You are on page 1of 4

1.Cel wiczenia. Pomiar dugoci fal wietlnych za pomoc siatki dyfrakcyjnej i spektrometru. 2.Podstawy fizyczne.

Zjawisko interferencji powstaje w wyniku naoenia si dwch lub wicej fal w danym punkcie.Obraz interferencyjny mona zobserwowa wwczas gdy: a)rda s monochromatyczne (wysyaj fale o jednej dugoci fali). b)rda interferujcych fal s spjne (koherentne)-tzn. fale wysyane przez te rda zachowuj sta w czasie rnice faz. Siatka dyfrakcyjna to ukad rwnolegych szczelin.Tak siatk mona wykona przez wykonanie cienkich rys na kawaku szka lub plastyku.Jeli taki ukad szczelin owietlimy rwnoleg wizk wiata, to za siatk moemy obserwowa obraz interferencyjny powstay wskutek naoenia si fal ugitych na poszczeglnych szczelinach. Jeeli fala zostaje ugita pod pewnym ktem oznaczanym jako oraz e rnica pomidzy odlegoci pomidzy szczelinami wynosi d to prawdziwy jest wzr: d sin = m gdzie: m-rzd widma; -dugo wiata padajcego Ponadto kada siatka posiada tzw. zdolno ozdzielcz.Jest to liczba niemianowana okrelana wzorem: R= = mN gdzie: =- Wielko ta wprowadzona jest w celu okrelenia czuoci danego spektrometru i siatki. 3.Wykonanie wiczenia. wiczenie zostao podzielone na dwie czci: Cz I wyznaczanie staej siatki d. W czci pierwszej wykorzystalimy do pomiarw wiato lampy sodowej,ktre samo w sobie jest monochromatyczne i wydziela tylko swiato te. Pomiar kta ugicia mierzylimy kadorazowo trzykrotnie w celu zmniejszenia bdu przypadkowego.Otrzymalimy nastpujce wyniki (uwzgldniajc pooenie pocztkowe lunet).
Rzd ugicia

W prawo W lewo Noniusz Noniusz p 7 659 701 1340 1342 1341 2045 2044 2045 659 659 702 1338 1343 1342 2058 2050 2056 700 1341 2045

l 700 1341 2055

r 700 1341 2050

Pierwszy

Drugi Trzeci gdzie :

- p,l - rednia warto kta przy wychyleniu lunetki w prawo/lewo - r - rednia warto wzita z wszystkich 6 pomiarw

Biorc pod uwag i odczyt m+1 rzdu daje dokadno wiksz od odczytu m-1 rzdu bierzemy pod uwag w obliczeniach rzd najwyszy ( w tym przypadku m = 3 ). wiatem okrelonym jest wiato sodowe ( = 589 ). m = 3 = 589 nm d = m * / sin r d = 3 * 589 / sin 2050=4968,357 d = 4969 nm

Wyznaczam rwnie zdolno rozdzielcz siatki dzieki zaobserwowaniu dubletu sodowego ktry pojawi si w drugim rzdzie : 1 R= = mN 1 2 1=589,6; 2=589,0 zatem R=982,7 z czego wynika, e liczba szczelin biorca udzia w dyfrakcji to N=492. Sta siatki wyznaczylimy na podstawie wynikw pomiaru trzeciego rzdu widma.Staa siatki zostaa okrelona wzorem d = m / sin Bd ten mona policzy metod rniczki zupenej : d * Po zrniczkowaniu otrzymujemy wzr =002=5,8*10-4rad zatem: d sin cos = m* * 2 sin d = d = |3*589(-4,577)|*|5,8*10-4 | = 46,90 nm Majc okrelon wielko bdu moemy poda peny wynik z okrelonym przedziaem w ktrym moe si znajdowa rzeczywista warto d siatki : d = 4969 47 nm Cz II -Wyznaczanie dugoci fali majc wyznaczon stsa d siatki. Do tej czci podczylimy lamp neonow ktra wydziela wiato o wielu falach rncyh dlugoci Podczas pomiaru ugicia kta otrzymalimy nastpujce wyniki:

Rodzaj wiata Fioletowy Zielony

Lewa Prawa r Strona Strona 550 622 558 629 554 626

ty Pomaraczowy Czerwony

641 659 719

648 708 726

645 704 723

- r - rednia warto wzita z pomiarw Dysponujc powyszymi wynikami oraz wyliczon sta siatki dyfrakcyjnej wyznaczam z wzoru dugo fal poszczeglnych skadowych () dla kadego rodzaju wiata. m = 1 d = 4969 nm = d sin r wiato : - fioletowe r = 554 = 4969 * sin 554 = 510,7 nm - zielone r = 626 = 556,8 nm - te r = 645 = 584,0 nm - pomaraczowe r = 704 = 611,3 nm - czerwone r = 723 = 658,6 nm Wyznaczanie bdu dugoci poszczeglnych fal Aby otrzyma warto popenionego bdu naley ponownie skorzysta z metody rniczki zupenej, jednak tym razem naley uwzgldni bd wyznaczenia d siatki. Mona to osign przez potraktowanie d jako zmiennej. Wwczas otrzymujemy wzr : = * d + * d

= sin d = d cos d=47; =002=5,8x10-4 rad. W tej czci musimy przeprowadzi obliczenia bdu oddzielnie dla kadego rodzaju wiata : - fioletowe = sin 554 * 47 + 4969 cos 554 * 5,8x10-4 = 7,698 nm ( fiolet ) = 510,7 7,7 nm - zielone = sin 626 * 47 + 4969 cos 626 * 5,8x10-4 = 8,130 nm ( zielony ) = 556,8 8,2 nm

- ty = sin 645 * 47 + 4969 cos 645 *5,8x10-4 = 8,3863 nm ( te ) = 584,0 8,4 nm - pomaraczowe = sin 704 * 47 + 4969 cos 704 * 5,8x10-4 = 8,6422 nm ( pomaraczowe) = 611,3 8,7 nm - czerwone = sin 723 * 47 + 4969 cos 723 * 5,8x10-4 = 8,8979 nm ( czerwone) = 658,6 8,9 nm WNIOSKI Kolor widma fiolet ( fiokowy ) zielony ty pomaraczowy czerwony fali teoretyczne 406,2 546 578,0 623,4 656,3 fali empiryczne 510,7 7,7 556,8 8,2 584,0 8,4 611,3 8,7 658,6 8,9

Wielkoci dugoci fal s w wikszoci zgodne z wielkociami teoretycznymi. Rozbienoci w otrzymannych wynikach s spowodowane ograniczon dokadnoci przyrzdw pomiarowych.Spektrometr laboratoryjny pozwala jedynie na bezporedni obserwacj badanych widm i pomiar pooenia ktowego poszczeglnych linii (spektrometry wysokiej klasy posiadaj wbudowane fotoczue detektory dla okrelania rozkadu natenia wiata).Duy wpyw na odczyt pomiaru mia sabej jakoci obraz w lunecie. Jedynie barwa fioletowa le odczytana przez mj zesp co spowodowane jest z pewnocia tym, e zarwno ja jak i kolega posiadamy znaczn wad wzroku co wprowadza dosy duy bd w odczycie. Wic przek fioletowy zosta z pewnocia le odczytany lub zidentyfikowany.

You might also like