UZASADNIENIE I.

Potrzeba i cel zawarcia Umowy Do koca lat dziewidziesitych midzynarodowa wymiana informacji przebiegaa zasadniczo na podstawie dwustronnych umw o unikaniu podwjnego opodatkowania. Na podstawie artykuu 26 Modelowej Konwencji Podatkowej OECD i ONZ waciwe organy podatkowe Umawiajcych si Pastw mogy wymienia informacje konieczne dla poprawnego stosowania umowy podatkowej lub ustawodawstwa wewntrznego Umawiajcych si Pastw. Do 1999 r. wymiana bya ograniczona jedynie do podatkw objtych Konwencj. Nastpnie ustp 1 zosta rozszerzony na podatki bez wzgldu na ich rodzaj i nazw nakadanych przez Umawiajce si Pastwa lub ich jednostki terytorialne albo organy lokalne (). System ten zawiera pewne ograniczenia, do ktrych zalicza si bez wtpienia fakt, i obejmuje on wycznie pastwa zwizane ze sob sieci umw podatkowych i nie dotyczy krajw (gwnie rajw podatkowych), ktre nie zawary takich umw. W 1996 r. OECD podja dziaania na rzecz wypracowania rodkw ograniczajcych zakcenia wywoane przez szkodliw konkurencj podatkow o negatywnych skutkach dla decyzji inwestycyjnych i finansowych, a w konsekwencji dla krajowych podstaw opodatkowania. Dziaania te doprowadziy do opracowania w 1998 r. raportu, ktry ustali trzy grupy krajw: 1) pastwa czonkowskie OECD, ktre zobowizay si do wyeliminowania istniejcych szkodliwych praktyk podatkowych, 2) raje podatkowe wymienione przez OECD, wobec ktrych mog by podjte rodki obronne (za definicje raju podatkowego podano brak podatkw albo jedynie podatki nominalne oraz inne kluczowe czynniki, tj. brak skutecznej wymiany informacji, brak przejrzystoci przepisw, brak faktycznej dziaalnoci), 3) pastwa nieczonkowskie, z ktrymi bdzie podjty dialog w celu zblienia ich do projektu.

Kolejne dziaania podjte przez OECD doprowadziy do powstania listy krajw uznanych za raje podatkowe. Lista ta zostaa sporzdzona po wzajemnej wymianie opinii i po przyznaniu danym terytoriom moliwoci podjcia zobowizania wobec OECD do zaniechania praktyk podatkowych okrelonych jako szkodliwe. Akceptujc powysze warunki, obszary te musiay zobowiza si do wprowadzenia przejrzystoci przepisw i skutecznej wymiany informacji. W kwietniu 2002 r. zosta zredagowany, przy penej wsppracy terytoriw, ktre zobowizay si do wsppracy z OECD, ostateczny tekst modelowej umowy stanowicej wzorzec OECD dla skutecznej wymiany informacji, ktra ma na celu wzmocnienie midzynarodowej wsppracy w celu ograniczenia unikania opodatkowania i tym samym ograniczenia skali naduy podatkowych. W kwietniu 2009 r. OECD opublikowao 3 listy krajw: bia, do ktrej zaliczono pastwa przestrzegajce zasad wsppracy podatkowej, szar, obejmujc kraje i regiony, ktre zobowizay si do przestrzegania midzynarodowych norm w dziedzinie wymiany informacji, ale ich jeszcze w peni nie zrealizoway, oraz czarn, obejmujc pastwa odmawiajce wsppracy w dziedzinie fiskalnej. Wymienione wyej listy s na bieco aktualizowane. Ze wzgldu na stosowane rozwizania podatkowe w 2009 r. OECD umiecia Guernsey na tzw. biaej licie krajw, ktre wdroyy midzynarodowo uzgodnione standardy w zakresie opodatkowania. Dotychczas Guernsey zawara umowy o wymianie informacji w sprawach podatkowych z ponad 20 pastwami, m.in. umow z: (i) Indonezj, Rumuni, RPA (2011 r.); (ii) Chinami, Grecj, Kanad, Portugali (2010 r.); Australi, Francj, Irlandi, Niemcami, Now Zelandi, Wielk Brytani; (iii) Dani, Finlandi, Holandi, Islandi, Norwegi, Szwecj, Wyspami Faroe (2008 r.); (iv) USA (2002 r.). Polska nie zawara dotychczas z Guernsey umowy o wymianie informacji w sprawach podatkowych. Zgodnie z rozporzdzeniem Ministra Finansw z dnia 16 maja 2005 r. w sprawie okrelenia krajw i terytoriw stosujcych szkodliw konkurencj podatkow dla celw podatku dochodowego od osb prawnych (Dz. U. Nr 94, poz. 791), Guernsey znajduje si na licie krajw oraz terytoriw stosujcych szkodliw konkurencj podatkow. 2

Zawarcie umowy o wymianie informacji w sprawach podatkowych stao si moliwe z uwagi na cakowit zmian podejcia administracji Guernsey do kwestii wymiany informacji podatkowych. Transparentna polityka w zakresie wymiany informacji spowoduje zmian statusu Guernsey, tj. wykrelenie tego terytorium z listy krajw stosujcych szkodliwe praktyki podatkowe. Umowy o wymianie informacji podatkowych zawierane s przez Guernsey na podstawie upowanienia udzielonego w tym celu przez Zjednoczone Krlestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Pnocnej. Upowanienie obejmuje przyjcie zobowiza midzynarodowych wycznie przez Guernsey, co znajduje odzwierciedlenie w preambuach zawieranych umw, w brzmieniu: Umawiajce si Strony uzgodniy zawarcie niniejszej Umowy, nakadajcej zobowizania wycznie na .. i Guernsey.

II.

Charakterystyka Guernsey Informacje oglne Baliwat Guernsey to terytorium zalene Wielkiej Brytanii. Obejmuje Guernsey i pozostae Wyspy Normandzkie z wyjtkiem Wyspy Jersey. Kwesti obrony oraz spraw zagranicznych zajmuje si Wielka Brytania, za sprawami administracyjnymi, sdownictwem, gospodark oraz finansami lokalne wadze. Guernsey nie naley do Unii Europejskiej. Gospodarka Guernsey Struktura PKB: sektor usug finansowych administracja publiczna, suba zdrowia i edukacja handel detaliczny budownictwo obsuga prawna usugi informacyjne hotelarstwo przemys lekki pozostae % 39,9 14,1 6,8 6,6 4,8 4,8 4,7 4,5 13,8

W pierwszym kwartale 2011 r. inflacja wyniosa 2,9%. Na rynku pracy aktywnych jest ponad 70% mieszkacw Guernsey, w tym 9,5% prowadzi dziaalno gospodarcz (dane z marca 2010 r.). W 2010 r. najwikszym pracodawc by sektor usug finansowych (w I kwartale 2010 r. 21,1%) i administracja publiczna. W grudniu 2010 r. zanotowano 0,9% bezrobocie. System podatkowy Podatek od dochodu osb fizycznych wynosi 20%. Natomiast osoby prawne podlegaj trzem stawkom podatku dochodowego: 20% od dochodu osiganego z posiadanych nieruchomoci (obrt, najem, hotelarstwo itp.) oraz od dochodu z dziaalnoci handlowej regulowanej przez wadze, 10% od dochodu instytucji finansowych, 0% od dochodu z pozostaej dziaalnoci gospodarczej (gwnie usugi). W Guernsey nie wystpuj podatki od majtku, kapitau, nieruchomoci ani podatek VAT. Podatek u rda od dywidend, odsetek, nalenoci licencyjnych, opat za usugi techniczne oraz usugi zarzdcze wynosi 0%.

III.

Krtka charakterystyka przepisw Umowy Umowa midzy Rzeczpospolit Polsk a Guernsey zostaa przygotowana w oparciu o Modelow Umow OECD o wymianie informacji w sprawach podatkowych. Podatki, ktrych dotyczy Umowa W przypadku Polski bdzie to: podatek dochodowy od osb prawnych, podatek dochodowy od osb fizycznych, podatek od towarw i usug.

W przypadku Guernsey podatek dochodowy oraz podatek od zyskw ze sprzeday nieruchomoci (dwellings profits tax). Waciwo organw Artyku 2 wyjania, i Strona proszona o pomoc nie jest zobowizana do udzielenia informacji, ktre nie znajduj si w posiadaniu jej organw lub te nie znajduj si w posiadaniu osb pozostajcych w ich waciwoci miejscowej, lub nie s moliwe do uzyskania przez te osoby. Obowizek Strony proszonej o pomoc do dostarczenia informacji nie jest jednake ograniczony przez miejsce zamieszkania, siedzib lub obywatelstwo osoby, ktrej informacje dotycz, lub przez miejsce zamieszkania, siedzib lub obywatelstwo osoby posiadajcej bd sprawujcej nadzr nad informacjami bdcymi przedmiotem wniosku. Okrelenie organy w powyszym artykule dotyczy wszystkich agencji rzdowych, niemniej jednak Strona proszona o pomoc nie powinna by zobowizana do dostarczenia informacji bdcych w posiadaniu organw, jeeli miay miejsce okolicznoci opisane w artykule 7. Odesanie do przepisw wewntrznych Umawiajcych si Stron Tre artykuu 4 ustp 2 jest uregulowaniem funkcjonujcym zarwno w Modelowej Umowie OECD o wymianie informacji w sprawach podatkowych, jak i Modelowej Konwencji OECD w sprawie dochodu i majtku. Artyku ten zamieszczany jest w zdecydowanej wikszoci zawieranych przez Polsk umw o unikaniu podwjnego opodatkowania. Powysze uregulowanie odnosi si do oglnych zasad interpretacji okrele stosowanych w Umowie, ktre nie s w niej zdefiniowane. Z uwagi na fakt, i umowy podatkowe zawierane s przez jurysdykcje o rnych systemach podatkowych, ich tre jest swoistym kompromisem, zawieranym przy uwzgldnieniu do duego stopnia uoglnienia. Konieczno uwzgldnienia w umowie podatkowej definicji kadego z terminw w niej wystpujcych doprowadziaby prawdopodobnie do braku moliwoci jej zawarcia, wanie z uwagi na due rnice w systemach prawnych obu stron

umowy. Z tego wzgldu umowy podatkowe deleguj definiowanie wikszoci poj do prawa wewntrznego, gdy jest to jedyna moliwo uwzgldnienia jego specyfiki. Naley rwnie wspomnie, i odesanie w zakresie definicji poj do prawa wewntrznego obu stron jest uzasadnione dugotrwa procedur zmiany umowy midzynarodowej. redni okres funkcjonowania takiej umowy wynosi ok. 30 lat. Przy cigej ewolucji systemw podatkowych, zmiany w prawie wewntrznym mogyby spowodowa brak moliwoci efektywnego stosowania umowy midzynarodowej, z uwagi na funkcjonowanie sprzecznych lub rnych definicji w obu aktach prawnych. Mimo prymatu umowy nad prawem wewntrznym, definicja zawarta w umowie, odnoszca si do nieistniejcych ju w praktyce rozwiza, nie speniaby zamierzonej funkcji. Zatem midzynarodowe umowy podatkowe definiuj wycznie pojcia o charakterze fundamentalnym, niezbdne dla ich funkcjonowania i zachowania intencji umawiajcych si stron. Wymiana informacji Artyku 5 zawiera ogln zasad, e waciwy organ Strony proszonej o pomoc na danie Strony wnioskujcej udziela informacji dla celw okrelonych w artykule 1. Informacje bd wymieniane bez wzgldu na to, czy Strona proszona o pomoc potrzebuje ich dla wasnych celw podatkowych, jak rwnie niezalenie od tego, czy czyn podlegajcy dochodzeniu stanowi przestpstwo na podstawie prawa Strony proszonej o pomoc, ktra jest zobowizana do podjcia wszelkich stara w celu dostarczenia informacji Stronie wnioskujcej. Artyku ten zawiera take m.in. uregulowania zobowizujce Umawiajce si Strony do przekazania danych informacji, w formie zezna wiadkw i uwierzytelnionych kopii oryginalnych dokumentw oraz informacji pochodzcych z bankw, innych instytucji finansowych oraz od wszelkich osb. Obowizek uchylenia tajemnicy bankowej ma szczeglnie due znaczenie. Artyku 5 ustp 2 zobowizuje Stron proszon o pomoc do podjcia wszelkich dziaa majcych na celu dostarczenie wnioskowanych informacji. Celem powyszego przepisu jest zapewnienie, aby Strona proszona o pomoc nie odmawiaa pomocy administracyjnej partnerowi umownemu z uwagi na brak wewntrznego interesu w posiadaniu danej kategorii informacji. Ma to przede wszystkim znaczenie w odniesieniu do tzw. rajw podatkowych, gdzie przy braku podatkw

dochodowych, informacje dotyczce dochodw rezydentw i nierezydentw nie s gromadzone przez waciwe organy pastwa. Nie zachodzi rwnie w tym przypadku niebezpieczestwo wykroczenia poza zasady obowizujce w demokratycznym pastwie prawa. Okrelenie rodki gromadzenia informacji zostao zdefiniowane w artykule 4 ustp 1 litera i) Umowy s to przepisy prawa oraz procedury administracyjne lub sdowe umoliwiajce Stronie proszonej o pomoc uzyskiwanie i przekazywanie informacji bdcych przedmiotem wniosku. Rwnie artyku 1 Umowy szczegowo definiuje zakres wymienianych informacji. Informacje bd wymieniane wycznie w celu weryfikacji i prawidowego wdraania obowizkw podatkowych w relacjach Polska Guernsey, zatem nie wystpuje niebezpieczestwo naruszenia klauzuli porzdku publicznego bd powoania si na niniejsze zdanie w sposb nieuprawniony. Obowizek uchylenia tajemnicy bankowej ma due znaczenie w procesie weryfikacji przez organ podatkowy prawidowoci deklarowanej podstawy opodatkowania, w odniesieniu do dochodw uzyskanych za granic. Zobowizanie do przekazania stosownych informacji przez instytucje bankowe i finansowe wynika z art. 82 3 oraz art. 182 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa. Natomiast wymiana informacji podatkowych z administracjami innych pastw przebiega w oparciu o tre dziau VIIA ww. ustawy oraz zawartych umw midzynarodowych. Warunki odrzucenia wniosku o dostarczenie informacji Artyku 7 Umowy zawiera zwyczajowe powody odmwienia udzielenia informacji, jakie mona znale w innych midzynarodowych aktach dotyczcych wymiany informacji. Ponadto zawiera take kilka wanych innowacji i bardziej precyzyjnych sformuowa. Jak wspomniano wyej, Umowa nie zezwala na oddalenie proby tylko dlatego, e Strona proszona o pomoc nie potrzebuje danej informacji dla wasnej praktyki administracyjnej. Zgodnie z artykuem 5 ustp 5 litera d) wymagane jest podanie celu podatkowego, dla ktrego informacja jest poszukiwana, a artyku 5 ustp 5 litery h) i i) zobowizuj Stron wnioskujc do owiadczenia, e wniosek jest zgodny z jej ustawodawstwem lub praktyk administracyjn i e, gdyby informacja bya dostpna

w ramach jurysdykcji wnioskujcej, to waciwy organ Strony wnioskujcej byby w stanie uzyska informacj na podstawie jej prawa lub w toku normalnej procedury administracyjnej oraz e Strona wnioskujca wykorzystaa wszelkie rodki dostpne na jej terytorium dla uzyskania informacji. Koszty Ustalenie oglnej normy w kwestii dzielenia kosztw wynikajcych z wymiany informacji w sprawach podatkowych jest niezwykle trudne i dlatego w tym wzgldzie Modelowa Umowa postanawia, e Strony powinny osign oddzielne porozumienie o takich kosztach. Strony Umowy uznay, i zwyke koszty zwizane z udzieleniem pomocy ponosi Strona proszona o pomoc, natomiast koszty nadzwyczajne poniesione w trakcie udzielania pomocy (wczajc m.in. koszty zaangaowania zewntrznych doradcw w zwizku ze sporami sdowymi) ponosi Strona wnioskujca. Natomiast waciwe organy bd okresowo uzgadniay kwestie dotyczce tego artykuu, a w szczeglnoci waciwy organ Strony proszonej o pomoc bdzie uzgadnia z waciwym organem Strony wnioskujcej, jeeli przewidywane koszty przekazania informacji w szczeglnych przypadkach bd znaczce. Procedura wzajemnego porozumiewania si W momencie powstania problemw lub wtpliwoci midzy Umawiajcymi si Stronami dotyczcych stosowania lub interpretacji niniejszej Umowy, waciwe organy doo wszelkich stara, aby rozwiza problem w drodze wzajemnego porozumienia. Oprcz powyszego porozumienia waciwe organy Stron mog uzgodni procedury, ktre bd uyte w przypadkach zastosowania przepisw Umowy dotyczcych wymiany informacji na wniosek, dochodzenia podatkowego za granic oraz kosztw zwizanych z udzieleniem pomocy. Strony doo wszelkich stara, aby umwi si co do innych form rozwizywania sporw. W kadym przypadku procedura wzajemnego porozumiewania si jest procedur szczegln, pozostajc poza prawem wewntrznym. Artyku 11 daje Stronom Umowy moliwo rozwizania sporw na szczeblu midzynarodowym.

IV.

Skutki wejcia w ycie Umowy

Skutki finansowe Wejcie w ycie Umowy nie bdzie miao ujemnego skutku dla dochodw sektora finansw publicznych. Umowa bdzie skutecznym narzdziem weryfikacji deklarowanych podstaw opodatkowania przez podatnikw osigajcych dochody w relacjach z Guernsey, zatem jej wejcie w ycie, rwnie z uwagi na jej prewencyjny charakter, bdzie miao pozytywny wpyw na wysoko dochodw budetowych Skarbu Pastwa. Skutki spoeczne i gospodarcze Z uwagi na cel Umowy, nie przewiduje si jej skutkw na paszczynie spoecznej i gospodarczej. Skutki prawne wejcia w ycie Umowy Umowa stanie si czci funkcjonujcych ju w Polsce mechanizmw wymiany informacji podatkowych. Po jej wejciu w ycie rozszerzeniu ulegnie zakres terytorialny jurysdykcji, z ktrymi Polska prowadzi efektywn wymian informacji podatkowych. Postanowienia Umowy nie s sprzeczne z obowizujcym w Polsce

ustawodawstwem ani z prawem Unii Europejskiej. Skutki polityczne Zawarcie umowy o wymianie informacji podatkowych z Guernsey moe by wanym krokiem w kierunku rozwoju dwustronnej wsppracy podatkowej. Efektywne funkcjonowanie takiej umowy w nastpnych latach podatkowych moe stanowi podstaw do podjcia rozmw zmierzajcych do zawarcia penej umowy o unikaniu podwjnego opodatkowania z Guernsey.

V.

Tryb zwizania si przez Rzeczpospolit Polsk Umow Umowa ma rang umowy midzypastwowej. Zgodnie z art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 14 kwietnia 2000 r. o umowach midzynarodowych (Dz. U. Nr 39, poz. 443, z pn. zm.) zwizanie Umow nastpi w drodze ratyfikacji, za uprzedni zgod wyraon w ustawie, poniewa Umowa ta 9

spenia bdzie przesanki okrelone w art. 89 ust. 1 pkt 5 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483, z pn. zm.). Procedura ratyfikacji za zgod wyraon w ustawie zostaa przewidziana z uwagi na elementy Umowy, ktre dotycz spraw uregulowanych w ustawie lub w ktrych Konstytucja wymaga ustawy. S to: artyku 1 Umowy, ktry m.in. stwierdza, i Prawa i rodki ochrony zagwarantowane osobom przez ustawodawstwo lub praktyk administracyjn Strony proszonej o pomoc bd nadal stosowane, o ile nie ograniczaj one nadmiernie lub nie opniaj efektywnej wymiany informacji.. Powysze oznacza, i w przypadku gdy prawa przyznane prawem wewntrznym osobom s przez nie wykorzystywane do nieuzasadnionego ograniczania lub opniania efektywnej wymiany informacji, w takim przypadku zapisy umowne maj pierwszestwo w stosunku do tego rodzaju uprawnie, artyku 5 ustp 4 Umowy, ktry obliguje Strony Umowy do przekazywania informacji bankowych objtych ochron ustawow, artyku 6 ustp 2 Umowy, ktry moe stanowi samoistn podstaw prawn udzielenia zgody na obecno przedstawicieli drugiej Strony w trakcie polskiej kontroli podatkowej, artyku 8 Umowy, ktry dotyczy kwestii poufnoci przekazywanych informacji. Ponadto naley stwierdzi, i proponowany tryb zwizania si Umow, tj. ratyfikacji za uprzedni zgod wyraon w ustawie, jest analogiczny do trybu przyjtego w przypadku Konwencji o wzajemnej kwestie wymiany informacji podatkowych. pomocy administracyjnej w sprawach podatkowych, sporzdzonej w Strasburgu dnia 25 stycznia 1988 r., ktra reguluje

VI.

Podmioty prawa krajowego, ktrych dotyczy Umowa Minister Finansw bdzie sprawowa nadzr nad realizacj Umowy.

10

Przepisy Umowy bd miay zastosowanie do organw polskiej administracji podatkowej stosujcych postanowienia Umowy w stosunkach gospodarczych midzy Polsk a Guernsey.

VII.

Sposb, w jaki Umowa dotyczy spraw uregulowanych w prawie wewntrznym Umowa suy prawidowej realizacji poniszych ustaw: ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osb fizycznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307, z pn. zm.) podmiot i przedmiot opodatkowania, rda przychodw, zwolnienia przedmiotowe, podstawa obliczenia i wysoko podatku, pobr podatku lub zaliczek na podatek przez patnikw, szczeglne zasady ustalania dochodu, ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osb prawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 574, poz. 397, z pn. zm.) podmiot i przedmiot opodatkowania, przychody, koszty uzyskania przychodw, zwolnienia przedmiotowe, podstawa opodatkowania i wysoko podatku, pobr podatku. Ponadto nastpujce akty prawne s zwizane z Umow: ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60, z pn. zm.) informacje podatkowe, kontrola podatkowa, tajemnica skarbowa, wymiana informacji z innymi pastwami, ustawa z dnia 17 czerwca 1966 r. o postpowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2005 r. Nr 229, poz. 1954, z pn. zm.) udzielanie pomocy obcemu pastwu oraz korzystanie z jego pomocy przy dochodzeniu nalenoci pieninych, ustawa z dnia 28 wrzenia 1991 r. o kontroli skarbowej (Dz. U. z 2011 r. Nr 41, poz. 214, z pn. zm.) postpowanie kontrolne, ustawa z dnia 10 wrzenia 1999 r. Kodeks karny skarbowy (Dz. U. z 2007 r. Nr 111, poz. 765, z pn. zm.) przestpstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe przeciwko obowizkom podatkowym,

11

 ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926, z pn. zm.) przekazywanie danych osobowych do pastwa trzeciego, ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz. U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665, z pn. zm.) ujawnianie informacji stanowicych tajemnic bankow.

VIII.

rodki prawne, jakie powinny zosta przyjte w celu wykonania Umowy Wejcie w ycie Umowy nie spowoduje koniecznoci dokonania zmian w ustawodawstwie wewntrznym.

9-03-DG

12