Projekt z dnia 22 grudnia 2011 r.

Ustawa z dnia 2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpiecze Spoecznych, ustawy o zaopatrzeniu inwalidw wojennych i wojskowych oraz ich rodzin oraz o waloryzacji emerytur i rent w 2012 r. Art. 1. W ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpiecze Spoecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227, z pn. zm.1)) wprowadza si nastpujce zmiany: 1) w art. 89: a) ust. 1 otrzymuje brzmienie: 1. Wskanik waloryzacji to rednioroczny wskanik cen towarw i usug konsumpcyjnych w poprzednim roku kalendarzowym., b) uchyla si ust. 3-5, c) ust. 6 otrzymuje brzmienie: 6. Minister waciwy do spraw zabezpieczenia spoecznego ogasza w drodze komunikatu, w Dzienniku Urzdowym Rzeczypospolitej Polskiej Monitor Polski", w terminie 3 dni roboczych od dnia ogoszenia przez Prezesa Gwnego Urzdu Statystycznego komunikatu, o ktrym mowa w art. 94 ust. 1 pkt 1, wskanik waloryzacji, biorc pod uwag wskaniki, o ktrych mowa w ust. 2.; 2) w art. 93 dotychczasow tre oznacza si jako ust. 1 i dodaje ust. 2 w brzmieniu: 2. Decyzje dotyczce waloryzacji emerytur i rent lub innych zmian wysokoci emerytur i rent o charakterze powszechnym, ustalanych z urzdu, sporzdzane przy wykorzystaniu systemu teleinformatycznego, dorczane w formie dokumentu pisemnego, mog zamiast podpisu zawiera nadruk z imieniem i nazwiskiem oraz stanowiskiem subowym osoby upowanionej do ich wydania.; 3) w art. 94 w ust. 1 uchyla si pkt 2.

1)

Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostay ogoszone w Dz. U. z 2010 r. Nr 40, poz. 224, Nr 134, poz. 903, Nr 205, poz. 1365, Nr 238, poz. 1578 i Nr 257, poz. 1726 oraz z 2011 r. Nr 75, poz. 398, Nr 149, poz. 887, Nr 168, poz.1001, Nr 187, poz. 1112 i Nr 205, poz. 1203.

Art. 2. 1. W 2012 r. waloryzacja od dnia 1 marca polega na dodaniu do kwoty wiadczenia, w wysokoci przysugujcej w dniu 29 lutego 2012 r., kwoty waloryzacji w wysokoci 68 z. 2. Waloryzacja podstawy wymiaru wiadczenia z Funduszu Ubezpiecze Spoecznych polega na pomnoeniu podstawy wymiaru wiadczenia przez wskanik stanowicy iloraz zwaloryzowanej kwoty wiadczenia z Funduszu Ubezpiecze Spoecznych i kwoty tego wiadczenia ustalonej na dzie poprzedzajcy termin waloryzacji. 3. W przypadku wiadcze, do ktrych nie ma zastosowania gwarancja wysokoci najniszego wiadczenia, o ktrej mowa w art. 85 ustawy, o ktrej mowa w art. 1, kwota waloryzacji, o ktrej mowa w ust. 1, jest ustalana proporcjonalnie do wysokoci tego wiadczenia. 4. W przypadku rent z tytuu czciowej niezdolnoci do pracy kwota waloryzacji wynosi 75% kwoty, o ktrej mowa w ust. 1. 5. Jeeli emerytura z Funduszu Ubezpiecze Spoecznych przysuguje cznie z okresow emerytur kapitaow, kade z tych wiadcze podwysza si o kwot, o ktrej mowa w ust. 1, proporcjonalnie do wysokoci tych wiadcze. 6. Waloryzacji czci okresowej emerytury kapitaowej, o ktrych mowa w art. 24 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o emeryturach kapitaowych (Dz. U. Nr 228, poz. 1507, z 2010 r. Nr 254, poz. 1700 i Nr 257, poz. 1726 oraz z 2011 r. Nr 75, poz. 398), dokonuje si proporcjonalnie do udziau tych czci w wysokoci okresowej emerytury kapitaowej. 7. Od dnia 1 marca 2012 r. kwoty najniszej renty z tytuu niezdolnoci do pracy wynosz: 1) 763,13 z miesicznie - dla osb cakowicie niezdolnych do pracy; 2) 587,02 z miesicznie - dla osb czciowo niezdolnych do pracy. 8. Od dnia 1 marca 2012 r. kwota najniszej emerytury, z zastrzeeniem art. 24a ust. 6, art. 54, 54a ust. 2 oraz art. 87 ustawy, o ktrej mowa w art. 1, i z uwzgldnieniem ust. 3, oraz renty rodzinnej wynosi 763,13 z miesicznie. 9. Kwoty maksymalnych zmniejsze, o ktrych mowa w art. 104 ust. 8 ustawy, o ktrej mowa w art. 1, podlegaj od dnia 1 marca 2012 r. podwyszeniu przy zastosowaniu wskanika waloryzacji w wysokoci 104,8%.

Art. 3. 1. Waloryzacji, o ktrej mowa w art. 2 ust. 1, podlegaj: 1) emerytury i renty, o ktrych mowa w art. 3 pkt 1-3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpiecze Spoecznych; 2) wiadczenia z ubezpieczenia emerytalno-rentowego, o ktrych mowa w art. 18 pkt 1-4 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu spoecznym rolnikw (Dz. U. z 2008 r. Nr 50, poz. 291, z pn. zm.2)); 3) wiadczenie przedemerytalne i zasiek przedemerytalny, o ktrych mowa w ustawie z dnia 30 kwietnia 2004 r. o wiadczeniach przedemerytalnych (Dz. U. Nr 120, poz. 1252, z 2009 r. Nr 6, poz. 33 oraz z 2011 r. Nr 17, poz. 79 i Nr 75, poz. 398); 4) wiadczenia, o ktrych mowa w art. 6 ust. 1 pkt 6-8 oraz art. 49, 50 i 52 ustawy z dnia 30 padziernika 2002 r. o ubezpieczeniu spoecznym z tytuu wypadkw przy pracy i chorb zawodowych (Dz. U. z 2009 r. Nr 167, poz. 1322, z pn. zm.3)); 5) renty, o ktrych mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 3 i 4 ustawy z dnia 30 padziernika 2002 r. o zaopatrzeniu z tytuu wypadkw lub chorb zawodowych powstaych w szczeglnych okolicznociach (Dz. U. Nr 199, poz. 1674, z pn. zm.4)); 6) renta socjalna, o ktrej mowa w ustawie z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz. U. Nr 135, poz. 1268, z pn. zm.5));

2)

Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostay ogoszone w Dz. U. z 2008 r. Nr 67, poz. 411, Nr 70, poz. 416, Nr 180, poz.1112, Nr 227, poz. 1505, Nr 228, poz. 1507, Nr 237, poz. 1654 i 1656, z 2009 r. Nr 69, poz. 595, Nr 79, poz. 667, Nr 97, poz. 800 oraz z 2011 r. Nr 106, poz. 622, Nr 149, poz. 887, Nr 232, poz. 1378 i Nr 233, poz. 1382. 3) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostay ogoszone w Dz. U. z 2010 r. Nr 257, poz. 1725 oraz z 2011 r. Nr 45, poz. 235, Nr 122, poz. 696 i Nr 138, poz. 808. 4) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostay ogoszone w Dz. U. z 2003 r. Nr 83, poz. 760, Nr 96, poz. 874 i Nr 122, poz. 1143, z 2004 r. Nr 121, poz. 1264 i Nr 210, poz. 2135, z 2005 r. Nr 164, poz. 1366, z 2009 r. Nr 99, poz. 825, Nr 126, poz. 1040 i Nr 127, poz. 1052 oraz z 2011 r. Nr 112, poz. 654. 5) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostay ogoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 96, poz. 959 i Nr 120, poz. 1252, z 2005 r. Nr 94, poz. 788, z 2006 r. Nr 144, poz. 1043, z 2007 r. Nr 120, poz. 818 i Nr 176, poz. 1241, z 2008 r. Nr 70, poz. 416, z 2009 r. Nr 97, poz. 800, z 2010 r. Nr 40, poz. 229 i Nr 182, poz. 1228 oraz z 2011 r. Nr 75, poz. 398, Nr 106, poz. 626 i Nr 224, poz. 1338.

7) wiadczenia, o ktrych mowa w art. 2 pkt 1 lit. a-c ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym onierzy zawodowych oraz ich rodzin (Dz. U. z 2004 r. Nr 8, poz. 66, z pn. zm.6)); 8) wiadczenia, o ktrych mowa w art. 2 pkt 1 lit. a-c ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczestwa Wewntrznego, Agencji Wywiadu, Suby Kontrwywiadu Wojskowego, Suby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Stray Granicznej, Biura Ochrony Rzdu, Pastwowej Stray Poarnej i Suby Wiziennej oraz ich rodzin (Dz. U. z 2004 r. Nr 8, poz. 67, z pn. zm.7)); 9) wiadczenia, o ktrych mowa w art. 12 ust. 2 i art. 16 ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektrych osobach bdcych ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (Dz. U. z 2002 r. Nr 42, poz. 371, z pn. zm.8)); 10) wiadczenia, o ktrych mowa w art. 2 pkt 1 lit. a i b ustawy z dnia 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidw wojennych i wojskowych oraz ich rodzin (Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 648 i Nr 113, poz. 745 oraz z 2011 r. Nr 112, poz. 654); 11) wiadczenia, o ktrych mowa w art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 26 kwietnia 2001 r. o rentach strukturalnych w rolnictwie (Dz. U. Nr 52, poz. 539, z 2003 r. Nr 229, poz. 2273 oraz z 2004 r. Nr 91, poz. 873); 12) wiadczenia, o ktrych mowa w art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o wiadczeniu pieninym i uprawnieniach przysugujcych cywilnym niewidomym ofiarom dziaa wojennych (Dz. U. Nr 249, poz. 1824, z 2010 r. Nr 225, poz. 1465 oraz z 2011 r. Nr 122, poz. 696);
6) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostay ogoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 121, poz. 1264 i Nr 191,
poz. 1954, z 2005 r. Nr 10, poz. 65 i Nr 130, poz. 1085, z 2006 r. Nr 104, poz. 708 i 711, z 2007 r. Nr 82, poz. 559, z 2008 r. Nr 208, poz. 1308, z 2009 r. Nr 24, poz. 145, Nr 79, poz. 669, Nr 95, poz. 785 i Nr 161, poz. 1278 oraz z 2010 r. Nr 27, poz. 141, Nr 36, poz. 204 i Nr 113, poz. 745 i Nr 167, poz. 1130. 7) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostay ogoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 121, poz. 1264 i Nr 191, poz. 1954, z 2005 r. Nr 10, poz. 65, Nr 90, poz. 757 i Nr 130, poz. 1085, z 2006 r. Nr 104, poz. 708 i 711, z 2007 r. Nr 82, poz. 558, z 2008 r. Nr 66, poz. 402 i 409 i Nr 220, poz. 1410, z 2009 r. Nr 24, poz. 145 i Nr 95, poz. 786, z 2010 r. Nr 113, poz. 745 oraz z 2011 r. Nr 205, poz. 1203. 8) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostay ogoszone w Dz. U. z 2002 r. Nr 181, poz. 1515, z 2003 r. Nr 72, poz. 658, z 2004 r. Nr 281, poz. 2779, z 2005 r. Nr 163, poz. 1362, z 2006 r. Nr 170, poz. 1217, z 2007 r. Nr 99, poz. 658 i Nr 166, poz. 1172, z 2008 r. Nr 227, poz. 1505, z 2009 r. Nr 92, poz. 753 oraz z 2011 r. Nr 187, poz. 1109.

13) emerytury, o ktrych mowa w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. Nr 237, poz. 1656 oraz z 2011 r. Nr 75, poz. 398, Nr 138, poz. 808 i Nr 171, poz. 1016); 14) wiadczenia, o ktrych mowa w art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2009 r. o nauczycielskich wiadczeniach kompensacyjnych (Dz. U. Nr 97, poz. 800 oraz z 2011 r. Nr 75, poz. 398); 15) okresowe emerytury kapitaowe, o ktrych mowa w ustawie z dnia 21 listopada 2008 r. o emeryturach kapitaowych. 2. Waloryzacji od dnia 1 marca 2012 r., polegajcej na pomnoeniu ich kwoty przez wskanik waloryzacji w wysokoci 104,8 %, podlegaj: 1) dodatki, o ktrych mowa w art. 75 ust. 2 i art. 76 ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpiecze Spoecznych; 2) dodatek, o ktrym mowa w art. 90 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 z pn. zm.9)); 3) dodatek, o ktrym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektrych osobach bdcych ofiarami represji wojennych i okresu powojennego; 4) wiadczenia pienine, o ktrych mowa w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 2 wrzenia 1994 r. o wiadczeniu pieninym i uprawnieniach przysugujcych onierzom zastpczej suby wojskowej przymusowo zatrudnianym w kopalniach wgla, kamienioomach, zakadach rud uranu i batalionach budowlanych (Dz. U. z 2001 r. Nr 60, poz. 622, z pn. zm.10)); 5) wiadczenia pienine, o ktrych mowa w art. 3 ust. 1 w ustawie z dnia 31 maja 1996 r. o wiadczeniu pieninym przysugujcym osobom deportowanym do

9)

Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostay ogoszone w Dz. U. z 2006 r. Nr 170, poz. 1218 i Nr 220, poz. 1600, z 2007 r. Nr 17, poz. 95, Nr 80, poz. 542, Nr 102, poz. 689, Nr 158, poz. 1103, Nr 176, poz. 1238, Nr 191, poz. 1369 i Nr 247, poz. 1821, z 2008 r. Nr 145, poz. 917 i Nr 227, poz. 1505, z 2009 r. Nr 1, poz. 1, Nr 56, poz. 458, Nr 67, poz. 572, Nr 97, poz. 800, Nr 213, poz. 1650 i Nr 219, poz. 1706 oraz z 2011 r. Nr 149, poz. 887 i Nr 205, poz. 1206. 10) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostay ogoszone w Dz. U. z 2001r. Nr 89, poz. 968 i Nr 154, poz. 1788, z 2004 r. Nr 121, poz. 1264 oraz z 2005 r. Nr 85, poz. 725.

pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzesz i Zwizek Socjalistycznych Republik Radzieckich (Dz. U. Nr 87, poz. 395 z pn. zm.11)). Art. 4. 1. W przypadku zmiany po dniu 29 lutego 2012 r. w wysokoci rent inwalidw wojennych i wojskowych, o ktrych mowa w art. 3 ust. 1 pkt 9 i 10 ustawy, renty te oblicza si poprzez ich ustalenie od podstawy wymiaru, wynoszcej 2164,48 z oraz dodanie do tak obliczonego wiadczenia kwoty waloryzacji, o ktrej mowa w art. 2 ust. 1. 2. Przepis ust. 1 stosuje si odpowiednio przy ustalaniu wysokoci rent rodzinnych po inwalidach wojennych i wojskowych, zmarych po dniu 29 lutego 2012 r., ktrych wiadczenia zostay zwaloryzowane zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy. Art. 5. 1. W przypadku zbiegu uprawnie do renty socjalnej z uprawnieniami do renty rodzinnej, kwota renty socjalnej ulega takiemu obnieniu, aby w wyniku waloryzacji od 1 marca 2012 r. czna kwota obu wiadcze nie przekraczaa 200% kwoty najniszej renty z tytuu cakowitej niezdolnoci do pracy, w wysokoci obowizujcej w dniu 29 lutego 2012 r. i podwyszonej w ramach waloryzacji od 1 marca 2012 r. o kwot 68 z. Kwota obnionej renty socjalnej nie moe by nisza ni 10% kwoty najniszej renty z tytuu cakowitej niezdolnoci do pracy, w wysokoci ustalonej na dzie 29 lutego 2012 r. i podwyszonej w ramach waloryzacji od 1 marca 2012 r. o kwot 68 z. 2. Renta socjalna nie przysuguje, jeeli zwaloryzowana od 1 marca 2012 r. kwota renty rodzinnej przekracza 200% kwoty najniszej renty z tytuu cakowitej niezdolnoci do pracy w wysokoci ustalonej w myl ust. 1. Art. 6. W 2012 r. art. 2 ust. 2 stosuje si odpowiednio do wiadcze wypacanych na podstawie ustaw okrelonych w art. 3 ust. 1 pkt 7 i 8. Art. 7. W 2012 r. w zakresie uregulowanym w art. 2 nie stosuje si: 1) art. 88 i 89 ustawy okrelonej w art. 1,

11)

Zmiany wymienionej ustawy zostay ogoszone w Dz. U. z 1998 r. Nr 162, poz. 1118, z 1999 r. Nr 28, poz. 257, z 2001 r. Nr 154, poz. 1788, z 2003 r. Nr 110, poz. 1060, z 2005 r. Nr 85, poz. 725, z 2009 r. Nr 219, poz. 1709 i Nr 220, poz. 1734 oraz z 2011 r. Nr 72, poz. 380.

2) art. 48 ustawy okrelonej w art. 3 ust. 1 pkt 2, 3) art. 6 ustawy okrelonej w art. 3 ust. 1 pkt 7, 4) art. 6 ustawy okrelonej w art. 3 ust. 1 pkt 8, oraz 5) art. 12 ustawy okrelonej w art. 3 ust. 1 pkt 11. Art. 8. W ustawie z dnia 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidw wojennych i wojskowych oraz ich rodzin w art. 11 ust. 2 otrzymuje brzmienie: 2. Podstaw wymiaru renty inwalidzkiej po dniu 29 lutego 2012 r. stanowi kwota 2 232,48 z.. Art. 9. Ustawa wchodzi w ycie z dniem 1 marca 2012 r.

Uzasadnienie Waloryzacja wiadcze emerytalno-rentowych stanowi wany element konstrukcji systemu ubezpiecze spoecznych. Ekonomiczna i spoeczna funkcja waloryzacji wiadcze emerytalno-rentowych polega na przeciwdziaaniu deprecjacji wiadcze i tym samym przeciwdziaaniu wpadaniu emerytw i rencistw w sfer ubstwa. Zasady indeksacji okrelaj zakres ochrony wartoci emerytur i rent oraz decyduj o udziale populacji osb ju nieaktywnych zawodowo we wzrocie gospodarczym i wzrocie poziomu ycia caego spoeczestwa. Sposb waloryzacji wiadcze emerytalno-rentowych jest jedn z najbardziej draliwych i szeroko komentowanych kwestii. Wynika to, midzy innymi, z niemonoci zaspokojenia wszystkich oczekiwa wiadczeniobiorcw zgaszajcych w tej kwestii szereg, czsto wzajemnie wykluczajcych si wnioskw. Wedug obecnego stanu prawnego uregulowanego w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpiecze Spoecznych (FUS), coroczna waloryzacja przeprowadzana jest od 1 marca przy zastosowaniu procentowego wskanika waloryzacji, ktrego gwn podstaw obliczenia jest rednioroczny wskanik cen towarw i usug konsumpcyjnych w poprzednim roku kalendarzowym. Z powyszego wynika, e wszystkie wypacane wiadczenia s podwyszane o ten sam procent, w zwizku z tym im nisze wiadczenie tym nisza kwota podwyki. Rwnie minimalne emerytury i renty wzrastaj w tym samym tempie. W expos wygoszonym w dniu 18 listopada 2011 r. Prezes Rady Ministrw wskaza na konieczno zapewnienia finansowego, elementarnego bezpieczestwa obywateli. Premier wskazujc na narastajce dysproporcje pomidzy wysokimi emeryturami a tymi najniszymi, a przede wszystkim biorc pod uwag bezpieczestwo szczeglnie ludzi niezamonych, zaproponowa zmian, na okrelony czas, systemu waloryzacji emerytur i rent, polegajc na wprowadzeniu w miejsce waloryzacji przeprowadzanej procentowym wskanikiem, podwyki kwotowej jednakowej dla wszystkich wiadcze. Przedmiotowy projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpiecze Spoecznych, ustawy o zaopatrzeniu inwalidw wojennych i wojskowych oraz ich rodzin oraz o waloryzacji emerytur i rent w 2012 r. zawiera realizacj zapowiedzi Premiera. Chcc chroni budety gospodarstw domowych emerytw i rencistw z niszymi wiadczeniami proponuje si, aby przejciowo w 2012 roku wszyscy emeryci i rencici dostali jednakowe kwotowe podwyki wiadcze. Zgodnie z projektowan regulacj wszystkie emerytury i renty bd podwyszone w 2012 r. o jednakow kwot. Zasada ta bdzie zastosowana rwnie do emerytur i rent rolnikw indywidualnych, sub mundurowych oraz wiadcze pozaubezpieczeniowych: zasikw i wiadcze przedemerytalnych, rent socjalnych, emerytur pomostowych, rent dla kombatantw oraz inwalidw wojennych i wojskowych (art. 3 ust.1). Waloryzacja bdzie polegaa na dodaniu do kwoty wiadczenia kwoty waloryzacji, wynoszcej 68 z (art. 2 ust. 1). Waloryzacji bdzie podlega rwnie podstawa wymiaru 1

wiadczenia z Funduszu Ubezpiecze Spoecznych, polegajca na pomnoeniu tej podstawy przez wskanik waloryzacji, odpowiadajcy wyraonej w procentach kwotowej podwyce emerytury lub renty (art. 2 ust. 2), co moe by potrzebne przy ewentualnych przyszych zmianach np.: przejcie z renty na emerytur, przeliczenie emerytury czy renty z tytuu niezdolnoci do pracy na rent rodzinn, zmiana renty rodzinnej na emerytur. Zasada dotyczca waloryzacji podstawy wymiaru wiadczenia bdzie miaa rwnie zastosowanie do emerytur i rent sub mundurowych (art. 6). W przypadku wiadcze o wysokoci niszej ni gwarantowana przez Pastwo, podwyka waloryzacyjna zostanie ustalona proporcjonalnie do wysokoci tego wiadczenia (art. 2 ust. 3). W przypadku rent z tytuu czciowej niezdolnoci do pracy podwyka ta wyniesie 75% kwoty (art. 2 ust. 4). Natomiast, w przypadku kobiet, pobierajcych emerytury okresowe, regulacje projektowanej ustawy przewiduj proporcjonalny podzia kwotowej podwyki wiadczenia, w stosunku do wysokoci emerytury z I i II filaru systemu emerytalnego (art. 2 ust. 5). Regulacja przewiduje rwnie zwikszenie dodatkw do emerytur i rent, o ktrych mowa w ustawie o emeryturach i rentach z FUS oraz w innych ustawach do ktrych odnosi si projekt. Dodatki przysugujce do wiadcze zostan podwyszone, zgodnie z projektem ustawy o wskanik procentowy waloryzacji, zapisany w projekcie ustawy budetowej na rok 2012, ktry wynosi 104,8% (art. 3 ust. 2). Wskanik waloryzacji bdzie mia zastosowanie do obliczenia najniszych kwot emerytur i rent, przyznanych od 1 marca 2012 r. (art. 2 ust. 7 i 8) oraz maksymalnych kwot zmniejsze wiadcze, w przypadku osigania przez emeryta lub rencisty dochodu z pracy (art. 2 ust. 9). Waloryzacja kwotowa bdzie si mieci w tym samym skutku finansowym, co zapisany w projekcie ustawy budetowej na rok 2012 waloryzacji procentowej o wskanik 104,8%. Kwota podwyki obliczona zostaa przy zastosowaniu wskanika waloryzacji ustalonego wedug dotychczasowych zasad (104,8%). Najpierw obliczona zostaa globalna kwota, ktra jest niezbdna na zapewnienie waloryzacji na poziomie wynikajcym z tego wskanika, nastpnie odjta kwota podwyek przeznaczona na dodatki przysugujce do wiadcze, a wynikajca rnica podzielona przez liczb wiadcze, ktre zostan wypacone w ostatnim dniu lutego 2011 r. Wskazana w projekcie ustawy kwota waloryzacji, przewidziana na 2012 r. zostanie zweryfikowana, po uzyskaniu ostatecznych danych za 2011 r. Naley podkreli, e celem zmiany zasad waloryzacji w 2012 r. nie jest szukanie oszczdnoci budetowych. Kwota zabezpieczona w budecie na waloryzacj wiadcze, nie ulegnie zmniejszeniu w stosunku do kwoty, ktra wynikaaby z dotychczasowych zasad waloryzacji. Zastosowanie w 2012 r. waloryzacji kwotowej, wobec do niskiego wskanika waloryzacji, wyjdzie naprzeciw oczekiwaniom wyszych podwyek przez wikszo emerytw i rencistw i w nieduym stopniu spaszczy struktur wiadcze. Przejciowa metoda waloryzacji wynika nie tylko z chci chronienia osb z niszymi wiadczeniami, ale te z tego, e nie ma w budecie pastwa dodatkowych wolnych rodkw, ktre mona byoby przeznaczy na dziaania osonowe, czyli wprowadzenie dodatkw czy innych dziaa skierowanych dla ochrony uboszych. Std te propozycja innego podziau posiadanych i przewidzianych na waloryzacj rodkw, ktra chocia w czci speniaby rol 2

dodatkowej pomocy osobom o niskich emeryturach i rentach, szczeglnie w warunkach do szybkiego wzrostu cen ywnoci, co zawsze bardziej dotyka gospodarstwa domowe o niszych dochodach. Z expose Premiera wynika, e celem Rzdu na najblisze lata, jest konieczno szukania oszczdnoci oraz zwikszenie dyscypliny finansowej w rnych dziedzinach dziaalnoci pastwa, w tym rwnie w zakresie systemu ubezpiecze spoecznych. Polska gospodarka coraz bardziej odczuwa skutki wiatowego kryzysu gospodarczego, std te plany budetowe zawiera bd rozwizania, majce na celu zmniejszenie deficytu i dugu publicznego. Plany te kosztem wielu wyrzecze chroni bd polskie spoeczestwo, w tym emerytw i rencistw oraz osoby najubosze, przed skutkiem groby ewentualnego przekroczenia kolejnych progw ostronociowych (relacji pastwowego dugu publicznego do PKB), co stanowioby powane zagroenie dla zobowiza spoecznych wzgldem obywateli. Projekt regulacji, w zwizku z powyszym przewiduje na lata przysze waloryzacj kosztow, rekompensujc emerytom i rencistom wzrost cen towarw i usug konsumpcyjnych (art. 1 pkt 1 lit a), bez moliwoci podwyszenia tego wskanika o jakikolwiek realny wzrost przecitnego wynagrodzenia w roku poprzednim. W wielu krajach regulacje dotycz jedynie warunkw, ktre powinny zosta spenione, aby nastpia waloryzacja, niekoniecznie za cile jej zasad i wysokoci, czyli zupenie inaczej ni w Polsce, gdzie stosowana waloryzacja jest bardzo dokadnie sprecyzowana. Wystpuje bowiem - z jednej strony - konieczno wspgrania ochrony nieaktywnych zawodowo emerytw i rencistw z ochron finansw ubezpiecze spoecznych (czy zabezpieczenia spoecznego, jeli system emerytalny i rentowy nie jest finansowany ze skadek) jako elementu finansw publicznych, a z drugiej strony niemoliwo nadmiernego obciania pracujcych, ktrzy rwnie odczuwaj skutki inflacji i nie wszystkim, a nawet nie wikszoci, jest im ona rekompensowana wzrostem wynagrodze czy innych dochodw z pracy. Regulacje art. 5 zawieraj normy dotyczce wypaty renty socjalnej w przypadku zbiegu uprawnie do tej renty z uprawnieniami do renty rodzinnej. Natomiast regulacje art. 4 i art. 8 dotycz zasad obliczania wysokoci rent inwalidw wojennych i wojskowych oraz ich rodzin. Unormowania art. 4 okrelaj sposb obliczania wiadcze, ktre podlegay waloryzacji w 2012 r. w przypadku zmiany w ich wysokoci po dniu 29 lutego 2012 r., a regulacje art. 8 projektowanej ustawy maj na celu uporzdkowanie zasad obliczania nowo przyznawanych rent inwalidw wojennych, stanowic, e podstaw renty inwalidzkiej przyznanej, po dniu 29 lutego 2012 r. bdzie kwota 2232,48 z. Ponadto, w ustawie o emeryturach i rentach z FUS proponuje si wprowadzenie zmiany, ktra pozwoli na umieszczanie na decyzjach dotyczcych waloryzacji (albo innych zmian wysokoci tych wiadcze o charakterze powszechnym), zamiast podpisu, nadruku z imieniem i nazwiskiem oraz stanowiskiem subowym osoby upowanionej do ich wydania (art.1 pkt 2). W zwizku z coroczn akcj waloryzacji emerytur i rent wydawanych jest przez Zakad Ubezpiecze Spoecznych ok. 7,6 mln decyzji. Kada decyzja, zgodnie z przepisami kodeksu postpowania administracyjnego, wymaga podpisu. Konieczno podpisania - w krtkim 3

czasie - ok. 7,6 mln decyzji, stanowi due obcienie dla oddziaw Zakadu Ubezpiecze Spoecznych. Decyzje dotyczce waloryzacji wiadcze generowane s automatycznie przez system teleinformatyczny Zakadu Ubezpiecze Spoecznych, po wprowadzeniu do niego odpowiednich algorytmw obliczeniowych i stanowi jedynie dokument potwierdzajcy dokonane systemowo obliczenie. Prawidowo wyliczenia wysokoci wiadczenia weryfikowana jest na etapie systemowego obliczenia kwoty wiadczenia po waloryzacji - po przeprowadzeniu szczegowych testw zastosowanych algorytmw. W tej sytuacji zastpienie wasnorcznego podpisu na decyzji waloryzacyjnej inn form podpisu, wydaje si uzasadnione. Odstpienie od koniecznoci skadania wasnorcznego podpisu pozwolioby na wysyanie decyzji do wiadczeniobiorcw bezporednio po ich wydrukowaniu z systemu teleinformatycznego, co znaczco usprawnioby proces obsugiwania tych decyzji. Proponuje si, aby ustawa wesza w ycie z dniem 1 marca 2012 r. W ocenie projektodawcy przedmiot projektowanej regulacji nie jest objty zakresem prawa Unii Europejskiej i nie podlega procedurze notyfikacji w rozumieniu przepisw dotyczcych notyfikacji norm i aktw prawnych. Zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o dziaalnoci lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414, z pn. zm.) projekt zosta zamieszczony w Biuletynie Informacji Publicznej Ministerstwa Pracy i Polityki Spoecznej. OCENA SKUTKW REGULACJI 1. Podmioty, na ktre oddziauje projektowana ustawa: Rozwizania przedstawione w ustawie bd miay wpyw na: - budet pastwa, - Fundusz Ubezpiecze Spoecznych, - Zakad Ubezpiecze Spoecznych, - osoby pobierajce emerytury i renty, - osoby, pobierajce wiadczenia, ktrych wzrost wysokoci jest powizany z zasadami waloryzacji. 2. Zakres konsultacji spoecznych: Lista partnerw spoecznych, ktrym projekt aktu prawnego zosta przesany do zaopiniowania: Organizacje zwizkowe: 1) NSZZ Solidarno, ul. Way Piastowskie 24, 80-855 Gdask; 2) Oglnopolskie Porozumienie Zwizkw Zawodowych, ul. Kopernika 36/40, 00-924 Warszawa; 3) Forum Zwizkw Zawodowych, ul. Pl. Teatralny 4, 85-049 Bydgoszcz; 4

4) Polski Zwizek Emerytw, Rencistw i Inwalidw, Al. Jerozolimskie 30, 00-024 Warszawa. Organizacje pracodawcw: 1) Pracodawcy Rzeczypospolitej Polskiej, ul. Brukselska 7, 03-973 Warszawa; 2) Polska Konfederacja Pracodawcw Prywatnych Lewiatan, ul. Klonowa 6, 00-591 Warszawa; 3) Zwizek Rzemiosa Polskiego, ul. Miodowa 14, 00-246 Warszawa; 4) Krajowa Izba Gospodarcza, ul. Trbacka 4, 00-074 Warszawa; 5) BCC Zwizek Pracodawcw, Plac elaznej Bramy 2, 00-136 Warszawa. Dodatkowo projekt ustawy zosta przesany w ramach konsultacji spoecznych do Izby Gospodarczej Towarzystw Emerytalnych oraz do Zwizku Inwalidw Wojennych RP. Termin konsultacji zosta skrcony ze wzgldu na konieczno wejcia w ycie ustawy z dniem 1 marca 2012 r., jak rwnie z uwagi na fakt, e regulacja ta umoliwi wysze ni wynikajce z dotychczasowych przepisw podwyszenie najniszych wiadcze emerytalnorentowych, co zapewni emerytom i rencistom lepsze zabezpieczenie socjalne w dobie kryzysu gospodarczego. 3. Wpyw regulacji na sektor finansw publicznych, w tym budet pastwa i budety jednostek samorzdu terytorialnego: W proponowanych przepisach przyjto rozwizanie, e dodatki i wiadczenia pochodne waloryzowane bd wskanikiem waloryzacji 104,8 %, natomiast wiadczenia emerytalnorentowe podwyszane s jednakow kwot. Niezbdna kwota konieczna do zapewnienia waloryzacji wiadcze i dodatkw waloryzowanych procentowo wynosi ok. 0,23 mld z. wiadczenia emerytalno-rentowe zostan podniesione o kwot 68 z, co oznacza wydatek ok. 6,5 mld z. Kwota podwyki zostanie zweryfikowana w pniejszym terminie, w trakcie prac legislacyjnych, po uzyskaniu ostatecznych danych za 2011 r. czny koszt waloryzacji wyniesie zatem ok. 6,7 mld z. Projektowana ustawa nie ma wpywu na poziom finansowania jednostek sektora finansw publicznych, w tym budety jednostek samorzdu terytorialnego i nie powoduje dodatkowych kosztw dla budetu pastwa. 4. Wpyw regulacji na rynek pracy, konkurencyjno gospodarki i przedsibiorczo, w tym funkcjonowanie przedsibiorstw: Brak wpywu na rynek pracy i konkurencyjno przedsibiorstw. 5. Ocena wpywu regulacji na gospodarstwa domowe: 5

Przyjcie zasady waloryzacji kwotowej w postaci podniesienia wysokoci wiadczenia o kwot 68 z powoduje, e wszystkie wiadczenia wypacane w kwocie poniej 1417 z miesicznie bd podwyszone w stopniu wikszym ni gdyby przeprowadzono waloryzacj wedug obecnie funkcjonujcych zasad. Na waloryzacji kwotowej zyskaoby szacunkowo, dostajc wysz podwyk, ok. 49% emerytw i rencistw z FUS, 100% otrzymujcych zasiki przedemerytalne i renty socjalne. Rwnie zyskaliby prawie wszyscy emeryci i rencici z KRUS. Natomiast mniejsze podwyki po wprowadzeniu waloryzacji kwotowej dostaliby prawie wszyscy emeryci i rencici, otrzymujcy wiadczenia z MON, MSWiA oraz MS. Zgodnie z obecnym mechanizmem, kwoty podwyek indywidualnych dla osb z wyszymi wiadczeniami byyby znacznie wysze ni przecitna podwyka dla wszystkich, a wielokrotnie wysze ni wiadcze minimalnych. Szczeglnie due rnice kwotowe wystpuj wwczas, gdy wskanik waloryzacji jest wysoki. W roku 2009 r. wskanik waloryzacji wynosi 106,1%, co dawao przecitn podwyk na poziomie 85,20 z i due rnice podwyek midzy niskimi i wysokimi wiadczeniami. W 2010 r. wskanik waloryzacji wynosi 104,62% (rednia podwyka 70,23 z) a w 2011 r. 103,1% (rednia podwyka 50,14 z). Przykadowe kwoty podwyki wiadcze w tych latach byy nastpujce:
2009 E/R w wysokoci: luty marzec kwota luty podwyki 2010 marzec kwota luty podwyki 2011 marzec kwota podwyki

w zotych najnisza emerytura, renta z tytuu cakowitej niezdolnoci do pracy, renta rodzinna najnisza renta z tytuu czciowej niezdolnoci do pracy przecitna emerytura przecitna renta z tytuu niezdolnoci do pracy przecitna renta rodzinna emerytura/renta w wysokoci: 3000,00 4000,00 5000,00

636,29

675,10

38,81

675,10

706,29

31,19

706,29

728,18

21,89

489,44

519,30

29,86 92,06 68,44 80,20

519,30

543,29

23,99

543,29

560,13 1783,54 1320,30 1539,61

16,84 53,63 39,70 46,29 93,00 124,00 155,00

1509,17 1601,23 1121,89 1190,33 1314,83 1395,03 3000,00 3183,00 4000,00 4244,00 5000,00 4305,00

1624,27 1699,31 1213,18 1269,23 1410,26 1475,41 3138,60 4184,80 5231,00

75,04 1729,92 56,05 1280,60 65,15 1493,32

183,00 3000,00 244,00 4000,00 305,00 5000,00

138,60 3000,00 3093,00 184,80 4000,00 4124,00 231,00 5000,00 5155,00

Prognozowany wskanik waloryzacji na 2012 r. wynosi 104,8%. Std te przy zastosowaniu waloryzacji procentowej wzrost emerytur i rent byby niezbyt wysoki, postrzegany jako niewystarczajcy, wobec subiektywnego odczucia znacznego wzrostu kosztw utrzymania w 2011 r., zwaszcza przez biedniejsze grupy emerytw i rencistw, ktrzy najbardziej odczuwaj wzrost cen ywnoci. Przy proponowanej zmianie sposobu waloryzacji wiadcze 6

emerytalno-rentowych na kwotow, osoby pobierajce minimalne emerytury i renty dostan 796,18 z. Gdyby zastosowano dotychczasowe zasady otrzymywayby 763,13 z. Ponisze zestawienie prezentuje rnice w wysokoci podwyek pomidzy waloryzacj procentow i kwotow w zalenoci od wysokoci wiadczenia Porwnanie miesicznej podwyki w zalenoci od wysokoci wiadczenia w przypadku waloryzacji wskanikiem 104,8% i waloryzacji kwotowej o 68 z
Wysoko wiadczenia przed waloryzacj (w z) Obecne przepisy (waloryzacja Waloryzacja kwotowa o 68,00 z wskanikiem 104,8%) Wysoko Wysoko Podwyka wiadczenia po Podwyka na wiadczenia po wiadczenia waloryzacji osob (w z) waloryzacji (w z) (w z) (w z) 26,89 587,02 68,00 628,13 32,26 704,42 68,00 740,16 34,95 763,13 68,00 796,18 41,94 915,76 68,00 941,82 48,00 1048,00 68,00 1068,00 57,60 1257,60 68,00 1268,00 67,20 1467,20 68,00 1468,00 76,80 1676,80 68,00 1668,00 86,40 1886,40 68,00 1868,00 96,00 2096,00 68,00 2068,00 120,00 2620,00 68,00 2568,00 144,00 3144,00 68,00 3068,00 192,00 4192,00 68,00 4068,00 240,00 5240,00 68,00 5068,00 Wskanik wzrostu wiadczenia Obecne przepisy 104,80% 104,80% 104,80% 104,80% 104,80% 104,80% 104,80% 104,80% 104,80% 104,80% 104,80% 104,80% 104,80% 104,80% Waloryzacja kwotowa 112,14% 110,12% 109,34% 107,78% 106,80% 105,67% 104,86% 104,25% 103,78% 103,40% 102,72% 102,27% 101,70% 101,36%

560,13 672,16 728,18 873,82 1000,00 1200,00 1400,00 1600,00 1800,00 2000,00 2500,00 3000,00 4000,00 5000,00

Wysokoci wiadcze najniszych obowizujce od 1 marca 2011 r. 560,13 z minimalna renta z tytuu czciowej niezdolnoci do pracy 672,16 z - minimalna renta wypadkowa z tytuu czciowej niezdolnoci do pracy 728,18 z - minimalna emerytura, renta z tytuu cakowitej niezdolnoci do pracy, renta rodzinna 873,82 z - minimalna renta wypadkowa z tytuu cakowitej niezdolnoci do pracy 6. Ocena wpywu regulacji na sytuacj i rozwj regionalny: Projektowane rozwizania nie maj wpywu na sytuacj i rozwj regionalny. 7. Wskazanie rde finansowania: Projekt nie pociga za sob dodatkowych obcie budetu pastwa, skutek finansowy mieci si w zarezerwowanych na ten cel rodkach zapisanych w projekcie ustawy budetowej na rok 2012. Nie ma wpywu na budety jednostek samorzdu terytorialnego.