Raport Usability 2012

Stycze 2012 Luty 2012 Marzec 2012 Kwiecie 2012 Maj 2012 Czerwiec 2012 Lipiec 2012 Sierpie
2012 Wrzesie 2012 Padziernik 2012 Listopad 2012 Grudzie 2012
UYTEC Z W INTER NO NECIE

Wydawca
RAPORT
Partnerzy
WSTP
Niestrawno w sieci
Coraz wicej firm decyduje si na badania uytecznoci - czy to za pomoc ankiety, czy innych metod, jak na przykad eye-tracking. Warto, bo cho bezkrytyczne suchanie uytkownikw nie jest wskazane, to jednak nie mona ignorowa spoecznoci skupionej wok witryny. Sie zna wiele przypadkw buntw po zmianie layoutu, o czym piszemy w jednym z rozdziaw. I trzeba pamita, e uytkownik ma w rce skuteczne narzdzie - w kadej chwili moe znale alternatywny serwis, znacznie przyjaniejszy. W przypadku telewizji, widz gosuje pilotem. W sieci - klikniciem. W raporcie poruszamy rwnie temat sztuczek, ktre stosuj portale, by zatrzyma uytkownika i zdoby dodatkowe liczby w statystykach. Zabiegi te maj na celu przycign reklamodawcw za tak, a nie nisz cen. Gdzie po drodze gubi si jednak uytkownik. Z ciekawoci przygldam si nowym rozwizaniom, ktre stosuj portale. Jednak po piciu minutach mam do : przeklikiwania si przez wielostronicowe galerie, w ktrych jedno zdanie zapisywane jest na pi rnych sposobw, trafiania na listy najciekawszych artykuw, z ktrych poowa nie warta jest czytania. I wci zdarza mi si nabra na sensacyjny tytu. W raporcie znajdziecie rwnie obszern analiz rynku, kilka sw na temat trendw usability w mobile oraz krtki ranking serwisw rejestratorw domen. Zapraszam do lektury!
Podziel si raportem:
Beata Ratuszniak, redaktor Interaktywnie.com
Raport interaktywnie.com - uyteczno w internecie
SPIS TRE
Wygld ma
Bartomiej D wornik
CI
Ale sam nie wystarczy .................... .................... ............. 06 ........... 16 ...... 26 ... 35 39
znaczenie.
Uyteczna
Beata Ratusz
niak
rejestracja
domeny. K
Eye-trackin
Bartosz Waw
to najlepsz
ryszuk
g - kosztow
y? ............ ........ ociowy te
na fanaberi
....................
Im atwiej d
Bartosz Waw
a, czy wart
ryszuk
la uytkow
nika, tym le o po zmian
st? ............ ..........
Bunt, pacz
Beata Ratusz
piej dla biz
niak
i groby. C
nesu ........ ..............
....................
Usability in
Marta Smag a
ie szaty gra
formacji, c
zyli jakie s
ficznej? .... ..................
Mobile to p
Maciej Ryn
ztuczki sto iej czeka?
..................
kiewicz
rzyszo.
suj due s
Co nas w n
erwisy ...... .............. ....................
..... 45 52
....................
.................
WIZYTW
KI FIRM
Ideacto sp. z o.o.
Adres ul. Kociuszki 14 50-038 Wrocaw Dane kontaktowe info@ideacto.pl www.ideacto.pl +48 71 342 24 06 Opis dziaalnoci Ideacto jest agencj interaktywn o mocnej specjalizacji na optymalizacj procesw e-biznesowych. Realizacje firmy w duej mierze opieraj si o usability oraz analityk, s to m.in.badania i poprawa uytecznoci stron www i sklepw internetowych. Zesp Ideacto stanowi m.in. projektanci interakcji, badacze uytecznoci, psycholodzy. Klienci AGORA SA, BZWBK, ENERGA SA, Raiffeisen Bank Polska, Polska Telefonia Komrkowa Centertel, Viessmann, Lasy Pastwowe, Vobis, Money.pl, Almirall Polska
Janmedia
Adres ul. Wybickiego 1 51-144 Wrocaw Dane kontaktowe polandinfo@janmedia.com www.janmedia.pl +48 71 320 79 42 Opis dziaalnoci Janmedia to midzynarodowa firma specjalizujca sie w projektowaniu, budowie i wdraaniu dedykowanych systemw IT. wiadczy usugi w czterech obszarach: analiza i strategia, kreacja, programowanie oraz hosting. Jako jedna z pierwszych firm w Polsce zacza wiadczy usugi z zakresu uytecznoci . Klienci Grupa ENERGA, Raiffeisen Bank Polska, The Washington Times, Bank Zachodni WBK, Militaria.pl, Nexto.pl, Itaka, NASA, The World Bank, WOP, Nikon
WIZYTW
KI FIRM
WitFlow
Adres ul. Lelewela 15 53-505 Wrocaw Dane kontaktowe contact@witflow.com www.witflow.com +48 530 83 76 29 Opis dziaalnoci Szukasz projektantw, ktrzy bd walczy o dobro uytkownikw, zarekomenduj oryginalne rozwizania i przetestuj aplikacj z osobami od 3 do 93 lat? Tworzymy interfejsy czce intuicyjne interakcje z atrakcyjn grafik dla aplikacji, projektw mobile, dla dzieci czy niszowych startupw! Klienci Polskapresse, Egmont, Vattenfall, Ministerstwo Spraw Zagranicznych, PWN.pl, Supermemo, Okazje.info, Unit4 Teta, Aiton Caldwell, Nomtek
Bartomiej Dwornik
redaktor Interaktywnie.com
WYGLD MA ZNACZENIE. ALE SAM NIE WYSTARCZY
Nawet poowa stron internetowych w Polsce nie spenia standardw uytecznoci. Na bakier z usability s sklepy internetowe, serwisy miast, witryny partii politycznych. Nawet w mediach spoecznociowych jest duo do zrobienia. Zdaniem ekspertw - sytuacja si poprawia, cho do ideau jeszcze bardzo, bardzo daleka droga.
Dlaczego warto inwestowa w uyteczno strony internetowej? Odpowied wydaje si prosta - strony speniajce standardy usability lepiej speniaj swoje zadanie. W przypadku serwisw komercyjnych - skuteczniej sprzedaj, a tam, gdzie waniejsza jest informacja - pozwalaj szybciej dotrze do potrzebnych treci. Uyteczno wydawa si moe na pierwszy rzut oka pojciem nieco abstrakcyjnym, jednak w czasach, gdy internet staje si coraz czciej podstawowym rdem informacji i miejscem zakupw, nie mona przej obok niej obojtnie. Za takim postawieniem sprawy przemawiaj twarde statystyki. Przeprowadzone przez amerykask agencj Oneupweb badania, opublikowane w raporcie "Revolutionizing Website Design: The New Rules of Usability", nie pozostawiaj zudze nikomu, kto zajmuje si w sieci handlem. Od stopnia uytecznoci zaley to czy klient zoy zamwienie, czy pjdzie do konkurencji. - Kiedy mwimy o uytecznoci stron WWW, mwimy zawsze o twardych liczbach. To, czy strona jest dobrze zaprojektowana, mona zbada za pomoc takich parametrw, jak dugo przebywania uytkownika w witrynie, wskaniku konwersji czy porzuce - wylicza Micha Trziszka, CEO firmy INFO-CAL. - Odwoujc si do klasycznych przykadw przywoywanych w literaturze przedmiotu, mona wspomnie o witrynie Breastcancer.org, ktra po procesie wprowadzania zmian zwizanych z uytecznoci odnotowaa nastpujce zmiany: wzrost o 117 procent ruchu na stronie, 41 procent wicej nowych rejestracji oraz skrcenie czasu potrzebnego na zarejestrowanie si o 53 procent.
Wpyw na decyzj o zakupie w sklepie internetowym

precyzyjne informacje o cenie i dostawie budzcy zaufanie wygld strony interesujcy produkt na stronie gwnej strona atrakcyjna graficzne informacja o cakowitych kosztach zakupw skuteczna i funkcjonalna wyszukiwarka polityka prywatnoci recenzje produktw obsuga online - czat, komunikator etc. integracja z mediami spoecznociowymi 95,5 proc. 76,5 proc. 70,8 proc. 66,7 proc. 59,1 proc. 48,2 proc. 45,5 proc. 40,9 proc. 32,5 proc. 22,7 proc.
Uyteczni sprzedaj lepiej

Nawet co druga strona www w Polsce nie spenia podstawowych standardw uytecznoci - oszacowaa pod koniec lutego firma Cal.pl, dostawca usug internetowych. Prawie co trzeci internauta narzeka przede wszystkim na przeadowanie graficznymi wodotryskami. Tymczasem sama graficzna atrakcyjno - cho wana - to za mao.
rdo: Oneupweb, Revolutionizing Website Design: The New Rules of Usability
Jeli kto woli odwoywa si wprost do kwestii finansowych, to fundacja ta zredukowaa koszty utrzymania dziau obsugi klienta o 69 procent. Wiedza nie jest nowa, jednak rodzimym sklepom internetowym, ktrych dziaa ju w polskiej sieci okoo 11 tysicy, i w ktrych - wedug szacunkw Euromonitora - wydalimy w ubiegym roku rekordow sum 7,5 miliarda zotych, wci zdarza si o niej zapomina. W ubiegorocznym badaniu ponad 100 najwikszych i najpopularniejszych w Polsce sklepw internetowych, przeprowadzonym przez portal Money.pl i Gazet Wyborcz, wyniki dotyczce atrakcyjnoci i funkcjonalnoci e-sklepw wci pozostawiaj wiele do yczenia. Czciej mona natkn si na facebookowy przycisk "Lubi to", ni na mechanizm wyszukiwania, pozwalajcy sprecyzowa parametry lub filtrowa uzyskane wyniki. Tylko trzy czwarte najwikszych wirtualnych sprzedawcw umoliwia dodawanie komentarzy do oferowanych produktw - nie wspominajc o tym, e czsto nawet przy bestsellerach listy komentarzy wiec pustkami. Mniej ni poowa oferuje kontakt za pomoc czatu czy komunikatora. - Tym jednym sowem, ktre idealnie tu pasuje to konwersja. Konwersja uytkownika w klienta - jest to gwny wskanik, ktry pokazuje czy serwis
spenia swoje zadanie czy nie. Dobrze zaprojektowany serwis bdzie mia wysok konwersj, oczywicie na ten wskanik maj rwnie wpyw inne czynniki, ale jeli porwnamy dwa serwisy, ktre sprzedaj ten sam produkt w jednakowej cenie, to gdzie uytkownik zoy zamwienie? Tam, gdzie serwis jest zaprojektowany w sposb intuicyjny i przewidywalny, tak aby uytkownik wiedzia, co go czeka dalej - komentuje Rafath Khan, z serwisu Sprawdz.to, umoliwiajcego badania uytecznoci online. - Badania z 2008 roku wykonane przez Nielsen Norman Group dowiody, e testy uytecznoci mog podnie efektywno strony nawet o 83 procent.
Atrakcyjno i funkcjonalno polskich sklepw internetowych

powizanie z mediami spoecznociowymi recenzje i komentarze do produktw skuteczna, szczegowa wyszukiwarka promowanie bestsellerw wysoka lub bardzo wysoka atrakcyjno graficzna komunikacja online z klientem (czat, komunikator itp.)
rdo: Money.pl i Gazeta Wyborcza, Ranking Sklepw Internetowych 2011
80 proc. 73 proc. 67 proc. 56 proc. 53 proc. 42 proc.
- Uyteczno to termin, ktry ju kilka lat temu zacz odchodzi w zapomnienie na korzy okrelenia o szerszym znaczeniu: user experience. UX to dbanie o dowiadczenia uytkownika w czasie korzystania z produktu lub usugi - to nie tylko ergonomia, ale te budowanie wizerunku, ksztatowanie emocji i zaangaowania uytkownikw. Ten temat jest traktowany na wiecie i take w Polsce coraz bardziej powanie, co wida po ogromnym zainteresowaniu klientw, wzrastajcym zapotrzebowaniu na specjalistw UX, rosncej liczbie konferencji i spotka branowych, czy na przykad uruchomieniu studiw podyplomowych na SWPS ksztaccych projektantw - twierdzi tymczasem Maciej Lipiec, user experience director K2. - Po mierci Steve'a Jobsa chyba kady manager przeczyta jego biografi - trudno przeceni jak wielkie znaczenie ma przykad Apple dla popularyzacji designu i user experience. Firmy dostrzegaj dzi, e dobra obsuga klienta i dobre produkty pomagaj si wyrni, zdoby i utrzyma klientw. Nie wystarczy reklama. - Wiele agencji czy freelancerw wie, e uyteczno jest kluczowa dla sklepu internetowego czy innych mechanizmw transakcyjnych, ale s te tacy, ktrzy wol realizowa swoje ambicje - kwituje Micha Trziszka z INFO-CAL. - To oczywicie moe si okaza skuteczne w wypadku witryn, ktre maj zaskakiwa lub oszaamia, ale e-commerce tego nie zniesie.
wiateko w tunelu?
Pod ktem uytecznoci przebadane zostay te polskie banki. W tym roku - ju po raz drugi - agencja Symetria, przy wsppracy z Money.pl i Interaktywnie.com, przeprowadzia ich badanie, tym razem pod hasem "Bezpieczny e-bank 2012". Efektem jest ranking Krysztay Symetrii, pokazujcy poziom uytecznoci najwikszych bankw. Wyniki - w porwnaniu z poprzednim rokiem byy nieco lepsze.
Nie istnieje co takiego jak standardy usability - istniej tylko oglne wskazania dotyczce ergonomii na bardzo wysokim poziomie abstrakcji, np. "zapewnij informacj zwrotn uytkownikowi". Uyteczno to dopasowanie interfejsu do konkretnego kontekstu, zada, grupy uytkownikw. Nie ma w zwizku z tym prostego porwnania pomidzy rnymi serwisami, ktre s skierowane do rnych odbiorcw, maj rne cele, rn ofert.
Maciej Lipiec
user experience director K2
Krysztay Symetrii 2012 poziom uytecznoci w polskich bankach

Bank Handlowy mBank PKO BP BZ WBK ING Bank lski MultiBank Pekao SA Kredyt Bank Bank Millenium Getin Noble Bank
rdo: Krysztay Symetrii
6/7 5/7 4/7 4/7 3/7 3/7 2/7 2/7 2/7 1/7
Firmy wol przeznacza wiksze rodki na dodatkow reklam , ni przeprowadzi testy z uytkownikami i usprawni procesy, ktre s stwarzaj problemy. Tymczasem po takich badaniach i poprawie uytecznoci serwisu, mona zaoszczdzi na pomocy technicznej. Klienci nie bd dzwoni z pytaniem "jak to zrobi?".
Rafath Khan
wspwaciciel Sprawdz.to
- Analiza wykazaa, e oglny poziom weryfikacji uytkownika w polskiej bankowoci online jest prawidowy, cho wci jest nad czym pracowa. adna z instytucji nie zdobya maksymalnej liczby punktw, ale lider - Bank Handlowy w Warszawie by bardzo blisko uzyskania 7 Krysztaw
Symetrii. Takiego wyniku , 91 procent, mona tylko pogratulowa - komentowaa Jagoda Sielska z Symetrii, koordynator projektu. - Pozostae banki rwnie spisay si dobrze - 5 z 10 przebadanych instytucji spenio kryteria w stopniu wyszym ni 70 procent.
- Wypracowane przez lata pewne standardy uytecznoci pomagaj projektantom tworzy intuicyjne i przyjazne serwisy internetowe. Niestety, wci zdarzaj si przypadki, e jakakolwiek krytyka zaprojektowanych funkcjonalnoci spotyka si z obruszeniem ignorancj ze strony projektanta, a po wystartowaniu serwisu okazuje si, ze uytkownicy nie korzystaj z wikszoci funkcji, bo na przykad nie wiedz, e takie s, albo nie wiedz jak z nich korzysta. Wci powstaj serwisy w 100 procentach we flashu. Niektre z nich wygldaj ciekawie, ale na tym koczy si ich rola. Flash jest dobry na prezentacj, a nie na interakcj z uytkownikiem - przestrzega Rafath Khan. - Do najwikszych bdw zaliczybym jeszcze brak konsultacji z aktualnymi uytkownikami przy przebudowie serwisu, wiadomo, e z przyzwyczajeniami jest trudno walczy i brak chociaby wersji przejciowej uniemoliwi uytkownikom zapoznanie si z nowym wygldem. Tu dobrym przykadem jest Google, ktry przy przebudowie serwisu udostpnia oba interfejsy jednoczenie. Uytkownicy maj szans zapozna si z nowym wygldem i mog te wrci do starego wygldu. - Na naszym rynku brakuje dowiadczonych specjalistw UX. Wiele osb, ktre wystpuj jako "eksperci" potrzebuje jeszcze kilku lat dowiadczenia i kilkunastu duych projektw na koncie, aby zapracowa sobie na ten tytu. Kady projektant powinien mc pochwali si portfolio
zrealizowanych projektw. Wiele osb tytuujcych si jako specjalici go nie posiada. To problem brany, a jakie s problemy projektantw? Trudna wsppraca z duymi klientami korporacyjnymi, ktrzy czasami nie rozumiej designu, nie potrafi zapewni odpowiedniego procesu pracy, nie traktuj powanie swoich uytkownikw - uwaa Maciej Lipiec z K2. - Jeeli chodzi o kompetencje, to mamy w Polsce grono osb, ktre swoj wiedz i umiejtnociami nie ustpuj projektantom na Zachodzie. Brak nam jeszcze takiej kultury designu i dbania o potrzeby uytkownikw jak na rynkach bardziej rozwinitych, co niestety przekada si na mniejsze budety, zbyt krtki czas trwania projektw, brak zaufania do projektantw, brak cigej optymalizacji wdroonych rozwiza, brak otwartoci na innowacje. Micha Trziszka, CEO INFO-CAL podkrela jednak, e trend wyranie zmienia si na korzy. - Tematyka uytecznoci coraz mocniej zaznacza swoj obecno. Ma to rwnie zwizek z upowszechnieniem si urzdze mobilnych, ktre wymagaj nowego podejcia - twierdzi.
informacyjnego przeoyy si nawet na powstanie dedykowanego temu celowi Ministerstwa Cyfryzacji. Jak z uytecznoci radzi sobie administracja? Sprawdzia to w ubiegym roku agencja Bluerank, badajc pod ktem usability serwisy internetowe 16 miast wojewdzkich. Najbliej ideau by Biaystok, ktry zdoby 87 procent moliwych punktw. Najbardziej na bakier z usability s z kolei Kielce, Gorzw i d. Najwiksze bdy, jakie zdaniem analitykw Bluerank popeniaj autorzy samorzdowych serwisw, to nieprzejrzyste artykuy, le przygotowane formularze i komunikaty oraz nienajlepsze mechanizmy wyszukiwania. Cho zasadnicza ocena wypada mimo wszystko na plus. Gorzej natomiast prezentuje si kwestia dostpnoci. Badane byy tutaj takie kwestie jak wersje jzykowe, kanay RSS i newslettery, moliwo zmiany rozmiaru czcionki, zwikszenia kontrastu, wersja mobilna czy wreszcie zgodno ze standardami W3C. Najwysz not uzyska pod tym wzgldem serwis Katowic, najwicej do poprawki ma Bydgoszcz. Oglna nota te nie jest optymistyczna - 47 procent moliwych do zdobycia punktw.
Administracja te musi by uyteczna

Internet to oczywicie nie tylko handel i usugi. Ambicje tworzenia spoeczestwa
10
Uyteczno serwisw internetowych miast wojewdzkich Miasto

Biaystok Pozna Olsztyn Krakw Rzeszw Szczecin Wrocaw Gdask Warszawa Bydgoszcz Lublin Katowice Opole d Gorzw Kielce
Uyteczno
87 proc. 83 proc. 83 proc. 78 proc. 74 proc. 70 proc. 70 proc. 70 proc. 70 proc. 61 proc. 61 proc. 48 proc. 43 proc. 39 proc. 30 proc. 22 proc.
Dostpno
42 proc. 67 proc. 58 proc. 58 proc. 50 proc. 67 proc. 58 proc. 58 proc. 33 proc. 25 proc. 33 proc. 83 proc. 58 proc. 33 proc. 67 proc. 33 proc.
Przy kadym projekcie strony www naley w pierwszej kolejnoci uwzgldni nastawienia i potrzeby uytkownikw oraz cel, ktry chcemy osign. Ta kwestia jest najczciej pomijana przez webmasterw w pierwszym etapie projektowym. Kolejn rzecz jest to, aby kady uytkownik wiedzia jak czynno przed chwil wykona. Czy zrobi j poprawnie czy nie, eby informacje, ktre czyta na stronie, byy dla niego zrozumiae.
Micha Trziszka
CEO INFO-CAL
Klienci coraz czciej doceniaj i rozumiej uczestnictwo specjalisty UX w projekcie marketingowym. Badania nad uytecznoci ju na stae wpisay si w projekty e-commerce, poniewa w tym przypadku dokadnie wida jak optymalizacja strony moe wpyn na zysk. Warto jednak pamita, e badanie usability powinno by traktowana powanie nie tylko w internecie ale przy projektowaniu kadego produktu.
Magorzata Pujszo
user experience expert Digital One
rdo: Bluerank, Raport SEO i Usability serwisw internetowych urzdw miast wojewdzkich 2011
Podobne analizy - przy okazji ubiegorocznych wyborw parlamentarnych - przeprowadzia agencja Symetria na serwisach wyborczych najwikszych ugrupowa, ubiegajcych si
o mandaty do Sejmu i Senatu. Rozbienoci byy bardzo due. Od 97 procent dla Platformy Obywatelskiej po 50 procent dla Polskiego Stronnictwa Ludowego.
11
Uyteczno serwisw wyborczych w 2011 roku

Platforma Obywatelska Polska Jest Najwaniejsza Prawo i Sprawiedliwo Sojusz Lewicy Demokratycznej Ruch Poparcia Palikota Polskie Stronnictwo Ludowe
rdo: Symetria
97 proc. 78 proc. 72 proc. 58 proc. 57 proc. 50 proc.
cele, rn ofert, i tak dalej - przekonuje Maciej Lipiec, user experience director K2. - Porwnywa mona tylko rne rozwizania dla tych samych problemw. Wtedy jak najbardziej mona mierzy efektywno (np. konwersja zakupowa, liczba popenianych bdw, czy czas potrzebny na wykonanie zadania). Metody pomiaru s rne - od bada jakociowych do testw A/B i Google Analytics. - Przy kadym projekcie strony WWW naley w pierwszej kolejnoci uwzgldni nastawienia i potrzeby uytkownikw oraz cel, ktry chcemy osign. Ta kwestia jest najczciej pomijana przez webmasterw w pierwszym etapie
- Partie polityczne niewystarczajco pomylay o Internautach przed wyborami. Na stronach wystpuje wiele bdw, ktre uniemoliwiaj sprawne wyszukiwanie kluczowych informacji - komentowali autorzy badania. - A szkoda, sondae wykazuj, e wanie w Sieci wyborcy poszukuj szczegw dotyczcych partii w tym gorcym okresie. - Nie istnieje co takiego jak standardy usability - istniej tylko oglne wskazania dotyczce ergonomii na bardzo wysokim poziomie abstrakcji, np. "zapewnij informacj zwrotn uytkownikowi". Uyteczno to dopasowanie interfejsu do konkretnego kontekstu, zada, grupy uytkownikw. Nie ma w zwizku z tym prostego porwnania pomidzy rnymi serwisami, ktre s skierowane do rnych odbiorcw, maj rne
projektowym. Kolejn rzecz, o ktrej powinnimy pamita jest to, aby kady uytkownik, ktry porusza si w serwisie, wiedzia jak czynno przed chwil wykona. Czy zrobi j poprawnie czy nie, eby informacje, ktre czyta na stronie, byy dla niego zrozumiae - radzi Micha Trziszka. - Twrcy serwisw powinni take dba o to, aby strona nie przytaczaa uytkownika nadmiarem informacji oraz eby potrzebne dane pojawiay si w odpowiednim momencie. Pokrtce chodzi o to, by odwoywa si do naturalnych skonnoci uytkownikw witryn, a nie tworzy wasne cieki i wyobraenia. Wikszo osb zajmujcych si tworzeniem www ju dzi stosuje si do tych wyznacznikw.
W Polsce cigle jeszcze duo o mobile si nie mwi a szkoda, bo ilo uytkownikw korzystajcych z internetu mobilnego z kadym rokiem si zwiksza. Musimy pamita, e projektujc na urzdzenia mobilne mamy duo mniejsz wiedz o uytkowniku. Musimy tak zaprojektowa wszystkie kanay komunikacyjne danego produktu, by wydawao si, e tworz jedn spjn cao
Anna Liszewska
specjalistka usability Janmedia Interactive
12
- W Polsce temat usability jest jeszcze na etapie dojrzewania, na rynku istnieje kilka firm, ktre oferuj rne usugi, poczynajc od analizy eksperta od usability, poprzez badania z uytkownikami a na eyetrackingu koczc. Jeli chodzi o due firmy internetowe, to cz z nich ma ju wasne dziay testujce i we wasnym zakresie prowadz badania, ale niestety znikom cz budetu przeznaczaj jest na badania usability - uwaa Rafath Khan z serwisu Sprawdz.to. - Czsto zdarza si tak, e firmy wol przeznacza wiksze rodki na dodatkow reklam ,ni przeprowadzi testy z uytkownikami i usprawni procesy, ktre s stwarzaj problemy. Po takich badaniach i poprawie uytecznoci serwisu, mona rwnie zaoszczdzi na pomocy technicznej, klienci nie bd dzwoni z pytaniem "jak to zrobi?". - Pit achillesow s budety zleceniodawcw. Czsto pierwsz rzecz, na ktrej klienci prbuj zaoszczdzi jest faza analityczna. Niejednokrotnie otrzymalimy pytania "czy ta caa analiza jest potrzebna", "my poprosimy bez makiet, mog by od razu grafiki" cigle jeszcze klientw trzeba uwiadamia, tumaczy im jak wane jest tworzenie makiet oraz testy z uytkownikami - tumaczy Anna Liszewska, specjalistka usability agencji Janmedia Interactive. - Oczywicie, mamy rwnie bardzo wiadomych klientw, rozumiejcych projektowanie zorientowane na uytkownika jednak jest ich jeszcze stosunkowo niewielu.
Uyteczno w spoecznociach
Boom na media spoecznociowe sprawi, e sama strona internetowa moe okaza si niewystarczajca, eby odnie w sieci sukces. Liczce si firmy i instytucje funkcjonuj wic rwnie tam, gdzie mog dotrze do potencjalnych klientw czy uytkownikw. Rwnie i tutaj - na Facebooku, NK czy Twitterze - obowizuj zasady usability. Dotycz przede wszystkim komunikacji. Uyteczna odpowied musi by szybka i fachowa. Od tego zaley czy klient - obecny lub potencjalny - bdzie zadowolony, czy wizerunek firmy w jego oczach straci. Interesujce badania pod tym ktem przeprowadzia w ubiegym roku organizacja UX Alliance. Jej eksperci sprawdzili, jak na Twitterze radz sobie z usability przedstawiciele 10 spord pidziesitki
Czas reakcji na pytanie zadane na Twitterze
do 2 godzin od 2 do 8 godzin od 8 godzin do 2 dni od 2 do 4 dni od 4 do 6 dni brak odpowiedzi 12,7 proc. 11,3 proc. 8,0 proc. 6,0 proc. 3,3 proc. 58,7 proc.
najwikszych globalnych przedsibiorstw wedug magazynu Fortune. Analizowane byy konta lokalnych placwek, w ktrych koncerny maj swoje oddziay.
Ranking uytecznoci twitterowych kont koncernw
Korea Poudniowa Hiszpania Australia Japonia Holandia Kanada Niemcy Wielka Brytania Brazylia Polska Rosja Czechy USA Szwajcaria Nowa Zelandia Francja Finlandia 7,7 7,5 7,2 7,0 6,9 6,3 6,2 6,0 5,9 5,6 5,3 5,2 5,1 4,5 4,5 4,4 4,4
rdo: UX Alliance, Around The World in 140 Characters
rdo: UX Alliance, Around The World in 140 Characters
13
Analitycy wysyali na twitterowe konta zapytania zwizane z promocjami lub wyprzedaami, prosili o wsparcie zwizane z gwarancj, prbowali wyjani wtpliwoci czy wreszcie chcieli si poskary. I okazao si, e nawet najwiksze koncerny nie radz sobie ze wszystkim. Konto HP w Polsce wyglda na nieuywane, na odpowied od IBM czeka trzeba ponad 11 dni, a Toyocie zdarza si odpowiedzie w innym jzyku, ni zadane byo pytanie. Ponad poowa pyta w ogle zostaa bez odpowiedzi. Na 17 przebadanych krajw, polskie oddziay uplasoway si na 10 pozycji. Na 10 moliwych do zdobycia punktw uzyskay wynik 5,6. Lepiej, ni Stany Zjednoczone.
Dokd zmierza uyteczno?

Magorzata Pujszo, user experience expert w agencji Digital One podkrela, e temat uytecznoci w polskim internecie traktowany jest coraz powaniej. - Faktycznie od pewnego czasu mona zauway wiksze zainteresowanie tym tematem. Pojawia si coraz wicej artykuw, blogw oraz stron powiconych tej tematyce. Klienci te czciej
doceniaj i rozumiej uczestnictwo specjalisty UX w projekcie marketingowym. Badania nad uytecznoci ju na stae wpisay si w projekty e-commerce, poniewa w tym przypadku mog wpyn na zysk - podkrela ekspertka z Digital One. - Swoj drog, warto te pamita, e badanie usability powinno by traktowane powanie nie tylko w internecie ale przy projektowaniu kadego produktu. - Jakie trendy bd obowizywa w uytecznoci w najbliszym czasie? Pod lup jest na pewno internet mobilny. Jest to due pole do popisu dla projektantw. W Polsce cigle jeszcze duo o mobile si nie mwi a szkoda, bo ilo uytkownikw korzystajcych z internetu mobilnego z kadym rokiem si zwiksza. Musimy pamita, e projektujc na urzdzenia mobilne mamy duo mniejsz wiedz o uytkowniku - nie wiemy gdzie korzysta w danym momencie z naszej aplikacji (na ruchliwej ulicy czy moe w domu na kanapie), nie wiemy z jakiego urzdzenia bdzie korzysta (rozdzielczoci smartfonw jest naprawd duo) - podkrela Anna Liszewska z Janmedia Interactive. - Wiemy za to, e musimy tak zaprojektowa wszystkie kanay komunikacyjne danego produktu, by wydawao si, e tworz jedn spjn cao zarwno projektujc na urzdzenia mobilne jak i desktopowe aplikacje. To jest spore wyzwanie.
Zdaniem Macieja Lipca, user Experience Directora agencji K2 perspektywy przed bran s bardzo dobre. Zwaszcza jeli chodzi o user experience i interaction design. - Obecne trendy w projektowaniu do internetu, to nadal minimalizm, responsive web design, czyli skalowanie stron do wielkoci okna przegldarki, coraz wiksze znaczenie serwisw mobilnych i dostosowywanie stron do korzystania na tabletach - podkrela Maciej Lipiec z K2. - Projektowanie interakcji wychodzi te poza tworzenie serwisw internetowych - to obecnie take projektowanie aplikacji mobilnych, interfejsw urzdze, czy rnego rodzaju instalacji reklamowych Digital Out of Home, czy wreszcie projektowanie usug (service design), czyli procesw interakcji klienta z firm we wszystkich punktach styku online i offline. Jakie trendy bd obowizywa w uytecznoci w najbliszym czasie? Rafath Khan przewiduje, e wszystko idzie w kierunku dotyku i obsugi za pomoc gestw. - Musimy poczeka , a nasze komputery osobiste bd obsugiway multitouch, ba, dotyk, ale jeli chodzi o urzdzenia mobiline, to ju to jest, aplikacje mobilne maj tu pene pole do popisu
14
- uwaa Khan. Jednoczenie spodziewa si, e przed bran usability w najbliszym czasie jeszcze duo pracy. - Wikszo polskich firm prawie w ogle albo niewiele rodkw przeznacza na badania usability, czsto zmiany s wykonywane po starcie i sygnaach od pierwszych uytkownikw. Firmy wiksz cz budetu przeznaczaj na reklam, aby zdoby nowego uytkownika, kolejne zwikszanie budetu na reklam nie pomoe we wzrocie konwersji, dlatego firmy bd szukay nowych sposobw, aby uytkownikw zamieni w klientw. I tu z pomoc przyjd specjalici od uytecznoci, ktrzy poprawi dziaanie serwisu. - Jeli chodzi o bran usug usability to z pewnoci bdzie si ona rozwija i profesjonalizowa - ocenia Micha Trziszka z INFO-CAL. - Duy wzrost zainteresowania tworzeniem serwisw dostosowywanych do potrzeb uytkownika obserwowa moemy szczeglnie w brany e-marketingu, gdzie coraz wicej znanych i cenionych marek z rnych bran korzysta z oferty wyspecjalizowanych firm badawczych.
15
Beata Ratuszniak
UYTECZNA REJESTRACJA DOMENY. KTO NAJLEPSZY?
Z badania Interaktywnie.com wynika, e najbardziej uytecznym serwisem, w ktrym mona zarejestrowa domen, jest Domeny.pl. Niewiele niszy wynik zanotowa Home.pl, a podium zamyka Nazwa.pl.
Poprosilimy 10 specjalistw o ocen najpopularniejszych w Polsce serwisw umoliwiajcych rejestracj domeny (wedug zestawienia NASK za czwarty kwarta 2011 roku). Agencje miay oceni uyteczno witryn, wygod uytkownika, atwo dotarcia do potrzebnych informacji. Kady z serwisw mia otrzyma konkretn ocen w skali szkolnej: 1 - sabo, 5 - bardzo dobrze. Nastpnie zsumowalimy oceny i wycignlimy redni. Zdobywcy pierwszego i drugiego miejsca notuj niemale takie same wyniki. Pierwsze miejsce zajy Domeny.pl, ktre uzyskay redni ocen 4,1. Nastpnie Home.pl z wynikiem 4,05 - ze wzgldu na to, e jeden z oceniajcych wystawi powk oceny. Podium zamyka NetArt oraz serwis Nazwa.pl.
Najlepsi rejestratorzy domen Lp.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Firma
Domeny.pl Home.pl NetArt Premium.pl Dinfo Systemy Internetowe AZ.pl Michau Enterprises Active 24 Consulting Service DomainMaker
Strona WWW
domeny.pl home.pl nazwa.pl premium.pl dinfo.pl az.pl aftermarket.pl active24.pl rejestracjadomen.pl domainmaker.pl
rednia ocen serwisu

4,1 4,05 3,75 3,6 3 2,95 2,75 2,3 1,7 1
17
1. Domeny.pl
dugo i nieintuicyjny ukad pl formularza, oraz sabe wyrnienie pooenia uytkownika w procesie. Jarosaw Dobrowolski, OS3 Multimedia: Dobry ukad i wyrnienie ofert czy narzdzi. Wyszukiwarka nawet zbyt dua, jednak warto doceni koncepcj. Serwis z potencjaem. Krzysztof Piwowar, LemonSky: Wsparcie dla sprzeday wielu domeny, przejrzysty interfejs, wyrane okrelenie kolejnych krokw procesu zakupowego, wyrane okrelenie CTA - to wszystko skda si na przemylany i dobrze zaprojektowany interfejs narzdzia do sprzeday usug online. Podobnie jak serwis home.pl, strony nie zawieraj nadmiarowych informacji, wolna przestrze jest wykorzystywana w umiejtny sposb i stanowi element kompozycji. Jest to jeden z dwch serwisw, ktry warto naladowa w tej brany. Cezary Raski, GoldenSubmarine: Ciko odmwi stronie dobrze wyeksponowanej wyszukiwarki domen i poszczeglnych elementw oferty. Problem w tym, e wszystko co ukazuje si uytkownikowi na pierwszym ekranie sprawia wraenie, e strona nie skada si z niczego poza obrazkami. Tomasz Bonkiewicz, Janmedia: Serwis ten jest jednym z lepiej zaprojektowanych w porwnaniu.
Tomasz Tomalik, Ideacto: Najwikszym plusem serwisu jest przejrzysta informacja o oferowanych usugach. Dua wyszukiwarka zachca do sprawdzenia dostpnoci domen, a bardzo dobra nawigacja uatwia poruszanie si po stronach. Przemylana ikonografia wspiera zrozumienie treci i zwiksza atrakcyjno wizualn serwisu. Niestety, niektre elementy wyszukiwarki oraz dugi proces zamwienia mog sprawia problemy uytkownikom. Do niewielkich wad mona zaliczy mao wyrniony kontakt i koszyk. Agnieszka Mozol, Symetria: Plusy serwisu to przejrzysty ukad graficzny z czytelnymi punktami startowymi zawierajcymi informacj o cenach, pojemna widoczna wyszukiwarka domen, prezentowanie uytkownikowi usug dodatkowych w procesie zakupu. Minusy to
Przede wszystkim jest bardzo przejrzysty i estetyczny. Na stronie gwnej widzimy czytelne menu (mimo, e czcionka mogaby by wiksza), du wyszukiwark i prezentacj usug (tutaj na uwag zasuguj dymki z krtkimi objanieniami pojawiajce si przy najedzie myszk). Wane jest, ze wszystkie istotne elementy mieszcz si na ekranie o wysokoci 768pikseli - dziki temu uytkownik widzi je bez scrollowania ekranu. Maym niedocigniciem jest natomiast szary kolor ikon narzdziowych w prawym grnym rogu, ktry sugeruje, ze s one nieaktywne. Jeli chodzi o nawigacj to jest ona wykonana zgodnie ze sztuk - logo linkuje do strony gwnej, strony posiadaj tytuy, ciek "bread crumb", s zaznaczone w menu kontekstowym, ktre czcionka niestety jest zbyt maa. Ciekawym rozwizaniem jest zastosowanie rozwijalnego mega dropdown w menu gwnym, jednak nie obyo si bez maej wpadki: w sekcji "domeny regionalne" baner flash zakca dziaanie megadropdownw, ktre rozwijaj si nad mapk Polski. Sama wyszukiwarka jest intuicyjna jednak chyba wygodniej byoby, gdyby uytkownik nie musia wybiera rozszerzenia domeny tylko mg je wybra wrd wynikw wyszukiwania. Strony wewntrz serwisu s poprawnie sformatowane (nagwki, linki czy wypunktowania s wyrnione w sposb spjny dla caego serwisu). Jeli chodzi o proces dodawania usug do koszyka to naley zaznaczy, e trudno si z nim pogubi. Kady krok jest dobrze oznaczony, cho
18
z opisami jest troch gorzej (np. w kroku 2 "serwery wirtualne" przydaby si opis co to jest i dlaczego uytkownik ich potrzebuje, brakuje tutaj rwnie opisw pakietw MyHost, SuperHost, PowerHostII, w kroku 3 brakuje informacji czym si rni poszczeglne certyfikaty). Niestety projektanci zapomnieli o bloczku "Koszyk", przez co uytkownik ma utrudniony powrt do koszyka i jest zmuszony doda nowy produkt, aby si w nim znale. I na koniec bardzo przydatna funkcja dla uytkownikw, ktrzy nie znaj wszystkich niuansw brany - sekcja Pomoc. W tym serwsie pomoc jest do rozbudowana i przede wszystkim dobrze rozwizana wizualnie. Podsumowujc serwis z powodu braku linka do koszyka oraz innych niedocigni zostaje oceniony tylko na 4. Maciej Bednarczyk, Biuro Podry Reklamy Internet Explorers: Znakomity przykad dobrego usability. Na gwnej stronie dua wyszukiwarka, nie wymagajca od uytkownika wikszego zaangaowania. Skategoryzowane wyniki wyszukiwania poszerzone o mas podpowiedzi. Pawe Tomicki, Digital One: Serwis wita widocznym formularzem oraz banerami licznych opcji dodatkowych tj. transfer domeny, opcja, wycena, testowanie, domeny regionalne. Po wyborze otrzymujemy du ilo wariantw domen, cho nie znajdziemy tam wielu
z popularnych wariantw. Serwis informuje na jakim etapie zamawiania si znajdujemy, jakie kroki jeszcze pozostay do wykonania. Do zakupionych domen od razu mona zamwi usugi dodatkowe (certyfikaty SSL, serwer www, certyfikat samej domeny).
2. Home.pl
Tomasz Tomalik, Ideacto: Serwis home.pl nie powinien sprawi wikszych problemw uytkownikom. Gwne jego zalety to: bardzo dobra prezentacja informacji (wyrnienie przyciskw call to action, wykorzystywanie kolorw do odrnienia rnych typw usug), intuicyjne menu, prba tumaczenia technicznych poj w jzyku potocznym (Domeny - Twj adres w Internecie), moliwo kontaktu z dziaem obsugi klienta na kilka sposobw (infolinia, czat, e-mail). Niewiele jest wad serwisu, ktre mona zauway na pierwszy rzut oka. Do nieprawidowoci mona zaliczy: nisk czytelno niektrych tekstw spowodowa wykorzystaniem zbyt jasnego koloru fonta, niepoprawne umieszczenie komunikatw o bdach. Jakub Mielczarek, Janmedia: Przejrzysta i nieprzeadowana strona gwna, przemylana architektura informacji, dobrze zaprojektowane formularze to gwne zalety serwisu. Optymalizacji wymaga czytelno niektrych elementw - maa czcionka oraz momentami saby kontrast utrudnia wyszukiwanie i skanowanie treci. Duym minusem jest szybko dziaania serwisu. Na przykad uytkownik po klikniciu przycisku sprawdzajcego czy dana domena jest dostpna, dostaje wyniki dopiero po kilku - kilkunastu sekundach. Brak w tym czasie jakiekolowiek komunikatu informujcego uytkownika co si aktualnie dzieje.
Cezary Raski, GoldenSubmarine: Elementem, ktry nieco psuje pozytywny odbir serwisu s dla mnie zbyt krzykliwe, kolorowe bannery. Pomijajc ten fakt, po trafieniu do serwisu, uytkownik nie powinien mie wtpliwoci czym zajmuje si firma i jaka jest jej oferta. Dobrym pomysem jest umieszczenie linku do pomocy technicznej przy polu wyszukiwarki i linku do poradnika "jak wybra domen" przy oknie wyszukiwania domen. Na uwag zasuguje take czytelne strony prezentujce produkty i ich parametry.
19
Krzysztof Piwowar, LemonSky: Dobrze zaprojektowana architektura informacji oparta o najczciej wykonywane przez klientw scenariusze to jeden z podstawowych czynnikw sukcesu. Serwis home.pl w bardzo przejrzysty sposb realizuje takie scenariusze jak: wybr domenty, wybr hostingu lub zakup serwera dedykowanego. Na najwiksz pochwa zasuguj cenniki, ktre ilustruj koszty poszczeglnych usug. Zawieraj one tylko te informacje, ktre s niezbdne do porwnania ofert oraz podjcia decyzji zakupowej. CTA dla wybranej pozycji jest naczjciej bardzo dobrze widoczna, nazwa koresponduje z akcj, ktr chce wykona klient. Jarosaw Dobrowolski, OS3 Multimedia: Obok nazwa.pl najbardziej poukadany serwis. Poprawna struktura, nienachalne treci reklamowe. atwy i szybki dostp do oferty i najwaniejszych narzdzi. Agnieszka Mozol, Symetria: Plusy serwisu to wygodny formularz rejestracji prezentujcy dodatkowo informacj o cenach oraz czytelna wyszukiwarka sprawdzajca dostpno domeny wraz z rozbudowan list wynikw. Minusem serwisu jest maa widoczno pola do logowania, brak informacji o sposobie formatowania danych w formularzu oraz irytujca migajca reklama, ktra rozprasza uwag.
3. Nazwa.pl
funkcjonalnoci jest moliwo wygenerowania listy dostpnych domen o brzmieniu podobnym do wpisanej przez nas frazy. Niestety wszechobecne krcce si keczka, zmuszajce do czekania na wynik, wywouj ch jak najszybszego zamknicia strony. Micha Pogorzelski, Media Team Interactive: Serwis czytelny. Grafika czysta - cho zastanawiajca jest trafno motywu przewodniego. Nawigacja logiczna. Duym minusem jest brak wyszukiwarki kontekstowej na stronie gwnej. Wyszukiwarka domen znajduje si natomiast na kadej podstronie, co moe wprowadzi w bd, poniewa przykadowo na podstronie: https://www.nazwa.pl/domeny-rejestracja-domen. html, gdzie pojawiaj si dwie wyszukiwarki domen. Uyteczn funkcj jest moliwo zapisania i przechowania w koszyku interesujcych uytkownika produktw, bez koniecznoci rejestracji i logowania si. Jarosaw Dobrowolski, OS3 Multimedia: Podobnie jak home.pl - poprawna struktura. Bardziej wyrnione narzdzie do sprawdzania dostpnoci domen. Mniejsza lecz bardziej czytelna oferta produktw promowanych. Serwis bardzo oszczdny w komunikacji, lecz za to bardzo konkretny.
Cezary Raski, GoldenSubmarine: Abstrahujc od tego, e estetyka strony zupenie nie trafia w mj gust, to odnosz wraenie, e na stronie gwnej obrazy zamiast zwraca uwag na tre, odcigaj od niej. Nawet dobrze wyeksponowana wyszukiwarka domen przegrywa z lec nad ni "rzymiank". Z kolei na stronach prezentujcych np. usugi dodatkowych zabiegw stylistycznych jest tyle, e waciwie nie wiadomo na co zwrci swoj uwag. Na niektrych stronach lewe menu potrafi naprawd przytoczy liczb pozycji. Maciej Bednarczyk, Biuro Podry Reklamy Internet Explorers: Serwis nazwa.pl z pewnoci jest jednym z pretendentw do bycia liderem pod kontem usability. Znalezienie domeny zajmuje krtk chwil. Ciekaw
20
Jakub Mielczarek, Janmedia: Zalet serwisu jest prosty proces rejestracji domen oraz zamawiania innych produktw. Strona gwna nie jest przeadowana a umieszczone na niej punkty startowe pozwalaj na szybk realizacj gwnych zada np. sprawdzenie dostpnoci domeny czy zamwienie serwera. Optymalizacji wymaga niespjna momentami nawigacja. Krzysztof Piwowar, LemonSky: Struktura serwisu nie pozwala w szybki sposb odnale si nowym odwiedzajcym. Boczne menu zawiera du ilo pozycji, ich nazwy nie s tak intuicyjne jak mogyby by. Sposb wyboru i zakupu usug te nie jest tak dobry jak w przypadku serwisw konkurencji (np. nieintuicyjne nazwy CTA, niepotrzebne wyduenie cieki zakupowej, mao zrozumiae kroki podczas wyboru serwera).
Cezary Raski, GoldenSubmarine: W pierwszej fazie korzystania z witryny ciko powiedzie czym zajmuje si firma. Wyszukiwarka domen jest tutaj mao zauwaalna, a aukcje domen, cho czytelnie podzielone, umiejscowione s w dolnej poowie strony. W grnej czci wzrok przykuwa banner zachcajcy do zakupu "100 domen za 299 zotych brutto". Rynek hurtowy, czy co? Krzysztof Piwowar, LemonSky: Premium.pl posiada czytelny i przejrzysty interfejs. Wrd wylistowanych w tym rankingu serwisw aukcyjnych, jako jedyny zosta zaprojektowany z gow. Przejrzysta informacja o cenach, twe w obsudze narzdzia, przeliczniki cen oraz wsparcie dla rnych cieek dotarcia do domeny, ktra nas interesuje sprawiaj, e serwis moe stanowi dobre narzdzie wspierajce zakup i sprzeda domen. Jarosaw Dobrowolski, OS3 Multimedia: Gieda domen w bardziej przejrzystym wydaniu. Dobre wyrnienia aukcji z podziaem na rodzaje. Nawigacja wsparta ikonami. Karuzela na pierwszym planie niestety zdaje si nie dziaa. Moliwo gosowego wprowadzania nazwy domeny (samo narzdzie mogo by by bardziej wyrnione). Micha Pogorzelski, Media Team Interactive: Serwis czytelny. Przejrzyste rozmieszczenie
boksw dotyczcych aukcji domen. Niejasna jest funkcjonalno przeklikiwania si przez ikony na bannerze gwnym. Po klikniciu w ktrkolwiek ikon (np. zasig, rozwj) nic si nie dzieje. Brak wyszukiwarki kontekstowej. Wyszukiwarka domen jest mao funkcjonalna. Mechanizm nie podpowiada alternetyw dla zajtych domen. Lidia Kozik, Janmedia: Duy plus za bardzo dobre zorganizowanie serwisu pod wzgldem funkcjonalnym i nawigacyjnym, tym bardziej, e nie jest to prosty serwis (czy w sobie rwnie funkcje aukcji). Prawidowo uoone gwne sekcje, dobrze zaakcentowane punkty startowe na stronie gwnej, intuicyjny proces zamawiania i licytacji domeny. Serwis posiada jedynie drobne niedorbki, np. nieklikalne nagwki bloczkw na stronie gwnej, klikalne nagwki bloczkw w sekcji Gieda oraz bloki "Zasig", "Rozwj" itp. na stronie gwnej, ktre nie powoduj adnej akcji. Dodatkowo w sekcjach, ktre s dostpne tylko po zalogowaniu, brakuje informacji dla uytkownikw niezalogowanych o tym do czego suy dana sekcja, co moe by dodatkow zacht do zaoenia konta. Dlatego serwis nie osign najwyszej oceny. Maciej Bednarczyk, Biuro Podry Reklamy Internet Explorers: Premium.pl poza jedn ujmujc w punktacji wad jest przemylanym graficznie oraz funkcjonalnie serwisem. Du wad jednak jest umieszczenie pola
4. Premium.pl
21
wyszukiwania domen w grnym prawym rogu co niestety sugeruje w tym miejscu zwyk wyszukiwark treci na stronie. Dorota Raczkowska, Ideacto: Zaletami serwisu s: prostota, intuicyjne menu, przejrzysta prezentacja kategorii w Giedzie Domen, moliwo kontaktu za pomoc rnych kanaw komunikacyjnych, bardzo doby sposb prezentacji listy domen (pokazanie najistotniejszych informacji, oznaczenia za pomoc ikon, moliwo sortowania), przyjazne komunikaty o bdach. Do wad mona zaliczy: zaprezentowanie wyszukiwarki domen jako wyszukiwarki standardowej, brak walidacji wikszoci pl w formularzu rejestracyjnym.
zakupowego. Brakuje moliwoci jednorazowego wyboru wikszej iloci domen funkcjonalnych czy regionalnych, a lista domen narodowych ograniczona do 25 pozycji. Z dodatkowych opcji naley wymieni moliwo zawarcia opcji na domen czy jej transferu. Cezary Raski, GoldenSubmarine: Strona nie jest zbyt rozbudowana, ale jest przygotowana bardzo czytelnie. Uytkownik wie jaka jest oferta i jakie czynnoci moe na niej wykona. Nawet banner prezentujcy promocje, na tle konkurencji jest tutaj wyjtkowo subtelny. Piotr Augustyski, Insignia: O ile sama oferta jest zgrabnie skompresowana na stronie gwnej, o tyle rozczarowujcy jest brak aktualizacji - newsy na stronie s sprzed ponad roku. Dziwi mnie take sabe eksponowanie przewag konkurencyjnych w maym boksie w prawej kolumnie. Dorota Raczkowska, Ideacto: Serwis nie powinien sprawi wikszych problemw uytkownikom. Gwne jego zalety to: bardzo dobra prezentacja informacji (wyrnienie przyciskw call to action, wykorzystywanie kolorw do odrnienia rnych usug), intuicyjne menu, dobre wyeksponowanie moliwoci kontaktu z biurem obsugi klienta, wykorzystanie funkcji koszyka do zamawiania usug, doskonale zaprojektowane formularze. Do wad serwisu
mona zaliczy: nieprzyjazne komunikaty o bdach ("Strona wymaga obsugi Java Scriptu do poprawnego dziaania."), brak standardowej wyszukiwarki. Lidia Kozik, Janmedia: Serwis niestety ma sporo istotnych, ale nie krytycznych, bdw. Najwaniejsza funkcja, jak jest sprawdzenie dostpnoci domeny, gubi sie na stronie gwnej serwisu wrd innych informacji, ktre sprawiaj wraenie nie uoonych optymalnie zarwno pod wzgldem gradacji wanoci informacji jak i organizacji przestrzeni. Wspomniana wyszukiwarka niepotrzebnie ju jest przedstawiona w wersji zaawansowanej, przez co sprawia wraenie trudniejszej ni jest w rzeczywistoci (na tym etapie wystarczyoby wpisane samej nazwy domeny, bez rozszerze). Sam proces skadania zamwienia jest ok, jednake rozprasza on uytkownika prezentacj Aktualnoci, ktre w tym procesie nie wnosz adnej wartoci dodanej. Duym minusem jest te to, e pomimo widocznego bloczka "Koszyk" w gwnej nawigacji, uytkownik nie ma prezentowanej informacji o tym, e co do niego doda. Prba zakupu domeny z okna szczegw w cenniku domen rwnie niepotrzebnie otwiera kolejn instancje serwisu w nowym oknie przegldarki. Formularz rejestracyjny zorganizowany jest w niezbyt przyjazny sposb - pola nieobowizkowe do wypenienia s wyrnione kolorem rowym (jakby to one byy
5. Dinfo.pl
Pawe Tomicki, Digital One: Strona gwna wita rozbudowanym formularzem, do atwo mona dodawa kolejne domeny do koszyka
22
obowizkowe), ponadto kade pole posiada dodatkowe info "?" z, w wikszoci przypadkw, informacjami nadmiarowymi i wrcz oczywistymi, przez co cay formularz wymaga sporej uwagi i nie zachca do rejestracji. Jedynym duym plusem wartym wspomnienia jest sposb prezentacji promocji - prosty a jednoczenie ciekawy. Reasumujc - serwis na chwile obecn wymaga sporo poprawek, aby stac si w peni uytecznym.
z Opensource'owych CMS'w. Ponadto dwa moduy do wyszukiwania domen na stronie gwnej w aden sposb nie uatwiaj uytkownikowi znalezienia domeny, a ju na wstpnie stawiaj przed nim pytanie dlaczego s dwa, i czym si rni? Agnieszka Mozol, Symetria: Plusy serwisu widoczne narzdzie do wyszukiwania dostpnych domen, widoczny obszar logowania i rejestracji, pomoc kontekstowa przy polu formularza. Minusy to brak sugerowania podobnych nazw domen w przypadku niedostpnoci poszukiwanej nazwy. Ponadto odnalezienie cennika wymaga zagbienia si w struktur serwisu. Kroki procesu zamwienia s wskazywane w nieintuicyjnym miejscu (prawy brzeg strony) a format wprowadzania danych niepotrzebnie ukryto w pomocy kontekstowej. Cezary Raski, GoldenSubmarine: Jeli kto przebrnie przez stron gwn to by moe zostanie. Jakub Mielczarek, Janmedia: Mao przejrzysty layout moe przytacza uytkownika i utrudnia skanowanie ze wzgldu na du ilo jaskrawych elementw graficznych, reklam, kolorw czcionek itp . Na stronie gwnej dua ilo informacji podana w mao czytelny i uporzdkowany sposb. Niespjna nawigacja utrudnia poruszanie si po serwisie.
6. Az.pl
Pawe Tomicki, Digital One: Na stronie gwnej w niewielkiej odlegoci od siebie znajduj si dwa formularze rejestracji. Wyniki wyszukiwania ograniczaj si do omiu domen najwyszego rzdu. Poniej nich, obok giedy domen mona znale du ilo wariantw domeny (popularne, europejskie, wiatowe, regionalne, funkcjonalne) - cho umieszczenie ich pod przyciskiem finalizacji zamwienia moe powodowa ich pomijanie. Na stronie gwnej ponadto mamy dostp do "Opcji na domeny" czy przydatnego narzdzia Whois. Piotr Augustyski, Insignia: wietny przykad na zilustrowanie opinii, e nie wszystko da si pokaza na jednym widoku. Ze strony wyania si lekki chaos informacyjny, trudny do rozszyfrowania w pierwszym momencie. Do tego zagadkowe uycie poczenia brzu z niebieskim. Krzysztof Piwowar, LemonSky: Dua ilo informacji na stronach utrudnia skupienie si na czynnoci, ktr chcemy wykona. cieka zakupowa jest niepotrzebnie wyduona (mona pozby si koszyka). Na pochwa zasuguj wyczerpujce informacje odnonie oferowanych usug i opcji. Szkoda tylko, e sposb ich wywietlenia zaburza flow zakupowy. Kamila urawska, Media Team Interactive: Serwis nieczytelny. Na pierwszy rzut oka po
Maciej Bednarczyk, Biuro Podry Reklamy Internet Explorers: Serwis az.pl jest do neutralny, wymagane funkcjonalnoci s oraz dziaaj, aczkolwiek funkcjonalnoci to nie wszystko. Kolorystyka, rozmieszczenie oraz wielko poszczeglnych elementw wyglda jak szablonowe rozwizanie do jednego
23
wejciu na stron gwn serwisu nie wiadomo na czym skupi wzrok. Brak priorytetyzacji treci. W serwisie zostao zastosowane dublowanie menu. Po wejciu w poszczeglne sekcje przez menu gwne otwiera si menu boczne, ktre jest kopi menu grnego. Jest to zbdne marnowanie miejsca. Ponadto umieszczenie menu bocznego na podstronach serwisu po prawej stronie jest mylce, poniewa czytamy od lewej do prawej, a nie odwrotnie. Brak wyszukiwarki kontekstowej na stronie gwnej. Ciekaw funkcjonalnoci jest "gieda domen".
ze standardami na tego typu stronach. Optymalizacji wymaga przegldnie wynikw wyszukiwania. Problemem nawigacji gwnej jest niespjno jego dziaania. Problemem jest te niespjne oznaczenie elementw klikalnych - tak samo wygldajce elementy w jednych miejscach s linkami, w innych nie. Pawe Tomicki, Digital One: Ten serwis ma charakter giedowy/aukcyjny std trudno go stricte porwnywa z pozostaymi konkurentami. Rejestracja domen dopiero do zaoeniu konta, brak wszelkich udogodnie jakie znajdziemy w innych serwisach, ale dla podmiotu dziaajcego gwniej na rynku domenowym nie s one potrzebne. Profesjonalici z pewnoci s bardzo zadowoleni z caego bogactwa opcji w handlu domenami. Agnieszka Mozol, Symetria: Plusy serwisu to widoczne pole rejestracji/logowania, bezporedni odnonik do cennika w menu oraz system walidacji pl formularza (cho nie dziaa on w peni poprawnie. Minusem s problemy w obszarze biecej walidacji, zbytnie nagromadzenie elementw na stronie gwnej serwisu oraz niezbyt intuicyjne kroki po wyszukaniu dostpnej domeny. Cezary Raski, GoldenSubmarine: Strona odstrasza iloci umieszczonej na niej treci. Trzeba jednak przyzna, e przy pewnej
koncentracji niewiele czasu zajmuje zorientowanie si co moemy znale na stronie, a gdy ju to zrobimy wwczas odnalezienie odpowiednich informacji nie powinno stanowi problemu. Niestety koncentracja wymagana jest na kadej podstronie serwisu, ktry rozoeniem treci nie daje ani odrobiny "oddechu". W serwisie brakuje cieki nawigacyjnej, a niektre dziay (centrum prasowe, pomoc) s w innym layoucie ni cay serwis. Piotr Augustyski, Insignia: Jest to bardziej gieda domen z drugiej rki ni serwis rejestratora, zatem trudno oczekiwa zblionej struktury do serwisw firm domenowych. Zaburza to nieco obraz i wpywa negatywnie na ocen pod tym ktem. Nie podoba mi si natok informacji, cho samo uporzdkowanie po kategoriach oraz wyrnienie ofert wedug kilku kryteriw mog potraktowa witrynie na plus.
7. Aftermarket.pl
8. Active24.pl
Jakub Mielczarek, Janmedia: Strona bardzo minimalistyczna w formie - ilo elementw graficznych ograniczona jest do minimum co z jednej strony pozwala si skupi na waciwej treci strony, z drugiej sprawia e jest mao atrakcyjna. Nawigacja po kategoriach jest zgodna
24
Pawe Tomicki, Digital One: W centralnym miejscu serwisu umieszczono formularz wraz z kilkoma opcjami domen do wyboru. Na jednej ze stron umieszczono linki do wikszych list domen globalnych/regionalnych/funkcjonalnych, lecz s one pooone blisko stopki, szar czcionk co powoduje e s sabo zauwaalne. Link "Domeny" w menu gwnym prowadzi do innej stroni ni link o tej samej nazwie w breadcrumbie. Maciej Bednarczyk, Biuro Podry Reklamy Internet Explorers: Serwis active24.pl jest nienagannym przykadem serwisu sprzed kilku lat. Strona gwna jest przeadowana informacjami. A funkcjonalnie brakuje podpowiedzi podobnych domen, ktre s wolne. Cezary Raski, GoldenSubmarine: Ciko skupi wzrok na czymkolwiek. Piotr Augustyski, Insignia: Na stronie gwnej zaprezentowano niemal ca ofert firmy. Sprawia to, e trzeba powici dusz chwil na ogarnicie informacji wzrokiem, nawet przegldajc na monitorze o stosunkowo niewielkiej rozdzielczoci. Dorota Raczkowska, Ideacto: Serwis Active 24 bardzo intensywnie komunikuje oferowane usugi, ale moe sprawia problemy uytkownikom. Plusem serwisu jest spjna identyfikacja
wizualna. Najwiksz wad serwisu jest nieprzyjazny sposb sprawdzania i zamawiania domen. Inne wady serwisu: niska czytelno tekstw, brak przejrzystoci, niedostateczne wyrnienie przyciskw call to action, nieintuicyjna nawigacja. Agnieszka Mozol, Symetria: Najmniej dopracowana pod ktem usability witryna. Problemy to zbyt duo elementw na stronie gwnej, ktre wywouj wraenie chaosu i utrudniaj odnalezienie kluczowych informacji i funkcji. Walidacja formularza na bardzo niskim poziomie (np. Formularz akceptuje wprowadzenie liter w pola takie jak nr domu czy kod pocztowy). Plusem jest czytelne wskazanie cen w tabeli. Krzysztof Piwowar, LemonSky: Nawigacja w serwisie nie jest skomplikowana, jednak kompozycja treci i forma ich przedstawienia nie wpywa pozytywnie na zaufanie do firmy. Elementy sprzedaowe s czsto ukryte lub mao zauwaalne. A dziwne, e firma obsugujca ponad 600 000 domen w 16 krajach ma tak niskiej jakoci narzdzie sprzedaowe. Kamila urawska, Media Team Interactive: Mao czytelny serwis. Mao widoczna wyszukiwarka. Brak powietrza i poczucie totalnego cisku. Pozostawia wiele do yczenia.
9. Rejestracjadomen.pl
Piotr Augustyski, Insignia: Odnosz wraenie, e serwis powsta na tanim szablonie, do ktrego kto sukcesywnie dorysowuje "klocki". Niestety osignity efekt wizualny przenosi nas w okolice roku 2004. Od nowoczesnego rejestratora domen mona oczekiwa lepszego wykonania. Cezary Raski, GoldenSubmarine: Jedni prezentuj sam tekst, inni same obrazki. Tomasz Tomalik, Ideacto: Zalet serwisu jest przejrzysta prezentacja treci. Natomiast wad s: nieprzyjazny sposb sprawdzania dostpnoci i zamawiania domeny (np. brak informacji o moliwych akcjach w przypadku gdy wszystkie domeny s zajte). Lidia Kozik, Janmedia: Jedyny element, na ktry w tym serwisie (oczywicie z punktu
25
widzenia uytecznoci) warto zwrci uwag, to umiejscowienie i wyrnienie wyszukiwarki na stronie gwnej serwisu. Po wejciu w gb jest niestety o wiele gorzej. Odrzuca dua ilo zbitego tekstu pisanego ma czcionk, bez praktycznie adnego akcentowania najwaniejszych informacji, bez wypunktowa, uoonego wrcz niedbale. Niespjno wizualna w elementach nawigacyjnych (przyciski), kompletnie nieprzemylana organizacja przestrzeni i uoenie jakichkolwiek elementw na poszczeglnych podstronach. Serwis w ogle nie sprawia wraenia bycia serwisem sprzedaowym czy wizerunkowym, wrcz przeciwnie - jakby by uzupeniony treci "na szybko", bez adnej koncepcji... Dlatego te serwis niestety otrzymuje jedn z najniszych ocen.
Cezary Raski, GoldenSubmarine: Ze strony internetowej ciko wywnioskowa czym zajmuje si firma. Kamila urawska, Media Team Interactive: Serwis sprawia, e przenosimy si w lata 90-te. Nieciekawy graficznie, mao intuicyjny. Brak podstawowego narzdzia wyszukiwania domen. Jest to dobry przykad jak nie powinien wyglda serwis rejestratora domen. Pawe Tomicki, Digital One: Serwis tylko zarejestrowanych partnerw, w serwisie znajduje si baner "zosta partnerem" - lecz klikanie w niego nie powoduje adnej akcji. Piotr Augustyski, Insignia: Serwis wyglda jakby by oparty o szablon za kilka dolarw. Centralne miejsce zajmuje, nic nie wnoszcy, element flashowy, ktry wydaje si by elementem tego szablonu. Po zaadowaniu strony gwnej mona mie wraenie, e ta firma nic nie chce sprzeda. Tomasz Tomalik, Ideacto: Strona nie komunikuje w jasny sposb swojego celu. Enigmatyczne "rozwizania dla usugodawcw" nic nie mwi potencjalnym klientom. Dopiero po przeczytaniu tekstu informacyjnego lub sprawdzeniu rozwijanego menu mona dowiedzie si, co serwis oferuje.
Do najwikszych wad serwisu naley nieintuicyjne menu, brak jasnych informacji o celu serwisu, brak elementw wspierajcych nawigacj, brak wyszukiwarki domen. Maciej Bednarczyk, Biuro Podry Reklamy Internet Explorers: Domainmaker.pl to z pewnoci autsajder. Usability serwisu z pewnoci jest podyktowane specyfik Klienta do jakiej jest kierowana oferta. Konfrontujc to jednak usability wypada bardzo sabo.
10. Domainmaker.pl
26
Bartosz Wawryszuk
EYE-TRACKING - KOSZTOWNA FANABERIA, CZY WARTOCIOWY TEST?
Badania eye-trackingowe mog by bardzo pomocne dla firm uruchomiajcych projekt internetowy, ale nie brakuje te opinii, e mona si bez nich cakiem dobrze obej. Z do banalnego wzgldu na pewno nie jest metoda dla kadego przedsibiorcy, poniewa jej koszty s znaczne - od 10 tys. z w gr. Jeli jednak zapadnie decyzja o jej wykorzystaniu, warto pamita o jej zaletach i wadach.
Najprociej rzecz ujmujc eye-tracking jest badaniem polegajcym na ledzeniu ruchu gaek ocznych osoby badanej przy pomocy specjalnego urzdzenia. To pozwala z kolei na szczegow analiz sposobu odbierania przekazu wizualnego przez badanych. Dzieje si tak, poniewa kamery umieszczone w obudowie monitora rejestruj ruch gaek ocznych, dziki czemu mona odtworzy precyzyjn drog wzroku z uwzgldnieniem obszarw, na ktrych si skupiano. - Eye-tracking pozwala zaobserwowa, na ktrych elementach serwisu uytkownicy skupiaj uwag, a ktre czci s przez nich pomijane. Pozwala wskaza problemy z jakimi mog spotka si osoby korzystajce z danej strony - mwi Rafa Brzeski, head of web development w agencji The Digitals. Dodaje, e wyniki bada pomagaj lepiej zorganizowa witryn, tak by w rezultacie usprawni architektur informacji, poprawi komfort korzystania z serwisu, czy wreszcie lepiej rozmieci lub poprawi elementy reklamowe. Warto jednak pamita, e w zaoeniach tego pomiaru ley fakt, i ludzie s w stanie odebra i efektywnie przetworzy jedynie te bodce wzrokowe, ktre znajd si w polu widzenia centralnego. Z takim pogldem nie wszyscy si zgadzaj. Przeciwnicy tej metody wskazuj na to, e za eye-trackingiem stoi nie do koca sprecyzowana i zmienna teoria. - Eye-tracking ledzi ruch gaek ocznych i pokazuje, gdzie pada nasz wzrok (punkt wynikajcy z ogniskowania na plamce ostrego widzenia). Ostatnie badania pokazuj, e oko poda za umysem, a nie odwrotnie. Nasz mzg potrafi przetwarza treci bez zogniskowania na nich wzroku i dopiero, gdy oka si warte skupienia przesuwamy na nie oczy - argumentuje Marcin Kalkhoff, bloger (branddoctor.pl) i wykadowca marketingu internetowego na SGH w Warszawie. Kalkhoff przekonuje, e eye-tracking pokazuje proces wtrny, a nie pierwotny. - Potrafimy odrzuci jak tre bez patrzenia na ni lub odwrotnie - zauway co interesujcego i dopiero po chwili przesun na ni wzrok. Zatrzymujemy si na niej krcej ni czas potrzebny na jej przetworzenie, bo czciowo ju j zasymilowalimy - wyjania.
Od animacji po pudeko
Zastosowanie metody jest do szerokie, poniewa przy uyciu eyetrackera mona bada gotowy serwis, graficzne prototypy, koncepcje kreacji reklamowych, animacje, a nawet obiekty fizyczne np. opakowania. - Badaniu pokae, ktre elementy przycigaj uwag odbiorcw, a ktre rejony prezentowanej kreacji s ignorowane oraz w jakiej kolejnoci badany postrzega poszczeglne elementy. Trzeba jednak pamita, e tak jak w przypadku innych metod, kluczowe jest tutaj dobre okrelenie celw badania oraz odpowiednia prezentacja bodcw - tumaczy Teresa Bartoszewicz, research director w UseLab.
28
Skuteczno projektu moemy ocenia ze wzgldu na widoczno elementw nawigacji, logotypu, tekstw lub reklam, jednak decyzja o tym, ktre elementy kreacji powinny silniej przyciga uwag musi by podjta w oparciu o cele biznesowe i strategi serwisu lub produktu. - Samo przeprowadzone badanie nie odpowie na pytanie czy badani nie tylko zauwayli, ale take zrozumieli przekaz wizualny. eby si o tym przekona naley wspiera si dodatkowymi metodami - badaniem ankietowym, wywiadem, obserwacj uytkownika - wylicza Teresa Bartoszewicz. Eye-tracking umoliwia rwnie okrelenie, gdzie testowane osoby szukaj informacji. Dzieje si tak, jeli badani dostaj do wykonania konkretne zadanie. - Dziki takim obserwacjom moemy oceni czy architektura informacji strony, przy zastosowanych rozwizaniach graficznych, jest efektywna, wspiera osiganie celw przez uytkownikw oraz czy realizuje zaoone cele biznesowe - mwi Paulina Makuch, user experience research manager w K2. Przy badaniu serwisw internetowych, sprzt rejestrujcy jest ukryty w obudowie monitora, nieco inaczej wyglda sytuacja przy testowaniu
Eye-tracking jest obarczony podobnymi, jak wikszo bada, bdami. Ile razy ogldamy jaki serwis internetowy w penym skupieniu, ciszy, z jakim urzdzeniem na gowie albo ze wiadomoci bycia obserwowanym przez kamerk? Czyli bd pojawia si z powodu nienaturalnoci sytuacji w jakiej stawiamy badanego. Badanie to jest dodatkowym kosztem, czsto bardzo trudnym do uzasadnienia. Warto je stosowa przy weryfikacji skomplikowanych i zaawansowanych treciowo i/lub graficznie serwisw, gdzie szybko dotarcia do podanej informacji ma kluczowe znaczenie. W innych przypadkach wiedza fachowcw od tworzenia architektury informacji jest, a nadto, wystarczajca.
Marcin Kalkhoff
wykadowca marketingu internetowego Szkoa Gwna Handlowa w Warszawie
Eyetracker - urzdzenie rejestrujce zachowanie naszych oczu - pozwala testowa serwisy internetowe pod ktem uytecznoci. Wyniki bada dostarczaj informacji, ktre elementy strony skupiaj uwag i na jak dugo potrafi j zatrzyma. Dodatkowo pozwalaj wykry schematy poruszania si wzroku po konkretnych stronach. Badania tego typu dostarczaj wiele informacji o zachowaniach, ktrych nie jestemy w stanie zbada innymi metodami. Plusem eye-trackingu jest jego szerokie zastosowanie w pracach projektowych, w ktrych suy ocenie serwisw i testowaniu nowych rozwiza. Minusem jest niewielki zakres zbieranych danych, dlatego warto go wzbogaca o dodatkowe narzdzia badawcze, takie jak tradycyjne badania uytecznoci lub wywiady pogbione.
Tomasz Tomalik
user experience designer Ideacto
29
aplikacji mobilnych, ktre bada si przy specjalnym stanowisku, gdzie telefon lub tablet jest przytwierdzony do uchwytu, pozwalajcego jedynie na swobodne przekrcanie urzdzenia. - Badajc w terenie - na ulicy, w sklepie, punkcie obsugi klienta - respondent zakada na gow specjaln czapk bd okulary - dodaje Paulina Makuch. Rnorodno dostpnego sprztu eye-trackingowego pozwala na badanie rnego rodzaju interfejsw - poczwszy od serwisw internetowych, kreacji reklamowych (kampanii displayowych) i aplikacji mobilnych, przez reklamy telewizyjne, prasowe i ulotki sprzedaowe, na kreacjach outdoorowych (billboardy), wystawy i pkach sklepowych skoczywszy. - W Polsce nadal najbardziej popularne jest badanie serwisw internetowych. Jednak wiksza popularno stron i aplikacji mobilnych, skania rynek badawczy do poszerzenia oferty rwnie o ten obszar - twierdzi Paulina Makuch.
Badania eye-trackingowe staj si istotne wszdzie tam, gdzie niezbdny jest jasny i efektywny przekaz kluczowych treci dla uytkownika. Moe to by np. przekaz materiaw marketingowych lub jasna i bezinwazyjna cieka zakupowa. Badanie to w wielu przypadkach moe by niezbdnym dopenieniem do wszystkich pozostaych testw produktu.
Rafa Brzeski
head of web development The Digitals
Metoda eye-tracking jest najskuteczniejsza w ocenie kreacji graficznych i moe by niezwykle przydatna przy podejmowaniu decyzji o wyborze jednej z kilku konkurencyjnych propozycji. Badania te s take bardzo dobrym wsparciem dla tradycyjnych testw z uytkownikami. Koszty s zrnicowane w zalenoci od tego ile bodcw poddanych zostanie analizie oraz jak grup respondentw przebadamy. W przypadku typowego testu wraz z raportem zawierajcym omwienie wynikw i rekomendacjami ewentualnych zmian w serwisie lub kreacji reklamowej bdzie to od 10 do 30 tysicy zotych.
Sona cena i inne ograniczenia

Specjalici przekonuj, e badaniu mona poddawa ju opublikowane serwisy internetowe jak i statyczne projekty graficzne nowych witryn.
Teresa Bartoszewicz
research director UseLab
30
A poniewa eyetracking jest pomiarem reakcji fizjologicznych respondenta, metoda ta jest bardzo wraliwa na form prezentowanych bodcw. - Sposb przegldania strony internetowej zaley od kombinacji wielu czynnikw - ukadu elementw na stronie, graficznych akcentw na wybranych elementach, zastosowanej kolorystyki, wielkoci czcionek itd. Dlatego w przypadku bada sucych redesignowi serwisu internetowego, wane jest, aby testowa w miar kocowy projekt graficzny. Nie ma sensu badanie wstpnych draftw albo makiet funkcjonalnych, gdy w ostatecznym ksztacie serwisu, cieka fiksacji wzroku uytkownika bdzie wygldaa zupenie inaczej - radzi Paulina Makuch. Jednak zdaniem czci przedstawicieli brany interaktywnej najwikszym minusem metody jest cena bada. - Koszt badania eye-trackingowego zaczyna si od 12 tys. netto, w przypadku badania na 10 osobach. Cena uzaleniona jest od zoonoci procedury badawczej, jak rwnie liczby badanych - twierdzi Marcin Dusza z Free Flow. Inni eksperci podaj, e dolna granica ceny to 10, a czasem kilka tys. z. Nie zmienia to faktu, e za badanie mona zapaci nawet kilkadziesit tys. z. Na koszt badania wpyw maj bowiem rne czynniki, np.: zoono procedury badawczej
(liczba zada, ekranw i cieek do przetestowania), przedmiot badania (statyczne projekty graficzne lub cay serwis internetowy) oraz rzecz jasna liczba ankietowanych. - Kolejnym minusem jest sposb wnioskowania z wynikw badania. Najczciej jest to badanie jakociowe przeprowadzone na maej liczbie osb. Z tego wzgldu wnioskw nie mona uoglni na ca populacj uytkownikw - argumentuje Marcin Dusza.
Dowiesz si, co wiedziae?

Wyniki badania eye-trackingowego mog dostarczy przedsibiorcy przydatnej wiedzy dotyczcej projektu graficznego. - Mona za ich pomoc porwnywa rne koncepcje projektw graficzne midzy sob i dokonywa wyboru opartego o wyniki bada. Pozwalaj one rwnie odpowiedzie na pytanie,
Jeli chodzi o zalety metody to eksperci wymieniaj nastpujce: - Badania daj wiedz o tym, na co uytkownicy patrz w pierwszej kolejnoci, co najmocniej przyciga ich uwag na stronie, a co jest niewidoczne; - Przy cznej analizie danych eye-trackingowych (fiksacji wzroku), zachowania respondentw oraz ich wypowiedzi z wywiadw - badanie, daje najpeniejszy obraz interakcji uytkownikw z serwisem; - Mona w bardziej miarodajny sposb oceni, czy strona realizuje zaoone cele biznesowe (np. czy przycisk call-to-action jest dobrze widoczny) oraz czy wpiera osiganie celw przez uytkownikw (czy wzrok jest odpowiednio prowadzony po stronie). Z drugiej strony s te minusy, ktrych zdaniem specjalistw nie mona bagatelizowa. Najwaniejsze z nich to:
- Wykonywanie przez uytkownikw zada na serwisie, w badaniach eye-trackingowych, nie moe by poczone z metod gonego mylenia, czyli wyraania na bieco swoich myli i wtpliwoci; - Metoda jest wraliwa na bdy pomiaru - wymaga sterylnoci procedury badawczej, pozwalajcej na powtarzalno warunkw pomidzy respondentami; - Nie rejestruje widzenia peryferycznego - co oznacza, e nawet jeli nie ma widocznych fiksacji na elemencie, nie mona wykluczy, e uytkownicy widz jz ktem oka; - Wymaga wysoko wykwalifikowanego badacza, znajcego si na analizie danych eye-trackingowych (mapa ciepa wydaje si by atwa w interpretacji, ale w rzeczywistoci bywa zdradliwa i bez analiz statystycznych oraz danych z wywiadw, moe prowadzi do bdnych wnioskw); - Wymaga wikszej liczby osb badanych; - Jest czasochonna w analizie; - Jest bardziej kosztowna od innych metod bada z uytkownikami.
31
ktre obszary strony internetowej ciesz si wikszym zainteresowaniem od innych. Wiedz na ten temat mona wykorzysta do optymalizacji rozmieszczenia elementw w projekcie graficznym - radzi Marcin Dusza. To daje mocne podstawy do podjcia decyzji o wyborze danego projektu graficznego, banneru lub rozmieszczeniu okrelonych elementw na stronie. - Dziki temu moliwa jest poprawa uytecznoci testowanej strony, co wie si z wzrostem szeroko rozumianej konwersji - dodaje Tomasz Tomalik, user experience designer w Ideacto. S te sytuacje, w ktrych eye-tracking jest jedyn metod na przetestowanie konkretnej hipotezy badawczej. - Tak byo w przypadku przeprowadzonego przez nas badania Facebooka. Chcielimy dowiedzie si, czy posty marek przycigaj uwag podobnie do postw znajomych, czy te s czciej pomijane wzrokiem. Eye-tracking by jedynym sposobem odpowiedzi na tak postawione pytanie - relacjonuje Paulina Makuch. Z drugiej strony nie brakuje opinii, e moda na eyetracking przemina i w wielu przypadkach kosztowne badania tego typu s po prostu zbdne.
Wyniki badania eye-trackingowego w formie map cieplnych (heatmap), map uwagi (focusmap), cieek wzroku (gazeplots), obszarw zainteresowa (area of interest) - stanowi bardzo efektywn form komunikacji. Mona za ich pomoc, w prosty sposb, przedstawi argumenty za konkretnymi rozwizaniami uytymi w projekcie. Czsto na przykad due obszary graficzne, ktre wydaj si na pierwszy rzut oka przyciga uwag odbiorcy s pomijane w trakcie przegldania strony, poniewa postrzegane s jako reklama.
Marcin Dusza
Free Flow
Jeli istniej w serwisie obszary problemowe, co do ktrych mamy podejrzenia, e wynikaj ze zego ukadu treci lub nieodpowiednich akcentw graficznych, warto przeprowadzi badania eye-trackingowe. Dowiemy si wtedy np. czy przycisk zamw jest widoczny na stronie usugi, albo czy w katalogu produktw widoczne s opcje filtrowania produktw. Badania sa przydatne take podczas przygotowywania nowej odsony serwisu. Wtedy warto przebada przygotowane projekty graficzne. Eye-tracking projektw graficznych, w poczeniu z innymi metodami - np. indywidualnym wywiadem pogbionym albo obserwacj na prototypie - daje bogatsze wyniki, efektywniej przekadajce si na kocowy ksztat projektu.
Paulina Makuch
user experience research manager K2
32
- Warto zada sobie pytanie: po co i kiedy eye-tracking? Zawsze po stworzeniu funkcjonujcej i kompletnej graficznie makiety. Badanie weryfikuje poprawno zaoe architekta serwisu. Jak czsto takie zmienia projekt AI? Bardzo rzadko - ocenia bloger i wykadowca SGH Marcin Kalkhoff. Przekonuje, e powodem takiego stanu rzeczy jest stosunkowo dobre upowszechnienie si wiedzy dotyczcej poprawnoci tworzenia stron internetowych. - Jest sporo dobrych przykadw, podrcznikw, wielu znakomitych fachowcw. A skoro tak, to co moe wnie eye-tracking? W wielu wypadkach naprawd niewiele - uwaa. Zaznacza, e s oczywicie serwisy, w ktrych rola tego badania jest nieodzowna - np. systemy bankowe, intranetowe - czyli te, gdzie kada milisekunda stracona na poszukiwanie informacji pomnoona przez liczb odwiedzajcych daje wyran zmian poznawcz, a w konsekwencji strat lub korzy finansow. - Lecz w znakomitej wikszoci przypadkw eye-tracking doskonale daje si zastpi wiedz i dowiadczeniem, wspart mapami klikalnoci - dostpnymi jako cz systemw analizujcych ruch lub jako darmowe nakadki - podsumowuje.
33
raporty 2012
Bartosz Wawryszuk
IM ATWIEJ DLA UYTKOWNIKA, TYM LEPIEJ DLA BIZNESU
Popularno mobilnego internetu sprawia, e projektanci musz coraz czciej bra pod uwag konieczno budowania stron www pod ktem uytkowania na rnych urzdzeniach. Oprcz tego firmy coraz wikszy nacisk kad na to, by pienidze zainwestowane w internetowy projekt zwrciy si w jak najwikszym stopniu. To wszystko trzeba jeszcze pogodzi z oczekiwaniami uytkownikw, bo jeli dana witryna nie bdzie dla nich atwa i intuicyjna w obsudze - po prostu poszukaj innej.
Przy intensywnym i dynamicznym rozwoju e-biznesu ronie konkurencja midzy firmami dziaajcymi w sieci. To sprawia, e uytkownicy maj coraz wysze wymagania i nie zadowalaj si ju byle czym. - Projektanci stron www musz sobie uwiadomi, e strona internetowa musi sprosta zmieniajcym si sposobom postrzegania ich przez internautw. Dzi internauta ma o wiele wikszy wybr i podejmuje decyzje o wiele szybciej. Dlatego te na pierwszym miejscu naley stawia uyteczno i czytelno strony - mwi Micha Wiercimiok, wspwaciciel agencji Top Position. Jako przykad podaje coraz popularniejsze landing pages. Podstrony serwisw zoptymalizowane od pocztku do koca pod konkretny produkt i uytkownika, bez zbdnych treci i z prostym przekazem. - Aby uzyska maksymaln optymalizacj konwersji, projektanci stron powinni bra pod uwag stworzenie nie tylko jednej wersji lecz kilku wariantw. W celu porwnania ich skutecznoci w testach A/B, poprzez statystyki ruchu, heatmap, itp. - radzi Micha Wiercimiok. Przedstawiciele brany zwracaj uwag, e na Zachodzie od dawna projektuje si serwisy z myl o zwrotach z inwestycji. W Polsce podejcie ukierunkowane gwnie na estetyk zaczyna ustpowa pola budowaniu stron z myl o przeznaczeniu produktu, kontekcie jego uycia i oczekiwaniach kocowych uytkownikw. W rezultacie przekada si to na lepsz realizacj celw biznesowych. - Uytecznych i przydatnych serwisw oraz aplikacji jest coraz wicej, dlatego oczekiwania internautw stale rosn. Aby produkt mg wyrni si na tle konkurencji i zyska miejsce w wiadomoci konsumentw, musi odznacza si nie tylko funkcjonalnoci, ale rwnie zawiera elementy kadce nacisk na emocje i zaangaowanie - podkrela Bartek Matoga, user experience consultant z Fortune Cookie. Fakt, e uytkownicy w coraz wikszym stopniu wykorzystuj urzdzenia mobilne do surfowania po sieci, zarwno do przegldania stron www, jak i do robienia zakupw w e-sklepach - stwarza dodatkowe wymagania przy tworzeniu serwisw. Bo mimo tego, rwnolegle internauci stale korzystaj z komputerw stacjonarnych i laptopw. - Sytuacja ta stawia nas przed wyzwaniem polegajcym na opracowaniu rozwiza, ktre zapewni uytkownikom pynne i spjne dowiadczenia podczas kontaktu z dan firm za porednictwem rnych urzdze i kanaw. Obserwacja w jaki sposb internauci wykonuj poszczeglne zadania jest kluczowa dla zrozumienia kontekstu w jakim tworzony produkt bdzie wykorzystywany. Bardzo czsto ma to decydujcy wpyw na jego funkcjonalno, a co z tym zwizane komfort uytkowania odbiorcy - stwierdza Sebastian Daum, UX consultant z Fortune Cookie.
36
Mobile wyznacza trendy

Upowszechnienie smartfonw, tabletw itp. aparatw umoliwiajcych dostp do sieci, spowodowao, e projektowanie zorientowane na urzdzenia mobilne nabrao wikszego znaczenia. - Na tym polu pojawiy si dwa ciekawe trendy, wytyczajce nowe podejcie do projektowania GUI (projektowanie interfejsw graficznych aplikacji - przyp. red.). Pierwszym z nich jest idea mobile first, ktrej popularyzatorem jest choby Luke Wrblewski - mwi Jacek Samsel, UX design senior specialist w Symetrii. Jak tumaczy Samsel - idea ta zakada, e wersja mobilna danego serwisu to tak naprawd esencja najwaniejszych treci i funkcjonalnoci wersji desktopowej, pozbawiona wszelkich zbdnych elementw, ktre nie stanowi istotnej wartoci dla uytkownika. - Skoro wersja mobile jest rdzeniem serwisu, to wanie od niej powinnimy zaczyna tworzenie nowej odsony strony. Gwarantuje nam to, e w trakcie prac nad wersj desktopow bdziemy w stanie skupi si na kluczowych jej aspektach, a wic przygotujemy rozwizanie jak najlepiej dopasowane do potrzeb jej uytkownikw - tumaczy Jacek Samsel.
Uytkownicy maj do wyboru coraz wiksz liczb ofert i jeli strona www nie jest dla nich intuicyjna i czytelna, opuszczaj j sfrustrowani. Tym samym nie realizuj celu, ktry zaoy jej waciciel. Z tego wzgldu projektanci stron powinni pamita o przyzwyczajeniach uytkownikw, odpowiednim uoeniu tekstu oraz grafik w taki sposb, by najwaniejsze informacje znalazy si wanie tam, gdzie internauci si ich spodziewaj. Trzeba pamita, e skanujemy strony w poszukiwaniu informacji nie czytajc dokadnie kadego sowa, dlatego te warto stosowa rnego rodzaju sposoby oddziaywania na percepcj uytkownikw. Przykadem mog by grafiki kierujce w stron elementw strony ktre chcemy podkreli (rnego rodzaju strzaki, gesty, itp., ale rwnie intrygujce zdjcia lub odpowiednie kolory).
Micha Wiercimiok
wspwaciciel Top Position
Frustracja = odrzucenie
Sposb percepcji uytkownikw i ich przyzwyczajenia s nadal bardzo istotne przy tworzeniu architektury stron www. Wielu ekspertw traktuje je wrcz jako kluczowe czynniki determinujce projekt.
Jarosaw Rzepecki
information architecture team leader, Hypermedia Isobar
Rozkad informacji i funkcjonalnoci na stronach www z podobnych kategorii tematycznych, dy do ujednolicenia, co potwierdzaj nasze analizy hermeneutyczne. Powstaj oddolnie i nieformalnie standardy projektowania rozkadu treci. Natomiast testy uytecznoci dowodz, e strony ktre te standardy speniaj, uzyskuj lepsze wyniki. Uytkownicy ucz si bardzo szybko jak korzysta ze serwisw i wyksztacaj w sobie nawyki, ktre przenosz z witryny na witryn. Kiedy wejd na stron na ktrej ich dotychczasowe nawyki nie pozwalaj na szybkie skorzystanie z serwisu, czuj si sfrustrowani i odbieraj j jako nieuyteczn.
37
- Przed projektowaniem serwisu niezbdne jest poznanie nawykw jego przyszych uytkownikw, a w trakcie projektowania naley bezwzgldnie wykorzysta te informacje. Jeli serwis nie bdzie odpowiada przyzwyczajeniom uytkownikw, sprawimy e poczuj frustracj i najprawdopodobniej opuszcz stron, co jest rwnoznaczne z porak - przekonuje - Jarosaw Rzepecki, information architecture team leader w Hypermedia Isobar. Osoby odpowiedzialne za opracowywanie serwisw internetowych bardzo czsto znacznie rni si pod wzgldem dowiadczenia, wiedzy i oczekiwa od docelowych uytkownikw. - Dlatego rozwizania oparte o ich perspektyw czsto nie odpowiadaj potrzebom kocowych uytkownikw. Aby je odpowiednio okreli niezbdne s badania, ktre odpowiedz m.in. na pytania kim s nasi uytkownicy oraz jakie elementy s niezbdne do zaspokojenia ich oczekiwa - mwi Sebastian Daum. Warto rwnie pamita, e jestemy coraz bardziej mobilni, a technologia towarzyszy nam niemal na kadym kroku. Dlatego kontekst w jakim uytkownicy korzystaj z danego produktu staje si wanym czynnikiem, ktry trzeba uwzgldni podczas projektowania.
JacekSamsel
UX design senior specialist Symetria
Serwisy i aplikacje mobilne stay si wzorem do naladowania w projektach desktopowych. Oczywicie trudno jest wykorzysta w nich naturalne metody interakcji, oparte o dotyk, jednak mona odwoa si do drugiej istotnej ich cechy - przejrzystej konstrukcji interfejsu. Prosta nawigacja, due i wyrane elementy layoutu, silna hierarchizacja treci, krtkie i atwe w przyswojeniu treci, to cechy, ktrych coraz czciej oczekuj uytkownicy, przyzwyczajeni do intuicyjnych i przejrzystych rozwiza obecnych na ich urzdzeniach mobilnych. Maj oni ju do przeadowanych funkcjonalnociami serwisw, w ktrych wszystkie treci jednoczenie konkuruj z sob o uwag uytkownika. Wspomniana prostota, to w gruncie rzeczy adna rewolucja, lecz powrt do korzeni, a wic do synnej maksymy less is more, o ktrej szczeglnie teraz powinnimy mocno pamita.
Bartek Matoga
Badanie sposobw postrzegania, oczekiwa i rodzajw zachowa internautw w odniesieniu do okrelonego zadania powinno by punktem wyjcia do planowania, a nastpnie projektowania, zarwno serwisw internetowych, jak i aplikacji. Tzw. model mentalny zbudowany w oparciu o dane uzyskane w trakcie badania pomaga w opracowywaniu rozwiza, ktre stanowi odpowied na konkretne potrzeby uytkownikw. Pooenie nacisku na najistotniejsze informacje i zbudowanie interfejsu dziaajcego zgodnie z przewidywaniami uytkownikw umoliwia zaprojektowanie narzdzia, ktre zostanie docenione i polubione przez konsumentw, a co za tym idzie czsto przez nich stosowane.
user experience consultant Fortune Cookie
38
Beata Ratuszniak
BUNT, PACZ I GROBY. CO PO ZMIANIE SZATY GRAFICZNEJ?
Za kadym razem, gdy Facebook zmienia wygld serwisu, w sieci rozptuje si burza. Internautom zwykle zmiany si nie podobaj. I ten problem dotyka wiele witryn, ktre przy duym ruchu wprowadzaj poprawki lub zupenie zmieniaj wygld strony. Jak zminimalizowa ryzyko buntu?
Nie ma bezbolesnych zmian. Zawsze znajdzie si grupa uytkownikw, ktrej nowoci nie bd si podoba, a wrd tej grupy na pewni znajd si osoby, ktre gono zamanifestuj swoj niech. W przypadku Facebooka zazwyczaj koczyo si to zaoeniem kilku fanpage'y z protestem (tak zwanych "protest page" przeciwko zmianom). Bunt uytkownikw przechodziy take polskie serwisy. W poowie ubiegego roku zmiany w wygldzie aukcji wprowadzi serwis Allegro, najwiksza polska platforma e-commerce. Okazuje si, e zmiany dla czci uytkownikw byy sporym zaskoczeniem, cho admini informowali o zmianach na stronach z komunikatami. Stary edytor opisw aukcji zosta zastpiony nowym, co zrodzio problemy niektrych userw z obsug swoich dotychczasowych szablonw aukcji. To z kolei miao rodzi dodatkow prac przy poprawkach. Forum Allegro zostao zalane negatywnymi komentarzami. Uytkownicy wskazywali, e "nowy edytor jest koszmarem". Serwis szybko zareagowa i wyjani uytkownikom, z czego mog wynika bdy w wywietlaniu dotychczasowych szablonw. Ale to i tak nie koniec, bowiem jeszcze w listopadzie 2011 roku Allegro dowiadczyo kolejnego buntu. Internauci sprzeciwiali si usuniciu opcji lokalizacji osoby wystawiajcej aukcje oraz sposobu prezentacji aukcji. Ostatecznie na witrynie zostay przywrcone informacje o lokalizacji sprzedajcego. Teraz Allegro zamierza wprowadzi kolejne zmiany. Na fanpage'u serwisu aukcyjnego pojawia si ankieta, ktr miaa wypeni okrelona liczba uytkownikw. Ankieta dotyczya nowego wygldu kategorii w serwisie. Uytkownik, podczas jej wypeniania, mg zaznaczy, ktry wygld bardziej mu odpowiada, jest wygodniejszy, bardziej przejrzysty i intuicyjny. W ankiecie nie byo informacji, jak i kiedy zmieni si wygld Allegro, jednak pytanie uytkownikw w ankiecie o ich opini to jeden z elementw strategii komunikacyjnej witryny. - Chcemy, by korzystanie z Allegro byo nie tylko proste i intuicyjne, ale i przyjemne, a nasze strony estetyczne. W zasadzie w kadym tygodniu wprowadzane s zmiany na Allegro. Czasem to s drobne zmiany techniczne, czasem zmiany layoutowe, innym razem wprowadzamy nowe rozwizania i usugi - wyjania ukasz Nowak, dyrektor dziau produktw Allegro. - Specjalnie dedykowany zesp product managerw codziennie poszukuje, jakie problemy maj nasi uytkownicy w danym obszarze, analizuje zebrane informacje i poszukuje rozwiza przeprowadzajc rwnie badania jakociowe przy uyciu eyetrackera. Wszystkie te czynnoci prowadz do powstania zmiany w produkcie lub wprowadzenia nowego produktu, ktry bdzie spenia oczekiwania naszych uytkownikw.
Badanie za kadym razem

Allegro zapewnia, e przeprowadza badania wrd uytkownikw za kadym razem, gdy wprowadza zmiany. Szczeglnie te wiksze, znaczce dla kadego uytkownika. Jest rwnie okrelona strategia komunikacji zmian uytkownikom.
40
- Badania czy ankiety, ktre pozwalaj nam pozna opini Uytkownikw prowadzone s przy okazji kadej zmiany. Dlatego ostatnio na stronie spoecznoci Allegro Cafe.allegro.pl i na profilu Allegro na facebooku udostpnilimy grupie okoo 1000 osb badania, ktrych celem jest sprawdzenie, czy nowe rozwizanie jest intuicyjne i bardziej wygodne - mwi ukasz Nowak. - Wszystkie uwagi, ktre s do nas kierowane s zbierane i przekuwane na kolejne wymagania, ktre analizujemy i uwzgldniamy w kolejnych projektach graficznych. Te ponownie s badane i kolejne wskazwki brane s pod uwag. Wybrane rozwizanie po zaimplementowaniu badane jest jakociowo za pomoc narzdzia Eyetracker, by ostatecznie zaprezentowa je wybranej grupie klientw przy pomocy testw A/B. Wszystkie te czynnoci stosowane s, eby wypracowa rozwizanie speniajce oczekiwania naszych klientw. Badania maj jednak rne formy. Moe by to ankieta, lub badanie przeprowadzone za pomoc eye-trackera. Ankiety wysyane s bezporednio do uytkownikw, ktrzy wczeniej wyrazili na to zgod. Co wicej, zdarza si, e przedstawiciele serwisu spotykaj si z uytkownikami. Teraz ankieta pojawia si na Facebooku, na oficjalnym fanpage'u Allegro, co jest nowoci. - Najprawdopodobniej w przyszoci bdziemy jeszcze korzysta z tego kanau kontaktu
z uytkownikami, poniewa pozwala to na dotarcie do Uytkownikw, ktrzy np. nie odwiedzaj Cafe Allegro - mwi ukasz Nowak. - Uytkownicy o zmianach informowani s w zasadzie wszelkimi moliwymi kanaami: Dzia Nowoci i Komunikaty na stronie gwnej, informacje na Cafe Allegro, mailing, nasz fanpage, ale wanie komunikacji su te badania i ankiety. Wybr sposobu badania zaley od tego, na jakim etapie procesu projektowego jestemy i czego chcemy si dowiedzie. Robimy testy zarwno ju dziaajcych funkcji, jak i makiet stron, ktre dopiero mamy zamiar wprowadzi. Czasem badamy te preferencje, czyli na przykad prosimy uytkownikw o wskazanie tej spord kilku wersji, ktra im si najbardziej podoba. Badamy zdalnie lub podczas bezporednich spotka z Uytkownikami. W przypadku bada zdalnych zapraszamy Uytkownikw mailowo, na forum lub przez serwisy spoecznociowe. Nie oznacza, e robimy ankiety na Facebooku, FB jest tylko jednym z kanaw, przez ktre zapraszamy uytkownikw do testw. S te ankiety na rne tematy i dodana niedawno skala Lickerta na stronach Allegro, gdzie uytkownicy mog szybko oceni rne aspekty korzystania z serwisu na piciostopniowej skali.
maj przez pewien czas do wyboru moliwo korzystania z obu wersji: starej i nowej. Zwykle przez okoo dwa tygodnie. To pozwala przyzwyczai si uytkownikom do zmiany, z jednoczesn moliwoci porwnania starej wersji z now. - Od kilku miesicy serwis przechodzi zmiany funkcjonalne i wizualne, a o ich wprowadzeniu informujemy z wyprzedzeniem, co jest podyktowane nie tylko regulaminem serwisu. Chcemy aby nasi uytkownicy mieli realny wpyw ma ksztat Allegro, std angaujemy ich i zachcamy do brania udziau w badaniach czy wypeniania ankiet, co pozwala nam wyj na przeciw ich potrzebom ale i dostosowa platform do dynamicznie zmieniajcego si rynku i trendw w e-commerce - dodaje ukasz Nowak. - Rozumiem, e niektre zmiany budz kontrowersje, do tego dochodzi sia przyzwyczajenia do danych rozwiza, wic jeli spotykamy si z duym niezadowoleniem uytkownikw to skupiamy si przede wszystkim na wyjanianiu i tumaczeniu przyczyn zmian, ale wierzymy, e najistotniejsze jest przede wszystkim wcznie uytkownikw w proces tworzenia tych zmian.
Zmiany wprowadzane stopniowo

Przy okazji duych zmian, jak na przykad wprowadzenie nowego layoutu, uytkownicy
Nasza Klasa pod ostrzaem

Pierwszy powany bunt uytkownikw NK mia miejsce trzy lata temu, kiedy w serwisie pojawia
41
si opcja oceniania zdj w galeriach. Wtedy te serwis zosta zalany fal negatywnych komentarzy, a userzy dodawali do galerii obrazki nawoujce do protestu i wyraajce bunt, e Nasza Klasa upodabnia si do Fotki. Pniej przyszed czas na ledzika. O nowej funkcjonalnoci mikrobloga wiedzieli dobrze dziennikarze, pojawiay si w mediach testy i informacje, jednak spora cz uytkownikw bya mocno zaskoczona nowym narzdziem. NK wycigna wnioski. Kada nastpna zmiana, ktra pojawiaa si w serwisie, bya komunikowana na blogu korporacyjnym, pojawiay si rwnie wiadomoci w grnej belce serwisu, obok imienia i nazwiska uytkownika. Najlepiej serwis poradzi sobie z wprowadzeniem nowej strony logowania dla uytkownikw. Zmiana ta miaa pokaza serwis jako witryn spoecznociow, miejsce spotka, a nie tylko i wycznie jako serwis, w ktrym mona znale kolegw z klasy.
Case study: nowa strona logowania NK.pl

Zmiana strony logowania NK
Projekt przygotowania, testowania i wdroenia odwieonej strony logowania NK trwa dwa miesice. Prace zostay rozpoczte w styczniu 2011, za premiera dla wszystkich uytkownikw, miaa miejsce w marcu. Gwnym celem zmiany byo uproszczenie drogi Uytkownika do zasobw portalu. Pobocznymi celami byy: odwieenie, odchudzenie i uproszczenie strony, ktra witaa uytkownikw w platformie komunikacyjnej nk.pl. Nie bez znaczenia by take atrakcyjniejszy wygld. Przeprowadzono nad nimi jakociowe badania usability i poproszono uytkownikw o wskazanie najlepszej wersji. Nastpnie rozwijano projekty i poddawano je badaniom eyetrackingowym (bazujcym na pomiarze pracy narzdu wzroku). Poprawiono bdy projektowe i uproszczono proces rejestracji oraz oceniono proponowane designy. Cao zwieczyy badania A/B. Dwa najlepsze projekty udostpniono stutysicznym grupom testerw. Na podstawie konsultacji ze spoecznoci zosta wybrany zwyciski design, ktry dzi jest dostpny wszystkim internautom. Konsultacje spoeczne polegay rwnie na stworzeniu specjalnej grupy w NK, do ktrej zapisao si kilkadziesit tysicy osb. Wypowiaday si one na temat projektw. Grupa i jej temat byy polecane uytkownikom za pomoc kanaw komunikacyjnych portalu, jak blog NK (nk.pl/blog) czy informacja wywietlona na stronie gwnej uytkownikw. Wprowadzenie nowej strony logowania byo komunikowane jako cz szerszych zmian w serwisie, ktre wystpoway ju wczeniej, a take nastpiy w pniejszym okresie. Wane byo pokazanie jak przez lata zmieniaa si NK, std Uuytkownicy zobaczyli na blogu i grupie portalowej zrzuty z ekranu pokazujce ewolucje
Projekty i usability
W trakcie prac nad stron logowania, w pierwszej kolejnoci przygotowano kilka jej makiet.
42
strony logowania serwisu od pocztku jego istnienia. Wprowadzenie nowej strony logowania byo komunikowane jako cz szerszych zmian w serwisie, ktre wystpoway ju wczeniej, a take nastpiy w pniejszym okresie. Wane byo pokazanie jak przez lata zmieniaa si NK, std Uuytkownicy zobaczyli na blogu i grupie portalowej zrzuty z ekranu pokazujce ewolucje strony logowania serwisu od pocztku jego istnienia.
Podsumowanie
- Najwikszym wyzwaniem byo przygotowanie strony zgodnej ze standardami i poprawnym "user experience". Dziki serii bada udao si to osign. Od pocztku byo wida, e wrd propozycji jest jeden wyrniajcy si design. Testy, do ktrych zaprosilimy szeciocyfrow liczb Uytkownikw, potwierdziy nasze przypuszczenia. W przypadku tak popularnego portalu, jak NK, wprowadzajc nowe rzeczy mona spodziewa si, e cz Uytkownikw nie bdzie zadowolona ze zmian. Tym bardziej cieszy, e na skutek bada usability i dobrej komunikacji, projekt zosta przyjty "bez oporw" , co wicej, doczekalimy si od Uytkownikw pozytywnych recenzji - mwi Joanna Gajewska, dyrektor ds. komunikacji w Naszej Klasie.
Co powoduje frustracj uytkownikw?

Przede wszystkim nieoczekiwane zmiany. Nowa szata graficzna, ktra jest niespodziank, najpewniej nie spotka si z aprobat. Uytkownik, ktry jest przyzwyczajony do starej wersji, zna j na pami, wie gdzie szuka konkretnych funkcji, przy duych zmianach moe zagin w chaosie. Jeli nigdzie wczeniej nie napotka informacji o zapowiedzianych zmianach, jeli nikt nie dotrze do niego z komunikatem, to taki uytkownik moe poczu frustracj. - Gdyby zmiana na serwisie ograniczaaby si tylko do projektu graficznego to najczciej nie wywoywaaby ona tak negatywnych reakcji. Zmiany na serwisach, ktre budz najwiksze kontrowersje dotycz architektury informacji lub projektu interakcji - mwi Jarosaw Rzepecki z Hypermedia Isobar. - Uytkownikw frustruje gdy ich nawyki w korzystaniu ze strony przestaj dziaa, a nie fakt zmiany dozna czysto estetycznych. W celu agodnego przejcia z starej wersji na now naley zadba o to by zmiana nie bya radykalna i rozoona w czasie np. poprzez udostpnienie na pewien okres pod osobnym adresem nowej wersji jako bety. Jest czas na to by bezkonfliktowo zebra opinie uytkownikw, dokona poprawek pod ich ktem i dopiero wtedy, bez zaskoczenia, przeczy na now wersj.
43
Zmiany lepiej wprowadza stopniowo. Szok przy okazji zmian rzadko kiedy jest odbierany pozytywnie. Jednak zasada ta nie bdzie zawsze taka sama dla kadego serwisu. Czasem lepiej zmiany wprowadza radykalnie. - Najatwiejsza byaby odpowied, e najlepsze s radykalne zmiany. Moim zdaniem odpowied zaley jednak od dotychczasowej pozycji na rynku, liczby uytkownikw, problematycznoci aktualnego serwisu i skali wprowadzanych zmian, stopnia przyzwyczajenia uytkownikw do dotychczasowego serwisu oraz strategicznego znaczenia funkcjonalnoci jakich dotyczy zmiana. Jeli zabieramy si za serwis zwyczajnie przestarzay pod wzgldem designu i rozwiza to nie ma na co czeka z radykalnymi zmianami - mwi Joanna Bartkowska z WideOpen. - Kady dzie pozostawania w tyle za konkurencj to konkretne straty dla wizerunku i biznesu. Oczywicie jeli jest to serwis niszowy, z wyjtkowymi treciami czy usugami lub gronem wiernych wyznawcw, nasi uytkownicy pozostaj z nami pomimo naszego kolawego uroku - do czasu, gdy pojawi si serwis lepiej
realizujcy ich potrzeby. W przypadku serwisw dugo dziaajcych czy ze strategicznymi dla biznesu funkcjonalnociami, jak w e-commerce, czsto proponowane radykalne zmiany budz opr samego klienta jak i mog budzi opr uytkownikw. Dlatego tak ogromne znaczenie maj badania sondujce potrzeby przed faz projektow i testujce ugruntowane na ich wynikach prototypy. Nie mona zapomnie o kompleksowej edukacji na temat planowanych i ju wprowadzonych zmian, omawiajcej dokadnie obszary newralgiczne.
jednake tych opinii nie mona przenosi bezkrytycznie na serwis. Rol uytkownikw jest opiniowanie serwisu WWW, a nie jego projektowanie - mwi Jarosaw Rzepecki. - Tak rol maj projektanci architektury informacji oraz interakcji. Zbieraj oni wymagania od wielu stron m.in.: wacicieli serwisu, uytkownikw obsugi, a take uytkownikw kocowych. Nastpnie po . uwzgldnieniu wielu perspektyw, projektuj oni rozwizanie, ktre pozwoli speni wiele, czsto rozbienych potrzeb. - Przede wszystkim liczy si take wiadome przetwarzanie tych danych i reagowanie na nie. Tym bardziej, e wrd naturalnych manifestacji niezadowolenia ze zmian pojawiaj si wiarygodne zgoszenia o bdach czy ciekawe pomysy - dodaje Joanna Bartkowska. - Serwis jest ywym, dynamicznym organizmem a my powinnimy by przygotowani na zmiany wynikajce z trendw, potrzeb rynku i dziaa konkurencji - serwis nigdy nie jest zamknitym i stabilnym tworem. Niemniej kluczowa jest konsekwencja dziaania i przyjta strategia, ktre stanowi filtr dla ewentualnych niekorzystnych posuni.
Sucha, czy nie sucha

Opinia uytkownikw powinna mie wpyw na ksztat zmian, jednak nie powinna by decydujcym czynnikiem. Nie mona ich bezkrytycznie przenosi do projektu - w efekcie mogoby si okaza, e skrajnie rne od siebie opinie, przeniesione do rzeczywistoci, bd zupenie nie do zaakceptowania. - Opinie uytkownikw powinny by zbierana na kadym etapie budowy i ycia serwisu WWW,
44
Marta Smaga
publicystka dziau wyda specjalnych Interaktywnie.com
USABILITY INFORMACJI, CZYLI JAKIE SZTUCZKI STOSUJ DUE SERWISY INFORMACYJNE
Co zrobi, gdy ze wzgldu na zobowizania reklamowe serwis potrzebuje szybkiego przyrostu odson? Albo gdy musi doranie wygenerowa ruch na stronie gwnej bd w jakim konkretnym dziale? Portale maj swoje sposoby, nie zawsze zgodne z ide uytecznoci. Zobacz dwadziecia najgorszych...
Najprostsza metoda generowania odson to dzielenie artykuw na podstrony. Ta praktyka jest stosowana od bardzo dawna. Na pocztku redaktorzy dzielili dugie artykuy z myl o wygodzie czytelnikw, ktrzy mieli sabe cza i monitory o maej rozdzielczoci. Dzi nie chodzi ju o uyteczno, tylko o to, by internauta przeszed przez jak najwicej podstron. Artykuy w portalach, w szczeglnoci te plotkarskie lub lifestylowe, s na og szatkowane na kilka lub nawet kilkadziesit podstron. Standard jest taki, e na kadej z nich prezentuje si zdjcie, a pod nim umieszcza si tekst. Form przypomina to galerie, tyle e przewanie nie ma miniaturek wszystkich zdj, tak jak w klasycznych galeriach portalowych. Nie chodzi przecie o to, eby uytkownik wybra obrazki, ktre chce obejrze, ale o to, by klikn jak najwicej razy. Dlatego jeli portal publikuje ranking Top10 premier motoryzacyjnych roku, z pewnoci zacznie ich wyliczanie od koca. Jeli chcemy dowiedzie si, ktry samochd jest najlepszy, nie mamy innego wyjcia jak tylko przeklika si przez dziesi podstron. Jeli chcemy obejrze Najgorsze stylizacje gwiazd na rozdaniu Oscarw, te musimy liczy si z tym, e klikniemy kilka czy kilkanacie razy. Niektre portale dodaj na samym kocu jeszcze jedn podstron, na ktrej nie ma ju treci artykuu, tylko s zajawki innych, powizanych tematycznie materiaw. Wycinicie z jednego artykuu kilku odson na uytkownika jest dla portalu bardzo korzystne: moe wyemitowa kilka razy tyle reklam ni w zwykym, jednostronicowym tekcie. Internaucie nie dzieje si wielka krzywda, ale te nie jest to dla niego przyjazne rozwizanie. - W sieci cenimy moliwo szybkiego przyswojenia przekazu obok jakoci przyswajania mwi Robert Sosnowski, dyrektor zarzdzajcy agencji Biuro Podry Reklamy. I tumaczy: - Najszybsze rozwizanie i najbardziej naturalne dla uytkownika to prezentacja kontentu w modelu jeden element pod drugim. Jest to rozwizanie powszechne na blogach i moe by uznawane za do prymitywne, co nie zmienia faktu, e jest to rozwizanie najbardziej ergonomiczne. Technicznie nie ma przeszkd, by nawet dugi i bogaty w grafiki artyku umieci na jednej stronie. Obecne cza pozwalaj na wywietlanie bardzo obszernych stron. Portal moe te zastosowa metod doadowywania strony w miar jak uytkownik przewija j w d, tak jak to robi na przykad Facebook. Robert Sosnowski podpowiada uyteczn w takiej sytuacji metod skrypt jQuery LazeLoad. W konsekwencji portal bdzie bardziej uyteczny, ale te istotnie spadnie wskanik odson. Magorzata Pujszo, user experience expert z agencji DigitalOne, zwraca uwag na jeszcze jeden istotny problem: wielostronicowe artykuy s czsto ubogie.
46
- Niestety, w taki sam sposb czsto maskowany jest brak treci dobrej jakoci. Na pocztku znajduje si interesujcy nagwek i zajawka, a na kolejnych stronach s ju tylko zdjcia i krtkie komentarze mwi Pujszo. - Takie rozsianie jednego materiau po wielu stronach i pocicie tekstu zdecydowanie obnia jako przegldania treci, utrudnia odbir i moe zniechci uytkownika do kolejnych odwiedzin serwisu.
portalu jest to natomiast metoda na dorane zwikszenie ogldalnoci strony, na ktrej aktualnie wystpuje taka potrzeba przewanie chodzi o stron gwn portalu albo strony gwne dziaw. To na nich chc by widoczni reklamodawcy, tu s te najdrosze placementy reklamowe. Marek Kasperski z ThinkLab zwraca uwag, e takie rozwizanie jest nie tylko niewygodne dla internautw, bo nienaturalnie wydua ich ciek, ale te dla samych reklamodawcw. Pac oni due pienidze za to, by by obecnym w prestiowych lokalizacjach na portalu. Okazuje si jednak, e w niektrych serwisach popularno tych najlepszych stron jest sztucznie
podkrcana. Uytkownik, ktry zahacza o nie po drodze, prawdopodobnie zainteresuje si tylko powtrzon zajawk treci, do ktrej chce si dosta, a nie innymi elementami strony.
Nie odwieaj strony, zrobimy to za ciebie

Kolejna, tym razem bardzo stara metoda na maksymalizowanie odson portalu to autoodwieanie niektrych treci. Strona przeadowuje si po jakim czasie sama, uytkownik nie musi w nic klika. W niektrych przypadkach jest to uzasadnione i uyteczne, na przykad w notowaniach gied czy
Id do strony... przez stron gwn

Now metod sterowania ruchem na stronie jest wyduanie cieki uytkownika i wymuszanie na nim przejcia przez stron, ktra go nie interesuje. Mechanizm dziaa tak, e przy artykuach wywietlane s zajawki innych dobranych kontekstowo albo zupenie przypadkowych. Na og prezentowane s na pierwszym ekranie strony z adnymi zdjciami, dziki czemu rzucaj si w oczy i zachcaj do klikania. Polecanie innych ciekawych treci to metoda na zatrzymanie uytkownika jak najbardziej zgodna z duchem usability. Nie byoby w tym nic zego gdyby nie fakt, e uytkownik jest kierowany nie bezporednio do promowanej treci, ale na inn stron, na ktrej zajawka artykuu powtarza si i trzeba klikn j drugi raz, aby dotrze do docelowego artykuu. Eksperci s zgodni: takie manipulowanie ruchem jest praktyk nieprzyjazn uytkownikom. Dla
Pawe Haltof
Problem jest w momencie gdy funkcje odsonowe nie s zgodne z celem czytajcego. Gdy gazeta zachca do klikania w niepowizane linki lub przejcie na nowy artyku wymaga dwch klikw, przez stron miedzy ldujc. Stawianie takich barier zamiast udronia uyteczno, powoduje jej zmiejszanie. W efekcie zdenerwowany uytkownik ucieka do czytania na iPadzie w aplikacjach takich jak Flickr (zagregowana gazeta w przejrzystym layoucie). Od kilku lat widz zmiany w gazetach ratujce si przed odpywem uytkownikw takimi nieuytecznymi sztuczkami. Wiele regularnych czytelnikw przechodzi na tablety i komrki, gdy tak interfejs jest cigle prosty i intuicyjny.
strategy & research director Artegence
48
kursw walut. Wartoci zmieniaj si on-line i dziki autoodwieaniu uytkownicy maj podgld na biece dane. Taki mechanizm spotyka si te w galeriach zdj tu wydawca szacuje, ile sekund powinno wystarczy uytkownikowi na obejrzenie fotografii i po ich upywie wywietla kolejn. Takie rozwizania s uyteczne wtedy, gdy portal daje uytkownikom moliwo wyczenia autoodwiaania oraz zmiany dugoci czasu, po jakim strona ma si odwiea. Informacje o preferencjach uytkownika powinny by zapisywane w plikach cookies i ustawiane automatycznie przy kolejnych wizytach.
Wystarczy przeglda kilka razy dziennie due portale informacyjne skierowane do masowego odbiorcy, eby dostrzec ewolucj nagwkw niektrych artykuw. Rano na og nagwki s intrygujce, uderzajce i czsto zagadkowe. W cigu dnia natomiast zyskuj na czytelnoci i dosownoci. Czy jest to zgodne z duchem usability? Nie. Jeeli nagwek artykuu lub obrazujcy go thumbnail zaciekawiajc, skania uytkownika do kliknicia i kieruj go nie do tego, czego si spodziewa, to jest to manipulacja, a nie udogodnienie.
Jarosaw Dobrowolski
user experience designer OS3 multimedia
Szok, musisz to zobaczy!

Tabloidyzacja stron gwnych portali jest chyba najsilniejszym obecnie trendem w dziennikarstwie internetowym. Strony gwne atakuj uytkownikw sensacyjnymi zdjciami i tytuami. Redaktorzy coraz mniej przebieraj w sowach. Jzyk, ktry kilka lat temu by zarezerwowany dla prasowych brukowcw, dzi jest norm w tytuach wiadomoci. Szok i skandal s na porzdku dziennym. Jzyk to jedno, a manipulacja treci tytuu to inny problem. Dziennikarze wiedz, e musz sformuowa go tak, eby za wszelk cen skoni
uytkownika do kliknicia. Przykadowo, zamieszczaj cytat z kontrowersyjnym zdaniem, bez informacji, kto je powiedzia (gdy ju dowiemy si kto, okae si, e w ustach tej osoby wypowied nie jest niczym niespodziewanym). Albo pisz znana aktorka zamiast nazwiska aktorki, ktr w istocie mao kto zna. Albo o kochance premiera, przy czym gdy wejdziemy do artykuu okae si, e chodzi o premiera Finlandii. Przykady mona mnoy. Ich wspln cech jest to, e wprowadzaj internautw w bd. Uytkownik, ktry klika w taki tytu, ma ogromne oczekiwania, dlatego artyku moe go tylko rozczarowa.
Portalom chodzi przede wszystkim o zwikszenie liczby odson, ale nie tylko. Robert Sosnowski z Biura Podry Reklamy wskazuje jeszcze jeden cel takich praktyk: sterowanie ruchem midzy sekcjami portalu. Zdarza si, e niektre dziay potrzebuj doranego zastrzyku ogldalnoci, bo jest w nich emitowana reklama, a klient ma okrelone oczekiwania. - Lead jest skierowany do zgoa innej grupy docelowej, ktra nie odwiedziaby podanej sekcji tematycznej gdyby nie ta manipulacja tumaczy Sosnowski.
49
CMS-y wielu portali dziaaj tak, e umoliwiaj redaktorowi przypisanie jednemu artykuowi kilku rnych tytuw. Jeden jest formuowany specjalnie pod ktem strony gwnej i jego celem jest nakonienie uytkownika do kliknicia. Drugi to tytu waciwy, rzeczowy, ktry jednak jest widoczny dopiero po wejciu do artykuu. Ze wzgldu na zawarte w nim sowa kluczowe jest te przyjazny dla Google. Co ciekawe, wrd ekspertw od usability opinie na temat tabloidyzacji tytuw s podzielone. Negatywnie ocenia je Jarosaw Dobrowolski, user experience designer w OS3 multimedia, ktry podkrela, e takie postpowanie nie niesie adnej wartoci dla uytkownika. Marek Kasperski z ThinkLab uwaa natomiast, e w tytuach rodem z tabloidw nie ma nic zego zadaniem dziennikarza jest przycign uwag uytkownika. I on jednak zauwaa, e manipulowanie tytuami i wprowadzanie czytelnika w bd w duszej perspektywie moe obrci si przeciwko portalowi. Natomiast Pawe Haltof, strategy & research director z Artegence zwraca uwag na inny aspekt tego zjawiska. - O dziwo sukcesem gorcych tytuw jest gbsze zrozumienie potrzeb uytkownika. To co moe by pozytywnym aspektem tabloidyzacji, to umiejtno perswazji tytuem silnie dopasowana
Marek Kasperski
Think Lab
Najwaniejszym zadaniem tytuu jest zwrci uwag uytkownika na sam artyku. Tytuy, due zdjcia, nagwki to wszystko jest walka o uwag uytkownikw. Jak strj i makija to walka o wzrok mczyzn, a umaszczenie i upierzenie zabieganiem o uwag samic w wiecie przyrody. Dopki tytu niewane jak krzykliwy odpowiada faktycznie treci artykuu, wszystko jest w porzdku. Gorzej, jak tytuu, jedno, a artyku drugie. Ale to tez nie jest jaki wielki problem. Wszak uytkownicy po kilku tego rodzaju przypadkach wprowadzenia w bd wyrabiaj sobie zdanie o dostawcy treci, i dzisiaj gdy konkurencyjno jest jeszcze wysz ni kilka lat temu, przenios si gdzie indziej i tam bd generowali odsony ;)
do grupy docelowej. Tak samo jak z perswazj w reklamie, zbyt silna moe powodowa awersj i odruchy cakiem odwrotne od zamierzonych. Przecie klikajc na huczny tytu, gdy tylko tre okae si nieodpowiednia, wicej jako uytkownik nie zaufam temu portalowi.
Kompromis jest konieczny

Gwnym celem sztuczek stosowanych przez portale jest zwikszenie liczby odson w serwisie. To wynika z realiw polskiego rynku reklamy on-line. Najwikszy w nim udzia ma display, czyli reklama na portalach sprzedawana przede wszystkim w modelu CPM, w ktrym klienci pac za emisj swoich bannerw. Ale to bdzie si zmienia. Robert Sosnowski z Biura Podry
Reklamy mwi, e reklamodawcy bd coraz bardziej interesowa si reklam efektywnociow. To taka promocja, gdzie klient paci tylko za efekty na przykad zoenie zamwienia albo wysanie leada kontaktowego. Sosnowski podkrela, e w takiej sytuacji pogo za odsonami stanie si bezcelowa. Portale bd musiay skupi si na tym, by serwowa reklam mdrzej, kontekstowo dopasowujc j do treci stron. Pki co portale s zmuszone znajdowa kompromis midzy dziaaniami generujcymi odsony a usability serwisu. Stawk s ich przychody. Iga Mocichowska, user experience designer, partner w WitFlow - ux & usability studio zwraca uwag:
50
- Projekt, ktry idealnie realizuje potrzeby odbiorcw (np. szybk, bezpatn dostpno do wszelkich informacji), ale nie realizuje celw biznesowych wacicieli portalu (np. nie przynosi dochodu z reklam) nie utrzyma si na rynku. Gdyby uyteczno bya jedyn miar sukcesu portali, to aden z nich nie posiadaby bannerw reklamowych. Podobnego zdania jest Jarosaw Dobrowolski z OS3 multimedia: Czy z punktu widzenia usability naley odradza wydawcy portalu takie zabiegi? Nie, poniewa kcioby si to z wytycznymi strategicznymi majcymi na celu sprzeda. Jest to troch konflikt tragiczny, lecz czy w brany interaktywnej jest miejsce na walk z wiatrakami?
Robert Sosnowski
dyrektor zarzdzajcy Biuro Podry Reklamy
Jestem przekonany, e rynek bdzie rozwija si w kierunku reklamy mao inwazyjnej, dopasowanej do treci, grupy docelowej i rozliczanej na kliki lub jeszcze gbsze interakcje. Z drugiej strony bdzie moliwo emisji kreacji reach mediowych, ktre stan si znacznie bardziej wyrafinowane w stosunku do dzisiejszych top layerw. Jednoczenie spodziewam si, e wiadomo klientw bdzie rosa i reklama na gwnej stronie portalu czy na gwnej stronie sekcji stanie si relatywnie mniej podana w stosunku do reklamy dopasowanej do celw, grupy docelowej. W efekcie zrobi si mniejszy tok w obleganych przestrzeniach, a te puste zostan efektywniej zagospodarowane.
51
Maciej Rynkiewicz
MOBILE TO PRZYSZO. CO NAS W NIEJ CZEKA?
Rozwizania na smartfony s dopiero w powijakach. Co prawda od czasu do czasu jestemy wiadkami niesamowitych moliwoci maych programw na mobile, jednak to urzdzenia przenone bd w przyszoci podstaw, a nie tylko ciekawym dodatkiem. Oznacza to, e aplikacje na smartfony cakowicie zmieni swoje oblicze.
Artykuy o trendach w uytecznoci mobile powstaj co chwila. Branowi eksperci prognozuj w nich zazwyczaj czym twrcy zaskocz niewiadomych jeszcze uytkownikw. Obraz przyszoci si jednak rozmywa, bowiem nie sposb prorokowa usability na przykadzie wybranych, pojedynczych zastosowa. - Co nas czeka w 2012 roku? Z pewnoci dynamiczny wzrost wykorzystania i popularyzacja rozwiza mobilnych oraz, co z tym zwizane, projektowania funkcjonalnego w tym obszarze. S trzy aspekty, ktre, moim zdaniem, zdefiniuj podejcie do projektowania rozwiza mobilnych mwi Patryk Grzeszczuk, strategy team leader z Hypermedia Isobar. - Proces ju trwa i cho pewnie nie zakoczy si w tym roku, to z pewnoci zobaczymy sporo przykadw realizowanych wedug nowej filozofii mwi Grzeszczuk. Nie wszyscy eksperci podzielaj ten pogld. Rynek mobile czeka jeszcze duga droga zanim stanie si gwnym kanaem komunikacji z uytkownikiem. - Wydaje si, e w przyszoci zarwno strony internetowe na mobile i dedykowane aplikacje bd uywane rwnoczenie. Aplikacje dedykowane daj wiksze moliwoci. Chod cena ich wyprodukowania jest wiksza, to duo atwiej je wypromowa i jest to duo tasze ni w przypadku mobilnych stron internetowych mwi Mariusz Ste, dyrektora zrzdzajcy Supermedia Interactive. Z kolei za strony www dedykowane tylko smartfonom bd wypeniay luk dla mobilnych uytkownikw i dopeniay cay wizerunek. - Strony mobilne stan si nieodzownym elementem serwisw internetowych dostpnych teraz tylko przez przegldark. Bd zapewnia podstawowe funkcjonalnoci i bd uzupenianie przez aplikacje dedykowane - twierdzi Mariusz Ste. Jako drugi aspekt rozwoju mobile Grzeszuk wymienia fakt, i uyteczno przestanie by przewag, stanie elementem absolutnie obligatoryjnym. - Dostawcy sprztu i kontentu mierzy si bd na poziomie dostarczenia bogatszego dowiadczenia, budowanego w oparciu o usability, gwarantujcego komfort uycia, ale rwnie playability poszerzajcego ofert o aspekt rozrywkowy i emocjonalny. Wiksz wag przywiemy nie tylko do schwytania krliczka, ale te samej za nim pogoni porwnuje Patryk Grzeszczuk.
czymy, nie czymy?

Ekspert na pocztku prognozuje, e mobile przestanie by uzupenieniem, a wkrtce stanie si punktem wyjciowym przygotowywanych projektw, adaptowanym na inne kanay.
53
rozstrzyga wyszoci jednego nad drugim, gdy ich przeznaczenie jest nieco inne mwi Mariusz Ste. Przede wszystkim naley podkreli fakt, i aplikacja mobilna nie zawsze jest w stu procentach niezalena od serwisu mobilnego. To wanie aplikacja daje moliwo chociaby logowania si do serwisu i korzystania z preferencji uytkownika czy publikowania treci w serwisie gwnym. Przy wyborze midzy aplikacj a stron mobiln musimy precyzyjnie zdefiniowa nasze cele biznesowe, jakie funkcjonalnoci nas interesuj i co poprzez t uyteczno chcemy osign. Wwczas jestemy w stanie stwierdzi, czy to mobilna strona www czy aplikacja jest tym co w konsekwencji przyczyni si do zwikszenia liczby odbiorcw, a zatem do zwikszenia efektywnoci naszej firmy, twierdz zgodnie eksperci.
REKLAMA
Oprcz dwch powyszych, podstawowym kryterium oceny uytecznoci w przyszoci stanie si kontekstowo rozwiza i produktw. - Chcemy dostpu do globalnych rozwiza, ale lokalnego wykorzystania. Marki i produkty bd szuka swojego miejsca w naszym codziennym yciu i to, w jaki sposb ich oferta je wzbogaci, zdecyduje o tym, czy i w jakim stopniu zaakceptujemy ich obecno. Urzdzenia mobilne, jako te, ktre towarzysz nam na kadym korku, stan si wic kluczowym kanaem innowacji i budowania przewagi konkurencyjnej koczy Grzeszczuk.
Trzeba precyzyjnie definiowa cele

Ktre z rozwiza na mobile specjalnie dedykowane aplikacje do pobrania czy dostosowane strony internetowe bd sprawdza si najlepiej? Zdania ekspertw s podzielone, bowiem korzyci przysparzaj oba te kanay, ciko wic z ktregokolwiek zrezygnowa. - Zarwno strony internetowe na mobile jak i aplikacje dedykowane maj swoje wady i zalety, niemniej jednak s one wzgldem siebie komplementarne i niekoniecznie naley
Granice uytecznoci wci si zacieraj

Marzenia i wizje najciekawszych programw mona snu w nieskoczono, jednak czy istnieje taki moment, w ktrym programici wyczerpi uyteczno smartfonw i tabletw? Mona wymieni nacie technologicznych udoskonale ekranw monitorw, ale po co?
54
- Z zaoenia telefon komrkowy ma by podrczny, co za tym idzie wielko jego monitora zawsze bdzie stosunkowo niedua, a porwnujc uytecznoci w tych obu przypadkach jest to do istotna jak nie najistotniejsza kwestia. Wygoda i komfort czytania na ekranie komrki nigdy nie przebije wygody korzystania z monitorw. wiadczy o tym chociaby czas jaki powicimy na dotarcie do wymaganych informacji twierdzi Mariusz Ste. Niewtpliwie smartfony zrewolucjonizoway rynek, a funkcjonalnoci, ktre oferuj rozwijaj si i bd rozwijay dopasowujc si do potrzeb odbiorcw, prognozuj eksperci. I radz sobie zada pytanie, jakie jest przeznaczenie urzdzenia mobilnego. Oczywiste bowiem jest, i osoba zajmujca si reklam nie bdzie pracowaa na aparacie komrkowym zamiast laptopa tak samo, jak wikszo z nas woli sprawdzi pogod na telefonie nie muszc specjalnie wcza do tego komputera. - Spjrzmy jednak na Windows 8 METRO. To przecie model interfejsu garciami czerpicy z nowych konwencji powstaych dziki popularyzacji ekranw dotykowych. Rozwizanie jeszcze nieco zachowawcze, ze wzgldu na barier jak stanowi nabyte przez lata przyzwyczajenia konsumentw. Z czasem jednak kolejne propozycje bd coraz odwaniej
W dzisiejszym wiecie gdzie mobile staje si pierwszym rdem informacji, marketerzy staj przed dylematem, gdzie zainwestowa budety, po to by jak najefektywniej je wykorzysta. Strony mobilne wydaj si by odpowiedzi na ten dylemat, poniewa raz wykonana strona bdzie dostpna si na wikszoci urzdze. Koszt jej produkcji jest mniejszy ni aplikacji dedykowanej. Ma ona jednak swoje ograniczenia. Nie da si za jej pomoc wykona wszystkich funkcjonalnoci, jak na przykad dostpu do akcelerometru, kamery, komunikatw systemowych.
Dariusz Kowalski,
software departament manager Hypermedia Isobar
Z drugiej strony mamy aplikacje dedykowane. Daj one moliwo budowy bardzo interaktywnych i funkcjonalnych rozwiza. S jedynym sposobem na budow aplikacji, ktre musz zapewnia wysoki poziom bezpieczestwa. Daj dostp do wszystkich mechanizmw wbudowanych w nowoczesne urzdzenia. Jednake s duo drosze w produkcji oraz wymagaj pracy przy ich utrzymaniu.
przeksztaca utarte konwencje, zmieniajc tym samym nasz pogld na wygod i uyteczno dostpnych platform przekonuje Grzeszczuk. Wydaje si, e inynierowie z wiodcych firm jeszcze niejednym nasz zaskocz. - Technologia, ktr wykorzystuje si do tworzenia telefonw komrkowych
systematyczne si rozwija. Odbiorca zwraca uwag nie tylko na przektn, ale take na jako prezentowanego obrazu. Coraz czciej w telefonach komrkowych wykorzystuje si matryc IPS, ktra jaki czas temu znajdowaa zastosowanie gwnie w profesjonalnych monitorach, w sprzcie medycznym i fotograficznym, a obecnie zagocia take w smartfonach koczy Mariusz Ste.
55
Czym rni si projektowanie strony internetowej z przeznaczeniem na komputer z projektowaniem na mobile? Z ca pewnoci jednym z wikszych wyzwa przed jakim stoj programici przy tworzeniu stron www na urzdzenia mobilne jest odchudzenie czci skadowych witryny. Warto podkreli, i tradycyjne serwisy projektowane z przeznaczeniem na komputery maj wag oscylujc w okolicy ok. 2 MB, natomiast wersje mobile ok. kilkudziesiciu KB. Olbrzymi rol odgrywa tu ilo grafik. eby portal nie by problemem dla transferu danych z Internetu w telefonie musi nastpi redukcja elementw. Dotyczy to gwnie grafiki. Oczywicie dozwolone jest zamieszczenie jednego, dwch obrazkw czy zdj ale w maych rozmiarach. W przypadku prac nad duymi serwisami webowymi warto jest odchudzi take treci tak, aby skoncentrowa si na kluczowych informacjach, wanych z poziomu uytkownika. Nie naley rwnie uywa zaawansowanych kodw JavaScript czy technologi Flash, a jeli ju si na nie decydujemy musimy je znaczco zmniejszy. Kolejn kluczow kwesti s wymiary: tradycyjny serwis webowy ma szeroko ok. 1000 pikseli, a szeroko witryny mobilnej moe mie od 100 do 300 pikseli w zalenoci od modelu aparatu i wielkoci jego ekranu z reguy powinno si dostosowywa do najmniejszych popularnych wymiarw. Naturalnie serwisy z przeznaczeniem na komputer take odtworz si na aparacie komrkowym, jednak bd duym obcieniem dla transferu, jak rwnie uytkownik bdzie musia przesuwa stron na boki, co nie jest praktyczne. Przy tworzeniu serwisw w wersji mobilnej naley pamita, i musz by one intuicyjne. I w tym przypadku sprawdza si zota zasada: mniej znaczy wicej.
Mariusz Ste
dyrektora zrzdzajcy SUPERMEDIA Interactive
Czy kiedykolwiek uznamy komrki za rwnie wygodne i uyteczne, co ekrany monitorw? Urzdzenia mobilne, czyli komrki, konsole przenone [ze wskazaniem na now PS Vit] oraz tablety bardzo szybko zmniejszaj dystans dzielcy je od rozwiza desktopowych. Technologicznie ju wyznaczaj trendy, a uwaam, e w cigu dwch najbliszych dwch lat, rynek dojrzeje na tyle, by mogy przej prym i wyznacza trendy z perspektywy zwykych konsumentw. Co wicej, zaryzykuj stwierdzenie, i przestaniemy ocenia warto nowych komrek, czy tabletw na podstawie ich podobiestwa do rozwiza PC, a zaczniemy poszukiwa w nowych komputerach moliwoci oferowanych przez technologie mobilne.
Patryk Grzeszczuk
strategy team leader Hypermedia Isobar
56
REDAKCJA
Redaktorzy
INTERAKTY
Beata Ratuszniak
WNIE.COM
Siedziba i adres redakcji
Tomasz Bonek
Prezes Zarzdu i Redaktor Naczelny Tel.: 71 33 74 260 tb@interaktywnie.com
Redaktor Prowadzca - Serwis Informacyjny Kom.: 661 878 881 br@interaktywnie.com
Maciej Rynkiewicz
Dziennikarz Tel.: 71 33 74 260 mr@interaktywnie.com
Bartomiej Dwornik
Redaktor Dziau Wyda Specjalnych Tel.: 71 33 74 677 bd@interaktywnie.com
Interaktywnie.com Sp. z o.o.

Plac Grunwaldzki 23 50-365 Wrocaw redakcja@interaktywnie.com
Bartosz Wawryszuk
Redaktor Dziau Wyda Specjalnych Tel.: 71 73 42 540 bw@interaktywnie.com
Marta Smaga
Publicystka Dziau Wyda Specjalnych Tel.: 71 33 74 287 ms@interaktywnie.com
Reklama
Kom.: 661 878 882 reklama@interaktywnie.com
Iwona Bodziony
Kaja Kawulok
Opracowanie graficzne
Kom.: 697 395 858 reklama@interaktywnie.com
Jakub Przybysz
56
O INTERAK TYWNIE.CO
Interaktywnie.com to specjalistyczny magazyn dla wszystkich pracujcych w brany internetowej oraz tych, ktrzy si ni pasjonuj. Serwis zintegrowa take spoeczno klika tysicy osb, ktre wymieniaj si tu dowiadczeniami, doradzaj sobie, pisz blogi, rozmawiaj o najnowszych rozwizaniach.
Interaktywnie.com istnieje od 2006 roku, na pocztku by branowym blogiem. W cigu trzech pierwszych lat znaczco poszerzy si zarwno zakres tematyczny jaki i liczba autorw, ktrzy w nim publikuj. Zostao to docenione przez jury WebstarFestival i uhonorowane statuetk Webstara Akademii Internetu. Oprcz tego wortal jest laureatem Grand Webstara 2008 dla strony roku. Dzi Interaktywnie.com to nowoczesne internetowe medium tematyczne z codziennie nowymi newsami z rynku polskiego i midzynarodowego, artykuami, wywiadami oraz omwieniami najciekawszych stron internetowych. Jego redakcja przygotowuje te cykliczne, obszerne raporty branowe, dystrybuowane do najlepszej grupy odbiorcw. Wrd nich s specjalici zarejestrowani w Interaktywnie.com. S to szczegowe opracowania dotyczce poszczeglnych segmentw rynku internetowegoi zmian, ktre na nim zachodz. Raporty promowane s take kadorazowo tu po publikacji w najwikszym polskim portalu finansowym Money.pl. Od stycznia 2009 Interaktywnie.com jest bowiem czci Grupy Kapitaowej Money.pl. Wicej raportw: http://interaktywnie.com/biznes/raporty
57

Raport Usability 2012

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Raport Usability 2012

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Stycze 2012 Luty 2012 Marzec 2012 Kwiecie 2012 Maj 2012 Czerwiec 2012 Lipiec 2012 Sierpie

2012 Wrzesie 2012 Padziernik 2012 Listopad 2012 Grudzie 2012

UYTEC Z W INTER NO NECIE

Beata Ratuszniak, redaktor Interaktywnie.com

Raport interaktywnie.com - uyteczno w internecie

y? ............ ........ ociowy te

nika, tym le o po zmian

st? ............ ..........

piej dla biz

nesu ........ ..............

ficznej? .... ..................

ztuczki sto iej czeka?

erwisy ...... .............. ....................

Raport interaktywnie.com - uyteczno w internecie

Raport interaktywnie.com - uyteczno w internecie

Raport interaktywnie.com - uyteczno w internecie

WYGLD MA ZNACZENIE. ALE SAM NIE WYSTARCZY

Wpyw na decyzj o zakupie w sklepie internetowym

Uyteczni sprzedaj lepiej

rdo: Oneupweb, Revolutionizing Website Design: The New Rules of Usability

Raport interaktywnie.com - uyteczno w internecie

Atrakcyjno i funkcjonalno polskich sklepw internetowych

80 proc. 73 proc. 67 proc. 56 proc. 53 proc. 42 proc.

Raport interaktywnie.com - uyteczno w internecie

user experience director K2

Krysztay Symetrii 2012 poziom uytecznoci w polskich bankach

Raport interaktywnie.com - uyteczno w internecie

Administracja te musi by uyteczna

Raport interaktywnie.com - uyteczno w internecie

Uyteczno serwisw internetowych miast wojewdzkich Miasto

Raport interaktywnie.com - uyteczno w internecie

Uyteczno serwisw wyborczych w 2011 roku

97 proc. 78 proc. 72 proc. 58 proc. 57 proc. 50 proc.

Raport interaktywnie.com - uyteczno w internecie

rdo: UX Alliance, Around The World in 140 Characters

rdo: UX Alliance, Around The World in 140 Characters

Dokd zmierza uyteczno?

Raport interaktywnie.com - uyteczno w internecie

Raport interaktywnie.com - uyteczno w internecie

UYTECZNA REJESTRACJA DOMENY. KTO NAJLEPSZY?

Najlepsi rejestratorzy domen Lp.

rednia ocen serwisu

Raport interaktywnie.com - uyteczno w internecie

Raport interaktywnie.com - uyteczno w internecie

Raport interaktywnie.com - uyteczno w internecie

Raport interaktywnie.com - uyteczno w internecie

Raport interaktywnie.com - uyteczno w internecie

Raport interaktywnie.com - uyteczno w internecie

Raport interaktywnie.com - uyteczno w internecie

Raport interaktywnie.com - uyteczno w internecie

Raport interaktywnie.com - uyteczno w internecie

Raport interaktywnie.com - uyteczno w internecie

EYE-TRACKING - KOSZTOWNA FANABERIA, CZY WARTOCIOWY TEST?

Raport interaktywnie.com - uyteczno w internecie

wykadowca marketingu internetowego Szkoa Gwna Handlowa w Warszawie

Raport interaktywnie.com - uyteczno w internecie

head of web development The Digitals

Sona cena i inne ograniczenia

Raport interaktywnie.com - uyteczno w internecie

Dowiesz si, co wiedziae?

user experience research manager K2

Raport interaktywnie.com - uyteczno w internecie

Raport interaktywnie.com - uyteczno w internecie

IM ATWIEJ DLA UYTKOWNIKA, TYM LEPIEJ DLA BIZNESU