Turystyka zjawisk paranormalnych 1.

Definicje Turystyka paranormalna jeden z rodzajw turystyki kulturowej, polegajcy na odwiedzaniu miejsc, w ktrych zachodz tzw. zjawiska paranormalne; podre pozwalajce na przeycie silnych emocji wynikajcych z obcowania ze zjawiskami niewytumaczalnymi, ktre nie posiadaj jednak naukowego materiau dowodowego; poznawanie historii zwizanych z miejscami nawiedzonymi przez rnego rodzaju siy parapsychiczne. Jest to turystyka sensu largo, zwizana z szeroko rozumian kultur powszechn, codzienn, wspczesn. Turystyka paranormalna naley do kategorii powszechnej turystyki kulturowej, w ramach ktrej znajduje si turystyka hobbystyczna, moe by take dodatkowym walorem w przypadku turystyki dziedzictwa kulturowego (przykadowo Stonehenge w poudniowej Anglii, wizienie na wyspie Alcatraz w USA). 2. Gwne motywy podry Zjawiska paranormalne, ktre s celem tego rodzaju turystyki, podzielono na trzy grupy: Zjawiska psychiczne, np. telepatia, jasnowidztwo; Zjawiska fizyczne, np. telekineza; Zjawiska dotyczce przebywania poza wasnym ciaem i z pogranicza mierci.

Ponadto osobn kategori stanowi zjawiska zwizane z wystpowaniem w danym obiekcie lub miejscu: duchw, ktre w opisach krajoznawczych wymiennie nazywane s zjawami, marami, upiorami, widmami, zmorami, a take Biaymi i Czarnymi Damami, domniemanych Niezidentyfikowanych Obiektw Latajcych (UFO) miejsc mocy, zwanych czakramami.

Wszystkie wspomniane powyej zjawiska maj charakter pseudonaukowy i oparte s zazwyczaj na relacji naocznych wiadkw. 3. Charakterystyka turystw Odbiorcy produktw turystycznych opartych na zjawiskach paranormalnych odbiegaj pod wzgldem charakterystyki od typowego profilu turysty kulturowego. Podczas gdy turysta kulturowy to osoba o wyszym wyksztaceniu, wysokim statusie zawodowym, w wieku 30-45 lat, turyci uprawiajcy turystyk zjawisk paranormalnych s w zrnicowanym wieku i o

rnym stopniu dochodw i poziomie wyksztacenia. Cech charakterystyczn jest w tym przypadku ch nowych przey, ekscytacji, znudzenie dotychczasowym dowiadczeniem turystycznym, potrzeba przeycia ekstremalnych emocji, nawet strachu. Najczciej spotykanym typem turysty jest turysta kulturowy z przypadku (jego gwn motywacj nie jest kultura, jednak ma z ni kontakt przy okazji zwiedzania miejsc/obiektw, oraz poznawania ich historii i wykazuje wysoki poziom odbioru), a take turysta kulturowy zwiedzajcy (podejmuje podr w celu zdobycia wiedzy o kulturze, jednak zwiedzanie miejsc/obiektw ma charakter rozrywkowy, niezobowizujcy). 4. Turystyka zjawisk paranormalnych a biznes Turystyka zjawisk paranormalnych jest stosunkowo now dziedzin turystyki, stanowic odpowied na wspczesne trendy w turystyce. Obecnie obserwuje si wyrane odejcie od dotychczasowych tradycyjnych form turystyki masowej, zwizanych z koncepcj 3xE, na rzecz turystyki alternatywnej, nastawionej na indywidualne potrzeby odbiorcw poday turystycznej. Kady pomys, ktry znajdzie nisz na rynku turystycznym jest w cenie. Turystyka paranormalna zyskuje coraz wiksze grono odbiorcw, take na fali ruchu New Age, u ktrego podstaw le fascynacja miejscami mistycznymi i oddawanie si praktykom sprzyjajcym medytacji. Ju w 1960 roku British Travel and Holiday Association wydaa przewodnik, zawierajcy spis 10 000 zabytkowych miejsc nawiedzanych przez duchy na terenie Wielkiej Brytanii, USA i Kanady. Komercyjne wykorzystanie zjawisk paranormalnych opiera si na kombinacji wartoci historyczno-kulturowych z aspektem tajemniczoci i mistycyzmem, bdcym przewodnim hasem reklamowym wielu obiektw, bd te regionw wiata. Do najbardziej znanych produktw turystycznych, wykorzystujcych zjawiska paranormalne nale Szlak Draculi w Rumunii oraz Szlak Nawiedzonych Zamkw w Szkocji. Turystyka zjawisk paranormalnych jest take obecna w zdawao by si tradycyjnej formie turystyki miejskiej (w Stanach Zjednoczonych oraz wielkiej Brytanii oferuje si oferty wycieczkowe ladami duchw w takich miastach jak Londyn czy Edynburg), a take w turystyce eventowej (Midzynarodowy Festiwal Duchw i Widm na zamku bojnickim na Sowacji). Zjawiska paranormalne s take czsto eksponowane przez obiekty hotelarskie w celu przycignicia uwagi turystw. Polskim przykadem moe by hotel zamkowy w GoubiuDobrzyniu, gdzie gociom hotelowym ukazuje si duch ksiniczki Anny Wazwny, czy te hotel zamkowy w Rydzynie, gdzie Biaa Dama ukazuje si wyjtkowo w nocy z 1 na 2 listopada.

Niemal kady zamek w Polsce moe poszczyci si wasnym duchem lub Bia Dam. Wrd najwaniejszych wymieni mona zamek w Ogrodziecu, Krniku, Niedzicy, czy te zamek Krzytopr. 5. Podsumowanie Turystyka zjawisk paranormalnych zaliczana jest do obszaru turystyki kulturowej ze wzgldu na moliwo poznania historii i obcowania z kultur odwiedzanych obiektw czy regionw. Ponadto wspczesny kult mistycyzmu i parapsychologii jest przejawem kultury samej w sobie, jako element myli ludzkiej w dorobku cywilizacyjnym (wiele zjawisk paranormalnych wywodzi si bowiem z opowiada i wierze ludowych). W kontekcie ekonomicznym, najwaniejszym atutem zjawisk paranormalnych jest ich wpyw na zwikszenie ruchu turystycznego. Chocia jest to element pseudonauki, statystyki pokazuj, e wrd turystw istnieje due zapotrzebowanie na tego typu rodzaj dowiadcze, co pozostawia spory potencja dla podmiotw poday turystycznej, ktrzy musz wykaza si odpowiednim stopniem kreatywnoci.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------Jako e w prezentacji Tajemnice Trjkta Bermudzkiego jedn z czynnoci oferowanych turystom jest take poznawania flory i fauny w czasie podwodnych eskapad ukierunkowanych na poszukiwania wrakw, naley wspomnie, i wykorzystane zostaj rwnie elementy turystyki kulturowo-przyrodniczej, ktrej definicja jest nastpujca: Turystyka kulturowo-przyrodnicza taka forma turystyki, w ktrej gwny cel stanowi naturalne walory rodowiska, a motywacj uczestnikw jest spotkanie z chronionym lub organizowanym przez czowieka dziedzictwem naturalnym albo powikszanie wiedzy o wiecie otaczajcym.

Bibliografia:

1. azarek M., azarek R., Turystyka a zjawiska paranormalne, AlmaMer WSE, Warszawa 2005, s. 11. 2. Mikos von Rohrscheidt A., Turystyka kulturowa. Fenomen, potencja, perspektywy, GWSHM Milenium, Gniezno 2008, s. 52. 3. Turystyka, rekreacja, hotelarstwo i gastronomia w teorii i praktyce, red. Siwiski W., Tauber R.D., Mucha-Szajek E., WSHiG, Pozna 2009, s. 134. 4. Wciso A., Buczkowska K., Turystyka zjawisk paranormalnych, w: Wspczesne formy turystyki kulturowej, red K. Buczkowska, A. Mikos von Rohrscheidt, s. 434-450. 5. http://www.polskawita.pl/inspiracje/duchy-nawiedzonych-zamczysk.html