Untitled

Sejm Rzeczypospolitej Polskiej Kadencja VII
Sprawozdanie Stenograficzne
z 11. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej
w dniu 29 marca 2012 r. (drugi dzie obrad)
Wa r s z a w a
2012
str.
str.
TRE 11. posiedzenia Sejmu (Obrady w dniu 29 marca 2012 r.) str. Wznowienie posiedzenia Komunikaty Sekretarz Pose Marek Poznaski . . . . . . . . 167 Zmiana porzdku dziennego Marszaek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 167 Punkt 9. porzdku dziennego: Informacja ministra spraw zagranicznych o zaoeniach polskiej polityki zagranicznej w 2012 roku Minister Spraw Zagranicznych Radosaw Sikorski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 168 Pose Grzegorz Schetyna. . . . . . . . . . . . . . . . 175 Pose Krzysztof Szczerski . . . . . . . . . . . . . . . 177 Pose ukasz Gibaa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 180 Pose Stanisaw elichowski . . . . . . . . . . . . 184 Pose Leszek Miller . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 186 Pose Arkadiusz Mularczyk. . . . . . . . . . . . . . 187 Pose Agnieszka Pomaska . . . . . . . . . . . . . . 190 Pose Witold Waszczykowski . . . . . . . . . . . . 191 Pose Andrzej Rozenek . . . . . . . . . . . . . . . . . 195 Pose Jarosaw Grczyski . . . . . . . . . . . . . . 195 Pose Tadeusz Iwiski . . . . . . . . . . . . . . . . . . 195 Pose Stefan Niesioowski . . . . . . . . . . . . . . . 196 Pose Mariusz Antoni Kamiski . . . . . . . . . . 197 Pose Dorota Arciszewska-Mielewczyk. . . . . 198 Pose Andrzej Halicki . . . . . . . . . . . . . . . . . . 201 Pose Krzysztof Szczerski . . . . . . . . . . . . . . . 202 Pose Mariusz Antoni Kamiski . . . . . . . . . 202 Pose Robert Tyszkiewicz . . . . . . . . . . . . . . . 203 Pose Jarosaw Sellin . . . . . . . . . . . . . . . . . . 205 Pose Dariusz Rosati . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 206 Pose Krzysztof Szczerski . . . . . . . . . . . . . . . 208 Pose Marek Krzkaa . . . . . . . . . . . . . . . . . . 209 Pose Adam Szejnfeld . . . . . . . . . . . . . . . . . . 210 Pose Maciej Orzechowski . . . . . . . . . . . . . . . 211 Pose Boenna Bukiewicz . . . . . . . . . . . . . . . 212 Pose Micha Szczerba . . . . . . . . . . . . . . . . . 213 Pose Tomasz Lenz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 213 Pose Marcin wicicki . . . . . . . . . . . . . . . . . 214 Pose Tomasz Piotr Nowak . . . . . . . . . . . . . . 215 Pose Tadeusz Tomaszewski . . . . . . . . . . . . . 215 Pose Cezary Olejniczak . . . . . . . . . . . . . . . . 215 Pose Artur Grczyski . . . . . . . . . . . . . . . . . 216 Pose Adam Kpiski. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 216 Pose Piotr Chmielowski . . . . . . . . . . . . . . . . 216 Pose Dariusz Piontkowski . . . . . . . . . . . . . . 216 Pose Marek Rzsa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 217 Pose Adam Lipiski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 217 str. Pose Piotr Szeliga . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 218 Pose Tomasz Lenz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 218 Pose Mariusz Orion Jdrysek . . . . . . . . . . . 218 Pose Roman Kotliski . . . . . . . . . . . . . . . . . 219 Pose Wojciech Penkalski. . . . . . . . . . . . . . . . 219 Pose John Abraham Godson . . . . . . . . . . . . 220 Pose Waldemar Sugocki . . . . . . . . . . . . . . . 220 Pose Eugeniusz Czykwin . . . . . . . . . . . . . . . 220 Pose Jarosaw Pita . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 221 Pose Jarosaw Zieliski . . . . . . . . . . . . . . . . 221 Pose Zbigniew Babalski . . . . . . . . . . . . . . . . 222 Pose Wincenty Elsner. . . . . . . . . . . . . . . . . . 222 Pose Zbigniew Babalski . . . . . . . . . . . . . . . . 222 Pose Bartomiej Bodio . . . . . . . . . . . . . . . . . 223 Pose Ryszard Galla . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 223 Pose Micha Jach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 223 Pose Wiesaw Stanisaw Janczyk. . . . . . . . . 223 Pose Dariusz Cezar Dziadzio . . . . . . . . . . . . 224 Pose Adam Kwiatkowski . . . . . . . . . . . . . . . 224 Pose Wojciech Ziemniak . . . . . . . . . . . . . . . . 224 Pose Ryszard Zawadzki . . . . . . . . . . . . . . . . 225 Pose Andrzej Szlachta . . . . . . . . . . . . . . . . . 225 Pose Tomasz Makowski . . . . . . . . . . . . . . . . 225 Pose Kazimierz Goojuch . . . . . . . . . . . . . . . 226 Pose Kazimierz Moskal . . . . . . . . . . . . . . . . 226 Pose Jerzy Borkowski. . . . . . . . . . . . . . . . . . 226 Pose Henryk Kmiecik. . . . . . . . . . . . . . . . . . 227 Pose Urszula Augustyn . . . . . . . . . . . . . . . . 227 Pose Anna Paluch . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 227 Pose Tadeusz Iwiski . . . . . . . . . . . . . . . . . . 227 Pose Zbyszek Zaborowski. . . . . . . . . . . . . . . 228 Pose Elbieta Gapiska . . . . . . . . . . . . . . . . 228 Pose Jacek wiat. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 229 Pose Stanisaw Wzitek . . . . . . . . . . . . . . . . 229 Pose Kazimierz Ziobro . . . . . . . . . . . . . . . . . 229 Pose Jzef Rojek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 230 Pose Romuald Ajchler . . . . . . . . . . . . . . . . . 230 Pose Jan Ziobro. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 230 Pose Barbara Bubula . . . . . . . . . . . . . . . . . . 230 Pose Henryk Siedlaczek . . . . . . . . . . . . . . . . 231 Pose Piotr Polak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 231 Pose Artur Grski. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 231 Pose Patryk Jaki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 232 Pose Andrzej Romanek . . . . . . . . . . . . . . . . 232 Pose Miron Sycz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 233 Pose Killion Munyama . . . . . . . . . . . . . . . . . 233 Pose Mariusz Witczak . . . . . . . . . . . . . . . . . 233 Pose Piotr Babinetz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 234
str. Pose Bogdan Rzoca. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 234 Pose Marek Domaracki . . . . . . . . . . . . . . . . 234 Pose Jacek Sasin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 234 Pose Stanisaw Pita . . . . . . . . . . . . . . . . . . 235 Pose Arkadiusz Mularczyk. . . . . . . . . . . . . . 235 Pose Mieczysaw Golba . . . . . . . . . . . . . . . . 235 (Przerwa w posiedzeniu) Wznowienie posiedzenia Punkt 9. porzdku dziennego (cd.) Minister Spraw Zagranicznych Radosaw Sikorski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 236 Pose Tadeusz Iwiski . . . . . . . . . . . . . . . . . . 244 Pose Mariusz Antoni Kamiski . . . . . . . . . . 245 Pose Dorota Arciszewska-Mielewczyk. . . . . 245 Pose Mariusz Orion Jdrysek . . . . . . . . . . . 246 Minister Spraw Zagranicznych Radosaw Sikorski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 247 Pose Tadeusz Iwiski . . . . . . . . . . . . . . . . . . 248 Pose Mariusz Orion Jdrysek . . . . . . . . . . . 248 Pose Dorota Arciszewska-Mielewczyk. . . . . 249 Minister Spraw Zagranicznych Radosaw Sikorski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 249 Zmiana porzdku dziennego Wicemarszaek Marek Kuchciski . . . . . . . . 249 Punkt 10. porzdku dziennego: Sprawozdanie Komisji Gospodarki o rzdowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o obrocie z zagranic towarami, technologiami i usugami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczestwa pastwa, a take dla utrzymania midzynarodowego pokoju i bezpieczestwa oraz o zmianie niektrych innych ustaw Pose Sprawozdawca Maks Kraczkowski . . . . 250 Pose Maria Magorzata Janyska . . . . . . . . . 251 Pose Adam Rogacki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 252 Pose Jacek Najder. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 253 Pose Krzysztof Borkowski . . . . . . . . . . . . . . 253 Pose Cezary Olejniczak . . . . . . . . . . . . . . . . 254 Pose Jerzy Rbek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 255 Pose Marek Domaracki . . . . . . . . . . . . . . . . 256 Pose Adam Rogacki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 256 Pose Jerzy Borkowski. . . . . . . . . . . . . . . . . . 256 Pose Krzysztof Borkowski . . . . . . . . . . . . . . 256 Pose Mariusz Antoni Kamiski . . . . . . . . . . 256 Pose Jan Cedzyski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 257 Pose Andrzej Orzechowski . . . . . . . . . . . . . . 257 Pose Bartomiej Bodio . . . . . . . . . . . . . . . . . 257 Pose Waldemar Sugocki . . . . . . . . . . . . . . . 258 Pose Piotr Chmielowski . . . . . . . . . . . . . . . . 258 Pose Killion Munyama . . . . . . . . . . . . . . . . . 258 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki Dariusz Bogdan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 258 Pose Adam Rogacki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 260 Pose Cezary Olejniczak . . . . . . . . . . . . . . . . 260 Pose Jerzy Borkowski . . . . . . . . . . . . . . . . . 260 Pose Krzysztof Borkowski . . . . . . . . . . . . . 261 Pose Maks Kraczkowski . . . . . . . . . . . . . . . 261
str. Punkt 11. porzdku dziennego: Sprawozdanie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi o rzdowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o uruchamianiu rodkw pochodzcych z budetu Unii Europejskiej przeznaczonych na nansowanie wsplnej polityki rolnej Pose Sprawozdawca Stanisaw Kalemba . . . . 262 Pose Iwona Kozowska . . . . . . . . . . . . . . . . . 262 Pose Jan Warzecha . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 263 Pose Maciej Wydrzyski. . . . . . . . . . . . . . . . 264 Pose Stanisaw Kalemba . . . . . . . . . . . . . . . 265 Pose Cezary Olejniczak . . . . . . . . . . . . . . . . 265 Pose Jacek Bogucki. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 266 Pose Jan Warzecha . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 267 Pose Maciej Wydrzyski. . . . . . . . . . . . . . . . 267 Pose Cezary Olejniczak . . . . . . . . . . . . . . . . 267 Pose Renata Butryn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 267 Pose Jakub Rutnicki. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 268 Pose Wojciech Szarama . . . . . . . . . . . . . . . . 268 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Kazimierz Plocke. . . . . . . . . . 268 Pose Stanisaw Kalemba . . . . . . . . . . . . . . . 269 Punkt 12. porzdku dziennego: Sprawozdanie Komisji Ustawodawczej o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o przygotowaniu naowego turnieju Mistrzostw Europy w Pice Nonej UEFA EURO 2012 Pose Sprawozdawca Witold Pahl . . . . . . . . . 270 Pose Renata Butryn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 271 Pose Wojciech Szarama . . . . . . . . . . . . . . . . 271 Pose Bartomiej Bodio . . . . . . . . . . . . . . . . . 272 Pose Jarosaw Grczyski . . . . . . . . . . . . . 272 Pose Tomasz Garbowski. . . . . . . . . . . . . . . . 273 Pose Jan Ziobro. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 274 Pose Maciej Banaszak . . . . . . . . . . . . . . . . . 275 Pose Bartomiej Bodio . . . . . . . . . . . . . . . . . 275 Pose Jerzy Borkowski. . . . . . . . . . . . . . . . . . 275 Pose Grzegorz Adam Woniak . . . . . . . . . . . 276 Pose Piotr Szeliga . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 276 Pose Renata Butryn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 276 Pose Piotr Chmielowski . . . . . . . . . . . . . . . . 276 Pose Grzegorz Schreiber . . . . . . . . . . . . . . . 277 Pose Andrzej Duda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 277 Pose Jan Ziobro. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 278 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Sportu i Turystyki Jacek Foks . . . . . . . . . . . . . . . . . 278 Pose Witold Pahl. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 278 Pose Jakub Rutnicki. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 279 Pose Andrzej Duda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 280 Punkt 17. porzdku dziennego: Sprawozdanie Komisji Infrastruktury o rzdowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o szczeglnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie drg publicznych
str. Pose Sprawozdawca Stanisaw mijan . . . . 281 Pose Krystyna Sibiska . . . . . . . . . . . . . . . . 281 Pose Jerzy Polaczek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 282 Pose Bartomiej Bodio . . . . . . . . . . . . . . . . . 283 Pose Jzef Racki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 284 Pose Witold Klepacz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 284 Pose Jarosaw aczek . . . . . . . . . . . . . . . . . . 285 Pose Grzegorz Adam Woniak . . . . . . . . . . . 286 Pose Bartomiej Bodio . . . . . . . . . . . . . . . . . 286 Pose Andrzej Adamczyk . . . . . . . . . . . . . . . . 286 Pose Jerzy Polaczek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 287 Pose Adam Kwiatkowski . . . . . . . . . . . . . . . 287 Pose Jerzy Szmit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 287 Pose Dariusz Cezar Dziadzio . . . . . . . . . . . . 288 Pose Piotr Chmielowski . . . . . . . . . . . . . . . . 288 Pose Piotr Szeliga . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 288 Pose Andrzej Duda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 288 Pose Marek Matuszewski. . . . . . . . . . . . . . . 289 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej Tadeusz Jarmuziewicz . . . . . . . . . . 289 Pose Stanisaw mijan . . . . . . . . . . . . . . . . . 291 Pose Andrzej Duda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 291 Pose Jerzy Szmit. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 292 Pose Marek Matuszewski. . . . . . . . . . . . . . . 292 Pose Jerzy Polaczek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 292 Pose Bartomiej Bodio . . . . . . . . . . . . . . . . . 292 Punkt 18. porzdku dziennego: Sprawozdanie Komisji Infrastruktury o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o transporcie drogowym Pose Sprawozdawca Stanisaw Huskowski . . 293 Pose Magdalena Gsior-Marek . . . . . . . . . . 293 Pose Piotr Babinetz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 294 Pose Bartomiej Bodio . . . . . . . . . . . . . . . . . 295 Pose Jzef Racki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 295 Pose Witold Klepacz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 296 Pose Jarosaw aczek . . . . . . . . . . . . . . . . . . 296 Pose Grzegorz Adam Woniak . . . . . . . . . . . 297
str. Pose Bartomiej Bodio . . . . . . . . . . . . . . . . . 297 Pose Krzysztof Tchrzewski . . . . . . . . . . . . 297 Pose Andrzej Adamczyk . . . . . . . . . . . . . . . . 297 Pose Piotr Chmielowski . . . . . . . . . . . . . . . . 298 Pose Jan Warzecha . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 298 Pose Dariusz Cezar Dziadzio . . . . . . . . . . . . 298 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej Tadeusz Jarmuziewicz. . . . . . . . . . . . . . . . . . 299 Pose Andrzej Adamczyk . . . . . . . . . . . . . . . . 300 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej Tadeusz Jarmuziewicz. . . . . . . . . . . . . . . . . . 300 Pose Stanisaw Huskowski . . . . . . . . . . . . . 300 Pose Andrzej Adamczyk . . . . . . . . . . . . . . . . 301 Pose Piotr Chmielowski . . . . . . . . . . . . . . . . 302 Pose Bartomiej Bodio . . . . . . . . . . . . . . . . . 302 Owiadczenia Pose Anna Nem. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 302 Pose Elbieta Gapiska . . . . . . . . . . . . . . . . 303 Pose Dariusz Cezar Dziadzio . . . . . . . . . . . . 304 Pose Marian Cyco . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 304 Pose Henryk Siedlaczek . . . . . . . . . . . . . . . . 305 Pose Piotr Polak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 305 Pose Dariusz Piontkowski . . . . . . . . . . . . . . 306 (Przerwa w posiedzeniu) Zacznik nr 1 Teksty wystpie niewygoszonych Pose Maciej Banaszak . . . . . . . . . . . . . . . . . 323 Pose Jerzy Borkowski. . . . . . . . . . . . . . . . . . 323 Pose Beata Bublewicz. . . . . . . . . . . . . . . . . . 325 Pose Killion Munyama . . . . . . . . . . . . . . . . . 326 Pose Mariusz Witczak . . . . . . . . . . . . . . . . . 326 Pose Bartomiej Bodio . . . . . . . . . . . . . . . . . 327 Pose Piotr Chmielowski . . . . . . . . . . . . . . . . 328 Pose Jzef Rojek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 329 Pose Jan Warzecha . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 329
(Wznowienie posiedzenia o godz. 9 min 06)
(Na posiedzeniu przewodnicz marszaek Sejmu Ewa Kopacz oraz wicemarszakowie Wanda Nowicka, Cezary Grabarczyk, Jerzy Wenderlich, Marek Kuchciski i Eugeniusz Tomasz Grzeszczak)
Marszaek:
Wznawiam posiedzenie. Na sekretarzy dzisiejszych obrad powouj posw: Marka Balta, Michaa Kabaciskiego, Agnieszk Hanajczyk oraz Marka Poznaskiego. W pierwszej czci obrad sekretarzami bd posowie Marek Poznaski oraz Micha Kabaciski. Protok i list mwcw prowadzi bd posowie Marek Poznaski oraz Marek Balt. Witam panw posw sekretarzy. Szanowni Pastwo! Serdecznie witam prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej i czonkw korpusu dyplomatycznego przybyych w celu wysuchania informacji ministra spraw zagranicznych. (Zebrani wstaj, oklaski) Wysoka Izbo! W zwizku z tragicznym wypadkiem samochodowym koo ywca, w ktrym zgino 8 grnikw kopalni w Mysowicach, proponuj, aby Sejm chwil ciszy uczci pami oar tej katastrofy. (Zebrani wstaj, chwila ciszy) Dzikuj bardzo. Prosz posa sekretarza o odczytanie komunikatw.
Finansw Publicznych o godz. 16, Administracji i Spraw Wewntrznych o godz. 17, Innowacyjnoci i Nowoczesnych Technologii o godz. 18.30. W dniu dzisiejszym odbd si posiedzenia nastpujcych zespow parlamentarnych: Parlamentarnego Zespou ds. Gazu upkowego o godz. 12 w sali nr 25 w budynku G, Karkonosko-Izerskiego Zespou Parlamentarnego o godz. 16.30 w sali nr 25 w budynku G, Parlamentarnego Zespou ds. Pogranicza Polsko-Czeskiego o godz. 17 w sali nr 25 w budynku G, Lubelskiego Zespou Parlamentarnego o godz. 18 w sali nr 307 w budynku B. Dzikuj.
Marszaek:
Dzikuj bardzo. Komisja Ustawodawcza przedoya sprawozdanie o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o przygotowaniu naowego turnieju Mistrzostw Europy w Pice Nonej UEFA EURO 2012. Sprawozdanie to zostao paniom i panom posom dorczone w druku nr 262. W zwizku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorw, podjam decyzj o uzupenieniu porzdku dziennego o punkt obejmujcy rozpatrzenie tego sprawozdania. Proponuj, aby w tym przypadku Sejm wyrazi zgod na zastosowanie art. 51 pkt 3 regulaminu Sejmu oraz w dyskusji nad tym punktem wysucha 5-minutowych owiadcze w imieniu klubw. Jeeli nie usysz sprzeciwu, bd uwaaa, e Sejm propozycje przyj. Sprzeciwu nie sysz. Przystpujemy do rozpatrzenia punktu 9. porzdku dziennego: Informacja ministra spraw zagranicznych o zaoeniach polskiej polityki zagranicznej w 2012 roku. Prosz o zabranie gosu ministra spraw zagranicznych pana Radosawa Sikorskiego w celu przedstawienia informacji. Bardzo prosz, panie ministrze.
Sekretarz Pose Marek Poznaski:

Informuj, e w dniu dzisiejszym odbd si posiedzenia Komisji: Etyki Poselskiej o godz. 9.30, do Spraw Kontroli Pastwowej o godz. 10, do Spraw Sub Specjalnych o godz. 11, Kultury i rodkw Przekazu o godz. 11.30, Edukacji, Nauki i Modziey wsplnie z Komisj Innowacyjnoci i Nowoczesnych Technologii o godz. 12, Infrastruktury o godz. 14, Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki o godz. 15, Rolnictwa i Rozwoju Wsi o godz. 15,
168
Informacja ministra spraw zagranicznych o zaoeniach polskiej polityki zagranicznej w 2012 roku
11. posiedzenie Sejmu w dniu 29 marca 2012 r.
Minister Spraw Zagranicznych Radosaw Sikorski:

Panie Prezydencie! Pani Marszaek! Panie Premierze! Czonkowie Rady Ministrw! Ekscelencje! Czonkowie Korpusu Dyplomatycznego! Wysoki Sejmie! Rok temu zdaem Wysokiej Izbie sprawozdanie z dziaania podczas penej kadencji. Dzisiaj przedstawiam plany na drug, jako najduej urzdujcy w wolnej Polsce minister spraw zagranicznych. Dziki zaufaniu do koalicji Platformy Obywatelskiej i Polskiego Stronnictwa Ludowego, ktre znalazo swj wyraz w wynikach ostatnich wyborw, polska polityka zagraniczna zyskaa na stabilnoci i przewidywalnoci. Koniunktura midzynarodowa Polski jest nadal dobra, cho gorsza ni w niedawnej przeszoci. Nie widz zagroe dla pokoju, a Polska z kadym rokiem jest blisza osignicia nalenego jej miejsca w wiecie. Jednak gospodarcza i wojskowa sia Zachodu oraz jego presti zmalay. W Europie wsplnotowa metoda decyzyjna jest coraz czciej podwaana, a kryzys gospodarczy zmniejszy atrakcyjno cywilizacyjn i si oddziaywania Unii. Stany Zjednoczone redukuj budet obronny oraz reorientuj sw polityk na Pacyk. Dziki wysokim cenom surowcw i determinacji przywdztwa Rosji postpuj prby jednoczenia pastw poradzieckich wok alternatywnego dla Europy orodka politycznego. Przychodzi nam dziaa w czasach kryzysu wiatowego. Zanim przyzwyczaimy si do faktu, e Polska radzi sobie z nim lepiej ni kady inny kraj w Europie, przypomn, e nie zawsze tak bywao. W czasie Wielkiej Depresji lat 30. obywatele II Rzeczypospolitej dowiadczyli biedy na ogromn skal. W 1935 r. dochd narodowy wynis poow tego, co w roku 1929, a bezrobocie na wschodzie kraju przekraczao 50%. yjemy w trudnych czasach, ale nie tak dramatycznych. Podczas tego kryzysu polska gospodarka, szsta w Unii, ronie, a nie maleje. Wedug OECD jestemy od 2007 r. najszybciej rosnc gospodark w tym prestiowym klubie 34 krajw, skupiajcym najzamoniejsze pastwa wiata. Powtarzam raz jeszcze: wspczesna Polska jest najlepsz, jak mielimy. Za swoje zadanie jako szefa polskiej dyplomacji uznaj takie prowadzenie polskiej polityki zagranicznej, aby przyczynio si ono znaczco do poprawy naszego bezpieczestwa, wzrostu zamonoci i siy. Wysoki Sejmie! W ubiegym roku najwaniejszym instrumentem przeciwdziaania niesprzyjajcym nam trendom i ich odwracania bya naturalnie prezydencja Polski w Radzie Unii Europejskiej. Mog z dum powiedzie, e mimo niekorzystnych okolicznoci polskie przewodnictwo jest uwaane za najlepsze od wejcia w ycie Traktatu z Lizbony. Polska w awangardzie Europy (Libration), Oskar dla Polski za prezydencj (Hospodsk noviny), Polska powstrzymuje eurosceptycyzm (El Pas), Uczmy si europejskiego ducha od Polakw (woski
dziennik). Oto zaledwie kilka tytuw z prasy zagranicznej opisujcych polsk prezydencj. T pozytywn opini podzielili nasi rodacy a 68% Polakw uwaa, e prezydencja bya udana. Potwierdzilimy nasz pozycj wanego pastwa czonkowskiego. Zmienilimy wizerunek Polski z kraju, ktry z Unii jedynie czerpie, na pastwo, ktre owszem, czerpie, ale i pobudza innych do dziaania. Dzi kojarzymy si ze wzrostem gospodarczym, nowoczesnoci i skutecznym zarzdzaniem, stalimy si partnerem, o ktrego warto zabiega. Polska udowodnia, e jest wiarygodnym i odpowiedzialnym podmiotem, pastwem przynoszcym rozwizania, a nie problemy. Utrzymalimy wiar w Uni, promujc zasad wicej, a nie mniej Europy. Strzeglimy spjnoci Unii w obliczu propozycji, ktre podwaay istot caej Wsplnoty. Dziki polskim wysikom Parlament Europejski przyj tzw. szeciopak, czyli pakiet rozporzdze i dyrektyw wzmacniajcych ad gospodarczy w stree euro. Uwaam, e gdyby Unia przyja go wczeniej, do tak powanego kryzysu mogoby nie doj. Polska prezydencja opracowaa te Europejski konsensus na rzecz wzrostu, raport zawierajcy rekomendacje, jak przyspieszy rozwj gospodarczy w Europie. Nasze przewodnictwo przybliyo Uni do oczekiwanego od 30 lat kompromisu w sprawie patentu europejskiego. Podpisalimy take traktat akcesyjny z Chorwacj i zamknlimy 6 rozdziaw negocjacyjnych z Islandi. Nasza administracja wykazaa si sprawnoci, a urzdnicy kompetencj i skutecznoci. Polska prezydencja, mimo zaangaowania Unii na Poudniu, przedstawia ofert dla Wschodu. Uzgodnilimy tekst umowy stowarzyszeniowej z Ukrain, ktra powinna by parafowana ju jutro. Zainicjowalimy negocjacje podobnych umw z Gruzj i Modawi. To, czy europejskie aspiracje naszych wschodnich ssiadw ziszcz si, zaley przede wszystkim od nich samych. W Warszawie odby si drugi szczyt Partnerstwa Wschodniego, na ktrym pastwa Unii przyjy deklaracj w sprawie nieprzestrzegania standardw demokratycznych na Biaorusi. Debata wok tej deklaracji pokazaa te niestety, e nie wszystkie pastwa Partnerstwa s wiadome, i droga do Europy wiedzie poprzez przestrzeganie europejskich standardw demokracji. Eurosceptykw pytam: Czy wyobraaj sobie pastwo nasz polityk wschodni bez Unii Europejskiej? Czy sami bylibymy w stanie snansowa taki projekt, jak Partnerstwo Wschodnie? Wanie na Wschodzie wyraniej ni gdziekolwiek wida to, o czym pisz akademickie podrczniki integracji europejskiej: dziki Unii polska sia oddziaywania zwielokrotnia si. Szanowni pastwo, w czasie prezydencji tradycyjnie dziaalimy na rzecz stabilnego otoczenia Unii Europejskiej, zarwno poudniowego, jak i wschodniego wymiaru polityki ssiedztwa. Obu wektorom tej polityki bdzie suy zaproponowany przeze mnie Europejski Fundusz na rzecz Demokracji. Uzyskali-
169
Minister Spraw Zagranicznych Radosaw Sikorski my ju zgod polityczn na jego uruchomienie, ktre by moe nastpi jeszcze w tym roku. Polska pomaga krajom arabskim na trudnej ciece modernizacji i demokratyzacji. Wprzgamy Europ do celw wsplnych, take tych najwaniejszych dla naszej polityki zagranicznej, i jednoczenie dajemy Unii si i rodki do realizacji celw caej Wsplnoty. Udana prezydencja umocnia pozycj Polski nie tylko w Unii, ale i na wiecie. Przedstawiciele polskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych a 14 razy reprezentowali wysok przedstawiciel na spotkaniach z pastwami trzecimi, w tym osobicie kilkukrotnie zastpowaem Catherine Ashton. Wystpowaem w jej imieniu przed Komisj Spraw Zagranicznych Parlamentu Europejskiego, a take przewodniczyem unijnym misjom w Afganistanie i Pakistanie. Dziki prezydencji wzrosa rozpoznawalno naszej marki w wiecie. Wykorzystujemy ten fakt do skutecznej realizacji naszych interesw poza Europ, zwaszcza w Azji i Ameryce aciskiej. W czasie przewodnictwa dziaalimy na rzecz caej Unii, ale jednoczenie dbalimy o nasze interesy narodowe. wiadczy o tym utrzymanie propozycji Komisji Europejskiej w sprawie perspektywy nansowej na lata 20142020 jako podstawy do dalszych negocjacji. Sprzeciwiamy si temu, by Polska z racji szybkiego wzrostu gospodarczego miaa otrzyma mniej rodkw z budetu unijnego. Nie chcemy by karani za sukces. W czasie negocjacji rozpoczniemy intensywn wspprac midzy polskim parlamentem a parlamentami pastw unijnych. Opierajc si na cisej koordynacji z pastwami Grupy Wyszehradzkiej oraz grupy przyjaci polityki spjnoci, bdziemy chcieli sprawi, by negocjacje budetowe nie ograniczay si do uzgodnie midzy najwikszymi pastwami. Dla Polski kluczowe s inwestycje europejskie, bo pomagaj przezwyciy kryzys i jednoczenie wzmacniaj rynek wewntrzny. S korzystne nie tylko dla bezporednich benecjentw, ale take porednio dla patnikw netto, gdy przynosz korzyci przedsibiorstwom z tych krajw. To te jest nasz wkad w rozwj caej Wsplnoty. Od wielu lat Polska konsekwentnie prowadzi odpowiedzialn polityk gospodarcz i nansow. Rozwizania, ktre przyjlimy 15 lat temu w naszej konstytucji, przejmuje dzi caa Europa. Proponowane przepisy europejskiego paktu skalnego powtarzaj art. 216 naszej ustawy zasadniczej. Nie mielimy wtpliwoci, e w polskim interesie byo podpisanie umowy skalnej. W perspektywie roku 2015 chcemy speni wszystkie kryteria konwergencji i by zdolni do przyjcia euro. W interesie politycznym Polski ley przystpienie do najcilejszego krgu integracji krajw, ktre posuguj si wspln walut.
Prezydencja bya okresem oddziaywania na Europ, ale te pomoga nam zrozumie Uni Europejsk ju nie jako debiutantom, lecz jako wspgospodarzom. Gos zabra prezydent Bronisaw Komorowski, ktry, zwracajc si do posw i senatorw, nazwa prezydencj, cytuj: ukoronowaniem naszej polskiej pracy, wysiku caego spoeczestwa i wszystkich ekip rzdzcych Polsk po 1989 r., wszystkich prezydentw. (Oklaski) Wysoki Sejmie! We wtorek rzd przyj dwa dokumenty. Pierwszy to zaoenia polskiej polityki zagranicznej na biecy rok. Jest to dokument zastrzeony, ale mog wyjawi, e po raz pierwszy zawiera on list strategicznych projektw gospodarczych, ktre bdziemy energicznie wspiera. Ju w ubiegym roku nasi dyplomaci interweniowali 600 razy na rzecz polskich przedsibiorstw dziaajcych w blisko 60 krajach, take w regionach pozaeuropejskich, na przykad w ogarnitej wojn domow Libii. Drugi dokument, wynikajcy z ustawy o dziaach administracji rzdowej, to Priorytety polskiej polityki zagranicznej na lata 20122016. To jedyna strategia polityki zagranicznej w ostatnim 20-leciu. Szczegowo analizujemy w niej cele i zadania, ktre przed nami stoj. Wkrtce dokument zostanie opublikowany na stronach internetowych Ministerstwa Spraw Zagranicznych. O ile to moliwe, prosibym pani marszaek o wczenie Priorytetw...*) do protokou sejmowego. W tym miejscu chciabym wic tylko zasygnalizowa kilka spraw, ktre uwaam za szczeglnie wane lub pilne. Naszym najwaniejszym partnerem w Europie z racji wielkoci obrotw handlowych, ale coraz bardziej take w wyniku podobiestw kultury gospodarczej i koncepcji politycznych, s Niemcy. Z uwagi na liczb ludnoci, wielko PKB czy te si gosw ustalonych zgodnie z traktatem z Lizbony Niemcy s najwikszym udziaowcem w Unii Europejskiej. Najwikszym, z ok. 1/4 udziaw, lecz nie dominujcym. To oznacza, e w Unii trudno cokolwiek przeprowadzi wbrew Niemcom, ale i Niemcy, aby zrealizowa swoje koncepcje, potrzebuj wicej ni jednego partnera. Wtedy gdy przedsiwzicie jest zagroone, na najwikszym udziaowcu spoczywa oczywicie najwiksza odpowiedzialno, ale ma on te najwiksze moliwoci, aby je ratowa. Chcemy razem dziaa na rzecz silnej Unii. Tak jak zadeklarowaem niemieckim przyjacioom w berliskim przemwieniu: jeeli wczycie nas w proces podejmowania decyzji, moecie liczy na wsparcie ze strony Polski. Cieszymy si z intensykacji wsppracy z Francj, take w ramach Trjkta Weimarskiego. To dobrze, e Francja zaczyna docenia wkad Polski w ksztatowanie silnego przywdztwa w Europie. aujemy, e Wielka Brytania kraj tak bliski kolejnym pokoleniom polskich migrantw i mnie osobicie, ktrego lozo wolnoci, take wolnoci gospodarczej, podzielamy nie chce by liderem europej*) Teksty wystpie niewygoszonych w zaczniku nr 1.
170
Minister Spraw Zagranicznych Radosaw Sikorski skiej obronnoci. Liczymy na bliski dialog polityczny z nowymi rzdami Hiszpanii i Woch. Ze Szwecj dziaamy rami w rami na rzecz wdroenia Partnerstwa Wschodniego i transformacji w caym ssiedztwie Unii. W wiecie zauwaono propozycje rozbrojeniowe zoone przez nas wraz z Norwegi, ktra jest dla nas take rdem inspiracji, jeli chodzi o odpowiedzialn eksploatacj z gazu. Przejmujc w lipcu przewodnictwo w Grupie Wyszehradzkiej, Polska zaproponuje nowe inicjatywy na rzecz umocnienia najlepszych w historii relacji z Czechami, Sowacj i Wgrami. Wgry nios dzi odpowiedzialno za reputacj caego naszego regionu w dziedzinie przestrzegania norm demokratycznych. Ju w 2016 r. utworzymy wyszehradzk grup bojow bdc regionalnym wkadem w rozwj zdolnoci obronnych Unii Europejskiej. Do wielu projektw, w tym wyszehradzkich, bdziemy zaprasza naszych wanych partnerw: Rumuni i Bugari. Cieszymy si ze wietnych stosunkw z Estoni i otw, a w stosunkach z Litw liczymy na nowe otwarcie z rzdem, ktry wyoni si po padziernikowych wyborach. Niezmiennie popieramy prawo Izraela do istnienia w bezpiecznych granicach, ale odradzamy wojn z Iranem. Zachcamy do dialogu z Palestyczykami. Szanowni Pastwo! Na Wschodzie jest znacznie gorzej, niby si chciao, i znacznie lepiej, ni bywao i ni mogoby by. Musimy liczy na zmiany ewolucyjne. Proponowa bdziemy, jako Polska i jako Unia, zachty do dalszej transformacji w odpowiedzi na realne poczynania transformacyjne, co ujmuje zasada: wicej za wicej. Chcielibymy mc kiedy powiedzie sowami prof. Jana Kieniewicza o naszych wschodnich ssiadach, e ani tu Wschd, ani Zachd, lecz po prostu Europa. Europa na wschodniej stronie kontynentu albo midzymorze wolnych obywateli przywrcone po wiekach Europie. (Oklaski) Ukraina pozostaje naszym najwaniejszym nieatlantyckim partnerem strategicznym. Niezmiennie gotowi jestemy j wspiera, jeli denitywnie wybierze europejskie przeznaczenie. Apelujemy do wadz ukraiskich o stworzenie warunkw politycznych, do ktrych nale standardy traktowania opozycji oraz jako procesw wyborczych i sdowych, a ktre umoliwi podpisanie i wejcie w ycie umowy stowarzyszeniowej z Uni. Cieszymy si na wsplne emocje pikarskie podczas zbliajcych si mistrzostw Europy. Mamy nadziej, e nowy prezydent Rosji nada swemu krajowi impuls modernizacyjny zgodnie z oczekiwaniami spoeczestwa. Niezmiennie dziaa bdziemy na rzecz pojednania polsko-rosyjskiego, ktre powinno uzyska wymiar duchowy podczas zbliajcej si pierwszej w historii wizyty w Polsce patriarchy moskiewskiego caej Rusi. Cieszymy si z rychego wdroenia umowy o maym ruchu gra-
nicznym z okrgiem krlewieckim i tym bardziej dziwi nas sygnay o planach rozmieszczenia tam nowych ofensywnych rodzajw broni. Usilnie zabiegamy o zwrot naszej wasnoci wraku samolotu TU-154, w ktrym zginli nasi przywdcy i przyjaciele. (Oklaski) (Gos z sali: Ooo) (Pose Jolanta Szczypiska: Jeszcze 5 lat?) Biaoru niestety upiera si, aby w stosunkach z Europ realizowa zasad: mniej za mniej. Zgodnie z propozycj Donalda Tuska na forum szczytu Partnerstwa Wschodniego przygotowalimy ofert wsppracy, ktra czeka na dzie, gdy ustan represje, a opozycja polityczna bdzie moga odgrywa nalen jej rol. Naszym najwaniejszym partnerem pozaeuropejskim pozostaj Stany Zjednoczone, ktre s nam szczeglnie bliskie zawsze i wszdzie tam, gdzie wsplnie realizujemy ideay wolnoci i demokracji. Cieszymy si, e amerykaskie rmy badaj polskie zoa gazu upkowego i staj do przetargw na technologie planowanych elektrowni atomowych. Chlebem i sol powitamy pierwszy na naszej ziemi stay oddzia wojsk amerykaskich. Gotowi jestemy do realizacji polsko-amerykaskiej umowy o bazie obrony przeciwrakietowej, cho pamitamy, e amerykaskie plany mog ulec modykacji, np. gdyby doszo do porozumienia w sprawie programu atomowego Iranu. Oczekujemy wypenienia zobowiza prezydenta Baracka Obamy w sprawie wprowadzenia ruchu bezwizowego, cho zauwaamy, e ruch bezwizowy do USA sta si patny i wymaga uprzedniej rejestracji. Wysoka Izbo! Za nasze bezpieczestwo odpowiedzialne jest przede wszystkim Wojsko Polskie, przy czym w sferze midzynarodowej liczymy na Sojusz Pnocnoatlantycki. Jestemy krajem, ktry wedug biura budetowego NATO w ostatnich 20 latach najbardziej zwikszy wydatki na obronno o 210%. Bdziemy zabiega, by podejmowane na zbliajcym si szczycie NATO decyzje umacniay zdolnoci do realizacji podstawowej misji Sojuszu obrony terytoriw pastw czonkowskich. Spodziewamy si te decyzji o sposobie zakoczenia misji w Afganistanie. Polska, zgodnie z przyjtym ju harmonogramem, bdzie stopniowo redukowa swoje zaangaowanie, a pod koniec biecego roku przeksztaci swoj misj z bojowej na szkoleniow. Trwaj te uzgodnienia polityczne, ktre powinny pozwoli na ogoszenie w Chicago tzw. tymczasowej operacyjnoci natowskiego systemu obrony przeciwrakietowej. Z dowiadczenia polskiej prezydencji wynika, e wsplnej polityki bezpieczestwa i obrony Unii Europejskiej nie daje si niestety realizowa w 27 pastw i naley zainicjowa przewidzian w traktacie z Lizbony wzmocnion wspprac pastw chtnych. W tym roku rozpoczniemy kampani na rzecz uzyskania przez Polsk niestaego miejsca w Radzie Bezpieczestwa ONZ w 2018 r. Wysoki Sejmie! Nadajemy nowy impet wymiarowi samorzdowemu i obywatelskiemu polityki zagra-
171
Minister Spraw Zagranicznych Radosaw Sikorski nicznej. Pozyskawszy nowe rodki z budetu 8 mln z bdziemy pomaga polskim regionom i miastom nawizywa i kultywowa wartociowe stosunki z ich zagranicznymi odpowiednikami. Dostosowalimy do potrzeb sie polskich placwek dyplomatycznych. Musz by one tam, gdzie Polska ma swoje interesy, tam, gdzie Polacy inwestuj, pracuj i wypoczywaj, odwiedzaj rodziny i przyjaci. Likwidacji niektrych placwek towarzyszyo powoanie nowych: konsulatw w Sewastopolu i Winnicy, a wkrtce w Doniecku i na dniach w Smolesku. W systemie e-Konsulat mona rejestrowa wnioski wizowe drog elektroniczn. Kilka tygodni temu otworzylimy Instytut Polski w Tokio; w ramach ofensywy kulturalnej na kontynencie azjatyckim planujemy te powoanie kolejnych instytutw: w Pekinie i w New Delhi. Rwnolegle racjonalizujemy zatrudnienie w centrali ministerstwa i na placwkach, przy czym celem nie s tu redukcje jako takie, ale optymalizacja pracy w MSZ oraz budowa kompetentnej i przyjaznej obywatelom suby zagranicznej, suby lepiej ni dotychczas wynagradzanej, ale te takiej, od ktrej si wicej wymaga i oczekuje. Aby oczekiwaniom tym nasi dyplomaci byli w stanie sprosta, planujemy w tym roku caociow reform systemu szkolenia kadr. Tydzie temu ruszy, oby ostateczny, konkurs architektoniczny na budynek ambasady w Berlinie. W przyszym miesicu ocjalnie otworz now rezydencj ambasadora w Stanach Zjednoczonych. W przebudowie jest budynek konsulatu w londyskim City. Jednoczenie sprzedawa bdziemy za due lub zbdne nieruchomoci w Kolonii, Paryu, Waszyngtonie, Lille czy Brukseli. Dziki decyzji Wysokiej Izby Ministerstwo Spraw Zagranicznych przejmuje od Senatu zarzdzanie rodkami na wsparcie Polonii i Polakw za granic. Dzikuj Senatowi za wielkie dzieo opieki nad rodakami rozsianymi po caym wiecie. Pragniemy to zadanie kontynuowa, udzielajc Polonii rozumnego wsparcia, stosownie do rzeczywistych potrzeb kraju zamieszkiwania. Priorytetem bdzie dostp do polskiej edukacji. Celem dugoterminowym jest upodmiotowienie Polonii, tak aby to ona skuteczniej moga wspiera Polsk. Wysoki Sejmie, oywion dyskusj zarwno w kraju, jak i za granic wywoao wygoszone przeze mnie w szczytowym momencie kryzysu wok strefy euro przemwienie na forum Niemieckiego Towarzystwa Polityki Zagranicznej. Skrytykowaem Niemcy za niewystarczajce zaangaowanie w ratowanie strefy euro, ktrej s najwikszym benecjentem. Powiedziaem, e bardziej ni niemieckiej siy zaczynam si ba niemieckiej bezczynnoci. Z satysfakcj stwierdzam, e od tego czasu nastpiy dwa wydarzenia. Po pierwsze, Niemcy day przyzwolenie Eu-
ropejskiemu Bankowi Centralnemu na dokapitalizowanie bankw w stree euro czn sum 1018 mld euro, co przytumio kryzys. Po drugie, Niemcy wybrali na swego prezydenta Joachima Gaucka, ktry z pierwsz podr zagraniczn przyby do Warszawy. Kraju majcego za prezydenta tak szlachetn posta naprawd nie musimy si ba. Jeszcze raz dzikuj Wysokiemu Sejmowi za wyraenie mi wotum zaufania stosunkiem gosw 292 do 152, a wic znacznie wikszym ni nakazywaaby arytmetyka sejmowa. Z szacunku dla zda odrbnych opozycji chciabym powrci do dwch poj, ktre zdominoway dyskusj, tj. suwerennoci i federalizmu. Sowa suwerenno uy po raz pierwszy Jean Bodin w 1576 r., majc na myli wyczno monarchy do sprawowania wadzy ustawodawczej i wykonawczej na swoim terytorium. W czasach, gdy suwerenem sta si nard, przyjo si j deniowa jako zdolno do samodzielnego, niezalenego od podmiotw zewntrznych sprawowania wadzy politycznej nad okrelonym terytorium i ludnoci. Od razu wida, e i ta denicja jest ju niewystarczajca. Czy bowiem poddajc si dobrowolnie pod jurysdykcj Midzynarodowego Trybunau Sprawiedliwoci albo przekazujc naszego obywatela sdowi unijnego kraju na podstawie europejskiego nakazu aresztowania, czujemy, e utracilimy wadztwo nad sob? Czy tracimy poczucie bycia gospodarzem we wasnym domu, wdraajc t czy inn dyrektyw europejsk? Czy tracimy rado z niepodlegoci po przegranym gosowaniu w Parlamencie Europejskim? Moim zdaniem, nie. A wic suwerenno dzisiaj to co bardziej subtelnego ni wyczno wadzy politycznej. Jest to poczucie, e na adnym etapie wzmacniania wsppracy midzynarodowej nie tracimy podmiotowej zdolnoci do podejmowania korzystnych bd bdnych decyzji. (Oklaski) Innymi sowy, tak jak to rozumieli nasi przodkowie, nic o nas nie decyduje si bez nas. (Oklaski) Kluczowe jest, czy danym reguom poddalimy si dobrowolnie oraz czy w ostatecznoci moglibymy si z nich wycofa. Oba te warunki spenia proces integracji europejskiej. Do Unii weszlimy po dugich staraniach, w wyniku oglnonarodowego referendum. A Traktat z Lizbony, wynegocjowany przez prezydenta Lecha Kaczyskiego, wprowadzi tryb wystpienia z Unii. Eurosceptycy powinni zrozumie, e zapocztkowany przez pokj westfalski sposb pojmowania polityki midzynarodowej jest dzi zbyt toporny. Postrzeganie stosunkw midzypastwowych wycznie w kategoriach parku jurajskiego zakamuje rzeczywisto. Cytuj: Europejczyk, ktry myli, nie moe ju z makiaweliczn satysfakcj cieszy si z niepowodzenia ssiada, mawia jeden z ojcw zaoycieli Wsplnoty. Niczym nieograniczon samodzielnoci mog si cieszy dzisiaj wycznie pastwa autarkiczne, samo-
172
Minister Spraw Zagranicznych Radosaw Sikorski izolujce si. Pastwa niewiarygodne. Przywdca Biaorusi chwali si przed swoim spoeczestwem absolutn suwerennoci, na przykad wobec naciskw ze strony Unii. Oznacza to, e faktycznie moe wtrca do wizie opozycjonistw, ale jest te cakowicie zaleny od tych, ktrzy zaopatruj Biaoru w rop czy gaz albo te oferuj jej gwarancje kredytowe lub gro ich wycofaniem. Take reim Korei Pnocnej funkcjonuje na asce Chin. I negocjuje kolejne transze pomocy ywnociowej od USA. Jedynym skutecznym instrumentem zachowania praktycznej zdolnoci do dziaania jest budowanie sojuszy w gronie podobnie mylcych pastw. Takich wanie narzdzi umacniania polskiej suwerennoci dostarcza nam polityka europejska. Jak zauway Vclav Havel: krzyczenie o nieokrelonych interesach narodowych jest zwykym maskowaniem braku pewnoci siebie i wcale nie jest to jedyny sposb na zdobycie prestiu czy wyjtkowej pozycji we Wsplnocie. (Oklaski) Suwerenno daje nam status podmiotu, i to niemaego, w globalnej pierwszej trzydziestce z okoo 200 pastw czonkowskich ONZ. Niech nam suy jako instrument do realizacji naszych interesw i aspiracji, a nie bdzie zaklciem, ktre miaoby uniemoliwia nam zawieranie korzystnych umw. Celnie uj to Leszek Koakowski: Suwerenno (...) nie polega na tym, by pastwo mogo si nie liczy z istnieniem, interesami i aspiracjami innych pastw. W takim sensie nie s suwerenne nawet Stany Zjednoczone. Pastwo jest suwerenne nie przez brak faktycznych ogranicze narzucanych przez innych ani przez niewykonaln autarki gospodarcz, ale przez to, e jakiekolwiek decyzje podejmuje, ze czy dobre, podejmuje je samo, rwnie gdy wymusza je sytuacja albo inni: nawet pastwo, ktre co postanawia w wyniku groby ssiadw, nie traci przez to suwerennoci, jest bowiem w jego mocy postanowi inaczej, choby wbrew wasnym interesom. Istot suwerennoci ukazuje obecne pooenie Grecji. Kraj ten ani na sekund nie straci prawnej suwerennoci. Wszystkie greckie decyzje podejmuje demokratycznie wybrany parlament i rzd. Grecja moe w kadej chwili ogosi niewypacalno, przywrci wasn walut i sprbowa wasnej drogi wyjcia z kryzysu. Jednak w praktyce potrzeba uzyskania wsparcia dla snansowania programu naprawczego wymusia uchwalenie okrelonych ustaw, w okrelonych terminach, i nadzr nad ich wdroeniem ze strony podmiotw zewntrznych. I nie ma w tym nic oburzajcego. Tak jak niesolidny dunik musi odda zastaw lub ograniczy ycie ponad stan, tak i adne pastwo nie ma prawa do ycia na koszt innych. (Oklaski) Jest to fakt natury ekonomicznej, ale i imperatyw moralny. A wszystko zaczo si od tego, e w 2008 r. rynki zakwestionoway arbitralne decyzje nansistw, ktrzy przed ekranami swoich kompu-
terw 10 lat temu zdecydowali, e sam fakt bycia czonkiem strefy euro gwarantuje wypacalno danego kraju. Po okresie zudnej rwnowagi w stabilnej z pozoru stree euro wrcilimy do zasady: pastwo jest tak wiarygodne, jak wiarygodne s jego zasoby. Ergo najpewniejsz drog do utrzymania rzeczywistej suwerennoci jest takie ksztatowanie nansw pastwa, decytu i zaduenia, aby inwestorzy chcieli kupowa nasze obligacje z moliwym do snansowania oprocentowaniem. Dopki pastwa maj potrzeby kredytowe, dopty bd musiay oferowa swoje obligacje z obietnic procentu, ktry kto uzna za godziwy. Jak na tym tle wyglda Polska? Jak zabezpieczamy nasz suwerenno nansow? Gdzie jestemy na skali od najwyszej wiarygodnoci nansowej do niewypacalnoci? Pamitajmy o tym, e PRL wyziona ducha jako bankrut. Po wprowadzeniu stanu wojennego wadze komunistyczne ogosiy niewypacalno i przez dekad Polska nie regulowaa zaduenia zagranicznego. Dopiero wolna Polska wynegocjowaa jego redukcj, dokonaa zamiany starych zobowiza na obligacje Bradyego i powrcia na midzynarodowe rynki nansowe. Zmiany rentownoci naszych obligacji s dobr ilustracj tezy Davida Humea, ktry twierdzi, e nic nie jest pewniejsz oznak bogactwa narodu ni wysoko oprocentowania dugw. W 1994 r. aby znale nabywcw na nasze 3-letnie obligacje, musielimy oferowa odsetki w wysokoci 16%. W 2000 r. spady one o poow, do nieco ponad 8%. Kolejn dekad pniej inwestorzy zadowalali si ju nieco ponad 5%. W lutym rentowno polskich obligacji 10-letnich imiennych denominowanych w euro wyniosa 4,8%. Rzd Portugalii musi zapaci a 12%, aby zachci do zakupu analogicznych papierw dunych. Wedug notowa giedowych rentowno naszych 10-letnich euroobligacji w ubiegym miesicu po raz pierwszy w historii spada poniej 4%. Gorsze notowania od naszych obligacji miay dziesiciolatki Woch i Hiszpanii. Co wicej, w tym miesicu po raz pierwszy w historii koszt ubezpieczenia 5-letniego polskiego dugu spad poniej kosztw ubezpieczenia analogicznego dugu Francji. Ju wczeniej wyprzedzilimy w tej dziedzinie Hiszpani, Wochy i Belgi, teraz gonimy Austri. Jest to miernik faktycznej wiarygodnoci kraju, ktrego nie mona zdezawuowa. Inwestorzy kadcy na szal wasne pienidze kieruj si obiektywnymi danymi, nie ulotnymi wraeniami. I jeli ich opinie o Polsce wspgraj z pozytywnymi recenzjami prasowymi, powinno to by powodem do satysfakcji. Nowoczesny polski patriotyzm budujmy nie na godnociowym wzmoeniu, lecz na dumie z realnych sukcesw. (Oklaski) Od czasu powoania rzdu Donalda Tuska rentowno piciolatek na przetargu obligacji skarbowych spada o 1,1 punktu procentowego. Te dane nie s tylko statystykami, lecz maj swoje wymierne skutki dla budetu pastwa i dla podatnikw. Jeden procent rnicy w cenie obligacji to wedug moich szacunkw oszczdno 7,6 mld z rocznych kosztw
173
Minister Spraw Zagranicznych Radosaw Sikorski obsugi naszego dugu. To 38 szpitali albo 34 nowoczesne samoloty bojowe. Taka jest coroczna premia za odpowiedzialno. (Oklaski) Walka o wiarygodno nansow jest wic dzi batali o si naszego pastwa i dobrobyt obywateli. Ale jest czym jeszcze waniejszym. Jest take walk o nasz praktyczn suwerenno, bo kraje, ktre w odrnieniu od nas zaniedbay reformy, yy ponad stan, zafundoway sobie zbyt szczodre systemy socjalne i emerytalne, a w efekcie straciy zaufanie rynkw, dzi yj w cieniu groby utraty zdolnoci do stanowienia o swojej polityce nansowej i gospodarczej. Bezprecedensowa w naszej historii wiarygodno Polski nie zaistniaa sama z siebie. Wypracowali j Polacy przez dwie dekady cikiej pracy, ale pomoga te rozwana polityka rzdu, ktry nie da si namwi na szare makroekonomiczne. Bo patriotyzm dzisiaj to nie wdawanie si w utarczki sowne z potniejszymi ssiadami, to konsekwentne budowanie podwalin siy Polski. Jaki z tego mora? Chcesz co zrobi dla wiarygodnoci, ba, suwerennoci Polski, to popieraj dalsze reformowanie nansw pastwa, podnie rk za reformami emerytalnymi rzdu. A jeli nie podniesiesz, to od na bok slogany o suwerennoci. (Oklaski) Wysoki Sejmie! W dyskusji po mowie berliskiej czsto padao te sowo federacja, czasami jako zarzut, czy wrcz obelga. Posuchajmy wic Juliusza Mieroszewskiego, publicysty paryskiej Kultury: Kada federacja jest zawsze sum kompromisw. Miny czasy, kiedy to my federalizowalimy innych. Dzi moliwa jest federacja tylko na zasadzie cakowitej rwnoci. Moe si zdarzy, e realizacja programu federacyjnego pocignie za sob konieczno poniesienia oar. Tym, ktrzy nawoywali i nadal nawouj, e nie oddamy ani jednego guzika, naley przypomnie, e korzystniej jest ponie pewne oary w celu zrealizowania systemu politycznego w Europie, ktry zapewni moe Polsce bezpieczny rozwj przez setki lat, ni wykrzykiwa, e si nie odda ani guzika, a w razie katastrofy osiemnastego dnia wojny opuci kraj. (Oklaski) Nie zgadzam si, aby w polskiej debacie publicznej sowo federacja byo uywane jako synonim zdrady. Wszak pokana cz naszej historii obejmuje dowiadczenia unijne, konfederacyjne i federacyjne. Budowalimy z ssiadami zarwno zwizki pastw, czyli unie personalne, jak i pastwa zwizkowe, unie realne. Mwiem o tym w Berlinie, powiem i dzi. Poczwszy od koca XIV w., zwizalimy si z Wielkim Ksistwem Litewskim. Gdyby w pocztkach wieku XVII udaa si unia personalna z Rosj, to nie tylko uniknlibymy rozbiorw, ale obszar parlamentaryzmu mgby sign ju wtedy po Pacyk. Wykonajmy wiczenie z matematyki. Z tysicletniej historii Polski a cztery stulecia to dowiadczenia federacyjne. Warto przypomnie w tym miejscu wygo-
szone w 2003 r. synne rzymskie wezwanie papiea Jana Pawa II: Od unii lubelskiej do Unii Europejskiej. Mdra federacja moe wic by drog do budowy wsplnej potgi, a nie do utraty tosamoci. eby odpowiedzie sobie, jakie s dzisiaj podane ramy kompromisu konstytucyjnego, nie wystarczy pomyle, co by nam odpowiadao. Trzeba si zastanowi, jakie s moliwe scenariusze rozwoju Unii i jak polskie koncepcje mona wpisa w to, co s w stanie zaakceptowa pozostali czonkowie europejskiej rodziny. Pierwsza moliwo, ktra na jesieni zeszego roku staa si wyobraalna, to perspektywa rozpadu. Ju w 1924 r. Paul Valry pyta: Czy Europa stanie si tym, czym waciwie jest, a mianowicie maym przedpolem kontynentu azjatyckiego?. Po wydarzeniach ostatnich lat przetrwanie Unii Europejskiej nie moemy ju przyjmowa za pewnik. Oto czarny scenariusz. W Unii, ktrej przyszo stoi pod znakiem zapytania, cz polityk wsplnotowych obumiera. Pozostaj tylko niektre, i to w szcztkowej postaci. Stopniowo demontowany jest system Schengen. Coraz wicej pastw zamyka swoje granice przed napywem migracji zarobkowej z innych pastw czonkowskich. W konsekwencji znika wsplny rynek pracy. Kocz si naturalnie wieloletnie ramy nansowe, bo kt chciaby wpaca miliardy euro na co, co za chwil by moe bdzie trzeba spisa na straty? A wic kocz si rodki ze wsplnej polityki rolnej i polityki spjnoci. Nie mogc kompensowa mniejszej konkurencyjnoci transferami wsplnotowymi, kraje przywracaj bariery celne. Upada program stypendialny Socrates-Erasmus, nikogo nie sta na wysyanie studentw za granic. Krluj egoizm, partykularyzm i protekcjonizm. Europa powraca do zej przeszoci. Solidarno przegrywa z dominacj silniejszych. Cakowitej erozji ulega wymiar zewntrzny unijnej polityki: europejska polityka ssiedztwa, polityka handlowa, Europejska Suba Dziaa Zewntrznych. Podzielona Europa traci szanse na pozostanie wanym graczem gospodarczym i politycznym w wiecie. Zmczone skpstwem na budety obronne i ogln niewydolnoci Europy USA wystpuj z NATO. Prni po Zachodzie wypenia na Wschodzie Rosja, a w Azji Chiny. wiat arabski trawi kryzysy transformacyjne. Europa nie suy ju pozytywnymi wzorcami. A gdzie jest Polska w tej czarnej wizji? Pozostawiona samej sobie, na peryferiach pogronej w marazmie Europy. Zmagajca si z niedokoczon modernizacj i pozbawiona trwaych podstaw bezpieczestwa. Drugi scenariusz, niestety bardzo prawdopodobny, to dryf. Unia Europejska trwa w niezmienionym ksztacie. Zaduone pastwa czonkowskie, cho mozolnie i nie bez oporu, naprawiaj swoje nanse publiczne. Raz po raz pojawiaj si kontrowersje wok euro, ale nie s na tyle silne, aby wywoa zapa. Europejscy politycy gasz poary, ale nie rozumiej, skd si bierze ogie. Poszczeglne polityki jako dziaaj, ale uomnie, na asce pastw czonkowskich.
174
Minister Spraw Zagranicznych Radosaw Sikorski Ze wzgldu na cige odwlekanie trudnych decyzji gospodarka Unii przestaje si rozwija. Skleroza pogbia si. Europa jako kutyka, ale godzi si ze stopniow utrat znaczenia w wiecie. Trzeci scenariusz, jako lekarstwo na dwa pierwsze, to utopijny federalizm. Za taki uwaam wersj federalizmu, ktra zakada zastpienie pastw czonkowskich jednolitym pastwem ponadnarodowym. Suwerenno przechodzi do Brukseli. Znika prawo do secesji. W zeszym tygodniu ze zdumieniem suchaem socjalistycznego ministra jednego z krajw tzw. starej Unii proponujcego takie wzmocnienie Parlamentu Europejskiego, po ktrym: mona by zlikwidowa parlamenty narodowe. Take u nas s politycy, ktrzy marz o stworzeniu ustandaryzowanych Europejczykw. Chciabym utopistom powiedzie jasno: takiej Unii nie bdzie i by nie powinno. (Oklaski) Wasza wizja jest nie tylko ahistoryczna i oderwana od rzeczywistoci, ale wrcz szkodliwa dla idei integracji europejskiej. Nie chcemy budowy jednolitego, biurokratycznego superpastwa, zarzdzanego przez wyizolowane i bezosobowe elity eurokratw. Jest wreszcie scenariusz czwarty, czyli pogbienie integracji i stworzenie trwaej unii politycznej. To nasza wizja. Zakadamy, e pastwa czonkowskie na zawsze zachowaj niepodlego, prawo do opuszczenia Unii, prawo do okrelania zakresu uprawnie przekazywanych na poziom wsplnotowy. Uwaam, e tosamo, kultura, religia, styl ycia oraz najwaniejsze stawki podatkowe powinny na zawsze pozosta domen pastw narodowych. (Oklaski) Nie jestemy utopistami ani naiwnymi euroentuzjastami, stpamy po gruncie realizmu politycznego. Wiemy, e koniec historii nie nadszed, e w dzisiejszej Europie wci trzeba usilnie zabiega o swoje interesy. Jeli kto na tej sali miaby wtpliwoci, dodam te, e nigdy nie wyrzekniemy si polskoci, tak jak Niemcy nie wyrzekaj si niemieckoci, a Francuzi francuskoci. My pozostaniemy Polakami, europejsko nie zastpi polskoci, moe j tylko wzmocni. (Oklaski) Bdziemy natomiast niezmiennie opowiada si za pogbianiem integracji wszdzie tam, gdzie suy to Polsce i Europie, wzmocnieniem kontroli granic zewntrznych Unii, dokoczeniem dziaa w zwizku ze wsplnym rynkiem usug, ktre doprowadzioby do wzrostu PKB w Europie o dodatkowe 1,5%, powstaniem wsplnego rynku cyfrowego, ktre daoby kolejne 4%, wdroeniem konkurencyjnego rynku handlu energi, w szczeglnoci gazem, ktre oddalioby widmo szantau energetycznego i obniyo ceny dla konsumentw. W zakresie wsplnego rynku Komisja Europejska powinna mie podobne kompetencje jak w dziedzinie polityki konkurencyjnoci. Aby to wprowadzi, potrzebujemy mniej dyrek-
tyw, a wicej rozporzdze, ktre stosuje si bezporednio. Opowiadamy si za wzmocnieniem metody wsplnotowej i jednoczenie demokracji poprzez poczenie stanowiska przewodniczcego Komisji Europejskiej i przewodniczcego Rady Europejskiej oraz za wybieraniem go przez Parlament Europejski lub w wyborach powszechnych. Cz europosw powinna by wybierana z listy oglnoeuropejskiej. Mwi to ju nie tylko w swoim imieniu, ale zgodnie z decyzj Rady Ministrw. Unia polityczna oznacza zerwanie z obcieniami i kompleksami przeszoci. Aktywno, proponowanie rozwiza, wspksztatowanie Unii Europejskiej to polska wizja Europy. Mamy przy tym wiadomo, e wpyw Polski na sprawy europejskie bdzie tym wikszy, im lepsza bdzie kondycja gospodarcza pastwa, a polskie elity odpowiedzialne i mylce proeuropejsko. Premier Donald Tusk, przekazujc przewodnictwo Duczykom, przypomnia, e historia integracji europejskiej pokazuje, e kady kryzys popycha projekt europejski do przodu. Dominujca w Unii postawa wyczekiwania jest dla Polski rozczarowujca. Rzeczywista unia polityczna wymaga ambitnego budetu. W Stanach Zjednoczonych budet federalny wynosi okoo 30% PKB, w Unii Europejskiej to zaledwie 1%. Dodatkowo tylko jedna dziesita budetu unijnego pochodzi ze rodkw wasnych. Udzia ten powinien wzrosn, take za spraw podatku od transakcji nansowych. Dlatego powtarzam, e w interesie Polski ley dalsza integracja zmierzajca do trwaej unii politycznej, tylko taki charakter integracji wzmocni instytucje wsplnotowe. Tylko unia polityczna daje szans na wzmocnienie demokracji na poziomie unijnym i podniesienie Europy do rangi supermocarstwa. (Oklaski) Tak wiele miejsca powiciem doprecyzowaniu poj, gdy jak mawia Ludwik Wittgenstein: Granice mojego jzyka s granicami mojego wiata. Wbrew twierdzeniom dogmatycznych marksistw nie jestemy niewolnikami bezosobowych si historii, lecz moemy nagina bieg wydarze do naszych idei. Wszak na pocztku byo sowo. A sowa nie powinny nas zamyka w wiecie, ktry nie wrci, lecz powinny inspirowa do tworzenia Europy, w ktrej Polska bdzie nieodzownym podmiotem. Panie i Panowie! Jestemy na dobrej drodze. Gos Polski jest dzi w Europie syszany i suchany, a nasze propozycje s powanie analizowane i studiowane przez partnerw. Aby Polska ugruntowaa sw pozycj wrd liczcych si pastw europejskich, potrzebujemy chodnej oceny naszego potencjau i moliwoci oddziaywania. Dziaania w duchu powsta i bitew wygranych, a nie przegranych. Polska powinna by silniejsza, a nie odwaniejsza. (Oklaski) Prosz Wysoki Sejm o przyjcie niniejszej informacji. Dzikuj za uwag. (Oklaski)
175
Marszaek:
Dzikuj panu ministrowi. Sejm ustali w dyskusji nad tym punktem porzdku dziennego podzia czasu pomidzy kluby, w zalenoci od ich wielkoci, w granicach od 102 minut do 13 minut, to jest debat redni. Otwieram dyskusj. Prosz o zabranie gosu pana posa Grzegorza Schetyn, przedstawiciela klubu Platforma Obywatelska.
Pose Grzegorz Schetyna:

Panie Prezydencie! Pani Marszaek! Panie Premierze! Wysoka Izbo! Wysuchalimy expos ministra spraw zagranicznych. To zawsze jest wany dzie, dzie, w ktrym piszemy scenariusz polskiej polityki zagranicznej na rok, a tak naprawd na lata. To wany dzie dla debaty, dla rozmowy, dla sprawdzianu caej klasy politycznej, czy jestemy w stanie rozmawia o polityce zagranicznej takim sensownym, wsplnym, otwartym gosem, czy jestemy w stanie wsplnie rozwizywa problemy. Kierunki, cele i zadania polskiej polityki zagranicznej na 2012 r. s odzwierciedleniem pozycji naszego kraju i uwarunkowa midzynarodowych. To wszystko bdzie werykowa plany i zamierzenia, o ktrych mwi minister Sikorski. Nie mona izolowa si od sytuacji i konsekwencji wydarze na scenie midzynarodowej, szczeglnie tych z ostatnich miesicy. Nasza polityka zagraniczna musi to traktowa jako wyzwanie i musi tym wyzwaniom sprosta. W grudniu odbylimy debat na temat przyszoci Unii Europejskiej, rozmawialimy o pakcie skalnym. Mwilimy wtedy, e polska polityka zagraniczna powinna by wsplna. Powinna pracowa na rzecz dobra wsplnego, na rzecz dobra Polski. Dzisiaj musimy to potwierdzi i powiedzie jeszcze raz rwnie wyranie jak wtedy: spjna i wsplna polityka zagraniczna to jest wyzwanie dla nas wszystkich, dla polskiego parlamentu, dla naszej debaty. To jest nasz obowizek, obowizek ludzi, ktrzy tworz polski parlament. Takim samym obowizkiem jest to, e chcemy i musimy by z Polski dumni w kontekcie midzynarodowych zdarze i uwarunkowa. Dzisiaj zaczynamy debat o 2012 r., o polskiej polityce zagranicznej od podsumowania ostatniego roku. To naturalne. Ten rok by rokiem wanym dla Polski i polskiej polityki zagranicznej, by rokiem prezydencji, ktra miaa miejsce w drugim proczu ubiegego roku. I tak jak zostao ju powiedziane jak wszyscy czujemy i jak czuje to Europa to byo dobre procze, to bya dobra prezydencja. Chocia przypada na trudny czas, na trudne problemy, na czas kryzysu gospodarczo-nansowego, kryzysu strefy euro, niektrzy mwili, e kryzysu idei europejskiej, kryzysu Unii Europejskiej, udao nam si
przej przez ten kryzys such stop, udao nam si zrealizowa priorytety przewodnictwa w stopniu wyszym ni zadowalajcy mimo tak trudnego czasu. Dzi pokazywalimy nasz aktywno w czasie prezydencji, take w unijnej polityce zagranicznej, co wczeniej byo udziaem tylko monych i najwikszych. Bylimy aktywni, bylimy tam, gdzie powinna by dyplomacja Unii Europejskiej. Bylimy przy wydarzeniach arabskiej wiosny, w Tunezji, Egipcie czy w dramatycznej odsonie w Libii. Bylimy przy projektach demokratyzacyjnych. Bylimy tam, bo bylimy w stanie przypomnie o solidarnoci, o polskiej historii, o polskim dowiadczeniu, o polskiej drodze do wolnoci. I to w tym drugim proczu 2011 r. stao si tak polsk specjalnoci, takim logo naszej polityki zagranicznej. I to bardzo dobrze, e bylimy w stanie po 20 latach przypomnie histori koca lat 80., przyczyny, dla ktrych ta cz Europy jest w wolnej i zjednoczonej Europie. Dzisiaj realizujemy te plany, ktre zapowiedzielimy i ktre rozpoczlimy w czasie prezydencji. Ju nie tylko mwimy, ale i realizujemy zadania Partnerstwa Wschodniego. Doprowadzamy do ostatecznego powoania Europejskiego Funduszu na rzecz Demokracji. To przy naszym aktywnym udziale Chorwacji udao si zamkn proces negocjacji akcesyjnych z Uni. Wspieralimy Ukrain oraz pozostae pastwa Partnerstwa Wschodniego w zblieniu do Unii przez popieranie caej polityki otwierania tych krajw i ich problemw na sprawy europejskie kwestia liberalizacji polityki wizowej, umw stowarzyszeniowych oraz tworzenia pogbionych stref handlu. To wszystko s dziaania, ktre trwaj, to proces, ktry przyblia te kraje do Europy i potwierdza, e s na dobrej drodze. Priorytety polityki zagranicznej, bo mwimy o tym co roku, tak naprawd s niezmienne od roku 1989, kiedy to przywrcona zostaa suwerenno. Wzmacniamy cay czas nasz obecno w Unii Europejskiej, przebudowujemy t Uni, chcemy, eby to bya Unia polityczna. Mwi o tym minister Sikorski. To jest dzisiaj wielkie wyzwanie dla nas, ju nie kraju aplikujcego do Unii Europejskiej, tylko tego, ktry wsptworzy polityk europejsk. Chcemy wzmacnia struktury bezpieczestwa, ktre gwarantuj rozwj naszego kraju. Chcemy budowa pozycj Polski jako kraju, ktry mwi dononym gosem, mwi odwanie, ale i w taki sposb, e ten gos jest suchany. Ale musimy mwi i chcemy mwi gosem dononym, chcemy mwi o rzeczach, ktre zawsze dla Polski i dla Polakw byy i bd wane. Chcemy mwi o demokracji, o prawach czowieka, o rzdach prawa, tak jak mwilimy od lat w Polsce. Chcemy, eby ten gos by syszalny. Chcemy pokazywa polski przykad jako najlepszy z moliwych do naladowania, przykad dla krajw, ktre walcz o demokracj, walcz o swoj podmiotowo, walcz o to, eby by w europejskiej rodzinie. Niech id polsk drog, niech Polska dla nich bdzie wzorem. I dzisiaj musimy pokazywa, e te kraje, ktre maj decyt demokracji
176
Pose Grzegorz Schetyna i suwerennoci, musz szuka w Polsce wzoru do naladowania. Jestemy dumni z projektu Partnerstwa Wschodniego, z projektu szwedzko-polskiego, wsplnego, ktry jest teraz realizowany, ktry ma ju, jak mwiem, swoje tempo i swj czas. Czas prezydencji by czasem, w ktrym odby si drugi szczyt Partnerstwa Wschodniego, trzecie forum spoeczestwa obywatelskiego, forum biznesu, konferencje wadz lokalnych i regionalnych to wszystko si dziao i dzieje, to wszystko ma swoj histori, ale to jest polityka, to jest nasza polityka w stosunku do tych krajw, ktre maj aspiracje europejskie, ktre chc by w Europie, ktre na nas i na Europ patrz. Oczywicie zawsze w takich sytuacjach przypominamy sobie o tych, ktrzy najbliej nas, za nasz granic, na Biaorusi, walcz o to w sposb dramatyczny i cigle bez sukcesu. Chcemy i bdziemy im pomaga. Chcemy podkrela to, e Polska i Polacy zawsze bd po stronie tych, ktrzy bd walczy o podmiotowo, prawa czowieka czy spoeczestwo obywatelskie. Zawsze bdziemy z tymi, ktrzy s winiami sumienia, ktrzy nie boj si, ktrzy maj odwag mwi wasnym gosem, chc podmiotowoci i suwerennoci. (Oklaski) Polski parlament duo mwi i bdzie mwi o Biaorusi, o biaoruskich aspiracjach. Podjlimy uchwa Sejmu. Chc powiedzie, e to jest wane dla nas wszystkich. Jako Izba, jako polski parlament, mwimy jednym gosem. Niech to bdzie dla nas wzorem. Powinnimy szuka te innych rzeczy, w ktrych powinnimy mwi wsplnym gosem. Polska specjalno, jak powiedziaem, to promowanie demokracji, przywoywanie lat 80., czasw, kiedy wszystko si zaczo. To take symbol, ktry musi mie przeoenie, musi mie zwizek z czym konkretnym, czym takim, o czym mylelimy i co bdzie realizowao si w najbliszych dniach, w najbliszym czasie. To Europejski Fundusz na Rzecz Demokracji, to pomys na midzynarodowy, midzyrzdowy instrument wsparcia wysikw prodemokratyzacyjnych w rnych czciach wiata. To odpowied na wyzwania stojce przez istniejcymi pozarzdowymi i unilateralnymi inicjatywami pomocowymi dla krajw, ktre przechodz okres transformacji. To pomys, eby pomaga ludziom, ktrzy wiedz, czego chc, maj wielkie ambicje, plany, chc zmienia swoje kraje, chc y w demokracji. Wydarzenia na Biaorusi, a take przebieg tzw. arabskiej wiosny i niepowodzenia jednostronnie podejmowanych wysikw pokazuj, e tylko wanie wsplne dziaanie, takie jak midzy innymi utworzenie funduszu, ma sens i jest czci skutecznej polityki. Jestem przekonany, e to te bdzie znakiem polskiej jakoci. Mwimy o Biaorusi, ale wspominamy o arabskiej wionie. W sposb naturalny cay wiat o tym mwi i bdzie mwi jeszcze dugo. Bdzie mwi o tych
krajach, ktre przeyy ten bolesny okres, przeszy przez to i osigny suwerenno. Mwimy w tym kontekcie o Syrii i o gotowoci niesienia pomocy Syryjczykom w budowie wolnego kraju. W marcu tego roku zorganizowalimy w Sejmie seminarium Wolna Syria, na ktre zaprosilimy przedstawicieli syryjskiej opozycji, deklarujc otwarcie wsparcie, pomoc. To wane, ebymy byli razem z tymi, ktrzy dzisiaj tej pomocy potrzebuj, potrzebuj gosu wolnego wiata, tak jak my tego potrzebowalimy w latach 80. Potrzebowalimy tych gosw i suchalimy ich, wspieray one nasz walk. Musimy by solidarni z tymi, ktrzy tego wsparcia i tej pomocy potrzebuj, jak dzi Syryjczycy. (Oklaski) Realizowane przez Polsk zadania mog by czy powinny by kompleksowe, tak jak powiedziaem. Klasycznie rozumiana polityka zagraniczna moe by realizowana przez wspprac na rzecz rozwoju o charakterze bilateralnym, ale take wielostronnym. Zgodnie z przyjt w czasie poprzedniej kadencji parlamentu, na samym jej kocu, ustaw o wsppracy rozwojowej stworzenie wieloletniej strategii w dziedzinie wsppracy na rzecz rozwoju zapewni realizacj jednego z gwnych celw tej wsppracy, ktrym jest promowanie i wspieranie rozwoju demokracji spoeczestwa obywatelskiego oraz trwaego rozwoju spoeczno-gospodarczego. To jest rzecz, ktra daje nam wielk szans, daje nam wielkie moliwoci aktywnego udziau, aktywnego wpywu na pozytywne zmiany, na budowanie zrbw normalnych, demokratycznych pastw, na wsparcie, ktrego te pastwa potrzebuj. Jestem przekonany, e to wanie Polska w najlepszy sposb t szans, t moliwo wykorzysta. Ta ustawa daje nam takie moliwoci. Podczas tej debaty wiele jeszcze bdziemy mwi o projektach wsppracy, o wanych relacjach z wanymi krajami, o wsppracy bilateralnej. Bdziemy mwi o relacjach z Niemcami, ktre s dla nas najwaniejszym partnerem w Europie, bdziemy mwi o wsppracy ze Stanami Zjednoczonymi, o wzmacnianiu polsko-amerykaskich relacji bilateralnych, ale take o budowaniu relacji transatlantyckich Unia Europejska Stany Zjednoczone. Bdziemy mwi o larach bezpieczestwa, bdziemy mwi o NATO, bo przed nami, przed Polsk, przed panem prezydentem, przed polsk dyplomacj wielkie wyzwania, ktre staj w zwizku z uczestnictwem w szczycie Sojuszu w Chicago, ktry niebawem si odbdzie. To s wszystko kwestie bezpieczestwa. Chodzi te o dalszy los operacji ISAF w Afganistanie, o przyszo, o decyzj wierz, e wspln Sojuszu w sprawie przyszoci tej operacji. Wiemy i powtarzamy to, e decyzje zwizane z tymi sprawami musz by zgodne z polsk racj stanu. Bdziemy take mwi o relacjach polsko-rosyjskich, o stosunkach z Federacj Rosyjsk, o sprawach trudnych, o wsplnej trudnej historii, ale take o wsplnej przyszoci, o tym, jak rozwizywa polskie problemy, pamitajc o historii, ale wiedzc, e
177
Pose Grzegorz Schetyna to nie historia powinna te sprawy zdominowa. Z jednej strony s to dziaania pragmatyczne, praktyczne, takie jak podpisanie umowy o maych ruchu granicznym. To wielkie, epokowe zdarzenie, ktre otwiera moliwo wsppracy, transferu, pozwala na otwarcie midzy krajami. Z drugiej strony polska dyplomacja chc to powiedzie bardzo wyranie dobrze dba o realizacj naszych narodowych interesw. Wida to szczeglnie w relacjach z Federacj Rosyjsk, bo mimo katastrofy pod Smoleskiem udao si utrzyma rwnoprawny charakter tych relacji. Wiemy, e jest jeszcze wiele do zrobienia, wiemy, e to jest dla nas dzisiaj najwiksze wyzwanie, ale chcemy je podj i bdziemy potrali to zrobi. Bdziemy robi wszystko, eby te relacje byy rwnoprawne, eby te relacje byy otwarte na przyszo, otwarte na wspprac gospodarcz, ekonomiczn, na wsplne spojrzenie i na histori, i na nadchodzce lata. Dzisiejsza debata otwiera nowy rok w polityce zagranicznej, daje nowe spojrzenie, otwiera nowy rozdzia naszej polityki zagranicznej. Bdziemy si spiera, parlament, ta sala jest miejscem sporw, debat, czasami ktni, ale zawsze bdziemy powtarza, e wane jest to, aby te rnice, rnice zda, rne spojrzenia, nie miay wpywu czy miay jak najmniejszy wpyw na to, jak wyglda polska polityka zagraniczna, jak wyglda polska postawa w Europie i w wiecie, i abymy mogli, spierajc si, szuka konsensusu, porozumienia i wsplnie broni polskiej polityki zagranicznej, wsplnie broni polskiego zdania, polskiej podmiotowoci i polskiej przyszoci. Dzikuj bardzo. (Oklaski)
Marszaek:
Dzikuj, panie pole. Gos zabierze Krzysztof Szczerski, przedstawiciel Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwo. Bardzo prosz, panie pole.
Pose Krzysztof Szczerski:

Panie Prezydencie! Pani Marszaek! Wysoka Izbo! Panie Premierze! eby nie byo adnych wtpliwoci, w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwo skadam wniosek o odrzucenie informacji ministra spraw zagranicznych o zaoeniach polskiej polityki zagranicznej w 2012 r. Chcemy odrzucenia tej informacji i ze wzgldu na to, co si w niej znalazo, i z uwagi na to, czego w niej nie byo. Ale przede wszystkim odrzucamy nie tyle publicystyczn rozprawk o pewnych intelektualnych ambicjach, ktr przed chwil usyszelimy a tak rozprawk zadaj studentom trzeciego roku co tre i metod kierowania polsk dyplomacj przez pana ministra Sikorskiego.
Myl, e kluczem do zrozumienia wiata idei, w ktrym przebywa obecnie minister Sikorski, jest jeden opis zawarty w zoonej przed chwil informacji. Chodzi mianowicie o wizj Europy bez Unii i miejsca w niej Polski. Ot, powiedzia pan minister, e to oznacza Polsk, cytuj: pozostawion samej sobie, na peryferiach, Polsk zmagajc si z niedokoczon transformacj, Polsk pozbawion trwaych podstaw bezpieczestwa. To s sowa polskiego ministra. Bdc posem opozycji, nie wymylibym bardziej zjadliwej i dosadnej krytyki tego, do czego doprowadziy nasz kraj rzdy pana premiera Tuska i dziaalno pana ministra Sikorskiego w MSZ. (Oklaski) Nie wykrzyczabym bardziej gromkiego oskarenia ni to, co pan sam przed chwil wyrazi. Bo co to oznacza? Oznacza to, e obecny rzd doprowadzi Polsk do takiego stanu uzalenienia od istnienia Unii Europejskiej, e gdyby Unia przestaa istnie, Polska nie miaaby ju siy samodzielnie stan na nogach. To jest wanie miara waszych rzdw i to pan to podsumowa, powtarzam: kraj o niedokoczonej modernizacji, na peryferiach, bez podstaw bezpieczestwa. To dlatego tak kurczowo trzyma si pan gwnego nurtu europejskiego. To dlatego obawia si pan bardziej niemieckiej bezczynnoci ni niemieckiej siy. Dlatego chce pan stan u ich boku. Nie dlatego, eby dywagowa nad subtelnociami rozumienia pojcia suwerenno. Pan po prostu si boi. (Oklaski) To dlatego zakoczy pan swoje wystpienie wezwaniem, eby Polska nie bya odwana. Boi si pan, e jakby to wszystko si przewrcio, jakby znikny te wszystkie podprki, bufory regulacyjne, ktre wprowadza tutaj Unia, to wtedy wyjdzie na jaw caa mizeria waszych rzdw, a Polsce pozostanie mozolnie ratowa resztki swego potencjau, ktry zosta roztrwoniony. Jake zowrogo w tym kontekcie brzmi inne paskie sowa wyraone przed chwil: potrzebujemy chodnej oceny naszego potencjau i moliwoci oddziaywania. I to jest wanie ta chodna ocena: albo Unia Europejska, albo peryferie, niedokoczona modernizacja i brak bezpieczestwa? I jeszcze na dodatek mwi pan: w interesie Polski ley dalsza integracja zmierzajca do unii politycznej. To nieprawda. Paska recepta jest bdna i wynika wanie z tego przekonania, e Polska sama po latach waszych rzdw ju by sobie w wiecie nie poradzia. Unia polityczna, ktr pan proponuje, to zestawienie kuriozalnych pomysw w stylu wyboru z listy europejskiej albo poczenia funkcji szefa Komisji i szefa Rady Europejskiej dwch cia o zupenie innym miejscu w porzdku instytucjonalnym Unii Europejskiej i cakiem realnych deklaracji, np. wyraonego dzisiaj poparcia Polski dla europejskiego podatku od transakcji nansowych albo dla umowy ACTA jako budowy rynku cyfrowego. Ta koncepcja jest cakowicie niespjna i chaotyczna. Jej jedynym rzeczywistym rezultatem bdzie stworzenie w Unii wadzy dyscyplinujcej, ktra okreli, kto jest zdrowy, a kto chory. Chorych zagoni do izolatek i bdzie
178
Pose Krzysztof Szczerski leczy drakoskimi kuracjami. Paska Unia to frankenstein potwr zlepiony z resztek pastw, biurokracji, dyscyplinarki i rynku. (Oklaski) To kcyjna demokracja i wadza najsilniejszych. To nie ma nic wsplnego ani z Uni Lubelsk, ani z histori jagielloskiego dziedzictwa. To chyba jest jasne dla kadego, kto lizn choby troch polskiej historii, aczkolwiek jej uczy si bdziemy coraz mniej. Panie Ministrze! wiat jest coraz bardziej skomplikowany, a przyszo niepewna. Nie da si tego zby wierszykiem-aforyzmem rodem z latynoskich seriali, tak jak pan to dzisiaj powiedzia: jest gorzej, niby si chciao, ale lepiej, ni bywao. ad wiatowy podlega dzi istotnym wstrzsom. Demokracja i prawa czowieka bynajmniej nie zwyciaj take w naszym najbliszym otoczeniu i ssiedztwie Europy. Obszar stabilnoci kurczy si, ustpujc coraz wyraniej rywalizacji. wiat jest na nowo geopolityczny. Naprawd to nie czas na pochylanie si nad Bodinem, ktry swoj drog w ogle nie uy w swoich pracach pojcia suwerenno w takim sensie, w jakim pan si nim dzisiaj posuy, czerpic t wiedz z Wikipedii. (Oklaski) My uczymy na uniwersytetach historii myli politycznej i prawnej. Naprawd prosz by pewnym, e Jean Bodin w ogle nie mia tego na myli. (Gos z sali: Uczelnia ojca Rydzyka.) Natomiast wszyscy dobrze wiemy, e w dzisiejszym wiecie pojcie suwerennoci oczywicie ulega redenicji, ale musi pan rozumie, e tu nie chodzi o jzykowe i jurydyczne dywagacje, tylko o to, czy jestemy narodem, ktry jest niepodlegy i ktry ma swoje pastwo gwarantujce mu bezpieczestwo, wolno, rozwj, ktre bdzie zdolne do skutecznej realizacji narodowych interesw i racji stanu, albo czy takiego pastwa nie bdziemy mieli. O tak niepodlego, o takie rozumienie suwerennoci, walczyy narody take w naszej czci Europy i w Polsce jeszcze nie tak dawno. (Oklaski) To pojcia zwizane z koncepcjami interesu narodowego i racji stanu. Tu pytanie, czy sowa racja stanu i narodowy interes w ogle pady w pana wystpieniu. Pady dwa razy, w tym raz w kontekcie negatywnym, z cytatu z Vclava Havla, a narodowy interes i racja stanu s podstawow treci polityki zagranicznej take w roku 2012. (Oklaski) Niestety, najwyraniej nie rozumie pan tego nowoczesnego, a mwic elegancko, po politologicznemu, funkcjonalnego pojcia suwerennoci, i w zamian prbuje pan j deniowa za pomoc piramidalnej konstrukcji: popieraj rzd, podnie rk za wydueniem wieku emerytalnego i daj dowd, e jeste za suwerennoci, albo poddaj Polsk obcym siom. Za komuny pewnie brzmiaoby to tak: Kady gos oddany za pniejszymi emeryturami to nasza dumna odpowied na imperializm rynkw nansowych i midzynarodowych spekulantw. (Oklaski) I tak znalaz si pan w samym centrum strefy skomunizowanej.
Panie Ministrze! Nasza krytyka paskiej wizji polityki zagranicznej wynika zatem przede wszystkim z rnic co do tego, jak postrzegamy Polsk i jej zdolno do samodzielnego istnienia w ramach europejskiej wsplnoty wolnych narodw i rwnych pastw. Pan zapomina ju, e to pastwa posiadaj Uni, a nie Unia posiada pastwa. My to wiemy, dlatego uwaamy, e Europa bdzie tym silniejsza, im silniejsze bd tworzce j pastwa, a nie odwrotnie. (Oklaski) Kady, kto myli, e osabiajc zdolno pastw europejskich do samodzielnego dziaania, pomaga Europie, ten sam piuje ga, na ktrej wszyscy wsplnie siedzimy. Prawo i Sprawiedliwo nigdy nie opowiadao si za zerwaniem naszych wizi europejskich i zawsze postrzegao i postrzega miejsce Polski wewntrz, a nie na zewntrz Wsplnoty w Europie, w Europie, ktra jest Wsplnot. Wbrew temu, co pan zdaje si sugerowa w swym tekcie, polskie elity nie dziel si bowiem na odpowiedzialne i mylce proeuropejsko i te pozostae. Prawo i Sprawiedliwo nie da si zagoni przez pana do logiki takiego sztucznego podziau. Niech pan odoy pojcia jak cepy na bok, zwaszcza w tak powanym wystpieniu. Pani Marszaek! Wysoka Izbo! Odrzucamy przedstawion informacj, bo inaczej wyobraamy sobie tekst expos polskiego ministra, ktry chcielibymy usysze. Oczekujemy innych sw, na przykad takich: Silna swym dowiadczeniem historycznym i energi swych obywateli, wiadoma swej odpowiedzialnoci europejskiej i globalnej, wspczesna Polska chce by na arenie midzynarodowej pastwem aktywnym i odpowiedzialnym (Oklaski), nie tylko zabiegajcym o swoje interesy, lecz take wiernym podstawowym wartociom, zwaszcza idei Solidarnoci oraz poszanowania godnoci czowieka. Promujc powysze wartoci, polska dyplomacja bdzie jednoczenie stanowczo sprzeciwia si pomijaniu Polski przy podejmowaniu decyzji jej dotyczcych, zgodnie z zasad: nic o nas bez nas, bez niuansw i bez adnych ale, jak w pana wystpieniu. Skd pochodz te sowa? Z expos pani minister Anny Fotygi z 2007 r. (Oklaski) (Gos z sali: Ooo!...) Warto, by pan minister sign do tego tekstu, bo w zdecydowanej wikszoci jest on nadal aktualny i co do diagnozy, i co do zakrelonych celw. Warto, by pan do niego zajrza take dlatego, e w swym expos pani minister Fotyga bya w stanie opisa nasze bilateralne relacje z ponad 70 krajami. Pan dzi wymieni zaledwie 20 pastw. Wychodzi na to, e w kadym roku swego urzdowania traci pan z pola widzenia 10 pastw. (Oklaski) To miara zapaci polskiej dyplomacji pod pana kierownictwem. Nasz szczegow opini o expos pana ministra przedstawi w drugiej czci wystpienia klubowego pan minister Waszczykowski, wiceprzewodniczcy sejmowej Komisji Spraw Zagranicznych. Ja natomiast chciabym teraz przedstawi nasz wizj priorytetw i kierunkw polskiej polityki zagranicznej. Jestemy to winni polskiej opinii publicznej, szcze-
179
Pose Krzysztof Szczerski glnie z racji tego, e obecny rzd nieuchronnie z kadym dniem przechodzi do przeszoci, bo nie da si dugo rzdzi, majc przeciw sobie 2/3 spoeczestwa. Tyle procent obywateli negatywnie ocenia prac rzdu 2/3 spoeczestwa (Oklaski), a w niektrych przypadkach nawet 91% opinii publicznej, jak w przypadku emerytur dla kobiet. Dlatego musimy rozmawia dzisiaj ju o przyszoci polskiej polityki zagranicznej. Pani Marszaek! Wysoka Izbo! Rzd Prawa i Sprawiedliwoci w polityce zagranicznej odwoywa si bdzie do dziedzictwa czynu i myli politycznej prezydenta Rzeczypospolitej p. Lecha Kaczyskiego. W dzisiejszym wiecie nie ma bardziej oczywistych celw polskiej polityki zagranicznej ni te, ktre formuowa prezydent Kaczyski: bezpieczestwo pastwa polskiego, umacnianie naszej midzynarodowej obecnoci, pastwowej i spoecznej, zarwno w wymiarze dwustronnym, jak i w organizacjach midzynarodowych oraz zagwarantowanie Polsce wysokiego statusu pastwa niezbdnego uczestnika midzynarodowych decyzji. Jak mwi prezydent Kaczyski, trzeba zawsze wybra wolno i obroni prawd. Z tych celw wyprowadzamy pi podstawowych imperatyww polskiej polityki zagranicznej. Po pierwsze, Polska czerpie sw si z siy regionu Europy rodkowej i Europy Wschodniej i poprzez to wzmacnia potencja caej Europy. Rzd Prawa i Sprawiedliwoci bdzie prowadzi polityk nastawion na budow podmiotowoci i wolnoci pastw naszej regionalnej przestrzeni politycznej. Widzimy to jako obraz czterech krgw koncentrycznych, ktrych Polska moe by zwornikiem: zachodnioeuropejskiego, batycko-nordyckiego, wschodniego i poudniowego z Bakanami. Nie jestemy zwolennikami osi ani trjktw, bo one zawsze maj charakter wykluczajcy. (Oklaski) Nasza koncepcja jest otwarta i zapraszajca. Oznacza to pogbienie naszych relacji w ramach Grupy Wyszehradzkiej, obszaru Karpat, basenu Morza Batyckiego, grupy pastw nordyckich. Polska polityka zagraniczna musi czu wspodpowiedzialno za kondycj naszego najbliszego ssiedztwa a po Gruzj i Kaukaz, bo tu wanie rozgrywa si przyszo polskiej podmiotowoci. Oznacza to, e nie powinnimy zachowywa wobec tego obszaru dystansu i prezentowa postawy wyniosego nauczyciela, ktry ocenia postpy innych i grozi palcem, tylko przyj postaw brata i przyjaciela, ktry zawsze stoi u boku. (Oklaski) Naszym zadaniem jest cige utrzymywanie otwartych drzwi do Unii Europejskiej dla wszystkich, ktrzy chc doczy. Partnerstwo Wschodnie jest w tym zakresie zbyt sabym instrumentem. Jednoczenie nasza obecno w Unii Europejskiej musi pozosta trwaym czynnikiem naszego rozwoju i tylko wwczas ma sens. Unia jest dobra dlatego, e dziki niej moemy wicej, a nie mniej. Dlatego musimy podj aktywn polityk zabezpieczenia naszych interesw narodowych w ramach polityki eu-
ropejskiej, szczeglnie tam, gdzie jej pogbianie moe je naruszy. Nie ma naszej zgody ani na uni skaln, ani na taki ksztat pakietu klimatycznego, ktry zablokuje moliwo rozwoju polskiego przemysu i zagrozi znaczcym wzrostem kosztw ycia. (Oklaski) Jestemy za Uni, ktra oznacza wolno i rozwj, a nie ograniczenia i podporzdkowanie. Po drugie, Polska zakorzenia swoje bezpieczestwo w sojuszu transatlantyckim. Podstaw polityki zagranicznej rzdu Prawa i Sprawiedliwoci bdzie staa troska o podnoszenie polskiego poziomu bezpieczestwa w jego wszystkich wspczesnych wymiarach, jak rwnie zdolno do waciwego identykowania zagroe. Szczeglnej wagi nabiera oczywicie bezpieczestwo energetyczne, zwaszcza dzi, w wiecie geopolityki rurocigw. Jest w naszych dziaaniach miejsce na wzmocnienie bezpieczestwa przez dodatkowe porozumienia o wojskowej wsppracy bilateralnej przy tworzeniu europejskiej polityki wspdziaania obronnego. Pod jednym warunkiem: takie porozumienia powinny jedynie uzupenia gwarancje NATO, a nie zastpowa ich. NATO jest i powinno pozosta gwnym europejskim sojuszem obronnym, gdy naley do niego ponad 20 pastw Europy i Stany Zjednoczone. (Oklaski) Po trzecie, Polska ma potencja, ktry upowania j do prowadzenia polityki globalnej obecnoci. Rzd Prawa i Sprawiedliwoci podejmie wysiki na rzecz powrotu Polski do polityki midzynarodowej wszdzie tam, gdzie obecny rzd albo nas wycofa, albo nie podj dziaa, by Polsk wprowadzi. Mam na myli zarwno system Narodw Zjednoczonych od si pokojowych po Rad Bezpieczestwa. Jestemy wzruszeni, e pan minister wraca do pomysu niestaego czonkostwa w Radzie Bezpieczestwa, z ktrego sam si wycofa, majc go ju na tacy. (Oklaski) Moglimy ju tam dawno by. Teraz pan powraca do tego pomysu. Rozumiem, e zrozumia pan swj bd. Chodzi take o obecno w organizacjach midzynarodowych, szczeglnie gospodarczych, gdzie te nas nie ma, jak w symbolicznym G20, ale take o obecno w tych gremiach, ktre zajmuj si konkretnymi zagadnieniami wspczesnej polityki midzynarodowej. Rzd Prawa i Sprawiedliwoci bdzie dziaa na rzecz pozyskania trwaych podstaw bilateralnych relacji politycznych i gospodarczych z krajami wschodzcych gospodarek i z wanymi partnerami na wszystkich kontynentach. Polska i polskie rmy maj swoje interesy i aktywa na caym wiecie. Polska polityka zagraniczna bdzie staraa si prowadzi take aktywn polityk personaln, tak aby Polacy mieli szanse na objcie wanych funkcji w instytucjach midzynarodowych o charakterze politycznym, a nie tylko gospodarczym. Po czwarte, Polska w polityce midzynarodowej powinna by promotorem takich wartoci jak sprawiedliwo, solidarno i prawda. Postulat prawdy odnosi si szczeglnie do relacji z tymi krajami, z ktrymi pozostajemy w decycie otwartoci. Szacunek
180
Pose Krzysztof Szczerski wzajemny midzy pastwami nakazuje dziaa asertywnie, a nie przykrywa trudnych stosunkw formu cigego resetu. Relacje oparte na prawdzie to dzi test prawdziwego stanu stosunkw polsko-rosyjskich. To nie wrak samolotu TU-154 rzuca cie na drog pojednania polsko-rosyjskiego, cho to prawda, e powinien go pan ju dawno sprowadzi do Polski. Tym cieniem jest ukryta prawa, ktra powinna by rzetelnie wyjaniona. (Oklaski) W niewygoszonym wystpieniu 10 kwietnia 2010 r. p. prezydent Lech Kaczyski mia powiedzie: Nie da si budowa trwaych relacji na kamstwie. Kamstwo dzieli ludzi i narody. Przynosi nienawi i zo. Dlatego potrzeba nam prawdy. Racje nie s rozoone rwno, racj maj ci, ktrzy walcz o wolno. My chrzecijanie wiemy o tym dobrze: prawda, nawet najboleniejsza, wyzwala. czy. Przynosi sprawiedliwo. Pokazuje drog do pojednania. (...) Jednak prawda potrzebuje nie tylko sw, ale i konkretw. (...) Drog, ktra zblia nasze narody, powinnimy i dalej, nie zatrzymujc si na niej ani nie cofajc. Ta droga do pojednania wymaga jednak czytelnych znakw. Na tej drodze trzeba partnerstwa, dialogu rwnych z rwnymi, a nie imperialnych tsknot. Trzeba mylenia o wsplnych wartociach: o demokracji, wolnoci, pluralizmie, a nie o strefach wpyww. To jest do dzisiaj aktualne. (Oklaski) Postulat solidarnoci natomiast to nasze otwarcie na pomoc dla krajw potrzebujcych i zaangaowanie oraz odpowiedzialno za rozwizywanie trudnych problemw nawet odlegych od nas czci wiata. Po pite, si Polski s Polacy rozsiani po caym wiecie. Najwaniejszy polityce midzynarodowej zawsze bdzie nakaz dziaania na rzecz naszych rodakw w kraju i za granic. (Oklaski) Polacy i Polonia to nasza troska nie dlatego, e tak trzeba, nie z sentymentalizmu, nie dla koniunkturalnych celw politycznych, ale dlatego e czujemy wi narodow, ktra przekracza granice pastw. Pani Marszaek! Wysoka Izbo! Wraz z ministrem Sikorskim do gmachu MSZ wkroczyy trzy siostry: kcja, niekompetencja i arogancja. A zaraz za nimi przyszli ich bracia: chaos, kompleks i bezsens. (Oklaski) Pan minister spdza czas z siostrami, a nas gnbi ich bracia. (Oklaski) Najwyszy czas ich stamtd wyprowadzi, wszystkich. Dlatego wnosimy o odrzucenie informacji. Dzikuj bardzo.
Pose ukasz Gibaa:

Szanowny Panie Prezydencie! Szanowna Pani Marszaek! Szanowny Panie Premierze! Wysoka Izbo! Polityka zagraniczna to jest jedna z tych domen ycia publicznego, w ktrej powinien panowa, na ile to moliwe, jak najszerszy konsensus wszystkich si politycznych, tak aeby polska racja stanu moga by realizowana na zewntrz w jak najwikszym stopniu. Dlatego z du przyjemnoci musz podkreli, e generalnie w wikszoci kwestii istnieje pomidzy nami zasadnicza zgoda co do priorytetw i kierunkw dziaa polskiego MSZ. Z drugiej jednake strony musz te powiedzie, e w paskim wystpieniu, panie ministrze, byo poruszonych wiele kwestii, co do ktrych nie jestemy usatysfakcjonowani. Po pierwsze, s pewne wane sprawy, ktre zostay przez pana ministra pominite. Po drugie, w naszej opinii, jeli chodzi o pewne zagadnienia, pan minister wykazuje si zbytnim optymizmem, przedstawia je w zbyt rowych, jasnych barwach. Po trzecie, co jeszcze waniejsze, w mojej opinii w zbyt maym stopniu strategia przedstawiona przez pana ministra uwzgldnia bardzo wane zmiany, ktre ostatnio zaszy w wiecie. I po czwarte, co najwaniejsze, nasz podstawowy zarzut dotyczy tego, e w pewnych wanych dziedzinach brak jest zwerbalizowania explicite caociowej i wsplnej strategii polskiej dyplomacji. Zaraz postaram si wyjani i uzasadni te zarzuty. Rozpoczn od kwestii niewtpliwie najwaniejszej, czyli od Unii Europejskiej. Wydarzenie, ktre w ostatnim czasie byo najwaniejsze z punktu widzenia polskiej polityki zagranicznej, to kryzys Unii Europejskiej. Wszystko rozpoczo si od kryzysu gospodarczego na wiecie. Ten kryzys niestety w przypadku Unii Europejskiej obnay jej pewne saboci. To jest tak, e z najwaniejszych regionw Unia Europejska radzi sobie najgorzej z caym kryzysem gospodarczym. W dodatku w zeszym roku, po 3 latach od wybuchu pierwotnego kryzysu, zaobserwowalimy bardzo silny nawrt kryzysu w Unii Europejskiej w postaci kryzysu nansowego, kryzysu strefy euro. To wszystko spowodowao, e mamy do czynienia z kryzysem ju nie tylko gospodarczym, ale z kryzysem politycznym. Generalnie istniej dwa rodzaje recept, ktre s podawane w celu przezwycienia tego kryzysu. Jedna recepta to pewnego rodzaju dezintegracja, to mniej integracji, ni obserwowalimy do tej pory. Natomiast druga recepta polega wanie na zwikszeniu stopnia integracji. Jak rozumiem, pan minister jest zwolennikiem tej drugiej recepty. Pan minister uywa tu takich sw, jak federacja czy te unia polityczna. Cieszymy si z tego powodu, ale jednoczenie z pewnym niezadowoleniem obserwowalimy w wystpieniu pana ministra, cho nie tak silne jak w przypadku PiS-u, to jednak, obawy przed uywaniem tych sw. To znaczy, e pan minister bardzo czsto tumaczy si przed Polakami
Marszaek:
Dzikuj, panie pole. W imieniu Klubu Poselskiego Ruch Palikota gos zabierze pan pose ukasz Gibaa. Bardzo prosz.
181
Pose ukasz Gibaa i przed Wysok Izb z tego, e nie ma w tym nic gronego, e nie ma nic zego w czym takim jak federacja, unia polityczna czy gbsza integracja wanie w ramach Wsplnoty Europejskiej. Ot my uwaamy, e federacja i pogbiona integracja to absolutnie jedyna szansa na przezwycienie kryzysu gospodarczego i politycznego, w jakim znalaza si Unia Europejska. Naprawd nie ma absolutnie adnej obawy przed federacj. Nie ma potrzeby obawia si gbszej integracji i federacji, bo Polacy to doskonale rozumiej. Tak wic popieramy starania pana ministra, ale uwaamy, e absolutnie naley wyzby si tego tonu wiadczcego o lku, ktry gdzie tam pod spodem cay czas jest obecny. Jednoczenie te warto podkreli, e niestety w Unii Europejskiej istniej bardzo silne tendencje dezintegracyjne. Przytocz dwa cytaty z bardzo wanych politykw formatu europejskiego. Pierwszy cytat pochodzi z wypowiedzi prezydenta Francji Nicolasa Sarkozyego: Czy naprawd musz dzi istnie takie same reguy dla 27 pastw? Ot nie, absolutnie. To jasne, e w kocu i tak konstrukcja europejska bdzie oparta na dwch prdkociach. Pierwszy bieg nadadz pastwa integrujce si w ramach strefy euro, a drugi pastwa bdce w luniejszym zwizku w ramach Unii Europejskiej. Drugi cytat pochodzi z wypowiedzi przewodniczcego Rady Europejskiej Hermana van Rompuya: Najwyszy czas ju odczarowa t debat. Jakkolwiek by byo, jest cakowicie jasne, e te pastwa, ktre maj wspln walut, powinny razem, w swoim gronie, podejmowa decyzje. Ot, panie ministrze, jeli akceptujemy tez, a ja akceptuj, e pomys, by w ramach Unii Europejskiej funkcjonoway dwie unie pastw, oznacza de facto grob rozpadu Unii Europejskiej, jeli akceptujemy tez, e Europa dwch prdkoci to jest co bardzo niedobrego dla Polski, bo bdzie de facto oznaczaa, e Polska bdzie czonkiem drugiej kategorii, to tego typu wypowiedzi musz nas bardzo martwi. Musz w tym kontekcie powiedzie, e pakt skalny, podpisanie paktu skalnego pomimo e doceniamy wysiki pana ministra zmierzajce do tego, aeby Polska uczestniczya w jak najwikszej liczbie spotka, na ktrych bd zapaday wane decyzje dotyczce Unii Europejskiej de facto sankcjonuje podzia Europy na dwa krgi, tzn. Europa dwch prdkoci staa si faktem. Oprcz bowiem tych spotka krajw strefy euro, w ktrych Polska bdzie moga uczestniczy, bdzie dochodzio do spotka, bardzo wanych spotka krajw strefy euro, na ktrych bd zapaday decyzje, a w ktrych to spotkaniach Polska nie bdzie moga uczestniczy. Mamy wic tutaj ewidentnie do czynienia z bardzo powan grob dezintegracji Unii Europejskiej i niestety z podziaem Unii Europejskiej na dwa krgi. Kolejn bardzo wan kwesti, ktra pokazuje realn grob dezintegracji, ktra wymaga bardziej
stanowczych dziaa ze strony polskiego MSZ i warto t grob zauway jest przyszo Schengen. Jeli z ust prezydenta Sarkozyego syszymy o potrzebie renegocjacji ukadu z Schengen, ktry jest przecie podstaw funkcjonowania Unii Europejskiej wolno przepywu osb pomidzy krajami Unii Europejskiej, brak granic wewntrznych to jest absolutny lar to jakiekolwiek sowa o potrzebie renegocjacji tego ukadu stanowi potne zagroenie dla Unii Europejskiej i w zwizku z tym ze strony Ministerstwa Spraw Zagranicznych rwnie domagamy si bardzo stanowczych dziaa. Wiem, e pan minister wypowiada si krytycznie w tej kwestii, ale nie zmienia to faktu, e prezydent Francji i kilku innych wanych politykw Unii Europejskiej cigle podtrzymuj swoje stanowisko dotyczce tego, e umowa z Schengen powinna by renegocjowana. Kolejna wana sprawa dotyczca Unii Europejskiej to kwestia budetu na lata 20142020. Ot chyba dla nikogo nie ulega wtpliwoci, e w interesie Polski jest, eby ten budet by jak najwikszy. W okresie kampanii wyborczej bya mowa o moliwoci wynegocjowania przez Polsk 300 mld z wanie na lata 20142020. Jednoczenie wiemy te, e wiele wanych, duych krajw Unii Europejskiej, ktre s patnikami netto do budetu Unii Europejskiej, nie tylko stanowczo sprzeciwia si zwikszeniu tego bardzo skromnego budetu federacyjnego, ktry wynosi obecnie ok. 1%, lecz wrcz opowiada si za tym, eby ten budet by mniejszy, co jest dla nas bardzo niekorzystne. W zwizku z tym chciabym wprost spyta pana ministra: Czy dalej s realne zapewnienia i deklaracje dotyczce tego, e jestemy w stanie wynegocjowa taki budet? Albowiem, panie ministrze, niewane jest to, co jest na pocztku negocjacji, ale wane jest to, co jest na kocu. (Oklaski) Std te pytanie wprost: Czy pan minister podtrzymuje to, e Polska jest w stanie wynegocjowa taki budet i czy jest gotw wzi za to odpowiedzialno? Jeli nie, to prosz w takim razie nakreli warunki minimum, ktre jestemy w stanie speni w tych negocjacjach. Rozumiem, e pan minister to podtrzymuje. Dobrze. Dzikuj bardzo. W takim razie trzymamy pana ministra za sowo. (Oklaski) Zamykajc temat Unii Europejskiej i przechodzc do kolejnego bardzo wanego wymiaru polskiej polityki zagranicznej, czyli kwestii stosunkw ze Stanami Zjednoczonymi, rozpoczn od cytatu z wypowiedzi Napoleona Bonaparte, ktry powiedzia, e: polityka wszystkich pastw w najwikszym stopniu jest determinowana przez ich pooenie geograczne. Std te kwestia relacji ze Stanami Zjednoczonymi oraz kwestia relacji ze Wschodem, z Rosj, to dla Polski niewtpliwie dwa absolutnie podstawowe wymiary, poza tym wymiarem, jakim jest Unia Europejska. Teraz mamy szereg faktw dotyczcych polityki zagranicznej USA, na ktre pan minister zwraca uwag, ale z ktrych moim zdaniem nie wyciga wystarczajcych wnioskw. Po pierwsze, nie mamy ju
182
Pose ukasz Gibaa do czynienia ze wiatem jednobiegunowym Stany Zjednoczone jako supermocarstwo trac na znaczeniu. Po drugie, dochodzi do ci amerykaskiego budetu obronnego. Po trzecie, ten budet i w ogle polityka zagraniczna Stanw Zjednoczonych s coraz bardziej ukierunkowane na kraje zwizane z Pacykiem, e si tak wyra, a coraz mniej na stref europejsk. Te trzy fakty w poczeniu z kryzysem, ktry mamy w Unii Europejskiej, w mojej opinii powoduj, e ta stara strategia Polski, strategia dotyczca przede wszystkim bezpieczestwa, ktra cigle oczywicie musi by podstaw, czyli strategia, ktra polega na tym, e powinnimy budowa dobre relacje ze Stanami Zjednoczonymi i jednoczenie dba o integracj w Unii Europejskiej, w perspektywie rednio- i dugookresowej moe okaza si niewystarczajca, moe wymaga pewnych dodatkowych elementw. I warto to przemyle, i warto ju teraz nad tym si zastanawia, panie ministrze. W dodatku, jeeli chodzi o nasze relacje ze Stanami Zjednoczonymi, to naley podkreli, e niestety w pewnym wymiarze nasza polityka w stosunku do Stanw Zjednoczonych cay czas ponosi asko. (Oklaski) Istnieje mianowicie zasadnicze pytanie, czy my rzeczywicie jestemy przez Amerykanw traktowani jako powany, rwnorzdny partner. No wanie, panie ministrze. Kwestia wiz, oprcz pewnego realnego problemu, jaki stanowi, jest pewnym symbolicznym znakiem tego, w jaki sposb Amerykanie nas traktuj. Pani Hillary Clinton mwi o wizach nastpujco: jest to sprawa bardzo wana take dla USA z powodu bliskich wizi polsko-amerykaskich, a jednoczenie dodaje w kolejnych zdaniach: Sprawa zniesienia wiz si przedua. Nastpi to prawdopodobnie troch pniej ni do koca tego roku. To cytat z wypowiedzi z pocztku tego roku. No to jeli pani Clinton, sekretarz spraw zagranicznych w rzdzie amerykaskim, w administracji amerykaskiej, mwi, e realizacja sprawy najprawdopodobniej si przeduy, i nastpi po upywie tego roku, to w jzyku dyplomacji oznacza to, e najprawdopodobniej nie zostanie zaatwiona w cigu najbliszych kilku lat. I teraz jeli to jest tak, e z jednej strony my wspieramy Amerykanw we wszystkich misjach zagranicznych bardzo intensywnie, w stopniu czsto moim zdaniem wykraczajcym nawet poza nasze moliwoci i znacznie wikszym ni wikszo ich sojusznikw, jeli my czsto w kwestiach dyplomatycznych zajmujemy stanowisko proamerykaskie w przeciwiestwie do duej czci krajw Unii Europejskiej, a z drugiej strony nie jestemy w stanie, bo Amerykanie nie s gotowi do tego, zaatwi tak prostej sprawy dla nas, to jeszcze raz powtarzam to pytanie: Czy rzeczywicie mamy tutaj do czynienia z partnerskim traktowaniem nas przez Amerykanw? (Oklaski) Kwesti amerykask zamkn cytatem z kolei z wypowiedzi innego wybitnego polityka Winstona Churchilla, ktry powiedzia, e od sojusznikw jest
gorszy tylko ich brak. Amerykanie s naszym bardzo wanym sojusznikiem. My to akceptujemy, panie ministrze. Ale domagamy si od pana wikszej stanowczoci w relacjach z Ameryk polegajcej na tym, aeby twardo egzekwowa taki stosunek Amerykanw do nas, ktry bdzie si opiera na wzajemnym szacunku i na uwzgldnieniu naszych interesw. (Oklaski) Kolejna sprawa to kwestia Wschodu i Rosji. Odnios si do niej tylko w dwch zdaniach, albowiem potem stanowisko naszego klubu w tej kwestii szerzej przedstawi pan pose Rozenek. Niewtpliwie Rosja odbudowuje swoj pozycj geostrategiczn, pozycj polityczn, militarn i gospodarcz. W dodatku nie ulega te adnej wtpliwoci fakt, e Rosja staraa si zbudowa za pomoc unii celnej oraz za pomoc organizacji ukadu o bezpieczestwie zbiorowym blok pastw na obszarze postsowieckim, ktry bdzie odgrywa coraz wiksz rol, mia coraz wiksze znaczenie, rwnie dla Polski. Pan minister o tym wspomina w swoim expos, co mnie bardzo cieszy. Ale z drugiej strony oczekiwabym pogbionej analizy. Bo pan minister nie odpowiada wprost na pytanie, jakie szanse, jakie zagroenia to dla Polski niesie. Nie odpowiada te na pytanie, co powinnimy zrobi, aeby zminimalizowa te zagroenia i aeby zmaksymalizowa szanse. A to jest kwestia kluczowa. Mao tego, w dodatku jeeli chodzi o nasze relacje z Rosj, to pan minister podkrela sukces, jakim jest podpisanie umowy o ruchu przygranicznym, podkrela nasze starania o odzyskanie wraku wanego dla nas samolotu, mwi o pojednaniu polsko-rosyjskim oraz o impulsie modernizacyjnym, ale pomija bardzo wan kwesti, jak s relacje gospodarcze. Przez bardzo dugi okres Rosja bya jednym z waniejszych odbiorcw polskich towarw. Obecnie warto eksportu towarw z Polski do Rosji wynosi zaledwie 4 mld z i stanowi zaledwie 4%. I pytanie: Czy mamy jaki pomys na odbudowanie relacji gospodarczych? (Oklaski) Potencja i chonno rosyjskiego rynku s na tyle due, e ten eksport powinien by zdecydowanie znacznie wikszy. Kolejna sprawa to kwestia Afganistanu i misji zagranicznych w ogle. Ot, szanowny panie ministrze, niedawno mino 10 lat od naszego zaangaowania w Afganistanie. Jednoczenie przez ten czas Polska bya zaangaowana w wiele innych wanych misji midzynarodowych. W przypadku Afganistanu poza cen w postaci kosztw nansowych jest rwnie cena w postaci ycia 36 polskich onierzy. Pojawia si pytanie: Co osignlimy dziki tej misji? Chciabym usysze od pana ministra jasn i prost odpowied na pytanie: Co Polska i NATO osigny dziki misji w Afganistanie? (Oklaski) Pocztkowo bya mowa o tym, aeby w Afganistanie zbudowa normalne pastwo demokratyczne. Teraz nikt ju w to nie wierzy. Teraz jedynie jest mowa o tym, aeby zawrze jaki ukad z talibami i aeby rzd w Kabulu osign zdolno niezbdn
183
Pose ukasz Gibaa do tego, aeby po opuszczeniu si interwencyjnych by w stanie samodzielnie funkcjonowa i samodzielnie toczy dalsze negocjacje czy te starcia z talibami. Ale coraz wicej ekspertw twierdzi, e nawet to nie bdzie moliwe. W zwizku z tym pojawiaj si kolejne pytania. Czy rzeczywicie Polska wycofa swoje siy zbrojne, tak jak zadeklarowa pan minister, w najbliszym czasie, do koca roku 2014 dzisiaj paday nawet blisze daty czy te istnieje ryzyko przeduenia, kolejnego przeduenia tych terminw? To po pierwsze. Po drugie, pojawia si znacznie waniejsza w mojej opinii kwestia, mianowicie kwestia zbudowania pewnej oglnej strategii uczestnictwa Polski w misjach zagranicznych, w interwencjach zbrojnych. Ot musimy sobie jasno odpowiedzie na pytanie, jakie kryteria maj by spenione, aeby Polska podejmowaa decyzje o zaangaowaniu si w kolejne interwencje zbrojne. Tak naprawd nie znam odpowiedzi na to pytanie. (Oklaski) (Pose Andrzej Rozenek: Brawo!) Kolejne wane pytanie to pytanie o stopie i skal tych interwencji. Sam fakt, e ci na nas zobowizania sojusznicze, nie wystarczy. Jest wiele znacznie potniejszych gospodarczo i militarnie krajw, ktre maj te same zobowizania sojusznicze, ale ktre albo w znacznie mniejszym stopniu reaguj w tego typu sytuacjach, albo nawet wcale nie reaguj. W zwizku z tym musimy sobie jasno odpowiedzie na pytanie, do jakiego stopnia i w jakich sytuacjach zamierzamy angaowa si w misje zagraniczne w sposb militarny. (Oklaski) Ostatnie pytanie dotyczce polskiego udziau militarnego w misjach zagranicznych jest takie: Co my na tym zyskujemy, jaki jest nasz cel, o co w tym wszystkim chodzi? Kolejna sprawa, przedostania, ktr zamierzam poruszy, to sprawa zwizana z pewnym, w mojej opinii najwaniejszym, trendem, ktry wystpuje w wiecie, mianowicie z trendem polegajcym na tym, e coraz wiksz rol zaczynaj odgrywa kraje azjatyckie, kraje Dalekiego Wschodu, Pacyku. To tam przesuwa si ciar wiata w aspekcie politycznym, gospodarczym, technologicznym i militarnym. Kraje Unii Europejskiej i Stanw Zjednoczonych trac na znaczeniu. W mojej opinii jest to proces nieunikniony historycznie, dlatego e tak naprawd powracamy do sytuacji, ktra miaa miejsce przed epok rewolucji przemysowej. Z uwagi na potencja demograczny Azji, mieszka tam ponad poowa ludnoci wiata, potencja gospodarczy, ktry cay czas bardzo szybko ronie mniej wicej 30% wiatowego PKB jest wytwarzane na Dalekim Wschodzie dla mnie spraw oczywist jest to, e Polska musi mie jak jasn i klarown strategi co do krajw tego obszaru. Kilkuzdaniowa wzmianka w paskim expos jest zdecydowanie niewystarczajca, panie ministrze.
Pozwol sobie przytoczy wyniki dotyczce handlu wanie z krajami z Dalekiego Wschodu. W przypadku Chin nasz eksport wynosi 5 mld, a import 50 mld z, jest dziesiciokrotnie wikszy. W przypadku Japonii ten stosunek wynosi 1:8, w przypadku Korei 1:15. Wida wic wyranie, e Polska notuje jakie gigantyczne decyty i jak gigantyczn asymetri w przypadku handlu z krajami azjatyckimi. Wiem, e wszystkie kraje europejskie notuj tak asymetri, ale nie a do tego stopnia. W zwizku z tym oczekiwalibymy jednak jakiej jasnej i klarownej strategii, co zrobi, aeby przynajmniej w tym zakresie sytuacja si zmienia. (Oklaski) Jeeli chodzi np. o Chiny, kady kraj stoi przed dylematem, na ile w relacjach z Chinami ka nacisk na kwesti nieprzestrzegania praw czowieka w tym kraju, co niewtpliwie ma miejsce, a na ile podchodzi pragmatycznie i ka nacisk na relacje gospodarcze. Ale w przypadku polskiej polityki zagranicznej nie widz specjalnego nacisku na kwesti ochrony praw czowieka w Chinach, a jak patrz na t tabelk i na wyniki wymiany gospodarczej, to pomimo e jestem liberaem gospodarczym i uwaam, e handel midzynarodowy powinien by jak najbardziej wolny, przy takiej asymetrii trudno uzna, e ta wymiana handlowa i fakt relacji gospodarczych jest korzystny dla Polski. Co wic tak naprawd tutaj zyskujemy? (Oklaski) Ostatnia sprawa, panie ministrze, to kwestia priorytetu szstego, ktry pan wymieni, czyli priorytetu polegajcego na promocji Polski za granic. Absolutnie to jest bardzo wana kwestia i musz powiedzie, e jedna sprawa mnie tu bulwersuje. Jest to sprawa domeny Polska.pl. Jak pan wie, i tak jest te w mojej opinii, taka domena we wspczesnym wiecie peni rol i ma wag nie mniej wan ni hymn, godo czy aga. (Oklaski) (Pose Andrzej Rozenek: Brawo!) Panie ministrze, to jest wane narzdzie ksztatowania naszego wizerunku za granic, w nowoczesnym wiecie, w ktrym Internet odgrywa coraz wiksz rol. Jeli teraz ja si dowiaduj, e ta domena, ktra do niedawna bya w zasobach jednej z instytucji publicznych, zostaa uyczona rmie prywatnej i zostaa uyczona wskutek umowy, ktra nie jest do koca jawna, to jest to sprawa moim zdaniem bulwersujca. (Oklaski) (Pose Andrzej Rozenek: Brawo!) W zwizku z tym apeluj do pana ministra, aeby kwestia zagospodarowania tej domeny bya tematem publicznej debaty w Polsce, tak aebymy podjli wszyscy wsplnie jak najlepsze i jak najbardziej racjonalne decyzje dotyczce uytkowania i wykorzystania tej domeny w interesie Polski. Ostatnia kwestia zwizana wanie z promocj Polski za granic to te zwrcenie panu ministrowi uwagi na fakt nastpujcy. Ot aeby zmienia wizerunek Polski za granic, aebymy w coraz mniejszym stopniu byli postrzegani jako kraj zacofany gospodarczo, jako kraj zaciankowy, prowincjonalny,
184
Pose ukasz Gibaa ultrakatolicki, ultrakonserwatywny, a w coraz wikszym stopniu jako kraj nowoczesny, otwarty, dynamiczny gospodarczo, potrzebne s oczywicie fundusze. Tych funduszy wedug moich oblicze jest okoo miliarda, ponad miliard zotych rocznie. Tyle przeznacza si na promocj Polski za granic, jeli podsumowa wydatki instytucji centralnych oraz instytucji regionalnych, bo przecie urzdy marszakowskie, promujc swoje regiony, promuj przy okazji Polsk. Natomiast pojawia si tutaj nastpujcy problem, na ktry zwracam uwag pana ministra. Ot instytucji, ktre wydaj te rodki, jest ok. 30. Jeli pomin instytucje regionalne, to cigle jest ich okoo kilkunastu. W mojej opinii potrzebna jest w duo wikszym stopniu koordynacja wydatkowania tych rodkw, ktrej ja jak na razie nie dostrzegam, bo przy tak niewielkim stosunkowo budecie jak miliard zotych nie ma sensu dzieli tego pomidzy kilkanacie rnych instytucji. Ta polityka musi by duo bardziej skoordynowana. Szanowny Panie Ministrze! Szanowna Pani Marszaek, Marszakini! Wysoka Izbo! Przechodz do (Pose Dorota Arciszewska-Mielewczyk: Trzeba si teraz pilnowa.) Tak jest. Przechodz do konkluzji. Po pierwsze, chocia zgadzamy si co do gwnych kierunkw i zaoe polskiej polityki zagranicznej przedstawionych przez pana ministra, to z niepokojem obserwujemy pewne wpadki Ministerstwa Spraw Zagranicznych, takie jak kwestia domeny polska.pl. Po drugie, rwnie z niepokojem stwierdzamy, e jeeli chodzi o pewne kwestie, jak na przykad kwestia paktu skalnego, kryzysu w Unii Europejskiej czy budetu, naszym zdaniem przedstawia pan te kwestie w barwach zbyt rowych. Po trzecie, apelujemy do pana ministra o uwzgldnianie w wikszym stopniu pewnych trendw wiatowych, ktre maj miejsce, takich jak przesuwanie si centrum gospodarczego czy politycznego wiata w stron Azji. A po czwarte i najwaniejsze, apelujemy do pana ministra o caociow wizj strategiczn w pewnych obszarach, takich jak na przykad interwencje Polski za granic. Tego nam najbardziej brakuje. Koczc, zacytuj dwch wybitnych dyplomatw, aeby uzmysowi, jak wane jest posiadanie takiej caociowej, przemylanej wizji w kadym obszarze sfery polityki zagranicznej. Pierwszy cytat to cytat z Henryego Kissingera, wybitnego dyplomaty amerykaskiego drugiej poowy XX w.: Jeeli nie wiesz, dokd zmierzasz, kada droga zaprowadzi ci donikd. Drugi cytat to cytat z de Talleyranda, wybitnego francuskiego dyplomaty okresu napoleoskiego i okresu postnapoleoskiego: Nigdy nie jeste rwnie daleko od celu, jak wtedy, kiedy nie wiesz, dokd zmierzasz. (Oklaski) (Pose Andrzej Rozenek: Brawo!)
Dlatego, panie ministrze, apelujemy o pogbion analiz pewnych wanych dla Polski problemw i kwestii strategicznych. Dzikuj bardzo za uwag. (Oklaski) (Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszaek Sejmu Wanda Nowicka)
Wicemarszaek Wanda Nowicka:

Dzikuj bardzo, panie pole. Zanim udziel gosu kolejnemu mwcy, winnam pastwu informacj. Mianowicie w zwizku z zawieszeniem si systemu komputerowego na chwil zegar musia by wyczony, cay system musia by resetowany. My ten zegar wczymy, z tym e prosz pamita, e od czasu przeznaczonego dla Platformy Obywatelskiej trzeba bdzie odj 9 minut. Tak e bardzo prosz o wczenie zegara. A teraz udzielam gosu panu posowi Stanisawowi elichowskiemu z Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego. Bardzo prosz, panie pole.
Pose Stanisaw elichowski:

Pani Marszaek! Wysoki Sejmie! Szanowny Panie Ministrze! Zabierajc gos w imieniu Klubu Parlamentarnego PSL na temat zaoe polityki zagranicznej pastwa, chciabym powiedzie, e mielimy przekonanie, e debata dzisiejsza bdzie dotyczya artykuowania naszych narodowych interesw, bo polityka, kada, a zagraniczna w szczeglnoci, jest domen interesw, a nie sentymentw. Jeeli dodam fakt, e w ostatnim czasie wyniki spisu ludnoci pokazuj, i Polska jest jednolitym narodowociowo krajem, to mona na tej podstawie budowa przekonanie, e to daje rwnie atuty w polityce zagranicznej. Niestety, my w kadej dziedzinie musimy si podzieli dzielimy si na bazie katastrof narodowych, dzielimy si na bazie polityki zagranicznej, mimo e w wielu parlamentach o ustabilizowanej demokracji polityka zagraniczna jest poza walk polityczn. By moe wynika to z faktu, e przez wiele lat ylimy w przekonaniu, i kady sukces kad nas na opatki, a kada klska stawiaa na nogi, i jako tak genetycznie boimy si sukcesu. A pan minister mwi o wielu sprawach, ktre s naszym narodowym sukcesem. Naszym zdaniem, zdaniem Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego, skuteczno polityki zagranicznej zaley od siy gospodarki, ale rwnie od zdolnoci zrozumienia wspczesnego wiata przez elity i od takiego artykuowania narodowych interesw, aby wpisa si w te zmiany wspczesnego wiata. Jeeli cigle bdziemy prbowali na szczcie nie dzieje si to na forum rzdowym przykada jaki XIX-wieczny szablon do realiw
185
Pose Stanisaw elichowski XXI w., to nie wry to nic dobrego. Miejsce Polski w zjednoczonej Europie czy, moe inaczej, nasza sia, rwnie w zakresie polityki zagranicznej, w duej mierze zaley od siy Europy na globalnym rynku i od miejsca Polski w zjednoczonej Europie. Niestety, jak widzimy, w ostatnich czasach w ramach kryzysu scena wiatowa na naszych oczach staa si scen wielobiegunow, natomiast Europa, zamiast stara si by coraz mocniejszym graczem na tej wielobiegunowej scenie, zajmuje si gwnie sama sob. W wielu sprawach tak si dzieje. Budujce jest dla nas wszystkich to, e zdylimy przewidzie zmiany, w jakich znalelimy si, e zapisalimy w naszej konstytucji cay szereg uwarunkowa zwizanych z zadueniem kraju. Dzi moemy pokaza, jako nasze polskie dowiadczenie, e bylimy tym razem mdrzy przed szkod, przekaza to rwnie innym. Tak stao si midzy innymi w zakresie tych wszystkich decyzji, ktre wymieni pan minister ktrych nie chciabym powtarza ktre wynikaj z naszej prezydencji. Jeeli patrzymy na zaduenie si niektrych krajw, na problemy kryzysowe w Europie, to zdajemy sobie spraw, e kryzys w wielu wypadkach dotkn pastw, w ktrych rzdy okazay si nieodpowiedzialne, zaduajc nadmiernie swoje kraje, a parlamenty tych krajw byy mao skuteczne w realizacji swych funkcji kontrolnych. Std szeciopak, ktry zaproponowalimy, ktry jest ju wdroony do polskiego systemu prawnego, moe by takim naszym wzmocnieniem Unii Europejskiej, tym wzmocnieniem, ktre ley w ywotnych interesach naszego kraju. Trudno sobie wyobrazi sytuacj, ebymy dzi, bdc w Unii Europejskiej, dyli do jej osabienia, a nie wzmocnienia. Gospodark mona ocenia w rnych aspektach. Ta ocena moe dotyczy wzrostu PKB, moe dotyczy tego, o czym mwi pan minister, czyli wielkoci oprocentowania dugu. I rzeczywicie tak to ju jest, e poprzedni system pad nie tylko dlatego, e by moralnie szkodliwy, ale pad gwnie dlatego, e by ekonomicznie niewydolny. Jeeli popatrzymy, jak spada oprocentowanie naszego dugu, to zauwaymy, e pokazuje to si naszej gospodarki. Ale jak dzisiaj wyceni si polskiej dyplomacji na arenie midzynarodowej? Naszym zdaniem, zdaniem Klubu Parlamentarnego PSL, jedn z przesanek oceny tej siy dyplomacji byo to, co stao si na Biaorusi, kiedy zosta odwoany polski ambasador w lad za tym wszystkie inne pastwa, z ktrymi wsppracujemy, odwoay swoich ambasadorw. To wiadczy o skutecznoci i sile polskiej dyplomacji. Cieszymy si, panie ministrze, z tych wszystkich dziaa zwizanych z dobrymi relacjami z naszymi partnerami. Pan wymieni Niemcy, Francj, Hiszpani, Wochy itd. Dobrze, e prowadzimy dziaania w ramach Grupy Wyszehradzkiej. Mwiono tu rwnie o dylematach dotyczcych nierwnoprawnych stosunkw ze Stanami Zjednoczonymi. Moim zdaniem, mielimy
tu rne historie. Kiedy rzecznik rzdu, pan Urban, prbowa naoy sankcje na kultur i nauk amerykask, ale nauka amerykaska podwigna si po tym ciosie. Tak wic nie ma sensu zastanawia si, jak zdominowa Stany Zjednoczone, bo tego nie uczynimy, natomiast partnerskie stosunki s ze wszech miar niezbdne. Bardzo cieszymy si z tych wszystkich dziaa, ktre wynikaj z Partnerstwa Wschodniego. Wierzymy, e NATO bdzie mogo skutecznie broni, gdyby bya taka potrzeba, terytorium wszystkich nalecych do niego pastw. Te kierunki dziaa, ktre pan minister zaproponowa, Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego jak najbardziej popiera. Pan minister przedstawi niektre bardzo czarne wizje rozwoju Europy, my nie podzielamy tych czarnych wizji. Naszym zdaniem takie sformuowania mog wynika z faktu, e historia naszej cywilizacji pokazuje, e czowiek wspczesny zawsze znalaz wyjcie z trudnej sytuacji, jeeli w por zda sobie spraw z istniejcych zagroe. Warto wic rozway, mie wiadomo rnych zagroe, aby do nich nie doszo. Natomiast nie sdz, eby tutaj bya jaka realna obawa, jeli chodzi o realizacj tych najbardziej czarnych scenariuszy, bo Europa, zdajc sobie spraw z zagroe, na pewno znajdzie wyjcie z tych trudnych sytuacji. Wysoki Sejmie! Poniewa mj kolega, pan pose Grczyski bdzie jeszcze zabiera gos, chc stwierdzi, konkludujc, e trudna, burzliwa historia naszego kraju pokazuje, e w tym momencie mamy swoj polsk szans. Jeeli t szans potramy wykorzysta, a zaley to od mdroci nas wszystkich, czy j wykorzystamy, to ten dystans midzy Polsk a najbogatszymi krajami, ktre miay zupenie inn histori i inaczej doszy do tego, co aktualnie posiadaj, moe by bardzo szybko zmniejszany. Tak si dzieje na naszych oczach. Przewidzielimy pewne rozwizania konstytucyjne. Kryzys, ktry ogarn Europ, dla Polski nie jest zaskoczeniem, bo my od setek lat yjemy w kryzysie i potramy si w nim jako jeden z nielicznych krajw porusza. Mamy zapewnion stabilno polityczn, co te jest gwarantem tego, e nasze dugi s oprocentowane tak a nie inaczej, e ten procent cigle spada. Potramy wykorzystywa rodki unijne. Polacy nale w tej chwili do najbardziej pracowitych, najbardziej kreatywnych narodw Europy i to jest nasza olbrzymia szansa. Zbliamy si do krajw, ktre yj w tych samych warunkach, znacznie szybciej, ni jeszcze par lat temu mona byo przewidywa. Dlatego te Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego bdzie popiera przyjcie informacji pana ministra, poniewa cele, ktre pan przedstawi, s zbiene z celami i interesami polskiego pastwa. Tak je artykuujemy, tak je widzimy. Wierzymy, e to dobre pocztki. Jestemy krajem, jak to niektrzy mwi, na dorobku. Wierzymy, e ten nasz dorobek bdzie coraz bardziej poszerzany, powikszany. Tego yczymy wszystkim rodakom. Dzikuj za uwag. (Oklaski)
186

Dzikuj bardzo, panie pole. Kolejnym mwc bdzie pan pose Leszek Miller reprezentujcy Klub Poselski Sojusz Lewicy Demokratycznej. Bardzo prosz, panie pole.
Pose Leszek Miller:

Chciaem pozytywnie odnie si do pana zapowiedzi, e w 2015 r. Polska bdzie w stanie speni wszystkie kryteria konwergencji, bdzie gotowa przystpi do strefy euro, od wielu tygodni adna tego rodzaju deklaracja nie padaa, zostaa ona sformuowana w sposb jasny. Z tego powodu oceniam to pozytywnie, e wejcie do strefy euro zakoczy nasz integracj, albowiem ta integracja nie jest zakoczona. Pierwszy krok to byo wstpienie do Unii Europejskiej w 2004 r. (Gwar na sali)
Pose Leszek Miller:

Szanowna Pani Marszaek! Szanowny Panie Ministrze! Sojusz Lewicy Demokratycznej zarwno wtedy, kiedy wsprzdzi w Polsce, jak i wtedy, kiedy by w opozycji, uwaa konsensus w polskiej polityce zagranicznej za wielk warto. Z tego punktu widzenia patrzc na dzisiejsz polityk zagraniczn, take suchajc expos pana ministra, wyraamy poparcie dla generalnej linii tej polityki, ale te przedkadamy wiele zastrzee. Udzielamy poparcia zwaszcza tam, gdzie celem naszej dyplomacji jest zacienienie i pogbianie integracji europejskiej, oraz tam, gdzie dziaamy na rzecz przezwycienia kryzysu. Kryzys albo niszczy, albo wzmacnia, jeeli wycignie si waciwe wnioski i zastosuje waciwe instrumenty. Uwaamy, e polityka zagraniczna nie musi by polem bitwy na uytek wewntrzny, a szukanie interesu narodowego jest waniejsze ni eksponowanie interesu partyjnego. (Pose Armand Kamil Ryski: Kiedy na postronku Kremla, a teraz waszego...) (Gos z sali: A co z wizieniami?) Dlatego, panie ministrze, chciaem powiedzie, e niepotrzebnie pan wprowadza do tej dyskusji wtek suwerennoci uzalenionej od przyjcia takiego czy innego systemu emerytalnego. Mona mie inny pomys na system emerytalny i by patriot i zwolennikiem suwerennej Polski. Powiem panu wicej, e mona w ogle by przeciwnikiem rzdu i te by patriot i zwolennikiem suwerennej Polski. (Oklaski) (Gos z sali: Brawo!) Podobnie niepotrzebnie pan wprowadza akcenty polityki historycznej, mwic o Polsce Ludowej jako bankrucie. Paac Kultury i Nauki (Gwar na sali), ktry jest dla pana tym symbolem, tak panu przeszkadza, ale ciesz si, e od wielu lat nie potra pan zburzy tego obiektu, mimo e tak pan tego gorco pragnie. Wychodzc z punktu widzenia tego, co zostao ju powiedziane, chciaem zacz od tych elementw, z ktrymi si bezwarunkowo zgadzamy, a ktre pan rwnie dzisiaj wyeksponowa. Ot przede wszystkim chciaem pozytywnie odnie si (Gwar na sali) (Pose Anna Bakowska: Pani marszaek, prosz uspokoi posw i umoliwi wystpienie.)

Przepraszam, panie pole. Bardzo prosz o umoliwienie panu posowi kontynuowania wystpienia. Dzikuj bardzo.
Pose Leszek Miller:

Pani marszaek, ta napana hoota nie jest mi w stanie przeszkodzi, wic (Poruszenie na sali, oklaski) (Gosy z sali: Ooo...) (Pose Armand Kamil Ryski: Jak pan si zachowuje?)

Panie pole, bardzo prosz o uywanie adekwatnych okrele z szacunku do tej Izby. Bardzo prosz. (Pose Jacek Kwiatkowski: Nie yczymy sobie ubliania.) (Gos z sali: Ten czowiek powinien by oskarony.) Bardzo prosz o umoliwienie panu posowi kontynuowania wystpienia. (Gos z sali: Wstyd!) A pana posa prosz o zachowywanie odpowiednich form, stosownych do tej sali.
Pose Leszek Miller:

Prosz o odliczenie czasu, pani marszaek. Ot pierwszy krok w wejciu Polski do Unii Europejskiej to by 2004 r., bardzo znamienny i bardzo wany. W 2007 r. weszlimy do strefy Schengen. Brakuje trzeciego kroku. Jeeli to bdzie rok 2015, to zostanie zapomniany tak samo dobrze, jak i wczeniejsze daty. Rozumiem, e pan mwi o gotowoci, czyli przygotowaniu gospodarki do osignicia wszystkich kryteriw, a wejdziemy wtedy, kiedy szanse bd wiksze ni ryzyko. Tak, i zmienimy konstytucj. Tak, ja ten punkt widzenia bardzo podzielam.

Przepraszam, panie pole. Mog prosi o spokj?
187
Pose Leszek Miller Chciaem te wyrazi uznanie, e zapowiedzia pan wypracowanie strategii polityki zagranicznej w formie dokumentu Priorytety polskiej polityki zagranicznej na lata 20122016. To wany dokument i zapoznamy si z nim z ciekawoci. Chciaem te doceni fakt, e pan wyeksponowa rol Niemiec w Unii Europejskiej i w naszej polityce zagranicznej, ale w tym przypadku wyraam niedosyt, bo zbyt lakonicznie odnis si pan do roli Francji, a przecie to rzd pana Donalda Tuska proklamowa w 2009 r. strategiczne partnerstwo z Francj, a wspdziaanie z Francj i Niemcami w ramach Trjkta Weimarskiego jest trudne do przecenienia. W tym kontekcie chciabym wyrazi swoj dezaprobat w zwizku z tym, e wtedy gdy by u nas Franois Hollande, by moe przyszy prezydent Francji, ani ze strony premiera Tuska, ani z pana strony nie nastpiy adne gesty zachcajce, aby doprowadzi do spotkania. A by moe, powtrz, niedawno w Polsce gocilimy przyszego prezydenta Francji. Wysoka Izbo! Zaczn teraz czy powiem par sw o tym, co jest niepokojce, co daje wraenie niedosytu. Ot, praktycznie pomin pan wan kwesti wkadu polityki zagranicznej w modernizacj kraju. Ja chciabym i pewnie Wysoka Izba take chciaaby wiedzie, jak polityka zagraniczna przyczynia si do modernizacji naszego kraju, czyli jak pozyskujemy, ale te jak popularyzujemy nasze wane osignicia technologiczne i na ile polityka zagraniczna jest funkcj wprowadzania do Polski najnowoczeniejszych technologii. Chciabym te to ju po raz kolejny, panie ministrze powiedzie, e pan w dalszym cigu milczy w sprawie penej akceptacji Karty Praw Podstawowych (Oklaski), czyli wycofania si z protokou brytyjskiego. Ten protok odbiera Polakom prawo dochodzenia zarwno przed sdami polskimi, jak i przez Trybunaem Sprawiedliwoci Unii Europejskiej praw wypywajcych z tej karty. Pan minister, przynajmniej werbalnie, chce szerzy demokracj na Biaorusi, a nie potra jej zapewni polskim obywatelom w europejskim wymiarze. (Oklaski) (Gos z sali: Brawo!) Chciabym te wspomnie o kazusie ACTA, co byo bardzo powanym bdem polskiej dyplomacji, i podkreli rol eurodeputowanych SLD w Parlamencie Europejskim. To nasze koleanki i nasi koledzy jako jedyni zwrcili uwag na jako tej umowy, nasze koleanki i nasi koledzy nie musieli szuka dziwnych wytumacze, mwi, e czego nie wiedzieli, e czego nie przeczytali, od pocztku do koca ich gos by zdecydowany i jasny. Szkoda, e zosta zlekcewaony. Chciabym te powiedzie, e niezrozumiae jest dla mnie to, e w swoim wystpieniu pomin pan rol nowych mocarstw, takich jak Chiny, Indie, Brazylia, nie mwic ju o Turcji. Ja rozumiem to, e priorytet stosunkw z Europ to nie to samo, co inne
priorytety, ale europocentryzm nie powinien przesania nam spojrzenia globalnego. I jeszcze jedna kwestia. Powiedzia pan, e Wgry nios odpowiedzialno za przestrzeganie norm demokratycznych. Chyba za nieprzestrzeganie, panie ministrze. Jest mnstwo zastrzee do tego, co si dzieje na Wgrzech: zmiana konstytucji, ustaw, ktre ograniczaj prawa obywatelskie, niezaleno sdw, rola banku centralnego, wolno mediw, sprowadzenie parlamentu waciwie tylko i wycznie do funkcji dekoracyjnej, kara za nadmierny decyt, strzaokrzyowcy, ktrzy odradzaj si, a przypomn, e to jest w prostej linii nawizanie do wgierskich faszystw, ktrzy w krtkim okresie rzdw razem z Hitlerem zdyli wysa do obozw koncentracyjnych 60 tys. wgierskich ydw. Ot, czuj si nieswojo, panie ministrze, e polski rzd w tej sprawie nabra wody w usta, nie reaguje. (Oklaski) Pan rwnie przechodzi nad tym do porzdku dziennego. I na koniec. Zgadzam si z panem, e model Europy federalistycznej jest podany, ale niestety, nie zostanie on zrealizowany. Nie bdzie wsplnej polityki zagranicznej, nie istnieje dyplomacja unijna, nie bdzie wsplnej polityki obronnej, a dodatkowo w sytuacji, w ktrej NATO sabnie, przysparza to powanych problemw. Kraje Unii Europejskiej prowadz indywidualn polityk w stosunku do Chin czy Rosji. Partnerstwo Wschodnie pozostaje coraz bardziej puste. Nasza polityka w tym wzgldzie, jak widz, coraz bardziej opiera si na symbolach, ale na polityk symboli moe pozwoli sobie tylko wany i wielki kraj. Nie jestemy na tyle silni, eby prowadzi samodzieln polityk wschodni, a to, co dzieje si w przypadku naszych stosunkw z Litw, Biaorusi, Ukrain zakrawa na dramat. Zatem, jeeli tak jest, jeeli droga do Moskwy czy do Kijowa nie przebiega przez Bruksel, to w takim razie jak ksztatowa polityk zagraniczn? Czy droga do Kijowa czy Moskwy ma przebiega przez Waszyngton? Moliwe. Ale w takim razie, jakie s nasze propozycje dla naszego sojusznika za oceanem? Jakie s nasze propozycje dla dyplomacji? Jakie jest nasze wsplne stanowisko we wsplnocie euroatlantyckiej? auj, e w pana wystpieniu nie doczekaem si odpowiedzi na te pytania. Dzikuj. (Oklaski)

Dzikuj bardzo, panie pole. Kolejnym mwc bdzie pan pose Arkadiusz Mularczyk z Klubu Parlamentarnego Solidarna Polska. Bardzo prosz, panie pole.
Pose Arkadiusz Mularczyk:

Dzikuj bardzo. Pani Marszaek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Panie ministrze, gratuluj eleganckiego i zgrabnego
188
Pose Arkadiusz Mularczyk wystpienia. Wystpienia dyplomaty, ale nie ma stanu, nie polityka, ktry ma wizj rozwoju polityki zagranicznej naszego kraju. Niestety w pana wystpieniu przebija brak pewnej wizji miejsca Polski w Unii Europejskiej, wizji polityki wschodniej, wizji polityki naszego kraju w ramach Europy rodkowo-Wschodniej. To wystpienie jest wystpieniem dyplomaty, technokraty, ale nie wystpieniem ma stanu. Panie ministrze, kady silny i suwerenny kraj w ramach polityki midzynarodowej dba o swj interes narodowy, do niego si odwouje i dziaa w interesie narodu. Obserwujc polityk pana ministra i rzdu Platformy Obywatelskiej, mona odnie wraenie, e jest to przede wszystkim polityka PR-u i pynicia w gwnym nurcie, mona o tym powiedzie, e podczepiamy si pod najsilniejszych, czyli pod Niemcy i Francj. I to jest dopasowywanie kierunku pana polityki i polityki rzdu w cigu ostatnich kilku lat. Mona odnie wraenie, e przede wszystkim zaley wam na kreowaniu rzeczywistoci, na tym, eby by, na tym, eby mwi, e licz si z nami, na tym, eby poklepywali nas po plecach, ale nie na tym, eby mie wpyw na decyzje. W rzeczywistoci ostatnie 5 lat pana polityki zagranicznej i rzdu Platformy charakteryzuje si znacznym osabieniem midzynarodowej pozycji Polski na wiecie i w Unii Europejskiej. Mona by wrcz powiedzie, e jest to marginalizacja tej polityki. Sukcesw brakuje zarwno w przypadku polityki europejskiej, gdzie podpisujemy ochoczo pakt skalny i dostajemy w zwizku z tym miejsce w loy obserwatorw, czy te przy podstoliku, bez prawa gosu, ale rwnie jeli chodzi o polityk regionaln w Europie rodkowo-Wschodniej. Gdy przyjrzymy si konkretom, okazuje si, e ta polityka zagraniczna Platformy to pasmo poraek, praktycznie na wszystkich obszarach. I tak na pocztek, przykadem moe by modelowa polityka wsppracy z Niemcami. Co dostajemy w zamian za wsparcie praktycznie wszystkich najwaniejszych niemieckich projektw? Nasi ssiedzi Niemcy odpacaj nam Gazocigiem Pnocnym realizowanym w ramach strategicznej wsppracy z Rosj, a take blokad rozwoju zespou portowego Szczecinwinoujcie. Jednoczenie pomimo i jest pan 5 lat, jak si pan chwali, ministrem spraw zagranicznych, najduej w wolnej Polsce jednak w relacjach polsko-niemieckich nie udao si panu doprowadzi do takich relacji z Niemcami, aeby wykonywany by traktat o dobrym ssiedztwie z naszym najwikszym ssiadem. Przypomn brak konsultacji rzdu Niemiec z przedstawicielami polskiej mniejszoci, brak rwnowagi w finansowaniu organizacji polonijnych w Niemczech i wreszcie brak rwnowagi w nansowaniu nauczania jzyka polskiego w niemieckich szkoach. W polskich szkoach olbrzymie rodki przeznaczane s na nansowanie
nauki jzyka niemieckiego. I wida tu elementarny brak rwnowagi, jeli chodzi o stron niemieck czy rzd niemiecki. Cho, panie ministrze, musz przyzna, e osign pan jeden sukces. Nie tak dawno na Twitterze napisa pan, e w ekskluzywnym hotelu Adlon w Berlinie gocie hotelowi na 130 programw bd mieli TVP Info. To jest wany sukces polskiej polityki zagranicznej w kontaktach z Niemcami. Gratulujemy. A jednoczenie, panie ministrze, co z budynkiem ambasady polskiej w centrum Berlina, ktry od 20 lat czeka na remont generalny? Wreszcie co z dziak, ktr odzyskalimy w 2006 r. w centrum Berlina, ktra straszy berliczykw kilka arw w centrum miasta, zaronite i zdewastowane? Czy to jest modelowy przykad tej wsppracy polsko-niemieckiej? Pan minister zainspirowany swoim sukcesem w hotelu Adlon jednoczenie apeluje, aebymy wszdzie, w hotelach, w kurortach, w restauracjach, domagali si respektowania prawa do jzyka polskiego czy polskich programw. Ale jednoczenie, panie ministrze, tu obok, bo w Wilnie, jzyk polski jest usuwany z polskich szk, a dzieci z polskich domw dziecka na Litwie nie odwiedz polskich rodzin na wita. Nie wiem, czy pan o tym wie. Przypomn, e przed wyborami pan premier Donald Tusk przyby do Wilna i obiecywa wsparcie polskiej mniejszoci na Litwie, przede wszystkim jeli chodzi o kwesti jzyka polskiego i kwesti funkcjonowania organizacji polonijnych w tym ssiednim kraju. Pan minister Radosaw Sikorski w przemwieniu berliskim, ktre odbio si tak wielkim echem, podobno napisanym przez ambasadora Wielkiej Brytanii Charles`a Crawforda, nawouje do budowy oglnoeuropejskiego pastwa federalnego. W tym czasie jednoczenie nie wiem, czy pan wie powstaje antypolski portal w Holandii, za Polonia nie moe doprosi si respektowania jej praw zarwno za wschodni, jak i zachodni granic. A tak na marginesie, panie ministrze: Ile resort spraw zagranicznych zapaci z kwoty 190 tys. z przeznaczonych na konsultacje panu Crawfordowi za napisanie tego przemwienia? Zasoni si pan ochron danych osobowych czy tajemnic prywatnoci osoby zycznej. Uwaam to za niestosowne, aeby dyplomaci obcych krajw pisali panu przemwienia. Jaka ma by Europa wedug pana ministra? Jaka ma by Europa w najbliszych latach? Czy ma by Europ ojczyzn, narodw, za jak gosowali Polacy, przystpujc do Unii Europejskiej, czy Europ rzdu gospodarczego, rzdu w Brukseli, rzdu technokratw brukselskich, ktrzy bd narzucali pastwom Unii Europejskiej, jak maj wyglda ich budety? Za przekroczenie wskanikw, norm bd sankcje dla poszczeglnych rzdw. Realizacja koncepcji, ktr przyjto w pakiecie skalnym, czyni z Polski kraj peryferyjny w Europie. Nie bdziemy bra udziau w podejmowaniu najwaniejszych decyzji, nie bdziemy bra udziau w rozmowach. Bdziemy jedynie krajem, ktry przyjmuje decyzje mocarstw Unii Eu-
189
Pose Arkadiusz Mularczyk ropejskiej. Czy czeka nas smutny los Grecji czy te Wgier pouczanych przez brukselskich technokratw? Czy zmierzamy do federacji, w ktrej Polacy nie bd mogli mwi po polsku, ba, uczy si polskiej historii, odwoywa do polskiej tosamoci, ktra pono nie jest nowoczesna, czy te jest podobno zaciankowa? Czy zmierzamy do Europy, tj. Unii Niemiec i Francji, ktrej celem jest wprowadzenie europejskiego rzdu gospodarczego, ktrej podstawy nie s zgodne z interesem gospodarczym i narodowym Polski? Realizacja koncepcji niemieckiej unii skalnej negatywnie wpynie na konkurencyjno polskiej gospodarki. Jej gwna idea polega bowiem na harmonizacji podatkowej, czyli wyrwnywaniu obcie podatkowych w obszarze integracyjnym dla Polski, gdzie stawki podatkowe s mniejsze. To bdzie po prostu oznacza wzrost podatkw w naszym kraju i obcie skalnych. Wreszcie, panie ministrze, co z bezpieczestwem Polski na arenie midzynarodowej, a w szczeglnoci bezpieczestwem energetycznym? Jak wygldaj nasze relacje z Rosj? Wida w nich brak strategii, ulego, a konsekwencj jest to, co dzieje si w sprawie katastrofy smoleskiej. Oddane ledztwo, oddane postpowania i wrak samolotu, w ktrym zgin prezydent i przedstawiciele polskiej elity, a ktry do teraz gnije na smoleskim lotnisku, dwa lata po katastroe. To jest haba i skandal, panie ministrze. Jak nazwa brak reakcji rzdu na faszowanie dowodw katastrofy smoleskiej? Jak nazwa brak reakcji rzdu na bezczeszczenie zwok oar katastrofy? Ponadto pastwo, obok zabezpieczenia militarnego, musi pooy nacisk na bezpieczestwo energetyczne. Tutaj rzd zawid na caej linii, w szczeglnoci pan, panie ministrze. Podpisalimy nowy kontrakt na dostawy gazu z Rosj, za ktry pacimy jedn z najwyszych stawek w Europie. Efektem s oczywicie podwyki cen gazu. Przypomnie naley take, e to rzd pana premiera Tuska zgodzi si na niekorzystne postanowienia pakietu klimatycznego. To wejcie w ycie pakietu klimatycznego w 2013 r. spowoduje utrat przez Polsk 250 tys. miejsc pracy i wzrost cen energii. Solidarna Polska idzie na pomoc panu ministrowi i rzdowi pana premiera Donalda Tuska. Chcemy przeprowadzi oglnoeuropejsk inicjatyw referendaln w tej sprawie. Chcemy zebra milion podpisw, tak aby da instrument do renegocjacji pakietu klimatycznego. Wejcie w ycie tego pakietu bdzie niezwykle szkodliwe. A wic Solidarna Polska wyciga rk w tej sprawie do rzdu polskiego, poniewa chcemy, aeby wejcie tego pakietu zostao odoone w czasie lub te ograniczono jego reperkusje dla polskiej gospodarki. To jest niestety wymierny bilans dyplomacji pana premiera Tuska i pana ministra Sikorskiego w kwestiach bezpieczestwa. A co w polityce rodkowoeuropejskiej? Niestety take na tym polu nie odnosimy adnych sukcesw. Wrcz przeciwnie, jeszcze nigdy
w ostatnich latach nasze stosunki z Litw, Biaorusi, Ukrain nie byy tak ze, jak obecnie. I nie jest prawd, e w tym zakresie nie ma winy rzdu. Polska, to wida, utracia zainteresowanie tymi pastwami, czego dowodzi zmniejszenie dialogu politycznego przede wszystkim z Wilnem czy z Kijowem. Co to za polityka zagraniczna, w ktrej najpierw doprowadza si do ujawnienia kont biaoruskich opozycjonistw, po czym nie potra si wypracowa wsplnej polityki na forum Unii Europejskiej? W ten sposb inicjatyw w tym regionie w caoci oddajemy Moskwie. Jakie to ma znaczenie dla naszego bezpieczestwa, przekonalimy si ju wielokrotnie w naszej historii. A co z relacjami z naszymi poudniowymi ssiadami, z Czechami, Sowacj czy Wgrami? Ot, panie ministrze, nic, po prostu tych relacji nie ma. W cigu ostatnich lat zaprzestalimy kompletnie budowania relacji z tymi krajami, z naszymi ssiadami z poudnia. Symbolem naszej dyplomacji s wanie nasze relacje z Litw i Niemcami. Polonii, Polakom na Litwie obiecywano przed wyborami bardzo wiele. Nie zrobiono nic. Rzecz jednak w tym, e w porwnaniu mniejszoci polskiej na Litwie z mniejszoci polsk w Niemczech pooenie Polakw na Litwie pozornie jednak nie jest takie ze. Mog uczy si jzyka polskiego, aczkolwiek s z tym problemy w szkoach, maj prawo do organizacji. Tymczasem w kraju, z ktrym cz nas rzekomo najlepsze relacje, Polacy nie maj prawa do zrzeszania si, do organizacji, tego typu dziaania im si utrudnia. Nie mwic ju o nansowaniu nauki jzyka polskiego w szkoach. (Pose Stefan Niesioowski: Pi organizacji. Nie opowiadaj bzdur.) Panie marszaku, wypowie si pan w bloku pyta. Jak widzimy, polityka rzdu Platformy Obywatelskiej w krajach Europy rodkowo-Wschodniej nie ma adnej wizji, nie ma planu, nie ma celu. Brak w niej pewnej koncepcji, ktr realizowa witej pamici prezydent Lech Kaczyski. Jest to polityka podpinania si pod gwne mocarstwa, pod Niemcy i pod Rosj, natomiast brak tutaj indywidualnej polityki, indywidualnej strategii, jak powinien prowadzi kady suwerenny kraj, jakim jest Polska. (Dzwonek) Tymczasem w uprawianiu polityki zagranicznej Platforma Obywatelska gwnie gra na emocjach. W relacjach z silnymi pastwami symbolem dyplomacji polskiej jest pokora i ukadno, natomiast ze rednimi i mniejszymi pastwami popisywanie si efekciarstwem bez wymiernych rezultatw. Dlatego Solidarna Polska krytycznie ocenia polityk rzdu Platformy Obywatelskiej i pana ministra Sikorskiego w okresie ostatnich piciu lat z uwagi na brak jasnej i spjnej strategii naszego kraju i w Unii Europejskiej, i wobec krajw Europy Zachodniej, i wobec krajw Europy rodkowo-Wschodniej. Dzikuj bardzo. (Oklaski)
190

Dzikuj bardzo, panie pole. Prosz o zabranie gosu pani posank Agnieszk Pomask z Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska. Bardzo prosz, pani posanko.
Pose Agnieszka Pomaska:

Dzikuj bardzo. Pani Marszaek! Panie Ministrze! Panie i Panowie Posowie! Na pocztku odnios si krtko do tego, co powiedzia pan Szczerski w imieniu klubu PiS. Nie wiem, skd pose Szczerski wie, co mia na myli Jean Bodin, ale ja na szczcie pamitam i wiem, jak wyglday rzdy PiS i jak wygldaa polityka zagraniczna za rzdw PiS. Wiem, jak wygldaa wtedy pozycja Polski na arenie midzynarodowej i w Unii Europejskiej. Obawiam si, e taka strategia izolacji, bo tak naprawd na tym polega strategia PiS w kwestiach zwizanych z polityk zagraniczn i nasz aktywnoci w Unii Europejskiej, nie prowadzi do niczego dobrego. Obawiam si, e ta strategia nie zmienia si w pastwa programie i w pastwa pomysach, i nad tym ubolewam. Niestety, mam moliwo obserwowa to na co dzie na posiedzeniach Komisji do Spraw Unii Europejskiej. Panie i Panowie Posowie! Znaczna cz informacji ministra spraw zagranicznych o zaoeniach polskiej polityki zagranicznej w 2012 r. dotyczya Unii i integracji europejskiej. Ja te uwaam, e nasze obecne miejsce w Unii Europejskiej zasuguje na szczegln uwag, tym bardziej e dzi wyranie wida, e Polska zdaa trudny i wymagajcy egzamin ze swojej dojrzaoci akcesyjnej i integracyjnej. Miejsce silnego pastwa w Europie moglimy zamanifestowa i udowodni w drugiej poowie 2011 r. podczas prezydencji w Radzie Unii Europejskiej. Przeprowadzilimy j wrcz wzorcowo. Z pen odpowiedzialnoci wypeniamy zobowizania integracyjne, ktre na siebie przyjlimy. Idziemy te dalej, inicjujc i pobudzajc Uni Europejsk do wci koniecznych zmian. W smym roku naszej akcesji mona z ca pewnoci powiedzie, e Polacy w peni akceptuj integracj europejsk. Na wywoywaniu strachu przed Uni Europejsk nie mona dzi zbi adnego kapitau politycznego. Unia Europejska staa si staym elementem polskiego krajobrazu politycznego, gospodarczego i spoecznego. Nikt dzisiaj nie ma wtpliwoci, e maksymalne wykorzystanie czonkostwa w Unii pozostaje nadal strategicznym celem Polski. Na unijnym forum zapewnilimy sobie pene prawo przedstawiania i obrony swoich racji. Przeamalimy skutecznie podzia na my i oni. Uczestniczymy w cigych negocjacjach i wypracowywaniu wsplnych stanowisk w oparciu o kompromis. Udowodni-
limy ponadto, e nie tylko Polska jest dla Unii, lecz take Unia Europejska dla Polski. Upywajcy czas, dowiadczenia oraz sukcesy i przeamywane w kocu kryzysy integracyjne sprawiaj, e w obecnej sytuacji wagi nabiera myl oparta na przekonaniu, i realizacja integracji gospodarczej musi by naturalnie powizana z integracj polityczn. W tym ujciu motorem konstrukcji europejskiej nie moe by jedynie ekonomia i waluta. Musi j dodatkowo wspiera i wzmacnia czysto polityczny impuls. Obecny kryzys w peni potwierdza, e celem projektu europejskiego pozostaje nadal unia polityczna. Dlatego te Polska odrzuca scenariusz hamowania integracji europejskiej, ktry zakada, e ekspozycja interesw narodowych oraz niewydolne, technokratyczne struktury Unii Europejskiej doprowadz do zatrzymania procesu integracji europejskiej. Unia Europejska nie moe sta si bezsiln regionaln organizacj. Nie moemy te zaakceptowa scenariusza jednej Unii stanowicej system wielu cilejszych unii. Kulminacj tego procesu byoby zjawisko ucieczki pastw czonkowskich poza stref integracji europejskiej. Taka zoona, niezrozumiaa, niewydajna i niedemokratyczna Unia traci bdzie przede wszystkim poparcie obywateli. Optujemy natomiast za scenariuszem nazywanym rozwojowym, opartym na takich podstawach, jak wicej Europy, a nie mniej Europy, przejrzysto systemu instytucjonalnego oraz decyzyjnego, akceptacja Unii przez obywateli, wiksza personalizacja dziaa integracyjnych, wzmocnienie demokratycznej legitymizacji i poszukiwanie kompromisw i wsplnych preferencji oraz wsplnych nowych projektw i inicjatyw integracyjnych. Scenariusz ten wbrew pozorom nie jest modelem budowy superpastwa europejskiego. Suy on wzmocnieniu Unii Europejskiej, ktra dzi tak naprawd jest ju federacj pastw. Priorytetem Polski musi pozosta integracja jako rdo wzrostu. W tym zakresie bdziemy dziaa na rzecz wzmocnienia wzrostu gospodarczego przez rozwj rynku wewntrznego i wykorzystanie budetu unijnego do budowy konkurencyjnej Europy. Polska, ktra rozpocza negocjacje dotyczce budetu Unii po 2013 r., bdzie chciaa wypracowa jak najkorzystniejsz ofert nansow dla caej Wsplnoty. Perspektywa budetowa na lata 20142020 przygotowana przez Komisj Europejsk jest dla Polski bardzo satysfakcjonujca. Pozwoli ona na kontynuacj wielkiego planu rozbudowy polskiej infrastruktury, wzmacniania rolnictwa i kapitau ludzkiego. W ramach tej perspektywy wci liczymy na 7080 mld euro. Utrzymanie dotychczasowego modelu podziau rodkw oznacza, e nadal bdziemy otrzymywa wsparcie nansowe Unii Europejskiej w rnych obszarach. Szanowni Pastwo! Podpisujc traktat akcesyjny, Polska zobowizaa si do penego uczestnictwa w Unii Gospodarczej i Walutowej, w tym do przyjcia euro jako wsplnej waluty. Std te w interesie Polski ley ju obecnie, to jest przed przyjciem wsplnej
191
Pose Agnieszka Pomaska waluty, moliwie peny udzia we wszelkich pracach dotyczcych przyszoci i funkcjonowania strefy euro oraz udzia w ksztatowaniu regu obowizujcych jej czonkw, zarwno teraz, jak i w przyszoci. Udowodnilimy to, przyczyniajc si do sukcesu w przyjciu tzw. szeciopaku oraz ostatnio paktu skalnego, ktre su poszerzeniu i wzmocnieniu nadzoru nad polityk budetow, polityk makroekonomiczn i reformami strukturalnymi w Unii Europejskiej. Panie i Panowie Posowie! Dzisiaj z ust przedstawiciela najwikszej partii opozycyjnej, najwikszego klubu opozycyjnego, padao wiele sw o polskiej racji stanu. Jestem przekonana, e nasza racja stanu to Polska stabilna i przewidywalna, bo to sprawia, e Polska jest i moe by skuteczna. Rzd premiera Donalda Tuska z ministrem Radosawem Sikorskim na czele przywrci nam tak pozycj w Unii Europejskiej, jak z racji wielkoci i potencjau powinnimy dzisiaj zajmowa. Panie ministrze, w imieniu klubu Platforma Obywatelska prosz pana ministra Dowgielewicza, eby te podzikowania przekaza bardzo za to dzikuj i ycz powodzenia. (Oklaski)

Dzikuj bardzo, pani posanko. Udzielam gosu panu posowi Witoldowi Waszczykowskiemu reprezentujcemu Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwo. Bardzo prosz, panie pole.
Pose Witold Waszczykowski:

Dzikuj. Szanowna Pani Marszaek! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! Pragn odnie si do zaprezentowanej dzisiaj informacji ministra spraw zagranicznych o zaoeniach polskiej polityki zagranicznej w 2012 r. i tylko do tego dokumentu, cho minister prosi o uwzgldnienie rwnie dodatkowego dokumentu dotyczcego priorytetw na lata 20122016, gdy to jest podstawa oceny MSZ. Tylko na ten rok, czyli na rok 2012, MSZ otrzyma rodki na realizacj zada. Pozostay dokument mona traktowa jedynie jako ciekawy seminaryjno-publicystyczny materia, chyba e minister chciaby, abymy traktowali ten dokument jako swoist instrukcj obsugi do zaprezentowanej informacji. Zatem omawiajc polityk tego rzdu, a nie demoniczne mity o rzdach Prawa i Sprawiedliwoci, naley zwrci uwag, e tamte rzdy broni si poprzez dokumenty, poprzez ilo informacji o wizytach i nie uzasadnia to twierdzenia, i Polska bya w tym czasie izolowana, bd prowadzia jakkolwiek polityk izolacjonistyczn. (Oklaski)
W obserwacjach wstpnych chciabym te zwrci uwag na zadziwiajcy sposb prezentowania informacji. Na wczorajszym posiedzeniu poczonych komisji Sejmu i Senatu minister w niezwykle lakoniczny, sloganowy sposb zaprezentowa na slajdach kilka tez swojego expos. W zdawkowy sposb zby kilka pyta, czci nie zrozumia, w paru miejscach wprowadzi obie komisje w bd. Dzisiaj minister troch rozwin tezy, czynic to, jak zwykle, w sposb teatralny, publicystyczny, troch megalomaski, gsto szafujc le dobranymi i wyrwanymi z kontekstu cytatami. Minister od lat, rwnie i dzisiaj, przechwala si ze znaczenia i pozycji naszego pastwa. Szkoda zatem, e stosownie do tej rzekomo wanej pozycji kraju nie traktuje swoich obywateli jako wanych. Szkoda, e nie chce podj rzeczowego i prawdziwego dyskursu na temat polityki zagranicznej. Rozumiem, e minister realizuje oglny trend rzdu, polegajcy na ograniczaniu wiedzy Polakw i dostpu do informacji. Zamiast rzetelnej analizy historii i teraniejszoci wystarczy pogadanka o sukcesach okraszona bon motami. Takie wanie propagandowe pogadanki zapewne niedugo zastpi klasyczne lekcje historii w szkoach. Powana rozmowa z Polakami o Polsce i o otaczajcym j wiecie powinna po pierwsze, zawiera oparty na faktach opis sytuacji midzynarodowej. Spoeczestwo oczekuje prawdziwych denicji wyzwa i zagroe, jeli chodzi o nasze bezpieczestwo i rozwj. Oczekuje opisu, charakterystyki pozytywnych i negatywnych trendw oraz zjawisk zachodzcych w najbliszej i dalszej okolicy obecnie i w nastpnych miesicach 2012 r. Po drugie, Polacy oczekuj jasno i precyzyjnie wyraonej racji stanu, denicji interesu narodowego, sprecyzowanego celu, do ktrego bdzie pan dy w tym roku. Wreszcie po trzecie, oczekiwalimy, e zaprezentuje pan arsena si, rodkw i instrumentw, za pomoc ktrych polsk racj stanu zamierza pan realizowa. Niestety zamiast precyzyjnej wykadni zagroe i denicji racji stanu, sposobu jej realizacji, otrzymalimy zestaw publicystycznych reeksji o tym i o owym. Jak zwykle zacz pan od przechwaek, e to stabilna i przewidywalna polityka. Nie potwierdz chyba tego Polacy na Biaorusi czy Litwie. Czy Budapeszt moe przewidywa nasze wsparcie? O wiele mona pyta, jeli chodzi o inne regiony. Jest pewne, e Alesia Bialackiego pan zaskoczy. (Oklaski) Przeledmy pana wywody na temat sytuacji midzynarodowej. Pana zdaniem koniunktura midzynarodowa jest nadal dobra, cho gorsza. No to jaka jest konkretnie? Brzmi to jak wasowskie za, a nawet przeciw. Czy jedynym problemem na Wschodzie jest budowa przez Rosj alternatywnego wobec Europy orodka politycznego? Czy MSZ nie dostrzega frontalnego odchodzenia od demokracji czy zapowiedzi potnych zbroje w Rosji? (Oklaski) Kuriozalnie brzmi dywagacje o kryzysie lat 30., e kiedy byo gorzej. Mona zapyta: Czy wzorem
192
Pose Witold Waszczykowski liderw minionego reimu chce pan wypomina Polakom sanacyjne czasy? Przyzwyczailimy do przechwaek o polskiej prezydencji w Unii Europejskiej. Wiem, e zarzuci nas pan pochlebnymi cytatami medialnymi i tak si stao. Ciekawe, ile jest tam przedrukw redaktora Edwarda Lucasa. Przypomn zatem, e dyplomacji pastwa nie ocenia si miar zagranicznych pochlebstw, ocenia si j przez pryzmat realizacji interesw narodowych. O tym, e to wanie interesy narodowe s gwnym wyznacznikiem dziaania pastw, a nie te mityczne europejskie, wsplnotowe, bolenie przypominano nam w ostatnich miesicach. Po latach mamienia nas europejsk idyll duet Merkozy brutalnie pokaza, kto rzdzi w Unii Europejskiej. Na naszych oczach na obszarze Unii zaczy tworzy si rne krgi decyzyjne. Trzon stanowi duet niemiecko-francuski, z przewaajc jednak w tej parze rol Berlina. Kolejny krg to strefa euro, nastpny to mao jeszcze sprecyzowany pakt Euro Plus, do ktrego bd nalee wszyscy sygnatariusze paktu skalnego, jednak o rnym statusie. To wszystko dotyczy 27 pastw Unii Europejskiej, z oczekujc na czonkostwo Chorwacj. Ten galimatias decyzyjny w Unii naley jeszcze dopeni ilustracj nadal nierozwizanego kryzysu nansowego Grecji i kilku pastw strefy euro, ktrymi zajmuje si midzynarodowa finansjera i to ona wyznacza premierw w Atenach i Rzymie. Taka sytuacja powstaa w Europie wanie w czasie polskiej prezydencji. To jest ta koniunktura nadal dobra, cho gorsza? Do trywialnie brzmi przechwaki, i polski rzd poradzi sobie z kierowaniem Uni Europejsk w czasie prezydencji. Rzeczywicie dziki wysikom wielu urzdnikw udao si poprawnie przeprowadzi liczne spotkania i konferencje. Nie udao si jednak zrealizowa zapowiadanych priorytetw, naszych interesw narodowych. Nie podjto spraw dotyczcych na przykad wsplnej obrony europejskiej, tak wanych i podkrelanych przez pana ministra. Mona byo przecie przewidzie to ju od dawna, i Europa pogrona w kryzysie, uwikana w konikt afgaski oraz zmuszona do interwencji w Libii nie bdzie miaa politycznej woli oraz rodkw nansowych na dublowanie wysikw NATO i tworzenie rwnolegej struktury obronnej. Nie uzyskano zadowalajcego rozwizania w sprawie przyblienia Ukrainy do czonkostwa w Unii Europejskiej. Mona doszukiwa si wymwek w wewntrznych uwarunkowaniach Kijowa, ale bezspornym faktem jest, e to strona polska w czasie prezydencji miaa instrumenty, aby wywrze skuteczn presj na wadze ukraiskie oraz zbudowa w Europie proukraiskie lobby. Program Partnerstwa Wschodniego rwnie nie przybliy jego uczestnikw do czonkostwa w Unii Europejskiej, natomiast kwestia partnerstwa zostaa skwapliwie wykorzystana w kam-
panii wyborczej do zorganizowania wizerunkowego szczytu sucego celom propagandowym, a nastpnie zostaa totalnie porzucona. Prestiow porak polskiej prezydencji bya wreszcie decyzja Chorwacji o podpisaniu traktatu akcesyjnego w Brukseli, a nie w Warszawie. Chorwacka decyzja to ewidentny dowd, i pastwa naszego regionu przestay traktowa Polsk jako rzecznika interesw tej czci Europy. W czasie dziaa naszej prezydencji doszo do faktycznego podziau Grupy Wyszehradzkiej oraz separacji od nas pastw batyckich. Inn drog poszy Czechy i Wgry, zaniedbano wspprac z pastwami batyckimi. W przypadku Litwy doszo nawet do otartego koniktu z Warszaw. Wsppracy z Rumuni i Bugari zupenie nie wida, tak jak z caym regionem bakaskim. Ostatnie miesice przyniosy te cios politycznym planom Euro 2012. Przypomn, e ten wielki projekt sportowy mia by nie tylko instrumentem zakadajcym budow kilku stadionw, eby pogra w ga, ale zawiera ambitne plany infrastrukturalne. Budowa nowoczesnych drg, linii kolejowych czy lotnisk miaa stworzy now jako polityczno-gospodarcz midzy Polsk a Ukrain. To mia by zaczyn dla caego regionu Europy rodkowo-Wschodniej do przyspieszenia procesu integracyjnego z Uni Europejsk. Zaniedbujc wspprac regionaln, stwarzano jednoczenie wraenie, e Polska ma szans sta si pastwem wspdecydujcym o polityce Unii. Do tej roli miaa nas przyblia bezkrytyczna wsppraca z Niemcami. Przychylno Niemiec mielimy te zaskarbi sobie pragmatyczn polityk wobec Rosji, czyli wycofaniem si z jakiejkolwiek ambicji na Wschodzie, okrelanych przez pana ministra jako romantyczne, mocarstwowe iluzje. Nasze podrzdne, zdyscyplinowane wobec potnych patronw miejsce w regionie ma przypiecztowa nowy trjkt: Niemcy Rosja Polska. Ten trjkt nie dopuszcza nas do procesu, jaki zachodzi, mam na myli wspprac midzy Niemcami a Rosj, natomiast alienuje nas cakowicie od naszego regionu. Wydaje si te, e cen za marzenia o dopuszczeniu nas do wsppracy niemiecko-rosyjskiej jest ukad o maym ruchu granicznym, ktry otworzy znaczn cz pnocnej Polski dla mieszkacw Krlewca. Oby ten ryzykowny eksperyment, forsowany dugo wbrew Europie, nie skoczy si restrykcjami na naszych zachodnich granicach. Pana polityka polegania na Niemczech i schlebiania Rosji, aby przypodoba si zachodnioeuropejskiej poprawnoci politycznej, nie przyniosa rezultatw w postaci uzyskania decyzyjnej pozycji w Europie. Mona zakada, e w ostatnim czasie nawet tak przekonany o swojej nieomylnoci premier Tusk zorientowa si, i nie zdobdzie zapowiadanego miejsca przy europejskim stole. Z tego powodu zacz podejmowa chaotyczne dziaania. Byy to wystpienia balansujce od ciany do ciany. Naley tu przypomnie zaskakujce wystpienie ministra Sikorskiego w Berlinie, gdzie apelowa do Niemiec o jeszcze
193
Pose Witold Waszczykowski wiksze przywdztwo w Europie. Naley pamita o ambiwalentnym wystpieniu premiera Tuska w Parlamencie Europejskim, gdzie nadal podtrzymywa koncepcj szybkiego wstpienia Polski do strefy euro. Sprawa zostaa ujawniona przez nowego przewodniczcego Parlamentu. Z drugiej za strony wydaje si, e premier Tusk pod wpywem jakich reeksji podejmowa prby by moe odtworzenia koalicji rodkowoeuropejskiej przez pochlebstwa wobec Orbana czy wizyt w Rzymie. I one nie przyniosy pozytywnych rezultatw. Nie zasiedlimy przy europejskim stole decyzyjnym. Dobitnie wskazuj na to zapisy paktu skalnego. Nawet mimo polskich prb znieksztacenia tekstu jasno z tych zapisw wynika, e Polska nie zostanie dopuszczona do wspdecydowania w grupie euro, grupie, ktra staje si pozatraktatowym ciaem kierujcym Uni Europejsk. Na marginaln pozycj Polski w Europie wskazuje nawet zamieszanie wok podpisywania przez Uni porozumienia ACTA. Bo czy jakie pastwo nalece do szstki europejskiej, bdce przy stole i tak blisko wsppracujce z Niemcami nie zostaoby przez Berlin ostrzeone, e ta wanie stolica nie zamierza przystpi do ACTA? (Oklaski) Czy to wszystko mona uzna za sukcesy w polityce europejskiej, panie euroentuzjasto? Tak jak w poprzednich latach kadencji tego rzdu, tak i w ostatnich miesicach nie doszo do zapowiedzianych przeomw z Rosj w sprawach historycznych, gospodarczych czy najnowszych kwestiach dotyczcych ledztwa smoleskiego. Nad ludobjstwem katyskim zapada grobowa cisza. Gaz kupujemy po najwyszych cenach w Europie. Wobec braku dziaa naszego rzdu spraw musiao zaj si bezporednio PGNiG i odda j do midzynarodowego arbitrau. Od miesicy nic nie dzieje si te ze ledztwem smoleskim. Rosja przyja tu niekooperatywn postaw, mimo i z polskiego ledztwa coraz bardziej wynika, e katastrofa miaa inny przebieg, ni pokazyway to raporty MAK i Millera. Co wicej, rosyjskie postrzeganie katastrofy jest popularyzowane na wiecie. Nie wida polskich zabiegw, aby zmieni ten obraz. Deklaruje pan jedynie zabiegi o zwrot samolotu. Pytam si: Czy w tym roku, czy w perspektywie priorytetw 2016 r.? Ulega postawa Polski nie zostaa te wynagrodzona przez Rosjan w dziedzinie bezpieczestwa. Mimo braku realizacji amerykaskiego projektu tarczy antyrakietowej Rosja i tak zapowiada rozlokowanie rakiet typu Iskander na terenie obwodu kaliningradzkiego. W programie wyborczym Putina jest natomiast zapowied podjcia przez Rosj ogromnych zbroje, ktre mog drastycznie osabi bezpieczestwo Polski. Rosyjskie zachowanie nie spotkao si dotd z adn reakcj polskiego rzdu. Nie pytaj panowie ministrowie, po co nasz ssiad zamierza
si tak zbroi, nie wida te adnej troski o stan demokracji u naszego potnego ssiada. Cakowity parali nastpi na kierunku biaoruskim. Brak tu jakiejkolwiek koncepcji dziaania wobec wadz oraz chci obrony polskich interesw, w tym Polakw mieszkajcych na Biaorusi. Czeka pan z ofertami wsppracy na dzie, w ktrym ustan represje. (Oklaski) O tym, e wadze biaoruskie mog cakowicie nas ignorowa, wiadczy incydent z odmow wjazdu na Biaoru delegacji polskiego Sejmu oraz afera z ambasadorami. Nie jestem pewien, czy europejscy ambasadorowie wyjechali ze wzgldu na solidarno z nami, czy po prostu ze wzgldu na fakt, i wyrzucono z Miska przedstawiciela Unii Europejskiej. (Oklaski) Do sukcesw zalicza pan Europejski Fundusz na rzecz Demokracji. Moe zostanie uruchomiony. Pytam jednak: Po co mnoy byty? Mamy do dyspozycji Wsplnot Demokracji i Europejskie Centrum Solidarnoci. Czy nie mona byo zabiega o europejskie donansowanie tych instrumentw? Czy po rozszerzeniu dziaalnoci EBOR na Afryk naleao jeszcze tworzy kolejny instrument osabiajcy europejskie zainteresowanie naszym wschodem? Dobrze e termin interesy narodowe pojawia si wreszcie przy nowym budecie unijnym, ale zapomnia pan o przedwyborczych zobowizaniach dotyczcych 300 mld z. Widz, e w tej kwestii ju zaczyna si relatywizowanie sprawy, aby za jaki czas wycofa si z zobowiza. Jak pokazaem wyej, w informacji ministra wikszo tych problemw, wyzwa i zagroe nie jest odnotowana lub jest zbanalizowana. W jednym przypadku minister cieszy si z intensykacji stosunkw, w innym auje czego, jeszcze dalej liczy na co we wsppracy, kolejno: dziaa rami w rami itd. Bardzo czsto wyraa pan rozczarowanie, zdziwienie, e sprawy poszy inaczej, wbrew pana poprzednim zaklciom. Jeli brakuje rzeczywistej oceny sytuacji, to moe jest okrelenie celw, do ktrych pan zmierza? A i owszem, jest ch poprawy naszego bezpieczestwa, wzrostu zamonoci i siy. Bardzo precyzyjnie. (Oklaski) Dalej jest jeszcze bardziej eufemistycznie, np. trzeba sprawi, by negocjacje budetowe nie ograniczyy si do uzgodnie midzy najwikszymi pastwami, oraz: przystpienie do krgu krajw, ktre posuguj si wspln walut, albo: dziaa na rzecz silnej Unii. Polska z kadym rokiem blisza jest osignicia nalenego jej miejsca w wiecie. Jakie to ma by miejsce, ju pan nie precyzuje. Jak pan chce osign te ambitne cele? Oczywicie bagajc Niemcy, aby wczyli nas w proces podejmowania decyzji, czyli przez klasyczn polityk klientelizmu. (Pose Andrzej Rozenek: Niewiarygodne.) Ciekawym pomysem jest te zainicjowanie przewidzianej w traktacie lizboskim tylko pytanie, czy on jeszcze jest honorowany w Europie wzmocnionej wsppracy chtnych pastw. Okazuje si, e kryzys
194
Pose Witold Waszczykowski libijski niestety pokaza, ile taka wsppraca moe by warta. Ale ju hitem paskiego instrumentarium dyplomatycznego jest zapowied, o ktrej mwi ju pose Szczerski, rozpoczcia kampanii na rzecz uzyskania przez Polsk niestaego miejsca w Radzie Bezpieczestwa ONZ ju w 2018 r. Minimalizm dziaania prowadzcy do samomarginalizacji mona dostrzec w polityce, a w zasadzie jej braku, wobec spraw pozaeuropejskich. Chyba t polsk bierno na wiecie dostrzegli Amerykanie, ktrzy poprosili polsk ambasad w Damaszku o reprezentowanie ich interesw. Kto w Waszyngtonie zapewne pomyla, e jak Polacy ju nic nie chc robi, to moe bd przekazywa korespondencj dyplomatyczn i wydawa wizy. (Pose Stefan Niesioowski: Jak pan do tego doszed? Ile pan nad tym myla?) Suchaj pan dalej. (Gos z sali: Prosz nie przeszkadza.) Moe i Chiczycy z Chin komunistycznych poszli t drog rozumowania i zawarli z prezydentem Komorowskim strategiczne porozumienie... (Pose Stefan Niesioowski: Ale wymyli nasz geniusz.) (Gos z sali: Panie marszaku, pan pose uniemoliwia wystpienie.) ...o wsppracy bilateralnej. (Gos z sali: Ale bzdury.) Nie wiadomo, o co chodzi we wsppracy strategicznej, nie ma tam konkretnej treci, ale jak wzniole to si nazywa, jak adnie mona sprzeda wizerunkowo. Wracajc na chwil do Amerykanw, naley wyjani, i wprowadzi pan wczoraj w bd obie komisje, nieprawdziwie przypominajc kulisy rokowa w sprawie bazy antyrakietowej w Polsce. Nie jest prawd, e Amerykanie wycofali si z projektu, cho Polska ratykowaa porozumienie. Polska nie ratykowaa porozumienia zawartego z administracj Busha. Nie daa tym samym szansy tej administracji na rozpoczcie realizacji projektu. (Oklaski) (Pose Andrzej Rozenek: Na szczcie.) Nie jest prawd, e przewidywa pan, e administracja demokratyczna zatrzyma projekt. Obama przez wiele miesicy nie rezygnowa z projektu. Pozostawi na stanowisku sekretarza obrony Gatesa, ktry szybko przyby do Polski z apelami o realizacj porozumienia. Po nim wizytowa nas senator Levin, szef komisji obrony, rwnie przekonujc do porozumienia i starajc si odkry powody polskiej niechci. Pokazay to depesze WikiLeaks. (Oklaski) Obama zrezygnowa z tarczy dopiero we wrzeniu 2009 r. Dopiero po kilku nastpnych miesicach Polska ratykowaa kcj porozumienia. Zapowiadajc baz w Polsce w 2018 r., Obama rzeczywicie powie-
dzia Rosjanom, e za jego dwch kadencji adna tarcza antyrakietowa w Polsce nie powstanie. Dokadnie to samo potwierdzi w nagranej przez media rozmowie z Miedwiediewem w Seulu. Bdnie odnosi te pan minister baz jedynie do kwestii iraskiej. Z polskiego punktu widzenia powinno nam zalee na tej obecnoci amerykaskiej ze wzgldu na potrzeb wyrwnania naszego statusu bezpieczestwa, ktre jest nadal odmienne od bezpieczestwa zachodniej czci kontynentu. Szkoda, e nie tumaczy pan Polakom tych problemw, lecz w nastpnej czci informacji przechodzi pan do seminaryjnych dywagacji o suwerennoci, o federalizmie etc., czc to wszystko w sposb baamutny ze spyconymi ocenami procesw ekonomicznych i nansowych w Europie. Poziom retorycznych bon motw uniemoliwia podjcie merytorycznej dyskusji. To publicystyka nadajca si raczej do weekendowego wydania gazety. Toczy tam pan lub pascy ghostwriterzy jak polemik z opiniami, ktrych nikt nie wyraa. Kto dzisiaj w Polsce nawouje, e nie oddamy ani guzika? Kto i komu ma nie odda guzika? Zupenie mijaj si te z klimatem politycznym w Europie propozycje politycznych reform. Slogany o pogbianiu, wzmacnianiu czy dalszej integracji wygldaj wrcz naiwnie na tle rzeczywistoci europejskiej, gdzie toczy si brutalna gra interesw narodowych oraz wielkich instytucji nansowych, ktre narzucaj pastwom nawet premierw. Brak realnej oceny sytuacji midzynarodowej, brak jasno sprecyzowanej racji stanu, interesu narodowego, klarownych zobowiza i czsto eufemistyczne wskazywanie instrumentw dyplomatycznych jest wynikiem wiadomego zabiegu. Brak konkretw to brak moliwoci rozliczenia w przyszoci z niepodjtych czy niezrealizowanych zobowiza. W tej skomplikowanej sytuacji midzynarodowej nie przedstawi pan pozytywnej oferty opartej na prawdziwej ocenie rzeczywistoci. Przedstawi pan obraz nieprawdziwy i zamaza go jeszcze sloganow, niespjn wizj mao ambitnych celw. W wyniku takiej dyplomacji Polska bdzie nadal stacza si na pozycje peryferyjne, marginalne w Europie i nie bdzie dostrzegana poza kontynentem, nawet bdc nadal w Unii Europejskiej. Przycz si do gosw za odrzuceniem takiej informacji. Dzikuj. (Oklaski) (Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszaek Sejmu Cezary Grabarczyk)
Wicemarszaek Cezary Grabarczyk:

Dzikuj panu posowi. Ruch Palikota ma jeszcze do wykorzystania 46 sekund. Gos ma pan pose Andrzej Rozenek. Bardzo prosz.
195
Pose Andrzej Rozenek:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Postaram si w takim razie bardzo krtko zwrci uwag pana ministra na pewien aspekt, ktry zosta potraktowany w jego wystpieniu w sposb zbyt mao czytelny i zbyt mao doniosy. Ot bardzo wane i istotne dla Polski s strategiczne i przyjazne kontakty z Rosj. Siergiej awrow, minister spraw zagranicznych Rosji, w 2010 r. ogosi pewien plan, nazwano to planem awrowa. Plan ten polega, mwic w skrcie, bo czasu mam mao, na tym, eby zblia Uni Europejsk do Rosji. Nietrudno zauway, e te dwa twory s kompatybilne ze sob. Rosja posiada ogromne zasoby surowcowe i zasb taniej siy roboczej, wysoko wykwalikowanej. Unia Europejska jest struktur, ktra ma przede wszystkim nowoczesny przemys, wysokie technologie, czyli to, co Rosji jest najbardziej potrzebne, oraz oczywicie kapita. (Dzwonek) Std moje pytanie i proba do pana ministra, eby jednak rozszerza w naszej strategii zagranicznej temat rosyjski, eby budowa mosty, stara si traktowa Rosj jak partnera, a nie, jak niektrzy politycy na tej sali, traktowa Rosj jak wroga, poniewa czas fobii i czas teorii spiskowych min i trzeba budowa normaln polityk zagraniczn. Dzikuj. (Oklaski)

Dzikuj panu posowi. Gos ma pan pose Jarosaw Grczyski, Polskie Stronnictwo Ludowe.
Pose Jarosaw Grczyski:

Panie Marszaku! Panie i Panowie Posowie! Panie Ministrze! Na dwie rzeczy chciabym zwrci uwag. Po pierwsze, nasza pozycja w regionie i moliwoci jej wykorzystania we Unii Europejskiej. Nie ma powodu, ebymy przypisywali sobie rol lidera, nawet jeeli j w pewnych momentach moemy odgrywa. To jednak lepiej, jeli czasem inni uznaj nas za lidera. Pomysy reformowania Unii Europejskiej, ktre pan minister przedstawi, powinny by najpierw omwione w grupie roboczej wewntrz Unii Europejskiej, bo jeeli najpierw padaj z trybuny sejmowej, to trudno je bdzie realizowa, nawet jeeli s suszne. Z ca pewnoci moliwoci wspdziaania w ramach Europy rodkowej nie s w peni wyczerpane. Powinnimy wspiera wszystkie inicjatywy, ktre buduj zaufanie i wizi midzy nami a naszymi ssiadami z tego regionu, budowa wizi gospodarcze, infrastrukturalne, kulturalne, naukowe i spoeczne. Fakt, e intensywnie wsppracuje Grupa Wyszehradzka, zasuguje na szczegln pochwa. Dla pastw naszego regionu powinnimy by dobrym partnerem dajcym wsparcie tak czsto, jak to jest moliwe. W cigu ostatnich lat mielimy okazj od-
czu, zrozumie, jak bardzo istotna jest wsppraca w grupach ad hoc, w koalicjach podobnie mylcych, aby wypracowa wsplne decyzje w Unii Europejskiej. Z tego wprost wynika zadanie dla wszystkich polskich placwek dyplomatycznych, by identykowa wsplne problemy, a take rnice stanowisk i dy do wsplnych dziaa. Ja myl, e Ministerstwo Spraw Zagranicznych ma tego pen wiadomo. Po drugie, powinnimy pozostawa adwokatem rozszerzenia Unii Europejskiej. By to priorytet naszej prezydencji, z ktrego dobrze si wywizalimy. Powinna to by nasza staa misja, jeeli Unia Europejska chce si dalej rozwija, a pogbianie integracji nie jest moliwe jak wida, nie postpuje, napotyka bariery. To jedyny realny kierunek budowanie stosunkw z pastwami w bliskim ssiedztwie Unii Europejskiej najpierw poprzez umowy stowarzyszeniowe, a potem poprzez dziaania na rzecz czonkostwa, nawet w bardziej odlegej perspektywie. Jednak to wiateko, nadzieja na wstpienie do Unii Europejskiej powinna motywowa ssiadw Unii Europejskiej do przyjmowania naszych standardw. Dopki s pastwa, ktre pukaj do drzwi Unii Europejskiej, trzeba to doceni i szuka rozsdnej i akceptowalnej przez wszystkie pastwa drogi. To byo niejednokrotnie mwione, ale w naszej polityce zagranicznej cigle musimy ten kierunek dziaa podtrzymywa. To jest nasz obowizek, powinno, to jest te nasz przywilej. Dobrze wiemy, e nasi partnerzy w Europie Zachodniej demonstruj zmczenie rozszerzeniem Unii Europejskiej, ale jednoczenie nie doceniaj faktu, e jeli Unia Europejska ma mie wpyw na bieg spraw na wiecie, to musi mie wpyw na swoje bliskie otoczenie. Wyobramy sobie sytuacj, w ktrej Polska porzuci polityk otwartych drzwi powrci do tego bdzie bardzo trudno, bo denie do zachowania status quo w wielu krajach Unii Europejskiej jest bardzo silne. To jest nasza priorytetowa sprawa, niby oczywista, ale wiemy, jakie korzyci ekonomiczne i polityczne przynosi to wszystkim. I na koniec chciabym podzieli si marzeniem, bymy na polskiej scenie politycznej w sprawach zagranicznych sprbowali przywrci wicej zgody, ktra wzmocni nasz gos na zewntrz. Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Dzikuj panu posowi. Gos ma pan pose Tadeusz Iwiski, Sojusz Lewicy Demokratycznej.
Pose Tadeusz Iwiski:

Wysoki Sejmie! Panie Marszaku! Prosz mi pozwoli zacz od kwestii formalnej. Chciabym, eby ten czas by odliczony, poniewa pana poprzedniczka
196
Pose Tadeusz Iwiski nie reagowaa dostatecznie w sposb taki, w jaki naleao zareagowa. Ot w trakcie wystpienia przewodniczcego klubu SLD Leszka Millera cz kolegw z Ruchu Palikota uywaa sw, ktrych ja nie syszaem w tej sali, ad hominem, obraliwych. Syszaem to raz jeden w przeszoci od Andrzeja Leppera i jego formacji. Koledzy, zastanwcie si, bo jeeli tak bdziecie dalej postpowali, to skoczycie jak Samoobrona. (Gos z sali: CIA.) I co si stao, co byo podstaw tego? Podstaw tego byy nieodpowiedzialne, prawdopodobnie przygotowane przecieki z prokuratury w sprawie domniemanych wizie CIA. Notabene to, e si ukazao to przed t debat o polityce zagranicznej, jest niezwykle szkodliwe dla Polski, dla obrazu Polski w wiecie, dla polskiej racji stanu. Teraz, wracajc do meritum. Mao znany u nas szkocki psiarz Eric Linklater powiedzia kiedy, e dyplomacja to jest sztuka wskakiwania do spienionej wody bez jej rozpryskiwania. To jest dzisiaj ogromnie trudne wyzwanie i nawet tak zrczny, syncy ze skromnoci polityk jak minister Sikorski ma kopoty z uczynieniem tego, cho jego wystpienie byo bardzo ciekawe, interesujce, kontrowersyjne pod wieloma wzgldami. Dlatego klub SLD bdzie gosowa za przyjciem tej informacji niezalenie od tego, e w kwestiach integracji europejskiej nie moemy przyj samochwalstwa, jeeli chodzi o przewodnictwo w Unii Europejskiej, bo w tym czasie, poza nieprzyjciem Karty Praw Podstawowych, co jest hab dla Polski to bya pewna cena za stanowisko prezydenta Lecha Kaczyskiego i jego formacji, z ktrej nomen omen wywodzi si obecny minister spraw zagranicznych... (Pose Anna Zalewska: Karta, panie pole, karta praw...) Jeeli chodzi o ACTA, w Polsce te brakuje wyranie dialogu z opozycj w sprawach polityki zagranicznej. Jeeli opozycja domagaa si przez p roku debaty o prezydencji, o priorytetach w Unii Europejskiej z udziaem premiera, rwnie w kontekcie zbliajcych si wyborw parlamentarnych, i doszo do tej debaty na 3 dni przez objciem prezydencji, to mwi to samo za siebie. Trzeba te powiedzie o racjonalnych wtkach polityki rzdu. Uwaam, e najwikszym sukcesem ostatniego okresu poza spraw integracji europejskiej, pomijajc samochwalstwo Mwi te o tym przewodniczcy Schetyna. My jestemy najwikszym pastwem w Unii Europejskiej i nasze dokonania daj nam podstaw do optymizmu pod wieloma wzgldami, ale nie mona wypina piersi do orderw i mwi: prosz, wzorujcie si na nas, to jest model. Czy tak postpuj Niemcy, czy inni? Jak maj do tego podchodzi Czesi, Wgrzy? To jest po prostu elementarna sprawa, sprawa taktyki. To jest snucie analogii, na przykad jeeli chodzi o sytuacj w wiecie
arabskim, skomplikowan, historycznie niepodobn, czy pod wieloma wzgldami niepodobn, do tego, co si dziao 20 lat temu w Europie rodkowo-Wschodniej, te jest rzecz przesadn. Chciabym powiedzie o dobrych stronach tej polityki. Uwaam, e porozumienie z Federacj Rosyjsk w sprawie otwarcia obwodu kaliningradzkiego i duej czci wojewdztwa warmisko-mazurskiego, mwi to jako pose z Olsztyskiego, i wojewdztwa pomorskiego moe mie ogromne znaczenie historyczne, psychologiczne w procesie pojednania, lepszego poznawania si modziey, a take moe pooy kres wymylonym przez niektre siy polityczne pomysom i orientacjom rusofobicznym. Tak wic to jest rzecz bardzo wana. Nie mwiono dotychczas w debacie o tym, e pit achillesow naszej polityki zagranicznej jest kwestia ekonomizacji polityki zagranicznej. Nie potramy tego uczyni od wielu lat, nie ma dostatecznego dialogu midzy Ministerstwem Spraw Zagranicznych i Ministerstwem Gospodarki, nie powstaa agencja promocji gospodarki. Minister Sikorski powiedziaem to wczoraj na posiedzeniu Komisji Spraw Zagranicznych obu Izb ktry na szczcie nie jest najsabszym ogniwem tego w sumie bardzo sabego rzdu, te w tej mierze nic nie zrobi. Bya tu mowa o potgach pozaeuropejskich. Wgry z populacj 4 razy mniejsz od Polski maj trzykrotnie wiksze inwestycje chiskie itd. O tym mona by mwi bardzo dugo. W kadym razie trzeba pamita wanie o Indiach, Brazylii, Republice Poudniowej Afryki itd. Na koniec powiedziabym tak, e to, co mi si podoba, to jest zachowanie realizmu przez polsk dyplomacj. Pamitajmy tylko te, e realizm, eby przywoa sowa Fiodora Dostojewskiego, nie moe polega tylko na widzeniu koca wasnego nosa, e najwaniejsz kategori jest wspzaleno. Ta wspzaleno i szukanie konsensusu w polskiej polityce zagranicznej powinny by widoczne w tej Izbie, bo to Sejm kontroluje dziaalno Rady Ministrw, o czym czsto szef dyplomacji, premier i wielu politykw rzdzcej koalicji zapominaj. Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Gos ma pan marszaek Stefan Niesioowski.
Pose Stefan Niesioowski:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Klub Platformy Obywatelskiej podziela zarwno zasadnicze zaoenia polityki zagranicznej przedstawione przez pana ministra Sikorskiego, jak i sposb jej realizacji, sposb dziaania i wszystkie kierunki, ktre tu byy omawiane. Jestemy dumni z sukcesu polskiej prezydencji, powszechnie uznawanego, jestemy dumni z tego, e Polska dziaa na rzecz stabilnoci Unii Eu-
197
Pose Stefan Niesioowski ropejskiej, z tym te wie si stabilno naszego kraju, jego rozwj gospodarczy, pomylno, to jest oczywiste. Jestemy dumni z tego, e Unia si rozwija, z tych nowych pastw, ktre w rnym stopniu si integruj, bo s rne stopnie integracji, chodzi o Chorwacj, Islandi, Ukrain i Modawi. To s rzeczy do oczywiste i przypominam o tym dlatego, e by moe niektrym politykom, posom naley przypomina rzeczy oczywiste. Z tego dosy zawiego i niedonego wywodu, ktry tu przedstawi pose mwicy w imieniu PiS-u, mona zrozumie co takiego, e waciwie polska polityka jest tego rodzaju, jest tak prowadzona, e Polska znalaza si w takim pooeniu, e jeeliby Unia Europejska ulega osabieniu, rozpadowi czy dezintegracji, to wtedy Polska by upada czy w ogle nastpiaby jaka katastrofa, e Polska jest nieprzygotowana przez dzisiejszy rzd do takiego scenariusza. Ten wywd by do niedony, ale chyba dobrze oddaj jego tre, taki jest sens. O to mie pretensj, prosz pastwa, do polskiego rzdu, to jest zupenie absurdalne. Wida, e pan pose mwicy w imieniu PiS nic nie zrozumia z wystpienia ministra, co zreszt nie jest zaskoczeniem. Mona powiedzie, e to jeszcze jest p biedy. To, e chcemy Unii Schumana, De Gasperiego, a nie chcemy znale si w towarzystwie politycznych egoistw, szowinistw i cynikw politycznych, to jest rzecz normalna. Tak jak cynizmem politycznym byo mwienie, e rzd polski nie jest w stanie podyktowa, bo to si do tego sprowadza, polityki rzdom w Wilnie, w Misku, w Berlinie, e pewnych rzeczy nie moe zrealizowa. A niby jak to ma zrobi? Nie chc rozwija tego wtku, bo o tym powiedz koledzy, ale mielimy przykad niebywaego cynizmu, ktry PiS prezentuje na tej sali, zreszt na innych salach take. Musz powiedzie, e bya tu wygoszona teza z jakim takim PiS-owskim zadciem, e potrzeba nam prawdy, co PiS w ogle powtarza 3 razy dziennie przy rnych okazjach. W zwizku z tym rozumiem, e tak nam potrzeba tej prawdy, e obserwujemy spektakl poniania, atakowania i upokarzania pastwa polskiego, ktre przypomn przez tylko kilka ostatnich miesicy przez liderw PiS-u byo nazywane: ubekistanem, kondominium niemiecko-rosyjskim czy bantustanem. Stosunek za do Unii Europejskiej i do Polski najlepiej oddaje transparent z jednej z PiS-owskich manifestacji z napisem: Konzentrationslager Europa. Chodzi o Uni Europejsk. Gratuluj, panowie, gratuluj taktu i porwnania do Trzeciej Rzeszy. (Oklaski) Jeden z oligarchw toruskich, parodia katolickiego ksidza, omieli si nazwa Polsk w ten sposb, nie przypominam sobie protestw ze strony PiS-u. Panowie, gratuluj, jestecie w doborowym towarzystwie. Przypomn, e Lloyd George nazywa Polsk map, ktrej dano zegarek, Stalin mwi o przepraszaniu za pastwo, a Mootow mwi o pokracz-
nym, poronionym tworze traktatu wersalskiego. Tak e gratuluj, jestecie w doborowym towarzystwie. Panie Kaczyski, pan Mootow byby z pana bardzo zadowolony. (Oklaski) Musz powiedzie, e teza dotyczca tego, e w ogle jest jaki wielki upadek Polski, katastrofa, nie jest na niczym oparta, nasze wszystkie wskaniki s bardzo dobre, jedne z najlepszych w Unii. To jest teza, ktra jest po prostu tez doranej polityki. Tak e niestety te oczekiwania, e bdzie jakie porozumienie w obszarze polityki zagranicznej, s do naiwne. Nie, tego nie bdzie. PiS z polityki zagranicznej uczyni element biecej walki politycznej, a dopenieniem tego by wczorajszy spektakl, kiedy grupa renegatw w Brukseli opluwaa i szkalowaa pastwo polskie. (Pose Elbieta Rafalska: A to nie jest) Polska nie potrzebuje adnej midzynarodowej komisji. Polska jest pastwem niepodlegym. Ja wiem, e dla pani Polska, kiedy nie rzdzi ni Kaczyski i pani formacja, w ogle nie istnieje albo jej nie ma, ale Polska bdzie niepodlega mimo pani i pani lidera, ktry wykazuje dziwne podobiestwo do Gomuki. Talent do naladownictwa Gomuki ujawni dzisiaj ten pan z PiS-u. Musz powiedzie, e Gomuka powinien by waszym patronem. To jest ogromny, urodzony talent. (Oklaski) To jest jaki znak rmowy PiS-u, e waciwie nie moecie si uwolni od tego Gomuki. Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Nie ma czasu, eby polemizowa z tymi PiS-owskimi bredniami, ale porcja nonsensw, jaka zostaa wypowiedziana na tej sali, nie zasuguje na nic wicej ni tego rodzaju komentarz. Klub Platformy Obywatelskiej bdzie gosowa za przyjciem sprawozdania pana ministra. Jestemy dumni z tej polityki. Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Dzikuj. Gos ma pani posanka (Pose Mariusz Antoni Kamiski: Z wnioskiem formalnym.) Czego bdzie on dotyczy? (Pose Mariusz Antoni Kamiski: Sposobu prowadzenia obrad.) Na jakiej podstawie? (Pose Mariusz Antoni Kamiski: Na podstawie regulaminu Sejmu wniosek formalny o zmian sposobu prowadzenia obrad.) Bardzo prosz.
Pose Mariusz Antoni Kamiski:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Kiedy pan marszaek prowadzi obrady, pomimo e na tej mwnicy wystpuje pana kolega klubowy, reprezentuje powag i majestat Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i ma
198
Pose Mariusz Antoni Kamiski pan obowizek reagowa, kiedy z tej mwnicy padaj sowa niegodziwe. Uprzejmie prosz pana marszaka o to, aby prowadzi obrady w taki sposb, aby nie dopuci do tego typu sytuacji, bo one obniaj autorytet polskiego Sejmu. Takie sowa nie powinny nigdy pa z tej mwnicy sejmowej, oczywicie za te sowa pana marszaka Niesioowskiego skierujemy wniosek do Komisji Etyki Poselskiej. Jest to ju dziesity czy setny raz, ale bdziemy to konsekwentnie robi, bo nie pozwolimy na obnienie autorytetu polskiego Sejmu i na to, aby takie szkalujce sowa paday z tej mwnicy. Po prostu, panie marszaku, to si nie godzi. (Oklaski)

Skierowanie wniosku do komisji etyki jest waciwym trybem. Gos ma pani posanka Dorota Arciszewska-Mielewczyk. Bardzo prosz.
Pose Dorota Arciszewska-Mielewczyk:

Dzikuj, panie marszaku. Panie pole Niesioowski, tu mam gum do ucia, eby pan si uspokoi, a tu chusteczki, eby pan si wytar, bo bardzo pan si spoci. I mam prob, eby pan nie ublia rodzinom tych, ktrzy zginli w Smolesku. (Pose Stefan Niesioowski: Renegatom.) Ja si do tego (Pose Stefan Niesioowski: A rozumie pani, co to jest renegat?) Ja si do tego poziomu nie bd znia. Niech pan wemie co na uspokojenie, lekarz przyjmuje w Sejmie lub w Domu Poselskim. Prosz si tam uda i opanowa. Pan jak zwykle w ogle nie odnis si merytorycznie do kwestii, ktre s poruszane w tej debacie. Na przyszo niech pan si przygotuje, a nie opluwa osoby, ktre s rodzinami oar katastrofy smoleskiej. Pana poziom jest enujcy, a chamstwo jest niewyobraalne. Mnie na takie chamstwo nie sta i nie bd si znia do pana poziomu. W zwizku z tym przechodz do kwestii merytorycznych. Panie Marszaku! Panie Ministrze! Pana ministra Sikorskiego nie ma. Wysoka Izbo! Chciaabym powiedzie, e jestem wdziczna Senatowi, w ktrym zasiadaam przez dwie kadencje, e pozwoli mi pogbi wiedz i przybliy problemy Polonii oraz uwiadomi, kto w Polsce sprawnie, lecz nie doskonale, bo nie jest to moliwe, dba o funkcjonowanie Polonii w wiecie. Fakt ten nie stawia niestety MSZ w dobrym wietle. Osobicie mogam si przekona, jak niechtnie reprezentanci MSZ uczestnicz w posiedzeniach Komisji Spraw Zagranicznych lub komi-
sji emigracji i kontaktw z Polakami za granic. Gdy zaproszeni gocie, m.in. z Litwy i z Niemiec, szukali pomocy, oparcia w przeddzie niekorzystnych rozstrzygni np. na Litwie w sprawie ustawy edukacyjnej lub w Niemczech przed 20. rocznic obowizywania traktatu z 1991 r. o dobrym ssiedztwie i przyjani midzy Polsk a Niemcami, ktry, jak sama pani Pieper stwierdzia, nie jest respektowany, realizowany, nie jest wprowadzany w ycie, przysyalicie pastwo trzeci garnitur ze swojego resortu, ktry kompletnie nie by decyzyjny, absolutnie nie by twrczy, jeeli chodzi o opinie, nic nie mg, kompletnie poddawa si w tak wanych kwestiach. Jest to nie tylko brak zainteresowania z pastwa strony, ale take arogancja, ignorancja wobec przedstawicieli mniejszoci polskiej, gdziekolwiek by zamieszkiwaa. Chciaabym rwnie zwrci uwag, e kiedy jako wiceprzewodniczca Komisji Spraw Zagranicznych kierowaam zapytanie i prob o wsplne posiedzenie komisji: spraw zagranicznych, emigracji, praw czowieka Sejmu i Senatu, szukalicie pastwo kruczkw prawnych, jeli chodzi o regulaminy Sejmu i Senatu, uniemoliwiajcych tego typu spotkanie, ktre miaoby dotyczy kwestii jugendamtw, zabierania Polakom dzieci w Niemczech, roszcze, jakie s wysuwane przez Niemcw wobec pastwa polskiego i osb prywatnych, konwencji haskiej itd., itd. Dziwi si, e z kolei mona byo to zrealizowa, gdy minister Sikorski mia do zakomunikowania par informacji w kwestii biaoruskiej czy, tak jak wczoraj, odnonie do swojej strategii. Wydaje mi si, e panu ministrowi nie chciao si odwiedzi jednej i drugiej Izby. Jest to wynikiem zwykego lenistwa albo, tak jak wczeniej wspomniaam, ignorowania nas jako parlamentarzystw tylko dlatego, e nie jestemy z Platformy Obywatelskiej. Powiedzia pan, e najwaniejszym partnerem w Europie s Niemcy. Czy dlatego boi si pan wspiera mniejszo polsk w Niemczech? Od hucznych zeszorocznych obchodw 20. rocznicy polsko-niemieckiego traktatu mija ju prawie rok. Od tego czasu nie odbyo si adne posiedzenie polsko-niemieckiego okrgego stou. Strona niemiecka nadal nie wykonuje zobowiza wynikajcych z polsko-niemieckiego traktatu i nie wspiera nansowo nauki jzyka, np. nauki jzyka polskiego w Niemczech. Niemiecka sekretarz stanu Cornelia Pieper przyznaa si do asymetrii, a pan minister polskiego rzdu nadal to akceptuje. Jako bardzo konkretny przykad podam spalenie w Rangsdore koo Berlina domu Jana Baczewskiego, polskiego przedwojennego dziaacza Zwizku Polakw w Niemczech. Do tej pory dom ten nie zosta odbudowany. Co pan zrobi, panie ministrze, aby dom ten sta si symbolem polskoci w Niemczech? Czas nagli, gdy obiekt ten zosta ju przeznaczony do rozbirki. Czy to jest polska polityka zagraniczna? Dystrybucja rodkw dla Polakw za granic zostaa przesunita z Senatu do MSZ. W ten sposb
199
Pose Dorota Arciszewska-Mielewczyk zerwano z przyjtym wieloletnim zwyczajem, i rodki te s dzielone ponad partyjnymi podziaami. I chocia w Senacie, gdzie decyduje wikszo, dochodzio do faworyzowania inicjatyw organizacji polonijnych yjcych w dobrej komitywie z koalicj rzdow, mona byo mwi o wtym, ale jednak kompromisie. W obecnej formule bdziemy mieli do czynienia z dyktatem. Ci, ktrzy nie bd realizowali wizji duetu Tusk Sikorski, bd pozbawieni rodkw nansowych. Tak wic polityka kapitulanctwa i szerokich plecw sucych do klepania ma zosta przeniesiona z korytarzy MSZ na organizacje polonijne walczce o swoje prawa. Jest to za, bardzo za wiadomo dla tych wszystkich Polonusw, ktrzy powicaj swj czas i siy, by suy Rzeczypospolitej. Teraz bdzie im znacznie trudniej. Panie ministrze, w Senacie jest projekt uchway w sprawie odebrania Senatowi rodkw nansowych na wspprac z Poloni i wspieranie Polakw za granic. Senat Rzeczypospolitej Polskiej wyraa dezaprobat w zwizku z odebraniem Kancelarii Senatu rodkw przeznaczonych na wspprac z Poloni i Polakami za granic. Ponad 65 mln z zostao w tym roku budetowym przekazanych z budetu Kancelarii Senatu do dyspozycji MSZ. Decyzja Sejmu RP w tej sprawie napotkaa na sprzeciw senatorw, rwnie tych, ktrzy mandat swj otrzymali z poparciem partii rzdzcej. Niezrozumiae s powody takiej decyzji, ktra odbiera Senatowi RP jego historyczne funkcje i przerywa zakorzenion w polskim zwyczaju politycznym rol Senatu RP. Wsppraca z Poloni oraz wspieranie Polakw mieszkajcych za granic bya domen Izby wyszej parlamentu. Ta tradycja liczy ju kilkadziesit dziesicioleci. Senat RP zajmowa si t dziaalnoci jeszcze w dwudziestoleciu midzywojennym. Dziaalno ta bya pozytywnie odbierana przez Poloni. To przykad decyzji pozbawionej uzasadnienia, sprzecznej z przyjt i sprawdzon tradycj, jak wiele innych decyzji podejmowanych ostatnio przez parti rzdzc. Senatorowie Rzeczypospolitej wyraaj swj sprzeciw wobec decyzji o odebraniu Izbie wyszej rodkw nansowych przeznaczonych na wspprac z Polakami za granic. Niezrozumiae motywy oraz brak uzasadnienia tej decyzji musz spotka si ze sprzeciwem i dezaprobat Senatu. Oczywicie zablokowalicie pastwo moliwo rozpatrywania teje uchway. Wobec tego chciaabym zapyta pana ministra, kto ci noem bez zastanowienia rodki na inwestycje, m.in. na szkoy, domy polskie, czyli szeroko pojt edukacj, zmniejszy 9 372 tys., ktre s potrzebne na dokoczenie tych przedsiwzi, do 3 mln. Jak pan sobie wyobraa przeprowadzenie inwestycji w momencie, gdy zdezorganizowalicie prac Senatu, jeeli chodzi o rozdzia rodkw? Czy macie pastwo
wiadomo tego, e byy pewne terminy, ktrych trzeba byo dotrzyma w przypadku skadania wnioskw, e rozpatrywanie koczyo si w pierwszym kwartale roku, potem byo to uzupeniane? Pastwo do tej pory nie macie jeszcze wizji, nie macie przygotowanego biura, organizacje nie wiedz, kiedy maj skada wnioski. Jak maj funkcjonowa szkoy, jak maj organizowa budety, jak si maj rozliczy? Czy pastwo w ogle o tym mylicie? Polityka nansowa Senatu dotyczca pomocy rodowiskom polskim i polonijnym jest cakowicie transparentna. Wiedza o organizacjach i rodkach jest dostpna na stronie internetowej. Tego niestety nie ma w MSZ, albowiem urzd odpowiedzialny za koordynowanie polityki zagranicznej, w tym polityki polonijnej pastwa polskiego, nie potra odpowiedzie na proste pytania dotyczce wydatkowania rodkw na ten cel. W zwizku z powyszym pytam na forum Sejmu pana ministra, jak kwot III Rzeczpospolita w latach 19892011 ze rodkw pozostajcych w dyspozycji poszczeglnych resortw, w ostatnich latach to ok. 60% caej kwoty, to jest MEN, MSZ, ministerstwo kultury, ministerstwo szkolnictwa wyszego, wydatkowaa na dziaania zwizane z potrzebami Polonii i Polakw za granic? Senat w tym okresie, a to mona wyczyta, wydatkowa 841 964 tys. i jest to informacja dostpna od rki. Jakie kwoty w okresie sprawowania przez pana funkcji ministra, koordynatora polityki zagranicznej i polonijnej, zaplanowane byy w latach 20082011 na zadania zwizane z opiek nad Poloni i Polakami za granic i jakie kwoty na ten cel wydatkowano z budetw resortw uczestniczcych w realizacji polityki polonijnej pastwa polskiego? Czy MSZ zamierza kontynuowa dziaalno Senatu w kwestii zada o charakterze inwestycyjnym? Pytanie dotyczy zarwno podjcia nowych przedsiwzi, jak i zakoczenia dziaa rozpocztych przez Senat. Prosz rwnie o informacj, w jaki sposb MSZ zamierza si opiekowa istniejc baz lokalow. Jakie dziaania zamierza podj MSZ w kwestii utrzymania stanu posiadania polskich szk na Litwie? W jaki sposb planowana jest wsppraca ze stron litewsk, dotyczca zarwno remontw, jak i rozbudowy bazy lokalowej szk i przedszkoli polskich na Litwie? Senat Rzeczypospolitej wyasygnowa w okresie ostatnich 20 lat rodki na utworzenie centrw skupiajcych aktywno i budujcych wizerunek Polski poza granicami. W jaki sposb bd zabezpieczone potrzeby inwestycyjne domw polskich, ktre s zarwno siedzibami organizacji, jak te orodkami aktywujcymi Polakw i Poloni? Nadal nie zaatwiono adnej konkretnej sprawy z Berlinem. Gazocig Pnocny sta si faktem, dziki czemu zostao zablokowane pnocne podejcie do portu w winoujciu, a portowcy z Rostoku zacieraj rce, dzikujc opatrznoci za tandem Tusk Sikorski. Centrum przeciwko Wypdzoniom znajduje si w realizacji, a minister Sikorski nocami ni o niemieckiej potdze, czemu da wyraz w przemwieniu,
200
Pose Dorota Arciszewska-Mielewczyk nie bez racji okrelonym ju dzisiaj jako hod berliski. Kolejnych kilkanacie tysicy ydw jest uprawnionych do nowych wiadcze, ktre gotowy jest wypaci Berlin osobom, ktre udowodni, e spdziy co najmniej 18 miesicy w getcie, w ukryciu lub te zmuszone byy posugiwa si faszywymi dokumentami, aby przey. Nowa fala odszkodowa kosztowa bdzie Niemcw 485 mln euro. Pytam, co polski rzd, oprcz pocaowania kanclerz Niemiec w rk, zrobi dla polskich oar niemieckich zbrodni? Tymczasem m.in. Winicjusz Natoniewski, jak i wielu innych, nadal czeka na zadouczynienie za oparzenia, jakich dozna w wyniku niemieckich zbrodni. adne poklepywania nie zrekompensuj mu cierpienia i blu, ale wy nawet o tym nie chcecie sysze. Sama myl, e moglibycie czegokolwiek zada od Niemcw, mrozi wam krew w yach. Chciaabym rwnie wspomnie o placwkach. Szykuje pan sprzeda nieruchomoci w Kolonii, na ktrej znajduje si polski konsulat generalny, w jake wanej, zachodniej czci Niemiec. Jest to tragiczny sygna dla Niemiec i nie tylko. Pokazuje, e Polska sprzedaje swe srebra rodowe, aby mie pienidze na codzienne wydatki. Tylko tak to mog zrozumie, niestety. Innej potrzeby nie ma. Organizacje polskie w Niemczech s przeciwko zamiarowi sprzeday. Ile pienidzy trzeba by wyoy, pytanie, aby konsulat generalny w Kolonii mg wynaj... (Pose Stefan Niesioowski: Duej, duej. Panie Mariuszu, skasowaa pana. Pan jej tak broni, a ona zajmie cay czas.) ...nowe pomieszczenie. Cicho tam! Ju! (Pose Stefan Niesioowski: Duej, duej.) Prosz cierpliwie sucha. Jak si pan zachowuje? Prosz nie przeszkadza. (Wesoo na sali) Tam jest lekarz, niech pan wemie co na uspokojenie.

Pani pose, prosz koncentrowa si na wypowiedzi.

Arogancja totalna. (Pose Stefan Niesioowski: Za szybko pani mwi: wolniej, wolniej.) (Gos z sali: Modzie sucha.) Organizacje polskie w Niemczech, jak powiedziaam, s przeciwko temu, w zwizku z tym chciaabym usysze odpowied, ile bdzie nas kosztowao wynajcie nowego lokalu, bo zdaje si, e nie jest odpowiednio wykorzystany ten, ktre ju jest, czyli naleaoby
bardziej usprawni t dziaalno, a nie sprzedawa. Prosz o konkretne liczby, a nie oglniki. W tym kontekcie zwracam uwag na tragiczn sytuacj w Berlinie, a dokadnie na pustostan, ruin polskiej ambasady w Berlinie przy ulicy Unter den Linden, po przeciwnej stronie hotelu Aldon, w ktrym walczy pan z niemieckim hotelarzem o polski program telewizyjny. To nie jest sprawa, ktr powinien chwali si minister, aczkolwiek dzikujemy za interwencj. Turyci rwnie to robi i wczeniej jako MSZ nie chcia tego uwzgldni. Pan powinien by spojrze w stron Bramy Brandenburskiej, ale take w stron pustostanu, ruiny polskiej ambasady w Berlinie, ktra jest naprzeciwko tego hotelu. Pozostanie tego budynku w takim stanie w tak cennej lokalizacji jest codzienn strat dla budetu pastwa. Przykadem dla Polakw korzystnego z perspektywy nansowej wykorzystania budynku publicznego jest pooona zaraz obok ambasada wgierska. Mija za chwil pity rok rzdw Platformy. Czy ten budynek jest wizytwk Polski w Niemczech? Czy jest on wiadectwem raczej nieudolnoci i niedbalstwa pana ministra? A w Niemczech, spozierajc na ten budynek, mwi si znw negatywnie: polnische Wirtschaft. Nawizujc do tego budynku, wczoraj pan minister, zreszt bardzo przewrotnie, wypowiada si na temat konsulatu w Katanii, ktry pastwo zlikwidowalicie, a ktry by utworzony w Reggio Calabria w Cosenzy na prob Polakw, dlatego e jak pastwo wiecie, byy tam obozy pracy, ale pastwa to nie interesowao. Odcilicie pastwo cae poudniowe Wochy od placwki w Rzymie. Pan minister prbowa przekona mnie, e naleao to zrobi w Neapolu. Ale niestety, chyba nie zna geograi, ju histori pastwo ograniczacie w szkole, jeszcze przyjdzie czas na geogra, wida, e s zalegoci: Neapol to 185 km od Rzymu, a Reggio Calabria to 700 km i 3 dni drogi do Rzymu dla polskich przedstawicieli. W zwizku z tym prosz nie epatowa tutaj kosztami, bo w tej chwili konsul przyjeda raz na dwa miesice z laptopem, w ktry uzbroi go pan Sikorski, i bka si biedny, bo nie wie, gdzie ma przyjmowa interesantw. Jeeli pastwo macie tak z opini o dziaalnoci Kocioa i w brutalny sposb go krytykujecie, to moe rwnie zrezygnujecie z tego, e konsul korzysta z noclegw u sistr zakonnych albo ksia mog wyrcza suby konsularne. Koczc, panie marszaku... (Pose Stefan Niesioowski: Nie, nie, dalej niech pani mwi.) ...chciaam zapyta pana Sikorskiego, jeeli mwi on o patriotyzmie, to chyba mamy rne wizje. Czy pan Sikorski chce korzysta z opinii pana Donalda Tuska, ktry mwi: Co pozostanie z polskoci, gdy odejmiemy od niej cay ten wznioso-ponuro-mieszny teatr niespenionych marze i nieuzasadnionych uroje? Polsko to nienormalno powiedzia Donald Tusk. Takie skojarzenie nasuwa mi si z bolesn uporczywoci, kiedy tylko dotykam tego niechcianego tematu. Polsko wywouje u mnie odruch bun-
201
Pose Dorota Arciszewska-Mielewczyk tu: historia, geograa, pech dziejowy i Bg wie, co jeszcze, wrzuciy na moje barki brzemi, ktrego nie mam specjalnie ochoty dwiga. (Wesoo na sali) Pikniejsza od Polski jest ucieczka od Polski mwi Donald Tusk tej ziemi konkretnej, przegranej, brudnej i biednej i dlatego tak czsto nas ogupia, zalepia, prowadzi w krain mitu, sama jest mitem. To nie jest do miechu. Pan powinien mia si przez zy, jeeli premier polskiego rzdu tak odcina si od polskoci. A pastwa polityka wyglda, niestety, ale nie w ten sposb, ale w ten sposb. (Pose Dorota Arciszewska-Mielewczyk pokazuje dwa zdjcia.) (Pose Stefan Niesioowski: Ale w jaki sposb?) To jest kwintesencja pastwa polityki zagranicznej. Odsyam pana do lekarza. (Oklaski)

Gos ma pan pose Andrzej Halicki, Platforma Obywatelska.
Pose Andrzej Halicki:

Panie Marszaku! Panie Ministrze! Prosz si nie obawia, my jestemy bardziej solidarni. Poszkodowanych przez pani pose zapraszam, odstpimy troch czasu. (Pose Mariusz Antoni Kamiski: Dzikujemy bardzo.) Dzisiejsza debata jest bardzo wana i naprawd szkoda, e zacza si w taki sposb. Mam szacunek i sympati dla posa Szczerskiego i myl, e prywatnie i w ramach naszych formacji jestemy w stanie zrobi sporo razem. Pan przewodniczcy Schetyna zakoczy swoje wystpienie chyba bardzo racjonalnym wezwaniem do szanowania racji stanu i dziaa wsplnych na arenie midzynarodowej. A pan zacz swoje wystpienie, nie ma obaw, przed debat przecie jeszcze: odrzucamy t informacj z zasady. Tak wic jeeli na tym ma polega debata, to szkoda debatowa. Ale zakoczy pan te swoje wystpienie takim zdaniem, w ktrym podzieli si pan z Izb reeksj, i gnbi was, czyli Prawo i Sprawiedliwo, trzech braci, jeden z nich na imi ma kompleks. I niestety to wida. Przykro mi, ale wida, e gnbi was kompleks, a powinnimy si tych kompleksw wyzbywa. (Pose Elbieta Rafalska: Wy ju si nie martwcie o nas.) Nie martwimy si tym, bo to wasz problem, nie nasz. Natomiast rzeczywicie debata o patriotyzmie jest istotna. Zgadzam si z Leszkiem Millerem, ktry upomnia si tutaj o rozszerzenie jednak tego zdania ze sowem patriotyzm take na tych, ktrzy rzeczywicie z rzdem nie maj wiele punktw wsplnych. Zgadzam si, tak jest, patriot mona by w rny
sposb. Mamy za chwil pikarskie mistrzostwa, yjemy tym na co dzie. Kibice te kochaj swoj druyn w rny sposb. S tacy, ktrzy aktywnie, ambitnie, radonie dopinguj, s tacy, ktrzy szukaj sposobnoci do organizowania ustawek. Jedni i drudzy mieni si sympatykami, fanatykami swoich klubw. Tak wic w ustawk na arenie midzynarodowej Polski nie wcigniecie i nie oczekuje tego na pewno polskie spoeczestwo. Byo rwnie kilka wanych gosw w tej debacie, do ktrych chciabym si odnie, albowiem jest co takiego, co moe by polsk specjalnoci w polityce midzynarodowej, co staje si polsk specjalnoci, take dziki temu, co podkrela minister Sikorski, a mianowicie temu, e dziki Unii wanie Polska ma zwielokrotnion si oddziaywania i moliwo goszenia tych racji i dziaania na ich rzecz. Tym wanym gosem na pewno by gos posa Rozenka i posa Iwiskiego o obwodzie kaliningradzkim, czyli o otwartoci, ktra Polakw zawsze cechowaa i ktr powinni przejawia wobec spoecznoci midzynarodowej, bo nam take pomagano. Jeeli dobrze rozumiem, e jest to ten solidaryzm, to uwaam, i polsk racj stanu wanie jest dodatkowy gos mobilizujcy spoecznoci Unii Europejskiej, czyli krajw, ktre dzisiaj koncentruj si na innych problemach, tak aby by ruch bezwizowy, mobilno spoeczestw, tych ktre aspiruj do tego, by y w jednej wsplnej bezpiecznej Europie, i to, by ten nasz gos by w gruncie rzeczy bezwarunkowy, bo przecie my poczulimy si Europejczykami nie wtedy, kiedy formalnie wstpilimy do Unii, nie wtedy, kiedy zakoczylimy negocjacje, ale wtedy kiedy moglimy po tej Unii podrowa bez wiz. I jest nie zagroeniem, ale wrcz interesem i racj stanu, bo to buduje bezpieczestwo, jest wspomaganie otwartoci, by likwidowa granice, by likwidowa bariery. Nie widz adnego zagroenia w tym, by dzisiaj obywatele Modawii i Gruzji, krajw dynamicznie zmieniajcych swoj gospodark i prawo, posugiwali si biometrycznym paszportem i mogli podrowa po caej Europie. Nie widz w tym adnego zagroenia, ale wrcz polityczne korzyci, jeeli mogliby to czyni nasi bracia ze wschodniej strony Ukraicy. Ba, walor poznawczy, dobry przykad to take to, co powinni mie w rku oczywicie to ju jest kwestia reimu ukaszenki take Biaorusini, rwnie Rosjanie. I zgadzam si te ze zdaniem, e do Kijowa czy Moskwy nie naley podrowa przez Waszyngton, bo to polska racja stanu powinna przemawia za tym, aby wzmc nasz gos w tej debacie. Nie tylko rygory techniczne czy umowy powinny decydowa o tej moliwoci. Ta moliwo moe by dana wczeniej jako zachta, jako dobry przykad dla innych, zwaszcza dla krajw mniejszych, gdzie to ryzyko te jest mniejsze, bo mamy dobry przykad u siebie to s relacje polsko-niemieckie, gdzie fobie, za wola, animozje, a take obawy wynikajce z przyszoci znikny, kiedy znikny granice. To take sytuacja w innym wymiarze, na granicy Schengen ju dzisiaj, ukraisko-polskiej. Fak-
202
Pose Andrzej Halicki ty pokazuj, e take przestpstw jest mniej w tej stree, w ktrej dziaa may ruch graniczny. Nie tylko nie przemyca si towarw, ale i innych przestpstw jest mniej. Ruch i pynno pozwalaj na to, eby ludzie yli w bezpieczniejszej, lepiej rozwijajcej si stree. To samo, mam nadziej, moe spotka nas jeszcze przed wakacjami, bo mamy zapewnienia, e strona rosyjska moe by gotowa do wprowadzenia tej umowy wczeniej ni 1 lipca oby si to zdarzyo w kwestii otwarcia si na Rosjan przez obwd kaliningradzki. To take dobry przykad dla nich, eby wybierali waciw alternatyw, bo alternatywa jest, jak kto tutaj powiedzia, albo, umownie mwic, azjatycka, albo europejska. Bdmy tymi, ktrzy przycigaj do dobrej europejskiej drogi rozwoju, do dobrej europejskiej transformacji take tych, ktrzy stoj w rozkroku, a bez wtpienia Rosja dzisiaj stoi w rozkroku. Chciabym zakoczy to jedn kwesti, bo racj ma Stefan Niesioowski, wspominajc tych kilka poaowania godnych incydentw. Mam nadziej, e do nich wicej dochodzi nie bdzie. Ale jeeli kto mwi, e trzeba opiera debat i dialog na prawdzie, jeeli kto mwi, e prawda wyzwala to bardzo cenny cytat jeeli kto mwi i przestrzega, eby nie cytowa zda podobnych do tych, jakich uywano w PRL-u czy za czasw komuny, to delowanie pod transparentem, bo rozumiem, e opisujemy Uni jako samo zo, koncentration lager Europa jest haniebne. Nawet ukaszenka nie posuguje si takim jzykiem w stosunku do wiata, ktry (Pose Dorota Arciszewska-Mielewczyk: A renegaci to OK?) oczywicie odrzuca. (Pose Dorota Arciszewska-Mielewczyk: Ale na to pan nie zareagowa.) Jeeli wy delujecie pod takim transparentem, to zastanwcie si, jak wizytwk sobie sami wystawiacie. Ceni to i mam nadziej na dalsz dobr wspprac z posem Szczerskim, take w duchu poszerzania bezpieczestwa swobd demokracji i tych wartoci, ktrym polska polityka zagraniczna zawsze jest i bya wierna, bo od 1989 r. kierunek jest constans. Mam nadziej na dobr wspprac i na to, e w tych aspektach, w ktrych rzeczywicie warto by razem, jednak bdziemy razem. Dzikuj. (Oklaski)

Dzikuj bardzo. Panie Marszaku! Panie pole Halicki, dyplomacja wymaga kurtuazji, nawet wwczas gdy mamy cakowicie rne zdania, wic ja te kurtuazj si odwzajemniam, natomiast prawda jest take wana. Po pierwsze, chciabym poinformowa, i nie powiedziaem, i odrzucamy informacj z zaoenia, powiedziaem po informacji, wic nie z zaoenia, tylko po prostu po jej wysuchaniu, eby nie byo wtpliwoci, e takie jest stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwo. (Pose Andrzej Halicki: ebymy nie mieli zudze.) Po drugie, nie powiedziaem, e to Prawo i Sprawiedliwo gnbi kompleks, powiedziaem, e Polakw gnbi kompleks, ktry wprowadza do polskiej polityki pan minister Sikorski. Dzikuj bardzo za moliwo wyjanienia. Dzikuj, panie marszaku.

Dzikuj. Gos ma pan pose Mariusz Antoni Kamiski, Prawo i Sprawiedliwo.

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! W moim wystpieniu skoncentruj si na obszarze wsppracy midzynarodowej w zakresie bezpieczestwa i obrony, Sojuszu Pnocno-Atlantyckiego i naszych misji wojskowych. Na pocztek Afganistan. Uczestniczc w misji ISAF, realizujemy nasze sojusznicze zobowizania i tutaj, co pragn podkreli, rzd ma wsparcie najwikszej partii opozycyjnej, jak jest Prawo i Sprawiedliwo. Jednak nasz wiarygodno wrd sojusznikw, nasz wiarygodno w NATO buduje si poprzez branie na swoje barki odpowiedzialnych zada i ich konsekwentne, odpowiedzialne wykonywanie. Podkrelam sowo wiarygodno, bo jest ono tutaj kluczowe. A niestety jeden polityczny bd znacznie obniy nasz wiarygodno wrd sojusznikw. Byo to wzicie odpowiedzialnoci za prowincj Ghazni w Afganistanie, bo to zadanie przerasta moliwoci militarne naszej armii. Porwalimy si na zadanie, ktrego nie jestemy w stanie w sposb zadowalajcy zrealizowa. Zamiast zyskiwa, tracimy i politycznie, i militarnie, a mimo to konsekwentnie trwamy przy tej bdnej decyzji, zamiast podzieli si wspodpowiedzialnoci za prowincj Ghazni z Amerykanami. Za ten polityczny bd pan minister Sikorski ponosi wspodpowiedzialno. Jeden wany cytat: Amerykanie widz, z jakim powiceniem walcz polscy onierze. Widz te, e to powicenie i wysiek nie wystarczaj, by sprosta

Dzikuj. Gos ma pan pose Mariusz Antoni Kamiski. (Pose Krzysztof Szczerski: Byem wymieniany.) By pan przywoywany, ale trzymajmy si trybu sprostowania. (Pose Krzysztof Szczerski: Tak, tak.) Bardzo prosz.
203
Pose Mariusz Antoni Kamiski zadaniom, jakie postawiono przed nielicznym polskim kontyngentem w Ghazni. Bo prowincja Ghazni jest za dua na takie siy, jakie ekspediowalimy do Afganistanu. I dalej wane sowa: Trudno oceni, jak rozkadayby si straty polskiego kontyngentu wojskowego w tej wojnie bez naszej odpowiedzialnoci za prowincj Ghazni, ale jestem pewien bd polityczny kosztowa nas sporo onierskiej krwi. Nie powiedzia tego Jarosaw Kaczyski ani Witold Waszczykowski, ani Krzysztof Szczerski. Nie powiedzia tego aden polityk opozycji. Powiedzia to gen. Waldemar Skrzypczak, byy dowdca Wojsk Ldowych, a obecnie doradca ministra obrony Tomasza Siemoniaka. Warto pamita o tych sowach, ktre napisa pan genera i z ktrych nie wycofa si. Pan minister Sikorski wspomnia, e na szczycie NATO w Chicago spodziewamy si decyzji o zakoczeniu misji w Afganistanie. Tak, realizacja strategii opierajcej si na tym, e razem weszlimy do Afganistanu i razem wyjdziemy, jest jak najbardziej suszna. Rok 2014 jest oczywicie realny, ale rodzi si w zwizku z tym szereg nowych pyta: Co dalej? Co po zakoczeniu misji ISAF w Afganistanie? Pan minister Sikorski musi odpowiedzie otwarcie przed polskim spoeczestwem na jedno wane pytanie: Czy Polska bdzie dokada si nansowo do utrzymania afgaskiej armii po 2014 r., kiedy zakoczymy misj ISAF? A jeeli tak, to jakie to bd kwoty i jak dugo trzeba bdzie paci? Ten temat na pewno bdzie poruszony na szczycie NATO w Chicago. Z pewnoci takie propozycje zostan zoone. Dlatego wane jest ju dzi stanowisko Polski. Jeszcze raz postawi to pytanie, eby nie umkno: Jak pan minister bdzie ewentualnie odnosi si do nich i czy Polska bdzie dokada si nansowo do utrzymania afgaskiej armii po 2014 r.? Polacy musz o tym wiedzie ju dzi. Ciekawie zabrzmiay sowa pana ministra Sikorskiego na temat wsplnej polityki bezpieczestwa i obrony Unii Europejskiej. To by jeden z istotnych elementw naszej prezydencji, jeden z naszych priorytetw. Niestety niezrealizowany w stopniu zadowalajcym. W tej chwili, po naszej prezydencji, nadal wsppraca midzy Uni Europejsk a NATO na poziomie misji wojskowych ukada si bardzo le, a niekiedy nawet fatalnie. Na przykad misja Unii Europejskiej przy natowskiej ISAF w Afganistanie to zacytuj sowa pana ministra Najdera wypowiedziane na posiedzeniu Komisji Obrony Narodowej: jedno wielkie pasmo poraek i nieporozumie. W przypadku za operacji przeciwko piractwu tu znowu zacytuj sowa pana ministra Najdera, wiceministra spraw zagranicznych: brak jest politycznej wsppracy, ale dowdcy porozumiewaj si na forach spoecznociowych. Przyznaj, w tym wzgldzie wiele mona byo nauczy si od pana ministra Sikorskiego. Pan minister Sikorski mia szans zmieni t z sytuacj dotyczc wsppracy wojskowej na pozio-
mie misji pomidzy Uni Europejsk a NATO. Nie udao si, nie zrobi tego, i ciesz si, e dzi w swoich sowach przyzna si do poraki w tej kwestii. Na pewno warto umacnia wspln polityk bezpieczestwa i obrony Unii Europejskiej i szuka nowych rozwiza dla jej rozwoju. Bdziemy bacznie przyglda si temu, co zaproponowa pan minister, a zwaszcza ocenia skuteczno jego inicjatywy. Na koniec jako pose, ale przede wszystkim jako konstytucjonalista szkoda, e nie ma pana ministra, ale przeka, jak bdzie chciaem przekaza panu ministrowi swj egzemplarz Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i poprosi, eby pan minister przeczyta dokadnie i nauczy si raz na zawsze, i nie powtarza z uporem maniaka, e Sejm udzieli mu wotum zaufania, bo Sejm wotum zaufania moe udzieli prezesowi Rady Ministrw, a nie ministrowi spraw zagranicznych. Pan minister wielokrotnie to powtarza. Konstytucja, ustawa zasadnicza, mwi bardzo wyranie, e Sejm moe wyrazi wotum nieufnoci wobec ministra konstytucyjnego, a nie udzieli wotum zaufania. To jest podstawowa sprawa i warto, eby minister spraw zagranicznych polskiego rzdu zna konstytucj. Pan minister nie dosta nagrody w postaci wotum zaufania, pan minister Sikorski unikn kary w postaci wotum nieufnoci. Ale, co si odwlecze... Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Dzikuj panu posowi. Gos ma pan pose Robert Tyszkiewicz, Platforma Obywatelska.
Pose Robert Tyszkiewicz:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Chc mwi o Biaorusi jako o szczeglnej egzemplikacji polityki wschodniej Polski i Unii Europejskiej. Zanim jednak przejd do zasadniczej treci swojego wystpienia, chciabym odnie si do jak mi si wydaje pewnego niezrozumienia przejawiajcego si w sowach krytyki pyncej pod adresem realizowanej przez rzd polityki wschodniej. Chciabym rozpocz od krtkiego, prostego pytania: Gdzie byyby dzi kraje lece na wschd od Unii Europejskiej, gdyby nie projekt Partnerstwa Wschodniego? Jak inn realn ofert w ramach polityki Unii Europejskiej mielibymy im do zaproponowania w tym trudnym dla Europy czasie? Cie 70 lat trwania Zwizku Sowieckiego, ta noc sowiecka, ktra trwaa nad caym wielkim obszarem Europy, nie zmieni si bardzo szybko w europejski dzie. Kiedy sysz zarzuty, e nie uzyskalimy tego czy tamtego, e nie ma demokracji tu czy tam, to stwierdzam, e musimy wiedzie, i przyciganie Wschodu do Europy bdzie trudnym i dugotrwaym procesem, wymagajcym elaznej konsekwencji i wielkiej
204
Pose Robert Tyszkiewicz cierpliwoci. Myl, e jeeli zdamy sobie z tego spraw, to nasza debata o polityce wschodniej bdzie miaa nieco bardziej merytoryczny i nieco bardziej wsplny charakter, bo sdz, e nam wszystkim zaley na tym samym: aby na wschd od Polski byo coraz wicej Europy, europejskich wartoci, europejskiego systemu. Chc powiedzie o Biaorusi, bo to, wydaje si, jest dzisiaj przez wzgld na ostatnie wydarzenia szczeglnym wyzwaniem rzuconym Europie dyktatura w sercu Europy od 17 lat, pastwo, ktre uczynio swoich obywateli zakadnikami aparatu wadzy i jego anachronicznej, izolacjonistycznej polityki. Zdajmy sobie spraw, e na Biaorusi wyroso ju cae pokolenie ludzi nieznajcych innej rzeczywistoci ni ukaszenkowska. To, w jaki sposb bdziemy umieli zdeniowa skuteczn polityk wobec tego pastwa, bdzie w duej mierze sprawdzianem naszej umiejtnoci znajdowania odpowiedzi na najwaniejsze wyzwania w ramach budowania europejskiej przestrzeni na wschd od granic Unii Europejskiej. Biaoru jest w tym sensie testem dla Europy, jest sprawdzianem, sprawdzianem europejskiej solidarnoci. Tu zgodz si, e postawa Unii Europejskiej podczas kryzysu dyplomatycznego, decyzja o wycofaniu ambasadorw podjta na wniosek Polski po posiedzeniu ministrw spraw zagranicznych, jest dobrym znakiem i naley t postaw Unii Europejskiej doceni, pochwali, ale te naley doceni skuteczno dziaania polskiej dyplomacji. Podobnie jest, jeeli mwimy o polityce sankcji niezbdnych do tworzenia nacisku, presji dla pozytywnych zmian na Biaorusi. Kolejne decyzje, jakie obserwujemy, pokazuj, e z nielicznymi wyjtkami, ale jednak ten gwny nurt Unii Europejskiej poda w dobrym kierunku, tworzc warunki do zwikszania presji dla demokratycznych przemian. Mwilimy dzi o tym wiele, e Biaoru to take sprawdzian dla jakoci europejskich wartoci i przywizania do tych wartoci oraz sprawdzian tego, na ile wartoci, ktre wyznajemy, dotyczce praw czowieka, demokracji, swobody i wolnoci, s jedynie pewnego rodzaju emblematem naszej polityki, a na ile staramy si uczyni z tyche wartoci jej fundament. Chciabym powiedzie, i doceniam wysiki rzdu, aby w polityce wschodniej fundament wartoci by trwaym, strategicznym elementem, bo wydaje si, e tylko w ten sposb Unia Europejska moe by zrozumiaa dla wszystkich, ktrzy zabiegaj na Wschodzie o to, aby przyblia swoje kraje, swoje pastwa do wsplnoty europejskiej. Biaoru jest te oczywicie testem dla Polski. Jeeli mwimy czasem o tym, e pragniemy odgrywa przywdcz czy co najmniej inspirujc rol w zakresie europejskiej polityki wschodniej, to to, w jaki sposb bdziemy potrali mobilizowa europejsk opini, organizowa skuteczne dziaania wobec Biaorusi, bdzie rwnie tej naszej ambicji sprawdzianem. Wysoko ceni dzia-
ania polskiego rzdu w tej dziedzinie, bo Polska jest liderem w zakresie zaangaowania na rzecz przemian demokratycznych na Biaorusi. Polska zniosa np. opaty za wizy narodowe, domaga si i postuluje, aby Unia Europejska obniya lub w ogle zniosa opaty za wizy Schengen dla Biaorusinw. W zeszym roku wydalimy ponad 300 tys. wiz dla obywateli Biaorusi, co oznacza 50-procentowy wzrost. To s praktyczne efekty dziaa naszego rzdu. Realizujemy wiele programw wspierajcych tworzenie si spoeczestwa obywatelskiego na Biaorusi, ale chc jednoczenie powiedzie, e Biaoru to te sprawdzian solidarnoci na naszej scenie, w naszym parlamencie. Jeeli oczekujemy od Unii Europejskiej solidarnoci wobec wyzwa, jakie stanowi dzisiaj dla Europy Biaoru, to bdmy solidarni midzy sob o to apeluj. Wydaje si, e jest wiele oznak tego, e wobec polityki adresowanej przez Polsk do Biaorusi mamy consensus najwaniejszych klubw politycznych. Warto to docenia i warto tego strzec. Teraz kilka zda co do meritum polityki. Jaka polityka wobec Biaorusi ma szans by skuteczna? Chc krciutko powiedzie o tym, e najpierw naley si z tym zmierzy, przedyskutowa to, a zapewne odrzuci te kilka mitw, aby ona miaa szans by skuteczna. Pierwszy mit ukaszenka jest gwarantem suwerennoci Biaorusi. Jeli przeanalizujemy dziaania reimu w Misku, zwaszcza w ostatnich latach, to jednoznacznie zaobserwujemy przeciwn praktyk. Utrzymanie biaoruskiej dyktatury jest moliwe tylko za cen podporzdkowania gospodarczego i politycznego Rosji, a ukaszenka cen t chtnie paci. W rosyjskie rce przechodz kolejne przedsibiorstwa, strategiczne przedsibiorstwa na Biaorusi, a na horyzoncie pojawia si projekt wprowadzenia na Biaorusi rosyjskiej waluty. Jest absolutnie realny scenariusz, e Biaoru moe zapaci za wadz ukaszenki swoj niepodlegoci. Drugi mit mwi o tym, e istnieje dyplomatyczny sposb na ucywilizowanie reimu ukaszenki. Postpowanie wadz w Misku jednoznacznie wskazuje na instrumentalne traktowanie dialogu z Uni Europejsk. Trzeba z tego wyciga wnioski. Kolejnym mitem jest mylenie o tym, e potramy przekona Rosj, aby wspara demokracj na Biaorusi. Uwaam, e ten scenariusz rwnie nie jest moliwy do zrealizowania. Uwaam, e w interesie Rosji nie ley demokratyzacja Biaorusi ani odsuwanie ukaszenki od wadzy, wrcz przeciwnie, wydaje si, e wycznie konsekwentne stanowisko Unii Europejskiej, wyraane choby w polityce sankcji, staej presji, moe sprawi, e Rosja zrozumie, e wspieranie reimu ukaszenki sprawia jej kopot w relacjach z Uni Europejsk. Nadzieje czy szanse na zmian postawy Moskwy widziabym bardziej w tym kierunku. Wreszcie rzecz najboleniejsza, dotyczca naszej mniejszoci. Jest to przekonanie, mit, ktry mwi, e stanowcza polityka Polski wobec Biaorusi uderza w prawa czy sytuacj mniejszoci polskiej. Jest to
205
Pose Robert Tyszkiewicz prawda, bo tak si rzeczywicie dzieje, ale musimy sobie jasno powiedzie, e Polacy na Biaorusi bd cieszy si peni praw, tak jak inni obywatele Biaorusi, tylko wtedy, gdy ten kraj bdzie demokratyczny. Musimy robi wszystko, zwiksza wsparcie dla naszych rodakw, ale musimy, tak jak oni, ktrzy to rozumiej i walcz o swoj niezalen organizacj, przyj, e nie zbudujemy enklawy polskiej wolnoci w niedemokratycznej Biaorusi. Jaka powinna by polityka wobec Biaorusi? Mwi o tym dzisiaj krtko pan minister konsekwentna polityka warunkowa, wsppraca na rzecz modernizacji. Oferta modernizacji i rozwoju Biaorusi powinna by sformuowana i zaoferowana przez Uni Europejsk, ale jej realizacja powinna by cakowicie uzaleniona od zwolnienia winiw politycznych, ich rehabilitacji, od demokratyzacji, liberalizacji systemu politycznego na Biaorusi. Z kolei polityka oparta na wartociach powinna opiera si na tym, powinna prowadzi do tego, e za kadym razem, kiedy obserwujemy narastanie represji w tym pastwie, Europa reaguje sankcjami. Naley take rozway uwaam, e dzisiaj s do tego podstawy czy Unia Europejska nie powinna przyczy si do amerykaskich sankcji wobec przemysu petrochemicznego na Biaorusi, bo wydaje si, e mogoby to przynie wikszy skutek, oraz czy nie powinnimy wesprze idei, rwnie zgoszonej przez Amerykanw, ale te przez polskich eurodeputowanych w Parlamencie Europejskim, odebrania Biaorusi organizacji hokejowych mistrzostw wiata. Wydaje si (Pose Eugeniusz Czykwin: Na Ukrainie...) (Pose Tadeusz Iwiski: A co byo w Chinach?) ...e w kraju, w ktrym s winiowie polityczni i dokonuje si pokazowych procesw, nie powinno organizowa si imprez sportowych tej miary. Natomiast oprcz tych wszystkich elementw wane czy najwaniejsze s: polityka solidarnoci z obywatelami Biaorusi, dugofalowe stabilne wsparcie dla wolnych mediw, opozycji demokratycznej, niezalenych organizacji pozarzdowych, polityka otwartoci wobec spoeczestwa biaoruskiego, uatwienia wizowe, wsppraca naukowa, kulturalna, wsparcie dla wsppracy maych i rednich przedsibiorstw oraz samorzdw. Wydaje si, e byby potrzebny take nowy, elitarny program stypendialny na wzr stypendium Fulbrighta, adresowany do wybitnych przedstawicieli modej inteligencji biaoruskiej lub, szerzej, z krajw Partnerstwa Wschodniego. Uwaam, e mogoby to by ciekawe oddziaywanie na mode elity. Krtko o wyzwaniach biecych. Kluczowe kierunki dziaa: naley zwikszy zakres i efektywno oddziaywania informacyjnego, co oznacza zwikszenie wsparcia dla takich projektw, jak: telewizja Biesat, radio Racja, Europejskie Radio dla Biaorusi, dla niezalenych biaoruskich portali internetowych,
zwikszenie zakresu pomocy dla osb represjonowanych, tak aby kady, kto walczy o wolno, nie czu si osamotniony, zwikszenie wsparcia dla Zwizku Polakw na Biaorusi w zakresie wspierania polskiej prasy, potencjau organizacyjnego, istniejcych form nauczania jzyka polskiego i historii, zwikszenie nansowania projektw skierowanych do niezalenych zwizkw zawodowych i rodowisk robotniczych na Biaorusi wydaje si to dzi zaniedbanym kierunkiem, a w zwizku ze zjawiskami kryzysowymi warto ten kierunek wspiera. Koczc, chc powiedzie, e Polska ma dowiadczenie zarwno w walce o wolno, jak i w udanej demokratycznej transformacji. Podzielmy si tym dowiadczeniem z naszymi ssiadami, z Biaorusinami. Przejdmy razem trudny czas, nawet jeeli bdzie on dugi, bo Europa potrzebuje niepodlegej i demokratycznej Biaorusi. Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Dzikuj panu posowi. Gos ma pan pose Jarosaw Sellin, Prawo i Sprawiedliwo. Bardzo prosz.
Pose Jarosaw Sellin:

Panie Marszaku! Pani Minister! Szanowni Pastwo! Z braku czasu ogranicz si do dwch zagadnie. Pan minister Sikorski w swoim wystpieniu powiedzia, e w Europie wsplnotowa metoda decyzyjna jest coraz czciej podwaana, ale nie wspomnia, kiedy zacza by podwaana i przez kogo jest podwaana. Ot ona zacza by podwaana przede wszystkim w czasie tej rzekomo bardzo udanej prezydencji Polski w Unii Europejskiej. To wtedy podejmowano decyzje na zasadzie dyktatu francusko-niemieckiego ze szczegln intensywnoci, jak nazywaj to niektrzy publicyci. Z tego powodu polska prezydencja by moe przejdzie do historii, poniewa nie prbowaa przeciwdziaa rozprzestrzenieniu si tej niewsplnotowej metody podejmowania decyzji. O tym te naleao, jak sdz, szczerze powiedzie w tym wystpieniu. Tymczasem mamy (Dzwonek) do czynienia z sytuacj nastpujc. Niemcy planuj bardzo ambitne rzeczy, jeli chodzi o reform wewntrzn Unii Europejskiej Prosz jeszcze o chwil czasu. i testuj moliwo tej radykalnej zmiany poprzez aktywno, od niedawna, ministra Westerwellego, ktry kilka tygodni temu w Kopenhadze zaproponowa wrcz prace nad now konstytucj dla Unii Europejskiej. Ta propozycja zostaa gwatownie odrzucona przez ministrw spraw zagranicznych Skandynawii, ktrzy byli obecni na tym spotkaniu, natomiast zostaa niestety podjta przez obecnego
206
Pose Jarosaw Sellin na tym spotkaniu ministra Dowgielewicza, zaledwie w gronie dziewiciu innych ministrw spraw zagranicznych. Kilka dni temu odbya si druga tura tego spotkania. Minister Westerwelle zaprosi do Berlina kilku ministrw. Przyjechao zaledwie siedmiu. I na takim spotkaniu obecny by gwny polski minister spraw zagranicznych minister Sikorski. Pytanie, o co chodzi? Dlaczego si do tego przyczamy? Dlaczego rwnie w dzisiejszym wystpieniu ministra Sikorskiego czytam, e opowiadamy si za poczeniem stanowiska przewodniczcego Komisji Europejskiej i przewodniczcego Rady Europejskiej oraz wybierania go przez Parlament Europejski lub w wyborach powszechnych, a cz europosw powinna by wybierana z listy oglnoeuropejskiej? S to wypisz wymaluj postulaty czy pomysy...

Prosz koczy.

...zawarte w dokumentach partyjnych CDU i FDP.

Prosz koczy.

Czy nie moemy si wysili i stworzy bardziej autonomiczne plany zwizane z przeksztacaniem Unii Europejskiej? Czy zawsze musimy poda w tym rydwanie, ktry wyznacza Berlin? Dzikuj. (Oklaski)

Gos ma pan pose Dariusz Rosati, Platforma Obywatelska.
Pose Dariusz Rosati:

Panie Marszaku! Szanowni Pastwo! Chciabym powiedzie, e przemwienie pana ministra Sikorskiego bardzo mi si podobao, poniewa jest to przemwienie, ktre wiadczy o kontynuacji tych pozytywnych, korzystnych dla Polski kierunkw polityki zagranicznej, ktre od kilkunastu lat staramy si realizowa w naszym kraju. To jest kierunek inte-
gracji europejskiej, integracji euroatlantyckiej, krtko mwic, jest to kierunek umacniania bezpieczestwa naszego kraju, tworzenia sprzyjajcych warunkw rozwoju w wiecie XXI w., ktry wyglda zupenie inaczej ni wiat sprzed 50 czy sprzed 100 lat. Jestem zdania, e polska polityka zagraniczna prawidowo odpowiada na te wyzwania, prawidowo odnajduje miejsce Polski w tym zmieniajcym si wiecie i przynosi to wymierne korzyci. Wszyscy musimy sobie po prostu powiedzie, e ostatnie kilka lat przynioso bardzo wyrane wzmocnienie pozycji Polski w Unii Europejskiej. Jest to wynikiem zbiegu kilku czynnikw. Mam na myli skuteczn dyplomacj, ale take fakt, i polska gospodarka jako jedyna opara si kryzysowi, oraz skuteczn, odpowiedzialn i spokojn prezydencj. To s osignicia, ktre wzmacniaj gos Polski w Europie i pozycj Polski w politycznym systemie podejmowania decyzji europejskich. Na tym tle pojawia si jednak alternatywna wizja polskiej polityki zagranicznej, przedstawiona przez cz opozycji nieobecn w tej chwili na sali. (Pose Anna Fotyga: Jestem.) Przepraszam bardzo pani minister, przed chwil nikogo nie byo. Ciesz si, e jest pani na dyurze. To jest wizja polityki zagranicznej, ktr w pierwszym wystpieniu przedstawi pan pose Szczerski. Musz powiedzie, e jestem rozczarowany tym wystpieniem nie tylko dlatego, e spodziewaem si by moe gbszej analizy sytuacji midzynarodowej na pocztku drugiej dekady XXI w., ale przede wszystkim wycofania si z pewnych zupenie utopijnych czy urojonych koncepcji polityki zagranicznej. Nie doczekaem si tego. By moe sala sejmowa jest takim miejscem, gdzie jednak gr bior emocje bd te wypowiedzi obliczone gwnie na uzyskanie pewnego poklasku. Jaka to jest wizja polityki europejskiej Polski? Po pierwsze, jak syszelimy, Polska ma budowa si w oparciu o swoje regionalne posadowienie w Europie rodkowo-Wschodniej. Z penym szacunkiem dla naszych ssiadw z regionu, uznajc wysiki w kierunku wzmocnienia wsppracy zarwno w Grupie Wyszehradzkiej, jak i z pastwami batyckimi, pastwami Bakanw Wschodnich, musimy jednak patrze na sprawy realnie. Niezalenie od tego, e w Unii Europejskiej wszystkie pastwa s rwne, wszyscy zdajemy sobie spraw, e najwicej do powiedzenia maj pastwa due. Jeeli chcemy by skuteczni w Unii Europejskiej, jeeli chcemy przy pomocy Unii Europejskiej realizowa nasze interesy gospodarcze, interesy transatlantyckie, interesy na Wschodzie, to musimy wspdziaa z krajami, ktre maj najwicej do powiedzenia. Dlatego w peni popieram przedstawiony przez ministra Sikorskiego kierunek umacniania sojuszu z najwikszym, najsilniejszym pastwem europejskim w Unii, czyli z Niemcami, a take umacnianie wsppracy z pozostaymi duymi pastwami: Francj, Wielk Brytani.
207
Pose Dariusz Rosati Oczywicie mie naszemu sercu s takie wizje, e Polska jest liderem Europy rodkowo-Wschodniej, tyle tylko, e nikt na to stanowisko lidera nas nie zaprasza. Przywdztwo wykuwa si w kryzysie, w procesie reprezentowania interesw innych. Wtedy dopiero inne kraje bd skonne udzieli nam swego poparcia w naszych deniach, kiedy bd widziay, e polska polityka sprzyja realizacji ich interesw. Nie ma czego takiego, jak samozwacze przywdztwo. Wedug tej koncepcji, do ktrej nawizuj, Polska powinna by czym w rodzaju, o ile dobrze cytuj, zwornika pomidzy pnoc, poudniem, wschodem i zachodem. Nie wiem, czy rzeczywicie kraje skandynawskie: Szwecja, Finlandia, potrzebuj Polski jako zwornika, eby si komunikowa z Berlinem czy z Paryem. Mam wraenie, e naprawd to s wizje oderwane od rzeczywistoci. Powinnimy twardo stpa po ziemi, oczywicie mie wiadomo naszych ambicji, ale take naszej pozycji. Nie usyszaem w tej wizji polityki zagranicznej Polski o kierunku umacniania solidarnoci, spjnoci Unii Europejskiej, natomiast w pkt 3 czy 4 usyszaem o koniecznoci prowadzenia przez Polsk wiatowej polityki globalnej. Warto przypomnie, e Polska jest krajem redniej wielkoci. Kraje redniej wielkoci w polityce globalnej mog odgrywa rol jako czonkowie ugrupowa integracyjnych. Oczywicie Polska jest i pozostanie aktywnym czonkiem wsplnoty midzynarodowej, Organizacji Narodw Zjednoczonych, innych organizacji o zasigu globalnym, niemniej jednak nie przesadzajmy z moliwym wpywem na sprawy globalne na poziomie Warszawy. To, co naprawd moemy zrobi, to pozyskiwa zdanie innych pastw, poparcie innych pastw Unii Europejskiej, przede wszystkim Berlina i Parya, dla naszych priorytetw, naszych celw i de, jeli chodzi o sprawy wykraczajce poza obszar europejski. Myl, e te sny o potdze, propozycje oparte bardziej na urojeniach ni na rzeczywistej ocenie sytuacji, niestety, wynikaj z jakich gboko zakorzenionych kompleksw, ktre bior si z tego, e z jednej strony rzecznicy tej koncepcji nie bardzo widz korzyci, jakie Polska odnosi z integracji europejskiej, a z drugiej strony uwaaj, e Unia Europejska czy integracja europejska jest przede wszystkim rdem zagroe, a nie szans. W istocie rzeczy przyjcie tej alternatywnej wizji, ktr przedstawi tu pan pose Szczerski, oznaczaoby zepchnicie Polski do samoizolacji, przyjcie faszywego zaoenia, e Polska w pojedynk moe wicej, ni bdc czonkiem spjnej Unii Europejskiej. Takie jest moje zdanie i wszystkich na tej sali chciabym zachci do tego, aby powici chwil reeksji tej wanie rnicy w koncepcjach polityki zagranicznej, bo moim zdaniem to jest wanie podstawowy element, ktry w zakresie polityki zagranicznej odrnia wikszo w tej Izbie od opozycji, od Prawa i Sprawiedliwoci.
Widzimy rwnie pewn niekonsekwencj w stanowiskach przedstawicieli PiS. Z jednej strony syszymy powtarzan od lat mantr, e w Europie decyduje twarda, brutalna gra interesw narodowych, nie ma co liczy na sentymenty. Z drugiej strony z tych samych aw, z tych samych ust padaj apele o solidarno. Do tych najsilniejszych pastw traaj apele, aby jednak uwzgldnia nasze interesy, aby nas popiera w rozmaitych dziaaniach, czy to na Biaorusi, czy na Ukrainie. Trzeba si na co zdecydowa. Albo budujemy Uni solidarn, ale wtedy musi to by solidarno w obie strony, albo budujemy Polsk niezalen, ale wtedy nie zwracajmy si o poparcie i pomoc, dlatego e, jak twierdzimy, decyduj twarde interesy. Mona zapyta, jaki twardy interes ma pani kanclerz Merkel czy pan prezydent Sarkozy, eby popiera polskie ambicje na terytorium Ukrainy czy Biaorusi. Drodzy pastwo, uwaam, e silna Unia Europejska jest po prostu w interesie Polski. Kierunek integracji i wzmacniania integracji europejskiej jest w najgbszym, najpeniejszym sensie zgodny z polsk rajc stanu w XXI w. Wanie dlatego, e przecie, jak powiedziaem, kraje redniej wielkoci czy kraje mniejsze, zwaszcza lece w tak newralgicznym punkcie Europy, jak Polska, po prostu nie mog w peni obroni swojej niezalenoci, nie mog w peni zabezpieczy swoich interesw, zapewni bezpieczestwa narodowego, warunkw rozwoju, nie bdc czci wsplnoty pastw zachodnioeuropejskich. Obowizkiem rzdu i ministra spraw zagranicznych jest likwidowanie zagroe, ktre mog spowodowa pogorszenie bezpieczestwa naszego kraju, ograniczenie moliwoci rozwoju gospodarczego, kulturalnego, cywilizacyjnego. Rzd w najlepszym swoim rozumieniu polskiego interesu, polskiej racji stanu realizuje tak polityk poprzez zwikszon, pogbion integracj Polski. W tym kontekcie fakt podpisania paktu skalnego spotka si z bardzo ostr krytyk ze strony czci opozycji. Po pierwsze, chc powiedzie, e nie ma mowy o unii skalnej, o ktrej mwi tutaj pan pose Szczerski. Taki projekt nie ley na stole. Po drugie, chc powiedzie, e podpisanie paktu skalnego jest jak najbardziej zgodne z polskim interesem, z kilku powodw co najmniej. Po pierwsze, nie nakada adnych ogranicze na Polsk, dlatego e postanowienia i rygory paktu skalnego s ju zapisane w prawie europejskim i obowizuj od 1 stycznia tego roku, bo zostay wprowadzone w ycie w postaci tzw. szeciopaku. Po drugie, polski rzd uzyska prawo uczestniczenia w posiedzeniach pastw czonkowskich strefy euro przynajmniej w sprawach dotyczcych perspektyw i konstrukcji strefy euro i uczestniczenia w dyskusjach na temat tych spraw, co jest dla nas oczywicie ywotnie wane, poniewa w perspektywie mamy zamiar do tej strefy doczy. Chc te powiedzie, e pakt skalny nie wprowadza adnego nowego podziau w Unii Europejskiej, wrcz odwrot-
208
Pose Dariusz Rosati nie, on agodzi podzia, ktry istnieje, bo ju obecnie istnieje podzia na kraje strefy euro i pozostae i ju obecnie kraje strefy euro spotykay si na wasnych szczytach. My osignlimy to, e przynajmniej na czci tych szczytw zagwarantowana zostaa nasza obecno. I wreszcie, po trzecie, powinnimy by zainteresowani tym, eby Unia Europejska bya bardziej zdyscyplinowana, bo gdyby obowizywaa cisa dyscyplina skalna, nie doszoby do katastrofy greckiej czy do nadmiernego zaduenia innych pastw, nie byoby tych zawirowa. A przecie te zawirowania w stree euro odbijaj si bardzo bolenie na polskiej gospodarce. To wanie z tego powodu mamy do czynienia ze spowolnieniem gospodarczym wanie dlatego, e s zagroenia wok naszych granic. A wic to w naszym interesie jest dziaa na rzecz ustabilizowania sytuacji w stree euro. To nie jest co, co jest nam cakiem obojtne. Wrcz odwrotnie, mimo e tam nie jestemy, jest w naszym interesie, aby dziaa na rzecz stabilizowania i uzdrowienia nansw publicznych w stree euro. A zatem podpisanie paktu skalnego jest czym, co per saldo oczywicie przynosi Polsce korzyci. Pady tutaj sowa, do ktrych ju si odnoszono, e w stosunkach z niektrymi krajami, z Rosj przede wszystkim, nie osignito jeszcze zadowalajcego stanu, i w peni podzielam t opini. W peni podzielam rwnie opinie wczeniej wyraone, e prawdziwe pojednanie mona budowa tylko na prawdzie, i do tej prawdy trzeba dy z ca pewnoci. Chciabym zaapelowa rwnie do posw Prawa i Sprawiedliwoci, eby wczyli si w te wysiki, ktre maj doprowadzi do tego, aby pojednanie, rzeczywiste pojednanie z Rosj czy z innymi pastwami, z ktrymi takie pojednanie jest potrzebne, byo oparte na prawdzie. Ale to nie mog by dziaania, ktre polegaj na tym, e polskim wadzom czy polskiemu ministrowi po prostu insynuuje si rzeczy, ktre nie maj miejsca, a czasami s po prostu naprawd nieeleganckie i poniej pasa. Z tej trybuny pady oskarenia o to, e pan minister si boi czego, szczeglnie si boi Niemcw oczywicie, ale take boi si pewnie Rosjan, e boi si podczas szczytw europejskich czy spotka na szczeblu ministerialnym zabiera gos w obronie interesw. Myl, e, po pierwsze, chyba nawet ci, ktrzy gosz te pogldy, nie do koca w nie wierz. Po drugie, jak spojrzymy w cay rekord dziaa dotychczasowych, to jednak widzimy, e polski rzd, polscy ministrowie naprawd nie nale do takich strachliwych. Dzisiejsza prasa donosi o wygranej Polski przed Europejskim Trybunaem Sprawiedliwoci w zakresie limitw emisji CO2. To jest sprawa, w ktrej Polska sprzeciwia si stanowisku Komisji Europejskiej, posza z tym do sdu i spraw wygraa. Tak e, drodzy pastwo, pojednanie budujmy na prawdzie, ale polityki zagranicznej nie starajmy si budowa na lkach, fobiach, urojeniach, komplek-
sach. Musimy rozumie wspczesny wiat, ale take rozumie szanse, jakie stwarza moliwo uczestniczenia w procesie integracji europejskiej. Nie wszystkie wypowiedzi z tych, ktre tu wysuchaem, mog okreli jako obliczone wycznie na wywoanie takiego opozycyjnego efektu pewnej krytyki. Pose, ktry przede mn przemawia poprzednio, pan pose Kamiski, zaproponowa pewne konkretne dziaania, wspdziaania, ja bym powiedzia. Pani posanka Arciszewska, ktrej tu take nie ma, ma jakie propozycje dotyczce na przykad restrukturyzacji konsulatw. Zastanawiam si, dlaczego trzeba akurat traa na sal sejmow podczas dorocznego expos ministra, eby takie sprawy zaatwia. Czy nie ma moliwoci, eby w tych sprawach podj jak wspprac? Myl, e Ministerstwo Spraw Zagranicznych nie jest organem, ktry jest zamknity dla wszystkich poza posami Platformy Obywatelskiej, i jest w stanie wysucha rwnie sensownych postulatw ze strony opozycji. A zatem apeluj o to, eby uczyni polityk zagraniczn jednak mimo wszystko obszarem zgody narodowej, niezalenie od rozmaitych rnic w koncepcjach dotyczcych strategii europejskiej, bo te koncepcje si jednak rni. Moemy w bardzo wielu innych sprawach osign wicej, dziaajc razem. Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Dzikuj. Gos ma pan pose (Pose Krzysztof Szczerski: Panie marszaku, czy...) W trybie? (Pose Krzysztof Szczerski: Sprostowania.) Ale nie kad okazj trzeba wykorzystywa. (Pose Krzysztof Szczerski: Ja do wypowiedzi posa Rosatiego.) Bardzo prosz w takim razie.

Dzikuj bardzo, panie marszaku. Chciabym powiedzie tylko kilka sw na temat wypowiedzi pana posa Rosatiego. Musz przyzna, e wysuchaem jej z przykroci, bo nie przypuszczaem, e zajdziemy tak daleko w debacie o polskiej polityce zagranicznej, e pewne koncepcje, ktre opieraj si o realistyczny ukad si w naszym regionie, pan minister bdzie askaw nazwa urojeniami. Jeli dojdziemy do takiej sytuacji, w ktrej kady, kto postuluje aktywn polsk polityk w regionie, bdzie uwaany za czowieka, ktry si kieruje urojeniami, wtedy w ogle do niczego nie dojdziemy, bo wtedy okae si, e jestemy cakowicie zablokowani w dziaaniach midzynarodowych i powinnimy rzeczywicie wycznie usi przy nie-
209
Pose Krzysztof Szczerski mieckim biurku i spisywa niemieckie pomysy, i ogasza jako swoje. Natomiast jeli chodzi o dyskusj na temat pomysw pozytywnych, to zapraszam pana ministra kiedy na posiedzenie Komisji do Spraw Unii Europejskiej albo Komisji Spraw Zagranicznych polskiego Sejmu. Zobaczy pan, jak rzadko tam bywaj ministrowie, a jak ju bywaj, to jak rzadko w ogle maj ochot do dyskusji z nami jako opozycj na tematy konstruktywne. Mog panu przesa dziesitki stenogramw, zwaszcza z posiedze Komisji do Spraw Unii Europejskiej. Zobaczy pan minister. Moe za czasw, jak pan by ministrem, sprawy miay si inaczej. Dzisiaj jest tak, e po prostu z nami nikt nie chce rozmawia. Dzikuj bardzo.

Panie pole, tryb sprostowania suy do sprostowania bdnie zrozumianej pana wypowiedzi, a nie do polemiki. (Pose Krzysztof Szczerski: Ale ja musiaem to powiedzie). Naduy pan tego trybu. Gos ma pan pose Marek Krzkaa, Platforma Obywatelska.
Pose Marek Krzkaa:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Trzy dni temu z dwudniow wizyt do Polski przyby nowo zaprzysiony prezydent Niemiec Joachim Gauck. Bya to jego pierwsza ocjalna zagraniczna wizyta. To pokazuje, jak wanym partnerem jestemy dla Niemiec i jak dobre relacje panuj midzy naszymi krajami, a take jak istotna jest idea wolnoci i zaangaowanie na rzecz europejskiej solidarnoci i integracji, bo polityka europejska to dzisiaj paszczyzna dialogu, porozumienia i umiejtnoci zawierania kompromisu. Strach i lk rodz si zazwyczaj tam, gdzie brakuje obiektywnej wiedzy i rzetelnej informacji. Warto w tym miejscu przypomnie par faktw dotyczcych polsko-niemieckiego ssiedztwa, by uspokoi eurosceptykw i osoby nieufne wobec Niemcw i rozwia ich wyolbrzymione obawy. Pragn przypomnie, e bolesne dowiadczenia II wojny wiatowej byy stopniowo przezwyciane przez oba narody, poczwszy od pamitnego listu polskich biskupw do niemieckich wspbraci z 1965 r. z przesaniem: Przebaczamy i prosimy o przebaczenie. PiS powinien pamita o mszy pojednania w Krzyowej w listopadzie 1989 r. i o sowach kanclerz Angeli Merkel na Westerplatte 1 wrzenia 2009 r. uznajcych acuch przyczynowo-skutkowy tragicznych wydarze sprzed ponad 70 lat.
Naprawd Niemcy nie zawsze byy odwiecznym wrogiem Polski. W latach 80. zorganizoway najwiksz kampani pomocy ywnociowej dla obywateli Polski. Zapraszam na projekcj lmu Paczki solidarnoci, premiera odbya si 1 grudnia ub.r. Odwiey to niektrym umysom pami. To wanie Niemcy jednoznacznie popary nasze denia do wejcia do struktur NATO i Unii Europejskiej, bdce naturaln konsekwencj sformuowanego w lutym 1990 r. przez wczesnego ministra spraw zagranicznych Krzysztofa Skubiszewskiego postulatu polsko-niemieckiej wsplnoty wartoci i interesw. W czerwcu ubiegego roku, w 20. rocznic podpisania traktatu o dobrym ssiedztwie i przyjaznej wsppracy, do wsplnego owiadczenia rzdw doczono list ponad stu konkretnych projektw, ktre wytyczaj kierunki wsppracy na najblisze lata. W tym samym miesicu Bundestag przyj niezwykle wan rezolucj zatytuowan Niemcy i Polska odpowiedzialno pynca z historii i przyszo w Europie. Nikt nie chce zapomina o przeszoci. Pami i reeksja historyczna musz towarzyszy naszym wzajemnym stosunkom, ale nasza wsppraca musi by przede wszystkim nastawiona na przyszo. Cofanie si do przeszoci i uczynienie z niej priorytetu polityki zagranicznej doprowadzio ju za rzdw PiS i Jarosawa Kaczyskiego do marginalizacji Polski w Europie, przy czym podkreli naley, e nikt i nic nie zabiera nam ani naszej suwerennoci, ani tym bardziej wasnej tosamoci. Przeciwnie Europa jest szans, by t nasz narodow tosamo wzmocni i ubogaci. Oczywicie e mielimy odmienne pogldy w kwestii naszego zaangaowania wojskowego w Iraku czy w sporze o system gosowania. Nawet w chwili obecnej my Polacy rnimy si od Niemcw w ocenie naszego udziau w wojnie w Iraku. To byy problemy realne, ale one musz by dyskutowane bez tak olbrzymiej dawki emocji, a przecie z Niemcami poczyo nas wsplne stanowisko wobec wydarze na Biaorusi i w Afryce Pnocnej czy te zrozumienie wobec projektu Partnerstwa Wschodniego i poparcie priorytetw polskiej prezydencji, a take zarzuty wobec Gazocigu Pnocnego. Prosz powiedzie, minister ktrego rzdu zagosowa w dniu 24 lipca 2006 r. na posiedzeniu Rady Europejskiej za wytycznymi energetycznymi, nie zgaszajc adnych zastrzee wobec budowanego Nord Streamu. Czy nie by to minister gospodarki Piotr Woniak z rzdu Jarosawa Kaczyskiego? To dziki Platformie Obywatelskiej mamy zapis w traktacie z Lizbony o deniach do stworzenia wsplnej polityki energetycznej, opartej na dywersykacji rde i dostaw. Zbudowany rewers na gazocigu jamalskim, gwarantujcy nam bezpieczestwo dostaw, to rwnie czy wam si to podoba, czy nie zasuga rzdu pana premiera Donalda Tuska. Dziki umowie podpisanej przez PGNiG transport gazocigiem jamalskim zosta przeduony do 2045 r., co przyniesie dodatkowy wzrost przychodw budetu
210
Pose Marek Krzkaa pastwa o ponad 2,8 mld z z tytuu podatku od nieruchomoci. Fakty s takie, e po 1989 r. udao si stworzy z naszym zachodnim ssiadem paszczyzn dialogu, porozumienia i wsppracy. Mimo rnic osignlimy faz dojrzaego partnerstwa i zrobilimy naprawd powany krok w kierunku normalnoci, przy tym nie zapominamy o trudnej historii XX w. Po 1989 r. samorzdy lokalne tworz ponad 650 partnerstw, szkoy prawie 2 tys. partnerstw. W wymianie modziey organizowanej przez organizacj midzynarodow Polsko-Niemiecka Wsppraca Modziey wzio udzia ponad 2 mln modych ludzi, przeamujc dotychczasowe stereotypy i uprzedzenia. Fundacja Wsppracy Polsko-Niemieckiej zrealizowaa ponad 10 tys. projektw na kwot ponad 300 mln euro, a od 1997 r. trwaj regularne konsultacje midzyrzdowe. To wszystko dzieje si wok nas, w realnym wiecie. Trzeba nie mie oczu ani uszu, eby tych faktw nie dostrzega. O sile pastwa decyduje stan gospodarki. W rozwoju stosunkw polsko-niemieckich stale rosnca wymiana handlowa wzmacnia i jednoczy obydwa kraje. Od 20 lat nasz zachodni ssiad pozostaje liderem handlowym Polski. W 2011 r. obroty osigny kwot 70 mld euro. To wzrost o ponad 20% w stosunku do roku ubiegego i kolejny rok rekordowych obrotw handlowych. Polska jest dla Niemiec 10. partnerem handlowym, a obroty handlowe Niemiec z Polsk s wysze ni obroty handlowe nie tylko z Rosj, lecz take z Japoni czy Hiszpani. Prawie 95% niemieckich przedsibiorcw ponownie zainwestowaoby w Polsce, ktra jest wskazywana jako najatrakcyjniejszy kraj Europy rodkowo-Wschodniej pod wzgldem inwestycji. Czy dobitne unaocznianie niemieckim elitom, zrzeszanym przez DGAP, siy polskiej gospodarki rwnie nazwaliby pastwo zdrad stanu, jak to niektrzy na tej sali uczynili po wystpieniu ministra Sikorskiego w Berlinie? Ju w 2003 r. dwaj wybitni myliciele: Jrgen Habermas i Jacques Derrida, podkrelali, e spjno Europy moliwa jest tylko dziki wzmocnieniu struktur unijnych, by przeciwdziaa podziaowi na Europ dwch prdkoci. Joachim Gauck, obejmujc urzd prezydenta, powiedzia przy zaprzysieniu w ubiegy pitek: Wir wollen mehr Europa wagen odwamy si mie w sobie wicej Europy. Niech to przesanie bdzie kierunkiem dalszego rozwoju stosunkw polsko-niemieckich na rzecz wsplnego domu, jakim jest Europa. Dzikuj. (Oklaski)
Pose Adam Szejnfeld:

Panie Marszaku! Wysoka Izba! Sprawy zagraniczne to bardzo szerokie spektrum ycia publicznego. Dlatego pozwol sobie zawzi si tylko i wycznie do spraw gospodarczych i rozwoju przedsibiorczoci w tym zakresie. Gdy mamy mwi o zaoeniach polityki zagranicznej Polski na nastpny okres, naley najpierw dokona oceny stanu aktualnego. Dopiero bowiem taka retrospektywa daje podstaw do merytorycznej oceny zaoe planw na przyszo. W ramach syntetycznego podsumowania naley wic stwierdzi, e polska gospodarka na tle kryzysu w Europie i na wiecie cechowaa si do tej pory wyjtkow stabilnoci. W najbardziej kryzysowym 2009 r. Polska jako jedyny kraj Unii Europejskiej miaa dodatni wzrost gospodarczy, a w 2010 r. bya trzeci najszybciej rozwijajc si gospodark Unii Europejskiej. Natomiast rok 2011 to wzrost na poziomie 4,3%. By to dwukrotnie wyszy wzrost ni rednia Unii Europejskiej. Wysoka Izbo! Dla oceny wiarygodnoci politycznej i ekonomicznej kraju papierkiem lakmusowym s zawsze bezporednie inwestycje zagraniczne. Naley wic w tym miejscu przyzna, e rwnie i w tej dziedzinie Polska pozytywnie prezentuje si na tle Europy i wiata. Wzrost napywu BIZ do Polski w roku 2011 w stosunku do roku 2010 wynis bowiem a 46%, ponad 46%. By prawie trzy razy wyszy ni rednia wiatowa, dwukrotnie wyszy ni rednia europejska i ptora raza wyszy ni rednia Unii Europejskiej. Podobnie dobrze jak bezporednie inwestycje zagraniczne wygldaj dane dotyczce polskiego eksportu. Rok 2011 przynis kolejny rekordowy wzrost eksportu na poziomie ponad 135 mld euro. By o prawie 13% wyszy ni w roku poprzednim. Tym samym eksport sta si gwnym czynnikiem napdzajcym polsk gospodark, dominujc ju nad konsumpcj krajow. Take poprzednie lata wskazuj na bardzo dobr sytuacj w tym zakresie. Mianowicie w 2007 r. eksport wynis ponad 101 mld euro, w 2008 r. byo to ju 116 mld euro, w 2009 r. prawie 100 mld euro, a w roku 2010 ponad 120 mld euro. Co jest bardzo istotne, wrd przedsibiorcw z Polski obserwujemy trend rosncego zainteresowania rynkami pozaeuropejskimi, mianowicie regionami Afryki, Bliskiego Wschodu oraz Azji i Pacyku. Na tych obszarach w odrnieniu od krajw europejskich mamy do czynienia z niestabilnymi warunkami podejmowania i prowadzenia dziaalnoci gospodarczych oraz brakiem aktualnej informacji handlowej i inwestycyjnej. Ponadto rola administracji rzdowej w sferze nawizywania kontaktw gospodarczych pozostaje tam zawsze kwesti pierwszoplanow. Dlatego rola i waga polskiej dyplomacji gospodarczej w tych regionach maj zasadnicze znaczenie dla polskiego sukcesu gospodarczego. Sdz wic, e powinien to by bardzo wany element zaoe polskiej polityki zagranicznej na przyszo.

Dzikuj. Gos ma pan pose Adam Szejnfeld, Platforma Obywatelska.
211
Pose Adam Szejnfeld Wysoka Izbo! Godna zaznaczenia jest rwnie wsppraca Ministerstwa Spraw Zagranicznych z innymi resortami. Warto w tym miejscu wspomnie choby o wsppracy Ministerstwa Spraw Zagranicznych z Ministerstwem rodowiska w zakresie negocjacji pakietu klimatycznego, by naprawi z sytuacj, powsta po roku 2007, po rzdach Prawa i Sprawiedliwoci. Istotne s te dziaania MSZ wesp z Ministerstwem Finansw w zakresie negocjowania umw bilateralnych, np. w zakresie unikania podwjnego opodatkowania, czy z Ministerstwem Gospodarki w zakresie wspierania polskich rm w udziale w wystawach i targach zagranicznych. Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Trwajcy od dawana okres spowolnienia aktywnoci w gospodarce wiatowej, w tym europejskiej, powinien zosta wykorzystany do zintensykowania aktywnoci biznesowej polskich przedsibiorcw za granic, w tym do przej rm zagranicznych przez polskie przedsibiorstwa. Niezbdnym wic elementem w procesie budowy tej midzynarodowej obecnoci polskich przedsibiorstw jest wsparcie ze strony rzdu, administracji rzdowej oraz dyplomacji ekonomicznej MSZ. Wsparcie informacyjne, wsparcie samoorganizacji rm i ich zrzesze, interwencje w przypadku dyskryminacji lub narusze prawa, wsparcie kluczowych transakcji handlowych lub projektw inwestycyjnych s bardzo wane, ale mog ju by niewystarczajce. Potrzebne s oprcz tego take dalsze dziaania w zakresie oglnej promocji naszego kraju, w tym szczeglnie promocji polskiej gospodarki, polskich rm oraz polskich produktw i usug. Najtrudniejsze w realizacji przez samych przedsibiorcw s jednak polskie bezporednie inwestycje za granic, szczeglnie na rynkach pozaeuropejskich. W tym zakresie Ministerstwo Spraw Zagranicznych ma na pewno duo do zrobienia, bowiem polscy przedsibiorcy licz na wsparcie pastwa w sposb szczeglny. Wysoka Izbo! Minister spraw zagranicznych i podlege mu suby czsto udowadniaj, e rozumiej potrzeby polskich przedsibiorstw i wychodz im naprzeciw. Znakomitym jednak w tym zakresie wzorem jest aktywno pana prezydenta Bronisawa Komorowskiego. Jako przykad mona poda ostatni wizyt pana prezydenta w Chiskiej Republice Ludowej, ktra zostaa zdominowana przez problematyk dwustronnej wsppracy gospodarczej. Odzwierciedleniem tego faktu bya take liczna grupa, okoo 100, przedstawicieli polskich przedsibiorstw, ktra towarzyszya ocjalnej delegacji pana prezydenta. Naley uzna, i takie zasady s godne rekomendacji i bardzo podane w dziaaniu take innych ministrw polskiego rzdu. Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Gdy mwimy o sukcesie polskiej gospodarki i naszych przedsibiorcw, take na rynkach zagranicznych, to wiemy, i maj one zoon genez. Wiele jest czynnikw tworzcych nasze dokonania, z ktrych powinnimy by
dumni. Pamita jednak naley, i w katalogu tym s rwnie dziaania Ministerstwa Spraw Zagranicznych i caego rzdu budujcego wiarygodno Polski na arenie midzynarodowej oraz realizujcego instrumenty wsparcia polskich przedsibiorcw za granic. Dziaania te powinny by kontynuowane i rozwijane. Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Dzikuj. Gos ma pan pose Maciej Orzechowski, Platforma Obywatelska. Przypominam, e od limitu, ktry pojawia si na wywietlaczu, odejmujemy 9 minut.
Pose Maciej Orzechowski:

Panie Marszaku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Jak powiedzia w swoim expos minister Sikorski, naszym najwaniejszym partnerem pozaeuropejskim pozostaj cay czas Stany Zjednoczone. Ta wsppraca opiera si na wielu larach. Jednym z nich, tym najwaniejszym, najbardziej rozpoznawalnym, jest wsppraca w zakresie bezpieczestwa. Gwnym forum wsppracy Polski i Stanw Zjednoczonych jest NATO. Priorytetowymi kierunkami wsppracy na tym forum pozostaj wzmocnienie zdolnoci do obrony kolektywnej jako gwnej funkcji Sojuszu, utrzymanie sojuszniczej polityki otwartych drzwi, skuteczna realizacja celw misji NATO w Afganistanie, rozwj sojuszniczych systemw obronnych, w tym systemu obrony przeciwrakietowej, oraz wzmocnienie bezpieczestwa energetycznego. Rwnie wsppraca w zakresie operacji wojskowych: udzia w misji ISAF jest jednym z wyrazw wypeniania przez Polsk zobowiza sojuszniczych warto zaznaczy, e jestemy szstym co do wielkoci kontyngentem wrd 48 pastw uczestniczcych w tej misji take nasze zaangaowanie w Iraku po wycofaniu w padzierniku 2008 r. naszych wojsk, co byo jednym ze zobowiza zoonych przez premiera Donalda Tuska, w ramach misji szkoleniowej, ktra tam si odbywa, pozostaje 20 polskich ocerw oraz obecno si Stanw Zjednoczonych na terenie naszego kraju. W ramach realizacji postanowie deklaracji o wsppracy strategicznej, uzgodnionej w roku 2008, poszerzono zakres wsppracy wojskowej. Nowe formy obejmuj midzy innymi rotacyjne stacjonowanie amerykaskich baterii rakiet Patriot na terenie naszego kraju oraz rozszerzenie wsppracy si powietrznych Polski i USA, ktrej celem jest podniesienie interoperacyjnoci sojuszniczej poprzez regularne wiczenia. Kolejnym aspektem jest wsppraca w zakresie obrony rakietowej. Tutaj podczas szczytu NATO w Lizbonie w listopadzie 2010 r. zapada decyzja o uznaniu obrony przeciwrakietowej za wspln misj Sojuszu. To rwnie instytucjonalizowanie
212
Pose Maciej Orzechowski wsppracy dwustronnej, deklaracja o wsppracy strategicznej, ktra zostaa rozwinita poprzez konsultacje. W kwietniu 2010 r. zosta wznowiony przez ministra Radosawa Sikorskiego oraz sekretarz stanu Hillary Clinton dialog strategiczny. To take wsppraca w zakresie energii i klimatu taki drugi lar. Gwne obszary wsppracy w dziedzinie energii i klimatu obejmuj geostrategiczne aspekty bezpieczestwa energetycznego, wspprac naukowo-techniczn w dziedzinie energii i klimatu, tam, gdzie s nowe technologie energetyczne, rozwj odnawialnych zasobw energii, poszukiwanie i wydobywanie wglowodoru, w tym synnego ju gazu upkowego, oraz rozwj energetyki nuklearnej. To te podpisanie Memorandum of Understanding o wsppracy w dziedzinie energii i klimatu w trakcie spotkania ministra Sikorskiego podczas jego wizyty w Stanach Zjednoczonych. Kolejnym wielkim larem jest rozwj kontaktw midzyludzkich, wsppraca naukowa. Podstaw prawn relacji polsko-amerykaskich w tej sferze stanowi umowa o wsppracy podpisana w roku 2006 w ramach Polsko-Amerykaskiej Komisji Fullbrighta. To rwnie Polsko-Amerykaski Parlamentarny Program Wymiany Modziey. Warto tu zaznaczy, e niestety cieniem na to wszystko kadzie si niezniesienie do tej pory obowizku wizowego dla obywateli polskich podrujcych w celach biznesowych i turystycznych. (Gos z sali: Dlaczego?) To take wsppraca gospodarcza, o ktrej mwi pan pose Szejnfeld, a wic nie bd powtarza, inwestycje bezporednie, ktre dochodz do kwoty ok. 20 mld chodzi o ostatnie 20 lat i programy offsetowe. I wreszcie promowanie demokracji to bardzo wany aspekt, ktry ma znaczenie zwaszcza w okresie wiosny w krajach afrykaskich. Zainicjowana w roku 2000 Wsplnota Demokracji uzyskaa pozycj wanego forum wsppracy polsko-amerykaskiej, szczeglnie w kontekcie procesw demokratycznych na obszarze na wschd od Polski. Szczyt 10-lecia Wsplnoty Demokracji, ktry odby si w Krakowie, by podkreleniem jej wanej roli. Panie Marszaku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Koczc, chciabym jeszcze raz przypomnie jedn z tez ministra Sikorskiego e nasz kraj oczekuje wypenienia zobowiza prezydenta Baraka Obamy w sprawie wprowadzenia ruchu bezwizowego, cho, jak mwi minister, ruch bezwizowy do USA sta si ostatnio patny i wymaga uprzedniej rejestracji. Dzikuj. (Oklaski)
Pose Boenna Bukiewicz:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Tematem mojego dzisiejszego wystpienia bdzie: arabska wiosna walka o demokracj i prawa czowieka. W grudniu 2010 r. rozpoczy si protesty spoeczne i konikty zbrojne w krajach arabskich. Fala tych protestw przewina si przez wikszo krajw arabskich i pnocnej Afryki: Tunezj, Egipt, Algieri, Jemen, Liban oraz Syri. Co leao u podstaw tych protestw? Wiele czynnikw. Zoyy si na to: przyczyny ekonomiczne, bezrobocie, ograniczenie swobd obywatelskich, amanie praw czowieka, dyktatura. Jednake te protesty to przede wszystkim walka o godne ycie i demokracj. Niezadowolenie spoeczne roso przez lata i wiemy, e rozpocztych zmian nie da si powstrzyma, i susznie. Dobrze, e kolejne kraje dorosy do demokracji. Dlatego te celem polskiej polityki zagranicznej powinna by solidarno i wsparcie dla tych wszystkich, ktrzy walcz na rzecz praw czowieka, wolnoci oraz demokracji. Ta solidarno to nasze zobowizanie wywiedzione z naszego narodowego dowiadczenia obejmujcego walk z reimem, walk o wolno i o godno. Prodemokratyczny kierunek zmian w wiecie arabskim daje nam szans odegrania roli przewodnika w zakresie tej transformacji ustrojowej. Naszym wrcz obowizkiem jest dzieli si tym dowiadczeniem. Jednake podejmujc jakiekolwiek dziaania, musimy pamita, e denia spoeczestw arabskich do demokracji, wolnoci i dobrobytu nie mog by wyczone z kontekstu kulturowego. Rewolucjonici, na przykad w Syrii, wrcz domagaj si bardziej zdecydowanych reakcji spoecznoci midzynarodowych, apeluj o pomoc Unii Europejskiej. Polska powinna dy do tego, by Unia podejmowaa wsplne decyzje polityczne w sprawie udzielenia wsparcia ksztatujcym si spoeczestwom obywatelskim w tych regionach. Musimy te pamita, e arabska wiosna niesie ze sob szereg skutkw, ktre bezporednio dotykaj pastwa Unii Europejskiej. Jednym z najbardziej dotkliwych skutkw rewolucji jest chociaby ogromna fala imigrantw do pastw Unii Europejskiej czy ryzyko zwizane z przesyem ropy. Wydarzenia w krajach arabskich pokazuj, jak rynek surowcowy zaleny jest od midzynarodowych inwestorw podatnych na rne wydarzenia spoeczno-polityczne. Dlatego te w interesie Polski, jak i caej Unii ley wsparcie tych przemian i ustabilizowanie tej sytuacji. Polska, bdc krajem, ktry zada kres podziaowi Europy, posiada dowiadczenie, ktre naley przekaza narodom wyzwalajcym si spod reimw autorytarnych. Patrzc na przeszo, wiemy, jak due znaczenie miao dla nas wsparcie zagranicy. Polska w swej polityce zagranicznej powinna zatem dy do tego, by wspiera budow spoeczestw obywatelskich. Nie zapominajmy, e to wsparcie mona organizowa take za porednictwem swoich organizacji pozarzdowych i wolontariuszy, i tak te rol rw-

Dzikuj. Gos ma posanka Boenna Bukiewicz, Platforma Obywatelska.
213
Pose Boenna Bukiewicz nie powinnimy proponowa swoim partnerom w Unii. W tym miejscu warto wspomnie o uchwalonej ustawie o wsppracy rozwojowej, ktra polsk pomoc rozwojow wczya w obszar polityki zagranicznej. Ustawa ta pozwala stworzy skuteczny mechanizm nansowy w ramach pomocy rozwojowej i utrzyma cigo dziaa. Daje rwnie moliwo organizowania wieloletnich projektw pomocowych oraz projektw wielostronnych z udziaem Polski. Dlatego te przy wspieraniu przemian, jakie zachodz w krajach arabskich, powinnimy wykorzystywa wszystkie instrumenty, jakie daje nam ta ustawa. Udzielana pomoc to nie tylko misja, ale rwnie obowizek. Jednoczenie powinnimy mie na uwadze, e wsparcie i przyjcie przez Polsk roli doradczej w arabskiej wionie ludw wzmocni nasz pozycj na arenie midzynarodowej. Dlatego nasza polityka powinna zmierza w tym kierunku. Z uwagi na wasne dowiadczenia i sukces zapocztkowany w 1989 r. moemy z pen odpowiedzialnoci podj si promocji demokracji i przemian demokratycznych w tych krajach. Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Dzikuj. Gos ma pan pose Micha Szczerba, Platforma Obywatelska. Zostao 9 minut.
Pose Micha Szczerba:

Szanowny Panie Marszaku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Bardzo dzikuj za przedstawienie przez ministra spraw zagranicznych informacji o zaoeniach polskiej polityki zagranicznej w 2012 r. Pragn podzikowa take za obszern informacj na temat Partnerstwa Wschodniego, naszego wsplnego projektu, ktry niesie nadziej i jest obietnic budowy wsplnoty bezpieczestwa, demokracji i dobrobytu. Partnerstwo Wschodnie jest to jedyna dostpna mapa drogowa zbliajca Armeni, Azerbejdan, Gruzj, Modawi i Ukrain, a take Biaoru z Uni Europejsk. My, Polacy, chcemy dzieli si dowiadczeniami z procesu integracji, aby nasi partnerzy mogli na tym zyska, tak jak kiedy my skorzystalimy. Niektrzy z nich bd wkrtce w podobnej sytuacji, jak Polska w grudniu 1991 r., kiedy podpisywalimy umow stowarzyszeniow, wcale nie majc promesy czonkostwa. Blisko 13 lat pniej stalimy si penoprawnym czonkiem Unii. Art. 49 Traktatu o Unii Europejskiej mwi, e kade pastwo europejskie, ktre szanuje zasady okrelone w art. 6 ust. 1 przypomn, e s to wolno, demokracja, poszanowanie praw czowieka, podstawowe wolnoci oraz pastwo prawa moe ubiega si o czonkostwo w Unii.
Szanowni Pastwo! Bardzo wanym rejonem wiata jest Kaukaz Poudniowy. Jest to rejon zamroonych i istniejcych koniktw. Nie moemy jako Unia Europejska, jako Polska czeka, aby wybuchy tam kolejne kryzysy. Skuteczne dziaanie dyplomacji, usuwanie konsekwencji koniktw kosztuje o wiele wicej ni zapobieganie im. Rozwizywanie koniktw w Grnym Karabachu, Abchazji i Osetii Poudniowej jest moliwe. Potrzebny bdzie jednak w tym zakresie konstruktywny wkad Rosji. Pamitajmy, e Partnerstwo Wschodnie nie zwalnia rzdw pastw partnerskich od odpowiedzialnoci za reformy. Minister Sikorski mwi o realizowanej przez nas i Uni Europejsk zasadzie: wicej za wicej. W odniesieniu do Biaorusi mwi take o zasadzie: mniej za mniej. Podzielam to zdanie. Szanowni Pastwo! Przed nami wany rok wyborw parlamentarnych. W maju odbd si one w Armenii, we wrzeniu na Biaorusi, w padzierniku w Gruzji i na Ukrainie. Kalendarz ten oznacza, e Zgromadzenie Parlamentarne OBWE i obserwatorw midzynarodowych czeka duo pracy. Mamy nadziej, e wybory te bd wanym testem, wanym sprawdzianem dla naszych partnerw. Mamy nadziej, e oni zdadz ten egzamin. Krajem szczeglnie mi bliskim jest Gruzja. 28 kwietnia bdziemy witowa 20. rocznic nawizania stosunkw dyplomatycznych midzy Polsk a Gruzj. Zasadnicz paszczyzn kontaktw polsko-gruziskich pozostaje wsppraca polityczna wyraajca si przede wszystkim we wsparciu udzielanym Gruzji przez Polsk na rnego rodzaju forach midzynarodowych. Szanowni Pastwo! Mam nadziej, e polski rzd i Ministerstwo Spraw Zagranicznych take w tej nowej jakoci, jak jest ta dusza perspektywa, ktrej zaoenia rzd przyj, bd nadal wspiera Gruzj, wspiera Armeni i Azerbejdan oraz pozostae kraje Europy Wschodniej w tym wysiku, abymy mogli cieszy si kiedy wspprac, wolnym handlem i obecnoci w ramach jednej Wsplnoty. Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Dzikuj. Pozostao 5 minut i 40 sekund. Gos ma pan pose Tomasz Lenz, Platforma Obywatelska.
Pose Tomasz Lenz:

Dzikuj bardzo. Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Kontynuujemy projekt, jakim jest Partnerstwo Wschodnie, projekt tak istotny. Take z powodu tego projektu popieramy polityk Radosawa Sikorskiego oraz rzdu Platformy Obywatelskiej i Polskiego Stronnictwa Ludowego.
214
Pose Tomasz Lenz Chciabym zwrci uwag, e w tym krtkim okresie trwania niniejszego projektu doczekalimy si tego, e Ukraina zakoczya negocjacje z Uni w sprawie umowy stowarzyszeniowej, cznie z postanowieniem o pogbionej kompleksowej stree wolnej handlu. Trwaj rozmowy z Gruzj i Modawi. W tym roku rozpoczn si negocjacje z Armeni. Skutecznie prowadzimy polityk liberalizacji ruchu wizowego. Ukraina i Modawia wdroyy plan dziaa, pozostae kraje Partnerstwa Wschodniego przygotowuj si do rozmw zwizanych z wdroeniem liberalizacji ruchu wizowego. Skutecznie dziaaj instytucje Partnerstwa Wschodniego: Forum Biznesu Partnerstwa Wschodniego, Konferencja Wadz Lokalnych i Regionalnych Partnerstwa Wschodniego, a take zrzeszajce ponad 200 organizacji Forum Spoeczestwa Obywatelskiego Partnerstwa Wschodniego. Szczyt Partnerstwa Wschodniego w Warszawie spowodowa, e powoano Europejski Fundusz na Rzecz Demokracji. Wiadomo z ostatniej chwili. W dniu dzisiejszym, jakie trzy godziny temu, Parlament Europejski przegosowa powstanie Europejskiego Funduszu na Rzecz Demokracji. Powoano take instrumenty wspierania rozwoju spoeczestwa obywatelskiego, a w Warszawie utworzono Akademi Administracji Publicznej Partnerstwa Wschodniego. Jednak Partnerstwo Wschodnie to take wyzwania i propozycje na przyszo. Przede wszystkim konieczne jest w Unii Europejskiej odwieenie tej inicjatywy i przypomnienie innym krajom Unii Europejskiej, jak wany jest to projekt take dla pastw Europy rodkowo-Wschodniej. rodki, ktrymi dysponuje Partnerstwo Wschodnie, s rozproszone. Nie ma nad nimi bezporedniej kontroli, gdy traaj bezporednio do kasy pastwa, ktre jest uczestnikiem programu Partnerstwa Wschodniego. Konieczne jest zwikszenie efektywnoci w wykorzystaniu rodkw europejskich i zwikszenie moliwoci absorpcji ich przez partnerw. Organizacje pozarzdowe pastw Partnerstwa Wschodniego nie ubiegaj si niestety o granty, gdy s one dla nich za due. Potrzebne s mae granty, dostosowane do moliwoci organizacji pozarzdowych z tego regionu. W mojej opinii Unia Europejska powinna take skoncentrowa si na promowaniu demokracji, wolnoci mediw i praw czowieka w krajach partnerstwa, dostrzegam regres tych istotnych dla Europejczyka zasadniczych i elementarnych praw, jakimi powinien dysponowa obywatel w demokratycznym pastwie. Polska, bdc wiodcym motorem programu Partnerstwa Wschodniego, dzisiaj dziki naszej inicjatywie projektu europejskiego pokazuje, jak mona przej od pastwa represyjnego, niedemokratycznego, do pastwa, ktre moe pochwali si swoim sukcesem, a take skutecznie podzieli si swoim dowiadczeniem dotyczcym pokojowej drogi transfor-
macji politycznej i gospodarczej. Nie miejmy jednak zudze, przed nami droga dusza ni ta, ktr ju przebylimy. Wspieranie pastw Partnerstwa Wschodniego i zmian, ktre w tych krajach nastpuj, to zadanie na wiele lat, ale kropla dry ska. Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Dzikuj. Pozostay 2 minuty 33 sekundy. Gos ma pan pose Marcin wicicki, Platforma Obywatelska.
Pose Marcin wicicki:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Bd bardzo skraca, bd mwi o Ukrainie. Ot spoeczestwo ukraiskie, na co wskazuj badania przeprowadzane na Ukrainie, niezwykle liczy na zaangaowanie Polski w torowanie Ukrainie drogi do integracji europejskiej. Jestemy na pierwszym miejscu wrd krajw, ktre s wymieniane jako obrocy Ukrainy i jej europejskich aspiracji. Nasz rzd zrobi bardzo wiele w tym kierunku, bya tu ju mowa o Partnerstwie Wschodnim, o wizach, wydajemy ich najwicej ze wszystkich krajw, wicej ni wszystkie inne kraje razem wzite, o programach stypendialnych itd. Niemniej jednak sytuacja na Ukrainie stawia przed nami coraz wiksze wymagania, coraz wiksze wyzwania, jest ona coraz trudniejsza. Bd tutaj takie dwa kluczowe momenty, jeli chodzi o wspieranie modernizacji Ukrainy. Jeden z nich to s najblisze wybory. Ot prosz pastwa, w zaleonoci od tych wyborw inne kraje Unii Europejskiej albo otworz drog do podpisania i ratykacji ukadu stowarzyszeniowego, albo zostawi ten ukad parafowany, tak jak to ma mie miejsce jutro. Ukraina bdzie si nam staczaa w kierunku konkurencyjnego orodka, unii celnej, ktra nie ma adnych szans na zmodernizowanie Ukrainy, na wprowadzenie europejskich wartoci i zblienie jej z Uni Europejsk. To oczywicie nie bardzo ley w naszym interesie, bo doskonale wiemy, e Ukraina zmodernizowana, demokratyczna, wolna jest bardzo wana dla naszego bezpieczestwa i jednoczenie jest wietnym, dobrym przykadem dla wszystkich si promodernizacyjnych w Rosji. Natomiast Ukraina, ktra wpadnie w orbit unii celnej, bdzie tylko wykazywaa jakie nostalgiczne tendencje do odbudowy imperium w nowej rosyjskiej formie. Dlatego tak niezwykle wane jest wsparcie demokracji, przebiegu wyborw przez obserwatorw, przez wspomaganie organizacji ukraiskich, ktre bd monitorowa wybory, przez mobilizacj innych krajw europejskich w tym zakresie. Druga sprawa to dziaalno dugofalowa. Trzeba wzmocni te wszystkie nasze dziaania, ktre do tej
215
Pose Marcin wicicki pory prowadzimy, ale rwnie przyczyni si do tego, eby Unia Europejskiej zrobia wicej. Europejski Fundusz na Rzecz Demokracji tu nie wystarczy, trzeba uruchomi program stypendialny, trzeba dopilnowa ukadu bezwizowego i przesun na organizacje pozarzdowe cz rodkw, ktre Unia przeznacza na bezporednie wsparcie budetowe, ktre id gdzie na infrastruktur czy ochron rodowiska i czsto s marnowane. Mamy wiele do zrobienia, eby te obecne dziaania przemnoy, uy tego mnonika europejskiego, eby z jeszcze lepszym efektem wspiera denia demokratyczne na Ukrainie. Dzikuj. (Oklaski)

Dzikuj. Gos ma pani posanka Anna Paluch, Prawo i Sprawiedliwo. Nie ma pani posanki. Gos ma pan pose Tadeusz Tomaszewski, Sojusz Lewicy Demokratycznej.
Pose Tadeusz Tomaszewski:

Panie Marszaku! Wysoki Sejmie! Szanowni Przedstawiciele Ministerstwa Spraw Zagranicznych! Wysoka Izbo! Pan minister wspomnia o tym, i polska dyplomacja to profesjonalna dyplomacja, skuteczna suba zagraniczna. Chciabym zapyta pana ministra wanie w kontekcie wykorzystania polskiej dyplomacji o to, w jaki sposb wsplnie z polskim ruchem olimpijskim, polskimi zwizkami sportowymi uczestniczy w dziaaniach dyplomacji sportowej dotyczcej pozyskania przez Polsk najwikszych imprez europejskich i wiatowych. Chociaby ostatnio po raz kolejny miasto Zakopane stara si o organizacj mistrzostw wiata w narciarstwie. Drugie pytanie. Jeeli chodzi o najwaniejsze kierunki aktywnoci polskiej polityki zagranicznej, mwi si o tym, e bdziemy walczy oczywicie o rodki nansowe na lata 20142020. Jednym z celw polskiego rzdu w polityce zagranicznej bdzie zrwnanie dopat bezporednich dla rolnikw. Chciabym zapyta: Jakie konkretne dziaania w tej sprawie zostay ju podjte i jakie s planowane w najbliszym czasie? Dzikuj.

Dzikuj panu posowi. Dzikuj za dyscyplin. Lista posw zapisanych do gosu zostaa wyczerpana. Przechodzimy do rundy pyta. Czy kto z pa i panw posw chciaby jeszcze zapisa si do zadania pytania? Nie widz zgosze. Zamykam list. Poniewa mamy blisko 80 zgosze, limit czasu na zadanie pytania okrelam na 1 minut. Jako pierwszy pytanie zada pan pose Tomasz Piotr Nowak, Platforma Obywatelska.
Pose Tomasz Piotr Nowak:

Panie Marszaku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Stosunki Polska Brazylia, Unia Europejska Brazylia to bardzo wane obszary naszego dziaania. W minionej kadencji obchodzilimy 90-lecie nawizania stosunkw dyplomatycznych i w tej kadencji rwnie zaczynamy od tego, bdziemy to kontynuowa, traktowa jako pretekst, a zarazem bardzo wany znak, eby intensykowa swoje stosunki gospodarcze z Brazyli, take kulturalne, owiatowe, naukowe, zwaszcza e regiony bardzo intensywnie wsppracuj z Brazyli. Mgbym podkreli bardzo wan rol marszaka wojewdztwa wielkopolskiego, ktry zintensykowa wspprac wanie z Brazyli. Brazylia zwraca uwag na to, e chce wsppracowa z Uni Europejsk jako caoci, ale Polska jest take wana. W Polsce powstaa bilateralna Polsko-Brazylijska Grupa Parlamentarna i w Brazylii po raz pierwszy od dawna te powsta taki zesp. (Dzwonek) W zwizku z tym mam pytanie: Jak Ministerstwo Spraw Zagranicznych zamierza zintensykowa pozytywne stosunki z Brazyli? Czy ta wsppraca bdzie obejmowaa wicej ministerstw, czyli Ministerstwo Spraw Zagranicznych plus Ministerstwo Gospodarki czy resort nauki? Musimy bowiem mwi o biznesie, o gospodarce, nauce i kulturze. Dzikuj bardzo.

Dzikuj. Gos ma pan pose Cezary Olejniczak, Sojusz Lewicy Demokratycznej.
Pose Cezary Olejniczak:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Mam pytanie do pana ministra, bo w swoim wystpieniu nie powiedzia nic na temat rolnictwa, wsplnej polityki rolnej, o tym, co rzd Donalda Tuska robi podczas prezydencji. Nie zrobilicie pastwo nic, zwaszcza eby sprbowa wyrwna dopaty bezporednie dla polskich rolnikw wobec tego, co maj rolnicy z tzw. starej pitnastki. Mj apel, tak jak mojego przedmwcy, jest taki, eby w latach 20142020 ta sprawa bya dopilnowana i eby rodki na polsk wie, na rozwj obszarw wiejskich byy wiksze. Dzikuj. (Oklaski) (Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszaek Sejmu Jerzy Wenderlich)
216
Wicemarszaek Jerzy Wenderlich:

Dzikuj bardzo panu posowi Olejniczakowi. Czy pan pose Zbyszek Zaborowski jest na sali? Jest na posiedzeniu klubu. (Gos z sali: Prosi, eby pniej) W takim razie zapraszam pana posa Artura Grczyskiego, Ruch Palikota.
Pose Artur Grczyski:

Panie Marszaku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Polska polityka obronna opiera si obecnie na uczestnictwie w organizacji Traktatu Pnocnoatlantyckiego, czyli sojuszu pastw zachodnich pod przewodnictwem Stanw Zjednoczonych. Stany Zjednoczone s postrzegane jako nasz sojusznik strategiczny, ktry wcign nas w swoje wojny zwane misjami pokojowymi, w zwizku z ktrymi Polska nigdy nie otrzymaa obiecanych korzyci. Co wicej, Stany Zjednoczone wielokrotnie amay prawa czowieka i prawo midzynarodowe w czasie tych operacji. Z braku czasu wymieni tylko par przykadw: Khataba w Afganistanie w lutym 2010 r. czy ostatnia rze 16 cywilw, w tym 9 dzieci w Kandaharze. Panie ministrze, jak dugo jeszcze bdziemy odprawia pogrzeby polskich onierzy polegych na obcej ziemi? Jak dugo jeszcze nasi onierze wraca bd z tych misji jako wraki ludzkie z syndromem powojennym? I wreszcie jak dugo bdziemy jeszcze uczestniczy w tych misjach, panie ministrze? Jak dugo bdziemy oszukiwani przez rzd, ktrego jest pan przedstawicielem, w kwestii daty wycofania naszych wojsk z Afganistanu? Chyba e chcecie, panie ministrze, pobi rzd Leszka Millera, ktry do dzi pomimo wielu ujawnionych faktw twierdzi, e w Polsce nie byo wizie CIA. Na koniec krtka rymowanka, szkoda, e nie ma adresata: My jestemy napan hoot, / kto inny jest zerem, / wic co trzeba mie w gowie, / bdc Leszkiem Millerem. Dzikuj.
krystii? To na tym polega dziaanie polskiej ambasady tam, gdzie jest 200 tys. Polakw? A teraz do premiera Holandii. Panie premierze Holandii, Marku Rutte, w Polsce s dwa banki detaliczne, ktre si bardzo przyjanie reklamuj. Chyba trzeba bdzie spowodowa, eby musiay wicej na t reklam wydawa, bo ten portal naszej opinii bardzo zaszkodzi. Nie musimy jedzi do Holandii, eby wiedzie, gdzie holenderski kapita jest inwestowany. Czekam na rych odpowied. Dzikuj. (Oklaski)

Pan pose Piotr Chmielowski, Ruch Palikota.
Pose Piotr Chmielowski:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Nie ma pana ministra. Ja chciabym si dowiedzie, zapyta o polityk, ktr prowadzimy w stosunku do tzw. modych tygrysw. Mwi tu o Brazylii, Indiach, Korei Poudniowej i Chinach. Czy relacje z tymi krajami pozostawilimy organom europejskim, nie dziaajc w zakresie uwolnienia handlu, stworzenia warunkw inwestycji w obydwie strony, czy po prostu jest to tylko i wycznie dziaalno europejska? Prosibym o odpowied na to pytanie. I drugie. W moim odczuciu podkrelam, to jest moja prywatna opinia pana poprzedniczka popeniaa wiele bdw, przynajmniej tak uwaam, jeeli chodzi o polityk zagraniczn. Chciabym zapyta, czy ministerstwo dysponuje opracowaniami, z ktrych mona by byo zasign wicej informacji na ten temat. Dzikuj. (Oklaski)

Dzikuj bardzo. O zadanie pytania prosz pani pose Gabriel Masowsk, Prawo i Sprawiedliwo. Jest pani pose? Nie widz. W takim razie pytanie bdzie zadawa albo mia zadawa, bo te go nie widz pan pose Jan Krzysztof Ardanowski z PiS. Kolejny jest pan pose Dariusz Piontkowski, Prawo i Sprawiedliwo. Pan pose jest na sali. Uprzejmie prosz.

Pytanie zadawa bdzie pan pose Adam Kpiski, Ruch Palikota.
Pose Adam Kpiski:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Szef MSZ zaapelowa do Polakw mieszkajcych w Holandii, by wzili spraw w swoje rce. Mwi o portalu partii PVV Geerta Wildersa. Pojecha, nic nie zaatwi. Moje pytanie jest takie. Czy w swoje rce Polacy maj wzi te dwie ulotki, ktre proponuje ambasada byem w Holandii i widziaem notabene rozdawane w za-
Pose Dariusz Piontkowski:

Panie Marszaku! W expos nie usyszelimy praktycznie nic na temat pastw Europy rodkowo-Wschodniej. Czy to znaczy, e polskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych tym kierunkiem w ogle nie bdzie si zajmowao?
217
Pose Dariusz Piontkowski Pan minister wspomnia rwnie bardzo zdawkowo o sprawie Polakw poza granicami pastwa polskiego. Chciabym zapyta przede wszystkim o sytuacj Polakw na Litwie. Co Ministerstwo Spraw Zagranicznych ma zamiar zrobi, aby mieszkajcy tam Polacy mieli prawo do zachowania jzyka, kultury, moliwoci nauki w szkoach z polskim jzykiem nauczania czy odzyskania wasnoci w rejonie wileskim? Mwi o utrzymaniu standardw europejskich, ktre dotycz mniejszoci narodowych. Jak dotd, biernie takie mam wraenie przygldamy si temu, co robi wadze litewskie. To dotyka nie tylko Polakw tam mieszkajcych, ale take tych, ktrzy prbuj utrzymywa kontakt z Polakami mieszkajcymi na Litwie. Ostatnio na przykad wadze litewskie wprowadziy kolejne bariery administracyjne, utrudniajce kontakty z Polakami. (Dzwonek) Wiele organizacji, ktre umoliwiay polskim dzieciom przyjazd do Polski na wita, w tej chwili tak moliwo praktycznie stracio. Co Ministerstwo Spraw Zagranicznych ma zamiar zrobi, aby takie kontakty polskich dzieci z domw dziecka nadal byy moliwe? Dzikuj.

Dzikuj panu posowi. Pan pose Adam Lipiski, Prawo i Sprawiedliwo.
Pose Adam Lipiski:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! W tym roku podjto do wan decyzj, mianowicie o przesuniciu rodkw nansowych na pomoc Polonii i Polakom za granic z Senatu do MSZ. To wywoao oczywicie burzliw dyskusj. Zostao to przeprowadzone bardzo szybko, w duym pospiechu, nie byo odpowiednich konsultacji. Na moje rce jako przewodniczcego komisji byy skadane protesty. Komisja zaopiniowaa to negatywnie. W zwizku z tym chciabym zada dwa bardzo konkretne pytania, ktre powtrz za trzy miesice. Po pierwsze, jak w tym roku bd realizowane polonijne projekty inwestycyjne? Zwaszcza interesuje mnie wsparcie dla szk polskich na Litwie. W tegorocznym budecie rodki na remonty i budowy w orodkach polonijnych pozostay w Senacie w kwocie 3 mln z. Z tego, co wiem, sama kontynuacja projektw inwestycyjnych, np. budowa Domu Polskiego w Nowych wicianach na Litwie, budowa Domu Polskiego w Barze na Ukrainie, budowa Domu Polskiego w Karpatach w Rumunii, wymaga nakadw na poziomie 5 mln z. (Dzwonek) A co z innymi projektami, w szczeglnoci z remontami szk polskich na Litwie? Warto wspomnie, e w tym roku bd wybory parlamentarne na Litwie, a remonty szk s oczkiem w gowie Akcji Wyborczej Polakw. Bez dotacji oni sobie z tym nie poradz, brak dotacji byby dziaaniem przeciwko interesom Polakw na Litwie. I drugie pytanie, krciutkie Mog, panie marszaku?

Dzikuj. Pani pose Izabela Leszczyna, Platforma Obywatelska. Nie ma pani pose. W takim razie pan pose Marek Rzsa, Platforma Obywatelska. Prosz bardzo.
Pose Marek Rzsa:

Dzikuj uprzejmie. Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Powiedzia pan o naszych stosunkach z Ukrain, e gorzej ni by si chciao, lepiej ni bywao. To prawda. Ukraina powinna pozosta najwaniejszym strategicznym partnerem Polski. My chcemy pomaga, pomagamy, chcemy pomaga Ukrainie, ale niestety do wyranie wida, e ze strony partnera nie ma rwnowanej wsppracy. Na moim rodzinnym Podkarpaciu, ssiadujcym z Ukrain, jest to sprawa bardzo wana, wrcz priorytetowa. Dlatego raz jeszcze bardzo bym prosi pana ministra o nasilenie dziaa, szczeglnie jeli chodzi o Dom Polski we Lwowie, o to, ebymy dali rekompensat Polakom. Jeszcze raz wrc do tego, e w Przemylu mniejszo ukraiska otrzymaa swj dom narodowy. Chciabym, eby Polacy we Lwowie doczekali si tego samego. Prosibym rwnie o wystpienie z kolejn not dyplomatyczn do strony ukraiskiej w sprawie nowego przejcia granicznego Malhowice Niankowice, bo na poprzedni not sprzed 5 lat do dzi strona ukraiska nie odpowiedziaa. Dzikuj uprzejmie.

Jeli pan musi, to prosz.
Pose Adam Lipiski:

Krtkie i bardzo konkretne. Jak zamierzacie pastwo pomc rodowiskom polskim za granic, aby rodki nansowe dotary do nich do poowy roku? Zwykle rodki z dotacji byy uruchamiane w marcu, w kwietniu. Dziki temu, mimo trudnego przedwionia bez pienidzy, organizacje polskie za granic mogy jako przetrwa. W tym roku na skutek zamieszania wywoanego nieoczekiwanym przesuniciem rodkw z Senatu do MSZ konkurs na dotacje organizowany przez resort spraw zagranicznych zostanie rozstrzygnity dopiero w poowie maja. Oznacza to, e rodki nansowe tra do organizacji polonijnych dopiero w czerwcu, a wic w poowie roku.
218

Panie pole, chtnie bym ju panu podzikowa.
Pose Adam Lipiski:

Co do tego czasu maj robi organizacje polonijne? Jak zamierzacie im pomc? Dzikuj.

Dzikuj bardzo.
Pose Adam Lipiski:

Przepraszam za to tempo, ale nie chciaem naruszy
Nie widz go. Pan pose Tadeusz Iwiski jest na posiedzeniu klubu, jak mnie informowano. Pan pose Jarosaw Zieliski, Prawo i Sprawiedliwo. Nie ma pana posa. Pan pose Wincenty Elsner. Nie ma pana posa. Pani pose Elbieta Gapiska, Platforma Obywatelska. Nie ma pani pose. Pan pose Maciej Orzechowski, Platforma Obywatelska. Nie ma pana posa. Pana posa Tomasza Lenza widziaem. Pan pose jakby przewidzia, e tyle osb nie pojawi si na sali, i jest.
Pose Tomasz Lenz:

Znajc skrupulatno pana marszaka, zawsze trzeba czeka. Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Chciabym zwrci si z pytaniem do Ministerstwa Spraw Zagranicznych. W jakich programach w ramach Partnerstwa Wschodniego, a take w ramach polityki pomocowej Polska bdzie uczestniczy, jeli chodzi o wymiany studenckie i zapewnienie moliwoci studiowania w Polsce, a take w innych krajach Unii Europejskiej studentom z krajw Partnerstwa Wschodniego: Azerbejdanu, Armenii, Gruzji, Ukrainy, Biaorusi i Modawii. Jak wiemy, do tej pory zaledwie ok. 3 tys. osb z tamtych krajw skorzystao z projektw unijnych, ktre daway moliwo studiowania na terenie Unii Europejskiej. Czy jest moliwo rozszerzenia tych projektw? Czy wicej studentw z pastw Partnerstwa Wschodniego bdzie korzystao z moliwoci podejmowania studiw w Unii Europejskiej? W jakich programach bd mogli uczestniczy ci modzi ludzie? Dzikuj bardzo.

Dzikuj. adnie pan przyspiesza. (Wesoo na sali) Teraz uprzejmie prosibym o zadanie pytania pana posa Janusza Cichonia, Platforma Obywatelska. Jest pan pose? Nie ma. W takim razie pan pose Piotr Szeliga, Solidarna Polska.
Pose Piotr Szeliga:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Panie ministrze, suchajc paskiego wystpienia, byo mi tak po ludzku wstyd za pana i byo mi pana al. Ja zrozumiabym to, gdyby wystpowaby tu dzisiaj minister spraw zagranicznych jakie republiki bananowej, ktry szczyci si tym, e jedna czy druga gazeta par dobrych sw napisaa o nim czy o polskiej prezydencji. Ale eby pan, minister spraw zagranicznych Polski, chwali si dzisiaj przed Wysok Izb takimi faktami? Ja pana pytam w imieniu polskich rolnikw, w imieniu rolnikw Lubelszczyzny, co pan w czasie polskiej prezydencji wywalczy dla rolnikw. Czy zadba pan o to, eby dopaty unijne wreszcie zostay zrwnane? Ja pana pytam w imieniu Polakw na Litwie, jak zadba pan w ostatnim czasie o ich interesy, o polskie szkoy. A w imieniu Polakw pytam, czy wywalczy pan co w kwestii pakietu klimatycznego.

Dzikuj panu posowi Lenzowi. Pan pose Mariusz Orion Jdrysek, Solidarna Polska.
Pose Mariusz Orion Jdrysek:

Panie Ministrze! Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Pado wiele deklaracji dotyczcych Europy

Dzikuj panu posowi. Pan pose Zbigniew Babalski, Prawo i Sprawiedliwo.

Przepraszam, chyba pastwo nie dostrzeglicie, e teraz pani minister reprezentuje pana ministra.
219

Ale powiedziaem
Pose Roman Kotliski:

Panie Marszaku! Pani Minister! Mam kilkadziesit pyta, ale nie wiem, ile uda mi si zada. Po pierwsze, dlaczego jednostki Kocioa katolickiego s gwnymi benecjentami konkursw na zadania z zakresu pomocy rozwojowej, ogaszanych przez MSZ? Po drugie, w jaki sposb MSZ chce wspiera dyplomacj obywatelsk? Po trzecie, czy Polska bdzie koordynowa unijn polityk wobec bardzo rozwojowych pastw pooonych na wschd od naszej granicy: Ukrainy, Modawii, Gruzji, Azerbejdanu, Turcji? Po czwarte, czy dalej Litwin bdzie plu nam w twarz i dzieci nam litwini? Po pite, czy polska dyplomacja dysponuje sprawnymi orodkami analitycznymi? Z tego, co wida, do tej pory chyba nie dysponowaa. Po szste, dlaczego ambasador Polski we Woszech nie moe jednoczenie reprezentowa nas w Watykanie? Po sidme, czy zawarcie umowy przez Watykan z reimem Biaorusi nie wzmocni tego reimu ze szkod dla naszych obustronnych stosunkw? Jakie s planowane kolejne wydatki MSZ dla misjonarzy katolickich na Biaorusi i nie tylko? Po sme, w jaki sposb MSZ wykorzystuje potencja licznych absolwentw polskich uczelni, obywateli pastw arabskich i Afryki? Dzikuj bardzo.

Dobrze. Zrozumiaem, e powiedzia pan panie ministrze.

Tak powiedziaem? Jeli tak, to przepraszam. Jeszcze raz, od nowa. Pani Minister! Panie Marszaku! Wysoka Izbo!

Dodam panu ten czas.

Wiele mwiono na temat Unii Europejskiej, ale zabrako informacji o naszych specjalnych stosunkach z Wgrami. Pan premier mwi o pomocy Wgrom, o tym, e Wgrzy bd mieli wsparcie z naszych rezerw. Nic z tego nie wida. Jako jedyny kraj z tej czci Europy mamy specjaln umow z Chinami, ale efektw tej wsppracy te nie wida, natomiast Wgrzy maj 70% inwestycji w tym zakresie. Pan minister mwi o sukcesie gazu w upkach, poszukiwaniach amerykaskich. Prosz pastwa, wydawanie koncesji przez ten rzd, chodzi o lata 20082012, to bya straszna katastrofa. (Dzwonek) Stracilimy na to 100 mld z. adne badania nie s prowadzone przez polskie jednostki naukowe albo prowadzi si bardzo niewiele, stosunkowo niewiele. Prbki s zakodowane. Nie ma z czego by dumnym. Zostay stracone cztery lata. Mamy 100 mld z strat, a raczej utraconych korzyci, jeli chodzi o koncesje na poszukiwanie, i adnej kontroli nad tym. 1/3 kraju zostaa oddana pod kontrol obcego kapitau i w duej czci nawet nie wiemy, kto to jest. Panie ministrze, tak minister spraw zagranicznych nie postpuje. Dzikuj. (Oklaski)

Dzikuj panu posowi. Pan pose Wojciech Penkalski, Ruch Palikota.
Pose Wojciech Penkalski:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! W dniu dzisiejszym podczas wystpienia wielokrotnie pan podkrela, e Polska bdzie wspieraa walk o prawa czowieka i budow instytucji demokratycznych, tak u naszych wschodnich ssiadw, jak i w odlegych pastwach wiata. Wspomnia pan te z dum o tym, e Polska wspieraa procesy transformacji ustrojowej pastw autorytarnych. Panie ministrze, mj niepokj budzi to, e w czasie kiedy pouczamy inne kraje o koniecznoci oparcia ich pastwowoci na podstawowych wartociach demokratycznych, sami, gdy tylko jest ku temu okazja, zwlekamy z ratykacj traktatw midzynarodowych majcych fundamentalne znaczenie w zakresie ochrony praw czowieka. Panie ministrze, 30 marca 2007 r. Rzeczpospolita Polska podpisaa Konwencj ONZ o prawach osb niepenosprawnych. Nie do, e blisko pi lat trzeba byo czeka na samo uruchomienie procesu ratykacyjnego, to w dodatku z niewiadomych powodw ignorowano (Dzwonek) apele organizacji osb niepenosprawnych oraz stanowcze wezwania rzecznika praw obywatelskich o jak najszybsz ratykacj.

Dzikuj panu posowi. Pan pose Roman Kotliski, Ruch Palikota. Uprzejmie prosz.
220
Pose Wojciech Penkalski Panie ministrze, moe oprcz apelowania jako MSZ o pokj na wiecie warto take z uwag wysucha gosu organizacji pozarzdowych opowiadajcych si za ochron praw czowieka. Dzikuj.

Dzikuj, panie pole. Pan pose Marek Domaracki, Ruch Palikota. Nie ma pana posa. A wic pan pose Jacek wiat, Prawo i Sprawiedliwo. Nie ma pana posa. Pan pose John Abraham Godson, Platforma Obywatelska.
wadzonej przez jednostki samorzdu terytorialnego. W tym kontekcie mam dwa pytania. Czy ze wsparcia MSZ bd mogy korzysta jedynie samorzdy szczebla wojewdzkiego, ktre w myl art. 18 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorzdzie wojewdztwa uchwalaj priorytety wsppracy zagranicznej, czy te o rodki te bd mogy zabiega wszystkie jednostki samorzdu terytorialnego, od wojewdzkiego, po powiatowy i gminny? I wreszcie: W jaki sposb Ministerstwo Spraw Zagranicznych chce wspiera samorzd we wsppracy zagranicznej? Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Dzikuj bardzo. Pan pose Eugeniusz Czykwin, Sojusz Lewicy Demokratycznej.
Pose John Abraham Godson:

Panie Marszaku! Pani Minister! Godne pochway jest uchwalenie ustawy o pomocy rozwojowej oraz zwikszenie kwoty tej pomocy. Ale chc podkreli, mwic dzisiaj o pomocy rozwojowej, e Afryka nie potrzebuje pomocy, Afryka potrzebuje partnerstwa. Wydaje mi si, e Afryka w jaki sposb jest marginalizowana w polityce zagranicznej pastwa i z tego powodu mam cztery pytania. Czy Afryka nie powinna mie wyszego priorytetu w polityce zagranicznej pastwa polskiego, zwaszcza z uwagi na jego aspiracje dotyczce stania si czonkiem Rady Bezpieczestwa ONZ? To jest kilkadziesit krajw, ponad 50. Jakie kroki podejmuje ministerstwo, by zwikszy obecno Polski w Afryce? Co roku kilkadziesit tysicy studentw z Afryki wyjeda za granic na studia. W 2010 r. Wielka Brytania zarobia 7 mld funtw od studentw z zagranicy. Jakie kroki podejmuje MSZ, by zwikszy obecno studentw z zagranicy w Polsce? I ostatnie pytanie: Na kiedy premier planuje wizyt w Afryce? Dzikuj. (Oklaski)
Pose Eugeniusz Czykwin:

Panie Marszaku! Pani Minister! Wysoka Izbo! W marcu ubiegego roku Sejm podj uchwa wzywajc prezydenta, premiera oraz ministra spraw zagranicznych do podjcia dziaa w obronie chrzecijan przeladowanych na wiecie. Przypomn tylko, e liczba ludzi zabijanych z powodu wiary chrzecijaskiej, jeli chodzi o lata 20092010, wynosi ok. 170 tys. Chodzio te o dziedzictwo europejskie, o Kosowo, o pnocny Cypr, gdzie pastwo aspirujce do Unii Europejskiej, okupujce t cz pastwa w sposb bezwzgldny, niszczy wielowiekowe dziedzictwo. Korzystajc z okazji, nie mogc inaczej, chciabym zgosi swj stanowczy sprzeciw przeciwko niektrym wypowiedziom. Takie stanowisko zaprezentowa pan pose Tyszkiewicz, ktry mwi o potrzebie, a przemawia jako pose partii rzdzcej, zwikszania sankcji przeciwko Biaorusi, przede wszystkim sankcji ekonomicznych, ktre uderzyyby w byt, w poziom ycia, w skromn (Dzwonek), ale jednak stabiln sytuacj ekonomiczn na Biaorusi. Sankcje, chciaem przypomnie, s wyrazem saboci tych, ktrzy je nakadaj. Mielicie 1012 lat temu przykad, e one mog si nigdy nie skoczy, jeli bdziemy szli t drog. Wtrowalimy wszystkiemu, co syszelimy wwczas w stosunku do Jugosawii. Skoczyo si na prawie trzymiesicznych bombardowaniach suwerennego pastwa, zniszczeniu pastwa, oderwaniu, podzieleniu, zmianie granic. Oczywicie, nie jest tak, pan Tyszkiewicz nie jest tak nieroztropny, o bombardowaniach Biaorusi nie wspomina, ale mwienie, e ekonomiczne sankcje, ktre uderz w ludzi, s nam potrzebne, uwaam za nieodpowiedzialne. Podobnie jak po dowiadczeniach olimpiady w Chinach czy wczeniejszych

Dzikuj, panie pole. Pan pose Waldemar Sugocki, Platforma Obywatelska.
Pose Waldemar Sugocki:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Pan minister Radosaw Sikorski mwi, e polska polityka zagraniczna to stpanie po gruncie realizmu politycznego. To fakt, ktrego trudno nie dostrzec. Pan minister Sikorski mwi take, i w budecie Ministerstwa Spraw Zagranicznych zapisano kwot 8 mln z na wsparcie wsppracy zagranicznej pro-
221

Panie pole...

...zabiera organizacj imprez sportowych w tych pastwach.

Ju kocz, panie marszaku.

Prosz uprzejmie pana posa Jarosawa Pit z Platformy Obywatelskiej o zabranie gosu.

Ju pan powinien dawno skoczy.
Pose Jarosaw Pita:

Panie Marszaku! Pani Minister! Wysoka Izbo! 20 marca w Berlinie odbyo si spotkanie Grupy Przyszo. Tematem nieformalnej wymiany pogldw ministrw spraw zagranicznych byy: po pierwsze, umiejtno czerpania nauki z dowiadcze zgromadzonych podczas doranego rozwizywania sytuacji kryzysowej, po drugie, zdolno wybiegania spojrzeniem poza kryzys nansowy, po trzecie, zainicjowanie strategicznej debaty na temat przyszoci europejskiego projektu. Dzi Europa znajduje si w momencie, w ktrym decyduje si jej ksztat i przyszo. Celem kolejnych spotka ma by strategiczna debata dajca odpowied na jake istotne pytanie: Gdzie konkretnie potrzebujemy wicej Europy? Std te chciabym spyta pana ministra Sikorskiego. Jakie elementy pana wizji znajduj zrozumienie wrd ministrw spraw zagranicznych? Jak pan minister widzi szans ich realizacji? Dzikuj bardzo. (Oklaski)

eby nakada sankcje i kara sportowcw za autorytarne rzdy w ich krajach, poniewa

Dzikuj, panie pole. Dzikuj bardzo.

mielimy olimpiad w Chinach, teraz mamy olimpiad w Londynie

Dzikuj panu. Prosz o zabranie gosu

Dzikuj bardzo. Pani pose Urszuli Augustyn nie widz, zapraszam wic pana posa Jarosawa Zieliskiego, Prawo i Sprawiedliwo.

wojska angielskie s w Afganistanie
Pose Jarosaw Zieliski: Wicemarszaek Jerzy Wenderlich:

...pana posa Jarosawa Pit z Platformy Obywatelskiej. Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Pan minister powiedzia w swoim wystpieniu, e celem dugoterminowym jest upodmiotowienie Polonii, aby to ona skuteczniej moga wspiera Polsk. To zdanie ju jest bardzo negatywnie komentowane, Polonia jest bowiem upodmiotowiona, czego dowodem s jej zasugi, jeeli chodzi o przyjcie Polski do NATO, zwaszcza chodzi o Poloni amerykask i jej zaangaowanie w t spraw. Po drugie, w czasie poakcesyjnym w latach 2004 2010 dziki wsparciu Polakw pracujcych za granic, ktrzy zasilaj Polsk, do Polski przetransferowano tylko ocjalnymi kanaami 115 mld z. To wiadczy o roli Polonii, wic pan minister niech takich rzeczy nie mwi, bo to obraa Poloni. Poza tym

.i z tego powodu przecie nikt nie apeluje, eby

Pan pose Jarosaw Pita.
222
Pose Jarosaw Zieliski nie potraktowano podmiotowo Polonii podczas podejmowania decyzji o przesuniciu rodkw z Senatu do Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Nikt nie pyta Polonii o zdanie, a wielka szkoda. (Dzwonek) W zwizku z tym mam pytanie: Jak bdzie dalej i jak pan ju kocz, panie marszaku panie ministrze, zechce zrealizowa ten priorytet, ktrym jest dostp do polskiej edukacji, w sytuacji gdy s tak ogromne opnienia w dysponowaniu rodkami nansowymi w tym roku w zwizku z przejciem rodkw na wsparcie Polonii, Polakw za granic, przez MSZ? Polskie szkolnictwo, np. na Litwie, bardzo potrzebuje pilnego wsparcia i szybkich dziaa. Jak pan to rozstrzygnie, rozwie, panie ministrze? Prosz o odpowied. Dzikuj bardzo, panie marszaku. (Oklaski)
ster Beata Stelmach, tak e jeli kto odczytuje pytania z kartki, to moe niech dokona stosownej korekty. Pan pose Wincenty Elsner, Ruch Palikota.
Pose Wincenty Elsner:

Panie Marszaku! Pani Minister! Wysoka Izbo! W kadym expos premiera, w kadym wystpieniu ministra spraw zagranicznych szukamy wielkich nieobecnych. Kto tym razem by wielkim nieobecnym? Druga gospodarka wiata, najszybciej rozwijajca si, najwikszy eksporter na wiecie, posiadacz obligacji amerykaskich na sum ponad 1 bln dolarw. Chiny. Minister Sikorski mwi o nich rok temu, dzi nie. Dlaczego? O, przepraszam, Chiny pojawiy si dzisiaj trzy razy: w zwizku z ambasad w Pekinie, z Kore Pnocn, ktr wspieraj, i jako element czarnego scenariusza. Jako element zaoe polskiej polityki zagranicznej ani razu. Chiny kraj niedemokratyczny, amicy prawa czowieka, ale te coraz waniejszy gracz w globalnej polityce. Nie moemy udawa, e go nie ma. Zreszt cae wystpienie ministra Sikorskiego byo bardzo europocentryczne. Poza Europ zauway istnienie jedynie Stanw Zjednoczonych i Izraela. A gdzie Indie, coraz waniejsze, kraje arabskie z ich kopotami i przemianami itd.? Stety lub niestety, wiat nie koczy si na Europie, pani minister. Drugi wielki nieobecny. Rok temu by, dzisiaj nie Watykan. (Dzwonek) Czy to oznacza, e Watykan traci znaczenie w priorytetach polskiej polityki zagranicznej? Ruch Palikota traktuje to jako krok w dobrym kierunku, w kierunku budowy suwerennego, wieckiego pastwa, pozbawionego dotychczasowej specjalnej roli pastwa papieskiego. Tak trzyma, pani minister. (Oklaski)

Dzikuj bardzo. Pan pose Zbigniew Babalski, Prawo i Sprawiedliwo.
Pose Zbigniew Babalski:

Dzikuj bardzo. Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Pan minister w swoim wystpieniu mwi tak: Droga do Europy wiedzie przez przestrzeganie standardw europejskich. Chyba tylko dla Polski, bo pozostae kraje w jaki sposb tych standardw nie przestrzegaj. Dbalimy o nasze interesy narodowe. Jak si dba o interesy narodowe, nie wspominajc sprawy dotyczcej nierwnych dopat, jeli chodzi o polskich rolnikw? Polityka zagraniczna w wymiarze regionalnym. Region warmisko-mazurski. Mierzeja Wilana, praktycznie rzecz biorc, martwa, port w Elblgu, praktycznie rzecz biorc, martwy. Ostatnia sprawa ruch graniczny, szumnie tutaj ogoszony. Oto mamy ju informacj, e na pewno nie bdzie go od 1 maja, zosta przesunity, nie wiadomo, na jak dugo. Z drugiej strony syszymy, e Federacja Rosyjska wzmacnia siy wojskowe po swojej stronie, w Krlewcu. Co jeszcze si musi takiego sta, eby Polska faktycznie zacza mwi i broni interesw Rzeczypospolitej? (Dzwonek) Panie ministrze, czy przypadkiem po prezydencji Rzeczypospolitej nie zostay tylko krawaty, bo cukierki ju dawno zostay zjedzone? Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Pan pose Babalski.
Pose Zbigniew Babalski:

W trybie sprostowania, panie marszaku, ale do paskiej uwagi, panie marszaku, z caym szacunkiem dla obecnoci pani minister. Nie tylko ja, ale rwnie koleanki i koledzy odnosimy si do wystpienia pana ministra Radosawa Sikorskiego, w zwizku z tym trudno kierowa to do obecnej pani minister czy te cytowa to, co powiedzia minister Sikorski. To tylko w tej kwestii. Z caym szacunkiem dla obecnoci pani minister. Dzikuj bardzo.

Dzikuj bardzo. Raz jeszcze przypominam, e w tej fazie debaty pana ministra Sikorskiego reprezentuje pani mini-
223

Dzikuj, panie pole. Nie wiem, czy jest powd spiera si o to. Ja tylko skorzystaem z okazji, eby zaznaczy obecno pani minister na sali (Oklaski), i myl, e za to mnie spotkaa w tej chwili pochwaa ze strony czci sali. O zabranie gosu prosz pana posa Bartomieja Bodio, Ruch Palikota.
Pose Bartomiej Bodio:

Panie Marszaku! Pani Ministro! Szanowni Koledzy i Szanowne Koleanki! Pan minister Sikorski w swoim expos raczy powiedzie, e polska misja w Afganistanie pod koniec biecego roku przeksztaci si z misji bojowej na szkoleniow. Ot nie jest to adna aska. W pierwszym kwartale 2013 r. faza operacji militarnej w Afganistanie przechodzi w tzw. faz transition i nie wiemy, ile ona potrwa, czy potrwa 5 lat, czy potrwa 10 lat, czy potrwa 50 lat. W drugiej poowie maja odbdzie si szczyt NATO w Chicago i my dzisiaj chcemy wiedzie, pani minister, panie ministrze Sikorski, przed szczytem, na ile lat nasz kraj zostanie uwikany w dalsz obecno w Afganistanie, czy to bdzie 10, 20, 30 czy moe 100 lat? Nie chcemy, abycie pastwo wrcili ze szczytu w Chicago i sprzedali nam nowinki, na ktre si nie zgadzamy. Prosz o odpowied. Dzikuj bardzo. (Oklaski)
sko-niemiecka i te wojewdztwa, ktre le w zachodniej czci Polski. Drugie pytanie dotyczy 20-lecia traktatu o dobrym ssiedztwie i wsppracy midzy Polsk a Niemcami, a szczeglnie protokou po tych 20 latach; mija ju kilka miesicy od podpisania tego protokou. Pani pose Arciszewska bardzo mocno skrytykowaa dzisiaj te dziaania waciwie mwia o tym, e nie ma dziaa. Chciabym zapyta, czy pastwo posiadacie w tej chwili wiedz na temat stanu (Dzwonek) realizacji tego protokou, szczeglnie po stronie niemieckiej chodzi np. wanie o Poloni zamieszkujc w Niemczech. Jakie dziaania zostay podjte i jak wyglda ich realizacja? Dzikuj. (Oklaski)

Dzikuj bardzo. Pan pose Jacek Sasin. Jest na sali? Nie ma. Pan pose Micha Jach, Prawo i Sprawiedliwo.
Pose Micha Jach:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Pan minister Sikorski cae swoje wystpienie w zasadzie sprowadzi do opisywania niezwykych sukcesw, jakie odnosia w ubiegym roku dyplomacja i cay rzd polski, a ja mylaem, e usysz o zamiarach, ktre ministerstwo ma realizowa w tym roku. Oczywicie byy tam rwnie takie oto odkrywcze stwierdzenia pana ministra, e Polska musi si rozwija, Polska musi zaj nalene jej miejsce na arenie midzynarodowej. Takie odkrywcze konstatacje rzeczywicie nastawiaj nas optymistycznie. Ja jednak nie usyszaem czego, co dotyczy caej naszej Polonii. I dlatego z tego miejsca chciabym zapyta pana ministra, czy ministerstwo prowadzi jak kompleksow polityk wobec Polonii i to nie wybircz, wobec tej najbardziej (Dzwonek) poszkodowanej, np. na Litwie czy w Kazachstanie, ale czy w ogle ministerstwo ma opracowan strategi postpowania czy kontaktw z Poloni na caym wiecie? Dzikuj. (Oklaski)

Dzikuj bardzo. Pan pose Adam Rogacki, pose niezaleny. Jest pan pose? Nie widz. (Wesoo na sali) Pan pose Ryszard Galla. Przepraszam, oczywicie pan pose Ryszard Galla jest niezaleny, a pan pose Adam Rogacki jest zaleny od Prawa i Sprawiedliwoci i tak powinienem to odczyta, ale go w tej chwili nie widz. A wic niezaleny pan pose Ryszard Galla, uprzejmie prosz.
Pose Ryszard Galla:

Panie Marszaku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Ucieszyy mnie sowa pana ministra Sikorskiego o wsparciu, pomocy dla samorzdw w zakresie wsppracy z zagranic. Chciabym dopyta o wicej szczegw. Jak ta wsppraca i to wsparcie bd wyglday i czy pastwo przewidujecie szczeglny priorytet dla tych wojewdztw, ktre s w stree przygranicznej? Wiemy o tym, e tam wanie to wsparcie i merytoryczne, i nansowe byoby jak najbardziej wskazane. Takim przykadem moe by granica pol-

Dzikuj bardzo. Pan pose Wiesaw Stanisaw Janczyk, Prawo i Sprawiedliwo.
Pose Wiesaw Stanisaw Janczyk:

Dzikuj bardzo. Panie Marszaku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Pomylno, status obywateli pastwa polskiego, ale
224
Pose Wiesaw Stanisaw Janczyk i elementarne poczucie bezpieczestwa w kadym jego wymiarze pokj, niepodlego, suwerenno, bezpieczestwo energetyczne, nansowe zale w wielkim, podstawowym stopniu od polityki zagranicznej pastwa. Dziki sprawnie prowadzonej polityce mona rwnie pomnaa albo ogranicza dostpne dla obywateli zasoby cywilizacji technicznej, naukowej, technologicznej, informatycznej innych pastw. Mam pytanie w zwizku z pojawiajcymi si doniesieniami prasowymi o szczeglnym zaangaowaniu i nadgorliwoci polskich sub dyplomatycznych w okresie prezydencji, z wykorzystaniem dodatkowych uprawnie, wanie takich, jakie przysuguj pastwu, ktre sprawuje prezydencj w Unii Europejskiej. Chodzi o jaskrawe przyspieszenie procedury zwizanej z podpisaniem i ratykacj midzynarodowej umowy ACTA w Europie. Przyspieszono znacznie termin i uyto podobno ponadstandardowej cieki procedowania w Unii Europejskiej tego obszernego dokumentu jako mao znaczcego zacznika do dokumentw dotyczcych rynku rolnictwa i rybowstwa. Czy to byo zamierzone dziaanie, pani minister? Dlaczego w swojej informacji pan minister Sikorski ani jednym zdaniem nie odnis si do tej sprawy, ktra setki tysicy polskich internautw par tygodni temu pomimo zych warunkw atmosferycznych, pomimo mrozu wyprowadzia na ulic dla protestu? I kolejne pytanie tu prosibym o rozwinicie tego tematu. W jaki sposb polskie suby dyplomatyczne, wydziay ekonomiczne i handlowe ambasad su polskim przedsibiorcom w zakresie promocji usug i towarw polskich za granic poprzez koordynacj dziaa izb gospodarczych, handlowych, podmiotw i spek? Dzikuj bardzo. (Oklaski)
a zamwiono dodatkow amunicj do nich oraz wiele bojowych systemw elektronicznych, oczywicie bez przetargu i offsetu. Wymienione uzbrojenie i elektronika nie s standardowe. Uzbrojenie suy do niszczenia celw pod ziemi, za elektronika umoliwia nocne naloty, czyli podejrzewa si, e bdzie to wykorzystane do inwazji tymczasem do inwazji na Iran. Jeli Polska by kupowaa (Dzwonek) sprzt obronny, to byby to sprzt do walki... Ju kocz, panie marszaku. ...z latajcymi maszynami. Tymczasem zakupiony sprzt i uzbrojenie su do wykonania nalotu, czyli agresji. I moje pytanie do pana ministra. Czy moe pan odnie si do tej informacji i okreli cel zakupu wspomnianej amunicji, co wie si z wydatkiem 1,5 mld z? Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Dzikuj. Pan pose Adam Kwiatkowski, Prawo i Sprawiedliwo.
Pose Adam Kwiatkowski:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! W nawizaniu do dzisiejszego expos mam kilka pyta. Dlaczego ministerstwo nie dostrzega istotnej roli, jak moe i powinna peni Polonia? Dlaczego tym, co wycznie interesowao ministerstwo i rzd, byo zreszt wbrew wikszoci organizacji polonijnych przejcie rodkw z Senatu przeznaczonych na Poloni, przeprowadzone zreszt tak nieudolnie? Co dalej? Dlaczego niektrzy z kandydatw desygnowanych na stanowiska konsuli generalnych s tak kontrowersyjni? Czy rzd nie dostrzega, e to zmniejsza zaufanie do rzdu? Czy te kandydatury wynikaj z jakiej polityki lub strategii? A jeli tak, to z jakiej? I wreszcie: Jakie jest stanowisko ministerstwa w sprawie dyskryminacji, tym razem dyskryminacji Polakw w Argentynie, o czym ostatnio donosz media? Dzikuj bardzo.

Dzikuj. Pan pose Dariusz Cezar Dziadzio, Ruch Palikota.
Pose Dariusz Cezar Dziadzio:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Pani Ministro! Dzi pan minister wspomnia w swoim wystpieniu, e w 2016 r. utworzymy wyszehradzk grup bojow bdc regionalnym wkadem w rozwj zdolnoci obronnych Unii Europejskiej. I druga kwestia, tu cytat: Niezmiennie popieramy prawo Izraela do istnienia w bezpiecznych granicach, ale odradzamy wojn z Iranem. Zachcamy do dialogu z Palestyczykami. Natomiast, jak si okazuje, Polska zwrcia si do USA o zapewnienie obsugi przez kolejne 5 lat i dodatkow amunicj do F-16. 447 mln dolarw maj zarobi niepolskie rmy. Jak si okazuje, polskie F-16 nie wystrzeliy dotd adnego pocisku rakietowego,

Dzikuj. Pan pose Wojciech Ziemniak, Platforma Obywatelska.
Pose Wojciech Ziemniak:

Panie Marszaku! Pani Minister! Wysoka Izbo! W swoim wystpieniu pan minister Sikorski wspomnia o nie najlepszych relacjach z Biaorusi. Wynikaj one gwnie z postawy wadz biaoruskich. Sam dowiadczyem tego podczas wyjazdu Komisji
225
Pose Wojciech Ziemniak cznoci z Polakami za Granic na Biaoru, gdy w paszporcie dyplomatycznym przybito mi stempel zakaz wjazdu. Nie o tym jednak chc mwi, lecz wanie o sytuacji Polakw na Biaorusi. Poniewa nie wpuszczono nas na Biaoru, przedstawiciele Zwizku Polakw na Biaorusi przyjechali do Sokki, tam odbylimy spotkanie. Poruszyli oni kilka spraw, m.in. wanie to, e wadze szykanuj Polakw pracujcych w instytucjach pastwowych, samorzdowych za posiadanie Karty Polaka. I co z tym fantem, mona powiedzie, zrobimy? Zmniejsza si te na Biaorusi liczb godzin nauki jzyka polskiego. Jednak jest wielkie zapotrzebowanie na to, modzie chce si uczy w Polsce, a ogranicza si jej zdobywanie wiedzy, jeli chodzi o jzyk. (Dzwonek) I kolejna sprawa. Czy jest szansa na zwikszenie limitu wiz dla Polakw nieposiadajcych Karty Polaka? Te limity jednak ograniczaj moliwo przyjazdu do Polski. Ostatnie pytanie: Czy ministerstwo rozwaa moliwo otwarcia nowego konsulatu w Witebsku, ktry jest niezbdny? Dzikuj.

Dzikuj bardzo. Pan pose Zbigniew Dolata, Prawo i Sprawiedliwo. Nie ma pana posa na sali, wic gos zabierze pan pose Andrzej Szlachta, Prawo i Sprawiedliwo.
Pose Andrzej Szlachta:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Wanym elementem polskiej polityki zagranicznej powinna by troska o Polakw mieszkajcych za granic. Dlatego chciabym zapyta pani minister o dziaania polskiej dyplomacji podejmowane w sprawie pogarszajcej si sytuacji Polakw zamieszkaych na Litwie. Rok temu, 17 marca 2011 r., Litwa przyja nowelizacj ustawy o owiacie, ktra staa si koci niezgody w relacjach polsko-litewskich. Polska susznie oskarya wtedy wadze Litwy o pogarszanie sytuacji Polakw na Litwie. Wwczas minister spraw zagranicznych Litwy stwierdzi: Polacy na Litwie maj najlepsze na wiecie warunki do nauki w jzyku polskim. W marcu tego roku Polacy zorganizowali kilkutysiczn akcj protestacyjn w Wilnie, w ktrej wystpili w obronie owiaty i mniejszoci narodowych. Ze strony dziennikarza litewskiego pado wwczas stwierdzenie, wszystkie due pastwa broni swoich interesw za granic, geopolitycznych, gospodarczych i kulturalnych. Rwnie Piotr Skwieciski z Rzeczpospolitej uwaa, e polski rzd powinien podj bardziej zdecydowane dziaania wobec Litwy. Std moje pytanie do pani minister: Jakie dziaania podj polski rzd wobec Litwy po ostatnich protestach Polakw na Litwie? Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Dzikuj. Pan pose Arkadiusz Mularczyk, Solidarna Polska. Nie widz pana posa. Pan pose Ryszard Zawadzki, Platforma Obywatelska.
Pose Ryszard Zawadzki:

Dzikuj. Panie Marszaku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Europejskie ugrupowania wsppracy terytorialnej to instrumenty prawne wprowadzane przez prawo wsplnotowe pozwalajce na tworzenie sformalizowanych grup wsppracy przez podmioty publiczne z rnych pastw czonkowskich. Podstawa prawna to rozporzdzenie Parlamentu Europejskiego i Rady Europy z 2006 r. oraz nasza ustawa z 7 listopada 2008 r. o EUWT. Dotychczas powstao 15 europejskich ugrupowa wsplnot terytorialnych. Maj si one przyczyni do rozwoju wsppracy transgranicznej. Jak dotd brak jest europejskich ugrupowa wsplnot terytorialnych z udziaem polskich instytucji, mimo i podaje si liczne zalety EUWT. Chciabym zapyta: Czy mamy wiedz, co powoduje, i od 2008 r. brakuje w naszym kraju tego typu inicjatyw? Ministerstwo z mocy ustawy prowadzi rejestr takich ugrupowa. Czy zgaszano prby rejestracji? Jeeli tak, to co byo przyczyn niepowodzenia? Czy znana jest ministerstwu inicjatywa strony czeskiej budowy kanau Odra Dunaj na granicy powiatu wodzisawskiego Bohumin Ostrawa i czy jakiekolwiek rozmowy na ten temat byy toczone, a jeeli tak, to jakie s ustalenia? Dzikuj bardzo.

Dzikuj. Pan pose Tomasz Makowski, Ruch Palikota.
Pose Tomasz Makowski:

Panie Marszaku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Zacznikiem do dzisiejszego expos pana ministra by dokument Priorytety polskiej polityki zagranicznej na lata 20122016. Pani minister, kieruj to do pana ministra Sikorskiego za porednictwem pani. Jeeli chodzi o cel, strategi polskiej wsppracy rozwojowej i promocji demokracji i praw czowieka, to jest zapisane: wspieranie dziaa sucych upowszechnianiu praw czowieka, rzdw prawa i demokracji w celu ksztatowania przyjaznego rodowiska midzynarodowego i zapobiegania koniktom. Akurat dzisiaj w nocy, o godz. 2 w nocy, otrzymaem z Amaty z Kazachstanu maila dotycz-
226
Pose Tomasz Makowski cego zatrzymania dwch polskich redaktorw Gosu Republiki przez krajowy komitet ds. bezpieczestwa. Fundacja Otwarty Dialog, z ktr wsppracujemy, zgosia si z tak spraw, e coraz bardziej narasta problem amania praw czowieka. W zwizku z tym jest takie pytanie: Na jakim etapie i jak szeroko rozwinita jest wsppraca midzy rzdem polskim a rzdem Kazachstanu, jeeli chodzi o prawa czowieka? Dzikuj. (Oklaski)

Dzikuj, panie pole. Pan pose Kazimierz Goojuch, Prawo i Sprawiedliwo.
Pose Kazimierz Goojuch:

Panie Marszaku! Wysoki Sejmie! Polska nie wykorzystaa swojej prezydencji w Unii Europejskiej w drugiej poowie 2011 r. do rozwizania wielu kwestii, w tym dotyczcych wsplnej polityki rolnej. Z informacji Komisji Europejskiej w sprawie wsplnej polityki rolnej wynika, e nie bdzie wyrwnania dopat bezporednich w latach 20142020. Podam przykadowe propozycje Komisji Europejskiej na koniec 2020 r. Polska ma otrzyma 221 euro do hektara, Niemcy 306, a Grecy 360 euro do hektara. Polska znajduje si dopiero na 22. miejscu na 27 pastw czonkowskich Unii Europejskiej, jeli chodzi o wysoko dopat bezporednich. Moje pytanie: Czy rzd polski zamierza podj dziaania, aby zmieni te niekorzystne propozycje dla Polski? Co roku na wiecie gin dziesitki tysicy chrzecijan. W expos pana ministra nie otrzymaem adnej informacji w tej kwestii. Moje pytanie: Jakie dziaania rzd zamierza podj, aby chroni chrzecijan na wiecie? Dzikuj bardzo. (Oklaski)
nie mona byo go wczoraj zamieci. Chodzi o to, eby mie materia i by przygotowanym lepiej do debaty. Prosibym na przyszo, gdyby mona byo, eby te dokumenty wczeniej si ukazyway. Kolejne pytanie dotyczy myli wyraonej przez pana ministra, e dziki naszej prezydencji wzrosa rozpoznawalno naszej marki w wiecie. Gdyby pani minister moga przybliy, jakie mierniki, wskaniki o tym decyduj, w jaki sposb do tego ecie doszli. Przy tym wszystkim mam te pytanie z tym zwizane: Czy interes Polski, czy interes Europy jest waniejszy? To m.in. obrona polskiego rolnika, dopaty do rolnictwa, pakiet klimatyczno-energetyczny, problem Polakw na Litwie. Czy s to akurat te wskaniki, mierniki? I jeszcze jedno pytanie. Jaki jest udzia Polski w rnych formach wsppracy midzynarodowej? Niech pani minister wymieni, w ilu organizacjach midzynarodowych uczestniczymy. Jakie s skadki i czy jeeli chodzi o ich koszt...

Prosz zmierza do koca, panie pole.
Pose Kazimierz Moskal:

Dzikuj, ju. to si nam to opaca? Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Dzikuj bardzo. Pan pose Jerzy Borkowski, Ruch Palikota.
Pose Jerzy Borkowski:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Mam pytanie dotyczce informacji ministra za rok 2011, w ktrej znajdziemy taki oto fragment: Los bratniego europejskiego narodu biaoruskiego jest nam szczeglnie bliski. Czy o tej szczeglnej bliskoci wiadczy miao wydanie biaoruskim wadzom informacji przydatnych do postawienia oskarenia wzgldem Olesia Bialackiego? Czy w tej sprawie pan minister czy pani minister w imieniu pana ministra moe nam to powiedzie ma jakie stanowisko na ten rok, bo samo sowo przepraszam nie wystarczy? Moe ja zacytuj sowa pana ministra Sikorskiego: Przepraszam w imieniu Rzeczypospolitej. Karygodny bd pomimo ostrzee MSZ. Zdwoimy wysiki na rzecz demokracji na Biaorusi. Taki by wpis na twitterze pana ministra, wic pytam: W jaki sposb te wysiki zostay zdwojone, czy co w tej sprawie zrobiono? Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Dzikuj bardzo. Pan pose Kazimierz Moskal, Prawo i Sprawiedliwo.
Pose Kazimierz Moskal:

Panie Marszaku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Pierwsze pytanie, a moe proba do pani minister. Dokument Priorytety polskiej polityki zagranicznej na lata 20122016 zosta przyjty przez Rad Ministrw 26 marca. Dzisiaj jest 29 marca. Ten dokument ukaza si na stronie ministerstwa dopiero, kiedy rozpoczlimy debat. Tak wic pytanie: Czy
227

Dzikuj bardzo. Pose Henryk Kmiecik, Ruch Palikota.
Pose Anna Paluch:

Dzikuj bardzo. Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Rozsdna i przewidywalna polityka polega na wykorzystywaniu szans i minimalizacji zagroe. Co Polska zrobia, aby wykorzysta pooenie w rodku Europy, od kiedy pan Sikorski odpowiada za nasz polityk zagraniczn? Rola przewodnika i rzecznika interesw nowych pastw czonkowskich Unii podnosi nasz status w Europie, ale do wypeniania tej roli trzeba zaufania, zrozumienia potrzeb i szacunku, a nie odwracania si plecami i ostentacyjnego lekcewaenia. Dlaczego pan minister Sikorski roztrwoni ten kapita zaufania? Dopki wadzom Litwy zaleao na dobrych kontaktach i wsppracy z Polsk, potray tonowa u siebie nastroje antypolskie. Dlaczego przestao im na tym zalee? W Krakowie na pogrzebie p. pary prezydenckiej bya zarwno wczesna premier Julia Tymoszenko, jak i jej zaciekli przeciwnicy. Dlaczego? Bo wwczas bylimy dla Ukrainy wanym partnerem. Jak jest dzi? Oto na naszych oczach obraca si w niwecz szansa na budowanie dobrej wsppracy wok organizacji Euro. O relacjach z Biaorusi lepiej nie mwi. (Dzwonek) Konkluduj wic pytaniem: Czy w dziaaniach pana ministra Sikorskiego moe by mniej pychy, arogancji i efekciarstwa, a wic poczucia odpowiedzialnoci za losy Polakw? Dzikuj bardzo. (Oklaski)
Pose Henryk Kmiecik:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Minister Sikorski wspomnia, e dokonywana bdzie sprzeda budynkw nalecych do naszych ambasad. Interesuje mnie, jak to bdzie si odbywao, czy przypadkiem koszt nabycia nowego budynku nie przewyszy wartoci tego, ktrego bdziemy si pozbywa. Czy nie ekonomiczniej byoby, gdyby kupi dziak budowlan, wzi polsk firm, polski projekt i zbudowa mae, rednie budynki, ktre by na przyszo nam suyy? Dzikuj. (Oklaski)

Dzikuj bardzo. Pani pose Urszula Augustyn, Platforma Obywatelska.
Pose Urszula Augustyn:

Bardzo dzikuj, panie marszaku. Panie Marszaku! Pani Minister! Pastwo Posowie! Ja naprawd krciutko, tylko dwie kwestie. Pierwsza, zasygnalizowana w expos przez pana ministra, to przeksztacenie polskich placwek dyplomatycznych. Rozumiem, e chodzi o jakie przemieszczenie, likwidacj jednych, stworzenie nastpnych. Chciaabym zapyta o to, jakie s plany resortu dotyczce dopasowania sieci naszych ambasad, konsulatw, instytutw polskich do zmieniajcych si priorytetw polityki zagranicznej, uwarunkowa geopolitycznych i mapy polskiej obecnoci w wiecie. To pierwsza kwestia. Druga sprawa dotyczy Litwy. W expos usyszaam takie zdanie, e faktycznie liczymy na nowe otwarcie z nowym rzdem. Jak delikatne i jak trudne s to stosunki, doskonale o tym wiemy. Chciaabym tylko usysze bardzo krtk odpowied, jakie s w tej chwili podejmowane dziaania i jakie bd kierunki naszej najbliszej dziaalnoci w zakresie problemw polsko-litewskich. Dzikuj. (Oklaski)

Dzikuj. Pan pose Tadeusz Iwiski, Sojusz Lewicy Demokratycznej.

Wysoki Sejmie! Panie Marszaku! W zwizku z niedokoczon integracj Polski w Unii Europejskiej to jest kluczowa sprawa, pan minister powici temu duo czasu chciabym zapyta, czy rzd przewiduje przyjcie narodowego planu dokoczenia integracji w rnych dziedzinach. Po wtre, czy biorc pod uwag, e podpisalimy pakt skalny, co jest zrozumiae, Polska bdzie popiera dziaania innych pastw, w tym np. kandydata na funkcj prezydenta Francji Franois Hollande, zmierzajce do tego, e naley ten pakt uzupeni dodatkowymi elementami, jak program tworzenia nowych miejsc pracy w Unii oraz oywienia gospodarki? Po trzecie, jak Polska, popierajc dotychczasow polityk wobec Biaorusi, zamierza odnosi si do sporej czci Polonii, spoecznoci polskiej, ktra jest skupiona w paralelnej organizacji? Nie mona o niej zapomina niezalenie od wtkw politycznych.

Dzikuj bardzo. Pani pose Anna Paluch, Prawo i Sprawiedliwo.
228
Pose Tadeusz Iwiski Wreszcie czy nie powinien by zorganizowany audyt w MSZ? Istnieje wiele opinii, ktre mwi, e wielkie pienidze, ktre ma resort dyplomacji, nie s waciwie wykorzystywane. (Dzwonek) Nie chodzi o gadety, e marnuje si sprzt, przychodzi w styczniu, a w grudniu ju jest zmieniany. Czy taki audyt jest przewidywany? W resorcie nastpuj wielkie zmiany kadrowe i organizacyjne. Niektre s zrozumiae, inne kompletnie niezrozumiae. Gabinet ministra podobno rozrs si do 70 ludzi. Przyjmuje si wielu modych to bardzo dobrze ale odnosz wraenie, e w MSZ rzdzi pajdokracja i to jest niedobre, e struktura zostaa nadmiernie rozbudowana w stosunku do tego, co byo.

Prosz zmierza do koca, panie profesorze.
zbywamy si budynkw, w ktrych mona prowadzi dziaalno nie tylko konsularn, lecz rwnie kulturaln, integracyjn, mona organizowa rozmaite przedsiwzicia. Wydaje si to nieracjonalne, pani minister. Drugie pytanie: Dlaczego polski rzd nie chce wesprze czeskiej inicjatywy budowy kanau Odra Dunaj, ktry umoliwiby prawdziwe korzystanie z europejskich drg wodnych na zachd i na poudnie Europy? (Dzwonek) I jedna uwaga. Pan minister Sikorski cytowa dzisiaj twierdzenie Jeana Bodina z 1576 r., mwic o tym, e suwerenno to wyczno monarchy do sprawowania wadzy ustawodawczej i wykonawczej na swoim terytorium. Zwracam uwag Ministerstwu Spraw Zagranicznych, e ju wtedy to twierdzenie Bodina w polskim przypadku nie byo adekwatne, poniewa wadz ustawodawcz w Polsce sprawowali krl, Sejm oraz Senat. Dzikuj bardzo. (Oklaski)
Wicemarszaek Jerzy Wenderlich: Pose Tadeusz Iwiski:

Chciabym zapyta, poniewa minister nic nie mwi o sprawach resortu, co jest zreszt zdumiewajce, jak wyglda ta kwestia w tej chwili Dzikuj, panie pole. Pani pose Elbieta Gapiska, Platforma Obywatelska.
Pose Elbieta Gapiska: Wicemarszaek Jerzy Wenderlich:

Dzikuj. Panie Marszaku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Minister Sikorski w swoim expos powiedzia, e polityk Polski wobec Biaorusi wyznacza zasada warunkowoci. Los narodu biaoruskiego jako bliskiego nam nie tylko ze wzgldu na geograczne pooenie ley na sercu wielu Polakom, szczeglnie wtedy gdy obserwujemy naruszanie zasad demokratycznego pastwa przez wadze biaoruskie wobec swoich obywateli. W ostatnim czasie w polskich mediach odbya si dyskusja dotyczca wykonania kary mierci wobec dwch Biaorusinw skazanych na kar mierci za zamach w biaoruskim metrze. Wtpliwoci w mediach dotyczyy nie tylko samego faktu wykonania kary mierci na Biaorusi, lecz take tego, czy osoby skazane w procesie rzeczywicie odpowiaday za zamach. Pan minister Sikorski mwi, e polska bdzie chciaa pomc i bdzie moga pomc Biaorusi, jeeli ta pjdzie drog przemian, ale musimy jednoczenie stanowczo reagowa, jeeli nasi ssiedzi ami elementarne prawa ludzkie i obywatelskie. (Dzwonek) Podobnie jak pan minister wierz, e przyjdzie taki czas, i bdziemy mogli okaza wsparcie Biaorusi, ktra pjdzie drog reform w kierunku Europy Zachodniej. Chciaabym zapyta: Czy Polsce udaje si mie wpyw na decyzje caej Wsplnoty Europejskiej wobec Biaorusi i jak pani ocenia polityk Unii Europejskiej wobec Biaorusi i rol w niej Polski? Dzikuj. (Oklaski)

i jak naley usun bdy, ktre zostay popenione. (Oklaski)

O zadanie pytania prosz pana posa Zbyszka Zaborowskiego, Sojusz Lewicy Demokratycznej.
Pose Zbyszek Zaborowski:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Dwa pytania i jedna uwaga. Pierwsze pytanie: Dlaczego Ministerstwo Spraw Zagranicznych chce sprzeda majtek narodowy, siedzib dawnej ambasady w Kolonii, teraz konsulatu generalnego, a take siedzib konsulatu w Lille? Obydwa te przypadki: Pnocna Nadrenia-Westfalia i Nord-Pas-de-Calais, to s tradycyjne skupiska Polonii. W przypadku Pnocnej Nadrenii-Westfalii milion osb ma polskie korzenie, w przypadku Francji niewiele mniej, w przypadku okrgu konsularnego w Kolonii to ptora miliona ludzi. Po-
229

Dzikuj. Pan pose Jacek wiat, Prawo i Sprawiedliwo.
Pose Jacek wiat:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Minister Sikorski mwi w expos, e chce zapewni Polsce si i bezpieczestwo. Dwa lata temu Polska stana przed momentem takiej konradowskiej prby. Wiadomo: chodzi o Smolesk. Jak wysza z tej prby, widzimy. Brak dowodw w Polsce, widzimy, e badania rosyjskie albo w ogle nie byy robione, albo byy faszowane, a niedugo w prestiowych stacjach ma si ukaza lm, ktry bdzie przedstawia narracj rosyjsk obraajc Polsk i habic polski mundur. Dlaczego tak si stao? Dlatego e premier Putin wykona telefon do premiera Tuska. Zauwamy zreszt postp techniczny. Kiedy Repnin jedzi karoc, dzi jest telefon albo Skype. Oczywicie nasuwa si pytanie, co rzd zamierza zrobi, by wyjani t spraw, jakie konkretne dziaania zamierza podj. (Dzwonek) Ale nasuwa si te pytanie fundamentalne: o wiarygodno rzdu. Jakie mamy gwarancje, e to, co dzisiaj przedstawia nam minister Sikorski, okae si prawd, e nie nastpi moment, kolejna chwila prby, kiedy pojawi si SMS od Wadimira Wadimirowicza i caa polityka zagraniczna Polski zamieni si w kup gruzw. (Oklaski)
ktra nie s sprawdzone, nawet jeeli nie zapady w tej sprawie adne decyzje, ktre byyby wiarygodnymi decyzjami niezawisych sdw. (Dzwonek) Moje pytanie jest adresowane do pani minister i do pana ministra. Czy Ministerstwo Spraw Zagranicznych bdzie podejmowao dziaania dotyczce, po pierwsze, monitoringu prasy arabskiej, prasy muzumaskiej, w ktrej ju w tej chwili pojawiaj si pewnego rodzaju zarzuty, a nawet groby wobec Polski i Polakw? Czy MSZ podejmie dziaania zwizane z ochron polskich obywateli, ktrzy mieszkaj w krajach arabskich, a take polskich onierzy, ktrzy w imieniu Polski realizuj swoj misj w Afganistanie? Dzikuj. (Oklaski)

Dzikuj, panie pole. Pani pose Lidia Gdek, Platforma Obywatelska. Nie ma pani pose. Pan pose Kazimierz Ziobro, Solidarna Polska.
Pose Kazimierz Ziobro:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! W sprawozdaniu pana ministra niewiele usyszaem na temat polityki zwizanej z ssiadami z pnocy, na temat dbaoci o Morze Batyckie, akweny nam przynalene, jak rwnie o odtworzeniu poprzez kontakty midzynarodowe przemysu stoczniowego, w przypadku ktrego Polska onegdaj, e tak powiem, bya w czowce europejskiej. Pan minister powoa si rwnie na wartoci mwice o jednoci Europy, ktre podtrzymywa Ojciec wity Jan Pawe II, obecnie bogosawiony. Powoywa si na tzw. uni od Unii Lubelskiej do Unii Europejskiej. Pytanie, czy te wartoci, o ktrych mwi Ojciec wity, s respektowane w polityce Unii Europejskiej. (Dzwonek) Pytanie drugie. Czy pan minister, ktry reprezentuje nard w dziewidziesiciu paru procentach katolicki, skutecznie upomina si o prawa katolikw w wiecie, o prawa chrzecijan, nie tylko katolikw, ktrzy s przeladowani, mordowani? Gwaci si podstawowe prawa czowieka i obywatela chociaby w takich pastwach, jak Indonezja, Pakistan, Nigeria czy Syria. Kiedy pan minister zabra gos w tej sprawie?

Pan pose Arkadiusz Mularczyk. Widziaem go na sali, teraz go nie ma. A wic pan pose Stanisaw Wzitek, Sojusz Lewicy Demokratycznej.
Pose Stanisaw Wzitek:

Szanowny Panie Marszaku! Pani Minister! Panie Ministrze! Panie i Panowie Posowie! Polityka zagraniczna jest bardzo dynamiczna. Wbrew pozorom to nie jest tak, e mona wszystko bardzo ustabilizowa i reagowa z duym wyprzedzeniem na to, co si za chwil wydarzy. Najlepszym przykadem jest chociaby fakt, e dosownie dwa dni temu pojawiy si w polskiej prasie informacje o domniemanych wizieniach CIA w Polsce. To jest informacja, ktra moe wpyn na polityk zagraniczn, a przede wszystkim na ochron polskich obywateli mieszkajcych w krajach arabskich. W tej chwili w mediach arabskich, w mediach muzumaskich, pojawia si coraz wicej informacji pokazujcych, e w Polsce znajdoway si wizienia CIA, nawet jeeli s to informacje,

Prosz zmierza do koca, panie pole.
Pose Kazimierz Ziobro:

Chciabym si dowiedzie. Dzikuj.
230

Dzikuj bardzo. Pan pose Jzef Rojek, Solidarna Polska.
szego czonkostwa uci t dyskryminacj, jak polscy rolnicy odczuwaj, pracujc na wsplnym rynku europejskim? Czy jest szansa naprawienia tego i wyrwnania tyche dopat? Dzikuj bardzo. (Oklaski)
Pose Jzef Rojek:

Panie Marszaku! Wysoki Sejmie! Pani Minister! W naszych relacjach bardzo wane s relacje z najbliszymi ssiadami. Trudno wymaga od ministra spraw zagranicznych, eby mwi o kadym pastwie w Europie, ale mam wraenie, e bardzo mao byo dzisiaj na temat naszych braci Wgrw. Chyba wszyscy pastwo pamitacie, pan marszaek rwnie, jak kiedy z tej mwnicy pan minister Rostowski podniesionym gosem mao brakowao, a walnby pici w st powiedzia: Budapesztu tutaj nie bdzie. Moje pytanie jest takie: Panie ministrze, czy taka wypowied, obojtnie, jak ja interpretowa, buduje nasze relacje polsko-wgierskie? Jeeli pan, kiwajc gow, przyznaje, e tak, to daj Boe zdrowie, daj Boe zdrowie. Panie ministrze, jeszcze drugie pytanie. Kiedy jad w teren, polscy rolnicy pytaj, jak si czujemy w Unii Europejskiej, jeli chodzi o dopaty. (Dzwonek) Co ministerstwo i pan jako minister zrobilicie w tej sprawie, eby podwyszy te dopaty, eby polscy rolnicy czuli si bezpieczni w Unii Europejskiej? Dzikuj. (Oklaski)

Dzikuj, panie pole. Pan pose Jan Ziobro, Solidarna Polska.
Pose Jan Ziobro:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Panie Ministrze! Myl, e polska polityka zagraniczna w pewnym sensie przypomina tak witeczn wydmuszk, mona powiedzie, bo jest pusta w rodku i krucha na zewntrz. Czasem pogrozimy komu palcem, pokaemy swoje mocne stanowisko, duo mwi si o tym w mediach. Mona powiedzie, e tupiemy, staramy si, jednak i tak nikt nie liczy si z naszym zdaniem czy te z nasz opini. Korzystajc z moliwoci, chciabym zada panu ministrowi pytanie, co pan minister sdzi przede wszystkim o przyszoci Trjkta Weimarskiego i o jego funkcjach w przyszoci. Niby dochodzi do spotka, s rozmowy, mona powiedzie, pogaduchy, a tak naprawd nic z tego nie wynika. Druga kwestia. Co pan minister bdzie si stara zrobi, by mona byo znie wizy do Stanw Zjednoczonych dla Polakw? Dzikuj bardzo.

Dzikuj. Pan pose Romuald Ajchler, Sojusz Lewicy Demokratycznej.

Dzikuj. Pan pose Stanisaw Pita, Prawo i Sprawiedliwo. Nie ma pana posa. Czy jest pan pose Wontor? Nie ma. W takim razie pan pose Mieczysaw Golba. Te nie ma. W zwizku z tym pani pose Barbara Bubula, Prawo i Sprawiedliwo.
Pose Romuald Ajchler:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Ot w swoim wystpieniu powiedzia pan, e nasza prezydencja zakoczya si sukcesem. Pewnie podzielibym ten pogld, gdyby nie temat, ktry podnis pan pose Rojek. Chciabym ten temat kontynuowa. Ot od kilku lat obserwuj, i dziaania ministra rolnictwa w sprawie wyrwnania dopat powierzchniowych s tylko dziaaniami tej osoby. Nie wspomaga go ani minister spraw zagranicznych, ani tym bardziej premier. Panie ministrze, mwimy o kwocie ok. 80 mld z, bo oszacowano, e tyle trac polscy rolnicy na rnicowaniu dopat powierzchniowych, zreszt nie tylko polscy rolnicy, bo w tych 80 mld, ktre nie wpyn w nowej perspektywie, jest 40 mld, ktre nie wpyn do budetu w formie rnych podatkw. (Dzwonek) Mamy jeszcze czas do nowej perspektywy. Co minister spraw zagranicznych, co rzd, co pan premier zamierza zrobi, aby po 10 latach na-
Pose Barbara Bubula:

Panie Marszaku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Miar skutecznoci paskiej polityki zagranicznej s gnijcy na smoleskim lotnisku wrak TU-154 i niezwrcone Polsce czarne skrzynki. Niedugo min 2 lata od tragedii smoleskiej i mam pytanie, jak dugo jeszcze bdziemy czeka na rewindykacj polskiej wasnoci niezbdnej do poznania prawdy o katastroe. Druga sprawa. Przytoczy pan dane o rekordowo niskim oprocentowaniu polskich obligacji, co ma wiadczy o dobrym stanie polskiej gospodarki. To opro-
231
Pose Barbara Bubula centowanie wynosi 5% lub mniej w przypadku obligacji 10-letnich. Chciaabym zapyta, czy pan minister zna artyku z Wall Street Journal z 12 lipca 2011 r., z ktrego mona si dowiedzie, e poziom oprocentowania obligacji greckich, ktry teraz spad do poziomu mieciowego, w latach 20012008 by dokadnie taki sam, jak obecnie w przypadku obligacji polskich, a nawet niszy. Skd zatem przekonanie, e ma to wiadczy o dobrej kondycji polskiej gospodarki? I pytanie trzecie. Co pan minister zrobi w sprawie zwrotu Polsce bezcennych archiww zagrabionych przez Rosj i Zwizek Sowiecki, w tym rwnie pamitek po marszaku Jzee Pisudskim oraz bardzo dugiej listy polskich dzie sztuki i polskich archiwaliw, ktre do tej pory s przechowywane w rnych miejscach na terenie Rosji? Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Dzikuj. Pytanie zadawa bdzie pan pose Piotr Polak, Prawo i Sprawiedliwo.
Pose Piotr Polak:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Twitterowa polityka zagraniczna pana ministra moe i jest skuteczna dla dobrego wizerunku pana i rzdu, ale nie dla wizerunku pastwa i narodu. Przez cay czas bowiem jestemy postrzegani, panie ministrze, w Europie i wiecie jako nard niestety antysemitw, nacjonalistw, jako kraj, w ktrym funkcjonoway polskie obozy koncentracyjne, czy jako ojczyzna pracownikw najemnych wykonujcych najgorsze prace. Co pan minister robi, aby ten nieprawdziwy i niekorzystny wizerunek Polakw zmieni? Co pan zrobi, aby zapobiec w ostatnim czasie obraaniu w reklamach czy na portalach internetowych Polakw pracujcych w Holandii czy w Hiszpanii? Dzi zapowiedzia pan nowe inicjatywy na rzecz umacniania najlepszych w historii relacji z Czechami, Sowacj i Wgrami. Czy te najlepsze w historii, panie ministrze, relacje (Dzwonek) nie zobowizyway pana osobicie, pana premiera, moe pana prezydenta do wzicia udziau w uroczystociach pogrzebowych wielce zasuonego i szanowanego prezydenta dzi ju p. Havla? Dzikuj. (Oklaski)

Dzikuj. Pan pose Henryk Siedlaczek, Platforma Obywatelska.
Pose Henryk Siedlaczek:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Szanowny Panie Ministrze! Zwracam si do pana w dosy trudnej sprawie, ktra gdzie tam cignie si, wlecze si ju od kilkunastu lat. Mianowicie chodzi o kwesti uregulowania stanu prawnego tzw. dugu granicznego pomidzy Rzeczpospolit Polsk a Republik Czesk na terenie powiatu raciborskiego i powiatu wodzisawskiego, gdzie znajduje si obecnie kilkaset gospodarstw, ktrych cz gruntw znajduje si aktualnie po czeskiej stronie. Na mocy postanowie pomidzy stron polsk i wtedy jeszcze Republik Czechosowack o ostatecznym wytyczeniu granic powsta dug graniczny w wysokoci 370 ha. Istnieje wic realna moliwo przeniesienia wasnoci podzielonych nieruchomoci w caoci na stron polsk. W tej kwestii wielokrotnie wystpowaem do ministra spraw zagranicznych. W zwizku z tym rodz si poszczeglne pytania: Czy kwesti (Dzwonek) wyrwnania tzw. dugu terytorialnego mona by przeprowadzi w procesie jednoetapowym? Czy faktycznie rozpocznie si proces przekazywania gruntw ich wacicielom i jaka jest obecnie wiedza w ministerstwie na ten temat? Jakie jest w obliczu stanowiska premiera Czech stanowisko strony polskiej w niniejszej sprawie i jakie istniej moliwoci wpywu ministra spraw zagranicznych poprzez na przykad nasz komisj graniczn na urzdnikw czeskich, ewidentnie blokujcych dziaania po stronie czeskiej pomimo ostatecznych uzgodnie pomidzy stronami rzdowymi? Dzikuj.

O zadanie pytania prosz pana posa Artura Grskiego, Prawo i Sprawiedliwo.
Pose Artur Grski:

Panie Marszaku! Wysoki Sejmie! W Polsce mamy dwa orodki polityki zagranicznej: Kancelari Prezydenta RP i Ministerstwo Spraw Zagranicznych. Prezydent Bronisaw Komorowski ciy ku Moskwie, minister Radek Sikorski ku Berlinowi. Ta gra na dwa fronty, ubezpieczenie si od wschodu i zachodu, by moe jest wygodna, ale jest to polityka defensywna. To polityka drobnych usug i duych ustpstw, za ktre mona zosta pochwalonym w obu tych stolicach, ale to polityka bez ambicji, bez szerszej wizji. Polsk sta na wicej. Niedawno rozmawiaem z politykami wgierskimi. Dzikowali nam za poparcie dla rzdu wgierskiego, ktry jest pod prgierzem instytucji unijnych, bo nie chce wysugiwa si ani Moskwie, ani Berlinowi, ani Brukseli. Nasze poparcie dla Wgier jest cenne, bo, jak mwili, Polska jest najwikszym krajem w Europie rodkowej. Tylko e rzd POPSL o tym zapomina. Ale gdyby pan minister Sikorski o tym
232
Pose Artur Grski pamita, gdyby polski rzd mia ambicj, to Polska mogaby sta si rzeczywistym podmiotem polityki midzynarodowej we wsppracy z Wgrami, Czechami, Sowacj, a moe i Litw. To Polska moe zorganizowa politycznie (Dzwonek) t cz Europy, zespoli j i reprezentowa wsplne stanowisko wobec Moskwy, Berlina i Brukseli. Mam zatem pytania: Czy rzd ma koncepcj prowadzenia polityki w Europie
Pose Patryk Jaki:

Dobrze. W takim razie chciabym zwrci uwag, e 17 marca na Litwie ok. 7 tys. Polakw wzio udzia w marszu, ktry by wyrazem sprzeciwu wobec polityki prowadzonej przez litewskie wadze. Dziennikarze litewscy zwracaj uwag na niesamowit jedno Polakw na Litwie. Jeden z wanych dziennikarzy litewskich pisze w taki oto sposb, e wszystkie due pastwa broni swych interesw za granic, geopolitycznych, politycznych, kulturalnych, naley jedynie si dziwi, e dotychczas Warszawa zachowywaa si inaczej. (Dzwonek) To pytanie, po pierwsze, o interesy polskiej mniejszoci na Litwie. A po drugie, pytanie: Co pan, panie ministrze, zrobi, w sprawie interesw polskiej mniejszoci w Niemczech? Bo jak pan dobrze wie, Polacy stracili status

Czas na pytania by w poprzedniej minucie, panie pole.
Pose Artur Grski:

rodkowej? Czy jest szansa na odnowienie idei Grupy Wyszehradzkiej i wypracowanie europejskiej polityki Warszawy w porozumieniu z Budapesztem, Prag i Bratysaw? Dzikuj. (Oklaski)

Nie, ale ju byy pytania, a teraz nie. Tu wykracza pan poza pytanie, panie pole. To ju nie jest pytanie. Zada pan pytania.

Dzikuj bardzo. Szybki by pan. W takim razie zapraszam pani pose Joann Fabisiak, Platforma Obywatelska, ktra z zaproszenia nie skorzysta, bo jej nie ma. A wic pani pose Magorzata Gosiewska. Jeli jej nie ma, a podobno nie ma, to pan pose Patryk Jaki, Solidarna Polska, ktry jest.
Pose Patryk Jaki:

Ostatnie zdanie, panie marszaku.

Ale ze znakiem zapytania, dobrze? Tak si umwmy. Niech si pan stara.
Pose Patryk Jaki:

Panie Marszaku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam pytanie do pana ministra, czy pomidzy skadaniem hodu w Berlinie a walczeniem o polskie kablwki w hotelach znalaz czas na walk o interes polskiej mniejszoci na Litwie. Ot okazuje si, e 17 marca tego roku ok. 7 tys.
Pose Patryk Jaki:

Ze znakiem zapytania, tak. Ot, panie ministrze, chciabym spyta: Czy podj pan jakie dziaania, ktre doprowadziyby do tego, e Polacy w Niemczech odzyskaliby status mniejszoci narodowej, ktry zabra im rzd Hitlera i ktrego do dzisiaj nie odzyskali? Dzikuj bardzo.

Nie, panie pole, prosz bez takich inwokacji. Pniej koczy si czas... Prosz zatrzyma czas. ...pniej koczy si czas, a pastwo, i pan, myl, chce si do tych osb zaliczy, dopiero zaczynacie zadawa pytania. Prosz od razu. A inwokacje w owiadczeniach. Jest taki punkt regulaminowy, ktry nie cieszy pana marszaka Niesioowskiego, ale jest. A wic tak procedujmy, dobrze? Prosz o pytania.

Dzikuj, panie pole. Pan pose Andrzej Romanek, Solidarna Polska.
Pose Andrzej Romanek:

Panie Marszaku! Panie Ministrze! Pani Minister! Wysoka Izbo! Polska reprezentuje w Syrii interesy Stanw Zjednoczonych od lutego br. To oczywi-
233
Pose Andrzej Romanek cie wane, bo to dowodzi te pozycji Polski w tyme regionie. To nie ulega wtpliwoci. Podobnie w Iraku Polska reprezentowaa interesy od 1991 r. w zasadzie do 2003 r. Ale istota pytania sprowadza si do tego, panie ministrze: Czy w tym kontekcie bezpieczestwo polskich dyplomatw z uwagi na pozycj Stanw Zjednoczonych w tym regionie, po pierwsze, jest zapewnione? Drugie pytanie: Jakie korzyci Polska osignie z reprezentacji interesw Stanw Zjednoczonych w Syrii? Trzecie istotne pytanie: Czy interesy Stanw Zjednoczonych w Syrii nie pozostaj w sprzecznoci z naszymi interesami w tym rejonie i czy w tym kontekcie reprezentacja interesw Stanw Zjednoczonych nie spowoduje, e nasze interesy ucierpi? I kolejne pytanie: Czy polska dyplomacja i polskie suby zinltroway (Dzwonek) powstacw syryjskich w jednym kontekcie, bardzo istotnym? Ot mamy przykad wojny, ktra toczy si i w ktrej polscy onierze bior udzia. (Dzwonek) Moje pytanie jest tej natury: Czy ci, ktrzy dzisiaj prowadz powstanie, w kontekcie tego, co si moe wydarzy w przyszoci, i przejcia wadzy, nie spowoduj chodzi o bardzo mocne powizanie z ekstremistami ewentualnego zagroenia tam yjcych chrzecijan? Mam przykad miasta w Syrii, o ktrym pan wie, z ktrego wyprowadzio si 90% chrzecijan. To s wane interesy i musimy ich broni.
ces, ten moment, jest dla Ukrainy, dla Polski, dla Unii Europejskiej niezwykle wany. Mam pytania. Jaka jest wiedza resortu spraw zagranicznych na temat przygotowanej misji obserwacyjnej OBWE? Czy ministerstwo monitoruje proces przygotowania misji obserwacyjnej ze strony organizacji spoecznych tutaj w Polsce? Dzikuj bardzo.

Dzikuj. Pan pose Killion Munyama, Platforma Obywatelska.
Pose Killion Munyama:

Panie Marszaku! Panie Ministrze! Panie i Panowie Posowie! Wikszo krajw Afryki Subsaharyjskiej osiga dzisiaj bardzo dobry wzrost gospodarczy, wynoszcy od 5 do 11%. S to dobre wieci, eby nie powiedzie, e bardzo dobre, szczeglnie w obecnych trudnych czasach. Co zrobi, aby Afryka Subsaharyjska moga zapozna si z polskimi produktami, dowiedzie si o nich bezporednio od Polski, a nie za porednictwem innych krajw Unii Europejskiej, i aby polski producent mia informacje o istnieniu takiego rynku zbytu? Kiedy stworzymy warunki promujce w krajach Afryki Subsaharyjskiej polskie dobra, dobre wyroby i usugi, a take dynamiczne rozwizania? Dzikuj. (Oklaski)

Dzikuj panu posowi.

Dzikuj, panie pole. Pan pose Mariusz Witczak, Platforma Obywatelska.
Pose Andrzej Romanek:

To s wanie te pytania, na ktre chciabym usysze odpowied. Dzikuj.

Pan pose Miron Sycz, Platforma Obywatelska.
Pose Mariusz Witczak:

Panie Marszaku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Na podstawie wystpie przedstawicieli PiS mona zrekonstruowa, delikatnie mwic, wiele kontrowersyjnych polityk. Chciabym spyta o t, ktra promuje tzw. hipokryzj europejsk, to znaczy, e mona czerpa zyski, a nie mie adnych obowizkw. Chciabym zapyta pana ministra: Czy to jest dobra polityka? Po drugie, koledzy i koleanki z Prawa i Sprawiedliwoci uwaaj, e nie naley angaowa si w napraw strefy euro, ktrej czonkowie s naszymi najwaniejszymi partnerami gospodarczymi i najwicej wpacaj do kasy unijnej, z ktrej tak hojnie czerpiemy. Chciabym pana ministra spyta: Czy warto nie angaowa si w napraw strefy euro? Dzikuj bardzo.
Pose Miron Sycz:

Panie Marszaku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! May ruch graniczny z Rosj wzbudza wielkie zainteresowanie, szczeglnie mieszkacw Warmii i Mazur. Podpisana zostaa umowa, ktr Sejm ratykowa. Dzisiaj dowiedzielimy si, e w maju nie bdzie moliwe wdroenie maego ruchu granicznego. Panie ministrze, mam pytanie. Kiedy moe nastpi ten od dawna oczekiwany moment? Pytanie drugie wie si z Ukrain. Ot jesieni odbd si tam wybory do Rady Najwyszej. Ten pro-
234

Dzikuj bardzo. Pan pose Piotr Babinetz, Prawo i Sprawiedliwo.
Pose Piotr Babinetz:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Rozwin poruszony ju dzisiaj wtek. Pady zapewnienia ze strony pana ministra i rzdu, e skutecznie pracujecie nad popraw stosunkw polsko-rosyjskich. Jeli to prawda, to czy pan minister przeprowadzi godne, skuteczne dziaania na rzecz rewindykacji polskiego zasobu archiwalnego, ktry na skutek najazdu sowieckiego na Rzeczpospolit w 1939 r., okupacji i kradziey znajduje si obecnie w archiwach moskiewskich? Chodzi mi przede wszystkim o rda dotyczce historii polskich dziaa niepodlegociowych, m.in. listy Jzefa Pisudskiego pochodzce sprzed I wojny wiatowej, znaczn cz kolekcji Zwizku Walki Czynnej czy te niezwykle wane archiwalia Oddziau II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, czyli polskiego wywiadu z okresu II Rzeczypospolitej. Te zasoby nale do naszego dziedzictwa narodowego. S, szczeglnie listy Jzefa Pisudskiego, wiadectwem niepodlegego ducha. Obowizkiem pastwa polskiego jest ich odzyskanie. Polskie rodowisko naukowe, archiwici i historycy prowadz dziaania w tym kierunku od pocztku lat 90. Wtedy, w czasach Jelcyna osignito pewne postpy, oczywicie pniej pogrzebane. Konieczna jest tu jednak zdecydowana i odwana praca na szczeblu Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Czy pan minister z determinacj podejmie takie dziaania? Prosz o informacj i odpowied rwnie na pimie. (Oklaski) (Gos z sali: Brawo!)
Drugie pytanie zwizane jest z funkcjonowaniem polskich placwek dyplomatycznych w Europie. Jedc troch po tej Europie, spotykajc si z przedstawicielami placwek dyplomatycznych, zwrciem uwag na pewn jakby niekompetencj pracownikw placwek, niski poziom pomocy, jakiej udzielali przedsibiorcom polskim, ktrzy czasem s w potrzebie, potrzebuj pewnych informacji statystycznych, gospodarczych. Kiedy t rol speniay tzw. WEH-y. Dzisiaj ich pracownikw nie ma ju w ambasadach, konsulatach. Wydaje mi si, e byliby oni bardzo pomocni. Czy opracowana jest jaka nowa strategia na ten nowy czas wyzwa gospodarczych? Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Dzikuj bardzo. Pan pose Marek Domaracki, Ruch Palikota.
Pose Marek Domaracki:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Czyich waciwie interesw i wartoci broni polscy onierze w Afganistanie? Ktrych dyktatorw zamierzamy broni, ktrych potpia, a o ktrych milcze? Mam te wane pytanie. Czy prawd jest, e Polska wspara libijskich powstacw dostawami broni? Skd pewno, e bro taka nie traa w rce terrorystw? Czy polski rzd planuje udzielenie podobnego wsparcia na przykad opozycji na Biaorusi i w Rosji? Dzikuj. (Oklaski)

W zasadzie kade pytanie mona zada, tylko mona te zapyta, dlaczego. Pan pose Jacek Sasin, Prawo i Sprawiedliwo.

Pytanie zadawa bdzie pan pose Stanisaw Og, Prawo i Sprawiedliwo. (Gos z sali: Nie ma pana posa.) Pan pose Bogdan Rzoca, Prawo i Sprawiedliwo.
Pose Jacek Sasin:

Panie Marszaku! Panie Ministrze! Pani Minister! Wysoka Izbo! Panie ministrze, chciabym bezporednio odnie si do pewnych fragmentw pana wystpienia. Ot w swoim wystpieniu, omawiajc stosunki z naszym wschodnim ssiadem, Rosj, powiedzia pan, cytuj: Usilnie zabiegamy o zwrot naszej wasnoci, wraku samolotu TU-154. Czy mgby pan minister przybliy, na czym konkretnie polegaj te usilne zabiegi? Jakie dziaania podjo ministerstwo, aby wrak wrci do Polski? Niestety odnosz wraenie, e zabiegi te s, jak dotychczas, bezskuteczne. Fakt jest taki, e wrak do Polski nie wrci. Czy w zwizku z tym nie naley odej od zasady, ktr take sformuowa pan w swoim wystpieniu, e nie naley wdawa si w pyskwki z potnymi
Pose Bogdan Rzoca:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Pani Minister! Chciabym zapyta o pewne miejsce w Europie, chodzi mi o Karpaty. Moe by ono doskonae, by zbudowa tu pewn strategi gospodarcz z korzyci dla Polski. Czy zatem w planach MSZ, w kontekcie budetu Unii Europejskiej na lata 2014 2020, przewidziane s jakie dziaania zwizane ze wzmocnieniem tego miejsca w Europie?
235
Pose Jacek Sasin ssiadami? By moe warto jednak rwnie w tej sprawie gono powiedzie, e Rosjanie nie s skonni do tego, eby nasze oczekiwania speni. Drugie pytanie dotyczy kolejnego pana stwierdzenia: Dziki Unii Europejskiej polska moliwo oddziaywania zwielokrotnia si. To jest suszne stwierdzenie i trudno z nim dyskutowa. Mam do pana ministra takie pytanie: Dlaczego w zwizku z tym polski rzd zrezygnowa z udziau Unii Europejskiej w ledztwie dotyczcym katastrofy smoleskiej? Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Dzikuj. Pan pose Stanisaw Pita, Prawo i Sprawiedliwo.
Pose Stanisaw Pita:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Na podstawie tych informacji, ktre pan poda, pan nie mg wiedzie, e 10 kwietnia 2010 r. wszyscy zginli. Na podstawie tych informacji, ktre pan poda, pan nie mg wiedzie, e przyczyn katastrofy bya wina pilotw. Chciabym wiedzie, panie ministrze, za jakie to zasugi odznaczy pan pana generaa Janickiego odznak Bene Merito? Panie ministrze, bdzie nowa Polska. W tej nowej Polsce bdzie nowa konstytucja. Na podstawie tej nowej konstytucji bdzie dziaa odpowiedni trybuna i pan przed nim stanie. (Oklaski)
Panie Ministrze! Ja ju o tym wspominaem podczas swojego wystpienia, chodzi o dwie sprawy dotyczce Berlina. Kiedy zostanie wyremontowany budynek ambasady? (Gos z sali: Bdzie konkurs.) Wiem, ale ju 20 lat mwi si o konkursie, a w centrum Berlina, 200 m od Bramy Brandenburskiej jest koszmarna konstrukcja, ktra jest niestety wizytwk Polski w centrum Berlina. Prosz wic o odpowied na pimie, chodzi mi o konkretne daty i fakty. Druga sprawa dotyczy dziaki w centrum Berlina odzyskanej w 2006 r. Ja tam byem jaki czas temu. Ona jest zaronita, nie wiem, czy pan to widzia. Po prostu wstyd. To kilka arw nieruchomoci w centrum Berlina odzyskanej po instytucie kultury, ktry tam by przed wojn. Naprawd nie jest to odpowiednia wizytwka Polski w stolicy naszego ssiada. Prosz wic o informacj, jaki jest plan w sprawie tej dziaki, co z tym pastwo zamierzacie zrobi. Czy zamierzacie to sprzeda, czy co tam wybudowa? (Dzwonek) Trzecia sprawa. Kilka lat temu zoyem wniosek do NIK w sprawie kontroli konsulatu w Chicago. Wykryto tam szereg nieprawidowoci. Chciabym si dowiedzie, jakie wycign pan konsekwencje wobec tych dyplomatw, ktrzy narazili Skarb Pastwa na straty, ktre wynikay z protokou NIK. Dzikuj bardzo.

Dzikuj, panie pole. Pan pose Mieczysaw Golba, Solidarna Polska.
Pose Mieczysaw Golba:

Dzikuj bardzo. Panie Marszaku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Chciabym przede wszystkim spyta pana, panie ministrze, o wspprac gospodarcz z najbliszymi ssiadami. Mam na myli przede wszystkim Ukrain, Rosj. Chodzi mi o wymian rolno-spoywcz na produkty rolne naszych rolnikw. Czy my mamy jaki plan? Czy pana resort wsplnie z resortem rolnictwa opracowa jaki plan odnonie do zwikszenia eksportu wanie do Ukrainy czy do Rosji? Chciabym rwnie zapyta o inn kwesti. Jeli chodzi o rok 2012, pod koniec roku, a dokadnie w padzierniku, odbdzie si specjalna wystawa sektora rolno-spoywczego w Kaliningradzie. Czy mamy jak specjaln ofert dla naszych rolnikw, dla polskiej wsi, aby wanie tam dobrze si zaprezentowa i eby przedstawi tam nasze moliwoci zbytu towarw? To jest bardzo wane, bo chodzi tu o rozwj naszej wsi itd. Nastpne pytanie. Czy pana resort ma opracowan statystyk odnonie do roku 2020? Przez mniej-

Panie pole, przepraszam bardzo. Chciabym potraktowa to, co powiedzia pan na kocu, w kategoriach jakiego artu, ale znam arty bardziej taktowane. (Pose Stanisaw Pita: Nie artowaem.) To tym gorzej dla pana, bo nie wiem, czy to waciwy teatr, eby go odgrywa w taki obraliwy dla rzdu sposb. Pan pose Mieczysaw Golba, Solidarna Polska... Przepraszam bardzo, wci pomijam pana posa Arkadiusza Mularczyka z Solidarnej Polski, ale czasem z jego winy.
Pose Arkadiusz Mularczyk:

Dzikuj bardzo, panie marszaku. Niestety obowizki sejmowe nie pozwalaj siedzie, e tak powiem, kilka godzin na sali sejmowej.
236
Pose Mieczysaw Golba sze, nisze dopaty nasi rolnicy strac bowiem od 4050 mld z. (Dzwonek) I jeszcze jedno pytanie w sprawie ACTA. Czy pana resort w zwizku z tym, e kilka pastw nie podpisao tej umowy ACTA wiadomo, e to Holandia, Niemcy itd. ma z nimi kontakt? Czy pan wie, dlaczego oni tego nie podpisali? Co z naszym stanowiskiem? Czy ju jest wypracowane, jeli chodzi o umow ACTA? Dzikuj bardzo.

Dzikuj. Pan minister spraw zagranicznych Radosaw Sikorski poprosi o 5 minut przerwy, ale na wszelki wypadek niech to bdzie 10 minut. Myl, e te dodatkowe 5 minut te si przyda. Ogaszam 10 minut przerwy. (Przerwa w posiedzeniu od godz. 15 min 58 do godz. 16 min 17)

Wznawiam obrady. Kontynuujemy rozpatrywanie punktu 9. porzdku dziennego. O zabranie gosu prosz ministra spraw zagranicznych pana Radosawa Sikorskiego. Panie ministrze, uprzejmie prosz.

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Poniewa notowalimy na gorco i nie byo zbyt duo czasu na przygotowanie si do udzielenia odpowiedzi, z gry przepraszam, e nie bd one tak uporzdkowane, jakbym sobie tego yczy. Postaram si odpowiedzie na jak najwiksz liczb pyta. Chciabym wyrazi rozczarowanie, e ju pity raz z rzdu podczas expos ministra spraw zagranicznych nie zaszczyci nas swoj obecnoci szef najwikszej partii opozycyjnej pan premier Jarosaw Kaczyski. Nie wiem, czy to oznacza, e nie jest zainteresowany polityk zagraniczn. Wydaje mi si, e to utrudni mu pniej jej komentowanie, a w kadym razie nieszczerze brzmi jego owiadczenia o tym, e nie wie, jaka jest polityka zagraniczna naszego kraju. Ot dzisiaj mg si dowiedzie, szkoda, e po raz pity z tej szansy nie skorzysta. Z wystpienia pana posa Szczerskiego najlepiej zapamitaem nastpujcy fragment. Pan pose zachca mnie do przeczytania expos pani minister Fotygi, bo byo ono lepsze, gdy: bya w stanie opisa
nasze bilateralne relacje z ponad 70 krajami, a pan dzi wymieni zaledwie 20 pastw. Wychodzi na to, e kady rok swego urzdowania traci pan z pola widzenia 10 pastw. To miara zapaci polskiej dyplomacji pod pana kierownictwem. Myl, e Wysoka Izba doceni gbi intelektualn tego stwierdzenia. Mog tylko powiedzie, e mam nadziej, e kiedy pan pose Szczerski zostanie ministrem, to bdziemy mieli wymienione wszystkie kraje, czonkw Organizacji Narodw Zjednoczonych i wtedy expos bdzie doskonae. Pan pose Jarosaw Pita pyta o spotkania dotyczce rozwoju, wizji Europy organizowane przez ministra Westerwellego. Ot uwaam, e to s bardzo poyteczne spotkania w bardzo nieformalnej, seminaryjnej formule. Bardzo dobrze, e Polska jest wrd pastw zapraszanych, bo w polityce generalnie obowizuje zasada, e nieobecni si nie licz, a tu jestemy obecni. Byem pierwszym zaproszonym do dyskusji i generalnie si obracaa ona wok pomysw, ktre zgosiem w przemwieniu berliskim. Pan pose Kazimierz Moskal z klubu PiS pyta, czy dokument pt. Priorytety polskiej polityki zagranicznej na lata 20122016 nie mg by zamieszczony na stronie internetowej MSZ wczeniej. Rada Ministrw przyja ten dokument nie w poniedziaek, ale dopiero we wtorek, przedwczoraj. Wczoraj nalizowalimy tumaczenie ostatecznej wersji dokumentu. Chcielimy, aby korpus dyplomatyczny mg si zaznajomi z tym rwnolegle. To zajo 24 godziny. Tak wic to by najszybszy moliwy termin, w ktrym moglimy opublikowa jednoczenie obydwie wersje jzykowe. Pan pose Gibaa pyta o stosunek MSZ do potrzeby koordynacji wydatkowania rodkw na promocj Polski na wiecie. Pena zgoda. Suszny postulat. Rada Promocji Polski pod moim przewodnictwem stara si koordynowa te dziaania, ale wszyscy wiemy, jak jest w praktyce, e jeeli nie ma si kontroli nad wydatkowaniem rodkw, to koordynacja bywa nieskuteczna. Widzielibymy tu wiodc rol ministerstwa. Zgadzam si te z panem posem Giba, gdy mwi, e domeny Polska.pl i Poland.pl powinny by w domenie publicznej. One s zarzdzane nie przez MSZ, a przez Naukow i Akademick Sie Komputerow NASK, ktra to instytucja jako instytut badawczy jest nadzorowana przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyszego. MSZ wysuwa wobec MNiSW dokadnie takie argumenty, jakich uywa pan pose, niestety NASK podj inn decyzj. Nie wiem, co pan pose Kotliski dokadnie ma na myli, mwic o dyplomacji obywatelskiej, ale chciabym zaznaczy, e intensywnie wsppracujemy z organizacjami pozarzdowymi. To one ubiegaj si o rodki z Polskiej pomocy rozwojowej, funduszy na Poloni. Natomiast w tym roku po raz pierwszy, jak mwiem w expos, bdziemy te wspierali samorzdy. To chyba jest dyplomacja obywatelska.
237
Minister Spraw Zagranicznych Radosaw Sikorski Pan pose Tomaszewski z SLD pyta o najwaniejsze imprezy sportowe. Jak wiadomo, s to mistrzostwa Europy Euro 2012. W tym przypadku nie czuj jednak, eby MSZ mg by resortem wiodcym. Jeli minister sportu uzna, e udwigniemy organizacj np. ktrej z nastpnych olimpiad, MSZ oczywicie zaangauje si w zabieganie o takie wydarzenie. Pan pose Ziemniak pyta, czy s jakie limity przyj w przypadku posiadaczy Karty Polaka. One mog wynika tylko z ograniczonej wydolnoci naszych konsulatw, np. na Biaorusi, co wie si z tym, e wadze biaoruskie s niechtne programowi, Karcie Polaka i nie pozwalaj nam na zatrudnienie, na akredytacj wikszej liczby konsulw. A jeli chodzi o nowy konsulat w Witebsku, to byoby to moliwe jedynie za zgod Biaorusi, a chyba nie ma na to widokw. Panu posowi Zaborowskiemu wyjaniam, e nie zamykamy konsulatw w Lille i Kolonii. Mwimy wycznie o przeniesieniu siedzib do takich miejsc, ktre bardziej odpowiadaj potrzebom. W Kolonii, mwiem ju o tym na posiedzeniu komisji, jest 3,5 tys. m 2 plus hektar gruntu na konsulat, w ktrym powinno pracowa 18 osb. To 200 m 2 na pracownika. S jakie granice marnotrawstwa, ktre mog tolerowa. To powinno by zrobione ju wiele lat temu. Pana posa Wojciecha Penkalskiego mog z satysfakcj poinformowa, e we wtorek Rada Ministrw przyja projekt ustawy, ktra upowania prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej do ratykowania konwencji o osobach niepenosprawnych. Panowie posowie Godson i Munyama sugeruj aktywizacj polskiej polityki zagranicznej wobec Afryki. Pena zgoda. Z tym e np. utrzymanie naszej placwki w Luandzie jest bardzo kosztowne, ale mimo to to robimy. W tym roku wybieram si wraz z biznesmenami z wizyt do Afryki po to, eby wanie nasz biznes te by obecny na tym obiecujcym rynku. W jaki sposb MSZ wykorzystuje potencja absolwentw z pastw arabskich i Afryki po studiach w Polsce? W wielu krajach, take w Azji, w Wietnamie na przykad, powstaj stowarzyszenia absolwentw. Staramy si podtrzyma kontakt z tymi ludmi. Oni na przykad w Wietnamie peni w tej chwili bardzo odpowiedzialne funkcje pastwowe. Stowarzyszenia absolwentw szk polskich mamy te w Tunezji. Zamierzamy rwnie stworzy afrykask sie, jeli chodzi o absolwentw polskich uczelni. Mamy nadziej, e to pomoe naszemu biznesowi. Pan Roman Kotliski z Ruchu Palikota pyta, dlaczego gwnymi benecjentami konkursw pomocowych MSZ s jednostki kocielne. Mam wraenie, e ju z tej trybuny odpowiadaem panu posowi na dokadnie takie samo pytanie. Musz temu zaprzeczy. Jednostki kocielne nie s gwnymi benecjen-
tami. W ramach ostatniego konkursu MSZ Polska pomoc rozwojowa na ten rok przyznano 76 dotacji, z czego pi organizacjom dziaajcym na podstawie przepisw ustawy o stosunku pastwa do Kocioa, tj. Caritasowi, Salezjaskiemu Wolontariatowi Misyjnemu Modzi wiatu. To dwie z tych piciu. Pan pose ukasz Gibaa pyta te o udzia naszego kraju w misjach midzynarodowych. Oczywicie pan pose rozumie, e tego nie da si zaplanowa, bo misje wynikaj z nieprzewidzianych sytuacji. To, co mona zaplanowa, to zdolno naszych Si Zbrojnych do wysania pewnej okrelonej liczby onierzy w jednym czasie. Polska angauje si w najwaniejsze misje Unii Europejskiej i NATO w takich miejscach jak Afganistan, jestemy te w Kosowie, Boni i Hercegowinie, a take w Modowie i Gruzji w siach policyjnych. To jest rozlegy temat, ale moe do protokou podam, e w tej chwili skala tego zaangaowania jest nastpujca: w ISAF w Afganistanie 2,5 tys. onierzy i 200 w odwodzie; w KFOR na Bakanach do 300; w misji Unii Europejskiej EUPOL w Afganistanie 3 policjantw i 1 pracownik kontraktowy; w Gruzji 21 osb plus 3 pracownikw kontraktowych plus szef misji gen. Andrzej Tyszkiewicz; w EUBAM Modowa 14 osb plus 4 pracownikw kontraktowych; w EUFOR w Boni i Hercegowinie do 50 onierzy; w EULEX Kosowo 122 osoby plus 21 pracownikw kontraktowych; EUPOL Kongo 2 pracownikw kontraktowych. Ponadto mamy 22 obserwatorw wojskowych i cywilnych w misjach ONZ w Liberii, Saharze Zachodniej, Kongo, Afganistanie, Kosowie, Sudanie. Kolejne pytanie zada pan pose Arkadiusz Mularczyk. Ta sprawa wraca, nie wiem dlaczego to tak kogo ekscytuje. Chodzi mianowicie o ekspertyzy w zwizku z przemwieniami. Tak, chciabym potwierdzi: korzystamy z ekspertw, w szczeglnoci wtedy, gdy przemwienia wygaszane s w jzykach obcych. Chodzi o to, aby prezentacje, nie tylko moje, ale i pracownikw resortu, byy na najwyszym poziomie merytorycznym. Oczywicie zawieramy stosowne umowy, ktrych szczegy s naturalnie tajemnic handlow, ale to s honoraria porwnywalne z wynagrodzeniami innych doradcw zagranicznych. A sam ambasador Crawford szkoli te naszych ambasadorw przed prezydencj, take z przygotowywania tekstw wystpie publicznych w jzyku angielskim. Te szkolenia okazay si bardzo przydatne. Kolejne pytanie pana posa ukasza Gibay dotyczyo tego, czy misja w Afganistanie si przecignie. Nie sdzimy. Sdzimy, e na szczycie podjta zostanie decyzja o zakoczeniu misji, zgodnie z wol prezydenta Afganistanu Hamida Karzaja, ktry powiedzia, e chciaby, aby wojsk obcych nie byo do koca jego kadencji upywajcej w 2014 r. Nasze gwne siy na pewno wycofaj si do 2014 r. Nie wykluczamy jakiego zaangaowania szkoleniowego lub innego, ale ju w znacznie mniejszej skali. (Gos z sali: W jakiej skali?)
238
Minister Spraw Zagranicznych Radosaw Sikorski Trudno to przewidzie 2 lata naprzd, ale chciabym zdementowa wraenie, jakoby Polska bya gwn si czy ponosia najwiksze oary w operacji ISAF. Stany Zjednoczone maj tam 90 tys. onierzy i straciy 1918 onierzy, Zjednoczone Krlestwo 9,5 tys. onierzy, 407 oar, Niemcy 4800 onierzy, 53 oary, Francja 3900 onierzy, 83 oary, Wochy 4 tys. onierzy, 46 zabitych. Polska jest na pitym miejscu wrd kontyngentw europejskich, jak ju powiedziaem: 2,5 tys. onierzy, z czego 36 stracio ycie. To jest sojusz wojskowy i kade uycie si wie si z oarami. Przypominam, e Polska podja decyzj o udziale w tej misji nie za naszych czasw, lecz za czasw jednego z poprzednich rzdw. To by pierwszy moment, w ktrym Sojusz Pnocnoatlantycki uzna, e jedno z pastw czonkowskich zostao zaatakowane, zgino prawie 3 tys. niewinnych cywilw. Polska w odruchu solidarnoci sojuszniczej powiedziaa: tak, tego nie mona tolerowa. Jeeli zatem chcemy, aby inni okazali wobec nas solidarno, gdy to my bdziemy zaatakowani, to myl, e ta elementarna solidarno w tym wypadku bya uzasadniona. Pan pose Mariusz Antoni Kamiski zapyta o nansowanie utrzymania afgaskiej armii po 2014 r. Nie przewidujemy tego. Wiemy, e s takie pomysy, ale raczej skaniamy si ku zaangaowaniu w sferze cywilnej, na przykad w zakresie przygotowywania kadry dla administracji publicznej oraz policji. Przypomn, e dzisiaj najwiksz pozycj w zakresie polskiej pomocy rozwojowej w wysokoci okoo 40 mln na okoo 125 mln caej naszej pomocy rozwojowej, ktr dysponuje Ministerstwo Spraw Zagranicznych, stanowi wanie wsparcie Afganistanu. Dlaczego rzd w niewystarczajcym stopniu uwzgldnia w swojej polityce zagranicznej wschodzce mocarstwa, na przykad Indie? Zapyta o to pan pose Iwiski. Uwaam, e to jest niesprawiedliwy zarzut, gdy moja wizyta w Indiach w maju, przepraszam, w lipcu zeszego roku, a premiera Tuska moja wizyta bya pierwsz w historii ministra spraw zagranicznych w wolnej Polsce, a by tam te premier (Pose Tadeusz Iwiski: Premier Miller by w Bangalore 10 lat temu.) By moe, ale bya to pierwsza w wolnej Polsce wizyta ministra spraw zagranicznych. Natomiast premier Tusk by w Indiach w 2010 r. Mamy podpisany duy kontrakt z Indiami, oby zosta szczliwie wykonany. Nasze obroty signy w zeszym roku 1800 mln dolarw, co stanowi wzrost, liczc rok do roku, o 42%. Obymy ze wszystkimi krajami mieli takie wzrosty obrotw. Ma racj pan pose Tomasz Piotr Nowak, e powinnimy zintensykowa stosunki z Brazyli. W zeszym roku priorytetem bya prezydencja, w tym roku zamierzam odwiedzi zarwno Chiny, jak i Brazyli.
Co MSZ robi na rzecz zmniejszenia duych decytw handlowych z niektrymi krajami Azji? Przede wszystkim, jak pastwo wiecie, te decyty to nie nasza specjalno. Wikszo krajw europejskich, jeli nie wszystkie, ma decyty handlowe z Chinami, Japoni czy Republik Korei. W naszym wypadku jest troch lepiej ni w wypadku innych krajw, bo po czci wynika to z napywu kapitau inwestycyjnego do naszego kraju. Polska jest te miejscem, gdzie oni produkuj na rynek europejski i wikszo tej produkcji jest reeksportowana. A wic, jak mawia klasyk, ma to te swoje plusy dodatnie. W tym roku zamierzamy zaktualizowa, pochodzc sprzed 3 lat, strategi Polski wobec Azji i Pacyku. Mam jednak nadziej, e Wysoka Izba zgodzi si ze mn, e dziki temu, i negocjacje handlowe w naszym imieniu prowadzi Komisja Europejska, w imieniu caej Unii Europejskiej, najwikszej gospodarki wiata, uzyskujemy znacznie lepsze warunki tego handlu, ni uzyskalibymy, negocjujc z Chinami, drug gospodark wiata, samodzielnie jako kraj. Pan pose Waszczykowski twierdzi, e porozumienie w sprawie strategicznej wsppracy z Chinami, ktre zawar prezydent Komorowski podczas swojej niedawnej wizyty w Chinach, jest pozbawione treci. Uwaam, e to jest niecelny zarzut, gdy w cigu kilku tygodni od zawarcia tego porozumienia Chiny potwierdziy pierwsz od 25 lat wizyt premiera Chin w Polsce, ktra bdzie miaa miejsce jeszcze w tym roku. W Warszawie odbdzie si take prezentacja oferty gospodarczej caego naszego regionu, wic wydaje mi si, e to jest bardzo dobra realizacja tego porozumienia. Pani pose Dorota Arciszewska-Mielewczyk pyta, dlaczego w posiedzeniach sejmowych i senackich komisji uczestniczy trzeci garnitur przedstawicieli MSZ. Oczywicie mona si sprzecza, kto stanowi pierwszy, a kto trzeci garnitur. Zapewniam pani pose, e nigdy nie byo nasz intencj lekcewaenie naszej wadzy zwierzchniej, a w szczeglnoci Senatu. To ja wprowadziem po raz pierwszy jako minister zwyczaj, e kandydaci na konsuli, a take na ambasadorw, ale zdaje si, e chodzi o sprawy polonijne, przedstawiaj swj plan dziaania (Pose Dorota Arciszewska-Mielewczyk: Tylko do tego ograniczyy si komisje senackie.) ...komisjom nie tylko sejmowym, ale take senackim. Mam nadziej, e to uspokaja pani co do naszego szacunku dla Senatu. Mam wraenie, e pan minister Borkowski, gdy suy jako parlamentarny sekretarz stanu, prowadzi bardzo intensywn wspprac z komisjami polonijnymi obu Izb i zosta zatwierdzony przez komisje jednogonie, wic chyba jego praca zostaa doceniona. Co zrobio MSZ w celu zlikwidowania dysproporcji pomidzy sytuacj mniejszoci polskiej w Niemczech i mniejszoci niemieckiej w Polsce? Prowadzimy na ten temat intensywny dialog, cho pani pose doskonale wie, z czego wynika ta dysproporcja. Wynika ona przede wszystkim z traktatu z 1991 r.,
239
Minister Spraw Zagranicznych Radosaw Sikorski a take z odmiennej sytuacji. Wikszo obszarw, na ktrych mieszkaa polska mniejszo w III Rzeszy, w wyniku rozstrzygni i zwycistwa sprzymierzonych nad Niemcami w II wojnie wiatowej przypada Polsce. Std zdecydowana wikszo Polakw w Niemczech (Pose Dorota Arciszewska-Mielewczyk: To s niemieckie argumenty, panie ministrze.)

Pani pose, prosz nie przerywa. (Pose Dorota Arciszewska-Mielewczyk: To jest prawda. To s niemieckie argumenty.) Ale debata si zakoczya.

Rozumiem, e to jest (Poruszenie na sali)

I zadawanie pyta te si zakoczyo.

Wikszo osb poczuwajcych si do kultury polskiej, identykujcych si z Polsk, przybya do Niemiec na innych zasadach. Niemniej konsekwentnie zabiegamy o rozszerzenie nauczania jzyka polskiego i przede wszystkim o realizacj, wdroenie ustale okrgego stou, ktrego kolejne spotkanie ma mie miejsce ju w przyszym miesicu. auj, e pani pose nie napisaa do mnie w sprawie domu Jana Baczewskiego. Przyznam, e pierwszy raz... (Pose Dorota Arciszewska-Mielewczyk: Pisaam.) Ale nie do mnie. ...dowiaduj si o sprawie. Zainteresuj si t spraw. (Pose Anna Fotyga: Ambasador bardzo dobrze zna t spraw. Zy przepyw informacji.) Jeli wiedz, to bardzo si ciesz, e ministerstwo intensywnie... (Gos z sali: Nic nie robi.) ...interweniuje. Chciabym skorygowa pewne chyba nieporozumienie. Prawd jest, e Senat ju przed wojn patronowa polityce polonijnej i chciabym podkreli, e mamy nadziej, e bdzie jej patronowa nadal i e wanie powrcilimy do dobrej praktyki przedwojen-
nej, kiedy to Senat patronowa, ale rodki polonijne byy w departamencie konsularnym MSZ i w tej chwili do niego wrciy. Jak MSZ wyobraa sobie kontynuowanie inwestycji polonijnych, skoro rodki na ten cel zostay w budecie Kancelarii Senatu RP ograniczone do 3 mln? Ma pani racj, e liczylimy na to, e cae 10 mln w budecie Kancelarii Senatu RP to bd rodki na dokoczenie inwestycji. To bdzie wyzwanie, z ktrym mamy nadziej sobie poradzi, we wsppracy z Senatem. W tej chwili ju zosta przygotowany i ogoszony konkurs, z jasno okrelonymi reguami, na wydatkowanie rodkw. Termin przyjmowania wnioskw upywa 13 kwietnia. Przygotowalimy te plan wsppracy z Poloni i Polakami za granic, a w konsultacjach wzio udzia 100 organizacji polskich i polonijnych. Zwikszamy take o 9 osb zatrudnienie w departamencie wsppracy z Poloni, aby poradzi sobie ze zwikszonymi obowizkami, cho zwracam uwag, e w Senacie nadal pozostaje 17 etatw w Biurze Polonijnym, mimo e rodki zostay przekazane w wikszoci do MSZ. Pani pose pyta te o kwesti sprzeday budynku konsulatu w Kolonii. Ju spraw wyjaniaem w komisji sejmowej, ale powtrz, to jest budynek byej ambasady PRL w Kolonii. Kiedy pracowao tam sto kilkadziesit, moe nawet powyej 200 osb. Wedug naszych ocen ten lokal piciokrotnie przewysza nasze potrzeby. Szacujemy, e konsulat redniej wielkoci moe obsuy 18 osb, tam jest 3,5 tys. m2 powierzchni biurowej, czyli przypadaoby prawie 200 m2 na pracownika plus 1 ha gruntu. Przyzna pani, e to zbyt duo. Spodziewamy si, e dziki redukcjom etatowym i oszczdnociom, a przypomn, e etaty zagraniczne s kosztowne, zaoszczdzimy na tej jednej racjonalizacji 2,5 mln z rocznie. Bardzo prosz o poparcie Wysokiego Sejmu dla racjonalizacji naszych nieruchomoci za granic. Zreszt pan pose Arkadiusz Mularczyk przed chwil sugerowa, e zbdne dziaki, np. w Berlinie, mogyby by sprzedane. Pan pose Arkadiusz Mularczyk, ale podejrzewam, e te inni posowie, pyta o sytuacj mniejszoci na Litwie. Myl, e w tej sprawie ju wszystko zostao powiedziane. Niestety strona litewska, mimo stara kolejnych rzdw, mimo zapisw w traktacie polsko-litewskim, nie spenia postulatw naszych rodakw. Przypomn czasy bardzo bliskich, osobistych relacji midzy prezydentami Polski i Litwy, prezydent Lech Kaczyski odwiedzi ten kraj bodaje 14 razy, i nawet podczas jego ostatniej wizyty zamiast uchwali ustaw o pisowni polskich nazwisk, Sejmas litewski t ustaw odrzuci, czyli polityka bardzo bliskiej wsppracy niestety te nie odniosa skutku. Jak powiedziaem w expos, liczymy na to, e moe nowy rzd litewski zechce przyj lepszy stosunek do mniejszoci polskiej. Chciabym jedn drobn rzecz skorygowa. Nasz konsul, ktry odwiedza Sycyli, aby spotyka si
240
Minister Spraw Zagranicznych Radosaw Sikorski z Poloni czy wydawa dokumenty, wynajmuje sal paraaln, wic jest to te z korzyci dla polskich sistr. Planujemy te utworzenie konsulatu honorowego w Reggio di Calabria. (Pose Anna Fotyga: To bdzie lepiej.) Chciabym powiedzie, e rzeczywicie pastwa polskiego nie sta na utrzymanie, na zaoenie konsulatu we wszystkich miastach, ktre odwiedzaj polscy turyci. Natomiast instytucja konsuli honorowych to bardzo uyteczna instytucja, bardzo prosz nie drwi. Jestemy wdziczni obcokrajowcom, ktrzy honorowo, bez wynagrodzenia, podejmuj si udzielania pomocy polskim turystom i promowa nasze interesy w swoich krajach zamieszkania. Pan pose Mularczyk pyta, jak MSZ reagowa na powstanie dyskryminacyjnego portalu Partii na rzecz Wolnoci? Dzikuj za to pytanie. Reagowalimy bardzo zdecydowanie. W cigu kilku dni nasza ambasada i centrala interwenioway w instytucjach holenderskich. Podjlimy inicjatyw wsplnego listu otwartego dziesiciu ambasadorw pastw Europy Wschodniej i rodkowej do elit politycznych Nowej Zelandii, Niderlandw przepraszam. Rozmawiaem te osobicie o tym z panem ministrem Rosenthalem. Bdziemy t sytuacj monitorowa. Z tego, co wiem, portal ma kopoty, bo zdaje si, e wikszo komentarzy na nim zamiecili Holendrzy i Polacy protestujcy przeciwko jego istnieniu. Pan pose Waszczykowski pyta o spraw tarczy. Sprawa ma swoj histori, wiemy o zaangaowaniu pana posa Waszczykowskiego w t spraw i o jego dymisji z rzdu za to, e przekroczy swoje uprawnienia i prbowa zawrze umow wbrew stanowisku rzdu polskiego. Zarzut braku ratykacji z 2008 r. powtarzany jest jak mantra, po raz czwarty w debacie sejmowej, tymczasem ratykacja wersji umowy wynegocjowanej z administracj prezydenta Busha nie miaa najmniejszego sensu w sytuacji zapowiedzianego przez prezydenta Obam, tu po objciu urzdu, gruntownego przegldu systemu obrony przeciwrakietowej Stanw Zjednoczonych. Byoby to nie tylko martwe porozumienie. Ja bym nie mia przedstawi Sejmowi porozumienia, o ktrym wiem, e moe nie wej w ycie. Nie miabym narazi Sejmu na mieszno, ktra by polegaa na tym, e ratykowalibymy porozumienie, ktre w cigu kilku tygodni czy miesicy zostaoby odrzucone przez drug stron. Zapewniam po raz kolejny, e gdyby Stany Zjednoczone chciay realizowa porozumienie w tamtej wersji, to by je zrealizoway. A przypominam, e nawet w tej nowej wersji umowa w tej chwili jeszcze nie jest... (Pose Anna Fotyga: Pan minister mwi nieprawd.) Bardzo prosz o przywoanie pani pose do porzdku.

Pani pose, prosiem, naprawd raz jeszcze to robi i nie chciabym zwraca po raz kolejny uwagi. Panie ministrze, prosz.

Przypominam, e porozumienie aneksowalimy, dopiero wtedy Sejm je ratykowa, ale do dzisiaj negocjujemy umowy wykonawcze do tego porozumienia. To jest kilkanacie bardzo szczegowych umw. A wic nie byo najmniejszej szansy, tak jak to sobie mionicy tarczy wyobraali, eby zaszantaowa Stany Zjednoczone tym, e kto tam zacznie kopa opat w Redzikowie. To byo od pocztku naiwne i niewykonalne. Natomiast pena zgoda z panem posem Waszczykowskim co do tego, e nie jest ruchem przyjaznym rozmieszczanie nowych rodzajw broni w obwodzie krlewieckim. Wanie dlatego wyraziem swoj dezaprobat w dzisiejszym expos i to powinno si spotyka, i ju si spotkao, z reakcj nie tylko Polski, ale caego Sojuszu Pnocnoatlantyckiego. Konsekwentnie we wszystkich rozmowach z naszymi rosyjskimi partnerami podnosimy to jako powany problem w naszych stosunkach. Prawa strona chwali, ale lewa strona gani, na przykad ustami premiera Leszka Millera, nasz stosunek do tego, co dzieje si obecnie na Wgrzech. Poniewa jedni gani, drudzy chwal, to uwaam, e nasze stanowisko jest optymalne. (Pose Tadeusz Iwiski: To jest naiwne mylenie.)

Szanowni pastwo...

Ale w expos powiedziaem, i mam nadziej, e to wszyscy usyszeli, i niektre aspekty tego, co si dzieje, nas niepokoj i e Wgry nios brzemi odpowiedzialnoci za reputacj caego naszego regionu, jeli chodzi o przestrzeganie norm demokratycznych. Ale nie bdziemy publicznie przyjaci obgadywa. Pan pose Leszek Miller krytykuje nas take za niezaakceptowanie w peni Karty Praw Podstawowych. Karta zostaa zaakceptowana, ale faktycznie Polska przystpia do protokou brytyjskiego. Prawnicy MSZ twierdz, e nie ma to praktycznie adnego znaczenia, a zmiana tego stanu rzeczy nie jest czym, co moemy zrobi jednostronnie. Wymagaoby to otwarcia caego procesu renegocjacji traktatu, wymagaoby zmiany traktatu i jego ponownej raty-
241
Minister Spraw Zagranicznych Radosaw Sikorski kacji we wszystkich pastwach czonkowskich. Przyzna pan pose, e to nieatwa procedura jak na co, co wedug nas nie ma znaczenia w praktyce. (Pose Tadeusz Iwiski: Czyli do koca wiata bdziemy za wasze bdy cierpieli.) Nie wiem, czy mona to uzna za bd, bo przypominam Wysokiej Izbie...

Panie ministrze, przepraszam bardzo. Sam pan prosi, ebym uwaa na to, by panu nie przeszkadzano, a wic prosz te posw nie zachca, eby z panem dialogowali.

A wic tylko odpowiem na t jedn interwencj. Mianowicie przystpienie do protokou brytyjskiego, jak zapewne prawa strona sali pamita, byo cen, jak rzd zapaci uzgodnieniem z prezydentem Lechem Kaczyskim po to, aby moliwa bya ratykacja wynegocjowanego przez prezydenta Kaczyskiego i pani minister Ann Fotyg traktatu z Lizbony. Pan pose Gibaa pyta, czy Polska ma nadal szanse na wynegocjowanie 300 mld z w ramach negocjacji wieloletnich ram nansowych 20142020. Ma szanse, ale atwo nie bdzie. (Pose Romuald Ajchler: A przed wyborami byo tak adnie.) Powiedzielimy, e... Przepraszam, nie bd tak dyskutowa. Pan Mariusz Kamiski stawia zarzut niezrealizowania priorytetu rozwoju wsplnej polityki bezpieczestwa i obronnoci. Faktycznie nie wszystko, o co zabiegaem, si udao. Chciaem pj znacznie dalej. Uzyskalimy tyle, na ile gotowe byo si zgodzi tak naprawd jedno pastwo Wielka Brytania. Uzyskalimy uruchomienie Europejskiego Centrum Kryzysowego w Brukseli, ktre zarzdza w tej chwili operacj w Rogu Afryki. Chcielimy pj dalej, mianowicie ustanowi poczone dowdztwo europejskie. Poniewa Prawo i Sprawiedliwo jest w Parlamencie Europejskim we frakcji razem z brytyjskimi konserwatystami, ktrzy zawetowali te nasze polskie ambicje ktrym, jak rozumiem, pan pose sprzyja bardzo licz na Prawo i Sprawiedliwo i na pana posa osobicie, e przekona brytyjskich torysw do odejcia od tego ideologicznego sprzeciwu wobec wzmocnienia europejskiej obrony i zgody na te weimarskie, ale i szerzej, bo Polska ma za sob 26 krajw, koncepcje. Bo jeli nie, to, tak jak mwiem w expos, bdziemy chyba zmuszeni do zastosowania mechani-
zmu wzmocnionej wsppracy bez Wielkiej Brytanii, a Wielka Brytania jest krajem, ktry ma najwikszy budet obronny w Europie. A wic z tego, ale take z innych powodw nie chcielibymy traci Wielkiej Brytanii. Na Prawie i Sprawiedliwoci ciy wic brzemi olbrzymiej odpowiedzialnoci w tej sprawie i bardzo o to prosz. Pan pose Arkadiusz Mularczyk by bardzo aktywny, a wic powracam do jego pyta. Czy Europa ma by Europ ojczyzn, czy Europ rzdu gospodarczego. To nie jest dokadnie taka alternatywa. Osobicie sdz, e Europa zawsze bdzie Europ ojczyzn, bo nikt nam naszej ojczyzny nie odbierze. (Pose Arkadiusz Mularczyk: Chyba e pan.) Panie pole, Europa bdzie Europ ojczyzn i bdzie Europ pastw czonkowskich. I to pastwa czonkowskie bd decydoway o tym, czy, ile i jakie ewentualnie dodatkowe kompetencje przekazywa na szczebel unijny. Pan pose Jarosaw Sellin pyta, czy przyczamy si do niemieckich inicjatyw dotyczcych przyszoci Europy. W odrnieniu od Prawa i Sprawiedliwoci Platforma Obywatelska i Polskie Stronnictwo Ludowe s w Europejskiej Partii Ludowej w Parlamencie Europejskim, a wic nikogo nie powinno dziwi, e niektre nasze koncepcje wspbrzmi z koncepcjami innych partii w tej partii europejskiej. Pyta pan pose Sellin, czy nie moemy si wysili na inne propozycje ni poczenie funkcji przewodniczcego Komisji i Rady Europejskiej oraz utworzenie wsplnej europejskiej listy w wyborach do Parlamentu Europejskiego. Czytam omwienie jego wystpienia i nie widz tych innych propozycji. Jeli jakie ma, powane i ciekawe, bardzo chtnie je rozwa. I wanie poczenie tych dwch funkcji ma wzmocni to, o co zabiegay kolejne rzdy i co take jest w programie wyborczym, byo w manifecie wyborczym Prawa i Sprawiedliwoci podczas ostatnich wyborw, mianowicie wzmocnienie metody wsplnotowej, bo chyba w tej sprawie zgadzamy si w poprzek spektrum sejmowego. Odnotowuj sceptycyzm posa Waszczykowskiego w sprawie Europejskiego Funduszu na Rzecz Demokracji, ale nie zgadzam si z nim, bo Komisja Europejska zobowizaa si do zasilenia go jednym euro na kade euro, ktre wpac pastwa czonkowskie. A wic moim zdaniem jest to taki klasyczny mechanizm zwielokrotniania polskiej siy oddziaywania. Mariusz Kamiski pyta o kryzys relacji Unia Europejska NATO. Co fakt, to fakt. Wynika to, jak pan pose wie, z blokady Turcji, jeli chodzi o blisz wspprac, a to z kolei wynika z nierozwizanego koniktu cypryjskiego. Bardzo nad tym bolej. Sam proponowaem na przykad w Afganistanie wykorzystanie potgi Unii Europejskiej jako supermocarstwa w pomocy rozwojowej dla rozwoju piciu poudniowych prowincji Afganistanu, po to aby przyspieszy moment przekazania Afganistanu prawowitym gospodarzom. To byo niemoliwe, gdy takie unijne centra rozwojowe musiayby by chronione przez
242
Minister Spraw Zagranicznych Radosaw Sikorski NATO, a to wymagaoby zawarcia umowy. Tymczasem umowy nie mona zawrze, bo Turcja z Grecj nadal kc si o Cypr. ycz zatem kolejnym prezydencjom wicej szczcia w tej sprawie. Pan pose Leszek Miller pyta o stosunki z Francj i brak spotkania z kandydatem na prezydenta Hollandeem. Spotkanie byo. Myl, e w SLD przestano dokadnie ledzi pras. Byo spotkanie na moliwie najwyszym szczeblu. (Pose Tadeusz Iwiski: Pytaem o spotkanie premiera.) Spotkanie byo na moliwie najwyszym szczeblu z prezydentem Rzeczypospolitej Polskiej i, co wicej, przedstawiciel strony francuskiej kandydat Hollande po powrocie (Pose Tadeusz Iwiski: Pytaem o pana i o premiera, a nie o prezydenta.) do Francji wyrazi olbrzymi satysfakcj ze swojej wizyty w Polsce. Pakt skalny zosta zawarty w sposb nieudolny i prowadzi do marginalizacji Polski wobec pastw strefy euro. Nie wiem, na czym pan pose Waszczykowski opiera t opini, ale chciabym, bo to chyba pojawio si w wypowiedzi posa Mularczyka, zapyta retorycznie: Jak pastwo to sobie wyobraacie eby Polska bya w centrum decyzyjnym, jednoczenie bdc przeciwko, a jestecie przeciwko, przystpieniu do strefy euro? Przystpienie do paktu skalnego dao nam to, e bdziemy mieli wgld, bdziemy mieli status obserwatora na niektrych szczytach. Do tej pory tego nie mielimy. A wic uzyskalimy co, mimo e nie weszlimy do strefy euro. Jeli naprawd chcecie, eby Polska bya w najwszym krgu decyzyjnym, to nie moecie jednoczenie sprzeciwia si wejciu do strefy euro. Jak sobie to wyobraacie? e bdziemy decydowa o grupie euro i jej sprawach, nie majc w Polsce euro? (Pose Arkadiusz Mularczyk: Ma pan zgod na euro?) Mwi o pewnym naiwnym wyobraeniu, jak si robi polityk zagraniczn. To jest po prostu niewykonalne. A co do wejcia do strefy euro, to oczywicie wszyscy wiemy, e to wymaga zmiany polskiej konstytucji. (Pose Arkadiusz Mularczyk: Brytyjczycy nie wiedz, jak si robi polityk?) Dlatego nie s w stree euro i dlatego w tej sprawie nie s w cisym krgu decyzyjnym. (Pose Arkadiusz Mularczyk: Cameron nie wie?) Przepraszam, nie chc si powtarza, a byo to przygotowywane na gorco. Zacytuj z pamici, bo nie chciabym pomin tak wanego gosu. Jeden z posw Ruchu Palikota pyta, czy zamierzamy dostarczy bro dla partyzantw na Biaorusi i w Rosji. Czy dobrze zapamitaem? (Gos z sali: Tak.) Przyznam, e dzisiaj jestem tutaj
(Pose Rafa Grupiski: Pan pose by w gorczce.) w Sejmie, wic dzisiejszych depesz z Miska i z Moskwy jeszcze nie przeczytaem. (Pose Arkadiusz Mularczyk: Palikota tam wysa.) Nowoci jest dla mnie fakt istnienia ruchu partyzanckiego na Biaorusi czy w Rosji, ale pragn uspokoi Wysok Izb, e nawet jeli taki ruch powstanie, Polska nie ma adnych planw dostarczania mu jakiegokolwiek sprztu wojskowego. (Pose Arkadiusz Mularczyk: Najemnikw od Palikota mona wysa.) Kilku posw podnosio kwesti naszego handlu z Rosj. Chciabym najpierw skorygowa, bo wspomniano o sumie 4 mld z, a tymczasem polski eksport do Rosji w zeszym roku to 25 mld z i jest to kolejny wzrost, jeli chodzi o zeszy rok, o 22%. Temu suy take wsppraca regionw. Nasza dyplomacja zachca polskich przedsibiorcw. Na przykad w najbliszych dniach takimi priorytetowymi regionami bd obwd rostowski i Kraj Stawropolski. Bdziemy tam promowa polskie technologie innowacyjne w zakresie rolnictwa, infrastruktury komunalnej oraz ochrony rodowiska. Pado te wiele pyta o to, czy jestemy wystarczajco dobrze, po partnersku traktowani przez Stany Zjednoczone w zwizku z kwesti wiz. Ja bym tego tak nie ujmowa. Owszem, wizy s wane i byoby mio, gdybymy nie musieli sta przed konsulatem na Piknej eby byo jasne, minister spraw zagranicznych te potrzebuje wizy do USA natomiast nie uwaam, i jest to jaki miernik rangi stosunkw midzy pastwami. Przypomn, e tak bliski sojusznik Stanw Zjednoczonych jak Izrael te nie ma ruchu bezwizowego z tym krajem. (Gos z sali: To nie nasza wina.) Wydaje mi si, e trzeba wzi pod uwag to, e nasi obywatele niestety ami prawo amerykaskie, nadal zdarzaj si przypadki przebywania w Stanach Zjednoczonych duej ni pozwala na to termin wanoci wizy. Dlatego ponownie apeluj do naszych rodakw, aby nie zmniejsza szans nas wszystkich na zniesienie ruchu wizowego i stosowa si cile do prawa amerykaskiego. Ale jest takie stare powiedzenie: uwaaj, o czym marzysz. Wiemy, e mwimy od wielu lat o ruchu bezwizowym. Tymczasem zwracam uwag Wysokiej Izbie, ju wspomniaem o tym w expos, e obok ruchu wizowego dla caej Europy zmieniy si warunki ruchu bezwizowego. W tej chwili ruch bezwizowy nie odbywa si ju tak jak niegdy, kiedy si w samolocie wypeniao zielon kart i wjedao do Stanw Zjednoczonych. Dzisiaj wymaga si uprzedniej rejestracji na stronach internetowych i ta uprzednia rejestracja jest patna, kosztuje bodaje 14 dolarw. (Gos z sali: Wszystko jest patne, nawet telefony.) I tej uprzedniej rejestracji trzeba dokonywa bodaje co roku lub co 2 lata, tak e koszty tego zaczynaj by ju porwnywalne z cen wizy. A pamitajmy, e wiza nie jest gwarancj wjazdu do adnego
243
Minister Spraw Zagranicznych Radosaw Sikorski kraju, jest promes, wic w ruchu bezwizowym ilo cofni z granicy amerykaskiej zapewne bdzie wiksza, a to jest oczywicie znacznie bardziej niedogodne. Tak wic myl, e ten nasz... (Gos z sali: Z wiz te mog.) Mog, ale jest to mniej prawdopodobne. Tak e pamitajmy o tych parametrach. Pan pose Tomasz Lenz z Platformy Obywatelskiej pyta o programy umoliwiajce studentom z pastw Partnerstwa Wschodniego podejmowanie nauki w Polsce i pastwach czonkowskich Unii Europejskiej. Tak, rzeczywicie studenci z tych pastw mog podejmowa nauk w Polsce i innych pastwach czonkowskich UE, korzystajc z unijnego programu Erasmus Mundus. To jest jeden z najsympatyczniejszych aspektw Partnerstwa Wschodniego. W tym roku na ten cel przeznaczona jest kwota 35 mln euro. Nam samym byoby trudno przeznaczy tak kwot na ten program, wic wydaje mi si, e to kolejny dowd na to, e Partnerstwo Wschodnie multiplikuje nasz si oddziaywania take na Wschd. Pose Iwiski pyta, czy Polska bdzie popiera uzupenienie paktu skalnego o elementy wzrostowe. Ma pan racj co do idei, natomiast nie bdziemy zmienia traktatu tekst traktatu jest zamknity ale oczywicie bdziemy promowa rozwizania prowzrostowe w innych formuach. Mwiem o tym ju w expos. Chodzi o dokoczenie sprawy rynku cyfrowego, dokoczenie sprawy rynku usug. Tam s najwiksze rezerwy wzrostu. Ciesz si z tak wnikliwej analizy wojskowo-strategicznej pana posa Kamiskiego, jeli chodzi o nasz bdn wedug niego decyzj o przejciu odpowiedzialnoci za prowincj Ghazni w Afganistanie. Szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, minister obrony narodowej mieli w tej sprawie inne zdanie. Przypominam, e koncentracja w jednej prowincji umoliwia nam skupienie wszystkich polskich jednostek pod jednym dowdztwem i prowadzenie skadne procesu przekazywania wadztwa nad prowincj wadzom afgaskim. Tak wic przyjmuj pask opini, ale jako kto, kto troch zna Afganistan, nie zgadzam si z ni. Pan pose Adam Kwiatkowski z Prawa i Sprawiedliwoci pyta, jakie jest stanowisko Polski wobec ostatnich przypadkw dyskryminacji Polakw w Argentynie. Faktycznie media argentyskie poday informacj, jakoby minister handlu wewntrznego niejaki Guillermo Moreno mia obrazi polskich producentw w Argentynie, nazywajc ich polskimi gupcami. Ambasador naszego kraju w Buenos Aires natychmiast skierowa list protestacyjny w sprawie obraania Polakw i Argentyczykw polskiego pochodzenia. Tekst protestu polskiej ambasady by szeroko cytowany w miejscowej prasie.
Pan pose Roman Kotliski z Ruchu Palikota pyta, czy Polska dysponuje sprawnymi orodkami analitycznymi? Dzikuj za to pytanie. Sprawa jest mi bardzo bliska. Lepiej ni w przeszoci ukada si wsppraca z Polskim Instytutem Spraw Midzynarodowych. Zosta on po raz pierwszy w historii sklasykowany w takim globalnym indeksie think tankw jako drugi w regionie, w CASE jako trzeci w regionie. Orodek Studiw Wschodnich w tym rankingu zaj sidme miejsce. Bardzo nas cieszy, e w zeszym roku dwa wane think tanki, amerykaski GMF oraz Europejska Rada Spraw Zagranicznych, po raz pierwszy otworzyy swoje biura w Warszawie, a w tym roku po raz trzeci ju z rzdu odbd si spotkania i dua konferencja organizowana przez Atlantic Council. Dodam, e przeprowadziem kontrol i zamierzam wdroy gruntowne reformy w Instytucie Zachodnim w Poznaniu. Pan pose Piotr Szeliga z Solidarnej Polski pyta: Co pan wywalczy dla polskich rolnikw podczas polskiej prezydencji? Chc zapewni pana posa, e zabiegamy o rwne szanse dla rolnikw ze wszystkich pastw czonkowskich, a wic oczywicie take naszego, i, jak rozumiem, nasze dopaty z kadym rokiem rosn. Jeszcze nie osigny poziomu, jaki osign pod koniec obecnej perspektywy nansowej. Z tym e prosz pamita, e w tej sprawie bardzo kategoryczne stanowisko w sprawie utrzymania wielkoci budetu dopat ma Francja, a nie mamy a tak mocnych sojusznikw w sprawie kluczowego dla nas budetu spjnoci. Pan pose niezrzeszony Ryszard Galla pyta o wspprac przygraniczn samorzdw. Wspomniaem ju, e po raz pierwszy mamy 8 mln na donansowywanie wsppracy samorzdw. Zachcam te serdecznie do nawizywania takiej wsppracy w ramach Partnerstwa Wschodniego. Myl, e zawierane z kolejnymi krajami umowy o maym ruchu granicznym te powinny by przedmiotem zadowolenia samorzdw. Pan pose Tomasz Lenz pyta te o programy stypendialne w Polsce dla studentw z Biaorusi. Polska ma najwikszy w caej Unii Europejskiej program stypendialny dla Biaorusinw. Jest to program im. Kalinowskiego. Operatorem jest Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego. W zeszym roku wydalimy na ten cel 1,6 mln z. Stypendia otrzymao 285 osb z Biaorusi. Przeznaczylimy take 1 mln z na kolejny rok dla Europejskiego Uniwersytetu Humanistycznego w Wilnie, na ktrym ksztac si modzi Biaorusini. W tym roku przewidzielimy na to 0,5 mln z. Chciabym poinformowa pana posa Siedlaczka, e tocz si w tej chwili intensywne rozmowy pomidzy Polsk a Republik Czesk nie tylko w sprawie czeskiego dugu terytorialnego, ale i w sprawie caego kompleksu spraw wasnociowych, bo to s te kwestie czeskich nieruchomoci w Warszawie i polskich w Pradze.
244
Minister Spraw Zagranicznych Radosaw Sikorski Pan pose Kazimierz Ziobro pyta o to, jak MSZ reaguje na przeladowania chrzecijan na wiecie. Dzikuj za to pytanie. Faktycznie w tym roku o tym nie mwiem. Mwiem o tym w expos w zeszym roku. Polska jest jednym z zaledwie kilku pastw Unii Europejskiej, ktre traktuj t spraw priorytetowo, i zapewniam pastwa, e nie byo atwo umieci w stosownych komunikatach Unii Europejskiej samego sowa, samego stwierdzenia faktu, e chrzecijanie s przeladowani. Komunikatu, ktry o tym nie wspomina, nie zaakceptowalimy i dopilimy swego. Staram si w krajach, do ktrych podruj, w ktrych dochodzi do przeladowa, czy to w Egipcie, czy to gdzie indziej, spotyka si z nuncjuszem, z wadzami kocielnymi tych krajw, aby zasign informacji u rda. W tej sprawie blisko wsppracujemy z Wochami, z Francj i wielokrotnie podzikowania za nasz aktywno skadaa nam Stolica Apostolska. Przepraszam, sprbuj przyspieszy. Pan pose Stanisaw Wzitek z SLD pyta o monitorowanie mediw arabskich i muzumaskich. Zapewniam pana, e to si dzieje. Monitorujemy to na bieco, nie tylko MSZ, ale take odnone suby pastwowe. Pan pose Kazimierz Ziobro z Prawa i Sprawiedliwoci pyta te, jak Polska dba o kontakty z Pnoc i o wspprac batyck. Ot ze Szwecj realizujemy szereg konkretnych inicjatyw, np. platform energii odnawialnej, wsppracujemy w ramach strategii Unii Europejskiej dla regionu Morza Batyckiego, a take Szwecja popiera polski pomys utworzenia Europejskiego Funduszu na rzecz Demokracji, chocia on ma oczywicie odnosi si do ssiedztwa wschodniego i poudniowego. W kadym razie Szwecja jest naszym bliskim sojusznikiem w wielu kwestiach. Intensywnie rozwija si wsppraca z Finlandi. 30 maja odbdzie si wizyta ministra spraw zagranicznych Finlandii w Polsce. Wicej grzechw nie pamitam. Serdecznie dzikuj za uwag. (Oklaski) (Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszaek Sejmu Marek Kuchciski)
Wicemarszaek Marek Kuchciski:

Nie zalecam panu ministrowi obietnicy poprawy. Pan pose Iwiski w trybie sprostowania. Prosz bardzo.
nie dao si mwi to z prawdziw przykroci zauway jakiejkolwiek konsekwencji w odpowiedzi na pytania, bo te odpowiedzi nie byy udzielane ani wedug kolejnoci ich zadawania, ani wedug hierarchii, ani wedug geograi, ani po prostu wedug niczego. Cicer cum caule, groch z kapust. Natomiast jedno sprostowanie i pyncy z tego szerszy wniosek. Niech pan zmieni swoich wsppracownikw. Jest rzecz zadziwiajc, e na sze wielopitrowych pyta, ktre zadaem, uzyskaem odpowied na jeden element z jednego pytania i jeden element z drugiego pytania, i to jeden element bdny. Z pytania, ktre dotyczyo kontaktw gospodarczych i nie tylko z nowymi potgami: z Chinami, Brazyli, RPA i Indiami, wyuska pan wtek Indii, i to nieszczliwie, poniewa pochwali si pan, e pan by w Indiach, e premier by w Indiach. Prawie 10 lat temu premier Leszek Miller by w Indiach z ocjaln wizyt w Bangalore, ktre ju wtedy stao si waniejsz dolin krzemow anieli kalifornijskie San Jos, a od tego czasu nabrao znaczenia. To samo, jeeli chodzi o Chiny. Pan mwi, jaka to bdzie wielka waga wizyty premiera. Bardzo dobrze, e premier Wen Jiabao przyjedzie, tylko e w okresie rzdw Lewicy 8 lat temu by tutaj prezydent Hu Jintao, a to jest system prezydencki, za dziesicioipmilionowe Wgry maj trzykrotnie wiksze inwestycje chiskie ni Polska itd. (Dzwonek) Nie uzyskaem odpowiedzi na pytanie, co z Agencj Promocji Gospodarczej, z jej powstaniem. Bardzo si dziwi, e pan w swoim obszernym wystpieniu, momentami ciekawym, w ogle nie odnis si do sytuacji kadrowej ani organizacyjnej w MSZ, o co pytaem. Czy nie uwaa pan, e naley przeprowadzi audyt w MSZ, e trudno jest dostrzec spjno w zmianach struktur, e bardzo dobrze, i przychodz modzi ludzie, ale zauwaa si elementy pajdokracji w funkcjonowaniu MSZ, itd., itd.? Pytaem rwnie, poniewa tutaj wtek biaoruski, i susznie, zaj naleyte miejsce, co rzd robi, generalnie zachowujc si bardzo racjonalnie wobec Biaorusi, eby nie zapomina o tych Polakach, ktrzy nie chc by oarami podziau na tle politycznym na Biaorusi i nale do drugiej, konkurencyjnej organizacji na Biaorusi. To nie ich wina. Nie mona o nich zapomina. I wreszcie, eby (Pose Rafa Grupiski: To chyba nie jest druga tura pyta.)

Panie pole

Panie Marszaku! Wysoki Sejmie! Chciabym przede wszystkim powiedzie, e niezalenie od pojedynczych interesujcych odpowiedzi pana ministra

nie przedua
245

tryb sprostowania

panie marszaku

dotyczy troszk czego innego.

co rzd robi, eby jeeli chodzi o pakt skalny, take promowa kwestie tworzenia nowych miejsc pracy? I to nie jest sprawa nansowa. A na interpelacj w sprawie Wgier, ktr zoylimy, pan pose Kalisz i ja, do premiera, jak zawsze odpowiada nr 3 czy nr 4, czy nr 5 w pana resorcie i odpowied jest ezopowa. W expos ministrw spraw zagranicznych innych pastw sprawy funkcjonowania resortw, sprawy kadrowe, organizacyjne, gadetw, ktre bardzo dobrze, e s przez resort uywane, zajmuj wane miejsce. Pan w ogle nie mwi o sprawach (Minister Spraw Zagranicznych Radosaw Sikorski: Mwiem w poprzednich latach.) Przepraszam, a co znaczy: w poprzednich latach? To jest doroczne expos.
wiedzi. By moe dlatego, e pan ich nie sysza i po prostu nastpi jaki bd w komunikacji z pana wsppracownikami, ale ja, mwic o bdzie, ktry obniy nasz wiarygodno, jeli chodzi o wzicie penej odpowiedzialnoci za prowincj Ghazni, nie podawaem swoich opinii, ale przede wszystkim opinie wielu wojskowych ekspertw, w tym generaa Waldemara Skrzypczaka, byego dowdcy Wojsk Ldowych, ktry rwnie odpowiada za nasz misj w Afganistanie, a ktry obecnie jest gwnym doradc ministra obrony narodowej pana Tomasza Siemoniaka. I druga rzecz. Mam nadziej, e wsppracownicy przekazali panu mj prezent: egzemplarz konstytucji, i e od tej pory bdzie pan pamita, i Sejm nie udzieli panu wotum zaufania, ale jedynie odrzuci wniosek o wotum nieufnoci. (Oklaski) W zwizku z tym nie dosta pan nagrody w formie wotum zaufania, ale unikn pan kary. Ale, jak powiedziaem, panie ministrze, co si odwlecze... Kto wie, zobaczymy. Dzikuj bardzo. (Minister Spraw Zagranicznych Radosaw Sikorski: Przegralicie.)

Dzikuj bardzo. Chwileczk, bo wczeniej zgaszaa si pani Dorota Arciszewska-Mielewczyk, take w trybie sprostowania, tak? Przypominam, e tryb sprostowania dotyczy niewaciwie zrozumianej wypowiedzi.

Panie pole

Dzikuj, panie marszaku. Bd si staraa. Panie ministrze, moe pan mnie nie zrozumia, bo pana nie byo na sali. W zastpstwie by kto inny, kto si umiecha szyderczo, i widocznie nie zwrci uwagi na to, co powiedziaam. Mwic o domu Baczewskiego, pragnam zwrci uwag na to, e yj wnuczki naszego dziaacza Baczewskiego. Wczeniej zwrciam uwag na to, e pan Skrko, ktry jest konsulem generalnym, uczestniczy w odsoniciu tablicy, a pan ambasador Prawda te o tym wiedzia. Jeeli ja pisz pisma do pana Siemoniaka, ktry uczestniczy w tzw. okrgym stole i w negocjacjach, to jest to zwizane z tym, e mam nadziej, e pan panuje nad subami panu podlegymi. To oznacza, e albo pana okamuj, albo pan tego nie kontroluje, albo z Ministerstwa Spraw Zagranicznych idzie sygna, e was to w ogle nie interesuje. Byby to najgorszy wariant. To jedna sprawa. Druga sprawa to Polonia. Panie ministrze, pan to ju naprawd powinien wiedzie, e nas nie interesuj argumenty strony niemieckiej. To Niemcy podnosz tu te widocznie mnie pan nie zrozumia, by tu pana przedstawiciel e na tych terenach zamieszkuje mniej Polakw ni zamieszkiwao przed wojn.

Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Rozumiem, e pan pose Iwiski przypomnia czy powtrzy pytania. Rozumiem, e pan minister wczeniej niewaciwie je zrozumia. (Pose Tadeusz Iwiski: W ogle nie zechcia odpowiada.) Prosz bardzo, pan pose Mariusz Kamiski w trybie sprostowania

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Nie do koca waciwie zrozumia pan moje wypo-
246
Pose Dorota Arciszewska-Mielewczyk To nie jest argument. Nam bezprawnie, dekretami Goeringa zabrano status mniejszoci i naley nam go przywrci. Jeeli pana wypowied ma potwierdza to, e dzielicie pastwo Poloni na star, now, mod, emigracyjn, zarobkow i przedwojenn, to sami przyczyniacie si do uwiarygodnienia strony niemieckiej, do uwiarygodnienia ich argumentw. Kogo pastwo reprezentujecie? Gdyby diaspora miaa status, to mogaby mie takie same warunki, jakie ma mniejszo niemiecka w Polsce. Idc tym tropem, mona zapyta: Po co mniejszo niemiecka w Polsce, skoro to s Polacy? Po co im w ogle ten status? A my asygnujemy na to 30 mln z.
niej. Chodzio mi o to, ile pastwo jako MSZ od 2008 r. do dzisiaj wyasygnowalicie pienidzy na Poloni. Dzikuj licznie. (Oklaski)

Jeli pani pose si zgodzi, to panu ministrowi najlepiej bdzie odpowiedzie na te dodatkowe pytania na pimie. (Pose Dorota Arciszewska-Mielewczyk: Bardzo bym prosia o odpowied na pimie.) Pan pose Mariusz Jdrysek. Prosz bardzo.

Panie ministrze, nie uzyskaem odpowiedzi, w zwizku z tym by moe trzeba bdzie sign do stenogramw i porwna. Moje pytania brzmiay w ten sposb. Jakie s plany skonsumowania umowy o strategicznym partnerstwie z Chinami? Polska jako jedyny kraj w tej czci Europy ma tak umow, a 70% inwestycji traa do Chin. Ja wiem, e przyjeda pan premier. W tej chwili pytanie jest takie: Jaki jest plan wykorzystania tego? Czy jest moe szansa na to, eby te inwestycje traay take do Polski? To jedna sprawa. Druga sprawa. Pan premier mwi o tym, e cz naszej rezerwy, ktra ma tra na ratowanie strefy euro, tra do Wgier, ale tego nie wida. Pytanie moje jest takie: Jak mona ratowa euro na Wgrzech, skoro tam jedyn obowizujc walut jest forint? Sprawa trzecia, dla mnie najwaniejsza. Wypowiedzia si pan w ten sposb, e to, e Amerykanie prowadz badania gazu w upkach, to jest wielki wasz sukces. Prosz pastwa, w 2006 r. i 2007 r. sam wydaem koncesje, pierwsze koncesje, i zostaa opracowana strategia. Nastpnie caa ta strategia, w tym rozwizania prawne, organizacyjne, wszystko zostao wyrzucone do kosza, a Polska na tym stracia. Przez rozdawanie, mona powiedzie, dosownie rozdawanie koncesji jest ponad 100 mld z utraconych korzyci. Nie mona by z tego dumnym. Nie mona te by dumnym z tego, e amerykaskie rmy wykonuj te badania, e rdzenie s badane niemal wycznie w Stanach Zjednoczonych. Polacy kompletnie nie wiedz, co si dzieje. Kompletnie. Nie wiemy, gdzie i co, nie znamy dokadnie wynikw, nie znamy dokadnie metod. W raportach jest tylko to, co jest, co oni chc przedstawi, i niczego wicej nie bdzie. Jeli w Polsce s prowadzone jakiekolwiek badania, mwi o rdzeniach, to s one prowadzone na prbkach zakodowanych, wic i tak Polacy niczego nie wiedz. Wyrzucilicie do kosza projekt za 60 mln z, majcy na celu wzmocnienie aparaturowe polskich laboratoriw, tak abymy my w tym uczestniczyli. Wic nie ma si czym chwali, bo jest to naprawd powana strata i powany problem. Dzikuj.

Dzikuj.

I ostatnie dwie sprawy. Katania. Panie ministrze, w tym miejscu, w zwizku z ktrym zapaci pan odszkodowanie za zerwanie umowy (Dzwonek), jest w tej chwili, od 3 listopada, ambasada Rumunii. Czy Rumunw sta na utrzymanie tam placwki? Polakw nie byo sta, a ich na to sta? A pan mwi o Neapolu. Nastpna sprawa. Jeli chodzi o Koloni, to prosz tam utworzy polsk szko. Tam s tysice Polakw. Prosz uruchomi suby, tak aby ten konsulat by wykorzystany i aby byo to z poytkiem dla Polakw, aby by informacyjny orodek polonijny itd. A Senat

Pani pose, pani wypowied ju daleko wykracza poza tryb sprostowania.

Przepraszam. Ostatnia sprawa. Nie zrozumia mnie pan. Ja powiedziaam, e pastwo wprowadzilicie chaos. Pan mwi o wnioskach. Pan tego nie zrozumia. Pastwo wprowadzilicie chaos w przyznawaniu funduszy, pozbawilicie Senat tego, co wykonywa ju tradycyjnie i wykonywa to wspaniale, by do tego przygotowany, mia etaty i analizowa kady wniosek jak biznesplan. Wy pastwo wzilicie ten fundusz, a pastwa praca pokazaa, e si do tego nie nadajecie, przynajmniej na przestrzeni tych lat, w ktrych pan jest w MSZ. O to mi chodzio. Bardzo prosz o odpowied na pytania, ktre zadaam wcze-
247

Dzikuj. Myl, e do pyta dodatkowych czy powtrzonych, do dodatkowych uwag pan minister mgby si odnie pisemnie. Czy teraz pan minister zechce? Prosz bardzo, pan minister Radosaw Sikorski.

Panie Marszaku! Wysoki Sejmie! Sprbuj odpowiedzie ustnie najlepiej, jak potra, a jeli to pastwa nie usatysfakcjonuje, to oczywicie zawsze moemy doprecyzowa odpowiedzi na pimie. Zaczn od koca. Pan pose Jdrysek pyta, jak mona ratowa Wgry, skoro tam jest forint, a nie euro. (Pose Mariusz Orion Jdrysek: Manipulacja.) (Gos z sali: Jak mona ratowa euro na Wgrzech, skoro tam jest forint?) Jak mona ratowa euro na Wgrzech, skoro tam jest forint? (Pose Mariusz Orion Jdrysek: Tak, jedyna obowizujca waluta.) Nie zrozumia pan tego, co mwi premier Donald Tusk o naszym ewentualnym wkadzie do Midzynarodowego Funduszu Walutowego. Midzynarodowy Fundusz Walutowy udziela rnego rodzaju poyczek stabilizacyjnych nie tylko stree euro. My te nie jestemy w stree euro, a mamy t gitk lini kredytow w wysokoci bodaje 30 mld dolarw, uzyskalimy j na bardzo dobrych warunkach, bo j uzyskalimy, zanim wybuch kryzys, bo zdolno polityczna to zdolno przewidywania, bo mamy najlepszego ministra nansw w Europie. (Wesoo na sali) Dlatego Midzynarodowy Fundusz Walutowy moe udzieli pomocy Wgrom w takim zakresie, w jakim Wgry o to w tej chwili zabiegaj. Tu nie ma adnego zwizku midzy walut a Powiedziabym wrcz odwrotnie ni pan. IMF zosta powoany wanie do tego, eby pomaga krajom, ktre maj kopoty z bilansem patniczym, ktrych waluty s w tarapatach. Przypomn moe to by bd e Midzynarodowy Fundusz Walutowy ptora roku temu udzieli pomocy w wysokoci bodaje 1,7 mld dolarw Biaorusi, ktra jako ywo w stree euro te nie jest i wkrtce nie bdzie. Co do gazu upkowego to podzielam pask pasj i pask ocen, jak wany jest to projekt, ale nie podzielam tego alarmistycznego tonu, jakobymy mieli ju straci 100 mld. (Pose Mariusz Orion Jdrysek: Ju stracilimy.) Nie. To po prostu nie jest prawda, gdy nikt nie zamierza paci nam 100 mld za moliwo szukania gazu upkowego na wasny koszt, podkrelam, na wasny koszt. Te rmy ponosz koszty poszukiwa, pastwo polskie do tego nie dopaca. Ja si z panem zgadzam, e lepiej by byo mona by si spiera
o to, ktrego rzdu to byy decyzje gdyby zostaa wypeniona dyrektywa europejska i koncesje zostay sprzedane na aukcjach. Ale w tej chwili mamy nowego gwnego geologa kraju, jest nim pan minister Woniak, z ktrym miaem przyjemno suy w rzdzie Prawa i Sprawiedliwoci, wic myl, e jest to dla pastwa najlepsza rkojmia na to, e w tej chwili ta sprawa bdzie prowadzona z naleyt starannoci i naleytym wzgldem dla interesu narodowego. Zgadzam si, e niezalenie od tego, jak wielkie s nasze zasoby, a jestemy w pocztkowej fazie ich okrelania, musimy ten gaz z tych upkw wycisn do ostatniego atomu, bo jest to (Pose Mariusz Orion Jdrysek: Nie ma atomw w...) A ja jestem ambitniejszy. Mnie si zdaje, e gazy te si chyba jednak skadaj z atomw. Pani pose Arciszewska-Mielewczyk chyba si zagalopowaa, mwic, e w Katanii powstaa ambasada Rumunii. (Pose Dorota Arciszewska-Mielewczyk: Konsulat.) Wanie. Ambasady s jednak przewanie w stolicach pastw. (Gos z sali: Nie ma znaczenia) (Pose Dorota Arciszewska-Mielewczyk: Rumunia ma tam konsulat, a nas nie sta.) Rumunia ma konsulaty w wielu miejscach, w ktrych Moemy uzna inaczej, np. Rumunia ma tysice obywateli w Syrii, gdzie my nie mamy tysicy obywateli. Kady kraj ustanawia placwki tam, gdzie widzi w tym swj interes. Co do Kolonii, to mwiem ju, e may, redniej wielkoci konsulat osiemnastoosobowy nie potrzebuje 3,5 tys. m2. I nie rozumiem, skd takie przywizanie do budynku ambasady PRL w Kolonii. (Pose Dorota Arciszewska-Mielewczyk: Lepiej usprawni dziaalno na rzecz Polonii ni zlikwidowa co i wynajmowa za cikie pienidze...) Co do wydatkw MSZ na sprawy polonijne, to do tej pory mielimy do czynienia z anomali, tzn. minister spraw zagranicznych nie ja, tylko organ by obciony obowizkiem opieki nad Poloni i Polakami za granic, a mia na ten cel zaledwie 10 mln rocznie. Przyznaj si, mea culpa, e sprawy domu pana Baczewskiego nie znaem, ale od czasu zadania pytania zaznajomiono mnie z ni. Jest to, jak rozumiem, prywatny dom, ktry jest przedmiotem kryminalnych atakw. (Pose Dorota Arciszewska-Mielewczyk: Historyczny.) Historyczny dom, ale dzisiaj w prywatnych rkach, ktry jest przedmiotem kryminalnych atakw. Dzikuj, e pani pose sama stwierdzia, e s tam interwencje nie tylko wydziau konsularnego ambasady w Berlinie (Pose Dorota Arciszewska-Mielewczyk: Nie ma interwencji.)
248
Minister Spraw Zagranicznych Radosaw Sikorski lecz take (Pose Dorota Arciszewska-Mielewczyk: Wanie nie ma tych interwencji.) ambasadora osobicie. Domagamy si od strony niemieckiej naprawienia szkd. (Pose Dorota Arciszewska-Mielewczyk: Nic nie robicie w tej sprawie.) Pan pose Mariusz Kamiski susznie mnie skorygowa. Faktycznie nie otrzymaem wotum zaufania, a Sejm jedynie odrzuci wotum nieufnoci gosami bardzo szerokiego spektrum partii politycznych... (Pose Anna Fotyga: To nie jest lekcja.) ...za co jeszcze raz serdecznie dzikuj. Jak rozumiem, Prawo i Sprawiedliwo ma wniosek do Trybunau Stanu przeciwko mnie w tej sprawie. I w tej samej sprawie ycz temu wnioskowi takiego samego sukcesu. Pan pose Iwiski zarzuca mi, e nie odpowiadam na jego pytania, a ja powtrz moj odpowied w sprawie: wzrost a pakt skalny. Panie pole, rozumiem, e moe by pomys jednego z kandydatw w wyborach francuskich, eby powiedzie, eby znale pretekst, aby odrzuci pakt skalny, bo trzeba go uzupeni o elementy wzrostu. Tylko obawiam si, e na kocu tej procedury moemy po prostu nie mie paktu skalnego, e kto po prostu moe szuka pretekstu do odrzucenia paktu skalnego. A pakt skalny jest dla nas niegrony, bo, po pierwsze, jeszcze nas nie obowizuje, a po drugie, zasady w nim zawarte ju stosujemy. Ja bym si wic tutaj troch obawia. Moim zdaniem suszny jest paski postulat, aby z rygorami nansowymi szuka jednoczenie rde wzrostu, szuka nowych rynkw, dokoczy wewntrzeuropejski rynek, skierowa strumie funduszy unijnych tam, gdzie mona si spodziewa wzrostu, a wic np. na inwestycje, take w nowych pastwach czonkowskich. Pena zgoda tylko nie w pakcie skalnym, ktrego tre jest ju zamknita i ktry przeszed ju do etapu ratykacji. Podnosi pan kwesti stosunku wadz polskich do konkurencyjnej organizacji polonijnej na Biaorusi. Prosz tutaj o pomoc drug stron sali. Myl, e jest to bardzo kontrowersyjny pomys, e mogoby to by okrelone, zgoda, e tam s Polacy, tylko e ten drugi zwizek powsta w wyniku podzielenia tego zwizku, ktry mia demokratycznie wybrane wadze, i uznanie tego niedemokratycznego mogoby by bardzo le przyjte przez tych, ktrzy si starali, ktrzy bronili niezalenej organizacji. To jest diabelska alternatywa. Nie ma tutaj dobrych rozwiza. Prawdziwym rozwizaniem jest to, aby wadze biaoruskie przestay przeladowa polsk mniejszo, aby pozwoliy jej na autonomiczne dziaanie, kultywowanie swojej kultury i tosamoci i nie ingeroway w wewntrzne, demokratyczne wybory. Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Dzikuj za uwag.

Dzikuj bardzo. Pan pose Iwiski. Jeszcze w trybie sprostowania?

Tak. Nie bd si ju ustosunkowywa do tego, e pan minister... Drugi raz si wypowiadam. Bd prosi o odpowied na pimie w sprawie wielkiego porzdku, jaki panuje organizacyjnie w MSZ, spraw kadrowych, tego, o co pytaem dwukrotnie. Konkretnie, po pierwsze, gdyby pan by obecny, kiedy wystpowaem, toby pan wiedzia. Tego panu nie przekazano. Po drugie, nie bd powtarza. Prosz o odpowied na pimie, poniewa pan si nie wypowiedzia w sprawie audytu, w sprawie kadrowej, rozrostu pana gabinetu do 70 osb, pajdokracji, dziesitek innych rzeczy, z tego... Ale to sprostowanie nie moe tego dotyczy. Dwie sprawy. Ot Franois Hollande, ale i wielu przedstawicieli innych pastw, nie mwi o odrzuceniu paktu skalnego, tylko o moliwoci pewnego dyplomatycznie mona to zrobi w rny sposb wzbogacenia czy renegocjacji tego paktu. O to chodzi, o te dwa elementy, czyli o tworzenie nowych miejsc pracy i dodanie, jakby powiedzieli Francuzi, lan vital, rozpdu yciowego wanie poprzez te szanse gospodarcze. I to jest wane. Jeeli chodzi o Biaoru, to jestem wiadom caej delikatnoci sytuacji. Tylko jaki jest dzisiaj tego obraz? S dwie organizacje polonijne. Nikt nie kwestionuje autorytarnego charakteru wadz. Pomijajc powody prawne, inne, jest tak, e znaczca cz Polakw, ktra naley do tej organizacji, ktra powstaa w wyniku rozamu nie wchodz ju w to, jakie s midzy nimi relacje ma z rnych powodw ogromne kopoty, np. z tego, co mi wiadomo, te osoby nie korzystaj z funduszu imienia Kalinowskiego. Jest to wic autentyczne wyzwanie, gdzie czasem trzeba oddzieli suszne wtki polityczne od spraw socjalnych, losowych, edukacyjnych. I to jest wyzwanie. Nie mam gotowej odpowiedzi na pytanie. (Dzwonek) Chodzi tylko o to, eby nie spuszcza kurtyny milczenia nad ludmi, ktrzy z takich czy innych powodw si tam znaleli. Dzikuj bardzo.

Jeszcze pan pose Mariusz Orion Jdrysek. Prosz bardzo.

Poniewa fundamentalnie si z panem ministrem nie zgadzam, uprzejmie prosibym o odpowied na
249
Pose Mariusz Orion Jdrysek pimie na moje pytanie, bo tam nie byo wyczerpujcych... Firma, np. w Marubeni w Stanach Zjednoczonych, gdzie gaz jest pi razy taszy, pacia 25 tys. dolarw za akr, co oznacza, e, porwnujc to do naszych obszarw, jest to o ponad miliard zotych... To s wymierne straty w sensie strata na (Minister Spraw Zagranicznych Radosaw Sikorski:: ...nie zacza.) Ale to nie ma nic do rzeczy. Poszukiwawcze koncesje, panie ministrze. Prosz naprawd si nad tym zastanowi. Mog to panu pokaza na pimie, a pan mi odpowie na pimie, dobrze? Dzikuj serdecznie.

Dzikuj. Pani pose Arciszewska. Jeszcze w trybie sprostowania?

Nie, ale mam prob, eby na te pytania, na ktre pan nie udzieli odpowiedzi, zostaa udzielona odpowied na pimie. Na niektre pytania pan nie odpowiedzia, ale nie byo pana na sali, wic mona wzi stenogram. Nie do koca zgadzam z pana odpowiedziami, nie s dla mnie satysfakcjonujce. Na przyszo, eby nie mie wtpliwoci, jakie jest pastwa stanowisko...

Pani pose...
Panie pole, pakt skalny jest porozumieniem midzyrzdowym zawartym poza systemem Unii Europejskiej, aujemy tego. Pan doskonale wie, dlaczego tak si stao, ale przyzna pan, e agenda wzrostu jest tak wana, e powinna by realizowana w ramach systemu unijnego. Dlatego uwaamy, e prba jej realizacji poprzez pakt skalny bdzie nieskuteczna. Chciabym pana do tego przekona. Nie wiem, co to jest pajdokracja, natomiast... (Pose Tadeusz Iwiski: To szkoda, teraz ucz tego w szkoach rednich.) Wszyscy mamy ograniczenia, ja nie wiem. Natomiast pyta pan, czy w MSZ przewidywany jest audyt, jeli chodzi o wydatkowanie rodkw publicznych. Chciabym pana posa poinformowa, e w ubiegym roku byy cznie 34 kontrole wydatkowania rodkw publicznych i 6 audytw. Jestemy kontrolowani, audytowani praktycznie na bieco. (Pose Tadeusz Iwiski: To s czstkowe audyty.) Sdzimy, e gdyby co byo nie tak, to ju by to wykryto. Namawia mnie pan na zwolnienia wrd moich pracownikw, tam powsta niepokj. (Wesoo na sali) Pyta pan o 70 etatw w moim sekretariacie. Panie pole, chciabym wyjani. Nie potra teraz poda dokadnych danych, ale to nie jest liczba ludzi pracujcych dla mnie, wynika to z faktu takiego przyporzdkowania, bo gdzie musz by przyporzdkowane sekretarki wszystkich wiceministrw, po dwie na wiceministra. Poniewa to pana razi, niektrzy nie bd zadowoleni, ale skadam wobec Wysokiego Sejmu zobowizanie, e sekretarki wiceministrw bd przesunite poza sekretariat ministra, tak aby liczba etatw w sekretariacie ministra przestaa pana razi. (Pose Tadeusz Iwiski: Nie chc, eby one przyszy z protestem pod moje mieszkanie.) (Gos z sali: Za pno.) (Wesoo na sali) Za pno. Dzikuj za uwag.

...mam serdeczn prob o odpowied na pimie.

Dzikuj panu ministrowi. Zamykam dyskusj*). W dyskusji zgoszono wniosek o odrzucenie informacji. Do gosowania nad tym wnioskiem przystpimy w bloku gosowa. Komisja Infrastruktury przedoya nastpujce sprawozdania: o rzdowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o szczeglnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie drg publicznych, o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o transporcie drogowym. Sprawozdania te zostay paniom i panom posom dorczone odpowiednio w drukach nr 267 i 269. *) Teksty wystpie niewygoszonych w zaczniku nr 1.

Prosz pastwa, obawiam si, e wykorzystujecie pastwo moj uprzejmo. Panie ministrze, prosz bardzo. Jeszcze raz pan minister Radosaw Sikorski.

Panie Marszaku! Wysoki Sejmie! Odpowiadaem ju dwukrotnie, ale sprbuj jeszcze raz usatysfakcjonowa pana posa Iwiskiego.
250
Projekt ustawy o zmianie ustawy o obrocie z zagranic towarami, technologiami i usugami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczestwa pastwa, a take dla utrzymania midzynarodowego pokoju i bezpieczestwa
Wicemarszaek Marek Kuchciski W zwizku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorw, marszaek Sejmu podja decyzj o uzupenieniu porzdku dziennego o punkty obejmujce rozpatrzenie tych sprawozda. Proponuj, aby w tych przypadkach Sejm wyrazi zgod na zastosowanie art. 51 pkt 3 regulaminu Sejmu oraz aby w dyskusjach nad tymi punktami wysucha 5-minutowych owiadcze w imieniu klubw. Jeeli nie usysz sprzeciwu, bd uwaa, e Sejm propozycje przyj. Sprzeciwu nie sysz. Przystpujemy do rozpatrzenia punktu 10. porzdku dziennego: Sprawozdanie Komisji Gospodarki o rzdowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o obrocie z zagranic towarami, technologiami i usugami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczestwa pastwa, a take dla utrzymania midzynarodowego pokoju i bezpieczestwa oraz o zmianie niektrych innych ustaw (druki nr 229 i 235). Prosz o zabranie gosu sprawozdawc komisji pana posa Maksa Kraczkowskiego.
Pose Sprawozdawca Maks Kraczkowski:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Mam przyjemno dokona prezentacji sprawozdania z prac Komisji Gospodarki w ramach rozpatrywania projektu ustawy o zmianie ustawy o obrocie z zagranic towarami, technologiami i usugami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczestwa pastwa, a take dla utrzymania midzynarodowego pokoju i bezpieczestwa oraz o zmianie niektrych innych ustaw. Komisja Gospodarki po przeprowadzeniu pierwszego czytania wnosi o odrzucenie projektu ustawy z druku nr 229. Warto zastanowi si nad tym, skd taki wniosek Komisji Gospodarki. Myl, e chwila reeksji bdzie suya poprawie jakoci legislacji, a w kadym razie propozycji legislacyjnych ze strony Ministerstwa Gospodarki. Po pierwsze, kwestia o charakterze oglnym. Projekt ustawy zawiera liczne zmiany. W trakcie posiedzenia komisji zwraca na to uwag przedstawiciel sub prawnych Sejmu. Zgodnie z 84 obowizujcego rozporzdzenia prezesa Rady Ministrw z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie Zasad techniki prawodawczej, jeli mamy sytuacj, w ktrej wprowadzone w ustawie zmiany s liczne, mog narusza spjno aktw prawnych, lub zachodzi wielokrotny proces nowelizacji, zalecanym trybem legislacyjnym jest opracowanie nowego projektu ustawy. Biorc pod uwag to, e wikszo tych przesanek zachodzia w przypadku omawianego projektu, suby prawne Sejmu zwrciy czonkom komisji uwag, e istnieje bardzo powane prawdopodobiestwo naruszenia zasad techniki legislacyjnej.
Kolejna kwestia, tym razem ju o charakterze formalnym. Termin transpozycji prawa unijnego do krajowego porzdku prawnego w zakresie projektowanej regulacji upyn 30 czerwca 2011 r., to jest art. 18 ust. 1 zdanie 1 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 6 maja 2009 r. W kontekcie terminu wykonania tej dyrektywy naley wskaza, e art. 18 ust. 1 zdanie 3 nakazuje pastwom czonkowskim Unii Europejskiej, stosownie do przepisw wdraanej dyrektywy, uruchomienie nowego prawa, w cudzysowie, wprowadzenie do porzdku prawnego pastw do dnia 30 czerwca 2012 r. W tym samym czasie art. 12 projektu okrela termin vacatio legis na 14 dni od dnia ogoszenia ustawy. Istotna w tym kontekcie wydaje si rwnie analiza przesanego do Wysokiej Izby dokumentu zawierajcego uwagi Sdu Najwyszego. Na dokumencie znajduje si podpis pierwszego prezesa Sdu Najwyszego. Zaniepokojenie komisji budzio to, e projekt zosta skierowany w formie bardzo licznych poprawek i z wielomiesicznym opnieniem, szczeglnie w kontekcie tej koincydencji europejskiej. Mianowicie uchwalenie zmian koniecznych w ustawie jest oczywicie konsekwencj postpowania z obowizujcym prawem unijnym. Jak zauwaa Sd Najwyszy, rodki podjte przez pastwa czonkowskie w ramach jego wykonania powinny by publikowane w Dzienniku Urzdowym Unii Europejskiej. Ostatnio opublikowana nota informacyjna, zawierajca przegld tych rodkw w omawianym zakresie, zalicza Polsk, uwaga, do pastw, ktre nie podjy adnych rodkw. Tym samym, co podkrel po raz kolejny, termin transpozycji, ktry upyn 30 czerwca 2011 r., powoduje uzasadnione niezadowolenie Komisji Gospodarki z przygotowanej przez rzd i przedoonej Wysokiej Izbie propozycji zmian, tak ze wzgldw formalnych, jak i faktycznych, o ktrych mwiem. Zostaem rwnie upowaniony w toku dyskusji nad wnioskiem zgoszonym w ramach pierwszego czytania do tego, aby podnie kolejny argument. Tym argumentem niech bdzie kwestia obecnoci posw koalicji rzdzcej na sali posiedze komisji w trakcie rozpatrywania tego projektu. Ta bya na niezwykle niskim poziomie, co podnosi pose wnioskodawca stawiajcy wniosek o odrzucenie w pierwszym czytaniu projektu. Bardzo dzikuj, panie marszaku. (Oklaski)

Dzikuj bardzo panu posowi. Sejm ustali, e w dyskusji nad tym punktem porzdku dziennego wysucha 5-minutowych owiadcze w imieniu klubw. Przypominam, e zgodnie z art. 46 ust. 1 regulaminu Sejmu nad sprawozdaniem przeprowadza si debat bez prawa zgaszania poprawek i wnioskw. (Gwar na sali)
251
Wicemarszaek Marek Kuchciski Przepraszam pana posa Iwiskiego i grup panw posw, ale sowa pajdokracja bdzie mona uy w drugim, w odwrotnym kierunku, panie pole. Jeeli pan pose ma tak (Wesoo na sali) zawzit ch prowadzenia dyskusji (Gos z sali: Ale my dyskutujemy...) to bardzo pana prosz o wyjcie z sali i prowadzenie dyskusji poza sal obrad. Teraz prowadzimy debat ju w innym przedmiocie anieli sprawozdanie ministra spraw zagranicznych. (Pose Tadeusz Iwiski: Ale obawiam si, e pan nie do koca zrozumia pojcie pajdokracji.) Przypominam jeszcze raz powtrz, bo moe nie wszyscy pastwo posowie syszeli e nad sprawozdaniem przeprowadza si debat bez prawa zgaszania poprawek i wnioskw. Otwieram dyskusj. Jako pierwsza gos zabierze pani pose Maria Magorzata Janyska z klubu Platforma Obywatelska.
Pose Maria Magorzata Janyska:

Panie Marszaku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Proponowany projekt ustawy o zmianie ustawy o obrocie z zagranic towarami, technologiami i usugami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczestwa pastwa, a take dla utrzymania midzynarodowego pokoju i bezpieczestwa oraz o zmianie niektrych innych ustaw (druki nr 229 i 235) jest uzasadniony. Zasadniczym powodem dokonania zmian s zmiany prawa unijnego i obowizek ich implementacji do prawa polskiego, ale take istnieje potrzeba usunicia zidentykowanych w dotychczasowej praktyce stosowania ustawy niespjnoci obecnego, wymienionego na wstpie systemu obrotu z zagranic. W wyniku przyjcia projektu ustawy nastpi zatem: zapewnienie skutecznoci postanowie rozporzdzenia Rady nr 428 z 5 maja 2009 r. ustanawiajcego wsplnotowy system kontroli wywozu, transferu, porednictwa i tranzytu w odniesieniu do produktw podwjnego zastosowania, wdroenie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady nr 43 z dnia 6 maja 2009 r. w sprawie uproszczenia warunkw transferw produktw zwizanych z obronnoci we Wsplnocie, wsplnego stanowiska Rady nr 944 z dnia 8 grudnia 2008 r. okrelajcego wsplne zasady kontroli wywozu technologii wojskowych i sprztu wojskowego, a take uporzdkowanie i poprawa przepisw dotyczcych obrotu towarami o znaczeniu strategicznym z zagranic. Z analizy Ministerstwa Gospodarki wynika, e wystpuje szereg rozbienoci pomidzy przepisami prawa Unii Europejskiej a przepisami dotychczasowej ustawy. S to midzy innymi rozbienoci o charakterze denicyjnym, dotyczce form obrotu, przypadkw uzyskiwania zezwole na tranzyt produktw podwjnego zastosowania oraz wiadczenia usug
porednictwa w zakresie tych produktw, wskazania organw majcych obowizek wykonywania zada pastw czonkowskich Unii Europejskiej, procedur obrotu uzbrojeniem pomidzy pastwami czonkowskimi Unii Europejskiej, a take odniesienia do kryteriw obowizkowych przy wydawaniu decyzji/zezwole na wywz uzbrojenia. Ministerstwo wskazuje rwnie na istotne niedoskonaoci krajowej regulacji obrotu, to jest midzy innymi brak moliwoci wystpowania o wydanie zezwolenia na obrt z zagranic towarami o znaczeniu strategicznym przez podmioty inne ni osoby zyczne lub prawne majce siedzib na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (takie jak jednostki organizacyjne podlege Ministerstwu Obrony Narodowej i Ministerstwu Spraw Wewntrznych), zbyt restrykcyjne przepisy w zakresie obowizku posiadania i certykowania wewntrznych systemw kontroli przez podmioty wnioskujce o wydanie zezwolenia, uciliwoci stosowania ustawy Kodeks postpowania administracyjnego w odniesieniu do procesu opiniowania wnioskw o wydanie zezwolenia, co jest nieuzasadnione ze wzgldu na rozbudowan biurokratyczn procedur, stosowanie kodeksu, a take brak jednoznacznoci przepisw w zakresie powiadczania owiadczenia kocowego uytkownika oraz wydawania midzynarodowego certykatu importowego. Nie ulega wic wtpliwoci, e proponowana ustawa o zmianie dotychczasowej ustawy jest konieczna do podjcia, gdy dotyczy kontroli midzynarodowej wymiany towarw, czyli istotnego elementu polityki bezpieczestwa pastwa, jak rwnie moliwoci eksportu polskiego uzbrojenia. Niestety na posiedzeniu Komisji Gospodarki w dniu 14 marca 2012 r. gosami opozycji odrzucony zosta projekt tej ustawy w pierwszym czytaniu bez podania, w ocenie posw Platformy Obywatelskiej, merytorycznych przesanek, a wycznie z powodw politycznych. Uzasadnieniem do wniosku, co rwnie syszelimy przed chwil, byo uznanie nieobecnoci kilkorga posw koalicji w tej pocztkowej czci posiedzenia bo zaznaczy trzeba, e bya to pocztkowa cz posiedzenia jako wyrazu niewielkiego zainteresowania projektem. Wniosek, jak si wyraono, postawiono po to, aby zwikszy to zainteresowanie na przyszo. Posowie opozycji, ktrzy odrzucili projekt, wczeniej zwracali uwag na dugotrwae jego procedowanie przez ministerstwo oraz narzucony komisji krtki termin pracy nad tym dokumentem. Ale jednoczenie pokazali sami, e w rzeczywistoci nie przywizuj wagi ani do terminu, ani do problemu. Przerwali bowiem prace nad ustaw, wiedzc jednoczenie, e mamy obowizek wprowadzenia tej regulacji do prawodawstwa krajowego nie pniej ni do 30 czerwca br. Panie Marszaku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Rotacja obecnoci czonkw komisji na posiedzeniu to nie jest racjonalny powd do niepodjcia pracy nad zmianami do ustawy. Takie uzasadnienie nie moe
252
Pose Maria Magorzata Janyska znale zrozumienia i nie przystaje do znaczenia materii regulowanej projektem, a moe doprowadzi do niewykonania obowizujcego nas prawa unijnego wraz z okrelonymi skutkami, rwnie negatywnymi, dla polskiej gospodarki. Klub Platformy Obywatelskiej jest przeciwko wnioskowi o odrzucenie w caoci w pierwszym czytaniu omawianego projektu ustawy. Dzikuj. (Oklaski)

Dzikuj, pani pose. W imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwo gos zabierze pan pose Adam Rogacki.
Pose Adam Rogacki:

Panie Marszaku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Miaem w swoim wystpieniu odnosi si do meritum. Mj kolega, pan sprawozdawca, pan pose wiceprzewodniczcy Maks Kraczkowski bardzo dyplomatycznie unikn powiedzenia, jaka sytuacja miaa miejsce na posiedzeniu komisji. Natomiast z racji tego, co powiedziaa pani pose z Platformy Obywatelskiej, e posowie nie przywizuj wagi, to musz pani pose zwrci uwag, e z tych przywizujcych wag wanie najwicej posw byo z Prawa i Sprawiedliwoci, a z klubu pani pose zaledwie trzech parlamentarzystw. Dlatego ten projekt zosta odrzucony. Nie dlatego, e nie przywizujemy wagi, tylko wanie dlatego, e przywizujemy wag. Jest to nie wiem ju ktra implementacja prawa europejskiego, z ktr rzd Donalda Tuska nie zdy na czas. Nie spni si o tydzie, o dzie, o dwa dni, tylko o dwa lata. I pan minister na posiedzeniu komisji bezczelnie mwi, e teraz tym, ktrzy maj z tego projektu utworzy obowizujce wszystkich prawo, daje dwa tygodnie. Wy macie szybko to przerobi, bo ja pracowaem nad tym... Ile, panie ministrze? Ponad dwa lata, pan powiedzia na posiedzeniu komisji. A wy zrbcie z tego obowizujce prawo w cigu dwch tygodni. Tak naprawd to przepychanie kolanem potem nie suy, bo wiecznie musimy poprawia te same akty prawne, przesuwa terminy tylko dlatego, e ten rzd dziaa tak, jak dziaa. Tak samo jest w przypadku tej ustawy. Warto wspomnie, e jest to ustawa o strategicznym znaczeniu rwnie dla bezpieczestwa pastwa. Dziwi mnie midzy innymi to, e ustawa, ktra dotyczy handlu broni, nie zostaa jednoczenie skierowana do Komisji Obrony Narodowej, a by moe rwnie do Komisji do Spraw Sub Specjalnych, bo wydaje si, e branowo my oczywicie jako Komisja Gospodarki jestemy zainteresowani jak najbardziej rozwojem polskiego przemysu zbrojeniowego, ktry pod rzdami Donalda Tuska zostaje praktycznie sprowadzony ju do minimum. Te cz-
ci, te podzespoy czy to uzbrojenie, ktre mona by byo zakupywa w Polsce, kupuje si u naszych wschodnich strategicznie, nie do koca militarnie partnerw. Dlatego nie zgadzamy si z tego typu podejciem do sprawy. Chciabym podkreli, e klub Prawa i Sprawiedliwoci z chci bdzie pracowa nad tym projektem, tylko ju legislatorzy sejmowi zwrcili uwag panu ministrowi i tym samym rzdowi Donalda Tuska, e tak szeroka implementacja, tak szeroka zmiana ustawy powinna mie form nowej ustawy, nowego, jednolitego aktu prawnego, a nie za wszelk cen nowelizacji. Legislatorzy rwnie zwrcili uwag, e, jak powiedzia pan minister, sprawa jest bardzo delikatna, bardzo skomplikowana, dotyczy kwestii wraliwych dla pastwa, wic praca posw nie powinna by ograniczana do dwch tygodni. W cigu dwch tygodni macie to zrobi, poniewa rzd zawali spraw. Rzd przez dwa lata nie mg zaj si spraw i skoczy tej pracy, wam nakazujemy prac w cigu dwch tygodni. Pani pose twierdzi, e nie przywizujemy do tego wagi, e traktujemy spraw niepowanie. Chciabym zadeklarowa, panie ministrze, pani pose, powiedzie, e traktujemy spraw bardzo powanie. Mam nadziej, e gdy przyjdzie nam ponownie pracowa nad tym wnioskiem, nad tym projektem ustawy, to bdziemy pracowali bez ogranicze czasowych, tak by ten projekt ustawy przepracowa, tak jak Polacy tego wymagaj, punkt po punkcie, bez ogranicze czasowych, bez wykorzystywania wikszoci sejmowej, co powszechnie stosujecie na tej sali, cho tym razem wam si to nie udao. Z przyjemnoci bd pracowa nad tym projektem ustawy, majc nadziej, e zostanie on take skierowany do Komisji Obrony Narodowej, o co wnioskuj, jeeli nie zostanie on odrzucony. By moe prace nad nim powinny by prowadzone w konsultacji z Komisj do Spraw Sub Specjalnych. Dzikuj. (Oklaski)

Jedna uwaga, panie pole. Z regulaminu nie wynika moliwo zgoszenia tego. (Pose Adam Rogacki: Wniosek formalny.) Rozumiem.
Pose Adam Rogacki:

Panie Marszaku! Mam wiadomo, e to nie moe by wniosek formalny, poniewa bdziemy gosowali o odrzucenie tego projektu. Sdz jednak, e ten projekt i tak wrci do nas, do Komisji Gospodarki. Mam prob do pana jako przedstawiciela Prezydium Sejmu, by rozway, czy akt prawny dotyczcy uzbrojenia nie powinien rwnie zainteresowa Komisji Obrony Narodowej.
253

Rozumiem. Jeeli bdzie taka ewentualno, e projekt wrci, to owszem, zastanowimy si nad tak moliwoci. W imieniu klubu Ruch Palikota gos zabierze pan pose Jacek Najder. Prosz bardzo.
Pose Jacek Najder:

Panie Marszaku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt przedstawi stanowisko klubu Ruch Palikota wobec sprawozdania komisji sejmowej o projekcie ustawy o zmianie ustawy o obrocie z zagranic towarami, technologami i usugami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczestwa pastwa, a take dla utrzymania midzynarodowego pokoju i bezpieczestwa oraz o zmianie niektrych innych ustaw. W Rzeczypospolitej Polskiej system kontroli obrotu z zagranic towarami o znaczeniu strategicznym reguluje ustawa z dnia 29 listopada 2000 r. o obrocie towarami, technologiami i usugami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczestwa pastwa, a take dla utrzymania midzynarodowego pokoju i bezpieczestwa. Jak czytamy w uzasadnieniu omawianego projektu ustawy, celem projektowanej ustawy jest, pozwol sobie zacytowa: 1) zapewnienie skutecznoci postanowie rozporzdzenia Rady nr 428/2009 z dnia 5 maja 2009 r. ustanawiajcego wsplnotowy system kontroli wywozu, transferu, porednictwa i tranzytu w odniesieniu do produktw podwjnego zastosowania; 2) wdroenie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/ 43/WE z dnia 6 maja 2009 r. w sprawie uproszczenia warunkw transferw produktw zwizanych z obronnoci we Wsplnocie. Celem jej jest take wdroenie, zgodnie z pkt 2 lit. b, wsplnego stanowiska Rady 2008/944 z dnia 8 grudnia 2008 r. okrelajcego wsplne zasady kontroli wywozu technologii wojskowych i sprztu wojskowego. Tym wietnym celom przywiecao utworzenie tego projektu ustawy o zmianie ustawy. Niestety, jak ju przytoczyli moi przedmwcy, zgodnie z 84 rozporzdzenia Rady Ministrw z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie Zasad technik prawodawczej, jeeli zmiany wprowadzone w ustawie miayby by a tak liczne albo miayby narusza w sposb istotny konstrukcj bd spjno tej ustawy, to zgodz si z moimi przedmwcami, e ustawa taka nie powinna by nowelizowana, tylko powinna by utworzona jako odrbna ustawa, jako nowy twr. Zgodnie z przytoczonymi zasadami powinno si wic napisa cakiem now ustaw. Poza tym, jak rwnie wspomnieli ju moi przedmwcy, termin transpozycji prawa europejskiego do krajowego porzdku prawnego w omawianym przypadku upyn 30 czerwca 2011 r. Tak wic jest to oczywisty fakt, e projekt jest nieodpowiedni i oczywicie spniony. Pragn pod-
kreli, e nie jest to usprawiedliwieniem dla strony rzdowej, by tak pospiesznie procedowa nad nim w komisji. Skandaliczny popiech, wywoywanie naciskw czy wrcz zrzucanie odpowiedzialnoci na posanki i posw pracujcych nad tym w komisji musi zasugiwa na okrelenie: to karygodne. Uzasadniony jest tutaj wniosek przegosowany na posiedzeniu komisji, ktra obradowaa pod przewodnictwem posa Maksa Kraczkowskiego o odrzucenie tego projektu ustawy w pierwszym czytaniu. Nie ma usprawiedliwienia dla czynienia z parlamentu wytwrni bubli legislacyjnych. Nie moe te by przyzwolenia dla instrumentalnego traktowania komisji, robienia z posw moe nie osw, ale zombie, maszynki do gosowania. Dlatego bdziemy popiera wniosek o odrzucenie tego projektu. Dzikuj. (Oklaski)

Dzikuj panu posowi. Gos ma pan pose Krzysztof Borkowski, klub Polskiego Stronnictwa Ludowego.
Pose Krzysztof Borkowski:

Panie Marszaku! Panie i Panowie Posowie! Panie Ministrze! W imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego mam zaszczyt przedstawi stanowisko wobec sprawozdania komisji o projekcie ustawy o zmianie ustawy o obrocie z zagranic towarami, technologiami i usugami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczestwa pastwa. Potrzeba uchwalenia tego projektu ustawy wynika z koniecznoci dokonania zmian prawa, dostosowania go do prawa unijnego oraz usunicia w nim bdw i niespjnoci. Chodzi m.in. o zapewnienie skutecznoci postanowie rozporzdzenia Rady Wsplnoty Europejskiej, wdroenie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie uproszczenia transferu produktw zwizanych z obronnoci, uporzdkowanie i popraw przepisw dotyczcych obrotu towarami o znaczeniu strategicznym. Zjawiskiem, jakie da si zauway, jest narastajca obecno sektora prywatnego w obrocie z zagranic towarami strategicznymi. Ten projekt ustawy, ta nowelizacja, reguluje te sprawy. Kontrola, jeli chodzi o obrt z zagranic towarami i technologiami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczestwa pastwa na wiecie, w Unii Europejskiej, a przede wszystkim w Polsce, jest istotnym elementem polityki pastwa. Materia zawartych przepisw jest materi bardzo trudn, skomplikowan. Myl, e to z tego wzgldu rzd pracowa ponad dwa lata. Natomiast myl, e poniewa termin wejcia w ycie ustawy jest bardzo krtki, bo jest to 30 czerw-
254
Pose Krzysztof Borkowski ca br., nie byo czasu na przygotowanie nowego projektu ustawy. Przede wszystkim wygraa potrzeba. Myl, e my, posowie, moglimy pochyli si nad t ustaw. Rzd przedoy do rozpatrzenia projekt ustawy, ktra przede wszystkim implementuje postanowienia prawa unijnego oraz dokonuje wielu poprawek, wprowadza je do naszych krajowych regulacji. Trzeba zauway, e mamy do czynienia z przepisami unijnymi, ktre zmierzaj do uproszczenia i klarownoci regu obrotu towarami strategicznymi. Ponadto projekt zawiera szereg udogodnie dla polskich podmiotw zainteresowanych obrotem towarami strategicznymi. Przede wszystkim upraszczane s procedury administracyjne. Myl, e takie podejcie Prawa i Sprawiedliwoci oraz opozycji do tego projektu jest bardzo szkodliwe dla polskiego przemysu obronnego. Jest takie uzasadnienie, e opozycja policzya si i odrzuca projekt ustawy. Myl, e warto przekaza to przedsibiorcom, e bd mieli te utrudnienia, e by moe bdzie zablokowany eksport polskiej broni. Jeli chodzi o zakady wytwrcze, te zakady ogranicz produkcj. Myl, e ograniczy to te liczb miejsc pracy... (Gos z sali: 2 lata.) ...wpynie na bezrobocie. (Oklaski) Ja panu posowi nie przeszkadzaem. Chc pokaza, e jeli chodzi o te wszystkie strajki i niepokoje bo pastwo tutaj to przedstawiacie, pokazujecie to spowolnienie gospodarcze to te bdzie wasza wina, jeeli ta ustawa nie wejdzie. Zwracam uwag na potrzeb uchwalenia tej ustawy. Na posiedzeniu komisji ani pan minister, ani koalicja, to byo wida, zreszt mona przeczyta stenogram, nie mieli nawet szansy, by popracowa nad tym projektem ustawy, bo kiedy opozycja si odliczya, to przegosowaa i nie procedowaa nad tym projektem ustawy, a takie dziaania mona byo podj. Takie prby nie zostay podjte, mona wic mwi o skandalu. Sdz, e interes polskiej gospodarki, interes polskich przedsibiorcw, interes wielu ludzi bezrobotnych jest interesem nadrzdnym. Jest to waniejsze od udowadniania sobie tutaj, czy racj ma koalicja, czy opozycja. Sdz, e tutaj koalicja zdecydowanie ma racj i klub Polskiego Stronnictwa Ludowego zdecydowanie opowiada si za odrzuceniem sprawozdania komisji i za podejciem do merytorycznego rozpatrzenia tego projektu. Sdz, e ten projekt szybko wrci, i mam apel do pana ministra, eby szybko podj prace nad projektem ustawy. Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Tak, klub oczywicie jest za odrzuceniem wniosku zawartego w sprawozdaniu Komisji Gospodarki.

Dzikuj panu posowi. Gos ma pan pose Cezary Olejniczak, Sojusz Lewicy Demokratycznej.

Panie Marszaku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Poselskiego Sojusz Lewicy Demokratycznej przedstawi stanowisko wobec sprawozdania Komisji Gospodarki w sprawie zmiany ustawy o obrocie z zagranic towarami, technologiami i usugami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczestwa pastwa, a take dla utrzymania midzynarodowego pokoju i bezpieczestwa oraz o zmianie niektrych innych ustaw. Jestem czonkiem Komisji Gospodarki, tak jak jeszcze jeden kolega z mojego klubu, i przychylam si do gosw kolegw z opozycji, ktrzy powiedzieli, jak wygldaa praca w ostatniej chwili. Nie mog si zgodzi z posami koalicji, ktrzy pouczaj nas, posw opozycji, e bylimy w wikszoci, a ich nie byo. Przecie przewodniczcy komisji co najmniej tydzie wczeniej zawiadamia o tym, e tego i tego dnia o danej godzinie odbdzie si posiedzenie komisji. Przewodniczcym jest pan pose Jasiski, s wiceprzewodniczcy, ktrzy reprezentuj wikszo klubw poselskich tej kadencji. Procedura jest taka, e wszyscy schodz si, zbieraj si i debatuj. Wiem, e jest popiech i e ta ustawa jest potrzebna. Mj przedmwca powiedzia, e jeli nie wprowadzimy w ycie tej ustawy itd., itd., to padnie przemys obronny, bdzie bezrobocie itd., i za to wszystko obwinia opozycj. Najmocniej przepraszam, za to wszystko od piciu lat ponosi odpowiedzialno koalicja rzdzca (Oklaski), Platforma Obywatelska i Polskie Stronnictwo Ludowe. To wy si chwalicie, e wyborcy zaufali wam po raz kolejny, obdarzyli was duym zaufaniem. Macie ponad 230 posw, to macie te wikszo we wszystkich komisjach. Naprawd opanujcie si i nie zwalajcie na nas winy, nie mwcie, e my nie wprowadzilimy ustawy i e to jest nasza wina. Co robilicie w ubiegym roku, eby j wprowadzi? Zajmowalicie si wyborami, przygotowaniem do wyborw, bo byy w padzierniku, a o ustawie si zapomniao. (Oklaski) Ja nie byem posem w tamtym Sejmie, ale wikszo czonkw tej komisji i tego rzdu bya w polskim parlamencie. Wiedz, jaki jest proces legislacyjny. Niektrzy s ju po 20 lat i duej, pamitaj jeszcze PRL i ostatni Sejm X kadencji. Tak e naprawd prosz nie poucza opozycji, bo opozycja wykonuje swoje obowizki naleycie i poso-

Dzikuj. Rozumiem, panie pole, e klub opowiada si za odrzuceniem wniosku zawartego w sprawozdaniu.
255
Pose Cezary Olejniczak wie opozycji w wikszoci przychodz na posiedzenia Komisji Gospodarki, jak rwnie na posiedzenia innych komisji. W zwizku z tym (Pose Andrzej Orzechowski: Nie podejmuj pracy.) Klub Poselski Sojusz Lewicy Demokratycznej jest za wnioskiem posa sprawozdawcy. Dzikuj. (Oklaski)

Dzikuj panu posowi. Gos ma pan pose Jerzy Rbek, Solidarna Polska.
Pose Jerzy Rbek:

Panie Marszaku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Solidarna Polska mam zaszczyt przedstawi stanowisko w sprawie rzdowego projektu ustawy o zmianie ustawy o obrocie z zagranic towarami, technologiami i usugami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczestwa pastwa, a take dla utrzymania midzynarodowego pokoju i bezpieczestwa oraz o zmianie niektrych innych ustaw, druk nr 229. Nowelizacja ustawy ma na celu dokonanie zmian w ustawie podyktowana jest zmianami prawa unijnego cznie z usuniciem wystpujcych w niej bdw i niespjnoci. Projekt ustawy wdraa do polskiego prawa postanowienia innych aktw prawnych dotyczcych kontroli obrotu produktami podwjnego zastosowania, a take postanowienia wsplnego stanowiska dotyczcego kontroli wywozu uzbrojenia do krajw trzecich, ma rwnie na celu wyeliminowanie niedoskonaoci ustawy, ktre ujawnione zostay w ostatnich latach w trakcie jej stosowania. Dziaania te s ze wszech miar podane i konieczne ze wzgldu na rozporzdzenie Rady Wsplnoty Europejskiej z roku 2000 ustanawiajce wsplnotowy system kontroli eksportu produktw i technologii podwjnego zastosowania. Rozumiejc potrzeb wprowadzenia tych zmian, trudno jest zaakceptowa jednak fakt, i termin przyjcia tego prawa przez polski parlament min 30 czerwca 2011 r. Mielimy obowizek dokonania do tego czasu implementacji do naszego systemu prawnego tych rozwiza. Wyjanienia przedstawiciela Ministerstwa Gospodarki, i resort pracowa nad zmian tej ustawy ju od dwch lat, z rwnoczesnym wskazaniem na niezwykle delikatn materi tej ustawy w zasadzie mona by przyj ze zrozumieniem. Rwnoczenie nasze zastrzeenia budzi tempo, w jakim ten projekt miaby by przyjty. Zwaywszy na fakt, i Biuro Legislacyjne Sejmu przygotowao list poprawek i propozycji zmian do projektu, powstaje pytanie, czy jestemy w stanie w tak krtkim czasie
przygotowa poprawny projekt ustawy. wiadomo, e prawo to ma zafunkcjonowa w porzdku prawnym Rzeczypospolitej Polskiej do 30 czerwca 2012 r., z ca pewnoci nie sprzyja dobrej pracy, ktra powinna by prowadzona w podkomisji, przede wszystkim ze wzgldu na du liczb uwag do tego projektu. Zasadniczym za problemem dotyczcym omawianego projektu ustawy s uwagi zgoszone przez Biuro Legislacyjne. Ze wzgldu na to, e nowelizacja jest bardzo obszerna, zachodzi wrcz potrzeba zrezygnowania z nowelizacji i przygotowania nowego projektu ustawy. Prawnicy wskazuj na zasady techniki prawodawczej, ktre nie pozostawiaj wtpliwoci co do tego, e cytuj jeli nowelizacja jest dosy obszerna i konstrukcja mogaby zaway nad czytelnoci nowelizacji, to wnioskodawca ma za zadanie rozway przygotowanie nowego projektu ustawy, a nie nowelizowanie ustawy obecnie obowizujcej. Zasady naleytej legislacji obowizuj w Sejmie Rzeczypospolitej Polskiej, ale rwnie we wszystkich organach pastwowych przygotowujcych projekty ustaw. W tym procesie zasady te nie zostay uwzgldnione. Inn jeszcze kwesti jest sprawa wielu pastw, a moe kilku pastw, Unii Europejskiej, ktre rwnie nie zdyy upora si z implementacj. Nie mamy prawa ocenia innych pastw, lecz w tym kontekcie warto jest pomyle o zaproponowaniu zmiany terminu implementacji tych rozwiza do naszego systemu prawnego. Jak dowioda rzeczywisto, nie jestemy dostatecznie dobrze przygotowani do wprowadzenia tych zmian, dlatego te proponujemy opracowanie nowego projektu ustawy zgodnie z prawem i procedowanie nad nim z pen powag i odpowiedzialnoci. Odnios si tutaj do uwag pastwa przedstawicieli koalicji rzdzcej, do ostrych uwag co do sposobu procedowania nad projektem ustawy. Prosz pastwa, to jest, delikatnie mwic, jakie nieporozumienie. Pastwo macie pretensj do opozycji, e wytyka wam bdy. Taka jest powinno opozycji. Myl natomiast, e w toku spokojnej, konstruktywnej wymiany opinii i stanowisk rzeczywicie moemy doj do porozumienia. Panie Marszaku! Wysoki Sejmie! W tej sytuacji Klub Parlamentarny Solidarna Polska jest za przyjciem wniosku Komisji Gospodarki. Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Dzikuj panu posowi. Do zadania pytania zgosio si 11 posw. Czy jeszcze kto si zgasza? Nie widz chtnych, w takim razie zamykam list. Ustalam czas na zadanie pytania na 1 minut. Pierwszy gos zabierze pan pose Marek Domaracki, Ruch Palikota.
256
Pose Marek Domaracki:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Mam pytanie do pana ministra oraz do ministra obrony narodowej. Syria to kraj, w ktrym dzieci s torturowane, gwacone, bite. Reim, majc oparcie w Rosji i Chinach, trwa w najlepsze. Rosja to najwikszy dostawca broni do Syrii. Traa tam ok. 10% rosyjskiego eksportu broni migi, rakiety, czogi, wyrzutnie rakietowe. Panie ministrze, moje pytanie brzmi tak: Jak bro, kiedy i za jakie kwoty Polska dostarczaa temu okrutnemu reimowi? Pytam, bo absolutnie nie mam ochoty mie na sumieniu maych Syryjczykw. Dzikuj bardzo. (Oklaski)
kument praktycznie na jednym posiedzeniu komisji. Pytam wic ministra, ministerstwo, w jakich celach potrzebna jest ministerstwu tak szybko procedowana ustawa? Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Dzikuj panu posowi. Gos ma pan pose Krzysztof Borkowski, Polskie Stronnictwo Ludowe.

Panie Marszaku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Na posiedzeniu komisji nie moglimy jako koalicja zada pyta, poniewa opozycja szybko zakoczya posiedzenie komisji, wobec czego nie byo dyskusji merytorycznej. W zwizku z tym pozwol sobie zada kilka pyta panu ministrowi. Czy ustawa przyczyni si do uproszczenia obrotu uzbrojeniem z zagranic? To jest jedno pytanie. Nastpne pytanie: Czy nowelizacja ustawy przewiduje moliwo uzyskania zezwole przez inne jednostki organizacyjne, osoby zyczne, prawne? Dotychczas nie byo takiego rozwizania. MON musia korzysta w wielu wypadkach z porednikw. Czy ustawa zmieni co w zakresie wymogu stosowania odpatnie certykowanych wewntrznych systemw kontroli? I pytanie czwarte, myl, e bardzo wane: Dlaczego zastpiono dotychczasowy obowizek jedynie moliwoci wystpowania do naczelnika urzdu celnego o wydanie certykatu werykacji dostawy? To byy pytania i jeszcze jedno zdanie. Koalicja nie chce nikogo poucza ani obwinia. (Dzwonek) Chce jedynie skierowa apel do opozycji, eby podj merytoryczn prac nad t ustaw, bo jest ona bardzo wana. Myl, e w Sejmie, w parlamencie, winno by w tym zakresie konstruktywne dziaanie opozycji. Dzikuj bardzo.

Dzikuj panu posowi. Gos ma pan pose Adam Rogacki, Prawo i Sprawiedliwo.
Pose Adam Rogacki:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do pana ministra. Odczytam fragmenty uzasadnienia ustawy. Zmiany ustawy w zakresie przedmiotowym dotycz przede wszystkim: wprowadzenia w odniesieniu do obrotu uzbrojeniem zezwole generalnych, wprowadzenia w ramach transferw wewntrzunijnych instytucji wiadectwa wiarygodnego odbiorcy uzbrojenia, majcego siedzib na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, wprowadzenia obowizku uwzgldnienia przy licencjonowaniu obrotu uzbrojeniem kryteriw wskazanych we wsplnym stanowisku Rady. Panie ministrze, czy pana zdaniem Wysoka Izba, procedujc nad tym projektem ustawy, nie powinna wsppracowa w zakresie tej ustawy rwnie z Komisj Obrony Narodowej? (Oklaski)

Dzikuj bardzo. Ale sam pan pose rozumie, e merytoryczn prac mona podejmowa przy udziale posw. Prosz bardzo, pan pose Mariusz Antoni Kamiski, Prawo i Sprawiedliwo. (Pose Krzysztof Borkowski: Za szybko zakoczyli.)

Dzikuj panu posowi. Gos ma pan pose Jerzy Borkowski, Ruch Palikota.

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Mam pytanie zwizane z procedowan ustaw do Ministerstwa Gospodarki. Dlaczego Ministerstwo Gospodarki nie wykonao implementacji dyrektywy 2009/43/WE w art. 18 tej ustawy w terminie do 30 czerwca 2011 r.? Jest to okres przeszo 2 lat. A przymusza si komisje sejmowe, eby przerobiy ponad 300-stronicowy do-

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do posa sprawozdawcy. Jak pan ocenia ten projekt z punktu widzenia zasad techniki prawodawczej? Pytanie do pana ministra: Jakie argumenty zawayy na tym, i nie przygotowalicie pastwo zupenie nowego projektu, lecz zdecydowalicie si na noweli-
257
Pose Mariusz Antoni Kamiski zacj tej ustawy? A pana posa Borkowskiego z PSL pragn uspokoi, i mwi to jako wiceprzewodniczcy Komisji Obrony Narodowej, e to, co najbardziej wstrzsa polskim przemysem obronnym i zagraa mu, to wanie ze i szybko uchwalane prawo, dopychane kolanem. (Poruszenie na sali) A pniej polski przemys obronny i jego przedstawiciele maj olbrzymie kopoty zwizane z prac w tych ramach prawnych. O wiele lepszym rozwizaniem jest to i gwarantuj to jako przedstawiciel Komisji Obrony Narodowej e jestemy gotowi do merytorycznej pracy nad tym projektem, jeeli oczywicie nie zostanie on odrzucony. Dlatego te jest proba i apel do pana marszaka (Dzwonek) o rozwaenie na posiedzeniu Prezydium Sejmu tego, aby ten projekt tra do poczonych komisji: Komisji Obrony Narodowej i Komisji Gospodarki, eby posowie eksperci z Komisji Obrony Narodowej rwnie mogli mie swj merytoryczny wkad w toku prac podkomisji. Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Dzikuj. Gos ma pan pose Andrzej Orzechowski, Platforma Obywatelska.
Pose Andrzej Orzechowski:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Troch jestem zaenowany dzisiejsz dyskusj na temat odrzucenia tego projektu ustawy, bo wychodzi szydo z worka. Pastwo posowie nie chcielicie pracowa nad tym projektem merytorycznie i wykorzystujc chwil saboci (Pose Adam Rogacki: My bylimy, was nie byo.) i swoj liczebn przewag jako opozycji (Wesoo na sali), zoylicie wniosek o to, eby nie pracowa merytorycznie nad tym projektem. Panie pole sprawozdawco, prosz przedstawi cho jeden, dwa, trzy merytoryczne argumenty za odrzuceniem tego projektu ustawy i nie mwi, e upyn termin transponowania tych przepisw do polskich przepisw i w zwizku z tym najlepszym wyjciem jest odrzucenie tego projektu. Panie ministrze, chciabym natomiast pana zapyta, czy rzeczywicie bya rozpatrywana taka moliwo, aby przygotowa cakiem nowy projekt ustawy (Dzwonek), i czy Rzdowe Centrum Legislacji wypowiadao si na ten temat? Dzikuj.

Dzikuj bardzo. Postaram si taki wniosek przedstawi pani marszaek i Prezydium Sejmu jutro rano na posiedzeniu Prezydium Sejmu. Pan pose Jan Cedzyski, Ruch Palikota.

Dzikuj panu posowi. Gos ma pan pose Bartomiej Bodio, Ruch Palikota.
Pose Jan Cedzyski:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Panie ministrze, mam dwa pytania. Prosz zwrci uwag, e art. 10 ust. 2 oraz art. 12a ust. 2 napisane zostay wycznie w celu zabezpieczenia wygody i bezkarnoci administracji. Terminy zawite przewidziane na udzielenie wicego wyjanienia od 3 miesicy do 6 miesicy s rwnowane z utrat przez podmiot klienta i kontraktu. Panie ministrze, czy nie byoby wskazane trzykrotne skrcenie tych terminw? Podobny skutek ma zapis pozwalajcy na stosowanie przepisw art. 3638 K.p.a. przy wydawaniu stanowiska przez organy opiniujce. Art. 3638 K.p.a. umoliwiaj organom administracyjnym przeciganie terminu zaatwiania spraw faktycznie w nieskoczono, bez adnych konsekwencji. Czy nie byoby wskazane zamieszczenie zapisu, e w wyjtkowych przypadkach termin ulega wydueniu maksymalnie do 28 dni? I pytanie drugie, bardzo krtkie. (Dzwonek) Rozporzdzenie nr 428/2009 zostao zmienione rozporzdzeniem nr 1232/2011 z dnia 16 listopada 2011 r. Tym samym cz postanowie nowelizowanej ustawy jest nieaktualna. Jak zamierza rozwiza ten problem autor ustawy? Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! To nie jest jedyna dyrektywa unijna, ktra nie zostaa implementowana w okrelonym czasie do polskiego prawa. Zwracaem si ju do Ministerstwa Obrony Narodowej z zapytaniem o dyrektyw 2009/81/WE, ktra rwnie zajmuje si w swojej treci polskim przemysem zbrojeniowym. Polski przemys zbrojeniowy to kilkadziesit tysicy osb, ktre zostaj zrwnane z przedstawicielami przemysu zbrojeniowego pozostaych krajw Unii Europejskiej. Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej w art. 346 stanowi, e kade pastwo czonkowskie moe podj rodki, jakie uwaa za konieczne, w celu ochrony podstawowych interesw jego bezpieczestwa, ktre odnosz si do produkcji broni, amunicji lub materiaw wojennych lub handlu nimi. Termin implementacji dyrektywy 2009/ 81/WE przypada w sierpniu, a omawianej dyrektywy 2009/43/WE w czerwcu. (Dzwonek) Dlaczego jako Sejm, komisje, jak rwnie nasz rzd, robimy to z takim opnieniem? Chciabym zapyta, czy to jest tylko baagan, zaniedbanie, czy mog to by celowe dziaania. Dzikuj. (Oklaski)
258

Dzikuj panu posowi. Gos ma pan pose Waldemar Sugocki, Platforma Obywatelska.

Dzikuj panu posowi. Lista posw zapisanych do gosu zostaa wyczerpana. W tej chwili o zabranie gosu prosz podsekretarza stanu w Ministerstwie Gospodarki pana Dariusza Bogdana.
Pose Waldemar Sugocki:

Dzikuj bardzo. Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Panie ministrze, mam dwa pytania. Pierwsze z nich: Czy i z jakiego ewentualnie aktu prawa wynika, e Polska nie moe skorzysta z dotychczasowego dorobku prawnego i znowelizowa istniejcej ju ustawy w przedmiotowym zakresie? Drugie pytanie: Jakie ewentualne sankcje mog spotka nasz kraj ze wzgldu na nieprzygotowanie stosownej ustawy w wyznaczonym terminie? Dzikuj bardzo.
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki Dariusz Bogdan:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Rzeczywicie przyznaem to na posiedzeniu komisji, e stosunkowo dugo pracowalimy nad nowelizacj ustawy, ale aby udowodni, e nie byo to proste, chciabym powiedzie sprawdzilimy to e oprcz nas nie udao si tego jeszcze dokona 12 innym krajom Unii Europejskiej. To pokazuje, jak bardzo skomplikowana jest materia. (Gos z sali: U nas to si zdarza.) Uwaam, e to jest niegrzeczne, aby mwi o moim zachowaniu czy te zachowaniu kogokolwiek na posiedzeniu komisji sejmowej. Pragn zwrci uwag, e w adnym razie nikt nie naciska na szybkie procedowanie samej ustawy. To jest element pierwszy. Nie wyznaczono adnych terminw, chociaby z tego powodu, e rzd nie ma takich moliwoci, aby wyznaczy jakiekolwiek terminy. (Pose Maks Kraczkowski: Marszaek wyznacza.) By moe pan marszaek wyznaczy, natomiast w adnym razie nie wyznaczy go rzd. (Pose Adam Rogacki: Marszaek wyznacza.) Pan Rogacki uzna moje wystpienie za bezczelne, co jest niegrzeczne. Drugi element. Odpowiadajc ju na panw pytania, pragn zwrci uwag, e w swoim wystpieniu pan przewodniczcy Maks Kraczkowski mwi o powodach, rwnie merytorycznych, odrzucenia ustawy. Byem na posiedzeniu komisji, ale chyba bylimy z panem przewodniczcym na posiedzeniach dwch rnych komisji z uwagi na to, e pan Rogacki zgosi wniosek o charakterze formalnym o odrzucenie tego w pierwszym czytaniu. Pastwo policzylicie posw opozycji, posw koalicji i odrzucilicie ten projekt ustawy w pierwszym czytaniu, absolutnie nie zagbiajc si w kwesti merytoryczn. Pragn zwrci uwag, e projekt ustawy jako taki nie ma kontrowersyjnego charakteru, nie jest projektem ustawy o charakterze politycznym. Czas wdroenia tych przepisw upywa 30 czerwca tego roku. Poniewa pan przewodniczcy nie dopuci do zgoszenia jakichkolwiek uwag, w sposb nieocjalny dowiedzielimy si o tym, e Biuro Legislacyjne Sejmu zgosio 60 uwag, ale prosz zwrci uwag, e 95% z nich to s uwagi bardzo drobne, polegajce na dodaniu przecinka, dodaniu sowa art. jako charakterystyki artykuu. To s tego typu rzeczy.

Dzikuj panu posowi. Gos ma pan pose Piotr Chmielowski, Ruch Palikota. (Oklaski) (Gos z sali: Aplauz.)

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Rzeczywicie omawiany projekt nowelizacji jest dosy dugi. Chciabym zapyta o co takiego. Oczywicie podaje si odpowiednie dyrektywy i mwi si, e naley zapewni uznawanie zezwole na transfery wewntrzunijne, a jedno zdanie dalej mwi si: wprowadzi moliwo wydawania w okrelonych przypadkach zezwole generalnych. Prosibym o zdeniowanie, co jest zezwoleniem, a co jest zezwoleniem generalnym i czy przez przypadek nie wystpuje jeszcze inna nazwa zezwolenia. Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Dzikuj bardzo panu posowi. Gos ma pan pose Killion Munyama, Platforma Obywatelska.
Pose Killion Munyama:

Panie Marszaku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam pytanie wanie do pana ministra. Mianowicie jakie znaczenie bdzie miao odoenie w czasie tych zmian, przede wszystkim dla jednostek podlegych Ministerstwu Obrony Narodowej i dla Ministerstwa Spraw Wewntrznych w wymiarze zarwno gospodarczym, jak i nansowym? Dzikuj. (Oklaski)
259
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki Dariusz Bogdan Sdz, e w Wysokiej Izbie nie bdzie absolutnie problemu z tym, aby procedowa t ustaw. Nie sdz, eby zajo to, niezalenie od stanowiska rzdu, stosunkowo duo czasu. Odpowiem teraz na pastwa pytania. Dlaczego jest opnianie, jeli chodzi o t ustaw? Pragn zwrci uwag, e interesariuszy, ktrzy uczestnicz w opiniowaniu kadego wniosku eksportowego, jeeli chodzi o towary podwjnego zastosowania, jak rwnie broni, jest bardzo wielu. Oprcz Ministerstwa Gospodarki jest to minister obrony narodowej, Suba Kontrwywiadu Wojskowego, Agencja Bezpieczestwa Wewntrznego, Ministerstwo Spraw Zagranicznych. Tych organw jest bardzo wiele. Pragn zwrci uwag, e oprcz implementacji samego prawa jako takiego, poniewa ono jest adresowane przede wszystkim do polskich przedsibiorcw, staralimy si rwnie skonsumowa te wszystkie niedoskonaoci poprzedniego rozwizania prawnego, ktre zauwaylimy w bardzo dugim czasie, jeli chodzi o funkcjonowanie ustawy. Std propozycje chciabym odpowiedzie od razu odpowiedzie na pytanie pana posa Chmielowskiego dotyczce rodzajw zezwole. Rzeczywicie s trzy, a nie dwa rodzaje zezwole. Oczywicie ustawa precyzuje, czego dotycz poszczeglne rodzaje. Chodzi o zezwolenie generalne, globalne i zezwolenie o charakterze indywidualnym. W zalenoci od tego, czy transakcja jest dokonywana do jednego kraju, jest wywoony jeden rodzaj uzbrojenia czy te wiele typw uzbrojenia, czy to jest jedna transakcja, czy jest ich wiele, zostaje wydany taki rodzaj zezwolenia. Przejd do pytania pana posa Olejniczaka dotyczcego tego, co jest obowizkiem koalicji. Znamy si, panie pole. Zawsze uwaaem, e pan jest osob, ktra w sposb merytoryczny, a nie taki czysto koniunkturalny podchodzi do zagadnie, nad ktrymi pan pracuje, i dziwi mnie taka postawa, tym bardziej e co ju powiedziaem ustawa ma charakter merytoryczny i jest adresowana do polskich przedsibiorcw. Na posiedzeniu komisji powiedziaem, e procedowalimy nad ni rzeczywicie dugo, natomiast czas, by to wdroy, jest do 30 czerwca br. Pan Marek Domaracki zada pytanie dotyczce eksportu broni do Syrii. Pozwoleniami eksportowymi zajmuj si od 2008 r., a nie przypominam sobie takiego zezwolenia eksportowego, ktre byoby skierowane do Syrii. Oczywicie sprawdzimy to i odpowiemy na pimie z uwagi na to, e nie pamitam. Sdz, e nie byo takiego przypadku. Na pytanie pana posa Rogackiego dotyczce tego, czy powinna si tym zaj Komisja Obrony Narodowej, odpowiem, panie pole, e nigdy nie byem posem, a panu gratuluj, e pan nim jest, i tak mi si wydaje, e powinien pan wiedzie, e o tym, do jakiej komisji traa wniosek, decyduje marszaek Sejmu, a nie rzd. Tak wic jeeli tak bdzie...
(Pose Adam Rogacki: Ma pan jakie zdanie na ten temat, czy potra pan przedstawia tylko takie zoliwoci? Pytaem pana, co pan sdzi.) Sdz, e jest to moliwe, i sdz, e mogoby tak by. (Pose Adam Rogacki: Ale susznie?) Uwaam, e nie ma to znaczenia... (Pose Adam Rogacki: Dla pana to wszystko jedno.) Z uwagi na to, e mwimy o transakcjach, ktre maj charakter handlowy (Pose Adam Rogacki: Dotyczce uzbrojenia.) Tak, dotyczcych uzbrojenia. (Pose Adam Rogacki: Pan nie sdzi, e Ministerstwo Obrony Narodowej) Ja sdz, e nie ja to wyznaczam. Moe si tym zaj minister obrony narodowej, natomiast decyduje o tym Sejm. Pan pose Borkowski zada pytanie dotyczce tego, czy ta ustawa przyczyni si do uproszczenia obrotu uzbrojeniem z zagranic. Oczywicie, e tak. Mwiem ju o tym, e oprcz zezwole indywidualnych bd wydawane rwnie zezwolenia o charakterze generalnym. Uprocilimy rwnie kwestie zwizane z kontrolami, zmienilimy wewntrzny system kontroli w stosunku do towarw podwjnego zastosowania. Sdz, e to w bardzo duym stopniu naprawd przyczyni si do tego, aby byo to prostsze dla przedsibiorcw, ktrzy zajmuj si obrotem. Czy ustawa zmienia co w zakresie wymogu stosowania certykowanych odpatnie systemw WSK? Tutaj oczywicie tak projekt ustawy dostosowuje przepisy do unijnych regulacji, znosi obowizek posiadania wewntrznego systemu kontroli przez podmioty dokonujce obrotu z zagranic produktami podwjnego zastosowania. W tym przypadku rwnie zmienia zapis co do koniecznoci certykowania tych systemw w okresie trzyletnim z piciu na trzy razy. Pytanie dotyczce tego, czy nowelizacja przewiduje moliwo uzyskania zezwole przez inne jednostki organizacyjne ni osoby zyczne lub prawne. Tutaj pan pose zwrci uwag na to, e brak takiego rozwizania zmusza MON do korzystania z usug porednikw. Pragn podkreli, e oczywicie dotychczas byo tak, e tylko osoby zyczne i prawne mogy zajmowa si eksportem broni. To na przykad powodowao, e Ministerstwo Obrony Narodowej, jeli chciao wyremontowa bd te przewie wasny sprzt, nie mogo wystpowa o tak zgod i korzystao w tym wypadku z usug porednikw. Teraz dopucilimy oczywicie tak moliwo. Nastpne pytanie pan pose Borkowski je zada dlaczego dotd nie implementowano dyrektywy. Jeszcze raz powtrz: bardzo duo przepisw, one dotycz bardzo wielu obszarw, do tego wasne dowiadczenia, bardzo wielu interesariuszy to spowodowao, e prace si przecigaj. Jeeli nie odpowiedziaem na jakiekolwiek pytanie panw posw, to bardzo serdecznie przepraszam, postaram si odpowiedzie na pimie. Bardzo dzikuj.
260

Dzikuj panu ministrowi. Teraz gos ma sprawozdawca komisji pan pose... (Pose Adam Rogacki: Panie marszaku, trzykrotnie byem wymieniany. W trybie sprostowania pan marszaek dopuci do gosu...) (Pose Cezary Olejniczak: Ja te.) Prosz bardzo, pan pose Rogacki w trybie sprostowania. Tylko prosibym o zachowanie trybu sprostowania.

To jest tylko informacja dla Wysokiej Izby e to jest ustawa majca na celu wykonanie prawa Unii Europejskiej i w tym przypadku zawsze tryb jest taki, e jest wskazane okrelenie terminu. Tak e tutaj prosz tego tak nie odbiera. Nie jestem adwokatem rzdu, ale procedujemy nad t ustaw zgodnie z regulaminem. Oczywicie komisje sejmowe pracuj wedle uznania. Prosz bardzo, pan pose Olejniczak, take w trybie sprostowania.
Pose Adam Rogacki:

Panie Marszaku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Zostaem dzi le zrozumiany, poniewa zadeklarowaem ch dalszej pracy, a ta nasza decyzja w tym przypadku to nie jaka zoliwa obstrukcja czy gierki polityczne takiego sformuowania uy pan w komisji. Natomiast panu Borkowskiemu chciabym odpowiedzie tak: nie by pan na tym posiedzeniu, a wic pan nie wie, ale mona na stron www.sejm. gov. pl wej, tam s sprawozdania z prac komisji. Jest sprawozdanie z posiedzenia tej komisji, bya otwarta dyskusja, brali w niej udzia m.in. pan pose Cedzyski, ja, zabiera gos pan pose Litwiski, pan pose wicicki. Tak wic nie jest prawd, e nie byo dyskusji. Zoylimy wniosek, to jest w sejmowych annaach, mona to atwo sprawdzi. Natomiast dziwi si odpowiedzi, bo zostaem le zrozumiany. Pytaem pana o zdanie, panie ministrze, czy nie powinnimy tego rwnie przepracowa wsplnie z Komisj Obrony Narodowej. Pana odpowied mnie nie dziwi o tyle, e jaki pan, taki kram, jaki premier, taki minister. Jeeli dla pana to nie ma znaczenia, to myl, e nic nie ma znaczenia. Dzikuj. (Oklaski)

Dzikuj. Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Drogi Panie Ministrze Dariuszu Bogdanie! Tak, znamy si 10 lat, pracowalimy razem w jednej instytucji. Ja do pana adnej urazy nie mam, tylko jest problem polityczny, o ktrym powiedziaem. Jeszcze tylko dodam, e nowy Sejm zosta wybrany w dniu 9 padziernika, a pierwsze posiedzenie byo dopiero w dniu 8 listopada, a wic kolejny miesic by stracony. A dlaczego? Bo byy przepychanki m.in. wewntrz Platformy Obywatelskiej. Dzikuj, panie marszaku.

Dzikuj. Prosibym o tryb sprostowania bardziej, powiedzmy, regulaminowy. Pan pose Jerzy Borkowski, Ruch Palikota, te w trybie sprostowania, tak?
Pose Jerzy Borkowski: Wicemarszaek Marek Kuchciski:

Ale, panie pole, wyjaniam panu posowi, waciwie o tym, do jakiej komisji projekty ustaw poselskich, rzdowych, jakichkolwiek innych prezydenckich, senackich maj by kierowane, decyduje marszaek Sejmu w porozumieniu z Prezydium i Konwentem Seniorw. Tak jest.

Prosz bardzo.
Pose Jerzy Borkowski: Pose Adam Rogacki:

Panie marszaku, dlatego w swoim pierwszym wystpieniu zwrciem si do pana marszaka z prob o przekazanie tego wniosku Prezydium Sejmu, niemniej to pani marszaek wyznacza nam taki okres prac. Byoby fajnie, gdyby taki mieli panowie w ministerstwie. Dzikuj. (Oklaski) Szanowny Panie Ministrze! Ja nie miaem na myli tego, dlaczego zostaa implementowana dyrektywa unijna, tylko dlaczego tak pno. To jest pierwsza sprawa. Druga prosibym pana ministra o odpowied pisemn, bo nie odpowiedzia pan na wszystkie pytania, midzy innymi na pytanie kolegi klubowego Jana Cedzyskiego. Prosibym o odpowied pisemn na jego pytanie. Dzikuj bardzo.
261

Dzikuj. Czy pan minister... Waciwie nie byo dodatkowych pyta, to tylko byy sprostowania. Prosz bardzo, teraz sprawozdawca komisji pan pose Maks Kraczkowski. (Pose Cezary Olejniczak: Jeszcze pan pose.) Jeszcze w trybie sprostowania? (Pose Krzysztof Borkowski: Jedno zdanie.) W trybie sprostowania, prosz, pan pose Krzysztof Borkowski.

Dzikuj bardzo. Troch, panie marszaku, si to miesza, bo dwch jest Borkowskich. Natomiast ja do pana posa Rogackiego w trybie sprostowania, wyjanienia, bo myl, e nie zrozumia. Mam stenogram posiedzenia komisji nie jestem jej czonkiem i rzeczywicie z tego stenogramu wynika, e po zgoszeniu przez jednego z posw opozycji wniosku zostao to przegosowane i nawet pan minister nie mg kontynuowa wypowiedzi i wyjanie, a tym bardziej koalicja nie moga pracowa nad t ustaw. Tak e uniemoliwiono nam dalsz prac nad ustaw. Z tego, co wiem, posowie koalicji uczestniczyli w obradach innych komisji i spnili si kilka minut na posiedzenie. Tyle w kwestii wyjanienia i sprostowania. Dzikuj bardzo.

Dzikuj panu posowi. Teraz sprawozdawca komisji pan pose Maks Kraczkowski. Prosz bardzo.
Pose Maks Kraczkowski:

Bardzo dzikuj, panie marszaku. Przede wszystkim propos ostatniej wypowiedzi pana posa to nie jest wypowied, ktra jest oparta o fakty, poniewa po wniosku pana posa Rogackiego zosta przeze mnie jako prowadzcego obrady dopuszczony gos przeciw posa koalicji. Po tym dopiero, po tej wypowiedzi zostao zarzdzone gosowanie. A wic prowadzcy obrady da szans posom koalicji na powrt na sal. Tych kilka minut nie wystarczyo, eby uzupeni pastwa szeregi. Nieprawd rwnie jest to, e nie toczya si dyskusja. Pierwsze czytanie po otwarciu obrad przez prowadzcego oczywicie daje szans posom, po chwili reeksji, zgaszania oglnych uwag do projektu ustawy. Takowe zostay zgoszone midzy innymi przeze mnie jako jednego z uczestnikw prac komisji. Zosta wywoany do odpowiedzi przedstawiciel sub prawnych Sejmu, potwierdzajc tezy, ktre tutaj po-
sowie opozycji podnosili, o naruszeniu zasad, uprawdopodobnionym, naleytej legislacji w zwizku z iloci poprawek. Zreszt pan minister by uprzejmy przed chwil powiedzie, e oprcz tych poprawek, ktre przygotowa na przestrzeni kilku lat rzd, zreszt opniajc si tutaj do znacznie, kilkadziesit poprawek zostao przygotowanych przez biuro prawne Sejmu czy tych interpunkcyjnych, czy innych. Niemniej akt ten wymaga i tak wprowadzenia kilkudziesiciu poprawek. Pado pytanie pana posa Kamiskiego o to, w jaki sposb naley oceni tak sytuacj. Na pewno nie suy ona poprawie jakoci stanowionego w Wysokiej Izbie prawa. Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Jeszcze jedna istotna kwestia. Biuro Studiw i Analiz Sdu Najwyszego, przesyajc swoje uwagi, odnioso si do tego, w jaki sposb przygotowywane byy projekty transpozycji dyrektywy nr 43 z 2009 r. i proces implementacji tego prawa. I tutaj pan minister by uprzejmy powiedzie, e mamy jeszcze czas. Tego czasu nie mamy, dlatego e czym innym jest proces transpozycji tu spnilimy si, powinny te przepisy by przygotowane do 30 czerwca 2011 r., a wic czasu nie mamy, si rzeczy rzd przegapi ten moment natomiast jeeli chodzi o kwestie implementacji, oczywicie mona przyj te przepisy 29 czerwca 2012 r., tylko pan czsto si powouje na interes przedsibiorcw, a nie wyobraam sobie sytuacji, w ktrej vacatio legis w przypadku tak wanego aktu bdzie wynosio jeden dzie. To jest jakie nieporozumienie. W zwizku z pytaniami pastwa posw chciabym jeszcze tylko przytoczy fragment uwag Sdu Najwyszego, Biura Studiw i Analiz: Uchwalenie zmian ustawy w zwizku z koniecznoci wykonania postanowie rozporzdzenia jest pilne midzy innymi z uwagi na to, e zgodnie z jego postanowieniami rodki podjte przez pastwa czonkowskie przy jego wykonywaniu powinny by publikowane w Dzienniku Urzdowym Unii Europejskiej. Opublikowana ostatnio nota informacyjna zawierajca przegld tych rodkw (Dz. Urz. UE C 67 z 6 marca 2012 r., str. 1) zalicza Polsk do pastw, ktre nie podjy adnych rodkw. Tak wic nie s to polityczne argumenty posw opozycji, zreszt w tej sprawie wyjtkowo zgodnych, jest to w pewnym sensie przeniesienie, transpozycja, cytat informacji z Dziennika Urzdowego Unii Europejskiej. Tak e, podkrelam, e kiedy zosta zgoszony wniosek, dopuszczono gos przeciwny. Wczeniej prowadzcy obrady zada pytanie, czy w dyskusji toczcej si w ramach pierwszego czytania s inne uwagi ze strony pastwa posw. Takich uwag nie byo. Bardzo dzikuj. (Oklaski)

Dzikuj panu posowi. Zamykam dyskusj. Do gosowania nad wnioskiem komisji przystpimy w bloku gosowa.
262
Projekt ustawy o zmianie ustawy o uruchamianiu rodkw pochodzcych z budetu UE przeznaczonych na finansowanie wsplnej polityki rolnej
Wicemarszaek Marek Kuchciski Przystpujemy do rozpatrzenia punktu 11. porzdku dziennego: Sprawozdanie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi o rzdowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o uruchamianiu rodkw pochodzcych z budetu Unii Europejskiej przeznaczonych na nansowanie wsplnej polityki rolnej (druki nr 232 i 259). Prosz o zabranie gosu sprawozdawc komisji pana posa Stanisawa Kalemb.
Pose Sprawozdawca Stanisaw Kalemba:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Mam zaszczyt przedstawi Wysokiej Izbie sprawozdanie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi zawarte w druku nr 259, dotyczce rzdowego projektu ustawy o zmianie ustawy o uruchamianiu rodkw pochodzcych z budetu Unii Europejskiej przeznaczonych na nansowanie wsplnej polityki rolnej (druk nr 232). Po skierowaniu ww. projektu przez marszaek Sejmu do pierwszego czytania do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi i po przeprowadzeniu pierwszego czytania oraz rozpatrzeniu tego projektu w dniu 27 marca br. komisja wnosi do Wysokiej Izby o uchwalenie omawianego projektu bez poprawek. Przedmiotowy projekt ma na celu wykonanie prawa Unii Europejskiej. Dotyczy dwch istotnych zmian w omawianej ustawie. Zmiana 1. w art. 9a ust. 35 wynika z koniecznoci korekty omawianej ustawy w zwizku z wyrokiem Trybunau Sprawiedliwoci z 9 listopada 2010 r. dotyczcym ochrony osb zycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych, publikacji informacji na temat benecjentw dopat rolnych. Wano przepisw prawa Unii przewidujcych tak publikacj i jej form okrela Karta Praw Podstawowych, art. 7 i 8, dyrektywa 95/46 WE, wykadnia art. 18 i 20. Wyrok dotyczy dwch obywateli niemieckich. W wyniku tego wyroku stwierdzono niewano art. 42 pkt 8b i art. 44a rozporzdzenia Rady (WE) nr 1290/ 2005 z 21 czerwca 2005 r. w sprawie nansowania wsplnej polityki rolnej oraz rozporzdzenia Komisji nr 259/2008 z 18 marca 2008 r., co dotyczy publikowania informacji na temat benecjentw rodkw pochodzcych z funduszy unijnych. W projektowanej ustawie przyjto, e numerem pozwalajcym na identykacj poszczeglnych benecjentw bdzie numer identykacji podatkowej (NIP). W przypadku gdy benecjent nie ma takiego numeru, identykacja bdzie dokonywana na podstawie innych danych, tj. nazwy tego benecjenta, gminy, w ktrej benecjent ma swoj siedzib, oraz kodu pocztowego. Zmiana 2. dotyczy art. 10c nowelizowanej ustawy. Wprowadza mechanizm wyprzedzajcego nansowa-
nia kosztw kwalikowanych, ponoszonych na realizacj operacji w ramach dwch dziaa: wdroenie lokalnych strategii rozwoju i wdroenie projektw wsppracy. Zmiana ta wynika z dotychczasowych dowiadcze we wdraaniu PROW na lata 2007 2013. Z uwagi na nieinwestycyjny charakter niektrych operacji w ramach tych wdroe proponuje si objcie benecjentw tych dziaa innym mechanizmem wczeniejszego nansowania ni zaliczki, a mianowicie mechanizmem wyprzedzajcym nansowanie. Jednoczenie na podstawie art. 10d nowelizowanej ustawy jednostki samorzdu terytorialnego oraz lokalne grupy dziaania bdce benecjentami dziaa: wdraanie lokalnych strategii rozwoju oraz wdraanie projektw wsppracy mog otrzyma wyprzedzajce nansowanie kosztw kwalikowanych w formie nieoprocentowanej poyczki, ktrej udziela Bank Gospodarstwa Krajowego. rodki w formie poyczki udzielanej przez Bank Gospodarstwa Krajowego przyznawane s tylko do wysokoci wkadu Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarw Wiejskich. Benecjenci s zobowizani do zapewnienia wkadu krajowego. W przypadku lokalnych grup dziaania trudnoci w pozyskiwaniu rodkw na realizacj operacji stanowi du barier przy ubieganiu si o pomoc. Przewiduje si, e rodki wyprzedzajce na nansowanie kosztw kwalikowanych na realizacj tych operacji z budetu pastwa nie bd wysze ni 20% kwoty wynikajcej z umowy o przyznanie pomocy na omawiane dwa rodzaje wdroe. Benecjent moe uzyska tylko jedn pomoc: albo zaliczk, albo wyprzedzajce nansowanie. W imieniu Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi wnosz o przyjcie przez Wysok Izb sprawozdania zawartego w druku nr 259. Dzikuj za uwag. (Oklaski)

Dzikuj panu posowi. Sejm ustali, e w dyskusji nad tym punktem porzdku dziennego wysucha 5-minutowych owiadcze w imieniu klubw. Otwieram dyskusj. Pierwsza gos zabierze pani pose Iwona Kozowska z klubu Platforma Obywatelska.
Pose Iwona Kozowska:

Panie Marszaku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu klubu Platforma Obywatelska przedstawi stanowisko w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy o uruchamianiu rodkw pochodzcych z budetu Unii Europejskiej przeznaczonych na nansowanie wsplnej polityki rolnej, z projektem aktu wykonawczego, zawartego w druku nr 232.
263
Pose Iwona Kozowska Zmiana ustawy z dnia 22 wrzenia 2006 r. konieczna jest ze wzgldu na wyrok Trybunau Sprawiedliwoci Unii Europejskiej z dnia 9 listopada 2010 r. Wyrok ten ustanawia szczegowe zasady stosowania rozporzdzenia Rady w zakresie publikowania informacji dotyczcych benecjentw korzystajcych ze rodkw Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji i Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarw Wiejskich w odniesieniu do osb zycznych. W zwizku z powyszym konieczna jest nowelizacja ustawy dotyczca nowych wymogw zwizanych z publikowaniem danych dotyczcych stowarzysze, a take osb prawnych. W projekcie ustawy ustalono, i identykacja benecjentw nastpuje w oparciu o numer identykacji podatkowej (NIP). W przypadku gdy benecjent nie posiada ww. numeru, identykacja ta zostanie dokonana na podstawie innych danych, np. w oparciu o nazw tego benecjenta, gminy, na terenie ktrej zamieszkuje benecjent, oraz kodu pocztowego. Projektowana ustawa ma na celu wprowadzenie mechanizmw, ktre bd wyprzedza nansowanie kosztw kwalikowanych zwizanych z realizacj operacji w ramach dziaa: wdraanie projektw wsppracy, a take wdraanie lokalnych strategii rozwoju. Wyej wymieniona zmiana to wynik dowiadcze zdobytych podczas wdraania Programu Rozwoju Obszarw Wiejskich na latach 20072013. Wielokrotnie niektre operacje realizowane w ramach ww. dziaa nie posiaday inwestycyjnego charakteru, w zwizku z czym nie mona byo stosowa mechanizmu zaliczek. W projekcie ustawy zaproponowano, aby benecjenci tych dziaa zostali objci innym mechanizmem wczeniejszego nansowania kosztw kwalikowanych, mechanizmem wyprzedzajcego nansowania. Panie Marszaku! Wysoka Izbo! rodki z budetu pastwa na wyprzedzajce nansowanie kosztw kwalikowanych ponoszonych na realizacj wyej wymienionych operacji w postaci oprocentowanej poyczki udzielanej przez Bank Gospodarstwa Krajowego mog by wykorzystane przez lokalne grupy dziaania oraz jednostki samorzdu terytorialnego. W zwizku z tym e rodki w formie poyczek udzielane s tylko do wysokoci wkadu Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarw Wiejskich, benecjenci musz zapewnia wkad krajowy, aby mogli rozpocz realizacj operacji. Aby uzyska maksimum dotacji z europejskiego funduszu, istotne jest, by rodki wyprzedzajcego nansowania kosztw kwalikowanych przeznaczonych na realizacj tych dziaa z budetu pastwa nie byy wysze ni 20% kwoty wynikajcej z umowy. Nowelizowana ustawa zawiera take dodatkowy warunek benecjenci dwch wyej wymienionych dziaa otrzymaj zaliczki, jeeli nie zawnioskuj o wyprzedzajce nansowanie we wniosku o przyznanie pomocy. Oznacza to, e gdy benecjent wyst-
pi we wniosku o zaliczk i wyprzedzajce nansowanie, uzyska jedynie rodki wyprzedzajcego nansowania. Projekt ustawy jest zgodny z prawem Unii Europejskiej. Panie Marszaku! Wysoka Izbo! W imieniu klubu Platforma Obywatelska rekomenduj proponowane zmiany w projekcie ustawy. Przyjte zmiany pozwol na sprawniejsze wykorzystanie rodkw bdcych w dyspozycji samorzdw. Bardzo dzikuj za uwag. (Oklaski)

Dzikuj, pani pose. Gos ma pan pose Jan Warzecha, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwo.
Pose Jan Warzecha:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Przypad mi zaszczyt przedstawienia w imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwo stanowiska w sprawie rzdowego projektu ustawy o uruchamianiu rodkw pochodzcych z budetu Unii Europejskiej przeznaczonych na nansowanie wsplnej polityki rolnej. Procedowany projekt, zawarty w druku nr 232, dotyczy bardzo wanego obszaru, a mianowicie wykorzystania rodkw z perspektywy nansowej 2007 2013. Rzd Prawa i Sprawiedliwoci wynegocjowa w 2005 r. prawie 30 mld euro na wspln polityk roln, w tym na II lar blisko 15 mld euro. Dziki jego staraniom przyjto i uzgodniono Program Rozwoju Obszarw Wiejskich zawierajcy trzy zadania, ktrych realizacja powinna poprawi warunki ycia i gospodarowania na polskiej wsi. rodki te byy przeznaczone na modernizacj gospodarstw rolnych, programy rodowiskowe, na przedsibiorczo, kanalizacj i odnow wsi. Niestety po czterech latach rzdw POPSL w przypadku osi 3 i 4 PROW wykorzystano tylko od kilku do kilkunastu procent rodkw. Dla przykadu na tworzenie i rozwj przedsibiorstw 3,5%, o Leader 3,6%, podstawowe usugi dla ludnoci wiejskiej 6%. Przedmiotowy projekt przedstawiono do procedowania z powodu wyroku Trybunau Sprawiedliwoci Unii Europejskiej z dnia 9 listopada 2010 r. wydanego w odniesieniu do wniosku dwch niemieckich farmerw, ktrzy wyrazili sprzeciw w zwizku z publikowaniem na stronach internetowych informacji o wysokoci pomocy zarwno w zakresie patnoci bezporednich, jak i rodkw uzyskanych przez benecjenta w ramach Programu Rozwoju Obszarw Wiejskich. Rzd polski zosta zobligowany do wprowadzenia zmian ustawowych, ktre dotycz przede wszystkim osb zycznych, a wynikaj z rozporzdze unijnych i Karty Praw Podstawowych. Pierwsza zmiana dotyczy art. 9a w zakresie niepublikowania informacji o pomocy publicznej udzielanej benecjentom, jakimi
264
Pose Jan Warzecha s osoby zyczne. Nowelizacji podlega rwnie art. 10c, ktry wprowadza uruchomienie wyprzedzajcego nansowania kosztw kwalikowanych ponoszonych na realizacj operacji w ramach szkole zawodowych, wdraania lokalnych strategii rozwoju, a take wdraania projektw w zakresie wsppracy. Klub Prawa i Sprawiedliwoci ma wtpliwoci, czy dziaania nieinwestycyjne powinny by nansowane wyprzedzajco. Tu chcielibymy usysze, jaki jest prawdziwy cel tej zmiany, ilu benecjentw moe dotyczy, czy przyspieszy to wykorzystanie rodkw na realizacj tych zada. Druga zmiana wynika z dotychczasowych dowiadcze we wdraaniu Programu Rozwoju Obszarw Wiejskich. Trzecia zmiana dotyczy art. 10d nowelizowanej ustawy, wedug ktrej jednostki samorzdu terytorialnego i lokalne grupy dziaania bdce benecjentami tych dziaa we wdraaniu nadal mog otrzymywa rodki z budetu pastwa na wyprzedzajce nansowanie kosztw kwalikowanych ponoszonych na realizacj tych operacji w formie oprocentowanej poyczki udzielonej przez Bank Gospodarstwa Krajowego. rodki w wysokoci ponad miliard zotych maj by kierowane z Banku Gospodarstwa Krajowego do samorzdw na programy Leader, z PROW na odnow wsi i dziedzictwo kulturowe. Posowie podczas pierwszego czytania zwrcili uwag na opnienia i sabe wykorzystanie, bo na poziomie 1,29%, dostpnych rodkw na lokalne strategie dziaania. Zwracano take uwag na niskie, 50-procentowe, wykorzystanie rodkw na poyczki w 2011 r. Pose Platformy Obywatelskiej zgosi dwie poprawki, ktre z powodu braku moliwoci odniesienia si do nich przedstawiciela rzdu na posiedzeniu komisji wnioskodawca wycofa. Jedna z poprawek wzbudzia kontrowersje, poniewa mogaby uprzywilejowa Fundacj Programw Pomocy dla Rolnictwa FAPA. Ustawa zostaa przyjta przez komisj 13 gosami przy 4 posach wstrzymujcych si od gosu. Wejcie w ycie procedowanej ustawy bdzie miao wpyw na Agencj Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oraz Agencj Rynku Rolnego, ktre peni funkcje agencji patniczych, a take na benecjentw wsplnej polityki rolnej. Dzikuj bardzo.

Dzikuj. Gos ma pan pose Maciej Wydrzyski, Ruch Palikota.
Pose Maciej Wydrzyski:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Poselskiego Ruch Palikota mam przyjemno przed-
stawi owiadczenie klubu w sprawie zmiany ustawy o uruchamianiu rodkw pochodzcych z budetu Unii Europejskiej przeznaczonych na nansowanie wsplnej polityki rolnej. Pierwsza cz noweli, ktra jest wynikiem midzy innymi wyroku Trybunau Sprawiedliwoci Unii Europejskiej w kwestii publikacji danych osobowych benecjentw funduszy, o czym mwili moi przedmwcy, nie budzi wtpliwoci, druga cz, odnoszca si bezporednio do uruchomienia rodkw, jest w jednym aspekcie zastanawiajca. Sam zamys jest jak najbardziej suszny. Benecjent, ktry otrzyma nansowanie z programu EFRROW, moe otrzyma rodki wyprzedzajce nansowanie kosztw kwalikowanych, dziki czemu mona wczeniej rozpocz dziaania, co do ktrych nastpi pniejsza refundacja w postaci rodkw unijnych. Pytanie, jakie si nasuwa, dotyczy przyznania tych wczeniejszych rodkw benecjentowi na zasadzie oprocentowanej poyczki udzielonej przez Bank Gospodarstwa Krajowego. Przede wszystkim do jakiej wysokoci bd oprocentowane te poyczki, na jaki okres bd one przyznawane? Czy spata tej poyczki moe nastpi z refundowanej dotacji unijnej i czy nie jest to sprzeczne z ide mechanizmu donansowania, aby spaca nim poyczk oprocentowan i tym samym da zarobek sektorowi bankowemu? Co do zasady chc podkreli, e naszym zdaniem projekt tej ustawy jest suszny, bo pobudza do intensykacji dziaa w sektorze rolnictwa i wykorzystania dostpnych rodkw. Jeeli pastwo moe i ma instrumenty do tego, aby pomc benecjentom, niech to robi. Ale jeeli jest to zawoalowana forma cigania kolejnej daniny pastwowej w postaci oprocentowanej poyczki, to musi to rodzi wtpliwoci. Inn kwesti jest to, czy sami benecjenci bd chcieli korzysta z mechanizmu wyprzedzajcego nansowania okrelonego wedug zasad niniejszej nowelizacji. Ponadto uwaamy, e naley wprost okreli w ustawie form prawn, jak jest moliwo uzyskania przez benecjentw rodkw wyprzedzajcych nansowanie kosztw kwalikowanych. W uzasadnieniu do projektu nowelizacji w jednym miejscu pojawia si pojcie oprocentowanej poyczki, a w dalszej czci mowa jest o zaliczce. Dobrze wiemy, e w terminologii prawniczej kwestie poyczki i zaliczki podlegaj na gruncie cywilistycznym rnej kwalikacji. Std wniosek, aby w procesie uchwalania tej ustawy jeszcze jasno okreli reguy gry, jakie bd obowizywa na paszczynie benecjent i Skarb Pastwa. Chcemy podda pod rozwag jeszcze jedn kwesti. Projekt nowelizacji ustawy o uruchamianiu rodkw pochodzcych z budetu Unii Europejskiej przeznaczonych na nansowanie wsplnej polityki rolnej odnosi si bezporednio do okresu programowania we wdraaniu Programu Rozwoju Obszarw Wiejskich na lata 20072013. Obecny rok jest ostatnim, w ktrym mona bdzie uzyska donansowa-
265
Pose Maciej Wydrzyski nie na realizacj projektw obejmujcych okresem realizacji rwnie rok nastpny. Pytanie, co z dalej z Programem Rozwoju Obszarw Wiejskich. Wsplna polityka rolna bdzie przecie objta kolejnymi programami operacyjnymi w budecie unijnym na lata 20132020. Czy rzd rwnie wwczas kolejny raz bdzie zmienia ustawy w celu doprecyzowania norm krajowych do europejskich wytycznych w celu uatwienia korzystania z dotacji unijnych? Z dowiadczenia wiemy przecie, e nadmierne nowelizowane obowizujcych przepisw nie prowadzi do niczego dobrego. W uzasadnieniu projektu tej nowelizacji zaprezentowano rwnie dane, ktre musz skania do wyraenia obawy i zaniepokojenia. Czytamy bowiem, e do dnia 19 maja 2011 r. wykorzystano 1,29% dostpnej alokacji w ramach krajowego wspnansowania w dziaaniu: Wdraanie lokalnych strategii rozwoju oraz 0,37% w dziaaniu: Wdraanie projektw wsppracy. Chciabym zatem zapyta: Jak ten wskanik ksztatuje si na luty 2012 r.? Czy nadal te rodki s tak sabo wykorzystywane? Czy Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi prowadzi jakkolwiek kampani informujc o pozostaych rodkach? I wreszcie najwaniejsze: Jak niewykorzystane przez nas rodki bd si miay do ksztatowania podziaw budetowych Unii na lata 20132020? Na razie wszystko wskazuje na to, e rwnie w tej dziedzinie rzd nie radzi sobie z wykorzystaniem instrumentw wsparcia nansowego, co w zestawieniu z propozycj oprocentowanych poyczek jest mocno zastanawiajcym dziaaniem rzdu. Jak wspomniaem, zamys ustawy jest suszny. Ustawa jest potrzebna i Klub Poselski Ruch Palikota jest za przyjciem sprawozdania komisji i rekomenduje przyjcie ustawy. Dzikuj bardzo.
20072013 przewidziano okoo 127 mln euro, m.in. na te cele, w tym na wdraanie projektw wsppracy 3 mln z, jest minimalne. A wic wida, e mamy tutaj problemy. To powinno przypieszy wykorzystanie tych rodkw. Trzeba te podkreli, e nie ma to adnych skutkw, jeeli chodzi o budet pastwa, bo te rodki s zaplanowane. Te rodki bd jedynie wczeniej wanie przeznaczane na dziaania, o ktrych mwimy. Uwaam, e opnienia w realizacji dziaa, o ktrych mwimy, wynikaj z tego, e samorzdy wojewdzkie nie byy do koca na nie przygotowane. Uwaam, e gdyby tymi dziaaniami w jaki sposb zaja si Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, wczeniej byoby to uruchamiane, moe byoby to na wyszym poziomie wykorzystania. Natomiast nie da si te pomin roli samorzdu. Trzeba te powiedzie, e rodki z PROW na lata 20072013 s wyjtkowo dobrze wykorzystane. Grubo ponad 80% rodkw jest zakontraktowanych, a zrealizowanych, jak sdz, jest powyej 50%. Na pewno brakuje dziaania. Faktycznie wystpuj tutaj opnienia. Jestem przekonany, e zmiany w tej ustawie po prostu pomog przypieszy wykorzystanie tych rodkw. Dzikuj za uwag. (Oklaski)

Dzikuj. Gos zabierze pan pose Cezary Olejniczak, Sojusz Lewicy Demokratycznej.

Dzikuj. Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Poselskiego Sojusz Lewicy Demokratycznej zaprezentowa stanowisko klubu w sprawie zmiany ustawy o uruchamianiu rodkw pochodzcych z budetu Unii Europejskiej przeznaczonych na nansowanie wsplnej polityki rolnej. Zmiana ustawy z dnia 22 wrzenia 2006 r. o uruchamianiu rodkw pochodzcych z budetu Unii Europejskiej przeznaczonych na nansowanie wsplnej polityki rolnej jest konieczna w zwizku z wyrokiem Trybunau Sprawiedliwoci Unii Europejskiej z dnia 9 listopada 2010 r. W projektowanej ustawie przyjto, e numerem pozwalajcym na identykacj poszczeglnych benecjentw bdzie numer identykacji podatkowej, w skrcie NIP. W przypadku gdy benecjent nie ma takiego numeru, identykacja bdzie dokonywana na podstawie innych danych. Wan rzecz jest, e w wyniku zmiany ustawy wprowadza si mechanizm wyprzedzajcego nansowania kosztw kwalikowanych ponoszonych na realizacj operacji w ramach dziaa: wdraanie lo-

Dzikuj. Gos zabierze pan pose Stanisaw Kalemba, Polskie Stronnictwo Ludowe.
Pose Stanisaw Kalemba:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego bdzie gosowa za omawianym sprawozdaniem. Pierwsza kwestia, czyli dostosowanie prawa zgodnie z orzeczeniem Trybunau Sprawiedliwoci, jest oczywista, tu te wida, e nie jest kontrowersyjna. Jeeli za chodzi o drug zmian, ona jest korzystna dla samorzdu, jest korzystna dla lokalnych grup dziaania. Jednym z problemw wanie wykorzystywania tych rodkw jest ich brak. I racja, e wykorzystanie tych rodkw, ktrych w PROW na lata
266
Pose Cezary Olejniczak kalnych strategii rozwoju oraz wdraanie projektw wsppracy. Zmiana ta wynika z dotychczasowych dowiadcze we wdraaniu Programu Rozwoju Obszarw Wiejskich na lata 20072013. O zaliczki mog wnioskowa wycznie benecjenci dziaa, w ramach ktrych wspierane s inwestycje. Z uwagi na nieinwestycyjny charakter niektrych operacji realizowanych w ramach dziaa: wdraanie lokalnych strategii rozwoju oraz wdraanie projektw wsppracy, a wic niemono zastosowania mechanizmu zaliczek, proponuje si w tych zmianach ustawy objcie benecjentw tych dziaa innym mechanizmem wczeniejszego nansowania kosztw kwalikowanych, a mianowicie mechanizmem wyprzedzajcego nansowania. Wana rzecz dotyczy art. 10d nowelizowanej ustawy. Jednostki samorzdu terytorialnego oraz lokalne grupy dziaania, ktre z tych funduszy korzystaj, mog nadal otrzymywa rodki z budetu pastwa na wyprzedzajce nansowanie kosztw kwalikowanych ponoszonych na realizacj tych operacji w formie oprocentowanej poyczki udzielanej przez Bank Gospodarstwa Krajowego. Niemniej rodki w formie poyczki udzielanej przez Bank Gospodarstwa Krajowego udzielane s tylko do wysokoci wkadu Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarw Wiejskich. Tym samym benecjenci s zobowizani do zapewnienia wkadu krajowego w celu rozpoczcia realizacji operacji. W przypadku lokalnych grup dziaania trudnoci w pozyskaniu komercyjnych rodkw na realizacj operacji stanowi istotn barier przy ubieganiu si o t pomoc. Chodzi o to, o czym mwili wczeniej moi przedmwcy: niewykorzystany duy procent tyche rodkw. W celu uzyskania maksymalnych rodkw z budetu Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarw Wiejskich zasadne jest, aby rodki wyprzedzajcego nansowania kosztw kwalikowanych ponoszonych na realizacj tych operacji z budetu pastwa przeznaczonych na wspnansowanie wydatkw nie byy wysze ni 20% kwoty wynikajcej z umowy o przyznanie pomocy dla dziaa: wdraanie lokalnych strategii rozwoju oraz wdraanie projektw wsppracy. Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Zmiany zaproponowane w tej ustawie s korzystne dla benecjentw. Zdaniem klubu Sojusz Lewicy Demokratycznej wejcie w ycie projektowanej ustawy bdzie miao pozytywny wpyw na sytuacj i rozwj regionalny. Dziki moliwoci wczeniejszego skorzystania ze rodkw unijnych i krajowych przeznaczonych na Program Rozwoju Obszarw Wiejskich na lata 20072013 moliwe bdzie zwikszenie m.in. aktywizacji spoecznoci wiejskich w ramach lokalnych grup dziaania, ktre nie bd zmuszane do oczekiwania na refundacj poniesionych wydatkw dokonywan przez agencj patnicz.
To ju si dzieje w tym roku i mam nadziej, e pan minister rwnie to przedstawi, bo w ostatnim miesicu, w marcu wiele tych inwestycji w ramach odnowy wsi jest realizowanych, m.in. w wojewdztwie dzkim. Chciabym w imieniu Klubu Poselskiego Sojusz Lewicy Demokratycznej prosi, eby pan minister przedstawi nam rwnie biec informacj na temat wykorzystania tych rodkw. Wobec powyszego Klub Poselski Sojusz Lewicy Demokratycznej bdzie za przyjciem sprawozdania komisji i rekomenduje przyjcie zmian ustawy Wysokiej Izbie. Dzikuj, panie marszaku.

Dzikuj bardzo. Gos ma pan pose Jacek Bogucki, Solidarna Polska.
Pose Jacek Bogucki:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Mam zaszczyt w imieniu klubu Solidarna Polska przedstawi stanowisko wobec projektu ustawy o zmianie ustawy o uruchamianiu rodkw pochodzcych z budetu Unii Europejskiej przeznaczonych na nansowanie wsplnej polityki rolnej. Signem troszk do historii i miaem zaszczyt take 7 padziernika 2008 r. wypowiada si na temat tej ustawy. Pewien cytat: W odniesieniu do tej ustawy wtpliwoci budzi te to, i do projektu rzdowego nie zaczono obowizkowego, zgodnie z wymogami procesu legislacyjnego, projektu rozporzdzenia ministra rolnictwa i rozwoju wsi, ktre ma okreli, jakie dane dotyczce benecjentw bd publikowane. Ustawa zostawia tu due pole manewru, bo wrd tych danych mog znale si m.in. NIP, numer PESEL, numer dokumentu potwierdzajcego tosamo, dane osobowe. S to dane, ktre nie zawsze powinny by ujawniane. Jestemy za jawnoci ycia publicznego, za jawnoci wysokoci dotacji przekazywanych benecjentom, ale powinnimy chroni te dane wraliwe, dane osobowe. S tu wtpliwoci, czy rzeczywicie Unia Europejska tego wymaga. Ju wtedy zwracaem uwag, e publikowanie danych osobowych, danych wraliwych, nie jest zgodne z prawem polskim i z prawem unijnym. Trybuna potwierdzi tamte sowa. Niestety, przez 3 lata te dane byy publikowane. Trudno powiedzie, jak zostay wykorzystane przez tych, ktrzy czsto sigaj do nich nie z potrzeby analizowania wysokoci dotacji, ale po to, eby je po prostu wyudza. Druga uwaga do tej ustawy. Wyprzedzajce nansowanie w wielu przypadkach jest niezbdne, ale budzi wtpliwoci to, czy w przypadku szkole, w przypadku tzw. dziaa mikkich, rzeczywicie jest to niezbdne, bo wiele zastrzee budzi wykorzystanie rodkw, przeznaczanie pienidzy na te cele. Obserwujc to, co czsto dzieje si na wsi, widzimy, jak na
267
Pose Jacek Bogucki szkolenia prbuje si apa ochotnikw, jak prbuje si ciga rolnikw na szkolenia, na ktre czsto nie chc przychodzi. Jeli mielibycie zwrci te pienidze Unii Europejskiej, to pewnie lepiej je wyda nawet w ten sposb, ale czy nie warto byoby si zastanowi, panie ministrze, nad ich przesuniciem na rzeczywiste wsparcie wsi, na wydatki, na ktre czeka polska wie, a na ktre ju zabrako pienidzy? Zdaj sobie spraw, e w Unii Europejskiej jest to trudne, ale rzd powinien by wanie od rozwizywania trudnych spraw. Czy w tym zakresie, panie ministrze, podjto jakiekolwiek dziaania, aby t pul, o ktrej bya tu mowa, te pienidze, ktre zostaj, ktre s niewykorzystane, przesun na inne cele, na wydatki majtkowe czy na wsparcie inwestycyjne, po prostu na rozwj polskiej wsi, a nie wykorzysta na niezbyt potrzebne szkolenia i tego typu wydatki mikkie? Panie ministrze, nawizujc do tytuu ustawy o uruchamianiu rodkw przeznaczonych na nansowanie wsplnej polityki rolnej, chciabym jeszcze raz zaapelowa, eby jak najszybciej bya uruchomiona krajowa pomoc dla rolnikw poszkodowanych w wyniku przymrozkw, ktrzy stracili czsto 100% tego, co posiali jesieni. Dwa dni temu na posiedzeniu rzdu miao by przyjte rozporzdzenie w tej sprawie zwikszajce dotacje do nasion kwalikowanych. Nie zostao, bo na posiedzeniu rzdu, jak z rozbrajajc szczeroci powiedzia obecny na posiedzeniu wiceminister rolnictwa, zabrako ministra nansw. Rolnicy nie mog czeka na ministra nansw, tylko musieli wyj w pole. Musz odsiewa te uprawy, kupowa nasiona, a nie wiedz, czy dostan wystarczajcy zwrot. Tak wic apelowabym, eby rzd zaj si tym w pierwszej kolejnoci, a my oczywicie tak ustaw pewnie uchwalimy, ale nie poprawi ona sytuacji polskich rolnikw. Dzikuj. (Oklaski)
nie i sabego wykorzystania dostpnych rodkw na lokalne strategie dziaania i poyczki. Jaka jest skala zjawiska wyudze rodkw z Unii Europejskiej? Dzikuj bardzo.

Dzikuj. Pytanie zada pan pose Maciej Wydrzyski, Ruch Palikota.
Pose Maciej Wydrzyski:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W kontekcie omawianej ustawy mam pytanie. Poniewa oglnie sabo wykorzystujemy rodki z Unii Europejskiej, chciabym zapyta, czy Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi prowadzi jakie kampanie informacyjne, z ktrych mona si jasno dowiedzie o pozostaych do wykorzystania rodkach pochodzcych z budetu Unii Europejskiej na cele wsplnej polityki rolnej. Dzikuj bardzo.

Dzikuj. Pan pose Cezary Olejniczak, Sojusz Lewicy Demokratycznej.

Dzikuj. Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Mam pytanie do rzdu, do pana ministra. Czy nauczeni dowiadczeniami wynikajcymi z PROW 20072013 mylicie pastwo na temat nowego rozdania w ramach wsplnej polityki rolnej na lata 20142020 i jakie programy zamierzacie pastwo wprowadzi, eby starczyo tych pienidzy na polsk wie, na rozwj infrastruktury, na zasypanie tego rowu midzy prowincj a duymi aglomeracjami? Dzikuj.

Dzikuj panu posowi. Do zadania pyta zapisao si czterech panw posw. Tak, jeszcze pani pose. Czas na zadanie pytania 1 minuta. Pierwszy zada pytanie pan pose Jerzy Borkowski, Ruch Palikota. Nie ma. Pan pose Jan Warzecha, Prawo i Sprawiedliwo. Prosz bardzo.

Dzikuj. Gos ma pani pose Renata Butryn, Platforma Obywatelska.
Pose Jan Warzecha:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Prosz odpowiedzie, jakie dziaania podejmie resort rolnictwa, aby lepiej, efektywniej wykorzysta rodki z osi 3. i 4. Programu Rozwoju Obszarw Wiejskich. Chciabym rwnie zapyta, jakie s przyczyny op-
Pose Renata Butryn:

Panie Marszaku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Chciaabym zapyta o rodki na rozwj rolnictwa ekologicznego. Mieszkam na terenie, gdzie zainteresowanie tego typu uprawami jest due, i chciaabym zapyta o perspektywy wspierania takiego rolnictwa.
268
Pose Renata Butryn Ronie te zainteresowanie powstawaniem tzw. spdzielni socjalnych. Czy ministerstwo przewiduje wsparcie tego typu inicjatyw? Dzikuj bardzo.

Dzikuj bardzo. Pytanie zada pose Jakub Rutnicki, Platforma Obywatelska.
Pose Jakub Rutnicki:

Dzikuj bardzo. Panie Marszaku! Panie Ministrze! Jako pose z Wielkopolski chciabym zapyta o kwestie dotyczce PROW-u. Jest tam due zainteresowanie, take ze strony rolnikw, jeeli chodzi o mikroprzedsibiorstwa. Czsto liczba skadanych wnioskw przekracza wielokrotnie moliwoci nansowe, ale czasami w innych wojewdztwach sytuacja wyglda inaczej. Czy w perspektywie czasu bdzie szansa, eby ewentualnie przesuwa te rodki tam, gdzie jest najwiksze zainteresowanie? Dzikuj bardzo.

Dzikuj. Gos ma pan pose Wojciech Szarama, Prawo i Sprawiedliwo.
Pose Wojciech Szarama:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Chciabym zapyta o plany dotyczce rozdysponowania rodkw unijnych, w szczeglnoci o to, czy istnieje jaki strategiczny pomys podziau tych rodkw na poszczeglne wojewdztwa i jaki moe by udzia wojewdztwa lskiego w ich konsumpcji.

Dzikuj panu posowi. Lista posw zapisanych do gosu zostaa wyczerpana. Prosz o zabranie gosu sekretarza stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi pana Kazimierza Plocke.
Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Kazimierz Plocke:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Na pocztku chciabym podzikowa wszystkim klubom parlamentar-
nym za poparcie projektu ustawy, ktry jest wany z punktu widzenia interesw caego rodowiska rolnego, take jeli chodzi o rodki, ktre s do dyspozycji Polski w ramach Programu Rozwoju Obszarw Wiejskich. Jest to te projekt, ktry daje nam tak moliwo, eby nie publikowa danych osobowych osb zycznych. Odpowiadajc na pytania, ktre byy kierowane w trakcie debaty, chciabym poinformowa, e administracja dziaa zgodnie z przyjtymi zasadami. Wczeniej bya moliwo publikowania danych osobowych osb zycznych na podstawie rozporzdzenia Unii Europejskiej nr 259 z 2008 r. To rozporzdzenie okrelao zakres i tryb publikowania danych benecjentw. Natomiast po wyroku Trybunau Sprawiedliwoci UE oczywicie musimy z tej formy zrezygnowa i do wiadomoci publicznej bd podawane tylko i wycznie dane stowarzysze i osb prawnych. W kwestii dotyczcej spraw zwizanych z wiksz intensywnoci wykorzystania rodkw nansowych, ktre s w osi 3 i 4, potwierdzam, e rwnie nie jestemy zadowoleni z faktu wykorzystania tych rodkw. Na dzisiaj jest to zaangaowanie na poziomie poniej 5%. To jest oczywicie dalece niewystarczajca kwota. Natomiast chc te zapewni Wysok Izb, e do koca 2013 r. rodki, ktre s w Programie Rozwoju Obszarw Wiejskich, z pewnoci wykorzystamy w 100%. Chc te zwrci uwag, e opcja dotyczca zwrotu rodkw nansowych do budetu Unii Europejskiej nie istnieje, dlatego e w przypadku gdy byoby zagroenie niewykorzystaniem rodkw nansowych w poszczeglnych dziaaniach, istnieje moliwo ich przesunicia za zgod komitetu monitorujcego, a take Komisji Europejskiej. A wic wydaje si, na podstawie danych, ktre mamy z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, a take urzdw marszakowskich, e ta sytuacja powinna by z miesica na miesic coraz lepsza. Jeeli chodzi o rozwizania, ktre zaproponowano odpowiednio w art. 10c i 10d, w kwestiach dotyczcych zaliczek i poyczek, chciabym poinformowa, e w przypadku zaliczek na wspnansowanie zada s to pienidze, ktre mog otrzymywa benecjenci z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, i zaliczka ma ten walor, e to jest takie prenansowanie bez oprocentowania. Natomiast w przypadku poyczek z Banku Gospodarstwa Krajowego jest to moliwo uzyskania nansowego wsparcia na realizacj zada na poziomie albo 75, albo 80% rodkw nansowych. Tutaj chciabym jasno powiedzie, e poyczka musi by oprocentowana w tej czci i w skali roku jest to oprocentowanie na poziomie 1,12%. S to wydatki z budetu pastwa, wic podlegaj oprocentowaniu. Dlatego taki mechanizm tu zastosowano. To wynika wprost z obowizujcych przepisw. Byo te pytanie, w jaki sposb to oprocentowanie jest liczone. Ot jest to 1/4 oprocentowania bonw skarbowych z 52 tygodni. To jest przelicznik 1,12% w skali roku.
269
Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Kazimierz Plocke Jest jeszcze sprawa istotna i wana. Pytacie pastwo, jakie s przyczyny takiego sabego wykorzystania rodkw nansowych. Po pierwsze, wynikao to z faktu, e w roku 2007 trzeba byo wykona bardzo du prac w zakresie przygotowania agencji do systemw informatycznych. Po drugie, trzeba byo zbudowa lokalne grupy dziaania. Po trzecie, trzeba byo przygotowa procedury. Po czwarte, trzeba byo przeprowadzi szkolenia wsplnie z benecjentami i urzdami marszakowskimi. I oczywicie jest kwestia, ktra jest zwizana z wydatkowaniem rodkw nansowych. To jest w tej chwili bardzo dokadnie analizowane i mam nadziej, e te rozwizania, ktre s proponowane w ustawie, spowoduj, e moliwo korzystania zarwno z jednego mechanizmu zaliczki, jak i poyczki bdzie atrakcyjna dla benecjentw w zakresie realizacji zada wskazanych w ustawie. To jest odpowied na t sytuacj, ktr mielimy. Dlatego zdecydowalimy si na takie rozwizanie ustawowe, eby ten proces zdecydowanie przyspieszy. Pena zgoda co do realizacji zada w zakresie odnowy wsi. Rzeczywicie ten program generalnie jest adresowany do spoecznoci lokalnych, eby zwikszy udzia mieszkacw w tworzeniu okrelonego klimatu, jeeli chodzi o rozwj gospodarczy, a take estetyzacj wsi. Dlatego te ten program jest z punktu widzenia interesw spoecznoci lokalnych bardzo wany i ciekawy, wymaga te wsparcia ze strony administracji rzdowej, jeeli chodzi o rozwizania prawne i nansowe. Mam nadziej, e tak bdzie tym razem. Co do kwestii dotyczcych ewentualnych, tak to zostao sformuowane, wyudze rodkw nansowych z budetu Unii Europejskiej chc powiedzie, e mwimy o kwotach, ktre s nie do odzyskania. Na poziomie roku 2011 bya to kwota 73 tys. euro. To jest ta kwota, o ktrej dzisiaj moemy w sposb jasny powiedzie. Co do windykacji to kwota jest dzisiaj na poziomie 5,6 mln z i tu rmy windykacyjne przystpiy do realizacji zada. Co do przyszoci Programu Rozwoju Obszarw Wiejskich w nowej perspektywie chc poinformowa, e w tej chwili trwaj negocjacje szczegowe na temat ksztatu wsplnej polityki rolnej po 2013 r. Dzisiaj trudno jest jeszcze okreli, jakie zadania bd wczone do Programu Rozwoju Obszarw Wiejskich. Oczywicie rzd przygotowuje si do tych negocjacji. Wiemy, o jakie zadania bdziemy wnosi. Na pewno nie bdzie to 21 zada, tak jak jest w tej perspektywie, bdzie ich zdecydowanie mniej, natomiast chcemy si bardziej skoncentrowa na tym, eby to byy dziaania proinwestycyjne, prorozwojowe. Ze wzgldu na to, e dzisiaj jeszcze brakuje szczegowych danych, jeeli chodzi o pakiet nansowy, wedug zapowiedzi prezydencji duskiej ma to nastpi jeszcze by moe w tym
proczu, bdziemy mogli si kompetentnie odnie do podziau tyche rodkw na zadania, ktre mog by w nowym Programie Rozwoju Obszarw Wiejskich. Wane jest to, e ten program zostanie utrzymany, bdzie mia swj dalszy cig. Co do rolnictwa ekologicznego chc poinformowa, e na dzi w budecie pastwa mamy kwot ok. 6 mln z. To s rodki przeznaczone na kontrole, ktre s prowadzone w gospodarstwach ekologicznych, z jednej strony, ale z drugiej strony istniej mechanizmy wspierania gospodarstw ekologicznych poprzez program rolnorodowiskowy i z innych rde take istnieje moliwo pomocy dla tych gospodarstw, ktre chc si w t produkcj wczy. Przypomn, e gospodarstwa ekologiczne to zaledwie 1% wszystkich gospodarstw w Polsce i jest to produkcja, ktra dzisiaj nie jest na tyle widoczna na rynku, z uwagi na to, e rynek produktw ekologicznych w Polsce dopiero si tak naprawd ksztatuje. Dlatego te trzeba way argumenty i tworzy taki klimat, ktry bdzie prowadzi do rozwiza satysfakcjonujcych dla tej dziedziny. Ale mwimy o stanie, ktry jest na dzi. Co do spraw zwizanych z dziaaniem proinwestycyjnym w zakresie mikroprzedsibiorstw chc zwrci uwag, e Wielkopolska to region, ktry, praktycznie rzecz biorc, jest w stanie wykorzysta wszystkie rodki, ktre s podzielone na poszczeglne regiony. Natomiast kopot jest dzisiaj taki, e rzeczywicie mamy podzia, ktry wynika z okrelonego modelu. Na podstawie rozporzdzenia natomiast bdziemy t kwesti te chcieli monitorowa. Wszdzie tam, gdzie bdzie moliwo jeszcze przesunicia rodkw i skierowania ich do tych regionw, gdzie s potrzeby, takie dziaania zostan podjte. Tak jak powiedziaem, rodki na poszczeglne dziaania zostay podzielone na regiony wedug okrelonych zasad i to na dzisiaj, mona powiedzie, wyczerpuje sprawy, ktre byy przedmiotem naszej debaty. Podsumowujc, chc stwierdzi, e rzd i agencja restrukturyzacji uczyni wszystko, aeby do koca 2013 r. rodki, ktre s w Programie Rozwoju Obszarw Wiejskich, zostay zakontraktowane i wydatkowane w 100%. Dzikuj. (Oklaski)

Dzikuj panu ministrowi. Ostatni gos w dyskusji w tym punkcie naley do posa sprawozdawcy. Pan pose Stanisaw Kalemba. Prosz bardzo.
Pose Stanisaw Kalemba:

Dzikuj. Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Chciabym w imieniu sejmowej Komisji Rolnictwa
270
Projekt ustawy o zmianie ustawy o przygotowaniu finaowego turnieju Mistrzostw Europy w Pice Nonej UEFA EURO 2012
Pose Stanisaw Kalemba i Rozwoju Wsi podzikowa przedstawicielom wszystkich klubw za zajte bardzo konstruktywne stanowisko i za wyraon trosk o lepsze wykorzystanie rodkw w ramach tych dziaa. Pierwsza zmiana w zasadzie nie wywouje kontrowersji, tu nie byo najmniejszych zastrzee. Jeeli chodzi o drug zmian, to wprowadzamy to wyprzedzajce nansowanie. Po wprowadzeniu tego nie mona korzysta i z poyczki, i z tego nansowania, trzeba si po prostu na jedno czy na drugie zdecydowa. Bya tu podawana w wtpliwo sprawa poyczek itd. Spraw poyczek na te cele reguluje art. 10d tej ustawy i tutaj generalnie nie dokonujemy jakich zmian. Wyraam przekonanie, e przyjcie tej nowelizacji ustawy przyspieszy wykorzystanie rodkw. Na takie mechanizmy oczekuj i lokalne grupy dziaania, i samorzdy. Dzikuj za uwag. (Oklaski)

Dzikuj panu posowi. Zamykam dyskusj. Do trzeciego czytania projektu ustawy przystpimy w bloku gosowa. Przystpujemy do rozpatrzenia punktu 12. porzdku dziennego: Sprawozdanie Komisji Ustawodawczej o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o przygotowaniu naowego turnieju Mistrzostw Europy w Pice Nonej UEFA EURO 2012 (druki nr 249 i 262). Prosz pana posa Witolda Pahla o zabranie gosu w celu przedstawienia sprawozdania komisji.
Pose Sprawozdawca Witold Pahl:

Dzikuj. Panie Marszaku! Wysoka Izbo! W imieniu Komisji Ustawodawczej pragn przedstawi sprawozdanie o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o przygotowaniu naowego turnieju Mistrzostw Europy w Pice Nonej UEFA EURO 2012. Jak wynika z treci uzasadnienia do tej ustawy, celem jej jest przede wszystkim wprowadzenie efektywnych rozwiza, jeli chodzi o kwestie bezpieczestwa, gwarantujcych waciwy przebieg naowych rozgrywek Mistrzostw Euro 2012. W trakcie prac komisji pojawiy si pewne wtpliwoci dotyczce systematyki, take kwestia wprowadzenia zmiany polegajcej na wyczeniu ogranicze w zakresie ochrony rodowiska. Dotyczy to szeciu portw lotniczych, w ktrych przewidujemy czy koordynator mistrzostw przewiduje najwikszy ruch lotniczy. Poza czterema miastami, ktre s gospodarzami tych mistrzostw, dotyczy to Krakowa i Katowic, portw lotniczych w tych miastach. W trakcie
prac wniesiono poprawk o charakterze doprecyzowujcym. Chodzi tu przede wszystkim o nazewnictwo portw lotniczych. Jeli chodzi o kwestie zgodnoci z prawem Unii Europejskiej, ktre byy podnoszone w trakcie dyskusji, w sposb jednoznaczny wyjania je dyrektywa Wsplnoty Europejskiej, jest to dyrektywa 2002/30, ktra mwi o moliwoci ksztatowania ruchu lotniczego w sposb proporcjonalny i przede wszystkim niedyskryminujcy w zakresie tyche norm. Biorc pod uwag skal zainteresowania druyn, jeli chodzi o lokalizacj swoich baz w Polsce a to zainteresowanie zostao potwierdzone dopiero 6 lutego tego roku trzeba powiedzie, e 13 reprezentacji z 16, ktre bd bray udzia w mistrzostwach, zdecydowao si na to, aby miejsce ich pobytu znajdowao si na terytorium Polski. Na tej podstawie mona byo rozpocz procedury przyjmowania tzw. slotw, czyli potwierdze dodatkowych lotw na lotniskach. Z wstpnej analizy wynika, e w przypadku Poznania bdzie to 39 dodatkowych lotw, w przypadku Warszawy bdzie tych lotw 68 w stosunku do 40 dopuszczalnych w porze nocnej, bo trzeba pamita o tym, e te ograniczenia dotycz przede wszystkim pory nocnej. Dowiadczenia z organizacji, z tej logistyki, ktre byy udziaem Portugalii czy Federacji Szwajcarskiej, dowodz, e tego rodzaju dodatkowe obcienie lotnisk nie stanowio nadmiernej uciliwoci. Epizodyczno tej ustawy, co te przesdzio o wprowadzeniu tej nowelizacji do ustawy o przygotowaniu naowego turnieju mistrzostw Europy, a nie do ustawy o ruchu lotniczym, potwierdza ten dodatkowy argument, czyli to, e uciliwo bdzie miaa charakter nieznaczny, za korzyci pynce z organizacji dodatkowych lotw dla poszczeglnych samorzdw, dla miast organizujcych mistrzostwa w sensie nansowym, a take wizerunkowym dla Polski bd znaczce. Tak jak powiedziaem, kwestia systematyki, poprawnoci legislacyjnej, kwestie dotyczce bezpieczestwa i porzdku publicznego w tym zakresie, take bezpieczestwa zwizanego z waciw organizacj lotw, tak aby nie zagszcza ich w cigu dnia, a jednoczenie wpisa je odpowiednio w harmonogramy, wedug ktrych bd rozgrywane mecze pamitajmy, e wikszo z nich bdzie si koczy w porze nocnej aby unikn przebywania duej liczby pasaerw na lotniskach, co te byoby uciliwoci dla turystw, tego wszystkiego dotycz rozwizania, ju sprawdzone, ktre naleao wprowadzi do ustawy. Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Uwzgldniajc kwestie dotyczce poprawy efektywnoci zarzdzania mistrzostwami, ktre s bardzo duym wyzwaniem dla naszego kraju, ktre maj stanowi o bardzo pozytywnym wizerunku Polski, ktre maj potwierdzi sprawno organizacyjn naszego pastwa, zaangaowanych sub, wypenienie zobowiza podjtych wobec UEFA, a przede wszystkim kwestie
271
Pose Sprawozdawca Witold Pahl dotyczce szeroko pojtego bezpieczestwa, Komisja Ustawodawcza wnosi o to, aby Wysoki Sejm raczy uchwali zaczony projekt ustawy. Dzikuj bardzo. (Oklaski) (Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszaek Sejmu Eugeniusz Tomasz Grzeszczak)
Wicemarszaek Eugeniusz Tomasz Grzeszczak:

Zakoczylimy wystpienia klubowe... (Gos z sali: Rozpoczniemy.) Tak, tak, rozpoczynamy. Sejm ustali, e w dyskusji nad tym punktem porzdku dziennego wysucha 5-minutowych owiadcze w imieniu klubw. Otwieram dyskusj. W imieniu klubu Platforma Obywatelska zabierze gos pani pose Renata Butryn. Bardzo prosz.
Pose Renata Butryn:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt zaprezentowa stanowisko Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska na temat projektu ustawy o zmianie ustawy o przygotowaniu naowego turnieju Mistrzostw Europy w Pice Nonej UEFA EURO 2012. Wnioskodawcy wnosz o dodanie do ustawy z dnia 7 wrzenia 2007 r. o przygotowaniu naowego turnieju Mistrzostw Europy w Pice Nonej UEFA EURO 2012 po art. 38 art. 38a, ktry dotyczy zniesienia ogranicze zwizanych z ochron rodowiska w dniach od 1 czerwca 2012 r. do 4 lipca 2012 r. w zakresie operacji lotniczych, obejmujcych starty i ldowania w porze dziennej i nocnej, w konkretnych portach lotniczych, ktre bd w czasie zawodw obcione. Naley podkreli, e w ramach przygotowa do organizacji tego turnieju strona polska udzielia UEFA wielu gwarancji dotyczcych kwestii infrastrukturalnych, organizacyjnych, a take formalnoprawnych z nimi zwizanych, m.in. gwarancji nr 18, o czym wspomina sprawozdawca, w ktrej zobowizalimy si do niewprowadzenia w okresie rozpoczynajcym si na tydzie przed meczem inaugurujcym naowy turniej mistrzostw Europy 2012 i trzy dni po meczu naowym tego turnieju adnych ogranicze lotw nocnych w portach lotniczych miast gospodarzy turnieju UEFA Euro 2012. Naley zauway, e dopiero teraz istnieje wystarczajca baza danych, ktra pozwala na podjcie stosownej ingerencji legislacyjnej, umoliwiajcej czasowe zniesienie ogranicze rodowiskowych dotyczcych lotw nocnych i dziennych.
Uchwalenie w przepisach zmiany polegajcej na dodaniu art. 38a przede wszystkim zwikszy bezpieczestwo. Przyczyni si take do szybszej obsugi kibicw, nie bd oni musieli uyj tu sowa, powiedzmy sobie, znanego i uywanego na lotniskach w czasie wzmoonego natenia ruchu koczowa w oczekiwaniu na specjalne loty w kolejnych dniach. W ten sposb unikniemy take zakorkowania naszych lotnisk przez dodatkowe loty w kolejnych dniach po odbytych zawodach. Poprawi si take logistyka dotyczca przemieszczania si druyn biorcych udzia w mistrzostwach oraz osb im towarzyszcych. Ta decyzja bdzie miaa co podkrela sprawozdawca wpyw na wizerunek Polski w wiecie. Mistrzostwa w zaoeniu maj by reklam naszego kraju, sprawnoci organizacyjnej i oczywicie wydolnoci naszych sub. Jest to niepowtarzalna okazja, ktrej nie moemy zmarnowa, a wrcz przeciwnie musimy pokaza, e potramy na dobrym poziomie zorganizowa zawody sportowe, z ca towarzyszc logistyk. Takie czasowe zniesienie ogranicze miao ju miejsce i byo praktykowane przez kraje, ktre organizoway bardzo due i wiksze imprezy pikarskie Austri, Szwajcari, Euro 2008, w a Portugalii i Szwajcarii decyzj o zniesieniu ogranicze podejmowano w momencie, kiedy posiadano ju wszelkie informacje na temat oczekiwa osb i druyn biorcych udzia w zawodach. Klub Platformy Obywatelskiej bdzie gosowa za przyjciem tej zmiany legislacyjnej, kierujc si pragmatyk. Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Dzikuj, pani pose. Gos ma pan pose Wojciech Szrama, Prawo i Sprawiedliwo. (Pose Wojciech Szarama: Szarama.) Szarama. Bardzo prosz.
Pose Wojciech Szarama:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Gdybym chcia pochwali ten projekt z formalnego punktu widzenia, to powiedziabym, e nie jest on zbyt kazuistyczny. To jest czasami dla prawnikw komplement, ale niestety w tym przypadku nie mog tak zrobi, bo ten cakowity brak kazuistyki powoduje, e ten projekt jest jednak zbyt oglny. Byy zastrzeenia prawnikw i czonkw komisji, rwnie moje, dotyczce tego projektu, wskazujce, e gdyby te bardziej dokadne przepisy znalazy si w prawie lotniczym, to byoby to waciwsze rozwizanie, gdy tutaj brakuje jednak wskazania tych przepisw, ktre w czasie mistrzostw nie bd obowizywa, przepisw dotyczcych ogranicze przyjmowania samolotw na wymienionych w projekcie uchway szeciu lotniskach. A wic tutaj
272
Pose Wojciech Szarama jest bardzo powane zadanie przed szefostwem lotnisk, eby prawidowo przepis zawarty w tej ustawie interpretowa, eby rodowisko ponioso jak najmniejsze straty, a miasta, lotniska przyjmujce goci z zagranicy eby odniosy jak najwiksze korzyci. A wic, panie marszaku, szanowni pastwo, trzeba za t czujno pochwali zesp sportowy, bo patrzc na te nazwiska, widz wiele osb, ktre pochyliy si nad tym problemem i wyrczyy w pewnym sensie rzd, wyrczyy ministra Nowaka, ktry powinien by w tym przypadku podwjnie wdziczny, dlatego e tysice kibicw bd mogy stosunkowo bezkolizyjnie przyjecha do Polski na Euro... (Pose Tomasz Garbowski: Przylecie.) Przylecie, tak, masz racj. ...przylecie do Polski i nie bd musiay sprawdza stanu przejezdnoci polskich autostrad. Ten projekt ustawy zosta przyjty przez Komisj Ustawodawcz, bo musimy pamita, e mimo tych brakw, o ktrych tutaj wspomniaem, brakw prawnych, do mistrzostw zostay dwa miesice, a wic porty lotnicze musz si przygotowa do odpowiedniego dziaania. Dzikuj. (Oklaski)

Dzikuj, panie pole. Gos zabierze pan pose Bartomiej Bodio, Ruch Palikota. Bardzo prosz, panie pole.

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Koleanki i Koledzy! Ustawa ta bdzie obowizywa bardzo krtko, od 1 czerwca do 4 lipca. Moemy tak naprawd spodziewa si, e wikszo ruchu zwizanego z obsug mistrzostw Europy w pice nonej bdzie si koncentrowao na transporcie lotniczym. Bdzie to wynikao z tego, e jest bardzo ograniczona liczba biletw na poszczeglne mecze i kibice z poszczeglnych krajw bd gwnie wybiera transport lotniczy. Porty lotnicze, szczeglnie polskie porty, maj okrelony system pracy, niektre z nich bardzo napity. Doprowadzenie do sytuacji, gdy port lotniczy musi przyj w okrelonym czasie, w czasie doby, 100%, 200% normalnego dziennego przerobu pasaerskiego, potoku pasaerskiego, wie si z okrelonymi problemami. Zgodnie z ograniczeniami rodowiskowymi oraz gwarancj nr 18, ktr kady port ma podpisan na zasadzie porozumienia, jest bardzo mocno ograniczony ruch samolotw pasaerskich, szczeglnie w okresie nocnym. Samoloty pasaerskie z kibicami na Euro 2012 bd si koncentroway rwnie w okresie nocnym, bo mecze bd si odbyway
o godz. 19, 20, 21, po meczach kibice koo pnocy, o godz. 1, 2 w nocy, tra do portw lotniczych i bd oczekiwali szybkiego transportu. Bdziemy mieli do czynienia z kilkukrotnym zwikszeniem zapotrzebowania transportowego w portach miast gospodarzy Euro 2012. Musimy te pamita, e w Polsce bdzie stacjonowao 13, czyli wikszo, druyn, ktre bd uczestniczyy w mistrzostwach Europy. Uwaam, e ta regulacja bardzo dopomoe w organizacji pracy portw lotniczych, szczeglnie e jako wieloletni prezes spki zarzdzajcej jednym z najwikszych portw w Polsce, i to na dodatek w bliskim ssiedztwie stadionu w Chorzowie, miaem do czynienia z takimi operacjami i wielokrotnie widziaem, gdy kilkadziesit tysicy kibicw z Anglii, czarterujc 30, 40 samolotw, ldowao w cigu kilku godzin i w cigu kilku nastpnych godzin odlatywao. Rynek lotniczy jest wyjtkowo sformalizowany, s przyznawane bardzo konkretne sloty, dopasowane do okrelonych operacji lotniczych. Minimalne przesunicia czasowe powoduj, e wypada si z korytarza czasowego i trzeba oczekiwa na kolejnego slota. Tak e proponowane rozwizanie, jeli uda si je dostosowa do wymogw prawa midzynarodowego i lotniczego, bardzo dopomoe w rozwizaniu tego trudnego problemu. Takie rozwizania byy ju wczeniej stosowane podczas mundialu w 2006 r. w Niemczech, podczas mistrzostw Europy w Portugalii w 2004 r., podczas mistrzostw Europy w pice nonej organizowanych przez Austri i Szwajcari. Tak e mam nadziej, e te rozwizania dopomog polskim portom, polskim lotnikom, a zagranicznym kibicom pozwol lepiej wspomina pobyt w Polsce, co si przyczyni do naszego wsplnego sukcesu. Uwaam, e z dwojga zego, z wyboru midzy lotnictwem a drogami, bo za chwileczk bdziemy rozmawiali o ustawie o przejezdnoci, negatywne skutki wynikajce z ogranicze w ruchu lotniczym i negatywne skutki wynikajce z przejezdnoci na polskich drogach bd drastycznie rne, z korzystnym wskazaniem na lotnictwo. Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Dzikuj, panie pole. Gos zabierze pan pose Jarosaw Grczyski, Polskie Stronnictwo Ludowe. Bardzo prosz.
Pose Jarosaw Grczyski:

Szanowny Panie Marszaku! Panie i Panowie Posowie! Panie Ministrze! W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego chciabym przedstawi stanowisko dotyczce poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o przygotowaniu naowego turnieju Mistrzostw Europy w Pice Nonej UEFA EURO 2012 (druk nr 249).
273
Pose Jarosaw Grczyski Wspomniany projekt zakada dodanie w ustawie z dnia 7 wrzenia 2007 r. art. 38a, ktrego zakres odnosi si do niestosowania ogranicze w zakresie operacji lotniczych obejmujcych starty i ldowania w porze dziennej i nocnej wynikajcych z wymaga w zakresie ochrony rodowiska w Portach Lotniczych: Krakw-Balice, Katowice-Pyrzowice, Pozna-awica, Wrocaw-Strachowice, Gdask im. Lecha Wasy oraz Chopina w Warszawie. W zwizku z udzieleniem gwarancji nr 18 dotyczcej niewprowadzania adnych ogranicze w zakresie lotw nocnych w okresie rozpoczynajcym si na tydzie przed rozpoczciem mistrzostw Europy i upywajcym trzy dni po meczu naowym tego turnieju, a take obecnie obowizujcymi ograniczeniami, zachodzi potrzeba zmian prawnych. Biorc pod uwag odpowiednie skoordynowanie logistyczne w ruchu lotniczym wynikajce z faktu przewidywanej obsugi 27 404 operacji slotowych, ktre ma pozwoli na szybsze i sprawniejsze przemieszczanie 16 druyn narodowych i ich kibicw, uwaamy za zasadne wprowadzenie takich uatwie. Na podstawie strategii transportowej UEFA na Euro to publiczny transport ma odegra kluczow rol w przemieszczaniu grup kibicw. Istotnymi elementami s due potoki podrnych, ich koncentracja w okrelonych dniach i porach, specyczne wymagania podrnych, bardzo dua rola kolei jako rodka niezalenego od drg i lotnictwa. Zakada si, e ze wzgldu na jako oraz stan infrastruktury transportu naziemnego, z transportu lotniczego moe korzysta znacznie wicej pasaerw ni podczas innych turniejw. Z uwagi na niespotykane w dotychczasowej praktyce organizacji turniejw UEFA odlegoci pomidzy miastami, w ktrych rozgrywane bd mecze midzy Gdaskiem a Donieckiem odlego wynosi 1900 km a take stan infrastruktury kolejowej oraz drogowej w Polsce i na Ukrainie, UEFA przyja wariant pesymistyczny zakadajcy wiksze natenie ruchu lotniczego w portach lotniczych. Niestety potwierdzaj to dane dotyczce wykonania inwestycji wartych cznie okoo 95 mld z, tj. okoo 40% planowanych drg, okoo 65% zmodernizowanych torw kolejowych. Najlepiej przygotowane s lotniska. Jednoczenie liczba pasaerw bdzie zaleaa od druyny, za ktr bd podrowa kibice, oraz fazy turnieju. Najwiksze natenie ruchu przewiduje si od momentu rozpoczcia wiernaw. Ruch lotniczy zwizany z Euro 2012 powikszy wystpujcy ju ruch lotniczy regularny i czarterowy. Naley uzna, e w kadym z rozwaanych dni liczba dodatkowych operacji lotniczych moe by dwukrotnie wysza ni liczba dodatkowych samolotw czarterowych. Midzy innymi w tym celu prezes Urzdu Lotnictwa Cywilnego wprowadzi procedur koordynacji, ktra pozwala na efektywne wykorzystanie dostpnej infrastruktury portu lotniczego po-
przez dostosowanie operacji w porcie lotniczym do przepustowoci istniejcej infrastruktury lotniska, przyczyniajc si tym samym do zapewnienia pynnoci i jakoci obsugi pasaerw oraz bezpieczestwa operacji lotniczych. Wszystkie te dziaania maj na celu zapewnienie sprawnego, szybkiego transportu osb na Euro 2012, a zarazem podkrelenie znaczenia Polski jako dobrego wspgospodarza turnieju pikarskiego i wypromowanie pozytywnego wizerunku Polski na arenie midzynarodowej. Projektowana ustawa ma charakter epizodyczny i nadzwyczajny, za organizacja mistrzostw Euro 2012 powinna pozytywnie wpyn na gospodark. Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego poprze propozycj zmiany ustawy o przygotowaniu finaowego turnieju Mistrzostw Europy w Pice Nonej UEFA EURO 2012. Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Dzikuj, panie pole. Gos ma pan pose Tomasz Garbowski, Sojusz Lewicy Demokratycznej. Bardzo prosz.
Pose Tomasz Garbowski:

Dzikuj. Panie Marszaku! Panie Ministrze! Mamy dzisiaj 2012 r., za kilka miesicy bdziemy przed albo po Euro, a pragn przypomnie, e prawie 9 lat temu w 2003 r. we Lwowie odbyo si spotkanie dwch zwizkw: Polskiego Zwizku Piki Nonej i Ukraiskiego Zwizku Piki Nonej. I Kazimierz Grski, wspaniay trener, witej pamici niestety, stwierdzi: Mona co wsplnie zrobi. I z tego pomysu zrodzio si Euro. Po trzech latach, 31 maja 2006 r. polski rzd z Polskim Zwizkiem Piki Nonej, z samorzdami, z rnymi instytucjami zoyli do UEFA ponad 400 kg rnych dokumentw. Udao si i za kilka miesicy bdziemy to Euro mieli w Polsce i na Ukrainie. I z tego powinnimy si cieszy. Jednak eby te mistrzostwa odbyy si tak, jak zaplanowalimy, musimy wypeni te wszystkie zobowizania, ktre zadeklarowalimy w tych opasych tomach dokumentw, ktre przedoylimy w 2006 r. Jedna z ostatnich gwarancji, gwarancja nr 18 mwi o umoliwieniu rodzinie FIFA, kibicom przylotw i odlotw w porze nocnej na polskich i myl, e take na ukraiskich lotniskach. My dzisiaj zajmujemy si jednak kwesti zwizan z lotniskami w Polsce i o tym dzisiaj dyskutujemy, omawiamy ten projekt ustawy. Te przepisy bd obowizyway, jak mwili przedmwcy, w okresie mistrzostw, tydzie wczeniej i kilka dni po mistrzostwach.
274
Pose Tomasz Garbowski Ten projekt, ktrego reprezentantem jest pose Rutnicki, zosta przygotowany take przy wsppracy ministerstwa transportu, byego Ministerstwa Infrastruktury. Ta inicjatywa poselska bierze si std, myl, e atwiej jest grupie posw przedoy rozwizanie prawne, ktre moe by szybciej przyjte, a za kilkanacie dni, siedemdziesit kilka dni bdziemy mie Euro 2012. Sdz, e z tego tytuu, w zwizku z przyjciem tej ustawy nie bdziemy ponosili adnych wikszych kosztw, aczkolwiek moe si zdarzy tak i miejmy t wiadomo e mog pojawi si kwestie odszkodowa, roszczenia ze strony naszych obywateli, ktrzy mog zoy zgodnie z obowizujcym prawem wnioski o odszkodowanie za te nocne loty. Oczywicie to jest opisane w prawie. Jednak ciar odpowiedzialnoci oczywicie bior na siebie porty lotnicze w tych szeciu miastach, w czterech miastach gospodarzach i w dwch miastach, w Katowicach-Pyrzowicach, gdzie mamy lotnisko zapasowe, i w Krakowie, gdzie mamy ulokowane trzy wspaniae reprezentacje narodowe, ktre wybray Polsk na centrum pobytowo-treningowe, z czego musimy si cieszy. Myl, e to jest wane, e na 16 druyn 13 z nich bdzie u nas, w naszym kraju, bdziemy wspgospodarzami. Bo oprcz miast gospodarzy, sdz, e miejscowoci, w ktrych s centra pobytowo-treningowe, take bd ttniy yciem. Na marginesie chciabym powiedzie, e zastanawiajce s, zwracam si tu te do Wojciecha Szaramy, posa przewodniczcego Komisji Ustawodawczej, opinie Biura Analiz Sejmowych i Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Z jednej strony BAS mwi, e ten projekt jest niezgodny z prawem Unii Europejskiej, a z drugiej strony Ministerstwo Spraw Zagranicznych mwi, e wszystko jest w porzdku. To daj pod rozwag i pod zastanowienie w kontekcie funkcjonowania. Na samym kocu nawi moe nie do materii lotniczej, bo my ten projekt ustawy popieramy, ale chciabym przy okazji obecnoci pana ministra prosi o interwencj. Myl, e w Ministerstwie Sportu i Turystyki prowadzone s rozmowy z podwykonawcami na Stadionie Narodowym. Mamy bowiem informacj, e podwykonawcy maj wielkie kopoty, rodki, ktre im si nale, to ponad 100 mln z, kilkanacie rm ma problemy z pynnoci nansow. I jest osobista proba, eby zaj si t spraw, bo to s przede wszystkim polscy mali i redni przedsibiorcy, ktrzy wykonywali na rzecz Alpine i Hydrobudowy zadania zwizane z budow Stadionu Narodowego. Ci podwykonawcy maj dzisiaj problem. Wiem, e trwaj negocjacje i proba jest taka, eby w tej sprawie take by aktywnym graczem, bo naprawd kademu z nas zaley na tym, eby polskie przedsibiorstwa dobrze funkcjonoway, bo wykonay dobr robot na Stadionie Narodowym. yczmy te sobie, eby jak najwicej samolotw bezpiecznie przyleciao i wyleciao. Dzikuj. (Oklaski)

Dzikuj, panie pole. Gos ma pan pose Jan Ziobro z Solidarnej Polski. Bardzo prosz.
Pose Jan Ziobro:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W imieniu Klubu Parlamentarnego Solidarna Polska mam zaszczyt przedstawi opini w sprawie sprawozdania Komisji Ustawodawczej o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o przygotowaniu naowego turnieju Mistrzostw Europy w Pice Nonej UEFA EURO 2012. Wszyscy zdajemy sobie dobrze spraw z tego, w jakiej znajdujemy si obecnie sytuacji przed organizacj mistrzostw Europy, na kilkadziesit dni przed tym turniejem. Mam wraenie, e pewne inwestycje, ktre powinny by poczynione, nie zostay do koca i w odpowiedni sposb zrealizowane. Autostrady czy te sieci kolejowe pozostawiaj wiele do yczenia, nie speniaj pewnych norm europejskich, do jakich s przyzwyczajeni kibice Europy Zachodniej. Wracajc do meritum, chc powiedzie, e ta ustawa przede wszystkim przyblia nas do Europy Zachodniej. Na wspomnianych wczeniej turniejach w Portugalii czy te na mundialu w Niemczech tego typu zabiegi byy stosowane po to, aby kibicom byo atwiej przemieszcza si na terytorium kraju czy te poda za swoj druyn. Wielu kibicw jest fanatycznych, wic przemieszcza si dosy czsto. Mam nadziej, e ta ustawa zwikszy efektywno logistyczn lotnisk, zwikszy limity przelotw, szczeglnie w porach nocnych, przyczyni si do tego, e kibice bd przyjemniej wspomina Polsk chociaby ze wzgldu na lotniska, ktre zostay w miar moliwoci wyremontowane, odnowione. Licz si nie tylko autostrady i kolej. Moemy poszczyci si lotniskami. Sadz, e porty lotnicze w Krakowie, we Wrocawiu, w Warszawie czy w Gdasku bd miay due znaczenie dla kibicw, ktrzy bd wychodzili z meczw o rnych porach, przede wszystkim w porze nocnej, poniewa niektre mecze bd si koczyy po godz. 22. Ta ustawa uatwi kibicom przedostanie si na terytorium Ukrainy, gdzie tamtejsza reprezentacja bdzie rozgrywa mecze. Trzeba te podkreli moi przedmwcy zwracali ju na to uwag, ale warto to powtrzy e na terytorium Polski bd stacjonoway reprezentacje 13 z 16 krajw. Jest to due wyrnienie dla nas i naszej bazy turystycznej, ale trzeba te powiedzie, e wi si z tym due wymagania logistyczne, ktrym trzeba bdzie sprosta. Przede wszystkim bdzie to nas zobowizywao do tego, by pomc tym fanatycznym kibicom w podrowaniu za swoj reprezentacj. Trzeba zwrci rwnie uwag na wzgldy bezpieczestwa zwizane ze zwikszeniem efektyw-
275
Pose Jan Ziobro noci i limitw lotw. Naley mwi o bezpieczestwie, ktre bdzie miao bardzo due znaczenie i trzeba to dobrze kontrolowa i sprawdza, mie na uwadze. Naley te zwrci uwag na aspekty zwizane ze szkodliwoci, niekorzystnym wpywem na rodowisko wok lotnisk, jak rwnie na mieszkacw, ktrzy mieszkaj w pobliu lotnisk. Ustawa ta bdzie jednak przyjazna dla kibicw, ktrzy przyjad na mistrzostwa Europy i mam nadziej, e bd oni wspomina t imprez jako najlepsz spord tych, ktre byy organizowane w ostatnich dziesicioleciach. Klub Solidarna Polska jak najbardziej popiera ten projekt ustawy. Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Chciabym zada pytanie. Czy strona rzdowa zabezpieczya si przed ewentualnymi naruszeniami europejskiego prawa lotniczego w zwizku z zabezpieczeniem tej regulacji? Jak powiedziaem wczeniej, jestem wielkim entuzjast tego projektu, ale chciabym wiedzie, czy byy prowadzone analizy, jaki jest wynik tych analiz i czy planowane s wystpienia do organizacji midzynarodowych, Unii Europejskiej, organizacji lotniczych o czasowe uchylenie obowizywania waciwych w tym zakresie regulacji i jakie ewentualnie bd tego koszty. Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Dzikuj, panie pole. Wyczerpalimy owiadczenia klubowe. Do zadania pyta zapisao si 10 posw. Czy kto z pa lub panw posw chciaby jeszcze zapisa si do zadania pyta? Prosz bardzo. Zamykam list. Czas na zadanie pytania 1 minuta. Prosz o zabranie gosu celem zadania pytania pana posa Macieja Banaszaka, Ruch Palikota. Bardzo prosz.

Dzikuj panu posowi. Gos ma pan pose Jerzy Borkowski, Ruch Palikota. Bardzo prosz.

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Dobrze, e odbd si mistrzostwa. Zarobi si troch pienikw, przyjedzie duo kibicw. Mam jednak pytanie zwizane z artykuem procedowanej ustawy. Jak zaznaczono w pkt 2 niniejszej opinii, odwoanie si w projekcie ustawy do ogranicze w zakresie operacji lotniczych, ktre wynikaj lub mog wynika z nieokrelonych wymaga dotyczcych ochrony rodowiska, uniemoliwia precyzyjne ustalenie zakresu przedmiotowego projektu ustawy. Niemniej naley przyj, e projekt prowadzi do czasowego uchylenia moliwoci stosowania niektrych postanowie aktw prawnych Unii Europejskiej. Pytam wic, czy nie spowoduje zbyt duej szkody dla rodowiska zwikszenie normy haasu w zwizku z dodatkowym ldowaniem przez samoloty i kto poniesie odpowiedzialno za ewentualne odszkodowania z tym zwizanie, jeeli bd jakiekolwiek roszczenia. Dzikuj bardzo. (Oklaski)
Pose Maciej Banaszak:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Ograniczenia rodowiskowe wprowadzane ustaw s z jednej strony bardzo suszne i zasadne, ale z drugiej strony ograniczaj moliwoci operacyjne portw lotniczych. Na przykad w moim rodzinnym Poznaniu duy problem stanowi utrudnienia zwizane z funkcjonowaniem lotnictwa. Wikszo z tych problemw wie si jednak z operowaniem samolotw wielozadaniowych F-16 na wielkopolskim niebie, nalecych do polskiej armii, a nie do lotnictwa cywilnego. Czy nie byoby warto rozway moliwoci staego zwikszenia limitw dla portu lotniczego awica? Takie rozwizanie z pewnoci zwikszyoby szanse rozwoju naszego portu lotniczego, jak rwnie samego regionu, a Wielkopolanom umoliwioby dostp do wikszej liczby miast Europy i wiata. Dzikuj. (Oklaski)

Dzikuj panu posowi. Gos zabierze pan pose Bartomiej Bodio, Ruch Palikota, w celu zadania pytania. Bardzo prosz.

Dzikuj panu posowi. Gos ma pan pose Grzegorz Adam Woniak, Prawo i Sprawiedliwo. Bardzo prosz, panie pole.
276
Pose Grzegorz Adam Woniak:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Cz posw przedmwcw mwia, e naley cieszy si, i w naszym kraju bdzie goci 13 ekip narodowych. Taka sytuacja wpynie pozytywnie na funkcjonowanie przedsibiorstw zarzdzajcych portami lotniczymi oraz przewonikw lotniczych, zwiksz si ich obroty nansowe, jak rwnie zwikszy si w tym czasie zatrudnienie. S jednak dwie kwestie, o ktre chciabym zapyta, ktre s niepokojce. Czy byy prowadzone konsultacje i czy poinformowano o tym mieszkacw stref wok 6 lotnisk, ktrych dotycz proponowane zmiany, a ktre bd dla nich najbardziej uciliwe ze wzgldu na nocne ldowania, o ktrych szczeglnie tu mwimy? Mieszkacy tych stref s zaniepokojeni t sytuacj, bo na razie znaj j tylko z przekazw medialnych. Czy zostay przeprowadzone analizy wskazujce, w jaki sposb wpyn w omawianym okresie wprowadzone zmiany zwizane z nocnymi ldowaniami na kwestie rodowiskowe? Dzikuj bardzo. (Oklaski)
Pose Renata Butryn:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Chciaabym zauway, e Polacy s narodem dosy wyrozumiaem. Myl, e te uciliwoci jako wsplnie wytrzymamy wanie w imi tego, eby si wszystko udao, bo tego sobie nawzajem yczymy. Chciaabym zapyta. Pytanie kieruj do posa, ktry wystpuje w imieniu wnioskodawcw. To natenie ma trwa od 1 czerwca do 4 lipca. W ktrych dniach bdzie ono najwiksze i jak to obcienie bdzie rzeczywicie wyglda dla poszczeglnych portw lotniczych? Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Dzikuj, pani pose. Gos ma pan pose Wojciech Szarama, Prawo i Sprawiedliwo. Bardzo prosz, panie pole. Nie ma pana posa. Gos ma pan pose Piotr Chmielowski, Ruch Palikota. Bardzo prosz, panie pole.

Dzikuj panu posowi. Gos ma pan pose Piotr Szeliga, Solidarna Polska. Bardzo prosz, panie pole.

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Mam pytanie waciwie co do trybu wprowadzenia tej ustawy, dlatego e logika nakazuje, e mona nie ogranicza czasowo tego typu ustawy, tzn. stworzy tak ustaw, ktra bdzie umoliwiaa ministrowi transportu jednorazowo, za kadym razem, np. poprzez rozporzdzenie, dooenie czy stworzenie na nastpne imprezy czy tego typu wane przedsiwzicia moliwoci zwikszenia tego nocnego ruchu czy tego nocnego transportu, jeeli chodzi o lotniska. Prosz zwrci uwag, e procedowano nad tym w komisji. Zajmujemy czas szanownemu panu marszakowi i dyskutujemy dzisiaj tutaj na ten temat. W momencie kiedy byaby kompleksowa ustawa umoliwiajca chociaby wanie poprzez rozporzdzenie zawieszenie w tym wypadku tylko jednej normy, jeeli chodzi o ochron rodowiska (Dzwonek), uzyskalibymy zdecydowanie lepszy efekt. Dzikuj. (Oklaski)
Pose Piotr Szeliga:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Mam pytanie. Chodzi mi szczeglnie o kwestie bezpieczestwa. Czy przeprowadzili pastwo jakie symulacje, wyliczenia dotyczce tego, czy bdzie zwikszona obsuga naziemna? Wiadomo, e pracownikom bdzie doskwiera zmczenie. Jakie koszty bd z tym zwizane? Kolejne pytanie dotyczy lotniskowej stray poarnej. Czy strona rzdowa bdzie chciaa co zmieni w kwestii wieku przechodzenia na emerytur? Straacy skar si, e w wieku 65 lat a obecnie bdzie to wiek 67 lat nie bd mogli skutecznie i efektywnie pracowa w razie jakiego nieszczcia. Kolejna rzecz dotyczy pytania, czy odbyway si jakie konsultacje bd informowano mieszkacw okolic lotnisk, e wanie w tym czasie bd dla nich coraz to wiksze utrudnienia. (Oklaski)

Dzikuj panu posowi. W celu zadania pytania gos zabierze pani pose Renata Butryn, Platforma Obywatelska. Bardzo prosz, pani pose.

Dzikuj, panie pole. Gos ma pan pose Grzegorz Schreiber, Prawo i Sprawiedliwo. Bardzo prosz, panie pole.
277
Pose Grzegorz Schreiber:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Ta ustawa oczywicie ukazuje w peni ignorancj i cynizm rzdu Platformy Obywatelskiej i PSL, bo jak inaczej tumaczy posugiwanie si w ostatniej chwili grup posw do tego celu, aby przeprowadzi t ustaw? Czy rzeczywicie rzd nie wiedzia rok temu, dwa lata temu, e takie uregulowanie bdzie konieczne? Bo oczywicie to uregulowanie jest konieczne. Tylko czy rzeczywicie rzd tego nie wiedzia? Nie. Prawdopodobnie wiadczy to o niewtpliwej ignorancji. A teraz o cynizmie. Jake duym cynizmem jest to, e pastwo, partia europejska cigle tak wspaniale nas tutaj pouczajca o europejskoci, w sposb zupenie lekki, ot tak sobie, nie ma adnego problemu, amiecie prawo europejskie. Ciesz si z tego, e robicie pastwo taki wyom, bo jest to jaki przykad dla Wysokiej Izby rwnie na przyszo (Dzwonek), e tego typu amanie prawa europejskiego jest oczywicie moliwe. Pytania. Ustawa uniewania decyzje administracyjne prezesa Urzdu Lotnictwa Cywilnego wydane w uzgodnieniu z sejmikami, z wadzami lokalnymi. Kiedy podejmowane byy uchway sejmikw? Oczywicie pan pose wnioskodawca nie bdzie mia pewnie takiej wiedzy. To by byo trudno ustali. Kiedy byy podejmowane uchway sejmikw, ktre nie znay gwarancji nr 18, tego, o czym pastwo piszecie? Rzeczywicie, o czym piszecie w uzasadnieniu, dopiero w chwili obecnej istniej wystarczajce dane i byoby zasadne, gdyby w tym projekcie byy dokadne wyliczenia, to, o co pytaa przed chwil jedna z pa posanek: W ktre dni nastpuje jakie nasilenie? Tego rzeczywicie nie byo wiadomo par lat temu, prawda, tego nie byo wiadomo. Ale forma tego projektu jest na tyle oglna, e mg on by bez adnego problemu dwa, trzy lata temu przyjty przez rzd. Dzikuj bardzo.
informacyjnym? Wszyscy wiemy, e istnieje powane zagroenie, e normy haasu bd w tym czasie przekroczone, zwaszcza w porze nocnej, bo w porze dziennej jest to jeszcze mao dotkliwe, a w porze nocnej moe to by dla nich znacznie trudniejsze. Czy rzeczywicie poinformowano mieszkacw w naleyty sposb? Czy byy przeprowadzone konsultacje z samorzdami, bo to jest kwestia istotniejsza? Pamitajmy, e to wanie na poziomie samorzdw byy podejmowane te uchway, ktre bd czasowo derogowane t ustaw. To jest pierwsze pytanie. Drugie pytanie: Czy przewidujecie pastwo jakiekolwiek zabezpieczenie na t okoliczno, bo ten ruch lotniczy bdzie znacznie zwikszony? Rozumiem, e nie ma autostrad, w zwizku z czym trzeba zwikszy ruch na lotniskach. C, jest to pewna konsekwencja pastwa polityki, ale Euro musi si odby. Mam natomiast takie pytanie: Czy przewidujecie pastwo jakie zabezpieczenia na wypadek tego, gdyby np. lotnisko, choby Krakw-Balice, byo nieczynne z powodu mgy, co zdarza si dosy czsto w Krakowie? Jak wtedy bdzie? Jakie rozwizania bd wtedy stosowane? I trzecia sprawa. (Pose Renata Butryn: Rzeszw jest wietnie przygotowany. Zapraszamy.) Ale nie ma drogi. (Pose Renata Butryn: Jest A4.) Panie Pole Wnioskodawco! Rozumiem, e niezwykle istotne jest to, e

Prosz nie prowadzi polemiki z aw poselskich.

Panie pole, przekroczy pan czas o ponad jedn minut. (Pose Grzegorz Schreiber: Bardzo przepraszam.) Gos zabierze pan pose Andrzej Duda, Prawo i Sprawiedliwo. Przypominam, e czas na zadanie pytania to 1 minuta. Bardzo prosz, panie pole.
Pose Andrzej Duda:

lotnisko w Gdasku jest imienia Lecha Wasy. Pastwo od dosy dawna glorykujecie Lecha Was. Pewnie chtnie bycie go beatykowali. Ale chciabym zwrci uwag na to, e lotnisko Krakw-Balice jest imienia Ojca witego bogosawionego Jana Pawa II. Nie uwzgldnilicie pastwo tego w swoim projekcie. Jest mi przykro jako krakowianinowi. Dzikuj bardzo. (Oklaski)
Pose Andrzej Duda:

Szanowny Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Trzy pytania zasadnicze do posa wnioskodawcy. Chciabym zapyta: Czy przeprowadzilicie pastwo konsultacje, ale nie tylko z mieszkacami, w znaczeniu

Dzikuj, panie pole. W celu zadania pytania gos zabierze pan pose Jan Ziobro, Solidarna Polska. Bardzo prosz.
278
Pose Jan Ziobro:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Chciabym tutaj zapyta przede wszystkim o kwestie zwizane z ochron rodowiska. Czy byy przeprowadzone ekspertyzy dotyczce, mona tak powiedzie, efektw zwikszenia tych limitw lotw? Jaki wywrze to wpyw na rodowisko otaczajce lotnisko? Chciabym rwnie zapyta o koszty. Czy bd, czy s, jakie bd koszty takiej, mona tak powiedzie, zmiany? Chciabym take zapyta o przychody. Czy bya przeprowadzona ekspertyza, ktra bdzie pokazywaa, na jakie zyski w zwizku z t zmian mog liczy przede wszystkim lotniska, ale te samorzdy? To tyle. Dzikuj bardzo.

Dzikuj. Lista posw zapisanych do gosu zostaa wyczerpana. W imieniu ministra sportu i turystyki gos zabierze podsekretarz stanu w Ministerstwie Sportu i Turystyki pan Jacek Foks. Bardzo prosz, panie ministrze.
czeniach poprzednich organizatorw mistrzostw Europy. Zarwno Portugalia, jak i Szwajcaria wprowadziy identyczne regulacje. Z uwagi na epizodyczny charakter teje regulacji ryzyko zwizane chociaby z odszkodowaniami czy ze szkodami dla ochrony rodowiska jest minimalne. W naszej ocenie ustawa czy ta regulacja moe by rwnie wykorzystywana byo rwnie takie pytanie jako przykad praktyki, ktr mona bdzie stosowa przy okazji innych duych imprez, nie tylko sportowych, w naszym kraju. Co do obsady lotnisk powiem, e plany operacyjne portw lotniczych przewiduj zwikszony personel portw lotniczych w czasie mistrzostw. Ustawa czy ten przepis znajdzie zastosowanie midzy 1 czerwca a 4 lipca, ale pamitajmy, e tak na dobr spraw mwimy o zwikszonym ruchu w kadym z portw lotniczych w kilku przypadkach, wtedy, kiedy bd rozgrywane mecze. Pozytywnie opiniujemy ten projekt. Bardzo dzikuj.

Dzikuj, panie ministrze. Gos zabierze sprawozdawca komisji pan pose Witold Pahl. Bardzo prosz, panie pole.
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Sportu i Turystyki Jacek Foks:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Minister sportu pozytywnie opiniuje poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o przygotowaniu naowego turnieju Mistrzostw Europy w Pice Nonej UEFA EURO 2012 w brzmieniu ustalonym w sprawozdaniu Komisji Ustawodawczej. To, co ju wielokrotnie podkrelano w poprzednich wystpieniach ta nowelizacja znaczco usprawni przeprowadzenie turnieju naowego UEFA Euro 2012, w szczeglnoci w kontekcie faktu, i a trzynacie reprezentacji pikarskich wybrao Polsk jako miejsce, w ktrym bdzie przebywa czy mieszka w centrach pobytowych w czasie mistrzostw. Wie si z tym zwikszona liczba kibicw i oczywicie zwikszony ruch lotniczy na polskich lotniskach. Ta nowelizacja czy ta regulacja jest swoistym wykonaniem gwarancji rzdowej, ale w tym momencie czy po analizie dokonanej kilka tygodni temu, prosz pastwa, ta regulacja przede wszystkim jest korzystna dla naszego kraju wanie z tego wzgldu, e a tyle reprezentacji bdzie przebywa na terenie Polski. Jest to dla nas korzystne zarwno ekonomicznie, jak i wizerunkowo. Odnios si do kilku pyta, ktre byy adresowane do strony ministerialnej. Podczas analizowania tego zagadnienia bazujemy przede wszystkim na analizach poprzednich organizatorw i na dowiad-
Pose Witold Pahl:

Dzikuj. Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Cz pyta bya kierowana do wnioskodawcy, dlatego te bdziemy si uzupenia z panem posem wnioskodawc, wsplnie odpowiada na pytania, ktre pady z mwnicy. Jeeli chodzi o kwestie dotyczce staego zwikszenia limitw, to jest to decyzja, ktra kadorazowo jest zastrzeona do wycznej kompetencji organw samorzdowych, a wic do wadz wojewdztwa. Oczywicie tego rodzaju decyzje zawsze zapadaj w oparciu o implementowane ju do prawa krajowego prawo europejskie mam na myli przywoane w uzasadnieniu dyrektywy, m.in. dyrektyw 2030. Trzeba bra pod uwag przede wszystkim kwesti proporcjonalnoci, to, aby zrnicowanie w nateniu ruchu nie stanowio o nadmiernej uciliwoci i eby byo to rwnie zgodne z moliwociami, z wydolnociami logistycznymi danego portu lotniczego. Pytanie dotyczce uchylenia regulacji, przede wszystkim wprowadzenia moliwoci Odpowiem na pytanie pana posa Chmielowskiego, czy mona byoby wprowadzi rozporzdzenie, przepisy wykonawcze. Nie mona wprowadzi, dlatego e tego rodzaju kwestie dotyczce odstpstw od norm, ktre s wprowadzane przez organy samorzdu terytorialnego, kadorazowo musz wynika ze szczeglnych
279
Pose Witold Pahl okolicznoci. Tymi szczeglnymi okolicznociami moe by wanie konieczno realizacji okrelonych imprez. Trudno wic ustawodawcy przewidzie takie moliwoci. Rozporzdzenie powinno w sposb bardzo czytelny odwoywa si do wykadni ustawowej. Wykadnia ustawowa nie moe zawiera niedookrelonych poj, a wic jeli chodzi o zachowanie standardw bezpieczestwa, danie takiej moliwoci realizacji materii ustawowej w drodze rozporzdzenia mogoby stanowi naruszenie okrelonych standardw konstytucyjnych. Mam tutaj na myli chociaby kwesti ochrony prywatnoci, kwesti bezpieczestwa publicznego. Podnoszono kwesti konsultacji spoecznych czy konsultacji z samorzdami. Ona bya rwnie przedmiotem prac komisji. Uzyskalimy zapewnienie ze strony koordynatora, jak rwnie spki Euro 2012, i tego rodzaju plany dotyczce zmian ustawowych byy przedmiotem informacji udzielanej samorzdom. Pragn odwoa si rwnie do zarzutu, ktry pad w opinii legislacyjnej, dotyczcego przepisu art. 36 ust. 6, a wic obowizku konsultacji z samorzdami. Trzeba pamita, e ten obowizek powstaje w momencie, kiedy nastpuje trway wpyw na funkcjonowanie samorzdw terytorialnych. Z uwagi na epizodyczno ustawy, a wic na 34-dniowy termin jej obowizywania, ten element, z uwzgldnieniem zasad prawidowej legislacji, nie by konieczny. Co do takiego nagego trybu uchwalania tej nowelizacji powiem, e auj, e pan pose Schreiber nie uczestniczy w pierwszej czci procedowania czy debaty. Odpowied pada, zreszt jest zawarta rwnie w uzasadnieniu projektu. Dopiero 6 lutego nastpio nalne zgoszenie ze strony uczestnikw Euro co do zainteresowania, liczby lotw. Std te konieczno podjcia tego rodzaju inicjatywy nastpia dopiero w momencie, kiedy mona byo w peni zdeniowa liczb lotw. Kolejne pytanie, m.in. ze strony pana posa Bodio, ale rwnie, o ile dobrze pamitam, pana posa Schreibera, pana posa Chmielowskiego, czy byy dokonywane analizy w tym zakresie. Tak, s stosowne analizy. To s opracowania ze wskazaniem na kady z portw, ktry jest objty materi ustawow. A wic w tej chwili jest ju wskazana liczba dodatkowych lotw, s wskazane parametry dotyczce norm haasowych, jakie bd obowizyway w tym okresie. Chodzi o uciliwoci, ktre mieszkacy czy instytucje prowadzce tam dziaalno bd zmuszeni znosi. I ostatnia kwestia tu powiem bardziej jako prawnik roszcze odszkodowawczych w tym zakresie. Tak, jako Komisja Ustawodawcza omawialimy rwnie t kwesti. To te zostao zasygnalizowane w treci uzasadnienia. Naley spodziewa si roszcze odszkodowawczych w tym zakresie. Przykad awicy jest dowodem na to, i rzeczywicie osoby, ktrych prawo do prywatnoci, do zachowania szeroko pojtego miru domowego zostao naruszone, wy-
stpuj z takimi roszczeniami. W tym zakresie odpowiedzialno bdzie ponosi Skarb Pastwa. Oczywicie statio sci, jak to si mwi, czyli pozwanym, moe by port lotniczy. W tym zakresie odpowiedzialno regresowa ze strony koordynatora i organizatora mistrzostw, rwnie zgodnie z obowizujcym prawem, a wic Kodeksem cywilnym, bdzie zastosowana. Natomiast s dowiadczenia wynikajce z organizacji tego rodzaju imprez, to przede wszystkim Szwajcaria, a wic tam, gdzie jest przywizanie do pewnych wartoci. Podam dla przykadu, e w Zurychu tych lotw byo 49 ponad te limity, ktre funkcjonoway, ktre byy dopuszczalne. Potwierdza to, e liczba tych roszcze tak naprawd bya nieznaczna. Koczc moje wystpienie, chciabym pastwu posom podzikowa za tego rodzaju uwagi, bo one bd sygnaem dla koordynatora mistrzostw co do koniecznoci wikszej dyscypliny i wyszych standardw przy organizacji tego wanego dla Polski, dla jej wizerunku i dla nas, dla naszej narodowej dumy, przedsiwzicia. Bardzo dzikuj. (Oklaski)

Dzikuj, panie pole. Wol zabrania gosu zgosi przedstawiciel wnioskodawcw pan pose Jakub Rutnicki. Bardzo prosz, panie pole.
Pose Jakub Rutnicki:

Bardzo dzikuj. Panie Marszaku! Panie Ministrze! Szanowni Pastwo! Kilka pyta byo skierowanych do mnie, tak e pozwolicie, e w miar moliwoci postaram si na nie odpowiedzie. Zanim zaczn odpowiada, przede wszystkim chciabym podzikowa za zrozumienie tej zmiany i poparcie wszystkich klubw parlamentarnych, bo uwaam, e wszyscy powinnimy wychodzi z takiego zaoenia, e Euro nie jest Platformy, PSL, PiS, Solidarnej Polski czy Ruchu Palikota, ale nas wszystkich. Myl, e absolutnie powinnimy z takiego zaoenia wychodzi. Za te kilkadziesit dni przed nami wielki sprawdzian i myl, e wszyscy powinnimy jak najlepiej wiadczy o tej imprezie. Pewnie wszystko nie bdzie przygotowane, ale myl, e powinnimy zda ten egzamin. Kilka pyta. Pose Duda pyta o pen nazw portu lotniczego w Krakowie. Myl, e wkrado si jakie nieporozumienie, poniewa podczas procedowania nad t ustaw bya zgoszona poprawka redakcyjna, tak e uprzejmie przedstawi, jak brzmi pena nazwa, jeeli chodzi o port lotniczy w Krakowie: Midzynarodowy Port Lotniczy im. Jana Pawa II Krakw-Balice sp. z. o.o. Mam nadziej, e t spraw mamy wyjanion.
280 Pose Jakub Rutnicki
Pan pose pyta te o warunki meteorologiczne, kwesti zamglenia. Myl, e mog pana posa troszeczk uspokoi. Podczas czerwcowych i lipcowych dni, nie jestem z Krakowa, prosz mnie ewentualnie poprawi, te zjawiska meteorologiczne raczej nie s do czste. Oczywicie w miar moliwoci bd przygotowane lotniska zapasowe, ale jeeli chodzi o kwestie dotyczce lotniska w Krakowie, nie zakadamy tam bardzo intensywnego ruchu. Przede wszystkim mwimy przez pryzmat tych trzech narodowych reprezentacji. Na pewno nie bdzie to porwnywalne np. z meczem pnaowym, ktry bdzie rozgrywany w Warszawie. Kilka zda na ten temat. Pani pose Renata Butryn pytaa, kiedy moe mie miejsce najwiksze natenie tych lotw. Oczywicie to natenie nie bdzie miao miejsca kadego dnia. Mwimy mniej wicej o miesicu, ale tak naprawd ju w tej chwili dokadnie wiemy, biorc pod uwag zamwienia na sloty, czyli wstpne rezerwacje lotw, kiedy takiej piki moemy si spodziewa. Na pewno jest to duym wyzwaniem logistycznym. Jeszcze te zaley, kto bdzie gra w pnale. Inna bdzie sytuacja, gdy w pnale spotkaj si Portugalia z Angli, wtedy wiemy, e praktycznie ponad 90% osb przyleciaoby samolotami, a zupenie inna sytuacja bdzie, gdyby np. ten mecz dotyczy Czechw czy Niemcw. Ale na pewno ju w tej chwili wiemy, e bardzo duym wyzwaniem logistycznym, szczeglnie dla portu awica w Poznaniu, bd dwa mecze: Irlandii z Chorwacj i Irlandii z Wochami. To bdzie ten czas. Rzeczywicie tych rezerwacji ju w tej chwili jest bardzo duo. Byo rwnie pytanie posa Bodio, jeeli chodzi o kwestie bezpieczestwa. Wanie te dziki temu, e teraz jestemy gotowi i dajemy sygna, i znosimy te ograniczenia, te dla wadz portw lotniczych jest to odpowiedni czas, eby we waciwy sposb si zabezpieczy, take jeeli chodzi o wymiar kadrowy. Pan pose Grzegorz Schreiber pyta, czy nie mona byoby wczeniej. Panie pole, myl, e to te ju zostao tutaj powiedziane. My tak naprawd od ponad miesica mniej wicej wiemy, jak bd wyglday grupy, jak wyglda kwestia centrw pobytowo-szkoleniowych. Myl, e to jest powd do wielkiej dumy, a to, e 13 reprezentacji bdzie stacjonowa u nas, to te due pienidze i presti. Tak e od tego czasu ta caa kwestia logistyczna zostaa przeprowadzona. Myl, e ten czas jest odpowiedni, biorc pod uwag dowiadczenia innych krajw, bo przecie, panie pole, nie jestemy pierwszymi, ktrzy organizuj tak imprez, i te opieramy si na dowiadczeniach naszych poprzednikw. W podobnym czasie takie zmiany, takie decyzje byy podejmowane czy to w Portugalii, czy w Niemczech, w Austrii czy w Szwajcarii. Kwestia dotyczca uchwa sejmikowych. Z tego, co si orientuj, uchway sejmikw nie uwzgldniy tej gwarancji nr 18. By moe nastpio przeoczenie,
bo t gwarancj podpisalimy ju w 2006 r., jeeli chodzi o nasze wymagania. Tak e rzeczywicie takowa wiedza ju bya oglnie dostpna, ale najprawdopodobniej nie wszyscy na to zwrcili uwag. Kwestia dotyczca informowania o zaistniaej sytuacji. Oczywicie takie informacje byy i przede wszystkim bd przekazywane. Od przyszego tygodnia m.in. podkomisja staa do spraw Euro te bdzie goci we wszystkich miastach w kraju, ktre bd organizowa Euro. Oczywicie te o tym bdziemy informowa. Myl, e odpowiedziaem na wszystkie najwaniejsze pytania, ktre zostay zadane. Jeszcze raz bardzo dzikuj za zrozumienie wagi tematu.

Dzikuj, panie pole. W jakim trybie? (Pose Andrzej Duda: W trybie sprostowania, panie marszaku.) Sprostowanie. Bardzo prosz, jedna minuta.
Pose Andrzej Duda:

Szanowny panie marszaku, dzikuj za moliwo sprostowania. Panie Pole Sprawozdawco! Panie Ministrze! Chciabym ucili jedn kwesti, a mianowicie chodzi mi wanie o port zapasowy. Pani pose tutaj wspomniaa o Rzeszowie. Chodzi wanie o to, eby nie by to Rzeszw, bo do Rzeszowa nie mamy dobrej drogi z Krakowa, bo pastwo nie zbudowalicie autostrady A4, natomiast jest dobra droga i jest dobra komunikacja od dawna pomidzy portem w Balicach a portem katowickim w Pyrzowicach. I chodzi o to, eby to tak zaplanowa, eby ewentualnie tym lotniskiem zapasowym dla Krakowa, dla wygody naszych goci wanie i dla sprawnej komunikacji, byy Pyrzowice, a nie Rzeszw na przykad czy Warszawa. To jest pierwsza sprawa. (Pose Renata Butryn: A dlaczego? Niech pan propagandy nie robi.) (Gos z sali: Z Tarnowa jed do Rzeszowa, a nie do was.) Druga sprawa. W kontekcie tego, co mwiem o uzgodnieniach w sensie konsultacji spoecznych, chciabym zwrci uwag rwnie na termin wejcia w ycie ustawy. Osobicie uwaam, e nie jest konieczne, aby ta ustawa wchodzia w ycie z dniem ogoszenia (Dzwonek), wystarczyby ten normalny czternastodniowy termin vacatio legis. Wydaje mi si, e nic by si nie stao, a wygldaoby to sensowniej pod wzgldem konstytucyjnym. Dzikuj bardzo.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o szczeglnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie drg publicznych
281

Dzikuj, panie pole. Zamykam dyskusj. Do trzeciego czytania projektu ustawy przystpimy w bloku gosowa w dniu jutrzejszym o godz. 17. Przystpujemy do rozpatrzenia punktu 17. porzdku dziennego: Sprawozdanie Komisji Infrastruktury o rzdowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o szczeglnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie drg publicznych (druki nr 205 i 267). Prosz o zabranie gosu sprawozdawc komisji pana posa Stanisawa mijana. Bardzo prosz, panie pole.
ustawy, w brzmieniu zawartym w sprawozdaniu komisji (druk nr 267). Dzikuj, panie marszaku. (Oklaski)

Dzikuj panu posowi. Informuj, e Sejm ustali, i w dyskusji nad tym punktem porzdku dziennego wysucha 5-minutowych owiadcze w imieniu klubw. Otwieram dyskusj. W imieniu Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska gos zabierze pani pose Krystyna Sibiska. Bardzo prosz, pani pose.
Pose Sprawozdawca Stanisaw mijan:

Panie Marszaku! Wysoki Sejmie! W imieniu sejmowej Komisji Infrastruktury mam zaszczyt przedoy sprawozdanie z prac komisji nad rzdowym projektem ustawy o zmianie ustawy o szczeglnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji na drogach publicznych. Projekt ustawy zawarty jest w druku nr 205, za sprawozdanie w druku nr 267. Panie i Panowie Posowie! Proponowane rozwizania prawne maj na celu wprowadzenie do naszego systemu prawnego szczegowych zasad dajcych moliwo dopuszczenia niektrych odcinkw drg krajowych do uytkowania w zwizku z koniecznoci zapewnienia przejezdnoci w czasie trwania Mistrzostw Europy w Pice Nonej Euro 2012. Decyzj o warunkowym oddaniu do uytkowania bdzie wydawa nadzr budowlany w oparciu o przepisy Prawa budowlanego pomimo niewykonania czci robt wykoczeniowych lub innych robt budowlanych, a take niespenienia wymaga ochrony rodowiska. Decyzja bdzie miaa zawsze charakter warunkowy, bowiem organ, dopuszczajc drog, odcinek drogi, jezdni, w przypadku drogi dwujezdniowej, odcinek drogi lub drogowy obiekt inynierski do uytkowania, bdzie zobowizany do wskazania terminu wykonania robt niewykonanych, a take wskazania terminu spenienia wymaga ochrony rodowiska, nie duej jednak ni 9 miesicy od dnia wydania warunkowej decyzji o pozwoleniu na uytkowanie. Ponadto decyzje warunkowo dopuszczajce drog bd mogy by wydawane w okresie od dnia wejcia w ycie projektowanej ustawy do dnia 30 czerwca 2012 r. Organ wydajcy warunkow decyzj o pozwoleniu na uytkowanie bdzie kadorazowo dokonywa oceny, czy wybudowana droga zapewnia przyjcie ruchu drogowego o projektowanym obcieniu i nateniu, a przede wszystkim czy zapewnia bezpieczestwo uytkownikw drg. Wysoki Sejmie! W imieniu sejmowej Komisji Infrastruktury wnosz o uchwalenie projektowanej
Pose Krystyna Sibiska:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawi stanowisko klubu Platformy Obywatelskiej odnonie do projektu ustawy o zmianie ustawy o szczeglnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie drg publicznych (druk nr 205). Propozycja wprowadza zmiany w dwch zasadniczych kwestiach. Pierwsza to ujednolicenie zasad oddawania do uytku drg publicznych i wprowadzenie, jako organw waciwych do przyjmowania zawiadomie o zakoczeniu budowy lub wydawania pozwole na uytkowanie drogi i drogowych obiektw inynierskich, wojewdzkich i powiatowych inspektorw nadzoru budowlanego odpowiednio w miejsce wojewodw i starostw. Jest to rozwizanie jak najbardziej waciwe, wrcz oczekiwane, bowiem eliminuje z porzdku prawnego dualizm kompetencyjny organw administracyjnych w zakresie spraw zwizanych z pozwoleniem na budow. To inspektorzy nadzoru budowlanego s wyposaeni w siy i w wiedz umoliwiajce ocen prawidowego wykonania prac budowlanych w oparciu o przepisy Prawa budowlanego, ktre stanowi bd podstaw do dokonania czynnoci kontrolnych i odbiorowych. I tak naprawd proponowana nowelizacja sankcjonuje aktualnie stosowane praktyki, poniewa faktycznie decyzje o dopuszczeniu drg do uytkowania wydawane s przez waciwych inspektorw nadzoru budowlanego na podstawie zawartych porozumie z wojewodami i starostami. Kwestia druga to wprowadzenie moliwoci oddawania do uytkowania drg pomimo niewykonania czci robt i niespenienia wszystkich wymaga w zakresie ochrony rodowiska okrelonych w stosownych decyzjach zezwalajcych na realizacj inwestycji drogowej. Decyzja o oddaniu drogi do uytkowania bdzie miaa w tym przypadku charakter warunkowy. Jej wydanie bdzie poprzedzao stwierdzenie przez waciwy organ, e droga spenia warunki okrelone w przepisach ustawy z dnia 7 lipca
282
Pose Krystyna Sibiska 1994 r. Prawo budowlane, w szczeglnoci w zakresie bezpieczestwa uytkownikw takiej drogi. Waciwy organ okreli rwnie termin spenienia wszystkich pozostaych warunkw dotyczcych ochrony rodowiska i wykonania pozostaych prac. Wprowadzone rozwizania odpowiadaj istniejcym rozwizaniom z Prawa budowlanego (art. 59 ust. 3) w zakresie robt budowlanych. Podkreli naley, e wprowadzone przepisy nie zwalniaj uczestnikw procesu inwestycyjnego z obowizku stosowania przepisw techniczno-budowlanych dotyczcych spenienia wymaga podstawowych oraz wymaga odnoszcych si do wydawania pozwole na uytkowanie, zwaszcza w zakresie kontroli i uzgodnie z waciwymi organami i subami. Te kontrole i uzgodnienia maj zapewni, e decyzja o moliwoci wczeniejszego oddania drogi do uytkowania bdzie wydana tylko wtedy, gdy bdzie zapewnione bezpieczestwo ruchu drogowego, ochrona ycia i zdrowia ludzi, a take zabezpieczenie przed nieodwracalnymi stratami w mieniu i w rodowisku. Dodatkowym uproszczeniem, ktre moe skrci procedury odbiorowe, jest wprowadzenie art. 32a, zgodnie z ktrym istotnego odstpstwa od projektu nie stanowi odstpstwa w zakresie objtym projektem zagospodarowania terenu w liniach rozgraniczajcych drogi. Kolejny element usprawniajcy koczenie inwestycji drogowych to umoliwienie przeprowadzenia kontroli na etapie odbioru rwnie inspektorom nadzoru budowlanego nieposiadajcym statusu osoby zatrudnionej w organie nadzoru budowlanego waciwym terytorialnie dla odbieranej inwestycji drogowej oraz fakultatywnego przejcia postpowania w sprawie pozwolenia na uytkowanie drogi ekspresowej lub autostrady przez gwnego inspektora nadzoru budowlanego. Takie rozwizania maj zapewni optymaln efektywno w procesie wydawania decyzji w sprawie pozwolenia na uytkowanie drogi lub obiektu. Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Zmiana ustawy o szczeglnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie drg publicznych jest wprowadzana w okresie szczeglnym i tylko na okrelony czas, bo do dnia 30 czerwca br. Ten szczeglny okres z kolei to okres tu przed Turniejem Mistrzostw Europy w Pice Nonej UEFA EURO 2012 i okres, w ktrym koczone s inwestycje drogowe usprawniajce komunikacj. Sprawne zorganizowanie i udane przeprowadzenie turnieju Euro 2012, a dobra komunikacja to jeden z elementw tego procesu, to bez wtpienia wany interes publiczny i wany interes pastwa. Moe to przynie spoeczestwu i pastwu polskiemu wymierne korzyci materialne i wizerunkowe. Dlatego te Klub Parlamentarny Platforma Obywatelska popiera przedstawiony w druku nr 205 projekt ustawy. Dzikuj. (Oklaski)

Dzikuj, pani pose. Owiadczenie w imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwo wygosi pan pose Jerzy Polaczek. Bardzo prosz, panie ministrze.
Pose Jerzy Polaczek:

Panie Marszaku! Panie Ministrze! Panie i Panowie Posowie! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwo skomentowa dotychczasowy stan prac nad tym projektem. Jak wszyscy wiemy, ten projekt dotyczy wprowadzenia wicej ni korekty, bo istotnej zmiany do ustawy o szczeglnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie drg publicznych, i jeliby chodzio o umiejscowienie tego pomysu, to trzeba by zacz od tego, i jest to praktyczna realizacja politycznego zaklcia pana premiera z 2011 r. co do przejezdnoci. Te polityczne deklaracje zostay zamienione w projekt nowelizacji ustawy, ktra, jeli odniesiemy si do tytuu, jest ustaw szczegln, a zmiany w nim zawarte s jeszcze bardziej szczeglne ni szczeglne rozwizania przewidziane w akcie zasadniczym. Myl, e nie bd w tym momencie skupia si na kwestiach prawnych, ale odnios to do konkretu, ktry ma by przedmiotem zastosowania rozwiza w praktyce. Warto powiedzie o tym, e dzisiaj na posiedzeniu Komisji Infrastruktury przedstawiciele rzdu nie mogli odpowiedzie na bardzo, myl, proste pytanie, ktre na kilkadziesit dni przed rozpoczciem mistrzostw Europy zostao zadane przez przedstawicieli Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwo: Na jakich konkretnych odcinkach budowanych autostrad bd drg ekspresowych tego rodzaju rozwizanie ma by zastosowane? Kilka dni temu Gazeta Wyborcza, ktr trudno posdza o niewspieranie albo yczliw neutralno dla rzdu pana premiera Tuska, podsumowaa stan zaawansowania prac np. na A2, gdzie na wszystkich piciu odcinkach jest zero, jeli chodzi o prace w zakresie warstwy cieralnej, jeli chodzi o warstw wic, to te wskaniki przypominam na 26 marca s midzy 39% a 100%, a jeli chodzi o warstw podbudowy, to z wyjtkiem jednego z odcinkw te prace rwnie jeszcze dalej trwaj. Warto o tym wspomnie, dlatego e brak tutaj jakichkolwiek konkretnych deklaracji umiejscawiajcych ten wany interes pastwa na konkretnych realizowanych projektach inwestycyjnych. Odwoam si rwnie do opinii Instytutu Badawczego Drg i Mostw dotyczcej wpywu obcienia ruchem samochodowym drg bdcych w budowie na utrat gwarancji lub rkojmi wynikajcej z wprowadzania ruchu. Instytut zwraca w tej opinii uwag,
283
Pose Jerzy Polaczek i dopuszczenie drogi cytuj do uytkowania bez wykonania ktrej z warstw konstrukcji nawierzchni jest technicznie i ekonomicznie nieuzasadnione i moe stanowi podstaw utraty gwarancji lub rkojmi robt. Oczywicie projekt rzdowy w ogle tego nie reguluje, bo on jest, jak powiedziaem na pocztku, rozwizaniem antysystemowym. W zwizku z tym, aby poprawi to, co trudno jest poprawia, bo to jest poza systemem, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwo przedkada dwie propozycji zmian. Pierwsza poprawka wychodzi naprzeciw tej opinii Instytutu Badawczego Drg i Mostw. Proponujemy, aby decyzja o pozwoleniu na uytkowanie, o ktrej mowa w ust. 2, nastpowaa pod warunkiem wykonania penej konstrukcji nawierzchni jezdni lub odcinka. A poprawka druga wprowadza co, co przy tego rodzaju rozwizaniach szczeglnych wobec szczeglnych rozwiza w polskim prawie z kolei wprowadza odpowiedzialno ministra transportu, ktrego proponujemy umiejscowi jako osob odpowiedzialn, ktra wyraa zgod wydawan w trybie art. 32 ust. 3 w terminie nie duszym ni 14 dni od dnia zoenia wniosku. Dzikuj bardzo za uwag, panie marszaku. A poprawki skadam niniejszym na pana rce. (Oklaski)

Dzikuj, panie pole. Gos zabierze pan pose Bartomiej Bodio, Ruch Palikota. Bardzo prosz.

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Bardzo dobrze si stao, e te dwie debaty zwizane z turniejem pikarskim odbywaj si jedna po drugiej. Mielimy przed chwil moliwo wysuchania argumentw w sprawie transportu lotniczego, kiedy rozmawialimy o bardzo podobnym projekcie, czyli o odstpieniu od norm rodowiskowych, o zawieszeniu obowizywania gwarancji nr 18 w lotnictwie. Wszystkie sze klubw parlamentarnych opowiedziao si za proponowanym rozwizaniem. Niemcy, Szwajcarzy, Austriacy i Portugalczycy w 2004 r., w 2006 r. i w 2008 r. ju to wszystko przed nami przerabiali. Dopuszczali zwikszenie ruchu lotniczego w portach lotniczych podczas duych imprez sportowych. Mielimy to przetrenowane, moglimy zaryzykowa, ale czy kto kiedykolwiek wczeniej dopuszcza tego typu rozwizanie, czyli protez ustawow polegajc na wprowadzeniu przejezdnoci drg po-
mimo niespenienia warunkw prawa rodowiskowego? W dokumencie jest nawet napisane, e prawa rodowiskowego nie stosuje si. Gwny inspektor nadzoru lub inna osoba niezatrudniona we waciwym regionie moe przej spraw zatwierdzenia projektu. Przecie tutaj od razu widzimy, e bdziemy mieli wielki problem ze znalezieniem osoby, ktra bdzie si chciaa pod tym projektem podpisa. Jeli chodzi o odstpienie od projektu budowlanego w liniach rozgraniczajcych, to bdziemy mieli moliwo niewykonania pewnych rzeczy. Rozumiem, e linie rozgraniczajce to nie jest jezdnia, ale musimy te zrozumie, e linie rozgraniczajce to s zjazdy, wjazdy, pobocza. To s te rzeczy, ktre w przypadku ruchu drogowego s wyjtkowo istotne i newralgiczne dla bezpieczestwa ruchu, gdzie naprawd moe si wydarzy tragedia. Kolejna sprawa. Ustawa wchodzi w ycie z dniem ogoszenia. Nie mamy adnego vacatio legis, eby tak naprawd przygotowa si do wpuszczenia pojazdw samochodowych i ruchu drogowego na plac budowy. Mam przed oczami obraz z zeszego tygodnia, kiedy malowano w Sejmie cian. Postawiona drabina, wielkie supy, folia, zakaz przejcia i wielka tablica Teren budowy wstp wzbroniony. Dwch panw na malutkiej drabince malowao cian przy sali plenarnej, a my rozwaamy tutaj wpuszczenie ruchu i wielu tysicy samochodw na plac budowy. Nie ukrywajmy tego, powiedzmy, e taka wanie jest sytuacja i e to nas czeka. Kto za to odpowie? Moe to przej osoba, ktra nie jest zatrudniona, nie jest umocowana lokalnie. Moe to przej gwny inspektor nadzoru budowlanego. Wspczuj panu Robertowi, e bdzie musia podejmowa takie decyzje. Kolejne sprawy. Co z gwarancj na te odcinki autostrady, ktre zostan dopuszczone do wczeniejszego ruchu? Usyszelimy, e te sprawy zostay zaatwione, e bdzie to objte gwarancj, tylko e nikt z nas nie widzia dokumentw. Kto przyjmie na siebie odpowiedzialno, gdy za trzy, cztery, pi lat zacznie si co dzia z tymi drogami. Wykonawca bdzie mia wietny pretekst, eby si wycofa z gwarancji i przerzuci wszystkie koszty na Skarb Pastwa. Co bdzie z wykonawcami, ktrzy mieli okrelone warunki przetargowe, ktrzy musz zwin plac budowy, a za kilka miesicy znowu go rozwin? Przecie tam mamy obiekty socjalne, s zatrudnieni ludzie, obowizuj umowy czasowe. Podobno to wszystko byo uwzgldnione na etapie przetargu. Pastwo przewidywalicie, e tak bdzie, ale przecie kto, kto to kalkulowa, ju sobie wyliczy, ile to wszystko kosztuje i kto za to zapaci. Naprawd nie wiem, czy bd potra znale w sobie i w moich kolegach z klubu takie pokady wsparcia, dobrej woli, nie wiem, przede wszystkim naiwnoci, eby podnie rk za t ustaw. Dzikuj bardzo. (Oklaski)
284

Dzikuj, panie pole. Gos ma pan pose Jzef Racki, Polskie Stronnictwo Ludowe. Bardzo prosz.
Pose Jzef Racki:

Panie Marszaku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego odnios si do rzdowego projektu ustawy o szczeglnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie drg publicznych, druk nr 205. Po pierwszym czytaniu przedoonego projektu powoano podkomisj nadzwyczajn, ktra wypracowaa sprawozdanie zawarte w druku nr 267. Celem ustawy jest ujednolicenie zasad przyjmowania zawiadomie o zakoczeniu budowy i wydawania pozwole na uytkowanie drogi. Zadania te ustawodawca przypisuje organom budowlanym, ktre s organizacyjnie i kompetencyjnie przygotowane do przeprowadzania postpowa w sprawie pozwole na uytkowanie. Zasad przy oddawaniu drg do uytkowania bdzie realizacja przepisw ustawy Prawo budowlane. Przepisy zawarte w projekcie ustawy okrelaj jednoznacznie zasady oraz warunki, jakie musz by spenione w wypadku wydania fakultatywnych decyzji o pozwoleniu na uytkowanie drogi pomimo niewykonania czci robt. Droga oddana do uytku musi spenia warunki w zakresie bezpieczestwa uytkownikw takiej drogi. Decyzje o pozwoleniu na uytkowanie drg, jezdni, odcinkw drg lub drogowych obiektw inynierskich mog by wydawane do 30 czerwca 2012 r. Majc na uwadze pozytywne stanowisko Komisji Infrastruktury oraz to, e bdzie mona wczeniej korzysta z wybudowanej drogi, Klub Poselski Polskiego Stronnictwa Ludowego bdzie gosowa za przyjciem projektu ustawy. Dzikuj za uwag. (Oklaski)

Dzikuj, panie pole. Gos ma pan pose Witold Klepacz, Sojusz Lewicy Demokratycznej. Bardzo prosz.
Pose Witold Klepacz:

Dzikuj bardzo. Szanowny Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W imieniu Klubu Poselskiego Sojusz Le-
wicy Demokratycznej mam zaszczyt przedstawi opini klubu co do sprawozdania komisji o projekcie ustawy o zmianie ustawy o szczeglnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie drg publicznych (druki nr 205 i 267). Proponowane przez rzd przepisy przewiduj, e bdzie mona warunkowo wyda pozwolenie na uytkowanie drogi, cho jej budowy faktycznie nie ukoczono, bo nie wykonano czci robt wykoczeniowych oraz innych robt budowlanych, a take nie speniono wymogw ochrony rodowiska. Na dokoczenie inwestycji wykonawca dostanie do 9 miesicy. Chyba nikt z nas nie ma najmniejszych wtpliwoci, e ta przygotowana w sumie w popiechu nowela jest potrzebna rzdowi wycznie dla celw wizerunkowych. Gabinet Donalda Tuska do samego koca stara si wmwi obywatelom, e wszystkie planowane inwestycje drogowe bd gotowe na Euro. Tymczasem na skutek rzdw Platformy podczas mistrzostw grozi nam drogowa kompromitacja. W zaistniaej sytuacji jedynym wyjciem, jakie znalaz rzd, jest wpuszczenie kierowcw na plac budowy. Nie mona okreli tego rzdowego projektu inaczej. Bezpieczestwo obywateli oraz zagranicznych turystw przegrao z potrzeb propagandowego sukcesu. Z oczywistych wzgldw projekt ten wzbudzi szereg zastrzee nie tylko opozycji, ale rwnie ekspertw. Na pierwszy plan wysuny si bezpieczestwo samych kierowcw oraz odpowiedzialno za ewentualne wypadki. O dopuszczeniu drogi do uytkowania maj decydowa inspektorzy budowlani na podstawie tymczasowych i nieprecyzyjnych przepisw. W efekcie to na ich barkach bdzie spoczywaa odpowiedzialno sdowa za dopuszczenie do uytkowania drogi zagraajcej yciu jej uytkownikw. Takie rozwizanie moe rwnie doprowadzi do sytuacji, w ktrej rmy ubezpieczeniowe bd podwaa zasadno wypaty odszkodowa za wypadki majce miejsce na drodze czasowo dopuszczonej do uytkowania, niespeniajcej pewnych norm bezpieczestwa. Kolejna kwestia dotyczy kosztw, jakie poniesie obywatel Polski za strach rzdu przed wizerunkow wpadk. Autostrada skada si z trzech warstw: podstawy z betonu asfaltowego, warstwy wicej i warstwy cieralnej. Tej ostatniej przed Euro na niektrych odcinkach A2 prawdopodobnie nie da si pooy i autostrad po mistrzostwach trzeba bdzie zamkn w celu wykonania poprawek. Trzeba bdzie przy kolejnym zamkniciu autostrady zerwa cz starej warstwy i od nowa naoy warstw wic i cieraln, co wicej, trzeba bdzie to zrobi do jesieni, bo zgodnie z kontraktem autostrada powinna by cakowicie gotowa do 15 padziernika. W uzasadnieniu rzd mwi o tym, e ustawa nie powoduje adnych skutkw nansowych. Myl, i tego sformuowania uyto dlatego, e na chwil obecn skutki nansowe s niemoliwe do okrelenia i mog by bardzo wysokie. S one zwizane m.in. z opuszczeniem przez wykonawc placu budowy i jego ponownym wejciem na plac budowy, czy te inwenta-
285
Pose Witold Klepacz ryzacj sprztu oraz naruszeniem norm bezpieczestwa i rnymi innymi sprawami, ktre mog si skoczy procesami o odszkodowania. Ponadto pozostaj wci niewyjanione kwestie egzekwowania gwarancji na drog, na ktr przed cakowitym ukoczeniem prac rzd wpuci samochody. Wykonawca z ca pewnoci bdzie prbowa wykorzysta taki fakt, aby unikn kosztw napraw gwarancyjnych. Przyjmujc ten projekt ustawy, stworzymy pewien precedens prawny, ktrego skutki mog wystpi w przypadku wielu innych inwestycji, nie tylko drogowych. Damy moliwo powoywania si na t ustaw. Sejm nie moe bra odpowiedzialnoci za projekty, ktrych jedynym celem jest dbanie o wizerunek partii rzdzcej, dlatego Klub Poselski SLD jest przeciwny zaproponowanym rozwizaniom. Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Dzikuj, panie pole. Gos ma pan pose Jarosaw aczek, Solidarna Polska. Bardzo prosz.
Pose Jarosaw aczek:

Panie Marszaku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Solidarna Polska mam zaszczyt przedstawi stanowisko wobec sprawozdania Komisji Infrastruktury w sprawie rzdowego projektu ustawy o zmianie ustawy o szczeglnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie drg publicznych. Mistrzostwa Euro 2012, mona powiedzie, ju za chwil. Jaki jest stan realizacji planu budowy autostrad i drg ekspresowych, wszyscy widzimy. Plan ten leg w gruzach. Ju wiadomo, e wielu odcinkw przed mistrzostwami nie uda si zakoczy. Na wielu budowanych odcinkach A1, A2, A4 odkryto pknicia, trwa atanie dziur, wystpuj przesunicia, opnienia, wady, usterki. Tak wyglda Polska w budowie. Jak pamitamy, minister Stpie musia pojecha ze Strykowa do Bechatowa rowerem, gdy przegra zakad o to, e na tej trasie do Euro powstanie autostrada A1. Teraz ju nikt w rzdzie nie odway si chyba na jakikolwiek zakad, ale obecni ministrowie znaleli inny sposb, aby zabezpieczy si na wypadek wystpienia takich sytuacji, forsujc ustaw o przejezdnoci. Przypominam sobie spotkanie, ktre miao miejsce kilka lat temu w Rykach, dotyczce budowy obwodnicy tego miasta z udziaem pana przewodniczcego mijana. Pan przewodniczcy w odpowiedzi na
wtpliwoci co do realizacji sieci autostrad przed mistrzostwami owiadczy, e jeli nie bd one zrealizowane, to publicznie przyzna si do poraki. Projekt tej ustawy jest przyznaniem si do poraki, a pan przewodniczcy jest sprawozdawc projektu tej ustawy. Ustawa o przejezdnoci niedokoczonych autostrad to szczeglne rozwizanie w skali Europy. Ma ona zaradzi skutkom tych wszystkich opnie. Projekt zakada, e nadzr budowlany bdzie mg zezwoli na uytkowanie drogi, pomimo e nie wszystkie prace budowlane lub wykoczeniowe zostan zakoczone. Nadzr bdzie mg dopuci drog do uytku rwnie wtedy, kiedy nie bdzie ona spenia wszystkich wymaga z zakresu ochrony rodowiska. Zgodnie z ustaw taka droga musi jednak spenia wymogi Prawa budowlanego dotyczce bezpieczestwa jej uytkownikw. Intencj rzdu jest doprowadzenie do tego, aby na podstawie przepisw znowelizowanej ustawy mona byo na czas mistrzostw dopuci do jazdy samochodw po niedokoczonych drogach. Wykonawcy bd mieli maksymalnie do 9 miesicy na ukoczenie robt. Proponowane przez rzd przepisy s szczeglnie karkoomne, incydentalne i nios ze sob due ryzyko. Przed ryzykiem i zagroeniami, ktre mog nie takie uproszczenia, ostrzega Instytut Badawczy Drg i Mostw w opinii przygotowanej dla posw z sejmowej Komisji Infrastruktury. W opinii tej czytamy: Niewykonanie penej konstrukcji nawierzchni stanowi ryzyko szybkiego zuycia wykonanych warstw konstrukcyjnych ze wzgldu na niewystarczajc nono konstrukcji nawierzchni. Trudno jest oszacowa straty powstae wskutek takiego rozwizania, poniewa jest ono tak technicznie niepoprawne, e projektanci konstrukcji nawierzchni tego przypadku nie brali pod uwag. Instytut zwraca rwnie uwag, e brak ostatniej warstwy nawierzchni moe mie znaczny wpyw na zmniejszenie bezpieczestwa ruchu drogowego ze wzgldu na niewystarczajc szorstko innej warstwy nawierzchni. Projekt tej ustawy bardzo mao uwagi powica rwnie bezpieczestwu ruchu na drogach uznanych za przejezdne, nic nie mwi o odszkodowaniach za ewentualne uszkodzenia samochodw i wypadki na tych drogach. To rozwizanie zdaniem wielu specjalistw moe by niebezpieczne dla uytkownikw drg, ale rwnie bardzo kosztowne. Pytanie: Czy takie dopuszczenie przejezdnoci nie bdzie miao wpywu na gwarancje po wykonaniu tych inwestycji? Jeli po jakim czasie pojawi si usterki i trzeba je bdzie usuwa, wykonawcy mog ich nie uzna ze wzgldu na dopuszczenie ruchu na niedokoczonej trasie. Kto wtedy zapaci za remont? Oczywicie my wszyscy. Rozpatrujc projekt tej ustawy, naley zada podstawowe pytania. Co to znaczy przejezdno? Czy taki termin w pojciu technicznym w ogle istnieje? Czy dopuszczanie do uytkowania niezakoczonej inwestycji jest moliwe z punktu widzenia prawa,
286
Pose Jarosaw aczek nawet jeli przepisy zostaj zmienione specjalnie w zwizku z t sytuacj? Co bdzie przedmiotem czasowego dopuszczenia? Jakich konkretnych odcinkw autostrad bdzie dotyczya ta ustawa? Czy uchwalenie tej ustawy cokolwiek zmieni? Czy zmieni si stan faktyczny? Czy drg w ten sposb przybdzie? Czy zmieni si stan ich realizacji? Ot, nie. Czy w takim razie konieczne jest uchwalanie ustawy, ktra niczego nie zmienia, a niesie ze sob wiele potencjalnych zagroe? Na wszystkie te pytania nie pady odpowiedzi w czasie obrad komisji, a nieudolne prby ich udzielenia tylko te wtpliwoci potguj. Potwierdzeniem tego chaosu, a moe prb zrzucenia odpowiedzialnoci na posw jest rwnie fakt, e projekt tej ustawy przygotowany przez rzd na posiedzeniu komisji zosta przedstawiony jako projekt poselski. Z tych wszystkich wzgldw Solidarna Polska nie poprze tego projektu. Ostateczne stanowisko wyrazimy w gosowaniu. Dzikuj bardzo. (Oklaski)
gwarantuje pokrycie ewentualnych roszcze rm i uytkownikw, jeeli bd miay miejsce nieprzewidziane zdarzenia? Jak w tym przypadku ma si prawo zamwie publicznych i realizacja podpisanych wczeniej umw do realizacji kontraktw (Dzwonek) przez wykonawcw w zwizku z przerw spowodowan czasowym dopuszczeniem do uytkowania? I ostatnie pytanie. Jak bdzie si miaa kwestia przerwania prac i czasowego uytkowania do odpowiedzialnoci gwarancyjnej wykonawcw? Dzikuj bardzo.

Dzikuj. Gos ma pan pose Bartomiej Bodio, Ruch Palikota. Bardzo prosz.

Panie Marszaku! Panie Ministrze! Koleanki i Koledzy! Ju w umowach na wykonanie drg w postpowaniu przetargowym zamawiajcy przewidzia, e zostanie uchwalona taka ustawa i e bdzie trzeba doprowadzi do przejezdnoci drg. Podczas posiedzenia komisji i podkomisji zostalimy zapewnieni, e nie bdzie adnych dodatkowych kosztw, bo one zostay ju ujte we wczeniejszych przetargach. Mwi tu o kosztach zamknicia budowy, uprztnicia placu, pniej jej kolejnego uruchomienia. To wszystko podobno jest ju uwzgldnione w zawartych kontraktach, nie bdzie trzeba ich renegocjowa, nie bdzie trzeba narusza ustawy o zamwieniach publicznych. Ja mam pytanie: Ile mniej by nas kosztowao wybudowanie tych drg, gdybymy tej ustawy nie wprowadzali? Dzikuj bardzo.

Dzikuj, panie pole. Do zadania pyta w tym punkcie porzdku obrad zapisao si 12 posw. Jako pierwszy pan pose Jerzy Borkowski, Ruch Palikota. Bardzo prosz. Czas na zadanie pytania to 1 minuta. (Gos z sali: Nie ma go.) Pan pose Grzegorz Adam Woniak, Prawo i Sprawiedliwo. Bardzo prosz, panie pole.

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Program minimum budowy drg krajowych i autostrad, ze szczeglnym uwzgldnieniem drg na Euro 2012, z tego, co i dzisiaj, i w ostatnich tygodniach syszelimy, nie zostanie wykonany. Omawiany projekt ustawy w adnym miejscu nie odnosi si do organizacji Euro 2012, do tego, e drogi budowane na mistrzostwa bd objte tym projektem. Moje pytania i wtpliwoci, ktrymi chc si z pastwem podzieli, s nastpujce. Czy niewykonanie prac majcych wpyw na bezpieczestwo uytkownikw umoliwi dopuszczenie do uytkowania drg w budowie? Jeeli nie zostan wykonane prace budowlane zwizane z wymogami rodowiskowymi, to czy wtedy nastpi dopuszczenie do uytkowania. Jaka bdzie rola kierownika budowy i inspektora nadzoru w tym procesie? Rozmawialimy o tym, ale nie jest to do koca jasne. Czy budet pastwa za-

Dzikuj, panie pole. Gos w celu zadania pytania zabierze pan pose Andrzej Adamczyk, Prawo i Sprawiedliwo. (Oklaski) Bardzo prosz, panie pole.
Pose Andrzej Adamczyk:

Dzikuj bardzo. Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Wielokrotnie na tej sali w dzisiejszej debacie przywoywana bya opinia Instytutu Badawczego Drg i Mostw mwica co najmniej o moliwoci albo nawet o pewnoci, e zostan utracone prawa gwarancyjne do wykonywanych w Polsce autostrad. Prokuratoria Generalna
287
Pose Andrzej Adamczyk Skarbu Pastwa take podnosi, e na skutek nieprawidowego uytkowania dziea przez zamawiajcego moe to zosta wykorzystane jako powd do odstpienia od gwarancji po wykonaniu budowy. Mam pytanie: Kto za to wszystko zapaci? Panie ministrze, czy pan i pan minister Nowak jestecie w stanie zapewni, e jeeli te rozwizania przysporz Skarbowi Pastwa wymiernych szkd i strat, postpicie zgodnie z kodeksem Boziewicza? Czy jest pan w stanie takie zapewnienie na tej sali zoy? Dzikuj bardzo. (Oklaski)
Pose Adam Kwiatkowski:

Panie Marszaku! Panie Ministrze! To jest takie przyznanie si rzdu do cakowitego aska programu budowy autostrad i drg ekspresowych. W kontekcie tego chciabym zapyta, po pierwsze, o to, czy umowy bd aneksowane i w jaki sposb bd aneksowane, bo przecie wprowadzenie przejezdnoci zmieni harmonogram budowy tych drg i czy pastwo jestecie w stanie oszacowa koszty, bo nie uwierz, e to nic nas nie bdzie kosztowao. Po drugie, chciabym dowiedzie si, jak to rozwizanie ma si do doprowadzenia autostrady A2 do Warszawy i jak to si ma do budowy poudniowej obwodnicy Warszawy. Co bdzie z odpowiedzialnoci i z bezpieczestwem na tych drogach? Wreszcie chciabym zapyta: Czy i jak suby odpowiedzialne za kontrol, czyli Policja i Inspekcja Transportu Drogowego, bd prowadzi na tych, jak to pastwo nazywacie, przejezdnych odcinkach drg kontrole? Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Dzikuj, panie pole. Gos zabierze pan pose Jerzy Polaczek w celu zadania pytania. Bardzo prosz.

Panie Marszaku! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! Krtkie pytanie. Nawizuj tutaj po czci do wypowiedzi z dzisiejszego posiedzenia Komisji Infrastruktury. Chciabym zapyta pana ministra: Czy pastwo, czyli ministerstwo transportu oraz Generalna Dyrekcja Drg Krajowych i Autostrad, posiadaj na chwil obecn jakiekolwiek pisemne informacje, notatki czy wnioski odnoszce si do wykonalnoci tej ustawy, jeli chodzi o odcinki drg ekspresowych i autostrad? Czy pastwo zasigali opinii u inynierw kontraktu, zwaszcza w odniesieniu do tych odcinkw autostrady A2 midzy Strykowem a Konotop? Zadaj to pytanie nie bez powodu. Byem uczestnikiem spotkania pana ministra Nowaka z udziaem podwykonawcw oraz kilku posw z naszego klubu i w trakcie tego spotkania przedstawiciel inyniera kontraktu odcinka C na autostradzie A2 stwierdzi, i na tym odcinku nie ma moliwoci zrealizowania w cudzysowie przejezdnoci. (Dzwonek) A wic pytanie jest takie: Czy pastwo w ogle pytali przedstawicieli inyniera kontraktu czy generalnej dyrekcji o to, na ile te instytucje, mwi tutaj zwaszcza o wykonawcach i nadzorze, s zdolne do zrealizowania tych zada, zastosowania rozwiza, ktre s zawarte w tym projekcie? (Oklaski)

Dzikuj, panie pole. Gos ma pan pose Jerzy Szmit, Prawo i Sprawiedliwo. Bardzo prosz.
Pose Jerzy Szmit:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Powodem, tak jak jest napisane w uzasadnieniu, wprowadzenia tej ustawy jest fakt, e musimy skoczy okrelon liczb drg, a tak naprawd odda do uytkowania drogi zwizane z obsug mistrzostw Europy w pice nonej. Natomiast jeeli czytamy tekst ustawy, to wynika z niego, e obejmuje ona nie tylko drogi zwizane z obsug mistrzostw, ale te wszystkie drogi, ktre s dzisiaj realizowane w Polsce i ktre bd mogy by oddawane w takim niepenym, niewykoczonym technicznie stanie. Chciabym w zwizku z tym zapyta, czy dobrze interpretuj te zapisy ustawy. Czy rzeczywicie one bd dotyczyy wszystkich drg budowanych aktualnie w Polsce? Tym bardziej e na stronie (Dzwonek) ministerstwa transportu ukazaa si 21 lutego notatka, ktrej fragment brzmi nastpujco: Rozwizania te s niezbdne dla usprawnienia ruchu drogowego w naszym kraju. Regulacja ta rwnie po Euro 2012 bdzie pomagaa w szybszym oddawaniu drg do uytkowania. A zatem drugie pytanie: Czy oznacza to, e to rozwizanie ma mie nie tylko charakter przejciowy, na 9 miesicy, jak napisano w ustawie, ale rwnie te rozwizania maj by w przyszoci kontynuowane, tak aby mona byo oddawa w Polsce drogi, ktre nie s technicznie dokoczone? Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Dzikuj, panie pole. Pytanie zada pan pose Adam Kwiatkowski, Prawo i Sprawiedliwo. Bardzo prosz.
288

Dzikuj panu posowi. Gos ma pan pose Dariusz Dziadzio, Ruch Palikota. Bardzo prosz.
Pose Piotr Szeliga:

Panie Marszaku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Chyba znowu mdry Polak po szkodzie. Bya taka propaganda, ile to kilometrw autostrad pastwo wybudujecie, jaki to bdzie sukces. I co? Kolejna kompromitacja. I w tej chwili na chybcika, na si prbujecie oddawa kolejne odcinki autostrad, nie zwaajc na nic, a przede wszystkim na bezpieczestwo. Mam pytanie: Jakie konkretnie odcinki autostrad bd dopuszczone jako tzw. przejezdne? Kto konkretnie i wedug jakich zasad bdzie o tym decydowa? Kto bdzie odpowiedzialny za ewentualne szkody w razie wypadku, zniszczenia samochodu bd tych odcinkw autostrad? Czy te rozwizania bd take obowizywa w przyszoci, po tych 9 miesicach, bo by moe bd wybory i znowu bdzie kolejny sukces Platformie potrzebny?

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Kto powiedzia, e te mistrzostwa bd wyjtkowe, kto nawet uy sowa: niezapomniane. Ja uwaam, e bd niezapomniane zwaszcza dla goci z zagranicy, ktrzy przyjad i zastan drogi niedokoczone, bez warstwy cieralnej dziki tej ustawie. Kady wykonawca bierze odpowiedzialno za budow drogi, jak rwnie udziela trzyletniej gwarancji po zakoczeniu budowy. Zapytam: Czy ustawodawca przewidzia zabezpieczenia przed strat gwarancji na budowany odcinek drogi, odnonie do ktrego zastosuje si przepisy wyej wymienionej ustawy? Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Dzikuj. Pytanie zadaje pan pose Andrzej Duda, Prawo i Sprawiedliwo. Bardzo prosz, panie pole.

Dzikuj panu posowi. Gos ma pan pose Piotr Chmielowski, Ruch Palikota. Bardzo prosz, panie pole.
Pose Andrzej Duda:

Szanowny Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Tu jest pewien przepis w tej ustawie, nowe brzmienie art. 32, chodzi mi o ust. 7, ktry po czci odnosi si do tych kwestii, o ktrych mwili moi poprzednicy. Ot, panie ministrze, tam jest nastpujcy zapis: Gwny inspektor nadzoru budowlanego moe przej postpowanie w sprawie drogi ekspresowej lub autostrady, o ktrym mowa w ust. 35, wraz z aktami sprawy. Ust. 3 mwi m.in. o wydaniu decyzji o pozwoleniu na uytkowanie drogi, jezdni lub odcinka jezdni, pomimo niespenienia wymaga ochrony rodowiska itd. Panie Ministrze! Przygotowujecie si pastwo do sytuacji, w ktrej inspektorzy nadzoru budowlanego bd pastwu odmawiali wzicia na siebie odpowiedzialnoci za przyjcie do uytkowania drogi. W zwizku z powyszym wpisujecie sobie wentyl bezpieczestwa mwicy, e w takiej sytuacji gwny inspektor przejmie to postpowanie i droga bdzie oddana do uytku, mimo i nie spenia warunkw. (Dzwonek) Oczywicie to jest problem odpowiedzialnoci, o ktrej mwi tutaj przed chwil pan pose. Tylko zwrcie pastwo przy okazji uwag na to, e skracacie pastwo postpowanie administracyjne w tej sprawie de facto do postpowania jednoinstancyjnego. Tego typu postpowanie to jest amanie wszelkich kanonw. Bo nie mam wtpliwoci, e przepis ten powtarzam jeszcze raz, nowy proponowany art. 32 ust. 7

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Ja mam dwa pytania. Pierwsze: Czy ministerstwo zna ju personalia tego inspektora, ktry podpisze odbir tych drg? Chodzi tutaj o to, e taki czowiek bierze na siebie pen odpowiedzialno cywilnoprawn, rwnie karn, za to, co si tam bdzie dziao. Ja skonsultowaem t spraw i tu jest pewna rada, to znaczy, trzeba wybra inspektora terminalnie chorego, ktry z pewnoci nie doyje procesu. I drugie pytanie, blisze memu sercu, a mianowicie: Kto bdzie decydowa o tym, z jak prdkoci na poszczeglnych odcinkach tych drg bdziemy mogli, oczywicie okresowo, si porusza? Czy to bdzie na przykad 70 czy 50 km? A to waciwie niewiele przyspieszy, jeeli chodzi o t przejezdno i dotarcie do celu. Dzikuj. (Oklaski)

Dzikuj panu posowi. Gos ma pan pose Piotr Szeliga, Solidarna Polska. Bardzo prosz.
289
Pose Andrzej Duda suy wanie temu, aby w przypadku gdy organy waciwe nie bd chciay wzi na siebie odpowiedzialnoci z uwagi na wybrakowanie inwestycji, z uwagi na jej ze przygotowanie, z uwagi na to, e po prostu bd obawiay si wzi na siebie t odpowiedzialno, wwczas na zasadzie siowej sprawa wraz z aktami sprawy bdzie przejmowana przez gwnego inspektora nadzoru budowlanego, bo ta ustawa bdzie mu na to pozwalaa. Uwaam, e jest to po prostu rozwizanie kuriozalne. Dzikuj bardzo. (Oklaski)
(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej Tadeusz Jarmuziewicz: Podobnie jak pan pose, panie pole, bo zdaje si, e mamy podobny sta.) Prosz nie polemizowa, gos ma pan minister. (Sekretarz Stanu w Ministerstwie Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej Tadeusz Jarmuziewicz: Jestem bardzo intensywnie prowokowany, panie marszaku, czasami jest to silniejsze ode mnie.) Prosz, panie ministrze.

Dzikuj, panie pole. W celu zadania pytania gos zabierze pan pose Marek Matuszewski, Prawo i Sprawiedliwo. Bardzo prosz. Czas na zadanie pytania 1 minuta.
Sekretarz Stanu w Ministerstwie Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej Tadeusz Jarmuziewicz:

Dzikuj. Mamy tak oto sytuacj. Moe si zdarzy, e drogi speniajce warunki bezpieczestwa, nadajce si do jazdy, ale z brakujcymi elementami, jeli chodzi o wymagania ochrony rodowiska, nie bd si nadaway do jazdy, w zwizku z tym prolaktycznie przygotowalimy projekt, ktry da tak moliwo. Mwi o tym, e konstruujemy narzdzie, ktre wyjmiemy ze skrzynki z narzdziami albo nie. Wyjmiemy albo nie wyjmiemy. Ktrych to odcinkw dotyczy i czy to narzdzie bdzie potrzebne, powiem pastwu za 4 tygodnie, moe za 5 tygodni. Ruszy proces budowlany po zimie. Zobaczymy, jaka bdzie dynamika tego, na ile wykonawcy s w stanie przyspieszy i ktre odcinki w takiej sytuacji bd si nadaway. Zobaczymy, ktry z zarzdcw drg podejmie decyzj, aby skorzysta z tego narzdzia, z tej moliwoci. Panowie posowie, zajmuj si tymi problemami, ktre mam. Dzisiaj tych problemw jeszcze nie mam. W zwizku z tym ja mwi o potencjale, ktry tworzymy, e moe go wykorzystamy. Chc podkreli jeszcze jedn rzecz, a mianowicie bezpieczestwo ponad wszystko. Jeeli droga nie bdzie speniaa jakiegokolwiek parametru, ktry dotyczy bezpieczestwa, nie ma mowy o oddawaniu. Jeeli brakuje ekranu, mwi z punktu widzenia kierowcy, ktry widzi, e jest oznakowanie poziome, pionowe, s namalowane pasy, jest OK, mi jako kierowcy nie przeszkadza, e brakuje ekranu, to nie jest element bezpieczestwa... (Pose Andrzej Adamczyk: Ale UE przeszkadza, takie s wymogi.) To jest ustawa dla nas. (Pose Andrzej Adamczyk: Ale to s przygotowania.)
Pose Marek Matuszewski:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Nie wiadomo dokadnie, co to jest przejezdno. Na zdrowy rozum biorc, chodzi tu o to, eby w jaki sposb przejecha autostrad, ale nie jest to pewne. Myl, e bior udzia w jakim przedstawieniu, panie ministrze Jarmuziewicz. Nikt w Europie nie zastosowa chyba jeszcze takiej metody budowania autostrad na skrty, w sensie przejezdnoci. A moe zna pan taki kraj, panie ministrze? Moe pan powie, w ktrym kraju taka ustawa obowizuje? Pytam jako mieszkaniec powiatu zgierskiego. W Strykowie jest skrzyowanie. Co zrobi burmistrz Strykowa z t mas kibicw, ktra dojedzie do Strykowa i, mona si zakada, e z tego Strykowa nie wyjad t tzw. przejezdn autostrad? (Dzwonek) Co pan proponuje? Jakie autobusy bdziecie ustawia dla tych kibicw? Moe zna pan jak inn metod? Bo rzeki tam adnej nie ma, wic nie dopyn do Warszawy ani do Gdaska. Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Dzikuj. W imieniu rzdu zabierze gos sekretarz stanu w Ministerstwie Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej pan Tadeusz Jamroziewicz. (Pose Jerzy Polaczek: Jarmuziewicz, bardzo znany pose.) Jarmuziewicz.

Panie pole Adamczyk, prosz nie utrudnia obrad.
290

Widzi pan, panie marszaku, ja jestem taki twardy, a to mnie rozprasza.

Gos ma pan minister, bardzo prosz.

Prosz, pan minister ma gos.

Jeli chodzi o przejezdno, gratuluj wiedzy na temat zawartoci merytorycznej. Inynier kontraktu bdzie odbiera wszystkie wykonane roboty. Wszystkie roboty mog by wykonane zgodnie z warunkami technicznymi, tak eby byy bezpieczne dla kierowcw. Kontrole przez Policj bd wykonywane tak, jak na wszystkich innych drogach. Chodzi o oznakowanie poziome, oznakowanie pionowe. Ustawa dotyczy wszystkich drg publicznych. To chyba pan pose o to pyta. Tak, dotyczy wszystkich drg publicznych. (Pose Jerzy Szmit: Czy bdzie to kontynuowane?) Do 30 czerwca bdzie mona nie wykona obiektw rodowiskowych, a po 30 czerwca przechodzimy na oglne przepisy Prawa budowlanego, ktre ju dzi umoliwiaj warunkowe oddawanie drg do ruchu. Ju dzisiejszy stan prawny dopuszcza tak sytuacj. Ustawa daje moliwo, a to do zarzdcy drogi naley decyzja, czy z tej moliwoci skorzysta. Mwi o tej skrzynce z narzdziami, e sobie te narzdzia le i czekaj. Jest on pierwsz osob, ktra sprawdzi mwi o zarzdcy drogi czy projekt bdzie bezpieczny. Drug osob bdzie inspektor nadzoru budowlanego. Przyjcie... (Gwar na sali) Panie marszaku, mog sam? Bo panowie bardzo chc mi pomc, a ja nie bardzo tego oczekuj.

Droga oddana do ruchu na podstawie ustawy... Nie bd odnosi si do poszczeglnych pyta, natomiast udziel kilku odpowiedzi, ktre pewnie skonsumuj wszystkie kwestie. Jeeli nie, to ju panom wspczuj, e nie daem rady odpowiedzie na wszystkie. Droga oddana do ruchu na podstawie ustawy bdzie w peni bezpieczna. Obiekty rodowiskowe mog nie by wykonane. Obecnie w Prawie budowlanym funkcjonuj przepisy, ktre umoliwiaj oddanie do ruchu drg, ktrych budowa nie zostaa zakoczona. Koszty nie bd powikszone. Budowa drg kosztowaaby tyle samo, gdyby nie byo ustawy. Gwarancje bd takie same, jak w przypadku braku przejezdnoci. A tak swoj drog, uczepilicie si tej przejezdnoci. Mam powd, eby przypuszcza, e aden z panw nie czyta tej ustawy do koca, bo wszyscy zncacie si nad przejezdnoci, gdzie w tej ustawie nie ma sowa o przejezdnoci. (Pose Andrzej Adamczyk: Miao by.) Nie ma, ja mwi (Pose Andrzej Adamczyk: Czytalimy.) Panie pole, ja mwi o tym, e nie czytalicie ostatecznej wersji, bo uywacie sowa przejezdno (Gwar na sali) (Gos z sali: Nieprawda.)

Panie pole, zakca pan prowadzenie obrad. Bardzo prosz o spokj. Gos ma pan minister.

Prosz o spokj w awach poselskich.

Przejcie sprawy przez gwnego inspektora, ktre nie jest sprzeczne z obecnymi przepisami pyta o to ktry z panw. Postpowanie nie bdzie jednoinstancyjne, bo od decyzji bdzie mona si odwoa. Przejcie bdzie wtedy, gdy bdzie spitrzenie wnioskw w ktrym z wojewdztw. (Gos z sali: ...bardzo duo.)

To si z tym maskujecie. (Gwar na sali)
291
Sekretarz Stanu w Ministerstwie Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej Tadeusz Jarmuziewicz Bo i zadanie due. Jeli chodzi o pytania zadane przez panw posw, mam nadziej, e na nie odpowiedziaem. Skupi si jeszcze na jednym pytaniu. Pose Szeliga pyta, czy bd wybory. Tak, bd wybory. Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Panie pole, ale w jakim trybie pan chce zabiera gos?
Pose Stanisaw mijan:

Zgoda, ale, panie pole, na pewno nie zamykamy drogi dochodzenia swoich racji, bowiem droga sdowa normalnie przysuguje. Pan pose Szmit. Tak, regulacje dotycz wszystkich drg, przy czym ten projekt ustawy daje tak moliwo, a nie nakazuje, i to jest istota tego rozwizania. I zwracam si do pana posa Matuszewskiego. Panie pole, gdyby si zdarzya taka sytuacja, o ktrej pan powiedzia, to po to jest ten projekt, eby tych kibicw przetransportowa, umoliwi podr t drog do Warszawy. Bardzo dzikuj. (Oklaski)

Dzikuj, panie ministrze. Gos zabierze sprawozdawca komisji pan pose Stanisaw mijan. Bardzo prosz, panie pole.

Bardzo dzikuj. Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Bardzo dzikuj za zaangaowanie w t debat, za formuowane pytania, bowiem to daje szans, e produkt, ktry wyjdzie z tej Wysokiej Izby, po prostu bdzie taki, jakiego oczekujemy. I tylko (Gwar na sali) (Gos z sali: Autostradopodobny.)

Dzikuj, panie pole. Zamykam (Pose Andrzej Duda: Sprostowanie!) W trybie sprostowania, bardzo prosz, pan pose Duda.

Ale prosz panw posw, aby nie zakcali panowie prowadzenia obrad. Bardzo prosz, eby nie prowadzi polemiki z aw poselskich. Gos ma pan sprawozdawca komisji. Bardzo prosz, panie pole. (Gos z sali: Sprawozdawca prowokuje.)
Pose Andrzej Duda:

Szanowny Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Szanowny Panie Pole Sprawozdawco! Prawda jest taka. Bd protezy drg i bdzie proteza postpowania odwoawczego. Tak, prosz sobie poczyta komentarze do Kodeksu postpowania administracyjnego. Oczywicie, zawsze jest moliwo wniesienia od takiej decyzji wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy, ale wtedy to jest rozstrzygane przez ten sam organ, ktry wyda decyzj, i nie ma tutaj zachowanej zasady dewolutywnoci, czyli przeniesienia postpowania z instancji niszej do instancji wyszej. To jest proteza postpowania odwoawczego, a nie postpowanie odwoawcze. Oczywicie zupenie inn spraw jest moliwo wniesienia skargi do wojewdzkiego sdu administracyjnego, czy potem nawet skargi kasacyjnej do Naczelnego Sdu Administracyjnego, ale mimo wszystko pastwo przyamujecie zasad, e postpowanie administracyjne przy odwoaniu powinno mie charakter dewolutywny, czyli powinno by przeniesienie z jednej instancji do drugiej, eby nie ten sam organ ocenia, ktry to zrobi w ramach postpowania w pierwszej instancji, kiedy wydawa decyzj. Przyamujecie pastwo t zasad. Powtarzam jeszcze: raz protezy drg bd realizowane przy protezowym postpowaniu odwoawczym. Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Nie, podzikowaem. Panie pole, przecie nie prowokuj. W zasadzie pan minister odpowiedzia na wikszo pyta, ale pozwol sobie jeszcze doczy... (Gos z sali: Ale nie na wszystkie.) No to pozwol sobie dokoczy. Jeeli chodzi o pytanie pana posa Andrzeja Dudy, to mechanizm moe by w taki sposb zastosowany, jak pan pose to przedstawi, ale mimo wszystko nie ogranicza to instancyjnoci, dlatego e przysuguje odwoanie, droga sadowa, panie pole. (Pose Andrzej Duda: Przysuguje odwoanie, wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy, a organ jest organem centralnym. Bdzie sprostowanie.)
292

Dzikuj, panie pole. (Pose Jerzy Szmit: Sprostowanie.) Ale w jakim trybie, panie pole? (Pose Jerzy Szmit: Sprostowania.) Nie by pan wymieniany ani... (Gos z sali: By, by.) To bardzo prosz, panie pole.

Panie Marszaku! Panie i Panowie Posowie! Ja z wnioskiem formalnym do pana marszaka Sejmu w odniesieniu do tego punktu, ktry by w tej chwili omawiany. My dowiedzielimy si, e na polecenie przewodniczcego Komisji Infrastruktury posiedzenie ma by zorganizowane dzisiaj wieczorem. To nie jest pilny projekt rzdowy. Drugi projekt, ktry te jest objty tym zaplanowanym posiedzeniem, to jest projekt poselski, panie marszaku. Ja bym wnosi do pana marszaka, aby pan marszaek zarzdzi przeniesienie tego posiedzenia na jutro na godziny poranne, bo uwaam, e to jest gboka niestosowno, aby rzdowe projekty, ktre nie s pilne, byy rozpatrywane w godzinach nocnych. Mamy te na uwadze pracownikw Kancelarii Sejmu, ktrzy przez 24 godz., od wp do smej s w pracy. Tak e jest to wniosek formalny kierowany nie do grupy posw, tylko pod adresem przewodniczcego Komisji Infrastruktury, aby przenis to posiedzenie na godziny poranne, te z uwagi na to, e gosowania s zaplanowane na godz. 17.
Pose Jerzy Szmit:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Uzasadnienie wprowadzenia ustawy i tych nadzwyczajnych regulacji byo jedno Euro 2012. Tak jak wszyscy domniemywali, miao to dotyczy przede wszystkim drg, ktre miay zapewni obsug logistyczn tego turnieju. Teraz jednak niestety prawda wychodzi na jaw, e to dotyczy wszystkich drg... (Pose Stanisaw mijan: Moe dotyczy.) budowanych Dotyczy. Nie ma takiej formy prawnej. Dotyczy to wszystkich drg budowanych w Polsce. (Pose Stanisaw mijan: Ustawa nie nakazuje.) Panie pole, czy mona te przepisy stosowa do wszystkich drg w Polsce? Mona. Dzikuj bardzo.

Panie pole, nie jest to wniosek formalny, ale przekaemy ten postulat pani marszaek. W zwizku z tym, e (Pose Bartomiej Bodio: z wnioskiem formalnym?) Ale w jakim charakterze? (Pose Bartomiej Bodio: Wniosek formalny.) Prosz bardzo.

Dzikuj. Zamykam W trybie sprostowania, pan pose Matuszewski. Bardzo prosz. 1 minuta.

Panie Marszaku! Panie Ministrze! Ja chciabym wystpi z wnioskiem formalnym o przekazanie odpowiedzi na zadane pytania na pimie, w szczeglnoci o to, aby odpowiedzia pan na moje pytanie o zwinicie placu budowy, pniej jego rozwinicie, przestj, zatrudnienie nowych pracownikw, rozstawienie barakw socjalnych itd. Zapewni nas pan, e to nie wygeneruje dodatkowych kosztw. Bardzo bym prosi, gdyby bya moliwo
Pose Marek Matuszewski:

Panie Marszaku! Prosibym pana sprawozdawc, eby sobie nie artowa, bo naprawd nie wybudowalicie A2 ze Strykowa do Warszawy i mieszkacy... (Gos z sali: Wrcimy do dyskusji po Euro.) gminy Strykw s zaniepokojeni, panie sprawozdawco mijan, jako e ta fala kibicw, ktra przyjedzie z Zachodu, zatrzyma si w Strykowie, bo gwarantuj, e tej przejezdnoci nie bdzie, chyba e ministerstwo zasponsoruje dipy. Dzikuj.

Panie pole, to nie jest wniosek formalny. Pan minister przekae panu odpowied na pimie. Dzikuj bardzo. Zamykam dyskusj. W zwizku z tym, e w czasie drugiego czytania zgoszono do przedoonego projektu ustawy poprawki, proponuj, aby Sejm skierowa ten projekt ponow-

Dzikuj bardzo. Pan pose Polaczek, w jakim trybie? Wniosek formalny?

Projekt ustawy o zmianie ustawy o transporcie drogowym
293
Wicemarszaek Eugeniusz Tomasz Grzeszczak nie do Komisji Infrastruktury w celu przedstawienia sprawozdania. Jeeli nie usysz sprzeciwu, bd uwaa, e Sejm propozycj przyj. Sprzeciwu nie sysz. Przystpujemy do rozpatrzenia punktu 18. porzdku dziennego: Sprawozdanie Komisji Infrastruktury o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o transporcie drogowym (druki nr 258 i 269). Prosz pana posa Stanisawa Huskowskiego o zabranie gosu w celu przedstawienia sprawozdania komisji. Bardzo prosz, panie pole.
wie, bd mogli dalej funkcjonowa. Mianowicie bd to przewonicy, ktrzy wykonuj przewozy osobicie lub przez zatrudnionych przez siebie kierowcw, ktrzy dziaaj na podstawie umowy zawartej z klientem pisemnie przed przewozem oraz ktrzy pobieraj pienidze w formie bezgotwkowej lub gotwkowej, ale tylko w siedzibie rmy nie paci si wprost kierowcy tego pojazdu. Te postawione bariery powinny skutecznie odsia wanie te specjalne przewozy od tych, ktre dotychczas byy zmor niektrych wielkich miast i stanowiy nieuczciw konkurencj w stosunku do przewozw takswkowych. W imieniu Komisji Infrastruktury polecam pastwu pochylenie si nad t ustaw i prosz o poparcie jej podczas trzeciego czytania w dniu jutrzejszym. Dzikuj.
Pose Sprawozdawca Stanisaw Huskowski:

Panie Marszaku! Panowie Ministrowie! Wysoka Izbo! Mam przyjemno, zaszczyt i obowizek zoy sprawozdanie Komisji Infrastruktury z prac nad poselskim projektem ustawy o zmianie ustawy o transporcie drogowym. Projekt ten jest zawarty w druku nr 258, a sprawozdanie w druku nr 269. Komisja Infrastruktury wczoraj i dzi, dwukrotnie pochylia si nad tym projektem, powoaa podkomisj, ktra wczoraj wiele godzin powicia dyskusji w celu doprecyzowania niektrych zapisw tego projektu. Projekt ma na celu umoliwienie prowadzenia dziaalnoci gospodarczej i dalszej dziaalnoci gospodarczej niektrym rmom, ktre wraz z wejciem w ycie niektrych zapisw ubiegorocznej ustawy nowelizujcej ustaw o transporcie drogowym wejd w ycie 7 kwietnia tego roku i mog utrudni, a w niektrych przypadkach uniemoliwi dziaalno niektrych rm prowadzcych przewz osb na specjalne uroczystoci, rne okazje, np. luby, wesela, chrzciny, konferencje czy inne wydarzenia, w tym przewozy VIP-w. Ubiegoroczna ustawa utrudnia tak dziaalno niektrym z tych rm. W zwizku z tym Sejm pochyli si nad tym, komisja pochylia si nad tym, by znowelizowa t ustaw i umoliwi w peni prowadzenie takiej dziaalnoci, gdy nie byo celem uprzedniej ustawy uniemoliwienie jej prowadzenia. Celem poprzedniej ustawy byo uniemoliwienie prowadzenia dziaalnoci polegajcej na przewozie osb, ktra upodabniaa si do dziaalnoci takswek, bya takswkopodobna, wizaa si czsto z upodabnianiem samochodw, stosowaniem oznacze podobnych do oznacze takswkarskich i wykonywana bya na podstawie przepisw o przewozie osb, a nie o przewozie takswkowym. Ta nowela, ktra jest dzisiaj przedmiotem obrad, powinna spowodowa, e ci przewonicy, ktrzy speniaj jednoczenie trzy kryteria zawarte w tej usta-

Dzikuj panu posowi. Informuj panie i panw posw, e Sejm ustali, i w dyskusji nad tym punktem porzdku dziennego wysucha 5-minutowych owiadcze w imieniu klubw. Otwieram dyskusj. W imieniu klubu Platforma Obywatelska gos zabierze pani pose Magdalena Gsior-Marek. Bardzo prosz, pani pose.
Pose Magdalena Gsior-Marek:

Szanowny Panie Marszaku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawi stanowisko klubu Platforma Obywatelska w sprawie zmiany ustawy o transporcie drogowym, ktra wesza w ycie w dniu 7 kwietnia 2011 r. Ustawa z dnia 4 lutego 2011 r. powoduje, e z dniem 7 kwietnia 2012 r. nie bdzie moliwe wiadczenie przewozu okazjonalnego pojazdem samochodowym przeznaczonym do przewozu mniej ni 7 osb w innej formie ni takswk. Projektem ustawy o zmianie ustawy o transporcie drogowym prbujemy uchyli furtk dla wszelkiego przewozu osb samochodami osobowymi w innej formie ni takswki, uchyli t furtk dla rm, ktre zajmuj si wyspecjalizowanymi przewozami, np. obsug lubw, obsug konferencji, obsug goci zagranicznych czy wszelkiego rodzaju innych imprez. Naley podkreli, e w projekcie ustawy wprowadzamy pewne restrykcje, eby nie byo patologii prowadzcej do precedensu nieuczciwej konkurencji ze strony innych przewonikw. Przy okazji zmieniamy i regulujemy kilka spraw z zakresu funkcji gwnego inspektora transportu drogowego, ktry sprawuje nadzr nad przewozami.
294

Pose Magdalena Gsior-Marek W szczeglnoci w zmianie pierwszej stawiamy warunki, jakie musi speni przewonik, ktry chce uzyska licencj na przewz okazjonalny osb samochodami osobowymi innymi ni takswki. Pierwszy warunek to podpisanie umowy w siedzibie rmy danego przedsibiorcy. Drugi warunek to uiszczenie opaty ryczatowej za przewz w formie gotwkowej lub bezgotwkowej, z tym e jeeli jest dokonywana opata w formie gotwkowej, jest obowizek, eby odbywao si to w siedzibie danego przedsibiorcy. I trzeci warunek: usugi s realizowane przez przedsibiorc wiadczcego usugi przewozowe lub przez zatrudnionego przez niego kierowc. W drugiej czci zmiany pierwszej umieszczamy zapisy uniemoliwiajce podszywanie si przewonikw osobowych pod takswki. Zastosowany jest nakaz zabraniajcy upodabniania si do takswek. Ostatnia zmiana jest potrzebna w celu wygenerowania zapisw wynikajcych ze zmiany pierwszej. W praktyce stanowi ona nakaz przy wykonywaniu przewozw okazjonalnych chodzi o posiadanie kopii umowy, ktra wczeniej zostaa zawarta midzy przedsibiorc a dan osob. Omawiana ustawa nie powoduje adnych nansowych obcie dla Skarbu Pastwa ani dla jednostek samorzdu terytorialnego. Jest zgodna z prawem Unii Europejskiej. Panie Marszaku! Chciaabym zgosi 5 poprawek doprecyzowujcych niektre zapisy ustawy, ktre skadam teraz na pana rce.

Dzikuj.
Pose Magdalena Gsior-Marek:

Wysoka Izbo! Panie Marszaku! Wnosz o przyjcie ustawy wraz ze zgoszonymi poprawkami. Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Dzikuj, pani pose. Gos ma pan pose Piotr Babinetz, Prawo i Sprawiedliwo. Bardzo prosz, panie pole.
Pose Piotr Babinetz:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Mam zaszczyt zaprezentowa stanowisko klubu Pra-
wo i Sprawiedliwo do poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o transporcie drogowym (druki nr 258 i 269). Niestety musimy znowu powrci do nowelizacji ustawy o transporcie drogowym, co gorsza, odbywa si to w trybie pilnym, a nawet ekspresowym. Poprzednia nowelizacja w tym samym obszarze merytorycznym, przyjta w zeszym roku pod kierunkiem koalicji rzdzcej, bya na tyle niedopracowana, e pilna nowelizacja wydaje si konieczna. Z drugiej strony obecne tak szybkie procedowanie budzi nasze obawy, e efekt moe by podobny do tego przed rokiem, oby tak nie byo. Powstaj rwnie wtpliwoci co do skutkw ubocznych procedowanych dzisiaj zapisw kolejnej nowelizacji. Obecne zmiany wedug uzasadnienia projektu wniesionego przez grup posw Platformy Obywatelskiej s konieczne, poniewa poczwszy od dnia 7 kwietnia br. nie bdzie moliwe wykonywanie tzw. przewozu okazjonalnego pojazdem samochodowym przeznaczonym konstrukcyjnie do przewozu mniej ni 7 osb cznie z kierowc. Chodzi wic o to, aby przewonicy trudnicy si przewozem okazjonalnym mogli w zgodzie z przepisami prawa wykonywa usugi, a przede wszystkim eby mogli z nich korzysta klienci. Jednoczenie powinno dzia si to w takich ramach prawnych, aby nie uderzyo w rynek innych bardziej powszechnych usug transportowych w zakresie przewozu osb. Podzielamy ide umoliwienia ludziom, ktrzy potrzebuj usugi w postaci transportu okazjonalnego ze wzgldu na wizyty dyplomatyczne, imprezy kulturalne, sportowe, turystyczne oraz rnego rodzaju konferencje, seminaria, ale te luby, chrzciny czy pierwsze komunie wite, skorzystania np. z pojazdu zabytkowego, co czsto jest marzeniem wielu, w szczeglnych sytuacjach, ale take, i tego dotyczy ta nowelizacja, z innych pojazdw stosowanych do przewozw okazjonalnych. Projekt zoony przez grup posw by jednak na tyle niespjny i miejscami wewntrznie sprzeczny, a szczeglnie sprzeczny z zapisami dotychczasowego art. 18 ustawy, e utrudniao to jego wnikliw analiz. Dopiero duo bardziej przejrzysty i uporzdkowany projekt, ktry powsta w wyniku dyskusji na wczorajszym posiedzeniu Komisji Infrastruktury i nastpnie w efekcie pilnej pracy powoanej specjalnie podkomisji, mg sta si podstaw rozwaa klubu Prawo i Sprawiedliwo. W wyniku prac naszego klubu opracowalimy kilka poprawek, ktre maj suy doprecyzowaniu i ucileniu projektu powyszej nowelizacji, aby zapisy ustawy w maksymalnym stopniu mogy doprowadzi do wyeliminowania ewentualnych patologii i nieprawidowoci. Panie Marszaku! Kolejne poprawki, ktre przedstawiam w imieniu naszego klubu, to, po pierwsze, w art. 1 w pkt 1 tej nowelizacji mamy ust. 4b ppkt 2 i przy lit. c po sformuowaniu w formie bezgotwkowej usunlibymy wyrazy lub gotwkowej i dalej po sformuowaniu okrelonego w ust. 4a dopisalibymy i bdcymi wyczn wasnoci przedsi-

295
Pose Piotr Babinetz biorcy. W ust. 5, pod cyfr 1, umieszczania i uywania w pojedzie taksometru lub innych urzdze majcych podobne funkcje oraz kasy skalnej, a pod cyfr 2 umieszczania na pojedzie i tu doda wyrazy oraz w jego wntrzu oznacze z nazw. Wreszcie w art. 1 po pkt 5 dodalibymy pkt 6 w brzmieniu: W zaczniku nr 1 proponuje si dodanie poz. 15 w brzmieniu: Zatrzymanie lub postj pojazdu wykorzystywanego do wykonania przewozw okazjonalnych na miejscu dla postoju takswek oznakowanym znakami drogowymi przewidzianymi w przepisach ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym i tutaj, poniewa jest to katalog wykrocze i przewidzianych sankcji, byaby sankcja: 5 tys. z. Uwaamy, e przyjcie tych poprawek moe doprowadzi do pogodzenia potrzeby wyeliminowania moliwych patologii na rynku transportu z potrzeb stworzenia po 7 kwietnia moliwoci korzystania przez licznych klientw z przewozw okazjonalnych. Nie oznacza to jednak, e klub Prawo i Sprawiedliwo nie ma wtpliwoci co do jakoci uchwalanych w tak ekspresowym trybie przepisw prawa, ktre ma obowizywa w Rzeczypospolitej. Dzikuj bardzo. (Oklaski) Panie marszaku, prosz.

Bardzo dzikuj panu posowi. Gos ma pan pose Bartomiej Bodio, Ruch Palikota. Bardzo prosz, panie pole.

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Poprawiamy dzisiaj kolejn ustaw. Tym razem jest to ustawa nowelizowana jeszcze w VII kadencji Sejmu, w roku 2011. W tej kadencji Komisja Infrastruktury i Wysoka Izba procedoway ju nad kilkoma aktami prawnymi majcymi na celu poprawienie bdw legislacyjnych wynikajcych z poprzednich nowelizacji. Pozwol sobie na krtk retrospekcj. 12 stycznia 2012 r. ustawa o kierujcych pojazdami, druk nr 109. W cigu 12 miesicy vacatio legis ministerstwo nie potrao przygotowa 20 rozporzdze, co spowodowao niemono egzaminowania kierowcw. Szybka nowelizacja, musielimy szybciutko procedowa w komisji, w Sejmie. I co? I mamy kolejny rok vacatio legis. (Oklaski) 15 lutego ustawa o drogach publicznych. Implementacja dyrektywy unijnej 2008/96, druk nr 104. Dyrektywa o poprawie bezpieczestwa na drogach, zapomniana przez 4 lata, zostaa natychmiastowo przeznaczona do superpilnej legislacji w momencie, kiedy okazao si, e zagroo-
ne s fundusze unijne. Znowu. (Oklaski) Dzisiaj ustawa o szczeglnych zasadach przygotowania realizacji inwestycji w zakresie drg publicznych, tzw. ustawa o przejezdnoci, ktra o czym tu mwilimy, debatujc nad dzisiejsz ustaw jest uchwalona po to, aby wyeliminowa produkty jak wyrazia si koleanka z koalicji rzdowej takswkopodobne. Nie chciabym powiedzie o produktach wymienionych w poprzednio procedowanej ustawie, e s to produkty drogo- albo autostradopodobne. (Oklaski) Tym razem, jeeli chodzi o vacatio legis, ustawa autostradopodobna wchodzi w kolejnym dniu po ogoszeniu. Omawiana ustawa o transporcie drogowym, jak ju wspomniaem, nowelizowana w 2011 r., w swoim zamyle miaa na celu zabetonowanie rynku takswkowego i wyeliminowanie z rynku usug transportowych tzw. przewozu osb. To ju przemino, ustawa odebraa konsumentom, klientom moliwo wyboru. Zrobia to poprzednia kadencja naszego parlamentu. I po raz kolejny legislator wyla dziecko z kpiel, bo zabroni jednoczenie wykonywania usug typu: wynajem limuzyn do lubu, uytkowanie aut zabytkowych. I dzisiaj, po raz czwarty ju w tej kadencji, jako posowie, czonkowie Komisji Infrastruktury, Sejm Rzeczypospolitej, naprawiamy bdy naszych poprzednikw, i to jeszcze bdy, ktrych nikt nie potra zauway przez rok. W momencie gdy pozosta tydzie, zostao kilka dni, musimy procedowa o godz. 22.20 i jeszcze nie wiadomo, jak dugo tu posiedzimy, jeszcze po spotkaniu bdziemy wprowadza poprawki. Chciabym zapyta, w imi czego. W imi czego po raz kolejny mamy ratowa bdne prawo i poprawia bdy naszych poprzednikw czy swoje wasne? Myl, e powinnimy dobrze zastanowi si przed kolejnymi ustawami, eby takich sytuacji nie byo, bo naprawd szkoda naszego czasu, szkoda czasu Wysokiej Izby, szkoda czasu Komisji Infrastruktury, a przede wszystkim szkoda obywateli, ktrzy licz na nas, a my cay czas czstujemy ich legislacyjnymi bublami. Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Dzikuj, panie pole. Pan pose Jzef Racki, Polskie Stronnictwo Ludowe. Bardzo prosz.
Pose Jzef Racki:

Panie Marszaku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! W imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego informuj, e sprawozdanie Komisji Infrastruktury, zawarte w druku nr 269, dotyczce poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o transporcie drogowym zostao przyjte jednogonie przez Komisj
296 Pose Jzef Racki

Infrastruktury. W zwizku z powyszym klub Polskiego Stronnictwa Ludowego bdzie gosowa za jej przyjciem. Dzikuj za uwag. (Oklaski)

Dzikuj, panie pole. Gos zabierze pan pose Witold Klepacz, Sojusz Lewicy Demokratycznej. Bardzo prosz.
Pose Witold Klepacz:

Dzikuj bardzo. Szanowny Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W imieniu Klubu Poselskiego Sojusz Lewicy Demokratycznej mam zaszczyt przedstawi stanowisko wobec sprawozdania komisji o projekcie ustawy o zmianie ustawy o transporcie drogowym. Ustawa z 4 lutego 2011 r. o zmianie ustawy o transporcie drogowym powoduje, e z dniem 7 kwietnia 2012 r. nie bdzie moliwe wykonanie przewozu okazjonalnego pojazdem samochodowym przeznaczonym konstrukcyjnie do przewozu poniej 7 osb cznie z kierowc. Ustawa deniuje przewz okazjonalny jako przewz osb, ktry nie stanowi przewozu regularnego, przewozu regularnego specjalnego albo przewozu wahadowego. Z tej nowelizacji ustawy o transporcie drogowym wynika, e kierowca, ktry bdzie chcia kogo przewie bez licencji i wemie za to pienidze, narazi si nawet na 15 tys. z kary. Zarobkowy przewz osb bdzie zatem wykonywany takswk. Tym samym skoczy si omijanie prawa przez przedsibiorcw, ktrzy dziaali na niemal identycznych zasadach, jak korporacje takswkowe, nie mieli licencji, a na samochodach mieli napisy informujce, e wiadcz usugi przewozu osb. Dziaajc bez licencji, nie ponosili kosztw, jakie maj korporacje takswkowe, czsto na niejasnych zasadach naliczali opaty za przejazd, mimo e na szybie widniay bardzo atrakcyjne ceny za 1 km. Sejm, dokonujc zmian w ustawie, ograniczy przypadki dziaalnoci pojedynczych osb, ktre przewoc osoby, nacigay np. turystw, stosujc nieuczciwe ceny. Okazywao si, e pasaer zamiast 1,90 z za km paci nawet 50 z. Niemniej te wane zmiany doprowadziy do sytuacji, w ktrej ucierpi rwnie przedsibiorcy wiadczcy usugi okazjonalnych przewozw w sytuacjach szczeglnych. Najczciej dotyczy to transportu luksusowego. S to przejazdy zwizane z obsug konferencji, ze wiadczeniem specjalnych usug przewozowych dla goci hotelowych, wiadczeniem przewozw na zlecenie organw centralnych pastwa, instytucji, koncernw, or-
ganizatorw midzynarodowych konferencji, z obsug wydarze politycznych i sportowych. W takich wypadkach zleceniodawcy nie ycz sobie korzystania z przewozu takswkowego. Tymczasem ustawa zakazuje wiadczenia takich usug pojazdami poniej 7 osb cznie z kierowc poza takswkami. Proponowane zmiany pozwol naprawi t niekorzystn sytuacj przy jednoczesnym braku zagroenia powrotem do sytuacji sprzed obowizywania ustawy z 4 lutego 2011 r. Przewozy okazjonalne, zgodnie z projektowan zmian ustawy o transporcie drogowym, nie bd miay wpywu na jednolity rynek usug takswkowych, a jednoczenie bd wyrazem swobodnej dziaalnoci gospodarczej, ktra nie narusza zasad uczciwej konkurencji na rynku usug przewozowych. W tym celu wykonywanie usug przewozowych wprowadzonych niniejsz ustaw bdzie moliwe po zawarciu pisemnej umowy z przewonikiem oraz dokonaniu opaty o ryczatowym charakterze, ustalonej pomidzy przewonikiem a osob zlecajc przewz przed jego rozpoczciem. Klub Poselski Sojusz Lewicy Demokratycznej widzi konieczno wprowadzenia tych zmian i bdzie gosowa za przyjciem tego projektu ustawy. Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Dzikuj. Gos ma pan pose Jarosaw aczek, Solidarna Polska. Bardzo prosz.
Pose Jarosaw aczek:

Panie Marszaku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Solidarna Polska mam zaszczyt przedstawi stanowisko wobec sprawozdania Komisji Infrastruktury o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o transporcie drogowym. Zmiana jest konieczna i spowodowana tym, e z dniem 7 kwietnia 2012 r. nie bdzie moliwe wykonywanie przewozu okazjonalnego pojazdem samochodowym przeznaczonym konstrukcyjnie do przewozu poniej 7 osb cznie z kierowc. Zmiana przepisw umoliwi kontynuacj dziaalnoci gospodarczej w tym zakresie i nie bdzie miaa wpywu na rynek usug takswkowych. Projekt ustawy zosta ju szczegowo przedstawiony przez posa sprawozdawc i moich szanownych przedmwcw. Zgadzamy si z t argumentacj, jak rwnie ze zgoszonymi uwagami. Solidarna Polska popiera to rozwizanie, a ostateczne stanowisko zajmie po zapoznaniu si ze zgoszonymi poprawkami. Dzikuj bardzo. (Oklaski)

297

Dzikuj, panie pole. Jest lista posw zapisanych do pyta w tym punkcie porzdku obrad. Piciu posw zapisao si. Czy kto z pa lub panw posw jeszcze chciaby si zapisa? Zamykam list. Jako pierwszy zada pytanie pan pose Grzegorz Adam Woniak, Prawo i Sprawiedliwo. Czas na zadanie pytania 1 minuta. Bardzo prosz, panie pole. Nie ma pana posa. Pan pose Bartomiej Jest pan pose. Bardzo prosz. Pan pose Bartomiej Bodio jest obecny na sali, zabierze gos jako drugi i pan pose Krzysztof Tchrzewski przygotuje si.

Dzikuj, panie pole. Pytanie zada pan pose Krzysztof Tchrzewski, Prawo i Sprawiedliwo. Bardzo prosz.
Pose Krzysztof Tchrzewski:

Panie Marszaku! Wysoki Sejmie! W ubiegej kadencji te zmiany, ktre zostay wprowadzone, zostay spowodowane najwikszym problemem, jaki zaistnia na rynku, tj. chodzi o samowolki cenowe, czste oszustwa pasaerw odnonie do wielkoci zapaty. Do historii polskiego parlamentaryzmu przejdzie przejazd dwch posanek przewozem okazjonalnym z Dworca Centralnego do Sejmu za ok. 150 z. Po wielu protestach panie musiay jednak tak kwot zapaci. A wic jest pytanie: Czy ta furtka, ktr w tej chwili otwieramy, nie stworzy ponownie takich moliwoci, czy takie rzeczy nie zaczn si dzia? Przypomn, e wtedy problemem byli tzw. jednoprocentowi waciciele, ktrzy mieli samodzielne przedsibiorstwa, ale byli trzymani w garci ze wzgldu na 99% wasnoci samochodu, czsto musieli wysoki haracz (Dzwonek) paci za te samochody. Waciwie tamt ustaw doprowadzilimy do tego, e ci, ktrzy s rzeczywistymi wacicielami samochodw, mog je rejestrowa jako takswki. I teraz chodzi o te wszystkie momenty zamykajce. Jest pytanie, czy pan minister, czy ministerstwo poprze t poprawk, ktr zgosilimy, a ktra mwi o tym, e waciciel samochodu powinien by wycznym wacicielem tego pojazdu, bo to jest chyba jedna z najwaniejszych rzeczy do wprowadzenia do tej ustawy. Dzikuj. (Oklaski)

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Tak jak tu byo ju mwione, rok temu zostaa przyjta ustawa, ktra umoliwia okazjonalne przewozy samochodem osobowym. Jak te mwilimy przed chwil, okazuje si, e za kilka dni, a dokadnie 7 kwietnia, cz zaoe ustawy przestaje obowizywa i przewz okazjonalny osb bdzie niemoliwy. Aktualnie procedujemy szybk nowelizacj, ktrej wczeniej nie przeprowadzono. Ale moje wtpliwoci budzi inny problem, dotyczcy kontroli przedsibiorcw wiadczcych okazjonalny przewz osb. Std s moje dwa pytania: W jaki sposb suby kontrolne bd w stanie rozrni pojazd prywatny od pojazdu wiadczcego usugi okazjonalnego przewozu? Czy ewentualne dziaania kontrolne przez tego typu brak oznakowania nie bd kcj uniemoliwiajc wanie tak kontrol? Dzikuj bardzo.

Dzikuj, panie pole. Pan pose Andrzej Adamczyk, Prawo i Sprawiedliwo. Bardzo prosz, panie pole. Czas na zadanie pytania 1 minuta.

Dzikuj, panie pole. Bardzo prosz, pan pose Bodio Bartomiej, Ruch Palikota.

Dzikuj bardzo. Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Tak jak tutaj ju wielokrotnie zostao powiedziane, mamy do czynienia z niebywa sytuacj. Przed kilkunastoma dniami wniesiono do laski marszakowskiej projekt ustawy, a dzisiaj jest ju jego drugie czytanie. Dotyczy on sfery niezmiernie wraliwej. O tym przekonalimy si faktycznie w poprzedniej kadencji Sejmu. Jak po-

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Chciabym zapyta, czy trzeba byo czeka prawie rok, aby zauway, e popeniono bd i wylano dziecko z kpiel. Likwidujc wolny rynek takswkowy, zlikwidowano jednoczenie cay rynek usug okazjonalnych. Dzikuj bardzo. (Oklaski)
298 Pose Andrzej Adamczyk

Pose Jan Warzecha:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Chc zapyta o kary za bezprawne znakowanie samochodw osobowych jako tych, ktre mog suy do wykonywania przewozw okazjonalnych, ktre to oznakowanie pozwolioby im wej w kolizj z zapisami o przewozie osobowym? Czy skoro w ustawie o transporcie drogowym jest zapis, e przewz okazjonalny wykonuje si pojazdem samochodowym przeznaczonym konstrukcyjnie do przewozu powyej 7 osb cznie z kierowc i dopuszcza si odstpstwo jedynie w postaci przewozu samochodami zabytkowymi, to czy wprowadzane obecn nowelizacj bardzo szerokie rozszerzenie na samochody osobowe nie wymaga koniecznoci wprowadzenia bardziej szczegowego ustalenia sankcji za nieprzestrzeganie warunkw tego dopuszczenia? Dzikuj. (Oklaski)
wiedzia pan pose Tchrzewski, mielimy do czynienia w skali caego kraju z wieloma naduyciami, oszustwami, z nagminnym wykorzystywaniem sytuacji, kiedy przewz okazjonalny podszywa si... albo inaczej: w jego ramach wykonywano transport takswkowy. I teraz rodzi si pytanie i kieruj to pytanie do pana ministra: Czy projekt przedkadany w tym popiechu Wysokiej Izbie posiada wszelkie atrybuty i wszelkie zabezpieczenia? Czy pod hasem poszerzenia dobrodziejstwa ustawy (Dzwonek) na przewz okazjonalny, wesela, biznesy itd. nie rozszczelniamy tego projektu ustawy? Czy pod hasem wyjcia naprzeciw oczekiwaniu rodowiska nie przeciwdziaamy rodowisku przedsibiorcw uczciwych, a rozszczelniamy zasady do takiego stopnia, jak to miao miejsce przed lutym 2011 r.? Sysz tu na sali, e to wszyscy in gremio itd., ale z braku czasu nie bd teraz przypomina, jak byo faktycznie, jaka wwczas bya postawa rzdu. Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Dzikuj panu posowi. Pan pose Dariusz Cezar Dziadzio, Ruch Palikota. Bardzo prosz.

Dzikuj, panie pole, za dobre wyczucie czasu. Pan pose Piotr Chmielowski, Ruch Palikota. Bardzo prosz.

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Czytajc ten projekt, doczytaem si bardzo ciekawego rozwizania. Ot aby skorzysta z usug przewozw okazjonalnych, trzeba mie podpisan umow, najlepiej w siedzibie rmy. Ciekaw rzecz jest to, e te usugi przewozw okazjonalnych zwizane s z obsug konferencji, seminariw, wizyt dyplomatycznych, imprez kulturalnych, sportowych czy turystycznych oraz takich uroczystoci, jak luby, chrzciny i pierwsze komunie. Mam takie pytanie. Jak pastwo chcecie to rozwiza, aby te umowy byy odpowiednio podpisywane, zwaszcza z turystami, ktrzy przyjedaj danego dnia do Polski, a take w przypadku lubw, jeli rma zarejestrowana jest w Warszawie, a posiada bardzo ciekawy samochd, ktry mona by byo wykorzysta w innym regionie? Dzikuj bardzo.

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Po raz kolejny dzisiaj zostaem zaskoczony tym, nad czym debatujemy. Ostatnio bardzo modne, powtarzane w prasie i rnych innych rodkach przekazu, jest pojcie: deregulacja zawodw. Oczywicie obejmuje to rwnie takswkarzy czy przewozy okazjonalne, bo te zawody znw pojawi si w ustawie o swobodzie dziaalnoci gospodarczej. Zakadam, e minister sprawiedliwoci doprowadzi do tego w swoim programie, e rwnie dziaalno w zakresie przewozu osb bdzie zaliczona do zawodw wolnych. Moje pytanie brzmi nastpujco: Jest godz. 22.30. Po co dzisiaj tak dugo zajmujemy pana marszaka, dyskutujc tylko o jednym zawodzie, skoro z pewnoci za kilka dni czy tygodni minister (Dzwonek) Gowin zoy propozycj deregulacji kilkudziesiciu zawodw? Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Dzikuj, panie pole. Lista posw zapisanych do zadania pytania zostaa wyczerpana. Gos zabierze sekretarz stanu w Ministerstwie Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej pan Tadeusz Jamruziewicz. (Gos z sali: Jarmuziewicz.)

Dzikuj, panie pole. Gos ma pan pose Jan Warzecha, Prawo i Sprawiedliwo. Prosz bardzo.

299
Wicemarszaek Eugeniusz Tomasz Grzeszczak Jarmuziewicz. (Sekretarz Stanu w Ministerstwie Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej Tadeusz Jarmuziewicz: Oczywicie, od 55 lat Jarmuziewicz, jak mwiem.) (Pose Bartomiej Bodio: Bardzo pikny wiek, panie ministrze.) (Sekretarz Stanu w Ministerstwie Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej Tadeusz Jarmuziewicz: Kto dba, ten ma.) (Oklaski) Bardzo prosz, panie ministrze.

Dzikuj bardzo. Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Najpierw historia. W lutym 2011 r. 420 posw byo za, 1 przeciw. Caa Izba przyja t ustaw. W zwizku z tym, koledzy, jeeli macie wtpliwoci co do ustawy, a wtedy nie wnosilicie adnych zastrzee, to dzi nie uchodzi krytykowa. (Pose Andrzej Adamczyk: Ale ktry) Patrz m.in. na pana. Sprowokowa mnie pan (Pose Andrzej Adamczyk: Ale pan, panie ministrze) I wtedy, tak jak ci, ktrzy brali udzia w pracach, mymy si do tego tematu przymierzali. Piekielnie trudny temat, ja o tym wiem. Wtedy zamysem byo to, eby wyjtkowo kopotliw na rynku przewozw grup przewozw okazjonalnych podcign do rangi takswek. I to si nam udao, to zrobilimy. Ale przy okazji, niechccy osignlimy inny efekt, powsta produkt uboczny, ktrego dzisiaj nie chcemy, mianowicie przewozy okazjonalne, ktre chcemy pozostawi, te niechccy skasowalimy. Chodzi o przewozy VIP-w itd. W mojej ocenie mwimy o stu kilkudziesiciu, moe wicej, kilku setkach samochodw, mwimy o takiej grupie tych specjalnych samochodw, ktre bd woziy VIP-w. Z denicji ta ustawa musi mie charakter restrykcyjny to jest to, o co pyta pose Tchrzewski eby to po prostu tylko lekko uchyli, tylko w odniesieniu do tej jednej wziutkiej grupy zawodowej. Taki jest zamys nas wszystkich, mam nadziej. Prawda? (Gos z sali: To jest rozwizanie dla amatorw, a nie) Przypomn panu, panie pole, e zarwno ustawa matka w 2011 r. bya projektem poselskim, jak i omawiana dzisiaj ustawa jest projektem poselskim, w zwizku z tym rzd z yczliwoci przyglda si pracom parlamentu i (Pose Stanisaw mijan: Panie ministrze, prosz delikatniej mama, nie matka.) Przepraszam.
(Pose Andrzej Adamczyk: Pan minister popiera te poprawki?) (Gos z sali: Z yczliwoci nie wnosi) Z yczliwoci suy daleko idcym doradztwem. Tak jak mwi, zamys jest taki, e ta ustawa, chcc tylko troch to uchyli, musi mie charakter restrykcyjny. Czyli tak: przedsibiorca lub zatrudniony u niego kierowca, pisemna umowa zawarta w siedzibie, opata bezgotwkowa lub w gotwce, ale w siedzibie przedsibiorstwa. Chodzi po prostu o to, eby wprowadzi My nie mwimy o woeniu ilu osb dziennie, tylko mwimy o tym, e bdzie trzeba przewie jak wielk gwiazd, jakiego wielkiego pikarza, jak wielk osob. (Gos z sali: Madonn.) Tak, eby daleko nie szuka. To jest specjalnie zawone do bardzo wskiego grona. Przy okazji odpowiem panu posowi Tchrzewskiemu: tak, popieramy, bd popiera t poprawk, o ktrej pan mwi, eby si nie rozmienia na drobne. (Pose Andrzej Adamczyk: Wszystkie nasze poprawki bdzie pan popiera.) Pan si zagalopowa, pan nie sucha. Pan si skupi i pan sucha, co ja mwi. (Wesoo na sali)

Panie pole, prosz do rzeczy, prosz nie przeszkadza z aw poselskich i nie utrudnia wystpienia panu ministrowi. Prosz bardzo.

Pan pose Warzecha pyta o sankcje. Jest sankcja w wysokoci 8 tys. z za niezgodno z przepisami. Odnosz wraenie, e na reszt pyta odpowiedziaem, mwic o lozoi ustawy, bo to wszystko jest tu domknite. (Gos z sali: Panie ministrze, a jeszcze) A pan, przepraszam, w jakim charakterze? (Wesoo na sali)

Dzikuj panu ministrowi. (Pose Andrzej Adamczyk: Jak pan bdzie marszakiem, panie ministrze, to) Czy pan pose chciaby (Pose Andrzej Adamczyk: Tak, w trybie sprostowania.) W trybie sprostowania. By pan wymieniany.
300

Wicemarszaek Eugeniusz Tomasz Grzeszczak Bardzo prosz. (Pose Andrzej Adamczyk: Panie marszaku, pan minister wskaza mnie bardzo precyzyjnie i myl) Tak, tak, bardzo prosz.

Tak, jeeli pan marszaek pozwoli oczywicie.

Tak. Dzikuj. Teraz zupenie powanie. Panie ministrze, pan przywoa luty ubiegego roku. Przypomn, e stosowny poselski projekt zosta zoony w kwietniu 2010 r., jego pierwsze czytanie w Komisji Infrastruktury odbyo si 29 kwietnia 2010 r., tak, 29 kwietnia 2010 r. Jaki to by duy projekt? Prosz pastwa, to byo kilkadziesit, trzydzieci linijek (Sekretarz Stanu w Ministerstwie Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej Tadeusz Jarmuziewicz: poselski projekt.) to bya jedna kartka, jedna strona formatu A4. Dlaczego tak dugo trwao procedowanie nad tym projektem? Ot, strona rzdowa, panie ministrze, niestety popisaa si tu impotencj i przez kilka miesicy nie bya w stanie zaj stanowiska w tej sprawie. Rzd nie zaj stanowiska w sprawie i to blokowao proces legislacyjny, a na rynku cay czas mielimy do czynienia z patologi. Pan doskonale o tym wie, obecni na sali te doskonale o tym wiedz. Mielimy do czynienia z patologi, a jednak to przyjlimy. Pomimo naszych wtpliwoci, pomimo uwag zgaszanych przez Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwo i posw tego klubu indywidualnie, i nie tylko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwo, pomimo zgaszanych propozycji poprawek strona rzdowa nie akceptowaa rozstrzygni dotyczcych wanie przewozu okazjonalnego. I tutaj strona rzdowa (Oklaski) popisaa si cakowit impotencj. Dlatego te pado stwierdzenie na zakoczenie prac legislacyjnych: ycie ewentualnie to wyprostuje, ycie pokae, jakie (Dzwonek) zmiany powinnimy wprowadzi do przedoonego projektu ustawy. Trudno byo nie przyj tego projektu ustawy, przeciwstawi si, bo kade rozwizanie w tamtym czasie dawao szans zmiany czy, inaczej, zapobieenia wikszej czci tej patologii, z ktr mielimy do czynienia. I to tyle, i a tyle. Dzikuj bardzo, panie marszaku. (Oklaski)

Bardzo prosz.

Panie pole, zjawisko przewozw okazjonalnych wystpowao w dwch miastach: w Warszawie i w paskim Krakowie. Projekt platformiany, ktry prbowa to regulowa, by jak tam propozycj. Jestem przekonany, e mia pan dziesitki interwencji takswkarzy u siebie w biurze i nie zadziaa pan. Dlaczego pan sam nie zoy projektu wczeniej? (Pose Stanisaw mijan: A bo nie lubi takswkarzy.) Bo jest pan z Krakowa i to zjawisko wystpowao u pana, i mieszkacy paskiego miasta cierpieli z tego powodu. Natomiast duo atwiej jest si znca nad tym, gdy kto projekt skada. Mg pan sam to zrobi. Zaniecha pan tego. Dzikuj. (Pose Stanisaw mijan: Ale pan pose Adamczyk nie lubi takswkarzy.)

Prosz nie zabiera gosu z aw poselskich. Gos moe zabra sprawozdawca komisji pan pose Stanisaw Huskowski. Bardzo prosz, panie pole. (Gos z sali: Rekolekcje...)
Pose Stanisaw Huskowski:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Ja chciabym podzikowa za rne wypowiedzi, ktre tu pady, a w szczeglnoci za poprawki, przynajmniej za jedn z nich, ktra moe budzi zainteresowanie komisji. Natomiast chciabym jeszcze raz wytumaczy pan minister to w ostatnim zdaniu dosy dobitnie powiedzia e jest to projekt poselski, poprzedni te by poselski. Chciabym tutaj si odnie do sw pana posa Adamczyka, zaapelowa. Pracowalimy, panie pole, z pana wydatnym wkadem rok temu nad t ustaw przez wiele dni, wiele posiedze podkomisji.

Dzikuj. Wykorzysta pan dwie minuty regulaminowe na sprostowanie swojej le zrozumianej przez pana ministra wczeniejszej wypowiedzi. Pan minister chce zabra gos?

301
Pose Stanisaw Huskowski Pamitam duy wkad pracy w to posw Prawa i Sprawiedliwoci rwnie, wiele uwag, ktre zostay przecie przyjte przez nas i przez parlament potem. Wszyscy mielimy wtpliwoci, pan pewno ma je do dzisiaj, ja te, czy ustawa jest doskonaa. Pewnie nie, ale ta materia jest rzeczywicie bardzo trudna. Zarzucanie w tej chwili, e przez rok nie robilimy nic, a teraz w tak galopujcym tempie pracujemy, bo taki si kry zarzut w pana wypowiedzi, jest troch nie fair, bo to te jest projekt poselski, grupa posw, tylko Platformy Obywatelskiej, go wniosa. Moga go wnie p roku temu grupa posw Prawa i Sprawiedliwoci i by moe wczeniej bymy rozwizali ten problem, z ktrym si zmagamy. Rwnie pan pose Bodio zada pytanie, czy trzeba byo czeka cay rok na nowel. Panie pole, pan jest 4,5 miesica posem, zasiada pan w Komisji Infrastruktury, mg pan z grup swoich kolegw wnie wczeniej tak nowel i nie trzeba by byo tak dugo czeka. By moe ja mam wiksze winy na swoim sumieniu, bo przez cay ten rok byem posem i miaem na to 12 miesicy, pan tylko 4,5, ale ja to zrobiem, pan nie zrobi, a teraz prbuje si z tego wyciga... (Pose Piotr Chmielowski: My si dopiero uczymy.) ...polityczne korzyci. To te jest nie fair w moim przekonaniu. Czy ta ustawa, panowie posowie pytali, pan minister, pan pose Tchrzewski rwnie, nie przywrci patologii. Obawiamy si tego, procedowalimy tak, eby nie przywrcia patologii. Postawilimy przecie wsplnie tamy, obradujc na posiedzeniu podkomisji w szczeglnoci, sprecyzowalimy je dokadnie. One powinny pooy kres patologii czy nie dopuci do patologii. By moe jedna z poprawek zaproponowana przez Prawo i Sprawiedliwo jeszcze bardziej t tam uszczelni. Niestety, jest tak, e ycie pokae, czy rzeczywicie uda nam si to zrobi w sposb wystarczajco dobry. Koledzy z Ruchu Palikota odnosili si do projektu jeszcze nieistniejcego, ale ju oczekiwanego, bo wszyscy o nim mwi, projektu pana ministra Gowina o deregulacji. Chciabym zwrci uwag, e dotyczy ona tylko jednego elementu przewozw takswkowych, a nie caej organizacji przewozw na drogach polskich, zarwno przewozw pasaerskich, w tym takswkowych, jak i przewozw towarowych. W zwizku z tym ta nowela nie ma nic wsplnego z ustaw proponowan przez pana ministra Gowina. Chciabym zwrci uwag na to, e bardzo atwo jest wypowiada si z trybuny o przywrceniu penej konkurencyjnoci na rynku przewozw i stwierdza: niech wszyscy przewo, jak chc, itd. Z tak sytuacj mielimy do czynienia na pocztku polskiej demokracji, na pocztku lat 90. I gdybycie signli, panowie, do gazet z tamtych czasw, to wiedzieliby-
cie, jak potwornie duo byo patologii, narzynania. Mwi o tym jeden z posw albo pan minister. Podam przykad dwu posanek, ktre zapaciy due pienidze. Byo potwornie duo patologii rnego rodzaju i parlamenty kolejnych kadencji powoli z tym si uporay. Rynek przewozw osobowych nie jest jeszcze doskonay, ale jest ju mocno okieznany. Chciabym, ebycie panowie wiedzieli, i w krajach europejskich absolutn norm jest regulowanie tego rynku. Sejm poprzedniej kadencji bada t sytuacj w rnych krajach. Opracowana zostaa przez BAS informacja dla posw. W wielu krajach przeprowadzane s egzaminy takswkarskie, s wprowadzone licencje, ograniczane s licencje itd. Tak jest we Francji, w Anglii, Niemczech, Stanach Zjednoczonych, najbardziej chyba liberalnym kraju, jeli chodzi o gospodark na wiecie, z krajw rozwinitych. A wic ten rynek wszdzie jest regulowany w rny sposb. My w Polsce te go regulujemy i prbujemy troszk uszczelni, eby zwalcza patologi. Dzikuj, panie marszaku, i przepraszam, e moe mwiem troszk za dugo. (Oklaski)

Dzikuj panu posowi. (Pose Andrzej Adamczyk: Panie marszaku...) W jakim trybie? (Pose Andrzej Adamczyk: W trybie sprostowania.) Ale co chciaby pan sprostowa, panie pole? (Pose Andrzej Adamczyk: W trybie sprostowania, poniewa podejrzewam, e moja wypowied) ...zostaa le zrozumiana. (Pose Andrzej Adamczyk: Nie zostaa zrozumiana przez pana przewodniczcego Huskowskiego.) Bardzo prosz.

Panie przewodniczcy zwracam si do pana przewodniczcego Huskowskiego w adnym momencie swojej wypowiedzi nie odniosem si do prac podkomisji, prac przewodniczcego podkomisji nadzwyczajnej, czyli do paskiego starania w poprzedniej kadencji Sejmu, panie przewodniczcy. Odnosiem si tylko i wycznie do stanowiska i postawy strony rzdowej. Doskonale pamitam pana zaangaowanie i pana trosk w cigu rocznej pracy nad tym projektem i wszystkie starania, ktrych celem miao by jak najszybsze uchwalenie tego projektu. Zarwno pan doskonale pamita, jak i pamitaj pracujcy wwczas w podkomisji, e rnorakie propozycje co zarzuca mi pan minister Jarmuziewicz jakie pojawiay si podczas prac podkomisji, co do tego, aby zabezpieczy interes rm wykonujcych przewozy
302
Projekt ustawy o zmianie ustawy o transporcie drogowym. Owiadczenia poselskie
Pose Andrzej Adamczyk biznesowe i temu podobne, nie uzyskiway aprobaty rzdu. Nie jest do koca tak, jak mwi pan minister, e tylko z wielk trosk rzd kibicuje pracy komisji i pracy posw, bo zwyczajem jest, e jeeli strona rzdowa wyraa negatywne stanowisko o propozycjach, to Wysoka Izba albo komisja ich nie przyjmuje. Tak wic, panie przewodniczcy, jeeli w jakim momencie zostaem przez pana le zrozumiany, to przepraszam, i moja wypowied bya nieprecyzyjna. Nie bya w adnym momencie kierowana pod pana adresem. Dzikuj. (Oklaski)
catio legis zbieramy si w rodku nocy, procedujemy kilkakrotnie na posiedzeniach komisji do pna w Sejmie projekty ustaw. To si stao tradycj. I to jest patologia. Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Dzikuj bardzo. Zamykam dyskusj. W zwizku z tym, e w czasie drugiego czytania zgoszono do przedoonego projektu ustawy poprawki, proponuj, aby Sejm ponownie skierowa ten projekt do Komisji Infrastruktury w celu przedstawienia sprawozdania. Jeeli nie usysz sprzeciwu, bd uwaa, e Sejm propozycj przyj. Sprzeciwu nie sysz. Na tym zakoczylimy rozpatrywanie punktw porzdku dziennego zaplanowanych na dzie 29 marca br. Informuj, e zgosili si posowie w celu wygoszenia owiadcze poselskich. Przypominam, e na gruncie regulaminu istnieje moliwo zoenia pisemnych owiadcze, ktre zostan w stenogramie zamieszczone. Jeeli kto ze zgaszajcych si posw chce to uczyni, jest to waciwy moment, aby takiego zgoszenia owiadczenia tutaj dokona. Owiadczenie wygosi pani pose Anna Nem, Platforma Obywatelska. Bardzo prosz.

Dzikuj. (Pose Piotr Chmielowski: Panie marszaku, w trybie sprostowania.) Bardzo prosz, pan pose Chmielowski w trybie sprostowania.

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Chciabym zwrci si do posa wnioskodawcy. le pan odebra moje pytanie. Nie mwiem o tym, e chc uwolni rynek. Powoaem si tylko na ministra Gowina, e on chce uwolni. Mam zupenie inne zdanie na ten temat i nasz klub te ma zupenie inne zdanie na ten temat. Jak bdziemy procedowali na przykad nad przepisami dotyczcymi takswkarzy, to z pewnoci je przedstawi i wtedy bdziemy mogli podyskutowa na ten temat. Dzikuj bardzo.
Pose Anna Nem:

Panie marszaku

Dzikuj. W trybie sprostowania, tak? Cz paskiej wypowiedzi le zrozumiano? Bardzo prosz.

Przepraszam, pani pose. Lista posw zgoszonych do owiadczenia zostaa przeze mnie zamknita. Dzikuj bardzo.

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Panie pole, nie mwiem o trybie i czasie zgaszania ustawy, a pan powiedzia, e to powinnimy my, posowie, reagowa. Mwiem o tradycji, ktr tu mamy. Od tych 4,5 miesica, krtkiego czasu, w ktrym mog to obserwowa jako pose, po raz kolejny, czwarty czy pity wymieniem wszystkie te sytuacje, podajc numery drukw, daty procedowania w moim poprzednim wystpieniu mamy tak tradycj, e na tydzie, dwa tygodnie przed zakoczeniem okresu va-
Pose Anna Nem:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! W kontekcie obchodzonego obecnie w naszym kraju Roku Janusza Korczaka warto w sposb szczeglny podkreli ogromne znaczenie rodzicielstwa zastpczego we wspczesnym wiecie. Polscy rodzice zastpczy doczekali si ju swojego wita, bowiem 30 maja przypada doroczny Dzie Rodzicielstwa Zastpczego ustanowiony w roku 2006 przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej. Cho to niesprawiedliwe, nie wszystkim dzieciom dane jest y w penych, szczliwych i kochajcych

Owiadczenia poselskie
303
Pose Anna Nem rodzinach. Maluchy pozbawione mioci oraz troski rodzicielskiej, nieznajce smaku beztroskiego i spokojnego dziecistwa dostaj od losu ciki baga dowiadcze, ktry najczciej towarzyszy im ju przez cae ycie. Maj poczucie niszej wartoci, trudno im odnale si w spoeczestwie i nawiza waciwe relacje z rwienikami. W interesie takich wanie dzieci i ich najlepszej przyszoci ley wspieranie przez pastwo polskie wszelkich form rodzicielstwa zastpczego. Rodzinne domy dziecka, rodziny zastpcze oraz rodzinne pogotowia opiekucze powinny by otoczone powszechnym szacunkiem i otrzymywa wystarczajc pomoc nansow. Niestety, w naszym spoeczestwie funkcjonuje wiele krzywdzcych opinii na temat rodzicielstwa zastpczego. Niektrzy uwaaj, e ludzie podejmujcy si tej piknej i odpowiedzialnej misji otrzymuj ogromne rodki nansowe na utrzymanie dzieci i e najczciej je marnotrawi. Tego rodzaju niesprawiedliwe opinie nie tylko krzywdz rodzicw zastpczych, ale rwnie odstraszaj potencjalnych chtnych do sprawowania tego rodzaju opieki nad potrzebujcymi dziemi. Bycie rodzicem zastpczym nie jest w adnym razie sposobem atwego zarobienia na ycie. Zanim kandydatw dopuci si do odpowiedniego szkolenia, musz oni speni szereg cile okrelonych wymogw, musz by zdrowi psychicznie, nie chorowa na choroby uniemoliwiajce sprawowanie waciwej opieki nad dzieckiem. Ponadto powinni mie stae rdo utrzymania, obywatelstwo polskie, by osobami niekaranymi oraz musz zapewni dzieciom odpowiednie warunki lokalowe. Codzienno rodzicielstwa zastpczego to nieustanna troska i cika praca podejmowana dla dobra dziecka w celu choby czciowego zrekompensowania mu jego dotychczasowych problemw i czsto niezwykle trudnych dowiadcze z przeszoci. Panie i Panowie Posowie! Rodzicielstwo zastpcze to z pewnoci jedna z najpikniejszych misji, jakiej moe podj si czowiek. Rodzice zastpczy nie boj si wyzwa. Potra i chc oarowywa wychowywanym przez siebie dzieciom mio, ca swoj odwag i trosk. Na szczcie z roku na rok przybywa ludzi, ktrzy chc podj si tej szlachetnej misji. Wspierajmy ich w kady dostpny nam sposb w procesie mdrego wychowywania dzieci na szczliwych, penowartociowych ludzi. Miejmy odwag gono przeciwstawia si faszywym i krzywdzcym opiniom na temat idei i misji rodzicielstwa zastpczego. Dzikuj.
Bardzo prosz. Nie ma na sali. Pani pose Elbieta Gapiska, Platforma Obywatelska. Bardzo prosz, pani pose.
Pose Elbieta Gapiska:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Z okazji wiatowego Dnia Teatru i 200-lecia teatru pockiego chciaabym krtko przypomnie histori tej placwki upowszechniania kultury, zasuonej dla Mazowsza. Historia tego jednego z najstarszych teatrw w Polsce rozpoczyna si w roku 1812, gdy dziki staraniom wczesnego prefekta departamentu pockiego Rajmunda Rembieliskiego adaptowano na teatr zrujnowany koci witej Trjcy, ktry zosta przebudowany dziki planom Aleksandra Groffego. 20 sierpnia 1812 r. Pock jako jedno z pierwszych miast w Polsce posiada swj teatr, ale nie posiada staego zespou aktorskiego, dlatego goci grupy teatralne z caej Polski. W 1823 r. na scenie teatru wystpowa Wojciech Bogusawski z Teatrem Narodowym. W okresie midzywojennym na scenie teatru wystpoway takie sawy sceny polskiej, jak: Ludwik Solski, Wincenty Rapacki, Mira Zimiska i Gabriela Zapolska. W 1940 r. wadze okupacyjne rozebray budynek i przez 35 lat w Pocku nie byo teatru. Dziki staraniom spoeczestwa, a szczeglnie Pockiego Towarzystwa Przyjaci Teatru, dnia 12 stycznia 1975 r. wybudowany w centrum miasta Pocka teatr zainaugurowa swoj dziaalno premier Krakowiakw i grali Wojciecha Bogusawskiego w reyserii zaoyciela i pierwszego dyrektora Jana Skotnickiego. Rodzicami chrzestnymi zostali Ryszarda Hanin i Tadeusz omnicki. Z okazji 5-lecia istnienia teatr otrzyma imi Jerzego Szaniawskiego. W cigu ostatnich lat teatr wystpowa wielokrotnie poza granicami Polski, w tym w Belgii, Niemczech, Czechach, Jugosawii, na Biaorusi i Litwie. W tym okresie powstay takie znane w caej Polsce spektakle, jak na przykad Mistrz i Magorzata. Od 1991 r. Teatr Dramatyczny im. Jerzego Szaniawskiego jest jednym z pomysodawcw i organizatorw Dni Historii Pocka i wystawia co roku widowisko plenerowe dotyczce fragmentw historii Pocka i regionu pockiego. Oglda je kilkutysiczna widownia. Co roku Towarzystwo Przyjaci Teatru Pockiego przyznaje nagrod dla najlepszego aktora w sezonie zwan Srebrn Mask. Dzikuj.

Dzikuj. Owiadczenie wygosi pan pose Tadeusz Arkit, Platforma Obywatelska.

Dzikuj, pani pose. Owiadczenie wygosi pan pose Dariusz Dziadzio, Ruch Palikota. Prosz bardzo.
304


Dzikuj, panie marszaku. Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Szanowni Pastwo! Dzisiejsze owiadczenie zwizane jest ze zdarzeniem z udziaem mojego znajomego, a mianowicie zgubi portfel. Nie pochylam si w tym owiadczeniu nad zgubionym portfelem i straconymi pienidzmi, ale chciabym powiedzie o dziwnej sytuacji, jaka pniej bya zwizana z tym zdarzeniem. Razem z portfelem mj znajomy zgubi dowd rejestracyjny, prawo jazdy i dowd osobisty. Kiedy uda si do urzdu, okazao si, e dowd rejestracyjny samochodu moe zosta wydany mu w cigu paru chwil, dosownie godziny, dowd osobisty otrzyma za dwa tygodnie, natomiast prawo jazdy dopiero za miesic. Kiedy zapyta o jakie zawiadczenie potwierdzajce, e straci prawo jazdy, ale nie straci uprawnie, otrzyma informacj, e w zwizku z utrat dokumentu traci prawo do jazdy samochodem. To dziwna sytuacja, poniewa kiedy zgubimy dowd rejestracyjny, nie tracimy praw do pojazdu, ktry stoi pod domem lub w garau. Kiedy gubimy dowd osobisty, nie tracimy obywatelstwa polskiego. Natomiast tracc dokument, ktry powiadcza, e mamy prawo do prowadzenia samochodu, tracimy moliwo jazdy samochodem. To naprawd dziwna sytuacja, bo w dzisiejszych czasach, w XXI w., kiedy, mona powiedzie, sie internetowa jest wszdzie, cznie z tym iPadem, ktry mam przed sob, system kwalikacji, czy kto ma uprawnienia, czy nie, mona by poprawi w momencie, gdy Policja kontroluje dan osob, a dana osoba nie ma prawa jazdy. W tym momencie jest ona sprawdzana po numerze PESEL i przekazywana jest informacja, e dana osoba ma uprawnienia, ale stracia prawo jazdy. W tym przypadku przez Policj przeprowadzane s podobne czynnoci, niemniej jednak po pozytywnej werykacji najczciej koczy si to mandatem w wysokoci 50 z. Szanowni pastwo, reasumujc, biorc pod uwag rozwizania cyfrowe, jak i dostp do Internetu w caym kraju, apeluj do ministra administracji i cyfryzacji o zmian ustawy, o dostosowanie ustawy tak, aby mona byo korzysta z pojazdu, ktry sta si w dzisiejszych czasach nie tylko narzdziem do wykorzystania domowego, ale rwnie narzdziem pracy, bez posiadania przy sobie prawa jazdy. Dzikuj bardzo.
Pose Marian Cyco:

Szanowny Panie Marszaku! Konieczno budowy nowego mostu w cigu drogi krajowej nr 87, czcego Piwniczn po stronie polskiej z Mniszkiem po stronie sowackiej, nie ulega wtpliwoci. Po powstaniu osuwisk w chwili obecnej na drodze tej wystpuj przewenia o szerokoci jednego wskiego pasa jezdni, ktrym mog porusza si wycznie samochody osobowe. Kolejne podmycia powoduj dalsze osunicia zbocza razem z drog, co w kadym momencie grozi cakowitym zerwaniem poczenia ze Sowacj. Jedynym ratunkiem jest odbudowanie tego poczenia w miejscu bezpiecznym, to jest przewidzianym midzynarodow umow podpisan w Ostrawie 23 listopada 2004 r. pomidzy rzdem Rzeczypospolitej Polskiej a rzdem Republiki Sowackiej. Zaniepokojenie sytuacj wok przedmiotowej inwestycji budz szczeglnie wydarzenia ostatnich dni i tygodni, w ktrym strona sowacka podja dziaania zmierzajce do realizacji zada, ktrych wykonania podja si, podpisujc wskazan umow. W ostatnim czasie generalny dyrektor sowackiego zarzdu drg ogosi przetarg publiczny na budow mostu na rzece Poprad. W dniu 26 marca tego roku odbya si uroczysto wmurowania kamienia wgielnego pod przysz budow. W uroczystoci tej uczestniczy m.in. wicepremier Republiki Sowackiej Jan Figel, ktry podkreli, e ufa polskim deklaracjom o zapewnieniu niezbdnych rodkw nansowych na realizacj wsplnego projektu. Stron polsk reprezentowa wojewoda maopolski Jerzy Miller. rodki nansowe ze strony polskiej s uwzgldnione w zaczniku nr 1a w programie budowy drg i autostrad. Nie ulega wtpliwoci, e zwoka po stronie polskiej moe spowodowa trudne do ocenienia konsekwencje w dalszej jej realizacji. W tej sytuacji zwracam si z prob o jak najszybsz realizacj tego zadania. Nie ulega wtpliwoci, e realizacja takich inwestycji powinna stanowi nasz odpowied na wyzwania, z ktrymi przyszo nam si zmierzy w obecnych czasach. Dajc mieszkacom lokalnych spoecznoci odpowiednie narzdzia, stwarzamy im warunki rozwoju, aktywizujc lokaln przedsibiorczo. Kiedy tym przejciem przekraczao granic ponad 2 mln osb rocznie, podczas gdy dzi jest to nie wicej ni 500 tys. Gwnym tego powodem jest wanie fatalny dojazd. Zmiana tego stanu rzeczy da moliwo rozwoju caej Sdecczynie, w szczeglnoci licznych na tym terenie gminom turystycznym. Otworzy nowe moliwoci rozwoju wymiany handlowej, ktra od momentu przyjcia przez Sowacj euro w rejonie przygranicznym systematycznie ronie. Co wicej, dziki jej realizacji nasz kraj zyska na arenie midzynarodowej jako rzetelny i wiarygodny partner. Dzikuj bardzo.

Dzikuj. Owiadczenie wygosi pan pose Marian Cyco, Platforma Obywatelska. Bardzo prosz, panie pole.

305

Dzikuj, panie pole. Owiadczenie wygosi pan pose Henryk Siedlaczek, Platforma Obywatelska. Bardzo prosz. Przygotuje si pan pose Piotr Polak, Prawo i Sprawiedliwo.
Pose Henryk Siedlaczek:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Jastrzbska Spka Wglowa analizowaa moliwo fuzji z New World Resources. Prezes spki poinformowa, e to byy analizy oglnie dostpnych informacji. Nie byo natomiast jakichkolwiek rozmw z wacicielami NWR. To jasne, e najpierw prowadzi si operacj wywiadowcz, a dopiero pniej podejmuje si konkretne dziaania. Gdyby okazao si, e NWR jest wart zainteresowania, Grupa Kapitaowa JSW staaby si najwikszym graczem na rynku wgla koksowego i koksu od granicy rosyjsko-chiskiej do Atlantyku. Gdyby do takiej grupy przyczy jeszcze Bogdank, mielibymy giganta grniczego na wielk skal. Czy to tylko felietonistyczna teoria? Nie, to idea, ktra z punktu widzenia biznesowego ma rce i nogi. NWR ma kurczce si zasoby wgla, ale wci liczy si w tej brany. Pozycji Grupy Kapitaowej JSW nie trzeba reklamowa. Bogdanka jest wietn kopalni z wglem energetycznym. Te trzy rmy grnicze w naturalny sposb uzupeniayby si. W czasie spadku koniunktury na wgiel koksowy, wgiel energetyczny byby solidn podpor dla nansw takiego giganta. Do tego trzeba doda sektor energetyczny JSW i NWR. Skd na to pienidze? W 2011 r. Grupa Kapitaowa JSW miaa 2105,5 mln z zysku netto przy przychodach ze sprzeday wynoszcych 9376,8 mln z. To bardzo dobry wynik. Odpowiednio o 40% i 29% wicej ni w 2010 r. Dla porwnania w 2010 r. zysk netto wynis 1501,9 mln z, natomiast przychody ze sprzeday 7288,9 mln z. Spka w 2011 r. odnotowaa dobry wynik nansowy m.in. dziki utrzymaniu si cen wgla i koksu na stosunkowo wysokim poziomie oraz osabieniu kursu zotego w drugiej poowie roku. Oczywicie taki wynik to za mao, eby przej NWR. Jednak pozycja Grupy Kapitaowej JSW, dotychczasowe wyniki i sukcesy gwarantuj, e najpowaniejsze banki zechciayby tak operacj skredytowa. Poza tym w tej koncepcji jest element patriotyczny. Jeszcze nie tak dawno NWR chciaa dokona wrogiego przejcia Bogdanki. Moemy odegra si i razem Bogdank przej NWR. Jak Bogdanka nie bdzie chciaa, niech to zrobi sama Grupa Kapitaowa JSW. Cieszy fakt, e nasza spka rozwija si. Konsekwentnie konsoliduje grup. W 2011 r. przeznaczya
na inwestycje prawie 1,5 mld z. To wzrost o prawie 60% w porwnaniu do 2010 r. Inwestycje zwizane s z zapewnieniem wydobycia wgla z nowych pokadw, wprowadzeniem dodatkowych rozwiza technicznych majcych podnie poziom bezpieczestwa podczas wydobycia wgla z pokadw, gdzie istnieje ryzyko wybuchu metanu, oraz konsolidacj segmentw grupy. Wikszo inwestycji bdzie kontynuowana w nastpnych latach. To oznacza, e rma ma dugofalowy plan rozwoju. Dlaczego nie rozszerzy go poza granice Polski? Jestem przekonany, e wystarczy sensowna koncepcja i konsekwencja w dziaaniu, a Grupa Kapitaowa JSW moe sta si globalnym graczem na rynku wgla i koksu. Moe t pozycj osign nie tylko dziki inwestycjom w Polsce, ale take inwestycjom zagranicznym. JSW SA naprawd ma potencja, eby sta si jednym z okrtw agowych polskich marek inwestujcych za granic. Grupa JSW jest najwikszym producentem wysokiej jakoci wgla koksowego typu 35 (hard) i znaczcym producentem koksu w Unii Europejskiej pod wzgldem wielkoci produkcji. Wierz, e zarzd nie bdzie spoczywa na laurach. Sdz, e akcjonariusze bd motywowa menederw rmy do ekspansji za granic. Wbrew pozorom pomys przejcia NWR nie jest nierealny. Ta grupa kapitaowa ma podstawowy problem ograniczone zoa wgla. Jak chce przey, musi si sprzeda. Dzikuj.

Dzikuj panu posowi. Owiadczenie wygosi pan pose Piotr Polak, Prawo i Sprawiedliwo. Bardzo prosz.
Pose Piotr Polak:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Do wygoszenia dzisiejszego owiadczenia skoni mnie reporta nadany w Programie 1 Polskiego Radia w dniu 15 marca tego roku. Reporta Kordian i Helena to wzruszajca opowie o wielkiej mioci, wytrwaoci i bohaterstwie Heleny i Dominika dziebw. W swoim owiadczeniu pragn przedstawi i przybliy te dwie osoby, a szczeglnie pana Dominika dzieb pseudonim Kordian, troch zapomnianego obroc Krakowa z czasw ostatniej wojny wiatowej. W styczniu mino 50 lat od jego mierci. Dominik dziebo urodzi si w wielodzietnej lskiej rodzinie 31 lipca 1914 r. w Pochwaciu koo Jastrzbia. Szko podstawow ukoczy w Jastrzbiu, gimnazjum w orach, a matur zda w Rybniku. Od dziecistwa wyrnia si wyjtkowymi uzdolnieniami i pracowitoci. W 1933 r. podejmuje w Krakowie
306 Pose Piotr Polak

studia na trzech kierunkach rwnoczenie. W roku 1936 w Bielsku poznaje Helen Klimas, jak si pniej, ju po wojnie okae, sw ukochan on. W latach 19371938 koczy wojskowy kurs podchorych. Po wojsku na krtko podejmuje prac zawodow w Katowicach. W tym te czasie szczliwie zakochany pisze pikne listy i czsto odwiedza Helen. Ich mio rozkwita z ca si. Zarczaj si. Nadchodzi jednak czas wojny. 27 sierpnia 1939 r. rozstaj si na dugie 7 lat. Jak wspomina Helena: Przyrzeklimy sobie jeszcze raz dozgonn mio. Z paczem wracaam do domu, egnajc Dominika na kolejowym dworcu. Dominik dziebo w kampanii wrzeniowej walczy w Grupie Operacyjnej Polesie generaa Kleeberga. Traa do niewoli, z ktrej ucieka do Krakowa. Tutaj organizuje podziemn organizacj konspiracyjn, zostajc dowdc zgrupowania AK elbet. Oddziay elbetu wykonuj akcje na posterunki policji, andarmerii, urzdy administracji okupacyjnej, staczaj bitwy i potyczki z Niemcami. Wojna dobiega koca. Kordian, bo taki pseudonim obra Dominik dziebo, powicajc si cakowicie walce z okupantem, o Helenie nie zapomina. Niestety, nie byo im dane si spotyka. Helena wraz z rodzin zostaa zesana na Sybir. Pracuje od witu do nocy na mrozie dochodzcym do -50 stopni za misk owsianki i kromk chleba. Traci ojca, ktry nie wytrzyma trudw zsyki. Ona si jednak nie poddaje. Zsyk przeya, a pomoga jej w tym wielka mio do Dominika. Wytrwaa, wstpia do armii Andersa i z ca rodzin przez Persj dociera do Tel Awiwu, tam zdaje matur. W tym czasie w Polsce koczy si wojna. Kordian sprzeciwia si wywoaniu w Krakowie powstania. Nie pozwala na jakiekolwiek walki w miecie. W zwizku ze zbliajcym si frontem i grob zniszczenia Krakowa i krakowskich zabytkw wydaje rozkaz: Polecam natychmiast przeprowadzi rozpoznanie wszystkich zaminowanych obiektw, rozpoznanie uaktualnia, przygotowa plan rozbrojenia min, podawa rwnie obiekty przewidziane do zaminowania. Rozkaz speni zadanie. Skutecznie ochroniono m.in. Wawel. Kordian koczy wojn w stopniu majora, zostajc kawalerem Krzya Virtuti Militari oraz innych odznacze. Po wojnie podejmuje prac w Katowicach. W 1946 r. do Polski wraca Helena. 29 grudnia bior lub. W styczniu 1948 r. rodzi si syn Jan, a w lutym 1949 r. syn Zbigniew. Niestety, tu przed porodem, tego samego dnia, ubecy aresztuj Dominika. Wywieziono go do Warszawy. Po wieloletnim, okrutnym ledztwie 3 grudnia 1953 r. Wojskowy Sd Rejonowy w Warszawie skazuje go na 13 lat wizienia, przepadek praw publicznych i obywatelskich oraz caego mienia. Po dwch latach, w listopadzie 1955 r., areszt uchylono, a ledztwo umorzono.
Po prawie 7 latach nieludzkiego ledztwa wizienne mury opuci wrak czowieka. Stan zdrowia nie pozwala mu jednak pracowa, przechodzi na rent. W marcu 1960 r. Helenie i Dominikowi rodzi si trzeci syn Jacek. Niestety, rodzinne szczcie nie trwa dugo. W kwietniu 1961 r. pan Dominik przechodzi zawa serca, a niecay rok pniej 13 stycznia 1962 r. drugi. Umiera w Katowicach na ulicy, wrd ulicznego zgieku. Mia 47 lat. Zaledwie 9 lat przey z ukochan Helen. Reszt czasu pochony dwa okrutne 7-lecia: wojna i deportacja oraz ubeckie wizienia. Pani Helena yje do dzi, cieszc si wnukami i prawnukami. Dzikuj.

Dzikuj panu posowi. Owiadczenie wygosi pan pose Dariusz Poniatkowski, Prawo i Sprawiedliwo. (Gos z sali: Piontkowski.) Piontkowski, Prawo i Sprawiedliwo. Bardzo prosz. Przygotowuje si pan Waldemar Andzel, take z Prawa i Sprawiedliwoci.
Pose Dariusz Piontkowski:

Panie Marszaku! W ostatnim czasie pojawiy si biurokratyczne utrudnienia, jeli chodzi o przyjazdy polskich dzieci z Litwy do Polski, stawiane przez wadze Republiki Litewskiej. Temat ten budzi wiele emocji, powodujc wzburzenie Polakw na Litwie oraz polskiej opinii publicznej. Chodzi o biurokratyczne przeszkody, jakie wprowadzono, aby jak naley przypuszcza zniechci Polakw z kraju do udzielenia pomocy dzieciom mieszkajcym na Litwie. Dotyczy to zwaszcza przyjazdw do Polski dzieci z litewskich domw dziecka, ktre co roku spdzay wita u polskich rodzin. Akcja ta z bardzo dobrym skutkiem prowadzona jest od kilkunastu lat m.in. przez Stowarzyszenie Otwarty Dom z Biaegostoku. Zajmuje si ono udzielaniem pomocy polskim dzieciom na Wschodzie, systematycznie organizujc przyjazdy dzieci z Litwy na wita Boego Narodzenia, wita wielkanocne czy wakacje. Przez 12 lat z moliwoci wyjazdu do Polski skorzystao 700 dzieci z litewskich domw dziecka. Niektre przyjeday do naszego kraju nawet kilkanacie razy. Zwykle kady zbiorowy wyjazd obejmowa ok. 40 dzieci. Spdzay one czas w polskich rodzinach. Dzieci miay interesujco wypeniony czas. Stowarzyszenie gwarantowao take opiek medyczn. W tym roku jednak dzieci nie przyjad na Wielkanoc, czemu na przeszkodzie stany nowe litewskie przepisy, wprowadzone z kocem ub.r., okrelajce nowe zasady zapraszania dzieci do Polski. Obecnie

307
Pose Dariusz Piontkowski stowarzyszenie musi najpierw uzyska status organizacji, ktra moe zaprasza dzieci. W tym celu zobowizane jest przedstawi litewskim wadzom liczne dokumenty, jak na przykad statut organizacji, dane KRS i inne. Stowarzyszenie musi zarejestrowa si w litewskim ministerstwie opieki spoecznej. Musi przedstawi plan pobytu dziecka oraz informacj, co zapewnia dziecku podczas pobytu. Dokumenty te musz by potwierdzone przez Ministerstwo Spraw Wewntrznych i przetumaczone na jzyk litewski. Kolejnym etapem jest kwalikowanie rodzin, u ktrych dzieci maj przebywa. Od rodziny wymaga si zawiadczenia o niekaralnoci, dokumentw potwierdzajcych, e rodzina jest w stanie pokry koszty podry dziecka oraz ma odpowiednie warunki bytowe i nansowe, aby mogo ono u niej przebywa. Musi ona te przedstawi zawiadczenie lekarskie o braku chorb psychicznych. Jak informuj przedstawiciele stowarzyszenia i rodzice, ktrzy co roku zapraszali do siebie polskie dzieci z Litwy, organizacja musi wystpi do kuratorw dzieci, aby zawrze z nimi umow, w ktrej musi zagwarantowa pokrycie kosztw przyjazdu kuratora do Polski, aby raz w miesicu odwiedzi dziecko i sprawdzi warunki, w jakich ono przebywa. Musi take zoy owiadczenie, e rodzina nie bdzie chciaa adoptowa dziecka. Takie wymogi postawio litewskie Ministerstwo Opieki Spoecznej i Pracy. Co trzy lata naley powtarza procedur uzgodnie. Osobicie rozmawiaem z kilkoma rodzinami, ktre od lat na wita przyjmuj polskie dzieci z Litwy.
Ich rozgoryczenie tak sytuacj jest bardzo wielkie. Nie mog zrozumie tego, e majc tak dobre intencje, zostali tak le potraktowani. Opisane dziaania naley uzna za cakowicie biurokratyczne i szkodliwe, a mwic wprost skandaliczne, tym bardziej e dotycz dzieci z domw dziecka, a wic tych, ktrym naley si szczeglna troska. Nie jest to pierwsze tego typu posunicie wadz litewskich. Jako pose spotykam si z opini, e antypolskie dziaania na Litwie nabieraj na sile, czego drastycznym przykadem jest nowa ustawa owiatowa. W tej sytuacji oczekujemy, by polski minister spraw zagranicznych interweniowa u wadz litewskich oraz udzieli pomocy stowarzyszeniom i rodzinom, tak by tradycyjne ju przyjazdy dzieci z Litwy do Polski mogy by kontynuowane. Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Dzikuj, panie pole. Owiadczenie wygosi pan pose Waldemar Andzel, Prawo i Sprawiedliwo. (Gos z sali: Nie ma.) Nieobecny. Na tym zakoczylimy wygaszanie owiadcze poselskich*). Zarzdzam przerw w posiedzeniu do jutra, tj. do 30 marca 2012 r., do godz. 9. Dzikuj. *) Teksty wystpie niewygoszonych w zaczniku nr 1.
(Przerwa w posiedzeniu o godz. 23 min 21)
Zacznik nr 1
Teksty wystpie niewygoszonych
Informacja ministra spraw zagranicznych o zaoeniach polskiej polityki zagranicznej w 2012 roku punkt 9. porzdku dziennego
Priorytety polskiej polityki zagranicznej 2012-2016 Wstp Rada Ministrw przyja niniejsze priorytety polskiej polityki zagranicznej, w tym strategi w ramach Unii Europejskiej, na lata 20122016. Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 4 wrzenia 1997 r. o dziaach administracji rzdowej minister waciwy do spraw zagranicznych zosta zobowizany do opracowywania i wnoszenia do rozpatrzenia przez Rad Ministrw wieloletnich strategii w zakresie spraw zagranicznych. Regulacje wynikajce z tej samej ustawy obliguj rwnie ministra waciwego do spraw czonkostwa Polski w Unii Europejskiej do opracowania strategii polskiej polityki w ramach UE. Powyszy dokument realizuje oba obowizki wynikajce z tej ustawy. Intencj Rady Ministrw jest przedstawienie obywatelom wizji, priorytetw i generalnych zada polityki zagranicznej w perspektywie roku 2016. Poparcie spoeczestwa jest bowiem niezbdne dla skutecznej jej realizacji. Dokument ma rwnie suy koordynacji dziaa organw administracji rzdowej w odniesieniu do polityki zagranicznej pastwa oraz sta si podstaw dla opracowywanych przez MSZ na kolejne lata operacyjnych zaoe polskiej polityki zagranicznej i planw wsppracy zagranicznej, przygotowywanych w innych ministerstwach i urzdach. Cz zada ley bowiem w kompetencjach innych organw, a take wadz samorzdowych. Ich dziaania s cile powizane z realizacj polityki gospodarczej, edukacyjnej, z promocj polskiej kultury, sztuki, nauki i osigni technicznych, a take promocj turystyki w Polsce. Przyjcie niniejszego dokumentu jest zatem istotnym elementem procesu koordynacji wsppracy zagranicznej, w tym europejskiej, przez poszczeglne urzdy centralne, wadze samorzdowe i inne organy. W wyniku realizacji caociowego przedsiwzicia powstanie sprawny system wsppracy poszczeglnych instytucji na arenie
midzynarodowej, co zdecydowanie wpynie na zwikszenie spjnoci polskiej polityki zagranicznej. Istotna rola w realizacji wizji i zada przedstawionych w dokumencie spoczywa na Sejmie i Senacie RP, m.in. ze wzgldu na ich zaangaowanie w kwestie dotyczce realizacji polityki zwizanej z czonkostwem Polski w Unii Europejskiej. Wypenianie zada przez organy rzdowe w zakresie polskiej polityki zagranicznej odbywa si take w porozumieniu i we wsppracy z prezydentem RP. Uwarunkowania wiat drugiej dekady XXI wieku bdzie obtowa w wiele nowych trendw gospodarczych, politycznych i spoecznych. Zachd, ktrego prymat jest coraz czciej kwestionowany, bdzie musia dokona znaczcych zmian w swojej roli, wizerunku i narzdziach wpywu, by mc sprosta wyzwaniom. W szczeglnoci Europa stanie przed trudnym dylematem: pogbienie integracji czy jej spycenie, a w konsekwencji obnienie znaczenia Unii Europejskiej (UE) na arenie midzynarodowej. Przed Polsk i jej partnerami stoi szereg wsplnych wyzwa. Nie uda si z nimi zmierzy, jeeli w UE i pastwach czonkowskich utrzyma si niepokojca tendencja odkadania istotnych decyzji na pniej. Dotyczy to kwestii tak strategicznych, jak: przyszo rynku wewntrznego, bezpieczestwo energetyczne, tempo rozszerzenia UE, znalezienie rozwizania dla problemw demogracznych czy presji migracyjnych, bezpieczestwo obywateli oraz zagwarantowanie korzystania z przyznanych swobd. Wci take istnieje konieczno cisej wsppracy wewntrz UE w celu umocnienia wsplnej waluty euro, przezwycienia skutkw kryzysu gospodarczego i nansowego oraz stworzenia skutecznych mechanizmw chronicych UE przed podobnymi wydarzeniami w przyszoci. Szybko i sprawno podejmowania decyzji wydaj si niezbdne ze wzgldu na opisane poniej zjawiska. Gospodarka. Na arenie midzynarodowej dominowa bd kryzys i jego konsekwencje. Kluczow kwesti dla Zachodu jest powrt na tory trwaego i zrwnowaonego rozwoju oraz przywrcenie waciwej dynamiki unijnej wymiany handlowej (trendu wymiany handlowej, jaki UE odnotowywaa przed kryzysem, czyli przed 2009 r.) jako czynnika zapewniajcego konkurencyjno gospodarki UE na globalnej mapie wiata. Biorc pod uwag fakt, e spoecz-
310 ne konsekwencje pojawiaj si z opnieniem, kryzys w wielu pastwach nadal bdzie odczuwalny. W perspektywie roku 2016 Europa i Stany Zjednoczone bd musiay nadal wprowadza programy naprawcze, obnia wydatki publiczne i modykowa strategie rozwoju. Konieczne stanie si zapewnienie skutecznego zarzdzania gospodarczego i odbudowanie konkurencyjnoci. W rezultacie to wanie interesy gospodarcze bd coraz intensywniej warunkowa polityk zagraniczn. Pozycja gospodarek wschodzcych, nie zawsze chccych przestrzega standardw w zakresie praw czowieka, praw pracowniczych i socjalnych, czy te dotyczcych rodowiska naturalnego, bdzie si tymczasem umacnia. W 2010 r. Chiny zostay drug gospodark wiata, a take najwikszym wiatowym eksporterem. Stopniowo deklasuj USA i kraje europejskie rwnie w sferze inwestycji w pastwach Ameryki aciskiej i Afryki. Chiny, Indie i wiele innych pastw azjatyckich z powodzeniem konkuruje usugami i towarami wytwarzanymi z udziaem wysoko kwalikowanych pracownikw w oparciu o niskie koszty pracy. Take w rankingach innowacyjnoci Chiny zbliaj si ju do UE, ktra z kolei ustpuje wyranie pod tym wzgldem Japonii i USA. Dystans rozwojowy pomidzy wiatem zachodnim a wschodzcymi potgami gospodarczymi nadal bdzie si zmniejsza. Po raz pierwszy od stuleci Azja wydaje wicej na zbrojenia ni Europa (to znaczy europejscy czonkowie NATO). Spoeczestwa niektrych krajw rozwinitych znalazy si tymczasem na rozdrou: jak znale nowe rda wzrostu, nie ograniczajc dobrobytu, bezpieczestwa socjalnego i wysokiego poziomu konsumpcji? wiat wielobiegunowy. Prymat USA zosta zakwestionowany, a asertywno gospodarek wschodzcych wzrasta. Pomimo kryzysu wikszo pastw azjatyckich, take Rosja, radykalnie zwiksza nakady zbrojeniowe. W Europie tendencja jest odwrotna. Pastwa europejskie, pomimo wydatkw stanowicych ponad 40% wydatkw amerykaskich, nie dysponuj proporcjonalnymi zdolnociami militarnymi. Schykowi wiata jednobiegunowego towarzyszy niepewno co do trwaoci adu wiatowego. O pokoju lub wojnie coraz czciej decydowa w najbliszych latach bd krucha regionalna dystrybucja si, dorane koalicje pastw czy tarcia wewntrzne. Ewentualne pozyskanie broni nuklearnej przez niektre pastwa Bliskiego Wschodu i Azji Wschodniej spowodowaoby jeszcze wiksze zachwianie rwnowagi regionalnej. Obecny nieszczelny system nieproliferacji zostaby wwczas podwaony i wzrosoby ryzyko koniktu z uyciem broni masowego raenia. Nadchodzce lata bd czasem dyskusji nad usprawnieniem europejskiego systemu bezpieczestwa. Jego teraniejszy ksztat jest wypadkow wprowadzenia w ycie nowej koncepcji strategicznej Sojuszu Pnocnoatlantyckiego (NATO), debaty w UE na temat rozwoju wsplnej polityki zagranicznej i bezpieczestwa (WPZiB) UE oraz dyskusji w Organizacji Bezpieczestwa i Wsppracy w Europie (OBWE), w ramach tzw. procesu z Korfu. Jednak wyzwaniem pozostaje fakt, e niektre gospodarki wschodzce uznaj si militarn za jeden z najwaniejszych wyznacznikw potgi i prestiu. Sytuacja ta bdzie wymaga od pastw demokratycznych jasnego okrelenia swojej wizji i parametrw bezpieczestwa oraz doboru odpowiedniego jzyka w ramach globalnego dialogu. Wyznawane przez Zachd wartoci nie s ju jedynym punktem odniesienia dla reszty wiata. Model autorytarny, w powizaniu z obietnic dobrobytu, sta si w oczach niektrych realn alternatyw dla zachodniego uniwersalizmu. W nadchodzcych latach UE powinna na nowo zdeniowa sw rol i miejsce na scenie globalnej, czego pochodn bdzie jako stosunkw transatlantyckich, a take relacje z partnerami strategicznymi, przede wszystkim w wymiarze gospodarczym. Z racji tego, e adne z pastw UE nie jest w stanie samodzielnie ksztatowa zdarze globalnych ani istotnie wpywa na ich rozwj, zapewnienie spjnoci dziaa UE ley w interesie wszystkich jej czonkw. Saboci instytucjonalne adu wiatowego. Zachodzce w ostatnich dwch dekadach procesy spoeczne, polityczne i gospodarcze na wiecie znaczco osabiy reprezentatywno instytucji midzynarodowych. Populacja krajw rozwijajcych si gwatowanie wzrasta (przykadowo w ostatnich dwch dekadach populacja Nigerii wzrosa o ponad 60% , Indii o 40%, a Brazylii o 30%) przy jednoczesnej stagnacji liczby ludnoci pastw rozwinitych (w Niemczech wzrost o 4% z perspektyw malejc). Na przemiany demograczne nakada si przebudzenie polityczne wielu krajw rozwijajcych si oraz obszarw dotychczas pogronych w stagnacji, czego przejawem bya m.in. arabska wiosna. Ponadto kryzys gospodarczy w najwikszym stopniu dotkn pastwa rozwinite, osabiajc relatywnie si ich gospodarek. W wyniku tych procesw rosnce potgi gospodarcze coraz bardziej asertywnie domagaj si proporcjonalnego do liczby ich mieszkacw i potencjau gospodarczego udziau w globalnym rzdzeniu. Kryzys, ktry rozpocz si w 2008 r., mg sta si katalizatorem przebudowy instytucji midzynarodowych, lepiej odpowiadajcych obrazowi wspczesnego wiata. Cho wzmocnieniu ulego G20, reformy Banku wiatowego (B) i Midzynarodowego Funduszu Walutowego (MFW) pozostaj, w przekonaniu wielu gospodarek wschodzcych, niedostatecznie gbokie. Brakuje wicych rozstrzygni dotyczcych reformy Rady Bezpieczestwa Organizacji Narodw Zjednoczonych (ONZ). Bez wikszego wpywu na procesy decyzyjne w instytucjach midzynarodowych rosnce potgi nie bd gotowe wzi na siebie wikszej odpowiedzialnoci za losy wiata. W Unii Europejskiej zmiany przewidziane w traktacie lizboskim miay zapewni wiksz efektywno procesu decyzyjnego. W praktyce w dobie kryzysu osabieniu ulega decyzyjno na poziomie wspl-
311 notowym, a partykularyzmy coraz czciej bior gr nad myleniem w kategoriach wsplnego dobra Unii. Daje o sobie zna ryzyko renacjonalizacji niektrych polityk unijnych. Wyraane s rwnie pogldy o potrzebie stworzenia dyrektoriatu pastw unijnych o najwikszym potencjale czy te intensykacji wsppracy tylko w gronie eurogrupy. Urzeczywistnienie tego pomysu stanowioby powane zagroenie dla funkcjonowania projektu integracyjnego i interesw pomijanych w procesie decyzyjnym pastw czonkowskich UE, w tym Polski. Oznaczaoby to bowiem powstanie Unii Europejskiej dwch, a nawet wicej prdkoci, a tym samym prowadzio do dalszego osabienia Europy wzgldem rosncych potg gospodarczych. Nowe uwarunkowania rozwoju cywilizacyjnego Polski. Ostatnie lata byy okresem stopniowego rozwoju Polski oraz wzmocnienia jej roli w strukturach europejskich i euroatlantyckich. Poziom produktu krajowego brutto (PKB) per capita w Polsce wzrs do ponad 60% redniej UE, w porwnaniu do okoo 50% w momencie przystpienia Polski do UE. Wskanik ten obrazuje jednoczenie popraw sytuacji, ale i dystans do nadrobienia. Chocia wedug niektrych statystyk Polska jest 20. gospodark wiata, wci boryka si z zapnieniami cywilizacyjnymi. Np. w Global Innovation Index 2009 2010 Polska zajmuje dopiero 47. miejsce. Wskaniki w innych dziedzinach, od stopy zatrudnienia, przez gsto infrastruktury transportowej i internetowej, po poziom kapitau spoecznego, pokazuj skal wyzwa. Kluczem do odrobienia zapnie jest modernizacja oparta na sprawdzonych receptach budowy gospodarki opartej na wiedzy. Polska polityka zagraniczna bdzie w wikszym stopniu angaowa si w realizacj celw modernizacyjnych kraju. Wyrwnanie poziomu rozwoju w stosunku do zachodu i pnocy Europy przyczyni si do umocnienia pozycji midzynarodowej Polski, ze szczeglnym uwzgldnieniem jej roli w UE i Europie rodkowo-Wschodniej. Polityka migracyjna powinna sprzyja rozwizywaniu problemw demogracznych, ale bez tworzenia przyszych problemw spoecznych i kulturowych. Stosunki z krajami eksporterami surowcw energetycznych, m.in. w oparciu o wspprac wielostronn w UE w ramach zewntrznego wymiaru polityki energetycznej, powinny suy dugoterminowemu bezpieczestwu energetycznemu kraju, a polityka skalna powinna da Polsce odpowiedni status, gdy dyskutowana jest przyszo strefy euro. Tylko w ten sposb Polska bdzie moga rzeczywicie wpywa na kierunki integracji europejskiej. Proces ten ma miejsce w obliczu trudnych wyzwa demogracznych, energetyczno-klimatycznych i innych oraz koniecznoci pogodzenia stabilnoci skalnej z intensywnym rozwojem, ze zbudowaniem nowych przewag konkurencyjnych. Potrzebny jest rwnie kapita intelektualny o nowej jakoci, nastawiony na wyawianie talentw, wyrwnywanie szans, umiejtno wsppracy oraz oparty na zaufaniu. Wszystkie te czynniki bd miay wpyw na budow konkurencyjnej, zaawansowanej technologicznie i bogatej w innowacje gospodarki. Cele polityki zagranicznej Dziaania Polski na arenie midzynarodowej stanowi odzwierciedlenie wartoci bdcych fundamentem polskiej pastwowoci: demokracji, rzdw prawa, poszanowania praw czowieka i solidarnoci. Polityka zagraniczna ma strzec niepodlegoci pastwa oraz integralnoci terytorialnej. Ma dziaa na rzecz zapewnienia bezpieczestwa narodowego, zachowania jego dziedzictwa, ochrony rodowiska naturalnego, pomnaania dobrobytu i wysokiego poziomu rozwoju cywilizacyjnego i gospodarczego. Droga do realizacji tych celw wiedzie poprzez ksztatowanie przyjaznego otoczenia pastw i podmiotw pozapastwowych, m.in. poprzez umacnianie kontaktw midzyludzkich i kulturowych. Polska polityka zagraniczna osignie powysze cele, realizujc nastpujce priorytety: Silna Polska w silnej unii politycznej: Budowanie Unii konkurencyjnej, solidarnej i otwartej oraz bezpiecznej; ponoszenie wspodpowiedzialnoci za przyszo integracji europejskiej w interakcji z trosk o poszanowanie interesw Polski przez pozostaych czonkw; konstruktywne uczestnictwo w procesie decyzyjnym UE na rzecz sukcesu zarwno Polski na arenie europejskiej, jak i UE na arenie globalnej. Polska jako wiarygodny sojusznik w stabilnym adzie euroatlantyckim: Rozwj wasnych zdolnoci odstraszania i utrzymanie wiarygodnoci NATO jako sojuszu obronnego; rozwijanie zdolnoci UE w sferze samodzielnych oraz komplementarnych wobec NATO rodkw i zasobw budowania bezpieczestwa; udzia w budowie rodkw wzajemnego zaufania pomidzy Zachodem a Rosj; cisa wsppraca z Ukrain i innymi pastwami Europy Wschodniej i Kaukazu Poudniowego; zwalczanie terroryzmu i przeciwdziaanie proliferacji broni masowego raenia. Polska otwarta na rne wymiary wsppracy regionalnej: Wsppraca z Zachodem na rzecz bezpieczestwa i silnej gospodarki; otwarcie i solidarno ze Wschodem; korzystanie z wzorcw Pnocy w trosce o jako ycia obywateli; partnerstwo z Poudniem w realizacji wsplnych celw cywilizacyjnych; umacnianie wspdziaania pastw Grupy Wyszehradzkiej. Strategia polskiej wsppracy rozwojowej, promocji demokracji i praw czowieka: Zwikszenie roli wsppracy rozwojowej w polityce zagranicznej Polski tak, aby take ten zakres dziaalnoci midzynarodowej wpywa na bezpieczestwo Polski oraz stabilno jej ssiadw i partnerw wsppracy rozwojowej; wspieranie dziaa sucych upowszechnianiu praw czowieka, rzdw prawa i demokracji w celu ksztatowania przyjaznego rodowiska midzynarodowego i zapobiegania koniktom. Promocja Polski za granic: Wypracowanie kampanii promocyjnej, ktra wpynie na wzmocnienie pozycji Polski w Europie i na wiecie, a take uczyni
312 Polsk krajem bardziej konkurencyjnym i silniej przycigajcym inwestorw i turystw. Rozwj polskiej gospodarki, w szczeglnoci promocja eksportu. Nowa jako w relacjach z Poloni i Polakami za granic: Realizacja nowej strategii polonijnej: partnerska wsppraca z Poloni i Polakami za granic, prowadzca do uzyskania zrozumienia i skutecznego poparcia dla polskiej racji stanu i polskiej polityki zagranicznej oraz skorzystanie z potencjau Polonii i Polakw za granic do promocji i budowy pozytywnego wizerunku Polski w wiecie. Skuteczna suba zagraniczna: Dalsza modernizacja MSZ: profesjonalna dyplomacja oparta na prawidowym doborze kadr i funkcjonowaniu struktur suby zagranicznej; poprawa spjnoci i koordynacji dziaa midzynarodowych podejmowanych przez MSZ, inne organy administracji, instytucje i organizacje pozarzdowe; nowoczesna infrastruktura budujca wizerunek pastwa. Najwaniejsze kierunki aktywnoci polityki zagranicznej Polska polityka europejska Polsk wizj zjednoczonej Europy mona scharakteryzowa za pomoc trzech hase: konkurencyjno, solidarno, otwarto. Istotne jest denie do gbszej integracji europejskiej zarwno gospodarczej, jak i politycznej. Naley take wzmocni instytucje europejskie, aby mogy skutecznie realizowa powierzane im zadania. W koncepcji docelowej podane jest, aby Unia Europejska przybraa posta unii politycznej. Nie naley tej wizji traktowa jako superpastwa eliminujcego gospodarcze czy tosamociowe interesy poszczeglnych pastw czonkowskich. Z punktu widzenia Polski nastpujce elementy s podane: wydajny i skuteczny, jednolity rynek, w tym jednolity rynek cyfrowy oraz jednolity rynek energii; efektywnie funkcjonujcy europejski rynek pracy, bez barier w swobodnym przemieszczaniu si pracownikw w zakresie uznawania ich kwalikacji zawodowych czy przenoszenia praw emerytalnych; stworzona Europejska Przestrze Badawcza; ambitny budet UE, z odpowiednim udziaem polityki spjnoci i wsplnej polityki rolnej. Konkurencyjno. Lata 20122016 przynios Unii wiele dylematw, w rozwizywaniu ktrych Polska powinna odgrywa istotn rol. Kryzys gospodarczy i nansowy uwidoczni sabo konstrukcji unii walutowej o wsplnej polityce pieninej i niewystarczajcej koordynacji polityki skalnej. Konsekwencje kryzysu bd odczuwalne jeszcze dugo. Po okresie wzmoonych wydatkw publicznych nastpi lata stabilizacji skalnej. Proces reformy gospodarczej w pastwach UE to nie tylko poszukiwanie oszczdnoci, ale take zrwnywanie i podnoszenie wieku emerytalnego oraz poszerzanie bazy podatkowej. To rwnie moliwa eskalacja negatywnych nastrojw spoecznych, skutkujcych wzmocnieniem populizmw i zmianami na scenach politycznych narodowych i europejskiej. Istnieje konieczno poprawy funkcjonowania strefy euro. Ze wzgldu na potencjalne szkody dla caego projektu integracji europejskiej kluczowe jest stworzenie takiej architektury wsppracy, w tym zarzdzania gospodarczego, aby nie nastpio pogbienie podziau midzy pastwami strefy euro oraz spoza niej. Akcesja Polski do strefy euro bdzie moga nastpi dopiero wtedy, gdy warunki w niej panujce ulegn stabilizacji, a Polska bdzie na to przygotowana pod wzgldem makroekonomicznym i prawnym. Rozwizaniem, ktre powinno wpyn na zwikszenie globalnej konkurencyjnoci UE, jest dokoczenie budowy jednolitego rynku. Dlatego tak wane jest umocnienie Komisji Europejskiej w roli stranika traktatw, take w odniesieniu do polityki ochrony konkurencji. Konieczne jest eliminowanie praktyk protekcjonistycznych, ktre s czsto ubierane w hasa socjalne i ekologiczne. Niezbdne jest take restrukturyzowanie nierentownych przedsibiorstw, usuwanie barier administracyjnych dla rm oraz konsekwentne poszerzanie swobody w zakresie wiadczenia usug. Unia moe i powinna dalej odgrywa aktywn rol w gospodarce globalnej. Istotne jest zapewnienie spjnego gosu UE w G20 oraz organizacjach midzynarodowych, a take w relacjach z partnerami strategicznymi, w tym przede wszystkim z najwikszymi gospodarkami wiata (USA i Chiny) oraz tzw. wschodzcymi gospodarkami. Problemem wielu pastw europejskich s przestarzae sektory przemysowe, niska innowacyjno, nike nakady na badania i rozwj (B+R). Zapewnienie wydatkw prywatnych i publicznych na B+R na poziomie co najmniej 3% PKB jest podstawowym w wielu krajach wci niezrealizowanym celem strategii Europa 2020. Solidarno. Sowo solidarno jest bliskie Polakom. To Polska za spraw wielkiego ruchu spoeczno-politycznego lat 80. wprowadzia je do midzynarodowego obiegu idei. Niestety postulat dotyczcy Europy solidarnej nie zawsze znajduje odzwierciedlenie w rzeczywistoci. Skala dysproporcji w rozwoju krajw UE jest nadal olbrzymia: rnice w PKB per capita pomidzy najbogatszym a najbiedniejszym krajem UE s a siedmiokrotne. Potguje to rnic wyzwa stojcych przed pastwami czonkowskimi. W przypadku Polski priorytety rozwojowe dotycz nie tylko wyzwa zidentykowanych w strategii Europa 2020, takich jak pozyskiwanie technologii przyszoci, ale take zapewnienie nowoczesnej infrastruktury twardej autostrad, kolei, przesyowej infrastruktury energetycznej czy inwestycji komunalnych z zakresu ochrony rodowiska i gospodarki wodnej, jak rwnie infrastruktury spoecznej, w tym ochrony zdrowia. Due znaczenie ma rozwj transeuropejskich sieci transportowych (TEN-T) oraz europejskiej infrastruktury energetycznej w ramach korytarzy energetycznych, zapewniajcych spjno wewntrzn UE
313 oraz wpywajcych na rozwj spoeczny i gospodarczy jej pastw czonkowskich. Solidarno europejska to take denie do wyrwnywania dysproporcji w poziomie rozwoju. Dobrze, e w perspektywie budetowej 20072013 dzia: Spjno dla wzrostu i zatrudnienia stanowi znaczc cz budetu UE (36%). Jest to nie tylko najwaniejsze narzdzie realizacji zasady solidarnoci, ale take rodek sucy poprawie konkurencyjnoci gospodarki europejskiej. W okresie nalizowania szczegw nowej perspektywy nansowej Polska bdzie sta na stray tej fundamentalnej europejskiej zasady. Kolejny budet unijny powinien by budetem ambitnym, zwaszcza e do istniejcych kompetencji UE zostay w ostatnich latach dodane nowe. W dobie zwikszajcego si globalnego popytu na ywno zrnicowane i wysoko wyspecjalizowane rolnictwo jest atutem Europy. Denie do postpu w rolnictwie moe take generowa powstawanie nowoczesnych technologii. Umiejtnie kreowana wsplna polityka rolna UE powinna sprzyja wzrostowi efektywnoci produkcji, zagwarantowaniu bezpieczestwa dostaw ywnoci i stabilnoci rynku wewntrznego, zdynamizowa wiele gazi przemysu. Wane jest przy tym zapewnienie zrwnowaonego rozwoju obszarw wiejskich uwzgldniajcego podniesienie standardw jakoci ycia i pracy mieszkacw tych obszarw, roztropne gospodarowanie zasobami rodowiska naturalnego oraz troska o wartoci kulturowe danego obszaru bdce wyznacznikiem tosamoci europejskiej. Polska bdzie systematycznie dy do wyrwnywania dopat bezporednich dla rolnikw pracujcych w rnych krajach Unii. Solidarno europejska dotyczy take kontraktu midzypokoleniowego. Europejczycy przecitnie yj coraz duej i maj mniej potomstwa. Niezbdne staje si opracowanie programw polityki prorodzinnej na rzecz odwrcenia niekorzystnych tendencji demogracznych. Potrzebna jest take zmiana fundamentw europejskich systemw zabezpieczenia spoecznego. Naley rozbudowa systemy opieki nad osobami starszymi i dziemi, a take zapewni peniejszy udzia kobiet w rynkach pracy. Konieczne bdzie rwnie znalezienie rozwiza w zakresie podnoszenia i zrwnywania wieku emerytalnego, a take zmierzajcych do poprawy stanu zdrowia spoeczestwa oraz agodzenia skutkw starzenia si populacji. Polska bdzie wspiera reformy systemu emerytalnego (take na szczeblu wsplnotowym), zwaszcza e po zmianach z 1999 r. moe by dla innych przykadem. UE potrzebuje rwnie wsplnej polityki energetycznej opartej na solidarnoci tworzcych j pastw. Wynika to z prostej konstatacji: w 2030 r. zapotrzebowanie na energi bdzie wysze ni obecnie, przy czym ponad 60% surowcw kopalnych pochodzi bdzie spoza Europy, czsto z pastw niestabilnych czy rzdzonych przez reimy autorytarne. Aby unikn nadmiernego uzalenienia od dostaw z tych krajw, potrzebne s dziaania prowadzce do zrnicowania struktury importu energii i nonikw energii, przede wszystkim zwikszenia i zrnicowania rde i drg importu wglowodorw na poziomie poszczeglnych krajw czonkowskich, dziaania z zakresu efektywnoci energetycznej oraz zapewnienie zrwnowaonego energy mix z udziaem energii ze rde odnawialnych na wiksz skal ni dotychczas, przy uwzgldnianiu lokalnej specyki i warunkw klimatyczno-przyrodniczych. Sprzyja temu bdzie take aktywno Polski na rzecz wspierania przez polityk UE na poziomie legislacyjnym, jak i biecej dziaalnoci organw UE, rozwoju wasnej bazy surowcowej, zwaszcza gazu i ropy ze z niekonwencjonalnych. Konieczne jest take wspieranie przez UE rozwoju wasnej bazy surowcowej. Zasobami tymi, oprcz rde odnawialnych, s take paliwa kopalne, zarwno konwencjonalne, jak wgiel kamienny i wgiel brunatny, jak i niekonwencjonalne, jak gaz ziemny ze z niekonwencjonalnych, z zachowaniem ochrony rodowiska. Wykorzystywanie z zlokalizowanych w UE jest wan gwarancj niezalenoci energetycznej UE. W duchu solidarnoci powinien by postrzegany wybr przez pastwa czonkowskie ich energy mix. Czsto wybr energy mix podyktowany jest wzgldami historycznymi i naturalnymi (wystpowanie zasobw). W interesie Polski jest zatem, aby UE nie rezygnowaa z paliw kopalnych w imi redukcji emisji, ktre i tak bd utrzymywane na znaczcym poziomie w innych regionach wiata. Bezpieczestwo energetyczne dotyczy nie tylko gospodarki, ale take miejsca Polski na geopolitycznej mapie Europy. Kluczowe s rozwj jednolitego rynku energii, wzmocnienie bezpieczestwa i zwikszanie efektywnoci wykorzystania surowcw. Kluczowe bdzie wdraanie regulacji w zakresie bezpieczestwa dostaw gazu i tzw. trzeciego pakietu liberalizacyjnego. Bezpieczestwo energetyczne to take dywersykacja rde zaopatrywania i tras przesyu. Niezbdne s systemowe zmiany na poziomie UE: wiksze otwarcie na surowce z basenu Morza Kaspijskiego, budowa konkurencyjnych tras przesyowych oraz tworzenie pocze midzy sieciami (interkonektorw). Wsparcia wymaga rozwj nowoczesnych technologii, zwaszcza w zakresie przetwarzania gazu LNG, niskoemisyjnego spalania wgla i tworzenia nowych typw reaktorw w energetyce jdrowej. W ramach polityki na poziomie Unii Europejskiej Polska powinna wskazywa na zrnicowany poziom bezpieczestwa energetycznego w poszczeglnych pastw czonkowskich. Rwnie istotna jest dostpno innych surowcw, w tym np. metali ziem rzadkich. Coraz wiksza liczba krajw posiadajcych surowce prowadzi polityk ich ochrony w celu uzyskania przewagi gospodarczej. Dostp do surowcw mineralnych i ich cenowa przystpno warunkuj prawidowe funkcjonowanie gospodarki UE i jej konkurencyjnoci.
314 W obszarze walki ze zmianami klimatycznymi naley kontynuowa misj UE na poziomie globalnym oraz stymulowa rozwj technologii przyjaznych rodowisku. Dugofalowym celem jest Europa niskoemisyjna (efektywna energetycznie i wykorzystujca na znaczn skal odnawialne rda energii) i Polska konsekwentnie do niego zmierza. Jednoczenie polityka walki ze zmianami klimatycznymi wymaga duych nakadw inwestycyjnych i uwzgldnienia interesw wszystkich pastw czonkowskich. Uzalenienie od wgla kamiennego i brunatnego jako rde energii, w dobie redukcji emisji dwutlenku wgla, niesie ze sob due koszty dostosowawcze, szczeglnie dla Polski. W Polsce udao si obniy ogln emisj dwutlenku wgla o 30% w stosunku do 1988 r. Jest to redukcja znacznie gbsza ni w przypadku zamonej Holandii i gbsza ni w wielu innych pastwach UE (np. Belgii, Hiszpanii). Konkretne dziaania na rzecz redukcji emisji CO2 powinny by podejmowane nie tylko w ramach UE, ale rwnie na poziomie globalnym. Wyhamowanie wzrostu temperatury do 2 stopni Celsjusza wymaga prawnie wicych zobowiza redukcyjnych ze strony wszystkich krajw rozwinitych oraz krajw o szybko rozwijajcych si gospodarkach, bdcych gwnymi emitentami gazw cieplarnianych. Jednostronne dziaania UE w skali globalnej nie bd skuteczne, a mog negatywnie wpyn na pozycje konkurencyjn gospodarek poszczeglnych pastw czonkowskich UE lub powodowa spory handlowe z krajami trzecimi. Naley mie na uwadze, e cele Polski w ramach Unii Europejskiej mog si rni od celw prezentowanych przez inne pastwa czonkowskie. Istotne jest wspksztatowanie stanowiska UE w zakresie ochrony rodowiska (w tym walki ze zmianami klimatycznymi) przez Polsk. Otwarto. Unia powinna nauczy si czy podejcie do migracji z wysokimi standardami bezpieczestwa publicznego oraz skuteczn polityk integracyjn. W tym kontekcie naley rwnie dy do zapewnienia efektywnego systemu zarzdzania stref Schengen, ktry przyczyni si do zapewnienia odpowiedniego poziomu bezpieczestwa bez uszczerbku dla zdolnoci pastw czonkowskich do kreowania polityki migracyjnej. Jednym z niekwestionowanych sukcesw UE jest polityka rozszerzenia, ktra tylko w XXI wieku doprowadzia do zwikszenia liczby pastw czonkowskich o blisko poow. Rozwj cywilizacyjny Polski w ostatnich dwudziestu latach jest niezbitym dowodem na sukces tej polityki. Korzyci z rozszerzenia nie byy jednostronne przyczynio si ono do rozwoju i bogactwa caej zjednoczonej Europy. Handel pomidzy starymi a nowymi pastwami czonkowskimi, stabilno polityczna i spoeczna po obu stronach dawnej elaznej kurtyny to dobrodziejstwa dotyczce wszystkich uczestnikw tego procesu. UE powinna kontynuowa proces rozszerzenia. Taka postawa jest logiczn konsekwencj budowanego przez dekady unijnego wizerunku wsplnoty otwartej, demokratycznej i praworzdnej. Kryzys gospodarczy czy krtkowzroczny protekcjonizm nie powinny stanowi pretekstu do jego zamraania. Zjednoczona Europa w oczach wielu obywateli pastw aspirujcych do czonkostwa jest bodcem do wprowadzania trudnych i niepopularnych reform. Proces integracji europejskiej sprzyja te rozszerzeniu sfery stabilnoci w Europie i jej otoczeniu, a zatem wzmacnia bezpieczestwo europejskie. Wspierajc aspiracje akcesyjne, zwaszcza Ukrainy, Modawii oraz pastw Bakanw Zachodnich, Kaukazu Poudniowego i Turcji, Polska bdzie suy im pomoc w transformacji politycznej i gospodarczej. Zwikszenie bezpieczestwa Polski zwizane jest take z wczeniem ssiadw w procesy modernizacji politycznej, gospodarczej i spoecznej, promowane przez Uni Europejsk. W duszym okresie perspektyw integracyjn powinny te mie kraje Partnerstwa Wschodniego, w tym rwnie Biaoru, jeli tylko wrci na drog demokratyzacji. Naley jednak pamita, e proces rozszerzenia uwarunkowany bdzie w dalszym cigu wypenianiem przez pastwa kandydujce kryteriw akcesyjnych. Otwarto to take oparte na zasadzie partnerstwa stosunki z krajami trzecimi. UE ma ju do dyspozycji stosowny instrument: Europejsk Sub Dziaa Zewntrznych (ESDZ). Ma on rwnie suy skutecznej koordynacji zewntrznych dziaa podejmowanych przez Uni. W interesie UE w tym Polski jest to, aby udzia pastw czonkowskich w ESDZ by proporcjonalny do liczby ich ludnoci. Tylko wwczas nowy korpus dyplomatyczny bdzie posiada niezbdn legitymacj obywateli i pastw czonkowskich UE. To, jak Unia Europejska jest postrzegana na arenie globalnej, w duej mierze zaley od tego, jakie ma zdolnoci oddziaywania na swe otoczenie regionalne: czy potra zapewni sobie stabilne, rozwijajce si ssiedztwo oraz pozytywnie wpyn na rozwizywanie koniktw. Wanym komponentem dziaa na rzecz stabilnoci ssiedztwa i wzmocnienia zewntrznej roli UE jest europejska polityka ssiedztwa (EPS). Proces zbliania Unii Europejskiej i jej ssiadw powinien by przejrzysty i oparty na wyranych, obowizujcych wszystkich uczestnikw, zasadach. Orientacja rdziemnomorska dziaa UE nie moe by rozwijana kosztem wsppracy z Europ Wschodni i Kaukazem Poudniowym. Kluczowy dla UE jest rwnie rozwj wsplnej polityki bezpieczestwa i obrony (WPBiO) UE oraz przestrzeni wolnoci, bezpieczestwa i sprawiedliwoci, ktry jednak bdzie procesem dugotrwaym. Docelowo WPBiO powinna pozyska zdolnoci wojskowe i cywilne, ktre bd dobrze uzupeniay transatlantycki system bezpieczestwa. Szczeglne znaczenie maj relacje UE USA. Stany Zjednoczone odgrywaj istotn rol zarwno w relacjach gospodarczych i politycznych (stosunki z Rosj, konikt bliskowschodni, Afganistan, Pakistan, Sudan etc.), jak i w sprawach bezpieczestwa.
315 Polsce zaley, aby relacje te ksztatoway si harmonijnie i przynosiy konkretne efekty. Gospodarczy wymiar relacji transatlantyckich wymaga jednak poszukiwania nowych sposobw na zacienianie wsppracy. Dotyczy to zarwno dialogu regulacyjnego, jak i usuwania barier administracyjnych. Ewentualne zawarcie w przyszoci umowy o wolnym handlu pomidzy UE i USA sprzyjaoby dalszemu zacienieniu relacji gospodarczo-handlowych pomidzy dwoma duymi centrami gospodarczymi wiata. Otwarto cho w innych wymiarach to take cecha relacji Unii z partnerami strategicznymi (Brazylia, Chiny, Indie, Japonia etc.). W interesie UE i pastw czonkowskich jest prowadzenie spjnej, aktywnej polityki zagranicznej. Porozumieniom strategicznym czsto brakuje treci i dynamiki, a dziaania UE zmierzajce do wypracowywania jednolitego stanowiska (np. na forum G20) staj si zakadnikiem stanowisk narodowych. W duszej perspektywie szkodzi to interesom caej Unii. Polska jest otwarta na unijny dialog z Rosj i zamierza wesprze program modernizacji tego kraju, rozumiany jako rzdy prawa, pluralizm polityczny, wolno sowa czy spoeczestwo traktowane podmiotowo. Jednak kluczowe znaczenie bdzie miaa determinacja samej Rosji. Ewentualne powodzenie tego procesu staoby si rwnie sukcesem UE. Zadania: stopniowa realizacja celw strategii Europa 2020; adekwatny do rozwoju sytuacji postp w drodze do czonkostwa w stree euro; utrzymanie ambitnego budetu UE w perspektywie nansowej 20142020 z odpowiednim udziaem polityki spjnoci i wsplnej polityki rolnej; wyrwnywanie poziomu dopat bezporednich dla rolnikw; dokoczenie budowy jednolitego rynku w UE oraz wspieranie dziaa na rzecz konkurencyjnoci Unii, w tym ksztatowanie wsplnej polityki handlowej waciwie realizujcej unijne interesy gospodarcze na wiecie, poprzez kierowanie si zasad wzajemnoci, jako zewntrzny wymiar pogbionego jednolitego rynku; stworzenie efektywnej wsplnej polityki energetycznej UE: rozwj jednolitego rynku energii, poprawa bezpieczestwa dostaw, zwikszenie efektywnoci energetycznej, przeniesienie akcentu z gospodarki niskowglowej na gospodark niskoemisyjn, wspieranie poszukiwa gazu ziemnego i ropy ze z niekonwencjonalnych; dziaania na rzecz penego wdroenia ju uzgodnionych w 2008 r. decyzji w kwestii ograniczenia emisji przez Uni Europejsk o 20% do roku 2020. Brak jest uzasadnienia ich korekty. Dziaania na rzecz okrelenia polityki klimatycznej UE do 2030 r., ktra powinna respektowa suwerenne prawo pastw czonkowskich do decydowania o strukturze swojego koszyka paliwowego oraz bdzie dostosowana do poziomu rozwoju i struktur gospodarek pastw czonkowskich, aby redukujc emisj, jednoczenie wspiera rozwj gospodarczy w caej UE, nie utrudniajc przy tym dziaa na rzecz stabilizacji nansw publicznych; wzmocnienie wpywu na realizacj polityki wschodniej oraz przyszo EPS; zapewnienie spjnego gosu UE w G20, organizacjach midzynarodowych, a take w relacjach z partnerami strategicznymi; aktywne uczestnictwo w dziaaniach Unii Europejskiej zmierzajcych do stworzenia efektywnego systemu kontroli migracji, zagwarantowanie bezpieczestwa i zapobieganie zagroeniom terrorystycznym. Bezpieczestwo Dla zapewnienia bezpieczestwa Polsce kluczowe znaczenie maj utrzymanie i rozwj wasnych zdolnoci obronnych, ktre powinny by postrzegane jako wkad do bezpieczestwa Sojuszu Pnocnoatlantyckiego oraz Unii Europejskiej. Warunkiem skutecznej realizacji polskiej polityki bezpieczestwa jest rwnie utrzymanie przez nas wpywu na ewolucj NATO i UE oraz zachowanie potencjau tych struktur. Wane dla Polski jest rwnie zachowanie bliskich stosunkw z USA, ktre mimo osabienia wynikajcego z kryzysu gospodarczego i kosztownego zaangaowania w Afganistanie i Iraku, pozostan w najbliszych latach kluczowym aktorem w dziedzinie bezpieczestwa midzynarodowego. Istotne pozostaje utrzymywanie dobrych relacji z ssiadami oraz wspdziaanie z kluczowymi partnerami z NATO i UE. W praktyce zatem polska polityka bezpieczestwa nie wymaga redenicji zaoe, a jedynie wzmocnienia wysikw w wymienionych obszarach i skutecznego urzeczywistniania przyjtych celw. Cho w najbliszych latach ryzyko koniktu zbrojnego w bezporednim ssiedztwie lub na terytorium Polski bdzie niewielkie, to w duszej perspektywie nie mona wykluczy pojawienia si zagroe, rwnie o charakterze konwencjonalnym. Trwae zapewnienie bezpieczestwa bdzie wymagao posiadania odpowiedniego potencjau obronnego, wzmocnionego przez wsparcie sojusznicze, ale take wsppracy politycznej i sprawnej dyplomacji. By to osign, niezbdne bdzie utrzymanie odpowiedniego tempa rozwoju gospodarczego, a przede wszystkim zmniejszanie dystansu technologicznego do najbardziej rozwinitych pastw. Wielkim wyzwaniem dla efektywnoci polityki bezpieczestwa bdzie zapewnienie odpowiedniego poziomu wydatkw na obronno. Wystpujca w dobie kryzysu tendencja do znaczcych oszczdnoci w tej sferze jest do pewnego stopnia zrozumiaa. Nie powinna jednak prowadzi do quasi-demilitaryzacji Europy, szczeglnie w wietle rosncych nakadw na zbrojenia w innych czciach wiata. Polska, utrzymujca przez najblisze lata wydatki na poziomie 1,95% PKB, winna by w NATO i UE adwokatem zachowania potencjau obronnego w Europie. Wane bd take udzia i promowanie midzynaro-
316 dowych inicjatyw rozwoju zdolnoci obronnych (w obu organizacjach oraz w stosunkach dwustronnych), ktrych realizacja na poziomie narodowym jest obecnie nieopacalna nansowo bd niecelowa. W perspektywie najbliszych kilku lat coraz wiksze wyzwanie dla bezpieczestwa mog stanowi tzw. nowe zagroenia, takie jak: terroryzm, rozprzestrzenianie broni masowego raenia, ataki na systemy informatyczne, w tym na systemy wojskowe, manipulowanie dostawami nonikw energii lub napicia na tle dostpu do nich. Ryzyko destabilizacji bdzie take pyn z wewntrz pastw okrelanych jako upade lub kruche oraz wynika z nierozwizanych koniktw lokalnych i regionalnych, zwaszcza w ssiedztwie UE. Sojusz Pnocnoatlantycki i relacje transatlantyckie. NATO pozostanie gwnym, wielostronnym instrumentem polskiej polityki bezpieczestwa w wymiarze polityczno-wojskowym. Dla przyszoci Sojuszu istotne s utrzymanie jego obronnego charakteru i zachowanie rwnowagi midzy zdolnociami NATO w zakresie wsplnej obrony a zaangaowaniem w operacje poza obszarem traktatowym. Nowa koncepcja strategiczna Sojuszu, przyjta na szczycie w Lizbonie w listopadzie 2010 r., zawiera szereg elementw istotnych dla bezpieczestwa Polski, Europy i wsplnoty transatlantyckiej. Poza silnym potwierdzeniem wanoci art. 5 szczeglne znaczenie ma utrzymanie polityki otwartych drzwi do NATO dla wszystkich krajw europejskich, ktre speni kryteria czonkostwa, a take gotowo Sojuszu do strategicznego partnerstwa z Rosj, opartego na zasadzie wzajemnoci. Podkrelenia wymaga take decyzja o rozwijaniu zdolnoci Sojuszu w zakresie obrony przeciwrakietowej oraz powane potraktowanie w agendzie tej organizacji tzw. nowych wyzwa. Polska pozostanie ordownikiem rozszerzenia NATO o pastwa aspirujce do czonkostwa, ktre speniaj jego kryteria. Wspierajc aspiracje akcesyjne, zwaszcza Modawii oraz pastw Bakanw Zachodnich i Kaukazu Poudniowego, Polska bdzie suy im pomoc w transformacji politycznej i gospodarczej. Stosunki transatlantyckie stanowi fundament polityki bezpieczestwa Zachodu. W tym kontekcie wane jest utrzymanie amerykaskiego zaangaowania w sprawy bezpieczestwa w Europie. Harmonizacji stosunkw transatlantyckich suy te zacienianie stosunkw UE ze Stanami Zjednoczonymi. Dla Polski istotne bdzie pene wykorzystanie moliwoci stworzonych przez zinstytucjonalizowane, bilateralne formy konsultacji z USA w sferze bezpieczestwa (dialog strategiczny, grupa konsultacyjna do spraw wsppracy strategicznej, grupa wysokiego szczebla ds. wsppracy obronnej) i pena realizacja polsko-amerykaskiej deklaracji o wsppracy strategicznej z 2008 r. Wsppraca ta ma sprzyja ulokowaniu sojuszniczej infrastruktury obronnej na terytorium Polski, zwaszcza elementw systemu obrony przeciwrakietowej. W perspektywie 2014 r. wyzwaniem dla Sojuszu, w tym Polski, bdzie doprowadzenie do sprawnego przekazania odpowiedzialnoci za bezpieczestwo w Afganistanie wadzom w Kabulu, zgodnie z ustalonym harmonogramem. Sposb zakoczenia operacji w tym kraju bdzie mia znaczenie dla wiarygodnoci sojuszniczej i efektywnej wsppracy transatlantyckiej, niosc powane konsekwencje dla Polski. Rozwj wsplnej polityki zagranicznej i bezpieczestwa (WPZiB) oraz wsplnej polityki bezpieczestwa i obrony (WPBiO). Polska bdzie wspiera rozwj wsplnej polityki zagranicznej i bezpieczestwa, w tym wsplnej polityki bezpieczestwa i obrony. Kluczowe jest wzmocnienie struktur dowodzenia i instrumentw (w tym grup bojowych UE), zaangaowanie organizacji w operacje zarzdzania kryzysowego, a take rozwj zdolnoci wojskowych i cywilnych pastw unijnych. Istotn spraw jest wypracowanie rozwiza usprawniajcych proces przygotowywania misji UE oraz wspprac NATO UE na poziomie politycznym, operacyjnym i w zakresie budowy zdolnoci. Celem jest budowanie WPBiO komplementarnej wzgldem zada Sojuszu. W perspektywie rednio- i dugookresowej Polska bdzie zabiega o wiksze wykorzystanie instrumentw UE, w tym WPBiO, do transformacji krajowych si zbrojnych oraz integracji polskiego sektora obronnego z europejskim, z jednoczesn jego ochron i wiadomym podnoszeniem poziomu konkurencyjnoci. Zaangaowanie w proces rozbrojenia i stabilizacji w regionie i na wiecie. Polska bdzie angaowa si w umacnianie bezpieczestwa europejskiego, podkrelajc potrzeb usprawnienia mechanizmw ju istniejcych w ramach UE, NATO i Organizacji Bezpieczestwa i Wsppracy w Europie (OBWE). Forum OBWE jest najlepsz platform do pogbionej debaty na temat bezpieczestwa europejskiego. Zamierzamy wnie swj wkad do tej dyskusji. Szczegln uwag OBWE powinna skierowa na rozwizywanie tzw. zamroonych koniktw. W Europie istotn kwesti bdzie przyszo reimu kontroli zbroje konwencjonalnych. Dotychczasowy system, oparty na Traktacie o konwencjonalnych siach zbrojnych (CFE), Traktacie o otwartych przestworzach oraz szeregu porozumie politycznych, jest kwestionowany przez niektre pastwa. W cigu najbliszych kilku lat mona spodziewa si propozycji jego modykacji. Uczestniczc w dyskusji w tej sprawie, Polska bdzie dbaa, aby w toku negocjacji nie zostay przyjte rozwizania dyskryminujce cz pastw europejskich. Wan rol w rozwizywaniu problemw globalnych, w tym dotyczcych zwalczania terroryzmu, rozbrojenia, nieproliferacji broni masowego raenia czy te innych zagadnie zwizanych z bezpieczestwem, odgrywa Organizacja Narodw Zjednoczonych. Niezbdne jest wzmocnienie wysikw w tych dziedzinach. W kwestii taktycznej broni jdrowej ko-
317 nieczne jest jej wczenie w ramy reimw kontroli zbroje i omawianie tej sprawy w kontaktach wielostronnych. Zadania: rozwj wasnych zdolnoci obronnych jako wkad w bezpieczestwo Sojuszu Pnocnoatlantyckiego; utrzymanie podstawowej funkcji i tosamoci NATO jako euroatlantyckiego sojuszu obronnego oraz zapewnienie odpowiedniego poziomu inwestycji NATO w infrastruktur obronn w Polsce; wzmocnienie struktur dowodzenia i reagowania kryzysowego w ramach WPBiO w duchu komplementarnoci wobec NATO; wspkreowanie polityki bezpieczestwa UE i NATO wobec Rosji i pastw Europy Wschodniej; uczestnictwo w misjach NATO i UE oraz oddziaywanie na kierunki dyskusji wewntrz obu organizacji na temat zaangaowania operacyjnego, zwaszcza w Afganistanie i na Bakanach; wspieranie prac nad stworzeniem kompleksowego systemu obrony przeciwrakietowej NATO; wniesienie wkadu do prac nad usprawnieniem systemu redukcji i kontroli zbroje konwencjonalnych w Europie oraz denie do wczenia taktycznej broni jdrowej w ramy reimu kontroli zbroje. Polska otwarta na rne kierunki i wymiary wsppracy regionalnej Zachowanie dobrych stosunkw z ssiadami jest jednym z larw bezpieczestwa Polski. Dlatego te naley kontynuowa polityk budowy zarwno wsppracy bilateralnej, jak i wzmacniania struktur regionalnych (np. Grupa Wyszehradzka, Rada Pastw Morza Batyckiego) czy inicjatyw europejskich, takich jak Partnerstwo Wschodnie. Zachd. Polska uwaa Niemcy i Francj za swoich kluczowych partnerw politycznych i gospodarczych na kontynencie i zamierza utrzyma osignity poziom dynamiki stosunkw dwustronnych. Jednym z najwaniejszych celw na lata 20122016 jest utrzymanie wysokiego poziomu wsppracy gospodarczej i inwestycyjnej z tymi pastwami. Istotn rol w stosunkach politycznych Polski z Niemcami i Francj odgrywa Trjkt Weimarski (TW). Jako jeden z wanych forw uzgadniania europejskich interesw, TW ma m.in. pomc w wypenianiu treci WPBiO oraz kreowaniu spjnej, unijnej polityki wschodniej. Niemcy s najwaniejszym partnerem Polski w relacjach dwustronnych, odbiorc ponad jednej czwartej polskiego eksportu i gwnym patnikiem netto do budetu UE. W perspektywie lat 20122016 rozwj wsppracy gospodarczej, kontaktw naukowo-badawczych, turystycznych i kulturalnych oraz partnerska wsppraca transgraniczna i regionalna s gwarantem dobrych stosunkw polsko-niemieckich i fundamentem wzajemnego zrozumienia. Potrzebne jest jednak wyeliminowanie pozostajcych problemw, w tym nalne zamknicie spraw dotyczcych przeszoci. Najblisze lata bd okresem wzmoonej wsppracy z Francj, jednym z gwnych inwestorw zagranicznych w Polsce i partnerem w wielu projektach politycznych i gospodarczych. Pastwem bliskim Polsce pozostaje take Wielka Brytania, kraj, z ktrym dzielimy pogldy m.in. w zakresie rynku wewntrznego, oraz wany sojusznik w NATO. Wschd. Polska moe suy swoim dowiadczeniem nieatwej transformacji ustrojowej i oferuje swoje wsparcie wschodnim ssiadom. Dziaania proreformatorskie w Europie Wschodniej i na Kaukazie Poudniowym s konieczne nie tylko jako cel sam w sobie. Prowadzc do stabilnoci i rzdw pastwa prawa za wschodni granic, zapewniaj bezpieczestwo i realizacj interesw Polski i UE. S elementem budowy pokojowego adu oglnoeuropejskiego. Z tego powodu naley wspiera liberalizacj reimw wizowych i tworzenie stref wolnego handlu z krajami tego regionu, a take nansowane przez UE programy infrastrukturalne i energetyczne. Polska, samodzielnie i poprzez inicjatywy unijne, bdzie rwnie dba o rozwj stosunkw gospodarczych i wzrost wymiany handlowej pomidzy UE a pastwami Partnerstwa Wschodniego. W rozumieniu cywilizacyjnym warto mie partnerw wyznajcych te same wartoci po obydwu stronach polskiej granicy. Dlatego wanie naley wspiera spoeczestwo biaoruskie w dziaaniach na rzecz wolnoci i pluralizmu politycznego, sprzeciwiajc si wszelkiego rodzaju represjom, ktrych oarami padaj take Polacy na Biaorusi. Szczeglne znaczenie dla Polski ma rozwj stosunkw z Ukrain, naszym partnerem strategicznym. Konsekwentne wspieranie unijnych aspiracji spoeczestwa ukraiskiego i pogbianie relacji NATO Ukraina nale do priorytetw polskiej polityki zagranicznej. Realizacja tych de prowadzi jednak poprzez dobr wspprac bilateraln i konsekwentne wdraanie reform wewntrznych, a take przestrzeganie europejskich standardw demokratycznych przez Ukrain. Dodatkowym impulsem dla pogbienia wsppracy bilateralnej powinna by organizacja przez Polsk i Ukrain Mistrzostw Europy w Pice Nonej UEFA EURO 2012. Dziki temu i innym przedsiwziciom rozwijane s przede wszystkim kontakty midzyludzkie w wymiarze spoecznym, kulturalnym i gospodarczym. Polsce zaley na utrzymaniu dobrych, pragmatycznych stosunkw z Rosj na zasadach wzajemnoci. Dziki pozytywnej dynamice w tych relacjach moliwa jest intensykacja dialogu politycznego i kontaktw gospodarczych. Rosja zabiega take o zblienie z Europ. Obecnie wynika to przede wszystkim z ocjalnego programu modernizacji tego kraju, majcego gwnie wymiar naukowo-techniczny. Dlatego te Polska popiera wysiki Rosji w celu spenienia warunkw zwizanych z czonkostwem w OECD. Wsparcie Polski dla reform w Rosji powinno polega te m.in. na zaakcentowaniu przez Warszaw swojej wizji unijnego Partnerstwa dla Modernizacji. Wizja ta bdzie opiera si nie tylko na transferze technologii, ale te na wspieraniu budowy pastwa prawa
318 i pluralizmu politycznego. Probierzem dla jej praktycznej realizacji moe by umowa o maym ruchu granicznym z obwodem krlewieckim. Polska popiera take moliwie szybk nalizacj negocjacji w sprawie zawarcia nowego porozumienia UE Rosja, umowy caociowej, obejmujcej take kwesti dotyczc wzajemnej ochrony inwestycji, oraz rozpoczcie negocjacji w sprawie zawarcia umowy o wolnym handlu UE Rosja. Kluczowe dla zblienia Rosji i caego wschodniego ssiedztwa z Uni Europejsk jest rwnie systematyczne procedowanie z liberalizacj reimw wizowych. Powinno si ono jednak odbywa na bazie wzajemnoci i co najmniej rwnolegoci dla pastw Partnerstwa Wschodniego i Rosji. Pnoc. Majc na uwadze, e kooperacja wok Batyku z zagadnie dotyczcych ochrony rodowiska wyranie przesuna si w kierunku rozwijania nowoczesnych technologii, budowy odpowiadajcych wspczesnym standardom systemw edukacji, a take tworzeniu coraz silniejszych powiza gospodarczych, Polska nadal pragnie w peni uczestniczy w tych procesach. Szczeglnie istotna w tej materii jest Rada Pastw Morza Batyckiego (RPMB), w ktrej dokonuje si przemiana z prolu stricte ekologicznego na bardziej oglny dotyczcy efektywnej gospodarki. Pastwa nordyckie dowiody, e fundamentem rozwoju s wiedza o efektywnej gospodarce, nowoczesny system ksztacenia czy oglna troska o jako ycia. Nie bez znaczenia s szanse rozwojowe zwizane z powizaniem nowoczesnej gospodarki z zielonymi technologiami. S to elementy szerszego procesu, w ramach ktrego wan rol odgrywa strategiczny sojusz cywilizacyjny Polski ze Szwecj. Jest on sposobem na mylenie o Europie rodkowej w sposb szerszy ni w kategoriach Wschd Zachd. W sferze politycznej Polska stoi przed podobnymi wyzwaniami jak jej pnocni ssiedzi. Z Litw, otw i Estoni czy Polsk wiele wsplnych pogldw i interesw, szczeglnie na sprawy wschodnie, bezpieczestwo euroatlantyckie czy rozwj UE. W stosunkach z Litw celem na najblisze lata jest budowa partnerstwa w oparciu o pragmatyzm, wzajemny szacunek i respektowanie umw midzynarodowych, take w dziedzinie traktowania mniejszoci narodowych. Dowiadczenia Estonii w zakresie e-administracji oraz bezpieczestwa cybernetycznego s dla Polski inspirujce. W 2011 r. Polska zostaa czonkiem Centrum Doskonalenia Obrony przed Cyberatakami. Aktywne uczestnictwo w pracach centrum umoliwi zmierzenie si z wyzwaniami w nowych przestrzeniach bezpieczestwa. Poudnie. Polska i jej poudniowi ssiedzi nadal s na etapie doganiania Europy Zachodniej i Pnocnej pod wzgldem jakoci ycia swoich obywateli i rozwoju gospodarczego. Najwaniejsze wsplne cele Polski, Czech, Sowacji i Wgier zostay zrealizowane: wszystkie te pastwa s czonkami UE i NATO. Wsplna perspektywa tej czci Europy nie zawsze ma okazj zaistnie, ale moliwa jest jej rekonstrukcja w oparciu o nowe cele i projekty. W wietle narastajcej konkurencji zewntrznej i dugofalowych skutkw kryzysu gospodarczego naley dy do umacniania wsplnego gosu pastw Grupy Wyszehradzkiej, krzewi poczucie wsplnoty interesw oraz podejmowa dziaania na rzecz konsolidacji stanowisk w kwestiach politycznych. Okazj do nadania nowej dynamiki wsppracy rodkowoeuropejskiej bdzie polska prezydencja w Grupie Wyszehradzkiej, rozpoczynajca si w drugiej poowie 2012 r. Wan rol w tym procesie odgrywa wsppraca gospodarcza, handlowa i inwestycyjna. Polska, Czechy, Sowacja i Wgry potrzebuj wsplnych rozwiza nie tylko dla swych partykularnych korzyci. Potrzebuj ich take dla prowadzenia efektywnej polityki europejskiej. To dlatego na uwag zasuguje m.in. idea spotka Grupy Wyszehradzkiej (V4) przed posiedzeniami Rady Europejskiej, ktra zrodzia si w 2009 r. Powinna ona by kontynuowana rwnie w kontekcie negocjacji wieloletnich ram nansowych UE. Due uzalenienie pastw Grupy Wyszehradzkiej od jednego dostawcy ropy i gazu ziemnego powoduje, e bezpieczestwo energetyczne staje si obszarem wsppracy V4. Spraw t zajmuje si, utworzona decyzj premierw Grupy Wyszehradzkiej w 2009 r., grupa wysokiego szczebla ds. energetyki. Istnieje rwnie due zapotrzebowanie na wsplne projekty energetyczne, np. ulepszenie systemu zacht dla inwestorw stosujcych innowacyjne rozwizania energetyczne etc. Zwikszenie integracji rodkowoeuropejskiego rynku energii w poczeniu z wikszymi i bardziej efektywnymi nakadami na B+R bdzie dobrym rozwizaniem w tym zakresie. Wane jest rwnie, aby pastwa skupione w Grupie Wyszehradzkiej nie ograniczay wsppracy w ramach tej struktury tylko do swojego grona. Dziki otwartoci modelu V4+ moliwa jest kooperacja take z innymi partnerami europejskimi. Utworzono ju model takich kontaktw z pastwami batyckimi, Rumuni, Bugari, Ukrain. Wsppraca GW z pastwami trzecimi w formule V4+, cho dotyczy przede wszystkim pastw w regionie Europy rodkowo-Wschodniej i Poudniowo-Wschodniej, nie ogranicza si jedynie do najbliszego ssiedztwa. Istotne s take kontakty GW z Rad Nordyck i Beneluksem. Wykorzystanie pooenia geogracznego Polski. Dla penego rozwoju spoeczno-gospodarczego Polski, dostpnoci miast, portw morskich oraz obszarw oddalonych od gwnych orodkw ycia spoeczno-gospodarczego kraju, kluczowe bd rozwizania wzmacniajce integracj polskiego systemu transportowo-komunikacyjnego w ramach europejskiej sieci transportowo-komunikacyjnej zarwno w ukadzie wertykalnym, jak i horyzontalnym. Istotne znaczenie ma m.in. ukad pnoc poudnie z moliwoci wykorzystania potencjau basenw Morza Batyckiego i Morza rdziemnego. Wymaga to wieloletnich dziaa waciwych podmiotw z wykorzystaniem aktywnoci dyplomacji. Wane
319 jest spjne i jednomylne dziaanie, ktrego kierunki powinny wynika z dokumentw strategicznych rozwoju kraju. Aktywno globalna. Skoncentrowanie na regionie, Unii Europejskiej i jej ssiedztwie nie oznacza, e Polska nie ma, choby selektywnych, ambicji globalnych. Aby rozwj Polski by w dalszym cigu intensywny, jako ycia w Polsce osigna poziom pastw nordyckich, a gospodarka pastw Europy Zachodniej, naley rozwija wspprac z pastwami pozaeuropejskimi oraz organizacjami midzynarodowymi i globalnymi. Obecno przedstawicieli Polski w organizacjach, takich jak Midzynarodowy Fundusz Walutowy, Bank wiatowy, Organizacja Wsppracy Gospodarczej i Rozwoju czy wiatowa Organizacja Handlu, oraz realny wpyw na ich procesy decyzyjne bd dla Polski istotne. Wane s take pozaeuropejskie regiony wiata, zwaszcza te w najbliszym ssiedztwie Europy. Polska jest aktywna w obliczu przemian zachodzcych na Bliskim Wschodzie i w Afryce Pnocnej. Suc wzorcami transformacyjnymi, Polska wspiera przemiany modernizacyjne i demokratyzacyjne w Tunezji, Egipcie i Libii. Polska bdzie nadal wspiera dziaania spoecznoci midzynarodowej zmierzajce do kompleksowego rozwizania koniktu izraelsko-arabskiego, w oparciu o ide wspistnienia obok siebie dwch pastw (two-state solution), zaakceptowan przez obie strony koniktu i popart przez czonkw kwartetu bliskowschodniego. Na wiecie ronie znaczenie regionu Azji i Pacyku. Dlatego istotne jest, aby Polska budowaa w krajach tego regionu pozytywny wizerunek wanego czonka UE, zdolnego do wpywania na jej polityk zewntrzn. Rosnce znaczenie ma wsppraca bilateralna m.in. z Chinami, naszym najwikszym partnerem gospodarczym w Azji, Indiami, Japoni czy Kore Poudniow. Pastwa te s zainteresowane zwikszaniem swoich inwestycji w Polsce. Wane jest take, aby rozwija kontakty handlowe i gospodarcze w zrnicowanych sektorach: od infrastruktury, sektora nansowego, przez turystyk, a po przemysy kreatywne. Potrzebny jest rwnie rozwj wsppracy ze Stowarzyszeniem Narodw Azji Poudniowo-Wschodniej (ASEAN), najwaniejszym regionalnym centrum integracji w tym obszarze. Ameryka aciska to take wany obszar zaangaowania Polski. Istotne s przede wszystkim projekty z zakresu polityki klimatycznej i energetycznej, a take rozbudowywanie relacji gospodarczych, przede wszystkim z Brazyli, Argentyn, Meksykiem, Chile oraz Peru. Zadania: kontynuacja wsppracy w ramach Trjkta Weimarskiego (przede wszystkim przyszo UE, WPBiO, polityka wschodnia, zarzdzanie polityczno-gospodarcze w UE, wzmacnianie wymiaru spoeczno-kulturalnego); uatrakcyjnienie oferty Partnerstwa Wschodniego i wzmocnienie siy oddziaywania tego programu na transformacj pastw Europy Wschodniej i Kaukazu Poudniowego, m.in. poprzez liberalizacj bd zniesienie reimw wizowych; wspieranie budowy obszaru demokracji i stabilnoci na wschd od Polski oraz rozwj wymiany kulturalnej; rozwj partnerstwa strategicznego z Ukrain: wspieranie procesu przyjmowania umowy stowarzyszeniowej z UE i negocjacji liberalizacji reimu wizowego UE Ukraina oraz realizacji reform wewntrznych; wykorzystanie wzorcw Szwecji i innych pastw nordyckich w zakresie modernizacji i innowacyjnoci gospodarki; znalezienie nowych paszczyzn wsppracy w ramach Grupy Wyszehradzkiej i szerzej (wsplne projekty energetyczne, wypenienie treci formuy V4+ etc.) prba budowy wsplnej, rodkowoeuropejskiej perspektywy, w tym cisej wsppracy w sferze bezpieczestwa i stabilnoci w regionie, m.in. z Rumuni i Bugari; promowanie i wspieranie wzrostu wzajemnej wymiany handlowej i inwestycji, w tym w pastwach pozaeuropejskich, ze szczeglnym uwzgldnieniem Azji; budowa pragmatycznych stosunkw politycznych i gospodarczych z Rosj; opracowanie planu dziaa na rzecz wzmocnienia pozycji Polski w midzynarodowych organizacjach majcych w rosncym stopniu wpyw na decyzje ekonomiczne, nansowe, konkurencyjno i bezpieczestwo gospodarcze poszczeglnych regionw wiata oraz przygotowanie mechanizmu koordynacji tych dziaa. Wsppraca rozwojowa, promocja demokracji i praw czowieka Polska uznaje wspprac rozwojow za kluczow dla budowy dobrobytu i stabilnoci na wiecie. Skuteczniejszemu wypenianiu zada z zakresu pomocy rozwojowej bd suy przepisy uchwalonej w 2011 r. ustawy o wsppracy rozwojowej. Polskie wadze i organizacje pozarzdowe deklaruj wol zaangaowania we wspprac rozwojow i wiadczenie pomocy humanitarnej na znacznie wiksz skal. Podjto w tym zakresie szereg zobowiza politycznych, m.in. aktywniejszego wsparcia realizacji Milenijnych Celw Rozwoju ONZ1). Polska chce z jednej strony zmodernizowa swoje podejcie do pomocy rozwojowej, z drugiej sta si jednym z wanych podmiotw europejskich w tym zakresie. Istotne bdzie rwnie opracowanie redniookresowych celw polskiego systemu wsppracy rozwojowej, ktre okrel obszary geograczne i tematyczne wsparcia udzielanego ze rodkw publicznych. Na dziaania realizowane w krajach Partnerstwa Wschodniego przeznaczonych zostanie od 2013 r. ponad 60% rodkw z polskiej pomocy roz1) Polska jest rwnie sygnatariuszem deklaracji paryskiej z 2005 r. w sprawie skutecznoci pomocy oraz Europejskiego Konsensusu na rzecz Rozwoju, rwnie z 2005 r.
320 wojowej na rzecz krajw Partnerstwa Wschodniego. Jednoczenie gwny nacisk polskiej pomocy pooony zostanie na realizacj dziaa wspierajcych demokratyzacj oraz transformacj w poszczeglnych krajach (ponad 60% rodkw). Polska moe poszczyci si szeregiem organizacji pozarzdowych, ktre silnie angauj si we wspprac rozwojow. Z drugiej strony pastwo powinno wzi na siebie ciar koordynacji i kontaktw z rzdami adresatw pomocy. Tylko wsplne dziaanie moe przynie wymierne efekty, ktre dla Polski byyby urzeczywistnieniem idei solidarnoci, tym razem w wymiarze globalnym. Zagwarantowanie przestrzegania praw czowieka i wolnoci obywatelskich jest w peni moliwe wycznie w ustrojach demokratycznych, poprzez urzeczywistnienie rzdw prawa i podmiotowoci obywateli. Demokracje oparte na spoeczestwach obywatelskich to take najbardziej wiarygodna gwarancja pokoju i stabilnoci w rodowisku midzynarodowym. Polska bdzie wspksztatowa takie rodowisko i wspiera dwustronne oraz wielostronne dziaania na rzecz promocji demokracji i poszanowania praw czowieka oraz midzynarodowych mechanizmw kontrolnych w tej dziedzinie. Szczeglnie istotny dla Polski jest obszar wschodniego ssiedztwa, gdzie te programy mog uzupenia dziaania m.in. w ramach Partnerstwa Wschodniego UE. Dlatego bdziemy wspiera dziaalno Europejskiego Funduszu na rzecz Demokracji (European Endowment for Democracy), ktry powsta z inicjatywy Polski. Istotne s rwnie dziaania na rzecz stabilnoci, realizowane przez OBWE. Ich nieodcznym elementem jest troska o przejrzysty i uczciwy proces wyborczy w pastwach czonkowskich. W Warszawie znajduje si siedziba Biura Instytucji Demokratycznych i Praw Czowieka (ODIHR), ktrego dziaania w sferze monitorowania i wspierania demokratycznych wyborw s nie do przecenienia. Zadania: rozwinicie dziaania Polskiej Fundacji Midzynarodowej Wsppracy na Rzecz Rozwoju Wiedzie Jak, ktrej gwnym zadaniem jest wsparcie przemian demokratycznych na wiecie i promocja polskiego dowiadczenia transformacyjnego; zawarcie spoeczno-politycznego konsensu co do wielkoci polskiej pomocy rozwojowej (ODA) do 2015 r.; ponowne zdeniowanie priorytetowych krajw i regionw, na rzecz ktrych Polska bdzie si angaowa, wraz z jasnym uzasadnieniem wyborw; wypracowanie dugookresowych zasad wsppracy administracji rzdowej z organizacjami pozarzdowymi zajmujcymi si pomoc rozwojow; wspksztatowanie programw demokratyzacji i promocji praw czowieka, m.in. we wschodnim ssiedztwie, poprzez aktywno w ramach ONZ, Wsplnoty Demokracji, Rady Europy i OBWE; promocja instytucji i midzynarodowych mechanizmw kontrolnych sucych ochronie praw czowieka i podstawowych wolnoci obywatelskich. Promocja Polski za granic Skuteczna promocja Polski jest jednym z najwaniejszych zada nowoczesnej polskiej dyplomacji. Celem jest wykreowanie za granic zarwno marki oglnonarodowej, jak i dobrych marek branowych. Haso Polska powinno kojarzy si na wiecie z krajem, ktry warto odwiedzi, w ktrym warto inwestowa, z krajem z ciekawymi ludmi, kultur i tradycj. Polska powinna by postrzegana jako partner gwarantujcy najwysz jako wykonywanych usug i towarw. O wizerunek naley jednak stale dba. Suy temu bdzie konsekwentna kampania promocyjna Polski, oparta na zrnicowanych narzdziach, od konferencji naukowych, poprzez festiwale kulturalne, po uczestnictwo w wielonarodowych przedsiwziciach gospodarczych. Aby tra do szerokiego krgu odbiorcw: przedsibiorcw, studentw, naukowcw, dziennikarzy, operatorw kultury i politykw, kampania ta uwzgldni rnorodno rodkw przekazu (nie tylko gwne stacje telewizyjne i radiowe, ale te media niszowe, prolowane, branowe, czsto obecne jedynie w Internecie). Istotne znaczenie w budowie odpowiedniego wizerunku kraju maj edukacja i nauka. Dlatego nadal wspierane bd inicjatywy organizowania katedr i studiw uniwersyteckich o Polsce oraz kursw jzyka polskiego w innych krajach. Wane bd rwnie dziaania zachcajce obcokrajowcw do podejmowania studiw i pracy naukowej w Polsce (stypendia naukowe, granty etc.). Kultura i jej rozpoznawalno s decydujcymi czynnikami w kontekcie promocji Polski. W tym ujciu niezastpion rol bd odgrywa instytucje wspierajce polsk kultur za granic m.in. instytuty polskie i Instytut Adama Mickiewicza, od ktrych oczekiwana bdzie jeszcze wiksza aktywno i innowacyjno. Pomimo kryzysu gospodarczego obserwuje si tendencj wzrostow w sferze bezporednich inwestycji zagranicznych (BIZ). Polska wci znajduje si wrd pierwszej dziesitki krajw europejskich, do ktrych napywaj bezporednie inwestycje zagraniczne. Szczeglny wpyw ma stale wzrastajcy poziom kapitau intelektualnego i kreatywnego w Polsce i to midzy innymi wok niego naley budowa mark oglnonarodow. Dogodne pooenie w centrum Europy i na skrzyowaniu jej gwnych szlakw komunikacyjnych sprawia rwnie, e z Polski mona eksportowa towary do wszystkich krajw europejskich i w ten sposb dotrze do ponad p miliarda konsumentw. Co istotne, potencja inwestycyjny Polski i caego regionu Europy rodkowo-Wschodniej ronie. Konkurencja gospodarcza pomidzy krajami jest jednak dua i bdzie si zwiksza. Przedsibiorstwa i samorzdy powinny zatem cieszy si wparciem organw admi-
321 nistracji pastwa polskiego. Niezbdna jest w tym zakresie konstruktywna wsppraca Ministerstwa Spraw Zagranicznych i Ministerstwa Gospodarki oraz innych instytucji pastwowych w celu osignicia efektu synergii. W ekspansji ekonomicznej Polski istotn rol odgrywa take promocja rynku kapitaowego. Zwikszajca si liczba spek notowanych na Giedzie Papierw Wartociowych SA w Warszawie potwierdza rosnce zainteresowanie emitentw naszym rynkiem, a kolejne oferty spotykaj si z coraz wikszym popytem wrd inwestorw zarwno krajowych, jak i zagranicznych. Polskie placwki bd intensywniej pracowa na rzecz polskich interesw gospodarczych za granic. Kada otrzyma zadanie naszkicowania i regularnego aktualizowania gospodarczej mapy pastwa przyjmujcego. Ponadto, poprzez wspprac z organizacjami samorzdu gospodarczego, naley wypracowa skuteczne sposoby dzielenia si pozyskanymi przez placwki informacjami z rmami. Wskazane jest wspieranie m.in. przedsibiorstw o duym potencjale technologicznym i innowacyjnym. Polska jest dla turystw atrakcyjnym krajem, ktry ma coraz wicej do zaoferowania. Zasadne jest promowanie unikatowych miejsc, ktre zwizane s z histori i dziedzictwem narodowym oraz dorobkiem cywilizacyjnym Polski. Dziaaniem wspomagajcym powinno by wykorzystywanie do przycignicia rzeszy turystw rnego rodzaju wydarze, ktre maj miejsce w Polsce w okresie 20122016 r. bd to Mistrzostwa Europy w Pice Nonej UEFA EURO 2012 oraz Europejska Stolica Kultury Wrocaw 2016. Zadania: wypracowanie hasa i kampanii promujcych Polsk za granic poprzez rnorodne narzdzia, rodki przekazu i grupy adresatw; prowadzenie jednolitej polityki komunikacyjnej oraz utrzymanie spjnoci dziaa promocyjnych, przy jednoczesnym zachowaniu wielu podmiotw zaangaowanych w promowanie Polski poza granicami kraju; utworzenie efektywnego systemu (gospodarka, kultura, edukacja, turystyka etc.) promocji Polski za granic oraz wprowadzenie zasad jej koordynacji poprzez m.in. wzmocnienie wsppracy midzyresortowej w tym zakresie; dziaanie na rzecz systematycznego podwyszania poziomu bezporednich inwestycji zagranicznych; dziaanie na rzecz wzmocnienia roli Warszawy jako regionalnego centrum nansowego Europy rodkowo-Wschodniej. Polonia i Polacy za granic Sprawy polonijne zajmuj istotne miejsce w stosunkach dwustronnych Polski z pastwami, w ktrych przebywaj due zbiorowoci emigrantw z Polski i osb polskiego pochodzenia lub mniejszoci polskie. Stopie poszanowania praw i sposb traktowania polskich mniejszoci narodowych lub polskich grup etnicznych w znaczcy sposb wpywa na stosunki z tymi pastwami. W celu zapewnienia przestrzegania tych praw Polska bdzie korzystaa ze wszystkich narzdzi prawnych i dyplomatycznych. Gwnym zadaniem polityki polonijnej jest budowanie wzajemnie korzystnej wsppracy midzy Polsk i wywodzc si z niej diaspor. Pastwo polskie na rne sposoby wspiera Poloni i Polakw za granic, zyskujc ich zaangaowanie w realizacj i promowanie interesw Polski, tym skuteczniejsze, im mocniejsza jest ich pozycja. Z drugiej strony w interesie polskiej diaspory jest wsparcie pastwa polskiego, bo kady jego sukces wzmacnia jej pozycj w krajach zamieszkania. Do spraw najwaniejszych dla skutecznej wsppracy naley zgromadzenie odpowiedniej wiedzy, poszerzenie krgu odbiorcw naszych przekazw i unowoczenienie sposobw dotarcia do nich. Analiza sytuacji dotychczasowej unaocznia, e olbrzymia cz przekazu do Polonii realizowana jest w jzyku polskim. Tymczasem co najmniej 70% polskiej diaspory w wiecie, wikszo osb wiadomych swego polskiego rodowodu, zainteresowanych Polsk i jej kultur, a take otwartych na kontakty i wspprac, jzykiem tym ju nie wada. Nie zamierzamy rezygnowa ze wsppracy z adnym z pokole skadajcych si na wspczesna Poloni: ani z najnowszymi migrantami, ani z emigrantami, ktrzy osiedlili si za granic kilkadziesit lat temu, ani z ich potomkami, ktrzy czsto okrelaj si jako Amerykanie, Kanadyjczycy czy Francuzi polskiego pochodzenia. Nowym elementem prowadzonej polityki jest nawizanie wsppracy z Poloni rozproszon, czsto w znacznym stopniu zintegrowan ze spoeczestwami krajw zamieszkiwania, a tym samym lepiej i mocniej w nich osadzon. Specyczna i wymagajca odrbnego podejcia jest sytuacja Polakw na Wschodzie. Nadal wymagaj oni przede wszystkim wsparcia (politycznego, organizacyjnego, a take nansowego), zarwno w staraniach o peni nalenych im jako mniejszociom praw, jak i w zaspokajaniu zrodzonych z polskiego rodowodu potrzeb. Podstawow rol w przekazywaniu Polonii, a za jej porednictwem spoeczestwom krajw osiedlenia, wiedzy o Polsce mog odegra trzy obszary wsppracy: kultura poprzez jak najszersze propagowanie i udostpnianie kultury polskiej, nauka w tym siganie po autorytet pracujcych za granic wybitnych jej twrcw, gospodarka poprzez nowoczesn promocj potencjau gospodarczego Polski i ofert wsppracy z przedstawicielami Polonii w rnych krajach. Zadania: zapewnienie Polakom i Polonii za granic moliwoci funkcjonowania w ramach prawnych gwarantujcych kultywowanie polskoci oraz respektowanie przez pastwa zamieszkania odpowiednich norm i standardw; zidentykowanie celw polskiej polityki zagranicznej zbienych z interesami Polonii i Polakw za
322 granic oraz zaproponowanie wsppracy w urzeczywistnianiu tych celw dla dobra Polski i jej pozytywnego wizerunku za granic; wzmocnienie spoecznej integracji Polonii i Polakw za granic oraz ich politycznej mobilizacji: wczenie w miejscowe spoecznoci na poziomie politycznym (wybory lokalne, udzia w partiach politycznych), kulturowym, jzykowym i pracowniczym w pastwach pobytu; sprzyjanie generowaniu aktywnoci obywatelskiej i nowych form prowadzenia dziaalnoci spoecznej wrd Polakw na Wschodzie; uatrakcyjnienie i rozszerzenie przekazu polskich mediw publicznych dla zagranicy oraz wsparcie instytucji pastwa dla mediw polonijnych; usprawnienie istniejcych i tworzenie nowych form upowszechniania jzyka polskiego i wiedzy o Polsce, w tym tworzenie i sponsorowanie orodkw studiw polskich na czoowych uniwersytetach; pene wykorzystanie zmienionego systemu nansowania polityki polonijnej, aby rodki nansowe byy lepiej podporzdkowane interesom Polski i jednoczenie lepiej suyy Polonii i Polakom za granic; wspieranie ochrony dziedzictwa kulturowego za granic. Suba zagraniczna Wyzwania, z jakimi przyjdzie si zmierzy w najbliszych latach, sprawiaj, e szczeglnie istotna staje si kwestia dalszej modernizacji polskiej suby zagranicznej. Od efektywnoci i powodzenia tego procesu zalee bdzie skuteczna realizacja dugofalowych priorytetw polskiej polityki zagranicznej i misji Ministerstwa Spraw Zagranicznych: Polsce suy, Europ tworzy, wiat rozumie. Polityka zagraniczna ju dawno wysza poza ramy wsko rozumianej dyplomacji. W jej prowadzenie i realizacj zaangaowane jest coraz wicej podmiotw. Nie do przecenienia jest rola MSZ jako organu stojcego na stray spjnoci polskiej polityki zagranicznej, koordynujcego dziaalno innych resortw, urzdw i instytucji. Dlatego w najbliszych latach usprawniane bd mechanizmy koordynacyjne w celu jak najlepszej realizacji interesw bezpieczestwa i rozwojowych Polski. Wspczesna dyplomacja musi czy umiejtno zarzdzania informacjami ze zdolnoci do konkurowania w zoonym rodowisku globalnym. Jednym z pierwszych powanych sprawdzianw polskiej suby zagranicznej jest wspdziaanie z Europejsk Sub Dziaa Zewntrznych. Wane bdzie zapewnienie odpowiedniego udziau Polakw w strukturach i zagranicznych reprezentacjach UE, a take zwikszenie obecnoci w kluczowych organizacjach midzynarodowych (ONZ, OECD, NATO etc.). Zwikszenie efektywnoci dyplomacji wie si z szeregiem nowych rozwiza. Coraz szerszy wymiar ma wsplne z innymi pastwami wykorzystywanie placwek dyplomatycznych, dziki czemu moliwe s zwikszenie oszczdnoci oraz wymiana dowiadcze i dobrych praktyk z partnerami. Funkcjonujcy od 2010 r pierwszy wsplny konsulat pastw Grupy Wyszehradzkiej w Kapsztadzie da impuls do kolejnych tego typu dziaa. Intensywnie rozwija si ju wsppraca bilateralna polsko-czeska, polsko-szwedzka i polsko-wgierska w tym zakresie. Rozwizania takie bd stosowane wszdzie tam, gdzie jest to uzasadnione wzgldami politycznymi i ekonomicznymi. W MSZ realizowany jest proces restrukturyzacji bazy materialnej suby zagranicznej, dziki czemu ograniczone zostan koszty utrzymania, a rodowiska pracy bd bardziej dostosowane do lokalnych warunkw i wymogw. Jednoczenie podejmowana jest budowa nowych bd przebudowa istniejcych placwek i rezydencji w Waszyngtonie, Berlinie, Londynie, Sztokholmie. Trwaj rwnie inwestycje w Wilnie, Tbilisi i Bagdadzie. Jednake to od kompetencji kadr dyplomatycznych w duej mierze zaley, czy polska dyplomacja bdzie efektywna, czy bdzie pozytywnie wpywa na realizacj interesw narodowych i celw rozwojowych pastwa. Proces szkolenia wymaga systemowego i elastycznego podejcia, wikszego umidzynarodowienia i wsppracy z pastwami partnerskimi. W ramach zdobywania umiejtnoci, kluczowy powinien by nacisk pooony na poszerzenie wiedzy ekonomicznej, nowoczesnych technik zarzdzania oraz wzmocnienie kompetencji mikkich, takich jak zdolno do negocjacji i skutecznej perswazji, umiejtno selekcji informacji itd. Niezbdne jest, aby wiedza i umiejtnoci byy odpowiednio wykorzystywane przy uyciu nowoczesnych rodkw komunikacji. Konsekwentnie realizowany bdzie proces informatyzacji suby zagranicznej przy wzrocie wykorzystania technik geoinformatycznych. Efektem procesu modernizacji powinno by posiadanie kreatywnej i dobrze zorganizowanej dyplomacji, opartej na prawidowym doborze kadr, nowoczesnej organizacji i odpowiednim poziomie nansowania. Zadania: dokoczenie I etapu procesu modernizacji infrastruktury placwek; stae doskonalenie instrumentarium informatycznego i dalsze doskonalenie zarzdzania informacj; usprawnienie mechanizmw koordynacji wsppracy midzynarodowej resortw, urzdw i instytucji; zapewnienie obecnoci polskich dyplomatw w ESDZ na poziomie odpowiadajcym potencjaowi naszego kraju; oparcie nowoczesnej dyplomacji o nowe, efektywne regulacje; racjonalizacja zatrudnienia; dalsza cyfryzacja ministerstwa, w tym pozyskanie zdolnoci satelitarnych; regionalizacja zdolnoci ksigowych i administracyjnych.
323 Pose Maciej Banaszak (Klub Poselski Ruch Palikota) Szanowny Panie Prezydencie! Panie Marszaku! Panie Premierze! Panie Posanki i Panowie Posowie! Odnoszc si do wystpienia pana ministra Radosawa Sikorskiego, chciabym zwrci uwag na najistotniejsze kwestie z punktu widzenia reprezentowanego przeze mnie Ruchu Palikota. Polska silna w Unii, jako wiarygodny sojusznik w NATO, otwarta na rne wymiary wsppracy regionalnej, ze skuteczn sub zagraniczn czy tych obietnic nie syszymy ju kolejny raz? Powinnimy zada sobie jake fundamentalne pytanie o styl naszego uczestnictwa w Unii Europejskiej. To nigdzie indziej, jak w strukturach Unii, kreowana jest polityka zagraniczna i to z Uni Europejsk licz si wiatowi gracze. W dzisiejszej rzeczywistoci to umiejtno sprawnego funkcjonowania w zjednoczonej Europie przekada si na moliwo efektywnego kierowania wasn polityk zagraniczn. Kaczki dziennikarskie o objciu stanowiska szefa Komisji Europejskiej przez Donalda Tuska nie s sposobem kreowania polityki zagranicznej. Ruch Palikota wychodzi z zaoenia, e Polska powinna by pastwem silnym w Europie nie tylko z powodu kontrowersyjnych wypowiedzi politykw (jak choby wystpienie ministra Sikorskiego w Berlinie), ale take ze wzgldu na umiejtno wykorzystywania pozycji gospodarczej. Polska polityka zagraniczna powinna opiera si nie tylko na deklaracjach politycznych, ale rwnie na czynnym dziaaniu. Haso: Polska jako wiarygodny sojusznik w stabilnym adzie euroatlantyckim w kontekcie naszej pozycji midzynarodowej brzmi sarkastycznie. Polska ma uczestniczy w zwalczaniu terroryzmu i przeciwdziaaniu rozprzestrzeniania broni masowego raenia? Moe najpierw warto byoby choby zaj jasne stanowisko w sprawie koniktu w Syrii, Sudanie czy napicia izraelsko-iraskiego? Ostatni raz bylimy na pierwszych stronach wiatowych gazet i serwisw zagranicznych, kiedy doszo do tragicznej w skutkach tragedii kolejowej pod Szczekocinami. Priorytetem polskiej polityki ma by nowoczesna strategia polonijna, czyli nowa jako w relacjach z Poloni i Polakami za granic. Szanowny panie ministrze, czy ta strategia obowizuje rwnie w kontekcie Stanw Zjednoczonych? O wizach szkoda wspomina, bo obiecuje to kady rzd, a aden od Millera poprzez Marcinkiewicza i Tuska nie potra tego skutecznie wyegzekwowa. Amerykanie s o wiele bardziej skuteczni! Potrali wyegzekwowa Irak, Afganistan i wizienia CIA w Polsce, za co mamy nadziej Leszek Miller zostanie rozliczony. Smutne, e ani prezydent, ani premier nie potra zaistnie w wiadomoci Amerykanw. Moemy w tej materii zawstydzi obu panw, poniewa ostatnia powana analiza, jak The New York Times przeprowadzi na temat polskiej polityki, dotyczya Ruchu Palikota zdeniowanego jako Sign of a Changing Poland. Ruch Palikota postuluje, by Polska otworzya si na rne wymiary wsppracy regionalnej. Przecie mamy ku temu dobry instrument, jakim jest Grupa Wyszehradzka. Tu rodzi si jednak pewien problem. Dziki polityce rzdu przez ostatnie 5 lat Grupa Wyszehradzka staa si ywym trupem sucym chyba w zasadzie tylko dorocznym wyjazdom naszych politykw do Budapesztu. Jestem przekonany, e kilku ministrw obecnego rzdu nie jest w stanie wymieni czonkw Grupy Wyszehradzkiej, a ju tym bardziej tego, kto w obecnym roku ma jej przewodniczy, nie mwic ju o celach jej dziaalnoci. Nie wiem te, czy ktokolwiek wie, e ta urokliwa dziaalno kosztuje podatnikw tych pastw zrzeszonych rokrocznie ok. 3 mln euro. Warto byoby w tym miejscu wspomnie o jednym z przyjtych we wtorek przez rzd priorytetw polskiej polityki zagranicznej na lata 20122016, mianowicie o subie zagranicznej. Celem ma by profesjonalna dyplomacja, oparta na prawidowym doborze kadr i funkcjonowaniu struktur suby zagranicznej, poprawa spjnoci i koordynacji dziaa midzynarodowych podejmowanych przez MSZ oraz inne organy administracji, instytucje i organizacje pozarzdowe, nowoczesna infrastruktura budujca wizerunek pastwa. Chciabym z tego miejsca zapyta, czy przejawem budowy wizerunku pastwa ma by minister Radosaw Sikorski, ktry kreujc si na drugiego Becka czy Paderewskiego walczy z niemieckim hotelem o dostp do polskiej telewizji? Moe warto byoby zainwestowa w bardziej profesjonaln form promocji Polski za granic poprzez wypracowanie jednolitej kampanii reklamowej, ktra wpynie na wzmocnienie pozycji Polski w Europie i na wiecie. W kocu w dziaaniach PR-owych rzd sobie cakiem niele radzi. Podsumowujc, Polska zasuguje na sprawnie dziaajce Ministerstwo Spraw Zagranicznych, ktre zadba o interesy Polakw, a take uczyni nas krajem bardziej konkurencyjnym i mocniej przycigajcym inwestorw oraz turystw. Dzikuj. Pose Jerzy Borkowski (Klub Poselski Ruch Palikota) Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Panie Prezydencie! Panie Ministrze! W dzisiejszym pana expos usyszelimy, e jest pan najduej panujcym nam ministrem. Tak, to prawda, ale nieprawd jest to, e wszystko jest naj. Panie ministrze, sama wiara nie wystarczy, dla spjnej polityki zagranicznej trzeba bardziej dziaa ni deklaracji. W dzisiejszym moim wystpieniu chciabym nawiza do sytuacji naszych rodakw w Unii Europejskiej. Wtpliwa jest nasza pozycja w UE, szczeglnie sdzc po zachowaniach chociaby prezydenta
324 Francji Sarkozyego informacja z 11 marca 2012 r., cytat: Prezydent Francji Nicolas Sarkozy powiedzia w czasie swojego niedzielnego spotkania z wyborcami, e Europa musi renegocjowa ukad graniczny z Schengen, tak by powstrzyma imigracj, a jeeli nie dokona w tej mierze postpw, Francja zawiesi swoje uczestnictwo w pakcie. Powrci wic do tego, co mwi ju rok temu (uwaga: potem zacz si wycofywa, ale w kampanii wyborczej wrci do populistycznego tonu). Jak pan, panie ministrze, zareaguje na te sowa; Sarkozyemu chodzi o to, by imigranci spoza Unii, przybywajcy zwaszcza z poudnia, nie mogli pniej, korzystajc z otwartych granic, osiedla si we Francji. Zacytuj fragment traktatu o Unii Europejskiej, wprowadzonego do TUE traktatem lizboskim. Art. 3 ust. 2: Unia zapewnia swoim obywatelom przestrze wolnoci, bezpieczestwa i sprawiedliwoci bez granic wewntrznych, w ktrej zagwarantowana jest swoboda przepywu osb. Rzeczpospolita Polska powinna stanowczo reagowa na propozycje racego naruszenia fundamentalnych zasad, na jakich opiera si UE, i na prby naruszenia prawa traktatowego. Poza tym skoro Sarkozy podwaa sens dalszego funkcjonowania w obecnej formie jednej z podstawowych swobd UE (swobodnego przepywu osb), to warto zastanowi si, czy naleao a tak jednoznacznie w towarzystwie konserwatywnych premierw pastw UE angaowa si w jego kampani wyborcz (no bo jak mona nazwa inaczej to, e premier Tusk nie znalaz czasu na spotkanie z Franois Hollandeem najprawdopodobniej przyszym prezydentem V Republiki Francuskiej). W informacji ministra za rok 2011 znajdziemy taki cytat: Los bratniego i europejskiego narodu biaoruskiego jest nam szczeglnie bliski. Czy o tej szczeglnej bliskoci wiadczy miao wydanie biaoruskim wadzom informacji przydatnych w postawieniu oskarenia wzgldem Alesia Bialackiego? Czy w tej sprawie ma pan minister jakie stanowisko na ten rok? Bo samo sowo przepraszam nie wystarczy. Stanowisko ministra Sikorskiego byo nastpujce: Przepraszam w imieniu Rzeczypospolitej. Karygodny bd pomimo ostrzee MSZ. Zdwoimy wysiki na rzecz demokracji na Biaorusi (info na Twitterze). A wic pytam, czy wysiki zostay zdwojone na rzecz demokracji? Rzecznik polskiego MSZ: Chc podkreli, e mymy przed tego typu prbami ze strony Biaorusi ostrzegali powiedzia. Nie wystarczy napisa pisma do prokuratury, naklei znaczek i przekaza list w odpowiednim sekretariacie. Trzeba jeszcze zadba, eby kto to pismo potem przeczyta. Nie wystarczy mwi o duej ostronoci, trzeba j jeszcze zachowywa. Celem nie jest to, by dochodzio do karygodnych sytuacji, za ktre naley potem przeprasza, ale by takim sytuacjom odpowiednio wczenie przeciwdziaa. Zamiast wyraania alu i oburzenia oczekiwa naley profesjonalizmu. To naprawd nie ma pan pomysu na Biaoru. Kolejny wstydliwy temat to sprawa Holandii. Gdzie ta europejska solidarno czonkw UE, skoro Holendrzy w pody sposb obraaj Polakw tam pracujcych, bo u nas zielonej wyspy niestety nie byo, nie ma i nie bdzie? Geert Wilders, lider partii PVV (Partii Wolnoci), zaoy stron internetow, na ktrej zachca, by donosi na Polakw. Strona zaczyna si sowami (tekst oryginalny po holendersku): Czy masz kopoty z obywatelami z Europy rodkowo-Wschodniej? Czy moe stracie prac przez Polaka, Bugara, Rumuna czy innego rodkowo-wschodniego Europejczyka? Chcielibymy to usysze. Partia Wolnoci oferuje pastwu miejsce na niniejszej stronie internetowej, aby zgosi skargi. Skargi te zbierzemy i przedstawimy tego wyniki ministrowi spraw spoecznych i zatrudnienia. Ten skrajny przejaw ksenofobii, nawoywanie do nienawici na tle narodowym jest szczeglnie grone w Holandii, gdzie wielokrotnie dochodzio do antypolskich zamieszek. Co pan zrobi w tej sprawie, panie ministrze, co pan zamierza zrobi dla ocieplenia wizerunku Polaka w Europie? Po procznym okresie naszej prezydencji mona by oczekiwa, i mamy na tyle siln pozycj, by nie dopuszcza do tego, by znaczcy politycy nawoywali do nienawici przy cichej zgodzie (demokratycznego, ale czy praworzdnego?) rzdu holenderskiego oraz rzdw innych pastw UE. Nie chodzi o wydanie nic nieznaczcego owiadczenia, ale o to, by rzdy popierajce ksenofobiczne wypowiedzi miay wiadomo, e zgoda na dyskryminacj, naruszanie praw czowieka i obywatela doprowadzi do ich izolacji na arenie midzynarodowej. Rzd polski powinien wymc na innych pastwach Unii, by stanowczo reagoway na milczce przyzwolenie rzdu holenderskiego dla dziaa Wildersa. I znowu tak naprawd nie ma pan pomysu na Holandi. Sytuacja Polakw na Litwie. Ponad 210 tys. Polakw (co stanowi ponad 6,5%). Chodzi o spektakularn akcj premiera w czasie ostatniej kampanii wyborczej. Po wielkim protecie Polakw na Litwie przeciwko nowej ustawie owiatowej (m.in. matura obowizkowa z jzyka litewskiego dla Polakw na tym samym poziomie, co w szkoach litewskich; odnotowywane przez Poloni przypadki przeladowania Polakw ze wzgldu na uywanie jzyka polskiego; problemem cay czas jest sprawa pisowni polskich nazwisk) premier pojecha na Litw, gdzie w kociele w Wilnie wygosi pamitne sowa: Relacje Polski z Litw bd tak dobre, jak relacje rzdu litewskiego z polsk mniejszoci. Takie akcje, cho pomagaj zdoby punkty w kampanii wyborczej, nie rozwizuj konkretnych problemw. Potrzebne s negocjacje i budowanie relacji opartych na wzajemnym zaufaniu twardo podkrelajc swoje interesy a nie wyjazd na Litw i mocne uderzenie pici w st. Jakie s obecnie relacje, najlepiej wyraaj sowa komentarza Adama Michnika. Jakie s te relacje, opisa Adam Michnik w komentarzu w ostatnim sobotnim wydaniu GW: Ignorancja i podejrzliwo
325 s mieszanin piorunujc. Niestety, tak dzi ewoluuj stosunki polsko-litewskie. Wraca jzyk wrogoci, urazw, szantau. (Uwaga: komentarz Michnika by raczej przychylny dziaaniom polskiego rzdu, krytyka, jeli ju, to bya bardzo subtelna; z drugiej strony cytat jest dobry i nie sdz, by Wyborcza obrazia si o to.) Dyplomacja i ochrona Polakw za granic przed przejawami dyskryminacji wymaga profesjonalizmu, a nie spektakularnych akcji. I znowu, panie ministrze nie ma pan pomysu na Litw. Na koniec chciabym nawiza do Konwencji ONZ o prawach osb niepenosprawnych. Dopominamy si o pokj na wiecie, a dopiero teraz przystpilimy do procesu ratykacyjnego Konwencji ONZ o prawach osb niepenosprawnych podpisanej ju 30 marca 2007 r. I to w dodatku z zastrzeeniami (chodzi o zakaz cakowitego ubezwasnowolnienia, o ktrym mwi konwencja). Zastrzeenie ministerstwa pracy jest niby z tego powodu, i nie mona zmieni Kodeksu cywilnego. Ale przecie ratykowana konwencja miaaby moc ponadustawow. Na samo uruchomienie procesu ratykacyjnego w PL czeka trzeba byo prawie 5 lat (mona byo te wczeniej wprowadzi konieczne zmiany). Wczeniej, np. w 2011 r., byy apele RPO o jak najszybsze ratykowanie konwencji. MSZ powinien wic, oprcz przekazywania wyrazw oburzenia w zwizku z problemami z pokojem na wiecie, przyczynia si do ratykowania podstawowych z punktu widzenia ochrony praw czowieka traktatw. I znowu, panie ministrze nie ma pan pomysu na nowoczesn polityk zagraniczn. Tak naprawd wysuchalimy wykadu akademickiego. Pose Beata Bublewicz (Klub Parlamentarny Platforma Obywatelska) Pani Marszaek! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! Czym s prawa czowieka? Jak naley je rozumie w aspekcie realizacji priorytetw polskiej polityki zagranicznej? Myl, e najlepsz odpowiedzi na pierwsze pytanie, jest wypowied pewnego Kenijczyka, ktr zacytuj w lad za profesorem Wiktorem Osiatyskim: Siedziaem w wizieniu 17 lat, byem torturowany, nie mam chyba ani jednej koci, ktra nie bya zamana. Kiedy zmienia si wadza, wyszedem na mocy amnestii i w kocu pozwolono mi wyemigrowa. Mieszkam teraz w Nowym Jorku, jestem pisarzem. Niektrzy z Was mwi, e prawa czowieka nie s uniwersalne. Podajecie skomplikowane argumenty. Chc Warn powiedzie, e kiedy siedziaem w wizieniu, kiedy mnie straszyli i torturowali, nigdy ani przez chwil nie przyszo mi do gowy, e moe istnie jaki powd usprawiedliwiajcy zadawanie przez jednego czowieka takiego blu drugiemu czowiekowi. Profesor Wiktor Osiatyski dodaje take wasny komentarz: Tym prostym stwierdzeniem zakoczy swoje krtkie wystpienie i pewnie nie wie do dzi, e dostarczy mi najsilniejszego, jaki znam, argumentu za uniwersalnym charakterem praw czowieka. Tak, Wysoka Izbo! Prawa czowieka bez wtpienia maj charakter uniwersalny. I my, Polacy, wiemy to take na podstawie naszych dowiadcze. Wystarczy wspomnie tu czasy zimnej wojny, kiedy to obywatele polscy otrzymywali pomoc od instytucji krajw zachodnich, ale te od rzeszy osb prywatnych, poruszonych sytuacj naszego narodu. Przypomnijmy, e obok dobitnej krytyki rzdw generaa Jaruzelskiego i wsparcia dziaalnoci opozycyjnej w postaci rodkw nansowych, sprztu technicznego, dziaalnoci Radia Wolna Europa i Gosu Ameryki Polacy otrzymali te pomoc bardziej indywidualn. Byo ni np. przyjcie przez kraje zachodnie obywateli polskich pragncych y w ustrojach demokratycznych, ale rwnie, o czym si mniej dzi pamita, byo to take fundowanie stypendiw i uatwianie polskim naukowcom i studentom pobytw za granic. Podobna pomoc innym krajom jest wic dla nas moralnym obowizkiem. Mamy jednoczenie wiadomo, e za pomoc Zachodu dla Polski stay nie tylko przesanki moralne, lecz te wymierny interes polityczny. Mimo e wiat si zmieni, dzi sytuacja jest podobna: pomoc cywilizacyjna i w zakresie praw czowieka jest narzdziem tzw. soft power. Nasuwa si wic zadane na wstpie pytanie: Dlaczego warto pomaga, rozwaajc t kwesti z punktu widzenia wzmacniania pozycji Polski na arenie midzynarodowej? Po pierwsze wic, wspieranie praw czowieka w innych pastwach na poziomie grassroot jest kwesti spjnoci polskiej polityki, poniewa dziaajc na rzecz wyznawanych przez pastwo polskie wartoci, poprzez wspprac, a nie otwarty konikt, Polska zyskuje mocniejsz pozycj w relacjach z danym krajem. Po drugie, takie dziaania le rwnie w interesie Polski, poniewa wzmacniaj nasze wpywy i tworz zwizki z innymi krajami, ktre mog w duszej perspektywie przekada si na korzyci ekonomiczne. Wtedy te zachodzi wymiana spoeczno-kulturowa, z ktrej my jako pastwo udzielajce pomocy moemy czerpa porednio korzyci. Jednake, w przeciwiestwie do sytuacji z czasw zimnej wojny, dzisiaj w zglobalizowanym i zinformatyzowanym wiecie kraje autorytarne, z nielicznymi wyjtkami krwawych reimw, podlegaj przemianom. Prby poprawy przestrzegania praw czowieka nie mog wic mie konfrontacyjnego charakteru. Powinny raczej polega na wspieraniu pozytywnie ocenianych zjawisk istniejcych w tych krajach. Za odpowiednie paszczyzny naley wic uzna obszary takie jak edukacja, wspieranie dziaa organizacji pozarzdowych (dziaajcych w krajach nie w peni demokratycznych, lecz z poszanowaniem lokalnych zasad), prawa kobiet czy migracja. Polska dziaa ju w niektrych z tych obszarw, powinna jednak stopniowo mocniej zaznacza w nich swoj obecno.
326 Ze wzgldu na pozytywne dowiadczenia z transformacj polityczn, jak rwnie liczne istniejce na temat tych procesw badania, Polska powinna budowa swj midzynarodowy wizerunek take w oparciu o t wiedz. Moemy wic peni rol eksperck i doradcz, rezygnujc rzecz jasna z agresywnego recenzowania innych pastw. Dlatego due oczekiwania wi z utworzeniem przez MSZ Polskiej Fundacji Midzynarodowej Wsppracy na rzecz Rozwoju Wiedzie Jak, ktra bdzie instrumentem takiej wanie polityki: polityki rozumiejcej, e cytujc za profesorem Osiatyskim prawa czowieka s uniwersalnymi prawami moralnymi o fundamentalnym charakterze, s przyrodzone i nale si czowiekowi jako takiemu z samej jego natury od momentu jego narodzin. Pose Killion Munyama (Klub Parlamentarny Platforma Obywatelska) Pani Marszaek! Panie i Panowie Posowie! Korzystajc z okazji, i przedmiotem obrad jest polska polityka zagraniczna, chciabym nie kwestionujc znaczenia jej celw strategicznych przypomnie o skrawku naszej planety, ktry jako temat nie zaistnia w planach rozwoju polskiej aktywnoci midzynarodowej. O obszarze, gdzie, mimo chonnoci rynku i potencjale posiadanych strategicznych dla rozwoju przemysu zasobw naturalnych, nie s promowane polskie produkty, a wiadomo rodzimego biznesu odnonie do jego istnienia (w sensie gospodarczym) jest znikoma. Ten skrawek planety o obszarze niemal 100-krotnie wikszym od Polski, a 3 razy wikszym od caej Europy i potencjale ludzkim 25 razy przewyszajcym liczebno Polski to Afryka. Owszem, Polska wsppracuje z UE w realizacji wsplnej strategii Afryka UE przyjtej na szczycie w Lizbonie w grudniu 2007 r., ale wsppraca ta nie jest wspmierna z potencjaem Polski jako kraju aspirujcego do przywdztwa w Europie rodkowo-Wschodniej. Afryka od dziesicioleci traktowana jest po macoszemu i kojarzona jedynie przez pryzmat symbolu kontynentu pogronego w chronicznej ndzy i niezdolnego do wypracowania mechanizmw sprawnego rzdzenia. Tymczasem Afryka osiga bardzo dobry wzrost gospodarczy, wynoszcy od 5,5 do 6%, a 7 krajw notuje wyniki od 7 do 11%. S to dobre wieci eby nie powiedzie, e bardzo dobre szczeglnie w obecnych, trudnych czasach. Jak z kolei zauway jeden z popularnych i opiniotwrczych tygodnikw, w ostatniej dekadzie 6 z 10 najszybciej rozwijajcych si krajw wiata znajdowao si wanie w Afryce, a Bank wiatowy prognozuje, e Afryka moe by na gospodarczej trampolinie, tak jak Chiny 30, a Indie 20 lat temu. Afryka bogaci si na sprzeday surowcw: ma 10% wiatowych zasobw ropy naftowej, 80% chromu, platyny i uranu, ok. 50% zota i 30% diamentw oraz ponad 80% koltanu potrzebnego do produkcji wielu urzdze elektronicznych. Afrykaskie gospodarki rozwijaj si, bo wiele krajw redukuje bariery handlowe i obnia podatki dla przedsibiorcw. W indeksie atwoci prowadzenia biznesu z 2011 r. kilka krajw Afryki Subsaharyjskiej znalazo si na tym samym poziomie, co Polska. W rezultacie w ostatniej dekadzie inwestycje zagraniczne w Afryce wzrosy prawie dziesiciokrotnie. Jest to dowd na to, e warto wsppracowa rwnie z tymi krajami. S to fakty powszechnie znane i winny stanowi o kierunkach rozwoju polskiej dyplomacji oraz redeniowania pojcia Afryki Subsaharyjskiej jako takiej. Afryka Subsaharyjska powinna pozna polskie produkty bezporednio z Polski, a nie za porednictwem innych krajw UE, a polski producent winien mie informacj o istnieniu takiego rynku zbytu. Polskie przedsibiorstwa mog z korzyci dla obu stron zaspokoi popyt jej na dobre i tanie rozwizania techniczne niezbdne w takich dziedzinach jak rolnictwo, transport, przemys z zyskiem dla niej i dla siebie. Panie ministrze, panie i panowie posowie, stwrzmy warunki promujce polskie dobre wyroby i usugi w dynamicznie rozwijajcych si krajach Afryki Subsaharyjskiej. Dzikuj. Pose Mariusz Witczak (Klub Parlamentarny Platforma Obywatelska) Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Nie martwi mnie fakt, e opozycja krytykuje. Martwi natomiast to, i nie ma nic konstruktywnego do powiedzenia, nie ma adnego pomysu alternatywnego. Ta krytyka jest totaln negacj. Potpia wszystkie dziaania, czyli: caa polityka zagraniczna jest za, nie proponujc sensownych ulepsze. Z wystpie przedstawicieli PiS mona zrekonstruowa wiele, delikatnie mwic, dziwnych i kontrowersyjnych polityk. Po pierwsze, w obszarze Unii Europejskiej PiS promuje polityk hipokryzji, to znaczy: chce czerpa zyski, a nie mie adnych obowizkw i zakada w dodatku, e druga strona to zaakceptuje. Ponadto PiS chce budowa jakie sojusze poza UE po to, aby na kocu w Unii pry muskuy. Uwaa, e mona ogra wszystkich. W Unii Europejskiej licz si jednak inne wartoci. Logika PiS sprowadza si do mylenia, i trzeba prezentowa twarde stanowisko, to inni si ugn i przyjd na kolanach. A jak si nie ugn i nie przyjd na kolanach? To jest oczywicie polityka zagraniczna naiwna. Europ trzeba traktowa jako wsplnot albo z niej wystpi. Bycie w tej rodzinie nam si opaca. Chyba e sami chcemy boryka si z wasnym losem. Jeeli uwaacie panie posanki i panowie posowie PiS e nie naley wcza si w napraw strefy euro, to znaczy, e le yczycie Polsce. Dlaczego? Bo czonkowie strefy s naszymi najwikszymi partnerami gospodarczymi i najwikszymi patnikami do
327 unijnej kasy, z ktrej tak chtnie czerpiemy. Ustalenia dotyczce nowego funkcjonowania szczytw europejskich w tym i pakt skalny to krok w dobrym kierunku, nie utrata suwerennoci, a wikszy wpyw na stref euro. Jeli teraz bdziemy brali udzia w szczytach strefy euro (a nie bralimy i nie bylimy w tym klubie), to jest lepiej czy gorzej? Oczywicie, mamy postp. Warto, by polityka zagraniczna, jakkolwiek zabrzmi to idealistycznie, bya ponad podziaami i tego wam panie posanki i panowie posowie PiS ycz. Chocia dla odpowiedzialnej opozycji to oczywista oczywisto. szom, wystawione przez ksicia Bolesawa) oraz bulla papiea Innocentego IV, wydana okoo 1250 r. W XIII w. i XIV w. Wyszkw by znaczc arteri handlow wiodc z Rusi na Pomorze. Dziki istnieniu komory celnej w Wyszkowie kilka razy w roku odbyway si targi kupieckie. Po podpisaniu drugiego pokoju toruskiego w 1466 r. znaczenie Wyszkowa zmalao na rzecz grodu ksicego Kamieniec (dzisiejszy Kamieczyk), ktry otrzyma prawa miejskie w 1428 r. i sta si stolic powiatu. W dniu 26 marca 1501 r. biskup pocki Wincenty Przerbski uzyska zgod krla Jana Olbrachta na nadanie praw miejskich osadzie Wyszkw. Uroczysto nadania praw miejskich odbya si 11 marca 1502 r. Aby to miasto nieinaczey napotym jak przetym Wykow nazywao si. W 1528 r. nastpi przeomowy moment w historii Wyszkowa, ktry umoliwi mu dalszy rozwj. W tym roku krl Zygmunt I Stary wyrazi zgod na budow mostu na rzece Bug, z prawem do pobierania opat za przejazd. Przez wiele lat Wyszkw by traktowany jako miejsce przyjemnego wypoczynku wiosennego i letniego (a suy do tego bogato urzdzony paac, wybudowany we wsi Nadgrze dzisiejsza ul. Nadgrze). Paac ten wyjtkowo przypad do gustu biskupowi Karolowi Ferdynandowi Wazie, ktry wybra sobie to miejsce do staego zamieszkania. Na pamitk pobytu krlewicza krl Jan Kazimierz wznis marmurowy obelisk, na ktrym widnieje herb Wazw snopek zboa. Niezwykle trudnym okresem w yciu miasta by okres u schyku Rzeczypospolitej szlacheckiej oraz potopu szwedzkiego, kiedy to miasto zostao spldrowane przez Szwedw. W trakcie wojny pnocnej (a dokadnie 19 maja 1702 r.) miasto zostao zajte przez armi szwedzk Karola XII. Od grudnia 1707 r. Wyszkw i jego okolice byy miejscem zimowego postoju armii rosyjskiej. W ostatnich latach istnienia Rzeczypospolitej Wyszkw przypomina bardziej osad rolnicz anieli miasto... Kolejne lata rwnie nie byy zbyt przychylne dla Wyszkowa. W 1795 r. miasto znalazo si pod zaborem pruskim (naleao do prowincji Prusy Nowowschodnie). Na mocy III traktatu rozbiorowego wszystkie dobra biskupie ulegy sekularyzacji, a ludno poddano ostrej germanizacji i ostrej polityce skalnej. W pniejszych latach w okolicach Wyszkowa czsto dochodzio do walk (w 1808 r. wojna z Austri w obronie linii Bugu), co rwnie utrudnio miastu rozwj ekonomiczny. Szczegln uwag naley zwrci na patriotyczn postaw obywateli Wyszkowa w czasie powsta narodowych. W okresie powstania listopadowego organizowano siy zbrojne w miecie, a wczesny burmistrz Franciszek Niwiski po wkroczeniu wojsk rosyjskich na tereny miejskie zosta wywieziony w gb Rosji. Z Kurpiw zamieszkujcych tereny Puszczy Biaej utworzono oddziay, ktre wyruszyy pod Wyszkw, Putusk i Brok, aby walczy z kozakami. Do dwu wiel-
Owiadczenia poselskie Pose Bartomiej Bodio (Klub Poselski Ruch Palikota) Wyszkw to 27-tysiczne miasto w wojewdztwie mazowieckim, pooone nad Bugiem, na skraju Midzyrzecza omyskiego, na poudniu Puszczy Biaej, 55 km na pnocny wschd od Warszawy, przy drodze krajowej nr 8 Warszawa Biaystok. Pierwsze wzmianki o Wyszkowie pojawiy si w 1203 r. pod nazw Wyszkowo. Miasto zawdzicza sw nazw wacicielowi osady, ktry mia na imi Wyszko (zdrobnienie od imienia Wysz). Wyszkw pooony przy dawnym szlaku handlowym czcym Morze Czarne z Batykiem mia dogodn sytuacj do rozwoju. O ywotnoci szlaku handlowego wiadcz liczne znaleziska monet arabskich i rzymskich, znajdowanych w dolinie rzeki. Bliskie otoczenie Wyszkowa rwnie ma niezwykle bogat histori, o ktrej wiadcz zgrupowania osad odnalezionych po obu stronach rzek Bug i Liwiec (liczne znaleziska przedmiotw elaznych i ceramicznych). Ludno zamieszkujca te tereny praktykowaa obrzdki ciaopalne, a w pobliu Kamieczyka odkryto cmentarzysko z 396 grobami, co czyni je najwiksz z nekropolii kultury przeworskiej na Mazowszu. W czasach panowania Piastw teren ziem wyszkowskich pokryway bory, ktre wraz z rzek stanowiy podstaw egzystencji i rozwoju mieszkacw, a take zapewniay naturaln ochron przed najazdami wrogw. W tych czasach w Wyszkowie znajdowaa si rwnie przeprawa przez Bug i komora celna, ktra musiaa posiada punkt obronny (w formie grodu lub palisady z umocnieniami). W XIII w. w okolicach Wyszkowa znajdowaa si komandoria zakonu templariuszy (w postaci warowni), ktra bya elementem ukadu obronnego przed najazdami pogaskich Jadwingw, Prusw i Litwinw. Istnienie komandorii potwierdzaj dokumenty z 1239 r. (potwierdzenie nadania 3 wsi templariu-
328 kich bitew doszo 4 kwietnia pod Trzciank i 18 kwietnia pod Udrzynem. W wyniku walk oddziay Kurpiw zmioty znaczne siy carskie. Po upadku powstania styczniowego wadze zaborcze zmieniy miasto w osad. Na mocy ukazu carskiego z dnia 1 czerwca 1869 r. Wyszkw utraci prawa miejskie, jednak dziki swemu pooeniu Wyszkw umocni swoj pozycj ekonomiczn jako dostawca ywnoci do pobliskiej Warszawy, a take ponownie sta si miejscem, gdzie kwit handel i rzemioso. Budowa linii kolejowej i mostu elaznego znacznie przypieszya dalszy rozwj przemysu, co sprawio, e Wyszkw sta si jednym z orodkw przemysowych na pnocno-wschodnim Mazowszu (w 1899 r. powsta tu browar, w 1906 r. huta szka, a ponadto tartaki, myn parowy, rzenia, fabryki wody sodowej, lodziarnie, zakad produkujcy wozy i elementy statkw rzecznych). Ten dynamiczny rozwj zosta po raz kolejny zatrzymany. Tym razem przez wybuch I wojny wiatowej i dziaania wycofujcych si Rosjan, postpujcych zgodnie z taktyk spalonej ziemi. W 1920 r. nadesza inwazja bolszewicka. Wycofujce si w stron Warszawy oddziay polskie zniszczyy oba mosty na Bugu. Dziaania wojenne w Wyszkowie rozpoczy si od bombardowa Luftwaffe ju 4 wrzenia 1939 r. Miasto pooone w wanym punkcie strategicznym, posiadajce most koowy i kolejowy, byo jednym z gwnych celw wojsk niemieckich. Cz mieszkacw, ratujc ycie, schronia si w pobliskich wioskach i lasach. onierze Grupy Operacyjnej Wyszkw, dowodzonej przez generaa Wincentego Kowalskiego, w dniu 8 wrzenia wysadzili obydwa mosty i przeprawili si na przeciwlegy brzeg rzeki. Wieczorem miasto byo ju w rkach hitlerowcw. Okupacja rozpocza si od przeladowa ludnoci ydowskiej. Ju pierwszy dzie okupacji przynis zagad okoo tysica ludnoci ydowskiej. Najwikszym oprawc by gestapowiec Maks Ring, na ktrego rozkaz spalono ywcem 77 ydw. Wobec narastajcego terroru okupanta w Wyszkowie powstaway organizacje konspiracyjne. Najwiksza z nich, Armia Krajowa, dziaajca w miecie pod nazw Rajski Ptak, zajmowaa si maym i duym sabotaem. Rwnie ydzi zamknici w getcie warszawskim, nie mogc znie upodlenia, porwali za bro. Ich przywdc zosta wyszkowianin Mordechaj Anielewicz. W dalszych latach Wyszkw powoli odbudowywa si ekonomicznie i architektonicznie. Wadze uruchomiy kuchni ludow i zajy si dokwaterowywaniem. Miasto powoli odbudowywao si, ruszya huta, zacza pracowa elektrownia i browar. W budynku dawnej andarmerii urzdzono szpital. Rozpocza si take nauka w szkoach rednich i podstawowych, powstaa biblioteka publiczna, uruchomiono kino, sw dziaalno wznowiy take organizacje spoeczne. Okres III Rzeczypospolitej to transformacja spoeczno-ustrojowa, ktra przyniosa zasadnicze zmiany w yciu codziennym mieszkacw Wyszkowa. Od 1998 r. miasto ponownie zostao siedzib powiatu. Obecnie Wyszkw to tereny ciekawe pod wzgldem turystycznym i rekreacyjnym. Przedsibiorstwa usytuowane w miecie nie przekraczaj norm zanieczyszczenia, co czyni je przyjaznymi rodowisku. Obecnie najwikszym przedsibiorstwem w Wyszkowie jest rma poligraczna QuadWinkowski sp. z o.o., Centrum Poligraczno-Logistyczne, rma powstaa w kwietniu 2005 r. Obecnie zatrudnia ona ok. 1200 pracownikw. Istnieje take przemys szklarski, metalowy, drukarnia, wiele zakadw rzemielniczych i usugowych. Przez Wyszkw biegn drogi krajowe nr 8 i 62, wybudowana zostaa obwodnica miasta, ktra jest czci projektowanej drogi ekspresowej S8. Komunikacj ze stolic znacznie uatwio i przyspieszyo wybudowanie drogi ekspresowej na odcinku Wyszkw Radzymin w cigu drogi S8. Oprcz tego przez miasto biegnie droga kolejowa Warszawa Ostroka. Wyszkw to take siedziba 4 szk podstawowych, 3 gimnazjw, 6 szk rednich, 1 policealnej, oraz Szkoy Wyszej im. Pawa Wodkowica. Z okazji 510. rocznicy nadania praw miejskich Wyszkowowi chciabym yczy mieszkacom, wodarzom oraz wszystkim osobom zwizanym z tym piknym miastem wszelkiej pomylnoci oraz samych szczliwych chwil zwizanych z miastem o jake bogatej historii. Pose Piotr Chmielowski (Klub Poselski Ruch Palikota) Patrzc przez pryzmat przygotowa do Euro 2012, stan polskiej infrastruktury drogowej mona miao okreli jako marny. Jak wiemy, nie udao si zrealizowa wielu planw majcych poprawi bezpieczestwo i komfort podrowania. Projekty wyglday obiecujco, tylko szkoda, e niestety w praktyce jestemy nadal daleko za krajami europejskimi. Jednak o ile plany budowy autostrad nie przebiegy pomylnie, o tyle remonty i budowy drg, tzw. lokalnych, wygldaj obiecujco. Posu si przykadem drogi krajowej nr 1 na odcinku 6,5 km w Tychach. Droga ta nie speniaa adnych norm bezpieczestwa czy przepustowoci, a jak wszyscy doskonale wiemy, odbywa si tam transport nie tylko lokalny, lecz take tranzytowy. Jest to jedna z gwnych drg dla podrujcych w stron Beskidw. Liczne skrzyowania wietlne na tej trasie powodoway due korki, szczeglnie w godzinach szczytu. Cao przedsiwzicia ma kosztowa 190 mln z, z czego 30 mln z to koszt miasta. Pozosta cz nansuje natomiast UE. Przewidywany czas realizacji to 2 lata. 12 marca 2012 r. rozpoczto prace, zamykajc wewntrzne pasy drogi i stosujc ograniczenia prdkoci. Dla ruchu tranzytowego miasto proponuje objazd tzw. wilank, jednak, jak wiadomo, nie wszystkie ciarwki mog z tego skorzysta. Powoduje to fakt,
329 i cz z nich musi przemieszcza si przez centrum Tychw. Sytuacja ta skutecznie zablokowaa jakikolwiek ruch w centrum miasta. Rwnie w komunikacji miejskiej zostay wprowadzone istotne dla pasaerw zmiany. Nowy rozkad ma bowiem 13 linii autobusowych, co oczywicie nie poprawi komunikacji, bo s korki. Zostan zmienione nawierzchnie drg, jak rwnie zostanie wybudowany wiadukt, gdzie gr bdzie przemieszcza si ruch tranzytowy, natomiast doem ruch lokalny. Czy aby naprawi kilka kilometrw drogi ekspresowej potrzeba dwch lat? Zostan zastosowane ekrany akustyczne, tzw. cicha nawierzchnia i system odwodnie, co oczywicie ma pozytywnie wpyn na ycie mieszkacw i rodowisko. Do tej pory tego nie byo. Dlaczego? Przecie tam yli i mieszkali ludzie. Czy to tylko projekty przebudowy i modernizacji zwizane z udogodnieniami dla ludzi? Czy nie mona byo tego wymyli wczeniej? Pozostaje nam tylko mie nadziej, e w przeciwiestwie do autostrad opnie nie bdzie. Pose Jzef Rojek (Klub Parlamentarny Solidarna Polska) Panie Marszaku! Wysoki Sejmie! Wiele lat temu na murach i chodnikach pisano: Telewizja e. Bo co innego mona byo wtedy powiedzie o programach i transmisjach tamtej reimowej telewizji, gdzie m.in. serwowano nam programy, w czasie ktrych musielimy wysuchiwa kolejnych kamstw z ust rzecznika prasowego rzdu Jerzego Urbana, nie przez przypadek nazywanego Goebbelsem stanu wojennego. Dzisiaj wiele wskazuje na to, e stare wraca. Popatrzmy chociaby na ostatnie relacje z wyjazdu Polakw na wito wgierskiego powstania. To by zarwno ogromny sukces caego naszego kraju, jak i bardzo wany etap w stosunkach obydwu narodw. Nie sposb przeceni ogromnej wartoci transmitowanych w telewizji wgierskiej na ywo uroczystoci, kiedy przedstawiciele Polski witani s brawami, a wielu Wgrw widzc to nasze polskie wsparcie dla ich rzdu i odwanych reform pakao ze wzruszenia. Propolski entuzjazm obj cay kraj. Wgrzy wszdzie witali si bardzo serdecznie, obdarowywali Polakw podarunkami, a w czasie spotkania na placu Kossutha klkali, caowali polsk ag i piewali nasz hymn po wgiersku i po polsku. To szczeglne wydarzenie relacjonoway nie tylko telewizje na Wgrzech, ale take najwaniejsze wiatowe media. Wyjtkiem byy polskie telewizje, a co najgorsze telewizja publiczna. Dnia 15 marca telewizja publiczna w wieczornym wydaniu Wiadomoci cakowicie przemilczaa uroczyste obchody wita narodowego Wgier z udziaem kilku tysicy Polakw. Jak napisaa Gazeta Polska Codziennie, to kierownictwo Wiadomoci TVP wstrzymao emisj przygotowanego materiau na ten temat. To enujce, to wiadectwo tego, jak bardzo nisko upada nasza klasa polityczna. Powracamy do czasw stanu wojennego? Pose Jan Warzecha (Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwo) Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Dzisiejsze owiadczenie poselskie pragn powici znanemu prozaikowi, eseicie i krytykowi literackiemu Wilhelmowi Machowi. Urodzi si w rodzinie chopskiej w 1917 r. we wsi Kamionka 25 km od Dbicy. Cztery klasy szkoy powszechnej ukoczy w rodzinnej Kamionce. Nauk kontynuowa od 1928 r. w prywatnym Miejskim Koedukacyjnym Gimnazjum w Ropczycach. Uczszcza rwnie w 1932 r. do Gimnazjum im. Wadysawa Jagiey w Dbicy, w ktrym redagowa szkolne czasopismo U Nas. Matur zda w 1936 r. W 1938 r. ukoczy nauk w Pastwowym Pedagogium w Krakowie, a Wydzia Humanistyczny polonistyk na Uniwersytecie Jagielloskim. W latach okupacji pracowa w Ubezpieczalni Spoecznej oraz dziaa w podziemiu kulturalnym. Za swj debiut literacki sam Wilhelm Mach uwaa publikacj wiersza Tobie dalekiej wydrukowanego jesieni 1945 r. w jednodniwce Inaczej, ktrej by wspredaktorem. Jako prozaik debiutowa opowiadaniem Rdza w 1945 r. na amach tygodnika Odrodzenie. W latach 19451946 nalea do grupy literackiej Zesp Modych Inaczej. W latach 19451950 by sekretarzem redakcji miesicznika Twrczo w Krakowie. Publikowa w nim opowiadania i recenzje literackie. Publikowa rwnie w Odrodzeniu w latach 19451947 i w Dzienniku Literackim w latach 19471950. Od 1945 r. by czonkiem Koa Modych przy Oddziale Krakowskim Zwizku Zawodowego Literatw Polskich, od 1949 r. Zwizku Literatw Polskich. Czonkiem zwizku zosta w 1948 r. W latach 19471948 by stypendyst rzdu francuskiego w Paryu. W 1950 r. przenis si do Warszawy wraz z redakcj Twrczoci. By konsultantem literackim Domu Wojska Polskiego. W latach 19501958 by redaktorem tygodnika Nowa Kultura. W 1958 r. zosta kierownikiem literackim zespou lmowego. Wilhelm Mach przyjani si z Zo Nakowsk, ktra wyznaczya go na jednego z czterech kuratorw swojej spucizny literackiej. Pisarz zmar nagle na skutek zapaci w dniu 2 lipca 1965 r. Zosta pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powzkach w Warszawie. Dzikuj.
TOCZONO Z POLECENIA MARSZAKA SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

KANCELARIA SEJMU: redakcja i skad Sekretariat Posiedze Sejmu, druk Wydawnictwo Sejmowe. Nakad 41 egz. PL ISSN 0867-2768. Cena 8,60 z + 5% VAT

Untitled

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Untitled

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Sejm Rzeczypospolitej Polskiej Kadencja VII

(Wznowienie posiedzenia o godz. 9 min 06)

Sekretarz Pose Marek Poznaski:

11. posiedzenie Sejmu w dniu 29 marca 2012 r.

Minister Spraw Zagranicznych Radosaw Sikorski:

11. posiedzenie Sejmu w dniu 29 marca 2012 r.

11. posiedzenie Sejmu w dniu 29 marca 2012 r.

11. posiedzenie Sejmu w dniu 29 marca 2012 r.

11. posiedzenie Sejmu w dniu 29 marca 2012 r.

11. posiedzenie Sejmu w dniu 29 marca 2012 r.

11. posiedzenie Sejmu w dniu 29 marca 2012 r.

11. posiedzenie Sejmu w dniu 29 marca 2012 r.

Pose Grzegorz Schetyna:

11. posiedzenie Sejmu w dniu 29 marca 2012 r.

11. posiedzenie Sejmu w dniu 29 marca 2012 r.

Pose Krzysztof Szczerski:

11. posiedzenie Sejmu w dniu 29 marca 2012 r.

11. posiedzenie Sejmu w dniu 29 marca 2012 r.

11. posiedzenie Sejmu w dniu 29 marca 2012 r.

Pose ukasz Gibaa:

11. posiedzenie Sejmu w dniu 29 marca 2012 r.

11. posiedzenie Sejmu w dniu 29 marca 2012 r.

11. posiedzenie Sejmu w dniu 29 marca 2012 r.

11. posiedzenie Sejmu w dniu 29 marca 2012 r.

Wicemarszaek Wanda Nowicka:

Pose Stanisaw elichowski:

11. posiedzenie Sejmu w dniu 29 marca 2012 r.

11. posiedzenie Sejmu w dniu 29 marca 2012 r.

Wicemarszaek Wanda Nowicka:

Pose Leszek Miller:

Pose Leszek Miller:

Wicemarszaek Wanda Nowicka:

Pose Leszek Miller:

Wicemarszaek Wanda Nowicka:

Pose Leszek Miller:

Wicemarszaek Wanda Nowicka:

11. posiedzenie Sejmu w dniu 29 marca 2012 r.

Wicemarszaek Wanda Nowicka:

Pose Arkadiusz Mularczyk:

11. posiedzenie Sejmu w dniu 29 marca 2012 r.

11. posiedzenie Sejmu w dniu 29 marca 2012 r.

11. posiedzenie Sejmu w dniu 29 marca 2012 r.

Wicemarszaek Wanda Nowicka:

Pose Agnieszka Pomaska:

11. posiedzenie Sejmu w dniu 29 marca 2012 r.

Wicemarszaek Wanda Nowicka:

Pose Witold Waszczykowski:

11. posiedzenie Sejmu w dniu 29 marca 2012 r.

11. posiedzenie Sejmu w dniu 29 marca 2012 r.

11. posiedzenie Sejmu w dniu 29 marca 2012 r.

Wicemarszaek Cezary Grabarczyk:

11. posiedzenie Sejmu w dniu 29 marca 2012 r.

Pose Andrzej Rozenek:

Wicemarszaek Cezary Grabarczyk:

Pose Jarosaw Grczyski:

Wicemarszaek Cezary Grabarczyk:

Pose Tadeusz Iwiski:

11. posiedzenie Sejmu w dniu 29 marca 2012 r.

Wicemarszaek Cezary Grabarczyk:

Pose Stefan Niesioowski:

11. posiedzenie Sejmu w dniu 29 marca 2012 r.

Wicemarszaek Cezary Grabarczyk:

Pose Mariusz Antoni Kamiski:

11. posiedzenie Sejmu w dniu 29 marca 2012 r.