ci ko, ale mo na si przyzwyczai. Jak mwi przysowie, bez pracy nie ma koaczy.
1. Czy planowanie nowych kontaktw seksualnych jest pierwsz rzecz,

ktr robisz po obudzeniu si i ostatni przed za niciem?


2. Czy korzystasz z internetu, aby ustawicznie stymulowa si

seksualnie w pracy lub w domu?


3. Czy posiadasz tajn kolekcj pornografii (zdj, pism, filmw

lub plikw komputerowych)?


4. Czy odpowiadasz na seksualne zachty innych, nawet je eli jeste

w powa nym zwizku z inn osob?


5. Czy wydajesz pienidze na seks lub rzeczy z nim zwizane, chocia

pienidze potrzebne Ci s na inne wydatki?

34

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

6. Czy spdzasz czas na poszukiwaniu partnerw seksualnych? 7. Czy traktujesz seks jako sposb na popraw swojego

samopoczucia?
8. Czy lubisz dominowa nad partnerem podczas seksu? 9. Czy nie jeste w stanie przypomnie sobie wszystkich swoich

partnerw seksualnych?
10. Czy swj wolny czas po wicasz na fantazje seksualne, planowanie,

masturbacj czy inne zachowania seksualne?


11. Czy odwiedzasz miejsca, w ktrych obawiasz si, e kto znajomy

Ci mo e zauwa y (np. domy publiczne, kluby ze striptizem, przedstawienia erotyczne)?


12. Czy okamujesz swoich bliskich, mwic o swoich nawykach

seksualnych?
13. Czy trzymasz si z dala od innych, aby nie odkryli Twoich

sekretw?
14. Czy szukasz osb sabych, naiwnych lub w inny sposb podatnych,

aby z nimi nawizywa kontakty seksualne?


15. Czy Twoje do wiadczenia seksualne czsto okazyway

si rozczarowaniem?
16. Czy kiedy omal nie zostae przyapany (lub omal nie zostaa

przyapana), co zaowocowao przyrzeczeniem, e ju nigdy tego nie powtrzysz, ktre jednak zostao szybko zamane?
17. Czy czujesz, e Twj popd seksualny ma nad Tob kontrol? 18. Czy istniej my li o charakterze seksualnym, ktrych nie mo esz

si pozby, niezale nie od tego, jak mocno prbujesz?


19. Czy czujesz, e jeste osob wyizolowan i samotn? 20. Czy zdarzyo Ci si straci prac, zwizek czy dom na skutek swoich

dziaa seksualnych?

W czym problem?

35

Punktacja: Dodaj wszystkie zaznaczone zdania i porwnaj wynik z nastpujc skal: Brak: Gratulacje! Wyglda na to, e radzisz sobie lepiej, ni my lisz. Je eli odpowiedzi s naprawd szczere, mo esz przejrze pobie nie t ksi k w poszukiwaniu ciekawostek, ktre pomog Ci si uchroni przed ewentualnymi problemami w przyszo ci. 1 2: Istniej powody do obaw, e zaczynasz mie kopot z kontrolowaniem swojej seksualno ci. Na razie nie jest to powa ny problem, ale im szybciej zaczniesz go rozwizywa, tym mniejsza bdzie szansa, e przejmie on kontrol nad twoim yciem. 3 5: Masz istotny problem zwizany z kontrolowaniem swojego ycia seksualnego, ktry przejawia si w kilku sferach Twojego ycia. Z zewntrz wszystko wyglda dobrze, ale prdzej czy p niej popadniesz w powa ne problemy. Zacznij natychmiast stosowa opisane w tej ksi ce metody, aby zmieni swj los. 6 10: Cierpisz na powa ny problem z seksualn samokontrol, ktry mocno ogranicza Twoje ycie. Nie mo esz prze y jednego dnia bez fantazjowania, planowania czy podejmowania ryzykownych zachowa seksualnych. Jeste pod siln presj i czujesz, e Twoje seksualne potrzeby kontroluj wszystkie Twoje dziaania. Musisz zacz stosowa opisane tutaj strategie ju dzi . 11 15: Jak zapewne wiesz, Twoja seksualno wymkna Ci si spod kontroli. Pochaniaj Ci wasne fantazje i dziaania seksualne. Prawdopodobnie stracie ju wiele i ka dego dnia ryzykujesz coraz wicej. Musisz zacz po wica du o czasu i uwagi na zmian swojego zachowania. Zacznij od metod sugerowanych w niniejszej ksi ce, sumiennie je stosujc i sprawdzajc wyniki. Je eli nie bd one zadowalajce, a inni bd nadal czu si pokrzywdzeni przez Twoje zachowanie, poszukaj pomocy. Znajd terapeut specjalizujcego si w problemach seksualnych i zacznij z nim wsppracowa, aby pozby si problemw.

36

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

16+: Twj problem z samokontrol seksualn osign niebezpieczny poziom. Zacznij ju dzi stosowa opisane tutaj metody pod okiem terapeuty specjalizujcego si w leczeniu problemw seksualnych. Prawdopodobnie masz na swoim koncie powa ne kopoty zwizane z zachowaniem seksualnym. Nie puszczaj tego ostrze enia mimo uszu. Je eli zaczniesz terapi ju dzi , masz szans unikn jeszcze powa niejszych nastpstw. Nie odkadaj tego na p niej. Powy szy test mia Ci pomc w pobie nym okre leniu skali problemu. Ka dy musi od czego zacz. By mo e Twoje problemy zaczy si wiele lat temu, a mo e pojawiy si zaledwie przed kilkoma miesicami. Niezale nie od tego, musisz co z nimi zrobi. Je eli Twj wynik jest do wysoki, bdzie konieczny nakad wielu si i rodkw, ale spjrzmy prawdzie w oczy: skoro popadnicie w powa ne tarapaty zajo wiele czasu, musisz po wici co najmniej tyle samo, aby si z nich wydosta. Ka dy mo e osign cel, niezale nie od tego, czy musi przej 10 kilometrw czy 10 tysicy mil. Najwa niejszy jest pierwszy krok we wa ciw stron. Ka dego dnia miliony ludzi borykaj si z tymi samymi problemami, a ka dy sdzi, e jest jedyn osob na wiecie, ktrej co takiego si przydarza. Widzc tych ludzi, z pewno ci udaoby Ci si dojrze w ich twarzach znajomy bl i strach wyniky z problemw seksualnych. Samo wzicie tej ksi ki do rki i przebrnicie przez pierwszy rozdzia byo wielkim krokiem naprzd. Je eli udao Ci si go dokona, mo esz zacz wprowadza wielkie zmiany w swoim yciu. Inni, ktrzy podjli ten trud, rozwizali swoje problemy. A skoro udao si to innym, to musi rwnie uda si Tobie.

Id do

Przykadowy rozdzia

Spis treci

Jak pokona uzalenienie od seksu? Trening


Autor: Tamara Penix Sbraga, Ph.D., William T. O'Donohue, Ph. D. Tumaczenie: Cezar Matkowski ISBN: 978-83-246-1623-7 Tytu oryginau: The Sex Addiction Workbook: Proven Strategies to Help You Regain Control of Your Life Format: 170x230, stron: 280 Wikszo z nas myli si co do tego, jakie miejsce zajmuje w naszym yciu seks. Bd polega na zaoeniu, e nie mona by dobrym partnerem, nauczycielem, lekarzem czy politykiem i jednoczenie mie problemy z seksualn samokontrol. Takie mylenie prowadzi do ukrywania wszelkich zaburze natury popdowej. Jeli dla Ciebie lub kogo z Twoich bliskich cige napicie zmysw i drczce fantazje stanowi gd nie do zaspokojenia, to wiesz, jak to jest, kiedy seks nie stanowi ju synonimu rozkoszy. Wci kusz nowe romanse, dziewczyny na telefon, przygodne znajomoci, imprezy oraz internetowe strony pornograficzne oferujce wszystko, co masz ochot zobaczy. Jeeli szukasz sposobw na skuteczniejsze panowanie nad zachowaniami seksualnymi, niniejsza ksika pozwoli Ci na wprowadzenie radykalnych zmian w Twoim yciu. Autorzy rzeczowo i yczliwie przedstawiaj naukowe techniki pomagajce w podejmowaniu bardziej przemylanych decyzji, zgodnych z Twoim wasnym systemem wartoci. Korzystajc z zawartych tu formularzy, bdziesz w stanie okreli poziom problemu z seksualn samokontrol. Postpujc zgodnie z zaproponowanymi programami dziaa, nauczysz si ksztatowa zadowalajce pod wzgldem seksualnym ycie, dajce jednoczenie poczucie bezpieczestwa, stabilizacj i spokj ducha.

Katalog ksiazek
Nowoci Bestesllery

Zamw drukowany katalog

Twj koszyk

Dodaj do koszyka

Cennik i informacje

Zamw cennik

Zamw informacje o nowociach

Wydawnictwo Helion SA 44-100 Gliwice tel. 032 230 98 63 e-mail: sensus@sensus.pl

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

C Z II
MJ UMYS NIE CHCE MNIE SUCHAm

Rozdziaw 6. Rozdziaw 7. Rozdziaw 8. Rozdziaw 9.

Uporzdkowanie my li Kula u nogi Macierz kontra problem natychmiastowej gratyfikacji W marzeniach

97 113 133 143

C Z III
JAK MOESZ SI} ZMIENIm,
SKORO JESTE W TAK KIEPSKIM STANIE?

Rozdziaw 10. Rozdziaw 11. Rozdziaw 12.

To tylko uczucia Jeste wystarczajco dobry, bystry i lubiany przez innych Kto sprawia bl?

153 163 173

C Z IV
OPANOWANIE SWOJEJ DZIEDZINY

Rozdziaw 13. Rozdziaw 14. Rozdziaw 15.

Ryzykowna sprawa Ludzie s tylko lud mi Wzi sprawy w swoje rce

191 203 217

C Z V
YCIE JEST PI}KNE

Rozdziaw 16. Rozdziaw 17. Rozdziaw 18.

Prawdziwy seks Podstawowy kurs intymno ci Sztuka rwnowagi Podsumowanie Bibliografia

231 245 261 273 275

1
W czym problem?

Mit seksualnej samokontroli


Z pewnych niewyja nionych powodw ludzie zawsze s zaskoczeni, kiedy ich znajomi albo inni znani ludzie przyznaj si do problemw natury seksualnej. Wszyscy okazuj zdziwienie i niedowierzanie, kiedy ich ulubiony kapan zostaje oskar ony o molestowanie na lekcjach religii, nauczycielka z podstawwki przyznaje si do tego, e jest w ci y z 12-letnim uczniem, prezenter z programu dla dzieci zostaje przyapany na masturbacji w kinie dla dorosych czy te kiedy prezydentowi USA grozi impeachment po tym, jak sta ystka ujawnia, e uprawiaa z nim seks oralny. Takie informacje trafiaj na pierwsze strony gazet. Ludzie mog bez koca rozmawia o skandalu i twierdzi, e zniszczy on ich wiar w tych ludzi i nigdy nie sdzili, i rzeczone osoby mogy si tak zachowa, albo dziwi si, jak znane i lubiane osoby mogy dopu ci si takich rzeczy. Prawdopodobnie dobrze wiesz, e wikszo ludzi myli si co do tego, jakie miejsce zajmuje w ich yciu seks. Ich bd polega na zao eniu, e nie mo na by dobrym kapanem, nauczycielem, prezenterem programu dla dzieci czy

30

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

prezydentem i jednocze nie mie problemy z seksualn samokontrol. Ludzie uwa aj, e czowiek dobrze sprawdzajcy si w takiej pracy musi jednocze nie by mistrzem samokontroli. I tu tkwi podstawowy bd, gdy istniej ludzie wietnie potraficy ukrywa swoje sekrety natury seksualnej. Jak zapewne wiesz, niektrzy potrafi wietnie radzi sobie w innych dziedzinach ycia i mie powa ne, a nawet niebezpieczne problemy natury seksualnej.

Podstawowe zao enia odno nie seksu mog by bdne


Opisany wy ej bd my lowy mo e si zdarzy tak e Tobie. Jest bardzo mo liwe, e jak wielu innych mo esz sobie powiedzie, e nie masz adnego problemu, poniewa masz dobr prac, a inni nie maj pojcia o Twoich sekretach. Albo mo esz te wmwi sobie, e jeste daleki od przesady i niedugo planujesz zerwa ze swoimi nawykami. Niestety, seks czsto przypomina mitycznego potwora, ktrego apetyt ro nie w miar jedzenia i ktremu nale y skada coraz wicej ofiar, aby utrzyma go na wodzy. Wiele osb ryzykuje swoim bezpieczestwem, prac, majtkiem, zwizkami i zdrowiem, aby tylko zaspokoi swoje seksualne dze. Na og ci ludzie nie s w stanie wytrzyma tak du ej presji, cho lubuj sobie zerwa ze szkodliwymi nawykami raz na zawsze. Przypomina to bieg po ruchomej bie ni, ktra stopniowo nabiera prdko ci. Rodzi si poczucie, e prdzej czy p niej przewrcisz si, ba nic si przed wszystkimi wok. Mamy jednak dobre wie ci. Nie musisz czeka na swj ostateczny upadek. Jeste w stanie zatrzyma bie ni i spokojnie z niej zej . Musisz jednak zdoby si szczero wobec siebie. Bolesn szczero .

Definicja uzale nienia od seksu


Kiedy ludzie mwi o uzale nieniu od seksu, czsto maj na my li zaburzenia seksualne opisane w DSM-IV (Diagnostycznym i statystycznym podrczniku zaburze psychicznych, wersja IV) czy ICD-10 (Inwentarz Zaburze Klinicznych, wersja

W czym problem?

31

10), najwa niejszych kompendiach wiedzy u ywanych, odpowiednio, w USA i Europie. Ksi ki te s gwnymi podrcznikami, z ktrych korzystaj psychologowie i psychiatrzy podczas diagnozy i terapii wszystkich problemw psychologicznych i behawioralnych. Do zaburze seksualnych wymienionych w DSM-IV oraz ICD-10 nale m.in.: ekshibicjonizm (obna anie si), fetyszyzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z cz ci ciaa osoby lub konkretnego przedmiotu), froteryzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z ocierania si o inne osoby), masochizm (ch odczuwania blu podczas aktu seksualnego), voyeuryzm (podgldanie niespodziewajcych si tego ludzi, ktrzy rozbieraj si lub uprawiaj seks) oraz inne, bardziej indywidualne zaburzenia, jak np. wykonywanie obscenicznych telefonw. Z drugiej strony, niektrzy ludzie traktuj problemy seksualne wycznie w kategoriach kryminalnych, my lc np. o gwatach. W niniejszej ksi ce znajdziesz odwoania do bardzo szerokiego spektrum zjawisk le cych u podo a problemw seksualnych. W rd nich znajd si te dziaania nielegalne, ktre, cho nie s zaburzeniami, rwnie mog by przyczyn wielu problemw. Zalicza si do nich m.in.: Q korzystanie z usug prostytutek, Q obsesyjne korzystanie z pornografii, Q seks przez telefon i internet, Q seryjne romanse. Q chodzenie do salonw masa u, Q czste odwiedzanie klubw ze striptizem, Q szukanie kontaktw seksualnych w a niach, Q obsesyjne uczszczanie do barw topless, Q ch wielokrotnego uprawiania seksu ka dego dnia. Chocia nie postrzegamy samych zachowa seksualnych jako oznak uzale nienia (w odr nieniu choby od u ywania heroiny, ktre samo w sobie jest tak oznak), ale zastosowali my powy sz terminologi, gdy nasi czytelnicy najprawdopodobniej s przyzwyczajeni do takiego sposobu mwienia o ka dej

32

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

utracie kontroli. Nie chcemy tu moralizowa i mwi, e wszystkie problematyczne zachowania s absolutnie szkodliwe. Wa ne jest przede wszystkim to, e zachowania takie mog by przyczyn wielu problemw dla niektrych ludzi oraz ich bliskich, niezale nie od tego, czy kopoty bd bezpo rednio zwizane z blem lub rozstrojem nerwowym, czy te bd przejawia si w nieco bardziej zakamuflowanej formie jako utrata pienidzy, produktywno ci, zdolno ci do koncentracji, czasu spdzanego z rodzin lub w pracy, rozpad wa nych zwizkw osobistych albo utrata mo liwo ci zaanga owania si w inne dziaania podnoszce jako ycia.

Przykad: Michael Ryan


Michael Ryan, wykadowca z uniwersytetu Princeton i uhonorowany poeta z Bostonu, dobrze wie, co znaczy straci wszystko na skutek nadmiernie rozbuchanego ycia seksualnego. Przez ponad 20 lat seks nie tyle stanowi cz ycia Michaela Ryana, co raczej by caym jego yciem. Piszc swoj histori, Ryan zauwa a, e zawsze szuka okazji do seksu, zwaszcza wtedy, gdy otrzyma posad wykadowcy na Uniwersytecie Princeton. Pisze on: Byem wierny seksowi i wszystkie zwizki osobiste byy dla mnie du o mniej wa ne. Mniej liczyo si dla mnie ma estwo, przyja , a ju na pewno etyka (Ryan 1995, s. 4). Uwodzi on studentki, nie my lc o tym, co naprawd robi. Opamita si dopiero w chwili, gdy zaplanowa seks z 15-letni crk przyjaciela. Zanim Ryan uda si na terapi, zd y zaprzepa ci karier, zwizki osobiste, reputacj, dochody, zdrowie i szacunek wobec samego siebie. Nie chodzio przy tym o romans, ktry jako wykadowca mia z modsz kobiet, szczeglnie, e bya ona kobiet doros. Takie zwizki mog by oboplnie satysfakcjonujce. Problem polega na tym, e Ryan nie mia adnej kontroli nad swoimi zachowaniami, do ktrych zaliczao si: Q Dugotrwae planowanie. Q Zu ywanie czasu, energii i uwagi, ktre mogy by po wicone na bardziej produktywne rzeczy. Q Potrzeba poszukiwania nowych kontaktw, partnerw i do wiadcze seksualnych.

W czym problem?

33

Q Traktowanie innych ludzi przedmiotowo i odrzucanie ich, gdy zaspokoili oni jego pragnienia. Q Konieczno poszukiwania coraz wikszych przyjemno ci zwizanych z seksem. Pierwsz oznak kopotw jest chwila, gdy seks zaczyna dominowa nad innymi zainteresowaniami. ycie pozbawione rwnowagi wymaga zastanowienia si. Takie rozchwianie zwykle prowadzi do strat zarwno dla osoby traccej kontrol, jak i dla ludzi wok niej. Czy seks zachwia Twoim yciem? Sprawd , co wiesz o sobie, korzystajc z poni szego testu.

mwiczenie: Czy wci masz nad sob kontrol?


Znajd ciche, spokojne miejsce i odpowiedz na poni sze pytania tak uczciwie, jak tylko potrafisz. Zaznacz ka de pytanie, ktre trafnie Ci opisuje. Odpowiadaj szczerze. Kiedy skoczysz, podlicz wszystkie zaznaczone pytania, a uzyskasz do jasny obraz tego, na czym polega Twj problem natury seksualnej, i jak wpisuje si w szersze spektrum problemw z seksualn samokontrol. By mo e udzielanie odpowiedzi na niektre pytania bdzie do niewygodne, ale nie przejmuj si, gdy jest to cakowicie normalne. To troch tak jak podczas pierwszego treningu sportowego. Na pocztku zawsze jest ci ko, ale mo na si przyzwyczai. Jak mwi przysowie, bez pracy nie ma koaczy.
1. Czy planowanie nowych kontaktw seksualnych jest pierwsz rzecz,

ktr robisz po obudzeniu si i ostatni przed za niciem?


2. Czy korzystasz z internetu, aby ustawicznie stymulowa si

seksualnie w pracy lub w domu?


3. Czy posiadasz tajn kolekcj pornografii (zdj, pism, filmw

lub plikw komputerowych)?


4. Czy odpowiadasz na seksualne zachty innych, nawet je eli jeste

w powa nym zwizku z inn osob?


5. Czy wydajesz pienidze na seks lub rzeczy z nim zwizane, chocia

pienidze potrzebne Ci s na inne wydatki?

34

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

6. Czy spdzasz czas na poszukiwaniu partnerw seksualnych? 7. Czy traktujesz seks jako sposb na popraw swojego

samopoczucia?
8. Czy lubisz dominowa nad partnerem podczas seksu? 9. Czy nie jeste w stanie przypomnie sobie wszystkich swoich

partnerw seksualnych?
10. Czy swj wolny czas po wicasz na fantazje seksualne, planowanie,

masturbacj czy inne zachowania seksualne?


11. Czy odwiedzasz miejsca, w ktrych obawiasz si, e kto znajomy

Ci mo e zauwa y (np. domy publiczne, kluby ze striptizem, przedstawienia erotyczne)?


12. Czy okamujesz swoich bliskich, mwic o swoich nawykach

seksualnych?
13. Czy trzymasz si z dala od innych, aby nie odkryli Twoich

sekretw?
14. Czy szukasz osb sabych, naiwnych lub w inny sposb podatnych,

aby z nimi nawizywa kontakty seksualne?


15. Czy Twoje do wiadczenia seksualne czsto okazyway

si rozczarowaniem?
16. Czy kiedy omal nie zostae przyapany (lub omal nie zostaa

przyapana), co zaowocowao przyrzeczeniem, e ju nigdy tego nie powtrzysz, ktre jednak zostao szybko zamane?
17. Czy czujesz, e Twj popd seksualny ma nad Tob kontrol? 18. Czy istniej my li o charakterze seksualnym, ktrych nie mo esz

si pozby, niezale nie od tego, jak mocno prbujesz?


19. Czy czujesz, e jeste osob wyizolowan i samotn? 20. Czy zdarzyo Ci si straci prac, zwizek czy dom na skutek swoich

dziaa seksualnych?

W czym problem?

35

Punktacja: Dodaj wszystkie zaznaczone zdania i porwnaj wynik z nastpujc skal: Brak: Gratulacje! Wyglda na to, e radzisz sobie lepiej, ni my lisz. Je eli odpowiedzi s naprawd szczere, mo esz przejrze pobie nie t ksi k w poszukiwaniu ciekawostek, ktre pomog Ci si uchroni przed ewentualnymi problemami w przyszo ci. 1 2: Istniej powody do obaw, e zaczynasz mie kopot z kontrolowaniem swojej seksualno ci. Na razie nie jest to powa ny problem, ale im szybciej zaczniesz go rozwizywa, tym mniejsza bdzie szansa, e przejmie on kontrol nad twoim yciem. 3 5: Masz istotny problem zwizany z kontrolowaniem swojego ycia seksualnego, ktry przejawia si w kilku sferach Twojego ycia. Z zewntrz wszystko wyglda dobrze, ale prdzej czy p niej popadniesz w powa ne problemy. Zacznij natychmiast stosowa opisane w tej ksi ce metody, aby zmieni swj los. 6 10: Cierpisz na powa ny problem z seksualn samokontrol, ktry mocno ogranicza Twoje ycie. Nie mo esz prze y jednego dnia bez fantazjowania, planowania czy podejmowania ryzykownych zachowa seksualnych. Jeste pod siln presj i czujesz, e Twoje seksualne potrzeby kontroluj wszystkie Twoje dziaania. Musisz zacz stosowa opisane tutaj strategie ju dzi . 11 15: Jak zapewne wiesz, Twoja seksualno wymkna Ci si spod kontroli. Pochaniaj Ci wasne fantazje i dziaania seksualne. Prawdopodobnie stracie ju wiele i ka dego dnia ryzykujesz coraz wicej. Musisz zacz po wica du o czasu i uwagi na zmian swojego zachowania. Zacznij od metod sugerowanych w niniejszej ksi ce, sumiennie je stosujc i sprawdzajc wyniki. Je eli nie bd one zadowalajce, a inni bd nadal czu si pokrzywdzeni przez Twoje zachowanie, poszukaj pomocy. Znajd terapeut specjalizujcego si w problemach seksualnych i zacznij z nim wsppracowa, aby pozby si problemw.

36

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

16+: Twj problem z samokontrol seksualn osign niebezpieczny poziom. Zacznij ju dzi stosowa opisane tutaj metody pod okiem terapeuty specjalizujcego si w leczeniu problemw seksualnych. Prawdopodobnie masz na swoim koncie powa ne kopoty zwizane z zachowaniem seksualnym. Nie puszczaj tego ostrze enia mimo uszu. Je eli zaczniesz terapi ju dzi , masz szans unikn jeszcze powa niejszych nastpstw. Nie odkadaj tego na p niej. Powy szy test mia Ci pomc w pobie nym okre leniu skali problemu. Ka dy musi od czego zacz. By mo e Twoje problemy zaczy si wiele lat temu, a mo e pojawiy si zaledwie przed kilkoma miesicami. Niezale nie od tego, musisz co z nimi zrobi. Je eli Twj wynik jest do wysoki, bdzie konieczny nakad wielu si i rodkw, ale spjrzmy prawdzie w oczy: skoro popadnicie w powa ne tarapaty zajo wiele czasu, musisz po wici co najmniej tyle samo, aby si z nich wydosta. Ka dy mo e osign cel, niezale nie od tego, czy musi przej 10 kilometrw czy 10 tysicy mil. Najwa niejszy jest pierwszy krok we wa ciw stron. Ka dego dnia miliony ludzi borykaj si z tymi samymi problemami, a ka dy sdzi, e jest jedyn osob na wiecie, ktrej co takiego si przydarza. Widzc tych ludzi, z pewno ci udaoby Ci si dojrze w ich twarzach znajomy bl i strach wyniky z problemw seksualnych. Samo wzicie tej ksi ki do rki i przebrnicie przez pierwszy rozdzia byo wielkim krokiem naprzd. Je eli udao Ci si go dokona, mo esz zacz wprowadza wielkie zmiany w swoim yciu. Inni, ktrzy podjli ten trud, rozwizali swoje problemy. A skoro udao si to innym, to musi rwnie uda si Tobie.

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

C Z II
MJ UMYS NIE CHCE MNIE SUCHAm

Rozdziaw 6. Rozdziaw 7. Rozdziaw 8. Rozdziaw 9.

Uporzdkowanie my li Kula u nogi Macierz kontra problem natychmiastowej gratyfikacji W marzeniach

97 113 133 143

C Z III
JAK MOESZ SI} ZMIENIm,
SKORO JESTE W TAK KIEPSKIM STANIE?

Rozdziaw 10. Rozdziaw 11. Rozdziaw 12.

To tylko uczucia Jeste wystarczajco dobry, bystry i lubiany przez innych Kto sprawia bl?

153 163 173

C Z IV
OPANOWANIE SWOJEJ DZIEDZINY

Rozdziaw 13. Rozdziaw 14. Rozdziaw 15.

Ryzykowna sprawa Ludzie s tylko lud mi Wzi sprawy w swoje rce

191 203 217

C Z V
YCIE JEST PI}KNE

Rozdziaw 16. Rozdziaw 17. Rozdziaw 18.

Prawdziwy seks Podstawowy kurs intymno ci Sztuka rwnowagi Podsumowanie Bibliografia

231 245 261 273 275

1
W czym problem?

Mit seksualnej samokontroli


Z pewnych niewyja nionych powodw ludzie zawsze s zaskoczeni, kiedy ich znajomi albo inni znani ludzie przyznaj si do problemw natury seksualnej. Wszyscy okazuj zdziwienie i niedowierzanie, kiedy ich ulubiony kapan zostaje oskar ony o molestowanie na lekcjach religii, nauczycielka z podstawwki przyznaje si do tego, e jest w ci y z 12-letnim uczniem, prezenter z programu dla dzieci zostaje przyapany na masturbacji w kinie dla dorosych czy te kiedy prezydentowi USA grozi impeachment po tym, jak sta ystka ujawnia, e uprawiaa z nim seks oralny. Takie informacje trafiaj na pierwsze strony gazet. Ludzie mog bez koca rozmawia o skandalu i twierdzi, e zniszczy on ich wiar w tych ludzi i nigdy nie sdzili, i rzeczone osoby mogy si tak zachowa, albo dziwi si, jak znane i lubiane osoby mogy dopu ci si takich rzeczy. Prawdopodobnie dobrze wiesz, e wikszo ludzi myli si co do tego, jakie miejsce zajmuje w ich yciu seks. Ich bd polega na zao eniu, e nie mo na by dobrym kapanem, nauczycielem, prezenterem programu dla dzieci czy

30

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

prezydentem i jednocze nie mie problemy z seksualn samokontrol. Ludzie uwa aj, e czowiek dobrze sprawdzajcy si w takiej pracy musi jednocze nie by mistrzem samokontroli. I tu tkwi podstawowy bd, gdy istniej ludzie wietnie potraficy ukrywa swoje sekrety natury seksualnej. Jak zapewne wiesz, niektrzy potrafi wietnie radzi sobie w innych dziedzinach ycia i mie powa ne, a nawet niebezpieczne problemy natury seksualnej.

Podstawowe zao enia odno nie seksu mog by bdne


Opisany wy ej bd my lowy mo e si zdarzy tak e Tobie. Jest bardzo mo liwe, e jak wielu innych mo esz sobie powiedzie, e nie masz adnego problemu, poniewa masz dobr prac, a inni nie maj pojcia o Twoich sekretach. Albo mo esz te wmwi sobie, e jeste daleki od przesady i niedugo planujesz zerwa ze swoimi nawykami. Niestety, seks czsto przypomina mitycznego potwora, ktrego apetyt ro nie w miar jedzenia i ktremu nale y skada coraz wicej ofiar, aby utrzyma go na wodzy. Wiele osb ryzykuje swoim bezpieczestwem, prac, majtkiem, zwizkami i zdrowiem, aby tylko zaspokoi swoje seksualne dze. Na og ci ludzie nie s w stanie wytrzyma tak du ej presji, cho lubuj sobie zerwa ze szkodliwymi nawykami raz na zawsze. Przypomina to bieg po ruchomej bie ni, ktra stopniowo nabiera prdko ci. Rodzi si poczucie, e prdzej czy p niej przewrcisz si, ba nic si przed wszystkimi wok. Mamy jednak dobre wie ci. Nie musisz czeka na swj ostateczny upadek. Jeste w stanie zatrzyma bie ni i spokojnie z niej zej . Musisz jednak zdoby si szczero wobec siebie. Bolesn szczero .

Definicja uzale nienia od seksu


Kiedy ludzie mwi o uzale nieniu od seksu, czsto maj na my li zaburzenia seksualne opisane w DSM-IV (Diagnostycznym i statystycznym podrczniku zaburze psychicznych, wersja IV) czy ICD-10 (Inwentarz Zaburze Klinicznych, wersja

W czym problem?

31

10), najwa niejszych kompendiach wiedzy u ywanych, odpowiednio, w USA i Europie. Ksi ki te s gwnymi podrcznikami, z ktrych korzystaj psychologowie i psychiatrzy podczas diagnozy i terapii wszystkich problemw psychologicznych i behawioralnych. Do zaburze seksualnych wymienionych w DSM-IV oraz ICD-10 nale m.in.: ekshibicjonizm (obna anie si), fetyszyzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z cz ci ciaa osoby lub konkretnego przedmiotu), froteryzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z ocierania si o inne osoby), masochizm (ch odczuwania blu podczas aktu seksualnego), voyeuryzm (podgldanie niespodziewajcych si tego ludzi, ktrzy rozbieraj si lub uprawiaj seks) oraz inne, bardziej indywidualne zaburzenia, jak np. wykonywanie obscenicznych telefonw. Z drugiej strony, niektrzy ludzie traktuj problemy seksualne wycznie w kategoriach kryminalnych, my lc np. o gwatach. W niniejszej ksi ce znajdziesz odwoania do bardzo szerokiego spektrum zjawisk le cych u podo a problemw seksualnych. W rd nich znajd si te dziaania nielegalne, ktre, cho nie s zaburzeniami, rwnie mog by przyczyn wielu problemw. Zalicza si do nich m.in.: Q korzystanie z usug prostytutek, Q obsesyjne korzystanie z pornografii, Q seks przez telefon i internet, Q seryjne romanse. Q chodzenie do salonw masa u, Q czste odwiedzanie klubw ze striptizem, Q szukanie kontaktw seksualnych w a niach, Q obsesyjne uczszczanie do barw topless, Q ch wielokrotnego uprawiania seksu ka dego dnia. Chocia nie postrzegamy samych zachowa seksualnych jako oznak uzale nienia (w odr nieniu choby od u ywania heroiny, ktre samo w sobie jest tak oznak), ale zastosowali my powy sz terminologi, gdy nasi czytelnicy najprawdopodobniej s przyzwyczajeni do takiego sposobu mwienia o ka dej

32

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

utracie kontroli. Nie chcemy tu moralizowa i mwi, e wszystkie problematyczne zachowania s absolutnie szkodliwe. Wa ne jest przede wszystkim to, e zachowania takie mog by przyczyn wielu problemw dla niektrych ludzi oraz ich bliskich, niezale nie od tego, czy kopoty bd bezpo rednio zwizane z blem lub rozstrojem nerwowym, czy te bd przejawia si w nieco bardziej zakamuflowanej formie jako utrata pienidzy, produktywno ci, zdolno ci do koncentracji, czasu spdzanego z rodzin lub w pracy, rozpad wa nych zwizkw osobistych albo utrata mo liwo ci zaanga owania si w inne dziaania podnoszce jako ycia.

Przykad: Michael Ryan


Michael Ryan, wykadowca z uniwersytetu Princeton i uhonorowany poeta z Bostonu, dobrze wie, co znaczy straci wszystko na skutek nadmiernie rozbuchanego ycia seksualnego. Przez ponad 20 lat seks nie tyle stanowi cz ycia Michaela Ryana, co raczej by caym jego yciem. Piszc swoj histori, Ryan zauwa a, e zawsze szuka okazji do seksu, zwaszcza wtedy, gdy otrzyma posad wykadowcy na Uniwersytecie Princeton. Pisze on: Byem wierny seksowi i wszystkie zwizki osobiste byy dla mnie du o mniej wa ne. Mniej liczyo si dla mnie ma estwo, przyja , a ju na pewno etyka (Ryan 1995, s. 4). Uwodzi on studentki, nie my lc o tym, co naprawd robi. Opamita si dopiero w chwili, gdy zaplanowa seks z 15-letni crk przyjaciela. Zanim Ryan uda si na terapi, zd y zaprzepa ci karier, zwizki osobiste, reputacj, dochody, zdrowie i szacunek wobec samego siebie. Nie chodzio przy tym o romans, ktry jako wykadowca mia z modsz kobiet, szczeglnie, e bya ona kobiet doros. Takie zwizki mog by oboplnie satysfakcjonujce. Problem polega na tym, e Ryan nie mia adnej kontroli nad swoimi zachowaniami, do ktrych zaliczao si: Q Dugotrwae planowanie. Q Zu ywanie czasu, energii i uwagi, ktre mogy by po wicone na bardziej produktywne rzeczy. Q Potrzeba poszukiwania nowych kontaktw, partnerw i do wiadcze seksualnych.

W czym problem?

33

Q Traktowanie innych ludzi przedmiotowo i odrzucanie ich, gdy zaspokoili oni jego pragnienia. Q Konieczno poszukiwania coraz wikszych przyjemno ci zwizanych z seksem. Pierwsz oznak kopotw jest chwila, gdy seks zaczyna dominowa nad innymi zainteresowaniami. ycie pozbawione rwnowagi wymaga zastanowienia si. Takie rozchwianie zwykle prowadzi do strat zarwno dla osoby traccej kontrol, jak i dla ludzi wok niej. Czy seks zachwia Twoim yciem? Sprawd , co wiesz o sobie, korzystajc z poni szego testu.

mwiczenie: Czy wci masz nad sob kontrol?


Znajd ciche, spokojne miejsce i odpowiedz na poni sze pytania tak uczciwie, jak tylko potrafisz. Zaznacz ka de pytanie, ktre trafnie Ci opisuje. Odpowiadaj szczerze. Kiedy skoczysz, podlicz wszystkie zaznaczone pytania, a uzyskasz do jasny obraz tego, na czym polega Twj problem natury seksualnej, i jak wpisuje si w szersze spektrum problemw z seksualn samokontrol. By mo e udzielanie odpowiedzi na niektre pytania bdzie do niewygodne, ale nie przejmuj si, gdy jest to cakowicie normalne. To troch tak jak podczas pierwszego treningu sportowego. Na pocztku zawsze jest ci ko, ale mo na si przyzwyczai. Jak mwi przysowie, bez pracy nie ma koaczy.
1. Czy planowanie nowych kontaktw seksualnych jest pierwsz rzecz,

ktr robisz po obudzeniu si i ostatni przed za niciem?


2. Czy korzystasz z internetu, aby ustawicznie stymulowa si

seksualnie w pracy lub w domu?


3. Czy posiadasz tajn kolekcj pornografii (zdj, pism, filmw

lub plikw komputerowych)?


4. Czy odpowiadasz na seksualne zachty innych, nawet je eli jeste

w powa nym zwizku z inn osob?


5. Czy wydajesz pienidze na seks lub rzeczy z nim zwizane, chocia

pienidze potrzebne Ci s na inne wydatki?

34

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

6. Czy spdzasz czas na poszukiwaniu partnerw seksualnych? 7. Czy traktujesz seks jako sposb na popraw swojego

samopoczucia?
8. Czy lubisz dominowa nad partnerem podczas seksu? 9. Czy nie jeste w stanie przypomnie sobie wszystkich swoich

partnerw seksualnych?
10. Czy swj wolny czas po wicasz na fantazje seksualne, planowanie,

masturbacj czy inne zachowania seksualne?


11. Czy odwiedzasz miejsca, w ktrych obawiasz si, e kto znajomy

Ci mo e zauwa y (np. domy publiczne, kluby ze striptizem, przedstawienia erotyczne)?


12. Czy okamujesz swoich bliskich, mwic o swoich nawykach

seksualnych?
13. Czy trzymasz si z dala od innych, aby nie odkryli Twoich

sekretw?
14. Czy szukasz osb sabych, naiwnych lub w inny sposb podatnych,

aby z nimi nawizywa kontakty seksualne?


15. Czy Twoje do wiadczenia seksualne czsto okazyway

si rozczarowaniem?
16. Czy kiedy omal nie zostae przyapany (lub omal nie zostaa

przyapana), co zaowocowao przyrzeczeniem, e ju nigdy tego nie powtrzysz, ktre jednak zostao szybko zamane?
17. Czy czujesz, e Twj popd seksualny ma nad Tob kontrol? 18. Czy istniej my li o charakterze seksualnym, ktrych nie mo esz

si pozby, niezale nie od tego, jak mocno prbujesz?


19. Czy czujesz, e jeste osob wyizolowan i samotn? 20. Czy zdarzyo Ci si straci prac, zwizek czy dom na skutek swoich

dziaa seksualnych?

W czym problem?

35

Punktacja: Dodaj wszystkie zaznaczone zdania i porwnaj wynik z nastpujc skal: Brak: Gratulacje! Wyglda na to, e radzisz sobie lepiej, ni my lisz. Je eli odpowiedzi s naprawd szczere, mo esz przejrze pobie nie t ksi k w poszukiwaniu ciekawostek, ktre pomog Ci si uchroni przed ewentualnymi problemami w przyszo ci. 1 2: Istniej powody do obaw, e zaczynasz mie kopot z kontrolowaniem swojej seksualno ci. Na razie nie jest to powa ny problem, ale im szybciej zaczniesz go rozwizywa, tym mniejsza bdzie szansa, e przejmie on kontrol nad twoim yciem. 3 5: Masz istotny problem zwizany z kontrolowaniem swojego ycia seksualnego, ktry przejawia si w kilku sferach Twojego ycia. Z zewntrz wszystko wyglda dobrze, ale prdzej czy p niej popadniesz w powa ne problemy. Zacznij natychmiast stosowa opisane w tej ksi ce metody, aby zmieni swj los. 6 10: Cierpisz na powa ny problem z seksualn samokontrol, ktry mocno ogranicza Twoje ycie. Nie mo esz prze y jednego dnia bez fantazjowania, planowania czy podejmowania ryzykownych zachowa seksualnych. Jeste pod siln presj i czujesz, e Twoje seksualne potrzeby kontroluj wszystkie Twoje dziaania. Musisz zacz stosowa opisane tutaj strategie ju dzi . 11 15: Jak zapewne wiesz, Twoja seksualno wymkna Ci si spod kontroli. Pochaniaj Ci wasne fantazje i dziaania seksualne. Prawdopodobnie stracie ju wiele i ka dego dnia ryzykujesz coraz wicej. Musisz zacz po wica du o czasu i uwagi na zmian swojego zachowania. Zacznij od metod sugerowanych w niniejszej ksi ce, sumiennie je stosujc i sprawdzajc wyniki. Je eli nie bd one zadowalajce, a inni bd nadal czu si pokrzywdzeni przez Twoje zachowanie, poszukaj pomocy. Znajd terapeut specjalizujcego si w problemach seksualnych i zacznij z nim wsppracowa, aby pozby si problemw.

36

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

16+: Twj problem z samokontrol seksualn osign niebezpieczny poziom. Zacznij ju dzi stosowa opisane tutaj metody pod okiem terapeuty specjalizujcego si w leczeniu problemw seksualnych. Prawdopodobnie masz na swoim koncie powa ne kopoty zwizane z zachowaniem seksualnym. Nie puszczaj tego ostrze enia mimo uszu. Je eli zaczniesz terapi ju dzi , masz szans unikn jeszcze powa niejszych nastpstw. Nie odkadaj tego na p niej. Powy szy test mia Ci pomc w pobie nym okre leniu skali problemu. Ka dy musi od czego zacz. By mo e Twoje problemy zaczy si wiele lat temu, a mo e pojawiy si zaledwie przed kilkoma miesicami. Niezale nie od tego, musisz co z nimi zrobi. Je eli Twj wynik jest do wysoki, bdzie konieczny nakad wielu si i rodkw, ale spjrzmy prawdzie w oczy: skoro popadnicie w powa ne tarapaty zajo wiele czasu, musisz po wici co najmniej tyle samo, aby si z nich wydosta. Ka dy mo e osign cel, niezale nie od tego, czy musi przej 10 kilometrw czy 10 tysicy mil. Najwa niejszy jest pierwszy krok we wa ciw stron. Ka dego dnia miliony ludzi borykaj si z tymi samymi problemami, a ka dy sdzi, e jest jedyn osob na wiecie, ktrej co takiego si przydarza. Widzc tych ludzi, z pewno ci udaoby Ci si dojrze w ich twarzach znajomy bl i strach wyniky z problemw seksualnych. Samo wzicie tej ksi ki do rki i przebrnicie przez pierwszy rozdzia byo wielkim krokiem naprzd. Je eli udao Ci si go dokona, mo esz zacz wprowadza wielkie zmiany w swoim yciu. Inni, ktrzy podjli ten trud, rozwizali swoje problemy. A skoro udao si to innym, to musi rwnie uda si Tobie.

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

C Z II
MJ UMYS NIE CHCE MNIE SUCHAm

Rozdziaw 6. Rozdziaw 7. Rozdziaw 8. Rozdziaw 9.

Uporzdkowanie my li Kula u nogi Macierz kontra problem natychmiastowej gratyfikacji W marzeniach

97 113 133 143

C Z III
JAK MOESZ SI} ZMIENIm,
SKORO JESTE W TAK KIEPSKIM STANIE?

Rozdziaw 10. Rozdziaw 11. Rozdziaw 12.

To tylko uczucia Jeste wystarczajco dobry, bystry i lubiany przez innych Kto sprawia bl?

153 163 173

C Z IV
OPANOWANIE SWOJEJ DZIEDZINY

Rozdziaw 13. Rozdziaw 14. Rozdziaw 15.

Ryzykowna sprawa Ludzie s tylko lud mi Wzi sprawy w swoje rce

191 203 217

C Z V
YCIE JEST PI}KNE

Rozdziaw 16. Rozdziaw 17. Rozdziaw 18.

Prawdziwy seks Podstawowy kurs intymno ci Sztuka rwnowagi Podsumowanie Bibliografia

231 245 261 273 275

1
W czym problem?

Mit seksualnej samokontroli


Z pewnych niewyja nionych powodw ludzie zawsze s zaskoczeni, kiedy ich znajomi albo inni znani ludzie przyznaj si do problemw natury seksualnej. Wszyscy okazuj zdziwienie i niedowierzanie, kiedy ich ulubiony kapan zostaje oskar ony o molestowanie na lekcjach religii, nauczycielka z podstawwki przyznaje si do tego, e jest w ci y z 12-letnim uczniem, prezenter z programu dla dzieci zostaje przyapany na masturbacji w kinie dla dorosych czy te kiedy prezydentowi USA grozi impeachment po tym, jak sta ystka ujawnia, e uprawiaa z nim seks oralny. Takie informacje trafiaj na pierwsze strony gazet. Ludzie mog bez koca rozmawia o skandalu i twierdzi, e zniszczy on ich wiar w tych ludzi i nigdy nie sdzili, i rzeczone osoby mogy si tak zachowa, albo dziwi si, jak znane i lubiane osoby mogy dopu ci si takich rzeczy. Prawdopodobnie dobrze wiesz, e wikszo ludzi myli si co do tego, jakie miejsce zajmuje w ich yciu seks. Ich bd polega na zao eniu, e nie mo na by dobrym kapanem, nauczycielem, prezenterem programu dla dzieci czy

30

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

prezydentem i jednocze nie mie problemy z seksualn samokontrol. Ludzie uwa aj, e czowiek dobrze sprawdzajcy si w takiej pracy musi jednocze nie by mistrzem samokontroli. I tu tkwi podstawowy bd, gdy istniej ludzie wietnie potraficy ukrywa swoje sekrety natury seksualnej. Jak zapewne wiesz, niektrzy potrafi wietnie radzi sobie w innych dziedzinach ycia i mie powa ne, a nawet niebezpieczne problemy natury seksualnej.

Podstawowe zao enia odno nie seksu mog by bdne


Opisany wy ej bd my lowy mo e si zdarzy tak e Tobie. Jest bardzo mo liwe, e jak wielu innych mo esz sobie powiedzie, e nie masz adnego problemu, poniewa masz dobr prac, a inni nie maj pojcia o Twoich sekretach. Albo mo esz te wmwi sobie, e jeste daleki od przesady i niedugo planujesz zerwa ze swoimi nawykami. Niestety, seks czsto przypomina mitycznego potwora, ktrego apetyt ro nie w miar jedzenia i ktremu nale y skada coraz wicej ofiar, aby utrzyma go na wodzy. Wiele osb ryzykuje swoim bezpieczestwem, prac, majtkiem, zwizkami i zdrowiem, aby tylko zaspokoi swoje seksualne dze. Na og ci ludzie nie s w stanie wytrzyma tak du ej presji, cho lubuj sobie zerwa ze szkodliwymi nawykami raz na zawsze. Przypomina to bieg po ruchomej bie ni, ktra stopniowo nabiera prdko ci. Rodzi si poczucie, e prdzej czy p niej przewrcisz si, ba nic si przed wszystkimi wok. Mamy jednak dobre wie ci. Nie musisz czeka na swj ostateczny upadek. Jeste w stanie zatrzyma bie ni i spokojnie z niej zej . Musisz jednak zdoby si szczero wobec siebie. Bolesn szczero .

Definicja uzale nienia od seksu


Kiedy ludzie mwi o uzale nieniu od seksu, czsto maj na my li zaburzenia seksualne opisane w DSM-IV (Diagnostycznym i statystycznym podrczniku zaburze psychicznych, wersja IV) czy ICD-10 (Inwentarz Zaburze Klinicznych, wersja

W czym problem?

31

10), najwa niejszych kompendiach wiedzy u ywanych, odpowiednio, w USA i Europie. Ksi ki te s gwnymi podrcznikami, z ktrych korzystaj psychologowie i psychiatrzy podczas diagnozy i terapii wszystkich problemw psychologicznych i behawioralnych. Do zaburze seksualnych wymienionych w DSM-IV oraz ICD-10 nale m.in.: ekshibicjonizm (obna anie si), fetyszyzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z cz ci ciaa osoby lub konkretnego przedmiotu), froteryzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z ocierania si o inne osoby), masochizm (ch odczuwania blu podczas aktu seksualnego), voyeuryzm (podgldanie niespodziewajcych si tego ludzi, ktrzy rozbieraj si lub uprawiaj seks) oraz inne, bardziej indywidualne zaburzenia, jak np. wykonywanie obscenicznych telefonw. Z drugiej strony, niektrzy ludzie traktuj problemy seksualne wycznie w kategoriach kryminalnych, my lc np. o gwatach. W niniejszej ksi ce znajdziesz odwoania do bardzo szerokiego spektrum zjawisk le cych u podo a problemw seksualnych. W rd nich znajd si te dziaania nielegalne, ktre, cho nie s zaburzeniami, rwnie mog by przyczyn wielu problemw. Zalicza si do nich m.in.: Q korzystanie z usug prostytutek, Q obsesyjne korzystanie z pornografii, Q seks przez telefon i internet, Q seryjne romanse. Q chodzenie do salonw masa u, Q czste odwiedzanie klubw ze striptizem, Q szukanie kontaktw seksualnych w a niach, Q obsesyjne uczszczanie do barw topless, Q ch wielokrotnego uprawiania seksu ka dego dnia. Chocia nie postrzegamy samych zachowa seksualnych jako oznak uzale nienia (w odr nieniu choby od u ywania heroiny, ktre samo w sobie jest tak oznak), ale zastosowali my powy sz terminologi, gdy nasi czytelnicy najprawdopodobniej s przyzwyczajeni do takiego sposobu mwienia o ka dej

32

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

utracie kontroli. Nie chcemy tu moralizowa i mwi, e wszystkie problematyczne zachowania s absolutnie szkodliwe. Wa ne jest przede wszystkim to, e zachowania takie mog by przyczyn wielu problemw dla niektrych ludzi oraz ich bliskich, niezale nie od tego, czy kopoty bd bezpo rednio zwizane z blem lub rozstrojem nerwowym, czy te bd przejawia si w nieco bardziej zakamuflowanej formie jako utrata pienidzy, produktywno ci, zdolno ci do koncentracji, czasu spdzanego z rodzin lub w pracy, rozpad wa nych zwizkw osobistych albo utrata mo liwo ci zaanga owania si w inne dziaania podnoszce jako ycia.

Przykad: Michael Ryan


Michael Ryan, wykadowca z uniwersytetu Princeton i uhonorowany poeta z Bostonu, dobrze wie, co znaczy straci wszystko na skutek nadmiernie rozbuchanego ycia seksualnego. Przez ponad 20 lat seks nie tyle stanowi cz ycia Michaela Ryana, co raczej by caym jego yciem. Piszc swoj histori, Ryan zauwa a, e zawsze szuka okazji do seksu, zwaszcza wtedy, gdy otrzyma posad wykadowcy na Uniwersytecie Princeton. Pisze on: Byem wierny seksowi i wszystkie zwizki osobiste byy dla mnie du o mniej wa ne. Mniej liczyo si dla mnie ma estwo, przyja , a ju na pewno etyka (Ryan 1995, s. 4). Uwodzi on studentki, nie my lc o tym, co naprawd robi. Opamita si dopiero w chwili, gdy zaplanowa seks z 15-letni crk przyjaciela. Zanim Ryan uda si na terapi, zd y zaprzepa ci karier, zwizki osobiste, reputacj, dochody, zdrowie i szacunek wobec samego siebie. Nie chodzio przy tym o romans, ktry jako wykadowca mia z modsz kobiet, szczeglnie, e bya ona kobiet doros. Takie zwizki mog by oboplnie satysfakcjonujce. Problem polega na tym, e Ryan nie mia adnej kontroli nad swoimi zachowaniami, do ktrych zaliczao si: Q Dugotrwae planowanie. Q Zu ywanie czasu, energii i uwagi, ktre mogy by po wicone na bardziej produktywne rzeczy. Q Potrzeba poszukiwania nowych kontaktw, partnerw i do wiadcze seksualnych.

W czym problem?

33

Q Traktowanie innych ludzi przedmiotowo i odrzucanie ich, gdy zaspokoili oni jego pragnienia. Q Konieczno poszukiwania coraz wikszych przyjemno ci zwizanych z seksem. Pierwsz oznak kopotw jest chwila, gdy seks zaczyna dominowa nad innymi zainteresowaniami. ycie pozbawione rwnowagi wymaga zastanowienia si. Takie rozchwianie zwykle prowadzi do strat zarwno dla osoby traccej kontrol, jak i dla ludzi wok niej. Czy seks zachwia Twoim yciem? Sprawd , co wiesz o sobie, korzystajc z poni szego testu.

mwiczenie: Czy wci masz nad sob kontrol?


Znajd ciche, spokojne miejsce i odpowiedz na poni sze pytania tak uczciwie, jak tylko potrafisz. Zaznacz ka de pytanie, ktre trafnie Ci opisuje. Odpowiadaj szczerze. Kiedy skoczysz, podlicz wszystkie zaznaczone pytania, a uzyskasz do jasny obraz tego, na czym polega Twj problem natury seksualnej, i jak wpisuje si w szersze spektrum problemw z seksualn samokontrol. By mo e udzielanie odpowiedzi na niektre pytania bdzie do niewygodne, ale nie przejmuj si, gdy jest to cakowicie normalne. To troch tak jak podczas pierwszego treningu sportowego. Na pocztku zawsze jest ci ko, ale mo na si przyzwyczai. Jak mwi przysowie, bez pracy nie ma koaczy.
1. Czy planowanie nowych kontaktw seksualnych jest pierwsz rzecz,

ktr robisz po obudzeniu si i ostatni przed za niciem?


2. Czy korzystasz z internetu, aby ustawicznie stymulowa si

seksualnie w pracy lub w domu?


3. Czy posiadasz tajn kolekcj pornografii (zdj, pism, filmw

lub plikw komputerowych)?


4. Czy odpowiadasz na seksualne zachty innych, nawet je eli jeste

w powa nym zwizku z inn osob?


5. Czy wydajesz pienidze na seks lub rzeczy z nim zwizane, chocia

pienidze potrzebne Ci s na inne wydatki?

34

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

6. Czy spdzasz czas na poszukiwaniu partnerw seksualnych? 7. Czy traktujesz seks jako sposb na popraw swojego

samopoczucia?
8. Czy lubisz dominowa nad partnerem podczas seksu? 9. Czy nie jeste w stanie przypomnie sobie wszystkich swoich

partnerw seksualnych?
10. Czy swj wolny czas po wicasz na fantazje seksualne, planowanie,

masturbacj czy inne zachowania seksualne?


11. Czy odwiedzasz miejsca, w ktrych obawiasz si, e kto znajomy

Ci mo e zauwa y (np. domy publiczne, kluby ze striptizem, przedstawienia erotyczne)?


12. Czy okamujesz swoich bliskich, mwic o swoich nawykach

seksualnych?
13. Czy trzymasz si z dala od innych, aby nie odkryli Twoich

sekretw?
14. Czy szukasz osb sabych, naiwnych lub w inny sposb podatnych,

aby z nimi nawizywa kontakty seksualne?


15. Czy Twoje do wiadczenia seksualne czsto okazyway

si rozczarowaniem?
16. Czy kiedy omal nie zostae przyapany (lub omal nie zostaa

przyapana), co zaowocowao przyrzeczeniem, e ju nigdy tego nie powtrzysz, ktre jednak zostao szybko zamane?
17. Czy czujesz, e Twj popd seksualny ma nad Tob kontrol? 18. Czy istniej my li o charakterze seksualnym, ktrych nie mo esz

si pozby, niezale nie od tego, jak mocno prbujesz?


19. Czy czujesz, e jeste osob wyizolowan i samotn? 20. Czy zdarzyo Ci si straci prac, zwizek czy dom na skutek swoich

dziaa seksualnych?

W czym problem?

35

Punktacja: Dodaj wszystkie zaznaczone zdania i porwnaj wynik z nastpujc skal: Brak: Gratulacje! Wyglda na to, e radzisz sobie lepiej, ni my lisz. Je eli odpowiedzi s naprawd szczere, mo esz przejrze pobie nie t ksi k w poszukiwaniu ciekawostek, ktre pomog Ci si uchroni przed ewentualnymi problemami w przyszo ci. 1 2: Istniej powody do obaw, e zaczynasz mie kopot z kontrolowaniem swojej seksualno ci. Na razie nie jest to powa ny problem, ale im szybciej zaczniesz go rozwizywa, tym mniejsza bdzie szansa, e przejmie on kontrol nad twoim yciem. 3 5: Masz istotny problem zwizany z kontrolowaniem swojego ycia seksualnego, ktry przejawia si w kilku sferach Twojego ycia. Z zewntrz wszystko wyglda dobrze, ale prdzej czy p niej popadniesz w powa ne problemy. Zacznij natychmiast stosowa opisane w tej ksi ce metody, aby zmieni swj los. 6 10: Cierpisz na powa ny problem z seksualn samokontrol, ktry mocno ogranicza Twoje ycie. Nie mo esz prze y jednego dnia bez fantazjowania, planowania czy podejmowania ryzykownych zachowa seksualnych. Jeste pod siln presj i czujesz, e Twoje seksualne potrzeby kontroluj wszystkie Twoje dziaania. Musisz zacz stosowa opisane tutaj strategie ju dzi . 11 15: Jak zapewne wiesz, Twoja seksualno wymkna Ci si spod kontroli. Pochaniaj Ci wasne fantazje i dziaania seksualne. Prawdopodobnie stracie ju wiele i ka dego dnia ryzykujesz coraz wicej. Musisz zacz po wica du o czasu i uwagi na zmian swojego zachowania. Zacznij od metod sugerowanych w niniejszej ksi ce, sumiennie je stosujc i sprawdzajc wyniki. Je eli nie bd one zadowalajce, a inni bd nadal czu si pokrzywdzeni przez Twoje zachowanie, poszukaj pomocy. Znajd terapeut specjalizujcego si w problemach seksualnych i zacznij z nim wsppracowa, aby pozby si problemw.

36

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

16+: Twj problem z samokontrol seksualn osign niebezpieczny poziom. Zacznij ju dzi stosowa opisane tutaj metody pod okiem terapeuty specjalizujcego si w leczeniu problemw seksualnych. Prawdopodobnie masz na swoim koncie powa ne kopoty zwizane z zachowaniem seksualnym. Nie puszczaj tego ostrze enia mimo uszu. Je eli zaczniesz terapi ju dzi , masz szans unikn jeszcze powa niejszych nastpstw. Nie odkadaj tego na p niej. Powy szy test mia Ci pomc w pobie nym okre leniu skali problemu. Ka dy musi od czego zacz. By mo e Twoje problemy zaczy si wiele lat temu, a mo e pojawiy si zaledwie przed kilkoma miesicami. Niezale nie od tego, musisz co z nimi zrobi. Je eli Twj wynik jest do wysoki, bdzie konieczny nakad wielu si i rodkw, ale spjrzmy prawdzie w oczy: skoro popadnicie w powa ne tarapaty zajo wiele czasu, musisz po wici co najmniej tyle samo, aby si z nich wydosta. Ka dy mo e osign cel, niezale nie od tego, czy musi przej 10 kilometrw czy 10 tysicy mil. Najwa niejszy jest pierwszy krok we wa ciw stron. Ka dego dnia miliony ludzi borykaj si z tymi samymi problemami, a ka dy sdzi, e jest jedyn osob na wiecie, ktrej co takiego si przydarza. Widzc tych ludzi, z pewno ci udaoby Ci si dojrze w ich twarzach znajomy bl i strach wyniky z problemw seksualnych. Samo wzicie tej ksi ki do rki i przebrnicie przez pierwszy rozdzia byo wielkim krokiem naprzd. Je eli udao Ci si go dokona, mo esz zacz wprowadza wielkie zmiany w swoim yciu. Inni, ktrzy podjli ten trud, rozwizali swoje problemy. A skoro udao si to innym, to musi rwnie uda si Tobie.

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

C Z II
MJ UMYS NIE CHCE MNIE SUCHAm

Rozdziaw 6. Rozdziaw 7. Rozdziaw 8. Rozdziaw 9.

Uporzdkowanie my li Kula u nogi Macierz kontra problem natychmiastowej gratyfikacji W marzeniach

97 113 133 143

C Z III
JAK MOESZ SI} ZMIENIm,
SKORO JESTE W TAK KIEPSKIM STANIE?

Rozdziaw 10. Rozdziaw 11. Rozdziaw 12.

To tylko uczucia Jeste wystarczajco dobry, bystry i lubiany przez innych Kto sprawia bl?

153 163 173

C Z IV
OPANOWANIE SWOJEJ DZIEDZINY

Rozdziaw 13. Rozdziaw 14. Rozdziaw 15.

Ryzykowna sprawa Ludzie s tylko lud mi Wzi sprawy w swoje rce

191 203 217

C Z V
YCIE JEST PI}KNE

Rozdziaw 16. Rozdziaw 17. Rozdziaw 18.

Prawdziwy seks Podstawowy kurs intymno ci Sztuka rwnowagi Podsumowanie Bibliografia

231 245 261 273 275

1
W czym problem?

Mit seksualnej samokontroli


Z pewnych niewyja nionych powodw ludzie zawsze s zaskoczeni, kiedy ich znajomi albo inni znani ludzie przyznaj si do problemw natury seksualnej. Wszyscy okazuj zdziwienie i niedowierzanie, kiedy ich ulubiony kapan zostaje oskar ony o molestowanie na lekcjach religii, nauczycielka z podstawwki przyznaje si do tego, e jest w ci y z 12-letnim uczniem, prezenter z programu dla dzieci zostaje przyapany na masturbacji w kinie dla dorosych czy te kiedy prezydentowi USA grozi impeachment po tym, jak sta ystka ujawnia, e uprawiaa z nim seks oralny. Takie informacje trafiaj na pierwsze strony gazet. Ludzie mog bez koca rozmawia o skandalu i twierdzi, e zniszczy on ich wiar w tych ludzi i nigdy nie sdzili, i rzeczone osoby mogy si tak zachowa, albo dziwi si, jak znane i lubiane osoby mogy dopu ci si takich rzeczy. Prawdopodobnie dobrze wiesz, e wikszo ludzi myli si co do tego, jakie miejsce zajmuje w ich yciu seks. Ich bd polega na zao eniu, e nie mo na by dobrym kapanem, nauczycielem, prezenterem programu dla dzieci czy

30

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

prezydentem i jednocze nie mie problemy z seksualn samokontrol. Ludzie uwa aj, e czowiek dobrze sprawdzajcy si w takiej pracy musi jednocze nie by mistrzem samokontroli. I tu tkwi podstawowy bd, gdy istniej ludzie wietnie potraficy ukrywa swoje sekrety natury seksualnej. Jak zapewne wiesz, niektrzy potrafi wietnie radzi sobie w innych dziedzinach ycia i mie powa ne, a nawet niebezpieczne problemy natury seksualnej.

Podstawowe zao enia odno nie seksu mog by bdne


Opisany wy ej bd my lowy mo e si zdarzy tak e Tobie. Jest bardzo mo liwe, e jak wielu innych mo esz sobie powiedzie, e nie masz adnego problemu, poniewa masz dobr prac, a inni nie maj pojcia o Twoich sekretach. Albo mo esz te wmwi sobie, e jeste daleki od przesady i niedugo planujesz zerwa ze swoimi nawykami. Niestety, seks czsto przypomina mitycznego potwora, ktrego apetyt ro nie w miar jedzenia i ktremu nale y skada coraz wicej ofiar, aby utrzyma go na wodzy. Wiele osb ryzykuje swoim bezpieczestwem, prac, majtkiem, zwizkami i zdrowiem, aby tylko zaspokoi swoje seksualne dze. Na og ci ludzie nie s w stanie wytrzyma tak du ej presji, cho lubuj sobie zerwa ze szkodliwymi nawykami raz na zawsze. Przypomina to bieg po ruchomej bie ni, ktra stopniowo nabiera prdko ci. Rodzi si poczucie, e prdzej czy p niej przewrcisz si, ba nic si przed wszystkimi wok. Mamy jednak dobre wie ci. Nie musisz czeka na swj ostateczny upadek. Jeste w stanie zatrzyma bie ni i spokojnie z niej zej . Musisz jednak zdoby si szczero wobec siebie. Bolesn szczero .

Definicja uzale nienia od seksu


Kiedy ludzie mwi o uzale nieniu od seksu, czsto maj na my li zaburzenia seksualne opisane w DSM-IV (Diagnostycznym i statystycznym podrczniku zaburze psychicznych, wersja IV) czy ICD-10 (Inwentarz Zaburze Klinicznych, wersja

W czym problem?

31

10), najwa niejszych kompendiach wiedzy u ywanych, odpowiednio, w USA i Europie. Ksi ki te s gwnymi podrcznikami, z ktrych korzystaj psychologowie i psychiatrzy podczas diagnozy i terapii wszystkich problemw psychologicznych i behawioralnych. Do zaburze seksualnych wymienionych w DSM-IV oraz ICD-10 nale m.in.: ekshibicjonizm (obna anie si), fetyszyzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z cz ci ciaa osoby lub konkretnego przedmiotu), froteryzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z ocierania si o inne osoby), masochizm (ch odczuwania blu podczas aktu seksualnego), voyeuryzm (podgldanie niespodziewajcych si tego ludzi, ktrzy rozbieraj si lub uprawiaj seks) oraz inne, bardziej indywidualne zaburzenia, jak np. wykonywanie obscenicznych telefonw. Z drugiej strony, niektrzy ludzie traktuj problemy seksualne wycznie w kategoriach kryminalnych, my lc np. o gwatach. W niniejszej ksi ce znajdziesz odwoania do bardzo szerokiego spektrum zjawisk le cych u podo a problemw seksualnych. W rd nich znajd si te dziaania nielegalne, ktre, cho nie s zaburzeniami, rwnie mog by przyczyn wielu problemw. Zalicza si do nich m.in.: Q korzystanie z usug prostytutek, Q obsesyjne korzystanie z pornografii, Q seks przez telefon i internet, Q seryjne romanse. Q chodzenie do salonw masa u, Q czste odwiedzanie klubw ze striptizem, Q szukanie kontaktw seksualnych w a niach, Q obsesyjne uczszczanie do barw topless, Q ch wielokrotnego uprawiania seksu ka dego dnia. Chocia nie postrzegamy samych zachowa seksualnych jako oznak uzale nienia (w odr nieniu choby od u ywania heroiny, ktre samo w sobie jest tak oznak), ale zastosowali my powy sz terminologi, gdy nasi czytelnicy najprawdopodobniej s przyzwyczajeni do takiego sposobu mwienia o ka dej

32

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

utracie kontroli. Nie chcemy tu moralizowa i mwi, e wszystkie problematyczne zachowania s absolutnie szkodliwe. Wa ne jest przede wszystkim to, e zachowania takie mog by przyczyn wielu problemw dla niektrych ludzi oraz ich bliskich, niezale nie od tego, czy kopoty bd bezpo rednio zwizane z blem lub rozstrojem nerwowym, czy te bd przejawia si w nieco bardziej zakamuflowanej formie jako utrata pienidzy, produktywno ci, zdolno ci do koncentracji, czasu spdzanego z rodzin lub w pracy, rozpad wa nych zwizkw osobistych albo utrata mo liwo ci zaanga owania si w inne dziaania podnoszce jako ycia.

Przykad: Michael Ryan


Michael Ryan, wykadowca z uniwersytetu Princeton i uhonorowany poeta z Bostonu, dobrze wie, co znaczy straci wszystko na skutek nadmiernie rozbuchanego ycia seksualnego. Przez ponad 20 lat seks nie tyle stanowi cz ycia Michaela Ryana, co raczej by caym jego yciem. Piszc swoj histori, Ryan zauwa a, e zawsze szuka okazji do seksu, zwaszcza wtedy, gdy otrzyma posad wykadowcy na Uniwersytecie Princeton. Pisze on: Byem wierny seksowi i wszystkie zwizki osobiste byy dla mnie du o mniej wa ne. Mniej liczyo si dla mnie ma estwo, przyja , a ju na pewno etyka (Ryan 1995, s. 4). Uwodzi on studentki, nie my lc o tym, co naprawd robi. Opamita si dopiero w chwili, gdy zaplanowa seks z 15-letni crk przyjaciela. Zanim Ryan uda si na terapi, zd y zaprzepa ci karier, zwizki osobiste, reputacj, dochody, zdrowie i szacunek wobec samego siebie. Nie chodzio przy tym o romans, ktry jako wykadowca mia z modsz kobiet, szczeglnie, e bya ona kobiet doros. Takie zwizki mog by oboplnie satysfakcjonujce. Problem polega na tym, e Ryan nie mia adnej kontroli nad swoimi zachowaniami, do ktrych zaliczao si: Q Dugotrwae planowanie. Q Zu ywanie czasu, energii i uwagi, ktre mogy by po wicone na bardziej produktywne rzeczy. Q Potrzeba poszukiwania nowych kontaktw, partnerw i do wiadcze seksualnych.

W czym problem?

33

Q Traktowanie innych ludzi przedmiotowo i odrzucanie ich, gdy zaspokoili oni jego pragnienia. Q Konieczno poszukiwania coraz wikszych przyjemno ci zwizanych z seksem. Pierwsz oznak kopotw jest chwila, gdy seks zaczyna dominowa nad innymi zainteresowaniami. ycie pozbawione rwnowagi wymaga zastanowienia si. Takie rozchwianie zwykle prowadzi do strat zarwno dla osoby traccej kontrol, jak i dla ludzi wok niej. Czy seks zachwia Twoim yciem? Sprawd , co wiesz o sobie, korzystajc z poni szego testu.

mwiczenie: Czy wci masz nad sob kontrol?


Znajd ciche, spokojne miejsce i odpowiedz na poni sze pytania tak uczciwie, jak tylko potrafisz. Zaznacz ka de pytanie, ktre trafnie Ci opisuje. Odpowiadaj szczerze. Kiedy skoczysz, podlicz wszystkie zaznaczone pytania, a uzyskasz do jasny obraz tego, na czym polega Twj problem natury seksualnej, i jak wpisuje si w szersze spektrum problemw z seksualn samokontrol. By mo e udzielanie odpowiedzi na niektre pytania bdzie do niewygodne, ale nie przejmuj si, gdy jest to cakowicie normalne. To troch tak jak podczas pierwszego treningu sportowego. Na pocztku zawsze jest ci ko, ale mo na si przyzwyczai. Jak mwi przysowie, bez pracy nie ma koaczy.
1. Czy planowanie nowych kontaktw seksualnych jest pierwsz rzecz,

ktr robisz po obudzeniu si i ostatni przed za niciem?


2. Czy korzystasz z internetu, aby ustawicznie stymulowa si

seksualnie w pracy lub w domu?


3. Czy posiadasz tajn kolekcj pornografii (zdj, pism, filmw

lub plikw komputerowych)?


4. Czy odpowiadasz na seksualne zachty innych, nawet je eli jeste

w powa nym zwizku z inn osob?


5. Czy wydajesz pienidze na seks lub rzeczy z nim zwizane, chocia

pienidze potrzebne Ci s na inne wydatki?

34

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

6. Czy spdzasz czas na poszukiwaniu partnerw seksualnych? 7. Czy traktujesz seks jako sposb na popraw swojego

samopoczucia?
8. Czy lubisz dominowa nad partnerem podczas seksu? 9. Czy nie jeste w stanie przypomnie sobie wszystkich swoich

partnerw seksualnych?
10. Czy swj wolny czas po wicasz na fantazje seksualne, planowanie,

masturbacj czy inne zachowania seksualne?


11. Czy odwiedzasz miejsca, w ktrych obawiasz si, e kto znajomy

Ci mo e zauwa y (np. domy publiczne, kluby ze striptizem, przedstawienia erotyczne)?


12. Czy okamujesz swoich bliskich, mwic o swoich nawykach

seksualnych?
13. Czy trzymasz si z dala od innych, aby nie odkryli Twoich

sekretw?
14. Czy szukasz osb sabych, naiwnych lub w inny sposb podatnych,

aby z nimi nawizywa kontakty seksualne?


15. Czy Twoje do wiadczenia seksualne czsto okazyway

si rozczarowaniem?
16. Czy kiedy omal nie zostae przyapany (lub omal nie zostaa

przyapana), co zaowocowao przyrzeczeniem, e ju nigdy tego nie powtrzysz, ktre jednak zostao szybko zamane?
17. Czy czujesz, e Twj popd seksualny ma nad Tob kontrol? 18. Czy istniej my li o charakterze seksualnym, ktrych nie mo esz

si pozby, niezale nie od tego, jak mocno prbujesz?


19. Czy czujesz, e jeste osob wyizolowan i samotn? 20. Czy zdarzyo Ci si straci prac, zwizek czy dom na skutek swoich

dziaa seksualnych?

W czym problem?

35

Punktacja: Dodaj wszystkie zaznaczone zdania i porwnaj wynik z nastpujc skal: Brak: Gratulacje! Wyglda na to, e radzisz sobie lepiej, ni my lisz. Je eli odpowiedzi s naprawd szczere, mo esz przejrze pobie nie t ksi k w poszukiwaniu ciekawostek, ktre pomog Ci si uchroni przed ewentualnymi problemami w przyszo ci. 1 2: Istniej powody do obaw, e zaczynasz mie kopot z kontrolowaniem swojej seksualno ci. Na razie nie jest to powa ny problem, ale im szybciej zaczniesz go rozwizywa, tym mniejsza bdzie szansa, e przejmie on kontrol nad twoim yciem. 3 5: Masz istotny problem zwizany z kontrolowaniem swojego ycia seksualnego, ktry przejawia si w kilku sferach Twojego ycia. Z zewntrz wszystko wyglda dobrze, ale prdzej czy p niej popadniesz w powa ne problemy. Zacznij natychmiast stosowa opisane w tej ksi ce metody, aby zmieni swj los. 6 10: Cierpisz na powa ny problem z seksualn samokontrol, ktry mocno ogranicza Twoje ycie. Nie mo esz prze y jednego dnia bez fantazjowania, planowania czy podejmowania ryzykownych zachowa seksualnych. Jeste pod siln presj i czujesz, e Twoje seksualne potrzeby kontroluj wszystkie Twoje dziaania. Musisz zacz stosowa opisane tutaj strategie ju dzi . 11 15: Jak zapewne wiesz, Twoja seksualno wymkna Ci si spod kontroli. Pochaniaj Ci wasne fantazje i dziaania seksualne. Prawdopodobnie stracie ju wiele i ka dego dnia ryzykujesz coraz wicej. Musisz zacz po wica du o czasu i uwagi na zmian swojego zachowania. Zacznij od metod sugerowanych w niniejszej ksi ce, sumiennie je stosujc i sprawdzajc wyniki. Je eli nie bd one zadowalajce, a inni bd nadal czu si pokrzywdzeni przez Twoje zachowanie, poszukaj pomocy. Znajd terapeut specjalizujcego si w problemach seksualnych i zacznij z nim wsppracowa, aby pozby si problemw.

36

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

16+: Twj problem z samokontrol seksualn osign niebezpieczny poziom. Zacznij ju dzi stosowa opisane tutaj metody pod okiem terapeuty specjalizujcego si w leczeniu problemw seksualnych. Prawdopodobnie masz na swoim koncie powa ne kopoty zwizane z zachowaniem seksualnym. Nie puszczaj tego ostrze enia mimo uszu. Je eli zaczniesz terapi ju dzi , masz szans unikn jeszcze powa niejszych nastpstw. Nie odkadaj tego na p niej. Powy szy test mia Ci pomc w pobie nym okre leniu skali problemu. Ka dy musi od czego zacz. By mo e Twoje problemy zaczy si wiele lat temu, a mo e pojawiy si zaledwie przed kilkoma miesicami. Niezale nie od tego, musisz co z nimi zrobi. Je eli Twj wynik jest do wysoki, bdzie konieczny nakad wielu si i rodkw, ale spjrzmy prawdzie w oczy: skoro popadnicie w powa ne tarapaty zajo wiele czasu, musisz po wici co najmniej tyle samo, aby si z nich wydosta. Ka dy mo e osign cel, niezale nie od tego, czy musi przej 10 kilometrw czy 10 tysicy mil. Najwa niejszy jest pierwszy krok we wa ciw stron. Ka dego dnia miliony ludzi borykaj si z tymi samymi problemami, a ka dy sdzi, e jest jedyn osob na wiecie, ktrej co takiego si przydarza. Widzc tych ludzi, z pewno ci udaoby Ci si dojrze w ich twarzach znajomy bl i strach wyniky z problemw seksualnych. Samo wzicie tej ksi ki do rki i przebrnicie przez pierwszy rozdzia byo wielkim krokiem naprzd. Je eli udao Ci si go dokona, mo esz zacz wprowadza wielkie zmiany w swoim yciu. Inni, ktrzy podjli ten trud, rozwizali swoje problemy. A skoro udao si to innym, to musi rwnie uda si Tobie.

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

C Z II
MJ UMYS NIE CHCE MNIE SUCHAm

Rozdziaw 6. Rozdziaw 7. Rozdziaw 8. Rozdziaw 9.

Uporzdkowanie my li Kula u nogi Macierz kontra problem natychmiastowej gratyfikacji W marzeniach

97 113 133 143

C Z III
JAK MOESZ SI} ZMIENIm,
SKORO JESTE W TAK KIEPSKIM STANIE?

Rozdziaw 10. Rozdziaw 11. Rozdziaw 12.

To tylko uczucia Jeste wystarczajco dobry, bystry i lubiany przez innych Kto sprawia bl?

153 163 173

C Z IV
OPANOWANIE SWOJEJ DZIEDZINY

Rozdziaw 13. Rozdziaw 14. Rozdziaw 15.

Ryzykowna sprawa Ludzie s tylko lud mi Wzi sprawy w swoje rce

191 203 217

C Z V
YCIE JEST PI}KNE

Rozdziaw 16. Rozdziaw 17. Rozdziaw 18.

Prawdziwy seks Podstawowy kurs intymno ci Sztuka rwnowagi Podsumowanie Bibliografia

231 245 261 273 275

1
W czym problem?

Mit seksualnej samokontroli


Z pewnych niewyja nionych powodw ludzie zawsze s zaskoczeni, kiedy ich znajomi albo inni znani ludzie przyznaj si do problemw natury seksualnej. Wszyscy okazuj zdziwienie i niedowierzanie, kiedy ich ulubiony kapan zostaje oskar ony o molestowanie na lekcjach religii, nauczycielka z podstawwki przyznaje si do tego, e jest w ci y z 12-letnim uczniem, prezenter z programu dla dzieci zostaje przyapany na masturbacji w kinie dla dorosych czy te kiedy prezydentowi USA grozi impeachment po tym, jak sta ystka ujawnia, e uprawiaa z nim seks oralny. Takie informacje trafiaj na pierwsze strony gazet. Ludzie mog bez koca rozmawia o skandalu i twierdzi, e zniszczy on ich wiar w tych ludzi i nigdy nie sdzili, i rzeczone osoby mogy si tak zachowa, albo dziwi si, jak znane i lubiane osoby mogy dopu ci si takich rzeczy. Prawdopodobnie dobrze wiesz, e wikszo ludzi myli si co do tego, jakie miejsce zajmuje w ich yciu seks. Ich bd polega na zao eniu, e nie mo na by dobrym kapanem, nauczycielem, prezenterem programu dla dzieci czy

30

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

prezydentem i jednocze nie mie problemy z seksualn samokontrol. Ludzie uwa aj, e czowiek dobrze sprawdzajcy si w takiej pracy musi jednocze nie by mistrzem samokontroli. I tu tkwi podstawowy bd, gdy istniej ludzie wietnie potraficy ukrywa swoje sekrety natury seksualnej. Jak zapewne wiesz, niektrzy potrafi wietnie radzi sobie w innych dziedzinach ycia i mie powa ne, a nawet niebezpieczne problemy natury seksualnej.

Podstawowe zao enia odno nie seksu mog by bdne


Opisany wy ej bd my lowy mo e si zdarzy tak e Tobie. Jest bardzo mo liwe, e jak wielu innych mo esz sobie powiedzie, e nie masz adnego problemu, poniewa masz dobr prac, a inni nie maj pojcia o Twoich sekretach. Albo mo esz te wmwi sobie, e jeste daleki od przesady i niedugo planujesz zerwa ze swoimi nawykami. Niestety, seks czsto przypomina mitycznego potwora, ktrego apetyt ro nie w miar jedzenia i ktremu nale y skada coraz wicej ofiar, aby utrzyma go na wodzy. Wiele osb ryzykuje swoim bezpieczestwem, prac, majtkiem, zwizkami i zdrowiem, aby tylko zaspokoi swoje seksualne dze. Na og ci ludzie nie s w stanie wytrzyma tak du ej presji, cho lubuj sobie zerwa ze szkodliwymi nawykami raz na zawsze. Przypomina to bieg po ruchomej bie ni, ktra stopniowo nabiera prdko ci. Rodzi si poczucie, e prdzej czy p niej przewrcisz si, ba nic si przed wszystkimi wok. Mamy jednak dobre wie ci. Nie musisz czeka na swj ostateczny upadek. Jeste w stanie zatrzyma bie ni i spokojnie z niej zej . Musisz jednak zdoby si szczero wobec siebie. Bolesn szczero .

Definicja uzale nienia od seksu


Kiedy ludzie mwi o uzale nieniu od seksu, czsto maj na my li zaburzenia seksualne opisane w DSM-IV (Diagnostycznym i statystycznym podrczniku zaburze psychicznych, wersja IV) czy ICD-10 (Inwentarz Zaburze Klinicznych, wersja

W czym problem?

31

10), najwa niejszych kompendiach wiedzy u ywanych, odpowiednio, w USA i Europie. Ksi ki te s gwnymi podrcznikami, z ktrych korzystaj psychologowie i psychiatrzy podczas diagnozy i terapii wszystkich problemw psychologicznych i behawioralnych. Do zaburze seksualnych wymienionych w DSM-IV oraz ICD-10 nale m.in.: ekshibicjonizm (obna anie si), fetyszyzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z cz ci ciaa osoby lub konkretnego przedmiotu), froteryzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z ocierania si o inne osoby), masochizm (ch odczuwania blu podczas aktu seksualnego), voyeuryzm (podgldanie niespodziewajcych si tego ludzi, ktrzy rozbieraj si lub uprawiaj seks) oraz inne, bardziej indywidualne zaburzenia, jak np. wykonywanie obscenicznych telefonw. Z drugiej strony, niektrzy ludzie traktuj problemy seksualne wycznie w kategoriach kryminalnych, my lc np. o gwatach. W niniejszej ksi ce znajdziesz odwoania do bardzo szerokiego spektrum zjawisk le cych u podo a problemw seksualnych. W rd nich znajd si te dziaania nielegalne, ktre, cho nie s zaburzeniami, rwnie mog by przyczyn wielu problemw. Zalicza si do nich m.in.: Q korzystanie z usug prostytutek, Q obsesyjne korzystanie z pornografii, Q seks przez telefon i internet, Q seryjne romanse. Q chodzenie do salonw masa u, Q czste odwiedzanie klubw ze striptizem, Q szukanie kontaktw seksualnych w a niach, Q obsesyjne uczszczanie do barw topless, Q ch wielokrotnego uprawiania seksu ka dego dnia. Chocia nie postrzegamy samych zachowa seksualnych jako oznak uzale nienia (w odr nieniu choby od u ywania heroiny, ktre samo w sobie jest tak oznak), ale zastosowali my powy sz terminologi, gdy nasi czytelnicy najprawdopodobniej s przyzwyczajeni do takiego sposobu mwienia o ka dej

32

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

utracie kontroli. Nie chcemy tu moralizowa i mwi, e wszystkie problematyczne zachowania s absolutnie szkodliwe. Wa ne jest przede wszystkim to, e zachowania takie mog by przyczyn wielu problemw dla niektrych ludzi oraz ich bliskich, niezale nie od tego, czy kopoty bd bezpo rednio zwizane z blem lub rozstrojem nerwowym, czy te bd przejawia si w nieco bardziej zakamuflowanej formie jako utrata pienidzy, produktywno ci, zdolno ci do koncentracji, czasu spdzanego z rodzin lub w pracy, rozpad wa nych zwizkw osobistych albo utrata mo liwo ci zaanga owania si w inne dziaania podnoszce jako ycia.

Przykad: Michael Ryan


Michael Ryan, wykadowca z uniwersytetu Princeton i uhonorowany poeta z Bostonu, dobrze wie, co znaczy straci wszystko na skutek nadmiernie rozbuchanego ycia seksualnego. Przez ponad 20 lat seks nie tyle stanowi cz ycia Michaela Ryana, co raczej by caym jego yciem. Piszc swoj histori, Ryan zauwa a, e zawsze szuka okazji do seksu, zwaszcza wtedy, gdy otrzyma posad wykadowcy na Uniwersytecie Princeton. Pisze on: Byem wierny seksowi i wszystkie zwizki osobiste byy dla mnie du o mniej wa ne. Mniej liczyo si dla mnie ma estwo, przyja , a ju na pewno etyka (Ryan 1995, s. 4). Uwodzi on studentki, nie my lc o tym, co naprawd robi. Opamita si dopiero w chwili, gdy zaplanowa seks z 15-letni crk przyjaciela. Zanim Ryan uda si na terapi, zd y zaprzepa ci karier, zwizki osobiste, reputacj, dochody, zdrowie i szacunek wobec samego siebie. Nie chodzio przy tym o romans, ktry jako wykadowca mia z modsz kobiet, szczeglnie, e bya ona kobiet doros. Takie zwizki mog by oboplnie satysfakcjonujce. Problem polega na tym, e Ryan nie mia adnej kontroli nad swoimi zachowaniami, do ktrych zaliczao si: Q Dugotrwae planowanie. Q Zu ywanie czasu, energii i uwagi, ktre mogy by po wicone na bardziej produktywne rzeczy. Q Potrzeba poszukiwania nowych kontaktw, partnerw i do wiadcze seksualnych.

W czym problem?

33

Q Traktowanie innych ludzi przedmiotowo i odrzucanie ich, gdy zaspokoili oni jego pragnienia. Q Konieczno poszukiwania coraz wikszych przyjemno ci zwizanych z seksem. Pierwsz oznak kopotw jest chwila, gdy seks zaczyna dominowa nad innymi zainteresowaniami. ycie pozbawione rwnowagi wymaga zastanowienia si. Takie rozchwianie zwykle prowadzi do strat zarwno dla osoby traccej kontrol, jak i dla ludzi wok niej. Czy seks zachwia Twoim yciem? Sprawd , co wiesz o sobie, korzystajc z poni szego testu.

mwiczenie: Czy wci masz nad sob kontrol?


Znajd ciche, spokojne miejsce i odpowiedz na poni sze pytania tak uczciwie, jak tylko potrafisz. Zaznacz ka de pytanie, ktre trafnie Ci opisuje. Odpowiadaj szczerze. Kiedy skoczysz, podlicz wszystkie zaznaczone pytania, a uzyskasz do jasny obraz tego, na czym polega Twj problem natury seksualnej, i jak wpisuje si w szersze spektrum problemw z seksualn samokontrol. By mo e udzielanie odpowiedzi na niektre pytania bdzie do niewygodne, ale nie przejmuj si, gdy jest to cakowicie normalne. To troch tak jak podczas pierwszego treningu sportowego. Na pocztku zawsze jest ci ko, ale mo na si przyzwyczai. Jak mwi przysowie, bez pracy nie ma koaczy.
1. Czy planowanie nowych kontaktw seksualnych jest pierwsz rzecz,

ktr robisz po obudzeniu si i ostatni przed za niciem?


2. Czy korzystasz z internetu, aby ustawicznie stymulowa si

seksualnie w pracy lub w domu?


3. Czy posiadasz tajn kolekcj pornografii (zdj, pism, filmw

lub plikw komputerowych)?


4. Czy odpowiadasz na seksualne zachty innych, nawet je eli jeste

w powa nym zwizku z inn osob?


5. Czy wydajesz pienidze na seks lub rzeczy z nim zwizane, chocia

pienidze potrzebne Ci s na inne wydatki?

34

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

6. Czy spdzasz czas na poszukiwaniu partnerw seksualnych? 7. Czy traktujesz seks jako sposb na popraw swojego

samopoczucia?
8. Czy lubisz dominowa nad partnerem podczas seksu? 9. Czy nie jeste w stanie przypomnie sobie wszystkich swoich

partnerw seksualnych?
10. Czy swj wolny czas po wicasz na fantazje seksualne, planowanie,

masturbacj czy inne zachowania seksualne?


11. Czy odwiedzasz miejsca, w ktrych obawiasz si, e kto znajomy

Ci mo e zauwa y (np. domy publiczne, kluby ze striptizem, przedstawienia erotyczne)?


12. Czy okamujesz swoich bliskich, mwic o swoich nawykach

seksualnych?
13. Czy trzymasz si z dala od innych, aby nie odkryli Twoich

sekretw?
14. Czy szukasz osb sabych, naiwnych lub w inny sposb podatnych,

aby z nimi nawizywa kontakty seksualne?


15. Czy Twoje do wiadczenia seksualne czsto okazyway

si rozczarowaniem?
16. Czy kiedy omal nie zostae przyapany (lub omal nie zostaa

przyapana), co zaowocowao przyrzeczeniem, e ju nigdy tego nie powtrzysz, ktre jednak zostao szybko zamane?
17. Czy czujesz, e Twj popd seksualny ma nad Tob kontrol? 18. Czy istniej my li o charakterze seksualnym, ktrych nie mo esz

si pozby, niezale nie od tego, jak mocno prbujesz?


19. Czy czujesz, e jeste osob wyizolowan i samotn? 20. Czy zdarzyo Ci si straci prac, zwizek czy dom na skutek swoich

dziaa seksualnych?

W czym problem?

35

Punktacja: Dodaj wszystkie zaznaczone zdania i porwnaj wynik z nastpujc skal: Brak: Gratulacje! Wyglda na to, e radzisz sobie lepiej, ni my lisz. Je eli odpowiedzi s naprawd szczere, mo esz przejrze pobie nie t ksi k w poszukiwaniu ciekawostek, ktre pomog Ci si uchroni przed ewentualnymi problemami w przyszo ci. 1 2: Istniej powody do obaw, e zaczynasz mie kopot z kontrolowaniem swojej seksualno ci. Na razie nie jest to powa ny problem, ale im szybciej zaczniesz go rozwizywa, tym mniejsza bdzie szansa, e przejmie on kontrol nad twoim yciem. 3 5: Masz istotny problem zwizany z kontrolowaniem swojego ycia seksualnego, ktry przejawia si w kilku sferach Twojego ycia. Z zewntrz wszystko wyglda dobrze, ale prdzej czy p niej popadniesz w powa ne problemy. Zacznij natychmiast stosowa opisane w tej ksi ce metody, aby zmieni swj los. 6 10: Cierpisz na powa ny problem z seksualn samokontrol, ktry mocno ogranicza Twoje ycie. Nie mo esz prze y jednego dnia bez fantazjowania, planowania czy podejmowania ryzykownych zachowa seksualnych. Jeste pod siln presj i czujesz, e Twoje seksualne potrzeby kontroluj wszystkie Twoje dziaania. Musisz zacz stosowa opisane tutaj strategie ju dzi . 11 15: Jak zapewne wiesz, Twoja seksualno wymkna Ci si spod kontroli. Pochaniaj Ci wasne fantazje i dziaania seksualne. Prawdopodobnie stracie ju wiele i ka dego dnia ryzykujesz coraz wicej. Musisz zacz po wica du o czasu i uwagi na zmian swojego zachowania. Zacznij od metod sugerowanych w niniejszej ksi ce, sumiennie je stosujc i sprawdzajc wyniki. Je eli nie bd one zadowalajce, a inni bd nadal czu si pokrzywdzeni przez Twoje zachowanie, poszukaj pomocy. Znajd terapeut specjalizujcego si w problemach seksualnych i zacznij z nim wsppracowa, aby pozby si problemw.

36

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

16+: Twj problem z samokontrol seksualn osign niebezpieczny poziom. Zacznij ju dzi stosowa opisane tutaj metody pod okiem terapeuty specjalizujcego si w leczeniu problemw seksualnych. Prawdopodobnie masz na swoim koncie powa ne kopoty zwizane z zachowaniem seksualnym. Nie puszczaj tego ostrze enia mimo uszu. Je eli zaczniesz terapi ju dzi , masz szans unikn jeszcze powa niejszych nastpstw. Nie odkadaj tego na p niej. Powy szy test mia Ci pomc w pobie nym okre leniu skali problemu. Ka dy musi od czego zacz. By mo e Twoje problemy zaczy si wiele lat temu, a mo e pojawiy si zaledwie przed kilkoma miesicami. Niezale nie od tego, musisz co z nimi zrobi. Je eli Twj wynik jest do wysoki, bdzie konieczny nakad wielu si i rodkw, ale spjrzmy prawdzie w oczy: skoro popadnicie w powa ne tarapaty zajo wiele czasu, musisz po wici co najmniej tyle samo, aby si z nich wydosta. Ka dy mo e osign cel, niezale nie od tego, czy musi przej 10 kilometrw czy 10 tysicy mil. Najwa niejszy jest pierwszy krok we wa ciw stron. Ka dego dnia miliony ludzi borykaj si z tymi samymi problemami, a ka dy sdzi, e jest jedyn osob na wiecie, ktrej co takiego si przydarza. Widzc tych ludzi, z pewno ci udaoby Ci si dojrze w ich twarzach znajomy bl i strach wyniky z problemw seksualnych. Samo wzicie tej ksi ki do rki i przebrnicie przez pierwszy rozdzia byo wielkim krokiem naprzd. Je eli udao Ci si go dokona, mo esz zacz wprowadza wielkie zmiany w swoim yciu. Inni, ktrzy podjli ten trud, rozwizali swoje problemy. A skoro udao si to innym, to musi rwnie uda si Tobie.

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

C Z II
MJ UMYS NIE CHCE MNIE SUCHAm

Rozdziaw 6. Rozdziaw 7. Rozdziaw 8. Rozdziaw 9.

Uporzdkowanie my li Kula u nogi Macierz kontra problem natychmiastowej gratyfikacji W marzeniach

97 113 133 143

C Z III
JAK MOESZ SI} ZMIENIm,
SKORO JESTE W TAK KIEPSKIM STANIE?

Rozdziaw 10. Rozdziaw 11. Rozdziaw 12.

To tylko uczucia Jeste wystarczajco dobry, bystry i lubiany przez innych Kto sprawia bl?

153 163 173

C Z IV
OPANOWANIE SWOJEJ DZIEDZINY

Rozdziaw 13. Rozdziaw 14. Rozdziaw 15.

Ryzykowna sprawa Ludzie s tylko lud mi Wzi sprawy w swoje rce

191 203 217

C Z V
YCIE JEST PI}KNE

Rozdziaw 16. Rozdziaw 17. Rozdziaw 18.

Prawdziwy seks Podstawowy kurs intymno ci Sztuka rwnowagi Podsumowanie Bibliografia

231 245 261 273 275

1
W czym problem?

Mit seksualnej samokontroli


Z pewnych niewyja nionych powodw ludzie zawsze s zaskoczeni, kiedy ich znajomi albo inni znani ludzie przyznaj si do problemw natury seksualnej. Wszyscy okazuj zdziwienie i niedowierzanie, kiedy ich ulubiony kapan zostaje oskar ony o molestowanie na lekcjach religii, nauczycielka z podstawwki przyznaje si do tego, e jest w ci y z 12-letnim uczniem, prezenter z programu dla dzieci zostaje przyapany na masturbacji w kinie dla dorosych czy te kiedy prezydentowi USA grozi impeachment po tym, jak sta ystka ujawnia, e uprawiaa z nim seks oralny. Takie informacje trafiaj na pierwsze strony gazet. Ludzie mog bez koca rozmawia o skandalu i twierdzi, e zniszczy on ich wiar w tych ludzi i nigdy nie sdzili, i rzeczone osoby mogy si tak zachowa, albo dziwi si, jak znane i lubiane osoby mogy dopu ci si takich rzeczy. Prawdopodobnie dobrze wiesz, e wikszo ludzi myli si co do tego, jakie miejsce zajmuje w ich yciu seks. Ich bd polega na zao eniu, e nie mo na by dobrym kapanem, nauczycielem, prezenterem programu dla dzieci czy

30

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

prezydentem i jednocze nie mie problemy z seksualn samokontrol. Ludzie uwa aj, e czowiek dobrze sprawdzajcy si w takiej pracy musi jednocze nie by mistrzem samokontroli. I tu tkwi podstawowy bd, gdy istniej ludzie wietnie potraficy ukrywa swoje sekrety natury seksualnej. Jak zapewne wiesz, niektrzy potrafi wietnie radzi sobie w innych dziedzinach ycia i mie powa ne, a nawet niebezpieczne problemy natury seksualnej.

Podstawowe zao enia odno nie seksu mog by bdne


Opisany wy ej bd my lowy mo e si zdarzy tak e Tobie. Jest bardzo mo liwe, e jak wielu innych mo esz sobie powiedzie, e nie masz adnego problemu, poniewa masz dobr prac, a inni nie maj pojcia o Twoich sekretach. Albo mo esz te wmwi sobie, e jeste daleki od przesady i niedugo planujesz zerwa ze swoimi nawykami. Niestety, seks czsto przypomina mitycznego potwora, ktrego apetyt ro nie w miar jedzenia i ktremu nale y skada coraz wicej ofiar, aby utrzyma go na wodzy. Wiele osb ryzykuje swoim bezpieczestwem, prac, majtkiem, zwizkami i zdrowiem, aby tylko zaspokoi swoje seksualne dze. Na og ci ludzie nie s w stanie wytrzyma tak du ej presji, cho lubuj sobie zerwa ze szkodliwymi nawykami raz na zawsze. Przypomina to bieg po ruchomej bie ni, ktra stopniowo nabiera prdko ci. Rodzi si poczucie, e prdzej czy p niej przewrcisz si, ba nic si przed wszystkimi wok. Mamy jednak dobre wie ci. Nie musisz czeka na swj ostateczny upadek. Jeste w stanie zatrzyma bie ni i spokojnie z niej zej . Musisz jednak zdoby si szczero wobec siebie. Bolesn szczero .

Definicja uzale nienia od seksu


Kiedy ludzie mwi o uzale nieniu od seksu, czsto maj na my li zaburzenia seksualne opisane w DSM-IV (Diagnostycznym i statystycznym podrczniku zaburze psychicznych, wersja IV) czy ICD-10 (Inwentarz Zaburze Klinicznych, wersja

W czym problem?

31

10), najwa niejszych kompendiach wiedzy u ywanych, odpowiednio, w USA i Europie. Ksi ki te s gwnymi podrcznikami, z ktrych korzystaj psychologowie i psychiatrzy podczas diagnozy i terapii wszystkich problemw psychologicznych i behawioralnych. Do zaburze seksualnych wymienionych w DSM-IV oraz ICD-10 nale m.in.: ekshibicjonizm (obna anie si), fetyszyzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z cz ci ciaa osoby lub konkretnego przedmiotu), froteryzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z ocierania si o inne osoby), masochizm (ch odczuwania blu podczas aktu seksualnego), voyeuryzm (podgldanie niespodziewajcych si tego ludzi, ktrzy rozbieraj si lub uprawiaj seks) oraz inne, bardziej indywidualne zaburzenia, jak np. wykonywanie obscenicznych telefonw. Z drugiej strony, niektrzy ludzie traktuj problemy seksualne wycznie w kategoriach kryminalnych, my lc np. o gwatach. W niniejszej ksi ce znajdziesz odwoania do bardzo szerokiego spektrum zjawisk le cych u podo a problemw seksualnych. W rd nich znajd si te dziaania nielegalne, ktre, cho nie s zaburzeniami, rwnie mog by przyczyn wielu problemw. Zalicza si do nich m.in.: Q korzystanie z usug prostytutek, Q obsesyjne korzystanie z pornografii, Q seks przez telefon i internet, Q seryjne romanse. Q chodzenie do salonw masa u, Q czste odwiedzanie klubw ze striptizem, Q szukanie kontaktw seksualnych w a niach, Q obsesyjne uczszczanie do barw topless, Q ch wielokrotnego uprawiania seksu ka dego dnia. Chocia nie postrzegamy samych zachowa seksualnych jako oznak uzale nienia (w odr nieniu choby od u ywania heroiny, ktre samo w sobie jest tak oznak), ale zastosowali my powy sz terminologi, gdy nasi czytelnicy najprawdopodobniej s przyzwyczajeni do takiego sposobu mwienia o ka dej

32

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

utracie kontroli. Nie chcemy tu moralizowa i mwi, e wszystkie problematyczne zachowania s absolutnie szkodliwe. Wa ne jest przede wszystkim to, e zachowania takie mog by przyczyn wielu problemw dla niektrych ludzi oraz ich bliskich, niezale nie od tego, czy kopoty bd bezpo rednio zwizane z blem lub rozstrojem nerwowym, czy te bd przejawia si w nieco bardziej zakamuflowanej formie jako utrata pienidzy, produktywno ci, zdolno ci do koncentracji, czasu spdzanego z rodzin lub w pracy, rozpad wa nych zwizkw osobistych albo utrata mo liwo ci zaanga owania si w inne dziaania podnoszce jako ycia.

Przykad: Michael Ryan


Michael Ryan, wykadowca z uniwersytetu Princeton i uhonorowany poeta z Bostonu, dobrze wie, co znaczy straci wszystko na skutek nadmiernie rozbuchanego ycia seksualnego. Przez ponad 20 lat seks nie tyle stanowi cz ycia Michaela Ryana, co raczej by caym jego yciem. Piszc swoj histori, Ryan zauwa a, e zawsze szuka okazji do seksu, zwaszcza wtedy, gdy otrzyma posad wykadowcy na Uniwersytecie Princeton. Pisze on: Byem wierny seksowi i wszystkie zwizki osobiste byy dla mnie du o mniej wa ne. Mniej liczyo si dla mnie ma estwo, przyja , a ju na pewno etyka (Ryan 1995, s. 4). Uwodzi on studentki, nie my lc o tym, co naprawd robi. Opamita si dopiero w chwili, gdy zaplanowa seks z 15-letni crk przyjaciela. Zanim Ryan uda si na terapi, zd y zaprzepa ci karier, zwizki osobiste, reputacj, dochody, zdrowie i szacunek wobec samego siebie. Nie chodzio przy tym o romans, ktry jako wykadowca mia z modsz kobiet, szczeglnie, e bya ona kobiet doros. Takie zwizki mog by oboplnie satysfakcjonujce. Problem polega na tym, e Ryan nie mia adnej kontroli nad swoimi zachowaniami, do ktrych zaliczao si: Q Dugotrwae planowanie. Q Zu ywanie czasu, energii i uwagi, ktre mogy by po wicone na bardziej produktywne rzeczy. Q Potrzeba poszukiwania nowych kontaktw, partnerw i do wiadcze seksualnych.

W czym problem?

33

Q Traktowanie innych ludzi przedmiotowo i odrzucanie ich, gdy zaspokoili oni jego pragnienia. Q Konieczno poszukiwania coraz wikszych przyjemno ci zwizanych z seksem. Pierwsz oznak kopotw jest chwila, gdy seks zaczyna dominowa nad innymi zainteresowaniami. ycie pozbawione rwnowagi wymaga zastanowienia si. Takie rozchwianie zwykle prowadzi do strat zarwno dla osoby traccej kontrol, jak i dla ludzi wok niej. Czy seks zachwia Twoim yciem? Sprawd , co wiesz o sobie, korzystajc z poni szego testu.

mwiczenie: Czy wci masz nad sob kontrol?


Znajd ciche, spokojne miejsce i odpowiedz na poni sze pytania tak uczciwie, jak tylko potrafisz. Zaznacz ka de pytanie, ktre trafnie Ci opisuje. Odpowiadaj szczerze. Kiedy skoczysz, podlicz wszystkie zaznaczone pytania, a uzyskasz do jasny obraz tego, na czym polega Twj problem natury seksualnej, i jak wpisuje si w szersze spektrum problemw z seksualn samokontrol. By mo e udzielanie odpowiedzi na niektre pytania bdzie do niewygodne, ale nie przejmuj si, gdy jest to cakowicie normalne. To troch tak jak podczas pierwszego treningu sportowego. Na pocztku zawsze jest ci ko, ale mo na si przyzwyczai. Jak mwi przysowie, bez pracy nie ma koaczy.
1. Czy planowanie nowych kontaktw seksualnych jest pierwsz rzecz,

ktr robisz po obudzeniu si i ostatni przed za niciem?


2. Czy korzystasz z internetu, aby ustawicznie stymulowa si

seksualnie w pracy lub w domu?


3. Czy posiadasz tajn kolekcj pornografii (zdj, pism, filmw

lub plikw komputerowych)?


4. Czy odpowiadasz na seksualne zachty innych, nawet je eli jeste

w powa nym zwizku z inn osob?


5. Czy wydajesz pienidze na seks lub rzeczy z nim zwizane, chocia

pienidze potrzebne Ci s na inne wydatki?

34

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

6. Czy spdzasz czas na poszukiwaniu partnerw seksualnych? 7. Czy traktujesz seks jako sposb na popraw swojego

samopoczucia?
8. Czy lubisz dominowa nad partnerem podczas seksu? 9. Czy nie jeste w stanie przypomnie sobie wszystkich swoich

partnerw seksualnych?
10. Czy swj wolny czas po wicasz na fantazje seksualne, planowanie,

masturbacj czy inne zachowania seksualne?


11. Czy odwiedzasz miejsca, w ktrych obawiasz si, e kto znajomy

Ci mo e zauwa y (np. domy publiczne, kluby ze striptizem, przedstawienia erotyczne)?


12. Czy okamujesz swoich bliskich, mwic o swoich nawykach

seksualnych?
13. Czy trzymasz si z dala od innych, aby nie odkryli Twoich

sekretw?
14. Czy szukasz osb sabych, naiwnych lub w inny sposb podatnych,

aby z nimi nawizywa kontakty seksualne?


15. Czy Twoje do wiadczenia seksualne czsto okazyway

si rozczarowaniem?
16. Czy kiedy omal nie zostae przyapany (lub omal nie zostaa

przyapana), co zaowocowao przyrzeczeniem, e ju nigdy tego nie powtrzysz, ktre jednak zostao szybko zamane?
17. Czy czujesz, e Twj popd seksualny ma nad Tob kontrol? 18. Czy istniej my li o charakterze seksualnym, ktrych nie mo esz

si pozby, niezale nie od tego, jak mocno prbujesz?


19. Czy czujesz, e jeste osob wyizolowan i samotn? 20. Czy zdarzyo Ci si straci prac, zwizek czy dom na skutek swoich

dziaa seksualnych?

W czym problem?

35

Punktacja: Dodaj wszystkie zaznaczone zdania i porwnaj wynik z nastpujc skal: Brak: Gratulacje! Wyglda na to, e radzisz sobie lepiej, ni my lisz. Je eli odpowiedzi s naprawd szczere, mo esz przejrze pobie nie t ksi k w poszukiwaniu ciekawostek, ktre pomog Ci si uchroni przed ewentualnymi problemami w przyszo ci. 1 2: Istniej powody do obaw, e zaczynasz mie kopot z kontrolowaniem swojej seksualno ci. Na razie nie jest to powa ny problem, ale im szybciej zaczniesz go rozwizywa, tym mniejsza bdzie szansa, e przejmie on kontrol nad twoim yciem. 3 5: Masz istotny problem zwizany z kontrolowaniem swojego ycia seksualnego, ktry przejawia si w kilku sferach Twojego ycia. Z zewntrz wszystko wyglda dobrze, ale prdzej czy p niej popadniesz w powa ne problemy. Zacznij natychmiast stosowa opisane w tej ksi ce metody, aby zmieni swj los. 6 10: Cierpisz na powa ny problem z seksualn samokontrol, ktry mocno ogranicza Twoje ycie. Nie mo esz prze y jednego dnia bez fantazjowania, planowania czy podejmowania ryzykownych zachowa seksualnych. Jeste pod siln presj i czujesz, e Twoje seksualne potrzeby kontroluj wszystkie Twoje dziaania. Musisz zacz stosowa opisane tutaj strategie ju dzi . 11 15: Jak zapewne wiesz, Twoja seksualno wymkna Ci si spod kontroli. Pochaniaj Ci wasne fantazje i dziaania seksualne. Prawdopodobnie stracie ju wiele i ka dego dnia ryzykujesz coraz wicej. Musisz zacz po wica du o czasu i uwagi na zmian swojego zachowania. Zacznij od metod sugerowanych w niniejszej ksi ce, sumiennie je stosujc i sprawdzajc wyniki. Je eli nie bd one zadowalajce, a inni bd nadal czu si pokrzywdzeni przez Twoje zachowanie, poszukaj pomocy. Znajd terapeut specjalizujcego si w problemach seksualnych i zacznij z nim wsppracowa, aby pozby si problemw.

36

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

16+: Twj problem z samokontrol seksualn osign niebezpieczny poziom. Zacznij ju dzi stosowa opisane tutaj metody pod okiem terapeuty specjalizujcego si w leczeniu problemw seksualnych. Prawdopodobnie masz na swoim koncie powa ne kopoty zwizane z zachowaniem seksualnym. Nie puszczaj tego ostrze enia mimo uszu. Je eli zaczniesz terapi ju dzi , masz szans unikn jeszcze powa niejszych nastpstw. Nie odkadaj tego na p niej. Powy szy test mia Ci pomc w pobie nym okre leniu skali problemu. Ka dy musi od czego zacz. By mo e Twoje problemy zaczy si wiele lat temu, a mo e pojawiy si zaledwie przed kilkoma miesicami. Niezale nie od tego, musisz co z nimi zrobi. Je eli Twj wynik jest do wysoki, bdzie konieczny nakad wielu si i rodkw, ale spjrzmy prawdzie w oczy: skoro popadnicie w powa ne tarapaty zajo wiele czasu, musisz po wici co najmniej tyle samo, aby si z nich wydosta. Ka dy mo e osign cel, niezale nie od tego, czy musi przej 10 kilometrw czy 10 tysicy mil. Najwa niejszy jest pierwszy krok we wa ciw stron. Ka dego dnia miliony ludzi borykaj si z tymi samymi problemami, a ka dy sdzi, e jest jedyn osob na wiecie, ktrej co takiego si przydarza. Widzc tych ludzi, z pewno ci udaoby Ci si dojrze w ich twarzach znajomy bl i strach wyniky z problemw seksualnych. Samo wzicie tej ksi ki do rki i przebrnicie przez pierwszy rozdzia byo wielkim krokiem naprzd. Je eli udao Ci si go dokona, mo esz zacz wprowadza wielkie zmiany w swoim yciu. Inni, ktrzy podjli ten trud, rozwizali swoje problemy. A skoro udao si to innym, to musi rwnie uda si Tobie.

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

C Z II
MJ UMYS NIE CHCE MNIE SUCHAm

Rozdziaw 6. Rozdziaw 7. Rozdziaw 8. Rozdziaw 9.

Uporzdkowanie my li Kula u nogi Macierz kontra problem natychmiastowej gratyfikacji W marzeniach

97 113 133 143

C Z III
JAK MOESZ SI} ZMIENIm,
SKORO JESTE W TAK KIEPSKIM STANIE?

Rozdziaw 10. Rozdziaw 11. Rozdziaw 12.

To tylko uczucia Jeste wystarczajco dobry, bystry i lubiany przez innych Kto sprawia bl?

153 163 173

C Z IV
OPANOWANIE SWOJEJ DZIEDZINY

Rozdziaw 13. Rozdziaw 14. Rozdziaw 15.

Ryzykowna sprawa Ludzie s tylko lud mi Wzi sprawy w swoje rce

191 203 217

C Z V
YCIE JEST PI}KNE

Rozdziaw 16. Rozdziaw 17. Rozdziaw 18.

Prawdziwy seks Podstawowy kurs intymno ci Sztuka rwnowagi Podsumowanie Bibliografia

231 245 261 273 275

1
W czym problem?

Mit seksualnej samokontroli


Z pewnych niewyja nionych powodw ludzie zawsze s zaskoczeni, kiedy ich znajomi albo inni znani ludzie przyznaj si do problemw natury seksualnej. Wszyscy okazuj zdziwienie i niedowierzanie, kiedy ich ulubiony kapan zostaje oskar ony o molestowanie na lekcjach religii, nauczycielka z podstawwki przyznaje si do tego, e jest w ci y z 12-letnim uczniem, prezenter z programu dla dzieci zostaje przyapany na masturbacji w kinie dla dorosych czy te kiedy prezydentowi USA grozi impeachment po tym, jak sta ystka ujawnia, e uprawiaa z nim seks oralny. Takie informacje trafiaj na pierwsze strony gazet. Ludzie mog bez koca rozmawia o skandalu i twierdzi, e zniszczy on ich wiar w tych ludzi i nigdy nie sdzili, i rzeczone osoby mogy si tak zachowa, albo dziwi si, jak znane i lubiane osoby mogy dopu ci si takich rzeczy. Prawdopodobnie dobrze wiesz, e wikszo ludzi myli si co do tego, jakie miejsce zajmuje w ich yciu seks. Ich bd polega na zao eniu, e nie mo na by dobrym kapanem, nauczycielem, prezenterem programu dla dzieci czy

30

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

prezydentem i jednocze nie mie problemy z seksualn samokontrol. Ludzie uwa aj, e czowiek dobrze sprawdzajcy si w takiej pracy musi jednocze nie by mistrzem samokontroli. I tu tkwi podstawowy bd, gdy istniej ludzie wietnie potraficy ukrywa swoje sekrety natury seksualnej. Jak zapewne wiesz, niektrzy potrafi wietnie radzi sobie w innych dziedzinach ycia i mie powa ne, a nawet niebezpieczne problemy natury seksualnej.

Podstawowe zao enia odno nie seksu mog by bdne


Opisany wy ej bd my lowy mo e si zdarzy tak e Tobie. Jest bardzo mo liwe, e jak wielu innych mo esz sobie powiedzie, e nie masz adnego problemu, poniewa masz dobr prac, a inni nie maj pojcia o Twoich sekretach. Albo mo esz te wmwi sobie, e jeste daleki od przesady i niedugo planujesz zerwa ze swoimi nawykami. Niestety, seks czsto przypomina mitycznego potwora, ktrego apetyt ro nie w miar jedzenia i ktremu nale y skada coraz wicej ofiar, aby utrzyma go na wodzy. Wiele osb ryzykuje swoim bezpieczestwem, prac, majtkiem, zwizkami i zdrowiem, aby tylko zaspokoi swoje seksualne dze. Na og ci ludzie nie s w stanie wytrzyma tak du ej presji, cho lubuj sobie zerwa ze szkodliwymi nawykami raz na zawsze. Przypomina to bieg po ruchomej bie ni, ktra stopniowo nabiera prdko ci. Rodzi si poczucie, e prdzej czy p niej przewrcisz si, ba nic si przed wszystkimi wok. Mamy jednak dobre wie ci. Nie musisz czeka na swj ostateczny upadek. Jeste w stanie zatrzyma bie ni i spokojnie z niej zej . Musisz jednak zdoby si szczero wobec siebie. Bolesn szczero .

Definicja uzale nienia od seksu


Kiedy ludzie mwi o uzale nieniu od seksu, czsto maj na my li zaburzenia seksualne opisane w DSM-IV (Diagnostycznym i statystycznym podrczniku zaburze psychicznych, wersja IV) czy ICD-10 (Inwentarz Zaburze Klinicznych, wersja

W czym problem?

31

10), najwa niejszych kompendiach wiedzy u ywanych, odpowiednio, w USA i Europie. Ksi ki te s gwnymi podrcznikami, z ktrych korzystaj psychologowie i psychiatrzy podczas diagnozy i terapii wszystkich problemw psychologicznych i behawioralnych. Do zaburze seksualnych wymienionych w DSM-IV oraz ICD-10 nale m.in.: ekshibicjonizm (obna anie si), fetyszyzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z cz ci ciaa osoby lub konkretnego przedmiotu), froteryzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z ocierania si o inne osoby), masochizm (ch odczuwania blu podczas aktu seksualnego), voyeuryzm (podgldanie niespodziewajcych si tego ludzi, ktrzy rozbieraj si lub uprawiaj seks) oraz inne, bardziej indywidualne zaburzenia, jak np. wykonywanie obscenicznych telefonw. Z drugiej strony, niektrzy ludzie traktuj problemy seksualne wycznie w kategoriach kryminalnych, my lc np. o gwatach. W niniejszej ksi ce znajdziesz odwoania do bardzo szerokiego spektrum zjawisk le cych u podo a problemw seksualnych. W rd nich znajd si te dziaania nielegalne, ktre, cho nie s zaburzeniami, rwnie mog by przyczyn wielu problemw. Zalicza si do nich m.in.: Q korzystanie z usug prostytutek, Q obsesyjne korzystanie z pornografii, Q seks przez telefon i internet, Q seryjne romanse. Q chodzenie do salonw masa u, Q czste odwiedzanie klubw ze striptizem, Q szukanie kontaktw seksualnych w a niach, Q obsesyjne uczszczanie do barw topless, Q ch wielokrotnego uprawiania seksu ka dego dnia. Chocia nie postrzegamy samych zachowa seksualnych jako oznak uzale nienia (w odr nieniu choby od u ywania heroiny, ktre samo w sobie jest tak oznak), ale zastosowali my powy sz terminologi, gdy nasi czytelnicy najprawdopodobniej s przyzwyczajeni do takiego sposobu mwienia o ka dej

32

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

utracie kontroli. Nie chcemy tu moralizowa i mwi, e wszystkie problematyczne zachowania s absolutnie szkodliwe. Wa ne jest przede wszystkim to, e zachowania takie mog by przyczyn wielu problemw dla niektrych ludzi oraz ich bliskich, niezale nie od tego, czy kopoty bd bezpo rednio zwizane z blem lub rozstrojem nerwowym, czy te bd przejawia si w nieco bardziej zakamuflowanej formie jako utrata pienidzy, produktywno ci, zdolno ci do koncentracji, czasu spdzanego z rodzin lub w pracy, rozpad wa nych zwizkw osobistych albo utrata mo liwo ci zaanga owania si w inne dziaania podnoszce jako ycia.

Przykad: Michael Ryan


Michael Ryan, wykadowca z uniwersytetu Princeton i uhonorowany poeta z Bostonu, dobrze wie, co znaczy straci wszystko na skutek nadmiernie rozbuchanego ycia seksualnego. Przez ponad 20 lat seks nie tyle stanowi cz ycia Michaela Ryana, co raczej by caym jego yciem. Piszc swoj histori, Ryan zauwa a, e zawsze szuka okazji do seksu, zwaszcza wtedy, gdy otrzyma posad wykadowcy na Uniwersytecie Princeton. Pisze on: Byem wierny seksowi i wszystkie zwizki osobiste byy dla mnie du o mniej wa ne. Mniej liczyo si dla mnie ma estwo, przyja , a ju na pewno etyka (Ryan 1995, s. 4). Uwodzi on studentki, nie my lc o tym, co naprawd robi. Opamita si dopiero w chwili, gdy zaplanowa seks z 15-letni crk przyjaciela. Zanim Ryan uda si na terapi, zd y zaprzepa ci karier, zwizki osobiste, reputacj, dochody, zdrowie i szacunek wobec samego siebie. Nie chodzio przy tym o romans, ktry jako wykadowca mia z modsz kobiet, szczeglnie, e bya ona kobiet doros. Takie zwizki mog by oboplnie satysfakcjonujce. Problem polega na tym, e Ryan nie mia adnej kontroli nad swoimi zachowaniami, do ktrych zaliczao si: Q Dugotrwae planowanie. Q Zu ywanie czasu, energii i uwagi, ktre mogy by po wicone na bardziej produktywne rzeczy. Q Potrzeba poszukiwania nowych kontaktw, partnerw i do wiadcze seksualnych.

W czym problem?

33

Q Traktowanie innych ludzi przedmiotowo i odrzucanie ich, gdy zaspokoili oni jego pragnienia. Q Konieczno poszukiwania coraz wikszych przyjemno ci zwizanych z seksem. Pierwsz oznak kopotw jest chwila, gdy seks zaczyna dominowa nad innymi zainteresowaniami. ycie pozbawione rwnowagi wymaga zastanowienia si. Takie rozchwianie zwykle prowadzi do strat zarwno dla osoby traccej kontrol, jak i dla ludzi wok niej. Czy seks zachwia Twoim yciem? Sprawd , co wiesz o sobie, korzystajc z poni szego testu.

mwiczenie: Czy wci masz nad sob kontrol?


Znajd ciche, spokojne miejsce i odpowiedz na poni sze pytania tak uczciwie, jak tylko potrafisz. Zaznacz ka de pytanie, ktre trafnie Ci opisuje. Odpowiadaj szczerze. Kiedy skoczysz, podlicz wszystkie zaznaczone pytania, a uzyskasz do jasny obraz tego, na czym polega Twj problem natury seksualnej, i jak wpisuje si w szersze spektrum problemw z seksualn samokontrol. By mo e udzielanie odpowiedzi na niektre pytania bdzie do niewygodne, ale nie przejmuj si, gdy jest to cakowicie normalne. To troch tak jak podczas pierwszego treningu sportowego. Na pocztku zawsze jest ci ko, ale mo na si przyzwyczai. Jak mwi przysowie, bez pracy nie ma koaczy.
1. Czy planowanie nowych kontaktw seksualnych jest pierwsz rzecz,

ktr robisz po obudzeniu si i ostatni przed za niciem?


2. Czy korzystasz z internetu, aby ustawicznie stymulowa si

seksualnie w pracy lub w domu?


3. Czy posiadasz tajn kolekcj pornografii (zdj, pism, filmw

lub plikw komputerowych)?


4. Czy odpowiadasz na seksualne zachty innych, nawet je eli jeste

w powa nym zwizku z inn osob?


5. Czy wydajesz pienidze na seks lub rzeczy z nim zwizane, chocia

pienidze potrzebne Ci s na inne wydatki?

34

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

6. Czy spdzasz czas na poszukiwaniu partnerw seksualnych? 7. Czy traktujesz seks jako sposb na popraw swojego

samopoczucia?
8. Czy lubisz dominowa nad partnerem podczas seksu? 9. Czy nie jeste w stanie przypomnie sobie wszystkich swoich

partnerw seksualnych?
10. Czy swj wolny czas po wicasz na fantazje seksualne, planowanie,

masturbacj czy inne zachowania seksualne?


11. Czy odwiedzasz miejsca, w ktrych obawiasz si, e kto znajomy

Ci mo e zauwa y (np. domy publiczne, kluby ze striptizem, przedstawienia erotyczne)?


12. Czy okamujesz swoich bliskich, mwic o swoich nawykach

seksualnych?
13. Czy trzymasz si z dala od innych, aby nie odkryli Twoich

sekretw?
14. Czy szukasz osb sabych, naiwnych lub w inny sposb podatnych,

aby z nimi nawizywa kontakty seksualne?


15. Czy Twoje do wiadczenia seksualne czsto okazyway

si rozczarowaniem?
16. Czy kiedy omal nie zostae przyapany (lub omal nie zostaa

przyapana), co zaowocowao przyrzeczeniem, e ju nigdy tego nie powtrzysz, ktre jednak zostao szybko zamane?
17. Czy czujesz, e Twj popd seksualny ma nad Tob kontrol? 18. Czy istniej my li o charakterze seksualnym, ktrych nie mo esz

si pozby, niezale nie od tego, jak mocno prbujesz?


19. Czy czujesz, e jeste osob wyizolowan i samotn? 20. Czy zdarzyo Ci si straci prac, zwizek czy dom na skutek swoich

dziaa seksualnych?

W czym problem?

35

Punktacja: Dodaj wszystkie zaznaczone zdania i porwnaj wynik z nastpujc skal: Brak: Gratulacje! Wyglda na to, e radzisz sobie lepiej, ni my lisz. Je eli odpowiedzi s naprawd szczere, mo esz przejrze pobie nie t ksi k w poszukiwaniu ciekawostek, ktre pomog Ci si uchroni przed ewentualnymi problemami w przyszo ci. 1 2: Istniej powody do obaw, e zaczynasz mie kopot z kontrolowaniem swojej seksualno ci. Na razie nie jest to powa ny problem, ale im szybciej zaczniesz go rozwizywa, tym mniejsza bdzie szansa, e przejmie on kontrol nad twoim yciem. 3 5: Masz istotny problem zwizany z kontrolowaniem swojego ycia seksualnego, ktry przejawia si w kilku sferach Twojego ycia. Z zewntrz wszystko wyglda dobrze, ale prdzej czy p niej popadniesz w powa ne problemy. Zacznij natychmiast stosowa opisane w tej ksi ce metody, aby zmieni swj los. 6 10: Cierpisz na powa ny problem z seksualn samokontrol, ktry mocno ogranicza Twoje ycie. Nie mo esz prze y jednego dnia bez fantazjowania, planowania czy podejmowania ryzykownych zachowa seksualnych. Jeste pod siln presj i czujesz, e Twoje seksualne potrzeby kontroluj wszystkie Twoje dziaania. Musisz zacz stosowa opisane tutaj strategie ju dzi . 11 15: Jak zapewne wiesz, Twoja seksualno wymkna Ci si spod kontroli. Pochaniaj Ci wasne fantazje i dziaania seksualne. Prawdopodobnie stracie ju wiele i ka dego dnia ryzykujesz coraz wicej. Musisz zacz po wica du o czasu i uwagi na zmian swojego zachowania. Zacznij od metod sugerowanych w niniejszej ksi ce, sumiennie je stosujc i sprawdzajc wyniki. Je eli nie bd one zadowalajce, a inni bd nadal czu si pokrzywdzeni przez Twoje zachowanie, poszukaj pomocy. Znajd terapeut specjalizujcego si w problemach seksualnych i zacznij z nim wsppracowa, aby pozby si problemw.

36

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

16+: Twj problem z samokontrol seksualn osign niebezpieczny poziom. Zacznij ju dzi stosowa opisane tutaj metody pod okiem terapeuty specjalizujcego si w leczeniu problemw seksualnych. Prawdopodobnie masz na swoim koncie powa ne kopoty zwizane z zachowaniem seksualnym. Nie puszczaj tego ostrze enia mimo uszu. Je eli zaczniesz terapi ju dzi , masz szans unikn jeszcze powa niejszych nastpstw. Nie odkadaj tego na p niej. Powy szy test mia Ci pomc w pobie nym okre leniu skali problemu. Ka dy musi od czego zacz. By mo e Twoje problemy zaczy si wiele lat temu, a mo e pojawiy si zaledwie przed kilkoma miesicami. Niezale nie od tego, musisz co z nimi zrobi. Je eli Twj wynik jest do wysoki, bdzie konieczny nakad wielu si i rodkw, ale spjrzmy prawdzie w oczy: skoro popadnicie w powa ne tarapaty zajo wiele czasu, musisz po wici co najmniej tyle samo, aby si z nich wydosta. Ka dy mo e osign cel, niezale nie od tego, czy musi przej 10 kilometrw czy 10 tysicy mil. Najwa niejszy jest pierwszy krok we wa ciw stron. Ka dego dnia miliony ludzi borykaj si z tymi samymi problemami, a ka dy sdzi, e jest jedyn osob na wiecie, ktrej co takiego si przydarza. Widzc tych ludzi, z pewno ci udaoby Ci si dojrze w ich twarzach znajomy bl i strach wyniky z problemw seksualnych. Samo wzicie tej ksi ki do rki i przebrnicie przez pierwszy rozdzia byo wielkim krokiem naprzd. Je eli udao Ci si go dokona, mo esz zacz wprowadza wielkie zmiany w swoim yciu. Inni, ktrzy podjli ten trud, rozwizali swoje problemy. A skoro udao si to innym, to musi rwnie uda si Tobie.

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

C Z II
MJ UMYS NIE CHCE MNIE SUCHAm

Rozdziaw 6. Rozdziaw 7. Rozdziaw 8. Rozdziaw 9.

Uporzdkowanie my li Kula u nogi Macierz kontra problem natychmiastowej gratyfikacji W marzeniach

97 113 133 143

C Z III
JAK MOESZ SI} ZMIENIm,
SKORO JESTE W TAK KIEPSKIM STANIE?

Rozdziaw 10. Rozdziaw 11. Rozdziaw 12.

To tylko uczucia Jeste wystarczajco dobry, bystry i lubiany przez innych Kto sprawia bl?

153 163 173

C Z IV
OPANOWANIE SWOJEJ DZIEDZINY

Rozdziaw 13. Rozdziaw 14. Rozdziaw 15.

Ryzykowna sprawa Ludzie s tylko lud mi Wzi sprawy w swoje rce

191 203 217

C Z V
YCIE JEST PI}KNE

Rozdziaw 16. Rozdziaw 17. Rozdziaw 18.

Prawdziwy seks Podstawowy kurs intymno ci Sztuka rwnowagi Podsumowanie Bibliografia

231 245 261 273 275

1
W czym problem?

Mit seksualnej samokontroli


Z pewnych niewyja nionych powodw ludzie zawsze s zaskoczeni, kiedy ich znajomi albo inni znani ludzie przyznaj si do problemw natury seksualnej. Wszyscy okazuj zdziwienie i niedowierzanie, kiedy ich ulubiony kapan zostaje oskar ony o molestowanie na lekcjach religii, nauczycielka z podstawwki przyznaje si do tego, e jest w ci y z 12-letnim uczniem, prezenter z programu dla dzieci zostaje przyapany na masturbacji w kinie dla dorosych czy te kiedy prezydentowi USA grozi impeachment po tym, jak sta ystka ujawnia, e uprawiaa z nim seks oralny. Takie informacje trafiaj na pierwsze strony gazet. Ludzie mog bez koca rozmawia o skandalu i twierdzi, e zniszczy on ich wiar w tych ludzi i nigdy nie sdzili, i rzeczone osoby mogy si tak zachowa, albo dziwi si, jak znane i lubiane osoby mogy dopu ci si takich rzeczy. Prawdopodobnie dobrze wiesz, e wikszo ludzi myli si co do tego, jakie miejsce zajmuje w ich yciu seks. Ich bd polega na zao eniu, e nie mo na by dobrym kapanem, nauczycielem, prezenterem programu dla dzieci czy

30

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

prezydentem i jednocze nie mie problemy z seksualn samokontrol. Ludzie uwa aj, e czowiek dobrze sprawdzajcy si w takiej pracy musi jednocze nie by mistrzem samokontroli. I tu tkwi podstawowy bd, gdy istniej ludzie wietnie potraficy ukrywa swoje sekrety natury seksualnej. Jak zapewne wiesz, niektrzy potrafi wietnie radzi sobie w innych dziedzinach ycia i mie powa ne, a nawet niebezpieczne problemy natury seksualnej.

Podstawowe zao enia odno nie seksu mog by bdne


Opisany wy ej bd my lowy mo e si zdarzy tak e Tobie. Jest bardzo mo liwe, e jak wielu innych mo esz sobie powiedzie, e nie masz adnego problemu, poniewa masz dobr prac, a inni nie maj pojcia o Twoich sekretach. Albo mo esz te wmwi sobie, e jeste daleki od przesady i niedugo planujesz zerwa ze swoimi nawykami. Niestety, seks czsto przypomina mitycznego potwora, ktrego apetyt ro nie w miar jedzenia i ktremu nale y skada coraz wicej ofiar, aby utrzyma go na wodzy. Wiele osb ryzykuje swoim bezpieczestwem, prac, majtkiem, zwizkami i zdrowiem, aby tylko zaspokoi swoje seksualne dze. Na og ci ludzie nie s w stanie wytrzyma tak du ej presji, cho lubuj sobie zerwa ze szkodliwymi nawykami raz na zawsze. Przypomina to bieg po ruchomej bie ni, ktra stopniowo nabiera prdko ci. Rodzi si poczucie, e prdzej czy p niej przewrcisz si, ba nic si przed wszystkimi wok. Mamy jednak dobre wie ci. Nie musisz czeka na swj ostateczny upadek. Jeste w stanie zatrzyma bie ni i spokojnie z niej zej . Musisz jednak zdoby si szczero wobec siebie. Bolesn szczero .

Definicja uzale nienia od seksu


Kiedy ludzie mwi o uzale nieniu od seksu, czsto maj na my li zaburzenia seksualne opisane w DSM-IV (Diagnostycznym i statystycznym podrczniku zaburze psychicznych, wersja IV) czy ICD-10 (Inwentarz Zaburze Klinicznych, wersja

W czym problem?

31

10), najwa niejszych kompendiach wiedzy u ywanych, odpowiednio, w USA i Europie. Ksi ki te s gwnymi podrcznikami, z ktrych korzystaj psychologowie i psychiatrzy podczas diagnozy i terapii wszystkich problemw psychologicznych i behawioralnych. Do zaburze seksualnych wymienionych w DSM-IV oraz ICD-10 nale m.in.: ekshibicjonizm (obna anie si), fetyszyzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z cz ci ciaa osoby lub konkretnego przedmiotu), froteryzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z ocierania si o inne osoby), masochizm (ch odczuwania blu podczas aktu seksualnego), voyeuryzm (podgldanie niespodziewajcych si tego ludzi, ktrzy rozbieraj si lub uprawiaj seks) oraz inne, bardziej indywidualne zaburzenia, jak np. wykonywanie obscenicznych telefonw. Z drugiej strony, niektrzy ludzie traktuj problemy seksualne wycznie w kategoriach kryminalnych, my lc np. o gwatach. W niniejszej ksi ce znajdziesz odwoania do bardzo szerokiego spektrum zjawisk le cych u podo a problemw seksualnych. W rd nich znajd si te dziaania nielegalne, ktre, cho nie s zaburzeniami, rwnie mog by przyczyn wielu problemw. Zalicza si do nich m.in.: Q korzystanie z usug prostytutek, Q obsesyjne korzystanie z pornografii, Q seks przez telefon i internet, Q seryjne romanse. Q chodzenie do salonw masa u, Q czste odwiedzanie klubw ze striptizem, Q szukanie kontaktw seksualnych w a niach, Q obsesyjne uczszczanie do barw topless, Q ch wielokrotnego uprawiania seksu ka dego dnia. Chocia nie postrzegamy samych zachowa seksualnych jako oznak uzale nienia (w odr nieniu choby od u ywania heroiny, ktre samo w sobie jest tak oznak), ale zastosowali my powy sz terminologi, gdy nasi czytelnicy najprawdopodobniej s przyzwyczajeni do takiego sposobu mwienia o ka dej

32

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

utracie kontroli. Nie chcemy tu moralizowa i mwi, e wszystkie problematyczne zachowania s absolutnie szkodliwe. Wa ne jest przede wszystkim to, e zachowania takie mog by przyczyn wielu problemw dla niektrych ludzi oraz ich bliskich, niezale nie od tego, czy kopoty bd bezpo rednio zwizane z blem lub rozstrojem nerwowym, czy te bd przejawia si w nieco bardziej zakamuflowanej formie jako utrata pienidzy, produktywno ci, zdolno ci do koncentracji, czasu spdzanego z rodzin lub w pracy, rozpad wa nych zwizkw osobistych albo utrata mo liwo ci zaanga owania si w inne dziaania podnoszce jako ycia.

Przykad: Michael Ryan


Michael Ryan, wykadowca z uniwersytetu Princeton i uhonorowany poeta z Bostonu, dobrze wie, co znaczy straci wszystko na skutek nadmiernie rozbuchanego ycia seksualnego. Przez ponad 20 lat seks nie tyle stanowi cz ycia Michaela Ryana, co raczej by caym jego yciem. Piszc swoj histori, Ryan zauwa a, e zawsze szuka okazji do seksu, zwaszcza wtedy, gdy otrzyma posad wykadowcy na Uniwersytecie Princeton. Pisze on: Byem wierny seksowi i wszystkie zwizki osobiste byy dla mnie du o mniej wa ne. Mniej liczyo si dla mnie ma estwo, przyja , a ju na pewno etyka (Ryan 1995, s. 4). Uwodzi on studentki, nie my lc o tym, co naprawd robi. Opamita si dopiero w chwili, gdy zaplanowa seks z 15-letni crk przyjaciela. Zanim Ryan uda si na terapi, zd y zaprzepa ci karier, zwizki osobiste, reputacj, dochody, zdrowie i szacunek wobec samego siebie. Nie chodzio przy tym o romans, ktry jako wykadowca mia z modsz kobiet, szczeglnie, e bya ona kobiet doros. Takie zwizki mog by oboplnie satysfakcjonujce. Problem polega na tym, e Ryan nie mia adnej kontroli nad swoimi zachowaniami, do ktrych zaliczao si: Q Dugotrwae planowanie. Q Zu ywanie czasu, energii i uwagi, ktre mogy by po wicone na bardziej produktywne rzeczy. Q Potrzeba poszukiwania nowych kontaktw, partnerw i do wiadcze seksualnych.

W czym problem?

33

Q Traktowanie innych ludzi przedmiotowo i odrzucanie ich, gdy zaspokoili oni jego pragnienia. Q Konieczno poszukiwania coraz wikszych przyjemno ci zwizanych z seksem. Pierwsz oznak kopotw jest chwila, gdy seks zaczyna dominowa nad innymi zainteresowaniami. ycie pozbawione rwnowagi wymaga zastanowienia si. Takie rozchwianie zwykle prowadzi do strat zarwno dla osoby traccej kontrol, jak i dla ludzi wok niej. Czy seks zachwia Twoim yciem? Sprawd , co wiesz o sobie, korzystajc z poni szego testu.

mwiczenie: Czy wci masz nad sob kontrol?


Znajd ciche, spokojne miejsce i odpowiedz na poni sze pytania tak uczciwie, jak tylko potrafisz. Zaznacz ka de pytanie, ktre trafnie Ci opisuje. Odpowiadaj szczerze. Kiedy skoczysz, podlicz wszystkie zaznaczone pytania, a uzyskasz do jasny obraz tego, na czym polega Twj problem natury seksualnej, i jak wpisuje si w szersze spektrum problemw z seksualn samokontrol. By mo e udzielanie odpowiedzi na niektre pytania bdzie do niewygodne, ale nie przejmuj si, gdy jest to cakowicie normalne. To troch tak jak podczas pierwszego treningu sportowego. Na pocztku zawsze jest ci ko, ale mo na si przyzwyczai. Jak mwi przysowie, bez pracy nie ma koaczy.
1. Czy planowanie nowych kontaktw seksualnych jest pierwsz rzecz,

ktr robisz po obudzeniu si i ostatni przed za niciem?


2. Czy korzystasz z internetu, aby ustawicznie stymulowa si

seksualnie w pracy lub w domu?


3. Czy posiadasz tajn kolekcj pornografii (zdj, pism, filmw

lub plikw komputerowych)?


4. Czy odpowiadasz na seksualne zachty innych, nawet je eli jeste

w powa nym zwizku z inn osob?


5. Czy wydajesz pienidze na seks lub rzeczy z nim zwizane, chocia

pienidze potrzebne Ci s na inne wydatki?

34

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

6. Czy spdzasz czas na poszukiwaniu partnerw seksualnych? 7. Czy traktujesz seks jako sposb na popraw swojego

samopoczucia?
8. Czy lubisz dominowa nad partnerem podczas seksu? 9. Czy nie jeste w stanie przypomnie sobie wszystkich swoich

partnerw seksualnych?
10. Czy swj wolny czas po wicasz na fantazje seksualne, planowanie,

masturbacj czy inne zachowania seksualne?


11. Czy odwiedzasz miejsca, w ktrych obawiasz si, e kto znajomy

Ci mo e zauwa y (np. domy publiczne, kluby ze striptizem, przedstawienia erotyczne)?


12. Czy okamujesz swoich bliskich, mwic o swoich nawykach

seksualnych?
13. Czy trzymasz si z dala od innych, aby nie odkryli Twoich

sekretw?
14. Czy szukasz osb sabych, naiwnych lub w inny sposb podatnych,

aby z nimi nawizywa kontakty seksualne?


15. Czy Twoje do wiadczenia seksualne czsto okazyway

si rozczarowaniem?
16. Czy kiedy omal nie zostae przyapany (lub omal nie zostaa

przyapana), co zaowocowao przyrzeczeniem, e ju nigdy tego nie powtrzysz, ktre jednak zostao szybko zamane?
17. Czy czujesz, e Twj popd seksualny ma nad Tob kontrol? 18. Czy istniej my li o charakterze seksualnym, ktrych nie mo esz

si pozby, niezale nie od tego, jak mocno prbujesz?


19. Czy czujesz, e jeste osob wyizolowan i samotn? 20. Czy zdarzyo Ci si straci prac, zwizek czy dom na skutek swoich

dziaa seksualnych?

W czym problem?

35

Punktacja: Dodaj wszystkie zaznaczone zdania i porwnaj wynik z nastpujc skal: Brak: Gratulacje! Wyglda na to, e radzisz sobie lepiej, ni my lisz. Je eli odpowiedzi s naprawd szczere, mo esz przejrze pobie nie t ksi k w poszukiwaniu ciekawostek, ktre pomog Ci si uchroni przed ewentualnymi problemami w przyszo ci. 1 2: Istniej powody do obaw, e zaczynasz mie kopot z kontrolowaniem swojej seksualno ci. Na razie nie jest to powa ny problem, ale im szybciej zaczniesz go rozwizywa, tym mniejsza bdzie szansa, e przejmie on kontrol nad twoim yciem. 3 5: Masz istotny problem zwizany z kontrolowaniem swojego ycia seksualnego, ktry przejawia si w kilku sferach Twojego ycia. Z zewntrz wszystko wyglda dobrze, ale prdzej czy p niej popadniesz w powa ne problemy. Zacznij natychmiast stosowa opisane w tej ksi ce metody, aby zmieni swj los. 6 10: Cierpisz na powa ny problem z seksualn samokontrol, ktry mocno ogranicza Twoje ycie. Nie mo esz prze y jednego dnia bez fantazjowania, planowania czy podejmowania ryzykownych zachowa seksualnych. Jeste pod siln presj i czujesz, e Twoje seksualne potrzeby kontroluj wszystkie Twoje dziaania. Musisz zacz stosowa opisane tutaj strategie ju dzi . 11 15: Jak zapewne wiesz, Twoja seksualno wymkna Ci si spod kontroli. Pochaniaj Ci wasne fantazje i dziaania seksualne. Prawdopodobnie stracie ju wiele i ka dego dnia ryzykujesz coraz wicej. Musisz zacz po wica du o czasu i uwagi na zmian swojego zachowania. Zacznij od metod sugerowanych w niniejszej ksi ce, sumiennie je stosujc i sprawdzajc wyniki. Je eli nie bd one zadowalajce, a inni bd nadal czu si pokrzywdzeni przez Twoje zachowanie, poszukaj pomocy. Znajd terapeut specjalizujcego si w problemach seksualnych i zacznij z nim wsppracowa, aby pozby si problemw.

36

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

16+: Twj problem z samokontrol seksualn osign niebezpieczny poziom. Zacznij ju dzi stosowa opisane tutaj metody pod okiem terapeuty specjalizujcego si w leczeniu problemw seksualnych. Prawdopodobnie masz na swoim koncie powa ne kopoty zwizane z zachowaniem seksualnym. Nie puszczaj tego ostrze enia mimo uszu. Je eli zaczniesz terapi ju dzi , masz szans unikn jeszcze powa niejszych nastpstw. Nie odkadaj tego na p niej. Powy szy test mia Ci pomc w pobie nym okre leniu skali problemu. Ka dy musi od czego zacz. By mo e Twoje problemy zaczy si wiele lat temu, a mo e pojawiy si zaledwie przed kilkoma miesicami. Niezale nie od tego, musisz co z nimi zrobi. Je eli Twj wynik jest do wysoki, bdzie konieczny nakad wielu si i rodkw, ale spjrzmy prawdzie w oczy: skoro popadnicie w powa ne tarapaty zajo wiele czasu, musisz po wici co najmniej tyle samo, aby si z nich wydosta. Ka dy mo e osign cel, niezale nie od tego, czy musi przej 10 kilometrw czy 10 tysicy mil. Najwa niejszy jest pierwszy krok we wa ciw stron. Ka dego dnia miliony ludzi borykaj si z tymi samymi problemami, a ka dy sdzi, e jest jedyn osob na wiecie, ktrej co takiego si przydarza. Widzc tych ludzi, z pewno ci udaoby Ci si dojrze w ich twarzach znajomy bl i strach wyniky z problemw seksualnych. Samo wzicie tej ksi ki do rki i przebrnicie przez pierwszy rozdzia byo wielkim krokiem naprzd. Je eli udao Ci si go dokona, mo esz zacz wprowadza wielkie zmiany w swoim yciu. Inni, ktrzy podjli ten trud, rozwizali swoje problemy. A skoro udao si to innym, to musi rwnie uda si Tobie.

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

C Z II
MJ UMYS NIE CHCE MNIE SUCHAm

Rozdziaw 6. Rozdziaw 7. Rozdziaw 8. Rozdziaw 9.

Uporzdkowanie my li Kula u nogi Macierz kontra problem natychmiastowej gratyfikacji W marzeniach

97 113 133 143

C Z III
JAK MOESZ SI} ZMIENIm,
SKORO JESTE W TAK KIEPSKIM STANIE?

Rozdziaw 10. Rozdziaw 11. Rozdziaw 12.

To tylko uczucia Jeste wystarczajco dobry, bystry i lubiany przez innych Kto sprawia bl?

153 163 173

C Z IV
OPANOWANIE SWOJEJ DZIEDZINY

Rozdziaw 13. Rozdziaw 14. Rozdziaw 15.

Ryzykowna sprawa Ludzie s tylko lud mi Wzi sprawy w swoje rce

191 203 217

C Z V
YCIE JEST PI}KNE

Rozdziaw 16. Rozdziaw 17. Rozdziaw 18.

Prawdziwy seks Podstawowy kurs intymno ci Sztuka rwnowagi Podsumowanie Bibliografia

231 245 261 273 275

1
W czym problem?

Mit seksualnej samokontroli


Z pewnych niewyja nionych powodw ludzie zawsze s zaskoczeni, kiedy ich znajomi albo inni znani ludzie przyznaj si do problemw natury seksualnej. Wszyscy okazuj zdziwienie i niedowierzanie, kiedy ich ulubiony kapan zostaje oskar ony o molestowanie na lekcjach religii, nauczycielka z podstawwki przyznaje si do tego, e jest w ci y z 12-letnim uczniem, prezenter z programu dla dzieci zostaje przyapany na masturbacji w kinie dla dorosych czy te kiedy prezydentowi USA grozi impeachment po tym, jak sta ystka ujawnia, e uprawiaa z nim seks oralny. Takie informacje trafiaj na pierwsze strony gazet. Ludzie mog bez koca rozmawia o skandalu i twierdzi, e zniszczy on ich wiar w tych ludzi i nigdy nie sdzili, i rzeczone osoby mogy si tak zachowa, albo dziwi si, jak znane i lubiane osoby mogy dopu ci si takich rzeczy. Prawdopodobnie dobrze wiesz, e wikszo ludzi myli si co do tego, jakie miejsce zajmuje w ich yciu seks. Ich bd polega na zao eniu, e nie mo na by dobrym kapanem, nauczycielem, prezenterem programu dla dzieci czy

30

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

prezydentem i jednocze nie mie problemy z seksualn samokontrol. Ludzie uwa aj, e czowiek dobrze sprawdzajcy si w takiej pracy musi jednocze nie by mistrzem samokontroli. I tu tkwi podstawowy bd, gdy istniej ludzie wietnie potraficy ukrywa swoje sekrety natury seksualnej. Jak zapewne wiesz, niektrzy potrafi wietnie radzi sobie w innych dziedzinach ycia i mie powa ne, a nawet niebezpieczne problemy natury seksualnej.

Podstawowe zao enia odno nie seksu mog by bdne


Opisany wy ej bd my lowy mo e si zdarzy tak e Tobie. Jest bardzo mo liwe, e jak wielu innych mo esz sobie powiedzie, e nie masz adnego problemu, poniewa masz dobr prac, a inni nie maj pojcia o Twoich sekretach. Albo mo esz te wmwi sobie, e jeste daleki od przesady i niedugo planujesz zerwa ze swoimi nawykami. Niestety, seks czsto przypomina mitycznego potwora, ktrego apetyt ro nie w miar jedzenia i ktremu nale y skada coraz wicej ofiar, aby utrzyma go na wodzy. Wiele osb ryzykuje swoim bezpieczestwem, prac, majtkiem, zwizkami i zdrowiem, aby tylko zaspokoi swoje seksualne dze. Na og ci ludzie nie s w stanie wytrzyma tak du ej presji, cho lubuj sobie zerwa ze szkodliwymi nawykami raz na zawsze. Przypomina to bieg po ruchomej bie ni, ktra stopniowo nabiera prdko ci. Rodzi si poczucie, e prdzej czy p niej przewrcisz si, ba nic si przed wszystkimi wok. Mamy jednak dobre wie ci. Nie musisz czeka na swj ostateczny upadek. Jeste w stanie zatrzyma bie ni i spokojnie z niej zej . Musisz jednak zdoby si szczero wobec siebie. Bolesn szczero .

Definicja uzale nienia od seksu


Kiedy ludzie mwi o uzale nieniu od seksu, czsto maj na my li zaburzenia seksualne opisane w DSM-IV (Diagnostycznym i statystycznym podrczniku zaburze psychicznych, wersja IV) czy ICD-10 (Inwentarz Zaburze Klinicznych, wersja

W czym problem?

31

10), najwa niejszych kompendiach wiedzy u ywanych, odpowiednio, w USA i Europie. Ksi ki te s gwnymi podrcznikami, z ktrych korzystaj psychologowie i psychiatrzy podczas diagnozy i terapii wszystkich problemw psychologicznych i behawioralnych. Do zaburze seksualnych wymienionych w DSM-IV oraz ICD-10 nale m.in.: ekshibicjonizm (obna anie si), fetyszyzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z cz ci ciaa osoby lub konkretnego przedmiotu), froteryzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z ocierania si o inne osoby), masochizm (ch odczuwania blu podczas aktu seksualnego), voyeuryzm (podgldanie niespodziewajcych si tego ludzi, ktrzy rozbieraj si lub uprawiaj seks) oraz inne, bardziej indywidualne zaburzenia, jak np. wykonywanie obscenicznych telefonw. Z drugiej strony, niektrzy ludzie traktuj problemy seksualne wycznie w kategoriach kryminalnych, my lc np. o gwatach. W niniejszej ksi ce znajdziesz odwoania do bardzo szerokiego spektrum zjawisk le cych u podo a problemw seksualnych. W rd nich znajd si te dziaania nielegalne, ktre, cho nie s zaburzeniami, rwnie mog by przyczyn wielu problemw. Zalicza si do nich m.in.: Q korzystanie z usug prostytutek, Q obsesyjne korzystanie z pornografii, Q seks przez telefon i internet, Q seryjne romanse. Q chodzenie do salonw masa u, Q czste odwiedzanie klubw ze striptizem, Q szukanie kontaktw seksualnych w a niach, Q obsesyjne uczszczanie do barw topless, Q ch wielokrotnego uprawiania seksu ka dego dnia. Chocia nie postrzegamy samych zachowa seksualnych jako oznak uzale nienia (w odr nieniu choby od u ywania heroiny, ktre samo w sobie jest tak oznak), ale zastosowali my powy sz terminologi, gdy nasi czytelnicy najprawdopodobniej s przyzwyczajeni do takiego sposobu mwienia o ka dej

32

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

utracie kontroli. Nie chcemy tu moralizowa i mwi, e wszystkie problematyczne zachowania s absolutnie szkodliwe. Wa ne jest przede wszystkim to, e zachowania takie mog by przyczyn wielu problemw dla niektrych ludzi oraz ich bliskich, niezale nie od tego, czy kopoty bd bezpo rednio zwizane z blem lub rozstrojem nerwowym, czy te bd przejawia si w nieco bardziej zakamuflowanej formie jako utrata pienidzy, produktywno ci, zdolno ci do koncentracji, czasu spdzanego z rodzin lub w pracy, rozpad wa nych zwizkw osobistych albo utrata mo liwo ci zaanga owania si w inne dziaania podnoszce jako ycia.

Przykad: Michael Ryan


Michael Ryan, wykadowca z uniwersytetu Princeton i uhonorowany poeta z Bostonu, dobrze wie, co znaczy straci wszystko na skutek nadmiernie rozbuchanego ycia seksualnego. Przez ponad 20 lat seks nie tyle stanowi cz ycia Michaela Ryana, co raczej by caym jego yciem. Piszc swoj histori, Ryan zauwa a, e zawsze szuka okazji do seksu, zwaszcza wtedy, gdy otrzyma posad wykadowcy na Uniwersytecie Princeton. Pisze on: Byem wierny seksowi i wszystkie zwizki osobiste byy dla mnie du o mniej wa ne. Mniej liczyo si dla mnie ma estwo, przyja , a ju na pewno etyka (Ryan 1995, s. 4). Uwodzi on studentki, nie my lc o tym, co naprawd robi. Opamita si dopiero w chwili, gdy zaplanowa seks z 15-letni crk przyjaciela. Zanim Ryan uda si na terapi, zd y zaprzepa ci karier, zwizki osobiste, reputacj, dochody, zdrowie i szacunek wobec samego siebie. Nie chodzio przy tym o romans, ktry jako wykadowca mia z modsz kobiet, szczeglnie, e bya ona kobiet doros. Takie zwizki mog by oboplnie satysfakcjonujce. Problem polega na tym, e Ryan nie mia adnej kontroli nad swoimi zachowaniami, do ktrych zaliczao si: Q Dugotrwae planowanie. Q Zu ywanie czasu, energii i uwagi, ktre mogy by po wicone na bardziej produktywne rzeczy. Q Potrzeba poszukiwania nowych kontaktw, partnerw i do wiadcze seksualnych.

W czym problem?

33

Q Traktowanie innych ludzi przedmiotowo i odrzucanie ich, gdy zaspokoili oni jego pragnienia. Q Konieczno poszukiwania coraz wikszych przyjemno ci zwizanych z seksem. Pierwsz oznak kopotw jest chwila, gdy seks zaczyna dominowa nad innymi zainteresowaniami. ycie pozbawione rwnowagi wymaga zastanowienia si. Takie rozchwianie zwykle prowadzi do strat zarwno dla osoby traccej kontrol, jak i dla ludzi wok niej. Czy seks zachwia Twoim yciem? Sprawd , co wiesz o sobie, korzystajc z poni szego testu.

mwiczenie: Czy wci masz nad sob kontrol?


Znajd ciche, spokojne miejsce i odpowiedz na poni sze pytania tak uczciwie, jak tylko potrafisz. Zaznacz ka de pytanie, ktre trafnie Ci opisuje. Odpowiadaj szczerze. Kiedy skoczysz, podlicz wszystkie zaznaczone pytania, a uzyskasz do jasny obraz tego, na czym polega Twj problem natury seksualnej, i jak wpisuje si w szersze spektrum problemw z seksualn samokontrol. By mo e udzielanie odpowiedzi na niektre pytania bdzie do niewygodne, ale nie przejmuj si, gdy jest to cakowicie normalne. To troch tak jak podczas pierwszego treningu sportowego. Na pocztku zawsze jest ci ko, ale mo na si przyzwyczai. Jak mwi przysowie, bez pracy nie ma koaczy.
1. Czy planowanie nowych kontaktw seksualnych jest pierwsz rzecz,

ktr robisz po obudzeniu si i ostatni przed za niciem?


2. Czy korzystasz z internetu, aby ustawicznie stymulowa si

seksualnie w pracy lub w domu?


3. Czy posiadasz tajn kolekcj pornografii (zdj, pism, filmw

lub plikw komputerowych)?


4. Czy odpowiadasz na seksualne zachty innych, nawet je eli jeste

w powa nym zwizku z inn osob?


5. Czy wydajesz pienidze na seks lub rzeczy z nim zwizane, chocia

pienidze potrzebne Ci s na inne wydatki?

34

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

6. Czy spdzasz czas na poszukiwaniu partnerw seksualnych? 7. Czy traktujesz seks jako sposb na popraw swojego

samopoczucia?
8. Czy lubisz dominowa nad partnerem podczas seksu? 9. Czy nie jeste w stanie przypomnie sobie wszystkich swoich

partnerw seksualnych?
10. Czy swj wolny czas po wicasz na fantazje seksualne, planowanie,

masturbacj czy inne zachowania seksualne?


11. Czy odwiedzasz miejsca, w ktrych obawiasz si, e kto znajomy

Ci mo e zauwa y (np. domy publiczne, kluby ze striptizem, przedstawienia erotyczne)?


12. Czy okamujesz swoich bliskich, mwic o swoich nawykach

seksualnych?
13. Czy trzymasz si z dala od innych, aby nie odkryli Twoich

sekretw?
14. Czy szukasz osb sabych, naiwnych lub w inny sposb podatnych,

aby z nimi nawizywa kontakty seksualne?


15. Czy Twoje do wiadczenia seksualne czsto okazyway

si rozczarowaniem?
16. Czy kiedy omal nie zostae przyapany (lub omal nie zostaa

przyapana), co zaowocowao przyrzeczeniem, e ju nigdy tego nie powtrzysz, ktre jednak zostao szybko zamane?
17. Czy czujesz, e Twj popd seksualny ma nad Tob kontrol? 18. Czy istniej my li o charakterze seksualnym, ktrych nie mo esz

si pozby, niezale nie od tego, jak mocno prbujesz?


19. Czy czujesz, e jeste osob wyizolowan i samotn? 20. Czy zdarzyo Ci si straci prac, zwizek czy dom na skutek swoich

dziaa seksualnych?

W czym problem?

35

Punktacja: Dodaj wszystkie zaznaczone zdania i porwnaj wynik z nastpujc skal: Brak: Gratulacje! Wyglda na to, e radzisz sobie lepiej, ni my lisz. Je eli odpowiedzi s naprawd szczere, mo esz przejrze pobie nie t ksi k w poszukiwaniu ciekawostek, ktre pomog Ci si uchroni przed ewentualnymi problemami w przyszo ci. 1 2: Istniej powody do obaw, e zaczynasz mie kopot z kontrolowaniem swojej seksualno ci. Na razie nie jest to powa ny problem, ale im szybciej zaczniesz go rozwizywa, tym mniejsza bdzie szansa, e przejmie on kontrol nad twoim yciem. 3 5: Masz istotny problem zwizany z kontrolowaniem swojego ycia seksualnego, ktry przejawia si w kilku sferach Twojego ycia. Z zewntrz wszystko wyglda dobrze, ale prdzej czy p niej popadniesz w powa ne problemy. Zacznij natychmiast stosowa opisane w tej ksi ce metody, aby zmieni swj los. 6 10: Cierpisz na powa ny problem z seksualn samokontrol, ktry mocno ogranicza Twoje ycie. Nie mo esz prze y jednego dnia bez fantazjowania, planowania czy podejmowania ryzykownych zachowa seksualnych. Jeste pod siln presj i czujesz, e Twoje seksualne potrzeby kontroluj wszystkie Twoje dziaania. Musisz zacz stosowa opisane tutaj strategie ju dzi . 11 15: Jak zapewne wiesz, Twoja seksualno wymkna Ci si spod kontroli. Pochaniaj Ci wasne fantazje i dziaania seksualne. Prawdopodobnie stracie ju wiele i ka dego dnia ryzykujesz coraz wicej. Musisz zacz po wica du o czasu i uwagi na zmian swojego zachowania. Zacznij od metod sugerowanych w niniejszej ksi ce, sumiennie je stosujc i sprawdzajc wyniki. Je eli nie bd one zadowalajce, a inni bd nadal czu si pokrzywdzeni przez Twoje zachowanie, poszukaj pomocy. Znajd terapeut specjalizujcego si w problemach seksualnych i zacznij z nim wsppracowa, aby pozby si problemw.

36

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

16+: Twj problem z samokontrol seksualn osign niebezpieczny poziom. Zacznij ju dzi stosowa opisane tutaj metody pod okiem terapeuty specjalizujcego si w leczeniu problemw seksualnych. Prawdopodobnie masz na swoim koncie powa ne kopoty zwizane z zachowaniem seksualnym. Nie puszczaj tego ostrze enia mimo uszu. Je eli zaczniesz terapi ju dzi , masz szans unikn jeszcze powa niejszych nastpstw. Nie odkadaj tego na p niej. Powy szy test mia Ci pomc w pobie nym okre leniu skali problemu. Ka dy musi od czego zacz. By mo e Twoje problemy zaczy si wiele lat temu, a mo e pojawiy si zaledwie przed kilkoma miesicami. Niezale nie od tego, musisz co z nimi zrobi. Je eli Twj wynik jest do wysoki, bdzie konieczny nakad wielu si i rodkw, ale spjrzmy prawdzie w oczy: skoro popadnicie w powa ne tarapaty zajo wiele czasu, musisz po wici co najmniej tyle samo, aby si z nich wydosta. Ka dy mo e osign cel, niezale nie od tego, czy musi przej 10 kilometrw czy 10 tysicy mil. Najwa niejszy jest pierwszy krok we wa ciw stron. Ka dego dnia miliony ludzi borykaj si z tymi samymi problemami, a ka dy sdzi, e jest jedyn osob na wiecie, ktrej co takiego si przydarza. Widzc tych ludzi, z pewno ci udaoby Ci si dojrze w ich twarzach znajomy bl i strach wyniky z problemw seksualnych. Samo wzicie tej ksi ki do rki i przebrnicie przez pierwszy rozdzia byo wielkim krokiem naprzd. Je eli udao Ci si go dokona, mo esz zacz wprowadza wielkie zmiany w swoim yciu. Inni, ktrzy podjli ten trud, rozwizali swoje problemy. A skoro udao si to innym, to musi rwnie uda si Tobie.

Id do

Przykadowy rozdzia

Spis treci

Jak pokona uzalenienie od seksu? Trening


Autor: Tamara Penix Sbraga, Ph.D., William T. O'Donohue, Ph. D. Tumaczenie: Cezar Matkowski ISBN: 978-83-246-1623-7 Tytu oryginau: The Sex Addiction Workbook: Proven Strategies to Help You Regain Control of Your Life Format: 170x230, stron: 280 Wikszo z nas myli si co do tego, jakie miejsce zajmuje w naszym yciu seks. Bd polega na zaoeniu, e nie mona by dobrym partnerem, nauczycielem, lekarzem czy politykiem i jednoczenie mie problemy z seksualn samokontrol. Takie mylenie prowadzi do ukrywania wszelkich zaburze natury popdowej. Jeli dla Ciebie lub kogo z Twoich bliskich cige napicie zmysw i drczce fantazje stanowi gd nie do zaspokojenia, to wiesz, jak to jest, kiedy seks nie stanowi ju synonimu rozkoszy. Wci kusz nowe romanse, dziewczyny na telefon, przygodne znajomoci, imprezy oraz internetowe strony pornograficzne oferujce wszystko, co masz ochot zobaczy. Jeeli szukasz sposobw na skuteczniejsze panowanie nad zachowaniami seksualnymi, niniejsza ksika pozwoli Ci na wprowadzenie radykalnych zmian w Twoim yciu. Autorzy rzeczowo i yczliwie przedstawiaj naukowe techniki pomagajce w podejmowaniu bardziej przemylanych decyzji, zgodnych z Twoim wasnym systemem wartoci. Korzystajc z zawartych tu formularzy, bdziesz w stanie okreli poziom problemu z seksualn samokontrol. Postpujc zgodnie z zaproponowanymi programami dziaa, nauczysz si ksztatowa zadowalajce pod wzgldem seksualnym ycie, dajce jednoczenie poczucie bezpieczestwa, stabilizacj i spokj ducha.

Katalog ksiazek
Nowoci Bestesllery

Zamw drukowany katalog

Twj koszyk

Dodaj do koszyka

Cennik i informacje

Zamw cennik

Zamw informacje o nowociach

Wydawnictwo Helion SA 44-100 Gliwice tel. 032 230 98 63 e-mail: sensus@sensus.pl

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

C Z II
MJ UMYS NIE CHCE MNIE SUCHAm

Rozdziaw 6. Rozdziaw 7. Rozdziaw 8. Rozdziaw 9.

Uporzdkowanie my li Kula u nogi Macierz kontra problem natychmiastowej gratyfikacji W marzeniach

97 113 133 143

C Z III
JAK MOESZ SI} ZMIENIm,
SKORO JESTE W TAK KIEPSKIM STANIE?

Rozdziaw 10. Rozdziaw 11. Rozdziaw 12.

To tylko uczucia Jeste wystarczajco dobry, bystry i lubiany przez innych Kto sprawia bl?

153 163 173

C Z IV
OPANOWANIE SWOJEJ DZIEDZINY

Rozdziaw 13. Rozdziaw 14. Rozdziaw 15.

Ryzykowna sprawa Ludzie s tylko lud mi Wzi sprawy w swoje rce

191 203 217

C Z V
YCIE JEST PI}KNE

Rozdziaw 16. Rozdziaw 17. Rozdziaw 18.

Prawdziwy seks Podstawowy kurs intymno ci Sztuka rwnowagi Podsumowanie Bibliografia

231 245 261 273 275

1
W czym problem?

Mit seksualnej samokontroli


Z pewnych niewyja nionych powodw ludzie zawsze s zaskoczeni, kiedy ich znajomi albo inni znani ludzie przyznaj si do problemw natury seksualnej. Wszyscy okazuj zdziwienie i niedowierzanie, kiedy ich ulubiony kapan zostaje oskar ony o molestowanie na lekcjach religii, nauczycielka z podstawwki przyznaje si do tego, e jest w ci y z 12-letnim uczniem, prezenter z programu dla dzieci zostaje przyapany na masturbacji w kinie dla dorosych czy te kiedy prezydentowi USA grozi impeachment po tym, jak sta ystka ujawnia, e uprawiaa z nim seks oralny. Takie informacje trafiaj na pierwsze strony gazet. Ludzie mog bez koca rozmawia o skandalu i twierdzi, e zniszczy on ich wiar w tych ludzi i nigdy nie sdzili, i rzeczone osoby mogy si tak zachowa, albo dziwi si, jak znane i lubiane osoby mogy dopu ci si takich rzeczy. Prawdopodobnie dobrze wiesz, e wikszo ludzi myli si co do tego, jakie miejsce zajmuje w ich yciu seks. Ich bd polega na zao eniu, e nie mo na by dobrym kapanem, nauczycielem, prezenterem programu dla dzieci czy

30

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

prezydentem i jednocze nie mie problemy z seksualn samokontrol. Ludzie uwa aj, e czowiek dobrze sprawdzajcy si w takiej pracy musi jednocze nie by mistrzem samokontroli. I tu tkwi podstawowy bd, gdy istniej ludzie wietnie potraficy ukrywa swoje sekrety natury seksualnej. Jak zapewne wiesz, niektrzy potrafi wietnie radzi sobie w innych dziedzinach ycia i mie powa ne, a nawet niebezpieczne problemy natury seksualnej.

Podstawowe zao enia odno nie seksu mog by bdne


Opisany wy ej bd my lowy mo e si zdarzy tak e Tobie. Jest bardzo mo liwe, e jak wielu innych mo esz sobie powiedzie, e nie masz adnego problemu, poniewa masz dobr prac, a inni nie maj pojcia o Twoich sekretach. Albo mo esz te wmwi sobie, e jeste daleki od przesady i niedugo planujesz zerwa ze swoimi nawykami. Niestety, seks czsto przypomina mitycznego potwora, ktrego apetyt ro nie w miar jedzenia i ktremu nale y skada coraz wicej ofiar, aby utrzyma go na wodzy. Wiele osb ryzykuje swoim bezpieczestwem, prac, majtkiem, zwizkami i zdrowiem, aby tylko zaspokoi swoje seksualne dze. Na og ci ludzie nie s w stanie wytrzyma tak du ej presji, cho lubuj sobie zerwa ze szkodliwymi nawykami raz na zawsze. Przypomina to bieg po ruchomej bie ni, ktra stopniowo nabiera prdko ci. Rodzi si poczucie, e prdzej czy p niej przewrcisz si, ba nic si przed wszystkimi wok. Mamy jednak dobre wie ci. Nie musisz czeka na swj ostateczny upadek. Jeste w stanie zatrzyma bie ni i spokojnie z niej zej . Musisz jednak zdoby si szczero wobec siebie. Bolesn szczero .

Definicja uzale nienia od seksu


Kiedy ludzie mwi o uzale nieniu od seksu, czsto maj na my li zaburzenia seksualne opisane w DSM-IV (Diagnostycznym i statystycznym podrczniku zaburze psychicznych, wersja IV) czy ICD-10 (Inwentarz Zaburze Klinicznych, wersja

W czym problem?

31

10), najwa niejszych kompendiach wiedzy u ywanych, odpowiednio, w USA i Europie. Ksi ki te s gwnymi podrcznikami, z ktrych korzystaj psychologowie i psychiatrzy podczas diagnozy i terapii wszystkich problemw psychologicznych i behawioralnych. Do zaburze seksualnych wymienionych w DSM-IV oraz ICD-10 nale m.in.: ekshibicjonizm (obna anie si), fetyszyzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z cz ci ciaa osoby lub konkretnego przedmiotu), froteryzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z ocierania si o inne osoby), masochizm (ch odczuwania blu podczas aktu seksualnego), voyeuryzm (podgldanie niespodziewajcych si tego ludzi, ktrzy rozbieraj si lub uprawiaj seks) oraz inne, bardziej indywidualne zaburzenia, jak np. wykonywanie obscenicznych telefonw. Z drugiej strony, niektrzy ludzie traktuj problemy seksualne wycznie w kategoriach kryminalnych, my lc np. o gwatach. W niniejszej ksi ce znajdziesz odwoania do bardzo szerokiego spektrum zjawisk le cych u podo a problemw seksualnych. W rd nich znajd si te dziaania nielegalne, ktre, cho nie s zaburzeniami, rwnie mog by przyczyn wielu problemw. Zalicza si do nich m.in.: Q korzystanie z usug prostytutek, Q obsesyjne korzystanie z pornografii, Q seks przez telefon i internet, Q seryjne romanse. Q chodzenie do salonw masa u, Q czste odwiedzanie klubw ze striptizem, Q szukanie kontaktw seksualnych w a niach, Q obsesyjne uczszczanie do barw topless, Q ch wielokrotnego uprawiania seksu ka dego dnia. Chocia nie postrzegamy samych zachowa seksualnych jako oznak uzale nienia (w odr nieniu choby od u ywania heroiny, ktre samo w sobie jest tak oznak), ale zastosowali my powy sz terminologi, gdy nasi czytelnicy najprawdopodobniej s przyzwyczajeni do takiego sposobu mwienia o ka dej

32

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

utracie kontroli. Nie chcemy tu moralizowa i mwi, e wszystkie problematyczne zachowania s absolutnie szkodliwe. Wa ne jest przede wszystkim to, e zachowania takie mog by przyczyn wielu problemw dla niektrych ludzi oraz ich bliskich, niezale nie od tego, czy kopoty bd bezpo rednio zwizane z blem lub rozstrojem nerwowym, czy te bd przejawia si w nieco bardziej zakamuflowanej formie jako utrata pienidzy, produktywno ci, zdolno ci do koncentracji, czasu spdzanego z rodzin lub w pracy, rozpad wa nych zwizkw osobistych albo utrata mo liwo ci zaanga owania si w inne dziaania podnoszce jako ycia.

Przykad: Michael Ryan


Michael Ryan, wykadowca z uniwersytetu Princeton i uhonorowany poeta z Bostonu, dobrze wie, co znaczy straci wszystko na skutek nadmiernie rozbuchanego ycia seksualnego. Przez ponad 20 lat seks nie tyle stanowi cz ycia Michaela Ryana, co raczej by caym jego yciem. Piszc swoj histori, Ryan zauwa a, e zawsze szuka okazji do seksu, zwaszcza wtedy, gdy otrzyma posad wykadowcy na Uniwersytecie Princeton. Pisze on: Byem wierny seksowi i wszystkie zwizki osobiste byy dla mnie du o mniej wa ne. Mniej liczyo si dla mnie ma estwo, przyja , a ju na pewno etyka (Ryan 1995, s. 4). Uwodzi on studentki, nie my lc o tym, co naprawd robi. Opamita si dopiero w chwili, gdy zaplanowa seks z 15-letni crk przyjaciela. Zanim Ryan uda si na terapi, zd y zaprzepa ci karier, zwizki osobiste, reputacj, dochody, zdrowie i szacunek wobec samego siebie. Nie chodzio przy tym o romans, ktry jako wykadowca mia z modsz kobiet, szczeglnie, e bya ona kobiet doros. Takie zwizki mog by oboplnie satysfakcjonujce. Problem polega na tym, e Ryan nie mia adnej kontroli nad swoimi zachowaniami, do ktrych zaliczao si: Q Dugotrwae planowanie. Q Zu ywanie czasu, energii i uwagi, ktre mogy by po wicone na bardziej produktywne rzeczy. Q Potrzeba poszukiwania nowych kontaktw, partnerw i do wiadcze seksualnych.

W czym problem?

33

Q Traktowanie innych ludzi przedmiotowo i odrzucanie ich, gdy zaspokoili oni jego pragnienia. Q Konieczno poszukiwania coraz wikszych przyjemno ci zwizanych z seksem. Pierwsz oznak kopotw jest chwila, gdy seks zaczyna dominowa nad innymi zainteresowaniami. ycie pozbawione rwnowagi wymaga zastanowienia si. Takie rozchwianie zwykle prowadzi do strat zarwno dla osoby traccej kontrol, jak i dla ludzi wok niej. Czy seks zachwia Twoim yciem? Sprawd , co wiesz o sobie, korzystajc z poni szego testu.

mwiczenie: Czy wci masz nad sob kontrol?


Znajd ciche, spokojne miejsce i odpowiedz na poni sze pytania tak uczciwie, jak tylko potrafisz. Zaznacz ka de pytanie, ktre trafnie Ci opisuje. Odpowiadaj szczerze. Kiedy skoczysz, podlicz wszystkie zaznaczone pytania, a uzyskasz do jasny obraz tego, na czym polega Twj problem natury seksualnej, i jak wpisuje si w szersze spektrum problemw z seksualn samokontrol. By mo e udzielanie odpowiedzi na niektre pytania bdzie do niewygodne, ale nie przejmuj si, gdy jest to cakowicie normalne. To troch tak jak podczas pierwszego treningu sportowego. Na pocztku zawsze jest ci ko, ale mo na si przyzwyczai. Jak mwi przysowie, bez pracy nie ma koaczy.
1. Czy planowanie nowych kontaktw seksualnych jest pierwsz rzecz,

ktr robisz po obudzeniu si i ostatni przed za niciem?


2. Czy korzystasz z internetu, aby ustawicznie stymulowa si

seksualnie w pracy lub w domu?


3. Czy posiadasz tajn kolekcj pornografii (zdj, pism, filmw

lub plikw komputerowych)?


4. Czy odpowiadasz na seksualne zachty innych, nawet je eli jeste

w powa nym zwizku z inn osob?


5. Czy wydajesz pienidze na seks lub rzeczy z nim zwizane, chocia

pienidze potrzebne Ci s na inne wydatki?

34

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

6. Czy spdzasz czas na poszukiwaniu partnerw seksualnych? 7. Czy traktujesz seks jako sposb na popraw swojego

samopoczucia?
8. Czy lubisz dominowa nad partnerem podczas seksu? 9. Czy nie jeste w stanie przypomnie sobie wszystkich swoich

partnerw seksualnych?
10. Czy swj wolny czas po wicasz na fantazje seksualne, planowanie,

masturbacj czy inne zachowania seksualne?


11. Czy odwiedzasz miejsca, w ktrych obawiasz si, e kto znajomy

Ci mo e zauwa y (np. domy publiczne, kluby ze striptizem, przedstawienia erotyczne)?


12. Czy okamujesz swoich bliskich, mwic o swoich nawykach

seksualnych?
13. Czy trzymasz si z dala od innych, aby nie odkryli Twoich

sekretw?
14. Czy szukasz osb sabych, naiwnych lub w inny sposb podatnych,

aby z nimi nawizywa kontakty seksualne?


15. Czy Twoje do wiadczenia seksualne czsto okazyway

si rozczarowaniem?
16. Czy kiedy omal nie zostae przyapany (lub omal nie zostaa

przyapana), co zaowocowao przyrzeczeniem, e ju nigdy tego nie powtrzysz, ktre jednak zostao szybko zamane?
17. Czy czujesz, e Twj popd seksualny ma nad Tob kontrol? 18. Czy istniej my li o charakterze seksualnym, ktrych nie mo esz

si pozby, niezale nie od tego, jak mocno prbujesz?


19. Czy czujesz, e jeste osob wyizolowan i samotn? 20. Czy zdarzyo Ci si straci prac, zwizek czy dom na skutek swoich

dziaa seksualnych?

W czym problem?

35

Punktacja: Dodaj wszystkie zaznaczone zdania i porwnaj wynik z nastpujc skal: Brak: Gratulacje! Wyglda na to, e radzisz sobie lepiej, ni my lisz. Je eli odpowiedzi s naprawd szczere, mo esz przejrze pobie nie t ksi k w poszukiwaniu ciekawostek, ktre pomog Ci si uchroni przed ewentualnymi problemami w przyszo ci. 1 2: Istniej powody do obaw, e zaczynasz mie kopot z kontrolowaniem swojej seksualno ci. Na razie nie jest to powa ny problem, ale im szybciej zaczniesz go rozwizywa, tym mniejsza bdzie szansa, e przejmie on kontrol nad twoim yciem. 3 5: Masz istotny problem zwizany z kontrolowaniem swojego ycia seksualnego, ktry przejawia si w kilku sferach Twojego ycia. Z zewntrz wszystko wyglda dobrze, ale prdzej czy p niej popadniesz w powa ne problemy. Zacznij natychmiast stosowa opisane w tej ksi ce metody, aby zmieni swj los. 6 10: Cierpisz na powa ny problem z seksualn samokontrol, ktry mocno ogranicza Twoje ycie. Nie mo esz prze y jednego dnia bez fantazjowania, planowania czy podejmowania ryzykownych zachowa seksualnych. Jeste pod siln presj i czujesz, e Twoje seksualne potrzeby kontroluj wszystkie Twoje dziaania. Musisz zacz stosowa opisane tutaj strategie ju dzi . 11 15: Jak zapewne wiesz, Twoja seksualno wymkna Ci si spod kontroli. Pochaniaj Ci wasne fantazje i dziaania seksualne. Prawdopodobnie stracie ju wiele i ka dego dnia ryzykujesz coraz wicej. Musisz zacz po wica du o czasu i uwagi na zmian swojego zachowania. Zacznij od metod sugerowanych w niniejszej ksi ce, sumiennie je stosujc i sprawdzajc wyniki. Je eli nie bd one zadowalajce, a inni bd nadal czu si pokrzywdzeni przez Twoje zachowanie, poszukaj pomocy. Znajd terapeut specjalizujcego si w problemach seksualnych i zacznij z nim wsppracowa, aby pozby si problemw.

36

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

16+: Twj problem z samokontrol seksualn osign niebezpieczny poziom. Zacznij ju dzi stosowa opisane tutaj metody pod okiem terapeuty specjalizujcego si w leczeniu problemw seksualnych. Prawdopodobnie masz na swoim koncie powa ne kopoty zwizane z zachowaniem seksualnym. Nie puszczaj tego ostrze enia mimo uszu. Je eli zaczniesz terapi ju dzi , masz szans unikn jeszcze powa niejszych nastpstw. Nie odkadaj tego na p niej. Powy szy test mia Ci pomc w pobie nym okre leniu skali problemu. Ka dy musi od czego zacz. By mo e Twoje problemy zaczy si wiele lat temu, a mo e pojawiy si zaledwie przed kilkoma miesicami. Niezale nie od tego, musisz co z nimi zrobi. Je eli Twj wynik jest do wysoki, bdzie konieczny nakad wielu si i rodkw, ale spjrzmy prawdzie w oczy: skoro popadnicie w powa ne tarapaty zajo wiele czasu, musisz po wici co najmniej tyle samo, aby si z nich wydosta. Ka dy mo e osign cel, niezale nie od tego, czy musi przej 10 kilometrw czy 10 tysicy mil. Najwa niejszy jest pierwszy krok we wa ciw stron. Ka dego dnia miliony ludzi borykaj si z tymi samymi problemami, a ka dy sdzi, e jest jedyn osob na wiecie, ktrej co takiego si przydarza. Widzc tych ludzi, z pewno ci udaoby Ci si dojrze w ich twarzach znajomy bl i strach wyniky z problemw seksualnych. Samo wzicie tej ksi ki do rki i przebrnicie przez pierwszy rozdzia byo wielkim krokiem naprzd. Je eli udao Ci si go dokona, mo esz zacz wprowadza wielkie zmiany w swoim yciu. Inni, ktrzy podjli ten trud, rozwizali swoje problemy. A skoro udao si to innym, to musi rwnie uda si Tobie.

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

C Z II
MJ UMYS NIE CHCE MNIE SUCHAm

Rozdziaw 6. Rozdziaw 7. Rozdziaw 8. Rozdziaw 9.

Uporzdkowanie my li Kula u nogi Macierz kontra problem natychmiastowej gratyfikacji W marzeniach

97 113 133 143

C Z III
JAK MOESZ SI} ZMIENIm,
SKORO JESTE W TAK KIEPSKIM STANIE?

Rozdziaw 10. Rozdziaw 11. Rozdziaw 12.

To tylko uczucia Jeste wystarczajco dobry, bystry i lubiany przez innych Kto sprawia bl?

153 163 173

C Z IV
OPANOWANIE SWOJEJ DZIEDZINY

Rozdziaw 13. Rozdziaw 14. Rozdziaw 15.

Ryzykowna sprawa Ludzie s tylko lud mi Wzi sprawy w swoje rce

191 203 217

C Z V
YCIE JEST PI}KNE

Rozdziaw 16. Rozdziaw 17. Rozdziaw 18.

Prawdziwy seks Podstawowy kurs intymno ci Sztuka rwnowagi Podsumowanie Bibliografia

231 245 261 273 275

1
W czym problem?

Mit seksualnej samokontroli


Z pewnych niewyja nionych powodw ludzie zawsze s zaskoczeni, kiedy ich znajomi albo inni znani ludzie przyznaj si do problemw natury seksualnej. Wszyscy okazuj zdziwienie i niedowierzanie, kiedy ich ulubiony kapan zostaje oskar ony o molestowanie na lekcjach religii, nauczycielka z podstawwki przyznaje si do tego, e jest w ci y z 12-letnim uczniem, prezenter z programu dla dzieci zostaje przyapany na masturbacji w kinie dla dorosych czy te kiedy prezydentowi USA grozi impeachment po tym, jak sta ystka ujawnia, e uprawiaa z nim seks oralny. Takie informacje trafiaj na pierwsze strony gazet. Ludzie mog bez koca rozmawia o skandalu i twierdzi, e zniszczy on ich wiar w tych ludzi i nigdy nie sdzili, i rzeczone osoby mogy si tak zachowa, albo dziwi si, jak znane i lubiane osoby mogy dopu ci si takich rzeczy. Prawdopodobnie dobrze wiesz, e wikszo ludzi myli si co do tego, jakie miejsce zajmuje w ich yciu seks. Ich bd polega na zao eniu, e nie mo na by dobrym kapanem, nauczycielem, prezenterem programu dla dzieci czy

30

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

prezydentem i jednocze nie mie problemy z seksualn samokontrol. Ludzie uwa aj, e czowiek dobrze sprawdzajcy si w takiej pracy musi jednocze nie by mistrzem samokontroli. I tu tkwi podstawowy bd, gdy istniej ludzie wietnie potraficy ukrywa swoje sekrety natury seksualnej. Jak zapewne wiesz, niektrzy potrafi wietnie radzi sobie w innych dziedzinach ycia i mie powa ne, a nawet niebezpieczne problemy natury seksualnej.

Podstawowe zao enia odno nie seksu mog by bdne


Opisany wy ej bd my lowy mo e si zdarzy tak e Tobie. Jest bardzo mo liwe, e jak wielu innych mo esz sobie powiedzie, e nie masz adnego problemu, poniewa masz dobr prac, a inni nie maj pojcia o Twoich sekretach. Albo mo esz te wmwi sobie, e jeste daleki od przesady i niedugo planujesz zerwa ze swoimi nawykami. Niestety, seks czsto przypomina mitycznego potwora, ktrego apetyt ro nie w miar jedzenia i ktremu nale y skada coraz wicej ofiar, aby utrzyma go na wodzy. Wiele osb ryzykuje swoim bezpieczestwem, prac, majtkiem, zwizkami i zdrowiem, aby tylko zaspokoi swoje seksualne dze. Na og ci ludzie nie s w stanie wytrzyma tak du ej presji, cho lubuj sobie zerwa ze szkodliwymi nawykami raz na zawsze. Przypomina to bieg po ruchomej bie ni, ktra stopniowo nabiera prdko ci. Rodzi si poczucie, e prdzej czy p niej przewrcisz si, ba nic si przed wszystkimi wok. Mamy jednak dobre wie ci. Nie musisz czeka na swj ostateczny upadek. Jeste w stanie zatrzyma bie ni i spokojnie z niej zej . Musisz jednak zdoby si szczero wobec siebie. Bolesn szczero .

Definicja uzale nienia od seksu


Kiedy ludzie mwi o uzale nieniu od seksu, czsto maj na my li zaburzenia seksualne opisane w DSM-IV (Diagnostycznym i statystycznym podrczniku zaburze psychicznych, wersja IV) czy ICD-10 (Inwentarz Zaburze Klinicznych, wersja

W czym problem?

31

10), najwa niejszych kompendiach wiedzy u ywanych, odpowiednio, w USA i Europie. Ksi ki te s gwnymi podrcznikami, z ktrych korzystaj psychologowie i psychiatrzy podczas diagnozy i terapii wszystkich problemw psychologicznych i behawioralnych. Do zaburze seksualnych wymienionych w DSM-IV oraz ICD-10 nale m.in.: ekshibicjonizm (obna anie si), fetyszyzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z cz ci ciaa osoby lub konkretnego przedmiotu), froteryzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z ocierania si o inne osoby), masochizm (ch odczuwania blu podczas aktu seksualnego), voyeuryzm (podgldanie niespodziewajcych si tego ludzi, ktrzy rozbieraj si lub uprawiaj seks) oraz inne, bardziej indywidualne zaburzenia, jak np. wykonywanie obscenicznych telefonw. Z drugiej strony, niektrzy ludzie traktuj problemy seksualne wycznie w kategoriach kryminalnych, my lc np. o gwatach. W niniejszej ksi ce znajdziesz odwoania do bardzo szerokiego spektrum zjawisk le cych u podo a problemw seksualnych. W rd nich znajd si te dziaania nielegalne, ktre, cho nie s zaburzeniami, rwnie mog by przyczyn wielu problemw. Zalicza si do nich m.in.: Q korzystanie z usug prostytutek, Q obsesyjne korzystanie z pornografii, Q seks przez telefon i internet, Q seryjne romanse. Q chodzenie do salonw masa u, Q czste odwiedzanie klubw ze striptizem, Q szukanie kontaktw seksualnych w a niach, Q obsesyjne uczszczanie do barw topless, Q ch wielokrotnego uprawiania seksu ka dego dnia. Chocia nie postrzegamy samych zachowa seksualnych jako oznak uzale nienia (w odr nieniu choby od u ywania heroiny, ktre samo w sobie jest tak oznak), ale zastosowali my powy sz terminologi, gdy nasi czytelnicy najprawdopodobniej s przyzwyczajeni do takiego sposobu mwienia o ka dej

32

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

utracie kontroli. Nie chcemy tu moralizowa i mwi, e wszystkie problematyczne zachowania s absolutnie szkodliwe. Wa ne jest przede wszystkim to, e zachowania takie mog by przyczyn wielu problemw dla niektrych ludzi oraz ich bliskich, niezale nie od tego, czy kopoty bd bezpo rednio zwizane z blem lub rozstrojem nerwowym, czy te bd przejawia si w nieco bardziej zakamuflowanej formie jako utrata pienidzy, produktywno ci, zdolno ci do koncentracji, czasu spdzanego z rodzin lub w pracy, rozpad wa nych zwizkw osobistych albo utrata mo liwo ci zaanga owania si w inne dziaania podnoszce jako ycia.

Przykad: Michael Ryan


Michael Ryan, wykadowca z uniwersytetu Princeton i uhonorowany poeta z Bostonu, dobrze wie, co znaczy straci wszystko na skutek nadmiernie rozbuchanego ycia seksualnego. Przez ponad 20 lat seks nie tyle stanowi cz ycia Michaela Ryana, co raczej by caym jego yciem. Piszc swoj histori, Ryan zauwa a, e zawsze szuka okazji do seksu, zwaszcza wtedy, gdy otrzyma posad wykadowcy na Uniwersytecie Princeton. Pisze on: Byem wierny seksowi i wszystkie zwizki osobiste byy dla mnie du o mniej wa ne. Mniej liczyo si dla mnie ma estwo, przyja , a ju na pewno etyka (Ryan 1995, s. 4). Uwodzi on studentki, nie my lc o tym, co naprawd robi. Opamita si dopiero w chwili, gdy zaplanowa seks z 15-letni crk przyjaciela. Zanim Ryan uda si na terapi, zd y zaprzepa ci karier, zwizki osobiste, reputacj, dochody, zdrowie i szacunek wobec samego siebie. Nie chodzio przy tym o romans, ktry jako wykadowca mia z modsz kobiet, szczeglnie, e bya ona kobiet doros. Takie zwizki mog by oboplnie satysfakcjonujce. Problem polega na tym, e Ryan nie mia adnej kontroli nad swoimi zachowaniami, do ktrych zaliczao si: Q Dugotrwae planowanie. Q Zu ywanie czasu, energii i uwagi, ktre mogy by po wicone na bardziej produktywne rzeczy. Q Potrzeba poszukiwania nowych kontaktw, partnerw i do wiadcze seksualnych.

W czym problem?

33

Q Traktowanie innych ludzi przedmiotowo i odrzucanie ich, gdy zaspokoili oni jego pragnienia. Q Konieczno poszukiwania coraz wikszych przyjemno ci zwizanych z seksem. Pierwsz oznak kopotw jest chwila, gdy seks zaczyna dominowa nad innymi zainteresowaniami. ycie pozbawione rwnowagi wymaga zastanowienia si. Takie rozchwianie zwykle prowadzi do strat zarwno dla osoby traccej kontrol, jak i dla ludzi wok niej. Czy seks zachwia Twoim yciem? Sprawd , co wiesz o sobie, korzystajc z poni szego testu.

mwiczenie: Czy wci masz nad sob kontrol?


Znajd ciche, spokojne miejsce i odpowiedz na poni sze pytania tak uczciwie, jak tylko potrafisz. Zaznacz ka de pytanie, ktre trafnie Ci opisuje. Odpowiadaj szczerze. Kiedy skoczysz, podlicz wszystkie zaznaczone pytania, a uzyskasz do jasny obraz tego, na czym polega Twj problem natury seksualnej, i jak wpisuje si w szersze spektrum problemw z seksualn samokontrol. By mo e udzielanie odpowiedzi na niektre pytania bdzie do niewygodne, ale nie przejmuj si, gdy jest to cakowicie normalne. To troch tak jak podczas pierwszego treningu sportowego. Na pocztku zawsze jest ci ko, ale mo na si przyzwyczai. Jak mwi przysowie, bez pracy nie ma koaczy.
1. Czy planowanie nowych kontaktw seksualnych jest pierwsz rzecz,

ktr robisz po obudzeniu si i ostatni przed za niciem?


2. Czy korzystasz z internetu, aby ustawicznie stymulowa si

seksualnie w pracy lub w domu?


3. Czy posiadasz tajn kolekcj pornografii (zdj, pism, filmw

lub plikw komputerowych)?


4. Czy odpowiadasz na seksualne zachty innych, nawet je eli jeste

w powa nym zwizku z inn osob?


5. Czy wydajesz pienidze na seks lub rzeczy z nim zwizane, chocia

pienidze potrzebne Ci s na inne wydatki?

34

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

6. Czy spdzasz czas na poszukiwaniu partnerw seksualnych? 7. Czy traktujesz seks jako sposb na popraw swojego

samopoczucia?
8. Czy lubisz dominowa nad partnerem podczas seksu? 9. Czy nie jeste w stanie przypomnie sobie wszystkich swoich

partnerw seksualnych?
10. Czy swj wolny czas po wicasz na fantazje seksualne, planowanie,

masturbacj czy inne zachowania seksualne?


11. Czy odwiedzasz miejsca, w ktrych obawiasz si, e kto znajomy

Ci mo e zauwa y (np. domy publiczne, kluby ze striptizem, przedstawienia erotyczne)?


12. Czy okamujesz swoich bliskich, mwic o swoich nawykach

seksualnych?
13. Czy trzymasz si z dala od innych, aby nie odkryli Twoich

sekretw?
14. Czy szukasz osb sabych, naiwnych lub w inny sposb podatnych,

aby z nimi nawizywa kontakty seksualne?


15. Czy Twoje do wiadczenia seksualne czsto okazyway

si rozczarowaniem?
16. Czy kiedy omal nie zostae przyapany (lub omal nie zostaa

przyapana), co zaowocowao przyrzeczeniem, e ju nigdy tego nie powtrzysz, ktre jednak zostao szybko zamane?
17. Czy czujesz, e Twj popd seksualny ma nad Tob kontrol? 18. Czy istniej my li o charakterze seksualnym, ktrych nie mo esz

si pozby, niezale nie od tego, jak mocno prbujesz?


19. Czy czujesz, e jeste osob wyizolowan i samotn? 20. Czy zdarzyo Ci si straci prac, zwizek czy dom na skutek swoich

dziaa seksualnych?

W czym problem?

35

Punktacja: Dodaj wszystkie zaznaczone zdania i porwnaj wynik z nastpujc skal: Brak: Gratulacje! Wyglda na to, e radzisz sobie lepiej, ni my lisz. Je eli odpowiedzi s naprawd szczere, mo esz przejrze pobie nie t ksi k w poszukiwaniu ciekawostek, ktre pomog Ci si uchroni przed ewentualnymi problemami w przyszo ci. 1 2: Istniej powody do obaw, e zaczynasz mie kopot z kontrolowaniem swojej seksualno ci. Na razie nie jest to powa ny problem, ale im szybciej zaczniesz go rozwizywa, tym mniejsza bdzie szansa, e przejmie on kontrol nad twoim yciem. 3 5: Masz istotny problem zwizany z kontrolowaniem swojego ycia seksualnego, ktry przejawia si w kilku sferach Twojego ycia. Z zewntrz wszystko wyglda dobrze, ale prdzej czy p niej popadniesz w powa ne problemy. Zacznij natychmiast stosowa opisane w tej ksi ce metody, aby zmieni swj los. 6 10: Cierpisz na powa ny problem z seksualn samokontrol, ktry mocno ogranicza Twoje ycie. Nie mo esz prze y jednego dnia bez fantazjowania, planowania czy podejmowania ryzykownych zachowa seksualnych. Jeste pod siln presj i czujesz, e Twoje seksualne potrzeby kontroluj wszystkie Twoje dziaania. Musisz zacz stosowa opisane tutaj strategie ju dzi . 11 15: Jak zapewne wiesz, Twoja seksualno wymkna Ci si spod kontroli. Pochaniaj Ci wasne fantazje i dziaania seksualne. Prawdopodobnie stracie ju wiele i ka dego dnia ryzykujesz coraz wicej. Musisz zacz po wica du o czasu i uwagi na zmian swojego zachowania. Zacznij od metod sugerowanych w niniejszej ksi ce, sumiennie je stosujc i sprawdzajc wyniki. Je eli nie bd one zadowalajce, a inni bd nadal czu si pokrzywdzeni przez Twoje zachowanie, poszukaj pomocy. Znajd terapeut specjalizujcego si w problemach seksualnych i zacznij z nim wsppracowa, aby pozby si problemw.

36

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

16+: Twj problem z samokontrol seksualn osign niebezpieczny poziom. Zacznij ju dzi stosowa opisane tutaj metody pod okiem terapeuty specjalizujcego si w leczeniu problemw seksualnych. Prawdopodobnie masz na swoim koncie powa ne kopoty zwizane z zachowaniem seksualnym. Nie puszczaj tego ostrze enia mimo uszu. Je eli zaczniesz terapi ju dzi , masz szans unikn jeszcze powa niejszych nastpstw. Nie odkadaj tego na p niej. Powy szy test mia Ci pomc w pobie nym okre leniu skali problemu. Ka dy musi od czego zacz. By mo e Twoje problemy zaczy si wiele lat temu, a mo e pojawiy si zaledwie przed kilkoma miesicami. Niezale nie od tego, musisz co z nimi zrobi. Je eli Twj wynik jest do wysoki, bdzie konieczny nakad wielu si i rodkw, ale spjrzmy prawdzie w oczy: skoro popadnicie w powa ne tarapaty zajo wiele czasu, musisz po wici co najmniej tyle samo, aby si z nich wydosta. Ka dy mo e osign cel, niezale nie od tego, czy musi przej 10 kilometrw czy 10 tysicy mil. Najwa niejszy jest pierwszy krok we wa ciw stron. Ka dego dnia miliony ludzi borykaj si z tymi samymi problemami, a ka dy sdzi, e jest jedyn osob na wiecie, ktrej co takiego si przydarza. Widzc tych ludzi, z pewno ci udaoby Ci si dojrze w ich twarzach znajomy bl i strach wyniky z problemw seksualnych. Samo wzicie tej ksi ki do rki i przebrnicie przez pierwszy rozdzia byo wielkim krokiem naprzd. Je eli udao Ci si go dokona, mo esz zacz wprowadza wielkie zmiany w swoim yciu. Inni, ktrzy podjli ten trud, rozwizali swoje problemy. A skoro udao si to innym, to musi rwnie uda si Tobie.

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

C Z II
MJ UMYS NIE CHCE MNIE SUCHAm

Rozdziaw 6. Rozdziaw 7. Rozdziaw 8. Rozdziaw 9.

Uporzdkowanie my li Kula u nogi Macierz kontra problem natychmiastowej gratyfikacji W marzeniach

97 113 133 143

C Z III
JAK MOESZ SI} ZMIENIm,
SKORO JESTE W TAK KIEPSKIM STANIE?

Rozdziaw 10. Rozdziaw 11. Rozdziaw 12.

To tylko uczucia Jeste wystarczajco dobry, bystry i lubiany przez innych Kto sprawia bl?

153 163 173

C Z IV
OPANOWANIE SWOJEJ DZIEDZINY

Rozdziaw 13. Rozdziaw 14. Rozdziaw 15.

Ryzykowna sprawa Ludzie s tylko lud mi Wzi sprawy w swoje rce

191 203 217

C Z V
YCIE JEST PI}KNE

Rozdziaw 16. Rozdziaw 17. Rozdziaw 18.

Prawdziwy seks Podstawowy kurs intymno ci Sztuka rwnowagi Podsumowanie Bibliografia

231 245 261 273 275

1
W czym problem?

Mit seksualnej samokontroli


Z pewnych niewyja nionych powodw ludzie zawsze s zaskoczeni, kiedy ich znajomi albo inni znani ludzie przyznaj si do problemw natury seksualnej. Wszyscy okazuj zdziwienie i niedowierzanie, kiedy ich ulubiony kapan zostaje oskar ony o molestowanie na lekcjach religii, nauczycielka z podstawwki przyznaje si do tego, e jest w ci y z 12-letnim uczniem, prezenter z programu dla dzieci zostaje przyapany na masturbacji w kinie dla dorosych czy te kiedy prezydentowi USA grozi impeachment po tym, jak sta ystka ujawnia, e uprawiaa z nim seks oralny. Takie informacje trafiaj na pierwsze strony gazet. Ludzie mog bez koca rozmawia o skandalu i twierdzi, e zniszczy on ich wiar w tych ludzi i nigdy nie sdzili, i rzeczone osoby mogy si tak zachowa, albo dziwi si, jak znane i lubiane osoby mogy dopu ci si takich rzeczy. Prawdopodobnie dobrze wiesz, e wikszo ludzi myli si co do tego, jakie miejsce zajmuje w ich yciu seks. Ich bd polega na zao eniu, e nie mo na by dobrym kapanem, nauczycielem, prezenterem programu dla dzieci czy

30

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

prezydentem i jednocze nie mie problemy z seksualn samokontrol. Ludzie uwa aj, e czowiek dobrze sprawdzajcy si w takiej pracy musi jednocze nie by mistrzem samokontroli. I tu tkwi podstawowy bd, gdy istniej ludzie wietnie potraficy ukrywa swoje sekrety natury seksualnej. Jak zapewne wiesz, niektrzy potrafi wietnie radzi sobie w innych dziedzinach ycia i mie powa ne, a nawet niebezpieczne problemy natury seksualnej.

Podstawowe zao enia odno nie seksu mog by bdne


Opisany wy ej bd my lowy mo e si zdarzy tak e Tobie. Jest bardzo mo liwe, e jak wielu innych mo esz sobie powiedzie, e nie masz adnego problemu, poniewa masz dobr prac, a inni nie maj pojcia o Twoich sekretach. Albo mo esz te wmwi sobie, e jeste daleki od przesady i niedugo planujesz zerwa ze swoimi nawykami. Niestety, seks czsto przypomina mitycznego potwora, ktrego apetyt ro nie w miar jedzenia i ktremu nale y skada coraz wicej ofiar, aby utrzyma go na wodzy. Wiele osb ryzykuje swoim bezpieczestwem, prac, majtkiem, zwizkami i zdrowiem, aby tylko zaspokoi swoje seksualne dze. Na og ci ludzie nie s w stanie wytrzyma tak du ej presji, cho lubuj sobie zerwa ze szkodliwymi nawykami raz na zawsze. Przypomina to bieg po ruchomej bie ni, ktra stopniowo nabiera prdko ci. Rodzi si poczucie, e prdzej czy p niej przewrcisz si, ba nic si przed wszystkimi wok. Mamy jednak dobre wie ci. Nie musisz czeka na swj ostateczny upadek. Jeste w stanie zatrzyma bie ni i spokojnie z niej zej . Musisz jednak zdoby si szczero wobec siebie. Bolesn szczero .

Definicja uzale nienia od seksu


Kiedy ludzie mwi o uzale nieniu od seksu, czsto maj na my li zaburzenia seksualne opisane w DSM-IV (Diagnostycznym i statystycznym podrczniku zaburze psychicznych, wersja IV) czy ICD-10 (Inwentarz Zaburze Klinicznych, wersja

W czym problem?

31

10), najwa niejszych kompendiach wiedzy u ywanych, odpowiednio, w USA i Europie. Ksi ki te s gwnymi podrcznikami, z ktrych korzystaj psychologowie i psychiatrzy podczas diagnozy i terapii wszystkich problemw psychologicznych i behawioralnych. Do zaburze seksualnych wymienionych w DSM-IV oraz ICD-10 nale m.in.: ekshibicjonizm (obna anie si), fetyszyzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z cz ci ciaa osoby lub konkretnego przedmiotu), froteryzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z ocierania si o inne osoby), masochizm (ch odczuwania blu podczas aktu seksualnego), voyeuryzm (podgldanie niespodziewajcych si tego ludzi, ktrzy rozbieraj si lub uprawiaj seks) oraz inne, bardziej indywidualne zaburzenia, jak np. wykonywanie obscenicznych telefonw. Z drugiej strony, niektrzy ludzie traktuj problemy seksualne wycznie w kategoriach kryminalnych, my lc np. o gwatach. W niniejszej ksi ce znajdziesz odwoania do bardzo szerokiego spektrum zjawisk le cych u podo a problemw seksualnych. W rd nich znajd si te dziaania nielegalne, ktre, cho nie s zaburzeniami, rwnie mog by przyczyn wielu problemw. Zalicza si do nich m.in.: Q korzystanie z usug prostytutek, Q obsesyjne korzystanie z pornografii, Q seks przez telefon i internet, Q seryjne romanse. Q chodzenie do salonw masa u, Q czste odwiedzanie klubw ze striptizem, Q szukanie kontaktw seksualnych w a niach, Q obsesyjne uczszczanie do barw topless, Q ch wielokrotnego uprawiania seksu ka dego dnia. Chocia nie postrzegamy samych zachowa seksualnych jako oznak uzale nienia (w odr nieniu choby od u ywania heroiny, ktre samo w sobie jest tak oznak), ale zastosowali my powy sz terminologi, gdy nasi czytelnicy najprawdopodobniej s przyzwyczajeni do takiego sposobu mwienia o ka dej

32

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

utracie kontroli. Nie chcemy tu moralizowa i mwi, e wszystkie problematyczne zachowania s absolutnie szkodliwe. Wa ne jest przede wszystkim to, e zachowania takie mog by przyczyn wielu problemw dla niektrych ludzi oraz ich bliskich, niezale nie od tego, czy kopoty bd bezpo rednio zwizane z blem lub rozstrojem nerwowym, czy te bd przejawia si w nieco bardziej zakamuflowanej formie jako utrata pienidzy, produktywno ci, zdolno ci do koncentracji, czasu spdzanego z rodzin lub w pracy, rozpad wa nych zwizkw osobistych albo utrata mo liwo ci zaanga owania si w inne dziaania podnoszce jako ycia.

Przykad: Michael Ryan


Michael Ryan, wykadowca z uniwersytetu Princeton i uhonorowany poeta z Bostonu, dobrze wie, co znaczy straci wszystko na skutek nadmiernie rozbuchanego ycia seksualnego. Przez ponad 20 lat seks nie tyle stanowi cz ycia Michaela Ryana, co raczej by caym jego yciem. Piszc swoj histori, Ryan zauwa a, e zawsze szuka okazji do seksu, zwaszcza wtedy, gdy otrzyma posad wykadowcy na Uniwersytecie Princeton. Pisze on: Byem wierny seksowi i wszystkie zwizki osobiste byy dla mnie du o mniej wa ne. Mniej liczyo si dla mnie ma estwo, przyja , a ju na pewno etyka (Ryan 1995, s. 4). Uwodzi on studentki, nie my lc o tym, co naprawd robi. Opamita si dopiero w chwili, gdy zaplanowa seks z 15-letni crk przyjaciela. Zanim Ryan uda si na terapi, zd y zaprzepa ci karier, zwizki osobiste, reputacj, dochody, zdrowie i szacunek wobec samego siebie. Nie chodzio przy tym o romans, ktry jako wykadowca mia z modsz kobiet, szczeglnie, e bya ona kobiet doros. Takie zwizki mog by oboplnie satysfakcjonujce. Problem polega na tym, e Ryan nie mia adnej kontroli nad swoimi zachowaniami, do ktrych zaliczao si: Q Dugotrwae planowanie. Q Zu ywanie czasu, energii i uwagi, ktre mogy by po wicone na bardziej produktywne rzeczy. Q Potrzeba poszukiwania nowych kontaktw, partnerw i do wiadcze seksualnych.

W czym problem?

33

Q Traktowanie innych ludzi przedmiotowo i odrzucanie ich, gdy zaspokoili oni jego pragnienia. Q Konieczno poszukiwania coraz wikszych przyjemno ci zwizanych z seksem. Pierwsz oznak kopotw jest chwila, gdy seks zaczyna dominowa nad innymi zainteresowaniami. ycie pozbawione rwnowagi wymaga zastanowienia si. Takie rozchwianie zwykle prowadzi do strat zarwno dla osoby traccej kontrol, jak i dla ludzi wok niej. Czy seks zachwia Twoim yciem? Sprawd , co wiesz o sobie, korzystajc z poni szego testu.

mwiczenie: Czy wci masz nad sob kontrol?


Znajd ciche, spokojne miejsce i odpowiedz na poni sze pytania tak uczciwie, jak tylko potrafisz. Zaznacz ka de pytanie, ktre trafnie Ci opisuje. Odpowiadaj szczerze. Kiedy skoczysz, podlicz wszystkie zaznaczone pytania, a uzyskasz do jasny obraz tego, na czym polega Twj problem natury seksualnej, i jak wpisuje si w szersze spektrum problemw z seksualn samokontrol. By mo e udzielanie odpowiedzi na niektre pytania bdzie do niewygodne, ale nie przejmuj si, gdy jest to cakowicie normalne. To troch tak jak podczas pierwszego treningu sportowego. Na pocztku zawsze jest ci ko, ale mo na si przyzwyczai. Jak mwi przysowie, bez pracy nie ma koaczy.
1. Czy planowanie nowych kontaktw seksualnych jest pierwsz rzecz,

ktr robisz po obudzeniu si i ostatni przed za niciem?


2. Czy korzystasz z internetu, aby ustawicznie stymulowa si

seksualnie w pracy lub w domu?


3. Czy posiadasz tajn kolekcj pornografii (zdj, pism, filmw

lub plikw komputerowych)?


4. Czy odpowiadasz na seksualne zachty innych, nawet je eli jeste

w powa nym zwizku z inn osob?


5. Czy wydajesz pienidze na seks lub rzeczy z nim zwizane, chocia

pienidze potrzebne Ci s na inne wydatki?

34

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

6. Czy spdzasz czas na poszukiwaniu partnerw seksualnych? 7. Czy traktujesz seks jako sposb na popraw swojego

samopoczucia?
8. Czy lubisz dominowa nad partnerem podczas seksu? 9. Czy nie jeste w stanie przypomnie sobie wszystkich swoich

partnerw seksualnych?
10. Czy swj wolny czas po wicasz na fantazje seksualne, planowanie,

masturbacj czy inne zachowania seksualne?


11. Czy odwiedzasz miejsca, w ktrych obawiasz si, e kto znajomy

Ci mo e zauwa y (np. domy publiczne, kluby ze striptizem, przedstawienia erotyczne)?


12. Czy okamujesz swoich bliskich, mwic o swoich nawykach

seksualnych?
13. Czy trzymasz si z dala od innych, aby nie odkryli Twoich

sekretw?
14. Czy szukasz osb sabych, naiwnych lub w inny sposb podatnych,

aby z nimi nawizywa kontakty seksualne?


15. Czy Twoje do wiadczenia seksualne czsto okazyway

si rozczarowaniem?
16. Czy kiedy omal nie zostae przyapany (lub omal nie zostaa

przyapana), co zaowocowao przyrzeczeniem, e ju nigdy tego nie powtrzysz, ktre jednak zostao szybko zamane?
17. Czy czujesz, e Twj popd seksualny ma nad Tob kontrol? 18. Czy istniej my li o charakterze seksualnym, ktrych nie mo esz

si pozby, niezale nie od tego, jak mocno prbujesz?


19. Czy czujesz, e jeste osob wyizolowan i samotn? 20. Czy zdarzyo Ci si straci prac, zwizek czy dom na skutek swoich

dziaa seksualnych?

W czym problem?

35

Punktacja: Dodaj wszystkie zaznaczone zdania i porwnaj wynik z nastpujc skal: Brak: Gratulacje! Wyglda na to, e radzisz sobie lepiej, ni my lisz. Je eli odpowiedzi s naprawd szczere, mo esz przejrze pobie nie t ksi k w poszukiwaniu ciekawostek, ktre pomog Ci si uchroni przed ewentualnymi problemami w przyszo ci. 1 2: Istniej powody do obaw, e zaczynasz mie kopot z kontrolowaniem swojej seksualno ci. Na razie nie jest to powa ny problem, ale im szybciej zaczniesz go rozwizywa, tym mniejsza bdzie szansa, e przejmie on kontrol nad twoim yciem. 3 5: Masz istotny problem zwizany z kontrolowaniem swojego ycia seksualnego, ktry przejawia si w kilku sferach Twojego ycia. Z zewntrz wszystko wyglda dobrze, ale prdzej czy p niej popadniesz w powa ne problemy. Zacznij natychmiast stosowa opisane w tej ksi ce metody, aby zmieni swj los. 6 10: Cierpisz na powa ny problem z seksualn samokontrol, ktry mocno ogranicza Twoje ycie. Nie mo esz prze y jednego dnia bez fantazjowania, planowania czy podejmowania ryzykownych zachowa seksualnych. Jeste pod siln presj i czujesz, e Twoje seksualne potrzeby kontroluj wszystkie Twoje dziaania. Musisz zacz stosowa opisane tutaj strategie ju dzi . 11 15: Jak zapewne wiesz, Twoja seksualno wymkna Ci si spod kontroli. Pochaniaj Ci wasne fantazje i dziaania seksualne. Prawdopodobnie stracie ju wiele i ka dego dnia ryzykujesz coraz wicej. Musisz zacz po wica du o czasu i uwagi na zmian swojego zachowania. Zacznij od metod sugerowanych w niniejszej ksi ce, sumiennie je stosujc i sprawdzajc wyniki. Je eli nie bd one zadowalajce, a inni bd nadal czu si pokrzywdzeni przez Twoje zachowanie, poszukaj pomocy. Znajd terapeut specjalizujcego si w problemach seksualnych i zacznij z nim wsppracowa, aby pozby si problemw.

36

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

16+: Twj problem z samokontrol seksualn osign niebezpieczny poziom. Zacznij ju dzi stosowa opisane tutaj metody pod okiem terapeuty specjalizujcego si w leczeniu problemw seksualnych. Prawdopodobnie masz na swoim koncie powa ne kopoty zwizane z zachowaniem seksualnym. Nie puszczaj tego ostrze enia mimo uszu. Je eli zaczniesz terapi ju dzi , masz szans unikn jeszcze powa niejszych nastpstw. Nie odkadaj tego na p niej. Powy szy test mia Ci pomc w pobie nym okre leniu skali problemu. Ka dy musi od czego zacz. By mo e Twoje problemy zaczy si wiele lat temu, a mo e pojawiy si zaledwie przed kilkoma miesicami. Niezale nie od tego, musisz co z nimi zrobi. Je eli Twj wynik jest do wysoki, bdzie konieczny nakad wielu si i rodkw, ale spjrzmy prawdzie w oczy: skoro popadnicie w powa ne tarapaty zajo wiele czasu, musisz po wici co najmniej tyle samo, aby si z nich wydosta. Ka dy mo e osign cel, niezale nie od tego, czy musi przej 10 kilometrw czy 10 tysicy mil. Najwa niejszy jest pierwszy krok we wa ciw stron. Ka dego dnia miliony ludzi borykaj si z tymi samymi problemami, a ka dy sdzi, e jest jedyn osob na wiecie, ktrej co takiego si przydarza. Widzc tych ludzi, z pewno ci udaoby Ci si dojrze w ich twarzach znajomy bl i strach wyniky z problemw seksualnych. Samo wzicie tej ksi ki do rki i przebrnicie przez pierwszy rozdzia byo wielkim krokiem naprzd. Je eli udao Ci si go dokona, mo esz zacz wprowadza wielkie zmiany w swoim yciu. Inni, ktrzy podjli ten trud, rozwizali swoje problemy. A skoro udao si to innym, to musi rwnie uda si Tobie.

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

C Z II
MJ UMYS NIE CHCE MNIE SUCHAm

Rozdziaw 6. Rozdziaw 7. Rozdziaw 8. Rozdziaw 9.

Uporzdkowanie my li Kula u nogi Macierz kontra problem natychmiastowej gratyfikacji W marzeniach

97 113 133 143

C Z III
JAK MOESZ SI} ZMIENIm,
SKORO JESTE W TAK KIEPSKIM STANIE?

Rozdziaw 10. Rozdziaw 11. Rozdziaw 12.

To tylko uczucia Jeste wystarczajco dobry, bystry i lubiany przez innych Kto sprawia bl?

153 163 173

C Z IV
OPANOWANIE SWOJEJ DZIEDZINY

Rozdziaw 13. Rozdziaw 14. Rozdziaw 15.

Ryzykowna sprawa Ludzie s tylko lud mi Wzi sprawy w swoje rce

191 203 217

C Z V
YCIE JEST PI}KNE

Rozdziaw 16. Rozdziaw 17. Rozdziaw 18.

Prawdziwy seks Podstawowy kurs intymno ci Sztuka rwnowagi Podsumowanie Bibliografia

231 245 261 273 275

1
W czym problem?

Mit seksualnej samokontroli


Z pewnych niewyja nionych powodw ludzie zawsze s zaskoczeni, kiedy ich znajomi albo inni znani ludzie przyznaj si do problemw natury seksualnej. Wszyscy okazuj zdziwienie i niedowierzanie, kiedy ich ulubiony kapan zostaje oskar ony o molestowanie na lekcjach religii, nauczycielka z podstawwki przyznaje si do tego, e jest w ci y z 12-letnim uczniem, prezenter z programu dla dzieci zostaje przyapany na masturbacji w kinie dla dorosych czy te kiedy prezydentowi USA grozi impeachment po tym, jak sta ystka ujawnia, e uprawiaa z nim seks oralny. Takie informacje trafiaj na pierwsze strony gazet. Ludzie mog bez koca rozmawia o skandalu i twierdzi, e zniszczy on ich wiar w tych ludzi i nigdy nie sdzili, i rzeczone osoby mogy si tak zachowa, albo dziwi si, jak znane i lubiane osoby mogy dopu ci si takich rzeczy. Prawdopodobnie dobrze wiesz, e wikszo ludzi myli si co do tego, jakie miejsce zajmuje w ich yciu seks. Ich bd polega na zao eniu, e nie mo na by dobrym kapanem, nauczycielem, prezenterem programu dla dzieci czy

30

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

prezydentem i jednocze nie mie problemy z seksualn samokontrol. Ludzie uwa aj, e czowiek dobrze sprawdzajcy si w takiej pracy musi jednocze nie by mistrzem samokontroli. I tu tkwi podstawowy bd, gdy istniej ludzie wietnie potraficy ukrywa swoje sekrety natury seksualnej. Jak zapewne wiesz, niektrzy potrafi wietnie radzi sobie w innych dziedzinach ycia i mie powa ne, a nawet niebezpieczne problemy natury seksualnej.

Podstawowe zao enia odno nie seksu mog by bdne


Opisany wy ej bd my lowy mo e si zdarzy tak e Tobie. Jest bardzo mo liwe, e jak wielu innych mo esz sobie powiedzie, e nie masz adnego problemu, poniewa masz dobr prac, a inni nie maj pojcia o Twoich sekretach. Albo mo esz te wmwi sobie, e jeste daleki od przesady i niedugo planujesz zerwa ze swoimi nawykami. Niestety, seks czsto przypomina mitycznego potwora, ktrego apetyt ro nie w miar jedzenia i ktremu nale y skada coraz wicej ofiar, aby utrzyma go na wodzy. Wiele osb ryzykuje swoim bezpieczestwem, prac, majtkiem, zwizkami i zdrowiem, aby tylko zaspokoi swoje seksualne dze. Na og ci ludzie nie s w stanie wytrzyma tak du ej presji, cho lubuj sobie zerwa ze szkodliwymi nawykami raz na zawsze. Przypomina to bieg po ruchomej bie ni, ktra stopniowo nabiera prdko ci. Rodzi si poczucie, e prdzej czy p niej przewrcisz si, ba nic si przed wszystkimi wok. Mamy jednak dobre wie ci. Nie musisz czeka na swj ostateczny upadek. Jeste w stanie zatrzyma bie ni i spokojnie z niej zej . Musisz jednak zdoby si szczero wobec siebie. Bolesn szczero .

Definicja uzale nienia od seksu


Kiedy ludzie mwi o uzale nieniu od seksu, czsto maj na my li zaburzenia seksualne opisane w DSM-IV (Diagnostycznym i statystycznym podrczniku zaburze psychicznych, wersja IV) czy ICD-10 (Inwentarz Zaburze Klinicznych, wersja

W czym problem?

31

10), najwa niejszych kompendiach wiedzy u ywanych, odpowiednio, w USA i Europie. Ksi ki te s gwnymi podrcznikami, z ktrych korzystaj psychologowie i psychiatrzy podczas diagnozy i terapii wszystkich problemw psychologicznych i behawioralnych. Do zaburze seksualnych wymienionych w DSM-IV oraz ICD-10 nale m.in.: ekshibicjonizm (obna anie si), fetyszyzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z cz ci ciaa osoby lub konkretnego przedmiotu), froteryzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z ocierania si o inne osoby), masochizm (ch odczuwania blu podczas aktu seksualnego), voyeuryzm (podgldanie niespodziewajcych si tego ludzi, ktrzy rozbieraj si lub uprawiaj seks) oraz inne, bardziej indywidualne zaburzenia, jak np. wykonywanie obscenicznych telefonw. Z drugiej strony, niektrzy ludzie traktuj problemy seksualne wycznie w kategoriach kryminalnych, my lc np. o gwatach. W niniejszej ksi ce znajdziesz odwoania do bardzo szerokiego spektrum zjawisk le cych u podo a problemw seksualnych. W rd nich znajd si te dziaania nielegalne, ktre, cho nie s zaburzeniami, rwnie mog by przyczyn wielu problemw. Zalicza si do nich m.in.: Q korzystanie z usug prostytutek, Q obsesyjne korzystanie z pornografii, Q seks przez telefon i internet, Q seryjne romanse. Q chodzenie do salonw masa u, Q czste odwiedzanie klubw ze striptizem, Q szukanie kontaktw seksualnych w a niach, Q obsesyjne uczszczanie do barw topless, Q ch wielokrotnego uprawiania seksu ka dego dnia. Chocia nie postrzegamy samych zachowa seksualnych jako oznak uzale nienia (w odr nieniu choby od u ywania heroiny, ktre samo w sobie jest tak oznak), ale zastosowali my powy sz terminologi, gdy nasi czytelnicy najprawdopodobniej s przyzwyczajeni do takiego sposobu mwienia o ka dej

32

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

utracie kontroli. Nie chcemy tu moralizowa i mwi, e wszystkie problematyczne zachowania s absolutnie szkodliwe. Wa ne jest przede wszystkim to, e zachowania takie mog by przyczyn wielu problemw dla niektrych ludzi oraz ich bliskich, niezale nie od tego, czy kopoty bd bezpo rednio zwizane z blem lub rozstrojem nerwowym, czy te bd przejawia si w nieco bardziej zakamuflowanej formie jako utrata pienidzy, produktywno ci, zdolno ci do koncentracji, czasu spdzanego z rodzin lub w pracy, rozpad wa nych zwizkw osobistych albo utrata mo liwo ci zaanga owania si w inne dziaania podnoszce jako ycia.

Przykad: Michael Ryan


Michael Ryan, wykadowca z uniwersytetu Princeton i uhonorowany poeta z Bostonu, dobrze wie, co znaczy straci wszystko na skutek nadmiernie rozbuchanego ycia seksualnego. Przez ponad 20 lat seks nie tyle stanowi cz ycia Michaela Ryana, co raczej by caym jego yciem. Piszc swoj histori, Ryan zauwa a, e zawsze szuka okazji do seksu, zwaszcza wtedy, gdy otrzyma posad wykadowcy na Uniwersytecie Princeton. Pisze on: Byem wierny seksowi i wszystkie zwizki osobiste byy dla mnie du o mniej wa ne. Mniej liczyo si dla mnie ma estwo, przyja , a ju na pewno etyka (Ryan 1995, s. 4). Uwodzi on studentki, nie my lc o tym, co naprawd robi. Opamita si dopiero w chwili, gdy zaplanowa seks z 15-letni crk przyjaciela. Zanim Ryan uda si na terapi, zd y zaprzepa ci karier, zwizki osobiste, reputacj, dochody, zdrowie i szacunek wobec samego siebie. Nie chodzio przy tym o romans, ktry jako wykadowca mia z modsz kobiet, szczeglnie, e bya ona kobiet doros. Takie zwizki mog by oboplnie satysfakcjonujce. Problem polega na tym, e Ryan nie mia adnej kontroli nad swoimi zachowaniami, do ktrych zaliczao si: Q Dugotrwae planowanie. Q Zu ywanie czasu, energii i uwagi, ktre mogy by po wicone na bardziej produktywne rzeczy. Q Potrzeba poszukiwania nowych kontaktw, partnerw i do wiadcze seksualnych.

W czym problem?

33

Q Traktowanie innych ludzi przedmiotowo i odrzucanie ich, gdy zaspokoili oni jego pragnienia. Q Konieczno poszukiwania coraz wikszych przyjemno ci zwizanych z seksem. Pierwsz oznak kopotw jest chwila, gdy seks zaczyna dominowa nad innymi zainteresowaniami. ycie pozbawione rwnowagi wymaga zastanowienia si. Takie rozchwianie zwykle prowadzi do strat zarwno dla osoby traccej kontrol, jak i dla ludzi wok niej. Czy seks zachwia Twoim yciem? Sprawd , co wiesz o sobie, korzystajc z poni szego testu.

mwiczenie: Czy wci masz nad sob kontrol?


Znajd ciche, spokojne miejsce i odpowiedz na poni sze pytania tak uczciwie, jak tylko potrafisz. Zaznacz ka de pytanie, ktre trafnie Ci opisuje. Odpowiadaj szczerze. Kiedy skoczysz, podlicz wszystkie zaznaczone pytania, a uzyskasz do jasny obraz tego, na czym polega Twj problem natury seksualnej, i jak wpisuje si w szersze spektrum problemw z seksualn samokontrol. By mo e udzielanie odpowiedzi na niektre pytania bdzie do niewygodne, ale nie przejmuj si, gdy jest to cakowicie normalne. To troch tak jak podczas pierwszego treningu sportowego. Na pocztku zawsze jest ci ko, ale mo na si przyzwyczai. Jak mwi przysowie, bez pracy nie ma koaczy.
1. Czy planowanie nowych kontaktw seksualnych jest pierwsz rzecz,

ktr robisz po obudzeniu si i ostatni przed za niciem?


2. Czy korzystasz z internetu, aby ustawicznie stymulowa si

seksualnie w pracy lub w domu?


3. Czy posiadasz tajn kolekcj pornografii (zdj, pism, filmw

lub plikw komputerowych)?


4. Czy odpowiadasz na seksualne zachty innych, nawet je eli jeste

w powa nym zwizku z inn osob?


5. Czy wydajesz pienidze na seks lub rzeczy z nim zwizane, chocia

pienidze potrzebne Ci s na inne wydatki?

34

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

6. Czy spdzasz czas na poszukiwaniu partnerw seksualnych? 7. Czy traktujesz seks jako sposb na popraw swojego

samopoczucia?
8. Czy lubisz dominowa nad partnerem podczas seksu? 9. Czy nie jeste w stanie przypomnie sobie wszystkich swoich

partnerw seksualnych?
10. Czy swj wolny czas po wicasz na fantazje seksualne, planowanie,

masturbacj czy inne zachowania seksualne?


11. Czy odwiedzasz miejsca, w ktrych obawiasz si, e kto znajomy

Ci mo e zauwa y (np. domy publiczne, kluby ze striptizem, przedstawienia erotyczne)?


12. Czy okamujesz swoich bliskich, mwic o swoich nawykach

seksualnych?
13. Czy trzymasz si z dala od innych, aby nie odkryli Twoich

sekretw?
14. Czy szukasz osb sabych, naiwnych lub w inny sposb podatnych,

aby z nimi nawizywa kontakty seksualne?


15. Czy Twoje do wiadczenia seksualne czsto okazyway

si rozczarowaniem?
16. Czy kiedy omal nie zostae przyapany (lub omal nie zostaa

przyapana), co zaowocowao przyrzeczeniem, e ju nigdy tego nie powtrzysz, ktre jednak zostao szybko zamane?
17. Czy czujesz, e Twj popd seksualny ma nad Tob kontrol? 18. Czy istniej my li o charakterze seksualnym, ktrych nie mo esz

si pozby, niezale nie od tego, jak mocno prbujesz?


19. Czy czujesz, e jeste osob wyizolowan i samotn? 20. Czy zdarzyo Ci si straci prac, zwizek czy dom na skutek swoich

dziaa seksualnych?

W czym problem?

35

Punktacja: Dodaj wszystkie zaznaczone zdania i porwnaj wynik z nastpujc skal: Brak: Gratulacje! Wyglda na to, e radzisz sobie lepiej, ni my lisz. Je eli odpowiedzi s naprawd szczere, mo esz przejrze pobie nie t ksi k w poszukiwaniu ciekawostek, ktre pomog Ci si uchroni przed ewentualnymi problemami w przyszo ci. 1 2: Istniej powody do obaw, e zaczynasz mie kopot z kontrolowaniem swojej seksualno ci. Na razie nie jest to powa ny problem, ale im szybciej zaczniesz go rozwizywa, tym mniejsza bdzie szansa, e przejmie on kontrol nad twoim yciem. 3 5: Masz istotny problem zwizany z kontrolowaniem swojego ycia seksualnego, ktry przejawia si w kilku sferach Twojego ycia. Z zewntrz wszystko wyglda dobrze, ale prdzej czy p niej popadniesz w powa ne problemy. Zacznij natychmiast stosowa opisane w tej ksi ce metody, aby zmieni swj los. 6 10: Cierpisz na powa ny problem z seksualn samokontrol, ktry mocno ogranicza Twoje ycie. Nie mo esz prze y jednego dnia bez fantazjowania, planowania czy podejmowania ryzykownych zachowa seksualnych. Jeste pod siln presj i czujesz, e Twoje seksualne potrzeby kontroluj wszystkie Twoje dziaania. Musisz zacz stosowa opisane tutaj strategie ju dzi . 11 15: Jak zapewne wiesz, Twoja seksualno wymkna Ci si spod kontroli. Pochaniaj Ci wasne fantazje i dziaania seksualne. Prawdopodobnie stracie ju wiele i ka dego dnia ryzykujesz coraz wicej. Musisz zacz po wica du o czasu i uwagi na zmian swojego zachowania. Zacznij od metod sugerowanych w niniejszej ksi ce, sumiennie je stosujc i sprawdzajc wyniki. Je eli nie bd one zadowalajce, a inni bd nadal czu si pokrzywdzeni przez Twoje zachowanie, poszukaj pomocy. Znajd terapeut specjalizujcego si w problemach seksualnych i zacznij z nim wsppracowa, aby pozby si problemw.

36

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

16+: Twj problem z samokontrol seksualn osign niebezpieczny poziom. Zacznij ju dzi stosowa opisane tutaj metody pod okiem terapeuty specjalizujcego si w leczeniu problemw seksualnych. Prawdopodobnie masz na swoim koncie powa ne kopoty zwizane z zachowaniem seksualnym. Nie puszczaj tego ostrze enia mimo uszu. Je eli zaczniesz terapi ju dzi , masz szans unikn jeszcze powa niejszych nastpstw. Nie odkadaj tego na p niej. Powy szy test mia Ci pomc w pobie nym okre leniu skali problemu. Ka dy musi od czego zacz. By mo e Twoje problemy zaczy si wiele lat temu, a mo e pojawiy si zaledwie przed kilkoma miesicami. Niezale nie od tego, musisz co z nimi zrobi. Je eli Twj wynik jest do wysoki, bdzie konieczny nakad wielu si i rodkw, ale spjrzmy prawdzie w oczy: skoro popadnicie w powa ne tarapaty zajo wiele czasu, musisz po wici co najmniej tyle samo, aby si z nich wydosta. Ka dy mo e osign cel, niezale nie od tego, czy musi przej 10 kilometrw czy 10 tysicy mil. Najwa niejszy jest pierwszy krok we wa ciw stron. Ka dego dnia miliony ludzi borykaj si z tymi samymi problemami, a ka dy sdzi, e jest jedyn osob na wiecie, ktrej co takiego si przydarza. Widzc tych ludzi, z pewno ci udaoby Ci si dojrze w ich twarzach znajomy bl i strach wyniky z problemw seksualnych. Samo wzicie tej ksi ki do rki i przebrnicie przez pierwszy rozdzia byo wielkim krokiem naprzd. Je eli udao Ci si go dokona, mo esz zacz wprowadza wielkie zmiany w swoim yciu. Inni, ktrzy podjli ten trud, rozwizali swoje problemy. A skoro udao si to innym, to musi rwnie uda si Tobie.

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

C Z II
MJ UMYS NIE CHCE MNIE SUCHAm

Rozdziaw 6. Rozdziaw 7. Rozdziaw 8. Rozdziaw 9.

Uporzdkowanie my li Kula u nogi Macierz kontra problem natychmiastowej gratyfikacji W marzeniach

97 113 133 143

C Z III
JAK MOESZ SI} ZMIENIm,
SKORO JESTE W TAK KIEPSKIM STANIE?

Rozdziaw 10. Rozdziaw 11. Rozdziaw 12.

To tylko uczucia Jeste wystarczajco dobry, bystry i lubiany przez innych Kto sprawia bl?

153 163 173

C Z IV
OPANOWANIE SWOJEJ DZIEDZINY

Rozdziaw 13. Rozdziaw 14. Rozdziaw 15.

Ryzykowna sprawa Ludzie s tylko lud mi Wzi sprawy w swoje rce

191 203 217

C Z V
YCIE JEST PI}KNE

Rozdziaw 16. Rozdziaw 17. Rozdziaw 18.

Prawdziwy seks Podstawowy kurs intymno ci Sztuka rwnowagi Podsumowanie Bibliografia

231 245 261 273 275

1
W czym problem?

Mit seksualnej samokontroli


Z pewnych niewyja nionych powodw ludzie zawsze s zaskoczeni, kiedy ich znajomi albo inni znani ludzie przyznaj si do problemw natury seksualnej. Wszyscy okazuj zdziwienie i niedowierzanie, kiedy ich ulubiony kapan zostaje oskar ony o molestowanie na lekcjach religii, nauczycielka z podstawwki przyznaje si do tego, e jest w ci y z 12-letnim uczniem, prezenter z programu dla dzieci zostaje przyapany na masturbacji w kinie dla dorosych czy te kiedy prezydentowi USA grozi impeachment po tym, jak sta ystka ujawnia, e uprawiaa z nim seks oralny. Takie informacje trafiaj na pierwsze strony gazet. Ludzie mog bez koca rozmawia o skandalu i twierdzi, e zniszczy on ich wiar w tych ludzi i nigdy nie sdzili, i rzeczone osoby mogy si tak zachowa, albo dziwi si, jak znane i lubiane osoby mogy dopu ci si takich rzeczy. Prawdopodobnie dobrze wiesz, e wikszo ludzi myli si co do tego, jakie miejsce zajmuje w ich yciu seks. Ich bd polega na zao eniu, e nie mo na by dobrym kapanem, nauczycielem, prezenterem programu dla dzieci czy

30

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

prezydentem i jednocze nie mie problemy z seksualn samokontrol. Ludzie uwa aj, e czowiek dobrze sprawdzajcy si w takiej pracy musi jednocze nie by mistrzem samokontroli. I tu tkwi podstawowy bd, gdy istniej ludzie wietnie potraficy ukrywa swoje sekrety natury seksualnej. Jak zapewne wiesz, niektrzy potrafi wietnie radzi sobie w innych dziedzinach ycia i mie powa ne, a nawet niebezpieczne problemy natury seksualnej.

Podstawowe zao enia odno nie seksu mog by bdne


Opisany wy ej bd my lowy mo e si zdarzy tak e Tobie. Jest bardzo mo liwe, e jak wielu innych mo esz sobie powiedzie, e nie masz adnego problemu, poniewa masz dobr prac, a inni nie maj pojcia o Twoich sekretach. Albo mo esz te wmwi sobie, e jeste daleki od przesady i niedugo planujesz zerwa ze swoimi nawykami. Niestety, seks czsto przypomina mitycznego potwora, ktrego apetyt ro nie w miar jedzenia i ktremu nale y skada coraz wicej ofiar, aby utrzyma go na wodzy. Wiele osb ryzykuje swoim bezpieczestwem, prac, majtkiem, zwizkami i zdrowiem, aby tylko zaspokoi swoje seksualne dze. Na og ci ludzie nie s w stanie wytrzyma tak du ej presji, cho lubuj sobie zerwa ze szkodliwymi nawykami raz na zawsze. Przypomina to bieg po ruchomej bie ni, ktra stopniowo nabiera prdko ci. Rodzi si poczucie, e prdzej czy p niej przewrcisz si, ba nic si przed wszystkimi wok. Mamy jednak dobre wie ci. Nie musisz czeka na swj ostateczny upadek. Jeste w stanie zatrzyma bie ni i spokojnie z niej zej . Musisz jednak zdoby si szczero wobec siebie. Bolesn szczero .

Definicja uzale nienia od seksu


Kiedy ludzie mwi o uzale nieniu od seksu, czsto maj na my li zaburzenia seksualne opisane w DSM-IV (Diagnostycznym i statystycznym podrczniku zaburze psychicznych, wersja IV) czy ICD-10 (Inwentarz Zaburze Klinicznych, wersja

W czym problem?

31

10), najwa niejszych kompendiach wiedzy u ywanych, odpowiednio, w USA i Europie. Ksi ki te s gwnymi podrcznikami, z ktrych korzystaj psychologowie i psychiatrzy podczas diagnozy i terapii wszystkich problemw psychologicznych i behawioralnych. Do zaburze seksualnych wymienionych w DSM-IV oraz ICD-10 nale m.in.: ekshibicjonizm (obna anie si), fetyszyzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z cz ci ciaa osoby lub konkretnego przedmiotu), froteryzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z ocierania si o inne osoby), masochizm (ch odczuwania blu podczas aktu seksualnego), voyeuryzm (podgldanie niespodziewajcych si tego ludzi, ktrzy rozbieraj si lub uprawiaj seks) oraz inne, bardziej indywidualne zaburzenia, jak np. wykonywanie obscenicznych telefonw. Z drugiej strony, niektrzy ludzie traktuj problemy seksualne wycznie w kategoriach kryminalnych, my lc np. o gwatach. W niniejszej ksi ce znajdziesz odwoania do bardzo szerokiego spektrum zjawisk le cych u podo a problemw seksualnych. W rd nich znajd si te dziaania nielegalne, ktre, cho nie s zaburzeniami, rwnie mog by przyczyn wielu problemw. Zalicza si do nich m.in.: Q korzystanie z usug prostytutek, Q obsesyjne korzystanie z pornografii, Q seks przez telefon i internet, Q seryjne romanse. Q chodzenie do salonw masa u, Q czste odwiedzanie klubw ze striptizem, Q szukanie kontaktw seksualnych w a niach, Q obsesyjne uczszczanie do barw topless, Q ch wielokrotnego uprawiania seksu ka dego dnia. Chocia nie postrzegamy samych zachowa seksualnych jako oznak uzale nienia (w odr nieniu choby od u ywania heroiny, ktre samo w sobie jest tak oznak), ale zastosowali my powy sz terminologi, gdy nasi czytelnicy najprawdopodobniej s przyzwyczajeni do takiego sposobu mwienia o ka dej

32

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

utracie kontroli. Nie chcemy tu moralizowa i mwi, e wszystkie problematyczne zachowania s absolutnie szkodliwe. Wa ne jest przede wszystkim to, e zachowania takie mog by przyczyn wielu problemw dla niektrych ludzi oraz ich bliskich, niezale nie od tego, czy kopoty bd bezpo rednio zwizane z blem lub rozstrojem nerwowym, czy te bd przejawia si w nieco bardziej zakamuflowanej formie jako utrata pienidzy, produktywno ci, zdolno ci do koncentracji, czasu spdzanego z rodzin lub w pracy, rozpad wa nych zwizkw osobistych albo utrata mo liwo ci zaanga owania si w inne dziaania podnoszce jako ycia.

Przykad: Michael Ryan


Michael Ryan, wykadowca z uniwersytetu Princeton i uhonorowany poeta z Bostonu, dobrze wie, co znaczy straci wszystko na skutek nadmiernie rozbuchanego ycia seksualnego. Przez ponad 20 lat seks nie tyle stanowi cz ycia Michaela Ryana, co raczej by caym jego yciem. Piszc swoj histori, Ryan zauwa a, e zawsze szuka okazji do seksu, zwaszcza wtedy, gdy otrzyma posad wykadowcy na Uniwersytecie Princeton. Pisze on: Byem wierny seksowi i wszystkie zwizki osobiste byy dla mnie du o mniej wa ne. Mniej liczyo si dla mnie ma estwo, przyja , a ju na pewno etyka (Ryan 1995, s. 4). Uwodzi on studentki, nie my lc o tym, co naprawd robi. Opamita si dopiero w chwili, gdy zaplanowa seks z 15-letni crk przyjaciela. Zanim Ryan uda si na terapi, zd y zaprzepa ci karier, zwizki osobiste, reputacj, dochody, zdrowie i szacunek wobec samego siebie. Nie chodzio przy tym o romans, ktry jako wykadowca mia z modsz kobiet, szczeglnie, e bya ona kobiet doros. Takie zwizki mog by oboplnie satysfakcjonujce. Problem polega na tym, e Ryan nie mia adnej kontroli nad swoimi zachowaniami, do ktrych zaliczao si: Q Dugotrwae planowanie. Q Zu ywanie czasu, energii i uwagi, ktre mogy by po wicone na bardziej produktywne rzeczy. Q Potrzeba poszukiwania nowych kontaktw, partnerw i do wiadcze seksualnych.

W czym problem?

33

Q Traktowanie innych ludzi przedmiotowo i odrzucanie ich, gdy zaspokoili oni jego pragnienia. Q Konieczno poszukiwania coraz wikszych przyjemno ci zwizanych z seksem. Pierwsz oznak kopotw jest chwila, gdy seks zaczyna dominowa nad innymi zainteresowaniami. ycie pozbawione rwnowagi wymaga zastanowienia si. Takie rozchwianie zwykle prowadzi do strat zarwno dla osoby traccej kontrol, jak i dla ludzi wok niej. Czy seks zachwia Twoim yciem? Sprawd , co wiesz o sobie, korzystajc z poni szego testu.

mwiczenie: Czy wci masz nad sob kontrol?


Znajd ciche, spokojne miejsce i odpowiedz na poni sze pytania tak uczciwie, jak tylko potrafisz. Zaznacz ka de pytanie, ktre trafnie Ci opisuje. Odpowiadaj szczerze. Kiedy skoczysz, podlicz wszystkie zaznaczone pytania, a uzyskasz do jasny obraz tego, na czym polega Twj problem natury seksualnej, i jak wpisuje si w szersze spektrum problemw z seksualn samokontrol. By mo e udzielanie odpowiedzi na niektre pytania bdzie do niewygodne, ale nie przejmuj si, gdy jest to cakowicie normalne. To troch tak jak podczas pierwszego treningu sportowego. Na pocztku zawsze jest ci ko, ale mo na si przyzwyczai. Jak mwi przysowie, bez pracy nie ma koaczy.
1. Czy planowanie nowych kontaktw seksualnych jest pierwsz rzecz,

ktr robisz po obudzeniu si i ostatni przed za niciem?


2. Czy korzystasz z internetu, aby ustawicznie stymulowa si

seksualnie w pracy lub w domu?


3. Czy posiadasz tajn kolekcj pornografii (zdj, pism, filmw

lub plikw komputerowych)?


4. Czy odpowiadasz na seksualne zachty innych, nawet je eli jeste

w powa nym zwizku z inn osob?


5. Czy wydajesz pienidze na seks lub rzeczy z nim zwizane, chocia

pienidze potrzebne Ci s na inne wydatki?

34

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

6. Czy spdzasz czas na poszukiwaniu partnerw seksualnych? 7. Czy traktujesz seks jako sposb na popraw swojego

samopoczucia?
8. Czy lubisz dominowa nad partnerem podczas seksu? 9. Czy nie jeste w stanie przypomnie sobie wszystkich swoich

partnerw seksualnych?
10. Czy swj wolny czas po wicasz na fantazje seksualne, planowanie,

masturbacj czy inne zachowania seksualne?


11. Czy odwiedzasz miejsca, w ktrych obawiasz si, e kto znajomy

Ci mo e zauwa y (np. domy publiczne, kluby ze striptizem, przedstawienia erotyczne)?


12. Czy okamujesz swoich bliskich, mwic o swoich nawykach

seksualnych?
13. Czy trzymasz si z dala od innych, aby nie odkryli Twoich

sekretw?
14. Czy szukasz osb sabych, naiwnych lub w inny sposb podatnych,

aby z nimi nawizywa kontakty seksualne?


15. Czy Twoje do wiadczenia seksualne czsto okazyway

si rozczarowaniem?
16. Czy kiedy omal nie zostae przyapany (lub omal nie zostaa

przyapana), co zaowocowao przyrzeczeniem, e ju nigdy tego nie powtrzysz, ktre jednak zostao szybko zamane?
17. Czy czujesz, e Twj popd seksualny ma nad Tob kontrol? 18. Czy istniej my li o charakterze seksualnym, ktrych nie mo esz

si pozby, niezale nie od tego, jak mocno prbujesz?


19. Czy czujesz, e jeste osob wyizolowan i samotn? 20. Czy zdarzyo Ci si straci prac, zwizek czy dom na skutek swoich

dziaa seksualnych?

W czym problem?

35

Punktacja: Dodaj wszystkie zaznaczone zdania i porwnaj wynik z nastpujc skal: Brak: Gratulacje! Wyglda na to, e radzisz sobie lepiej, ni my lisz. Je eli odpowiedzi s naprawd szczere, mo esz przejrze pobie nie t ksi k w poszukiwaniu ciekawostek, ktre pomog Ci si uchroni przed ewentualnymi problemami w przyszo ci. 1 2: Istniej powody do obaw, e zaczynasz mie kopot z kontrolowaniem swojej seksualno ci. Na razie nie jest to powa ny problem, ale im szybciej zaczniesz go rozwizywa, tym mniejsza bdzie szansa, e przejmie on kontrol nad twoim yciem. 3 5: Masz istotny problem zwizany z kontrolowaniem swojego ycia seksualnego, ktry przejawia si w kilku sferach Twojego ycia. Z zewntrz wszystko wyglda dobrze, ale prdzej czy p niej popadniesz w powa ne problemy. Zacznij natychmiast stosowa opisane w tej ksi ce metody, aby zmieni swj los. 6 10: Cierpisz na powa ny problem z seksualn samokontrol, ktry mocno ogranicza Twoje ycie. Nie mo esz prze y jednego dnia bez fantazjowania, planowania czy podejmowania ryzykownych zachowa seksualnych. Jeste pod siln presj i czujesz, e Twoje seksualne potrzeby kontroluj wszystkie Twoje dziaania. Musisz zacz stosowa opisane tutaj strategie ju dzi . 11 15: Jak zapewne wiesz, Twoja seksualno wymkna Ci si spod kontroli. Pochaniaj Ci wasne fantazje i dziaania seksualne. Prawdopodobnie stracie ju wiele i ka dego dnia ryzykujesz coraz wicej. Musisz zacz po wica du o czasu i uwagi na zmian swojego zachowania. Zacznij od metod sugerowanych w niniejszej ksi ce, sumiennie je stosujc i sprawdzajc wyniki. Je eli nie bd one zadowalajce, a inni bd nadal czu si pokrzywdzeni przez Twoje zachowanie, poszukaj pomocy. Znajd terapeut specjalizujcego si w problemach seksualnych i zacznij z nim wsppracowa, aby pozby si problemw.

36

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

16+: Twj problem z samokontrol seksualn osign niebezpieczny poziom. Zacznij ju dzi stosowa opisane tutaj metody pod okiem terapeuty specjalizujcego si w leczeniu problemw seksualnych. Prawdopodobnie masz na swoim koncie powa ne kopoty zwizane z zachowaniem seksualnym. Nie puszczaj tego ostrze enia mimo uszu. Je eli zaczniesz terapi ju dzi , masz szans unikn jeszcze powa niejszych nastpstw. Nie odkadaj tego na p niej. Powy szy test mia Ci pomc w pobie nym okre leniu skali problemu. Ka dy musi od czego zacz. By mo e Twoje problemy zaczy si wiele lat temu, a mo e pojawiy si zaledwie przed kilkoma miesicami. Niezale nie od tego, musisz co z nimi zrobi. Je eli Twj wynik jest do wysoki, bdzie konieczny nakad wielu si i rodkw, ale spjrzmy prawdzie w oczy: skoro popadnicie w powa ne tarapaty zajo wiele czasu, musisz po wici co najmniej tyle samo, aby si z nich wydosta. Ka dy mo e osign cel, niezale nie od tego, czy musi przej 10 kilometrw czy 10 tysicy mil. Najwa niejszy jest pierwszy krok we wa ciw stron. Ka dego dnia miliony ludzi borykaj si z tymi samymi problemami, a ka dy sdzi, e jest jedyn osob na wiecie, ktrej co takiego si przydarza. Widzc tych ludzi, z pewno ci udaoby Ci si dojrze w ich twarzach znajomy bl i strach wyniky z problemw seksualnych. Samo wzicie tej ksi ki do rki i przebrnicie przez pierwszy rozdzia byo wielkim krokiem naprzd. Je eli udao Ci si go dokona, mo esz zacz wprowadza wielkie zmiany w swoim yciu. Inni, ktrzy podjli ten trud, rozwizali swoje problemy. A skoro udao si to innym, to musi rwnie uda si Tobie.

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

C Z II
MJ UMYS NIE CHCE MNIE SUCHAm

Rozdziaw 6. Rozdziaw 7. Rozdziaw 8. Rozdziaw 9.

Uporzdkowanie my li Kula u nogi Macierz kontra problem natychmiastowej gratyfikacji W marzeniach

97 113 133 143

C Z III
JAK MOESZ SI} ZMIENIm,
SKORO JESTE W TAK KIEPSKIM STANIE?

Rozdziaw 10. Rozdziaw 11. Rozdziaw 12.

To tylko uczucia Jeste wystarczajco dobry, bystry i lubiany przez innych Kto sprawia bl?

153 163 173

C Z IV
OPANOWANIE SWOJEJ DZIEDZINY

Rozdziaw 13. Rozdziaw 14. Rozdziaw 15.

Ryzykowna sprawa Ludzie s tylko lud mi Wzi sprawy w swoje rce

191 203 217

C Z V
YCIE JEST PI}KNE

Rozdziaw 16. Rozdziaw 17. Rozdziaw 18.

Prawdziwy seks Podstawowy kurs intymno ci Sztuka rwnowagi Podsumowanie Bibliografia

231 245 261 273 275

1
W czym problem?

Mit seksualnej samokontroli


Z pewnych niewyja nionych powodw ludzie zawsze s zaskoczeni, kiedy ich znajomi albo inni znani ludzie przyznaj si do problemw natury seksualnej. Wszyscy okazuj zdziwienie i niedowierzanie, kiedy ich ulubiony kapan zostaje oskar ony o molestowanie na lekcjach religii, nauczycielka z podstawwki przyznaje si do tego, e jest w ci y z 12-letnim uczniem, prezenter z programu dla dzieci zostaje przyapany na masturbacji w kinie dla dorosych czy te kiedy prezydentowi USA grozi impeachment po tym, jak sta ystka ujawnia, e uprawiaa z nim seks oralny. Takie informacje trafiaj na pierwsze strony gazet. Ludzie mog bez koca rozmawia o skandalu i twierdzi, e zniszczy on ich wiar w tych ludzi i nigdy nie sdzili, i rzeczone osoby mogy si tak zachowa, albo dziwi si, jak znane i lubiane osoby mogy dopu ci si takich rzeczy. Prawdopodobnie dobrze wiesz, e wikszo ludzi myli si co do tego, jakie miejsce zajmuje w ich yciu seks. Ich bd polega na zao eniu, e nie mo na by dobrym kapanem, nauczycielem, prezenterem programu dla dzieci czy

30

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

prezydentem i jednocze nie mie problemy z seksualn samokontrol. Ludzie uwa aj, e czowiek dobrze sprawdzajcy si w takiej pracy musi jednocze nie by mistrzem samokontroli. I tu tkwi podstawowy bd, gdy istniej ludzie wietnie potraficy ukrywa swoje sekrety natury seksualnej. Jak zapewne wiesz, niektrzy potrafi wietnie radzi sobie w innych dziedzinach ycia i mie powa ne, a nawet niebezpieczne problemy natury seksualnej.

Podstawowe zao enia odno nie seksu mog by bdne


Opisany wy ej bd my lowy mo e si zdarzy tak e Tobie. Jest bardzo mo liwe, e jak wielu innych mo esz sobie powiedzie, e nie masz adnego problemu, poniewa masz dobr prac, a inni nie maj pojcia o Twoich sekretach. Albo mo esz te wmwi sobie, e jeste daleki od przesady i niedugo planujesz zerwa ze swoimi nawykami. Niestety, seks czsto przypomina mitycznego potwora, ktrego apetyt ro nie w miar jedzenia i ktremu nale y skada coraz wicej ofiar, aby utrzyma go na wodzy. Wiele osb ryzykuje swoim bezpieczestwem, prac, majtkiem, zwizkami i zdrowiem, aby tylko zaspokoi swoje seksualne dze. Na og ci ludzie nie s w stanie wytrzyma tak du ej presji, cho lubuj sobie zerwa ze szkodliwymi nawykami raz na zawsze. Przypomina to bieg po ruchomej bie ni, ktra stopniowo nabiera prdko ci. Rodzi si poczucie, e prdzej czy p niej przewrcisz si, ba nic si przed wszystkimi wok. Mamy jednak dobre wie ci. Nie musisz czeka na swj ostateczny upadek. Jeste w stanie zatrzyma bie ni i spokojnie z niej zej . Musisz jednak zdoby si szczero wobec siebie. Bolesn szczero .

Definicja uzale nienia od seksu


Kiedy ludzie mwi o uzale nieniu od seksu, czsto maj na my li zaburzenia seksualne opisane w DSM-IV (Diagnostycznym i statystycznym podrczniku zaburze psychicznych, wersja IV) czy ICD-10 (Inwentarz Zaburze Klinicznych, wersja

W czym problem?

31

10), najwa niejszych kompendiach wiedzy u ywanych, odpowiednio, w USA i Europie. Ksi ki te s gwnymi podrcznikami, z ktrych korzystaj psychologowie i psychiatrzy podczas diagnozy i terapii wszystkich problemw psychologicznych i behawioralnych. Do zaburze seksualnych wymienionych w DSM-IV oraz ICD-10 nale m.in.: ekshibicjonizm (obna anie si), fetyszyzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z cz ci ciaa osoby lub konkretnego przedmiotu), froteryzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z ocierania si o inne osoby), masochizm (ch odczuwania blu podczas aktu seksualnego), voyeuryzm (podgldanie niespodziewajcych si tego ludzi, ktrzy rozbieraj si lub uprawiaj seks) oraz inne, bardziej indywidualne zaburzenia, jak np. wykonywanie obscenicznych telefonw. Z drugiej strony, niektrzy ludzie traktuj problemy seksualne wycznie w kategoriach kryminalnych, my lc np. o gwatach. W niniejszej ksi ce znajdziesz odwoania do bardzo szerokiego spektrum zjawisk le cych u podo a problemw seksualnych. W rd nich znajd si te dziaania nielegalne, ktre, cho nie s zaburzeniami, rwnie mog by przyczyn wielu problemw. Zalicza si do nich m.in.: Q korzystanie z usug prostytutek, Q obsesyjne korzystanie z pornografii, Q seks przez telefon i internet, Q seryjne romanse. Q chodzenie do salonw masa u, Q czste odwiedzanie klubw ze striptizem, Q szukanie kontaktw seksualnych w a niach, Q obsesyjne uczszczanie do barw topless, Q ch wielokrotnego uprawiania seksu ka dego dnia. Chocia nie postrzegamy samych zachowa seksualnych jako oznak uzale nienia (w odr nieniu choby od u ywania heroiny, ktre samo w sobie jest tak oznak), ale zastosowali my powy sz terminologi, gdy nasi czytelnicy najprawdopodobniej s przyzwyczajeni do takiego sposobu mwienia o ka dej

32

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

utracie kontroli. Nie chcemy tu moralizowa i mwi, e wszystkie problematyczne zachowania s absolutnie szkodliwe. Wa ne jest przede wszystkim to, e zachowania takie mog by przyczyn wielu problemw dla niektrych ludzi oraz ich bliskich, niezale nie od tego, czy kopoty bd bezpo rednio zwizane z blem lub rozstrojem nerwowym, czy te bd przejawia si w nieco bardziej zakamuflowanej formie jako utrata pienidzy, produktywno ci, zdolno ci do koncentracji, czasu spdzanego z rodzin lub w pracy, rozpad wa nych zwizkw osobistych albo utrata mo liwo ci zaanga owania si w inne dziaania podnoszce jako ycia.

Przykad: Michael Ryan


Michael Ryan, wykadowca z uniwersytetu Princeton i uhonorowany poeta z Bostonu, dobrze wie, co znaczy straci wszystko na skutek nadmiernie rozbuchanego ycia seksualnego. Przez ponad 20 lat seks nie tyle stanowi cz ycia Michaela Ryana, co raczej by caym jego yciem. Piszc swoj histori, Ryan zauwa a, e zawsze szuka okazji do seksu, zwaszcza wtedy, gdy otrzyma posad wykadowcy na Uniwersytecie Princeton. Pisze on: Byem wierny seksowi i wszystkie zwizki osobiste byy dla mnie du o mniej wa ne. Mniej liczyo si dla mnie ma estwo, przyja , a ju na pewno etyka (Ryan 1995, s. 4). Uwodzi on studentki, nie my lc o tym, co naprawd robi. Opamita si dopiero w chwili, gdy zaplanowa seks z 15-letni crk przyjaciela. Zanim Ryan uda si na terapi, zd y zaprzepa ci karier, zwizki osobiste, reputacj, dochody, zdrowie i szacunek wobec samego siebie. Nie chodzio przy tym o romans, ktry jako wykadowca mia z modsz kobiet, szczeglnie, e bya ona kobiet doros. Takie zwizki mog by oboplnie satysfakcjonujce. Problem polega na tym, e Ryan nie mia adnej kontroli nad swoimi zachowaniami, do ktrych zaliczao si: Q Dugotrwae planowanie. Q Zu ywanie czasu, energii i uwagi, ktre mogy by po wicone na bardziej produktywne rzeczy. Q Potrzeba poszukiwania nowych kontaktw, partnerw i do wiadcze seksualnych.

W czym problem?

33

Q Traktowanie innych ludzi przedmiotowo i odrzucanie ich, gdy zaspokoili oni jego pragnienia. Q Konieczno poszukiwania coraz wikszych przyjemno ci zwizanych z seksem. Pierwsz oznak kopotw jest chwila, gdy seks zaczyna dominowa nad innymi zainteresowaniami. ycie pozbawione rwnowagi wymaga zastanowienia si. Takie rozchwianie zwykle prowadzi do strat zarwno dla osoby traccej kontrol, jak i dla ludzi wok niej. Czy seks zachwia Twoim yciem? Sprawd , co wiesz o sobie, korzystajc z poni szego testu.

mwiczenie: Czy wci masz nad sob kontrol?


Znajd ciche, spokojne miejsce i odpowiedz na poni sze pytania tak uczciwie, jak tylko potrafisz. Zaznacz ka de pytanie, ktre trafnie Ci opisuje. Odpowiadaj szczerze. Kiedy skoczysz, podlicz wszystkie zaznaczone pytania, a uzyskasz do jasny obraz tego, na czym polega Twj problem natury seksualnej, i jak wpisuje si w szersze spektrum problemw z seksualn samokontrol. By mo e udzielanie odpowiedzi na niektre pytania bdzie do niewygodne, ale nie przejmuj si, gdy jest to cakowicie normalne. To troch tak jak podczas pierwszego treningu sportowego. Na pocztku zawsze jest ci ko, ale mo na si przyzwyczai. Jak mwi przysowie, bez pracy nie ma koaczy.
1. Czy planowanie nowych kontaktw seksualnych jest pierwsz rzecz,

ktr robisz po obudzeniu si i ostatni przed za niciem?


2. Czy korzystasz z internetu, aby ustawicznie stymulowa si

seksualnie w pracy lub w domu?


3. Czy posiadasz tajn kolekcj pornografii (zdj, pism, filmw

lub plikw komputerowych)?


4. Czy odpowiadasz na seksualne zachty innych, nawet je eli jeste

w powa nym zwizku z inn osob?


5. Czy wydajesz pienidze na seks lub rzeczy z nim zwizane, chocia

pienidze potrzebne Ci s na inne wydatki?

34

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

6. Czy spdzasz czas na poszukiwaniu partnerw seksualnych? 7. Czy traktujesz seks jako sposb na popraw swojego

samopoczucia?
8. Czy lubisz dominowa nad partnerem podczas seksu? 9. Czy nie jeste w stanie przypomnie sobie wszystkich swoich

partnerw seksualnych?
10. Czy swj wolny czas po wicasz na fantazje seksualne, planowanie,

masturbacj czy inne zachowania seksualne?


11. Czy odwiedzasz miejsca, w ktrych obawiasz si, e kto znajomy

Ci mo e zauwa y (np. domy publiczne, kluby ze striptizem, przedstawienia erotyczne)?


12. Czy okamujesz swoich bliskich, mwic o swoich nawykach

seksualnych?
13. Czy trzymasz si z dala od innych, aby nie odkryli Twoich

sekretw?
14. Czy szukasz osb sabych, naiwnych lub w inny sposb podatnych,

aby z nimi nawizywa kontakty seksualne?


15. Czy Twoje do wiadczenia seksualne czsto okazyway

si rozczarowaniem?
16. Czy kiedy omal nie zostae przyapany (lub omal nie zostaa

przyapana), co zaowocowao przyrzeczeniem, e ju nigdy tego nie powtrzysz, ktre jednak zostao szybko zamane?
17. Czy czujesz, e Twj popd seksualny ma nad Tob kontrol? 18. Czy istniej my li o charakterze seksualnym, ktrych nie mo esz

si pozby, niezale nie od tego, jak mocno prbujesz?


19. Czy czujesz, e jeste osob wyizolowan i samotn? 20. Czy zdarzyo Ci si straci prac, zwizek czy dom na skutek swoich

dziaa seksualnych?

W czym problem?

35

Punktacja: Dodaj wszystkie zaznaczone zdania i porwnaj wynik z nastpujc skal: Brak: Gratulacje! Wyglda na to, e radzisz sobie lepiej, ni my lisz. Je eli odpowiedzi s naprawd szczere, mo esz przejrze pobie nie t ksi k w poszukiwaniu ciekawostek, ktre pomog Ci si uchroni przed ewentualnymi problemami w przyszo ci. 1 2: Istniej powody do obaw, e zaczynasz mie kopot z kontrolowaniem swojej seksualno ci. Na razie nie jest to powa ny problem, ale im szybciej zaczniesz go rozwizywa, tym mniejsza bdzie szansa, e przejmie on kontrol nad twoim yciem. 3 5: Masz istotny problem zwizany z kontrolowaniem swojego ycia seksualnego, ktry przejawia si w kilku sferach Twojego ycia. Z zewntrz wszystko wyglda dobrze, ale prdzej czy p niej popadniesz w powa ne problemy. Zacznij natychmiast stosowa opisane w tej ksi ce metody, aby zmieni swj los. 6 10: Cierpisz na powa ny problem z seksualn samokontrol, ktry mocno ogranicza Twoje ycie. Nie mo esz prze y jednego dnia bez fantazjowania, planowania czy podejmowania ryzykownych zachowa seksualnych. Jeste pod siln presj i czujesz, e Twoje seksualne potrzeby kontroluj wszystkie Twoje dziaania. Musisz zacz stosowa opisane tutaj strategie ju dzi . 11 15: Jak zapewne wiesz, Twoja seksualno wymkna Ci si spod kontroli. Pochaniaj Ci wasne fantazje i dziaania seksualne. Prawdopodobnie stracie ju wiele i ka dego dnia ryzykujesz coraz wicej. Musisz zacz po wica du o czasu i uwagi na zmian swojego zachowania. Zacznij od metod sugerowanych w niniejszej ksi ce, sumiennie je stosujc i sprawdzajc wyniki. Je eli nie bd one zadowalajce, a inni bd nadal czu si pokrzywdzeni przez Twoje zachowanie, poszukaj pomocy. Znajd terapeut specjalizujcego si w problemach seksualnych i zacznij z nim wsppracowa, aby pozby si problemw.

36

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

16+: Twj problem z samokontrol seksualn osign niebezpieczny poziom. Zacznij ju dzi stosowa opisane tutaj metody pod okiem terapeuty specjalizujcego si w leczeniu problemw seksualnych. Prawdopodobnie masz na swoim koncie powa ne kopoty zwizane z zachowaniem seksualnym. Nie puszczaj tego ostrze enia mimo uszu. Je eli zaczniesz terapi ju dzi , masz szans unikn jeszcze powa niejszych nastpstw. Nie odkadaj tego na p niej. Powy szy test mia Ci pomc w pobie nym okre leniu skali problemu. Ka dy musi od czego zacz. By mo e Twoje problemy zaczy si wiele lat temu, a mo e pojawiy si zaledwie przed kilkoma miesicami. Niezale nie od tego, musisz co z nimi zrobi. Je eli Twj wynik jest do wysoki, bdzie konieczny nakad wielu si i rodkw, ale spjrzmy prawdzie w oczy: skoro popadnicie w powa ne tarapaty zajo wiele czasu, musisz po wici co najmniej tyle samo, aby si z nich wydosta. Ka dy mo e osign cel, niezale nie od tego, czy musi przej 10 kilometrw czy 10 tysicy mil. Najwa niejszy jest pierwszy krok we wa ciw stron. Ka dego dnia miliony ludzi borykaj si z tymi samymi problemami, a ka dy sdzi, e jest jedyn osob na wiecie, ktrej co takiego si przydarza. Widzc tych ludzi, z pewno ci udaoby Ci si dojrze w ich twarzach znajomy bl i strach wyniky z problemw seksualnych. Samo wzicie tej ksi ki do rki i przebrnicie przez pierwszy rozdzia byo wielkim krokiem naprzd. Je eli udao Ci si go dokona, mo esz zacz wprowadza wielkie zmiany w swoim yciu. Inni, ktrzy podjli ten trud, rozwizali swoje problemy. A skoro udao si to innym, to musi rwnie uda si Tobie.

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

C Z II
MJ UMYS NIE CHCE MNIE SUCHAm

Rozdziaw 6. Rozdziaw 7. Rozdziaw 8. Rozdziaw 9.

Uporzdkowanie my li Kula u nogi Macierz kontra problem natychmiastowej gratyfikacji W marzeniach

97 113 133 143

C Z III
JAK MOESZ SI} ZMIENIm,
SKORO JESTE W TAK KIEPSKIM STANIE?

Rozdziaw 10. Rozdziaw 11. Rozdziaw 12.

To tylko uczucia Jeste wystarczajco dobry, bystry i lubiany przez innych Kto sprawia bl?

153 163 173

C Z IV
OPANOWANIE SWOJEJ DZIEDZINY

Rozdziaw 13. Rozdziaw 14. Rozdziaw 15.

Ryzykowna sprawa Ludzie s tylko lud mi Wzi sprawy w swoje rce

191 203 217

C Z V
YCIE JEST PI}KNE

Rozdziaw 16. Rozdziaw 17. Rozdziaw 18.

Prawdziwy seks Podstawowy kurs intymno ci Sztuka rwnowagi Podsumowanie Bibliografia

231 245 261 273 275

1
W czym problem?

Mit seksualnej samokontroli


Z pewnych niewyja nionych powodw ludzie zawsze s zaskoczeni, kiedy ich znajomi albo inni znani ludzie przyznaj si do problemw natury seksualnej. Wszyscy okazuj zdziwienie i niedowierzanie, kiedy ich ulubiony kapan zostaje oskar ony o molestowanie na lekcjach religii, nauczycielka z podstawwki przyznaje si do tego, e jest w ci y z 12-letnim uczniem, prezenter z programu dla dzieci zostaje przyapany na masturbacji w kinie dla dorosych czy te kiedy prezydentowi USA grozi impeachment po tym, jak sta ystka ujawnia, e uprawiaa z nim seks oralny. Takie informacje trafiaj na pierwsze strony gazet. Ludzie mog bez koca rozmawia o skandalu i twierdzi, e zniszczy on ich wiar w tych ludzi i nigdy nie sdzili, i rzeczone osoby mogy si tak zachowa, albo dziwi si, jak znane i lubiane osoby mogy dopu ci si takich rzeczy. Prawdopodobnie dobrze wiesz, e wikszo ludzi myli si co do tego, jakie miejsce zajmuje w ich yciu seks. Ich bd polega na zao eniu, e nie mo na by dobrym kapanem, nauczycielem, prezenterem programu dla dzieci czy

30

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

prezydentem i jednocze nie mie problemy z seksualn samokontrol. Ludzie uwa aj, e czowiek dobrze sprawdzajcy si w takiej pracy musi jednocze nie by mistrzem samokontroli. I tu tkwi podstawowy bd, gdy istniej ludzie wietnie potraficy ukrywa swoje sekrety natury seksualnej. Jak zapewne wiesz, niektrzy potrafi wietnie radzi sobie w innych dziedzinach ycia i mie powa ne, a nawet niebezpieczne problemy natury seksualnej.

Podstawowe zao enia odno nie seksu mog by bdne


Opisany wy ej bd my lowy mo e si zdarzy tak e Tobie. Jest bardzo mo liwe, e jak wielu innych mo esz sobie powiedzie, e nie masz adnego problemu, poniewa masz dobr prac, a inni nie maj pojcia o Twoich sekretach. Albo mo esz te wmwi sobie, e jeste daleki od przesady i niedugo planujesz zerwa ze swoimi nawykami. Niestety, seks czsto przypomina mitycznego potwora, ktrego apetyt ro nie w miar jedzenia i ktremu nale y skada coraz wicej ofiar, aby utrzyma go na wodzy. Wiele osb ryzykuje swoim bezpieczestwem, prac, majtkiem, zwizkami i zdrowiem, aby tylko zaspokoi swoje seksualne dze. Na og ci ludzie nie s w stanie wytrzyma tak du ej presji, cho lubuj sobie zerwa ze szkodliwymi nawykami raz na zawsze. Przypomina to bieg po ruchomej bie ni, ktra stopniowo nabiera prdko ci. Rodzi si poczucie, e prdzej czy p niej przewrcisz si, ba nic si przed wszystkimi wok. Mamy jednak dobre wie ci. Nie musisz czeka na swj ostateczny upadek. Jeste w stanie zatrzyma bie ni i spokojnie z niej zej . Musisz jednak zdoby si szczero wobec siebie. Bolesn szczero .

Definicja uzale nienia od seksu


Kiedy ludzie mwi o uzale nieniu od seksu, czsto maj na my li zaburzenia seksualne opisane w DSM-IV (Diagnostycznym i statystycznym podrczniku zaburze psychicznych, wersja IV) czy ICD-10 (Inwentarz Zaburze Klinicznych, wersja

W czym problem?

31

10), najwa niejszych kompendiach wiedzy u ywanych, odpowiednio, w USA i Europie. Ksi ki te s gwnymi podrcznikami, z ktrych korzystaj psychologowie i psychiatrzy podczas diagnozy i terapii wszystkich problemw psychologicznych i behawioralnych. Do zaburze seksualnych wymienionych w DSM-IV oraz ICD-10 nale m.in.: ekshibicjonizm (obna anie si), fetyszyzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z cz ci ciaa osoby lub konkretnego przedmiotu), froteryzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z ocierania si o inne osoby), masochizm (ch odczuwania blu podczas aktu seksualnego), voyeuryzm (podgldanie niespodziewajcych si tego ludzi, ktrzy rozbieraj si lub uprawiaj seks) oraz inne, bardziej indywidualne zaburzenia, jak np. wykonywanie obscenicznych telefonw. Z drugiej strony, niektrzy ludzie traktuj problemy seksualne wycznie w kategoriach kryminalnych, my lc np. o gwatach. W niniejszej ksi ce znajdziesz odwoania do bardzo szerokiego spektrum zjawisk le cych u podo a problemw seksualnych. W rd nich znajd si te dziaania nielegalne, ktre, cho nie s zaburzeniami, rwnie mog by przyczyn wielu problemw. Zalicza si do nich m.in.: Q korzystanie z usug prostytutek, Q obsesyjne korzystanie z pornografii, Q seks przez telefon i internet, Q seryjne romanse. Q chodzenie do salonw masa u, Q czste odwiedzanie klubw ze striptizem, Q szukanie kontaktw seksualnych w a niach, Q obsesyjne uczszczanie do barw topless, Q ch wielokrotnego uprawiania seksu ka dego dnia. Chocia nie postrzegamy samych zachowa seksualnych jako oznak uzale nienia (w odr nieniu choby od u ywania heroiny, ktre samo w sobie jest tak oznak), ale zastosowali my powy sz terminologi, gdy nasi czytelnicy najprawdopodobniej s przyzwyczajeni do takiego sposobu mwienia o ka dej

32

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

utracie kontroli. Nie chcemy tu moralizowa i mwi, e wszystkie problematyczne zachowania s absolutnie szkodliwe. Wa ne jest przede wszystkim to, e zachowania takie mog by przyczyn wielu problemw dla niektrych ludzi oraz ich bliskich, niezale nie od tego, czy kopoty bd bezpo rednio zwizane z blem lub rozstrojem nerwowym, czy te bd przejawia si w nieco bardziej zakamuflowanej formie jako utrata pienidzy, produktywno ci, zdolno ci do koncentracji, czasu spdzanego z rodzin lub w pracy, rozpad wa nych zwizkw osobistych albo utrata mo liwo ci zaanga owania si w inne dziaania podnoszce jako ycia.

Przykad: Michael Ryan


Michael Ryan, wykadowca z uniwersytetu Princeton i uhonorowany poeta z Bostonu, dobrze wie, co znaczy straci wszystko na skutek nadmiernie rozbuchanego ycia seksualnego. Przez ponad 20 lat seks nie tyle stanowi cz ycia Michaela Ryana, co raczej by caym jego yciem. Piszc swoj histori, Ryan zauwa a, e zawsze szuka okazji do seksu, zwaszcza wtedy, gdy otrzyma posad wykadowcy na Uniwersytecie Princeton. Pisze on: Byem wierny seksowi i wszystkie zwizki osobiste byy dla mnie du o mniej wa ne. Mniej liczyo si dla mnie ma estwo, przyja , a ju na pewno etyka (Ryan 1995, s. 4). Uwodzi on studentki, nie my lc o tym, co naprawd robi. Opamita si dopiero w chwili, gdy zaplanowa seks z 15-letni crk przyjaciela. Zanim Ryan uda si na terapi, zd y zaprzepa ci karier, zwizki osobiste, reputacj, dochody, zdrowie i szacunek wobec samego siebie. Nie chodzio przy tym o romans, ktry jako wykadowca mia z modsz kobiet, szczeglnie, e bya ona kobiet doros. Takie zwizki mog by oboplnie satysfakcjonujce. Problem polega na tym, e Ryan nie mia adnej kontroli nad swoimi zachowaniami, do ktrych zaliczao si: Q Dugotrwae planowanie. Q Zu ywanie czasu, energii i uwagi, ktre mogy by po wicone na bardziej produktywne rzeczy. Q Potrzeba poszukiwania nowych kontaktw, partnerw i do wiadcze seksualnych.

W czym problem?

33

Q Traktowanie innych ludzi przedmiotowo i odrzucanie ich, gdy zaspokoili oni jego pragnienia. Q Konieczno poszukiwania coraz wikszych przyjemno ci zwizanych z seksem. Pierwsz oznak kopotw jest chwila, gdy seks zaczyna dominowa nad innymi zainteresowaniami. ycie pozbawione rwnowagi wymaga zastanowienia si. Takie rozchwianie zwykle prowadzi do strat zarwno dla osoby traccej kontrol, jak i dla ludzi wok niej. Czy seks zachwia Twoim yciem? Sprawd , co wiesz o sobie, korzystajc z poni szego testu.

mwiczenie: Czy wci masz nad sob kontrol?


Znajd ciche, spokojne miejsce i odpowiedz na poni sze pytania tak uczciwie, jak tylko potrafisz. Zaznacz ka de pytanie, ktre trafnie Ci opisuje. Odpowiadaj szczerze. Kiedy skoczysz, podlicz wszystkie zaznaczone pytania, a uzyskasz do jasny obraz tego, na czym polega Twj problem natury seksualnej, i jak wpisuje si w szersze spektrum problemw z seksualn samokontrol. By mo e udzielanie odpowiedzi na niektre pytania bdzie do niewygodne, ale nie przejmuj si, gdy jest to cakowicie normalne. To troch tak jak podczas pierwszego treningu sportowego. Na pocztku zawsze jest ci ko, ale mo na si przyzwyczai. Jak mwi przysowie, bez pracy nie ma koaczy.
1. Czy planowanie nowych kontaktw seksualnych jest pierwsz rzecz,

ktr robisz po obudzeniu si i ostatni przed za niciem?


2. Czy korzystasz z internetu, aby ustawicznie stymulowa si

seksualnie w pracy lub w domu?


3. Czy posiadasz tajn kolekcj pornografii (zdj, pism, filmw

lub plikw komputerowych)?


4. Czy odpowiadasz na seksualne zachty innych, nawet je eli jeste

w powa nym zwizku z inn osob?


5. Czy wydajesz pienidze na seks lub rzeczy z nim zwizane, chocia

pienidze potrzebne Ci s na inne wydatki?

34

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

6. Czy spdzasz czas na poszukiwaniu partnerw seksualnych? 7. Czy traktujesz seks jako sposb na popraw swojego

samopoczucia?
8. Czy lubisz dominowa nad partnerem podczas seksu? 9. Czy nie jeste w stanie przypomnie sobie wszystkich swoich

partnerw seksualnych?
10. Czy swj wolny czas po wicasz na fantazje seksualne, planowanie,

masturbacj czy inne zachowania seksualne?


11. Czy odwiedzasz miejsca, w ktrych obawiasz si, e kto znajomy

Ci mo e zauwa y (np. domy publiczne, kluby ze striptizem, przedstawienia erotyczne)?


12. Czy okamujesz swoich bliskich, mwic o swoich nawykach

seksualnych?
13. Czy trzymasz si z dala od innych, aby nie odkryli Twoich

sekretw?
14. Czy szukasz osb sabych, naiwnych lub w inny sposb podatnych,

aby z nimi nawizywa kontakty seksualne?


15. Czy Twoje do wiadczenia seksualne czsto okazyway

si rozczarowaniem?
16. Czy kiedy omal nie zostae przyapany (lub omal nie zostaa

przyapana), co zaowocowao przyrzeczeniem, e ju nigdy tego nie powtrzysz, ktre jednak zostao szybko zamane?
17. Czy czujesz, e Twj popd seksualny ma nad Tob kontrol? 18. Czy istniej my li o charakterze seksualnym, ktrych nie mo esz

si pozby, niezale nie od tego, jak mocno prbujesz?


19. Czy czujesz, e jeste osob wyizolowan i samotn? 20. Czy zdarzyo Ci si straci prac, zwizek czy dom na skutek swoich

dziaa seksualnych?

W czym problem?

35

Punktacja: Dodaj wszystkie zaznaczone zdania i porwnaj wynik z nastpujc skal: Brak: Gratulacje! Wyglda na to, e radzisz sobie lepiej, ni my lisz. Je eli odpowiedzi s naprawd szczere, mo esz przejrze pobie nie t ksi k w poszukiwaniu ciekawostek, ktre pomog Ci si uchroni przed ewentualnymi problemami w przyszo ci. 1 2: Istniej powody do obaw, e zaczynasz mie kopot z kontrolowaniem swojej seksualno ci. Na razie nie jest to powa ny problem, ale im szybciej zaczniesz go rozwizywa, tym mniejsza bdzie szansa, e przejmie on kontrol nad twoim yciem. 3 5: Masz istotny problem zwizany z kontrolowaniem swojego ycia seksualnego, ktry przejawia si w kilku sferach Twojego ycia. Z zewntrz wszystko wyglda dobrze, ale prdzej czy p niej popadniesz w powa ne problemy. Zacznij natychmiast stosowa opisane w tej ksi ce metody, aby zmieni swj los. 6 10: Cierpisz na powa ny problem z seksualn samokontrol, ktry mocno ogranicza Twoje ycie. Nie mo esz prze y jednego dnia bez fantazjowania, planowania czy podejmowania ryzykownych zachowa seksualnych. Jeste pod siln presj i czujesz, e Twoje seksualne potrzeby kontroluj wszystkie Twoje dziaania. Musisz zacz stosowa opisane tutaj strategie ju dzi . 11 15: Jak zapewne wiesz, Twoja seksualno wymkna Ci si spod kontroli. Pochaniaj Ci wasne fantazje i dziaania seksualne. Prawdopodobnie stracie ju wiele i ka dego dnia ryzykujesz coraz wicej. Musisz zacz po wica du o czasu i uwagi na zmian swojego zachowania. Zacznij od metod sugerowanych w niniejszej ksi ce, sumiennie je stosujc i sprawdzajc wyniki. Je eli nie bd one zadowalajce, a inni bd nadal czu si pokrzywdzeni przez Twoje zachowanie, poszukaj pomocy. Znajd terapeut specjalizujcego si w problemach seksualnych i zacznij z nim wsppracowa, aby pozby si problemw.

36

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

16+: Twj problem z samokontrol seksualn osign niebezpieczny poziom. Zacznij ju dzi stosowa opisane tutaj metody pod okiem terapeuty specjalizujcego si w leczeniu problemw seksualnych. Prawdopodobnie masz na swoim koncie powa ne kopoty zwizane z zachowaniem seksualnym. Nie puszczaj tego ostrze enia mimo uszu. Je eli zaczniesz terapi ju dzi , masz szans unikn jeszcze powa niejszych nastpstw. Nie odkadaj tego na p niej. Powy szy test mia Ci pomc w pobie nym okre leniu skali problemu. Ka dy musi od czego zacz. By mo e Twoje problemy zaczy si wiele lat temu, a mo e pojawiy si zaledwie przed kilkoma miesicami. Niezale nie od tego, musisz co z nimi zrobi. Je eli Twj wynik jest do wysoki, bdzie konieczny nakad wielu si i rodkw, ale spjrzmy prawdzie w oczy: skoro popadnicie w powa ne tarapaty zajo wiele czasu, musisz po wici co najmniej tyle samo, aby si z nich wydosta. Ka dy mo e osign cel, niezale nie od tego, czy musi przej 10 kilometrw czy 10 tysicy mil. Najwa niejszy jest pierwszy krok we wa ciw stron. Ka dego dnia miliony ludzi borykaj si z tymi samymi problemami, a ka dy sdzi, e jest jedyn osob na wiecie, ktrej co takiego si przydarza. Widzc tych ludzi, z pewno ci udaoby Ci si dojrze w ich twarzach znajomy bl i strach wyniky z problemw seksualnych. Samo wzicie tej ksi ki do rki i przebrnicie przez pierwszy rozdzia byo wielkim krokiem naprzd. Je eli udao Ci si go dokona, mo esz zacz wprowadza wielkie zmiany w swoim yciu. Inni, ktrzy podjli ten trud, rozwizali swoje problemy. A skoro udao si to innym, to musi rwnie uda si Tobie.

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

C Z II
MJ UMYS NIE CHCE MNIE SUCHAm

Rozdziaw 6. Rozdziaw 7. Rozdziaw 8. Rozdziaw 9.

Uporzdkowanie my li Kula u nogi Macierz kontra problem natychmiastowej gratyfikacji W marzeniach

97 113 133 143

C Z III
JAK MOESZ SI} ZMIENIm,
SKORO JESTE W TAK KIEPSKIM STANIE?

Rozdziaw 10. Rozdziaw 11. Rozdziaw 12.

To tylko uczucia Jeste wystarczajco dobry, bystry i lubiany przez innych Kto sprawia bl?

153 163 173

C Z IV
OPANOWANIE SWOJEJ DZIEDZINY

Rozdziaw 13. Rozdziaw 14. Rozdziaw 15.

Ryzykowna sprawa Ludzie s tylko lud mi Wzi sprawy w swoje rce

191 203 217

C Z V
YCIE JEST PI}KNE

Rozdziaw 16. Rozdziaw 17. Rozdziaw 18.

Prawdziwy seks Podstawowy kurs intymno ci Sztuka rwnowagi Podsumowanie Bibliografia

231 245 261 273 275

1
W czym problem?

Mit seksualnej samokontroli


Z pewnych niewyja nionych powodw ludzie zawsze s zaskoczeni, kiedy ich znajomi albo inni znani ludzie przyznaj si do problemw natury seksualnej. Wszyscy okazuj zdziwienie i niedowierzanie, kiedy ich ulubiony kapan zostaje oskar ony o molestowanie na lekcjach religii, nauczycielka z podstawwki przyznaje si do tego, e jest w ci y z 12-letnim uczniem, prezenter z programu dla dzieci zostaje przyapany na masturbacji w kinie dla dorosych czy te kiedy prezydentowi USA grozi impeachment po tym, jak sta ystka ujawnia, e uprawiaa z nim seks oralny. Takie informacje trafiaj na pierwsze strony gazet. Ludzie mog bez koca rozmawia o skandalu i twierdzi, e zniszczy on ich wiar w tych ludzi i nigdy nie sdzili, i rzeczone osoby mogy si tak zachowa, albo dziwi si, jak znane i lubiane osoby mogy dopu ci si takich rzeczy. Prawdopodobnie dobrze wiesz, e wikszo ludzi myli si co do tego, jakie miejsce zajmuje w ich yciu seks. Ich bd polega na zao eniu, e nie mo na by dobrym kapanem, nauczycielem, prezenterem programu dla dzieci czy

30

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

prezydentem i jednocze nie mie problemy z seksualn samokontrol. Ludzie uwa aj, e czowiek dobrze sprawdzajcy si w takiej pracy musi jednocze nie by mistrzem samokontroli. I tu tkwi podstawowy bd, gdy istniej ludzie wietnie potraficy ukrywa swoje sekrety natury seksualnej. Jak zapewne wiesz, niektrzy potrafi wietnie radzi sobie w innych dziedzinach ycia i mie powa ne, a nawet niebezpieczne problemy natury seksualnej.

Podstawowe zao enia odno nie seksu mog by bdne


Opisany wy ej bd my lowy mo e si zdarzy tak e Tobie. Jest bardzo mo liwe, e jak wielu innych mo esz sobie powiedzie, e nie masz adnego problemu, poniewa masz dobr prac, a inni nie maj pojcia o Twoich sekretach. Albo mo esz te wmwi sobie, e jeste daleki od przesady i niedugo planujesz zerwa ze swoimi nawykami. Niestety, seks czsto przypomina mitycznego potwora, ktrego apetyt ro nie w miar jedzenia i ktremu nale y skada coraz wicej ofiar, aby utrzyma go na wodzy. Wiele osb ryzykuje swoim bezpieczestwem, prac, majtkiem, zwizkami i zdrowiem, aby tylko zaspokoi swoje seksualne dze. Na og ci ludzie nie s w stanie wytrzyma tak du ej presji, cho lubuj sobie zerwa ze szkodliwymi nawykami raz na zawsze. Przypomina to bieg po ruchomej bie ni, ktra stopniowo nabiera prdko ci. Rodzi si poczucie, e prdzej czy p niej przewrcisz si, ba nic si przed wszystkimi wok. Mamy jednak dobre wie ci. Nie musisz czeka na swj ostateczny upadek. Jeste w stanie zatrzyma bie ni i spokojnie z niej zej . Musisz jednak zdoby si szczero wobec siebie. Bolesn szczero .

Definicja uzale nienia od seksu


Kiedy ludzie mwi o uzale nieniu od seksu, czsto maj na my li zaburzenia seksualne opisane w DSM-IV (Diagnostycznym i statystycznym podrczniku zaburze psychicznych, wersja IV) czy ICD-10 (Inwentarz Zaburze Klinicznych, wersja

W czym problem?

31

10), najwa niejszych kompendiach wiedzy u ywanych, odpowiednio, w USA i Europie. Ksi ki te s gwnymi podrcznikami, z ktrych korzystaj psychologowie i psychiatrzy podczas diagnozy i terapii wszystkich problemw psychologicznych i behawioralnych. Do zaburze seksualnych wymienionych w DSM-IV oraz ICD-10 nale m.in.: ekshibicjonizm (obna anie si), fetyszyzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z cz ci ciaa osoby lub konkretnego przedmiotu), froteryzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z ocierania si o inne osoby), masochizm (ch odczuwania blu podczas aktu seksualnego), voyeuryzm (podgldanie niespodziewajcych si tego ludzi, ktrzy rozbieraj si lub uprawiaj seks) oraz inne, bardziej indywidualne zaburzenia, jak np. wykonywanie obscenicznych telefonw. Z drugiej strony, niektrzy ludzie traktuj problemy seksualne wycznie w kategoriach kryminalnych, my lc np. o gwatach. W niniejszej ksi ce znajdziesz odwoania do bardzo szerokiego spektrum zjawisk le cych u podo a problemw seksualnych. W rd nich znajd si te dziaania nielegalne, ktre, cho nie s zaburzeniami, rwnie mog by przyczyn wielu problemw. Zalicza si do nich m.in.: Q korzystanie z usug prostytutek, Q obsesyjne korzystanie z pornografii, Q seks przez telefon i internet, Q seryjne romanse. Q chodzenie do salonw masa u, Q czste odwiedzanie klubw ze striptizem, Q szukanie kontaktw seksualnych w a niach, Q obsesyjne uczszczanie do barw topless, Q ch wielokrotnego uprawiania seksu ka dego dnia. Chocia nie postrzegamy samych zachowa seksualnych jako oznak uzale nienia (w odr nieniu choby od u ywania heroiny, ktre samo w sobie jest tak oznak), ale zastosowali my powy sz terminologi, gdy nasi czytelnicy najprawdopodobniej s przyzwyczajeni do takiego sposobu mwienia o ka dej

32

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

utracie kontroli. Nie chcemy tu moralizowa i mwi, e wszystkie problematyczne zachowania s absolutnie szkodliwe. Wa ne jest przede wszystkim to, e zachowania takie mog by przyczyn wielu problemw dla niektrych ludzi oraz ich bliskich, niezale nie od tego, czy kopoty bd bezpo rednio zwizane z blem lub rozstrojem nerwowym, czy te bd przejawia si w nieco bardziej zakamuflowanej formie jako utrata pienidzy, produktywno ci, zdolno ci do koncentracji, czasu spdzanego z rodzin lub w pracy, rozpad wa nych zwizkw osobistych albo utrata mo liwo ci zaanga owania si w inne dziaania podnoszce jako ycia.

Przykad: Michael Ryan


Michael Ryan, wykadowca z uniwersytetu Princeton i uhonorowany poeta z Bostonu, dobrze wie, co znaczy straci wszystko na skutek nadmiernie rozbuchanego ycia seksualnego. Przez ponad 20 lat seks nie tyle stanowi cz ycia Michaela Ryana, co raczej by caym jego yciem. Piszc swoj histori, Ryan zauwa a, e zawsze szuka okazji do seksu, zwaszcza wtedy, gdy otrzyma posad wykadowcy na Uniwersytecie Princeton. Pisze on: Byem wierny seksowi i wszystkie zwizki osobiste byy dla mnie du o mniej wa ne. Mniej liczyo si dla mnie ma estwo, przyja , a ju na pewno etyka (Ryan 1995, s. 4). Uwodzi on studentki, nie my lc o tym, co naprawd robi. Opamita si dopiero w chwili, gdy zaplanowa seks z 15-letni crk przyjaciela. Zanim Ryan uda si na terapi, zd y zaprzepa ci karier, zwizki osobiste, reputacj, dochody, zdrowie i szacunek wobec samego siebie. Nie chodzio przy tym o romans, ktry jako wykadowca mia z modsz kobiet, szczeglnie, e bya ona kobiet doros. Takie zwizki mog by oboplnie satysfakcjonujce. Problem polega na tym, e Ryan nie mia adnej kontroli nad swoimi zachowaniami, do ktrych zaliczao si: Q Dugotrwae planowanie. Q Zu ywanie czasu, energii i uwagi, ktre mogy by po wicone na bardziej produktywne rzeczy. Q Potrzeba poszukiwania nowych kontaktw, partnerw i do wiadcze seksualnych.

W czym problem?

33

Q Traktowanie innych ludzi przedmiotowo i odrzucanie ich, gdy zaspokoili oni jego pragnienia. Q Konieczno poszukiwania coraz wikszych przyjemno ci zwizanych z seksem. Pierwsz oznak kopotw jest chwila, gdy seks zaczyna dominowa nad innymi zainteresowaniami. ycie pozbawione rwnowagi wymaga zastanowienia si. Takie rozchwianie zwykle prowadzi do strat zarwno dla osoby traccej kontrol, jak i dla ludzi wok niej. Czy seks zachwia Twoim yciem? Sprawd , co wiesz o sobie, korzystajc z poni szego testu.

mwiczenie: Czy wci masz nad sob kontrol?


Znajd ciche, spokojne miejsce i odpowiedz na poni sze pytania tak uczciwie, jak tylko potrafisz. Zaznacz ka de pytanie, ktre trafnie Ci opisuje. Odpowiadaj szczerze. Kiedy skoczysz, podlicz wszystkie zaznaczone pytania, a uzyskasz do jasny obraz tego, na czym polega Twj problem natury seksualnej, i jak wpisuje si w szersze spektrum problemw z seksualn samokontrol. By mo e udzielanie odpowiedzi na niektre pytania bdzie do niewygodne, ale nie przejmuj si, gdy jest to cakowicie normalne. To troch tak jak podczas pierwszego treningu sportowego. Na pocztku zawsze jest ci ko, ale mo na si przyzwyczai. Jak mwi przysowie, bez pracy nie ma koaczy.
1. Czy planowanie nowych kontaktw seksualnych jest pierwsz rzecz,

ktr robisz po obudzeniu si i ostatni przed za niciem?


2. Czy korzystasz z internetu, aby ustawicznie stymulowa si

seksualnie w pracy lub w domu?


3. Czy posiadasz tajn kolekcj pornografii (zdj, pism, filmw

lub plikw komputerowych)?


4. Czy odpowiadasz na seksualne zachty innych, nawet je eli jeste

w powa nym zwizku z inn osob?


5. Czy wydajesz pienidze na seks lub rzeczy z nim zwizane, chocia

pienidze potrzebne Ci s na inne wydatki?

34

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

6. Czy spdzasz czas na poszukiwaniu partnerw seksualnych? 7. Czy traktujesz seks jako sposb na popraw swojego

samopoczucia?
8. Czy lubisz dominowa nad partnerem podczas seksu? 9. Czy nie jeste w stanie przypomnie sobie wszystkich swoich

partnerw seksualnych?
10. Czy swj wolny czas po wicasz na fantazje seksualne, planowanie,

masturbacj czy inne zachowania seksualne?


11. Czy odwiedzasz miejsca, w ktrych obawiasz si, e kto znajomy

Ci mo e zauwa y (np. domy publiczne, kluby ze striptizem, przedstawienia erotyczne)?


12. Czy okamujesz swoich bliskich, mwic o swoich nawykach

seksualnych?
13. Czy trzymasz si z dala od innych, aby nie odkryli Twoich

sekretw?
14. Czy szukasz osb sabych, naiwnych lub w inny sposb podatnych,

aby z nimi nawizywa kontakty seksualne?


15. Czy Twoje do wiadczenia seksualne czsto okazyway

si rozczarowaniem?
16. Czy kiedy omal nie zostae przyapany (lub omal nie zostaa

przyapana), co zaowocowao przyrzeczeniem, e ju nigdy tego nie powtrzysz, ktre jednak zostao szybko zamane?
17. Czy czujesz, e Twj popd seksualny ma nad Tob kontrol? 18. Czy istniej my li o charakterze seksualnym, ktrych nie mo esz

si pozby, niezale nie od tego, jak mocno prbujesz?


19. Czy czujesz, e jeste osob wyizolowan i samotn? 20. Czy zdarzyo Ci si straci prac, zwizek czy dom na skutek swoich

dziaa seksualnych?

W czym problem?

35

Punktacja: Dodaj wszystkie zaznaczone zdania i porwnaj wynik z nastpujc skal: Brak: Gratulacje! Wyglda na to, e radzisz sobie lepiej, ni my lisz. Je eli odpowiedzi s naprawd szczere, mo esz przejrze pobie nie t ksi k w poszukiwaniu ciekawostek, ktre pomog Ci si uchroni przed ewentualnymi problemami w przyszo ci. 1 2: Istniej powody do obaw, e zaczynasz mie kopot z kontrolowaniem swojej seksualno ci. Na razie nie jest to powa ny problem, ale im szybciej zaczniesz go rozwizywa, tym mniejsza bdzie szansa, e przejmie on kontrol nad twoim yciem. 3 5: Masz istotny problem zwizany z kontrolowaniem swojego ycia seksualnego, ktry przejawia si w kilku sferach Twojego ycia. Z zewntrz wszystko wyglda dobrze, ale prdzej czy p niej popadniesz w powa ne problemy. Zacznij natychmiast stosowa opisane w tej ksi ce metody, aby zmieni swj los. 6 10: Cierpisz na powa ny problem z seksualn samokontrol, ktry mocno ogranicza Twoje ycie. Nie mo esz prze y jednego dnia bez fantazjowania, planowania czy podejmowania ryzykownych zachowa seksualnych. Jeste pod siln presj i czujesz, e Twoje seksualne potrzeby kontroluj wszystkie Twoje dziaania. Musisz zacz stosowa opisane tutaj strategie ju dzi . 11 15: Jak zapewne wiesz, Twoja seksualno wymkna Ci si spod kontroli. Pochaniaj Ci wasne fantazje i dziaania seksualne. Prawdopodobnie stracie ju wiele i ka dego dnia ryzykujesz coraz wicej. Musisz zacz po wica du o czasu i uwagi na zmian swojego zachowania. Zacznij od metod sugerowanych w niniejszej ksi ce, sumiennie je stosujc i sprawdzajc wyniki. Je eli nie bd one zadowalajce, a inni bd nadal czu si pokrzywdzeni przez Twoje zachowanie, poszukaj pomocy. Znajd terapeut specjalizujcego si w problemach seksualnych i zacznij z nim wsppracowa, aby pozby si problemw.

36

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

16+: Twj problem z samokontrol seksualn osign niebezpieczny poziom. Zacznij ju dzi stosowa opisane tutaj metody pod okiem terapeuty specjalizujcego si w leczeniu problemw seksualnych. Prawdopodobnie masz na swoim koncie powa ne kopoty zwizane z zachowaniem seksualnym. Nie puszczaj tego ostrze enia mimo uszu. Je eli zaczniesz terapi ju dzi , masz szans unikn jeszcze powa niejszych nastpstw. Nie odkadaj tego na p niej. Powy szy test mia Ci pomc w pobie nym okre leniu skali problemu. Ka dy musi od czego zacz. By mo e Twoje problemy zaczy si wiele lat temu, a mo e pojawiy si zaledwie przed kilkoma miesicami. Niezale nie od tego, musisz co z nimi zrobi. Je eli Twj wynik jest do wysoki, bdzie konieczny nakad wielu si i rodkw, ale spjrzmy prawdzie w oczy: skoro popadnicie w powa ne tarapaty zajo wiele czasu, musisz po wici co najmniej tyle samo, aby si z nich wydosta. Ka dy mo e osign cel, niezale nie od tego, czy musi przej 10 kilometrw czy 10 tysicy mil. Najwa niejszy jest pierwszy krok we wa ciw stron. Ka dego dnia miliony ludzi borykaj si z tymi samymi problemami, a ka dy sdzi, e jest jedyn osob na wiecie, ktrej co takiego si przydarza. Widzc tych ludzi, z pewno ci udaoby Ci si dojrze w ich twarzach znajomy bl i strach wyniky z problemw seksualnych. Samo wzicie tej ksi ki do rki i przebrnicie przez pierwszy rozdzia byo wielkim krokiem naprzd. Je eli udao Ci si go dokona, mo esz zacz wprowadza wielkie zmiany w swoim yciu. Inni, ktrzy podjli ten trud, rozwizali swoje problemy. A skoro udao si to innym, to musi rwnie uda si Tobie.

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

C Z II
MJ UMYS NIE CHCE MNIE SUCHAm

Rozdziaw 6. Rozdziaw 7. Rozdziaw 8. Rozdziaw 9.

Uporzdkowanie my li Kula u nogi Macierz kontra problem natychmiastowej gratyfikacji W marzeniach

97 113 133 143

C Z III
JAK MOESZ SI} ZMIENIm,
SKORO JESTE W TAK KIEPSKIM STANIE?

Rozdziaw 10. Rozdziaw 11. Rozdziaw 12.

To tylko uczucia Jeste wystarczajco dobry, bystry i lubiany przez innych Kto sprawia bl?

153 163 173

C Z IV
OPANOWANIE SWOJEJ DZIEDZINY

Rozdziaw 13. Rozdziaw 14. Rozdziaw 15.

Ryzykowna sprawa Ludzie s tylko lud mi Wzi sprawy w swoje rce

191 203 217

C Z V
YCIE JEST PI}KNE

Rozdziaw 16. Rozdziaw 17. Rozdziaw 18.

Prawdziwy seks Podstawowy kurs intymno ci Sztuka rwnowagi Podsumowanie Bibliografia

231 245 261 273 275

1
W czym problem?

Mit seksualnej samokontroli


Z pewnych niewyja nionych powodw ludzie zawsze s zaskoczeni, kiedy ich znajomi albo inni znani ludzie przyznaj si do problemw natury seksualnej. Wszyscy okazuj zdziwienie i niedowierzanie, kiedy ich ulubiony kapan zostaje oskar ony o molestowanie na lekcjach religii, nauczycielka z podstawwki przyznaje si do tego, e jest w ci y z 12-letnim uczniem, prezenter z programu dla dzieci zostaje przyapany na masturbacji w kinie dla dorosych czy te kiedy prezydentowi USA grozi impeachment po tym, jak sta ystka ujawnia, e uprawiaa z nim seks oralny. Takie informacje trafiaj na pierwsze strony gazet. Ludzie mog bez koca rozmawia o skandalu i twierdzi, e zniszczy on ich wiar w tych ludzi i nigdy nie sdzili, i rzeczone osoby mogy si tak zachowa, albo dziwi si, jak znane i lubiane osoby mogy dopu ci si takich rzeczy. Prawdopodobnie dobrze wiesz, e wikszo ludzi myli si co do tego, jakie miejsce zajmuje w ich yciu seks. Ich bd polega na zao eniu, e nie mo na by dobrym kapanem, nauczycielem, prezenterem programu dla dzieci czy

30

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

prezydentem i jednocze nie mie problemy z seksualn samokontrol. Ludzie uwa aj, e czowiek dobrze sprawdzajcy si w takiej pracy musi jednocze nie by mistrzem samokontroli. I tu tkwi podstawowy bd, gdy istniej ludzie wietnie potraficy ukrywa swoje sekrety natury seksualnej. Jak zapewne wiesz, niektrzy potrafi wietnie radzi sobie w innych dziedzinach ycia i mie powa ne, a nawet niebezpieczne problemy natury seksualnej.

Podstawowe zao enia odno nie seksu mog by bdne


Opisany wy ej bd my lowy mo e si zdarzy tak e Tobie. Jest bardzo mo liwe, e jak wielu innych mo esz sobie powiedzie, e nie masz adnego problemu, poniewa masz dobr prac, a inni nie maj pojcia o Twoich sekretach. Albo mo esz te wmwi sobie, e jeste daleki od przesady i niedugo planujesz zerwa ze swoimi nawykami. Niestety, seks czsto przypomina mitycznego potwora, ktrego apetyt ro nie w miar jedzenia i ktremu nale y skada coraz wicej ofiar, aby utrzyma go na wodzy. Wiele osb ryzykuje swoim bezpieczestwem, prac, majtkiem, zwizkami i zdrowiem, aby tylko zaspokoi swoje seksualne dze. Na og ci ludzie nie s w stanie wytrzyma tak du ej presji, cho lubuj sobie zerwa ze szkodliwymi nawykami raz na zawsze. Przypomina to bieg po ruchomej bie ni, ktra stopniowo nabiera prdko ci. Rodzi si poczucie, e prdzej czy p niej przewrcisz si, ba nic si przed wszystkimi wok. Mamy jednak dobre wie ci. Nie musisz czeka na swj ostateczny upadek. Jeste w stanie zatrzyma bie ni i spokojnie z niej zej . Musisz jednak zdoby si szczero wobec siebie. Bolesn szczero .

Definicja uzale nienia od seksu


Kiedy ludzie mwi o uzale nieniu od seksu, czsto maj na my li zaburzenia seksualne opisane w DSM-IV (Diagnostycznym i statystycznym podrczniku zaburze psychicznych, wersja IV) czy ICD-10 (Inwentarz Zaburze Klinicznych, wersja

W czym problem?

31

10), najwa niejszych kompendiach wiedzy u ywanych, odpowiednio, w USA i Europie. Ksi ki te s gwnymi podrcznikami, z ktrych korzystaj psychologowie i psychiatrzy podczas diagnozy i terapii wszystkich problemw psychologicznych i behawioralnych. Do zaburze seksualnych wymienionych w DSM-IV oraz ICD-10 nale m.in.: ekshibicjonizm (obna anie si), fetyszyzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z cz ci ciaa osoby lub konkretnego przedmiotu), froteryzm (czerpanie przyjemno ci seksualnej z ocierania si o inne osoby), masochizm (ch odczuwania blu podczas aktu seksualnego), voyeuryzm (podgldanie niespodziewajcych si tego ludzi, ktrzy rozbieraj si lub uprawiaj seks) oraz inne, bardziej indywidualne zaburzenia, jak np. wykonywanie obscenicznych telefonw. Z drugiej strony, niektrzy ludzie traktuj problemy seksualne wycznie w kategoriach kryminalnych, my lc np. o gwatach. W niniejszej ksi ce znajdziesz odwoania do bardzo szerokiego spektrum zjawisk le cych u podo a problemw seksualnych. W rd nich znajd si te dziaania nielegalne, ktre, cho nie s zaburzeniami, rwnie mog by przyczyn wielu problemw. Zalicza si do nich m.in.: Q korzystanie z usug prostytutek, Q obsesyjne korzystanie z pornografii, Q seks przez telefon i internet, Q seryjne romanse. Q chodzenie do salonw masa u, Q czste odwiedzanie klubw ze striptizem, Q szukanie kontaktw seksualnych w a niach, Q obsesyjne uczszczanie do barw topless, Q ch wielokrotnego uprawiania seksu ka dego dnia. Chocia nie postrzegamy samych zachowa seksualnych jako oznak uzale nienia (w odr nieniu choby od u ywania heroiny, ktre samo w sobie jest tak oznak), ale zastosowali my powy sz terminologi, gdy nasi czytelnicy najprawdopodobniej s przyzwyczajeni do takiego sposobu mwienia o ka dej

32

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

utracie kontroli. Nie chcemy tu moralizowa i mwi, e wszystkie problematyczne zachowania s absolutnie szkodliwe. Wa ne jest przede wszystkim to, e zachowania takie mog by przyczyn wielu problemw dla niektrych ludzi oraz ich bliskich, niezale nie od tego, czy kopoty bd bezpo rednio zwizane z blem lub rozstrojem nerwowym, czy te bd przejawia si w nieco bardziej zakamuflowanej formie jako utrata pienidzy, produktywno ci, zdolno ci do koncentracji, czasu spdzanego z rodzin lub w pracy, rozpad wa nych zwizkw osobistych albo utrata mo liwo ci zaanga owania si w inne dziaania podnoszce jako ycia.

Przykad: Michael Ryan


Michael Ryan, wykadowca z uniwersytetu Princeton i uhonorowany poeta z Bostonu, dobrze wie, co znaczy straci wszystko na skutek nadmiernie rozbuchanego ycia seksualnego. Przez ponad 20 lat seks nie tyle stanowi cz ycia Michaela Ryana, co raczej by caym jego yciem. Piszc swoj histori, Ryan zauwa a, e zawsze szuka okazji do seksu, zwaszcza wtedy, gdy otrzyma posad wykadowcy na Uniwersytecie Princeton. Pisze on: Byem wierny seksowi i wszystkie zwizki osobiste byy dla mnie du o mniej wa ne. Mniej liczyo si dla mnie ma estwo, przyja , a ju na pewno etyka (Ryan 1995, s. 4). Uwodzi on studentki, nie my lc o tym, co naprawd robi. Opamita si dopiero w chwili, gdy zaplanowa seks z 15-letni crk przyjaciela. Zanim Ryan uda si na terapi, zd y zaprzepa ci karier, zwizki osobiste, reputacj, dochody, zdrowie i szacunek wobec samego siebie. Nie chodzio przy tym o romans, ktry jako wykadowca mia z modsz kobiet, szczeglnie, e bya ona kobiet doros. Takie zwizki mog by oboplnie satysfakcjonujce. Problem polega na tym, e Ryan nie mia adnej kontroli nad swoimi zachowaniami, do ktrych zaliczao si: Q Dugotrwae planowanie. Q Zu ywanie czasu, energii i uwagi, ktre mogy by po wicone na bardziej produktywne rzeczy. Q Potrzeba poszukiwania nowych kontaktw, partnerw i do wiadcze seksualnych.

W czym problem?

33

Q Traktowanie innych ludzi przedmiotowo i odrzucanie ich, gdy zaspokoili oni jego pragnienia. Q Konieczno poszukiwania coraz wikszych przyjemno ci zwizanych z seksem. Pierwsz oznak kopotw jest chwila, gdy seks zaczyna dominowa nad innymi zainteresowaniami. ycie pozbawione rwnowagi wymaga zastanowienia si. Takie rozchwianie zwykle prowadzi do strat zarwno dla osoby traccej kontrol, jak i dla ludzi wok niej. Czy seks zachwia Twoim yciem? Sprawd , co wiesz o sobie, korzystajc z poni szego testu.

mwiczenie: Czy wci masz nad sob kontrol?


Znajd ciche, spokojne miejsce i odpowiedz na poni sze pytania tak uczciwie, jak tylko potrafisz. Zaznacz ka de pytanie, ktre trafnie Ci opisuje. Odpowiadaj szczerze. Kiedy skoczysz, podlicz wszystkie zaznaczone pytania, a uzyskasz do jasny obraz tego, na czym polega Twj problem natury seksualnej, i jak wpisuje si w szersze spektrum problemw z seksualn samokontrol. By mo e udzielanie odpowiedzi na niektre pytania bdzie do niewygodne, ale nie przejmuj si, gdy jest to cakowicie normalne. To troch tak jak podczas pierwszego treningu sportowego. Na pocztku zawsze jest ci ko, ale mo na si przyzwyczai. Jak mwi przysowie, bez pracy nie ma koaczy.
1. Czy planowanie nowych kontaktw seksualnych jest pierwsz rzecz,

ktr robisz po obudzeniu si i ostatni przed za niciem?


2. Czy korzystasz z internetu, aby ustawicznie stymulowa si

seksualnie w pracy lub w domu?


3. Czy posiadasz tajn kolekcj pornografii (zdj, pism, filmw

lub plikw komputerowych)?


4. Czy odpowiadasz na seksualne zachty innych, nawet je eli jeste

w powa nym zwizku z inn osob?


5. Czy wydajesz pienidze na seks lub rzeczy z nim zwizane, chocia

pienidze potrzebne Ci s na inne wydatki?

34

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

6. Czy spdzasz czas na poszukiwaniu partnerw seksualnych? 7. Czy traktujesz seks jako sposb na popraw swojego

samopoczucia?
8. Czy lubisz dominowa nad partnerem podczas seksu? 9. Czy nie jeste w stanie przypomnie sobie wszystkich swoich

partnerw seksualnych?
10. Czy swj wolny czas po wicasz na fantazje seksualne, planowanie,

masturbacj czy inne zachowania seksualne?


11. Czy odwiedzasz miejsca, w ktrych obawiasz si, e kto znajomy

Ci mo e zauwa y (np. domy publiczne, kluby ze striptizem, przedstawienia erotyczne)?


12. Czy okamujesz swoich bliskich, mwic o swoich nawykach

seksualnych?
13. Czy trzymasz si z dala od innych, aby nie odkryli Twoich

sekretw?
14. Czy szukasz osb sabych, naiwnych lub w inny sposb podatnych,

aby z nimi nawizywa kontakty seksualne?


15. Czy Twoje do wiadczenia seksualne czsto okazyway

si rozczarowaniem?
16. Czy kiedy omal nie zostae przyapany (lub omal nie zostaa

przyapana), co zaowocowao przyrzeczeniem, e ju nigdy tego nie powtrzysz, ktre jednak zostao szybko zamane?
17. Czy czujesz, e Twj popd seksualny ma nad Tob kontrol? 18. Czy istniej my li o charakterze seksualnym, ktrych nie mo esz

si pozby, niezale nie od tego, jak mocno prbujesz?


19. Czy czujesz, e jeste osob wyizolowan i samotn? 20. Czy zdarzyo Ci si straci prac, zwizek czy dom na skutek swoich

dziaa seksualnych?

W czym problem?

35

Punktacja: Dodaj wszystkie zaznaczone zdania i porwnaj wynik z nastpujc skal: Brak: Gratulacje! Wyglda na to, e radzisz sobie lepiej, ni my lisz. Je eli odpowiedzi s naprawd szczere, mo esz przejrze pobie nie t ksi k w poszukiwaniu ciekawostek, ktre pomog Ci si uchroni przed ewentualnymi problemami w przyszo ci. 1 2: Istniej powody do obaw, e zaczynasz mie kopot z kontrolowaniem swojej seksualno ci. Na razie nie jest to powa ny problem, ale im szybciej zaczniesz go rozwizywa, tym mniejsza bdzie szansa, e przejmie on kontrol nad twoim yciem. 3 5: Masz istotny problem zwizany z kontrolowaniem swojego ycia seksualnego, ktry przejawia si w kilku sferach Twojego ycia. Z zewntrz wszystko wyglda dobrze, ale prdzej czy p niej popadniesz w powa ne problemy. Zacznij natychmiast stosowa opisane w tej ksi ce metody, aby zmieni swj los. 6 10: Cierpisz na powa ny problem z seksualn samokontrol, ktry mocno ogranicza Twoje ycie. Nie mo esz prze y jednego dnia bez fantazjowania, planowania czy podejmowania ryzykownych zachowa seksualnych. Jeste pod siln presj i czujesz, e Twoje seksualne potrzeby kontroluj wszystkie Twoje dziaania. Musisz zacz stosowa opisane tutaj strategie ju dzi . 11 15: Jak zapewne wiesz, Twoja seksualno wymkna Ci si spod kontroli. Pochaniaj Ci wasne fantazje i dziaania seksualne. Prawdopodobnie stracie ju wiele i ka dego dnia ryzykujesz coraz wicej. Musisz zacz po wica du o czasu i uwagi na zmian swojego zachowania. Zacznij od metod sugerowanych w niniejszej ksi ce, sumiennie je stosujc i sprawdzajc wyniki. Je eli nie bd one zadowalajce, a inni bd nadal czu si pokrzywdzeni przez Twoje zachowanie, poszukaj pomocy. Znajd terapeut specjalizujcego si w problemach seksualnych i zacznij z nim wsppracowa, aby pozby si problemw.

36

Jak pokona uzale nienie od seksu? Trening

16+: Twj problem z samokontrol seksualn osign niebezpieczny poziom. Zacznij ju dzi stosowa opisane tutaj metody pod okiem terapeuty specjalizujcego si w leczeniu problemw seksualnych. Prawdopodobnie masz na swoim koncie powa ne kopoty zwizane z zachowaniem seksualnym. Nie puszczaj tego ostrze enia mimo uszu. Je eli zaczniesz terapi ju dzi , masz szans unikn jeszcze powa niejszych nastpstw. Nie odkadaj tego na p niej. Powy szy test mia Ci pomc w pobie nym okre leniu skali problemu. Ka dy musi od czego zacz. By mo e Twoje problemy zaczy si wiele lat temu, a mo e pojawiy si zaledwie przed kilkoma miesicami. Niezale nie od tego, musisz co z nimi zrobi. Je eli Twj wynik jest do wysoki, bdzie konieczny nakad wielu si i rodkw, ale spjrzmy prawdzie w oczy: skoro popadnicie w powa ne tarapaty zajo wiele czasu, musisz po wici co najmniej tyle samo, aby si z nich wydosta. Ka dy mo e osign cel, niezale nie od tego, czy musi przej 10 kilometrw czy 10 tysicy mil. Najwa niejszy jest pierwszy krok we wa ciw stron. Ka dego dnia miliony ludzi borykaj si z tymi samymi problemami, a ka dy sdzi, e jest jedyn osob na wiecie, ktrej co takiego si przydarza. Widzc tych ludzi, z pewno ci udaoby Ci si dojrze w ich twarzach znajomy bl i strach wyniky z problemw seksualnych. Samo wzicie tej ksi ki do rki i przebrnicie przez pierwszy rozdzia byo wielkim krokiem naprzd. Je eli udao Ci si go dokona, mo esz zacz wprowadza wielkie zmiany w swoim yciu. Inni, ktrzy podjli ten trud, rozwizali swoje problemy. A skoro udao si to innym, to musi rwnie uda si Tobie.

Id do

Przykadowy rozdzia

Spis treci

Jak pokona uzalenienie od seksu? Trening


Autor: Tamara Penix Sbraga, Ph.D., William T. O'Donohue, Ph. D. Tumaczenie: Cezar Matkowski ISBN: 978-83-246-1623-7 Tytu oryginau: The Sex Addiction Workbook: Proven Strategies to Help You Regain Control of Your Life Format: 170x230, stron: 280 Wikszo z nas myli si co do tego, jakie miejsce zajmuje w naszym yciu seks. Bd polega na zaoeniu, e nie mona by dobrym partnerem, nauczycielem, lekarzem czy politykiem i jednoczenie mie problemy z seksualn samokontrol. Takie mylenie prowadzi do ukrywania wszelkich zaburze natury popdowej. Jeli dla Ciebie lub kogo z Twoich bliskich cige napicie zmysw i drczce fantazje stanowi gd nie do zaspokojenia, to wiesz, jak to jest, kiedy seks nie stanowi ju synonimu rozkoszy. Wci kusz nowe romanse, dziewczyny na telefon, przygodne znajomoci, imprezy oraz internetowe strony pornograficzne oferujce wszystko, co masz ochot zobaczy. Jeeli szukasz sposobw na skuteczniejsze panowanie nad zachowaniami seksualnymi, niniejsza ksika pozwoli Ci na wprowadzenie radykalnych zmian w Twoim yciu. Autorzy rzeczowo i yczliwie przedstawiaj naukowe techniki pomagajce w podejmowaniu bardziej przemylanych decyzji, zgodnych z Twoim wasnym systemem wartoci. Korzystajc z zawartych tu formularzy, bdziesz w stanie okreli poziom problemu z seksualn samokontrol. Postpujc zgodnie z zaproponowanymi programami dziaa, nauczysz si ksztatowa zadowalajce pod wzgldem seksualnym ycie, dajce jednoczenie poczucie bezpieczestwa, stabilizacj i spokj ducha.

Katalog ksiazek
Nowoci Bestesllery

Zamw drukowany katalog

Twj koszyk

Dodaj do koszyka

Cennik i informacje

Zamw cennik

Zamw informacje o nowociach

Wydawnictwo Helion SA 44-100 Gliwice tel. 032 230 98 63 e-mail: sensus@sensus.pl

You might also like