Projekt z dnia 1 wrzenia 2011 r.

ROZPORZDZENIE RADY MINISTRW

z dnia .. 2011 r.

w sprawie wymaga bezpieczestwa jdrowego i ochrony radiologicznej, jakie
ma uwzgldnia projekt obiektu jdrowego
1)


Na podstawie art. 36c ust. 3 ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. Prawo atomowe (Dz.
U. z 2007 r. Nr 42, poz. 276, z pn. zm.
2)
) zarzdza si, co nastpuje:


Dzia I
Przepisy oglne

1. W rozumieniu niniejszego rozporzdzenia uyte okrelenia oznaczaj:
1) analiza (metodologia) oparta na najlepszym oszacowaniu analiz techniczn
przeprowadzan na podstawie najlepszego istniejcego stanu wiedzy o
zjawiskach zachodzcych w systemach i procesach technologicznych, w ktrej
tam gdzie istniej niepewnoci unika si zaoe nadmiernie zachowawczych a
nie majcych uzasadnienia technicznego, dajc najbardziej prawdopodobne
wartoci;
2) bariera ochronna barier fizyczn powstrzymujc rozprzestrzenianie si
produktw rozszczepienia;
3) dugookresowe dziaania interwencyjne stae przesiedlenie ludnoci,
dugotrway zakaz lub ograniczenie spoywania skaonej ywnoci i skaonej
wody przeznaczonej do spoycia przez ludzi, ywienia zwierzt skaonymi
rodkami ywienia zwierzt i pojenia skaon wod, oraz wypasu zwierzt na
skaonym terenie;
4) element bierny element, ktrego dziaanie nie jest uzalenione od czynnika
zewntrznego takiego jak uruchomienie, przemieszczenie mechaniczne lub
dostarczenie energii;
5) fundamentalne funkcje bezpieczestwa funkcje bezpieczestwa majce
zasadnicze znaczenie dla zapewnienia bezpieczestwa jdrowego i ochrony
radiologicznej obiektu jdrowego, obejmujce:
a) sterowanie reaktywnoci,
b) odprowadzanie ciepa z reaktora, przechowalnika wypalonego paliwa
jdrowego lub magazynu wieego paliwa jdrowego,

1)
Niniejsze rozporzdzenie dokonuje w zakresie swojej regulacji wdroenia dyrektywy Rady 2009/71/Euratom
z dnia 25 czerwca 2009 r. ustanawiajcej wsplnotowe ramy bezpieczestwa jdrowego obiektw jdrowych (Dz.
Urz. UE L 172 z 02.07.2009, str. 18 oraz Dz. Urz. UE L 260 z 03.10.2009, str. 40).
2)
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostay ogoszone w Dz. U. z 2008 r. Nr 93, poz. 583 i Nr 227,
poz. 1505, z 2009 r. Nr 18, poz. 97 i Nr 168, poz. 1323, z 2010 r. Nr 107, poz. 679 oraz z 2011 r. Nr 112, poz. 654
i Nr 132, poz. 766.
1
c) osanianie przed promieniowaniem jonizujcym, zatrzymywanie substancji
promieniotwrczych, ograniczanie i kontrolowanie ich uwolnie do rodowiska,
jak rwnie ograniczanie uwolnie awaryjnych;
6) granica cinieniowa obiegu chodzenia reaktora
a) w przypadku reaktora cinieniowego - system fizycznie poczonych
elementw cinieniowych utrzymujcych chodziwo reaktora o okrelonych
parametrach roboczych, w szczeglnoci zbiornik cinieniowy lub kanay
cinieniowe reaktora, rurocigi lub ich elementy, oraz pompy i armatura, ktre
tworz obieg chodzenia reaktora lub s poczone z obiegiem chodzenia reaktora
do nastpujcej armatury wcznie:
- najbardziej zewntrzny zawr odcinajcy na rurocigu systemu
przechodzcego przez pierwotn obudow bezpieczestwa reaktora,
- drugi z dwch zaworw na rurocigu systemu nie przechodzcego
przez pierwotn obudow bezpieczestwa reaktora, ktre podczas
normalnej pracy reaktora s zamknite,
- osprzt zabezpieczajcy zamontowany na urzdzeniach i rurocigach
obiegu chodzenia reaktora;
b) w przypadku reaktora wrzcego - elementy cinieniowe wyposaenia od
reaktora do najbardziej zewntrznych zaworw odcinajcych obudow
bezpieczestwa reaktora zamontowanych na rurocigach pary wieej i wody
zasilajcej wcznie;
7) graniczne parametry projektowe wartoci parametrw procesu technologicznego
lub parametrw systemw, elementw konstrukcji lub wyposaenia obiektu
jdrowego istotnych dla bezpieczestwa jdrowego i ochrony radiologicznej,
okrelone dla stanw eksploatacyjnych i postulowanych awarii, ktrych
nieprzekroczenie zapewnia wypenienie funkcji bezpieczestwa oraz spenienie
kryteriw ograniczonego oddziaywania radiologicznego obiektu jdrowego,
ustalonych w art. 36f ust. 2 ustawy i 9 niniejszego rozporzdzenia, potwierdzone
analizami bezpieczestwa;
8) grupa bezpieczestwa zestaw elementw wyposaenia przeznaczonych do
wykonania dziaa wymaganych w przypadku wystpienia postulowanego
zdarzenia inicjujcego, w celu zapewnienia nie przekroczenia granicznych
parametrw projektowych dla przewidywanych zdarze eksploatacyjnych i awarii
projektowych;
9) jdrowy blok energetyczny zesp skadajcy si w szczeglnoci z jdrowego
systemu wytwarzania pary, obiegu czynnika roboczego, jednego lub wikszej
liczby turbozespow, tworzcy skoordynowany system konwersji energii cieplnej
paliwa jdrowego w energi elektryczn;
10) kryterium pojedynczego uszkodzenia kryterium wymaga projektowych,
ktrego spenienie zapewnia, e pojedyncze uszkodzenie jakiegokolwiek elementu
systemu, a take uszkodzenia wtrne powstae na skutek tego uszkodzenia, nie
skutkuje utrat zdolnoci systemu do wypeniania jego funkcji bezpieczestwa;
11) limity (granice) bezpieczestwa wartoci tych parametrw fizycznych
i technologicznych, ktrych przekroczenie jest niedopuszczalne i ktre
bezporednio wpywaj na stan barier ochronnych;
2
12) nastawy systemw bezpieczestwa wartoci parametrw, przy ktrych systemy
bezpieczestwa s automatycznie uruchamiane w razie wystpienia
przewidywanych zdarze eksploatacyjnych lub warunkw awaryjnych, w celu
zapobieenia przekroczeniu limitw (granic) bezpieczestwa;
13) niezaleno funkcjonalna waciwo systemu lub elementu wyposaenia
obiektu jdrowego polegajca na takim zaprojektowaniu tego systemu lub
elementu, eby zdarzenie wewntrzne wywoujce jego uszkodzenie nie
powodowao uszkodzenia innego systemu lub elementu wyposaenia obiektu
jdrowego;
14) ostateczne ujcie ciepa orodek, do ktrego mona przekaza ciepo
powyczeniowe, take w sytuacji, w ktrej pozostae rodki usuwania ciepa
zostay utracone lub s niewystarczajce;
15) pierwotna obudowa bezpieczestwa szczeln konstrukcj zaprojektowan na
wytrzymanie granicznych parametrw projektowych przewidywanych podczas
postulowanych awarii;
16) pojedyncze uszkodzenie uszkodzenie, ktre powoduje utrat zdolnoci systemu
lub elementu wyposaenia do wypeniania jego funkcji bezpieczestwa, a take
uszkodzenie wtrne, bdce jego skutkiem;
17) postulowane awarie awarie projektowe i rozszerzone warunki projektowe;
18) przewidywany stan przejciowy bez awaryjnego wyczenia reaktora awari
nalec do sekwencji zoonych, mogc zaistnie, gdy po wystpieniu
przewidywanego zdarzenia eksploatacyjnego nie nastpuje automatyczne
wyczenie reaktora i nie jest moliwe jego awaryjne rczne wyczenie przez
wprowadzenie do rdzenia reaktora prtw bezpieczestwa;
19) rozporzdzenie lokalizacyjne rozporzdzenie wydane na podstawie art. 35b ust.
4 ustawy - Prawo atomowe;
20) rozszerzone warunki projektowe zbir sekwencji awarii powaniejszych ni
awarie projektowe, przy ktrych uwolnienia substancji promieniotwrczych
mieszcz si w akceptowalnych granicach, uwzgldniony w projekcie obiektu
jdrowego z zastosowaniem analizy (metodologii) opartej na najlepszym
oszacowaniu, obejmujcy sekwencje zoone oraz wybrane cikie awarie;
21) rnorodno wypenianie funkcji bezpieczestwa przez dwa lub wicej
urzdze lub systemw wyranie rnicych si midzy sob;
22) sekwencje zoone sekwencje zdarze wykraczajce poza sekwencje przyjte w
deterministycznych zaoeniach projektowych w kategoriach uszkodze
urzdze lub bdw operatora, mogce potencjalnie prowadzi do znaczcych
uwolnie substancji promieniotwrczych do rodowiska, ktre nie musz
doprowadza do stopienia rdzenia reaktora;
23) separacja fizyczna separacj przestrzenn lub za pomoc odpowiednich barier
fizycznych, albo przez poczenie obu tych metod;
24) stan bezpiecznego wyczenia stan obiektu jdrowego po wystpieniu
przewidywanego zdarzenia eksploatacyjnego lub warunkw awaryjnych, w
ktrym reaktor jest podkrytyczny, za fundamentalne funkcje bezpieczestwa s
wypeniane i stabilnie utrzymywane w dugim okresie czasu;
3
25) stan bezpieczny po uszkodzeniu stan zgodny z wymaganiami bezpieczestwa
jdrowego i ochrony radiologicznej, w ktry, w razie uszkodzenia, samoczynnie
przechodz elementy majce istotne znaczenie dla zapewnienia bezpieczestwa
jdrowego i ochrony radiologicznej obiektu jdrowego;
26) stany eksploatacyjne normaln eksploatacj i przewidywane zdarzenia
eksploatacyjne;
27) stan kontrolowany stan obiektu jdrowego po wystpieniu przewidywanego
zdarzenia eksploatacyjnego lub warunkw awaryjnych, w ktrym zapewnione jest
wypenianie i utrzymanie fundamentalnych funkcji bezpieczestwa przez okres
dostatecznie dugi dla zastosowania rodkw celem osignicia stanu
bezpiecznego wyczenia;
28) strefa planowania awaryjnego obszar wok obiektu jdrowego, w ktrym
planuje si i przygotowuje do podjcia we waciwym czasie niezbdnych dziaa
interwencyjnych, w razie wystpienia awarii tego obiektu powodujcej lub
mogcej spowodowa powstanie zagroenia radiacyjnego na zewntrz obiektu,
celem uniknicia lub znaczcego ograniczenia skutkw radiologicznych awarii dla
zdrowia spoeczestwa;
29) system bezpieczestwa system przeznaczony do zapewnienia bezpiecznego
wyczenia reaktora, odprowadzenia ciepa powyczeniowego z rdzenia lub
ograniczenia skutkw przewidywanych zdarze eksploatacyjnych i awarii
projektowych;
30) system obudowy bezpieczestwa zestaw konstrukcji i systemw
bezpieczestwa, zaprojektowany w celu zapobieenia niekontrolowanym
uwolnieniom substancji promieniotwrczych z obiegu chodzenia reaktora do
rodowiska;
31) system zabezpiecze system monitorujcy prac reaktora, ktry po wykryciu
stanu nienormalnego automatycznie uruchamia dziaania celem zapobieenia
powstaniu niebezpiecznej lub potencjalnie niebezpiecznej sytuacji;
32) rednioterminowe dziaania interwencyjne dziaania zwizane z czasowym
przesiedleniem ludnoci, podejmowane w oparciu o projekcj dawek
promieniowania od powierzchni skaonego terenu i wtrnie zawieszonych
aerozoli dla okresu do 30 dni, ktre mog by wdroone po praktycznym
zakoczeniu awaryjnych uwolnie substancji promieniotwrczych;
33) urzdzenie poruszajce urzdzenie, ktre na sygna sterujcy od urzdzenia
uruchamiajcego przeksztaca energi na dziaanie, w szczeglnoci silnik
elektryczny, siownik elektromagnetyczny lub pneumatyczny;
34) urzdzenie czynne urzdzenie, ktrego dziaanie jest uzalenione od czynnika
zewntrznego takiego jak uruchomienie, przemieszczenie mechaniczne lub
dostarczenie energii;
35) ustawa ustaw z dnia 29 listopada 2000 r. - Prawo atomowe;
36) uszkodzenie rdzenia stopienie jednego lub wicej prtw paliwowych;
37) uszkodzenie ze wsplnej przyczyny uszkodzenie dwch lub wicej
zwielokrotnionych systemw lub elementw konstrukcji lub wyposaenia
spowodowane tym samym zdarzeniem lub t sam przyczyn;
4
38) wczesne dziaania interwencyjne dziaania zwizane z ewakuacj ludnoci,
podejmowane w oparciu o projekcj dawek promieniowania dla okresu do 7 dni,
ktre mog by wdroone we wczesnej fazie awarii podczas, ktrej mog
wystpi znaczce uwolnienia substancji promieniotwrczych;
39) wtrna obudowa bezpieczestwa zewntrzn powok ograniczajc przestrze,
gdzie znajduj si lub mog znajdowa si po awarii promieniotwrcze produkty
rozszczepienia, otaczajca cakowicie lub czciowo:
a) pierwotn obudow bezpieczestwa,
b) przepusty i armatur odcinajc pierwotnej obudowy bezpieczestwa
(cakowicie),
c) cz systemw i urzdze poczonych z granic cinieniow obiegu
chodzenia reaktora lub z atmosfer pierwotnej obudowy bezpieczestwa,
ktre w razie awarii mog transportowa wysoce skaone pyny poza
pierwotn obudow bezpieczestwa;
40) zwielokrotnienie (redundancja) zastosowanie wikszej liczby urzdze lub
systemw ni wymaga tego funkcjonowanie obiektu jdrowego, a w
szczeglnoci jego systemw bezpieczestwa, tak, eby uszkodzenie
jakiegokolwiek z nich nie skutkowao niewypenieniem wymaganej funkcji
bezpieczestwa.

Dzia II
Podstawowe wymagania bezpieczestwa jdrowego i ochrony radiologicznej
jakie ma uwzgldnia projekt obiektu jdrowego

Rozdzia 1
Sekwencje poziomw bezpieczestwa, projektowe cele bezpieczestwa oraz
probabilistyczne kryteria bezpieczestwa
2. Obiekt jdrowy projektuje si w sposb zapewniajcy:
1) utrzymywanie na najniszym rozsdnie osigalnym poziomie oraz w granicach
okrelonych przepisami prawa naraenia na promieniowanie jonizujce wewntrz
obiektu oraz dawek promieniowania na skutek uwolnie substancji
promieniotwrczych podczas normalnej eksploatacji obiektu jdrowego;
2) ograniczenie skutkw radiologicznych ewentualnych awarii bez znaczcej
degradacji rdzenia, uwzgldnionych w projekcie obiektu jdrowego, tak, by nie
powodoway one koniecznoci ewakuacji ludnoci ani dugoterminowych
ogranicze w uytkowaniu gruntw i wd wok obiektu jdrowego.
3. Wymg, o ktrym mowa w art. 36c ust. 1 pkt 2 ustawy, realizuje si w
szczeglnoci przez uwzgldnienie w projekcie obiektu jdrowego:
1) sekwencji nastpujcych poziomw bezpieczestwa:
a) pierwszego poziomu bezpieczestwa polegajcego na zapobieganiu
odchyleniom od normalnej eksploatacji oraz uszkodzeniem systemw obiektu
jdrowego, w szczeglnoci poprzez jego solidne i zachowawcze
zaprojektowanie, z zastosowaniem zwielokrotnienia (redundancji),
niezalenoci funkcjonalnej i rnorodnoci systemw oraz elementw
5
b) drugiego poziomu bezpieczestwa polegajcego na wykrywaniu
i opanowywaniu odchyle od normalnej eksploatacji w celu zapobieenia
przeksztacenia si przewidywanych zdarze eksploatacyjnych w warunki
awaryjne, w szczeglnoci poprzez zastosowanie odpowiednich systemw
okrelonych w analizach bezpieczestwa oraz odpowiednich procedur
eksploatacyjnych dla zapobieenia powstaniu lub ograniczenia uszkodze na
skutek wystpienia przewidywanych zdarze eksploatacyjnych,
c) trzeciego poziomu bezpieczestwa polegajcego na opanowaniu awarii
projektowych, w przypadku, gdy pewne przewidywane zdarzenia
eksploatacyjne nie zostan opanowane na drugim poziomie bezpieczestwa,
rozwijajc si w powaniejsze zdarzenie; realizuje si to poprzez
wykorzystanie wbudowanych cech bezpieczestwa obiektu i przewidzianych
w jego projekcie systemw bezpieczestwa, majcych za zadanie
doprowadzenie obiektu najpierw do stanu kontrolowanego, a nastpnie do
stanu bezpiecznego wyczenia, oraz zapewnienie, e przynajmniej jedna
bariera izolujca promieniotwrcze produkty rozszczepienia pozostaje
nienaruszona,
d) czwartego poziomu bezpieczestwa polegajcego na ograniczaniu skutkw
cikich awarii w celu utrzymania uwolnie substancji promieniotwrczych
na najniszym praktycznie moliwym poziomie, w szczeglnoci poprzez
utrzymanie moliwie jak najwikszej skutecznoci obudowy bezpieczestwa
w ograniczaniu uwolnie substancji promieniotwrczych do rodowiska,
e) pitego poziomu bezpieczestwa polegajcego na agodzeniu
radiologicznych skutkw uwolnie substancji promieniotwrczych do
rodowiska, jakie mog wystpi na skutek awarii, w szczeglnoci poprzez
zapewnienie odpowiednio wyposaonego awaryjnego orodka zarzdzania
oraz zastosowanie planw postpowania awaryjnego na terenie i poza terenem
obiektu;
2) ukadu kolejnych barier ochronnych zapewniajcych utrzymanie substancji
promieniotwrczych w okrelonych miejscach obiektu oraz zapobiegajcych ich
niekontrolowanemu przedostawaniu si do rodowiska, takich jak: materia paliwa
jdrowego (matryca paliwowa), koszulka paliwowa, granica cinieniowa obiegu
chodzenia reaktora oraz obudowa bezpieczestwa.
4. 1. W projekcie obiektu jdrowego:
1) stosuje si podejcie zachowawcze, oraz zapewnia wysoki poziom jakoci
obiektu, aby zminimalizowa wystpowanie uszkodze i odchyle od stanu
normalnej eksploatacji oraz zapobiec awariom;
2) zapewnia si rodki techniczne dla opanowania zachowania si obiektu podczas
i po wystpieniu postulowanego zdarzenia inicjujcego, z wykorzystaniem jego
wbudowanych cech bezpieczestwa oraz odpowiednich urzdze;
3) zapewnia si sterowanie obiektem przez zastosowanie automatycznego
uruchamiania systemw bezpieczestwa, w sposb ograniczajcy czynnoci
6
4) zapewnia si w praktycznie moliwym stopniu urzdzenia i procedury
umoliwiajce kontrolowanie przebiegu awarii i ograniczanie jej skutkw;
5) stosuje si zwielokrotnione rodki techniczne celem zapewnienia wykonywania
kadej z fundamentalnych funkcji bezpieczestwa, zapewniajc w ten sposb
skuteczno barier ochronnych i ograniczajc skutki postulowanych zdarze
inicjujcych.
2. W projekcie obiektu jdrowego stosuje si w ramach sekwencji poziomw
bezpieczestwa rozwizania suce zapobieganiu:
1) naraaniu integralnoci barier ochronnych;
2) uszkodzeniu jednej lub wicej barier ochronnych;
3) uszkodzeniu bariery ochronnej na skutek uszkodzenia innej bariery lub systemu,
elementu konstrukcji lub wyposaenia obiektu jdrowego;
4) moliwym szkodliwym skutkom bdw czowieka podczas prowadzenia ruchu
lub wykonywaniu czynnoci utrzymania i remontw obiektu jdrowego.
5. 1. Obiekt jdrowy projektuje si w taki sposb, eby w razie wystpienia
wszelkich, za wyjtkiem najbardziej nieprawdopodobnych, postulowanych zdarze
inicjujcych, ju pierwszy, a co najwyej drugi poziom bezpieczestwa, by zdolny
zapobiec ich eskalacji do warunkw awaryjnych.
2. Rozwizania projektowe obiektu jdrowego przewiduj moliwo niezwocznego
przeciwdziaania sytuacji braku, w wyniku uszkodzenia lub niesprawnoci, chociaby
jednego z poziomw bezpieczestwa.
6. 1. Obiekt jdrowy projektuje si w taki sposb, eby w stanach eksploatacyjnych,
oraz podczas postulowanych awarii i po takich awariach, byy wykonywane
fundamentalne funkcje bezpieczestwa.
2. W projekcie obiektu jdrowego okrela si systemy oraz elementy konstrukcji
i wyposaenia obiektu jdrowego niezbdne do wypeniania okrelonych funkcji
bezpieczestwa w rnych okresach po wystpieniu postulowanego zdarzenia
inicjujcego.
7. 1. Rozwizania projektowe obiektu jdrowego ograniczaj do minimum
podatno obiektu jdrowego na postulowane zdarzenia inicjujce.
2. Efekt, o ktrym mowa w ust. 1, osiga si poprzez zapewnienie nastpujcych
uszeregowanych kolejno w hierarchii skutecznoci rodkw bezpieczestwa:
1) zapewnienie, e postulowane zdarzenie inicjujce nie powoduje znaczcego
skutku dla bezpieczestwa lub dziki wbudowanym cechom obiektu powoduje
jedynie zmian w stron warunkw bezpiecznych;
2) w sytuacji niemonoci zapewnienia rodkw, o ktrych mowa w pkt 1
zapewnienie, e po postulowanym zdarzeniu inicjujcym obiekt jest sprowadzany
do stanu bezpiecznego wyczenia przez bierne systemy bezpieczestwa lub
dziaanie systemw bezpieczestwa pracujcych w trybie cigym, w stanie
niezbdnym do opanowania postulowanego zdarzenia inicjujcego;
3) w sytuacji niemonoci zapewnienia rodkw, o ktrych mowa w pkt 1 i 2
zapewnienie, e po postulowanym zdarzeniu inicjujcym obiekt jest sprowadzany
7
4) w sytuacji niemonoci zapewnienia rodkw, o ktrych mowa w pkt 1 - 3
zapewnienie, e po postulowanym zdarzeniu inicjujcym obiekt jest sprowadzany
do stanu bezpiecznego wyczenia dziki dziaaniom proceduralnym.
8. W projekcie obiektu jdrowego okrela si wszelkie rda promieniowania
jonizujcego na terenie obiektu. Rozwizania projektowe uwzgldniaj zasad
optymalizacji, o ktrej mowa w art. 9 ustawy.
9. Projekt obiektu jdrowego zapewnia ograniczenie uwolnie substancji
promieniotwrczych poza obudow bezpieczestwa reaktora w stanach awaryjnych
tak, eby:
1) w razie wystpienia awarii projektowych nie byo konieczne podejmowanie
jakichkolwiek dziaa interwencyjnych poza granicami obszaru ograniczonego
uytkowania;
2) w razie wystpienia rozszerzonych warunkw projektowych nie byo konieczne
podejmowanie:
a) wczesnych dziaa interwencyjnych podczas trwania uwolnie
substancji promieniotwrczych z obudowy bezpieczestwa poza
granicami obszaru ograniczonego uytkowania,
b) rednioterminowych dziaa interwencyjnych w jakimkolwiek czasie
poza granicami strefy planowania awaryjnego,
c) dugookresowych dziaa interwencyjnych poza granicami obszaru
ograniczonego uytkowania.
10. Projekt obiektu jdrowego zapewnia osignicie:
1) mniejszej ni raz na 100 000 lat pracy reaktora czstoci wystpienia uszkodze
rdzenia reaktora;
2) mniejszej ni raz na 1 000 000 lat pracy reaktora czstoci uwolnie do otoczenia
substancji promieniotwrczych o wielkoci takiej, e poza granicami obszaru
ograniczonego uytkowania mgby zosta przekroczony ktrykolwiek z
poziomw interwencyjnych wymagajcy rozwaenia podjcia wczesnych lub
dugookresowych dziaa interwencyjnych, a poza granicami strefy planowania
awaryjnego mgby zosta przekroczony poziom interwencyjny wymagajcy
rozwaenia podjcia rednioterminowych dziaa interwencyjnych;
3) znacznie mniejsz ni raz na 1 000 000 lat pracy reaktora czsto sekwencji
awaryjnych potencjalnie prowadzcych do wczesnego uszkodzenia obudowy
bezpieczestwa reaktora lub bardzo duych uwolnie substancji
promieniotwrczych do otoczenia.

Rozdzia 2
Funkcje bezpieczestwa i klasyfikacja bezpieczestwa, zaoenia projektowe,
klasyfikacja stanw obiektu jdrowego, zdarzenia inicjujce

11. 1. W projekcie obiektu jdrowego wskazuje si funkcje bezpieczestwa, jakie
maj by wypeniane przez systemy oraz elementy konstrukcji i wyposaenia majce
8
istotne znaczenie dla zapewnienia bezpieczestwa jdrowego i ochrony
radiologicznej, w tym urzdzenia obiektu jdrowego, wczajc sprzt i
oprogramowanie systemw pomiarw i sterowania.
2. W projekcie obiektu jdrowego identyfikuje si systemy oraz elementy konstrukcji
i wyposaenia majce istotne znaczenie dla zapewnienia bezpieczestwa jdrowego i
ochrony radiologicznej oraz przypisuje si im odpowiedni klas bezpieczestwa,
zalenie od wanoci wypenianych przez nie funkcji bezpieczestwa.
3. Klasyfikacja systemw oraz elementw konstrukcji i wyposaenia obiektu
jdrowego opiera si przede wszystkim na metodach deterministycznych,
uzupenianych tam, gdzie to waciwe, metodami probabilistycznymi.
4. Systemy oraz elementy konstrukcji i wyposaenia obiektu jdrowego, w tym
urzdzenia, wypeniajce wielorakie funkcje bezpieczestwa naley klasyfikowa
wedug najwaniejszej wypenianej przez nie funkcji bezpieczestwa.
5. Powizania pomidzy systemami oraz elementami konstrukcji i wyposaenia
obiektu jdrowego nalecymi do rnych klas bezpieczestwa, wczajc
oprogramowanie i elektryczn aparatur czeniow, projektuje si w ten sposb,
eby uszkodzenie w systemie zaliczonym do niszej klasy nie powodowao
uszkodzenia systemu zaliczonego do klasy wyszej.
6. Uszkodzenie w systemie nie bdcym systemem bezpieczestwa nie moe wpyn
na realizacj funkcji bezpieczestwa.
7. Systemom oraz elementom konstrukcji i wyposaenia, w tym urzdzeniom,
zaklasyfikowanym do wyszej klasy bezpieczestwa stawia si wysze wymagania
jakociowe i niezawodnociowe ni systemom oraz elementom konstrukcji i
wyposaenia zaliczonym do niszej klasy bezpieczestwa.
12. Przy okrelaniu warunkw projektowych:
1) stosuje si zachowawcze podejcie, przyjmujc w szczeglnoci warunki
pocztkowe i brzegowe z wystarczajcym zapasem bezpieczestwa, oraz
sprawdzone metody tak, by uzyska wysoki stopie pewnoci, i nie dojdzie do
znaczcego uszkodzenia rdzenia reaktora, oraz e dawki promieniowania
otrzymywane przez pracownikw i osoby z ogu ludnoci pozostan w
ustalonych granicach i bd na najniszym rozsdnie osigalnym poziomie;
2) zakada si, e systemy nie zakwalifikowane jako systemy bezpieczestwa bd
pracowa w sposb powodujcy najgorszy moliwy przebieg awarii;
3) uwzgldnia si wszelkie uszkodzenia wtrne, jakie mog wystpi wskutek
postulowanego zdarzenia inicjujcego.
13. Projekt obiektu jdrowego uwzgldnia take zachowanie si obiektu przy
rozszerzonych warunkach projektowych. Do oceny zachowania si obiektu jdrowego
w rozszerzonych warunkach projektowych dopuszcza si stosowanie analizy
(metodologii) opartej na najlepszym oszacowaniu.
14. 1. W projekcie obiektu jdrowego identyfikuje si stany obiektu jdrowego i w
zalenoci od prawdopodobiestwa ich wystpienia i konsekwencji zwizanych z ich
wystpieniem zalicza si je do kategorii stanw obiektu jdrowego w podziale na:
1) normaln eksploatacj,
2) przewidywane zdarzenia eksploatacyjne,
9
3) awarie projektowe,
4) rozszerzone warunki projektowe.
2. Kadej kategorii stanu obiektu przypisuje si kryteria akceptacji okrelone w
przepisach wydanych na podstawie art. 36d ust. 3 ustawy, uwzgldniajce wymg, e
czste postulowane zdarzenia inicjujce maj tylko nieznaczne skutki radiologiczne
lub nie maj adnych, oraz e zdarzenia mogce prowadzi do powanych skutkw s
bardzo mao prawdopodobne.
15. 1. Projekt obiektu jdrowego zawiera, specyficzny dla danego typu obiektu,
wykaz postulowanych zdarze inicjujcych uwzgldnionych przy jego projektowaniu
wraz z ich kategoryzacj uzalenion od czstoci wystpowania, wybranych na
podstawie analiz deterministycznych lub probabilistycznych, albo kombinacji obu
tych metod.
2. Do zdarze inicjujcych zalicza si:
1) uszkodzenia systemw, elementw konstrukcji lub wyposaenia, ktre
bezporednio lub porednio wpywaj na bezpieczestwo jdrowe obiektu,
prowadzce do utraty zdolnoci systemu, elementu konstrukcji lub wyposaenia
do speniania jego funkcji lub wykonanie funkcji niepodanej;
2) uszkodzenia sprztu komputerowego lub bdy w oprogramowaniu systemw
komputerowych realizujcych funkcje istotne dla bezpieczestwa;
3) bdy czowieka, ktre mog prowadzi do skutkw podobnych do uszkodze
systemw lub wyposaenia, takie jak: nieprawidowo wykonane lub niekompletne
czynnoci utrzymania i remontw, nieprawidowe ustawienie nastaw urzdze
sterujcych, albo bdy lub zaniechania w czynnociach operatora.
16. W projekcie obiektu jdrowego uwzgldnia si w szczeglnoci nastpujce
wewntrzne zdarzenia inicjujce i zdarzenia zaistniae na skutek innych zdarze
inicjujcych (zdarzenia wtrne):
1) poary i wybuchy;
2) zalania na skutek awarii wyposaenia lub systemw;
3) uszkodzenia rnych elementw pod cinieniem, podpr lub innych elementw
konstrukcyjnych;
4) powstawanie odamkw, w tym na skutek rozerwania elementw wirujcych;
5) uwolnienia z uszkodzonych systemw lub urzdze: pynw technologicznych
w tym substancji trujcych, lub smarw;
6) nadmierne drgania;
7) chostanie rur;
8) oddziaywanie strumienia wypywajcego pynu, w tym efekty odrzutu;
9) zakcenia elektromagnetyczne od urzdze na terenie obiektu.
17. 1. Dla obiektu jdrowego projektowanego w okrelonej lokalizacji, na
podstawie poczonych analiz deterministycznych i probabilistycznych, ustala si
projektowe zewntrzne zdarzenia inicjujce, zarwno naturalne, jak i powodowane
przez czowieka, na wytrzymanie ktrych obiekt zostanie zaprojektowany, a w
szczeglnoci uwzgldnia si wszystkie zdarzenia, z ktrymi moe si wiza istotne
10
zagroenie radiologiczne. Odpowiednie charakterystyki tych zdarze stanowi cz
zaoe projektowych.
2. Zewntrzne zdarzenia inicjujce podlegajce uwzgldnieniu, obejmuj zdarzenia
zidentyfikowane w charakterystyce lokalizacji stanowicej cz raportu
lokalizacyjnego naturalne i powodowane przez czowieka. Kompletno wykazu
zdarze zewntrznych do uwzgldnienia w projekcie sprawdza si na wczesnym
etapie procesu projektowania obiektu.
3. Rozwizania projektowe zapewniaj, e systemy oraz elementy konstrukcji
i wyposaenia majce istotne znaczenie dla zapewnienia bezpieczestwa jdrowego i
ochrony radiologicznej zdolne s wytrzyma oddziaywanie zewntrznych zdarze
inicjujcych uwzgldnionych w projekcie, lub przewiduj stosowanie innych
rozwiza takich jak bariery fizyczne celem ochrony obiektu przed skutkami tych
zdarze oraz zapewnienia, e wymagane funkcje bezpieczestwa zostan wypenione.
4. W rozwizaniach projektowych przewiduje si odpowiednie rodki techniczne
celem zminimalizowania wszelkich, wynikajcych ze zdarze zewntrznych
uwzgldnionych w projekcie, interakcji pomidzy budynkami zawierajcymi systemy
elementy konstrukcji lub wyposaenia majce istotne znaczenie dla zapewnienia
bezpieczestwa jdrowego i ochrony radiologicznej, wczajc kable zasilajce i
sterownicze, oraz interakcji pomidzy tymi budynkami a innymi konstrukcjami na
terenie obiektu.
18. Przy okrelaniu zaoe projektowych dla obiektu jdrowego rozwaa si
i odpowiednio na podstawie analiz uwzgldnia nastpujce potencjalne naturalne
zewntrzne zdarzenia inicjujce lub inne czynniki zagraajce bezpieczestwu
jdrowemu obiektu:
1) wstrzsy sejsmiczne i aktywno uskokow;
2) zagroenia geologiczno - inynierskie i hydrogeologiczne, w tym:
a) niestabilno zboczy lub skarp,
b) ryzyko wystpienia w gruntach procesw niekorzystnych dla posadawiania
obiektu jdrowego, w szczeglnoci upynnienia, pcznienia i zapadowoci,

c) zmiany warunkw gruntowych przy obcieniach statycznych
i dynamicznych, z uwzgldnieniem zjawisk sejsmicznych;
d) stan i waciwoci chemiczne wd podziemnych (ewentualna agresywno w
stosunku do materiaw konstrukcyjnych, w szczeglnoci betonu i stali
zbrojeniowej);
3) zagroenia meteorologiczne, w tym:
a) skrajne wartoci parametrw meteorologicznych, w szczeglnoci:
maksymalna prdko wiatru,
maksymalne dobowe wartoci opadw atmosferycznych (deszczu,
niegu),
skrajne temperatury powietrza,
b) niebezpieczne zjawiska meteorologiczne, w tym:
wyadowania atmosferyczne,
trby powietrzne;
4) zagroenia powodziowe lub podtopienia terenu obiektu spowodowane opadami i
innymi naturalnymi przyczynami;
11
5) inne zdarzenia lub zagroenia zewntrzne, w szczeglnoci: skrajne temperatury
wody chodzcej, zuboenie zasobw wodnych akwenu z przyczyn naturalnych,
susza, zablokowanie przepywu w rzece, nadmierny rozrost organizmw
wodnych, zjawiska lodowe mogce spowodowa zablokowanie ujcia wody lub
zakcenie funkcjonowania zamknitego obiegu chodzenia.
19. Przy okrelaniu zaoe projektowych dla obiektu jdrowego rozwaa si
i odpowiednio na podstawie analiz uwzgldnia nastpujce potencjalne
zewntrzne zdarzenia inicjujce lub inne czynniki powodowane przez czowieka:
1) uderzenia samolotw, wczajc due samoloty pasaerskie efekty
bezporedniego uderzenia w obiekt, poaru i wybuchu;
2) akty terrorystyczne i sabotau;
3) wybuchy chemiczne: przy przetwarzaniu, transporcie, przeadunku
i magazynowaniu chemikaliw mogcych wybuchn lub wytworzy chmury
gazw, ktre mog ulega gwatownemu spalaniu lub detonacji;
4) uszkodzenia urzdze wodnych w rozumieniu prawa wodnego i ich czci, lub
zagroenia wywoane ich nieprawidow eksploatacj;
5) inne zdarzenia, w szczeglnoci:
a) uwolnienie substancji palnych, wybuchowych, duszcych, trujcych,
korozyjnych, lub radioaktywnych,
b) wybuchy instalacji przemysowych mogce generowa odamki;
c) poary, w szczeglnoci: lasw, torfowisk, rolinnoci, skadw wgla i paliw
wglowodorowych o maej lotnoci, drewna, tworzyw sztucznych;
d) uderzenie statku jako potencjalne zagroenie dla konstrukcji ujcia wody,
e) wystpowanie zakce elektromagnetycznych i prdw wirowych,
f) zatkanie wlotw i wylotw powietrza lub zablokowanie uj i zrzutw wody
przez rumosz,
g) rozlewy i poary oleju,
h) zuboenie zasobw wodnych akwenu na skutek dziaalnoci czowieka,
i) wstrzsy sejsmiczne indukowane dziaalnoci grnicz.
20. 1. Przy okrelaniu zaoe projektowych dla obiektu jdrowego uwzgldnia si
oddziaywania pomidzy obiektem jdrowym i rodowiskiem oraz charakterystyki
planowanego miejsca posadowienia obiektu jdrowego i rejonu lokalizacji obiektu
jdrowego determinujce wpyw obiektu na rodowisko, w szczeglnoci:
1) okrelajce przenoszenie substancji promieniotwrczych na osoby i do rodowiska,
w tym rozprzestrzenianie si substancji promieniotwrczych w powietrzu oraz
wodach powierzchniowych i podziemnych;
2) mogce mie wpyw na dziaania interwencyjne i ocen ryzyka dla poszczeglnych
osb i spoeczestwa w razie awarii, takie jak:
a) rozkad zaludnienia wok obiektu jdrowego,
b) wykorzystanie terenw i wd,
c) szlaki komunikacyjne.
2. Przy okrelaniu zaoe projektowych dla obiektu jdrowego uwzgldnia si take
dostpno rezerwowego zasilania obiektu jdrowego z zewntrznych sieci
elektroenergetycznych oraz istnienie zewntrznych stray poarnych, ktre mog
mie wpyw na zapewnienie bezpieczestwa obiektu jdrowego i ochron ludnoci.
3. W przypadkach, gdy koincydencje okrelonych zdarze wystpujcych losowo
mogyby prowadzi do przewidywanych zdarze eksploatacyjnych lub warunkw
awaryjnych, zdarzenia takie uwzgldnia si w projekcie obiektu jdrowego. Zdarzenia
12
mogce by skutkiem wtrnym innych zdarze, takie jak powd nastpujca po
trzsieniu ziemi, naley traktowa jako elementy pierwotnego postulowanego
zdarzenia inicjujcego.
21. 1. Systemy oraz elementy konstrukcji i wyposaenia obiektu jdrowego majce
istotne znaczenie dla zapewnienia bezpieczestwa jdrowego i ochrony radiologicznej
projektuje si w oparciu o reprezentatywne sekwencje zdarze grupujce postulowane
zdarzenia inicjujce, tak, eby byy one w stanie wytrzyma z wystarczajc
niezawodnoci postulowane zdarzenia inicjujce.
2. Kryterium, o ktrym mowa w ust. 1, stosuje si take do wyznaczania limitw
i warunkw eksploatacyjnych obiektu jdrowego.
3. W projekcie obiektu jdrowego wskazuje si te postulowane zdarzenia inicjujce,
ktrych nie uwzgldniono w zaoeniach projektowych, wraz z uzasadnieniem
technicznym ich nieuwzgldnienia.
4. W projekcie wieloblokowych elektrowni jdrowych uwzgldnia si moliwo
jednoczesnego oddziaywania okrelonych zdarze i zagroe zewntrznych na kilka
blokw.
5. Zapobiega si wzajemnym oddziaywaniom pomidzy systemami bezpieczestwa
lub pomidzy zwielokrotnionymi (redundantnymi) elementami tych systemw
poprzez zastosowywanie rodkw takich jak: separacja fizyczna, izolacja elektryczna,
niezaleno funkcjonalna, oraz niezaleno komunikacyjna przesyu danych.
22. 1. Obiekt jdrowy projektuje si tak, eby zapewni jego bezpieczestwo
jdrowe w przypadku wystpienia zdarze sejsmicznych i ich skutkw.
2. Przy projektowaniu obiektu jdrowego na zdarzenia sejsmiczne uwzgldnia si
odpowiednio czynniki, o ktrych mowa w 2 pkt 1-3 i 9 oraz kryteria, o ktrych
mowa w 5 pkt 1-7 rozporzdzenia lokalizacyjnego.
3. Projektujc obiekt jdrowy uwzgldnia si projektowe zdarzenie sejsmiczne ze
wstrzsem o powtarzalnoci raz na 10 000 lat, ktry generuje najwysze poziome
spektra przyspiesze gruntu. Dla projektowego zdarzenia sejsmicznego okrela si:
rodzaj i mechanizm wstrzsu, jego lokalizacj, magnitud, czas trwania, parametry
spektralne, pionowe i poziome spektra przypiesze podoa oraz tensor momentu
sejsmicznego.
4. W przypadku gdy obiekt jdrowy jest naraony na wystpienie wstrzsu
indukowanego, przy okrelaniu projektowego zdarzenia uwzgldnia si scenariusze
wstrzsw naturalnego i indukowanego.
5. Rozwizania projektowe obiektu jdrowego zapewniaj, e w przypadku
wystpienia projektowego zdarzenia sejsmicznego, o ktrym mowa w ust. 3, systemy
oraz elementy konstrukcji i wyposaenia obiektu jdrowego istotne dla wypeniania
fundamentalnych funkcji bezpieczestwa wytrzymaj obcienia powstae na skutek
tego zdarzenia, tak e obiekt bdzie mg by doprowadzony do stanu bezpiecznego
wyczenia.
6. Wymg okrelony w ust. 5 realizuje si w szczeglnoci poprzez zastosowanie
klasyfikacji sejsmicznej systemw oraz elementw konstrukcji i wyposaenia obiektu
jdrowego w zalenoci od ich wymaganej odpornoci na obcienia sejsmiczne.
Dokonujc klasyfikacji sejsmicznej systemw oraz elementw konstrukcji
i wyposaenia obiektu uwzgldnia si wypeniane przez nie funkcje bezpieczestwa.
13
7. W projekcie obiektu jdrowego uwzgldnia si zdolno jego systemw oraz
elementw konstrukcji i wyposaenia istotnych dla wypeniania fundamentalnych
funkcji bezpieczestwa do wytrzymania skutkw zdarze sejsmicznych
powaniejszych od projektowego zdarzenia sejsmicznego, aby wykaza, e nie
nastpi ich nage uszkodzenie take w razie niewielkiego przekroczeniu obcie
projektowych.
23. 1. W przypadku posadowienia obiektu jdrowego na obszarach, o ktrych mowa w art.
88d ust. 2 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. - Prawo wodne (Dz. U. z 2005 r. Nr 239, poz. 2019 z
pn. zm.), lub na obszarach, na ktrych prawdopodobiestwo wystpienia powodzi wynosi
raz na 1000 lat, obiekt projektuje si tak, eby zapobiec negatywnym skutkom wywoanym
przez wystpienie powodzi lub podtopienia.
2. Przy projektowaniu obiektu jdrowego w odniesieniu do zagroenia powodziowego
uwzgldnia si czynniki, o ktrych mowa w 2 pkt 3 lit. d i pkt 4 oraz kryterium o
ktrym mowa w 5 pkt 6 rozporzdzenia lokalizacyjnego.
3. Przy projektowaniu zabezpiecze obiektu jdrowego uwzgldnia si maksymalne rzdne
zwierciada wody o prawdopodobiestwie wystpienia raz na 1000 lat.
4. Do celw wyznaczenia obszarw, na ktrych prawdopodobiestwo wystpienia powodzi
wynosi raz na 1000 lat, inwestor jest zobowizany do pozyskania cigw danych
hydrologicznych i przepyww prawdopodobnych od Pastwowej Suby Hydrologiczno-
Meteorologicznej.

Rozdzia 3
Stany eksploatacyjne, awarie projektowe i rozszerzone warunki projektowe

24. Dla systemw oraz elementw konstrukcji i wyposaenia obiektu jdrowego
majcych istotne znaczenie dla zapewnienia bezpieczestwa jdrowego i ochrony
radiologicznej okrela si w projekcie obiektu jdrowego graniczne parametry
projektowe, spjne z kluczowymi parametrami fizycznymi dla stanw
eksploatacyjnych i awarii projektowych.
25. 1. Obiekt jdrowy projektuje si tak, eby pracowa on bezpiecznie w granicach
dopuszczalnych parametrw technologicznych, oraz przy zaoeniu minimalnej
dopuszczalnej dyspozycyjnoci lub wydajnoci okrelonych systemw
bezpieczestwa.
2. Projekt obiektu jdrowego uwzgldnia, poprzez okrelenie ogranicze dotyczcych
dopuszczalnych niedyspozycyjnoci systemw bezpieczestwa, moliwo
wystpienia awarii w stanach pracy na niskiej mocy i przy wyczeniu reaktora,
takich jak uruchamianie, przeadunek paliwa i remont.
3. W projekcie obiektu jdrowego okrela si zbir wymaga i ogranicze dla
bezpiecznej eksploatacji obejmujcy:
1) limity (granice) bezpieczestwa;
2) graniczne nastawy systemw bezpieczestwa;
3) ograniczenia i warunki dla stanw eksploatacyjnych;
4) ograniczenia wprowadzane w systemach sterowania oraz proceduralne dotyczce
zakresu parametrw technologicznych i innych wanych parametrw;
14
5) wymagania dotyczce utrzymania i remontw, testowania i kontroli systemw
oraz elementw konstrukcji i wyposaenia obiektu, w celu zapewnienia, e
funkcjonuj one zgodnie z zaoeniami projektowymi, z uwzgldnieniem zasady
optymalizacji naraenia na promieniowanie;
6) klarownie okrelone konfiguracje ruchowe obiektu, wcznie z ograniczeniami w
przypadku wycze niektrych systemw bezpieczestwa;
7) czasy zadziaania systemw zabezpiecze i innych systemw bezpieczestwa
obiektu w odpowiedzi na odchylenia od okrelonych ogranicze i warunkw
eksploatacji.
26. W projekcie obiektu jdrowego okrela si zbir awarii projektowych na
podstawie katalogu postulowanych zdarze inicjujcych dla obiektu jdrowego i jego
lokalizacji, w celu okrelenia granicznych warunkw, ktre obiekt ma wytrzyma bez
przekroczenia dopuszczalnych dawek granicznych dla osb z ogu ludnoci.
27. Projekt obiektu jdrowego:
1) przewiduje automatyczne uruchamianie systemw bezpieczestwa niezbdnych
do tego, eby zapobiec eskalacji postulowanego zdarzenia inicjujcego do
powaniejszego stanu, w szczeglnoci mogcego zagrozi kolejnej barierze
ochronnej;
2) umoliwia nieautomatyczne uruchamianie tych systemw bezpieczestwa,
ktrych uruchamianie automatyczne nie jest konieczne dla zapobieenia eskalacji
postulowanego zdarzenia inicjujcego;
3) odpowiedni aparatur monitorujc stan obiektu oraz aparatur do sterowania
rcznego umoliwiajc operatorowi obiektu jdrowego prawidowe
zdiagnozowanie stanu obiektu i doprowadzenie go we waciwym czasie do stanu
bezpiecznego wyczenia.
28. 1 Obiekt jdrowy projektuje si tak, eby w razie wystpienia rozszerzonych
warunkw projektowych, mg on zosta doprowadzony do stanu kontrolowanego
przy utrzymaniu funkcji obudowy bezpieczestwa.
2. Przy projektowaniu rodkw zapobiegawczych lub agodzcych zwikszajcych
zdolno obiektu jdrowego do wytrzymania rozszerzonych warunkw projektowych
nie jest konieczne stosowanie zachowawczego podejcia.

29. 1. W projekcie obiektu jdrowego:
1) wykazuje si zdolno systemw, elementw konstrukcji i wyposaenia obiektu
jdrowego majcych istotne znaczenie dla zapewnienia bezpieczestwa
jdrowego i ochrony radiologicznej do wykonywania wymaganych funkcji
bezpieczestwa podczas rozszerzonych warunkw projektowych;
2) zapewnia si, e systemy i urzdzenia potrzebne do zapobiegania powstaniu lub
agodzenia skutkw rozszerzonych warunkw projektowych s, w praktycznie
moliwym stopniu, niezalene od systemw i urzdze wykorzystywanych przy
awariach czstszych ni rozszerzone warunki projektowe.
2. W szczeglnoci, rozwizania projektowe obudowy bezpieczestwa wraz z jej
systemami bezpieczestwa gwarantuj sprostanie skrajnym scenariuszom awaryjnym,
wybranym na podstawie osdu inynierskiego i probabilistycznych analiz
bezpieczestwa, obejmujcych stopienie rdzenia reaktora.
30. W rozszerzonych warunkach projektowych uwzgldnia si co najmniej
nastpujce sekwencje zoone:
15
1) przewidywane stany przejciowe bez awaryjnego wyczenia reaktora mogce
prowadzi do uwolnie substancji promieniotwrczych poza pierwotn obudow
bezpieczestwa;
2) cakowity zanik zasilania elektrycznego prdem przemiennym;

3) awarie zwizane z ominiciem obudowy bezpieczestwa;
4) cakowita utrata funkcji systemu wody zasilajcej;
5) rozerwanie rurocigu obiegu chodzenia reaktora, z jednoczesn utrat jednego
cigu systemu awaryjnego chodzenia rdzenia;
6) niekontrolowany spadek poziomu wody podczas pracy z obnionym poziomem
wody podczas remontu lub przeadunku paliwa w reaktorze;
7) cakowita utrata funkcji systemu poredniego chodzenia urzdze jdrowych;
8) utrata moliwoci odprowadzania ciepa do ostatecznego ujcia (odbiornika)
ciepa;
9) niekontrolowane rozcieczenie kwasu borowego w reaktorze wodno-
cinieniowym;
10) rozerwanie wielu rurek wymiany ciepa w wytwornicy pary reaktora wodno-
cinieniowego.
31. Rozwizania projektowe reaktora przez odpowiednie poczenie cech jego
samoregulacji i zastosowanie zrnicowanych systemw zmniejszaj
prawdopodobiestwo wystpienia przewidywanych stanw przejciowych bez
awaryjnego wyczenia reaktora, a gdy one wystpi, ograniczaj jakiekolwiek
uszkodzenie rdzenia i zapobiegaj utracie integralnoci granicy cinieniowej obiegu
chodzenia reaktora.
32. 1. Projekt obiektu jdrowego uwzgldnia sekwencje awaryjne z ominiciem
obudowy bezpieczestwa, nawet bez stopienia paliwa, lecz mogce prowadzi do
bezporedniego uwolnienia substancji promieniotwrczych poza pierwotn obudow
bezpieczestwa, poprzez zastosowanie nastpujcych rozwiza:
1) zapasw bezpieczestwa przy projektowaniu systemw poczonych z obiegiem
chodzenia reaktora;
2) minimalizacj liczby przepustw przez pierwotn obudow bezpieczestwa;
3) armatury odcinajcej o odpowiedniej niezawodnoci i zwielokrotnieniu na
rurocigach poczonych z obiegiem chodzenia reaktora, przechodzcych przez
pierwotn obudow bezpieczestwa;
4) rodkw bezpieczestwa celem zminimalizowania utraty chodziwa reaktora
i uwolnie substancji promieniotwrczych poza obudow bezpieczestwa w
przypadku rozerwa rurek wytwornicy pary reaktora wodno-cinieniowego.
2. Obiekt jdrowy projektuje si tak, eby zapobiec cikim awariom, ktre mogyby
prowadzi do wczesnego uszkodzenia pierwotnej obudowy bezpieczestwa, w
szczeglnoci takim jak:
1) wybuch wodoru;
2) uszkodzenie zbiornika reaktora przy wysokim cinieniu;
3) wybuch parowy, ktry mgby zagrozi integralnoci pierwotnej obudowy
bezpieczestwa;
4) awarie reaktywnociowe, w tym heterogeniczne rozcieczenie boru.
3. Wymaganie, o ktrym mowa w ust. 2, nie ma zastosowania do tych cikich
awarii, co do ktrych, na podstawie przeprowadzonych analiz bezpieczestwa, mona
stwierdzi, i prawdopodobiestwo ich wystpienia jest znikome.
16

33. 1. W projekcie elektrowni jdrowej przewiduje si rozwizania projektowe
zapewniajce jej bezpieczestwo na wypadek uderzenia samolotu, wczajc duy
samolot pasaerski reprezentatywny dla dugodystansowego ruchu lotniczego w
Polsce, takie, e, w razie uderzenia samolotu, przy ograniczonych dziaaniach
operatora:
1) rdze reaktora pozostaje chodzony lub obudowa bezpieczestwa reaktora
pozostaje nienaruszona;
2) utrzymuje si chodzenie wypalonego paliwa lub integralno basenu wypalonego
paliwa.
2. Przepis ust. 1 stosuje si odpowiednio do przechowalnikw wypalonego paliwa
jdrowego.

Dzia III
Oglne wymagania bezpieczestwa jdrowego i ochrony radiologicznej
dotyczce projektowania systemw oraz elementw konstrukcji i wyposaenia
obiektu jdrowego majcych istotne znaczenie dla zapewnienia bezpieczestwa
jdrowego i ochrony radiologicznej
Rozdzia 1
Zasady oglne

34. 1. Przy projektowaniu systemw zapewniajcych wypenienie fundamentalnych
funkcji bezpieczestwa stosuje si zasady zapewniajce wykonanie przez nie funkcji
bezpieczestwa, nawet w razie uszkodzenia lub nieprawidowego dziaania, takie jak:
zwielokrotnienie, separacja fizyczna i niezaleno funkcjonalna, oraz rnorodno
rozwiza.
2. Systemy bezpieczestwa, konieczne do doprowadzenia obiektu do stanu
bezpiecznego wyczenia i utrzymania go w tym stanie, projektuje si tak, eby byy
one zdolne do wypenienia swoich funkcji przy spenieniu kryterium pojedynczego
uszkodzenia i nawet wwczas gdy jakikolwiek inny element tego systemu lub
systemu wspomagajcego albo pomocniczego koniecznego do jego pracy jest
wyczony z eksploatacji.
3. Dla zapewnienia wypeniania funkcji bezpieczestwa w rozwizaniach
projektowych obiektu jdrowego wykorzystuje si tam, gdzie to moliwe
wbudowane cechy bezpieczestwa systemw oraz elementw konstrukcji
i wyposaenia obiektu jdrowego majcych istotne znaczenie dla zapewnienia
bezpieczestwa jdrowego i ochrony radiologicznej. Tam, gdzie zapewnienie
wypeniania funkcji bezpieczestwa nie jest moliwe przez wykorzystanie
wbudowanych cech bezpieczestwa, w pierwszej kolejnoci stosuje si systemy i
urzdzenia nie wymagajce zasilania elektrycznego ze rde zewntrznych (spoza
obiektu), albo takie, ktre w razie utraty zasilania bd przyjmowa stan preferowany
z punktu widzenia bezpieczestwa.
4. Obiekt jdrowy wyposaa si w systemy zasilania elektrycznego ze rde
wewntrznych i zewntrznych (spoza obiektu), przy czym wykonanie funkcji
bezpieczestwa powinno by moliwe przy wykorzystaniu jakiegokolwiek z tych
dwch rde zasilania elektrycznego.
17



Rozdzia 2
Uszkodzenia ze wsplnej przyczyny, kryterium pojedynczego uszkodzenia, stan
bezpieczny po uszkodzeniu

35. W projekcie obiektu jdrowego naley zastosowa zasady rnorodnoci
i niezalenoci funkcjonalnej systemw oraz elementw konstrukcji i wyposaenia
obiektu jdrowego majcych istotne znaczenie dla zapewnienia bezpieczestwa
jdrowego i ochrony radiologicznej dla uzyskania koniecznego poziomu ich
niezawodnoci, tam, gdzie na konieczno zastosowania tych zasad wskazay analizy
niezawodnociowe przeprowadzone w oparciu o kryterium moliwoci wystpienia
uszkodze ze wsplnej przyczyny.
36. Systemy oraz elementy wyposaenia obiektu jdrowego majce istotne
znaczenie dla zapewnienia bezpieczestwa jdrowego i ochrony radiologicznej
obiektu jdrowego projektuje si tak, eby w razie uszkodzenia przechodziy one
samoczynnie w stan bezpieczny po uszkodzeniu.
37. 1. Do kadej grupy bezpieczestwa wczonej do projektu obiektu jdrowego
stosuje si kryterium pojedynczego uszkodzenia.
2. Wymagan niezawodno okrelonej grupy bezpieczestwa, dla kadego
postulowanego zdarzenia inicjujcego, przy zaoeniu, e wystpi pojedyncze
uszkodzenie, zapewnia si przez odpowiedni dobr rodkw technicznych
obejmujcy: stosowanie elementw sprawdzonych, zwielokrotnienie (redundancj),
rnorodno, rozdzielenie fizyczne i funkcjonalne oraz odizolowanie elementw.
Rozdzia 3
Pomocnicze wyposaenie i systemy istotne dla bezpieczestwa, czynnoci
utrzymania, remont, prby i kalibracje


38 1. Wyposaenie oraz systemy pomocnicze wspomagajce lub obsugujce
systemy istotne dla zapewnienia bezpieczestwa jdrowego i ochrony radiologicznej,
traktuje si jako cz tych systemw i s one odpowiednio klasyfikowane na
zasadach okrelonych w 11. Ich niezawodno, zwielokrotnienie (redundancja),
rnorodno i niezaleno funkcjonalna, a take rozwizania techniczne
zastosowane celem ich odcicia i prowadzenia prb funkcjonowania s wspmierne
do niezawodnoci wspomaganego lub obsugiwanego przez nie systemu.
2. Wyposaenie i systemy pomocnicze, o ktrych mowa w ust. 1, obejmuj w
szczeglnoci: zasilanie w energi elektryczn, dostarczanie wody chodzcej
i spronego powietrza lub innych gazw oraz rodkw smarnych.
18
3. Wyposaenie lub systemy pomocnicze wspomagajce lub obsugujce systemy
majce istotne znaczenie dla zapewnienia bezpieczestwa jdrowego i ochrony
radiologicznej projektuje si w taki sposb, eby uszkodzenie jakiegokolwiek z nich
nie powodowao jednoczesnej niesprawnoci zwielokrotnionych systemw
bezpieczestwa.
39. Projekt obiektu jdrowego zapewnia, dziki zastosowaniu rodkw takich jak
zwikszony stopie zwielokrotnienia (redundancji), moliwo prowadzenia w
rozsdnym zakresie czynnoci utrzymania i prb systemw istotnych dla
bezpieczestwa, bez koniecznoci wyczania obiektu z ruchu. Uwzgldnia si przy
tym wyczenia z ruchu, wcznie z niedyspozycyjnoci systemw lub wyposaenia
na skutek uszkodzenia. Rozwaa si take wpyw przewidywanych czynnoci
utrzymania, prb i napraw na niezawodno poszczeglnych systemw
bezpieczestwa celem zapewnienia, e funkcja bezpieczestwa nadal moe by
wypeniana z konieczn niezawodnoci.
40. 1. Rozwizania projektowe obiektu jdrowego, z zastrzeeniem ust. 2,
zapewniaj moliwo bezpiecznego wykonywania:
1) podczas pracy obiektu jdrowego na mocy - kalibracji i prb lub czynnoci
utrzymania;
2) w warunkach wyczenia obiektu take remontw, wymiany i kontroli
- na systemach oraz elementach konstrukcji i wyposaenia majcych istotne znaczenie
dla zapewnienia bezpieczestwa jdrowego i ochrony radiologicznej, bez istotnego
zmniejszenia niezawodnoci wypeniania funkcji bezpieczestwa, a w sytuacji, o
ktrej mowa w pkt 1 take bez koniecznoci wyczania obiektu jdrowego.
2. Jeeli obiektu jdrowego nie mona zaprojektowa w sposb wymagany w ust. 1,
to w projekcie obiektu jdrowego stosuje si inne rozwizania zapewniajce
moliwo uzyskania informacji o stanie i funkcjonowaniu systemw oraz elementw
konstrukcji i wyposaenia obiektu jdrowego majcych istotne znaczenie dla
zapewnienia bezpieczestwa jdrowego i ochrony radiologicznej, polegajce na
zastosowaniu zwikszonych zapasw bezpieczestwa lub innych rodkw
ostronoci sucych skompensowaniu skutkw potencjalnych niespodziewanych
uszkodze.
Rozdzia 4
Badania kwalifikacyjne, starzenie si systemw oraz elementw konstrukcji i
wyposaenia, czynnik ludzki
41. Przewidziane w projekcie obiektu jdrowego systemy oraz elementy konstrukcji
i wyposaenia majce istotne znaczenie dla zapewnienia bezpieczestwa jdrowego i
ochrony radiologicznej poddaje si badaniom kwalifikacyjnym, przeprowadzanym
zgodnie z ustalonym programem celem potwierdzenia, e przez cay przewidziany w
projekcie okres ich uytkowania bd one zdolne do wykonywania swoich funkcji,
podlegajc starzeniu si, w tym warunkom rodowiskowym, w szczeglnoci takim
jak drgania, temperatura, cinienie, uderzenie strumienia pynu lub odamkw,
zakcenia elektromagnetyczne, napromienienie, zalanie, wilgotno, oraz wszelkie
moliwe kombinacje tych czynnikw, panujcych w czasie gdy ich dziaanie bdzie
potrzebne.
42. Przy projektowaniu systemw oraz elementw konstrukcji i wyposaenia
obiektu jdrowego majcych istotne znaczenie dla zapewnienia bezpieczestwa
jdrowego i ochrony radiologicznej:
19
1) przewiduje si odpowiednie zapasy bezpieczestwa uwzgldniajce mechanizmy
starzenia si i zuycia tych systemw i elementw oraz ich potencjaln degradacj
techniczn zwizan ze starzeniem si, tak, eby zapewni zdolno systemw
i elementw konstrukcji i wyposaenia do wykonywania funkcji bezpieczestwa
przez cay przewidziany w projekcie okres ich uytkowania;
2) uwzgldnia si efekty ich starzenia si i zuycia w warunkach normalnej
eksploatacji, przy wykonywaniu prb oraz zabiegw utrzymania i remontw, a
take w stanach obiektu podczas i po wystpieniu postulowanych zdarze
inicjujcych.
43. 1. Obiekt jdrowy projektuje si w taki sposb, eby zminimalizowa
moliwo zaistnienia oraz ograniczy skutki ewentualnych bdw czowieka, ze
szczeglnym uwzgldnieniem aspektw waciwego ukad przestrzenny obiektu i
ergonomii.
2. Rozwizania projektowe obiektu jdrowego zapewniaj warunki dla powodzenia
dziaa operatora, uwzgldniajc przy tym: dostpny czas na jego dziaania,
oczekiwane rodowisko fizyczne oraz obcienie psychologiczne.
3. Rozwizania projektowe obiektu jdrowego minimalizuj prawdopodobiestwo
wystpienia sytuacji wymagajcych interwencji operatora w krtkimi czasie, a jeeli
podejmowanie przez niego takich interwencji jest konieczne, zapewniaj, e:
1) dysponuje on czasem wystarczajcym na podjcie decyzji i dziaanie;
2) informacja niezbdna dla podjcia przez operatora decyzji o dziaaniu jest
przedstawiona w prosty i jednoznaczny sposb;
3) po zaistnieniu awarii, w sterowni gwnej lub w sterowni rezerwowej, oraz na
trasie dojcia do sterowni rezerwowej, jest akceptowalne rodowisko pracy.
44. Projektujc sterowni gwn i sterowni rezerwow:
1) analizuje si i odpowiednio uwzgldnia czynniki ludzkie, zwaszcza aspekty
wspdziaania czowieka z maszyn, eby zapewni waciwe i przejrzyste
rozdzielenie realizowanych funkcji kontroli i sterowania pomidzy operatorami a
wprowadzonymi systemami automatycznymi; ponadto w projekcie okrela si
minimaln liczb personelu ruchowego wymagan do jednoczesnego
wykonywania czynnoci koniecznych do doprowadzenia obiektu do stanu
bezpiecznego wyczenia;
2) stosuje si rozwizania zapewniajce dostarczanie operatorom informacji
kompleksowych, lecz atwych do zrozumienia, oraz waciwych dla czasu
podejmowania koniecznych decyzji i wykonania czynnoci, w szczeglnoci
informacji:
a) umoliwiajcych szybk ocen stanu obiektu we wszelkich jego stanach
eksploatacyjnych oraz podczas i po awariach, a take potwierdzenie, e s
realizowane funkcje automatycznie wykonywane przez systemy
bezpieczestwa;
b) umoliwiajcych okrelenie odpowiednich inicjowanych przez operatora
dziaa dla zapewnienia bezpieczestwa, ktre naley podj;
c) o parametrach poszczeglnych systemw oraz elementw konstrukcji
i wyposaenia, w tym urzdze, w celu potwierdzenia, e czynnoci konieczne
dla zapewnienia bezpieczestwa mog zosta bezpiecznie wykonane.
Rozdzia 5
Pozostae oglne wymagania projektowe

20
45. W wieloblokowych elektrowniach jdrowych systemy oraz elementy
konstrukcji i wyposaenia majce istotne znaczenie dla zapewnienia bezpieczestwa
jdrowego i ochrony radiologicznej nie mog by wsplne dla dwch lub wicej
reaktorw, chyba, e zostanie wykazane, e dla wszystkich reaktorw w stanach
eksploatacyjnych, wczajc zabiegi utrzymania i remontw, oraz podczas
postulowanych awarii, spenione bd wymagania bezpieczestwa jdrowego i
ochrony radiologicznej, a w razie wystpienia cikiej awarii jednego z reaktorw,
dla pozostaych reaktorw bdzie zapewniona moliwo ich uporzdkowanego
wyczenia, wychodzenia i odprowadzania ciepa powyczeniowego.
46. Elektrownie jdrowe poczone z sieciami ciepowniczymi lub instalacjami
przemysowymi wykorzystujcymi ciepo wytwarzane w reaktorze w procesach
fizykochemicznych, projektuje si w sposb zapobiegajcy przenoszeniu substancji
promieniotwrczych z obiektu jdrowego do tych sieci ciepowniczych lub instalacji
przemysowych w stanach eksploatacyjnych i podczas postulowanych awarii.
47. 1. Projekt obiektu jdrowego przewiduje wyposaenie obiektu w:
1) drogi ewakuacyjne, oznakowane w sposb wyrany i trway, z owietleniem,
wentylacj i innymi udogodnieniami istotnymi dla bezpiecznego korzystania z
tych drg;
2) systemy alarmowe i rodki komunikacji, umoliwiajce, take w warunkach
awaryjnych, przekazywanie ostrzee i instrukcji osobom obecnym na terenie
obiektu jdrowego oraz informowanie osb i podmiotw spoza obiektu zgodnie z
zakadowym planem postpowania awaryjnego.
2. Ukad przestrzenny obiektu jdrowego i rozwizania projektowe budynkw
umoliwiaj skuteczn kontrol dostpu i ruchu osb oraz wyposaenia na teren
obiektu, wczajc pracownikw i pojazdy sub awaryjnych, ze szczeglnym
uwzgldnieniem ochrony przed nieuprawnionym wstpem osb i wprowadzaniem
towarw.
48. 1. W przypadku, gdy istnieje znaczne prawdopodobiestwo, e konieczne
bdzie jednoczesne dziaanie w obiekcie jdrowym dwch lub wicej systemw
majcych istotne znaczenie dla zapewnienia bezpieczestwa jdrowego i ochrony
radiologicznej, projektujc je naley uwzgldni ocen ich moliwych oddziaywa
obejmujc nie tylko wzajemne poczenia fizyczne, ale take moliwe skutki
dziaania i wpyw nieprawidowego dziaania lub uszkodzenia jednego systemu na
fizyczne rodowisko pracy pozostaych istotnych systemw.
2. W przypadku, gdy dwa systemy pynw, pracujce przy rnych cinieniach, s ze
sob poczone, projektuje si je tak, eby wytrzymyway wysze cinienie, albo
wprowadza si rozwizania uniemoliwiajce przekroczenie cinienia projektowego
w systemie pracujcym przy niszym cinieniu, przy zaoeniu wystpienia
pojedynczego uszkodzenia.
49. Projekt elektrowni jdrowej uwzgldnia jej wzajemne oddziaywanie z sieci
elektroenergetyczn, wczajc niezaleno i liczb linii zasilajcych
doprowadzonych do elektrowni jdrowej, moliwe wahania i przewidywane
zakcenia napi i czstotliwoci sieci zasilajcej, oraz awarie systemowe, z punktu
widzenia zapewnienia niezbdnej niezawodnoci zasilania elektrycznego systemw
elektrowni jdrowej istotnych dla bezpieczestwa jdrowego i ochrony
radiologicznej.
50. Projekt obiektu jdrowego uwzgldnia rozwizania uatwiajce jego likwidacj
i demonta, a w szczeglnoci:
21
1) taki dobr materiaw, by moliwie zminimalizowa iloci odpadw
promieniotwrczych i uatwi dezaktywacj zdemontowanych elementw;
2) moliwoci dostpu do miejsc, do ktrych dostp jest konieczny;
3) konieczno minimalizacji naraenia pracownikw na promieniowanie oraz
zapobieenia skaeniom rodowiska substancjami promieniotwrczymi przy
demontau;
4) obiekty konieczne do przechowywania odpadw promieniotwrczych powstaych
zarwno podczas eksploatacji, jak i likwidacji obiektu jdrowego.

Dzia IV
Szczegowe wymagania bezpieczestwa jdrowego i ochrony radiologicznej
dotyczce projektowania poszczeglnych systemw oraz elementw konstrukcji
i wyposaenia obiektu jdrowego istotnych dla bezpieczestwa
Rozdzia 1
Reaktor
51. 1. Reaktor i zwizane z nim systemy projektuje si w taki sposb, aby:
1) nie posiaday waciwoci, ktre mogyby spowodowa znaczny wzrost
reaktywnoci podczas przewidywanych zdarze eksploatacyjnych lub w stanach
awaryjnych;
2) bya zapewniona stabilno i samoregulacja reaktora, tak, eby czny efekt
fizycznych sprze zwrotnych ogranicza wzrost mocy reaktora;
3) wahania mocy reaktora mogce prowadzi do przekroczenia okrelonych
granicznych parametrw projektowych dla paliwa byy wykluczone albo mogy
by niezawodnie oraz szybko wykryte i stumione.
2. Rdze reaktora i zwizane z nim systemy chodzenia oraz sterowania
i zabezpiecze, projektuje si:
1) z zachowaniem odpowiednich zapasw bezpieczestwa celem zapewnienia, e
okrelone ograniczenia projektowe, zwaszcza dla paliwa, nie zostan
przekroczone, a we wszystkich stanach eksploatacyjnych i przy awariach
projektowych zachowane bd wymagania bezpieczestwa jdrowego i ochrony
radiologicznej, z uwzgldnieniem istniejcych niepewnoci;
2) w sposb umoliwiajcy prowadzenie odpowiedniej ich kontroli, bada i testw
przez cay okres eksploatacji obiektu jdrowego;
3) tak, eby bya zapewniona moliwo usuwania substancji, ktre mogyby
zagrozi bezpieczestwu reaktora, w szczeglnoci przez zatkanie kanaw
chodziwa, w tym produktw korozji.
3. Rdze reaktora i zwizane z nim konstrukcje znajdujce si wewntrz zbiornika
reaktora projektuje si tak, eby wytrzymay obcienia statyczne i dynamiczne
oczekiwane w stanach eksploatacyjnych, awariach projektowych i przy zdarzeniach
zewntrznych, w zakresie koniecznym dla zapewnienia bezpiecznego wyczenia
reaktora, utrzymania reaktora w stanie podkrytycznym i zapewnienia chodzenia
rdzenia.
4. Rozwizania projektowe reaktora:
1) minimalizuj prawdopodobiestwo spontanicznego zaistnienia ponownej
krytycznoci po wyczeniu reaktora lub nagego wzrostu reaktywnoci w
nastpstwie postulowanego zdarzenia inicjujcego;
22
2) zapewniaj, e maksymalna wielko dodatniej reaktywnoci oraz maksymalna
szybko jej wprowadzania w stanach eksploatacyjnych i podczas awarii
projektowych bd ograniczone tak, by nie doszo do uszkodzenia granicy
cinieniowej obiegu chodzenia reaktora oraz by utrzymana bya zdolno
chodzenia i nie doszo do znaczcego uszkodzenia rdzenia reaktora.
52. 1. Elementy paliwowe i zestawy paliwowe oraz konstrukcje wsporcze rdzenia
reaktora projektuje si tak, aby:
1) w zadowalajcy sposb wytrzymyway przewidywane warunki napromieniania
i rodowiskowe w rdzeniu reaktora, w poczeniu z procesami zuycia, jakie
mog wystpi podczas normalnej eksploatacji i przewidywanych zdarze
eksploatacyjnych, a take obcienia wystpujce przy manipulacjach paliwem;
2) w stanach eksploatacyjnych i warunkach awaryjnych innych jak cikie awarie
zapewniay utrzymanie geometrii rdzenia reaktora umoliwiajcej wystarczajce
chodzenie oraz nie utrudniajcej wprowadzania prtw regulacyjnych i prtw
bezpieczestwa.
2. Projekt rdzenia reaktora uwzgldnia degradacj elementw paliwowych
wynikajc z:
1) rnic rozszerzania oraz deformacji paliwa i koszulek;
2) zewntrznego cinienia chodziwa;
3) dodatkowego wewntrznego cinienia spowodowanego przez produkty
rozszczepienia w elemencie paliwowym;
4) napromienienia paliwa i innych materiaw w zestawie paliwowym;
5) zmian cinienia i temperatury na skutek zmian mocy;
6) reakcji chemicznych;
7) obcie statycznych i dynamicznych, w tym drga wywoywanych przez
przepyw i innych drga;
8) zmian w procesie wymiany ciepa, ktre mog wynika z odksztace lub efektw
reakcji chemicznych.
3. Reaktor projektuje si tak, eby zapewni, e:
1) podczas przewidywanych zdarze eksploatacyjnych nie dojdzie do znaczcej
degradacji paliwa;
2) podczas awarii projektowych elementy paliwowe pozostaj na swoim miejscu i nie
ulegaj odksztaceniom, jakie prowadziyby do utraty moliwoci skutecznego
poawaryjnego chodzenia rdzenia.
4. Warunki chodzenia elementw paliwowych naley w projekcie rdzenia reaktora
okreli tak , eby daway wysoki stopie pewnoci, e w stanach eksploatacyjnych
strumie cieplny na powierzchni koszulki paliwowej bdzie mniejszy od strumienia,
przy ktrym wystpuje kryzys wymiany ciepa.
53. Projekt obiektu jdrowego zapewnia moliwo spenienia wymaga
okrelonych w 51 i 52 take w razie zmian w strategii gospodarki paliwem przez
cay okres eksploatacji obiektu jdrowego.
54. Rdze reaktora projektuje si w taki sposb, aby uatwione byo utrzymanie we
wszystkich stanach eksploatacyjnych, oraz warunkach awarii bez degradacji rdzenia,
stabilnego ksztatu rozkadu i poziomu strumienia neutronw w zakresie granicznych
parametrw projektowych.
55. W projekcie obiektu jdrowego przewiduje si rodki techniczne zapewniajce
moliwo wyczenia reaktora we wszystkich stanach eksploatacyjnych i w
warunkach awaryjnych, oraz utrzymanie go w stanie wyczenia nawet przy
23
najwikszej reaktywnoci rdzenia. Efektywno, szybko dziaania i zapas
wyczenia zapewniane przez te rodki wyczenia reaktora s wystarczajce by nie
doszo do przekroczenia wartoci okrelonych limitw bezpieczestwa.
56. 1. Dla zapewnienia zrnicowania rodki techniczne suce do wyczania
reaktora skadaj si z co najmniej dwch rnych systemw.
2. Przynajmniej jeden z systemw, o ktrych mowa w ust. 1, jest zdolny do
samodzielnego, szybkiego wprowadzenia reaktora w stan podkrytyczny ze stanw
eksploatacyjnych i w warunkach awaryjnych, a take do utrzymywania reaktora w
stanie podkrytycznym z odpowiednim zapasem i z du niezawodnoci, nawet przy
najwikszej reaktywnoci rdzenia, przy zaoeniu pojedynczego uszkodzenia.
3. W projekcie obiektu jdrowego mona wyjtkowo dopuci do przejciowej
ponownej krytycznoci, pod warunkiem, e graniczne parametry projektowe dla
paliwa i urzdze nie zostan przekroczone.
57. 1. rodki techniczne suce do sterowania reaktywnoci i wyczania reaktora
zapewniaj utrzymanie podkrytycznoci reaktora take podczas i po cikiej awarii.
2. Dokonujc wyboru rodkw technicznych sucych do wyczania reaktora
uwzgldnia si uszkodzenia pojawiajce si gdziekolwiek w obiekcie, ktre mogyby:
1) spowodowa, e cz tych rodkw nie bdzie funkcjonowa, lub
2) doprowadzi do ich uszkodzenia ze wsplnej przyczyny.
3. W projekcie obiektu jdrowego przewiduje si:
1) rodki suce do wyczania reaktora odpowiednie dla zapobieenia powstaniu lub
skompensowania niezamierzonych wzrostw reaktywnoci podczas stanu wyczenia,
w tym podczas przeadunku paliwa w tym stanie;
2) aparatur kontrolno-pomiarow i moliwo prowadzenia testw celem
zapewnienia, e rodki techniczne suce do wyczania reaktora utrzymywane bd
w stanie ustalonym dla danych warunkw obiektu.

Rozdzia 2
Obieg chodzenia reaktora

58. 1. Obieg chodzenia reaktora, zwizane z nim systemy pomocnicze oraz
systemy sterowania i zabezpiecze, projektuje si z zapasami bezpieczestwa
wystarczajcymi dla zapewnienia, e w stanach eksploatacyjnych nie dojdzie do
przekroczenia granicznych parametrw projektowych dla granicy cinieniowej obiegu
chodzenia reaktora: maksymalnego cinienia, maksymalnej temperatury, zmian
cinienia i temperatury w stanach przejciowych, oraz dopuszczalnych napre.
2. Zastosowane rozwizania projektowe zapewniaj, e dziaanie osprztu
zabezpieczajcego zabezpiecza granic cinieniow obiegu chodzenia reaktora przed
nadmiernym cinieniem oraz, nawet podczas awarii projektowych, nie doprowadza do
nieakceptowanych uwolnie substancji promieniotwrczych do rodowiska, w
szczeglnoci do uwolnie z ominiciem obudowy bezpieczestwa reaktora.
59. 1. Elementy skadowe obiegu chodzenia reaktora zawierajce chodziwo
reaktora, takie jak zbiornik cinieniowy reaktora lub kanay cinieniowe, rurocigi,
24
armatura, osprzt, pompy, dmuchawy i wymienniki ciepa, wraz z ich elementami
mocujcymi i konstrukcjami wsporczymi, projektuje si w taki sposb, eby
wytrzymyway one obcienia statyczne i dynamiczne oczekiwane we wszystkich
stanach eksploatacyjnych i podczas awarii projektowych. Materiay stosowane do
wytwarzania tych elementw skadowych dobiera si tak, by minimalizowa
aktywacj materiau.
2. Zbiornik cinieniowy reaktora oraz kanay cinieniowe projektuje si i buduje z
zachowaniem najwyszej jakoci w odniesieniu do zastosowanych materiaw, norm
konstruowania, moliwoci prowadzenia kontroli, oraz technologii wytwarzania.
3. Rurocigi poczone z granic cinieniow obiegu chodzenia reaktora wyposaa
si w odpowiedni armatur odcinajc, w celu ograniczenia wszelkich ucieczek
chodziwa reaktora oraz wykluczenia ucieczki chodziwa reaktora poprzez
przyczone systemy pomocnicze.
4. Granic cinieniow obiegu chodzenia reaktora projektuje si tak, eby
zapocztkowanie jej uszkodzenia byo bardzo mao prawdopodobne, za wszelkie
powstae uszkodzenia nie przeksztacay si w niestabilne szybko rozszerzajce si
pknicia tak, aby moliwe byo wykrycie uszkodze we waciwym czasie.
5. Rozwizania projektowe zapewniaj uniknicie stanw obiektu jdrowego, w
ktrych elementy granicy cinieniowej obiegu chodzenia reaktora mogyby przej w
stan kruchy powodujc zagroenie dla bezpieczestwa jdrowego i ochrony
radiologicznej.
6. Elementy znajdujce si wewntrz granicy cinieniowej obiegu chodzenia
reaktora, takie jak wirniki pomp i czci armatury, projektuje si w sposb
minimalizujcy prawdopodobiestwo ich uszkodzenia i powstania wtrnych
uszkodze innych elementw obiegu chodzenia istotnych dla bezpieczestwa, w
stanach eksploatacyjnych i przy awariach projektowych, z naleytym uwzgldnieniem
degradacji, jaka moe powsta podczas uytkowania.
60. 1. Elementy skadowe granicy cinieniowej obiegu chodzenia reaktora
projektuje si w sposb umoliwiajcy przez cay okres uytkowania obiektu
jdrowego prowadzenie, w odpowiednich odstpach czasu bezporednich lub
porednich kontroli i prb stanu technicznego elementw tej granicy - zgodnie z ich
znaczeniem dla bezpieczestwa, w celu wykazania braku niedopuszczalnych wad lub
znacznego pogorszenia bezpieczestwa.
2. W projekcie obiektu jdrowego zapewnia si i wskaniki stanu integralnoci
granicy cinieniowej obiegu chodzenia reaktora, takie jak przecieki, podlegaj
monitorowaniu, ktrego wynik uwzgldnia si przy okrelaniu rodzaju i zakresu
kontroli niezbdnych dla zapewnienia bezpieczestwa. Obieg chodzenia reaktora
wyposaa si w system wykrywania i pomiaru wielkoci przeciekw, uatwiajcy
szybkie ich zlokalizowanie.
3. Jeeli z analiz bezpieczestwa elektrowni jdrowej wynika, e okrelone
uszkodzenia we wtrnym obiegu chodzenia mog prowadzi do powanych skutkw
z punktu widzenia bezpieczestwa jdrowego, to zapewnia si moliwo
przeprowadzania okresowej kontroli stanu technicznego odpowiednich czci
wtrnego obiegu chodzenia.
61. 1. W obiekcie jdrowym stosuje si system dla regulacji iloci i cinienia
chodziwa w obiegu chodzenia reaktora, zapewniajcy, e w stanach
eksploatacyjnych nie dojdzie do przekroczenia okrelonych granicznych parametrw
projektowych, z uwzgldnieniem zmian objtociowych i wyciekw chodziwa.
25
2. Stosuje si odpowiednie urzdzenia do usuwania substancji promieniotwrczych z
chodziwa reaktora, wcznie z aktywowanymi produktami korozji i produktami
rozszczepienia przenikajcymi z paliwa.
3. Wydajno urzdze, o ktrych mowa w ust. 2, okrela si na podstawie
granicznych parametrw projektowych dla paliwa dotyczcych dopuszczalnych
nieszczelnoci z okrelonym zapasem, co zapewnia, e obiekt jdrowy moe by
eksploatowany przy poziomie aktywnoci w obiegu chodzenia reaktora tak niskim,
jaki w praktyce mona rozsdnie osign, a take, e uwolnienia substancji
promieniotwrczych s najnisze jak to rozsdnie osigalne i mieszcz si w
wyznaczonych granicach.
62. 1. W obiekcie jdrowym stosuje si system zapewniajcy odprowadzanie ciepa
powyczeniowego wypeniajcy funkcj bezpieczestwa polegajc na
odprowadzaniu z rdzenia reaktora ciepa rozpadu produktw rozszczepienia i innego
ciepa powyczeniowego z odpowiednio du wydajnoci, aby nie dochodzio do
przekroczenia granicznych parametrw projektowych ustalonych dla paliwa oraz
granicy cinieniowej obiegu chodzenia reaktora.
2. Rozwizania projektowe systemu odprowadzenia ciepa powyczeniowego
zapewniaj w szczeglnoci moliwo wzajemnych pocze i odcinania
podsystemw.
63. 1. W projekcie obiektu jdrowego przewiduje si stosowanie systemw
awaryjnego chodzenia rdzenia reaktora w celu przywrcenia i utrzymania chodzenia
paliwa w stanach awaryjnych nawet w razie utraty integralnoci granicy cinieniowej
obiegu chodzenia reaktora.
2. W przypadku awarii z utrat chodziwa, wczajc natychmiastowe rozerwanie
rurocigu obiegu chodzenia reaktora o najwikszej rednicy, chodzenie rdzenia jest
prowadzone tak, eby zminimalizowa uszkodzenia paliwa i ograniczy ucieczk
produktw rozszczepienia z paliwa, zapewniajc, e:
1) nie zostan przekroczone graniczne parametry projektowe dla paliwa;
2) moliwe reakcje chemiczne s ograniczone do poziomu dopuszczalnego;
3) zmiany w paliwie i w konstrukcjach wewntrznych nie zmniejsz w znaczcy
sposb efektywnoci awaryjnego chodzenia rdzenia;
4) chodzenie rdzenia bdzie zapewnione przez wystarczajco dugi czas.
64. W celu spenienia przez system awaryjnego chodzenia rdzenia reaktora
wymaga, o ktrych mowa w 63 ust. 2, dla kadego postulowanego zdarzenia
inicjujcego i przy zaoeniu wystpienia pojedynczego uszkodzenia, stosuje si
odpowiednie rozwizania projektowe, takie jak: wykrywanie nieszczelnoci,
odpowiednie poczenia wzajemne i moliwoci odcinania, przy odpowiednim
zwielokrotnieniu (redundancji), zrnicowaniu i rozdzieleniu elementw skadowych
systemu, a take zapewnia si zasilanie elektryczne tego systemu ze rde
wewntrznych w razie zaniku zasilania z sieci zewntrznej.
65. Rozwizania projektowe zapewniaj moliwo celowego obniania cinienia w
obiegu chodzenia reaktora w razie cikiej awarii, tak, eby zwikszy moliwo
odprowadzania ciepa z rdzenia reaktora.
66. System awaryjnego chodzenia rdzenia reaktora projektuje si tak, eby
moliwe byo prowadzenie okresowych kontroli jego wanych urzdze i elementw
oraz wykonywanie okresowych prb w celu potwierdzenia:
1) integralnoci konstrukcyjnej i szczelnoci jego urzdze lub elementw;
26
2) zdolnoci do dziaania i osigw urzdze czynnych systemu podczas normalnej
eksploatacji;
3) zdolnoci do dziaania systemu, jako caoci, w stanach obiektu okrelonych w
zaoeniach projektowych.
Rozdzia 3
System obudowy bezpieczestwa reaktora

67. 1. W obiekcie jdrowym stosuje si system obudowy bezpieczestwa reaktora
zapewniajcy:
1) zatrzymywanie substancji promieniotwrczych w stanach eksploatacyjnych
i warunkach awaryjnych;
2) ochron reaktora przed zewntrznymi zagroeniami naturalnymi lub
powodowanymi przez czowieka;
3) oson przed promieniowaniem jonizujcym w stanach eksploatacyjnych
i warunkach awaryjnych.
2. W elektrowni jdrowej system obudowy bezpieczestwa obejmuje pierwotn
obudow bezpieczestwa i wtrn obudow bezpieczestwa, oraz w zalenoci od
przyjtej koncepcji projektowej, obejmuje systemy pomocnicze, takie jak w
szczeglnoci: systemy ograniczajce wielkoci cinienia i temperatur wewntrz
obudowy oraz urzdzenia suce do odcinania (izolowania od otoczenia) obudowy,
ograniczania stenia lub usuwania z atmosfery obudowy produktw rozszczepienia,
wodoru, tlenu i innych substancji, ktre mog zosta do niej uwolnione.
68. 1. Wytrzymao konstrukcji obudowy bezpieczestwa, wcznie z otworami
dostpu, przepustami i armatur odcinajc, projektuje si z wystarczajcym zapasem
bezpieczestwa, na podstawie wielkoci potencjalnych wewntrznych nadcinie,
podcinie i temperatur, oraz oddziaywa dynamicznych takich jak uderzenia
odamkw i dziaanie si reakcji oczekiwanych na skutek postulowanych awarii,
uwzgldniajc w szczeglnoci:
1) niepewnoci: analiz zjawisk zachodzcych podczas awarii, okrelenia
waciwoci materiaw, wielkoci napre, oraz rozmiarw wad
materiaowych,
2) skutki wydzielenia energii z innych potencjalnych rde, w szczeglnoci:
energii zakumulowanej w wytwornicach pary, oraz w wyniku reakcji
chemicznych w tym przewidywanych zjawisk spalania gazw palnych
wewntrz obudowy, oraz radiolizy,
3) zagroenia naturalne i zdarzenia powodowane przez czowieka.
2. Projekt obudowy bezpieczestwa uwzgldnia rozwizania umoliwiajce
monitorowanie stanu obudowy bezpieczestwa oraz zwizanych z ni systemw
i urzdze.
69. Konstrukcj obudowy bezpieczestwa projektuje si tak, aby zapewni, e w
stanach eksploatacyjnych, a w szczeglnoci podczas wykonywania czynnoci
utrzymania, remontw, prb, oraz podczas i po postulowanych awariach jej materiay
ferrytyczne nie bd przejawia kruchego zachowania, a prawdopodobiestwo
powstania szybko rozszerzajcego si pknicia bdzie zminimalizowane.
27
70. Konstrukcj obudowy bezpieczestwa w obiekcie jdrowym projektuje si
i buduje tak, eby moliwe byo wykonywanie prb cinieniowych celem:
1) wykazania strukturalnej integralnoci obudowy bezpieczestwa przed
rozpoczciem eksploatacji obiektu oraz w okresie jego uytkowania;
2) oszacowania natenia przeciekw z systemu obudowy bezpieczestwa przez cay
okres uytkowania reaktora przy cinieniu projektowym w obudowie bezpieczestwa
lub przy obnionych wartociach cinienia pozwalajcych na oszacowanie wielkoci
przeciekw przy cinieniu projektowym.
71. System obudowy bezpieczestwa w obiekcie jdrowym projektuje si tak, eby
podczas i po postulowanych awariach nie dochodzio do przekroczenia ustalonej
maksymalnej wielkoci przeciekw.
72. 1. Obudow bezpieczestwa projektuje si tak, eby liczba przepustw przez
obudow bezpieczestwa bya tak maa jak to jest w praktyce moliwe.
2. W projekcie zapewnia si, e:
1) przepusty przez obudow bezpieczestwa speniaj te same wymagania
projektowe co sama konstrukcja obudowy;
2) bdzie moliwo wykrywania przeciekw w obrbie poszczeglnych
przepustw przez obudow bezpieczestwa ;
3) funkcjonalno przepustw bdzie utrzymana w razie cikiej awarii.
73. 1. W projekcie obiektu jdrowego stosuje si rozwizania umoliwiajce w razie
postulowanej awarii automatyczne, szybkie i niezawodne odcicie kadego
przechodzcego przez obudow bezpieczestwa rurocigu stanowicego cz
granicy cinieniowej obiegu chodzenia reaktora lub bezporednio poczonego z
atmosfer obudowy bezpieczestwa wwczas, gdy szczelno obudowy
bezpieczestwa ma zasadnicze znaczenie dla zapobieenia uwolnieniom substancji
promieniotwrczych do rodowiska przekraczajcych ustalone wielkoci graniczne.
Stosuje si przy tym odpowiednie rozwizania projektowe dla zapobieenia obejciu
obudowy bezpieczestwa.
2. Rurocig, o ktrym mowa w ust. 1, wyposaa si w co najmniej dwa odpowiednie
zawory odcinajce obudow bezpieczestwa lub zawory zwrotne, ustawione
szeregowo, umieszczone jak najbliej obudowy bezpieczestwa, zdolne do
niezawodnego i niezalenego od siebie uruchomienia. Projekt odcicia
(odizolowania) od otoczenia obudowy bezpieczestwa uwzgldnia kryterium
pojedynczego uszkodzenia.
3. Odstpstwa od wymaga okrelonych w ust. 1 i 2, dopuszcza si jedynie w
odniesieniu do specyficznych rodzajw rur, takich jak rurki impulsowe systemw
pomiarowych, lub wwczas gdy nie zastosowanie tych odstpstw pogorszyoby
niezawodno systemu bezpieczestwa, w skad ktrego wchodzi rurocig
przechodzcy przez obudow bezpieczestwa.
74. Rurocig przechodzcy przez pierwotn obudow bezpieczestwa reaktora,
ktry ani nie stanowi czci granicy cinieniowej obiegu chodzenia reaktora, ani nie
jest bezporednio poczony z atmosfer obudowy bezpieczestwa, posiada co
najmniej jeden zawr odcinajcy obudow bezpieczestwa, znajdujcy si na
zewntrz obudowy bezpieczestwa i umieszczony jak najbliej obudowy.
75. Rozwizania projektowe obiektu jdrowego zapewniaj moliwo prowadzenia
okresowych prb zdatnoci ruchowej armatury odcinajcej obudowy bezpieczestwa
i zwizanych z ni systemw oraz sprawdzania czy przecieki przez armatur s w
28
granicach dopuszczalnych. Zapewnia si przy tym moliwo niezawodnego
i niezalenego uruchamiania napdu kadego zaworu.
76. 1. W projekcie obiektu jdrowego zapewnia si, e dostp pracownikw obiektu
jdrowego do obudowy bezpieczestwa odbywa si poprzez luzy powietrzne, ktre
s wzajemnie blokowane w celu zapewnienia, e przynajmniej jedne drzwi s zawsze
zamknite.
2. Otwory dostpowe w obudowie bezpieczestwa dla potrzeb ruchu wyposaenia
i materiaw przez obudow projektuje si tak, by moliwe byo ich szybkie
i niezawodne zamykanie w razie gdy wymagane jest odizolowanie (odcicie)
obudowy.
3. Rozwizania projektowe zapewniaj zdolno urzdze izolujcych (odcinajcych)
luz powietrznych i otworw dostpowych w obudowie bezpieczestwa do
utrzymania ich funkcjonalnoci w razie postulowanych awarii.
77. 1. Rozwizania projektowe obudowy bezpieczestwa przewiduj dostatecznie
due przekroje tras przepywu pomidzy odrbnymi przedziaami wewntrz
pierwotnej obudowy bezpieczestwa. Przekroje te projektuje si na tyle due, aby
zapewni, e rnice cinie wystpujce w czasie wyrwnywania si cinienia w
obudowie podczas postulowanych awarii, nie spowoduj uszkodzenia konstrukcji
wewntrz obudowy bezpieczestwa lub systemw ograniczajcych skutki awarii.
2. Rozwizania projektowe zapewniaj zdolno konstrukcji wewntrznych obudowy
bezpieczestwa do wytrzymania skutkw cikich awarii.
78. 1. Zapewnia si moliwo odprowadzania ciepa z obudowy bezpieczestwa
reaktora w stanach eksploatacyjnych oraz w czasie i po postulowanych awariach.
2. Po kadym uwolnieniu pynw o wysokiej energii w trakcie postulowanej awarii
zapewnia si szybkie obnianie cinienia i temperatury w obudowie bezpieczestwa
oraz utrzymywanie ich na akceptowalnie niskim poziomie.
3. System realizujcy funkcj odprowadzania ciepa z obudowy bezpieczestwa
posiada odpowiedni niezawodno, w szczeglnoci poprzez zwielokrotnienie
(redundancj) zastosowanych urzdze i rozwiza technicznych oraz odpowiednie
wzajemne poczenia przy zasilaniu elektrycznym ze rde wewntrznych obiektu
bd z sieci zewntrznej, zakadajc wystpienie pojedynczego uszkodzenia.
4. Rozwizania projektowe zapewniaj moliwo prowadzenia okresowej kontroli
wanych urzdze oraz wykonywania prb cinieniowych i funkcjonalnych systemu
odprowadzania ciepa z obudowy bezpieczestwa.
79. 1. W projekcie obudowy bezpieczestwa przewiduje si stosownie do potrzeb
systemy suce do ograniczania, zmniejszania i kontrolowania iloci produktw
rozszczepienia, wodoru, tlenu i innych substancji, ktre mog by uwolnione do
obudowy bezpieczestwa reaktora.
2. Systemy, o ktrych mowa w ust. 1, projektuje si z naleytym stopniem
zwielokrotnienia (redundancji) oraz z odpowiednimi wzajemnymi poczeniami,
celem zapewnienia, e kada grupa bezpieczestwa moe wypenia niezbdn
funkcj bezpieczestwa, przy zasilaniu elektrycznym ze rde wewntrznych obiektu
bd z sieci zewntrznej, zakadajc wystpienie pojedynczego uszkodzenia. Do
zmniejszania stenia palnych gazw w obudowie bezpieczestwa stosuje si
urzdzenia lub systemy nie wymagajce zasilania elektrycznego.
29
3. Rozwizania projektowe systemw oczyszczania atmosfery obudowy
bezpieczestwa zapewniaj moliwo prowadzenia okresowej kontroli wanych
urzdze oraz wykonywania prb cinieniowych i funkcjonalnych tych systemw.
80. Materiay pokry, izolacji cieplnej i powok urzdze oraz konstrukcji wewntrz
obudowy bezpieczestwa dobiera si tak, aby zapewni wypenianie ich funkcji
bezpieczestwa i zminimalizowa niekorzystny wpyw na inne funkcje
bezpieczestwa w razie degradacji tych pokry, izolacji i powok.
Rozdzia 4
Systemy pomiarw i sterowania obiektu jdrowego
81. 1. W obiekcie jdrowym stosuje si aparatur kontrolno-pomiarow
odpowiedni dla:
1) okrelenia wartoci parametrw procesw technologicznych, w szczeglnoci tych
ktre mog mie wpyw na przebieg acuchowej reakcji rozszczepienia, integralno
rdzenia reaktora, systemw zawierajcych chodziwo reaktora i obudowy
bezpieczestwa;
2) pozyskania informacji o obiekcie jdrowym koniecznych do prowadzenia jego
niezawodnej i bezpiecznej eksploatacji,
3) okrelenia stanu obiektu w warunkach awaryjnych oraz podejmowania decyzji
zwizanych z reagowaniem awaryjnym.
2. Wprowadza si rozwizania zapewniajce okrelanie i automatyczne rejestrowanie
wszelkich parametrw pochodnych, istotnych dla bezpieczestwa, w szczeglnoci
zapasu do stanu nasycenia chodziwa.
3. Aparatura kontrolno-pomiarowa obiektu, o ktrej mowa w ust. 1, posiada
stosownie do swojego przeznaczenia zakresy pomiarowe odpowiednie do
monitorowania parametrw w stanach eksploatacyjnych i warunkach awaryjnych.
4. Aparatur kontrolno-pomiarow, o ktrej mowa w ust. 1, kwalifikuje si na
warunki rodowiskowe mogce wystpowa w odpowiednich stanach obiektu,
zapewniajc, e jest ona odpowiednia do pomiarw parametrw obiektu w warunkach
awaryjnych, aby umoliwi operatorowi rozpoznanie sytuacji w obiekcie
i klasyfikowanie zdarze dla celw reagowania awaryjnego.
82. W obiekcie jdrowym stosuje si rodki sterowania procesami
technologicznymi, w szczeglnoci suce do utrzymywania w granicach limitw i
warunkw eksploatacyjnych parametrw, o ktrych mowa w 81 ust. 1 pkt 1.
83. 1. Obiekt jdrowy wyposaa si w sterowni gwn, z ktrej moe by on
bezpiecznie sterowany we wszystkich stanach eksploatacyjnych i z ktrej mona
podejmowa dziaania celem utrzymania obiektu w stanie bezpiecznym, lub jego
wprowadzenia w stan bezpiecznego wyczenia po wystpieniu przewidywanych
zdarze eksploatacyjnych lub postulowanych awarii.
2. Rozwizania projektowe zapewniaj dostarczanie adekwatnych informacji w celu
ochrony osb przebywajcych w sterowni gwnej przed zagroeniami, takimi jak:
1) podwyszone poziomy promieniowania;
2) substancje wybuchowe lub toksyczne.
84. Projekt sterowni przewiduje zastosowanie rodkw ochrony radiologicznej
zapewniajcych dostp i moliwo przebywania pracownikw w sterowni gwnej
obiektu jdrowego w warunkach awaryjnych, bez przekroczenia podczas trwania
awarii dawek skutecznych (efektywnych) 50 mSv.
30
85. Identyfikuje si takie zdarzenia wewntrzne i zewntrzne wzgldem sterowni
gwnej obiektu jdrowego, ktre mog stanowi bezporednie zagroenie dla jej
funkcjonowania, a w projekcie uwzgldnia si rozsdnie osigalne rodki
minimalizowania skutkw takich zdarze.
86. 1. Rozmieszczenie aparatury kontrolno-pomiarowej i sposb prezentowania
informacji w sterowni gwnej obiektu jdrowego projektuje si, z uwzgldnieniem
zasad ergonomii, tak, eby pracownicy eksploatacji uzyskiwali adekwatny,
caociowy obraz stanu i funkcjonowania obiektu jdrowego.
2. W sterowni gwnej obiektu jdrowego przewiduje si urzdzenia przekazujce w
efektywny sposb wizualne, a tam gdzie jest to waciwe rwnie dwikowe,
wskazania dotyczce stanw eksploatacyjnych i procesw, ktre odbiegaj od normy
i mog niekorzystnie wpyn na bezpieczestwo jdrowe.
87. Jdrowy blok energetyczny wyposaa si w sterowni rezerwow, oddzielon
fizycznie i elektrycznie od sterowni gwnej bloku, z aparatur i urzdzeniami
sterujcymi wystarczajcymi, eby mona byo szybko wyczy reaktor
i utrzymywa go w stanie wyczonym, odprowadza ciepo powyczeniowe
i monitorowa najwaniejsze parametry obiektu, w razie niemonoci wykonywania
tych kluczowych dla zapewnienia bezpieczestwa jdrowego czynnoci ze sterowni
gwnej bloku. Do sterowni rezerwowej wymagania okrelone w 83, 84 i 85
stosuje si odpowiednio.
88. 1. W przypadku rozwiza projektowych obiektu jdrowego, w ktrych
prawidowe dziaanie istotnego dla bezpieczestwa systemu zaley od niezawodnego
funkcjonowania systemu komputerowego, przy opracowywaniu i testowaniu sprztu
komputerowego oraz oprogramowania wdraa si odpowiednie standardy i metody
postpowania, stosowane przez cay okres uytkowania systemu, a w szczeglnoci w
cyklu opracowywania oprogramowania.
2. Poziom niezawodnoci sprztu i oprogramowania komputerowego stosowanego w
obiekcie jdrowym jest wspmierny do wanoci okrelonego systemu dla
wypeniania funkcji bezpieczestwa.
3. W projekcie obiektu jdrowego zakada si poziom niezawodnoci systemu
komputerowego, ktry uwzgldnia odpowiednie zapasy bezpieczestwa, aby
skompensowa niepewnoci analizy wynikajce ze zoonoci systemu
komputerowego.
89. 1. W projekcie obiektu jdrowego zapewnia si automatyzacj dziaa w
zakresie zapewnienia bezpieczestwa, w stopniu gwarantujcym, e dziaanie
operatora nie bdzie konieczne przez okrelony czas po wystpieniu przewidywanych
zdarze eksploatacyjnych lub postulowanych awarii. Operatorowi zapewnia si
dostp do odpowiednich informacji, w celu monitorowania skutkw dziaa
automatycznych.
2. Automatyzuje si lub realizuje z uyciem elementw biernych uruchamianie i
sterowanie systemami lub urzdzeniami obiektu wypeniajcymi funkcje
bezpieczestwa tak, eby nie byo konieczne podejmowanie czynnoci przez
operatora w czasie do 30 minut po wystpieniu postulowanego zdarzenia
inicjujcego. Jakiekolwiek czynnoci operatora wymagane zgodnie z projektem w
czasie do 30 minut po wystpieniu postulowanego zdarzenia inicjujcego wymagaj
wyczerpujcego uzasadnienia w projekcie obiektu jdrowego.
31
90. 1. W obiekcie jdrowym stosuje si system zabezpiecze zdolny wykry
niebezpieczne warunki obiektu i automatycznie uruchomi systemy wymagane do
osignicia i utrzymania stanu bezpiecznego.
2. System zabezpiecze projektuje si tak, eby:
1) by on zdolny do przeamywania niebezpiecznych dziaa systemu sterowania;
2) osiga stan bezpieczny po uszkodzeniu;
3) zapobiega czynnociom operatora, ktre mogyby zniweczy skuteczno
systemu zabezpiecze w stanach eksploatacyjnych i warunkach awaryjnych, ale
nie uniemoliwia poprawnych dziaa operatora w warunkach awaryjnych;
4) zapewnia, e w wyniku przewidywanych zdarze eksploatacyjnych nie dojdzie
do przekroczenia granicznych parametrw projektowych; w szczeglnoci system
zabezpiecze zapewnia nie przekroczenie granicznych parametrw projektowych
paliwa w razie jakiegokolwiek pojedynczego wadliwego dziaania systemw
sterowania reaktywnoci, jak przypadkowe wyprowadzenie prtw
regulacyjnych z rdzenia reaktora, za wyjtkiem wyrzucenia lub upadku prtw z
lub do rdzenia.
91. 1. Aparatur kontrolno-pomiarow i systemy sterowania urzdze i systemw
istotnych dla zapewnienia bezpieczestwa jdrowego i ochrony radiologicznej
projektuje si tak, aby zapewniona bya ich wysoka niezawodno i moliwo
okresowego testowania wspmiernie do wanoci funkcji bezpieczestwa jakie
maj wykonywa.
2. Systemy bezpieczestwa, w tym w szczeglnoci system zabezpiecze, projektuje
si w sposb umoliwiajcy okresowe testowanie ich funkcjonalnoci podczas pracy
reaktora, wczajc moliwo niezalenego testowania kanaw celem wykrycia
uszkodze i ewentualnej utraty redundancji. Rozwizanie projektowe umoliwia
przetestowanie wszystkich aspektw funkcjonalnoci systemu bezpieczestwa.
92. Wbudowane w system zabezpiecze obiektu jdrowego zwielokrotnienie
(redundancja) i niezaleno funkcjonalna zapewniaj co najmniej, e:
1) adne pojedyncze uszkodzenie nie spowoduje utraty funkcji bezpieczestwa;
2) wyczenie z pracy dowolnego komponentu lub kanau nie spowoduje utraty
niezbdnego minimum zwielokrotnienia (redundancji), chyba, e mona wykaza
akceptowaln niezawodno dziaania systemu zabezpiecze w takiej sytuacji.
93. Jeeli przewiduje si zastosowanie systemu komputerowego w systemach
bezpieczestwa, a w szczeglnoci w systemie zabezpiecze obiektu jdrowego, to
oprcz wymaga okrelonych w 88 naley speni nastpujce wymagania:
1) w odniesieniu do sprztu i oprogramowania stosuje si wysokie wymagania
jakociowe wspmierne do znaczenia danego systemu dla zapewnienia
bezpieczestwa jdrowego;
2) proces opracowania, wcznie z kontrol, testowaniem i przyjciem zmian
projektowych, jest systematycznie dokumentowany i poddawany przegldowi;
3) potwierdzenie przez specjalist niezalenego od projektanta systemu i jego
dostawcy wysokiej niezawodnoci sprztu komputerowego ;
4) tam, gdzie wypeniane funkcje bezpieczestwa maj zasadnicze znaczenie dla
osignicia i utrzymania stanu bezpiecznego wyczenia, wprowadza si
zrnicowane rodki techniczne zapewniajce wypenienie tych funkcji
bezpieczestwa;
5) uwzgldnia si uszkodzenia ze wsplnej przyczyny powodowane bdami w
oprogramowaniu;
32
6) wprowadza si zabezpieczenia przed przypadkow lub rozmyln ingerencj w
dziaanie systemu.
94. 1. Rozwizania projektowe stosowane w obiekcie jdrowym zapobiegaj
przenoszeniu si zakce pomidzy systemem zabezpiecze i systemem sterowania,
przez unikanie wzajemnych pocze lub poprzez odpowiednie rozdzielenie
funkcjonalne tych systemw.
2. Jeeli te same sygnay s wykorzystywane zarwno przez system zabezpiecze, jak
rwnie przez system sterowania, to zapewnia si odpowiednie ich rozdzielenie, w
szczeglnoci przez odpowiedni izolacj galwaniczn.
95. 1. Na terenie obiektu jdrowego projektuje si awaryjny orodek zarzdzania,
oddzielony od sterowni gwnych i sterowni rezerwowych, sucy jako miejsce
zbirki i pracy pracownikw reagowania awaryjnego.
2. W awaryjnym orodku zarzdzania zapewnia si:
1) dostp do informacji o istotnych parametrach obiektu oraz o warunkach
radiologicznych w obiekcie i jego bezporednim otoczeniu;
2) czno ze sterowniami gwnymi i sterowniami rezerwowymi, oraz z innymi
wanymi miejscami w obiekcie, a take z grupami lub organizacjami
reagowania awaryjnego na terenie obiektu i poza nim;
3) rodki ochrony osb przebywajcych w awaryjnym orodku zarzdzania przed
zagroeniami wynikajcymi z warunkw awaryjnych, wczajc cikie
awarie.

Rozdzia 5
Systemy zasilania elektrycznego obiektu jdrowego
96. 1. Dla niezawodnego funkcjonowania systemw oraz elementw konstrukcji i
wyposaenia obiektu jdrowego majcych istotne znaczenie dla zapewnienia
bezpieczestwa jdrowego i ochrony radiologicznej zapewnia si zasilanie
elektryczne ze rde wewntrznych obiektu i z zewntrznej sieci
elektroenergetycznej.
2. System zasilania ze rde wewntrznych obiektu, wczajc system awaryjnego
zasilania obiektu, oraz system zasilania z zewntrznej sieci elektroenergetycznej
obiektu - w sytuacji, gdy drugi z nich nie dziaa - dostarcza wystarczajc moc i ilo
energii dla zapewnienia bezpieczestwa jdrowego w stanach eksploatacyjnych lub
podczas i po postulowanej awarii.
97. Wewntrzne rda zasilania elektrycznego obiektu jdrowego, wczajc
baterie akumulatorw, oraz elektryczn sie rozdzielcz wewntrz obiektu projektuje
si tak, eby posiaday one wystarczajc niezaleno, zwielokrotnienie
(redundancj) oraz moliwo testowania, aby zapewni wypenienie ich funkcji
bezpieczestwa przy zaoeniu pojedynczego uszkodzenia.
98. Dostarczanie energii elektrycznej z zewntrznej sieci elektroenergetycznej do
sieci rozdzielczej wewntrz obiektu jdrowego realizuje si za pomoc dwch
fizycznie niezalenych obwodw, zaprojektowanych i zlokalizowanych tak, eby
zminimalizowa w praktycznie osigalnym stopniu prawdopodobiestwo ich
33
jednoczesnego uszkodzenia w stanach eksploatacyjnych oraz w warunkach
postulowanych awarii i rodowiskowych.
99. Rozwizania projektowe systemw zasilania obiektu jdrowego minimalizuj
prawdopodobiestwo, e w sytuacji utraty zasilania elektrycznego energi
wytwarzan przez jdrowy blok energetyczny, utrat zasilania z innych rde energii
elektrycznej na terenie obiektu albo utrat zasilania z zewntrznej sieci
elektroenergetycznej, nastpi w wyniku tego zdarzenia lub jednoczenie z nim utrata
zasilania z jakiegokolwiek z pozostaych rde zasilania.
100. Istotne dla zapewnienia bezpieczestwa obiektu jdrowego systemy zasilania
elektrycznego projektuje si tak, eby moliwe byo prowadzenie ich okresowych
kontroli i prb, celem sprawdzenia dyspozycyjnoci i wydajnoci tych systemw oraz
stanu technicznego ich urzdze.
101. Jdrowy blok energetyczny projektuje si tak, eby, po odczeniu od sieci
przesyowej, by on zdolny do zrzutu obcienia, z dowolnego punktu pracy
pomidzy obcieniem minimalnym a znamionowym, oraz do stabilnego zasilania
potrzeb wasnych bloku przez co najmniej 2 godziny.
102. 1. rda awaryjnego zasilania elektrycznego oraz warunki zasilania systemw
i urzdze istotnych dla zapewnienia bezpieczestwa jdrowego i ochrony
radiologicznej obiektu jdrowego, w szczeglnoci liczb zasilanych odbiorw
i charakterystyki ich zasilania: niezawodno, moc, czas trwania i cigo zasilania,
dobiera si tak, aby zapewni niezawodne dziaanie systemw i urzdze istotnych
dla zapewnienia bezpieczestwa po wystpieniu przewidywanych zdarze
eksploatacyjnych.
2. W razie utraty zasilania zewntrznego prdem przemiennym, wewntrzne rda
zasilania elektrycznego obiektu zapewniaj zasilanie systemw i wyposaenia
istotnych dla zapewnienia bezpieczestwa jdrowego i ochrony radiologicznej przez
co najmniej 72 godziny w stanach eksploatacyjnych oraz podczas i po postulowanych
awariach, przy czym baterie akumulatorw zasilajcych systemy i urzdzenia
wypeniajce najwaniejsze funkcje bezpieczestwa maj pojemno wystarczajc
na co najmniej 2 godziny pracy bez doadowania.
103. 1. W sytuacji wyposaenia obiektu jdrowego w kombinowane systemy
awaryjnego zasilania elektrycznego, w szczeglnoci z wykorzystaniem
hydrozespow, turbozespow parowych lub gazowych, agregatw dieslowskich lub
baterii akumulatorw, projektuje si je tak, eby:
1) posiaday niezawodno i rozwizania spjne z wymaganiami ze strony systemw
bezpieczestwa, ktre maj by zasilane;
2) wykonyway swoje funkcje przy zaoeniu wystpienia pojedynczego uszkodzenia.
2. Rozwizania przyjte w projekcie zapewniaj moliwo testowania sprawnoci
funkcjonalnej systemw awaryjnego zasilania energi elektryczn.
104. Zaoenia projektowe dla silnikw diesla lub innych urzdze poruszajcych,
ktre zasilaj w energi lub napdzaj systemy i urzdzenia istotne dla
bezpieczestwa jdrowego, obejmuj okrelenie:
1) pojemnoci zbiornikw magazynowych oleju napdowego i wydajnoci systemw
zasilajcych w paliwo, wystarczajcych do zapewnienia pracy przez okrelony
okres czasu;
2) zdolnoci urzdzenia poruszajcego do uruchomienia i skutecznego dziaania w
okrelonych warunkach i przez wymagany czas;
34
3) rodzajw systemw pomocniczych wymaganych dla ich dziaania.

Rozdzia 6
Systemy gospodarki odpadami promieniotwrczymi i paliwem jdrowym
obiektu jdrowego
105. W obiekcie jdrowym projektuje si systemy do przetwarzania odpadw
promieniotwrczych ciekych i gazowych tak, eby w stanach eksploatacyjnych
utrzymywa uwolnienia substancji promieniotwrczych w ustalonych granicach co do
ich iloci i stenia, oraz systemy lub wyposaenie do kontroli i ograniczania tych
uwolnie.
106. W obiekcie jdrowym wprowadza si odpowiednie systemy i urzdzenia do
transportu odpadw promieniotwrczych i ich bezpiecznego przechowywania na
terenie obiektu, w tym take systemy i urzdzenia do przechowywania gazowych i
ciekych odpadw promieniotwrczych, zwaszcza jeeli oczekuje si, e
niekorzystne warunki rodowiskowe w rejonie lokalizacji mog okresowo narzuca
nadzwyczajne ograniczenia dla ich uwalniania do rodowiska.
107. Systemy filtrw w obiekcie jdrowym projektuje si tak, eby:
1) w oczekiwanych dominujcych warunkach pracy osignite zostay niezbdne
wspczynniki zatrzymania;
2) moliwe byo testowanie ich skutecznoci.
108. Obiekty i urzdzenia i do transportu lub przechowywania nie
napromieniowanego (wieego) paliwa jdrowego w obiekcie jdrowym projektuje
si tak, eby:
1) zapobiec powstaniu warunkw krytycznoci, za pomoc rodkw lub procesw
fizycznych, w szczeglnoci dziki stosowaniu geometrycznie bezpiecznych
konfiguracji, tak by, przy zaoeniu przechowywania paliwa jdrowego o
maksymalnej przewidzianej w projekcie zawartoci materiaw rozszczepialnych,
podczas zakadanych w projekcie sytuacji awaryjnych, wczajc zalanie wod nie
zawierajc absorbera neutronw, efektywny wspczynnik mnoenia neutronw nie
przekracza wartoci 0,95;
2) umoliwi kontrol stanu paliwa;
3) umoliwi prowadzenie zabiegw utrzymania i remontw, okresowych kontroli
i prb urzdze istotnych dla bezpieczestwa jdrowego;
4) zminimalizowa prawdopodobiestwo uszkodzenia paliwa;
5) zapobiec upuszczeniu paliwa podczas jego przemieszczania;
6) zapewni identyfikacj poszczeglnych zestaww paliwowych;
7) zapewni moliwo wdroenia procedur eksploatacyjnych oraz systemu ewidencji
i kontroli celem zapobieenia utracie paliwa.
109. Obiekty i urzdzenia i do transportu lub przechowywania napromieniowanego
paliwa jdrowego w obiekcie jdrowym projektuje si tak, eby:
1) zapobiec powstaniu krytycznoci, za pomoc rodkw lub procesw fizycznych, w
szczeglnoci dziki stosowaniu geometrycznie bezpiecznych konfiguracji, tak, by
przy zaoeniu przechowywania paliwa jdrowego o maksymalnej przewidzianej w
projekcie zawartoci materiaw rozszczepialnych:
a) w obiektach i urzdzeniach do transportu lub przechowywania paliwa
napromieniowanego, w ktrych nie zakada si wykorzystania wody zawierajcej
35
absorber neutronw, efektywny wspczynnik mnoenia neutronw podczas
zakadanych w projekcie sytuacji awaryjnych, wczajc zalanie wod nie zawierajc
absorbera neutronw, nie przekracza wartoci 0,95,
b) w obiektach i urzdzeniach do transportu lub przechowywania paliwa
napromieniowanego, w ktrych zakada si wykorzystanie wody zawierajcej
absorber neutronw, efektywny wspczynnik mnoenia neutronw nie przekracza
wartoci: 0,95 przy zalaniu wod zawierajc absorber neutronw, a wartoci 0,98
w razie awaryjnego zalania wod nie zawierajc absorbera neutronw;
2) umoliwi odpowiedni odbir ciepa w stanach eksploatacyjnych i awaryjnych;
3) umoliwi kontrol paliwa napromieniowanego;
4) umoliwi prowadzenie okresowych kontroli i prb urzdze istotnych dla
bezpieczestwa;
5) zapobiec upuszczeniu paliwa podczas jego przemieszczania;
6) zapobiec powstawaniu niedopuszczalnych napre w elementach paliwowych lub
zestawach paliwowych, zwizanych z ich przemieszczaniem;
7) zapobiega nieumylnemu upuszczeniu na zestawy paliwowe cikich
przedmiotw, takich jak: pojemniki wypalonego paliwa, elementy urzdze
transportu bliskiego lub inne przedmioty, ktre potencjalnie mogyby uszkodzi
paliwo;
8) umoliwi bezpieczne przechowywanie elementw paliwowych lub zestaww
paliwowych uszkodzonych, lub takich ktrych uszkodzenie podejrzewa si;
9) zapewni odpowiedni ochron przed promieniowaniem;
10) kontrolowa stenie rozpuszczalnych absorberw, jeli s one stosowane dla
zapewnienia bezpieczestwa w zakresie utrzymania podkrytycznoci;
11) uatwia remonty i likwidacj urzdze sucych do przechowywania
i przemieszczania paliwa;
12) uatwia w razie potrzeby dezaktywacj miejsc i urzdze sucych do
przechowywania i przemieszczania paliwa;
13) zapewni identyfikacj poszczeglnych zestaww paliwowych;
14) zapewni moliwo wdroenia procedur eksploatacyjnych oraz systemu
ewidencji i kontroli celem zapobieenia utracie paliwa.
110. W przypadku obiektw jdrowych, w ktrych napromieniowane paliwo
jdrowe przechowuje si w basenach wodnych, rozwizania projektowe uwzgldniaj
dodatkowo:
1) rodki techniczne do kontrolowania skadu chemicznego i aktywnoci wody, w
ktrej napromieniowane paliwo jest przechowywane lub przemieszczane;
2) rodki techniczne do monitorowania i kontrolowania poziomu wody w basenie do
przechowywania paliwa oraz wykrywania nieszczelnoci;
3) rodki techniczne zapobiegajce spadkowi poziomu wody w basenie.

Rozdzia 7
Zewntrzne systemy chodzenia obiektu jdrowego istotne dla zapewnienia
bezpieczestwa jdrowego i ochrony radiologicznej
111. 1 W obiekcie jdrowym projektuje si zewntrzne systemy do odprowadzania
ciepa, w szczeglnoci ciepa powyczeniowego, od systemw oraz elementw
konstrukcji i wyposaenia obiektu jdrowego majcych istotne znaczenie dla
zapewnienia bezpieczestwa jdrowego i ochrony radiologicznej do ostatecznego
36
odbiornika (ujcia) ciepa, z niezawodnoci odpowiedni do wypenianych funkcji
bezpieczestwa, w stanach eksploatacyjnych i w warunkach awaryjnych.
2. W rozwizaniach projektowych zewntrznych systemw chodzenia, o ktrych
mowa w ust. 1, wymagan niezawodno ich funkcjonowania zapewnia si przez:
1) odpowiednie zwielokrotnienie (redundancj) elementw skadowych;
2) odpowiednie wzajemne poczenia elementw skadowych systemw;
3) wykrywanie przeciekw, oraz moliwoci odcinania;
4) odporno na zablokowanie dopywu czynnika chodzcego
- tak aby systemy te mogy wypeni swoje funkcje bezpieczestwa, przy zasilaniu
elektrycznym ze rde wewntrznych obiektu lub z zewntrznej sieci
elektroenergetycznej, zakadajc wystpienie pojedynczego uszkodzenia.
112. Zewntrzne systemy chodzenia obiektu jdrowego projektuje si w sposb
umoliwiajcy prowadzenie okresowych kontroli stanu technicznego ich urzdze,
oraz okresowych prb cinieniowych i funkcjonalnych caych systemw.

Rozdzia 8
Wymagania w zakresie ochrony przeciwpoarowej i zapobiegania wybuchom

113. 1. Systemy oraz elementy konstrukcji i wyposaenia obiektu jdrowego majce
istotne znaczenie dla zapewnienia bezpieczestwa jdrowego i ochrony radiologicznej
projektuje si i rozmieszcza tak, aby zminimalizowa prawdopodobiestwo i skutki
poarw oraz wybuchw spowodowanych przez zdarzenia zewntrzne lub
wewntrzne oraz utrzyma zdolno do wyczenia reaktora, odprowadzania ciepa
powyczeniowego, zatrzymania substancji promieniotwrczych oraz monitorowania
stanu obiektu jdrowego.
2. Wymagania, o ktrych mowa w ust. 1, spenia si przez odpowiednie
zwielokrotnienie (redundancj) i rnorodno urzdze lub systemw, ich separacj
fizyczn oraz zaprojektowanie w taki sposb, eby przyjmoway one stan bezpieczny
po uszkodzeniu, eby zapewni zapobieganie powstawaniu poarw, ich wykrywanie
i szybkie gaszenie oraz zapobieganie rozprzestrzenianiu si poarw.
114. Bariery przeciwpoarowe oraz systemy wykrywania poarw i sygnalizacji
poarowej oraz gaszenia poarw w obiekcie jdrowym projektuje si w oparciu o
analiz zagroenia poarowego obiektu jdrowego wskazujc odpowiednio ich
wymagan odporno, konieczno zastosowania i wydajno.
115. Systemy gaszenia poarw w obiekcie jdrowym projektuje si tak, eby:
1) tam, gdzie to konieczne byy one uruchamiane automatycznie;
2) ich rozerwanie lub nieuprawnione albo nieumylne uruchomienie nie
spowodowao znaczcego pogorszenia zdolnoci wypeniania funkcji przez
systemy oraz elementy konstrukcji i wyposaenia obiektu jdrowego majce
istotne znaczenie dla zapewnienia bezpieczestwa jdrowego i ochrony
radiologicznej, oraz nie doprowadzio do uszkodzenia zwielokrotnionych
systemw bezpieczestwa, czynic nieskutecznymi rodki techniczne
zastosowane w projekcie celem spenienia kryterium pojedynczego
uszkodzenia.
37
116. W obiekcie jdrowym, tam, gdzie to praktycznie moliwe, stosuje si materiay
niepalne lub ognioodporne i odporne na wysokie temperatury, zwaszcza w miejscach
takich jak obudowa bezpieczestwa i sterownie.

Rozdzia 9
Wymagania dla pozostaych systemw pomocniczych obiektu jdrowego
117. W obiekcie jdrowym wprowadza si systemy poboru prbek z systemw
technologicznych, pomieszcze i rodowiska oraz systemy poawaryjnego poboru
prbek, celem okrelenia w odpowiednim czasie stenia wybranych radionuklidw
w systemach technologicznych zawierajcych pyny, oraz w prbkach gazw i cieczy
pobranych z pomieszcze systemw technologicznych lub rodowiska, w stanach
eksploatacyjnych i w warunkach awaryjnych.
118. W zaoeniach projektowych dla systemu spronego powietrza zasilajcego w
obiekcie jdrowym system lub element wyposaenia majcy istotne znaczenie dla
zapewnienia bezpieczestwa jdrowego i ochrony radiologicznej okrela si jako,
natenie przepywu i czysto dostarczanego powietrza.
119. W obiekcie jdrowym stosuje si odpowiednie systemy owietlenia, celem
uatwienia bezpiecznej eksploatacji we wszystkich strefach, z ktrych prowadzi si
ruch obiektu w stanach eksploatacyjnych i w warunkach awaryjnych, dziaajce take
w razie awarii normalnego zasilania elektrycznego.
120. 1. W obiekcie jdrowym wprowadza si odpowiednie systemy klimatyzacyjne,
grzewcze, chodzenia i wentylacji w pomieszczeniach i strefach obiektu jdrowego,
celem:
1) utrzymania wymaganych warunkw rodowiska dla systemw oraz elementw
wyposaenia majcych istotne znaczenie dla zapewnienia bezpieczestwa
jdrowego i ochrony radiologicznej we wszystkich stanach obiektu;
2) zapewnienia waciwych warunkw rodowiska w miejscach pracy pracownikw.
2. W budynkach obiektu jdrowego wprowadza si systemy wentylacji wyposaone
w odpowiednie filtry w celu:
1) zapobiegania nieakceptowalnemu rozprzestrzenianiu si substancji
promieniotwrczych zawartych w powietrzu w obrbie obiektu;
2) obnienia stenia substancji promieniotwrczych w powietrzu do poziomw
zgodnych z potrzeb dostpu do konkretnego miejsca;
3) utrzymania poziomu ste substancji promieniotwrczych znajdujcych si w
powietrzu na terenie obiektu poniej ustalonych granic, eby spenia wymg
utrzymania tych ste na najniszym rozsdnie osigalnym poziomie w stanach
eksploatacyjnych oraz podczas i po postulowanych awariach;
4) wentylowania pomieszcze zawierajcych gazy obojtne lub szkodliwe.
3. W strefach obiektu jdrowego o wyszych skaeniach promieniotwrczych
utrzymuje si nisze cinienie w stosunku do stref o niszych skaeniach lub stref
dostpnych dla pracownikw.
121. 1. W obiekcie jdrowym zapewnia si odpowiednie urzdzenia transportu
bliskiego do przemieszczania elementw istotnych dla bezpieczestwa jdrowego
i ochrony radiologicznej lub przemieszczania innych elementw w pobliu
elementw istotnych dla bezpieczestwa.
38
2. Urzdzenia transportu bliskiego w obiekcie jdrowym projektuje si tak, eby:
1) istniay rodki zapobiegajce podnoszeniu niedopuszczalnych lub nadmiernych
ciarw;
2) istniay rodki zapobiegajce niekontrolowanemu upuszczeniu ciaru, ktry
mgby uszkodzi systemy lub elementy konstrukcji lub wyposaenia istotne dla
bezpieczestwa jdrowego lub ochrony radiologicznej;
3) zapewnione byo bezpieczne przemieszczanie si urzdzenia transportu bliskiego,
uwzgldniajc ukad przestrzenny obiektu;
4) urzdzenia transportu bliskiego mogy by uywane tylko w okrelonych stanach
obiektu (dziki zastosowanym blokadom);
5) urzdzenia transportu bliskiego dziaajce w strefach obiektu, w ktrych znajduj
si systemy lub elementy konstrukcji lub wyposaenia istotne dla bezpieczestwa
jdrowego lub ochrony radiologicznej, byy kwalifikowane na obcienia
sejsmiczne.
122. 1. W elektrowni jdrowej systemy pary wieej, wody zasilajcej
i turbozespoy projektuje si tak, eby zapewnione byo nieprzekroczenie
granicznych parametrw projektowych granicy cinieniowej obiegu chodzenia
reaktora w stanach eksploatacyjnych i w razie postulowanych awarii.
2. W projekcie systemu pary wieej wprowadza si armatur odcinajc o
odpowiednich charakterystykach i kwalifikowan na warunki pracy, zdoln do
szybkiego zamknicia w okrelonych warunkach w stanach eksploatacyjnych i w
razie postulowanych awarii.
3. Systemy pary wieej i wody zasilajcej w obiekcie jdrowym projektuje si tak,
eby posiaday odpowiedni wydajno i zapobiegay eskalacji przewidywanych
zdarze eksploatacyjnych w stany awaryjne.
4. W projekcie jdrowego bloku energetycznego z reaktorem innym jak reaktor
wrzcy okrela si graniczne parametry projektowe dla ochrony elementw
cinieniowych obiegu wtrnego (obiegu czynnika roboczego lub innego) istotnych dla
bezpieczestwa jdrowego i ochrony radiologicznej: maksymalne cinienie,
maksymaln temperatur, zmiany cinienia i temperatury w stanach przejciowych,
oraz dopuszczalne naprenia.
5. Turbozesp w obiekcie jdrowym wyposaa si w odpowiednie zabezpieczenia
takie jak regulator bezpieczestwa (ogranicznik maksymalnej prdkoci obrotowej)
i zabezpieczenie przed nadmiernymi drganiami. Ponadto, stosuje si rodki
techniczne celem minimalizacji ewentualnych skutkw dezintegracji turbozespou dla
systemw lub elementw konstrukcji lub wyposaenia istotnych dla zapewnienia
bezpieczestwa jdrowego i ochrony radiologicznej.

Dzia V
Specyficzne wymagania projektowe w zakresie ochrony przed promieniowaniem
w obiekcie jdrowym
123. Projekt obiektu jdrowego przewiduje rozwizania zapewniajce:
1) kompleksow identyfikacj rde promieniowania jonizujcego wystpujcych w
obiekcie i zapewnienie utrzymania naraenia na promieniowanie od tych rde na
najniszym rozsdnie osigalnym poziomie;
2) odpowiedni ukad przestrzenny, stosowanie odpowiednich oson konstrukcji,
systemw i urzdze zawierajcych substancje promieniotwrcze oraz systemw
39
3) minimalizacj liczby i czasu trwania czynnoci pracownikw w miejscach
wystpowania naraenia na promieniowanie oraz zmniejszenie
prawdopodobiestwa skaenia pracownikw obiektu, w szczeglnoci poprzez
lokalizacj urzdze wymagajcych czstych napraw lub rcznego sterowania w
strefach o niskich mocach dawki promieniowania jonizujcego;
4) zmniejszanie ilo i stenie substancji promieniotwrczych wytwarzanych
i rozpraszanych w obrbie obiektu oraz uwalnianych do rodowiska.
124. Przy projektowaniu rodkw ochrony radiologicznej w obiekcie jdrowym
uwzgldnia si potencjalne narastanie poziomw promieniowania z upywem czasu w
miejscach przebywania pracownikw, a take potrzeb minimalizowania wytwarzania
substancji promieniotwrczych bdcych odpadami.
125. W obiekcie jdrowym wprowadza si odpowiednie urzdzenia do
dezaktywacji pracownikw i wyposaenia technologicznego oraz do przemieszczania
odpadw promieniotwrczych powstajcych przy dezaktywacji.
126. W obiekcie jdrowym stosuje si odpowiednie urzdzenia do monitorowania
promieniowania jonizujcego w stanach eksploatacyjnych oraz podczas i po
postulowanych awariach, a w szczeglnoci:
1) stacjonarne mierniki mocy dawki do:
a) miejscowego monitorowania mocy dawki w miejscach rutynowego
przebywania personelu eksploatacyjnego, gdzie zmiany poziomw
promieniowania w stanach eksploatacyjnych mog wymaga ograniczenia
czasu przebywania,
b) pomiaru oglnego poziomu promieniowania w odpowiednich miejscach w
razie postulowanych awarii.
- podajce w gwnej sterowni i sterowni rezerwowej lub w innym odpowiednim
miejscu kontroli, informacje wystarczajce do zainicjowania w razie potrzeby przez
personel obiektu waciwych dziaa korygujcych lub interwencyjnych;
2) urzdzenia monitorujce, mierzce aktywno substancji promieniotwrczych w
atmosferze w miejscach rutynowego przebywania pracownikw, oraz tam, gdzie
poziom aktywnoci substancji promieniotwrczych zawartych w powietrzu moe
sporadycznie wymaga wprowadzenia rodkw ochronnych, zapewniajce
sygnalizacj w gwnej sterowni i sterowni rezerwowej lub w innych stosownych
miejscach, oraz wykrywanie wysokiego stenia radionuklidw;
3) stacjonarne wyposaenie oraz urzdzenia laboratoryjne do wyznaczania we
waciwym czasie ste wybranych radionuklidw w systemach przetwarzania
pynw, a take w prbkach gazw i cieczy pobranych z systemw obiektu i ze
rodowiska, w stanach eksploatacyjnych i w warunkach awaryjnych;
4) stacjonarne urzdzenia do monitorowania ciekw przed ich zrzutem do
rodowiska;
5) przyrzdy pomiarowe do pomiaru powierzchniowych skae
promieniotwrczych;
6) przyrzdy do monitorowania dawek indywidualnych i skae pracownikw.
40
127. Niezaleznie od monitorowania w obrybie obiektu j'ldrowego, stosuje siy
odpowiednie rozwi'lzania techniczne dla oceny ewentualnego wplywu
radiologicznego tego obiektu na otoczenie, ze szczegolnym uwzglydnieniem:
I) drog przenoszenia radionuklidow do ludnosci, wl'lczaj'lc lancuch pokarmowy;
2) ewentualnych skutkow radiologicznych dla lokalnych ekosystemow;
3) potencjalnej akumulacji substancji promieniotworczych w srodowisku;
4) mozliwosci istnienia wszelkich nieuprawnionych drog uwolnien.
Dzial VI
Przepisy przejsciowe i koncowe
128. Przepisow niniejszego rozporz'ldzenia nie stosuje siy do obiektow j'ldrowych
eksploatowanych w dniu jego wejscia w zycie.
129. Rozporz'ldzenie wchodzi w zycie po uplywie 14 dni od dnia ogloszenia.
PANSTWOWA

Departament Prawny
Sprewdzono pod wzgledpm
prawnym i redakcyjnym

OErJ;T'j'ENT :::L
V Qr%ecId
Uzasadnienie

Przedstawiony projekt rozporzdzenia jest wykonaniem upowanienia
zawartego w art. 36c ust. 3 ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. Prawo atomowe (Dz.
U. z 2007 r. Nr 42, poz. 276, z pn. zm).
Nowelizacja ustawy Prawo atomowe zwizana z wdroeniem do polskiego
prawa postanowie dyrektywy Rady 2009/71/Euratom z dnia 25 czerwca 2009 r.
ustanawiajcej wsplnotowe ramy bezpieczestwa jdrowego obiektw jdrowych
(Dz. Urz. UE L 172 z 02.07.2009, str. 18 oraz Dz. Urz. UE L 260 z 03.10.2009, str.
40), dokonana ustaw z dnia 13 maja 2011 r. o zmianie ustawy Prawo atomowe oraz
niektrych innych ustaw (Dz. U. Nr 132, poz. 766) okrelia na poziomie ustawowym
podstawowe warunki, jakie powinien spenia projekt obiektu jdrowego z punktu
widzenia bezpieczestwa jdrowego i ochrony radiologicznej (bjior), a take
bezpiecznego funkcjonowania urzdze technicznych zainstalowanych i
eksploatowanych w obiekcie jdrowym. Niniejsze rozporzdzenie uszczegawia oraz
doprecyzowuje wymagania zasygnalizowane w ustawie.
Przepisy zawarte w niniejszym projekcie rozporzdzenia ustanawiaj wysokie
standardy zapewnienia bjior stawiane rozwizaniom projektowym obiektw
jdrowych w tym zwaszcza elektrowni jdrowych, ktre oparte s na aktualnych
i najnowszych przyjtych na wiecie wymaganiach w tym zakresie, zawartych w:
normach bezpieczestwa MAEA (w szczeglnoci w dokumencie NS-R-1, z
uwzgldnieniem ostatniego projektu nowelizacji tego dokumentu DS414, ktry
zostanie opublikowany z oznaczeniem SSR 2/1), struktura rozporzdzenia
oparta jest gwnie wanie na strukturze dokumentw NS-R-1 i DS414;
wymaganiach europejskich przedsibiorstw energetycznych dla elektrowni
jdrowych z reaktorami lekkowodnymi III. generacji (European Utility
Requirements for LWR Nuclear Power Plants, Rev. C, 2001), nazywanych
dalej dokument EUR;
amerykaskich federalnych przepisach licencjonowania obiektw jdrowych
(10CFR50);
wytycznych i zaleceniach Stowarzyszenia Zachodnioeuropejskich Organw
Nadzoru Instalacji Jdrowych (WENRA): 1) WENRA Reactor Safety
Reference Levels. Western European Nuclear Regulators Association Reactor
Harmonization Working Group, January 2008. i 2) Safety Objectives for New
Power Reactors. Study by WENRA Reactor Harmonization Working Group,
December 2009;
odnonych przepisach i wymaganiach dozorowych obowizujcych w
wybranych krajach UE.
W projekcie rozporzdzenia zawarto podstawowe wymagania stawiane elektrowniom
jdrowym III generacji, odnoszce si w szczeglnoci do:
kryteriw ograniczenia wpywu radiologicznego w stanach eksploatacyjnych,
oraz w razie zaistnienia awarii projektowych lub rozszerzonych warunkw
projektowych (cznie zwanych postulowanymi awariami;
probabilistycznych kryteriw bezpieczestwa;
praktycznego wykluczenia hipotetycznych awarii mogcych prowadzi do
wczesnego uszkodzenia obudowy bezpieczestwa reaktora i do duych
uwolnie substancji promieniotwrczych;
42
niektrych rozwiza projektowych reaktora i jego obiegu chodzenia oraz
systemu obudowy bezpieczestwa reaktora.
Co wicej, przy formuowaniu konkretnych wymaga projektowych, uwzgldniono
take podstawowe wnioski wynikajce z awarii w japoskiej Elektrowni Jdrowej
Fukushima Daiichi, a take z zagroenia powodziowego amerykaskiej Elektrowni
Jdrowej Fort Calhoun, w szczeglnoci w odniesieniu do zapewnienia:
odpornoci obiektu jdrowego na obcienia wywoane wstrzsami
sejsmicznymi oraz na zagroenia powodziowe;
niezawodnego zasilania elektrycznego i niezawodnoci zewntrznych systemw
chodzcych obiektu jdrowego.

W Dziale I wprowadzono szereg specjalistycznych poj zwizanych z
zagadnieniami bjior obiektw jdrowych. Materia ta nie bya dotd uregulowana w
polskim prawie w zwizku z tym zaistniaa konieczno zbudowania siatki pojciowej
umoliwiajcej jednoznaczne sformuowanie wymaga bezpieczestwa. Przy
tworzeniu definicji autorzy opierali si na midzynarodowych dokumentach
opisujcych ww. kwestie, a w szczeglnoci:
Bezpieczestwo elektrowni jdrowych: projektowanie wymogi MAEA Nr
NS-R-1;
Glosariusz Bezpieczestwa Midzynarodowej Agencji Energii Atomowej,
wersja z 2007 r.;
dokument EUR.

W Dziale II okrelone zostay oglne wymagania bezpieczestwa, ktre
musz by realizowane przez projekt obiektu jdrowego jako caoci, a take
wymagania dla samego etapu projektowania obiektu jdrowego. Dzia ten zawiera
nastpujce 3 rozdziay:
1. Sekwencje poziomw bezpieczestwa, projektowe cele bezpieczestwa oraz
probabilistyczne kryteria bezpieczestwa ( 2-10).
2. Funkcje bezpieczestwa, klasyfikacja bezpieczestwa, zaoenia projektowe,
klasyfikacja stanw obiektu jdrowego, zdarzenia inicjujce (11-23).
3. Stany eksploatacyjne, awarie projektowe i rozszerzone warunki projektowe (24-
33).
W Rozdz. 1 rozwinito w szczeglnoci koncepcj ochrony w gb
(sekwencji poziomw bezpieczestwa), przedstawion w art. 36c ust. 1 pkt 2) ustawy,
opisujc wypeniane funkcje oraz cechy poszczeglnych poziomw bezpieczestwa
(3). Okrelone zostay rwnie oglne wymagania dla projektu obiektu jdrowego
(4-8).
Natomiast w 9 i 10 okrelono podstawowe kryteria bezpieczestwa obiektw
jdrowych, ktre stosuj si do elektrowni jdrowych z reaktorami generacji III i III+
i s spjne z wymaganiami dokumentu EUR, tj.:
Kryteria ograniczonego oddziaywania radiologicznego obiektu jdrowego na
rodowisko (9), zgodnie z ktrymi awaryjne uwolnienia substancji

2
Z uwzgldnieniem zmian, ktrych wprowadzenie jest planowane w 2011 r. przez najnowsz wersj projektu
tego dokumentu (Nr SSR 2/1, DS-414).
43
promieniotwrczych z obiektu do rodowiska musz by ograniczone tak, aby w
razie:
- awarii projektowych nie byo konieczne podejmowanie jakichkolwiek
dziaa interwencyjnych poza granicami obszaru ograniczonego
uytkowania.
- rozszerzonych warunkw projektowych (wczajc cikie awarie
zwizane z cakowitym stopieniem rdzenia reaktora) nie byo konieczne
podejmowanie wczesnych i dugookresowych dziaa interwencyjnych
poza granicami obszaru ograniczonego uytkowania, a
rednioterminowych dziaa interwencyjnych poza granicami strefy
planowania awaryjnego;
Probabilistyczne kryteria bezpieczestwa (10), zgodne z wymaganiami
dokumentu EUR oraz wytycznymi WENRA (Safety Objectives for New Power
Reactors) dla reaktorw III. generacji, a w szczeglnoci: 10-krotnie mniejsza ni
wymagana dla reaktorw II. generacji czsto uszkodze rdzenia, oraz znacznie
mniejsza ni raz na milion lat pracy reaktora czsto sekwencji awaryjnych
mogcych prowadzi do wczesnego uszkodzenia obudowy bezpieczestwa
reaktora lub bardzo duych uwolnie substancji promieniotwrczych do
otoczenia.
W Rozdz. 2 okrelono wymogi dla niezwykle istotnych etapw projektowania
obiektu jdrowego jakimi s okrelenie funkcji bezpieczestwa (11), ktre maj by
realizowane przez obiekt oraz oglne zasady klasyfikacji bezpieczestwa (11), a
take katalogu postulowanych zdarze inicjujcych mogcych prowadzi do
przewidywanych zdarze eksploatacyjnych lub warunkw awaryjnych (15-17).
Ustalono take wymagania dot. zdarze i zagroe zewntrznych, zarwno
naturalnych (18) jak i powodowanych przez czowieka (19), jakie naley
uwzgldni przy okrelaniu zaoe projektowych dla obiektu jdrowego.
Kolejny zestaw przepisw (20-23) okrela oglne wymogi zwizane z
projektowaniem oraz funkcjonowaniem istotnych dla bezpieczestwa systemw oraz
elementw konstrukcji i wyposaenia obiektu jdrowego. Wymaga si
zaprojektowania obiektu jdrowego (w szczeglnoci elektrowni jdrowej) nie tylko
na warunki awarii projektowych, ale take na opanowanie oraz agodzenie przebiegu i
ograniczenie skutkw tzw. rozszerzonych warunkw projektowych wczajc
cikie awarie zwizane z cakowitym stopieniem rdzenia reaktora. Jest to
charakterystyczny wymg stawiany nowoczesnym jdrowym blokom energetycznym
generacji III i III+. To bardzo istotna rnica w stosunku do wymaga
bezpieczestwa stawianym blokom z reaktorami II generacji. W przypadku reaktorw
II generacji wymagano bowiem uwzgldnienia tylko awarii projektowych jako
granicznych awarii, na wytrzymanie warunkw ktrych naley zaprojektowa
elektrowni jdrow. Przyjmowano przy tym, e ryzyko zwizane z awariami poza-
projektowymi jest akceptowalnie mae (wobec bardzo maego prawdopodobiestwa
ich wystpienia), a wic mona ich nie uwzgldnia. Wymg uwzgldnienia w
projekcie elektrowni jdrowych szerokiego spektrum awarii poza-projektowych,
okrelonych jako rozszerzone warunki projektowe zosta najpierw wprowadzony w
dokumencie EUR, ktrego ostateczn wersj opublikowano w 2001 r. Nastpnie
podejcie to znalazo wyraz w wytycznych WENRA oraz wymaganiach
wprowadzanych do przepisw bezpieczestwa elektrowni jdrowych rnych pastw
(np. w Finlandii Government Decree 733/2008), a w kocu take i w standardach
44
bezpieczestwa MAEA (projekt dokumentu DS414, okrelajcego wymagania
bezpieczestwa dla projektu elektrowni jdrowej, ktry zastpi dokument NS-R-1,
ostateczna wersja dokumentu DS414 zostaa uzgodniona 1.06.2011 r.).
W 22 okrelono wymagania dla projektowania obiektu jdrowego w
odniesieniu do potencjalnych zagroe zwizanych ze zdarzeniami sejsmicznymi i ich
skutkami, za w 23 w odniesieniu do potencjalnych zagroe powodziowych
(zalania lub podtopienia terenu obiektu). Wymagania te uwzgldniaj m.in. take
wnioski ze zdarze, ktre miay miejsce w 2011 r.: awaria w japoskiej Elektrowni
Jdrowej Fukushima Daiichi, oraz zagroenie powodziowe amerykaskiej Elektrowni
Jdrowej Fort Calhoun.
W Rozdz. 3 okrelono generalne wymagania dla projektowania obiektu na
warunki normalnej eksploatacji i przewidywanych zdarze eksploatacyjnych (stany
eksploatacyjne), oraz awarii projektowych i rozszerzonych warunkw projektowych
( 24-29). Ponadto:
wyspecyfikowano tzw. sekwencje zoone, jakie naley uwzgldni w
rozszerzonych warunkach projektowych (30);
okrelono wymagania dotyczce:
sposobu ograniczenia czstoci wystpowania przewidywanych stanw
przejciowych bez awaryjnego wyczenia reaktora i zapewnienia
odpornoci obiektu na ich skutki (31);
minimalizacji zagroe w razie awarii zwizanych z ominiciem obudowy
bezpieczestwa oraz zapobiegania cikim awariom mogcym prowadzi
do wczesnego uszkodzenia obudowy bezpieczestwa reaktora (32);
odpornoci obiektu jdrowego na uderzenie samolotu, wczajc due
samoloty pasaerskie (wymg ten jest spjny z aktualnymi wymaganiami
organw dozorowych innych krajw, w tym U.S. NRC przepis
10CFR50, 50.150).

W Dziale III okrelone zostay oglne wymagania dotyczce projektowania
systemw oraz elementw konstrukcji i wyposaenia obiektu jdrowego majcych
istotne znaczenie dla zapewnienia bjior.
W Rozdz. 1 okrelono w szczeglnoci ( 34) wymg wykorzystania w
rozwizaniach projektowych wbudowanych cech bezpieczestwa, a tam gdzie to nie
jest moliwe wykorzystania w pierwszej kolejnoci systemw i urzdze nie
wymagajcych zasilania elektrycznego ze rde zewntrznych, albo takich, ktre w
razie utraty zasilania bd przyjmowa stan preferowany z punktu widzenia bjior.
Dodatkowo, wymaga si aby wykonanie funkcji bezpieczestwa byo moliwe przy
wykorzystaniu jakiegokolwiek ze rde zasilania elektrycznego: czy to
wewntrznego czy te zewntrznego. Jest to istotny wymg m.in. w wietle
dowiadcze z awarii w EJ Fukushima Daiichi.
Natomiast w Rozdz. 2 ( 35-37) okrelono wymogi dotyczce
zaprojektowania obiektu w taki sposb, aby zapewni wymagan niezawodno
systemw i urzdze istotnych dla zapewnienia bjior, tj. przez stosowanie: rozwiza
zapobiegajcych uszkodzeniom ze wsplnej przyczyny (rnorodno, niezaleno
funkcjonalna), zwielokrotnienia (stosujc kryterium pojedynczego uszkodzenia), oraz
45
takich rozwiza, eby systemy i urzdzenia w razie ich uszkodzenia przechodziy
automatycznie w stan bezpieczny z punktu widzenia bjior.
Z kolei w:
Rozdz. 3 okrelono oglne wymagania dla pomocniczego wyposaenia
i systemw istotnych dla bezpieczestwa (38), wymg zaprojektowania obiektu
jdrowego w sposb umoliwiajcy czynnoci utrzymania i prb systemw
istotnych dla bezpieczestwa (39-40), oraz wymg przeprowadzenia bada
kwalifikacyjnych na obcienia i rodowiskowe warunki pracy dla systemw oraz
elementw konstrukcji i wyposaenia istotnych dla zapewnienia bjior.
Rozdz. 4 okrelono wymogi dot. uwzgldnienia przy projektowaniu obiektu
jdrowego: aspektw starzenia si systemw oraz elementw konstrukcji
i wyposaenia istotnych dla zapewnienia bjior (42), oraz czynnika ludzkiego w
celu zminimalizowania moliwoci zaistnienia i ograniczenia skutkw ew. bdw
czowieka (43 i 44).
Rozdz. 5 zawiera pozostae oglne wymagania projektowe m.in. odnoszce si
do: wielkoblokowych elektrowni jdrowych (45), elektrowni jdrowych
poczonych z sieciami ciepowniczymi lub zasilajcych instalacje przemysowe
w ciepo (46), wzajemne oddziaywania pomidzy elektrowni jdrow a sieci
elektroenergetyczn (49), oraz aspekty projektowe uatwiajce demonta
i likwidacj obiektu jdrowego (50).

W Dziale IV okrelone zostay szczegowe wymagania dotyczce
projektowania poszczeglnych systemw oraz elementw konstrukcji i wyposaenia
obiektu jdrowego majcych istotne znaczenie dla zapewnienia bjior.
W Rozdz. 1 okrelono wymagania dla projektu reaktora i zwizanych z nim
systemw, rdzenia reaktora, elementw i zestaww paliwowych, oraz rodkw
technicznych do sterowania reaktywnoci i wyczenia reaktora, a w szczeglnoci:
Wymg zastosowania wbudowanych cech bezpieczestwa, wykluczajcych
znaczny wzrost reaktywnoci podczas przewidywanych stanw eksploatacyjnych
i w warunkach awaryjnych, oraz zapewniajcych stabilno i zdolno
samoregulacji reaktora (51.1);
Wymg zachowania odpowiednich zapasw bezpieczestwa oraz zapewnienia
moliwoci prowadzenia odpowiedniej ich kontroli, bada i testw (51.2);
Wymg aby rodki suce do wyczania reaktora skaday si co najmniej z
dwch rnych systemw, a przynajmniej jeden z nich by zdolny do
samodzielnego, szybkiego wyczenia reaktora i utrzymania go w stanie
podkrytycznym nawet przy najwikszej reaktywnoci rdzenia (56.1-2).
W Rozdz. 2 okrelono wymagania dla projektu obiegu chodzenia reaktora, w
szczeglnoci:
Wymogi: zastosowania wystarczajcych zapasw bezpieczestwa, aby unikn
przekroczenia granicznych parametrw projektowych dla granicy cinieniowej
obiegu chodzenia reaktora, oraz zastosowania odpowiedniego osprztu
zabezpieczajcego (58);
46
Wymogi dla projektowania elementw skadowych obiegu chodzenia reaktora
(zbiornik cinieniowy reaktora lub kanay cinieniowe, rurocigi, pompy,
wymienniki ciepa, osprzt), w tym zapewnienia bezpieczestwa w aspekcie
przejcia materiaw elementw granicy cinieniowej obiegu chodzenia reaktora
w stan kruchy (59);
Wymogi dla systemu chodzenia powyczeniowego (62) oraz systemw
awaryjnego chodzenia rdzenia (63-66).
W Rozdz. 3 (67-80) okrelono wymagania dla projektu systemu obudowy
bezpieczestwa reaktora, w szczeglnoci:
Okrelono funkcje jakie wypenia system obudowy bezpieczestwa dla
zapewnienia bjior (67.1);
Okrelono konfiguracj systemu obudowy bezpieczestwa (67.2), w tym wymg
aby obudowa bezpieczestwa w elektrowni jdrowej skadaa si z obudowy
pierwotnej i wtrnej. Wymg taki zosta okrelony (w formie obligatoryjnej) w
dokumencie EUR, zawierajcym wymagania dla elektrowni jdrowych z
reaktorami lekkowodnymi generacji III i III+ (Sec. 2.9.2.1), a take w wytycznych
fiskiego dozoru jdrowego STUK (YVL 1.0, 3.3). Podwjne obudowy
bezpieczestwa maj nowoczesne reaktory energetyczne jak np.: EPR, AP1000
oraz ABWR/ESBWR. Ponadto, podwjne obudowy bezpieczestwa maj take
nowsze wersje rosyjskich reaktorw wodno-cinieniowych: VVER-1000 (AES-
91) i VVER-1200 (AES-2006). Podwjne obudowy bezpieczestwa stosowane
byy ju do powszechnie take we wczeniejszych rozwizaniach reaktorw
energetycznych (II. generacji) jak: reaktory wodno-cinieniowe konstrukcji firm
Siemens (Konvoi i wczeniejsze konstrukcje), Framatome (P4, N4) i
Westinghouse (EJ Loviisa, EJ Sizewell B), oraz reaktory wrzce konstrukcji firm
General Electric (obudowa Mark III) i Siemens (np. EJ Leibstadt).
Istnienie wtrnej obudowy bezpieczestwa zwiksza bezpieczestwo jdrowe oraz
przyczynia si do polepszenia warunkw ochrony radiologicznej w elektrowni
jdrowej i ograniczenia jej wpywu radiologicznego na otoczenie, zapewniajc:
- zwikszon odporno na skutki zdarze zewntrznych, zarwno na
katastrofy naturalne jak i zdarzenia powodowane przez czowieka -
wczajc zamachy terrorystyczne z uyciem samolotw lub materiaw
wybuchowych, ktre mogyby zagrozi zdolnoci do pracy systemw lub
elementw konstrukcji lub wyposaenia istotnych dla zapewnienia
bezpieczestwa (w tym systemw obudowy bezpieczestwa reaktora i jej
szczelnoci).
- zbieranie i kontrolowane uwalnianie lub przechowywania substancji
promieniotwrczych, jakie mog przenikn z obudowy pierwotnej
podczas awarii lub prowadzenia przeadunku paliwa i remontw.
Okrelono wymagania dla projektu konstrukcji powok obudowy
bezpieczestwa (68-70), jak te dla jej systemw i konstrukcji wewntrznych (71-
79), w tym w szczeglnoci dotyczce: izolacji obudowy od otoczenia w razie awarii
(73 i 74), chodzenia obudowy (78), oraz ograniczanie stenia i usuwania z
atmosfery obudowy bezpieczestwa produktw rozszczepienia, wodoru, tlenu i
innych substancji, ktre mog zosta do niej uwolnione (79). Przy tym szczeglnie
istotne w wietle dowiadcze wynikajcych z awarii EJ Fukushima Daiichi s
wymogi zapewnienia naleytego zwielokrotnienia grup bezpieczestwa tych
47
systemw, a zwaszcza wymg stosowania, do zmniejszania stenia palnych gazw
w obudowie, urzdze lub systemw nie wymagajcych zasilania elektrycznego
(pasywnych).
W Rozdz. 4 (81-95) okrelono wymagania dla projektu systemw pomiarw
i sterowania obiektu jdrowego, w szczeglnoci wymogi dotyczce:
Sterowni gwnych i rezerwowych (83-87);
Systemw komputerowych stosowanych w systemach istotnych dla
bezpieczestwa obiektu jdrowego (88, 93);
Automatyzacji dziaa w zakresie zapewnienia bezpieczestwa w razie awarii,
ograniczajcych wymagane czynnoci operatora (89);
Systemw zabezpiecze (90), w szczeglnoci bardzo wany wymg dotyczcy
rozdzielenia funkcjonalnego systemw zabezpiecze od systemw sterowania
(94);
Niezawodnoci i testowania (90 i 92);
Awaryjnego orodka zarzdzania (95).
W Rozdz. 5 (96-104) okrelono wymagania dla projektu systemw zasilania
elektrycznego obiektu jdrowego: ze rde wewntrznych wczajc awaryjne,
oraz z zewntrznych sieci elektroenergetycznych. Wymogi te bardzo wane w
wietle dowiadcze z awarii w EJ Fukushima Daiichi dotycz w szczeglnoci:
Zasilania obiektu z sieci zewntrznej za pomoc dwch niezalenych obwodw,
zaprojektowanych i zlokalizowanych tak, aby zminimalizowa
prawdopodobiestwo ich jednoczesnego uszkodzenia w stanach eksploatacyjnych
i warunkach awaryjnych, oraz rodowiskowych (98);
Zminimalizowania prawdopodobiestwa jednoczesnej utraty zasilania
elektrycznego z wicej ni jednego rda (199);
Wystarczajcej autonomii obiektu w zakresie zasilania elektrycznego, poprzez
zapewnienie:
- moliwoci utrzymania si jdrowego bloku energetycznego w ruchu
i zasilania potrzeb wasnych po odczeniu od sieci przesyowej przez co
najmniej 2 godziny (101),
- zasilania prdem przemiennym systemw i urzdze istotnych dla
bezpieczestwa z wewntrznych rde przez co najmniej 72 godziny, oraz
zapewnienia pojemnoci baterii akumulatorw zasilajcych systemy
i urzdzenia wypeniajce najwaniejsze funkcje bezpieczestwa
wystarczajcej na co najmniej 2 godziny pracy bez doadowywania
(102);
Niezawodnoci i moliwoci testowania kombinowanych systemw awaryjnego
zasilania elektrycznego (103).
W Rozdz. 6 (105-110) okrelono wymagania dla projektu systemw:
Gospodarki odpadami promieniotwrczymi: dotyczce przetwarzania odpadw,
ich transportu, oraz przechowywania, a take kontroli uwolnie odpadw do
atmosfery lub wd (105-107);
48
Gospodarki paliwem jdrowym, nie napromieniowanym (wieym) i
napromieniowanym (108-110), w szczeglnoci wymogi dotyczce zapewnienia
(z wymaganym zapasem bezpieczestwa) podkrytycznoci i niezawodnego
chodzenia w tym w stanach awaryjnych, oraz zapobieenia uszkodzeniu paliwa
lub jego utracie. Wymagania te s rwnie bardzo wane w wietle dowiadcze z
awarii EJ Fukushima Daiichi.
W pozostaych trzech rozdziaach (7-9) Dziau IV okrelono oglne
wymagania projektowe dla:
Zewntrznych systemw chodzenia obiektu jdrowego (Rozdz. 7, 111 i 112);
Ochrony przeciwpoarowej i zapobiegania wybuchom (Rozdz. 8, 113-116);
Pozostaych systemw pomocniczych obiektu jdrowego (Rozdz. 9): poboru
prbek, spronego powietrza, owietlenia, wentylacji, klimatyzacji i ogrzewania,
transportu bliskiego, pary wieej, wody zasilajcej, turbozespou (117-122).

W Dziale V (123-127) okrelono specyficzne wymagania projektowe w
zakresie ochrony przed promieniowaniem w obiekcie jdrowym, w szczeglnoci
dotyczce:
Zasad projektowania obiektu z punktu widzenia minimalizowania naraenia
pracownikw na promieniowanie jonizujce (123-125);
rodkw technicznych do monitorowania promieniowania jonizujcego na terenie
obiektu w stanach eksploatacyjnych oraz podczas i po awariach (126);
Rozwiza technicznych dla oceny ewentualnego wpywu obiektu na otoczenie
(127).

Dzia VI (128 i 129) zawiera przepisy przejciowe i kocowe, w szczeglnoci
przepis 128 stanowi, i przepisy niniejszego rozporzdzenia nie stosuj si do
obiektw jdrowych bdcych ju w stadium eksploatacji. Podejcie takie jest
uzasadnione faktem i nie da si naoy powyej opisanych wymaga na obiekty
(reaktor badawczy MARIA oraz przechowalniki wypalonego paliwa jdrowego 19 i
19A), ktre zostay zaprojektowane i uruchomione przed wyjciem w ycie
niniejszego rozporzdzenia.
Do tej pory w zakresie regulowanym niniejszym projektem rozporzdzenia nie
obowizyway w Rzeczypospolitej Polskiej adne przepisy szczegowe.
Projekt rozporzdzenia podlega notyfikacji zgodnie z przepisami rozporzdzenia
Rady Ministrw z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie funkcjonowania krajowego
systemu notyfikacji norm i aktw prawnych (Dz. U. Nr 239, poz. 2039 z pn. zm.).
Projekt rozporzdzenia podlega obowizkowi przedstawienia, na podstawie art. 33
Traktatu ustanawiajcego Europejsk Wsplnot Energii Atomowej (Traktat
Euratom), do zaopiniowania Komisji Europejskiej.
OCENA SKUTKW REGULACJI
49
1. Podmioty, na ktre oddziauje projektowana regulacja
Projekt rozporzdzenia dotyczy podmiotw bdcych inwestorami lub
eksploatatorami obiektw jdrowych, podmiotw prowadzcych dziaalno
zwizan z projektowaniem, dostawami urzdze i wykonawstwem robt budowlano-
montaowych na obiektach jdrowych (w tym kompleksow realizacj tych
obiektw), a take podmiotw nadzorujcych te dziaalnoci.
Porednio projekt dotyczy take Prezesa Pastwowej Agencji Atomistyki, ktry jako
organ waciwy w sprawach wydawania zezwole na wykonywanie dziaalnoci
polegajcej na budowie obiektu jdrowego bdzie w toku prowadzenia postpowania
administracyjnego w sprawie wydania takiego zezwolenia weryfikowa zgodno
projektu obiektu jdrowego z wymaganiami projektowanego rozporzdzenia.

2. Konsultacje

Projekt rozporzdzenia w ramach konsultacji spoecznych zostanie skierowany do
nastpujcych podmiotw:
1) Polskie Towarzystwo Nukleoniczne, ul. Dorodna 16, 03-195 Warszawa,
2) Stowarzyszenie Inspektorw Ochrony Radiologicznej, ul. Garbary 15,
Pozna,
3) Stowarzyszenie Elektrykw Polskich Komitet Energetyki Jdrowej
SEP, ul. witokrzyska 14, 00 050 Warszawa,
4) Centralne Laboratorium Ochrony Radiologicznej, ul Konwaliowa 7, 01-
194 Warszawa,
5) Zakad Unieszkodliwiania Odpadw Promieniotwrczych, 05-400
Otwock-wierk,
6) Narodowe Centrum Bada Jdrowych, ul. Andrzeja Sotana 7, 05-400
Otwock-wierk,
7) Instytut Fizyki Jdrowej PAN, ul. Radzikowskiego 152, 31-342
Krakw,
8) PGE EJ1 Sp. z o.o., ul. Mysia 2, 00-496 Warszawa,
9) PGE Energia Jdrowa S.A., ul. Mysia 2, 00-496 Warszawa,
10) PGE Polska Grupa Energetyczna S.A., ul. Mysia 2, 00-496 Warszawa,
11) Stowarzyszenie Ekologw na Rzecz Energii Nuklearnej - SEREN Polska
ul. witokrzyska 14, 00 050 Warszawa,
12) Instytut Na Rzecz Ekorozwoju, ul. Nabielaka 15 lok. 1, 00 743
Warszawa,
13) Polski Klub Ekologiczny, ul. Sawkowska 26A, 31 014 Krakw,
14) Centrum Europejskie Zrwnowaonego Rozwoju, ul. Kotaja, 21
50-006 Wrocaw,
15) Fundacja Greenpeace Polska, ul. Lirowa 13, 02-387 Warszawa,
16) Fundacja Wspierania Inicjatyw Ekologicznych, ul. Czysta 17/4,
31-121 Krakw,
17) Polska Konfederacja Pracodawcw Prywatnych, ul. Klonowa 6, 00-591
Warszawa,
18) Konfederacja Pracodawcw Polskich, ul. Brukselska 7, 03-973
Warszawa,
19) Komisja Krajowa NSZZ Solidarno, ul. Way Piastowskie 24, 80-855
Gdask,
20) Oglnopolskie Porozumienie Zwizkw Zawodowych, ul. Kopernika
36/40, 00-924 Warszawa,
50
21) Business Center Club, ul. Plac elaznej Bramy 10, 00-136 Warszawa,
22) Zwizek Rzemiosa Polskiego, skr. poczt. 54, 00-952 Warszawa
23) Forum Zwizkw Zawodowych, Plac Teatralny 4, 85-069 Bydgoszcz,
24) Rada Krajowa Federacji Konsumentw, Al. Jerozolimskie 47 lok. 8, 00-
697 Warszawa,
25) Forum Odbiorcw Energii Elektrycznej i Gazu, ul. Poleczki 21, 02-822
Warszawa.

Projekt rozporzdzenia zostanie take umieszczony w Biuletynie Informacji
Publicznej Rzdowego Centrum Legislacji w zakadce Rzdowy Proces
Legislacyjny, Biuletynie Informacji Publicznej Pastwowej Agencji Atomistyki
oraz na stronie internetowej Pastwowej Agencji Atomistyki.

3. Wpyw regulacji na sektora finansw publicznych, w tym na budet
pastwa i jednostek samorzdu terytorialnego

Przyjcie rozporzdzenia nie wpywa na budety jednostek administracji rzdowej
i samorzdowej.
4. Wpyw regulacji na rynek pracy
Wejcie w ycie rozporzdzenia wywoa pozytywne skutki dla rynku pracy.
Umoliwi wzrost zatrudnienia w zwizku z podjciem budowy elektrowni jdrowych
(EJ), czego niezbdnym warunkiem jest wydanie rozporzdzenia okrelajcego
podstawowe wymagania bezpieczestwa dla projektu EJ jakie naley uwzgldni
przy m.in. wyborze technologii EJ.
5. Wpyw regulacji na konkurencyjno gospodarki i przedsibiorczo, w
tym na funkcjonowanie przedsibiorstw
Wejcie w ycie rozporzdzenia nie bdzie miao negatywnego wpywu na
konkurencyjno wewntrzn i zewntrzn gospodarki. Przeciwnie podjcie budowy
elektrowni jdrowych w Polsce przyczyni si do znaczcego rozwoju poziomu
technicznego i organizacyjnego krajowych przedsibiorstw, ktre zostan
zaangaowane w procesie realizacji EJ, a tym samym zwikszy ich konkurencyjno
wewntrzn i zewntrzn.
6. Wpyw regulacji na sytuacj i rozwj regionalny.
Wejcie w ycie rozporzdzenia nie bdzie miao bezporedniego wpywu na sytuacj
i rozwj regionw. Rozporzdzenie to okrela bowiem szczegowe wymagania
bezpieczestwa jdrowego i ochrony radiologicznej, jakie powinien uwzgldnia
projekt obiektu jdrowego. Dotyczy ono zatem przedsibiorcw bdcych
inwestorami lub eksploatatorami obiektw jdrowych, projektujcych,
dostarczajcych urzdzenia lub wykonywajcych roboty budowlano-montaowe na
takich obiektach, a take podmiotw nadzorujcych te prace.
Jednake porednio przez to, e jest ono niezbdne dla wdroenia energetyki
jdrowej w Polsce bdzie miao pozytywny wpyw na rozwj tych regionw, w
ktrych lokalizowane bd elektrownie jdrowe, lub w ktrych znajdowa si bd
przedsibiorstwa realizujce znaczce dostawy i prace na rzecz energetyki jdrowej.



51


7. Wskazanie rde finansowania

Finansowanie dziaa majcych na celu spenienie wymaga okrelonych w
projekcie niniejszego rozporzdzenia powinno stanowi element kosztw
poniesionych na inwestycj w obiekt jdrowy.


8. Korzyci spoeczne

Proponowana regulacja bdzie istotnym elementem utrzymania bezpieczestwa
jdrowego i ochrony radiologicznej kraju na waciwym poziomie. Wejcie w ycie
rozporzdzenia bdzie miao pozytywny wpyw na ochron spoeczestwa przed
skutkami promieniowani jonizujcego z obiektw jdrowych. Rada Ministrw,
wykonujc upowanienie ustawowe zawarte w art. 36c ust. 3 ustawy Prawo atomowe,
okrelia w przedmiotowym projekcie rozporzdzenia szczegowe wymagania
bezpieczestwa jdrowego i ochrony radiologicznej, jakie ma uwzgldnia projekt
obiektu jdrowego, dla rnych rodzajw obiektw jdrowych, majc na uwadze
konieczno zapewnienia bezpieczestwa jdrowego, ochrony radiologicznej,
ochrony fizycznej i zabezpiecze materiaw jdrowych podczas rozruchu,
eksploatacji i likwidacji obiektu jdrowego oraz moliwo przeprowadzenia
sprawnego postpowania awaryjnego w przypadku wystpienia zdarzenia
radiacyjnego, z uwzgldnieniem zalece Midzynarodowej Agencji Energii
Atomowej oraz Stowarzyszenia Zachodnioeuropejskich Organw Nadzoru Instalacji
Jdrowych. Wymagania te odpowiadaj najwyszym obecnie przyjtym na wiecie
standardom bezpieczestwa jdrowego i ochrony radiologicznej dla elektrowni
jdrowych z reaktorami generacji III/III+. Ich zastosowanie powinno zapewni
bezpieczestwo ludnoci zarwno podczas normalnej eksploatacji elektrowni
jdrowych jak te w stanach zakce i awarii, wczajc cikie awarie zwizane ze
stopieniem rdzenia reaktora.

9. Wpyw regulacji na rodowisko.
Wejcie w ycie rozporzdzenia bdzie miao pozytywny wpyw na ochron i stan
rodowiska. Rada Ministrw, wykonujc upowanienie ustawowe zawarte w art. 36c
ust. 3 ustawy Prawo atomowe, okrelia w przedmiotowym projekcie rozporzdzenia
szczegowe wymagania bezpieczestwa jdrowego i ochrony radiologicznej, jakie
ma uwzgldnia projekt obiektu jdrowego, dla rnych rodzajw obiektw
jdrowych, majc na uwadze konieczno zapewnienia bezpieczestwa jdrowego,
ochrony radiologicznej, ochrony fizycznej i zabezpiecze materiaw jdrowych
podczas rozruchu, eksploatacji i likwidacji obiektu jdrowego oraz moliwo
przeprowadzenia sprawnego postpowania awaryjnego w przypadku wystpienia
zdarzenia radiacyjnego, z uwzgldnieniem zalece Midzynarodowej Agencji Energii
Atomowej oraz Stowarzyszenia Zachodnioeuropejskich Organw Nadzoru Instalacji
Jdrowych. Wymagania te odpowiadaj najwyszym obecnie przyjtym na wiecie
standardom bezpieczestwa jdrowego i ochrony radiologicznej dla elektrowni
jdrowych z reaktorami generacji III/III+. Ich zastosowanie powinno zapewni
bezpieczestwo rodowiska i ludnoci zarwno podczas normalnej eksploatacji
52
53
elektrowni jdrowych jak te w stanach zakce i awarii, wczajc cikie awarie
zwizane ze stopieniem rdzenia reaktora.