Strona 1

Informacje uzupeniajce: Siy krytyczne przy wyboczeniu skrtnym i gitno-

skrtnym
SN001a-PL-EU

Informacje uzupeniajce: Siy krytyczne przy wyboczeniu
skrtnym i gitno-skrtnym
Podano formuy do obliczania siy krytycznej przy wyboczeniu skrtnym i gitno-skrtnym.

Spis treci
1. Postanowienia oglne 2
2. Wyboczenie skrtne 2
3. Wyboczenie gitno-skrtne 3
4. Literatura 4

Informacje uzupelniajace: Sily krytyczne przy wyboczeniu skretnym i gietno-skretnym
C
r
e
a
t
e
d

o
n

T
u
e
s
d
a
y
,

N
o
v
e
m
b
e
r

1
6
,

2
0
1
0
T
h
i
s

m
a
t
e
r
i
a
l

i
s

c
o
p
y
r
i
g
h
t

-

a
l
l

r
i
g
h
t
s

r
e
s
e
r
v
e
d
.

U
s
e

o
f

t
h
i
s

d
o
c
u
m
e
n
t

i
s

s
u
b
j
e
c
t

t
o

t
h
e

t
e
r
m
s

a
n
d

c
o
n
d
i
t
i
o
n
s

o
f

t
h
e

A
c
c
e
s
s

S
t
e
e
l

L
i
c
e
n
c
e

A
g
r
e
e
m
e
n
t

Strona 2

Informacje uzupeniajce: Siy krytyczne przy wyboczeniu skrtnym i gitno-
skrtnym
SN001a-PL-EU

1. Postanowienia oglne
Sia krytyczna przy wyboczeniu gitnym bdzie mniejsza ni przy wyboczeniu skrtnym lub
gitno-skrtnym w nastpujcych przypadkach:
Dwuteowniki zwyke i szerokostopowe o przekroju z dwoma osiami symetrii (pod
warunkiem, e obie pki s stone w kierunku bocznym w przekrojach
zabezpieczonych przed zwichrzeniem
Przekroje rurowe
Jednak w niektrych szczeglnych przypadkach siy krytyczne przy wyboczeniu skrtnym,
lub gitno-skrtnym bd mniejsze ni przy wyboczeniu gitnym. Dotyczy to szczeglnie
elementw o przekrojach otwartych. W tym dokumencie podano wzory do obliczania si
krytycznych w tych wanie przypadkach.
Ten dokument zajmuje si elementami jednogaziowymi o staym przekroju, ktre s
nastpujco podparte na kocach:
s zabezpieczone przed bocznym przesuniciem
s zabezpieczone przed obrotem wok osi podunej
2. Wyboczenie skrtne
Sia krytyczna N
cr.T
przy wyboczeniu skrtnym moe by obliczana ze wzoru (1):

,
_

+
2
2
2
T
w
t
o
T cr,
1
l
EI
GI
i
N


(1)
gdzie:
2
o
2
o
2
z
2
y
2
o
z y i i i + + +
(2)
gdzie:
E modu sprystoci podunej (E = 210000 N/mm
2
)
G modu sprystoci poprzecznej (G = 80770 N/mm
2
)
I
t
moment bezwadnoci przy skrcaniu swobodnym
I
w
wycinkowy moment bezwadnoci
l
T
dugo wyboczeniowa przy wyboczeniu skrtnym. Przewanie l
T
moe by
przyjmowana jako fizyczna dugo elementu, chyba e element jest na swoich kocach
w specjalny sposb konstrukcyjnie zabezpieczony przed spaczeniem (obrotem).
y
o
i z
o
odlegoci od rodka cinania odpowiednio do osi z i do osi y, (patrz Rys. 2.1).
W przekrojach o dwch osiach symetrii rodek cinania pokrywa si ze rodkiem
cikoci, wtedy wic y
o
= 0 i z
o
= 0
i
y
promie bezwadnoci wzgldem osi y (osi mocniejszej)
i
z
promie bezwadnoci wzgldem osi z (osi sabszej)
Informacje uzupelniajace: Sily krytyczne przy wyboczeniu skretnym i gietno-skretnym
C
r
e
a
t
e
d

o
n

T
u
e
s
d
a
y
,

N
o
v
e
m
b
e
r

1
6
,

2
0
1
0
T
h
i
s

m
a
t
e
r
i
a
l

i
s

c
o
p
y
r
i
g
h
t

-

a
l
l

r
i
g
h
t
s

r
e
s
e
r
v
e
d
.

U
s
e

o
f

t
h
i
s

d
o
c
u
m
e
n
t

i
s

s
u
b
j
e
c
t

t
o

t
h
e

t
e
r
m
s

a
n
d

c
o
n
d
i
t
i
o
n
s

o
f

t
h
e

A
c
c
e
s
s

S
t
e
e
l

L
i
c
e
n
c
e

A
g
r
e
e
m
e
n
t

Strona 3

Informacje uzupeniajce: Siy krytyczne przy wyboczeniu skrtnym i gitno-
skrtnym
SN001a-PL-EU



G
S
z
y
y
o

z
o


Rys. 2.1 Wsprzedne srodka cinania S wzgldem srodka cikoci G
3. Wyboczenie gitno-skrtne
Przypadek wyboczenia gitno-skrtnego powinien by brany pod uwag wtedy , kiedy rodek
cinania nie pokrywa si ze rodkiem cikoci przekroju.
Sia krytyczna N
cr.TF
przy wyboczeniu gitno-skrtnym moe by obliczenia z rwnania
trzeciego stopnia (3) i jest najmniejszym pierwiastkiem z rozwiza tego rwnania:
( )( )( ) ( ) ( ) 0
2 2 2 2 2

y cr, o z cr, o T cr, z cr, y cr,
N N z N N N y N N N N N N N i
o

(3)
gdzie:
N
cr,y
i N
cr,z
s siami krytycznymi przy wyboczeniu gitnym odpowiednio wzgldem osi y-y i
z-z
N
cr.T
jest si krytyczn przy wyboczeniu skrtnym, patrz 2.
Rwnanie (3) mona rwnie zapisa nastpujco:
( ) ( )
2 2 2 3
2
N N N N y N z N
i
N
i
i i
1
]
1

+ + + +

,
_

+
T cr, z cr, y cr, o z cr, o y cr, 2
o o
2
z
2
y
1

( ) 0
T cr, z cr, y cr, y cr, T cr, T cr, z cr, z cr, y cr,
+ + + N N N N N N N N N N
(4)
Jeeli przekrj poprzeczny jest symetryczny wzgldem osi y-y (patrz Rys. 3.1) sia krytyczna
moe by obliczana ze wzoru (5):
( )
( )

,
_

+
+ +
+

2
o
2
z
2
y
T cr, y cr,
2
T cr, y cr, T cr, y cr,
2
z
2
y
2
o
TF cr,
i
i i
N N 4 N N N N
i i 2
i
N
(5)
Jeeli przekrj poprzeczny jest symetryczny wzgldem osi z-z sia N
cr.y
we wzorze (5)
powinna by zastpiona przez si N
cr.z
.

Informacje uzupelniajace: Sily krytyczne przy wyboczeniu skretnym i gietno-skretnym
C
r
e
a
t
e
d

o
n

T
u
e
s
d
a
y
,

N
o
v
e
m
b
e
r

1
6
,

2
0
1
0
T
h
i
s

m
a
t
e
r
i
a
l

i
s

c
o
p
y
r
i
g
h
t

-

a
l
l

r
i
g
h
t
s

r
e
s
e
r
v
e
d
.

U
s
e

o
f

t
h
i
s

d
o
c
u
m
e
n
t

i
s

s
u
b
j
e
c
t

t
o

t
h
e

t
e
r
m
s

a
n
d

c
o
n
d
i
t
i
o
n
s

o
f

t
h
e

A
c
c
e
s
s

S
t
e
e
l

L
i
c
e
n
c
e

A
g
r
e
e
m
e
n
t

Strona 4

Informacje uzupeniajce: Siy krytyczne przy wyboczeniu skrtnym i gitno-
skrtnym
SN001a-PL-EU


4. Literatura
1 Timoshenko, S.P. and Gere, J.M.
Theory of elastic stability. 2
nd
Edition. Mc Graw-Hill. 1961.



y
o

G S y y
z
z


Rys. 3.1 Przekrj poprzeczny symetryczny wzgldem osi y-y.
Informacje uzupelniajace: Sily krytyczne przy wyboczeniu skretnym i gietno-skretnym
C
r
e
a
t
e
d

o
n

T
u
e
s
d
a
y
,

N
o
v
e
m
b
e
r

1
6
,

2
0
1
0
T
h
i
s

m
a
t
e
r
i
a
l

i
s

c
o
p
y
r
i
g
h
t

-

a
l
l

r
i
g
h
t
s

r
e
s
e
r
v
e
d
.

U
s
e

o
f

t
h
i
s

d
o
c
u
m
e
n
t

i
s

s
u
b
j
e
c
t

t
o

t
h
e

t
e
r
m
s

a
n
d

c
o
n
d
i
t
i
o
n
s

o
f

t
h
e

A
c
c
e
s
s

S
t
e
e
l

L
i
c
e
n
c
e

A
g
r
e
e
m
e
n
t

Strona 5

Informacje uzupeniajce: Siy krytyczne przy wyboczeniu skrtnym i gitno-
skrtnym
SN001a-PL-EU

Protok jakoci

TYTU ZASOBU Informacje uzupeniajce: Siy krytyczne przy wyboczeniu skrtnym i
gitno-skrtnym
Odniesienie
DOKUMENT ORYGINALNY
Imi i nazwisko Instytucja Data
Stworzony przez A. BUREAU CTICM 02/02/05
Zawarto techniczna sprawdzona
przez
Y. GALEA CTICM 02/02/05
Zawarto redakcyjna sprawdzona
przez
D C Iles SCI 2/3/05
Zawarto techniczna zaaprobowana
przez:

1. WIELKA BRYTANIA G W Owens SCI 1/3/05
2. Francja A Bureau CTICM 1/3/05
3. Szwecja A Olsson SBI 1/3/05
4. Niemcy C Mueller RWTH 1/3/05
5. Hiszpania J Chica Labein 1/3/05
Zasb zatwierdzony przez
Koordynatora Technicznego
G W Owens SCI 21/04/06
TUMACZENIE DOKUMENTU
Tumaczenie wykona i sprawdzi: Z. Kiebasa, PRz
Tumaczenie zatwierdzone przez:

Informacje uzupelniajace: Sily krytyczne przy wyboczeniu skretnym i gietno-skretnym
C
r
e
a
t
e
d

o
n

T
u
e
s
d
a
y
,

N
o
v
e
m
b
e
r

1
6
,

2
0
1
0
T
h
i
s

m
a
t
e
r
i
a
l

i
s

c
o
p
y
r
i
g
h
t

-

a
l
l

r
i
g
h
t
s

r
e
s
e
r
v
e
d
.

U
s
e

o
f

t
h
i
s

d
o
c
u
m
e
n
t

i
s

s
u
b
j
e
c
t

t
o

t
h
e

t
e
r
m
s

a
n
d

c
o
n
d
i
t
i
o
n
s

o
f

t
h
e

A
c
c
e
s
s

S
t
e
e
l

L
i
c
e
n
c
e

A
g
r
e
e
m
e
n
t

Strona 6

Informacje uzupeniajce: Siy krytyczne przy wyboczeniu skrtnym i gitno-
skrtnym
SN001a-PL-EU

Informacje ramowe

Tytu* Informacje uzupeniajce: Siy krytyczne przy wyboczeniu skrtnym i gitno-skrtnym
Seria
Opis* Podano formuy do obliczania siy krytycznej przy wyboczeniu skrtnym i gitno-skrtnym.
Poziom
dostpu*
Umiejtnoci
specjalistyczne
Praktyka
Identyfikator* Nazwa pliku D:\ ZBIGNIEW KIEBASA\TUMACZENIE ACCES STEEL\CZ
1\001\SN001a-EN-EU-POL.doc
Format Microsoft Word 9.0; 6 Pages; 187kb;
Typ zasobu Informacje uzupeniajce Kategoria*
Punkt widzenia
Temat* Obszar stosowania Budynki wielokondygnacyjne;
Data utworzenia 18/04/2009 Daty
Data ostatniej
modyfikacji
Data sprawdzenia
Wany od
Wany do
02/02/05
Jzyk(i)*
Autor
Sprawdzi
Alain Bureau, CTICM
Yvan Gala, CTICM
Kontakt
Zatwierdzi
Redaktor
Ostatnia modyfikacja

Sowa
kluczowe*
Wyboczenie skrtne, sia krytyczna Eulera
Zobacz te Odniesienie do
Eurokodu

Przykad(y)
obliczeniowy

Komentarz
Dyskusja
Inne
Sprawozdanie Przydatno krajowa
Instrukcje
szczeglne


Informacje uzupelniajace: Sily krytyczne przy wyboczeniu skretnym i gietno-skretnym
C
r
e
a
t
e
d

o
n

T
u
e
s
d
a
y
,

N
o
v
e
m
b
e
r

1
6
,

2
0
1
0
T
h
i
s

m
a
t
e
r
i
a
l

i
s

c
o
p
y
r
i
g
h
t

-

a
l
l

r
i
g
h
t
s

r
e
s
e
r
v
e
d
.

U
s
e

o
f

t
h
i
s

d
o
c
u
m
e
n
t

i
s

s
u
b
j
e
c
t

t
o

t
h
e

t
e
r
m
s

a
n
d

c
o
n
d
i
t
i
o
n
s

o
f

t
h
e

A
c
c
e
s
s

S
t
e
e
l

L
i
c
e
n
c
e

A
g
r
e
e
m
e
n
t