Mathijs Beks, 2008 – 2009

KHLim, Media & Design Academie

de
2 jaar Communicatie en Multimedia Design

Toenemende technologische convergentie

in digitale nieuwe media
Zal verregaande convergentie de laatste fase in het (digitale) communicatietijdperk tot
ongekende hoogtes tillen?

Vak: Rapportering Vak: Geschiedenis & Actua van de Nieuwe Media

docent: J. Schoffelen docent: S. Malliet
Voortdurende technologische convergentie in digitale nieuwe media 1

Inhoudstafel


1
 Inleiding..........................................................................................................................................2

2
 Convergentie in al zijn facetten...................................................................................................2

2.1
 Algemene schets ..................................................................................................................2

2.2
 Verschil in definities..............................................................................................................3

2.3
 Technologische en digitale convergentie ..........................................................................3

2.3.1
 Afbakening .....................................................................................................................3

2.3.2
 Het model van Nicholas Negroponte .........................................................................4

2.3.3
 Denkers definiëren digitale nieuwe media ................................................................5

3
 Snel wijzigende tijdgeest .............................................................................................................5

3.1
 Voortdurende vooruitgang ...................................................................................................5

3.2
 De paradox van technologische convergentie..................................................................6

4
 Standaardisatie als criterium voor convergentie ......................................................................6

5
 Voorbeelden van technologische convergentie in digitale nieuwe media ............................7

5.1
 Interactieve digitale TV ........................................................................................................7

5.2
 Voice over IP .........................................................................................................................8

5.3
 Radio via het Internet: podcasts & streaming...................................................................9

6
 Besluit...........................................................................................................................................10

7
 Bronnenlijst..................................................................................................................................11





































Voortdurende technologische convergentie in digitale nieuwe media 2

1 Inleiding

“There is no old media. There is no new media. There is one media with one common
purpose: to inform, move and inspire the world through information, art and entertainment.
Together, we can find a solution that will benefit everyone in this ecosystem, from consumers
to advertisers to the content owners alike.” (Chad Hurley, 2008)



Toen Chad Hurley, mede oprichter van Youtube, deze uitspraak deed op een conferentie in
Cannes zal menig toeschouwer met moeite een grijns onderdrukt hebben. Wie droomt er
immers niet van; plotsklaps miljardair worden door één enkele geniale ingeving?

Nochtans dient men het onderscheidend vermogen van Hurleyʼs ideeëngoed niet te
overschatten. Hij is net als velen op de trein van technologische vooruitgang gesprongen,
aangedreven door een locomotief genaamd convergentie.




Deze verhandeling tracht op een heldere manier duidelijkheid te scheppen rond termen als
communicatietijdperk en convergentie. We diepen aan de hand van een algemene schets
voorgaande begrippen uit. Hierna gaan we op zoek naar de verschillen en gelijkenissen
tussen diverse vormen van convergentie om ons vervolgens toe te spitsen op het
technologisch en digitale aspect, vervat in de centrale vraagstelling. De reikwijdte van het
begrip convergentie maakt een dergelijke afbakening noodzakelijk.

Na deze duiding voegen we de tijdsdimensie toe, die nieuwe inzichten in een ruimer kader
plaatst. Er is aandacht voor de keerzijde van de medaille; waarom technologische
vooruitgang een reductie van bestaande media niet vanzelfsprekend bolwerkt.
Standaardisatie als criterium voor technologische convergentie vormt de inleiding tot enkele
voorbeelden in digitale nieuwe media. Het strikt theoretisch denkkader wordt hier verlaten.
Tenslotte zal in het besluit een poging ondernomen worden om antwoord te bieden op de
centrale vraagstelling: zal verregaande convergentie de laatste fase in het (digitale)
communicatietijdperk tot ongekende hoogtes tillen?

2 Convergentie in al zijn facetten

2.1 Algemene schets

Convergentie, tegenpool van divergentie is alomtegenwoordig. We staan er wellicht niet bij

stil, maar dagdagelijks worden we er onbewust mee geconfronteerd.

Een mooi voorbeeld is telefonie. Jarenlang stond deze communicatietak op zichzelf. De

telefoon als synoniem voor plaatsgebonden communicatiemiddel. Een drastische wijziging
van het landschap, gevoed door een gunstig wetenschappelijk klimaat, stelde taalkundigen in
staat dit begrip te herformuleren. De samensmelting van verschillende recente
technologische ontwikkelingen, waaronder draadloze datatransmissie, leidde tot een nieuwe
markt in de communicatiesector. De modificaties zijn waarneembaar op verschillende
niveaus. Een concreet voorbeeld uit de telecommunicatiesector zal dit verduidelijken.



Voortdurende technologische convergentie in digitale nieuwe media 3

Smartphone is één van de vele nieuwe buzzwords onder zakenmensen, de early adopters
van de mobiele telefonie. Het is een slimme telefoon, voorzien van handige functies die je
normaliter terugvindt op een laptop of pc. Technologische convergentie ligt aan de basis van
het succes van dit apparaatje. Ook op andere vlakken werken technologische evoluties
verschuivingen in de hand. Economisch zien we wijzigingen in de core business van
telefoonoperatoren. Een mediaconcern dat een telefoonoperator overneemt is sinds einde
20ste eeuw geen ongewone zaak meer.

Kortom, convergentie in al zijn facetten beïnvloedt onze manier van leven.




2.2 Verschil in definities



Op basis van voorgaande schets trachten we een meer globale omschrijving te vinden.
Convergentie wordt in verschillende sectoren, zowel technologisch, economisch als sociaal,
aangewend om nieuwe ontwikkelingen aan te duiden. (Appelgren, 2004, pp. 237-239) Reeds
bestaande markten en sectoren smelten samen. Deze beknopte verwoording is in geen
geval een algemeen aanvaarde definitie van het concept ʻconvergentieʼ. E. Appelgren
beweert dat, afhankelijk van de context, de betekenis en connotatie varieert. Het opstellen
van een globale eenduidige definitie lijkt bijgevolg een onmogelijke zaak, juist vanwege deze
variabiliteit.

Appelgren stelt verder dat er verschillende modellen voor verschillende vormen van
convergentie bestaan. Deze modellen worden veelal gehanteerd bij het formuleren van een
specifiek verschijnsel. Alvorens deze modellen te bespreken, kunnen we de logische opbouw
ervan aan de hand van het raakvlak met wiskundige convergentie voorspellen.
Mathematische convergentie staat, in eenvoudige bewoordingen, voor een overgang naar
één bepaalde waarde in een reeks van waarden

Hieruit valt te concluderen dat de aanwezigheid van meer dan één element een onmisbaar
criterium is. Verschillende elementen worden met elkaar verbonden door middel van een
gemeenschappelijk kenmerk. Een nieuwe entiteit wordt gevormd. Deze kerngedachten
vormen de fundamenten van convergentie.

2.3 Technologische en digitale convergentie

2.3.1 Afbakening



De term technologische convergentie wordt op grote schaal gebruikt in academische
literatuur, terwijl de betekenis ervan verschilt tussen de partijen, afhankelijk van hun
belangen en organisatorische doelstellingen. In de praktijk wordt de term, binnen de ICT-
industrie, aangewend om te verwijzen naar de synergetische combinatie1 van spraak, data
en video op een enkel netwerk of kruising van de vaste en mobiele telefoons. Meer
algemeen kan men technologische convergentie formuleren als, een breed scala van






























































1
een situatie waarin het effect van een samenwerking groter is dan elk van de te combineren
elementen afzonderlijk zou kunnen bereiken.



Voortdurende technologische convergentie in digitale nieuwe media 4

verschillende soorten technologie voor het uitvoeren van zeer vergelijkbare taken (Sokolova,
2007, pp. 1-2).

Deze vaststellingen tonen wederom aan dat convergentie vele ladingen dekt. Zoals reeds
aangehaald, definiëren verschillende modellen een meer concrete betekenis. Hierop zullen
we ons toespitsen.

2.3.2 Het model van Nicholas Negroponte



Nicholas Negroponte, gerenommeerd ICT specialist stelde in 1979 een convergentie model
op dat is gebaseerd op 3 kruisende cirkels (zie afbeelding 1).

Afbeelding 1: Het model van Nicholas Negroponte dat hij in 1979 opstelde

Verschillende takken binnen de multimedia worden met elkaar verbonden. Op het eerste
zicht lijkt dit een simplistische visuele voorstelling van het complexe begrip technologische
convergentie.

Een concreet voorbeeld zal dit model waarin web (ICT), print en broadcast samenvloeien
illustreren. Tijdens een recent bezoek aan Duval Guillaume, een reclamebureau met
internationale uitstraling lichtte de art director het arbeidsproces toe. Steeds meer klanten
opteren voor een 360° aanpak wat betreft promotievoering. Deze term is vakjargon voor de
overlapping van de 3 cirkels. Een bedrijf trekt nieuwe klanten aan en overtuigt bestaande. Dit
alles vanuit eenzelfde point of view, een gemeenschappelijke stijl voor alle media.

Kunnen we aan de hand van dit voorbeeld stellen dat deze 3 cirkels, als zijnde lichtspots op
een donker vlak stilaan naar elkaar toe bewegen, waarbij een lichte kleur gevormd wordt en
de grenzen vervagen? Kan de deelverzameling van de 3 gebieden bestempeld worden als
cross media? Eén ding is zeker: Negroponte (1979) zorgde met zijn verhelderende blik op
samensmeltende vormen van media voor een vrij nauwkeurige voorspelling van de toekomst.
Heden ten dage is media, meer dan ooit, uniform. Een snel wijzigende tijdgeest zal de trends
van afgelopen decennia immers geen halt toeroepen.

Om gebruik te maken van de vele voordelen van (technologische) convergentie zijn wij, als
mens, in sterke mate afhankelijk van ons sociaal kapitaal (Elchardus, 2007, pp. 357-358).



Voortdurende technologische convergentie in digitale nieuwe media 5

Negroponte deed vele jaren later onderzoek hiernaar. Hij wordt gezien als de sleutelfiguur,
inzake de ontwikkeling van de welbekende 100 dollar laptop. Distributie ervan in
ontwikkelingslanden werd vooropgesteld.

2.3.3 Denkers definiëren digitale nieuwe media



In het boek The trillion dollar challenge wordt de recente terugkeer van het begrip
technologische convergentie, meer specifiek het digitale subgebied beschreven (Brightman,
2005). Eigenlijk is convergentie nooit weggeweest. Brightman refereert naar de dotcom crisis
waarbij het vergalopperen in convergentie een ware crisis betekende.

In de 21ste eeuw steunt digitale convergentie op 3 pilaren: technologie, media en

telecommunicatie, kortweg TMT (Brightman, 2005, pp. 2-3). Dit impliceert een nieuw model
voor waardeketens en wijzigingen in huidige methodes van technologisch denken. Deze
processen gaan gepaard met andere vormen van convergentie (te denken aan
economische) Het uiteindelijke doel van convergentie is het leveren van producten en
diensten die betrekking hebben op onvervulde wensen van de klant. Dit betekent dat bij het
creëren van iets nieuws wat klanten waardevol zullen vinden, spontaan gekeken dient te
worden naar soortgelijke ontwikkelingen die reeds hun nut bewezen hebben, aldus
Brightman. Geen enkel product heeft een oneindige levenscyclus.

Tang (2005) legt in tegenstelling tot Brightman de klemtoon op de kwantiteit van de

elementen die zullen dienen voor convergentie. 2 of meer, tot daarvoor gescheiden
technologieën groeien naar elkaar toe. Dergelijke benadering verstrekt ons interessante
inzichten voor het beantwoorden van de onderzoeksvraag. Tang (2005) bestudeert recente
ontwikkelingen in draadloze technologie en bestudeert toepassingen in de
telecommunicatiesector.

3 Snel wijzigende tijdgeest

3.1 Voortdurende vooruitgang



Het laatste millennium werd beheerst door technologische ontwikkelingen. Nieuwe
elektronische apparatuur deed zijn intrede, en dat zorgde er veelal voor dat vertrouwde oude
apparaten overbodig werden. Technologie maakt de mens beter. Onze levenskwaliteit stijgt
en de levensduur wordt verlengd. Dergelijke figuurlijke aardverschuivingen brengen
onvermijdelijk belangrijke veranderingen teweeg in het algemeen denken van de mens. Niet
enkel mist het praktisch nut van de nieuwe technologie zijn terugkerende werking, ook zal
men overal ter wereld de verse vondst raffineren.

De telex als voorloper van het faxapparaat? Of het faxapparaat als gesofisticeerde scanner
en telex? Hoe dan ook, beide elektronische apparaten stellen ons in staat met elkaar te
communiceren, op een manier die ons tot daarvoor volledig onbekend was.

De exponentiële groei aan unieke, nieuwe communicatietechnologieën lijkt inmiddels

afgenomen te zijn. In plaats daarvan worden bestaande technologieën geoptimaliseerd en



Voortdurende technologische convergentie in digitale nieuwe media 6

groeien ze meer naar elkaar toe. Komende decennia zullen wellicht in het teken staan van
vele technologische samensmeltingen (Brightman, 2005, p. 5).

3.2 De paradox van technologische convergentie



Logischerwijs zouden we kunnen stellen dat de hoeveelheid aan technologieën afneemt door
voortdurende versmelting van media. Convergentie als fysisch verschijnsel visualiseert deze
stelling. Vele lichtstralen vallen in op een lens en vormen één heldere lijn (zie afbeelding 2).
Deze redenering is zondermeer foutief. Meerdere denkpistes liggen open.

Met de komst van het Internet, werd het versturen van

tekstdocumenten via mail populair. Het heeft vele
voordelen ten opzichte van het traditioneel verzenden
via post. Quasi geen delay en een relatief lage kost.
Vanwege het grote fysieke verschil (papier ten opzichte
van digitale bits & bytes) kunnen we niet spreken van
een typische convergentievorm.
De mogelijkheid bestaat dat soortgelijke verschillen, zij
het in mindere mate aanwezig dan wel op het eerste

zicht afwezig, vervat blijven in geconvergeerde media. Afbeelding 2: fysische convergentie

Een hypothetisch geformuleerde stelling: gsmʼs zijn (Brightman, 2005, p.3)
schadelijk voor de ontwikkeling van de hersenen van
een kind. Dergelijke wetenschappelijke ontdekkingen kunnen het convergentieproces
onherroepelijk terugdraaien.

Bovendien verloopt convergentie zeer gestaag. In Nederland bood KPN tot 2007 klanten de
mogelijkheid telexen te sturen. Een lange periode als je bedenkt dat 74 jaren eerder deze
dienst geïntroduceerd werd. De hoeveelheid technologieën zal in geen geval verminderen, al
streeft convergentie dit in theorie na. In deze zin is er sprake van een paradox. Een zelfde
fenomeen beschreef Yorukoglu M. (1998), weliswaar met betrekking op economische
convergentie. We hebben zojuist de lijn doorgetrokken naar technologische convergentie.

4 Standaardisatie als criterium voor convergentie



Om technologische convergentie toe te laten is standaardisatie wenselijk. In het boek
ʻconvergence in broadcast and Communications Mediaʼ (Watkinson, 2001) worden de
verschillende standaards voor verwerking van audio, video en data in communicatie
technologie op een vrij technische manier uitgelegd. Het gaat hier zondermeer om de
concrete, minder abstracte kant van convergentie waar het praktijkgerichte centraal staan.
De term conversie speelt een belangrijke rol.

Aandacht voor deze zijde is belangrijk; in het volgend hoofdstuk gaan we immers op zoek
naar concrete voorbeelden. Een invulling helpt ons dergelijke voorbeelden in een ruimer
kader te plaatsen en de centrale vraagstelling van deze paper te beantwoorden.



Voortdurende technologische convergentie in digitale nieuwe media 7

Een veelvoorkomend probleem bij technologische convergentie is de omvang van geldende

regels. Een drietal voorbeelden illustreren deze stelling. Blu-ray of HDVD als drager van
hoge definitie beeldmateriaal? USB of Firewire voor het overzetten van video op een pc?
Internet Explorer of Firefox voor het surfen op het Net? Bij het naar elkaar toegroeien van
verschillende elektronische apparaten, dan wel technologieën zal het meeste aandacht
besteed worden aan de heersende standaard voor een bepaalde tak. Zo zijn afzonderlijke
dragers van data in sneltempo geëvolueerd. Waar vroeger nauwelijks plaats was voor
anderhalve megabyte op een omvangrijke floppy disk, kunnen we nu tot duizend keer meer
kwijt op een compact SD kaartje. Het spreekt voor zich dat dit SD-kaartje als standaard
gezien wordt voor de opslag van hoge resolutie digitaal beeldmateriaal. Het kiezen van SD
als standaard door fabrikanten van fototoestellen is een belangrijke stap in het tot stand
komen van een product.

Het belang van deze stap zal snel duidelijk worden aan de hand van volgend historisch feit.
Vele tientallen jaren geleden bepaalde het kiezen en uitwerken van een standaard voor
ontelbaar nieuwe mogelijkheden. We hebben het hier over het binaire stelsel, in het bijzonder
ASCII, American Standard Code for Information Interchange. Audio, video, tekst etcetera
kunnen geconverteerd worden naar data (zie afbeelding 3). Eenzelfde indeling voor, tot
daarvoor, strikt gescheiden vormen van media werd bereikt. Het systeem vormt tot op de de
dag van vandaag een belangrijke schakel in de werking van het computersysteem

Afbeelding 3: conversie van media naar data (Watkinson, 2001, p. 9)

5 Voorbeelden van technologische convergentie in digitale

nieuwe media


5.1 Interactieve digitale TV

Het versmelten van TV en PC staat centraal bij de opkomst van Interactieve digitale TV. We
kunnen spontaan denken aan Windows Media Center. Microsoft komt in het vaarwater van



Voortdurende technologische convergentie in digitale nieuwe media 8

media-aanbieders. Het begrip convergentie is de computerreus niet geheel onbekend.

Steevast veroordelen critici keuzes van Microsoft bij de lancering van een nieuw
besturingssysteem. Aparte software voor het branden van cdʼs? Niet langer nodig in
Windows XP en Windows Vista. Broodwinning ten koste van andere partijen.

Het multimedia verhaal van Microsoft verliep zeker niet van een leien dakje. Een apart
aangepast besturingssysteem sloeg minder aan bij het grote publiek dan verhoopt. Toch lijkt
de huidige Media Center software aan populariteit te winnen. Langzaam maar zeker raakt de
term Interactieve digitale TV ingeburgerd. Dit (bescheiden) succes is weliswaar mede te
danken aan de hoeveelheid spelers in de markt. De relatief hoge kost voor decoder en
andere randapparatuur schrikt vele consumenten nog steeds af.

Een zelfde tafereel zagen we in de beginperiode van de mobiele telefonie. Het staat echter
buiten kijf dat ook digitale TV een snelle opmars zal kennen. De gebundelde audiovisuele
functionaliteit zal zijn effect niet missen. TV wordt ook wel eens omschreven als een Lean
backward medium vanwege de afwezigheid van interactiviteit. Door de recente
ontwikkelingen zal het meer en meer evolueren naar Lean forward. Het kiezen van specifieke
content heeft vele raakpunten met Hypertext op Internet. Deze technologische
veranderingen zullen ervoor zorgen dat het begrip TV geherdefinieerd dient te worden. Het
interactieve aspect doet grenzen vervagen.

Audiovisuele content op aanvraag is niets nieuws. De miljoenendeal van Youtube en de

opkomende interesse in video op aanvraag tonen aan dat de markt boomt. De dagen dat de
kijker gespannen naar het testbeeld staart, in afwachting van een komend tv-programma
lijken definitief geteld te zijn.



5.2 Voice over IP



Het telecommunicatielandschap veranderde afgelopen jaren drastisch. Voorspeld wordt dat
deze trend zich in de toekomst zal verder zetten. Nu de GSM zo goed als ingeburgerd is, is
het de beurt aan Voice over IP. Dit begrip staat gelijk aan versmelten van Internet en
telefoon. Skype, een computerapplicatie die communiceren volgens dit protocol mogelijk
maakt, is een mooi voorbeeld.

Skype leek van bij de lancering een schot in de roos, niet in het minst door het gigantisch
wereldwijd gebruik van Kazaa. De makers van dit stukje software, dat gebruikers in staat
stelt MP3ʼs met elkaar te delen via het World Wide Web, gooiden het over een andere boeg.
Enkele jaren na de lancering werd Skype voor een goede 2,6 miljard dollar overgekocht door
Ebay en ondergebracht onder hun diensten (Zennstrom, 2005). Uit recent onderzoek blijkt
dat het wereldwijd gebruik van VoIP stijgt. Men voorspelt dat tegen 2015 alle vormen van
VoIP een groter aandeel zullen hebben als klassieke telefonie (zie afbeelding 4).



Voortdurende technologische convergentie in digitale nieuwe media 9

Afbeelding 4: wijziging in telecommunicatielandschap (Forrester Research)

5.3 Radio via het Internet: podcasts & streaming



Na Sonyʼs walkman en de relatief korte dominantie van de discman, was het de beurt aan
Appleʼs Ipod. Het overweldigend succes van deze mp3-speler is ongetwijfeld te danken aan
de eigenzinnige, doeltreffende interpretatie van het begrip usability. Juist op het hoogtepunt
werd podcasting, oftewel radio in een nieuwe context, gehyped (zie afbeelding 5).

Afbeelding 5: Google trends, populariteit van de zoekterm ʻpodcastʼ doorheen de tijd (2008)

Maar wat is podcasting eigenlijk? De term is een samentrekking van iPod en broadcasting.
Een zender stelt mp3-fragmenten in een updatebaar formaat ter beschikking. Gebruikers
kunnen deze dan downloaden en beluisteren op de pc of een mp3-speler. Niet enkel
radiostations publiceren een zogenaamde podcast-feed, ook de man uit de straat doet vrolijk
mee. Nog voor deze trend opdook, kende internetstreaming van radiostations een
bescheiden aanhang. Het welslagen van deze nieuwe vorm was echter in sterke mate
afhankelijk van de toegang tot Internet, die destijds nog niet de huidige proporties had
aangenomen.



Voortdurende technologische convergentie in digitale nieuwe media 10

6 Besluit


Nu we de verschillende betekenissen van de term convergentie en enkele voorbeelden van
technologische convergentie in digitale nieuwe media gezien en besproken hebben kunnen
we de centrale stelling trachten te beantwoorden. Zal verregaande convergentie de laatste
fase in het (digitale) communicatietijdperk tot ongekende hoogtes tillen?
Afgaand op de huidige trends klinkt het antwoord volmondig ʻjaʼ (Brightman, 2005). Echter,
de paradox van convergentie (Yorukoglu, 1998) indachtig, is enige voorzichtigheid hier zeker
op zijn plaats. Convergentie en divergentie zijn immers, theoretisch gezien elkaars
tegenpolen, maar in de praktijk liggen ze soms gevaarlijk dicht bij elkaar.

Uiteindelijk spreken we veelal over producten en diensten als we het hebben over
technologische convergentie. Marketers zijn het er met elkaar over eens: elk product heeft
een eindig leven. Voortdurende publiciteit rond kleine vernieuwingen rekken weliswaar de
levensduur van een product of dienst, maar zonder dergelijke schrandere manipulatie zal
concurrentie domineren. Het gunstige, economische aspect van technologische
convergentie, hoe lucratief ook voor opkomende bedrijven, zal even snel zegevieren als
ondergaan in de grote zee van voortdurende vooruitgang. 



Dat VoIP aan terrein zal winnen en het Internet een dominante rol gaat spelen in de
komende convergentieprocessen staat buiten kijf. Wellicht zullen, als de tijd daar rijp voor is,
nog vele andere samensmeltingen een groot marktaandeel veroveren. Veel is afhankelijk
van het tempo waarin dit alles zich zal afspelen. Het technologisch convergentieproces is er
één van lange duur. Uiteraard dient deze uitspraak genuanceerd te worden. De snelheid
waarmee het communicatietijdperk zich ontplooide is ongekend in de geschiedenis van de
mensheid. Toch ligt het eindpunt van de vervagende grenzen van de verschillende media
nog ver van ons verwijderd. Bovendien kunnen we ons de vraag stellen wanneer het
eindpunt van technologische convergentie bereikt is. Als iedere persoon voorzien wordt van
een minuscule chip, die hem in staat stelt te communiceren met anderen, te kijken naar een
nieuwe tv-reeks en als abonnee op een krant de meest recente editie draadloos te
downloaden? Of simpelweg als de terminologie om verschillende communicatietakken aan te
duiden zo ambigu is geworden dat de invoer van een nieuwe begrip noodzakelijk is? De
toekomst zal het ons ongetwijfeld leren. 




Voortdurende technologische convergentie in digitale nieuwe media 11

7 Bronnenlijst

Appelgren, E. (2004). Convergence and divergence in media: different perspectives.

Stockholm: Media technology and graphic arts.

Brightman, I. (2005). The trillion dollar challenge: Principles for profitable convergence. New
York: Deloitte.

Elchardus, M. (2007). Sociologie: een inleiding. Amsterdam: Pearson Education.

Hulshof J. (28 Maart 2001). Wiskundige analyse. Opgehaald van Vrije Universiteit:
http://www.cs.vu.nl/~jhulshof/WP9903/boek/

Nicholas Negroponte: bio & links. (2001). Opgehaald van Alteich:

http://www.alteich.com/links/neponte.htm

Podcasting (2008). Opgehaald van Wikipedia: http://nl.wikipedia.org/wiki/Podcasting

Real Time Messenger, het alternatief voor telex. (31 December 2006). Opgehaald van KPN:
http://zakelijk.kpn.com/business/vast/diensten-vast/klantcontactdiensten/modern-alternatief-
voor-telex-real-time-messenger.htm

Rodgers, Z. (16 Oktober 2008). Quote of the Day: Chad Hurley's Brave New World.
Opgehaald van Clickz: http://blog.clickz.com/081016-80536.html

Shift to VoIP to take 17 years, claims Forrester Research - Brief Article. (2003). Opgehaald
van BNet: http://findarticles.com/p/articles/mi_m0ECZ/is_/ai_108888317

Sokolova, K. (2007). What do you understand by the concept of technological convergence

and what are its key trends? Opgehaald van ITU:
http://www.itu.int/osg/spu/youngminds/2007/essays/SokolovaKira.pdf

Tang, T. (2005). Evolving to wireless and wireline convergence - an overview of IMS.

Opgehaald van IEEEXplore:
http://ieeexplore.ieee.org/Xplore/login.jsp?url=/iel5/10410/33071/01553713.pdf?arnumber=15
53713

Trends. (2008). Opgehaald van Google: http://www.google.com/trends?q=podcast

Watkinson, J. (2001). Convergence in broadcast and communications media: the

fundamentals of audio, video, data processing and communications technologies. Oxford:
Focal Press.

Yorukoglu, M. (1998). The Information Technology Productivity Paradox. Chicago: Academic

Press.

Zennstrom. (2005). eBay to Acquire Skype. Opgehaald van Skype:

http://about.skype.com/2005/09/ebay_to_acquire_skype.html